Jaarverslag 2011 2009
Naam van de woningcorporatie Stichting Woningcorporatie Plicht Getrouw Gemeente van vestiging Gevestigd te Bennekom in de gemeente Ede Adres secretariaat Postbus 63 6720 AB BENNEKOM (0318) 413 738
[email protected] www.woningcorporatieplichtgetrouw.nl Toelating en inschrijving Ingeschreven in het stichtingen- en verenigingenregister onder nummer 09056559 bij de Kamer Van Koophandel en Fabrieken te Arnhem op 25 oktober 1994. Dossiernummer S 052511 Datum en nummer van het Koninklijk Besluit Gevestigd te Bennekom sinds 21 november 1919 en goedgekeurd bij Koninklijk Besluit van 5 februari 1920, No. 38, Staatsblad No. 54. Bij beschikking van de Staatssecretaris van Justitie van 5 oktober 1982, nummer Ver. 32990, is de duur van de instelling voor onbepaalde tijd verlengd. Nationaal Register Volkshuisvesting De stichting is ingeschreven onder nummer NRV 3279 Lidmaatschap landelijke koepel De stichting is als lid aangesloten bij Aedes onder nummer L1061.
INHOUD JAARVERSLAG Algemene beschouwing 1.
Verhuren en verkopen van woningen
1
2.
Nieuwbouw en kwaliteit van onze woningen
5
3.
Onze bijdrage aan leefbaarheid
9
4.
Samenwerking met onze partners
11
5.
Wonen en zorg
13
6.
Financieel beleid en beheer
15
7.
Governance
21
8.
Bestuur
23
9.
Raad van Toezicht
27
10. JAARREKENING 10.1 Balans 10.2 Winst- en verliesrekening 10.3 Kasstroomoverzicht 10.4 Algemeen en waarderingsgrondslagen 10.5 Toelichting op de balans 10.6 Winst en verlies fiscaal 10.7 Toelichting op winst- en verliesrekening 10.8 Kengetallen
31 31 33 34 35 39 43 45 49
11. Overige gegevens Goedkeuring jaarverslag en jaarrekening Controleverklaring
51 51 53
ALGEMENE BESCHOUWING Afgelopen jaar was een jaar om ons later te herinneren. Er waren opvallende ontwikkelingen waar we tevreden over kunnen zijn, maar ook ontwikkelingen die wat ons betreft zorgelijk zijn voor de volkshuisvesting in Bennekom. Nieuwbouw Na jarenlange voorbereiding was het dit jaar zover. We hebben ons woningbezit met maar liefst 14% uitgebreid. Het gebouw Cornélie in het Baron van Wassenaerpark is in januari 2011 opgeleverd. Zonder woningen aan de voorraad te hoeven onttrekken, zijn wij erin geslaagd een investering van ruim 17 miljoen euro te doen om deze 101 appartementen te realiseren. Wij zijn trots op deze prestatie. Visitatie Wij hebben ons in 2011 voor het eerst laten visiteren. Wij zijn tevreden over onze score van 6,7. We scoorden alleen een onvoldoende op het onderdeel intern toezicht. In het verslag van de Raad van Commissarissen lichten we de acties die voortkomen uit deze onvoldoende toe. We onderschrijven de vernieuwde Governance Code Woningcorporatie en de uitdaging voor de komende jaren is het toezicht van onze kleine corporatie in te richten zoals de code dat van ons vraagt. Woningtoewijzing Volgens de ministeriële regeling moest in 2011 ten minste 90% van alle woningen met een netto huur van 652,51 euro of lager toegewezen worden aan woningzoekenden die een gezamenlijk belastbaar jaarinkomen van 33.614 euro hebben. Wij hebben er voor gekozen in 2011 geen inkomenseisen te stellen. Wij zijn er immers voor mensen die niet zelfstandig in hun eigen woonruimte kunnen voorzien en daar horen wat ons betreft in Bennekom de middeninkomens bij. Goedkope koopwoningen zijn niet beschikbaar. In 2011 waren alle vrijgekomen huurwoningen bereikbaar voor deze inkomensgroep. In de nieuwbouw is niet geheel aan de toewijzingseis voldaan. In 2012 zal ons toewijzingsbeleid nader worden overwogen. Woningverkoop Wij verkopen geen woningen. Er ligt een wetsvoorstel ter advisering voor aan de Raad van State waarin corporaties verplicht worden 75% van hun woningbezit in de verkoop te zetten. Wij zijn tegen deze verplichting en wachten af wat de reactie van het parlement is op dit wetsvoorstel. De woningmarkt in Bennekom omvat meer dan 70% koopwoningen; een groter koopaanbod kan de markt niet aan en onze doelgroep is niet meer te huisvesten. Bovendien zijn de woningen ons eigendom en niet van het Rijk. Wij vinden dat het Rijk geen beslissingsbevoegdheid heeft over onze woningen. Plicht Getrouw is ten aanzien van (voorgenomen) wet- en regelgeving ‘bewust kritisch’ De effecten en risico’s van onze keuzes zijn vooralsnog niet bekend, maar bergen op termijn onmiskenbaar risico’s in zich. Wij volgen de regelgeving op de voet. Rijksbeleid Een veel grotere bedreiging voor de volkshuisvesting in Bennekom dan de beperking van de woningtoewijzing en de verkoopplicht vormt de heffing die ons vanaf 2014 te wachten staat als bijdrage aan uitvoering van de wet op de huurtoeslag. Niet alleen wordt onze investeringscapaciteit sterk gereduceerd, mogelijk ligt gedwongen verkoop van woningen op de loer om beheer van onze woningen en de afdracht van de heffing te kunnen financieren. Op basis van deze maatregel verwachten wij de komende jaren een beheercorporatie te worden en geen bouwcorporatie. Hoewel wij verkoop van ons bezit ontmoedigen, genereert dit waarschijnlijk opbrengst die wij dan ook willen investeren ter wille van de volkshuisvesting. Wij zien in Bennekom voorlopig geen investeringsmogelijkheden.
Th.H.M. Hettinga, voorzitter
1. VERHUREN EN VERKOPEN VAN WONINGEN Ook in 2011 was onze missie mensen die niet op eigen kracht in hun huisvesting kunnen voorzien te ondersteunen, daar hoort ook de inkomensgroep 33.614 - € 43.000 euro toe. Wat deden we in 2011? Woningvoorraad In het verslagjaar is ons woningbezit met aanzienlijk uitgebreid vanwege de oplevering van woongebouw Cornélie in het baron van Wassenaerpark met 101 appartementen. Van het totale woningbezit van 812 woningen, behoren 579 woningen tot de categorie laagbouw, 220 woningen tot de categorie middelhoogbouw (woongebouwen met niet meer dan vier etages) en 10 woningen die behoren tot de categorie overig (etagewoningen en kamers). Van de woningvoorraad in Bennekom zijn 237 woningen specifiek bestemd voor senioren (55-plussers). Afgelopen jaar zijn er geen woningen aangekocht of verkocht. Het beleid is dat er geen woningen uit het bestaande bezit worden verkocht. De belangrijkste reden hiervoor is de aanhoudend grote vraag naar betaalbare huurwoningen. De afgelopen jaren is er voor miljoenen in ons bezit geïnvesteerd en zodoende is de boekwaarde af te stoten woningen te hoog. Bovendien wordt de verkoopopbrengst afgeroomd door de vennootschapsbelasting als de opbrengst niet op korte termijn wordt geherinvesteerd. Ons bezit staat er uitstekend bij, zodat er niet in grote onderhoudsingrepen hoeft te worden geïnvesteerd. Wij zien op korte termijn geen investeringsmogelijkheden in Bennekom. Investeren in Ede of de WERV behoort niet tot de voornemens. Niet voor niets zijn we een Bennekomse corporatie. Nieuwbouw In het verslagjaar werden, zoals al eerder opgemerkt, 101 woningen aan het bezit toegevoegd in het Baron van Wassenaerpark. Zie voor een toelichting op het project onder het prestatieveld Wonen en Zorg. Betaalbare voorraad Om de kerntaak goed te kunnen uitvoeren, moeten er voldoende betaalbare en kwalitatief goede woningen in leefbare buurten beschikbaar zijn. We hanteren de bereikbaarheidsgrens van € 561,(aftoppingsgrens huurtoeslag), als basis voor de betaalbare voorraad. Van onze woningen behoort ruim 80% tot de betaalbare voorraad. Aan de doelstelling dat tenminste 50% van het gehele woningbezit betaalbaar moet zijn werd in het verslagjaar ruim voldaan.
21%
5%
74% aantal goedkope woningen ≤361 euro aantal betaalbare woningen ≤ 554 euro aantal dure woningen ≤ 652 euro Figuur 1: Huurwoningen in betaalbare voorraad per 31 december 2011
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
1
Vrijgekomen huurwoningen Met 34 vrijgekomen woningen lag het aanbod in het verslagjaar iets hoger dan vorig jaar. Het aantal vrijgekomen woningen ten opzichte van het totale woningbezit, de zogenaamde mutatiegraad, was 4,8. Ruim 68% van dit woningaanbod viel in de categorie betaalbaar en was bereikbaar voor de doelgroep van beleid, terwijl 100% onder de zogenoemde liberalisatiegrens viel. We hebben 25 vrijgekomen woningen (74% van het totaal aantal vrijgekomen woningen) geadverteerd. De negen andere woningen zijn rechtstreeks : één in verband met een afgegeven urgentie door de urgentiecommissie van de WERV, en acht op basis van voordracht vanuit de stichting Eleos en Opella. Dertien van de vrijgekomen woningen waren specifiek bestemd voor 55-plussers. Vraag naar huurwoningen Aan het eind van het verslagjaar stonden 26.888 woningzoekenden ingeschreven bij Huiswaarts.nu. Van hen zijn 54% doorstromers en 46% starters. Ruim 80% behoort tot de EU-doelgroep van beleid. Het aandeel ingeschreven woningzoekenden met als woonplaats Bennekom bedroeg 1.082. Het aantal reacties dat gemiddeld op een advertentie wordt ontvangen is ten opzichte van het vorige verslagjaar gedaald, maar blijft met 109 onverminderd hoog in vergelijking met de historische verslagjaren waar - om te kunnen reageren - wel een economische en/of maatschappelijke binding aan Bennekom was vereist. Woonruimteverdeling In 2011 werd 81% van de vrijgekomen woningen toegewezen aan starters en 29% aan doorstromers. Het gegeven dat een groot deel van de Opella kandidaten vanuit een intramurale woonsituatie kwam, drukte het resultaat van de doorstromers. Volgens de ministeriële regeling moet ten minste 90% van alle woningen met een netto huur van 652,51 euro of lager toegewezen worden aan woningzoekenden die een gezamenlijk belastbaar jaarinkomen van 33.614 euro hebben. In 2011 waren alle vrijgekomen woningen bereikbaar voor de deze inkomensgroep. Van alle actief woningzoekenden behoort 80% tot deze doelgroep. Op het moment dat onze 101 nieuwbouwwoningen werden toegewezen aan nieuwe bewoners, was nog niet bekend op welk moment in het toewijzingsproces de inkomens getoetst zouden worden. Deze toewijzingen vormen een veel groter volume dan onze verhuren op basis van mutatie. Op basis van het moment van verhuur had in 2011 73,8% van de huishoudens een jaarinkomen van 33.614 euro. Kijken we naar het moment van toewijzing van de 80 nieuwbouwwoningen die in 2011 zijn verhuurd, maar reeds in 2010 werden toegewezen, dan voldeed 82,5% van deze woningen aan de inkomenseis. Toegewezen woningtypen en woonduur In 2011 was de gemiddelde inschrijfduur voor doorstromers ruim 10 jaar en voor de starters 8,5 jaar. De inschrijfduur die nodig was om in aanmerking te komen voor de laagbouwwoningen bedroeg 10 jaar en voor de middelhoogbouw 8.5 jaar. Om in aanmerking te komen voor een seniorenwoningen was in het verslagjaar ruim 7 jaar inschrijfduur nodig. Bijzondere doelgroepen Tot de bijzondere doelgroepen worden onder andere mensen met een geestelijke of lichamelijke handicap gerekend. Deze groep heeft onze bijzondere aandacht. Inmiddels hebben we respectievelijk vier - deels onzelfstandige - appartementen en twee woningen voor begeleid wonen verhuurd aan de Stichting Philadelphia en twee woningen aan de Stichting 'Eleos', Gereformeerd Landelijke Instelling voor Beschermde Woonvormen. Voor vier andere woningen heeft de stichting 'Eleos' het recht van voordracht van kandidaten, zoals Stichting Philadelphia recht op het voordragen van kandidaten heeft voor vier woningen. Daarnaast heeft de stichting Opella het voordrachtrecht van 65 van de 101
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
2
appartementen in woongebouw Cornélie. De door Opella voor te dragen kandidaten beschikken vrijwel allen over een zogenoemde CIZ-indicatie. Wat doen we in 2012? Wij monitoren de woningtoewijzing en bezien hoe de toewijzing aan de inkomensgroepen zich ontwikkeld. Wij verkopen geen woningen. Er ligt een wetsvoorstel ter advisering voor aan de Raad van State waarin corporaties verplicht wordt 75% van hun woning bezit in de verkoop te zetten. Wij zijn tegen deze verplichting en wachten af wat de reactie van het parlement is op dit wetsvoorstel. Er zijn voor ons geen bouwmogelijkheden in Bennekom, we leveren geen woningen op. Per 1 juli 2012 schaffen we de optie-woningen af, de nadelen van aanbodmodel komen in deze manier van woonruimte verdelen te nadrukkelijk naar voren.
