Juist nu doorbijten! Actieplan Taskforce Jeugdwerkloosheid 2007
Vooruitblik op 2007 De Taskforce Jeugdwerkloosheid heeft één van haar belangrijkste doelstellingen bereikt: 40.000 extra jongeren zijn dankzij de inspanningen van met name CWI, MKB Leerbanen en gemeenten, geplaatst op een jeugdbaan. Het aantal bij CWI ingeschreven werkzoekende jongeren is teruggelopen van meer dan 60.000 in maart 2004 tot minder dan 30.000 in november 2006. De grote aantallen verdwijnen langzaam maar zeker uit de jeugdwerkloosheidsstatistieken. Dat betekent echter niet dat daarmee de jeugdwerkloosheid ook is opgelost. De Taskforce signaleert een hardnekkige groep van zo’n 38.000 jongeren die zonder goede diploma’s aan de kant zijn blijven staan. De Taskforce is van mening dat de oplevende economie moet worden aangegrepen om deze jongeren een plek in de maatschappij te geven. Mogelijkheden om dat te realiseren liggen vooral in een kleinschalige, actiegerichte regionale aanpak waarbij jongeren één-op-één worden begeleid richting opleiding, leerbaan of werk. De Taskforce heeft daartoe het afgelopen jaar met het 2e Kans Beroepsonderwijs in 35 gemeenten een aanzet gedaan. De Taskforce is door het kabinet ingesteld tot oktober 2007. In overleg met de staatssecretarissen van OCW en SZW zal de Taskforce zoeken naar een geschikt moment medio 2007 om haar werkzaamheden te beëindigen. Dit houdt in ieder geval in dat de Taskforce ervoor kiest in 2007 niet teveel nieuwe acties te starten. De Taskforce stelt zich ten doel door te bijten op de structurele jeugdwerkloosheid. Daarom zet de Taskforce zich bovenal in om het 2e Kans Beroepsonderwijs in de 35 gemeenten structureel te maken. Tegelijkertijd wil de Taskforce de mismatch op de arbeidsmarkt aanpakken. Teveel jongeren hebben een verkeerd beroepsbeeld en maken daarom een verkeerde studie- en beroepskeuze. Dit acht de Taskforce de belangrijkste oorzaak voor voortijdig schoolverlaten. Het zorgt voor steeds nieuwe aanwas van de structurele jeugdwerkloosheid. Met een aantal concrete acties wil de Taskforce op dit onderwerp een doorbraak forceren. Tot slot heeft de Taskforce zich altijd tot doel gesteld niets alleen te doen. Dat houdt in dat de Taskforce het als haar verantwoordelijkheid ziet ervoor te zorgen dat gesignaleerde knelpunten ook na het ophouden van de Taskforce structureel aangepakt worden. Een belangrijke taak voor het komende jaar wordt daarom de advisering van de partners en de bewindslieden over verbeteringen in de bestrijding van jeugdwerkloosheid en voortijdig schoolverlaten.
3
Behaalde resultaten in 2006 Extra jeugdbanen De Taskforce heeft dit jaar haar doelstelling bereikt: tot en met 10 december zijn 40.039 jongeren extra bemiddeld op een jeugdbaan. Extra bemiddelingen door CWI
2004 2005 2006
7.743 12.498 14.464 10.941 -/- 5.607
Extra Jeugdbanen
40.039
Resultaat actieteams MKB Leerbanen Correctie voor dubbeltellingen in de registraties
De bemiddelingsresultaten van CWI voor jongeren lagen dit jaar opnieuw aanzienlijk hoger dan in voorgaande jaren. Maar naast de bemiddelingen op jeugdbanen die in de bovengenoemde 40.039 zijn meegenomen, worden er via CWI nog een aantal indirecte resultaten behaald. Deze resultaten zijn niet meegenomen in de getelde gerealiseerde extra jeugdbanen, maar zijn wel mede het resultaat van de samenwerking tussen CWI en Taskforce bij de bestrijding van de jeugdwerkloosheid. Indirecte bemiddelingsresultaten van CWI
‘Zelf’ werk gevonden na hulp van CWI Terug naar school via tussenkomst CWI
2006 (t/m week 44) 13.426 1.600
2005
2004
Totaal
25.339 1.880
23.659 1.939
62.424 5.419
2e Kans Beroepsonderwijs Samenwerken voor een diploma, werkervaring én salaris voor 13.000 werkloze jongeren zonder startkwalificatie. Dat is de doelstelling van het 2e Kans Beroepsonderwijs. 2e Kans Beroepsonderwijs is een project van de Taskforce en haar bondgenoten: gemeenten, CWI, ROC, RMC, kenniscentra, werkgeversverenigingen en vakbonden. Het project wordt uitgevoerd in de gemeenten Alkmaar, Almelo, Almere, Alphen a/d Rijn, Amersfoort, Amsterdam, Arnhem, Breda, Den Haag, Deventer, Dordrecht, Eindhoven, Emmen, Enschede, Gouda, Groningen, Haarlem, Heerlen, Helmond, Hengelo, Leeuwarden, Leiden, Lelystad, Maastricht, Middelburg, Nijmegen, Rotterdam, Schiedam, Sittard-Geleen, Tilburg, Utrecht, Venlo, Vlissingen, Zaanstad en Zwolle. Op 30 mei heeft de Taskforce samen met de bewindslieden van OCW en SZW een bijeenkomst in de Van Nelle Fabriek in Rotterdam georganiseerd. Tijdens die bijeenkomst zijn met de wethouders van 35 gemeenten, Kenniscentra, ROC’s en CWI’s concrete afspraken gemaakt over deelname aan 2e Kans Beroepsonderwijs. De gemeenten hebben de ambitie vastgelegd 13.000 jongeren op een leerbaan te plaatsen. Activiteiten “Vier”-partijenoverleg De Taskforce heeft het afgelopen jaar in de gemeenten, die meedoen aan het 2e Kans Beroeponderwijs overleg opgestart tussen gemeentelijke Sociale Dienst, RMC, CWI, ROC’s en kenniscentra beroepsonderwijs bedrijfsleven om de gemeentelijke ambities te realiseren. 5
