Juryrapport Excellente Scholen 2015 pcbs De Regenboog, Hoogeveen
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Schoolrapport Excellente Scholen 2015 (PO) 22KL-0 PCBS De Regenboog (basisonderwijs) Hoogeveen Contactgegevens Naam contactpersoon Telefoonnummer Emailadres
Dhr. B. Nijmeijer (0528) 27 69 95
[email protected]
1. Motivatie van de school om zich kandidaat te stellen Met de ervaringen van 2014, waarbij we het predicaat net niet mochten ontvangen, hebben we gewerkt aan verbeterpunten en willen we dit jaar nogmaals proberen duidelijk te maken dat onze school daadwerkelijk tot de excellente scholen behoort. De Regenboog is een school die in de wijk als zeer goed te boek staat en ondanks krimp in de regio zelfs lichte groei laat zien. De diverse scores en opbrengsten tonen aan dat de school (zeer) goede kwaliteit biedt, waar team, kinderen en ouders echte samenwerken aan de ontwikkeling van de kinderen. Waarbij de kinderen een grote rol hebben op diverse onderdelen en medeverantwoordelijk zijn voor diverse zaken. Juist de kwaliteit van het team willen we benadrukken, omdat zij tezamen maken wat de school zo bijzonder maakt. Een school die handelt vanuit een duidelijke visie en met lef de toekomst in wil. Het predicaat Excellente School zou een waardering zijn voor het excellente onderwijs van de school en een vliegwiel voor verdere ontwikkeling.
2.
Excellentieprofiel van de school
2.1 Beschrijving excellentieprofiel In haar aanmelding beschrijft De Regenboog het excellentieprofiel, de relatie met de algemene aanpak en de doelen die ze met het excellentiebeleid beoogt, als volgt. Het excellentieprofiel van de school De school wil zich profileren als lerende organisatie met een professionele cultuur. Reflectie op de deelname aan het traject Excellente Scholen 2014 deed ons beseffen dat ons ‘gewone werken’ eigenlijk bijzonder goed is. Niet de diverse succesvolle ontwikkeltrajecten (digitalisering, werken met meerbegaafde kinderen, Engels groep 1 t/m 8, 21e-eeuwse vaardigheden, interactieve didactiek, ondernemerschap kinderen, samenwerking met ouders, creatieve workshops en meer) zijn leidend voor een excellente school, maar het fundamentele professionele functioneren van een schoolteam. Op school is vanuit het systeemdenken zichtbaar en merkbaar dat de verschillende componenten (onder andere teamleren, persoonlijk meesterschap, gedeelde visie) met elkaar verbonden worden. Relatie van het profiel met de algemene aanpak door de school Sinds 2010 staat de school onder leiding van een nieuwe directeur, die de afgelopen jaren vanuit zijn leiderschap een nieuwe koers met het team is ingeslagen. Samen met het managementteam en de andere medewerkers is ingezet op een onderwijsstructuur waar de onderwijsverantwoordelijkheid laag in de organisatie ligt en het management op hoofdlijnen stuurt. Daarnaast is er volop ingezet op scholing en ontwikkeling. De school pakt met regelmaat nieuwe uitdagingen aan. Dit vanuit een professionele motivatie om blijvend te zoeken naar veranderingen/vernieuwingen die ons onderwijs voor de kinderen kan versterken. Het is daarbij voorwaardelijk om een krachtige organisatie te hebben staan met professionals die samenwerken met kinderen, ouders en ketenpartners.
1
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Doelen die de school met het excellentieprofiel beoogt Met ons krachtige team en organisatie geven wij de noodzakelijke veranderingen in ons onderwijs vorm, waarmee we de kinderen voorbereiden op de snel veranderende samenleving. Doelgroep Alle kinderen hebben baat bij deze excellentie, wat ook zichtbaar is in de diverse scores. 2.2 Beschrijving aanpak, resultaten, borging en evaluatie Over aanpak, resultaten, borging en evaluatie van het excellentieprofiel schrijft de school het volgende in haar aanmelding. Gehanteerde aanpak Op basis van onderling vertrouwen en een gedeelde visie werken we samen aan de kwaliteit van ons onderwijs. We hebben bekwame leerkrachten en specialisten. In de processen die leiden tot vernieuwing, verandering en verbetering zijn teamleden positief kritisch en meedenkend, de medewerkers zijn actief betrokken in de transparante processen. De schoolleider zorgt samen met het managementteam en de leerteams voor bewaking van processen, doorgaande lijnen en overzicht (voor allen). Wijze waarop doelen worden gerealiseerd De afgelopen jaren is er veel geschoold als team en door individuele teamleden, wat direct heeft doorgewerkt. Door de ruimte en transparantie binnen de school en het leggen van verantwoordelijkheid waar deze hoort (visie), zijn in korte tijd diverse ontwikkelingen ingezet en zijn doelen behaald. Persoonlijke en professionele groei leiden tot een positief effect met gevolgen op het presteren van de organisatie (gebaseerd op de theorie van een lerende organisatie, Peter Senge). Mate waarin doelen zijn gerealiseerd In vier jaar tijd is er veel kennis en zijn veel vaardigheden toegevoegd aan het curriculum van de school. Hierdoor is de basishouding van het team doorontwikkeld naar