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
3
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
4
2. NIEUWBOUW EN KWALITEIT VAN ONZE WONINGEN De markt voor nieuwbouw is in Bennekom zeer beperkt. Ontegenzeggelijk is het zo dat meer nieuwe woningen de enige oplossing zijn om de wachtlijsten te verminderen en de druk op de woningmarkt te verkleinen. In de prestatieafspraken 2010-2014 met de gemeente Ede, woningcorporatie Woonstede en de Huurdersbond Ede e.o. zijn geen afspraken gemaakt over woningbouw in Bennekom. De gemeente heeft de provinciale zoekzones niet overgenomen, zodat er geen nieuwbouw in Bennekom gepland staat. Bovendien is onze financiële spankracht zeer beperkt, temeer daar we geen woningen willen verkopen. Bovendien wordt onze investeringscapaciteit in de toekomst nog meer beperkt door rijksbeleid. Onze nadruk zal de komende jaren op beheer liggen. In eerste instantie gaat het ons bij de kwaliteit van het woningbezit om het op een goede wijze in standhouden van de woningvoorraad. Om de volkshuisvesting te waarborgen moeten de woningen technisch in goede staat zijn. Technisch goede woningen zijn een pijler onze van een gezonde bedrijfsvoering. In de tweede plaats gaat het om continue kwaliteitsverhoging (bijvoorbeeld levensloopbestendig maken) zodat onze woningen in de markt blijven. Moderniseringen worden afgewogen tegen financiële mogelijkheden. Wat deden we in 2011? Nieuwbouw Het Baron van Wassenaerpark is opgeleverd. De stichtingskosten van deze woningen liggen met ongeveer 170.000 euro beneden de 240.000 euro per woning. Zie voor een toelichting op het project onder het prestatieveld Wonen en Zorg. Grondaankopen Wij hebben in 2011, maar ook in de jaren hiervoor, geen speculatieve grondaankopen gedaan om in een bepaald gebied een positie te verwerven met het oogmerk daar woningen te kunnen bouwen, terwijl er geen zekerheid is dat er op de grond een woonbestemming ligt. Als we grond aankopen dan is het alleen als we daadwerkelijk van plan zijn er binnen vijf jaar woningen te bouwen. Ook kopen we niet meer grond aan dan nodig is voor de eigen woningbouw, met de bedoeling de grond in de vorm van kavels door te verkopen. Verbetering, renovatie en onderhoud In het verslagjaar werd door bestuursleden en technische commissie overleg gevoerd met medewerkers van Woonstede Vastgoedservice en Vastgoedprojecten. Ten aanzien van de uitvoering van de werkzaamheden was er vrijwel dagelijks contact, met name daar waar het toewijzing en onderhoud van woningen betrof. Groot onderhoud In 2011 werd geen grootonderhoud uitgevoerd. Volgens het masterplan voor het grootonderhoud en/of renovatie zijn de afgelopen decennia 255 woningen aangepakt. Daarmee zijn deze woningen weer minimaal 25 jaar goed exploiteerbaar. Grootonderhoud was derhalve niet aan de orde en is ook de komende jaren niet noodzakelijk.
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
5
Planmatig onderhoud In 2011 is onder regie van onze beheerder het volgende planmatig onderhoud uitgevoerd:
Activiteiten planmatig onderhoud Houtwerkreparaties, schilderwerk Vervangen dakgoten en hwa Schilderwerk entreepuien (aantal entrees) Keukenvervanging Vervanging CV-ketels
aantal woningen 67 49 6 28 12
Reparatie- en mutatieonderhoud Het bestuur besloot enige jaren geleden om de uitvoering van het reparatie- en mutatieonderhoud, het planmatig bouwkundig onderhoud en het grootonderhoud te laten verrichten door één aannemer. Met Grootheest Bouwbedrijf uit Bennekom werd een overeenkomst afgesloten. Op 7 maart 2012 werd deze overeenkomst positief geëvalueerd, voor 2010 werd dit op 24 mei 2011 gedaan. De uitgaven voor bouwkundige reparaties en mutatieonderhoud bedroegen ongeveer 230.000 euro. Zoals de afgelopen jaren gebruikelijk, hoefden wij bij een ruime meerderheid van de vertrekkende huurders nagenoeg geen schade in rekening te brengen. Woonstede Vastgoedservice is verantwoordelijk voor het toezicht op de uitvoering van het dagelijks onderhoud aan de woningen en overige ruimten van Plicht Getrouw. Het gaat daarbij onder meer om de volgende zaken: reparatieonderhoud aan woningen en overige ruimten; mutatieonderhoud; klachtenonderhoud; aangebrachte voorzieningen met huurverhoging; ZAV- en WMO-aanvragen en toezicht op de uitvoering. Onderhoudsabonnement Het onderhoudsabonnement biedt de bewoner de mogelijkheid om een groot deel van het onderhoud, dat volgens de huurovereenkomst voor rekening van de huurder komt, tegen een maandelijkse vergoeding bij ons onder te brengen. De vergoeding is in het verslagjaar gelijk gebleven. Inmiddels hebben 600 huurders een onderhoudsabonnement afgesloten. Dat komt neer op bijna 73% van alle huurders. In 2011 bedroegen de directe uitgaven 29.000 euro.
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
6
Huurderzelfwerkzaamheid In 2011 werden 28 aanvragen verwerkt voor zelf aan te brengen voorzieningen. Tevens zijn er zes aanvragen binnengekomen voor woningaanpassingen tegen huurverhoging of contante betaling.
Soort Planmatig bouwkundig onderhoud Installatie onderhoud + vervangen Dagelijks en periodiek onderhoud - reparatieonderhoud - mutatieonderhoud - schade - preventief onderhoud - onderhoudsabonnement - overig onderhoud Keukens Badkamers Seniorenassortiment Totaal
Begroting 2011 208.809 91.042 175.537
218.270 100.000
Werkelijk t/m dec 2011 129.779 99.512 366.660 124.517 105.433 16.024 72.991 29.043 18.651 78.055 6.163 53.153
793.658
733.323
De kosten van onderhoud zijn 60.000 euro lager dan in de begroting. Dit wordt voor een deel veroorzaakt doordat het onderhoud in het kader van het seniorenassortiment voor een lager bedrag is aanbesteed dan waarmee in de begroting rekening gehouden werd. Daarnaast is een project 'keukenvervanging' uitgesteld naar 2012 en nemen minder mensen aan het overig planmatig onderhoud deel dan verwacht werd. Daar staat tegenover dat vooral het mutatieonderhoud hoger is dan begroot. Dit wordt veroorzaakt door drie grote mutaties te weten: Hoogakker 13 (12.500 euro), Commandeursweg 52 (17.800 euro) en Commandeursweg 78 (14.800 euro). Duurzaamheid Onze woningen hebben gemiddeld energielabel C. De nieuwe woningen in het Baron van Wassenaerpark zijn voorzien van warmtekoppeling, een duurzame vorm van energieopwekking. Wat doen we in 2012? We bouwen geen nieuwe woningen in 2012 en groot onderhoud is niet nodig. In 2012 wordt bij 1/3 van ons woningbezit een conditiemeting uitgevoerd De uitvoering van het reparatie-, mutatie- en planmatig bouwkundig onderhoud wordt ook in 2012 door aannemer Grootheest verricht. De overeenkomst met Grootheest Bouwbedrijf uit Bennekom wordt op 24 mei 2012 geëvalueerd. De evaluatie over 2012 vindt plaats op 6 maart 2013.
activiteit Schilder- en houtwerk schilderwerk gevelbekleding Keukenvervangingen CV-vervangingen Open geiser vervangen door cv-installatie
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
aantal woningen 43 137 61 29 1
7
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
8
3. ONZE BIJDRAGE AAN LEEFBAARHEID Omdat de leefomgeving voor een groot deel het woongenot van onze klanten bepaalt en bijdraagt aan de waarde van ons woningbezit, zetten wij ons in voor leefbaarheid. Als we technische voorzieningen kunnen treffen die de leefbaarheid bevorderen dan doen we dat. Wat deden we in 2011? Wijkwerk Via onze beheerder Woonstede nemen wij deel aan Wijkwerk. Onze inzet voor de leefbaarheid is beperkt, omdat er ook een beperkte opgave voor ons ligt. In het Wijkwerk Activiteitenplan 2011 voor Bennekom zijn in het geheel geen activiteiten voor ons opgenomen. In 2011 hebben wij financieel niet bijgedragen aan uitvoering van de activiteiten. Schoonmaak- en tuinonderhoud Niet alleen een goede woning is bepalend om prettig te wonen, maar ook een aantrekkelijke woonomgeving en een goed schoonmaakbeleid. Wij besteden daarom veel aandacht aan het schoonhouden van de gebouwen en het tuinonderhoud. In 2011 is 497 euro uitgegeven aan extra groenonderhoud ter verbetering van de woonomgeving. Sociaal beheer Onze beheerder neemt niet alle meldingen met betrekking tot burenoverlast zelf in behandeling. Een deel van de klagers wijzen wij op de mogelijkheid om gebruik te maken van buurtbemiddeling. Samen met Welstede en de gemeente Ede is een project buurtbemiddeling opgezet. In een vroeg stadium worden burenruzies onder leiding van een vrijwillige bemiddelaar opgelost. Burenruzies kosten onze beheerder veel tijd, terwijl het feitelijke probleem vaak doorsuddert. Via onze beheerder hebben wij een overeenkomst voor zorgbemiddeling met Regionaal Instituut Beschermd Wonen (RIBW). Gezamenlijk proberen wij met een snelle interventie een oplossing te vinden voor huurders met psychische problemen. Via onze beheerder nemen we deel aan het Sociaal Vangnet Overleg (SVO). Afgelopen jaar zijn geen casussen aangemeld voor Plicht Getrouw. Huurachterstand en woonfraude We bestrijden woonfraude en voorkomen huurachterstanden. Waar betalingsproblemen dreigen, informeren wij klanten zo snel mogelijk. Naast aanmaningen en ingebrekestellingen versturen we, als drukmiddel om tot een oplossing te komen, ook aankondigingen van zelfstandige ontruimingen. Daarna pas volgt eventueel een aankondiging van gedwongen ontruiming. Bovendien hebben we een samenwerkingscontract met de gemeente Ede getekend over vrijwillige schuldhulpverlening. Wij beoordelen onze werkwijze als effectief en preventief, streng en rechtvaardig. We zitten er bovenop en betalingsregelingen treffen we zonder rente in rekening te brengen. De totale achterstand aan het einde van het verslagjaar bedroeg 0,27 % van de bruto jaarhuur (totaal 23.000 euro). Er werd voor 4300 euro aan oninbare vorderingen afgeboekt. We hanteren huisuitzettingen als uiterste middel, nadat andere middelen geen oplossing meer kunnen bieden. Ontruimingen vinden plaats vanwege huurachterstanden, overlast of een combinatie van beide. Huurders die ontruimd zijn op huurachterstand kunnen in beginsel via het aanbodmodel weer reageren op een woning indien de huurschuld en overige kosten betaald zijn. Indien nodig worden aanvullende voorwaarden als budgetbeheer gesteld. In 2011 zijn er vier aanzeggingen geweest voor een ontruiming: deze zijn alle vier geannuleerd. In 2011 hebben we, net als onze beheerder, het Convenant Woonfraude met de gemeente Ede getekend. In Bennekom heeft één huurder vrijwillig opgezegd na woonfraude. We hebben geen ontruimingen op overlast gehad.
