Juryrapport Beste Binnenstad 2011 - 2013
Algemeen
Ontwikkeling binnensteden staat centraal Detailhandel Nederland vraagt met de verkiezing ‘Beste Binnenstad’ aandacht voor de kwaliteiten van onze binnensteden. Detaihandel Nederland doet dit in samenwerking met het Platform Binnenstadsmanagement. Het winnen van de titel ‘Beste Binnenstad’ is van grote waarde en levert landelijke erkenning op. In 2011 is de verkiezing voor de vijfde maal georganiseerd. Wie worden de opvolgers van Breda, Roermond en Leerdam? Vergelijkbaar aan de vorige editie zijn de deelnemers verdeeld over drie categorieën: 1. Dorpskernen: < 30.000 inwoners 2. Middelgrote binnensteden: 30.000 – 70.000 3. Grote binnensteden: > 70.000 inwoner Van doorslaggevende betekenis bij de beoordeling van de genomineerden is de ontwikkeling van de binnenstad gedurende de periode 2009 – 2011. Wat de gemeente de laatste 2 jaar heeft gedaan binnen de mogelijkheden. De bereikte resultaten worden kritisch beoordeeld en in relatie gebracht tot visie en beleid. De jury heeft de genomineerde binnensteden beoordeeld op basis van diverse zorgvuldig geselecteerde indicatoren. De genomineerde gemeenten zijn in de categorie Dorpskernen: Hulst, Schagen en Venray. Voor de catergorie Middelgrote binnensteden zijn: Goes, Gouda en Hoogeveen genomineerd. En in de derde catergorie Grote steden zit tussen Eindhoven, Haarlem en Tilburg de Beste Binnenstad. Voorbeelden daarvan zijn de ruimtelijkeconomische ontwikkeling, uitstraling, de aanpak van leegstand, veiligheid en mate van
samenwerking tussen de binnenstedelijke actoren. Om tot een weloverwogen oordeel te kunnen komen heeft de jury de beschikking gehad over een breed scala aan gegevens. Zo hebben de steden een uitgebreide motivatie met ondersteunend beeldmateriaal opgesteld, maar zijn ook feiten en cijfers in de binnenstadsbarometer van het Platform Binnenstadsmanagement opgenomen. Door de brede expertise van de jury was het bovendien mogelijk de binnensteden in de volle breedte te beoordelen. De ruimtelijke en economische ontwikkeling van de afgelopen twee jaar komt in de winnende steden volgens de jury het beste tot uiting. Durf en doorzettingsvermogen zijn begrippen die onlosmakelijk verbonden zijn met de investeringen die hebben plaatsgevonden. De volgende gemeenten mogen zich de komende twee jaar de Beste Binnenstad van Nederland noemen: Venray, Hoogeveen en Eindhoven. De juryleden zijn: • mevr. E. Bakker-Derks, HBD • dhr. P. van den Berg • dhr. B. Brayé, Harvard University • dhr. J.G. Bruijniks, Detailhandel Nederland (voorzitter vakjury) • dhr. S. Riedstra, Ministerie van Infrastructuur en Milieu • dhr. L. van der Grinten, KHN • dhr. J. J. Meerman, Detailhandel Nederland • dhr. F. Wigman, Platform Binnenstadsmanagement • dhr. G. van Woerkom, ANWB
Venray: ‘dorpskern ontstegen’
D
e titel Beste Binnenstad 2011-2013 in de categorie ‘dorpskernen’ komt volgens een jury toe aan de gemeente Venray. De jury beloont met deze titel de ontwikkeling die het centrum heeft doorgemaakt. De recente investeringen getuigen van visie en hebben het economisch klimaat versterkt. Anno 2011 heeft Venray een eigentijds centrum met diverse historische parels. Venray telt weer mee in Noord-Limburg! Vernieuwingsslag e afgelopen jaren is het centrum van Venray compleet vernieuwd. Het centrumplan ‘Centrum op de schop’ heeft als katalysator gediend van de ruimtelijke vernieuwing. Daarbij is zorgvuldig aandacht geweest voor het historiserend karakter. Alle elementen in de openbare ruimte zijn aangepakt: bestrating, verlichting, groen, kunst en verkeerszaken. Bovendien zorgen pandeigenaren ervoor dat de gevels aansluiten bij het straatbeeld. De jury waardeert de uniforme uitstraling met het behoud van het eigen karakter van straten en pleinen en de professionele aanpak waarbij de beleving van de gast centraal staat.
