Cultuur Primair Prijs. Juryrapport

Cultuur Primair Prijs Juryrapport

Utrecht, 13 december 2006

Cultuur Primair Prijs Juryrapport 'Welke culturele activiteit of welk cultureel project vond u nou echt goed en aantrekkelijk en zou u een prijs willen geven?' Met deze vraag werden dit jaar alle scholen voor primair onderwijs uitgenodigd projecten voor te dragen voor een prijs of de jury te tippen over interessante activiteiten. In totaal zijn maar liefst 326 projecten, activiteiten en tips ingezonden, veel meer dan de organisatoren hadden durven hopen. Inspirerende rijkdom De jury*, bestaande uit Henk van der Linden, Luc Stevens en Peter Domen en geassisteerd door Paul Vogelezang en Marlies Tal, heeft zich vervolgens gebogen over de beoordeling van alle inzendingen. Een inspirerende rijkdom en diversiteit werden zichtbaar. Projectweken rondom kunst of erfgoed, bezoeken van concerten, dansvoorstellingen of gebouwen. Een enorme hoeveelheid beeldende projecten (vooral over Rembrandt). En wat te denken van al die uitvoeringen van musicals en poëzieprojecten en projecten op het terrein van de podiumkunsten of nieuwe media. Scholen hebben een bonte verzameling van activiteiten ingezonden, in veel gevallen zijn daarbij professionele kunstenaars betrokken. Gemotiveerde leerkrachten Uit heel veel inzendingen bleek ook een enorme inzet en geestdrift van gemotiveerde leerkrachten die trots zijn op hun project. En daarmee is voor het ministerie van OCW een belangrijk doel om deze Cultuur Primair Prijs in te stellen bereikt: zichtbaar maken waarop scholen trots zijn als het om cultuureducatie gaat. Na bestudering van alle inzendingen zijn 44 inzendingen geselecteerd. De betrokken scholen werden uitgenodigd aanvullend materiaal in te sturen zodat de jury zich inhoudelijker kon verdiepen in de inzendingen. Veertig scholen hebben een enorme hoeveel informatie ter beschikking gesteld, van projectplannen tot krantenknipsels, van talloze foto's op dvd tot tientallen tekeningen van kinderen. Criteria De jury heeft uiteindelijk 33 inzendingen met een prijs beloond. Bij de beoordeling zijn, in alfabetische volgorde, de volgende criteria gebruikt: −

Beleid school – draagvlak team;

−

Betrokkenheid omgeving;

−

Inzet van menskracht en geld;

−

Opbrengst voor de school of de groep;

−

Originaliteit;

−

Overdraagbaarheid naar andere scholen;

−

Talentontwikkeling leerlingen.

*

Juryvoorzitter Henk van der Linden is algemeen secretaris van de Groep Educatieve Uitgeverijen. Luc Stevens was hoogleraar Orthopedagogiek van schoolproblemen. Hij houdt zich intensief bezig met onderzoek van nieuwe onderwijspraktijk. Peter Domen is directeur van basisschool Toermalijn in Castricum. Paul Vogelezang en Marlies Tal zijn medewerkers van Cultuurnetwerk Nederland.

1

CULTUUR PRIMAIR PRIJS

Utrecht, 13 december 2006

Henk van der Linden, voorzitter

Luc Stevens lid

Peter Domen lid

De Cultuur Primair Prijs wordt gefinancierd door de projectgroep Cultuur en School (OCW) en uitgevoerd door Cultuurnetwerk Nederland.

2


Prijswinnaars 1e prijs € 7.000,Basisschool De Driemaster Gabriël Metsulaan 36 1816 EP Alkmaar www.driemasteralkmaar.nl Ingezonden door Rob Komen. Kinderen nemen de Tijd De school Basisschool De Driemaster staat in de wijk Het Hoefplan in Alkmaar-West. De Driemaster is een samenvoeging van drie voormalige basisscholen. Er werken ongeveer dertig mensen op De Driemaster, fulltimers en parttimers. De kinderen zijn een afspiegeling van de maatschappij: De Driemaster heeft een gemêleerde schoolbevolking. Het project Leerlingen van de bovenbouw van De Driemaster hebben in het project de opdracht gekregen om de tijd te fotograferen. In introductielessen zijn de onderwerpen de tijd, de rol en betekenis van de fotografie, en de vereiste technieken behandeld. Beroepsfotograaf Ton Voermans gaf een gastles. De kinderen kregen van hem ook richtlijnen mee voor het uitvoeren van de opdracht. De leerlingen gebruikten een digitale camera en bewerkingssoftware. Ze leerden kijken, indelen en kiezen van een te nemen foto; ze leerden kijken naar foto's van anderen en het innemen van een eigen standpunt. De centrale doelstelling van het project was het aanleren van een andere manier van kijken naar de werkelijkheid om ons heen. De leerlingen moesten ook een korte tekst schrijven over waarom ze deze foto hadden genomen. Dat was belangrijk om de kinderen te dwingen over hun foto na te denken. Foto's en teksten zijn tentoongesteld in theater de Vest in Alkmaar. Beoordeling De jury constateert met genoegen dat dit project niet uit de lucht komt vallen. Op de interessante website van De Driemaster is te zien dat de school al jaren kunstzinnige activiteiten uitvoert. Zo zijn vanwege de komst van het jaar 2000 door 350 leerlingen, het hele leerkrachtenteam, alle ouders, opa's en oma's, studenten van de naburige Hogeschool IPABO (interconfessionele pabo), een zeer groot aantal wijkbewoners en nog veel meer bij de school betrokkenen, 2000 kistjes gevuld met artistieke werkstukken. Dit grote kunstwerk is tentoongesteld en heeft het Jeugdjournaal gehaald. Maar ook kleinschalige (kunst)projecten komen regelmatig voor waarbij op de schoolwebsite de werkstukken van de kinderen te zien zijn. Cultuureducatie is in deze school ingebed in het beleid en wordt gedragen door het team. De school zoekt contact met de omgeving, dichtbij en wat verder weg. Het fotografieproject is om meerdere redenen bijzonder. 'De tijd' is een abstract begrip. Uit het werk van de kinderen – foto's en teksten – is op te maken dat deze tien- tot twaalfjarigen uitstekend in staat zijn om van hun opdracht een artistiek interessant product te maken, waarbij de combinatie foto en tekst sterk is, temeer daar de teksten zelf ook kunstzinnig van aard zijn.

3


Expertise van buitenaf maakt dit project niet uniek. Sterk is dat de focus letterlijk en figuurlijk gericht is op 'anders kijken'. Dat is een meerwaarde die naar de opvatting van de jury essentieel is in het ontwikkelingsproces van kinderen; het opent onvermoede talenten bij kinderen. De opdracht die de leerlingen hebben gekregen omvat zowel een artistieke als een cognitieve uitdaging en werkt motiverend voor alle kinderen. Een relatief simpel middel als een digitale camera leidt in de handen van kinderen tot een kwalitatief hoogwaardig product dat zeker wordt versterkt door de keuze om ook een spannende tentoonstelling in te richten; het is levensecht leren! Goed thema, beheersbare kosten, goed overdraagbaar en motiverend voor leerlingen, leerkrachten, ouders en de gemeenschap.