een team dat uitdagingen wil aangaan en kwaliteit wil blijven bieden voor ieder kind. In de diverse scores worden deze aanpak en dit proces in kwaliteit bewezen. Dit maakt dat het team inmiddels op basis van de schoolvisie grote en nieuwe uitdagingen aangaat en weet te realiseren. Borging Met een aantal structurele instrumenten en processen worden diverse acties door de directeur en het managementteam uitgevoerd om het totale systeem en de hoofddoelen over meerdere jaren (schoolplan) te bewaken. Onderdelen hierbij zijn de (trend)analyses binnen het OGW (opbrengstgericht werken), financiën koppelen aan plannen en doelen, groepsbezoeken en flitsbezoeken, jaargesprekken (inclusief scholing) en faciliteren. Binnen het team bevragen de leerkrachten elkaar (onder andere in het proces van OGW), nemen specialisten initiatieven en leiden ze leerteams, dragen leerkrachten zelf verantwoordelijkheid voor hun scholing, maken specialisten gebruik van groepsbezoeken, vullen teamleden de inhoud van het vergaderrooster en leggen ze verantwoording af aan de zorgcoördinator over de verleende zorg. Evaluatie Minstens tweemaal per jaar wordt gesproken over de voortgang, waarbij aan het eind van het jaar een teamevaluatie plaatsvindt. Hierbij wordt gelet op het behalen van gestelde doelen, opbrengsten en welzijn. Deze teamevaluatie vindt plenair plaats, waarbij de voorbereiding divers kan zijn. De directeur bespreekt (naast overige gesprekken) met ieder teamlid tijdens een jaargesprek de bijdragen en ontwikkeling (eenmaal per vier jaar een beoordeling). De algemene directie bespreekt met het managementteam de voortgang tweemaal per jaar tijdens een schoolbezoek. 2
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Er worden tevredenheidspeilingen ingezet (per twee of per vier jaar) binnen het team, onder de kinderen en de ouders. Tijdens interne audits door directieteams van collega-scholen wordt het managementteam bevraagd over doelen, plannen, resultaten en processen. 2.3 Ontwikkeling van het excellentieprofiel De school noemt in haar aanmelding de volgende plannen voor de verdere ontwikkeling van het excellentieprofiel. Vooral het aspect teamscholing door interne experts (inclusief leerteams) willen we versterken door collegiale coachende groepsbezoeken in te zetten. Hierdoor wordt het gehele team ook sterker gemaakt, wat ten goede komt aan de kinderen. De bekwaamheid van teamleden/specialisten zal mogelijk ingezet worden op verenigingsniveau, omdat er momenteel al vraag is naar deze opties (traject meerbegaafdheid, ict-ontwikkelingen). 2.4 Erkenning In haar aanmelding beschrijft de school de volgende voorbeelden waaruit blijkt dat het profiel van de school wordt erkend. Erkenning binnen de eigen omgeving De teamleden en schoolleiding spreken waardering uit en complimenteren collega’s die studies volgen. Ook is er waardering voor input vanuit specialisten en leerteams. Doordat anderen bijleren, gaan anderen ook weer leren (zien leren, doet leren). De daaruit volgende schoolcultuur en ontwikkelingen worden hoog gewaardeerd door ouders en kinderen. De tevredenheidspeilingen van team, kinderen en ouders geven zeer duidelijke positieve signalen over het excellentieprofiel. De waardering en erkenning maken dat ontwikkelpunten aangegeven en opgepakt worden en dat de goede aspecten als waardevolle basis dienen voor het vervolg. Erkenning van buiten de school Vanuit de algemene directie wordt waardering uitgesproken over de kwaliteit en ontwikkelingsgerichtheid van het team, wat momenteel leidt tot kwalificering van onze school als ontwikkelmodel voor de schoolvereniging. Diverse teamleden worden door de schoolvereniging ingezet in hun specialisme om bij te dragen in de ontwikkelingen van de gehele schoolvereniging (pestprotocol, traject meerbegaafdheid, ict, taal/spelling). De schoolleider wordt gevraagd als portfoliobegeleider en gecommitteerde voor studenten in een managementopleiding. Bevindingen van de Jury Excellente Scholen ten aanzien van het excellentieprofiel De school is op 5 oktober 2015 bezocht door twee leden van de Jury Excellente Scholen. Hieronder beschrijven zij hun bevindingen met betrekking tot het excellentieprofiel van de school. Het excellentieprofiel van de school De school heeft een helder en voor de school relevant excellentieprofiel. De school profileert zich als lerende organisatie met een professionele cultuur. Uiteindelijk wil de school met het excellentieprofiel aan het eind van de huidige schoolplanperiode in 2019 overgaan tot een vorm van gepersonaliseerd leren. Hoe dit leren er precies gaat uitzien, is nog niet duidelijk voor de school. De contouren van dit gepersonaliseerd leren zijn wel zichtbaar in het visiedocument dat de school heeft opgesteld. Hierin staat onder andere: “Onder de kleuren van De Regenboog proberen wij met kracht van de kernwaarden (christelijk geloof, welbevinden, verantwoordelijk, samen, kwaliteit, differentiatie en actueel) een plaats te bieden waar we met elkaar met plezier leren en waar zorg is voor ieder kind!”.
