Jaarverslag

Jaarverslag

Jaarverslag

OCMW Antwerpen klaar voor de toekomst 5

Belangrijkste realisaties 2001-2007 7

Klantrelatiemanagement 15

Activering 25

Huisvesting 49

Gezondheid 71

Culturele en Maatschappelijke Ontplooiing 115

Inhoud

Recht 133

Communicatie 139

OCMW-jaarverslag 2006

Middelen 91

Personeelsmanagement 145 Informatica 159

Financiën 163

Samenwerking 167 Patrimonium en Logistiek 175 Bestuur en beleid 176 Adressen 187


Woord vooraf

Om te beginnen is het zorgaanbod van het OCMW uitgegroeid tot het op een na grootste ter wereld. Alleen het Franse Lyon doet beter. Elke dag bereiken de zorgdiensten van het OCMW 30 000 klanten, de ZNA-ziekenhuizen nog eens 6 000 patiënten. Die ziekenhuizen hebben we verzelfstandigd, niet zonder slag of stoot, maar wel met succes. En dan zijn er onze sociale centra. We hebben de voorbije jaren werk gemaakt van een doorgedreven activeringsbeleid. Omdat iedereen recht heeft op een passende job of opleiding. Het aantal mensen met een leefloon is daardoor gehalveerd. In 2006 hadden we niet minder dan 4 000 klanten in een activeringstraject. U merkt dat we spreken van klanten: ook dat is één van de verwezenlijkingen van de voorbije jaren. De klant is bij ons misschien geen koning zoals in een winkel, maar toch een prins die recht heeft op een vriendelijke en correcte dienstverlening en een luisterend oor.

Als buitenstaanders horen wat we in zes jaar allemaal realiseerden, hebben ze moeite om het te geloven. Niet zelden ontvangen we beleidmakers uit binnen- en buitenland die komen kijken hoe we werken. We beseffen dat al die veranderingen inspanningen en flexibiliteit vragen van onze werknemers. Daarom willen we hen hier expliciet bedanken voor hun inzet. Sinds januari is er een nieuwe raad voor maatschappelijk welzijn. Daarmee willen we verder zetten wat we begonnen zijn. Een van de uitdagingen is de toenemende vergrijzing. We zullen de rvt’s moderniseren. Om mensen zo lang mogelijk zelfstandig te laten wonen gaan we 2 000 seniorenflats bijbouwen en het aanbod van thuishulp uitbreiden. De dienstencentra zullen we verder uitbouwen tot volwaardige servicecentra voor senioren, op mensenmaat en in elke wijk. Verder willen we twee derde van onze klanten activeren via opleiding, werkervaring of sociale activering. Omdat we zien dat de armoede verkleurt, maakt dat ook deel uit van het integratie- en diversiteitsbeleid. Om dit allemaal te realiseren werken we samen met alle betrokken partners volop aan een nieuw Lokaal Sociaal Beleidsplan. U ziet het: OCMW Antwerpen is klaar voor de uitdagingen van de toekomst. Veel leesplezier.

Paul Van Gorp

Algemeen secretaris

Monica De Coninck Voorzitter


2006 was het laatste jaar van de voorbije legislatuur. In dit jaarverslag maken we daarom niet alleen de balans op van het voorbije jaar, maar van de hele periode 2001-2007. Een periode waarin er in binnen OCMW Antwerpen ontzettend veel gebeurd is. Om onze sociale opdracht optimaal uit te voeren is OCMW Antwerpen van een caritatieve organisatie uitgegroeid tot een dynamisch bedrijf. Daarbij investeerden we in een modern HRM- en financieel beleid.

Woord vooraf

OCMW Antwerpen klaar voor de toekomst


Woord vooraf

9

7 OCMW-jaarverslag 2006

Belangrijkste realisaties 2001-2007


Een overzicht van de belangrijkste realisaties 2001-2007

Op het vlak van klantrelatiemanagement: • Klanten en doelgroeporganisaties worden betrokken bij het OCMW-beleid. • Senioren hebben inspraak via de Antwerpse Ouderenraad. • Het OCMW werkt structureel samen met organisaties waar armen het woord nemen. • Dienstverlening dicht bij de klanten: • Antwerpenaars kunnen in iedere wijk in sociale centra of dienstencentra terecht voor een volledig pakket van diensten. • Een netwerk van sociale infopunten wordt uitgebouwd. • Klanten komen snel bij de juiste dienstverlening. • Intakers vangen de klanten op in sociale centra. • Dienstencentra treden op als woonzorgcoördinatie punt. • Sociale infopunten verwijzen gericht door.

Op het vlak van activering: • Er is een sterke groei van het aantal geactiveerde klanten. Het aantal klanten per dag die werkervaring opdoen, steeg van 260 (in 2002) tot 1 080 (in 2006). • Het activeringsaanbod is sterk uitgebouwd en gediversifieerd: opleidingen, werkervaringsprojecten (bijvoorbeeld Pax en ruitenwasploeg), sociale activering. • Alle diensten voor activering zijn samengebracht op één locatie. Op het vlak van middelen: • Het aantal klanten met financiële bijstand is de laatste jaren sterk gedaald. • Door de intakeprocedure in sociale centra worden klanten sneller op de juiste manier geholpen. • We startten verschillende projecten voor klanten op: Pax, sociale kruidenier en Binnenste Buiten. Op het vlak van rechtsbedeling: • Onze rechtshulp is gedecentraliseerd. Klanten kunnen terecht in de sociale centra. • We hervormden het aanbod op het vlak van schuldremediëring. Na de intake komen klanten meteen bij de juiste dienst terecht: schuldbemiddeling, collectieve schuldenregeling of budgetbeheer. • We richtten een energiecel op. We helpen nu de vele Antwerpenaars met betalingsproblemen bij energieleveranciers sneller en beter. Op het vlak van huisvesting: • Senioren kunnen dankzij ondersteuning langer thuis blijven wonen. Het dienstencentrum is een knooppunt in de woonzorgcoördinatie. We kunnen nu spreken van levensloopbestendig wonen. • We concentreren ons op vergrijzing. Het aantal seniorenwoningen is sterk gegroeid. • Voor onze rust- en verzorgingstehuizen voeren we nu een heus kwaliteitsbeleid met kwaliteitshandboeken, verschillende expertgroepen …


2006 was het laatste jaar van de bestuursperiode 2001-2007. Voor we beginnen aan een nieuwe periode willen we graag even terugblikken op de belangrijkste realisaties van de afgelopen jaren. In zes jaar veranderde en moderniseerde het OCMW grondig. We kunnen hier natuurlijk niet alle realisaties vermelden. Hiervoor verwijzen we graag naar de jaarverslagen van de afgelopen jaren.

Op het vlak van gezondheid:

Op het vlak van samenwerking

• De voormalige OCMW-ziekenhuizen zijn gered. Er is een gezondheidsaanbod voor 6 000 klanten, werkgelegenheid voor 6 000 personeelsleden. • We werken samen met allerlei partners (bijvoorbeeld het platform ouderenzorg). • Het aanbod aan zorg is toegankelijker geworden door de dienstencentra, het zorginformatiepunt en de sociale infopunten.

• We maakten een lokaal sociaal beleidsplan op dat alle partners goedkeurden. Er zijn afspraken gemaakt over beleidsvoering, we doen samen acties en bouwen samen het netwerk van sociale infopunten uit.

Op het vlak van culturele en maatschappelijke ontplooiing: • We hebben een groot aanbod aan activiteiten voor OCMW-klanten. Het aantal klanten dat deelneemt is gestegen. • Er is een grote diversiteit van activiteiten in de rust- en verzorgingstehuizen en dienstencentra. Op het vlak van communicatie:


10

• De communicatie met alle Antwerpenaars, maar ook met specifieke doelgroepen is sterk verbeterd. • Het personeelsblad MENSEN is hervormd. We hielden een bevraging bij de lezers. Zij evalueerden het blad positief. • Het OCMW is herkenbaar. We maakten werk van een huisstijl en van de zichtbaarheid van onze instellingen, onder meer door banieren en gevelplaten. • We bouwden een intranet en een website uit als communicatiebronnen.

Op het vlak van personeelsmanagement: • De OCMW-medewerkers zijn beter geïnformeerd over personeelsmaterie. Het personeelsbeleid is op een aantal vlakken hervormd: werving en selectie, interne mobiliteit, competentiemanagement, retentie en waardering. • Het departement Personeelsmanagement werkt nu klantgerichter. • De personeelsvereniging Sodico is hervormd. Op het vlak van financiën: • In samenwerking met een extern bureau voerden we de budgetverantwoordelijkheid in bij medewerkers. • Het departement Financiën is gereorganiseerd. Op het vlak van ICT: • Iedereen heeft een snelle toegang tot het netwerk. • De informaticatoepassingen zijn up-to-date. Op het vlak van logistiek • Dankzij het veranderingsproject Dynamo werkt het departement Logistiek nu veel klantgerichter. • Het rendement van het privaat patrimonium is sterk verbeterd en is vergelijkbaar met dat van de privémarkt. • Door efficiënt aan te kopen zijn onze kosten gereduceerd.

België - Belgique P.B. BC10799 Afgiftekantoor: Antwerpen X

maken het magazine van OCMW Antwerpen

Uit ons medewerkersmagazine MENSEN nr. 17 • december 2006

Huis van Verhalen Laat gerust iets achter

OCMWie? OCMWat? OCMW-opendeurdagen

Sociaal infopunt Een brede kijk op hulpverlening

méér dan 9-to-5

driemaandelijks tijdschrift van OCMW Antwerpen • Lange Gasthuisstraat 33 • 2000 ANTWERPEN • Verschijnt in maart, juni, september en december • nr. 17 • december - januari - februrari 2007 • Erkenningsnummer: P608068

Mensen

Everybody’s gone surfin’ Surfin’ OCMW

Sociale infopunten uit de startblokken geschoten

Waar moet je zijn voor een bewijs van leven? Wat moet je meenemen als je je pensioen wilt aanvragen? Hoe krijg je een toelage voor sport en cultuur? Het antwoord op deze en vele andere vragen krijg je nu bij een sociaal infopunt. Het is een loket waar de Antwerpenaar met al zijn sociale vragen terecht kan. Als klant of hulpvrager moet je informatie niet meer bij verschillende diensten zoeken.

Annick Van Herwegen (coördi-

Het netwerk van sociale infopun-

nator voor het OCMW): ‘De so-

ten startte een halfjaar geleden

ciale infopunten kaderen in het

heel bescheiden op twee loca-

Lokaal Sociaal Beleid in Antwer-

ties. In Merksem kunnen men-

pen. Zoals je weet, moeten alle

sen terecht in het districtshuis,

sociale organisaties in een ge-

in Deurne in het sociaal centrum

meente of stad één samenhan-

(SC) Arena van het OCMW.

gend beleidsplan kunnen voor-

Hoofd-maatschappelijk-werker

leggen. Wat zijn de noden bin-

Jacques Schrauwen vertelt.

nen onze regio, wie heeft er be-

Jacques: ‘Eerst en vooral helpen

hoefte aan hulp, hoe kunnen we

we de mensen aan het loket met

die mensen het best helpen, wie

hun vragen. Het is de bedoeling

is daar het best geschikt voor …

dat we ze zoveel mogelijk infor-

De wet voorziet per gemeente

matie geven en zo weinig mo-

in een Sociaal Huis, een plaats

gelijk doorverwijzen. Daarnaast

waar je voor al deze dingen te-

proberen we andere organisaties

recht kan. Een sociaal infopunt

in Deurne-Zuid warm te maken

– een tijdje geleden noemden we

om mee het sociaal infopunt uit

ze nog een SAS-punt – is de Ant-

te bouwen. We spreken dan van

werpse invulling van zo’n Soci-

de Stad, mutualiteiten, Centra

aal Huis. En omdat Antwerpen

voor Algemeen Welzijn en loka-

zo groot is, willen we niet één,

le wijkgroepen.’

maar meerdere van deze punten.’


Een brede kijk op hulpverlening

Krijg je in SC Arena veel mensen over de vloer? Jacques: ‘Voor het sociaal infopunt is het hier niet bepaald een stormloop, nee. Gemiddeld vijf per week.’

OCMW-jaarverslag 2006 OCMW

12

En wat voor vragen krijgen jullie te verwerken? Jacques: ‘Zowel vragen over OCMW-diensten als over andere diensten. Als iemand een vraag heeft over verkrotting of huisjesmelkerij bijvoorbeeld verwijzen we die persoon door naar de juiste dienst. De taken die we nu als

Jacques Schrauwen: ‘Sinds SC Arena een sociaal infopunt is,

infopunt doen, komen trouwens

heb ik de indruk dat we de klanten nog beter helpen.’

grotendeels overeen met wat we

Je moet dus goed op de hoogte

Wat is die portaalsite precies?

zijn van wat andere organisaties

Inge: ‘Zowat alle informatie die

zen we ze ook door.’

te bieden hebben?

de medewerkers van de sociale

Jacques: ‘Ja, daarvoor is een goed

infopunten nodig hebben, vin-

Wat is dan het voordeel van de in-

computersysteem onontbeerlijk.

den ze op de websites van de

Maar daar kan Inge beter over

Stad, het OCMW en SOKA, de

vertellen.’

elektronische sociale kaart van

vroeger deden. Toen informeerden we de klanten ook en verwe-

fopunten? Jacques: ‘We hebben nu een veel bredere kijk op de zaken omdat we samenwerken met andere organisaties. We leren de lokale partners ook beter kennen. Sinds SC Arena een sociaal infopunt is, heb ik de indruk dat we de klanten nog beter helpen.’

de provincie Antwerpen. Maar Inge Roels-Kuypers (beheerder

informatie zoeken op drie ver-

portaalsite): ‘Informaticaspeci-

schillende websites is niet een-

alisten ontwikkelden een por-

voudig en vaak tijdrovend. Daar-

taalsite. Het is mijn taak om die

om werden deze bronnen aan el-

te beheren. Ik krijg alle informa-

kaar gekoppeld. Via een scherm

tie over de verschillende dienst-

kan je nu informatie zoeken op

verleningen, zet die op de site en

de drie websites, ongeacht of je

houd alles up-to-date.’

nu een medewerker bent van het OCMW of van één van de andere partners.’

Als één van de eerste infopun-

Zijn de verwachtingen tot nu toe

Inge: ‘Ja, dat is althans de theo-

ten ben je dus toch nog een beet-

uitgekomen?

rie. Maar in de praktijk ligt het nu

je proefkonijn?

Jacques: ‘Eigenlijk wel. Het is

nog een ietsje anders. Er zijn nog

Jacques: ‘Toegegeven, in het be-

niet slecht dat alles traag op gang

problemen met de zoekfuncties

gin was ik niet echt blij om als

komt. Zo leren we uit onze fou-

van de websites. Die functione-

eerste ingeschakeld te worden.

ten zonder dat dit dramatische

ren niet optimaal. We hebben dit

Maar achteraf bekeken wel. Als

gevolgen heeft als er eens iets

voorlopig opgelost door recht-

je aan de basis van een project

misgaat.’

streekse links op de portaalsite

staat, heb je toch het gevoel dat

toe te voegen. Die links verwij-

het je ‘kindje’ is. Wat ik ook po-

zen dan naar relevante informa-

sitief vind, is dat we alles op lo-

tie op websites van verschillen-

kaal niveau organiseren en in-

de organisaties of naar de info-

vullen. De infopunten worden

brochures van bijvoorbeeld het

niet centraal gestuurd, wat een

OCMW.’

groot voordeel is.’

1 OCMW-jaarverslag 2006 OCMW

Klinkt mooi.


14

18

Kwaliteitszorg

19

Klachten: een aanzet tot verbetering

20


Uitbouwen van modeldienstencentra

Klantrelatiemanagement



16 Klantrelatiemanagement

Ze moeten overal in Antwerpen binnen een wandelafstand van twintig minuten een OCMW-aanspreekpunt vinden. Maximaal twintig minuten nadat zij over de drempel kwamen, moeten onze medewerkers hun vraag behandelen. Wanneer een klant bij ons binnenstapt, moeten we snel weten wat zijn eigenlijke vraag is en hoe wij hem daarbij kunnen helpen. Een goede hulpverlening is pas mogelijk wanneer we de noden juist inschatten. Bovendien moet onze dienstverlening in heel de stad op dezelfde manier gebeuren. Alle OCMW-medewerkers moeten goed weten welke diensten onze organisatie aanbiedt. Alleen zo komen de klanten terecht bij de mensen die hen het best kunnen verder helpen. Maar onze klant moet ook weten dat we zelf niet alle problemen kunnen aanpakken en dat hij naast rechten ook plichten heeft.

We bieden hulpverlening op maat. Dit betekent bijvoorbeeld dat we klanten met een eenvoudig probleem snel moeten helpen en dat klanten met verschillende moeilijke problemen gedurende langere periode en door verschillende diensten geholpen moeten worden. Hierbij sturen we het dossier door, niet de klant. We willen de mensen gidsen die door de bomen het bos niet meer zien. Vaak worden klanten bedolven onder de informatie en zijn ze de weg kwijt in ingewikkelde administratieve procedures. Ze hebben echter recht op goede informatie en inspraak over de werking van het OCMW en over hun dossier. De hulpverlening van een OCMW staat open voor iedereen, maar in Antwerpen hebben we toch speciale aandacht voor prioritaire doelgroepen en wijken. We willen vooral de mensen helpen die de grootste behoefte hebben aan hulp. Het blijkt dat deze behoeftes dikwijls geconcentreerd zijn in een aantal specifieke wijken en binnen duidelijk afgebakende bevolkingsgroepen. Volgende doelgroepen zijn voor ons prioritair: • senioren • nieuwe armen • generatiearmen • thuislozen • kinderen en volwassenen in noodsituaties • kansarme jongvolwassenen • kansarme migranten • vluchtelingen • illegalen • geregulariseerden • alleenstaande vrouwen met kinderen • eenoudergezinnen • acute en chronische zieken • verslaafden • personen met een handicap Deze groepen dreigen vaak als eerste voeling te verliezen met de rest van de maatschappij. Vaak lopen zij het grootste risico en verdienen daarom extra aandacht. Als we een klantgerichte organisatie willen zijn, dan moeten we onze werking permanent afstemmen op de evoluties binnen deze doelgroepen en wijken.


We willen dat onze klanten zich bij OCMW Antwerpen welkom voelen en dat ze goed geholpen worden, op maat van hun behoeften.


Iedereen kan rekenen op kwalitatieve dienstverlening


In een dienstencentrum


1

gonst het van activiteit.

Uitbouwen van modeldienstencentra Dienstencentra hebben zeer uiteenlopende taken en functies. Een dienstencentrum treedt op als algemeen aanspreekpunt voor ouderen. Zij kunnen er met al hun vragen terecht. Ook aanvragen voor thuiszorg en huisvesting verlopen via het dienstencentrum. Ontmoeten en activeren zijn belangrijke pijlers. Plannen en programmeren van activiteiten gebeurt in nauw overleg met verenigingen. Het dienstencentrum doet in belangrijke mate beroep op vrijwilligers. Ze bouwen het aanbod uit, vullen aan en verrijken het. Het dienstencentrum biedt hulp om mensen in staat te stellen zo lang mogelijk kwaliteitsvol thuis te wonen. Het organisteert hiervoor een aangepast aanbod van diensten. Het is ‘distributiecentrum’ van warme maaltijden, thuiszorg, administratieve ondersteuning, boodschappendienst, vervoer… Maar het is ook een neutraal, pluralistisch overleg- en afstemmingsforum voor het OCMW en zijn partners. Een dienstencentrum treedt ook op als meldpunt voor kwetsbare senioren en heeft een belangrijke preventieve functie: het zorgt ervoor dat bejaarden niet vereenzamen of ernstige (gezondheids)risico’s lopen.

Hiervoor werkt het samen met organisaties en personen uit de wijk. In een dienstencentrum gonst het van activiteit. Iedereen is welkom en vindt hulp bij kleine en grotere problemen. Een modeldienstencentrum staat dan ook garant voor een kwalitatief onthaal. Het moet zorgen voor een goede organisatiestructuur waarbij het zijn beschikbare middelen op een doordachte manier inzet. We zien de dienstencentrumleider als een ‘manager’. Hij is sterk in begeleiden, faciliteren en sturen van processen. Hij heeft oog voor netwerken en zorgt voor een neutraal en pluralistisch platform. In 2006 groeiden de dienstencentra Zeelbaan, De Meere en Oversnes uit tot zulke modeldienstencentra. Om op termijn alle dienstencentra uit te bouwen volgens dit model moeten we de personeelsnorm en de huidige infrastructuur aanpassen.

Kwaliteitszorg

De kwaliteitswerking binnen de departementen Residentieel Wonen en Thuis Wonen was het onderwerp van een audit. De eerste echte kwaliteitsinspecties binnen de rust- en verzorgingstehuizen en de servicefl ats zijn achter de rug.


In het proces van een tevredenheidsmeting onderscheiden we verschillende stappen die we systematisch doorliepen. Dit gaf ons een duidelijk beeld van de op te leveren resultaten binnen elke stap. Hierdoor kunnen we deze methodiek nu gebruiken in de rest van de organisatie. Het maakt het mogelijk om duidelijke afspraken te maken over verwachtingen en ondersteuning. Een informaticatoepassing ondersteunt het elektronisch afnemen van de enquête en het invoeren van de data.


Onze cel Integrale Kwaliteitszorg (IKZ) werkte verschillende instrumenten uit voor een globale kwaliteitswerking. Zo ontwikkelden we een zelfevaluatie-instrument voor de rust- en verzorgingstehuizen (rvt’s) en de dienstencentra. We stelden ook een tevredenheidsmeting op voor zowel een aantal gebruikers van onze dienstverlening als de eigen medewerkers. Beide tools werden in 2006 al gebruikt.

Om de personeelsleden beter bekend te maken en te leren omgaan met de sectorspecifi eke minimale kwaliteitseisen (smk’s) voerden we in de instellingen een ludieke actie onder de vorm van een kwis of verdeelden we fl yers. Daarnaast begeleidde de IKZ-cel nog allerhande metingen.


Klachten: een aanzet tot verbetering Veel van onze instellingen hebben een lokale verantwoordelijke die instaat voor de opvolging van klachten van onze klanten. De verantwoordelijke registreert de klacht in een centraal beheerd systeem en adviseert de leidinggevende(n) hoe er mee om te gaan. Plaatselijke klachtverantwoordelijken hebben een belangrijke taak wat betreft sensibilisering en preventie. Een centrale klachtendienst ondersteunt de lokale verantwoordelijken. Deze dienst rapporteert en signaleert structurele problemen en mogelijke preventiemaatregelen aan het beleid.

Op vraag van het Instituut voor de Overheid stelde de centrale klachtendienst in 2006 de werking van het klachtenmanagement binnen OCMW Antwerpen voor op een kwaliteitscongres in Hasselt. Er volgde een kritische beschouwing door professor Franky Schram van het Instituut voor de Overheid. OCMW Antwerpen blijkt vooruitstrevend te werken omdat we het klachtenmanagement niet enkel openstellen voor externe klanten, maar ook voor interne. Personeelsleden kunnen terecht bij de klachtverantwoordelijke van het departement Personeelsmanagement.


20

Klachtenmanagement in 2006 • 491 klachten behandeld • 46 % afgehandeld binnen de veertien werkdagen • 41 % over actieve hulp- en dienstverlening • 50 % over de praktische uitvoering van hulp Details vindt u achteraan dit hoofdstuk.

Voor de behandeling van klachten hanteren we de stelregel dat de klager binnen de veertien werkdagen nadat wij de klacht ontvingen, een afdoend antwoord krijgt.

We zijn echter een grote organisatie en omdat we het klachtenmanagement zo breed bekijken, zal het lang duren voor dit in heel de organisatie is ingeburgerd. De toehoorders op de presentatie, voornamelijk medewerkers van steden, gemeenten en OCMW’s, waren zeer positief over de presentatie. Een netwerk klachtenmanagement zag in 2006 het licht. OCMW Antwerpen neemt hieraan deel. Samen met andere klachtenmanagers kunnen we zo werken aan een structurele uitbouw van een goed en constructief klachtenmanagement.

België - Belgique P.B. Afgiftekantoor: Antwerpen X Erkenningsnummer: P608068

Uit ons medewerkersmagazine MENSEN nr. 15 • juni 2006


Kunstprojecten brengen jongeren en senioren samen

X-Stra! Voortuitgeschoven dienstverlening in Antwerpen Noord

OCMW-opleidingen Gemotiveerde klanten vinden gemakkelijker werk

personeelsvereniging rrsoneelsvereniging soneelsvereniging • vzw vvzz w

Als’t schön is ... is’t Anthuenis! 1

Terugblik op een half jaar X-Stra! Ludwien Morreel (24), maatschappelijk deskundige van de Stad Antwerpen, en Natacha Leonard (29), maatschappelijk assistent van OCMW Antwerpen, leggen samen met een technisch onderzoeker van de Woondienst elke dag een tiental huisbezoeken af in het kader van het project X-Stra!. Ze doen dit inmiddels een half jaar. Tijd voor een korte terugblik op hun ervaringen en indrukken.

Eventjes opfrissen: wat is X-

ming zijn met de Vlaamse woon-

Stra! precies?

code. Als een woning veel slechte

Ludwien: ‘X-Stra! is een project

punten krijgt, stuurt de Woon-

van de Stad Antwerpen. We leg-

dienst een brief naar de eigenaar.

gen huisbezoeken af in drukbe-

Hij krijgt een half jaar de tijd om

volkte buurten waar mensen van

aanpassingen te doen. Doet hij

verschillende culturen samenle-

dat niet, dan kan de Vlaamse

ven. Tijdens zo’n bezoek polsen

overheid maatregelen nemen:

we bij de mensen of alles in orde

sancties, boetes en zelfs een on-

is op het gebied van werk, wonen

bewoonbaarheidsverklaring.’

en welzijn.’

Natacha: ‘We maken van de ge-

Natacha: ‘We kijken of de per-

legenheid ook gebruik om de

soonlijke gegevens van de bewo-

dienstverlening van het OCMW

ners correct zijn: naam, adres,

bekend te maken, we vragen of

nationaliteit en statuut. Er zijn

mensen eventueel schuldbemid-

mensen die zich op een bepaald

deling nodig hebben, poetshulp

adres laten registreren, maar

of iets anders.’

daar in feite niet wonen.’ Jullie kijken niet alleen naar de bewoners, maar ook naar de panden? Ludwien: ‘Iemand van de Woondienst van de Stad Antwerpen controleert of de minimale kwaliteits-

en

veiligheidsnormen

van de woning in overeenstem-



driemaandelijks tijdschrift van OCMW Antwerpen • Lange Gasthuisstraat 33 • 2000 ANTWERPEN • Verschijnt in maart, juni, september en december • nr. 15 • juni - juli - augustus 2006

Mensen

Klantrelatiemanagement OCMW-jaarverslag 2006

22

Ludwien: ‘Ook de Stad biedt een

Ludwien: ‘Het zijn helemaal

wanneer wij als team aanbellen,

heel gamma van diensten aan

geen Far Westtoestanden waar-

kunnen mensen zonder proble-

zoals inburgeringtrajecten, cur-

voor ik, toegegeven, in het begin

men het bezoek weigeren. Hier-

sussen Nederlands en computer-

een beetje vreesde. Ik denk dat

aan geven we dan geen verder ge-

lessen. We vragen ook of mensen

we ons te veel hebben laten lei-

volg. Op dit moment bereikten

de basisregels van de Stad ken-

den – of beter gezegd: misleiden

we zo 63 % van de officieel in-

nen. Daarnaast proberen we een

– door de negatieve artikels die

geschreven bewoners. 13 % wei-

antwoord te formuleren op aller-

in de pers verschenen.’

gerde ons binnen te laten.

lei kleine en grote vragen. On-

Bewoners die geen teken van le-

langs verwezen we bijvoorbeeld

Wat doe je als bewoners weige-

ven hebben gegeven, krijgen la-

iemand door naar een psycho-

ren jullie binnen te laten of ge-

ter, los van het project X-Stra!,

loog omdat de klant er zelf niet

woon niet thuis zijn?

een bezoek van de wijkagent om

in slaagde het eerste contact te

Natacha: ‘We werken in drie fa-

te bevestigen of ze nog op het

leggen.’

ses. Eerst bussen we een brief en

aangegeven adres wonen. De

een brochure bij de bewoners

Stad is namelijk verplicht om de

Zijn de bewoners verplicht om

met het opzet van X-Stra!. Daar-

bevolkingsregisters correct bij te

jullie binnen te laten?

in staat dat we binnenkort langs-

houden.’

Natacha: ‘Helemaal niet! Maar

komen. Als de mensen niet thuis

het aantal mensen dat ons wei-

zijn, laten we een afspraakkaart

gert binnen te laten, ligt ver-

achter met een datum voor een

rassend laag. De meeste bewo-

nieuw bezoek. Treffen we ook

ners ontvangen ons op een heel

deze keer niemand aan, dan ver-

vriendelijke manier. Ze bieden

stuurt de stad een formele brief

spontaan koekjes aan en geven

met de vraag om aanwezig te zijn

ons iets te drinken.’

of anders iets te laten weten. Op de brochure, brief en afspraakkaart staat ons rechtstreeks telefoonnummer. Via dit nummer of

Natacha Leonard (links) en Ludwien Morreel (rechts) van het project X-Stra!: ‘De meeste bewoners ontvangen ons op een vriendelijke manier.’

Jullie zijn nu een half jaar be-

Ongeveer dertig procent van de

ons binnenlaten, al onze vragen

zig. Merk je een verschil met de

officieel ingeschreven mensen

beantwoorden, maar dan de vra-

beginperiode?

konden we niet bereiken. Dank-

genlijst weigeren te onderteke-

Natacha: ‘Toch wel, ja. We kun-

zij onze inspanningen kan de be-

nen. Hen nemen we ook niet op

nen de bewoners gemakkelijker

volkingsadministratie op punt

in ons registratieprogramma.’

overtuigen om een huisbezoek

gesteld worden, kunnen we ge-

toe te staan. Dat heb ik in het

breken aan woningen signale-

begin wel een beetje gemist. Het

ren enzovoort. We verwijzen

was allemaal nieuw voor ons en

dagelijks mensen door naar an-

er was niemand met wie we er-

dere diensten of zetten onmid-

varingen of ideeën konden uit-

dellijk zelf een en ander in gang.

wisselen.’

We zijn een vooruitgeschoven

Natacha: ‘We hebben de amb-

Onlangs vond er een eerste eva-

de Stad noodzakelijke informa-

2

telijke aangifteplicht om dit te

luatie plaats. Wat zijn de voor-

tie verzamelt.’

melden aan de procureur.’

naamste bevindingen?

Het zijn helemaal geen Far West toestanden En mensen die hier illegaal verblijven?

Natacha: ‘Het is moeilijk om nu al conclusies te trekken. Maar ik merk wel dat de mensen die al OCMW-klant zijn, héél goed hun weg kennen naar de juiste diensten. Ze zijn veel beter op de hoogte van hun rechten en plichten dan mensen die niet door OCMW Antwerpen worden geholpen.’ Ludwien: ’We merken dat bij de mensen die we zien er een grote bereidheid is om mee te werken.


dienstverleningspost die voor


Ludwien: ‘Er zijn ook mensen die

Cijfers Aantal klachten

590 600

491

500 400

334

300 200


100

2004

2005

100%

2006

80% 60%

Behandelingstermijn van de klachten

40% 20% 0%

100%


24

0

aantal klachten

80% 60%

0-14 werkdagen

15-29 werkdagen

40%

30-44 werkdagen

> 44 werkdagen

20% 0%

37

aantal klachten 231

0-14 werkdagen

15-29 werkdagen

Oorzaak 30-44 werkdagen

231

van de klachten > 44 werkdagen(Parasuraman) 73 37

231

231

concept

organisatie

communicatie 120

uitvoering 7

142

16

73 45

concept

organisatie

56 25

Onderwerp van de klachten communicatie uitvoering

170

actieve hulp- en dienstverlening 120

facturatie

7

142

financiële maatschappelijke dienstverlening HRM

16

informatie en communicatie 45

56 25

170

actieve hulp- en dienstverlening facturatie financiële maatschappelijke dienstverlening HRM informatie en communicatie logistiek personeel ZNA

logistiek personeel ZNA

27

Aanbod van opleidingen

28

Opleidingsaanbod hervormd

29

Samenwerken met Alpheios

34

Werkervaring via tewerkstelling artikel 60, §7

34

Sociale activering

37

Jeugdwerkloosheid in Antwerpen

38

OkiDo Kinderopvang

38

Vrijwilligers werken en helpen

38


Arbeidsbegeleiders voor extra ondersteuning

Activering

Activering


26 Activering

Iedereen zinvol bezig

Vaak hebben OCMW-klanten extra hulp nodig op het vlak van arbeidshouding, werkritme en vakkennis. De sociale centra en de dienst Activering begeleiden hen tijdens dit groeiproces.

Ons doel is om tweederde van alle OCMW-klanten te activeren via opleiding, werk(ervaring) of sociale activering. In het najaar van 2006 tekenden we hiervoor een actieplan uit. De krachtlijnen uit dit actieplan:

Activering

In het meest ideale geval is dit voor de beroepsactieve bevolking een job in het normale economische circuit. Arbeid is namelijk één van de sleutelfactoren voor een volwaardige (re)integratie in onze maatschappij. Helaas is niet iedereen klaar om onmiddellijk in een gewone job te starten.

De sociale centra screenen de klanten. Zo brengen we hun mogelijkheden en beperkingen in kaart. Op basis hiervan werken we een activeringstraject op maat uit. Dit kan een doorverwijzing zijn naar externe opleidingspartners, de Werkwinkel … of naar de dienst Activering. Binnen deze dienst kunnen klanten terecht voor verder assessment, tewerkstellingsgericht Nederlands, oriënterende en technische opleidingen, werkervaring (in het kader van artikel 60, §7), arbeidsbemiddeling of sociale activering.

• We drijven onze screeningsinspanningen binnen de sociale centra op en verbeteren de rapportering. Zo kunnen we een aanbod op maat van de doelgroep creëren. • We bouwen ons assessment uit en hertekenen het interne opleidingsaanbod. • Het opleidingsaanbod stemmen we voortdurend af op de competenties van de klant en de vraag van de arbeidsmarkt. • We optimaliseren de toeleiding naar artikel 60, §7 en voerden een tevredenheidsonderzoek bij de werkgevers die artikel 60-ers tewerkstellen. • Ten slotte bouwen we ons aanbod sociale activering uit.


Iedereen moet actief kunnen bezig zijn volgens zijn behoeften en mogelijkheden.

Arbeidsbegeleiders voor extra ondersteuning Klanten die voldoende zelfredzaam zijn, moeten in de eerste plaats zelf zoeken naar professionele activering. Zij kunnen hierbij wel rekenen op ondersteuning van hun wijkmaatschappelijke werker. Voor anderen is extra hulp aangewezen van een arbeidsbegeleider. Hij screent de klant en tekent dan een traject op maat uit met begeleiding en coaching. Een belangrijk aspect in de begeleiding is leren solliciteren. Een occasionele werkgroep van arbeidsbegeleiders en medewerkers van de dienst Werkgelegenheid werkte hiervoor een handleiding uit. Een degelijke opmaak van een curriculum vitae kreeg daarbij extra aandacht.

27

Aanbod van opleidingen Oriënterende opleiding ‘Mijn Gedacht’ Dankzij zes oriënterende vooropleidingen in 2006 ontwikkelden de cursisten een zelfstandige manier van leven binnen de samenleving. Ze leren er de mogelijkheden van de maatschappij (én van zichzelf) beter kennen en gebruiken. Hierdoor stijgen hun slaagkansen bij een beroepsopleiding of effectieve tewerkstelling.

Activering

Opleidingen Nederlands Taalbad NT2


28

Aan werkzoekenden die onze taal niet machtig zijn, bieden we lessen Nederlands aan. Meestal bevinden ze zich in de beginfase van een tewerkstellingstraject. Twee keer per jaar organiseren we een taalbad. Dat is een doorgedreven, intensieve opleiding in tewerkstellingsgericht Nederlands. De cursisten moeten na afloop van het taalbad onze lettertekens kunnen schrijven en een basis Nederlands beheersen. De cursussen duren 12 tot 15 weken en bestaan uit Nederlands, attitudetraining, maatschappelijke oriëntatie en een aantal bezoeken (organisaties, opleidingen, potentiële werkgevers).

Het taalbad helpt werkzoekenden te starten met een verdere taal- of technische opleiding, een werkervaringsplaats of job in het normale economisch circuit. Onze opleiders zorgen bovendien voor de doorstroom van de cursisten. We richten ook modules Nederlands op de opleidingsvloer en conversatie in voor de technische en oriënterende opleidingen.

Technische opleidingen De opleiding Horeca organiseerden we modulair. Cursisten stroomden permanent in en uit. Dat werkt flexibel, maar vraagt grotere inspanningen van de lesgever. Criteria zoals kennis van het Nederlands en bereidheid tot avond- en weekendwerk bepalen de volgende stap in het traject. Organisaties die onze cursisten tewerkstellen zijn zeer tevreden over de kwaliteit. Helaas zijn er binnen het statuut van artikel 60 weinig initiatieven waarbij mensen echt mogen koken.

Interne opleidingen in 2006 • 3 opleidingen Mijn Gedacht voor 31 cursisten • 3 opleidingen Mijn Gedacht 30-plus voor 31 cursisten • 111 mensen startten in een taalbad • 23 cursisten voor vooropleiding horeca, 19 ervan konden daarna aan het werk • 11 technische opleidingen: 4 schilderen/behangen, 3 elektriciteit en 4 sanitair • 55 opleidingen Jobintro voor 715 cursisten • 6 sessies sollicitatietraining aan 36 werkervaringsklanten • 891 klanten voor interne opleidingen • 63 klanten in 5 cursussen Alpheios Details vindt u achteraan dit hoofdstuk.

De cursus Jobintro bereidt klanten met een werkervaringscontract (art. 60) voor op hun tewerkstelling. Wekelijks startte een nieuwe Jobintro. Vier keer vond er een jobintro voor de Witte Tornado’s plaats.

Sollicitatietraining In 2006 breidden we het aanbod van de opleidingen uit met een korte opleiding sollicitatietraining. Klanten in de laatste drie maanden van hun werkervaring konden extra begeleiding en ondersteuning krijgen bij het zoeken naar een job. Hoe maak ik een cv op? Waar vind ik de juiste vacatures? Hoe presenteer ik me tijdens een gesprek? Klanten kregen een intensieve training van drie dagen, met ruimte voor individuele begeleiding.

Opleidingsaanbod hervormd In de loop van 2006 werd duidelijk dat het aanbod van interne technische en oriënterende opleidingen niet langer aangepast was aan de vraag. De cursussen raakten niet vol, deelnemers haakten af tijdens de opleidingen en we konden niet altijd doorstroom garanderen. Er is echter wel nood aan specifieke vorming voor OCMW-klanten. Daarom hervormden we het aanbod. Het nieuwe opleidingsaanbod moet een antwoord bieden op de vragen van de klant en van de arbeidsmarkt. Bovendien willen we geen opleidingen organiseren die VDAB of anderen al inrichten. Uit het onderzoek kwamen een aantal belangrijke punten naar boven die basis vormden voor het nieuwe opleidingsaanbod.

Het nieuwe opleidingsaanbod bestaat uit korte technische opleidingen met volgende modules: • Horeca: opleiding van 12 weken voor maximum 8 cursisten. • Initiatie Schilderen: opleiding van 5 weken voor maximum 12 cursisten. • Initiatie Klussen: opleiding van 5 weken voor maximum 6 cursisten. • Onthaal en Administratie: opleiding van 4 weken voor maximum 12 cursisten. Naast technische vorming blijft er nood aan arbeidsoriëntatie en attitudetraining. Vele klanten weten te weinig wat er allemaal kan op de arbeidsmarkt. Ze worden gedurende 4 weken ondergedompeld om op het einde een duidelijk beeld te krijgen van wat ze kunnen en waar ze naartoe willen. We besteden ook veel tijd aan attitudevorming. De sollicitatietraining die we tot 2006 enkel voor klanten in werkervaring organiseerden, maken we ook mogelijk voor klanten van de sociale centra. We ondersteunen ze bovendien bijkomend door een helpdesk vanuit de dienst Werkgelegenheid. Een deskundige uit het werkveld beantwoordt alle vragen over opleidingen voor laaggeschoolde werkzoekenden.