2e prijs € 6.000,School Lyndensteyn Hoofdstraat 1 9244 CL Beetsterzwaag www.schoollyndensteyn.nl Ingezonden door Marijke Groothuis. Drieluik Kerst – Pasen – Pinksteren De school School Lyndensteyn is een mytyl- en tyltylschool voor speciaal en voortgezet speciaal onderwijs. De leerlingen zijn kinderen en jongeren in de leeftijd van vier tot twintig jaar die lichamelijk of meervoudig gehandicapt of langdurig ziek zijn. De hoofdvestiging met 185 leerlingen zit in Beetsterzwaag en er is een vestiging in Zwolle met 60 leerlingen. Daarnaast maken 150 leerlingen in het reguliere onderwijs gebruik van Ambulante Begeleiding. Het project Het project is bedacht door leerkracht Marijke Groothuis en samen met geestelijk verzorger Evert Kronemeijer en de vakgroepen muziek, drama en beeldende vorming uitgewerkt. In het project wordt een relatie gelegd tussen feestdagen en 'vrije tijd'. Anders dan de titel doet vermoeden, gaat het niet alleen om christelijke feestdagen; ook de Joodse religie, islam en boeddhisme komen aan de orde. Het project sluit aan bij bestaande tradities van de school, met een vertaling van het verleden naar het heden. Met Kerstmis werd een theatervoorstelling gemaakt en uitgevoerd door leerlingen van het voortgezet onderwijs voor leerlingen van de basisschool. Met Pasen was er aandacht voor rituelen, koken en beeldende vorming. Pinksteren stond in het teken van muziek en dans in onze multiculturele samenleving. Dat gebeurde in de vorm van dertien workshops die drie keer zijn uitgevoerd. Workshops over Bhutan-maskerdansen, Ierse muziek, Bollywood (zang en dans), poppentheater Anansi, capoeira, black gospel, en over het op speciale wijze bereiden van voedsel. Leerlingen kunnen door hun beperkingen niet overal aan deelnemen, maar voor elk kind is er ruimte voor kunstzinnig bezig zijn. Beoordeling Veel moeite en inspanning, maar met één krachtige motor kan heel veel worden bereikt. En met het combineren van de gebruikelijke budgetten voor de vieringen met een extra bijdrage voor workshops en optredens door externe kunstenaars. Deze twee zaken spraken de leden van de jury aan. Een project met een thema waarmee elke school rekening moet houden. Aandacht voor christelijke

4


tradities gekoppeld aan een multiculturele horizon met veel doe- en beleefactiviteiten slaat bruggen naar andere religieuze tradities die bij leerlingen onvergetelijke indrukken achterlaten. Het is een project geworden waarbij leerkrachten ook in hun eigen klas met concrete informatie aan de slag kunnen en dat rekening houdt met de lichamelijke beperkingen van de leerlingen. Het project nodigt op een natuurlijke manier vakgebieden uit om met elkaar samen te werken. En het is een project dóór leerlingen vóór leerlingen, toepasbaar op heel veel scholen.

3e prijs € 5.000,Basisschool Sint Jozef Basisschool 't Kiemveld Basisschool De Wegwijzer Postbus 5 5275 ZG Den Dungen www.jozefdd.nl Ingezonden door Marga Smits-Heijmans van basisschool Sint Jozef. Met het oog op Den Dungen De scholen De drie basisscholen liggen alledrie betrekkelijk dicht bij elkaar in de kern van het dorp. Vanuit deze scholen is begin 2006 een gezamenlijk initiatief gestart om Dungense kinderen kennis te laten maken met kunst. En met de wijze waarop kunst tot stand komt. Dat kan maar op één manier: door het vooral zelf te doen. Het project Langs een route die de drie scholen min of meer verbindt hebben kinderen uit de groepen 1 tot en met 8 van de drie scholen twaalf monumentale kunstwerken gemaakt onder leiding van leerkrachten, vrijwilligers en professionele kunstenaars. De kunstwerken staan allemaal in de openbare ruimte. Ze staan in het teken van 'school en dorp' en vormen samen een kinderkunstroute. Het project combineert omgevingsonderwijs en cultureel erfgoed; er is ook een boekje over verschenen. Een greep uit wat de kinderen hebben gemaakt. Kinderen hebben drie kubusbanken ontworpen, beplakt met mozaïeksteentjes. Die banken staan op de plek waar de kinderen elkaar vaak ontmoeten. Kunstwerken zijn verschenen op hekken, glas-in-loodramen verschenen in bomen. Drie zuilen laten het fotowerk van kinderen zien. Kinderen hebben ansichtkaarten ontworpen nadat ze uitleg hebben gekregen over landschapskunst en de historische ontwikkeling van het dorp. De ansichtkaarten hangen in het groot aan het hek bij de kerk om te laten zien hoe mooi het is in het dorp en hoe trots de kinderen daarop zijn. Leerlingen gingen bij ouders, opa's, oma's op zoek naar veelgebruikte uitspraken, gezegdes en wijsheden. De meest kenmerkende uitspraken werden vereeuwigd op vlaggen en banieren die langs de hele kunstroute werden geplaatst. De route was open tussen 12 en 31 mei 2006. Daarna kregen de kunstwerken een bijzondere plaats in of rondom het schoolgebouw. Beoordeling Kinderen, kunst en openbare ruimte gaan heel goed samen. Dat blijkt uit dit project. Er ontstaat een concreet resultaat dat lang zichtbaar en tastbaar is en waarop kinderen trots kunnen zijn. Het is levensecht leren en het project brengt erfgoed en kunst op een natuurlijke en aantrekkelijke manier bij elkaar. Het project is sterk omdat het kinderen zelf kunst laat maken onder leiding van bevlogen

5


kunstenaars. Hierdoor ervaren kinderen dat kunst inspiratie en transpiratie is, dat je er moeite voor moet doen om het te maken. Het project doet recht aan wat leeft in de gemeenschap en wat de gemeenschap bindt. Dat is in Den Dungen onder andere het dialect. Kinderen ontdekken ook wat ze leuk vinden om te doen. Plezier in leren is essentieel en daar biedt dit project alle ruimte voor, zowel bij kleuters als bij twaalfjarigen. En last but not least: iedereen in het dorp is trots op wat jij gemaakt hebt. Dit project kan alleen gerealiseerd worden als veel partijen met elkaar samenwerken. Dat is een kracht, maar tegelijkertijd een zwakte. Hierdoor zijn dit soort projecten niet eenvoudig herhaalbaar en overdraagbaar. Medewerking van de gemeente, bedrijven en fondsen is noodzakelijk want scholen alleen kunnen dit niet realiseren. Hoewel minder makkelijk overdraagbaar is dit project wel heel inspirerend.

14 prijzen van € 1.000,De jury heeft veertien inzendingen beloond met een prijs van € 1.000,-. Ze zijn verschillend van aard en intensiteit, maar de jury beschouwt ze allemaal als vierde prijs ex aequo. De jury vindt dat deze veertien projecten een breed spectrum laten zien aan activiteiten die representatief zijn voor wat scholen zelf aan initiatieven nemen om cultuureducatie vorm te geven in hun school. Een aantal van deze projecten is soms mede door culturele instellingen ontwikkeld. Na de beoordeling constateerde de jury dat er veel inzendingen uit de provincie Overijssel zijn gehonoreerd, met zelfs drie inzendingen uit Enschede. De scholen worden vermeld in alfabetische volgorde van de gemeente waarin ze gevestigd zijn.

1e vierde prijs van € 1.000,Christelijk Speciaal Onderwijs de Rank Thorbeckelaan 186 7604 XK Almelo www.sbo-derank.nl Ingezonden door Therry Weerts. Torentjesproject – Poeweezie De school Kinderen dienen groeitijd te krijgen voor zelfacceptatie en ontwikkeling. Ze dienen zich bewust te worden van de eigen mogelijkheden en zich gelukkig te voelen. De sociaal-emotionele ontwikkeling en de betrokkenheid van de leerling op zijn leefomgeving staat centraal, naast inspirerend onderwijs. Het gaat de school om de creatieve ontwikkeling van de leerling: verwerven, verwerken, betekenis geven, toepassen, observeren, evalueren en registreren. Het project In schooljaar 2005-2006 was de Rank aan de beurt om de Stuivertorentjes, die elk jaar in Almelo staan, te vullen met kunstwerken van kinderen. Er zijn acht Stuivertorentjes die door het lopen van een wandelroute bezichtigd kunnen worden. De school is het hele jaar bezig geweest met het thema 'poeweezie'. Daarbij is aandacht voor poppenspel, muziek, gedichtenposters, mozaïek en het bezoeken van musea. De zorgleerlingen worden al spelend in contact gebracht met cultuur, met een nadruk op poëzie. Ouders worden op een informatieavond geïnformeerd over het project.

