Juryrapport
PUI PRIJS 2015 Binnenstad ’s-Hertogenbosch Oktober 2015
Een initiatief van het Centrummanagement ’s-Hertogenbosch
Inhoudsopgave Proloog – Toelichting retail rollercoaster
1
Deel 1 – Juryrapport
7
Inleiding Samenstelling van de jury Werkwijze Beoordelingscriteria Het oordeel van de Jury De winnaar
8 9 10 11 13 20
Deel 2 – Publieksprijs
21
Inleiding Werkwijze Winnaar publieksprijs
22 22 23
Kunstenares Puiprijs Colofon
24 26
PROLOOG
TOELICHTING RETAIL ROLLERCOASTER
PUIPRIJS 2015 - Juryrapport
1
1. Toelichting retail rollercoaster Bron: Retailmarketing Quix & van der Kind Retailontwikkeling als gevolg van PET Volgens Darrell Rigby in zijn artikel The future of shopping (Harvard Business Review december 2011) vindt er ongeveer elke vijftig jaar in retail een disruptieve verandering plaats. De vorige grote verandering in de retail was tijdens de introductie van de selfservice in de fysieke winkel omgeving. Zo’n vijf decennia later is het in feite de self search & collect die tot de grote verandering leidt. De klant kan zelf zoeken en zelf samenstellen en putten uit een oneindig aanbod. De komst van online winkelen in 1994 is een even markerend moment in de geschiedenis als de introductie van de zelfbedieningswinkel in 1948 in Nederland. De echte disruptie die achter de technische verandering van het winkelproces zit is de ontwikkelingen op drie deelgebieden namelijk People (demografische ontwikkelingen), Economy (economische ontwikkelingen) en Technology (technische ontwikkelingen). People Demografische veranderingen zijn natuurlijk lange termijn ontwikkelingen en de meesten daarvan zijn zeer voor de hand liggend, opvallend genoeg wordt slechts op enkelen geanticipeerd. Het feit dat westerse samenlevingen ouder worden is allang een vaststaand feit. Bij deze vergrijzing is vooral opvallend hoe veel sneller de 50+ populatie groeit in Nederland ten opzichte van de gehele bevolking. Daar waar de gehele bevolking tussen 1995 en 2014 met 9% groeide, groeide de 50+ gemeenschap met 45%. De zogenoemde ‘silver generation’ groeit dus met een factor 5 in dezelfde periode. De doelgroep lijkt aantrekkelijk, omdat het een groep is met relatief veel tijd en relatief veel bestedingsruimte, daar staat echter tegenover dat het ook een groep is die alles al heeft en de belangrijkste momenten in hun leven al achter zich hebben die veel aankopen triggeren, samenwonen, verhuizen, gezinsuitbreiding etc. Een tweede ontwikkeling die veel effect heeft op de retail is urbanisatie. Urbanisatie is de groei van steden ten koste van overige gebieden in een land, feitelijk is dit de ontwikkeling dat mensen naar grote steden trekken. Deze ontwikkeling zien we ook elders in Europa en in de wereld, maar in Nederland pas eigenlijk sinds halverwege jaren 90. Het resultaat van de urbanisatie is dat de vergrijzing nog harder toeslaat in de krimpgebieden. Steden groeien harder dan de gemiddelde bevolking in Nederland en veroorzaken daarmee op het platteland krimp. Bovendien groeien de steden vooral door aanwas van jongeren. De leeftijdskloof neemt daardoor toe. Verder zien we ook dat in de grote steden het aantal eenpersoonshuishoudens groter is dan elders in Nederland. Ook hier is de 2
PUIPRIJS 2015 - Juryrapport