3
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Dit veronderstelt een team dat professioneel functioneert en opereert. Het team van De Regenboog heeft naar eigen zeggen een professionele motivatie om te blijven zoeken naar veranderingen en vernieuwingen die het onderwijs van de leerlingen kunnen versterken. Een ruim en veel omvattend excellentieprofiel. Tijdens het gesprek van de jury met het managementteam van de school is duidelijk gemaakt wat de school hieronder verstaat: verschillende ontwikkeltrajecten op het gebied van onderwijsinhoud en pedagogisch-didactisch handelen van de leerkrachten, die de school vanuit het systeemdenken met elkaar verbindt. Bij deze ontwikkelingen betrekt de school heel bewust vooral de sociaal-emotionele ontwikkeling en de betrokkenheid van de leerlingen bij het leerproces. De goed functionerende leerlingenraad is hier een voorbeeld van. Zo wil de school interactief onderwijs verzorgen waarbij kinderen leren binnen een krachtige leeromgeving die authentiek, sociaal en strategisch leren bevordert en die kinderen aanzet tot zelfstandig leren, en rekening houdt met individuele verschillen. Daarmee heeft de school een helder en voor de school relevant excellentieprofiel met een duidelijke focus. Wel stelt de jury vast dat er tot nu toe niet altijd toetsbare doelen ten grondslag liggen aan de onderdelen van het profiel die de school inmiddels uitvoert. In de toelichting van de school op haar excellentieprofiel (paragraaf 2.1 en 2.2) zijn zulke doelen evenmin traceerbaar. Een van de redenen is dat vóór de komst van de huidige directeur in 2010 het personeel van De Regenboogschool functioneerde als een zelfsturend team dat, volgens eigen zeggen, sturing van het managementteam in de voorliggende periode had gemist. Dit blijkt uit het gesprek van de jury met een afvaardiging van het team van de school. Aanpak, resultaten, borging en evaluatie De school heeft een weloverwogen aanpak met betrekking tot het excellentieprofiel. Aan de vormgeving van de componenten van het profiel ligt een weloverwogen aanpak ten grondslag. De school heeft naast een schoolprofiel in het schoolplan 2015-2019 een strategiekaart 2015-2019 ontwikkeld met daarin de visie, missie en de waarden van de school. Vervolgens zijn de effecten hiervan op de beleidsvelden onderwijs en identiteit, personeel, financiën en beheer en organisatie en communicatie kort omschreven. De strategiekaart en het schoolprofiel verwoorden als het ware de ambitie voor het einde van de schoolplanperiode 2015-2019. De meerjarenplanning voor deze planperiode en de uitwerking in het jaarplan 2015/2016 versterken het geheel. Voor de opbouw en verdere uitbouw van het excellentieprofiel is veel kennis binnen de school aanwezig. Hiertoe heeft de school een aantal leerteams opgezet. Zo zijn er leerteams op het gebied van rekenen en wiskunde, taal en lezen, gedrag, ict, wereldoriëntatie, kunst en cultuur en meerbegaafdheid. De leerteams zorgen ervoor dat het onderwijs op hun specialisatiegebied goed verloopt op de school. De vertegenwoordigers van deze leerteams houden daarnaast het managementteam van de school op de hoogte van de ontwikkelingen. De school beschikt tevens over een overzichtskaart per leerkracht met daarop een aantal gegevens, zoals gevolgde nascholing en nascholingswensen op het specialisatiegebied. In de beleidsplannen heeft de school de taakomschrijving en de afspraken vastgelegd. Ook is een verbeterplan per vakgebied toegevoegd. Deze plannen omschrijven welke aanpassingen en verbeteringen er in de komende twee jaar gaan plaatsvinden. De uitwerking van het excellentieprofiel heeft een zichtbaar positief effect op de tussentijdse leeropbrengsten en het welbevinden van de leerlingen. Wel merkt de jury op dat deze verbeterplannen aangescherpt kunnen worden, zodat nog duidelijker is wat van wie verwacht wordt op het genoemde vakgebied. Een goed voorbeeld van een helder en duidelijk verbeterplan is te vinden in het taalbeleidsplan van de school. Hierin staan de acties en de te bereiken doelen SMART omschreven. Borging vindt plaats in de diverse beleidsplannen, en met klassenconsultaties door het managementteam wordt de praktische uitvoering van het geheel bewaakt. Het laatstgenoemde onderdeel van de borging kan versterkt worden. Een heldere kijkwijzer met duidelijke observeerbare aandachtspunten per vakgebied kan hiertoe bijdragen. Het verdient aanbeveling de teamleden bij elkaar in de groepen te laten observeren, zodat de lerende organisatie nog beter tot zijn recht komt. 4
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Bovendien ligt het voor de hand dat het managementteam de kwaliteitsbewaking van het hele proces en traject verder uitwerkt. Plannen daarvoor verkeren nog in een ontwikkelingsfase. Het managementteam wil hiervoor een beleidsplan ontwikkelen op het gebied van theorievorming, leerlijnen en werkvormen en implementatietrajecten. De ontwikkeling van het excellentieprofiel De school heeft concrete plannen om het excellentieprofiel verder te ontwikkelen. In de diverse beleidsplannen zijn duidelijke lijnen uitgezet naar de toekomst. In de beleidsplannen keren de verworvenheden en de bijbehorende afspraken zonder meer terug. Voor de verdere ontwikkeling van het excellentieprofiel verwijst de jury ook naar deze documenten. Wel merkt zij op dat de detaillering van de plannen en de aanpak daarvan door goede uitvoeringsplannen nog aandacht vraagt. Overigens heeft de jury met waardering kennisgenomen van de verdere ontwikkeling van het profiel, waarmee de school dit jaar start. Het gaat om de implementatie van coöperatief onderwijs en de toepassing van digitale mogelijkheden bij instructie (interactiviteit), verwerking (gepersonaliseerd) en rapportage (portfolio). Dit wordt met onderwijsadviseurs van Expertis in de steigers gezet. Erkenning excellentieprofiel Het excellentieprofiel van de school wordt zowel intern als extern erkend. Het excellentieprofiel wordt duidelijk erkend. Dit is voornamelijk intern het geval. Ouders geven in het gesprek met de jury aan dat zij niet volledig op de hoogte zijn van de wijze waarop de school haar ontwikkeling aanpakt, maar dat de effecten daarvan op het onderwijs en het welbevinden van de leerlingen voor hen duidelijk zichtbaar zijn. Leerlingen worden ‘gezien’ door de leerkrachten en kinderen krijgen veel ontwikkelingsmogelijkheden. Voorbeelden hiervan zijn de plusklas, de Kwadraatafdeling op de Krullevaar en de lessen van TopOndernemers. Het managementteam geeft aan dat De Regenboog de expertise op het profielgebied wel deelt binnen PricoH, de vereniging waaronder de school valt. Een belangrijk verbeterpunt voor de externe erkenning van het profiel is dat de school alle onderdelen in een omvattend plan samenvat, zodat voor iedere geïnteresseerde duidelijk is wat en op welke wijze de school zich ontwikkelt. De jury heeft diverse referenten gevraagd of zij het excellentieprofiel van De Regenboog herkennen en de algemene onderwijskwaliteit onderschrijven. De referenten omschrijven de school als excellent. Tevens hebben de referenten de indruk dat De Regenboog haar kennis en ervaring deelt met derden. Duurzaamheid excellentieprofiel Het excellentieprofiel van de school is toekomstbestendig. De school heeft een duidelijke, cyclische wijze van werken en de aanpak, resultaten, evaluatie en borging krijgen steeds sterkere vormen. De jury vindt het excellentieprofiel voldoende toekomstbestendig. Dit wordt extra onderstreept met de praktische uitvoering van het geheel die de jury op de school heeft aangetroffen.