Waar mogelijk heeft de Taskforce aansluiting gezocht bij bestaande samenwerkingsverbanden. In 14 gemeenten waar deze samenwerking nog niet bestond, heeft de Taskforce deze geïnitieerd. De gemeente heeft in alle gevallen de regie over deze samenwerking genomen. In de “vier”partijenoverleggen maken de partijen afspraken over: - het in beeld krijgen van jongeren die in aanmerking komen voor een leerbaan; - het in beeld krijgen van beschikbare leerbanen en/of het werven van leerbanen; - het realiseren van flexibele instroom en opvangklassen op het ROC. De kenniscentra accrediteren nieuwe leerbedrijven en kunnen bij bestaande leerbedrijven vacatures werven. In iedere gemeente die meedoet aan het 2e Kans Beroepsonderwijs is er één contactpersoon die namens alle kenniscentra aan tafel aanschuift. Actiedag In alle 35 gemeenten worden acties georganiseerd om jongeren en leerbanen te matchen. Er zijn het afgelopen najaar al 10 actiedagen voor 2e Kans Beroepsonderwijs georganiseerd in: Den Haag, Arnhem, Lelystad, Almere, Tilburg, Zeeland, Schiedam, Almelo, Enschede, Hengelo. Kenmerk van deze acties is dat ze kleinschalig opgezet zijn. Er wordt gewerkt met kleinere aantallen jongeren. Dat maakt een intensievere voorbereiding en begeleiding van de jongeren mogelijk. De jongeren worden ruim vantevoren opgeroepen, getraind op sollicitatievaardigheden, cv-check, tips uiterlijke verzorging e.d. Dit leidt tot een veel effectievere matching. Een voorbeeld hiervan is de actiedag in Arnhem. Hierbij zijn gericht 40 ‘moeilijke’ jongeren benaderd. Daarvan zijn er na diverse oproepen 26 op komen dagen. Uiteindelijk zijn er dankzij deze actie wel 22 jongeren geplaatst. No-riskpolis In het kader van het 2e Kans Beroepsonderwijs heeft Staatssecretaris Van Hoof het mogelijk gemaakt een no-riskpolis aan te bieden aan werkgevers die jongeren zonder startkwalificatie een leerbaan bieden. Deze werkgevers lopen dan gedurende de leerbaan van de jongere geen financieel risico bij ziekmelding. In totaal heeft het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid hiervoor € 10 mln. beschikbaar gesteld. De 35 gemeenten hebben daarvoor in totaal 13.000 no-riskpolissen aangevraagd. In juli is hiervoor het subsidiekader No-riskpolis gepubliceerd. Ter ondersteuning hebben alle deelnemende gemeenten van de Taskforce een handreiking ontvangen voor het opzetten en uitvoeren van de no-riskpolis. Gemeenten hebben tot nu toe 102 jongeren met een no-riskpolis geplaatst. Een veelvoud hiervan zit nog in de pijplijn: veel jongeren worden naar aanleiding van de actiedagen actief bemiddeld met een no-riskpolis. De no-riskpolis is in 12 gemeenten operationeel, vier gemeenten voeren de polis zelf uit en 16 gemeenten zitten nog in een aanbestedings- of uitbestedingsprocedure. In vrijwel alle steden zal de gemeente in samenwerking met CWI de no-riskpolissen verstrekken aan werkgevers. Soms wordt hiervoor ook het ROC ingeschakeld. Campagne In het najaar heeft de Taskforce twee keer een landelijke campagne ingezet. Deze was te zien en te horen op onder andere radio, televisie, bij McDonald’s-vestigingen, op bussen, billboards en op internet. De campagne informeerde werkgevers over de verruimde financiële 6
mogelijkheden in het kader van de WVA en de no-riskpolis. Ook werd er uitgelegd waarom het zo belangrijk is jongeren in het bedrijf een kans te geven. De werkgevers werden opgeroepen hun vacatures te melden bij CWI. Jongeren werden opgeroepen zich voor een leerbaan in te schrijven bij CWI en zich in te schrijven voor een MBO-opleiding bij een ROC. In de campagne werd op een confronterende manier getoond dat geen MBO-diploma vaak betekent geen werk en geen geld. In de 35 steden worden in aanloop naar de acties regionale campagnes gevoerd. Het aantal bij CWI gemelde leerbanen ligt sinds de start van de campagne voor het 2e Kans Beroepsonderwijs 30% hoger dan in dezelfde periode vorig jaar. Het aantal succesvolle matches door CWI op leerbanen is 30% hoger dan in 2005. Tot en met oktober 2006 zijn bij CWI 9.897 leerbanen gemeld. Daarvan zijn er door CWI 3.729 vervuld. “Help! Ik krijg een baan!” Om met werkloze jongeren in contact