Jaarverslag 2012 Jaarverslag 2012
saxion.nl/jaarverslag
Saxion Jaarverslag
2012
Inhoud 1. Voorwoord
5
2. Inleiding
6
3.
8
Ontwikkeling in het onderwijsveld
4. Prestatieafspraken
10
5.
Profilering in onderwijs en onderzoek
14
6.
Kwaliteit en succes in onderwijs
16
7. Bedrijfsvoering
22
8.
26
Human Resources
9. Huisvesting
30
10. Financiën
34
11. Toezicht
40
4
Saxion Jaarverslag 2012
1
Voorwoord
Voorwoord
Saxion durft, kiest en doet. Als we in 2020 nog eens terugkijken, zullen we tegen elkaar zeggen: “Het Saxion van nu, is gestart in 2012. We toonden toen het lef ons te profileren als University of Applied Sciences, door te kiezen voor één zwaartepunt in Living Technology en door ons te committeren aan onderwijskwaliteit. De missie van Saxion in termen van een University of Applied Sciences, van innovatieve praktijkgerichte kennis, die door co-creatie samen met het werkveld op economisch en maatschappelijk vlak bijdraagt aan regionale ontwikkeling, is realiteit geworden.” Woorden uit 2020 met een reflectie op het heden. Als we vandaag de balans opmaken over 2012 kunnen we zeggen dat het een uniek jaar is geweest; een jaar waarin we een nieuw fundament onder Saxion hebben gebouwd. De Strategische Agenda Saxion 2012-2016 betekende een mindshift voor de hele organisatie en op veel plaatsen ook een breuk met het verleden. Onderwijskwaliteit staat als een huis, dat is voor ons het uitgangspunt. We maken daarom persoonlijk kennis met onze (potentiële) studenten nog voordat ze zich inschrijven, zodat we wederzijds vertrouwen hebben in een gezamenlijke toekomst. Wij investeren in deze samenwerking, door studenten een hoogwaardige kennis- en ontwikkelomgeving te bieden met een directe binding met het werkveld. Van studenten verwachten wij dat zij investeren met hun inzet, betrokkenheid en honger naar kennis. Maar ook dat zij met hun nieuwsgierige houding doorbraken realiseren in het praktijkgericht onderzoek. De twee onderzoekcentra TechYourFuture, Centre of Expertise Techniekonderwijs, en TechForFuture, Centre of Expertise HTSM Oost, vormen hiervoor de ankerpunten om samen met het werkveld toonaangevend praktijkgericht onderzoek uit te voeren. Saxion staat in de regio en is betrokken bij de ontwikkeling van de regio. Door valorisatie van kennis met het bedrijfsleven, het stimuleren van startend ondernemerschap en kennisgedreven bachelorstudenten op de arbeidsmarkt te brengen, dragen we bij aan de regionale economie. Door de fusie met de Hogeschool Edith Stein investeren we in het basisonderwijs en het behoud van een belangrijke pedagogische opleiding in de regio. In 2012 zijn we een nieuwe weg op gegaan. Lef en keuzebereidheid brachten ons op die weg. Samen met alle medewerkers van Saxion, met de studenten en de docenten, gaan we het ook doen!
Wim Boomkamp en Ineke van Oldeniel College van Bestuur
5
2
Inleiding
Voor Saxion stond 2012 in het teken van het bouwen aan de verbinding tussen kwalitatief hoogwaardig onderwijs en onderzoek. Onderwijskwaliteit geeft aan hoe goed wij in staat zijn om kennis over te brengen op onze studenten, zodat zij in staat zijn om dit actief toe te passen. Onderzoekskwaliteit geeft aan hoe goed wij zijn om hieruit nieuwe kennis te ontwikkelen. Onderzoek is hierin het kantelpunt voor studenten waar we ze uitdagen om de geleerde kennis te multipliceren tot nieuwe inzichten, modellen, producten en processen. Het structureren en verankeren van díe brugfunctie vormt de essentie van 2012.
Het jaar 2012 was voor Saxion een jaar vol van uitdagingen, zoals de strategische herijking, de prestatieafspraken met de Staatssecretaris van OCW, de profilering, de gezamenlijke impuls in human capital en de aankomende fusering van Saxion met de Hogeschool Edith Stein. Daarnaast blijven we, uiteraard, investeren in de kwaliteit van het onderwijs, de aansluiting op de (arbeids)markt en onze rol in de maatschappij. Uitgangspunt voor 2012 vormde de Strategische Agenda Saxion 2012-2016. Deze agenda verwoordt de afspraken met OCW, onze profilering en de keuze die we maken in onderzoek en onderwijs. Met deze agenda maakt Saxion belangrijke, strategische keuzes ter versterking van haar positie, met een profiel als: • een University of Applied Sciences, met • Living Technology als zwaartepunt. Deze profilering gaat uit van uitstekend onderwijs en optimaal studiesucces, met focus en massa in onderzoek en valorisatie voor en door werkveld, studenten en medewerkers. Deze profilering sluit nauw aan bij het DNA van Landsdeel Oost, met een sterke, hightech maakindustrie op internationaal niveau. De bedrijven in de regio zijn sturend in het onderzoek aan de kenniscentra en mede vormgevend in het onderwijs van Saxion. Samen met het bedrijfsleven en regionale overheid zijn afspraken gemaakt over investering op het gebied van Human Capital en techniekonderwijs, waarin ook Saxion haar rol oppakt als het gaat om het opleiden van hooggekwalificeerde techniekstudenten. Als University of Applied Sciences (UAS) is Saxion een hogeschool waar volop ruimte is voor praktijkgericht onderzoek. We gebruiken ‘science’ (met zijn verschillende disciplines) als kennisbron om bij te dragen (‘applied’) aan relevante vraagstukken in economie en maatschappij. Als UAS is Saxion een centraal schakelpunt tussen onderwijs, onderzoek, overheid en ondernemingen en kan daarmee nieuwe kennis creëren en de brug vormen naar de verankering van benodigde kennis in het werkveld. Met het zwaartepunt in Living Technology haken we aan bij de landelijke ontwikkeling in de Topsector Hightech Systemen en Materialen (HTSM), de nationale Human Capital Agenda en het Europese Horizon 2020. Living Technology is voor ons datgene wat zich afspeelt op het raakvlak tussen hightech en maatschappij, tussen
6
Saxion Jaarverslag 2012
Inleiding
technologie en de levensomgeving, tussen systeem en mens. Deze focus vindt zijn weerslag in zowel onderzoek, als onderwijs. Het vormt de basis voor de twee Centres of Expertise TechYourFuture (techniekonderwijs) en TechForFuture (HTSM), en structureert de samenwerking met Windesheim, ROC van Twente, ROC Aventus en Universiteit Twente. Tegelijkertijd vormt Living Technology de gemeenschappelijke basishouding voor het onderwijs dat we (gaan) geven. Studenten die bij Saxion afstuderen hebben in hun opleiding kennis gekregen over hun bijdrage in de maatschappij en de rol die hightech daarin kan spelen. Technologie is dusdanig geïntegreerd in de maatschappij, dat het een onlosmakelijk onderdeel vormt van de kennis van onze studenten. Saxion speelt daarin een belangrijke rol door wetenschappelijke kennis en inzichten te vertalen naar toepassingen voor en in de maatschappij. Voor de profilering is het belangrijk dat Saxion goede verbindingen realiseert tussen onderzoek en onderwijs. Zo wordt onderzoek steeds belangrijker in onze opleidingsprogramma’s en nemen steeds meer studenten deel aan onderzoek. Dit sluit naadloos aan bij ambities van de regio’s Stedendriehoek en Twente waar het gaat om het versterken van de onderzoeksactiviteiten van het bedrijfsleven. Om deze verbinding verder te versterken zijn in 2012 voorbereidingen getroffen voor het project Saxion Masters, mede gericht op de initiatie van een aantal nieuwe masteropleidingen, die appelleren aan het profiel Living Technology. Omdat de ontwikkelingen in en om Saxion al op een aantal punten in lijn liggen met EU programma’s, gaat Saxion om de onderzoekstaak te versterken nog meer investeren in deelname aan EU programma’s. Doel is hiermee meer studenten, docenten en lectoren te betrekken bij praktijkgericht onderzoek, kennis sneller en effectiever in te zetten in het werkveld en in de opleidingen en de kwaliteit en groei van het onderzoek te bevorderen. Om dit te realiseren gaan we: • aansluiting zoeken bij een internationaal partnership; • vanuit Europees perspectief onze positie uitbouwen in de regio; • de huidige internationale relaties met kennisinstellingen verkennen en; • bouwen aan een professionele interne organisatie. Het jaar 2012 stond ook in het teken van de fusie tussen Saxion met de Hogeschool Edith Stein (HES). De HES is een monosectorale zelfstandige hogeschool voor de opleiding tot beroepen in het (basis)onderwijs en biedt onderwijs aan 840 bachelor- en circa 80 masterstudenten. In 2012 is de fusie voorbereid in personele, financiële en organisatorische zin. Op 1 januari 2013 heeft de besturenfusie plaatsgevonden; 1 september 2013 volgt de instellingenfusie. Door de fusie van beide hogescholen blijft de pabo, met behoud van eigen identiteit, aanwezig in Twente en creëren we onderwijskundige meerwaarde voor studenten van beide hogescholen. NB daar waar dit de organisatie van Saxion raakt, zijn effecten van de fusie vermeld. Voor de onderwijskundige, organisatorische en financiële verslaglegging van HES verwijzen we naar het eigen jaarverslag van HES.
7
3
Ontwikkelingen in het onderwijsveld
Als onderwijsorganisatie acteert Saxion in een snel veranderende wereld. Zowel politieke veranderingen, als economische ontwikkelingen bepalen de markt waarin Saxion opereert. Omdat effecten van veranderingen in studieopzet of studievorm pas (enkele) jaren na introductie merkbaar worden, is het belangrijk om proactief te zijn en adequaat te reageren op (komende) veranderingen. In dit kader zijn met name de rapporten van de commissies Veerman en De Boer en het Hoofdlijnenakkoord met Staatssecretaris Zijlstra van OCW en Minister Verhagen (EL&I) aanleiding geweest tot forse veranderingen in de opzet en vorm van het hbo. Naast deze grote fundamentele verandering in het onderwijsveld, spelen de arbeidsmarktontwikkeling, de economische crisis, demografische veranderingen en inter nationalisering een belangrijke rol in de groeirichting van Saxion.
Profilering In 2010 bracht de Commissie Toekomstbestendig Hoger Onderwijs Stelsel, ook wel de Commissie Veerman genoemd, haar rapport uit, getiteld ‘differentiëren in drievoud’. Dit rapport legde, ook voor Saxion, de fundamentele vraag op tafel naar identiteit, eigenheid en zelfstandigheid. Wie ben je als hogeschool en waarom? Wat maakt Saxion anders dan de andere hogescholen? Veerman daagde het hoger onderwijs uit tot differentiatie. Afstand nemen tot de brede hogeschool met een duidelijke regionale invalshoek, naar een hogeschool met een aansprekend profiel waaraan studenten zich kunnen identificeren. Saxion heeft die handschoen opgepakt en in de periode 2010-2012 een fundamentele discussie gevoerd met alle interne en externe actoren over mogelijke en gewenste profilering. In 2012 gepresenteerd als UAS met HTSM als zwaartepunt, later omgedoopt tot het meer aansprekende Living Technology.
Onderzoeksrol Een jaar eerder, in 2009, zette de Commissie de Boer het mbo en hbo al op scherp door onderzoek als een cruciaal speerpunt te benoemen voor de toekomst van het middelbaar en hoger onderwijs. De verbinding met het werkveld moest versterkt worden, door gezamenlijke onderzoeksactiviteiten in herkenbare expertisecentra. Vanuit die gedachte heeft Saxion het voortouw genomen om in 2012 samen met Windesheim en de UTwente twee expertisecentra vorm te geven op gebieden van onderwijs en innovatie (HTSM).
8
Saxion Jaarverslag 2012
Ontwikkelingen in het onderwijsveld
Hoofdlijnenakkoord Vanuit de politiek kwam de vraag naar een betere sturing van de kwaliteit van het hoger onderwijs. Dit heeft geresulteerd in een akkoord tussen de Ministeries van OCW, EL&I en de hbo-raad, waarin afspraken gemaakt zijn over de wijze waarop deze sturing zal gaan plaatsvinden. Onderdeel hiervan was het maken van prestatieafspraken. Hierin wordt een koppeling gelegd tussen toekomstige financiering van het onderwijs en de (eerder) behaalde resultaten. Als basis voor deze voorwaardelijke financiering zijn afspraken gemaakt tussen de Staatssecretaris van OCW en de individuele instelling op basis van zelf gedefinieerde doelstelling op gebieden als studierendementen, studenttevredenheid, excellentieprogramma’s, internationalisering, innovatie en ondernemerschap. De Review Commissie Hoger Onderwijs en Onderzoek heeft in 2012 deze afspraken beoordeeld en de Staatssecretaris hierover geadviseerd. Saxion heeft op basis van haar strategieagenda voor 2012-2016 deze afspraak vorm gegeven.
Economische veranderingen De economische recessie blijft niet onopgemerkt. Niet alleen uit oogpunt van een veilig beheer van het eigen financieel vermogen, maar ook uit oogpunt van (financiële) risico’s die worden aangegaan naar de toekomst toe. In tijden van economische expansie kiezen studenten andere opleidingen dan in tijden van economische krimp. Daarop moet het hbo voorbereid zijn. Of de forse stijging in het aantal ingeschreven techniekstudenten per studiejaar 2012 (met name bij Saxion) hiermee te maken heeft, is niet duidelijk, het is wel een feit. Studenten kiezen steeds bewuster voor een specifieke opleiding met toekomstperspectief. Saxion speelt hierop in door studenten goed voor te bereiden op de studiekeuze. In 2012 zijn we gestart met op grotere schaal intakegesprekken te voeren met studenten, met als doel wederzijdse kennismaking en het afstemmen van verwachtingen. In 2013 wordt dit uitgerold naar de hele hogeschool: alle geïnteresseerde studenten krijgen een persoonlijk of groepsgesprek over hun studie, keuze en toekomst.
Human Capital De roep om meer technici wordt steeds sterker. Ook al is de krapte op dit moment van economische recessie voor veel (kleine) bedrijven nauwelijks merkbaar, de vergrijzing afgezet tegen het huidig cohort techniekstudenten leert dat die spanning acuut wordt. De Topsectoren die door Minister Verhagen (EL&I) in 2011 zijn geformeerd bevestigen dat en roepen om actie. Het Masterplan Bèta & Technologie uit 2012 zet de bakens voor een aanpak leidend tot ‘4 op de 10’; 40% van de studenten moet straks kiezen voor een technische opleiding. Saxion heeft het voortouw genomen om samen met het bedrijfsleven, overheid en onderwijsveld concrete afspraken te maken over investeringen in onderwijs, arbeidsmarkt en de aansluiting tussen beide. Voor de Twentse regio is in 2012 de Human Capital Agenda Twente door alle betrokken partijen ondertekend. Voor de regio Stedendriehoek (Apeldoorn-Zutphen-Deventer) zijn soortgelijke afspraken gemaakt, die begin 2013 worden geformaliseerd in een eigen agenda. Onderdeel van deze aanpak van Saxion is een sterke impuls in techniekonderwijs, gericht op het ontplooien van latent bèta-talent jongeren van 2 tot 22 jaar. Met Windesheim en UTwente hebben we de krachten gebundeld op dit vlak in de oprichting medio 2012 van TechYourFuture, Centre of Expertise Techniekonderwijs.
