DECEMBER 2010
BRUMMELS is een mededelingen- en contactblad van de afdeling Assen en omgeving, van de vereniging voor Natuur- en Milieueducatie (IVN). Jaargang 28 nummer 4 REDACTIE BRUMMELS
Oplage 200 Gedrukt door: FPK drukkerij
Wil Al Ireen van de Knoop Geke Kooistra Jelle Maijer Einbert van Rees
Uiterste inleverdatum kopij voor de eerstvolgende Brummels 15 februari 2011 Kopij mailen naar
[email protected] BESTUUR Voorzitter
vacant
Secretaris
vacant
Financiële en Ledenadministratie
Jelle Maijer, Anreperstraat 102, 9404 LG Assen 0592 407 673
Algemeen bestuurslid
Wil Al, Ronskamp 34, 9412 BD Beilen 0593 542634
Algemeen bestuurslid
Jenny Koppert, Kennemerland 47, 9405 LB Assen 0592 265 055
Algemeen bestuurslid
Theo van der Made, Amelterhout 36, 9403 EE Assen 0592 331 700
Contributie: • Leden € 14,- per jaar • Donateurs € 8,- per jaar Bankrekeningnummer 390.468.797 ten name van IVN Assen Opzeggen lidmaatschap voor 15 november.
2
INHOUDSOPGAVE
Redactie en bestuur .................................................................. 2 Inhoudsopgave ...................................................................... 3 Redactioneel .......................................................................... 4 Nieuwjaarswandeling 2011 .................................................... 5 Natuurgidsencursus ............................................................... 6 Dialezing de Slingeborg ......................................................... 6 Het archief 20 ......................................................................... 7 Wie komt ons bestuur versterken ......................................... 10 Contributie 2010 ................................................................... 11 Egelhuis ............................................................................... 12 Tekening egelhuis ................................................................ 13 Evaluatie- en planningsavond .............................................. 14 Wandelen met 'senioren' ...................................................... 16 Nederland waterland ............................................................ 17 Werkgroepen en coördinatoren ............................................ 19
3
REDACTIONEEL Zonder dat we er goed op voorbereid waren drong de winter zich al vroeg aan ons op. Het leverde veel overlast in de vorm van gladde stoepen en straten, zelfs op de snelweg was het niet verantwoord om harder dan 70 km per uur te rijden. Vogels worden met de pindaslingers en vetbollen bijgevoerd en dieren in het wild kunnen het nog wel enige tijd redden zonder extra voedsel, maar als dit weer aanhoudt, zullen ook zij bijgevoerd worden. Dat sneeuw ook prachtige plaatjes oplevert, willen we in deze Brummels laten zien. Wellicht kunnen we tijdens de nieuwjaarswandeling ook genieten van een winters landschap. Een uitnodiging hiervoor vindt u op de volgende pagina. Wist u overigens dat de Brummels met de jaargangen 2008, 2009 en 2010 te lezen zijn op onze geheel vernieuwde website? Ook kunt u daar de tekening voor het egelhuis downloaden. In de vorige Brummels is de bouwinstructie en de maatvoering van het egelhuis niet geplaatst. Die vindt u samen met de tekening ook in deze Brummels. Het bestuur is nog verstoken van een voorzitter en een secretaris. Denkt u hier nog eens over na. Wellicht dat u het komende jaar toch wat ruimte over heeft en daarmee ons bestuur kunt versterken. Een oproep voor secretaris vindt u op pagina 10. Als laatste wil ik nog kwijt; hebt u iets leuks meegemaakt en wilt u dit met anderen delen dan kunt u uw verhaal mailen naar
[email protected]. Ik wens u veel leesplezier!! Geke Kooistra Werkgroep Brummels
Uiterste inleverdatum kopij voor de eerstvolgende Brummels is 15 februari 2011
4
