Jaarverslag SCCM 2000 6 maart 2001
R010130.1 Vastgesteld door het bestuur op 20 maart 2001 Goedgekeurd door de Raad van Toezicht op 3 april 2001
SCCM Postbus 18505 2502 EM DEN HAAG Tel: 070-3623981 Fax: 070-3635084 e-mail:
[email protected] website: www.sccm.nl
Inhoudsopgave 1.
Inleiding
2.
Beleid 2000
3.
Stand van zaken
4.
Ontwikkelingen en activiteiten in 2000
5.
Ontwikkelingen en beleid 2001
Bijlagen Overzicht samenstelling Bestuur, RvT, CCvD en College van Beroep. Overzicht certificatie-instellingen waarmee SCCM een overeenkomst heeft. Overzicht bedrijven geregistreerd als deelnemer aan de EMAS-verordening.
Omschrijving werkgebied SCCM Doelstelling van SCCM is om de toepassing van milieuzorgsystemen te stimuleren en het gebruik ervan bij de vergunningverlening en handhaving. Certificatie van milieuzorgsystemen is daarvoor een belangrijk middel. SCCM wil de randvoorwaarden scheppen voor certificatie zodat de certificaten een zodanig kwaliteitsniveau hebben dat deze met name in de relatie bedrijf - overheid een betekenis hebben. SCCM treedt op als Centraal College van Deskundigen voor certificatie-instellingen die werken op het terrein van milieuzorgsysteemcertificatie. SCCM stelt de ‘spelregels’ op waaraan de certificatieinstellingen zich bij het certificeren dienen te houden. Deze ‘spelregels’ liggen vast in het zogenaamde ISO 14001-certificatiesysteem en het EMAS-verificatiesysteem. Certificatie-instellingen kunnen door een overeenkomst te sluiten met SCCM deze systemen gebruiken. SCCM certificeert dus zelf niet. SCCM is door het Ministerie van VROM aangewezen als uitvoerder van de EMAS-verordening in Nederland en registreert de deelnemers aan de EMAS-verordening.
R010130.1 Jaarverslag 2000 6 maart 2001
2
1.
Inleiding
Het jaarverslag 2000 is het vijfde door SCCM uitgebrachte jaarverslag. In dit jaarverslag worden de belangrijkste ontwikkelingen over 2000 weergegeven en inzicht gegeven in het beleid voor 2001. Naast het door het bestuur opgestelde jaarverslag is er een jaarrekening opgesteld over 2000. Deze is goedgekeurd door het accountantskantoor Mazars Paardekooper & Hoffman. In dit jaarverslag wordt alleen een korte omschrijving van de financiële situatie gegeven.
2.
Resultaten van het beleid in 2000
Doelstelling van SCCM is dat een ISO 14001-certificaat en/of EMAS-registratie voor de desbetreffende organisatie een meerwaarde heeft in de relatie met andere partijen. In dit licht kunnen de volgende resultaten worden genoemd: Het ISO 14001-certificaat voorzien in een duidelijke behoefte gezien het feit dat het aantal gecertificeerde organisaties aanzienlijk is gestegen (van 5.. tot 800). In 2000 is het eerste onderzoek naar de waardering van ISO 14001-certificatie door overheden afgerond. In totaal hebben 41 overheidsorganisaties meegewerkt en informatie gegeven over ruim 200 gecertificeerde organisaties. Het algemene beeld is dat overheden het instrument van ISO 14001-certificatie waarderen. Overheden zien voordelen: bij de meeste bedrijven betekent het een verbetering van het milieuzorgsysteem en daarmee van het naleefgedrag. Het milieuzorgsysteem van de meeste bedrijven krijgt een goede beoordeling. Bij 9% van de bedrijven vinden de overheden het systeem echter matig tot slecht. Bij een vergelijkbaar percentage schiet het naleefgedrag volgens overheden tekort. Vooral bij deze bedrijven hadden de overheden meer verwacht van het continue verbeteringsproces. Verspreid over het land zijn drie workshops georganiseerd voor overheden om naar aanleiding van het onderzoek de ervaringen met ISO 14001-certificatie uit te wisselen. In totaal hebben circa 200 vergunningverleners en handhavers deelgenomen. Tijdens de workshops is gebleken dat het vertrouwen in het instrument certificatie in de loop der jaren is gegroeid en er sprake is van een positieve grondhouding. Dit neemt niet weg dat er op verschillende punten verbetering mogelijk is. Verschillende ideeën zijn naar voren gekomen die de basis vormen voor activiteiten in 2001. Een nieuwe versie van het ISO 14001-certificatiesysteem is uitgebracht. Op basis van de opgedane ervaring is de interpretatie van de ISO 14001-norm uitgebreid en zijn de richtlijnen voor de werkwijze van de certificatie-instellingen verbeterd. In 2001 zal de uitvoering van de verschillende activiteiten naar aanleiding van het onderzoek naar de waardering van ISO 14001-certificatie bij overheden en de workshops centraal staan. Inmiddels zijn de meeste actiepunten uit de notitie ‘Ontwikkeling ISO 14001-certificatie in Nederland’ uitgevoerd. In deze notitie, die in 1998 in samenwerking met de certificatie-instellingen is opgesteld, zijn verschillende actiepunten opgenomen om de transparantie van ISO 14001-certificatie te verhogen en de kwaliteit te beheersen. Het bestuur zal zich in 2000 buigen over de vraag op welke manier vervolg aan deze notitie wordt gegeven.