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
9
In 2011 was de bestrijding van Woonfraude niet langer een proef. Wij zien structureel streng toe op naleving van regels en gaan woonfraude tegen. Wat doen we in 2012? woonregels handhaven en woonfraude beperken; deelname wijkwerk en SVO; zorgbemiddeling RIBW; behandeling en/of verwijzing sociale klachten.
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
10
4. SAMENWERKING MET ONZE PARTNERS Wij hebben structureel overleg met onze belangrijkste belanghouders: de gemeente Ede en onze huurdersorganisatie. Wat deden we in 2011? Gemeente We hebben prestatieafspraken met de gemeenten Ede. We overleggen structureel op ambtelijk en bestuurlijk niveau met de gemeente Ede. In 2011 werden, conform de jaaragenda, de reguliere onderwerpen als woonruimteverdeling, prestatieafspraken en nieuwbouwprogrammering besproken. Huurdersorganisatie De bewonersparticipatie is gewaarborgd in de artikelen 15 t/m 18 van de statuten en door de samenwerkingsovereenkomst met Huurdersorganisatie Bennekom. Er is een reglement waarin het overleg met huurders is geregeld. We ondersteunen de huurdersorganisatie financieel en hebben structureel overleg. In het verslagjaar werd tweemaal een vergadering belegd met de huurdersorganisatie. Tijdens deze voor- en najaarsvergadering werd informatie uitgewisseld over onderwerpen die door het bestuur en de huurdersorganisatie in de door hen gehouden vergaderingen werden behandeld. De Huurdersorganisatie Bennekom bracht advies uit over het ZAV-beleid en stemde, na kleine wijzigingen, in met de nieuwe algemene huurvoorwaarden. Ook werd gesproken over het geschikt maken van woningen voor senioren, het onderhoudsbeleid en het jaarplan 2012. De huurdersorganisatie ontving in 2011 financiële ondersteuning van 1.300 euro. Wij hebben geen direct overleg met de Huurdersbond Ede e.o. Wel zijn zij, net als wij, ondertekenaar van de prestatieafspraken met de gemeente Ede. Overlegbijeenkomsten met bewoners In het verslagjaar is er geen afzonderlijk overleg met de bewoners gevoerd. De geringe huurverhoging zonder differentiatie was de motivatie om geen algemene informatieavond te organiseren. Ook was de belangstelling voor dergelijke bijeenkomsten in voorgaande jaren nihil. Huurdersspreekuur In het verslagjaar werd, evenals in voorgaande jaren, zesmaal een spreekuur voor huurders en andere belangstellenden gehouden. Op iedere eerste maandag van de oneven maanden (voor zover dat werkdagen waren) werd een avondspreekuur gehouden. Waar dit mogelijk was, heeft het bestuur dit spreekuur laten samenvallen met de geplande vergaderingen van de technische commissie. Tijdens de gehouden zittingavonden werden vragen van bewoners, woningzoekenden en andere belanghebbenden behandeld. Het aantal personen dat gebruik heeft gemaakt van het spreekuur, was zeer gering. Geschillenregeling Wij hechten veel waarde aan een goede relatie met onze huurders. Maar in de praktijk is het nu eenmaal zo dat je het niet altijd met elkaar eens hoeft te zijn. En dan is het goed dat er een regeling bestaat om geschillen op een onpartijdige en klantvriendelijke manier uit de wereld te helpen. Daartoe hebben de corporaties in de WERV een gezamenlijke regeling in het leven geroepen. Het secretariaat van de WERV-geschillenadviescommissie wordt tot en met 2011 door Woonstede gevoerd. In 2011 zijn er door klanten van Plicht Getrouw geen zaken aan de geschillencommissie voorgelegd.
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
11
Regionaal overleg De corporaties in het regionaal stedelijk netwerk van de gemeenten Wageningen, Ede, Rhenen en Veenendaal willen samenwerken, omdat ze allen het belang inzien van een kwalitatief hoogwaardig, evenwichtig, gedifferentieerd maar vooral leefbaar woon- en werkklimaat. Deze samenwerking van de corporaties Idealis, de Woningstichting Wageningen, Woningstichting Rhenen, de Veenendaalse Woningstichting, Patrimonium Woonstichting, Stichting Interkerkelijk Bejaardenwerk, Woonstede en Plicht Getrouw is niet geformaliseerd. In 2011 is de samenwerking uitgebreid naar de regio Food Valley. Deze regio omvat naast bovengenoemde gemeenten ook Barneveld, Nijkerk, Woudenberg en Scherpenzeel. Baron van Wassenaerpark In het kader van de plannen om te komen tot de nieuwbouw op het voormalig ziekenhuisterrein (Baron van Wassenaerpark) te Bennekom werd door de voorzitter deelgenomen aan de hiervoor belegde vergaderingen. De voorzitter was gemachtigd door het bestuur en de Raad van Toezicht alle besluiten te nemen die noodzakelijk waren voor dit project. Dat wil zeggen, begrensd door de vooraf in de meerjarenbegroting aangegeven stichtingskosten. Nieuwbouwinfo Ede Nieuwbouwinfo Ede is een samenwerkingsverband van de NVM-makelaars, de gemeente Ede, het notariaat in Ede, Bouwend Nederland Afdeling Zuid-West-Veluwe Nederland en de woningcorporaties Woonstede en Plicht Getrouw. De Edese BNA-architecten, de Woonconsumenten Advies Commissie (WAC), de Huurdersvereniging Ede en de banken in Ede maken eveneens deel uit van Nieuwbouwinfo Ede. Het doel van de stichting is publieksvoorlichting over woningbouwprojecten in Ede. Diversen Plicht Getrouw werd in het verslagjaar vanuit het bestuur vertegenwoordigd bij verschillende landelijke en/of regionale bijeenkomsten van o.a. de brancheorganisatie Aedes. Naast de deelname aan bovengenoemde bijeenkomsten/vergaderingen werd het bestuur door één of meer bestuursleden vertegenwoordigd bij bijeenkomsten over actuele ontwikkelingen in de sector. Visitatie In 2011 hebben we ons laten visiteren. De visitatiecommissie heeft ons maatschappelijk rendement over de periode 2004-2008 vanuit vier invalshoeken in beeld gebracht: in relatie tot wat er nodig is, onze eigen ambities en doelen, onze financiële mogelijkheden en natuurlijk in relatie tot de verwachting van de belanghouders. Het resultaat is een visitatierapport dat voor iedereen beschikbaar is (www.raeflex.nl/visitatierapporten, zoekterm Plicht Getrouw Bennekom). Wat doen we in 2012? Plicht Getrouw stelt haar huurders in de gelegenheid kennis te nemen van bepaalde stukken (volgens artikel 19 van het BBSH) die voor bewoners van wezenlijk belang zijn. Hiervoor is een samenwerkingsovereenkomst gesloten. We stimuleren en faciliteren de actieve huurdersorganisatie. We overleggen ten minste twee keer per jaar. Zes keer per jaar houden we een avondspreekuur voor huurders en andere belanghebbenden, alwaar hun vragen, suggesties, op- en aanmerkingen over woonaangelegenheden behandeld worden. We overleggen structureel met de gemeente Ede en de collega-corporaties in Food Valley.
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
12
5. WONEN EN ZORG Wij spannen ons in om de woningen en woonomgeving van senioren zo in te richten dat zij er zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen en een zo groot mogelijke kwaliteit van leven hebben. De combinatie van wonen en zorg kan alleen maar tot stand komen wanneer zorginstellingen en woningcorporaties nauw met elkaar samenwerken. Wat deden we in 2011? Zorgorganisatie Opella verkocht verzorgingshuis Berinchem in Bennekom. Vanuit het principe wonen en zorg te scheiden, zijn de bewoners van intramuraal naar extramuraal overgegaan. Met andere woorden, de bewoners zijn zelfstandige huurders en geen onderhuurders van Opella. Wel wordt hun zorgcontract met Opella gecontinueerd. Opella heeft voorkeursrecht om bij leegkomen van een appartement met zorgcontract binnen drie dagen een nieuwe huurder voor te stellen. Het maximum van 65 zorgcontracten mag niet worden overschreden om te voorkomen dat toch een soort verzorgingshuis ontstaat. In totaal zijn in het Baron van Wassenaerpark 130 woningen gebouwd, verdeeld over Woonstede en Plicht Getrouw. In 2011 hebben wij 101 huurappartementen in gebouw Cornelie opgeleverd; 65 van deze woningen worden gekoppeld aan een zorgcontract. Vanzelfsprekend zijn de woningen levensloopbestendig gebouwd. In het aantal toegankelijke woningen liepen wij achter op de branche voor wat betreft dit aandeel in onze woningvoorraad. De verwachting is dat met de oplevering van ons complex in het Baron van Wassenaerpark deze achterstand ingehaald zal worden. Wij hebben een lijst van maatregelen opgesteld voor de verbetering van de levensloopbestendigheid van onze woningen. Onze focus ligt daarbij op maatregelen voor senioren boven 65 jaar. In 2011 hebben we bewoners over het levensloopbestendig maken van de woning door beugels, handgrepen, tweede toilet en dergelijke maatregelen geïnformeerd. Het aanbod is dat zowel Plicht Getrouw als de huurder een deel van de kosten voor zijn rekening neemt. Voor 2011 was aanvankelijk een budget van 100.000 euro beschikbaar. De accountant heeft geadviseerd de plannen voor het levensloopbestendig maken van woningen in 2011 niet feitelijk uit te voeren. Uiteindelijk is voor ruim 50.000 euro geïnvesteerd bij 81 bewoners. Verhuur Wij verhuren vier, deels onzelfstandige, appartementen voor begeleid wonen aan de Stichting Philadelphia en twee woningen aan de Stichting 'Eleos', Gereformeerd Landelijke Instelling voor Beschermde Woonvormen. Voor vier andere woningen heeft de stichting 'Eleos' het recht van voordracht van kandidaten, zoals Stichting Philadelphia recht heeft op het voordragen van kandidaten voor vier woningen. Wet Maatschappelijke Ondersteuning Met extra aanpassing is het vaak mogelijk dat mensen langer in hun eigen woning kunnen blijven wonen. Daarom dragen wij, via onze beheerder, al jaren bij aan de uitvoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). In 2011 zijn er in het kader van de WMO zes woningen aangepast. Wat doen we in 2012? De verhuur aan zorginstellingen en de bijdrage aan de uitvoering van de WMO zetten we voort. Wij staan open voor het leveren van een bijdrage aan de huisvesting van kleinschalige woonvoorzieningen voor de verschillende doelgroepen. We bieden klanten ons seniorenassortiment aan.
