2014 Buurtbemiddeling Assen Jaarverslag
Gemeente Assen februari 2015 0
Inhoudsopgave Hoofdstuk 1: Inleiding
Blz. 3
Hoofdstuk 2: Werkwijze en Ontwikkeling
Blz. 6
Hoofdstuk 3: Organisatie
Blz. Blz. Blz. Blz. Blz. Blz.
9 11 11 11 12 12
Blz. Blz. Blz. Blz. Blz. Blz. Blz. Blz.
14 15 16 17 18 19 20 21
Projectgroep buurtbemiddeling Voorlichting Naamsbekendheid buurtbemiddeling Landelijk Netwerk Linked In
Hoofdstuk 4: Resultaten Aantal meldingen per wijk Aard van de klachten Meldingen via verwijzers Verdeling meldingen in huur / koop Type Woning Leeftijd melders Samenstelling huishoudens Bemiddelingsproces
1
Hoofdstuk 5: Samenvatting
Gea Smith, Coördinator buurtbemiddeling Assen Harry Mulder, wijkagent politie Assen Presentatie bijeenkomst netwerkpartners en buurtbemiddeling 07-11-2014
Hoofdstuk 6: Bijlagen Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage
1: 2: 3: 4: 5:
Interview Dagblad van het Noorden d.d. 04-02-2014 Kerkblad Protestantse gemeente Assen november 2014 Televisie-item RTV Drenthe d.d. 26-02-2014 Interview Dagblad van het Noorden d.d. 14-05-2014 Beoordeling hercertificering Buurtbemiddeling Assen
Blz. 24 Blz. 25 Blz. 27
Blz. Blz. Blz. Blz. Blz.
30 31 33 34 37
2
HOOFDSTUK 1: INLEIDING
3
Voor u ligt alweer het zevende jaarverslag van buurtbemiddeling Gemeente Assen. Buurtbemiddeling is speciaal bedoeld voor een vroegtijdige aanpak van problemen. Onafhankelijke buurtbemiddelaars helpen buren of buurtgenoten die met elkaar in conflict zijn of ruzie hebben om het onderlinge contact te herstellen en afspraken te maken die voor beide partijen aanvaardbaar zijn. In Assen heeft deze aanpak al sinds eind 2007 veel succes. In steeds meer gemeenten in het land komen Buurtbemiddelingsprojecten. Het aantal groeit gestaag. Het aantal buurtbemiddelingsorganisaties per 31 december 2014: 178 projecten in 208 gemeenten Ten opzichte van 2013 betekent dit een groei van 13 projecten en 23 gemeenten In 2014 kreeg een aantal projecten in 19 nieuwe gemeenten een CCV-erkenning buurtbemiddeling. In totaal bieden nu 75 gemeenten, waaronder Assen, deze gecertificeerde dienst aan. DAS rechtsbijstand wil graag de samenwerking aangaan met buurtbemiddeling! Per 1 maart zullen ze mensen met een burenconflict adviseren om met buurtbemiddeling in gesprek te gaan. Als partij 1 zich daarin kan vinden, wordt partij 2 benaderd voor medewerking. Als beide buren met buurtbemiddeling in gesprek willen, stuurt DAS hun contactgegevens door naar de coördinator. Dit gebeurt alleen met de projecten die hun medewerking hebben toegezegd (95%). In andere gevallen adviseert DAS nog steeds buurtbemiddeling,maar zal partij 1 zelf moeten bellen om buurtbemiddeling aan te vragen. Ook in Assen bloeit Buurtbemiddeling. Harde muziek, slaan met deuren en bonken op de trap, blaffende honden, overhangende takken, auto’s op de stoep. Veel mensen hebben wel eens last van hun buren. Dit hoeft gelukkig lang niet altijd tot langdurige problemen te leiden. Soms lopen de irritaties echter zo hoog op, dat er een ogenschijnlijk onoplosbaar conflict ontstaat en de situatie steeds onprettiger wordt. Het risico op escalatie en strafbaar gedrag groeit, maar vaak gaat het niet zo ver dat justitie of politie moet worden ingeschakeld. Dan kan Buurtbemiddeling uitkomst bieden.
4
Er kwamen het afgelopen jaar 86 aanmeldingen binnen. Daarnaast ook vanuit het klantencontactcentrum van de gemeente Assen een twintigtal telefoontjes/e-mail met het verzoek om advies en informatie voor problemen waar Buurtbemiddeling niet voor geschikt was, maar die wel aandacht vroegen. Dit mede naar aanleiding van de bekendheid die buurtbemiddeling heeft in de gemeente Assen. Die meldingen zijn doorverwezen naar de daarvoor geëigende professionals of heeft de coördinator zelf opgepakt. De 86 aanmeldingen dit jaar leidden tot 19 bemiddelingsgesprekken met beide buren aan tafel. In 15 situaties werd een verbetering bereikt via een intakegesprek of een coachgesprek met één van de buren. Er zijn ook vier groepsbemiddelingen geweest. Verdere details over de aanmeldingen en de resultaten in 2014 kunt u lezen in hoofdstuk 4 van dit jaarverslag
5
HOOFDSTUK 2: WERKWIJZE EN ONTWIKKELING
6