Activering

Jobintro

Verschillende opleidingen


Er vonden 3 opleidingen elektriciteit, 4 opleidingen sanitair en 4 opleidingen schilderen plaats. De nadruk hier lag op het aanleren van de reglementering in België. Per opleiding konden zeven cursisten deelnemen, maar door een gebrek aan doorverwijzingen naar de opleiding konden we de volle capaciteit niet benutten.

Activering OCMW-jaarverslag 2006 OCMW

0









Mensen


Een geschikte opleiding voor een geschikte baan Dagelijks volgen meer dan duizend OCMW-klanten een opleiding in de Antwerpse regio. Opleiding en vorming spelen immers een belangrijke rol in het vinden van een geschikte job. Zelf richten we ook enkele (voor)opleidingen in. Om hier een beter zicht op te krijgen, liepen we eens een dagje mee met achtereenvolgens een cursist, een instructrice en een coach. Kenny Corremans (19) is een van

Vind je het een leuke opleiding,

niet zo’n moeilijke. Op lever na

de acht cursisten die momenteel

Kenny?

lust ik echt alles.’

de opleiding horeca volgt. Hij is

Kenny Corremans: ‘Zeker, ik

halfweg zijn opleiding die drie

woon al een tijdje alleen en moet

En wat vind je minder leuk aan

maanden duurt. Als hij deze met

dus altijd zelf mijn potje koken.

de opleiding?

succes afrondt, krijgt hij een at-

In tegenstelling tot vele anderen

Kenny: (meteen) ‘Afwassen! Ook

test waarmee hij aan de slag kan

vind ik het helemaal niet erg om

de drukte en stress in de keuken

als keukenhulp. Gerda Delava

te koken. Integendeel, het is ple-

zijn soms wel zwaar. En dan is er

(50), de instructrice van de op-

zant en met deze opleiding leer

natuurlijk ook de, euh …’

leiding, begeleidt de deelnemers

ik verschillende nieuwe vaardig-

Gerda Delava: (schalks) ‘Zeg het

en leert ze vaardigheden bij.

heden bij.’

maar, Kenny.’ Kenny: ‘De chef die soms lastig

Wat leer je zoal bij? Kenny: ‘We leren hoe je allerlei voorgerechten, hoofdgerechten en desserten klaarmaakt. En daarnaast moeten we ook een tafel mooi kunnen dekken en kunnen opdienen. Maar het leukste vind ik natuurlijk het proeven van al die gerechtjes. Je moet maar eens witloof met zalmrolletjes bereiden, echt lekker! Al ben ik op het gebied van eten

doet …’

Krijg je na je opleiding een con-

Zijn er genoeg plaatsen waar de

De opleiding is blijkbaar meer

tract, bij het OCMW of elders?

cursisten tewerkgesteld worden

in trek bij mannen. Van de

Kenny: ‘Ik hoop het in ieder ge-

na de opleiding?

acht cursisten tel ik slechts één

val. Het liefst wil ik hierna aan de

Gerda: ‘Het zou fantastisch zijn

vrouw.

slag gaan in een restaurant of in

als er nog een sociaal restaurant

Gerda: ‘Oh, maar dat is puur

de grootkeuken van het OCMW.

bijkomt waar mijn cursisten hun

toeval hoor. Het is ook al ge-

Maar de keuken van ZNA Jan Pal-

vaardigheden nóg verder kun-

beurd dat al mijn klanten vrou-

fijn is ook goed, want dat is dicht

nen ontwikkelen. Dan komen ze

wen waren. Vrouwelijke cursis-

bij mijn woonplaats.’ Gerda: ‘De kans dat ze na hun Activering

opleiding werk vinden, is vrij groot. 85 procent van mijn cursisten kan binnen een redelijk korte termijn ergens aan de slag


als keukenhulp.’ Waar vinden ze dan werk? Gerda: ‘Meestal in een restaurant waar het OCMW een contract mee afsloot. Dat zijn er trouwens steeds meer. En heel af en toe in één van de twee sociale restaurants van OCMW Antwerpen, bijvoorbeeld De Zeven Schaken, of in een grootkeuken van een van onze instellingen.

De kans dat de cursisten na hun opleiding werk vinden, is vrij groot.

De beste cursisten probeer ik ook

ook in contact met bezoekers en

ten vinden wel iets minder ge-

te stimuleren om een vervolgop-

klanten en leren ze beter omgaan

makkelijk werk in de sector. Dat

leiding bij de VDAB te volgen.’

met stress. Want die twee aspec-

komt omdat werken in de hore-

ten komen wegens tijdsgebrek te

ca vaak avond- en weekendwerk

weinig aan bod tijdens de oplei-

inhoudt. Voor veel vrouwen is

ding. Dat komt omdat ik de enige

dit spijtig genoeg nog steeds een

instructrice ben. Ik hoop dat er

barrière. Het aantal deelnemers

snel een tweede bijkomt.’

is wel steeds beperkt tot acht. Want meer dan dat zou ik niet aankunnen, geloof ik (lacht).’

Activering OCMW-jaarverslag OCMW 2006

2

Is het moeilijk om iedereen steeds

Bereiden de cursisten soms po-

Je werk lijkt me niet altijd even

bij de les te houden?

pulaire gerechten uit hun eigen

gemakkelijk. Doe je het graag?

Gerda: ‘Soms wel, ja. De mees-

cultuur?

Gerda: ‘Natuurlijk! Ik ben blij als

te problemen ontstaan door de

Gerda: ‘Neen, daarvoor is de op-

ik zie dat mijn cursisten iets bij-

taalbarrière. Zoals je ziet hebben

leidingsduur niet lang genoeg.

leren. En ik ben fier op hen als

veel cursisten een verschillende

Ze leren hier alleen de basistech-

ze na hun opleiding werk vin-

culturele achtergrond en begrij-

nieken en -gerechten en, wat ook

den. Veel ex-deelnemers sprin-

pen ze het Nederlands niet altijd

zeer belangrijk is, op tijd komen

gen trouwens geregeld binnen

even goed. Hierdoor ontstaan er

en verantwoordelijkheid opne-

om eens goeiedag te zeggen.’

soms problemen met de uitvoe-

men. Bijvoorbeeld, wie ziek, is

ring van hun taken. Over het al-

moet dit ook zo snel mogelijk

gemeen heb ik echt schitterende

melden. Dat is later in hun be-

cursisten. Alleen wil de combi-

roepscarrière ook heel belang-

natie van al die persoonlijkhe-

rijk.’

den wel eens vonken geven.’

Technische en taalopleidingen vormen een trappensysteem Behalve

de

horeca-opleiding

biedt OCMW Antwerpen ook vooropleidingen

elektriciteit,

loodgieterij en schilderen en behangen aan. Voor deze drie technische vooropleidingen is Sven Herremans (28) verantwoordelijk als coach. Daarnaast is er ook een zeer intensieve taalopleiding binnen het OCMW, waar de cursisten een echt taalbad Nederlands krijgen. Sven Herremans: ‘Al deze opleidingen maken eigenlijk deel uit van een trappensysteem. Met elke trap die de cursisten nemen, verkleinen ze de afstand tot de arbeidsmarkt en vergroten ze hun vaardigheden en capaciteiten.’

Hoe moeten we ons deze trappen

Wat is jullie doelgroep?

Moeten de klanten aan bepaal-

voorstellen? Geraken de cursis-

Sven: ‘We richten ons hoofd-

de voorwaarden voldoen voor ze

ten met elke trede hogerop?

zakelijk op laaggeschoolden en

aan een opleiding deelnemen?

Sven: ‘De eerste trap die som-

langdurig werkzoekenden. We

Sven: ‘Ja, ze moeten een basis-

mige cursisten moeten nemen

krijgen mensen over de vloer met

kennis van het Nederlands heb-

is het bijschaven van hun Ne-

verschillende nationaliteiten en

ben, handig zijn en een beetje

derlands. Met één van de twee

met een uiteenlopende achter-

kunnen rekenen. Maar het al-

oriëntatieopleidingen maken ze

grond.’

lerbelangrijkste is eigenlijk hun

vervolgens kennis met verschil-

motivatie. Daar peil ik naar tij-

lende opleidings- en tewerkstel-

dens het intakegesprek. Als dat er

lingsinitiatieven in Antwerpen.

niet is, heeft een opleiding wei-

Zo kunnen ze beter oordelen welke opleiding of welk tewerkstellingstraject hen het beste ligt. Als ze dat hebben gedaan, zijn ze klaar om aan een vakopleiding te beginnen. Eens dat achter de rug is, zoeken we voor onze klanten een gepaste werkervaring. En ten slotte, als ze hun sociale tewerkstelling achter de rug hebben, zijn ze hopelijk klaar om het normale arbeidscircuit te betreden.’

Activering

OCMW-jaarverslag OCMW 2006

Het allerbelangrijkste is hun motivatie

nig zin.’

Samenwerken met Alpheios Alpheios is een vormingsinstituut voor schoonmaakopleidingen dat door de VDAB is erkend. De medewerkers bieden een opleidingspakket aan op maat van OCMW-klanten. Sinds de zomer van 2006 werken we met dit instituut samen.

Activering

De opleiding bestaat uit een theoretisch gedeelte en een individuele praktijkstage. Ze duurt 2,5 weken. Na de opleiding krijgen de klanten een waardering. Cursisten met de hoogste waarderingen kunnen terecht in het normale economische circuit. Alpheios heeft een ruim netwerk van werkgevers en begeleidt de klanten naar tewerkstelling.


Klanten die nog extra begeleiding nodig hebben krijgen een lager diploma. Zij kunnen starten in een werkervaring. Mensen die al een werkervaringstraject volgen in de schoonmaak én klanten die leefl oon of equivalent leefl oon krijgen, komen als cursisten in aanmerking. Medewerkers van Alpheios en van de dienst Activering screenen de klanten. Begin 2007 evalueren we de samenwerking en kijken of we het project verder zetten en eventueel bijsturen. Naast technische vorming is er nood aan arbeidsoriëntatie en attitudetraining.

Werkervaring via tewerkstelling artikel 60, §7 OCMW-klanten hebben de mogelijkheid om ervaring op te doen op een echte werkvloer. Zo kunnen ze hun vaardigheden trainen en hun arbeidshouding verder ontwikkelen. Hiervoor hebben we een heel aantal werkervaringsplaatsen in onze eigen instellingen, maar ook bij de Stad Antwerpen, ZNA, vzw’s en in een aantal privébedrijven. In de privésector is het aanbod zeer uiteenlopend: onder andere een winkel, een textielbedrijf, een restaurant, een drukkerij en een boekhoudkantoor. Het gaat om ongeveer 50 werkervaringsplaatsen. Klanten die bij een privéwerkgever werken, kunnen nadien een vast contract krijgen.

Klanten zijn binnen artikel 60, §7 aan het OCMW gebonden door een arbeidsovereenkomst. Toch is het een bijzondere vorm van hulpverlening door de maatschappelijk werkers van de dienst Werkgelegenheid. Een aantal onder hen (de begeleiders werkervaring) begeleiden de mensen tijdens hun tewerkstellingsperiode. Zij proberen de klanten in de job te houden en hen te ondersteunen in hun groei. Zo verhogen hun kansen op verdere tewerkstelling in het normale of sociale economische circuit. Een ander deel van de maatschappelijk werkers, de arbeidsconsulenten, zorgt voor de uitbreiding van het aantal werkervaringsplaatsen en de selectie van kandidaten.

Werkgevers bevraagd naar tevredenheid We hielden bij werkgevers een rondvraag naar de tevredenheid over de begeleiding die onze maatschappelijk werkers bieden. We vatten de belangrijkste conclusies samen: • 89 % van de werkgevers is tevreden over de begeleiding. • Werkgevers ervaren dat ze met vragen en problemen bij de begeleider werkervaring terecht kunnen.

Werkervaring in 2006 Activering

• 1 088 klanten in een werkervaringsplaats • 1 045 mensen startten tewerkstelling • 884 beëindigden een traject • 23 % vond werk • klantprofi el: 50 % mannen, 50 % vrouwen / 32 % Belg / 12 % jonger dan 25 jaar / 14 % ouder dan 50 jaar • 142 klanten via snelprocedure Details vindt u achteraan dit hoofdstuk.

We willen de mogelijkheden van de werkervaringsklant maximaal benutten. Dat is ons eerste criterium, maar een sociaal tewerkgestelde kan nooit eindverantwoordelijkheid dragen voor een taak, een opdracht, een afdeling, een dienst. Hij voert steeds taken uit onder het toezicht en de verantwoordelijkheid van een vast personeelslid. Sociale tewerkstelling mag ook niet leiden tot verdringing van reguliere personeelsleden. De maatregel dient dus niet om het reguliere kader op te vullen of voor vervangingen van afwezige personeelsleden te zorgen.

• De belangen van klanten en werkgevers op elkaar afstemmen is niet eenvoudig. • Zowel externe als interne werkgevers tonen een groot engagement naar onze klanten. • Invulling van vacatures en de zware administratie zijn aandachtspunten. Als resultaat van deze bevraging structureren we de werkbezoeken nu beter en benaderen we de klanten anders om vacatures beter en sneller in te vullen.


Activering OCMW-jaarverslag 2006

Het aanbod van werkervaring is heel divers.

Andere benadering van kandidaten Het aanbod van werkervaringsplaatsen groeide de laatste jaren enorm. Werkgevers stellen ook meer eisen aan werkzoekende OCMW-klanten. We delen onze klanten in volgens hun competenties en interesses. Wanneer er een vacature opengesteld wordt, kunnen we gericht klanten naar sollicitaties sturen, ook de zwakkeren. Onze arbeidsconsulenten specialiseren zich stilaan in één specifi eke sector. Dit geeft ons de kans de mogelijkheden binnen elk van deze sectoren te begrijpen en er beter op in te spelen.

Snel aan de slag De overheid vraagt aan onze klanten om hun werkbereidheid te tonen. Soms vermoeden we echter dat die wil er niet is. Deze klanten belanden in onze snelprocedure. Ze krijgen een medisch onderzoek en starten na maximum twaalf dagen een stage van twee weken binnen de dienst Activering. Dit kan onder meer in onze ramenwasploeg (zie verder). Door hen specifi ek aandacht en ondersteuning te bieden proberen we meer klanten een eerste werksucces te laten ervaren.

Bedrijvencentrum PAX In ons bedrijvencentrum PAX vinden verschillende tewerkstellingsinitiatieven onderdak. Het aanbod van werkervaring is hier heel divers. Klanten kunnen een traject beginnen als verhuizer, magazijnier, meubelhersteller, verkoper, ramenwasser, schilder, klusjesman … In totaal bieden we kansen aan 62 mensen. De transportploeg voert ontruimingen van woningen uit, haalt schenkingen op en levert meubilair aan klanten van de meubelhal. De medewerkers sorteren de aangeleverde goederen, kijken ze na en herstellen ze eventueel. Wat verkoopbaar is plaatsen ze in de meubelhal. Het onbruikbare materiaal sorteren ze voor recyclage of afvalverwerking.

Verder behoren algemene klusjes om woningen terug bewoonbaar te maken, onderhoudsrondes voor lampen in OCMW-instellingen en kleine herstellingen tot het takenpakket van deze ploeg.

In het verleden besteedden we veel aandacht aan ons aanbod professionele activering. Dit focust zich op betaalde arbeid en bestaat uit de voorheen vermeldde mogelijkheden: opleidingen, werkervaring via art. 60§7 en arbeidsbemiddeling. Omdat het profi el van onze doelgroep steeds zwakker wordt, wint sociale activering aan belang. Dit houdt een aanmoediging en erkenning in van niet verloonde maar maatschappelijk belangrijke activiteiten. De doelgroep is duidelijk verschillend. Het aanbod richt zich naar klanten voor wie betaalde arbeid - zelfs onder vorm van tewerkstelling via art. 60§7 - of een beroepsopleiding niet of nog niet haalbaar is. In 2006 tekenden we het aanbod van sociale activering uit, in 2007 schakelen we de klanten effectief in. Sociale activering bestaat al langer onder de vorm van arbeidszorg. In Antwerpen was het aantal arbeidszorgplaatsen in 2006 beperkt tot 75. Vijfentwintig hiervan werden ingenomen door OCMW-klanten. In 2007 creëren we samen met de stad een arbeidszorgproject voor minstens 165 personen op dagbasis (55 voltijds equivalenten). We doen dit in samenwerking met Werkvormm, Levanto, ANA en negen sociale werkplaatsen. We erkennen en ondersteunen ook vrijwilligerswerk, mantelzorg en deelname aan een stabiliserende activiteit of behandelprogramma. Door zich hierin te engageren moet onze klant tijdelijk zijn actieve zoektocht naar werk niet bewijzen. Wie vrijwilligerswerk doet, krijgt ook een aanmoedigingspremie van een euro per effectief gepresteerd uur. We proberen het aantal plaatsen als vrijwilliger uit te breiden in functie van de behoeften van onze sociale centra en de mogelijkheden van onze klanten. Het statuut voor mantelzorg is onvoldoende uitgewerkt. Toch gaan we aandacht besteden aan OCMWklanten die in de mantelzorg werken. We erkennen deze mensen als sociaal geactiveerd wanneer ze wekelijks een zorgbehoevende ondersteunen (die vergoed wordt in het kader van de zorgverzekering). Klanten die een behandelprogramma volgen dat minimaal een wekelijkse inzet vergt, klanten die geactiveerd worden binnen de dagcentra van het OCMW of via een dagziekenhuis worden aangemoedigd deze activiteit verder te zetten. We zullen deze vorm van activering ook registreren.

Activering

De renovatieploeg voert schilderwerken uit in OCMW-instellingen, sociale woningen, servicefl ats, bureelruimtes enzovoort.

Sociale activering


De ramenwasploeg poetst regelmatig de ramen in OCMW-instellingen. Soms neemt de ploeg polyvalente onderhoudsopdrachten aan, zoals de grondige schoonmaak van een appartementje.

Jeugdwerkloosheid in Antwerpen Het stadsbestuur, VDAB en OCMW sloegen de handen in elkaar om de hoge jeugdwerkloosheid in de stad aan te pakken. De middelen komen onder meer van de kabinetten van de ministers Vandenbroucke en Van Brempt.

Activering

Het actieplan iAntwerk! richt zich tot eind 2007 op laaggeschoolde werkzoekende jongeren tussen 18 en 25 jaar. Laaggeschoold betekent binnen dit plan: maximum een diploma tweede graad secundair of derde graad Buitengewoon Secundair Onderwijs hebben. Het plan voorziet in vier soorten aanbod: atypische begeleiding, modulaire vorming, jobhunting en jobcoaching.


38

De atypische begeleiding vertrekt vanuit de leefwereld van de jongeren. We streven naar een warme overdracht van de verwijzende begeleiders naar de atypische begeleiders. Sommige jongeren volgen een korte vormingssessie, erkend door iAntwerk!. Een aantal Antwerpse vzw’s probeert de jongeren te oriënteren naar de arbeidsmarkt op een niet-schoolse manier. De jobhunters van hun kant zoeken actief naar werkgevers voor kandidaten die klaar zijn voor de arbeidsmarkt. De jobcoach staat de jongere bij tijdens de tewerkstelling zodat die zijn werk kan behouden. Als mederegisseur is het voor het OCMW van belang om zoveel mogelijk deze acties te ondersteunen en om toe te zien op een correcte doorverwijzing van de kandidaten. In 2006 verwezen we 71 jongeren door.

Vrijwilligers in 2006 • 1 228 vrijwilligers actief • 633 vrijwilligers in de dienstencentra, 411 in de rust- en verzorgingsinstellingen • gemiddelde prestatie 3 778,5 uur per week Details vindt u achteraan dit hoofdstuk.

OkiDO Kinderopvang Kinderopvang is een klassieke drempel voor OCMW-klanten die een opleiding of een werkervaringstraject willen volgen. We beslisten dan ook om in 2006 verder te investeren in specifieke kinderopvang die beantwoordt aan de behoeften van onze klanten: toegankelijke, betaalbare en kwaliteitsvolle occasionele kinderopvang voor kinderen van nul tot drie jaar. Dankzij een samenwerking met Stad Antwerpen konden onze klanten in 2006 terecht bij 6 projecten van OkiDO verspreid over het grondgebied Antwerpen. Deze projecten zijn goed voor 25 effectieve plaatsen.

Vrijwilligers werken en helpen Heel wat vrijwilligers steken geregeld een handje toe in onze dienstencentra en rust- en verzorgingsinstellingen. Hun taken zijn erg uiteenlopend. Ze geven bijvoorbeeld cursussen bloemschikken, spelen piano, begeleiden residenten, helpen mee in de cafetaria, geven taallessen, leiden het zangkoor of onderhouden het petanqueveld. In 2006 startte een werkgroep met een heus vrijwilligersbeleid. Deze werkgroep zal een eenvormige werkwijze uitwerken dat rekening zal houden met de continuïteit in het aanbod van onze dienstverlening en met de wetgeving.







méér dan 9-to-5


Antwerpen heeft een zeer hoge jeugdwerkloosheidgraad. VDAB, OCMW en het stadsbestuur sloegen de handen in elkaar en kwamen met het actieplan Antwerk! Het plan moet zoveel mogelijk jongeren tussen 18 en 25 jaar aan werk helpen.

Activering

Een job, dat verdient Respect! De ambities liggen erg hoog. Met

Wim Ceulemans, hoofd-maat-

het actieplan wil men in Antwer-

schappelijk-werker: ‘Jeugdwerk-

pen tweeduizend jongeren tus-

loosheid is een belangrijk the-

sen 18 en 25 jaar bereiken. Dit

ma in het Lokaal Sociaal Beleid.

moet meer dan duizend voltijdse

Het OCMW engageerde zich om

banen opleveren.

tweehonderd plaatsen te creë-

Binnen het OCMW zet de dienst

ren waar jongeren werkervaring

Werkgelegenheid zijn schouders

kunnen opdoen. De sociale cen-

onder het actieplan.

tra moeten hiervoor geschikte klanten zoeken. Andere jeugdige werkzoekenden verwijzen we naar begeleiders van Antwerk! die zich bijzonder hard inspannen om de jongeren klaar te stomen voor een job. Langs onze kant voorzien we nog in sollicitatietraining voor 135 jongeren die bij ons werkervaring opdoen.’

Dienstencentra zetten jongeren aan het werk Onze

dienstencentra

bieden

werk aan enkele klusjesmannen en mobiliteitsmedewerkers die aangeworven zijn in het kader van de Antwerk!-campagne. Deze jongeren werken mee in



Mensen

Activering

Er waren vacatures voor klus-

Ze komen veel in contact met

de bezoekers bij hen thuis met

jesmannen en mobiliteitsmede-

klanten. Kennis van het Neder-

allerlei klusjes zoals schilderwer-

werkers. Welk profiel zocht je?

lands was …

ken en eenvoudig tuinonder-

Bart: ‘Een mobiliteitsmedewer-

Bart: ‘… een belangrijk selectie-

houd. Of ze begeleiden rolstoel-

ker moet zich goed kunnen ori-

criterium, ja. We stellen hoge ei-

gebruikers van en naar het dien-

enteren. Een rijbewijs bezitten is

sen wat de kennis van onze taal

stencentrum, helpen senioren

een pluspunt, maar niet nood-

betreft. Ze moeten een babbeltje

bij het in- en uitstappen van het

zakelijk. In tegenstelling tot de

slaan en antwoord geven op vra-

busje van het seniorenvervoer of

kandidaat-klusjesmannen

leg-

gen. Jammer genoeg vielen zeer

doen samen boodschappen.

den ze geen technische proef af.

gemotiveerde kandidaten uit de

Bart D’Hondt (37) is centrumlei-

Vooral hun motivatie om voor

boot omdat hun Nederlands niet

der van dienstencentrum (DC) ’t

deze job te solliciteren was vaak

voldeed.’

Dokske in Merksem. In zijn vo-

doorslaggevend. Je leert heel veel

rige job bij de dienst Werkgele-

over de sollicitant tijdens het ge-

genheid leerde hij de doelgroep

sprek.’

0

kennen: langdurig werkloze jongeren. Bart gaf infosessies, stelde

En de klusjesmannen?


het dienstencentrum en helpen

het functieprofiel mee op en se-

Bart: ‘Een klusjesman moet

lecteerde de kandidaten.

technisch handig zijn. Dat testen we op de dienst Werkgele-

Een vast inkomen biedt meer mogelijkheden

genheid: een likje verf tegen de muur, een kader ophangen, een klemmende deur repareren enz. Ze mogen geen rugproblemen

Kreeg je gemotiveerde kandida-

hebben of kleurenblind zijn. Ze

ten?

werken in de grotere diensten-

Bart: ‘De sollicitanten dromen

centra waar veel seniorenflats

van een beter leven. Een job

zijn.Maar hun taken zijn heel

hoort daarbij.

gevarieerd. Ze weten dat we ze

Het zijn mensen die echt aan de

soms kunnen inschakelen bij-

slag willen. Iemand zei dat hij

voorbeeld om de toog te doen

moe en voldaan van het werk

of te helpen in de keuken. Dat

wil thuiskomen. Een job hebben

geldt trouwens ook voor de mo-

is deel uitmaken van de maat-

biliteitsmedewerkers.’

schappij. De sociale contacten vormden een belangrijke motivatie.’

‘Dit is een droomjob’ Kim Debacker (24) uit Merksem werkt sinds augustus 2006 als mobiliteitsmedewerker. ‘Ik studeerde tot het tweede jaar secundair onderwijs. Toen stierven mijn vier grootouders. Dat maakte een grote indruk op me en ik geraakte in een dip. De school betekende niets meer voor me. Uiteindelijk stopte ik ermee.’ Geraakte je zonder diploma aan een job? Kim: ‘De voorbije twee jaar zocht ik een baan. Ik deed interims in een schoenmakerij. Maar ik verlangde naar een vaste job. Omdat ik vaak stempelde, was het niet eenvoudig om voor m’n driejarig dochtertje Soraya te zorgen. Een vast inkomen biedt meer mogelijkheden.’

Niet alleen hulp, ook een geruststelling

En toen kwam je bij OCMW

Wat vind je leuk aan de job?

Antwerpen terecht?

Kim: ‘Het takenpakket is heel

Kim: ‘Een medewerkster van de

afwisselend en plezant. Ik doe

VDAB vertelde me dat ze enkele

boodschappen in de supermarkt

toffe jobs bij het OCMW voor me

voor de dienstencentra en de be-

vond: klusjeshulp en mobiliteits-

woners van seniorenflats. Ik be-

Jules woont in een seniorenflat

werker. Eerst wilde ik aan de slag

geleid de ouderen bij uitstapjes,

aan dienstencentrum ‘t Dokske.

als klusjeshulp. Maar die proe-

help in de keuken bij de afwas

Jules: ‘Ik heb pleinvrees. Bood-

ven waren toch iets te moeilijk.

of bedien achter de toog in het

schappen doen lukt me bijna

Ik ben wel handig, maar niet zo

dienstencentrum.’

niet. Dan zakt de moed me in

handig. Dat was dus helaas niets

de schoenen. Ik ben afhankelijk van mijn verzorgster. Maar

Kim: ‘Heel belangrijk. Ik schiet

ik kan haar niet vragen om mijn

Maar je kon gelukkig ook solli-

goed met ouderen op. Ze ver-

boodschappen te doen. Geluk-

citeren als mobiliteitsmedewer-

tellen me persoonlijke zaken. Je

kig biedt het seniorenvervoer

ker.

moet letten op de gezondheid

een oplossing’.

Kim: ‘De jobinhoud leek me

van de mensen. Een hoestje lijkt

1

ook heel tof. Een OCMW-col-

onschuldig. Maar ik wijs hen er

En je hebt gezelschap.

lega stelde me verschillende vra-

toch op. Soms begeleid ik de ou-

Jules: ‘Nu mobiliteitsmedewer-

gen die belangrijk zijn voor de

deren naar de dokter. Dan voelen

ker Kim erbij is, voel ik mij nog

functie. Ben ik flexibel in de

ze zich meer op hun gemak.’

meer op mijn gemak. Zij luistert

werkuren? Kan ik goed met ou-

naar m’n problemen en bewaart

deren overweg? Kost het me veel

Je voelt je goed in je job. Wil je

de kalmte. Ze zegt zelfs dat ze

moeite om met boodschappen te

nu nog verder studeren?

met haar man niet op zo’n rusti-

sleuren enz.’

Kim: ‘Voorlopig niet. Ik word

ge manier kan winkelen (lacht).

nog geëvalueerd. Er bestaat een

Ik geniet ervan, zoveel zelfs dat

Wat was je reactie toen je hoorde

kans dat ik via het OCMW mijn

we tegenwoordig elke week naar

dat je de job had?

rijbewijs haal. Dit is een droom-

de supermarkt gaan. Ik kijk er-

Kim: ‘Eerst geloofde ik het niet.

job (lacht).’

naar uit om te gaan shoppen.’

Huh? Heb ik de job? (lacht) Ik was enorm blij. De eerste dag was ik heel zenuwachtig. Het is een nieuwe functie en dan is het wat aftasten. De chauffeur Marc is een hele toffe en ving me goed op (lacht ).’

Activering

Is het sociale aspect belangrijk?


voor mij.’

Werkloze jongeren op de affi che Eind september werd de campagne Antwerk! gelanceerd met de slogan ‘Een job, dat verdient Respect!’. Bij een slogan hoort naStad, VDAB en OCMW schreven

2

geren kwamen op de casting af.


Activering

tuurlijk een campagnebeeld. De jongeren aan om auditie te doen voor een fotoshoot. Zo’n 60 jonDe organisatoren waren niet op zoek naar mooie mensen, maar naar expressieve karakterkoppen die goed ‘pakken’ op de foto. We sprokkelden enkele reacties bij de deelnemers.

Kashka (21): ‘Ik wil graag jongeren coachen. Sinds kort volg ik een opleiding bij de VDAB. Het lijkt me fantastisch om daarmee mijn boterham te verdienen.’ Jean-Philippe (24): ‘Ik woon nu zo’n vier jaar in België. Mijn Nederlands is nog niet zo goed. Ik mag niet te kieskeurig zijn in mijn zoektocht naar werk. Omdat ik geen job heb, heb ik veel tijd om te lezen.’ Annemie (20): ‘Ik heb al wat ervaring met fotoshoots. Het blijft wel spannend. Het gaat er precies wel professioneel aan toe. Ik wil heel graag werken. Ik zoek werk, maakt niet uit wat.’ Dina (20): ‘Ik droom al lang van een vaste job. Bij de VDAB volgde ik een opleiding tot keukenhulp. Werkervaring heb ik ook: als ontbijtmedewerkster en hulpkok. Nu ben ik een jaar werkloos. Soms doe ik een interimjob. Maar ik wil graag terug voltijds in een keuken helpen.’ Inge (21): ‘Ik ben wel wat zenuwachtig voor de fotoshoot. Wat ik van deze auditie mag verwachten? Geen idee. Ik denk niet dat het me aan een job helpt. Maar het lijkt me wel leuk om mee te doen aan deze casting. Eigenlijk zoek ik een typische mannenjob (lacht). Ik zou graag in de bouwsector aan de slag gaan.’

Cijfers Doorstroomresultaten cursisten opleiding Horeca (2004-2006) Situatie na cursus:

2004

2005

2006

abs.

%

abs.

%

abs.

%

Werk

3

12,48

5

19,24

1

4

art 60 § 7

8

33,28

14

57,69

17

74

Vervolgopleiding

2

8,32

2

7,69

1

4

11

45,76

2

7,69

0

0

Andere

0

0,00

2

7,69

4

18

Totaal

24

100,00

26

100,00

23

100,00

Geen schakelresultaat

Activering

Andere = klanten zijn nog in bemiddeling bij arbeids- of trajectbegeleiders.

Situatie na cursus:

2004

2005

2006

abs.

%

abs.

%

abs.

%

Werk

6

13,33

8

12,69

9

16,07

Art 60 § 7

9

20,00

25

39,68

28

50,00

10

22,22

13

20,63

3

5,36

Diagnostiek en behandeling

3

6,67

0

0,00

0

0,00


0

0,00

15

23,81

11

19,64

Andere

17

37,78

2

3,18

5

8,93

Totaal

45

100,00

63

100,00

56

100,00

Vervolgopleiding

Andere = klanten zijn nog in bemiddeling bij arbeids- of trajectbegeleiders.

Doorstroomresultaten cursisten vooropleiding Nederlands (2004 – 2006) Situatie na cursus:

2004

2005

2006

abs.

%

abs.

%

abs.

%

Werk

3

2,88

5

8,06

6

5,5

Art 60 § 7

0

0,00

10

16,13

12

11

92

88,46

33

53,23

53

47,5

Uitkeringsgerechtigd werkloos

3

2,88

0

0,00

0

0

Diagnostiek en behandeling

0

0,00

3

4,84

30

27


6

5,77

11

17,75

10

9

104

100,00

62

100,00

111

100,00

Vervolgopleiding

Totaal


Doorstroomresultaten cursisten opleidingen elektriciteit, sanitair en schilderen (2004-2006)

Resultaat cursisten opleiding Alpheios Aantal cursisten:

2006 abs.

%

Diploma A

33

52

Diploma B +

17

27

Diploma B -

8

13

Diploma C

5

8

63

100,00

Totaal

De hoogste waarderingen (A en B+ diploma) leiden toe naar het normaal economisch circuit. Klanten die nog extra begeleiding nodig hebben scoren een B-diploma. Zij kunnen starten in een werkervaring. Zij die afhaken tijdens de opleiding krijgen een C-diploma.

Activering

Overzicht klanten via snelprocedure (2005 - 2006) 2006

120

137

ZNA

13

9

Dienstencentra

17

17

Rvt

41

45

5

12

21

28

19

18

Andere tewerkstelling

3

6

Opleiding Nederlands

1

2

Aantal genomen beslissingen Aantal klanten die effectief startten:


2005

Ruitenwasproject Andere Aantal klanten die niet startten: Leefloon afgeschaft/niet verleend

Doorstroomresultaten klanten werkervaring (2004 – 2006) Situatie na werkervaringstraject: 2004

2005

2006

%

abs.

%

abs.

%

abs.

17,00

109

17,00

132

23,30

206

5,00

33

5,00

42

4,18*

37

Uitkeringsgerechtigd werkloos

43,00

267

44,00

339

56,00

495

Geen schakelresultaat, contract vroegtijdig beëindigd

22,00

138

21,00

166

21,00

185

Andere – bemiddeling

13,00

77

13,00

94

9,00*

79

100,00

624

100,00

773

113,00*

884

Werk Opleiding

Totaal

23 % stroomde door naar tewerkstelling. * klanten kunnen na einde tewerkstelling én uitkeringsgerechtigd werkloos zijn én in opleiding, én/of verwezen voor een specifieke bemiddeling.

Aantal werkervaringsklanten in dienst op 31.12.2006 (evolutie 2000-2006)

1 088

1 200 1 000

722

845

953

800 600 400

325

425

267

200

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

Aantal werkervaringsklanten in dienst op jaarbasis (evolutie 2004-2006)

1 896

1 800

1 394

1 600

Activering

2 000 1 606

1 400 1 200

1 046


1 000 800 600 400 200 2003

2004

2005

2006

Gemiddeld aantal personen met andere werkervaringsvorm (evolutie 2004 – 2006) Type

2004

2005

2006

40

11

18

5

2

0

15

17

onbekend

SINE

7

1

19

WEP +

0

0

65

28

33

32

ACTIVA Invoeginterim PWA/Dienstencheques

Arbeidszorg

Aantal vrijwilligers op 31.12.2006 Dienstencentrum

aantal personen

aantal uur per week

Arena

30

65,00

Blankenberg

21

52,00

De Bilzen

8

37,00

De Boskes

14

21,00

De Brem

8

42,00

De Fontein

4

10,00

26

47,00

De Meermin

5

21,00

De Meersenier

8

26,00

De Oever

14

10,00

De Olijftak

16

48,00

De Rozenboom

21

41,00

De Vrijgeweide

0

0,00

10

30,00

4

6,00

‘t Dokske

21

83,00

Essenhof

12

49,00

1

30,00

19

8,00

4

10,00

Huize Berchem

14

3,00

Kerkeveld

22

66,00

Klein Heide

21

20,00

Kronenburg

26

78,00

Liberty

20

73,00

Molengeest

72

82,00

4

3,50

Oversnes

11

75,00

Portugesehof

30

90,00

Romanza

10

54,00

Santiago

36

124,00

Ten Gaarde

25

89,00

Ter Welen

21

40,00

Valaar

12

22,00

Van Schoonbeke

10

32,00

Victor de Bruyne

34

116,00

Zeelbaan

11

22,00

8

16,00

633

1 641,50

Activering

De Meere


Den Bleek Den Drossaert

Hagelkruis Hof ter Beke Hoge Weg

Moretusburg

Zurenborg Totaal

Aantal vrijwilligers op 31.12.2006

aantal personen

aantal uur per week

Bilzenhof

14

139,00

Bloemenveld

45

164,00

De Goede Tijd

1

4,00

De Gulden Lelie

9

14,00

22

44,00

(inclusief dienstencentrum Boterlaar)

35

172,00

Europasquare

21

72,00

Gitschotelhof

37

167,00

Hof de Beuken

32

128,00

9

40,00

Lozannahof

36

296,00

Melgeshof

38

68,00

Activering

rust- en verzorgingstehuizen (rvt)

Monnikenhof

30

32,00

7

St.-Anna

35

193,00

St.-Bartholomeus

20

45,00

St.-Maria

23

69,00

4

7,00

411

1 654,00

aantal personen

aantal uur per week

De Pelikaan

Hoge Beuken

Vinck-Heymans Totaal

Aantal vrijwilligers op 31.12.2006 Kinderinstellingen

Home Pennsylvania Foundation

2

24,00

Home Boeckenberg

4

24,00

178

435,00

Tewerkstellingsprojecten


De Tol


48 Activering

51

Woonbegeleiding en woonbemiddeling

52

ErgoWoonAdvies

52

Vervoerdienst en Minder Mobielen Centrale

52

Pension Van Schoonhoven

53

Huis Sofía

53

Daklozencel

54

Rust- en verzorgingstehuizen

54


Flats en sociale woningen

Huisvesting

Huisvesting

Huisvesting OCMW-jaarverslag 2006

50

Ons huisvestingsaanbod in 2006 • 1 227 sociale woningen voor zestigplussers • 1 223 serviceflats • 595 sociale woningen • 1 589 klanten voor woonbegeleiding en woonbemiddeling • 312 aanvragen voor aanpassingen aan woning • 10 116 ritten van de vervoerdienst • 57 klanten voor Pension Van Schoonhoven Details vindt u achteraan dit hoofdstuk.

Iedereen heeft recht op een menswaardige woning

OCMW Antwerpen biedt verschillende woningtypes aan. Kleine en grote appartementen met één of meerdere slaapkamers, seniorenflats, gehandicaptenflats ... Goed kunnen wonen betekent meer dan een degelijke woonplaats. Het moet mogelijk zijn ze te onderhouden en aan te passen. Regelmatig helpen we huurders hierbij. Niemand woont graag in een verloederde wijk. Daarom werken we mee aan ‘Buurten voor iedereen’. In zo’n buurt zijn voldoende winkels en diensten. De openbare ruimtes nodigen uit om buurtbewoners te ontmoeten. Waar het mogelijk is, voorzien we zelf in parkjes rond of binnen onze gebouwen. Dit maakt het leven in onze woningen aangenamer. We bouwen in Antwerpen een samenhangend geheel van woon-, zorgen welzijnsvoorzieningen uit, samen met alle relevante partners. We noemen de 31 wijken in Antwerpen levensloopbestendige wijken. Voor mensen met sociale of kansenproblemen is het sociaal centrum het aanspreekpunt in de wijk. Voor ouderen is dat het lokale dienstencentrum.