6


Beoordeling Het hele jaar door worden activiteiten uitgevoerd die in relatie staan met het project. In elke schoolmaand, van september tot juni, is aan het project gewerkt en in de zomer is het eindresultaat voor alle inwoners van Almelo zichtbaar. Ook het feit dat het gehele team, stagiaires en de therapeuten tekenen en drama samen het project trekken, sprak de jury aan. Dat kinderen hun eigen teksten op muziek gezet zien en uitgevoerd horen worden door muziekgroep Quasimodo is een start die de toon zet: het talent van kinderen zichtbaar maken en daar professioneel mee omgaan. Dat blijkt ook uit het feit dat kunstenaars bij het project betrokken zijn. Het project is simpel van opzet, doeltreffend en in alle opzichten breed. Het enige bezwaar is de benodigde hoeveelheid geld. Zonder financiële steun van provincie en gemeente zijn dergelijke projecten eigenlijk niet uit te voeren. Niettemin is de jury van oordeel dat dit type projecten navolging verdient; het verwerven van subsidies is immers ook een verdienste op zich zelf.

2e vierde prijs van € 1.000,Openbare basisschool de Stapvoorde De Kolibrie 24 7609 GP Almelo www.de-stapvoorde.nl Ingezonden door Jan van der Werf. Proëziek De school Uitgangspunt van De Stapvoorde is dat de natuurlijke ontwikkeling van de kinderen pas goed uit de verf komt als de leeromgeving aansluit bij hun belevings- en bevattingswereld. De leerlingen moeten uitgedaagd worden om te onderzoeken, te ondervinden en te leren. Om adaptief onderwijs oftewel 'onderwijs op maat' te kunnen realiseren is de laatste jaren het onderwijs op De Stapvoorde ingrijpend veranderd. Daarbij is gebruikgemaakt van de Regeling Versterking Cultuureducatie Primair Onderwijs om het cultuurbeleid voor de periode 2007-2010 vast te leggen. Het project Elke groep levert digitaal teksten aan die gebundeld worden in een boek. Beginnend bij groep 1 en 2 wordt een verhaal bedacht en via een muurverhaal uitgewerkt. De volgende dag gaat de volgende groep verder met het eind van het verhaal van de voorafgaande groep. De groepen 5 tot en met 8 krijgen een programma aangeboden met een schrijfster met passie voor muziek; tekst en muziek gaan samen. Ook wordt een tentoonstelling bezocht, er komen plaatselijke dichters op school en een plaatselijke rapper geeft enkele clinics. Het project wordt afgesloten met een tentoonstelling voor de ouders. Beoordeling Er wordt onvermoed talent van leerlingen zichtbaar. Kinderen uit alle groepen hebben prachtig werk gemaakt. Teksten waren aanleiding voor nog veel meer kunstzinnige activiteiten, waardoor kunstzinnige oriëntatie mede vanuit kinderen 'gestuurd' wordt. Betrokkenheid van team en lokale kunstenaars, een lowbudgetprogramma, passend in het beleid van de school en makkelijk overdraagbaar; alle aspecten samen zijn aanleiding om deze inzending een prijs te geven.

7


3e vierde prijs van € 1.000,Basisschool Piet Hein Oostelijke Handelskade 6 1019 BM Amsterdam www.basisschoolpiethein.nl Ingezonden door Marianne Diemont. Beestenboel op de Piet Hein De school De Piet Hein is een school die kiest voor kwaliteit; kunst en cultuur is er speerpunt. Op de Piet Hein denkt het team in kansen en het gelooft in ieders talent. In augustus 2002 is de school van start gegaan. De school ontwikkelt zich dynamisch en telt inmiddels 300 kinderen. Jaarlijks kiest de school een thema waaraan leerkrachten, kunstenaars (BIK) en creatieve ouders tien weken lang gezamenlijk werken. Het project Een werkgroep Kunst & Cultuur, het team en de kunstcoördinator kiezen vóór de zomervakantie een thema, dat in het volgende schooljaar na Kerstmis in uitvoering wordt genomen. Het thema bracht de kinderen naar het Van Gogh Museum (beestachtig mooi) en Artis. Ze keken naar de film Beestenboot. In kunstbeschouwingslessen werd eveneens aan het thema gewerkt. Samen met een kunstenaar (BIK) maakten kinderen een nieuwe unieke dierentuin. Alle kinderen deden mee aan workshops (ingedeeld op voorkeur van de leerlingen), van dierenmaskers maken tot schilderen, van dansen op 'Het Carnaval der dieren' tot eigen foto's maken van dieren. Een student van de kunstacademie begeleidde kinderen in het maken van fantasiedieren. Kinderen maakten Powerpoint-presentaties met geluid die samen met de presentaties van dans, muziek en beeldend werk zijn gehouden voor de ouders. Beoordeling Tien weken werken aan een gestructureerd kunstzinnig programma, waarbij kinderen zowel in hun eigen groep als met kinderen van andere leeftijden samenwerken. Een 'duiventil', waarbij vele mensen van buiten, met name ouders, een bijdrage leveren. En dat alles gebaseerd op een visie van de school die expliciet kiest voor kunst en cultuur. Daarmee ontstaat een klimaat dat kinderen uitnodigt hun talenten te ontwikkelen. Het programma is herkenbaar, goed overdraagbaar als geheel en in delen. Het vraagt om een team dat de schouders er gezamenlijk onder zet en dat alles leidt tot inspirerend onderwijs voor kinderen en leerkrachten. Die combinatie sprak de jury aan.

4e vierde prijs van € 1.000,Protestants Christelijke Basisschool de Gong Koperslagerdonk 4-6 7326 HM Apeldoorn www.gong.coms.sintact.nl Ingezonden door Irma Verduyn.

8


Digitale catalogus van eigen Kröller-Müller-kunstwerken De school Basisschool de Gong is gehuisvest in De Donken in de wijk De Maten. De school heeft 200 leerlingen en 14 leerkrachten. De school schenkt veel aandacht aan sociaal-emotionele vorming van de leerlingen. Er is veel ruimte voor creativiteit op alle onderwijsterreinen. Het project Na voorbereidende lessen start het project met een bezoek aan het Kröller-Müller Museum. Ouders begeleiden de kinderen tijdens het bezoek. Ze bezoeken zowel de tentoonstelling als het park. Terug op school krijgen de kinderen de opdracht: laat je inspireren door een kunstwerk. Vervolgens maken de kinderen op school een eigen kunstwerk. Ze fotograferen hun eigen kunstwerk en maken daar, samen met een dia van het gekozen kunstwerk uit het museum, een Powerpoint-presentatie van. Het geheel wordt getoond aan iedereen die het maar zien wil. Beoordeling Levensecht leren, geïnspireerd door wat kunstenaars hebben gemaakt. Dat maakt dat kinderen bezig zijn met waarom het in de kunsten ook gaat: inspiratie, vormgeving, ambacht en natuurlijk nog veel meer. De combinatie handenarbeid, kunst en ICT is eenvoudig realiseerbaar en door elke school zo over te nemen waarbij eigen thema's en werkwijzen zijn in te zetten. Uit de presentatie als GrassRoots-project blijkt dat kinderen ook met ICT de nodige ervaring opdoen. Een simpel project, toepasbaar in elke omgeving, een combinatie van kijken naar professionals, reflecteren en zelf maken en dat alles voor weinig geld.