WERKWIJZE EN ONTWIKKELING Buurtbemiddeling werkt met goed getrainde vrijwilligers: de buurtbemiddelaars. Zij luisteren naar het verhaal van beide partijen en proberen hen samen aan tafel te krijgen. Vervolgens leiden zij het bemiddelingsgesprek. De buurtbemiddelaars geven geen oordeel en kiezen geen partij. Bovendien geven zij geen adviezen en leggen geen oplossingen op. Alles wat besproken wordt houden zij vertrouwelijk. De bemiddelaars helpen de buren de angel uit het conflict te halen en zelf een oplossing te vinden die voor beiden aanvaardbaar is. Het bemiddelingsproces start met een telefonisch intakegesprek van de coördinator met de persoon die een oplossing wil voor zijn probleem met de buren. Het contact met deze eerste partij komt in de meeste gevallen tot stand na via verwijzing van een instantie als woningbouwcorporatie, politie, gemeente of maatschappelijke dienstverlening. Soms is de aangeklaagde buur, de tweede partij, ook verwezen, maar noodzakelijk is dat allerminst. Ook nemen mensen op eigen initiatief contact op met Buurtbemiddeling. De volgende stap is een bezoek van een team, bestaande uit twee bemiddelaars, aan de eerste partij. Wanneer deze partij bemiddeling wenst, benaderen de bemiddelaars de tweede partij. Als ook de tweede partij bemiddeling wenst, volgt een bemiddelingsgesprek met beide partijen aan tafel. Dit gesprek vindt plaats op neutraal terrein, meestal in een wijkcentrum, en wordt geleid door de betreffende bemiddelaars. Bijna altijd blijkt één bemiddelingsgesprek van 1,5 uur voldoende om tot een oplossing te komen. Na ongeveer 6 weken nemen de bemiddelaars contact op met partijen om te horen of ze nog steeds tevreden zijn. Na een geslaagde bemiddeling blijkt het contact tussen de buren dan meestal weer normaal te verlopen en is de rust weergekeerd. De interventie van Buurtbemiddeling kan bij elke stap in het proces eindigen. Zo komt het voor dat de eerste partij, na het telefonische intakegesprek met de coördinator, toch nog eerst zelf met de buren gaat praten, of dat hij/zij wil afwachten hoe de situatie zich ontwikkelt. Ook komt het voor dat de tweede partij weigert of besluit om zelf met zijn of haar buren te gaan praten. Verder kan blijken
7
dat de situatie zich niet leent voor Buurtbemiddeling, of dat een van beide partijen niet bereid is om mee te werken aan bemiddeling. Tenslotte kan het proces eindigen doordat een van de buren besluit te verhuizen. Het blijkt ook nodig om aandacht te besteden aan psychische problematiek. Mensen met deze achtergrond worden steeds meer in de wijk geplaatst en krijgen daar de zorg (extramuralisering) die zij voorheen in een instelling kregen. Ook wordt er gekort op dagbesteding, waardoor mensen meer thuis zitten. Meestal gaat dat goed, maar er zijn mensen die overlast in de buurt veroorzaken. Als niet tijdig wordt ingegrepen kan dit uitmonden in extreme woonoverlast. Buurtbemiddeling kan hier in een vroegtijdig stadium een rol spelen. Maar het valt buiten het officiële werkkader dat ooit is opgesteld (oa. geen psych. problematiek, geen verslaving, geen geweld et cetera: de grijs-gebied zaken). In die tijd was er nog geen extramuralisering in de zorg gaande. Bij veel projecten speelt de vraag: Kan buurtbemiddeling deze mensen, maar bovenal de mensen die er om heen wonen en overlast ervaren, uitsluiten van het gebruik maken van buurtbemiddeling? De toename van complexe zaken waarin psychische problematiek een rol speelt, heeft invloed op de rol van de coördinator. Hoe herken je deze mensen, en hoe sta je ze te woord, en hoe gaan de vrijwilligers een gesprek aan? Er is bijvoorbeeld sprake van borderliners, mensen met autisme, verslaving, ADHD, licht verstandelijke handicap (LVG). Iemand noemt als voorbeeld dat borderliners buurtbemiddeling kunnen gaan misbruiken als een soort ‘het spijt me’- fenomeen. Partij B zit daar niet op te wachten. Of er zijn melders met een LVG die ieder half jaar terugkomen. Ook dat kost tijd en aandacht. Een probleem is dat in de intake niet altijd blijkt wat er speelt. Zeker als de psychisch kwetsbare een zelfmelder is en dus niet is doorverwezen door corporatie of politie. Meestal komen de bemiddelaars er in hun eerste gesprek pas achter. Het wordt voor bemiddelaars steeds moeilijker om een zaak op te lossen. Voor hen moet het wel leuk blijven. Als in de telefonische intake al blijkt dat er een probleem speelt, willen veel coördinatoren toch wat ondernemen. Dit soort bemiddelingen kost veel tijd, er wordt veel gependeld en gecoacht. Ook gaat er tijd zitten in de warme doorverwijzing (die echt “warm” is, dus je neemt uitgebreid de tijd om de zaak over te dragen aan de geschikte hulpverlening). Het kost dus meer uren om de zaken in het grijze gebied aan te pakken en dat kan ten koste gaan van de ‘gewone’ aanmeldingen. Het GGZ en Accare heeft over de diverse psychische ziektebeelden een presentatie gehouden.