9
4
Prestatieafspraken
In 2012 is een begin gemaakt met de uitvoering van het ‘Besluit experiment prestatie bekostiging hoger onderwijs’. Doel van dit besluit is het hbo te prikkelen tot een kwaliteitsimpuls, door een deel van de onderwijsfinanciering resultaatafhankelijk te maken. De prestatiebekostiging valt uiteen in twee delen. De basis wordt gevormd door de voorwaardelijke financiering op basis van kwaliteit van onderwijs en het studiesucces. Daarboven kon een aanspraak op selectief budget worden gedaan, gekoppeld aan profilering en zwaartepuntsvorming. Saxion heeft op beide onderdelen een positieve aanspraak gemaakt bij de Staatssecretaris. De prestatieafspraken worden hieronder beschreven, de profilering in het volgende hoofdstuk.
Prestatiedoelen Door de Staatssecretaris is op voorhand een zevental indicatoren vastgesteld die onderdeel uitmaken van de prestatieovereenkomst. Dit betreffen het studiesucces in termen van uitval, switch en bachelorrendement, de studenttevredenheid, de docentkwaliteit en de onderwijsintensiteit in termen van contacturen en docentratio). Hiermee wordt invulling gegeven aan de ambitie de studie-efficiency en de upgrading van de kwaliteit van het onderwijs te versterken. HES en Saxion hebben in dit kader ieder eigen prestatiedoelen en –afspraken gemaakt, afgestemd op de afzonderlijke instellingen. Daarbij is nadrukkelijk rekening gehouden met de voorgenomen fusie en zijn beide voorstellen ook in samenhang besproken met de hiervoor aangestelde Review Commissie Hoger Onderzoek en Onderwijs. In dit jaarverslag zijn enkel de prestatiedoelen van Saxion beschreven. Studiesucces Het studiesucces is gerelateerd aan studiekeuze, studiehouding, studietempo en studieresultaat. Een juiste studiekeuze is hierin cruciaal. Uitval van studenten tijdens hun studie moet zoveel mogelijk voorkomen worden. Onder uitval eerstejaars verstaan we de nieuw ingestroomde studenten (zonder verleden in het hbo), die Saxion in het eerste studiejaar verlaten. Het uitvalspercentage in 2012 lag op hetzelfde niveau als in 2011: 26%. Ons streven is dit niveau minimaal te handhaven de komende periode, liefst te laten dalen. Mocht blijken dat een student niet op de juiste plek zit, dan spannen we ons in om de student met minimaal (studie)tijdverlies zijn of haar studieloopbaan te laten vervolgen bij een andere opleiding van Saxion of aan een andere onderwijsinstelling. Deze ‘switch’ van opleiding van eerstejaarsinstroom zonder hbo-verleden bedroeg in 2012, conform voorgaand jaar, 14%. Voor 2015 streven we naar een switchpercentage van maximaal 13%.
10
Saxion Jaarverslag 2012
Prestatieafspraken
Het bachelorrendement beschrijft het percentage studenten dat zich na het eerste jaar weer bij dezelfde studie heeft ingeschreven en binnen vijf jaar na instroom een einddiploma heeft behaald van Saxion. Voor bepaling van het rendementscijfer in 2012 beschouwen we dus de studenten die zich in 2007 hebben ingeschreven. Voor 2012 resulteert dat in een rendement van 62%. Saxion wil een verbetering van het bachelorrendement naar 68% in 2015. Het beheersen van het studiesucces vraagt om aandacht voor de studiekeuze en een alerte signalering en monitoring van de studentenvoortgang. In 2009 zijn we gestart met een pilot waarin we verschillende vormen van intakegesprekken onderzochten. In 2012 hebben we met circa 2.100 potentiële studenten, dat is 27% van de ruim 7.800 aanmeldingen bij een of meer opleidingen van Saxion, een intakegesprek gevoerd. Ruim 1.550 studenten van deze groep namen voorafgaand ook deel aan een intakeassessment. Doel van deze gesprekken is een bewustere studiekeuze en een betere binding. Daarnaast wordt onderzocht welke mogelijkheden er zijn met betrekking tot een aanscherping van het toelatingsbeleid en een verhoging van de norm van het Bindend Studie Advies (BSA). De effecten van deze genomen maatregelen zijn echter pas op de langere termijn zichtbaar in het studiesucces. Onze opdracht is te zorgen voor intensiever, beter begeleid en uitdagender onderwijs, dat studenten aanzet tot een nominaal studietempo. Studenttevredenheid Uit de Nationale Studenten Enquête (NSE) van 2012 blijkt dat Saxion goed scoort bij het ‘algemeen studentoordeel van de opleiding’: 68,2% van onze studenten zegt (zeer) tevreden te zijn. Dat komt overeen met ons streefcijfer en is aanzienlijk hoger dan de score van een jaar eerder (64,7%). Ons streven is eind 2015 een totaalscore van minimaal 68% te behouden.
Tabel 1: Studentenoordeel over de opleiding in het algemeen Percentage algemene tevredenheid
2012
2011
Saxion totaal (excl. Saxion Next)
68,2%
64,7%
Saxion scoort een gemiddelde tevredenheid van 7,0 (was 6,9 in 2011) op alle relevante stellingen uit de enquête. Deze score is gelijk aan de interne streefwaarde. Op veertien van de vijftien thema’s scoren we 0,1 tot 0,3 punten hoger dan in 2011. De grootste vooruitgang zien we bij het thema roosters: van 6,3 naar 6,6. Onze studenten zijn het meest tevreden over ‘algemene vaardigheden’ (7,6), ‘studieomgeving’ (7,6), ‘wetenschappelijk vaardigheden’ (7,2), ‘docenten’ (7,2), ‘voorbereiding op beroep’ (7,1), ‘praktijkgericht onderzoek’ (7,2) en ‘inhoud opleiding’ (7,1). Het minst tevreden zijn ze over: ‘Kwaliteitszorg’ (6,5), ‘roosters’ (6,6), ‘toetsen en beoordelen’ (6,7) en ‘informatie’ (6,7). Docentenkwaliteit Saxion stimuleert via het aanname- en opleidingsbeleid een hoger opleidingsniveau van docenten. De in 2012 ingevoerde regeling Financiering Masters vergoedt de kosten van de master en komt tegemoet in de vervangingskosten. Daarnaast heeft Saxion een speciale regeling voor promotietrajecten. In 2012 beschikte 61% van de docenten over een afgeronde masteropleiding; dit percentage is gelijk aan dat van 2011. Veel docenten zijn nog bezig met een mastertraject en een deel van de onderwijsvacatures zijn ingevuld met HBO geschoolde docenten die nu nog een mastertraject starten. Het beschikken over een master is voorwaardelijk voor een vaste aanstelling. We zien verder dat het masterpercentage sterker dan voorheen beïnvloed wordt door leeftijdsgebonden uitstroom van veelal mastergeschoolde docenten. Ook de kadering van masters die meetellen is versmald. Ons streven is dat eind 2015 minimaal 71% van de Saxiondocenten een masteropleiding hebben gevolgd. Momenteel volgen ruim 100 docenten een masteropleiding, waarvan 80 gefinancierd worden door Saxion en ruim 20 docenten gebruik maken van een de lerarenbeurs. In 2013 en 2014 zullen jaarlijks 30-35 docenten afstuderen. Het aandeel PhD-gekwalificeerde docenten is gestegen van 8% naar 9% en ligt nu dichtbij onze streefwaarde van 10%. In 2012 liepen in totaal 45 promotietrajecten, waarvan in 41 gevallen gebruik gemaakt werd van de Saxionregeling promoveren. Negen nieuwe promotietrajecten zijn van start gegaan. Het merendeel van de promovendi scoort goed tot zeer goed met betrekking tot publicaties, presentaties en papers. Ter versterking van het profiel
11
geldt vanaf 2013 de eis dat nieuwe aanvragen voor promotietrajecten dienen aan te sluiten bij het zwaartepunt ‘Living Technology’. Onderwijsintensiteit Met OCW is afgesproken dat de geprogrammeerde contacttijd in de eerstejaars voltijd bacheloropleidingen eind 2015 minimaal 12 klokuren per week bedraagt. Uitgaande van 40 studieweken is dit minimaal 480 contactuur op jaarbasis. Voor Saxion is dit een belangrijke afspraak die staat voor de kwaliteit van het onderwijs. In 2012 blijken nog niet alle opleidingen aan dit minimaal aantal uren te komen. Met deze opleidingen zijn afspraken gemaakt gericht op herijking van het curriculum op dit uitgangspunt. Tweede aspect is de inzet van voldoende onderwijzend personeel. Het vacaturebeleid van Saxion, met een sterke focus op vermindering van het percentage onderwijs ondersteunend personeel (OOP), heeft effect. Alleen al in de tweede helft van 2012 steeg het aandeel onderwijzend personeel van 992 naar 1083, terwijl ondersteunend personeel terugliep van 722 naar 713. De Ratio OP-OOP, die de verhouding onderwijzend personeel (OP) ten opzichte van onderwijs ondersteunend personeel (OOP) in fte’s weergeeft, laat in 2012 een stijging zien naar 1,52 en is daarmee nagenoeg gelijk aan het streefcijfer voor 2015.
Tabel 2: Prestatie-indicatoren 2011 realisatie
2012 realisatie
2015 streefwaarde
26%
26%
26%
14%
14%
13%
63%
62%
68%
Studentenoordeel (voltijd studenten)
65%
68%
68%
Docenten met master/PhD
61%
61%
71%
4%
*
0%
1,38
1,52
1,50
Uitval eerstejaars
1
Switch eerstejaars
1
Bachelorrendement na 5 jaar
1
Opleidingen met <12 contacturen p/w in het eerste jaar 1 Ratio OP / OOP
Voltijd bacheloropleidingen * n.t.b. 1
12
Saxion Jaarverslag 2012
Prestatieafspraken
13
5
Profilering in Onderwijs en Onderzoek
De Commissie Veerman heeft in 2010 de profilering in het hoger onderwijs expliciet op de politieke agenda gezet. Het hoger onderwijs moet kleur bekennen en elke onderwijsinstelling heeft daartoe een eigen profiel beschreven. Daar waar dit profiel op een goede en kennis effectieve wijze verankerd werd in een Centre of Expertise heeft de Staatssecretaris OCW deze initiatieven beloond met gelden vanuit het selectieve budget. Saxion heeft twee Centres of Expertise gevormd, die deze ondersteuning krijgen van OCW. Deze centra geven focus aan onze inzet op gebied van praktijkgericht onderzoek en de wijze waarop wij deze vervlechten met uitdagend onderwijs.
Inhoudelijke focus Saxion heeft in 2012 de keuze gemaakt voor een enkelvoudige, inhoudelijke focus op Living Technology. Daar waar andere hogescholen meerdere zwaartepunten kiezen, heeft Saxion bewust de keuze gemaakt voor één unieke focus. Deze keuze is nadrukkelijk een gezamenlijke keuze die gemaakt is met bedrijfsleven, overheid en regio. Door één zwaartepunt te kiezen creëren we focus en massa in ons denken en doen. Vanuit dit zwaartepunt benaderen we zowel onderwijs en onderzoek, als de wijze waarop we ons vormgeven, ontwikkelen en naar buiten treden. Het is geen breuk met het verleden, noch het abrupt beëindigen van activiteiten, maar een doorgroei naar een kennisinstelling met een duidelijk gezicht: als studenten geïnteresseerd zijn in de rol die techniek heeft in het oplossen van maatschappelijke problemen, dan moeten die studenten bij Saxion zijn. Deze focus werkt door in (met name) het sociaal-, economische- en pedagogisch onderwijs, waar de rol van techniek in de interactie tot de burger meer aandacht zal krijgen. Het werkt door in ons personeelsbeleid, waar we promotietrajecten en lectoraten ijken aan dit thema. Het werkt door in ons onderzoekswerk, waar we een duidelijke focus aanbrengen op hightech georiënteerde onderzoeksthema’s. Het uitvoeren van praktijkgericht onderzoek heeft hierin een belangrijke rol. Het bedrijfsleven en maatschappelijke instellingen vinden het belangrijk dat onze studenten, naast kennis, ook een nieuwsgierige aard hebben en weten hoe ze complexe vraagstukken moeten aanpakken en oplossen. In 2012 is het profiel gepresenteerd, waarmee een start is gegeven aan een proces van vervlechting en verankering.
Onderzoek in Living Technology Met Living Technology richten we ons op datgene wat zich afspeelt op het raakvlak tussen hightech en maatschappij, tussen technologie en de levensomgeving, tussen systeem en mens. Het heeft aspecten van hightech, maar ook van menselijke interactie, creativiteit en betrokkenheid. De focus in het onderzoek van Saxion ligt dan ook niet op
14
Saxion Jaarverslag 2012
Profilering in Onderwijs en Onderzoek
de ontwikkeling van technologie ‘as such’, maar op de toepassing van creatieve, technologische innovaties in de maatschappij. Daarbij spelen we direct in op de kennisvragen uit het werkveld. TechForFuture, Centre of Expertise HTSM Oost, is het ankerpunt voor het hightech onderzoek van Saxion. Samen met ondernemers en professionals werken docenten en studenten hier aan technologische innovaties, die de maatschappij versterken op terreinen als zorg, mobiliteit, leefomgeving, ICT, energie, cleantec, productie en leisure. Dit Centre is een samenwerking van Saxion, Windesheim en het bedrijfsleven. In 2012 zijn de contouren voor het Centre opgezet, de formele start is in 2013. Voor de ontwikkeling van dit Centre heeft het Ministerie van OCW € 4 mln. toegezegd, aangevuld met € 1,5 mln. van de Provincie Overijssel voor de komende vier jaar. Saxion investeert € 0,9 mln. op jaarbasis in dit Centre. Het onderwijs wordt direct aangesloten bij het Centre, door de betrokkenheid van studenten en docenten in het onderzoek. Naast onderzoeksstages en afstudeerprojecten, betreft dit ook de inzet van minoren, de ontwikkeling van een speciaal onderzoeksemester en het opnemen van hightech onderzoek in het honoursprogramma voor excellente studenten.