ontwikkeling dat het aantal huishoudens met maar een persoon in grote steden sneller groeit dan de bevolking. In de vier grote steden is al de helft van de huishoudens een eenpersoonshuishouden tegen 35% in de rest van Nederland. Deze ontwikkelingen hebben een hele grote impact op de retail. Daar waar het retaillandschap demografisch in het verleden zeer overzichtelijk was is dat nu niet meer zo. Retailers zullen hun formats naar de toekomst moeten afstemmen op de doelgroepen, die dus naar regio sterk zullen gaan verschillen. Daarnaast heeft de bevolkingsontwikkeling ook effect op de fysieke winkelportfolio van de retailers. Grote steden worden aantrekkelijker en de krimpgebieden minder aantrekkelijk. Richting 2025-2030 verwachten wij dat deze ontwikkelingen zich zullen doorzetten en invloed zullen uitoefenen op de strategische keuzes van retailers. Economy De economische groei in de jaren negentig gaat zeker nier voorbij aan de retail. Vanaf 1997 groeit de non-food retail met cijfers ruim boven de inflatie, of beter prijsinflatie de algemene stijging van het prijspeil. Deze groei zet door tot en met 2002. Food retail kan deze inflatie tot het jaar 2000 net bijhouden. Na 2000 groeit de omzet in food retail ook
PUIPRIJS 2015 - Juryrapport
3
met percentages boven het inflatiecijfer. Food retail lijkt hierbij vooral geprofiteerd te hebben van de introductie van de Euro, die zij al voor de daadwerkelijke introductie in 2002 al in de prijzen zijn gaan verwerken in de periode van de dubbele prijsaanduidingen. Vanaf 2003 tot 2005 hebben we in de retail te maken met een relatief korte periode van krimp. Vanaf 2005 herstellen de meeste non-food sectoren in retail zich weer en bereiken ze hun hoogtepunten in 2007 en sommige in 2008. Wanneer we naar de periode van de afgelopen tien jaar kijken valt nog iets op, namelijk dat sinds 2008-2009 de omzet in de meeste non food sectoren de inflatie niet meer kan bijhouden. De kosten zullen in de regel wel met tenminste de inflatie stijgen. Dit hoeft geen onoverkomelijk probleem te zijn wanneer tegelijkertijd de marges stijgen, maar hiervan is in de meeste sectoren geen sprake. Door de sterk concurrerende omgeving is vaak het tegendeel het geval. Wij verwachten de komende jaren voor de detailhandel een gematigde omzetgroei. Economische vooruitzichten worden wel beter, maar er blijft ook nog veel economische en geopolitieke onrust in de markt. Daarnaast zijn consumenten gewend geraakt aan een bepaald prijspeil. Technology Er speelt nog een derde ontwikkeling die impact heeft op retail de technologie. Consumenten accepteren en gebruiken nieuwe technologieën sneller dan ooit te voren. Zo is de internet penetratie in Nederland al ruim boven de 90%. Sinds 1994 is het ook mogelijk om online aankopen te doen en breekt er een nieuw tijdperk aan voor retail, we gaan van een single channel wereld in stappen naar een crosschannel wereld. Hoewel gepresenteerde cijfers van verschillende organisaties sterk uiteenlopen is onze analyse van alle cijfers dat in 2005 nog slechts 1,6% van de totale detailhandelsomzet online was. In 2007 was volgens onze bewerking op basis van cijfers van Thuiswinkel.org en het HBD gegroeid tot 2,8% en in 2014 was dit volgens Thuiswinkel.org verder opgelopen tot 7,6% van de totale detailhandelsomzet. Vooral non-food retail wordt geraakt door deze omzetverschuiving naar online. Hierbij moet aangetekend worden dat de verschillen van sector tot sector groot zijn. Online retail groeit snel en in het bijzonder in non food. In totaal doen Nederlanders in 2015 al meer dan 8% van al hun bestedingen online en bij non food zal dit al richting de 15% gaan. Pure players nemen veel van deze omzet voor hun rekening, maar ook traditionele retailers zullen meer en meer hun online aandeel halen, en groeien nu sneller dan de pure players 4
PUIPRIJS 2015 - Juryrapport
