Jaarverslag QuaWonen - actief in de Krimpenerwaard

Jaarverslag 2010

QuaWonen - actief in de Krimpenerwaard

Dit jaarverslag is een uitgave van: QuaWonen Hof ter Bergen 25 Postbus 27, 2860 AA Bergambacht Telefoon (0182) 346 400 Fax (0182) 346 401 E-mail [email protected] Internet www.quawonen.com Mei 2011 Uitgave: QuaWonen, eindredactie afdeling Communicatie Tekst: Tekst & Co, Zevenhuizen Vormgeving: Van Caetenburgh grafische vormgeving, Reeuwijk Fotografie: Jan van Rietschoten, Rotterdam Drukwerk: Reprovinci, Schoonhoven

Inhoudsopgave Dashboard doelstellingen en resultaten

4

Verklaring van het bestuur

72

Voorwoord

5

Bijlage 1: Lokale samenwerking met anderen

73

Missie en visie; waarom we doen wat we doen

7

Jaarrekening 2010 Kengetallen 2010 Balans Winst- en verliesrekening Kasstroomoverzicht (volgens de directe methode) Grondslagen voor waardering Toelichting op de activa Toelichting op de passiva Niet in de balans opgenomen verplichtingen Toelichting op de winst- en verliesrekening Renteresultaat Overige bedrijfsactiviteiten Overige gegevens Controleverklaring van de accountant

Over dit jaarverslag 1 Huisvesten van huishoudens die zelf moeilijk kunnen slagen 2 Vitale kernen, leefbare buurten 3 Duurzaamheid 4 Excellente basisdienstverlening 5 Vastgoedopgave 6 QuaWonen in de kernen 7 Belangrijke ontwikkelingen binnen de organisatie 8 QuaWonen financieel

8 9 15 19 21 22 25 41 46

Jaarverslag van de Raad van Commissarissen over 2010 1 Inleiding 2 De Raad van Commissarissen 3 Profielschets 4 Regelement 5 Scholing en kennisuitwisseling 6 Zelfevaluatie 7 De toepassing van de governance code Woningcorporaties door de Raad van Commissarissen 8 Werkzaamheden 9 De Raad en het maatschappelijk draagvlak 10 Integriteit 11 Verklaring van de Raad van Commissarissen

57 57 58 62 62 63 63 63 64 69 70 71

80 81 82 83 83 84 91 100 106 108 112 113 114 115

Dashboard doelstellingen en resultaten Doelstelling 2010

Resultaat 2010

Oordeel

Toelichting

Mutatiegraad

8%

5,2%

-

zie pagina 10

Betaalbare voorraad toegewezen aan inkomensdoelgroep

100%

96%

+

pagina’s 10/11

Huisvesten urgenten

<= 6 maanden

telkens gelukt

+

pagina 11

Huisvesten statushouders

41 personen

38 personen

+

pagina 11

Huisuitzettingen

0

12

Voldoende betaalbare woningen

7500

8100

+

pagina 9

Verkoop Koopgarant bestaande bouw

5 woningen

2 woningen

-

pagina 12

Aanbrengen voorzieningen politiekeurmerk veilige woning

382 woningen

392 woningen

+

pagina 15

Bouwen maatschappelijk vastgoed

begin bouw 1 ontmoetingsruimte

bouw 1 ontmoetingsruimte

+

pagina 16

Uitgaven leefbaarheid

€ 1 mlj. begroot

€ 917.000 uitgegeven

pagina 16

Bestaande voorraad na-isoleren

beginnen met 860 woningen

begonnen met 596 woningen

vertraging 1 project (240 woningen) door hoog grondwater, pagina 19

Bewoners stimuleren tot energiezuinig gedrag

digitaal energieloket ontwikkelen

digitaal energieloket geopend

+

pagina 20

Pilots energiezuinige nieuwbouw

2 pilots

1 begonnen, 1 in voorbereiding

+

pagina 19

Uitgaven isoleren van woningen

€ 1,9 mlj.

€ 2,8 mlj.

+

extra budget, besloten in 2010 € 1,9 mlj., pagina’s 22/23

Oplevering nieuwbouwwoningen

127

34

-

zie voorwoord en pagina 24

Nieuwbouwwoningen in aanbouw

559

473

Dagelijks onderhoud

€ 4,5 mlj.

€ 4,5 mlj.

+

pagina 23

Planmatig onderhoud (excl. energie)

€ 6,9 mlj.

€ 6,4 mlj.

-

pagina’s 22/23

begin Maatwerk in badkamers

uitvoering vanaf oktober

+

pagina 21

Positieve kasstroom, interest dekkingsratio norm >= 1,25

1,77

1,95

+

pagina’s 47 e.v.

Solvabiliteit, norm is minimaal 25%

51%

49%

+

pagina’s 47 e.v.

Financierbaarheid, debt service coverage ratio

€ 2,1 mlj.

€ 4,6 mlj.

+

pagina’s 47 e.v.

Huisvesten van huishoudens die moeilijk zelf slagen

pagina’s 11/12

Vitale leefbare buurten

Duurzaamheid

Vastgoed pagina 24

Dienstverlening Maatwerk voor huurders QuaWonen is financieel gezond

QuaWonen | Jaarverslag 2010

4

Voorwoord Het jaar 2010 gaat de boeken in als turbulent en succesrijk. Turbulent wat de omgeving betreft, succesrijk wanneer ik kijk naar de prestaties die QuaWonen heeft geleverd. Turbulente omgeving De bezuinigingen en de veranderingen die het nieuwe kabinet wil doorvoeren, raken de corporatiesector. De bezuinigingen betekenen een forse lastenverzwaring voor corporaties vanaf 2014. Nieuwe regelgeving beperkt onze speelruimte; sinds 1 januari 2011 komen mensen met een inkomen hoger dan € 33.600 niet langer in aanmerking voor een sociale huurwoning. Alternatief aanbod in de markthuursector ontbreekt en de koopprijzen zijn voor deze groep huishoudens te hoog. Weinig mogelijkheden dus voor deze woningzoekenden. In combinatie met onduidelijkheid over de financierbaarheid van markthuurwoningen en de gevolgen van de economische recessie, waaronder dalende woningverkopen en een stagnerende woningmarkt, heeft dit zijn weerslag op de nieuwbouwproductie overal in het land. QuaWonen benut de nieuwe kansen die zich aandienen. Onze focus ligt niet zozeer op dat wat niet meer kan, maar op de ruimte die er nog wel is. De gewijzigde omstandigheden waren in 2010 aanleiding om een nieuw ondernemingsplan te lanceren. De kwetsbaarheid voor allerhande (overheids)ingrijpen en economische tegenwind is in beeld gebracht, evenals de knoppen waaraan QuaWonen kan draaien. De focus is herijkt, de missie herschreven. Het resultaat is een SMART Ondernemingsplan voor de periode 2010 – 2015. Vier speerpunten zijn benoemd: 1) huisvesten brede doelgroep, 2) vitaliseren kernen, 3) verduurzamen woningaanbod en 4) verbeteren dienstverlening. Succesvol QuaWonen is in 2010 succesvol geweest op de belangrijkste prestatievelden. Het leeuwendeel van de ambities uit het Jaarplan 2010 is gerealiseerd, ook de extra’s bovenop het dagelijkse werk. Ik denk daarbij aan de herijking van het Strategisch Voorraadbeleid, de voortgang in de nieuwbouwproductie, de lancering van het nieuwe Ondernemingsplan en het optuigen van het VvE-beheer. Het risicomanagement heeft een duidelijke plek gekregen in het bedrijf en het model voor de investeringsafwegingen in vastgoed en leefbaarheid heeft een sterke ontwikkeling doorgemaakt. Daarnaast is het model voor de managementinformatie herijkt. Enerzijds is gewerkt aan een solide basis voor de bedrijfsvoering. Anderzijds is met het Ondernemingsplan een nieuwe ‘stip aan de horizon’ gezet. De bedrijfsvoering van QuaWonen is geënt op een solide financieel fundament. Zowel WSW als CFV hebben QuaWonen een goed rapportcijfer gegeven. Om tot goede prestaties te komen, is het belangrijk dat zorgvuldig wordt omgegaan met het menselijk kapitaal. In 2010 hebben we daartoe de eerste stappen gezet. Zo is het ‘managementcafé’ geïntroduceerd, het Management Development-programma voor leidinggevenden in de steigers gezet, en het personeel met bijvoorbeeld interactieve personeelsbijeenkomsten betrokken bij de totstandkoming van

5

het Ondernemingsplan. Investeren in onze medewerkers betaalt zich uit in een bedrijfsvoering die zich voor het overgrote deel beweegt binnen de doelstellingen die we ons vooraf hadden gesteld. Punten van aandacht Naast het succes zijn er over 2010 ook aandachtspunten. Ik licht er vier toe: planmatig onderhoud, leefbaarheid, mutatiegraad en nieuwbouwproductie. Van de begroting Planmatig Onderhoud en energieaanpak van ruim € 12,6 miljoen is eind 2010 een bedrag van € 1,4 miljoen nog niet geheel uitgevoerd. Dit is inclusief de energiemaatregelen van het energiebeleid. Het betreft werkzaamheden die in samenwerking met de gemeente meer voorbereidingstijd vragen of meer tijd vergen omdat bij de start ‘verborgen meerwerk’ aan het licht is gekomen. Hoge grondwaterstanden bijvoorbeeld, die voor vertraging zorgden. We volgen de stand van het werk scherper dan voorheen zodat we beter kunnen sturen. Het proces wordt op onderdelen ook anders ingericht: eerder starten met de werkvoorbereiding en aanbesteding. In 2010 zijn daartoe de aanzetten gedaan. Rondom het thema leefbaarheid blijven de uitgaven achter bij hetgeen is begroot. Het hele programma is echter wel uitgevoerd maar voor minder geld. Bovendien doet QuaWonen veel meer aan leefbaarheid zonder dat zichtbaar te maken onder het kopje ‘leefbaarheid’. Bijvoorbeeld investeringen in maatschappelijk vastgoed en de inzet van huismeesters. QuaWonen heeft het onderwerp in het nieuwe Ondernemingsplan nog belangrijker gemaakt. Reden waarom we nadrukkelijker zullen laten zien wat we doen, welke afwegingen we daarbij maken. De mutatiegraad is laag; door de combinatie van nieuw overheidsbeleid en kredietcrisis verhuizen minder mensen. Dat is slecht nieuws voor starters en voor mensen die bijvoorbeeld vanwege herstructurering moeten verhuizen. Een lage mutatiegraad heeft ook een negatieve impact op


onze toekomstige kasstromen omdat wij stijging van onze huurinkomsten voor een belangrijk deel realiseren bij mutatie (huurharmonisatie). Terwijl bouwend Nederland bijna tot stilstand is gekomen, is onze nieuwbouw maar beperkt vertraagd. QuaWonen heeft in 2010 acht eerste palen geslagen en had eind 2010 ruim 500 woningen in aanbouw. Een goede prestatie. Voor enkele stagnerende huur–koopprojecten is afgesproken dat QuaWonen achtervang biedt voor een beperkt aantal onverkochte woningen. De voortgang van de productie is daarmee zeker gesteld. De risico’s van deze constructie zijn goed in beeld. In de praktijk is het overgrote deel van de woningen toch verkocht zodat onze vangnetfunctie niet nodig was. Tot slot Eind december 2010 hebben wij de oordeelsbrief van het Ministerie van BiZa ontvangen. Daarin is QuaWonen beoordeeld op financiële positie, toepassing van de governanceregels en discipline wat betreft het aanleveren van verantwoordingscijfers. De beoordeling was over de hele linie positief. Gevoegd bij de positieve liquiditeitstoets van WSW is de conclusie dat de financiële positie van QuaWonen solide is. Dit sluit aan bij wat in het Ondernemingsplan en de meerjarenbegroting tot uitdrukking komt: QuaWonen is goed in staat om haar investeringsopgave gestand te doen en haar ambities waar te maken. Samen met het nieuwe Ondernemingsplan kan ik daarom niet anders dan de toekomst van QuaWonen met vertrouwen tegemoet zien. Rob van den Broeke Directeur-bestuurder


6

Missie en visie; waarom we doen wat we doen In nauw overleg met onze belanghebbenden, de Raad van Commissarissen, vakgenoten en wetenschappers hebben we in 2010 ons Ondernemingsplan voor de periode 2010 tot 2015 opgesteld. Daarin hebben we de nieuwe beleidskoers en de strategische keuzes van QuaWonen vastgelegd. Het laat zien wat we doen en waarom.

Wat willen we bereiken? 1. Goede woningen voor mensen die moeilijk slagen op de woningmarkt

We bieden goede woningen aan mensen die het moeilijk hebben op de vrije woningmarkt: de wettelijk vastgestelde BBSH-doelgroep, mensen met een inkomen tot € 28.500, volgens Europese regelgeving mensen met een jaarinkomen tot € 33.614 en mensen met een jaarinkomen tot € 45.000. Los van het inkomen richten wij ons ook op mensen met een fysieke of verstandelijke beperking of psychiatrische problemen, statushouders, urgent woningzoekenden en senioren. Om al deze doelgroepen goed van dienst te kunnen zijn, moeten we in 2020 circa 8.500 woningen hebben, waarvan minimaal 7.000 met een betaalbare huur voor de inkomensgroep tot € 33.614 en ongeveer 1.500 met een markthuur voor inkomens tot € 45.000. 2. Vitale kernen, leefbare buurten

We investeren ook in de leefbaarheid en vitaliteit van de wijken en dorpen waar onze woningen staan. Huurders, kopers, gemeenten en rijksoverheid verwachten dit ook van ons. Wijken en dorpen zijn leefbaar en vitaal als er, naast een gevarieerd woningaanbod, voldoende basisvoorzieningen zijn zoals winkels, scholen en eerstelijnszorg, als de woonomgeving schoon, netjes en veilig is en als de bewoners elkaar kennen en iets voor elkaar over hebben. 3. Van energiezuinig naar energieneutraal

Op het gebied van energiebesparing is QuaWonen uiterst ambitieus. Omdat dit goed is voor het milieu én omdat het onze huurders een flinke besparing oplevert op hun energierekening. We maken onze woningen energiezuiniger. Van het huidige gemiddelde label E naar een energieneutrale woningvoorraad in 2030. 4. Excellente dienstverlening

Om ons als organisatie te onderscheiden leggen we de nadruk op klantgericht werken. Klanten beoordelen ons vooral op onze dienstverlening bij de basisprocessen. Wij streven heel goede dienstverlening na bij deze basistaken en willen dat onze klanten dat ook herkennen en waarderen. Doel is dat de waardering in 2014 is gegroeid van een 7,5 (2010) naar een 8,0. 5. Lokale verankering en samenwerking met anderen

Hoe willen we dit bereiken? 1. Betaalbare woningen verhuren aan laagste inkomensgroepen, huurharmonisatie en verkoop voor mensen met middeninkomens, nieuwbouw voor aandachtsgroepen

Voor de laagste inkomensgroepen houden we voldoende betaalbare woningen. Deze worden ook aan hen verhuurd. Voor mensen met een middeninkomen brengen we door huurharmonisatie en de bouw van duurdere huurwoningen het aantal markthuurwoningen op maximaal 1.500 in 2015. Daarnaast verkopen we woningen, meestal onder Koopgarantvoorwaarden om voor starters op de koopwoningmarkt de kloof tussen huur en koop te overbruggen. Met nieuwbouw creëren we gericht aanbod voor groepen die onze aandacht verdienen. De meeste nieuwbouw is bestemd voor senioren omdat we daarmee de doorstroming op de woningmarkt het meest bevorderen. Bij het onderhoud en de vernieuwing van de bestaande voorraad ligt de nadruk op meer kwaliteit, veiligheid, toegankelijkheid en duurzaamheid. 2. Basisvoorzieningen in elke kern, investeren in leefbaarheid, in ontmoetingscentra en in buurtactiviteiten

Samen met andere partijen streven we naar basisvoorzieningen in elke kern. Zelf leveren we geen (zorg)diensten, wel brengen we partijen bij elkaar die zich hiermee bezighouden. We ontwikkelen maatschappelijk onroerend dat dicht bij onze kerntaak blijft, zoals scholen en winkels. We investeren in het schoon, heel en veilig houden van de woonomgeving. Ook onze complexbeheerders hebben hierin een belangrijke taak. Ons leefbaarheidsprogramma stemmen we af met lokale belanghebbenden. We realiseren ontmoetingscentra. Welzijnsorganisaties en vrijwilligers organiseren er activiteiten. Wijkbewoners worden gestimuleerd tot eigen initiatief. Ook buiten de buurtcentra om stimuleren en ondersteunen we buurtactiviteiten, zeker als deze door bewoners worden geïnitieerd.

We beschouwen ons als dé corporatie van de Krimpenerwaard en blijven verbonden met ons werkgebied. Samen met lokale partijen willen we ervoor zorgen dat de Krimpenerwaard voor allerlei soorten mensen een aantrekkelijk gebied blijft om te wonen.

7


3. Woningen isoleren, investeren in duurzame technieken en energiezuinig gedrag stimuleren

Het energieniveau van de bestaande woningen verbeteren we door ze goed te isoleren. QuaWonen en de betrokken huurders delen de kosten. Huurders hebben de garantie dat hun woonlasten per saldo niet stijgen. Voor energieneutrale en zelfs energieleverende nieuwbouw investeren we in (nieuwe) duurzame technieken en zoeken we samenwerking met anderen. Om extra resultaten te boeken zetten we in op energiezuinig gedrag, door onszelf en door onze huurders. 4. Goed bereikbaar zijn, dienstverlening verbeteren, keuzemogelijkheden bieden, doelmatig en efficiënt werken

Om de klant goed van dienst te kunnen zijn, zijn we goed bereikbaar. Fysiek, op onze kantoren, bij voorkeur op afspraak. Telefonisch. En de komende jaren ook steeds meer digitaal. Bij de verbetering leggen we het accent op de basisprocessen van onze dienstverlening. Daarin willen we verder excelleren. We bieden huurders keuzemogelijkheden om hun huurwoning naar eigen wens in te richten. Voorwaarde voor excellente dienstverlening aan ‘de voorkant’, is doelmatigheid en efficiency aan ‘de achterkant’. De werkprocessen worden daarop getoetst en zo nodig aangepast.

Over dit jaarverslag In dit Jaarverslag leggen we verantwoording af over wat wij in 2010 op al deze terreinen hebben bereikt en de financiële consequenties daarvan. Het is bestemd voor de officiële instanties aan wie wij verantwoording schuldig zijn, voor al onze relaties en voor andere geïnteresseerden. Zoals u langzamerhand van ons gewend bent, beginnen we ons Jaarverslag met een terugblik op de QuaWonen-brede ontwikkelingen. Daarna komt het hoofdstuk waarin we de resultaten per gemeente belichten. Vervolgens leest u over ontwikkelingen binnen onze organisatie en daarna komt het financiële hoofdstuk. Behalve via het Jaarverslag laten we ook op onze website en in ons bewonersblad QuaWoonjournaal zien waarmee we ons bezighouden en waarom.

QuaWoonjournaal jaargang 5 | Lente 2011 | QuaWoonjournaal verschijnt 4 maal per jaar

Inhoudsopgave

5. Open en eerlijk overleggen en samenwerken met belanghebbenden

We overleggen met onze huurders, gemeenten, zorgen welzijnsorganisaties, politie en belangenorganisaties. We betrekken hen als we ons beleid formuleren en vaststellen. Van hen horen we wat er in onze dorpen speelt en welke verwachtingen men van ons heeft. Wij leggen uit wat we wel kunnen en willen doen, en wat ook niet.

2 - Wij staan open voor uw klachten - Woonconferentie - een agenda voor de toekomst - Directiecolomn 3 - Dilettant heeft het mooiste sportcomplex van de regio - Onderhoud open geiser van levensbelang 4 - Nieuwbouwprojecten - Adviescommissie Seniorenhuisvesting Krimpenerwaard een feit 5 - Eerste paal 27 eengezinswoningen in Krimpen aan de Lek - QuaWonen betrekt bewoners bij groot onderhoud - De Vereniging van Eigenaren en onze huurders 6 - Huurders in het zonnetje - Kleine kantoren per 1 maart samengevoegd - Gastcolomn 7 - Eerste badkamers zijn geplaatst - Regionale geschillencommissie Krimpenerwaard 8 - Nieuws vanuit het Centraal Overleg Huurdersorganisaties - Oplossing Kerstpuzzel - Zand en grond gratis thuisbezorgt - Twitter

Inkomensgrenzen ‘nieuw’ versus ‘oud’ Nu: huishoudens met een inkomen tot € 33.614 komen in aanmerking voor een sociale huurwoning met een huur tot € 652,52 Was in 2010: Regio Oost, Wonen in de Krimpenerwaard (K5-gemeenten): Huurprijzen tot € 548,18 voor inkomens tot € 37.500 Geen maximale inkomenseis voor huurprijzen vanaf € 548,18

Onze strategische keuzes zijn ook verwoord in onze nieuwe missie:

QuaWonen wil voorkomen dat middeninkomens tussen wal en schip vallen

Regio West, Woonnet Rijnmond: Huurprijs vanaf € 548,18 tot en met € 647,53 subsidiabel voor inkomens tot € 37.500 Geen maximale inkomenseis voor huurprijzen vanaf € 647,53

Huren of kopen? We nodigen u uit de dialoog met ons aan te gaan. Onze taak als woningcorporatie is het huisvesten van mensen die zelf moeilijk kunnen slagen op de woningmarkt. Dat zijn in eerste instantie huishoudens met een belastbaar inkomen tot € 33.614, die volgens de wet mogen reageren op een sociale huurwoning. Maar het zijn óók huishoudens met een belastbaar inkomen tot zo’n € 45.000. Voor hen zijn er nu onvoldoende geschikte woningen in de Krimpenerwaard. Behoort u tot deze laatste inkomensgroep en zoekt u een woning? Dan is dit artikel voor u extra interessant. Wij vragen u om contact met ons op te nemen. Wat is er aan de hand? Sinds 1 januari 2011 komen alleen nog huishoudens met een totaal belastbaar jaarinkomen tot €33.614 in aanmerking voor een sociale huurwoning met een huurprijs tot €652,52. Deze nieuwe Europese regelgeving heeft tot gevolg dat de net iets hogere inkomens voortaan zijn aangewezen op de vrije huurmarkt of de koopmarkt. Waarom dan tussen wal en schip? Om te kunnen slagen op de vrije woningmarkt, moet aan twee eisen worden voldaan: het (gezamenlijk) inkomen moet hoog genoeg zijn, en er moeten geschikte huur- en koopwoningen zijn. Neem als voorbeeld een echtpaar met een gezamenlijk inkomen van €35.000. Kopen kunnen ze tot maximaal €151.000 excl. k.k. Het aanbod van zulke goedkope koopwoningen is in deze regio verwaarloosbaar klein. Er is pas weer aanbod vanaf zo’n €220.000. Om dit bedrag te kunnen lenen, is een inkomen van meer dan €45.000 nodig. Misschien biedt de vrije huurmarkt uitkomst. Nee, helaas. Het aanbod aan commerciële huurwoningen is in de Krimpenerwaard zéér beperkt, en bovendien te duur voor huishoudens met een middeninkomen. Zo valt deze groep dus tussen wal en schip.

Oplossingen vinden voor inkomens tussen €33.614 en €45.000 QuaWonen is nu hard op zoek naar goede, financieel haalbare manieren om deze inkomensgroep toch voldoende huisvesting te bieden. We kunnen bijvoorbeeld duurdere huurwoningen aanbieden. Of de kloof tussen huur en koop overbruggen via Koopgarant (verkopen met een korting op de taxatiewaarde). Maar om te bepalen wat de beste oplossing is, moeten we natuurlijk eerst weten hoe groot de groep woningzoekenden is met een belastbaar jaarinkomen vanaf €33.614 tot zo’n €45.000 en wat hun woonwensen zijn. Meld u bij ons Overweegt u om in de nabije toekomst te verhuizen en behoort u tot de groep woningzoekenden met een belastbaar inkomen tussen € 33.614 en € 45.000? Meld u dan bij ons! U doet dit door uiterlijk op 1 september 2011 uw contactgegevens en zes korte vragen in te vullen op middeninkomens.nl. Bent u niet zo thuis op internet, dan kunt u voor hulp bij het invullen terecht bij de QuaWonen-vestiging bij u in de buurt. De manier waarop wij de woonwensen vervolgens met u bespreken, hangt af van het aantal reacties. Zodra wij alle reacties ontvangen hebben, hoort u hierover meer van ons. Wij willen u alvast hartelijk bedanken voor uw medewerking. Zo helpt u ons om goede oplossingen voor u te vinden. Q

Ingeschreven als woningzoekende? Verstandig! Maar actualiseer wel uw inkomen. Wij adviseren alle woningzoekenden, óók degenen met een inkomen vanaf € 33.614, om vooral ingeschreven te blijven bij wonenindekrimpenerwaard.nl of woonnet-rijnmond.nl. Zo voorkomt u dat uw inschrijfduur verloren gaat, terwijl QuaWonen goede oplossingen voor u zoekt. Bovendien adverteren wij op deze websites ook nu al woningen met een markthuur (hoger dan € 652,52). Bent u al ingeschreven bij een van beide websites, actualiseer dan wel uw inkomen om teleurstelling bij woningtoewijzing te voorkomen. QuaWonen is namelijk verplicht om uw inkomen op het moment van de daadwerkelijke toewijzing van de huurwoning uitvoerig te controleren. Deze inkomensgegevens moeten kloppen. Bij het actualiseren van uw inkomen kunt u uitgaan van het inkomen op het IB60 formulier van de Belastingdienst. Het formulier voor 2010 komt beschikbaar per mei 2011. Na aanvraag bij de Belastingdienst heeft u het formulier binnen ongeveer tien werkdagen in huis. Vragen? Neem dan gerust contact op Karoline Poorter. U kunt haar bellen op telefoonnummer 0182-346414 of e-mailen naar [email protected] onder vermelding van het onderwerp ‘middeninkomens t.n.v. Karoline Poorter’.

Missie QuaWonen is dé corporatie voor de Krimpenerwaard. Wij bieden goede huisvesting aan mensen die zelf moeilijk kunnen slagen op de woningmarkt en dragen bij aan vitale kernen en leefbare wijken. Onze organisatie is stevig lokaal verankerd. We werken nauw samen met huurders, gemeenten en zorgen welzijnsorganisaties. We handelen klantgericht en met aandacht voor het milieu.


8

1 Huisvesten van huishoudens die zelf moeilijk kunnen slagen Wij willen kwalitatief hoogwaardige, aantrekkelijke, gevarieerde en goed geprijsde woningen aanbieden. Overwegend huurwoningen, maar ook Koop(garant)woningen. Woningen voor allerlei mensen, maar in het bijzonder voor de groepen die onze aandacht verdienen omdat zij niet gemakkelijk zelfstandig een woning vinden op de vrije woningmarkt: mensen met de lagere inkomens, steeds vaker ook mensen met middeninkomens tot € 45.000, mensen met een fysieke of verstandelijke beperking of met psychiatrische problemen, statushouders, urgent woningzoekenden en de groeiende groep senioren. Ook starters waren in 2010 een aandachtsgroep.

1.1 Voldoende huurwoningen in de juiste prijsklassen Met ingang van 1 januari 2011 bepaalt Europese regelgeving dat woningcorporaties hun woningen met Staatssteun bijna uitsluitend mogen verhuren aan mensen met een jaarinkomen van maximaal € 33.614. QuaWonen wil daarnaast óók de inkomensgroep tot € 45.000 bedienen; voor deze groep zijn er nauwelijks aantrekkelijke duurdere huurwoningen en voor een koopwoning krijgen ze geen hypotheek. In 2010 gold een andere norm en lag het inkomen van onze belangrijkste inkomensgroep op maximaal € 37.500. Het daarop geënte Strategisch voorraadbeleid gaat uit van circa 7.500 betaalbare woningen om deze inkomensdoelgroep te huisvesten. Eind 2010 hadden we 7.965 betaalbare woningen, ruimschoots voldoende om in de behoefte te voorzien.

Huurbeleid Conform het overheidsbeleid heeft QuaWonen per 1 juli 2010 een huurverhoging van 1,2% doorgevoerd. Van 313 woningen waarvoor vanwege sloop een Sociaal Plan van kracht was, is de huur niet verhoogd. Het huurbeleid bij leegkomst van een woning (mutatie) is per woning vastgelegd als onderdeel van het Strategisch Voorraadbeleid. Bij mutatie is in 90% van de gevallen de huurprijs verhoogd naar 75% van de maximale huurprijs. Voor 7% van de woningen is vanwege de zeer goede kwaliteit een percentage van rond de 80% gehanteerd. Voor de overige 3% van de woningen geldt een markthuur en lagen de streefhuurpercentages in het algemeen tussen de 90% en 100%. Nieuwbouw heeft doorgaans een huurprijs die overeenkomt met 75% van de maximale huurprijs. In 2010 hebben we in overleg met de huurdersorganisaties de uitgangspunten voor het nieuwe huurbeleid vastgelegd. Die uitgangspunten zijn een gezond evenwicht tussen prijs en kwaliteit en behoud van voldoende betaalbare woningen.

Voor de omvang van de woningvoorraad met een markthuur hadden wij in het verslagjaar geen expliciete doelstelling. Eind 2010 vielen 141 woningen in deze categorie. Omdat we in ons Ondernemingsplan hebben opgenomen dat we ook mensen met een inkomen tot € 45.000 iets te bieden willen hebben, is de komende jaren een verdere toename te voorzien van het woningaanbod in de markthuur. Enerzijds door nieuwbouw en anderzijds door huurharmonisatie bij leegkomst van een woning. Daarnaast is een Koopgarantwoning aantrekkelijk voor woningzoekenden met een middeninkomen. De percentages per kern zijn te lezen in het hoofdstuk QuaWonen in de kernen.

9


1.2 Verhuur Algemene ontwikkelingen Bij de verhuur hebben we te maken met twee regio’s, West en Oost. Krimpen aan den IJssel (West) hoort tot de stadsregio Rotterdam, de overige gemeenten (Oost) vallen onder het samenwerkingsverband van de K5. In april 2010 is QuaWonen in Krimpen aan den IJssel overgestapt van een eigen aanbodsysteem naar dat van Woonnet Rijnmond. Woningzoekenden schrijven zich gratis in, woningen bieden we aan via de krant en de website van Woonnet Rijnmond. Woningzoekenden uit de hele stadsregio kunnen nu op onze woningen reageren, en dat hebben we gemerkt. Het aantal reacties per woning is in Krimpen aan den IJssel enorm gestegen, zeker wanneer we een eengezinswoning aanbieden. Op dit woningtype krijgen we honderden reacties. Dit betekent niet dat de woningen ook daadwerkelijk makkelijker verhuren; veel woningaanbiedingen worden geweigerd. Onder andere omdat een deel van de woningzoekenden op advertenties reageert omdat ze denken dat dit moet om ingeschreven te blijven staan. Met groepsaanbiedingen en –bezichtigingen van lege woningen proberen we de mutatieleegstand zoveel mogelijk te beperken. Hoewel dit veel van onze organisatie heeft gevraagd, zien we het vergroten van zoekmogelijkheden voor woningzoekenden als een groot pluspunt. Het systeem dat bedoeld is om schaarste te verdelen, loopt tegen haar grenzen aan. In 2011 kijken we samen met de gemeente Krimpen aan den IJssel en de stadsregio Rotterdam of de Krimpense woningmarkt uit balans is geraakt. Zo nodig nemen we maatregelen om het evenwicht te herstellen. Eind 2009 bleek er onvoldoende draagvlak voor een drastische wijziging van de regionale huisvestingsverordening in de regio Rotterdam. Daarom is de huisvestingsverordening in 2010 alleen op de hoogstnoodzakelijke punten en vooral met het oog op de Europese regelgeving aangepast. Hoewel minder dan in West, komen er ook in de regio Oost meer reacties op vrijkomende woningen. Enerzijds komt dit omdat woningzoekenden nu via internet kunnen reageren op het woningaanbod. Kennelijk vindt men dit makkelijker dan een woonbon insturen. Daarnaast speelt mee dat woningzoekenden kunnen reageren in alle K5-gemeenten. De hogere reactiegraad vinden we een positief resultaat, zeker omdat er al enkele jaren een dalende lijn was te zien. In het afgelopen jaar is duidelijk geworden dat het ‘hek’ om de Krimpenerwaard na 1 oktober 2011 verdwijnt. Na die datum komen ook woningzoekenden zonder binding aan de Krimpenerwaard hier in aanmerking voor een woning.


Mutatiegraad Het afgelopen jaar zagen we dat de mutatiegraad, graadmeter voor de doorstroming, flink is gedaald ten opzichte van eind 2009: van 7,2% naar 5,2%. Eén mogelijke verklaring is dat een flink aantal sloopwoningen tijdelijk is verhuurd. Verder worden huurders uit sloopwoningen regelmatig in een wisselwoning gehuisvest totdat hun nieuwe woning klaar is. Deze verhuringen tellen we niet mee in de mutatiegraad. Ook ons beleid om ruim 400 huurwoningen te verschuiven naar de voorraad Koopgarantwoningen, leidt tot minder verhuringen.

Verhuringen goedkope en betaalbare woningen 10 9% 8 7%

6

7,2%

5,8%

5,2%

4

2

Mutatiegraad

0

Het aantal woningen dat, als percentage van de totale woningvoorraad, in één jaar (opnieuw) wordt verhuurd

2006

2007

2008

2009

2010

De vraag naar betaalbare huurwoningen is groter dan het aanbod. Daarom verdelen wij onze woningen zo eerlijk mogelijk via een helder woonruimteverdelingsysteem met zo min mogelijk voorwaarden. In 2010 hebben we 82 goedkope woningen verhuurd. 89% daarvan is verhuurd aan de BBSH-doelgroep, terwijl ons doel was om alle goedkope woningen aan hen te verhuren. Voor de negen ‘scheve verhuringen’ bestonden echter goede redenen. Drie woningen staan op de nominatie om te worden gesloopt en zijn tijdelijk verhuurd. Eén woning is als wisselwoning verhuurd aan een huurder die volgens het voor hem geldende Sociaal Plan recht heeft op een woning met eenzelfde huur als zijn te slopen woning. En twee woningen zijn eerst drie keer aangeboden aan

10

een kandidaat met een passend inkomen. Omdat deze kandidaten de woning uiteindelijk niet wilden huren, zijn deze woningen via de vrije verhuur aangeboden. 500

400

300

200

Aantal verhuurde woningen naar inkomensgroep

100

Hoog: > €37.500 Midden: van BBSH-grenzen tot € 37.500

0

Andere urgent woningzoekenden, in 2010 waren dat er 53, proberen we binnen zes maanden te huisvesten. In 2010 is dat in alle gevallen gelukt. Verhuringen aan statushouders Over de huisvesting van statushouders maken we prestatieafspraken met de gemeenten. In 2010 had QuaWonen de taak om 41 asielzoekers met een verblijfsvergunning een woning te bieden. Ondanks het gebrek aan belangstelling voor een woning in de Krimpenerwaard is het toch gelukt om 38 statushouders te huisvesten. In Nederlek wisten we twee kandidaten meer dan de opgave aan een woning te helpen, maar in Krimpen aan den IJssel zijn nog vier mensen en in Bergambacht één persoon te huisvesten. In Bergambacht verwachten we twee gezinsherenigingen waarbij één en vier personen naar Nederland overkomen. Daarom hebben we geen nieuwe woning meer aangeboden. 200

Laag: tot aan BBSH-grenzen 2006 2007 2008 2009 2010

goedkoop

2006 2007 2008 2009 2010

betaalbaar

QuaWonen streefde ernaar om de hele betaalbare voorraad bij voorrang toe te wijzen aan mensen met een inkomen tot € 37.500. Van de 301 betaalbare woningen die we in 2010 hebben verhuurd, is 96% verhuurd aan deze doelgroep. Hierover zijn we tevreden. De resterende 4% (twaalf woningen) conform de regels van de huisvestingsverordening toegewezen aan huishoudens met een hoger inkomen. Gevolg van de afwijkende toewijzingscriteria in regio oost. Daar golden in 2010 nog andere inkomenseisen bij woningen met een huurprijs hoger dan de hoogste aftoppingsgrens voor de huurtoeslag. Slaagkansen Ons doel is een evenwichtige slaagkans voor de verschillende groepen woningzoekenden. Daarbij vinden we dat de slaagkans voor de mensen met lagere inkomens, senioren en starters groter moet zijn dan de gemiddelde slaagkans. In 2010 hadden deze groepen daadwerkelijk een grotere kans van slagen ten opzichte van andere groepen. Wel namen de slaagkansen in het algemeen af. Dit komt omdat er minder woningen beschikbaar kwamen, terwijl het aantal woningzoekenden juist sterk toenam.

150

Aantal gehuisveste urgenten en statushouders

100

Pardonregeling (vervallen in 2010)

50

Statushouders SV urgenten

0

Urgenten 2006

2007

2008

2009

2010

Huurachterstanden en uitzettingen De huurachterstand van zowel zittende als vertrokken huurders mag wat ons betreft maximaal 1,2% van de jaarhuur zijn. Eind 2010 was de achterstand 0,84%. Een prima resultaat, zeker met het oog op de economische situatie. Hier staat tegenover dat een deel van onze huurders in ernstige betalingsproblemen is mede debet aan de financiële crisis. Dat blijkt uit het aantal huisuitzettingen vanwege betalingsachterstand in 2010.

Verhuringen aan urgent woningzoekenden We onderscheiden twee soorten urgent woningzoekenden: mensen die een urgentieverklaring hebben omdat hun woning wordt gesloopt en andere urgent woningzoekenden. De eerstgenoemde groep willen we tijdig aan een andere woning helpen om te voorkomen dat de vernieuwing van de betreffende buurt vertraging oploopt. In 2010 hebben dertien stadsvernieuwingsurgenten een nieuwe woning gekregen.

11


We zien ontruiming als uiterste middel dat we zo min mogelijk willen inzetten: maximaal tien per jaar. Ondanks inspanningen om dit te voorkomen hebben we deze doelstelling afgelopen jaar overschreden. Bij elf van de twaalf uitzettingen was huurachterstand de oorzaak.

1.3 Verkoop en aankoop Verkoop van woningen, nieuwe en bestaande, dient meerdere doelen. We spelen in op een vraag van woningzoekenden, vooral starters en mensen met een middeninkomen. En verkoop levert ons geld op voor onze ambitieuze nieuwbouw- en vernieuwingsplannen. Een groot deel van de verkoop gebeurt onder Koopgarantvoorwaarden. Dat houdt in dat we een korting geven op de Vrij Op Naamprijs. Bij bestaande woningen is deze korting maximaal 25%. Bij nieuwbouw varieert het kortingspercentage afhankelijk van het woningtype en de marktsituatie. Met Koopgarant verkleinen we de kloof tussen koop en huur en maken we het vooral voor starters op de koopmarkt makkelijker om de overstap te maken. Als de eigenaar van een Koopgarantwoning vertrekt, kopen wij de woning terug. Zodoende blijven Koopgarantwoningen beschikbaar voor onze doelgroepen. In ons verkoopprogramma maken we onderscheid tussen nieuwbouw en bestaande bouw, en tussen Koopgarantwoningen en woningen die permanent worden verkocht. Verkoop nieuwbouw Koopgarant In totaal zijn er vorig jaar vier nieuwbouwprojecten met 99 woningen en tien parkeerplaatsen in verkoop gegaan. Eind 2010 waren daarvan 53 woningen en alle parkeerplaatsen verkocht. Gezien onze ervaring gaan we er vanuit dat bij oplevering alle woningen daadwerkelijk zijn verkocht. We zien dat mensen meer tijd nemen bij het kopen van een woning, het ruimere aanbod maakt dit ook mogelijk. Vooralsnog gaat QuaWonen door met de nieuwbouwplannen, wel houden we een vinger aan de pols. Verkoop nieuwbouw permanent In 2010 hadden we bij de verkoop van nieuwbouwwoningen nog steeds te maken met de naweeën van de kredietcrisis. Mensen zijn zeer terughoudend om een woning te kopen. En banken zijn erg voorzichtig met het verstrekken van hypotheken. Bij diverse projecten hebben we gezien dat de bouwstart van onze huurwoningen afhankelijk is van het voorverkooppercentage van de koopwoningen van de risicodragende medeontwikkelaar. De nieuwbouwportefeuille van QuaWonen bestaat naast huurwoningen, uit zowel koop- als Koopgarantwoningen. Vanwege risicobeheersing is ons beleid om zelf geen koopproducten in het duurdere segment te ontwikkelen. Dit doet onze medeontwikkelaar bij projecten. In uitzonderlijke gevallen draagt QuaWonen wel het risico voor de afzet. Bij de projecten Bloemrijk, Waterlijster en Oranjeplaats is QuaWonen een vangnetverplichting aangegaan. Uitgangspunt daarbij is dat de ontwikkelaar in eerste instantie voor eigen winst en risico ontwikkelt en verkoopt. Mocht onverhoopt de verkoop niet slagen, dan treedt bij


oplevering van de woningen het vangnet in werking. De omvang van het vangnet is in alle gevallen beperkt, de woningen passen prima binnen de huurportefeuille van QuaWonen en kunnen te zijner tijd bij leegkomst alsnog worden verkocht. Het risico is daarmee te overzien, temeer omdat QuaWonen in de praktijk tot op heden nauwelijks daadwerkelijk gebruik heeft hoeven maken van het vangnet. Van de in totaal 22 woningen waarvoor tot nu toe een vangnet is gespannen zijn er voor oplevering en tot en met eind 2010 vijftien verkocht. Ruimschoots voor oplevering is het maximale risico teruggebracht tot zeven woningen. We verwachtten dat het merendeel voor oplevering is verkocht. Verkoop bestaande woningen Koopgarant We hebben in 2009 422 woningen extra aangewezen voor verkoop onder Koopgarantvoorwaarden, vooral om starters op de koopwoningmarkt van dienst te zijn. Deze woningen worden eenmalig te koop aangeboden aan de zittende huurder. Heeft deze geen belangstelling, dan volgt verkoop op het moment dat de huurder de woning verlaat. De bestaande Koopgarantwoningen worden in vier tranches verkoopklaar gemaakt. De woningen worden onder andere globaal getaxeerd en we vragen akkoord aan de Rijksoverheid en de Stichting OpMaat (die de Koopgarantlicentie afgeeft). In 2010 was de eerste tranche aan de beurt: 116 woningen. Omdat het de eerste keer is dat we dit doen, nam de voorbereiding meer tijd in beslag dan we hadden gedacht. Het is daarom niet gelukt om, zoals gepland, al daadwerkelijk woningen te verkopen. Wel zijn eind 2010 ongeveer 25 woningen waarvan de bewoners via een enquête hadden aangegeven dat ze interesse hebben om hun woning te kopen, daadwerkelijk aan hen te koop aangeboden. In de woongebouwen die we al eerder als Koopgarant hadden aangewezen, de appartementen in de Groenendaalflat en aan de Ouverturelaan (Krimpen aan den IJssel), zijn na huuropzegging twee nieuwe woningen verkocht in plaats van de geplande drie. We zijn hier afhankelijk van huuropzeggingen. Dat maakt het lastig vooraf goed in te schatten hoeveel woningen we echt verkopen.

12

Verkoop bestaande woningen permanent In ons Jaarplan 2010 hadden we ons tot doel gesteld tien bestaande woningen permanent te verkopen. Het zijn er zeven geworden, waarvan één aan de zittende huurder. Een woning in Bergambacht die al heel lang te koop stond en waarvoor zich een kandidaat aandiende die wilde huren, hebben we om die reden teruggebracht in de verhuur. Aankoop In 2010 deden we drie strategische aankopen: één woning in Bergambacht, één in Krimpen aan den IJssel en één woonwinkelpand in Schoonhoven. Alle drie deze aankopen grenzen aan gebied dat we willen vernieuwen. Van de drie aankopen lag de prijs van de woning in Bergambacht boven de € 200.000, als de overdrachtsbelasting in de prijs wordt meegenomen. En het woonwinkelpand in Schoonhoven is aangekocht voor meer dan € 200.000. Het pand bestaat echter uit een woonhuis en een winkel met aparte vhe-nummers en kostten apart minder dan € 200.000.