te komen die niet staan ingeschreven bij CWI of bij de Sociale Dienst, is een onorthodoxe aanpak nodig. De Taskforce heeft daarvoor in samenwerking met Achmea en CWI het project “Help! Ik krijg een baan!” opgezet. Jongeren konden via een website hun werkloze vrienden aanmelden. Enkele honderden jongeren zijn aangemeld en zij worden door CWI bemiddeld naar een (leer)baan. Naar aanleiding van het project is een televisieserie ontwikkeld. Hiervoor zijn uit de aanmeldingen een aantal jongeren geselecteerd. In tien afleveringen werden twintig jongeren gevolgd. De jongeren in de serie werden gecoacht door judoka Dennis van der Geest bij hun zoektocht naar een (leer)baan. JongerenActieweek CWI en de Taskforce hebben in de week van 27 tot en met 31 maart extra de krachten gebundeld om zoveel mogelijk jongeren aan het werk te helpen. Alle inspanningen waren erop gericht jongeren met werkgevers in contact te brengen en jongeren op vacatures te wijzen. Op nagenoeg alle CWI-vestigingen zijn zeer diverse activiteiten georganiseerd gericht op jongeren: er zijn bustoers met jongeren langs werkgevers georganiseerd, CWI’s hebben workshops en sollicitatietrainingen georganiseerd en er stonden banenmarkten op het programma. Jongerenadviseurs hebben bezoeken afgelegd aan VMBO-scholen om jongeren voor te lichten over opleiding en werk en de dienstverlening van CWI. Tijdens de JongerenActieweek was iedere dag een CWI-vestigingsmanager 'Baas van de dag' in het radioprogramma Avro's Arbeidsvitaminen. Supermarktleerbaan Samen met het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel, CWI, KC Handel en FNV heeft de Taskforce het project de Supermarktleerbaan gelanceerd. Hierbij komen jongeren tot 20 jaar, zonder (v)mbo-diploma en ingeschreven bij CWI, in aanmerking voor een leerbaan in een supermarkt. Deze leerbaan duurt twee jaar en leidt op voor een mbo-diploma op niveau 2. De Supermarktleerbaan is dit jaar als pilot begonnen in Amsterdam, Delft, Leiden, Rotterdam en Sittard. Er zijn tot nog toe 73 jongeren aan het traject begonnen. De supermarkten betalen de opleidingskosten. Zes maanden voor het einde van het contract oriënteert de jongere zich, in samenspraak met de begeleiders van school en de supermarkt, opnieuw op de arbeidsmarkt. Na hun opleiding kunnen jongeren doorstromen naar een andere supermarkt, een reguliere baan in een andere sector of een MBO niveau 3 opleiding binnen de detailhandel. CWI bemiddelt tussen jongeren en werkgevers. KC Handel heeft in de 7
pilotgemeenten de samenwerking opgezet. KC Handel heeft inmiddels de projectleidersrol van de Taskforce overgenomen. Defensie De Taskforce, CWI en het ministerie van Defensie hebben eind 2005 in een convenant afgesproken jongeren aan werk en desgewenst een opleiding te helpen. Daar is ook in 2006 hard aan gewerkt. In diverse regio’s zijn voorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd. Deze bijeenkomsten richtten zich zowel op de jongerenadviseurs van CWI als op mogelijke kandidaten voor Defensie. De jongerenadviseurs werd een duidelijk beeld geschetst van wat het werken bij Defensie inhoudt, zodat zij effectiever op de banen bij Defensie kunnen bemiddelen. De voorlichting richting mogelijke kandidaten had uiteraard tot doel hen te informeren over werken bij Defensie. De voorlichting richting potentiële kandidaten richtte zich vaak specifiek op bepaalde groepen, bijvoorbeeld vrouwen of allochtonen, of speciale functies die bij Defensie beschikbaar zijn, bijvoorbeeld technische beroepen. De looptijd van het convenant is inmiddels verstreken. Door de goede afspraken die tussen CWI en Defensie zijn gemaakt in de convenantsperiode gaat de samenwerking tussen CWI en Defensie gewoon door. Overgang vmbo-mbo De Taskforce heeft in vijf gemeenten een pilotproject uit laten voeren waarbij vmboleerlingen intensief worden begeleid bij hun overstap naar een vervolgopleiding. Uitkomst van de pilots in Assen, Den Haag, Eindhoven, Leeuwarden en Smallingerland is dat jongeren veel meer kans maken succesvol door te stromen als zij intensief worden begeleid bij de overgang tussen vmbo en mbo. In de pilots daalde het aantal risico-overstappers van 19 procent naar slechts 4 procent. De Taskforce heeft samen met het ministerie van OCW, in het kader van ‘de aanval op uitval’, de werkwijze van het preventieproject geadopteerd en besloten een landelijke uitrol van het project mogelijk te maken. Samen met de Taskforce zet het ministerie zich in om te bevorderen dat de RMC-regio’s, VMBO’s en ROC’s de werkwijze van het preventieproject omarmen. Daarvoor is een 3-tal instrumenten