8
HOOFDSTUK 3: ORGANISATIE
9
ORGANISATIE De buurtbemiddelaars zijn vrijwilligers die werken onder verantwoordelijkheid van een betaalde coördinator. Voordat zij aan het werk gaan krijgen de bemiddelaars een basistraining in actief luisteren en conflictbemiddeling. Buurtbemiddelaars werken in tweetallen van wisselende samenstelling. Beginnende vrijwilligers gaan de eerste paar keer met een ervaren bemiddelaar op pad. Aan teambuilding en deskundigheidsbevordering wordt gewerkt via bijeenkomsten (7x in 2014), waarbij, naast uitwisseling, intervisie en verdieping plaatsvindt. Ook geven de vrijwilligers zelf presentaties en voorlichting aan elkaar. Op 7 november heeft er een goedbezochte verwijzersbijeenkomst plaatsgevonden, georganiseerd door de vrijwilligers van buurtbemiddeling Assen. Het doel hiervan is om de diverse professionals en gemeenteraadsleden in de gemeente, die vanuit hun werk te maken kunnen krijgen met irritaties en ruzies tussen buren, bij te praten over buurtbemiddeling. Begin 2014 bestond het buurtbemiddelingsteam uit 22 personen. Aan het einde van 2014 bestond het team uit 28 buurtbemiddelaars. In de loop van het jaar zijn drie vrijwilligers gestopt. Hiervan waren twee personen te druk met andere bezigheden en één vrijwilliger sloot zich aan bij buurtbemiddeling in haar eigen gemeente, de gemeente Borger-Odoorn waar buurtbemiddeling in 2014 is gestart. Negen personen hebben de training buurtbemiddeling gevolgd. Nog steeds melden mensen zich aan om buurtbemiddelaar te worden. Momenteel staan er zes personen op de wachtlijst om buurtbemiddelaar te worden. Mede door verspreiding van de folder ,die in het najaar van 2013 door de hele stad verspreid is, voorlichting en artikelen in de media melden mensen zich spontaan aan. Er vindt wel een selectieproces plaats, omdat niet iedereen zonder meer geschikt is. Een enkele keer leidt dit tot een afwijzing. Er is 20 uur per week een coördinator Buurtbemiddeling werkzaam. Zij begeleidt de bemiddelaars, voert telefonische intakegesprekken en zet de bemiddelingszaken uit bij de bemiddelaars. Het geven van voorlichting en presentaties hoort ook tot de taken. Daarnaast onderhoudt ze frequent contact met betrokken medewerkers van verwijzende instanties, zoals politie, woningbouwcorporaties, gemeente (ook vanuit het Klant Contact Centrum) en Stadstoezicht. Er is een registratiesysteem van het Centrum Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV), waar nu ook de vrijwilligers hun eigen aantekeningen bij casussen in kunnen zetten en bijwerken. Ieder heeft nu een
10
wachtwoord, dat scheelt nogal wat administratieve tijd, hoewel het inwerken in het systeem niet zo eenvoudig is. Hierover hebben de vrijwilligers een voorlichting gekregen. PROJECTGROEP BUURTBEMIDDELING De projectgroep Buurtbemiddeling (gemeente Assen, Actium, Noordermaat en politie) is in 2014 niet bij elkaar geweest, de zaken zijn per mail afgehandeld. VOORLICHTING Instanties als woningcorporaties, maatschappelijk werk, politie en gemeente (o.a. KCC, Meldpunt en Stadstoezicht) vervullen een belangrijke rol als verwijzer. In verband daarmee onderhoudt de coördinator frequente contacten met betrokken medewerkers. Afgelopen jaar zijn ook nieuwe contacten gelegd en is er voorlichting gegeven, middels een verwijzersbijeenkomst, over de mogelijkheden om naar Buurtbemiddeling te verwijzen. Ook is er voorlichting gegeven aan andere gemeenten, zoals Borger-Odoorn, Emmen en Noordenveld. Deze voorlichtingen waren gericht op hoe buurtbemiddelingsprojecten op te zetten of te starten. NAAMSBEKENDHEID BUURTBEMIDDELING Het geven van bekendheid aan de mogelijkheden van Buurtbemiddeling vraagt voortdurende aandacht. Diverse middelen worden hiervoor ingezet oa: - Tips voor gesprek met de buren - Het verspreiden van een persbericht - Berichten van de Brink - Diverse artikelen in (wijk)kranten
11
- In februari 2014 heeft RTV Drenthe aandacht besteed aan buurtbemiddeling Assen. In een reportage was te zien hoe buurtbemiddeling in zijn werk gaat. Het rollenspel is bedacht en uitgevoerd door de buurtbemiddelaars zelf ( zie ook hoofdstuk 6) - Inmiddels is er een landelijke website opgestart , www.problemenmetjeburen.nl, . Wanneer men hier een postcode intikt wordt er automatisch doorgelinkt naar buurtbemiddeling in de eigen gemeente. Daarnaast staat er ook veel informatie op betreffende de problematieken die voor kunnen komen bij buurtbemiddeling en hoe daar eventueel zelf mee om te gaan. LANDELIJK NETWERK Het Centrum Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) heeft de rol van landelijk aanspreekpunt voor Buurtbemiddeling. Hieronder vallen activiteiten als het verspreiden van de ‘best practice Buurtbemiddeling’, kwaliteitsborging, monitoring en het doorontwikkelen van het instrument. Op dit moment zijn er van de 443 gemeenten 208 gemeenten die aan Buurtbemiddeling doen en het aantal neemt nog steeds toe. De coördinatoren van deze projecten organiseren zelf regiobijeenkomsten. In 2014 waren dit er 3, waaronder 1 in Assen onder leiding van de Asser coördinator. Buurtbemiddeling Assen valt onder de regio Noord (met o.a. Leeuwarden, Groningen, Assen, Hoogeveen, Heerenveen, Hoogezand-Sappemeer, Drachten en Midden-Drenthe). De coördinatoren ondersteunen en informeren elkaar over hun werkwijze, begeleiden nieuwe initiatieven en doen aan deskundigheidsbevordering. Het CCV organiseerde 3 landelijke bijeenkomsten voor vertegenwoordigers van de regiobijeenkomsten, waarvan Assen 1 bezocht. Linked In De coördinator van Assen heeft in 2012 op ´Linked In´ het initiatief genomen een groep ´coördinatoren buurtbemiddeling´ op te richten zodat we informatie kunnen uitwisselen en aan kennisoverdracht kunnen doen via internet. Inmiddels zijn 105 van de 152 coördinatoren in Nederland deelnemer. Er hebben inmiddels diverse discussies plaatsgevonden op Linked In. Daarnaast heeft de coördinator van Assen eind 2011 ook een groep buurtbemiddeling opgericht, waar bemiddelaars en andere geïnteresseerden zich kunnen aanmelden voor uitwisseling, informatie en discussie. Deze groep begon met 7 leden en heeft zich inmiddels uitgebreid naar 134 leden. In 2013 waren dit er nog 97.
12
HOOFDSTUK 4: RESULTATEN
13
AANTAL MELDINGEN PER WIJK
AANTAL MELDINGEN PER WIJK Het aantal aanmeldingen in 2014 was 86. Dit was iets meer dan het jaar 2013 met 80 meldingen. De aanmeldingen kwamen uit alle stadsdelen. Opvallen is het gedaalde aantal meldingen in de wijk ‘Lariks’. Uit deze wijk kwamen in 2013 de meeste meldingen (15. In het jaar 2014 waren het aantal meldingen 7. Een daling van 56%. In 2012 was het aantal aanmeldingen in deze wijk 6. Het lijkt erop dat in de ‘Lariks’ in 2013 sprake was van een uitschieter. In Kloosterveen zagen we een stijgen van 4 meldingen ten opzichte van 2013 (1 melding). Kloosterveen is een jonge groeiende wijk. Een stijging is daardoor ook niet zo vreemd. Sommige wijken in Assen zijn sociaal economisch minder sterk dan andere wijken. Ook de bereidheid om door te verwijzen en tot Buurtbemiddeling over te gaan kan in de ene wijk groter zijn in een andere wijk, net als mondigheid. Vanuit Dwingeloo (gemeente Westerveld) kwam één melding binnen bij de coördinator van Assen. Deze melding is warm doorverwezen naar een gemeenteambtenaar van deze gemeente.