1.4 Bijzondere inspanningen voor bijzondere groepen Mensen met een lichamelijke of verstandelijke beperking, mensen met psychiatrische problemen, senioren en jongeren die voor het eerst op zichzelf gaan wonen. Ze hebben gemeen dat ze vaak in hun vertrouwde omgeving willen blijven wonen. Daar vinden ze het prettig en daar wonen familieleden en vrienden die een oogje in het zeil houden of een helpende hand bieden als dat nodig is. Daarom wil QuaWonen zorgen dat er voor deze groepen voldoende geschikte woningen zijn. We spelen in op mogelijkheden en vragen die gedurende het jaar op ons pad komen. In 2010 zijn er geen concrete nieuwe projecten bij gekomen. Uiteraard hebben we lopende zaken verder opgepakt, hieronder worden die toegelicht.

Mensen met een beperking of psychiatrische problemen

Voor mensen met een beperking of psychische kwetsbaarheid is een woning alleen niet genoeg. Zij hebben ook zorg en/of begeleiding nodig. Soms 24 uur per dag. Wij realiseren diverse projecten waar wonen en zorg hand in hand gaan. Dat doen we waar wij een vraag krijgen of waar zich een mogelijkheid voordoet. In 2010 hebben we in totaal zestien wooneenheden en twintig werkplekken voor mensen met een verstandelijke beperking opgeleverd en waren we bezig met de ontwikkeling van nog eens 36 wooneenheden en 24 verpleeghuisplaatsen. 50 40 30

Aantal wooneenheden bijzondere huisvesting

20

Begeleid zelfstandig wonen Beschermd wonen

10

Logeerplekken 0

2006

2007

2008

2009

2010

Werkplekken

Senioren

De groeiende groep senioren willen we van dienst zijn met een groter aanbod levensloopgeschikte woningen. Dat zijn woningen waar de bewoner tot op hoge leeftijd zelfstandig kan wonen, ook als hij gezondheidsklachten krijgt en zorg nodig heeft. We bouwen nieuwe levensloopgeschikte woningen en we passen bestaande woningen aan zodat ze beter geschikt worden voor senioren. QuaWonen-breed leverden we in 2010 achttien levensloopgeschikte woningen op, hadden we er eind 2010 326 in aanbouw en circa 370 in ontwikkeling. In de bestaande bouw hebben we tien woningen geschikt gemaakt voor senioren.

13


Van drie woningen in de Pasteurflat (Schoonhoven) is de plattegrond gewijzigd zodat deze meer levensloopgeschikt is. Datzelfde geldt voor drie woningen in de Jasmijnstraat (Bergambacht). Bij laatstgenoemde wordt ook nog gewerkt aan het toegankelijker maken van het gebouw door toevoegen lift, aanpassen entree en galerijen in combinatie met het optoppen van het complex. In Krimpen aan den IJssel bestemmen we veertien nieuwbouwappartementen voor cliënten van het nabijgelegen woonzorgcentrum Tiendhove, dat wordt gesloopt. Deze mensen, overwegend senioren, wonen hier zelfstandig en krijgen ter plaatse van zorginstelling Zorggroep Rijnmond de zorg die zij nodig hebben. Zorggroep Rijnmond gebruikt de ontmoetingsruimte in de nieuwbouw voor dagopvangactiviteiten en het verstrekken maaltijden aan huis. In 2010 heeft Vierstroom de Federatie van woningcorporaties laten weten dat zij huurders niet langer speciale woongerelateerde zorgen welzijnsdiensten onder afwijkende condities wil aanbieden. Huurders van onder meer QuaWonen konden voorheen met korting gebruik maken van dit Vierstroompakket. Voor Vierstroom bleek het organisatorisch lastig dat dit pakket werd aangeboden en met onze specifieke eisen. Bovendien maakte slechts een beperkt aantal huurders gebruik van de producten. Jongeren

Jongeren zijn erbij gebaat als ouderen verhuizen; er komen dan meerdere verhuisstromen op gang en ook starterswoningen beschikbaar. Verder verhuren wij een deel van onze goedkope woningen uitsluitend aan jongeren die op zichzelf gaan wonen. Voor jonge starters op de koopwoningmarkt zijn de Koopgarantwoningen vaak een aantrekkelijke optie. In 2010 zijn er 422 woningen verhuurd waarvan 146 aan starters en de overige aan doorstromers. Maar liefst een derde van de woningen ging naar starters, een prima resultaat. We zien dat starters volop gebruik maken van de verruimde huisvestingsmogelijkheden en daarmee hun eigen slaagkansen beïnvloeden.


Jasmijnstraat, Bergambacht

14

2 Vitale kernen, leefbare buurten Demografische ontwikkelingen zoals vergrijzing en ontgroening. Maatschappelijke ontwikkelingen als individualisering. Het zijn ontwikkelingen die een negatieve uitwerking kunnen hebben op de leefbaarheid in een dorp of wijk. Wij proberen dat te voorkomen. Door te investeren in maatschappelijk vastgoed, de woonomgeving en sociale samenhang en betrokkenheid. We doen dat zoveel mogelijk samen met anderen, met name met onze huurders.

2.1 Basisvoorzieningen in alle kernen Een supermarkt, huisarts, apotheek en basisschool zijn voorbeelden van basisvoorzieningen. Een dorp wordt minder aantrekkelijk als dit soort voorzieningen verdwijnt. Voor iedere inwoner en zeker voor ouderen en hulpbehoevenden. Om zelfstandig te functioneren, zijn zij mede afhankelijk van basisvoorzieningen in de buurt. In de Krimpenerwaard hebben we in een aantal dorpen te maken met het verdwijnen van de basisvoorzieningen. Wij willen dit graag voorkomen of, waar al geen voorzieningen meer zijn, deze terugbrengen. Mits daar tenminste ook bij andere partijen voldoende draagvlak voor is. In 2010 hebben we meegewerkt aan een aantal nieuwbouwprojecten waar voorzieningen deel van uitmaken. Heel concreet zijn dit onder meer: de ontwikkeling van een buurtsuper in Berkenwoude, ontmoetingsruimte bij De Nieuwe Vaart en Bloemrijk, een kinderdagverblijf en een brede school in Krimpen aan den IJssel, winkelruimte, een medisch centrum en een cultuurhuis in Krimpen aan de Lek, een A-HOED (Apotheek en Huisartsen Onder Eén Dak) buitenpoli van ziekenhuis ’t Groene Hart, centrum voor Jeugd en gezin alle aan de Oranjeplaats in Schoonhoven en een supermarkt in Schoonhoven-Noord. In het Jaarplan 2010 schreven we al dat dit soort projecten, die we samen met meerdere partijen ontwikkelen, vaak ingewikkeld en langdurig zijn. Hoe complex een en ander kan zijn blijkt in Berkenwoude. De kans dat we het plan voor een buurtsuper met (zorg)woningen daadwerkelijk kunnen realiseren, lijkt bij gebrek aan financieel draagvlak na jarenlange inspanning gering.

Andere activiteiten om de leefbare buurt te bevorderen waren het verwijderen van graffiti, schoonmaakacties, opknapbeurten voor portieken en buurtinitiatieven zoals tuinendagen. Ook de complexbeheerders in Krimpen aan den IJssel spelen een belangrijke rol bij het schoon en heel houden van de woonomgeving en hun aanwezigheid kan het veiligheidsgevoel van bewoners vergroten. Vandaar dat wij een groot deel van hun kosten voor onze rekening nemen. Om na te gaan waar verbeteringen mogelijk zijn, hebben we het afgelopen jaar in verschillende wijken buurtschouwen georganiseerd. We doen dit samen met bewoners en partijen die verantwoordelijkheid zijn voor de openbare ruimte. Samen kijken we welke knelpunten bewoners signaleren en maken we afspraken over het oplossen daarvan. In totaal was voor leefbaarheid ruim € 1 miljoen begroot en is € 917.000 uitgegeven. Het verschil van € 114.000 komt enerzijds door lagere kosten en anderzijds door een overlooppost. Het geplande aantal woningen heeft het Politiekeurmerk gekregen maar voor € 37.000 minder. Voor het aanbrengen van rookmelders is € 75.000 doorgeschoven. Door de late start zijn niet alle werkzaamheden dit jaar uitgevoerd. In 2011 wordt het project afgerond.

2.2 Schone en aantrekkelijke wijken en buurten De woningen en de woonomgeving schoon, heel en veilig, dat is al jaren ons credo. Voor veiligere woningen zetten we ons beleid om stapsgewijs al onze woningen te voorzien van het Politiekeurmerk Veilig Wonen onverminderd voort. In 2010 zijn 392 woningen gecertificeerd en dat is meer dan de doelstelling van 382 uit het Jaarplan. Brandveiligheid is ook een belangrijk punt. In alle woningen met het Politiekeurmerk zitten rookmelders. De kleine 5.000 woningen die dit certificaat nog niet hebben, zijn in 2010 of de eerste helft van 2011 wel alvast voorzien van rookmelders.

15


Onderstaande tabel bevat een overzicht van leefbaarheidsactiviteiten QuaWonen-breed. Verderop in het jaarverslag wordt per kern aangegeven wat we concreet hebben gedaan. Activiteiten leefbaarheid

Wijkgebonden activiteiten sociaal Complexbeheerders Bewonersinitiatieven Straatgesprekken, pimpen portieken, overige activiteiten Acties na uitslag enquête fysiek Verwijderen graffiti Buurten leefbaar en schoon houden Inrichting Wijkcentra (Bloemrijk) Onderhoud wijkcentra Tuinendag, wijkschouw, vergunning en overig fysiek Materiaalkosten complexbeheer Individuele activiteiten sociaal Buurtbemiddeling Budget voor voorstellen uit overleg met stakeholders Leefbaarheid en landschapsbeheer

wonen en zorg

Sponsoring Excursies bewonersgroepen, vrijwilligers Subsidies huurlasten wijkcentra Wonen jong en oud Bloemrijk Belbus, gebiedsgerichte woningtoewijzing

Overige activiteiten leefbaarheid Coördinatie van buurt/wijkbeheer Aanbrengen rookmelders Verbeteren toegankelijkheid woningen Politiekeurmerk Veilig Wonen Totaal

begroot

doorschuif 2009 en aanpassing begroting

totaal begroot

realisatie

125.500 10.000 15.500

125.500 10.000 15.500

141.294 10.669 14.951

5.000 17.500 30.000 80.000 15.000 14.500

5.000 17.500 30.000 50.650 15.000 14.500

5.000 18.075 34.628 50.307 14.764 15.528

4.000

4.000

0

35.350 25.000

35.350 25.000

33.453 24.310

5.000

5.000

2.593

5.000 8.000 40.000 25.000 4.300

5.000 8.000 40.000 25.000 4.300

0 3.255 40.000 22.880 0

101.000 91.000 50.000 354.000 1.060.650

101.000 91.000 50.000 354.000 1.031.300

118.064 15.186 34.883 317.403 917.243

-29.350

-29.350

2.3 Wonen, werken en leren Hoewel het geen basistaak is, willen we als maatschappelijk betrokken organisatie onze bijdrage leveren aan werkgelegenheid in onze kernen. We zoeken het primair binnen onze eigen organisatie. In 2010 is de geplande stageplaats bij onze onderhoudsdienst ingevuld. Op advies van Rijnmond Bouw hebben we met Fundeon afspraken gemaakt, zodat QuaWonen zich nu officieel leerbedrijf mag noemen. Verder hebben we twee werkervaringsplaatsen bij onze frontoffice aangeboden voor schoolverlaters. Helaas bleken de twee kandidaten die Jobcoach voordroeg onvoldoende geschikt voor de functie. Andere kandidaten zijn nog niet gevonden. Op onze backoffice is wel een werkervaringsplaats ingevuld. 2.4 Versterken sociale cohesie Wijken waar bewoners elkaar kennen en elkaar een handje helpen, zijn prettige wijken om te wonen. Het is een van de redenen waarom mensen kiezen voor een dorp in plaats van de grote stad. Ontmoetingscentra zijn een goed middel om het contact en de betrokkenheid tussen buurtbewoners te vergroten. Volgens plan hebben we in 2010 een ontmoetingscentrum ingericht en in gebruik genomen in BloemRijk en zijn we begonnen met de bouw van een ontmoetingscentrum in de Nieuwe Vaart (project Rondweg-Middenwetering), beide in Krimpen aan den IJssel. Eind 2010 hadden we zeven ontmoetingscentra, één in Schoonhoven en zes in Krimpen aan den IJssel. Wij zorgen voor het onderhoud en stimuleren dat buurtbewoners er veelvuldig gebruik van maken. Omdat welzijnsorganisaties steeds minder geld hebben, hebben we in 2010 ingezet op zelfbeheer en zelfinitiatief van buurtbewoners. In BloemRijk gebeurde dit met hulp van een buurtcoach. In ontmoetingscentrum Sperwer hebben we zelf een groep actieve bewoners geholpen om activiteiten van de grond te krijgen. Meer hierover in het hoofdstuk QuaWonen in de kernen. Intensiever dan voorgaande jaren hebben we in 2010 gebruik gemaakt van de diensten van buurtbemiddeling via Factor G. Deze manier om conflicten tussen buren op te lossen bewijst zich als een effectief instrument. Wij hadden al besloten er na afloop van het bestaande contract in april 2010, mee door te


16

gaan. We zijn blij dat bijna alle andere partners, de gemeenten en de andere corporaties in de Krimpenerwaard, hetzelfde hebben besloten. Alleen de gemeente Vlist is ermee gestopt. Afgelopen jaar zijn 98 zaken aangemeld voor buurtbemiddeling, waarvan er 88 zaken ook echt zijn opgepakt. In 70% van de gevallen is een positief resultaat geboekt. Wij zijn heel erg tevreden dat buurtbemiddeling zo vaak een oplossing kan bieden bij conflicten tussen buren.

benadrukten wel dat we veel aandacht moeten schenken aan de communicatie over dit onderwerp. Daarnaast werd aangedrongen op het handhaven van een vaste plek in elke kern waar klanten op afspraak terecht kunnen. Beide punten hebben we overgenomen.

In het hoofdstuk QuaWonen in de kernen leest u meer over de diverse concrete activiteiten die we hebben ondernomen onze dorpen en buurten vitaal en aantrekkelijk te houden.

We hebben de huurdersorganisaties inbreng gevraagd voor het Jaarplan 2010. Op hun verzoek hebben we in 2010 een themabijeenkomst georganiseerd over huurvarianten zoals Huur op maat. Na deze goed bezochte bijeenkomst bleken de huurdersorganisaties vooralsnog niet erg enthousiast over toepassing van Huur op Maat, omdat dit zou betekenen dat QuaWonen inkomenspolitiek gaat voeren. Toch willen we komend jaar verder onderzoeken wat de mogelijkheden zijn van dit middel om de huurprijs van een woning beter te laten aansluiten op het inkomen van de bewoner.

2.5 Lokale verankering en samenwerking met anderen We voelen ons verbonden met de Krimpenerwaard en willen graag inspelen op lokale wensen en belangen. Daarom betrekken we lokale belanghebbenden bij ons beleid en streven we ernaar dat zij tevreden zijn over onze prestaties. We spreken met huurders, gemeenten, zorgen welzijnsorganisaties, politie en belangenorganisaties. Van hen horen we wat er in onze dorpen speelt en wat zij van ons verwachten. En wij leggen uit waar wij een rol kunnen spelen en waar juist niet. Participatie van huurders Wat we bespreken met de lokale huurdersorganisaties en hoe vaak we dat doen, is vastgelegd in een reglement gebaseerd op de Overlegwet. In 2010 hebben we overlegd conform dit reglement. In Krimpen aan den IJssel bespraken we complexgebonden zaken met bewonersoverleggroepen (Bog’en), op lokaal niveau overlegden we minstens drie keer met de plaatselijke huurdersorganisaties en QuaWonen-brede zaken namen we door met het Centraal Overleg Huurdersorganisaties (COH). We maken geen prestatieafspraken met huurdersorganisaties. Daaraan bestaat geen behoefte. Wel bespreken we met hen welke prestatieafspraken we met de gemeenten willen maken. En we maken ieder jaar, afhankelijk van de behoeften van de betreffende huurdersorganisatie, een agenda van punten waarop we dieper ingaan. Het bestuur van QuaWonen heeft acht keer vergaderd met het COH. Onderwerpen waarover advies is aangevraagd waren: beleid Basiskwaliteit, badkamerbeleid, verkoopplan bestaand woningbezit, huurbeleid en de wijziging algemene voorwaarden voor Verenigingen van Eigenaren (VvE). Laatstgenoemde adviesaanvraag loopt nog, over de andere onderwerpen heeft de huurderskoepel een positief advies uitgebracht. Met het COH zijn ook de resultaten van de KWH-meting besproken. En we hebben met hen onze plannen besproken om de dienstverlening verder te verbeteren. Met de lokale huurdersorganisaties en met het COH hebben we ook uitgebreid gesproken over ons nieuwe Ondernemingsplan. Afgevaardigden van de huurdersorganisaties hebben deelgenomen aan de themasessies voorafgaand aan het vaststellen van ons Ondernemingsplan. Daarnaast zijn er twee afzonderlijke gesprekken gevoerd over het samenvoegen van de drie kleine lokale kantoren. In hoofdlijnen kon het COH zich vinden in de ideeën rond invulling van het Ondernemingsplan en vooral in de keuze voor speerpunt Excellente basisdienstverlening. Ook was er begrip voor de samenvoeging van de drie kleine vestigingen. De huurdersorganisaties

17

In Bijlage 1 leest u meer over de besprekingen die QuaWonen in de verschillende gemeenten heeft gehad. Participatie bij grote onderhoudsprojecten Bij ingrijpende onderhoudsprojecten informeren we de betreffende huurders al in een vroeg stadium zodat zij nog invloed kunnen uitoefenen op de plannen. Bij een complex in Schoonhoven waar de kozijnen werden vernieuwd, zijn op verzoek van bewoners ‘openslaande deuren’ als extra keuze opgenomen. En bij een project in Krimpen aan de Lek, waarbij de schuren werden vernieuwd, is op verzoek van een bewoner de planning een half jaar opgeschoven. Deze duivenmelker wilde tijdens het broedseizoen geen drukte in zijn tuin en de andere bewoners stemden in met het uitstel. Waar mogelijk en van toepassing, bieden we bewoners diverse keuzemogelijkheden. Bewoners kunnen bijvoorbeeld kiezen uit verschillende typen voordeuren en kozijnindelingen of uit diverse kleuren voor het schilderwerk. Bij het eerder genoemde project in Krimpen aan de Lek konden bewoners kiezen of ze de nieuwe schuur op de plek van de oude schuur wilden hebben, of liever achterin de tuin. Bij een project in Schoonhoven konden huurders met korting een hor bestellen voor de nieuwe raamkozijnen.


Klantenpanels In voorgaande jaren organiseerden wij af en toe klantenpanels. Met een groep huurders die zich daarvoor had aangemeld, bespraken we een actueel thema. In 2010 is dit er niet van gekomen. Er was geen geschikt onderwerp om op deze manier met huurders te bespreken. Bovendien waren er in 2010 diverse onvoorziene overleggen over ons Ondernemingsplan. Komend jaar oriënteren we ons op andere vormen van klantenpanels. Omdat we ons focussen op klantgericht werken en excellente dienstverlening, zoeken we mogelijkheden om permanent met onze klanten af te stemmen hoe zij onze dienstverlening ervaren. Inbreng van andere belanghebbenden We hebben in 2010 contact onderhouden met de gemeenten in ons werkgebied, met de politie, met de zorgorganisaties (Vierstroom, Zorgpartners Midden-Holland, Zellingen, Via Futura, Zorggroep Rijnmond, Pameijer, Philadelphia, Gemiva, St. Eleos, ASVZ, Kwadraad maatschappelijk werk, Vluchtelingenwerk, Stichting Jeugd- en Jongerenwerk Midden-Holland, GGZ Midden-Holland, GGD Midden-Holland), met de lokale welzijnsorganisaties (SWOS, SWSN en Meldpunt Krimpen/Capelle a/d IJssel), met belangenorganisaties (Marokkaanse overleggroep Rida, Stichting Ouderenhuisvesting Nederlek en Stichting Exploitatie bejaardenwoningen Nederlek, ANBO, Seniorenplatform, PCOB, VAC, Factor-G, Zorgberaad Midden-Holland buurtcomités) en met de andere corporaties in de Krimpenerwaard en in de stadsregio Rotterdam. Naast de huurdersorganisaties hebben we tal van andere belanghebbenden en deskundigen betrokken bij de voorbereiding van ons Ondernemingsplan. Dat gebeurde in de vorm van gespreksgroepen rond de thema’s: doorstroming middensegment, prioriteiten bij tegenwind, QuaWonen en de toekomst, wonen, zorg en welzijn en duurzaamheid. Om het out of the box denken te stimuleren, zijn daarbij ook deskundigen uit de universitaire-, onderzoeks- en advieswereld betrokken.We hebben de uitkomst van de bijeenkomsten verwerkt in een concept Ondernemingsplan en onderzoeksinstituut OTB gevraagd daarover een oordeel te geven. Met alle gemeenten maken we prestatieafspraken. Meer hierover leest u in het hoofdstuk QuaWonen in de kernen.

kunnen zijn: strategisch, tactisch of operationeel. De betreffende belanghebbenden vragen we wat zij verwachten van participatie in het project. Door de wederzijdse verwachtingen te bespreken, krijgen zij en wij een beter beeld van de rol die belanghebbenden kunnen spelen. QuaWonen is actief in Maaskoepel, de federatie van woningcorporaties in de stadsregio Rotterdam Maaskoepel, en in de Federatie van Woningcorporaties in de Krimpenerwaard. In december organiseerde laatstgenoemde federatie een Woonconferentie. Doel is dat deze conferentie leidt tot een steeds hechtere samenwerking tussen alle partijen die een rol van belang spelen in de Krimpenerwaard: gemeenten, zorgen welzijnsorganisaties, onderwijsinstellingen, huurdersorganisaties, ouderenbonden, ontwikkelaars/makelaars, ondernemers, kerken, (zorg)verzekeraar(s) en natuurlijk de corporaties zelf. In 2010 stond de conferentie in het teken van ontmoeting en samen de belangrijkste thema’s benoemen. Volgens de Federatie is dat zeker gelukt. Als woningcorporaties gaan we nu kijken hoe deze dag het beste een vervolg krijgt. Belangrijk van de conferentie is alvast dat iedereen scherp in beeld heeft vóór wie en mét wie we werken aan de toekomst van de Krimpenerwaard. Onze directeur-bestuurder onderhoudt goed contact met de koepelorganisaties van woningcorporaties Aedes. Verder reageert hij actief op landelijk nieuws over de sector, via onze website en ook via twitter.

follow us on

Uit de in 2009 uitgevoerde visitatie blijkt dat belanghouders graag meer betrokken willen worden bij de beleidsvorming van QuaWonen. Ook wil men graag meer inzicht krijgen in de (financiële) overwegingen die daarbij een rol spelen. In 2010 hebben we onderzocht hoe we hieraan gehoor kunnen geven. Het Belanghoudersidentificatie-instrument lijkt een goed middel. Dit instrument helpt woningcorporaties bij het (h)erkennen en positioneren van belanghouders. We willen dit instrument in elk geval inzetten bij het vaststellen van ons Jaarplan 2012 en het sloopnieuwbouwproject Prinsessenhof in Krimpen aan den IJssel. De betrokken medewerkers geven aan welke belanghebbenden betrokken moeten worden bij het project en wat hun rol zou


18

3 Duurzaamheid In 2010 hebben we het in 2009 vastgestelde energiebeleid ingevoerd. Om een positieve bijdrage te leveren aan het milieu, maar zeker ook om iets te doen aan de alsmaar stijgende woonlasten van onze huurders. In het nieuwe Ondernemingsplan gaan we op dit gebied nog een flinke stap verder. Totdat we deze nieuwe ambitie in 2011 nader hebben uitgewerkt, houden we vast aan ons Energiebeleidsplan 2009–2019. In 2010 hebben we de eerste projecten om bestaande woningen energiezuiniger te maken uitgevoerd. We hebben een aantal extra energiezuinige nieuwbouwprojecten in ontwikkeling. En ook op het gebied van energiezuinig werken en het stimuleren van energiezuinig gedrag bij onze huurders zijn de eerste stappen gezet.

elkaar combineren in de praktijk vaak niet werkt. Door werk te combineren, wilden we de overlast voor huurders beperken. In de praktijk blijkt dit slecht werkbaar. De energiemaatregelen moeten volledig afgerond zijn vóór het schilderwerk. Loopt de isolatie uit, dan komt ook de planning voor het schilderen in het geding. En aangezien schilderwerk afhankelijk is van het weer, kan dit betekenen dat er helemaal niet meer geschilderd kan worden.

3.1 Energiezuinige woningvoorraad In tien jaar tijd willen we ongeveer 5.500 woningen voorzien van HR-ketels en zodanig isoleren dat het energielabel van onze woningvoorraad daalt van gemiddeld een E naar gemiddeld een C. Ons voornemen om in 2010 met 861 woningen te beginnen, hebben we ten uitvoer gebracht. Eind van het jaar waren daarvan al bijna 600 woningen opgeleverd. De overige 265 waren in (laatste) voorbereiding of uitvoering. De huurders betalen voor de isolatiemaatregelen een huurverhoging. Daar staat tegenover dat de stookkosten dalen. Wij geven de garantie dat per saldo de woonlasten niet stijgen. Gebeurt dit toch, dan kunnen huurders een beroep doen op de hardheidsclausule en vragen om een herberekening. Vanwege de huurverhoging is deelname aan het project voor huurders niet verplicht. Door hen goed te informeren, hopen we zoveel mogelijk huurders enthousiast te maken. Het afgelopen jaar is dat goed gelukt: deelname bij de opgeleverde projecten was 90%. Een resultaat waarover we zeer tevreden zijn. Wel opvallend is het verschil in deelname tussen appartementsbewoners en huurders van een eengezinswoning, 99,8% tegenover 59,6% Het lagere percentage bij de eengezinswoningen heeft voor een belangrijk deel te maken met de dakisolatie. Onze werkwijze om dat van binnenuit te doen, stuit op weerstand bij bewoners die hun zolder netjes hebben afgetimmerd. We onderzoeken hoe we dit kunnen oplossen.

In Krimpen aan den IJssel is de uitvoering van twee nieuwbouwprojecten begonnen waar de woningen een extra laag energieprestatie-coëfficiënt (EPC) hebben: Waterlijster met een EPC van 0,4 en Lansingh-Zuid met een EPC van 0,6. In nieuwbouw is wettelijk een EPC van 0,8 voorgeschreven. Bereikt resultaat Jaarlijks worden de energielabels van de woningvoorraad geactualiseerd en kunnen we zien of QuaWonen op koers ligt om de doelstellingen eind 2018 te halen. Zeker dit eerste jaar is het spannend om de resultaten van onze inspanningen terug te zien. Woningen met groen label: Ten tijde van de nulmeting in 2008 had slechts 24,4% van de woningen van QuaWonen het groene label A, B of C. Vorig jaar is dit percentage gestegen naar 32,7%. Uiteindelijk willen we dat 83,1% van alle woningen in 2018 een groen label heeft.

Als de mogelijkheid zich voordoet om bij een specifiek project iets extra’s te doen, laten we dat niet na. Zoals in 2010 in de Vijverlaanflats in Krimpen aan den IJssel. In deze flats met 428 woningen hebben we niet alleen HR++ glas geplaatst en de cv-installaties vernieuwd, we hebben ook achttien warmtepompen geïnstalleerd. Met dank aan de bewoners, waarvan al na twee weken 70% had ingestemd om mee te doen. Met alleen al dit project wordt jaarlijks zo’n 200.000 m³ gas bespaard.

CO2-reductie: De CO2-reductie voor alle woningen van QuaWonen bedroeg over 2010 1.542 ton. Doelstelling is vanaf 2018 7.000 ton per jaar. Dat in het eerste jaar al ruim 20% van de doelstelling is behaald, is zeer positief.

Natuurlijk waren er ook tegenvallers. Enkele projecten zijn vertraagd vanwege de hoge grondwaterstand. Zeker daar waar de gemeente de poreuze riolering heeft vervangen, hebben wij vaak te maken met water in de kruipruimte. Dit leidt tot aantasting van de houten balken en vloeren en maakt het ook onmogelijk om vloerisolatie aan te brengen. Voortaan zullen we de kruipruimten en vloeren vooraf inspecteren. Verder is gebleken dat isolatieglas aanbrengen en schilderwerk met

Landelijke cijfers over 2010 zijn nog niet bekend. Wel is duidelijk dat QuaWonen er qua energieverbruik, ondanks de verbeterslag, nog steeds slechter voor staat dan het landelijke gemiddelde van 2008. We zijn op weg, maar er is nog veel werk aan de winkel!

19


3.2 Gedragsverandering bij huurders Ons belangrijkste instrument om huurders bewust te maken van hun eigen energieverbruik en hun mogelijkheden om dat te verlagen is nu de website www.energie-loket.nl. Deze is volgens plan eind maart 2010 live gegaan. Naast informatie over de maatregelen die QuaWonen neemt, staan er veel besparingstips op. Huurders kunnen zich inschrijven om een eigen besparingsplan te maken. Dankzij een koppeling met de specifieke kenmerken van hun eigen woning, is dit besparingsplan echt maatwerk. Er wordt bijvoorbeeld rekening gehouden met de omvang van de woning en met het soort beglazing. Hoewel de site met 19.000 bezoekers in zeven maanden tijd goed is bezocht, valt het aantal inschrijvingen (175) tegen. Een speciaal ontwikkelde gebruikersinstructie om het inschrijven te vereenvoudigen heeft weinig effect gehad. We kijken wat we nog meer kunnen doen. In een speciale editie van ons bewonersblad QuaWoonjournaal hebben we onze energiemaatregelen en het digitale energieloket onder de aandacht gebracht. Waar mogelijk zoeken we bewoners ook op om hen te informeren en te motiveren tot energiezuinig gedrag. Bijvoorbeeld tijdens de tuinendag in Schoonhoven en de cultuurmiddag in Krimpen aan den IJssel. In samenwerking met SWOS hebben we in Schoonhoven ook bijeenkomsten georganiseerd voor ouderen. Project Vijverlaan, Krimpen aan den IJssel

3.3 Gedragsverandering bij onszelf We willen zelf het goede voorbeeld geven en hebben als doel om energiezuinig te gaan werken. Op iedere afdeling hebben medewerkers gekeken hoe ze dat kunnen doen. Dit heeft er onder meer toe geleid dat we alleen nog milieuvriendelijk drukwerk gebruiken, groene stroom inzetten in de algemene ruimtes en voor collectieve installaties, dat er bij herstructurering zoveel mogelijk duurzaam wordt gesloopt en dat we onderzoeken wat de mogelijkheden zijn van greenlease voor zakelijk vervoer. Vanuit het Ondernemingsplan wordt energiezuinig werken verbreed naar duurzame bedrijfsvoering. Daarbij zullen we ook steeds vaker kijken naar de winst die op dit gebied is te bereiken in de samenwerking met andere partijen zoals architecten en bouwbedrijven.


20

4 Excellente basisdienstverlening In ons nieuwe Ondernemingsplan is klantgericht werken een belangrijk doel. De forse inzet op dit thema is nieuw voor onze organisatie. Niet dat wij in voorgaande jaren helemaal geen oog hadden voor onze klant. Integendeel. Verbetering van onze bereikbaarheid en dienstverlening en het bieden van keuzemogelijkheden hebben al jaren onze aandacht. Omdat klanten aangeven dat dit belangrijke onderwerpen voor hen zijn. Nieuw is dat wij met medewerkers én huurders de belangrijkste klantwaarderingsaspecten benoemen en daarop onze klantprocessen toetsen en verbeteren.

4.1 Klantgerichte dienstverlening Begin 2010 hebben we het KWH-huurlabel behaald. In de jaren ervoor heeft het Kwaliteitscentrum Woningcorporaties Huursector met het oog daarop de kwaliteit van onze dienstverlening onderzocht. Daarbij draait het om de basisprocessen zoals het uitvoeren van reparaties, het zoeken en betrekken van een woning, de huurbetaling en een bezoek aan een van onze kantoren. Het gemiddelde cijfer dat klanten ons hiervoor geven is een 7,5. Een ruime voldoende dus. De resultaten hebben we besproken met de huurdersorganisaties en er is een verbeterplan opgesteld met als doel om stapsgewijs op een beoordeling van een 8 te komen. Afgelopen jaar heeft er opnieuw een meting plaatsgevonden voor het KWH-label. We scoorden op drie van de vier gemeten onderdelen ruim boven de norm, behalve op het onderdeel klachtenafhandeling. Als we bij de herkansing in het najaar van 2011 opnieuw onvoldoende scoren, raakt QuaWonen het label kwijt. Reden dat we begin 2011 zijn gestart met een aantal verbetermaatregelen. Efficiënt en effectief (samen)werken en een uniforme werkwijze in gelijke functies zijn voorwaarden voor het bieden van excellente dienstverlening. Najaar 2010 is de aanzet gegeven voor het project Excellente basisdienstverlening QuaWonen, met de volgende uitgangspunten: • De lokale kantoren in Lekkerkerk, Krimpen aan de Lek en Bergambacht worden samengevoegd en gaan verder als lokaal kantoor Bergambacht tot verhuizing naar het multifunctioneel centrum in Lekkerkerk. • De kantoorbalies (vrije inloop) zijn op werkdagen een dagdeel open, bij voorkeur van 8.30 tot 12.30 uur. • Het onderscheid tussen functie klantenservice A en B verdwijnt. • De functies woonconsulent en opzichter wonen wordt in beide regio’s hetzelfde: de woonconsulent richt zich in het verhuurproces op nieuwe verhuringen de opzichter richt zich op vertrekkende huurder (eerste en twee inspectie).

4.2 Keukens en badkamers naar eigen wens Huurders willen graag hun keuken, badkamer en toilet naar eigen smaak inrichten. Wij komen aan deze wens tegemoet met onze programma’s Maatwerk in keukens en Maatwerk in sanitair. Veel huurders maakten al gebruik van de mogelijkheid hun keukenblok te laten vervangen door een zelf gekozen exemplaar. Sinds oktober 2010 kan dat ook met badkamers. Huurders wiens badkamer meer dan dertig jaar oud is, kwamen als eerste in aanmerking voor modernisering. Ook als het oude sanitair technisch gezien nog niet aan vervanging toe was. Een nieuwe standaard inrichting naar keuze is gratis, voor uitbreidingen of meer luxe betaalt de huurder een toeslag. Dat we hiermee in een behoefte voorzien blijkt uit het enorme aantal aanmeldingen: bijna 400. Dit aantal is veel hoger dan we hadden voorzien. Ons uitgangspunt was aanvragen op volgorde van binnenkomst te behandelen totdat we door ons jaarbudget heen zouden zijn en overige aanvragers door te schuiven naar volgend jaar. Vanwege de enorme belangstelling betekende deze werkwijze een deel van de aanvragen uit 2010 pas in 2012 of zelfs 2013 gehonoreerd kunnen worden. Dat vonden we niet acceptabel. Daarom hebben we eind 2010 besloten van dit principe af te stappen. We verwachten in 2011 alle aanvragen van 2010 te kunnen afhandelen. Vanaf januari 2012 hopen we ook de huurders te bedienen met sanitair dat nog geen dertig jaar oud is. Via loting hebben we bepaald welke huurders nog in 2010 in aanmerking kwamen voor een nieuwe badkamer en/of toilet. In november zijn we met de uitvoering begonnen. In totaal hebben we vorig jaar achttien badkamers en negen toiletten vernieuwd, een kostenpost van € 100.000.

Aansluitend zijn we begonnen met uitwerking en implementatie van deze uitgangspunten en het opstellen van een plan van aanpak.

21


4.3 Regionale Geschillencommissie Krimpenerwaard QuaWonen is aangesloten bij de Regionale Geschillencommissie (RGK). Afgelopen jaar werden hier twaalf klachten over QuaWonen ingediend, onder andere over de kosten van voorzieningen met huurverhoging, afronding planmatig onderhoud, onvoldoende communicatie door QuaWonen en achterstallig onderhoud. Vijf klachten waren op initiatief van huurder of QuaWonen al opgelost voordat de geschillencommissie ze in behandeling nam. Drie klachten werden deels gegrond verklaard, waarna QuaWonen het advies van de commissie overnam. Het volledige jaarverslag van de RGK staat op de website van QuaWonen.

Regionale Geschillencommissie Krimpenerwaard

5 Vastgoedopgave We willen goede woningen bieden. Dat verwachten onze klanten ook van ons. Daarom besteden we permanent aandacht aan het onderhoud van onze woningen. Deze meer kwaliteit geven en veiliger, toegankelijker en duurzamer maken, dat zijn de doelen. Planmatig onderhoud kunnen we vooraf plannen, bij dagelijks onderhoud spelen we in op wat zich voordoet, onder andere als een woning wordt opgezegd. Een deel van onze woningen is zodanig verouderd dat we ze slopen en vervangen door nieuwbouw. Nieuwbouw dient verder om ons woningbezit uit te breiden en beter te laten aansluiten bij de woonwensen van onze diverse doelgroepen. Omdat er vooral een tekort is aan levensloopgeschikte seniorenwoningen, bouwen we met name voor senioren. Dit brengt ook de doorstroming op gang. Senioren maken elders woningen vrij voor andere doelgroepen.

Van goede kwaliteit

Aantal reparatieverzoeken Gewogen aantal vhe’s Kosten niet-planmatig onderhoud totaal Kosten niet-planmatig onderhoud gemiddeld per vhe Kosten planmatig onderhoud totaal Kosten planmatig onderhoud gemiddeld per vhe

2009

2010

14.269 8.483 € 4.667.871

13.739 8.420 € 4.747.989

€ 552

€ 572

€ 8.595.643

€ 6.448.214

€ 1.017

€ 776

5.1 Planmatig onderhoud In 2010 zijn we voor € 10,6 miljoen aan verplichtingen aangegaan. Dit is inclusief de energiemaatregelen van het energiebeleid. Hiermee zijn we ruim binnen de begroting van € 12,6 miljoen gebleven. Belangrijkste oorzaken zijn dat we goedkoop hebben kunnen inkopen en dat bij energiemaatregelen niet alle bewoners bereid waren aan de uitvoering mee te werken. Niet


22

alle werken hebben we kunnen afronden. De (verdere) uitvoering daarvan wordt doorgeschoven naar 2011 (€ 0,8 miljoen voor regulier planmatig en € 0,6 miljoen voor energie). Voor regulier planmatig onderhoud stond een budget van € 8,8 miljoen, inclusief € 0,3 miljoen voor door te belasten contracten schoonmaak). Een positief prijsverschil van € 0,9 miljoen is behaald bij opdrachtverlening. Aan facturen is voor € 6,8 miljoen ontvangen. Voor een klein gedeelte moet nog opdracht worden verleend. Voor energiebesparende maatregelen was begroot € 3,8 miljoen. Een positief prijsverschil bij opdrachtverlening hierop is behaald van € 0,8 miljoen. Aan het einde van 2010 is gerealiseerd € 2,4 miljoen. Doorgeschoven naar 2011 wordt € 0,6 miljoen. Nagenoeg alle geplande projecten zijn in uitvoering genomen en opdrachten voor verleend. Het werk was eind 2010 uitgevoerd, bijna klaar of de opdracht aan de aannemer was verstrekt. Achttien projecten, vooral straatwerk, beschoeiing aanbrengen en bergingen plaatsen, zijn vanwege de vroege vorst en sneeuwval vertraagd. Deze projecten zijn in februari 2011 afgerond. Een aantal posten hebben we noodgedwongen moeten doorschuiven naar 2011. Soms was dat om redenen waarop wij geen invloed hebben. Als bijvoorbeeld de gemeente besluit ophoging van het straatwerk uit te stellen, zijn wij genoodzaakt ‘ons’ straatwerk ook door te schuiven. Door teveel vocht in kruipruimten hebben we het isoleren van houten beganegrond vloeren moeten uitstellen. En bij het plaatsen van rookmelders zijn we afhankelijk van de bewoners of van het Politiekeurmerk. Ander uitstel was mogelijk wel te voorkomen geweest, vooral door vooraf een betere inschatting te maken van het verstrekken van de opdracht en de planning van het werk. Zo is weleens een bouwvergunning te laat aangevraagd of een aannemer geselecteerd die de planning niet kon waarmaken. Door maandelijks een interne voortgangsrapportage op te stellen, meer een eigen koers te varen bij het uitvoeren van straatwerk en selectiever voor leveranciers te kiezen, hopen we hierin verbetering aan te brengen. In 2010 hebben we het eerste deel afgerond van een onderzoek naar de risico’s van branddoorslag en -overslag bij woningen van voor 1990. Op basis van een inspectie van 33 woningen in 26 verschillende gebouwen weten we nu welke gebouwen we in 2011 nader moeten onderzoeken. Vervolgens kunnen we in de meerjarenbegroting opnemen welke maatregelen we bij gepland toekomstig onderhoud moeten nemen. Legionella blijft een aandachtspunt, ook al hebben we de risico’s op besmetting goed onder controle. In Krimpen aan den IJssel dook het probleem weer op toen in watermonsters van een flatgebouw legionellawaarden van de niet ziekmakende soort Anisa werden aangetroffen. Meteen trad de procedure in werking van bewoners informeren, een plan van aanpak opstellen voor het reinigen van leidingen, nieuwe metingen, onderzoek naar plekken waar sprake is van ongewenste opwarming van koud waterleidingen en technische maatregelen om deze op te heffen.

23

Voor 2010 was € 50.000 begroot voor het verbeteren van de toegankelijkheid van woningen. Er is ruim € 60.000 uitgegeven, hoofdzakelijk aan het plaatsen van automatische deuropeners in de complexen Amaliahof in Ouderkerk, VijverStaete, Meerkoet en Tricolore in Krimpen aan den IJssel en Emmastraat in Lekkerkerk. Een deel van de uitgaven is via het leefbaarheidsbudget verantwoord, een deel via de meerjarenonderhoudsbegroting. In 2010 zijn we volop aan de slag gegaan met diverse energiebesparende maatregelen in het kader van het energiebeleid. Meer hierover in hoofdstuk 3 Duurzaamheid. Naast deze maatregelen hebben we als onderdeel van het reguliere onderhoud 444 HR CV-ketels geplaatst. 5.2 Dagelijks onderhoud Al het onderhoud dat niet vooraf kan worden gepland, noemen we dagelijks onderhoud. Dit bestaat uit de reparatieverzoeken die van huurders binnenkomen, serviceonderhoud dat QuaWonen voor huurders gratis uitvoert, planmatig inpandig onderhoud zoals vervangen van badkamers, keukens en plafonds en het mutatieonderhoud na leegkomst van een woning. Sinds 1 januari 2010 geldt hierbij de basiskwaliteitsmatrix als richtlijn. Daarin staat per woningvertrek benoemd aan welke minimale kwaliteitseisen deze moet voldoen. Ook staat vermeld wanneer een woning die in bepaalde opzichten niet aan de basiskwaliteit voldoet, wordt aangepakt. Alle leeggekomen woningen zijn aangepakt. In een enkel geval voeren we op verzoek van de bewoner ook wel tussentijds bepaalde maatregelen uit. QuaWonen-breed hebben we in 2010 ruim € 3,9 miljoen uitgegeven aan dagelijks onderhoud. Dat is ruim 12% minder dan de € 4,5 miljoen die was begroot. De belangrijkste reden hiervoor is dat er minder mutaties waren dan in voorgaande jaren. Bij het bepalen van het budget was op een hoger aantal gerekend. Verder hebben we geprofiteerd van de tijdelijke regeling dat op arbeid bij diverse werkzaamheden vanaf 1 juli 2010 tot 31 december 2010 een btw-tarief van 6% gold.


Verder streven we ernaar om onze woningen asbestvrij te maken. Zodra een woning leegkomt worden asbesthoudende materialen verwijderd. In 2010 besteedden we ruim € 234.000 aan asbestverwijdering. Sinds 15 november 2010 werken we met een eenheidsprijzenboek. Om efficiënter te werken, hebben we met alle aannemers die mutatieonderhoud uitvoeren vaste prijzen afgesproken. Het is daardoor niet meer nodig om offertes op te vragen bij meerdere aannemers als een leeggekomen woning flink moet worden opgeknapt. Ook is vooraf duidelijker wat de kosten zijn. Dit bespaart tijd en geld. Woningen zijn hierdoor ook eerder klaar om weer verhuurd te worden. 5.3 Nieuwbouw Nieuwbouw en sloop/nieuwbouw blijven belangrijk om de kwaliteit en kwantiteit van onze woningvoorraad te sturen. In 2006 hebben we ons tot doel gesteld om in 10 jaar tijd 2500 woningen te bouwen. Dat is inclusief de woningen die gebouwd worden in samenwerking met risicodragende partijen. Onze ambitie voor 2010 volgens het jaarplan: - we leveren 127 nieuwe woningen op - in totaal hebben we 559 woningen in aanbouw - in opdracht van derden zijn er 283 woningen in aanbouw

Woningmarkt in beweging Het overgrote deel van de nieuwbouw is bestemd voor senioren. Dat is al jaren ons beleid. Er is een tekort aan goede seniorenwoningen, nu al en er staat ons nog een explosieve vergrijzing te wachten. Verder brengt nieuw bouwen voor ouderen de woningmarkt het meest in beweging. Om daadwerkelijk resultaat te boeken, hebben we een lange adem nodig en moeten we nog veel meer nieuwe woningen opleveren.

