IEDEREEN
DOET MEE Zorg voor elkaar In de buurt Financiën op orde
Verkiezingsprogramma 2014-2018
PVDA tynaarlo.pvda.nl
PvdA Tynaarlo
Verkiezingsprogramma 2014-2018 Iedereen doet mee
14 november 2013
Kern van ons verkiezingsprogramma De PvdA wil een samenleving waarin we dingen samen doen. Dat moet ook, want geld kun je maar een keer uitgeven. Om haar plannen uit te kunnen voeren wil de PvdA bij voorkeur bestuursverantwoordelijkheid dragen. Constructief en vooruitstrevend. Waar het ons om gaat: duidelijke keuzes in moeilijke tijden, iedereen doet mee en een financieel gezonde, groene en sociale gemeente. Onze speerpunten Leefbaarheid: bereikbaarheid en gezamenlijk gebruik van voorzieningen Wonen: passend en betaalbaar wonen voor iedereen Ruimtelijke ordening: inbreiden, niet uitbreiden en doorpakken op centrumplannen Groen: de troef van onze gemeente
Verkiezingsprogramma PvdA Tynaarlo, november 2013
blz. 1
Water: ontwikkeling van toerisme Openbare ruimte: zelf aanpakken waar dat kan Vervoer: nieuwe gecombineerde oplossingen Economie & werkgelegenheid: armoede bestrijden en vooral jongeren aan het werk Bestuur & middelen: zelfwerkzaamheid bevorderen en successen kopiëren
1 Inleiding Woensdag 19 maart 2014 vinden de verkiezingen plaats voor de gemeenteraad. De Partij van de Arbeid wil bij die verkiezingen, zeker in Tynaarlo, weer het verschil maken – politiek en sociaal. De komende jaren is dat niet eenvoudig. Er komt steeds meer op onze gemeente af, terwijl de beschikbare middelen niet meegroeien. Sterker nog: de gemeentelijke middelen nemen in omvang af. Dat vraagt keuzes, die soms scherp en pijnlijk zijn. De gemeente geeft – voor een deel althans – direct het geld van haar burgers uit. Dat geeft een extra verantwoordelijkheid voor onze bestuurders en raadsleden. Het geld dat we uitgeven moet maximaal ten goede komen aan de samenleving in Tynaarlo. Voor de PvdA staan daarbij altijd mensen centraal. Laveren in zwaar weer De gemeente staat in de komende raadsperiode voor nieuwe uitdagingen. Er is minder geld en er zijn meer gemeentelijke taken. Wij moeten daar uitvoering aan geven. Er verandert veel: taken op het gebied van werk, inkomen, zorg en jeugdbeleid die voorheen bij het Rijk lagen komen nu op het bordje van de gemeente terecht. Die decentralisatie is niet automatisch een garantie voor succes. Maar er zijn meer uitdagingen. Zo wordt het voor woningcorporaties steeds lastiger betaalbare woningen te realiseren. Woningbouwplannen moeten worden bijgesteld of komen zelfs helemaal stil te liggen. De vraag kan dan zijn: moet de gemeente hier actief op inspelen? En zo ja: hoe? Zo spelen er allerlei vraagstukken in Tynaarlo. Ook politiek-bestuurlijk is er veel te winnen. De afgelopen vier jaar is het vertrouwen van de burger in onze gemeente niet bepaald groter geworden. De lokale politiek maakt een vastgeroeste en vermolmde indruk, waar het eerder om de poppetjes dan om de inhoud gaat. Daarom wil de PvdA met nieuw elan werk maken van een krachtig en gedragen lokaal bestuur. Buiten kijf staat ook onze ambitie om Tynaarlo als groene, sociale en financieel gezonde gemeente te behouden. Een gemeente met een goed leefklimaat en voldoende mogelijkheden voor iedereen om te leven, wonen, werken en ontspannen. Wij willen als fractie in de gemeenteraad met voorstellen en plannen komen om dit te verwezenlijken. Er zijn geen bomen meer die tot in de hemel groeien en iedere burger zal merken dat hij of zij daar naar vermogen een steentje aan moet bijdragen. De participatiesamenleving moet ook op lokaal niveau vorm krijgen. Geen geringe opgave, maar wanneer we als gemeente en als gemeenschap onze gezamenlijke verantwoordelijkheid voelen, gaat dat lukken. Wij willen toe naar een andere samenleving, waarin mensen elkaar ondersteunen. Wij willen voorkomen dat mensen naar de rand van de samenleving worden geduwd. Daarbij moeten de zwaarste lasten op de sterkste schouders terecht komen – zeker in deze moeilijke tijden. U vindt de PvdA aan uw zijde om deze uitdaging aan te gaan. Voor en door u Dit programma is tot stand gekomen na een dubbele maatschappelijke consultatieronde. Wij hebben de wijsheid namelijk niet alleen in pacht. Wat er lokaal speelt