Colofon
Het Utrechts Milieublad is een onafhankelijke uitgave van het Milieucentrum Utrecht waarin milieu-activiteiten en praktische informatie is gebundeld. De uitgave verschijnt eens per twee maanden met een oplage van 600 ex. Abonnementen Een abonnement op het Milieublad is kosteloos. Wel worden de portokosten in rekening gebracht. Aanmelding op het redactieadres. Het Milieublad is ook gratis af te halen.
Utrechts Milieublad No 48
mei/juni 2013
Redactie Heleen Hüpscher, Nathalie van Doesburg, Susan van Schijndel (omslagfoto), Guus Albrecht, Erna de Hollander, Monique Claringbould, Inge Dekker, Henk van Vugt, Marike Stokker (eindredactie). Vormgeving Marike Stokker Foto’s Susan van Schijndel (omslagfoto), Heleen Hüpscher. Enkele foto’s uit Flickr en Wikipedia. Foto’s afkomstig van de sites www.flickr. com en www.wikipedia.org vallen onder de Creative Commons licentie. Zie hiervoor: http://creativecommons.org/licenses/by/3.0
Actie in Amelisweerd! Milieuvriendelijke tuin?
Productie en distributie Milieucentrum Utrecht Oudegracht 60 3511 AS Utrecht telefoon: 030 236 72 40 e-mail:
[email protected] Het Utrechts Milieublad is gemaakt op 100% kringlooppapier. Artikelen uit het Milieublad mogen overgenomen worden, mits ze zijn voorzien van bronvermelding. Deadline aanleveren kopij en agendapunten no. 49 juli/augustus 2013: 7 juni.
Meimaand Boekenmaand
Uitgave van het Milieucentrum Utrecht
2 Utrechts Milieublad No 48
Groene agenda
kijken naar parkvogels. Kinderen die rustig kunnen meewandelen zijn zeer welkom. Neem, indien u er eentje heeft, uw verrekijker mee. Er zijn enkele verrekijkers te leen. Een vogelboekje kan handig zijn. Na de wandeling kunt u tijdens het ontbijt gezellig nakletsen.
Mei
Woensdag 1 mei Kinder natuur activiteiten Beerschoten Welke vogels ken jij? Het Utrechts landschap organiseert een natuuractiviteit voor kinderen van 5 tot 12 jaar met als thema: ‘welke vogels ken jij?’ De kinderen krijgen informatie over het onderwerp en gaan dan ongeveer drie kwartier het bos in. Daarna krijgen ze iets te drinken met wat lekkers en gaan ze knutselen. Wanneer: woensdag 1 mei van 14 tot 16 uur Waar: Paviljoen Beerschoten, De Holle Bilt 6, De Bilt Kosten: kinderen van 5 tot 12 jaar: 1 kind € 4,-, 2 kinderen € 6,-. Met U-pas: 1 kind € 2,50, 2 kinderen € 4,-. Aanmelden: uitsluitend per e-mail vóór 30 april:
[email protected] Informatie: tel. 030-2205340 Bijzonderheden: maximaal 10 kinderen per middag. Bij minder dan 4 aanmeldingen gaat de middag niet door. Meer informatie: www.utrechtslandschap.nl Donderdag 2 mei Locatietheater Amore bij De Boswerf, Zeist De Boswerf organiseert een interactieve one woman opera show. Laat u meenemen in de hilarische wereld van Euredice met het bos als prachtig decor. Kom zelf theater spelen of maak een muziekinstrument tijdens de workshop. Wanneer: donderdag 2 mei van 13 tot 16 uur, workshop muziekinstrumenten maken van 13 tot 14 uur. Voorstelling van 14.30 tot 16.00 uur. Waar: Bezoekerscentrum De Boswerf, Prins Bernhardlaan 3, Zeisterbos Kosten: workshop instrumenten maken € 3,50; voorstelling € 4,50 Leeftijd: 5+ Aanmelden: verplicht, maximaal 25 deelnemers Contact: De Boswerf tel. 030-6922393 of via email:
[email protected] Meer informatie: www.boswerf.nl Vrijdag 3, 10, 17, 24 en 31 mei Biologische Boerenmarkt Elke vrijdag brengen de biologische boeren hun verse producten naar hartje Utrecht. Het zijn kwaliteitsproducten, de lekkerste, de mooiste, vers van de boerderij. Er is een ruim aanbod aan koeien-, schapen-, geitenkaas, groenten en fruit, brood en gebak, sappen, mooie warme schapenvachten, vlees en duurzaam gevangen vis. Je proeft de aandacht. Uiteraard heeft u de gelegenheid om vra-
gen te stellen, zodat u écht weet wat u eet. Zin in frietjes, komt u dan de biologische patat proeven! Wanneer: vrijdag 3, 10, 17, 24 en 31 mei van 10 tot 18 uur Waar: op het Vredenburgplein te Utrecht Meer informatie: www.boerenmarktutrecht.nl Zaterdag 4 tot en met zondag 12 mei Tweede Nationale Vogelweek Een week lang zijn er door het hele land vogelactiviteiten. Vogelbescherming Nederland en Sovon willen zoveel mogelijk Nederlanders stimuleren er dan op uit te trekken en onder deskundige leiding vogels te gaan kijken. In de Nationale Vogelweek wordt door een breed scala aan organisaties en vrijwilligers vogelexcursies, wandelingen, workshops en andere vogelactiviteiten georganiseerd. Onder leiding van enthousiaste en deskundige gidsen kunt u ontdekken hoe rijk ons land is aan vogels en hoe leuk het is om vogels te kijken. Iedereen kan aan deze activiteiten meedoen: jong en oud, ervaren vogelaar en beginner, in de stad, in de natuur of op het boerenland. Voor elk wat wils. Vanaf februari staan alle activiteiten online en start de inschrijving voor deelnemers. Wanneer: zaterdag 4 t/m zondag 12 mei Waar: door het hele land Kosten: bijna alle activiteiten zijn gratis, als er een bijdrage wordt gevraagd, staat dat in de activiteitomschrijving vermeld Aanmelden: verplicht bij de betreffende organisatie Informatie:
[email protected] Bijzonderheden: Sovon is niet alleen een bundeling van duizenden vogeltellers, maar ook een vereniging waarvan u lid kunt worden. www.sovon.nl Meer informatie: www.vogelweek.nl Zaterdag 4 mei Vroege vogel wandeling in Zuilen Tijdens de nationale vogelweek organiseert Stadstuin Zuilen een wandeling in de tuin en omgeving. Duur van de wandeling is ongeveer 2 uur. Eerst ervaart u welke vogels er in Stadstuin Zuilen te zien en te horen zijn. Daarna loopt u door de omgeving om te luisteren en te
Wanneer: zaterdag 4 mei van 7.30 tot 9.30 uur Waar: Stadstuin Zuilen te Utrecht Kosten: onbekend Aanmelden: voor het ontbijt bij het NMC Utrecht tel. 030-2866969 of per e-mail:
[email protected]. Voor de excursie zelf graag aanmelden via de website van Vogelweek, www.vogelweek.nl. Meer informatie: www.vogelweek.nl Zaterdag 4 mei Maandelijkse vogelexcursie naar De Stulp Lage Vuursche De Vogelwerkgroep IVN De Ronde Venen & Uithoorn organiseert een vogelexcursie naar De Stulp. Wanneer: zaterdag 4 mei van 08.30 uur tot 15.00 uur Waar: parkeerplaats bij de Nieuwe Begraafplaats aan de Enschedeweg bij Wilnis Kosten: de kosten worden hoofdelijk omgeslagen Aanmelden: niet nodig Informatie: Bert Verweij tel. 0297-565104 Bijzonderheden: mocht het weer erg slecht zijn en daardoor de excursie worden afgelast, dan staat dat rond 7.30 uur op de homepage van de website: www.ivn.nl/ afdeling/de-ronde-venen-uithoorn. Neem brood en koffie mee en kleed u warm aan. Meer informatie: http://ivn.nl/afdeling/deronde-venen-uithoorn Zondag 5 mei ‘Hoe lok je vogels naar je tuin?’ Utrecht Tuinvogelconsulent geeft advies De vogelweek heeft als motto vogels kijken voor iedereen. Waar kun je het prettigste en makkelijkste vogels kijken? Dat is in jouw eigen tuin, en dat past in het KNNVjaarthema 2013. ‘Haal de Natuur in je tuin’. Hoe kun je jouw tuin/balkon zo inrichten dat dit echt vogelvriendelijk is? Er zijn twee wandelingen door het park en in de buurt onder begeleiding van enkele tuinvogelconsulenten. Zij geven waardevolle tips, wat vogels in tuinen op prijs stellen qua voedsel, qua nestgelegenheid, qua veiligheid. Er is een kleine tafel met wat folders. Met je vragen, of een foto van jouw tuin/balkon kun je ook bij hun terecht. Een tuinvogelconsulent, -een vrijwilliger actief voor de vogelbescherming - weet hoe je een tuin maakt/inricht die vogels aantrekkelijk vinden. Wanneer: zondag 5 mei. De wandelingen zijn gepland om respectievelijk 13.15 uur en 14.00 uur
Milieu Mondiaal
Milieuvriendelijk tapijt herovert Europa
Tapijtmaker Desso groeit en bloeit met het fabriceren van stof-en geluidsarme vloerbedekking rukt het bedrijf op in kantoren, scholen, winkels, ziekenhuizen en vliegtuigen. De laatste uitvinding is een tapijt dat licht reflecteert. Daardoor is minder verlichting nodig in kantoren. In ziekenhuizen neemt het tapijt ronddwarrelend fijnstof op. Daardoor is twee keer minder fijnstof in de lucht dan met een harde vloer en met het speciale stof opnemende tapijt AirMaster zelfs acht keer minder. Met lichtreflecterend tapijt boekt Desso succes waarmee je tien procent op je lichtrekening bespaart. Er zijn minder lampen nodig.
15 Utrechts Milieublad No 48
veertig procent gestegen, en daarbij ook de hoeveelheid huishoudelijk afval. In 2011 werd bij de huishoudens negen miljoen ton afval opgehaald. Een derde bestaat uit gft-afval. Volgens de overheid produceert Nederland in totaal per jaar zestig miljard kilo afval (ook de bouw en de industrie). Sinds 2008 is er de verpakkingsbelasting, die consumenten automatisch betalen bij aankoop van een verpakt product. De overheid wil met die milieubelasting de vervuiler laten betalen voor het opruimen van het afval. Van de opbrengst gaat per jaar 115 miljoen euro naar het Afvalfonds. Dit fonds betaalt gemeenten een vergoeding voor het gescheiden inzamelen van verpakkingen. In 2011 werd ruim tachtig procent van al het afval gerecycled. De overheid wil dit verhogen naar 83 procent in 2015. Vooral bij het huishoudelijk restafval is nog veel winst te halen. Recycling van huishoudelijk afval ligt al jaren rond de vijftig procent. De overheid wil dat dit in 2015 65 procent is. Doordat de gescheiden inzameling van kunststof verpakkingsafval steeds beter op gang komt, stijgt het percentage hergebruik. Zo is in 2009 32 procent van het kunststof verpakkingsafval gerecycled. De doelstelling voor 2010 was 38 procent, die gehaald is.
De vloerbedekking van Desso zijn zo veel mogelijk van zuivere, hergebruikte materialen. De achterzijden zijn uit oude petflessen vervaardigd. Het garen komt deels uit oude tapijten, bij verkoop haalt men het oude tapijt weg voor recycling. Achterkanten van tapijten verwerkt Desso tot brandstof of grondstof voor de wegenbouw. Voor vliegtuigen heeft het bedrijf extra licht tapijt ontwikkeld. Dat scheelt per Boeing iets van 80 kilo, wat weinig lijkt, maar in een jaar bespaar je meer kerosine dan het tapijt gekost heeft. Bron: AD 09-02-2013
Stikstofvervuiling bedreigt China
China is alle landen op aarde in zijn luchtvervuiling voorbijgestreefd. In het centrale deel van Noord China daalt nu jaarlijks per hectare 80 kilo stikstof aan diverse stikstofverbindingen neer, natte en droge depositie bijeengenomen. Dat is meer dan ooit in de VS waargenomen is en alleen vergelijkbaar met het toppunt van de Nederlandse luchtvervuiling in de jaren tachtig. De uitstoot aan stikstofverbindingen door landbouw, verkeer en industrie is zo hoog dat schade aan de gezondheid van mensen te verwachten is, maar ook aan landbouw en natuur. Het oppervlaktewater wordt vervuild. Lachgas (N2O) en troposferisch ozon (O3) dat uit stikstofoxiden ontstaat, dragen bovendien bij aan het broeikaseffect. Niet uit te sluiten is dat de effecten van de Chinese emissies tot ver buiten de landsgrenzen merkbaar zijn. De sterk toenemende emissies aan stikstofverbindingen weerspiegelen de ongekende economische groei. De landbouw, met zijn gigantisch gestegen verbruik aan kunstmest, brengt veel ammoniak (NH3) in de lucht en lachgas (N2O) in de lucht. Centrales, industrie en verkeer produceren de stikstofoxiden NO en NO2 (samen NOx). Hoewel het ammoniak uit de landbouw als stikstofbron nog de boventoon voert, wordt het aandeel NOx op het totaal steeds groter. Dat is de invloed van de industrie, maar vooral van het verkeer. Tussen 1980 en 2010 werd het aantal motorvoertuigen meer dan twintig keer zo groot. Bron: NRC 21-02-2013
Afval in Nederland
De afgelopen twintig jaar is de consumptie in Nederland met circa
Bronnen: Milieuloket, Rijksoverheid Bron: NRC 08-03-2013
Openbaar vervoer op waterstof?
Voor het openbaar vervoer zou waterstof de energiebron van de toekomst kunnen worden. In Amsterdam rijden sinds ruim een jaar twee Phileas-waterstofbussen van het Nederlandse bedrijf APTS. De Phileas is een hybride 18 meter lange brandstofcelbus en heeft, naast een brandstofcelsysteem, ook accu’s en ultracapacitors, die tijdens het remmen het overschot aan energie kunnen opslaan. Het idee is eigenlijk een geavanceerde geleide bus met de eigenschappen van een tram. Het voordeel van deze bus ten opzichte van een traditionele tram is de kostenbesparing: de infrastructuur is veel goedkoper in aanleg en onderhoud door het ontbreken van rails en bovenleiding. De potentiele besparing op infrastructuur was de basis van het Amerikaanse Vehicle Projects LLC – als auto’s en bussen op een brandstofcel kunnen rijden, waarom dan niet een trein? Het bedrijf heeft inmiddels een locomotief ontwikkeld, die door een brandstofcel van 250 kilowatt elektrisch aangedreven wordt. Met een gewicht van 127 ton is dit het zwaarste brandstofcelvoertuig ter wereld tot nu toe. Groot voordeel is dat er geen dure infra nodig is – bovenleiding, masten en onderstations—zoals bij de huidige elektrische treinen. Nadelen zijn er ook: er moeten tankstations komen voor de waterstoflevering en de treinen moeten zo nu en dan stoppen om te kunnen tanken. Bron: NRC 08-03-2013 samenstelling: Guus Albrecht
14 Utrechts Milieublad No 48
Deel Oosterspoor wordt mogelijk park Bij onderstaande adressen is het Utrechts Milieublad gratis te verkrijgen:
Wat gaat er met de Oosterspoorbaan in Utrecht gebeuren? Op het zuidelijke enkelsporige deel rijden al sinds enige tijd geen treinen meer. Dat biedt volgens enkele organisaties in Utrecht—Oost kansen voor een nieuwe invulling van het gebied. De Stichting Oosterspoorbaan Utrecht, Happyland Collective en de Natuur en Milieufederatie Utrecht (NMU) willen dat het gebied een publieke functie krijgt. Maar of het een fietspad, skatebaan of een langgerekt park moet worden, staat nog allerminst vast. “Hoe het er uit moet komen te zien weten wij nu ook nog niet”, zegt Marijn Struik van landschapsarchitectencollectief Happyland Collective.”Maar we hechten wel groot belang aan een verbinding tussen stad en landschap”. Wim Kok van de Stichting Oosterspoorbaan ziet het wel voor zich. Door een aansluiting op het Krommerijnpad kan het voor fietsers en wandelaars de snelste weg worden vanuit de Binnenstad naar Amelisweerd. “Het zou mooi zijn als het lint wordt doorgetrokken”.
Spoorwegmuseum
De Oosterspoorbaan loopt dwars door het oostelijk deel van Utrecht, tussen Fort Blauwkapel en Lunetten. Voorlopig wordt alleen het deel van de lijn ten zuiden van het Spoorwegmuseum opgeheven. Op termijn komt er volgens Struik ook grond vrij langs het spoor op het noordelijk gedeelte. Dat stuk is nog dubbelsporig, waarvan er slechts een gebruikt wordt voor de Museumlijn. In theorie zou er een aaneengesloten stuk grond van vijf kilometer lang vrij kunnen komen.
Projectontwikkelaars
De grond is nu in handen van infrastructuurbeheerder ProRail, maar de gemeente heeft volgens Marie Baartmans van Hap-
pyland Collective al te kennen gegeven dat ze positief staat tegenover de werkwijze van de projectgroep, waarin een groot aantal betrokkenen samenwerkt. “De gemeente stelt dat in principe op deze plaats niet gebouwd zou moeten worden. Projectontwikkelaars zullen worden ontmoedigd,” zegt Baartmans. “Hoe hard die toezegging is, weet je natuurlijk nooit.” Op dit moment voert men gesprekken met betrokkenen in het gebied. Op 19 maart was er in het Rodekruisgebouw aan de Koningsweg een inloopavond voor buurtbewoners, waar zij hun wensen kenbaar konden maken. Volgens Struik lijkt het tot nu toe dat omwonenden zeker geen woningbouw willen, maar ook geen autoweg en geen tram. “Er is vooral animo voor een groen verbinding.” “Alle opvattingen, belangen en wensen komen in een werkboek,” zegt Marie Baartmans. “Daarna gaan we de ideeën nader onderzoeken en verder zoeken naar nieuwe financiële mogelijkheden. Als het uiteindelijke plan klaar is, zou het door bewoners en andere partijen gerealiseerd en beheerd moeten worden”.