D
Kernwinkelgebied vrij van verkeer leinen en winkelstraten zijn na de herinrichting het domein van de voetganger. Al in een vroegtijdig stadium is dit als een belangrijk uitgangspunt geformuleerd. Het kernwinkelgebied is fysiek afgesloten voor gemotoriseerd- en fietsverkeer. Desondanks is het centrum toegankelijk. Aan de rand van het centrum zijn voor auto’s en fietsers parkeervoorzieningen gerealiseerd. Een dynamisch parkeerverwijssysteem leidt bezoekers naar vrije plaatsen.
P
Veelzijdig aanbod enray mag trots zijn op haar brede voorzieningenaanbod in het centrum. Ruim 200 winkelen horecabedrijven, aangevuld met cultuurhistorie, vormen een aantrekkelijk decor voor bezoekers uit de regio. De diversiteit in het voorzieningenaanbod is groot en alles is op loopafstand te bereiken. Circa 150 evenementen zorgen er bovendien voor dat het centrum een groot gedeelte van het jaar bruist.
V
Nieuw enthousiasme bij ondernemers e investeringen hebben geleid tot nieuwe publiek-private samenwerkingsprocessen. Met de middelen hebben de ondernemers een professionele centrummanager kunnen aanstellen. Inspirerend werkt de introductie van een innovatiefonds door gemeente en ondernemers. Uit het fonds worden vernieuwende ideeën ten aanzien van de uitstraling van het centrum bekostigd. Tot slot is in 2009 het Toeristisch Recreatief Platform Venray opgericht om het centrum van Venray beter op de kaart te zetten. De jury prijst de hoge organisatiegraad en krachtige samenwerking.
D
Met de uitverkiezing van Venray geeft de jury het signaal af dat er ook voor kleinere kernen voldoende kansen zijn voor een professionele en beheersmatige aanpak van het centrum.
Hoogeveen: ‘Drentse bescheidenheid verleden tijd’
D
e titel Beste Binnenstad 2011 - 2013 in de categorie ‘middelgrote’ binnensteden komt volgens de jury toe aan Hoogeveen. De jury prijst de bestuurlijke ambitie en aanpak ten aanzien van de kwaliteitsversterking van het centrum. Lef, doorzettingsvermogen en onderlinge samenwerking liggen ten grondslag aan dit succes. De titel dient voor de partijen als stimulans om de ingeslagen weg te vervolgen. Daarnaast geeft de jury met de uitverkiezing van Hoogeveen het signaal af dat er ook voor moderne (voormalig industriële) steden voldoende ontwikkelingskansen zijn.
Flinke inhaalslag oogeveen is de laatste jaren uitgegroeid tot dé winkelstad in de regio. Waar de stad tot voor de herinrichting als kleurloos kon worden betiteld, wordt de bezoeker anno 2011 verrast. Hoogeveen heeft sfeer gekregen, karakter en een gezonde dosis zelfbewustzijn. Het centrum van de stad is een
H
echt stadshart met een divers aanbod aan voorzieningen. Enkele straten zijn heringericht en er is veel groen toegevoegd. Door de lintbebouwing zijn parkeren en bereikbaarheid daarbij prima georganiseerd. Met als resultaat dat de functies in Hoogeveen centraal staan. Hoofdstraat bruisend middelpunt e Hoofdstraat, waar het water in ere is hersteld in de vorm van het langste kunstwerk van Europa, heeft zich ontwikkeld tot het bruisende centrum van de stad. Over een lengte van 250 meter creëert het stromende water een bijzonder verblijfsklimaat. Twee bruggen en een brugplateau verbinden de beide zijden van de winkelstraat. Terrassen, evenementen en de warenmarkt zorgen voor levendigheid en een verlenging van de verblijfsduur.