Percentages
Aantal meldingen Assen- Oost 11
Centrum
11
Marsdijk
6%
7
Baggelhuizen
7
Pittelo
6
Kloosterveen
5 1
Pittelo
7% 8%
Baggelhuizen 8%
17%
8
Lariks
Dwingeloo
18%
15
Peelo
Kloosterveen
1%
16
Noorderpark
Dwingeloo
9% 13%
13%
Lariks Marsdijk Centrum Peelo Noorderpark Assen- Oost
14
AARD VAN DE KLACHTEN
AARD VAN DE KLACHTEN Problemen met betrekking tot geluidsoverlast van personen en tuin/ - grondgeschillen waren, net zoals in 2013, groot dit jaar, evenals pesten/schelden en bedreiging. Als je deze klachten bij elkaar op telt, staan ze met stip bovenaan. Het aantal klachten met betrekking tot een verstoorde relatie nam in 2014 iets toe.
Aard van de klachten Geluidsoverlast personen Verstoorde relatie Tuin/grondgeschil Geluidsoverlast apparatuur Bedreiging/intimidatie/lastig vallen Pesten / treiteren Overlast dieren Stankoverlast Parkeerproblemen Vernielingen Overlast kinderen Schelden / verbaal geweld Rommel / troep Overige Discriminatie Roddelen
Roddelen
Percentages
Discriminatie
30
Overige
20
1% 2%2% 2%
17 15 14 13
Rommel / troep
4% 4% 4% 4% 4%
18% 12%
9 7 7 7 7 6 4 3 3 2
5% 10%
8% 9%
9%
Schelden / verbaal geweld Overlast kinderen Vernielingen Parkeerproblemen
Stankoverlast Overlast dieren Pesten / treiteren Bedreiging/intimidatie/lastig vallen Geluidsoverlast apparatuur Tuin/grondgeschil Verstoorde relatie
Geluidsoverlast personen
15
MELDINGEN VIA VERWIJZERS
MELDINGEN VIA VERWIJZERS Er zijn in totaal 86 meldingen binnengekomen, dat zijn er zes meer dan in 2013. Er zijn 37 meldingen van verwijzers en 49 van mensen zelf (eigen initiatief en gemeente). Het aantal mensen dat zelf contact zocht met buurtbemiddeling was in 2013 nog 34. In 2014 is dat aantal dus met 32% gestegen.
Percentage
Meldingen via verwijzers Op eigen initiatief Politie Woningcorporatie Gemeente Welzijnsorganisaties Maatschappelijke dienstverlening
1%
40 25 10 9 1 1
1% Maatschappelijke dienstverlening
10% 47%
12%
Welzijnsorganisaties Gemeente
29%
Woningcorporatie Politie Op eigen initiatief
16
VERDELING MELDINGEN IN HUUR / KOOP
VERDELING MELDINGEN IN HUUR / KOOP Ten opzichte van 2013 merken we een sterkere stijging in de aanmeldingen van mensen die een huurwoning (38 in 2013) bezitten dan van mensen die een koopwoning (37 in 2013) bezitten.
Percentages Verdeling conflict meldingen in huur / koop Huur Koop Onbekend
51 43 5
8% Onbekend
50% 42%
Koop Huur
17
TYPE WONING
TYPE WONING
Het blijkt dat de meeste conflictmeldingen voorkomen bij eengezinswoningen. Ten opzichte van 2013 is dit zelfs gestegen. Dit geldt overigens ook voor de flats / stapelbouw. Dit komt mede doordat er in 2014 meer ‘meerpartijenzaken’ zijn geweest, waarbij alle buren (zijnde partij A) bijvoorbeeld allemaal een koopwoning hadden. Daarnaast zou de verwachting eerder zijn dat het wonen in een flat/appartement meer aanleiding tot conflicten zou geven. In flats is echter gauwer sprake van corrigerend gedrag naar buren toe, bijvoorbeeld bij geluidsoverlast trekt men sneller aan de bel bij de buren.
Percentages 1%
Type woning
25% Eengezinswoning
71
Flats / stapelbouw Onbekend
Onbekend
24 1
Flats / stapelbouw 74%
Eengezinswoning
18
LEEFTIJD MELDERS
LEEFTIJD MELDERS De conflictmelders bij Buurtbemiddeling komen in alle leeftijdsgroepen voor. Er is een redelijke spreiding, met als grootste groep, net zoals de voorgaande jaren, de mensen tussen de 20 en 40 jaar. Dat is opvallend aangezien de voorgaande jaren de leeftijdsgroep tussen de 40 en 60 jaar altijd koploper was
Percentages Leeftijd melders
2%
Ouder dan 20/jonger dan 40
34
Ouder dan 40/jonger dan 60
23%
30
Ouder dan 60
Onbekend
40%
20 2
Onbekend Ouder dan 60
35%
Ouder dan 40/jonger dan 60 Ouder dan 20/jonger dan 40
19
SAMENSTELLING HUISHOUDERS
SAMENSTELLING HUISHOUDENS De mensen met kinderen, paren zonder kinderen en éénpersoonshuishoudens melden zich nog steeds het meest bij Buurtbemiddeling. Er is daartussen niet veel verschil. Het aantal éénpersoonshuishoudens neemt toe in Nederland, door scheiding, langer zelfstandig wonen, extramuralisering van psychiatrische bewoners, etc. Het is daarom ook logisch dat deze groep in aantal toeneemt bij meldingen.