Parkwijk, Lekkerkerk

Dit hebben we niet waargemaakt. We hebben te weinig rekening gehouden met tegenvallende factoren. Bijvoorbeeld langer durende procedures omdat omwonenden bezwaar maakten, of langdurige onderhandelingen om het met aannemers eens te worden over de prijs. Projectontwikkeling blijft wat dat betreft een dynamisch proces. Bij sommige projecten speelden tegenvallende verkoopresultaten een rol. Deze risicofactor willen we meer uitsluiten. Zo hebben we bij de projecten Lansingh Zuid in Krimpen aan den IJssel en Oranjeplaats in Schoonhoven met de ontwikkelaar van de koopwoningen afgesproken dat we in 2011 beginnen met de bouw, ongeacht het aantal verkochte woningen. Een gemaximaliseerd aantal koopwoningen dat tegen de oplevering nog niet zijn verkocht, nemen wij over als huurwoningen. Dit betekende dan wel weer extra tijd om het hiermee gepaard gaande rekenwerk te verrichten. In 2010 hebben wij uiteindelijk 34 huurwoningen opgeleverd, plus 8 woningen die door derden zijn gerealiseerd. De in 2010 voorziene oplevering van de projecten Parkwijk 1 in Lekkerkerk en Jasmijnstraat in Bergambacht is nu in 2011. Verder hadden we eind van het jaar 473 huur- en Koopgarantwoningen in aanbouw. Dat is minder dan de voorgenomen 559. Belangrijkste oorzaak is de vertraging bij Centrumplan Krimpen aan de Lek en bij Parkwijk 2 in Lekkerkerk. Ook het aantal woningen in aanbouw van derden (181) viel lager uit vanwege deze vertraging. Meer over onze nieuwbouwprojecten in het hoofdstuk QuaWonen in de kernen.


24

6 QuaWonen in de kernen 6.1 Bergambacht De gemeente Bergambacht bestaat uit de dorpen Ammerstol, Berkenwoude en Bergambacht. Wij hebben 649 woningen in Bergambacht en 68 in Berkenwoude. In Ammerstol zijn we eind 2010 begonnen met de bouw van 17 huurappartementen, onze eerste woningen in deze kern. Goede woningen voor mensen die moeilijk slagen op de woningmarkt

Eind 2010 Eind 2009 Aantal goedkope woningen in% in% excl. sloop laatste peildatum

QuaWonen Berkenwoude Bergambacht

21,63 27,94 30,05

25,57 1753 26,39 19 33,78 195

Betaalbare woningvoorraad. Huurprijs < € 357,37 subsidiabele huur per maand Eind 2010 Eind 2009 in% in%

QuaWonen Berkenwoude Bergambacht

98,26 98,53 96,92

Aantal betaalbare woningen excl. sloop laatste peildatum (inclusief goedkope woningen)

89,8 7965 97,2 67 93,7 642

Betaalbare woningvoorraad. Huurprijs < aftoppingsgrenzen € 648 subsidiabele huur per maand ‘t Ingse Hof, Bergambacht

Verhuur en verkoop Vorig jaar hadden we in Bergambacht een extreem hoge mutatiegraad van 11,4%, als gevolg van de oplevering en doorstroming van nieuwbouwcomplex ’t Ingse Hof. Helaas is het aantal verhuringen in 2010 gehalveerd en ligt de mutatiegraad ver onder ons streefgetal van 8%. In Bergambacht hadden we de taakstelling om 7 statushouders te huisvesten, daarvan is er één doorgeschoven naar 2011. We verwachten twee gezinsherenigingen waarbij één respectievelijk vier gezinsleden overkomen. Omdat we daarmee ruim aan onze taak voldoen, hebben we in 2010 geen woning meer aangeboden. Totaal aantal woningen

Aantal verhuringen

Mutatiegraad Berkenwoude

Mutatiegraad Bergambacht

Verkoop bestaand bezit

Gehuisveste statushouders

Gehuisveste urgenten

717

39

2,9%

5,7%

4

6

4

25


Kwaliteitsslag Meer kwaliteit

Meer kwaliteit en betere afstemming van het woningaanbod op de vraag realiseren we in Bergambacht vooral door nieuwbouw. We zetten de projecten waaraan we in 2010 werkten op een rij. Welk project?

In welke kern?

De Kromme Draai

Ammerstol

’t Ingse Hof fase 2

Bergambacht

Het Touwhuys

Bergambacht

Jasmijnstraat

Bergambacht

Secretaris Schippersstraat

Bergambacht

Wat houdt het project in en wat willen we ermee bereiken voor onze doelgroepen? 17 huurappartementen voor jong en oud, 14 betaalbaar en 3 met een markthuur.

20 huurappartementen voor senioren, 15 met een betaalbare en 5 met een markthuur. In het gebouw komt ook een ontmoetingsruimte. 17 Koopgarantappartementen voor starters op de koopwoningmarkt. Een ontwikkelaar bouwt 4 penthouses (koop). 12 huurappartementen met een betaalbare huur voor senioren. Daarnaast verbeteren we de toegankelijkheid van het gebouw door het aanpassen van de entree, plaatsen van een lift en het verbreden van galerijen. 39 huurappartementen voor senioren met parkeergarage voor winkelend publiek, 30 met een betaalbare huur, 9 met een markthuur.


Wat hebben we in 2010 bereikt?

Welk project?

In welke kern?

De gemeente heeft ons voor de bouw van dit project benaderd. De lokale corporatie kon het financieel niet opbrengen deze nieuwbouw te realiseren. De bouw begon eind 2010 . Alle woningen zijn al verhuurd. In 2010 hebben we de bouwvergunning aangevraagd. Na de procedures verwachten we rond de zomer van 2011 te beginnen met de uitvoering. Alle woningen zijn verkocht en de bouw loopt volgens planning. We verwachten de woningen zomer 2011 op te leveren. Op een bestaand woongebouw voor senioren bouwen we een extra verdieping met 12 woningen. De procedures en de afstemming met de aannemer namen meer tijd in beslag dan voorzien. De bouw is wel begonnen in 2010, oplevering staat gepland voor mei 2011. Eind 2010 is de bouwvergunning aangevraagd. De bouw kan in 2011 beginnen.

Dijklaan West

Bergambacht

Hoekse Gang

Bergambacht

Buurtsuper

Berkenwoude

Wat houdt het project in en wat willen we ermee bereiken voor onze doelgroepen? 40 huurappartementen voor senioren waarvan 30 met een betaalbare huur en 10 met een markthuur.

Woonzorgboerderij met manege en 16 woon- en 20 werkplekken voor mensen met een verstandelijke beperking. Een buurtsupermarkt met 6 tot 12 betaalbare huurappartementen.


Dit project nemen wij turnkey over van een projectontwikkelaar. Deze nieuwbouw past prima in ons beleid om vooral voor senioren te bouwen en kan een goede bijdrage leveren aan de doorstroming. Start bouw in 2011, oplevering eind 2012, begin 2013. De verbouwing is volgens plan in juni 2010 afgerond en opgeleverd aan Gemiva die de bewoners begeleidt. De planontwikkeling van dit ingewikkelde project heeft enkele jaren in beslag genomen. Eind 2010 was voortgang van dit project uiterst onzeker. Helaas ziet het er naar uit dat er onvoldoende (financieel) draagvlak is bij andere partijen om dit project te realiseren.

26

Veiliger In de gemeente Bergambacht zijn volgens de planning in 2010 geen woningen aangepast conform het Politiekeurmerk Veilige Woning. Bijna alle woningen in Bergambacht zijn al in bezit van het certificaat. Duurzamer De isolatiewaarde van 14 eengezinswoningen aan de Hennepstraat is in het kader van het energiebeleid zodanig verbeterd dat ze nu het energielabel C hebben.

6.2 Krimpen aan den IJssel In de gemeente Krimpen aan den IJssel hebben we 4.219 woningen. Het is de grootste gemeente in ons werkgebied. Goede woningen voor mensen die moeilijk slagen op de woningmarkt Ons doel om alle vrijkomende goedkope woningen te verhuren aan mensen met een inkomen tot aan de huurtoeslaggrens en die met een bereikbare huur aan mensen met een inkomen tot € 37.500 hebben we in Krimpen aan den IJssel waargemaakt.

Vitale kernen, leefbare buurten

In de kernen van de gemeente Bergambacht zijn geen grote leefbaarheidsproblemen. De meeste inwoners zijn tevreden over het leefklimaat in hun dorp of buurt. Wat willen we bereiken?

Hoe willen we dat bereiken?

Wat hebben we concreet in 2010 gedaan?

Basisvoorzieningen in alle kernen

Samen met andere partijen basisvoorzieningen behouden of zo nodig terugbrengen

We hebben ons in 2010 hard gemaakt voor de ontwikkeling van een buurtsuper in Berkenwoude. In 2010 hebben we met de gemeente een specialist ingeschakeld die heeft gezocht naar een ondernemer of instelling voor exploitatie van een servicepunt met buurtsuper. In het vervolgtraject is de gemeente gevraagd hieraan een financiële bijdrage te leveren. Helaas heeft de gemeente besloten dit niet te doen. QuaWonen beraadt zich nog op een vervolg.

Schone, aantrekkelijke wijken en buurten

Graffiti verwijderen

In de gemeente Bergambacht heeft zich geen graffiti voorgedaan.

Buurtbewoners kennen elkaar en hebben iets voor elkaar over

Tuinendag organiseren

Een tuinendag dient twee doelen: buurtbewoners leren elkaar beter kennen en de buurt knapt ervan op. In de Henry Dunantbuurt in Bergambacht knapten maar liefst 40 bewoners hun tuin op met gratis plantjes van QuaWonen. Ook de barbecue na afloop werd druk bezocht. Veel bewoners spraken hun waardering uit voor dit initiatief.

27

QuaWonen Krimpen aan den IJssel

Eind 2010 in%

Eind 2009 in%

Aantal goedkope woningen excl. sloop laatste peildatum

21,63 14,74

25,57 1753 17,60 622

Betaalbare woningvoorraad. Huurprijs < € 357,37 subsidiabele huur per maand

Eind 2010 Eind 2009 in% in%


QuaWonen Krimpen aan den IJssel

7965 4090

98,26 96,94

89,8 84,9

Betaalbare woningvoorraad. Huurprijs < aftoppingsgrenzen € 648 subsidiabele huur per maand

Verhuur en verkoop De mutatiegraad is lager dan dat hij in 2009 en 2008 is geweest, respectievelijk 7,2% en 6,5%. De norm van 8% wordt dan ook lang niet gehaald. In Krimpen aan den IJssel hebben we uitsluitend reguliere urgenten aan een woning geholpen. Dat is in alle gevallen gelukt binnen de gestelde termijn van zes maanden. Onze opgave om in Krimpen aan den IJssel 19 statushouders te huisvesten is blijven steken op 15. Reden is dat statushouders vaak de voorkeur geven aan Rotterdam, als zich daar mogelijkheden aandienen. De gemeente Krimpen is minder in trek. Totaal aantal woningen

Aantal verhuringen

Mutatiegraad




4219

190

4,5%

2

15

43


Kwaliteitsslag Meer kwaliteit Zowel met nieuwbouw als met groot onderhoudsprojecten hebben we ook in 2010 de kwaliteit van onze woningen verbeterd en ons woningaanbod beter afgestemd op de vraag. Het navolgende overzicht laat zien hoe en met welke projecten. Welk project?

BloemRijk fase 2

Wat houdt het project in en wat willen we ermee bereiken voor onze doelgroepen? 90 nieuwe woningen: 38 appartementen met een markthuur, 30 huureengezinswoningen (waarvan 25 betaalbaar) en 22 Koopgarantwoningen. Een ontwikkelaar bouwt 26 koopeengezinswoningen.


Welk project?

Het bouwprogramma voor de 2e fase van dit omvangrijke project zag er in ons Jaarplan anders uit met onder andere 27 koopappartementen en 41 koopeengezinswoningen. De verkoop kwam echter onvoldoende op gang. Vanwege het bijzondere karakter van de wijk was voortgang gewenst (zie de paragraaf Vitale kernen, leefbare wijken). Daarom hebben we besloten het programma om te gooien zodat de bouw toch kon beginnen. Er komen nu meer grondgebonden woningen, een aantal koopwoningen is omgezet naar huur en we hebben Koopgarantwoningen toegevoegd. Op 4 juni 2010 is de eerste paal geslagen. De eerste woningen worden in 2011 opgeleverd.

De Nieuwe Vaart

Wat houdt het project in en wat willen we ermee bereiken voor onze doelgroepen? 84 huurappartementen voor senioren (waarvan 68 betaalbaar), 62 koopappartementen voor starters op de koopmarkt (36 Koopgarant) en een ontmoetingsruimte.

We willen met deze nieuwbouw de lokale doorstroming op gang brengen. Daarom hebben we lokaal maatwerk aangevraagd zodat we de 25 betaalbare huureengezinswoningen uitsluitend aan Krimpenaren konden verhuren. De Koopgarantwoningen waren al snel na aanvang van de verkoop allemaal verkocht.

Waterlijster

33 huurappartementen (waarvan 22 betaalbaar) en 24 Koopgarantwoningen. Een projectontwikkelaar bouwt 37 koopappartementen. Alle woningen zijn voor senioren.


Dit project maakt deel uit van de herstructurering van het gebied Rondweg-Middenwetering dat zijn voltooiing nadert. De bouw is eind 2009 begonnen en verloopt volgens planning. Naar verwachting zijn de eerste opleveringen in maart 2011. Voor de woonomgeving is een inrichtingsplan gemaakt waarop omwonenden en toekomstige bewoners enthousiast hebben gereageerd. De verkoop blijft nog wat achter bij onze verwachtingen maar de verhuur loopt prima. Ook dit project is bedoeld om de lokale woningmarkt in beweging te brengen. Via lokaal maatwerk verhuren we de betaalbare huurappartementen met voorrang aan bewoners uit het plangebied Rondweg/Middenwetering of andere inwoners van Krimpen aan den IJssel. In een van de appartementsgebouwen realiseren we Vertrouwd en Verzorgd Wonen: 14 appartementen worden verhuurd aan cliënten met een herhuisvestingsurgentie en een zorgindicatie van Tiendhove/Zorggroep Rijnmond. Zij wonen zelfstandig en krijgen de benodigde zorg vanuit het nabijgelegen Tiendhove. In de ontmoetingsruimte verzorgt Zorggroep Rijnmond dagopvangactiviteiten en maaltijden. De verkoop is in 2010 begonnen. De woningen van de projectontwikkelaar verkopen goed, verkoop van onze Koopgarantwoningen verloopt redelijk. Eind 2010 ging dit project in uitvoering. Naar verwachting is de oplevering medio 2012.


28

Welk project?

LansinghZuid 7 en 8a (Ouverturelaan en Belcanto)

Prinsessenhof (locatie Prinsessenflats)

Wat houdt het project in en wat willen we ermee bereiken voor onze doelgroepen? 16 betaalbare huureengezinswoningen, 22 huurappartementen voor senioren (waarvan 19 betaalbaar) en een kinderdagverblijf. Daarnaast bouwt een projectontwikkelaar 25 koopappartementen.

Sloopnieuwbouwproject: 240 verouderde etagewoningen maken plaats voor circa 170 appartementen voor senioren (overwegend betaalbaar), een brede school en een woonzorgcomplex. Ook willen we hier woonruimte bieden voor mensen met een psychiatrische en/of lichte verstandelijke beperking.


Welk project?

In december begonnen we met de bouw van de 16 eengezinswoningen uit deelplan 7. De belangstelling voor deze huurwoningen was overweldigend: meer dan 100 reacties. Ook hier hebben we lokaal maatwerk aangevraagd en gekregen. Bijna alle woningen zijn zodoende verhuurd aan Krimpenaren die een betaalbaar huurappartement achterlaten. Deze woningen zijn geschikt voor starters én voor mensen die straks moeten verhuizen vanuit de te slopen Prinsessenflats. Omdat de verkoop van de koopappartementen niet erg vlotte, hebben we afgesproken dat wij de appartementen die bij oplevering niet zijn verkocht overnemen en dan verhuren. Zodoende is er nu zekerheid dat de bouw van de rest van het programma in 2011 begint. In september hebben wij de bewoners geïnformeerd over de naderende sloop en de begeleiding bij het vinden van een andere woning. Er is een klankbordgroep samengesteld waarmee we overleggen over een Sociaal Plan. De gemeente heeft de stedenbouwkundige randvoorwaarden in december vastgesteld. Voor de invulling van de brede school en het woonzorgcomplex organiseerden we in september een zorgpitch.

Groot onderhoud Molukse wijk

In Krimpen aan den IJssel zijn 182 woningen bij mutatie op het met de huurdersorganisaties afgesproken basiskwaliteitniveau gebracht. Veiliger In Krimpen aan den IJssel zijn 162 woningen zo aangepast dat zij in aanmerking komen voor het certificaat Politiekeurmerk Veilige Woning. Daarmee is niet het volledige PKVW-programma gerealiseerd. Doelstelling was 191 certificaten. Enkele bewoners deden om hen moverende redenen niet mee, ook al is het PKVW-pakket gratis.

29

Project Vijverlaanflats

Projecten Nieuwe Vlietflat, Concours en Zonnebloem

Wat houdt het project in en wat willen we ermee bereiken voor onze doelgroepen? Met nieuwe mechanische ventilatie, betere isolatie en nieuwe kozijnen is de kwaliteit van deze 41 betaalbare woningen een stuk verbeterd. Uitvoeren energiebesparende maatregelen om de labelkwaliteit op niveau C te brengen (was E). Bij 428 woningen werd HR++ glas geplaatst en de collectieve cv-installatie werd vernieuwd en voorzien van (gasabsorbtie) warmtepomptechniek. Bewoners besparen daarmee fors op de energiekosten. Leegkomende woningen worden geschikt gemaakt voor senioren. Uiteindelijk levert dit extra seniorenwoningen op.


Op vier woning na was het werk eind 2010 klaar. Van enkele bewoners die in eerste instantie niet mee wilden doen maar die later spijt kregen, is de woning begin 2011 aangepakt. Het hele project was eind 2010 gereed.

In 2010 hebben we 3 woningen in de Nieuwe Vlietflat en 1 woningen in Concours en Zonnebloem seniorengeschikt gemaakt.

Duurzamer De isolatiewaarde van 428 woningen in de Vijverlaanflats is in het kader van het energiebeleid verbeterd. Deze woningen hebben nu het energielabel C. Vergelijkbare werkzaamheden aan de 240 woningen van de Meidoornhof hebben vertraging opgelopen omdat we hier te maken hebben met grondwater in de kruipruimtes. Hierdoor hebben we noodgedwongen de vloerisolatie moeten uitstellen.


Vitale kernen, leefbare buurten Krimpen aan de IJssel is veruit onze grootste gemeente. De gemeente ligt dicht bij de stad Rotterdam en is onderdeel van de Stadsregio Rotterdam. Beide factoren kunnen van invloed zijn op de leefbaarheid en vitaliteit in onze buurten en wijken. Op dit moment zijn er geen problemen en is de leefbaarheid goed. Om dat zo te houden zijn ook in 2010 veel initiatieven ondernomen. Zowel door ons als door andere partijen. Vaak ging het er daarbij vooral om de sociale samenhang in de buurt te versterken. We zetten de belangrijkste activiteiten op een rij. Wat willen we bereiken? Basisvoorzieningen in alle kernen





Complexbeheerders inzetten

Overall genomen is het voorzieningenniveau in Krimpen aan den IJssel prima. Dat willen we graag zo houden. Daarbij letten we erop dat er ook in de afzonderlijke buurten voldoende voorzieningen zijn en blijven. In 2010 werkten we concreet aan de voorbereidingen van de bouw van een nieuw kinderdagverblijf in LansinghZuid en een brede school en QuaWonen frontoffice op de locatie van de Prinsessenflats. Zeven complexbeheerders zien toe op ‘schoon, heel en veilig’, controleren woonafspraken, geven informatie over voorzieningen in de buurt en verzorgen het beheer van de aanwezige ontmoetingsruimte. Er was minder graffiti dan in voorgaande jaren, zodat we slechts 40% van het budget hoefden aan te spreken. Op diverse plekken is de bestrating opgehoogd en groen gesnoeid. Rond de Boerhaavelaan zijn twee oude palen tegen inrijden bij de achterpaden weggehaald. De deuren van de bergingen van de Rietgors zijn aangepast, zodat ze bij binnenkomst niet tegen elkaar slaan. Op verzoek van bewoners in BloemRijk is in woongebouw Atalanta een berging gemaakt voor het gereedschap van de werkgroep groen. En de sloten van de entrees van de Park en Vijverflat zijn aangepast, waardoor de entreedeuren niet nodeloos open blijven staan. We hebben twee wijkschouwen gehouden. Eén samen met bewoners en medewerkers van de gemeente in het centrumgebied om obstakels voor scootmobiels in kaart te brengen en te verhelpen. En één met een werkgroep van BloemRijk om de knelpunten in de buitenruimte te inventariseren en aan te pakken.

Graffiti verwijderen Onderhoud in de woonomgeving


Wat willen we bereiken? Buurtbewoners kennen elkaar en hebben iets voor elkaar over

Hoe willen we dat bereiken? Wat hebben we concreet in 2010 gedaan? Bewonersinitiatieven voor activiteiten in de ontmoetingscentra stimuleren en ondersteunen

Bewonersinitiatieven voor activiteiten in de ontmoetingscentra stimuleren en ondersteunen

Met ondersteuning van onze medewerkers van de afdeling Wijkbeheer & participatie organiseerden bewoners activiteiten in alle ontmoetingscentra . Dat liep uiteen van eindejaarsactiviteiten en nieuwjaarsrecepties tot een high tea en een buurtbarbecue. Een steeds grotere groep bewoners neemt deel aan de activiteiten, helpt met de organisatie en doet voor ondersteuning of middelen een beroep op QuaWonen. Er ontstaan kleine netwerken van bewoners die elkaar kennen, regelmatig ontmoeten en in sommige gevallen elkaar behulpzaam zijn. De deelname van senioren is in deze sterk vergrijzende gemeente hoog, maar we zien een beweging dat meer jongeren en gezinnen met kinderen gaan deelnemen. Voor nieuwbouwproject De Nieuwe Vaart zijn we in gesprek met een klankbordgroep van bewoners. We hebben hen gevraagd of zij activiteiten willen organiseren in de ontmoetingsruimte die deel uitmaakt van de nieuwbouw. De sociale structuur tussen bewoners in dit gebied moet nog worden opgebouwd. De gemeente en QuaWonen vinden het daarom aan te bevelen om de buurtcoach in de loop van 2011 ook in dit gebied in te zetten.

30

Wat willen we bereiken? Buurtbewoners kennen elkaar en hebben iets voor elkaar over



Activiteiten ondersteunen die door welzijnsorganisaties worden georganiseerd in de ontmoetingscentra

In de meeste ontmoetingscentra organiseert het Meldpunt koffie-inloopochtenden. Onze ondersteuning bestond uit de aanschaf van extra meubilair, het verstrekken van thee en koffie en beschikbaar stellen van kleine startbudgetten. Ook biedt onze complexbeheerder ter plaatse handen spandiensten. In de loop van het jaar bleek dat dit laatste de complexbeheerders teveel tijd kost. We bespreken in 2011 met het Meldpunt hoe we dit kunnen oplossen en gaan ondertussen op zoek naar vrijwilligers in de directe omgeving van de ontmoetingscentra. Verder zijn in de ontmoetingscentra door verschillende organisaties en bewonersgroepen uiteenlopende activiteiten georganiseerd, zoals bingomiddagen en kerstdiners. QuaWonen ondersteunde dit met adviezen, organisatorische ondersteuning en kleine budgetten. Onder het motto ‘Pimp je portiek’ zoeken we elk jaar mogelijkheden om samen met bewoners portieken op te knappen. In 2010 kozen we de flatgebouwen aan de Middenwetering uit om de relatief nieuwe entrees aan te kleden en meer bewoners te betrekken bij de woonomgeving. De complexbeheerder heeft met groepjes bewoners de wensen en mogelijkheden besproken. Uiteindelijk zijn de muren van de hallen geverfd en zijn er bankjes, bekleding en decoraties aangeschaft en geplaatst. Hoewel het enthousiasme onder bewoners in het begin niet heel groot was, zijn veel bewoners wel blij met het eindresultaat. Zij gaan sindsdien zuiniger om met de entree.

Portieken opfleuren

31

Wat willen we bereiken?



Inspelen op ideeën en wensen van BOG’en

De BOG van de Park- en Vijverflat kwam met het idee een Cultuurmarkt te organiseren. Een werkgroep van bewoners heeft de organisatie ter hand genomen. Wij ondersteunden hen met advies, het scheppen van randvoorwaarden (zoals de vergunningaanvraag) en een aanzienlijk budget. De Cultuurmarkt werd een groot succes. Honderden bewoners bezochten de markt of namen eraan deel. Zo waren er per cultuur kraampjes met eetwaar, informatie en cultuuruitingen, er was muziek en bezoekers konden een ritje maken in een riksja of op een kameel. Bij Het Palet is in samenwerking met de gemeente een tuinendag georganiseerd. Wij hebben bloembakken betaald en geplaatst. Ongeveer 35 bewoners hebben deze tijdens de tuinendag ingericht. Een groep bewoners zorgt voor onderhoud van het groen. Na afloop was er een barbecue,waaraan circa 40 bewoners deelnamen. De betrokkenheid bij de directe woonomgeving is toegenomen en bewoners zorgen grotendeels zelf voor de bloembakken.

Een tuinendag organiseren


Ontwikkelingen in BloemRijk Speciale aandacht verdienen de inspanningen om van de wijk BloemRijk een wijk te maken waar de bewoners daadwerkelijk invulling geven aan goed nabuurschap. Oorspronkelijk komt dit experiment voort uit de wens in te spelen op het afbouwen van de verzorgingsstaat. Van mensen wordt steeds meer verwacht dat ze zichzelf kunnen redden, ook als ze iets (gaan) mankeren. Burenhulp wordt dan belangrijk. In BloemRijk leggen we de basis door toekomstige bewoners vooraf goed te informeren over de aard van deze wijk. Bij de verhuur van de eerste fase van de nieuwbouw was het ondertekenen van het gedachtegoed van BloemRijk (de Buurovereenkomst) een voorwaarde om voor een woning in aanmerking te komen. Hiertoe hadden we speciale afspraken gemaakt binnen Stadsregioverband. Helaas heeft de rijksoverheid deze afspraken overruled; omdat het in strijd is met het recht op vrije vestiging mogen wij deze voorwaarde niet meer stellen. De toekomstige bewoners van de tweede fase ondertekenen wel de Buurovereenkomst, maar pas nadat het huurcontract is afgesloten. Door aspirant-huurders vooraf goed te informeren over wat wonen in BloemRijk inhoudt, vindt er vanzelf een selectie plaats. Veel mensen zijn best bereid elkaar te helpen. Maar vaak is er schroom om op een ander af te stappen om hulp aan te bieden of te vragen. Ook vinden mensen het lastig om zelf gezamenlijke activiteiten te organiseren of hebben ze daar weinig tijd voor. Om de bewoners hierin te ondersteunen, is in april 2010 een buurtcoach aangesteld voor BloemRijk. Zij heeft een jaarcontract, voor 12 uur per week, en is in dienst van de lokale welzijnsorganisatie Meldpunt. Wij betalen ongeveer de helft van haar salaris en de kosten van het inrichten van de werkplek, de gemeente betaalt de andere helft.

niet teveel afhankelijk zijn van een kleine groep bewoners; dat is kwetsbaar en brengt het risico met zich mee dat mensen overbelast raken. De buurtcoach is verder een belangrijke schakel in de contacten tussen de bewoners van BloemRijk en uiteenlopende professionele organisaties. Inmiddels zijn er allerlei verbindingen ontstaan tussen buurtbewoners en organisaties. Er is veel belangstelling voor het project BloemRijk, binnen Krimpen aan den IJssel en daarbuiten. Afgelopen jaar kregen we bezoek van gemeente, corporatie en welzijns- en huurdersorganisaties uit Meppel. Er kwam een groep zorgen welzijnprofessionals uit Bosnië op bezoek. Ook het ministerie van WVS en de Stuurgroep Experimenten Volkshuisvesting (SEV) volgen het project op de voet.

In een tussentijdse evaluatie over het functioneren van de buurtcoach concluderen we dat zij in het begin vooral veel zelf heeft geïnitieerd, maar dat bewoners langzamerhand meer ervaring en vertrouwen krijgen om initiatieven te nemen en inmiddels de weg weten te vinden naar andere partijen voor praktische hulp of financiële steun. Het afgelopen jaar zijn er dan ook enorm veel activiteiten georganiseerd, voor een belangrijk deel in het in januari geopende ontmoetingscentrum. We noemen de wekelijkse koffie- en kaartbijeenkomsten, een bloembollendag, een sportmiddag, diverse kinderactiviteiten, samen koken, een nieuwjaarsreceptie en een Halloweenoptocht. Verder beschikt BloemRijk inmiddels over een Buurtkrant en een site om de onderlinge dienstverlening te ondersteunen. Bewoners hebben in goed overleg met de gemeente enkele taken in het groenbeheer overgenomen. Daartoe hebben wij samen met een aantal bewoners en de gemeente een thema-avond georganiseerd over de rol van bewoners in het groenonderhoud. Naar schatting 75% van de BloemRijkers heeft deelgenomen aan een of meer activiteiten. De buurtbarbecue is ook bijgewoond door mensen die een woning in de tweede fase krijgen. Het wordt een grote uitdaging om de stroom nieuwe bewoners te laten integreren in de sociale structuur die inmiddels is opgebouwd. Hierin gaat de buurtcoach zeker een belangrijke rol spelen. Verder is het belangrijk dat er meer ‘kartrekkers’ komen, sleutelpersonen met ideeën en initiatieven die andere mensen in beweging weten te krijgen. De organisatie van activiteiten moet


32

6.3 Nederlek Nederlek bestaat uit de kernen Krimpen aan de Lek en Lekkerkerk. In deze twee dorpen heeft QuaWonen respectievelijk 803 en 771 woningen. De inmiddels gesloopte woningen in het centrumgebied zijn in mindering gebracht op het woningaantal van Krimpen aan de Lek. Goede woningen voor mensen die moeilijk slagen op de woningmarkt

QuaWonen Lekkerkerk Krimpen aan de Lek

Eind 2010 in%

Eind 2009 in%


21,63 32,94 29,76

25,57 1753 38,78 254 35,24 239



QuaWonen Lekkerkerk Krimpen aan de Lek

98,26 100 100


89,8 7965 92,5 771 96,9 803

Betaalbare woningvoorraad. Huurprijs < aftoppingsgrenzen € 648 subsidiabele huur per maand Molenweide, Krimpen aan de Lek

6.4 Nederlek – de kern Krimpen aan de Lek Verhuur en verkoop De mutatiegraad is net als vorig jaar (6,0%) aan de lage kant en wederom wordt de norm van 8% niet gehaald. Wat betreft het huisvesten van statushouders hebben we ruim aan onze opgave voldaan. Omdat we 2 extra statushouders aan een woning hebben geholpen, wordt de opgave in 2011 lager. Totaal aantal woningen

Aantal verhuringen

803

49

33

Mutatiegraad

6,1%



0

9

(in de gehele gemeente Nederlek)

Gehuisveste urgenten 8


Kwaliteitsslag Meer kwaliteit Met nieuwbouw en kwaliteitsverbetering van de bestaande bouw, brengen we de kwaliteit van het woningbestand in Krimpen aan de Lek op een hoger peil. De projecten waaraan we in 2010 werkten: Welk project?

Een nieuw dorpshart

Plan Molenweide

Wat houdt het project in en wat willen we ermee bereiken voor onze doelgroepen? Fase 1: 16 woningen voor mensen met een verstandelijke beperking, een woonzorgcentrum met 28 betaalbare huurappartementen voor senioren, 24 verpleeghuisplaatsen en ruimte voor een winkel en een medisch centrum. De projectontwikkelaar bouwt het eerste deel van het nieuwe winkelcentrum en 39 koopappartementen. Fase 2: 24 betaalbare en 9 duurdere huurappartementen voor senioren en een cultuurhuis. De projectontwikkelaar bouwt de rest van het winkelcentrum en 33 koopappartementen (waarvan 12 goedkoop). 8 betaalbare huureengezinswoningen en 7 Koopgarant eengezinswoningen (eerste fase), 8 betaalbare huureengezinswoningen en 4 Koopgarant eengezinswoningen. Koopgarantwoningen voor starters op de koopwoningmarkt, huurwoningen voor doorstromers.



Welk project?

Onder de huidige economische omstandigheden, kostte de werving van huurders voor de winkels meer tijd dan voorzien. Het is daarom niet gelukt al in 2010 met de bouw te beginnen. Wel is de bouwvergunning voor de eerste fase ingediend. We hopen komend najaar te starten met de uitvoering van de eerste fase, waarvan de oplevering in 2012 is voorzien. Wat de verhuur betreft bereikten wij overeenstemming met de artsen van het medisch centrum en met Zorgpartners Midden-Holland, onze zorgpartner in het woonzorgcentrum.

Groot onderhoud Klaproosveld

Project Schoolstraat

Wat houdt het project in en wat willen we ermee bereiken voor onze doelgroepen? Verbouwing van de entree om asbest weg te halen en de uitstraling van het gebouw te verbeteren. Tegelijkertijd is de collectieve verwarmingsinstallatie verwijderd. Vernieuwen en naar keus herplaatsen van de bergingen in de achtertuinen. De huurders van deze betaalbare huurwoningen zijn blij met hun nieuwe schuur.


Dit project is in 2010 gestart en afgerond.

Ook met dit project zijn we in 2010 begonnen. Op verzoek van een bewoners die duiven houdt, en met instemming van de andere bewoners, is de start uitgesteld tot na het broedseizoen.

De bouwvoorbereidingen zijn inmiddels in een vergevorderd stadium. We verwachten in het voorjaar te beginnen met de bouw van de eerste fase.

34

Veiliger In Krimpen aan de Lek zijn 129 woningen zo aangepast dat zij in aanmerking komen voor het certificaat Politiekeurmerk Veilige Woning. Duurzamer In Krimpen aan de Lek stonden 25 woningen op de planning om geïsoleerd te worden. Tijdens het vooronderzoek werd bij de woningen betonrot ontdekt. Omdat aanvullend onderzoek nodig was, zijn de werkzaamheden uitgesteld tot begin 2011. Vitale kernen, leefbare buurten Krimpen aan de Lek is een klein, rustig dorp waar de meeste inwoners elkaar kennen en geen grote leefbaarheidsproblemen kennen. Vandaar dat van onze kant op dit vlak weinig inspanningen nodig zijn. Wat willen we bereiken? Basisvoorzieningen in alle kernen





Graffiti verwijderen

Het medisch centrum in het nieuwe dorpshart is een goed voorbeeld van hoe wij het voorzieningen-niveau in onze dorpen op peil willen houden. Hieraan is in Krimpen a/d Lek € 2.589 uitgegeven.

Een wijkschouw houden


35

6.5 Nederlek – de kern Lekkerkerk Verhuur en verkoop In Lekkerkerk zien we de laatste jaren al een sterk afnemende mutatiegraad in 2008 (6,1%) en 2009 (5,7%). Wat betreft het huisvesten van statushouders hebben we ruim aan onze opgave voldaan. Omdat we 2 extra statushouders aan een woning hebben geholpen, wordt de opgave in 2011 lager. Totaal aantal woningen

Aantal verhuringen

771

34

Mutatiegraad

4,5%



0

9

(in de gehele gemeente Nederlek)

Gehuisveste urgenten 4

De gemeente plant jaarlijks een wijkschouw met bewoners en diverse instellingen. QuaWonen haakt altijd aan, ook in 2010. Dit jaar hebben er geen activiteiten plaatsgevonden.


Kwaliteitsslag Meer kwaliteit Ook in Lekkerkerk zetten we zowel nieuwbouw als kwaliteitsverbetering van de bestaande bouw in om de kwaliteit van het woningbestand te vergroten. De projecten waaraan we in 2010 werkten: Welk project?

Parkwijk

Weydeblick (Tiendhoek II)

Woonzorgboerderij Kwintes

Wat houdt het project in en wat willen we ermee bereiken voor onze doelgroepen? Eerste fase: 38 huurappartementen (betaalbaar) en 18 koopappartementen voor senioren, 20 woningen voor mensen met een verstandelijke beperking, 5 betaalbare huureengezinswoningen. Voor de tweede fase is de bestemmingsplanprocedure in 2010 van start gegaan. Hopelijk kunnen we nog in 2011 met de uitvoering beginnen. Tweede fase: een woonzorgcentrum met 29 betaalbare en 13 duurdere huurappartementen voor senioren, zorgvoorzieningen en een parkeergarage. Aansluitend de bouw van 16 dure huurappartementen en 13 koopappartementen aan de Touwbaan. 9 betaalbare huureengezinswoningen voor doorstromers, 17 betaalbare huurappartementen voor starters. Woningen en dagbesteding voor 20 mensen met een psychische kwetsbaarheid. Kwintes biedt de zorg, REAKT de dagbesteding.



Welk project?

De eerste fase van dit project is in aanbouw en loopt redelijk op schema. We kunnen de woningen in april 2011 opleveren.

Centrum ontwikkeling inclusief Poolmanflat Project Koninginneweg

Wat houdt het project in en wat willen we ermee bereiken voor onze doelgroepen? Het bouwprogramma moet nog worden vastgesteld. We denken aan een combinatie van een nieuwe supermarkt, parkeergarage, zorgappartementen en seniorenwoningen. De drie blokjes met 19 woningen zijn geschilderd, waarbij meteen houtrotproblemen zijn aangepakt. Verder zijn de woningen aangepast conform de eisen van het Politiekeurmerk Veilig Wonen en is de straat opgehoogd. Hiermee zijn deze betaalbare woningen veiliger en aantrekkelijker geworden.


De gemeente heeft een ontwikkelingsvisie voor het centrumgebied vastgesteld. Wij hebben met Zorgpartners Midden-Holland en STEB onze eigen visie afgerond voor hetzelfde gebied, waar onze Poolmanflat onderdeel van uitmaakt. Het project is in zijn geheel uitgevoerd in 2010.

De bouw is in 2010 gestart, de oplevering was begin 2011.

In 2010 is de bouwvergunning aangevraagd en de bestemmingsplanprocedure gestart. Als het meezit, kunnen we medio 2011 starten met de uitvoering en eind 2012 opleveren.

36

Veiliger In Lekkerkerk zijn 14 woningen zo aangepast dat zij in aanmerking komen voor het certificaat Politiekeurmerk Veilige Woning. Duurzamer In het kader van het energiebeleid zijn in Lekkerkerk 3 projecten uitgevoerd. Van de 40 huishoudens deden er 29 mee. De isolatiewaarde van hun woning is verbeterd tot energielabel C . Bewoners die niet meededen hadden vooral bezwaar tegen de dakisolatie. Vitale kernen, leefbare buurten Net als in Krimpen aan de Lek zijn er ook in Lekkerkerk geen grote leefbaarheidsproblemen. Dit komt ook naar voren uit de geringe belangstelling die er was op onze aankondiging om met gemeente, politie en buurtpreventie een thema-avond over veiligheid te organiseren. Wat willen we bereiken?


Basisvoorzieningen in alle kernen

Samen met andere partijen basisvoorzieningen behouden of zo nodig terugbrengen Graffiti verwijderen en graffitiproject


Buurtpreventie


37

Wat hebben we concreet in 2010 gedaan? We denken mee over de vernieuwing van het centrum en welke voorzieningen daar gewenst zijn. Hieraan is € 576 besteed. Omdat de poort van complex Patrijspad regelmatig beklad werd, is een graffitiworkshop georganiseerd. In samenwerking met onder andere jeugd- en jongerenwerk, en een aantal jongeren is een mooie graffiti aangebracht. De gemeente heeft buurtpreventie geïnitieerd om de veiligheid in de buurt en het dorp te vergroten. Gedurende het jaar zijn enkele bijeenkomsten geweest. QuaWonen neemt actief deel als er relevante agendapunten zijn. De poging om in een nieuwe buurt buurtpreventie te organiseren is door te weinig animo vanuit de bewoners niet van de grond gekomen.

6.6 Ouderkerk aan den IJssel In de gemeente Ouderkerk, bestaande uit de dorpen Gouderak en Ouderkerk aan den IJssel en het buurtschap Lageweg, hebben we alleen in Ouderkerk aan den IJssel 13 woningen.

QuaWonen Ouderkerk aan de IJssel

Eind 2010 in%

Eind 2009 in%


21,63 -

25,57 -

1753 -


QuaWonen Ouderkerk aan de IJssel

Eind 2010 in%

Eind 2009 in%


98,26 69,23

89,8 7965 - 9


In Ouderkerk aan den IJssel is onze inbreng gering. Net als voorgaande jaren, ondersteunden we het activiteitenprogramma in de gemeenschappelijke ruimte van ons woongebouw voor senioren. Ook buurtbewoners zijn hier welkom. De ontwikkelingen van een eventueel bouwproject op de locatie Wilhelminaschool beperkten zich tot verkennende gesprekken met de gemeente. Totaal aantal woningen

Aantal verhuringen

Mutatiegraad




13

1

7,7%

0

0

0

Geen activiteiten in 2010


6.7 Schoonhoven In Schoonhoven hebben we ruim 1.583 woningen, vooral in het centrum en in Schoonhoven-Noord. Goede woningen voor mensen die moeilijk slagen op de woningmarkt

QuaWonen Schoonhoven

Eind 2010 in%

Eind 2009 in%


21,63 26,78

25,57 1753 31,98 424




QuaWonen Schoonhoven

7965 1583

98,26 100

89,8 96,4


Verhuur en verkoop De mutatiegraad in Schoonhoven is het hoogst van alle kernen. Ondanks de oplevering van de eerste fase van de Oranjeplaats wordt ook hier het streefgetal van 8% niet gehaald. Totaal aantal woningen

Aantal verhuringen

Mutatiegraad




1583

108

6,8%

1

8

7


Oranjeplaats, Schoonhoven

38

Kwaliteitsslag Meer kwaliteit Met nieuwbouw- en onderhoudsprojecten brengen we de kwaliteit van onze woningen in Schoonhoven op een hoger peil en raakt het woningaanbod beter afgestemd op de vraag. We zetten de projecten waaraan we in 2010 werkten op een rij. Welk project?

Oranjeplaats

SchoonhovenNoord

Tinbergenlaan en omgeving Beneluxlaan en omgeving

Huygensplein en omgeving

39

Wat houdt het project in en wat willen we ermee bereiken voor onze doelgroepen? Woonzorgcentrum met in totaal 42 huurappartementen (35 betaalbaar) en 24 koopappartementen voor senioren, parkeergarage en ruimte voor zorgen welzijnsvoorzieningen. Fase 1: 18 huur- en 8 koopappartementen plus de ruimte voor welzijn en zorg. Fase 2: 24 huur- en 16 koopappartementen. De koopappartementen worden ontwikkeld door een projectontwikkelaar. Sloopnieuwbouwproject, 240 verouderde woningen maken plaats voor 240 nieuwe. Een 10-jarenproject. Als eerste worden uitgevoerd: Bollocatie met 20 betaalbare huurappartementen en 56 koopwoningen (projectontwikkelaar); Zilverstadlocatie met 65 appartementen voor senioren en studentenwoningen met een atelier voor Zadkine Alle kozijnen van deze 21 betaalbare woningen zijn vernieuwd en voorzien van isolatieglas. Energiebesparende maatregelen om de labelkwaliteit op niveau C te brengen (was E) bij 57 (van de 93) woningen werden de daken en beganegrond vloeren geïsoleerd. Bewoners besparen daarmee op de energiekosten. Van 62 eengezinswoningen zijn de buitenkozijnen, goten en boeiboorden vernieuwd en de gevels hersteld. Daarnaast is de bestrating opgehoogd.