5e vierde prijs van € 1.000,Protestants Christelijke Basisschool de Fontein Burdetstraat 8 1791 VA Den Burg www.pcotexel.nl Ingezonden door Freek ten Klooster namens alle twaalf Texelse basisscholen. De boom vertelt… De scholen Twaalf basisscholen maken sinds 2004 gebruik van het lespakket Texelse geschiedenis en haar cultureel erfgoed. In dat kader heeft de educatieve dienst van Ecomare, samen met de Oudheidkamer Texel, het Maritiem & Jutters Museum Texel, het Agrarisch- en Wagenmuseum Texel en het Luchtvaart & Oorlogsmuseum Texel en met financiële steun van de provincie Noord-Holland, via het steunpunt Triade in Den Helder, een lespakket ontwikkeld voor de groepen 5 tot en met 8. Het project Voor de groepen 1 tot en met 4 is samen met de scholen het historisch lesprogramma 'De boom vertelt…' ontwikkeld. In de activiteiten staat de actieve cultuurbeleving van kinderen voorop. Heel veel geschiedenis van Texel is zichtbaar en tastbaar in het landschap en kun je zien en beleven in de diverse musea. Vijf leerkrachten van verschillende Texelse scholen hebben tijdens de ontwikkeling elk thema kritisch bekeken en voorzien van commentaar. Vervolgens is het materiaal uitgebreid getest. Thema's als 'Sinds Texel een eiland is…', 'Texel tijdens de Gouden Eeuw' en nu dus 'De boom

9


vertelt…' brengen het verleden – en daarmee ook heden – tot leven. Een aantal activiteiten is gekoppeld aan personen uit het verleden waardoor levensechte geschiedenis tastbaar wordt. Er kunnen kunstzinnige activiteiten aan worden verbonden, van zingen tot schilderen. Beoordeling De leerkracht speelt een belangrijke rol in dit project. Er is aantrekkelijk en toegankelijk lesmateriaal ontwikkeld dat meerdere jaren te gebruiken is door alle leerkrachten op alle basisscholen op Texel. De kwaliteit is gewaarborgd door inbreng van onderwijsgevenden en professionals op het terrein van erfgoed. Het is interessant dat ook de jongste leerlingen worden betrokken bij erfgoededucatie; er is daadwerkelijk een lijn door alle leerjaren heen ontwikkeld. Het is verankerd in het beleid van alle scholen en goed doordacht in zijn uitwerking. De financiële steun die de provincie Noord-Holland in het kader van Actieplan Cultuurbereik biedt maakt dergelijke projecten mogelijk en is daarmee een inspiratiebron voor vele partijen geworden.

6e vierde prijs van € 1.000,Basisschool Enschedese Schoolvereniging Tichelweg 7 7523 AL Enschede www.esv-school.nl Ingezonden door Anke Robertus. Tussen Kunst en Kids De school De werkwijze van de Enschedese Schoolvereniging is het beste te omschrijven als klassikaal onderwijs met aandacht voor het individu. Het team werkt aan de ontwikkeling van de kinderen in een sfeer van geborgenheid en veiligheid, waarbij leerkrachten ieder kind onderwijs op maat proberen te geven met een uitgebalanceerd programma op cognitief, sociaal-emotioneel en creatief gebied. Op de website van de school is uitgebreide informatie over culturele activiteiten te vinden. Het project Tussen Kunst en Kids staat model voor de wijze waarop jaarlijks een cultureel project wordt ontwikkeld. In workshops onder leiding van kunstenaars werken kinderen vanaf groep 2 aan schilderen op groot doek, ze gebruiken technieken als sjabloneren, ze leren over lijnen, kleuren en beweging. De kinderen werken met klei, met druktechnieken, maken animatiefilms, doen aan beeldhouwen en nog veel meer. De inspiratiebron is het werk van professionele kunstenaars. De werkstukken van de kinderen worden twee maanden tentoongesteld in Rijksmuseum Twente en op foto vastgelegd. Vervolgens worden de werken op een veiling verkocht voor een goed doel. Voor schooljaar 2005-2006 stonden Rembrandt en de zeventiende eeuw centraal. Beoordeling Het feitelijk ingezonden project is in schooljaar 2003-2004 uitgevoerd en zou om die reden buiten de prijzen moeten vallen. Het project is echter een model dat jaarlijks herhaald wordt. Het vormt daarnaast de basis voor andere activiteiten en is daarmee een niet te negeren startpunt. De school is naar aanleiding van dat project cultuurschool geworden, heeft een meerjarenvisie ontwikkeld en werkt aan nascholing van leraren. Een project als katalysator voor beleid, draagvlak en inspiratie voor andere activiteiten spreekt de jury aan. De samenwerking met kunstenaars is voorbeeldig en blijkt

10


keer op keer de moeite van het herhalen waard. Het opent talent van kinderen, en met tastbaar resultaat, zeker ook omdat het werk op een mooie plek tentoongesteld wordt. De overdraagbaarheid is op zich makkelijk te realiseren, maar een locatie als Rijksmuseum Twente en de financiële middelen om schoolbreed jaarlijks dit soort projecten uit te voeren zijn niet altijd voorhanden. Het is echter een goed voorbeeld van wat een project voor gevolgen kan hebben voor school en kinderen.

7e vierde prijs € 1.000,Christelijke basisschool Anna van Buren Bosuilstraat 7 7523 BJ Enschede www.annavanburen.nl Ingezonden door Linda Tukkers. Juniormuseum De school Basisschool Anna van Buren is najaar 2006 in een nieuw, sfeervol schoolgebouw getrokken. Samen met De Noordlinde, de Bonifatiusschool en De Toermalijn vormen zij de Brede School Enschede Noord. Via spel, werk en vieringen wil de school talent van kinderen ontplooien; in ieder kind schuilt een kampioen. Kunst neemt op deze school een belangrijke plaats in, onder andere in combinatie met creatieve therapie: de kunst van het verwerken. Dat heeft te maken met de vuurwerkramp waarbij veel leerlingen en ouders betrokken waren. Het project De school had gelezen over het project Juniorgidsen van het Fries Museum en het Verzetsmuseum Friesland, waarbij leerlingen van groep 7 werden opgeleid tot juniorgids. Aan Rijksmuseum Twente werd gevraagd een dergelijk project te ontwikkelen voor Anna van Buren en De Noordlinde. Het resultaat van dit project Juniormuseum was dat een weekend lang leerlingen als rondleider, bewaker, gastvrouw en medewerker van het museumcafé aan het werk waren tijdens het Juniormuseumweekend. Na een kijkje in het museum en achter de schermen gaven de kinderen aan welke functie zij wilden vervullen. In zeven trainingen zijn zij vervolgens op hun taak voorbereid door middel van spel, tekenopdrachten, oefeningen, teksten doornemen om vragen tijdens de rondleidingen te kunnen beantwoorden en dergelijke. Zaterdag 25 en zondag 26 maart 2006 is het Juniormuseumweekend gehouden met de 'gewone' bezoekers van het museum en de 'nieuwe' bezoekers: familie, vrienden en bekenden van de leerlingen. Beoordeling De jury vindt het concept interessant omdat het de drempel van een museum verlaagt. Het geeft letterlijk een kijkje in de keuken van een bedrijf dat in bijna elke gemeente – groot of klein – te vinden is. Nederland kent immers meer dan duizend musea met allerlei collecties. Niet alle musea beschikken over professionele educatieve medewerkers om de leerlingen te trainen, maar daarvoor zijn oplossingen te vinden. Het begrip 'bewaren en tentoonstellen' wordt levensecht. De inzet van leerlingen kan nieuw, ander publiek over de drempel trekken. De inbreng van de kinderen lijkt niet zo groot, omdat het immers om de normale bedrijfsvoering van een museum gaat. Uit ervaring blijkt echter dat de kinderen zeer trots zijn op wat ze doen en dat meedoen een onvergetelijke indruk achterlaat waardoor zij anders naar een museum kijken.

