Jaarverslag 2009
1 | 10
Dear people, This is the year report of Pongo of 2009. During this year the Pongo Foundation has focused, among initiatives of different natures, on the education of local people living within orangutan territory in Indonesia. Because orangutans are currently critically endangered in the wild, and questions persist about how long their populations will remain biologically viable, the support of people at the local and national scale is paramount for the protection of the species. At the same time the mismanagement and misuse of natural resources that are crucial for orangutan survival, operate mostly via ignorance and lack of information, often by people who already owe, per se, low or no levels of education. Despite this important support potentially obtainable from local and national people in Indonesia, education initiatives are not necessary expensive and they can work on the long-term. This set of conditions made the attention of the Pongo Foundation necessary. Enjoy reading about Pongo’s activities during 2009! Adriano Lameira, MSc
2 | 10
Projecten Educatieve campagne “Orang-oetans zijn de Trots van ons Dorp”, Februari 2009 Geinspireerd door het werk van de kunstenaar, wetenschappelijk tekenaar en conservationist Stephen Nash, is Stichting Pongo begonnen met de eerste educatieve campagne in dorpjes die vallen onder het gebied waar orang-oetans voorkomen in Sumatra. [poster: zie bijlage] Gift resulteert in extra voedsel en fruit voor de orang-oetans in Batumbelin Quarantine Center, April 2009 Sabrina Reinders, docent dierverzorging aan het Wellant college en vrijwilliger voor Stichting Pongo, heeft als begeleider deelgenomen aan een open avond waar verschillende groepen studenten een land hebben uitgebeeld op het gebied van cultuur, klimaat, natuur en dieren. Haar groep had gekozen voor Indonesie en tijdens de open avond hebben zij informatie gegeven over de Indonesische cultuur en de orang-oetan. Tijdens deze avond hebben ze geld ingezameld voor voedsel en fruit voor de orang-oetans in Batumbelin Quarantine Center, Sumatra, Indonesie (die gemanaged wordt door de Sumatran Orangutan Conservation Programme). De orang-oetans zijn voornamelijk ex-huisdieren die gered zijn van prive huishoudens of wilde orang-oetans die gevangen zijn genomen door lokale mensen omdat ze in hun plantages terecht zijn gekomen. In quarantaine krijgen deze orang-oetans medische verzorging voordat ze worden meegenomen in het vrijlatingsprogramma. Het ingezamelde geld door studenten van het Wellant College is na verdubbeling door Stichting Pongo omgezet naar extra goed voedsel en fruit voor de orang-oetans in dit centrum.
© Yenny Saraswati
Bibliotheek bus bezoekt Acehnese dorpjes in en rondom orang-oetan gebieden, Mei 2009
Stichting Pongo heeft opdracht gegeven aan OIC (Orangutan Information Center), een belangrijke lokale organisatie, om een mobiele educatie bus naar verschillende Acehnese dorpjes te laten gaan. De bus heeft vijf dorpjes bezocht in het hart van Leuser Ecosystem (het grootste overgebleven regenwoud waar orang-oetans voorkomen in Sumatra). De doelen waren: (1) om informatie te geven over het milieu en de natuur aan lokale mensen, (2) kennis overbrengen van de problemen die de Sumatraanse orang-oetan treft (vernietiging van de bossen, illegale houtkap en jacht) door middel van het voorzien van boeken en (3) om informatie te verkrijgen over handel in orang-oetans als huisdier. De bus heeft ook verschillende films laten zien en presentaties gegeven over conservatie in de gemeenschappelijke ruimtes van de dorpjes. In totaal hebben 569 kinderen en volwassenen boeken gelezen, dit is meer dan 20 procent van de totale populatie van de dorpjes. De meerderheid van de deelnemers waren kinderen en het was verrassend dat conservatie boeken voor kinderen het meest populair waren.