online. Richting 2025-2030 verwachten wij dat zo’n 20% tot 25% van alle aankopen online zouden kunnen gaan plaatsvinden. Dit zal dus ook zijn impact hebben op fysieke retailers en vraagt om keuzes als het gaat om kanaalstrategieën. Impact op de fysieke retail De bovenstaande veranderingen in bestedingspatronen van consumenten hebben grote invloed op de behoefte aan fysieke winkels. Tussen 1994 en 2014 is het aantal vierkantemeters winkelvloeroppervlak in Nederland spectaculair gegroeid. Het aantal food meters is in die periode met 70% toegenomen en in diezelfde periode is het aantal nonfood meters met ruim 80% gegroeid. We kunnen eigenlijk stellen dat de doorontwikkeling van het fysieke winkellandschap onvoldoende rekening heeft gehouden met de veranderingen in de omgeving. De combinatie van enerzijds de groei in vierkante meters en de daling van de omzetten in de verschillende branches heeft geleid tot een daling van de zogenaamde vloerproductiviteit voor non-food retail van 19% in diezelfde periode. Een dergelijke daling zet het business model van de fysieke retail zwaar onder druk. Hierbij moet nog rekening gehouden worden met het feit dat er geen rekening is gehouden met de afvloeiing naar online. Per sector zal de online impact nog voor een extra daling van de vloerproductiviteit zorgen.
PUIPRIJS 2015 - Juryrapport
5
Overcapaciteit in fysieke retail De sector is zich bewust van de overcapaciteit die is ontstaan in non-food retail, als gevolg van een combinatie van economische, digitale en expansie ontwikkelingen. Gemiddeld genomen is in non-food retail sprake van een overcapaciteit aan meters van zo’n 30% medio 2015. De leegstand in stadscentra en dorpskernen laten dit in de praktijk zien. De verschillen zijn niet alleen groot tussen de branches, maar regionaal en lokaal zijn er grote verschillen. In sommige gebieden is er nog uitbreiding mogelijk, maar in veel andere gebieden zal er minder behoefte zijn aan winkeloppervlakte en moeten er meters uit de markt worden genomen. Naar de toekomst toe moeten we een beweging inzetten waarbij we kwantiteit in ruilen voor kwaliteit. Hierbij is het van groot belang rekening te houden met de verschillen naar regio’s en sectoren.
6
PUIPRIJS 2015 - Juryrapport
DEEL 1
JURYRAPPORT
PUIPRIJS 2015 - Juryrapport
7
1. Inleiding De initiatiefnemer voor het instellen van de ‘puiprijs’, die om de 2 à 3 jaar wordt toegekend aan de best ontworpen nieuwe winkelpui in de binnenstad, is het Centrum-managment ‘s-Hertogenbosch. De puiprijs moet gezien worden als een stimuleringsprijs en er vooral voor zorgen dat er een voortdurende aandacht is voor de kwaliteit van de winkelpuien in onze historische binnenstad. Deze winkelpuien zorgen in samenhang met de openbare ruimte voor de typische ambiance die een stad interessant, behaaglijk, sfeervol maar vooral ook herkenbaar maakt. Dit is de negende keer dat het Centrummanagment de prijs voor de best ontworpen nieuwe winkelpui toekent. Zeker in vergelijking met de beginjaren van deze prijs was het aantal nieuwe puien de afgelopen jaren aan de bescheiden kant. Niet meer dan een dertigtal. Daaraan was zeker de crisis in de detailhandel mede schuldig . Anderzijds mag echter ook geconstateerd worden dat in de bijna twintig jaar dat de prijs nu bestaat al een zeer groot aantal puien is vernieuwd, en dat daarbij de kwaliteit ten aanzien van de oorspronkelijk gevel aanzienlijk is toegenomen. Bij nagenoeg alle verbouwingen is de nieuwe gevel en winkelpui een verbetering ten opzichte van de oude situatie en het aantal winkelpuien die nog valt te kwalificeren als ‘een gat in de gevel met glas’ is in onze binnenstad aanzienlijk afgenomen. Desondanks valt er ook in de komende jaren her en der nog wel het een en ander te verbeteren, zeker als wat oudere winkels getroffen worden door langdurige leegstand of te snel wisselende pop-up-winkels. Naast de prijs van de jury is er ook dit keer een publieksprijs toegekend, waarbij ondernemers uit de binnenstad zelf uit de genomineerde puien een winkelpui kiezen die zij als meest inspirerend ervaren.
