Juryrapport Nationale Alumni Prijs 2011
1
De Nationale Alumni Prijs is een initiatief van FORMEDIA en gelieerd aan het Nationale Alumni Congres. www.formedia.nl T 043-3626288
De jury voor de Nationale Alumni Prijs heeft met genoegen vastgesteld, dat in MBO, HBO en WO niet alleen met de mond beleden wordt dat de betrokkenheid van alumni meer en meer een kernpunt van beleid moet zijn. Er is sprake van een opbloeiend besef dat dit vooral ook door concrete activiteiten en initiatieven voor en met alumni zichtbaar en tastbaar moet worden. De genomineerde initiatieven lieten bovendien zien dat dit niet alleen moet, maar ook kan. De verschillende kandidaten voor de prijs laten een verrassende diversiteit van actiepunten, oriëntaties en aanpak zien. Het is daarom de moeite waard hun kwaliteiten en de daaruit mogelijke lessen voor anderen in MBO en HO – en voor beleidsmakers in den brede – in dit juryrapport te onderstrepen. Zo biedt de NAP niet alleen een feestelijke bekroning, maar ook materiaal voor anderen bij ROC’s, hogescholen en universiteiten om hun eigen alumnibeleid te laten inspireren door concrete resultaten elders. In dat opzicht wil de jury graag benadrukken dat er bij deze eerste NAP natuurlijk een winnaar is, maar er geen verliezers zijn. De verschillende kandidaten bieden elk zinvolle en vaak goed overdraagbare activiteiten of elementen van alumnibeleid, die voor de rest van het hoger onderwijs en het MBO een bron van inspiratie kunnen zijn. Zij verdienen daarvoor allen, zonder onderscheid, waardering en lof. Het belang van een doordacht en structureel alumnibeleid is voor het hoger onderwijs groter dan ooit. Er lijkt duidelijk sprake van een omslag in het denken. Dezelfde mensen die nog enkele jaren geleden sceptisch deden over kansen op fondsenwerving in het hoger onderwijs, kennen nu weinig geduld wanneer zij zelf deze houding bij anderen ontwaren. Het bouwen, onderhouden en innoveren van hoogwaardige relatienetwerken is voor elke hogeschool, ROC en universiteit van essentieel belang. Niet alleen omwille van fondsen of andere materiële pluspunten, hoe nuttig ook. Voor het ontwikkelen en versterken van allianties én reputatie is het zo mogelijk nog wezenlijker. Het is daarom des te interessant om de verschillende kandidaten tegen deze achtergrond in dit juryrapport te bespreken. Dit doet de jury in volgorde van institutionele herkomst, van MBO via HBO naar WO. De Nationale Alumni Prijs is een initiatief van FORMEDIA en gelieerd aan het Nationale Alumni Congres. www.formedia.nl T 043-3626288
2
1] Koning Willem I College: A-Academy Het genomineerde initiatief betreft het Charity Dinner voor de A-Academyleden. Deze mensen vormen de prominenten en ‘voorhoede’ van de alumni en het netwerk van deze ROC. Het feestelijk samenzijn beoogt hen bijeen te brengen, ondersteund in de aanpak door studenten van het college, waarbij de opbrengst naar een goed doel gaat. De jury was direct gecharmeerd van deze alumni-activiteit. Allereerst omdat het Koning Willem I College bewust te werk gaat en niet over één nacht ijs. Het feit verdient immers aandacht, dat veel instellingen zich nogal eens vertillen aan hun groep alumni: de omvang, complexiteit van relatiebeheer en organisatie van interactie kunnen fors ‘tegenvallen’. Wat dit college als MBOinstelling doet is daarom door de focus op een kleine startgroep van succesvolle alumni in de beroepspraktijk een interessante strategie. Dat geldt te meer, omdat het verschijnsel van de alumnivereniging voor een MBO-instelling nog zeldzaam is en men daarom niet kan voortbouwen op track records en ervaringen van collega-instellingen elders. Met deze focus en de gekozen aanpak ‘door en voor alumni’ kan men zich goed manifesteren en het initiatief uitbouwen. De jury stelt daarbij vast dat met enthousiasme wordt gewerkt aan de trots op de instelling en het ambassadeurschap van succesvolle alumni voor hun opleiders. Ook de inschakeling van studenten is positief: zij worden op de manier al tijdens hun studie bewust gemaakt van het perspectief dat zij zelf over enkele jaren als alumnus in het werkveld hun rol te spelen zullen hebben. Een compliment verdient dat in deze opzet van alumnibeleid fondsenwerving door een MBO-instelling al snel concreet wordt opgepakt. Bij de verdere ontwikkeling moet het college aan enkele belangrijke aandachtspunten werken. Het initiatief is nog pril, dus het biedt nog allerlei kansen tot versterking van de impact en het bereik. Zo lijkt de A-Academy (nog) niet te worden betrokken bij de verbetering van of reflectie op het curriculum binnen de instelling. Studenten worden rond het Charity Dinner primair faciliterend ingezet en dat biedt mogelijkheden om een uitgebreidere betrokkenheid tot stand te brengen. De nog beperkte opzet van het initiatief De Nationale Alumni Prijs is een initiatief van FORMEDIA en gelieerd aan het Nationale Alumni Congres. www.formedia.nl T 043-3626288
3
heeft natuurlijk - ook - te maken met de focus van de aanpak van dit alumnibeleid op een relatief kleine groep van de vroegere studenten van het Koning Willem I College.