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
13
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
14
6. FINANCIEEL BELEID EN BEHEER Algemeen Onze financiële continuïteit is van primair belang. Alleen dan kunnen we onze doelstellingen en ambities waarmaken. Ons financiële beleid is er daarom op gericht om de continuïteit te waarborgen. Tegelijkertijd willen we presteren naar ons vermogen. Daar bedoelen we mee dat we onze middelen alleen inzetten om onze missie waar te maken. Binnen het beginsel van een marktconforme prijsstelling van de producten en diensten is er ruimte voor keuzevrijheid van de klant, vooral ook waar het de mensen met een smalle beurs betreft. We willen ervoor zorgen dat we te allen tijde toegang hebben tot de geld- en kapitaalmarkt. Dat betekent dat we ervoor zorgen dat we voldoende borgingsruimte hebben in het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. We streven naar een helder inzicht in onze financiële spankracht. Ook willen we in financieel opzicht een betrouwbare en solide partner zijn. Wat deden we in 2011? Het verslagjaar werd afgesloten met een positief resultaat van bijna 2,6 miljoen euro vóór vennootschapsbelasting en bijna 3,2 miljoen euro ná vennootschapsbelasting. Voor 2011 was een jaarresultaat van ruim 20.000 euro begroot. In onderstaande tabel is de winst- en verliesrekening over 2011 opgenomen ten opzichte van de begroting 2011 en de jaarrekening 2010 (bedragen in duizenden euro’s). Jaarrekening Begroting Jaarrekening 2011 2011 2010 Opbrengsten Kosten Afwaarderingen
4.720 2.609 -2.205
4.884 2.816 0
4.409 2.404 -2.220
Exploitatieresultaat
4.316
2.068
4.225
Rente
1.736
1.761
1.794
Resultaat voor vennootschapsbelasting
2.580
307
2.431
Vennootschapsbelasting
594
-286
-190
3.174
21
2.241
Jaarresultaat
Tabel 1. winst- en verliesrekening t.o.v. de begroting 2011 en de jaarrekening 2010 (in duizenden euro’s)
Ten opzichte van 2010 zijn de opbrengsten 311.000 euro hoger. Dit komt vooral door hogere huuropbrengsten (682.000 euro), met name door de oplevering van de nieuwbouw aan het Baron van Wassenaerpark (617.000 euro). Verder hebben we hogere huuropbrengsten behaald, zowel door de reguliere huurverhoging (54.000 euro) als door huurverhoging naar aanleiding van woningverbetering en huurharmonisatie (21.000 euro). De huurderving was echter 10.000 euro hoger. Tegenover de hogere huuropbrengsten staat dat de overheidsbijdragen lager zijn (378.000 euro), omdat in 2010 door de overheid de nog lopende langlopende verplichtingen uit het Besluit Woninggebonden Subsidies ineens zijn afbetaald.
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
15
De rentebaten over 2011 waren lager dan over 2010. Het bedrag dat we hebben aangetrokken voor de investeringen in de nieuwbouw op het Baron van Wassenaerpark, is in 2011 volledig uitgegeven. De nieuwbouw is begin 2011 opgeleverd. 2%
1% 1%
96%
huren
vergoedingen
rente
overige
Figuur 2. relatieve verdeling van de opbrengsten
In de kosten moeten we eerst een onderscheid maken tussen de waardeveranderingen materiële vaste activa en alle andere kosten. In 2011 hebben we 2.205.000 euro van eerdere waardeverminderingen terug genomen. Dit heeft enerzijds te maken met de lagere stichtingskosten van de nieuwbouw aan het Baron van Wassenaerpark en anderzijds met het aanpassen van het percentage huurstijging in de berekening van de bedrijfswaarde. Hiervoor verwijzen wij u naar de uitgangspunten van de bedrijfswaarde verderop in dit verslag. De andere kosten waren in 2011 ongeveer 2,6 miljoen euro en in 2010 ongeveer 2,4 miljoen euro. Het verschil is vooral veroorzaakt door 0,1 miljoen euro hogere onderhoudskosten doordat er in 2011 aanpassingen in het kader van het seniorenassortiment zijn uitgevoerd. Daarnaast zijn de afschrijvingen bijna 0,1 miljoen euro hoger door de oplevering van de nieuwbouw.
18% 40%
17%
25% afschrijvingen
onderhoudslasten
overige bedrijfslasten
rentelasten
Figuur 3. relatieve verdeling van de lasten exclusief waardeveranderingen
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
16
Vermogensbeleid Het vermogensbeleid dient de financiële continuïteit van Plicht Getrouw te waarborgen en het maatschappelijk rendement te verhogen. Voor Plicht Getrouw houdt dit vooralsnog een goede inzet van middelen op plaatselijk niveau in. De organisatie moet over voldoende financiële middelen beschikken om ook in de toekomst haar doelstellingen te kunnen blijven realiseren. Plicht Getrouw hanteert op middellange termijn een solvabiliteit van minimaal 8% van het balanstotaal. Aan het eind van 2011 was de solvabiliteit 9,8%. Dit ligt boven de beleidsmatige ondergrens. De vermogensgroeidoelstelling, te weten een stijging van de overige reserve met minimaal het inflatiepercentage (2,3 procent in 2011), is ruim gehaald. Dit is te danken aan het positieve jaarresultaat van 3,2 miljoen euro. Het resultaat uit de verhuur van woningen, dus zonder de waardeverandering en de vennootschapsbelasting, is in 2011 ongeveer 0,4 miljoen euro. Een bewust beheer van de geldstroom is onontbeerlijk voor het behalen van een zo hoog mogelijk renteresultaat. Door het financieren van investeringen met eigen middelen en een actief beheer van de liquiditeitspositie worden de smalle financiële marges van de woningexploitatie enigszins verruimd. Anders gezegd: het liquiditeits- en vermogensbeheer moeten voor de huurders gunstig uitpakken. Het beheer van de leningportefeuille is essentieel. Plicht Getrouw streeft ernaar om de invloed van jaarlijkse renteconversies en herfinancieringen te beperken tot ongeveer 10 procent van de portefeuille. Financiering Door het aantrekken van een nieuwe lening van 1 miljoen euro tegen 3,27% is de gemiddelde rente van de leningportefeuille in 2011 ten opzichte van 2010 gedaald van 4,35% naar 4,32%. Het balanstotaal steeg in 2011 met 65.000 euro ten opzichte van 2010. Door de uitgaven voor de nieuwbouw aan het Baron van Wassenaerpark en aflossing van de rekening-courantverhouding met Woonstede is de liquiditeitspositie eind 2011 minder dan eind 2010 (current ratio van 1,2 ten opzichte van 1,6). Beleggingen Gelden die we niet direct nodig hebben, zijn in 2010 deels belegd in een product van BNG Vermogensbeheer, het BNG Fido Kapitaalmarktselectfonds. Omdat de nieuwbouw aan het Baron van Wassenaerpark begin 2011 is opgeleverd en de meeste uitgaven op dat moment dus verricht waren, is de belegging in januari 2011 beëindigd. Bedrijfswaarde Plicht Getrouw actualiseert jaarlijks de bedrijfswaardeberekeningen. De bedrijfswaarde ligt voor geheel Plicht Getrouw boven de boekwaarde.
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
17
Bij de berekening van de bedrijfswaarde voor de woningen zijn de volgende parameters gehanteerd:
Huurstijging eerste jaar Huurstijging tweede jaar Huurstijging derde t/m vijfde jaar Huurstijging zesde jaar en later Huurderving en leegstand Kostenontwikkeling algemeen eerste t/m vijfde jaar Kostenontwikkeling algemeen zesde jaar en later Kostenontwikkeling onderhoud eerste t/m vijfde jaar Kostenontwikkeling onderhoud zesde jaar en later Disconteringspercentage Norm algemene kosten Norm onderhoudskosten
2011 2,30% 2,00% 2,50% 2,00% 0,50% 2,50% 3,00% 2,25% 3,00% 5,25% 1.121 891
2010 1,30% 2,00% 2,00% 2,00% 0,50% 2,50% 2,50% 2,25% 2,25% 5,25% 1.121 euro per woning 872 euro per woning
Per 1 januari 2012 bedraagt de boekwaarde van het bezit 50,3 miljoen euro. De bedrijfswaarde is op basis van bovenstaande uitgangspunten 57,4 miljoen euro. Dit is inclusief de historische grondwaarde. Als kasstroom genererende eenheden hanteert Plicht Getrouw 21 complexen die naar type en wijk zijn geclusterd. Afboeking van bestaand woningbezit naar lagere bedrijfswaarde vindt plaats als op complexniveau de bedrijfswaarde lager is dan de historische kostprijs minus annuïtaire afschrijvingen. Als indicatie voor de marktwaarde kan de waarde voor de onroerende zaakbelasting worden gebruikt, rekening houdende met de bijzonderheden die hiermee samenhangen. Volgens de aanslag 2012 is de WOZ-waarde van het bezit 166,0 miljoen euro. Vennootschapsbelasting De vennootschapsbelasting, zoals deze bij ons in de jaarrekening is opgenomen, is berekend op basis van de uitgangspunten van de vaststellingsovereenkomsten voor de integrale vennootschapsbelasting (VSO 2). VSO 2 dateert van januari 2008 en is door ons ondertekend. Voor de jaarrekening 2011 betekent VSO 2 dat we een fiscale winst hebben behaald van ruim 1.043.000 euro. De bijbehorende vpb-last is bij 20,0% over de eerste 200.000 euro en 25,5% over 843.000 euro, 255.000 euro. Verder betekent VSO 2 dat we voor verschillen tussen de fiscale en de bedrijfseconomische waardering die in de loop van de jaren zullen verdwijnen, de zogenaamde tijdelijke verschillen, een belastinglatentie moeten opnemen. Het betreft een vordering voor zover de fiscale waardering van de leningen lager is dan de bedrijfseconomische. Voor ons betekent dit dat we per saldo een latente belastingvordering van 245.500 euro in de jaarrekening hebben opgenomen. Dit is 19.500 euro lager dan ultimo 2010.