Geen geld
Duidelijk is wel dat de gemeente Utrecht geen geld heeft om het gebied te ontwikkelen, zegt Wim Kok. “Maar er zijn meer partijen die belang kunnen hebben bij het project. Denk daarbij aan de NS, omwonenden en het Spoorwegmuseum. Wellicht dat zij delen kunnen sponsoren. Op zo’n manier zijn in andere landen ook mooie dingen ontstaan.” Bron: AD/UN 19-03-2013 Tekst: Guus Albrecht
Bibliotheek De Meern Bibliotheek Kanaleneiland Bibliotheek Lunetten Bibliotheek Oog In Al Bibliotheek Parkwijk Bibliotheek Vleuten Bibliotheek Zuilen Boerderij Hazenveld Bureaubewust Buurtcomite Voordorp Vooruit Buurthuis Nieuwe Jutter Centrale Bibliotheek Utrecht Centrum Sterrenzicht Cumulus Welzijn / Buurtcentrum De Leeuw Cumulus Welzijn / Buurthuis De Bram Cumulus Welzijn / Buurthuis Einstein Cumulus Welzijn / Buurthuis Oudegracht Cumulus Welzijn / Buurthuis Oudwijk Cumulus Welzijn / Buurthuis Sterrenzicht Cumulus Welzijn / Anders actief Cumulus Welzijn / Transit De Groeneweg Slagerij Dienstencentrum Zuilen Het Vorstelijk Complex Dierenbescherming Utrecht, Amersfoort e. o. Informatie Centrum Utrecht (ICU) Portes Buurthuis De Ravelijn Portes Buurthuis De Tol Portes Buurthuis De Uithoek Portes Buurthuis Rosa Portes Buurthuis Zuilen Portes Dienstencentrum De Barkel Portes Dienstencentrum De Plantage Portes Dienstencentrum West Portes Sociaal Cultureel Centrum De Musketon Rio de Bio Stadsboerderij de Eilandsteede Stadsboerderij de Gagelsteede Stadsboerderij de Griftsteede Stadsboerderij de Koppelsteede Uit de Kunst Universiteitsbibliotheek De Uithof Wijkbureau Oost/Noordoost Wijkbureau Overvecht Wijkbureau West Wijkbureau Zuid Wijkbureau Leidsche Rijn Wijkservicecentrum Vleuten-De Meern Wijkwinkel Votulast Winkel van het Utrechts Landschap Zalen- en activiteitencentrum “De Kargadoor”
Openingstijden in de meivakantie
Door de versnippering van feestdagen en vakanties is het Milieucentrum maandag 29 en dinsdag 30 april gesloten, evenals vrijdag 3 mei. Vanaf 6 mei zijn de openingstijden weer regulier (maandag tot en met donderdag van 9 tot 17 uur en vrijdags van 9 tot 13 uur.
Waar: Voor beginnende vogelkijkers in Utrecht Oost in het Wilhelminapark, Utrecht; bij de vijver voor het restaurant van 12.00 uur -13.30 uur Kosten: geen Meer informatie: http://www5.knnv.nl/ utrecht
Kosten: de wandeling met koffie/thee en zoekkaarten is tegen een vergoeding Aanmelden: verplicht
[email protected] Informatie: Bezoekerscentrum de Boswerf tel. 030-6999500 Meer informatie: http://ivn.nl/afdeling/ heuvelrug-en-kromme-rijn/
Zondag 5 mei De Streekmarkt op de Twijnstraat, Utrecht Samen met de Winkeliersvereniging Twijnstraat organiseert De Streekmarkt deze heerlijke koopzondag, met producten uit eigen streek.
Dinsdag 7 mei Lezing: ‘Het heelal en de sterren’ Wilnis Veel natuurliefhebbers brengen regelmatig tijd in het donker door. Bijvoorbeeld om nachtvlinders te bekijken. En dan, bij helder weer, worden ze ook gegrepen door de vele sterren en de enkele planeten die zichtbaar zijn aan de hemel. Wie daar wat meer over wil weten, is van harte welkom op deze lezing, die wordt gegeven door Roland Taams van Sterrenwacht De Ronde Venen. Het belooft een interessante lezing te worden, met veel fraaie foto’s.
De Streekmarkt is een ideale manier om meer mensen kennis te laten maken met heerlijk eten uit eigen streek en land. Aangevuld met producten van verder weg. Van gepassioneerde boeren, makers, telers, imkers, bakkers en brouwers. Kom proeven, kom kijken en geniet van al het lekkers wat de markt u te bieden heeft. De Streekmarkt is sfeervol, gezellig en voor het hele gezin. Wanneer: zondag 5 mei van 11 tot 18 uur Waar: Twijnstraat, Utrecht Meer informatie: www.destreekmarkt.nl Zondag 5 mei Vogelen op de Boswerf Zeist IVN afdeling Heuvelrug en Krommerijn gaat op verzoek van De Boswerf vogelen in het Zeisterbos. Op zoek naar nestkasten met in- en uitvliegende vogels. U gaat zeker kijken naar de mezenfamilie: een grote groep acrobatische en insectenetende vogels. Met de zachte winters en de vroege lentes zijn veel vogels van de leg. Veel soorten grijpen bijvoorbeeld naast de rupsenpiek, die tegenwoordig twee weken eerder valt dan twintig jaar geleden. Afgelopen winter duurde juist lang, wat zal dat betekenen? Wanneer: zondag 5 mei van 14 uur tot 16 uur
Wanneer: dinsdag 7 mei om 20 uur Waar: NME-centrum ‘De Woudreus’, Pieter Joostenlaan 28a, Wilnis Kosten: geen Aanmelden: niet nodig. Informatie: Ineke Bams tel. 0172 407054 Meer informatie: http://ivn.nl/afdeling/deronde-venen-uithoorn/ Woensdag 8 mei en vrijdag 10 mei (ook zaterdag 8 juni) Wandelexcursie Zouweboezem - Vogels van moeras en plas - Lexmond De Vogelbescherming organiseert een wandelexcursie bij Zouweboezem. De wandeling duurt ongeveer 2 uur. De Zouweboezem is eigendom van het Zuid-Hollands Landschap. Het gebied is 111 ha. groot. Het ligt ten zuidoosten van Ameide. In het noorden is het natuurontwikkelingsgebied ‘De Boezem’ gelegen. Het gebied bestaat uit rietvelden, waarvan een gedeelte in de winter gemaaid wordt. De boezem bestaat voor het grootste deel uit moerassige vegetatie van lisdodde, mattenbies en pitrus. Verder bestaat het terrein uit elzenbroekbosjes. Er is kans op purperreigers en verschillende soorten roofvogels als bruine kiekendief, buizerd, sperwer en havik. Wanneer: woensdag 8 mei en vrijdag 10 mei om 07.30 uur Waar: vertrek vanaf eindpunt Boezemweg, Lexmond Aanmelden: http://www.vogelbescherming. nl/vogels_kijken/excursies Bijzonderheden: gezien de aard van het terrein zijn wandelschoenen of laarzen aan te bevelen. Een verrekijker verhoogt het plezier in vogelen. Meer info: www.vogelbescherming.nl Donderdag 9 mei Dauwtrappen in Austerlitz Dauwtrappen op Hemelvaartsdag is een oud gebruik. Vroeger geloofde men in de
3 Utrechts Milieublad No 48
helende werking van de dauwdruppels op het gras en ging er daarom met blote voeten op dansen. Dauwtrappen in Austerlitz van Staatsbosbeheer is net wat anders. Samen met een gids wandelt u ’s morgens vroeg door het gebied. Geniet van de stilte of juist van het fluitconcert van de vogels. Wanneer: donderdag 9 mei om 7 uur Waar: vertrek vanaf de parkeerplaats de Franse Put Woudenbergseweg, Austerlitz (tegenover de afslag bij de Traaij naar Driebergen) Informatie: bij boswachter Stefanie Jegerings tel. 035-5416512 Meer informatie: www.staatsbosbeheer.nl Donderdag 9 mei Dauwtrappen in de Kaapse Bossen Heeft u op Hemelvaartsdag zin in een vroege ochtendwandeling? U kunt mee op een tocht door de Kaapse Bossen, een uitgestrekt bos bij Doorn midden in Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. Op dit vroege tijdstip zijn de vogels van de Kaapse Bossen al lang uit de veren. Wellicht komen we nog een ree tegen. Onderweg krijgt u een heerlijk ontbijt in de oranjerie van landgoed de Ruiterberg. Voor dit ontbijt kunt u een vrijwillige bijdrage geven. Wanneer: donderdag 9 mei om 07.00 tot 10.30 uur Waar: vertrek vanaf parkeerplaats Helenaheuvel, Kaapse Bossen bij Doorn Kosten: leden €4.50, niet-leden €7.50, kinderen (tot 12 jaar) €2.50 Aanmelden: online bij Natuurmonumenten Meer info: www.natuurmonumenten.nl Vrijdag 10 mei Weidevogels in Eemland In de Nationale Vogelweek van 4 tot 12 mei organiseert Natuurmonumenten een weidevogelexcursie in de Eempolder. Deze polder is in het voorjaar gevuld met de geluiden van vogels. Een gids vertelt over de bijzondere bewoners van de polder, zoals de grutto, slobeend en de veldleeuwerik. De wandeling duurt ongeveer 3 uur. Goed schoeisel en een verrekijker zijn handige hulpmiddelen. Wanneer: vrijdag 10 mei van 09.00 tot 11.30 uur Waar: vertrek vanaf de slagboom aan het einde van de Corsrijkseweg in Eemnes. Dat is op de kruising van de Corsrijkseweg en Noordervenweg Kosten: leden €4-, niet-leden €7,-, kinderen (tot 12 jaar) €2,-
4 Utrechts Milieublad No 48
Aanmelden: via www.vogelweek.nl Meer info: www.natuurmonumenten.nl Zaterdag 11 mei Hennepakkers en touw Benschop IVN Woerden en omstreken organiseert een excursie over hennep en de teelt ervan. De hennepteelt heeft een belangrijke betekenis gehad in onze regio. De sporen in het landschap zijn nog goed zichtbaar. In wezen heeft de teelt de vorming van het landschap beïnvloed. Bij deze wandeling gaan we op zoek naar die sporen en staan we stil bij de teelt en de verwerking van de hennep. Aansluitend gaan we naar Oudewater naar het Touwmuseum waar getoond wordt hoe de touwproductie in zijn werk ging. Wanneer: zaterdag 1 mei om 10 uur Waar: Abrona boerderij De Haan, Benedeneinde Noordzijde 408, Benschop Kosten: Touwmuseum € 3,Aanmelden: niet nodig Meer informatie: https://sites.google.com/ site/ivnwoerdeneo/kalender Zaterdag 11 mei Rondleidingen Landgoed Amelisweerd Utrecht Eeuwenlang waren de landgoederen Amelisweerd en Rhijnauwen het bezit van adellijke families. In de 20ste eeuw kocht de gemeente Utrecht de buitenplaatsen aan voor de recreërende stedeling. NieuwAmelisweerd, Oud-Amelisweerd en Rhijnauwen hebben de status rijksmonument en het gebied trekt nu jaarlijks meer dan 1 miljoen bezoekers. Het gebied waarin de landgoederen Nieuw-Amelisweerd, Oud-Amelisweerd en Rhijnauwen liggen is een cultuurlandschap met een rijke geschiedenis. De buitenplaatsen hebben alle drie een eigen identiteit en vormen samen een ensemble. De Kromme Rijn, historische gebeurtenissen, stijlperiodes, modegrillen, eigenaren, machtsverhoudingen en visies hebben een stempel gedrukt op de huidige vorm. Aorta-gids Robbert Jongerius vertelt over de ontwikkelingen aan de hand van diverse tijdlagen en toont wat daarvan nog zichtbaar is. En zo wordt een verborgen schat aan fragmenten uit een ver en een meer recent verleden blootgelegd. De kap van een stuk bos voor de aanleg van de A27 op landgoed Amelisweerd
leidde in de jaren ’70 en ’80 tot massale protesten. Opnieuw is het landgoed in het nieuws. Het kabinet heeft het plan om de A27 bij Amelisweerd te verbreden tot 14 rijstroken, wat gevolgen heeft voor het landgoed, de natuur en het verkeersgeluid. Wanneer: zaterdag 11 mei om 14.00 uur tot ongeveer 15.30 uur Waar: vertrek vanaf de ingang van Museum Oud-Amelisweerd Utrecht Kosten: €9,50 per persoon, €8,50 voor U-pas houders, CJP, 65+, studenten en vrienden van Aorta Aanmelden: reserveren is noodzakelijk per e-mail:
[email protected] of tel. 030 232 1686 Bijzonderheden: bij onvoldoende aanmeldingen gaat de rondleiding niet door Meer informatie: http://www.aorta. nu/2012/12/amelisweerd Zaterdag 11 mei en woensdag 5 juni Wandeling Linschoten In de voorjaars- en zomermaanden kunt u maandelijks onder leiding van een gids een wandeling maken door het parkbos en het landgoed. Tijdens de excursie vertelt de gids alles over de mensen die al vanaf de Middeleeuwen op deze plek woonden en werkten. De route door het parkbos gaat onder andere langs het koetshuis, de duiventoren, de Noorse houtschuur, het arboretum, langs de slotvijver en de ijskelder, de moestuin en de boomgaard. Het is verstandig stevige schoenen of laarzen te dragen! Kinderen vanaf 12 jaar zijn van harte welkom. Honden kunnen helaas niet mee. Wanneer: zaterdag 11 mei om 10.30 uur en woensdag 5 juni om 13.00 uur Een wandeling duurt ongeveer 2 uur Waar: startpunt op de parkeerplaats aan de Reinaldaweg, Linschoten Kosten: € 5, - p.p. inclusief drankje in het Koetshuis Aanmelden: Yvonne Postma tel. 0348 - 432823 of
[email protected] Meer informatie: http://www.utrechtsebuitenplaatsen.nl/activiteiten/excursies Zondag 12 mei De Korte Duinen, natuur of mensenwerk? Soest IVN Eemland organiseert een wandeling met uitleg over de heel bijzondere ontstaansgeschiedenis van het gebied De Korte Duinen. Wanneer: zondag 12 mei om 14 uur Waar: Korte Duinen, start vanaf parkeerterrein voormalig Zonnegloren, Soesterbergsestaat 125, Soest Kosten: geen Aanmelden: niet nodig Informatie: Martine van der Kaa tel. 06-10285682 Meer informatie: www.ivn-eemland.nl
Zondag 12 mei Wandeling: Kruiden op Kraaybeekerhof Driebergen-Rijsenburg Landgoed Kraaybeekerhof heeft een lange geschiedenis. Een kaart uit 1594 gaf al op deze plaats een boerderij aan. Langs de boerenhofstede liep een beekje; de Kraaibeek. In 1835 maakte de boerderij plaats voor een fraai landhuis. Het tegenwoordige landgoed heeft een (biologisch-dynamische) bloemen- en kruidentuin en er worden ‘vergeten groenten’ geteeld, welke op tafel komen in hun restaurant. Tijdens onze wandeling zijn we speciaal geïnteresseerd in deze tuinen. De variatie is groot en ook degenen die zich bezighouden met de wilde flora in onze omgeving zullen waarschijnlijk vele vreemde soorten tegen komen. Ga mee op deze interessante ontdekkingstocht naar de vele kruiden! Wanneer: zondag 12 mei van 14 tot 16 uur Waar: Landgoed Kraaybeekerhof, Diederichslaan 25, Driebergen-Rijsenburg Kosten: gratis. Na afloop is er koffie, thee of limonade tegen een vrijwillige bijdrage. Informatie: Adrie Vermeulen tel. 0343-491458 Meer informatie: http://ivn.nl/afdeling/heuvelrug-en-kromme-rijn/activiteiten Zondag 12 mei Op pad met Kapitein Dirk Ga mee op pad met Kapitein Dirk. Een leuk uitje voor kinderen van 5 tot en met 9 jaar. Je gaat op verkenning in en rond Fort Rijnauwen en leert van alles over de soldaten die hier vroeger leefden en werkten. Hoe kwamen de soldaten bijvoorbeeld aan eten en drinken? Kapitein Dirk vertelt je ook over de natuur op het Fort. Je bezoekt een aantal echte ondergrondse gangen en ondergaat een Dapperheidstest! Kinderen mogen onder begeleiding van de ouder(s) mee. Een ouder mag maximaal 3 kinderen meenemen. Bij grote drukte kan het aantal ouders dat mee kan beperkt worden. Om er een leuke rondleiding van te maken moeten er minstens 6 kinderen zijn. Als er in totaal 30 deelnemers zijn dan is de groep vol. Deze rondleiding is niet geschikt voor kinderfeestjes. Wanneer: zondag 12 mei van 13.00 tot 14.30 uur Waar: Fort Rijnauwen, start bij het hek, Vossegatsedijk 3, Bunnik
De Favoriete groene plek van...
13 Utrechts Milieublad No 48
Jeroen Steenbergen, activiteitenbegeleider en actief bij de Vogelwacht
In deze rubriek nemen we een kijkje op de favoriete groene plek van diverse Utrechters. We voeren een gesprek over de schoonheid en het beleven van natuur en sluiten af met een fotoportret. Ik heb met Jeroen afgesproken op een brug vlak naast het spoor. Ik herken hem aan zijn groene kleding, laarzen aan de voeten en een verrekijker om zijn nek. We lopen het fietspad af en slaan rechtsaf het gebied in. Zelf dacht ik er niet aan speciale wandelschoenen aan te trekken. Ik loop op rode laarzen over de paden, die gelukkig niet al te nat zijn na een aantal vrieskoude dagen. Tijdens het interview vliegt er een paartje buizerds boven ons, steekt voor onze voeten een haas over, scharrelt een fazant rond, staat een zilverreiger uit te kijken over een plas en vliegt een tureluur op.
Natuur naast de deur
Jeroen stapt stevig door en vertelt. Het gebied Nieuw Wulven ligt tegen mijn woonplek in Houten aan, dus ik ben er heel snel. Vanaf dat ik hier kwam wonen, een jaar of tien geleden, ben ik mee gaan doen met tellingen, met broedvogelinventarisaties. Daarnaast kom ik regelmatig in het gebied. Juist omdat het zo lekker dichtbij is.
Van blauwborst tot oranjetipje
De blauwborst zit hier met een stuk of acht territoria. Ze zitten in het natte gebied op de grens van wat riet en een plas. In het populieren bos hopen we de wielewaal elk jaar wel een keer te zien. Ook roodborsttapuiten zitten er aardig wat. De havik broedt hier en de ransuil heeft hier gebroed, je kon er ‘s avonds op wachten tot ie tevoorschijn kwam om te gaan jagen. In de zomer is het qua vogels wat stiller, maar dan heb je libellen, omdat er water is. Vuurlibellen, de tengere grasjuffer. En de afgelopen twee jaar heb ik de vlinder het oranjetipje gezien. Er zitten honderden ringslangen. En niet te vergeten, de reeën. Een stuk of zes. Overdag zijn ze weg gekropen. In de bosjes, achterop de akkers of langs de slootrand. ‘s Ochtends en ‘s avonds zie je ze vaak grazen, vlak langs het fietspad.
Komen en gaan
De grauwe klauwier heeft hier ook gebroed. Ze zitten bovenop doornstruiken uit te kijken over de omgeving en vangen allerlei vliegende insecten. Daar heb je hier goed terrein voor. Maar vorig jaar is het mis gegaan. Het was een nat voorjaar. Veel nesten zijn uit de struiken geregend of door het vocht eruit gezakt. Er was veel aandacht van mensen, dat heb je met die bewoonde omgeving in de buurt. Ik heb mensen gezien die té dichtbij kwamen. Uiteindelijk zijn de klauwieren vertrokken.
Speuren naar kleuren
In het voorjaar worden de mannetjes van de heikikker blauw, dat is leuk om naar te speuren. Het is de sport om ze op het goede moment te zien. De wielewaal met zijn gele kleur zit altijd hoog bovenin populieren tussen het blad. Je ziet ‘m bijna niet, je hoort ‘m. Door veel te speuren, krijg je ‘m af en toe te zien. Hetzelfde met het blauw van de ijsvogel. Waarschijnlijk broedt die bij fort Vechten, dat ligt hier in buurt. Als je een ijsvogel ziet langs een sloot en je kijkt even de andere kant op en dan weer terug, dan zie je ‘m niet
meer. Het is een kleur blauw die erg fel is en toch is ie moeilijk om te zien, heel gek is dat.