Percentages
Samenstelling huishoudens Samenwonend paar met kind(eren) Samenwonend paar zonder kind Eenpersoonshuishouden Eenouderhuishouden Onbekend Overige
29 21
1% 32%
27
1
Overige
9%
Onbekend 30%
8 5
5%
23%
Eenouderhuishouden Eenpersoonshuishouden Samenwonend paar zonder kind Samenwonend paar met kind(eren)
20
BEMIDDELINGSPROCES
BEMIDDELINGSPROCES
Opgelost door een bemiddeling via Buurtbemiddeling wil zeggen dat er daadwerkelijk een bemiddelingsgesprek met ondersteuning van 2 buurtbemiddelaars heeft plaatsgevonden. In 2013 was het oplossingspercentage 56%, nagenoeg gelijk aan 2014. Buurtbemiddeling heeft niet alleen een oplossende en ondersteunende taak maar ook een doorverwijs taak. Er is sprake van een goed netwerk. Doorverwezen wordt naar instanties als kernteams, buurtteams, politie, woningcorporatie, Oggz netwerk, mediation (bij zakelijk geschil) of gemeentelijke instantie. Het is een warme overdracht. Dit is in 10 gevallen gebeurd. Je zou kunnen zeggen dat het dan ook is opgelost, maar mag je het zo beschouwen? Mensen worden wel verder geholpen. De benchmark van het CCV gaat hier wel van uit. Partijen weigeren bemiddeling soms uit onwil (men wil niet met de ander om tafel), maar ook uit angst voor represailles. Dit wordt de verwijzer altijd gemeld. Er wordt ook altijd een folder achtergelaten, zodat mensen op een eerdere weigering terug kunnen komen.
21
Er kan geconcludeerd worden dat in 47 van de 86 meldingen Buurtbemiddeling een positieve oplossing heeft bereikt. Dat is 55 %. Onder positieve oplossing wordt verstaan:
Bemiddelingsproces met positief resultaat Opgelost na bemiddelingsgesprek Opgelost door warme doorverwijzing Opgelost na intakegesprek(ken) Pos: Informatie en advies gegeven Coaching toegepast Opgelost na coaching Tijdelijk opgelost Opgelost door verhuizing
13 10 9 7 4
2 1 1
Bemiddelingsproces (overige) Neg: Geen oplossing Neg: B weigert bemiddeling Tweede partij ziet af van bemiddeling (met onderbouwing) Neutraal: In behandeling Eerste partij ziet af van bemiddeling met onderbouwing Neutraal: In de wacht Overige Neg: Contactlegging onmogelijk Terugverwezen Neutraal: Ongeschikt voor bemiddeling Neg: A weigert bemiddeling
9 6 5 5 3 3 3 2 1 1 1
22
HOOFDSTUK 5: Samenvatting
23
OÖRDINATOR ASSEN
Assen, februari 2015 Na zeven jaar, buurtbemiddeling werd in Assen eind 2007 opgestart, is buurtbemiddeling nog altijd succesvol. Net als in de voorgaande jaren heeft de coördinator veel tijd gestoken in het ontwikkelen van Buurtbemiddeling en andersoortige training en begeleiding van (nieuwe) vrijwilligers. De evaluatiecriteria zijn ruimschoots gehaald. Ook zijn de organisatie, de PR, de werving, training en begeleiding volgens plan verlopen. Buurtbemiddeling bestaat voor een groot deel ook uit administratieve handelingen, zoals registratie, notulering, post, etc. naast de reguliere intakes, monitoring en bemiddelingsadministratie. In verband daarmee is adequate administratieve ondersteuning een “must”. De uren die de coördinator hiervoor heeft voor buurtbemiddeling zijn 20 uren per week. Dit lijkt veel, maar in de praktijk blijkt dat er meer uren nodig zijn. Gelukkig zijn er vrijwilligers, die naast het buurtbemiddelen, zich ook actief bezig houden met de administratie en
24
vervanging van de coördinator bij diens afwezigheid. Daarnaast wordt er door de noordelijke coördinatoren een beroep op elkaar gedaan, bij drukte en vervanging bijvoorbeeld. Buurtbemiddeling is een succes als buren leren om op de één of andere manier weer verder te kunnen met elkaar. Het draait niet alleen om de opgeloste burenruzies, maar ook om het verwerven van nieuwe inzichten, om buren die de confrontatie aandurven, om het ophelderen van misverstanden, om nieuwe kennis over andere cultuur of leefwijze, om te leren onderhandelen. Dit is tot nu toe goed gelukt. Vaak worden conflicten opgelost na een adviesgesprek met de coördinator of na het intakegesprek met de bemiddelaars. Een buurtbemiddelingsgesprek is dan niet eens meer noodzakelijk. Aandacht moet besteed worden aan de 2 e partij, wanneer deze niet mee wil werken, gaan we dan pendelen? We hebben een aantal mensen gecoacht in het omgaan met de problematiek, soms met warme doorverwijzing naar professionele hulpverlening. Ook hebben we aandacht besteed aan groepsbemiddeling, wat heeft geresulteerd in 4 groepsbemiddelingen in het afgelopen jaar. Halverwege 2015 wordt Buurtbemiddeling Assen onderdeel van nieuwe welzijnsorganisatie. In de loop van 2015 komt daar meer duidelijkheid over.
IJKAGENT POLITIE ASSEN
Gea Smith
Buurtbemiddeling en politie. Sinds het optreden van het project buurtbemiddeling van de gemeente Assen, met ingang van 1 januari 2008 actief, is gebleken dat dit een goed initiatief is. Veel bemiddelingszaken die de politie voorheen deed, worden nu door enthousiaste vrijwilligers opgepakt en afgehandeld met meestal een goed resultaat. Dat dit een verlichting betekent voor de politie moge duidelijk zijn. Het is ook nodig nu de politie zich hoofdzakelijk bezig houdt met haar kerntaken namelijk opsporing en handhaving. Wij als wijkagenten zijn hierdoor in staat om meer tijd te besteden aan complexe thuis situaties samen met onze ketenpartners. Hierbij kun je bijvoorbeeld denken aan huiselijk geweld zaken die sinds de invoering van het project huiselijk geweld een enorme vlucht heeft genomen.