Techniekonderwijs Met het TechYourFuture, Centre of Expertise Techniekonderwijs, investeren Saxion, Windesheim en UTwente in gezamenlijke kennisontwikkeling op het gebied van bètapromotie. Door vergrijzing en technolisering van de maatschappij ontstaat een nijpend tekort aan technisch opgeleide professionals. Om dit tekort op te vangen moeten landelijk structureel 40.000 bèta-technologische mensen aangetrokken worden via opleiding en zijinstroom. Om hieraan te kunnen voldoen moet de hightech professional van (over)morgen, vandaag al gescout worden op de basisschool. Latent bètatalent moet ontdekt en ontplooid worden, zodat deze geïnteresseerd is en blijft in een technische opleidingsroute. In de afgelopen jaren is hier al veel in geïnvesteerd, maar dit is niet altijd effectief gebleken. In dit Centre wordt onderzoek verricht naar de effectiviteit van stimulerende acties, naar het keuzeprofiel van jongeren en naar onderwijsmethodieken die beter aansluiten bij de technische affiniteit van jongeren. Het Centre sluit naadloos aan bij de Human Capital Agenda’s van de Stedendriehoek en Twente, het Masterplan Bèta & Technologie en het Techniekpact zoals dat door het Kabinet in het regeerakkoord is opgenomen. Deze gezamenlijke inspanning is nodig om een kentering te realiseren in het keuzegedrag van jongeren. Voor de ontwikkeling van TechYourFuture, Centre of Expertise Techniekonderwijs, heeft het Ministerie van OCW € 4 mln. toegezegd, aangevuld met € 1,5 mln. van de Provincie Overijssel voor de komende vier jaar. Saxion investeert € 0,4 mln. op jaarbasis in dit Centre. De activiteiten van de beide Centra werken verder door in de organisatie dan enkel het uitvoeren van onderzoek. Zo krijgt de Pabo een impuls als het gaat om het ontplooien van techniekkennis bij studenten binnen de opleiding, worden nieuwe Associate Degrees opleidingen opgezet (zoals AD-Mechatronica) en wordt het onderzoeksprogramma uitgedaagd om aansprekende demonstrators te bouwen. Daarnaast wordt de samenwerking met de ROC’s versterkt, onder andere in de gezamenlijke investering in de Centra voor Innovatief Vakmanschap bij ROC van Twente en het Graafschap College.
UAS Een University of Applied Sciences betekent een andere kijk op de wijze waarop onderwijs zich verhoudt tot onderzoek. Onderwijs bouwt aan de ‘body of knowledge’, de basiskennis die noodzakelijk is om het beoogde beroep te kunnen uitoefenen. Onderzoek daagt studenten uit om deze kennis toe te passen op concrete complexe en praktische problemen en vraagstukken. Vanuit de ‘University’ versterken we de verbinding tussen onderwijs en onderzoek door de verbinding te leggen naar een wetenschappelijk en internationaal kader. Vanuit deze insteek werken we aan het (verder) ontwikkelen van masters, internationale inbedding van het onderzoek in combinatie met de Europese Agenda Horizon 2020 en het uitbouwen van een internationaal netwerk met soortgelijke kennisinstellingen in Europa (en daarbuiten) en kennisintensieve bedrijven in de regio, nationaal en internationaal.
15
6
Kwaliteit en succes in onderwijs
Studenten komen bij Saxion om kennis op te doen en te leren hoe ze deze kennis in de praktijk kunnen toepassen. Het is onze taak ervoor te zorgen dat het studieaanbod aansluit bij zowel de behoefte van de student als de verwachtingen van de arbeidsmarkt. Kwaliteit van onderwijs en het realiseren van een goed niveau is hierin leidend, ook al betekent dat voor sommige studenten dat zij hun studie niet mogen afronden vanwege tegenvallende resultaten. Door gecombineerde aandacht voor de opbouw van de studie, het individuele studieverloop en de verhouding tot de arbeidsmarkt, creëren we een optimum in studiesucces.
Instroom en aansluiting Saxion besteedt veel aandacht aan een persoonlijke intake met studenten, zodat (aangemelde) studenten een bewuste(re) keuze kunnen maken. In 2012 hebben we met een kwart van de ruim 7.800 aanmeldingen een intakegesprek gevoerd. Zo’n 1.550 studenten van deze groep namen voorafgaand ook deel aan een intakeassessment. Het doel is om vanaf voorjaar 2013 alle aanmelders een intaketraject te laten volgen. De betrokkenheid van stakeholders bij het toelatingsbeleid is verder aangescherpt. In samenwerking met het voortgezet onderwijs (VO) en Bèta Techniek werken we intensief aan kwaliteitsprojecten die de aansluiting bevorderen. Met de Universiteit Twente ontwikkelen we een zogeheten ‘wisselstroommodel’ waarin we eerder in de loopbaan van de student willen vaststellen of voortzetting op hbo- dan wel wo-niveau wenselijk is. Samen met de regionale ROC’s heeft Saxion hbo studiegroepentrajecten ingericht, waarbij studieloopbaanbegeleiding, Nederlands en rekenen en beroepsinhoudelijke ontwikkeling centraal staan.
Studieadvisering en selectie Het eerste studiejaar is gericht op oriëntatie, selectie en verwijzing. Bij ons onderwijs past een krachtige selectie, zo nodig uitmondend in een afwijzing Bindend Studie Advies (BSA). Voor het studiejaar 2012-2013 hebben meerdere academies besloten een hogere norm dan 48 studiepunten te hanteren. Uit gegevens van afgelopen jaren blijkt, dat een hogere norm overwegend leidt tot betere prestaties en niet zozeer tot meer BSA’s. Daarom hebben we in onze Strategische Agenda vastgelegd dat meer opleidingen de grens van 54 studiepunten gaan hanteren voor het BSA.
Taalbeleid We geven meer aandacht aan Nederlandse taalvaardigheid, omdat we constateren dat de maatregelen die we tot dusverre treffen, zoals diagnostische toetsen en facultatieve bijscholing, onvoldoende tot het gewenste resultaat leiden. In 2012 is de stand van zaken bij de opleidingen geanalyseerd en is een begin gemaakt met het opstellen van een verbeteraanpak en een cursusaanbod aan gewone docenten om taalontwikkelend te kunnen lesgeven.
16
Saxion Jaarverslag 2012
Kwaliteit en succes in onderwijs
Deeltijd Studenten en werkveld zijn zeer tevreden over de prestaties van onze deeltijdopleidingen (Saxion is de hoogst scorende grote hogeschool in de keuzegids). Desondanks zien we een lichte daling van het aantal nieuwe deeltijdstudenten van 6% (studiejaar 2012-2013). De conjunctuur en overheidsmaatregelen zijn hier in belangrijke mate debet aan. Wij zijn begonnen om deeltijdonderwijs instellingsbreed te herpositioneren. Dit sluit aan bij de kabinetsplannen op het gebied van een leven lang leren.
Gerealiseerd eindniveau Zeven bacheloropleidingen hebben in 2012 een positief besluit ontvangen op de ingediende accreditatieaanvragen. De masteropleiding International Supply Chain Management is in 2012 geaccrediteerd volgens het Duitse accre ditatiesysteem. We hechten veel belang aan borging van het HBO-eindniveau. Om die reden volgen we kritisch het gerealiseerde eindniveau. Door de interne thema-audit afstudeerkwaliteit bij alle opleidingen te introduceren komen risicoopleidingen (vroegtijdig) in beeld en kunnen verbetermaatregelen worden gestart. Geconstateerd is dat opleidingen veel explicieter moeten zijn over wat op eindniveau moet worden gerealiseerd en wat dat eindniveau dan is. Tegelijkertijd moet het methodologisch verantwoord opzetten en uitvoeren van onderzoek daarin zichtbaar zijn. Dit leidt naar verwachting ook tot een upgrading van het eindniveau dat studenten realiseren. Dat moet gepaard gaan met gebruik van adequate beoordelingsformulieren en dito uitvoering van de beoordeling door de examinatoren. Veel opleidingen hebben deze ontwikkeling ingezet. De examencommissies hebben in hun functioneren laten zien, dat zij de verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van de toetsing en de beoordeling, en daarmee ook voor het gerealiseerde eindniveau, oppakken. Dit is een van de conclusies uit de jaarverslagen van de commissies over het studiejaar 2011-2012. De examencommissies laten zich bij hun werk dikwijls bijstaan door een toetscommissie en/of andere deskundigen. Bij veel opleidingen is het proces van bepaling, meting en evaluatie van de toetskwaliteit, mede door de betrokkenheid van de examen commissie daarbij, sterk verbeterd. Dat gebeurt mede in samenhang met de implementatie van de adviezen uit de rapportage van de Commissie Bruijn. Een daarvan betreft de participatie van een extern lid in iedere examencommissie. Saxion heeft besloten dat dat uiterlijk met ingang van het studiejaar 2013-2014 bij iedere examencommissie is gerealiseerd.
Toetsing en beoordeling In 2012 is het adviesrapport van de Commissie Bruijn, ‘Vreemde ogen’, gepresenteerd over de rol van toetsing in het hbo. Centraal thema hierin is dat de kern van borging van de kwaliteit van hbo-diploma’s ligt in de externe validering van de toetsing en examinering. De aanbevelingen uit dit rapport zijn verwerkt in de Saxion-notitie ‘Extra impuls verbetering toets- en beoordelingspraktijk’ en geïmplementeerd in de werkwijze van Saxion. Steeds meer toetsen worden voorafgaand aan afname gecontroleerd op validiteit. Achteraf vindt een toetsanalyse plaats. De aandacht verplaatst zich naar het valide en objectief meten van complexere prestaties en producten (zoals afstudeerproducten), waar in de verantwoording van de beoordeling nog verbetering nodig is.
Excellentie Onder de noemer ‘Buitengewoon Saxion’ wordt het eigen honours programma gepresenteerd. Met dit programma stimuleren we talentvolle studenten zich te ontwikkelen tot excellente startende beroepsbeoefenaren (Reflective Professionals). Saxion biedt negen verschillende Honours Programmes aan op diverse gebieden, zoals onder nemerschap, techniek, leiderschap, zorg of filosofie: • Changing Cities; • Excellence in Finance & Management; • Excelleren is ondernemen; • Health Care & Social Work; • Honours Programma LED; • Honours Programma MIM;
17
• Liberal Arts & Science; • Sapere Aude! Durf te denken; • Talents for natural leadership. Daarnaast huisvest het honours programme het Academic Hospitality Programma, de Academische Pabo en speciale projecten als Factory of the Future en Health Care & Social Work voor vwo-ers. In het studiejaar 2012/2013 zijn veertien Honours Programma’s van start gegaan, drie meer dan een jaar eerder. Het aantal studenten bedraagt 281 (een stijging met bijna 40% ten opzichte van 2011/2012). De ontwikkeling van het honours programma vindt plaats in het kader van het Saxion Programma Excelleren en wordt mede gefinancierd vanuit een Sirius-subsidie. Uit een audit van Sirius in september 2012 blijkt dat Saxion inhoudelijk op koers ligt. Het aantal studenten blijft echter achter bij de verwachtingen. De auditcommissie adviseerde om tot een bredere definitie van excelleren te komen en naast Honours Programma’s ook deelname aan overige excellentietrajecten te stimuleren.
Vwo-routes Saxion wil binnen de domeinen economie, techniek, zorg & welzijn en onderwijs driejarige routes aanbieden voor studenten met een vwo-vooropleiding. In 2012 is groen licht gegeven voor de ontwikkeling van deze verkorte routes binnen zes opleidingen. De bedoeling is om dergelijke routes ook in de andere domeinen te realiseren.
Bètatechniek Het Programma Bètatechniek Saxion, dat bestaat uit 29 opleidingen en studieroutes, behaalde 7,2% meer instroom dan in 2011. Deze toename is flink hoger dan bij de andere opleidingen van Saxion (1,2%). De groei betreft vooral de opleidingen bij de Academie Creatieve Technologie (ACT) en de Academie Life Science Engineering en Design (LED). De instroom van vrouwen in de technische opleidingen is 12,4% hoger dan in 2011. Het aantal afstudeerders Bètatechniek in 2012 is met 837 studenten 1% lager dan 2011. Bètatechniek Saxion heeft in 2012 een studentenpool met 26 techniekstudenten opgericht, die voorlichting geven aan leerlingen in het voortgezet onderwijs. Zowel de studenten als de scholen voor voortgezet onderwijs reageren hier positief op. Saxion gaat vanaf 2013 samen met de scholen voor voortgezet onderwijs excellente havisten de kans geven om binnen Saxion een Excellentie Programma te doorlopen. In december 2012 heeft Saxion samen met de Universiteit Twente de organisatie van de First Lego League Regio Oost op zich genomen. Er deden in 26 teams in totaal 260 leerlingen uit het primair onderwijs en de onderbouw van het voortgezet onderwijs mee. Nieuw is het Science- en Techniekcafé voor kinderen (Zabuki), dat Saxion eveneens samen met de UT organiseert. Zestig kinderen van 9-12 jaar komen sinds september 2012 elke derde woensdag van de maand bijeen.
Internationalisering Het Europees Diploma Supplement (EDS) wordt nu uitgegeven bij elk diploma. Daarnaast is de communicatie in toenemende mate tweetalig. De bedoeling is om dit verder in de gehele organisatie door te voeren. Saxion participeert in euregionale samenwerkingsverbanden. Door co-creatie willen we invulling geven aan onze maatschappelijke rol. Deze opzet is ook tot ontwikkeling gebracht met partners in het Duitse deel van de Euregio, om Duitse studenten te interesseren voor de Nederlandse arbeidsmarkt en Nederlandse studenten te bewegen stage te lopen en af te studeren in Duitsland. De aantallen internationale studenten en uitwisselingsstudenten zijn ten opzichte van 2011 toegenomen. De instroom is meer divers geworden, internationale studenten zijn gelijkmatiger verdeeld over de verschillende locaties en het aantal internationale partnerinstellingen neemt toe. Het aantal bestaande uitwisselingsovereenkomsten voor Erasmusstudenten met andere instellingen bedraagt 225 (2011: 231).
18
Saxion Jaarverslag 2012
Kwaliteit en succes in onderwijs
Tabel 3: Studentenmobiliteit binnen en buiten EU/EEA
2012
2011
2010
Studie/stage/afstuderen binnen EU/EEA
1.046
903
967
Studie/stage/afstuderen buiten EU/EEA
457
470
427
1.503
1.373
1.394
2012
2011
2010
Docenten uitgaand binnen EU/EEA
417
395
394
Docenten uitgaand buiten EU/EEA
34
24
36
Totaal Tabel 4: Docentenmobiliteit binnen en buiten EU/EEA
Final Year In april 2012 zag de eindrapportage van de thema-audit Final Years het licht. De externe auditcommissie (onder voorzitterschap van prof. dr. M. Molenaar) adviseerde onder meer verbetering van de rol van examencommissies bij de toelatingsprocedure, in casu. de toekenning van vrijstellingen bij zogenaamde free movers. Een andere aanbeveling betrof het beter vergelijken van programma’s van ‘herkomst-opleidingen’ met de Saxion-opleidingen. Deze aanbeveling heeft er toe geleid, dat we de Final Year-programma’s bij Saxion hebben losgelaten en ingeruild voor meer flexibele Short Degree Programmes, waarbij de duur van de programma’s kan variëren. Er ontstaat zo een betere match tussen het ingangsniveau van de studenten en het onderwijsaanbod dat nodig is om het eindniveau te bereiken.