Een wijkgericht aanbod van diensten op het vlak van woon-zorg en thuiszorg dat afgestemd is op de specifieke behoeften van de ouderen is nodig. OCMW, Stad Antwerpen en een groot aantal partners engageerden zich hiervoor. Dit engagement legden we vast in de tekst ‘Ouderen écht van tel! Gezamenlijke visie op een toekomstgericht en geïntegreerd beleid rond ouderenzorg’. Vertegenwoordigers van alle belangrijke organisaties en instanties verenigden zich in het Platform Ouderenbeleid en -zorg. Vier werkgroepen waren actief rond volgende thema’s: • afstemmen van vraag en aanbod binnen de thuiszorg- en de residentiële sector; • woningaanpassingen; • actieve detectie van kwetsbare senioren; • sociale huisvesting voor ouderen.

Flats en sociale woningen In ons huisvestingsaanbod voorzien we woningen die aangepast zijn aan de behoeften van senioren. Serviceflats zijn er voor senioren die problemen hebben bij het wonen in een ‘gewone’ woning. We kennen de flats toe op basis van objectieve en eenvormige criteria. Kandidaat-huurders moeten voldoen aan enkele voorwaarden. In de buurt van een serviceflatcomplex ligt een dienstencentrum. Dit centrum verleent een volledig pakket aan ondersteunende diensten. Het biedt de senior allerlei vormen van dienstverlening en aanvullende thuishulp.

Huisvesting

Voor ouderen


De hoge kosten om te wonen zijn een belangrijke oorzaak van armoede. Een grote groep mensen betaalt, in verhouding tot het inkomen, te veel huishuur en heeft te hoge kosten voor verwarming. Daardoor blijft er te weinig leefgeld over. Anderen moeten genoegen nemen met een woning in erbarmelijke staat. Antwerpen kampt met een groot tekort aan sociale woningen.

Op 1 januari 2006 droeg de stad Antwerpen 439 seniorenwoningen in Berchem en Borgerhout over aan OCMW Antwerpen. Op deze locaties bouwden wij eerder al dienstencentra om de bewoners te ondersteunen. Sinds de overdracht is het OCMW het aanspreekpunt voor de huurders.

dikwijls blijven de huurders verder in het pand wonen. Wanneer er echter een nieuwe controle volgt en de situatie van het pand niet verbeterd is, moeten de bewoners onmiddellijk vertrekken. Vaak komen zij dan terecht bij het OCMW op zoek naar een crisiswoning of een sociale woning.

In september breidde ons aanbod verder uit met 19 nieuwe flats in residentie Geestenspoor in Ekeren.

Zelf beheren we 9 crisiswoningen, op drie verschillende locaties. De maatschappelijk werkers van onze sociale diensten dragen de kandidaat-huurders voor. We verhuren de crisiswoningen met een contract van bepaalde duur. Is er geen woning beschikbaar, dan contacteren we verschillende opvangcentra voor daklozen of zoeken we naar een gewone huurwoning.

Huisvesting

Herbestemming en herindeling van de OCMW-woningen


52

We stelden een nieuwe werkwijze op voor het verhuren van flats aan senioren. De opsplitsing tussen serviceflats en sociale woningen voor 60-plussers verdween. Met ingang van januari 2007 spreken we alleen nog maar over seniorenflats. Kandidaat-huurders moeten minstens 75 jaar zijn en in Antwerpen wonen. Mensen die zorg nodig hebben, komen vanaf 60 jaar in aanmerking. Geïnteresseerden kunnen een flat aanvragen in een dienstencentrum, sociaal centrum, rust- en verzorgingstehuis of ziekenhuis. Deze omschakeling had ook administratieve gevolgen. Om de betrokken diensten de kans te geven de overgang te maken naar het nieuwe systeem voerden we eind december 2006 een korte inschrijvingsstop in voor iedereen.

ErgoWoonAdvies ErgoWoonAdvies is een dienst die senioren adviseert over mogelijke hulpmiddelen thuis. Dikwijls kunnen eenvoudige aanpassingen aan de woning of simpele hulpmiddelen de dagelijkse handelingen heel wat vereenvoudigen. In 2006 kregen we 312 aanvragen voor aanpassingen aan de woning. In 156 dossiers verleenden we advies, in 59 dossiers zijn effectief woningaanpassingen gebeurd. 15 dossiers verwezen we door naar onder andere mutualiteiten. Het ErgoWoonAdviesteam geeft naast adviezen ook infosessies in dienstencentra, scholen en ouderenorganisaties. De dienst is erkend als stageplaats voor de Hogeschool Antwerpen, opleiding Ergo- en kinesitherapie zodat laatstejaarsstudenten er regelmatig stage lopen.

Woonbegeleiding en woonbemiddeling

Om er de behoeften aan woningaanpassingen te kennen, screenden de medewerkers de woningen in de wijk Kronenburg in Deurne-Noord. Samen met de mutualiteiten, de woonwinkel en de ouderenraad zetten we dit pilootproject in 2007 verder.

Klanten die problemen hebben met wonen of huisvesting kunnen bij OCMW Antwerpen terecht bij verschillende diensten. Ze krijgen advies en informatie over huurwetgeving en -contracten en worden begeleid in hun zoektocht naar een woning. Indien nodig bemiddelen we met eigenaars en helpen we klanten met het schrijven van brieven. Soms moeten we ze verwijzen naar een advocaat, een notaris of andere bevoegde diensten.

Vervoerdienst en Minder Mobielen Centrale

Wanneer een woning onbewoonbaar wordt verklaard, krijgen de bewoners zes maanden de tijd om andere huisvesting te vinden. Gezien zij dikwijls onvoldoende inkomsten hebben, is dit voor onze klanten op de gewone huurmarkt zeer moeilijk. Sociale woningbouwmaatschappijen maken geen uitzondering op hun wachtlijst bij een onbewoonbaarverklaring. Er is met andere woorden niet direct een pasklare oplossing en

De zorg voor de basismobiliteit van kwetsbare senioren is een van onze aandachtspunten. ZNA verzorgt voortaan de ritten met een medisch karakter voor rusthuisbewoners. De OCMW-vervoersdienst doet de sociaal-recreatieve ritten zoals uitstapjes en brengt mensen naar en van het dagverzorgingscentrum Melgeshof.

Huisvesting

kunnen de dagelijkse handelingen in de woning heel wat vereenvoudigen. We telden 10 116 ritten van de vervoerdienst: • 4 175 ritten voor dagverzorgingscentrum Melgeshof; • 1 971 ritten voor sociaal-recreatief vervoer van rvt’s; • 3 970 ritten om medische redenen. Intussen breidden we het wijkgericht vervoer uit. Met enkele minibusjes vervoeren we gebruikers van en naar het dienstencentrum om deel te nemen aan activiteiten en voor collectieve uitstappen. Maandelijks vervoeren we zo tussen de 500 en 1 000 personen. In enkele dienstencentra begonnen bovendien mobiliteitsmedewerkers die ter plaatse instaan voor het vervoer van bewoners met verplaatsingsmoeilijkheden. De medewerker begeleidt de passagiers van het wijkbusje. De Minder Mobielen Centrale vervoerde 323 verschillende, in 2006 geregistreerde leden. 29 vrijwillige chauffeurs brachten en haalden de klanten met de eigen wagen naar diverse bestemmingen binnen en buiten de stad.

Pension Van Schoonhoven CAW Metropool baat in opdracht van het OCMW een pensionhuis uit met 45 wooneenheden voor thuislozen. Het richt zich tot langdurig thuislozen of langverblijvers van onthaalcentra, zowel mannen als vrouwen, alleenstaand of met kinderen. De klanten huren een kamer, studio of appartement in het pand en betalen hiervoor een maandelijkse huurprijs. De geboden hulpverlening is gratis.

Huis Sofía Huis Sofía is een studentenhuis voor elf jonge vrouwen tussen 18 en 25 jaar. Zij willen een diploma halen maar ondervinden hierbij problemen zoals een verstoorde relatie met de ouders of onvoldoende geld of ruimte thuis. Huis Sofía heeft een huishoudelijk reglement dat zeer duidelijke afspraken vastlegt over het leven in het studentenhuis. We versoepelden deze afspraken in 2006 omdat we ondervonden dat de strenge regels kandidaten afschrikten of deden afhaken. Voor de huur, vaste

OCMW-jaarverslag -jaarverslag 2006

Eenvoudige aanpassingen

kosten en de internetaansluiting betalen de studentes 200 euro (al dan niet geïndexeerd) per maand. De sociale centra verwijzen kandidaten door. Ze worden als bewoner voorgesteld door hun maatschappelijk werker of door een begeleider van het JAC.

Huisvesting

In 2006 verbleven in Huis Sofía in totaal 15 studentes die lessen volgden in het secundair onderwijs, het hoger onderwijs of de universiteit. Sommigen volgden alternatieve opleidingen. Ondermeer dankzij de hulp van de inwonende begeleidster slaagden op het einde van het schooljaar 6 meisjes voor het secundair onderwijs. Helaas kende een studente te grote psychische en emotionele problemen zodat ze tijdelijk in een instelling moest geplaatst worden. Een ander meisje dat een VDAB-opleiding volgde, voldeed niet en zal het huis begin 2007 verlaten na verschillende vruchteloze pogingen tot heroriëntering.


54

Opmerkelijk is dat een toenemend aantal studenten uit Centraal-Afrika komen (Congo, Rwanda, Nigeria).

Daklozencel In oktober 2006 openden we de Daklozencel voor klanten. Deze biedt sociale en financiële hulpverlening aan dak- en thuislozen, maar is ook actief op het vlak van woonbegeleiding. Zo begeleiden we intensief bepaalde klanten (ex-daklozen) die nog niet voldoende woonattitudes hebben om volledig zelfstandig te kunnen wonen. Vóór de oprichting van de Daklozencel boden de sociale centra dit soort hulpverlening aan. De doelgroep is echter te specifiek en heeft een aparte aanpak nodig.

Door onze dienstverlening te centraliseren proberen we de kwaliteit te verhogen. Als onderdeel van sociaal centrum De Wilg - een centrum gespecialiseerd in psychiatrische nazorg - creëren we een bijkomende meerwaarde. Een groot deel van de doelgroep van de Daklozencel kampt namelijk met één of andere psychische stoornis.

Rust- en verzorgingstehuizen Onze 18 rust- en verzorgingsinstellingen (rvt’s) zijn geïntegreerd in een globaal aanbod van ouderenvoorzieningen. Deze residentiële hulpverlening is er voor mensen die ondanks het ruime aanbod aan thuiszorg niet meer zelfstandig kunnen wonen. Via een indicatief formulier met een eenvormige puntenschaal bepalen we wie in aanmerking komt voor een opname. Leeftijd en zorgbehoevendheid spelen hierin een rol. In principe is de keuze van een instelling vrij. De kandidaat-resident kan vragen om in een privérusthuis of een instelling van een ander OCMW te worden gehuisvest. Wanneer iemand in die mate zorgbehoevend is dat we van een rvt-patiënt kunnen spreken, dan nemen we hem bij voorkeur op in een eigen afdeling. Onze rust- en verzorgingsinstellingen hebben een erkenning voor 2 806 woongelegenheden. Door moderniseringswerken en afbouw van meerpersoons- naar eenen tweepersoonskamers is het aantal in gebruik lager: 2 674 (1 346 rvt en 1 328 rob)

Onze rvt’s in 2006 • 2 674 woongelegenheden: 1 346 rvt en 1 328 rob • gemiddelde leeftijd residenten: 85 jaar • meer dan 75 % van residenten ouder dan 80 jaar • uitgave van 48 123 218 euro voor verblijf in eigen instellingen • uitgave van 9 042 748 euro voor verblijf in privé-instellingen • tussenkomst van 35 124 447 euro door mutualiteiten Details vindt u achteraan dit hoofdstuk.

Geografische spreiding van de rust- en verzorgingstehuizen

4

Ekeren

Huisvesting

Be/Za/Li

11

Merksem

13

Antwerpen 1 Rvt Lozanahof, afd. Romi Goldmuntz

14

2 Rvt Lozanahof, afd. Bogaerts-Torfs

Deurne

3 Rvt De Gulden Lelie 4 Rvt Monnikenhof

18

5 Rvt Vinck-Heymans 6 Rvt Bilzenhof

6

7 Rvt Sint-Anna 8 Rvt Gitschotelhof

3

9 Rvt De Tol 10 Rvt Europasquare

1 5

11 Rvt Hof de Beuken 12 Rvt Hoge Beuken

2 17

13 Rvt Melgeshof 14 Rvt Sint-Bartholomeus 15 Rvt Bloemenveld

16 8

7

Borgerhout

15

18 Rvt De Pelikaan

10

12

16 Rvt De Goede Tijd 17 Rvt Sint-Maria

9

Berchem Hoboken

Wilrijk


55

De bewoners Net zoals de vorige jaren valt op dat meer dan 75 % van de residenten ouder is dan 80 jaar. De gemiddelde leeftijd is 85 jaar (voor mannen 81 jaar, vrouwen 86 jaar). Driekwart van onze rvt-bewoners is vrouw. Het aantal vrouwen neemt snel toe vanaf de leeftijd van 80 jaar. Door hun hogere levensverwachting is er immers een hogere graad van weduwschap bij de bejaarde vrouwen. Er is dan geen thuisblijvende partner die de noodzakelijke zorg kan bieden. Mannen kunnen minder instaan voor de verzorging van hun hulpbehoevende vrouw dan andersom. Ze hebben het moeilijker om voor zichzelf te zorgen wanneer zij alleen komen te staan.

Huisvesting

De kosten


De Federale Overheidsdienst Economie legt ons een ligdagprijs op die we aan de residenten aanrekenen. Deze ligdagprijs vergoedt slechts gedeeltelijk de kosten voor het verblijf. Als inrichtende macht passen wij nog een groot bedrag bij. In 2006 bedroeg de ligdagprijs 48,45 euro. Sommige instellingen hadden een lagere prijs voor afdelingen die verouderd zijn of waar renovaties aan de gang waren. Als de resident niet voldoende inkomsten heeft om de kosten te betalen, spreken we de onderhoudsplichtige kinderen aan. We berekenen de onderhoudsbijdrage volgens een schaal die opgemaakt is door de federale overheid. De tussenkomst van de onderhoudsplichtigen hangt af van hun belastbaar inkomen. Als ook deze bijdrage onvoldoende is, zullen we het saldo betalen met middelen van de sociale bijstand. De totale verblijfskosten in onze rvt’s bedroegen 48 123 218,17 euro. OCMW Antwerpen nam hiervan 5 % (2 406 720 euro) voor zijn rekening. We kregen voor 9 042 748 euro facturen voor het verblijf van bewoners in privérusthuizen. 87 % van deze kosten werden gedragen door de bewoners of de onderhoudsplichtigen, 13 % (1 178 315 euro) door OCMW Antwerpen. De kosten voor verzorging krijgen we vergoed door een forfaitaire uitkering van de mutualiteit. Hiermee betalen we hoofdzakelijk de lonen van het verplegend en verzorgend personeel. De tussenkomst van de mutualiteiten bedroeg 35 124 446,90 euro.

Tevredenheidsmeting bij residenten De cel Integrale Kwaliteitszorg hield in 2006 een tevredenheidsmeting bij de residenten van alle rvt’s, het dagverzorgingscentrum Melgeshof en het nursinghome Sint-Maria. Er werd gepolst naar de tevredenheid op het

vlak van behandeling en verzorging, hoteldiensten, leefomgeving, daginvulling enzovoort. Globaal gezien scoorden de instellingen zeer goed. De aspecten verzorging, animatie en huiselijkheid werden zeer goed beoordeeld. Daarentegen liggen de scores voor items zoals zelf beslissingen kunnen nemen, mee kunnen beslissen, de eigen mening kunnen geven relatief laag. We stelden de tevredenheidsnorm zelf op 75 %, wat staat voor een minimale tevredenheid. Alle items die lager scoorden zullen we aanpakken en opnemen in een verbetertraject. De rvt’s zullen daar de komende twee jaar initiatieven rond nemen. In 2009 houden we een nieuwe meting.

Nieuwe dagindeling We voerden een nieuwe dagindeling in onze rvt’s in. Door een betere spreiding van de maaltijden en de activiteiten krijgen de residenten een zinvollere dagbesteding en een gezonder dag/nachtritme. Zo wordt ook de werklast van het personeel beter verdeeld over de dag.

Nieuwe afdeling voor dementerenden Rvt De Tol opende in 2006 een eigen beveiligde afdeling voor personen met dementie. Vroeger waren we verplicht om voor bewoners met dementie of met storend of dwaalgedrag op zoek te gaan naar een gespecialiseerde afdeling in een ander rust- en verzorgingstehuis. Met de nieuwe afdeling Labyrint bouwen we een thuisvervangend plekje uit. Hier zullen een aantal bewoners (steeds onder multidisciplinaire begeleiding) de dagelijkse huishoudelijke klusjes terug kunnen beleven: afwas doen, koken, strijken, poetsen ...

Huisvesting

We stimuleren de residenten om op een ontspannen manier alert te zijn.

Activiteiten In twee rvt’s startten we een reminiscentieproject onder de naam Verhalenparcours. Aan de hand van voorwerpen en afbeeldingen uit vervlogen tijden roepen we bij de residenten positieve herinneringen op aan de ‘goede, oude tijd’. Aangezien de bejaarde zich tijdens het afl eggen van het parcours een drietal keer moet verplaatsen, komt ook het aspect beweging aan de orde. Zo wordt de resident op een ontspannen manier gestimuleerd om alert te zijn, om te gaan met anderen en zich deel van een geheel te voelen. Prof. Em. Georges De Corte begeleidt dit project dat in 2007 zal uitgebreid worden naar alle rvt-instellingen. Het zal ook proefl open in de thuiszorg.

Al enkele jaren nemen de rvt’s de uitwerking van intergenerationele activiteiten op in hun jaarplan. Het is de bedoeling om het contact tussen verschillende leeftijdscategorieën te stimuleren en onderling ervaringen uit te wisselen. Rvt Monnikenhof in Berendrecht werkte hiervoor in 2006 een bewegingsparcours uit waar bewoners, zieken- en seniorenverenigingen en plaatselijke scholen gebruik van kunnen maken. Door een twintigtal bewegingsopdrachten met een opbouwende moeilijkheidsgraad wordt de motoriek gestimuleerd bij senioren en jeugd. Een permanente tentoonstelling over oude bewegingsspelen heeft daarbij nog een educatief aspect. Een aantal rvt’s startte met een eigen cyberlokaal of met computercursussen. De bewoners kunnen (alleen of met begeleiding) nu surfen op het net en chatten of e-mailen met familieleden (zie verder).


7









Mensen


Huisvesting

Kunstzinnig oud


‘De jeugd van tegenwoordig houdt van luxe, heeft geen manieren, veracht elk gezag en heeft geen respect.’ Het is een citaat van Plato. Het gekanker van ouderen op jongeren en vice versa is van alle tijden … Soms is er licht in de duisternis. Dat bewezen ‘Kunstzinnig Oud’ en ‘Park in Beeld’, twee kunstprojecten van onder meer OCMW Antwerpen waar levenskracht en levenservaring elkaar ontmoeten. In januari 2006 werkten de leer-

citaten over ouder worden. Voor

lingen van het Provinciaal In-

de leerlingen was het een boei-

stituut Sint-Godelieve in Ant-

ende ervaring in een andere we-

werpen aan een groots buiten-

reld. De bewoners genoten zicht-

schools project in het rust- en

baar van het hele gebeuren.

verzorgingstehuis (rvt) Sint-Bartholomeus. Op de muren in het

Gudrun Somers, één van de be-

rvt schilderden ze een 40-tal

geleidende leerkrachten, legt uit

portretten van bewoners, met

hoe het allemaal begon.

Om de kale gangen in het rvt op te smukken, kozen de kunstenaars voor een gedurfde en verfrissende aanpak.

Gudrun: ‘In het begin van het

gewend om ineens 25 jongeren

Hoe kijken jullie nu aan tegen

schooljaar nam een verpleger

te zien. En ook wij schrokken wel

een rvt?

van het rvt contact op met onze

een beetje van de ziekenhuisach-

Stefanie: ‘In het begin dacht ik

school. Hij vroeg of we de troos-

tige sfeer in het rusthuis, maar

‘Oei, ik hoop niet dat ik hier snel

teloze witte gangen niet wat kon-

dat lag hoofdzakelijk aan de wit-

terechtkom’, maar nu heb ik wel

den opfleuren met artistieke din-

te, kale muren.’

een ander beeld van rvt’s. Zeker

gen. Eerst dachten we eraan om

Stefanie: ‘Maar na de eerste ken-

als je ziet hoeveel moeite de per-

tekeningen of schilderijen aan

nismaking was iedereen wel veel

soneelsleden doen om het de bewoners naar de zin te maken.

de muren te hangen, maar van dat idee zijn we al snel afgestapt. Zoiets is al vaak gedaan, hé?

Huisvesting

We kozen voor een meer gedurfde en verfrissende aanpak: portretten van rusthuisbewoners, geschilderd op de muren zelf.’


De senioren toonden heel veel interesse Hoe gingen de leerlingen te werk? Gudrun: ‘Ze namen eerst foto’s van de residenten. Die foto’s bewerkten ze een beetje met de computer en vervolgens werden ze op transparanten gedrukt. Daarna projecteerden ze de transparanten op de muur en tekenden de contouren. Het enige wat dan nog moest gebeuren, is de tekeningen inkleuren.’ losser, er werd veel meer gebab-

Ook Erwin Lafosse, de instel-

aspirant-kunstenaressen

beld en zo. De senioren toonden

lingsverantwoordelijke van Sint-

van Sint-Godelieve, Stefanie Ver-

heel veel interesse in het project.

Bartholomeus, is enorm fier op

vecken en Julie Govaers, vertel-

Ze wilden allemaal heel graag

het eindresultaat. En er komt een

len over hun ervaringen in Sint-

poseren voor de foto’s.’

vervolg.

Bartholomeus.

Julie: ‘Sommigen gingen daar-

Twee

Julie: ‘We gingen zes keer naar

voor zelfs speciaal naar de kap-

Erwin: ‘De samenwerking tus-

per!’

sen de school en het rvt loopt

het rvt om aan ons project te

verder. Volgend jaar zullen we

werken. De eerste keer was ie-

samen de bovenverdieping van

dereen een beetje onwennig. De

de oude vleugel aanpakken.’

senioren waren het duidelijk niet



Mantel-Uit-Dag Aandacht voor mantelzorgers

Dagcentrum De Vinken Creativiteit in overvloed

Iedereen heeft een @penstaart Senioren krijgen computeropleiding

personeelsvereniging rrsoneelsvereniging soneelsvereniging • vzw vz w vz

driemaandelijks tijdschrift van OCMW Antwerpen • Lange Gasthuisstraat 33 • 2000 ANTWERPEN • Verschijnt in maart, juni, september en december • nr. 16 • september - oktober - november 2006 • Erkenningsnummer: P608068

Mensen


Halle Berry Fields Forever

Huisvesting

‘Iedereen heeft een @penstaart’


0

Informaticaproject dicht kloof tussen ouderen en digitale maatschappij Meer en meer senioren vinden hun weg op het internet. Ook bij OCMW Antwerpen. Dankzij steun van onder meer de Koning Boudewijnstichting krijgen de residenten van enkele rust- en verzorgingstehuizen een computeropleiding op maat. Zo kunnen ze chatten met en e-mailen naar hun (klein)kinderen en herinneringen ophalen uit het verleden. MENSEN liet zich onderdompelen in de wondere wereld van het web. Enkele jaren geleden organiseer-

Vorig jaar deed de Koning Bou-

één computer en één lesgever.

de voormalig Vlaams minister

dewijnstichting (KBS) een op-

Toen hij andere horizonten op-

van e-government Patricia Cey-

roep voor projecten die de kloof

zocht, vielen de activiteiten min

sens een enquête bij de Vlaam-

tussen senioren en de digitale sa-

of meer stil.’

se rusthuizen en serviceflats. Ze

menleving dichten. OCMW Ant-

wilde weten hoe het gesteld was

werpen diende samen met enke-

Hoe reageerden de bewoners op

met het aantal internetaanslui-

le partners een dossier in met de

jullie initiatief?

tingen en het internetgebruik.

titel ‘Iedereen heeft een @pen-

Mark (lesgever): ‘Ze waren al-

Het resultaat was ontnuchte-

staart’. Maar lang voordien liep

lemaal heel blij toen ze ervan

rend. Zo is er in de meeste rust-

al een gelijkaardig project bin-

hoorden.’

huizen niet eens een internet-

nen één van onze rusthuizen.

Carine: ‘En vonden het heel erg

aansluiting voor de residenten.

toen het project stilviel.’ Carine Aerts (kwaliteitscoördinator): ‘We zijn daar toen mee begonnen op vraag van de familie van de residenten. Als de kinderen of kleinkinderen bijvoorbeeld met vakantie waren, konden ze via e-mail toch nog contact houden met hun (groot)ouders in de instelling. We hadden toen helaas maar

De KBS keurde ‘Iedereen heeft een @penstaart’ goed. Hierdoor konden we het vroegere project nieuw leven inblazen én uitbreiden. Nu doen ook een tweede rvt en vier dienstencentra mee aan het project. Mark, jij geeft les. Hoe ben je hier terechtgekomen? Mark: ‘Via de dienst Werkgele-

Mark: ‘De onderlinge samenwer-

Er zijn ook familieleden die wel

king verloopt prima. Alle part-

eens lessen volgen. Meestal zijn

ners willen van elkaar leren en

dat mensen die thuis geen pc

elkaar ondersteunen.’

hebben en er niet veel ervaring mee hebben.’

Betrekken jullie de familieleden van de residenten?

En de bewoners? Pikken zij de

Carine: ‘Absoluut. Toen we met

nieuwe technologie vlug op?

het project begonnen, vroegen

Carine: ‘Sommigen volgden al

we bijvoorbeeld aan de familie of

eens les in één van de deelne-

ze thuis nog oude pc’s voor ons

mende dienstencentra. Dat ver-

hadden. Ze reageerden massaal

laagt de drempel als ze naar het

op de oproep. Met het bruikbare

rvt verhuizen. Maar de meesten

materiaal richtten we ons cyber-

beginnen van nul.’

Toen men een lesgever zocht met informatica-ervaring heb ik niet lang nagedacht. Ik volgde eerst nog een opleiding bij Digipolis waarbij de nadruk niet zozeer lag op informatica, maar op het pedagogische aspect. Zeg maar leren lesgeven.’ Je bent hier de enige lesgever. Wat gebeurt er als jij ook vertrekt? Mark: ‘Dan staan er drie vrijwilligers van Aangen@me kennismaking klaar die mijn taken voorlo-

Carine Aerts: ‘We stimuleren het chatten met kleinkinderen.’

pig overnemen. De boel zal heus niet stilvallen als ik er niet meer ben.’ Carine: ‘Aangen@me kennismaking is een project van RechtOp, een vereniging waar armen het woord nemen, en Samenlevingsopbouw Antwerpen-stad. Het project wil kansarmen leren omgaan met computers. Drie van hun vrijwilligers ondersteunen Mark.’


genheid als werkervaringsklant.

Huisvesting

Een nieuwe start

lokaal in. Veel pc’s zijn wel ver-

De kleinkinderen van de bewo-

ouderd en ondersteunen niet al-

ners behoren tot de ‘surfgenera-

tijd bepaalde computertoepas-

tie’. Geven zij hun kennis niet

singen zoals een webcam. Maar

door aan de grootouders?

met de subsidie kan elke partner-

Carine: ‘Goh, dat zou pas echt

organisatie nu minstens één goe-

de kers op de taart zijn … Nee,

de computer aankopen.

we zien zelden kleinkinderen of andere familieleden die als lesgevers kunnen optreden.’

Huisvesting

Mark: ‘Je mag niet vergeten dat

Wat moet ik mij bij een les voor-

Pol: ‘Maar dat is niet alles. Ik

de meeste kleinkinderen twin-

stellen? Hoe ga je tewerk?

schrijf ook teksten voor het

tigers zijn die een eigen leven

Mark: ‘We willen iedereen indi-

maandelijkse infoblaadje van

leiden. Ze hebben niet veel tijd

viduele begeleiding geven. We

het rvt. Nu probeer ik een dia-

meer om langs te gaan bij hun

gaan uit van wat de bewoners

voorstelling te maken van mijn

grootouders.’

willen. Is dat een e-mail verstu-

dochters reis naar Berlijn.’

Carine: ‘Wel stimuleren we het

ren, dan leren we ze dat. Wil ie-

Ook Jeanneke (79) is zeer tevre-

chatten met de kleinkinderen.

mand gewoon surfen op het in-

den over het project.

We leggen ook contacten met

ternet, dan gaat de les daarover.

Jeanneke: ‘Ik had nog nooit met

scholen om dit te doen. Zo brei-

Dat is ook het verschil met de

een computer gewerkt. Nu e-mail

den we het aantal partners lang-

dienstencentra. Daar krijgen de

ik naar mijn familie en met Goo-

zaam uit.’

bezoekers eerst een algemene op-

gle Earth zoek ik naar alle plekjes

leiding over computers.’

in de wereld waar ik al geweest


ben. Driemaal per week volg ik Waarvoor gebruiken de bewo-

les. Ik kan het al niet meer mis-

ners de computer het meest?

sen.’

Mark: ‘Om te e-mailen naar hun familie. Maar ze willen evengoed

Iedereen heeft een @penstaart wordt

foto’s zien van plaatsen waar ze

gerealiseerd met de steun van de Ko-

vroeger met vakantie zijn ge-

ning Boudewijnstichting, de Natio-

weest. Soms reageren ze heel ge-

nale Loterij en de P.O.D. Maatschap-

emotioneerd als ze die beelden

pelijke Integratie. Om het project uit

terugzien. En als ze een e-mail

te voeren werken verschillende dien-

ontvangen van de buurvrouw of

sten samen: de rvt’s Bloemenveld en

een vriendin, kunnen ze daar de

Hoge Beuken, de dienstencentra De

tranen van in de ogen krijgen.

Boskes, Liberty, Santiago en De Fon-

Heel ontroerend.’

tein, het project Aangen@me Ken-

En de cursisten?

nismaking, Digipolis, de dienst Coordinatie Informatica, de dienst Vorming, de cel Sociale Tewerkstelling

Samen met Mark maakte Pol (84) ‘Als ze een e-mail ontvangen, kunnen ze daar de tranen van in de ogen krijgen.’

een eigen weblog. Het is een soort website waarop hij regelmatig berichtjes zet die dan in chronologische volgorde verschijnen. Het is in feite een soort dagboek of logboek van nieuwtjes die hij wil delen met zijn lezers. Pol geeft er zijn mening over politiek.

en de CMO-cel.

Cijfers

Romanza De Zeelbaan Almaras

Aantal

Serviceflatcomplex

Aantal

121

Hof ter Beke

232

36

Zwarte Neus

19

Joostens-Lemmé

29 34

7

Rozenboom

37

Liberty

De Koninck

99

Ten Gaarde

De Mane

29

Santiago

34

Vercammenstraat

15

Geestenspoor

19

Residentie Coppenol

12

Olijftak

Essenhof

16

Molengeest

60

De Meermin

12

Kerkeveld

96

Huize Berchem

44

Boterlaar

40

Creutz

16

Portugesehof

Residentie Ottawa

38

Papegaaienhof

24

Van Straelenhof

22

De Schinde

10

Kronenburg

22

De Brem

107

Grisar

24

Zeelbaan

24

De Sterlingen

41

Oversnes

114

Lindenhof

32

Valaar

16

Lange Batterijstraat

72

Stappaerts

28

Zwijgerstraat

9

Waarlooshof

59

OLVAM

27

De Meere

78

De Fontein

168

Hoge Weg

57

Bleek

61

Drossaert

73

Totaal

1 227

Totaal

117

120

119

1 223

Huisvesting

Woningencomplex

Serviceflats


Woningen 60+

Aantal sociale woningen (alle leeftijden) Woningencomplex De Krekel

20

De Anjer

10

Belegstraat

12

Welkom

16

Huisvesting

Wolstraat


Aantal

5

Harincrode

20

Broederminstraat

18

Clampaert

28

Keizer

31

Perel

40

Meermin

2

Violieren

94

Rape

133

Leeuwerik

30

Noordschippersdok

30

De Mane

28

Kronenburg

6

Van Straelenhof

15

’t Dokske

23

Essenhof

34

Totaal

595

Rob

Totaal

61

14

75

121

78

199

Rvt De Gulden Lelie

53

72

125

Rvt Monnikenhof

25

46

71

Rvt Vinck-Heymans (2)

95

130

225

Rvt Bilzenhof

35

59

94

174

192

366

Rvt Gitschotelhof (4)

90

82

172

Rvt De Tol

44

58

102

Rvt Europasquare

59

58

117

Rvt Hof de Beuken

60

90

150

Rvt Hoge Beuken (5)

77

38

115

114

94

208

Rvt St-Bartholomeus

84

96

180

Rvt Bloemenveld (7)

71

55

126

Rvt De Goede Tijd

41

21

62

Rvt St-Maria (8)

99

80

179

Rvt De Pelikaan

43

65

108

1 346

1 328

2 674

Rvt Lozannahof, afdeling Romi Goldmuntz Rvt Lozannahof, afdeling Bogaerts Torfs (1)

Rvt St-Anna (3)

Rvt Melgeshof (6)

Totaal in gebruik (9) (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9)

aantal erkend: 214 aantal erkend: 231 aantal erkend: 408 aantal erkend: 182 aantal erkend: 158 aantal erkend: 214 aantal erkend: 135 aantal erkend: 180 totaal aantal erkende woongelegenheden: 2 806

Aantal residenten naar leeftijd en geslacht in eigen instellingen

1 200 1 000 1 200 800 1 000 600 800 400 600 200 400 0 200 0

man vrouw man vrouw

<60 <60

60-69 60-69

70-79 70-79

80-89 80-89

90-99 90-99

100-109 100-109


Rvt

Huisvesting

Aantal woongelegenheden in rvt-instellingen (31.12.2006)

Aantal residenten naar leeftijd en geslacht in privé-instellingen

200 200 150 150 100

man vrouw man

100 50

vrouw

50 0 <60

60-69

70-79

80-89

90-99

100-109

<60

60-69

70-79

80-89

90-99

100-109

0

Eigen instellingen

Huisvesting

Leeftijd


Privé-instellingen

mannen

vrouwen

totaal

mannen

vrouwen

totaal

< 60 jaar

19

12

31

30

12

42

60-69 jaar

60

45

105

30

13

43

70-79 jaar

161

291

452

35

55

90

80-89 jaar

280

1012

1292

35

148

183

90-99 jaar

111

615

726

12

108

120

3

31

34

1

6

7

634

2 006

2 640

143

342

485

100-109 jaar totaal

Categorie jonger dan 0 jaar = mensen die wegens hun lichamelijke of geestelijke toestand niet zelfstandig kunnen leven en waarvoor er in de gehandicaptenzorg geen plaats is. Nursinghome St-Maria beschikt over 30 plaatsen voor jonge lichamelijk gehandicapten, maar de vraag is groter. Bepaalde personen komen wegens psychische of sociale redenen niet in aanmerking voor een opname in deze afdeling.

Zorgbehoevendheid van de residenten Wie wordt opgenomen in een rust- en verzorgingstehuis krijgt van de medisch adviseur van zijn ziekenfonds een bepaalde graad van zorgbehoevendheid. Die gaat van O (bijna geen zorgen nodig) tot C (veel zorgen nodig). Aan de hand van deze categorieën betaalt het ziekenfonds aan de instelling een forfaitair bedrag per verblijfsdag.

Rvt

Totaal

O

A

B

C

Cd

B

C

Cd

0

3

9

1

0

20

2

39

74

Rvt Lozanahof Bogaerts-Torfs

67

44

0

0

0

31

21

30

193

Rvt De Gulden Lelie

44

13

8

5

0

17

0

36

123

Rvt Monnikenhof

16

17

10

0

0

8

5

12

68

Rvt Vinck-Heymans

71

36

14

1

0

23

21

55

221

Rvt Bilzenhof

16

32

1

5

4

21

0

15

94

Rvt St.-Anna

131

50

1

3

0

68

16

90

359

Rvt Gitschotelhof

56

21

0

1

0

34

22

37

171

Rvt De Tol

51

9

0

0

0

18

12

11

101

Rvt Europasquare

28

18

4

8

0

21

0

36

115

Rvt Hof De Beuken

45

22

11

6

0

13

0

53

150

Rvt Hoge Beuken

22

13

0

0

0

22

12

39

108

Rvt Melgeshof

49

23

11

4

7

39

11

64

208

Rvt St.-Bartholomeus

59

21

0

10

1

47

5

36

179

Rvt Bloemenveld

26

21

6

0

1

26

11

35

126

Rvt De Goede Tijd

18

8

0

0

0

9

9

16

60

Rvt St.-Maria

44

20

0

14

1

37

0

64

180

Rvt De Pelikaan

24

24

6

3

2

13

10

25

107

767

395

81

61

16

467

157

693

2 637

Rvt Lozanahof Romi-Goldmuntz

Totaal

Rvt Lozanahof, afdeling Bogaerts-Torfs had op 31 december 2006 drie bewoners met een Cc profiel. Dit is een nieuwe afhankelijkheidscategorie voor comateuze bewoners. Rvt Lozanahof heeft sinds einde 2004 een erkenning voor vijf comabedden.

Huisvesting

Rob


Instelling

3%

Kosten voor verblijf in eigen instellingen

3%

5%

34%

58%

5% inkomsten resident tussenkomst onderhoudsplichtige/beheerder spaargelden resident

34%

OCMW

58%

inkomsten resident tussenkomst onderhoudsplichtige/beheerder euro

spaargelden resident OCMW Inkomsten van de residenten

27 704 732,82

Tussenkomsten door de onderhoudsplichtigen en/of beheerders

16 550 973,39

Huisvesting

Spaargelden van de residenten in beheer bij het OCMW


13% 6%

Tussenkomst van OCMW Antwerpen

1 460 791,90 2 406 720,06

8% Kosten voor verblijf in privé-instellingen

13%

73%

6% inkomsten resident

8%

tussenkomst onderhoudsplichtige/beheerder spaargelden resident OCMW 73% inkomsten resident tussenkomst onderhoudsplichtige/beheerder spaargelden resident OCMW

Rob

Rvt

Totaal

230 812,71

1 201 696,75

1 484 604,11

1 182 969,99

960 387,22

2 314 707,14

Rvt De Gulden Lelie

767 062,56

587 991,38

1 450 323,61

Rvt Monnikenhof

465 422,12

260 559,91

789 361,07

1 462 898,57

1 163 336,27

2 812 050,83

Rvt Bilzenhof

410 633,67

260 002,09

750 727,51

Rvt St.-Anna

2 050 395,12

1 958 837,82

4 336 512,21

Rvt Gitschotelhof

988 123,24

1 145 951,98

2 277 186,37

Rvt De Tol

598 087,60

391 503,56

1 082 835,68

Rvt Europasquare

753 071,26

815 149,55

1 650 637,48

1 124 373,65

676 705,59

1 936 641,11

694 477,20

1 259 307,72

2 073 839,29

Rvt Melgeshof

1 316 467,79

1 666 978,04

3 114 478,72

Rvt St.-Bartholomeus

1 110 555,76

1 010 264,92

2 290 534,09

Rvt Bloemenveld

703 106,58

939 015,73

1 757 865,78

Rvt De Goede Tijd

382 776,20

497 861,94

940 651,66

1 036 794,12

1 375 039,35

2 586 713,18

804 823,79

517 594,01

1 439 660,45

16 082 851,93

16 688 183,83

35 089 330,29

Rvt Lozanahof Romi-Goldmuntz Rvt Lozanahof Bogaerts-Torfs

Rvt Vinck-Heymans

Rvt Hof De Beuken Rvt Hoge Beuken

Rvt St.-Maria Rvt De Pelikaan Totaal

De tussenkomst van de mutualiteiten bedroeg 35 089 330,29 euro. Naar aanleiding van een reconversie van rob- naar rvt-bedden, kreeg rvt Hof De Beuken 30 734,76 euro extra en rvt De Pelikaan 4 381,85 euro.


instelling

Huisvesting

Tussenkomst mutualiteit voor kosten verzorging


70 Huisvesting

73

Actief op zoek naar kwetsbare senioren

75

Steunpunt Mantelzorg

75

Thuiszorg

75

Zorghotel

80

Sociale steunpunten Gezondheid

80

Wijkaanspreekpunt gezondheid

81

Gezondheidsbeleidsplan

81


Dienstencentra

Gezondheid

Gezondheid


72 Gezondheid

Kwaliteitsvolle gezondheidszorg op maat

Ook preventie hoort bij gezondheidszorg. Door burgers voor te lichten over hygiëne en veiligheid en hun gezondheidstoestand op te volgen, verkleinen we de kans dat er zich op een dag ernstige medische problemen voordoen. OCMW Antwerpen garandeert het recht op gezondheidszorg via een eigen aanbod van diensten, door een goede doorverwijzing en het verlagen van financiële drempels. Belangrijk is dat mensen bij de juiste zorg geraken. Of dat de zorg naar de patiënten thuis gaat.