25
De reacties die wij ook krijgen van de bewoners getuigen ook van het feit dat buurtbemiddeling een steeds vastere basis krijgt in de samenleving van Assen. Meer en meer weten burgers zelf de weg te vinden naar buurtbemiddeling. De verwijzingen vanuit de politie worden steeds minder. Uitspraken als: "Als wij eerder met elkaar in gesprek waren gegaan had het niet zo hoog op hoeven te lopen”, of “Het is prettig te praten met burgers die onafhankelijk zijn” en “vaak geeft bemiddeling door de politie een extra lading aan de zaak”, geven aan dat dit project buurtbemiddeling door de burgers als zeer positief worden ervaren. De kwaliteit van de vrijwilligers en het enthousiasme die zij uitstralen, missen ook niet hun uitwerking. Uiteraard zijn er ook zaken die niet opgelost kunnen worden. Hierbij gaat het dan vaak om betrokkenen die niet van plan zijn water bij de wijn te doen, die niet bereid zijn om concessies te doen. Hierbij gaat het meestal om diep gewortelde problemen waar meer achter zit dan een op zichzelf staand conflict. Echter steeds vaker zijn de vrijwilligers van buurtbemiddeling in staat ook deze problemen op te lossen. Als contactpersoon van de politie voor buurtbemiddeling zie ik dan ook hoe de ervaring, kennis en kunde van de individuele bemiddelaars groeit. De groep is hecht en nieuwe vrijwilligers worden op een goede wijze begeleidt door een groep mensen van het eerste uur die nog steeds met volle overgave hun activiteiten uitvoeren.
De samenleving verandert naar een participatiesamenleving. Buurtbemiddeling past daar volledig is. Problemen die in de samenleving ontstaan worden door burgers zelf opgelost. Met de goede resultaten die door buurtbemiddeling door de jaren zijn behaald, heeft zij zich een vaste plek verworven in Assen. Om die reden draagt de politie de buurtbemiddeling een warm hart toe. Namens de politie Assen, J.H. Mulder Wijkagent Marsdijk Contactpersoon politie en buurtbemiddeling
26
OMST NETWERKPARTNERS
Presentatie bijeenkomst netwerkpartners en buurtbemiddeling 7-11-2014 Inhoud: 1. De filosofie van buurtbemiddeling. 2. Wat maakt een buurtbemiddeling tot een goede? 3. Wat is er nodig van onze bemiddelaars? 4. Waar zijn onze buurtbemiddelaars in getraind? 5. Wat is de meer waarde van buurtbemiddeling?
27
1. De filosofie van buurtbemiddeling Het idee achter buurtbemiddeling in zijn geheel is om buurtbewoners, waarbij het woon- en leef plezier door conflict is verstoord, de tools en de kracht te geven om hun conflict op te lossen en om tegelijkertijd de communicatie tussen buurtbewoners duurzaam te verbeteren. Dit met het oog op het herstellen van het woonplezier voor de buurtbewoners. 2. Wat maakt een buurtbemiddeling tot een goede? Doorgaans wordt zowel door de buurtbewoners als de buurtbemiddelaars een buurtbemiddeling tot een Goede beschouwd wanneer het doel van onze filosofie bereikt wordt. Kort houdt dit in dat een buurtbemiddeling is geslaagd wanneer twee of meer partners vanuit hun conflict en boosheid aan het einde van het gesprek weer zelfstandig in gesprek kunnen gaan met elkaar en als goede buren elkaars wensen weer kunnen respecteren.
3. Wat is er nodig van onze buurtbemiddelaars? Om zoveel mogelijk te streven naar een goed buurtbemiddelingsgesprek gesprek is er wel input nodig van de buurtbemiddelaars. Wat moet je als bemiddelaar in huis hebben om succes te hebben? De volgende basis eigenschappen. Ten eerste, moet je als bemiddelaar oprecht geïnteresseerd zijn in de mensen en hun problemen. In een gesprek is meteen merkbaar wanneer je iemand tegenover je hebt die geen oprechte aandacht heeft voor je. Ten tweede, je bent in staat om neutraal te kijken naar de wensen, problemen en de identiteit van de mensen waar je op bezoek komt. Hiermee laat je de mensen in hun waarde ook al heeft ieder mens zijn vooroordelen of heb je soms meer sympathie voor een van de beide conflictpartijen. Door in je gedrag neutraal over te komen is het opbouwen van vertrouwen makkelijker te bereiken bij de beide partijen en is de kans op een goede bemiddeling weer een stap dichterbij!
28
4. Waar zijn onze buurtbemiddelaars in getraind? De buurtbemiddelaars worden getraind in het ontwikkelen van empowerment (versterken van eigen kracht) bij de buurtbewoners. Dit door middel van intervisie tijdens de gesprekken. Dit houd dus in dat de buurt bemiddelaars leren interventies te beheersen in verschillende gesprekken en met verschillende mensen. Dit kan uiteenlopen van op het juiste moment door vragen om beide partijen de ruimte te geven voor het doen van hun verhaal tot het opstellen en hanteren van gespreksregels. Ook worden buurt bemiddelaars getrained in het behouden van neutraliteit, het goed leren luisteren en in zijn totaliteit per geval het leveren van maatwerk met een hoge mate van professionaliteit. 5. Wat is de meerwaarde van buurt bemiddeling? Wat buurt bemiddeling een meerwaarde geeft boven juridische stappen, denk aan rechtzaken of politie ingrijpen in een buurt, is dat de regie op het conflict wordt terug gegeven aan de mensen zelf en dit vergroot het algemene verantwoordelijkheidsgevoel van de mensen. Verder is de escalatie een voordeel boven de eerder genoemde methoden om problemen op te lossen. Doordat er snel gesprekken plaatsvinden en er meer ruimte is voor eigen inbreng van de partijen is de kans op verslechtering van de woon relatie in de buurt minimaal en is het conflict vaak snel verholpen voordat er politie aan te pas hoeft te komen. Buurt bemiddeling werkt niet alleen snel maar biedt vaak ook veel duurzamere oplossingen. Doordat er onderling afspraken worden gemaakt door de bewoners, sluit een oplossing veel beter aan op de wensen van de mensen dan een mogelijke uitspraak van een rechter, woning corporatie of andere derde partij die een uitspraak mag doen.