EXCURSIES VAN IVN AFDELING ASSEN NIEUWJAARSWANDELING 2011 Louis de Jong leidt ons tijdens de nieuwjaarswandeling door een gebied met stroeten, waar beeklopen zijn hersteld en stuwtjes zijn verwijderd. Het ligt rond de ‘Hemmen’, ruwweg aangeduid: westelijk van Eldersloo, ten zuiden van de N33. Het wordt een wandeling van ongeveer drie kilometer. Verzamelpunt is de plaats waar de wandelaar vanuit Deurze onder de N33 door kan gaan. Op het kaartje is die plek met een pijl gemarkeerd. Daar vertrekken we op zondag 9 januari om 13.30 uur. Eenmaal rond kunnen we ons bij De Aanleg warmen aan koffie en snert. Wil Al
5
NATUURGIDSENCURSUS Op 10 november jl. is de Natuurgidsencursus begonnen met een klas vol; maar liefst 29 deelnemers. Ze zijn lid van de organiserende afdelingen, Assen of Tynaarlo, of van een van de negen andere IVN-afdelingen uit de provincies Drenthe en Groningen. Intussen is de tweede lesavond gepasseerd 'Bomen over bomen' en een excursie rond het Boomkroonpad. De stemming zit er goed in. Het leerplan van de cursus is met nieuwsgierigheid en waardering ontvangen. Het leerplan bestrijkt bijna twee jaar en telt 35 cursusavonden en circa 15 excursies. Op 19 januari aanstaande krijgen alle IVN-afdelingen gelegenheid zichzelf aan de cursisten te presenteren en met hen te overleggen over ideeën voor de studieopdrachten. Suggesties hiervoor uit onze afdeling zijn van harte welkom! Mail uw suggesties naar het mailadres van IVN Assen:
[email protected]. Wil Al
DIALEZING SLINGEBORG Afgelopen oktober kwam een verzoek binnen van verzorgingstehuis de Slingeborg of het IVN Assen bij hun een diapresentatie wilde verzorgen. Op zaterdag 13 november jl. togen Johannes Mateboer en Mieke Jansen naar het tehuis. Johannes heeft dia's laten zien over de herfst en had diverse materialen bij zich zoals bladeren en opgezette vogels. Er waren een 7tal bewoners in de huiskamer aanwezig en zij hebben ervan genoten. Wij werden heel hartelijk ontvangen door de begeleidsters en kregen na afloop elk een leuke attentie. Dit is heel dankbaar werk om te doen. Mieke Jansen
6
HET ARCHIEF 20 Ik pak de draad van het archief weer op in 1976. Of eigenlijk 1975, want het jaarverslag dat opgesteld en voorgelezen is op de jaarvergadering van 8 april 1976 gaat natuurlijk over 1975. Wat speelt er in 1975 in het IVN Assen? Financieel gaat het voor de wind en dat zal ook in de jaren daarna ook zo zijn. Een banktegoed van 1738,06 gulden wordt wel erg riant gevonden, en een bestuurslid merkt op dat de rente dan wel opgegeven moet gaan worden. Er zijn verschillende leden die activiteiten hebben uitgevoerd. De heer Kroeze wordt genoemd als iemand die zijn sporen in het gidsen ruimschoots heeft verdiend, maar helaas nu afscheid neemt. Bij de Rijwielvierdaagse is het IVN actief geweest, vooral met het verkopen van allerlei informatief materiaal. Voor de jeugd was er een natuurpuzzel die in samenwerking met C.J.N., N.J.N. en K.N.N.V. werd georganiseerd. Hoewel dat veel werk en nawerk gaf, waren de reacties zo dat we zeiden: “Dat doen we nog eens weer”. De natuurwachters bleven hun werk nog doen, al kun je tussen de regels door lezen dat het wel terug liep. Maar desondanks wordt vermeld dat er weer vele educatieve waarschuwingen gegeven werden. Vooral het woordje educatieve is van belang, het tekent de omslag in denken, niet straffen, maar Winterlandschap opvoeden, bewust maken … 7
Er is optimisme: "Gezien ons stijgende ledenaantal wordt er naar ons geluisterd". Maar meteen ook zorgen: “Maar als je dan ziet wat er vooral dit jaar in onze omgeving aan asfalt is neergekwakt, dan vraag je je af waar het heen gaat". Deze verzuchting zal ongetwijfeld voortkomen uit het in die jaren explosief groeien van snelwegen; Europawegen en dergelijke. Als ondergetekende dan in december 2010 in de krant leest dat bij Utrecht de snelwegen verbreed gaan worden naar 7 rijbanen –hierdoor zal mogelijk Amelisweerd verder worden aangetast– dan is de wat pathetische slotzin van het verslag van de jaarvergadering van 1975 opeens weer tamelijk actueel: “Toch menen we voort te moeten gaan op de weg van de educatie. Met in ons achterhoofd de vurige bede dat we dit jaar nog zuiniger zijn op wat nog rest van ons mooie Drentse landschap”.