Onze 39 lokale dienstencentra ondersteunen de thuiswonende senioren. Ze nemen de rol van centraal aanspreekpunt voor informatie, advies en doorverwijzing op zich. Maar ze zijn meer dan informatiepunten. Ze organiseren tal van activiteiten, cursussen en bieden hulp bij het dagelijkse handelen. Door zelf diensten aan te bieden en samen te werken met organisaties in de wijk kunnen senioren langer zelfstandig en kwaliteitsvol wonen. We belichten de werking en de activiteiten van de dienstencentra regelmatig in het stedelijk informatieblad De|n| Antwerpenaar. De districtspagina’s besteden bijvoorbeeld in elke editie aandacht aan de activiteitenkalender. In 2006 stelde het Stedenfonds financiële middelen ter beschikking om onze dienstencentra als aanspreek- en ontmoetingspunten te promoten. We maakten 39 informatiefolders en nieuwe gebruikerskaartjes voor de klanten. In samenwerking met een productiehuis realiseerden we drie korte promotiespots over de dienstencentra. Deze werden in de tweede helft van 2006 op de regionale televisiezender ATV uitgezonden. Ook andere promotieacties waren gericht op de werving van nieuwe dienstencentrumgebruikers.

Gezondheid

Voor onze klanten is het belangrijk dat de gezondheidszorg toegankelijk is. Dit betekent dat de zorgen gemakkelijk bereikbaar moeten zijn, maar ook betaalbaar. Er moeten met andere woorden voldoende verzorgingsinstellingen in ieders buurt zijn en een groep mensen moet een tussenkomst in de medische kosten krijgen. Ongeacht waar en voor wie, de verzorging moet altijd van een hoge kwaliteit zijn en afgestemd op de noden en wensen van de patiënt.

Dienstencentra


In een grootstad zoals Antwerpen komen gezondheidsproblemen vaak en in specifieke vormen voor. Dat iedereen toegang moet hebben tot degelijke gezondheidszorgen klinkt vanzelfsprekend, maar dat is het niet altijd.

Geografische spreiding van de dienstencentra (DC) van OCMW Antwerpen 26 Be/Za/Li

Gezondheid

[kaart invoegen met geografische ligging dienstencentra zie vorig jaarverslag]


74

1 DC Arena 2 DC Blankenberg 3 DC Boterlaar 4 DC De Bilzen 5 DC De Brem 6 DC De Fontein 7 DC De Meere 8 DC De Meermin 9 DC De Meersenier 10 DC De Oever 11 DC De Olijftak 12 DC De Vrijgeweide 13 DC De Boskes 14 DC De Zeelbaan 15 DC Den Bleek 16 DC Den Drossaert 17 DC Essenhof 18 DC Hagelkruis 19 DC Hof Ter Beke 20 DC Hoge Weg 21 DC Huize Berchem 22 DC Kerkeveld 23 DC Klein Heide 24 DC Kronenburg 25 DC Liberty 26 DC Molengeest 27 DC Moretusburg 28 DC Oversnes 29 DC Portugesehof 30 DC Romanza 31 DC Rozenboom 32 DC Santiago 33 DC ‘t Dokske 34 DC Ten Gaarde 35 DC Ter Welen 36 DC Valaar 37 DC Van Schoonbeke 38 DC Victor De Bruyne 39 DC Zurenborg

Ekeren

2 18

5 Antwerpen

32

Merksem

14

Deurne

33 17 35 10 19

9

37

13 29 27

11

24 22

8

4 15 20 16 6 39 12

34 21

3

1

7

36 25

23

Borgerhout

30

38 28

Berchem

Hoboken

Wilrijk

Info

Arena

Deurne-Zuid

Blankenberg

Ekeren

Boterlaar

Deurne

De Bilzen

Antwerpen in de wijk Stuivenberg

De Brem

tuinwijk Merskem

De Fontein De Meere De Meermin

Borgerhout wijk Groenenhoek Berchem wijk Seefhoek / Stuivenberg/ Dam

Sociale woningen met veel bejaarden liggen in de buurt. Complex met 19 serviceflats eraan verbonden. Blankenberg werkt samen met rvt Hof de Beuken. Er zijn erkende serviceflats en sociale woningen 60+. De Boterlaar werkt samen met rvt De Tol. Dienstencentrum De Bilzen werkt samen met rvt Bilzenhof. In de sociale woningen in de omgeving wonen veel bejaarden. Het dienstencentrum organiseert mee het welzijnsoverleg in AntwerpenNoord. Naast De Brem ligt een woningcomplex met 107 erkende serviceflats OCMW Antwerpen. Vlakbij zijn er 168 serviceflats. Vlakbij zijn er 78 serviceflats. 12 serviceflats liggen in de buurt. De Meermin biedt geen klassieke diensten hulpverlening zoals infrastructuur voor was en strijk, aan. Het cafetaria doet dienst als ruimte voor het sociaal restaurant ‘De Pol-

De Meersenier

lepel’. In hetzelfde gebouw is ook het sociaal steun punt gezondheid Noord. Verder heeft de dienst Woonbegeleiding er ook een bureau. Dichtbij liggen er serviceflats

De Vrijgeweide

Antwerpen-centrum, op de Sint-Nicolaasplaats Antwerpen, tussen Sint-Jansplein en De Coninckplein Borgerhout

De Boskes

Antwerpen-Kiel

De Zeelbaan

Merksem

Den Bleek Den Drossaert Den Oever

Borgerhout Borgerhout Antwerpen: nabij de voetgangerstunnel

Essenhof Hagelkruis Hof ter Beke

Antwerpen in de wijk Dam, nabij het Sint-Jansplein wijk de Rozemaai in Ekeren Antwerpen-Zuid

Hoge Weg

Borgerhout

Huize Berchem

Grote Steenweg / Driekoningenstraat, Berchem wijk Bosuil, Deurne Nabij 96 erkende serviceflats van OCMW Antwerpen

De Olijftak

Kerkeveld

Met 120 erkende serviceflats OCMW Antwerpen

Samenwerking met rvt De Goede Tijd en campus St.-Erasmus van ZNA Nabij 59 serviceflats en sociaal centrum, Thuiszorg Zuid en sociaal steunpunt gezondheid Zuid. Er zijn 24 erkende serviceflats, 36 serviceflats en 10 sociale flats van OCMW Antwerpen. 22 serviceflats en 15 sociale woningen liggen in het woningcomplex Van Straelenhof. Dit ligt in de buurt van De Zeelbaan. Nabij 61 serviceflats Nabij 73 serviceflats In de buurt zijn 99 serviceflats van OCMW Antwerpen. Andere sociale woningen met veel bejaarden liggen in de omgeving. Het dienstencentrum ondersteunt ook de multiple sclerosepatiënten die in aangepaste flats wonen van de sociale huisvestings maatschappij Huisvesting. Nabij 29 erkende serviceflats van OCMW Antwerpen Sociale woningen met veel bejaarden in de nabijheid Er zijn in totaal 251, erkende en niet erkende, serviceflats, 100 sociale woningen en 29 serviceflats van OCMW Antwerpen naast het centrum. Een uitleendienst biedt kleding en beddengoed aan minderbedeelden uit de buurt. Nabij 57 serviceflats. Het centrum is een afdeling van dienstencentrum De Fontein. Nabij 44 serviceflats van OCMW Antwerpen


Ligging

Gezondheid

Overzicht dienstencentra (alfabetisch)

Klein Heide

wijk Draaiboom, Hoboken

Kronenburg

wijk Kronenburg, Deurne-Noord Antwerpen, hoek Jan de Voslei en de Jan Van Rijswijcklaan Nabij 34 erkende serviceflats van OCMW Antwerpen Berendrecht Nabij 60 erkende serviceflats OCMW Antwerpen wijk Moretusburg in Hoboken Dit centrum is een afdeling van dienstencentrum Victor De Bruyne zuidgrens Wilrijk Nabij 114 erkende serviceflats van OCMW Antwerpen wijk Portugesenhoek, Hoboken Met 159 serviceflats van OCMW Antwerpen, waarvan 119 erkende wijk Bloemenveld, Wilrijk 121 serviceflats van OCMW Antwerpen Deurne 72 serviceflats van OCMW Antwerpen, waarvan 34 erkende Antwerpen, wijk Luchtbal Nabij erkende serviceflats van OCMW Antwerpen Merksem 23 sociale woningen in de buurt

Liberty Molengeest Moretusburg Oversnes Portugesehof

Gezondheid

Romanza Rozenboom Santiago ’t Dokske Ten Gaarde


7

Antwerpen, op de grens met oud-Berchem

Ter Welen

Antwerpen-Linkeroever

Valaar Van Schoonbeke

wijk Valaar, Wilrijk Antwerpen-Zuid

Victor de Bruyne

wijk Vinkevelden, Hoboken

Zurenborg

wijk Zurenborg

Sociale woningen met veel bejaarden in de nabijheid. Het dienstencentrum is de schakel tussen de huurders van de omliggende bejaardenwoningen en de eigenaar (sociale huisvestingsmaatschappij Beter Wonen) 22 serviceflats en 6 sociale woningen van OCMW Antwerpen liggen in de buurt

Met 144 erkende serviceflats, 24 serviceflats en 20 sociale woningen alle leeftijden OCMW Antwerpen. In dienstencentrum Ten Gaarde bevindt zich ook de kribbe Good-Engels. Dichtbij het centrum zijn er sociale woningen met veel bejaarden. Het dienstencentrum doet mee aan het basisoverleg voor de wijk Europark. Nabij 16 erkende serviceflats van OCMW Antwerpen Van Schoonbeke werkt samen met rvt Lozanahof. Dichtbij liggen 43 sociale woningen met veel bejaarden. In de buurt zijn sociale woningen met veel bejaarden. Zurenborg werkt samen met dienstencentrum Ten Gaarde.

In onze maatschappij zijn er kwetsbare ouderen die de weg naar de dienstverlening niet vinden en geen deel uitmaken van een sociaal netwerk. Soms hebben ze geen familie meer om op te rekenen en ze doen zelden een beroep op professionelen of vrijwilligers voor hulp. Deze groep mensen moet permanent opgevolgd worden. Daarom richtten we binnen het Platform Ouderenbeleid en -zorg een thematische werkgroep op. Uit ervaringen van andere projecten tekende deze werkgroep een methodiek uit op maat van de Stad Antwerpen. In een eerste fase zoeken we naar de beste manier om kwetsbare senioren op te sporen. In een volgende fase zullen we hen ook daadwerkelijk ondersteunen.

Mensen die instaan voor bijkomende zorg aan zieke of invalide familie of vrienden worden zwaar belast. Zowel fysiek als mentaal is dit een groot engagement. Deze mantelzorgers hebben nood aan professionele ondersteuning. Daarom richtten rvt Het Huizeken van Nazareth, rvt De Eeckhof en de OCMW-instellingen rvt De Gulden Lelie en dienstencentrum De Oever in de wijk Sint-Andries-Bourla een steunpunt voor mantelzorgers op.

Het is noodzakelijk dat de verschillende zorgpartners wijkgericht samenwerken. Het dienstencentrum functioneert hierbij als ankerpunt. De centrumleider treedt op als stimulator en coach van het netwerk van de zorgverleners. Hij coördineert het overleg met de organisaties in de wijk. We werken mee aan enkele pilootprojecten in het kader van het Lokaal Sociaal Beleidsplan. In Wilrijk startte een initiatief rond ondervoede ouderen. Hulpverleners uit de wijk onderzochten de eetgewoontes van bejaarden. Begin 2007 start een project in Merksem waarbij we alleenstaande ouderen opsporen. We zullen senioren kort na het overlijden van de partner een brief sturen waarin we hen wegwijs maken in de administratieve verplichtingen en hen ook attent maken op het hulpaanbod in hun buurt.

Het steunpunt wil informatie geven en mantelzorgers bijstaan en de praktische en psychologische drempels verlagen zodat ze beter gebruik maken van het bestaande hulpaanbod. Mantelzorgers uit de buurt stellen er hun vragen en geven noden en behoeften aan. De activiteiten van het steunpunt sluiten hierdoor nauw aan bij de leefwereld van de mantelzorgers. Ze betrekken hen in de werking van het project. Het steunpunt organiseerde in 2006 al een infosessie over woningaanpassingen. In 2007 volgen sessies over tiltechnieken, financiële tegemoetkomingen en dementie. Steunpunt Mantelzorg is een proefproject dat financiële steun geniet van de Koning Boudewijnstichting.

Thuiszorg Ons thuiszorgaanbod bestaat uit verschillende ondersteunende diensten die ervoor zorgen dat mensen langer zelfstandig kunnen blijven wonen. Gezinszorg helpt klanten bij huishoudelijke taken. De hulp bestaat uit hygiënische verzorging, afwassen, boodschappen doen, gezelschap houden of helpen bij administratieve taken. Poetshulp onderhoudt de woning van de klant. Een personenalarmsysteem biedt een garantie op snelle hulp in noodgevallen. Dankzij warme maaltijden aan huis kunnen mensen die er niet meer in slagen om voor zichzelf te koken toch voedzaam eten. Voor klanten met een beperkt inkomen geven we een financiële tussenkomst.

Gezondheid

Steunpunt Mantelzorg


Actief op zoek naar kwetsbare senioren

We werken hiervoor samen met de traiteurdienst van de firma ISS Party Dinner. Ook in onze dienstencentra bieden we ’s middags een warm menu aan. Ook dan is het mogelijk om een tussenkomst te krijgen. Voor klusjes of een opknapbeurt van de woning of tuin komt een klusjesploeg.

Thuiszorg in 2006 • 383 044,50 uren gezinszorg bij 1 891 gebruikers door 386 gezinshelp(st)ers

Gezondheid

• gemiddeld 17 uren gezinszorg per gebruiker per maand


78

• 196 105,50 uren poetshulp bij 2 547 klanten door 212 poetshelpers • gemiddeld 6,5 uur poetshulp per gebruiker per maand • met dienstencheques 23 857,50 uren poetshulp bij 912 klanten door 34 medewerkers • 426 014 warme maaltijden in de dienstencentra • financiële tussenkomst bij 2 353 aan huis geleverde maaltijden en bij 9 493 maaltijden in de dienstencentra • 261 PAS-toestellen bij klanten, 81 nieuwe aansluitingen, 89 stopzettingen • 140 klanten voor kleine onderhoudswerken aan de woning • 3 medewerkers nachtzorg bij 54 gebruikers: 3 510 uren nachtzorg Details vindt u achteraan dit hoofdstuk.

Poetshulp met dienstencheques

Thuisverpleging

Klanten kunnen onze poetshulp vergoeden met dienstencheques. Dit is interessant voor hen die in het reguliere systeem voor een uur poetshulp meer dan de prijs van een dienstencheque moeten betalen (6,7 euro).

Professionele verpleegkundigen geven bij patiënten thuis dezelfde zorgen als in een ziekenhuis. Door dergelijke verzorging kunnen we de opnameduur in een ziekenhuis verkorten of de opname in een rusthuis zo lang mogelijk uitstellen.

Dankzij de dienstencheques kunnen we meer betaalbare poetshulp aanbieden. Omdat de overheid mee financiert, kunnen we het aantal poetshelpers uitbreiden.

De dienstencentra en de diensten voor gezinszorg en poetshulp verwijzen vele klanten door naar de dienst Thuisverpleging. Anderen komen bij onze dienst terecht via een doorverwijzing vanuit de ziekenhuizen.

Na het opstarten van het project in 2005 in een beperkte regio, volgden eind 2006 de overige thuiszorgregio’s. Door de overstap naar de dienstencheques daalde het totaal aantal uren reguliere poetshulp.

Uit ons medewerkersmagazine MENSEN nr. 14 • maart 2006

Mensen die aangewezen zijn op hulp krijgen die grotendeels overdag. Verpleging, verzorging, ondersteuning van gezinszorg, gezelschap van vrijwilligers en mantelzorgers … Maar ’s nachts valt de stilte. In Antwerpen is het aanbod aan

Kris Rotthier: ‘Het project is in

Wie kan van nachtzorg gebruik

nachtelijke dienstverlening be-

maart 2004 van start gegaan, wat

maken?

perkt. Gelukkig is er Nachtzorg

eigenlijk vrij laat is. Tot dan was

Kris: ‘Mensen die zorgbehoe-

Antwerpen, een project van zes-

nachtzorg iets heel kleinscha-

vend zijn natuurlijk. Daarin ma-

tien organisaties uit de thuiszorg,

ligs van verschillende organisa-

ken we een onderscheid tussen

waaronder het OCMW. Francine

ties. Zowel die organisaties als de

mensen in een palliatieve situ-

Hertmans krijgt ’s nachts de wel-

verzorgenden, de mantelzorgers

atie, dementerende personen en

kome hulp van onder meer Lin-

en de klanten zijn altijd vragen-

chronisch zieken, zoals mevrouw

da Morren, één van de dertien

de partij geweest om nachtzorg

Hertmans. Twee tot drie keer per

verzorgenden

Nachtzorg

op een professionele en betaal-

week helpen we een twintigtal

Antwerpen. Kris Rotthier coör-

bare manier te organiseren. We

klanten en hun mantelzorgers.

dineert het hele project.

bieden het nu aan tegen een zeer

Ik ga altijd eerst op huisbezoek

aannemelijke prijs: 25 euro per

bij iemand die nachtzorg aan-

nacht. Er zijn privé-bedrijven die

vraagt. Het gebeurt niet vaak dat

dat bedrag per uur vragen!’

we mensen weigeren. Ze moeten

van

wel tot onze doelgroep behoren. Verder moeten we ook rekening houden met hun woonplaats en het aantal nachten. Aan de vraag om elke nacht zorg te verlenen, kunnen we onmogelijk voldoen.’


Nachtzorg Antwerpen is een succes

Gezondheid

Dankzij wisselwerking tussen partners, verzorgenden en mantelzorgers

Gezondheid OCMW-jaarverslag 2006

0

Francine Hertmans: ‘Het blijft vervelend als je dingen aan andere mensen moet vragen’

Krijgen jullie hulp van de over-

Linda Morren werkt al meer dan

Hoe

heid?

dertig jaar voor OCMW Antwer-

werknacht er uit?

Kris: ‘De eerste twee jaar kregen

pen. Eerst als bejaardenhelpster

Linda Morren: ‘Dat hangt na-

we subsidies van de Vlaamse Ge-

in het rust- en verzorgingste-

tuurlijk van klant tot klant af.

meenschap en de Provincie Ant-

huis Hoge Beuken, sinds okto-

Mevrouw Hertmans heeft bij-

werpen, voor 2006 enkel nog

ber 2004 als gedetacheerde voor

voorbeeld lichamelijke proble-

van de eerste. Het is de bedoeling

Nachtzorg Antwerpen.

men en is daardoor volledig af-

ziet

een

doordeweekse

om vanaf 2007 op eigen benen te

hankelijk van de hulp van ande-

staan. Daarvoor moeten we het

ren. Tot voor kort nam haar man

aantal verzorgenden en klanten

Louis, die ook moeilijk te been is,

wel kunnen optrekken.’

die taak op zich. Ik neem nu een deel van Louis’ taken op mij. Dat is minder belastend voor hem. Ook de waakfunctie is belangrijk. Verder sla ik een babbeltje met de klanten en als ze slapen, lees ik wat.’

Gezondheid OCMW-jaarverslag 2006

1

Linda Morren: ‘Nachtzorg geven aan patiënten maakt het minder belastend voor de echtgenoot of mantelzorgers.’

Hoeveel nachten doen jullie zo per

Bovendien zorgt Kris voor een

En mevrouw Hertmans zelf, wat

week?

variërend werkrooster. Klanten

vindt zij er allemaal van?

Linda: ‘Dat varieert ook, maar

die vooral zorg nodig hebben

Francine Hertmans: ‘Een heel

we gaan wel elke dag van de

wisselen we af met mensen bij

goed initiatief! Vooral mijn man

week naar een andere klant. Op

wie we vooral moeten waken.’

Louis is er gelukkig mee, want

die manier leren we iedereen

vroeger moest hij ’s nachts altijd

zo’n beetje kennen en vermin-

opstaan om mij naar het toilet

dert de kans dat we ons te veel

te begeleiden. En dat woog toch

aan één iemand gaan hechten.

op hem. Nu is dat nog maar een

Het is soms zwaar werk, maar de

paar nachten per week. Maar het

voldoening is groot. We ontlas-

blijft vervelend als je altijd din-

ten niet alleen de mantelzorgers,

gen aan andere mensen moet

we zorgen er ook voor dat klan-

vragen, hé?’

ten zo lang mogelijk thuis blijven wonen.

Nachtzorg Mantelzorgers zoals familie, vrienden, buren … leveren dikwijls een sterk gewaardeerde bijdrage in de hulpverlening. Maar de nood aan hulp en steun bij zorgbehoevenden stopt vaak niet als de dag ten einde loopt. En iedereen heeft voldoende nachtrust nodig. Een gebrek aan professionele nachtzorg kan een reden zijn van opname in een rust- en verzorgingstehuis. Daarom stampte OCMW Antwerpen samen met vijftien andere organisaties in de thuiszorg in 2005 het project Nachtzorg uit de grond. Toen engageerden zich twee OCMW-personeelsleden, in 2006 versterkte een derde OCMW-collega de ploeg.

Gezondheid

Samenwerkingsinitiatief Thuiszorg


82

Het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap wil graag een Samenwerkingsinitiatief Eerstelijnsgezondheidszorg (SEL) op poten zetten. Bij dit initiatief werken alle partners in de thuiszorg samen. Maar het SEL betrekt ook de andere disciplines uit de eerstelijnsgezondheidszorg. Het moet in de loop van 2007 van start gaan. Het SEL is een vervolg op het Samenwerkingsinitiatief Thuiszorg (SIT) Diamant dat het ministerie in 2005 stopzette. Maar wij wilden graag met de thuiszorgpartners verderwerken. Daarom engageerden wij ons in de regio Antwerpen-Zwijndrecht in de vzw SIT aan de Stroom. We hervormden het modelzorgplan en bekeken de werking van de verschillende organisaties. In overleg met de Vlaamse overheid pasten we de documenten van het zorgplan aan. We gebruiken de nieuwe versie sinds begin 2006.

De sociale steunpunten Gezondheid in 2006 • 8 494 vragen over gezondheid, voeding … • 1 752 klanten • 355 cursisten kookles • 790 raadplegingen diëtist

Zorghotel Ontslag uit een ziekenhuis betekent niet dat je direct weer de oude bent. Dikwijls hebben patiënten nog nood aan verzorging en ondersteuning van bijvoorbeeld familie. Maar niet iedereen kan hierop terugvallen. Om ook voor kansarmen of zorgbehoevenden zonder mantelzorg in opvang te voorzien, creëerden OCMW Antwerpen en ZNA het Zorghotel. Het ZNA-ziekenhuis Stuivenberg maakt vier bedden vrij voor het Zorghotel. Het dient echter niet als crisisopvang wanneer de zorgbehoevende geen overnachtings- of woonplaats heeft.

Sociale steunpunten Gezondheid Een sociaal steunpunt Gezondheid (SSG) is een preventief gezondheidscentrum voor kansarme buurtbewoners. Zij kunnen er terecht met vragen en bezorgdheden over ziektes, hygiëne en evenwichtige voeding. We helpen hen ook met materiële en psychische problemen. Deze hebben immers een sterke invloed op de lichamelijke en de geestelijke gezondheid. Een sociaal verpleegkundige begeleidt de klanten hierbij op intensieve wijze. Indien nodig stelt hij een zorgtraject op.

In 2006 hielden diëtisten op beide plaatsen 790 raadplegingen. Maandelijks was er een kookles voor klanten: een korte theoretische inleiding gevolgd door het samen bereiden van een goedkoop en gezond gerecht. 355 klanten volgden deze lessen. 75 verzorgers van de dienst Gezinszorg volgden les over budgetvriendelijk en gezond koken. Ze gebruiken de opgedane kennis wanneer ze koken bij klanten thuis. Het merendeel van de klanten heeft een vervangingsinkomen (leefloon, pensioen, werkloosheidsuitkering, ziekte- of invaliditeitsuitkering).

Wijkaanspreekpunt Gezondheid Om kwetsbare groepen maximale toegang tot de eerstelijnsgezondheidszorg te garanderen, startten we samen met de Stad en lokale sociale organisaties een project Wijkaanspreekpunt Gezondheid op. In de eerste plaats moet dit aanspreekpunt trajectbegeleiding en sociale acties rond gezondheidspreventie en -promotie ten dienste van de kansarme buurtbewoners organiseren. Maar het moet ook zorgen voor (administratieve) ondersteuning aan de zorgverstrekkers en het zal proberen een netwerk uit te bouwen tussen de actoren van de eerstelijnsgezondheidszorg binnen achtergestelde en kansarme wijken. Eind 2006 selecteerden we een coördinator. Hij zal nu eerst de huidige situatie in beeld brengen en gesprekken aanknopen met de lokale partners. Het project start in Antwerpen 2060.

Enorm veel instanties en organisaties bieden een kwalitatief hoogstaande medische dienstverlening aan. Iedereen is er zich echter van bewust dat sommige inwoners van Antwerpen niet, onvoldoende of te laat aanspraak (kunnen) maken op gezondheidszorgen die voor hen noodzakelijk zijn. Een gecoördineerde sociale beleidsvoering, met expliciete aandacht voor kwetsbare groepen, is nodig. In het verlengde van het Lokaal Sociaal Beleidsplan maken we een lokaal gezondheidsbeleidsplan voor de stad op. We stelden in 2006 een ontwerptekst op die we tijdens een participatiedag op 24 oktober voorstelden aan alle spelers in het veld. De aanwezigen vulden het actieplan aan. De krachtlijnen van de ontwerptekst worden meegenomen bij de opmaak van het Lokaal Sociaal Beleidsplan 2008-2013.

Gezondheid

Het sociaal steunpunt Gezondheid Noord richt zich voornamelijk tot de kansarme buurtbewoners van de regio 2060. Het sociaal steunpunt Gezondheid Kiel is er voor de bewoners van de regio’s Kiel, Hoboken en Valaar.

Gezondheidsbeleidsplan


De vragen die we krijgen gaan vooral over fysische en psychosociale problemen en over problemen op het vlak van hygiëne. We geven informatie over medische items en administratie.

Uit ons medewerkersmagazine MENSEN nr. 16 • september 2006

Mantel-Uit-Dag Gezondheid

Verwendag voor Wilrijkse mantelzorgers


De Wilrijkse rust- en verzorgingstehuizen Bloemenveld (OCMW) en Sint-Bavo (Groep Gasthuiszusters Antwerpen) organiseerden in mei een eerste ‘Mantel-Uit-Dag’. Mantelzorgers konden een dag lang hun ‘zorgmantel’ afleggen en genieten van een gratis verwendag. MENSEN was erbij en sprak met enkele mantelzorgers, acteur en gastspreker Pol Goossen, en de initiatiefnemers. Mantelzorg is …

José (79), Elisabeth (77), Jeanne

Hoe houden jullie dit vol?

… een tasje soep brengen

(82) en Mies (78) hebben dage-

Elisabeth: ‘Ik wil mijn man zo

naar je zieke buurman

lijks de handen vol. Ze zorgen

lang mogelijk bij me hebben. Die

ervoor dat hun dementerende

gedachte geeft me de moed. Ik

partner niets te kort komt. Net

blijf dit doen zo lang ik kan.’ (an-

… vanzelfsprekend

als ongeveer 300 000 andere

deren knikken instemmend)

… naastenliefde.

mensen in Vlaanderen zetten ze

… dag en nacht zorgen voor je demente partner

zich belangeloos in voor mensen

Zorgen voor iemand waar je niet

die zorg nodig hebben.

zo aan gehecht bent, lijkt me gemakkelijker.

Dames, wat betekent mantel-

Mies: ‘In het begin kan je nog

zorg voor jullie?

verschillende dingen doen met

José: ‘Mijn man aankleden, ver-

je partner, maar dat worden er

zorgen, eten geven, naar het toi-

almaar minder. Daar heb ik het

let helpen gaan … Heel veel din-

moeilijk mee. Je steekt er zo ont-

gen, meneer!’

zettend veel tijd en energie in

Jeanne: ‘Het is echt ontzettend

en toch zie je de toestand van

zwaar. En zoals je ziet zijn wij

je man langzaamaan achteruit-

ook niet meer van de jongsten,

gaan.’ (stil)

hé.’

Jeanne: ‘Je staat onder spanning van ’s morgens tot ’s avonds. Die stress is voor mij echt ondraaglijk.’

Jullie kunnen gelukkig terecht bij collega-mantelzorgers? José: ‘Ja, dat klikt direct, hé. We hebben allemaal dezelfde problemen. Ik ben blij dat we op zo’n dag als deze ons hart eens kunnen luchten. Babbelen met mensen die in hetzelfde schuitje zitten.’ en Gezondheid

‘Familieleden

vrienden beseffen vaak niet hoe vermoeiend dit is. Als ik erover spreek, denken ze ‘Zeg, ben je daar nu weer met je gezaag’. Bij

hen kan ik eigenlijk niet terecht met mijn problemen.’

De Mantel-Uit-Dag vestigde de aandacht

Mies: ‘Ik ben blij dat we op zulke

op de mantelzorgers en hun problemen.

momenten tips aan elkaar kunnen geven en er iets van opste-

Bernadette Van den Heuvel (Ou-

Welke rol speelden de scholen tij-

ken. En ons hart uitstorten na-

derenzorg Groep Gasthuiszus-

dens deze dag?

tuurlijk.’

ters): ‘We hebben de Mantel-

Kris Bergmans, lerares: ‘De laat-

Uit-Dag heel hard gepromoot.

stejaarsstudenten uit de richting

We verspreidden meer dan dui-

Verzorging van het Sint-Ursula

zend infoflyers, onder meer bij

Instituut namen de plaats in van

apotheken en artsenpraktijken.

de aanwezige mantelzorgers. De

Via lokale krantjes en ATV lan-

leerlingen zorgden dus voor hun

Vele handen maken licht werk

ceerden we een oproep.’

partner of familieleden.’

Drie verschillende locaties, een

Gina: ‘Veel mantelzorgers lieten

Bernadette: ‘En de studenten pe-

infobeurs, gastsprekers, amuse-

weten dat ze dolgraag zouden

dicure van het Stedelijk Instituut

ment … Een hele organisatie.

komen, maar dat ze hun echtge-

voor Volwassenenonderwijs ga-

Gina Costers (rvt Bloemenveld):

noot of familielid niet konden of

ven de aanwezige mantelzorgers

‘De stap zetten naar een rvt is

wilden achterlaten. Dat is een ty-

een heerlijke voetverzorging.’

niet altijd evident, noch voor de

pische eigenschap van veel man-

bewoner, noch voor de partner

telzorgers. Ze offeren veel, héél

Verwennen mag al eens! Wat

en de familie. Met deze Mantel-

veel op om bij hun zorgbehoe-

zijn de belangrijkste klachten

Uit-dag probeerden we die drem-

vende partner te zijn. Vaak ten

van de mantelzorgers?

pel te verlagen. Tegelijk is dit het

koste van zichzelf.’

Kris: ‘Een tekort aan informatie

ideale moment om de dienstver-

en weinig of geen psychische on-

lening in Wilrijk bekend te ma-

dersteuning zijn, denk ik, veelge-

ken. En we willen ook de aan-

hoorde klachten. Er is – terecht

dacht vestigen op de mantelzor-

– veel aandacht voor de mensen

gers en de problemen waarmee

die zorg nodig hebben, maar he-

ze vaak te maken krijgen.’

laas nog niet voor de mantelzor-


Elisabeth:

en ontlasten zo de mantelzorgers

Ik breng die voorstelling in zie-

voor een deel.’

kenhuizen, rust- en verzorgings-

Gina: ‘En dat is zeker geen over-

tehuizen (rvt’s), culturele centra,

bodige luxe.’

zelfs bij de mensen thuis. Samen

Gezondheid

met een pianiste treed ik op voor iedereen die erom vraagt.’

In

gen, personeel van ziekenhui-

het

OCMW-dienstencen-

trum Oversnes, samen met de twee rust- en verzorgingstehuizen één van de drie locaties voor


‘Geen Frank Bomanstoestanden’

de Mantel-Uit-Dag, maakt acteur Pol Goossen (Frank Bomans uit de Acteur Pol Goossen stak de aanwezigen een hart onder de riem.

VRT-serie Thuis) zijn opwachting. Hij is uitgenodigd om de mantelzorgers een hart onder de riem

Geef je veel voorstellingen? Pol: ‘Het is een stuk voor een select publiek: verpleegkundizen, rvt’s, OCMW’s en familieleden van Alzheimerpatiënten. Iedereen die met de ziekte te maken krijgt. Ik probeer de mensen vooraf zo goed mogelijk in te lichten over wat ze te zien krijgen. Ik moet wel zeggen dat het een heel gewichtig en ernstig stuk

gers. Ook zij hebben nood aan

te steken. Hij maakt een praatje

ondersteuning. Ze staan er altijd

met ze en vertelt over een speci-

alleen voor en hebben zelf zel-

ale theatervoorstelling.

den verwachten, zijn eraan voor

terugvallen.’

Pol, hoe kwam je hier terecht?

morloos. Dat wil ik toch even be-

Bernadette: ‘Ik denk wel dat

Pol Goossen: ‘Na een voorstel-

er voldoende ondersteuning is,

ling van mijn theaterstuk Uitge-

maar dat de mantelzorgers niet

wist vroeg men of ik hier aanwe-

zo gemakkelijk de weg vinden.

zig kon zijn. Uitgewist gaat over

Gelukkig zetten steeds meer

een zoon die zijn moeder stilaan

OCMW’s en mutualiteiten thuis-

ziet wegkwijnen aan de ziekte

coördinatoren in. Zij maken af-

van Alzheimer. Het verhaal is

spraken met de huisarts en thuis-

gebaseerd op het dagboek dat ik

verplegers, zorgen voor huishou-

van de man in kwestie jaren ge-

delijke hulp en warme maaltij-

leden heb gekregen.

den iemand waarop ze kunnen

den … Ze stemmen de verschillende soorten zorg op elkaar af

is. Zij die Frank Bomans-toestande moeite. Het is volkomen hunadrukken.’ Hoe bereidde je je voor op je rol? Pol: ‘Ik heb verschillende rvt’s bezocht om er met verpleegkundigen te praten over Alzheimer en om er patiënten gade te slaan. Ik heb ook boeken over het onderwerp gelezen. Ik wilde echt zeker zijn dat ik tijdens de voorstelling geen onzin zou uitkramen.’

Cijfers bad

pedicure

kapper

was, droog, strijk

9 952

-

1 622

2 418

550

Blankenberg

12 980

-

219

597

-

Boterlaar

15 634

-

170

168

598

De Bilzen

3 100

-

130

30

-

De Brem

14 242

53

503

470

3 966

De Fontein

11 954

314

274

1 379

2 847

De Meere

12 913

146

1 086

3 426

6 794

De Meermin

11 083

-

166

81

444

7 756

245

759

560

619

De Oever

11 678

387

311

430

2 380

De Olijftak

15 694

464

944

949

2 466

De Vrijgeweide

10 895

-

204

230

830

De Boskes

11 761

62

498

519

1 385

De Zeelbaan

14 362

352

445

1 026

3 306

Den Bleek

8 535

616

292

986

-

Den Drossaert

5 178

158

346

524

-

Essenhof

5 752

286

189

481

2 397

Hagelkruis

8 659

703

221

644

1 226

24 425

440

850

1 960

3 852

-

196

64

-

-

8 015

362

-

1 124

1 227

Kerkeveld

19 058

-

755

956

5 415

Klein Heide

10 333

902

345

1 604

3 336

Kronenburg

8 232

674

480

522

1 547

12 178

335

573

380

460

9 950

293

666

674

925

Oversnes

12 611

49

1 997

3 617

4 138

Portugesehof

17 318

1 204

1 012

1 930

7 620

9 515

100

242

1297

1 470

Rozenboom

17 736

361

424

1 083

538

Santiago

14 637

208

1 012

1 842

3 939

‘t Dokske

3 850

248

338

145

1 172

23 365

508

343

1 686

4 103

Ter Welen

9 131

-

1 286

1 423

-

Valaar

8 051

91

438

1683

1 243

13 138

4

137

176

1 375

Victor De Bruyne/ Moretusburg

7 411

32

396

377

1 851

Zurenborg

4 932

130

160

214

180

Arena

De Meersenier

Hof ter Beke Hoge Weg Huize Berchem

Liberty Molengeest

Romanza

Ten Gaarde

Van Schoonbeke


warme maaltijden

Gezondheid

Aantal prestaties dienstencentra

Klantprofielen thuiszorg Gezinszorg

45,16%

mannen vrouwen

54,84%

• • • •

gemiddelde leeftijd vrouw 74 ,90 jaar, man 73 jaar jongere gebruikers vooral in Antwerpen 2030, 2060 en 2040 oudere gebruikers wonen in Borgerhout en Merksem 78,37 % gebruikers met een BEL-score lager dan 35

De Bel-score is een momentopname van de zorgbehoevendheid van een cliënt. Deze behoefte wordt gemeten aan de hand van 27 items. Deze zijn te verdelen in vier rubrieken over de algemene dagelijkse levensverrichtingen: huishoudelijke ADL, lichemelijke ADL, Sociale ADL en geestelijke gezondheid.