Tellingen
Wij tellen dit gebied nu een aantal jaren. Het terrein verandert langzaam van karakter. Het open struikachtig terrein wordt steeds bossiger. Je ziet dat vogels van het open terrein, de grassmussen, minder voorkomen en dat de bossoorten toenemen, de zwartkoppen en de tuinfluiters. Het is een open gebied, het voordeel is dat je veel lucht ziet. Het is een plek waar ik graag wil zijn tijdens de kraanvogeltrek bijvoorbeeld. In maart was de grote piek. Normaal vliegen ze over Duitsland. Als je weet dat ze massaal overkomen, dan is het zaak om op zo’n plek als deze te gaan staan. Opeens fladdert er een dappere vlinder voor onze ogen door de koude wind. ‘Het is een kleine vos!’ roept Jeroen en hij duikt er achteraan om de landingsplek te vinden. We vinden ‘m niet meer terug. Jeroen zet met behulp van zijn telefoon de vlinderwaarneming op het internet. Zo ontdekt hij dat er in dit gebied zojuist iemand anders een paapje heeft gespot. Jeroen betwijfelt of dit wel klopt. Het zou ook een roodborsttapuit kunnen zijn, die lijken op elkaar. Dat zou voor hem de eerste van dit jaar zijn. Meer weten? www.vogelwacht-utrecht.nl www.waarneming.nl Tekst en foto: Susan van Schijndel
12 Utrechts Milieublad No 48
5 Utrechts Milieublad No 48
Doe mee en win: Hoe milieuvriendelijk is uw tuin?
Zondag 19 en maandag 20 mei Bosschat zoeken met GPS bij De Boswerf, Zeist De Boswerf organiseert voor kinderen vanaf 6 jaar ‘ga op zoek naar de schat verstopt in het bos’. Vind je weg met de GPS. Spannende tocht door het bos, van de gebaande paden af.
Om het enthousiasme voor groener tuinieren te stimuleren, organiseren het Milieucentrum (MCU) en de gemeente Utrecht dit jaar de wedstrijd Milieuvriendelijkste Tuin. Leg uw tuin langs de meetlat en doe mee! En zaai vlinderlokkende planten in uw tuin. In de maand mei biedt MCU gratis zaadzakjes. Particuliere tuinen zijn onmisbaar voor de natuur in de stad. Toch zien we steeds meer bewoners die uit tijdsgebrek hun tuin vrijwel ontdoen van beplanting en de boel bestraten. Jammer, want zo krijgen bijvoorbeeld vogels, vlinders, bijen en egels steeds minder kans om te zorgen voor nageslacht. Ook dragen ‘versteende tuinen’ bij aan wateroverlast na fikse regenbuien en aan opwarming van de stad in de zomer. Uit onderzoek blijkt bovendien dat een bestrate tuin vaak niet goedkoper is dan een groene tuin.
Wanneer: zondag 19 en maandag 20 mei van 12.30 tot 16.00 uur Waar: Bezoekerscentrum De Boswerf, Prins Bernhardlaan 3, Zeisterbos Kosten: € 7,50 Leeftijd: 6+ Meer informatie: www.boswerf.nl
Tuinenmeetlat
Via de website www.milieuvriendelijkstetuin.nl kunt u meedoen aan de tuinenwedstrijd. Deze wedstrijd werd al eerder gehouden in Rotterdam, Groningen en Zoetermeer. Leg uw tuin eenvoudig langs de tuinenmeetlat op de website en stuur uw score in. En wie weet wint u wel de hoofdprijs, een weekendje weg met bezoek aan de inspiratietuinen van Appeltern. Uw tuin hoeft nog niet heel milieuvriendelijk te zijn om mee te doen, want er is ook een aanmoedigingsprijs: een halve dag advies en hulp van een ecologisch hovenier! Ook verloot MCU onder de inzendingen een aantal exemplaren van de Vlindergids van Utrecht (MCU) en het boekje Wilde dieren in de tuin (KNNV). De wedstrijd Milieuvriendelijkste Tuin duurt tot en met 31 augustus. Alle informatie vind u op de website. Die biedt ook allerlei tips hoe u uw tuin aantrekkelijker kunt maken voor bijvoorbeeld vlinders, vogels of egels.
Kosten: volwassenen € 5,-, kinderen € 2,50 Aanmelden: vooraf aanmelden is niet mogelijk Informatie: bij boswachter Stefanie Jegerings tel. 035-5416512 Meer informatie: www.staatsbosbeheer.nl Woensdag 15 mei Knutselen op Landgoed Groeneveld Kom een middagje knutselen met natuurspullen in het bezoekerscentrum van Staatsbosbeheer. Je kunt braakballen pluizen, een excursie volgen, maar ook een natuurschilderijtje maken met gevonden spullen uit de natuur. Deze middag is niet geschikt voor kinderfeestjes.
Meimaand boekenmaand
Sla uw slag in de MCU natuur- en milieubibliotheek
Eind vorig jaar nam Milieucentrum Utrecht het besluit om haar vrij toegankelijke bibliotheek en documentatiecentrum te sluiten. Komende maand mei is het daadwerkelijk zover en zullen we onze collectie natuur- en milieuboeken van de hand doen. Heeft u interesse? Kom langs en sla uw slag! Geheel in lijn met het huidige digitale tijdperk – veel informatie is te vinden op het internet – is het bezoek aan de openbare MCU natuur- en milieubibliotheek de afgelopen jaren gestaag gedaald. Eind vorig jaar besloten we dan ook om de bibliotheek te sluiten. Een van de gevolgen is dat we onze boekencollectie in de komende maand mei weg zullen doen. Bent u geïnteresseerd in leuke natuur- en milieuboeken voor een symbolische prijs van 50 eurocent? Pak dan uw kans en kom in de periode van dinsdag 7 mei t/m vrijdag 31 mei naar de bibliotheek van Milieucentrum Utrecht. Het adres is: Oudegracht 60, schuin tegenover de Rembrandtbioscoop. De deuren zijn op werkdagen geopend van 9 – 17 uur.
Van Afval tot Zee
De collectie van de MCU-bibliotheek is erg breed. De kans dat u wat van uw gading vindt is dan ook groot. Van GFT-afval en composteren tot opmerkelijke natuurgebieden, van klimaat en
Wanneer: woensdag 15 mei van 14.00 tot 16.30 uur Waar: start vanaf de Ossenstal, Landgoed Groeneveld, Baarn Kosten: € 5,- (inclusief een pakje drinken en een koekje) Informatie: bij boswachter Stefanie Jegerings tel. 035-5416512 Meer informatie: www.staatsbosbeheer.nl Donderdag 16 mei Lente op Fort Rijnauwen Ontdek de lente op Fort Rijnauwen! De dieren zijn uit hun winterslaap. U hoort weer overal zangvogels. Gaat u mee met de boswachter van Staatsbosbeheer en geniet van de lente op Fort Rijnauwen.
broeikaseffect tot ecologisch tuinieren en van duurzame energie tot ecoshoppen: het is allemaal ruim vertegenwoordigd. Zorg dat u er op tijd bij bent! Want het zal u toch niet gebeuren dat dat ene boek, waar u al jarenlang naar op zoek bent, net voor uw neus is weggekaapt. Meimaand Boekenmaand – dinsdag 7 mei t/m vrijdag 31 mei – dinsdag t/m donderdag van 09-17 uur – Vrijdag van 9 tot 1 uur –.bibliotheek Milieucentrum Utrecht, Oudegracht 60 – prijs per boek: 50 eurocent.
Wanneer: donderdag 16 mei van 19.00 tot 20.30 uur Waar: Fort Rijnauwen, start bij het hek, Vossegatsedijk 3, Bunnik Kosten: € 5,Informatie: bij boswachter Stefanie Jegerings tel. 035-5416512 Meer informatie: www.staatsbosbeheer.nl
Donderdag 16 mei Cursus Stadsnatuur Utrecht 2013 Utrecht Het IVN, Instituut voor Natuureducatie en Duurzaamheid, is een landelijke vereniging met 170 lokale afdelingen. De IVN werkgroep Utrecht organiseerde in het voorjaar van 2012 een cursus Stadsnatuur. Door het succes van vorig jaar komt er dit jaar weer een cursus Stadsnatuur. Onder het motto: ‘Stadsnatuur vind je gewoon om de hoek!’ bieden we vier avonden en vier excursies aan. Zo merk je dat ook in een volgebouwde stad als Utrecht verrassend veel natuur te vinden is. Tijdens de 4-delige cursus Stadsnatuur leer je kijken en genieten van natuur in de stad. Wanneer: donderdag 16 en zaterdag 18 mei (vlinders), donderdag 30 mei en zaterdag 1 juni (natuurvriendelijke tuinen), donderdag 13 en zaterdag 15 juni (bodemdiertjes) en donderdag 27 en zaterdag 29 juni (medicinale planten). Iedere donderdagavond is er een voorbereidende lezing. De lezingen zijn van 20 tot ongeveer 22 uur. De zaterdag daarop vindt de excursie plaats op verschillende plekken in de stad, tussen 10 en 12 uur. De lezingen en excursies worden verzorgd door natuurgidsen van IVN Vecht- en Plassengebied. Voor de cursus is geen voorkennis nodig. Waar: Stadsboerderij Griftsteede, Van Swindenstraat 129, Utrecht. Griftsteede ligt in het Griftpark. Kosten: kosten voor de cursus (incl. cursusmateriaal) bedragen € 25,-. IVN-leden of U-pas houders betalen €15 of € 10. Meer informatie is te vinden op http://ivn. nl/afdeling/vecht-en-plassengebied en via
[email protected]. Aanmelden: mail naar: stadsnatuur@ hotmail.com. Meer info: www.ivnvechtplassen.org
Woensdag 22 mei Inleiding botanisch tekenen Dick Smit geeft een workshop botanisch tekenen bij de Botanische Tuinen Utrecht. Tijdens deze workshop maakt u kennis met botanisch tekenen, een manier van tekenen waarvoor goed kijken en precies werken essentieel is. Een dag is natuurlijk veel te kort om alle kneepjes van het vak te leren, maar tijdens deze workshop krijgt u wel een aantal tips en handvatten aangereikt om uzelf een idee te geven of u verdere cursussen van de Vereniging Botanisch Kunstenaars Nederland zou willen volgen. Heeft u al enige tekenervaring dan kunt u zich op basis van deze kennismaking in die richting gaan bekwamen. Wanneer: woensdag 22 mei van 10.30 tot 15.30 uur, ook op woensdag 4 september Waar: Botanische Tuinen Utrecht, Fort Hoofddijk, Budapestlaan 17, 3584 HD Utrecht Kosten: € 75,- inclusief toegang, koffie, thee en lunch, maximum aantal deelnemers is 10 Aanmelden: bij Dick Smit per e-mail:
[email protected] Bijzonderheden: materiaal; waterverfdoos of tubes aquarelverf (b.v. van het merk Winsor en Newton), Penselen nrs. 3 of 4 en zeker 1 (b.v. van het merk Da Vinci, Kolinsky-roodmarterhaar in kokertje). Meer informatie: Botanische Tuinen Utrecht, Vereniging van Botanisch Kunstenaars Nederland, Dick Smit www.uu.nl/NL/BotanischeTuinen http://dick-smit.nl/public Woensdag 22 mei Vlinderavond met Kars Veling Vlinderstichting - Utrecht Dagvlinders behoren tot de meest be-
6 Utrechts Milieublad No 48
Park Bloeyendael, schilderij Marike Stokker dreigde diergroepen van ons land. In de afgelopen eeuw zijn 17 van de 71 soorten verdwenen, terwijl 14 soorten op het punt staan om te verdwijnen. Om te voorkomen dat nog meer soorten achteruitgaan, én om bedreigde soorten er weer bovenop te helpen is extra aandacht nodig. Het is nog niet te laat. Kars Veling van de Vlinderstichting zal ons veel laten zien en veel vertellen over vlinders en hun omgeving - over ecologie en gedrag van vlinders in de regio Utrecht - en over vlinders in de tuin - ‘kijkend door de ogen van een vlinder’ - wat je kunt doen om je tuin vlindervriendelijk te maken. In het kader van het jaarthema: ‘Haal de Natuur in je tuin!’ Wanneer: woensdag 22 mei om 20 uur Kom op tijd! Waar: Buurtcentrum De Leeuw, Samuel van Houtenstraat 1, Utrecht Kosten: geen Meer informatie: www5.knnv.nl/utrecht Vrijdag 24 mei Speuren naar vleermuizen in Haarzuilens Tijdens deze avondexcursie gaat op zoek naar vleermuizen in Haarzuilens. De excursie begint met een korte presentatie over deze geheimzinnige dieren. Zodra de zon onder is, gaat u op pad met echte batdetectors. Met deze apparatuur worden de geluiden van vleermuizen hoorbaar gemaakt voor mensen. In Haarzuilens komen maar liefst acht verschillende soorten vleermuizen voor. Misschien krijg je de kans om een rosse vleermuis te horen. Deze vleermuis wordt ook wel de discovleermuis genoemd. Het geluid van deze vleermuis klinkt via de batdetector namelijk een beetje discoachtig. Wilt u meer te weten komen over de vleermuis? Ga dan mee met deze excursie en maak kennis met deze mysterieuze en uiterst nuttige vliegende zoogdieren. De excursie is voor volwassenen en kinderen vanaf 7 jaar. Graag zowel de volwassenen als kinderen inschrijven. Wanneer: vrijdag 24 mei van 20.30 tot 23 uur
Waar: vertrek vanaf boerderij Wielrevelt, Thematerweg 10, Haarzuilens Kosten: leden €4,-, nietleden €7,-, kinderen (6 tot 12 jaar) €2,Aanmelden: www.natuurmonumenten.nl Meer info: www.natuurmonumenten.nl Zondag 26 mei workshop buitenschilderen in parken Utrecht Wat is er mooier dan lekker buiten te zijn, de vogels te zien ronddarren, het voorjaar te ruiken en tegelijkertijd een schilderij te maken? We beginnen met koffie en koek, zoeken een plekje, maken een schetsje... Na de lunch gaan we dan schilderen met acryl op doek. Het enige wat je nodig hebt zijn stevige, waterdichte schoenen, oude kleren en eventueel een (klein) krukje. Kosten: € 65,- lunch en materialen inbegrepen. Tijd: van 11 tot ongeveer 4 uur Verzameladres: Park Voorveldse Polder, Ariënslaan 1, Utrecht Je kunt je opgeven door een mail te sturen:
[email protected] of bel: 06 55 82 06 19 Info: http://marikestokker.blogspot.com knopje workshops Zondag 26 mei Buitenspeelplaats Groeneveld Baarn Ontdek de geheimen van de natuur, het landgoed, de boerderij en de moestuin van Kasteel Groenveld. Veel buitenactiviteiten voor kinderen van 4 tot 12 jaar zorgen voor een onvergetelijke dag. Natuurlijk zijn de ouders begeleider die dag. Over het landgoed zijn een aantal routes uitgestippeld: Knapzakroute, Boerderijroute, Avonturenroute en de Meiroute voor de kleintjes. Overal worden workshops georganiseerd. Buitenspeelplaats Groeneveld wordt georganiseerd in samenwerking met Staatsbosbeheer, Grand Café Groenveld, Hoeve Ravenstein, XL Adventure en Kasteel Groeneveld. Wanneer: zondag 26 mei van 11 tot 17 uur Waar: Kasteel Groeneveld, Groeneveld 2, Baarn Kosten: een entreebewijs (paspoort) à € 5,is verkrijgbaar vanaf 1 mei aan de balie van Kasteel Groeneveld Informatie: tel: 035 5420446 of per e-mail:
[email protected] Meer informatie: www.kasteelgroeneveld.nl