kan het beste door onze leden en anderen naar voren worden gebracht. Voor de zomer van 2013 hebben we daarom verschillende maatschappelijke organisaties in Tynaarlo om hun visie op de toekomst gevraagd. Datzelfde deden we na de zomer in drie rondes in de grote kernen Eelde, Vries en Zuidlaren. Met de uitkomsten van beide rondes hebben we het conceptprogramma verder aangepast en scherp geslepen, om het vervolgens aan het bestuur en de leden van de PvdA-afdeling Tynaarlo voor te kunnen leggen. De leden hebben dit programma op 14 november 2013 vastgesteld. Nota bene: dit programma geeft geen uitputtende lijst met een gedetailleerde behandeling van alle mogelijke onderwerpen die in de gemeente spelen. Daar kiezen we bewust voor. De samenleving is dynamisch en verandert dus, soms heel snel. Nu alles in detail vastleggen kan belemmerend werken. We kunnen dan niet snel inspelen op actuele ontwikkelingen. Dit
Verkiezingsprogramma PvdA Tynaarlo, november 2013
blz. 2
programma geeft echter wel een richting aan: vanuit welke visie benadert de PvdA onderwerpen die in onze lokale samenleving spelen? Vier thema’s geven we daarbij extra aandacht: leefbaarheid & wonen & groen, water & vervoer, economie & werkgelegenheid en bestuur & middelen.
Verkiezingsprogramma PvdA Tynaarlo, november 2013
blz. 3
2 Leefbaarheid Leefbaarheid is een breed begrip, dat veel omvat. Wij kiezen ervoor leefbaarheid uit te werken in een aantal speerpunten: goed onderwijs, goede zorg, sportvoorzieningen en culturele mogelijkheden. Deze punten gelden uiteraard voor alle inwoners van onze gemeente. Daarbinnen vraagt de PvdA extra aandacht voor een aantal bijzondere groepen: jongeren, ouderen en mensen met een beperking. Zij verdienen op dit moment een extra steun in de rug, om hun deelname aan de lokale samenleving te verankeren. Dit alles tegen de achtergrond van de veranderingen in het sociale domein die zich de komende tijd in Tynaarlo gaan voltrekken. Daarbij trekt de landelijke overheid zich verder terug en komt er een grotere verantwoordelijkheid op de schouders van de lokale overheid te liggen. Sport: gezond en sociaal Sport is belangrijk voor gezondheid, ontspanning en gemeenschapszin. De gemeente ondersteunt diverse bevolkingsgroepen met activiteiten. Daarbij hoort bijvoorbeeld ook het wijzen op het belang van fietsen en wandelen in het winkel-, werk- en ontspanningsverkeer. Belangrijk voor de PvdA in de komende vier jaar blijft het openhouden van de drie zwembaden. Zeker voor senioren, maar ook voor verschillende sportclubs, is de mogelijkheid om binnen en buiten te kunnen zwemmen van groot belang. Verder hechten we aan het voortzetten van Sportpret, het sportkennismakingsprogramma in het basisonderwijs. Dit laat kinderen op een leuke manier proeven van allerlei mogelijke sporten. Via de scholen kan ook het zwemonderwijs worden bevorderd; hier moeten scholen en zwembaden elkaar vinden. De sportmogelijkheden in het kader van de buitenschoolse opvang (BSO) moeten in stand worden gehouden. Voor de sportverenigingen zelf ligt er – in tijden van afnemende ledenaantallen – een taak om meer zelf te doen (ook qua onderhoud en beheer) en beter samen te werken. Denk aan het afstemmen van activiteiten c.q. het gebruikmaken van elkaars faciliteiten/middelen. Daarnaast ligt er een opgave in het stimuleren van medegebruik van accommodaties bij activiteiten door bewoners/wijk- en buurtorganisaties. Zo kunnen sportclubs sterker in de lokale samenleving worden ingebed. De gemeentelijke rol moet zich hierbij beperken tot die van ‘verbindingsofficier’: partijen bij elkaar brengen, zodat de samenwerking ‘van onderop’ tot stand komt. Onderwijs: kwaliteit voor kwantiteit Tynaarlo is nog niet volop in een krimpsituatie terecht gekomen, maar ook hier lopen de aantallen leerlingen terug. Hierdoor worden de basisscholen kleiner of zelfs opgeheven, worden de klassen groter en neemt de werkdruk voor de leerkrachten toe. Het aantal formatieplaatsen loopt terug. De minimale schoolgrootte wordt in de nabije toekomst naar verwachting tot 80 á 100 leerlingen verhoogd. Door de financiële druk dreigt de kwaliteit van het onderwijs minder te worden. Dat gebeurt in een tijd dat er nieuwe taken