D
Vooruitstrevend innensteden waarin historie ontbreekt, dienen andere middelen in te zetten om bezoekers aan te trekken. In Hoogeveen geven kunst, cultuur en evenementen karakter aan het centrum. De nieuwe openbare straatverlichting kent vernieuwende elementen, waaronder projectie op bestrating. Het centrummanagement draagt bij aan een jaarrond evenementenprogramma, waarbij de Noorderlichtjesparade internationaal in de prijzen is gevallen.
B
Investeringen hebben geleid tot dynamiek nderzoeken tonen aan dat de vernieuwing van de binnenstad als een stimulans heeft gewerkt voor het economisch klimaat; de dynamiek in de vorm van nieuwe winkels is groot, de leegstand beperkt, bezoekersaantalen stijgen en bestedingen nemen toe.
O
Eerste BIZ in Nederland e ontwikkelingsvisie voor het stadscentrum heeft geleid tot het juiste gevoel bij ondernemers. In december 2009 is dit tot uiting gekomen in de eerste Bedrijven Investeringszone (BIZ) in Nederland. Alle ondernemers betalen mee aan een schoon, heel en veilig centrumgebied. Verspreid over een aantal jaar worden via deze financieringsstructuur miljoenen geïnvesteerd. Bovendien werken zij samen binnen de Stichting Centrummanagement. Hoogeveen laat zien dat samenwerken loont!
D
Eindhoven: ‘toonaangevend door vernieuwing’
D
e jury heeft Eindhoven uitgeroepen tot Beste Binnenstad 2011 - 2013 in de categorie ‘grote’ binnensteden. Deze prijs heeft de stad vooral te danken aan de grootschalige ruimtelijke ontwikkelingen in de afgelopen jaren en de eenheid die het centrum daardoor uitstraalt. Tijdens de vorige edities van de verkiezing waren enkele ontwikkelingen nog volop in uitvoering, met als gevolg dat de titel destijds te vroeg kwam. Twee jaar later is de jury van mening dat het centrum van Eindhoven dankzij de investeringen nationaal en internationaal op de kaart staat.
Onderscheid door vernieuwing n de stad is de recente vernieuwing op alle fronten duidelijk zichtbaar. De gebiedsontwikkeling ‘Rond de Admirant’ en de herinrichting van het ’18 Septemberplein’ zijn iconen van binnenstedelijke vernieuwing. Het 18 Septemberplein, met het futuristische gebouw ‘De Blob’, heeft zich ontwikkeld tot een aantrekkelijke binnenstedelijke schakel tussen de hoofdwinkelstraat en de grootschalige winkels in het overdekte ‘Piazza Center’. De warenmarkt krijgt de kans zich hier verder te ontwikkelen. De vernieuwing komt niet alleen tot uiting in ruimtelijke ingrepen. Ook de herinvulling van het industriële erfgoed en de aanpak van citymarketing en mobiliteit zijn voorbeelden van innovatie.
I
Kernwaarden centraal e jury prijst de heldere positionering van de stad en de vastberadenheid van publieke en private partners om de stad verder te ontwikkelen. Kennis, innovatie, technologie en creativiteit zijn kernwaarden die voortdurend houvast bieden en richting geven. De kernwaarden worden opgepakt door ondernemers waardoor regelmatig nieuwe
D
retail- en horecaconcepten worden gepresenteerd aan het publiek. Internationale waardering iet alleen nationaal, ook internationaal oogst de stad lof. Zo is Eindhoven recentelijk uitgeroepen tot ‘Europese stad van de toekomst’ en ‘Intelligent Community of the Year 2011’. De stad doet ook internationaal goede zaken bij het aantrekken van bezoekers, kenniswerkers en studenten.