Ganzen in een winters landschap
Op naar 1976. De activiteiten nemen toe. Het aantal natuurgidsen, 'o.a. een graadmeter voor activiteit', kwam door de (natuurgidsen)cursus op 11. Bovendien waren er nog twee gidsen die de moeite namen en slaagden voor de cursus natuurbeschermingswet. Er zijn contactavonden met sprekers en diavertoningen in samenwerking met andere natuurorganisaties. Op 28 januari 1976 verzorgde onze oud-voorzitter de heer Vonk een dialezing over 'Drenthe voor ons'. Onnodig om te zeggen dat de volle zaal intens genoot. Kom daar nog eens om vandaag de dag, op je computer kun je alles vinden aan informatie en beelden over wat je maar wil. Maar intens genieten achter de computer, mij is dat nog nooit overkomen.
8
Toch beseft het bestuur dat het succes van de gemeenschappelijke avonden ook een gevaar met zich meebrengt. “Om aan het gemis in eigen kring te kunnen verkeren tegemoet te komen en om activiteiten te stimuleren heeft het bestuur gemeend meer werkgroepen op te moeten richten”. De nestkastencontroles in het Asserbos worden door de heren Huisman (en zoon), Van der Veen en Mulder uitgevoerd. Er worden natuurwandelingen in voor- en najaar gehouden, met overigens zeer wisselend succes. Het IVN is actief bij de Rijwielvierdaagse en houdt daar excursies en verkoopt informatief materiaal en dat levert de altijd weer nodige financiën op. Ook was er een grote expositie in de Trianthahal. In de notulen van de bestuursvergadering levert dat opeens uitvoerige passages over de inrichting van de toegewezen 24 vierkante meters op. Er wordt werk van gemaakt, een krediet van 800 gulden om 17 schotten van 2.10 bij 1 meter te maken. Die kunnen ook weer bij de Rijwielvierdaagse gebruikt worden. Daarvan kan binnen de kortste keren een mooie stand van gemaakt worden. Klassewerk van de heren Huisman, Huizinga, Mulder, Van der Veen en Mulder. En zo gaat het jaarverslag nog even door, individuele leden ondernemen activiteiten: de heer Schiffart organiseerde een natuurwandeling voor de kinderen van de lagere school in Smilde. De werkgroep Heemtuin probeert een gidsje samen te stellen over wat daar allemaal te zien is en werkt aan onderhoud van de vervallen tuin. De werkgroep weidevogels doet aan nazorg. Wat dat precies inhoudt, weet ik niet, wel staat ergens te lezen dat het plaatsen van te opvallende nestmarkeringen er toe leidt dat de jeugd de nesten eenvoudig kan vinden en eieren uit kan halen. Tsja, zo worden goede bedoelingen misbruikt. Het beeld is duidelijk. Dankzij een aantal zeer actieve mensen gebeurt er opeens heel veel. Niet alles gaat goed, maar daar laat men zich niet door uit het veld slaan. “Gezien de activiteiten die door ons bestuur en leden zijn ontwikkeld, kan worden teruggezien op een zeer geslaagd verenigingsjaar. Of onze educatieve activiteiten ertoe bijdragen ons mooie Drenthe voor verdere aantasting te behoeden zal alleen de tijd ons leren. Het is in ieder geval onze vrome wens". Aldus opgemaakt en goedgekeurd en in orde bevonden op de jaarvergadering van 1 maart 1977 te Assen. Zet deze trend zich voort? Lees daarover in de volgende aflevering van Het Archief. Einbert van Rees
9
Wie komt ons bestuur versterken? Het bestuur van de Vereniging voor Natuur en Milieueducatie, afdeling Assen zoekt met spoed een enthousiast
bestuurslid/secretaris Wij zoeken een secretaris met: Een
flinke dosis humor en geduld, die samen met de andere bestuursleden onze plannen voor de toekomst verder mee wil helpen uitwerken en uitvoeren en ondersteunen. Affiniteit
met secretariaatswerk.