3.
Onderwijskwaliteit
3.1 Resultaten In haar aanmelding geeft De Regenboog de volgende toelichting bij haar resultaten. De afgelopen jaren hebben we de eindtoets van Centraal Nederland gebruikt binnen het samenwerkingsverband met het voortgezet onderwijs. In de afgelopen jaren zijn er vragen gerezen over de juistheid van de uitslagen, aangezien de uitslagen uit het Cito LOVS (leerlingvolgsysteem) behoorlijk afwijken. De trendanalyses van de afgelopen jaren laten zien dat de uitslagen op de vakgebieden rekenen, begrijpend lezen, en spelling (ver) boven het landelijk gemiddelde scoren. 5
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Ook de percentages leerlingen die doorstromen naar havo/vmbo-tl, havo & vwo (gemiddeld over vier jaren 80%) wijzen op hoge opbrengsten. Het rendementscijfer (onderbouw voortgezet onderwijs) van 94% geeft aan dat de adviseringen en uitstroom goed op niveau zijn. Dit alles sluit niet aan bij de fluctuerende scores in de eindtoetsen. We zijn dan ook zeer nieuwsgierig naar de uitslagen van de eindtoets van 2015 (IEP). Onderwijsresultaten In haar aanmelding noemt de school de volgende gebieden waarop ze zeer goede resultaten heeft geboekt. Alle resultaten van de toetsen uit het LOVS geven een gemiddelde aan dat (ver) boven het landelijk gemiddelde ligt. We behalen niet direct meetbare, maar wel zeer goede resultaten in het werken met vaardigheden van de 21e eeuw binnen onze methode voor wereldoriëntatie, waar kinderen goede vorderingen maken in proces en product. Ook zijn de kinderen merkbaar sterker geworden in de Engelse taal, sinds we die ingevoerd hebben in de groepen 1 t/m 8. De creatieve vaardigheden zijn de laatste jaren sterker neergezet in ateliers en daarnaast worden binnen wereldoriëntatie de creatieve vaardigheden ingezet in de verwerkingsvormen van de (groeps)opdrachten. Context waarbinnen de school werkt De school beschrijft in haar aanmelding de volgende omstandigheden waarbinnen ze haar werk doet. De kinderen op onze school komen relatief gezien uit een wijk met voldoende tot goed opgeleide ouders. De kinderen worden uitgedaagd en bevraagd op eigen inbreng. Medeverantwoordelijkheid van de kinderen is een zeer wezenlijk onderdeel van de schoolvisie en de praktijkvertaling. 3.2 Onderwijsproces Over aanbod, zicht op ontwikkeling, didactisch handelen en ondersteuning schrijft de school het volgende in haar aanmelding. Aanbod Eigen oordeel aanbod: Goed De school werkt planmatig (onder andere schoolplan, jaarplannen) met een actueel onderwijsaanbod (waaronder drie compleet digitale methodes). De afgelopen jaren zijn enkele keuzes gemaakt om verder aan te sluiten bij de actualiteit, waarbij de ict-mogelijkheden volop worden toegepast. De school heeft eigen schoolnormen vastgesteld op basis van de leerlingenpopulatie. Vanuit de voorschoolse periode vindt een warme overdracht plaats die na acht jaar ook weer plaatsvindt bij de overdracht naar het voortgezet onderwijs. De school heeft een sterke zorgstructuur en een groot aantal specialisten (rekenen, taal, lezen, ict, gymnastiek, gedrag). De organisatie en structuur zorgen ervoor dat er gedifferentieerd onderwijs gegeven wordt. Voor meerbegaafden wordt gewerkt met verrijkingsstof, een plusgroep, een uitwisselingssamenwerking met het voortgezet onderwijs en een school voor meerbegaafden. Zicht op ontwikkeling Eigen oordeel zicht op ontwikkeling: Goed De leerkrachten starten ieder jaar met een warme overdracht van de vorige leerkracht, met speciale aandacht voor de onderwijsbehoeften van de kinderen. Deze kennis wordt doorgezet in methodisch werken met bijbehorende toetsen en signaleringen uit groepsrondes en observaties. Bij enkele vakgebieden wordt vooraf getoetst om de differentiatie te optimaliseren. Naast het overige leerlingenwerk geven de systematisch afgenomen methodetoetsen een moment om het proces te analyseren, om de voortgang te bepalen en dit vast te leggen in groepsplannen en weekplanningen. Daarnaast worden de toetsen uit het LOVS gebruikt als extra meetinstrument. De opbrengsten worden tweemaal per jaar door de leerkrachten geanalyseerd en vervolgens besproken met team 6
- Jury Excellente Scholen 2015 -
en directie. Er worden doelen gesteld op basis van de analyses. Binnen de zorgstructuur worden minimaal tweemaal per jaar de opbrengsten op individueel niveau geanalyseerd en besproken met de zorgcoördinator. Daarnaast worden ook minimaal tweemaal per jaar de opbrengsten uit het sociaal-emotionele volgsysteem besproken in een leerlingbespreking. De PDCA-cyclus wordt toegepast om het onderwijs en de aanpak af te stemmen op opbrengsten en welzijn. Didactisch handelen Eigen oordeel didactisch handelen: Goed De pedagogische en didactische schoolvisie is een doorleefd uitgangspunt van handelen (zie visiedocument) voor het team. We hanteren een positieve benadering van gedrag en ontwikkeling, waardoor er dagelijks vele complimenten worden gegeven, ook door kinderen onderling. Daarbij zijn afspraken gemaakt hoe kinderen op basis van respectvolle communicatie elkaar feedback kunnen geven. Deze totale aanpak resulteert in een zeer goed schoolklimaat (beoordeling 