Jamma Jamma Nieuwsbrief nr. 28 Januari 2012
REDACTIONEEL
WOORD VAN DE VOORZITTER
Het eerste nummer van het jaar 2012 ligt weer voor u, direct na onze succesvol verlopen nieuwjaarsreceptie. Was u er niet bij? kijk even naar de foto's op onze website om toch even wat sfeer te proeven. En dan bij deze alsnog namens het hele bestuur: de allerbeste wensen voor dit nieuwe jaar! Het was ook de dag waarop we afscheid namen van onze vicevoorzitter Harry Hoetink en publiciteitscoördinator Harry Klein. Beiden hebben erg veel buitenlandse verplichtingen; een externe adviseursfunctie is nu hun blijvende binding aan de VvK. Van beiden hebben we op gepaste wijze afscheid genomen, maar ook hier nogmaals: Heel veel dank voor jullie geweldige inzet! In het volgende nummer zal hier nog uitgebreid bij stil worden gestaan. De Vrienden van Kameroen kijken reikhalzend uit naar de dingen die komen gaan. De spectaculaire mondiale ontwikkelingen van 2011 zullen moeilijk te evenaren zijn, maar één ding is wel heel duidelijk geworden: de wereld is nog meer dan voorheen een dorp geworden waar iedereen zich met iedereen bemoeit. Dat is niet altijd even fraai, maar het helpt wel om elkaar beter te begrijpen, te verstaan en te helpen. Zelf ben ik net terug van een vierweeks verblijf in (vnl) Oost Kameroen. Mijn roze bril is nog steeds niet beslagen en al het moois cirkelt rond in mijn hoofd. Daar waar Nederland welhaast 'af' lijkt, is er in Kameroen nog zoveel mogelijk, maar ook: zoveel noodzakelijk. Infrastructuur, gezondheidszorg, good governance, woningbouw; zomaar wat begrippen waaraan nog veel inhoud kan worden gegeven. Maar dan ook wel graag op de manier waarop je de uitdagingen formuleert en niet vervalt in moedeloosheid, apathie of soortgelijk. Ik kwam pareltjes van ontwikkeling tegen, zoals Irene Mbia, een dame die door Bertie Hendriks (zie elders in dit blad) onder zijn hoede is genomen. Irene die weigert dat haar dorp en haar mensen in een status quo belanden en daarom biedt zij allerlei initiatieven aan om verder te komen. Scholing, gemeenschapszin,
1
Na het verschijnen van de vorige JJ brandde er een heuse maildiscussie los: in de bijdrage over politiek zouden beledigende woorden gesproken zijn over de president. Nou hecht ik erg aan beschaafde omgangsvormen, maar wat is beschaafd? Argumenten voor en tegen het gewraakte stukje gingen over en weer: “We leven hier in een vrij land, dus mag je zeggen wat je wilt” en: “We mogen een bevriend staatshoofd niet beledigen’, tot: “Het was een citaat uit de internationale pers” en “JJ is onafhankelijk en men schrijft altijd op persoonlijke titel”. Wat moet ik daar als redacteur van JJ van vinden? Er zijn al kranten volgeschreven over (het gebrek aan) fatsoenlijke omgangsvormen in de Néderlandse politiek. In onze hedendaagse, kleurrijke wereld zonder grenzen, blijkt het begrip fatsoen niet zo eenduidig. Dus ik waag me hier maar niet aan een uiteenzetting over fatsoen. Liever heb ik het over de inhoud waar politiek over zou moeten gaan: schep de voorwaarden, waarin de bevolking van Kameroen een waardig leven kan leiden, dat wil zeggen: maak werk van fatsoenlijk werkwerk-werk, en nog eens werk. Onze vrienden in Kameroen snakken ernaar! RV Bestuur VvK Peter Lock, Estelle Mbakop, Ben Zwinkels, Ako Egbe, Karel Jansen, Rodrigue Kajio , Cindy Vos en Marina Dibongo. Redactie Ria Verbeek en Marjolein Huijskes.