Praktijkgericht onderzoek en valorisatie In lijn met de strategische profilering van Saxion zijn in 2012 de lectoraten Nanotechnology en Mechatronica, Service Robotics & Medical Devices van start gegaan. Het lectoraat Instroommanagement en Aansluiting is beëindigd. Een deel van de activiteiten van dit lectoraat is overgedragen aan de staande organisatie. Per eind 2012 zijn bij Saxion 35 lectoraten binnen de kenniscentra actief, met in totaal 41 lectoren. Onze activiteiten op het gebied van kennisvalorisatie worden uitgevoerd vanuit onze deelname in Kennispark Twente. Deze activiteiten zijn gericht op het creëren van een optimaal klimaat voor innovatie en ondernemerschap, waardoor extra arbeidsplaatsen kunnen ontstaan. Belangrijke resultaten in 2012 zijn: • de opzet van een Business Developmentfunctie gericht op het scouten en screenen van kansrijke ideeën van talentvolle studentondernemers; • de ontwikkeling van een regeling voor Intellectueel Eigendom; • de instelling van een octrooifonds; • het besluit om de oprichting van een Holding B.V. ten behoeve van deelnemingen in spin-offs voor te bereiden.
Werkveldtevredenheid Het werkveldtevredenheidsonderzoek van 2012 laat zien dat opdrachtgevers tevreden zijn over de samenwerking met onze kenniscentra. Ze geven een 7,7 voor de geleverde prestaties, kwaliteit en deskundigheid en communicatie en samenwerking. Het kenniscentrum als geheel krijgt een 7,8. Het werkveld zou de kenniscentra van Saxion aanbevelen bij anderen en opnieuw samenwerken met het betreffende kenniscentrum als zich een relevant project voordoet.
Co-creatie Co-creatie is een van de centrale thema’s van Saxion. Studenten, docenten en werkveld komen in gezamenlijkheid tot verdieping, ontwikkeling, vernieuwing en uitwisseling van kennis. Het doel is dat 80 % van de cases in het onderwijs een feitelijke relatie met het werkveld heeft.
19
Nieuwe opleidingen In 2012 zijn door Saxion geen aanvragen voor nieuwe bacheloropleidingen ingediend bij de NVAO. De Associated degree (Ad)-programma’s Technische Informatica en Bedrijfskundige Informatica hebben groen licht gekregen om per september 2012, in samenwerking met ROC Aventus, in Apeldoorn te starten. Vanwege te beperkte instroom zijn deze opleidingen echter niet gestart. Diverse academies hebben een uitbreiding van het Ad-aanbod verkend, zoals een Ad Supply Chain Management en een Ad op het gebied van retail met verschillende uitstroommogelijkheden. De visitatiecommissies hebben een positief advies voor de masteropleidingen ‘Arbeid en Gezondheid’ en ‘Revalidatie bij patiënten met chronische aandoeningen’ gegeven. We verwachten dat de NVAO deze opleidingen in 2013 zal accrediteren. Samen met het werkveld blijven we werken aan ons masteraanbod. We oriënteren ons op masters op het gebied van: • health technology; • nanotechnologie; • design thinking; • textiel; • project based mba; • ondernemen in de zorg; • leren en innoveren.
Beëindigde opleidingen en -varianten In 2012 is besloten om de instroom voor de bacheloropleiding en het Associate degree-programma Management in de Zorg per 31-9-2014 te beëindigen. Bovendien worden de drie internationale masteropleidingen van ROB (‘Environmental Science’, ‘Urban and Regional Planning’ en ‘Nature Conservation and Biodiversity Management’ te Deventer), per studiejaar 2013-2014 afgebouwd. Voor de duale varianten Technische Informatica en Ad Technische informatica (per 31-12-2012), Small Business en Retail Management Deventer en Enschede (per 1-9-2013) en HHO, HTRO en FM (per 31-8-2013) is besloten de instroom te beëindigen. Bij al deze beëindigingen zijn ontoereikende aantallen studenten de doorslaggevende factor.
Maatwerktrajecten Saxion biedt in 2012/2013 geen maatwerktrajecten aan in de zin van de notitie Helderheid in de Bekostiging. Hierbij betaalt een externe organisatie een bijdrage voor het op maat maken van een bestaande opleiding. In 2011/2012 was dit voor twee opleidingen nog wel het geval (in totaal 27 studenten)
Uitbesteding werkzaamheden aan derden Er zijn geen delen van de bekostigde bachelor- en masteronderwijsprogramma’s aan andere instellingen uitbesteed.
Particulier onderwijs: Saxion Next Saxion Next, een afzonderlijke organisatorische eenheid binnen Stichting Saxion, is een particuliere hogeschool voor hoger beroepsonderwijs. Saxion Next heeft 25 bacheloropleidingen, die door de NVAO zijn geaccrediteerd. Het aantal studenten is in 2012 gedaald, vooral bij de opleiding Interior Design & Styling. Opleidingen met een goede instroom zijn de tweedegraads lerarenopleidingen, de opleiding Farmaceutisch Consulent en de opleiding SPD.
20
Saxion Jaarverslag 2012
Kwaliteit en succes in onderwijs
Sinds oktober 2010 is uitbesteding van onderwijs (Beleidsregel Graadverlening) slechts zeer beperkt mogelijk en dient de uitvoering grotendeels door de licentiehouder (dus Saxion Next) plaats te vinden. Saxion Next besteedt een aantal opleidingen uit aan partners en op basis van de Beleidsregel is een overleg gestart hoe hiermee verder te gaan, aangezien de huidige systematiek niet meer is toegestaan. De stand van zaken is ultimo 2012 als volgt: • Met het Da Vinci College te Dordrecht worden afspraken gemaakt over de overname van HBO Toegepaste Psychologie en HBO Ondernemerschap; • Hogeschool ProgreSZ zal na het behalen van een eigen licentie de opleiding SZ Professional zelfstandig gaan uitvoeren. Sinds september 2012 zijn bij ProgreSZ geen studenten voor deze opleiding meer ingeschreven; • NIBE/SVV te Amsterdam (Strategon University) heeft de samenwerking met Saxion Next per medio oktober 2012 opgezegd. Vanwege het geringe aantal studenten dat via Strategon University is ingestroomd en de turbulentie in de markt zet Saxion Next de opleiding Bank & Verzekeren niet zelfstandig voort. Bovengenoemde ontwikkelingen leiden tot een herijking in 2013 van de positie van Saxion Next. In de volgende hoofdstukken zijn aanvullende gegevens van Saxion Next opgenomen, zoals een exploitatierekening en het aantal studenten en medewerkers.
Samenwerking bij aanbod van onderwijs Saxion Next werkt eind 2012 bij de volgende opleidingen samen met een bedrijf of instelling: • Tweedegraadslerarenopleidingen (16) bij Saxion te Deventer, Hogeschool Edith Stein te Hengelo; • SPD Bedrijfsadministratie bij Saxion te Enschede; • SZ Professional bij Hogeschool ProgreSZ te Utrecht; • Ondernemerschap bij het Da Vinci College te Dordrecht en de VVCS in Hoofddorp; • Toegepaste Psychologie bij het Da Vinci College te Dordrecht; • Interior Design & Styling: een samenwerking met Studio Jan des Bouvrie te Naarden.
21
7
Bedrijfsvoering
Onze acties in de bedrijfsvoering zijn in het bijzonder gericht op hoogwaardig geïntegreerd advies en het vergroten van de efficiency en effectiviteit van ondersteunende- en faciliterende processen, ICT-voorzieningen, huisvesting, hrm, communicatie en financiën. De toename van het aantal studenten heeft niet geleid tot een uitbreiding van de ondersteunende diensten.
Branchecode Governance Zowel het bestuur als het toezicht van Saxion is ingericht volgens de uitgangspunten van de HBO-Branchecode Governance. Saxion conformeert zich aan deze code en heeft de principes onverkort toegepast in de governancestructuur. De concern controller is eerste aanspreekpunt van de externe accountant. De concern controller heeft een meldingsplicht aan de auditcommissie, wanneer de externe accountant onregelmatigheden constateert in de inhoud van de financiële berichten. In het afgelopen jaar hebben geen transacties plaatsgevonden waarbij tegenstrijdige belangen van leden van het College van Bestuur spelen. Het College van Bestuur heeft maatregelen getroffen om ervoor te zorgen dat alleen marktactiviteiten worden verricht, die passen binnen de eigen missie. Dat gebeurt door subsidietrajecten en 3e geldstroomtrajecten groter dan € 50.000 vooraf te fiatteren en 2e en 3e geldstroomtrajecten terug te laten komen in de planning en control cyclus (P&C). In mei 2013 komt een vernieuwde Branchecode Governance beschikbaar.
Horizontale dialoog Bij Saxion krijgt de horizontale dialoog op verschillende manieren vorm. Opleidingen maken gebruik van opleidingscommissies, die advies uitbrengen over de Onderwijs- en Examenregeling (OER) en beoordelen hoe de OER in de praktijk wordt uitgevoerd. Daarnaast mogen deze commissies ongevraagd advies uitbrengen over alle zaken die de kwaliteit van het onderwijs betreffen. Het College van Bestuur heeft een eigen netwerk Raad van Advies docenten, waarin excellente docenten deelnemen, opgezet voor de benodigde feeling met de dagelijkse praktijk en het delen van de toekomstvisie in het onderwijs. Lokale stakeholders vormen in de Raden van Advies belangrijke gesprekspartners voor ons management. Iedere bacheloropleiding kent een Beroepenveldcommissie, die bestaat uit leden die werkzaam zijn in één of meer beroepenvelden van de opleiding en inzicht hebben in de ontwikkelingen in dat werkveld. Haar taken zijn het informeren, adviseren en evalueren van het opleidingsprogramma. De Strategische Agenda 2012-2016 is tot stand gekomen na uitgebreide consultatie van studenten, medewerkers, bedrijfsleven, vertegenwoordiging van overheid en publieke maatschappelijke instellingen, centrale medezeg genschapraad en Raad van Toezicht. Naast de formele vormen van verantwoording en dialoog heeft het College van Bestuur informele gesprekken gevoerd met studenten en medewerkers. Deze gesprekken met teamleiders, voorzitters van examencommissies, interne auditoren, de raad van advies docenten en nieuwe medewerkers leveren een inhoudelijke bijdrage aan het professionele debat en de kwaliteitscultuur. Het uitgangspunt bij deze gesprekken is de Strategische Agenda 20122016, waarin de kwaliteit van onderwijs en onderzoek centraal staat. Het College van Bestuur onderhoudt tevens
22
Saxion Jaarverslag 2012
Bedrijfsvoering
veelvuldig informeel contact met externe stakeholders, zoals het bedrijfsleven, overheden, onderwijsinstellingen, andere maatschappelijke organisaties en studie- en studentenverenigingen.
Risicobeheersing en monitoring Met de Strategische Agenda zijn de strategische risico’s opnieuw geïnventariseerd. De belangrijkste risico’s en de bijbehorende beheersingsmaatregelen zijn opgenomen in een risicokaart en worden aan de hand hiervan gemonitord. De risicokaart is met de externe accountant en de Auditcommissie van de Raad van Toezicht besproken. De belangrijkste risicogebieden betreffen: • Verlies van de goede reputatie door onvoldoende borging van de kwaliteit van de opleidingen en van het onderzoek; • Onvoldoende voortgang betreffende de realisatie van de prestatieafspraken; • Het onvoldoende realiseren van het profiel University of Applied Sciences en de daaraan gekoppelde internatio naliseringsdoelstelling; • Onvoldoende inbedding van het profiel Living Technology in onderzoek; • De opstart en uitbouw van de twee Centers of Expertise; • Het onvoldoende realiseren van een inspirerende omgeving voor medewerkers, studenten en het werkveld om tot optimale prestaties te komen. Saxion heeft haar risicobeheersings- en controlsysteem verder ontwikkeld door onder meer het professionaliseren van de IT-governance. Daarnaast is door het aanpassen van het dienstverleningsmodel (‘Onderwijs & Onderzoek in the lead’) en de inrichting van de dienstverlening (opzetten servicecentra) de besturing verbeterd. Bij de ontwikkeling van de Strategische Visie 2020 en de Strategische Agenda 2012-2016 zijn keuzes gemaakt en doelen gesteld met duidelijke kaders voor het besturen, toezicht houden en verantwoording afleggen. Deze dienen ook als basis voor de verantwoording in de P&C-cyclus. Binnen het Servicecentrum Informatievoorziening, waarin in 2012 de administraties zijn ondergebracht, is een afzonderlijke afdeling (Business Intelligence Competence Center) opgericht. Deze afdeling is verantwoordelijk voor de oplevering van relevante, betrouwbare en op elkaar afgestemde managementinformatie, zowel op strategisch als op tactisch en operationeel niveau. Risicomanagement gaat niet alleen om de instrumenten uit de P&C cyclus, procedurebeschrijvingen, formele taak verdelingen en kwaliteitszorg, maar vooral ook om het gedrag van de medewerkers die met deze instrumenten werken. Het uiteindelijke handelen van de medewerkers wordt bepaald door hun integriteit, motivatie, bewustzijn, de normen en waarden en hun kennis en vaardigheden. De samenhang met de omgeving waarin zij werken is bepalend voor wat er daadwerkelijk gebeurt. Wij beseffen dat goed en daarom wordt volop aandacht geschonken aan collectief leiderschap en de soft controls (cultuur, gedrag en houding). Daarnaast is een pilot met betrekking tot de invoering van Performance Management uitgevoerd. Hierbij zijn medewerkers expliciet (mede)eigenaar van onderdelen van de strategische doelstellingen en kwaliteitsthema’s. De positieve ervaringen tijdens de pilot hebben geleid tot een uitbreiding van het aantal academies dat deze werkwijze vanaf 2013 gaat hanteren. Tevens hebben een aantal directeuren in 2012 peerreviews op elkaars jaarplannen uitgevoerd. In 2012 heeft een onderzoek naar een fusie met de HES plaatsgevonden. In het kader van het risicobeheersings- en controlesysteem zijn hiervoor verschillende instrumenten ingezet, waaronder de uitvoering van een zelfstandig balansonderzoek door een externe accountant.
