Jaarverslag 2014 Texels Welzijn Texels Welzijn staat voor: Texels Welzijn is het eerste aanspreekpunt voor burgers bij alle vragen op het gebied van welzijn, maatschappelijke ondersteuning en de WMO. Op Texel doet iedereen mee op basis van eigen kracht én zorg voor elkaar. Texels Welzijn verstaat de kunst van het verbinden. Het verbinden van vitaliteit en kwetsbaarheid, van zelfredzaamheid en samenredzaamheid. Mensen op Texel wonen, indien zij dat wensen, zo lang en zo zelfstandig mogelijk in hun eigen leefomgeving. De vraag staat centraal. Het resultaat telt. Eenvoudig als het kan, professioneel als het moet. Vrijwilligers en mantelzorgers kunnen rekenen op ondersteuning op die momenten dat zij zelf even iets nodig hebben. Kortdurende hulpverlening door het maatschappelijk werk. Een ruim aanbod op het gebied van WonenPlus, 55+ in beweging, voorlichting en preventie, cursussen en activiteiten in het kader van ontmoeting, ontspanning en ontwikkeling.
Texel, april 2015 Brigitte Hollands
Inhoudsopgave
Inleiding
Pagina
3
Dorpswerkers
Pagina
7
Maatschappelijk werk
Pagina
15
Welzijn breed
Pagina
22
1. 2. 3. 4.
Preventie en voorlichting WonenPlus Ontmoeting, ontspanning en ontwikkeling De Buureton
Pagina 22 Pagina 26 Pagina 28 Pagina 31
Vrijwilligers en mantelzorgers
Pagina
33
Texels Welzijn: de organisatie
Pagina
38
2
Inleiding Op 1 januari 2013 was Texels Welzijn een feit. Texels Welzijn als de brede welzijnsorganisatie op Texel waarbinnen de Stichting Welzijn Ouderen Texel (SWOT), Pharos en het maatschappelijk werk zijn samengegaan. En tijdens onze eerste Open Dag op 4 oktober 2014, met haar honderden bezoekers én een welzijnsmarkt met meer dan 35 kramen, mochten we constateren dat de brede welzijnsorganisatie inmiddels stevig geworteld is binnen onze Texelse samenleving, herkenbaar én goed bereikbaar voor iedere burger. Het is Texels Welzijn gelukt het goede van haar voorgangers te behouden en tegelijk nieuwe taken, zoals de rol van de dorpswerker, stevige handen en voeten te geven in ieder dorp op Texel. Breed aanbod De kracht van Texels Welzijn zit in de breedte van haar ruime aanbod van diensten en activiteiten, in de samenhang binnen dit aanbod én de dagelijkse inzet van haar ruim 200 vrijwilligers. De dorswerkers hebben in het afgelopen jaar 392 huisbezoeken gedaan (plus meer dan 140 vervolghuisbezoeken). Zij waren aanwezig bij de wekelijks inloopspreekuren en zij verzorgden negenmaal een thema-ochtend in het kader van preventie en voorlichting in ieder dorp op Texel. Het maatschappelijk werk droeg zorg voor de uitvoering van 168 trajecten kortdurende hulpverlening met als doel het ondersteunen van burgers in het weer zelfstandig oppakken van hun leven. Texels Welzijn kende in 2014 een ruim aanbod aan activiteiten in het kader van 55+ in beweging, WonenPlus (zo werden er 23940 maaltijden rondgebracht en maakten burgers 103 maal gebruik van het ziekenvervoer), preventie en voorlichting, sport en spel, muziek en dans, cursussen, schouwburgreizen, het Café Doodgewoon, het mantelzorgpodium, …. Daarnaast werden er diverse activiteiten georganiseerd waarbinnen de waardering, werving, toerusting en ondersteuning van vrijwilligers en mantelzorgers centraal stond. Benchmark Texels Welzijn heeft in 2014 deelgenomen aan de benchmark van haar branche-organisatie MOgroep. In deze benchmark werd Texels Welzijn vergeleken met 362 collegawelzijnsorganisaties in Nederland, waaronder 27 met een zelfde schaalgrootte (< 10 Fte’s). In de vergelijking komt Texels Welzijn over de hele linie positief naar voren. Enkele resultaten: Aantal vrijwilligersuren ten opzichte van de betaalde uren binnen Texels Welzijn: 250% hoger dan het landelijk gemiddelde. Aandeel personeelskosten binnen de totale organisatiekosten: 18% lager dan het landelijk gemiddelde. Aandeel overheidssubsidie in totale opbrengsten organisatie: 10% lager dan het landelijk gemiddelde. Kosten in overhead (uren en euro’s): 12 % lager dan het landelijk gemiddelde. 3
Verbouwing De Buureton Het verbeteren, kwalitatief en kwantitatief, van de mogelijkheden van De Buureton om maatschappelijke initiatieven en activiteiten van Texels Welzijn én de Texelse burger een thuisbasis te bieden. Deze uitdaging, mede aangegaan omdat in Den Burg een dorpshuis ontbreekt, is het uitgangspunt geweest van de verbouwingsplannen die Texels Welzijn in het najaar van 2013 in gang heeft gezet. Door de financiële ondersteuning van Woontij, het Texelfonds en de Stichting Samen Eén kon deze verbouwing in de zomer van 2014 gerealiseerd worden. Texelse mantelzorgers in beeld Bezuinigingen en hervormingen in de zorg leiden ertoe dat steeds meer zorgtaken overgeheveld worden naar mensen zelf en hun directe omgeving. Mensen willen, en moeten ook in toenemende mate, zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen. En mantelzorgers zijn hierbij onmisbaar. Maar wie zijn onze Texels mantelzorgers eigenlijk, hoe gaat het met hen en wat hebben zij nodig? Deze en andere vragen zijn het uitgangspunt geweest voor het onderzoek dat Texels Welzijn, Omring en Geriant in 2014 gehouden hebben onder onze Texelse mantelzorgers. In het kader van dit onderzoek werden er met een honderdtal mantelzorgers persoonlijke gesprekken gevoerd. Gesprekken over hoe het nu eigenlijk met hen zelf gaat, waar ze tegenaan lopen en wat ze zelf nodig hebben. Gesprekken over (dreigende) overbelasting en hun wensen richting toekomst. Op 27 november 2014 werden de resultaten van dit onderzoek, tijdens de jaarlijkse ‘Dag van de Texelse vrijwilliger en mantelzorger’ gepresenteerd. Eén conclusie uit het onderzoek was in ieder geval glashelder: mantelzorgers willen graag zélf voor hun naasten zorgen. Daarbij willen ze echter wel kunnen rekenen op ondersteuning van anderen op die momenten dat zij zelf even iets nodig hebben. Kunnen rekenen op ondersteuning in de vorm van een luisterend oor, voldoende dagopvang, respijtzorg, cursussen of een financiële bijdrage. Mantelzorgers willen graag het gevoel krijgen er niet alleen voor te staan. De uitkomsten van dit onderzoek zullen in 2015 verder uitgewerkt worden in concrete producten door de projectgroep ‘Mantelzorgers in beeld’, waarbinnen mantelzorgers en vertegenwoordigers van Texels Welzijn, Geriant en Omring samenwerken. Evaluatie dorpswerker Texel In 2013 is de pilot gestart waarbinnen Texels Welzijn taken voor de gemeente uitvoert, op ‘gekantelde wijze’, binnen het kader van de Wmo. Dorpswerkers vormen daarbinnen het eerste aanspreekpunt voor alle vragen op het gebied van welzijn, maatschappelijke ondersteuning én de Wmo. Tevens voeren zij alle eerste gesprekken (het zogenaamde ‘keukentafelgesprek’) met de burger.
4
In oktober 2014 heeft het onderzoeksbureau ‘Van Toepassing’ in opdracht van de gemeente Texel een onafhankelijk evaluatieonderzoek met betrekking tot deze pilot gedaan. Onderzocht werden (als indicatoren) de klanttevredenheid, de Kanteling, de bekendheid van de dorpswerker en de samenwerking tussen dorpswerker en Wmo-medewerker. Als belangrijkste conclusies werden genoemd: Klanttevredenheid Het contact met de dorpswerker wordt door cliënten met een Wmo-vraag als zeer positief gewaardeerd met gemiddeld een 8.4 (landelijk gemiddelde ligt op 7.3). De respondenten waren vooral tevreden over de bereikbaarheid van de dorpswerker, de termijn waarbinnen een huisbezoek werd gebracht, de wijze waarop de dorpswerker het gesprek voerde en werd meegedacht over oplossingen. Kanteling Voor 40% van de eenvoudige Wmo-aanvragen adviseren de dorpswerkers andere oplossingen dan de aanvraag van een Wmo-voorziening. De dorpswerkers vormen door de diversiteit van hun contacten een verbindende schakel tussen burgers en initiatieven vanuit het vrijwilligerswerk enerzijds en de professionele organisaties anderzijds. Hierdoor kunnen ook andere oplossingen dan Wmo-voorzieningen worden geadviseerd. Bekendheid dorpswerker Meer dan twee derde van de Wmo- cliënten is bekend met de meeste vormen van dienstverlening van de dorpswerker. De duidelijkheid over de dorpswerker als toegang voor vragen op het gebied van de Wmo kan nog worden verbeterd. In 16% van de gevallen kwam het eerste contact met de dorpswerker via een andere organisatie tot stand dan de gemeente of Texels Welzijn. Andere organisaties kunnen in die zin een belangrijke functie vervullen als het gaat om toeleiding van burgers naar dorpswerkers. Samenwerking tussen dorpswerker en Wmo-medewerker De samenwerking is goed. Het maandelijkse casusoverleg blijft van belang om over en weer van elkaar te blijven leren. De dorpswerkers hebben al doende voldoende kennis verkregen om hun taak goed uit te voeren en de deskundigheid neemt nog steeds toe. Nog op te merken … Het maatschappelijk werk ontwikkelde, op basis van de vele vragen die ze van burgers kreeg over budgetteren, de cursus ‘Omgaan met je geld’. Het Consultatiebureau en Texels Welzijn (beide deel uitmakend van het CJG-netwerk) signaleerden dat zij regelmatig kwetsbare gezinnen tegenkwamen die best een steuntje in de rug van een vrijwilliger zouden willen krijgen. En hiermee werd het project ‘Vrijwillige gezinsondersteuning’ geboren. Inmiddels kan het project rekenen op de inzet van een vijftiental vrijwilligers. Medio 2014 is de nieuwe beweegactiviteit Gezond Natuur Wandelen Texel van start gegaan met het wekelijks organiseren van aantrekkelijke, laagdrempelige en door vrijwilligers (20 personen) begeleide wandelingen. De reizende tentoonstelling 65+ en …actief! De eerste jaargang van het seniorenblad Leef-Tijd, een gezamenlijk uitgave van de ANBO en Texels Welzijn, een groot succes gezien de reacties van onze lezers. 5
De Sportinstuif ‘Grootouder en kleinkind’. Tijdens de kerstvakantie konden kinderen samen met hun grootouders aan allerlei vormen van bewegen doen. Veel tijd en energie werd er verder gestoken in: - De verbouwing van De Buureton (inclusief de Open Dag). - De diverse werk- en procesbijeenkomsten binnen het kader van de transities en het sociaal team. - Het ontwikkelen van een registratiesysteem, dat voldoende aansluit bij de kaders en regelgeving van de gemeente, voor de ‘keukentafelgesprekken’ zoals die door de dorpswerkers gehouden worden.