9,2). Hierdoor kan de didactische visie ook uitgevoerd worden, waarin we kinderen medeverantwoordelijk maken voor hun eigen ontwikkeling. Binnen de lesactiviteiten wordt gewerkt met het directe instructiemodel (DI) en diverse (coöperatieve) werkvormen. De kinderen worden interactief betrokken, wat bevorderd wordt door het gebruik van tablets, digiborden en bijbehorende software. Ook in de verwerking worden het coöperatief leren en ict ingezet om het leereffect te maximaliseren. De leerkrachten hebben het klassenmanagement (onder andere looproutes, instructietafel, uitgestelde aandacht) dusdanig afgestemd op de groep, dat er dagelijks aandacht is voor ieder kind. In de laatst gehouden ouderenquête zijn bijna alle ouders (98%) tevreden over aspecten als leerkracht, begeleiding en ‘omgaan met kinderen door leerkracht’. Ondersteuning Eigen oordeel ondersteuning: Goed De leerkrachten dragen vanuit hun verantwoordelijkheid en gedrevenheid zorg voor de ondersteuning voor ieder kind. Zorg en ondersteuning zijn erop gericht om kinderen zo lang mogelijk bij de groepsinstructie te houden. Indien echt noodzakelijk wordt in overleg met ouders een ontwikkelingsperspectief (OPP) opgesteld. Dit wordt structureel geëvalueerd en bijgesteld. Naast de basisondersteuning wordt er zowel naar boven als naar beneden zorg verleend. De school heeft een zeer gedegen zorgstructuur welke aangestuurd wordt door de zorgcoördinator. Op regelmatige basis heeft het zorgteam (IB’er/zorgcoördinator, gedragsspecialist & schoolmaatschappelijk werker) overleg over de voortgang van de sociaal-emotionele zorg. De leerkrachten hebben minimaal twee keer per jaar overleg met zorgcoördinator en team over de vorderingen op basis van opbrengsten en analyses uit het LOVS. De school heeft kennis van en vaardigheden en materialen voor diverse zorgroutes. Voor de meerbegaafden werkt de school binnen een schooloverstijgend traject, dat valt onder de stichting Kwadraat. We hebben een interne specialist, er wordt gewerkt met compacten en verrijken, er is een plusgroep (we waren de eerste in Hoogeveen), er wordt samengewerkt met het voortgezet onderwijs (Dotato-lessen) en er is een afdelingsschool voor hoogbegaafde kinderen. Daar waar meer zorg wordt verleend naast de basisondersteuning worden de ouders vroegtijdig betrokken in het zorgtraject en vinden er om de zes weken gesprekken plaats over de voortgang, de doelen en de verwachtingen. 3.3 Schoolklimaat en veiligheid In haar aanmelding merkt de school het volgende op over het klimaat en de veiligheid op school. Schoolklimaat Eigen oordeel schoolklimaat: Goed Het schoolklimaat scoort zeer hoog in de peilingen (team, kinderen & ouders), wat op basis van de schoolvisie ook zeer belangrijk is als voorwaarde om te komen tot spelen en werken. Belangrijk daarbij is de positieve benadering van alle betrokkenen en het geven van oprechte complimenten. Om kinderen volop te betrekken bij de schoolorganisatie en medeverantwoordelijkheid te leren, participeren kinderen in diverse taken en organisaties. Kinderen hebben inspraak en advies via de 7
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Kinderraad (organiseren eigen sportdag groep 3 t/m 5), ze beheren buitenspelmateriaal via de Pleinhelden, ze beheren de schoolbibliotheek (inclusief uitleensysteem), ze tonen ondernemerschap bij projecten voor goede doelen en ze participeren op diverse momenten als tutor. Ook zijn er vele initiatieven vanuit de kinderen, die binnen of buiten de school uitgevoerd kunnen worden (onder andere filmmiddag goede doel, en talentenshow). De school verbindt de cognitieve en creatieve vaardigheden met de sociaal-emotionele ontwikkeling in voorbereiding op de wereld van morgen. De school ziet de kinderen als jonge wereldburgers van de 21e eeuw. Veiligheid Eigen oordeel veiligheid: Goed De school heeft een coördinator die zorgt draagt voor een veilige speel-, werk- en leeromgeving voor alle betrokkenen (Arbo). Er is gekozen voor de methode Leefstijl om kinderen preventief handvatten te geven voor (mogelijk) lastige situaties. Daarnaast wordt er tweemaal per jaar gescreend met het instrument SCOL (Rovict) en sociogram. Mede op basis van deze uitslagen worden de kinderen besproken in een teamoverleg. De resultaten van de laatste peilingen geven aan dat 90% van de kinderen zich veilig voelt op school (landelijk 75%) en daarbij zijn de cijfers over pestgedrag ruim onder het landelijk gemiddelde. Gebruikt(e) instrument(en) en resultaat Leerlingtevredenheidspeiling Scholen met Succes. Leerlingtevredenheidspeiling 2010: gemiddeld rapportcijfer 8,52. De waardering is daarmee 0.4 punt hoger dan het landelijk gemiddelde (8,1). 86% van de leerlingen voelt zich veilig in de school. Leerlingtevredenheidspeiling 2014: gemiddeld rapportcijfer 8,74. De waardering is daarmee 0,68 punt hoger dan het landelijk gemiddelde (8,06). 90% van de leerlingen voelt zich veilig in de school. Naast deze peilingen wordt twee keer per jaar ook de leerling-vragenlijst SCOL (groep 6 t/m 8) afgenomen, waar de veiligheid van de kinderen ook bevraagd wordt. De uitslagen worden meegenomen in de voorbereidingen van de leerlingbesprekingen. 