Januari 2009, Case renterisico management: Analyse portefeuille rente-instrumenten en rentehedging programma In deze case wordt uiteen gezet op welke wijze renterisico effectief kan worden beheerst door de aanwending van rente-instrumenten. Een fictief vastgoed bedrijf koopt periodiek bij drie banken rente-instrumenten, zoals renteswaps of rentecaps gerelateerd aan doorlopende financieringsbehoefte. De finance manager analyseert de financiële markten en zijn portefeuille rente-instrumenten. Zijn eerste bevindingen zijn: Renteontwikkeling De voorbije maanden is er, gelet op de huidige reële wereldeconomie en meer specifiek de economie in de Eurozone, verdere neerwaartse druk geweest op de korte en lange EUR rentetarieven. Zie hiervoor onderstaand de 3-maand Euribor en de 10-jaar renteswaprente in historisch perspectief. De outlook is dat Euribor in de loop van 2009 nog lager zou kunnen onder invloed van meer ECB renteverlagingen. Momenteel is de ECB refi-rente 2% en verwacht wordt een niveau van 1.50% later dit jaar. Doorgaans ligt Euribor (bij een normale rentestructuur) een aantal basispunten hoger afhankelijk van risicopremie en looptijd. Ter vergelijk de huidige refi-rente is 2% en 3-maand Euribor 2.45%. Het beeld voor de kapitaalmarktrente is anders. Consensus lijkt dat de lange rente in de loop van 2009 stabiliseert en vervolgens met ca. 50bp. zou kunnen stijgen. Huidige portefeuille De huidige portefeuille van rente-instrumenten is nader in kaart gebracht. Zie hiervoor onderstaand de huidige totaal rentehedge en de huidige vervalkalender van rente-instrumenten. Dit geeft enerzijds een beeld van de totale afdekking per jaar tot 2018 en daarnaast welke bedragen per jaar aan rente-instrumenten vervalt. Periode Datum 1-jan-09 1-apr-09 1-jul-09 1-okt-09 1-jan-10 1-apr-10 1-jul-10 1-okt-10 1-jan-11 1-apr-11 1-jul-11 1-okt-11 1-jan-12 1-apr-12 1-jul-12 1-okt-12 1-jan-13 1-apr-13 1-jul-13 1-okt-13 1-jan-14 1-apr-14
Datum 1-apr-09 1-jul-09 1-okt-09 1-jan-10 1-apr-10 1-jul-10 1-okt-10 1-jan-11 1-apr-11 1-jul-11 1-okt-11 1-jan-12 1-apr-12 1-jul-12 1-okt-12 1-jan-13 1-apr-13 1-jul-13 1-okt-13 1-jan-14 1-apr-14 1-jul-14
ABN AMRO Rentecap 5.00% € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00
€ € € € € € € € €
ING Renteswap 15.000.000,00 15.000.000,00 15.000.000,00 15.000.000,00 15.000.000,00 15.000.000,00 15.000.000,00 15.000.000,00 15.000.000,00
€ € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € €
Rabobank Renteswap 7.000.000,00 7.000.000,00 7.000.000,00 7.000.000,00 7.000.000,00 7.000.000,00 7.000.000,00 7.000.000,00 7.000.000,00 7.000.000,00 7.000.000,00 7.000.000,00 7.000.000,00 7.000.000,00 7.000.000,00 7.000.000,00 7.000.000,00 7.000.000,00 7.000.000,00 7.000.000,00 7.000.000,00 7.000.000,00
€ € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € €
Rabobank Renteswap 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00
ING Rentecap 4.00% € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00
€ € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € €
ABN AMRO Renteswap 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00
€ € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € €
Totaal 57.000.000,00 57.000.000,00 57.000.000,00 57.000.000,00 57.000.000,00 57.000.000,00 47.000.000,00 47.000.000,00 47.000.000,00 32.000.000,00 32.000.000,00 32.000.000,00 32.000.000,00 32.000.000,00 32.000.000,00 32.000.000,00 32.000.000,00 32.000.000,00 32.000.000,00 32.000.000,00 32.000.000,00 32.000.000,00
1-okt-14 1-jan-15 1-apr-15 1-jul-15 1-okt-15 1-jan-16 1-apr-16 1-jul-16 1-okt-16 1-jan-17 1-apr-17 1-jul-17 1-okt-17 1-jan-18 1-apr-18
€ € € € € € € € € € € € € € €
10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00
€ € € € € € € € € € € € € € €
10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00
€ € € € € € € € € € € € € € €