8
PUIPRIJS 2015 - Juryrapport
2. Samenstelling en werkwijze van de jury Om te komen tot een zo objectief mogelijke beoordeling is een jury samengesteld waarin ook de ondernemers een nadrukkelijke plaats hebben.
De jury is wel wat anders van samenstelling dan de vorige keer. Zo zijn Clemens van der Ven en Jan van Grinsven in de afgelopen periode overleden. We hebben ze echt gemist. Karin Rademaker wil lid blijven van de jury, maar heeft dit keer vanwege drukke werkzaamheden gevraagd een keer haar beurt voorbij te laten gaan. Nieuw in de jury is Henk van Hoek, die destijds als makelaar alle ins en outs van de detailhandel en onze binnenstad heeft meegemaakt en deze als zijn broekzak kent.
Hans Dona
voorzitter namens de Vereniging van eigenaren centrum ’Hertogenbosch
Bert Oomen
architect en stedenbouwkundige, die ook de formulering van het juryrapport op zich genomen heeft
Henk van Hoek sr
die deskundigheid op het gebied van vastgoed en retail met zich meebracht
De jury werd verder ondersteund door: Ben van den Thillart
PUIPRIJS 2015 - Juryrapport
9
3. Werkwijze Door de ambtelijke organisatie van de gemeente is een overzicht gemaakt van alle winkelpuien waarvoor in de afgelopen periode een bouwvergunning is afgegeven. Deze winkelpuien zijn door Ben van den Thillart gefotografeerd en verder geinventariseerd. De juryleden hebben elk de volledige lijst en bijbehorende foto’s ontvangen en hebben aan de hand daarvan de verschillende panden in de binnenstad ook zelf in de praktijk bekeken. Op grond van die verkenning is door elk van de juryleden een shortlist gemaakt, waaruit enkele puien kwamen die door alle juryleden werden genoemd en een aantal die door een of meer juryleden werden genoemd. De puien die door geen der juryleden werden genoemd zijn daarmee afgevallen. In de eerste jurybijeenkomst zijn de shortlisten besproken, ook de puien die maar een enkele beoordeling hadden meegekregen. Na uitgebreide discussie zijn uiteindelijk een drietal puien met uiteenlopende kwaliteiten geselekteerd. Deze drie puien worden ook hier gepresenteerd als genomineerde puien. Vervolgens is uit deze drie nominaties een eerste voorlopige keuze gemaakt en aan het jurylid Bert Oomen als architect en stedenbouwkundige gevraagd alle drie de nominaties en de voorlopige winnaar nog eens kritisch tegen het licht te houden van de criteria zoals die in het verleden door de initiatiefnemers van de puiprijs waren opgesteld. Op basis van die analyse heeft de jury uiteindelijk de definitieve winnaar aangewezen en de teksten bij elk van de genomineerde puien besproken en goedgekeurd.