3.4 Kwaliteitszorg en ambitie In de aanmelding geeft de school de volgende toelichtingen over evaluatie en verbetering en de kwaliteitscultuur op de school. Evaluatie en verbetering Eigen oordeel evaluatie en verbetering: Goed De kwaliteitszorg is gebaseerd op het INK-model. De school werkt planmatig aan de schoolontwikkeling en de ontwikkeling van team en teamleden. Basis is het schoolplan waaruit de jaarplannen (onderwijsdoelen inclusief scholingsplan) afgeleid worden. De ontwikkelingen worden uitgevoerd in de PDCA-cyclus. De diverse beleidsuitspraken worden conform planning (digitale opslag intranet) geëvalueerd. De school profileert zich als een moderne school die openstaat voor vernieuwingen. De ontwikkelingen worden op basis van een gefundeerde schoolvisie beoordeeld en ingevoerd. De kwaliteit wordt naast de beoordeling door bekwame leerkrachten (trust), gemeten met diverse instrumenten als het LOVS, interne audits, groepsbezoeken (directie & specialisten), jaargesprekken (Wet op de beroepen in het onderwijs), tevredenheidspeilingen ouders & kinderen (vierjaarlijks), leerkrachtenpeilingen (tweejaarlijks), schoolbezoeken algemene directie en inspectiebezoek. Op basis van een recente evaluatie en aansluitende ambitiegesprekken lijken de ambities voor de komende vier jaren (schoolplan) zich te richten op grote vernieuwingen, die kunnen leiden tot het afschaffen van het leerstofjaarklassensysteem.
8
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Tevredenheidsonderzoeken (zoals opgegeven in de aanmelding) Afname Medewerkertevredenheid Oudertevredenheid Leerlingtevredenheid
Ja Ja Ja
Jaar afname 2014 2014 2014
Aantal respondenten 19 108 100
Gemiddelde van de school 8.47 8.04 8.74
Landelijke benchmark 7.66 7.55 8.06
Kwaliteitscultuur Eigen oordeel kwaliteitscultuur: Goed Wij zien ons zelf hier als zeer goed in. Niet om onbescheiden te zijn, maar met de vele input die we ontvangen van externen (input medewerkers samenwerkingsverband, contacten voortgezet onderwijs en zie ook tevredenheidspeilingen ouders & kinderen) achten wij de professionele cultuur en de daaraan gerelateerde aspecten als een meerwaarde van onze school. We durven te stellen dat op onze school de lerende organisatie niet alleen als doel staat, maar dagelijks beleefd wordt en het fundament is voor de goede resultaten (boven landelijk gemiddelde) en de hoge scores op de tevredenheidspeilingen. Bevindingen van de Jury Excellente Scholen ten aanzien van de algemene onderwijskwaliteit Toelichting werkwijze jury Bij het onderzoek naar de algemene onderwijskwaliteit worden de volgende aspecten betrokken: resultaten, onderwijsproces, schoolklimaat en veiligheid, en kwaliteitszorg en ambitie. Scholen hebben zichzelf beoordeeld op basis van een aantal kwaliteitsstandaarden. De kwaliteitsstandaarden behorende bij onderwijsproces, schoolklimaat en veiligheid, en kwaliteitszorg en ambitie zijn met toelichting opgenomen in de bijlage van het juryrapport. Het eigen oordeel van de school is opgenomen in hoofdstuk 3 van dit rapport. De jury voert geen eigen onderzoek uit naar de kwaliteit van deze standaarden. Wel toetst zij of in haar onderzoek naar het excellentieprofiel contra-indicaties naar voren komen die tot een oordeel leiden dat afwijkt van het eigen oordeel van de school. Tijdens het schoolbezoek kwam de jury tot de volgende bevindingen ten aanzien van de algemene onderwijskwaliteit van de school. Resultaten Eindresultaten verplicht curriculum: de leerlingen behalen cognitieve eindresultaten die gezien kenmerken en beginniveau van de leerlingen ten minste in overstemming zijn met wat van een goede school verwacht mag worden. Wat betreft de eindresultaten voldoet de school voor 2015 aan de standaard. De school heeft voor 2015 de IEP-toets gebruikt. De uitkomst daarvan ligt voor 2015 duidelijk boven het niveau dat verwacht mag worden. In de jaren daarvoor gebruikte de school voor de schoolverlaters een systeem van toetsing waarvan de uitkomsten niet steeds in overeenstemming waren met de resultaten die op de tussentoetsen verkregen werden. De school twijfelt dan ook sterk aan de betrouwbaarheid van de uitkomsten van deze ‘toets’. Dat geldt vooral voor de wijze waarop het potentieel van de leerlingenpopulatie werd gemeten en daaruit conclusies werden getrokken, nadat die gerelateerd werden aan de schoolvorderingen van de leerlingen. Gelet op de geconstateerde discrepantie en de twijfels van de school met betrekking tot de toetsing aan het eind van de schoolperiode voor 2015, heeft de jury zich geconcentreerd op het niveau van de schoolprestaties in de huidige bovenbouw voor begrijpend lezen en rekenen en wiskunde. De jury stelt vast dat de prestaties bij begrijpend lezen in de huidige groepen 6, 7 en 8 van een zeer goed niveau zijn. Gemiddeld hebben deze leerjaren een duidelijke voorsprong op leeftijdgenoten elders in het land. Voor leerjaar 8 betreft dit meer dan een half jaar, terwijl de leerjaren 6 en 7 meer dan een jaar voorsprong hebben op het landelijk gemiddelde. Voor rekenen en wiskunde is dit gemiddeld 9
- Jury Excellente Scholen 2015 -