Halverwege het jaar is fase 1 opgeleverd. De ruimtes voor het WMO-loket, de welzijnsorganisatie SWOS en het kantoor van QuaWonen zijn bijna klaar. Met de overige gebruikers bespreken we de inrichting van de ruimtes en de huurprijzen. Na met de aannemer te hebben afgesproken dat wij de koopappartementen overnemen die bij oplevering niet zijn verkocht, kon de bouw van fase 2 in het derde kwartaal beginnen. Bollocatie: in maart is het stedenbouwkundig plan gepresenteerd, eind 2010 startte de bestemmingsplanprocedure. Start bouw staat gepland in de tweede helft van 2011. Zilverstadlocatie: in februari ondertekenden we met de gemeente en Zadkine een intentieovereenkomst . We verwachten begin 2011 overeenstemming te bereiken over de stedenbouwkundige randvoorwaarden.

Veiliger In de gemeente Schoonhoven zijn 37 woningen aangepast volgens de eisen van het certificaat Politiekeurmerk Veilige Woning. Duurzamer In het kader van het energiebeleid zijn in Schoonhoven 3 projecten uitgevoerd. Van de 114 huishoudens deden er 68 mee . De isolatiewaarde van hun woning is verbeterd tot energielabel C of zelfs B. Dakisolatie aan de binnenzijde was voor huurders een belangrijke reden om niet mee te doen. Vitale kernen, leefbare buurten In Schoonhoven-Noord komt het de komende tijd vooral aan op behoud van de sociale samenhang tijdens en na de vernieuwing van de wijk.

Dit project is in 2010 begonnen en opgeleverd. Begonnen en voor een belangrijk deel afgerond in 2010. Voorjaar 2011is het project opgeleverd.

Uitgevoerd en opgeleverd in 2010.


Wat willen we bereiken? Basisvoorzieningen in alle kernen Buurtbewoners kennen elkaar en hebben iets voor elkaar over



Activiteiten ondersteunen die door welzijnsorganisaties worden georganiseerd in het ontmoetingscentrum

Samen met andere partijen basisvoorzieningen behouden of zo nodig terugbrengen Tuinendag organiseren

Toegankelijkheid verbeteren van het terras achter de seniorenflat aan de A.v.Vianenstraat Project landschapbeheer


Wat hebben we concreet in 2010 gedaan? We leverden een deel van de woningen in het woonzorgcentrum Oranjeplaats op, dat ook onderdak biedt aan het Centrum voor Jeugd en Gezin. Aan het Galileiplein en omgeving organiseerden we samen met de Marokkaanse vereniging, de buurtvereniging en het opbouwwerk een succesvolle tuinendag. Er waren ruim 100 bezoekers en deelnemers. Behalve dat bewoners hun tuin opknapten (met gratis plantjes van QuaWonen) was er een kinderrommelmarkt, een informatiemarkt over groenonderhoud en een high tea. Na afloop kregen we veel positieve reacties van bewoners. Het ontmoetingscentrum in de Pasteurflat is inmiddels een goed bezochte ‘buurthuiskamer’ waar veel activiteiten worden georganiseerd door welzijnsorganisatie SWOS. SWOS beheert de ruimte voor ons tegen een vergoeding. Ook dragen we financieel bij aan de organisatie van activiteiten door SWOS. Daarnaast organiseren ook andere partijen activiteiten voor de hele buurt Om het voor de bewoners van de Adam van Vianenstraat makkelijker te maken om het terras aan de achterzijde te bezoeken, hebben we een deur gemaakt tussen hun woongebouw en het terras. Project Landschapsbeheer was een initiatief van het Regionaal Zorgberaad Midden-Holland om te onderzoeken of er een link gelegd kan worden tussen bewoners uit buurten en wijken en Landschapsbeheer. Dit blijkt echter te ver van onze doelstellingen te staan en Landschapsbeheer kiest liever voor de invalshoek van het onderwijs.

6.8 Vlist-Stolwijk

In de gemeente Stolwijk hebben wij nog geen woningen. Daar komt verandering in. De gemeente Vlist waartoe Stolwijk behoort, heeft ons benaderd om een kleinschalig nieuwbouwproject te realiseren. De lokale corporatie miste de middelen om dit te doen. Afgelopen jaar hebben we de realisatieovereenkomst met de gemeente gesloten. We bouwen 6 Koopgarantappartementen voor starters op de koopwoningmarkt. De uitvoering begint halverwege 2011, oplevering is voorzien in 2012.

40

7 Belangrijke ontwikkelingen binnen de organisatie 7.1 Personele ontwikkelingen Sinds maart 2010 hebben we een nieuwe directeur-bestuurder: Rob van den Broeke. Kort na zijn aantreden hebben we na intensief overleg met belanghouders, wetenschappers en externe adviseurs ons Ondernemingsplan vernieuwd. Eerder in dit Jaarverslag heeft u daarover kunnen lezen. Behalve dat het Ondernemingsplan inhoudelijk invloed heeft op ons werk, staan er ook organisatorische veranderingen op stapel. Vanuit de wens om klantgericht én efficiënt te werken, overwegen we om onze drie kleinere kantoren in Krimpen aan de Lek, Bergambacht en Lekkerkerk samen te voegen tot één lokaal kantoor in Bergambacht. Dit heeft personele consequenties. Vandaar dat we eerste contacten hebben gelegd met sociale partners om te komen tot een Sociaal Plan. Voor de onderhoudsdienst in Krimpen aan den IJssel zijn concrete plannen om medio 2011 te verhuizen naar een nieuwe locatie in de Stormpolder ontwikkeld. Daarmee kan het huidige onderkomen worden meegenomen bij de herontwikkeling van de omgeving Veld en Beemd. Ons kantoor dat daar nu nog gevestigd is, verhuist naar de nog te ontwikkelen Prinsessenflatslocatie in het centrum. Als maatschappelijk betrokken ondernemer schenken we ook aandacht aan het bieden van werkgelegenheid. Zo zijn we afgelopen jaar deelnemer geworden van het programma Talent in Huis van Aedes. Dit betekent dat gedurende anderhalf jaar iedere zes maanden een nieuwe trainee komt werken op een van onze afdelingen. Deze trainee vervult ook een opdracht. Bureau Plateau verzorgt de begeleiding. De bedoeling van het programma is talentvolle jongeren een kans te geven en de corporatiesector als geheel aantrekkelijker te maken voor jong talent. In 2010 hebben wij onze eerste trainee verwelkomd. Zij deed onderzoek naar de mogelijkheden om te komen tot een energieneutrale woningvoorraad in 2030 Verder blijft de werkervaringsplaats bij de afdeling facilitaire zaken gehandhaafd, en is zowel bij de onderhoudsdienst als bij vastgoedbeheer een stagiair werkzaam geweest.

Bezetting

31-12-2009

31-12-2010

Fulltime

16

16

Parttime

35

37

51

53

Fulltime

51

54

Parttime

5

5

56

59

107

112

3

3*

Bezetting in fte

95,2

99,6

Gemiddelde leeftijd

44,8

45,0

8,5

7,0

Vrouwen Totaal aantal vrouwen Mannen Totaal aantal mannen Totaal aantal medewerkers Vacatures

Gemiddeld dienstverband in jaren

* deze vacatures zijn ter vervanging van vertrekkende medewerkers, geen uitbreiding van formatie

Vier medewerkers zijn intern van functie gewisseld.

Alle vacatures die onder andere ontstaan waren voor de uitvoering van het energieproject zijn ingevuld. Hierdoor bedroeg de formatie per 31 december 99,6 fte tegenover de vastgesteld formatie van 96,05. De extra 3,5 fte zijn als volgt ingevuld: een trainee, een beleidsmedewerker, een opzichter ontwikkeling op tijdelijke basis en een woonconsulent in Krimpen aan den IJssel, eveneens tijdelijk. In 2010 hebben zes medewerkers onze organisatie verlaten en kregen we er elf nieuwe medewerkers bij. De gemiddelde leeftijd is fractioneel gestegen van 44,8 naar 45,0. De gemiddelde duur van het dienstverband is gedaald van 8,5 naar 7,0 jaar. Digitalisering van het personeelssysteem ligt op schema.

41


Competenties, opleiding en kennisniveau Ook in 2010 is stevig geïnvesteerd in de ontwikkeling van medewerkers. De CAO is wat dit betreft erg star. Als de medewerker verplicht is een opleiding te volgen, zijn alle kosten voor QuaWonen, in andere gevallen zijn de kosten voor rekening van het budget van de medewerker. Vooral voor de situaties dat er zowel een organisatiebelang als medewerkersbelang is, heeft QuaWonen beleid ontwikkeld om (maatwerk) afspraken te maken. Dit heeft geresulteerd in een faciliteitenregeling studiekosten. Beoordelen en belonen In 2010 is de beoordelingscyclus voor de derde keer volledig doorlopen. 103 medewerkers zijn beoordeeld. Een belangrijke uitkomst is dat het overgrote deel van onze medewerkers normaal tot goed presteert (76%) en een behoorlijk deel zeer goed (22%). Met 78 medewerkers zijn individuele afspraken gemaakt en gerealiseerd over een extra beloning. In totaal is 4,62% van de bruto loonsom als eenmalige beloning uitbetaald (budget 5,5%). Het beloningsysteem zelf is in het vierde kwartaal grondig geëvalueerd. Er zijn voorstellen gedaan de totstandkoming van de eindejaarsuitkering te verbeteren Het aangepaste prestatie-beloningsysteem passen we in 2011 voor het eerst toe. Arbeidsomstandigheden en ziekteverzuim Het geschoonde verzuimpercentage bedroeg 3,1%. Hiermee zitten we nagenoeg op het streefgetal van maximaal 3%. De meldingsfrequentie is met 1,05 laag (streven is maximaal 1,15). Strikter naleven van de verzuimprotocollen en begeleiding lijken hun vruchten af te werpen.

Beleid en regelingen Al onze regelingen zijn getoetst en voor zover nodig aangepast aan de nieuwe CAO. Soms waren grondige wijzigingen nodig, bijvoorbeeld in de studiekostenregeling. Met de komst van de persoonlijke loopbaanplannen en budgetten is deze regeling omgebouwd naar de faciliteitenregeling studiekosten. Het beleid om medewerkers en leidinggevenden te begeleiden en te coachen is voortgezet. Daarbij is er vooral aandacht voor de positie van de teamleiders. Zij moeten in plaats van meewerkend voorman meer coach en manager worden. We zijn begonnen met strategische personeelsplanning omdat we voorbereid willen zijn op de verwachte krapte op de arbeidsmarkt. Medewerkers moeten permanent inzetbaar zijn. Dit betekent dat medewerkers moeten meegroeien met de ontwikkelingen binnen QuaWonen. Juist ontwikkelingsgerichtheid is dan ook een steeds belangrijkere competentie van medewerkers. De inzet van de al eerder genoemde faciliteitenregeling, de ontwikkeling van competentiemanagement en het mogelijk op grotere schaal inzetten van ontwikkelassessments bevordert deze permanente inzetbaarheid.

De risco-inventarisatie en -evaluatie zijn deels vernieuwd en deels geactualiseerd. Na een agressie-incident in Krimpen aan de Lek is dit kantoor verbouwd om de veiligheid van medewerkers zo goed mogelijk te waarborgen. Het eind 2009 vastgestelde agressiebeleid is in 2010 ingevoerd. De daarbij horende huisregels zijn naar alle huurders gestuurd en staan in alle vestigingen duidelijk te lezen. Alle medewerkers met directe klantcontacten hebben een agressietraining gevolgd. Het arbojaarplan is volledig uitgevoerd.


42

De organisatie Schematisch ziet de organisatie er eind 2010 als volgt uit:

Directie

Staf

Vastgoed

Ontwikkeling

Frontoffice Krimpen aan den IJssel

43

Control/risk

Woondiensten

Beheer

Bedrijfsvoering

Sociale procesbegeleding

Wijkbeheer en participatie

Onroerendgoed/ VvE beheer

Onderhoudsdienst

Frontoffice Krimpen aan de Lek

Frontoffice Lekkerkerk

Financiële administratie

Frontoffice Bergambacht

Informatie Voorziening/ICT

Facilitaire zaken

Frontoffice Schoonhoven


7.2 De ondernemingsraad Directie en ondernemingsraad hebben in 2010 vijf keer formeel overlegd. Zoals gebruikelijk was bij één vergadering ook een vertegenwoordiging vanuit de Raad van Commissarissen aanwezig. Specifieke onderwerpen waarover we in 2010 hebben gesproken zijn: • HRM visie 2010-2013. Belangrijkste thema’s zijn cultuur en leiderschap, inzetbaarheid, goed werkgeverschap, ondersteuning vanuit afdeling P&O en duurzaam personeelsbeleid • nieuwe CAO Woondiensten 2009-2010. Daarmee samenhangend ook: - verhoging van de vergoeding voor zakelijke kilometers die zijn gereden met de privéauto - loopbaanplannen en studiekostenregeling/afwegingskader • agressiebeleid en –protocol • nieuw Ondernemingsplan • bedrijfsfitness • Greenlease • speerpunt ‘excellente dienstverlening’ en de daarmee gepaard gaande samenvoeging van de drie kleine vestigingen. Over het speerpunt ‘excellente dienstverlening’ hebben directeur en ondernemingsraad ook informeel overleg gehad. Verder heeft de ondernemingsraad zoals ieder jaar met de Raad van Commissarissen gesproken over het functioneren van de bestuurder. De ondernemingsraad onderhoudt goed contact met de overige medewerkers. Regelmatig wordt de achterban geraadpleegd, in 2010 bijvoorbeeld om de mening te peilen over de nieuwe reiskostenvergoeding. De verslagen van de vergaderingen staan op intranet en in 2010 heeft de ondernemingsraad voor het eerst een nieuwsbrief en een jaarverslag uitgebracht. Ook worden regelmatig niet-OR-leden uitgenodigd om deel te nemen aan commissies die zich met een bepaald onderwerp bezighouden.

7.3 Governance, control, risicobeheersing en integriteit Governance Als woningcorporatie heeft QuaWonen een maatschappelijke taak. Het toezicht op deze taak is op verschillende manieren geborgd. In de AedesCode en in de Governancecode Woningcorporaties staan hiervoor richtlijnen. QuaWonen onderschrijft deze en hanteert op onderdelen normen die verder gaan. Daarnaast wordt de financiële controle uitgevoerd door de externe accountant. Onze organisatie is via een vergunning aan de overheid verbonden. Ook hieruit volgen rechten en plichten. Deze staan in het Burgerlijk Wetboek en in het Besluit Beheer Sociale Huursector (BBSH). Dit is een uitwerking van de Woningwet.


QuaWonen voldoet aan de bovengenoemde codes, Burgerlijk Wetboek en BBSH door: - een effectief toezicht, - een transparante inrichting van de organisatie, - een voortdurende dialoog met belanghebbers in de lokale omgeving, - en een zorgvuldige omgang met onze klanten. Deze vier prestatievelden zijn verwerkt in de statuten van QuaWonen, in het Reglement Raad van Commissarissen QuaWonen, in het document Relatie bestuur en Raad van Commissarissen en in onze beleidsnotities. Governancestructuur Het bestuur en de Raad van Commissarissen (RvC) zijn verantwoordelijk voor de inrichting en toepassing van governance en de naleving van de Governancecode Woningcorporaties. Het bestuur bestuurt de onderneming en is verantwoordelijk voor het formuleren en realiseren van de doelstellingen, de strategie, de financiering en het beleid. Het bestuur is er ook verantwoordelijk voor dat Quawonen de weten regelgeving naleeft en dat de risico’s die aan onze activiteiten zijn verbonden worden beheerst. Het bestuur informeert, rapporteert en legt verantwoording af aan de RvC. Het bestuur bestaat uit één bestuurder. De RvC houdt toezicht op het bestuur. In de statuten staat voor welke besluiten het bestuur goedkeuring van de RvC nodig heeft. De RvC is verantwoordelijk voor benoeming, beoordeling, beloning, schorsing en ontslag van het bestuur. Het jaarverslag van de raad gaat dieper in op de taken, relatie en werkzaamheden van de RvC en het bestuur in het afgelopen jaar. In de dagelijkse besturing en uitvoering zijn vijf managers verantwoordelijk. Wij hebben een klantgedreven bedrijfsfilosofie: de klant staat centraal. De beide regiomanagers zijn verantwoordelijk voor het realiseren van de klanten marktstrategie. De vastgoedstrategie, bedrijfsvoering en staffuncties zijn ondersteunend aan deze klanten marktstrategie. De medewerker Control en Risk heeft een onafhankelijke positie en is rechtstreeks verantwoording schuldig aan het bestuur met een, in bijzondere gevallen, rechtstreekse lijn naar de RvC. Zij toetst of het bedrijf ‘in control’ is. De governancestructuur is te vinden op onze website.

44

Control, risicobeheersing en integriteit Control We maken de bedrijfsvoering helder en goed stuurbaar om risico’s en bedrijfsprocessen te beheersen. In de beleidscyclus is vastgelegd wie verantwoordelijk is voor de opstelling en vaststelling van het Ondernemingsplan, de (meer)jaren begroting, de kwartaalrapportages en het Jaarverslag. Per kwartaal rapporteert het management aan het bestuur, dat op zijn beurt rapporteert aan de RvC. De rapportages zijn gerelateerd aan de jaarplannen en de begroting en bevatten ook gegevens uit de balanced scorecard. De balanced scorecard meet en beoordeelt onze prestaties en hoofddoelen door middel van ‘prestatie-indicatoren’. De scorecard zorgt voor een eenduidige presentatie van de managementinformatie en maakt het mogelijk om gericht (bij) te sturen. De medewerker Control & Risk toetst, rapporteert en adviseert naar aanleiding van vragen van de bestuurder en management of op eigen initiatief. Om de uitvoering van de bedrijfsprocessen te ondersteunen, zijn de werkprocessen vastgelegd in een voor iedere medewerker toegankelijk systeem. Risicobeheersing Risicomanagement ondersteunt het proces van het ‘in control’ zijn. We zien twee soorten risico’s: risico’s die van buitenaf invloed hebben op QuaWonen en risico’s die samenhangen met onze eigen bedrijfsprocessen. De omgevingsrisico’s worden ieder jaar door het managementteam beoordeeld en voor zover nodig voorzien van beheersingsmaatregelen. De interne risico’s zijn in 2010 geïnventariseerd via control matrices per bedrijfsproces. Ook hiervoor zijn beheersingsmaatregelen benoemd, zoals met fasedocumenten werken bij de bouwprojecten, functiescheiding toepassen, monitoren op resultaten en liquiditeitsplanningen opstellen. Een groot aantal maatregelen is ingevoerd. Maar omdat risicomanagement binnen onze organisatie nog in ontwikkeling is, zijn ze nog van onvoldoende kwaliteit. Een overall beeld is moeilijk te geven en we hebben nog geen inzicht in hoe groot de risico’s zijn en welke impact ze kunnen hebben. Om meer inzicht te krijgen, hebben we een stappenplan opgesteld. Het is belangrijk dat we de risico’s onderverdelen in strategisch, tactisch en operationeel en dat we ze voorzien van een kans/impact score. Daarbij worden de risico’s ook gekoppeld aan de speerpunten uit het Ondernemingsplan.. Verdere uitwerking volgt in 2011. Integriteit Integriteit is belangrijk in onze bedrijfscultuur. Naast de integriteitscode, die ook gaat over ongewenste omgangsvormen en het aannemen van geschenken, is er een interne meldprocedure. Ongeoorloofde zaken kunnen anoniem worden gemeld bij een externe partij. In 2010 is hiervan geen gebruik gemaakt. Ons beleid inzake sponsoring houdt ook verband met integriteit en is te vinden op de website. Er waren in 2010 geen transacties met tegenstrijdige belangen van het bestuur. Er is geen sprake van nevenfuncties van de bestuurder die, gezien aard en tijdsbeslag, een negatieve invloed hebben op zijn taak als bestuurder.

45

Verenigingen van Eigenaren (VvE) We hebben 1,4fte aan medewerkers die zich bezighouden met de dienstverlening aan Verenigingen van Eigenaren (VvE’s) waarin we belang hebben. Na een uitvoerig intern traject kennisverdieping in 2009, staat VvE-beheer nu goed op de kaart binnen QuaWonen. Een overzicht van de VvE’s waarin QuaWonen belangen heeft: Bergambacht - D‘Aartsberghe, 8 huurappartementen en 6 koopappartementen. We hebben een meerderheidsbelang. - Slothoven, 14 huurwoningen. In deze VvE participeren we samen met de eigenaren van 2 koopappartementen en Zorgpartners Midden-Holland (ZPMH). Het belang van QuaWonen en de 2 eigenaren is gelijk aan dat van ZPMH. Bijzonder is dat deze VvE met het aangrenzende particuliere VvE Slotzicht een gemeenschappelijk eigendomsrecht heeft voor het gemeenschappelijk binnengebied. - ’t Ingse Hof, 29 huurappartementen, 8 koopappartementen en 5 extra parkeerplaatsen waarvan er 3 van QuaWonen zijn. We hebben een meerderheidsbelang. - Hoofdstraat / Badhuisstraat, 1 bedrijfsruimte, 3 winkels en 10 huurwoningen van QuaWonen. We hebben geen meerderheid. - Parkeergebied Hof ter Bergen. Deze VvE heeft een gemeen schappelijk eigendomsrecht voor de gemeenschappelijke parkeerplaatsen op het terrein. Krimpen aan den IJssel - Buijs Ballotsingel, 7 huurappartementen naast 3 koopappartementen. Wij hebben een meerderheidsbelang. - Tricolore geel, 10 appartementsrechten voor parkeerplaatsen. Wij hebben een minderheidsbelang. - Quarakter IV, 1 appartementsrecht van een ondergrondse parkeergarage. Het gaat om een minderheidsbelang. - Het Palet, 21 appartementen naast 4 koopappartementen en een ontmoetingsruimte. We hebben een meerderheidsbelang. - Groenendaalflat, 72 appartementen, waarvan 22 koopappartementen. Wij hebben een afnemend meerderheidsbelang; eind 2010 50 huurappartementen.


Berkenwoude - Julianahof, 10 huurwoningen en een zorgruimte naast 6 koopwoningen. We hebben een meerderheidsbelang. Schoonhoven - Oranjeplaats Blok A, 12 huurappartementen en 5 koopappartementen. Wij hebben een meerderheidsbelang. - Oranjeplaats Blok B, 6 huurappartementen, 1 bedrijfsruimte en 3 koopappartementen. Wij hebben een meerderheidsbelang. - Oranjeplaats Hoofdsplitsing. Het belang dat wij hier hebben is niet in eenheden uit te drukken omdat het een belang betreft waarbij de hoeveelheden worden vertaald in de VvE’s Oranjeplaats Blok A en B.

8 QuaWonen financieel 8.1 QuaWonen is financieel solide Om alle onze maatschappelijke taken nu en in de toekomst te kunnen uitvoeren, moet QuaWonen presteren naar vermogen en zorgen dat de continuïteit gewaarborgd is. We laten zien hoe we in 2010 hieraan invulling hebben gegeven en of we daartoe ook in de toekomst in staat zijn: zijn we financieel gezond zodat we onze maatschappelijke taken kunnen blijven vervullen? Ook gaan we in op onze bedrijfsvoering: is deze efficiënt en effectief? En zetten we onze middelen effectief in, met investeringen in leefbaarheid en vastgoed in ons werkgebied die waardevermeerdering van ons vastgoed opleveren? Daarbij geldt de kanttekening dat we als ondernemer met maatschappelijk vermogen acteren. We doen grote investeringen in maatschappelijk vastgoed die ten goede komen aan onze doelgroepen en die we niet direct terug hoeven te verdienen. Voorwaarde is wel dat we al onze middelen uitsluitend inzetten ten behoeve van de volkshuisvesting: wonen, vitale kernen, leefbaarheid en duurzaamheid. Dat hebben we het afgelopen jaar dan ook gedaan. Regelmatig worden Richtlijnen voor de Jaarverslaglegging aangepast. Ook dit jaar ontkomt QuaWonen niet aan aanzienlijke wijzigingen die het financiële plaatje ingrijpend veranderen. We kiezen ervoor om binnen de regelgeving de waardering van vastgoed te wijzigen naar beleidswaarde. Daarnaast gelden dwingende regels hoe om te gaan met verkopen onder voorwaarden met een terugkoopplicht. Deze mogen niet meer als verkooptransactie, maar moeten als financieringstransactie worden verwerkt (paragraaf 8.2).


46

We hebben voor de financiële sturing een gedegen financieel beleid geformuleerd, gebaseerd op drie peilers: liquiditeit, voldoende vermogen en financierbaarheid. • sturen op kasstromen, de operationele kasstromen moeten positief zijn voor de toekomstige jaren. Voor deze financiële peilers zijn afzonderlijke normen vastgesteld. (paragraaf 8.3); • rendement, resultaat en vermogenspositie (paragraaf 8.4); • blijvend toegang tot de kapitaalmarkt, positieve kasstromen zijn een vereiste voor kredietwaardigheid (paragraaf 8.5). • Tot slot gaan we in op de specifieke onderwerpen, zoals de fiscale positie, overheidsbemoeienis en het financieel meerjarenperspectief van QuaWonen.

8.2 Waardering: grondslag gewijzigd Een gezonde financiële huishouding is een vereiste. Financiële sturing is daarbij onontbeerlijk. QuaWonen vindt dat deze sturing toekomstgericht moet zijn en niet langer gebaseerd op historische indicatoren. Tot dusver is het bezit gewaardeerd tegen historische kostprijs dan wel lagere beleids-/bedrijfswaarde. Vanaf nu is het bezit gewaardeerd tegen beleidswaarde: waardering op grond van toekomstverwachtingen en de impact daarvan op de vermogenspositie van QuaWonen. De waardering tegen beleidswaarde gaat uit van toekomstige kasstromen op basis van ons eigen beleid. Zo worden onze beleidsbeslissingen rechtstreeks vertaald in waardemutaties van ons maatschappelijk vastgoed en ons vermogen.

Bedragen x € 1.000 Huuropbrengsten Overige opbrengsten Onderhoudskosten Personeelskosten Bedrijfslasten (ov pers. kn/huisvesting/intern toezicht/alg. kosten) Belastingen/verzekeringen en erfpacht Overige bedrijfslasten (leefbaarheid, VvE bijdragen, andere heffingen) Vennootschapsbelasting Operationele kasstroom exclusief financieringslasten Financieringslasten Netto operationele kasstromen

Werkelijk 2010 42.000 518 -10.357 -6.608 -2.575

Begroting 2010 42.233 285 -11.416 -6.246 -2.433

Werkelijk 2009 41.152 726 -12.819 -6.085 -3.067

- 3.313 -1.655

-3.397 -2.056

-3.189 -1.637

-2.787 15.104

-2.687 14.273

-2.074 13.007

-7.868 7.355

-8.063 6.210

-7.102 5.905

Als norm voor een positieve kasstroom hanteren we de interest dekkingsratio. Minimale norm is 1,25; dat wil zeggen dat de operationele kasstromen 1,25 keer groter moet zijn dan de verschuldigde rente. In de begroting 2010 is de interest dekkingsratio 1,77; eind 2010 bedraagt deze 1,95. We verwachten dat deze ratio de komende jaren – zonder ingrijpende overheidswijzigingen – boven de minimale norm blijft. Kortom, er is sprake van een gezonde bedrijfsvoering.

Een andere belangrijke wijziging gaat over de waardering van Koopgarantwoningen. Tot 2010 hebben we iedere koop- en verkooptransactie als toevoeging en ontvreemding aan/van ons bezit gezien en het resultaat aan ons vermogen toegevoegd. Door voorgeschreven regelgeving van de Raad voor Verslaglegging (RJ) is dit niet meer toegestaan wanneer sprake is van een ‘terugkoopplicht’. De financieringsconstructie is in hoofdlijnen als volgt verwerkt. Dit jaar zijn alle verkochte woningen tegen actuele waarde (de marktwaarde) in de balans opgenomen. Als tegenhanger is een ‘terugkoopverplichting verkoop onder voorwaarden’ als claim op de balans opgenomen. Deze wijzigingen worden toegelicht in het hoofdstuk ‘waarderingsgrondslagen’ in de jaarrekening.

8.3 Ontwikkeling kasstromen Positieve kasstromen zijn een belangrijke peiler van ons financiële beleid omdat ze duiden op een efficiënte bedrijfsvoering. In 2010 voldeden we ruimschoots aan onze doelstelling. In onderstaande tabel is weergegeven wat de verwachte en de werkelijke kasstroom over 2010 is geweest (volgens de indirecte methode).

47


8.4 Rendement, resultaat en vermogenspositie 2010 Het direct rendement is met het resultaat en de solvabiliteit een tweede peiler van ons financieel beleid. Direct rendement Het direct rendement geeft aan welk rendement is gehaald op het geïnvesteerde vermogen en drukt de operationele kasstroom uit in een percentage van de beleidswaarde. Onze gemiddelde norm over de periode 2010-2018 is bepaald op 3,8%. Voor het jaar 2010 was in de begroting 3,2% geprognosticeerd. Direct rendement Operationele kasstroom (voor rentelasten) Beleidswaarde Direct rendement (norm is gemiddeld 3,8%)

Jaar rekening 2010 15.104 404.000 3,7%

Begroting 2010 14.273 423.161 3,2%

Het resultaat voldoet nagenoeg aan onze normstelling door een betere operationele kasstroom. Deze is 6% hoger dan verwacht, voornamelijk door lagere onderhoudslasten. Ook de beleidswaarde heeft effect op het resultaat. De mutaties in de beleidswaarde worden verderop in dit Jaarverslag nader toegelicht. Belangrijk is dat de parameters die wij van het WSW overnemen in augustus 2010 gewijzigd zijn. De beleidswaarde in de jaarrekening 2010 is daarop gebaseerd. Vandaar dat deze flink afwijkt van de begroting.

Bedragen x € 1.000 Transactieresultaten Resultaat bedrijfsvoering excl. verkoop en waardeveranderingen Resultaat treasury Resultaat verkoop (bestaand) Resultaat verkoop (nieuwbouw) Vennootschapsbelasting (belastingdruk) Subtotaal transactieresultaten Resultaat door waarderingsgrondslag Mutatie materiële activa door waardeveranderingen - Waardeverandering huidig bezit - Waardeverandering nieuw bezit Vennootschapsbelasting (belastinglatenties) + deelnemingen Subtotaal resultaat door waardeveranderingen Jaarresultaat

Jaar rekening 2010

Begroting 2010 *)

verschil

18.632

16.997

+ 1.635

-6.548 1.274 91 -2.404 11.045

-8.063 2.433 *) 144 -2.066 + 9.445

+ 1.515 - 1.159 - 53 - 338 + 1.600

-4.308 - 894 - 1.255

-1.722 *) -12.587 0

- 2.586 11.693 - 1.255

- 6.457 4.588

- 14.309 -4.864

+ 7.852 +9.452

*) specificatie begrotingspost is aangepast aan de gewijzigde waarderingsgrondslagen: betreft verantwoording grondexploitaties en verkoop onder voorwaarden: in de jaarrekening verantwoord onder ‘mutatie materiële activa door waardeveranderingen’

Resultaat analyse Ten opzichte van de begroting 2010 is het jaarresultaat € 9.5 miljoen gunstiger. Een enorm bedrag. Een jaarresultaat bestaat uit verschillende bouwstenen. We onderscheiden daarbij ‘echte’ transactieresultaten en mutaties van waarderingen die via de winst-en-verlies-rekening lopen. De transactiecomponenten zijn: het resultaat van onze bedrijfsvoering, treasury, verkoop van woningen en de vennootschapbelasting. De resultaten door waardeveranderingen van ons vastgoed zijn anders van aard en vloeien voort uit verplichte Jaarverslagleggingsregels. Dit geldt zowel voor bestaand als nieuw bezit. Ook de belastinglatenties vallen hieronder (het verschil in waardering conform de fiscale positie en deze commerciële positie).


48

Resultaat Bedrijfsvoering Resultaat Bedrijfsvoering is het verschil tussen de huuropbrengsten en de kosten voor onderhoud, beheer en belastingen. Ten opzichte van de begroting 2010 is het resultaat € 1,6 miljoen gunstiger. In onderstaande tabel wordt verklaard op welke onderdelen de jaarrekening afwijkt van de begroting. Bedragen x € 1000 Huren Door een lagere mutatiegraad is huurharmonisatie is achtergebleven Lagere geraamde huurderving Algemene huurstijging door hogere inflatie dan geraamd (1,2%-1,0%) Overige opbrengsten Administratie dienstverlening (inclusief mutatie voorziening dubieuze debiteuren) Betreft administratie vergoeding voor servicekosten en huurcontracten Meer directe uren dan geraamd voor projecten voor nieuwbouw en energie Beheer Hogere salariskosten, oorzaak zijn een afkoopregeling en trainees Hogere kosten uitzendkrachten (inclusief vergoeding voor ziekte) Lagere overige beheerkosten, intern toezicht, huisvesting en algemene kosten Overige Onderhoud Niet planmatig onderhoud Planmatig onderhoud: doorschuiven naar 2011 Totaal

+

-/230 450

140 80 275

180 95 305 85 160 350 200 1.250 450 800 1.600

Resultaat Treasury Resultaat Treasury is in hoge mate afhankelijk van de renteontwikkeling, de invulling van de financieringsbehoefte en de toegerekende rente op investeringen. Ten opzichte van de begroting 2010 is het resultaat € 1,5 miljoen gunstiger. Dat komt door: • de rekenrente voor lange financiering die we in de begroting hanteerden, ligt hoger dan de daadwerkelijke marktrente: we rekenen met 6%, terwijl de rente voor aangetrokken financiering in 2010 circa 3,8% bedroeg. Voor schuldvernieuwing en nieuwe financiering hebben we € 27 miljoen aangetrokken: circa € 0,4 miljoen minder rentelasten. • Aan de bouwinvesteringen wordt rente toegerekend omdat het geïnvesteerd vermogen ook rendeert; toegerekend wordt 5% over de gemiddelde investering. Deze toegerekende rente - die in de begroting niet is opgenomen en ook geen kasstroom is – bedraagt € 1,1 miljoen. Resultaat verkoop (bestaand bezit) QuaWonen heeft een actief verkoopprogramma, in de begroting was geraamd dat we 15 woningen zouden verkopen met een opbrengst van € 2,4 miljoen. Door de stagnerende woningmarkt zijn er slechts 7 verkocht tegen € 1,2 miljoen opbrengst. Resultaat Verkoop (nieuwbouw) Begroot is € 144.000; gerealiseerd is € 91.000, dit betreft de verkoopopbrengst van Parkwijk 1. Waardeveranderingen huidig bezit Voor het jaar 2010 bedraagt de waardeveranderingen huidig bezit € 4,3 miljoen negatief ten opzichte van het jaarresultaat; begroot was € 1,7 miljoen negatief. Mutatie betreft de verandering in de beleidswaarde en is toegelicht in paragraaf 8.5 ‘waardering beleidswaarde huidig bezit’. Waardeveranderingen nieuw bezit Voor het jaar 2010 bedraagt de overige waardeveranderingen van het bezit € 0,9 miljoen negatief; begroot was € 12,6 miljoen negatief (aangepast aan actuele waarderingsgrondslagen).

49


Omschrijving/ projectnaam * € 1.000 Niet begroot, wel in 2010* € 1.000 De Kromme Draai; aankoop turnkey project Afgeboekte project kosten en na-investering Begroot en afwijking in 2010 Verkoopresultaat Lijsterstraat, verantwoord in jaarrekening onder VOV Lijsterstraat Nieuwe Vaart Lansingh Zuid 7/8 Resultaten grondexploitaties Oranjeplaats , fase 2 Schoonhoven Binnenterrein Krimpen aan de Lek overige mutaties als gevolg van parameter- en programmawijzigingen diverse projecten Wel begroot, niet besloten in 2010 Zorgcluster Krimpen aan de Lek: verwacht in 2012 Sec. Schipperstraat Bergambacht: verwacht Q3 2011 Trompertswal Schoonhoven: verwacht 2013 Bovenkerkseweg Stolwijk: verwacht Q3 2011 Kwintes Lekkerkerk: verwacht Q3 2011 Noord Bollocatie; verwacht 2011 Totaal Saldo

-/-

+

1.032 296 125 1.371 1.347 1.976 393 217 397 3.405

3.750

2.498 3.660 1.397 129 1.153 617 15.350 11.600

Vennootschapsbelasting Voor 2010 was € 2,0 miljoen te betalen vennootschapsbelasting begroot. Bij het opstellen van de begroting is geen rekening gehouden met belastinglatenties omdat destijds onzeker was of deze moeten worden opgenomen voor toekomstige verkopen. Een latentie is een fiscale claim van een toekomstige belastingschuld. Bij de realisatie is de belastingdruk € 2,4 miljoen en € 1,3 miljoen belastinglatentie; totaal als last € 3,7 miljoen.


Vermogenspositie De vermogenspositie – op basis van beleidswaarde - per ultimo 2010 is als volgt: Bedragen x € 1.000 Overige reserves Voorzieningen Vreemd vermogen Solvabiliteit (norm 25%) Loan to value *) tegen beleidswaarde

2010 230.989 7.728 194.912 49 52

begroting 221.201 5.852 185.864 51 45

2009 *) 226.352 14.432 175.960 50 n.v.t.

De ’Overige reserves’ zijn ons eigen vermogen. Deze reserves zijn geïnvesteerd in ons woningbezit en niet direct liquide behalve door directe verkoop. Met andere woorden: ons vermogen staat niet op de bank, maar zit ’in de stenen’. Als gevolg van de waardering naar beleidswaarde zijn de ‘Overige reserves’ ten opzichte van 2009 fors toegenomen met de waardeverandering van de activa met € 155 miljoen. Het solvabiliteitspercentage geeft aan of QuaWonen aan haar lange termijn verplichtingen kan voldoen en of er voldoende risicobuffer aanwezig is: het eigen vermogen uitgedrukt in percentage van het balanstotaal. Het solvabiliteitspercentage is voor geldgevers en borgende instellingen een belangrijk kengetal omdat het inzicht geeft of we op lange termijn aan onze verplichtingen kunnen voldoen. QuaWonen streeft naar een minimum percentage van 25% (gebaseerd op waardering tegen beleidswaarde). In de begroting 2010 was eind 2010 de solvabiliteit op 51% geprognosticeerd. Aan het einde van 2010 bedroeg de solvabiliteit 49% (2009 50%). QuaWonen voldoet aan haar doelstelling voor voldoende risicobuffer. De loan to value legt de relatie tussen onze beleidswaarde en het aandeel van de aangetrokken leningen. Onze norm is dat deze waarde niet hoger mag zijn dan 75%. In ons jaarplan 2010 gingen we uit van een percentage van 45%. In werkelijkheid is het percentage 52%; ruim binnen de doelstelling, maar wel meer dan begroot.

50

8.5 Waardering Onroerend goed waarderen kan op verschillende manieren, afhankelijk van het doel waarvoor de waardering bestemd is. Waardering op beleidswaarde en marktwaarde maakt het verschil in maatschappelijke verantwoording meer duidelijk. De verschillende mogelijkheden om onze waarde te bepalen, maakt het beoordelen van onze financiële positie niet eenvoudig. Die positie staat of valt immers met de waarde van ons bezit. Onderstaand wordt weergegeven hoe de beleidswaarde is ten opzichte van de WOZ-waarde en onze ‘oude’ historische kostprijs. Waardering materiële vaste activa

Beleidswaarde Historische kostprijs/ minimumwaardering Marktwaarde (leegwaarde)

2010 in miljoenen €

2009 in miljoenen €

404

2010 Gemiddeld gewogen vhe 47.974

399

2009 Gemiddeld gewogen vhe 46.492

249 1.542

29.618 183.200

240 1.602

27.965 186.700

Beleidswaarde De beleidswaarde is de contante waarde van alle inkomsten en uitgaven tegen vastgestelde uitgangspunten. Dit betreft de terugverdiencapaciteit van ons bezit. Ontwikkeling beleidswaarde Beleidswaarde 1 januari 2010 Autonome ontwikkeling: - vrijval kasstromen 2010 - jaar opschuiven Voorraadmutaties - aankoop en energie investeringen - verkoop,sloop en verbetering Parameterwijzigingen - disconteringsvoet - huurparameter - restwaarde - overige Wijzigingen in(des) investeringenbeleid - sloop Mutatie rentabiliteitswaarde leningen Beleidswaarde 31 december 2010

51

in miljoenen € 399 5 -19 24 -3

Door de autonome ontwikkeling van de beleidswaarde neemt deze met € 5 miljoen af. Dat gebeurt elk jaar en komt door vrijval van kasstromen door realisatie en omdat de gemiddelde exploitatietermijn met een jaar afneemt. Voorraadmutaties leiden tot een waardevermindering van € 3 miljoen. Aankoop en investeringen in energiemaatregelen zorgen voor een afname van € 5 miljoen; verkoop, sloop en verbetering zorgen voor een toename van € 2 miljoen. Parameterwijzigingen geven een waardevermeerdering van € 20 miljoen. Opvallende zaken die van invloed zijn: • het gewijzigde disconto percentage 5,25% (was 6,00%); • extra ingerekende huurverhoging boven inflatie van 0,5%; • restwaarde, de genormeerde grondkosten zijn ten opzichte van voorgaand jaar verlaagd waardoor de opbrengst einde exploitatie lager is. Inmiddels is het Jaarplan 2011 vastgesteld. Hierin is ons bouwopgave opnieuw herijkt. Verder zijn de geraamde (exploitatie) kosten voor de toekomst geactualiseerd naar de meest recente gegevens. Wijzigingen in (des)investeringsbeleid van de bouwopgave zijn ook opgenomen in de beleidswaarde einde 2010. Dit betreft voornamelijk sloop en leidt tot een waardevermindering van € 10 miljoen. Mutatie rentabiliteitswaarde leningen leidt tot een waardevermindering van € 7 miljoen. Reden van de vermindering is het gewijzigde disconto percentage 5,25% (was 6,00%). Historische kostprijs/minimumwaarderingsregel Onze waarderingsgrondslag is met ingang van dit jaar gewijzigd naar beleidswaarde. Als we niet tot wijziging waren overgegaan, zou ons bezit tegen € 249 miljoen in de boeken hebben gestaan, want dit is onze oude waarderingsgrondslag.

-5 2 20 34 21 -15 -20 -10 -10 -7 404

Marktwaarde De WOZ-waarde eind 2010 (waarderingspeil 2009) bedraagt € 1,5 miljard. Deze waarde kan vergeleken worden met de waarde op de vrije markt als directe opbrengstwaarde. Vaak wordt de waarde in verhuurde staat op 70% van de WOZ-waarde gesteld: € 1,2 miljard. Theoretisch zou dat de ‘dagwaarde’ van QuaWonen zijn. Een waarde die we zouden kunnen realiseren als we uitsluitend maximaal financieel rendement zouden nastreven. Maar we doen ons uiterste best om maatschappelijk


te ondernemen. We rekenen aan de hand van onze beleidwaarde, waarbij we genoegen nemen met betaalbare huurprijzen, met onrendabele investeringen in leefbaarheid, we streven naar een goede woningkwaliteit en rekenen met een lange exploitatieduur zonder reële eindwaarde. Kortom hierbij streven we niet naar het maximale financiële rendement. Het verschil tussen de beleidswaarde en de marktwaarde kan worden aangemerkt als de prijs van maatschappelijk ondernemen.