Kwaliteitszorg Saxion heeft als een van de eerste hogescholen als onderdeel van het nieuwe accreditatiestelsel de Instellingstoets Kwaliteitszorg met een positief besluit van de NVAO behaald. In de toets is een auditcommissie van de NVAO nagegaan of de interne besturingsprocessen met betrekking tot de kwaliteit van het onderwijs op orde zijn. Ons kwaliteitszorgsysteem, met de combinatie van harde mechanismen en soft controls, werkt. De prestatieafspraken met OCW leggen accenten in de onderwijsprocessen waarop we sturen. In december 2011 heeft een panel van de landelijke Validatiecommissie Kwaliteitszorg Onderzoek (VKO) het kwaliteitszorgsysteem voor het praktijkgericht onderzoek van Saxion gevalideerd. De opmerkingen van de commissie zijn aanleiding geweest om in 2012 een set prestatie-indicatoren praktijkgericht onderzoek te
23
formuleren om onze prestaties op het gebied van kennisvalorisatie te meten. In 2013 voeren we een nulmeting uit en formuleren we onze streefcijfers. Daarnaast is de opstart, de tussentijdse evaluatie én de eindevaluatie van lectoraten (resulterend in een besluit over verlenging, resp. beëindiging) vernieuwd. Essentieel is dat externe deskundigen de werkplannen van nieuwe lectoraten mede beoordelen. Aanvullend is het kwaliteitssysteem is in 2012 bijgesteld aan de hand van nieuwe accreditatiekaders van de NVAO en ervaringen bij de accreditaties op basis van dit nieuwe kader.
Studentenparticipatie Hoewel ook in 2012 het animo bij studenten voor deelname aan medezeggenschaps- en adviesorganen (zoals de opleidingscommissies) beperkt was, zien we positieve ontwikkelingen rondom de betrokkenheid van studenten bij hun studie. Ontegenzeggelijk betalen de investeringen in het versterken van de binding met de opleiding zich terug. Ook de deelname aan (activiteiten van) studie- en studentenverenigingen wordt beter. Koepel Overleg Studenten Saxion (KOSS) is het overkoepelende orgaan voor studieverenigingen van Saxion. KOSS zet zich in om de continuïteit, gezondheid en de functionaliteit van studieverenigingen te stimuleren. Daarnaast houdt ze zich bezig met het stimuleren van activisme en de academische vorming van Saxion studenten. Het bestuur van KOSS praat mee op beleidsniveau binnen Saxion, overlegt regelmatig met de gemeente, de Student-Union van de Universiteit Twente en landelijke studentenorganisaties. Sinds de oprichting zijn veel meer samenwerkingsverbanden ontstaan tussen de verschillende verenigingen. Het aantal studie- en studentenverenigingen neemt licht toe. Saxion telt momenteel 1 vereniging in Apeldoorn, 9 in Deventer en 12 in Enschede. In de NSE 2012 is gebleken dat studenten meer tevreden zijn over de manier waarop zij betrokken worden bij de verbetering van het onderwijs. We zien een stijgende trend van 6,1 in 2010, via 6,3 in 2011 naar 6,5 in 2012. Voorts is hun tevredenheidsscore groter als het gaat om de informatie over uitkomsten van onderwijsevaluaties en de manier waarop de opleiding op klachten en problemen reageert. Dat geldt ook voor de manier waarop opleidingen gebruik maken van de uitkomsten van onderwijsevaluaties.
Informatisering Saxion heeft veel profijt van een goed werkende sturing op de informatievoorziening op basis van eigen ITGovernance en IT-beleidsplannen. In 2012 is met succes gewerkt aan de professionalisering van businessinformatiemanagers en domeineigenaren en aan de positionering van het programma WorX (de digitale werkomgeving van medewerkers). In 2012 is een nieuw Informatiebeleidsplan (IBP) gereed gekomen. We gaan de komende jaren werken aan meerdere prominente thema’s t.b.v. onderwijs en onderzoek, zoals digitaal toetsen en onderzoeksvaardigheden. Met de opmars van tablets, smartphones en laptops is een betrouwbare WiFi-verbinding een essentiële voorziening geworden. In 2012 is een aanbestedingsprocedure gestart voor een toekomstbestendige WiFi-infrastructuur die de huidige voorziening zal vervangen. Bij de aanleg van WiFi in de nieuwbouw in Deventer is hierop geanticipeerd. De studentenportal is in 2012 voor alle studenten beschikbaar gekomen, de medewerkersportal zal in 2013 beschikbaar komen. Medewerkers en studenten krijgen daarmee op een eenvoudige (single sign on) en veilige manier toegang tot de systemen en de informatie waarmee ze werken. In 2012 is ook het VOIP-telefoonsysteem gereed gekomen, waardoor medewerkers elkaar beter kunnen bereiken.
24
Saxion Jaarverslag 2012
Bedrijfsvoering
25
8
Human resources
Gemotiveerd, goed opgeleid personeel vormt de basis voor de toekomst. De medewerkers zijn cruciaal voor de verhoging van de kwaliteit en we vragen hen daarin de professionele ruimte te vertalen naar professionele verantwoordelijkheid. In een professionele organisatie voelen studenten en medewerkers zich gezien en gekend. Initiatiefrijke mensen die echt iets willen bereiken, voelen zich thuis bij Saxion.
HRM Beleidsplan In 2012 heeft Saxion op basis van de Toekomstvisie 2020 en de Strategische Agenda Saxion 2012-2016, het Strategisch beleidsplan HRM opgesteld. De belangrijkste onderdelen zijn: • duurzame inzetbaarheid van medewerkers en aantrekkelijk werkgeverschap; • optimale dienstverlening ten behoeve van onderwijs en onderzoek; • groei naar een werkomgeving waarin de waarden van Het Nieuwe Werken verankerd zijn: Saxion WorX.
HES De fusie met de HES heeft al in 2012 tot een verschuiving naar Saxion van aantal studentgerelateerde, onder steunende taken en betrokken personeelsleden geleid (4 fte). Daarnaast zijn samen met de CMR van Saxion en MR van HES afspraken gemaakt over een voorrangsregeling voor herplaatsbare medewerkers van HES boven (interne) kandidaten van Saxion op vacatures bij Saxion. Mede door deze regeling is voorkomen dat er als gevolg van de fusie personeel overtollig werd.
Professionalisering Saxion investeert de komende jaren in de aantoonbare vakbekwaamheid van docenten. De focus ligt, naast de ‘master’-trajecten, op didactische bekwaamheid, onderzoek en toetsen. Docenten worden gecertificeerd op een aantal basiskwaliteiten en uiteindelijk zal dit leiden tot een landelijk register van hbo-docenten. Saxion is in 2012 gestart met een inventarisatie van de basiskwaliteiten van onze docenten. Een per academie/docent opgesteld certificeringstraject geeft in 2013 invulling aan de certificering. Met de HBO raad en andere hogescholen werken we aan een systeem van wederzijdse erkenning voor de basiskwalificaties. Alle docentfuncties binnen Saxion kennen een (praktijkgerichte) onderzoekscomponent. Elke academie is verbonden aan één van de zes kenniscentra binnen Saxion, waar domeinspecifiek praktijkgericht onderzoek plaatsvindt. Docenten maken samen met hun leidinggevende afspraken over hun eigen inzet op praktijkgericht onderzoek in combinatie met de overige docenttaken.
26
Saxion Jaarverslag 2012
Human resources
De Saxion Academy heeft in totaal 667 medewerkers op diverse vlakken getraind. In het kader van het team leidersprogramma zijn masterclasses aangeboden met thema’s als oplossingsgericht werken en financiën. Met name in de onderwijsinhoudelijke thema’s, zoals didactische- en onderzoeksvaardigheden en studie loopbaanbegeleiding, is de behoefte aan maatwerktrainingen groot. Voor verbreding en algemene ontwikkeling van onze medewerkers worden binnen Saxion de zogenaamde ‘TedEx events’ georganiseerd met live sprekers en video’s, die een inspirerend platform bieden voor mensen van zowel binnen als buiten Saxion. Met Saxion WorX hebben we in 2012 de eerste stappen gezet op het gebied van Het Nieuwe Werken (HNW). Onze doelstellingen zijn: • Grotere flexibiliteit in het werk van onze medewerkers en voor de organisatie; • Effectiever en productiever gebruik maken van tijd en middelen; • Het bedenken van werkconcepten, die zorgen voor verbetering van de medewerker- en studenttevredenheid; • Verdere verbetering van het interne en externe werkgeverschap van Saxion; Voor specifieke doelgroepen hebben we een leertraject gestart.
Recruitment & Employability Het nieuwe beleid ‘Versterking interne arbeidsmarkt’ scherpt het vacatureproces verder aan. Saxion werft standaard eerst alleen intern. OOP-vacatures worden uitsluitend ingevuld voor cruciale posities als andere personele oplossingen niet mogelijk blijken. Het aantal employability-trajecten binnen Saxion is afgenomen. Dit komt enerzijds door de situatie op de arbeidsmarkt, anderzijds stellen managers duurzame inzetbaarheid steeds meer centraal. Om de mobiliteit van medewerkers te stimuleren heeft Saxion in juni 2012 voor het eerst een Loopbaan4daagse georganiseerd, samen met de gemeente Enschede, Regio Twente, Medisch Spectrum Twente en de Universiteit Twente. In 2012 hebben excellente docenten actief meegedacht over de vorm en inhoud van de nieuwe arbeidsmarkt campagne ‘Professional aan de top?’ van 2013, die masteropgeleide professionals uit het werkveld moet aantrekken voor een docentschap binnen Saxion. Docenten en studenten van Saxion staan centraal in deze langlopende campagne met de inzet van online- en social media. Om de beste werknemers aan te trekken en te behouden heeft Saxion deelgenomen aan de ranking Beste Werkgevers Award, georganiseerd door Effectory (gebaseerd op de medewerkertevredenheidscijfers van meer dan 500 werkgevers). Saxion werd 1e in de sector Onderwijs en behaalde een 21e plaats in het algemene overzicht. De Werkgroep Diversiteit is in 2012 opgericht met als doel het aspect diversiteit naar geslacht, leeftijd, (culturele) achtergrond, opleiding etc. op de agenda van de academies en diensten te zetten (en te houden).
Personeelsbestand Saxion kende eind 2012 een personeelsbestand van 1.796 FTE (2.389 medewerkers). Het aantal Saxion-medewerkers is met circa 7% toegenomen, voornamelijk door de groei in studentenaantallen.
Tabel 5: Aantallen medewerkers Aantal medewerkers
Incl. Saxion Next
Excl. Saxion Next
2012
2.389
2.352
2011
2.230
2.190
159
162
7,1%
7,4%
Absolute groei Procentuele groei
27
Tabel 6: Percentages en fte’s OP en OBP OP-OBP (fte’s Onderwijzend Personeel en Ondersteunend Beheers Personeel in %)
2012
% OP
% OBP
Fte’s OP
Fte’s BP
Mei
55,8%
44,2%
957
757
Aug
57,2%
42,8%
997
747
Dec
57,7%
42,3%
1.036
760
Tabel 7: Leeftijdsopbouw M/V Totaal M/V
MT
OP
OBP
Totaal
M
V
M
V
M
V
M
V
74
88
0
0
27
23
47
65
162
25-34
160
268
0
1
114
153
46
114
428
35-44
199
381
3
5
135
187
61
189
580
45-54
312
370
16
11
223
180
73
179
682
55-64
326
201
24
5
235
100
67
96
527
5
5
0
1
4
4
1
0
10
1076
1313
43
23
738
647
295
643
2389
Tot 25 jaar
65Som
Functiemix Per 31 december 2012 is de functiemix afgesloten. Deze had als doel om vanaf 2008 meer functies op schaal 11 en 12 te creëren. In die opzet is Saxion geslaagd. Waar we jaren geleden schaal 10 als de standaard docentfunctie zagen, is nu schaal 11 de kernfunctie in het onderwijs. Zowel in de “Box” (de gesloten formatie van 1 oktober 2008) waarop de functiemix van toepassing was als in de huidige formatie is een duidelijke groei gerealiseerd op met name schaal 11 niveau. Ook op schaal 12 niveau zijn meer functies gerealiseerd, maar dit beeld wordt enigszins vertekend door de uitstroom van docenten met salarisschaal 12 en functieschaal 10 of 11.
Tabel 8: Functiemix
28
Box 2008
Box 2012
Formatie 2012
Salarisschaal 11
204
253
340
Functieschaal 11
301
350
412
Salarisschaal 12
381
416
366
Functieschaal 12
211
247
250
Saxion Jaarverslag 2012
Human resources
Tevens is vanuit de tijdelijke onderbenutting van de functiemixgelden geïnvesteerd in de opleidingen op masterniveau en in de promotieregeling, dit conform de gemaakte afspraken met de sociale partners,
Personeelsbeoordeling Saxion lanceerde in 2012 de zogeheten Gesprekscyclus 2.0, waarmee medewerkers op een meer gedifferentieerde wijze beoordeeld worden (met een vierpuntschaal in plaats van de driepuntschaal en resultaatafspraken gemaakt worden over ontwikkeling en gedrag. De beoordeling ‘voldoende’ is toegevoegd, waarbij geldt dat deze score tot één periodiek leidt, hetzelfde als de goed-beoordeling. Van de medewerkers heeft 6,9% een voldoende gekregen en 75,2% van de Saxion-medewerkers scoorde een ‘goed’ (12,4% minder dan in 2011).
Tabel 9: Beoordelingen uitstekend
goed
voldoende
onvoldoende
overig
2011
5,6%
87,6%
-
0,6%
6,2%
2012
6,3%
75,2%
6,9%
0,4%
13,4%
Uit de evaluatie eind 2012 bleek dat het lastig is om tot goede gedifferentieerde beoordelingen te komen en SMART resultaatafspraken te maken. Best practices en bad practices moeten ervoor zorgen dat men meer van elkaar leert. Daarnaast gaan we de trainingen gespreksvaardigheden in 2013 intensiveren. In lijn met de nieuwe hbo-cao krijgen de Saxion-medewerkers de komende jaren een grotere mate van zelfsturing.
Ziekteverzuim Het Periodiek Arbeidsgezondheidskundig Onderzoek (PAGO) bij drie organisatieonderdelen heeft laten zien dat men de werkdruk als hoog ervaart, maar tevens dat men Saxion een prettige werkgever vindt. De conclusie komt overeen met de resultaten uit het medewerkertevredenheidsonderzoek van voorafgaande jaren. Alle organisatieonderdelen hebben de afgelopen drie jaar een PAGO aangeboden gekregen. We beraden ons over de vormgeving van de PAGO/Health check in de toekomst. De Raet Verzuimmanager ondersteunt vanaf 2012 het management in het verzuim- en reïntegratieproces. Ook voor de ziekte- en herstelmeldingen werkt Saxion vanaf 2013 met dit systeem. Het ziekteverzuim van Saxion is gedaald van 4,3% (in 2011) naar 3,7%. Daarmee is de streefwaarde (minder dan 4%) gerealiseerd. Demedicalisering en de integrale verantwoordelijkheid van het management voor het verzuim- en reïntegratieproces hebben daartoe bijgedragen.
Tabel 10: Ziekteverzuim MT
OBP
OP
Totaal
2011
2,5%
5,5%
3,5%
4,3%
2012
0,9%
4,4%
3,4%
3,7%
Wachtgelden Saxion is eigen risicodrager voor wat betreft de WW-uitkeringen en WIA. In 2012 hebben we geïnvesteerd in de ondersteuning van medewerkers die gebruik maken van de WW-regeling om hen zo snel mogelijk van werk naar werk te begeleiden. We plegen vroegtijdig interventies, nog voor het einde dienstverband van een medewerker. Daarnaast biedt Saxion ook ondersteuning aan medewerkers die niet onder deze regeling vallen. Per januari 2012 deden 26 ex-medewerkers een beroep op de WW-uitkeringen, per november 2012 waren dat er 29. Gezien de economische situatie in Nederland lag deze stijging in de lijn der verwachtingen.