dorpsontwikkeling etc. Een dame van net 26 jaar maar met een visie en energie...poeh. Of zoals de voorman van die fantastische cacaocoöperatie, net ten zuiden van Yokadouma die zijn groep had georganiseerd en geformeerd naar een organisatiemodel anno 2012: zelfstandig, onafhankelijk, sterk. Blik op de toekomst en niet bij de pakken van het verleden neer gaan zitten. Of de nationale voorman van de assurantiebranche die zich zijn bevolkingsgroep aantrekt, zijn bedrijf verkoopt en met mij een complex van economische, sociale en educatieve projecten bespreekt. Ik was er stil van. Of ook weer: de jongeman die mij begeleidde op mijn reis: Landry, motor achter de productie van voedsel- en handelsgewassen. Kortom: Kameroen leeft en broeit. Het land is een uitdaging in vele opzichten. Maar daar hebben we elkaar bij nodig. Reageer en discussieer mee en geef je talenten om dit fascinerende land een streep verder te brengen. Heel veel leesplezier, Peter Lock
AFRICA CUP OF NATIONS 2012
HELPENDE HANDEN De stichting Stedenband Dordrecht Bamenda vierde vorig jaar haar 15-jarig jubileum in stilte. De nieuwe speerpunten voor OS die de gemeenteraad van Dordrecht heeft vastgesteld bieden wel nieuwe mogelijkheden, maar de gemeente heeft de subsidie voor de projecten in Bamenda stopgezet. De stichting gaat in 2012 proberen het bedrijfsleven te betrekken bij de stedenband en meer aan fondsenwerving doen. Ook is er, op projectbasis, een samenwerking met de gemeente Gorinchem afgesproken. Geen redenen voor een groot feest maar wel activiteiten en resultaten om trots op te zijn! Ga voor meer nieuws naar www.dordrecht-bamenda.nl VOOR U GELEZEN IN...
In Afrika is voetbal religie, ook in Kameroen. In deze rubriek wordt het nieuws over voetbal bijgehouden.
In gastland Equatoriaal-Guinea is de strijd om de Afrika Cup met een overwinning voor het gastland begonnen. Het openingsduel leverde op 21 januari in Bata een 1-0-zege op Libië op. Equatoriaal-Guinea, dat debuteert op de eindronde van de Afrika Cup, organiseert het toernooi samen met Gabon. Op de tribune keken 36.000 mensen toe bij het eerste duel. De Braziliaanse bondscoach Gilson Paulao, die 16 dagen voor de start van het toernooi de Fransman Henri Michel afloste, koos in de selectie van het gastland zes spelers die in Spanje zijn geboren en een aantal genaturaliseerde spelers uit Ivoorkust, Brazilië, Kameroen en Liberia. In de tweede wedstrijd op de openingsdag won Zambia verrassend met 2-1 van Senegal, één van de titelfavorieten. Belangrijkste afwezige op het toernooi is titelverdediger Egypte, zij eindigden zelfs als laatste in hun kwalificatiegroep. Naast Egypte zijn ook voetbalgrootmachten Nigeria, Kameroen, Algerije en Zuid-Afrika (alle vier deelnemers op het WK voetbal in 2010) er niet in geslaagd zich te kwalificeren voor de eindronde. Het verloop van de eindstrijd, van 21 januari tot 12 februari, is te volgen op www.fcupdate.nl/stand/s646/africa-africa-cup-of-nations MH
2
- Cameroon Tribune en Kwalai.com: Sexy kleding geweerd van campussen. Studenten genieten van hun vrijheid, na jaren van verplicht dragen van schooluniformen op de middelbare scholen.
Zij kleden zich volgens de laatste modes die uit de rest van de wereld komen overwaaien. De leiding van de universiteiten van Douala en Yaoundé zien dit met lede ogen aan en pogen de uitwassen tegen te houden. Methoden als controles aan de poort worden daarbij niet geschuwd. Het zijn vooral de meisjes die zich aan de kledingcontroles moeten onderwerpen en hun sexy kledij moeten inruilen voor meer decente kleding. De leerkrachten kunnen zich niet concentreren op de lesstof zolang zij worden afgeleid door de strakke broeken, de jeans
met gaten en de te korte rokken, zo wordt gemeld”.