8.6 Toegang tot de kapitaalmarkt: onveranderd kredietwaardig QuaWonen heeft positieve kasstromen en borgt – naast een gezonde vermogenspositie – daarmee ook toegang tot de kapitaalmarkt die nodig is voor onze bouwopgave. Dit is dan ook onze derde peiler van het financiële beleid. Hierna gaan we in op de leningen beleggingsportefeuille, het renterisicoprofiel en de kasstroomontwikkeling. Daarmee geven we de kredietwaardigheid aan van QuaWonen in de toekomst; het WSW heeft ons de komende jaren onveranderd kredietwaardig verklaard. We zien de toekomst op het gebied van treasury met vertrouwen tegemoet. Leningenportefeuille De leningportefeuille bedroeg eind 2010 € 195 miljoen nominaal; de marktwaarde – gebaseerd op de contante waarde van de toekomstige kasstromen bedroeg € 205,7 miljoen; eind 2009 was de nominale waarde € 176 miljoen met een marktwaarde van € 184,7 miljoen. QuaWonen heeft een kredietfaciliteit van € 10 miljoen. In totaal is in 2010 € 34,5 miljoen aan nieuwe leningen gestort. Mutaties in de portefeuille zijn: Jaar 2010 (x € 1.000)

Rente herziening

Nieuwe leningen

Eindaflossingen

Reguliere aflossingen

8.041

34.500

10.478

5.064

De portefeuille kan als volgt worden getypeerd: Rente- en kasstroomrisico (x € 1.000) Rentepercentage

Renteherzieningsperiode

Resterende looptijd

Roll over

69.500

van 1 tot 3 maanden

0

0% - 1%

2.455

van 3 tot 6 maanden

2% - 3%

0

van 6 maanden tot 1 jaar

3% - 4%

27.145

4% - 5%

67.542

5% - 6%

23.845

> 10 jaar

>6% Totaal

4.416 194.194.902

< 1 jaar (kortlopend)

17.639

49.000

van 1 tot 5 jaar

68.784

22.993

van 5 tot 10 jaar

59.425

van 1 jaar tot 5 jaar

10.900

van 10 tot 15 jaar

24.831

van 5 jaar tot 10 jaar

3.072

van 15 tot 20 jaar

5.201

0

Totaal conversies

85.964

Geen conversies

108.938

Totaal

194.902

> 20 jaar

Totaal

19.022

194.902

In de bovenstaande tabel is de huidige geldlening portefeuille vanuit drie gezichtspunten weergegeven. Indeling is naar: • Rentepercentage: welk volume van de leningportefeuille hoort bij de klasse rentepercentage; • Renteherzieningsperiode: voor welk deel van de portefeuille vindt er een renteherziening plaats en op welke termijn; • Resterende looptijd: hieruit is per periode te lezen welk volume van de leningportefeuille hoort bij de looptijdklasse.

Financieringsbehoefte Onze financieringsbehoefte - eind 2012 – is geraamd op € 65 miljoen, waarvan we maximaal € 10 miljoen met onze kredietfaciliteit kunnen financieren. Deze behoefte ontstaat door eindaflossingen van bestaande leningen, maar bovenal door voorgenomen bouwinvesteringen. Met de huidige rentestand is het verstandig om nu al te anticiperen op deze behoefte. In 2010 zijn drie leningen aangetrokken met een stortingsdatum na balansdatum. Daarom zijn nu al leningen voor 2011 € 10 miljoen en 2012 € 10 en € 8 miljoen aangetrokken. Eind 2011 hebben we zodoende voor € 28 miljoen van de € 65 miljoen behoefte leningen aangetrokken, waardoor het renterisico gedempt wordt tot onder onze norm (van 15% van de leningportefeuille). Het resterende deel van de financieringsbehoefte wordt in de komende jaren ingevuld.


52

Rente risico: jaarlijks relatief renterisico (bedrijfseconomisch)

Het resultaat dat is behaald met onze financiering is als volgt: Portefeuille Totaal (x € 1.000) Duration Gemiddeld vermogenskostenvoet (exclusief roll overleningen)

2010

2009

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

194.902

175.944

Excl. investeringen

3,9

3,9

-4,1

-6,5

-2,1

-5,1

-2,4

-2,5

-1,4

4.39

4.56

Incl, investeringen

-9,9

-10,7

-10,7

-10,9

-5,6

-8,1

-5,0

-5,1

-4,2

4,42%

4,48%

-15,0

-15,0

-15,0

-15,0

-15,0

-15,0

-15,0

-15,0

-15,0

Jaar

Norm * in procenten

QuaWonen staat voor een omvangrijke bouwopgave. Voor de komende tien jaar staat circa € 344 miljoen aan investeringen gepland. Deze investeringen worden voor een deel extern gefinancierd. De bouwopgave is voor een aantal projecten concreet, hiervoor zijn we verplichtingen aangegaan, een ander deel zijn schetsen of plannen tot uitvoering. Voor enkele komende projecten hebben we payer swaps aangetrokken. Deze renteruil – met of zonder onderliggende waarde – heeft tot doel de toekomstige rente te fixeren, niet uit winstbejag. Eind 2010 bedroeg het aandeel swaps € 74 miljoen, waarvan € 7,5 miljoen zonder onderliggende waarde en € 66,5 miljoen waaronder een rollover lening is aangetrokken. Door de wereldwijde economische crisis en dalende rentetarieven was de marktwaarde ultimo 2010 € 6.2 miljoen negatief: € 0,4 miljoen voor swaps zonder onderliggende waarde en € 5.8 miljoen voor gefixeerde swaps. Deze marktwaarde is niet risicovol, omdat de swaps zijn of worden gefixeerd met rollover leningen. Overigens verdwijnt de negatieve marktwaarde bij stijgende rente. Beleggingen QuaWonen heeft een grote en kapitaalintensieve vastgoedopgave. Dat houdt in dat bij de verwachte productie een financieringsbehoefte bestaat. In ons treasurystatuut is bepaald dat we alles intern financieren wanneer we gaan activeren. Daarom hebben wij geen actieve beleggingsportefeuille. Net als voorgaande jaren bedragen de beleggingen € 2.545.000: € 2.5 miljoen Wooninvesteringsfonds à 4.5% en Stichting DRHP € 45.000 (renteloos). Risicobeheersing Een grote leningenportefeuille levert een renterisico op. Renteontwikkelingen op de kapitaalmarkt zijn per definitie onzeker en corporaties zijn hierdoor kwetsbaar door repeterende schuldvernieuwing en kapitaalintensieve investeringen. De effecten van een stijgende rente hebben een negatieve invloed op de bedrijfsvoering en toekomstige investeringen. QuaWonen beheerst dit risico door zoveel mogelijk gelijkmatige spreiding van de schuld(ver)nieuwingsmomenten: maximaal 15% van de portefeuille mag per jaar worden vernieuwd. De toekomstige ontwikkeling van deze norm is mede afhankelijk van ons nieuwbouwprogramma. Uit onderstaande tabel blijkt dat we ook met ons verwachte investeringsprogramma binnen onze maximale renterisicogrens van 15% blijven.

53

Kredietwaardigheid De kredietwaardigheid van QuaWonen wordt jaarlijks door het WSW beoordeeld op basis van drie factoren: financiële positie, organisatie en marktpositie van het bezit. Om de financiële positie te bepalen, kijkt het WSW vooral naar operationele kasstromen, maar ook naar het eigen vermogen, de resultatenrekening en de dekkingswaarde van het bezit, dat wil zeggen leningen versus WOZwaarde van het bezit. In september 2010 heeft het WSW ons op basis van de prognose 2010-2014 onveranderd kredietwaardig verklaard. Het afgegeven faciliteringsvolume tot en met 2012 is € 127,2 miljoen; ultimo 2010 is daar nog € 64,7 miljoen van ‘over’. Volgens de geactualiseerde liquiditeitsprognose bedraagt de verwachte financieringsbehoefte tot en met 2012 € 65,0 miljoen, waarvan € 10 miljoen met een kredietfaciliteit. Rekening houdend met nieuwe projecten is het faciliteringsvolume voldoende voor onze verwachte vastgoedopgave tot en met 2012. Medio 2011 wordt het faciliteringsvolume geactualiseerd naar de vastgoedportefeuille tot en met 2015 (prognose periode WSW). Debt service coverage ratio De operationele kasstroom is positief en voldoende om de rente en een – normatieve – aflossing te kunnen voldoen. De normatieve aflossing is een eis vanuit het WSW en bedraagt 2% van de schuldrestant van de leningen. Bedragen x € 1.000

Werkelijk 2010

Begroting 2010

16.276

16.712

Af: rente

7.749

8.063

Af: normatieve aflossing

3.893

4.052

DSCR

4.634

4.597

Operationele kasstroom


8.7 Fiscale paragraaf Vennootschapsbelasting (Vpb) Toegelaten instellingen volkshuisvesting zijn met ingang van 1 januari 2008 vennootschapsbelastingplichtig. Voor de belastingheffing gelden afspraken die de belastingdienst met de sector heeft gemaakt: de VSO 2. In april 2009 is dit convenant door ons ondertekend. Deloitte belastingadviseurs begeleiden ons bij het bepalen van de fiscale openingsbalans en het fiscale resultaat en het doen van aangiften. Bij aanvang van deze belastingplicht, in 2009, heeft QuaWonen een fiscale openingsbalans 2008 opgemaakt. Dit op basis van specifieke fiscale waarderingsregels. Voor het verschil tussen de waardering op de fiscale balans (fiscale boekwaarde) en de waardering op de commerciële balans (commerciële boekwaarde) wordt een ‘belastinglatentie’ gevormd. Een latentie wordt gevormd als er sprake is van verrekenbare tijdelijke verschillen tussen commerciële waardering en fiscale waardering. De volgende latenties zijn gevormd: • Een actieve latentie voor woningen bestemd voor de verkoop in de komende vijf jaar. Verschil tussen de commerciële (boek)waarde en de fiscale waarde is de grondslag voor de gevormde latentie. • Een actieve latentie voor het verschil tussen de nominale waarde en de marktwaarde van de leningen Dit is de grondslag voor de gevormde latentie. • In 2010 is verder gewerkt aan het opstellen van de definitieve aangifte 2008. Deze is uiteindelijk op 24 januari 2011 ingediend, binnen de gestelde termijn. Het effect van de invoering van de invoering van vennootschapsbelasting is fors: Voor het jaar 2008 is op basis van een voorlopige aanslag ruim € 1,6 miljoen ten laste van het resultaat gebracht. Voor het jaar 2009 is op basis van een voorlopige aanslag ruim € 2,2 miljoen ten laste van het resultaat gebracht. Ten gunste van het resultaat is gebracht een bedrag van ruim € 1.5 miljoen; dit als gevolg van de gevormde belastinglatenties voor verkopen en leningen. Voor het jaar 2010 is op basis van een voorlopige aanslag ruim € 2,6 miljoen ten laste van het resultaat gebracht. De totale Vpb-last komt neer op : € miljoen Voorlopige aanslag Nieuwe prognose vennootschapsbelasting 2010 (intern bepaald) Correctie op aangiften 2008 en 2009 Mutatie op latenties Totaal


2,6 0,1 -0,3 1,3 3,7

Herbestedingsreserve en VPB Het gebruik van de zogenaamde herbestedingsreserve in de aangifte vennootschapsbelasting is nog onduidelijk. Binnen diverse inspecties lopen momenteel bezwaarprocedures over het gebruik van de herbestedingsreserve. Een definitief juridisch kader ontbreekt nog op dit moment. Voordeel van de herbestedingsreserve is dat de fiscale winst in de herbestedingsreserve kan worden gestort; aanwending gebeurt via toekomstige investeringen (binnen drie jaar). Gevolg is dat de belastingdruk naar een later tijdstip wordt verplaatst. We hebben, in overleg met onze adviseur, de herbestedingsreserve toegepast (voor zover mogelijk) bij indiening van de definitieve aangiften. Direct gevolg hiervan is dat de betaalde bedragen van de voorlopige aanslag 2008 in januari 2011 zijn terugbetaald; dit in afwachting van de vaststelling van de definitieve aanslag. We tekenen bezwaar aan tegen de opgelegde aanslagen waarbij geen rekening wordt gehouden met de herbestedingsreserve. Zo hebben we, in overleg met onze adviseur, bezwaar aangetekend en zijn we in beroep gegaan tegen de aanslag van 2006 Algemeen nut beogende instelling (Anbi) We hebben net als veel organisaties de status van ‘algemeen nut beogende instelling’ (anbi) aangevraagd, maar dat is in 2009 door de fiscus afgewezen. Naar onze mening doet een ‘anbi’ status recht aan onze maatschappelijke positie. Tegen de uitspraak zijn we in beroep gegaan bij de rechtbank te Den Haag. Het beroepschrift is behandeld op 29 januari 2010. Helaas pakte de uitspraak niet in ons voordeel uit; we zijn in hoger beroep gegaan. De eventuele effecten van de uitspraak zijn nog niet in de jaarrekening verwerkt. Pro rata regeling QuaWonen levert voor de btw voor het grootste deel onbelaste prestaties. Als gevolg daarvan kan de btw niet worden teruggevorderd. Tot 2010 duidelijk werd dat de belastingdienst enkele corporatieactiviteiten wel als voor de btw-belaste prestaties ging beschouwen. Dit betekent dat een deel van de btw-belaste beheerkosten ‘pro rata’ naar de omzetverhouding kan worden ingediend.

54

In 2010 is de berekening gemaakt voor de jaren 2005 t/m 2009; deze berekening is voorgelegd aan onze btw-adviseur. Feitelijke indiening bij de belastingdienst gebeurt in 2011. Voor het jaar 2005 is uitstel tot indiening verleend tot 1 februari 2011; we hebben in januari 2011 ingediend, dus op tijd. Op grond van voorlopige berekeningen verwachten wij € 476.000 terug te kunnen vorderen; de bedragen per jaar: Jaar 2005 2006 2007 2008 2009

Norm loan to value bedraagt 75%. Hieraan voldoet QuaWonen tot en met het jaar 2015. Vanaf het jaar 2016 is er een lichte overschrijding op de gestelde norm. Het opnemen van de ‘verplichting Verkoop Onder Voorwaarden (VOV)’ onder vreemd vermogen veroorzaakt de overschrijding van de norm. Het duurt nog enige jaren, maar het lijkt erop dat we door de verkoop van Koopgarantwoningen tegen de grenzen van loan-to-value aanlopen. Jaarresultaten Op grond van de laatste prognose worden de volgende jaarresultaten (inclusief raming Vpb en verwachte overheidsheffing) verwacht voor de jaren 2011 t/m 2017.

Terugvordering btw € 58.650 € 35.400 € 167.800 € 33.800 € 180.280

Bedragen x € 1.000

Overige waardeveranderingen Jaarresultaat

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

-20.874 -10.010

-20.175 -8.635

-16.755 -2.199

-13.671 -2.446

-13.916 -193

-13.584 601

-11.950 -128

Deze voorlopige aangiften zijn nog niet in het resultaat van 2010 verwerkt, omdat het nog niet zeker is dat de belastingdienst deze accepteert. Verwerking vindt op zijn vroegst in het Jaarverslag 2011 plaats. In 2011 maken we de aangifte voor het jaar 2010. Vrijstelling integratieheffing ingetrokken In het belastingplan 2010 heeft de overheid een maatregel opgenomen om de vrijstelling voor de integratieheffing voor woningcorporaties (‘mededeling 26’) in te trekken. Dat betekent dat QuaWonen in het vervolg bij projecten over de inbreng van ‘eigen’ grond en ‘eigen’ interne uren ook btw moet afdragen. De consequentie is dat de stichtingskosten van huurwoningen in herstructureringsgebieden door deze fiscale maatregel aanzienlijk hoger kunnen worden, evenals de onrendabele toppen. Er is sprake van een overgangsregel; eind 2010 zijn alle lopende projecten onder het juiste btw-regime gebracht.

8.8 Financieel toekomstperspectief Het financiële toekomstperspectief van QuaWonen wordt sterk bepaald door de geformuleerde ambities. De omvang van de geplande projecten, met de bijbehorende onrendabele toppen, is van grote invloed op het eigen vermogen c.q. op de solvabiliteit. Het verloop van het eigen vermogen en de solvabiliteit voor de jaren 2011 t/m 2017 is als volgt: Bedragen x € 1.000.000

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Eigen vermogen ( miljoen) 225 214 210 209 213 213 Vreemd vermogen ( miljoen) 285 324 356 401 440 471 Solvabiliteit (%) op basis beleidswaarde 42,2 38 35,3 32,9 31,5 30,1 Loan to value (norm 75%) 62 65 68 72 75 77 Vreemd vermogen, opgenomen is de terugkoopverplichting voor de onder voorwaarde verkochte woningen

55

2017

217 483 30 77


8.9 Financiële armslag beperkt? We hebben een stevig fundament nodig voor onze ambitieuze bouwopgave. Onze financiële armslag wordt mede bepaald door wijzigingen in de regelgeving: het ‘Brussel’-dossier en de verschillende overheidheffingen zoals Vogelaarheffingen en compensatie huurtoeslag (vanaf 2014 ruim € 2 miljoen per jaar). De financiële armslag wordt daarnaast primair bepaald door hoge(re) huuropbrengsten. In de prognoses houden we rekening met een structureel hogere huuropbrengst van 0,5% boven inflatie. Hier baseren we ons op afspraken in het regeerakkoord dat de huurverhoging voor bewoners met een inkomen hoger dan € 45.000 vanaf 2011 per jaar structureel met 5% mag stijgen. Het is echter de vraag wanneer deze inkomensafhankelijke huurstijging wordt ingevoerd. Per 1 januari 2011 gelden nieuwe toewijzingsregels. Staatssteun komt wellicht in het gedrang als we niet tenminste 90% van onze woningen aan de doelgroep verhuren. Het borgen van geldleningen door het WSW wordt onder staatssteun verstaan. Ook aan de toekomstige bezuinigingsoperatie van de overheid zullen we niet ontkomen. Deze heffingen zijn in het meerjarenperspectief doorgerekend en kunnen bij invoering van invloed zijn op de investeringscapaciteit. Toch gaan we door met onze grote investeringsopgave, omdat we overtuigd zijn van de noodzaak tot het huisvesten van de middeninkomens.

8.10 Samenvatting Zijn we financieel gezond? Ja, eind 2010 heeft QuaWonen een gezonde financiële positie om haar maatschappelijke doelstellingen te kunnen blijven uitvoeren, ondanks de crisis en overheidsmaatregelen. Dat blijkt uit de uitkomsten van onze drie peilers eind 2010 en de ontwikkeling in meerjarenperspectief: • de operationele kasstroom (zonder investeringen/leningen) is positief € 15,1 miljoen; • we hebben voldoende renderend weerstandsvermogen: het direct rendement is ruim 3,7%, net onder onze norm van 3,8%, de solvabiliteit is meer dan 25% (eind 2010 49%) en de loan to value is lager dan 75%, namelijk 52%; • we houden toegang tot de kapitaalmarkt: gegarandeerd voor ons DAEB-bezit en een beperkt renterisico onder de norm van 15%.

In het kader van het ‘Brussel’-dossier ontstaat er een risico met betrekking tot de financiering van het niet DAEB-bezit (dienst van algemeen economisch belang). Die moet plaatsvinden zonder borging van het WSW. Tot 2016 staan 155 verhuureenheden met een huur hoger dan € 652 gepland om te gaan bouwen. Of banken bereid zijn tot (volledige) financiering is nog een vraag. Vast staat wel dat de te betalen rente aanzienlijk hoger komt te liggen dan met een WSWborging. Eind 2010 heeft QuaWonen 126 wooneenheden die onder de niet-DAEB definitie vallen: dat houdt in dat deze woningen in het verleden onder WSW-garantie - met staatssteun – zijn gefinancierd. Herfinanciering levert een beperkt volume op dat niet onder WSW-garantie kan worden geherfinancierd. Elk jaar beoordeelt het Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting (CFV), namens het ministerie ons ‘reilen en zeilen’. Op basis van onze prognosecijfers 2010 – 2014 stelt het CFV vast dat onze voorgenomen activiteiten passend zijn (in financieel opzicht); het hierbij behorende continuïteitsoordeel is A1. Voor de gehele prognoseperiode beweegt het volkshuisvestelijk vermogen uitgedrukt in een percentage van het balanstotaal tussen de door het CFV vastgestelde onder- en bovengrens. Voor het jaar 2014 geldt een ondergrens van 14,1%, een bovengrens van 44,5%. Ons volkshuisvestelijk vermogen voor het jaar 2014 is geraamd op 37,1%. Op basis van deze uitkomst mag worden gesteld dat de voorgenomen investeringen kunnen worden uitgevoerd zonder dat onze financiële positie in gevaar komt.


56

Jaarverslag van de Raad van Commissarissen over 2010 1 Inleiding QuaWonen onderschrijft de per 1 januari 2007 ingevoerde AedesCode. Dat geldt ook voor de eveneens per die datum ingevoerde Governance code Woningcorporaties. Beide codes zijn een leidraad voor het functioneren van QuaWonen en haar Raad van Commissarissen alsmede voor het opstellen van dit jaarverslag en vormen een goed instrument om het functioneren te toetsen. Daarnaast geeft dit verslag uitvoering aan wat daarover in het Reglement Raad van Commissarissen QuaWonen is bepaald. Zicht op Krimpen aan de Lek

In 2010 hebben zich wijzigingen voorgedaan in zowel de bestuurssamenstelling als in de samenstelling van de Raad. Dit bracht met zich mee dat in het afgelopen jaar door de overige leden een extra inspanning is geleverd om de ontstane vacatures op een goede wijze in te vullen. Daarbij zijn profielen geactualiseerd en is intensief nagedacht en besproken welke expertise op welke functie van belang is voor QuaWonen. Uitgangspunt hierbij was: het stevig fundament onder QuaWonen en de lokale verankering handhaven en in 2010 de koers voor de komende jaren bepalen, onder leiding van een nieuwe bestuurder. Uiteraard worden de financiële en politieke ontwikkelingen en dan met name de effecten en kansen daarvan voor de volkshuisvesting, op de voet gevolgd. Elke vergadering van de Raad is er ruimte om deze te bespreken. De voorstellen uit het regeerakkoord medio 2010 leiden immers onder andere tot een verslechtering van de liquiditeitspositie van corporaties. Daarbij opgeteld de nog steeds spelende economische crisis, betekent dat veel aandacht wordt besteed aan de financiële positie van QuaWonen enerzijds en het behoud van de investeringsinspanning anderzijds. De Raad is daarbij scherp op de gevolgen van deze ontwikkelingen voor de primaire taak van de corporatie: het bedienen van de benoemde doelgroepen en de financiële continuïteit van de corporatie. Met de komst van de nieuwe bestuurder en de hiervoor genoemde externe ontwikkelingen was een strategische heroriëntatie in 2010, resulterend in het Ondernemingsplan 2010-2015, een logische stap. Met behulp van onze belanghouders zijn belangrijke strategische keuzes voor de komende jaren opnieuw bepaald en zijn instrumenten in kaart gebracht welke voorhanden zijn om in te kunnen spelen op externe ontwikkelingen. Tot op heden is QuaWonen nog steeds goed in staat om, alle nieuwe regelgeving in acht nemend, haar taken naar behoren uit te voeren en is er geen (financiële) noodzaak gebleken om drastische maatregelen te nemen.

57


2 De Raad van Commissarissen 2.1 Samenstelling tot 1 juli 2010 In het jaar 2010 is een tweetal leden van de Raad van Commissarissen afgetreden. Tot 1 mei 2010 bestond de Raad uit de navolgende personen.

Per 1 mei 2010 is de heer drs. T.C. Segers en per 1 juli 2010 is mevrouw drs. L. van Rijn-Vellekoop afgetreden (zie paragraaf 2.3). De Raad heeft in de periode 1 mei tot 1 januari 2011 gefunctioneerd met respectievelijk zes en vervolgens vijf leden (conform artikel 10, lid 2 van de statuten het minimale aantal leden).

Naam

Functie

Geboortedatum

Beroep/expertise

Deskundigheid

Relevante nevenfuncties

Benoemd sinds

Dhr. Mr. J. van der Vlist

Vooritter

28-09-1952

Directeur-generaal Rechtspleging en Rechtshandhaving Voorheen Min. VROM Min. Van Justitie

Governance Volkshuisvesting Justitie Rechtspraak Financiën Bedrijfsvoering Coaching

Voorzitter RvC Rabobank Lopikerwaard

01-01-2002* Voorzitter Wbv Schoonhoven van 1981-1987

Mw. drs. L. van Rijn-Vellekoop

Vice-voorzitter

17-11-1936

plv. voorzitter Cie. Milieu Effect Rapportage Oud gedeputeerde Oud kamerlid

Bestuurlijk/politiek Milieu/energie Volkshuisvesting Financiën

Voorzitter div. milieu-adviescommissies Lid Bestuur Familiehuis Daniël den Hoed

29-03-1994*

Dhr. J.M.M. Elbers

Lid Op voordracht huurders

09-09-1948

Vice-President Capgemini Consulting Nederland

Strategisch Management Financieel Marketing P&O

Rotterdam Media Fonds Lid Raad van Toezicht Albeda College Rotterdam

18-09-2008

Dhr. C. van der Linden

Lid

01-01-1944

Interim manager/consultant Ondernemer

Management ICT Financiën HRM Bouw Zorg

Ex-bestuurder Zorgcentrum De Breeje Hendrick Ex-lid RvT St. Zorgpartners MiddenHolland

01-07-2006 Bestuurslid Ons Belang v.a. 12-06-2003

Mw. Ir. M.C. de Nijs


12-04-1962

Senior steden-bouwkundige

Bouwkunde Strategisch Volkshuisvesting

Lid programmaraad Architectuurcentrum Aorta 2003-2009

Dhr. Mr. Ing. R.G. Schrage

Lid

24-02-1951

Secretaris van het Bedrijfstakpensioenfonds voor de Bouwnijverheid

Juridisch Bouwkunde

Bestuursfuncties diverse maatschappelijke instellingen

29-03-1994*

Dhr. drs. T.C. Segers, mba-me

Lid

09-04-1960

Algemeen directeur Vereniging Protestants Christelijk Onderwijs in de Krimpenerwaard Senior adviseur Driestar Educatief

Bestuurlijk Lokale volkshuisvestingsmarkt Onderwijskundig

Lid stuurgroep passend onderwijs Midden-Holland en Rijnstreek Secretaris bestuur WSNS 3304 Lesplaats coördinator Penta Nova Kerndocent DPO Penta Nova

01-01-2001*


58

2.2 Samenstelling van de Raad per 1 januari 2011 Per 1 januari 2011 zijn twee nieuwe leden benoemd, te weten mevrouw drs. L.C.M. Boonekamp en mevrouw drs. M.C. Hylkema-Boon (zie ook paragraaf 2.3). Per 1 januari 2011 is de samenstelling van de Raad als volgt:

De beide nieuwe leden zullen begin 2011 middels een introductieprogramma van twee dagdelen nader kennis maken met de organisatie en diverse beleidsaspecten van QuaWonen.

Naam

Functie

Geboortedatum

Beroep/expertise

Deskundigheid

Relevante nevenfuncties

Benoemd sinds


Vooritter

28-09-1952

Directeur-generaal Rechtspleging en Rechtshandhaving Voorheen Min. VROM Min. Van Justitie

Governance Volkshuisvesting Justitie Rechtspraak Financiën Bedrijfsvoering Coaching

Voorzitter RvC Rabobank Lopikerwaard

01-01-2002* Voorzitter Wbv Schoonhoven van 1981-1987

Dhr. J.M.M. Elbers


09-09-1948

Vice-President Capgemini Consulting Nederland

Strategisch Management Financieel Marketing P&O

Rotterdam Media Fonds Lid Raad van Toezicht Albeda College Rotterdam

18-09-2008

Mw. Drs. L.C.M. Boonekamp

Lid

11-07-1955

Directeur Luce Consult Docent Erasmus Universiteit

Zorg Strategisch Marketing Management

Lid Bestuur Stichting STEM

01-01-2011

Mw. Drs. M.C. HylkemaBoon

Lid

17-01-1961

Directeur Bureau Maudy Hylkema Interim manager, consultant, coach

Wonen, Welzijn & Zorg Kinderopvang Governance Management Bouw Coaching

Lid Raad van Raadgevers bij adviesbureau

01-01-2011


Lid

01-01-1944

Interim manager/consultant Ondernemer

Management ICT Financiën HRM Bouw Zorg

Ex-bestuurder Zorgcentrum De Breeje Hendrick Ex-lid RvT St. Zorgpartners MiddenHolland

01-07-2006 Bestuurslid Ons Belang v.a. 12-06-2003



12-04-1962

Senior steden-bouwkundige

Bouwkunde Strategisch Volkshuisvesting

Lid programmaraad Architectuurcentrum Aorta 2003-2009


Lid

24-02-1951

Secretaris van het Bedrijfstakpensioenfonds voor de Bouwnijverheid

Juridisch Bouwkunde

Bestuursfuncties diverse maatschappelijke instellingen

29-03-1994*

* De benoemingsdata zijn de data van de oorspronkelijke benoeming bij de rechtsvoorgangers van QuaWonen.

59


2.3 De samenstelling van de Raad en schema van aftreden De Raad van Commissarissen van QuaWonen is zich bewust van het feit dat eind 2010 voor één lid geldt dat de zittingstermijn van maximaal driemaal een periode van vier jaar, zoals de Governance code voorschrijft, is overschreden. Bij de totstandkoming van QuaWonen in 2006 is van dit principe afgeweken en heeft het belang van continuïteit en de Raad een afspiegeling van de rechtsvoorgangers te laten zijn, geprevaleerd. In een overgangsregeling is vastgelegd op welke wijze de daaropvolgende jaren hiermee zou worden omgegaan waarbij gekozen is voor een stapsgewijze vernieuwing van de Raad. Hieraan is en wordt nog steeds uitvoering gegeven: zowel in 2008 als in 2010 zijn twee leden afgetreden, waarvan één de langstzittende was, en zijn twee nieuwe commissarissen benoemd (zie volgende alinea). Per 1 juli 2010 is, conform het rooster van aftreden, een lid met de langste zittingstermijn, te weten mw. drs. L. van Rijn-Vellekoop, afgetreden. Aangezien zij de rol van vice-voorzitter in de Raad vervulde is deze functie vacant gekomen en, na sondering bij de overige leden door de voorzitter, is de heer J.M.M. Elbers per 1 juli 2010 unaniem tot vice-voorzitter gekozen. Eveneens conform het rooster van aftreden was de voorzitter van de Raad, de heer Mr. J. van der Vlist, per 1 juli 2010 aftredend en herkiesbaar. Door een van de leden van de Raad is gesondeerd bij de overige leden: gezien het feit dat de voorzitter zijn rol goed vervult en aangezien er geen contra-indicaties waren of anderszins bezwaren, is de heer van der Vlist unaniem voor een (laatste, conform de richtlijnen van de Governance code) periode van 4 jaar benoemd. Tevens is een lid van de Raad, de heer drs. T.C. Segers, per 1 mei 2010 benoemd tot wethouder van een in het werkgebied van QuaWonen gelegen gemeente. Dit betekent dat sprake is van een structurele onverenigbaarheid conform artikel 1, lid a van het Reglement Raad van Commissarissen QuaWonen alsmede dat niet langer sprake is van onafhankelijkheid zoals de Governance code voorschrijft; derhalve is dhr. Segers per die datum uit de Raad getreden. De leden van de Raad hebben bij bespreking van de verdere vernieuwing van de Raad in 2010 de voorkeur uitgesproken voor een kleinere Raad, bestaande uit 6 personen. Aangezien in 2010 twee leden zijn afgetreden en per 1 juli 2011, conform het rooster van aftreden, nog een lid zal aftreden, is besloten in 2010 twee nieuwe leden te werven.

1 januari 2011 benoemd. Beide kandidaten voldoen aan het vastgestelde functieprofiel en hebben met name expertise op de vooraf geformuleerde aandachtsgebieden. De Raad heeft er derhalve vertrouwen in dat de nieuwe leden een waardevolle aanwinst zijn voor de Raad. Het rooster van aftreden van de Raad is nu als volgt: Naam

Functie

Benoemd sinds

Treedt af

Herkiesbaar


Voorzitter

01-01-2002 Voorzitter Wbv Schoonhoven

01-07-2014

Nee

Dhr. J.M.M. Elbers

Vice-voorzitter Op voordracht huurders

18-09-2008

18-09-2012

Ja, voor een periode van 4 jaar


Lid

01-07-2006 Bestuurslid Ons Belang v.a.

01-07-2012

Nee



18-09-2008

18-09-2012

Ja, voor een periode van 4 jaar


Lid

29-03-1994

01-07-2011

Nee

Mw. M.C. Hylkema-Boon

Lid

01-01-2011

01-01-2015

Ja

Mw. L.C.M. Boonekamp

Lid

01-01-2011

01-01-2015

Ja

De wervings- en selectieprocedure voor twee nieuwe leden is besproken in de Raad en besloten is voor deze procedure een drietal leden te mandateren en een extern adviesbureau (Public Spirit) het traject te laten begeleiden. Gezamenlijk vormden zij de wervings- en selectiecommissie. In overleg met het extern adviesbureau zijn de profielschetsen geëvalueerd en geactualiseerd. Rekening houdend met de aanwezige en gewenste expertise in de Raad, de gewenste diversiteit en de specifieke eisen vanuit het taakveld van de corporatie, is voor de werving een profiel opgesteld met daarbij het accent op de aandachtsgebieden zorg, ondernemerschap, duurzaamheid en de dynamiek van een gebied met kleine kernen. Vervolgens is de externe werving opgestart en is uit een groot aantal reflectanten een keuze gemaakt. Met 6 kandidaten zijn gesprekken gevoerd door de wervings- en selectiecommissie en uiteindelijk zijn mevrouw drs. L.C.M. Boonekamp en mevrouw drs. M.C. Hylkema-Boon per


60

2.4 Onafhankelijkheid De volgende leden voldoen mogelijk niet geheel aan de criteria van onafhankelijkheid zoals de Governance code die stelt: De heer Van der Linden was tot 1 juli 2006 bestuurder van rechtsvoorganger Ons Belang. De Raad vond dit bezwaar – mede gezien de beperkte duur van het bestuurslidmaatschap - niet opwegen tegen de voorwaarde van representativiteit direct na de fusie en de bewezen kwaliteiten van de heer Van der Linden. De heer Van der Vlist is voorzitter van de Raad van Commissarissen van de Rabobank Lopikerwaard. Het bestuur van QuaWonen is in 2007 gekomen tot de keuze voor een huisbankier, namelijk de Rabobank Bergambacht-Vlist. Dit is echter een andere zelfstandige bank dan de Rabobank Lopikerwaard. De heer Van der Vlist is tevens voormalig bestuurder geweest van één van de rechtsvoorgangers van QuaWonen. Dit is echter zo lang geleden dat dit buiten de criteria van onafhankelijkheid van de Governance code valt. Zoals bij paragraaf 2.3 beschreven heeft de Raad in 2010 vastgesteld dat, door de benoeming van de heer Segers tot wethouder van een gemeente in het werkgebied van QuaWonen, niet langer sprake was van onafhankelijkheid zoals in de Governance code, principe III.2.1 is verwoord. Dientengevolge is de heer Segers afgetreden. Gezien het bovenstaande is de Raad van mening dat zij voldoet aan de norm van de Governance code, dat de meerderheid van de leden onafhankelijk is en de Raad beschouwt zichzelf als onafhankelijk. 2.5 Honorering De honorering van de leden is laatstelijk vastgesteld per 1 juli 2008, conform de richtlijnen van het advies van de Adviescommissie Honorering Toezichthouders in woningcorporaties en wel op de ondergrens van deze adviesregeling. In 2010 hebben zich geen wijzigingen in de honorering voorgedaan. Voor de leden bedroeg de honorering € 6.324 bruto per jaar en voor de voorzitter € 9.480 bruto per jaar. Voor het overige is geen sprake van een vaste kostenvergoeding maar wordt gewerkt met een declaratiesysteem en is de kilometervergoeding gekoppeld aan de CAO Woondiensten. In 2010 zijn geen declaraties ingediend en zijn er overigens, voor adviseurs, scholing of anderszins ook geen vergoedingen uitgekeerd. Uiteraard zijn de kosten van genoten scholingsbijeenkomsten (zie paragraaf 5) door QuaWonen betaald. Eind 2010 is de honorering van de leden geëvalueerd. Leidraad bij de evaluatie van de honorering was de evaluatie van voornoemde adviesregeling: de Code voor de honorering van commissarissen bij woningcorporaties die per 1 juli 2010 in werking is getreden. Daarbij zijn de criteria uit de Sectorbrede beloningscode voor bestuurders van woningcorporaties gewogen om te komen tot de zwaartecategorie van QuaWonen (categorie E). Besloten is vervolgens de honorering per 1 januari 2011 conform de ondergrens van de beloningscode vast te stellen.

61

Dit betekent voor de voorzitter een vergoeding van € 10.700 en voor de leden van € 7.000 bruto per jaar. Indexering tweejaarlijks conform CAO Woondiensten en op advies van de VTW. Evaluatie van de honorering zal tweejaarlijks plaatsvinden bij de zelfevaluatie van de Raad, eerstvolgend eind 2012. 2.6 Commissies van de Raad De Raad heeft in 2010 het besluit omtrent het wel of niet instellen van commissies geëvalueerd. Het benoemen van een auditcommissie heeft enerzijds als voordeel dat diepgaander en frequenter overleg met de manager Bedrijfsvoering, de medewerker control&risk en de accountant zou kunnen plaatsvinden. Anderzijds is de Raad van mening dat de open (financiële) discussie met de voltallige Raad zeer waardevol is voor de toezichthoudende rol van alle leden van de Raad. De Raad is van mening dat, door in openheid kritische vragen te stellen en verschillen van mening te bespreken, uiteindelijk betere besluitvorming wordt bereikt. Derhalve is besloten ook in 2010 geen auditcommissie te benoemen. Om verdieping in de materie te bewerkstelligen is de manager Bedrijfsvoering en de medewerker control&risk regelmatig bij de vergaderingen van de Raad aanwezig, is één van de leden van de Raad aanwezig bij het pre-audit gesprek met de accountant en participeert één van de leden van de Raad in het traject heroverweging keuze accountant (zie paragraaf 8.3). De voorzitter en de vice-voorzitter zijn niet als zodanig benoemd maar vormen eigenlijk de remuneratiecommissie. Zij hebben dit jaar ook het jaarlijkse functioneringsgesprek met de bestuurder gevoerd en de variabele beloning vastgesteld. Voor de werving- en selectieprocedure van de nieuwe bestuurder is een selectiecommissie ingesteld bestaande uit de voorzitter met twee leden van de Raad, aangevuld met een externe adviseur. Zie voor meer gedetailleerde omschrijving paragraaf 8.8. Voor de werving van de twee nieuwe leden van de Raad in het najaar 2010 is eveneens een werving- en selectiecommissie gevormd, bestaande uit de voorzitter en vice-voorzitter, aangevuld met een derde lid en een externe adviseur. Zie voor meer gedetailleerde omschrijving paragraaf 2.3.


Beide hiervoor genoemde selectieprocedures zijn met de voltallige Raad besproken en in de notulen vastgelegd. Afgesproken is het besluit instellen commissies elk jaar te evalueren in de vergadering waarin ook besluitvorming omtrent de jaarrekening plaatsvindt.

3 Profielschets De profielschetsen zoals deze in 2008 waren vastgesteld, zijn medio 2010 geëvalueerd en geactualiseerd ten behoeve van de werving van twee nieuwe leden. De belangrijkste elementen in de huidige profielschetsen zijn: 3.1 Profiel van de Raad als geheel De Raad bestaat uit 5-7 leden en streeft naar een evenwichtige samenstelling ten aanzien van kennis, ervaring, leeftijd, geslacht en persoonlijkheid. Dit betekent dat de navolgende expertises in de Raad aanwezig dienen te zijn: • Markt- en klantstrategie (politiek/overheid, volkshuisvesting). • Vastgoedstrategie (projectontwikkeling, architectuur, stedenbouw). • Financieel-economisch toezicht (financiën, fiscaal, juridisch). • Organisatietoezicht (sociale verhoudingen, management development, organisatiekunde). • Innovatie en productontwikkeling (marketing, commerciële dienstverlening, welzijn en zorg). • Bestuurlijke sensitiviteit. • Kennis van risicomanagement. 3.2 Profiel afzonderlijke leden • Onafhankelijke opstelling (geen tegenstrijdige belangen, handelen zonder last of ruggespraak). • Affiniteit met de maatschappelijke doelstelling van een woningcorporatie. • Bij voorkeur kennis hebben van een gebied met kleine kernen. • Brede maatschappelijke ervaring en betrokkenheid. • Aantoonbare visie op maatschappelijke ontwikkelingen en ontwikkelingen in de volkshuisvesting. • Breed netwerk. • Gezond beoordelingsvermogen en inzicht in strategische afwegingsprocessen. • Brede referentie vanuit aanpalende vakgebieden. • Positief-kritische, constructieve houding. • Toegewijd, betrokken en integer. • Goede discussie- en communicatievaardigheid.


• Goed kunnen samenwerken in een team. De individuele leden zullen elkaar op bovenstaande aandachtsgebieden completeren. 3.3 Profiel van de voorzitter Van de voorzitter wordt verwacht dat hij naast de hierboven genoemde persoonskenmerken en kennis en ervaring, beschikt over: • Overall-kennis en ervaring op volkshuisvestelijk en maatschappelijk gebied. • Leidinggevende kwaliteiten, ‘natuurlijk overwicht’. • Flexibiliteit en relativeringsvermogen. • Uitstekende communicatieve vaardigheden. • Uitstekend gevoel voor bestuurlijke verhoudingen (in staat om op afstand toezicht te houden). • Voldoende tijd voor een goede uitoefening van de taak. • De vaardigheid om een team te bouwen.

4 Reglement De Raad heeft een Reglement Raad van Commissarissen QuaWonen opgesteld en vastgesteld (herziene versie in 2009). De belangrijkste zaken die hierin (vaak als aanvulling op de statuten) geregeld zijn betreffen: • Procedure benoeming, herbenoeming en aftreden. • Onverenigbaarheden. • Zelfevaluatie. • Honorering. • Taken voorzitter. • Werkgeverschap. • Vergaderingen en besluitvorming (ondertekening notulen en separate besluitenlijst). Ook is de relatie tussen bestuur en Raad van Commissarissen schriftelijk vastgelegd. De belangrijkste onderwerpen waarover afspraken zijn gemaakt, betreffen: overleg, informatieverstrekking, procuratie en beoordeling van het bestuur. Deze afspraken zijn in aanvulling op vigerende weten regelgeving, de statuten en het reglement Raad van Commissarissen. In totaliteit (beide reglementen plus de statuten) is vastgelegd

62

voor welke bestuursbesluiten goedkeuring van onze Raad is vereist, conform hetgeen hierover gesteld is in de Governance code. Na actualisatie in 2009 door het vertrek van één van de bestuurders, zijn beide reglementen in 2010 ongewijzigd gebleven. De statuten en reglementen en alle relevante informatie over de Raad van Commissarissen zijn beschikbaar op de website van QuaWonen en zijn in 2010 daar waar nodig geactualiseerd. Gepubliceerd is o.a.: • De statuten. • Het Reglement Raad van Commissarissen. • Relatie Bestuur en Raad van Commissarissen. • De samenstelling van de Raad en de nevenfuncties. • Profielschets Raad van Commissarissen. • Vergoedingen Raad van Commissarissen. • Rooster van aftreden. • Integriteitsplan. • Regeling interne meldprocedure. • Het visitatierapport (2009) “QuaWonen presteert maatschappelijk goed”. De Raad heeft daarnaast expliciet toegang tot extranet, een alleen voor de leden van de Raad toegankelijk afgeschermd gedeelte op internet, waar voor hen relevante informatie en vergaderstukken ter beschikking staan. Deze wordt het gehele jaar actueel gehouden.

5 Scholing en kennisuitwisseling Specifieke trainingen hebben niet plaatsgehad. De gehele Raad wordt geïnformeerd over uitnodigingen voor themabijeenkomsten en cursusinformatie van brancheorganisaties. Tevens worden de leden van de Raad uitgenodigd voor bijeenkomsten met stakeholders (jaarlijks algemeen en/of themagericht en/of gemeentegericht). Door de voorzitter van de Raad is meegewerkt aan een landelijk vervolgonderzoek naar “Diversiteit in Toezicht 2010”. Een lid van de Raad heeft de Masterclass Toezicht woningcorporaties van het Studiecentrum voor Bedrijf en Overheid gevolgd.

63

6 Zelfevaluatie Voor de vergadering van 23 november 2010 heeft de Raad de zelfevaluatie geagendeerd. Daartoe gebruikt de Raad de “Handreiking voor de zelfevaluatie van de Raad van Commissarissen en zijn leden” van Governance support (format gelijk aan 2009), het verslag van de zelfevaluatie in 2009 en aangeleverde input van de bestuurder. Aan de behandeling van dit agendapunt is de Raad evenwel door tijdsdruk niet toegekomen. De Raad is van mening dat voor de zelfevaluatie wel voldoende tijd genomen moet worden: derhalve is deze doorgeschoven naar de eerste vergadering in 2011. Voor eind 2011 is besloten voor de zelfevaluatie 2011 ter objectivering een externe adviseur in te schakelen.