11


8e vierde prijs van € 1.000,RK basisschool Alfonsus Pastoor Geertmanstraat 10 7535 BZ Enschede www.skoe.nl Ingezonden door Wies Tollens. Aarde, water, lucht en vuur De school De Alfonsusschool staat op het Hogeland, een wijk aan de oostkant van Enschede. Dagelijks bezoeken ruim 350 kinderen de school. Het team van de Alfonsus vindt het belangrijk dat de kinderen elke dag met veel plezier naar school gaan én dat ze zich veilig en geborgen voelen op school. Ook vindt het team dat leren met het hoofd en leren met het hart in balans moeten zijn: kunst, cultuur, muziek en de creativiteit van kinderen spelen daarin een belangrijke rol. De school heeft een cultuurcommissie en de cultuurprojecten van de afgelopen drie jaar zijn op de website van de school te vinden. Het project Aanleiding voor dit project is de deelname aan de eerste tranche van de Regeling Versterking Cultuureducatie Primair Onderwijs. Bij de ontwikkeling van de visie werd meteen een vertaalslag naar de praktijk gemaakt: een kunst10daagse. Met het thema aarde (groep 1 en 2), water (groep 3 en 4), vuur (groep 5 en 6) en lucht (groep 7 en 8) gaan leerkrachten en vakkundige vrijwilligers en vakleerkrachten aan de slag. Onder leiding van een kunstenaar-docent heeft het team gewerkt aan het vormgeven van de ideeën. Op een workshopavond is het thema voor de begeleiders geïntroduceerd. Leerlingen gingen op bezoek bij Rijksmuseum Twente, Villa De Bank, AKI (Academie voor Beeldende Kunst en Vormgeving), het Orkest van het Oosten en bij lunchconcerten in het Muziekcentrum, het buurtcentrum, zorginstelling Manna en de Burgerharmonie. En ze maakten natuurlijk zelf allerlei kunst op het terrein van beeldende kunst en muziek. Ook ouders konden op een atelieravond onder leiding van vier kunstenaars deelnemen aan het project. Dat alles resulteerde in een prachtige tentoonstelling op school. Beoordeling Uit het ingezonden materiaal blijkt een enorme rijkdom. Mooi materiaal van kinderen, betrokkenheid van professionals, vakkundige vrijwilligers en leerkrachten. Wat de jury ook aansprak was de concrete wijze waarop ouders in het project konden participeren, niet als begeleider, maar als deelnemer. Daarnaast blijkt de betrokkenheid met de omgeving door een zorginstelling te betrekken bij het project. Ook dat komt in de praktijk niet zo heel vaak voor. Het thema is aansprekend, voor alle groepen bruikbaar. Het project is ook overdraagbaar naar andere scholen waarbij steeds opnieuw bekeken kan worden welke partners rondom de school zijn in te zetten en waarbij de invulling wat betreft discipline of intensiteit kan wisselen. Twee weken intensief werken aan een thema en dat met een concreet product laten eindigen is voor iedereen inspirerend.

12


9e vierde prijs van € 1.000,Gereformeerd Vrijgemaakte Basisschool de Mikkelhorst Tussenziel 25 9753 EL Haren [email protected] Ingezonden door Arie Slagter. Media in beeld De school De Mikkelhorst is een kleine school met 85 kinderen. Het team is op weg naar flexibilisering van het onderwijsmodel, zodat er meer mogelijkheden zijn voor afstemming van het onderwijs op de leerlingen. Kwaliteit van zorgbreedte enerzijds en ontwikkeling van zelfsturing door leerkracht en leerling anderzijds zijn twee belangrijke onderwerpen voor onderwijsontwikkeling. Het project Kinderen treden in de wereld van radio en televisie; ze maken interactief kennis met het werk achter de schermen en ze maken zelf een tv-productie over kunst, actualiteiten, het weerbericht en reclame. Ze leren filmen, interviewen, toneelspelen, filmbewerken, decorontwerpen en presenteren. Als acteurs, decorbouwers, scriptschrijvers, geluidsmensen, schminkmensen, kledingadviseurs, technici en als nog veel meer creatieve geesten hebben ze meegewerkt aan een echte televisie-uitzending op TV-Noord. Beoordeling Van het project is een algemene opzet en een uitgebreid draaiboek beschikbaar. Daaruit blijkt de zorgvuldigheid waarmee het project is opgezet. Bij de uitvoering zijn ook gastdocenten betrokken. Uit de gegevens blijkt ook dat het project is ingebed in het beleid van de school met concrete verwijzingen naar leerstofaanbod op het terrein van rekenen, taal, aardrijkskunde, geschiedenis, beeldende vorming, muziek, gymnastiek, verkeer en bijbelonderwijs. Met dit project wordt leerstof op een aantrekkelijke manier aangeboden. De opzet is eenvoudig en helder en is goed overdraagbaar. Inbreng en betrokkenheid van zowel de kleuters als de leerlingen in groep 8 zitten in het hele project. En de kosten zijn minimaal, onder andere door de inzet van vrijwilligers die bij TV-Noord werken.

10e vierde prijs van € 1.000,Gereformeerde basisschool Op de Hoeksteen Burgemeester Malcorpslaan 101 8061 AJ Hasselt [email protected] Ingezonden door Wolbert Meijer. In het gezicht De school Leren, onderwijzen, werken, ontwikkelen, spelen, begeleiden, inspireren, ontplooien en begeleiden. Dat zijn werkwoorden waarmee de schoolgids van Op de Hoeksteen begint. De school is druk bezig met vernieuwing op onderwijskundig terrein, onder andere in het project 'Anders adaptief'. De school

13


wil zich richten op meervoudige intelligentie. Ook is een nieuwe methode Uit de kunst ingevoerd en is cultuureducatie geïntegreerd in het bestaande aanbod. Het project Groep 6, 7 en 8 zijn in het Rembrandtjaar aan de slag gegaan met drama en lichteffect in het werk van Rembrandt. Het projectplan is ontwikkeld door een Beroepskunstenaar in de Klas (BIK) en omvat 12 uur. Onder leiding van kunstenaar Mireille Ettema zijn de kinderen naar het Rijksmuseum in Amsterdam geweest. Op school gaan de kinderen, om zelf een schilderij uit te beelden, aan de slag met behulp van 'passende' kleding. Van alle kinderen zijn foto's gemaakt die in een tentoonstelling te bezichtigen waren. Ook heeft de school dankbaar gebruikgemaakt van het lespakket Rembrandt voor Leidse basisscholen (zie www.componeerfabriek.nl) en van de expertise van de historische vereniging en studenten van de pabo. Daarmee zijn de kinderen zelf kunstzinnig aan de slag gegaan. Beoordeling Een mooie professionele opbouw, met als kern museumbezoek en verwerking. De groepsleerkrachten verzorgen lessen en presentaties om het project heen. De combinatie – professionals ontwikkelen en professionals en leerkrachten voeren samen uit – spreekt de jury aan. Deze werkwijze is makkelijk overdraagbaar en op vele thema's of disciplines toepasbaar. Het vastleggen van het werk van kinderen en dat zorgvuldig en professioneel tentoonstellen lijkt vanzelfsprekend maar is dat niet. En een ander belangrijk gegeven is dat, ondanks de inzet van een professionele kunstenaar en een busreis naar Amsterdam, de kosten per klas redelijk zijn. Ook de combinatie van kijken, zelf doen, en reflecteren krijgt in dit project volop kansen.

11e vierde prijs van € 1.000,Openbare basisschool Het Ruimteschip Astronautenlaan 33 9602 EN Hoogezand www.hetruimteschip.nl Ingezonden door Maria Noordman. Scheepvaart, de geschiedenis van Hoogezand De school Het Ruimteschip wordt bezocht door ongeveer 310 kinderen. Dertig leerkrachten proberen de kinderen in een vriendelijk en veilig klimaat zo intensief mogelijk in hun ontwikkeling te begeleiden. Door ontwikkelingsgericht onderwijs bij de jongste kinderen en adaptief onderwijs in de hogere groepen staat het team dicht bij de kinderen en wordt het onderwijs meer maatwerk. Op de website van de school is een uitgebreide beschrijving te vinden van wat de school realiseert op het terrein van cultuureducatie. Het project Zonder de scheepswerven geen Hoogezand-Sappemeer. Veel kinderen en hun ouders zijn geboren en getogen in de gemeente. Veel mensen zijn zich niet meer bewust van de ontstaansgeschiedenis van hun woonoord. Dus bezochten de kinderen een tewaterlating van een schip op een scheepswerf. Ze fietsten een beeldenroute langs kunstwerken en gebouwen in de gemeente die herinneren aan de scheepvaart en de ontstaansgeschiedenis. Ze maakten vragen en opdrachten, zochten in de wijk naar straatnamen die herinneren aan de scheepvaart en zochten hun betekenis op. Ze gingen naar

14


museumwerf Wolthuis en zagen een smid aan het werk. Van al die activiteiten hebben de kinderen een muurkrant, een verslag of een Powerpoint-presentatie gemaakt. Ook zijn er naar aanleiding van alle activiteiten werkstukken gemaakt die tentoongesteld zijn in de bibliotheek van de school. Het project is ook gepresenteerd op de jaarlijkse dag voor het openbaar onderwijs. Beoordeling Zelf op onderzoek uitgaan levert inspirerend onderwijs voor kinderen op. En als dat ook nog zo dicht bij de kinderen staat, wordt het levensecht leren. Dat erfgoededucatie en kunsteducatie goed samengaan blijkt uit dit project en dat sprak de jury aan. Uit alles blijkt dat de school werk maakt van zijn cultuureducatiebeleid (zie ook het katern Het Ruimteschip bij Bulletin Cultuur & School # 41, februari 2006); dit project past naadloos in dat beleid. Goed herhaalbaar, goed overdraagbaar, ook in aangepaste vorm naar scholen in nieuwbouwwijken, en zonder veel kosten realiseerbaar – dat alles bij elkaar rechtvaardigt een prijs.