voor scholen bijkomen, zoals het goed vormgeven van passend onderwijs. Voor de gemeenteraad zijn dit belangrijke uitdagingen. In onze visie stelt de gemeente voldoende middelen beschikbaar om een teruggang in kwaliteit te voorkomen. De ondergrens van het aantal kinderen mag niet heilig worden verklaard. Daarnaast vinden we het van groot belang om bij de beslissing om een te kleine school op te heffen goed overleg te voeren met de medezeggenschapsraad, ouders en dorpsbewoners. Tenslotte: bevorder het samengaan van openbaar en bijzonder onderwijs om de beschikbare gebouwen en middelen beter te gebruiken. Een voorbeeld hiervan is de gerealiseerde samenwerking in Glimmeni. Welzijn: functies slim combineren Wij zetten in op een ondersteuning die is toegesneden op de activiteiten, behoeften en mogelijkheden van de kernen zelf (maatwerk). Zelfwerkzaamheid wordt nadrukkelijk gestimuleerd. In kleine kernen moeten we niet krampachtig vast blijven houden aan het behoud van àlle voorzieningen. Bereikbaarheid is veel belangrijker, mits in elke kern minstens één dorpshuisachtige functie aanwezig blijft. Waar mogelijk vindt een multifunctioneel gebruik van
Verkiezingsprogramma PvdA Tynaarlo, november 2013
blz. 4
scholen, sportvoorzieningen en dorps/buurthuizen plaats. De gemeente zal een beroep doen op de regeling die de provincie Drenthe voor versterking van de leefbaarheid heeft ingesteld. In deze tijd van krapte moeten ook de taken, functies en de huisvesting van het welzijnswerk in onze gemeente tegen het licht worden gehouden. Van het college wordt op dit punt een samenhangende visie verwacht. Cultuur: verrijking van het leven Cultuur is het ‘zout in de pap’ en voegt kwaliteit toe aan ons leven: kijk- en luisterplezier, extra achtergrond, verbreding en verdieping van kennis, ontspanning, uiting geven aan onze creativiteit en nog veel meer. De gemeente zet zich in om cultuur te ondersteunen en te stimuleren. Dat gebeurt opnieuw vooral in een ‘aanjagende’ en verbindende rol. De PvdA wil ervoor waken dat de gemeente culturele initiatieven langjarig financieel boven water moet houden. Een uitzondering vormt het Kunstmenu voor basisscholen; het blijft een goede zaak om jonge mensen vroeg met kunst en cultuur vertrouwd te maken. Het ondersteunen van cultuur hoeft overigens niet altijd een kwestie van geld te zijn. Zo kan de gemeente verschillende ruimten in en om het gemeentehuis beschikbaar houden voor het tonen van kunstuitingen, die een relatie hebben met onze gemeente. Daarnaast kunnen kunstenaars worden betrokken bij het ontwerpen en (her)inrichten van de openbare ruimte. De kosten die hiermee samenhangen kunnen op projectbasis worden gefinancierd. Musea, culturele instellingen en amateurkunstverenigingen worden incidenteel gesteund bij het ontwikkelen van activiteiten. In hun aanvraag voor subsidie moet expliciet aandacht worden besteed aan de samenhang met andere beleidsterreinen (bijvoorbeeld onderwijs en recreatie). Ook de samenwerking met de lokale gemeenschap is een verplicht punt van aandacht. Zorg: voor elkaar op lokaal niveau Er vindt de komende tijd een omslag plaats in het denken over zorg, zorgtaken, efficiency en het verlenen van maatwerk. Het Rijk legt een aantal verantwoordelijkheden neer op lokaal niveau. Op haar beurt vraagt de gemeente van haar inwoners om zelf ook mee vorm te geven aan een zorgzamer samenleving. Een ingrijpende systeemverandering, die in de eerste plaats een stevige cultuurverandering vergt. Burgers moeten hun vaste claim van ‘ik heb er recht op’ vervangen door het actief meedenken en –doen in de invulling van hun bestaan. De PvdA stelt voor dat de gemeente vooral de regie voert in deze omslag. We willen toe naar passende zorg voor iedereen. Deze vindt in de visie van de PvdA plaats volgens een drieslag: wat kunt u zelf doen, wat kunnen mensen in uw omgeving voor u betekenen en wat moet er dan nog (collectief) voor u gedaan worden en door wie? Inspirerende voorbeelden zoals Ben’rii (Friesland) verdienen navolging. Van belang is ook hier het zelforganiserend vermogen van burgers: de gemeente moet het ontstaan van initiatieven stimuleren en daar waar ze van de grond komen ondersteunen en faciliteren.