R010130.1 Jaarverslag 2000 6 maart 2001
3
3.
Stand van zaken
In dit hoofdstuk wordt een kwantitatief overzicht gegeven in de ontwikkeling van ISO 14001certificatie en de EMAS-registratie in Nederland. Certificatie-instellingen aangesloten bij SCCM In 2000 is het aantal aangesloten certificatie-instellingen gestegen van 16 tot 17. Deze certificatieinstellingen zijn erkend door de Raad voor Accreditatie en hebben een overeenkomst voor het gebruik van het ISO 14001-certificatiesysteem van SCCM. In figuur 1 is de ontwikkeling van het aantal aangesloten certificatie-instellingen weergegeven. Figuur 1: Ontwikkeling aantal bij SCCM aangesloten certificatie-instellingen (1996-2000). 20
Aantal CI's
15 10 5 0 1996
1997
1998
1999
2000
Eind 2000 hadden zes van de zestien certificatie-instellingen tevens een overeenkomst voor het gebruik van het EMAS-verificatiesysteem. In bijlage 2 is een overzicht opgenomen van de certificatie-instellingen met een overeenkomst met SCCM voor het gebruik van het ISO 14001-certificatiesysteem en/of het EMAS-verificatiesysteem. Organisaties die bij de Raad voor Accreditatie in procedure zijn voor een erkenning voor ISO 14001certificatie, en waarvan wordt verwacht dat deze binnen afzienbare tijd een erkenning zullen behalen, kunnen een zogenaamde voorovereenkomst aangaan met SCCM. Organisaties die een voorovereenkomst aangaan kunnen bijeenkomsten van de certificatie-instellingen met het CCvD bijwonen en kunnen gebruik maken van de deskundigheid van het CCvD. In totaal hadden eind 2000 vier organisaties een voorovereenkomst met SCCM. In 1999 waren dit er twee. ISO 14001-gecertificeerde organisaties in Nederland Eind 2000 stonden in totaal 800 organisaties bij SCCM geregistreerd met een ISO 14001-certificaat in Nederland. Eind 1999 waren dit 582 organisaties. In schema 2 is de ontwikkeling van het aantal organisaties met een gecertificeerd milieuzorgsysteem weergegeven. In 2000 zijn er voor het eerst ook organisaties die niet langer aan de eisen van ISO 14001-norm konden of wilden voldoen en waar het certificatieproces is beëindigd. Het gaat in totaal om …. organisaties. Het betreft organisaties waar het certificaat door de certificatie-instelling is ingetrokken en organisaties die ‘de eer aan zich zelf’ hebben gehouden. Dit laatste gebeurt mestal wanneer de certificatie-instellingen een groot aantal belangrijke tekortkomingen heeft geconstateerd.
R010130.1 Jaarverslag 2000 6 maart 2001
4
Figuur 2: Aantal organisaties met een gecertificeerd milieuzorgsysteem volgens ISO 14001 op 31 december 1996, 1997, 1998, 1999 en 2000.
Aantal ISO 14001-certificaten
900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 1996
1997
1998
1999
2000
In de volgende figuren is de verdeling van de ISO-gecertificeerde organisaties weergegeven naar sector en provincie.
Figuur 3: Organisaties met ISO 14001-certificaat verdeeld naar sector op 31 december 2000.
O v erig M ilieu d ien s t v erlen in g T ran s p o rt H an d el/garageb ed rijv en B ouw E lect ra, gas w at er E lect ro n ica M et aalp ro d u ct en M et aalp ro d u ct ie C h em ie P ap ier V o ed in g 0
20
40
60
80
100
120
140
A a n t a l IS O 1 4 0 0 1 - c e r t i f i c a t e n
1999
R010130.1 Jaarverslag 2000 6 maart 2001
2000
5
Figuur 4: Verdeling gecertificeerde organisaties op 31 december 2000 naar provincie.