De
bereidheid om zich enkele jaren (bestuurslidmaatschap is 3 jaar) voor het IVN afdeling Assen in te zetten. Interesse
in natuur en natuureducatie.
De mogelijkheid zich gemiddeld een paar uur per week voor het IVN in te zetten.
Voor meer (vrijblijvende) informatie kunt u contact opnemen met Hélène Stapert. Tel: 0592-37 44 45 (alleen ’s avonds na 18.00 uur en in het weekend). Mocht u zelf niet in de gelegenheid zijn, misschien kent u dan iemand in uw omgeving, die interesse heeft en aan het profiel voldoet?
10
CONTRIBUTIE 2010 Hulp gevraagd bij invoering ClieOp systeem t.b.v. automatische incasso De bedoeling was dit jaar de machtigingen die eerder zijn getekend te gaan gebruiken. Helaas heeft slechts de helft van alle leden en donateurs een machtiging voor automatische incasso afgegeven. Ik verzoek nogmaals de leden/donateurs die nog geen machtiging hebben afgegeven de machtiging die u op een los vel bij deze Brummels vindt, in te vullen en naar ondergetekende op te sturen. Het scheelt de penningmeester van het IVN erg veel werk. Wat betreft de contributie van 2010 vraag ik aan ieder, ook diegene die al een machtiging hebben afgegeven, zelf zorg te dragen voor het betalen van de contributie van dit lopende jaar. De hoogte van de contributie is voor 2010 ongewijzigd gebleven, namelijk 14 euro voor leden en 8 euro voor donateurs. U kunt dit over maken naar de nieuwe rekening bij de Triodos bank, bankrekeningnummer 39 04 68 797 ten name van IVN Assen. Om de automatische incasso in werking te zetten, is een omzetting nodig van de lijst van leden/donateurs die ons gemachtigd hebben. Dit kan met het ClieOp systeem. Helaas weet ik niet zo veel van automatisering, dus ook niet van dit programma. Daarom zoek ik iemand die mij wil helpen dit zogenaamde ClieOp systeem voor de automatische incasso, zo in te richten dat dit voor de penningmeester bruikbaar is. Zolang dit systeem niet geactiveerd is, moeten de leden/donateurs van het lopende jaar de contributie zelf overmaken. De invoering van het nieuwe systeem is eenmalig, ik denk dat het niet veel tijd zal vergen. Als u denkt mij hierbij behulpzaam te kunnen zijn, of u kent iemand die bekend is met dit systeem en behulpzaam wil zijn, bel mij dan voor een afspraak via telefoonnummer 0592-407673, of mail naar
[email protected]. Uw hulp is zeer welkom en de koffie staat klaar! Hopelijk is een van de leden/donateurs bekend met dit systeem en in de gelegenheid mij met de invoering hiervan te helpen. Jelle Mayer 11
EGELHUIS Op wat minder beschutte plaatsen zijn ‘egelhuizen’ een uitkomst voor egels die een winterslaapplaats zoeken. Een waterdicht kastje van ongeveer 30 x 30 x 30 cm is prima. Gebruik hout of watervast multiplex van minstens 12 cm dik. Het is praktisch om de achterkant van de zijwanden iets lager te maken dan de voorkant. Het dak, dat over de zijwanden heen moet steken, loopt dan iets schuin voor de afwatering. Het toegangstunneltje moet zeker 50 cm lang zijn, want anders kruipen er katten door naar binnen. Een ventilatiepijpje zorgt voor voldoende frisse lucht. De buitenopening van dit pijpje, dat horizontaal of verticaal mag lopen, wordt naar beneden gebogen zodat het niet kan inregenen. Bevestig een stukje kippengaas over de binnenopening van het pijpje. De egel kan er dan geen bladeren induwen waardoor het verstopt raakt. Gebruik geen verf, beits of carbolineum want egels hebben een hekel aan de geur ervan. Zet het huis op een droge, stille plaats en dek het af met flink wat bladeren, eventueel vermengd met turfmolm en takken. De egel richt zijn kist zelf in met droog materiaal dat u eventueel voor hem in de buurt kunt klaarleggen. Binnenmaten egelhuis: Hoogte voor Hoogte achter Breedte Diepte Diameter pijp Tunnel Lengte tunnel
30 cm 28 cm 36 cm 30 cm 4,5 cm 17 x 17 cm >50 cm
Veel genoegen! Wil Al
12
Is de tekening niet goed te lezen? Download deze dan van de website van IVN Assen. Een kant-en-klaar huisje staat afgebeeld in de Brummels van april 2010. Zie voor de tekening en Brummels april 2010 op onze website www.IVN-Assen.nl. Beide kunt u hier vinden.