4
De Nationale Alumni Prijs is een initiatief van FORMEDIA en gelieerd aan het Nationale Alumni Congres. www.formedia.nl T 043-3626288
2] Hogeschool van Amsterdam – European School of Physiotherapy Bij de European School of Physiotherapy heeft men een internationaal congres in de eigen stad aangegrepen als kans om bij de opleiding in de fysiotherapie de alumni te activeren en bijeen te brengen. Het initiatief kwam vanuit de betrokken opleiding zelf en was geen onderdeel van en breder alumnibeleid van de instelling. In de kern heeft men de alumni die bij het grote congres van het vakgebied naar Amsterdam kwamen een extra programma van de hogeschool aangeboden en dit benut om de banden aan te halen en vooral via de inhoud de internationale relaties met hen te versterken. Men koppelde een reünie van hen aan het grote evenement en kon zo op een aansprekende manier een wereldwijd netwerk van relaties bijeen krijgen. Daarbij heeft men met het oog op de langere termijn een database gevormd en online de verbindingen voortgezet. Voor de jury sprongen enkele heldere pluspunten bij dit initiatief er direct uit. Allereerst is het onmiskenbaar dat de HvA-opleiding een uitgelezen moment wist te kiezen om te starten met een dergelijke aanpak van het eigen alumnicontact. Sterk daarbij is bovendien dat dit initiatief van alumni zelf kwam en dat de opleiding studenten wist te betrekken in het geheel van de aanpak. Inhoudelijk heeft men er duidelijk werk van gemaakt. Het programma van de reünie was sterk op het punt van de kwaliteit van het gebodene, dat daarmee goed aansloot bij het soort internationale conferentie van een hoogwaardig vakgebied. Het opzetten van een website en database naar aanleiding van het evenement is ook goed voor het vervolg van een dergelijke opzet voor de langere termijn. Dat raakt voor de jury meteen de aandachtspunten voor het vervolg. Wil men van dit doordachte initiatief een blijvend succes maken, is de koppeling aan een internationaal congres eens per vijf jaar een te beperkte benadering. Het over vijf jaar herhalen van deze reünie-opzet is too little too late, vreest de jury.
De Nationale Alumni Prijs is een initiatief van FORMEDIA en gelieerd aan het Nationale Alumni Congres. www.formedia.nl T 043-3626288
5
Daarmee is bovendien de structurele aard van het alumnibeleid niet echt gewaarborgd en dat is jammer. Het initiatief staat in dit opzicht nog wat alleen, zonder een sterke band of inbedding in een beleid van de hogeschool.