7 De toepassing van de governance code Woningcorporaties door de Raad van Commissarissen Onze Raad onderschrijft de Governance code. Het motto “pas toe of leg uit” wordt dan ook gehanteerd. Voorjaar 2007 is door het bestuur geïnventariseerd welke onderdelen van de Governance code al geïmplementeerd waren en welke nog nadere aandacht behoeven. Deze actiepunten zijn in 2009 afgerond. De Raad is van mening dat voldoende aandacht wordt geschonken aan de toepassing van de Code: niet alleen door te voldoen aan de gestelde eisen (het plaatsen van het “vinkje”) maar zeker ook de doorleving van de code in het denken en handelen van alle leden van de Raad.


8 Werkzaamheden De Raad kwam in het jaar 2010 zeven maal bijeen. Steeds woonde de directeur-bestuurder de vergaderingen bij, behalve de besloten vergadering waar de zelfevaluatie van de Raad en het functioneren van het bestuur was geagendeerd. Bij diverse vergaderingen zijn ter zake kundige personen uitgenodigd, hetzij externen of managers en medewerkers van QuaWonen, namelijk: • De manager Bedrijfsvoering bij diverse financiële onderwerpen, waaronder de managementletter 2009 (en opvolging daarvan), managementletter 2010 en het jaarplan 2011 alsmede heroverweging keuze accountant. • De manager Staf ten behoeve van het proces om te komen tot een nieuw Ondernemingsplan. • De manager Vastgoed bij een aantal bestuursbesluiten aangaande projecten en een themabespreking met betrekking tot het aanbestedingsbeleid QuaWonen. • De medewerker control & risk bij de bespreking van de onderwerpen managementletter 2009, de opvolging daarvan, managementletter 2010, risicomanagement, jaarplan 2011 en heroverweging keuze accountant. • De accountant van Deloitte en de manager Bedrijfsvoering bij de behandeling van de jaarrekening. • De directeur van de Stichting DIGH ter toelichting van het huisvestingsproject waarvoor QuaWonen voor een bedrag ad € 38.000 garant staat.

8.2 Besluitvorming Besluitvorming vond plaats met toepassing van de desbetreffende bepalingen uit statuten en reglement. Dat wil onder andere zeggen: • Besluitvorming op basis van tijdig toegezonden schriftelijke stukken, over het algemeen op initiatief van het bestuur, soms op verzoek van de Raad. • Heldere notulering van besluiten en opname daarvan in een besluitenlijst. • Incidenteel kan bij spoedeisende zaken besluitvorming per e-mail plaatsvinden (welke besluitvorming in de eerstvolgende vergadering formeel wordt bekrachtigd). In 2010 is dit bij één bestuursbesluit voorgekomen: de bestuurder heeft eind 2010 een bestuursbesluit omtrent een vangnetconstructie bij een bepaald project ter toetsing aan de Raad voorgelegd. De Raad heeft dit bestuursbesluit per e-mail goedgekeurd; formele bekrachtiging van deze goedkeuring zal in de eerste vergadering van de Raad in 2011 plaatsvinden.

De Raad heeft in het voorjaar 2010, gezamenlijk met de leden van het Managementteam, een themavergadering gewijd aan het Ondernemingsplan QuaWonen in wording (zie paragraaf 8.1). 8.1 Taakopvatting De Raad ziet voor zichzelf een aantal essentiële taken: toezicht houden op de volkshuisvestelijke prestaties, risicomanagement, de financiële continuïteit van de corporatie en de taak van werkgever van de bestuurder. De Raad is in het proces van de totstandkoming van het Ondernemingsplan 2010-2015 nadrukkelijk betrokken geweest: zowel met de voltallige Raad in een aparte sessie met het Managementteam als met een afvaardiging in themasessies met externe belanghouders. Op deze wijze geeft de Raad invulling aan haar taakopvatting: in een vroeg stadium meedenken op strategisch niveau, sparringpartner voor de directeur zijn (en gevraagd en ongevraagd advies geven) en een goede invulling van de toezichtrol. Op deze wijze is de Raad actief betrokken bij het bepalen van de koers van de corporatie. De in het kader van het Ondernemingsplan herijkte missie wordt dan ook ten volle gedragen door de leden van de Raad.


64

8.3 De toezichtfunctie In het verslagjaar 2010 verrichtte de Raad de volgende statutaire werkzaamheden. Conform artikel 5 van de statuten verrichtte de Raad de volgende werkzaamheden: • Per 1 maart 2010 is een nieuwe directeur benoemd: de heer dr. Ir. R.A. van den Broeke. • De Raad heeft het salaris en de overige arbeidsvoorwaarden van het bestuur vastgesteld (zie paragraaf 8.8). Zoals vastgelegd in artikel 9 van de statuten: • Goedkeuring besluiten tot aan- en verkoop van woningen. • Goedkeuring besluit tot aankoop van bedrijfspanden. • Goedkeuring besluit tot vaststelling van het volkshuisvestingsverslag, de jaarrekening en het jaarverslag 2009. • Goedkeuring besluit tot vaststelling van het Jaarplan 2011. • Goedkeuring besluit tot vaststellen en wijzigen van de ondernemingsstrategie (Ondernemingsplan 2010-2015) • Goedkeuring besluiten tot verwerving van grond. • Goedkeuring geactualiseerd treasurystatuut. • Goedkeuring garantiestelling lening volkshuisvestingsproject First Metro/Stichting DIGH. Conform artikel 10 en 11 van de statuten: • Profielschets leden Raad van Commissarissen. • Aantal leden van de Raad. • Rooster van aftreden. • Benoeming vice-voorzitter. • Evaluatie en vaststelling honorering leden van de Raad. De huidige accountant heeft een controleopdracht tot en met het jaarverslag 2010. In 2010 is, conform eerdere besluitvorming, gestart met het traject heroverweging keuze accountant. In het najaar is het functioneren van de huidige accountant geëvalueerd en beoordeeld: geconcludeerd dat de accountant de werkzaamheden altijd naar volle tevredenheid van de Raad heeft verricht. Voor het proces om te komen tot een herziening keuze accountant is uitgebreid gesproken over de te volgen procedure, de uitgangspunten en de criteria voor benoeming: o.a. reikwijdte, rol en kwaliteitsborging in eigen organisatie. Daarbij is bepaald welke drie kantoren (waaronder de huidige accountant) gevraagd zullen worden een offerte uit te brengen. Vervolgens is een selectiecommissie gevormd, bestaande uit één lid van de Raad, de manager Bedrijfsvoering en de medewerker control&risk. Deze commissie zal, op basis van de uitgangspunten en criteria, zoals bepaald in de Raad, het request of proposal verder uitwerken. De selectiecommissie is gemandateerd voor de selectie en zal benoeming voordragen aan de Raad.

65

De aan de Raad voorgelegde bestuursbesluiten worden getoetst op argumentatie en zorgvuldigheid. Alle in 2010 genomen bestuursbesluiten die aan de Raad zijn aangeboden, zijn goedgekeurd. De toezichthoudende functie werd voorts o.a. uitgeoefend door: • Beoordeling management- en projectrapportages per kwartaal. • Goedkeuring bestuursbesluiten in het kader van investeringen in vastgoed. • Kennisname van mededelingen van het bestuur. • Kennisname financiële beoordeling Centraal Fonds Volkshuisvesting. • Kennisname van het jaarverslag Regionale Geschillencommissie Krimpenerwaard. • Kennisname van het prestatieoordeel VROM. • Kennisname managementletter accountant en daaruit volgende actielijst en opvolging daarvan. • Kennisname van de bevindingen van de medewerker control & risk in het kader van risico-management. • Bijwonen vergadering Ondernemingsraad (met 2 leden). Als toetsingskader waren vooral beschikbaar: • Het BBSH. • De Missie, visie en strategie, in 2010 herijkt in een Ondernemingsplan 2010-2015. • Het jaarplan 2010. • Prestatie-indicatoren directie. • Notitie relatie bestuur en Raad van Commissarissen. • Rapportages Centraal Fonds voor Volkshuisvesting. • Rapportages accountant. • De rapportage “QuaWonen presteert maatschappelijk goed” (onderzoeksverantwoording maatschappelijke visitatie 2009). • Het energiebeleidsplan. • Het Strategisch Voorraadbeleid.


Toezicht op verbindingen (nevenstructuur) QuaWonen heeft een nevenstructuur met B.V.’s. Besloten is in januari 2008 om, op basis van een inventarisatie van de fiscale aspecten, geen vennootschapsbelastingplichtige activiteiten hierin onder te brengen. De jaarrekeningen 2009 zijn door de Raad van Commissarissen goedgekeurd. Tevens is besloten dat, zolang er geen activiteiten zijn ondergebracht in deze B.V.’s, er geen aparte accountantsverklaring voor deze B.V.’s nodig is en geconsolideerde opname in de jaarrekening van QuaWonen volstaat. De belangen in diverse VvE’s worden integraal verantwoord in de normale bedrijfsvoering en zijn langs die weg onderhevig aan het toezicht van de Raad. 8.4 De adviserende functie (het met raad terzijde staan) Onderwerpen van strategische en beleidsmatige aard zijn in het jaar 2010 zowel regulier als in een aantal themabesprekingen (een vast onderdeel van de reguliere agenda van de vergaderingen) aan de orde gekomen: • Evaluatie van het energiebeleidsplan. • Beleidsbeïnvloeding belanghebbenden. • Kwaliteitsbeleid. • Meningsvorming omtrent de (financiële) haalbaarheid van een specifiek project. • Beleidsvoornemens en beleidsuitgangspunten jaarplan 2011. • Meningsvorming omtrent politieke ideeën herziening woningcorporatiestelsel. • Impact regeerakkoord voor o.a. opgave corporaties. • Risicomanagement. • Aanbestedingsprocedure en –strategie. • Dienstverlening en Frontoffices. • Treasurybeleid. • Meningsvorming over informatiebehoefte. • Ondernemingsplan 2010-2015 en de impact op het jaarplan 2011. • Integriteit. • Personele aangelegenheden. In dit licht is ook een afvaardiging van de Raad aanwezig geweest bij diverse themasessies in het kader van het Ondernemingsplan 2010-2015. Door het uitgebreider stilstaan bij bovenstaande onderwerpen en deel te nemen aan themasessies met belanghebbenden, verkrijgt de Raad input om de klankbordfunctie naar het bestuur naar behoren te vervullen (zie paragraaf 9.1). 8.5 Overige onderwerpen Voorts nam de Raad besluiten met betrekking tot: • Vaststellen prestatie-indicatoren ten behoeve van de evaluatie en beoordeling functioneren van het bestuur over 2010. • Benoemen afvaardiging van de Raad ten behoeve van het overleg met de Ondernemingsraad. • Vaststellen vergaderschema 2011. • Inventarisatie en vaststellen van themaonderwerpen voor 2011. QuaWonen | Jaarverslag 2010

8.6 Overleg met het bestuur Volgens het reglement Raad van Commissarissen onderhoudt de voorzitter de contacten met het bestuur en hij houdt de Raad van deze contacten op de hoogte. Bij QuaWonen is bewust gekozen voor agendaoverleg en ad-hoc overleg wanneer dit nodig is. 8.7 Risico’s en risicobeheersing Aandacht voor risico’s en risicobeheersing vond plaats door: • Goedkeuring bestuursbesluiten met betrekking tot projecten. In de projectenprocedure zijn een tweetal momenten benoemd waarop goedkeuring van het bestuursbesluit door de Raad is vereist: aan het eind van de definitiefase en na de prijs- en contractvorming. Op deze wijze worden projecten systematisch aan de Raad aangeboden. Het aanbestedingsbeleid is in een aparte procedure vastgelegd en deze is in 2010 thematisch in de Raad besproken. Daarbij is geconstateerd dat de organisatie zich terdege bewust is van de risico’s en de procedure zo heeft ingericht dat deze risico’s beheersbaar zijn. • Van alle in 2010 voorgelegde bestuursbesluiten in deze zijn de risico’s aanvaardbaar ingeschat en is goedkeuring verleend. • Het vaststellen van de financiële uitgangspunten en normen voor de begroting 2011. • De bespreking van de jaarrekeningen 2009 met de accountant. • De bespreking van de kwartaalrapportages. • De verdere ontwikkeling en implementatie van de Balanced Scorecard. • Informatie omtrent het interne risicobeheersings- en controlesysteem. Na een risicoanalyse op de interne bedrijfsprocessen in 2009, is 2010 benut om het interne risicomanagement (en intern beheersingssysteem) verder vorm te geven en te implementeren. De medewerker control&risk heeft medio 2010 de inbedding van het risicomanagement in de bedrijfsbrede processen toegelicht en besproken is met de Raad naar welke mate van risicobeheersing gestreefd

66

wordt en welke acties daarvoor nodig zijn (rolverdeling en risicomanagementcyclus). Begin 2011 zal het risicomanagement opnieuw aan de orde komen in de Raad: de omgevingsanalyse en verdere uitwerking zal worden besproken, wederom in aanwezigheid van de medewerker control&risk. • De onafhankelijke positie van de medewerker control&risk alsmede de taakopvatting van deze medewerker en de bestuurder in deze materie en de wijze waarop de Raad hierbij betrokken is, geven de Raad het vertrouwen dat risico’s goed in kaart zijn en worden gebracht en dat de beheersing ervan voldoende aandacht krijgt. 8.8 De Raad als werkgever Onze Raad beschouwt het werkgeverschap van het bestuur als een belangrijk onderdeel van haar taak. De Raad heeft de voorzitter en de vice-voorzitter gemandateerd om binnen bestaand beleid arbeidsrechtelijke zaken met de bestuurder af te handelen. Met name bij zwaarwegende zaken, zoals een bestuurswisseling, wordt ervoor gekozen zaken met de voltallige Raad of met een bredere afvaardiging van de Raad te hanteren. Per 1 maart 2010 heeft een bestuurswisseling bij QuaWonen plaatsgevonden. De heer Karsten heeft per die datum ontslag genomen om een andere invulling aan zijn leven te kunnen geven. Naar zijn wens heeft zijn afscheid ook een maatschappelijk tintje gekregen: voor eventuele geschenken is een goed doel gekozen (Stichting Vrienden Maaszicht in Rotterdam) en zijn de medewerkers in het werkgebied daadwerkelijk aan de slag gegaan bij maatschappelijke organisaties (voedselbank, verzorgingshuizen e.d.). In een open, transparante procedure heeft eind 2010 de werving en selectie nieuwe bestuurder plaatsgevonden. Beknopt was de handelwijze als volgt: - Vaststelling procedure door de Raad, inclusief besluit het bestuur van QuaWonen uit één lid te laten blijven bestaan. - Een extern bureau de werving en selectie te laten begeleiden. - Vaststelling functieprofiel in de Raad na consultering Managementteam en Ondernemingsraad. - Commissie werving en selectie geformeerd bestaande uit de voorzitter en twee leden van de Raad. - Gesprekken met kandidaten door commissie werving en selectie en extern adviseur alsook met het Managementteam en de Ondernemingsraad. - Na advies van het Managementteam en de Ondernemingsraad, voordracht aan de Raad. - Bepaling salariëring van de nieuwe bestuurder conform de richtlijnen van de commissie Izeboud. - Benoeming de heer dr. Ir. R.A. van den Broeke per 1 maart 2010.

67

De beloningsafspraken met dhr. Van den Broeke zijn medio 2010 gecheckt met de nieuwe sectorbrede beloningscode bestuurders van woningcorporaties en geconcludeerd is dat zijn beloning binnen deze nieuwe code past. In het voorjaar 2010 zijn door de voorzitter in overleg met de bestuurder de prestatie-indicatoren voor de beoordeling van de bestuurder in 2010 opgesteld en voorgelegd aan de Raad. De Raad heeft ze vastgesteld. In de laatste vergadering van de Raad in 2010 is gesproken over het functioneren van het bestuur. Evenals vorig jaar is een afvaardiging van de Raad aanwezig geweest bij de overlegvergadering Ondernemingsraad, welke gelegenheid benut wordt om in een besloten gedeelte, zonder aanwezigheid van de bestuurder, een goed beeld te krijgen van het functioneren van de organisatie. Eenzelfde gesprek is door een afvaardiging van de Raad gevoerd met de leden van het Managementteam. De uitkomsten van zowel het overleg binnen de Raad als de beide gesprekken met medewerkers van de organisatie, zijn meegenomen in het functioneringsgesprek met de directeur-bestuurder eind 2010. Hierbij is geconcludeerd dat de directeur-bestuurder goed heeft gefunctioneerd: benoemde indicatoren (paragraaf 8.8.2) zijn opgepakt en/of gerealiseerd. Aandachtspunten zijn geformuleerd en zullen worden meegenomen bij het opstellen en vaststellen van de prestatie-indicatoren voor 2011.


Samenstelling bestuur Het bestuur QuaWonen bestaat in 2010 uit: Naam

Geboortedatum

Start huidige functie

In dienst sinds

Uit dienst per

C.J.M. Karsten

20-10-1955

01-01-2000

01-05-1993

01-03-2010

R.A. van den Broeke

17-06-1968

01-03-2010

01-03-2010

De heer Karsten is benoemd voor onbepaalde tijd. Bij de fusie in 2006 was de Governance code er nog niet en is dus geen rekening gehouden met de bepaling in de code, dat een bestuurder mogelijk slechts wordt (her)benoemd voor een periode van maximaal vier jaar. Overigens vond wel al periodiek (jaarlijks) een functioneringsgesprek plaats op basis van vooraf bepaalde doelstellingen en afspraken. Bij het aangaan van de arbeidsovereenkomst met de heer Van den Broeke is met de bepaling in de code omtrent de benoemingsperiode wel rekening gehouden: benoeming heeft plaatsgevonden voor een periode van vier jaar.

Voor beide bestuurders geldt dat een beloning is afgesproken die overeenstemt met de richtlijnen van de commissie Izeboud. Daarbij is voor dhr. Van den Broeke een maximum salaris en een startsalaris binnen de bandbreedte van de regeling vastgelegd, met als grondslag een inschaling van de corporatie conform de Sectorbrede beloningscode voor bestuurders van woningcorporaties. Beloning bestuurder Over 2010 ontvingen de bestuurders de volgende beloning: Naam

Functie

C.J.M. Karsten R.A. van de Broeke

Directeurbestuurder Directeurbestuurder

Totaal vast inkomen

Variabel inkomen

Inkomen op termijn

Vergoedingen en werkgeverslasten

Totaal

€ 18.733,68

€ 4.005,92

€ 4.453,64

€ 2.123,19

€ 29.316,43

€ 83.332,80

€ 7.716

€ 19.554,93

€ 22.725,29 € 133.329,02

De directeuren/bestuurders bekleden in 2010 de volgende nevenfuncties:

Uitkering bij beëindiging dienstverband voor beide bestuurders: € 0,00

Dhr. C.J.M. Karsten - voorzitter Federatie van woningcorporaties in de Krimpenerwaard tot 1-3-2010 - lid Regionale Geschillencommissie woonruimteverdeling Rijnmond

Eind 2010 heeft de beoordeling van het functioneren van dhr. Van den Broeke plaatsgevonden; een en ander is vastgelegd in een gespreksverslag, gebaseerd op de prestatie-indicatoren. De Raad is van oordeel dat de bestuurder een goede start heeft gemaakt bij QuaWonen. De prestatieafspraken zijn gerealiseerd en de Raad heeft daarbij als toetsinstrument ook gehanteerd de gesprekken met het Managementteam, de Ondernemingsraad, de huurdersverenigingen en het eigen beeld vanuit het traject Ondernemingsplan en de vergaderingen van de Raad. Conform de afspraken, zoals vastgelegd in het arbeidscontract, is een maximale variabele beloning van 10% toegekend (at target 7% en excellent 10%, conform de adviesregeling Izeboud).

Dhr. R.A. van den Broeke - voorzitter Federatie van woningcorporaties in de Krimpenerwaard vanaf 1-3-2010 Beloningssystematiek Zowel in de arbeidsovereenkomst met dhr. Karsten als dhr. Van den Broeke is sprake van een vast salaris en een variabel deel van maximaal 10%. Het variabele deel wordt toegekend op grond van prestaties, na een beoordelingsgesprek. Het beoordelingsgesprek wordt schriftelijk vastgelegd. Als toetsingskader worden vooraf zo concreet mogelijke prestatie-indicatoren afgesproken. Voor 2010 zijn alleen met de nieuwe bestuurder prestatie-indicatoren opgesteld. De belangrijkste items hiervan zijn: • Nieuw Ondernemingsplan gepresenteerd en gedragen. • (Bouw)productie conform planning jaarplan 2010. • Bestuurlijk netwerk verrijkt. • Belanghouders betrokken. • Bedrijfsvoering op orde, organisatie in control. • Bestuurder en organisatie samen een goed team.


68

De Wopt Sinds 2006 is de Wet Openbaarmaking uit Publieke middelen gefinancierde Topinkomens (Wopt) van kracht, deze is ook op woningcorporaties van toepassing. De wet regelt dat inkomens, die dat van een minister overschrijden, moeten worden gepubliceerd. De berekeningsbasis op grond van deze wet is het fiscaal loon. In bovenstaand overzicht wordt uitgegaan van brutoloon (om zoveel mogelijk aan te sluiten met het rapport Izeboud). Deze bedragen zijn vervolgens vertaald naar de Wopt-systematiek. Dat betekent voor de heer Karsten een inkomen 2010 van € 26.970,22 en voor de heer Van den Broeke van € 119.297,73. Aangezien de meldingsnorm op grond van de Wopt € 193.000 bedraagt, blijven beide bestuurders met hun inkomen ruim onder deze norm. 8.9 Pensioenaanspraken en secundaire arbeidsvoorwaarden Voor de heer Karsten gold de normale pensioenregeling, alsmede de toenmalige vroegpensioenregeling van het Pensioenfonds Woningcorporaties (conform CAO). De heer Van den Broeke neemt deel aan de bij QuaWonen geldende pensioenregeling van de Stichting Pensioenfonds Woningcorporaties (SPW). Van de maandelijkse premie voor deze voorziening houdt QuaWonen een percentage in op het maandloon van de directeur-bestuurder dat overeenstemt met het percentage van werknemers op wie de CAO Woondiensten van toepassing is. De secundaire arbeidsvoorwaarden zijn conform CAO Woondiensten, met daarboven een kostenvergoeding van € 150 netto per maand.

9 De Raad en het maatschappelijk draagvlak 9.1 Algemeen Jaarlijks wordt de beleidsbeïnvloeding door belanghebbenden geëvalueerd. In 2010 is de wijze van betrekken van belanghebbenden bij het beleid van QuaWonen uitgebreid aan de orde gekomen bij het proces om te komen tot een Ondernemingsplan. Door de bestuurder is het plan van aanpak om te komen tot een Ondernemingsplan 2010-2015 besproken in de Raad en de Raad heeft besloten met een afvaardiging aanwezig te zijn bij de themasessies die in dit kader georganiseerd zijn. Belanghebbenden uit allerlei geledingen (o.a. overheid, maatschappelijke organisaties, huurders) zijn expliciet benoemd en uitgenodigd om deel te nemen en input te leveren voor het beleid van QuaWonen. Door het actief deelnemen door de leden van de Raad aan deze sessies, houden de leden voeling met de gedachten en wensen die bij de diverse belanghebbenden leven. De Raad heeft ook samen met het MT een “benen-op-tafel”-bijeenkomst gehouden om mee te denken over de te volgen koers van QuaWonen voor de komende jaren. Aan het eind van het jaar is meer thematisch gesproken over de wijze van beleidsbeïnvloeding door belanghebbenden en is het proces van het Ondernemingsplan geëvalueerd. Geconstateerd is dat met dit proces uitvoering is gegeven aan de wens, zoals ook in het visitatierapport naar voren kwam, belanghebbenden actief en serieus te betrekken bij het beleid van QuaWonen. De Raad is ook vertegenwoordigd geweest op de in december 2010 georganiseerde Woonconferentie, een gezamenlijk initiatief van de Federatie van Woningcorporaties in de Krimpenerwaard. Op deze conferentie is door de gezamenlijke Krimpenerwaard-corporaties in samenspraak met de belanghouders de basis gelegd om gezamenlijk op te trekken in de opgaven die er in het gebied liggen. 9.2 Overleg met de Ondernemingsraad Volgens het Reglement Raad van Commissarissen neemt de Raad minimaal éénmaal per jaar deel aan het reguliere overleg tussen bestuur en Ondernemingsraad, waarin de algemene gang van zaken binnen de organisatie wordt besproken. In 2010 zijn de voorzitter en de vice-voorzitter van de Raad aanwezig

69


geweest bij het regulier overleg waarin ook het jaarplan 2011 was geagendeerd. De Raad acht het van groot belang om op deze wijze ook voeling te houden met de organisatie en haar medewerkers en neemt het aldus verkregen beeld ook mee in de beoordeling van de bestuurder. Tevens heeft de Raad de Ondernemingsraad betrokken bij zowel in het selectietraject bestuurder als in het selectietraject twee nieuwe leden van de Raad.

Beide regelingen zijn ook gepubliceerd op internet.

9.3 Overleg met huurdersorganisaties De twee in de Raad uit voordracht van de huurdersorganisaties benoemde leden, houden op reguliere basis contact met deze huurderorganisaties. In 2010 is een aantal keren gesproken met vertegenwoordigers van de huurdersorganisaties, waarvan één keer in formele zin. Van de bevindingen wordt teruggekoppeld naar de voltallige Raad. Tevens is het jaarverslag 2009 en de begroting 2010 van het Huurdersplatform Krimpenerwaard ter kennis gebracht van en besproken in de Raad.

10.1 Tegengestelde belangen binnen de Raad In het Reglement Raad van Commissarissen is, om te voorkomen dat sprake zou kunnen zijn van een belangenconflict, expliciet het navolgende opgenomen: “Lid van de Raad van Commissarissen kan niet zijn: a. een persoon die in dienst is van of anderszins structureel betrokken is bij een organisatie die structureel zakelijke relaties heeft met QuaWonen. b. Een persoon die in dienst is van een rechtspersoon of vennootschap die met QuaWonen een verbinding (als bedoeld in artikel 2a van het BBSH) is aangegaan.”

9.4 Overige activiteiten De Raad is in het jaar 2010 ook steeds vertegenwoordigd geweest bij diverse officiële momenten bij bouwprojecten met als doel om ook op dit soort bijeenkomsten voeling te houden met de (lokale) stakeholders. Alle hiervoor genoemde aspecten zorgen ervoor dat de Raad zicht houdt op de maatschappelijke koers van de corporatie.

10 Integriteit In het verslagjaar is één van de leden van de Raad ongewild in de publiciteit gekomen. Dit is in de Raad in alle openheid besproken. De Raad stelt zich unaniem op het standpunt dat het betreffende lid wordt beoordeeld op zijn prestaties bij QuaWonen en deze zijn naar volle tevredenheid. De Raad is zich ervan bewust dat integer handelen een terugkerend onderwerp is in de maatschappelijke discussie en het belang hiervan wordt door de Raad ook onderkend. Voor 2011 zal het begrip integriteit dan ook in themabespreking opnieuw op de agenda worden gezet. Het begrip integriteit binnen de onderneming Binnen de organisatie blijft het begrip integriteit ook op de agenda en wordt, naast het vastleggen van afspraken dienaangaande op papier, gestreefd naar bevorderen van integer gedrag. De Raad heeft kennis genomen van het feit dat QuaWonen een integriteitscode heeft geformuleerd waaraan haar handelen kan worden getoetst. Tevens is een klokkenluidersregeling vastgesteld (met een beroepsmogelijkheid bij de voorzitter van de Raad). In 2010 is door de medewerkers geen gebruik gemaakt van de regeling en dus ook niet van de beroepsregeling bij de voorzitter van de Raad.


In 2010 hebben zich geen zaken voorgedaan die melding aan de Raad nodig maakten met betrekking tot belangentegenstellingen betreffende de bestuurder of anderszins.

Verder regelt dit reglement dat (schijn van) onverenigbaarheid gemeld moet worden bij de voorzitter van de Raad. Bij meer dan incidentele onverenigbaarheid (naar het oordeel van de Raad) moet de betrokken commissaris aftreden. In 2010 is, naar de mening van de Raad, sprake van een dergelijk belangenconflict in de situatie van één lid van de Raad, op het moment dat deze wethouder werd bij een gemeente in het werkgebied van QuaWonen. Dit is door het betreffende lid gemeld en met elkaar is geconstateerd dat dit lid per benoemingsdatum als wethouder geen lid meer kon zijn van de Raad van QuaWonen (zie paragraaf 2.1).

70

11 Verklaring van de Raad van Commissarissen De Raad is zich bewust van het grote belang van goed intern toezicht en voelt daarbij de toenemende maatschappelijke druk om goed te presteren. De rol van toezichthouder wordt daarmee complexer: bewaakt zal moeten worden waar de scheidslijn ligt tussen de rol van bestuurder en die van toezichthouder. Expertise vakinhoudelijk maar ook bestuurlijke kwaliteiten zijn hierbij van essentieel belang voor de leden individueel maar ook voor de Raad als geheel. Bij de werving van de nieuwe leden is hiermee nadrukkelijk rekening gehouden. In dit licht ziet de Raad de ontwikkelingen met de nieuwe governancestructuur, verdere professionalisering en het vormen van een toetsingsautoriteit, met vertrouwen tegemoet. Voor 2010 is de Raad van mening dat het intern toezicht naar beste kunnen en op goede wijze is ingevuld. Een woord van dank is hier ook op zijn plaats voor alle medewerkers en de bestuurders: zij hebben een prima prestatie neergezet in 2010.

Vastgesteld door de Raad van Commissarissen van QuaWonen Bergambacht, 24 februari 2011

Mr. J. van der Vlist Voorzitter

71


Verklaring van het bestuur Dit verslag geeft naar mijn mening een getrouw beeld van de activiteiten van QuaWonen in het verslagjaar, van de positie waarin we ons bevinden en van de belangrijkste ontwikkelingen. Naar mijn overtuiging blijkt uit dit jaarverslag en uit deze jaarrekening, dat QuaWonen haar middelen uitsluitend heeft besteed in het belang van de volkshuisvesting. Het jaarverslag 2010 en de jaarrekening, opgesteld conform de hiervoor geldende richtlijnen, zijn vastgesteld door het bestuur d.d. 12 april 2011.

Rob van den Broeke directeur-bestuurder

Het bestuursbesluit is goedgekeurd door de Raad van Commissarissen op 21 april 2011


72

Bijlage 1: Lokale samenwerking met anderen Bergambacht Met wie spraken we?

Waarover spraken we?

Met welk resultaat?

Huurdersorganisatie Schoonhoven en Bergambacht (HSW)

Voortgang planmatig onderhoud; herstructureringsplannen Schoonhoven-Noord en Bergambacht; zaken rondom dagelijks onderhoud

Informatie over herstructurering is vooral bedoeld om tijdig informatie uit te wisselen. Waar zich problemen voordeden bij de uitvoering van dagelijks onderhoud is waar nodig extra actie ondernomen.

Gemeente

Planning en rolverdeling bij nieuwbouw/herstructurering

De gemeente stelt, mede op basis van onze input, een geactualiseerde nieuwbouwplanning op en bespreekt die met ons. Daarna spreken we af hoeveel seniorenwoningen er komen in de projecten die wij (mede) ontwikkelen. Wij ontwikkelen de projecten, de gemeente biedt waar mogelijk ambtelijke ondersteuning om de voortgang erin te houden. Het verloop van procedures laat zich echter niet altijd even goed sturen, waardoor een aantal projecten toch vertraging heeft opgelopen. Voor de bewoners van de te slopen woningen in de Secretaris Schippersstraat hebben we op verzoek van de gemeente een terugkeergarantie naar de nieuwbouw opgenomen in het Sociaal Plan.

Gemeente

Leefbaarheid en sociale veiligheid

We maakten afspraken over het aanbrengen van verlichting bij achterpaden. Wij brengen de verlichting aan. In de meeste gevallen gebeurt dit direct nadat de gemeente een achterpad heeft opgehoogd. De gemeente betaalt de energiekosten en het onderhoud van de verlichting. In de bestaande bouw is in 2010 geen achterpadverlichting gerealiseerd

De ouderenbonden ANBO en PCOB

Voortgang projecten in Bergambacht, Berkenwoude en Ammerstol; oprichten van een seniorenadviescommissie levensloopgeschikte woningen nieuwbouw; woonruimteverdeling en nieuwe huisvestingsverordening

Projecten: uitwisselen van informatie Adviescommissie seniorenwoningen: op initiatief van de ANBO Bergambacht is in februari 2011een commissie benoemd vanuit alle ouderenbonden uit Krimpen aan den IJssel, Nederlek, Bergambacht en Schoonhoven. Wat betreft de woonruimteverdeling is voorlichting gegeven, zodat de ouderenbonden hun leden beter kunnen informeren.

73


Krimpen aan de IJssel Met wie spraken we?


Met welk resultaat?

Adviesraad Krimpen aan den IJssel

In 2010 zijn er vier bijeenkomsten geweest met de Adviesraad. Belangrijke beleidsmatige onderwerpen waren de aansluiting van QuaWonen bij Woonnet Rijnmond, het voorstel voor de passenheidscriteria voor woningtoewijzing, lokaal maatwerk voor BloemRijk, De Nieuwe Vaart en Lansingh Zuid 7, de overeenkomst tussen QuaWonen en Zorggroep Rijnmond over o.a. toewijzing van zelfstandige zorgwoningen en de concept-prestatieafspraken Wonen met de gemeente Krimpen aan den IJssel.

In januari 2010 heeft QuaWonen de Adviesraad in een extra bijeenkomst gevraagd haar oordeel te geven over de concept-prestatieafspraken. Na uitgebreid vragen te hebben gesteld, ging de Adviesraad akkoord. Ook stemde de Adviesraad met het voorstel voor een pilot van een jaar met ingang van 1 maart 2010 met nieuwe huur-inkomensgrenzen. Voor woningen boven de liberaliseringsgrens (> € 647,35 subsidiabele huur) gelden sindsdien geen inkomenseisen. Voor die tijd golden voor woningen vanaf de aftoppingsgrenzen geen inkomenseisen. Het vervangen van het Krimpense woonruimteverdelingssysteem door het systeem van Woonnet Rijnmond riep bij de Adviesraad vragen op over afnemende slaagkansen van inwoners van Krimpen aan den IJssel. QuaWonen heeft met de Adviesraad afgesproken om de plaatselijke bevolking via lokaal maatwerk voorrang te geven bij toewijzing van nieuwbouwwoningen, ook om de lokale doorstroming te bevorderen. Voor de bestaande voorraad worden kandidaten via Woonnet Rijnmond geselecteerd. Medio 2011 wordt het effect van de verandereingen gezamenlijk geëvalueerd.

Het gebruik van de ontmoetingsruimte was een ander onderwerp van gesprek. Naast deze onderwerpen is over veel zaken informatie uitgewisseld. BOG’en


De gespreksonderwerpen met onze 16 BOG’en zijn uiteenlopend en worden meestal aangedragen door de bewoners zelf. Het gaat altijd om zaken die te maken hebben met het woongebouw of de buurt waar de BOG actief is.

In het algemeen komen de volgende zaken bij de diverse complexen terug: schoonmaak; toegankelijkheid van het complex; groen in de omgeving; problematiek in liften; hangjongeren; (brand)veiligheid; verlichting; bestrating bouwtechnische zaken; gladde galerijen; riolen; en meerjare Overleg vindt plaats i.s.m. complexbeheerders en, als er technische zakenop de agenda staan, met de opzichter wonen. Afwikkeling van de besproken zaken vindt plaats i.s.m. opzichters wonen, complexbeheerders en afdeling Vastgoed. nonderhoud. Met de BOG VijverStaete III is extra overlegd over de vele technische problemen sinds de oplevering van dit gebouw in 2007. In 2010 is een aantal problemen opgelost, maar lang niet alle. De koudebrug op de begane grond met bijbehorende vochtproblemen in de hal, lekkage van het garagedak en uitval van de hellingbaanverlichting waren eind 2010 nog steeds niet van de baan. Brieven aan de directie van IJsselbouw, rondleidingen van de directie en een ingebrekestelling van deze aannemer, hebben daarin nog geen verandering gebracht. In overleg met de BOG heeft QuaWonen twee keer een aparte bijeenkomst georganiseerd voor alle huurders over respectievelijk de legionellaproblematiek en het moeizame herstel van onvoorziene technische gebreken. QuaWonen heeft voor dit gebouw om laatst genoemde reden afgezien van de jaarlijkse huurverhoging.

74



Met welk resultaat?

Gemeente Krimpen aan den IJssel

De woonruimteverdeling

Samen met de gemeente volgen we via de rapportage van de Stadsregio hoe de slaagkansen van starters, senioren en aandachtsgroepen in Krimpen zich ontwikkelen. Door de aansluiting bij Woonnet Rijnmond is de wachttijd voor huishoudens uit Krimpen aan den IJssel toegenomen. Het aantal reacties op betaalbare woningen is enorm gestegen, evenals het aantal woningaanbiedingen dat nodig is om een woning opnieuw te verhuren. Vaak komen mensen niet opdagen. Via lokaal maatwerk zorgen wij ervoor dat huishoudens uit Krimpen aan den IJssel in de nieuwbouw aan bod komen Om de woningmarkt in Krimpen aan den IJssel in beweging te brengen, hebben we voor de nieuwbouwprojecten BloemRijk fase 2, De Nieuwe Vaart en Lansingh-Zuid 7 afspraken gemaakt over lokaal maatwerk. Daarbij wijken we af van de reguliere woningtoewijzingsregels zodat we de woningen aan Krimpenaren en/of specifieke groepen kunnen verhuren

Planning en rolverdeling bij nieuwbouw en herstructurering

De rolverdeling tussen gemeente en QuaWonen stond al langer op papier, maar krijgt in de praktijk steeds beter vorm. Bij het project Lijsterstraat is een discussie over het bouwverkeer en de realisatieovereenkomst in goed overleg opgelost en in een gezamenlijke bijeenkomst met bewoners toegelicht. Intensief overleg over de locatie Prinsessenflats e.o. resulteerde eind 2010 in vaststelling van stedenbouwkundige randvoorwaarden voor dit gebied.


We hebben geen afspraken gemaakt over het aanbrengen van verlichting bij achterpaden. Bij nieuwbouwprojecten streeft de gemeente naar een openbare ruimte die voldoet aan het PKVW. In de praktijk blijkt het lastig het PKVW-certificaat voor de woonomgeving te behalen. Wel voldoet de openbare verlichting altijd aan de eisen van het PKVW. We hebben afgesproken dat we ook in 2011 de buurtcoach in BloemRijk zullen inzetten. Haar werkgebied wordt verbreed naar het gebied rond De Nieuwe Vaart (Rondweg/Middenwetering). QuaWonen stelt daarvoor zelf budget beschikbaar maar dient daartoe in 2011 ook een verzoek in voor een gemeentelijke subsidiebijdrage. QuaWonen en de gemeente hebben beide besloten om het contract met Factor-G voor de coördinatie en uitvoering van buurtbemiddeling m.i.v. 1 april 2011 met twee jaar te verlengen.

75




Met welk resultaat?

Gemeente Krimpen aan den IJssel, Seniorenplatform en schoolbesturen van Stichting OPOCK en Rudolf Steinerschool

Organisatie van een zorgpitch om de zorgpartner(s) voor het project Prinsessenhof te kiezen

We hebben zeven partijen uitgenodigd om een presentatie te geven over hun visie op zorg en wonen, doelgroepen en (zorg)producten in dit nieuwbouwproject. Met elkaar hebben we daaruit drie partijen gekozen met wie we verder vorm willen geven aan de plannen: Pameijer, Zorggroep Rijnmond en Zellingen. Met een vierde partij, Stichting Eleos, zoeken we naar mogelijke samenwerking elders in de gemeente. Door deze manier van werken zijn de betrokken partijen goed gaan nadenken over wat wij samen willen als het gaat om de combinatie van wonen, zorg en welzijn. Ook is er meer draagvlak gekomen voor de ontwikkeling van een brede school en concentratie van zorgvoorzieningen in het centrum van Krimpen aan den IJssel.

Gemeente en lokale partners zorg en welzijn

Over Wonen, Zorg en Welzijn spraken wij met de partners in het Algemeen Bestuur Woonzorgzonering, de programmagroep Woonzorgzonering en de projectgroep Verzorgd en Vertrouwd Wonen.

De besprekingen hebben geleid tot tal van gezamenlijke initiatieven ter versterking van de woonzorgzonering en de keten, wonen, zorg en welzijn. Voorbeeld is de samenwerking tussen QuaWonen, Zorggroep Rijnmond, Meldpunt en Pameijer in de zone tussen Het Facet en de Nieuwe Vaart. Ander voorbeelden zijn het initiatief om de toekomstige ontmoetingsruimte van QuaWonen in de Nieuwe Vaart vrijwel kosteloos ter beschikking te stellen aan cliënten dagopvang van Zorggroep Rijnmond en het initiatief van Meldpunt en QuaWonen om bewoners van Kortland Noord te informeren over de keten wonen, zorg en welzijn in hun wijk.

Gemeente en Stichting Belbus (vrijwilligers vervoer voor met name senioren)

Zoektocht naar definitieve kantoorruimte

Stichting Belbus is verhuisd van een tijdelijke woning van QuaWonen naar kantoorruimte bij winkelcentrum De Korf. QuaWonen draag gedurende vijf jaar bij in de huisvestingskosten (€ 3.500 in ruil voor logo QuaWonen op de bussen).

Woonnet Rijnmond

Aansluiting bij aanbodmodel van Woonnet Rijnmond

Volgens afspraak aansluiting per 1 april 2010 gerealiseerd.

Maaskoepel

Regionale Huisvestingsverordening Stadsregio Rotterdam

Aanpassing regionale verordening in verband met onder andere EU-richtlijn voor woningtoewijzing.

Vierstroom

Serviceformule prettig leven en personenalarmering

Huurders van de Gouden Regen betaalden tot nu toe maandelijks via QuaWonen een verplichte bijdrage voor de (collectieve) personenalarmering en professionele alarmopvolging. Vierstroom en QuaWonen hebben tijdens een gezamenlijke bijeenkomst met bewoners toegelicht dat hierin verandering komt. Voortaan kunnen huurders zelf bepalen of zij van deze dienst gebruik willen maken. Vierstroom heeft daarvoor een nieuw, meer geavanceerd product beschikbaar.


76

Nederlek Met wie spraken we?


Met welk resultaat?

Huurdersvereniging Ons Belang (Krimpen aan de Lek)

Ontwikkeling van het centrumgebied, toewijzingsregels Europese regelgeving, project Klaproosveld, PKVW, opzomeren Krimpen aan de Lek, leefbaarheid, badkamerbeleid, energiebeleidsplan

Vooral nieuwbouwprojecten zijn doorgesproken. We hebben uitleg gegeven over de aanstaande regelgeving. Op het gebied van leefbaarheid en opzomeren is uiteengezet hoe de handelswijze is en is in gezamenlijk overleg voor een wijk gekozen, waar in 2011 een tuinendag plaats zal vinden. Het energiebeleidsplan is toegelicht.

Huurdersbelangenvereniging Lekkerkerk

PKVW, mutatieonderhoud, verkoop van woningen, onderhoudsbegroting, Emmastraat, toezicht planmatige werkzaamheden, BOG Emmastraat, energiemaatregelen, poort Patrijspad, ZAV’s en de Poolmanflat

Vooral de stand van zaken van de diverse projecten en uitleg over de beleidsregels binnen QuaWonen stonden centraal. Hier is uitvoerig uitleg over gegeven. In samenspraak met de huurdersvereniging is de bewonersoverleggroep Emmastraat tot stand gekomen. Over de aanpak van de poort Patrijspad, waar de nodige graffitiproblemen waren, heeft afstemming plaatsgevonden.

Gemeente Nederlek

Beleidsplan wonen

Bij het tot stand komen van het beleidsplan wonen is QuaWonen zeer nauw betrokken geweest. Onder leiding van Companen is hieraan door gemeente en QuaWonen nadrukkelijk samengewerkt. Besluitvorming en vaststelling vindt plaats in 2011.

Voortgang prestatieafspraken

Elk kwartaal is overleg geweest over de voortgang van de prestatieafspraken. De evaluatie van de prestatieafspraken is in overleg met de gemeente tot stand gekomen.

Voortgang projecten

In projectgroep- en stuurgroepverband is regelmatig gesproken over de voortgang van projecten in Nederlek. Knelpunten zijn opgepakt en opgelost.