Zondag 26 mei Vis- en kikkerexcursie in de Westbroekse Zodden (Bert Bos pad) In het natuurgebied de Westbroekse Zodden gaat het deze keer niet alleen om alles wat er groeit in het gebied van de petgaten, legakkers en trilveen, maar ook om wat er in en rond het water leeft aan vissen en amfibieën. In samenwerking met het RAVON gaan we op zoek naar de grote modderkruiper en de heikikker. Ook zal er aandacht zijn voor de Natura 2000 natuurverbindingszone. Wanneer: zondag 26 mei om 14 uur Waar: startpunt Bert Bos pad, Kerkdijk in Westbroek, tegenover nummer 85 Kosten: vrijwillige bijdrage welkom Aanmelden: verplicht via de website: www.ivn.nl/afdeling/vecht-en-plassengebied Meer info: www.ivnvechtplassen.org Vrijdag 31 mei Excursie Leesbaar Landschap op Landgoed Coelhorst Ga mee met een wandeling over Landgoed Coelhorst. Dit landgoed ligt aan de rand van Amersfoort. Met andere natuurgebieden vormt Coelhorst een groen lint langs de Eem. Het landschap kenmerkt zich door oorspronkelijke hakhoutbosjes, houtwallen, akkers en graslanden. Natuurmonumenten onderhoudt het landgoed in samenwerking met de boeren. Ree, bunzing, hermelijn, ijsvogel, buizerd en havik voelen zich thuis op Coelhorst. Ook watervleermuis, dwergvleermuis en zangvogels als groenling en grauwe vliegenvanger leven in het gebied. Tijdens deze interactieve wandeling krijgt u van onze gids antwoord op allerlei vragen over Coelhorst. Wanneer: vrijdag 31 mei van 19.00 tot 21.30 uur Waar: vertrek vanaf de witte kapel van Coelhorst, Coelhorsterweg 35, Hoogland-West Kosten: leden € 4,-, niet-leden € 7,-, kinderen (tot 12 jaar) € 2,Aanmelden: online bij natuurmonumenten Meer info: www.natuurmonumenten.nl
Juni Zaterdag 1 en zondag 2 juni Echt Waar Bazaar Elk eerste weekend van de maand organiseert Stichting In De Ruimte (IDR) een bazaar. Een mix van hergebruik, design, ambacht, eerlijke mode, regionaal eten,
11 Utrechts Milieublad No 48
Demonstratie in Amelisweerd
10 Utrechts Milieublad No 48
7 Utrechts Milieublad No 48
gegeven en door de telescoop kunt u de watervogels bekijken. Op de parkeerplaats staan kraampjes van de organiserende verenigingen en hier zijn activiteiten te doen voor jong en oud! Tip: neem uw verrekijker mee! Wanneer: zondag 2 juni van 08 tot 11 uur Waar: Groene Jonker, parkeerplaats Hogedijk, Zevenhoven Kosten: geen Meer informatie: https://sites.google.com/ site/ivnwoerdeneo/kalender
foto’s: Susan van Schijndel en Heleen Hüpscher
De tijd herhaalt zich: 30 jaar geleden ketenden mensen zich aan bomen als protest tegen het kappen ten behoeve van de A27. Op zondag 7 april j.l. zijn er wéér vele mensen naar Amelisweerd getogen om actie te voeren tegen de kap. De A27 moet verbreed worden en dat zal weer ten koste gaan van ons mooie bos. Voor meer informatie: www.krachtvanutrecht-initiatief.nl www.vriendenvanamelisweerd.nl www.mcu.nl
duurzaamheid, fairtrade, innovatie en meer. De gezellige bazaar wordt ingericht door de deelnemers zelf en is elke keer anders. Om als ondernemer een keer deel te nemen, mail echtwaarbazaar@inderuimte. org. Omschrijf uw product of activiteit, dan kijkt de organisatie of dit past binnen de Echt Waar Bazaar. In De Ruimte is gevestigd in een uniek kloostergewelf in het hart van de Utrechtse binnenstad. Een ideale plek voor initiatieven en alternatieven gericht op een duurzame samenleving. Wanneer: zaterdag 1 juni en zondag 2 juni van 12 tot 17 uur Waar: In De Ruimte, ingang Oudegracht 230, extra ingang aan het Abraham Dolehof aan de Lange Nieuwstraat 7, Utrecht Bijzonderheden: neem uw ongewenste cadeau’s en miskopen mee en ruil ze voor iets anders Meer informatie: www.inderuimte.org Zaterdag 1 juni Scharrelkidsmiddag bij fort Maarsseveen, Maarssen Een leuke interactieve natuurmiddag voor (groot)ouders en kinderen vanaf 4 jaar, die afgesloten wordt met een buffet en kampvuur. De laatste 20 jaar komen kinderen steeds minder in de natuur. Mensen die meer in de natuur zijn, hebben minder stress, zijn gezonder en hebben meer concentratie. Met deze middag krijgen ouders praktische tools mee om met hun kids leuke natuuractiviteiten te doen. Wanneer: zaterdag 1 juni van 13 tot 19 uur Waar: start bij Fort Maarsseveen, Herenweg 3, Maarssen Kosten: € 15,- per volwassene en hiervoor krijgt u ook het leuke scharrelkidsgidsje Aanmelden: verplicht, stuur een e-mail naar
[email protected] onder vermelding van uw naam, adres en het aantal deelnemers, u kunt zich ook opgeven bij hoofdgids Marijke Zoetelief, marijkezoetelief@gmail. com / tel. 06-28265081
Bijzonderheden: ouders nemen wat eten mee voor het buffet. Voor drinken wordt gezorgd. Meer informatie http://ivn.nl/afdeling/vechten-plassengebied/activiteiten/scharrelkidsmiddag-bij-fort-maarsseveen Zondag 2, 9, 16, en 23 juni Struinnatuurtocht en rariteitenkabinet De Boswerf organiseert een middagactiviteit voor kinderen vanaf 6 jaar. Ga mee met Jacco de Struiner en help hem om een vindseltentoonstelling in te richten. De Boswerf wordt dan tijdelijk een rariteitenkabinet! Wanneer: zondag 2, 9, 16 en 23 juni van 12.30 tot 16.00 uur Waar: Bezoekerscentrum De Boswerf, Prins Bernhardlaan 3, Zeisterbos Kosten: deelname is € 4.50 Informatie: De Boswerf tel. 030-6922393 of via email:
[email protected] www.boswerf.nl Zondag 2 juni De Streekmarkt op de Twijnstraat, Utrecht Zie zondag 5 mei Wanneer: zondag 2 juni van 11 tot 18 uur Waar: Twijnstraat, Utrecht Meer informatie: www.destreekmarkt.nl Zondag 2 juni Regionale vogelkijkdag Zevenhoven Natuurmonumenten, IVN Nieuwkoop en IVN Woerden organiseren een vogelkijkdag in natuurgebied De Groene Jonker. Dit ruim 100 hectare grote gebied is onderdeel van de EHS (ecologische hoofdstructuur). Dit is een landelijk netwerk dat de grote natuurgebieden in Nederland met elkaar verbindt. Dit is nodig om planten en dieren voldoende ruimte te bieden om te overleven. De Groene Jonker is onderdeel van de verbindingszone tussen de Nieuwkoopse Plassen en de Vinkeveense Plassen. Er worden in kleine groepjes rondleidingen
Dinsdag 4 juni Lezing: ‘Nederlandse zeezoogdieren’ Wilnis Een lezing over dieren die we zeker niet in onze poldersloten zullen tegenkomen, maar die wel veel nieuwswaarde hebben: zeezoogdieren. Denk maar aan de gestrande Johannes/Johanna, de bultrug. Vrij algemeen voorkomende zeezoogdieren in de Nederlandse zoute wateren zijn de gewone en de grijze zeehond en de bruinvis. En die spreken ook zeker tot de verbeelding! We hebben Frank Zanderink van Stichting Rugvin uitgenodigd voor een lezing. Wanneer: dinsdag 4 juni om 20 uur Waar: NME-centrum ‘De Woudreus’, Pieter Joostenlaan 28, Wilnis Kosten: geen Aanmelden: niet nodig Informatie: Ineke Bams tel. 0172-407054 Meer informatie: http://ivn.nl/afdeling/deronde-venen-uithoorn/activiteiten/lezingnederlandse-zeezoogdieren Woensdag 5 juni Wandeling Linschoten In de voorjaars- en zomermaanden kunt u maandelijks onder leiding van een gids een wandeling maken door het parkbos en het landgoed. Tijdens de excursie vertelt de gids alles over de mensen die al vanaf de Middeleeuwen op deze plek woonden en werkten. De route door het parkbos gaat onder andere langs het koetshuis, de duiventoren, de Noorse houtschuur, het arboretum, langs de slotvijver en de ijskelder, de moestuin en de boomgaard. Het is verstandig stevige schoenen of laarzen te dragen! Kinderen vanaf 12 jaar zijn van harte welkom. Honden kunnen helaas niet mee. Wanneer: woensdag 5 juni om 13 uur Een wandeling duurt ongeveer 2 uur Waar: startpunt op de parkeerplaats aan
8 Utrechts Milieublad No 48
de Reinaldaweg, Linschoten Kosten: € 5,- p.p. inclusief drankje in het Koetshuis Aanmelden: Yvonne Postma tel. 0348 - 432823 of
[email protected] Meer informatie: www.utrechtsebuitenplaatsen.nl/activiteiten/excursies Donderdag 6 juni Bloemrijke avondwandeling op Fort Rijnauwen Ga mee met de boswachter van Staatsbosbeheer en geniet van de vele verschillende soorten bloemen en planten die momenteel op Fort Rijnauwen bloeien. Er zijn maar liefst 200 verschillende soorten te ontdekken. Hieruit zou u een mooi veldboeket kunnen vormen! Wanneer: donderdag 6 juni van 19.00 tot 20.30 uur Waar: Fort Rijnauwen, start bij het hek, Vossegatsedijk 3, Bunnik Kosten: € 5,Informatie: bij boswachter Stefanie Jegerings tel. 035-5416512 Meer informatie: www.staatsbosbeheer.nl Vrijdag 7, 14, 21, 28 juni Biologische Boerenmarkt, Utrecht Zie vrijdag 3 mei Wanneer: vrijdag 7, 14, 21, 28 juni van 10 tot 18 uur Waar: op het Vredenburgplein te Utrecht Meer info: www.boerenmarktutrecht.nl Zaterdag 8 juni (zie ook 8 en 10 mei) Wandelexcursie Zouweboezem - Vogels van moeras en plas - Lexmond Vogelbescherming organiseert een wandelexcursie van ongeveer 2 uur. De Zouweboezem is eigendom van het ZuidHollands Landschap. Het gebied is 111 ha. groot. Het ligt ten zuidoosten van Ameide. In het noorden is het natuurontwikkelingsgebied ‘De Boezem’ gelegen. Het gebied bestaat uit rietvelden, waarvan een gedeelte in de winter gemaaid wordt. De boezem bestaat voor het grootste deel uit moerassige vegetatie van lisdodde, mattenbies en pitrus. Verder bestaat het terrein uit elzenbroekbosjes. Er is kans op purperreigers en verschillende soorten roofvogels als bruine kiekendief, buizerd, sperwer en havik. Wanneer: zaterdag 8 juni om 07.30 uur Waar: vertrek vanaf eindpunt Boezemweg, Lexmond
Aanmelden: http://www.vogelbescherming. nl/vogels_kijken/excursies/ Bijzonderheden: gezien de aard van het terrein zijn wandelschoenen of laarzen aan te bevelen. Een verrekijker verhoogt het plezier in vogelen. Meer informatie: http://www.vogelbescherming.nl/ Zondag 9 juni Bomenwandeling Mijdrecht IVN afdeling De Ronde Venen en Uithoorn organiseert een bomenwandeling in Mijdrecht. Wanneer: zondag 9 juni van 10.00 uur tot 12.00 uur Waar: vertrekpunt parkeerplaats bij firma Walraven, hoek Rondweg en Industrieweg, Mijdrecht Kosten: geen Aanmelden: niet nodig Informatie: Marianne van den Bosch tel. 0297-257287 Meer informatie: http://ivn.nl/afdeling/deronde-venen-uithoorn/activiteiten/bomenwandeling-0 Zondag 9 juni In de voetsporen van Napoleon Austerlitz bestaat nog niet veel langer dan 200 jaar. In de boswachterij zijn nog veel tekens te zien uit de begintijd. Tijdens een excursie gaan we op zoek naar de geschiedenis van dit gebied. We ontdekken de geschiedenis vanaf het ontstaan van de Heuvelrug in de ijstijd tot de herstellingsoorden in de tweede helft van de vorige eeuw. Gaat u mee op deze tocht? Wanneer: zondag 9 juni om 14.00 uur Waar: vertrek vanaf parkeerplaats Beauforthuis, Woudenbergseweg, Austerlitz Kosten: volwassenen € 5,-, kinderen € 2,50 Informatie: bij boswachter Stefanie Jegerings tel. 035-5416512 www.staatsbosbeheer.nl Zondag 9 juni Op pad met Kapitein Dirk Zie zondag 12 mei Wanneer: zondag 9 juni van 13.00 tot 14.30 uur Waar: Fort Rijnauwen, start bij het hek, Vossegatsedijk 3, Bunnik Kosten: volwassenen € 5,-, kinderen € 2,50 Aanmelden: vooraf aanmelden is niet mogelijk Informatie: bij boswachter Stefanie Jegerings tel. 035-5416512 www.staatsbosbeheer.nl Zondag 9 juni Vogel-roeiexcursie Loosdrechtse Plassen IVN afdeling Vecht en Plassengebied organiseert de vogel-roeiexcursie ‘Op zoek naar de Grote karekiet!’ op de Loosdrechtse Plassen. De Loosdrechtse Plassen zijn een moerasgebied van petgaten en
9 Utrechts Milieublad No 48
legakkers. Hier broed de voor Nederland zeldzame Grote karekiet! Er zijn nog maar een paar honderd broedpaartjes over in Nederland, die vanaf eind mei voor een groot deel juist in en rond de Loosdrechtse Plassen voorkomen. Deze merelgrote vogel heeft sterk en overjarig riet nodig voor het nest. We gaan er met roeiboten op uit om de karakteristieke zang te horen. Daarnaast gaan we in op de geschiedenis van het gebied en de kenmerkende planten, andere vogels en dieren. Zie kaartje: http:// goo.gl/maps/EMDYt. Wanneer: zondag 9 juni om 14.00 uur Waar: parkeren aan de Vuntuslaan Oud Loosdrecht en start bij bootverhuur Manten aan de Oud-Loosdrechtsedijk 204 Kosten: € 5,- p.p. voor huur roeiboten Aanmelden: verplicht via www.ivn.nl/afdeling/vecht-en-plassengebied Informatie: Lolke Stelwagen tel. 0650636944 http://ivn.nl/afdeling/vecht-en-plassengebied/activiteiten/vogel-roeiexcursie-loosdrechtse-plassen Dinsdag 11 juni Zomeravond fietstocht Mijdrecht IVN afdeling De ronde Venen en Uithoorn organiseert een fietstocht in MIjdrecht. Wanneer: dinsdag 11 juni van 19.15 uur tot 21.30 uur Waar: vertrekpunt Gemeentehuis Mijdrecht, Raadhuisplein, Mijdrecht Aanmelden: niet nodig Informatie: Anja de Kruijf tel. 0297- 261628 http://ivn.nl/afdeling/de-ronde-venen-uithoorn/activiteiten/zomeravond-fietstocht Dinsdag 18 en zondag 23 juni Roeien op Botshol Abcoude. IVN afdeling De Ronde Venen en Uithoorn organiseert een roeitocht op de Botshol in Abcoude. Wanneer: dinsdag 18 juni van 19.00 tot 21.00 uur en zondag 23 juni van 10.00 uur tot 12.30 uur Waar: verzamelen om 18:30 uur en om 09.30 uur op het Kloosterplein in Vinkeveen. Vandaar vervoer per auto naar het startpunt: botenverhuur Boer Verweij, Botshol 14, Abcoude. Het is ook mogelijk om op eigen gelegenheid naar het startpunt te gaan. Vertrek vanaf Boer Verweij is om 19.00 uur en om 10.00 uur. Kosten: niet-leden: € 5,-, IVN-leden: € 4,Aanmelden: Patrick Heijne
gisch melkveebedrijf af om te genieten van een bijzonder bedrijf in het groene hart. Natuurlijk is het doel de biologische landbouw te promoten en daarmee meteen de meerwaarde van biologisch boeren uitventen (balans tussen landbouw, natuur en milieu). De Beekhoeve biedt de gelegenheid met Midden in de Polder de cultuurhistorische achtergrond van het gebied te ervaren, weidewandelingen, natuurexcursies, slootleven ontdekken, de vlindertuin: mogelijkheden genoeg voor het IVN om in 2013 deel te nemen aan de Open Dagen.
tel. 0297-230890 of Marianne van den Bosch tel. 0297- 257287, ook voor informatie http://ivn.nl/afdeling/de-ronde-venenuithoorn/activiteiten/roeien-op-botsholabcoude
beide groepen geldt dat aandacht wordt besteed aan de onverwachte plekken, daar waar de natuur het wint van de stenen. Aan het eind van de avond wordt er (met de liefhebbers) een toost uitgebracht op de zomer.
Woensdag en zaterdag 19, 22, 26 en 29 juni Varen door Botshol Ga mee met een vaartocht van 2 uur door het verlaten veengebied Botshol. Dit gebied omvat één van de Vechtplassen. De excursie is voor volwassenen en kinderen. We varen door smalle slootjes en over weidse plassen. Een gids vertelt over de geschiedenis van het gebied. In de veenweiden en rietlanden bloeien de meest prachtige orchideeën. Het gebied staat ook bekend om de vele bijzondere plantenen vogelsoorten. We varen in een open boot. Het is verstandig uzelf na een bezoek in de natuur op teken te controleren.