6
De Nationale Alumni Prijs is een initiatief van FORMEDIA en gelieerd aan het Nationale Alumni Congres. www.formedia.nl T 043-3626288
3] Hogeschool Zuyd – Creatieve Therapie Bij de Hogeschool Zuyd heeft men voor het vakgebied van de creatieve therapie de jaarlijkse alumnidag een wezenlijke impuls gegeven. Doordat in het HBO met praktijkgericht onderzoek en het werk van lectoraten nieuwe thema’s en werkzaamheden integraal onderdeel van het onderwijs worden heeft men ervoor gekozen de alumnidag en de relaties met hen naar een hoger plan te tillen. Het inhoudelijk programma van de bijeenkomst richt zich er nu ook op de alumni te informeren over en te betrekken bij de onderzoeksfuncties vanuit en met de beroepspraktijk, die voor het HBO cruciaal zijn geworden. Op deze wijze is de kwaliteit en intensiteit van de relatie met de alumni verhoogd. Het actief inspelen op wezenlijke veranderingen in de professie en de opleidingen daarvoor is een sterk element van dit initiatief, meent de jury. De concrete uitwerking heeft men professioneel aangepakt en inhoudelijk sterker gemaakt. Door de alumni te informeren over en betrekken bij de ontwikkeling van de onderzoeksfunctie van deze HBO-opleiding legt men tevens een interessante relatie met hun eigen professionele ontwikkeling. Een alumnibeleid dat bijdraagt aan ‘leven lang leren’ vanuit het hoger onderwijs is een sterk kenmerk van zo’n beleid. De wisselwerking tussen de alumni, de instelling en studenten heeft men zo nadrukkelijk willen opwaarderen. De jury ziet voor het vervolgproces bij dit initiatief enkele belangrijke aandachtspunten. De benadering had een wat defensieve ondertoon waar het de rol van onderzoek in het HBO betrof. Daar is in het ontwikkelen van de relaties met de professionals in de beroepspraktijk geen reden toe. De betrokkenheid van studenten uit de opleiding lijkt nog wat marginaal en ook de steun voor dit initiatief vanuit het centrale niveau lijkt beperkt. Van een meer structureel beleid op dit terrein in de hogeschool lijkt nog geen sprake. Op deze punten heeft dit initiatief met zijn uitstekende insteek dus nog veel ontwikkelingsmogelijkheden.
De Nationale Alumni Prijs is een initiatief van FORMEDIA en gelieerd aan het Nationale Alumni Congres. www.formedia.nl T 043-3626288
7
4] Haagse Hogeschool – Bedrijfseconomie Aan de HHS heeft men bewust gekozen om de nieuwe communicatie- en CRMmiddelen aan te spreken om de start van een alumnibeleid impulsen te geven. Binnen de academie voor AFM heeft men met de studenten bedrijfseconomie de alumni van deze opleiding ‘in kaart gebracht’. Hun aanwezigheid op social media is hierbij als aangrijpingspunt gekozen. Als follow up is een bijeenkomst georganiseerd om de belangstellenden actief te ontmoeten en hun interactie met de hogeschool en opleiding aanzienlijk te vergroten. De impact van deze actie is beduidend gebleken, zo stelt de jury vast. Dit bewijst nog eens hoe ook een ‘back to basics’ aanpak van de start van een actief alumnibeleid vele vruchten kan dragen. Ook een prille start kan een goed begin zijn. De opleiding heeft hier met zeer weinig middelen op een heel eigentijdse wijze een belangrijke stap voorwaarts weten te zetten. Men heeft ook de studenten daarbij actief weten te betrekken. Aangezien velen van hen met groot gemak weten om te gaan met social media als Facebook, Linkedin of Twitter, is hun inzet hierbij zowel effectief als doordacht te noemen. Die inzet is dan ook meer waard dan alleen als kostenbesparing. De jury wijst er wel op dat het effect van deze eerste stappen op het geheel van de instelling buiten de specifieke opleiding an sich en op haar bredere beleid nog beperkt lijkt. Ook is men op een nog weinig gestructureerde wijze elders in het HBO gaan kijken naar andere mogelijkheden. Dit biedt dus perspectief bij een verdere, stevige voortzetting van het nu genomen initiatief.
De Nationale Alumni Prijs is een initiatief van FORMEDIA en gelieerd aan het Nationale Alumni Congres. www.formedia.nl T 043-3626288
8