Zuid-Holland Zeeland Utrecht Overijssel Noord-Holland Noord-Brabant
2000
Limburg
1999
Groningen Gelderland Friesland Flevoland Drenthe 0
50
100
150
200
Aantal ISO 14001-ce rtificaten
Aantal EMAS-geregistreerde organisaties Eind 2000 waren er 26 bedrijven geregistreerd als deelnemer aan de EMAS-verordening. Eind 1999 waren dit er ook 26. In 2000 is 1 bedrijf geregistreerd als nieuwe EMAS-deelnemers. Een bedrijf heeft de EMAS-registratie niet verlengd. In figuur 5 is de ontwikkeling van het aantal EMASdeelnemers weergegeven. In bijlage 3 is een overzicht opgenomen van de EMAS-geregistreerde bedrijven. Figuur 5: Ontwikkeling aantal EMAS-geregistreerde organisaties in Nederland Aantal EMAS-deelnemers
30 25 20 15 10 5 0 1996
1997
1998
1999
2000
Eind 2000 waren er in Europa totaal ruim 3.000 bedrijven EMAS-geregistreerd, eind 1999 waren er dit bijna 2750. Duitsland heeft de meeste geregistreerde bedrijven (2150). In alle lidstaten is er sprake van een stagnatie in de groei van het aantal geregistreerde bedrijven. Dit wordt onder meer R010130.1 Jaarverslag 2000 6 maart 2001
6
veroorzaakt door uit het uitblijven van een beslissing over de herziening van de EMAS-verordening. Inmiddels is daarover wel een besluit genomen. Interne organisatie SCCM heeft geen personeelsleden in dienst. De directievoering is uitbesteed aan Stuyt Projecten bv. Het secretariaat is ondergebracht bij de Facilitaire Organisatie Industrie te Den Haag. Deze organisatie ondersteunt het proces van milieuconvenanten in het kader van het Doelgroepbeleid Milieu en Industrie van het Ministerie van VROM. Door het onderbrengen van het secretariaat bij derden is een continue bezetting gegarandeerd. Financiën Sinds 1998 is SCCM niet meer afhankelijk van subsidie. In zowel 1998 als 1999 is een positief financieel resultaat geboekt. Het overschot in de exploitatie is toegevoegd aan de reserves. Door de groei van het aantal ISO 14001-gecertificeerde organisaties nemen de inkomsten jaarlijks toe. SCCM heeft geen winstdoelstelling. Om die is in 2000 de jaarlijkse vergoeding die de certificatieinstellingen betalen voor elk afgegeven ISO 14001-certificaat in 2000 te verlaagt van f 375,-- naar f 250,--. Voor 2001 zullen de extra inkomsten worden aangewend voor nieuwe activiteiten gericht op de beheersing van de kwaliteit. De belangrijkste inkomstenbronnen zijn: Contributie van de certificatie-instellingen voor het gebruik van het ISO 14001certificatiesysteem en het EMAS-verificatiesysteem. De contributie per certificatie-instelling bedraagt f 6.000,--/jaar voor het gebruik van het certificatie- en/of EMAS-verificatiesysteem. Wanneer van beide systemen gebruik wordt gemaakt bedroeg de contributie in totaal f 7.500,--/jaar. Een jaarlijkse vergoeding van de certificatie-instellingen voor elk afgegeven certificaat. Deze bijdrage bedraagt in 2000 en 2001 f 250,-- per certificaat per jaar. Samenstelling organen SCCM De heer drs. ing. G. van Voorbergen heeft afscheid genomen als voorzitter van SCCM, het voorzitterschap wordt nu vervult door de heer J. van Seters. Ook het bestuurslid de heer mr. C.J. Meijler heeft afscheid genomen. De heren dr J. Kleibeuker en drs. E. Prins zijn benoemd als bestuurslid. De heer ir. A.J. Baayen is teruggetreden als vertegenwoordiger van het Ministerie van VROM, de heer drs. M. de Hoog heeft tijdelijk als vertegenwoordiger opgetreden. In het Centraal College van Deskundigen zijn de heren ing. H.H. Kuijjjer en ing. P. van Wermeskerken benoemd. In bijlage 1 is een overzicht opgenomen van de personen die zitting hebben in de verschillende organen van SCCM.
R010130.1 Jaarverslag 2000 6 maart 2001
7
4.