6
Dorpswerkers Texels Welzijn is het eerste aanspreekpunt voor burgers op Texel bij vragen op het gebied van welzijn, maatschappelijke ondersteuning en de Wmo. Om goed bereikbaar te zijn voor burgers is Texels Welzijn iedere week aanwezig in alle dorpen op Texel met een concreet en herkenbaar gezicht: de ‘eigen dorpswerker’. Daarnaast is Texels Welzijn iedere werkdag bereikbaar, telefonisch én op haar thuisbasis De Buureton. De dorpswerker denkt mee bij vragen en gaat samen met de burger op zoek naar oplossingen dichtbij en op maat, verbindt en ondersteunt waar nodig bij het snel en makkelijk toegang krijgen tot de diensten, activiteiten of voorzieningen die daar voor nodig zijn. Want de dorpswerker kent de weg in het dorp en op Texel. Voor de gezamenlijk inzet van de dorpswerkers binnen alle dorpen is 40 uur per week beschikbaar.
Intro In 2013 Is een pilot gestart waarbinnen Texels Welzijn taken voor de gemeente Texel uitvoert in het kader van de Wmo. Er zijn vier dorpswerkers aangesteld, die het eerste aanspreekpunt voor de inwoners van Texel vormen als het gaat om vragen op het gebied van wonen, welzijn, maatschappelijke ondersteuning en de Wmo. Bij een vraag brengt de dorpswerker een huisbezoek. In een ‘keukentafelgesprek’ wordt de vraag verhelderd en worden oplossingsmogelijkheden besproken. Wanneer dit oplossingen zijn in het kader van de Wmo, dan adviseert (zwaarwegend advies) de dorpswerker de Wmoconsulent over de aanvraag van de voorziening. Wanneer het om een andere oplossing gaat, kan de dorpswerker ondersteunen door het geven van informatie, het leggen van contacten, een koppeling te maken met de informele zorg (vrijwilliger, maatje, …), het voeren van enkele ondersteunende gesprekken of het invullen van aanvraagformulieren. Om de ondersteuning te kunnen bieden heeft de dorpswerker contacten met een uitgebreid netwerk van organisaties, zowel professionele organisaties als vrijwilligersorganisaties. Daarnaast kunnen dorpswerkers initiatieven ondersteunen of ontwikkelen die inspelen op veel voorkomende vragen. In 2014 is de pilot werkenderwijs verder uitgewerkt. De dorpswerkers zijn geschoold op kennis van de Wmo en het gekanteld werken, de samenwerking met de afdeling Wmo van de gemeente is vastgesteld, de dorpswerkers hebben gewerkt aan de verdere opbouw van hun netwerk en de bekendheid van de dorpswerkers. De dorpswerkers en Wmoconsulenten hebben naast de telefonische contacten maandelijks werkoverleg voor het bespreken van casussen. De gemeente Texel en Texels Welzijn constateren dan ook samen dat de ‘kritische succesfactoren’, zoals beschreven in de Raadsinformatiebrief 043 (2013) gerealiseerd zijn: - De dorpswerkers hebben voldoende kennis van de Wmo. - Er is overeenstemming tussen dorpswerkers en Wmo-medewerkers over de situaties waar afstemming nodig is. - De onderlinge afspraken zijn duidelijk. - Afspraken worden nagekomen. 7
-
Dorpswerkers onderscheiden zich van Wmo-medewerkers door hun verbindende activiteiten in de nulde lijn. Wmo-medewerkers kunnen vertrouwen op de kwaliteit van het keukentafelgesprek zoals gevoerd door dorpswerkers.
Evaluatie dorpswerker Texel In oktober 2014 heeft het onderzoeksbureau ‘Van Toepassing’ in opdracht van de gemeente Texel een onafhankelijk evaluatieonderzoek met betrekking tot deze pilot gedaan. Onderzocht werden (als indicatoren) de klanttevredenheid, de Kanteling, de bekendheid van de dorpswerker en de samenwerking tussen dorpswerker en Wmo-medewerker. Voor de belangrijkste conclusies van dit onderzoek; zie pagina 5 in dit jaarverslag.
Spreekuren De dorpswerkers hebben als taak de vragen te verhelderen en de inwoners te ondersteunen bij het vinden van een oplossing. Zij kunnen door de inwoners rechtstreeks of via Texels Welzijn gebeld worden en zij houden elke week spreekuur in de dorpshuizen. Daarnaast onderhouden ze contacten met diverse organisaties, waardoor inwoners ook vanuit andere organisaties geadviseerd kunnen worden contact met de dorpswerker op te nemen. De inwoners die voor hun vraag nog contact met de gemeente opnemen, worden door de gemeente eveneens naar de dorpswerkers doorgeleid. De dorpswerkers hebben in 2014 gemiddeld 43 - 45 spreekuren gehouden in ieder dorp (locatie het eigen dorpshuis) op Texel. Alleen in Oudeschild heeft het spreekuur maar 34 maal doorgang kunnen vinden omdat het dorpshuis in de zomerperiode ruim drie maanden gesloten is. Den Burg kent 5 dagen per week, het jaar rond, een doorlopend spreekuur. De spreekuren vallen in alle dorpen, met uitzondering van Den Burg, samen met de eigen koffie-inloopochtenden van het dorp. Op deze ochtenden zijn er dan gemiddeld ook een 10 – 25 bezoekers aanwezig. Dit geeft de dorpswerker de mogelijkheid om wekelijks even in gesprek te gaan over wat er zoal leeft in het dorp. Daarnaast gebruiken de bezoekers zelf dit moment ook regelmatig om hun zorgen te delen, zorgen om zichzelf of juist om een ander. Waar nodig pakt de dorpswerker een dergelijk signaal dan verder op. Daarnaast worden er formulieren meegenomen omdat iemand hulp bij het invullen nodig heeft, worden er vragen over de Wmo gesteld en tal van andere vragen. Verder werd het inloopspreekuur in de buitendorpen ruim 100 maal bezocht door andere bewoners uit het dorp met vragen over ziekenvervoer, formulieren, een alarmeringssysteem, informatie en advies, een rollator voor een toerist, etc. In Den Burg is er in 2014 ruim 500 maal gebruik gemaakt van het dagelijkse inloopspreekuur in De Buureton. En dit alles natuurlijk naast alle dagelijkse telefonische contacten.
8
Naast de gewone spreekuren verzorgt de dorpswerker negenmaal per jaar in ieder dorp een thema-ochtend in het kader van preventie en voorlichting. Deze ochtenden trekken ook altijd weer nieuwe bezoekers die geïnteresseerd zijn in het thema van die maand. Thema’s in 2014 waren: 55-plussers en alcohol (Brijder), de natuur staat nooit stil (Ecomare), valpreventie (Fysiotherapie Texel), handige hulpmiddelen (met ergo coach Omring), ondersteuningsmogelijkheden stichting Zo (stichting Zo), levenstestament ( Afuittex), kennismaken met DOT-team (Omring), Moldavië (Werkgroep Moldavië), wijkagent (Marco van Duivenbode).
Huisbezoeken Totaal aantal huisbezoeken 2014: 392 (NB. Alle vervolghuisbezoeken, ruim 140, zijn hier niet in meegeteld) Casus Tijdens het gesprek van de dorpswerker met een gezin over een herindicatie, en het vertrouwen dat hierbinnen ontstaat, wordt langzaam duidelijk dat het gezin op verschillende terreinen dreigt vast te lopen en zelf niet meer weet hoe dit tij te keren … de financiën, het achterstallig onderhoud, de structuur voor de kinderen, etc. En daarmee is de eerste stap richting een verandering van de huidige situatie gezet; het gezin durft zich kwetsbaar op te stellen en om hulp te vragen. Samen met het eigen netwerk en het professionele netwerk wordt een plan gemaakt en worden vrijwilligers betrokken bij delen van de uitvoering hiervan. De dorpswerker blijft als vertrouwenspersoon aanwezig en kan zo de daadwerkelijke uitvoering van het gezamenlijk opgestelde plan blijven ondersteunen .
De Cocksdorp 20 huisbezoeken 13x aanvraag Wmo (waarvan 4 herindicaties). o 6x leidde dit tot een aanvraag voor een individuele voorziening. o 7x andere oplossing: mantelzorgondersteuning, mobiliteitsplan, eigen zorgverzekering, vrijwilliger, info en advies. 7x anders: inzet vrijwilligers, personenalarmering, info en advies, een luisterend oor. Casus Een oudere heer zoekt contact met de dorpswerker met de vraag of het mogelijk is zijn terminaal zieke zus vanuit het buitenland terug naar Nederland te halen om hier te sterven. Tijdens een huisbezoek brengt de dorpswerker samen met de wijkverpleegkundige de mogelijkheden in kaart.
De Koog 35 huisbezoeken 21x aanvraag Wmo (waarvan 12 herindicaties); o 16x leidde dit tot een aanvraag voor een individuele voorziening. o 5x andere oplossing: mobiliteitsplan, particuliere hulp, zelf aanschaffen scootmobiel 14x anders: inzet vrijwilligers, Tafeltje Dekje, inzet Geriant, informatie en advies. 9
Casus Een dochter komt bij ons langs om haar zorgen met de dorpswerker te delen. Haar ouders redden het niet meer in het huishouden, maar vinden het lastig dit aan te geven. Bovendien denkt dochter dat moeder dementerend is. Haar vader is ernstig ziek en is onvoldoende in staat ook nog te zorgen voor moeder. De dorpswerker luistert uitgebreid naar de dochter. Daarna bellen dochter en dorpswerkers samen naar de ouders om een afspraak te maken waar ook de dochter bij aanwezig kan zijn. Een week later mag de dorpswerker op huisbezoek komen. Dan blijkt dat deze ouders niet op de hoogte zijn van de mogelijkheden omtrent huishoudelijke hulp, van vergoedingen voor vervoer, maar ook niet van andere hulpverlening zoals de mogelijkheid om de aanwezigheid van dementie te onderzoeken. Omdat het gezinsinkomen hoog is, wat een hoge bijdrage betekent voor hulp vanuit de Wmo, stelt de dorpswerker als alternatief een particuliere hulp via de Stichting Zo voor. Zeker omdat de ouders het al moeilijk vinden om te accepteren dat ze huishoudelijke hulp nodig hebben is het prettig dat hun eigen regie in deze zo groot mogelijk blijft. En deze mogelijkheid lijkt de ouders dan ook wel wat. De dochter is duidelijk opgelucht en heeft het gevoel nu haar zorg te kunnen delen. Daarnaast regelt de dorpswerker op verzoek van de ouders een afspraak bij Geriant voor nader contact en een mogelijk onderzoek. Daarnaast vindt een gesprek met de huisarts plaats voor de verwijzing. Inmiddels heeft het gezin huishoudelijke hulp en intensieve begeleiding vanuit Geriant.