29
9
Huisvesting
In 2012 is een belangrijke mijlpaal gerealiseerd bij de ingebruikname van de nieuwbouw in Deventer. De plannen voor het terrein van het oude Natuurmuseum in Enschede zijn nog in ontwikkeling en ook op andere plaatsen wordt nagedacht over verdere uitbreiding en verbetering. Wij blijven ernaar streven om een ieder een effectieve, prettige en flexibele studeer-, leer- en werkomgeving te bieden met ruimte en openheid naar buiten toe.
Bezettingsgraad onderwijsruimten De bezettingsgraad van de onderwijsruimten binnen Saxion is in 2012 verder toegenomen tot 55 %. In 2009 was dit nog 40 %. Dit is te danken aan het meerjarige programma dat structureel de behoefte binnen het onderwijs in beeld brengt. Zo wordt er niet meer te veel aangevraagd en worden ruimtes die zijn ingeroosterd ook daadwerkelijk gebruikt. We voorkomen daarmee bovenmatige inhuur van externe ruimten. In Deventer kunnen we dankzij de nieuwbouw nu alle activiteiten aan de Handelskade laten plaatsvinden. In Enschede verwachten we tot aan de oplevering van de nieuwbouw nog enige frictie, waardoor incidentele inhuur bij derden nodig zal blijven. Al met al hebben we een structurele verlaging van de gebouwkosten weten te realiseren van € 3,8 mln. die beschikbaar komt voor onderwijsdoeleinden. We denken de komende jaren nog een lichte stijging van de bezettingsgraad te kunnen bereiken. Daarbij horen het verder flexibiliseren van de beschikbaarheid van docenten en de aanpassing van curricula op roosterbaarheid.
Huisvesting Saxion heeft in 2012 de nieuwbouw in Deventer in gebruik genomen. Het gebouw van ruim 4.600 m² bruto vloer oppervlakte (bvo) wordt door studenten en medewerkers goed gewaardeerd. De nieuwbouw is ter vervanging van de gehuurde ruimten in de voormalige landbouwschool. De totale ruimte is, volgens de prognoses van de ontwikkeling van de studentenaantallen, de komende jaren voldoende. In Enschede is vanwege de groei van 2012 extra ruimte gehuurd in het gebouw van het ITC, onderdeel van UT. Voorbereidingen zijn gestart voor de nieuwbouw op het voormalig museumterrein. De villa van het museum is na renovatie, die in het najaar van 2013 voltooid moet zijn, bedoeld voor bijeenkomsten, presentaties en vergaderingen. We hebben in 2012 een onderzoek afgerond naar de toekomst van Saxion in Apeldoorn en de gevolgen ervan voor de huisvesting. Een haalbaarheidsstudie naar de locatie van de nettenfabriek bij het stationsplein bepaalt in 2013 of nieuwe huisvesting daar wordt gerealiseerd. De fusie met de HES in Hengelo heeft geleid tot onderzoek naar de toekomstige huisvesting. In 2013 valt het besluit of de HES in Hengelo blijft of naar Enschede verhuist.
30
Saxion Jaarverslag 2012
Huisvesting
Het totaaloverzicht van de huisvesting van Saxion is hieronder vermeld.
Tabel 11: Ruimtecapaciteit Saxion Omschrijving
m2 bvo
1
ultimo 2012
m2 bvo 1 ultimo 2011
96.729
92.935
3.257
4.722
99.986
97.657
Hoofdlocaties + Villa Externe huur Totaal 1
bvo = bruto vloeroppervlakte
Verder hebben we in 2012 een aantal interne verbouwingen uitgevoerd. De herindeling en re-styling van de academie MIM in Enschede, de AMA in Deventer en de bouw van laboratoria voor Nanotechnologie zijn in het oog springend.
Studentenhuisvesting Het aantal kamers voor huisvesting van internationale studenten is ongeveer gelijk gebleven. In Deventer zijn enkele woningen verdwenen vanwege wijksanering. In Apeldoorn heeft Saxion twee woningen gehuurd voor internationale studenten die de opleiding aan de hotelschool volgen. Voor vervanging en kwaliteitsverbetering van de studentenhuisvesting worden in 2013 in de nabijheid van de locatie in Deventer 120 kamers gebouwd in het Boeve Complex; in 2014 uitgebreid met nog eens 120 kamers. Incidenteel huren ook academies kamers voor studenten.
Tabel 12: Studentenhuisvesting internationale studenten
aantal kamers ultimo 2012
aantal kamers ultimo 2011
Deventer, huurpanden; beheer Saxion beheer derden
76 95
73 156
Enschede, eigendom; beheer Saxion
42
42
Enschede, huurpanden; beheer Saxion beheer derden
9 46
0 40
6
0
274
311
Locatie
Apeldoorn, huurpanden; Beheer Saxion Totaal
Duurzaamheid Saxion heeft zich in het kader van de afspraken binnen de HBO-raad verplicht tot duurzame bedrijfsvoering, hetgeen tot uitdrukking komt in de exploitatie van haar vastgoed, de processen daarbinnen en de inkoopfunctie. Bij de ontwikkeling van vastgoed is duurzaamheid een belangrijke parameter. In het kader van het duurzaamheidsbeleid hebben we een start gemaakt met de vervanging van de conventionele tl-verlichting in de verblijfsruimten in Enschede. Het lectoraat Duurzame Leefomgeving heeft meegeholpen om de klimaatprobleem in het Tulpen-gebouw in Enschede op te lossen.
31
Het Energie Efficiëntie Plan voor de periode 2012 tot 2016 moet een energiebesparing van 8% over de genoemde periode opleveren.
Veiligheid/veiligheidsteam Er zijn in 2012 verschillende inzetoefeningen geweest. In 2013 ligt het accent op grotere ontruimingsoefeningen. De aanbesteding van de BHV-opleidingen (Bedrijfshulpverlening) en trainingen heeft geresulteerd in een contract voor drie jaar met IVM (instituut voor Veiligheid en Milieu). Het aantal BHV’ers is in 2012 met zo’n 15 % teruggelopen. Het werven van nieuwe BHV’ers in de verschillende gebouwen heeft grote aandacht. Het veiligheidsteam heeft een onaangekondigde oefening nieuwe stijl gedraaid, namelijk het op realistische wijze oefenen met actuele thema's. Deze wijze van oefenen vormt de basis voor een nieuw scholingstraject in 2013. Hierbij zal de focus ook liggen op de rol van sociale media en het ontsluiten van informatie via de nieuwste technieken.
Inkoop en Europese aanbestedingen In 2012 heeft Saxion elf Europese Aanbestedingen (EA) gepubliceerd, waarvan er negen succesvol zijn afgerond. Over het jaar 2012 heeft Saxion, conform het besparingsprotocol, een besparing van circa € 1,3 miljoen gerealiseerd. Daarnaast is er gestart met de implementatie van een nieuw bestel- en facturatiesysteem dat begin 2013 wordt opgeleverd.
Kunst 2012 Johannes Langkamp (Artez-Aki) heeft in 2012 de Saxion kunstopdracht gekregen. Zijn video-installatie zal te zien zijn in het Epy Drost-gebouw te Enschede. Verder zijn exposities georganiseerd met (schilder)werken van Ineke Hofste, Erna Reiken en Simon Bos. In het kader van de Architectuur Biënnale Rotterdam was er de Waltweltcityexpo met schilderijen over Istanbul van Lies Kortenhorst. In samenwerking met de werkgroep Diversiteit zijn 23 foto’s (Henny Boogert) van Internationale studentenkamers getoond. De kunstcommissie heeft twee tekeningen van Arno Kramer en 2 litho’s van Rieneke Nijburg aangekocht. Voor 2012 (en 2013) is binnen het kunstbeleid meer accent gelegd op het organiseren van exposities dan op het aankopen van kunstwerken.
32
Saxion Jaarverslag 2012
Huisvesting
33
10
Financiën
Sturing op een financieel gezonde organisatie blijft cruciaal. Saxion wist ook in 2012 de positieve lijn vast te houden en het jaar af te ronden met een batig saldo.
Algemeen Het jaar 2012 is voor Saxion financieel een goed jaar geweest. Investeringen in het verbeteren van de efficiency van de bedrijfsprocessen hebben tot gevolg gehad dat, in verhouding tot eerdere jaren, een groter deel van het budget beschikbaar is gekomen voor onze kernactiviteiten en het realiseren van strategische ambities. Daarnaast is sprake geweest van enkele incidentele financiële meevallers. Doordat het niet altijd mogelijk is gebleken om vacatures tijdig in te vullen, is het helaas niet gelukt om deze extra beschikbare middelen volledig aan te wenden in 2012. Hierdoor is het financiële resultaat over 2012 hoger dan begroot.
Treasurybeleid Het treasurybeleid van Saxion is gericht op het waarborgen van de financiële continuïteit. De treasurydoelstellingen van Saxion in termen van solvabiliteit, financieringsstructuur, liquiditeit en financiële risico’s zijn vastgelegd in het treasurystatuut. In 2012 is het treasurystatuut geëvalueerd en beperkt aangepast. Saxion voert een risicomijdend beleid ten aanzien van het gebruik van financiële instrumenten. Financiële instrumenten worden uitsluitend gebruikt ter afdekking van risico’s. In 2012 zijn geen nieuwe financiële instrumenten afgesloten. Saxion maakt gebruik van het geïntegreerd middelen beheer (schatkistbankieren). Mede hierdoor zijn de prijs-, financierings-, liquiditeits- en kasstroomrisico’s beperkt. De leningenportefeuille van Saxion kenmerkt zich door langlopende leningen tegen een laag rentepercentage en met relatief lange rentevaste perioden. Hierdoor maken we optimaal gebruik van de relatief lage rentestand. In 2012 zijn er geen nieuwe financieringen afgesloten en geen nieuwe rentevast perioden aangegaan. Mede met het oog op toekomstige investeringen is het saldo liquide middelen gedurende 2012 tijdelijk hoger dan noodzakelijk. Middels het vormen van een mix van langlopende en kortlopende deposito’s is een optimaal rendement gerealiseerd op deze middelen. Ultimo 2012 beschikt Saxion over de volgende deposito’s, naast de deposito’s die worden aangehouden in verband met afgegeven garanties: Ministerie van Financiën € 10 mln looptijd t/m 6/1/2013 Ministerie van Financiën € 10 mln looptijd t/m 6/3/2013
Publiek-privaat Saxion hanteert een scheiding tussen publieke en private middelen. De inrichting van de administratie voorziet in een zichtbare scheiding tussen publiek en privaat opgebouwd eigen vermogen. De intern vastgestelde methodiek van kostentoerekening wordt jaarlijks geëvalueerd. Vanaf 2012 is de kostentoerekening gebaseerd op een gewijzigde methodiek van integrale kostprijsberekening. Hoewel de tot en met 2011 gehanteerde methodiek
34
Saxion Jaarverslag 2012
Financiën
voldeed aan de daaraan te stellen eisen, is besloten om over te gaan naar een methodiek die zoveel mogelijk aansluit bij de opbouw van de integrale kostprijs binnen de (rijks)overheid en subsidieregelingen. Hierdoor wordt beter aansluiting gevonden bij de ontwikkelingen in de onderwijs- en onderzoekssector. Het resultaat van de private activiteiten is mede daardoor in 2012 lager dan op basis van de eerder gehanteerde methodiek. In het kader van onderwijskundige publiek-private arrangementen is vanwege de onderwijsdoelstellingen de lening aan Multus B.V. gecontinueerd. In 2012 zijn verder geen publieke middelen ingezet ten behoeve van private activiteiten.
Financiële analyse (in € 1.000) De omvang van de activiteiten, de ontwikkeling van het vermogen en de liquiditeit en enkele financiële kengetallen, staan hier beknopt weergegeven. Voor een uitvoerige weergave van de financiële situatie verwijzen wij naar de jaarrekening 2012, die in deel B is opgenomen. Het vrij besteedbare vermogen van Saxion bedraagt k€ 63.534. Saxion houdt dit vermogen aan ten behoeve van gezonde balansverhoudingen welke mede is weergegeven in de streefwaarde voor de solvabiliteit van 35%. Hiermee realiseert Saxion dat zij toegang houdt tot de financiële markt en in staat is om eventuele bezuinigingsmaatregelen en risico’s op te vangen.
Analyse van de financiële situatie (bedragen in k€) 2012
2011
2010
2009
2008
186.877
177.353
171.349
159.181
152.137
4.262
6.260
4.810
987-
2.026
Personeelslasten
144.862
134.168
123.676
119.594
114.328
Balanstotaal
198.746
194.297
184.646
153.500
131.601
64.157
59.895
53.635
48.825
49.812
2,3
3,5
2,8
0,6-
1,3
32,3
30,8
29,0
31,8
37,8
0,9
1,0
1,0
0,8
0,6
77,5
75,7
72,2
75,1
75,1
2012
2011
2010
2009
2008
138.925
134.461
133.941
117.529
100.611
59.821
59.836
50.705
35.971
30.990
198.746
194.297
184.646
153.500
131.601
64.157
59.895
53.635
48.825
49.812
4.244
3.941
4.215
3.896
5.680
Langlopende schulden
63.895
71.151
73.496
53.242
25.219
Kortlopende schulden
66.450
59.310
53.300
47.537
50.890
198.746
194.297
184.646
153.500
131.601
Totaal baten Resultaat
Eigen vermogen
Ratio’s Resultaat in % van de baten Solvabiliteit Liquiditeit Personeelslasten/baten
Balans per 31 december (bedragen in k€) Balans Vaste activa Vlottende activa Totaal activa
Eigen vermogen Voorzieningen
Totaal passiva
35
Kasstromen 2008 t/m 2012 (bedragen in k€) 2012
2011
2010
2009
2008
Operationele activiteiten
18.901
22.383
20.804
1.427
10.399
Investeringsactiviteiten
13.576-
9.427-
26.509-
25.847-
29.303-
Financierings- en overige activiteiten
7.256-
2.345-
20.254
28.023
2.281-
Toename kasstroom
1.931-
10.611
14.549
3.603
21.185-
Kasstroomoverzicht
Declaraties bestuursleden Conform de afspraak van het Ministerie van OCW met HBO-raad en VSNU wordt de omvang van declaraties van de individuele leden van het College van Bestuur vermeld. Onder declaraties wordt verstaan de vergoedingen voor gemaakte kosten.