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
18
Wat doen we in 2012? Begroting 2012-2016 Het project Baron van Wassenaerpark heeft een belangrijke invloed op de realisatie van de afgelopen jaren. We hebben 101 huurappartementen toegevoegd aan ons bezit. De bouw is in 2009 gestart en de appartementen zijn sinds begin februari 2011 in exploitatie. Een deel van deze appartementen wordt verhuurd aan cliënten van Stichting Opella, die met hen een zorgcontract heeft afgesloten. Voor de financiering van dit project hebben we in 2006 een lening aangetrokken tegen 3,98%. De lening is in stukjes geknipt met looptijden die variëren van 12 tot 15 jaar. Op deze wijze zijn risicomomenten van de renteherzieningen gespreid. In de begrotingsperiode worden er geen woningen uit het bestaande bezit verkocht. Het streven van de rijksoverheid om in 2010 ongeveer 65% van de woningvoorraad uit koopwoningen te laten bestaan is in de kern Bennekom, met circa 70% eigen woningbezit, al vele jaren een realiteit. Een belangrijke reden voor Plicht Getrouw om niet te verkopen is de aanhoudend grote vraag naar betaalbare huurwoningen. Daarnaast is een groot deel van de woningen de afgelopen jaren ingrijpend verbeterd. We verwachten niet dat bij verkoop de investering van deze verbetering volledig wordt terugverdiend. Tot slot hebben we momenteel geen mogelijkheden om de winsten uit verkopen te herinvesteren. Het huurbeleid is momenteel sterk gereguleerd. De jaarlijkse huurverhoging is gekoppeld aan de consumentenprijsindex van het voorafgaande jaar. Bij de begroting zijn we uitgegaan van een huurverhoging van 2,0% in 2012, 2,0% in 2013 en 2,5% vanaf 2014. We hebben daarnaast een scenario uitgerekend met een huurverhoging van 2,5% per jaar. Inmiddels is komen vast te staan dat de huurverhoging per 1 juli 2012 2,3% zal zijn. De ontwikkeling van de inflatie in 2012 is erg onzeker. De eerste twee maanden is de inflatie ongeveer 2,5%. Het Centraal Planbureau gaat uit van 2,4% inflatie over geheel 2012. In onderstaande tabellen is weergegeven wat de operationele kasstromen en de solvabiliteit zijn bij een jaarlijkse huurverhoging van 2,0% en 2,5% (bedragen in duizenden euro’s). Uitwerking scenario's Operationele kasstroom na vpb
Jaar Scenario 2,00% 2,50%
2012
2013
2014
2015
2016
989 998
1.082 1.109
1.022 1.058
1.086 1.123
1.179 1.218
2012
2013
2014
2015
2016
3,3% 3,3%
3,9% 4,0%
4,1% 4,2%
4,5% 4,8%
4,9% 5,3%
Solvabiliteit
Jaar Scenario 2,00% 2,50%
Tabel 2. operationele kasstroom en solvabiliteit huurverhoging
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
19
De kerncijfers van de ontwikkeling van het resultaat en het vermogen tot en met 2016 staan in het volgende overzicht (bedragen in duizenden euro’s): 2012
2013
2014
2015
2016
Aantal woningen
812
812
812
812
812
Jaarresultaat
136
180
62
68
128
1.328 989
1.452 1.082
1.372 1.022
1.458 1.086
1.583 1.179
-1.709
-1.646
-1.616
-1.593
-1.587
709
725
741
758
775
76
34
4
4
4
1.422
1.602
1.664
1.732
1.860
Balanstotaal
42.764
41.180
40.904
38.651
37.601
Solvabiliteit
3,3%
3,9%
4,1%
4,5%
4,9%
0,9
0,5
0,9
0,2
0,2
4,7%
4,7%
4,3%
4,5%
4,7%
Operationele kasstroom voor vpb Operationele kasstroom na vpb Financiële baten en lasten Onderhoud Investeringen Algemene reserve
Liquiditeit (current ratio) Rentabiliteit (totaal vermogen)
Tabel 3. kerncijfers ontwikkeling, resultaat en vermogen tot en met 2016
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
20
7. GOVERNANCE Wij onderschrijven de principes van de governancecode woningcorporaties, maar wij constateren ook dat voor een corporatie van onze omvang de formele uitwerking geen sinecure is. Plicht Getrouw heeft haar governancestructuur ingericht volgens het tweelagen bestuursmodel. Wij werken met een Raad van Toezicht, bestaande uit drie personen, en een bestuur bestaande uit acht bestuursleden. De taken van het bestuur en de Raad van Toezicht zijn vastgelegd in statuten. Deze zijn verder uitgewerkt in een bestuursreglement en een reglement Raad van Toezicht. Deze en andere governancedocumenten staan op onze website. Op de volgende artikelen wijken wij nog af van de governancecode Woningcorporaties: II.1.6 II.2.1
Dit artikel is niet van toepassing, want wij hebben geen personeel in dienst. De bestuursstructuur is onderwerp van overleg geweest in 2010. Onze intentie is niet een lid van bestuur voor een periode van maximaal vier jaar te benoemen en telkens voor vier jaar te herbenoemen. De Raad van Toezicht van Plicht Getrouw ziet in deze regeling geen meerwaarde voor de continuïteit van de organisatie of het verbeteren van de prestaties van de organisatie. Het besturen van een woningcorporatie als Plicht Getrouw verlangt ervaring en visie die juist verder reikt dan vier jaar. Voorts is de Raad van Toezicht van mening dat bij onvoldoende functioneren direct ingegrepen moet worden en niet pas als een termijn van vier jaar verstrijkt. II.2.5 Wij hebben de hoofdlijnen van het remuneratierapport van de Raad van Toezicht niet apart op onze website. Deze informatie is via het jaarverslag openbaar gemaakt op onze website. III.1.3 Aangezien er geen commissies zijn, is de hele Raad van Toezicht verantwoordelijk. In 2010 is de jaarlijkse constatering inzake formele onafhankelijkheid van de RvT niet geactualiseerd, omdat er geen wijzigingen in de bestaande situatie zijn opgetreden. III.4.1 Er is voor 2011 geen (zelf)evaluatie van de Raad van Toezicht beschikbaar met daarbij een schriftelijke visie van het bestuur hierop. In 2012 wordt dit geëffectueerd. III.5.1 t/m 5.3 Er zijn geen commissies benoemd; de omvang van de Raad van Toezicht staat dit niet toe. De Raad is collectief verantwoordelijk. IV. 2.3 De externe accountant is per 1 januari 2008 niet voor vier maar voor vijf jaar benoemd met de mogelijkheid om op basis van de jaarlijkse evaluatie de dienstverlening te beëindigen.
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
21
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
22
8. BESTUUR Stichting Woningcorporatie Plicht Getrouw is op grond van de Woningwet (Koninklijk Besluit van 5 februari 1920, nummer 38, Staatsblad nr. 54) een toegelaten instelling. Ons werkveld is vastgelegd in het Besluit Beheer Sociale Huursector (BBSH). De maatschappelijke bestemming van ons vermogen waarborgen wij als toegelaten instelling door professioneel toezicht, een transparante inrichting van de organisatie, voortdurende dialoog met onze belanghouders in de lokale omgeving en een correcte omgang met onze klanten. In onze statuten staan het doel, het werkgebied, de besturing en het toezicht beschreven. In het jaarverslag wordt inzicht gegeven in de activiteiten die Plicht Getrouw in verbinding of samenwerking met andere rechtspersonen heeft ondernomen. Verbindingen, deelnemingen en samenwerkingen Woningcorporatie Plicht Getrouw is een stichting met een bestuur en een Raad van Toezicht. In artikel 8 van de statuten is vastgelegd dat met leden van het bestuur en de Raad van Toezicht geen arbeidsovereenkomst als bedoeld in artikel 7: 612 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek mag worden aangegaan. De Raad van Toezicht houdt toezicht op het bestuur. De stichting heeft geen personeel in dienst. Het beheer is met een beheerovereenkomst opgedragen aan Woonstede te Ede. Plicht Getrouw was in 2010 deelnemer in WoningNet N.V. met 711 aandelen à 14,26 euro, in totaal voor 10.139 euro. Driekwart van dit bedrag is in 2007 gestort en een kwart is opvraagbaar. Samenstelling van het bestuur per 31 december 2011: De heer Th.H.M. Hettinga (1942) maakt sinds april 1996 deel uit van het bestuur en is sinds 1998 voorzitter (lid dagelijks bestuur). De heer Hettinga was voor zijn pensioen projectmanager. Hij ontving in 2011 voor zijn werkzaamheden als voorzitter 12.000 euro. Voor zijn extra inzet ten behoeve van de ontwikkeling van Baron van Wassenaerpark ontving hij 12.000 euro. De heer A.J.M. Baks (1940) is sinds 1 maart 2010 lid van het bestuur. Hij was levensmiddelentechnoloog bij TNO en sinds zijn pensionering actief in het Bennekomse verenigingsleven. Hij vervult de functie van secretaris. De heer Baks ontving voor zijn werkzaamheden voor de stichting 6.000 euro. De heer H.J.M. Wouters van den Oudenweijer (1944) woont in Ede en is bouwkundige. Sinds 1 maart 2010 maakt hij deel uit van het bestuur. Hij vervult de functies penningmeester en voorzitter technische commissie. De heer Wouters van de Oudenweijer ontving voor zijn werkzaamheden voor de stichting 4.000 euro. De heer D. van den Berg (1948) is sinds 1 januari 2011 als plaatsvervangend voorzitter benoemd in het bestuur. De heer Van den Berg is werkzaam bij de gemeente in een ondersteunende dienst. Hij ontving 6.000 euro voor zijn werkzaamheden voor de stichting. De vertegenwoordiging van huurders in het bestuur is geregeld in de statuten artikel 3, lid 1. Conform de statuten zijn bestuursleden uiterlijk om de vier jaar aftredend. Er is geen maximale zittingsduur bepaald. Omdat wij eraan hechten dat bestuursleden zo mogelijk een lokale binding en bestuurservaring hebben, is het aantal geschikte kandidaten beperkt. Naam
Aftreden per 31 december 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 De heer Th.H.M. Hettinga X De heer D. van den Berg X X De heer A.J.M. Baks X X De heer H.J.M. Wouters van den Oudenweijer X X Tabel 4. rooster van aftreden bestuur
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
23
Honorering Voor de algemene kosten van het bestuur en de individuele vaste vergoedingen wordt jaarlijks een budget vastgesteld. De vaste jaarvergoedingen van de bestuursleden komen ten laste van dit budget en het resterende bedrag is in overeenstemming met artikel 9 van de statuten beschikbaar voor algemene kosten en opleidingen. De individuele vergoedingen staan bij de samenstelling van het bestuur genoemd en zijn het afgelopen jaar ongewijzigd. De vergoeding aan de bestuursleden bedroeg in 2011 in totaal 27.000 euro. De vergoeding voor de voorzitter van het bestuur bedraagt per jaar 12.000 euro, voor de vicevoorzitter en de secretaris 6.000 euro. De vergoeding voor een lid van het bestuur bedraagt per jaar 4.000 euro. De vergoeding voor een lid van de technische commissie bedraagt per jaar 3.000 euro. De wijzigingen in de vergoedingen zijn opgenomen in de het Reglement Vergoedingen, zoals dat op de website van de stichting openbaar is gemaakt. Werkwijze Het bestuur heeft in 2011 tienmaal vergaderd. Naast de lopende kwesties over verhuurzaken, technische zaken, de bestuurlijke organisatie en de ontwikkelingen in de sector en politiek inzake volkshuisvesting waren belangrijke gespreksonderwerpen voor het bestuur: nieuwbouw Baron van Wassenaerpark, met name financiering, splitsing Wonen en Zorg, eigendomsverhoudingen, de samenwerking met Woonstede en Opella; nieuwbouw projectinitiatief; samenwerking met Woonstede (o.a. beheerovereenkomst) en de WERV-corporaties (o.a. woonruimteverdeling); kwartaalverslagen en de maandelijkse verslagen van de financiële positie verslagen technische commissie; uitvoering governancecode en visitatie woningcorporaties; Woonruimteverdeling; huurbeleid 2011-2012; prestatieafspraken 2011-2014; jaarverslag en jaarrekening 2010; uitgangspunten begroting 2012, begroting 2012 en meerjarenbegroting 2012 t/m 2016 en onderhoudsbegroting 2012; activiteitenplan 2012; bestuurswijzigingen wijziging ZAV-beleid wijziging Algemene huurvoorwaarden. In 2011 nam het bestuur buiten de begroting 2012 en meerjarenbegroting geen besluiten die conform de statuten goedkeuring van de Raad van Toezicht behoeven. Risicobeheersing In 2011 hebben we aan Deloitte opdrachtgegeven een risicoanalyse uit te voeren. In maart 2012 waren de resultaten beschikbaar en formuleren we waar nodig maatregelen om risico’s af te dekken, te vermijden of te beperken.