HET KAMEROEN ARCHIEF Zoals in JJ no. 24 vermeld, heeft de VvK een start gemaakt met het opzetten van een Kameroenarchief. We ontvingen al enige dozen met interessant materiaal.
A history of the Cameroon, van T. Eyongetah en R. Brain, uitg. Longman Group, Londen, 1974. Dit boek, bestemd voor middelbare scholieren (en anderen) in Kameroen, geeft een uitgebreide beschrijving van de prekoloniale geschiedenis, waaronder de oorspronkelijke politieke systemen en culturen en stammen. Aan de tijd van de Duitse, resp. Engelse en Franse overheersing wordt veel aandacht besteed, waaronder de ontwikkeling van de administratie, de handel, de landbouw en de komst van de missionarissen. Vervolgens volgt een beschrijving van de ontwikkeling naar onafhankelijkheid en de strijd voor grondwettelijke vrijheden. Het boek bevat ook veel kaarten en foto’s van traditionele èn nieuwe Kameroenese leiders uit die tijd. Echt iets voor geschiedenisliefhebbers!
-The Economist, 1 dec. 2011: De zon schijnt op de economieën van Afrika. De indrukwekkende groei lijkt aan te houden. Lees het hele artikel via http://www.economist.com/node/21541008 - Actu Quotidien, 9 dec. 2011: 100% puur, de nieuwe, Kameroenese sigaar. Er is een kleine revival van de, in de jaren 90 van de vorige eeuw verloren gegane tabaksteelt in de oost provincie.
Oproep: Heeft u ook nog wat Kameroenspullen op zolder staan? Schenk deze aan de VvK! Mail het secretariaat
[email protected] RV
WAT HEB JIJ MET KAMEROEN? Als ik Bertie aan de lijn heb en hij begint te vertellen over Kameroen en zijn projecten, dan is hij niet meer te stuiten. Op zijn website lees ik interessante observaties over de eenzaamheid van Kameroeners, omdat samenwerken met elkaar zo lastig blijkt. Mensen die vaak niets te doen hebben en een grote behoefte hebben om te werken. Wie is Bertie Hendriks?
Bertie is via Edo, een Kameroener die hij in Nederland ontmoette, in contact gekomen met Kameroen. Twee keer per jaar reist hij met veel plezier naar Kameroen het land dat hem steeds meer boeit en aantrekt. Als directeur van het bedrijf ITIP, School voor Leven en Werk, werkt hij dagelijks aan de bezieling van mensen op het pad van persoonlijke ontwikkeling zowel individueel als in bedrijven. “De bron van waaruit een mens werkt en gemotiveerd raakt, is de mens zelf. Wij werken niet vanuit een therapeutische relatie, maar de ontmoeting staat centraal, het motiverende contact. De mens moet het uiteindelijk zelf doen.” Die principes vormen ook het uitgangspunt voor zijn projecten in Kameroen, aangevuld met het streven naar economische onafhankelijkheid van de mensen ter plekke. “Daarvoor is een duurzame relatie nodig met mensen die je kunt vertrouwen, wat vooral in het begin tijd vraagt”, aldus Bertie. In Nederland werd de stichting Kameroen Werkt! opgericht om de projecten en de financiering in goede banen te leiden. Het bestuur telt nu vier mensen. Daaromheen zijn acht à tien ‘ambassadeurs’ die zich inzetten in zowel Nederland als Kameroen en er is een groeiende kring van 110 mensen die gedurende minimaal vijf jaar 50 euro per jaar doneren om de projecten te
3
Francois Essomba Balla heeft een sigaar ontwikkeld die bestaat uit 100% pure tabak uit genoemde regio. Hij levert deze gewilde sigaren op dit moment aan boîtes de nuits en supermarkten in het land, maar zoekt partners om de sigaar beter te kunnen conserveren en deze zowel nationaal als internationaal aan de man te gaan brengen. - Aurore Plus, 9 dec. 2011: Kameroen minder corrupt geworden maar nog altijd laag in de lijst. Kameroen is op de lijst van minst corrupte landen, op 1 dec. 2011 uitgebracht door de NGO Transparency International, gestegen naar plaats 134 (van 182). Ter vergelijking: in 1988 was dit plaats 85 (van 85), in 2000 was dit 84 (van 90) en in 2005 137 van in totaal 158 getoetste landen. Ter vergelijk: Togo staat op de 143e plaats en Nieuw-Zeeland voert de lijst aan als minst corrupte land. In het dagelijks taalgebruik over corruptie spreekt men verhullend over ‘Gombo, bière, taxi, carburant of motivation’. De politie staat bekend als één van de meest corrupte overheidsdiensten. De Kameroenese NGO
financieren. Er zijn inmiddels drie mensen, Edo, Josephin en Irene, die in Kameroen de kar trekken. Edo bouwt een bar-restaurant, in combinatie met een internetcafé (gevoed door zonne-energie) in Kribi. In Foumbot kreeg Josephin voor haar bedrijfje dat vieringen en festiviteiten faciliteert een startkapitaal. De meeste aandacht gaat echter op dit moment uit naar het culturele centrum en een groot festival dat deze zomer (30 juni-28 juli) wordt georganiseerd in Ebang Minala, de streek rond Sa’a tussen Yaoundé en Bafoussam. Het festival moet bijdragen aan de verdere bouw van een cultureel-economisch centrum ter plaatse: een buurthuis, annex school en winkel.