ingezet: • Alle RMC-regio’s worden ondersteund met een financiële bijdrage á € 20.000 bij het invoeren van dit project of versterken van de overgang VMBO-MBO; • In maart is aan alle RMC-regio’s de handreiking ‘Preventieproject overgang VMBOMBO’ aangeboden; • Inzet van de accountmanagers van de Taskforce Jeugdwerkloosheid. Dit jaar zijn 30 van de 39 RMC-regio’s in hun regio geheel of gedeeltelijk gestart met het preventieproject of een soortgelijk project om de overgang VMBO-MBO te versterken. De overige 9 regio’s kennen (nog) geen preventieproject omdat ze andere plannen hebben of investeren in een jongerenloket. Hiervan overwegen 2 regio’s het project volgend jaar uit te voeren. Allochtone ondernemers In samenwerking met Colo en de kenniscentra heeft de Taskforce de mogelijkheden onderzocht meer allochtone ondernemers te interesseren om leerbedrijf te worden. Daarvoor zijn dit jaar voorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd in Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht. Samen met allochtone ondernemingsverenigingen, kenniscentra, ROC’s en Kamers van Koophandel zijn allochtone ondernemers uitgenodigd. 8
Veel ondernemers willen jongeren graag een leerbaan of stageplek aanbieden, maar weten in de praktijk niet goed hoe ze dit moeten aanpakken. De betrokken kenniscentra en ROC’s in de vier grote steden zullen de ondernemers verder helpen om leerbedrijf te worden. Met het oog daarop heeft de Taskforce een film ontwikkeld om allochtone ondernemers te informeren over ‘Het Erkende Leerbedrijf’. Bovendien is in diverse, op allochtonen gerichte media aandacht besteed aan leerbanen en het erkende leerbedrijf. Prijs beste leerbedrijf De Taskforce heeft dit jaar een prijs uitgereikt voor het ‘Beste leerbedrijf Stimuleren Werkgelegenheid’. Deze maakte onderdeel uit van de jaarlijkse leerbedrijf verkiezing door de vereniging van kenniscentra, Colo. Ter gelegenheid van het tweede lustrum werden dit jaar extra prijzen uitgereikt. De extra prijs voor het beste leerbedrijf internationaal ondernemen werd uitgereikt door het ministerie van Economische Zaken. De jury, bestaande uit CWI, FNV Jong en CNV jongeren heeft Siersma Bouw uit Leek tot winnaar uitgeroepen. Siersma biedt stageplekken op allerlei niveaus. Het bedrijf wil leerlingen en werkloze jongeren een basis geven om in de maatschappij te functioneren en neemt ze na afronding van hun opleiding vaak in dienst. Niet alleen zet het bedrijf zich structureel in om jongeren werkgelegenheid te bieden. Via de bouw van een nieuw jongerencentrum in Leek geeft het bedrijf jongeren uit verschillende disciplines de kans om arbeidsmarktervaring op te doen. Graag de 2 andere genomineerden kort noemen en 1 zin beschrijving. Lespakketten & Skills Masters De Taskforce heeft het lesprogramma 'Maak er werk van' ontwikkeld voor 3e en 4e-jaars vmbo’ers. Het lesprogramma geeft inzicht in vervolgopleidingen, beroepen, salarissen en kansen op werk. Met het lespakket ontdekken leerlingen welke informatiebronnen er beschikbaar zijn op internet, wat een leerbaan inhoudt, dat CWI kan helpen bij het vinden van een leerbaan. Ook worden leerlingen geattendeerd op het evenement Skills Masters. Kom in ’t leerbedrijf Ongeveer 1500 werkgevers hebben dit jaar hun deuren geopend voor vmbo-leerlingen op de landelijke actiedag ‘Kom in het leerbedrijf’. Het was de tweede keer dat de Taskforce deze landelijke actiedag organiseerde. ‘Kom in het leerbedrijf’ is een gezamenlijk initiatief van Colo, kenniscentra beroepsonderwijs bedrijfsleven, Schoolmanagers_Vo en de Stichting platforms VMBO en de Taskforce. Tijdens de actiedag konden de jongeren bij de deelnemende bedrijven beroepen in actie zien, een rondleiding krijgen, praten met de mensen die het beroep uitoefenen en kleine werkopdrachten uitvoeren. Jongerenloketonderzoek Jonge werklozen en voortijdig schoolverlaters worden door de inzet van jongerenloketten niet langer van het kastje naar de muur gestuurd. Door alle instanties die zich met onderwijs, werk en uitkering rond jongeren bezighouden in één jongerenloket te bundelen, kunnen voortijdig schoolverlaten en jeugdwerkloosheid effectiever worden aangepakt. Samen met het ministerie van OCW wil de Taskforce gemeenten die nog geen jongerenloket hebben, stimuleren om zo’n loket in te richten. Aan alle gemeenten is daarom begin dit jaar de handleiding ‘Jongerenloket: De Praktijk!’ aangeboden. Hierin staan de ervaringen van 10 operationele jongerenloketten. Uit hun ervaringen en tips is een stappenplan samengesteld dat gemeenten helpt bij de inrichting van een jongerenloket.