Verkiezingsprogramma PvdA Tynaarlo, november 2013
blz. 5
3 Rood, groen, blauw en grijs: wonen, groen, water en vervoer In dit hoofdstuk aandacht voor een van de belangrijkste kwaliteiten van Tynaarlo: de (on)bebouwde omgeving. Onze kernen en het omliggend landschap zijn van nationaal topniveau, dat moeten we zo houden. En het kan altijd beter, zoals op sommige plekken in onze winkelkerngebieden annex dorpscentra. De komende tijd moet hier flink aan getrokken worden. Wonen: focus op huurwoningen Betaalbare en goede volkshuisvesting blijft een punt van aandacht, zeker in deze tijd waarin inkomens onder druk staan. De PvdA wil verkennen welke mogelijkheden van samenwerking er zijn met woningcorporaties op het gebied van betaalbare woningen voor lagere inkomens, zowel voor starters, gezinnen met een beperkt inkomen en ouderen. Laten we daar niet alleen partijen bij betrekken die nu in onze gemeente werkzaam zijn (Woonborg, SEW) maar vooral partijen die de spirit hebben om hier te ontwikkelen/investeren. Ook beleggers kunnen daarbij worden betrokken. Onderzoek moet plaatsvinden naar bijvoorbeeld de toepassing van erfpachtconstructies, om daarmee de kostprijs van nieuwe woningen omlaag te brengen. De belangstelling voor de koopsector neemt overigens, zeker bij jongeren, snel af. Er moet daarom meer worden ingezet op sociale huur en vrije sector huur, bijvoorbeeld in centrumplannen. Verder wordt particulier opdrachtgeverschap, al dan niet in groepsverband, door de gemeente actief ondersteund. Ruimtelijke plannen en processen worden daar ook op ingericht; het moet gemakkelijker worden om zelf te bouwen. Voor ouderen is de samenhang met andere voorzieningen op het gebied van leefbaarheid en zorg een belangrijk uitgangspunt. Zij moeten zo lang mogelijk zelfstandig kunnen wonen in hun eigen omgeving; hetzij in een eigen huis, hetzij in een beschermende woonvorm. Extra aandacht is ook nodig voor mantelzorgers. De PvdA is voorstander van het vergemakkelijken van woningaanpassing, om woningen levensloopbestendig te maken en geschikt voor meerdere generaties (de ‘kangoeroewoning’ iii). De gemeente krijgt als uitvoeringstaak om initiatieven op dit vlak actief en maximaal te ondersteunen. Ruimtelijke ordening: van uitbreiden naar inbreiden Komende tijd zijn er geen grootschalige nieuwbouwlocaties meer te verwachten, met uitzondering van De Bronnen (Vries). Onze inzet moet gericht zijn op de stabilisatie van bestaande kernen en dorpen. Geen uitbreidingsnieuwbouw aan de randen, maar inbreiden op bestaande locaties. Voorts: het inspelen op lokale, bewezen vraag en initiatieven van particulieren/groepen. De gemeente moet ophouden met zelf risicodragend plannen te ontwikkelen door grootschalig grond aan te kopen. Het gaat er veel meer om initiatieven die ‘van onderop’ ontstaan – bijvoorbeeld een groep bewoners die zelf een project in collectief opdrachtgeverschap wil realiseren – goed te faciliteren en te begeleiden. Dat kunnen starters zijn, gezinnen met kinderen die collectief een zwembadje willen aanleggen of ouderen die wonen-met-zorg willen combineren. Centrumplannen: de vaart erin De centrumplannen voor Vries en Zuidlaren moeten weer op stoom worden gebracht, in Eelde moet de vaart erin gehouden worden. Binnen één jaar moet er in Vries en Zuidlaren een uitvoerbaar en gedragen plan liggen, waarbij in Zuidlaren de centrumplanontwikkeling nadrukkelijk moet worden verbonden met de toekomst van de Prins Bernardhoeve. Deze twee opgaven kunnen niet los van elkaar worden gezien. Een stevige impuls is mogelijk door samen met belanghebbenden – ondernemers, winkeliers, bewoners – de plannen op haalbaarheid te toetsen en indien nodig bij te stellen. De PvdA wil meer inzetten op beweging en initiatief van onderop: faciliteer de mensen die goede ideeën hebben. Het werken met klankbordgroepen, zoals in Zuidlaren is gebeurd, verdient navolging. In Eelde is een vergelijkbare groep actief, geïnitieerd door de PvdA. Beschikbare provinciale subsidies voor planontwikkeling moeten door de gemeente voortvarend worden binnengehaald.