N
Aansprekende evenementen indhoven groeit uit tot een echte evenementenstad. Inmiddels zijn de ‘Dutch Design Week’ en het festival GLOW toonaangevende evenementen
E
op het gebied van design en lichtkunst. Eindhoven Winterstad is voorzien van een ‘boost’ door het succes van het Glazen Huis van 3FM op de Markt. Volgens de jury is Eindhoven met deze evenementen grensverleggend en doelbewust. Alertheid gevraagd en stad die zich op de kaart zet als de ‘Stad van de Toekomst’, mag geen moment verslappen. De jury doet dan ook een oproep om te blijven investeren in vernieuwing rondom de thema’s innovatie, technologie en creativiteit.
E
Tot slot
Over Detailhandel Nederland Detailhandel Nederland is de overkoepelende organisatie van de totale detailhandel in Nederland. Doel is om de belangenbehartiging van de detailhandel in Den Haag en Brussel te optimaliseren en te versterken. Detailhandel Nederland behartigt de gemeenschappelijke sociale en economische belangen van de detailhandel namens de winkeliers. De doelstelling van Detailhandel Nederland is een optimaal functionerende detailhandel. Een aantal projecten van Detailhandel Nederland wordt ondersteund door het Hoofdbedrijfschap Detailhandel (HBD). Speerpunten van Detailhandel Nederland Detailhandel Nederland heeft als belangrijkste speerpunten Vestigingsvraagstukken, Betalingsverkeer, Europa, Sociale Zaken en Winkelcriminaliteit. Daarbij neemt Detailhandel Nederland standpunten in met betrekking tot actuele zaken. Kwesties waar Detailhandel Nederland zich intensief mee bezighoudt zijn de verlaging van de kosten van het betalingsverkeer, de bereikbaarheid en bevoorrading van de detailhandel, de bestrijding van winkelovervallen en winkeldiefstallen. Ook wordt het werkprogramma van de EU nauwlettend gevolgd om zo vroeg mogelijk te signaleren wat er in Brussel gaat spelen en te anticiperen op de effecten hiervan op de detailhandel. Met de uitbreiding van de Europese Unie wordt de invloed van Brussel steeds groter. Voor de behartiging van de algemene werkgeversbelangen is Detailhandel Nederland met behoud van eigen identiteit en zelfstandigheid betrokken via MKB-Nederland en VNO-NCW.
De Nederlandse detailhandel In de Nederlandse detailhandel werken bijna 760.000 mensen in 110.000 winkels. Hiermee is de detailhandel de grootste werkgever in Nederland. De omzet van de detailhandel bedroeg in 2009 circa € 81 miljard. In de hele Europese Unie werken ongeveer 31 miljoen mensen in de detailhandel in 6,2 miljoen bedrijven met een totale omzet van ongeveer € 2.273 miljard. Lobby en communicatie Detailhandel Nederland is de spreekbuis van de winkeliers van Nederland. Overleg met de overheid en andere overlegstructuren zorgen ervoor dat de stem van de detailhandel wordt gehoord.
Colofon
Detailhandel Nederland Overgoo 13 2266 JZ Leidschendam 070 320 2345 www.dedetailhandel.nl Platform Binnenstadsmanagement Bosscheweg 107 5282 WV Boxtel 0411 85 05 99 www.binnenstadsmanagement.org Hoofdbedrijfschap Detailhandel Nieuw Parklaan 72-74 2597 LE Den Haag 070 338 56 00 www.hbd.nl Samenstelling en redactie: Platform Binnenstadsmanagement, Detailhandel Nederland Vormgeving en realisatie: Detailhandel Nederland | Marina Roos-Jansen Mits met bronvermelding en toestemming van Detailhandel Nederland kunt u de informatie uit deze publicatie gebruiken. De verkiezing Beste Binnenstad worden mede mogelijk gemaakt door: HBD | Hoofdbedrijfschap Detailhandel