10
PUIPRIJS 2015 - Juryrapport
4. Beoordelingscriteria Bebouwing en omgeving - Veranderingen aan het gevelbeeld van een pand mogen het beeld van de straat als geheel niet verstoren. - Bij aanpassingen aan de gevel moet de karakteristiek van de gevelwand als geheel behouden blijven. Bebouwing op zich - Bestaande architectonische kwaliteit, incl. school- en stijlkenmerken, moeten ten minste worden gehandhaafd. - Bij het wijzigen van een bouwwerk mogen de verhoudingen in de gevelopbouw daarvan niet worden verstoord. Bij wijzigingen aan de bestaande gevel moet herstel en/of verbetering van die verhoudingen plaatsvinden en moet ook zoveel mogelijk herstel van de kenmerken van de gevel plaatsvinden. - De schaal van de gevelindeling mag niet gewijzigd worden. - Als een kenmerkende parcellering nog aanwezig is (geheel of gedeeltelijk) dan moet die herkenbaar blijven en waar mogelijk hersteld in het straatbeeld. - Als er sprake is van een kenmerkende kapsituatie en/of-vorm moet deze behouden blijven bij verandering van de bouwmassa. - Ingrepen op het niveau van de begane grond mogen de verhoudingen en de samenhang van de individuele gevel als geheel niet verstoren. Indien mogelijk moet deze hersteld of verbeterd worden. - Nog aanwezige kenmerkende ornamenten moeten behouden blijven. Zo ook de zorgvuldige ambachtelijke detaillering. Beide kenmerken moeten voorts herkenbaar blijven en een zinvolle bijdrage blijven leveren aan het geheel van het bouwwerk(en). Materiaal, detaillering en kleur - De kenmerkende materialen, detaillering en kleuren) moeten worden toegepast, tenzij de beoogde materialen, detaillering en kleuren) passen binnen de karakteristiek van het pand en zijn omgeving - Bestaande ornamenten in de gevel(wand) moeten behouden blijven. Wijzigingen aan de gevel(wand) mogen niet zodanig zijn dat deze kenmerken en detaillering(en) wezensvreemde elementen worden. - In bestaande bebouwing mogen bestaande traditioneel toegepaste materialen als hout en staal niet worden vervangen door kunststof, tenzij legaal toegepast in het oorspronkelijk architectonisch ontwerp.
PUIPRIJS 2015 - Juryrapport
11
De door de jury toegevoegde criteria voor de uiteindelijke beoordeling zijn: 1. Toekomstwaarde / duurzaamheid. Heeft de pui voor de thans aanwezige branche een duurzaam karakter. Met andere woorden: is de pui wel of niet “trendy”. Uiteraard is er van uitgegaan dat voor de meeste panden mutatie in de branche ook verandering van de pui met zich mee brengt. 2. Gebruikswaarde / functionaliteit / commerciële uitstraling. De winkelpui is, in samenhang met de gevelreclame, het “visitekaartje” van de zaak. De sfeer van de zaak en de aard van de producten moet via de pui tot uitdrukking kunnen komen (een aantrekkelijke winkel achter een aantrekkelijke pui). In welke mate is men hierin geslaagd. 3. Historisch karakter van de binnenstad. Is de indeling van de pui afgestemd op de bouwkundige karakteristiek van de omgeving en in overeenstemming met de rest van de gevel. In het historische straatbeeld geldt het streven naar eenheid, harmonie en verticale gerichtheid heel sterk. 4. Karakter van Bossche winkelstraten. De winkelpuien van de Bossche binnenstad kenmerken zich van oudsher door hun eenvoudige, vriendelijke en open karakter. Schept de pui afstand, of nodigt de winkelpui juist uit om naar binnen te gaan. 5. Beveiliging / luifels / zonweringen. De winkelpui moet uitnodigend zijn, ook buiten sluitingstijd. Hoe creatief is er omgegaan met de legitieme eis tot bescherming. En hoe is men omgegaan met luifels, zonweringen en reclame in relatie tot het historische karakter en de over het algemeen “vrij vlakke” gevels en straatwanden. De inventarisatie van de puien is gedestilleerd uit een gemeentelijke opgave van bouwvergunningen over de jaren 2013 - 2014.
12
PUIPRIJS 2015 - Juryrapport
5. Het oordeel van de jury Na uitgebreide discussie heeft de jury zoals aangegeven een drietal puien genomineerd, Waarvan de juryleden unaniem van mening waren dat zij voldeden aan de verwachtingen die zij van plannen in onze historische binnenstad mogen hebben die voldeden aan de beoordelingscriteria zoals in de rapport genoemd die ook naar de mening van de juryleden als een echt waardevolle toevoeging aan onze binnenstad kunnenw orden beschouwd. De nominaties en de uiteindelijke jurykeuze worden hierna besproken.