20.000.000,00 20.000.000,00 20.000.000,00 20.000.000,00 20.000.000,00 20.000.000,00 20.000.000,00 20.000.000,00 20.000.000,00 20.000.000,00 20.000.000,00 20.000.000,00 20.000.000,00 20.000.000,00 20.000.000,00
Totaal rentehedge € 60.000.000,00 € 50.000.000,00 ABN AMRO Renteswap ING Rentecap 4.00% Rabobank Renteswap Rabobank Renteswap ING Renteswap ABN AMRO Rentecap 5.00%
€ 40.000.000,00 € 30.000.000,00 € 20.000.000,00 € 10.000.000,00
8 ap r-1
6
7 ap r-1
5
Looptijd
ap r-1
4
ap r-1
ap r-1
3 ap r-1
2 ap r-1
1 ap r-1
0 ap r-1
9
€ap r-0
Hoofdsom
1-jul-14 1-okt-14 1-jan-15 1-apr-15 1-jul-15 1-okt-15 1-jan-16 1-apr-16 1-jul-16 1-okt-16 1-jan-17 1-apr-17 1-jul-17 1-okt-17 1-jan-18
Rentederivaten vervalkalender
Rentederivaten vervalkalender € 25.000.000,00
Hoofdsom
€ 20.000.000,00
€ 15.000.000,00
huidig 10% per jaar
€ 10.000.000,00
€ 5.000.000,00
1-jan-09 1-jan-10 1-jan-11 1-jan-12 1-jan-13 1-jan-14 1-jan-15 1-jan-16 1-jan-17 1-jan-18
€ € € € € € € € € €
huidig 10.000.000,00 15.000.000,00 12.000.000,00 20.000.000,00
€
57.000.000,00
€ € € € € € € € € €
10% per jaar 5.700.000,00 5.700.000,00 5.700.000,00 5.700.000,00 5.700.000,00 5.700.000,00 5.700.000,00 5.700.000,00 5.700.000,00 5.700.000,00
€2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Looptijd
Conclusies en vervolgacties: Aanbeveling is om bij volgende hedging programma’s meer spreiding na te streven. Hierdoor is de onderneming minder gevoelig voor evt. hoge rentestanden in bepaalde jaren bij verlengingen en afsluiting van nieuwe rente-instrumenten. Dit kan worden bereikt door rekening te houden met de looptijd van nieuwe renteswaps en rentecaps of door een bepaald aflossingspatroon (aflossend/opbouwend/roller coaster) te hanteren. De huidige kapitaalmarktrente is historisch gezien zeer laag. Hierdoor is het interessant om met inachtneming van een gewenste verhouding variabele en vaste rente zonodig een renteafspraak te maken voor een toekomstige periode. Na beraad besluit de finance manager tot een additionele rentehedge, welke rekening houdt met een minimale afdekking van EUR 20.000.000 en een betere spreiding in de vervalkalender met een lineair aflossingspatroon in de jaren 2010-2016 gerelateerd aan de totale portefeuille.
Vraagstelling: Structureer de additionele rentehedge
Onderstaand is de uitkomst waarbij rekening is gehouden met de gestelde eisen.
Periode Datum 1-jan-09 1-apr-09 1-jul-09 1-okt-09 1-jan-10 1-apr-10 1-jul-10 1-okt-10 1-jan-11 1-apr-11 1-jul-11 1-okt-11 1-jan-12 1-apr-12 1-jul-12 1-okt-12 1-jan-13 1-apr-13 1-jul-13 1-okt-13 1-jan-14 1-apr-14 1-jul-14 1-okt-14 1-jan-15 1-apr-15 1-jul-15 1-okt-15 1-jan-16 1-apr-16 1-jul-16 1-okt-16 1-jan-17 1-apr-17 1-jul-17 1-okt-17 1-jan-18
Datum 1-apr-09 1-jul-09 1-okt-09 1-jan-10 1-apr-10 1-jul-10 1-okt-10 1-jan-11 1-apr-11 1-jul-11 1-okt-11 1-jan-12 1-apr-12 1-jul-12 1-okt-12 1-jan-13 1-apr-13 1-jul-13 1-okt-13 1-jan-14 1-apr-14 1-jul-14 1-okt-14 1-jan-15 1-apr-15 1-jul-15 1-okt-15 1-jan-16 1-apr-16 1-jul-16 1-okt-16 1-jan-17 1-apr-17 1-jul-17 1-okt-17 1-jan-18 1-apr-18
ABN AMRO Rentecap 5.00% € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00
€ € € € € € € € €
ING Renteswap 15.000.000,00 15.000.000,00 15.000.000,00 15.000.000,00 15.000.000,00 15.000.000,00 15.000.000,00 15.000.000,00 15.000.000,00
€ € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € €
Rabobank Renteswap 7.000.000,00 7.000.000,00 7.000.000,00 7.000.000,00 7.000.000,00 7.000.000,00 7.000.000,00 7.000.000,00 7.000.000,00 7.000.000,00 7.000.000,00 7.000.000,00 7.000.000,00 7.000.000,00 7.000.000,00 7.000.000,00 7.000.000,00 7.000.000,00 7.000.000,00 7.000.000,00 7.000.000,00 7.000.000,00
€ € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € €
Rabobank Renteswap 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00 5.000.000,00
ING Rentecap 4.00% € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00
€ € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € €
ABN AMRO Nog uit te voeren Renteswap extra rentehedge 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 10.000.000,00 € 7.500.000,00 10.000.000,00 € 6.000.000,00 10.000.000,00 € 4.500.000,00 10.000.000,00 € 18.000.000,00 10.000.000,00 € 16.500.000,00 10.000.000,00 € 15.000.000,00 10.000.000,00 € 13.500.000,00 10.000.000,00 € 12.000.000,00 10.000.000,00 € 10.500.000,00 10.000.000,00 € 9.000.000,00 10.000.000,00 € 7.500.000,00 10.000.000,00 € 6.000.000,00 10.000.000,00 € 4.500.000,00 10.000.000,00 € 3.000.000,00 10.000.000,00 € 1.500.000,00 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.500.000,00 10.000.000,00 € 9.000.000,00 10.000.000,00 € 7.500.000,00 10.000.000,00 € 6.000.000,00 10.000.000,00 € 4.500.000,00 10.000.000,00 € 3.000.000,00 10.000.000,00 € 1.500.000,00 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € 10.000.000,00 € -
€ € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € €
Nieuw totaal 57.000.000,00 57.000.000,00 57.000.000,00 57.000.000,00 57.000.000,00 57.000.000,00 54.500.000,00 53.000.000,00 51.500.000,00 50.000.000,00 48.500.000,00 47.000.000,00 45.500.000,00 44.000.000,00 42.500.000,00 41.000.000,00 39.500.000,00 38.000.000,00 36.500.000,00 35.000.000,00 33.500.000,00 32.000.000,00 30.500.000,00 29.000.000,00 27.500.000,00 26.000.000,00 24.500.000,00 23.000.000,00 21.500.000,00 20.000.000,00 20.000.000,00 20.000.000,00 20.000.000,00 20.000.000,00 20.000.000,00 20.000.000,00 20.000.000,00
Totaal rentehedge (nieuw) € 60.000.000,00
Hoofdsom
€ 50.000.000,00
Nog uit te voeren extra rentehedge ABN AMRO Renteswap ING Rentecap 4.00% Rabobank Renteswap Rabobank Renteswap ING Renteswap ABN AMRO Rentecap 5.00%
€ 40.000.000,00 € 30.000.000,00 € 20.000.000,00 € 10.000.000,00
8
6
7
ap r-1
ap r-1
5
ap r-1
4
ap r-1
3
ap r-1
1
0
2
ap r-1
ap r-1
ap r-1
ap r-1
ap r-0
9
€-
Looptijd
Vervalkalender na extra hedge
Rentederivaten vervalkalender na extra rentehedge € 25.000.000,00
Hoofdsom
€ 20.000.000,00
€ 15.000.000,00 huidig 10% per jaar
€ 10.000.000,00
€ 5.000.000,00
€2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Looptijd
1-jan-09 1-jan-10 1-jan-11 1-jan-12 1-jan-13 1-jan-14 1-jan-15 1-jan-16 1-jan-17 1-jan-18
€ € € € € € € € € €
huidig 6.500.000,00 6.000.000,00 6.000.000,00 6.000.000,00 6.000.000,00 6.000.000,00 6.000.000,00 20.000.000,00
€
57.000.000,00
€ € € € € € € € € €
10% per jaar 5.700.000,00 5.700.000,00 5.700.000,00 5.700.000,00 5.700.000,00 5.700.000,00 5.700.000,00 5.700.000,00 5.700.000,00 5.700.000,00
Rentehedging programma De huidige rentemarkten worden nog steeds gekenmerkt door hoge volatiliteit. De huidige zeer lage Euribor niveaus zouden aanleiding geven tot overweging van een renteoptie constructie. De onderliggende waarde van een renteoptie is het onderliggende renteswap tarief voor de betreffende periode. M.a.w. indien de uitoefenprijs van een renteoptie gelijk is aan de renteswap is de optie “at-the-money”. Aangezien de huidige swaptarieven (historisch) ook zeer laag zijn lijkt het kopen van een Cap een reëel alternatief. Nadeel is hierbij wel een relatief hoge Cap premie vanwege hoge volatiliteit. Dit zou kunnen worden ondervangen door tevens een Floor te verkopen. Opmerking hierbij is wel dat het de vraag zal zijn of Euribor structureel laag zal blijven. Bij oplopende inflatie zal de ECB het officiële tarief in stappen verhogen met als gevolg hogere Euribor niveaus. Daarnaast wordt bij aankoop van een Cap het verschil tussen het huidige renteswaptarief en de Cap uitoefenprijs verloren. Suggestie is om voor de helft van de extra rentehedge een renteswap af te sluiten en voor de andere helft een zero-cost Cap/Floor. Dit kan worden uitgevoerd op basis van onderstaand hoofdsomverloop, zodat renteverrekeningen en settlements zullen plaatsvinden tegen het geldende bedrag in de betreffende periode.