HOOFDSTUK 6: Bijlagen: - Buurtbemiddeling in de media - Beoordeling hercertificering Buurtbemiddeling Assen
29
30
KERKBLAD PROTESTANTSE GEMEENTE ASSEN - NOVEMBER 2014
Vrede in de buurt Het is niet vanzelfsprekend dat mensen in vrede met hun buren wonen. Niemand is daar beter van op de hoogte dan de buurtbemiddelaars in Assen die als vrijwilliger werkzaam zijn voor buurtbemiddeling Assen. Onenigheid over een verkeerd geplaatste schutting, ruzie omdat de buren hun muziek zo hard hebben staan,verkeerd geparkeerde auto's, schreeuwende kinderen, hondengeblaf, er zijn heel veel redenen waarom er in een buurt conflicten kunnen ontstaan en ze kunnen zo maar uit de hand lopen. Niet meer met elkaar praten, elkaar dwarszitten, pesterijen, het komt allemaal voor. “Buurtbemiddeling zorgt ervoor dat buren die niet meer met elkaar kunnen of willen praten weer met elkaar in contact kunnen komen. We geven ze de mogelijkheid om in een veilige, vaak neutrale, omgeving met elkaar te praten om de problemen die zijn ontstaan op te lossen.” aan het woord is Gilles Toxopeus, een van de 26 buurtbemiddelaars in Assen. “Vaak begint een ruzie met de buren over iets kleins. Door allerlei oorzaken kan dit escaleren, tot mensen niet meer met elkaar willen praten of elkaar op allerlei manieren gaan dwarszitten. Buurtbemiddeling kan door de mensen die een probleem hebben zelf worden ingeschakeld maar er komen ook vaak vragen binnen via de wijkagent, woningbouwvereniging of het maatschappelijk werk.” Bemiddelen Als er een aanvraag voor bemiddeling is binnengekomen bij de coördinator, zoekt zij twee buurtbemiddelaars die deze zaak willen begeleiden. Deze gaan praten met degene die de aanvraag voor bemiddeling heeft ingediend. Daarna wordt gesproken met de andere partij. Dan wordt gekeken of beide partijen met elkaar willen praten. Op deze manier kunnen heel veel ruzies tussen buurtbewoners worden opgelost. “Het zijn niet de bemiddelaars die het probleem oplossen. Wat wij doen is bemiddelen, zorgen dat de mensen met elkaar gaan praten. De buurtgenoten moeten er zelf uitkomen, wij helpen ze daarbij door het stellen van vragen en ervoor te zorgen dat beide parijen aan het woord komen”, zegt Gilles.
31
Preventief "Het zou mooi zijn als buurtbemiddeling al wordt ingeschakeld als er nog weinig aan de hand is. Meestal zijn we de laatste instantie die wordt ingeschakeld, als het de wijkagent of de woningbouwvereniging niet lukt de zaak op te lossen. Het zou beter zijn als we eerder worden ingeschakeld, dan hebben de mensen zich nog niet ingegraven in hun standpunt en zijn ze eerder bereid om tot een oplossing te komen.” "In principe kan iedereen buurtbemiddelaar worden", vertelt Gilles. "als je dit wilt kun je contact opnemen met de coördinator, Gea Smith. Zij beoordeelt of iemand geschikt is. Vlak voor mijn pensionering heb ik een mediationopleiding gevolgd, later kwam de buurtbemiddeling op mijn pad. Buurtbemiddeling zorgt voor een interne opleiding en trainingen. Voor het helpen oplossen van conflicten bestaat geen standaardoplossing. Iedere buurtbemiddelaar heeft zijn of haar eigen manier van aanpak." Nazorg In een groot aantal van de gevallen lukt het de buurtbemiddelaars om te helpen de conflicten op te lossen. Ongeveer zes weken na de laatste afspraak neemt de buurtbemiddelaar contact op met de cliënten om te vragen hoe het gaat. Gelukkig lukt het hen vaak om weer vrede in de buurt te brengen. Yvonne Lussenburg
32
33
http://www.rtvdrenthe.nl/nieuws/st eeds-meer-buurtbemiddelaarsdrenthe
14 mei 2014, pagina 14/15
Burenruzies helpen oplossen, voordat ze escaleren en de politie moet ingrijpen. Dit is het idee van Buurtbemiddeling. Per 1 juni gaan ook in Borger-Odoorn buurtbemiddelaars aan de slag. Of ze een soort rijdende rechter is? Leontine Hulscher (49) lacht. Het lijkt er misschien op, zoals zij en haar collega-buurtbemiddelaars uitrukken voor burenruzies. ,,Maar er is een groot verschil. De rijdende rechter doet echt uitspraak. Wij hebben geen oordeel. We zorgen dat de mensen aan tafel het best mogelijke gesprek hebben. Zíj moeten zelf met een oplossing komen. Wij kunnen wel een balletje klaar leggen, maar ze moeten het er zelf inschieten.'' Hulscher is sinds twee jaar vrijwilliger bij Buurtbemiddeling in Assen. Per 1 juni maakt zij de overstap naar de gemeente Borger-Odoorn. Vanwege het groeiende aantal burenruzies starten de gemeente en welzijnsstichting Andes Buurtbemiddeling hier op, samen met de woningcorporaties en de politie. Het idee is de kemphanen tot bedaren te brengen voordat een conflict zo escaleert dat de wijkagent eraan te pas moet komen. Onderliggende oorzaak De meeste conflicten gaan over harde muziek, slaan met deuren en bonken op de trap, pestende kinderen, blaffende honden en overhangende takken. Zo'n tweederde van alle aangedragen ruzies wordt doorgaans opgelost. ,,In de huidige tijd zitten veel mensen werkloos thuis. Zij krijgen
34