Activiteiten en ontwikkelingen in 2000
In dit hoofdstuk wordt een overzicht gegeven van een aantal belangrijke activiteiten en ontwikkelingen in het verslagjaar. Overleg binnen SCCM In bijlage 1 staan de verschillende organen van SCCM aangegeven en de personen die daarin zijn vertegenwoordigd. Onderstaand worden de activiteiten van de verschillende organen weergegeven. Raad van Toezicht (RvT) De RvT heeft twee keer vergaderd. Tijdens de voorjaarsvergadering zijn de jaarrekening en het jaarverslag over 1999 goedgekeurd. Tijdens de najaarsvergadering is de begroting voor 2001 goedgekeurd. Bij de vergaderingen van de RvT is ook het bestuur aanwezig. Naast de formele bespreking van het jaarverslag en de begroting is gesproken over het beleid van de stichting en de wijze waarop de kwaliteit van het certificaat ook op termijn op het gewenste niveau kan worden gehouden. Daarbij is in het bijzonder aandacht besteed aan de resultaten van het onderzoek ‘Waardering ISO 14001-certificatie door overheden’ en mogelijke vervolg activiteiten. Op initiatief van de RvT is een onderzoek naar de waardering van certificatie door gecertificeerde organisaties worden voorbereid. Bestuur Het bestuur heeft in het verslagjaar viermaal vergaderd. Naast de bestuursvergaderingen is er eenmaal een overleg geweest met de certificatie-instellingen. Dit overleg is bedoeld om meer beleidsmatige ontwikkelingen te bespreken. Twee keer is vergaderd met de Raad van Toezicht. Een belangrijk onderwerp in het overleg van het bestuur en de Raad van Toezicht betrof de uitvoering van de actiepunten uit de notitie over de ontwikkeling van ISO 14001-certificatie in Nederland en de invulling van verschillende actiepunten naar aanleiding van het eerder genoemde onderzoek en de workshops die voor overheden zijn georganiseerd. De belangrijkste externe partijen waarmee overleg is geweest zijn de Raad voor Accreditatie en het Ministerie van VROM. Centraal College van Deskundigen (CCvD) Het CCvD heeft drie keer vergaderd. Ondermeer de volgende onderwerpen zijn aan de orde geweest: De overgang van de IAF Guidance naar de ISO Guide 66. De formulering van nieuwe ISO 14001-interpretaties. De betrokkenheid van overheden in het certificatieproces. De beoordeling van milieu-informatie. De product en ketenbenadering in ISO 14001. Ervaringen opgedaan tijdens het bijwonen van certificatie-onderzoeken. Overleg CCvD en certificatie-instellingen Drie keer is er een overleg geweest van de certificatie-instellingen aangesloten bij SCCM en een afvaardiging van het CCvD. Het doel van deze overleggen is om ervaringen met het gebruik van het ISO 14001-certificatiesysteem uit te wisselen en de werkwijze af te stemmen. Dit overleg speelt een belangrijke rol in het streven om de werkwijze van de verschillende certificatie-instellingen vergelijkbaar te maken en af te stemmen op de gebruikers van het certificaat.
R010130.1 Jaarverslag 2000 6 maart 2001
8
Ideeën van het CCvD worden in dit overleg getoetst en ervaringen van de certificatie-instellingen zijn weer aanleiding voor discussies in het CCvD. College van Beroep Er zijn geen bezwaren of beroepen ingediend. Het College van Beroep is in 2000 niet bij elkaar geweest. Ontwikkeling ISO 14001-certificatie Op verzoek van de Raad van Toezicht heeft het bestuur in samenwerking met de certificatieinstellingen in 1998 een interne notitie opgesteld over de verdere ontwikkeling van ISO 14001certificatie in Nederland. In deze notitie is uitgegaan van de volgende missie: Het versterken van het vertrouwen in het instrument certificatie bij belanghebbende partijen, in het bijzonder de overheden. Het verder afstemmen van de inhoud van het certificatiesysteem op de ervaring van alle belanghebbende partijen, ook in relatie tot internationale ontwikkelingen. Het verhogen van kennis met betrekking tot de essentie van een milieuzorgsysteem volgens ISO 14001. De missie is uitgewerkt in een aantal concrete actiepunten. In 2000 hebben met name de volgende actiepunten aandacht gekregen: Uitvoering van het onderzoek ‘Waardering ISO 14001-certificatie door overheden’. In hoofdstuk 2 is een korte samenvatting van het onderzoek opgenomen. De rapportage is verkrijgbaar bij SCCM. Workshops voor overheden. In drie workshops is met circa 200 vergunningverleners en handhavers gediscussieerd over de ervaring met ISO 14001-certificatie. Er is een verslag over deze workshops verkrijgbaar. Naar aanleiding van deze workshops zijn verschillende actiepunten geformuleerd die in 2001 zullen worden uitgevoerd (zie hoofdstuk 5). Er is een nieuwe versie van het ISO 14001-certificatiesysteem uitgebracht. Later in dit hoofdstuk worden wijzigingen toegelicht. Verschillende leden van het CCvD hebben audits van certificatie-instellingen bijgewoond. Doelstelling is om de werking van het ISO 14001-certificatiesysteem in de praktijk te ervaren. De intentie is dat elk CCvD-lid eenmaal per jaar een audit bijwoont. Interessante discussiepunten zijn daarbij naar voren gekomen. Stimuleren van partijen tot het stellen van vragen en eventueel indienen van klachten over gecertificeerde organisaties. Inventariseren van de tijdsbesteding van de certificatie-instellingen bij certificatieonderzoeken. Uitbreiding internetsite met een toegang in het Engels.