12e vierde prijs van € 1.000,Montessori Basisschool Houten Korenmolen 2 3995 AH Houten www.montessori-houten.org Ingezonden door Teja Kenbeek. Concert Schoolorkest 'Het standvastige tinnen soldaatje' De school De Neutraal Bijzondere Montessori Basisschool in Houten heeft twee locaties en bestaat sinds 1983. De school gaat uit van gelijkwaardigheid van levensbeschouwelijke en maatschappelijke stromingen. Het pedagogisch klimaat is gericht op de ontwikkeling van de totale persoonlijkheid van de leerling. De school besteedt veel aandacht aan de ontwikkeling van creativiteit. Er is een schoolorkest dat uit ongeveer 40 leerlingen bestaat en dat meerdere malen per jaar optreedt. Het project Het schoolorkest heeft een uitvoering gegeven van een van de sprookjes van Andersen die op muziek gezet zijn door componist Keith Amos. De uitvoering was een samenwerking vanuit verschillende disciplines: muziek met een digitale presentatie van door leerlingen gemaakte kunstwerken. Het concert is uitgevoerd voor leerlingen en ouders, en voor patiënten in het Wilhelmina Kinderziekenhuis Utrecht. Ook ontstaat er naar aanleiding van dit project samenwerking met andere scholen in de provincie. Voor het orkest staat een professionele dirigent om het instrumentale muziekonderwijs op de school te stimuleren. De kinderen komen in aanraking met alle soorten instrumenten en klassieke muziek. Door deze opzet speelt 40 procent van de leerlingen in de bovenbouw een muziekinstrument. Beoordeling Schoolorkesten op basisscholen zijn dun gezaaid. Spelen in een orkest is een perfecte manier om te leren samenwerken, naar elkaar te luisteren en samen actief een artistiek product tot klinken te brengen. Als dat ook nog in een aantrekkelijk vorm wordt gepresenteerd met andere artistieke producten van kinderen levert dat onvergetelijke ervaringen op. Spelen voor publiek, en zeker voor kinderen in een ziekenhuis, is een waardevolle ervaring.

15


Op deze wijze muziekonderwijs op school stimuleren vraagt inzet en doorzettingsvermogen van alle betrokkenen, kinderen, leerkrachten en ouders, zeker ook omdat klassieke muziek niet voor alle kinderen de eerste keuze is. Maar het is een uitstekende manier om talent van kinderen hoorbaar en tastbaar te maken. Een goed bruikbaar project, door elke school op eigen wijze vorm te geven en, bijvoorbeeld in samenwerking met een muziekschool, harmonie- of fanfareorkest, met elke intensiteit realiseerbaar. 13e vierde prijs van € 1.000,RK basisschool Christophoor Schere 41 3008 HA Rotterdam http://www2.rvko.nl/christophoor.html Ingezonden door Debbie van der Burgh.

Bouwen De school Basisschool Christophoor staat in Zuidwijk in de deelgemeente Charlois. De school vormt samen met peuterspeelzaal Ukkie een voorschool. Eind 2007 wordt deze Daltonschool partner in de brede school 'De Wereld op Zuid'. Dit wordt de eerste brede school in Rotterdam die gevestigd gaat worden in een geheel nieuw gebouw waarin de verschillende partijen nauw gaan samenwerken. Het project De Toermalijn, de Christophoor en Pameijer Keerkring (dagopvang voor mindervalide kinderen) hebben met de kinderen in de maand april 2006 een bouwproject uitgevoerd in samenwerking met Rotterdam bouwt!. Het doel is om de kinderen voor te bereiden op de nieuwbouw en de verhuizing, en om de kinderen en leerkrachten op een speelse en creatieve manier kennis te laten maken met elkaar. Het project wordt in de komende schooljaren door meer scholen uitgevoerd als zij in nieuwen verbouwtrajecten van hun school terechtkomen. De school heeft voor de uitvoering van het project een eigen draaiboek opgesteld. Voor elke groep hebben de leerkrachten materiaal gemaakt of aangepast, bijvoorbeeld de taallessen. Naast eigen lessen is gebruikgemaakt van de leskisten van Rotterdam bouwt!.De kinderen zijn op bezoek geweest bij het Nederlands Architectuurinstituut, hebben in de wijk een fotospeurtocht langs gebouwen gemaakt en bij verschillende activiteiten zijn architecten en kunstenaars betrokken. De werkstukken van de kinderen zijn zowel op de betrokken scholen als in het museum Villa Zebra tentoongesteld. Beoordeling Bouwen is spannend. Door dit project worden kinderen betrokken bij wat hen elke dag direct raakt: de omgeving waarin zij vele uren per dag verkeren. Door het project leren kinderen anders te kijken naar de bebouwde omgeving. Ze krijgen enig idee van de spanning tussen inspiratie, iets moois willen maken en de functionaliteit van een gebouw. Architectuur is kunst én (straks) erfgoed, wordt gemaakt door mensen. Inspiratie, ambacht, techniek komen op een natuurlijke manier bij elkaar. Op elke school, in elke wijk is een dergelijk project zonder veel kosten uit te voeren. Het onderzoeken van en anders kijken naar de eigen omgeving is voor elk kind de moeite waard om te ervaren.

16


14e vierde prijs van € 1.000,Openbare basisschool de Huifkar Kerkpad 10 9795 PC Woltersum www.obsdehuifkar.nl Ingezonden door Dieta Strijk. Dries & Driss, Katja & Kadija De school Ongeveer 50 leerlingen bezoeken de school. De Huifkar wil kinderen de kans geven om hun eigen mogelijkheden te ontplooien. Ze moeten leren om zelfstandig, verantwoordelijk, creatief en kritisch te kunnen leven. De school is steeds in ontwikkeling, past nieuwe onderwijskundige ideeën toe en heeft grote zorg voor alle kinderen. Het project De school heeft in 2005 deelgenomen aan een internationaal fotoproject. Op twee scholen in Nederland en twee in Marokko is het leven van de kinderen in beeld gebracht door middel van fotografie; thema's waren spel en zelfportret. De kinderen maakten de foto's zelf en werkten samen met de Marokkaanse fotograaf Ali Chraibi die drie maanden van standplaats wisselde met de Nederlandse fotograaf Bernice Siewe die met kinderen in Marokko werkte. De fotografen maakten ook zelf foto's en gaven workshops aan de kinderen. Er is gekozen voor een school op het platteland (de Huifkar) en een school in Amsterdam. Deze scholen werden gekoppeld aan een school op het platteland in Marokko (Rislane) en in de stad Marrakesh. Het werk van de kinderen, dat in dit geval het plattelandsleven in Woltersum in beeld brengt, is op grote posters tentoongesteld in de Centrale Bibliotheek van Groningen en in de Stopera in Amsterdam. Daar zijn verhalen van de kinderen aan toegevoegd. Beoordeling Schoolkinderen uit Amsterdam ontmoeten hun leeftijdsgenoten in Woltersum. Af en toe verstaan de kinderen elkaar letterlijk niet, als de een Gronings dialect spreekt en de ander Amsterdamse straattaal. Alleen daarom al is dit soort projecten de moeite waard. De uitwisseling met andere culturen en het kennisnemen via beeld en verhalen van elkaars levenswijze is echter minstens zo belangrijk. Klein of groot, platteland of stad, veraf of dichtbij, met behulp van (digitale) fotografie kan elke school dit project realiseren. De inzet van professionele fotografen of vakkundige amateurfotografen is echter een meerwaarde die essentieel is. Anders leren kijken, reflecteren op wat je ziet en wat je in beeld wilt brengen, een gesprek met elkaar aangaan en tentoonstellen. Al die elementen maken dit soort projecten de moeite waard om met elkaar te delen.