De Waal 10 huisbezoeken: 7x aanvraag Wmo (waarvan 5 herindicaties) o 6x leidde dit tot een aanvraag voor een individuele voorziening o 1x andere oplossing: zelf aanschaffen rollator. 3x anders: inzet vrijwilliger, gezinsondersteuning, terminale zorg. Casus Bij een huisbezoek waarin diverse zaken besproken worden die geregeld moeten worden in verband met de ziekte van moeder, blijkt dat er ook ondersteuning nodig is bij het maken van het huiswerk van een van de kinderen. In een vervolggesprek praat de dorpswerker hierover verder met moeder en kind en geeft daarbinnen aan dat ons project ‘vrijwillige gezinsondersteuning’ misschien iets kan bieden bij deze vraag. Inmiddels is de match tussen vrijwilliger en gezin gemaakt.
Den Burg 239 huisbezoeken: 185x aanvraag Wmo (waarvan 78 herindicaties) o 134x leidde dit tot een aanvraag voor een individuele voorziening o 51x andere oplossing: inzet eigen netwerk of vrijwilliger, particuliere thuiszorg, stichting Present, mobiliteitsplan, thuiszorgwinkel, inzet vrijwillige tolk, mantelzorgondersteuning, Valys, woningaanpassing zelf realiseren, lenen rolstoel, informatie en advies, … 54x anders: vragen om inzet van WonenPlus, (buren)ruzie, begeleiding bij opruimen tuin, papieren invullen, luisterend oor, op basis van zorgen familie of buren, psychiatrie, signaal huisarts, vragen om een vrijwilliger om er soms even uit te kunnen gaan (wandelen, rondrijden, duo fiets, zorgen om kinderen, informatie en advies, rouwverwerking, dagbesteding, eenzaamheid, …. 10
Casus Verschillende inwoners van een dorp bezoeken de inloopspreekuren, omdat ze zich zorgen maken om iemand bij hen in de buurt. En naast zorg is er ook sprake van ervaren overlast. Met de inwoners gaat de dorpswerker het gesprek aan over de eigen mogelijkheden van de buurt, over wat zij kunnen doen (en laten) bij overlast. Tegelijkertijd maakt de dorpswerker een afspraak voor een huisbezoek met degene over wie men de zorgen heeft. Naar aanleiding van dit gesprek krijgt de dorpswerker toestemming om contact op te nemen met andere hulpverleners. Ondanks de nu aanwezige mogelijkheden voor ondersteuning is de overlast echter niet helemaal terug te dringen in verband met de mentale conditie van deze buurtbewoner. Soms laait het probleem dan ook weer op en wordt er weer samen gezocht naar een oplossing voor dat moment. Op zo’n moment blijft de dorpswerker in gesprek met zowel de buurt als met de hulpverleners. En tot op heden hebben zij zo samen kunnen voorkomen dat de zaak escaleert.
Den Hoorn 14 huisbezoeken: 5x aanvraag Wmo (waarvan 1 herindicatie): o 3x leidde dit tot een aanvraag voor een individuele voorziening. o 2x andere oplossing: particuliere hulp, eigen mogelijkheden voor vervoer. 9x anders: inzet vrijwilliger, informatie en advies, alarmering, zorgsignaal, luisterend oor, gezondheidsproblemen. Casus De huisarts belt met de vraag of wij een vrijwilliger hebben om samen met Dhr. X , die zeer slecht ziet, regelmatig te gaan fietsen op een duo fiets . Een vrijwilliger verklaart zich al snel en met plezier bereid en gaat samen met de dorpswerker naar Dhr. X om kennis te maken. Dhr. X ziet het helemaal zitten om af en toe samen een stukje te gaan fietsen. De vrijwilliger heeft echter nog nooit op een duo fiets gezeten en wil dan ook eerst een rondje oefenen. Mét de dorpswerker. De duo fiets, die we mogen lenen van de Gollards, wordt opgehaald en de proefronde gereden. Met veel plezier voor zowel de vrijwilliger als de dorpswerker. Dhr. X neemt nu zelf contact op met de vrijwilliger om een afspraak te maken als hij een rondje wil te fietsen. En als het weer wat mooier wordt gaan ze samen een vaste dag afspreken.
Oosterend 31 huisbezoeken: 18x aanvraag Wmo (waarvan 9 herindicaties): o 13x leidde dit tot een aanvraag voor een individuele voorziening. o 5x andere oplossing: zelf aanschaffen traplift, particuliere hulp. 13x anders: vrijwilligerswerk gezocht, inzet vrijwilliger, informatie en advies, ondersteuning bij aanschaf traplift, Tafeltje Dekje, gezondheidsproblemen, bemiddeling naar andere organisaties. Casus Met enige regelmaat vragen burgers de dorpswerker eens langs te komen voor advies over wat er eigenlijk nodig is aan aanpassingen in huis als je thuis verzorgd zou moeten worden in verband met ziekte of beperkingen. In nauwe samenwerking met de ergo coach van Omring zijn deze burgers ondersteund bij het zelf aanbrengen van aanpassingen in huis. 11
Oudeschild 43 huisbezoeken: 24x aanvraag Wmo (waarvan 10 herindicaties): o 15x leidde dit tot een aanvraag voor een individuele voorziening. o 9x andere oplossing: zelf aanschaffen hulpmiddelen, inzet vrijwillige klussenman, particuliere hulp, zelf aanpassen badkamer. 19x anders: OGGZ problematiek, burenoverlast, hulpmiddelen, realiseren aanpassing douche en toilet, vervoersproblemen, schulden. Casus Mevrouw is zeer moeilijk ter been en kan daardoor geen boodschappen doen. Een scootmobiel zou voor haar een oplossing zijn, maar dat ligt moeilijk vanwege de enorme rommel in haar tuin, waardoor er geen ruimte is om een scootmobiel te stallen. De dorpswerker spreekt met mevrouw af dat zij een vrijwilliger gaat proberen te vinden die voor haar tijdelijk de boodschappen zal doen. Maar in de tussentijd moet mevrouw wel zelf de tuin gaan opruimen, zodat er ruimte komt voor een scootmobiel. Dat is akkoord voor mevrouw. Maar ze wil het wel zelf uitzoeken in de tuin, en bij deze klus dus ook niet geholpen worden. Eenmaal per 14 dagen wipt de dorpswerker even bij haar binnen om te kijken hoe het gaat met het opruimen. Zij probeert haar steeds opnieuw te stimuleren en te adviseren . En inmiddels komt er ook iedere week een vrijwilligster voor de boodschappen. Na enige tijd is de tuin opgeruimd , maar het schuurtje waar de scootmobiel in komt te staan nog niet. Dan blijkt dat het schuurt dat nu goed zichtbaar is geworden, te klein is voor een scootmobiel. Daarom heeft de dorpswerker met mevrouw een Wmo aanvraag gedaan voor het plaatsen van een passend schuurtje. In de zomer wordt het schuurtje geplaatst en krijgt mevrouw eindelijk haar scootmobiel . Sindsdien doet ze zelf haar boodschappen weer. De vrijwilligster blijft haar nog regelmatig bezoeken, voor de gezelligheid. En de dorpswerker houdt ‘een klein oogje in het zeil’.
Een korte toelichting In 2014 vonden er 392 huisbezoeken, c.q. keukentafelgesprekken, plaats. 117 vragen hadden betrekking op het brede gebied van welzijn en maatschappelijke ondersteuning. 275 vragen werden gesteld binnen het kader van de Wmo, 156 nieuwe aanvragen en 119 herindicaties. In 2014 was er sprake van een groot aantal herindicaties voor indicaties die eerder afgegeven waren voor een periode van vijf jaar. Bij de meeste herindicaties werd de voorziening, soms met een kleine aanpassing naar boven of onder, zoals bij hh1, gewoon verlengd. Want de beperkingen die ten grondslag liggen aan een eerdere indicatie voor vijf jaar zijn bijna nooit verdwenen of zodanig verminderd dat ondersteuning niet meer nodig is.
Van de 156 nieuwe Wmo-aanvragen konden er 82 vragen opgelost worden zonder inzet van een individuele voorziening (51%).
12
De belangrijkste alternatieve oplossingen voor een individuele voorziening (82 maal) blijken met name de volgende te zijn: zelf organiseren van huishoudelijke hulp (bijvoorbeeld Stichting Zo, eigen kracht en netwerk, inzet vrijwilliger/mantelzorger). zelf aanschaffen en/of lenen van een voorziening, met name bij vragen in het kader van woningaanpassingen en vervoersvoorziening (o.a. mobiliteitsplan Oosterend, zelf kopen scootmobiel/ rolstoel, aanleggen hulpmiddelen door klussenman). inzet van buren, vrijwilliger of maatje. Mantelzorgondersteuning. kortdurende praktische ondersteuning door dorpswerker zelf: - contact leggen/in gesprek gaan met collega-organisaties zoals GGZ, Woontij, Omring, Geriant, politie, Stichting Present, gemeentelijke sociale dienst, etc. - aanvragen bij derden zoals ziektekostenverzekering, bedrijven, belastingdienst, Valys. - Luisterend oor en ‘vinger aan de pols’. In dit overzicht zijn eventuele vervolg huisbezoeken, en/of telefonische contacten en contacten met derden, niet meegenomen. De beschreven casussen zijn niet gekoppeld aan de dorpen waarbij ze staan.
Samenwerking in eigen dorp en het professionele netwerk Bij de start van de dorpswerkers, begin 2013, met het wekelijks inloopspreekuur in ieder dorp bleek al snel dat de verwachtingen van de deelnemers van de toen bestaande koffieinloop niet direct parallel liepen met de taken van de dorpswerker. Zij waren uit eerdere jaren gewend dat een beroepskracht ook tijdens de koffie-inloop de leiding nam. Dus dat was soms wel even wennen. Inmiddels wordt in ieder dorp door eigen vrijwilligers de koffieinloop georganiseerd. Daarnaast nemen zij ook zelf de verantwoordelijkheid deze ochtenden gemiddeld tweemaal per maand in te vullen met een eigen activiteit. De regie in deze is dus weer terug bij waar hij hoort, bij de burger zelf. En natuurlijk gebeurt dit alles binnen de context van een goede samenwerking tussen dorpswerker en vrijwilligers. De dorpswerkers hebben ook in 2014 veel energie gestoken in de samenwerking met de diverse partners in ieder dorp. Zo werden dorpscommissies en jaarvergaderingen bezocht, werden er contacten gelegd en onderhouden met aanwezige organisaties (mobiliteitsplan, diaconie, etc.) en sleutelpersonen en werden zoveel als mogelijk dorpsactiviteiten bezocht en/of mee georganiseerd (zoals dorpsmaaltijden, sporttoernooien, pilot Sociale Kwaliteit, etc.). Hierbij werd goed samengewerkt met de beheerders van de dorpshuizen. Ook werken de dorpswerkers regelmatig samen met het professionele netwerk in het dorp en/of op Texel. Zoals Geriant (maandelijks casusoverleg), Omring (wijkverpleegkundigen, intensieve thuisbegeleiding, stichting Zo), stichting Present, gemeente Texel, Woontij, huisartsen, fysiotherapeuten, Consultatiebureau, … in 2015 zal het onderhouden en zo nodig intensiveren of uitbreiden van deze samenwerkingsrelaties tot de prioriteiten blijven behoren. 13
De dorpswerkers verzorgen in iedere uitgave van de verschillende dorpskranten (en de Texelagenda) een artikel over de spreekuren, de bereikbaarheid, de maandelijkse themaochtenden, de dorpsmaaltijden en ander nieuws van Texels Welzijn of collega-organisaties.