Gebruik van vragen- en klachtenprocedures SCCM wil stimuleren dat eventuele vragen en klachten daadwerkelijk worden geuit. Uit het eerder genoemde onderzoek en tijdens de workshops met overheden is gebleken dat het aantal vragen en klachten niet in verhouding staat tot het aantal gecertificeerde organisaties waar volgens overheden verbeteringen mogelijk zijn. Overheden zijn tot nu terughoudend geweest bij het gebruik van de klachtenprocedures. Het gebruik van deze procedures is belangrijk omdat alleen wanneer vragen en R010130.1 Jaarverslag 2000 6 maart 2001
9
klachten ook worden uitgesproken verbeteringen kunnen worden gerealiseerd. Dit kunnen verbeteringen zijn bij zowel de gecertificeerde organisatie, de betrokken certificatie-instelling, SCCM en de Raad voor Accreditatie. Aangezien er verschillende partijen betrokken zijn bij het certificeren is het voor derden lastig te bepalen welke vraag of klacht bij welke organisatie thuis hoort. In 1999 is een notitie over de handelwijze bij vragen en klachten uitgebracht. Door het geven van voorbeelden is geprobeerd hierin meer duidelijkheid te verschaffen. Verbetering van de procedures zal worden overwogen. In de volgende tabel is het gebruik van de vragen- en klachtenprocedures bij de certificatieinstellingen weergegeven. Schema 1: Aantal bij certificatie-instellingen ingediende vragen en klachten in 1999 en 2000. Soort vraag/klacht bij certificatie-instellingen
Aantal in 1999
Aantal in 2000
- Formele schriftelijke klacht
1
7
- Mondelinge klacht
1
1
- Schriftelijke vraag om toelichting
1
0
- Mondelinge vraag om toelichting
6
6
Bij de Raad voor Accreditatie zijn in 1999 en 2000 geen klachten ingediend ten aanzien van de werkzaamheden van certificatie-instellingen op het gebied van ISO 14001-certificatie en of beoordelingen in het kader van de EMAS-verordening. Aanpassing ISO 14001-certificatiesysteem In het ISO 14001-certificatiesysteem liggen de ‘spelregels’ voor het certificeren vast. Naast een interpretatie van de ISO 14001-norm worden eisen gesteld aan de werkwijze en de organisatie van de certificatie-instelling. De bij SCCM aangesloten certificatie-instellingen dienen zich te houden aan de inhoud van het certificatiesysteem. In 2000 is een nieuwe versie van het ISO 14001-certificatiesysteem uitgebracht. De belangrijkste wijzigingen met betrekking tot de interpretatie van de norm zijn: Het opnemen van een toelichting met betrekking tot het product en de ketenbenadering. Het opnemen van een toelichting met betrekking tot de beoordeling van milieu-informatie. De belangrijkste wijzigingen met betrekking tot de organisatie en de werkwijze van de certificatieinstelling zijn: Overgang naar de ISO Guide 66/IEC Guide 66 en de bijbehorende IAF Guidance. Deze guides hanteert de RvA als basis voor de erkenning. SCCM geeft hierop toelichting en eventueel aanvullingen. Aanpassing van de toelichting bij sector deskundigheid en samenstelling van het auditteam. Toevoeging van de werkwijze met betrekking tot de aankondiging van certificatieonderzoeken door te certificeren organisaties bij overheden. Aanpassing van de toelichting met betrekking tot de tijdsbesteding van de certificatieinstellingen.
R010130.1 Jaarverslag 2000 6 maart 2001
10
De toepassing van de ISO Guide 66 hebben een verdere internationale harmonisatie van de werkwijze van certificatie-instellingen op het gebied van milieuzorgcertificatie tot gevolg.
Herziening EMAS-verordening Vanaf 1998 loopt het herzieningsproces van de EMAS-verordening. In 2000 is er overeenstemming bereikt tussen de Europese Raad en het Europees Parlement over de tekst van een nieuwe EMASverordening. De verwachting is dat deze medio april 2001 van kracht wordt. De lidstaten hebben vervolgens een jaar om de nieuwe verordening in te voeren. SCCM heeft het Ministerie van VROM ondersteuning verleend bij het leveren van een Nederlandse inbreng. De belangrijkste wijzigingen ten opzichte van de bestaande verordening zijn: Aansluiting van de eisen op het milieuzorgsysteem binnen de EMAS op de ISO 14001-norm. Ook niet industriële organisaties kunnen een EMAS-registratie krijgen. Jaarlijks dient er een update van het milieuverslag te worden uitgebracht. De inhoud dient ook jaarlijks te worden goedgekeurd door een erkende milieuverificateur. Voor organisaties met minder dan 50 werknemers zijn uitzonderingen op de jaarlijkse frequentie mogelijk. In een driejaarlijkse cyclus dient het milieuzorgsysteem te worden herbeoordeeld. De verificateur en de organisatie dienen daarvoor een planning te maken. Een nieuw EMAS-logo is ontwikkeld dat deelnemers kunnen gebruiken op bijvoorbeeld briefpapier. Ook kan dit worden gebruikt om aan te geven dat bepaalde milieu-informatie is gevalideerd. Het wettelijk verplicht milieuverslag zou deelname aan de EMAS-verordening een impuls kunnen geven. Circa 300 bedrijven moeten volgens deze wet zowel een verslag voor de overheid als voor het publiek gaan maken. Voor wat betreft het publieksverslag kan hieraan worden voldaan door deelname aan de EMAS-verordening. In 2000 diende voor het eerst te worden gerapporteerd. Voor een aantal in 1999 geregistreerde bedrijven was duidelijk dat het wettelijk verplicht milieuverslag een rol heeft gespeeld tot het besluit om aan de EMAS-verordening deel te nemen. In 2000 heeft dit zich niet voortgezet. Slechts een bedrijf is nieuw geregistreerd. Voorlichting Het geven van voorlichting over de certificatie van milieuzorgsystemen en de EMAS-verordening behoort tot de kerntaken van SCCM. Enkele belangrijke ontwikkelingen worden onderstaand weergegeven.