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
24
Technische Commissie Het bestuur heeft een technische commissie ingesteld om onderhoud aan de woningen aan te sturen. De technische commissie bestaat uit: de heer Wouters van den Oudenweijer namens het bestuur; de heer H. van Bruxvoort (1952), sinds oktober 1991 lid van de technische commissie. Hij is huurder van de stichting en onderhoudstimmerman bij een bouwbedrijf. De heer Van Bruxvoort ontving voor zijn werkzaamheden 3.000 euro. de heer J.M.F. Gorts (1931), huurder van de stichting en sinds april 1998 lid van de technische commissie; De heer Gorts is gepensioneerd ondernemer schildersbedrijf en hij ontving voor zijn werkzaamheden 3.000 euro. de heer H.G. Berger (1952), lid van de technische commissie sinds februari 2004. Hij is zelfstandig ondernemer en ontving voor zijn werkzaamheden voor de stichting 3.000 euro. De vergaderingen vn de technische commissie worden ook bijgewoond door de technisch medewerkers van beheerder Woonstede. Tijdens deze vergaderingen werd de uitvoering van het onderhoud- en investeringsbeleid besproken. Verder werden door de commissie verzoeken van huurders voor verbouwingen, aanpassingen en/of verbeteringen aan woningen beoordeeld, evenals de inrichting van de woonomgeving. De technische commissie brengt over de behandelde zaken advies uit aan het bestuur. Eén of meer leden van de technische commissie waren bijna dagelijks betrokken bij de uitvoering van het planmatig onderhoud. In het verslagjaar werd door de voorzitter van de technische commissie en de technisch beheerder van Woonstede overleg gevoerd met een afgevaardigde van de directie Grootheest Bouwbedrijf B.V. over de uit te voeren en uitgevoerde werkzaamheden. Beheerovereenkomst Het beheer over de woningen en overige ruimten wordt in overeenstemming met het gestelde in de beheerovereenkomst gevoerd door Woonstede. Over de uitvoering van de beheerovereenkomst en de gezamenlijke beleidsontwikkeling wordt regelmatig overleg gevoerd tussen de leden van het dagelijks bestuur en de directie van Woonstede. In het verslagjaar werd door de leden van het dagelijks bestuur viermaal overleg gevoerd met de directie van Woonstede over de uitvoering van de werkzaamheden aangaande de beheerovereenkomst en de gezamenlijke beleidsontwikkeling. In 2010 stelde het CFV vragen over de stijging van onze bedrijfskosten. In 2011 heeft Deloitte onderzoek gedaan naar onze bedrijfslasten. De conclusie luidt dat, ondanks de stijging, onze bedrijfslasten nog altijd veel lager liggen dan gemiddeld in de sector en in vergelijking met tien vergelijkbare corporaties. Bovendien wordt de prijs-kwaliteitverhouding die onze beheerder levert, goed genoemd. Wel wordt geadviseerd de onderbouwing van de beheervergoeding te actualiseren met de cijfers van 2011.
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
25
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
26
9. RAAD VAN TOEZICHT De Raad van Toezicht houdt toezicht op het beleid en de algemene gang van zaken van Plicht Getrouw. De kracht van de Raad van Toezicht is dat zij geen specifiek belang dient en onafhankelijk is. Zo kan de Raad als adviseur functioneren en tegelijkertijd integraal toezicht uitoefenen. Doel van toezicht De Raad van Toezicht beoordeelt of Plicht Getrouw voldoet aan haar maatschappelijke taak om voldoende betaalbare huisvesting te bieden aan de doelgroep van beleid. De Raad is verantwoordelijk voor toezicht op de te volgen strategie op de zes prestatievelden van het Besluit Beheer Sociale Huursector (BBSH). Om deze taak te kunnen realiseren is continuïteit van de onderneming vereist. Daarom houdt de Raad van Toezicht uitdrukkelijk toezicht op financieel beleid en financiële resultaten. De Raad van Toezicht laat zich regelmatig en structureel - en ook tussentijds - door het bestuur informeren over de doelen en behaalde resultaten van Plicht Getrouw. De taken en bevoegdheden van de Raad van Toezicht zijn omschreven in de statuten (artikel 12), het reglement Raad van Toezicht en reglement Vergoedingen (te raadplegen via: www.woningcorporatieplichtgetrouw.nl). Samenstelling Op 31 december 2011 was de samenstelling van de Raad van Toezicht als volgt: De heer drs. R. Wielenga (1937) is voorzitter en heeft sinds 1994 zitting. De heer Wielenga is gepensioneerd en is woonachtig in Bennekom. Hij ontving 5.000 euro vergoeding voor zijn werkzaamheden voor de stichting. De heer ir. L. Zandbergen (1939) is vicevoorzitter/secretaris en sinds 2001 lid van de Raad. Hij is gepensioneerd en woont in Bennekom. De heer Zandbergen ontving 5.000 euro als vergoeding voor zijn werkzaamheden. De heer A.J. Appelman (1940) heeft zitting sinds 1994. Hij is gepensioneerd en woont in Bennekom. De heer Appelman ontving 3.000 euro als vergoeding voor zijn werkzaamheden. Er waren in 2011 geen toezichthouders op voordracht van de huurders benoemd. Aan de verplichting met betrekking tot de maximale zittingsduur van Toezichthouders, zoals voorgeschreven in de nieuwe Governance Code, kunnen wij op korte termijn niet voldoen. De voltallige Raad zou immers in 2012 en 2013 aftredend zijn. Wij achten dat niet verantwoord en hebben, omwille van de continuïteit, gekozen voor een gefaseerd aftreden van de huidige leden van de Raad: heer Wielenga aftredend per 31 december 2012 heer Appelman aftredend per 31 december 2013 heer Zandbergen herbenoembaar in 2012, aftredend per 31 december 2016 Bij bovenstaand schema geldt het voorbehoud dat wij dit zullen uitvoeren mits wij in staat zijn gekwalificeerde kandidaten voor de openvallende posities in de Raad van Toezicht te werven. De ervaringen van de laatste jaren rechtvaardigen een dergelijk voorbehoud te maken. Vergoeding Conform artikel 9 van de statuten mogen leden van de Raad van Toezicht geen geldelijk voordeel genieten van hun lidmaatschap, behoudens een redelijke vergoeding voor het bijwonen van vergaderingen. Voor algemene kosten van de Raad van Toezicht en de individuele vaste vergoedingen wordt jaarlijks een budget vastgesteld. De vaste jaarvergoedingen voor de leden van de Raad van Toezicht komen ten laste van dit budget, het resterende bedrag is overeenkomstig artikel 9 van de statuten beschikbaar voor algemene kosten en opleidingen. De individuele vergoedingen staan bij de samenstelling van de Raad van Toezicht benoemd. Voor 2011 is in de vergadering van 7 oktober 2010 besloten de vergoedingen vast te stellen op 5.000 euro voor de voorzitter en de vicevoorzitter/secretaris van de Raad van Toezicht. Een lid van de Raad van Toezicht ontvangt 3.000 euro als vergoeding.
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
27
Integriteit De leden van de Raad van Toezicht hebben geen nevenfuncties. Aan de bestuursleden en leden van de Raad van Toezicht worden geen leningen of garanties verstrekt. Wij concluderen dat: (neven)functies van de bestuurders en leden van de Raad van Toezicht -voor zover die er zijngeen rechtstreeks verband hebben met het werk dat voor Plicht Getrouw wordt gedaan. er zich, noch bij de leden van de Raad van Toezicht noch bij de bestuursleden, situaties hebben voorgedaan waarbij sprake was van belangenverstrengeling of waarbij de onafhankelijkheid van leden van de Raad van Toezicht of bestuursleden in het geding was. er geen transacties zijn geweest waarbij sprake was van tegenstrijdig belang voor bestuursleden of leden Raad van Toezicht. er een integriteitcode is vastgelegd. De visitatiecommissie beoordeelde het intern toezicht bij Plicht Getrouw in de periode 20006-2010 als onvoldoende, omdat de onafhankelijkheid van het intern toezicht om verschillende redenen in het geding is. “Bestuur en toezicht opereren in de praktijk als één orgaan”. Tot eind 2010 vergaderden bestuur en Raad van Toezicht altijd samen. Twee van de drie leden van de raad zijn zeventien jaar lid. De mate van zelfreflectie is zeer gering.” De Raad van Toezicht onderkende al enige jaren dat de bestuurlijke cultuur bij Plicht Getrouw werd gekenmerkt door een niet altijd zichtbare scheiding tussen Bestuur en Raad van Toezicht. Ook de zittingsduur van enkele leden van de Raad van Toezicht was niet verenigbaar met de vernieuwde GovernanceCode Woningcorporaties. Hierdoor is de onafhankelijkheid van het intern toezicht in het geding. Om deze reden heeft de Raad aanvang 2010 het initiatief genome om Bestuur en Raad van Toezicht als geheel onafhankelijke bestuursorganen te laten functioneren. De Raad heeft ingaande medio 2010 een eigen secretariaat en administratie, notuleert zijn eigen besprekingen en vergadert gescheiden van het Bestuur. Per gelijke datum is de heer L. Zandbergen benoemd tot vicevoorzitter/secretaris. Om niet alleen over cijfers achteraf te oordelen maar ook te weten wat deze cijfers inhouden, is de Bestuursvergadering een van de weinige plekken in onze kleine vrijwilligersorganisatie om kennis van de inhoud op te doen. Daarnaast behoort de Raad het Bestuur ‘met raad e daad ter zijde’ te staan. In het Reglement Bestuur is om die reden vastgelegd dat de leden van de Raad van Toezicht ‘een staande uitnodiging voor het bijwonen van de bestuursvergaderingen’ hebben. In de loop van 2011 heeft de Raad van Toezicht besloten de Raad gefaseerd te verjongen volgens het voorgenoemde schema van aftreden. Hiertoe zullen in 2012 en 2013 twee nieuwe leden worden geworven. De Raad van Toezicht is van mening dat met bovengenoemde aanpassingen van organisatie en werkwijzen de onafhankelijkheid van het interne toezicht voldoende is gewaarborgd. Taken en werkzaamheden Gestructureerd intern toezicht brengt met zich mee dat een toezichtkader is geformuleerd op basis waarvan het intern toezichthoudende orgaan het beleid beoordeelt. Voor Plicht Getrouw vormen het bedrijfsplan 2010-2014, het activiteitenplan 2011 en het prestatiecontract 2010-2014 het uitgangspunt voor onder andere de monitoring van de maatschappelijke functie van de organisatie. Het treasuryjaarplan, de (onderhouds)begroting en de meerjarenbegroting geven een beeld van de financiële situatie. Daarnaast heeft de Raad van Toezicht inzicht in zowel investeringen als desinvesteringen die niet in de begroting zijn voorzien, conform de richtlijnen die zijn vastgelegd in de statuten. Ook beschikt Plicht Getrouw over een treasurystatuut. In de kwartaalrapportages worden de doelstellingen gevolgd. Desgewenst ontvangt de Raad van Toezicht op alle punten meer informatie dan de standaardrapportage biedt. Wat dat betreft zijn de lijnen bij Plicht Getrouw zeer kort.