SOS Corruption heeft voorgerekend, dat de staat jaarlijks 400 miljard frs CFA misloopt als gevolg van de corruptiepraktijken.
Irene, een bevlogen vrouw, is hier de grote trekker. Het festival wordt georganiseerd in meerdere dorpen in de omgeving. Er worden duizenden mensen verwacht. Er komen kunstexposities, sportactiviteiten, er zijn theaterworkshops, bedrijven presenteren er hun producten, enz. “Vergelijk het met Buitenkunst zoals we dat in Nederland kennen”, aldus een bevlogen Bertie. Iedereen die iets betekent in \ÜxÇx de streek is gemobiliseerd: hoofden van dorpen, politiek leiders enz. Vanuit Nederland reizen mensen af, o.a. theaterdocenten, bouwers en doktoren, om de organisatie te ondersteunen. Bent u in Kameroen in de festivaltijd? Ga gerust een kijkje nemen! Een afgeleid project is het sponsoren van kinderen voor het volgen van onderwijs. Als tegenprestatie leveren de ouders een bijdrage door te helpen in het cultureel centrum. Een Vrije School in Nederland gaat waarschijnlijk ook het onderwijs van kinderen in Kameroen sponsoren. Ideeën in overvloed. Ik wens Bertie en zijn stichting veel succes met zijn bijzondere projecten!
- Cameroon Tribune van 9 dec. 2011: Start lessen in stamtalen in regulier onderwijs. In december is de eerste lichting van 37 leerkrachten afgestudeerd, die speciaal zijn opgeleid voor het geven van onderwijs in de oorspronkelijke stammentalen en –culturen. Kameroen wil hiermee voorkomen dat kinderen hun stamtaal niet meer spreken. Uit onderzoek blijkt, dat 60% van de families in Kameroen hun moedertaal niet meer spreken met hun kinderen. De lessen worden gegeven op (voorlopig) zeven lycea en colleges verspreid over het land. De lessen bestaan o.a. uit fonetiek, grammatica en literatuur in één van de talen.
www.cameroun-plus.com is door Google uitgeroepen tot de beste website over Kameroen. De website is gelanceerd in 2002 in Yaoundé en geeft info over actualiteiten, sport, ondernemingen, toerisme, kunst en cultuur, weer enz. Neem zelf eens een kijkje.
- Mutations, 9 dec. 2011: Medicijnverkoop op straat levert gevaar op. Cename, de organisatie die zich bezighoudt met de verstrekking van veilige geneesmiddelen in Kameroen, waarschuwt voor de ‘medicaments du gazon’.
Oproep: De stichting kan voor het festival nog materialen gebruiken als tenten, matjes, voetballen, hockeysticks, computers, creatieve materialen enz. Tot half april worden de goederen verzameld, waarna ze worden verscheept. Voor nadere informatie over het project of als u spullen wilt aanleveren kunt u contact opnemen via de site www.kameroenwerkt.nl. RV
HIPPO’S EN CHEETAHS, POLITIEK IN KAMEROEN De politiek is altijd een dankbaar gespreksonderwerp. In Nederland maar ook in Kameroen. In deze rubriek worden het nieuws en de meningen over de politiek in Kameroen bijgehouden.