3 | 10
Het team van OIC heeft ook een illegaal gehouden orang-oetan gevonden bij een van de inwoners. Acehnese regerings organisaties zijn hierover geinformeerd en zodra er toestemming is gegeven voor confiscatie zal deze orang-oetan overgebracht worden naar het quarantaine centrum in Batumbelin. Wegens het overweldigend succes van deze eerste bibliotheek bus campagne zal Stichting Pongo dit volgend jaar herhalen en verder uitbreiden samen met OIC. ©OIC
Stichting Pongo heeft samen met een lokale organisatie, OIC, 10.000 kinderboeken gepubliceerd over de orang-oetan, Oktober 2009 Dit boek geeft informatie over hoe orang-oetans leven in het oerwoud en hoe ze leven als ze weggehaald worden van het oerwoud. De boeken worden gegeven aan basisscholen in Medan en omgeving in Sumatra. Stichting Pongo doneert apparatuur aan quarantaine centrum voor in beslag genomen orangoetans in Sumtra, November 2009 Sumatraanse orang-oetans zijn kritisch bedreigd in het wild. Het in beslag nemen van orangoetans van particulieren en hun verdere reintegratie in het wild is van groot belang voor het overleven van deze soort. Om er zeker van te zijn dat orang-oetans in een gezonde fysieke conditie vrijgelaten worden is de zorg en observatie van een dierenarts hard nodig. De prestatie van de lokale dierenarts is mede afhankelijk van specifieke apparatuur die beschikbaar is. Dit is in Indonesie soms moeilijk te verkrijgen (te wijten aan prijs en beschikbaarheid) of het werkt onder de maat. Daarom heeft Stichting Pongo een nieuwe pulse-oxymeter gedoneerd aan Batumbelin Quarantaine Centrum (SOCP) en extra geld beschikbaar gesteld voor de verbetering van de enige microscoop in het centrum. De puls-oxymeter meet onder andere standaard metingen die zeer belangrijk zijn, zoals het meten van de bloeddruk en de pols van de orang-oetans gedurende verdovingen en het gebruik van een zuurstofmasker. De microscoop diagnosticeerd orang-oetan bloed voor eventuele ziektes.
© SOCP
4 | 10
Nieuws Open dag Helicon Hogeschool, Velp, Januari 2009 Stichting Pongo heeft deelgenomen aan de open dag van Helicon waar een nieuwe studie richting is begonnen: “Eco en Wildlife”. Op deze open dag heeft Pongo informatie gegeven over orang-oetans en de situatie van de Zuid-Oost Aziatische bossen. Stichting Pongo red een orang-oetan in Noord-Sumatra, Juni 2009 Tijdens het onderzoek in Sampan Getek hebben een aantal boeren de stichting geinformeerd over een mannetjes orang-oetan genaamd Kiss-kiss, die in een prive huis leeft als huisdier. Deze jonge orang-oetan is nu overgebracht naar quarantaine en zal na een goed resultaat van zijn gezondheidstoestand weer vrijgelaten worden in het regenwoud. [Foto Kiss-kiss door S. van Gastelen]
Pongo informatie kraam tijdens Mens en Dier Dag, 25 Juli in de Hollandse Biesbosch Dit evenement wordt jaarlijks georganiseerd voor alle dierenliefhebbers met paarden en hondenshows en een informatie markt voor dierenorganisaties en kramen voor traditioneel handwerk. Met een informatieve kraam heeft Stichting Pongo informatie verspreid over de orang-oetan, zijn leefomgeving en onze projecten via flyers, foto’s en video’s. Stichting Pongo heeft diverse activiteiten voor kinderen georganiseerd waaronder een tekenwedstrijd. Er werden in totaal 37 tekeningen gemaakt. De prijswinnaars:
4-6 jaar 1ste prijs: Abigail 2de prijs: Chemaine 3de prijs: Julia Poedelprijs: Niels
7-9 jaar Adrea Justin Annet
10-12 jaar Caroline Chelsey Melanie
Door de verkoop van promotiematerialen en een collecte heeft Stichting Pongo fondsen geworven voor nieuwe initiatieven in Europa en Indonesie. De tekeningen die zijn gemaakt door alle kinderen zullen bewaard worden voor toekomstige educatie campagnes (kinderen voor kinderen).
Pongo info-kraam bij de Kralingse Botanische Tuinen in Rotterdam, September 2009 Tijdens dit evenement heeft Pongo informatie gegeven over de orang-oetans voornamelijk door kinderen te laten tekenen. Indonesie was het thema voor deze dag in de Botanische Tuinen. 5 | 10
Onderzoek Publicatie van het boek “Orangutans” door Oxford University Press, Januari 2009 Het boek “Orangutans, Geographic Variation in Behavioral Ecology and Conservation” is vanaf nu te koop. Dit boek omvat de laatste bevindingen op verschillende aspecten van het gedrag en de conservatie van de orang-oetan. [http://ukcatalogue.oup.com/product/9780199213276.do] Nieuwe ontdekking gepubliceerd door Pongo bestuursleden over communicatie gedrag van de orang-oetan in een vooraanstaand wetenschappelijk tijdschrift, Augustus 2009 Wanneer de orang-oetan een alarmgeluid maakt, gebruikt hij in extreme situaties (zoals bij het tegenkomen van roofdieren) bladeren die het dier voor de mond plaatst. Hierdoor wordt de toonhoogte zeker drie keer lager dan bij het geven van het geluid zonder het gebruik van de bladeren. De onderzoekers suggereren dat de orang-oetan zich hiermee groter voordoet dan hij is. [http://rspb.royalsocietypublishing.org/content/276/1673/3689.abstract?sid= 36fa7d6e-004a-4659-99b4-fda0457a78bf].