17


Eervolle vermeldingen De jury heeft 16 inzendingen geselecteerd voor een eervolle vermelding. De inzendingen vormen samen een mooi overzicht van activiteiten die door veel scholen herkend zullen worden. De projecten zijn niet uniek, maar ze hebben wel allemaal iets bijzonders. En alle projecten hebben elk op eigen wijze onuitwisbare indrukken achtergelaten bij de deelnemers. Die twee aspecten samen, gekoppeld aan de eerder genoemde criteria hebben geleid tot een eervolle vermelding. De scholen worden vermeld in alfabetische volgorde van de gemeente waarin ze gevestigd zijn.

1e eervolle vermelding van € 500,St. Jozefschool W. van Amersfoortstraat 38 3791 AR Achterveld www.jozefachterveld.nl Ingezonden door Jos Koot. Cultureel erfgoed in en om Achterveld Een project voor de hele school in een klein dorp. Monumenten, kunstwerken, herinneringsbeeldjes en verhalen van opa's en oma's vormen een rijke bron. Groep 1-2 werkt aan gezin, huis en speelgoed met opa's en oma's en een museum dichtbij. In groep 3 en 4 werken de leerlingen met kunstenaars en schilders uit Achterveld en die werken komen in een galerie te hangen. Groep 5 en 6 speelt en danst met liedjes en dansjes uit Achterveld en van vroeger en legt dat vast als videoclip. Groep 7 en 8 ontwerpt een monumentenroute, bezoekt kamp Amersfoort en locaties in Achterveld waar in de Tweede Wereldoorlog veel is gebeurd. En al het werk wordt natuurlijk ook gepresenteerd aan ouders. Voor elke leeftijd een passend thema waarin erfgoed en kunst, de omgeving van de school, binnen en buiten het schoolgebouw met elkaar in verband wordt gebracht.

2e eervolle vermelding van € 500,Openbare basisschool De Kleine Reus Nieuwe Looiersstraat 9 1017 VA Amsterdam www.welzijnbinnenstad.nl Ingezonden door Malous Goossens. Spotlights Alle groepen binnen deze Brede School, schoolgroepen, groepen naschoolse opvang, peuterspeelzaal en kinderactiviteiten ontwerpen hun eigen theatervoorstellingen met behulp van professionele kunstenaars. Een zevental groepen kreeg de gelegenheid om in een periode van vier weken en met ondersteuning van een Beroepskunstenaar in de Klas een voorstelling te ontwerpen en uit te voeren voor kinderen en ouders. Kinderen bedachten het thema en het verhaal, maakten storyboards, bedachten de decors en aankleding met ondersteuning van ouders, studeerden liedjes in. Deze werkwijze werd zowel bij kleuters als bij oudere kinderen toegepast. Het Spotlightproject is speerpunt in het cultuurbeleid van de school en speerpunt in de profielontwikkeling van de Brede School.

18


3e eervolle vermelding van € 500,Openbare basisschool Oscar Carré Eerste Jan van der Heijdenstraat 161 1072 TS Amsterdam www.edu.amsterdam.nl/stampei Ingezonden door Femmie Duiven. Waar kom jij nou weer vandaan Vakleerkracht beeldende vorming Femmie Duiven heeft dit projectidee in samenwerking met de groepsleerkracht en de vakleerkrachten zang en dans uitgewerkt voor groep 8. De kinderen maken in een zelfgemaakte theatervoorstelling een wereldreis langs de landen (19) waar zij, of hun families vandaan komen. Onderweg zijn er per land uitstapjes met drama, dans of muziek. Levend spel wordt afgewisseld met zelfgemaakte animaties die op scherm geprojecteerd worden. Decors, kostuums en animaties worden bij de lessen beeldende vorming gemaakt. De groepsleerkracht werkt de teksten en de dramatische vormgeving uit en de dansleerkracht en de muziekleerkracht doen dat met de kinderen, voor dans en muziek. Het multiculturele aspect komt op een natuurlijke manier in de voorstelling aan de orde.

4e eervolle vermelding € 500,Openbare basisschool De Dorpel Schoolstraat 32 9367 PZ De Wilp www.onderwijsmarumgrootegast.nl Ingezonden door Anne Peenstra. D2TV – een nieuwe televisiezender De school heeft media- en kunsteducatie geïntegreerd. Het project is door het team zelf bedacht waarbij in de uitvoering Beroepskunstenaars in de Klas (BIK) zijn ingezet. De school verandert in een tv-productiebedrijf. Alle groepen nemen een onderdeel voor hun rekening; dans, toneel, zang, poppenspel, cabaret, film. Op de ouderavond wordt al het werk gepresenteerd. De leiding van de avond ligt in handen van de kinderen. Filmproducties en live-producties wisselen elkaar af. Alles wordt op video vastgelegd, zodat er een totaalprogramma ontstaat dat later uitgezonden wordt.

5e eervolle vermelding van € 500,Katholieke Jenaplanschool De Oostpoort Nieuwelaan 60 2612 RT Delft www.deoostpoort.nl Ingezonden door Christel Labeur. Landschap & Omgeving: 'Delft' Vierhonderd kinderen verzamelen zelf informatie tijdens en na schooltijd en verwerken dit in werkstukken en reportages. In de kring wordt die informatie aan elkaar doorgegeven. Met alle kinderen en ouders is vervolgens een stadswandeling gemaakt waarbij werkstukken van kinderen bekeken konden worden in etalages van winkels en voor de ramen van woonhuizen.

19


6e eervolle vermelding van € 500,Christelijke Basisschool Ichthus Pauwtjesmolen 55a 3371 RL Hardinxveld-Giessendam http://www.christelijkonderwijs.nl/school3301/ichthus Ingezonden door Peter Visser namens alle basisscholen in de gemeente. De Dijk Maar liefst 2100 leerlingen nemen deel aan een erfgoedproject waarbij de Historische Vereniging, de plaatselijke bibliotheek en het archief Dordrecht zijn betrokken. Voor de Alblasserwaard is het uniek dat alle scholen meedoen. Kinderen en ouders doen mee aan het project en ze bekijken de dorpsdijk nu met andere ogen. Er is een cd-rom en een begeleidend boek beschikbaar.

7e eervolle vermelding van € 500,Protestants Christelijke Basisschool De Morgenster Draco 69 7904 LB Hoogeveen www.pcbdemorgenster.nl Ingezonden door Wubbo Bremmer. Alles is anders om me heen Dat is de titel van een boek waaraan vier leerkrachten van verschillende scholen twee jaar gewerkt hebben. De ondertitel is Een reis door de geschiedenis van Hoogeveen. Het boek is aan alle Hoogeveense basisscholen ter beschikking gesteld. Het is te bekijken op www.cultuurenschoolhoogeveen.nl/allesisandersommeheen.htm. Het boek is in 2005 in opdracht van de gemeente gemaakt, in samenwerking met een lokale klankbordgroep van leerkrachten, museum, bibliotheek en Historische Kring. Met het boek als basis zijn vorig jaar de Hoogeveense basisscholen begonnen met lessen over het cultureel erfgoed van Hoogeveen. Daar horen ook museumbezoek en een fotospeurtocht bij. Op diverse scholen worden specifieke wijk- of dorpsgebonden lespakketten ontwikkeld. De canoncommissie, onder voorzitterschap van Frits van Oostrom, breekt in haar rapport een lans voor 'een lokale canon als parallel project'. De canoncommissie schrijft: 'Het liefst zag onze commissie voor elke Nederlandse gemeente een lokale canon voor het basisonderwijs ontworpen; een initiatief zoals in Hoogeveen zou men veel meer kinderen gunnen.'