R010130.1 Jaarverslag 2000 6 maart 2001
11
Persberichten Persberichten zijn een belangrijke aanleiding om contact te zoeken met SCCM. Twee persberichten zijn in 2000 verspreid, te weten bij: Het verschijnen van het jaarverslag 1999. Het verschijnen van de nieuwe versie van het ISO 14001-certificatiesysteem. De persberichten worden door veel milieu- en vakbladen overgenomen en hebben steeds een groot aantal reacties tot gevolg. In toenemende mate komen vragen per e-mail binnen. Vragen per telefoon en email Het aantal vragen om informatie in 2000 is ten opzichte van 1999 gelijk gebleven. Vragen komen naar aanleiding van publicaties waarin verwezen wordt naar SCCM of naar aanleiding van persberichten van SCCM in vakbladen. Het grootste deel van de vragen wordt rechtstreeks door bedrijven gesteld. In totaal gaat het om circa 1000 vragen per jaar. Naar aanleiding van een groot deel van deze vragen wordt ook documentatie verstuurd. Voorlichting richting overheden Het Ministerie van VROM heeft door zogenaamde ‘flankerend beleid’ in het kader van de ontwikkeling van de vergunning op hoofdzaken vanaf 1998 een aantal voorlichtingsactiviteiten van SCCM richting overheden gefinancierd. In 2000 is dit voorlichtingsproject afgerond. De organisatie van de workshops zijn voor een deel uit dit budget gefinancierd. Na 2000 zullen de voorlichtingsactiviteiten richting overheden zoveel mogelijk worden voortgezet. Een deel van de activiteiten bestaat uit het verzorgen van presentaties verzorgd tijdens voorlichtingsbijeenkomsten bij verschillende overheden. De in 1999 verschenen brochure ‘Achter de schermen van ISO 14001’ voorziet in een grote behoefte en wordt herdrukt. De brochure heeft als doel inzicht te geven in de wijze waarop een certificatieonderzoek in de praktijk wordt uitgevoerd. In de brochure worden drie certificatieonderzoeken bij bedrijven gedetailleerd beschreven. De diepgang van een dergelijk onderzoek wordt daarmee goed in beeld gebracht. Voorlichting richting bedrijfsleven Het bedrijfsleven wordt rechtstreeks bereikt door verwijzingen in vaktijdschriften en de plaatsing van persberichten in vaktijdschriften. Veel telefonische vragen van bedrijven zijn daarvan het gevolg. Op aanvraag worden inleidingen verzorgd tijdens bijeenkomsten waar grotere aantallen bedrijven aanwezig zijn. Op indirecte wijze wordt het bedrijfsleven bereikt via de certificatieinstellingen, het Nederlands Normalisatie-instituut en milieuadviesbureaus. Diverse organisaties verspreiden informatie van SCCM tijdens bijvoorbeeld cursussen en seminars. Internetsite Vanaf begin november 1999 is de eigen SCCM-site operationeel (www.SCCM.nl). Een centrale plaats wordt ingenomen door het bestand van ISO 14001-gecertificeerde organisaties. Bezoekers van de site kunnen zelf selecties uit dit bestand maken. In de loop van 2000 is het bezoek aan de site aanzienlijk gestegen. Het laatste kwartaal laat een gemiddeld aantal gebruikers van 810 per maand zien.