Casusoverleg Wekelijks staat, tijdens de reguliere teamvergadering van Texels Welzijn, het casusoverleg van de dorpswerkers gepland. Bij dit casusoverleg is het maatschappelijk werk ook aanwezig. Eenmaal per maand schuiven de Wmo-medewerkers (gedeeltelijk) bij dit overleg aan: om te leren van en met elkaar en om tot een goede afstemming te komen binnen de gezamenlijke casussen Daarnaast hebben de dorpswerkers vanaf de zomer, in steeds wisselende tweetallen, gewerkt aan ‘collegiale toetsing’. Eigen casussen werden aan elkaar voorgelegd en bevraagd op: zorgvuldigheid, zijn de juiste vragen gesteld, zijn alle vragen gesteld, waren er ook andere oplossingen mogelijk geweest, was er sprake een goede samen-werking tussen burger en dorpswerker of heeft de dorpswerker vooral hard gewerkt … Tenslotte is er veel aandacht besteed aan de ontwikkeling van een nieuw registratiesysteem voor de dorpswerkers. Een registratiesysteem dat enerzijds de administratieve taken van een dorpswerker beperkt houdt (‘handen aan het bed’) en anderzijds toch voldoende afgestemd is op de kaders en regels van de gemeente Texel.
14
Maatschappelijk werk Maatschappelijk werk ondersteunt mensen, jong en oud, als psychosociale klachten of problemen het dagelijks leven gaan belemmeren. Vaak hebben deze problemen te maken met relaties, werk, opvoeding, wonen, financiën, … Maatschappelijk werk biedt verschillende vormen van hulpverlening: individuele gesprekken, relatiegesprekken, systeemgesprekken en groepshulpverlening. Daarnaast draagt het maatschappelijk werk zorg voor de voedselbankindicaties. Dankzij de kortdurende ambulante hulpverlening van het maatschappelijk werk zijn burgers vaak weer in staat hun leven zelfstandig op te pakken, dan wel te worden doorgeleid naar vrijwillige hulp/steun en/of gespecialiseerde zorg.
Overzicht maatschappelijk werk 2014 Hulpeenheden Trajecten Korte contacten (69) Groepshulpverlening (AT en budget) Totaal
151 7 10 168
(waarvan nog 26 lopend)
Opmerking: In het jaarverslag 2013 van Texels Welzijn zijn m.b.t. de hulpeenheden de volgende data te vinden (dit ter vergelijking): Trajecten 161 Korte contacten (64) 6 Groepshulpverlening (tweemaal AT) 23 Totaal 190 (waarvan nog 23 lopend) NB
Het maatschappelijk werk bij Texels Welzijn kent 40 formatie-uren per week.
Totstandkoming contact Op initiatief van cliënt Op initiatief AMW Verwezen
41% 4% 55%
15
Verwezen door Familie Gemeente Huisarts Jeugdhulpverlening Vrijwilligersorg./kerken .
5% 10% 30% 4% 46%
Politie Overig NB
(met name afdeling Werk & inkomen)
(o.a. voedselbank, kerk en minima, Texels Welzijn)
2% 3% Het aantal verwijzingen door vrijwilligersorganisaties etc. is in 2014 met ruim 50% toegenomen (2013; 30%).
Duur hulpverlening Korter dan 1 maand
61%
1 tot 3 maanden 3 tot 6 maanden 6 tot 9 maanden
16% 16% 7%
NB
(o.a. voedselbank, structurering, overdracht aan vrijwilliger/professional, crisisinterventie)
(o.a. rouwverwerking)
Duur hulpverlening korter dan 1 maand is in 2014 in verhouding weer gestegen (2013; 53%)
Geslacht cliënten Vrouw Man
62% 38%
Leeftijd cliënten 18 t/m 24 25 t/m 34 35 t/m 44 45 t/m 54 55 t/m 64 65 t/m 74 75 t/m 84 85 t/m 99
8% 15% 20% 30% 23% 0% 3% 1%
16
Bron van inkomsten AOW en pensioen Arbeidsongeschiktheid Leeft van inkomen ander Loondienst Sociale voorziening (Wwb ed.) Werkeloosheidsuitkering Zelfstandig beroep Zonder inkomen
NB
6% 26% 4% 30% 9% 8% 5% 12%
(o.a. wachttijd richting uitkering, inwonend, mensen die op Texel ‘landen’)
Het aantal burgers dat niet beschikt over een eigen inkomen uit arbeid, AOW of pensioen is in 2014 gestegen naar 59% (2013; 51%)
Leefsituatie Eenouderhuishouden Eenpersoonshuishouden Inwonend bij ouders/familie Samengesteld gezin Samenwonend paar met kinderen Samenwonend paar zonder kinderen
20% 33% 8% 1% 28% 10%
Land van herkomst Nederland Niet-westerse allochtonen Westerse allochtonen
85% 9% 6%
Woonplaats De Cocksdorp De Koog De Waal Den Burg Den Hoorn Oosterend Oudeschild
8% 7% 1% 62% 4% 9% 9%
17
(o.a. China, Somalië, Irak) (o.a. Polen, Italië, Bosnië)
Problematiek Sociaal-materiële problemen 51% Huisvesting Inkomen/financiën Maatschappelijke organisaties (UWV ed.) Voedselbank Werk overig
8% 7% 7% 67% 8%
Sociaal-psychische problemen Depressieve klachten Eenzaamheid Lichamelijke gezondheid Psychosociale problematiek Verslaving Verwerking
34% 3% 1% 12% 75% 1% 8%
Relationele problemen Familierelatie Opvoeding Partnerrelatie
11%
Huiselijk geweld Lichamelijke mishandeling Psychische mishandeling Anders NB
(o.a. assertiviteit, spanningsklachten)
12% 27% 61% 3% 50% 33% 17%
(o.a. seksuele mishandeling, dreiging)
Het percentage sociaal-materiële problemen is ook dit jaar weer verder gestegen (2013; 35%, 2012; 25%). Maar natuurlijk komen sociaal-materiele problemen meestal wel in combinatie met ook sociaal-psychische problemen voor.
Aard aangeboden hulp Bemiddeling en belangenbehartiging Crisishulpverlening Groepshulpverlening (AT en Budget) Informatie en advies Onderzoek en rapportage Pedagogische begeleiding Praktische en materiële begeleiding Psychosociale begeleiding Toeleiding gespecialiseerde zorg
5% 1% 5% 42% 3% 1% 10% 30% 3%
18
Gebruikte instrumenten bij aangeboden hulp Eén gezin-één plan Triple P Verwijsindex Anders
17% 8% 41% 34%
(o.a. geweldsspiraal en Multi Disciplinair Overleg)
Reden beëindiging hulpverlening Hulpverlening afgerond Voortijdig op initiatief maatschappelijk werker Voortijdig op initiatief van cliënt Voortijdig vanwege andere reden (o.a. verhuizing)
93% 2% 2% 1%
Aard van de contacten Face to face Email /telefoon Huisbezoek cliënt Contact (incl. huisbezoek) met derden rond cliënt No-show
46% 30% 8% 9% 7%
Verwezen naar Niet verwezen Vrijwilligersorganisaties (inclusief Texels Welzijn)
57% 29%
Overige eerste lijn Overige tweede lijn Schuldhulpverlening Anders NB
(o.a. Voedselbank, Kerk en Minima, Stichting Present)
6% 4% 2% 2%
In het registratiesysteem kan maar één verwijzing (op hoofdproblematiek) worden aangevinkt. Dus naast een verwijzing naar de voedselbank kan bijvoorbeeld niet tegelijk een verwijzing naar schuldhulpverlening of Texels Welzijn (intern) weergegeven worden.
19
Samenwerkingsrelaties maatschappelijk werk Het maatschappelijk werk kent een nauwe samenwerking met diverse organisaties en beroepsgroepen op Texel. Zo is er regelmatig tot zeer frequent contact met: Huisartsen face tot face: 1 x per 6 weken of 1 x per 3 maanden (afhankelijk van de huisarts); daarnaast natuurlijk regelmatig mail- of telefonisch contact Politie Gemeente: met name afdeling schuldhulpverlening en Wwb Dorpswerkers Texels Welzijn Voedselbank Brijderstichting GGD: met name Vangnet en advies CJG: samenwerking met de verschillende partners binnen de CJG en deelname aan de reguliere gezamenlijke (thema)bijeenkomsten Consultatiebureau (onderdeel van de jeugd gezondheidszorg van GGD Hollands Noorden) Verloskundigen Kerk en minima GGZ: sociaal wijkteam Texel (SPV’ers) Daarnaast vonden er in 2014 een twaalftal bijeenkomsten plaats over de verbetermogelijkheden van de samenwerking in de ‘eerstelijns gezondheidszorg’ (mede in het kader van de ontwikkelingen binnen Texel Health, de coöperatie van zorgaanbieders)
Deskundigheidsbevordering maatschappelijk werkers Acht bijeenkomsten intervisie 4 trainingsdagen vechtscheidingen Workshop Recht (Breukelen) Workshop Autisme (Den Helder) Workshop CVA (Texel) Workshop/training Advies- en Steunpunt Huiselijk Geweld (Den Helder)
Groepshulpverlening In 2014 is er opnieuw een assertiviteitstraining aangeboden (10 bijeenkomsten) met zes deelnemers. Een vrij kleine groep ditmaal. Debet hieraan is waarschijnlijk het feit dat in 2013 de assertiviteitscursussen voor het eerst op Texel werden aangeboden, terwijl de vraag wel al langer aanwezig was. Hierdoor was de deelname aan de eerste twee cursussen dan ook groot (23 deelnemers in twee cursussen). Gezien deze meer beperkte vraag zullen we ook in 2015 de assertiviteitscursus slechts eenmaal aanbieden.
20
In 2014 hebben we het aanbod groepshulpverlening verder verbreed met de cursus ‘Omgaan met je geld’. Deze cursus wil handvatten bieden aan burgers die (mede) bij het maatschappelijk werk aangeven graag ondersteuning te willen krijgen bij het ontwikkelen van een goed eigen inzicht in en beheer (zoals het wekelijks te besteden budget) van hun financiën. De eerste cursus in 2014 kende ‘slechts’ vier deelnemers. Mogelijk door de beperkte PR… In ieder geval kent onze tweede cursus, zoals aangeboden in het voorjaar van 2015, negen deelnemers.