PUIPRIJS 2015 - Juryrapport
13
Nominatie Vughterstraat 26
Rivièra Maison
Architect: Restauratiearchitectuur BBM B.V. tel.:0162-512688, e-mail:
[email protected] Aanvrager: Elizen Vastgoed tel.: 0571-277570, e-mail:
[email protected] Eigenaar:
Elizen Vastgoed
Winkelier: Rivièra Maison Deze nieuwe pui-invulling is ontworpen met veel respect voor de bestaande bovengevel en de oorspronkelijke architectuur. De pui is ontworpen met eigentijdse materialen, maar toch in harmonie met de bestaande ramen in de bovengevel. Door de verfijnde indeling is weer een duidelijke relatie ontstaan tussen winkelpui (onder-) en bovengevel en door de omkadering is het pand weer echt op de grond komen staan. De winkelpui heeft een heldere en open uitstraling en nodigt meer dan voorheen uit om naar binnen te gaan. Door deze invulling is de maat en de schaal van de totale gevel weer duidelijk afleesbaar geworden, en wordt respect getoond voor de historische gegevenheden van de stad. Een commercieel, architectonisch en stedenbouwkundig geslaagde oplossing, die naadloos aansluit op de welstandscriteria voor de Binnenstad.
14
PUIPRIJS 2015 - Juryrapport
Voor
Na
PUIPRIJS 2015 - Juryrapport
15
Nominatie Kerkstraat 65-69
ZOOMERS
Architect: Soeters van Eldonk Architecten Kerkstraat 204 1017GV Amsterdam Aanvrager: Piet Zoomers Eigenaar:
Built to Build
Winkelier: Piet Zoomers Jarenlang werd het straatbeeld van de Kerkstraat bepaald door het grote gebouw van het Postkantoor. Dit pand is duidelijk ontworpen na de oorlog, in een tijd waarin men niet alleen nieuwe idealen koesterde, maar waarin men ook geconfronteerd werd met nieuwe ontwerpopgaven. De nieuwe tijd vroeg om gebouwen die zo groot van schaal waren dat ze niet meer realiseerbaar waren in de oude geest en de oude vormgeving. Nieuwe gemeentehuizen, stations en postkantoren vroegen om een schaalvergroting en werden ontworpen in een nieuwe modern-zakelijke stijl, met veel gebruik van beton. Dat deze schaalvergroting afbreuk deed aan de historische waarde van de binnenstad werd destijds niet onderkend. Bij de herinvulling van de Kerkstraat 65-69 heeft het herstel van de historische structuur voorop gestaan. De nieuwe gevelwand staat weer in de historische rooilijn, wat ook de ruimtebeleving ten goede komt. Er is niet gekozen voor historiserende architectuur, maar voor een eigentijdse invulling met traditionele kenmerken. Er is een nieuwe, eigentijdse gevelwand ontworpen, die goed aansluit bij het historische straatbeeld van de Kerkstraat. Hoewel bij het middelste pand nog steeds sprake is van een schaalvergroting ten opzichte van de oorspronkelijke winkels in deze straat voegt het nieuwe gevelbeeld zich toch heel goed in de historische parcelering en opbouw. Het bredere pand herinnert niet alleen aan het oude Postkantoor, maar zorgt ook voor enige rust in het straatbeeld. De jury ziet het ontwerp als een vooral uit stedenbouwkundig oogpunt zeer geslaagde eigentijdse herinvulling, en als een verrijking voor de belevingswaarde van de binnenstad.
16
PUIPRIJS 2015 - Juryrapport
Voor
Na
PUIPRIJS 2015 - Juryrapport
17
Nominatie Schapenmarkt 7-19
ZARA
Architect:
ZARA Nederland B.V.
Aanvrager:
ZARA Nederland B.V.
Eigenaars:
Schapenmarkt 17-19: Vastned N.V. Schapenmarkt 7-15: de heer Frans Welsch
Winkelier:
ZARA Nederland B.V.