5] Universiteit Utrecht – Faculteit Recht, Economie, Bestuur en Organisatie De faculteit heeft twee uitdagingen aan het WO met elkaar verbonden: hoe alumni actief te betrekken in het actuele onderwijs en hoe de studenten al in vroege stadia van hun studie oriëntatie te bieden op het vervolg in de arbeidsmarkt en andere routes voor hun loopbaan. Men heeft alumni uit alle mogelijke sectoren bereid gevonden binnen het eerstejaars curriculum op te treden als ‘gastdocent’ bij bijeenkomsten rond het thema arbeidsmarktoriëntatie. Daarmee werd dit onderwerp concreet, in mensen ook zichtbaar en tastbaar gemaakt voor de studenten, die in evaluaties hadden aangegeven dat hieraan te weinig aandacht werd besteed. Het eerste dat in dit project opvalt volgens de jury, is de bewuste medeverantwoordelijkheid die alumni gegeven wordt voor de aanpak van een verbeterpunt in de kwaliteit van het actuele UU-onderwijs. Het is voor hen een signaal dat hun inbreng veel meer te betekenen heeft dan gezellig netwerken en wellicht ook fondsenwerving. Het project biedt door de betrokkenheid bij het curriculum een inhoudelijke interactie tussen alumni, studenten en instelling samen. Daarbij is het doordacht te noemen dat de universiteit haar alumni activeert op juist een punt waar men vast moet stellen dat men er niet of onvoldoende de juiste mensen en kennis voor in huis heeft. Bovendien heeft men met weinig middelen veel mensen betrokken en met elkaar in contact gebracht op een heel praktische en voor alle betrokkenen verrijkende wijze. Dat geldt ook voor de studenten; hen wordt zo al in hun eerste jaar bewust gemaakt dat hun studie een stap in een loopbaan is die hen later zelf alumnus en betrokkene bij de universiteit als kenniscentrum zal maken. De jury vindt de stap die nu in het eerste studiejaar gezet is bij de UU een interessant model voor analoge stappen. De faculteit zou ook in latere fasen van het curriculum deze ontmoetingen en oriëntatie in moeten bouwen. Daarbij is vooral te denken aan de periode dat de bachelorstudent zich buigt over de keuze van een masterstudie. Ook dan is de input vanuit de alumni met een brede keuze van achtergronden in de professies voor studenten zeer vruchtbaar te maken. De Nationale Alumni Prijs is een initiatief van FORMEDIA en gelieerd aan het Nationale Alumni Congres. www.formedia.nl T 043-3626288
9
6] Erasmus Universiteit Rotterdam – Instituut Beleid & Management Gezondheidszorg Het Instituut in Rotterdam heeft het initiatief genomen om een ‘seminaravond Zorg voor Kennis’ te organiseren. Hierin wilde men de alumni een rijkere ontmoeting bieden dan een informeel samenzijn. Uit de gegevens blijkt dat de betrokkenen blij verrast waren over de grote respons en positieve feedback. Er bleek onder alumni ruime belangstelling voor een bijeenkomst waarin de inhoud meer voorop zou staan, zonder het plezierige karakter van de ontmoeting tekort te doen. Door een ongebruikelijk ‘grootse opzet’ te kiezen, heeft het instituut bewust risico genomen, vanuit de motivatie dat men de alumni meer wilde binden en dat ook meer wilde doen via de inhoud. Dat is de eerste keer, en wordt meteen met succes bekroond. Zoiets kan alleen maar aanmoedigen op deze weg met elan voort te gaan. De jury zou daar zeker toe willen aansporen, hoe pril het eerste welslagen ook nu nog lijkt te zijn. Belangrijk zal zijn de continuïteit te waarborgen en aansluiting te krijgen bij het centrale alumnibeleid, of dit beleid hiermee impulsen te geven. Dan kunnen de alumni ook zelf actiever betrokken gaan worden als meer dan gewaardeerde genodigden. Aandacht verdient tevens dat de rol van de studenten bij een dergelijk inhoudelijk seminar en de ontmoetingen daar omheen dan veel sterker kan worden gemaakt. Een goede aanzet verdient uitdieping en vooral ok een actieve follow up.
De Nationale Alumni Prijs is een initiatief van FORMEDIA en gelieerd aan het Nationale Alumni Congres. www.formedia.nl T 043-3626288
10
7] University College Utrecht – Alumni-magazine Post Het magazine van de Alumni Association van het UCU is een voorbeeld voor velen. Het is een echt stuk vrijwilligerswerk, gedaan door en voor alumni. Het maken en realiseren van een dergelijk blad is een klus die volharding en inzet vereist en die tegelijk voor een bloeiend alumnibeleid een grote waarde heeft bij elke HO-instelling. Post kent bovendien ook online interactie. Zoiets biedt gedurig mogelijkheden om de database van het UCU met zijn alumni te onderhouden en te actualiseren. De jury mist bij de waardering voor het werk aan Post wel enkele wezenlijke partners daarin; docenten, studenten en fondsenwerving van het UCU. De interactie met hen en met de bredere UU-omgeving is hierdoor nog niet zo van de grond gekomen. Ongetwijfeld zal dit bij de edities van het magazine in de komende jaren meer en meer onderdeel van het concept gaan worden. Zo kan Post nog meer uitgroeien tot een onmisbaar medium voor de UCUgemeenschap wereldwijd.