College van Bestuur
De heer drs. J.W. Boomkamp (voorzitter)
Mevrouw mr. H.G.M. van Oldeniel (lid)
Representatiekosten
€ 889
€ 1.871
Reiskosten binnenland
€ 4.657
€ 2.112
Reiskosten buitenland
-
€ 342
Overige kosten
-
-
€ 5.546
€ 4.325
Totaal
Begroting 2013 en financiële vooruitzichten Vanwege de fusie met de Hogeschool Edith Stein zijn in de begroting vanaf 2013 de cijfers van deze instelling geïntegreerd. De begroting voor 2013 gaat uit van een tekort van € 608.000. Er is besloten om een deel van de positieve exploitatieresultaten van de afgelopen jaren aan te wenden voor de realisatie van de Strategische Agenda. Gezien de gezonde financiële positie van Saxion is dit ook mogelijk.
Ontwikkeling rijksbijdrage De begroting van het ministerie van OCW laat zien dat het onderwijsdeel in de rijksbijdrage in 2013 afneemt ten opzicht van 2012 en de jaren daarna een lichte groei zal kennen. Het aandeel ontwerp en ontwikkeling blijft vanaf 2012 gelijk, evenals het aandeel selectief budget in de prestatiebox (vanaf 2013). Voor de prestatieafspraken binnen de prestatiebox is daarentegen een groeiend budget beschikbaar.
Afschaffen langstudeermaatregel Met ingang van het studiejaar 2012-2013 was de langstudeerdersmaatregel van kracht geworden, maar deze werd eind 2012 teruggedraaid. In de begroting voor 2013 was nog rekening gehouden met een verhoogd wettelijk collegegeld en een korting op de rijksbijdrage vanwege de langstudeerdersmaatregel. De huidige inschatting is dat het resultaateffect van de afschaffing van de langstudeerdersmaatregel in 2013 budget neutraal zal zijn.
Prestatieafspraken In 2012 heeft het ministerie van OCW een prestatiebekostiging toegekend voor de periode 2013 tot en met 2016. De toekenning houdt verband met de doelstellingen van Saxion op het terrein van onderwijskwaliteit, studiesucces, profilering, zwaartepuntvorming en valorisatie. Een deel van de prestatiebekostiging is gekoppeld
36
Saxion Jaarverslag 2012
Financiën
aan voorwaardelijke financiering (onderwijskwaliteit en studiesucces) en een deel betreft een selectief budget (profilering en zwaartepuntvorming). Het voorwaardelijke budget blijft tot en met 2016 gehandhaafd en wordt vanaf 2017 aangepast op basis van de realisatie van de prestatieafspraken. Het selectieve budget kan in 2013 of 2014 gekort worden vanwege een negatieve beoordeling en daarnaast is dit budget mede afhankelijk van de prestaties van andere hogescholen. Deze methodiek van financiering geeft een extra dimensie aan de wens om strategische ambities te realiseren. De wijze waarop financiering van speerpunten in de toekomstvisie 2020 is opgenomen past in deze opzet.
Ontwikkeling loonkosten Eind 2012 is een cao afgesloten met een looptijd tot 1 oktober 2013. Daarin is de nullijn voor loonkosten gehanteerd. Wel is een herschikking van middelen afgesproken in verband met de professionalisering van medewerkers. Momenteel vinden onderhandelingen plaats over een nieuwe cao per 1 oktober 2013. Het is derhalve nog niet zeker hoe de lonen zich zullen ontwikkelen in 2013. De verwachting is dat overeenkomstig de ontwikkelingen bij de overheid de nullijn gehandhaafd blijft en er geen compensatie plaats zal vinden voor eventuele loonstijgingen. Daarnaast leidt onzekerheid over de dekkingsgraad van het ABP tot voortdurende onzekerheid over de ontwikkeling van de pensioenlasten.
Tabel 13: Begroting 2013 in € x 1.000
Begroting 2013
Begroting 2012
Begroting 2011
123.557
118.420
115.175
6.114
6.249
5.594
College- en examengelden
49.225
42.066
35.819
Opbrengst werk derden
10.891
11.129
10.385
7.721
7.884
9.827
197.508
185.748
176.800
153.105
140.994
134.435
10.333
9.515
9.853
8.935
8.071
7.072
Overige lasten
23.821
24.775
22.935
Totaal lasten
196.194
183.355
174.295
1.314
2.393
2.505
Rentebaten
415
346
103
Rentelasten
2.337
2.477
2.542
608-
262
66
Baten Rijksbijdrage OCW Overige overheidsbijdragen en -subsidies
Overige baten Totaal baten
Lasten Personeelslasten Afschrijvingen Huisvestingslasten
Saldo baten en lasten
Exploitatieresultaat
37
Communicatie, imago, huisstijl Op basis van de Strategische Agenda Saxion 2012-2016 is een nieuwe positionering geformuleerd. Het begrip Living Technology zal leidend zijn in de communicatiestrategie van Saxion. De bijbehorende communicatiemiddelen worden herzien en verschuiven meer en meer van traditioneel naar digitaal. Alle digitale applicaties worden in een zelfde huisstijl aangeboden, waardoor voor (aspirant) studenten, medewerkers en andere stakeholders van Saxion een eenduidig beeld ontstaat.
Financiële ondersteuning studenten Met de regeling Financiële Ondersteuning Studenten Saxion (FOSS) biedt Saxion financiële ondersteuning aan sportieve en culturele toppers en studenten die financiële ondersteuning nodig hebben. In 2012 waren er 87 succesvolle aanvragen voor afstudeervoorzieningen (38) en noodvoorzieningen (49). Dit betroffen allemaal EER studenten. De afstudeervoorzieningen zijn toegekend op grond van de volgende omstandigheden: • topsport (6); • lidmaatschap bestuur (9); • activiteiten op bestuurlijk of maatschappelijk gebied (5); • bijzondere familie- of persoonlijke omstandigheden (9); • ziekte of zwangerschap (7); • lichamelijke/zintuiglijke of andere functiestoornis (2). In totaal hebben we vanuit het profileringsfonds € 135.282 uitgegeven, waarvan € 71.453 aan afstudeervoorzieningen en € 63.829 aan noodvoorzieningen.
Klacht en Beroep In 2012 zijn 132 klachten van studenten en/of medewerkers afgehandeld, waarvan er 69 rechtstreeks bij het Meldpunt Klachten Geschil (MKG) zijn binnengekomen. Het merendeel van de klachten betreft organisatie (36%), toetsing (29%) en bejegening (14%). De Geschillenadviescommissie (GAC) ontving 23 bezwaren, voornamelijk tegen de opgelegde langstudeerboete. Door intrekking van de langstudeerdersmaatregel zijn deze bezwaren niet verder behandeld. Het College van beroep voor de examens (Cobex) heeft in totaal 164 beroepschriften behandeld. Twee beroepschriften zijn niet ontvankelijk verklaard omdat deze buiten de beroepstermijn waren ingediend. 19 beroepschriften hebben tot een inhoudelijke uitspraak geleid. In 4 uitspraken is het beroep gegrond verklaard, in 15 zaken luidde de uitspraak: beroep ongegrond. Tegen 2 uitspraken van het Cobex is beroep aangetekend bij het landelijke beroepsorgaan, het College van Beroep voor het Hoger Onderwijs (CBHO). In beide gevallen heeft het CBHO het door de student ingestelde beroep ongegrond verklaard. Bij de klachtencommissie Ongewenst Gedrag Saxion, de Bezwarencommissie Rechtspositionele Aangelegenheden en de Bezwarencommissie beoordelingsgeschillen zijn geen zaken aanhangig gemaakt. Ook is geen beroep gedaan op de Saxion Klokkenluidersregeling. De Vertrouwenspersonen Personeel (VP) hebben 14 zaken behandeld, merendeels betrekking hebbend op (dreigende) arbeidsconflicten. Andere door de VP behandelde thema’s betreffen conflicten tussen collega’s onderling en bejegening door collega’s. De integriteitsfunctionaris heeft in 4 situaties gebruik gemaakt van mediation en heeft daarnaast 15 telefonische kwesties/potentiële klachten afgehandeld en 3 officiële klachten. Ook heeft er een dossieronderzoek plaats gevonden naar aanleiding van een officiële klacht.
38
Saxion Jaarverslag 2012
Financiën
Centrale Medezeggenschapsraad De Centrale Medezeggenschapsraad (CMR) is door het College van Bestuur betrokken bij het onderzoek naar de fusie met HES. Door directe afstemming met de medezeggenschapsraad van de HES en de Academie Pedagogiek & Onderwijs van Saxion heeft de CMR ervoor kunnen zorgen dat alle partijen tevreden zijn met de uitkomst. Om de achterban actief bij haar activiteiten te betrekken heeft de CMR besloten om na elke vergadering via Twitter mededelingen te doen over behaalde resultaten. In 2013 worden verkiezingen uitgeschreven voor nieuwe CMR-leden.
39
11
Toezicht
De Raad van Toezicht heeft in 2012 een belangrijke rol gespeeld in de ontwikkeling van Saxion. Dit betreft zowel de formulering van de Strategische Agenda en de daaraan gekoppelde prestatieafspraken, als de fusie met HES, de investering in twee Centres of Expertise, de accreditatie, kwaliteitszorg en financiële vooruitzichten.
In 2012 heeft de Raad van Toezicht, in aanwezigheid van het College van Bestuur, zes keer vergaderd. Vier van deze vergaderingen waren regulier, één vergadering is gebruikt om samen met externen thema’s verdiepend te bespreken en één vergadering (over de fusie met Hogeschool Edith Stein) was ingelast. In de vergadering van maart is met een ad random gekozen groep studenten gesproken. In de vergadering van september heeft de Raad van Toezicht gesproken met drie directeuren. De Raad van Toezicht heeft in mei, direct na zijn vergadering, een werkbezoek gebracht aan de academie Gezondheidszorg. De auditcommissie heeft twee keer vergaderd en de remuneratiecommissie één keer. Er is geen aanleiding geweest voor een vergadering van de selectie- en benoemingscommissie. Een delegatie van de Raad van Toezicht heeft twee keer dit jaar een overlegvergadering van de Centrale Medezeggenschapsraad met het College van Bestuur bijgewoond. Ook dit jaar heeft de Raad van Toezicht onderling gesproken over zijn functioneren.
Hoofdpunten De volgende onderwerpen zijn in 2012 aan de orde geweest. De Strategische Agenda Saxion (SAS) 2012-2016, inclusief de strategische risico’s en de prestatie-indicatoren. De Raad van Toezicht is goed geïnformeerd over en betrokken geweest bij de totstandkoming van deze SAS. Ze is van mening dat in de SAS een duidelijke keuze is gemaakt. Het zwaartepunt High Tech Systemen en Materialen (HTSM) is goed verwoord. Er staat een consistent verhaal. De Raad van Toezicht is content met de beoordeling van de SAS en bijbehorende prestatieafspraken door het ministerie van OCW als ‘zeer goed’ en de toekenning van twee Centres of Expertise. De Raad van Toezicht is van mening dat de streefwaarden in de prestatieafspraken ambitieus en realistisch zijn gekozen. Saxion geeft met deze agenda een kwalitatieve impuls aan onderwijs en onderzoek en erkent dat dit voor een deel te managen en monitoren is door cijfers, maar vooral gebaseerd is op inzet en professionaliteit. De Raad van Toezicht heeft om nadere uitwerking van strategische risico’s en inzet van financiële middelen, om resultaten van de SAS te realiseren, gevraagd. In de extra vergadering in juni heeft de Raad van Toezicht zich positief uitgesproken over de fusie tussen Hogeschool Edith Stein en Saxion, om daarmee de continuïteit van de hoogwaardige lerarenopleiding in regio Twente zeker te stellen en verder te ontwikkelen. Om te voldoen aan de vervangingsvraag in het Twentse basisonderwijs wordt er de komende vier jaar gewerkt aan een instroom van 240 studenten. De Raad van Toezicht heeft kennis genomen van een implementatie- en integratieplan en heeft vertrouwen in strakke financiële sturing en zorgvuldige omgang met personeel.
40
Saxion Jaarverslag 2012
Toezicht
De Raad van Toezicht heeft kennisgenomen van de beoogde en gerealiseerde effecten van VRIS, het project gericht op een betere dienstverlening. Het College van Bestuur is gecomplimenteerd met de handhaving van de goede scores op studenten- en medewerkerstevredenheid gedurende deze structuur- en cultuurverandering. Daarnaast is nog een aantal andere onderwerpen behandeld, zoals: • Validatie Kwaliteitszorg Onderzoek; • Beleid kennisvalorisatie; • Langstudeerdersregeling; • De Jaarrekening, de managementrapportages en de (Meerjaren) begroting; • Treasury Statuut; • De nieuwe bezoldigingscode voor bestuurders van hogescholen; • Huisvesting, inclusief rapportage bezettingsgraad, de huurovereenkomsten en aankopen grond. Tijdens de themabijeenkomst in november heeft de Raad van Toezicht zich laten informeren over de wet- en regelgeving in het hbo-onderwijs in aanwezigheid van dhr. W. Blomen, directeur Hobéon.
Samenstelling Saxion heeft een vijf leden tellende Raad van Toezicht. Deze opereert onafhankelijk conform de bepalingen in de Branchecode Governance. De samenstelling van de Raad van Toezicht is onveranderd. Dhr. J. Bugter is in de februarivergadering voor de tweede keer herbenoemd. In de decembervergadering is besloten dat de voorzitter, dhr. B. Jongsma, per 1 januari 2013 voor de tweede keer herbenoemd zal worden. Ook het College van Bestuur heeft in 2012 geen verandering in de samenstelling ondergaan.
Auditcommissie De auditcommissie heeft in 2012 tweemaal vergaderd, waarbij achtereenvolgens de externe accountant en het College van Bestuur aanwezig waren. Over de volgende onderwerpen is advies uitgebracht: de Jaarrekening 2011 (inclusief het beleid op verbonden partijen), het Accountantsverslag over 2011, de Managementletter 2012, de Saxion managementrapportages en het activiteitenplan 2013 van Bureau Control. Daarnaast heeft de auditcommissie zich laten informeren over de mogelijke oprichting van Enterprises BV, de aanpassing van het Treasury-statuut, de inrichting van het Servicecentrum Informatie, Informatiebeveiliging, de afwikkeling van vorderingen en schulden OCW, de uitwerking van strategische risico’s en de aankoop van grond. De Raad van Toezicht heeft de adviezen van de auditcommissie overgenomen. Eind 2011 is het functioneren van de externe accountant grondig geëvalueerd. Ondanks de tevredenheid over de huidige accountant wordt in het voorjaar 2014 in het kader van good governance een aanbestedingstraject gestart.
Remuneratiecommissie In 2011 de zaken aangaande de arbeidsovereenkomsten en salarissen t.b.v. het College van Bestuur reeds zijn vastgelegd, is de remuneratiecommissie in maart niet bijeen gekomen. Het verslag van de remuneratie commissievergadering van september 2011, het verslag van de extra remuneratiecommissievergadering van december 2011 en het jaarverslag van de Remuneratiecommissie over het boekjaar 2011 zijn goedgekeurd. De Raad van Toezicht is geïnformeerd over de nieuwe categorieën bezoldiging bestuurders hogescholen. Dit heeft geen consequenties voor de huidige afspraken met het College van Bestuur.