8e eervolle vermelding van € 500,Openbare Basisschool J. Albronda P. Venemakade 59 9605 PL Kiel-Windeweer www.albrondaschool.nl Ingezonden door Femke Steegstra. Kielster Kunst Kabinet De kinderen van groep 3 en 4 werken zes weken rond het thema 'Kunst met een grote K'. De kinderen maken in de school een kunstmuur, aan de hand van een vragenwand en woordvelden. Elk zelfbenoemde kunstrubriek krijgt een kunstkastje dat gevuld wordt met lokale kunst. Leerlingen,

20


ouders en inwoners leveren hieraan een bijdrage. De school beschikt nu over een databank van lokale kunst en cultuur. De omgeving van de school blijkt er een te zijn waar zoveel meer te vinden is dan de school dacht. Niet alleen de kinderen leerden ervan; ook de leerkracht deed nieuwe ervaringen op.

9e eervolle vermelding van € 500,Katholieke basisschool De Touwbaan Zandheuvel 51 4901 HT Oosterhout www.kbsdetouwbaan.nl Ingezonden door Cees Joosen. Oud, opnieuw bekeken In een projectweek gaan alle leerlingen van groep 1 tot en met 8 aan de slag met het culturele erfgoed van Oosterhout; iedere groep kiest een eigen aspect. Onder leiding van deskundige gidsen, onder andere van de Heemkundekring, wordt op school nader historisch onderzoek gedaan aan de hand van verschillende bronnen. Het resultaat vormt de basis voor een tentoonstelling. Vervolgens gaat elke groep met een kunstenaar of andere deskundige aan de slag om het eigen erfgoedonderwerp te vertalen naar een kunstzinnige presentatie, van drama in het Openlucht Theater, tot glaskunst in de basiliek. Een uitgebreid draaiboek laat van minuut tot minuut zien wat er is gebeurd. Het op deze wijze vastleggen van een project is voor iedereen inspirerend.

10e eervolle vermelding van € 500,Openbare Basisschool Jan Hekman Kon. Wilhelminalaan 2 1191 BT Ouderkerk aan de Amstel www.janhekmanschool.nl Ingezonden door Peggy van Holst Pellekaan. Geen C te hoog Gedurende 12 weken werken alle 400 leerlingen aan een muziekproject. Samen met vakdocenten (Muziek Collectief) en eigen leerkrachten werken de leerlingen toe naar een eindvoorstelling. De onderbouwgroepen doen een muziekproject aan de hand van een prentenboek, de middenbouwgroepen gaan zelf instrumenten en eigen composities maken en de bovenbouwgroepen maken een spetterende voorstelling voor koor, slagwerkgroep en eigen schoolorkest. De voorstelling wordt uitgevoerd in een echte theaterzaal. Voor het team zijn nascholingsbijeenkomsten georganiseerd. Het project is mede mogelijk gemaakt door een subsidie van de Provincie NoordHolland.

11e eervolle vermelding € 500,Openbare basisschool 't Landje Schiedamsesingel 180 3012 BA Rotterdam www.landje.nl Ingezonden door Ludo Hoes.

21


Landje vol Kleur Drie weken lang is de centrale hal van de school televisiestudio. Bestaand aanbod van de Beeldfabriek van de SKVR werd aangepast aan de wensen van de school. Technische ondersteuning evenals een docent nieuwe media is tijdens de projectperiode aanwezig. De kinderen maken de programma's, het eindresultaat wordt onverkort op de Rotterdamse kabel uitgezonden. In het project staat de relatie tussen de individuele culturele identiteiten en die van de school als geheel centraal. Leerkrachten hebben in workshops stof aangereikt gekregen die ze zelf verder uitwerken. Het reeds bestaande programma 'filosoferen met kinderen' is in het project betrokken. Ook leggen de kinderen bezoeken af aan een filmstudio, modeatelier of verffabriek. De wereldoriëntatievakken worden aangepast aan het thema, van kleur in India tot klankkleur. Er is veel aandacht voor techniek, nieuwe communicatiemiddelen, beeldbeschouwing, en culturele identiteit, dat in het reguliere programma minder aandacht krijgt.

12e eervolle vermelding van € 500,Openbare Basisschool De Singel Singel 5 3112 GH Schiedam www.obsdesingelschiedam.nl Ingezonden door Karin in 't Veld. Natuur in beeld In dit project worden natuureducatie en beeldende vorming met elkaar gecombineerd. Kinderen maken foto's en schetsen op de kinderboerderij. De schetsen worden uitvergroot op de kopieermachine. Met behulp van twee drukplaten, twee kleuren drukinkt en linorollers wordt een materiaaldruk gemaakt waarover de tekening wordt aangebracht. Het geheel wordt ingelijst en tentoongesteld. Ontdekken dat je meer kan dan je denkt, ervaren dat kunst begint waar nabootsing eindigt zijn essentiële aspecten in het werkproces.

13e eervolle vermelding van € 500,Openbare Basisschool De Singel Singel 5 3112 GH Schiedam www.obsdesingelschiedam.nl Ingezonden door Jan Motz. Anti-pesten poëzieposters De leerlingen maken gedichten rond het thema pesten. In tweetallen maken de kinderen vervolgens foto's bij de teksten. De beelden en de teksten worden op de computer bewerkt, waarbij veel aandacht besteed wordt aan vormgeving. Vervolgens worden afdrukken gemaakt en tentoongesteld. Deze activiteit was een onderdeel van een antipest-project waaraan de school als pilotschool deelnam.

22


14e eervolle vermelding van € 500,Mytylschool Tilburg Professor Stoltehof 1 5022 KE Tilburg www.mytylschooltilburg.nl Ingezonden door Twiggy Siemons. Dansproject In een periode van twee weken staat dans centraal in de gehele school, een school met leerlingen van 3 tot 20 jaar;de leerlingen hebben lichamelijke en meervoudige handicaps. Iedere ochtend werken ze aan allerlei vormen van dans: klassiek, volksdans, breakdance, salsa en nog veel meer. De SO/MLKafdeling gaat in Studio 16 naar een dansvoorstelling waaraan een lessenreeks gekoppeld is. De ZMLKleerlingen krijgen professionele dansbegeleiding bij hun zelf ontworpen musical. De groepen van het voortgezet onderwijs krijgen dansworkshops van professionele dansdocenten en filmles van professionals. Het resultaat hiervan zijn zelfgemaakte videoclips. Een project dat aangepast is aan de mogelijkheden van de leerlingen en waarbij zij op alle mogelijke manieren enthousiast gemaakt zijn voor dans.

15e eervolle vermelding van € 500,PC Basisschool De Boomgaard Akkrumerraklaan 101 3544 TT Utrecht www.pcou.nl Ingezonden door Wim Menke. Filmproject In samenwerking met het Utrechts Centrum voor de Kunsten heeft het team een schoolbreed project ontwikkeld. In alle groepen (625 leerlingen) zijn in totaal 27 films bedacht, draaiboeken geschreven, decors gemaakt en films opgenomen. Alle films (van animatie tot speelfilm) zijn verzameld op dvd. Er was een echte filmpremière in aanwezigheid van de ouders. En alle filmrekwisieten, decorstukken en foto's van de opnamen zijn tentoongesteld.

16e eervolle vermelding Christelijke Basisschool Ichthus Van der Baanstraat 26 4471 BR Wolphaartsdijk www.ichthuswolphaartsdijk.nl Ingezonden door Dieneke Vermaire Kunst ligt om ons heen! In een kunst10daagse werken alle leerlingen aan kunst. Elke groep werd gekoppeld aan een lokale kunstenaar. Samen met de leerkracht gingen zij aan het werk. Oude kunst werd aan nieuwe kunst gekoppeld. Teamleden namen een kunstwerk mee dat bij hen thuis stond of hing en vertelden aan de leerlingen waarom dat werk hen boeide. Met behulp van wegwerpcamera's fotografeerden kinderen kunst rondom het huis. En natuurlijk maakten de kinderen ook zelf werken, bijvoorbeeld graffiti. Kinderen toonden vol trots hun werk dat in de tot museum omgetoverde gymzaal werd geëxposeerd;

23


het hele dorp liep uit. Er was een veiling van werk van de kunstenaars en de teamleden. Ook was er een zelfgemaakte 'aflevering' van het tv-programma Tussen kunst en kitsch. De directeur van Historisch Museum De Bevelanden mocht twee werken van een onbekende negentiende-eeuwse schilder in ontvangst nemen. En na afloop is er een kunstkrant gemaakt.

24


Cultuur Primair Prijs. Juryrapport

Recommend Documents