Je eigen potje koken: VOEDING – Leerkrachtenbundel Opbouw cursus -
De cursus is opgebouwd in verschillende delen. Het eerste deel bestaat uit de werkblaadjes met de theorie met bijhorende (onderzoeks)opdrachten. Vervolgens gerechten met bijhorende actieve voedingsdriehoek. Dit is vooral om de leerstof over de actieve voedingsdriehoek na elke kookles nog eens vast te zetten.
-
Doorheen de cursus wordt gewerkt met duidelijke symbolen. Wanneer er een opdracht gemaakt moet worden, een evaluatie ingevuld moet worden, … kunnen de leerlingen dit onder andere steeds afleiden aan het symbool dat terug te vinden is in de kantlijn. Een overzicht van deze symbolen is terug te vinden op de eerste pagina’s.
Een (onderzoeks)opdracht.
Nieuwe leerstof Samenvatting
Een computeropdracht
Extra informatie, voor als je graag iets meer weet
Een groepswerk
X
De X verwijst naar het aantal
Een leesopdracht
personen.
Een werkstuk maken
Een presentatie houden
Evaluatie
Een spel spelen
Afstudeerproject 2010 – 2011 – KHL lerarenopleiding Je eigen potje koken: VOEDING – Dries Uytterhoeven
1
-
De stappenplannen van de gerechten staan in bijlage. Zodanig dat de leerlingen niet met heel hun bundel naar de keuken moeten gaan. Want een keuken is een werkplek.
-
De bundel rond voeding blijft best in de school liggen. Wanneer er eens een evaluatiemoment zou volgen, kunnen de leerlingen dat specifieke deel van de cursus mee naar huis nemen.
Afstudeerproject 2010 – 2011 – KHL lerarenopleiding Je eigen potje koken: VOEDING – Dries Uytterhoeven
2
Theoretische achtergrondkennis met (onderzoeks)opdrachten De theoretische cursus is opgebouwd aan de hand van het technisch proces. Afhankelijk van het niveau van de leerlingen en de richtingen die verder in de school aangeboden wordt, kunnen er bepaalde leerinhouden al dan niet gezien worden. Ook naar de interesses van de leerlingen kan gekeken worden. Voor de theorie kan je best 6 lesuren uittrekken. Dit moet niet op één week gezien worden. De leerlingen leren vooral door te doen. Het hoofdstuk hygiëne moeten ze voor de start van een praktijkles gezien hebben. Hieronder volgt een overzicht van alle (onderzoeks)opdrachten met een lijst van materiaal en de tijd die je hier gemiddeld aan spendeert. Onderzoeksopdrachten staan in het leerplan techniek onder hanteren. De leerinhoud staat onder begrijpen.
Opdracht probleemstelling
5 minuten -
Doel: Leerlingen bewust laten worden dat voeding een belangrijk iets is. We zijn dagelijks bezig met voeding.
-
Materiaal: geen speciaal materiaal voorzien
Brainstorm voeding
Opdracht
Voeding een hele dag door
Opdracht
Bacteriën
Individueel
10 minuten
Duiden
Individueel - klas
-
Doel: Het eigen handelen in vraag stellen. Zijn we gezond en hygiënisch bezig?
Hanteren
-
Materiaal: geen speciaal materiaal voorzien
Begrijpen
-
De theorie rond hygiëne die daarna volgt kan eventueel getoetst worden.
5 minuten
Individueel – Groep (2)
-
Doel: Vastzetten geziene leerstof
-
Materiaal: geen speciaal materiaal voorzien
Afstudeerproject 2010 – 2011 – KHL lerarenopleiding Je eigen potje koken: VOEDING – Dries Uytterhoeven
Begrijpen
3
Opdracht
5 minuten
Persoonlijke hygiëne
Opdracht
Opdracht Bacteriën op verdoken plaatsen
Opdracht
-
Doel: De link leggen tussen bacteriën en hygiëne van het eigen lichaam.
-
Materiaal: geen speciaal materiaal voorzien
5 minuten
Handen wassen
Doel: Het eigen handelen in vraag stellen. Handen op een hygiënische manier wassen.
-
Materiaal: computer met internetaansluiting, zeep, water
5 minuten
Doel: Over heel onze handen, dus ook onder onze nagels, moeten we bacteriën verwijderen.
-
Klasgesprek
-
Materiaal: eventueel nagelknipper
Voeding -
Hanteren Begrijpen
Individueel
-
10 minuten
Begrijpen
Groep (2-3)
-
-
Opdracht
Individueel – Groep (2)
Begrijpen Duiden
Individueel of groep (2)
Doel: De leerlingen stellen zelf een ideale maaltijd samen. Achteraf vergelijken we of dit een gezonde maaltijd is volgens de actieve voedingsdriehoek.
Duiden Begrijpen
Materiaal: geen speciaal materiaal voorzien
10 minuten
Individueel of groep (2) Duiden
Actieve voedingsdriehoek (1)
-
Doel: De leerlingen passen de geziene theorie, die klassikaal is aangereikt toe.