Selectie- en benoemingscommissie De selectie- en benoemingscommissie komt bijeen als er sprake is van een vacature in het College van Bestuur of Raad van Toezicht. In 2012 is er geen aanleiding geweest om de commissie bijeen te roepen.
41
Bijlagen Tabel 14: Totaal aantal nieuwe studenten 2012 en 2011, peildatum oktober 2012
Studiejaar 2012/2013
Studiejaar 2011/2012
Groei
Instroom bekostigde opleidingen, 1e jaar HO
5.249
5.154
1,8%
Instroom bekostigde voltijdse bachelor, 1e jaar HO
4.666
4.566
2,2%
Totale instroom alle opleidingen
Studiejaar 2012/2013 VT/DU
DT
Studiejaar 2011/2012
Totaal
VT/DU
DT
Totaal
Groei
Totaal Saxion bekostigde opleidingen
5.603
688
6.291
5.533
757
6.290
0,0%
Totaal Saxion bekostigde en niet bekostigde opleidingen
5.728
932
6.660
5.782
964
6.746
-1,3%
Locatie Deventer (incl. Master HCSW)
1.812
202
2.014
1.929
267
2.196
-8,3%
Locatie Enschede (incl. Master ANP)
3.607
449
4.056
3.430
460
3.890
4,3%
170
23
193
165
6
171
12,9%
Saxion Next
87
177
264
148
167
315
-16,2%
Masters (excl. ANP en HCSW)
52
81
133
110
64
174
-23,6%
Locatie Apeldoorn
Tabel 15: Totaal aantal studenten 2012 en 2011, peildatum oktober 2012
Studiejaar 2012/2013
VT/DU
Totaal Saxion bekostigde opleidingen
20.045
Totaal Saxion bekostigde en niet bekostigde opleidingen
VT/DU
2.869
22.914
19.134
3.037
22.171
3,4%
20.755
3.684
24.439
19.918
3.752
23.670
3,2%
6.149
944
7.093
5.836
1.057
6.893
2,9%
13.202
1.817
15.019
12.645
1.889
14.534
3,3%
Locatie Apeldoorn
635
41
676
599
22
621
8,9%
Saxion Next
634
660
1.294
618
596
1.214
6,6%
Masters (excl. Master ANP en HCSW)
135
222
357
220
188
408
-12,5%
Locatie Enschede (incl. Master ANP)
42
Saxion Jaarverslag 2012
DT
Totaal
Groei
Totaal
Locatie Deventer (incl. Master HCSW)
DT
Studiejaar 2011/2012
Bijlagen
Tabel 16: Marktaandeel nieuwe instroom 2010 t/m 2012 (bron: HBO-raad)
2012/2013
2011/2012
2010/2011
Bachelor opleidingen
5,6%
5,5%
5,0%
Bachelor opleidingen, 1e jaar HO
5,9%
5,7%
5,3%
2012/2013
2011/2012
Aantal MBO-instroom
1.787
1.705
Aandeel MBO in instroom
28,4%
27,1%
Tabel 17: Mbo-instroom 2012 en 2011
43
Prijswinnaars en nominaties Saxion in 2012 Naam
Studie
Bouke Timmen
Facility Management
F-MEX Excellence Award 2011, vanwege zijn prestaties tijdens het Excellent Student Program van de stichting F-MEX.
Hilde de Vocht
Kenniscentrum GW & T
Educator of the Year Award voor haar promotieonderzoek over seksualiteit en intimiteit in de oncologische en palliatieve zorg.
Lyanne Oosterhof
Saxion Next Lifestyle Advisor
Jan des Bouvrie Award.
Lars Rengersen (oud-student Saxion), Nick Huys, Joris Jonkman (Small Businessstudenten van Saxion), Rolf Winter, Bart Raatgerink (oud-studenten Saxion)
Small Business
Winnaar Startup Weekend Enschede in februari 2012 was Truienradar.nl. Deze mobiele applicatie geeft aan de hand van het weerbericht en de mening van online vrienden, een advies voor de outfit van die dag en biedt de mogelijkheid om die outfit te kopen in webshops.
Rosa Geven, Teddy Smith en Jeroen Gerrits
Commerciële Economie
Roma Marktonderzoek Award vanwege hun plan van aanpak voor een onderzoek naar social media-gebruik in het MKB.
Saxion
Deeltijdstudies
Beste hogeschool (in de categorie grote en middelgrote hogescholen) met betrekking tot deeltijdstudies.
Carola Driessen
Arbeid en gezondheid (post-hbo Arbeidshygiëne)
Bob van Beek prijs, 1e plaats, (beste afstudeerscriptie op het gebied van Arbeidshygiëne) voor de scriptie Ergeren aan ergonomie.
Bram Lorist
Oud student
EW/Saxion Ondernemers Award (1e prijs) voor de eettafellijn KLOOKdesign.
Jeroen Poot
Werktuigbouwkunde
Tweede plek GasTerra Transitie Jaarprijs voor het idee om energiecentrales flexibeler te maken door opslag van stoom.
Geert Klein-Geltink en Jacco van Egteren
PABO
Sem de Rooij prijs.
Koen Leeferink, Martin Leus, Pim Mulder en Robin Olde Kalter
Civiele Techniek
Bouwend Nederland Afstudeerprijs 2012.
Nick Distelbrink
Technische bedrijfskunde
Saxion Afstudeerprijs 2012 (1e prijs) voor strategisch advies voor een ICT-bedrijf in Enschede.
Roy Nieuwenhuis
Ruimtelijke Ordening en Planologie
Saxion Afstudeerprijs 2012 ( 2e prijs) voor onderzoek naar gebiedsgericht werken voor de gemeente Deventer.
Pola Hirschmann
Commerciële Textielkunde
Saxion Afstudeerprijs 2012 ( 3e prijs) voor onderzoek naar de vraag waarom zeventig procent van de Nederlandse vrouwen een niet passende BH draagt en hoe je dat kunt veranderen.
Caroline van der Molen
Directeur AMA
Beste vrouwelijke manager tijdens verkiezing Twentse zakenvrouw van het jaar 2012. Eerste prijs in categorie onderwijs bij Beste Werkgever Onderzoek 2012.
Saxion
44
Prijs / nominatie
Bouke Timmen
Facility Management
Rients B.J. Jorna Thesis Award voor thesiswerkstuk ‘Werkomgeving 2020, onderzoek naar de toekomst van de werkomgeving binnen kantoorhuisvesting’.
Paulien Koelman
Stedenbouwkundig Ontwerpen
Nominatie voor prijsvraag Voorstad Oost.
Daisy van der Werff
Oud-student
1e prijs Roos van Elisabeth in de categorie professionals. Vanwege haar rol in de oprichting van het project Friend 4 You, dat ze tijdens haar afstuderen samen met mede-studente Anne Varenbrink bedacht.
Gabriël Oral
Student Technische Bedrijfskunde
NRG Battle 2012, wedstrijd met zestig studententeams die een oplossing moeten bedenken voor bestaande energieproblemen. Gabriël en zijn teamgenoten mochten hun idee om de opbrengst te verhogen van blauwe energie vertellen in een documentaire op National Geographic.
Saxion Jaarverslag 2012
Bijlagen
College van Bestuur Het College van Bestuur bestaat uit twee leden: drs. J.W. Boomkamp (voorzitter) mr. H.G.M. van Oldeniel. Het bestuursreglement vormt de leidraad voor het College van Bestuur. Portefeuilleverdeling Wim Boomkamp: • Bestuurlijke Zaken • Control • Communicatie • Internationalisering • Integrale kwaliteitszorg • Human Resource Management
Ineke van Oldeniel: • Onderwijs • Informatievoorziening • Praktijkgericht onderzoek • Financiën • Voorzieningen • Vastgoed
Externe taken Wim Boomkamp: • HBO-raad, bestuur • portefeuille Gezondheidszorg • portefeuille Internationalisering • Strategy Board Regio Twente • Platform Onderwijs Werk en Inkomen (POWI, Twente), bestuur • KISS, interstedelijk overleg, bestuur • TSM, stichting, Raad van Toezicht, hiermee tevens Raad van Toezicht SWOT • Twente Index, voorzitter • Studielink, bestuur • Stichting Regio Branding Twente, bestuur • CITO-groep (HBO-Bve), Raad van Advies
Ineke van Oldeniel: • SURF, • vicevoorzitter dagelijks bestuur • Platform ICT en Onderwijs, voorzitter • Deventer Kring Werkgevers (DKW), vicevoorzitter • Kennispark Twente, Raad van Toezicht • DUO, Raad van Advies • Economic Development Board Stedendriehoek • Stichting Arbeidsmarkt GEO, bestuur • Stichting kiEMT (kennis en innovatie in Energie en MilieuTechnologie), Raad van Advies • Eagles4Deventer, bestuurslid • Stichting DUWO, adviesraad Studentenhuisvesting.
Nevenfuncties Wim Boomkamp: • Bureau Jeugdzorg Overijssel, Raad van Toezicht • ZML Twente/Oost Gelderland, stichting, voorzitter Raad van Toezicht • Maatschappelijk Plein FC Twente, bestuur • Aqua+, Raad van Commissarissen.
Ineke van Oldeniel: • Leeuwenkuil Kunstencentrum, voorzitter Raad van Toezicht
De directievoering van academies en diensten bij Saxion is in handen van directeuren, die op basis van een mandaatbesluit de integrale verantwoordelijkheid hebben voor hun eenheid.
45
Raad van Toezicht De Raad van Toezicht bestaat in 2012 uit de volgende leden: • mr. drs. Bert Jongsma, 19-01-1945, voorzitter; •dhr. Jan Bugter, 20-10-1951, tevens voorzitter remuneratiecommissie en lid selectie- en benoemingscommissie; • drs. Carla van der Weerdt-Norder RA, 22-02-1964, tevens voorzitter auditcommissie; • drs. Rob Snel, 19-06-1950, tevens lid remuneratiecommissie en lid selectie- en benoemingscommissie; • ir. Roelof W. Bleker, 09-06-1967, tevens lid auditcommissie.
Hoofdfuncties en nevenfuncties Bert Jongsma: Hoofdfunctie: voormalig voorzitter Raad van Bestuur van Sdu nv Relevante nevenfuncties: penningmeester Stichting Toekomstbeeld der Techniek, lid Raad van Commissarissen Aegon Nederland BV, lid Raad van Commissarissen Aegon Bank, lid algemeen bestuurscollege Koninklijke Bibliotheek en het Genootschap Onze Taal, penningmeester Dr. Abraham Kuyperfonds, lid Raad van Commissarissen Adel Media Groep (voorheen Zeisterhage BV), voorzitter Raad van Commissarissen van First Liability Matching N.V., voorzitter van het Consortium Beroepsonderwijs. Eerste benoeming: 1 januari 2005, benoemingstermijn: tot 1 januari 2017. Jan Bugter: Hoofdfunctie: tot 23 augustus 2012 statutair directeur Sallcon Werktalent. Relevante nevenfuncties: lid Raad van Commissarissen van Woonbedrijf Ieder1, voorzitter Eerste benoeming: 18 februari 2004, benoemingstermijn: tot 18 februari 2016. Carla van der Weerdt-Norder: Hoofdfunctie: managing director/eigenaar Accent Organisatie Advies B.V. Relevante nevenfuncties: lid Raad van Commissarissen Triodos Bank, lid audit & risk committee Triodos Bank Eerste benoeming: 5 februari 2006, benoemingstermijn: tot 5 februari 2014. Rob Snel: Hoofdfunctie: voormalig managing director Koninklijke Grolsch N.V. Relevante nevenfunctie: voorzitter bestuur Innofood Twente, voorzitter Raad van Commissarissen van Wilminktheater en Muziekcentrum in Enschede, lid Raad van Commissarissen Gulpener Bierbrouwerij, lid Comité van Aanbeveling studentenvereniging Audentis (UT). Eerste benoeming: 27 mei 2009, benoemingstermijn tot 27 mei 2013, verlengd tot 27 mei 2017. Roelof Bleker: Hoofdfunctie: Dijkgraaf van Waterschap Rivierenland. Relevante nevenfuncties: ambassadeur Eigenbouw voor ministerie BZK, voorzitter Raad van Toezicht van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie, bestuurslid Cultureel Productiehuis ON te Deventer, lid Raad van Toezicht woningcorporatie Talis, lid Raad van Toezicht stichting Rijksmuseum Slot Loevestein, lid NWO kerncommissie Urban Regions in the Delta. Eerste benoeming: 15 december 2010, benoemingstermijn: tot 5 februari 2016. Het toezichtreglement vormt de basis voor het toezichthouderschap. Secretaris van zowel het College van Bestuur als de Raad van Toezicht is mevr. drs. Yvonne Temmink.
46
Saxion Jaarverslag 2012
Bijlagen
Organogram Saxion
Raad van Toezicht
Centrale Medezeggenschapsraad
College van Bestuur
Bureaus Bestuur Control Corporate Information Management Kwaliteitszorg Vastgoed
Diensten
Academies
Communicatie Financial Control Human Resource Management International Office
Bedrijfskunde & Ondernemen Bestuur & Recht Creatieve Technologie Financiën, Economie & Management Gezondheidszorg Hospitality Business Life Science, Engineering & Design Marketing & International Management Mens & Arbeid Mens & Maatschappij Pedagogiek & Onderwijs Ruimtelijke Ontwikkeling & Bouw
Servicecentra Informatie Voorzieningen
Saxion Next Kenniscentra Design en Technologie Hospitality Innovatie en Ondernemerschap Leefomgeving Onderwijsinnovatie Gezondheid, Welzijn en Technologie
47
Deel B: Jaarrekening * Zie voor een uitgewerkt model voor de jaarrekening: Richtlijn Jaarverslag Onderwijs.
Deel C: Overige gegevens * Accountantsverklaring. Gebeurtenissen na balansdatum. Voorstel verdeling resultaat.
Bijlagen O.a. instellingsgegevens en exploitatierekeningen per BRIN-nummer. * Deel B en C zijn separaat toegevoegd
Colofon Regie en eindredactie: Redactie: Vormgeving: Drukwerk: Oplage: Digitaal jaarverslag:
Saxion, Bureau Bestuur Krijnsen Tekst En, Hengelo en DumontAdvies, Rijssen Factor 12, Deventer Saxion 75 exemplaren saxion.nl/jaarverslag
© juni 2013, Saxion Overname toegestaan op voorwaarde van bronvermelding. Dit is een uitgave van Saxion.
twitter.com/saxion facebook.com/saxion.nl
[email protected]
Enschede
Deventer
Apeldoorn
M.H. Tromplaan 28
Handelskade 75
Kerklaan 21
Postbus 70000
Postbus 501
Postbus 10120
7500 KB Enschede
7400 AM Deventer
7301 GC Apeldoorn
Tel. (053) 487 11 11
Tel. (0570) 603 663
Tel. (055) 527 57 57
saxion.nl/jaarverslag