21
Welzijn breed Texels Welzijn stelt zich ten doel die diensten en activiteiten aan te bieden en te ontwikkelen die het welzijn en de zelfstandigheid van in het bijzonder ouderen en (andere) kwetsbare burgers bevorderen en het goed ouder en oud kunnen worden op Texel ondersteunen. Iedereen doet mee en moet mee kunnen doen op Texel, op basis van eigen kracht én zorg voor elkaar. Dit doel wordt verder geconcretiseerd in: het bieden van diensten die gericht zijn op preventie en voorlichting. het vormgeven aan een samenhangend aanbod van ondersteunende diensten; WonenPlus. het stimuleren en/of realiseren van voorzieningen en activiteiten die bijdragen aan een vitale gemeenschap. Texels Welzijn kent een ruim aanbod van cursussen en activiteiten in het kader van ontmoeting, ontspanning en ontwikkeling. Dit aanbod wordt, op basis van vraag, ondersteund of ontwikkeld. het verder ontwikkelen van De Buureton als thuisbasis voor maatschappelijke initiatieven op Texel .
1. Preventie en voorlichting De activiteiten die Texels Welzijn binnen het thema preventie en voorlichting aanbiedt en/of ondersteunt zijn: inloopspreekuur Buureton, huisbezoeken, gezondheidsvoorlichting, informatiebijeenkomsten, 55+ actief in beweging, Gezond Natuur Wandelen Texel, AEDnetwerk, balansfunctiegroepen, het seniorenblad ‘Leef-Tijd’ en de website van Texels Welzijn. Algemeen spreekuur Op werkdagen geven de teamleden van Texels Welzijn samen vorm aan een laagdrempelig inloop- en/of telefonisch spreekuur in De Buureton, 40 uur per week. Burgers maken veelvuldig gebruik van dit aanbod (gedurende de hele dag lopen mensen binnen en/of gaat de telefoon). Afhankelijk van de vraag kan ook een huisbezoek plaatsvinden. Huisbezoeken Preventieve huisbezoeken Iedere nieuwe aanmelding bij Tafeltje Dekje wordt gekoppeld aan een preventief huisbezoek. Naast het geven van verdere informatie over (en het bespreken van de eerste ervaringen met) Tafeltje Dekje wordt ook bij andere gebieden van het dagelijks leven (wonen, gezondheid, financiën, sociaal netwerk etc.) gekeken naar de mogelijke behoefte aan verder ondersteunend aanbod. In 2014 hebben er 15 huisbezoeken in dit kader plaatsgevonden. Bij de andere nieuwe aanmeldingen was er al langer sprake van contact tussen burger en Texels Welzijn. De huisbezoeken worden uitgevoerd door speciaal hiervoor getrainde vrijwilligers. 22
Partnerhuisbezoeken Weduwen en weduwnaars op Texel ontvangen vier maanden na het overlijden van hun partner een brief van Texels Welzijn met het aanbod op huisbezoek te komen. Van de 20 aangeschreven mensen in 2014 maakten 13 mensen gebruik van dit aanbod. Deze huisbezoeken worden in principe uitgevoerd door een hiervoor getrainde vrijwilliger. Gezondheidsvoorlichting Enkele malen per jaar vinden inloopbijeenkomsten plaats rond onderwerpen die vallen binnen het thema ‘Gezondheid en preventie’. De onderwerpen worden veelal aangedragen door burgers zelf. In 2014 waren dat de onderwerpen ‘Mogelijkheden particuliere hulp Stichting Zo’, ’55-plussers en alcohol’, ‘Introductie handige trucs en hulpmiddelen door ergo coach’, en ‘Kennismaken met het DOT-team’. Naast deze inloopbijeenkomsten organiseert Texels Welzijn in samenwerking met de Nederlandse Vereniging Van Slechthorenden (NVVS) regelmatig een gratis spreekuur m.b.t. gehoorproblemen. Naast het bespreken van klachten over het gehoor, kan het gehoor hier ook worden getest en kan er uitleg worden gegeven over mogelijke hulpmiddelen. In 2014 vond er slechts 1 spreekuur plaats i.v.m. personele (vrijwilligers) problemen van de NVVS. Dit werd door 4 mensen bezocht. Ook werd er in 2014 in alle dorpen op Texel een bijeenkomst georganiseerd, i.s.m. de Omring, waarbij senioren gratis hun rollator konden laten nakijken en/of kleine reparaties konden laten verrichten. Tijdens deze bijeenkomst konden senioren ook verder kennis maken met het actuele aanbod aan ondersteunende producten van de Thuiszorgwinkel. Informatiebijeenkomsten Op basis van een concrete vraag of actualiteit organiseert Texels Welzijn informatiebijeenkomsten over uiteenlopende onderwerpen. In 2014 waren dat bijeenkomsten rond de volgende thema's: 'Levensloop testament’, ‘De natuur staat nooit stil; natuurbeleving vroeger en nu’ en ‘Hulp aan Moldavië’. 55+ actief in beweging Op Texel worden door Texels Welzijn wekelijks bewegingsactiviteiten voor 55-plussers aangeboden, bewegingsactiviteiten waarbij rekening wordt gehouden met de eigen mogelijkheden en onmogelijkheden van ieder oudere. Deze bewegingsactiviteiten vinden plaats in groepsverband en staan onder de deskundige leiding van bevoegde, en speciaal opgeleide, MBvO vakkrachten (opgeleide docent Meer Bewegen voor Ouderen). Gericht en verantwoord bewegen is, naast natuurlijk ontspanning en ontmoeting, ook een preventief aanbod in het kader van gezondheid en zelfstandigheid. Door het stoppen met lesgeven van een van onze docenten medio 2014 heeft Texels Welzijn in de zomer en het najaar veel tijd en energie moeten steken in het werven, opleiden en begeleiden van een nieuwe docent om zo het brede aanbod van bewegingsactiviteiten voor 55- plussers ook richting toekomst weer veilig te kunnen stellen. En gelukkig mét succes.. In 2014 werden de volgende bewegingsactiviteiten aangeboden: Seniorenfit, Werelddansen, GALM, Bewegend ontspannen en Dynamic Tennis. Aan deze activiteiten werd (wekelijks) gemiddeld deelgenomen door 193 senioren. (De Koog 20, Oosterend 10, Oudeschild 32, Den Hoorn 12 en Den Burg 119). 23
Daarnaast werden in 2014, in nauwe samenwerking met Sportservice Texel, ook weer enkele jaarlijks terugkerende sportieve evenementen georganiseerd: ‘Fittest 50+’. Er maakten 72 vijftigplussers gebruik van dit aanbod. Texels Kampioenschap Koersbal. Aan dit toernooi namen alle dorpen, behalve De Koog, deel met in totaal 64 deelnemers. Sportinstuif ‘Grootouder en kleinkind’. De kinderen konden samen met hun opa en/of oma allerlei vormen met bewegen doen. Variërend van een stormbaan, airtrackbaan tot allerlei balsportopdrachten. Het enthousiasme was groot. Er namen 27 kinderen en 21 grootouders deel. Ook is Texels Welzijn in 2014 deel gaan nemen aan de Klankbordgroep in het kader van de nieuwe binnensportaccommodatie op Texel (5 bijeenkomsten) en denkt hierbinnen mee over ‘Wat is er in de toekomst nodig voor alle sporters op Texel van 3 jaar oud tot … jaar oud’. Gezond Natuur Wandelen Texel Medio 2014 is de nieuwe beweegactiviteit Gezond Natuur Wandelen Texel van start gegaan met het wekelijks organiseren van aantrekkelijke, laagdrempelige en door vrijwilligers begeleide wandelingen. Wandelingen van maximaal 1 uur waar iedereen aan mee kan doen, maar die vooral bedoeld zijn voor mensen die door een aandoening, leefstijl of andere reden, minder bewegen. Wij willen deze mensen de kans geven weer in beweging te komen, én elkaar te ontmoeten, door het organiseren van wandelingen in de natuur rond het eigen dorp. Vanaf september 2014 vonden de wandelingen wekelijks plaats in Den Burg en De Koog. Deze wandelingen worden gewaardeerd door de deelnemers én de vrijwilligers (15 deelnemers per wandeling) en zullen in 2015 dan ook uitgebreid worden naar de andere dorpen op Texel. De vrijwilligers (20 personen) die een wandelgroep begeleiden hebben in augustus allemaal een scholing wandelbegeleider van de KNWSB gevolgd op Texel en in november een korte cursus EHBO en reanimatie. Gezond Natuur Wandelen Texel is een initiatief van Texels welzijn, Sportservice Texel, Staatsbosbeheer, IVN afdeling Texel, de wandelsportvereniging Het Gouden Boltje en Natuurmonumenten. Sportservice Texel en Texels Welzijn zijn het aanspreekpunt voor de vrijwilligers en verzorgen het wandelschema. AED Burgernetwerk Texel Sinds de oprichting van het AED Burgernetwerk Texel In 2013 maakt een van de teamleden van Texels Welzijn deel uit van het bestuur van dit netwerk (zeven bestuursvergaderingen in 2014). In de oprichtingsfase in de functie van penningmeester, secretaris en contactpersoon voor de Veiligheidsregio Noord-Holland Noord. Sinds oktober 2014 is ons bestuurslid verantwoordelijk voor de trainingen en de contactpersoon voor de 302 vrijwilligers en de Veiligheidsregio NH-N en Hartslag Nu. Het AED Burgernetwerk Texel is in 2014 vijftienmaal ingezet.
24
Balansfunctiegroepen In nauwe samenwerking met de Fysiotherapie Texel is Texels Welzijn in 2010 gestart met het aanbod balansfunctiegroepen in Den Burg. Inmiddels wordt in diverse dorpen op Texel wekelijks in groepsverband gericht gewerkt met oefeningen in het kader van valpreventie. Blad ‘Leef-Tijd’ Sinds 1 januari 2014 hebben Texels Welzijn en de ANBO hun energie, kennis én financiën gebundeld om te komen tot één gezamenlijk blad voor Texelse vijftig plussers (voorheen hadden beide organisaties hun eigen blad), genaamd ‘Leef-Tijd’. Het blad is in het afgelopen jaar 6 maal verschenen en ontvangt zeer veel waardering van haar lezers. ‘Leef-Tijd’ wordt gratis verspreid onder haar lezers. De kosten van het blad worden gedekt door de advertenties en vele vrijwilligers zorgen binnen alle dorpen op Texel voor de verspreiding. De oplage bedraagt momenteel 2400 exemplaren per uitgave. Website Texels Welzijn Op onze website www.texelswelzijn.nl zijn is, naast het actuele overzicht van nieuwsfeiten, alle informatie over de reguliere diensten en activiteiten van Texels Welzijn te vinden. Deze website wordt door Texels Welzijn zelf onderhouden.