4
Zieken schaffen op straat veel te makkelijk medicijnen aan die onveilig en van inferieure kwaliteit blijken. De Cename grijpt alle kansen en media aan om hen te bewegen hun medicijnen via de officiële apotheken en ziekenhuizen te betrekken.
Begin december heeft president Paul Biya zijn nieuwe kabinet geïnstalleerd, dat als motto heeft gekozen: Grandes Réalisations. Na jaren van vooral praten en mooie plannen maken zal er dan nu echt iets gedaan worden om Kameroen vooruit te helpen. Dat het land grote hoeveelheden voedsel importeert, bijvoorbeeld, zou toch in zo’n vruchtbaar gebied niet nodig hoeven zijn. De voortekenen zijn echter niet gunstig : het nieuwe kabinet telt 50 (!) ministers (38 volwaardige en twaalf gedelegeerde ministers) en tien staatssecretarissen. Wat daaraan opvalt, behalve dat men liever minister is dan staatssecretaris in Kameroen, is natuurlijk de enorme hoeveelheid bestuurders. Die lopen elkaar gauw voor de voeten. Zo is er zowel een minister voor Handel (Commerce), als een voor Economie, als een voor Industrie, als weer een ander voor het Midden- en Kleinbedrijf. Dat lijkt meer op een kabinet dat is samengesteld om de aanhangers van de president te belonen. Zo telden de kabinetten van Berlusconi ook altijd heel veel ministers, en het huidige van Mario Monti niet. Als dan ook klopt wat de krant Emergence schrijft, namelijk dat Paul Biya al zijn ‘kroonprinsen’ uit het nieuwe kabinet heeft verwijderd, dan ben ik bang dat de enige Grande Réalisation zal blijken te zijn, de herverkiezing van Paul Biya. Gelukkig is er ook positiever nieuws te vermelden. De Volkskrant van 30 december 2011 meldt dat de economische groei in (zwart) Afrika veel groter is dan in de statistieken wordt weergegeven. Immers, er is een enorme informele sector in Afrika, die niet gevangen wordt in de officiële cijfers. En die sector groeit als kool, aangevoerd door de nieuwe generatie die zich Cheeta’s (snel en gretig) noemt en geringschattend neerkijkt op de oude Hippo’s (vadsig en traag). En als ik in mijn Kameroenese kennissenkring rondkijk dan klopt dat wel. Er is nog hoop! HC
CULTUUR “Waar ben ik in Godsnaam aan begonnen?” Dat is de titel van een schitterend boek over het leven en werken van de vorig jaar overleden pater Harrie van Loon in Oost-Kameroen. Enkele verhalen uit dit boek verschenen al eerder in Jamma Jamma, als ‘voorproefje’.
“Harrie gooide niks weg”, aldus Ed van de Kerkhof, journalist en coauteur van het boek. Daarmee ontstond een enorm persoonlijk archief waaruit dankbaar geput kon worden. Het is een prachtig tijdsdocument geworden, waarin achtereenvolgens het leven op het katholieke Brabantse platteland, zijn opleiding, zijn beginjaren in Yokadouma en vervolgens zijn tijd in Batouri aan bod komen. Harrie komt daarin naar voren als een onverschrokken pater, die zijn twijfels over de juiste wijze van ontwikkelingswerk niet onder stoelen of banken steekt. Het geheel is voorzien van vele foto’s en illustraties. Ikzelf las het in één adem uit! Het boek is te bestellen bij boekhandel Hub Berkers, Stationsstraat 42 in Deurne. Tel. 0493-315813. Prijs (incl. verzendkosten) €24.50. De opbrengst komt geheel ten goede aan Espérance de Vie, het opvanghuis voor weeskinderen in Batouri. RV VERANTWOORDING Bijdragen worden altijd op persoonlijke titel geschreven en geplaatst. Aan deze Jamma Jamma werkten mee: Peter Lock, Hans Clason, Marjolein Huijskes, Ria Verbeek en al die anderen die ons tipten over nieuwsitems.
5