De Nationale Alumni Prijs is een initiatief van FORMEDIA en gelieerd aan het Nationale Alumni Congres. www.formedia.nl T 043-3626288
11
Conclusie De jury heeft bewust over elke genomineerde de vaak zeer zinvolle en attractieve aspecten aangestipt, naast de nog te zetten stappen en de lessen die de instellingen zelf kunnen trekken uit de ontwikkeling tot nu toe. Die lessen zijn ook voor de collega’s elders bij ROC’s, hogescholen en universiteiten de moeite waard. Dit heeft de jury ook geïnspireerd bij het aanwijzen van de winnaar van deze eerste Nationale Alumni prijs. Welk project biedt de meeste concrete mogelijkheden van ‘overdraagbaarheid’ van een geslaagde en innovatieve aanpak? En dat niet alleen binnen de eigen discipline of sector van het HO. Dan springt er voor de jury dit jaar toch één initiatief uit, dat opvalt door doordachte en zeer praktische kenmerken op de volgende aspecten; -de integratie van contact tussen instelling, alumni en studenten -het zichtbaar maken van de impact die alumni kunnen hebben op de kwaliteit van het hoger onderwijs -het vertalen van kritische opmerkingen van studenten naar een aanpak waarin de inbreng van alumni waardevol is -het verrijken van de rol van de alumni zelf voor zowel de studenten als de interactie met hun alma mater. Om deze motieven roept de jury als winnaar van de NAP 2011 uit: de Faculteit Recht, Economie, Bestuur en Organisatie van de Universiteit Utrecht!
De Nationale Alumni Prijs is een initiatief van FORMEDIA en gelieerd aan het Nationale Alumni Congres. www.formedia.nl T 043-3626288
12
De jury Jan Veldhuis Veldhuis is ondermeer vicevoorzitter van de Raad van Toezicht van de Nuffic. Eerder was hij vier jaar secretaris van het college van bestuur van de Rijksuniversiteit Leiden. Daarna stapte hij over naar het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en was achtereenvolgens plaatsvervangend secretaris-generaal, directeurgeneraal en inspecteur-generaal. Ook was hij achttien jaar lang voorzitter van het college van bestuur van de Universiteit Utrecht.
Geert Sanders Als directeur van het Ubbo Emmius Fonds voor relatiebeheer en fondsenwerving van de Rijksuniversiteit Groningen introduceerde Sanders tussen 1998 en 2008 de relatiegerichte fondsenwerving in Nederland. In 2006 verscheen van zijn hand het boek 'Fondsen Werving: de relatiegerichte aanpak', in 2009 het boek 'De Tien Geboden van Fondsenwerving: een Europees Perspectief voor Universiteiten en Hogescholen'.
Pieter Gerrit Kroeger Pieter Gerrit Kroeger is de hoofdredacteur van ScienceGuide, het onlinemedium voor de kennissector en het hoger onderwijs. Voordien was hij beleidsadviseur van het ministerie van O&W, de Europese Commissie en de HBO-raad. Hij schreef onder meer boeken als ‘De rogge staat er dun bij. Macht en verval van het CDA 1974-1998.’en ‘Bijzondere Bèta’s’.
De Nationale Alumni Prijs is een initiatief van FORMEDIA en gelieerd aan het Nationale Alumni Congres. www.formedia.nl T 043-3626288
13
Thieu Besselink Thieu is researcher, writer, and social entrepreneur, he wrote his multidisciplinary PhD with prof. Richard Sennett and prof. Neil Walker at the European University Institute, LSE, and NYU on authority and leadership in the open society. He also studied at the theater academy in Florence, piano and music technology at the conservatory, arts at Utrecht University College, law, organisation, culture and management at Utrecht University, political philosophy at Bologna University, and took an MSc in philosophy and urban studies at London School of Economics. Thieu is founder and creative director of the River Institute, a venture network for research and initiative in learning, art, and social ecology.and Free University (VU).
Martine Van der Lee Martine studeerde politicologie aan de Central European University, een Amerikaanse universiteit in Boedapest, Hongarije. Tijdens haar studie was zij voorzitter vanNederlandse Wereldwijde Studenten (NEWS), het netwerk van Nederlandse studenten die hun volledige opleiding in het buitenland doen, willen doen of hebben gedaan. Eerder woonde, werkte en studeerde ze in Istanboel en Ankara, Turkije. Ze volgde vakken in Turkse geschiedenis aan Bogazici University en werkte aan internationaliseringsprojecten voor het Nederlands Instituut voor Hoger Onderwijs Ankara. Haar bachelor in sociale wetenschappen en kunstgeschiedenis behaalde ze aan University College Roosevelt Academy. Momenteel is ze beleidsmedewerker bij de VSNU en lid van de raad van toezicht van NEWS.
De Nationale Alumni Prijs is een initiatief van FORMEDIA en gelieerd aan het Nationale Alumni Congres. www.formedia.nl T 043-3626288
14