Een bijzondere ontwikkeling die ook in de politiek voor enige beroering heeft gezorgd. Ten behoeve van de winkelketen Zara is het totale gevelbeeld van deze drie panden aan de Schapenmarkt aangepakt. Hierbij is er alles gedaan om de verschillende panden in het straatbeeld herkenbaar te houden. Ieder pand is op een bij dit pand passende manier van een pui voorzien, wat op zich al het straatbeeld ten goede komt. Het grootste probleem bij deze aanpak vormde echter het rechtse pand, een na-oorlogs modern ontwerp, uit een tijd dat men nog weinig oog had voor de historische waarde van de binnenstad. Deze grote, eenvormige doos paste niet in de verfijnde schaal van de Schapenmarkt en de ritmiek van het historische straatbeeld. Bij de voorgenomen verbouwing gingen er dan ook stemmen op om het pand van een geheel nieuwe, meer historiserende gevel te voorzien. De opdrachtgever heeft hier niet voor gekozen. In plaats daarvan is een nieuwe, eigentijdse gevel ontworpen, die zowel respect toont voor de oorspronkelijke, modern-zakelijke architectuur van het pand, als het historische straatbeeld. Hoewel nog steeds sprake is van een schaalvergroting ten opzichte van de historische winkels in deze straat voegt het nieuwe gevelbeeld zich nu wel goed in de historische parcelering en het straatbeeld van de Vughterstraat. Het blijft een groot pand, maar met de vernieuwde pui roept het nu reminiscensies op aan de grotere binnenstadspanden die aan de Markt en de hoofdstraten van de stad bij uitzondering aanwezig waren. De vierdeling in de gevel is gebaseerd op de oorspronkelijke parcelering die de charme van de binnenstad in hoge mate bepaald. De onderpui en de bovengevel hebben een duidelijke verwantschap gekregen, zowel in opbouw als in kleur- en materiaalgebruik. De jury ziet dit als een zeer geslaagde inpassing van een “eigentijds” pand in de historische stuctuur, dat juist door de combinatie van oud en nieuw een verrijking betekent voor de belevingswaarde van de binnenstad.
18
PUIPRIJS 2015 - Juryrapport
Voor
Na
PUIPRIJS 2015 - Juryrapport
19
De Winnaar De winnaar van de puiprijs 2015 is geworden
Riviera Maison aan de Vughterstraat
Deze pui is ontworpen door Architect: Restauratiearchitectuur BBM B.V. De vakjury beoordeelt dit plan als een knap en uitermate vakkundig ontwerp dat naadloos aansluiting vindt bij de ambiance van de cultuurhistorisch waardevolle binnenstad. De jury was unaniem van mening dat dit plan duidelijk boven het niveau van de andere te beoordelen puien uitstak. De nieuwe winkelpui heeft een heldere en open uitstraling, en nodigt uit om naar binnen te gaan. Er is sprake van een verfijnd en consistent ontwerp dat door zijn eenvoud charme uitstraalt. De jury heeft veel waardering voor de samenhang tussen pui en bovengevel. De pui is ontworpen met veel respect voor de oorspronkelijke architectuur. Ze laat ook de rest van de gevel in volle omvang zien en heeft daardoor een grote positieve invloed op de openbare ruimte. Een fraai en ook commercieel goed uitgevoerd ontwerp, dat voldoet aan alle eisen die je aan een pui geplaatst in de historische ambiance van de binnenstad kunt stellen.
Voor
20
PUIPRIJS 2015 - Juryrapport
Na
DEEL 2
PUBLIEKSPRIJS
PUIPRIJS 2015 - Juryrapport
21
1. Inleiding Ook deze keer kunnen ondernemers uit de geselecteerde panden kiezen welke pui zij het meest inspirerend vinden om als voorbeeld te dienen voor ontwikkelingen in het winkelgebied. Met deze extra aandacht wordt beoogd de ondernemer te betrekken bij het fenomeen Puiprijs en hem noch meer dan voorheen naar de gevels en (winkel)puien te laten kijken. Een en ander zoals bij de introductie van deze prijs in 1999 nadrukkelijk de opzet was.