R010130.1 Jaarverslag 2000 6 maart 2001
12
5
Verwachtingen en beleid 2001
De verwachting is dat de groei van het aantal ISO 14001 gecertificeerde organisaties zich zal voortzetten. Mogelijk dat in 2001 de grens van 1000 ISO 14001-gecertificeerde organisaties wordt bereikt. Voor wat het aantal EMAS-geregistreerde organisaties betreft is voor 2001 niet te verwachten dat dit aanzienlijk zal toenemen. De stand van zaken in 2000 geeft geen aanleiding tot wijzigingen in het gevoerde beleid. Belangrijke aandachtspunten blijven: Het kwaliteitsniveau van de ISO 14001-certificaten en de EMAS-registraties. Het geven van bekendheid aan en vertrouwen in certificatie volgens de systematiek van SCCM aan de verschillende betrokken partijen. Door het bestuur is besloten om het in 2000 uitgevoerde onderzoek naar de waardering van ISO 14001-certificatie periodiek te herhalen (eens per twee jaar), hetzelfde geldt voor de workshops die voor overheidsorganisaties zijn georganiseerd. In 2001 zal activiteiten centraal staan die een vervolg zijn op het eerder genoemde onderzoek en de workshops: In 2001 zullen voor het eerst ‘auditordagen’ worden georganiseerd voor de auditors die werken voor de aangesloten certificatie-instellingen. Doelstelling is het bevorderen van een vergelijkbare werkwijze en een verdere inhoudelijke ontwikkeling van het vak van milieuauditing. Uiteindelijk moet dit een verbetering van de kwaliteit van het ISO 14001certificaat tot gevolg hebben. Daarnaast kunnen de uitkomsten van de ‘auditordagen’ kunnen worden gebruikt voor voorlichtingsactiviteiten. Betere bekendheid met de werkwijze van CI’s kan het vertrouwen van bijvoorbeeld overheden in het ISO 14001-certificaat versterken. Een onderzoek zal worden gehouden naar de waardering van het ISO 14001-certificatie door gecertificeerde organisaties. De resultaten van dit onderzoek zullen worden gebruikt voor het verder verbeteren van het ISO 14001-certificatiesysteem en zijn interessant voor het afstemmen van de voorlichtingsactiviteiten. Voorlichtingsmateriaal zal worden ontwikkeld om op een eenvoudige manier de essentie van de ISO 14001-norm en het certificatieproces over te dragen. Tijdens de in 2000 gehouden workshops is naar voren gekomen dat er nog veel vergunningverleners onvoldoende bekend zijn met de betekenis van een managementsysteem en de certificatie daarvan. Verkeerde verwachtingen maken het moeilijk om het certificaat in de relatie overheid en bedrijf te gebruiken. Overwogen zal worden of het mogelijk is om de vragen- en klachtenprocedures makkelijker toegankelijk te maken zodat deze sneller zullen worden gebruikt. De bovenstaande activiteiten zullen worden uitgevoerd naast de standaard activiteiten: Discussies in het overleg van certificatie-instellingen en CCvD en in het CCvD over mogelijke verbeteringen in het ISO 14001-certificatiesysteem. In 2001 zullen in het bijzonder de auditordagen en het onderzoek onder gecertificeerde organisaties input geven voor verbeteringen. Het geven van voorlichting. Het optreden als competent body voor de EMAS-verordening. In 2001 staat daarbij de invoering van de nieuwe EMAS-verordening centraal.
R010130.1 Jaarverslag 2000 6 maart 2001
13
Bijlage 1 Overzicht samenstelling RvT, bestuur en CCvD (6 maart 2001) Bestuur SCCM de heer J. van Seters Dow Benelux N.V. voorzitter SCCM de heer drs. E. Prins Interprovinciaal Overleg/Provincie Noord-Holland vice-voorzitter SCCM de heer ing. D. Luijendijk RIZA lid, voorzitter CCvD de heer dr. J. Kleibeuker Campina Melkunie penningmeester SCCM
Raad van Toezicht SCCM de heer mr. J.H. Schraven Vereniging VNO-NCW voorzitter RvT de heer ir. J.V. Henselmans Stichting Natuur en Milieu mevrouw ….. Ministerie VROM/DGM de heer ing. J.A. Breuker Bureau Veritas Quality International
Bureau SCCM de heer ir. F.W. Stuyt directeur mevrouw D. Huizenga secretaresse
R010130.1 Jaarverslag 2000 6 maart 2001
14
Centraal College van Deskundigen (CCvD) de heer ing. D. Luijendijk Bestuurslid SCCM Voorzitter de heer ir.F.W. Stuyt Directeur SCCM Secretaris de heer drs. J.W. Biekart Stichting Natuur en Milieu de heer ing. H. Jonker Provincie Zeeland Directie Ruimte, Milieu en Water
de heer drs. J.W. Gunster Vereniging VNO-NCW de heer drs. ing. S.C. de Hoo Rabobank Nederland mevrouw ing. S.S.J. Kern-Steyfkens Rijkswaterstaat Directie Limburg de heer dr. H.A. Lopes Cardozo Akzo Nobel Chemicals BV de heer dr. H.C. Meinders Philips Corporate Environmental & Energy Office
de heer ing. H.H. Kuijjer Ministerie van VROM DGM/ICB/KvI
de heer ing. E. Pelzer Zuiveringschap Limburg
de heer ing. H.H. van Gorkum Roto Smeets de Boer
de heer ir. M. van der Valk Van der Valk & de Groot b.v.