Verkiezingsprogramma PvdA Tynaarlo, november 2013
blz. 6
Groen, milieu en landschap: onze troefkaart Het landschap is het goud van Drenthe en daarmee ook van Tynaarlo. Wat op dit vlak de afgelopen jaren is opgebouwd, moet zorgvuldig worden gekoesterd. De PvdA is tegenstander van de aanleg van nieuwe bedrijventerreinen. Het landschap mag hier niet verder mee worden verpest. Grote biogasinstallaties leggen we liever op bestaande bedrijventerreinen aan dan in het landelijk gebied. Ruimtelijk beleid en energiebeleid moeten door de gemeente veel beter worden gecombineerd. Bestaande bedrijventerreinen worden verder vergroend en verduurzaamd. In het kader van duurzaamheid zet de PvdA met name in op het opwekken van lokale energie. Het gebruik maken van energiecoöperaties (zoals nu bijvoorbeeld in Westlareniv wordt onderzocht) wordt aangemoedigd. Dit kan worden vervlochten met het verduurzamen van de bestaande woningvoorraad. Nieuwbouw (woningen, gemeentelijke gebouwen) vindt uiteraard energieneutraal plaats. De combinatie met educatie kan verder worden ontwikkeld. We laten de kinderen van Tynaarlo zien hoe ons landschap is ontstaan en welke zaken hier geproduceerd worden. Dat geldt ook voor milieueducatie: waarom hebben we eigenlijk een groene container en een grijze? Water: meer doen met blauw Goed waterbeheer ligt primair in domein van de waterschappen, met onder meer de verplichte watertoets bij nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen. Wel kan een intensivering rond de eigen verantwoordelijkheid van bewoners plaatsvinden. Geef bewoners bijvoorbeeld een rol in het onderhoud en beheer van waterlopen in hun eigen dagelijkse leefomgeving. Bij een plan als De Bronnen kan daarmee worden geëxperimenteerd, maar ook in bestaande buurten. Een ander idee: creëer in elke buurt een autowasplaats, zodat mensen niet meer voor de deur hun auto wassen (en daarmee het milieu onnodig belasten). Het warme water kan via een zonneboiler worden opgewekt. Op een veel hoger schaalniveau zet de PvdA in op het Noord-Willemskanaal als verborgen parel van de Koningsas (het gebied tussen Groningen en Assen v). De vaarverbindingen binnen heel Drenthe worden versterkt, Tynaarlo kan daar ook een bijdrage aan leveren. Wij denken bijvoorbeeld aan een combinatie van waterberging, jachthaven en energiewinning op een locatie langs De Bronnen. Voor het beter benutten van het kanaal kan een ideeënwedstrijd worden uitgeschreven. Openbare ruimte en vervoer: zelf aanpakken We willen bewoners meer in staat stellen zelf hun woon- en leefomgeving te beheren. Goed voorbeeld is een wijk in Leusdenvi waar bewoners zelf succesvol een eigen zwembad en tennisbaan exploiteren. Maar ook: de volkstuinvereniging waar tuinders drie keer per jaar corvee hebben. We gaan op zoek naar een mix van rechten en plichten en eigen verantwoordelijkheid. Onderhoudsbudgetten van de gemeente kunnen worden overgeheveld naar buurtgemeenschappen. Dit kan tevens de sociale samenhang versterken. Met het aanleggen van nieuwe wegen zijn wij terughoudend. We zetten in op stimulering van fietsverkeer en wandelen. Om het gebruik van de fiets voor het woon-werkverkeer te stimuleren, werkt de gemeente waar mogelijk mee aan het realiseren