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
28
In de Raad van Toezicht zijn als belangrijkste onderwerpen besproken: nieuwbouw Baron van Wassenaerpark, met name financiering, splitsing Wonen en Zorg, eigendomsverhoudingen, de samenwerking met Woonstede en Opella; nieuwbouw projectinitiatief; samenwerking met Woonstede (o.a. beheerovereenkomst) en de WERV-corporaties (o.a. woonruimteverdeling); kwartaalverslagen en de maandelijkse verslagen van de financiële positie verslagen technische commissie; uitvoering governancecode en visitatie woningcorporaties; Woonruimteverdeling; huurbeleid 2011-2012; prestatieafspraken 2011-2014; jaarverslag en jaarrekening 2010; uitgangspunten begroting 2012, begroting 2012 en meerjarenbegroting 2012 t/m 2016 en onderhoudsbegroting 2012; activiteitenplan 2012; bestuurswijzigingen wijziging ZAV-beleid wijziging Algemene huurvoorwaarden. Goedkeuring en besluiten In het verslagjaar waren altijd één of meer leden van de Raad van Toezicht bij de bestuursvergaderingen aanwezig. Verder heeft de Raad van Toezicht naast haar reguliere vergaderingen afzonderlijk vergaderd op 24 februari, 21 april,26 mei en 22 september 2011. Volgens onze statutaire opdracht hebben wij de jaarrekening en het jaarverslag 2010 onderzocht en kennisgenomen van de door Deloitte Accountants afgegeven verklaring. Op grond hiervan hebben wij in de vergadering van 17 mei 2011 - in het bijzijn van de heer Hendriks van Deloitte - de jaarrekening en het jaarverslag 2010 conform artikel 12 van de statuten goedgekeurd. Tijdens de vergadering van 11 oktober 2011 is goedkeuring verleend aan de onderhoudsbegroting 2012, de begroting 2012 en de meerjarenbegroting 2012 t/m 2016. Regelmatig vond informeel overleg plaats tussen de bestuursleden en de individuele leden van de Raad van Toezicht. Wij hebben geconstateerd dat Plicht Getrouw ook in dit verslagjaar alert is op de veranderingen in de sector en dat het voor een kleine corporatie een zorgvuldige afweging vraagt om te bepalen aan welke ontwikkelingen aandacht besteed moet worden. Evaluatie bestuur In de vergadering van december 2011 is de werkwijze en aanpak van de corporatie besproken als ook het functioneren van het bestuur en dat van de voorzitter in het bijzonder. Extern accountant Deloitte Accountants is per 1 januari 2008 door onze beheerder als externe accountant benoemd voor een periode van vijf jaar, met de mogelijkheid om op basis van de jaarlijkse evaluatie de dienstverlening te beëindigen. In 2012 staat de aanbesteding van de accountant geagendeerd. Contacten stakeholders In 2011 heeft de Raad van Toezicht kennisgenomen van het jaarverslag geschillenadviescommissie WERV. Het bestuur heeft geconstateerd dat er geen geschillen over Plicht Getrouw werden voorgelegd. Voor de geschillenadviescommissie WERV is een reglement beschikbaar.
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
29
Er is in 2011 geen overleg geweest tussen de Raad van Toezicht en de huurdersorganisatie of andere primaire belanghouders van Plicht Getrouw. Nu de huurdersorganisatie in de zin van de Overlegwet is geïnstalleerd, hebben wij als voornemen jaarlijks formeel een vast contactmoment te agenderen. Ook overwegen wij jaarlijks een contactmoment te hebben met de toezichthouders van beheerder Woonstede of andere collega-corporaties in de WERV. Bennekom, 9 mei 2012
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
30
10. JAARREKENING 10.1 BALANS na resultaatsbestemming (x € 1.000) ACTIVA VASTE ACTIVA MATERIELE VASTE ACTIVA Onroerende zaken in exploitatie Onroerende zaken in ontwikkeling
FINANCIELE VASTE ACTIVA Te vorderen BWS-subsidies Actieve belastinglatentie Effecten
31-12-2011
31-12-2010
43.788 0
30.145 10.267
43.788
40.412
PASSIVA
31-12-2011
31-12-2010
4.455
1.281
EGALISATIEREKENINGEN
0
0
VOORZIENINGEN Voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw
0
0
13.161 26.619 85
13.384 27.769 76
39.865
41.229
72 341 4 14 0 60 835
112 2.196 4 36 28 9 686
1.326
3.071
45.646
45.581
EIGEN VERMOGEN
0 245 10
0 265 10
255
275
LANGLOPENDE SCHULDEN Leningen overheid Leningen kredietinstellingen Waarborgsommen
VLOTTENDE ACTIVA VOORRADEN VORDERINGEN Huurdebiteuren Vennootschapsbelasting Overige vorderingen Overlopende activa
LIQUIDE MIDDELEN TOTAAL
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
19 760 3 55
22 0 2 91
837
115
766
4.779
45.646
45.581
KORTLOPENDE SCHULDEN Schulden aan leveranciers Bankkredieten/Rekening-courant Woonstede Gemeente Ede Belastingen en premies sociale verzekeringen Vennootschapsbelasting Overige schulden Overlopende passiva
TOTAAL
31
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
32
10.2 WINST- EN VERLIESREKENING (x € 1.000) 2011
2010
BEDRIJFSOPBRENGSTEN Huren Vergoedingen Overheidsbijdragen Overige bedrijfsopbrengsten
4.602 79 0 39
Som der bedrijfsopbrengsten
3.920 65 378 46 4.720
4.409
BEDRIJFSLASTEN Afschrijvingen Waardeverandering vaste activa Onderhoudslasten Overige bedrijfslasten
792 -2.205 733 1.084
Som der bedrijfslasten
EXPLOITATIERESULTAAT Financiële baten Financiële lasten
RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING VOOR BELASTINGEN Belastingen RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING NA BELASTINGEN
Saldo
JAARRESULTAAT
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
404
184
4.316
4.225
45 1.781
Saldo
Buitengewone baten Buitengewone lasten
711 -2.220 630 1.063
70 1.864 -1.736
-1.794
2.580
2.431
594
-190
3.174
2.241
0 0
0 0 0
0
3.174
2.241
33
10.3 KASSTROOMOVERZICHT volgens de indirecte methode (x € 1.000) 2011 Kasstroom uit operationele activiteiten Nettowinst Mutatie belastinglatentie Waardeverandering vaste activa Afschrijvingen
2010
3.174 20 -2.205 792
2.241 26 -2.220 711 1.781
Mutaties werkkapitaal Vlottend actief Vlottend passief
-722 -1.744
758
171 173 -2.466
Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen Overige activa Financiële activa Beleggingen
-1.964 0 0 0
344
-9.303 0 407 0 -1.964
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Egalisatierekening Afgesloten leningen Aflossing leningen Waarborgsommen
Liquide middelen Mutatie liquide middelen
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
0 1.000 -2.373 9
-8.896
-407 -855 2 -1.364
-1.260
-4.013
-9.054
34
10.4 ALGEMEEN EN WAARDERINGSGRONDSLAGEN Algemeen De jaarrekening sluit aan bij Titel 9 van Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek en het Besluit Beheer Sociale Huursector (BBSH). De waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van verkrijgingsprijs respectievelijk nominale waarde, tenzij anders vermeld. De waardering en de bepaling van het resultaat geschieden volgens een bestendige gedragslijn. WAARDERINGSGRONDSLAGEN Materiële vaste activa Onroerende en roerende zaken in exploitatie De onroerende en roerende zaken in exploitatie zijn gewaardeerd tegen aanschafwaarde verminderd met eventuele bijdragen ineens en afschrijvingen op basis van de verwachte economische levensduur, dan wel tegen lagere bedrijfswaarde op het niveau van de oorspronkelijke administratieve complexen. Afboeking van bestaand bezit naar lagere bedrijfswaarde vindt plaats als de bedrijfswaarde van een administratief complex duurzaam lager is dan de historische kostprijs minus annuïtaire afschrijvingen. Bij nieuwbouw vindt afboeking van onrendabele toppen plaats als de bedrijfswaarde van het complex na toevoeging van de nieuwbouw die tot dat complex behoort lager is dan de boekwaarde. Deze afboeking wordt op basis van voorcalculatie verwerkt in de jaarrekening van het jaar waarin het bestuur het onomkeerbare besluit voor nieuwbouw heeft genomen. Na de oplevering en financiële afwikkeling van het complex kan op basis van nacalculatie nog een herberekening plaatsvinden. De uitgangspunten van de bedrijfswaardeberekening per 1 januari 2012 zijn gebaseerd op de begroting 2012 en de meerjarenbegroting 2012-2016 en zijn als volgt: Huurstijging 2012 Huurstijging 2013 Huurstijging 2014 t/m 2016 Huurstijging 2017 en later Huurderving en leegstand Kostenontwikkeling algemeen 2012 t/m 2016 Kostenontwikkeling algemeen 2017 en later Kostenontwikkeling onderhoud 2012 t/m 2016 Kostenontwikkeling onderhoud 2017 en later Disconteringspercentage Norm algemene kosten Norm onderhoudskosten
2,30% 2,00% 2,50% 2,00% 0,50% 2,50% 3,00% 2,25% 3,00% 5,25% 1.121 euro per woning 891 euro per woning
Afschrijving geschiedt op annuïteitenbasis. Het rentepercentage is 6,25 Bouw 30/40/50 jaar Centrale verwarming 50/25 jaar Liften 20 jaar Renovaties 25 jaar Woningaanpassingen 20 jaar Doucheverbeteringen 25 jaar Dynamisch mutatieonderhoud 20 jaar Isolaties 25/20/15 jaar Heetwatertoestellen 15 jaar Op grond wordt niet afgeschreven. Kosten van onderhoud en herstel worden in aanmerking genomen bij besteding.
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
35
Onroerende zaken in ontwikkeling De waardering geschiedt op basis van de reeds gedane uitgaven minus de berekende onrendabele toppen zoals aangegeven bij de materiële vaste activa in exploitatie. Financiële vaste activa Te vorderen BWS-subsidies Onder de financiële vaste activa wordt de contante waarde van de (nog) te ontvangen subsidies als vordering opgenomen. Tegenover het opnemen van de vordering is een egalisatierekening opgenomen. Belastinglatentie De actieve belastinglatentie is het gevolg van tijdelijke verschillen in bedrijfseconomische en fiscale waardering van verschillende balansposten. Bij de bepaling van deze latentie is rekening gehouden met waarderingsverschillen voor de opgenomen leningen. Het gehanteerde belastingtarief is 25,5%. De belastinglatentie is tegen nominale waarde opgenomen. Effecten De deelneming is tegen verkrijgingsprijs opgenomen, wegens gebrek aan invloed van betekenis op het beleid van de deelneming. Vorderingen De vorderingen zijn opgenomen tegen de nominale waarde. Ten laste van de exploitatie wordt voor de mogelijke oninbaarheid een voorziening gevormd. Deze voorziening wordt in mindering gebracht op het saldo van de vordering en is bepaald op basis van beoordeling van de individuele posten.
Liquide middelen Liquide middelen zijn tegen nominale waarde opgenomen. Voorzieningen Onrendabele investeringen nieuwbouw Verwachte verliezen als gevolg van onrendabele investeringen nieuwbouw worden als bijzondere waardeverandering in mindering gebracht op de boekwaarde van het complex waartoe de investeringen gaan behoren. Indien en voor zover de verwachte verliezen de boekwaarde van het betreffende complex overtreffen wordt voor dit meerdere een voorziening gevormd. Onder verwachte verliezen wordt in dit verband verstaan de geraamde stichtingskosten minus de bedrijfswaarde. Pensioenen Omdat wij geen personeel in dienst hebben, is een voorziening voor pensioenverplichtingen voor ons niet van toepassing. Langlopende schulden Leningen overheid en kredietinstellingen De leningen worden afgelost op basis van het annuïteitensysteem en daarnaast zijn er enkele fixe leningen. Het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) verzorgt de borging van nieuw aan te trekken leningen. Voor de opgenomen leningen zijn geen zekerheden afgegeven. De gemeente Ede verstrekt geen leningen meer. De rol van de gemeente beperkt zich tot achtervangfunctie voor het WSW.
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
36
Kortlopende schulden Deze zijn berekend en opgenomen tegen de nominale waarde. Resultaatbepaling Baten worden verantwoord in het jaar dat zij worden gerealiseerd. Lasten worden verantwoord in het jaar waarop ze betrekking hebben. Verliezen worden in aanmerking genomen wanneer ze voorzienbaar zijn. Bij exploitatie van vaste activa worden alle baten en lasten in aanmerking genomen vanaf de (gemiddelde) dag van oplevering. Vennootschapsbelasting De belasting over het resultaat wordt berekend over het resultaat vóór belastingen in de winst- en verliesrekening, rekening houdend met beschikbare fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande boekjaren (voor zover niet opgenomen in de latente belastingvorderingen) en vrijgestelde winstbestanddelen en na bijtelling van niet-aftrekbare kosten. Wij hebben VSO 2 ondertekend en wij hebben dan ook VSO 2 gebruikt als uitgangspunt voor het bepalen van onze fiscale positie. Er wordt rekening gehouden met wijzigingen die optreden in de latente belastingvorderingen en latente belastingschulden uit hoofde van wijzigingen in het te hanteren belastingtarief. Het gehanteerde tarief is 25,5%. Omdat jurisprudentie inzake de uitwerking van VSO 1 en VSO 2 nog ontbreekt, kan de werkelijk te betalen of te verrekenen belasting over 2010 en eerder jaren afwijken van de in de jaarrekeningen opgenomen schatting. In de jaarrekening is een uitgebreide toelichting opgenomen inzake de verschillen tussen het commerciële- en het fiscale resultaat en de in de balans opgenomen latenties. Grondslagen voor de opstelling van het kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht wordt opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit liquide middelen. Ontvangen en betaalde rente worden opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten.