Wanneer: donderdag 20 juni om 20 uur Waar: startpunt op de Pausdam in Utrecht Kosten: vrijwillige bijdrage welkom Aanmelden: verplicht via www.ivn.nl/afdeling/vecht-en-plassengebied Informatie: Harm Dotinga tel. 06-44758659 http://ivn.nl/afdeling/vecht-en-plassengebied/activiteiten/stadssafari-binnenstadutrecht-op-midzomeravond
Wanneer: woensdag en zaterdag 19, 22, 26 en 29 juni van 10 uur tot 12 uur Waar: werkschuur Botshol, Botsholsedijk tussen nr. 30 en 32, Waverveen Kosten: Leden €8,-, niet-leden €12,-, kinderen (tot 12 jaar) €4,-. Graag met gepast geld betalen. Pinnen is niet mogelijk Aanmelden: van tevoren aanmelden via www.natuurmonumenten.nl in verband met groepsgrootte Bijzonderheden: denkt u aan warme en/ of regen kleding en vergeet uw verrekijker niet. Honden mogen helaas niet mee. www.natuurmonumenten.nl Donderdag 20 juni Stadssafari in binnenstad Utrecht op Midzomeravond Utrecht Tijdens deze natuurexcursie door de binnenstad van Utrecht ontkomt u niet aan de geschiedenis van de stad. Deelnemers kunnen kiezen voor de bijzondere bomen van het Zocherpark, en de varens en muurplanten die men tegenkomt. Of u kunt zich richten op de planten in de stad. Voor
Zaterdag 22 juni Avondvaartocht door de Molenpolder, Tienhoven Water, veen en successie, daarmee kan de tocht door het natuurgebied worden gekarakteriseerd. U ziet planten en dieren die horen bij dit gebied en die helaas zeldzaam zijn geworden. Voor of na de vaartocht is er onderzoek van het waterleven. Wanneer: zaterdag 22 juni om 20 uur Waar: vertrek vanaf De werkschuur van Staatsbosbeheer, Westbroeksebinnenweg 5, Tienhoven, Molenpolder Kosten: vrijwillige bijdrage welkom Aanmelden: verplicht via www.ivn.nl/afdeling/vecht-en-plassengebied of eventueel bij de hoofdgids Bert van der Tol tel. 06-55908395 http://ivn.nl/afdeling/vecht-en-plassengebied/activiteiten/avondvaartocht-door-demolenpolder Zaterdag 22 en zondag 23 juni Open dagen Beekhoeve Kamerik (voor publiek) Het is al bijna een traditie geworden: een stand van en activiteiten door IVN op de open dagen van de biologische landbouw bij De Beekhoeve in Kamerik. Er komen weer honderden bezoekers op het biolo-
Wanneer: zaterdag 22 en zondag 23 juni Waar: Van Teijlingenweg156-180, Kamerik Informatie: zie voor de datum de website: www.beekhoeve.nl en de regionale kranten. https://sites.google.com/site/ivnwoerdeneo/kalender Woensdag 26 juni Excursie Leesbaar Landschap op landgoed Coelhorst Ga mee met een wandeling over Landgoed Coelhorst. Dit landgoed ligt aan de rand van Amersfoort. Met andere natuurgebieden vormt Coelhorst een groen lint langs de Eem. Het landschap kenmerkt zich door oorspronkelijke hakhoutbosjes, houtwallen, akkers en graslanden. Natuurmonumenten onderhoudt het landgoed in samenwerking met de boeren. Ree, bunzing, hermelijn, ijsvogel, buizerd en havik voelen zich thuis op Coelhorst. Ook watervleermuis, dwergvleermuis en zangvogels als groenling en grauwe vliegenvanger leven in het gebied. Tijdens deze interactieve wandeling krijgt u van onze gids antwoord op allerlei vragen over Coelhorst. Wanneer: woensdag 26 juni van 19.30 tot 22.00 uur Waar: vertrek vanaf de witte kapel van Coelhorst, Coelhorsterweg 35, HooglandWest Kosten: leden € 4,-, niet-leden € 7,-, kinderen (tot 12 jaar) € 2,Aanmelden: online bij natuurmonumenten www.natuurmonumenten.nl Zondag 30 juni workshop buitenschilderen in parken Utrecht Zie informatie op 26 mei Kosten: € 65,- lunch en materialen inbegrepen. Tijd: van 11 tot ongeveer 4 uur Verzameladres: Park Voorveldse Polder, Ariënslaan 1, Utrecht Je kunt je opgeven door een mail te sturen:
[email protected] of bel: 06 558 206 19 Info: http://marikestokker.blogspot.com knopje workshops
8 Utrechts Milieublad No 48
de Reinaldaweg, Linschoten Kosten: € 5,- p.p. inclusief drankje in het Koetshuis Aanmelden: Yvonne Postma tel. 0348 - 432823 of
[email protected] Meer informatie: www.utrechtsebuitenplaatsen.nl/activiteiten/excursies Donderdag 6 juni Bloemrijke avondwandeling op Fort Rijnauwen Ga mee met de boswachter van Staatsbosbeheer en geniet van de vele verschillende soorten bloemen en planten die momenteel op Fort Rijnauwen bloeien. Er zijn maar liefst 200 verschillende soorten te ontdekken. Hieruit zou u een mooi veldboeket kunnen vormen! Wanneer: donderdag 6 juni van 19.00 tot 20.30 uur Waar: Fort Rijnauwen, start bij het hek, Vossegatsedijk 3, Bunnik Kosten: € 5,Informatie: bij boswachter Stefanie Jegerings tel. 035-5416512 Meer informatie: www.staatsbosbeheer.nl Vrijdag 7, 14, 21, 28 juni Biologische Boerenmarkt, Utrecht Zie vrijdag 3 mei Wanneer: vrijdag 7, 14, 21, 28 juni van 10 tot 18 uur Waar: op het Vredenburgplein te Utrecht Meer info: www.boerenmarktutrecht.nl Zaterdag 8 juni (zie ook 8 en 10 mei) Wandelexcursie Zouweboezem - Vogels van moeras en plas - Lexmond Vogelbescherming organiseert een wandelexcursie van ongeveer 2 uur. De Zouweboezem is eigendom van het ZuidHollands Landschap. Het gebied is 111 ha. groot. Het ligt ten zuidoosten van Ameide. In het noorden is het natuurontwikkelingsgebied ‘De Boezem’ gelegen. Het gebied bestaat uit rietvelden, waarvan een gedeelte in de winter gemaaid wordt. De boezem bestaat voor het grootste deel uit moerassige vegetatie van lisdodde, mattenbies en pitrus. Verder bestaat het terrein uit elzenbroekbosjes. Er is kans op purperreigers en verschillende soorten roofvogels als bruine kiekendief, buizerd, sperwer en havik. Wanneer: zaterdag 8 juni om 07.30 uur Waar: vertrek vanaf eindpunt Boezemweg, Lexmond
Aanmelden: http://www.vogelbescherming. nl/vogels_kijken/excursies/ Bijzonderheden: gezien de aard van het terrein zijn wandelschoenen of laarzen aan te bevelen. Een verrekijker verhoogt het plezier in vogelen. Meer informatie: http://www.vogelbescherming.nl/ Zondag 9 juni Bomenwandeling Mijdrecht IVN afdeling De Ronde Venen en Uithoorn organiseert een bomenwandeling in Mijdrecht. Wanneer: zondag 9 juni van 10.00 uur tot 12.00 uur Waar: vertrekpunt parkeerplaats bij firma Walraven, hoek Rondweg en Industrieweg, Mijdrecht Kosten: geen Aanmelden: niet nodig Informatie: Marianne van den Bosch tel. 0297-257287 Meer informatie: http://ivn.nl/afdeling/deronde-venen-uithoorn/activiteiten/bomenwandeling-0 Zondag 9 juni In de voetsporen van Napoleon Austerlitz bestaat nog niet veel langer dan 200 jaar. In de boswachterij zijn nog veel tekens te zien uit de begintijd. Tijdens een excursie gaan we op zoek naar de geschiedenis van dit gebied. We ontdekken de geschiedenis vanaf het ontstaan van de Heuvelrug in de ijstijd tot de herstellingsoorden in de tweede helft van de vorige eeuw. Gaat u mee op deze tocht? Wanneer: zondag 9 juni om 14.00 uur Waar: vertrek vanaf parkeerplaats Beauforthuis, Woudenbergseweg, Austerlitz Kosten: volwassenen € 5,-, kinderen € 2,50 Informatie: bij boswachter Stefanie Jegerings tel. 035-5416512 www.staatsbosbeheer.nl Zondag 9 juni Op pad met Kapitein Dirk Zie zondag 12 mei Wanneer: zondag 9 juni van 13.00 tot 14.30 uur Waar: Fort Rijnauwen, start bij het hek, Vossegatsedijk 3, Bunnik Kosten: volwassenen € 5,-, kinderen € 2,50 Aanmelden: vooraf aanmelden is niet mogelijk Informatie: bij boswachter Stefanie Jegerings tel. 035-5416512 www.staatsbosbeheer.nl Zondag 9 juni Vogel-roeiexcursie Loosdrechtse Plassen IVN afdeling Vecht en Plassengebied organiseert de vogel-roeiexcursie ‘Op zoek naar de Grote karekiet!’ op de Loosdrechtse Plassen. De Loosdrechtse Plassen zijn een moerasgebied van petgaten en
9 Utrechts Milieublad No 48
legakkers. Hier broed de voor Nederland zeldzame Grote karekiet! Er zijn nog maar een paar honderd broedpaartjes over in Nederland, die vanaf eind mei voor een groot deel juist in en rond de Loosdrechtse Plassen voorkomen. Deze merelgrote vogel heeft sterk en overjarig riet nodig voor het nest. We gaan er met roeiboten op uit om de karakteristieke zang te horen. Daarnaast gaan we in op de geschiedenis van het gebied en de kenmerkende planten, andere vogels en dieren. Zie kaartje: http:// goo.gl/maps/EMDYt. Wanneer: zondag 9 juni om 14.00 uur Waar: parkeren aan de Vuntuslaan Oud Loosdrecht en start bij bootverhuur Manten aan de Oud-Loosdrechtsedijk 204 Kosten: € 5,- p.p. voor huur roeiboten Aanmelden: verplicht via www.ivn.nl/afdeling/vecht-en-plassengebied Informatie: Lolke Stelwagen tel. 0650636944 http://ivn.nl/afdeling/vecht-en-plassengebied/activiteiten/vogel-roeiexcursie-loosdrechtse-plassen Dinsdag 11 juni Zomeravond fietstocht Mijdrecht IVN afdeling De ronde Venen en Uithoorn organiseert een fietstocht in MIjdrecht. Wanneer: dinsdag 11 juni van 19.15 uur tot 21.30 uur Waar: vertrekpunt Gemeentehuis Mijdrecht, Raadhuisplein, Mijdrecht Aanmelden: niet nodig Informatie: Anja de Kruijf tel. 0297- 261628 http://ivn.nl/afdeling/de-ronde-venen-uithoorn/activiteiten/zomeravond-fietstocht Dinsdag 18 en zondag 23 juni Roeien op Botshol Abcoude. IVN afdeling De Ronde Venen en Uithoorn organiseert een roeitocht op de Botshol in Abcoude. Wanneer: dinsdag 18 juni van 19.00 tot 21.00 uur en zondag 23 juni van 10.00 uur tot 12.30 uur Waar: verzamelen om 18:30 uur en om 09.30 uur op het Kloosterplein in Vinkeveen. Vandaar vervoer per auto naar het startpunt: botenverhuur Boer Verweij, Botshol 14, Abcoude. Het is ook mogelijk om op eigen gelegenheid naar het startpunt te gaan. Vertrek vanaf Boer Verweij is om 19.00 uur en om 10.00 uur. Kosten: niet-leden: € 5,-, IVN-leden: € 4,Aanmelden: Patrick Heijne
gisch melkveebedrijf af om te genieten van een bijzonder bedrijf in het groene hart. Natuurlijk is het doel de biologische landbouw te promoten en daarmee meteen de meerwaarde van biologisch boeren uitventen (balans tussen landbouw, natuur en milieu). De Beekhoeve biedt de gelegenheid met Midden in de Polder de cultuurhistorische achtergrond van het gebied te ervaren, weidewandelingen, natuurexcursies, slootleven ontdekken, de vlindertuin: mogelijkheden genoeg voor het IVN om in 2013 deel te nemen aan de Open Dagen.
tel. 0297-230890 of Marianne van den Bosch tel. 0297- 257287, ook voor informatie http://ivn.nl/afdeling/de-ronde-venenuithoorn/activiteiten/roeien-op-botsholabcoude
beide groepen geldt dat aandacht wordt besteed aan de onverwachte plekken, daar waar de natuur het wint van de stenen. Aan het eind van de avond wordt er (met de liefhebbers) een toost uitgebracht op de zomer.
Woensdag en zaterdag 19, 22, 26 en 29 juni Varen door Botshol Ga mee met een vaartocht van 2 uur door het verlaten veengebied Botshol. Dit gebied omvat één van de Vechtplassen. De excursie is voor volwassenen en kinderen. We varen door smalle slootjes en over weidse plassen. Een gids vertelt over de geschiedenis van het gebied. In de veenweiden en rietlanden bloeien de meest prachtige orchideeën. Het gebied staat ook bekend om de vele bijzondere plantenen vogelsoorten. We varen in een open boot. Het is verstandig uzelf na een bezoek in de natuur op teken te controleren.
Wanneer: donderdag 20 juni om 20 uur Waar: startpunt op de Pausdam in Utrecht Kosten: vrijwillige bijdrage welkom Aanmelden: verplicht via www.ivn.nl/afdeling/vecht-en-plassengebied Informatie: Harm Dotinga tel. 06-44758659 http://ivn.nl/afdeling/vecht-en-plassengebied/activiteiten/stadssafari-binnenstadutrecht-op-midzomeravond
Wanneer: woensdag en zaterdag 19, 22, 26 en 29 juni van 10 uur tot 12 uur Waar: werkschuur Botshol, Botsholsedijk tussen nr. 30 en 32, Waverveen Kosten: Leden €8,-, niet-leden €12,-, kinderen (tot 12 jaar) €4,-. Graag met gepast geld betalen. Pinnen is niet mogelijk Aanmelden: van tevoren aanmelden via www.natuurmonumenten.nl in verband met groepsgrootte Bijzonderheden: denkt u aan warme en/ of regen kleding en vergeet uw verrekijker niet. Honden mogen helaas niet mee. www.natuurmonumenten.nl Donderdag 20 juni Stadssafari in binnenstad Utrecht op Midzomeravond Utrecht Tijdens deze natuurexcursie door de binnenstad van Utrecht ontkomt u niet aan de geschiedenis van de stad. Deelnemers kunnen kiezen voor de bijzondere bomen van het Zocherpark, en de varens en muurplanten die men tegenkomt. Of u kunt zich richten op de planten in de stad. Voor
Zaterdag 22 juni Avondvaartocht door de Molenpolder, Tienhoven Water, veen en successie, daarmee kan de tocht door het natuurgebied worden gekarakteriseerd. U ziet planten en dieren die horen bij dit gebied en die helaas zeldzaam zijn geworden. Voor of na de vaartocht is er onderzoek van het waterleven. Wanneer: zaterdag 22 juni om 20 uur Waar: vertrek vanaf De werkschuur van Staatsbosbeheer, Westbroeksebinnenweg 5, Tienhoven, Molenpolder Kosten: vrijwillige bijdrage welkom Aanmelden: verplicht via www.ivn.nl/afdeling/vecht-en-plassengebied of eventueel bij de hoofdgids Bert van der Tol tel. 06-55908395 http://ivn.nl/afdeling/vecht-en-plassengebied/activiteiten/avondvaartocht-door-demolenpolder Zaterdag 22 en zondag 23 juni Open dagen Beekhoeve Kamerik (voor publiek) Het is al bijna een traditie geworden: een stand van en activiteiten door IVN op de open dagen van de biologische landbouw bij De Beekhoeve in Kamerik. Er komen weer honderden bezoekers op het biolo-
Wanneer: zaterdag 22 en zondag 23 juni Waar: Van Teijlingenweg156-180, Kamerik Informatie: zie voor de datum de website: www.beekhoeve.nl en de regionale kranten. https://sites.google.com/site/ivnwoerdeneo/kalender Woensdag 26 juni Excursie Leesbaar Landschap op landgoed Coelhorst Ga mee met een wandeling over Landgoed Coelhorst. Dit landgoed ligt aan de rand van Amersfoort. Met andere natuurgebieden vormt Coelhorst een groen lint langs de Eem. Het landschap kenmerkt zich door oorspronkelijke hakhoutbosjes, houtwallen, akkers en graslanden. Natuurmonumenten onderhoudt het landgoed in samenwerking met de boeren. Ree, bunzing, hermelijn, ijsvogel, buizerd en havik voelen zich thuis op Coelhorst. Ook watervleermuis, dwergvleermuis en zangvogels als groenling en grauwe vliegenvanger leven in het gebied. Tijdens deze interactieve wandeling krijgt u van onze gids antwoord op allerlei vragen over Coelhorst. Wanneer: woensdag 26 juni van 19.30 tot 22.00 uur Waar: vertrek vanaf de witte kapel van Coelhorst, Coelhorsterweg 35, HooglandWest Kosten: leden € 4,-, niet-leden € 7,-, kinderen (tot 12 jaar) € 2,Aanmelden: online bij natuurmonumenten www.natuurmonumenten.nl Zondag 30 juni workshop buitenschilderen in parken Utrecht Zie informatie op 26 mei Kosten: € 65,- lunch en materialen inbegrepen. Tijd: van 11 tot ongeveer 4 uur Verzameladres: Park Voorveldse Polder, Ariënslaan 1, Utrecht Je kunt je opgeven door een mail te sturen:
[email protected] of bel: 06 558 206 19 Info: http://marikestokker.blogspot.com knopje workshops
Demonstratie in Amelisweerd
10 Utrechts Milieublad No 48
7 Utrechts Milieublad No 48
gegeven en door de telescoop kunt u de watervogels bekijken. Op de parkeerplaats staan kraampjes van de organiserende verenigingen en hier zijn activiteiten te doen voor jong en oud! Tip: neem uw verrekijker mee! Wanneer: zondag 2 juni van 08 tot 11 uur Waar: Groene Jonker, parkeerplaats Hogedijk, Zevenhoven Kosten: geen Meer informatie: https://sites.google.com/ site/ivnwoerdeneo/kalender
foto’s: Susan van Schijndel en Heleen Hüpscher
De tijd herhaalt zich: 30 jaar geleden ketenden mensen zich aan bomen als protest tegen het kappen ten behoeve van de A27. Op zondag 7 april j.l. zijn er wéér vele mensen naar Amelisweerd getogen om actie te voeren tegen de kap. De A27 moet verbreed worden en dat zal weer ten koste gaan van ons mooie bos. Voor meer informatie: www.krachtvanutrecht-initiatief.nl www.vriendenvanamelisweerd.nl www.mcu.nl