9
De Taskforce heeft samen met het ministerie van OCW dit jaar een aantal leerateliers georganiseerd om gemeenten te ondersteunen bij de opzet van een eigen jongerenloket. In deze leerateliers helpen de bestaande jongerenloketten gemeenten die ook een jongerenloket willen opzetten op weg. In totaal hebben zo’n twintig gemeenten met één of meerdere ketenpartners deelgenomen aan de leerateliers. Daarnaast blijkt dat veel gemeenten op eigen kracht met de handleiding ‘Jongerenloket: De Praktijk!’ een jongerenloket proberen te realiseren. 8 slimme ideeën voor de aanpak van jeugdwerkloosheid De Taskforce heeft de gemeenteraadsverkiezingen in 2006 aangegrepen om een boekje op te stellen met ideeën voor een lokale aanpak van de jeugdwerkloosheid. Deze ideeën zijn gebaseerd op de ervaringen die de Taskforce heeft opgedaan. Het boekje is in de aanloop naar de verkiezingen verzonden aan gemeentesecretarissen en griffiers. De adviezen luidden: 1. Actiedagen werken als een katalysator om samenwerking te verbeteren en jeugdbanen te realiseren; 2. Voor een verbetering van de Sluitende aanpak is samenwerking tussen de dienst Sociale Zaken en RMC-functie essentieel; 3. Jongerenloket zorgt voor succes bij de bestrijding van voortijdig schoolverlaten en de bestrijding van jeugdwerkloosheid door een integrale benadering; 4. Geef werkloze jongeren een tweede kans in het beroepsonderwijs door in te zetten op het combineren van werken en leren als middel om jongeren werkervaring op te laten doen en een diploma te halen; 5. Door samenwerking meer leerwerkplekken voor jongeren én betere bemiddeling 6. Flexibele instroom in het middelbaar beroepsonderwijs 7. Succesvolle overgang van VMBO naar MBO door tijdige begeleiding 8. Gemeenten kunnen zelf op diverse plekken in de eigen organisatie stageplaatsen en leerbanen voor jongeren aanbieden. Landelijk werkverband Voortijdig Schoolverlaten Vanwege de toenemende aandacht voor voortijdig schoolverlaten (VSV) en de centrale rol van het RMC bij de bestrijding ervan, heeft een aantal RMC-regio’s het initiatief genomen om expertise op dit gebied bundelen en een landelijk aanspreekpunt in te stellen om de belangen te behartigen. In samenwerking met de Taskforce is daarom begin 2006 het Landelijk Werkverband Voortijdig Schoolverlaten opgericht. Advies Beroepspraktijkvormingsplaatsen Het tekort aan leerbanen is een terugkerend onderwerp geweest waarnaar de Taskforce ook in 2006 onderzoek heeft gedaan. Met name de verantwoordelijkheidsverdeling levert problemen op. De Taskforce heeft de staatssecretaris van OCW geadviseerd de verantwoordelijkheidsverdeling rondom beroepspraktijkvormingsplaatsen bij de betrokken instellingen expliciet onder de aandacht te brengen. De rolverdeling tussen ROC’s en kenniscentra beroepsonderwijs bedrijfsleven is in de Wet Educatie Beroepsonderwijs (WEB) niet duidelijk geregeld. De Taskforce heeft de volgende aanbevelingen gedaan: • De kenniscentra stellen regionale arbeidsmarktinformatie beschikbaar aan alle gebruikers (zoals jongeren, ROC’s); • De kenniscentra zorgen voor voldoende BPV-plaatsen en verschaffen inzicht in het aantal beschikbare BPV-plaatsen (naar regio, naar niveau, onderscheid BOL-BBL); 10
•
• • •
Op basis van de regionale arbeidsmarktinformatie maken onderwijsinstellingen en kenniscentra regionale afspraken over het aantal te starten opleidingsplekken. Beide partijen zijn vervolgens aan de afspraken gebonden. Vervolgens kan een leerbaangarantie door de kenniscentra worden afgegeven. De onderwijsinstellingen begeleiden jongeren (voor en na inschrijving) naar en op de leerbaan; De onderwijsinstellingen ondersteunen jongeren die nog niet gereed zijn voor de arbeidsmarkt doordat zij bepaalde vaardigheden missen (o.a. simulatieplaatsen); De onderwijsinstellingen bieden jongeren de mogelijkheid om zich te oriënteren of te heroriënteren op een beroep of beroepsopleiding.