Periode Datum 1-jul-10 1-okt-10 1-jan-11 1-apr-11 1-jul-11 1-okt-11 1-jan-12 1-apr-12 1-jul-12 1-okt-12 1-jan-13 1-apr-13 1-jul-13 1-okt-13 1-jan-14 1-apr-14 1-jul-14 1-okt-14 1-jan-15 1-apr-15 1-jul-15 1-okt-15 1-jan-16
Datum 1-okt-10 1-jan-11 1-apr-11 1-jul-11 1-okt-11 1-jan-12 1-apr-12 1-jul-12 1-okt-12 1-jan-13 1-apr-13 1-jul-13 1-okt-13 1-jan-14 1-apr-14 1-jul-14 1-okt-14 1-jan-15 1-apr-15 1-jul-15 1-okt-15 1-jan-16 1-apr-16
Nog uit te voeren extra rentehedge € 7.500.000,00 € 6.000.000,00 € 4.500.000,00 € 18.000.000,00 € 16.500.000,00 € 15.000.000,00 € 13.500.000,00 € 12.000.000,00 € 10.500.000,00 € 9.000.000,00 € 7.500.000,00 € 6.000.000,00 € 4.500.000,00 € 3.000.000,00 € 1.500.000,00 € € 10.500.000,00 € 9.000.000,00 € 7.500.000,00 € 6.000.000,00 € 4.500.000,00 € 3.000.000,00 € 1.500.000,00
€ € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € €
renteswap 3.750.000,00 3.000.000,00 2.250.000,00 9.000.000,00 8.250.000,00 7.500.000,00 6.750.000,00 6.000.000,00 5.250.000,00 4.500.000,00 3.750.000,00 3.000.000,00 2.250.000,00 1.500.000,00 750.000,00 5.250.000,00 4.500.000,00 3.750.000,00 3.000.000,00 2.250.000,00 1.500.000,00 750.000,00
€ € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € €
Cap/Floor 3.750.000,00 3.000.000,00 2.250.000,00 9.000.000,00 8.250.000,00 7.500.000,00 6.750.000,00 6.000.000,00 5.250.000,00 4.500.000,00 3.750.000,00 3.000.000,00 2.250.000,00 1.500.000,00 750.000,00 5.250.000,00 4.500.000,00 3.750.000,00 3.000.000,00 2.250.000,00 1.500.000,00 750.000,00
Renteswap Hoofdsom Start Eind Variabele rente Vaste rente Tarief NPV 1 basispunt
: : : : : : :
zie schema 1 juli 2010 1 april 2016 3-maand Euribor per kwartaal o.b.v. juist/360 3.28% € 2.120,00
: : : : : :
zie schema 1 juli 2010 1 april 2016 3-maand Euribor 4.25% 2.50%
Zero-cost Cap/Floor Hoofdsom Start Eind Variabele rente Cap Floor
4.75% 2.10%
Aandachtspunten Informeren banken over voorgenomen hedging programma met het oog op limietruimte bij banken of evt. inrichting hiervan. Monitoren renterisico, vervaardiging termsheet, dry run, bank(en)selectie en closing.
Bijlage: 2-jaar Historie 3-maand Euribor en 7-jaar renteswap
3-maand Euribor
7-jaar renteswap