Top 100 Stories of 2009 #58: Orangutans Use Tool to Lower the Sound of Their Voices By putting leaves between their lips, the apes apparently make themselves sound bigger and more threatening. by Jane Bosveld
6 | 10
Jaarcijfers Financieel rapport 2008 INKOMEN Start budget 2009
€
UITGAVEN
€
4076,12 Operationele kosten
380,91
Donaties Giften Opbrengsten evenementen
233,25 Evenementen & promotie 2865,53 Educatie 383,50 Conservatie Onderzoek
172,13 1320,00 616,34 210,50
Totaal inkomen
7558,40 Totaal uitgaven
2699,88
Start budget 2010
4858,52
Toelichting op financieel rapport Stichting Pongo heeft dit jaar veel kunnen doen vooral op het gebied van educatie. Er zit een stijgende lijn in alle projecten en daarnaast ook in de inkomsten. Veel dank aan onze donateurs en aan alle particulieren en instituten die geld hebben gegeven!
7 | 10
Statutaire naam: Stichting Pongo, Orang-oetan Conservatie en Onderzoek Vestigingsplaats: Utrecht
Bestuur Simone Sauren, MSc Voorzitter
Madeleine Hardus, MSc Penningmeester
Adriano Lameira, MSc Acquisiteur
Sabrina Reinders: Vrijwilliger Educatie DOELEN Stichting Pongo heeft als doel het stimuleren van wetenschappelijk onderzoek en conservatie van orang-oetans en hun leefomgeving. Daarbij wordt rekening gehouden met duurzaamheid en ondersteuning geboden aan de ontwikkeling van de lokale bevolkingsgroepen via educatieve projecten. RAAD VAN ADVISEURS Stichting Pongo heeft een Raad van Adviseurs samengesteld, die gevormd wordt door internationale wetenschappers. Deze wetenschappers zijn gespecialiseerd in verschillende disciplines zoals evolutionaire antropologie, diergedrag, ecologie, conservatie en fysiologie. Zij kunnen geraadpleegd worden voor advies en planning van nieuwe projecten. Dr. Meredith L. Bastian Onderzoeker, Boston Universiteit, USA Onderzoekt cultuur in wilde orang-oetans na haar eigen onderzoeksstation opgezet te hebben in Borneo.
Prof. Dr. Jan A.R.A.M. van Hooff
Professor Emeritus, Universiteit Utrecht, Nederland De meest gerespecteerde Nederlandse primatoloog en etholoog. Onderwijzer van Carel van Schaik, Maria van Noordwijk, Frans de Waal, Liesbeth Sterck en Serge Wich.
Dr. Maria A. van Noordwijk
Assistent Professor, Universiteit Zürich, Zwitserland Begon haar onderzoek in Ketambe station in de jaren 80 en is nu een van de experts in orang-oetan ontwikkeling.
8 | 10
Prof. Dr. Carel P. van Schaik
Professor en Directeur van het Anthropologisch Instituut en Museum, Universiteit Zürich, Zwitserland Meer dan 125 publicaties in peer-reviewed tijdschriften en meer dan 60 boekhoofdstukken over primaten onderzoek.
Dr. Ian Singleton
Directeur van Sumatran Orangutan Conservation Programme (SOCP), Medan, Indonesie Kreeg expertise door zijn 10 jaren werk met captive orang-oetans en nu werkt hij al 8 jaar met wilde orang-oetans.
Dr. Liesbeth H. M. Sterck
Associate Professor , Universiteit Utrecht, Nederland Promoveerde in 1995 aan haar werk in Ketambe, heeft nu al meer dan 65 Master en PhD studenten begeleidt. Dr. Erin R. Vogel Onderzoeker, De George Washington Universiteit, USA Begon haar primaten onderzoek in Zuid-Amerika, werkt nu samen met vier verschillende orang-oetan onderzoeksstations.
Dr. Serge A. Wich
Onderzoeker, Great Ape Trust of Iowa, USA Een van de weinige onderzoekers in de wereld die het gedrag van wilde bonobos en wilde orang-oetans heeft onderzocht. Nu hoofd-onderzoeker van Ketambe onderzoeksstation.
PARTNERS Informatieplatform:
Stichting Asian Rhino Vrienden van de Olifant Stichting Spots Jane Goodall Stichting Papegaaien en Parkieten Welzijn
Wetenschappelijk:
Universiteit Utrecht Great Ape Trust of Iowa University of California, Santa Cruz Universiteit Zürich, Orangutan Network
Algemeen:
EcoVolunteer, The Netherlands Monkey Business Sumatran Orangutan Conservation Programme Orangutan Information Center-SOS Orangutan Republik The Paradigm Shift Project
De volgende donateurs willen we extra bedanken: M. Th. M. Hardus-Heerkens Paul van Boekel Gerold Beckers Astrid en Camiel Fam. Huart PrimatesHelpingPrimates Fam. Rozendaal
9 | 10
BIJLAGE
10 | 10