25
2. WonenPlus Texels Welzijn kent verschillende diensten die erop gericht zijn om ouderen en (andere) kwetsbare burgers, op maat, te ondersteunen zodat zij zo lang mogelijk zelfstandig en prettig in hun eigen omgeving kunnen blijven functioneren en wonen. Deze diensten worden allemaal uitgevoerd door de vrijwilligers van Texels Welzijn De diensten die aangeboden worden binnen WonenPlus zijn: Tafeltje Dekje, ziekenvervoer, klusjesdienst, tuinonderhoud, boodschappenservice, hondenuitlaatdienst, invullen formulieren en vriendschappelijk huisbezoek. Tafeltje Dekje Tafeltje Dekje is de warme maaltijdvoorziening voor de Texelse burgers die, om verschillende redenen, niet meer goed voor hun eigen warme maaltijd kunnen zorgen. Voor korte of langere tijd, voor een of enkele dagen per week of voor de hele week. De maaltijden, bereid in verzorgingshuis Gollards, worden door een 75-tal vrijwilligers van Texels Welzijn dagelijks bij de mensen thuisgebracht. Naast het rondbrengen van de maaltijden vervullen deze vrijwilligers ook een belangrijke functie als het gaat om signalering. Door het dagelijkse contact van onze vrijwilligers met de deelnemers aan Tafeltje Dekje, vaak toch kwetsbare burgers met een beperkt sociaal netwerk, zijn zij vaak in staat tijdig mogelijk zorgwekkende veranderingen te signaleren en terug te koppelen naar de teamleden van Texels Welzijn. In 2014 werden 23940 maaltijden rondgebracht op Texel. In totaal maakten 162 mensen gebruik van dit aanbod. Ziekenvervoer Als mensen geen recht hebben op taxivervoer en geen familie of vrienden in de buurt om hen naar het ziekenhuis te brengen kunnen ze een beroep doen op de vrijwilligers van Texels Welzijn. In 2014 werd 103 maal gebruik gemaakt van dit aanbod. Klusjesdienst In huis kunnen allerlei kleine dingen stuk gaan die toch voor veel last of ongemak kunnen zorgen. Daarom kunnen ouderen en (andere) kwetsbare burgers een beroep doen op de vrijwillige klussenmannen van Texels Welzijn. In 2014 werd 9 maal gebruik gemaakt van dit aanbod. Tuinonderhoud Texels Welzijn heeft geen vaste vrijwilligers voor tuinonderhoud. Soms is het mogelijk een koppeling te maken met een vrijwilliger of straat-/dorpsgenoot voor een kleinere of incidentele tuinklus. Daarnaast heeft Texels Welzijn twee ZZP-ers bereid gevonden om tegen een aantrekkelijk tarief hun diensten aan ouderen en (andere) kwetsbare burgers aan te bieden. Bij vragen van burgers om tuinonderhoud geven wij dan ook, indien gewenst, de contactgegevens van deze ZZP-ers door om een afspraak te kunnen maken.
26
Boodschappenservice Als zelf boodschappen doen tijdelijk onmogelijk is, bijvoorbeeld door ziekte, kunnen ouderen en (andere) kwetsbare burgers gebruik maken van de boodschappendienst van Texels Welzijn. Daarnaast kan Texels Welzijn ondersteunen in het regelen dat boodschappen voortaan thuisbezorgd worden door de diverse supermarkten. In 2014 werd 3 maal gebruik gemaakt van een vrijwilliger voor de boodschappendienst. Hondenuitlaatdienst Als ouderen en (andere) kwetsbare burgers even niet in staat zijn, bijvoorbeeld door ziekte, hun hond uit te laten kunnen zij een beroep doen op de hondenuitlaatdienst. In 2014 werd 5 maal gebruik gemaakt van dit aanbod (waarbij per vraag gemiddeld 5 vrijwilligers werden ingezet). Invullen formulieren De in deze getrainde vrijwilligers van Texels Welzijn kunnen ondersteuning bieden bij specifieke vragen over het invullen van formulieren. In 2014 werd 8 maal gebruik gemaakt van dit aanbod. Vriendschappelijk huisbezoek Soms vragen ouderen en (andere) kwetsbare burgers om een vaste vrijwilliger die hen wat gezelschap kan bieden. Gezelschap voor een gezellig praatje en/of spelletje of om samen juist iets actiefs buitenshuis te ondernemen. Vaak bieden de vriendschappelijke huisbezoeken ook de vertrouwde ruimte om het leven en de vragen van dat moment door te kunnen nemen. Dit contact is vaak langdurig van aard. In 2014 werd er met een veertiental burgers door een vaste vrijwilliger wekelijks of ‘regelmatig’ contact onderhouden.
27
3. Ontmoeting, ontspanning en ontwikkeling Texels Welzijn kent binnen het thema van 'Ontmoeting, ontspanning en ontwikkeling’ een breed scala aan activiteiten. En daarbinnen is er natuurlijk vooral sprake van een breed aanbod voor de Texelse senioren. Zo zijn er de jaarlijks terugkerende activiteiten op het gebied van ontmoeting en ontspanning die veelal door de deelnemers zelf georganiseerd en gedragen worden. Gezien het grote aantal trouwe en enthousiaste deelnemers voorziet dit aanbod nog steeds in een duidelijke behoefte. Op het gebied van ontwikkeling is er in 2014 ruim aandacht geweest voor het vormgeven van nieuw aanbod op het gebied van cursussen, themagerichte ontmoetingsactiviteiten en speciale projecten. Activiteiten dus die steeds opnieuw proberen aan te sluiten bij de actuele behoeften en interesses van met name senioren en daarnaast ook de ontmoeting tussen senioren en de bredere Texelse samenleving in stand houden én uitbreiden. Het betrokken en zelfstandig houden van senioren bij en in de samenleving wordt namelijk ondersteund door het ontwikkelen van activiteiten die ook de samenleving zelf bij ouderen betrokken houdt. Want men moet elkaar wel blijven ontmoeten. De concrete activiteiten die Texels Welzijn in 2014 binnen het thema 'Ontmoeting, ontspanning en ontwikkeling' heeft aangeboden zijn: Sport en spel De meeste dorpen op Texel kennen een wekelijks aanbod van het spel koersbal. De Koog en Den Burg kennen daarnaast een dagelijks aanbod voor biljartspelers en biljartclubs. In Den Burg vinden er verder wekelijks, en voor alle senioren toegankelijke, middagen plaats rond de spelen sjoelen (20 deelnemers), biljarten (40 deelnemers), koersbal (20 deelnemers), bridgen (24 deelnemers) klaverjassen ( 36 deelnemers) en volleybal (12 deelnemers). Daarnaast werd het Texels Kampioenschap Koersbal nieuw leven in geblazen, in samenwerking met Sportservice Texel, en is daarmee terug als jaarlijks evenement. Soos Alle dorpen op Texel, behalve De Waal, kennen een Soos. Op vaste ochtenden, of middagen, wordt hierbinnen ruimte geboden voor ontmoeting, gezelligheid, een spel, een activiteit of thema. De Soos wordt in ieder dorp georganiseerd en begeleid door vrijwilligers. Sinds 1 september 2014 draagt ook iedere Soos zelf de zorg voor de huurkosten van de eigen ruimte in de dorpshuizen. Eenmaal per maand wordt het zogenaamde seniorendiner in Den Burg gehouden. Gemiddeld zijn er een veertigtal senioren te gast bij de diners. Ook in enkele andere dorpen zijn er inmiddels initiatieven gestart op het gebied van gezamenlijke maaltijden.
28
Muziek en dans In Den Burg kunnen Texelse senioren wekelijks deelnemen aan de volgende activiteiten: – Het koor 'Melodei' (20 deelnemers), gestopt op 1 juli i.v.m. overlijden dirigent – Het Longkoor (14 deelnemers) – De muziekgroep 'Musio' (15 deelnemers) – Country-line dance, tweemaal per week (40 deelnemers) – Stijldansen, tweemaal per week (20 deelnemers) Cursussen De volgende cursussen werden in 2014 aangeboden: Kookcursus voor mannen (12 deelnemers); 6 bijeenkomsten. Computercursussen 'Beginners (of herhaling)’, ‘Werken op een tablet’ of ‘Fotografie en computer'. Een cursusgroep bestaat uit twee personen (maatwerk) en een cursus bestaat uit 5 bijeenkomsten (20 deelnemers). Biljartcursus voor jongeren. Deze cursus is ontwikkeld en werd gegeven door ervaren biljarters op vrijwillige basis (10 deelnemers); 10 bijeenkomsten. Autobiografisch schrijven (6 deelnemers); 4 bijeenkomsten. Dru Yoga (11 deelnemers); 5 of 10 bijeenkomsten. Cursus ‘Het seniorenbrein’ (14 deelnemers); 4 bijeenkomsten. Fotografie, twee cursussen (14 deelnemers); 3 bijeenkomsten per cursus. Windkracht 7: Schouwburgreizen Ook in 2014 heeft Texels Welzijn de schouwburgreizen voor Texelaars (i.s.m. TESO) naar de Kampanje in Den Helder voor het seizoen 2014 – 2015 georganiseerd. Zo konden 116 Texelaars naar de voorstelling van Bert Visscher en 111 Texelaars naar de voorstelling van Claudia de Breij. 65+ en … actief! Veel aandacht gaat ook in onze Texelse samenleving uit naar ouderen die wat extra zorg nodig hebben. En dat is terecht. Maar daarmee verliezen we de ouderen die gelukkig nog zonder die extra zorg kunnen soms uit het oog. En daarom startte Peter Ampt in 2014, in samenwerking met Texels Welzijn, het project ‘65+ en … actief’. Binnen dit project zijn ouderen als fotograaf aan de slag gegaan om actieve senioren in beeld te brengen. Een tweede groep ouderen heeft deze foto’s weer voorzien van korte pakkende teksten. Dit samen had een unieke tentoonstelling tot resultaat die vanaf medio augustus over Texel is gereisd en in alle dorpen werd getoond in de openbare ruimte. En dat bleef niet onopgemerkt. Vele Texelaars en toeristen hebben de foto’s bewonderd, genoten van de ontroerende en humorvolle teksten, … En ook het thema riep herkenning op. Dit project werd mogelijk gemaakt door een subsidie in het kader van het landelijk project: Lang leve de Kunst! ( St. RCOAK, VSBfonds, Fonds Sluyterman van Loo)
Alzheimercafé Het Alzheimercafé is, inmiddels al bijna 8 jaar, een maandelijks trefpunt voor mensen met dementie, hun partners, familieleden en vrienden op Texel. En natuurlijk zijn ook hulpverleners en andere belangstellenden van harte welkom. Gemiddeld zijn er iedere café-avond 80-90 mensen te gast. 29
Rond het thema dementie vonden er verder in 2014 in De Buureton, onder leiding van Geriant, twee cursussen ‘Omgaan met dementie’ en het maandelijkse Huiskamerproject (terugkommiddagen voor ex-cursisten) plaats. Café Doodgewoon Café Doodgewoon is een ontmoetingsplek (zesmaal per jaar) voor mensen met kanker, hun familie en andere naasten op Texel. En natuurlijk zijn ook zorgverleners en andere belangstellenden van harte welkom. De gasten van Café Doodgewoon praten met een gastspreker én met elkaar over een thema en hun eigen ervaringen hierbinnen. Informatie en mogelijke tips worden gedeeld om zo te leren van elkaars ervaringen, kennis en kunde. De café-avond in april vond, in nauwe samenwerking met Cinema Texel, in de bioscoop plaats waar eenmalig de bijzondere film ‘Wakker in een boze droom’ werd vertoond. Gemiddeld waren er in 2014 iedere café-avond 20-30 mensen te gast. De vertoning van de film ‘Wakker in een boze droom’ werd mede mogelijk gemaakt door de financiële ondersteuning van de Eelman Stichting Texel.