-
Materiaal: geen speciaal materiaal voorzien
Afstudeerproject 2010 – 2011 – KHL lerarenopleiding Je eigen potje koken: VOEDING – Dries Uytterhoeven
Begrijpen
4
Opdracht
20 - 40 minuten -
Actieve voedingsdriehoek (2)
Opdracht Actieve voedingsdriehoek (3)
Opdracht
-
Groep (3) - Klas
Doel: De leerlingen kunnen in groep voedingsmiddelen plaatsen in de actieve voedingsdriehoek.
Begrijpen
Materiaal: Groot model actieve voedingsdriehoek en voedingsmiddelen
5 minuten
Individueel
-
Doel: De leerlingen kunnen individueel voedingsmiddelen plaatsen in de actieve voedingsdriehoek.
-
Materiaal: geen speciaal materiaal voorzien
10 minuten
Begrijpen
Individueel – Groep (2) Begrijpen
Actieve voedingsdriehoek (4)
Opdracht Actieve voedingsdriehoek (5)
Opdracht
Actieve voedingsdriehoek (6)
-
Doel: De leerlingen passen de geziene theorie rond de actieve voedingsdriehoek toe.
-
Materiaal: geen speciaal materiaal voorzien
5 minuten -
-
Individueel
Doel: De leerlingen bewust worden laten worden over de gezondheid van hun eigen ‘ideale maaltijd’.
Begrijpen Duiden
Materiaal: geen speciaal materiaal voorzien
15 minuten
Individueel of Groep (2)
-
Doel: De leerlingen stellen een eigen maaltijd samen die deze keer wel gezond en lekker is.
-
Dit kan als differentiatie gebruikt worden!
-
Materiaal: geen speciaal materiaal voorzien
Afstudeerproject 2010 – 2011 – KHL lerarenopleiding Je eigen potje koken: VOEDING – Dries Uytterhoeven
Begrijpen
5
Opdracht
Thuisopdracht -
Actieve voedingsdriehoek (7)
Opdracht
Doel: De leerlingen gaan na wat ze enkele dagen eten en drinken, en vergelijken dit met de geziene theorie rond de actieve voedingsdriehoek. Zijn we gezond bezig?
-
Dit kan als differentiatie gebruikt worden!
-
Materiaal: geen speciaal materiaal voorzien
10 minuten -
Voedingswaarde (1) -
Opdracht
Individueel of Groep (2)
Doel: Nagaan wat de voedingswaarde van enkele versnaperingen / maaltijden is.
-
Achteraf vergelijken met de actieve voedingsdriehoek. Kunnen de leerlingen nu zeggen waarom dit waar in de voedingsdriehoek staat.
-
Kan als differentiatie gezien worden.
-
Materiaal: computer met internet
15 minuten
Keukengereedschappen
Begrijpen
Materiaal: geen speciaal materiaal voorzien
-
Voedingswaarde (2)
Begrijpen
Groep (2) - Klas
Doel: Klassikaal of in groep bestuderen van een etiket van beschuiten. Uit het etiket afleiden hoeveel voedingswaarde in een portie beschuiten zit.
15 minuten
Opdracht
Individueel
Begrijpen Duiden
Individueel
-
Doel: De juiste naam op de juiste foto van verschillende keukengereedschappen plakken.
-
Kan als differentiatie gezien worden.
-
Materiaal: geen speciaal materiaal voorzien
Afstudeerproject 2010 – 2011 – KHL lerarenopleiding Je eigen potje koken: VOEDING – Dries Uytterhoeven
Begrijpen Duiden
6
Opdracht
Tafel dekken
Opdracht Groenten het hele jaar door (1) - vraagjes
Opdracht
Groenten het hele jaar door (2) - collage
Opdracht Groenten het hele jaar door (3) - uitstap
Opdracht
10 minuten
Individueel of Groep (2)
-
Doel: De leerlingen dekken op een correcte manier de tafel.
-
Natuurlijk kan er afgeweken worden ten opzichte van hoe de etiquette het voorschrijft.
-
Kan als differentiatie gezien worden.
-
Materiaal: geen speciaal materiaal voorzien
10 minuten
Doel: De leerlingen bewust laten worden dat we in een consumptiemaatschappij leven.
-
Materiaal: geen speciaal materiaal voorzien
Doel: Leerlingen bewust worden welke groenten momenteel de seizoensgroenten zijn.
-
Best als differentiatie gebruiken.
-
Materiaal: reclamefolders, papier, lijm
-
-
Begrijpen
Klas
Doel: De leerlingen kennis laten maken met de productie of distributie van groenten, vlees en andere voedingsmiddelen.
Begrijpen Hanteren Duiden
Materiaal: afhankelijk van uitstap
15 minuten
Individueel of Groep (2)
-
Doel: Welke beroepen hebben betrekking tot het verkenningsgebied hout. Waar kunnen leerlingen later aan de slag.