de heer P. van Wermeskerken Milieudienst Midden-Holland
College van Beroep SCCM de heer mr. J.K.B. van Daalen Rechtbank 's-Hertogenbosch Voorzitter Leden de heer drs. R.W. Boerée de heer J.P. van Soest de heer dr. M.V.C. Aalders de heer mr. F.K. Later de heer mr. W.J. Ouwerkerk de heer mr. J. Peters
R010130.1 Jaarverslag 2000 6 maart 2001
15
Bijlage 2
Certificatie-instellingen met erkenning van de Raad voor Accreditatie voor ISO 14001 en EMAS op 6 maart 2001 (de certificatie-instellingen met een * zijn ook geaccrediteerd voor EMAS-verificatie)
Bureau Veritas Quality International* de heer M. de Ridder Postbus 2705 3000 CS Rotterdam tel 010 - 4031697/4031666 fax 010 - 4145763 Det Norske Veritas B.V.* mevrouw ing. A. Kooij Postbus 9599 3007 AN Rotterdam tel 010 - 2922688 fax 010 - 4796768 KEMA Registered Quality B.V.* de heer drs. A. Diedering Postbus 9035 6800 ET Arnhem tel 026 - 3562830 fax 026 - 4458825 Kiwa N.V. mevrouw ing. C. Dekker Postbus 70 2280 AB Rijswijk tel 070 - 4144604 fax 070 - 4144420 Stichting KPMG Certification* de heer ing. R.B.M. Verhoef Postbus 74103 1070 BC Amsterdam tel 020 - 6568751 fax 020 - 6568750 Lloyd's Register Quality Assurance Ltd.* de heer ing. P. Slagter Postbus 701 3001 AS Rotterdam tel 010 - 4145088 fax 010 - 4126806 SGS EQCI R010130.1 Jaarverslag 2000 6 maart 2001
mevrouw drs. A.A.M. Meulendijk Postbus 200 3200 AE Spijkenisse tel 0181 - 693333 fax 0181 - 693582 TÜV Nederland QA BV mevrouw drs. U. Wagner Postbus 120 5680 AC Best tel 0499-339500 fax 0499-339509 BDA Intron de heer ing. R. Woonink Postbus 270 4190 CG Geldermalsen tel 0345 - 580733 fax 0345 - 580208 Stichting VPGI-Certificaat de heer drs. J.C. den Hartog Postbus 220 1180 AE Amstelveen tel 020 - 6400748 fax 020 - 6401186 Eerland Certification de heer ir F.H.M. de Gronckel Postbus 275 4190 CG Geldermalsen tel 0345 - 585034 fax 0345 - 585025 FoodCert NL De heer R. Grijpma Postbus 20 6710 BA Ede tel 0318 - 659515 fax 0318 - 650400
16
Certificatie-instellingen met erkenning van de Raad voor Accreditatie voor ISO 14001 en EMAS op 6 maart 2001 Stichting VIANoRM de heer E.W. Gleijm Postbus 1476 3430 BL Nieuwegein tel 030-6087980 fax 030-6087982 Gastec NV mevrouw drs. S.M. Bijlemeer Postbus 137 7300 AC Apeldoorn tel 055-5393457 fax 055-5393685 Certificatiebureau Nederland bv de heer ir A. van Aggelen Postbus 2004 2990 DA Barendrecht tel 0180-623300 fax 0180-611406 IKOB de heer ir. P.K. van der Schuit Postbus 205 3770 AE Barneveld tel 0342-413643 fax 0342-493136
R010130.1 Jaarverslag 2000 6 maart 2001
17
Bijlage 3 Geregistreerde bedrijven in het kader van de EMAS-verordening (6 maart 2001) -
Ahrend Produktiebedrijven Sint-Oedenrode bv Automatic Loevestein Exploitatiemaatschappij BV Berghuizer Papierfabriek N.V. Dow Benelux N.V. (locatie Terneuzen) DSM Special Products Rotterdam bv Dupont de Nemours (locatie Botlek) Dupont de Nemours (locatie Dordrecht) Elopak bv EMI Compact Disc (Holland) B.V. Forbo-Novilon produktiebedrijven Grootint B.V. Heerema Havenbedrijf B.V. LNP Engineering Plastics Europe bv Lyondell Chemical Nederland Ltd Melis Metaalgieterijen B.V. NedCar bv NV Afvalzorg Omron Manufacturing of the Netherlands B.V. Rockwool Lapinus BV Sappi Nijmegen bv SCA hygiene products Suameer bv Simmeren BV, locatie Groningen Solvay Chemie bv Tetra Pak Moerdijk B.V. Twaron Products V.O.F. Xerox Manufacturing (Nederland) bv
R010130.1 Jaarverslag 2000 6 maart 2001
Sint-Oedenrode Standdaarbuiten Wapenveld Hoek Rotterdam Rotterdam Dordrecht Terneuzen Uden Coevorden Zwijdrecht Nieuwdorp Raamsdonksveer Rotterdam Tilburg Born Alkmaar ’s-Hertogenbosch Roermond Nijmegen Suameer Groningen Roermond Moerdijk Delfzijl Venray
18