Gezondheid

Burgerlijke staat gebruikers gezinszorg


Ongehuwd

18,93 %

Gehuwd

22,00 %

Gescheiden

24,38 %

Weduwe of weduwnaar

34,69 %

Totaal

100,00 %

Poetshulp

32,35% mannen vrouwen 67,65%

• • • • • • •

leeftijd gebruikers varieert van 20 tot meer dan 100 jaar 85 % is ouder dan 65 jaar gemiddelde leeftijd vrouw 77,40 jaar, man 75 jaar jongere klanten voornamelijk in Antwerpen 2000 en 2060 oudere klanten in district Merksem en Ekeren tarieven berekend volgens inkomsten variëren van 0,50 euro tot 9,90 euro per uur laagste tarieven/inkomsten in Deurne, Zurenborg en Kiel. De hoogste in Deurne, Merksem en Wilrijk

Burgerlijke staat gebruikers poetshulp Ongehuwd

11,43 %

Gehuwd

17,59 %

Gescheiden

22,34 %

Weduwe of weduwnaar

48,65 %

Totaal

100,00 %

Personenalarmsysteem (PAS) 14,56%

mannen

mannen

vrouwen

vrouwen

• 96 % van klanten ouder dan 65 jaar, hoofdzakelijk alleenstaanden • gemiddeld 261 PAS-toestellen in gebruik Reden van installatie:

19,44% 19,44% problemen met leeftijd problemen met leeftijd 46,52% 46,52%

9,49% 9,49%

hartproblemen hartproblemen chronische chronische ziekte ziekte mobiliteitmobiliteit

9,49% 9,49%

divers

divers

15,07% 15,07%

Nachtzorg • alle partners samen presteerden 20 169 uren (= 2 463 nachten) nachtzorg • profiel van de klanten:

12,96% 12,96%

51,85% 51,85%

35,19% 35,19%

palliatief palliatief dementie dementie chronische ziekte chronische ziekte

Gezondheid

85,44%


85,44%

14,56%


90 Gezondheid

93

Binnenste Buiten

95

Meubelhal en sociale superette PAX

96

Sociale kruidenier

96

Financiële steun

97

Budgetbeheer

98

Controle- en Inspectiedienst

99


Sociale centra

Middelen

Middelen


92 Middelen

Iedereen heeft alle middelen om menswaardig te leven

Geld is vaak het eerste wat klanten vragen wanneer ze bij het OCMW terechtkomen. Maar bijna altijd blijken er ook andere problemen te zijn. Dikwijls zijn die niet zo duidelijk, niet voor de maatschappelijk werkers, maar soms ook niet voor de klanten zelf. Eens we een volledig beeld hebben van de situatie, kunnen we duurzame oplossingen voorstellen. Om ertoe bij te dragen dat iedereen krijgt waar hij of zij recht op heeft, willen we het centrale aanspreekpunt worden rond sociale zekerheid. Te vaak zijn mensen niet op de hoogte van hun recht op bijvoorbeeld een werkloosheidsuitkering of weten ze niet welke stappen ze moeten zetten om hun mutualiteit in orde te brengen. Het is niet enkel onze taak om informatie te brengen, maar ook om hen op de juiste weg te zetten en desnoods te bemiddelen bij andere diensten.

Sociale centra 25 sociale centra liggen verspreid over het grondgebied van Antwerpen. Het zijn de eerste aanspreekpunten van ons netwerk rond maatschappelijke integratie. Hier stappen de klanten binnen met hun problemen die vaak erg uiteenlopend zijn.

Personeelsnorm Na een onderzoek naar de werkbelasting stelden we in 2002 een personeelsnorm voor onze maatschappelijk werkers op. Na de eerste evaluatie eind 2004 pasten we de personeelsnorm aan. Eind 2006 evalueerden we opnieuw. In de loop van 2007 zullen we een nieuwe invulling geven aan het flexibele gedeelte van de personeelsnorm.

Middelen

Wanneer we klanten financiële steun geven, dan is dat geen liefdadigheid. Het kan wel een tijdelijk hulpmiddel zijn, een tussenstap naar financiële onafhankelijkheid. De steun die we geven is altijd afgestemd op de behoeften van de klanten. Gaat het om tijdelijke geldnood of om een groeiende schuldenberg? Is een toelage of een voorschot voldoende, of is een echt basisinkomen nodig? Hebben de mensen nood aan begeleiding via schuldbemiddeling of sociaal beheer?

We helpen op een structurele manier, maar de hulp is niet vrijblijvend. Tegenover het recht op middelen staan ook plichten van de klant. We gaan uit van zijn mogelijkheden en kijken samen op welke manier hij zelf kan werken aan zijn probleemsituatie.


Een menswaardig leven is niet mogelijk zonder een minimum aan middelen. Zonder een basisinkomen geraak je niet aan een woning, aan gezondheidszorg, aan recht … Het is één van de fundamentele grondrechten die we aan onze klanten moeten garanderen. Maar voor wat hoort wat.

Kwaliteitswerking in de sociale centra

Groepswerk met klanten

Met het in 2006 gestarte project ‘Kernopdracht nog herkenbaar?’ willen we de kwaliteit van de hulpverlening in de sociale centra verbeteren. Een analyse van de huidige taken van de medewerkers resulteerde in een basis voor een nieuw voorstel tot taakinhoud. Na studiewerk volgde een debattekst met als hoofdvragen:

In een van onze sociale centra startte een project vanuit de arbeidsbegeleiding. We wilden studenten met een leefl oon: • in staat stellen zelf realistische en geschikte vacatures voor studentenarbeid te vinden; • op een correcte wijze leren solliciteren; • basiskennis bijbrengen over leefl oon- en arbeidsreglementering. In groep behandelden we thema’s als motivatie, competenties, jobdoelwit, het zoeken naar vacatures, het opstellen van een cv, hoe solliciteren. Individueel gingen we na in hoeverre de studenten erin slaagden de informatie uit het groepsgedeelte effectief in de praktijk om te zetten. We begeleidden hen tijdens dit deel in de verschillende fases van het effectief solliciteren.

Middelen

• Wat bedoelen we met kwaliteit in wijkmaatschappelijk werk? • Hoe kunnen we dit meten?


Wijkmaatschappelijk werkers, OCMW-klanten en het beleid benaderen deze kwaliteitsvragen vanuit een ander perspectief. De opdracht bestaat erin deze visies op één lijn te krijgen en op basis daarvan concrete verbetervoorstellen uit te werken. Hiervoor riepen we de medewerkers van de sociale centra op om in een werkgroep te stappen. De projectdoelstelling is een duidelijke, door maatschappelijk werk en beleid gedragen visie rond de invulling en de organisatie van wijkmaatschappelijk werk.

We selecteerden acht studenten voor dit pilootproject, waarvan er vijf effectief deelnamen. Van deze vijf studenten vonden er drie een studentenjob buiten het OCMW en twee werden door het OCMW zelf tewerkgesteld.

Oplaadpunten voor budgetmeters Klanten met betalingsmoeilijkheden die bij de sociale energieleverancier terechtkomen, krijgen een budgetmeter. Ze kunnen deze meter opladen aan verschillende oplaadpunten van hun netbeheerder. Eandisklanten kunnen dit ook in de sociale centra van het OCMW.

Binnenste Buiten

Binnenste Buiten in 2006 • 507 klanten • 13 704 artikelen verkocht in de winkel • voor 74 klanten kleding aangepast in naaiatelier • voor 216 klanten herstellingen uitgevoerd in naaiatelier • 24 klanten namen deel aan 4 cursussen

De winkel biedt nieuwe kleding aan. Leveranciers schenken resten van solden, samples en beschadigd materiaal. De beschadigde kleding herstellen we in het naaiatelier. Naast de producten in de winkel bieden we ook kledingadvies. Binnenste Buiten heeft ook een naaiatelier en verwerkt drie soorten opdrachten: • herstellen van beschadigde kleding van leveranciers; • aanpassen van kleding die de klant in de winkel koopt; • herstellen of aanpassen van eigen kleding die de klant meebrengt: verkorten, versmallen, een ritssluiting innaaien … Elke herstelling kost 1 euro.

We organiseerden tweemaal een workshop ‘slimme koopjes’ en ‘gelaatsverzorging en make-up’. De klanten van de winkel konden zich kosteloos inschrijven.

Middelen

De winkel van Binnenste Buiten opende in februari 2006 zijn deuren voor de klanten. Het is geen winkel met een etalage waar iedereen zomaar kan binnen lopen. Sociale centra of andere externe organisaties zoals APGA, Recht op … verwijzen klanten door. Het project is vooral gericht op vrouwen, maar in de winkel is er ook een beperkt aanbod voor heren en kinderen.

Binnenste Buiten biedt ook vorming aan. In de cursus spreken mensen over hun schaamte, er niet bijhoren, niemand zijn … Daarnaast werken we rond gezonde voeding, hygiëne en uiterlijk. We leren de cursisten ook hoe ze hun armoede minder zichtbaar kunnen maken door de kleren die ze dragen. De cursisten hebben ook toegang tot de winkel.


Binnenste Buiten is een project dat bestaat uit een winkel, een cursus en een naaiatelier. Het wil mensen in armoede motiveren en sensibiliseren om zorg te dragen voor hun innerlijk en uiterlijk. Onder het motto ‘Wie zijn innerlijk verzorgt straalt dit uit naar buiten toe. Wie zijn uiterlijk verzorgt voelt zich vanbinnen beter’ willen we de integratie in de samenleving van mensen in armoede bevorderen.

Meubelhal en sociale superette PAX Het bedrijvencentrum PAX bundelt verschillende initiatieven, waaronder een meubelhal en een sociale superette. De meubelhal verkoopt goederen uit ontruimde woningen: tweedehandsmeubels, electro en huisraad. Een deel komt uit schenkingen.

Middelen

We bieden de stukken te koop aan tegen de gangbare prijzen op de tweedehandsmarkt of in de Kringwinkels. Sommige OCMW-klanten genieten korting (tot 80 %), andere kunnen ze zelfs gratis krijgen.


96

Sociale kruidenier Een sociale kruidenier of superette is een waardig alternatief voor het geven van voedselhulp. Naast de sociale superette Pax van het OCMW en de superette Filet Divers van het ‘Platform Noodhulp onder Protest’ kent Antwerpen vanaf 2006 ook een sociale kruidenier. Deze winkel kwam tot stand dankzij inspanningen van de stedelijke armoedecel, het OCMW en een aantal privépartners. De samenwerking tussen verschillende partijen leidde tot een meerwaarde. We namen het beste uit de beide bestaande initiatieven mee, analyseerden valkuilen en problemen en zochten daar oplossingen voor. Als OCMW waakten we erover dat de klanten, ongeacht naar welke sociale kruidenier ze gaan, overal dezelfde voordelen en een degelijke kwaliteitsgarantie hebben.

Pax in 2006 • 538 klanten met een kortingsregeling in meubelhal • 42 % van de verkopen in meubelhal gebeurde tegen 20 % van normale prijs • in 38 % van de ‘verkopen’ in meubelhal kreeg de klant de goederen gratis • goederen in meubelhal uit 64 ontruimde panden en 151 schenkingen • gemiddeld 74 gezinnen per maand in sociale superette • omzet sociale superette: 19 000 euro Details vindt u achteraan dit hoofdstuk.

De sociale superette is een privaat-publieke samenwerking met Carrefour. Zij leveren goederen die in hun gewone winkels niet meer te verkopen zijn wegens breekschade van de paletten. De goederen zelf zijn niet beschadigd en hun houdbaarheidsdatum is zeker niet verstreken. Het gaat voornamelijk over droge voeding, onderhoudsproducten en lichaamverzorgingsproducten. We verkopen de goederen aan OCMW-klanten tegen 20 % van de werkelijke winkelwaarde. Per maand kan een klant 20 euro per volwassene en 12 euro per kind besteden in de sociale superette. Dit lijkt misschien niet veel, maar de tegenwaarde van de verkochte producten ligt wel vijfmaal hoger. Het aanbod is echter volledig afhankelijk van de breekschade of eventuele overschotten bij Carrefour.

De sociale kruidenier Kiel ging op 15 juni open voor een beperkt aantal klanten van de sociale centra Kyle, Hoboken en Wilrijk. Door de tewerkstelling van artikel 60-klanten werd het eveneens een nieuw activeringstraject.

Financiële steun Leefl oon

Equivalent van het leefl oon

De wet van 26 mei 2002 regelt het recht op maatschappelijke integratie. Dit recht kan bijvoorbeeld bestaan uit een tewerkstelling en/of een leefl oon. Om een leefl oon te krijgen moet de klant aan een aantal voorwaarden voldoen.

Mensen die niet voldoen aan de voorwaarden om een leefl oon te krijgen, kunnen we fi nanciële hulp bieden in de vorm van leefgeld. We noemen deze uitkering equivalent leefl oon.

Aanvullende fi nanciële bijstand

Maandelijkse bedragen leefloon 2006 01.01 – 30.09 01.10 – 31.12 417,07 euro

429,66 euro

voor iemand die met één of meerdere personen samenwoont (categorie 1)

625,60 euro

644,48 euro

voor alleenstaanden (categorie 2)

824,14 euro

859,31 euro

voor iemand die uitsluitend samenwoont met een gezin ten laste, waaronder ten minste één ongehuwde minderjarige (categorie 3)

Financiële steun in 2006 • totale uitgave fi nanciële steun: 48 700 874 euro • 8 267 dossiers leefl oon • 31 286 969,28 euro leefl oon uitgekeerd, gemiddeld 2 607 427,40 euro per maand • 20,21 % van klanten leefl oon jonger dan 25 jaar • 66,71 % van de leefl oonklanten zijn Belg • 2 527 dossiers equivalent leefl oon • 10 014 248,30 euro equivalent leefl oon uitgekeerd • 18,12 % klanten equivalent leefl oon jonger dan 25 jaar • 2 575 dossiers met andere fi nanciële steun • 77,72 % dossiertitularissen andere fi nanciële steun zijn Belgen • 26,44 % dossiertitularissen andere fi nanciële steun zijn ouder dan 65 jaar Details vindt u achteraan dit hoofdstuk.

Middelen

Naast het leefl oon en het equivalent leefl oon kennen we bij OCMW Antwerpen nog 26 afzonderlijke types van bijstand. Het gaat om voorschotten, waarborgen en toelagen die we eenmalig of op regelmatige basis uitkeren.


Sinds 1 september 2006 kan iemand die een of meer minderjarige kinderen ten laste heeft en die samenwoont met anderen dan diegenen die behoren tot de categorie ‘ten laste’, ook een leefl oon categorie 3 krijgen. Voorheen werd aan deze klanten een leefl oon samenwonenden uitgekeerd (categorie 1).

Budgetbeheer Onze medewerkers van de dienst Budgetbeheer beheren de inkomsten van klanten met financiële problemen. Het zijn mensen die hun geld niet zelf kunnen beheren of mensen die omwille van schulden in ernstige moeilijkheden zijn geraakt en de druk van de schuldeisers niet meer aankunnen.

Middelen

Het is geen gedwongen beheer: we nemen alle beslissingen in samenspraak met de klanten. Zij geven vrijwillig een volmacht om hun geld door OCMW Antwerpen te laten beheren. We innen hun inkomsten en doen daarmee de afbetalingen. Gelijktijdig onderhandelen we met de schuldeisers over uitstel van betaling, afkorting van de schulden, stopzetting of kwijtschelding van de intresten. We kijken ook na of de schuld wel gegrond is.


98

We openen voor elk van onze klanten een budgetbeheerrekening waarop andere instanties, bijvoorbeeld de uitbetalingsinstellingen voor pensioenen of kinderbijslag, kunnen storten. De klant kan zelf geen geld afhalen van deze rekening. Daarom openen we ook een afnamerekening op zijn naam. Hierop stellen we het leefgeld ter beschikking.

Opmerkelijke vaststellingen Bij een grote schuldenlast slagen we er vaak niet in om deze in vijf jaar weg te werken. Voortaan screenen we daarom elke aanvraag tot budgetbeheer. Zo bepalen we of we de klant niet beter kunnen helpen met een collectieve schuldenregeling. Door een interne reorganisatie voerden we in april een tijdelijke stop in voor nieuwe dossiers. In 2006 registreerden we dan ook minder aanvragen voor budgetbeheer. Eind 2006 screenden we ook al onze bestaande dossiers. In 108 gevallen is een collectieve schuldenregeling een betere oplossing. Deze dossiers zullen we doorverwijzen, wat zijn invloed zal hebben op onze registratie voor het volgende werkingsjaar. Andere resultaten van de screening: • In 50 % van de dossiers budgetbeheer hebben de klanten geen schulden meer. • Slechts 11 % van de mensen met een dossier budgetbeheer krijgt financiële steun.

Budgetbeheer in 2006 • 666 lopende dossiers budgetbeheer • 125 nieuwe begeleidingen opgestart • 119 dossiers afgesloten • 25 klanten schuldenvrij Details vindt u achteraan dit hoofdstuk.

• In 27 % van de dossiers ontvangt de klant zijn leefgelden via de maatschappelijk werker in het sociaal centrum. Deze mensen slagen er niet in om met een bankkaart te werken. • 45 % van onze klanten heeft begeleiding nodig. Driekwart van deze mensen is ‘administratief onkundig’. Vaak hebben zij alleen maar hulp nodig om hun administratie op orde te houden.

Controle- en Inspectiedienst

Door het voeren van huisbezoeken, het verrichten van vaststellingen en het uitvoeren van een sociaal administratief onderzoek verzamelen ze bewijzen van vermoedelijke of vastgestelde fraude. Dit gebeurt op vraag van (hoofd-)maatschappelijk werkers, het bijzonder comité, de algemeen secretaris of anderen. Daarnaast verricht de dienst onderzoekswerk voor het beleid en realiseert onder meer samenwerkingsverbanden met andere controle- en Inspectiediensten.

Tijdens de onderzoeksfase verricht de maatschappelijk werker van de Controle- en Inspectiedienst tussen 5 en 22 uur huisbezoeken, observaties en bezoeken aan de tewerkstellingsplaats. Verder vergelijkt hij gegevens van verschillende officiële instanties (rijksregister- en kruispuntbank …). Hij legt contacten met externen om te achterhalen in hoeverre het dossier strookt met de werkelijkheid. De CI-dienst maakt dan een verslag en een advies over aan de begeleidende maatschappelijk werker en de hoofd-maatschappelijk-werker van de klant. Op deze basis kan het sociaal centrum acties ondernemen. Middelen

Zowel raadsleden als maatschappelijk werkers signaleerden geregeld problemen met klanten die valse verklaringen aflegden en misleidende informatie gaven, zowel bij het sociaal onderzoek als tijdens de eigenlijke hulpverlening. Daarom ging vanaf maart 2006 een Controle- en Inspectiedienst (CI-dienst) van start.

Controles in 2006 • in 159 dossiers controle of inspectie uitgevoerd • 64 dossiers afgeschaft, herzien of geweigerd naar aanleiding van controle • totaal: 196 aanvragen


99

Cijfers Meubelhal PAX Omzet verschillende soorten meubelen

700 569 600 500 400

287

300

224

197

200

85

Middelen

100


100

0 kasten

tafels met

salons/zetels

bedden

matrassen

stoelen

Sommige goederen zoals koelkasten en wasmachines worden veel gevraagd maar kunnen we zelden leveren omwille van het te kleine aanbod.

Budgetbeheer Reden van stopzetting dossiers Reden

aantal

Volledig uit schulden

25

Op eigen verzoek

20

Overstap naar collectieve schuldenregeling

5

Geen medewerking

14

Verhuis buiten Antwerpen

10

Voorlopige bewindvoerder

1

Zelf geld ontvangen

4

Overleden

11

Geplaatst in rust en verzorgingstehuis

2

Spoorloos verdwenen

3

Niet tevreden

1

Andere

23

Totaal

119

12 dossiers die we in 2006 opstartten, sloten we ook in 2006 af. Reden

Aantal

Verhuisd buiten Antwerpen

3

Overleden

1

Spoorloos verdwenen

1

Op eigen verzoek

2

Geen medewerking

2

Andere

3

Totaal

12

Periode onder budgetbeheer

Schuldenvrij na:

Middelen

25 klanten werden schuldenvrij in 2006. De meeste klanten staan minder dan 5 jaar onder beheer wanneer ze opnieuw schuldenvrij zijn. aantal

< 1 jaar

0

101

20

6 jaar

3

9 jaar

1

11 jaar

1

Totaal

25


1 - 5 jaar

Problemen die klanten ondervinden: Gat in de hand

58,18 %

Administratief onkundig

75,60 %

Verslavingsproblematiek

25,47 %

In afwachting plaatsing in rvt

0,54 %

Psychische problemen

45,00 %

Beperkte mentale mogelijkheden

47,72 %

Medische problematiek

42,63 %

Profiel nieuwe klanten jaar <20 0

jaar 20-29

jaar 30-39

jaar 40-49

jaar 50-59

jaar 60-69

jaar 70-79

jaar >79

25

28

30

21

15

5

1

totaal

125

Nationaliteit nieuwe klanten budgetbeheer Belg

106

OVN-vluchteling

1

EG-onderdaan

8

Turkije

2

Togo

1

Filipijnen

1

Marokko

5

Zaire

1

Totaal

125

Middelen

Geslacht van de dossiertitularis Koppel

10

Man

66

Vrouw

49

Totaal

125


102 Gezinssamenstelling van de nieuwe klanten Alleenstaande vrouw Weduwe Alleenstaande man

45 4 65

Weduwnaar

1

Gehuwd

9

Samenwonend

1

Totaal

125

Leeftijd van de alleenstaande mannen < 20 jaar

0

20 - 29 jaar

14

30 - 39 jaar

15

40 - 49 jaar

16

50 - 59 jaar

11

60 - 69 jaar

8

70 - 79 jaar

2

> 80 jaar

0

Totaal

66

Binnen de alleenstaande mannen heeft de groep tussen de leeftijd van 20 en 49 jaar het grootste aandeel.

Geslacht van de leefloonklanten (2006)

3 718 3 718 45 % 45 %

Man

Man Vrouw Vrouw

4 549 4 549 55 % 55 %

Nationaliteit van de leefloonklanten (2006): Belgen

63 %

Europeanen

6%

Erkende vluchtelingen

12 %

Andere nationaliteiten

19 %

Middelen

100 %

Feitelijke woonsituatie van leefloonklanten (2006) :


104 50% 50%

0%

7%

0%

7% 8% 8%

24%

11% 11%

gezin met minderj kndn gezin met minderj kndn gezin zonder minderj kndn gezin zonder minderj kndn alleenstaand alleenstaand instelling instelling éénoudergezin éénoudergezin andere samenwoonst andere samenwoonst

24%

Samenwonend gezin met minderjarige kinderen

847

Samenwonend gezin zonder minderjarige kinderen

762

Andere samenwoonst

1 094

Alleenstaanden

5 214

Eénoudergezin

2 449

Verblijvend in een instelling Totaal

51 10 417

De groep alleenstaanden is het sterkst vertegenwoordigd (50 % van de totale groep leefloonklanten). Het éénoudergezin neemt 23,5 % van de leefloontrekkers voor zijn rekening.

Geslacht van de klanten equivalent leefloon (2006)

1 226 226 491% 49 %

1 301 301 511% 51 %

Man Man Vrouw Vrouw

Nationaliteit klanten equivalent leefloon (2006) België

1,39 %

Europa

6,96 %

Vluchteling

0,24 %

Andere nationaliteit

91,41 %

Middelen

100,00 %

Evolutie van het aantal dossiers equivalent leefloon (2002 – 2006)

4 000

105

3 524

3 000

2 411

2 210

2 223

2 527

2 000

1 000

2002

2003

2004

2005

2006

In 2005 zagen we een minieme stijging van het aantal dossiers. Deze tendens zet zich voort in 2006, maar sterker. Het aantal klanten met een equivalent leefloon komt terug boven het niveau van 2003. Gemiddelde maandelijkse uitgaven voor equivalent leefloon in euro (2000-2006)

1 400 000

1 204 229

1 200 000 1 000 000

834 521

808 028

800 000

864 786

824 119 600 000 400 000 200 000

2002

2003

2004

2005

2006


Totaal

Financiële hulpverlening Totale uitgaven financiële hulp 2006 Leefloon

31 286 969,28

Equivalent leefloon

10 014 248,30

Installatiepremie

259 867,07

Andere bijstand

357 272,01

Toelage onderhoudsgeld

640 579,80 15 178,09

Verwarmingstoelage

294 500,95

Ziekenfondsbijdrage

281 547,27

Totaal toelagen Plechtige communie Uitzonderlijke financiële bijstand Verblijfskosten onthaaltehuizen

43 526 033,00 456,12 906 158,98 82 545,34

Huurwaarborg

675 412,30

Naturahulp

223 040,47

Transportkosten

90 595,18

Dokterskosten

48 578,49

Geneesmiddelen Prothesen Paramedische verzorging Ziekenhuiskosten Waarborg verpleging en verzorging

10

134 424,82 40 267,85 3 511,41 58 690,59 2 764 810,19

Zorgverzekering

33 764,00

Voedselpakketten

15 867,50

Energiefactuur

91 153,61

Babyvoeding

Middelen

Toelage inwonende personen

1 016 388,00


Huurtoelage

5 565,48

Totaal uitgaven

5 174 841,70

Totaal

48 700 874,00

Geactiveerd bestaansminimum

200 521,27

Geactiveerd levensminimum

129 696,27

Evolutie van het aantal dossiers huurtoelage (2001 - 2006)

3 500

3 101

3 061

2 834

3 000

2 496

2 500

2 354 2 153

2 000 1 500 1 000 500

Middelen

2001


106

2002

2003

2004

2005

2006

We zien een daling van 201 dossiers ten opzichte van 2005. De dalende trend sinds 2001 zet zich voort.

Evolutie van de uitgaven voor huurtoelage (2001 - 2006)

1 500 000 1 243 380 1 110 803 1 000 000

1 175 381

1 138 980

1 016 388 1 089 587

euro 500 000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

Evolutie van het aantal dossiers verwarmingstoelage (2001 - 2006)

4 000

3 715 3 457

3 169 2 796

3 000

2 618 2 354

2 000

1 000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

Het totaal aantal verschillende dossiers met een verwarmingstoelage daalt in 2006 met 264 ten opzichte van 2005. De dalende trend, die al was ingezet in 2002, zet zich duidelijk voort.

Evolutie van het aantal dossiers verwarmingstoelage (2001 - 2006)

1 000 000

899 772

800 000 600 000 566 832

euro 400 000

392 204

338 657 355 575

294 501

200 000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

Evolutie van het aantal dossiers met een toelage voor inwonende personen (2002 - 2006)

643

107

594

600

558

529

500

471

400 300 200 100 0 2002

2003

2004

2005

2006

Na een lichte stijging in 2005, zien we nu opnieuw een daling tot onder het niveau van 2004. Evolutie van de uitgaven voor toelage voor inwonende personen (2001 - 2006)

1 200 000 956 245

1 000 000

771 585

800 000

640 580

831 248

820 333

766 409

600 000 euro 400 000

200 000

2001

2002

2003

2004

2005

2006


700

Middelen

De verwarmingstoelage volgt de trend van de huurtoelage. De voorwaarden tot toekenning zijn identiek. Gelijklopende trends voor beide vormen van hulpverlening zijn dus een logisch gevolg. Vanaf 2000 vindt ook hier een daling plaats van de uitgaven die zich tot in 2006 verder zet.

Evolutie van het aantal dossiers met een installatiepremie (2001 – 2006)

350 300

311 283

250 200 150

180 143

100 50

92

107

0 2001

2002

2003

2004

2005

2006

Middelen

In 2006 zien we opnieuw een stijging van het aantal dossiers waarin we een installatiepremie verleenden tot 311.


108

Evolutie van de uitgaven voor een installatiepremie (2001 - 2006)

300 000 259 867 250 000

278 665

200 000

177 703

150 000 euro 100 000

175 381 79 363 93 640

50 000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

Evolutie van het aantal dossiersmet een toelage ‘andere bijstand’ (2001 - 2006)

1 600

1 406

1 400 1 200 1 000

837

800

677

908

701 651

600 400 200 2001

2002

2003

2004

2005

In 2006 zien we een stijging van het aantal dossiers, zelfs tot boven het niveau van 2002.

2006

Evolutie van de uitgaven voor ‘andere bijstand’ (2001 - 2006)

450 000 400 000

388 303 362 272

350 000

339 669 379 686

357 272

350 167

300 000 250 000 euro 200 000 150 000 100 000 50 000 2001

2002

2003

2004

2005

2006

Evolutie van het aantal dossiers met een toelage ‘ziekenfondsbijdrage’ (2002 - 2006) 4 000

2 500

109

2 000 1 991

1 500

888 1 000

1 194 844

500

2002

2003

2004

2005

2006

Evolutie van de uitgaven voor ‘ziekenfondsbijdrage’ in euro (2002 - 2006) 331 594

350 000

281 547

300 000 250 000 200 000 euro 150 000

167 051

100 000 99 930

97 009

50 000

2002

2003

2004

2005

2006

In 2006 verleenden we in 844 dossiers een toelage ‘ziekenfondsbijdrage’. Daarnaast stortten we in 3 488 dossiers via een waarborgtegoed de ziekenfondsbijdrage rechtstreeks aan het ziekenfonds. Dat maakt een totaal van 4 332 dossiers waarin we een tussenkomst verleenden voor de betaling van de ziekenfondsbijdragen.


3 000

Middelen

3 513

3 500

Evolutie van het aantal dossiers met een uitgave voor communiefeest of feest van de vrijzinnige jeugd (2002 - 2006) 7 6

6 5

5 4 3 3 2

2

1

1

0 2002

2003

2004

2005

2006

Middelen

Het aantal maal dat wij een uitgave voor communie of feest vrijzinnige jeugd deden, is de laatste jaren extreem laag.


110

Evolutie van de uitgaven voor communiefeest of feest vrijzinnige jeugd in euro (2002 – 2006) 1 800

1 596

1 600 1 400 1 200 874

1 000

684

euro 800 600

456

400 200

114 2002

2003

2004

2005

2006

Het bedrag van de uitgave voor plechtige communie of feest van de vrijzinnige jeugd is verwaarloosbaar klein. Evolutie van het aantal dossiers met een uitgave voor uitzonderlijke financiële bijstand (2001 - 2006) 3 274

3 500 3 000 2 500

2 333 2 329

2 000 1 500

1 931 1 741

1 696

1 000 500

2001

2002

2003

2004

2005

2006

Uitzonderlijke financiële bijstand verlenen we zeer frequent. In 2004 merkten we een zeer sterke stijging, maar deze evolutie zette zich niet door in 2005, noch in 2006.

Evolutie van de uitgaven voor uitzonderlijke financiële bijstand in euro (2001 - 2006) 1 200 000

1 056 735

1 000 000

906 159

800 000

886 631 696 428

600 000 euro

567 018

546 936

400 000

200 000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

Middelen

Evolutie van het aantal dossiers met een uitgave voor verblijfskosten (2001 - 2006) 400 350

368

361

359

337

314

324

250 200 150 100 50 0 2001

2002

2003

2004

2005

2006

Evolutie van de uitgaven voor verblijfskosten in euro (2001 - 2006) 160 000 140 000 112 020

120 000

135 769

100 000 80 000 euro 60 000


300

107 620 96 780 82 545

80 765

40 000 20 000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

Evolutie van het aantal dossiers met een uitgave voor naturahulp (2001 - 2006) 1 600

1 382

1 400 1 154

1 200 1 000

1 058

1 259 1 145

882 800 600 400 200

2001

2002

2003

2004

2005

2006

Evolutie van de uitgaven voor naturahulp in euro (2001 - 2006) 350 000 304 295

112

300 000


Middelen

In 882 dossiers gebeurde een uitgave voor naturahulp, daarnaast verleenden we in 926 dossiers een naturahulp via een waarborgtegoed. In totaal werd dus in 1 808 dossiers een tussenkomst verleend.

250 000

247 583 223 040 249 666 200 000

227 844

219 864

euro 150 000 100 000 50 000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

Evolutie van het aantal dossiers met een uitgave voor transportkosten (2002 – 2006) 40

37

35 30 25

21

20

20

15

17 14

10 5 0 2002

2003

2004

2005

2006

In 20 dossiers verleenden we aan klanten een tussenkomst voor transportkosten; daarnaast ook nog in nog 394 dossiers via waarborgtegoeden.

Evolutie van de uitgaven voor transportkosten in euro (2002 - 2006) 7 000

6 122

6 000 5 000 4 000

3 263 2 771

3 000 2 000

2 611

2 503

1 000

2002

2003

2004

2005

2006

Via de waarborgtegoeden verleenden we daarenboven nog een tussenkomst van 90 670 euro.

Middelen

Evolutie van de uitgaven voor huurwaarborg in euro (2001 - 2006) 800 000 700 000

613 487

602 670

675 412

500 000

400 578

400 000 euro

529 245 451 649

300 000 200 000 100 000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

De uitgaven voor huurwaarborgen gaan in stijgende lijn. In 2005 zien we een stijging met 84 242 euro ten opzichte van 2004. Evolutie van de uitgaven voor verpleging en verzorging in euro (2001 – 2006)

4 000 000 3 361 744

3 500 000 3 000 000 2 500 000 2 000 000 1 500 000 1 000 000 500 000

126 613

162 255

197 456

227 888

2001

2002

2003

2004


600 000

195 009 2005

2006

Vanaf 2006 gebeurden de meeste betalingen voor verpleging en verzorging rechtstreeks in het geautomatiseerde dossier Apash, waardoor een duidelijker en juister beeld verkregen wordt van effectieve tussenkomsten.


114 Middelen

118

Samen cultuur beleven

118

Magische momenten voor een symbolische prijs

118

Cultuurbeleving ‘aan huis’

119

Plaatselijke initiatieven van onze instellingen

119

Lokale sportantenne

125

Aansluiting met het WereldWijdeWeb

125

De sociale centra als aanspreekpunt

125

Cultureel historisch erfgoed te bezichtigen

126

Eigen cultureel aanbod

127


Financiële ondersteuning

Culturele en Maatschappelijke Ontplooiing


Culturele en Maatschappelijke Ontplooiing OCMW-jaarverslag 2006

116

Ons cultureel aanbod in 2006 • 600 klanten kregen tussenkomst in lidgeld of benodigdheden • 11 980 klanten namen gratis of tegen verlaagde prijs deel aan 52 evenementen • 4 000 volwassenen en kinderen bereikt met cultuurprojecten aan huis • 124 mensen voor intergenerationele sportdag • 591 mensen voor sportinitiatie, gratis lessen, workshops en toernooien tijdens sportdag van lokale sportantenne • 135 klanten voor gratis cursus ‘kennismaking met de pc’ • 122 kinderen van OCMW-klanten maakten kennis met de speelpleinwerking Details vindt u achteraan dit hoofdstuk.

Cultuur verbreedt onze blik en geeft ons soms een nieuwe kijk op de wereld. Naar de sportclub gaan en samen met anderen een goede prestatie neerzetten, is een mooie uitdaging. Als je de kans krijgt om dit regelmatig te doen, bouw je ook een sociaal netwerk uit. Voor ieder van ons is het belangrijk om zowel geestelijk als lichamelijk actief te blijven. Cultuur en sport leveren hierin een belangrijke bijdrage. Maar onze klanten hebben in veel gevallen nood aan een programma op maat.

In Antwerpen is er een groot aanbod aan cultuur en sport waarin men veel middelen investeert. Alleen lukt het onze klanten niet altijd om de weg daarheen te vinden of botsen zij daarbij op drempels. Culturele evenementen kosten dikwijls veel geld. Soms is het aanbod niet goed toegankelijk voor onze doelgroep. Een geïnteresseerde moet een gerichte keuze in het aanbod kunnen maken, zich durven inschrijven, iemand zoeken om mee te gaan, tijd kunnen vrijmaken, vervoer vinden… We willen graag de drempels voor onze klanten verlagen in samenwerking met culturele organisaties, sportclubs en verenigingen die werken met mensen in armoede. Binnen onze instellingen bieden we heel wat culturele of sportieve activiteiten aan, zowel ingericht door onze eigen medewerkers en/of residenten als door andere betrokkenen. We stellen onze lokalen ter beschikking aan verenigingen en nodigen mensen uit om creatief te zijn met en binnen onze ruimtes. Maar evenzeer bieden we onze klanten de mogelijkheid aan om externe evenementen te bezoeken. Je zal bijvoorbeeld regelmatig onze bezoekers van de dienstencentra tegenkomen op een zangfeest, revue of tentoonstelling. De e-cultuur mag aan onze klanten niet voorbijgaan. Informatie- en communicatietechnologie dringt diep door in alle aspecten van ons dagelijkse leven. Heel wat informatie is enkel nog via het internet te vinden, chatten en mailen maken communicatie mogelijk met wie ver weg is en dat is nog maar het tipje van de ijsberg. Het OCMW stelt daarom alles in het werk om de digitale kloof tussen mensen met en zonder computer en met en zonder kennis van ICT te dichten. In elk dienstencentrum zijn publieke computers aanwezig. Iedereen kan deze vrij gebruiken en regelmatig is er iemand aanwezig om te helpen. We organiseren vormingen en workshops op maat en tempo van de klanten zoals bijvoorbeeld het project Aangen@me kennismaking.


Als OCMW moeten we zeker niet het cultuurbeleid van Antwerpen voeren. Toch vinden we cultuur met een grote én kleine c belangrijk. We zorgen ervoor dat onze doelgroep kan deelnemen aan allerlei activiteiten. Ook op deze manier bevorderen we de maatschappelijke integratie.


Lichamelijk en geestelijk actief door cultuur en sport

Culturele en Maatschappelijke Ontplooiing OCMW-jaarverslag 2006

118

Financiële ondersteuning

Samen cultuur beleven

OCMW-klanten hebben samen met hun gezinsleden recht op een bijdrage voor het lidgeld van een culturele of sportvereniging. OCMW-Antwerpen betaalt tot maximum 100 euro per jaar, de klant zelf betaalt minimum 20 euro. Alle klanten kunnen bovendien nog eens eenzelfde tussenkomst krijgen voor de aankoop van sportkledij of cursusmateriaal.

Het Cultuurcafé, een Paar Apart en Cultuurproeven zijn enkele projecten van de vzw’s RechtOp en het Antwerps Platform voor Generatiearmen. Door praatcafé’s, optredens, uitstappen in duo, workshops en sociaal artistieke projecten worden de deelnemers als het ware bij de arm genomen om samen cultuur te (leren) bleven. Samen met Samenlevingsopbouw Antwerpen Stad werkten we zowel in Deurne, het Kiel als Berchem sociaal artistieke projecten uit met een grote betrokkenheid van de OCMW-instellingen en buurtbewoners.

Magische momenten voor een symbolische prijs Na het succes van de twee-euro-concertbonnen voorzag deFilharmonie de OCMW-klanten van een heus ‘abonnement’: de twee-euro-pas. Op vertoon van deze seizoenskaart betalen de klanten slechts twee euro per concert. We verdeelden 800 van deze pasjes via de sociale centra en dienstencentra aan de geregistreerde gebruikers. Voor 4 concerten stelde deFilharmonie gratis kaarten ter beschikking. Ook andere cultuurhuizen of organisaties zoals Nekka, Muziekcentrum Augustinus (AMUZ), Muziektheater Transparant, Sering en Theater Vonck boden gratis of zeer goedkope tickets (2 à 3 euro) aan om hun voorstellingen bij te wonen. Bij een aantal grote evenementen namen we zelf het initiatief om financieel bij te dragen voor tickets van theatervoorstellingen en musicals. Ons partnerschap met DansAnt, dat werkt rond de geschiedenis van dansen in Antwerpen, leverde de ernorm succesvolle theaterproductie Magic Palace van het Martha!Tentatief in de Roma op. Als basis voor dit verhaal werd gewerkt met authentieke verhalen van onze oudste OCMW-klanten uit de rust-en verzorgingstehuizen.

Enkele vertelvoorstellingen gingen op tournee langs verschillende van onze rust- en verzorgingstehuizen (rvt’s) en dienstencentra. Luxemburg vzw bracht tien vertelvoorstellingen van populaire kinderboeken bij kansarme gezinnen thuis. Samen met Antwerpen Boekenstad brachten we met ‘het Kapersnest’ schrijversinitiaties in vier scholen met een hoge concentratie aan kinderen uit kansengroepen. We werkten verder aan het Erfgoedproject rond ‘Klank van de stad’ onder de naam ‘DansAnt - populaire dans in Antwerpen tot 1960’. De nog levende herinneringen van OCMW-klanten uit de dienstencentra en rvt’s vormden de basis voor een reeks toonmomenten waaronder de DansAnte namiddagen. In 16 OCMW-instellingen werd onder begeleiding van VormingPlus een middagvullend programma op maat gemaakt, met en door de mensen. Jeugdverhalen van bewoners en bezoekers werden bewerkt en voorgebracht door echte vertellers. Een tentoonstelling, creatieve workshops en een dansnamiddag met live muziek brachten het uitgaansleven van ‘toen’ weer tot leven.