meestal een half jaar of iets meer. De jury onderschrijft dan ook het behalen van bovengenoemde standaard door de school. Resultaten niet verplicht curriculum: de school kan op andere gebieden dan het verplichte curriculum het bereikte niveau zichtbaar maken. Voor deze standaard verwijst de jury naar het rapport van de Jury Excellente Scholen 2014 over de school. Daarin wordt positief geoordeeld over deze standaard. Onderwijsproces Aanbod, zicht op ontwikkeling, didactisch handelen en ondersteuning: het aanbod bereidt de leerlingen voor op vervolgonderwijs en samenleving. De leraren volgen en analyseren de ontwikkeling van alle leerlingen met als doel het onderwijs voor hen vorm te geven en het didactisch handelen van de leraren stelt de leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling. Leerlingen die dat nodig hebben, ontvangen extra aanbod en ondersteuning. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. Schoolklimaat en veiligheid Schoolklimaat en veiligheid: de school kent een ambitieus en stimulerend klimaat en de schoolleiding en leraren waarborgen een veilige, respectvolle en betrokken omgeving voor leerlingen en leraren. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. Kwaliteitszorg en ambitie Evaluatie, verbetering en kwaliteitscultuur: de school heeft vanuit haar maatschappelijke opdracht ambities en doelen geformuleerd, evalueert regelmatig de realisatie en verbetert op basis daarvan systematisch haar onderwijs. De school kent een professionele kwaliteitscultuur en functioneert transparant en integer. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school.
4.
Conclusie van de jury
De jury heeft op De Regenboog een ambitieus, enthousiast en deskundig team aangetroffen. Een team dat goed onderwijs realiseert en leerlingen nauw betrekt bij het onderwijsproces. De professionele manier waarop met scholing en specialismen wordt omgegaan zijn hier goede voorbeelden van. Dat geldt ook voor de goede resultaten die de school met dit alles heeft weten te bereiken wat betreft onderwijsresultaten en het welbevinden van de leerlingen. De school heeft een helder excellentieprofiel dat doorwerkt in de school als geheel. In dat opzicht is zij een voorbeeld voor andere scholen en is zij in staat andere scholen op weg te helpen. Een ontwikkelpunt voor de school is het nog concreter maken van het einddoel van het traject in 2019 met duidelijke tussendoelen, evaluaties en borgingsactiviteiten. Dit alles samengevat in één plan van aanpak. Dan zal het ook beter lukken om externe erkenning voor het excellentieprofiel te verkrijgen. Alles overziende is de jury van oordeel dat De Regenboog op basis van de door de jury waargenomen kenmerken en gerapporteerde bevindingen het predicaat Excellente School basisonderwijs toekomt.
10
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Bijlage – zelfevaluatie algemene onderwijskwaliteit Primair onderwijs Scholen hebben zichzelf beoordeeld op basis van onderstaande kwaliteitsstandaarden met bijbehorende omschrijving. Scholen kregen het verzoek hun oordeel te waarderen op deze standaarden en dit oordeel te onderbouwen. Deze inbreng is opgenomen in het juryrapport over de school. 1. ONDERWIJSPROCES 1.1 Aanbod Het aanbod bereidt de leerlingen voor op vervolgonderwijs en samenleving. De leraren bieden een breed, eigentijds en op de kerndoelen gebaseerd aanbod. Binnen de kaders van de wet maken zij keuzen in het aanbod, waardoor zij deze afstemmen op de onderwijsbehoeften die kenmerkend zijn voor de leerlingenpopulatie. De school heeft bovendien een aanbod voor de referentieniveaus taal en rekenen dat past bij het niveau van alle leerlingen. De leraren hanteren leermiddelen die afgestemd zijn op de ontwikkelingsfase van de leerlingen. Het aanbod sluit aan op het niveau van de leerlingen bij binnenkomst van de school en bereidt hen voor op het aanbod bij de start van het vervolgonderwijs. Daar tussenin verdelen de leraren de leerinhouden evenwichtig en in samenhang over de leerjaren. Het aanbod draagt bij aan de basiswaarden van de democratische rechtsstaat. 1.2 Zicht op ontwikkeling De leraren volgen en analyseren de ontwikkeling van alle leerlingen met als doel het onderwijs voor hen vorm te geven. De leraren verzamelen voortdurend systematische informatie over de ontwikkeling van hun leerlingen. Zij gaan regelmatig na in welke mate de leerlingen profiteren van het geboden onderwijs en hoe de ontwikkeling van leerlingen verloopt uitgaand van de eigen capaciteiten en ten opzichte van leeftijdgenoten. Wanneer leerlingen het onderwijs niet genoeg lijken te benutten, gaat de school na waar de ontwikkeling stagneert en wat mogelijke verklaringen hiervoor zijn. De leraren gebruiken al deze informatie vervolgens om het onderwijs af te stemmen op de onderwijsbehoeften van zowel groepen leerlingen als individuele leerlingen. De leraren hanteren daarbij een cyclische aanpak. 