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
37
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
38
10.5 TOELICHTING OP DE BALANS (x € 1.000) 31-12-2011
31-12-2010
VASTE ACTIVA MATERIELE VASTE ACTIVA In exploitatie Boekwaarde per 1 januari Netto investeringen Mutaties onroerende zaken in ontwikkeling Afschrijvingen Boekwaarde per 31 december Afboeking ivm lagere bedrijfswaarde
34.223 283 16.615 -792 50.329 -6.541 43.788
34.896 38 0 -711 34.223 -4.078 30.145
7.432 57.861
6.640 40.863
10.267 1.681 -16.615 0 4.667 0
1.203 9.265 0 0 -201 10.267
FINANCIELE VASTE ACTIVA TE VORDEREN BWS-SUBSIDIES Stand per 1 januari Mutatie Stand per 31 december
0 0 0
407 -407 0
ACTIEVE BELASTINGLATENTIE Stand per 1 januari Mutatie Stand per 31 december
265 -20 245
291 -26 265
10 0 10
10 0 10
Cumulatieve afschrijving per 31 december Cumulatieve aanschafwaarde per 31 december De bedrijfswaarde van het bezit bedraagt € 57,4 miljoen (inclusief historische grondwaarde). (2010: € 42,0 miljoen) In ontwikkeling Uitbreidingen per 1 januari Investeringen Mutaties onroerende zaken in ontwikkeling Desinvesteringen Afboeking lagere bedrijfswaarde Uitbreidingen per 31 december
EFFECTEN Stand per 1 januari Mutatie Stand per 31 december Dit betreft een kapitaaldeelname van 0,13% in Woningnet N.V. (Utrecht).
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
39
VLOTTENDE ACTIVA
31-12-2011
31-12-2010
VORDERINGEN HUURDEBITEUREN Zittende huurders WSNP (zittende en vertrokken huurders) Vertrokken huurders Subtotaal Af: voorziening dub.debiteuren Totaal huurdebiteuren
16 0 7 23 4 19
14 0 16 30 8 22
Huurachterstand in % van de bruto jaarhuur zittende huurders
0,3
0,2
614 146 760
0 0 0
3 0 3
2 0 2
0 55 55
0 91 91
16 750 766
17 4.762 4.779
VENNOOTSCHAPSBELASTING Voorgaande boekjaren Boekjaar 2011
OVERIGE VORDERINGEN Diverse debiteuren Te ontvangen schade-uitkeringen Totaal OVERLOPENDE ACTIVA Nog niet vervallen exploitatie bijdragen Overige overlopende activa Totaal LIQUIDE MIDDELEN Kas- en banksaldi Deposito's en beleggingen, tegoed per maand opvraagbaar Totaal
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
40
TOELICHTING OP DE BALANS (x € 1.000) 31-12-2011
31-12-2010
1.281 3.174 4.455
-960 2.241 1.281
0
0
0
1.542
0 0
1.542 0
13.161 26.619 39.780
13.384 27.769 41.153
322
373
29.031
32.992
EIGEN VERMOGEN OVERIGE RESERVE Saldo per 1 januari Jaarresultaat Saldo per 31 december EGALISATIEREKENING Egalisatierekening subsidies VOORZIENINGEN Voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw Saldo per 1 januari Toevoegingen Onttrekkingen/Vrijval Saldo per 31 december LANGLOPENDE SCHULDEN LENINGEN Leningen overheid (gemeente) Leningen kredietinstellingen Totaal Kortlopende aflossingsverplichtingen Stand leningen na vijf jaar
Gemiddelde rentevoet van de langer dan 1 jaar uitstaande leningen overheid en kredietinstellingen bedraagt ca. 4,32 % (2010 ca. 4,35 %) WAARBORGSOMMEN Ontvangen waarborgsommen Rente waarborgsommen Totaal
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
67 18 85
59 17 76
41
KORTLOPENDE SCHULDEN SCHULDEN AAN LEVERANCIERS Betreft per 31 december openstaande facturen inzake nieuwbouw en onderhoud. BANKKREDIETEN Rekening-courant Woonstede GEMEENTE EDE Gemeente Ede BELASTINGEN Omzetbelasting
31-12-2011
31-12-2010
72
112
341
2.196
4
4
14
36
0
58 -30 28
60 60
9 9
32 576 3 0 224 835
23 618 2 0 43 686
1.338
1.427
VENNOOTSCHAPSBELASTING Voorgaande boekjaren Boekjaar 2010
OVERIGE SCHULDEN Servicekosten huurders Totaal OVERLOPENDE PASSIVA Vooruitontvangen huur Niet verv. rente/aflossingen Te storten aandelenkapitaal Woningnet Stookkosten huurders Overige overlopende passiva Totaal NIET IN DE BALANS OPGENOMEN VERPLICHTINGEN Obligo’s WSW-leningen
De obligobedragen dienen als buffer voor het WSW en moeten op het eerste verzoek geheel of gedeeltelijk worden betaald. Het WSW zal de obligo's pas opeisen als het risicovermogen van het WSW daalt tot 0,25% van het garantievolume. Mocht daarna het garantievermogen ook dalen tot 0,25% van het garantievolume, dan treedt de achtervangpositie van het Rijk en Gemeente in werking. Zij zullen op dat moment renteloze leningen verstrekken aan het WSW.
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
42
10.6 WINST & VERLIES FISCAAL (x € 1.000)
2.580
Bedrijfseconomisch resultaat 2011 Correcties op bedrijfseconomisch resultaat Af: Waardeverandering vaste activa
2.205 -2.205
Bij: Afschrijvingen
792 792
Af: Correcties fiscaal Vrijval leningen o/g(agio/disagio) Vrijval subsidies (agio/disagio) Additionele fiscale onderhoudskosten Geactiveerde rente activa in ontwikkeling
125 0 29 0 -154 1.013
Fiscaal resultaat 2011 Bij: Fiscaal niet aftrekbare kosten Bijdrage wijkaanpak BWS subsidies Vennootschapsbelasting
30 0 30
Belastbaar bedrag 2011
1.043
Vennootschapsbelasting (20,0%) Vennootschapsbelasting (25,5%) Effectieve belastingdruk
40 215 9,88%
Fiscaal Vermogensvergelijking Eigen vermogen 1-1-2011 Fiscaal vermogen 1-1-2011
87.953 87.953
Eigen vermogen 31-12-2011
88.966
Fiscaal vermogen 31-12-2011
88.966
Mutatie fiscaal vermogen 2011
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
1.013
43
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
44
10.7 TOELICHTING OP WINST- EN VERLIESREKENING
(x € 1.000) 2011
2010
4.600 28 4.628 -26 4.602
3.909 27 3.936 -16 3.920
54 2 617 19 692
71 4 27 102
1 37 5 12 24 0 79
1 28 4 10 22 0 65
0 0 0
377 1 378
39 39
46 46
BEDRIJFSOPBRENGSTEN HUREN Woningen en woongebouwen Onroerende zaken niet zijnde woningen Af: huurderving Per saldo Specificatie hogere huuropbrengst: Huurverhoging (inclusief naloop voorgaand jaar) Woningverbetering Nieuwbouw (inclusief naloop voorgaand jaar) Harmonisatie-ineens Totaal VERGOEDINGEN Heetwatertoestellen Servicekosten Stookkosten Glasverzekering Onderhoudsabonnementen Bijdragen mutatieonderhoud Totaal OVERHEIDSBIJDRAGEN BWS bijdragen Bijdragen woningaanpassingen Totaal OVERIGE BEDRIJFSOPBRENGSTEN Overige baten Totaal
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
45
BEDRIJFSLASTEN
2011
2010
AFSCHRIJVINGEN
792
711
2.462 -4.667 -2.205
-880 -1.340 -2.220
WAARDEVERANDERING VASTE ACTIVA naar aanleiding van bedrijfswaardeberekening in exploitatie in ontwikkeling
SALARISSEN EN SOCIALE LASTEN Het administratief en technisch beheer is opgedragen aan de Stichting Woonstede. De Stichting Woningcorporatie Plicht Getrouw heeft geen personeel in dienst. ONDERHOUDSLASTEN Onderhoudsuitgaven woningen/niet zijnde woningen Onderhoudsabonnement Totaal onderhoudsuitgaven
704 29 733
612 18 630
OVERIGE BEDRIJFSLASTEN Contributie landelijke centrales Belastingen en verzekeringen Diverse kosten overige exploitaties en servicekosten Accountantskosten Overige bedrijfslasten Bijdrage wijkaanpak Bijdrage Centraal Fonds Overige lasten algemeen beheer Overige lasten technisch beheer Totaal
8 247 45 13 20 30 17 418 286 1.084
8 244 33 19 44 47 0 387 281 1.063
In de overige lasten algemeen beheer begrepen vergoeding voor het bestuur
29
27
In de overige lasten algemeen beheer begrepen vergoeding voor de Raad van Toezicht
13
6
In de overige bedrijfslasten begrepen kosten voor accountantscontrole van de jaarrekening
13
19
De externe accountant heeft voor ons geen andere diensten verricht.
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
46
FINANCIËLE BATEN EN LASTEN
2011
2010
45 1.781 -1.736
70 1.864 -1.794
2.183
2.183
BUITENGEWONE BATEN Diverse overige baten Totaal
0 0
0 0
BUITENGEWONE LASTEN Diverse overige lasten Totaal
0 0
0 0
614 -20 594
-153 -11 -26 -190
Rentebaten Rentelasten Renteresultaat Aan exploitatie toegerekende rente
VENNOOTSCHAPSBELASTING Belasting over de fiscale winst Correctie voorgaande jaren Actieve belastinglatentie Per saldo
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
47
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
48
10.8 KENGETALLEN 2011
2010
2009
2008
2007
811 1 12 824
710 1 1 712
710 1 1 712
710 1 1 712
710 1 1 712
4.455 0 4.602 79 3.174
1.281 0 3.920 65 2.241
-960 1.542 3.808 69 -6.566
5.606 0 3.719 65 734
4.872 0 3.665 64 708
Gemiddeld huurbedrag woningen Gemiddeld bedrag stookkosten Huurachterstand in % huren/vergoedingen Huurderving in % huren/vergoedingen Algemene beheerskosten per woning Technische beheerskosten per woning Onderhoudsuitgaven per woning Belastingen per woning
473 58 0,27 0,57 519 349 868 293
460 42 0,17 0,41 574 392 862 329
447 51 0,18 0,68 528 350 1.571 327
437 42 0,20 0,45 384 180 1.072 295
430 36 0,34 0,29 317 176 831 290
Solvabiliteit (EV/TV x 100) Rentabiliteit eigen vermogen Rentabiliteit totaal vermogen
9,8 71,2 10,9
2,8 174,9 9,0
-2,1 684,0 -10,3
11,1 13,1 5,4
9,9 17,0 5,5
1,2
1,6
4,9
8,9
13,9
Verhuureenheden woningen winkels overige objecten
Balans en resultaat x € 1.000 Eigen vermogen Voorzieningen Huren Vergoedingen Jaarrresultaat Algemeen (in hele euro's)
Current ratio
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
49
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
50
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
52
CONTROLEVERKLARING
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
53
Jaarverslag Plicht Getrouw 2011
54