Verhalenparcours Bewoners van rvt’s hebben meestal meer voeling met hun verleden dan met de toekomst. Reminiscentie (het ophalen van herinneringen) speelt daarop in. Ze praten over gewone dingen, hoe het vroeger was. Het prikkelen van de zintuigen stimuleert hun geheugen: de geur van koffie, de smaak van pap. Met het Verhalenparcours namen we een start om reminiscentie tot basiscompetentie voor alle medewerkers in de rvt’s te maken.

Onze eigen instellingen zetten in samenwerking met lokale partners zelf ook culturele, sportieve of sociale activiteiten op die zich openstellen voor de wijk. Poëzievoordrachten, reminiscentievoorstellingen, sport- en vormingsinitiatieven, ballroomdansen, interculturele activiteiten, tentoonstellingen, een stomme film, buurtfeesten en een leesplek zijn slechts enkele van de resultaten. Een kleine greep uit het aanbod van 50 initiatieven … ‘Koken met kleur’ bracht in rvt Melgeshof de wereldkeuken op tafel. Personeelsleden uit alle windstreken maakten eenvoudige gerechten samen met de bewoners. De dienstencentra uit Berchem gaven een forum aan jonge kunstenaars uit de buurt en stelden wekenlang hun werken tentoon. Op Zurenborg organiseerden we opnieuw een cultuurwandeling in de wijk: kennismaking met de Marokkaanse cultuur. Het Seniorenparlement van dienstencentrum Santiago moedigde de wijkbewoners aan tot actief burgerschap met evenementen in de Seniorenweek. Het succes van ‘Kleine Fred uit de Godtsstraat’ kende een blijvend vervolg in het ‘Huis van Verhalen’. Dienstencentrum De Fontein in Borgerhout opende een bijzondere flat die samen met extra steun van Stichting Lezen, Antwerpen Boekenstad, McKinsey en vzw Het Uitzicht tot een ware leesplek werd omgebouwd. Dagelijks kunnen bewoners van de flats en bezoekers uit de wijk er terecht om te lezen, verhalen te vertellen of te luisteren naar echte acteurs en auteurs. ‘Rubber op glad ijs’ maakte de ijspiste op de Grote Markt vrij voor rolstoelgebruikers en hun begeleiders. Vijf rvt’s brachten zo 136 mensen samen op het ijs.


Cultuur in je eigen omgeving kunnen beleven is belangrijk, zeker voor wie ouder of minder mobiel is. Ook voor kinderen is de eerste kennismaking vaak gemakkelijker in een vertrouwde omgeving.

Plaatselijke initiatieven van onze instellingen


Cultuurbeleving ‘aan huis’


120







méér dan 9-to-5



Mensen


Huis van Verhalen verzamelt herinneringen

Laat gerust iets achter In september 2006 startte in dienstencentrum De Fontein in Borgerhout het ‘Huis van Verhalen.’ Rob van der Wildt (59), bezieler van de vzw Uitzicht, organiseert er vertelwerkgroepen voor ouderen. Aan MENSEN licht hij de opzet toe. De Stichting Lezen Vlaanderen wil de leescultuur en het leesklimaat bevorderen. Samen met OCMW-dienstencentrum

De

Fontein en een ploeg vrijwilligers bouwt Rob van der Wildt op vraag van de stichting een ‘Huis van Verhalen’ uit. Wat is het Huis van Verhalen? Rob: ‘Het is een flatje dat we speciaal inrichtten om senioren te laten lezen, voor te lezen, te vertellen en om gedichten en verhalen te schrijven. Ouderen moeRob van der Wildt (midden), coördinator van het Huis van Ver-

ten hier een plek vinden waar

halen, leest dagelijks voor uit de krant. ‘Zo houden we de oude-

het prettig en rustig zitten is.

ren bij de tijd.’

Waar ze aandacht krijgen. Door iets te lezen of een verhaal te horen komen ze gemakkelijker op de proppen met hun eigen relaas. Dat verhaal is in de laatste etappe van het leven enorm belangrijk. Het moet verteld én beluisterd worden.’

Het Huis van Verhalen is in de

Rob: ‘Iedere werkdag, tussen 10

Rob: ‘Mensen uit de flatjes, ou-

eerste plaats een manier om met

en 12 uur, lezen we voor uit de

dere buurtbewoners, bezoekers

ouderen en hun herinneringen

krant. Zo houden we de ouderen

van andere dienstencentra enz.

om te gaan. Je hebt dus geen ech-

bij de tijd. Vaak komen er snel

Iedereen die niet achter de sanse-

te woning nodig?

herinneringen op tafel. Ouderen

veria’s wil belanden en het hoofd

Rob: ‘Nee, maar op een vaste lo-

zetten het nu in het perspectief

en hart wil laten werken!’

catie is de drempel lager om bin-

van het toen. In de namiddag,

nen te komen. Je creëert een blij-

tussen 14 en 16 uur, lezen we ge-

vende sfeer. Je hoeft niet telkens

dichten, korte verhalen. Of er ko-

alles weg te ruimen voor een an-

men gasten vertellen. We halen

dere activiteit. Wie komt, kan ge-

herinneringen op. Dat worden

rust iets achterlaten. Letterlijk en

vertelde herinneringen.’

figuurlijk: oude foto’s of hun verhaal. We hopen dat andere dienstencentra dit concept volgen.’


Wie komt er over de vloer?


Hoe ziet een dag in dit huis eruit?







méér dan 9-to-5



Mensen


Muziekgroep van OCMW-klanten luistert evenementen op

DansAntBand brengt internationale muziek


122

Wil je als OCMW-instelling een muziekgroep boeken voor een leuke middag of avond, dan moet je het niet ver zoeken. Sinds april 2006 kan je via de cel Culturele en Maatschappelijke Ontplooiing (CMO) een beroep doen op de DansAntBand. De groep bestaat uit OCMW-klanten en -medewerkers én 100 % talent. De DansAntBand. Vijf OCMW-

Oorspronkelijk was het de bedoe-

Piotr (zang, piano): ‘Ik woon al

klanten, twee medewerkers, één

ling om een fanfare op te rich-

zes jaar in België. Zingen bij de

dirigent. Acht mensen met een

ten in het kader van DansAnt.

DansAntBand is de ideale manier

verschillende achtergrond, maar

Dat is een erfgoedproject over

om mijn stem te trainen en te on-

met een zelfde passie: muziek.

de geschiedenis van het dansen

derhouden. Bovendien sprak het

Met hun liedjes vrolijken ze re-

in Antwerpen. Maar de klanten

repertoire mij erg aan. We vor-

cepties op en brengen ze ambi-

die interesse betoonden om mee

men dan ook een goede groep

ance tijdens bijvoorbeeld open-

te doen, bespelen niet de juiste

muzikanten met veel potentieel,

deurdagen. Het idee om hiervoor

instrumenten. Een muziekgroep

alleen aan de klank moeten we

OCMW-klanten in te schakelen,

dan maar, dacht de dirigent,

nog wat schaven. De muziek die

kwam van de CMO-cel van het

Koen Garriau.

we brengen is mooi én interna-

departement Maatschappelijke Integratie.

tionaal: Belgisch, Russisch, ItaliDe Rus Piotr Izbash is een van de muzikanten. Hij is een ervaren zanger die ook dirigent is van het Russisch Orthodox kamerorkest.

aans, zigeunermuziek …’

Herman Gysen (bassist): ‘We hopen zo snel mogelijk


een statuut te krijgen.’

Verdien je als muzikant goed de

Jan Naulaerts (kok rvt Sint-Ma-

varing opgedaan in het buiten-

kost in België?

ria, saxofoon): ‘In de toekomst

land?

Piotr: ‘Net genoeg om rond te ko-

willen we ons aanbod ook uit-

Piotr: ‘Ja, ik heb gewerkt voor de

men. Gelukkig is het nu decem-

breiden met enkele Antwerpse

Opera van Moskou en Praag. Ik

ber en dan zijn er altijd wat meer

liedjes zoals Lichtjes van de Schel-

heb in Zweden, Noorwegen en

concerten (lachje). Maar ik klaag

de.’

Finland gewerkt, in Mexico, Bra-

niet hoor. Hoe meer ik zing, hoe

Herman: ‘Of Ik wil deze nacht in

zilië, Spanje, Israël … Overal een

meer ik me aan de mensen hier

de straten verdwalen van Wan-

beetje. Ik heb ook nog opgetre-

kan tonen.’

nes Vandevelde. Als we twintig

den met Nicole en Hugo en in

We willen zoveel mogelijk spelen

december zing ik samen met Lia Linda.’

nummers hebben, kunnen we een uur of langer spelen. Nu spelen we tijdens een optreden veer-

Welke muziek spelen jullie?

tien, vijftien nummers. Maar na

Herman Gysen (OCMW-mede-

drie kwartier zit je daar al door,

werker technische dienst, bas-

hé. Verder spelen we vooral luis-

gitaar): ‘Omdat Piotr een Rus

termuziek. Er zitten ook dans-

is, spelen we vooral Russische

nummers in ons aanbod, maar

volksliedjes. Maar op ons reper-

de mensen hebben dat meestal

toire staan ook Italiaanse liedjes:

pas door als het nummer al voor-

Ai ai ai, Rebina, Sole Mia. De klas-

bij is (knipoogt).’

siekers zeg maar. De titels zeggen je misschien niet zoveel, maar

Repeteren jullie vaak?

iedereen kent ze wel.’ (Herman

Herman: ‘Elke woensdagavond

zingt een paar strofen en inder-

twee uur. In de aanloop naar een

daad, ze klinken bekend in de

optreden proberen we het aantal

oren.)

repetitie-uren wel op te drijven.’

12 OCMW-jaarverslag OCMW 2006

Jij hebt, geloof ik, al heel wat er-

Culturele en Maatschappelijke Ontplooiing OCMW-jaarverslag -jaarverslag 2006

12

Hoeveel optredens hebben jullie

Heb je veel ervaring met muziek?

Hoe zijn de verhoudingen bin-

al achter de rug?

Herman: ‘Vlak voor ik in de Dan-

nen de DansAntBand? Klikt het

Herman: ‘Tot nu toe traden we

sAntBand stapte, speelde ik in

met de andere, meestal buiten-

zeven keer op in verschillende

een groepje genaamd Blister. We

landse muzikanten?

OCMW-instellingen. Na ons eer-

speelden jazzmuziek en rhythm

Herman: ‘De groep bestaat voor-

ste concert was er veel interesse

‘n’ blues. Maar omdat een van de

namelijk uit Oost-Europeanen

van buitenstaanders. Maar om-

bandleden eruit stapte, is Blister

en Russen, maar we kunnen het

dat we geen programma en geen

min of meer opgehouden te be-

zeer goed met elkaar vinden.

statuut hadden, zijn we er niet op

staan. Behalve basgitaar speel ik

Tenslotte zijn we allemaal gelijk-

ingegaan. We hopen zo snel mo-

ook nog piano en gitaar. Ik kan

gestemde zielen.’

gelijk een statuut te krijgen zodat

niet zo goed noten lezen, maar

we ook buiten OCMW Antwer-

nu moet ik natuurlijk wel (lacht).

pen kunnen spelen.’

In totaal ben ik elke week toch

Jan (tussen het blazen op zijn

acht à negen uur met muziek be-

saxofoon door): ‘We willen voor-

zig.’

al zoveel mogelijk spelen!’

Ze ondersteunde ook de organisatie van de intergenerationele sportdag in Berchem. Deze activiteit bracht twee generaties - senioren/grootouders en (klein)kinderen - samen in beweging om zo bij te dragen tot valpreventie bij ouderen.

Dot.Kom, de ICT-buurtdienst van Buurtwerk Posthof vzw Berchem zette zijn deuren open en startte een reeks lessen en workshops, ook voor onze klanten. Aangen@me kennismaking (een samenwerking met vzw RechtOp) opende de deuren naar bestaande initiatieven met een ICT-aanbod voor mensen in armoede. Zij bouwden verder aan hun vrijwilligersnetwerk om een groter bereik en meer deelnemers te garanderen. Ze werkten intensief samen met OCMW-instellingen en gaven daar aan 135 personen gratis cursus ‘kennismaking met de pc’. Bovendien organiseerden ze een maandelijks cybercafé met workshops en een uitleendienst voor tweedehandspc’s.

De sociale centra als aanspreekpunt In samenwerking met de stedelijke Cultuurbeleidscel en APGA verspreidden we opnieuw op grote schaal een scheurkalender. Hij bevat allerlei tips en informatie over gratis of goedkope culturele activiteiten in Antwerpen tijdens de zomermaanden. We bieden de informatie volledig op maat van de klant aan, met veel aandacht voor gezinsactiviteiten. De verdeling gebeurt grotendeels via de sociale centra en via Open School. Zij informeerden onze klanten over het gebruik van de kalender. Alle OCMW-klanten ontvingen de flyer ‘Sport en cultuur te duur?’ in hun bus, met uitleg over de tussenkomst voor lidgeld en benodigdheden. Zo weten we zeker dat iedereen de informatie krijgt waar hij recht op heeft. Het initiatief om er over te praten met de maatschappelijk werker ligt bij de klant zelf. Ongeveer 600 personen kregen in 2006 een individuele tussenkomst in lidgeld of benodigdheden. Dit is opnieuw een stijging met 25 %. De sociale centra werden verdeelpunt voor de Speelpleinen: 122 kinderen van OCMW-klanten maakten voor het eerst kennis met deze zomeractiviteit. Voor 2,5 euro per dag was vervoer, warme maaltijd en drank inbegrepen. Klanten die opleiding volgen of een job aanvaarden kunnen met hun kinderen zelfs gratis op de Speelpleinen terecht.


In het voorjaar zette de lokale antenne haar acties rond het thema sport verder. We willen onze klanten actief en passief aan sport laten deelnemen. Hiervoor overleggen we en werken we samen met lokale sportdiensten en verenigingen. De sportantenne gaf advies en concrete hulp aan onze instellingen wanneer zij met een nieuwe sport wilden starten.

Aansluiting met het WereldWijdeWeb


Lokale sportantenne


Cultureel historisch erfgoed te bezichtigen


126

OCMW Antwerpen beheert in het Maagdenhuismuseum hoofdzakelijk een collectie schilderijen en kunstwerken uit de vroegere godshuizen, kapellen en bestuurskamers. Het museum vertelt aan de hand van kunstwerken, sierkunsten en archiefstukken onder meer de sociale geschiedenis van Antwerpen, met een accent op de vondelingen- en wezenzorg.

Naar aanleiding van de Open Monumentendag op 10 september stelden we een aantal van onze historische locaties open. Het museum nam deel aan de OCMW-opendeurdagen op 23 en 24 september, aan de open dag van de stad op 1 oktober en was een van de stopplaatsen van een wandelzoektocht georganiseerd

Cultureel historisch erfgoed in 2006 • 6 907 bezoekers voor het Maagdenhuismuseum • 4 023 euro inkomsten uit bezoeken en verkoop van catalogi en postkaarten • 1 027 bezoekers van historisch patrimonium ter gelegenheid van Open Monumentendag • 399 bezoekers in museum tijdens OCMW-opendeurdagen • 515 bezoekers op de open dag van de stad • 1 078 bezoekers naar aanleiding van de ARGUS-wandelzoektocht. • 4 schilderijen, 2 beeldhouwwerken, 4 meubels en 3 sierobjecten door eigen medewerker gerestaureerd

Uit deze collectie gaven we verschillende kunstwerken tijdelijk in bruikleen aan andere musea voor diverse evenementen of tentoonstellingen.

door ARGUS en de milieudienst van de stad Antwerpen. Een expositie OCMW-musea te gast gaf een beeld van wat de zusterinstellingen (OCMW’s van Brussel, Ieper en Damme) aan kunstwerken en archivalia in huis hebben. De bezoekersaantallen van het museum stegen opmerkelijk. Allicht zijn de diverse tentoonstellingen en de verbeterde bereikbaarheid na het einde van de mobiliteitswerken, een gedeeltelijke verklaring hiervoor.

In 2007 verlenen we onze medewerking aan een reeks vertelnamiddagen, schoolprojecten en een workshop textiel in samenwerking met het MOdeMUseum. We willen ook een ganse reeks restauratieprojecten opstarten en werk maken van een rondreizende tentoonstelling langsheen de eigen rust- en verzorgingsinstellingen en dienstencentra.

Eigen cultureel aanbod In de historische gebouwen van het vroegere Sint-Elisabethgasthuis, het bijhorende klooster en de oude pastorie bieden we onderdak aan het socio-cultureel centrum Elzenveld. Jaarlijks bieden we er een artistiek programma aan met onder meer tentoonstellingen, poëziedagen en concerten.


Een betere bekendheid van het museum, o.a. door een redelijk uitgebreide vermelding op de websites van Stad en OCMW Antwerpen speelde zeker ook een rol. De negatieve publiciteit over een mogelijke sluiting stuurde daarnaast ook een aantal mensen richting Maagdenhuis.

Culturele activiteiten Elzenveld in 2006 • 9 751 bezoekers voor tentoonstellingen • 1 311 concertgangers Details vindt u achteraan dit hoofdstuk.


127


12










Mensen


Park in Beeld In 2008 verschijnt op de plaats

Ilse: ‘‘Park in Beeld’ is een acti-

De eigenlijke initiatiefnemer van

van het voormalige spoorweg-

viteit van Cultuur Proeven, een

dit specifieke project is Paul Adri-

emplacement

Antwerpen-

project van APGA. We willen

aensen, de dienstencentrumlei-

Noord een groot park. De ide-

mensen die in armoede leven,

der van Essenhof. Hij vroeg of

ale gelegenheid om nostalgisch

helpen integreren op cultureel

we jongeren en senioren niet op

terug te blikken op dat wat ooit

gebied. We organiseren onze ac-

de één of andere manier met el-

was en vooruit te kijken naar wat

tiviteiten in de OCMW-dien-

kaar in contact konden brengen.

komen zal. En hoe kan je dat be-

stencentra in Antwerpen-Noord.

ter doen dan door jeugdig en-

Vandaar dat Essenhof als uitvals-

thousiasme en ervaring samen

basis dienst deed voor ‘Park in

te brengen?

Beeld’.

in

De senioren van dienstencentrum Essenhof en enkele studenten fotografie gingen gedurende vier weken in duo’s op stap om met digitale camera’s het toekomstige park op beeld vast te leggen. De jongeren gaven fotografietips, de senioren vertelden honderduit over de buurt, de kleinkinderen of hun levenservaringen. Beiden namen foto’s. ‘Park in Beeld’ is een activiteit van het Antwerps Platform voor Generatiearmen vzw (APGA). Projectverantwoordelijke Moors legt uit.

Ilse

Ilda Naenen: ‘In het begin deed ik alles verkeerd, maar Stijn hielp me fantastisch.’

Ook Ilda blikt tevreden terug op

Stijn Bonte (20). ’s Avonds stu-

‘Park in Beeld’.

men van het toekomstige park

deert hij fotografie aan het Sisa.

aan het spoorwegemplacement.’

Hij vormde een duo met Ilda

Ilda: ‘Ik was meteen verkocht

Naenen (73) van dienstencen-

toen ik van het project hoorde,

trum Essenhof.

vooral omdat we met digitale fo-

Wie waren de jongeren die deel-

totoestellen werkten. Dat wilde

namen? Ilse: ‘Een groot deel van de jon-

Stijn: ‘Ik aarzelde niet lang om

ik altijd al doen. Maar om nu

geren studeert fotografie aan het

aan deze activiteit deel te ne-

meteen een digitaal fototoestel

Stedelijk Instituut voor Sierkun-

men. Alleen jammer dat er en-

te kopen … Misschien doe ik het

sten en Ambachten (Sisa), dat

kele mensen van JEF afhaakten

wel. In het begin deed ik trou-

trouwens dichtbij het spoorweg-

tijdens het project, waardoor ik

wens alles verkeerd, maar Stijn

emplacement gelegen is. Er wa-

als enige overbleef. Ik had iets

hielp me fantastisch. De samen-

ren ook jongeren van Club Fron-

meer engagement verwacht van

werking tussen ons was allesbe-

tal en Jongeren en Fotografie

de jongeren van het FotoMuse-

halve stroef.’

(JEF). Club Frontal is een jeugd-

um.’

werkorganisatie die zich vooral

Of om het met de woorden van

richt op Oost-Europese nieuw-

voorzitter Monica De Coninck

komers. JEF maakt deel uit van

tijdens de openingsplechtigheid

het FotoMuseum van de Provin-

te zeggen: ‘Iedereen hier heeft

cie Antwerpen.’

ontdekt dat senioren heus geen verzuurde, ouwe zakken zijn en dat de jeugd niet alleen uit luidruchtige, rotverwende hangjongeren bestaat.’ Waarvan akte.


Eén van de jongeren van JEF is

om ze in duo foto’s te laten ne-


Zo ontstond al heel snel het idee

Cijfers Aantal OCMW klanten dat deelnam aan evenementen (gratis of tegen verlaagde prijs) 2006


Evenement


10

aantal

4 concerten / vrijkaarten deFilharmonie

483

25 voorstellingen / €2-pas bezoeken deFilharmonie

657

De Gelukkige Prins (Muziektheater Transparant)

120

Die Entführung (Muziektheater Transparant)

414

10 voorstellingen Augustinus Muziekcentrum (AMUZ)

196

Houden Van (Nekka vzw)

300

NekkaNacht (Nekka vzw)

98

Magic Palace (Martha!Tentatief in de Roma)

441

Oliver Twist

1 785

The Best of Shakespeare (Apga)

277

Amadeus

1 033

Mama Mia

1 992

Peter Pan

3 584

Tour de Force / Stan Ockers (de Roma)

350

Kermis aan de Schelde

250

totaal

Bezoekers Elzenveld

11 980

2003

2004

2005

2006

10 890

12 287

20 233

9 751

1 326

1 294

964

1 311

Poëzie

348

440

366

-

Totaal

12 564

14 021

21 563

11 062

Tentoonstellingen Concerten

Tentoonstellingen Elzenveld 2006

1 643

Lombaerts & VdBulcke

730

Dupon

985

Baumann-Küster-Vinck

457

Adolf Geudens

1 547

Peeters-Scheeren-Ledent

714

Hugo Heyens

415

Fernand van der Plancke

927

Hoorne-Hoenraet

755

Marina Mertens

1 578

Totaal

9 751


Doel: De bevroren emoties

aantal bezoekers


Tentoonstelling


132 Culturele en Maatschappelijke Ontplooiing

135

Schuldbemiddeling

135

Lokale Adviescommissie en Energiecel

136

Beroepen tegen een OCMW-beslissing

137


Sociale Rechtshulp

Recht

Recht

Sociale rechtshulp en schuldbemiddeling in 2006: Recht

• 1 693 telefonische adviezen sociale rechtshulp, gemiddeld 188 per maand


134

• 1 513 klanten sociale rechtshulp persoonlijk geholpen, gemiddeld 168 klanten per maand • gemiddeld 72,6 schriftelijke interventies sociale rechtshulp per maand • 641 nieuwe dossiers schuldbemiddeling opgestart • 939 actieve dossiers schuldbemiddeling in totaal • 7 verzoekschriften collectieve schuldenregeling opgesteld, andere doorverwezen naar balie • in 145 dossiers OCMW aangesteld als schuldbemiddelaar inzake collectieve schuldenregeling • 5 846 dossiers op 59 zittingen van Lokale Adviescommissie (LAC) Details vindt u achteraan dit hoofdstuk.

Juridisch advies, ook voor de meest kwetsbaren

Klanten komen in veel gevallen pas aankloppen wanneer zij effectief problemen hebben. Daarom werken we in de eerste plaats probleemoplossend. Maar preventie is niet minder belangrijk. We geven alle nodige informatie om in de toekomst gelijkaardige situaties te voorkomen. Wie zijn rechten en plichten kent, staat steviger in zijn of haar schoenen. Belangrijk is dat de klant inzicht krijgt in zijn situatie. Dat is altijd de eerste stap naar een oplossing.

Vanaf 1 mei 2006 stellen we in enkele van onze sociale centra een spreekruimte ter beschikking voor advocaten van de Commissie voor Juridische Bijstand. Zij geven er op geregelde tijdstippen eerstelijnsrechtshulp. De voorlopige samenwerking die we hiervoor met de Commissie uitwerkten levert goede resultaten op. We hervormden onze eigen dienst Rechtshulp. Deze is nu een tweedelijnsdienst waar klanten enkel terechtkomen na doorverwijzing van de sociale diensten.

Recht

Mensen moeten hun juridische vragen durven uiten. Wie in moeilijkheden zit, heeft dikwijls een gevoel van schaamte en wie zijn weg niet kent in het gerechtelijke doolhof weet niet waar hulp te vinden is. Zo blijven mensen soms zitten met hun problemen. Daarom zorgen we voor gratis juridisch advies dat, indien gewenst, zelfs anoniem verstrekt wordt.

Sociale Rechtshulp

Onze juristen geven zowel telefonisch, schriftelijk en mondeling advies als concrete rechtshulp. Soms volstaat een eenvoudig en kort antwoord op een vraag, soms is er meer nodig. Ze bemiddelen regelmatig tussen partijen, wijzen klanten de weg in de administratieve molen of verwijzen hen door naar andere diensten. Telefonisch en per mail kunnen maatschappelijk werkers juridisch advies inwinnen over allerhande problemen (huurwetgeving, echtscheiding …). Op het intranet vinden ze een item ‘Frequently Asked Questions’ (veelgestelde vragen).


Wie moeilijkheden heeft op juridisch vlak, heeft recht op rechtsbijstand. Dat is echter niet zo vanzelfsprekend in onze maatschappij. Het is dikwijls financieel heel zwaar, ook voor wie volledig in zijn recht is.

Schuldbemiddeling We kennen twee vormen van schuldbemiddeling. Er is een vrijblijvende vorm waarbij we op eenvoudige vraag van een klant onderhandelen met schuldeisers. Een beslagrechter kan ons ook officieel aanstellen als schuldbemiddelaar. In dat geval krijgen we veel meer taken en bevoegdheden. Een meerderheid van de klanten helpen we verder met een uitstel van betaling of door een eenvoudig afbetalingsplan op te stellen. Voor anderen zoeken we aangepaste oplossingen. Dit kan zijn: • een langdurig afbetalingsplan; • een doorverwijzing naar de dienst Budgetbeheer, een sociaal centrum, een advocaat, een Centrum voor Algemeen Welzijnswerk; • het maken van afspraken met schuldeisers; • het zorgen voor kwijtscheldingen van interesten en boetes; • de verkoop van roerend en onroerend goed.

135

Lokale Adviescommissie en Energiecel

De Energiecel contacteert de klanten van wie het dossier op de LAC behandeld wordt. Op deze manier kunnen we al stappen ondernemen vooraleer deze mensen voor de commissie moeten verschijnen. We trachten een oplossing te vinden voor de ontstane schuld bij de sociale leverancier Eandis of Iveg.

Recht

Veel mensen hebben het moeilijk om hun energiefacturen te betalen. Schulden stapelen zich op. We bemiddelen via de Lokale Adviescommissie (LAC), maar dat blijkt veelal onvoldoende om het stopzetten van de energielevering te voorkomen. Daarom ging in 2006 de Energiecel van start.

Vroeger moesten klanten zelf het initiatief nemen om ondersteuning van het OCMW te krijgen bij problemen met energiefacturen. Die stap was te groot en dus bleven afsluitingen een realiteit.


1

We bemiddelden ook voor alle inwoners van Antwerpen die problemen hebben met het betalen van energierekeningen. We onderzochten de situatie en bemiddelden waar nodig. Volstond dit niet, dan stelden we een afbetalingsplan op in samenspraak met de energieleverancier. Zo werden deze mensen niet ‘gedropt’ bij de commerciële leverancier van gas en/of elektriciteit. We werkten op verschillende vlakken aan het voorkomen van problemen met energie. In samenwerking met Eandis en de Stad Antwerpen voerden we audits uit bij 300 kansarme gezinnen. Verder deden we aan preventie en voorlichting rond rationeel energiegebruik. We gaven tips over energiebesparende maatregelen (spaarlampen, folie achter radiatoren, tochtstrips voor deuren …). In samenwerking met de Bond Beter Leefmilieu werkten we mee aan een project Klimaat op maat bij mensen met een laag inkomen. We volgden samen met de deelnemers de energieconsumptie op en maakten mensen milieubewust in het kader van ‘Antwerpen milieustad’.

Beroepen tegen een OCMW-beslissing Elke klant heeft het recht om in beroep te gaan tegen een negatieve beslissing die we nemen in verband met onze diensten hulpverlening. De arbeidsrechtbank behandelt de geschillen over de toepassing van de OCMW-wet en de wet op maatschappelijke integratie. Het zijn betwistingen over de toekenning, de herziening, de weigering en de terugbetaling van de maatschappelijke dienstverlening of maatschappelijke integratie en de toepassing van de administratieve sancties.

Wanneer een klant beroep aantekent, stellen we een administratief dossier samen met sociale verslagen, een afschrift van de beslissing, de beslissingsbrief, eventueel het bewijs van betekening van deze beslissing. Dit dossier maken we over aan het auditoraat, samen met een overzicht van de feitelijke situatie en een schriftelijke verdediging. Daarna worden we opgeroepen om op een bepaalde rechtsdag te verschijnen voor de arbeidsrechtbank.

Beroepen in 2006: • 343 betwistingen over leefloon

Recht

• 487 vonnissen door arbeidsrechtbank

137

• 83 % van vonnissen arbeidsrechtbank in voordeel OCMW


• 616 klanten tekenden beroep aan

• 86 keer hoger beroep aangetekend • 77 arresten in hoger beroep, 5 % in het nadeel van het OCMW

De arbeidsrechtbank is alleen bevoegd als het OCMW de terugbetaling vordert van de klant zelf en niet van de onderhoudsplichtigen. In dit laatste geval is de vrederechter of de rechtbank van eerste aanleg bevoegd, al naargelang het bedrag van de terugvordering.

Cijfers Positieve uitstroom schuldbemiddeling 2006 Aantal Afbetalingsplan opgesteld Schulden volledig afbetaald Klanten doorverwezen Verzoekschrift collectieve schuldenregeling opgesteld Adviezen zonder dossier

Recht

Verdere begeleiding door sociaal centrum


1

299 15 275 7 1 830 115

141

Werken aan een netwerk

142

Personeelsblad MENSEN

143

Communicatiedienst is een informatiepunt

143


Ontsluiten van informatie

Communicatie

Communicatie


140 Communicatie

Goed geïnformeerde mensen vergemakkelijken het hulpverleningsproces Dienstencentra zijn niet alleen een ontmoetingsplaats voor senioren, maar ook een aanspreekpunt in de wijk waar iedereen met zijn vragen rond wonen, zorg of welzijn terecht kan. Het diensten hulpverleningsaanbod van een dienstencentrum is echter nog te weinig gekend. Daarom werkten we, onder meer met middelen uit het Stedenfonds, een communicatie- en promotiecampagne uit om het aanbod beter bekend maken en nieuwe bezoekers te werven. Een actie die in 2006 in het oog sprong was de productie van 3 promotiespots en uitzending ervan op de regionale zender ATV gedurende 40 dagen. We actualiseren en vullen onze reeks informatieve publicaties permanent aan. Nieuw in 2006 was onder meer een voorstellingsbrochure die eenvoudig weergeeft wie we zijn en wat we doen. Het probeert met sprekende cijfers onze hulp bevattelijk te maken. De brochure maakt deel uit van een informatiepakket dat we aan elke nieuwe medewerker aanbieden. Maar we gebruiken de publicatie ook bij andere gelegenheden zoals beurzen, rondleidingen en toelichtingen voor niet-medewerkers. Om onze publicaties en briefwisseling klantvriendelijk en verstaanbaar voor de doelgroepen te schrijven, legden we de ontwerpteksten voor aan leesgroepen van kansarmen of ouderen. De centrale Communicatiedienst ondersteunt de medewerkers in duidelijk schrijven door een heleboel tips aan te bieden op een huisstijlsite op het intranet. Het volledige pakket van folders, brochures, nieuwsbrieven … bieden we voortaan ook elektronisch aan via onze website. De Stad Antwerpen stelde in 2006 zijn nieuwe website voor. Waar vroeger de bezoekers van de site enkel een hyperlink vonden naar de website van het OCMW, kunnen ze de OCMW-informatie nu onmiddellijk raadplegen.

Communicatie

In een grote organisatie zoals de onze is het onmogelijk om alle communicatie centraal uit te voeren. Dit zou allesbehalve klantvriendelijk en efficiënt zijn. De communicatie volledig overlaten aan alle individuele medewerkers kan ook niet. Dit zou leiden tot een stroom van ongecoördineerde, soms tegenstrijdige boodschappen die op alle mogelijke manieren de wereld worden ingestuurd. Daarom sturen we het communicatieproces centraal aan vanuit de Communicatiedienst, maar laten we de uitvoering van de verschillende acties toch zoveel mogelijk decentraal verlopen. We leggen ze in handen van de verschillende diensten en verantwoordelijken.

Ontsluiten van informatie


Ons hulp- en dienstenaanbod moet voldoende bekend zijn bij onze (mogelijke) klanten. Voor alle Antwerpenaren moet het duidelijk zijn hoe, waar en wanneer ze kunnen aankloppen bij het OCMW voor hulp of informatie. Natuurlijk moeten ook onze eigen medewerkers hiervan grondig op de hoogte zijn. Daarnaast is het van belang dat iedereen mee is met de veranderingen die we als bedrijf doorvoeren.

Publieke evenementen zijn een uitstekende gelegenheid om onze organisatie en werking voor te stellen. In 2006 waren we onder meer aanwezig op 5 beurzen, 5 onthaalavonden voor nieuwe inwoners van de districten en namen we deel aan de Erfgoeddag en de Open Monumentendag. We organiseerden zelf een opendeurweekend met naar schatting 2 000 bezoekers. Activiteiten die toegankelijk zijn voor de burger kondigden we aan in het veertiendaagse stedelijke infomagazine ‘De|n| Antwerpenaar’ en een aantal andere lokale bladen.

De communicatiestromen vanuit en binnen het OCMW verlopen niet optimaal wanneer alle acties gepland en uitgevoerd worden door een centrale communicatiedienst. Niet alle informatie stroomt even snel en vlot vanuit de verschillende diensten en locaties door. Daarom startten we eind 2006 met de uitbouw van een netwerk van communicatieverantwoordelijken.

Communicatie

Aan 4 departementen voegden we een communicatiemedewerker toe. Deze mensen detecteren en nemen communicatietaken op zich waar centraal geen ruimte voor is. Hoewel zij eind 2006 slechts enkele weken aan de slag waren, raakten zij al snel bekend als het contactpunt voor communicatie, wat een instroom aan nieuwe opdrachten met zich meebracht. Door hun structurele aanwezigheid binnen de departementen verwachten we een betere implementatie van communicatierichtlijnen, een betere uitwerking van plannen, meer kans op het bereiken van communicatiedoelen, een betere dienstverlening …


Werken aan een netwerk

Communicatie in 2006 • 2 535 vragen voor hulp of informatie via elektronisch informatiepunt • 244 nieuwsberichten op intranet • 104 dienstmededelingen via elektronisch informatiepunt verstuurd • 12 nieuwsbrieven voor leidinggevenden • 12 nieuwsbrieven voor medewerkers • 4 edities personeelsblad • 83 standaardbrieven herschreven • 3 promotiespots dienstencentra 480 keer uitgezonden op ATV • 200 000 folders opendeurdagen verspreid • 35 artikels algemene pagina’s De|n| Antwerpenaar • 126 artikels districtspagina’s De|n| Antwerpenaar • 64 artikels lokale geschreven pers

Het personeelsblad MENSEN is een medium dat uitermate geschikt is om niet-dringende boodschappen intern te communiceren. Het verschijnt driemaandelijks en wordt gratis bezorgd aan elke werknemer. Om een objectieve werking te garanderen, stelden we eind 2005 een redactieraad samen. Deze kwam voor de eerste keer samen in januari. De raad garandeert meer inspraak van de verschillende departementen bij het samenstellen van de nummers. Eind 2006 namen de nieuw aangeworven communicatiemedewerkers hun rol op binnen de redactieraad. Ze vertegenwoordigen het departement waarin zij tewerkgesteld zijn.

Op al onze publicaties vermelden we een informatiepunt dat mensen via telefoon of e-mail kunnen contacteren. Enkele medewerkers van de Communicatiedienst beheren dit informatiepunt en beantwoorden de oproepen of verwijzen de informatievragers meteen door naar de juiste dienst, in de meeste gevallen binnen de twee werkdagen. In 2006 ontvingen we via e-mail 2 235 vragen voor hulp of informatie. Het aantal telefonische vragen registreren we niet.

Om onder meer de rol van de redactieraad vast te leggen, stelden we een redactiestatuut op. Het blad kreeg ook een nieuw jasje aangemeten waardoor het beter aansluit bij onze huisstijl.

De Communicatiedienst verstuurt dringende of belangrijke dienstmededelingen via e-mail naar een grote groep medewerkers: 104 berichten in 2006. Er werden ook 244 nieuwsberichten op de startpagina van het intranet geplaatst.

Communicatie

Communicatiedienst is een informatiepunt


Personeelsblad MENSEN


144 Communicatie

147

Waarderingsbeleid

147

Nieuwe medewerkers volgen onthaaltraject

148

Glijdende en fl exibele werkuren

148

Coachen van leidinggevenden

148

Nieuw loonverwerkingssysteem

148

Competentiemanagement

149

Aanwezigheidsbeleid

153

Personeelsincentives

153

De sociale dienst

153

Veilig van, naar en op het werk

153


Vormingen, trainingen en opleidingen

Personeelsmanagement


Personeelsmanagement OCMW-jaarverslag 2006

146

Personeelsmanagement in 2006 • gemiddeld 4 908 mensen in dienst (3 774,34 voltijdse equivalenten) • 436 nieuwe werknemers in dienst, 316 medewerkers uit dienst • 7 examens voor benoeming en bevordering met 170 deelnemers - 36 slaagden • 5 bevorderingsexamens met 52 medewerkers - 11 slaagden • 4 974 medewerkers volgden 65 812 vormingsuren • intern vormingsaanbod van 37 opleidingen • onthaaltraject voor nieuwe medewerkers • glijdende en flexibele werkuren bij centraal bestuur • coaching van leidinggevenden • gemiddelde absenteïsmegraad 6,79 % • 117 585 werkdagen verzuim Details vindt u achteraan dit hoofdstuk.

Onze efficiëntie steunt niet op mensen die individueel hun ding doen. De kracht van onze organisatie zijn de teams van collega’s die samen hun doelstellingen waarmaken, of het nu een schoonmaakploeg is, een groep verzorgers of een team van maatschappelijk werkers.

Iedere medewerker heeft eigen sterktes, een eigen persoonlijkheid en eigen ambities. Om onze klanten optimaal te helpen, zorgen we ervoor dat iedereen op een plek werkt waar hij de meeste waarde toevoegt en dus het meeste kan doen voor de klant, rechtstreeks of onrechtstreeks. Het spreekt voor zich dat alle werknemers over de juiste capaciteiten of competenties beschikken om hun taak uit te oefenen. Als werkgever willen we hiervan optimaal gebruik maken en ze onder andere door middel van vorming nog verbeteren.

Vormingen, trainingen en opleidingen We proberen steeds de competenties van onze medewerkers af te stemmen op behoeften binnen en buiten de organisatie. Kennis- en competentiemanagement spelen hierbij een cruciale rol. Hiervoor gebruiken we vormingen, trainingen en opleidingen (VTO). Een nieuw vormingsreglement trad in voege. Het is gebaseerd op dat van de Stad. We werkten enkele nieuwe opleidingen en opleidingstrajecten uit.

Waarderingsbeleid Ook een nieuw waarderingsreglement zag het licht. Het reglement en bijhorende documenten vormen voor de chefs een ruggesteun om hun medewerkers beter en efficiënter te waarderen. We zetten de eerste stappen in de richting van een controlesysteem voor waardering. Het is belangrijk dat chefs hun waarderingen tijdig en correct uitvoeren. Voor het OCMW is dit geen luxe maar een noodzaak.