1.3 Didactisch handelen Het didactisch handelen van de leraren stelt de leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling. De leraren plannen en structureren hun handelen met behulp van de informatie die zij over de leerlingen hebben, en stimuleren een brede ontwikkeling. Het team handelt op basis van een samenhangend en consistent pedagogisch-didactisch concept. De leraren zorgen voor effectieve instructies: aansprekend, doelmatig en interactief. Ze geven blijk van hoge verwachtingen en reageren positief op de inbreng van leerlingen, waardoor deze zich ondersteund en uitgedaagd voelen. Bij de instructies en opdrachten gebruiken de leraren passende vakdidactische principes en werkvormen. Ook zorgen zij ervoor dat het niveau van hun lessen past bij het beoogde eindniveau. Zij stemmen de instructies en opdrachten af op de behoeften van groepen en individuele leerlingen, zodat alle leerlingen actief, gemotiveerd en betrokken zijn en de beschikbare tijd effectief besteden. Tijdens de (leer)activiteiten gaan de leraren na of de leerlingen de leerstof en de opdrachten begrijpen. Daarbij geven de leraren de leerlingen directe en individuele feedback op hun werken en leren. 1.4 Ondersteuning Leerlingen die dat nodig hebben, ontvangen extra aanbod en ondersteuning. De school heeft voor leerlingen met bijzondere ondersteuningsbehoeften extra aanbod en begeleiding gepland. Deze ondersteuning is gericht op het (ontwikkelings)perspectief van de leerling. Voor de leerlingen die structureel onderwijsaanbod krijgen op een ander niveau dan de 11
- Jury Excellente Scholen 2015 -
leeftijdsgroep of extra bekostigd worden vanuit het samenwerkingsverband, stelt de school een (ontwikkelings)perspectief op. De school evalueert regelmatig of de extra ondersteuning het gewenste effect heeft en stelt deze zo nodig bij. 2. SCHOOLKLIMAAT & VEILIGHEID 2.1 Schoolklimaat De school kent een ambitieus en stimulerend klimaat. De schoolleiding en de leraren creëren een stimulerend en ambitieus pedagogisch en didactisch klimaat. Er zijn duidelijke regels en er heerst een voorspelbaar en betrouwbaar positief klimaat waarin afspraken nagekomen worden. Schoolleiding en leraren kennen een focus op persoonlijke ontwikkeling en leren, waarin alle leerlingen gezien worden en zich betrokken voelen bij de schoolgemeenschap. Het schoolklimaat is ondersteunend voor de cognitieve en sociale ontwikkeling. 2.2 Veiligheid Schoolleiding en leraren waarborgen een veilige, respectvolle en betrokken omgeving voor leerlingen en leraren. Schoolleiding en leraren waarborgen de veiligheid van de school en de omgeving voor alle leerlingen en het personeel. Leerlingen, leraren, schoolleiding en overig personeel gaan respectvol en betrokken met elkaar om. De leraren brengen leerlingen sociale competenties bij en tonen voorbeeldgedrag. Schoolleiding en leraren voorkomen pesten, agressie en geweld in elke vorm en treden zo nodig snel en adequaat op. De school heeft daarvoor een veiligheidsbeleid gericht op het voorkomen, registreren, afhandelen en evalueren van incidenten. Het beleid voorziet ook in een regelmatige meting van de veiligheidsbeleving van de leerlingen en het personeel. De school heeft een vertrouwenspersoon. Alle betrokkenen kennen dit beleid. 3. KWALITEITSZORG EN AMBITIE 3.1 Evaluatie en verbetering De school heeft vanuit haar maatschappelijke opdracht ambities en doelen geformuleerd, evalueert regelmatig de realisatie en verbetert op basis daarvan systematisch haar onderwijs. De school weet – rekening houdend met haar maatschappelijke opdracht en kenmerken van de leerlingenpopulatie – waarin zij zich wil onderscheiden, c.q. profileren, en heeft daaruit toetsbare doelen afgeleid voor de korte en middellange termijn. De kwaliteitszorg heeft in elk geval betrekking op de resultaten, het onderwijsproces waaronder het aanbod, het schoolklimaat en de veiligheid. De schoolleiding en de leraren beoordelen systematisch maatregelen en instrumenten om te waarborgen dat het personeel bekwaam is en deze bekwaamheid onderhoudt. De school betrekt onafhankelijke deskundigen en belanghebbenden bij deze beoordeling en analyseert de relatie tussen de resultaten en de financiële voorzieningen en wettelijke vereisten. De evaluaties leiden tot toegankelijke managementinformatie. Waar nodig voert de school planmatig verbeteringen door die voldoende ambitieus zijn en aansluiten bij de evaluaties. 3.2 Kwaliteitscultuur De school kent een professionele kwaliteitscultuur en functioneert transparant en integer. Het beleid van de school om haar visie op de onderwijskwaliteit en ambities te realiseren, wordt door de leraren breed gedragen. Er is een grote bereidheid om gezamenlijk het onderwijs te verbeteren. Het bestuur en de schoolleiding vertonen onderwijskundig leiderschap en kwaliteitsbewustzijn. Er wordt gehandeld vanuit een duidelijke verantwoordelijkheidsverdeling tussen alle geledingen in de instelling. De schoolleiding, leraren en het ondersteunend personeel werken gezamenlijk aan een voortdurende verbetering van hun professionaliteit. Leraren en andere betrokkenen bij de school werken resultaatgericht, zijn aanspreekbaar op gemaakte afspraken en zijn zich bewust van de effecten van hun handelen op de onderwijskwaliteit en op de ontwikkeling van de leerlingen. De school werkt vanuit een transparante en integere cultuur waarin sprake is van zichtbaar zorgvuldig handelen. 12