van de plannen die de provincie en de regio Groningen-Assen ontwikkelen voor snelfietsroutes. We willen het gebruik van het openbaar vervoer verder stimuleren. Geïntegreerde vervoersconcepten moeten worden ontwikkeld en nadrukkelijk ingevoegd in de aanstaande ‘uitvraag’ voor de openbaar vervoers-aanbesteding in 2015. Bewoners kunnen zelf ook rijden, wanneer een vervoerder een bus ter beschikking stelt. Kleine dorpen en kernen worden beter ontsloten: geen dure lijndiensten maar veel meer ‘vraagafhankelijk’ en met een slimme inzet van ICT. We streven naar een herontwikkeling van het gebied tussen GAE en de Drentse Aa, inclusief bedrijventerrein Eelde en de scheepswerf (verplaatsen naar Vries met aanleg van een nieuwe jachthaven!).
Verkiezingsprogramma PvdA Tynaarlo, november 2013
blz. 7
4 Economie en werkgelegenheid Economie is voor een belangrijk deel een zaak van nationale en internationale ontwikkelingen; niet iets waar een gemeente nu direct invloed op kan uitoefenen. Wat de gemeente wél kan doen, is het bevorderen van het lokale ondernemers- en investeringsklimaat – via verschillende instrumenten. Daarnaast heeft de gemeente een rol als directe werkgever en in het bij elkaar halen van partijen die – gezamenlijk – een visie op de werkgelegenheid binnen Tynaarlo kunnen ontwikkelen. Economie: Tynaarlo op de kaart Als Tynaarlo aantrekkelijk is om te wonen, werken en recreëren, dan ontstaat en blijft er een drijfveer voor economische activiteit. Dit moet een regionaal belang zijn (Regio GroningenAssen), waarbij iedere gemeente zijn eigen verantwoordelijkheid heeft om het gebied op de kaart te zetten. Tynaarlo moet zich in noordelijk verband sterk maken voor snelle en duurzame verbindingen; naar de rest van Nederland en Duitsland. Daarnaast moet elke ondernemer de beste en snelste verbinding hebben in het ICT-netwerk. Een economische kracht die Tynaarlo verder kan uitnutten is die van de recreatie. Met het groeien van de ‘grijze golf’ (senioren) komt onze gemeente meer in beeld als aantrekkelijk gebied om te verblijven en vakantie te vieren. Daarbij kan de kwaliteit van het Nationaal Landschap Drentsche Aa nog intensiever worden benut. De netwerken onder ondernemers kunnen verder worden versterkt. We gaan toe naar een economie waar de grote bedrijven worden vervangen door een ‘wolk’ van kleine ondernemingen en zelfstandigen. De gemeente kan een rol spelen in het verbinden van ondernemers. Die verbindende taak zien wij ook voor ons bij de kwaliteit van de winkelgebieden in onze gemeente. Plezierig, kleinschalig en ‘dorps’ winkelen kan eveneens een onderscheidende kwaliteit van Tynaarlo zijn. Dat vraagt naast een impuls in de centrumplannen om bijvoorbeeld een goed overleg over de winkelopeningstijden. Werkgelegenheid: iedereen aan het werk De gemeente nodigt betrokken partijen uit om mee te denken over een integraal banenplan, vooral gericht op jongeren. Dit plan wordt uiterlijk in 2015 in uitvoering genomen. Jongeren worden nadrukkelijk uitgenodigd om deel te nemen aan deze en andere vormen van overleg. Het gaat immers om hun toekomst. Binnen de ambtelijke organisatie zijn straks tenminste 25 arbeidsplaatsen bezet door mensen met een beperkt arbeidsvermogen. De gemeente voert een imagocampagne voor langdurig werklozen om te bewerkstelligen dat zij meer kansen op de arbeidsmarkt krijgen. Gemeentelijke investeringen worden opgesplitst, zodat ook het lokale en regionale midden- en kleinbedrijf kan meedingen in lopende aanbestedingstrajecten. In gunningseisen wordt opgenomen dat er bij de uitvoering van de opdracht ook mensen moeten worden ingezet met een grote(re) afstand tot de