Hulpverleningsprocessen en -procedures zijn belangrijk en nuttig. Maar laten we nooit vergeten dat achter iedere procedure, achter ieder stukje werking van OCMW Antwerpen mensen staan. Het zijn onze medewerkers die de boel doen draaien en die dus zorgen dat klanten geholpen worden, elke dag opnieuw, het hele jaar door.


De juiste persoon op de juiste plek

Coachen van Nieuwe medewerkers volgen leidinggevenden onthaaltraject


Elke nieuwe werknemer volgt bij het OCMW een onthaaltraject. We stemden dit traject af met andere Human Resources (HR)-processen, zoals het project waardering en het VTO-beleid. Bovendien ontwikkelden we een registratiesysteem dat we kunnen gebruiken als evaluatiemiddel. Hiervan hopen we in 2007 de eerste resultaten te zien.


1

Glijdende en fl exibele werkuren Bij het centraal bestuur voerden we de glijdende werktijd in. Dankzij dit systeem krijgen medewerkers meer vrijheid om zelf hun werkschema te bepalen. In een eerste fase probeerden we het systeem uit binnen het departement Personeelsmanagement. Tijdens de pilootfase konden collega’s vragen en opmerkingen doorgeven. Door deze feedback konden we het nieuwgeboren systeem van zijn kinderziektes bevrijden en verder optimaliseren. Na besprekingen op het directiecomité, het managementcomité en vakbondsoverleg voerden we de glijdende werktijd in voor de andere departementen binnen ons centraal bestuur.

Een arbeidspsycholoog bouwde een project Coachen van leidinggevenden uit, in nauwe samenwerking met de afdeling HRM en de leidinggevenden zelf. Binnen het coachingtraject onderscheidden we twee groepen van leidinggevenden: nieuwe en huidige leidinggevenden. Voor de eerste groep werkten we een persoonlijk ontwikkelingsplan op maat uit. Hierbij krijgt de leidinggevende niet alleen ondersteuning van de arbeidspsycholoog maar ook van zijn hogere chef. Een tweede groep bestaat uit de huidige leidinggevenden. Op aanvraag kunnen zij beroep doen op de adviezen van onze arbeidspsycholoog. Zij geeft een pasklaar antwoord op de vraag hoe je een team het best coacht. Coaching is geen alleenstaand project. Door coaching te koppelen aan andere PM-processen zoals werving en selectie, competentiemanagement, interne mobiliteit, VTO en waarderingsbeleid geven we onze leidinggevenden een optimale begeleiding.

Nieuw loonverwerkingsysteem In 2006 draaide het project Payroll op volle toeren. In samenwerking met Stad Antwerpen, Digipolis en SD Worx werkten we aan een splinternieuw softwarepakket voor de loonberekeningen. Door deze software kunnen we onze medewerkers via hun loonfi ches meer informatie meegeven over hun loonberekening. Bovendien kunnen we de loonberekeningen beter koppelen aan de boekhouding en verbetert het systeem de doelgerichtheid van onze loonverwerking. Helaas ging dit niet zonder de nodige zorgen. De ‘business blue print’, een uitgebreide analyse van alle loonverwerkingsprocessen, liet langer dan gepland op zich wachten. In december 2006 beslisten we om het nieuwe systeem nog niet in gebruik te nemen op 1 januari 2007. De testresultaten boden niet voldoende garantie om alle lonen correct uit te betalen. Daarom werken we in 2007 verder. Vanaf maart of april moet de nieuwe payroll een feit zijn.

Personeelsmanagement OCMW-jaarverslag 2006

1

De kracht van onze organisatie zijn de teams van collega’s die samen hun doelstellingen waarmaken.

Competentiemanagement Externe consultants namen de werking van het departement Personeelsmanagement (PM) onder de loep. Zij bestudeerden het bestaande PM-materiaal en in een aantal workshops peilden ze naar het bestaande beeld van en verwachtingen over een goed personeelsbeleid. De resultaten van deze workshops passen we verder toe in onze belangrijke HR-processen zoals werving en selectie, vorming, mobiliteit, loopbaanplanning en waardering. Belangrijk is dat deze processen op elkaar afgestemd geraken. Zo kunnen we medewerkers een betere individuele begeleiding geven tijdens hun volledige loopbaan.

Uit het verslag van de consultants bleek dat we ons personeelsbeleid dichter bij de werkvloer moesten brengen. Daarom voeren we vanaf 2007 een deconcentratie door op 3 niveaus. PM-hoofden ondersteunen de verschillende directiecomités, deskundigen HR zullen de chefs bijstaan en lokale PM-medewerkers vormen een eerste aanspreekpunt voor onze medewerkers op het vlak van personeelsadministratie. We hertekenden ook onze procedure rond interne vacatures. Een geschikte kandidaat zal voortaan voortkomen uit een rechtstreeks gesprek met de toekomstige chef. Daarbij heeft de afdeling HRM enkel een administratieve functie. Hierdoor kunnen we op een gerichte en snelle manier interne vacatures invullen.










Mensen


Assessment center meet bekwaamheid

Doe je niet anders voor dan je bent


Een assessment center. Sommigen van ons hebben er vaagjes over gehoord, anderen hebben er al aan meegedaan. Zo ook Veerle Verheyen, binnenkort instellingshoofd van een rust- en verzorgingstehuis. Om benoemd of bevorderd te geraken in een aantal functies binnen OCMW Antwerpen moeten de kandidaten niet alleen slagen voor een schriftelijke proef en Veerle Verheyen: ‘Het eerste verslag was de nagel op de kop.’

een jurygesprek. Ze moeten ook ‘met goed gevolg’ een assessment center doorlopen. Een assessment center is een methode die de competenties, zeg maar de bekwaamheden, van een sollicitant beoordeelt door hem onder meer te observeren in verschillende situaties. De kandidaat krijgt een aantal praktijkopdrachten zoals redeneerproeven terwijl de beoordelaars (assessoren) toekijken.

Geef eens een voorbeeld?

Veerle: ‘Eerst en vooral een diep-

Veerle: ‘Als de uitspraak luidt ‘Ik

Veerle Verheyen: ‘Het was al de

te-interview. De eerste keer ging

heb een zwarte agenda’, dan kan

tweede keer dat ik deelnam. De

dat over mijn persoonlijk leven.

één van de stellingen zijn: ‘De

eerste keer was in mei 2004, voor

De tweede keer peilden ze vooral

agenda kan ook rood zijn’. Dat

de functie van instellingsverant-

naar de invulling van de func-

klopt natuurlijk niet. Of: ‘Dit is

woordelijke. Toen had ik echt

tie: mijn verwachtingen daarop,

een agenda met één pagina per

geen idee wat een assessment

mijn visie, hoe ik problemen zou

dag’. Misschien klopt dat wel,

center inhield. Ik ben er op goed

aanpakken, mijn sterke en zwakke

maar je kan ze niet afleiden uit

geluk naar toe gegaan, zonder

punten … Dat soort dingen.

de uitspraak. Dat is dus ook fout.

de minste voorbereiding. Maar

Dan kreeg ik een postvakoefe-

Het komt er gewoon op neer de

ik ben er zonder kleerscheuren

ning. Verschillende brieven, e-

uitspraken goed te interpreteren.

doorgekomen. Gek genoeg was

mails en nota’s in je postvakje.

Dit is nu wel een fictief en heel

ik de tweede keer veel zenuwach-

Die moest je dan in een bepaal-

eenvoudig voorbeeld.’

tiger. Ook al wist ik min of meer

de tijdspanne verwerken. Er wa-

wat er zou gebeuren.’

ren ook logische redeneerproe-

Nog meer proeven?

ven. Dat zijn een reeks uitspra-

Veerle: ‘Er was ook een gedeel-

ken met bijbehorende stellingen.

te met psychologische vragen. Je

Wees steeds jezelf

Aan de hand van elke uitspraak

kreeg dan een aantal reeksen van

Je hoort wel eens dat mensen het

moest je zeggen of de stellingen

telkens twee stellingen. Bijvoor-

vergelijken met naar de slacht-

klopten of niet.’

beeld, ‘ik werk liever in teamver-

bank gaan. Had jij niet dat ge-

band’ en ‘ik werk liever alleen’. Je

voel?

moest dan de stelling kiezen die

Veerle: ‘Absoluut niet! Ze ont-

het best bij je paste. Dit zijn ook

haalden de kandidaten heel

fictieve voorbeelden, hé. Maar ze

vriendelijk. We kregen een pro-

geven wel een idee waar toekom-

grammaoverzicht zodat we wis-

stige deelnemers zich aan mogen

ten wat ons te wachten stond. En

verwachten.’

ook de beoordeelaars hadden zeker niet de bedoeling om ons met

Je moest ook een rollenspel doen.

de grond gelijk te maken.’

Hoe ging dat precies in zijn werk? Veerle: ‘Een van de assessoren speelde de rol van een verpleegkundige. Uiteraard speelde ik voor instellingshoofd. Die simulatiegesprekken verliepen goed. Ik hield er telkens een goed gevoel aan over. Nadien was er een evaluatie.’


Wat stond er op het programma?

ject doorlopen. Hoe was het?


Veerle, jij hebt het volledige tra-

Personeelsmanagement OCMW-jaarverslag -jaarverslag 2006

12

Na alle proeven maken de asses-

Je slaagde de eerste maal. Waar-

Kan je je tijdens de opdrachten

soren een verslag of rapport op.

om moest je de proeven opnieuw

anders voordoen dan je werke-

Weet je wat erin staat?

doen?

lijk bent?

Veerle: ‘Ja, elke kandidaat mag

Veerle: ‘Het verslag van het as-

Veerle: ‘Nee, dan val je onherroe-

zijn eigen verslag inkijken. Je kan

sessment center blijft twee jaar

pelijk door de mand. Neem het

ook nog een afspraak maken met

geldig. Ze gaan er van uit dat ie-

van me aan: antwoord nooit in

een van de beoordelaars om het

mands denkpatroon na twee jaar

functie van het gezochte profiel,

te bespreken. Dat heb ik niet ge-

veranderd kan zijn. En in mijn

wees steeds jezelf.’

daan omdat ik vond dat het mij-

geval zat een periode van twee

ne duidelijk genoeg was. Vooral

jaar en twee maanden tussen de

Heb je nog zo’n tips?

het eerste verslag was echt de na-

twee assessments.’

Veerle: ‘Goh, ga vroeg slapen,

gel op de kop.’

blijf onder elke omstandigheid kalm en wijk vooral niet van je standpunt af. De assessoren proberen je te doen twijfelen of van de wijs brengen. Geef hier niet aan toe! Maar dan moet je je mening wel kunnen motiveren natuurlijk.’

We legden een eerste basis voor een stappenplan dat onze chefs beter moet leren omgaan met ziekteverzuim. In 2007 willen we dit stappenplan concreet maken, opnieuw in samenwerking met Encare absenteïsme.

Personeelsincentives Als werkgever ontwikkelen we een aantal initiatieven voor onze eigen werknemers, zowel voor op de werkvloer als in de vrije tijdsfeer of in de combinatie werk-gezin. Enkele acties in 2006: • We organiseerden in samenwerking met de OCMWEvenementencel een fietstombola. • We openden een personeelsrestaurant voor de meer dan 600 medewerkers op de centrale administratieve diensten. • We startten gratis waterbedeling op. • We bereidden een naai-atelier voor medewerkers voor dat zal opstarten in 2007. • We richtten een rookstopcursus in met 35 deelnemers. De personeelsvereniging Sodico biedt de leden een waaier van dienstverlening aan: van hobbyclubs en tal van activiteiten tot sociale dienstverlening en premies bij bijzondere gebeurtenissen. In 2006 breidden we dit aanbod verder uit en pasten het aan, op maat van onze leden. Vanaf september 2006 is elke medewerker van OCMW Antwerpen automatisch en gratis lid van de personeelsvereniging, mét mogelijkheid om te kiezen voor het betaald servicepakket. Sodico telde in 2006 meer dan 10 000 leden. Meer details leest u in het jaarverslag van Sodico vzw en op de website www.sodico.be.

We helpen niet alleen onze klanten. Ook het welzijn van de werknemers is belangrijk. De Sociale dienst begeleidt medewerkers bij allerlei problemen. In de eerste plaats is het een aanspreekpunt dat indien nodig doorverwijst. Bovendien signaleert het veel voorkomende problemen aan de gespecialiseerde diensten. Hoe beter zij op de hoogte zijn, hoe meer ze aan preventie kunnen doen.

Veilig van, naar en op het werk We merkten een stijging op van het aantal fietsongevallen op weg naar en van het werk. Dankzij sponsoring konden we onze fietsende werknemers gratis een fluorescerend jasje aanbieden dat de zichtbaarheid verhoogt. Al onze medewerkers krijgen een theoretische opleiding brandpreventie. De opgedane kennis is niet alleen nuttig op de werkvloer, maar ook interessant in huishoudelijke situaties. Naast deze theoretische cursus proberen we ook om per dienst of instelling een aantal mensen een praktische bijscholing te geven. Ten slotte organiseerden we ook opleidingen brandpreventie voor de bewoners van onze flats. Onze preventieadviseur, de arbeidsgeneesheer en de directie, versterkt met enkele afgevaardigden van de vakorganisaties, bezoeken geregeld de werkplek van onze medewerkers. Zij controleren aspecten zoals kantoorergonomie, goede verlichting, verluchting en verwarming, brandveiligheid en dergelijke meer. Elke OCMW-instelling moet beschikken over een goed intern noodplan. Om dit te kunnen opstellen, is erg veel inbreng van de personeelsleden nodig. De preventiedienst zorgt voor ondersteuning en begeleiding en organiseert ten slotte een evacuatieoefening om het intern noodplan te testen.


We willen graag de aanwezigheid van onze medewerkers bevorderen. Dit doen we in de eerste plaats door ziekteverzuim tegen te gaan. We werken hiervoor samen met Encare absenteïsme, een firma die gespecialiseerd is in medische controle en ziekteverzuim. We herbekeken de eerder gemaakte acties en afspraken. We vergeleken ons aanwezigheidsbeleid met dat van Stad Antwerpen en ZNA. Op basis daarvan tekenden we enkele verbeteringen uit.

De Sociale dienst


Aanwezigheidsbeleid









Mensen



Nieuwe medewerkers volgen onthaaltraject

Knikkende knieën snel voorbij


1

Vanaf 2006 besteden we extra aandacht aan ons onthaalbeleid. Voor iedere nieuweling stippelen we een aangepast onthaaltraject op maat uit. Hoe ervaart een nieuwe OCMW-medewerker zijn onthaal en begeleiding tijdens de eerste werkmaanden? MENSEN nam de proef op de som. De eerste indruk die een nieu-

Hoe verliepen de eerste admini-

stelde mij meteen aan al mijn

we medewerker van zijn om-

stratieve formaliteiten?

collega’s voor. Leuk, want ik ben

geving opdoet, is belangrijk.

Kim: ‘Ik kreeg voldoende tijd om

iemand die een gevoel van ‘nest-

Deze bepaalt dikwijls hoe hij in

mijn contract te overlopen en

warmte’ belangrijk vindt. Ik ge-

zijn verdere loopbaan naar zijn

hierover vragen te stellen. Wan-

loof dat ik die dag meer handen

werkgever kijkt. We zochten en

neer was mijn eerste werkdag?

heb geschud dan in de rest van

vonden een nieuwe spring-in-

Waar moest ik mij aanmelden?

mijn leven samen. Mijn knik-

’t-veld die ons te woord wilde

Ik zat met een heleboel vragen,

kende knieën waren snel voorbij

staan. Kim Verschueren start-

maar daar kreeg ik meteen een

(lachend).’

te in april 2006 bij het OCMW

antwoord op. Bovendien kreeg ik

als

een onthaalmap met een voor-

administratief

bediende.

stelling van de organisatie en de voornaamste reglementen. Ik was meteen goed voorzien.’ Je eigenlijke onthaal vond plaats op de werkvloer tijdens je eerste werkdag. Wat vond je ervan? Kim: ‘OCMW Antwerpen is een grote organisatie. Daar had ik in het begin een beetje schrik van. Maar Paul, mijn diensthoofd,

Een ervaren collega ving je op en begeleidde jou tijdens je eerste werkdagen. Wat vind je van dit peter- of meterschap? Kim: ‘Iedere nieuwe medewerker kan een peter of meter krijgen. Ik zit samen met mijn meter Linda in dezelfde ruimte. Gemakkelijk, Personeelsmanagement

want dan kan ik altijd vragen stellen. Maar ook collega’s die wat meer afgezonderd werken, moeten ergens met hun vragen terechtkunnen. Dat is toch wel belangrijk.’ Nieuwkomer Kim Verschueren:

met je diensthoofd.

‘Zat ik met vragen, dan kon ik ze altijd stellen aan Paul of Linda.’

Kim: ‘Al vanaf de eerste werkdag maakte hij me duidelijk wat mijn taken precies zijn. Op die manier

Als afsluiting van het ganse tra-

werkers. Ik maakte kennis met

ject kreeg je een onthaaldag.

een verzorgende. Tof om eens

ken en daar voel ik me goed bij.’

Was dat nuttig?

ervaringen uit te wisselen met

Kim: ‘Op zo’n dag maak je ken-

iemand die een volledig andere

In het nieuwe onthaaltraject

nis met een aantal OCMW-in-

dagtaak heeft. Tijdens de warme

stellingen en met collega’s van

maaltijd in een dienstencentrum

andere diensten en departemen-

kwamen de tongen nog meer los.

ten. Het begon met een uitgebrei-

Zo kom je het een en ander te we-

de verwelkoming door de secre-

ten over elkaar.’

ontstaat achteraf geen discussie. We maakten duidelijke afspra-

bieden we medewerkers de eerste maanden een taakgebonden opleiding ‘on-the-job’ aan. Hoe was dat? Kim: ‘Van wie kon ik betere informatie krijgen dan van mijn voorgangster? Ilse is een keer of vijf langsgekomen om alles uit te leggen. Zat ik dan nog met vragen? Dan kon ik ze stellen aan Paul of Linda.’

taris. Hij stelde ons OCMW Antwerpen voor. Een gepaste opwar-

Het was dus een leuke dag?

ming, want nadien zouden we de

Kim: ‘Ja, maar ook leerrijk. Sa-

theorie toetsen aan de praktijk.’

men met de voorzitter overliepen we op het einde van de dag

Hoe bedoel je?

de vragen waarop we een ant-

Kim: ‘We gingen in verschillen-

woord moesten zoeken. Ze stelde

de groepjes afzonderlijk op pad

ook vragen over onze eerste erva-

in Antwerpen. Hierbij kregen we

ringen on-the-job en over onze

vragen mee. Met een stadsplan-

ambities. Ik kreeg het gevoel dat

netje op zak en op zoek naar ant-

ik niet alleen kennismaakte met

woorden klopten we aan bij een

het OCMW, maar vooral met de

aantal instellingen. Het bracht

mensen achter de organisatie.’

een actief element in de onthaaldag. En je maakt gemakkelijk contact met andere mede-


1

Je had ook een planningsgesprek

Cijfers


Aantal werknemers 2006


1

Doelkader effectieve bezetting

Koppen

Bezetting in VTE (*)

Effectieve bezetting in VTE

Invulling doelkader in %

januari

3 694,15

4 888

4 181,36

3 757,92

101,73

februari

3 694,15

4 891

4 178,26

3 747,93

101,46

maart

3 694,15

4 897

4 178,89

3 744,80

101,37

april

3 694,15

4 891

4 152,84

3 750,35

101,52

mei

3 694,15

4 886

4 151,54

3 763,80

101,89

juni

3 694,15

4 883

4 146,24

3 754,35

101,63

juli

3 694,15

4 872

4 146,45

3 761,32

101,82

augustus

3 694,15

4 893

4 168,54

3 776,07

102,22

september

3 694,15

4 907

4 182,94

3 775,37

102,20

oktober

3 694,15

4 955

4 216,53

3 812,76

103,21

november

3 694,15

4 960

4 221,34

3 814,76

103,26

december

3 694,15

4 976

4 232,17

3 832,70

103,75

3 694,15

4 908

4 179,76

3 774,34

102,17

Gemiddeld

We gebruiken de effectieve bezetting op 1 januari 2004 als referentiepunt (*) VTE = voltijds equivalenten In tegenstelling tot vorig werkjaar tellen we in dit overzicht de statutaire medewerkers van ZNA niet mee.

Personeelsverloop In dienst

Uit dienst

januari

43

22

februari

39

18

maart

26

30

april

47

21

mei

29

31

juni

22

29

juli

36

48

augustus

39

20

september

40

32

oktober

50

24

november

35

22

december

30

19

436

316

Totaal

Interne mobiliteit Mutaties van ZNA naar OCMW-diensten

28

Interne mutaties

216

Functie

Aantal inschrijvingen

Aantal deelnemers in trap 1

Aantal geslaagden

Afdelingschef algemene functie

47

39

7

Consulent algemene functie

61

45

11

Dienstencentrumleider

14

13

2

Expert Techniek

11

8

2

Hoofd-maatschappelijk-werker

9

8

3

Rvt-instellingshoofd

9

9

2

19

19

9

Hoofdverpleegkundige

Functie

Aantal inschrijvingen

Aantal deelnemers in trap 1

Aantal geslaagden

Administratief chef

19

19

5

Adjunct-coördinator algemene functie

15

14

2

Werkleider algemene functie

18

16

4

Absenteïsmecijfers

8,39

8

6,98

6,79

7 6

4,90

4,88

5

België

4

OCMW

3 2 1 0 2004

2005

2006

Dalende tendens in 2006: we zijn aan het inlopen!


17

Aantal bevorderingsexamens

9


Aantal benoemings- en bevorderingsexamens


Maand


1

Absenteïsmegraad

Onbezoldigde werkdagen

Bezoldigde werkdagen

Totaal aantal werkdagen

Januari

7,60

1 527,67

9 171,73

10 699,00

Februari

7,50

1 438,29

8 796,00

10 234,29

Maart

8,25

1 889,00

9 740,00

11 636,00

April

6,00

1 473,90

6 845,30

8 319,30

Mei

7,61

2 239,31

8 846,60

11 086,00

Juni

6,61

1 999,88

8 741,13

9 721,21

Juli

7,02

2 000,42

7 279,09

9 276,56

Augustus

6,30

2 040,11

7 018,00

9 058,55

September

6,68

1 945,90

7 590,20

9 536,10

Oktober

7,30

2 158,05

8 067,20

10 225,25

November

4,80

1 956,45

7 479,70

9 436,20

December

5,80

1 946,32

6 410,22

8 356,54

Totaal

6,79

22 615,30

95 985,17

117 584,95

absenteïsmegraad = het percentage van het aantal werkdagen absenteïsme tegenover het totaal aantal te presteren werkdagen per maand

161

Automatisch hulpverleningsdossier: van APASH naar e-Vita

162

Cosmo - als het snel moet gaan

162


Senioren op het net

Informatica

Informatica


160 Informatica

Informaticatoepassingen ondersteunen de hulpverlening Verschillende OCMW-instellingen richtten in het verleden al opleidingslokalen voor pc-gebruik in. Deze lokalen zijn uitstekend geschikt voor het geven van opleidingen in Officetoepassingen aan de senioren. In 2006 ontwikkelden we deze initiatieven verder en installeerden in de dienstencentra en de rust- en verzorgingstehuizen (rvt’s) openbare computerruimten: de cybercafés. De pc’s staan opgesteld in een gemakkelijk toegankelijke plaats, meestal het cafetaria. We hielden een eerste beperkte enquête over het gebruik van de cybercafé’s. Daaruit blijkt dat niet alleen de senioren gebruikmaken van deze computers, maar ook hun familie of bezoekers. Bij de drukst bezochte sites horen: de websites van het OCMW en de Stad, de websites van de instellingen waar de senioren verblijven, het seniorennet, cultuurnet, nieuwssites en hobbysites. Communicatie met familieleden via e-mail en chatrooms is heel populair. De senioren stellen begeleiding erg op prijs. Waar welke informatie te vinden is, is een veel voorkomende vraag. Enkele animatoren van onze rvt’s gaven een opleiding in het gebruik van de muis via gerichte oefeningen. Het project Aangen@me kennismaking geeft gerichte pc-trainingen in een mobiel leslokaal. Het project is een initiatief van de dienst Samenlevingsopbouw van de stad en van Recht-Op, een vereniging waar armen het woord nemen. In 2007 zullen we dit initiatief verder uitbreiden en geven we opleidingssessies aan animatoren en vrijwilligers via het ABC-centrum van Digipolis. Dankzij financiële middelen uit het Stedenfonds krijgen senioren zo de kans om kennis te maken met het internet en de enorme informatie die via dit medium beschikbaar is.

Informatica

Senioren op het Net


Binnen OCMW Antwerpen is automatisering geen luxe. Elektronisch werken bespaart enorm veel tijd, maar dan moet het computersysteem wel aangepast zijn aan de specifieke behoeften van de organisatie en haar medewerkers.

Informatica OCMW-jaarverslag 2006

162

Automatisch hulpverleningsdossier: van APASH naar e-Vita

COSMO - als het snel moet gaan

APASH, een eigen ontwikkelde toepassing is cruciaal voor de klantgerichte departementen en diensten. Het is echter verouderd en geschreven in een computertaal die softwarebedrijven niet meer ondersteunen. Daarom begonnen we in 2006 met de omzetting van deze toepassing naar een ander systeem. Een viertal maanden lang werkten ICT-specialisten een juiste wetgevinganalyse uit, waarna ze begonnen met het programmeren. Het resultaat moet een toepassing worden die hetzelfde oogt als APASH, maar achterliggend gebruik maakt van nieuwe technologieën zodat DIGIPOLIS en OCMW Antwerpen in staat zijn om flexibeler in te spelen op wetswijzigingen en maatschappelijke tendensen.

ICT-behoeften groeien met de organisatie mee. Soms zijn deze behoeften groot genoeg om op de markt op zoek te gaan naar kant en klare oplossingen. Maar we kunnen niet alle ICT-vragen op deze manier oplossen. Soms is er geen budget of is de vraag te kleinschalig.

Het programmeren van de nieuwe toepassing e-Vita zou midden 2007 afgelopen zijn. Als eerste test moeten we dan de wetswijzigingen nog opnemen die in 2006 in voege traden en al in APASH opgenomen zijn.

Daarom werd in de schoot van Digipolis een COSMO-cel opgericht: een cel die snel computertoepassingen op maat ontwikkelt en onderhoudt. Ze lost ‘kleine’ ICT-behoeften op een standaardmanier op. We schakelen de COSMO-cel in als de projecten slechts een minimale invloed hebben op de bestaande IT-infrastructuur en wanneer de ontwikkeltijd niet langer dan 15 dagen duurt.

165

Budgetverantwoordelijkheid

166

Bron foto: http://www.sxc.hu


Budget 2007

Financiën

Financiën


164 Financiën

Minimale kosten, maximale opbrengsten

Onze werkingsopbrengsten zullen in 2007 stijgen tot 475 616 578 euro. In 2006 was dat na budgetwijziging 473 217 874 euro. Deze stijging danken we voornamelijk aan een toename van de inkomsten in de rusthuizen en de sociale verhuringen. Ze zijn het gevolg van prijsindexeringen. Daartegenover staat een beperkte verhoging van de werkingskosten: van 626 036 009 euro in 2006 naar 644 963 223 euro in 2007. De stijging met 18 927 214 euro of 3,02 % is vooral te wijten aan een toename van de personeelskosten met 11 456 640 euro of 2,98 % en de stijging van de afschrijvingen met 4 602 660 euro of 6 %.

Ons budget voor 2007 (in euro) Exploitatie: werkingsopbrengsten

475 616 578

werkingskosten

644 963 223

financiële opbrengsten

12 393 511

financiële kosten

15 028 498

uitzonderlijke opbrengsten

1 298 531

uitzonderlijke kosten

4 335 521

Investeringen:

18 054 760

Bijpassing van de gemeente

87 461 700

Aandeel in het Stedenfonds

25 857 978

Dankzij een afname van de positieve reserves die we in het verleden aanlegden, sloten we het budget van 2007 in evenwicht met de gemeentelijke bijdrage af.

Financiën

Gelukkig kennen we enkele belangrijke bronnen van inkomsten: klantenbijdragen, werkingsopbrengsten (bijvoorbeeld huurgelden en verblijfskosten van bewoners van rust- en verzorgingstehuizen), de stadsdotatie, bijdragen van het Stedenfonds, subsidies van hogere overheden en ten slotte eigen opbrengsten uit onder andere beleggingen.

Budget 2007


Aan onze klanten keren we veel geld uit in de vorm van leefl oon of andere fi nanciële tussenkomsten zoals premies, toelages … Daarnaast investeren we ook aanzienlijke bedragen in onze dienstverlening om een goede werking te garanderen. Uiteraard mogen we ook de dagelijkse personeels- en werkingskosten voor onze medewerkers niet vergeten.

Financiën

Om de financiële draaglast van het OCMW in de toekomst niet te veel te hypothekeren, beperkten we het investeringsbudget tot de prioritaire investeringsprojecten. We weerhielden enkel die investeringen die ervoor moeten zorgen dat de werking niet in het gedrang komt. Door maximaal aanspraak te maken op subsidiemogelijkheden konden we nog enkele projecten die beleidsprioriteit genieten mee in het investeringsbudget opnemen.

Het Nieuwe OCMW-Beleid (NOB) dat in 1997 bij decreet werd ingevoerd, introduceerde naast de analytische bedrijfsboekhouding ook een nieuwe organisatiefilosofie en nieuwe managementprincipes in de welzijnssector. Administratieve handboeken die de processen en controleprocedures nauwkeurig weergeven, moeten voortaan de administratieve organisatie weerspiegelen. Een rechtstreeks gevolg hiervan is de invoering van de budgetverantwoordelijkheid binnen OCMW Antwerpen. Vanaf 2008 zal het budget niet alleen centraal worden opgemaakt, maar in samenwerking met budgetverantwoordelijken op de werkvloer. In werkgroepen tekenden we dit hele proces in detail uit. We startten de voorbereidingen en werkten informaticahulpmiddelen uit. We zullen het budgetteringsproces voor iedereen die budgetverantwoordelijkheid draagt, in fases invoeren vanaf 2007.


166

Budgetverantwoordelijkheid

Bij het afsluiten van deze publicatie waren de balans en de resultatenrekening nog niet gekend. We voegden ze later toe. Klik hier.

169

Een ouderenbeleidsplan

170

De Antwerpse Ouderenraad

170

Triple O

170

Contacten met etnisch-culturele minderheden

171


Klanten krijgen hun zegje

Samenwerking

Samenwerking


168 Samenwerking

Er zijn in Antwerpen heel wat partners die onze missie delen. Ieder werkt vanuit zijn eigen invalshoek voor het welzijn van de Antwerpse burger. Maar door samen te werken doen we dat nog beter. Soms bestaat een samenwerking maar voor korte tijd en gebeurt ze op kleine schaal, soms is ze structureel en op lange termijn. Als OCMW spelen we verschillende rollen in de diverse samenwerkingsverbanden. Vaak is dat een coördinerende, regisserende rol. Zeker wanneer onze partners eerder kleine organisaties zijn, rekenen ze op ons om het overzicht te bewaren en de inspanningen op elkaar af te stemmen.

Samen met de Stad Antwerpen maken we nu werk van een coherent welzijnsbeleid. Niet alleen op managementniveau, maar ook op wijkniveau zullen Stad en OCMW hun werking maximaal op elkaar afstemmen. Samenwerking met de privésector stimuleren we. Voor specifieke doelgroepen en wijken kunnen we in onderling overleg afspraken maken om de organisatie van de dienstverlening te verbeteren.

Klanten krijgen hun zegje

Regelmatig overleggen we met mensen in armoede en de verenigingen die hen vertegenwoordigen. We brengen een aantal partijen rond de tafel: het Antwerps Platform Generatiearmen (APGA), een ervaringsdeskundige, vertegenwoordigers van de Stedelijke Armoedecel en medewerkers van de verschillende klantgerichte OCMW–departementen. Met dit overleg proberen we de beleidssamenhang en de toegankelijkheid van de sociale grondrechten in de stad Antwerpen te verhogen. We bevorderen zo de participatie van onze doelgroepen aan het beleid en zorgen voor een beter zicht op armoede in een veranderende samenleving. Tweemaandelijks komen de verschillende verenigingen samen om te werken rond een bepaald thema en om van gedachten te wisselen. Mensen in armoede voeren hier het woord. Wij nemen deel aan deze samenkomsten. Dit geeft ons de kans om signalen op te vangen, hun verhaal te horen en contacten uit te bouwen. Leden van APGA en een ervaringsdeskundige zetelen ook in de regiegroep klantrelatiemanagement. Deze regiegroep slaat een brug tussen het OCMW-beleid en -bestuur enerzijds en de kansarme klanten anderzijds. Naast het APGA maken ook Centrum voor Algemeen Welzijnswerk Metropool en de ombudsvrouw van de Stad Antwerpen deel uit van de regiegroep. Zij bekeken de OCMW-realisaties vanuit de bril van de klant: zijn ze toegankelijk voor de doelgroep, houden ze rekening met hun eigenheden enzovoort. De klantvertegenwoordigers gaven suggesties en opmerkingen over het gevoerde OCMW-beleid en deden voorstellen over mogelijke nieuwe projecten. In 2006 vormden de sociale infopunten het belangrijkste thema van de bijeenkomsten van de regiegroep Klantrelatiemanagement.


OCMW Antwerpen heeft een belangrijke en omvangrijke taak. Het garanderen van de sociale grondrechten is een echt titanenwerk. Die uitdagende sociale missie kunnen we niet alleen klaarspelen. Gelukkig hoeft dat ook niet.

Samenwerking

Krachten bundelen en optimaal inzetten ten voordele van onze klanten

Samenwerking OCMW-jaarverslag 2006

170

Een ouderenbeleidsplan

De Antwerpse Ouderenraad

Een werkgroep met daarin vertegenwoordigers van de woon-, zorgen welzijnspartners, de Antwerpse ouderenraad, Stad en OCMW stelde een ouderenbeleidsplan samen. De Antwerpse gemeenteraad keurde het Ouderenbeleidsplan 2006-2007 unaniem goed op 24 april 2006. Het maakt deel uit van het Lokaal Sociaal Beleidsplan.

Het aandeel van de 60-plussers in de Antwerpse bevolking blijft toenemen. Het is dan ook logisch dat stadsbestuur en OCMW bij de uitstippeling van hun beleid meer en meer rekening houden met de standpunten van ouderen. De Antwerpse Ouderenraad heeft de jongste jaren bewezen daarvoor de geschikte woordvoerder te zijn. Zo werkten de leden mee aan de opmaak van het Ouderenbeleidsplan. De ouderenraad bestaat uit verschillende werkgroepen zoals Wonen en Zorg en Culturele en Maatschappelijke Ontplooiing. Dit inspraakorgaan moet bij het begin van de nieuwe legislatuur opnieuw worden samengesteld.

Triple O OCMW Antwerpen erkent het recht van ouders op opvoedingsondersteuning. In een samenleving die steeds individualistischer wordt en die nieuwe gezinsstructuren kent, is het opvoeden van kinderen en jongeren complexer dan vroeger. Meer ouders hebben behoefte aan ondersteuning en bevestiging in hun rol als opvoeder. Daarom waren wij graag bereid onze medewerking te verlenen aan een ontmoetingsdag waarop Stad, provincie, OCMW en verschillende intermediairen die jongeren als doelgroep hebben ervaringen konden uitwisselen. De ontmoetingsdag vond plaats in het sociocultureel centrum Elzenveld op 18 mei 2006 onder de naam Triple O: ontmoetingsdag opvoedingsondersteuning.

Samenwerking

Contacten met etnisch-culturele minderheden OCMW Antwerpen werkt vraaggestuurd. Daarom is samenwerking met en participatie van klanten en klantenorganisaties noodzakelijk. Onze samenleving wordt meer divers. Er zijn steeds meer bevolkingsgroepen die behoren tot etnisch-culturele minderheden. Zij hebben extra ondersteuning nodig. Hoe beter we hun leefomstandigheden kennen, hoe beter we kunnen inspelen op hun behoeften. In 2006: • organiseerden we een bezoek aan een OCMW-rust- en verzorgingstehuis (rvt) voor de Russische gemeenschap. • voerden we gesprekken met Het Roze Huis (holebi’s), de Joodse gemeenschap, de Tsjetsjeense gemeenschap, de stedelijke Tolk- en Vertaaldienst, Steunpunt Gezondheidszorg. • gaven we toelichting over onze werking aan lesgevers Nederlands 2e taal en aan de stedelijke werkgroep van allochtone toeleiders.

• kregen OCMW-medewerkers achtergrondinformatie over Roma-zigeuners. • startten we overleg op rond de woonwagenbewoners in Wilrijk. We organiseerden op het woonwagenterrein een infonamiddag. • organiseerden de dienstencentra en rvt’s verschillende multiculturele activiteiten. • creëerden we een aanspreekpunt voor de eigen medewerkers die vragen hebben over allochtone gemeenschappen. In onze contacten met de verschillende doelgroepen bespraken we thema’s zoals onderwijs, dringende medische zorgen, het Offerfeest, interculturele bemiddelaars enzovoort. In 2005 planden we een stuurgroep etnisch-culturele minderheden. Bedoeling was om via deze weg de communicatie met de allochtone gemeenschappen en hun vertegenwoordigers te stroomlijnen en inspraak te garanderen. Omdat ook het Lokaal Sociaal Beleid aandacht geeft aan deze thema’s zagen we af van een stuurgroep. Samen met de Stad richtten we een werkgroep diversiteit op om de participatiemogelijkheden voor dit thema uit te schrijven.


171









Mensen


Samenwerking

Antwerpse ouderen laten van zich horen


172

Een kwart van de Antwerpse bevolking is momenteel ouder dan zestig jaar en het aandeel van deze leeftijdsgroep stijgt nog steeds. Ook senioren hebben natuurlijk het recht om volwaardig deel te nemen aan het maatschappelijk gebeuren. Vroeger werd er weinig rekening gehouden met hun wensen en behoeften. Nu is dat anders. Een Antwerpse Ouderenraad adviseert de Stad en OCMW Antwerpen over relevante onderwerpen. De

Antwerpse

Ouderenraad

Vertel eens iets meer over de Ant-

(AOR) bestaat uit 72 sociaal be-

werpse Ouderenraad.

wogen leden die zich inzetten

Jos Heiremans (voorzitter van de

voor de belangen van ouderen

AOR in 2006): ‘Ouderen hebben

in onze stad. De raad brengt ver-

iets te vertellen. Wij weten het

schillende mensen samen: afge-

best met welke problemen de ou-

vaardigden van ouderenvereni-

deren geconfronteerd worden.

gingen, onafhankelijke ouderen,

Dat willen we meedelen en sa-

allochtone ouderen, ouderen die

men met anderen naar oplossin-

in armoede leven, ambtenaren,

gen voor moeilijkheden zoeken.

deskundigen en beleidsverant-

De ouderenraad adviseert bij be-

woordelijken.

leidsbeslissingen, we zijn als het ware de stem van een grote groep Antwerpenaren.’

Jos Heiremans (74), voorzitter van

Heeft de raad zijn stem al dik-

de AOR in 2006: ‘Onze inbreng in

wijls kunnen laten horen?

het ouderenbeleidsplan was belang-

Jos: ‘We waren onder andere

rijk om haalbare, concrete en zicht-

betrokken bij het opstellen van

bare acties voor te stellen.’

het ouderenbeleidsplan. Dat is een bestuursdocument dat een

Kan je al een balans opmaken

ke thema’s voor de Antwerpse

Jos: ‘We baseren ons advies op

van de samenwerking? Kunnen

ouderen. Onze inbreng was be-

de voorstellen van verschillende

de werkgroepen effectief invloed

langrijk om haalbare, concrete

werkgroepen. Er zijn er die wer-

uitoefenen?

en zichtbare acties voor te stel-

ken rond wonen en zorg, rond

Jos: ‘Voor een echte evaluatie is

len.’

veiligheid, mobiliteit en cultu-

het nog te vroeg. De werkgroe-

rele en maatschappelijke ont-

pen zijn nog maar net begonnen.