duurzaamheid, fairtrade, innovatie en meer. De gezellige bazaar wordt ingericht door de deelnemers zelf en is elke keer anders. Om als ondernemer een keer deel te nemen, mail echtwaarbazaar@inderuimte. org. Omschrijf uw product of activiteit, dan kijkt de organisatie of dit past binnen de Echt Waar Bazaar. In De Ruimte is gevestigd in een uniek kloostergewelf in het hart van de Utrechtse binnenstad. Een ideale plek voor initiatieven en alternatieven gericht op een duurzame samenleving. Wanneer: zaterdag 1 juni en zondag 2 juni van 12 tot 17 uur Waar: In De Ruimte, ingang Oudegracht 230, extra ingang aan het Abraham Dolehof aan de Lange Nieuwstraat 7, Utrecht Bijzonderheden: neem uw ongewenste cadeau’s en miskopen mee en ruil ze voor iets anders Meer informatie: www.inderuimte.org Zaterdag 1 juni Scharrelkidsmiddag bij fort Maarsseveen, Maarssen Een leuke interactieve natuurmiddag voor (groot)ouders en kinderen vanaf 4 jaar, die afgesloten wordt met een buffet en kampvuur. De laatste 20 jaar komen kinderen steeds minder in de natuur. Mensen die meer in de natuur zijn, hebben minder stress, zijn gezonder en hebben meer concentratie. Met deze middag krijgen ouders praktische tools mee om met hun kids leuke natuuractiviteiten te doen. Wanneer: zaterdag 1 juni van 13 tot 19 uur Waar: start bij Fort Maarsseveen, Herenweg 3, Maarssen Kosten: € 15,- per volwassene en hiervoor krijgt u ook het leuke scharrelkidsgidsje Aanmelden: verplicht, stuur een e-mail naar
[email protected] onder vermelding van uw naam, adres en het aantal deelnemers, u kunt zich ook opgeven bij hoofdgids Marijke Zoetelief, marijkezoetelief@gmail. com / tel. 06-28265081
Bijzonderheden: ouders nemen wat eten mee voor het buffet. Voor drinken wordt gezorgd. Meer informatie http://ivn.nl/afdeling/vechten-plassengebied/activiteiten/scharrelkidsmiddag-bij-fort-maarsseveen Zondag 2, 9, 16, en 23 juni Struinnatuurtocht en rariteitenkabinet De Boswerf organiseert een middagactiviteit voor kinderen vanaf 6 jaar. Ga mee met Jacco de Struiner en help hem om een vindseltentoonstelling in te richten. De Boswerf wordt dan tijdelijk een rariteitenkabinet! Wanneer: zondag 2, 9, 16 en 23 juni van 12.30 tot 16.00 uur Waar: Bezoekerscentrum De Boswerf, Prins Bernhardlaan 3, Zeisterbos Kosten: deelname is € 4.50 Informatie: De Boswerf tel. 030-6922393 of via email:
[email protected] www.boswerf.nl Zondag 2 juni De Streekmarkt op de Twijnstraat, Utrecht Zie zondag 5 mei Wanneer: zondag 2 juni van 11 tot 18 uur Waar: Twijnstraat, Utrecht Meer informatie: www.destreekmarkt.nl Zondag 2 juni Regionale vogelkijkdag Zevenhoven Natuurmonumenten, IVN Nieuwkoop en IVN Woerden organiseren een vogelkijkdag in natuurgebied De Groene Jonker. Dit ruim 100 hectare grote gebied is onderdeel van de EHS (ecologische hoofdstructuur). Dit is een landelijk netwerk dat de grote natuurgebieden in Nederland met elkaar verbindt. Dit is nodig om planten en dieren voldoende ruimte te bieden om te overleven. De Groene Jonker is onderdeel van de verbindingszone tussen de Nieuwkoopse Plassen en de Vinkeveense Plassen. Er worden in kleine groepjes rondleidingen
Dinsdag 4 juni Lezing: ‘Nederlandse zeezoogdieren’ Wilnis Een lezing over dieren die we zeker niet in onze poldersloten zullen tegenkomen, maar die wel veel nieuwswaarde hebben: zeezoogdieren. Denk maar aan de gestrande Johannes/Johanna, de bultrug. Vrij algemeen voorkomende zeezoogdieren in de Nederlandse zoute wateren zijn de gewone en de grijze zeehond en de bruinvis. En die spreken ook zeker tot de verbeelding! We hebben Frank Zanderink van Stichting Rugvin uitgenodigd voor een lezing. Wanneer: dinsdag 4 juni om 20 uur Waar: NME-centrum ‘De Woudreus’, Pieter Joostenlaan 28, Wilnis Kosten: geen Aanmelden: niet nodig Informatie: Ineke Bams tel. 0172-407054 Meer informatie: http://ivn.nl/afdeling/deronde-venen-uithoorn/activiteiten/lezingnederlandse-zeezoogdieren Woensdag 5 juni Wandeling Linschoten In de voorjaars- en zomermaanden kunt u maandelijks onder leiding van een gids een wandeling maken door het parkbos en het landgoed. Tijdens de excursie vertelt de gids alles over de mensen die al vanaf de Middeleeuwen op deze plek woonden en werkten. De route door het parkbos gaat onder andere langs het koetshuis, de duiventoren, de Noorse houtschuur, het arboretum, langs de slotvijver en de ijskelder, de moestuin en de boomgaard. Het is verstandig stevige schoenen of laarzen te dragen! Kinderen vanaf 12 jaar zijn van harte welkom. Honden kunnen helaas niet mee. Wanneer: woensdag 5 juni om 13 uur Een wandeling duurt ongeveer 2 uur Waar: startpunt op de parkeerplaats aan
6 Utrechts Milieublad No 48
Park Bloeyendael, schilderij Marike Stokker dreigde diergroepen van ons land. In de afgelopen eeuw zijn 17 van de 71 soorten verdwenen, terwijl 14 soorten op het punt staan om te verdwijnen. Om te voorkomen dat nog meer soorten achteruitgaan, én om bedreigde soorten er weer bovenop te helpen is extra aandacht nodig. Het is nog niet te laat. Kars Veling van de Vlinderstichting zal ons veel laten zien en veel vertellen over vlinders en hun omgeving - over ecologie en gedrag van vlinders in de regio Utrecht - en over vlinders in de tuin - ‘kijkend door de ogen van een vlinder’ - wat je kunt doen om je tuin vlindervriendelijk te maken. In het kader van het jaarthema: ‘Haal de Natuur in je tuin!’ Wanneer: woensdag 22 mei om 20 uur Kom op tijd! Waar: Buurtcentrum De Leeuw, Samuel van Houtenstraat 1, Utrecht Kosten: geen Meer informatie: www5.knnv.nl/utrecht Vrijdag 24 mei Speuren naar vleermuizen in Haarzuilens Tijdens deze avondexcursie gaat op zoek naar vleermuizen in Haarzuilens. De excursie begint met een korte presentatie over deze geheimzinnige dieren. Zodra de zon onder is, gaat u op pad met echte batdetectors. Met deze apparatuur worden de geluiden van vleermuizen hoorbaar gemaakt voor mensen. In Haarzuilens komen maar liefst acht verschillende soorten vleermuizen voor. Misschien krijg je de kans om een rosse vleermuis te horen. Deze vleermuis wordt ook wel de discovleermuis genoemd. Het geluid van deze vleermuis klinkt via de batdetector namelijk een beetje discoachtig. Wilt u meer te weten komen over de vleermuis? Ga dan mee met deze excursie en maak kennis met deze mysterieuze en uiterst nuttige vliegende zoogdieren. De excursie is voor volwassenen en kinderen vanaf 7 jaar. Graag zowel de volwassenen als kinderen inschrijven. Wanneer: vrijdag 24 mei van 20.30 tot 23 uur
Waar: vertrek vanaf boerderij Wielrevelt, Thematerweg 10, Haarzuilens Kosten: leden €4,-, nietleden €7,-, kinderen (6 tot 12 jaar) €2,Aanmelden: www.natuurmonumenten.nl Meer info: www.natuurmonumenten.nl Zondag 26 mei workshop buitenschilderen in parken Utrecht Wat is er mooier dan lekker buiten te zijn, de vogels te zien ronddarren, het voorjaar te ruiken en tegelijkertijd een schilderij te maken? We beginnen met koffie en koek, zoeken een plekje, maken een schetsje... Na de lunch gaan we dan schilderen met acryl op doek. Het enige wat je nodig hebt zijn stevige, waterdichte schoenen, oude kleren en eventueel een (klein) krukje. Kosten: € 65,- lunch en materialen inbegrepen. Tijd: van 11 tot ongeveer 4 uur Verzameladres: Park Voorveldse Polder, Ariënslaan 1, Utrecht Je kunt je opgeven door een mail te sturen:
[email protected] of bel: 06 55 82 06 19 Info: http://marikestokker.blogspot.com knopje workshops Zondag 26 mei Buitenspeelplaats Groeneveld Baarn Ontdek de geheimen van de natuur, het landgoed, de boerderij en de moestuin van Kasteel Groenveld. Veel buitenactiviteiten voor kinderen van 4 tot 12 jaar zorgen voor een onvergetelijke dag. Natuurlijk zijn de ouders begeleider die dag. Over het landgoed zijn een aantal routes uitgestippeld: Knapzakroute, Boerderijroute, Avonturenroute en de Meiroute voor de kleintjes. Overal worden workshops georganiseerd. Buitenspeelplaats Groeneveld wordt georganiseerd in samenwerking met Staatsbosbeheer, Grand Café Groenveld, Hoeve Ravenstein, XL Adventure en Kasteel Groeneveld. Wanneer: zondag 26 mei van 11 tot 17 uur Waar: Kasteel Groeneveld, Groeneveld 2, Baarn Kosten: een entreebewijs (paspoort) à € 5,is verkrijgbaar vanaf 1 mei aan de balie van Kasteel Groeneveld Informatie: tel: 035 5420446 of per e-mail:
[email protected] Meer informatie: www.kasteelgroeneveld.nl
Zondag 26 mei Vis- en kikkerexcursie in de Westbroekse Zodden (Bert Bos pad) In het natuurgebied de Westbroekse Zodden gaat het deze keer niet alleen om alles wat er groeit in het gebied van de petgaten, legakkers en trilveen, maar ook om wat er in en rond het water leeft aan vissen en amfibieën. In samenwerking met het RAVON gaan we op zoek naar de grote modderkruiper en de heikikker. Ook zal er aandacht zijn voor de Natura 2000 natuurverbindingszone. Wanneer: zondag 26 mei om 14 uur Waar: startpunt Bert Bos pad, Kerkdijk in Westbroek, tegenover nummer 85 Kosten: vrijwillige bijdrage welkom Aanmelden: verplicht via de website: www.ivn.nl/afdeling/vecht-en-plassengebied Meer info: www.ivnvechtplassen.org Vrijdag 31 mei Excursie Leesbaar Landschap op Landgoed Coelhorst Ga mee met een wandeling over Landgoed Coelhorst. Dit landgoed ligt aan de rand van Amersfoort. Met andere natuurgebieden vormt Coelhorst een groen lint langs de Eem. Het landschap kenmerkt zich door oorspronkelijke hakhoutbosjes, houtwallen, akkers en graslanden. Natuurmonumenten onderhoudt het landgoed in samenwerking met de boeren. Ree, bunzing, hermelijn, ijsvogel, buizerd en havik voelen zich thuis op Coelhorst. Ook watervleermuis, dwergvleermuis en zangvogels als groenling en grauwe vliegenvanger leven in het gebied. Tijdens deze interactieve wandeling krijgt u van onze gids antwoord op allerlei vragen over Coelhorst. Wanneer: vrijdag 31 mei van 19.00 tot 21.30 uur Waar: vertrek vanaf de witte kapel van Coelhorst, Coelhorsterweg 35, Hoogland-West Kosten: leden € 4,-, niet-leden € 7,-, kinderen (tot 12 jaar) € 2,Aanmelden: online bij natuurmonumenten Meer info: www.natuurmonumenten.nl
Juni Zaterdag 1 en zondag 2 juni Echt Waar Bazaar Elk eerste weekend van de maand organiseert Stichting In De Ruimte (IDR) een bazaar. Een mix van hergebruik, design, ambacht, eerlijke mode, regionaal eten,
11 Utrechts Milieublad No 48
12 Utrechts Milieublad No 48
5 Utrechts Milieublad No 48
Doe mee en win: Hoe milieuvriendelijk is uw tuin?
Zondag 19 en maandag 20 mei Bosschat zoeken met GPS bij De Boswerf, Zeist De Boswerf organiseert voor kinderen vanaf 6 jaar ‘ga op zoek naar de schat verstopt in het bos’. Vind je weg met de GPS. Spannende tocht door het bos, van de gebaande paden af.
Om het enthousiasme voor groener tuinieren te stimuleren, organiseren het Milieucentrum (MCU) en de gemeente Utrecht dit jaar de wedstrijd Milieuvriendelijkste Tuin. Leg uw tuin langs de meetlat en doe mee! En zaai vlinderlokkende planten in uw tuin. In de maand mei biedt MCU gratis zaadzakjes. Particuliere tuinen zijn onmisbaar voor de natuur in de stad. Toch zien we steeds meer bewoners die uit tijdsgebrek hun tuin vrijwel ontdoen van beplanting en de boel bestraten. Jammer, want zo krijgen bijvoorbeeld vogels, vlinders, bijen en egels steeds minder kans om te zorgen voor nageslacht. Ook dragen ‘versteende tuinen’ bij aan wateroverlast na fikse regenbuien en aan opwarming van de stad in de zomer. Uit onderzoek blijkt bovendien dat een bestrate tuin vaak niet goedkoper is dan een groene tuin.
Wanneer: zondag 19 en maandag 20 mei van 12.30 tot 16.00 uur Waar: Bezoekerscentrum De Boswerf, Prins Bernhardlaan 3, Zeisterbos Kosten: € 7,50 Leeftijd: 6+ Meer informatie: www.boswerf.nl
Tuinenmeetlat
Via de website www.milieuvriendelijkstetuin.nl kunt u meedoen aan de tuinenwedstrijd. Deze wedstrijd werd al eerder gehouden in Rotterdam, Groningen en Zoetermeer. Leg uw tuin eenvoudig langs de tuinenmeetlat op de website en stuur uw score in. En wie weet wint u wel de hoofdprijs, een weekendje weg met bezoek aan de inspiratietuinen van Appeltern. Uw tuin hoeft nog niet heel milieuvriendelijk te zijn om mee te doen, want er is ook een aanmoedigingsprijs: een halve dag advies en hulp van een ecologisch hovenier! Ook verloot MCU onder de inzendingen een aantal exemplaren van de Vlindergids van Utrecht (MCU) en het boekje Wilde dieren in de tuin (KNNV). De wedstrijd Milieuvriendelijkste Tuin duurt tot en met 31 augustus. Alle informatie vind u op de website. Die biedt ook allerlei tips hoe u uw tuin aantrekkelijker kunt maken voor bijvoorbeeld vlinders, vogels of egels.
Kosten: volwassenen € 5,-, kinderen € 2,50 Aanmelden: vooraf aanmelden is niet mogelijk Informatie: bij boswachter Stefanie Jegerings tel. 035-5416512 Meer informatie: www.staatsbosbeheer.nl Woensdag 15 mei Knutselen op Landgoed Groeneveld Kom een middagje knutselen met natuurspullen in het bezoekerscentrum van Staatsbosbeheer. Je kunt braakballen pluizen, een excursie volgen, maar ook een natuurschilderijtje maken met gevonden spullen uit de natuur. Deze middag is niet geschikt voor kinderfeestjes.
Meimaand boekenmaand
Sla uw slag in de MCU natuur- en milieubibliotheek
Eind vorig jaar nam Milieucentrum Utrecht het besluit om haar vrij toegankelijke bibliotheek en documentatiecentrum te sluiten. Komende maand mei is het daadwerkelijk zover en zullen we onze collectie natuur- en milieuboeken van de hand doen. Heeft u interesse? Kom langs en sla uw slag! Geheel in lijn met het huidige digitale tijdperk – veel informatie is te vinden op het internet – is het bezoek aan de openbare MCU natuur- en milieubibliotheek de afgelopen jaren gestaag gedaald. Eind vorig jaar besloten we dan ook om de bibliotheek te sluiten. Een van de gevolgen is dat we onze boekencollectie in de komende maand mei weg zullen doen. Bent u geïnteresseerd in leuke natuur- en milieuboeken voor een symbolische prijs van 50 eurocent? Pak dan uw kans en kom in de periode van dinsdag 7 mei t/m vrijdag 31 mei naar de bibliotheek van Milieucentrum Utrecht. Het adres is: Oudegracht 60, schuin tegenover de Rembrandtbioscoop. De deuren zijn op werkdagen geopend van 9 – 17 uur.
Van Afval tot Zee
De collectie van de MCU-bibliotheek is erg breed. De kans dat u wat van uw gading vindt is dan ook groot. Van GFT-afval en composteren tot opmerkelijke natuurgebieden, van klimaat en
Wanneer: woensdag 15 mei van 14.00 tot 16.30 uur Waar: start vanaf de Ossenstal, Landgoed Groeneveld, Baarn Kosten: € 5,- (inclusief een pakje drinken en een koekje) Informatie: bij boswachter Stefanie Jegerings tel. 035-5416512 Meer informatie: www.staatsbosbeheer.nl Donderdag 16 mei Lente op Fort Rijnauwen Ontdek de lente op Fort Rijnauwen! De dieren zijn uit hun winterslaap. U hoort weer overal zangvogels. Gaat u mee met de boswachter van Staatsbosbeheer en geniet van de lente op Fort Rijnauwen.
broeikaseffect tot ecologisch tuinieren en van duurzame energie tot ecoshoppen: het is allemaal ruim vertegenwoordigd. Zorg dat u er op tijd bij bent! Want het zal u toch niet gebeuren dat dat ene boek, waar u al jarenlang naar op zoek bent, net voor uw neus is weggekaapt. Meimaand Boekenmaand – dinsdag 7 mei t/m vrijdag 31 mei – dinsdag t/m donderdag van 09-17 uur – Vrijdag van 9 tot 1 uur –.bibliotheek Milieucentrum Utrecht, Oudegracht 60 – prijs per boek: 50 eurocent.