11
Acties in 2007 Het stokje overdragen In de afrondende fase van de Taskforce wordt het stokje overgedragen aan “de toekomst”. Dat hebben we in december gedaan in de vorm van een advies aan het nieuwe kabinet. Het komende halve jaar zullen we dat advies uitdragen. Daarnaast zal dat gebeuren in de vorm van een boek en een evenement. Pakken & Piercings De Taskforce heeft de afgelopen jaren, in samenwerking met de partners, met grote regelmaat getracht werkloze jongeren te bereiken voor bijvoorbeeld banenmarkten, individuele gesprekken met werkgevers en voorlichtingsbijeenkomsten over de mogelijkheden van scholing en leerwerkbanen. Het succes van de benaderingswijzen van jongeren, landelijk of in de regio, massaal of gericht, is echter wisselend. De Taskforce wil daarom met het boek “Pakken & Piercings” de aandacht vestigen op het belang van een goede communicatie met jongeren. Rode draad door het boek is de (mis)communicatie tussen overheid en jongeren of werkgevers en jongeren over kwesties als opleiding en werk. In het boek zal een beeld worden gegeven van hoe jongeren in elkaar zitten, wat hen beweegt en hoe zij denken; toegespitst op werk en scholing. Daarnaast geeft het boek een beeld over hoe werkgevers, docenten en jongerenwerkers denken over jongeren en wat zij van de jongeren verwachten. De beelden van beide partijen lopen veelal uiteen, zodat er sprake is van miscommunicatie. Het boek vertelt personen die werken voor en met jongeren wat de verschillende beelden zijn en hoe deze bij elkaar gebracht kunnen worden. Het heeft dan ook vooral een functie naar alle mensen die met jongeren werken, zowel aan de aanbodkant (medewerkers in het onderwijs, van CWI, uit de gevangenis, het vormingswerk, etc.), als aan de vraagkant (werkgevers, personeelsbazen, intercedenten van uitzendbureaus, etc.). Evenement Als afsluiting van de activiteiten van de Taskforce wordt op 25 juni een evenement georganiseerd voor alle samenwerkingspartners. De Taskforce houdt op te bestaan, maar het instituut leermeester-gezel moet doorgaan. Het 2e Kans Beroepsonderwijs moet structureel ingebed worden. Met het evenement wil de Taskforce de deelnemers inspireren om jongeren actief op te sporen, vast te houden en intensief te begeleiden. De Taskforce wil de leerbaan als dé opleidingsroute naar vakmanschap onder de aandacht brengen. Op het evenement zal ook het boek over communicatie met jongeren worden gepresenteerd. Een thema op het evenement is dan ook het communiceren met jongeren met als doel het verhogen van hun ‘workability’. Vakmensen die er met bezieling in slagen jongeren succesvol op te leiden of te begeleiden zullen in de spotlights worden gezet.
2e Kans Beroepsonderwijs Het laatste jaar zet de Taskforce vooral in op 2e Kans Beroepsonderwijs. Hierbij worden alle elementen, inzichten en acties van de Taskforce uit de afgelopen jaren gecombineerd. Het doel van het 2e kans Beroepsonderwijs is een diploma, werkervaring én salaris voor ruim 13.000 werkloze jongeren zonder startkwalificatie.
12
Van “vier”-partijenoverleg naar actiegerichte teams Een belangrijke peiler voor de realisatie van het 2e Kans Beroepsonderwijs is het “4”partijenoverleg in elke gemeente tussen de gemeente (de sociale dienst en het RMC), het ROC, CWI en kenniscentra beroepsonderwijs bedrijfsleven, zonodig aangevuld met andere regionale bondgenoten zoals de MKB-actieteams. Dit overleg had tot doel om alle jongeren die geen leerbaan hadden in beeld te krijgen en gezamenlijk aan een leerbaan te helpen in het kader van het 2e Kans Beroepsonderwijs. Deze lokale samenwerking is een belangrijk middel om op lokaal en/of regionaal niveau zicht te krijgen op de omvang van de regionale problematiek en jongeren actief te begeleiden naar een (leer)baan. De Taskforce zal zich inzetten om deze regionale overleggen structureel maken in de 35 gemeenten betrokken bij het 2e Kans Beroepsonderwijs. De Taskforce bepleit in haar advies aan het kabinet de oprichting van actiegerichte teams in gemeenten die jongeren één-op-één begeleiden richting opleiding, leerbaan of werk. In deze lokale teams worden de beste mensen vanuit gemeente, CWI, RMC, ROC, kenniscentra en bedrijfsleven ‘ge-intacheerd’. Een team staat onder verantwoordelijkheid van één wethouder. De wethouders en hun lokale teams worden landelijk ondersteund. De leden van de lokale teams zijn verantwoordelijk voor het intensief bemiddelen van jongeren. De Taskforce heeft daarbij een verhouding van één op tien voor ogen. Hierdoor hebben de teamleden genoeg tijd de jongeren op te pakken, bij de hand te nemen en te houden. Zij zitten dicht op de jongeren, werken belemmeringen in hun persoonlijke situatie weg, kennen hun competenties, houden hen aan afspraken en begeleiden hen niet alleen naar, maar ook op de werkvloer. Voor jongeren zonder startkwalificatie moet het doel zijn hen, zonodig na een voortraject, te bemiddelen naar een leerbaan. Het motto is daarbij niet ‘work first’ maar ‘work & education first’. De Taskforce zal dit voorjaar een begin maken met het initiëren en ondersteunen van deze actiegerichte teams.
Nog meer dan 40.000 jeugdbanen Ondanks de behaalde 40.000 extra matches, zal de Taskforce ook in het voorjaar verder inzetten op het werven en vervullen van jeugdbanen. Hiervoor zullen een aantal acties worden opgezet: Vacatures werven en matchen in 2007 De samenwerking met CWI wordt onverminderd enthousiast voortgezet. De teller zal dan ook in 2007 gewoon doorlopen. En natuurlijk gaan CWI en de Taskforce weer voor een piek in de bemiddelingsresultaten met een JongerenActieweek. JongerenActieweek De JongerenActieweek was de afgelopen jaren een groot succes met duidelijke resultaten in aantallen matches. Er worden in de JongerenActieweek op alle CWI’s in Nederland speciale acties georganiseerd voor jongeren. Banenmarkt Jonggehandicapten Jeugdwerkloosheid is een probleem voor alle jongeren in Nederland. De Taskforce zet met haar acties in op een regionale invulling van de bestrijding van jeugdwerkloosheid zonder daarbij onderscheid te maken tussen verschillende groepen jongeren. Soms is een extra 13
inspanning toch noodzakelijk en daarom wil de Taskforce in 2007 in samenwerking met de CNV Jongerenorganisatie en de FNV een speciale banenmarkt organiseren voor arbeidsgehandicapte jongeren.