Jullie hebben veel contact met de

plooiing. Het advies dat we uit-

Maar de contacten met politici

stad Antwerpen en het OCMW.

brengen, is helaas niet bindend.

moeten verbeteren. We hebben

Is het een fijne samenwerking?

OCMW of Stad mogen het naast

het gevoel dat ze ons niet erken-

Jos: ‘We leren elkaar alsmaar

zich neerleggen. We willen dan

nen als volwaardige partners.

beter kennen en wisselen erva-

wel weten waarom ze ons advies

Het beleid moet reageren op wat

ringen uit. Naast de Antwerpse

niet volgen.’

er leeft bij jongeren én ouderen. In juni 2005 ontvingen de po-

Ouderenraad is er binnen het OCMW ook een platform Oude-

Waarover kan dat advies gaan?

litieke partijen het ouderenbe-

renzorg werkzaam. In april 2006

Jos: ‘Enkele mogelijke situaties:

leidsplan. We kregen geen enkel

startten vier thematische werk-

de werkgroep ‘Wonen en Zorg’

signaal. Zelfs niet dat ze het goed

groepen; leden van de AOR en

stelt voor dat bij nieuwbouw

ontvingen. Dat werkt demotive-

andere sociale instanties maken

of renovaties deuren voldoen-

rend voor een groep competen-

er deel van uit.

de breed zijn zodat rolwagens

te mensen waarmee we samen-

erdoor kunnen. De werkgroep

werken.’

Ouderen hebben iets te vertellen

Veiligheid wil een duidelijk aanspreekpunt in de straat creëren. De wijkagent speelt hier een belangrijke rol. Als een oudere

Ook de ambtenaren van de stad

slecht te been is en moet over-

leveren goed werk. Maar we wil-

steken aan een zebrapad, wordt

len vaker politici zien. Af en toe

het licht veel te snel rood. Dit is

nemen ze deel aan de bijeen-

een thema voor de werkgroep

komsten van werkgroepen. Maar

Mobiliteit. Soms eindigen cultu-

op een vergadering van de oude-

rele voorstellingen heel laat. De

renraad zagen we nooit een sche-

werkgroep Culturele en Maat-

pen.’

schappelijke Ontplooiing stelt voor dat het openbaar vervoer hierop inspeelt of dat voorstellingen vroeger beginnen.’

Samenwerking

Hoe gaan jullie tewerk?


beleid uittekent over belangrij-


174 Samenwerking

177

Energiebeheersing

178


Gebouwenbeheer

Patrimonium

Patrimonium


176 Patrimonium

Door een efficiënt beheer rendeert ons patrimonium maximaal

Om onze dienstverlening te kunnen uitbreiden, kochten we een woning aan in de Ketsstraat in Antwerpen. Deze sluit aan bij een aantal panden die al onze eigendom zijn. We zullen het gebouw renoveren en integreren in de site van De Serre (afdeling Activering) Een belangrijke verkoop was een deel van het voormalige hospitaal in de Albert Grisarstraat. We verkochten de linkervleugel en het poortgebouw van het vroegere kinderziekenhuis Good Engels aan een projectontwikkelaar. Binnen de bestaande gebouwen worden nu appartementen ingericht en verkocht. In 2006 brachten alle verkopen samen 3 580 224 euro op.

Erfpachtovereenkomst met ZNA Op 20 december 2006 ondertekenden OCMW Antwerpen en het ZNA een erfpachtovereenkomst die notarieel werd vastgelegd voor een periode van 99 jaar. Volgende ziekenhuissites werden opgenomen in de overeenkomst: • Middelheim + Koningin Paolaziekenhuis + kinderpsychiatrie • Hoge Beuken • Sint-Elisabeth • Stuivenberg • Sint-Erasmus • Jan Palfijn • Verpleegtehuis Joostens We stellen de gronden en gebouwen ter beschikking van ZNA die ze verder kan aanwenden voor zijn opdracht. Ook voor de roerende goederen namen we gedetailleerde afspraken op in de notariële akte.

Patrimonium

Elk van deze gebouwen moet veilig zijn en goed bewoonbaar blijven. We doen veel inspanningen om dit op een economische, efficiënte en effectieve manier te doen.

Gebouwenbeheer


We beheren enkele honderden eigendommen, van moderne gebouwen tot historische monumenten. Ze zijn allemaal in gebruik om medewerkers te huisvesten of om klanten te ontvangen, bijvoorbeeld in een sociaal centrum of dienstencentrum. Tel daar de gebouwen bij waarin klanten wonen, zoals seniorenflats, sociale woningen, rusthuizen enzovoort. Verder verhuren we veel van onze panden aan sociale of culturele organisaties.

ZNA neemt alle nog lopende fi nanciële lasten met betrekking tot investeringen van het OCMW over tot de vervaldatum van de lening of de leasingovereenkomst. Daarna is een symbolische jaarlijkse vergoeding gepland.

Renovatie- en bouwwerken Voortdurend passen we ons patrimonium aan, breiden het uit of renoveren het. In 2006 realiseerden we: • de inrichting van het gebouw sociaal centrum Plein; • de inrichting van Huize Sofi a en de conciërgewoning; • 19 nieuwe seniorenfl ats in Ekeren (Geestenspoor); • de uitbreiding van het was- en kapsalon van dienstencentrum De Meermin; • de renovatie van de afdeling semi-validen van rvt SintAnna; • nieuwe ramen voor de seniorenfl ats De Brem.

Patrimonium

Kleine klussen


17

Verschillende diensten die in onze organisatie binnen diverse afdelingen of departementen vallen, doen kleine klussen aan ons patrimonium. Voor de klant was het in het verleden niet altijd duidelijk wie hij moest aanspreken met een bepaalde vraag. Klanten voor karweien kunnen zowel de eigen diensten zijn (dienstencentra, sociale centra, rust- en verzorgingstehuizen, centraal bestuur…) als OCMW-klanten in hun eigen woning. Daarom reorganiseerden we het ‘interne kluslandschap’. We brachten alle werkzaamheden samen in vier clusters van hoofdactiviteiten: verhuizingen, open ontruiming, opfrissingswerken (verven, behangen …) en onderhoud en interventie. Zowel voor het aanvragen van klussen als het factureren ervan schreven we duidelijke procedures uit. Er is nu een verregaande samenwerking tussen de verschillende departementen in onder andere de aansturing van het personeel en het gemeenschappelijk gebruik van het magazijn.

Energiebeheersing Een eigen Energiecel zorgt voor een rationeel energiegebruik binnen onze eigendommen. Door onder andere gebruikers te adviseren over hun verbruik proberen de medewerkers om de energiekosten te beperken. Regelmatig controleren zij het verbruik binnen de instellingen en werken indien nodig samen met de gebruikers verbeteringsacties uit. Bij nieuwbouw of renovatiewerken geven ze energiegebonden technisch advies en stellen energiebesparende maatregelen voor. Zo kreeg de Energiecel na onderhandeling met Electrabel een lagere energiefactuur voor een bepaald rvt door af te spreken om het verbruik voortaan te factureren aan het goedkopere hoogspanningstarief. De besparing per jaar bedraagt ongeveer 5 000 euro! Dankzij het uitvoeren van een reeks energiebesparende maatregelen hadden we ook recht op een aantal premies.

181

Procesmanagement

182

Omgevingsanalyses

183

Het Managementcomité

183

De raad voor maatschappelijk welzijn

186

Vereenvoudigde administratie

186


Managementinformatiesysteem

Bestuur en beleid

Bestuur en beleid


180 Bestuur en beleid

Managementinformatiesysteem

De betekenis van een indicator is niet altijd duidelijk: wanneer is een score goed en wanneer moeten we ons zorgen maken? In 2006 brachten we de bestaande informatie samen in een systeem, QPR. De werking ervan kan je vergelijken met de knipperlichten in het dashbord van een auto. Als er te weinig benzine zit in de brandstoftank, dan gaat er een rood licht branden. Door naar het dashbord te kijken ziet de bestuurder in één oogopslag of alles goed is of niet. In QPR passen we ditzelfde principe toe. Voor alle indicatoren definieerden we wanneer de waarde goed is (groen licht), wanneer we aandachtig moeten zijn (geel licht) of wanneer de waarde sterk afwijkt van de vooropgestelde doelstelling.

Als je een doel wilt bereiken, moet je onderweg geregeld nakijken of je hiervoor op de juiste koers zit en of alles aanwezig is om de eindbestemming te bereiken. Het Managementcomité en de raad voor maatschappelijk welzijn volgen dit op door monitoren en een maandelijkse rapportering. De beschikbare informatie is vaak versnipperd, onvolledig en niet op mekaar afgestemd. Door een managementinformatiesysteem (MIS) op te starten willen we de bestaande rapportering verder uitbouwen tot een samenhangend geheel zodat de juiste informatie op de juiste plaats komt. Het MIS maakt het mogelijk om tijdens een werkingsjaar op te volgen of we onze doelstellingen realiseren en of we over het personeel en budget beschikken om dit te doen. Zo niet gaat er een knipperlicht branden en is bijsturing noodzakelijk. Voor de belangrijkste processen stelden we cijfermatige indicatoren op. Ze zijn gestructureerd volgens de vier perspectieven van de Balanced Scorecard-methodiek. Het is onverstandig om het functioneren van een dienst of organisatie te beoordelen op basis van één type van indicatoren. Als je bijvoorbeeld enkel oog hebt voor dienstverlening aan klanten, dan gaat dit vaak ten koste van het budget of omgekeerd. Daarom ontwikkelden we vier types van indicatoren: indicatoren over dienstverlening aan klanten, financiële indicatoren, indicatoren over de personeelsinzet en de interne werking en indicatoren die gaan over vernieuwing en verandering. Enkel zo krijgen we een samenhangend en evenwichtig beeld van de staat van het OCMW.


In ons beleidsplan 2001 - 2007 ‘Het OCMW herontdekt’ schreven we een aantal strategische keuzes weg. Strategieën rond sociale grondrechten, maar ook rond onze eigen organisatie. Mooie ideeën, schitterende plannen, vernieuwende begrippen ... Ze kunnen maar werkelijkheid worden als de hele organisatie erop is afgestemd. De ‘administratie’ moet het realiseren van deze strategieën ondersteunen.

Bestuur en beleid

Bestuur en beleid

Het principe geldt ook voor de projecten die in ons jaarplan zijn opgenomen. Als projecten lopen zoals gepland, dan is het licht groen. Bij kleine vertragingen zonder veel gevolgen kleurt het licht oranje. Wanneer een project slecht loopt en de gevolgen hiervan groot zijn, dan springt het licht op rood en is bijsturing nodig. In 2006 is QPR verder uitgewerkt en getest. Vanaf 2007 gebruiken we het systeem voor de rapportering over het jaarplan op het Managementcomité en de raad voor maatschappelijk welzijn. Via het intranet hebben leidinggevenden toegang tot QPR en kunnen zo permanent zien of hun departement of het OCMW op koers is.

Bestuur en beleid

Procesmanagement


182

Financiële bijstand toekennen, senioren kwaliteitsvol laten wonen in een rust- en verzorgingstehuis of seniorenwoningen of onze klanten werkervaring laten opdoen: het zijn maar een paar voorbeelden van de vele diensten die we als OCMW aan de Antwerpenaars bieden. Daarnaast zorgen de ondersteunende departementen ervoor dat dit in optimale omstandigheden kan gebeuren. Voorbeelden zijn performante informaticasystemen, een goed financieel beheer, een tijdige en correcte uitbetaling van lonen en de aanwerving van competente medewerkers. Al deze types van dienstverlening vragen een opeenvolging van activiteiten door verschillende medewerkers van verschillende diensten. Deze opeenvolging van activiteiten leidt uiteindelijk tot een product of dienst voor onze klanten. We noemen ze processen.

Alle OCMW-medewerkers zijn al jaren bewust of onbewust betrokken bij een of meerdere processen. Maar doen we dit goed? Aangezien alles beter kan, wil het OCMW systematisch deze processen in kaart brengen en waar nodig verbeteren. In een procesbeschrijving brengen we de verschillende stappen die we moeten zetten in kaart en beschrijven we wie wat moet doen. Het is een draaiboek dat de betrokkenen moeten volgen. Door deze stappen duidelijk te beschrijven weet iedereen wat hij moet doen om tot een goed eindresultaat te komen. Door altijd dezelfde stappen te zetten, krijgen onze klanten ook steeds dezelfde kwaliteitsvolle dienstverlening. Voor nieuwe medewerkers is zo ook onmiddellijk duidelijk wat we van hen verwachten om hun werk goed te doen. Op termijn is het de bedoeling om dit voor alle diensten en producten van het OCMW in kaart te brengen. We kunnen echter niet alles tegelijk doen. In 2006 is er vooral gewerkt rond financiële processen. In het verleden is namelijk gebleken dat deze niet optimaal verliepen. In 2006 zijn daarom verschillende financiële processen, zoals bijvoorbeeld de facturatie aan klanten, verbeterd door middel van een zogenaamde BPR (business process re-engeenering). In deze BPR bekeken we de verschillende stappen die medewerkers moeten zetten om te komen tot een juiste en tijdige facturatie aan klanten.

Verder werkend op deze basisgegevens voerden we omgevingsanalyses uit voor het gezondheidbeleidsplan en in het kader van het Platform Ouderenzorgbeleid. Door overleg met de residentiële zorgsector, de thuiszorgpartners en de sociale huisvestingsmaatschappijen kwamen we tot goede afspraken rond het wijkgebonden aanbod.

Het Managementcomité is het hoogste ambtelijk overlegorgaan. Het is de wekelijkse vergadering van de bestuursdirecteurs, voorgezeten door de algemeen secretaris. De leden van het comité bespreken onderwerpen van verschillende departementen zoals het budget en de personeelsplanning. De leden maken dan onderlinge taakafspraken. Het Managementcomité is een brug tussen de administratie en het politieke bestuur. De voorzitter van de raad voor maatschappelijk welzijn of haar vertegenwoordiger is wekelijks aanwezig op de vergadering. De leden van het comité bereiden er de zittingen voor van de verschillende bestuurscomité’s en de raad voor maatschappelijk welzijn.

In het kader van het diversiteitsbeleid maakten we omgevingsanalyses voor elke wijk waarbij we de klemtoon legden op de allochtone inwoners. Tot slot deden we ook nog enkele projectgebonden onderzoeken. Samenstelling Managementcomité Paul Van Gorp

algemeen secretaris – voorzitter Managementcomité

Monica De Coninck

voorzitter raad voor maatschappelijk welzijn

Martin Conincx

ontvanger

Hugo Van den Bergh

bestuursdirecteur departement Organisatie en Ontwikkeling

Marc De Bens

bestuursdirecteur departement Personeelsbeleid

Ann Neels

bestuursdirecteur departement Maatschappelijke Integratie

Stefan Van Eeckhout

bestuursdirecteur departement Thuis Wonen

Ludo Van herck

administratief directeur departement Residentieel Wonen

Luc Van Nuland

bestuurscoördinator Budgetcel

Guy Dens

bestuurscoördinator departement Logistiek

Johan De Muynck

kabinetschef kabinet voorzitter

Lilianne Adam

kabinetssecretaris kabinet algemeen secretaris

Peter Crombecq

algemeen directeur Digipolis

Marjan Knockaert

bedrijfsdirecteur Sociale Zaken Stad Antwerpen

Bestuur en beleid

Om ons beleid accuraat te kunnen afstemmen op de behoeften van de bevolking maken we gebruik van omgevingsanalyses per Antwerpse wijk. Deze bestaan uit een beschrijving van het bevolkingsprofi el en het woon- en zorgaanbod dat er aanwezig is. Bij het bevolkingsprofi el leggen we de nadruk op de 55-plussers, maar naast leeftijd beschrijven we ook nationaliteit, etniciteit, inkomen … Als centraal punt om de analyse rond op te bouwen namen we telkens een OCMW-dienstencentrum. De resultaten van deze onderzoeken gebruikten we om het jaarplan van de dienstencentra voor 2007 uit te werken.

Het Managementcomité


Omgevingsanalyses

Bestuur en beleid

Managementcomité


1

Organisatie en Ontwikkeling Bestuursdirecteur

IDPBW

Maatschappelijke Integratie Bestuursdirecteur

Algemeen secretaris

Residentieel Wonen Bestuursdirecteur

Thuis Wonen Bestuursdirecteur

Raad voor maatschappelijk welzijn

Auditcomité

Voorzitter

Logistiek Bestuursdirecteur

Financiën

Bestuur en beleid

Personeelsmanagement Bestuursdirecteur

Ontvanger


Budgetcommissie

De raad voor maatschappelijk welzijn

Bestuur en beleid

De raad voor maatschappelijk welzijn bestuurt het OCMW. Ze telt vijftien leden, verkozen door de gemeenteraad. De raadsleden krijgen een mandaat voor zes jaar. Voor deze bestuursperiode liep dit tot einde 2006. Na de verkiezingen van 8 oktober stelde de pas verkozen gemeenteraad een nieuwe raad voor maatschappelijk samen. Burgemeester Patrick Janssens installeerde de OCMW-raad op 6 januari 2007.


1

Vereenvoudigde administratie In 2006 werkten we een systeem uit om de agendapunten voor de vergaderingen elektronisch aan te leveren aan het secretariaat. De auteurs zetten de nota’s in bepaalde mappen zodat ze voor iedereen die hierop leesrechten heeft, steeds raadpleegbaar blijven. De beslissingen over de behandelde agendapunten kan men terugvinden via de notulen.

Samenstelling van de raad voor maatschappelijk welzijn 2006 Monica De Coninck (voorzitter)

(SP.a - Spirit)

Cathy Berx (ondervoorzitter)

bediende

(CD&V - N-VA)

Jef Aertbeliën

socioloog

(Open VLD)

Theo Neel

bediende

(Vlaams Belang)

André Wuyts

huisarts

(Vlaams Belang)

Arthur Vandervee

gepensioneerde

(Open VLD)

Marcel Fyens

gepensioneerde

(Vlaams Belang)

Erik Peeters

gepensioneerde

(Vlaams Belang)

Theresia Debrock

advocaat

(Groen!)

Linda Quackels

bediende

(SP.a - Spirit)

Marco Laenens

bediende

(Open VLD)

Alfons Geeraerts

vakbondssecretaris

(SP.a - Spirit)

Peter Karl De Jonghe

commercieel bediende

(Vlaams Belang)

Paul De Vroey

fotograaf

(CD&V - N-VA)

Mieke Vogels

docente

(Groen!)


Adressen

Adressen

17

OCMW ANTWERPEN maatschappelijke zetel Lange Gasthuisstraat 33 2000 ANTWERPEN tel. 03 223 56 11

Adressen

Activering


188

Opleidingen, Werkervaringsplaatsen Tuinbouwstraat 8 2018 ANTWERPEN tel. 03 637 56 00 Opleidingen Nederlands Kwekerijstraat 82 2140 BORGERHOUT tel. 03 270 31 10 bedrijvencentrum PAX Lange Dijkstraat 68-70 2060 ANTWERPEN tel. 03 201 66 50

Huisvesting Wonen voor andersvaliden appartementen Romanza Klaproosstraat 74 2610 WILRIJK nursinghome Sint-Maria Vredestraat 93 2600 BERCHEM tel. 03 285 30 30

Gulden Vlies Gulden Vliesstraat 38 2600 BERCHEM tel. 03 235 74 51 Huis De Groof Van Trierstraat 32 2018 ANTWERPEN tel. 03 238 53 16 Kruikstraat Kruikstraat 14 2018 ANTWERPEN tel. 03 235 74 51

1 appartement voor een gezin met 5 kinderen 4 appartementen voor 2 personen Steenbergstraat 24 2000 ANTWERPEN 1 appartement voor een gezin met 4 kinderen 1 appartement voor 2 personen Grétrystraat 43 2018 ANTWERPEN Kinder- en jongereninstellingen

Leroux-Van Spilbeeck Lange Lozanastraat 60-62 2018 ANTWERPEN tel. 03 216 15 47

Home Boeckenberg, afdeling Boeckenberg Gouverneur Holvoetlaan 28 2100 DEURNE tel. 03 321 16 19

Vestahuizen Lange Batterijstraat 57-59 Haantjeslei 13 2018 ANTWERPEN tel. 03 235 74 51

Home Boeckenberg, afdeling Pennsylvania Foundation Lange Lozanastraat 183 2018 ANTWERPEN tel. 03 238 25 77

Villa Oosterlinck Veltwijcklaan 130 2180 EKEREN tel. 03 235 74 51

Home Good-Engels Boomgaardstraat 39 2018 ANTWERPEN tel. 03 286 97 25

Crisiswoningen

Rust- en verzorgingstehuizen

1 appartement voor 2 personen 1 appartement voor een gezin met 2 kinderen Leopoldstraat 23 2000 ANTWERPEN

Bilzenhof Lange Beeldekensstraat 50 2060 ANTWERPEN tel. 03 206 04 11

Beschut Wonen De Fraula Klappeistraat 28 2060 ANTWERPEN tel. 03 235 74 51

Bloemenveld Klaproosstraat 50 2610 WILRIJK tel. 03 820 08 08

Sint-Anna Floraliënlaan 400 2600 BERCHEM tel. 03 280 76 11

De Meermin I Matigheidstraat 1 2060 ANTWERPEN tel. 03 270 33 40

De Goede Tijd Luitenant Lippenslaan 59 2140 BORGERHOUT tel. 03 270 88 50

Sint-Bartholomeus J. De Boeckstraat 6 2170 MERKSEM tel. 03 641 77 11

De Meermin II Erwtenstraat 46 2060 ANTWERPEN tel. 03 270 33 49

De Gulden Lelie Schoytestraat 19 2000 ANTWERPEN tel. 03 224 72 11

Sint-Maria Vredestraat 93 2600 BERCHEM tel. 03 285 30 00

De Sterlingen Montensstraat 6 2140 BORGERHOUT tel. 03 235 41 04

De Pelikaan Bosuilplein 1 2100 DEURNE tel. 03 360 40 15

Vinck-Heymans A. Goemaerelei 18 2018 ANTWERPEN tel. 03 247 86 11

De Zeelbaan Elfnovemberstraat 41 2170 MERKSEM tel. 03 645 22 99

De Tol Burgemeester De Boeylaan 2 2100 DEURNE tel. 03 320 14 11

Seniorenflats

De Zwarte Neus Lange Batterijstraat 2A 2018 ANTWERPEN tel. 03 292 95 50

Adressen

Den Bleek Montensstraat 4 2140 BORGERHOUT tel. 03 272 04 20


Europasquare Ruggeveldlaan 26 2100 DEURNE tel. 03 320 04 11 Gitschotelhof Lode Van Berckenlaan 361 2140 BORGERHOUT tel. 03 310 08 11 Hof De Beuken Geestenspoor 73 2180 EKEREN tel. 03 544 44 11 Hoge Beuken Voorzorgstraat 1 2660 HOBOKEN tel. 03 820 87 11 Lozanahof Van Schoonbekestraat 54 2018 ANTWERPEN tel. 03 247 32 11 Melgeshof De Lunden 2 2170 MERKSEM tel. 03 641 65 11 Monnikenhof Monnikenhofstraat 109 2040 BERENDRECHT tel. 03 561 16 11

Boterlaar Ruggeveldlaan 3-41 2100 DEURNE tel. 03 320 14 01 Coppenol Coppenolstraat 9 2000 ANTWERPEN Creutz / Olvam Vinkenstraat 40-44 2018 ANTWERPEN tel. 03 247 32 13 De Brem Zwaantjeslei 87-93 2170 MERKSEM tel. 03 646 64 64 De Fontein Fonteinstraat 31-33 2140 BORGERHOUT tel. 03 270 09 22 De Koninck Oever 11 2000 ANTWERPEN tel. 03 470 17 40 De Mane Balansstraat 15 2018 ANTWERPEN tel. 03 292 95 50 De Meere C. Van Reethstraat 10 2600 BERCHEM tel. 03 218 63 62

Den Drossaert Helmstraat 163 2140 BORGERHOUT tel. 03 235 08 75 Essenhof Dambruggestraat 308 2060 ANTWERPEN tel. 03 201 21 90 Geestenspoor Geestenspoor 83 2180 EKEREN Grisar Korte Ridderstraat 14-20 2000 ANTWERPEN tel. 03 470 17 41 Hof Ter Beke Balansstraat 23 2018 ANTWERPEN tel. 03 292 95 50 Hoge Weg Hoge Weg 17 2140 BORGERHOUT tel. 03 236 18 35

189

Huisjes Lange Batterijstraat Lange Batterijstraat 1-97 2018 ANTWERPEN Huize Berchem Grote Steenweg 146 2600 BERCHEM tel. 03 285 95 50 Joostens-Lemmé Dambruggestraat 306 2060 ANTWERPEN tel. 03 201 21 90

Adressen

Kerkeveld St-Fredegandusstraat 36-38 2100 DEURNE tel. 03 289 27 80


190

Kronenburg Van Duyststraat 188-194 2100 DEURNE tel. 03 328 14 11 Leliepoort Bogaardestraat 2000 ANTWERPEN tel. 03 470 17 40

Portugesehof Portugesestraat 1 2660 HOBOKEN tel. 03 828 65 48 Romanza Klaproosstraat 74 2610 WILRIJK tel. 03 828 96 65 Rozenboom I Hallershofstraat 5 2100 DEURNE tel. 03 236 74 44 Rozenboom II Cogelsplein 37 2100 DEURNE tel. 03 326 74 44 Santiago / Ottawa Canadalaan 27 2030 ANTWERPEN tel. 03 544 32 51 Stappaerts Prof. Claraplein 3 2018 ANTWERPEN tel. 03 286 97 20

De Anjer Elfnovemberstraat 57 2170 MERKSEM De Clampaert Matigheidstraat / Spaarstraat 2060 ANTWERPEN De Keizer Spaarstraat / Fr. De Cortstraat 2060 ANTWERPEN De Krekel Krekelstraat 8 2660 HOBOKEN De Leeuwerik Leeuwerikstraat / Kievitstraat 2018 ANTWERPEN De Mane Balansstraat 21 2018 ANTWERPEN De Perel Matigheidstraat / Spaarstraat 2060 ANTWERPEN De Rape Raapstraat 25-35 2000 ANTWERPEN

Liberty Jan de Voslei 2 / Jan Van Rijswijcklaan 288 2020 ANTWERPEN tel. 03 237 30 40

Ten Gaarde Boomgaardstraat 37 2018 ANTWERPEN tel. 03 286 97 20

Lindenhof Haspengouwstraat 40 2660 HOBOKEN tel. 03 828 65 48

Valaar Dichtersstraat 115 2610 WILRIJK tel. 03 827 80 33

Molengeest Frederik Hendrikstraat 53 2040 BERENDRECHT tel. 03 568 93 22

Van Straelenhof J. De Boeckstraat 1 2170 MERKSEM tel. 03 645 22 99

De Welkom Wilgenstraat 26 2060 ANTWERPEN

Olijftak Hollandstraat 23-27 2060 ANTWERPEN tel. 03 226 77 76

Waarlooshof Sint-Bernardsesteenweg 183 2020 ANTWERPEN

Essenhof Dambruggestraat 308 2060 ANTWERPEN

Sociale woningen alle leeftijden

Harincrode Prof. Claraplein 4 2018 ANTWERPEN

Oversnes Krijgslaan 110 / Jos Op De Beecklaan 19 2610 WILRIJK tel. 03 820 84 70 Papegaaienhof Burgemeester De Boeylaan 1 2100 DEURNE tel. 03 320 14 01

‘t Dokske Min. Schollaertstraat 22 2170 MERKSEM Broederminstraat Broederminstraat 45 2018 ANTWERPEN

De Schinde Schoonbroek 144 2180 EKEREN De Violieren Violetstraat / Korte Beeldekensstraat 2060 ANTWERPEN

Lindenhof Haspengouwstraat 40 2660 HOBOKEN

Wolstraat Wolstraat 25-29 2000 ANTWERPEN Zuid Lange Batterijstraat / Belegstraat 2018 ANTWERPEN Zwijgerstraat Zwijgerstraat 9 2000 ANTWERPEN Thuislozenzorg Daklozencel Boogkeers 1 2000 ANTWERPEN tel. 03 223 56 09 Inloopcentrum De Vaart Provinciestraat 32 2018 ANTWERPEN tel. 03 234 07 50 Nachtopvang De Biekorf Dambruggestraat 304 2060 ANTWERPEN tel. 03 232 08 24 Pension Van Schoonhoven Van Schoonhovenstraat 80 2060 ANTWERPEN tel. 03 232 87 95

Dienstencentra ‘t Dokske Min. Schollaertstraat 24 2170 MERKSEM tel. 03 620 18 01 Arena G. Vervoortstraat 2 2100 DEURNE tel. 03 321 49 97 Blankenberg Geestenspoor 73 2180 EKEREN tel. 03 544 44 89 Boterlaar Burgemeester De Boeylaan 2 2100 DEURNE tel. 03 320 14 01 De Bilzen Lange Beeldekensstraat 52 2060 ANTWERPEN tel. 03 206 04 06 De Boskes Sint-Bernardsesteenweg 181 2020 ANTWERPEN tel. 03 259 50 80 De Brem Zwaantjeslei 87 2170 MERKSEM tel. 03 646 64 64 De Fontein Fonteinstraat 31 2140 BORGERHOUT tel. 03 270 09 20

Huisvesting - andere Sociale Verhuringen Kerkeveldlaan 1 2100 DEURNE tel. 03 360 40 20 Vervoerdienst Senioren Bosuilplein 1 2100 DEURNE tel. 03 360 43 20

De Meere C. Van Reethstraat 10 2600 BERCHEM tel. 03 218 63 62 De Meermin Onderwijsstraat 13 2060 ANTWERPEN tel. 03 270 33 40 De Meersenier St-Nicolaasplaats 7-8 2000 ANTWERPEN tel. 03 202 40 29

De Oever Korte Ridderstraat 18 2000 ANTWERPEN tel. 03 470 17 40 De Olijftak Hollandstraat 21-27 2060 ANTWERPEN tel. 03 226 77 76 De Vrijgeweide Luitenant Lippenslaan 59 2140 BORGERHOUT tel. 03 270 80 50 De Zeelbaan Elfnovemberstraat 33 2170 MERKSEM tel. 03 645 22 99 Den Bleek Montensstraat 4 2140 BORGERHOUT tel. 03 235 41 04

Adressen

Van Straelenhof J. De Boeckstraat 1 2170 MERKSEM

Gezondheid

Den Drossaert Helmstraat 163 2140 BORGERHOUT tel. 03 235 08 75


Noordschippersdok Noordschippersdok / Rupelstraat / Twee Netenstraat 2060 ANTWERPEN

Essenhof Dambruggestraat 308 2060 ANTWERPEN tel. 03 201 21 90 Hagelkruis Klein Hagelkruis 83 2180 EKEREN tel. 03 545 09 91 Hof Ter Beke Balansstraat 23 2018 ANTWERPEN tel. 03 292 95 50 Hoge Weg Hoge Weg 17 2140 BORGERHOUT tel. 03 236 18 35 Huize Berchem Driekoningenstraat 1 2600 BERCHEM tel. 03 285 95 50 Kerkeveld Sint-Fredegandusstraat 36 2100 DEURNE tel. 03 289 27 80

191

Adressen OCMW-jaarverslag 2006

192

Klein Heide A. Nobellaan 7- 9 2660 HOBOKEN tel. 03 828 48 71

Valaar Dichtersstraat 115 2610 WILRIJK tel. 03 827 80 33

Kronenburg Van Duyststraat 192 2100 DEURNE tel. 03 328 14 11

Van Schoonbeke Van Schoonbekestraat 54 2018 ANTWERPEN tel. 03 247 32 13

Liberty Jan Van Rijswijcklaan 288 2020 ANTWERPEN tel. 03 237 30 40

Victor De Bruyne P.H. Spaaklaan 5 2660 HOBOKEN tel. 03 828 59 02

Molengeest Fr. Hendrikstraat 53 2040 BERENDRECHT tel. 03 568 93 22

Zurenborg Kleine Beerstraat 2 2018 ANTWERPEN tel. 03 286 42 24

Moretusburg Grote Baan 23 2660 HOBOKEN tel. 03 827 57 21

Thuiszorgdiensten

Oversnes Krijgslaan 110 2610 WILRIJK tel. 03 820 84 70 Portugesehof Portugesestraat 1 2660 HOBOKEN tel. 03 828 65 48 Romanza Klaproosstraat 74 2610 WILRIJK tel. 03 828 96 65 Rozenboom Hallershofstraat 5 2100 DEURNE tel. 03 292 81 40

Thuiszorg Centrum Vercammenstraat 1B 2140 BORGERHOUT tel. 03 270 98 00 Thuiszorg Noord Van Aertselaerstraat 19 2170 MERKSEM tel. 03 641 75 10 Thuiszorg Zuid Sint-Bernardsesteenweg 187 2020 ANTWERPEN tel. 03 259 50 30 Sociale steunpunten gezondheidszorg Noord Schoolstraat 14 2060 ANTWERPEN tel. 03 270 33 45

Santiago Canadalaan 21 2030 ANTWERPEN tel. 03 544 32 51

Kiel De Bosschaertstraat 4 2020 ANTWERPEN tel. 03 259 50 70

Ten Gaarde Boomgaardstraat 37a 2018 ANTWERPEN tel. 03 286 97 20

Psycho-sociale hulp

Ter Welen E. Claesstraat 6 2050 ANTWERPEN tel. 03 219 57 95

Antwerps Psychiatrisch en Psychotherapeutisch Centrum voor Kind en Adolescent (Appcka) Boomgaardstraat 7 2018 ANTWERPEN tel. 03 285 95 65

Consultatiebureau voor Geestesgezondheid Steenbokstraat 1 2018 ANTWERPEN tel. 03 287 01 80 dagcentrum De Ridder Sint-Andriesplaats 25 2000 ANTWERPEN tel. 03 238 97 17 dagcentrum De Vinken Lange Lozanastraat 60-62 2018 ANTWERPEN tel. 03 237 71 64 Psycho-sociaal centrum Hoboken Broydenborghlaan 2 2660 HOBOKEN tel. 03 899 45 25

Middelen Binnenste Buiten De Bosschaertstraat 54 2020 ANTWERPEN tel. 03 238 98 93 Budgetbeheer Antwerpsesteenweg 167 2660 HOBOKEN tel. 03 820 18 60 Meubelhal en sociale superette PAX Lange Dijkstraat 68-70 2060 ANTWERPEN tel. 03 201 66 50 Sociaal restaurant De 7 Schaken Van Schoonhovenstraat 82 2060 ANTWERPEN tel. 03 226 04 91 Sociaal restaurant De Pollepel Onderwijsstraat 13 2060 ANTWERPEN tel. 03 270 33 42 Schuldbemiddeling Antwerpsesteenweg 167 2660 HOBOKEN tel. 03 820 18 50 Sociale centra Arena G. Vervoortstraat 2 2100 DEURNE tel. 03 321 49 97

Berchem, afdeling Groenenhoek C. Van Reethstraat 10 2600 BERCHEM tel. 03 239 23 55

Kerkeveld Sint-Fredegandusstraat 40 2100 DEURNE tel. 03 360 90 90

Boogkeers Boogkeers 1 2000 ANTWERPEN tel. 03 223 58 67

Kyle Sint-Bernardsesteenweg 183 2020 ANTWERPEN tel. 03 259 50 00

Coevelt Coeveltstraat 6 2100 DEURNE tel. 03 292 81 00

Luchtbal Canadalaan 158 bus 1 2030 ANTWERPEN tel. 03 292 81 50

Dam Marnixstraat 14 2060 ANTWERPEN tel. 03 292 35 00

Merksem Elfnovemberstraat 57 2170 MERKSEM tel. 03 641 88 20

De Balans Lange Batterijstraat 14 2018 ANTWERPEN tel. 03 242 91 20

Plein Lamorinièrestraat 137 2018 ANTWERPEN tel. 03 292 83 30

De Fontein Fonteinstraat 33 2140 BORGERHOUT tel. 03 270 07 40

Potvliet Boerhaavestraat 20 2060 ANTWERPEN tel. 03 270 08 40

De Oever Oever 13 2000 ANTWERPEN tel. 03 206 09 50

Seefhoek Lange Zavelstraat 78 2060 ANTWERPEN tel. 03 270 38 40

De Vondel Boerhaavestraat 20 2060 ANTWERPEN tel. 03 270 08 60

Stenenbrug Fonteinstraat 33 2140 BORGERHOUT tel. 03 270 95 27

De Wilg Klappeistraat 28 2060 ANTWERPEN tel. 03 235 74 51

Veemarkt Zwartzustersstraat 21 2000 ANTWERPEN tel. 03 292 35 60

Ekeren Groot Hagelkruis 146 2180 EKEREN tel. 03 545 09 70

Wilrijk Jules Moretuslei 330 2610 WILRIJK tel. 03 820 93 70

Ekeren, afdeling De Reiger Antwerpsebaan 140 2040 BERENDRECHT tel. 03 568 38 29

Zurenborg Steenbokstraat 1 2018 ANTWERPEN tel. 03 286 42 10

Cultuur cel Culturele en Maatschappelijke Ontplooiing Lange Gasthuisstraat 32 2000 ANTWERPEN tel. 03 223 58 95 Maagdenhuismuseum Lange Gasthuisstraat 33 2000 ANTWERPEN tel. 03 223 56 20 Sociocultureel centrum Elzenveld Lange Gasthuisstraat 45 2000 ANTWERPEN tel. 03 202 77 04

Recht Schuldbemiddeling Antwerpsesteenweg 167 2660 HOBOKEN tel. 03 820 18 50 Energiecel Antwerpsesteenweg 167 2660 HOBOKEN tel. 03 820 18 30

Patrimonium en Logistiek afdeling Aankopen Lange Gasthuisstraat 33 2000 ANTWERPEN tel. 03 223 55 31 afdeling Privaat Patrimonium Lange Gasthuisstraat 33 2000 ANTWERPEN tel. 03 223 55 62 Afdeling Techniek, Ontwikkeling en Onderhoud Ballaerstraat 35 2018 ANTWERPEN tel. 03 223 56 11

Centraal bestuur Lange Gasthuisstraat 30-32-33-35-37-39-45 2000 ANTWERPEN tel. 03 223 56 11

Adressen

Hoboken Cdt. Weynsstraat 165 2660 HOBOKEN tel. 03 830 70 30


Berchem Grotesteenweg 148 2600 BERCHEM tel. 03 285 95 20

Raad voor maatschappelijk welzijn 2007 Jozef Aertbeliën - vice-voorzitter (Open VLD) Monica De Coninck - voorzitter (sp.a - spirit) Paul De Vroey (CD&V - N-VA) Alfons Geeraerts (sp.a - spirit) Marco Laenens (Open VLD) Theo Neel (Vlaams Belang - VLOTT) Linda Quackels (sp.a - spirit) René De Preter (sp.a - spirit)

Adressen

Eddy D’Hont (Vlaams Belang - VLOTT)


194

Dirk Geldof (Groen!) Luc Lemmens - vice-voorzitter (CD&V - N-VA) Christel Luyckx (Vlaams Belang - VLOTT) Lieve Pirquin (sp.a - spirit) Philippe Van Der Sande (Vlaams Belang - VLOTT) Georges Ver Eecke (Vlaams Belang - VLOTT)


195

Adressen

Colofon Redactie, grafisch concept en lay-out: Communicatiedienst OCMW Antwerpen Fotografie: Communicatiedienst OCMW Antwerpen, tenzij anders vermeld Secretariaat: Communicatiedienst OCMW Antwerpen Met reacties, vragen en opmerkingen kunt u terecht op het OCMW-Informatiepunt: tel. 03 223 56 21

Adressen

[email protected]


196

www.ocmw.antwerpen.be Verantwoordelijke uitgever: Paul Van Gorp Lange Gasthuisstraat 39 2000 ANTWERPEN 2007.059

Jaarverslag

Recommend Documents