Hospice Texel In 2014 is de voortgang van de ontwikkeling van een Hospice op Texel zeer voorspoedig verlopen. In de samenwerking met Woontij, de Stichting Samen Eén en de gemeente Texel met betrekking tot de bouw (waardoor in november 2014 de bouw gestart kon worden). In het contact met diverse Texelse fondsen, organisaties en particulieren in het kader van de noodzakelijke financiële ondersteuning. En met de werving van de toekomstige vrijwilligers (50 aanmeldingen). Op 1 november 2014 kon een coördinator (8 uur) worden aangesteld. Tot die tijd coördineerde Texels Welzijn nog de werving van en contactlegging met de toekomstige vrijwilligers. De opening van Hospice Texel zal op 27 juni 2015 plaatsvinden.
30
4. De Buureton De Buureton is natuurlijk dé thuisbasis van Texels Welzijn voor haar eigen diensten en activiteiten. Maar daarnaast is De Buureton ook steeds meer de thuisbasis geworden van diverse andere Texelse maatschappelijke initiatieven met hun niet commerciële vraag om ruimte. Mede ook omdat een dorpshuis in Den Burg ontbreekt. Om De Buureton hiervoor beter toe te rusten heeft in 2014 een verbouwing plaatsgevonden. Verbouwing De Buureton ‘Het verbeteren, kwalitatief en kwantitatief, van de mogelijkheden van De Buureton om de maatschappelijke initiatieven en activiteiten van Texels Welzijn én de Texelse burgers een ‘thuis’ te bieden’ is het uitgangspunt geweest van de verbouwingsplannen die Texels Welzijn in het najaar van 2013 in gang heeft gezet. Centraal in deze verbouwing, die plaatsvond in de zomer van 2014, stond het vervangen van een vaste wand tussen twee zalen door een beweegbare wand en het updaten van de aanwezige audiovisuele apparatuur. Want: Te vaak konden activiteiten, met grotere deelnemersaantallen, die prima passen binnen de doelstellingen van Texels Welzijn niet (meer) in De Buureton terecht. Zoals een verteltheater, een bewonersvereniging, een lezing, een documentaire, een boekpresentatie, een verhalenwedstrijd, een KWF-bijeenkomst, studiedagen van collega-organisaties, trainingsdagen voor groepen, het Alzheimercafé en Vrouwen van Nu. Met regelmaat konden eigen activiteiten van Texels Welzijn niet of onvoldoende plaatsvinden in De Buureton. Zoals vrijwilligersbijeenkomsten, seniorenmaaltijden, activiteiten in het kader van Lang Zelfstandig Wonen, een mantelzorgpodium en activiteiten in het kader van ‘55+ in beweging’. De vraag om (betaalbare) ruimte in De Buureton zal richting toekomst alleen maar groter worden. Het aantal ouderen dat langer zelfstandig thuis blijft wonen, zal toenemen en daarmee ook de behoefte aan ontmoeting, dagbesteding en ondersteuning. Het aantal vrijwilligers en mantelzorgers groeit en daarmee ook hun behoefte aan ‘collegiale contacten en/of lotgenotencontact’. Tenslotte zullen door de komende transities van zorg naar welzijn ook in toenemende mate (andere) kwetsbare groepen Texelse burgers een beroep op Texels Welzijn én haar thuisbasis De Buureton doen. Door de morele ondersteuning van de Dorpscommissie Den Burg en de financiële ondersteuning van Woontij, het Texelfonds en de Stichting Samen Eén kon deze verbouwing gerealiseerd worden.
Beheer Buureton Sinds begin 2015 kan Texels Welzijn voor de facilitering van groepen die ondersteuning nodig hebben bij het gebruik van apparatuur of de invulling van de rol van gastvrouw/gastheer rekenen op de inzet van drie vrijwillige beheerders (met name in de avonduren en het weekend).
31
Open Dag Op 4 oktober 2014 vond de eerste Open Dag van Texels Welzijn plaats. Om te vieren dat we mogen constateren dat de brede welzijnsorganisatie Texels Welzijn, zoals op januari 2013 ontstaan uit een samengaan van de SWOT, Pharos en het maatschappelijk werk van De Wering, inmiddels stevig geworteld is binnen onze Texelse samenleving. Het is Texels Welzijn gelukt al het goede van haar voorgangers voort te zetten en tegelijkertijd ook haar nieuwe taken, zoals de rol van de dorpswerker binnen de uitvoering van de Wmo, stevige handen en voeten in ieder dorp op Texel te geven. Om de verbouwde Buureton officieel en feestelijk te openen en ‘de fotowanden’, zoals ontworpen door Peter Ampt en Robbin Nieuwenhuis, te onthullen. Om enkele demonstraties van ‘Texels Welzijn in beweging’ te presenteren en samen met vertegenwoordigers vanuit de verschillende dorpscommissies het gesprek aan te gaan over ‘Samen goed ouder en oud worden op Texel’. Want ‘Samen goed ouder en oud worden op Texel’ heeft ook alles te maken met de mogelijkheden en inzet binnen het eigen dorp. Om op een brede ‘Texels Welzijn(s)Markt’, met ruim 35 kramen, te laten zien dat Texel ondanks de huidige bezuinigingen, en de grote zorgen die daar bij horen, nog steeds trots mag zijn op haar goede en breed gedragen aanbod op het gebied van welzijn. Want op Texel doet iedereen mee op basis van eigen kracht én zorg voor elkaar. Dit aanbod wordt mede vormgegeven door Texels Welzijn, haar ruim 200 vrijwilligers en natuurlijk alle collega-organisaties. Op de Texels Welzijn(s)Markt kon dit brede welzijnswerk van Texel zich presenteren met haar vele gezichten aan burgers én aan elkaar. Tijdens deze Open Dag mochten we honderden bezoekers welkom heten in De Buureton.
32
Vrijwilligers en mantelzorgers ‘Het echte kapitaal van Texels Welzijn wordt gevormd door haar 200 vrijwilligers. Texelse mantelzorgers willen graag zelf voor hun naasten zorgen … maar de druk op hen zal de komende jaren groter worden’. Daarom wil Texels Welzijn vrijwilligers én mantelzorgers ondersteunen op die momenten dat zij zelf even iets nodig hebben. Wil Texels Welzijn hen waar nodig faciliteren, toerusten, informeren, werven, coördineren én waarderen. En natuurlijk kan iedere burger of organisatie met haar, zijn of hun vragen over vrijwilligerswerk of mantelzorg ook bij Texels Welzijn terecht. En van die mogelijkheid werd in 2014 graag gebruik gemaakt.
Vrijwilligers Texels Welzijn kan al jarenlang rekenen op haar ruim 200 vrijwilligers, waarvan ruim 90% zichzelf tot de senioren mogen rekenen. De meeste vrijwilligers zijn actief op het gebied van de WonenPlusactiviteiten (alleen al bij Tafeltje Dekje zijn 75 vrijwilligers betrokken). Het zijn dan ook deze vrijwilligers die het mogelijk maken dat Texels Welzijn de meer kwetsbare burgers op Texel een zodanig ruim en gevarieerd aanbod aan diensten en activiteiten kan bieden. En ons aanbod aan diensten is ook in 2014 wéér ruimer geworden met onder andere de start van het project ‘Vrijwillige gezinsondersteuning’. Voor de uitvoering van dit project hebben we een nieuwe (en ook veelal jongere) groep vrijwilligers binnen Texels Welzijn mogen verwelkomen. Daarnaast worden er gedurende het hele jaar individuele matches gemaakt tussen burgers die iets nodig hebben en andere burgers die dat best willen bieden. Vrijwillige gezinsondersteuning. Begin 2014 werd binnen het CJG, met name door het consultatiebureau en Texels Welzijn, gesignaleerd dat zij regelmatig kwetsbare gezinnen tegenkwamen die best een steuntje in de rug van een vrijwilliger zouden willen krijgen. Zo kan een gezin net op Texel zijn komen wonen en hier de weg (nog) niet kennen; weet een tienermoeder, wiens ouders ver weg wonen, niet goed waar te beginnen; schenkt een gezin met drie kinderen veel aandacht aan een autistisch kind, waardoor de andere twee soms even te kort komen; maakt een gezin door ziekte een moeilijke tijd door of zou een alleenstaand ouder soms graag een helpende hand willen hebben. Een vrijwilliger kan in deze situaties een luisterend oor bieden, vriendschappelijk contact en praktische steun. Het mooie van de inzet van een vrijwilliger is dat het contact met het gezin plaatsvindt op basis van gelijkwaardigheid en wederzijds vertrouwen. Het gezin hoeft zich dus geen ‘cliënt’ te voelen. Daarnaast geeft het de vrijwilliger de mogelijkheid om eigen (levens)ervaringen en tijd op zinvolle wijze in te kunnen zetten binnen de Texelse samenleving en nieuwe ontmoetingen aan te gaan. Zeven vrijwilligers werden in 2014 voor deze functie getraind. Bij inzet in een gezin (eind 2014 vond inzet plaats bij vijf gezinnen) kunnen de vrijwilligers rekenen op ondersteuning én begeleiding door onze coördinator. Begin 2015 hebben zich weer nieuwe vrijwilligers aangemeld. En daarmee kan dit project inmiddels rekenen op de inzet van vijftien vrijwilligers. 33
Onze vrijwilligers Natuurlijk probeert Texels Welzijn al haar vrijwilligers zo goed mogelijk te ondersteunen, te faciliteren, te informeren, te scholen en te waarderen. Dit heeft ook in 2014 weer in het bijzonder vorm gekregen middels het creëren van diverse ontmoetings- en informatiemomenten voor de vrijwilligers die binnen bepaalde specifieke diensten of activiteiten werkzaam zijn. Zoals de rijders van Tafeltje Dekje, de ziekenvervoerders, de preventief huisbezoekers, de klussenmannen, de vrijwilligers telefoondiensten Tafeltje Dekje, de gastvrouwen van De Buureton, de gebruikers van De Buureton, de vrijwilligers van het mantelzorgonderzoek, het mantelzorgpodium en het team Café Doodgewoon. Door het organiseren van deze bijeenkomsten willen we steeds opnieuw ruimte creëren voor 'collegiale contacten'. Daarnaast heeft ook in 2014 de jaarlijkse AED-training voor de vaste vrijwilligers van de verschillende activiteiten binnen De Buureton plaatsgevonden. En net als in voorgaande jaren hebben we op 27 november 2014, samen met alle burgers die zich vrijwillig inzetten binnen onze samenleving, de jaarlijkse ‘Dag van de Texelse vrijwilliger en mantelzorger’ gevierd. Naast al deze collectieve momenten was er natuurlijk altijd ruimte voor onze vrijwilligers als zij behoefte hadden aan individuele begeleiding en/of een gesprek. In december 2014 hebben we het jaar weer afgesloten met een groots Kerst-treffen waarvoor alle vrijwilligers en bestuursleden (want ook zij zijn vrijwilligers) door het team van Texels Welzijn van harte waren uitgenodigd om hen te bedanken voor hun grote inzet in het afgelopen jaar. De grote opkomst (ruim 130 vrijwilligers) en het enthousiasme over dit Kersttreffen nodigt uit om hier ook in 2015 weer een vervolg aan te geven. Texels Welzijn heeft, net als vele andere organisaties op Texel met wie we hierover ook vaak in overleg zijn, natuurlijk altijd weer nieuwe vrijwilligers, jong en oud, nodig voor haar diensten en activiteiten. En regelmatig melden zich ook Texelse burgers bij ons die op zoek zijn naar passend vrijwilligerswerk. Daarnaast vormt de actieve werving van nieuwe vrijwilligers een continu proces binnen ons werk. Werving, het voeren van kennismakingsgesprekken, het inwerken, het leggen van de verbinding met degene(n) die de inzet van een vrijwilliger nodig heeft, de voortgangsgesprekken na een eerste periode van inzet,… Het zoeken naar nieuwe wegen, nieuwe vindplaatsen zal richting toekomst dan ook een uitdaging blijven … maar soms dienen die nieuwe vindplaatsen zich ook gewoon zelf aan. Zo heeft Rotaract (een groep jonge mannen en vrouwen op Texel, verbonden met de Rotary, die zich actief willen inzetten voor de samenleving) begin 2015 contact gezocht met onze coördinator vrijwilligerswerk om de mogelijkheden voor hun inzet binnen Texels Welzijn en/of de Texelse samenleving te bespreken. Hun inzet als ‘maatjes’ bij mensen die door omstandigheden, of door hun ‘eigen zijn’, onvoldoende in staat zijn zelf een netwerk op te bouwen, hun inzet als groep bij het opknappen van huizen van mensen die dat zelf (ook financieel) niet kunnen realiseren maar wel een nieuwe start nodig hebben … De eerste match als maatje is inmiddels al tot stand gekomen.