Wanneer: donderdag 16 mei van 19.00 tot 20.30 uur Waar: Fort Rijnauwen, start bij het hek, Vossegatsedijk 3, Bunnik Kosten: € 5,Informatie: bij boswachter Stefanie Jegerings tel. 035-5416512 Meer informatie: www.staatsbosbeheer.nl
Donderdag 16 mei Cursus Stadsnatuur Utrecht 2013 Utrecht Het IVN, Instituut voor Natuureducatie en Duurzaamheid, is een landelijke vereniging met 170 lokale afdelingen. De IVN werkgroep Utrecht organiseerde in het voorjaar van 2012 een cursus Stadsnatuur. Door het succes van vorig jaar komt er dit jaar weer een cursus Stadsnatuur. Onder het motto: ‘Stadsnatuur vind je gewoon om de hoek!’ bieden we vier avonden en vier excursies aan. Zo merk je dat ook in een volgebouwde stad als Utrecht verrassend veel natuur te vinden is. Tijdens de 4-delige cursus Stadsnatuur leer je kijken en genieten van natuur in de stad. Wanneer: donderdag 16 en zaterdag 18 mei (vlinders), donderdag 30 mei en zaterdag 1 juni (natuurvriendelijke tuinen), donderdag 13 en zaterdag 15 juni (bodemdiertjes) en donderdag 27 en zaterdag 29 juni (medicinale planten). Iedere donderdagavond is er een voorbereidende lezing. De lezingen zijn van 20 tot ongeveer 22 uur. De zaterdag daarop vindt de excursie plaats op verschillende plekken in de stad, tussen 10 en 12 uur. De lezingen en excursies worden verzorgd door natuurgidsen van IVN Vecht- en Plassengebied. Voor de cursus is geen voorkennis nodig. Waar: Stadsboerderij Griftsteede, Van Swindenstraat 129, Utrecht. Griftsteede ligt in het Griftpark. Kosten: kosten voor de cursus (incl. cursusmateriaal) bedragen € 25,-. IVN-leden of U-pas houders betalen €15 of € 10. Meer informatie is te vinden op http://ivn. nl/afdeling/vecht-en-plassengebied en via
[email protected]. Aanmelden: mail naar: stadsnatuur@ hotmail.com. Meer info: www.ivnvechtplassen.org
Woensdag 22 mei Inleiding botanisch tekenen Dick Smit geeft een workshop botanisch tekenen bij de Botanische Tuinen Utrecht. Tijdens deze workshop maakt u kennis met botanisch tekenen, een manier van tekenen waarvoor goed kijken en precies werken essentieel is. Een dag is natuurlijk veel te kort om alle kneepjes van het vak te leren, maar tijdens deze workshop krijgt u wel een aantal tips en handvatten aangereikt om uzelf een idee te geven of u verdere cursussen van de Vereniging Botanisch Kunstenaars Nederland zou willen volgen. Heeft u al enige tekenervaring dan kunt u zich op basis van deze kennismaking in die richting gaan bekwamen. Wanneer: woensdag 22 mei van 10.30 tot 15.30 uur, ook op woensdag 4 september Waar: Botanische Tuinen Utrecht, Fort Hoofddijk, Budapestlaan 17, 3584 HD Utrecht Kosten: € 75,- inclusief toegang, koffie, thee en lunch, maximum aantal deelnemers is 10 Aanmelden: bij Dick Smit per e-mail:
[email protected] Bijzonderheden: materiaal; waterverfdoos of tubes aquarelverf (b.v. van het merk Winsor en Newton), Penselen nrs. 3 of 4 en zeker 1 (b.v. van het merk Da Vinci, Kolinsky-roodmarterhaar in kokertje). Meer informatie: Botanische Tuinen Utrecht, Vereniging van Botanisch Kunstenaars Nederland, Dick Smit www.uu.nl/NL/BotanischeTuinen http://dick-smit.nl/public Woensdag 22 mei Vlinderavond met Kars Veling Vlinderstichting - Utrecht Dagvlinders behoren tot de meest be-
4 Utrechts Milieublad No 48
Aanmelden: via www.vogelweek.nl Meer info: www.natuurmonumenten.nl Zaterdag 11 mei Hennepakkers en touw Benschop IVN Woerden en omstreken organiseert een excursie over hennep en de teelt ervan. De hennepteelt heeft een belangrijke betekenis gehad in onze regio. De sporen in het landschap zijn nog goed zichtbaar. In wezen heeft de teelt de vorming van het landschap beïnvloed. Bij deze wandeling gaan we op zoek naar die sporen en staan we stil bij de teelt en de verwerking van de hennep. Aansluitend gaan we naar Oudewater naar het Touwmuseum waar getoond wordt hoe de touwproductie in zijn werk ging. Wanneer: zaterdag 1 mei om 10 uur Waar: Abrona boerderij De Haan, Benedeneinde Noordzijde 408, Benschop Kosten: Touwmuseum € 3,Aanmelden: niet nodig Meer informatie: https://sites.google.com/ site/ivnwoerdeneo/kalender Zaterdag 11 mei Rondleidingen Landgoed Amelisweerd Utrecht Eeuwenlang waren de landgoederen Amelisweerd en Rhijnauwen het bezit van adellijke families. In de 20ste eeuw kocht de gemeente Utrecht de buitenplaatsen aan voor de recreërende stedeling. NieuwAmelisweerd, Oud-Amelisweerd en Rhijnauwen hebben de status rijksmonument en het gebied trekt nu jaarlijks meer dan 1 miljoen bezoekers. Het gebied waarin de landgoederen Nieuw-Amelisweerd, Oud-Amelisweerd en Rhijnauwen liggen is een cultuurlandschap met een rijke geschiedenis. De buitenplaatsen hebben alle drie een eigen identiteit en vormen samen een ensemble. De Kromme Rijn, historische gebeurtenissen, stijlperiodes, modegrillen, eigenaren, machtsverhoudingen en visies hebben een stempel gedrukt op de huidige vorm. Aorta-gids Robbert Jongerius vertelt over de ontwikkelingen aan de hand van diverse tijdlagen en toont wat daarvan nog zichtbaar is. En zo wordt een verborgen schat aan fragmenten uit een ver en een meer recent verleden blootgelegd. De kap van een stuk bos voor de aanleg van de A27 op landgoed Amelisweerd
leidde in de jaren ’70 en ’80 tot massale protesten. Opnieuw is het landgoed in het nieuws. Het kabinet heeft het plan om de A27 bij Amelisweerd te verbreden tot 14 rijstroken, wat gevolgen heeft voor het landgoed, de natuur en het verkeersgeluid. Wanneer: zaterdag 11 mei om 14.00 uur tot ongeveer 15.30 uur Waar: vertrek vanaf de ingang van Museum Oud-Amelisweerd Utrecht Kosten: €9,50 per persoon, €8,50 voor U-pas houders, CJP, 65+, studenten en vrienden van Aorta Aanmelden: reserveren is noodzakelijk per e-mail:
[email protected] of tel. 030 232 1686 Bijzonderheden: bij onvoldoende aanmeldingen gaat de rondleiding niet door Meer informatie: http://www.aorta. nu/2012/12/amelisweerd Zaterdag 11 mei en woensdag 5 juni Wandeling Linschoten In de voorjaars- en zomermaanden kunt u maandelijks onder leiding van een gids een wandeling maken door het parkbos en het landgoed. Tijdens de excursie vertelt de gids alles over de mensen die al vanaf de Middeleeuwen op deze plek woonden en werkten. De route door het parkbos gaat onder andere langs het koetshuis, de duiventoren, de Noorse houtschuur, het arboretum, langs de slotvijver en de ijskelder, de moestuin en de boomgaard. Het is verstandig stevige schoenen of laarzen te dragen! Kinderen vanaf 12 jaar zijn van harte welkom. Honden kunnen helaas niet mee. Wanneer: zaterdag 11 mei om 10.30 uur en woensdag 5 juni om 13.00 uur Een wandeling duurt ongeveer 2 uur Waar: startpunt op de parkeerplaats aan de Reinaldaweg, Linschoten Kosten: € 5, - p.p. inclusief drankje in het Koetshuis Aanmelden: Yvonne Postma tel. 0348 - 432823 of
[email protected] Meer informatie: http://www.utrechtsebuitenplaatsen.nl/activiteiten/excursies Zondag 12 mei De Korte Duinen, natuur of mensenwerk? Soest IVN Eemland organiseert een wandeling met uitleg over de heel bijzondere ontstaansgeschiedenis van het gebied De Korte Duinen. Wanneer: zondag 12 mei om 14 uur Waar: Korte Duinen, start vanaf parkeerterrein voormalig Zonnegloren, Soesterbergsestaat 125, Soest Kosten: geen Aanmelden: niet nodig Informatie: Martine van der Kaa tel. 06-10285682 Meer informatie: www.ivn-eemland.nl
Zondag 12 mei Wandeling: Kruiden op Kraaybeekerhof Driebergen-Rijsenburg Landgoed Kraaybeekerhof heeft een lange geschiedenis. Een kaart uit 1594 gaf al op deze plaats een boerderij aan. Langs de boerenhofstede liep een beekje; de Kraaibeek. In 1835 maakte de boerderij plaats voor een fraai landhuis. Het tegenwoordige landgoed heeft een (biologisch-dynamische) bloemen- en kruidentuin en er worden ‘vergeten groenten’ geteeld, welke op tafel komen in hun restaurant. Tijdens onze wandeling zijn we speciaal geïnteresseerd in deze tuinen. De variatie is groot en ook degenen die zich bezighouden met de wilde flora in onze omgeving zullen waarschijnlijk vele vreemde soorten tegen komen. Ga mee op deze interessante ontdekkingstocht naar de vele kruiden! Wanneer: zondag 12 mei van 14 tot 16 uur Waar: Landgoed Kraaybeekerhof, Diederichslaan 25, Driebergen-Rijsenburg Kosten: gratis. Na afloop is er koffie, thee of limonade tegen een vrijwillige bijdrage. Informatie: Adrie Vermeulen tel. 0343-491458 Meer informatie: http://ivn.nl/afdeling/heuvelrug-en-kromme-rijn/activiteiten Zondag 12 mei Op pad met Kapitein Dirk Ga mee op pad met Kapitein Dirk. Een leuk uitje voor kinderen van 5 tot en met 9 jaar. Je gaat op verkenning in en rond Fort Rijnauwen en leert van alles over de soldaten die hier vroeger leefden en werkten. Hoe kwamen de soldaten bijvoorbeeld aan eten en drinken? Kapitein Dirk vertelt je ook over de natuur op het Fort. Je bezoekt een aantal echte ondergrondse gangen en ondergaat een Dapperheidstest! Kinderen mogen onder begeleiding van de ouder(s) mee. Een ouder mag maximaal 3 kinderen meenemen. Bij grote drukte kan het aantal ouders dat mee kan beperkt worden. Om er een leuke rondleiding van te maken moeten er minstens 6 kinderen zijn. Als er in totaal 30 deelnemers zijn dan is de groep vol. Deze rondleiding is niet geschikt voor kinderfeestjes. Wanneer: zondag 12 mei van 13.00 tot 14.30 uur Waar: Fort Rijnauwen, start bij het hek, Vossegatsedijk 3, Bunnik
De Favoriete groene plek van...
13 Utrechts Milieublad No 48
Jeroen Steenbergen, activiteitenbegeleider en actief bij de Vogelwacht
In deze rubriek nemen we een kijkje op de favoriete groene plek van diverse Utrechters. We voeren een gesprek over de schoonheid en het beleven van natuur en sluiten af met een fotoportret. Ik heb met Jeroen afgesproken op een brug vlak naast het spoor. Ik herken hem aan zijn groene kleding, laarzen aan de voeten en een verrekijker om zijn nek. We lopen het fietspad af en slaan rechtsaf het gebied in. Zelf dacht ik er niet aan speciale wandelschoenen aan te trekken. Ik loop op rode laarzen over de paden, die gelukkig niet al te nat zijn na een aantal vrieskoude dagen. Tijdens het interview vliegt er een paartje buizerds boven ons, steekt voor onze voeten een haas over, scharrelt een fazant rond, staat een zilverreiger uit te kijken over een plas en vliegt een tureluur op.
Natuur naast de deur
Jeroen stapt stevig door en vertelt. Het gebied Nieuw Wulven ligt tegen mijn woonplek in Houten aan, dus ik ben er heel snel. Vanaf dat ik hier kwam wonen, een jaar of tien geleden, ben ik mee gaan doen met tellingen, met broedvogelinventarisaties. Daarnaast kom ik regelmatig in het gebied. Juist omdat het zo lekker dichtbij is.
Van blauwborst tot oranjetipje
De blauwborst zit hier met een stuk of acht territoria. Ze zitten in het natte gebied op de grens van wat riet en een plas. In het populieren bos hopen we de wielewaal elk jaar wel een keer te zien. Ook roodborsttapuiten zitten er aardig wat. De havik broedt hier en de ransuil heeft hier gebroed, je kon er ‘s avonds op wachten tot ie tevoorschijn kwam om te gaan jagen. In de zomer is het qua vogels wat stiller, maar dan heb je libellen, omdat er water is. Vuurlibellen, de tengere grasjuffer. En de afgelopen twee jaar heb ik de vlinder het oranjetipje gezien. Er zitten honderden ringslangen. En niet te vergeten, de reeën. Een stuk of zes. Overdag zijn ze weg gekropen. In de bosjes, achterop de akkers of langs de slootrand. ‘s Ochtends en ‘s avonds zie je ze vaak grazen, vlak langs het fietspad.
Komen en gaan
De grauwe klauwier heeft hier ook gebroed. Ze zitten bovenop doornstruiken uit te kijken over de omgeving en vangen allerlei vliegende insecten. Daar heb je hier goed terrein voor. Maar vorig jaar is het mis gegaan. Het was een nat voorjaar. Veel nesten zijn uit de struiken geregend of door het vocht eruit gezakt. Er was veel aandacht van mensen, dat heb je met die bewoonde omgeving in de buurt. Ik heb mensen gezien die té dichtbij kwamen. Uiteindelijk zijn de klauwieren vertrokken.
Speuren naar kleuren
In het voorjaar worden de mannetjes van de heikikker blauw, dat is leuk om naar te speuren. Het is de sport om ze op het goede moment te zien. De wielewaal met zijn gele kleur zit altijd hoog bovenin populieren tussen het blad. Je ziet ‘m bijna niet, je hoort ‘m. Door veel te speuren, krijg je ‘m af en toe te zien. Hetzelfde met het blauw van de ijsvogel. Waarschijnlijk broedt die bij fort Vechten, dat ligt hier in buurt. Als je een ijsvogel ziet langs een sloot en je kijkt even de andere kant op en dan weer terug, dan zie je ‘m niet
meer. Het is een kleur blauw die erg fel is en toch is ie moeilijk om te zien, heel gek is dat.
Tellingen
Wij tellen dit gebied nu een aantal jaren. Het terrein verandert langzaam van karakter. Het open struikachtig terrein wordt steeds bossiger. Je ziet dat vogels van het open terrein, de grassmussen, minder voorkomen en dat de bossoorten toenemen, de zwartkoppen en de tuinfluiters. Het is een open gebied, het voordeel is dat je veel lucht ziet. Het is een plek waar ik graag wil zijn tijdens de kraanvogeltrek bijvoorbeeld. In maart was de grote piek. Normaal vliegen ze over Duitsland. Als je weet dat ze massaal overkomen, dan is het zaak om op zo’n plek als deze te gaan staan. Opeens fladdert er een dappere vlinder voor onze ogen door de koude wind. ‘Het is een kleine vos!’ roept Jeroen en hij duikt er achteraan om de landingsplek te vinden. We vinden ‘m niet meer terug. Jeroen zet met behulp van zijn telefoon de vlinderwaarneming op het internet. Zo ontdekt hij dat er in dit gebied zojuist iemand anders een paapje heeft gespot. Jeroen betwijfelt of dit wel klopt. Het zou ook een roodborsttapuit kunnen zijn, die lijken op elkaar. Dat zou voor hem de eerste van dit jaar zijn. Meer weten? www.vogelwacht-utrecht.nl www.waarneming.nl Tekst en foto: Susan van Schijndel
14 Utrechts Milieublad No 48
Deel Oosterspoor wordt mogelijk park Bij onderstaande adressen is het Utrechts Milieublad gratis te verkrijgen:
Wat gaat er met de Oosterspoorbaan in Utrecht gebeuren? Op het zuidelijke enkelsporige deel rijden al sinds enige tijd geen treinen meer. Dat biedt volgens enkele organisaties in Utrecht—Oost kansen voor een nieuwe invulling van het gebied. De Stichting Oosterspoorbaan Utrecht, Happyland Collective en de Natuur en Milieufederatie Utrecht (NMU) willen dat het gebied een publieke functie krijgt. Maar of het een fietspad, skatebaan of een langgerekt park moet worden, staat nog allerminst vast. “Hoe het er uit moet komen te zien weten wij nu ook nog niet”, zegt Marijn Struik van landschapsarchitectencollectief Happyland Collective.”Maar we hechten wel groot belang aan een verbinding tussen stad en landschap”. Wim Kok van de Stichting Oosterspoorbaan ziet het wel voor zich. Door een aansluiting op het Krommerijnpad kan het voor fietsers en wandelaars de snelste weg worden vanuit de Binnenstad naar Amelisweerd. “Het zou mooi zijn als het lint wordt doorgetrokken”.
Spoorwegmuseum
De Oosterspoorbaan loopt dwars door het oostelijk deel van Utrecht, tussen Fort Blauwkapel en Lunetten. Voorlopig wordt alleen het deel van de lijn ten zuiden van het Spoorwegmuseum opgeheven. Op termijn komt er volgens Struik ook grond vrij langs het spoor op het noordelijk gedeelte. Dat stuk is nog dubbelsporig, waarvan er slechts een gebruikt wordt voor de Museumlijn. In theorie zou er een aaneengesloten stuk grond van vijf kilometer lang vrij kunnen komen.
Projectontwikkelaars
De grond is nu in handen van infrastructuurbeheerder ProRail, maar de gemeente heeft volgens Marie Baartmans van Hap-
pyland Collective al te kennen gegeven dat ze positief staat tegenover de werkwijze van de projectgroep, waarin een groot aantal betrokkenen samenwerkt. “De gemeente stelt dat in principe op deze plaats niet gebouwd zou moeten worden. Projectontwikkelaars zullen worden ontmoedigd,” zegt Baartmans. “Hoe hard die toezegging is, weet je natuurlijk nooit.” Op dit moment voert men gesprekken met betrokkenen in het gebied. Op 19 maart was er in het Rodekruisgebouw aan de Koningsweg een inloopavond voor buurtbewoners, waar zij hun wensen kenbaar konden maken. Volgens Struik lijkt het tot nu toe dat omwonenden zeker geen woningbouw willen, maar ook geen autoweg en geen tram. “Er is vooral animo voor een groen verbinding.” “Alle opvattingen, belangen en wensen komen in een werkboek,” zegt Marie Baartmans. “Daarna gaan we de ideeën nader onderzoeken en verder zoeken naar nieuwe financiële mogelijkheden. Als het uiteindelijke plan klaar is, zou het door bewoners en andere partijen gerealiseerd en beheerd moeten worden”.
Geen geld
Duidelijk is wel dat de gemeente Utrecht geen geld heeft om het gebied te ontwikkelen, zegt Wim Kok. “Maar er zijn meer partijen die belang kunnen hebben bij het project. Denk daarbij aan de NS, omwonenden en het Spoorwegmuseum. Wellicht dat zij delen kunnen sponsoren. Op zo’n manier zijn in andere landen ook mooie dingen ontstaan.” Bron: AD/UN 19-03-2013 Tekst: Guus Albrecht
Bibliotheek De Meern Bibliotheek Kanaleneiland Bibliotheek Lunetten Bibliotheek Oog In Al Bibliotheek Parkwijk Bibliotheek Vleuten Bibliotheek Zuilen Boerderij Hazenveld Bureaubewust Buurtcomite Voordorp Vooruit Buurthuis Nieuwe Jutter Centrale Bibliotheek Utrecht Centrum Sterrenzicht Cumulus Welzijn / Buurtcentrum De Leeuw Cumulus Welzijn / Buurthuis De Bram Cumulus Welzijn / Buurthuis Einstein Cumulus Welzijn / Buurthuis Oudegracht Cumulus Welzijn / Buurthuis Oudwijk Cumulus Welzijn / Buurthuis Sterrenzicht Cumulus Welzijn / Anders actief Cumulus Welzijn / Transit De Groeneweg Slagerij Dienstencentrum Zuilen Het Vorstelijk Complex Dierenbescherming Utrecht, Amersfoort e. o. Informatie Centrum Utrecht (ICU) Portes Buurthuis De Ravelijn Portes Buurthuis De Tol Portes Buurthuis De Uithoek Portes Buurthuis Rosa Portes Buurthuis Zuilen Portes Dienstencentrum De Barkel Portes Dienstencentrum De Plantage Portes Dienstencentrum West Portes Sociaal Cultureel Centrum De Musketon Rio de Bio Stadsboerderij de Eilandsteede Stadsboerderij de Gagelsteede Stadsboerderij de Griftsteede Stadsboerderij de Koppelsteede Uit de Kunst Universiteitsbibliotheek De Uithof Wijkbureau Oost/Noordoost Wijkbureau Overvecht Wijkbureau West Wijkbureau Zuid Wijkbureau Leidsche Rijn Wijkservicecentrum Vleuten-De Meern Wijkwinkel Votulast Winkel van het Utrechts Landschap Zalen- en activiteitencentrum “De Kargadoor”
Openingstijden in de meivakantie
Door de versnippering van feestdagen en vakanties is het Milieucentrum maandag 29 en dinsdag 30 april gesloten, evenals vrijdag 3 mei. Vanaf 6 mei zijn de openingstijden weer regulier (maandag tot en met donderdag van 9 tot 17 uur en vrijdags van 9 tot 13 uur.
Waar: Voor beginnende vogelkijkers in Utrecht Oost in het Wilhelminapark, Utrecht; bij de vijver voor het restaurant van 12.00 uur -13.30 uur Kosten: geen Meer informatie: http://www5.knnv.nl/ utrecht
Kosten: de wandeling met koffie/thee en zoekkaarten is tegen een vergoeding Aanmelden: verplicht
[email protected] Informatie: Bezoekerscentrum de Boswerf tel. 030-6999500 Meer informatie: http://ivn.nl/afdeling/ heuvelrug-en-kromme-rijn/
Zondag 5 mei De Streekmarkt op de Twijnstraat, Utrecht Samen met de Winkeliersvereniging Twijnstraat organiseert De Streekmarkt deze heerlijke koopzondag, met producten uit eigen streek.
Dinsdag 7 mei Lezing: ‘Het heelal en de sterren’ Wilnis Veel natuurliefhebbers brengen regelmatig tijd in het donker door. Bijvoorbeeld om nachtvlinders te bekijken. En dan, bij helder weer, worden ze ook gegrepen door de vele sterren en de enkele planeten die zichtbaar zijn aan de hemel. Wie daar wat meer over wil weten, is van harte welkom op deze lezing, die wordt gegeven door Roland Taams van Sterrenwacht De Ronde Venen. Het belooft een interessante lezing te worden, met veel fraaie foto’s.