-
Materiaal: reclamefolders, jobadvertanties, papier, lijm
Beroepen
Begrijpen
Individueel of Groep (2)
-
Enkele lesuren
Hanteren
Individueel of Groep (2)
-
15 minuten
Begrijpen
Duiden
kranten,
Afstudeerproject 2010 – 2011 – KHL lerarenopleiding Je eigen potje koken: VOEDING – Dries Uytterhoeven
7
Opdracht
Thuisopdracht
Individueel
-
Doel: De leerlingen stellen zelf een gerecht op at thuis gemaakt wordt.
-
Dit pas doen nadat er een aantal praktijklessen geweest zijn.
-
Eén van deze gerechten kan later in de les gemaakt worden.
-
Materiaal: geen speciaal materiaal voorzien
Eigen gerecht
Afstudeerproject 2010 – 2011 – KHL lerarenopleiding Je eigen potje koken: VOEDING – Dries Uytterhoeven
Duiden
8
Realisaties: stappenplannen en bijlagen Als realisatie hebben we hier gekozen om met de leerlingen de keuken in te duiken. Er zijn zowel voorgerechten, hoofdgerechten, desserts als soep te maken. De stappenplannen zijn in bijlage terug te vinden zodat de leerlingen dit papier in een plastic mapje kunnen steken en hiermee naar de keuken gaan. Na elke maaltijd is het de bedoeling dat de leerlingen alles zelf opeten wat er is klaargemaakt. Dat geeft de leerlingen meer verantwoordelijkheid waardoor ze extra hun best gaan doen. Verder wordt er ook na elke maaltijd de gebruikte grondstoffen/voedingsmiddelen in de actieve voedingsdriehoek geplaatst. Is ons gerecht zoals wij het hebben gemaakt dan gezond? Zelf heb ik nog maar een beperkt aantal kooklessen gegeven. Wat vond ik het moeilijkste in de lessen: -
Op een veilige manier werken. Leerlingen werken met messen en kokend water.
-
Elke groep leerlingen even snel laten werken. Zodat we achteraf allemaal samen aan tafel kunnen zitten.
-
Je hebt meestal maar 100 minuten de tijd. In die 100 minuten moet je met de leerlingen nog naar het toilet gaan om de handen te wassen, al je materiaal klaarzetten, koken, de maaltijd nuttigen en achteraf nog afwassen.
-
Zo heb ik les gegeven aan leerlingen het 6 de en 7de lesuur. Tijdens de laatste speeltijd bleven de leerlingen binnen om verder te werken. Deze speeltijd konden ze dan achteraf nog wel inhalen. 10 minuten voor het einde van het 7 de lesuur gingen we dan al naar de speelplaats.
Afstudeerproject 2010 – 2011 – KHL lerarenopleiding Je eigen potje koken: VOEDING – Dries Uytterhoeven
9
Evaluatie -
Na elke realisatie dient er door de leerlingen maar ook door de leerkracht een evaluatie gemaakt te worden. In tegenstelling tot de cursus hout en elektriciteit beoordelen we hier maar op vier criteria.
-
De vier criteria zijn: rustig werken, veilig werken, hygiënisch werken en het resultaat.
-
Als leerkracht overloop je best de eerste praktijklessen de evaluatiecriteria. Na enkele lessen weten de leerlingen wat deze zijn.
-
Elke leerling dient eerst zijn evaluatie zelf in te vullen. Daarna komt hij/zij met deze evaluatie naar de leerkracht. Deze evalueert dan op dezelfde criteria. Tot slot geeft de leerkracht een globaal punt dat naar boven of naar beneden kan afgerond worden afhankelijk hoe eerlijk de leerling zijn evaluatie heeft ingevuld.
-
Als leerkracht kan je ook de maaltijden bespreken. Welke de leerlingen fijn vonden en welke niet om te maken.
-
Na enkele realisaties is het aangewezen het proces van de leerling te bespreken!
Voorbeeld evaluatie: Omschrijving
Evaluatie lln
Evaluatie lkr
Heb ik rustig gewerkt?
0 - 1 - 2 - 3
0 - 1 - 2 - 3
Heb ik veilig gewerkt?
0 - 1 - 2 - 3
0 - 1 - 2 - 3
Heb ik hygiënisch gewerkt?
0 - 1 - 2 - 3
0 - 1 - 2 - 3
Ben ik tevreden over het resultaat?
0 - 1 - 2 - 3
0 - 1 - 2 - 3
Som: Heb ik mijn zelfevaluatie eerlijk ingevuld?
JA
-
/12
NEE
Ontwikkelingsdoelen Kerncomponenten techniek: 1, 4, 5, 6 Techniek als menselijke activiteit: 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16 Techniek en samenleving: 19, 20, 21, 23, 24
Afstudeerproject 2010 – 2011 – KHL lerarenopleiding Je eigen potje koken: VOEDING – Dries Uytterhoeven
10