2. Werkwijze Om de zaak enigszins te structureren is er enig voorwerk verricht door de jury die voor de puiprijs door het centrummanagement in het leven is geroepen. De genomineerde puien zijn middels het weekbericht van Hartje Den Bosch voorgelegd aan de leden. Middels een digitale stemming is vervolgens door de leden de voorkeur uitgesproken voor één van de genomineerde puien. De pui die de meeste stemmen heeft gehaald is de winnaar van de publieksprijs. De stemming is gesloten op 30 september 2013 en de uitslag is als volgt:
ZOOMERS
46%
ZARA
28%
Riviera Maison 26%
22
PUIPRIJS 2015 - Juryrapport
Winnaar Publieksprijs Uit de 3 genomineerde plannen die door de jury voor de puiprijs 2015 zijn voorgedragen is door de ondernemers van de binnenstad gekozen voor het plan
Zoomers aan de Kerkstraat ontworpen door Soeters van Eldonk Architecten
De ondernemers van ’s-Hertogenbosch zien de herinvulling van de Kerkstraat 65-69 als het meest inspirerende van de 3 genomineerde plannen. Dat bij dit plan het herstel van de historische structuur voorop heeft gestaan wordt door de ondernemers zeer gewaardeerd. Net als de vakjury zien ze het ontwerp als een zeer geslaagde eigentijdse herinvulling, en als een verrijking van onze mooie en uitnodigende binnenstad.
PUIPRIJS 2015 - Juryrapport
23
Kunstenares Puiprijs Manita Kieft (geb. 1961, te ‘s Hertogenbosch) is keramisch vormgever. Ze heeft haar opleiding genoten aan de Hogeschool voor de Kunsten te ‘s Hertogenbosch en de design academy te Eindhoven. Haar keramisch werk valt zowel onder de beeldende als onder de toegepaste kunst in te delen. Ze werkt vooral met industriële keramische technieken, zoals de mallen/giet en keramische zeefdruktechniek. Verschillende malen is haar werk met internationale prijzen gehonoreerd. In 1992 ontving ze de Mino jury Award in Japan, en een jaar daarna de Purchase Prize Young Artist in Faenza (Italië). In Nederland was ze genomineerd voor de Kunstaanmoedigingsprijs van de gemeente Amstelveen (1995). Manita Kieft geeft les aan de Muzerije en de Hogeschool voor de Kunsten, beide in ’s-Hertogenbosch gevestigd. Ze exposeert regelmatig in binnen en buitenland en heeft onlangs een werkperiode aan het Europees Keramisch werkcentrum afgerond. Zij werkt ook in opdracht, zoals bijvoorbeeld voor de rijksgebouwen-dienst (1999) en maakt veel werk op het gebied van relatiegeschenken. Zij heeft voor de Puiprijs reeds meerdere malen de prijs ontworpen, zowel de prijs van de vakjury als die van de “publieksprijs”. In 1999 is het eerste keramiek symboliserend de Binnenstad en zijn Markt als prijs uitgereikt. Ook in 2000, 2002, 2004, 2006, 2008, 2010 en 2012 is gekozen dit keramiek met een voor het winnende ontwerp herkenbare toevoeging als puiprijs uit te reiken. Ook nu in 2015 heeft Manita Kieft het ontwerp voor de puiprijs vervaardigd, als variant op de eerder gekozen hoofdvorm.
24
PUIPRIJS 2015 - Juryrapport
PUIPRIJS 2015 - Juryrapport
25
Colofon Initiatiefnemer Centrummanagement ‘s-Hertogenbosch Organisatie en coördinatie
Vereniging van eigenaren Centrum ’s-Hertogenbosch Prof. Keesomstraat 12 5223 GJ ‘s-Hertogenbosch
Tekst Bert Oomen
Vormgeving
Bernd van den Thillart
Print ADC ’s-Hertogenbosch Kunstenares Puiprijs
Manita Kieft