Woonruimteverdeling

Over de woonruimteverdeling heeft regelmatig overleg plaatsgehad. Met name over het toepassen van de hardheidsclausule en bezwaarschriften tegen niet verstrekken van een urgentieverklaring. We hebben met de gemeente concrete afspraken gemaakt over wederzijdse werkwijze.

Ernstige overlastzaken

In verband met enkele ernstige gevallen van overlast zijn werkafspraken gemaakt met de gemeente en de politie

Herontwikkeling

Met de gemeente is een bijeenkomst gehouden, waarin herontwikkeling en herstructurering centraal stonden. Afspraken over hoe we in de toekomst met deze trajecten omgaan zijn afgestemd.

Een klantloket in het nieuw te bouwen woonzorgcomplex in Parkwijk, fusie SWSN en SWOO, procedure WMO, huisbezoeken SWSN

Het lokale overleg is vooral bedoeld om informatie uit te wisselen over waar de desbetreffende organisaties op dat moment mee bezig zijn.

Stichting Welzijn Senioren Nederlek (SWSN)

77


Nederlek Met wie spraken we?


Met welk resultaat?

Huurdersvereniging Ons Belang (Krimpen aan de Lek)

Ontwikkeling van het centrumgebied, toewijzingsregels Europese regelgeving, project Klaproosveld, PKVW, opzomeren Krimpen aan de Lek, leefbaarheid, badkamerbeleid, energiebeleidsplan

Vooral nieuwbouwprojecten zijn doorgesproken. We hebben uitleg gegeven over de aanstaande regelgeving. Op het gebied van leefbaarheid en opzomeren is uiteengezet hoe de handelswijze is en is in gezamenlijk overleg voor een wijk gekozen, waar in 2011 een tuinendag plaats zal vinden. Het energiebeleidsplan is toegelicht.

SON en STEB

Verordening K-5

Op initiatief van de gemeente heeft zowel de Son als het STEB de verordening officieel ondertekend. QuaWonen heeft uitleg gegeven over met name de woonruimteverdeelmethodiek.

Stichting Cultuurhuis

Centrumplan Krimpen a/d Lek

QuaWonen is actief in de gebruikersgroep Cultuurhuis, waarbinnen het gezamenlijk realiseren van het Cultuurhuis wordt vormgegeven.

Buurtbemiddeling & wijkagenten

Buurtbemiddeling en casuïstiek

In het overleg is een aantal cases besproken en hoe dit zich verhoudt tot buurtbemiddeling. Resultaat waren concrete afspraken hoe we met dit soort trajecten omgaan.

Signaaloverleg

Diverse partijen

Het signaaloverleg vindt zes maal per jaar plaats. In dit overleg participeren Stichting Won, ouderenadviseur, consulent MEE, Maatschappelijk werk, Zorgpartners, Vierstroom, Sociale Zaken en de politie. Het overleg richt zich met name op problematiek op het gebied van zorg en overlast. Dit overleg kenmerkt zich door concrete samenwerking om klanten zo goed mogelijk bij te staan.

BOG Emmastraat

Diverse onderhoudspunten van het complex, de toegankelijkheid van het gebouw en de ontwikkeling en uitbreiding van de fietsenstalling.

Alle onderhoudspunten zijn opgelost. De toegankelijkheid van het complex is aangepakt. De uitbreiding van de fietsenstalling is in voorbereiding. Insteek is om dit jaar de uitbreiding van de fietsenstalling te realiseren.


78

Schoonhoven Met wie spraken we?


Met welk resultaat?

Huurdersvereniging Samen Wonen)

Leefbaarheid, onderhoud Pasteurflat, individuele klacht bewoner, badkamerbeleid, KWH.

Overleg en informatie-uitwisseling over KWH en badkamerbeleid. Met betrekking tot leefbaarheid en onderhoud Pasteurflat is door de afdeling beheer een bezoek gebracht aan dit flatgebouw, waarna de problemen zijn aangepakt. Ook zijn afspraken gemaakt over de aanpak van de individuele onderhoudsklacht van een bewoner.

Gemeente Schoonhoven

Planning en rolverdeling bij nieuwbouw en herstructurering

Samen hebben we een overzicht opgesteld van nieuwbouw- en herstructureringslocaties in het centrum en in Schoonhoven-Noord. Per project bespreken we hoe de gemeente haar medewerking kan verlenen in de vorm van de noodzakelijke ambtelijke ondersteuning. De gemeente ziet ons als eerste partij om sociale koop- en huurwoningen te bouwen. Bij de planontwikkeling op niet-gemeentelijke bouwgrond introduceert de gemeente ons als partij voor de bouw van sociale huur- en koopwoningen. Dit is het afgelopen jaar nog niet aan de orde geweest op de uitbreidingslocatie Thiendenland - Zevender.


Op verzoek en indien mogelijk (technisch en qua vermogen) sluit de gemeente door ons aangebracht achterpadverlichting aan op het openbare lichtnet. Beheer en onderhoud blijft onze verantwoordelijkheid. Soms kan het onderhoud worden ondergebracht bij de gemeentelijke beheerder.

Politie

Achterpadverlichting

Tijdens het wijkagentenoverleg hebben we een straat gekozen in Schoonhoven-Noord om daar achterpadverlichting aan te brengen. Eind 2010 was, in overleg met de gemeente, het pad verlicht.

Signaleringsoverleg

Individuele probleemgevallen, zoals overlast, mishandeling, GGZ-problematiek e.d.

We hebben afspraken gemaakt over betere aansturing van ‘probleemgevallen’, en samenwerking tussen partijen om het bewonersgedrag van individuen te verbeteren of te begeleiden.

Platform Rida

Woonruimteverdeling, woonwensen Marokkaanse ouderen, uitblijven reacties woningzoekende ouderen

Uit informatie-uitwisseling bleek onder andere dat de woningbehoefte van oudere Marokkaanse inwoners anders is dan gedacht. De Marokkaanse ouderen blijven het liefst wonen in de eengezinswoning, worden daar verzorgd door (jongere) vrouw en kinderen. Onze uitnodiging om levensloopgeschikte woningen te bezoeken met een aantal potentiële kandidaten leverde geen aanmeldingen op.

Stedelijk Platform

Het gaat vooral over onderwerpen die de buurtcomités inbrengen: een straatspeeldag, hondenpoep, groenvoorziening van de gemeente, vandalisme, gemeentelijke leefbaarheidszaken (onderhouden van de jeu de boule-baan) en algemene vragen over drugs, jongenerenoverlast e.d. Onze inbreng bestaat vooral uit het informeren over ons jaarplan leefbaarheid en optreden als schakel tussen onze organisatie en de vraagsteller.

Het resultaat van een intensievere inbreng op het gebied van leefbaarheid heeft geresulteerd in meer gezamenlijk optrekken van de buurtcomités en onze afdeling Wijkbeheer en Participatie. We hebben met Schoonhoven-Noord al een aantal zaken opgepakt, zoals een gezamenlijk project opzomeren van een achterpad met koop/huur woningen, ook in samenwerking met het Opbouwwerk.

79


Jaarrekening 2010 Inhoudsopgave

Kengetallen 2010 Balans Winst- en verliesrekening Kasstroomoverzicht Grondslagen voor waardering Toelichting op de activa Toelichting op de passiva Niet in de balans opgenomen verplichtingen Toelichting op de winst- en verliesrekening Renteresultaat Overige bedrijfsactiviteiten Overige Gegevens Controleverklaring van de accountant


81 82 83 83 84 91 100 106 108 112 113 114 115

80

Kengetallen 2010 Boekjaar

2010

2009

2008

2007

2006

Aantal verhuureenheden 1) Woningen en woongebouwen (incl. onzelfstandige woonruimte) 2) Overige Wooneenheden *

Boekjaar

2010

2009

2008

2007

2006

Het verhuren van de woningen 8.307 6

8.456 5

8.500 5

8.617 5

8.414 4

3) Overige Verhuureenheden

422

589

567

774

468

2) Mutatiegraad

1) Mutaties (excl. tijdelijke verhuur en wisselwoningen)

5,2%

7,2%

7,0%

9,0%

5,8%

3) Aanbiedingsgemiddelde

2,74

1,64

1,61

1,67

1,62

Balans en winst- en verliesrekening (x € 1.000)

- Garages/Parkeerplaatsen/ overig

175

150

120

119

120

- Bedrijfsruimte/Winkels/Kantoor

23

21

25

25

20

230.989

226.401

-

-

-

2) Voorzieningen

1) Eigen vermogen

7.728

14.432

12.003

7.540

5.921

- Kinderdagverblijf

2

2

1

1

1

3) Huren (netto)

42.431

41.735

40.742

39.060

37.600

- Ontmoetingscentrum

7

7

6

6

4

4) Vergoedingen

1.921

2.234

2.378

2.304

2.259

- Woonwagens (incl. standplaats)

2

2

2

2

2

5) Huur- en vergoedingsderving

467

616

828

604

404

4.588

-5.254

-9.400

13.776

-15.774 10

6) Jaarresultaat Totaal

8.522

8.643

8.659

8.775

8.565

7) Overheidsbijdragen

* Overige wooneenheden betreft:

8) Solvabiliteit (%)

- Flemminghof 33/39, stichting Gemiva

9) Liquiditeit

- Zwaluwhof 2, stichting Pameyer

10) Cash-flow/woning

- Fort de Roovere 1, stichting Philadelphia

11) Rentabiliteit totaal vermogen (%)

- ’t Voormalig Regthuis, Siloah

Algemeen

- Elsenhoeve, stichting Gemiva (2007)

1) Huurachterstand in een percentage van de

- De Hoekse Gang, Stichting Gemiva (2010)

2) Huur- en vergoedingsderving in een percentage 18

93

7

202

0

2) Aantal aangekocht

3

2

7

3

2

3) Aantal verkocht (bestaand bezit)

9

13

2

2

15

161

126

120

0

5

4) Aantal gesloopt Verkopen onder voorwaarden. Verkochte woningen onder voorwaarden * Voorraad *

78

96

71

61

1

0

1

1

1) aantal teruggekocht

3

0

4

2) aantal verkocht onder voorwaarden uit bestaand bezit

2

12

10

3) aantal verkochte nieuwbouw woningen onder voorwaarden 5) vervallen rechten

22

8

-

-

-

0,44

0,26

0,77

0,48

0,47

1.388

928

758

1.336

1.569

3,46

0,65

-0,26

9,35

-4,30

0,84

0,87

0,80

0,93

1,05

1,06

1,42

1,96

1,48

1,03

549,95

550,16

-

-

-

27.807

26.774

-

-

-

3,53

3,17

-

-

-

4,24

3,86

-

-

-

van de huren en vergoedingen. 3) Overige reserves einde boekjaar in een percentage van de huren en de rijksbijdragen. 4) Overige reserves einde boekjaar per woning (€). 5) Renteresultaat als percentage van overige Reserves begin boekjaar. 6) Jaarresultaat (excl. Waardeverand. MVA en mutatie reele waarde) uitgedrukt in een percentage van het eigen vermogen.

Mutaties:

4) aantal verkochte teruggekochte woningen onder voorwaarden

0 50,63

huren en vergoedingen.

Mutaties in het woningbezit 1) Aantal opgeleverde huurwoningen

2 49,00

Door wijziging van de waardering mva naar actuele waarde is het niet altijd mogelijk van alle kengetallen de historie te vermelden.

12 2

1

4

19

* woningen per ultimo 2010 Percentage woningen naar huurprijsklasse 1) Goedkoop

24

27

27

29

30

2) Betaalbaar

65

63

65

65

65

3) Duur

11

10

8

6

5 1,29

Kwaliteit 1) Aantal reparatieverzoeken/ per woning*

1,65

1,69

1,18

1,04

2) Uitgaven niet planmatig onderhoud/per woning* (€)

572

552

560

505

307

3) Uitgaven planmatig onderhoud/per woning* (€)

776

1.017

1.142

750

798

* woningen per ultimo 2010

81


Balans per 31 december (na voorgestelde resultaatbestemming) ACTIVA Bedragen in euro’s Vaste activa Materiële vaste activa Onroerende en roerende zaken in exploitatie Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling Onroerende en roerende zaken ten dienste van exploitatie

Ref.

1 1.1 1.2 1.3 1.4

Subtotaal materiële vaste activa Financiële vaste activa Latente belastingvordering Overige

2 2.1 2.2

Subtotaal financiële vaste activa

Vlottende activa Voorraden

2010

403.943.458

2009

8.117.860

398.377.755 15.237.434 17.268.310 8.119.402

458.601.477

439.002.901

2.096.902 34.443.257

798.728 2.545.378

1.521.168 2.548.906

3.344.106

4.070.074

PASSIVA Bedragen in euro’s Eigen vermogen Overige reserves

Ref.

2010

2009

7 7.1

230.989.158

226.400.868

230.989.158

226.400.868

3.674.167 3.521.307

10.749.399 0 3.682.714

7.728.127

14.432.113

266.989

10.021

277.649 175.666.601 14.844.233 15.755

211.377.410

190.804.238

938.206

4.504.255

5.646.262 45.745 2.970.256 2.508.644 184.325 167.755 3.967.652

21.316.967

15.490.639

471.411.662

447.127.858

Subtotaal eigen vermogen Voorzieningen Onrendabele investeringen nieuwbouw Latente belastingverplichtingen Overige voorzieningen

8 8.1 8.2 8.3

Subtotaal voorzieningen Langlopende schulden Leningen overheid Leningen kredietinstellingen Terugkoopverplichting verkoop onder voorwaarden Waarborgsommen

3

951.577

1.590.533

4

0

39.227

270.678

498.384

287.957 59.283 0 395.344 518.222

7.883.279

1.260.806

Kortlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan gemeenten Schulden aan leveranciers Belastingen en premies sociale verzekeringen Aangegane verplichtingen inzake (on)roerende zaken Overige schulden Overlopende passiva

631.223

1.164.317

Subtotaal kortlopende schulden

471.411.662

447.127.858

9 9.1 9.1 9.2 9.3

Subtotaal langlopende schulden Onderhanden projecten Vorderingen - Huurdebiteuren - Gemeenten - Belastingen - Overige vorderingen Overlopende activa

5.1 5.3 5.4 5.5 5.6

Subtotaal vorderingen Liquide middelen Totaal


6

204.673 6.118.805 790.739

Totaal

10 10.1 10.2 10.3 10.4 10.5 10.6 10.7

532.653

194.635.408 16.464.992

3.179 3.264.578 8.626.686 3.435.431 544.632

82

Winst- en verliesrekening

Kasstroomoverzicht (volgens de directe methode) Ref.

Bedragen in euro’s Bedrijfsopbrengsten Huren Vergoedingen Overheidsbijdragen Verkoop onroerende goederen Gerealiseerde opbrengst projecten Geactiveerde productie t.b.v. het eigen bedrijf Overige bedrijfsopbrengsten

2010

2009

11.1 11.2 11.3 11.4 11.5 11.6 11.7

Subtotaal bedrijfsopbrengsten

42.000.098

1.813.233

41.151.889 2.201.626 0 144.579 110.400 704.106 1.254.532

48.153.071

45.567.132

1.884.905 1.531 1.274.341 91.400 1.087.563

Beginsaldo liquide middelen Kasstroom uit operationele activiteiten Ontvangsten van huurders Ontvangsten van subsidiegevers Ontvangsten van overige Betalingen aan werknemers Betalingen aan leveranciers onderhoud Betalingen uit hoofde van zakelijke lasten Betalingen overige Kasstroom uit operationele activiteiten

Bedrijfslasten Afschrijvingen op materiële vaste activa Overige waardeveranderingen materiële vaste activa Erfpacht Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Lasten onderhoud Bijzondere waardeveranderingen vlottende activa Overige bedrijfslasten

11.8 11.9 11.10 11.11 11.12 11.13 11.14 11.15 11.16

395.792 893.570 1.082 5.151.948 593.775 862.142 11.196.203 0 9.954.405

357.312 8.222.242 1.082 4.709.833 547.758 826.594 13.263.514 150.927 10.184.275

Subtotaal bedrijfslasten

29.048.917

38.263.537

Bedrijfsresultaat

19.104.154

7.303.595

Financiële baten en lasten Rentebaten Opbrengsten financiële vaste activa Rentelasten

11.17 11.18 11.19

1.393.228 108.659 -8.050.582 12.555.459

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen Belastingen Resultaat deelnemingen

11.20 11.21

-3.652.106

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen Mutatie reële waarde materiële vaste activa

11.22

-4.308.556

-6.507 8.896.846

1.244.147 140.484 -7.268.402 1.419.824 -886.270 -20.530 513.024 -5.766.530

Ontvangen interest Ontvangen dividend Betaalde interest Betaalde winstbelasting Kasstroom uit operationele activiteiten Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in materiële vaste activa Desinvesteringen in materiële vaste activa Investeringen in financiële vaste activa Desinvesteringen in financiële vaste activa Investeringen in immateriële vaste activa Desinvesteringen in immateriële vaste activa Kasstroom uit investeringsactiviteiten Kasstroom uit financieringsactiviteiten Onvangsten uit langlopende schulden Ontvangsten uit langlopende schulden (nieuwe leningen) Aflossing langlopende schulden Aankopen/uitlotingen/verkoop effecten Kasstroom uit financieringsactiviteiten Afname/toename geldmiddelen

Resultaat na belasting na mutatie reële waarde materiële vaste activa

83

2010

2009

-4.481.945

2.465.317

44.389.976

-5.715.201

43.011.242 0 1.106.988 -5.182.597 -12.808.236 -3.189.010 -10.340.944

20.455.884

14.005.443

305.978

-2.787.725

142.733 6.076 -7.469.562 -3.670.927

-10.656.294

-9.773.841

-34.765.940

0

-24.191.318 1.802.191 0 484.110 0 0

-24.582.776

-24.530.856

0

0

0 26.000.000 -12.648.008 0

18.958.147

13.351.992

4.174.961

-6.947.262

-306.983

-4.481.945

Bedragen in euro’s

4.588.290

-5.253.506

Eindsaldo liquide middelen

0 1.224.725 -5.696.443 -10.357.373 -3.389.800

1.364 -8.175.911

10.183.164 0 0 0

34.500.000 -15.541.853


Grondslagen voor waardering Algemeen QuaWonen is een stichting met de status van een “toegelaten instelling volkshuisvesting”. Zij heeft specifieke toelating in de gemeenten Bergambacht, Bodegraven, Boskoop, Gouda, Krimpen a/d IJssel, Nederlek, Ouderkerk, Reeuwijk, Schoonhoven, Vlist, Waddinxveen en Zuidplas en is werkzaam binnen de juridische wetgeving vanuit de Woonwet en het Besluit Beheer sociale Huursector (BBSH). De vestigingsplaats is Bergambacht. De jaarrekening heeft betrekking op de periode 1 januari 2010 tot en met 31 december 2010. Regelgeving De jaarverslaggeving door toegelaten instellingen volkshuisvesting dient te voldoen aan de eisen zoals deze zijn geformuleerd in het Besluit beheer sociale huursector. In dit besluit wordt BW2 Titel 9 voorgeschreven behoudens enkele uitzonderingen van specifieke aard. Voor verslagjaren vanaf 2005 is door de Raad voor de Jaarverslaggeving de Richtlijn 645 Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting uitgegeven + actualiteit Richtlijn 2011. In deze richtlijn zijn onder meer specifieke modellen voor de balans en de winst-en-verliesrekening opgenomen en zijn voor de sector specifieke presentatie, waarderings- en verslaggevingsvoorschriften geformuleerd. De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, uitgegeven door de Raad voor de Jaarverslaggeving. Stelselwijzigingen In het verslagjaar heeft QuaWonen een wijziging doorgevoerd in de verslaglegging en presentatie van, waardering van materiële vaste activa naar actuele waarde en het op de balans nemen van onroerende zaken die zaken die verkocht onder voorwaarden. Actuele waarde De gehanteerde grondslagen van waardering en resultaatbepaling zijn veranderd ten opzichte van voorgaand jaar. Vanaf het jaar 2010 actuele waarde alleen voor activa in exploitatie, tot en met 2009 minimum waarderingsregel. Conform de richtlijn RJ 645 kunnen onroerende zaken in exploitatie in de jaarrekening worden gewaardeerd tegen historische kostprijs of actuele waarde. In richtlijn RJ 645 is de bedrijfswaarde aangewezen als invulling van de actuele waarde voor woningen waarvan de exploitatie wordt voortgezet. QuaWonen kiest met ingang van 2010 voor de waarderingsgrondslag op actuele waarde afgeleid van de beleidswaarde, omdat deze meer aansluit bij de gangbare waardering van commercieel of overig vastgoed. De waardering zegt meer over de huidige waarde dan de waarde die in het verleden – ogenschijnlijk min of meer – toevallig ervoor betaald is.


Mutatie als gevolg van de stelselwijziging: Historische kostprijs of lagere beleidswaarde per 31 december 2009

€ 214.653.437

Actuele waarde per 1 januari 2010

- 398.377.755

Mutatie als gevolg van stelselwijziging

€ 183.724.318

De mutatie van de waarde als gevolg van deze wijziging is rechtstreeks ten gunste van de reserve gebracht. Uit deze stelselwijziging volgt geen mutatie in het resultaat. Verkoop onder voorwaarden De onder voorwaarde verkochte woningen met een terugkoopverplichting worden vanaf 2010 volgens Richtlijn 270 on-balance opgenomen. Tot en met het jaar 2009 off-balance. De betreffende woningen worden gewaardeerd tegen de actuele waarde zijnde de met de koper overeengekomen contractprijs die jaarlijks wordt geïndexeerd. (zie verder waarderingsgrondslagen) Voor overeengekomen terugkoop verplichting wordt aan de creditzijde van de balans een terugkoop verplichting opgenomen. De terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd en getoetst aan de bij overdracht ontstane verplichting, rekeninghoudend met de contractvoorwaarden. Mutaties als gevolg van de stelselwijziging: On balance nemen activa VOV ten gunste reserve

€ 15.237.434

On balance nemen terugkoopverplichting ten laste reserve

- 14.844.233

Mutatie als gevolg van stelselwijziging

€

393.201

De mutatie van deze wijziging is rechtstreeks ten gunste van de reserve gebracht. Uit deze stelselwijziging volgt geen mutatie in het resultaat.

84

Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling/ voorraad onroerende zaken in ontwikkeling bestemd voor verkoop. Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling Met ingang van verslagjaar 2010 worden de onroerende zaken verkocht onder voorwaarden opgenomen op de balans als onderdeel van de materiële vaste activa. Conform deze wijziging wordt de ontwikkeling van deze activa niet meer als ontwikkeling van koopwoningen op onderhanden werk en onderhanden projecten gepresenteerd maar onder (on)roerende zaken in ontwikkeling. De ontvangen termijnen die samenhangen met de verkoop van deze activa, worden niet meer in mindering gebracht op de ontwikkelkosten, maar als terugkoopverplichting onder de langlopende schulden. Historische kostprijs of lagere beleidswaarde per 31 december 2009 Vervaardigingsprijzen verkopen onder voorwaarden in ontwikkeling Totaal per 1 januari 2010

€ 17.005.273 263.037 € 17.268.310

Voorraad onroerende zaken in ontwikkeling bestemd voor verkoop. Met ingang van verslagjaar 2010 worden de onroerende zaken verkocht onder voorwaarden met een terugkoopplicht opgenomen op de balans als onderdeel van de materiële vaste activa . Conform deze wijziging wordt de ontwikkeling van deze activa niet meer als ontwikkeling van koopwoningen op onderhanden werk en onderhanden projecten gepresenteerd maar onder (on) roerende zaken in ontwikkeling. De correctie van per 1 januari gerealiseerde ontwikkelkosten bedraagt € 263.037. Uit deze stelselwijziging volgt geen mutatie in resultaat en vermogen. Onderhanden projecten Met ingang van verslagjaar 2010 worden de onroerende zaken verkocht onder voorwaarden opgenomen op de balans als onderdeel van de materiële vaste activa. Conform deze wijziging wordt de ontwikkeling van deze activa niet meer als ontwikkeling van koopwoningen op onderhanden werk en onderhanden projecten gepresenteerd maar onder (on)roerende zaken in ontwikkeling. Uit deze stelselwijziging volgt geen mutatie in resultaat en vermogen.

85


Grondslagen voor waardering van activa en passiva Verwerking verplichtingen In de jaarrekening worden naast juridisch afdwingbare verplichtingen ook feitelijke verplichtingen verwerkt die kunnen worden gekwalificeerd als “intern geformaliseerd en extern gecommuniceerd”. Hiervan is sprake wanneer uitingen namens QuaWonen zijn gedaan naar belanghouders zoals huurders, gemeenten over verplichtingen van toekomstige herstructureringen en toekomstige nieuwbouwprojecten. Een feitelijke verplichting is gekoppeld aan het besluitvormingsproces rondom projectontwikkeling en herstructurering. Van een feitelijke verplichting is sprake indien de formalisering van de Prijs- en Contractfase heeft plaatsgevonden in de Raad van Commissarissen.

1.1 Materiële vaste activa 1.1.1 Onroerende en roerende zaken in exploitatie De onroerende zaken in exploitatie worden gewaardeerd tegen de actuele waarde gebaseerd op beleidswaarde (=bedrijfswaarde). Deze wordt gevormd door de contante waarde van de kasstromen uit hoofde van toekomstige exploitatieopbrengsten en toekomstige exploitatielasten over de geschatte resterende looptijd van de investering. De kasstroomprognoses zijn gebaseerd op redelijke en onderbouwde veronderstellingen die de beste schatting weergeven van de economische omstandigheden die van toepassing zullen zijn gedurende de resterende levensduur van het actief. De kasstromen zijn gebaseerd op de eind 2010 intern geformaliseerde meerjaren begroting en bestrijken de restant exploitatie periode. De kosten van planmatig onderhoud worden gebaseerd op de in de meerjaren onderhoudsbegroting onderkende cycli. Voor latere jaren wordt uitgegaan van de verwachte gemiddelde groeivoeten voor inflatie, huurstijging en rente alsmede genormeerde lastenniveaus Bij de beleidswaardeberekening gelden de volgende uitgangspunten: • Huurverhoging 2011 van 1,50%; • Huurverhoging 2012, 2013 en 2014 en verder resp. 1,75%, 2,00% en 2,50% jaarlijkse huurderving van 0,75%; • mutatiegraad 8% en huurharmonisatie tot 75% of meer conform uitgangspunten SVB van de maximaal redelijke huur; • jaarlijkse stijging van de variabele lasten en onderhoudskosten 2011 1,25% (voorgaand jaar: 1%); • jaarlijkse stijging van de variabele lasten en onderhoudskosten 2012 en 2013 t/m 2015 resp. 1,50%, 2,00%; • jaarlijkse stijgingen van de variabele lasten en onderhoudskosten vanaf 2016 van 3,00%;


• genormeerde variabele lasten (OZB, verzekering en algemeen beheer) per verhuureenheid - van € 424 in Krimpen aan den IJssel - van € 492 in Schoonhoven - van € 279 in de overige kernen • genormeerde klachten- en mutatieonderhoudskosten € 278 (bedrijfseconomische interne norm): • kosten van planmatig onderhoud, conform onderhoudsbegroting voor de komende exploitatieperiode, de laatste 10 jaar geldt een instandhoudings regime; • investeringen nieuwbouw en investeringen inzake herstructurering op basis van feitelijke verplichtingen in casu voorgenomen en goedgekeurd en extern gecommuniceerd beleid; • een restwaarde op basis van geschatte grondwaarde aan het einde van de exploitatieperiode of de verwachte opbrengstwaarde bij verkoop; • een rekenrente van 5,25% (voorgaand jaar: 6%) voor verhuureenheden; • de periode waarover contant gemaakt wordt loopt parallel met de geschatte resterende levensduur van de complexen; • De heffingsbijdrage van het Centraal Fonds Volkshuisvesting en de te betalen vennootschapsbelasting maken geen onderdeel uit van de beleidswaarde. • De rentabiliteitswaardecorrectie betreft het verschil tussen de contante waarde van de verwachte kasstromen uit hoofde van leningen en beleggingen en de waardering van deze posten op de balans. • Verkopen bestaand bezit zijn voor 10 jaar ingerekend. De verwachte opbrengstwaarde van woningen geoormerkt voor verkoop wordt gedefinieerd als de contante waarde van het bedrag dat kan worden verkregen bij vrijwillige verkoop binnen een verwachte termijn. Als basis voor de verkoopopbrengst wordt de laatst vastgestelde WOZ waarde gehanteerd. De bepaling van de restwaarde van de grond opgenomen in de beleidswaarde vindt voor zover er nog geen herbestemming van de grond heeft plaatsgevonden plaats op basis van de huidige vergelijkbare kavel of vierkante meterprijs voor een sociale of markthuurwoning. Deze kavelprijs wordt geïndexeerd naar het

86

einde van de levensduur en verminderd met verwachte sloopkosten en kosten van uitplaatsing. Indien feitelijke dan wel in rechte afdwingbare verplichtingen zijn aangegaan die consequenties hebben voor de bestemming van de grond dan wordt met deze gewijzigde bestemming in de waardering rekening gehouden. 1.1.2 Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden Onroerende zaken die in het kader van een regeling Verkoop onder Voorwaarden (VOV) zijn overgedragen aan een derde en waarvoor de woningcorporatie een terugkoopplicht kent worden aangemerkt als financieringsconstructie. De betreffende onroerende zaken worden gewaardeerd tegen actuele waarde zijnde de met de koper overeengekomen contractprijs (eerste waardering) en daarna de marktwaarde op basis van VOV. Voor de in de regeling overeengekomen overdrachtswaarde wordt aan de creditzijde van de balans een terugkoopverplichting opgenomen. Deze terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd en getoetst aan de bij overdracht ontstane verplichting rekening houdend met de contractvoorwaarden. In het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden heeft QuaWonen een terugkoopverplichting en/of recht die/dat mede afhankelijk is van de ontwikkeling van de waarde van de woningen in het economisch verkeer. De terugkoopverplichting / recht wordt jaarlijks gewaardeerd. Indien de verwachting bestaat dat de terugkoop binnen één jaar zal plaatsvinden is de verplichting onder de kortlopende schulden verantwoord. 1.1.3 Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling Dit zijn (deel)complexen in aanbouw die worden gewaardeerd tegen uitgaafprijzen en toegerekende kosten van het werkapparaat uit hoofde van voorbereiding, toezicht en directievoering onder aftrek van een bijzondere waardevermindering uit hoofde van te dekken stichtingskosten. Ingenomen grondposities worden onder deze post verwerkt tegen aanschafprijs en bijkomende kosten. Rentetoerekening vindt plaats over de ontwikkelactiviteiten. Indien de bijzondere waardevermindering hoger is dan de waarde van de onroerende zaken in ontwikkeling, dan wordt de onroerende zaak op nihil gewaardeerd en wordt een voorziening aan de creditzijde van de balans opgenomen. Ingenomen grondposities worden onder deze post verwerkt tegen aanschafprijs en bijkomende kosten. Rentetoerekening vindt plaats over de ontwikkelactiviteiten. Met betrekking tot zogeheten gecombineerde projecten wordt het aandeel van de koopwoningen verantwoord onder de post onderhanden projecten, het aandeel huurwoningen wordt verantwoord onder de onroerende en roerende zaken in ontwikkeling. Voor onrendabele deel van het gecombineerde project wordt bij het aangaan van de verplichting het onrendabele deel verminderd met het verwachte verkoopresultaat en in de winst- en verliesrekening verantwoord onder de post overige waardeveranderingen (im)materiële vaste activa. Bij oplevering van het

87

totale project wordt het verkoopresultaat zowel verantwoord onder de post verkoop onroerende zaken als onder de post overige waardeveranderingen (im)materiële vaste activa. Daarmee wordt de economische realiteit van de transactie het best zichtbaar gemaakt. 1.1.4 Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie De onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie worden gewaardeerd op basis van aanschafwaarde onder aftrek van lineaire/annuïtaire afschrijvingen.

1.2 Financiële vaste activa 1.2.1 Deelnemingen De deelneming in ‘Woonwaard Holding BV’ is gewaardeerd volgens de nettovermogenswaarde methode. In principe dient er te worden geconsolideerd maar gelet op de beperkte omvang van de activiteiten is dit niet gedaan. De nettovermogenswaarde wordt berekend volgens de grondslagen die gelden voor deze jaarrekening van de toegelaten instelling; voor deelnemingen waarvan onvoldoende gegevens beschikbaar zijn voor aanpassing aan deze grondslagen, wordt uitgegaan van de waarderingsgrondslagen van de betreffende deelneming. De aansprakelijkheid van QuaWonen in ‘Woonwaard Holding BV’ beperkt zich tot het ingebrachte kapitaal. 1.2.2 Actieve belastinglatenties Is toegelicht bij 1.6.1. 1.2.3 Overige financiële vaste activa De onder financiële vaste activa opgenomen overige vorderingen omvat een verstrekte lening. Deze vorderingen worden initieel gewaardeerd tegen nominale waarde.

1.3 Vlottende activa 1.3.1 Voorraden De voorraden materiaal wordt gewaardeerd tegen vaste verrekenprijzen.


1.3.2 Onderhanden werk De voorraden onderhanden werk (onverkochte woningen en overige onroerende zaken) uit projectontwikkeling) worden gewaardeerd op vervaardigingsprijs of lagere opbrengstwaarde. De vervaardigingsprijs omvat alle kosten die samenhangen met de verkrijging of vervaardiging, alsmede gemaakte kosten om de voorraden op hun huidige plaats en in hun huidige staat te brengen. In de kosten van vervaardiging zijn begrepen directe loonkosten en toeslagen voor aan de productie gerelateerde indirecte vaste en variabele kosten, waaronder de kosten van het afdeling ontwikkeling en sociale projectbegeleiding. De opbrengstwaarde is de geschatte verkoopprijs onder aftrek van direct toerekenbare verkoopkosten. (Bij de bepaling van de opbrengstwaarde wordt rekening gehouden met de incourantheid van de voorraden). 1.3.3 Onderhanden projecten Onderhanden projecten in opdracht van derden wordt gewaardeerd tegen de gerealiseerde projectopbrengsten (bestaande uit de gerealiseerde projectkosten en toegerekende winst). Indien van toepassing, worden hierop de verwerkte verliezen en reeds gedeclareerde termijnen in mindering gebracht. Onderhanden projecten waarvan de gefactureerde termijnen hoger zijn dan de gerealiseerde projectopbrengsten worden gepresenteerd onder de kortlopende schulden.

1.4 Vorderingen 1.4.1 Huurdebiteuren Waardering geschiedt tegen nominale waarde rekening houdend met een voorziening voor mogelijke oninbaarheid. 1.4.2 Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden.

1.5 Vermogen De waardering tegen actuele waarde houdt in dat de waardevermeerdering materiële vaste activa is opgenomen in de overige reserves. De waardevermeerdering wordt gevormd ter grootte van het positieve verschil tussen de waardering van de materiële vaste activa op basis van actuele waarde en op basis van historische kostprijs verminderd met de cumulatieve afschrijvingen. De jaarlijkse mutatie wordt ten gunste/laste van het vermogen gebracht.

1.6 Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen en verliezen die op balansdatum bestaan waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van


middelen noodzakelijk is en waarvan de hoogte redelijkerwijs kan worden geschat. Voorzieningen worden tegen contante waarde opgenomen. 1.6.1 Latente belastingvorderingen en -verplichtingen Latente belastingvorderingen en -verplichtingen worden opgenomen voor tijdelijke verschillen tussen de waarde van de activa en passiva volgens fiscale voorschriften enerzijds en de boekwaarden die in deze jaarrekening gevolgd worden anderzijds. De berekening van de latente belastingvorderingen en -verplichtingen geschiedt tegen de belastingtarieven die op het einde van het verslagjaar gelden, of tegen de tarieven die in de komende jaren gelden, voor zover deze al bij wet zijn vastgesteld. Latente belastingvorderingen uit hoofde van verrekenbare verschillen en beschikbare voorwaartse verliescompensatie worden opgenomen voor zover het waarschijnlijk is dat er toekomstige fiscale winst beschikbaar zal zijn waarmee verliezen kunnen worden gecompenseerd en verrekeningsmogelijkheden kunnen worden benut. Latente belastingvorderingen zijn opgenomen onder de financiële vaste activa, latente belastingverplichtingen zijn opgenomen onder de voorzieningen. Belastinglatenties worden gewaardeerd op basis van de contante waarde. 1.6.2 Voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw Indien en voor zover de verwachte verliezen de investeringen van het betreffende project overtreffen wordt voor dit meerdere een voorziening gevormd. Onder verwachte verliezen wordt in dit verband verstaan de nominale waarde , verkrijging- of vervaardigings prijzen van alle investeringsuitgaven minus aan deze investering toe te rekenen beleidswaarde.

1.7 Langlopende schulden 1.7.1 Leningen De leningportefeuille is gewaardeerd tegen de nominale waarde. Het aflossingsgedeelte in het volgende verslagjaar maakt deel uit van de langlopende schulden.

88

1.7.2 Verkoop onder voorwaarden In het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden heeft QuaWonen een terugkoopverplichting die mede afhankelijk is van de ontwikkeling van de waarde van de woningen in het economisch verkeer. De terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd. Indien de verwachting bestaat dat de terugkoop binnen één jaar zal plaatsvinden is de verplichting onder de kortlopende schulden verantwoord. 1.8 Overige activa en passiva Voor zover in het bovenstaande niet anders is aangegeven worden activa en passiva gewaardeerd op nominale waarde. Hierbij wordt op vorderingen, indien dit noodzakelijk is, een voorziening wegens mogelijke oninbaarheid in mindering gebracht.

2 Grondslagen voor bepaling van het resultaat 2.1 Algemeen Het resultaat wordt bepaald als verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten en andere lasten over het jaar. De resultaten op transacties worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd; verliezen reeds zodra zij voorzienbaar zijn. Het resultaat wordt tevens bepaald met inachtneming van de verwerking van ongerealiseerde waardeveranderingen van op actuele waarde gewaardeerde:− materiële vaste activa in exploitatie 2.1.1 Opbrengstverantwoording Opbrengsten uit de levering van goederen worden verwerkt zodra alle belangrijke rechten en risico’s met betrekking tot de eigendom van de goederen zijn overgedragen aan de koper. Opbrengsten uit de levering van diensten geschieden naar rato van de gedeclareerde en of in rekening gebrachte prestaties, gebaseerd op de verrichte diensten tot aan de balansdatum in verhouding tot de in totaal te declareren diensten.

contractueel aan de opdrachtgever kunnen worden toegerekend. Indien het waarschijnlijk is dat de totale projectkosten de totale projectopbrengsten overschrijden, dan worden de verwachte verliezen onmiddellijk in de winst-en-verliesrekening verwerkt. Dit verlies wordt verwerkt in de kostprijs van de omzet. De voorziening voor het verlies maakt onderdeel uit van de post onderhanden projecten.

2.2 Bedrijfsopbrengsten 2.2.1 Huren Onder de huuropbrengsten zijn de in rekening gebrachte netto huren verantwoord. In mindering is gebracht de gederfde huur als gevolg van leegstand en afboekingen. Bij de jaarlijkse verhoging van de huren is QuaWonen gebonden aan het landelijke huurprijsbeleid. 2.2.2 Vergoedingen Dit betreft de vergoedingen die de huurders naast de netto huur verschuldigd zijn voor de levering van onder andere de volgende diensten: levering en gebruik energie, schoonmaakkosten, groenonderhoud, glasverzekering, contributie huurdersvereniging etc. De vergoedingen zijn gebaseerd op de geraamde kosten. Jaarlijks vindt op basis van de werkelijke kosten afrekening c.q. verrekening plaats.

Projectopbrengsten en projectkosten Voor onderhanden projecten, waarvan het resultaat op betrouwbare wijze kan worden bepaald, worden de projectopbrengsten en de projectkosten verwerkt als netto-omzet en kosten in de winst-en-verliesrekening naar rato van de gedeclareerde en of in rekening gebrachte prestaties per balansdatum (de ‘Percentage of Completion’-methode).

2.2.3 Verkoop onroerende zaken De post verkopen onroerende zaken betreft het saldo van de behaalde verkoopopbrengst minus de gemaakte direct toerekenbare verkoopkosten. Winsten worden verantwoord op het moment van levering (passeren transportakte). Eventuele verliezen op nieuwbouw koopprojecten worden verantwoord zodra deze voorzienbaar zijn.

Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de projectopbrengsten en projectkosten. Projectopbrengsten zijn de contractueel overeengekomen opbrengsten en opbrengsten uit hoofde van meer- en minderwerk, claims en vergoedingen indien en voor zover het waarschijnlijk is dat deze worden gerealiseerd en ze betrouwbaar kunnen worden bepaald. Projectkosten zijn de direct op het project betrekking hebbende kosten, die kosten die in het algemeen aan projectactiviteiten worden toegerekend en toegewezen kunnen worden aan het project en andere kosten die

De opbrengst uit woningen verkocht onder voorwaarden worden niet verantwoord als verkoopopbrengst daar de belangrijkste economische rechten niet zijn overgedragen aan de koper. De gegarandeerde terugkoopverplichting wordt opgenomen onder de post Langlopende schulden, terugkoopverplichting VOV woningen.

89


2.2.4 Geactiveerde productie ten behoeve van het eigen bedrijf De toe te rekenen interne directe kosten ten behoeve van onroerende zaken in ontwikkeling worden hieronder verantwoord.

2.3 Bedrijfslasten 2.3.1 Afschrijvingen op (im)materiële vaste activa De afschrijvingen op materiële vaste activa worden gebaseerd op basis van de verkrijgingsof vervaardigingsprijs. Afschrijvingen vinden plaats volgens de lineaire methode danwel de annuïtaire methode op basis van de geschatte economische levensduur. Met een mogelijke restwaarde wordt geen rekening gehouden. 2.3.2 Overige waardeveranderingen (im)materiële vaste activa De overige waardeveranderingen worden gevormd door de waardevermindering die is ontstaan door gedurende het verslagjaar nieuw aangegane juridische en feitelijke verplichtingen met betrekking tot investeringen in nieuwbouw en herstructurering. Voor de activa in ontwikkeling inzake projecten die niet haalbaar blijken te zijn, worden de kosten ten laste van het resultaat gebracht. 2.3.3 Lasten onderhoud Onder deze post worden alle direct aan het verslagjaar toe te rekenen kosten van onderhoud verantwoord. Van toerekenbaarheid is sprake als de daadwerkelijke werkzaamheden in het verslagjaar hebben plaatsgevonden. In de winst- en verliesrekening zijn de kosten van de eigen dienst opgenomen bij de kostensoort salarissen en sociale lasten. De lasten van onderhoud onderscheiden zich van activeerbare kosten door het feit dat er geen sprake is van een waardeverhoging van het actief.

De belasting over het resultaat wordt berekend over het resultaat voor belastingen in de winst-en-verliesrekening, rekening houdend met beschikbare fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande boekjaren (voor zover niet opgenomen in de latente belastingvorderingen) en vrijgestelde winstbestanddelen en na bijtelling van niet-aftrekbare kosten. Tevens wordt rekening gehouden met wijzigingen die optreden in de latente belastingvorderingen en latente belastingschulden uit hoofde van wijzigingen in het te hanteren belastingtarief. 2.3.6 Rentebaten en rentelasten Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa en passiva. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening gehouden met de verantwoorde transactiekosten op de ontvangen leningen die als onderdeel van de berekening van de effectieve rente worden meegenomen. 2.3.7 Activeren van rentelasten Rentelasten worden geactiveerd voor kwalificerende activa gedurende de periode van vervaardiging van een actief, indien het een aanmerkelijke hoeveelheid tijd vergt om het actief gebruiksklaar te maken. De te activeren rente wordt berekend op basis van een rentepercentage van 5%.

2.3.4 Overige bedrijfslasten De overige bedrijfslasten worden toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. 2.3.5 Belastingen Vanaf 1 januari 2008 is QuaWonen integraal belastingplichtig geworden voor de vennootschapsbelasting. Corporaties zijn sindsdien verplicht over hun integrale activiteiten vennootschapsbelasting te betalen. Een en ander is vastgelegd in een vaststellingsovereenkomst (VSO). In deze VSO zijn specifieke bepalingen opgenomen met betrekking tot de waardering van posten op de fiscale openingsbalans en de wijze van resultaatneming.