daardoor alles mee van hun buren'', vertelt Hulscher. ,,Vaak durven ze elkaar niet rechtstreeks aan te spreken op hun irritaties. Als de boel dan ploft, is het belangrijkste wat wij doen ervoor zorgen dat er een gesprek ontstaat. Een gesprek dat de onderliggende oorzaak boven water krijgt. Want vaak is er een oorzaak, waarvan één partij soms geen weet heeft. Het kan zijn dat buren een paar keer niet hebben gegroet, dat zij hun auto voor het uitzicht van de ander parkeren of met de wielen over het pad van de ander rijden.'' Hulscher is opgeleid als mediator, al voordat ze zich aanmeldde bij Buurtbemiddeling. Dat geldt niet voor de meeste buurtbemiddelaars, die een tweedaagse training krijgen voor ze aan de slag gaan. ,,Luisteren is het allerbelangrijkste. En je niet laten verleiden tot een oordeel. We gaan altijd eerst naar de buren die het conflict hebben gemeld. Dan gaan we naar de ander, met de vraag of we die kant van het verhaal mogen horen. En daarna volgt een gesprek met beiden.'' Bijl De ruzie die Hulscher het meest is bijgebleven, is die waarbij ze door de melder - een vrouw die achteraf gezien psychische problemen had nadrukkelijk werd gewaarschuwd voor de boze buurman. De man zou een bijl hebben en de vrouw daarmee achterna hebben gezeten. ,,Dan heb je wel even zoiets van: ‘Oei, moeten we hier wel aan beginnen?' Al ben ik nooit alleen; we werken in teams van twee en op elke situatie worden de best passende personen gezet. We hebben aangebeld bij de ‘oververhitte buurman' en moesten ons beeld compleet bijstellen. De man gaf toe een opvliegend type te zijn, maar hij zou nooit een vlieg kwaad doen. Ik heb nog nooit meegemaakt dat mensen echt fysiek agressief werden. Wel emotioneel. Huilen mag, schreeuwen ook, maar we zeggen altijd: ‘Hou het wel netjes'.'' Uiteindelijk escaleerde het bewuste conflict tussen de vrouw en de ‘buurman met de bijl' alsnog en is de zaak overgedragen aan de politie. ,,Het is vervelend als iets niet tot een goed einde wordt gebracht. Aan de andere kant geeft het voldoening als mensen er wél uit komen. Daar doe je het voor. Het is zo belangrijk dat je je veilig kunt voelen in je eigen huis. Hoe druk we het in Borger-Odoorn zullen krijgen, weet ik niet. Buurtbemiddeling zal hier eerst bekend moeten worden. Maar er liggen sowieso zaken te wachten. De politie heeft er al een paar aangedragen.'' Amerika De methode van buurtbemiddeling, met de training en inzet van vrijwillige bemiddelaars, is overgewaaid uit Amerika. Bijna de helft van de Nederlandse gemeenten biedt de methode aan. In Drenthe zijn vrijwillige bemiddelaars actief in Assen, Hoogeveen, Midden-Drenthe en De Wolden en binnenkort dus in Borger-Odoorn. In 2012 werden er volgens Frannie Herder, woordvoerster van het Centrum voor
35
Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV), 125 burenruzies aangedragen in Assen, Hoogeveen en Midden-Drenthe. Daarvan bleken 102 geschikt voor buurtbemiddeling en zijn er 71 opgelost. Van 2013 is nog geen duidelijk overzicht. Meer informatie over de methode is te vinden op www.hetccv.nl. Baat De politie in Drenthe kan het niet met cijfers staven, maar volgens woordvoerder Kalina Pruntel hebben de agenten zeker baat bij Buurtbemiddeling. ,,Het helpt ons, in die zin dat we geen rol meer spelen bij een x aantal zaken. Als mensen de conflicten in hun eigen gemeenschap kunnen oplossen, hoeven wij er geen capaciteit aan te besteden. Soms is het ook beter als er geen politie aan te pas komt.'' Pruntel erkent dat het de buurtbemiddelaars niet altijd lukt de gemoederen te sussen. ,,Dan komen wij toch weer om de hoek kijken. Het is een extra tool, in de preventieve sfeer. Zo moet je het zien. Maar de precieze effecten zijn lastig meetbaar.''
36
TOELICHTING BEOORDELING HERCERTIFICERING
BUURTBEMIDDELING ASSEN TOELICHTING In deze bijlage geeft de adviescommissie een toelichting op haar beoordeling. De beoordeling is steeds als volgt opgebouwd: Oordeel per onderdeel: o Onderdeel 1: Algemene vragen o Onderdeel 2: Plus-certificaat Algemene opmerkingen en aanbevelingen Eindoordeel Voor wat betreft het eindoordeel kunnen de volgende categorieën worden onderscheiden: 1. Erkenning, geen bijstellingen nodig. 2. Erkenning, niettemin enkele bijstellingen gewenst. 3. Geen erkenning. Bij optie 1 komt u in aanmerking voor een hercertificering en wordt het Plus-certificaat afgegeven voor de duur van twee jaar.
37
Bij optie 2 komt u in aanmerking voor een hercertificering en wordt opnieuw een certificaat afgegeven voor de duur van twee jaar. Indien u alsnog voor een Plus-certificaat in aanmerking wilt komen, krijgt u 14 dagen de tijd om de gevraagde bijstellingen aan te leveren. Bij optie 3 dient de documentatie voor een hercertificering binnen 14 dagen in aangepaste vorm opnieuw te worden aangeleverd, op basis van de gevraagde bijstellingen.
38
39
40
ALGEMENE OPMERKINGEN EN AANBEVELINGEN De gedane aanbevelingen zijn ofwel onvoldoende, of in z’n geheel niet opgevolgd. Niettemin kan met een aantal tekstuele aanpassingen een Plus-certificaat alsnog behaald worden. EINDOORDEEL Erkenning, niettemin enkele bijstellingen gewenst. Voor een Plus-certificaat dient de documentatie binnen 14 dagen in aangepaste vorm opnieuw te worden aangeleverd, op basis van de gevraagde bijstellingen.
41