Preventie: Beroepenoriëntatie & Studiekeuze! De gevolgen van een verkeerde studie- en beroepskeuze op het VMBO zijn van grote invloed op het verdere verloop van de loopbaan van de jongere. Een verkeerde studie- of beroepskeuze is één van de belangrijkste oorzaken voor voortijdig schooluitval op het MBO, de mismatch tussen gewenste en beschikbare banen op de arbeidsmarkt en het al dan niet hebben van voldoende beroepspraktijkvormingsplaatsen op het MBO. Nu investeren in het keuzeproces van de jongere op het VMBO is een preventief middel om nadelige gevolgen op de lange termijn te voorkomen. Ook in het voorjaar van 2007 zal de Taskforce hierin op verschillende manieren investeren. In januari 2007 wordt een expertmeeting georganiseerd met als doel feedback te geven op bestaande initiatieven van de Taskforce en de ideeën voor het voorjaar 2007 aan de experts voor te leggen. De resultaten vormen ook input voor een visiedocument beroeps- en studiekeuze. De experts zijn decanen, mentoren en directeuren van vo-instellingen. Visiedocument beroeps- en studiekeuze In mei 2007 zal de Taskforce een visiedocument beroeps- en studiekeuze uitbrengen. Hierin zullen aanbevelingen worden opgenomen gericht op het verbeteren en verankeren van studieen beroepskeuze in het onderwijs. Parallel hieraan zal de Taskforce de ervaringen op het gebied van beroeps- en studiekeuze bij OCW en de onderwijsinstellingen actief onder de aandacht brengen. Spetterende actie beroeps- en studiekeuze ‘Good practices’ op het gebied van studie- en beroepskeuze op het vmbo worden door een onderzoeksbureau geïnventariseerd. De good practices worden uitgewerkt tot praktische en overdraagbare beschrijvingen in een handleiding met ‘Tips en Tricks’ voor het implementeren van deze voorbeelden. De Taskforce gaat met een ‘beroepskeuzebus’ deze handleiding verspreiden onder decanen, mentoren en directeuren op diverse locaties van vmbo-instellingen. Om te komen tot een juiste beroeps- en studiekeuze is een continue dialoog tussen de school en de leerling essentieel. Verschillende instrumenten kunnen de dialoog hierbij ondersteunen. De Taskforce gaat de mogelijkheden onderzoeken om te komen tot een landelijke beroepskeuzetoets voor alle vo-instellingen. De week van ‘Kom in het leerbedrijf’ (19-23 maart) Van 19 t/m 23 maart organiseert de Taskforce de derde landelijke ‘Kom in het leerbedrijf’ samen met Colo, de kenniscentra, de Schoolmanagers Voortgezet Onderwijs, de vereniging van Schooldecanen en Leerlingbegeleiders (NVS/NVL) en de Stichting platforms VMBO. Dit keer worden erkende leerbedrijven via een landelijke campagne opgeroepen hun deuren niet op één dag, maar voor een hele week te openen, zodat jongeren op het VMBO een beeld kunnen krijgen van verschillende beroepen. Met de Schoolmanagers Voortgezet Onderwijs, NVS/NVL en de platforms VMBO worden jongeren opgeroepen om op deze dag een leerbedrijf te bezoeken. 14
Ombuigingsproject In het ombuigingsproject worden ROC ’s gezocht die leerlingen op niveau 1 en 2, die niet langer hun opleiding willen volgen, intensief begeleiden naar een andere opleiding (heroriëntatie) of bereid zijn dit te gaan doen. Het gaat om leerlingen die merken dat zij een verkeerde opleiding hebben gekozen, niet langer gemotiveerd zijn om de opleiding die zij nu volgen af te maken, geen leerbaan voor hun opleiding kunnen vinden of leerlingen die ontdekken dat zij met deze opleiding geen werk kunnen vinden en daarom met hun studie (gaan) stoppen of al gestopt zijn. De deelnemende ROC’s beschrijven het ombuigingsprogramma en de begeleiding die zij inzetten bij de heroriëntatie of ontwikkelen deze. Een van de voorwaarden is dat twee ROC’s gaan samenwerken met de competentie testcentra van het CWI. Een bureau zal onderzoek doen naar bestaande programma’s, de effecten hiervan en een ideaaltypische beschrijving van een ombuigingsprogramma opstellen. Doel is om te komen tot een handreiking die landelijk uitgezet wordt naar decanen op ROC’s en RMC-coördinatoren. Bijeenkomst Kosten en Baten van voortijdig schoolverlaten De Taskforce heeft eind 2005 door Roel in´t Veld en de Rebelgroup een onderzoek laten uitvoeren naar de kosten en baten van preventieve bestrijding van jeugdwerkloosheid door het tegengaan van voortijdig schoolverlaten. Het doel van het onderzoek was het doorrekenen van de effectiviteit van een aantal interventies, die voortijdig schoolverlaten moeten tegengaan. In 2006 zijn de resultaten van het onderzoek geadopteerd door het ministerie van OCW en beoordeeld door het Centraal Plan Bureau (CPB) dat een reactie op het eindrapport heeft geschreven. De Taskforce en OCW (projectdirectie VSV) willen de resultaten van dit onderzoek ook bij lokale partijen onder de aandacht brengen door in februari een bijeenkomst te organiseren waar de belangrijkste bevindingen uit het rapport uiteengezet worden. Voor de bijeenkomst zullen vanuit de G30 wethouders sociale zaken en onderwijs, directeuren sociale zaken en onderwijs en voorzitters van college van bestuur/directeuren van ROC’s worden uitgenodigd. Ook wordt de mogelijkheid voor gemeenten gelanceerd om voorgenomen of lopende projecten te laten doorrekenen. Met de uitkomsten kunnen gemeenten de effectiviteit van hun beleid onderbouwen. Daarnaast levert dit waardevolle empirische data op over de effectiviteit van projecten om voortijdig schoolverlaten te bestrijden.