13
EVALUATIE- EN PLANNINGSAVOND Het is al jaren en goed gebruik om aan het einde van het jaar een evaluatie en planningsbijeenkomst te houden waarin we terugkijken op het dan afgelopen jaar en voortuit kijken naar het volgende jaar. Dit jaar is het mij niet gelukt om in oktober of november zo’n bijeenkomst te plannen, druk, druk geweest. Ik wil jullie, alle leden van IVN Assen, uitnodigen om op 25 januari naar de Kroezehof te komen om terug te blikken op 2010. En samen de planning voor excursies en andere activiteiten in 2011 te maken. De Kroezehof is om 19.30 open, we starten om 20.00 uur en sluiten om 22. 00 uur af. Ik zou het prettig vinden als je je voor deze avond via mijn mailadres aanmeldt:
[email protected] . Maar komt dat er niet van ook dan ben je van harte welkom. Om de gedachten voor de planning 2011 wat te bepalen, wil ik de volgende voorzet geven: Er is als je wekelijks in de huis-aan-huisbladen kijkt een enorm aanbod van natuurexcursies; alle grote natuurorganisaties zoals Drents Landschap, NBEL, Staatsbosbeheer zijn actief op de excursiemarkt. In veel gevallen worden die excursies begeleid door IVN'ers. Ik denk dat dat prima is. We hebben in onze omgeving prachtige natuur en het is goed om 'het publiek' daar kennis mee te laten maken en van te laten genieten. Maar op deze overvolle markt, waarbij de grote organisaties ook nog kunnen beschikken over (ruime) budgetten om hun activiteiten aan te kondigen, heeft een kleine IVN-afdeling het niet gemakkelijk. Natuurlijk zal het niet zo zijn dat al die excursies bezocht worden door tientallen mensen, ook bij de 'concurrenten' zal het de ene keer meevallen en de andere keer tegenvallen. Weersomstandigheden, allerlei andere activiteiten op dezelfde dag, of in hetzelfde weekend kunnen bijvoorbeeld invloed hebben op de deelname. Hoe het ook zij, afgezien van de excursies op de Berenkuil, waar met name in het hoogseizoen altijd grote groepen klaarstaan, en de traditionele krokuswandelingen op Overcingel (als ze goed gepland zijn en het weer goed is, gegarandeerd met veel publiek) is het bij de overige excursies altijd maar afwachten. Ik heb niet de illusie dat we er in zullen slagen om de bezoekersaantallen enorm omhoog te krijgen. Dat hoeft wat mij betreft ook niet, wandelen met een groep van rond de 10 deelnemers vind ik persoonlijk veel leuker dan een groep van 20 of 30. Je raakt gemakkelijker in gesprek, je kunt je verhaal beter doen.