arbeidsmarkt. Van mensen met een uitkering wordt een maatschappelijke tegenprestatie gevraagd. De PvdA is er voorstander van dat iedereen deel neemt aan het arbeidsproces (betaald of onbetaald). Daarbij wordt ook vrijwilligerswerk zoveel mogelijk gestimuleerd. Vooral mensen die langdurig aan de kant staan worden actief betrokken. Door hen naar regulier werk te begeleiden wordt tevens het beslag van de uitkeringen op de gemeentelijke begroting kleiner. Er wordt een detacheringsbureau opgericht (lerend van de goede ervaringen in Assen) en de gemeente stimuleert het creëren van werk. Zo kan onder andere het groenonderhoud verbeterd worden. Bevorderd wordt dat vrijwilligers een vergoeding ontvangen voor hun inzet. In de komende raadsperiode wordt uitbesteed werk weer zoveel mogelijk in eigen beheer genomen. Op te richten werk/leerbedrijven/dagbesteding geven mensen (weer) een zinvolle rol in de samenleving. Jongeren worden actief begeleid naar betaald werk.
5 Bestuur en middelen
Verkiezingsprogramma PvdA Tynaarlo, november 2013
blz. 8
De PvdA wil dat de lokale overheid zich dienstbaar opstelt. De gemeente is er voor de inwoners, niet andersom. Voortvarend samenwerken aan de toekomst van onze gemeente en haar burgers staat voorop. Een sociale samenleving maken mensen met elkaar. Daarom wordt zelforganisatie zoveel mogelijk bevorderd en stimuleert de gemeente het ontstaan van initiatieven vanuit de inwoners zelf. Daar waar de gemeente zelf initiatieven ontplooit, worden de inwoners al bij de initiatieffase betrokken. Deze cultuuromslag moet de komende jaren worden gerealiseerd. Gemeentelijke organisatie: luisteren naar de burger Het ambtenarenapparaat is flexibel, proactief, slagvaardig en berekend op haar taken. De ambtelijke organisatie werkt transparant en is zo plat mogelijk. Regels zijn er om bewoners en bedrijven te ondersteunen en te beschermen en niet om hen dwars te zitten. Bureaucratie en regelzucht worden zoveel mogelijk teruggedrongen door het scheppen van heldere kaders en duidelijke en waar mogelijk verkorte procedures. Burgers met een hulpvraag kunnen zorg en ondersteuning krijgen via één loket. Bij de gemeente Tynaarlo hebben bedrijven vaste contactpersonen, die een regelmatig contact onderhouden. Met enige regelmaat organiseert de gemeente bijeenkomsten voor ondernemers/instellingen en inwoners om actuele ontwikkelingen, wensen en mogelijkheden te bespreken. Financiën: scherper en slimmer De PvdA vindt dat de gemeente een solide financieel beleid moet voeren. Het streven is gericht op een langjarig sluitende begroting, behoud van voldoende financiële reserves en zo mogelijk het versterken daarvan. De gemeente heeft steeds minder geld te besteden. Om een solide financieel beleid te kunnen voeren moeten lastige keuzes gemaakt worden. Lastenverzwaring voor burgers moet tot een minimum worden beperkt. Wettelijke middelen worden zoveel mogelijk aangewend waarvoor ze bedoeld zijn. De PvdA meent dat een sociaal vangnet gegarandeerd moet zijn, met speciale aandacht voor een verarm(en)de middenklasse en incidentele extra financiële ondersteuning voor mensen op het bestaansminimum. De gemeentelijke organisatie levert ook een bijdrage aan noodzakelijke bezuinigingen: hiervoor wordt een jaarlijkse doelstelling van minimaal 5 procent op het gemeentelijk budget gehanteerd. Door andere en slimmere werkwijzen moet de organisatie in staat zijn om besparingen te realiseren, voortbouwend op de ervaringen die binnen het LEAN-projectvii worden opgedaan. Besparingen worden onder andere aangewend om werkgelegenheidsbeleid te bekostigen. Daarnaast stelt de PvdA onder meer de volgende maatregelen voor: maximaal 3,0 fte voor de wethouders, het schrappen van één managementlaag (ten behoeve van een zo plat mogelijke organisatie) en ophouden met overbodige ‘combinatiefunctionarissen’. De gemeente gaat op alle beleidsterreinen actief op zoek naar de elders meest succesvol gebleken methoden en neemt deze waar mogelijk en zinvol over. Beleidsontwikkeling en uitvoering wordt zoveel mogelijk uitgevoerd in samenwerking met andere lokale overheden. Ook ‘back-office’ activiteiten worden zoveel mogelijk met andere gemeenten ingekocht. Om kosten te besparen worden uitvoeringstaken zo mogelijk bij andere overheidsdiensten belegd. Democratische controle moet daarbij wel gewaarborgd zijn. De discussie over een gemeentelijke herindeling gaan wij niet uit de weg, maar nut en noodzaak zijn te allen tijde leidend. Alleen als uit onderzoek blijkt dat herindeling het meeste voordeel oplevert voor de burgers, is dat een reële optie. De PvdA is voorstander van het afbouwen van gemeentelijke verplichtingen die voor de lange termijn zijn aangegaan. Onderzoek is nodig hoe dit mogelijk is. In onze visie heeft de gemeente wel een rol in het aanjagen van initiatieven, maar niet in het langjarig mee-exploiteren door middel van subsidies of andere bijdragen. De gemeente stelt daarom geen extra middelen beschikbaar voor Groningen Airport Eelde als daartoe een verzoek komt. Aan het college van B&W wordt een samenhangende visie gevraagd op het verstrekken van subsidies op alle beleidsterreinen.
Verkiezingsprogramma PvdA Tynaarlo, november 2013
blz. 9
OBS de Meent en CBS de Marke in Glimmen gaan fuseren. Dalende leerlingenaantallen (een landelijke trend in dorpen) zouden in Glimmen op termijn onherroepelijk leiden tot opheffing van beide scholen. Om dit te voorkomen slaan de scholen nu de handen ineen. ii Ben’r is een samenwerkingsverband van allerlei organisaties, bedrijven en mensen in de gemeente Smallingerland. Ben’r helpt mensen er voor elkaar te zijn. Dit doen ze bijvoorbeeld door aan scholen, particulieren en bedrijven in Smallingerland te vragen hun energie, creativiteit en hulpvaardigheid in te zetten voor Ben’r. iii Een kangoeroewoning (ook wel tandemwoning genoemd) is een woonvorm waarbij mensen die zorg nodig hebben toch zelfstandig kunnen wonen en deel kunnen uitmaken van het huishouden van een mantelzorger. iv Op initiatief van de gemeente Tynaarlo is er een actie gestart om energie te besparen in de wijk Westlaren. Samen met een groep vrijwilligers wordt gekeken naar de mogelijkheden om in de wijk energiebesparingprojecten op te zetten. v Vanuit de Regio Groningen Assen is voor het gebied tussen Groningen en Assen het concept van de Koningsas ontwikkeld. De ambitie is om het gebied tussen Groningen en Assen, aangeduid met de term ‘Land van de Koningsas', vanuit de bestaande kwaliteiten verder te versterken tot een beeldbepalend Regiopark. Landschappelijke, culturele en recreatieve kwaliteiten moeten hierin voorop staan. vi De bewoners van de wijk Rozendaal in Leusden betalen een vaste bijdrage, waaruit de exploitatie van de voorzieningen betaald wordt. Dit is een verplichting die in de koopovereenkomst is geregeld. De gemeente doneert daarnaast jaarlijks een bedrag aan de groenstichting Rozendaal. Dit bedrag is afgeleid van wat de gemeente anders bij een reguliere wijk aan beheerskosten kwijt zou zijn. vii Het uitbannen van verspillingen en het voortdurend verbeteren van processen zijn de pijlers waarop het lean management gedachtegoed is gefundeerd. Naast veel andere gemeenten is ook de gemeente Tynaarlo aan de slag gegaan met lean management. i
Verkiezingsprogramma PvdA Tynaarlo, november 2013
blz. 10