De Streekmarkt is een ideale manier om meer mensen kennis te laten maken met heerlijk eten uit eigen streek en land. Aangevuld met producten van verder weg. Van gepassioneerde boeren, makers, telers, imkers, bakkers en brouwers. Kom proeven, kom kijken en geniet van al het lekkers wat de markt u te bieden heeft. De Streekmarkt is sfeervol, gezellig en voor het hele gezin. Wanneer: zondag 5 mei van 11 tot 18 uur Waar: Twijnstraat, Utrecht Meer informatie: www.destreekmarkt.nl Zondag 5 mei Vogelen op de Boswerf Zeist IVN afdeling Heuvelrug en Krommerijn gaat op verzoek van De Boswerf vogelen in het Zeisterbos. Op zoek naar nestkasten met in- en uitvliegende vogels. U gaat zeker kijken naar de mezenfamilie: een grote groep acrobatische en insectenetende vogels. Met de zachte winters en de vroege lentes zijn veel vogels van de leg. Veel soorten grijpen bijvoorbeeld naast de rupsenpiek, die tegenwoordig twee weken eerder valt dan twintig jaar geleden. Afgelopen winter duurde juist lang, wat zal dat betekenen? Wanneer: zondag 5 mei van 14 uur tot 16 uur
Wanneer: dinsdag 7 mei om 20 uur Waar: NME-centrum ‘De Woudreus’, Pieter Joostenlaan 28a, Wilnis Kosten: geen Aanmelden: niet nodig. Informatie: Ineke Bams tel. 0172 407054 Meer informatie: http://ivn.nl/afdeling/deronde-venen-uithoorn/ Woensdag 8 mei en vrijdag 10 mei (ook zaterdag 8 juni) Wandelexcursie Zouweboezem - Vogels van moeras en plas - Lexmond De Vogelbescherming organiseert een wandelexcursie bij Zouweboezem. De wandeling duurt ongeveer 2 uur. De Zouweboezem is eigendom van het Zuid-Hollands Landschap. Het gebied is 111 ha. groot. Het ligt ten zuidoosten van Ameide. In het noorden is het natuurontwikkelingsgebied ‘De Boezem’ gelegen. Het gebied bestaat uit rietvelden, waarvan een gedeelte in de winter gemaaid wordt. De boezem bestaat voor het grootste deel uit moerassige vegetatie van lisdodde, mattenbies en pitrus. Verder bestaat het terrein uit elzenbroekbosjes. Er is kans op purperreigers en verschillende soorten roofvogels als bruine kiekendief, buizerd, sperwer en havik. Wanneer: woensdag 8 mei en vrijdag 10 mei om 07.30 uur Waar: vertrek vanaf eindpunt Boezemweg, Lexmond Aanmelden: http://www.vogelbescherming. nl/vogels_kijken/excursies Bijzonderheden: gezien de aard van het terrein zijn wandelschoenen of laarzen aan te bevelen. Een verrekijker verhoogt het plezier in vogelen. Meer info: www.vogelbescherming.nl Donderdag 9 mei Dauwtrappen in Austerlitz Dauwtrappen op Hemelvaartsdag is een oud gebruik. Vroeger geloofde men in de
3 Utrechts Milieublad No 48
helende werking van de dauwdruppels op het gras en ging er daarom met blote voeten op dansen. Dauwtrappen in Austerlitz van Staatsbosbeheer is net wat anders. Samen met een gids wandelt u ’s morgens vroeg door het gebied. Geniet van de stilte of juist van het fluitconcert van de vogels. Wanneer: donderdag 9 mei om 7 uur Waar: vertrek vanaf de parkeerplaats de Franse Put Woudenbergseweg, Austerlitz (tegenover de afslag bij de Traaij naar Driebergen) Informatie: bij boswachter Stefanie Jegerings tel. 035-5416512 Meer informatie: www.staatsbosbeheer.nl Donderdag 9 mei Dauwtrappen in de Kaapse Bossen Heeft u op Hemelvaartsdag zin in een vroege ochtendwandeling? U kunt mee op een tocht door de Kaapse Bossen, een uitgestrekt bos bij Doorn midden in Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. Op dit vroege tijdstip zijn de vogels van de Kaapse Bossen al lang uit de veren. Wellicht komen we nog een ree tegen. Onderweg krijgt u een heerlijk ontbijt in de oranjerie van landgoed de Ruiterberg. Voor dit ontbijt kunt u een vrijwillige bijdrage geven. Wanneer: donderdag 9 mei om 07.00 tot 10.30 uur Waar: vertrek vanaf parkeerplaats Helenaheuvel, Kaapse Bossen bij Doorn Kosten: leden €4.50, niet-leden €7.50, kinderen (tot 12 jaar) €2.50 Aanmelden: online bij Natuurmonumenten Meer info: www.natuurmonumenten.nl Vrijdag 10 mei Weidevogels in Eemland In de Nationale Vogelweek van 4 tot 12 mei organiseert Natuurmonumenten een weidevogelexcursie in de Eempolder. Deze polder is in het voorjaar gevuld met de geluiden van vogels. Een gids vertelt over de bijzondere bewoners van de polder, zoals de grutto, slobeend en de veldleeuwerik. De wandeling duurt ongeveer 3 uur. Goed schoeisel en een verrekijker zijn handige hulpmiddelen. Wanneer: vrijdag 10 mei van 09.00 tot 11.30 uur Waar: vertrek vanaf de slagboom aan het einde van de Corsrijkseweg in Eemnes. Dat is op de kruising van de Corsrijkseweg en Noordervenweg Kosten: leden €4-, niet-leden €7,-, kinderen (tot 12 jaar) €2,-
2 Utrechts Milieublad No 48
Groene agenda
kijken naar parkvogels. Kinderen die rustig kunnen meewandelen zijn zeer welkom. Neem, indien u er eentje heeft, uw verrekijker mee. Er zijn enkele verrekijkers te leen. Een vogelboekje kan handig zijn. Na de wandeling kunt u tijdens het ontbijt gezellig nakletsen.
Mei
Woensdag 1 mei Kinder natuur activiteiten Beerschoten Welke vogels ken jij? Het Utrechts landschap organiseert een natuuractiviteit voor kinderen van 5 tot 12 jaar met als thema: ‘welke vogels ken jij?’ De kinderen krijgen informatie over het onderwerp en gaan dan ongeveer drie kwartier het bos in. Daarna krijgen ze iets te drinken met wat lekkers en gaan ze knutselen. Wanneer: woensdag 1 mei van 14 tot 16 uur Waar: Paviljoen Beerschoten, De Holle Bilt 6, De Bilt Kosten: kinderen van 5 tot 12 jaar: 1 kind € 4,-, 2 kinderen € 6,-. Met U-pas: 1 kind € 2,50, 2 kinderen € 4,-. Aanmelden: uitsluitend per e-mail vóór 30 april:
[email protected] Informatie: tel. 030-2205340 Bijzonderheden: maximaal 10 kinderen per middag. Bij minder dan 4 aanmeldingen gaat de middag niet door. Meer informatie: www.utrechtslandschap.nl Donderdag 2 mei Locatietheater Amore bij De Boswerf, Zeist De Boswerf organiseert een interactieve one woman opera show. Laat u meenemen in de hilarische wereld van Euredice met het bos als prachtig decor. Kom zelf theater spelen of maak een muziekinstrument tijdens de workshop. Wanneer: donderdag 2 mei van 13 tot 16 uur, workshop muziekinstrumenten maken van 13 tot 14 uur. Voorstelling van 14.30 tot 16.00 uur. Waar: Bezoekerscentrum De Boswerf, Prins Bernhardlaan 3, Zeisterbos Kosten: workshop instrumenten maken € 3,50; voorstelling € 4,50 Leeftijd: 5+ Aanmelden: verplicht, maximaal 25 deelnemers Contact: De Boswerf tel. 030-6922393 of via email:
[email protected] Meer informatie: www.boswerf.nl Vrijdag 3, 10, 17, 24 en 31 mei Biologische Boerenmarkt Elke vrijdag brengen de biologische boeren hun verse producten naar hartje Utrecht. Het zijn kwaliteitsproducten, de lekkerste, de mooiste, vers van de boerderij. Er is een ruim aanbod aan koeien-, schapen-, geitenkaas, groenten en fruit, brood en gebak, sappen, mooie warme schapenvachten, vlees en duurzaam gevangen vis. Je proeft de aandacht. Uiteraard heeft u de gelegenheid om vra-
gen te stellen, zodat u écht weet wat u eet. Zin in frietjes, komt u dan de biologische patat proeven! Wanneer: vrijdag 3, 10, 17, 24 en 31 mei van 10 tot 18 uur Waar: op het Vredenburgplein te Utrecht Meer informatie: www.boerenmarktutrecht.nl Zaterdag 4 tot en met zondag 12 mei Tweede Nationale Vogelweek Een week lang zijn er door het hele land vogelactiviteiten. Vogelbescherming Nederland en Sovon willen zoveel mogelijk Nederlanders stimuleren er dan op uit te trekken en onder deskundige leiding vogels te gaan kijken. In de Nationale Vogelweek wordt door een breed scala aan organisaties en vrijwilligers vogelexcursies, wandelingen, workshops en andere vogelactiviteiten georganiseerd. Onder leiding van enthousiaste en deskundige gidsen kunt u ontdekken hoe rijk ons land is aan vogels en hoe leuk het is om vogels te kijken. Iedereen kan aan deze activiteiten meedoen: jong en oud, ervaren vogelaar en beginner, in de stad, in de natuur of op het boerenland. Voor elk wat wils. Vanaf februari staan alle activiteiten online en start de inschrijving voor deelnemers. Wanneer: zaterdag 4 t/m zondag 12 mei Waar: door het hele land Kosten: bijna alle activiteiten zijn gratis, als er een bijdrage wordt gevraagd, staat dat in de activiteitomschrijving vermeld Aanmelden: verplicht bij de betreffende organisatie Informatie:
[email protected] Bijzonderheden: Sovon is niet alleen een bundeling van duizenden vogeltellers, maar ook een vereniging waarvan u lid kunt worden. www.sovon.nl Meer informatie: www.vogelweek.nl Zaterdag 4 mei Vroege vogel wandeling in Zuilen Tijdens de nationale vogelweek organiseert Stadstuin Zuilen een wandeling in de tuin en omgeving. Duur van de wandeling is ongeveer 2 uur. Eerst ervaart u welke vogels er in Stadstuin Zuilen te zien en te horen zijn. Daarna loopt u door de omgeving om te luisteren en te
Wanneer: zaterdag 4 mei van 7.30 tot 9.30 uur Waar: Stadstuin Zuilen te Utrecht Kosten: onbekend Aanmelden: voor het ontbijt bij het NMC Utrecht tel. 030-2866969 of per e-mail:
[email protected]. Voor de excursie zelf graag aanmelden via de website van Vogelweek, www.vogelweek.nl. Meer informatie: www.vogelweek.nl Zaterdag 4 mei Maandelijkse vogelexcursie naar De Stulp Lage Vuursche De Vogelwerkgroep IVN De Ronde Venen & Uithoorn organiseert een vogelexcursie naar De Stulp. Wanneer: zaterdag 4 mei van 08.30 uur tot 15.00 uur Waar: parkeerplaats bij de Nieuwe Begraafplaats aan de Enschedeweg bij Wilnis Kosten: de kosten worden hoofdelijk omgeslagen Aanmelden: niet nodig Informatie: Bert Verweij tel. 0297-565104 Bijzonderheden: mocht het weer erg slecht zijn en daardoor de excursie worden afgelast, dan staat dat rond 7.30 uur op de homepage van de website: www.ivn.nl/ afdeling/de-ronde-venen-uithoorn. Neem brood en koffie mee en kleed u warm aan. Meer informatie: http://ivn.nl/afdeling/deronde-venen-uithoorn Zondag 5 mei ‘Hoe lok je vogels naar je tuin?’ Utrecht Tuinvogelconsulent geeft advies De vogelweek heeft als motto vogels kijken voor iedereen. Waar kun je het prettigste en makkelijkste vogels kijken? Dat is in jouw eigen tuin, en dat past in het KNNVjaarthema 2013. ‘Haal de Natuur in je tuin’. Hoe kun je jouw tuin/balkon zo inrichten dat dit echt vogelvriendelijk is? Er zijn twee wandelingen door het park en in de buurt onder begeleiding van enkele tuinvogelconsulenten. Zij geven waardevolle tips, wat vogels in tuinen op prijs stellen qua voedsel, qua nestgelegenheid, qua veiligheid. Er is een kleine tafel met wat folders. Met je vragen, of een foto van jouw tuin/balkon kun je ook bij hun terecht. Een tuinvogelconsulent, -een vrijwilliger actief voor de vogelbescherming - weet hoe je een tuin maakt/inricht die vogels aantrekkelijk vinden. Wanneer: zondag 5 mei. De wandelingen zijn gepland om respectievelijk 13.15 uur en 14.00 uur
Milieu Mondiaal
Milieuvriendelijk tapijt herovert Europa
Tapijtmaker Desso groeit en bloeit met het fabriceren van stof-en geluidsarme vloerbedekking rukt het bedrijf op in kantoren, scholen, winkels, ziekenhuizen en vliegtuigen. De laatste uitvinding is een tapijt dat licht reflecteert. Daardoor is minder verlichting nodig in kantoren. In ziekenhuizen neemt het tapijt ronddwarrelend fijnstof op. Daardoor is twee keer minder fijnstof in de lucht dan met een harde vloer en met het speciale stof opnemende tapijt AirMaster zelfs acht keer minder. Met lichtreflecterend tapijt boekt Desso succes waarmee je tien procent op je lichtrekening bespaart. Er zijn minder lampen nodig.
15 Utrechts Milieublad No 48
veertig procent gestegen, en daarbij ook de hoeveelheid huishoudelijk afval. In 2011 werd bij de huishoudens negen miljoen ton afval opgehaald. Een derde bestaat uit gft-afval. Volgens de overheid produceert Nederland in totaal per jaar zestig miljard kilo afval (ook de bouw en de industrie). Sinds 2008 is er de verpakkingsbelasting, die consumenten automatisch betalen bij aankoop van een verpakt product. De overheid wil met die milieubelasting de vervuiler laten betalen voor het opruimen van het afval. Van de opbrengst gaat per jaar 115 miljoen euro naar het Afvalfonds. Dit fonds betaalt gemeenten een vergoeding voor het gescheiden inzamelen van verpakkingen. In 2011 werd ruim tachtig procent van al het afval gerecycled. De overheid wil dit verhogen naar 83 procent in 2015. Vooral bij het huishoudelijk restafval is nog veel winst te halen. Recycling van huishoudelijk afval ligt al jaren rond de vijftig procent. De overheid wil dat dit in 2015 65 procent is. Doordat de gescheiden inzameling van kunststof verpakkingsafval steeds beter op gang komt, stijgt het percentage hergebruik. Zo is in 2009 32 procent van het kunststof verpakkingsafval gerecycled. De doelstelling voor 2010 was 38 procent, die gehaald is.
De vloerbedekking van Desso zijn zo veel mogelijk van zuivere, hergebruikte materialen. De achterzijden zijn uit oude petflessen vervaardigd. Het garen komt deels uit oude tapijten, bij verkoop haalt men het oude tapijt weg voor recycling. Achterkanten van tapijten verwerkt Desso tot brandstof of grondstof voor de wegenbouw. Voor vliegtuigen heeft het bedrijf extra licht tapijt ontwikkeld. Dat scheelt per Boeing iets van 80 kilo, wat weinig lijkt, maar in een jaar bespaar je meer kerosine dan het tapijt gekost heeft. Bron: AD 09-02-2013
Stikstofvervuiling bedreigt China
China is alle landen op aarde in zijn luchtvervuiling voorbijgestreefd. In het centrale deel van Noord China daalt nu jaarlijks per hectare 80 kilo stikstof aan diverse stikstofverbindingen neer, natte en droge depositie bijeengenomen. Dat is meer dan ooit in de VS waargenomen is en alleen vergelijkbaar met het toppunt van de Nederlandse luchtvervuiling in de jaren tachtig. De uitstoot aan stikstofverbindingen door landbouw, verkeer en industrie is zo hoog dat schade aan de gezondheid van mensen te verwachten is, maar ook aan landbouw en natuur. Het oppervlaktewater wordt vervuild. Lachgas (N2O) en troposferisch ozon (O3) dat uit stikstofoxiden ontstaat, dragen bovendien bij aan het broeikaseffect. Niet uit te sluiten is dat de effecten van de Chinese emissies tot ver buiten de landsgrenzen merkbaar zijn. De sterk toenemende emissies aan stikstofverbindingen weerspiegelen de ongekende economische groei. De landbouw, met zijn gigantisch gestegen verbruik aan kunstmest, brengt veel ammoniak (NH3) in de lucht en lachgas (N2O) in de lucht. Centrales, industrie en verkeer produceren de stikstofoxiden NO en NO2 (samen NOx). Hoewel het ammoniak uit de landbouw als stikstofbron nog de boventoon voert, wordt het aandeel NOx op het totaal steeds groter. Dat is de invloed van de industrie, maar vooral van het verkeer. Tussen 1980 en 2010 werd het aantal motorvoertuigen meer dan twintig keer zo groot. Bron: NRC 21-02-2013
Afval in Nederland
De afgelopen twintig jaar is de consumptie in Nederland met circa
Bronnen: Milieuloket, Rijksoverheid Bron: NRC 08-03-2013
Openbaar vervoer op waterstof?
Voor het openbaar vervoer zou waterstof de energiebron van de toekomst kunnen worden. In Amsterdam rijden sinds ruim een jaar twee Phileas-waterstofbussen van het Nederlandse bedrijf APTS. De Phileas is een hybride 18 meter lange brandstofcelbus en heeft, naast een brandstofcelsysteem, ook accu’s en ultracapacitors, die tijdens het remmen het overschot aan energie kunnen opslaan. Het idee is eigenlijk een geavanceerde geleide bus met de eigenschappen van een tram. Het voordeel van deze bus ten opzichte van een traditionele tram is de kostenbesparing: de infrastructuur is veel goedkoper in aanleg en onderhoud door het ontbreken van rails en bovenleiding. De potentiele besparing op infrastructuur was de basis van het Amerikaanse Vehicle Projects LLC – als auto’s en bussen op een brandstofcel kunnen rijden, waarom dan niet een trein? Het bedrijf heeft inmiddels een locomotief ontwikkeld, die door een brandstofcel van 250 kilowatt elektrisch aangedreven wordt. Met een gewicht van 127 ton is dit het zwaarste brandstofcelvoertuig ter wereld tot nu toe. Groot voordeel is dat er geen dure infra nodig is – bovenleiding, masten en onderstations—zoals bij de huidige elektrische treinen. Nadelen zijn er ook: er moeten tankstations komen voor de waterstoflevering en de treinen moeten zo nu en dan stoppen om te kunnen tanken. Bron: NRC 08-03-2013 samenstelling: Guus Albrecht
Colofon
Het Utrechts Milieublad is een onafhankelijke uitgave van het Milieucentrum Utrecht waarin milieu-activiteiten en praktische informatie is gebundeld. De uitgave verschijnt eens per twee maanden met een oplage van 600 ex. Abonnementen Een abonnement op het Milieublad is kosteloos. Wel worden de portokosten in rekening gebracht. Aanmelding op het redactieadres. Het Milieublad is ook gratis af te halen.
Utrechts Milieublad No 48
mei/juni 2013
Redactie Heleen Hüpscher, Nathalie van Doesburg, Susan van Schijndel (omslagfoto), Guus Albrecht, Erna de Hollander, Monique Claringbould, Inge Dekker, Henk van Vugt, Marike Stokker (eindredactie). Vormgeving Marike Stokker Foto’s Susan van Schijndel (omslagfoto), Heleen Hüpscher. Enkele foto’s uit Flickr en Wikipedia. Foto’s afkomstig van de sites www.flickr. com en www.wikipedia.org vallen onder de Creative Commons licentie. Zie hiervoor: http://creativecommons.org/licenses/by/3.0
Actie in Amelisweerd! Milieuvriendelijke tuin?
Productie en distributie Milieucentrum Utrecht Oudegracht 60 3511 AS Utrecht telefoon: 030 236 72 40 e-mail:
[email protected] Het Utrechts Milieublad is gemaakt op 100% kringlooppapier. Artikelen uit het Milieublad mogen overgenomen worden, mits ze zijn voorzien van bronvermelding. Deadline aanleveren kopij en agendapunten no. 49 juli/augustus 2013: 7 juni.
Meimaand Boekenmaand
Uitgave van het Milieucentrum Utrecht