34
Mantelzorgers 'Mantelzorgers zijn mensen die voor een naaste zorgen, intensief en onbetaald'. Maar soms hebben zij ook zelf iets nodig … Nederland, en daarmee natuurlijk ook Texel, vergrijst. Meer ouderen dus, maar minder jongeren die voor hen kunnen zorgen. Mensen willen vaak, maar moeten ook in toenemende mate, zolang mogelijk zelfstandig blijven wonen. Bezuinigen en hervormingen in de zorg zullen ertoe leiden dat diverse zorgtaken steeds meer overgeheveld gaan worden naar mensen zelf. Een deel van de formele zorg zal dus overgenomen moeten worden door de informele zorg. Maar is die ‘warme mantel van liefde en zorg’, toch hét symbool van mantelzorg, wel opgewassen tegen het huidige en toekomstige zorgklimaat? Want de druk op mantelzorgers, zal in de komende jaren sterk toenemen. Huidige en toekomstige bezuinigingen zullen de last op hun schouders groter maken. Dat mantelzorgers gewend zijn niet zichzelf maar juist de ander centraal te stellen vormt daarbij een risico. Want soms komen zij zelf tekort. Soms krijgen zij niet voldoende ondersteuning op de momenten dat zij zelf even iets nodig hebben en vormt overbelasting een risico. En daarover maakt Texels Welzijn zich dan weer zorgen. Daarom zoekt Texels Welzijn steeds opnieuw naar de beste mogelijkheden om onze Texelse mantelzorgers zo goed mogelijk te informeren, te ondersteunen, te waarderen, beter te faciliteren en toe te rusten voor hun taken. Voor 2014 zag onze mantelzorgondersteuning er als volgt uit: Mantelzorgpodium Texels Welzijn organiseert drie- tot viermaal per jaar het zogenaamde Mantelzorgpodium. Tijdens dit podium staat de aandacht en zorg voor onze Texelse mantelzorgers centraal. Mantelzorgers geven aan graag andere mantelzorgers te willen ontmoeten, behoefte te hebben aan ontspanning en informatie te krijgen over mantelzorg gerelateerde onderwerpen. Er is behoefte om kennis, kunde en tips met elkaar te kunnen delen. Deze wensen vormen dan ook de vaste ingrediënten van iedere bijeenkomst van het Mantelzorgpodium. Tijdens de mantelzorgpodia in 2014 waren er gemiddeld een 25 - 30 gasten aanwezig. Texelse mantelzorgers in beeld Veel van onze aandacht gaat meestal uit naar de zorgvrager. En dat is natuurlijk begrijpelijk. Maar daarbij worden de mantelzorgers soms wel vergeten. Want wie zijn onze Texels mantelzorgers eigenlijk, hoe gaat het met hen en wat hebben zij zelf nodig? Deze en andere vragen zijn het uitgangspunt geweest voor het onderzoek dat Texels Welzijn, Omring en Geriant in 2014 gehouden hebben onder onze Texelse mantelzorgers.
35
In het kader van dit onderzoek zijn er in het afgelopen jaar persoonlijke gesprekken (door eigen medewerkers en getrainde vrijwilligers) gevoerd met een honderdtal Texelse mantelzorgers. En natuurlijk zijn er meer mantelzorgers op Texel, maar het was niet altijd makkelijk om met hen in gesprek te komen. Want soms herkenden ze zich zelf niet als mantelzorger, omdat het bieden van zorg aan hun naasten voelt als vanzelfsprekend, omdat je het toch doet uit liefde… Toch waren een honderdtal Texelse mantelzorgers bereid deel te nemen aan ons onderzoek. En dat was niet altijd makkelijk. Soms bleken onze vragen confronterend te zijn, groeide tijdens het gesprek het besef hoe ingrijpend het eigen leven eigenlijk veranderd was en hoe groot de zorgen en onzekerheid richting toekomst zijn. Maar ondanks deze kwetsbaarheid waren zij bereid hun verhaal in alle openheid met ons te delen. En daarmee hebben deze mantelzorgers het mogelijk gemaakt dat op 27 november 2014, bij de jaarlijkse viering van de ‘Dag van de Texelse vrijwilliger en mantelzorger’ onderzoeker Dr. Maaike Dautzenberg (onderzoeksbureau Research & Advice) ons wat meer kon vertellen over hoe het nu eigenlijk met onze Texelse mantelzorgers gaat. Een uitgebreide samenvatting van het onderzoek en de resultaten is te vinden op www.texelswelzijn.nl Belangrijkste conclusies en aanbevelingen Mantelzorgers blijken niet zozeer behoefte te hebben aan allerlei praktische zaken (bv. hulp bij formulieren invullen of hulpmiddelen) maar vooral aan emotionele ondersteuning die hen het gevoel geeft er niet alleen voor te staan. Mantelzorgers willen graag zélf zorgen voor hun naasten en daarbij waar nodig kunnen rekenen op steun op maat zodat ze ook zoveel mogelijk zelf de zorg kunnen blijven geven. Begeleiding en advies geven. Mantelzorgers vooral stimuleren om goed voor zichzelf te zorgen, om dingen voor zichzelf te blijven doen. Een ruim cursusaanbod over het omgaan met ziektes als een CVA , dementie, MS, … waarbinnen de mantelzorgers tevens lotgenoten ontmoeten, elkaar tips kunnen geven en kennis en kunde met elkaar kunnen delen. Een cursusaanbod voor mantelzorgers rond het thema ‘Je kunt pas goed voor een ander zorgen als je ook in staat bent goed voor jezelf te zorgen’.
Voldoende dagopvang en respijtzorg. Betere signalering (dreigende) overbelasting en samenwerking in de zorg (thuiszorg en huisartsen). Financiële steun voor degenen die dat nodig hebben (9% van de geïnterviewde mantelzorgers. De uitkomsten van dit onderzoek zullen in 2015 verder uitgewerkt worden in concrete producten door de projectgroep ‘Mantelzorgers in beeld’, waarbinnen mantelzorgers en vertegenwoordigers van Texels Welzijn, Geriant en Omring samenwerken. Dit onderzoek werd mede mogelijk gemaakt door een subsidie van de Texelse Stichting Steun aan Clasina Emelia Gollards.
36
Cursussen ‘Mantelzorgers ontlast’ In toenemende mate wordt er in onze samenleving ook een beroep gedaan op de inzet van mantelzorgers bij de fysieke verzorging van hun naasten. Regelmatig leidt dit tot fysieke overbelasting van de mantelzorger met als gevolg een toename van klachten aan met name de rug en schouders. Deze klachten zijn vergelijkbaar met die van de professionele zorgverleners in onder andere de thuiszorg, het verpleeghuis en de Gollards. Om mantelzorgers beter toe te rusten voor hun taak, en daarmee fysieke klachten ten gevolge van het bieden van zorg zoveel mogelijk te voorkomen heeft Texels Welzijn in samenwerking met Fysiotherapie Texel in het voorjaar van 2014 in de dorpen Den Burg en Oosterend een speciaal instructie- en oefenprogramma van vier bijeenkomsten verzorgd voor mantelzorgers. Zelf doen én ervaren stonden voor de deelnemers tijdens dit programma centraal. En natuurlijk was er binnen het programma ook alle ruimte voor het uitwisselen van eigen ervaringen, kennis, kunde en tips. De deelnemers (10 personen per cursus) waren unaniem enthousiast over het geboden programma. Texels Welzijn zal dan ook op zoek gaan naar mogelijkheden om dit programma ook in 2015, met name in de buitendorpen, te kunnen aanbieden. Door een financiële bijdrage van de Steunstichting het Groene Kruis Texel waren er voor de mantelzorgers geen kosten aan deelname verbonden.
Individuele ondersteuning Texelse mantelzorger In 2014 heeft Texels Welzijn weer meerdere mantelzorgers individuele ondersteuning geboden door het geven van informatie en advies, het regelen van respijtzorg, het aanvragen van een mantelzorgcompliment en het bieden van een luisterend oor.
37
Texels Welzijn: de organisatie Stichting Texels Welzijn 2014 Bestuurssamenstelling Agnes van Wijngaarden-Moret voorzitter Afke Roest secretaris (afgetreden op 31 december 2014) Edwin Boering secretaris (toegetreden op 1 januari 2015) Peter Bakker penningmeester Kees den Ouden bestuurslid Ingrid Walpoott bestuurslid Anja van der Horst bestuurslid (toegetreden op 1 januari 2015) Jacco Dros bestuurslid (toegetreden op 1 januari 2015) Alle bestuursleden leveren hun inzet op vrijwillige basis. Teamsamenstelling: Gea van Gijssel Rosa Harbers Ina Kooger Barbara Pieterse Maaike Schoo Louise Sipsma-Beijert Betsie Verhoeven Brigitte Hollands Formatie-uren: Totaal aantal formatie-uren:
191,5 uur
Verdeling: Dorpswerkers Maatschappelijk werk Welzijn breed Vrijwilligers en mantelzorgers
40 uur 40 uur 45 uur 20 uur
Huishoudelijk medewerker De Buureton Assistent beheerder De Buureton
12,5 uur 5 uur
Directie, HR en (financiële) administratie
29 uur
Contactgegevens Texels Welzijn Diensten- en activiteitencentrum De Buureton Beatrixlaan 43 1791 GA Den Burg 0222 312696
[email protected] www.texelswelzijn.nl 38