14
Maar ik denk wel dat we moeten nadenken over wat we als IVN kunnen toevoegen aan het overweldigende aanbod aan natuurexcursies. Vorig jaar hebben we dat geprobeerd door een thema: tuinen van Assen te kiezen. Een deel van de excursies in 2010 is vanuit dat thema ook gepland. Ik stel voor om in 2011 weer een thema te kiezen: bijvoorbeeld 10 natuurpareltjes in en rond Assen of zoiets. Tenslotte nog dit: naast de excursies hebben we in de afgelopen jaren een aantal succesvolle korte cursussen georganiseerd. De deelname daaraan was altijd goed en de reacties positief. Het lijkt mij goed om ook in 2011 weer een of twee cursussen te organiseren. Ideeën daarvoor zijn welkom alsook hulp bij de organisatie. Aanmelden kan via
[email protected]. Ik hoop dat er veel IVN'ers aanwezig zullen zijn in de Kroezehof op 25 januari 2011. Groet Einbert van Rees Coördinator gidsen
Wandelgroep senioren bij de Blauwe Meren
15
ZWERVEN MET DE 'SENIOREN' Op dinsdag 16 november jl. ging de seniorengroep weer op pad voor de maandelijkse wandeling. Met 2 auto’s gingen we naar de Blauwe Meren bij Hoogersmilde. In deze plassen, achter de kalkzandsteenfabriek, is in het verleden al veel zand opgezogen ten behoeve van de kalkzandsteenfabricage. In de grootste plas gebeurt dat nog steeds. Daarom is, mede vanwege de gevaarlijke diepte, deze plas niet toegankelijk. Wél toegankelijk is het natuurgebied Leggelderveld, zuidelijk van de Blauwe Meren. Hier had Wytse Wijbenga al enig voorwerk gedaan. Het is een erg nat terrein; de paden waren ternauwernood begaanbaar. Het is ook geen spectaculair gebied, maar dat is in deze tijd van het jaar niet te verwachten. Wel trokken er heel veel ganzen over. De meesten van ons waren nog nooit bij de Blauwe Meren geweest, of het was in een grijs verleden. Het was een echt ontspannen wandeling en de moeite waard. Bedankt Wytse!
Het ligt in de bedoeling om met deze wandelingen door te gaan. Hebt u ook belangstelling voor onze wandelingen, bel dan met ondergetekende, telefoonnummer 0592 344675. Johannes Mateboer
16
Hier komen herfst en winter samen.
Sneeuw kan 's winters voor veel overlast zorgen, maar in de natuur levert dit fenomeen gegarandeerd mooi plaatjes op!
NEDERLAND WATERLAND Onlangs is de Bosatlas “NEDERLAND WATERLAND” uitgekomen. Dit is een prachtig uitgevoerd werk geworden. Alle denkbare aspecten van het water in Nederland komen in dit atlas aan bod.
17
Zowel de eeuwige strijd tegen het water, met dijken, pompen, sluizen en Deltawerken, als de zegeningen ervan voor handel, transport, visserij en recreatie, worden met honderden kaarten, grafieken en prachtige luchtfoto’s in beeld gebracht. Alle actuele informatie op het gebied van water die nu voorhanden is, is in dit atlas samengebracht. Daarom zal binnenkort dit atlas als studiestof op de middelbare scholen gebruikt gaan worden. Wist u dat: • Bijna een vijfde deel van Nederland bestaat uit water? • Een derde deel van Nederland ligt onder de zeespiegel en bijna 60 procent van het landoppervlak is gevoelig voor overstromingen vanuit zee, grote meren of rivieren. • In dit verband wordt ook heel wat informatie over rivieren en beken gegeven. (Waaronder de Drentsche Aa.) Als u nog een boekenbon over heeft, zou ik zeggen: schaf dit boek aan!
De Bosatlas van Nederland Waterland Noordhoff Uitgevers € 24,95 ISBN 9789001902032 Johannes Mateboer
18
WERKGROEPEN / COÖRDINATOREN
BESTEMMINGSPLAN BUITENGEBIED ASSEN
Gerrit Tangerman, De Vallei 54 9405 KK Assen 0592 353 658
LANDSCHAPSBEHEER
Luit Mulder, Obrechtlaan 212 9402 TP Assen 0592 341 331
NATUURGIDSEN
Einbert van Rees, Ruysdaelstraat 19 9403 CE Assen 0592 312 882 E-mail:
[email protected]
NESTKASTEN
Familie Huisman, Vondellaan 134 9402 NX Assen 0592 388 787
MATERIALENVERKOOP
Jar Suchy, Schoolstraat 49 9421 SL Bovensmilde 0592 412 054
WEBMASTER
Marien van Westen, Podzolhamel 26 9403 XC Assen 0592 374 445
[email protected]
DE KROEZEHOF
Weth. Bergerweg 26, 9406 XP Assen 0592 357 459
WWW.IVNASSEN.NL
19