15
Communicatie De communicatie over jeugdwerkgelegenheid is noodzakelijk om de actiebereidheid bij werkgevers en partners in het land blijvend hoog te houden. Het is daarom een essentieel onderdeel van alle acties die in het actieplan beschreven zijn. De Taskforce heeft verschillende voorlichtings- en communicatiecampagnes in ontwikkeling, waarbij van uiteenlopende communicatiemiddelen- en kanalen gebruik wordt gemaakt:
• •
Richting werkgevers om hen op te roepen (leer-)banen te melden. Dit gebeurt door middel van radiospotjes, free publicity en flyers. In 2007 zal de nadruk liggen op informatie over de verhoogde WVA en de no-riskpolis, zodat het aannemen van een jongere op een leerbaan nog aantrekkelijker wordt. Richting jongeren om hen te wijzen op de waarde van een diploma, de mogelijkheden van een leerbaan, en de rol van CWI bij het vinden van een leerbaan c.q. bij het geven van een studie- en beroepskeuzeadvies. De voorlichting zal in het bijzonder gericht zijn op jongeren die in het 2e Kans Beroepsonderwijs kunnen instromen. Deze jongeren staan deels ingeschreven bij gemeenten en UWV, maar een deel van de jongeren staat nergens geregistreerd. Deze jongeren proberen we met radiospots, de tv-serie “Help! Ik krijg een baan” en banners te bereiken Richting ouders omdat uit meerdere onderzoeken blijkt dat ouders een belangrijke rol spelen bij studie- en beroepskeuze. Hierbij zal gebruik gemaakt worden van voorlichtingsmateriaal speciaal gericht op de doelgroep ouders. Richting decanen en schoolleiding om hen te overtuigen van het belang van een tijdige en juiste studie- en beroepskeuze. “Kom in ’t leerbedrijf” wordt warm aanbevolen. Hiertoe zijn al diverse middelen ingezet, zoals mailings, posters, advertenties, maar waar nodig zal extra ondersteuning worden geboden. De Taskforce zal, ter ondersteuning van haar doelstellingen, een actief mediabeleid voeren. Wekelijks worden kennis en ervaring gedeeld door middel van een elektronische nieuwsbrief en via www.jeugdwerkloosheid.nl.
16
Begroting & Organisatie De begroting van de Taskforce ziet er voor 2007 als volgt uit: Begroting 2007 Personeelskosten PDTJ € 950.000,Taskforce € 200.000,Opleiding € 25.000,Onkosten € 25.000,€ 1.200.000,Evenement Boek Bijeenkomsten Innovatie Communicatie Onvoorzien
€ 250.000,€ 100.000,€ 100.000,€ 150.000,€ 1.000.000,€ 100.000,€ 2.900.000,-
De Taskforce wordt ondersteund door een kleine en flexibele projectdirectie. De projectdirectie bestaat in 2007 uit: Projectdirecteur: De projectdirecteur is verantwoordelijk voor de aansturing van de projectdirectie. 2 Projectleiders: Een projectleider is verantwoordelijk voor de arbeidsmarkt (o.a. de samenwerking met CWI), de andere voor onderwijs (o.a. de sluitende aanpak en de beroepspraktijkvorming) 8 Accountmanagers: Deze accountmanagers worden als een vliegende brigade ingezet om zowel het regionale offensief te ondersteunen als het versterken van de sluitende aanpak. 1 Ondersteunende medewerker: Deze ondersteunt de accountmanagers bij hun contacten in de regio en de voorbereiding van acties. Communicatieadviseur: De communicatieadviseur is verantwoordelijk voor de aansturing van het communicatiebureau. Communicatiedeskundige: De communicatiedeskundige is verantwoordelijk voor de uitvoering van de communicatieactiviteiten. Managementassistent: De managementassistent ondersteunt de projectdirectie en de leden van de Taskforce. Jeugdbaan: De projectdirectie biedt doorlopend plaats aan een werkzoekende jongere of een jongere in opleiding.
17