90

Toelichting op de activa 1

Materiële vaste activa

1.1 Onroerende en roerende zaken in exploitatie Stelselwijziging Met ingang van verslagjaar 2010 wordt de materiële vaste activa in exploitatie gewaardeerd tegen actuele waarde: de beleidswaarde. Tot 2010 werd de materiële vaste activa gewaardeerd op historische kostprijs, verminderd met cumulatieve afschrijvingen, of lagere beleidswaarde. Historische boekwaarde of lagere beleidswaarde per 31 december 2009 Actuele waarde per 1 januari 2010 Mutatie als gevolg van stelselwijziging

214.653.437 398.377.755 183.724.318

De mutatie van de waarde als gevolg van deze wijziging is rechtstreeks ten gunste van de overige reserves gebracht. Vergelijkende cijfers zijn aangepast per 1 januari 2010. Verloop van de balanspost Beleidswaarde inclusief rentabiliteitswaardecorrectie per 1 januari 2010 Mutaties in het boekjaar: Investeringen in bestaand bezit Aangekochte en in exploitatie genomen (on)roerende zaken In exploitatie genomen nieuwbouw van (on)roerende zaken Mutatie beleidswaarde exclusief rentabiliteitswaarde Mutatie rentabliteitswaarde Totaal mutaties Beleidswaarde exclusief rentabilteitswaardecorrectie per 31 december 2010 Rentabiliteitswaardecorrectie Beleidswaarde inclusief rentabiliteitswaarde per 31 december 2010 Totaal investeringen - Investeringen in energiebesparende maatregelen in het bestaande bezit - Overige na-investeringen tegen huurverhoging - Strategische aankopen ten behoeve van toekomstige herstructurering - In exploitatie genomen voorraad onroerende zaken - Oplevering van project De Hoekse Gang - Oplevering van project Oranjeplaats 1ste fase

91

Boekjaar € 398.377.755 3.137.012 863.293 5.873.954 3.597.262 -7.905.818 5.565.703 392.162.997 11.780.461 403.943.458

2.779.773 357.239 675.042 188.251 3.556.122 2.317.832 9.874.259

Mutatie reële waarde Ten opzichte van voorgaand verslagjaar is de reële waarde met € 5,6 miljoen toegenomen. De som van de mutaties bedraagt per balansdatum € 4,3 miljoen negatief. Voor de toelichting op deze mutatie wordt verwezen naar de toelichting op de winst& verliesrekening. Zekerheden Het onroerend goed is nagenoeg in zijn geheel gefinancierd met gemeenteleningen of met kapitaalmarktleningen onder overheidsgarantie waarvoor bij het Waarborgfonds Sociale Woningbouw een obligoverplichting geldt. Deze obligo is opgenomen onder de niet in de balans opgenomen verplichtingen. Het onroerend goed dat met deze leningen is gefinancierd is dan ook niet hypothecair bezwaard. Verzekering De opstallen zijn verzekerd tegen brand- en stormschade. De premie voor deze verzekering wordt berekend per eenheid en niet op basis van een verzekerde waarde. Hierdoor bestaat er geen kans op over- of onderverzekerd zijn. W.O.Z.-waarde De waarde volgens de Wet Onroerende Zaken (WOZ) is met waardepeil-datum 1 januari 2009 voor 2010 getaxeerd op € 1,543 miljard. Verkooplabeling Totaal aantal woningen bestemd voor de verkoop 566 waarvan 449 onder voorwaarden, voornamelijk Koopgarant Verkopen woningen in exploitatie op korte termijn (komend jaar): - Aantal, waarvan 12 onder voorwaarden, voornamelijk Koopgarant 23 - Verwachte opbrengstwaarde (na aftrek verkoopkosten) € 4.078.000 - Boekwaarde ultimo verslagjaar € 274.000


1.2 Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden Stelselwijziging Met ingang van verslagjaar 2010 worden de onroerende zaken verkocht onder voorwaarden opgenomen op de balans. Tegenover deze activa is de terugkoopverplichting opgenomen onder de langlopende schulden. Voorheen werd hiervan alleen melding gemaakt onder de niet in de balans opgenomen verplichtingen. Primo verslagjaar zijn er 96 woningen verkocht onder voorwaarden. De totale actuele waarde van deze woningen is € 15.237.434. Deze waarde is rechtstreeks ten gunste van de reserve gebracht. De mutaties in de onroerende zaken verkocht onder voorwaarden zijn in het volgende schema samengevat. Boekjaar € 15.237.434

Boekwaarde per 1 januari 2010 Mutaties in het boekjaar: Toevoegingen door verkoop uit bestaand bezit Toevoegingen door verkoop uit nieuwbouw Herwaarderingen Vervallen rechten Totaal mutaties

247.350 0 -191.592 -3.196.290 -3.140.532

Boekwaarde per 31 december 2010 Aard van de regeling Verkocht t/m 1 januari 2010

12.096.902 Kooprecht

MGE

Koopgarant

19

43

34

2

1

1

3

42

36

Terugkopen 2010 Vervallen rechten

19

Verkopen 2010 Verkocht t/m 31 december 2010

0

Vervallen rechten Per 31 december 2010 verviel contractueel het terugkooprecht voor 19 woningen in Schoonhoven. Vanaf 1 januari 2011 hoeven de kopers hun woning bij verkoop niet eerst aan te bieden aan QuaWonen.


92

1.3 Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling Stelselwijziging Met ingang van verslagjaar 2010 worden de onroerende zaken verkocht onder voorwaarden opgenomen op de balans als onderdeel van de materiële vaste activa. Conform deze wijziging wordt de ontwikkeling van deze activa niet meer als ontwikkeling van koopwoningen op onderhanden werk en onderhanden projecten gepresenteerd maar onder (on)roerende zaken in ontwikkeling. De ontvangen termijnen die samenhangen met de verkoop van deze activa, worden niet meer in mindering gebracht op de ontwikkelkosten, maar als terugkoopverplichting onder de langlopende schulden. Historische kostprijs of lagere beleidswaarde per 31 december 2009 Vervaardigingsprijzen verkopen onder voorwaarden in ontwikkeling Totaal per 1 januari 2010

17.005.273 263.037 17.268.310

De mutaties in de onroerende en roerende zaken in ontwikkeling zijn in het navolgende schema samengevat. 1 januari 2010: Verkrijgingsprijzen/vervaardigingsprijzen Cumulatieve waardeveranderingen Boekwaarde per 1 januari 2010 Mutaties in het boekjaar: Investeringen Desinvesteringen Subsidies In exploitatie genomen nieuwbouw van (on)roerende zaken Waardevermeerdering winstdeel op verkopen onder voorwaarden Resultaat grondexploitatie Overige waardeverminderingen en terugnemingen daarvan Totaal mutaties 31 december 2010: Verkrijgingsprijzen/vervaardigingsprijzen Cumulatieve waardeveranderingen Boekwaarde per 31 december 2010

93

Boekjaar € 31.225.150 -13.956.840 17.268.310 34.701.739 -3.041.885 -322.500 -5.873.954 518.177 1.681.001 -10.487.631 17.174.947

55.374.850 -20.931.593 34.443.257

Verkopen onder voorwaarden in ontwikkeling Onderdeel van de boekwaarde per 31 december zijn de ontwikkelkosten van onroerende zaken met het label verkoop onder voorwaarden. Hierbij wordt géén onderscheid gemaakt tussen verkocht en niet verkocht vastgoed, zoals bij de reguliere verkoop. Ultimo boekjaar 2010 betreft de boekwaarde € 5.908.633. Desinvesteringen In het boekjaar is er bij de herstructureringsprojecten Bloemrijk en De Nieuwe Vaart, beide in Krimpen aan den IJssel, grond verkocht voor respectievelijk € 2.101.239 en € 700.000. Deze verkopen zijn in de grondexploitatie van de projecten verwerkt. Ook is er € 240.646 afgeboekt ten lasten van het jaarresultaat. Dit zijn ontwikkelkosten van diverse projecten die geen doorgang meer vinden, de no-go projecten. Waardevermeerdering winstdeel In het boekjaar wordt er een project ontwikkeld met koopwoningen verkocht onder voorwaarden. Deze woningen worden, ondanks de verstrekte korting op de marktwaarde, verkocht met een winst. Voor 2010 is het winstbestandsdeel, onderdeel van de in rekening gebrachte termijnen, als waardevermeerdering verantwoord. Resultaat grondexploitatie Resultaatsbepaling op grond, als gevolg van sloop van onroerende zaken en herstructurering van wijken. Rente tijdens de bouw In het boekjaar werd voor (on)roerende zaken in ontwikkeling bestemd voor exploitatie een bedrag van € 1.199.952 aan bouwrente geactiveerd. Voor de activering werd een rentevoet van 5% gehanteerd. Er zijn géén specifiek gefinancieerde nieuwbouwprojecten.


1.4 Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie Boekjaar € 1 januari 2010: Verkrijgingsprijzen/vervaardigingsprijzen Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 1 januari 2010

11.374.226 -3.254.824 8.119.402

Mutaties in het boekjaar: Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen Correctie afschrijvingen Totaal mutaties

394.250 -1.715.468 -395.792 1.715.468 -1.542

31 december 2010: Verkrijgingsprijzen/vervaardigingsprijzen Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 31 december 2010

10.053.008 -1.935.148 8.117.860

Desinvesteringen/Correctie afschrijvingen In het boekjaar heeft er een opschoning plaatsgevonden van alle afgeschreven onroerende zaken. Een actuele inventarislijst van alle in gebruik zijnde apparatuur en vervoermiddelen wordt apart bij gehouden. Boekwaarde per 31 december 2010 nader te specificeren in: a. Kantoorruimten b. Werkplaats c. Inventaris d. Vervoermiddelen


Boekjaar € 7.028.276 71.129 983.191 35.264 8.117.860

Vorig boekjaar € 7.119.096 77.076 872.816 50.414 8.119.402

94

2

Financiële vaste activa 2.2 Overige financiële vaste activa

2.1 Belastinglatenties Ultimo boekjaar zijn de volgende actieve belastinglatenties zijn opgenomen uit hoofde van: Boekjaar € 0 798.728 798.728

- Verkopen - Leningen

Vorig boekjaar € 669.000 852.168 1.521.168

Specificatie van het verloop van de actieve latentie:

Stand 1 januari 2009 Mutatie latenties Stand 31 december 2009 Mutatie latenties Afloop 2010 Stand 31 december 2010

Actieve latentie u.h.v. verkopen leningen 0 0 669.000 852.168 669.000 852.168 -669.000 0

-53.440 798.728

Totaal 0 1.521.168 1.521.168 -722.440 798.728

Actieve belastinglatentie u.h.v. verkopen Voor de toelichting op het verloop van deze latentie zie voorzieningen.

Saldo begin boekjaar Mutaties in het boekjaar: Verstrekte geldleningen Rente lening u/g Woonwaard Holding bv Corr. waardering voorgaande jaren deelneming Woonwaard Holding bv Ontvangen aflossingen Afwaardering boekjaar leing u/g Woonwaard Holding bv Totaal mutaties Saldo einde boekjaar

Boekjaar € 2.548.906

Vorig boekjaar € 2.545.378

2.979

2.808 21.251

-6.507 -3.528 2.545.378

-20.531 3.528 2.548.906

Dit saldo bestaat uit: - Eind 2005 zijn 5 certificaten ad € 500.000 per stuk gekocht van het Wooninvesteringsfonds. De rentevergoeding vanaf 1/1/2006 is 4,5% (totaal actief: € 2.500.000) - Renteloze lening St Durban Housing Project (totaal actief: € 45.378) - Lening u/g Woonwaard Holding bv (totaal actief: € 0) Als gevolg van de negatieve nettovermogenswaarde van de deelneming Woonwaard Holding is de lening aan de holding afgewaardeerd. Voor de verliezen van Woonwaard Holding B.V. is geen voorziening opgenomen omdat QuaWonen niet garant staat voor de verliezen.

Actieve belastinglatentie u.h.v. leningen Verwacht wordt dat van dit bedrag op balansdatum een bedrag van € 481.241 binnen een jaar wordt gerealiseerd. De nominale waarde van de belastinglatentie bedraagt € 970.349 (2009: € 1.101.851)

95


3.3 Voorraad onroerende zaken in ontwikkeling bestemd voor verkoop

3 Voorraden 3.1 Voorraad groot materiaal Voorraad begin boekjaar Mutaties in het boekjaar: Aankopen Resultaat verkoop materiaal Verbruik materiaal Verkoop materiaal Saldo Voorraad einde boekjaar

Boekjaar € 75.692

Vorig boekjaar € 120.572

42.563 125 -39.603 -2.485 600

52.296 980 -95.402 -2.754 -44.880

76.292

75.692

3.2 Voorraad te verkopen onroerende zaken • 7 parkeerplaatsen uit project Tricolore die nog verkocht moeten worden. De verwachting is dat verkoop gaat plaatsvinden. • Parkeerplaatsen Lansingh-Zuid fase 5/6 (project Quarakter) 12 stuks zijn in 2010 in de verhuur genomen. • Woningen in Bergambacht 2 stuks • 3 parkeerplaatsen in parkeergarage ‘t Ingse Hof te Bergambacht. • Te verrreken taxatiekosten bij verkoop Totaal voorraad bestemd voor de verkoop


Boekjaar €

Vorig boekjaar €

101.846

101.846 188.251

620.819 90.000

662.626 90.000

Stelselwijziging Met ingang van verslagjaar 2010 worden de onroerende zaken verkocht onder voorwaarden opgenomen op de balans als onderdeel van de materiële vaste activa. Conform deze wijziging wordt de ontwikkeling van deze activa niet meer als ontwikkeling van koopwoningen op onderhanden werk en onderhanden projecten gepresenteerd maar onder (on)roerende zaken in ontwikkeling. De correctie van per 1 januari gerealiseerde ontwikkelkosten bedraagt € 263.037. Boekjaar € Vorig boekjaar € Saldo begin boekjaar Mutaties in het boekjaar: Investeringen correctie geactiveerde investeringen Desinvesteringen Opgeleverd maar niet verkocht Verkocht tijdens de bouw Aanwending van de voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw Totaal mutaties Saldo einde boekjaar

Totaal voorraad 812.665

472.118

2.623.262

86.410

1.271.769 279.920 -105.010 -1.857.172 -1.523.651 -217.000

0 -495.908

-409.498

-2.151.144

62.620

472.118

Boekjaar € 951.577


1.042.723

96

4 Onderhanden projecten Stelselwijziging Met ingang van verslagjaar 2010 worden de onroerende zaken verkocht onder voorwaarden opgenomen op de balans als onderdeel van de materiële vaste activa. Conform deze wijziging wordt de ontwikkeling van deze activa niet meer als ontwikkeling van koopwoningen op onderhanden werk en onderhanden projecten gepresenteerd maar onder (on)roerende zaken in ontwikkeling. Uit deze stelselwijziging volgt geen mutatie in resultaat en vermogen. De vergelijkende cijfers zijn wel aangepast.

Saldo begin boekjaar Mutaties in het boekjaar: Verkocht tijdens de bouw Investeringen Winstdeel Ontvangen termijnen / in rekening gebrachte termijnen Saldo Aanwending van de voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw Totaal mutaties Subtotaal - (saldo begin boekjaar + mutaties) Gepresenteerd onder de kortlopende schulden Saldo einde boekjaar

Boekjaar € 39.227

Vorig boekjaar € 0

495.908 541.206 91.400 -1.710.699 -582.185 0 -582.185 -542.958 542.958 0

1.523.651 110.400 -1.594.824 39.227 0 39.227 39.227 39.227

In het boekjaar werd voor onderhanden projecten in opdracht van derden géén bedrag aan rente geactiveerd. Het saldo van € 542.958 betreft de negatieve stand van onderhanden projecten. Er zijn meer gerealiseerde opbrengsten ten opzichte van investeringen geboekt. Situatie is na winst realisatie.

97


5

Overlopende activa Van de nog te ontvangen bedragen wordt 20% als dubieus aangemerkt.

Vorderingen

5.1 Huurdebiteuren Huurachterstand Af: voorziening dubieuze huurdebiteuren Saldo huurdebiteuren

Boekjaar € 370.668 99.990 270.678

Vorig boekjaar € 381.461 93.504 287.957

De huurachterstanden bedragen ultimo boekjaar 0,84% van de brutojaar-huur (2009: 0,88%) 5.2 Voorziening dubieuze debiteuren Boekjaar € 224.908


Mutaties in het boekjaar: Definitief oninbaar huurdebiteuren Definitief oninbaar overige vorderingen Ontvangen bedragen Dotatie Totaal mutatie

-26.442 -95.927 392 91.401 -30.576

-35.292 -26.932 0 81.697 19.473

Saldo einde boekjaar

194.332

224.908

99.990 86.785 7.557 194.332

93.504 106.980 24.424 224.908

Saldo begin boekjaar

De voorziening is ten behoeve van: - Huurdebiteuren - Overige debiteuren - Overlopende activa

5.3 Gemeenten Gemeente Bergambacht Gemeente Nederlek Gemeente Schoonhoven Gemeente Krimpen a/d IJssel Gemeente Ouderkerk a/d Ijssel Gemeente Bergambacht, BWS vorderingen Gemeente Nederlek, BWS vorderingen

Boekjaar € 1.431 4.620 182.000 16.622 0 0 0 204.673

Vorig boekjaar € 1.967 9.493 1.478 147 1.547 5.476 39.175 59.283

5.4 Belastingen - Te vorderen vennootschapsbelasting 2008 - Te vorderen vennootschapsbelasting 2009 - Te vorderen vennootschapsbelasting 2010

Boekjaar € 1.744.861 2.241.363 2.132.581 6.118.805

Terugvordering van de betaalde voorlopige aanslagen vennootschapsbelasting door toepassing van de herbestedingsreserve. Een verdere toelichting staat in de financiële paragraaf van het jaarverslag. De vordering is vermeerderd met 2,5% heffingsrente vanaf 1 januari volgend op het belastingjaar of de vastgestelde vergoeding.

Huurdebiteuren Bij de huurdebiteuren is de voorziening alleen bepaald aan de hand van de vorderingen die uit handen gegeven zijn aan de deurwaarder. Van de actieve contracten, vorderingen op huidige bewoners, wordt 50% als dubieus beschouwd. Van de niet-actieve contracten, vorderingen op vertrokken bewoners, wordt ook 50% als dubieus beschouwd. Overige debiteuren Voor de overige debiteuren en vorderingen is de voorziening als volgt gevormd. Vorderingen tussen 31 en 90 dagen worden voor 25% als dubieus aangemerkt; voor vorderingen ouder dan 90 dagen worden voor 50% als dubieus aangemerkt. Daarnaast wordt de post “vm debiteuren Woonwaard” voor 75% als dubieus aangemerkt.


98

5.5 Overige vorderingen - Diverse woningcorporaties - Nog te ontvangen termijnen ed. projectadministratie - Diverse VvE’s - Overige vorderingen op huurders en voormalige huurders - Overige vorderingen op niet huurders - Nog te ontvangen huursubsidie - Overige debiteuren Af: Voorziening dubieuze debiteuren

6 Liquide middelen Boekjaar € 33.245 659.960 31.103 93.767 10.297 17.911 31.241 877.524 86.785 790.739

Vorig boekjaar € 0 316.614 5.911 116.597 28.647 0 34.555 502.324 106.980 395.344



Boekjaar € 11.467 0 0 43.438 112.500 42.700 197.086 0 675 1.345 37.784 21.574 4.600 32.772 505.941 7.557 498.384

Vorig boekjaar € 4.656 42.036 8.184 0 112.500 35.500 120.349 4.130 675 78 122.122 2.451 0 89.965 542.646 24.424 518.222

Kas Betaalrekeningen: - Rekening-courant ING - Rekening-courant Rabobank (t.b.v. projecten) Totaal betaalrekeningen Kruisposten Totaal liquide middelen

Totaal aan vorderingen

Boekjaar € 616


4.518 626.084 630.602

9.944 1.152.020 1.161.964

5

0

631.223

1.164.317

QuaWonen heeft bij de ING en Rabobank rekening-courant projecten geen kredietfaciliteit.

5.6 Overlopende activa - Nog te ontvangen bedragen - Terug te ontvangen Vve Groenendaal, voorschot stookkn. - Dividend NCCW aandelen - Vooruitbetaalde bedragen - Rente certificaten Wif - Managementfee Woonwaard Holding minus kosten - Te vorderen pensioen-/vutpremie - Met huurders af te rekenen service- en stookkosten - Waarborgsom TPG (frankeer) - Betwiste bedragen huurdebiteuren - Te declareren onderhoud - Taxatiekosten nog niet verkochte woningen - Te verwerken in projectadministratie - Diverse overlopende posten Af: Voorziening dubieuze debiteuren

99


Toelichting op de passiva

8

7 Eigen vermogen De invloed van het cumulatieve effect van de stelselwijzigingen op het eigen vermogen van QuaWonen is als volgt weer te geven.

Eigen vermogen volgens jaarrekening 2009 Waardering materiële vaste activa in exploitatie op beleidswaarde Het in de balans opnemen van de onroerende zaken verkocht onder voorwaarden: Materiële vaste activa verkocht onder voorwaarden Terugkoopverplichting verkoop onder voorwaarden Eigen vermogen volgens jaarrekening 2010

Boekjaar € 42.283.349 183.724.318 15.237.434 -14.844.233 226.400.868

De stelselwijzigingen zijn geheel gemuteerd in de Algemene bedrijfsreserve. 7.1 Overige reserves De overige reserves bestaat bij QuaWonen uit de Algemene bedrijfsreserve en de leefbaarheidsreserve. De leefbaarheidsreserve is exclusief bestemd voor leefbaarheidsuitgaven in Krimpen aan de Lek. De reserve is ontstaan uit de verenigingsreserve van de fusie partner Ons Belang. Het verloop van de overige reserves is als volgt: Algemene bedrijfsreserve Stand per 31 december Gevolgen stelselwijziging Stand per 1 januari Resultaat uit resultaatsbestemming Stand per 31 december

Boekjaar € 42.234.077 184.117.519 226.351.596 4.588.290 230.939.886

Leefbaarheidsreserve Stand per 1 januari Resultaat uit resultaatsbestemming Stand per 31 december

Boekjaar € 49.272 0 49.272


Voorzieningen

8.1 Voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw 8.2 Overige voorzieningen Boekwaarde per 31 december 2010

Boekjaar € 3.674.167 3.521.307

Vorig boekjaar € 10.749.399 3.682.714

7.195.474

14.432.113

8.1 Voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw De voorziening dient om (restant) voorcalculatorische onrendabele investeringen van (nieuwbouw)projecten te dekken, voorzover er geen voldoende activum op de balans aanwezig is. Voor huurwoningen betreft het de onrendabele top op de investeringen. In geval van een combiproject met koopwoningen wordt bij de bepaling van de onrendabele top rekening gehouden met de winst op de verkoop. Voor koopwoningen verkocht onder voorwaarden, betreft het een voorziening als bij de projectontwikkeling rekening wordt gehouden met een verkoopverlies. Het verloop van de post voorziening onrendabele investeringen is als volgt.

Boekwaarde per 1 januari 2010 Mutaties in het boekjaar Dotaties ten gunste van de voorziening Aanwending van de voorziening

Boekwaarde per 31 december 2010

Boekjaar € 10.749.399 3.292.799 -10.368.031 -7.075.232 3.674.167

Ultimo boekjaar is er voor de volgende projecten een voorziening: - De Kromme Draai - Binnenterrein - Lansingh Zuid 7 + 8a - Waterlijster - De Nieuwe Vaart

284.894 847.139 1.685.303 384.575 472.256 3.674.167

100

8.2 Latente belastingverplichtingen Latentie uit hoofde van verkopen

Met ingang van 2010 wordt de materiële vaste activa in exploitatie van QuaWonen gewaardeerd tegen beleidswaarde in plaats van historische kostprijs of structureel lagere beleidswaarde. Als gevolg van deze wijziging slaat de latente belastingvordering uit hoofde van verkopen (ultimo 2009: € 669.000) om in een latente belastingverplichting uit hoofde van verkopen. De stelselwijziging op de activa heeft namelijk een mutatie tot gevolg van € 998.409 die ten laste van het resultaat 2010 wordt gebracht.

Boekwaarde per 1 januari 2010 Mutaties in het boekjaar Mutatie als gevolg van stelselwijziging Mutatie latentie op basis van nieuwe verkoopprognoses


Boekjaar € 0 329.409 203.244 532.653 532.653

In beginsel is voor de geraamde toekomstige verkopen voor de komende vijf jaar (2011 tot en met 2015) een passieve latentie berekend. Aangezien het moment van winstnemen bij verkopen onder voorwaarden onzeker is (fiscaal pas op het moment van terugkoop), is voor deze verkopen geen latentie in de jaarrekening gevormd. Derhalve komt alleen de passieve latentie voor de reguliere verkopen bestaand bezit in de jaarrekening tot uiting. Verwacht wordt dat van dit bedrag op balansdatum een bedrag van € 163.306 binnen een jaar wordt gerealiseerd. De nominale waarde van de belastinglatentie bedraagt € 569.743 passief (2009: € 2.879.600 actief).

8.3 Overige voorzieningen 8.3.1 Voorziening grondexploitatie De voorziening is ten behoeve van toekomstige uitgaven uit de grondexploitatie van de projectontwikkeling. De uitgaven betreffen onder andere het bouwen woonrijpmaken van de grond, kosten sociaal plan, sloopkosten. Het verloop van de post voorziening grondexploitatie is als volgt. Boekjaar € 3.532.714

Boekwaarde per 1 januari 2010 Mutaties in het boekjaar Dotaties ten gunste van de voorziening Aanwending van de voorziening

358.466 -478.066 -119.600


3.413.114

Ultimo boekjaar is er voor de volgende grondexploitaties een voorziening: - ‘s Heeraartsbergstraat (Bergambacht) - Bloemrijk (Krimpen aan den IJssel) - Nieuwe Vaart (Krimpen aan den IJssel)

231.745 525.204 2.656.165 3.413.114

8.3.2 Voorziening te verkopen onroerende zaken Op de balans staan onder Voorraden verschillende onroerende zaken met een verkooplabel. Als gevolg van de economische crisis is er een voorziening gevormd voor tegenvallende verkoopresultaten. Het verloop van de post voorziening te verkopen onroerende zaken is als volgt. Boekwaarde per 1 januari 2010 Afwaardering naar nieuwe marktwaarde, betreft 2 woningen in Bergambacht Boekwaarde per 31 december 2010

101

Boekjaar € 150.000 -41.807 108.193


9 Langlopende schulden 9.1 Leningen overheid en kredietinstellingen Leningen overheid Schuldrestant per 1 januari Mutaties in het boekjaar: Reguliere aflossing Extra aflossing / schuldrestant Saldo



-10.660

-10.828

-10.660

-10.828

Schuldrestant per 31 december

266.989

277.649

Leningen kredietinstellingen Schuldrestant per 1 januari Mutaties in het boekjaar: Nieuwe leningen Reguliere aflossing Eindaflossing / schuldrestant Saldo

Boekjaar € 175.666.601


34.500.000 -5.053.625 -10.477.568 18.968.807

26.000.000 -4.901.332 -7.736.087 13.362.581

Schuldrestant per 31 december

194.635.408

175.666.601

Rentabiliteitswaarde De rentabiliteitswaarde (contante waarde uit hoofde van de bestaande leningscontracten renteen aflossingsverplichtingen) bedraagt € 183,1 miljoen (2009 € 156,2 miljoen). Het verschil van de rentabiliteitswaarde met de nominale schuldrestant, de rentabiliteitswaardecorrectie, is toegevoegd aan de beleidswaarde.

Aflossingen De aflossingsverplichtingen binnen 12 maanden na afloop van het jaar, ad € 19.439.431, zijn niet opgenomen onder de kortlopende schulden, maar maken onderdeel uit van bovengenoemde bedragen. De aflossingsverplichtingen kunnen als volgt worden gespecificeerd: - reguliere aflossing leningen overheid - reguliere aflossing leningen kredietinstellingen - eindaflossingen leningen kredietinstellingen

€ 11.130 € 5.087.949 € 14.340.352

Nog te ontvangen leningen Per balansdatum zijn de volgende leningsovereenkomsten afgesloten, met stortingsdata in toekomstige boekjaren. NWB; fixe-lening; stortingsdatum 6 augustus 2012, tegen 3,81% NWB; fixe-lening; stortingsdatum 1 juni 2012, tegen 3,17% NWB; fixe-lening; stortingsdatum 1 maart 2011, tegen 3,74% BNG; fixe-lening; stortingsdatum 4 mei 2010

28.000.000

1.000.000 7.000.000 7.000.000 7.000.000 5.000.000 7.500.000 34.500.000

Vorig boekjaar €

10.000.000 7.000.000 17.000.000

Gemiddelde rentevoet De gemiddelde rentevoet van de leningportefeuille ultimo boekjaar is 3,30% (inclusief roll-over leningen) Schuldrestant van de leningen met een restant looptijd langer dan 5 jaar (bedragen x 1.000) Ultimo: - Leningen overheid - Leningen kredietinstellingen

Nieuwe leningen In het boekjaar zijn 6 nieuwe leningen gestort, voor in totaal € 34,5 miljoen. Stimuleringsfonds Volkshuisvesting - storting 1 mei, annuïtair, looptijd 10 jaar, tegen 0,5% Bank Nederlandse Gemeenten - storting 3 maart, fixe, looptijd 3 jaar, tegen 3-maands Euribor + 0,23% * - storting 4 mei., fixe, looptijd 10 jaar, tegen 4,725% - storting 3 sept., roll-over, vast, looptijd 11 jaar, tegen 3-maands Euribor + 0,20% * Nederlandse WaterschapsBank: - storting 1 dec., roll-over, variabel, looptijd 8 jaar, tegen 6-maands euribor + 0,04% * - storting 1 dec., roll0ver, variabel, looptijd 9 jaar, tegen 6-maands euribor + 0,06% *

Boekjaar € 10.000.000 8.000.000 10.000.000

2010 € 211 102.083 102.294

2009 € 222 86.163 86.385

Zekerheden De renteen aflossingsverplichtingen van door kredietinstellingen verstrekte leningen ad € 222,6 miljoen worden door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) gegarandeerd. Dit is inclusief de per balansdatum nog te ontvangen leningen. Naast deze leningen zijn er nog enkele gemeenteleningen ad € 267.000. Ultimo boekjaar zijn er geen complexen hypothecair bezwaard.

* variabele rente is afgedekt door payers swap waardoor rentepercentage is gefixeerd.


102

9.3 Waarborgsommen

9.2 Terugkoopverplichting verkoop onder voorwaarden Stelselwijziging Met ingang van verslagjaar 2010 worden de onroerende zaken verkocht onder voorwaarden opgenomen op de balans. Tegenover deze activa is de terugkoopverplichting opgenomen onder de langlopende schulden. Voorheen werd hiervan alleen melding gemaakt onder de niet in de balans opgenomen verplichtingen. Primo verslagjaar zijn er 96 woningen verkocht onder voorwaarden. De totale terugkoopverplichting van deze woningen is € 14.844.233. Deze verplichting is rechtstreeks ten laste van de reserve gebracht. De mutaties in de onroerende zaken verkocht onder voorwaarden zijn in het volgende schema samengevat.

Boekwaarde per 1 januari 2010 Mutaties in het boekjaar: Aangekochte woningen Toevoegingen door verkoop uit bestaand bezit of voorraad Toevoegingen door verkoop uit nieuwbouw Herwaarderingen Vervallen rechten Totaal mutaties Boekwaarde per 31 december 2010

Boekjaar € 14.844.233 -447.176 538.825 4.569.255 -150.602 -2.889.543 1.620.759 16.464.992

Toevoegingen door verkoop uit nieuwbouw QuaWonen verkoopt ook nieuwbouwwoningen onder voorwaarden, met name Koopgarant. Tijdens de ontwikkelfase worden de woningen verkocht en getransporteerd en ontstaat er al een terugkoop-verplichting. De waarde van deze verplichting wordt gelijk gesteld aan de in rekening gebrachte termijnen.

Boekjaar €

Vorig boekjaar €

Saldo begin boekjaar - Waarborgsommen - Rentevergoeding Schuldrestant

10.771 4.984 15.755

10.662 4.854 15.516

Mutaties in het boekjaar: Uitbetaalde waarborgsommen uitbetaalde rentevergoeding Ontvangen waarborgsommen bij verhuringen Rentevergoeding over het boekjaar Correctie (afboekingen) Saldo

-1.131 -117 1.017 202 -5.705 -5.734

-2.483 -99 2.592 229

8.570 1.451

10.771 4.984

10.021

15.755

Saldo einde boekjaar - Waarborgsommen - Rentevergoeding Schuldrestant

239

De normale rentevergoeding die is verstrekt over de ontvangen waarborgsommen bedraagt 1,8% gelijk aan 2009. Op basis van individuele afspraken kan voor bedrijfsruimten een afwijkend percentage gehanteerd zijn. Er wordt een waarborgsom geheven over de bedrijfsruimten en de onzelfstandige woningen in regio Oost.

Vervallen rechten Per 31 december 2010 verviel contractueel het terugkooprecht voor 19 woningen in Schoonhoven. Vanaf 1 januari 2011 hoeven de kopers hun woning bij verkoop niet eerst aan te bieden aan QuaWonen.

103


10 Schulden 10.1 Kredietinstellingen (financiers excl. gemeenten) - Rekening-courant Rabobank

Boekjaar € 938.206 938.206

Vorig boekjaar € 5.646.262 5.646.262

QuaWonen heeft bij de Rabobank een kredietfaciliteit van € 10.0 miljoen.

10.2 Gemeenten - Gemeente Bergambacht - Gemeente Nederlek - Gemeente Schoonhoven - Gemeente Krimpen a/d IJssel

Boekjaar € 772 762 1.564 81 3.179

Vorig boekjaar € 42.213 651 2.197 684 45.745

Boekjaar € 17.702 0 0 3.246.876 3.264.578

Vorig boekjaar € 66.355 485.534 95.494 2.322.873 2.970.256

Boekjaar € 6.361.618 2.002.323 195.041 67.704 8.626.686

Vorig boekjaar € 633.525 1.634.557 180.405 60.157 2.508.644

Vennootschapsbelasting De schuld op de vennootschapsbelasting betreft een reservering. De in het jaarresultaat opgenomen belastingdruk wordt door toepassing van de herbestedingsreserve niet afgedragen. In afwachting van de ingediende bezwaarschriften omtrent de toepassing van de herbestedingsreserve wordt de betaalde vennootschapsbelasting gereserveerd; gelijktijdig is een vordering opgenomen. De reservering betreft de jaren 2008 t/m 2010. Een verdere toelichting staat in de financiële paragraaf van het jaarverslag. De vordering is vermeerderd met 2,5% heffingsrente vanaf 1 januari volgend op het belastingjaar.

10.3 Leveranciers - Diverse VvE’s - Centraal Fonds Volkshuisvesting - Stichting Pensioenfonds Woningcorporaties - Handelscrediteuren

10.4 Belastingen en premies sociale verzekering - Vennootschapsbelasting - Omzetbelasting - Loonbelasting - Premies sociale lasten


104

10.7 Overlopende passiva

10.5 Aangegane verplichtingen - Projecten - Beheerkosten - Onderhoud

Boekjaar € 2.827.024 290.415 317.992 3.435.431

Vorig boekjaar € 179.706 4.619 184.325

Vanwege het eerder afsluiten van de financiële administratie zijn er ten opzichte van het voorgaande jaar meer verplichtingen opgenomen voor beheerkosten en onderhoud. De toename voor de projecten wordt vooral veroorzaakt doordat er een aantal grote projecten vol in aanbouw zijn. 10.6 Overige schulden - Waarborgsommen Saldo van in 2011 te ontvangen waarborgsommen en uit te betalen waarborgsommen en rente van beëindigde contracten. - Huurders Saldo per 31 december van de aan de huurders c.q. oud-huurders af te rekenen saldi service- en/of stookkosten

Boekjaar € 4.279


540.353

161.280

544.632

167.755

- Vooruitontvangen huurtoeslag/huursubsidie - Te betalen huurtoeslag - Vooruitontvangen huren - Vooruitontvangen bedragen - Betwiste bedragen huurdebiteuren - Niet vervallen rente leningen - Nagekomen facturen boekjaar - Nog uit te betalen vakantierechten - Te verwerken in projectadministratie - Onderhanden projecten - Overig

Boekjaar € 225.172 0 353.855 130.347 1.345 3.186.590 0 39.724 17.752 542.958 6.512 4.504.255

Vorig boekjaar € 134.617 6.599 300.744 36.293 78 3.311.802 46.768 96.200 31.526 3.025 3.967.652

Het relatief hoge saldo van met huurders af te rekenen servicekosten wordt veroorzaakt door: hoge afrekennota’s van energie in het jaar 2009; lage kosten (voorschotnota’s) van energie in het jaar 2010.

105


Niet in de balans opgenomen verplichtingen Voorwaardelijke verplichtingen Obligo aan de Stichting Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) uit hoofde van de door het WSW geborgde leningen bedraagt 3,85% over het schuldrestant van de geborgde leningen. Voor leningen met een variabele hoofdsom is driekwart van de maximale som als obligo verschuldigd. Ultimo boekjaar 2010 bedraagt het obligo € 8,3 miljoen. Dit bedrag wordt opeisbaar indien het WSW in financiële problemen mocht komen. Zolang het risicovermogen van het WSW voldoende is om eventuele betalingsverplichtingen van WSW-deelnemers over te nemen, wordt geen beroep gedaan op deze obligoverplichting. Het WSW verwacht voor de komende vijf jaar conform de actuele meerjarenliquiditeitsprognose geen beroep te doen op deze obligoverplichting. Deze verplichting hoeft daarom niet te worden opgenomen in de balans, maar als ‘niet uit de balans blijkende verplichtingen’ . Bankgarantie Pleinstraat 21d Voor de huur van het kantoor aan de Pleinstraat 21d te Bergambacht is een bankgarantie afgegeven van € 6.250, hier betaalt QuaWonen 0,5% provisie voor. Planschade “Binnen de Veste” Bij de ontwikkeling van project “Binnen de Veste” is met de gemeente Schoonhoven overeengekomen dat eventuele planschade als gevolg van de bouwactiviteiten voor rekening en risico van QuaWonen komt. Hiervoor is een budget van € 45.378 (ƒ 100.000) opgenomen in de exploitatieovereenkomst met de gemeente. Bij de oplevering van het project is dit budget toegevoegd aan de algemene middelen omdat er nog geen inzicht was of en voor welke bedragen er planschade geclaimd zal worden. Aangezien de termijn voor het indienen en behandeling langdurig is, is een mogelijke claim in de toekomst niet uit te sluiten. Omzetbelasting Met de belastingdienst bestaat een meningsverschil inzake de omzetbelasting. Betreft voornamelijk het project “Binnen de Veste” . Op grond van een boekenonderzoek in 2005 is door de fiscus een correctie toegepast m.b.t de omzetbelasting over de jaren 2004, 2005 en 2006. Via onze belastingadviseur zijn we in 2006 en 2007 in discussie geweest met de belastingdienst. Per 31 december 2007 heeft de belastingdienst ons een naheffingsaanslag opgelegd ad € 179.576, zijnde de correctie van € 158.139 en € 21.437 aan heffingsrente. We bestrijden de aanslag en hebben per 14 februari 2008 bezwaar aangetekend. In het jaar 2010 zijn er geen ontwikkelingen inzake het bezwaar geweest. Op het bezwaarschrift is nog geen uitspraak gekomen. Garantie op geldlening In het boekjaar 2010 is een garantiestelling afgegeven op een geldlening aan de Zuid-Afrikaanse woningcorporatie First Metro te Durban. Doel van de garantie stelling is het mogelijk maken van de bouw van sociale woningen in het Lake Heaven district. QuaWonen staat garant voor een bedrag van maximaal € 517.500.


Budgetten loopbaanplannen Op grond van de CAO woningcorporaties is voor elke personeelslid een persoonlijk budget toegekend voor een persoonlijke loobaanplanning. Het totaal direct opneembaar budget bedraagt op 31 december 2010 totaal een bedrag van € 285.000. Vangnetconstructie Voor het project Lansingh Zuid fase 8a is een vangnet constructie met de aannemer gesloten voor afname van 5 woningen. De vangnetconstructie houdt in dat QuaWonen maximaal 5 onverkochte woningen afneemt van de in totaal 25 koopwoningen, waarbij de aannemer de koopwoningen in eerste instantie voor eigen winst en risico ontwikkelt en verkoopt. Mocht onverhoopt de verkoop niet slagen, dan treedt bij oplevering van de woningen het vangnet inwerking. QuaWonen betaalt prijzen die ca. € 20.000 lager liggen dan de VON-prijs en ruimschoots binnen de eigen kostencalculatie. Eind 2010 zijn er nog geen woningen verkocht. De vangnet constructie betfreft een extra investering van maximaal € 1.127.500 en een extra onrendabele top van € 147.500. Voor het project Oranjeplaats, fase 2, is een vangnet constructie met de aannemer gesloten voor afname van 9 woningen. De vangnetconstructie houdt in dat QuaWonen maximaal 9 onverkochte woningen afneemt van de in totaal 16 koopwoningen, waarbij de aannemer de koopwoningen in eerste instantie voor eigen winst en risico ontwikkelt en verkoopt. Mocht onverhoopt de verkoop niet slagen, dan treedt bij oplevering van de woningen het vangnet inwerking. QuaWonen betaalt VON-prijzen die gemiddeld € 214.000 (inclusief € 30.000 bijkomende kosten) bedragen. De koopprijzen passen binnen het beleidskader. Eind 2010 zijn er van de 9 (vangnetconstructie) woningen 6 verkocht. Voor de 3 nog niet verkochte woningen betreft de aankoopprijs gemiddeld € 250.000; in totaal is dit € 750.000. Voor het project Waterlijster is een vangnetconstructie met de aannemer gesloten voor afname van 10 woningen. De vangnetconstructie houdt in dat QuaWonen maximaal

106

Financiële instrumenten

10 onverkochte woningen afneemt van de in totaal 37 koopwoningen, waarbij de aannemer de koopwoningen in eerste instantie voor eigen winst en risico ontwikkelt en verkoopt. Mocht onverhoopt de verkoop niet slagen, dan treedt bij oplevering van de woningen het vangnet inwerking. Eind 2010 zijn er van de 10 (vangnetconstructie) woningen 5 verkocht. Voor de 5 nog niet verkochte woningen betreft de aankoopprijs gemiddeld € 245.000; in totaal is dit € 1.225.000.

QuaWonen heeft per balansdatum dertien payers swaps afgesloten. De swaps starten in 2006 tot en met 2011. Hiermee worden toekomstige renterisicomomenten gefixeerd. Daarnaast heeft QuaWonen nog één collar in portefeuille. Hiermee wordt het renterisico op de hieraan gekoppelde geldmarktfinanciering begrensd.

Aangegane verplichtingen projecten Van de volgende projecten is per ultimo 2010 sprake van een restant aangegane verplichting:

De modaliteiten van deze derivaten luiden als volgt: €

- Kromme Draai - Touwhuys

2.232.900 828.700

- Jasmijnstraat

1.291.800

- Binnenterrein

3.457.000

- BloemRijk

8.926.000

- De Nieuwe Vaart

10.949.200

- Parkwijk, fase 1

1.137.700

- Weydeblick

2.418.000

- Oranjeplaats

4.109.200

Voorziening ten behoeve van beloningen betaalbaar op termijn In de jaarrekening is niet voorzien in de verplichting voor de mogelijk op termijn uit te betalen jubileumuitkeringen. Post is niet opgenomen vanwege onzekerheid omtrent de hoogte van het bedrag. Voor de komende 10 jaar, gebaseerd op het huidig personeelsbestand, bedraagt de verplichting € 195.000 nominaal.

Startdatum

Hoofdsom

Rente

Einddatum

swaps 03-04-2006 04-09-2006 02-11-2006 02-02-2007 02-05-2008 01-08-2008 01-12-2008 03-09-2009 01-12-2009 03-04-2010 03-09-2010 01-02-2011 01-08-2011 caps collars 02-01-2006 (cap) 02-01-2006 (floor)

€ 4.000.000 4.000.000 4.000.000 4.000.000 5.000.000 5.000.000 5.000.000 7.000.000 7.000.000 7.000.000 7.000.000 7.500.000 7.500.000

% 3,8950 4,0300 3,5975 3,5950 4,2480 4,2350 4,2300 4,6280 4,4350 4,6650 4,7975 4,0525 4,1700

02-04-2015 02-09-2016 02-11-2017 02-02-2017 04-05-2020 01-08-2019 01-12-2018 03-09-2018 01-12-2021 03-04-2019 03-09-2021 03-02-2020 01-08-2017

Marktwaarde per 31-12-10 € -287.176 -330.495 -198.949 -234.455 -541.458 -477.875 -423.229 -955.876 -766.139 -1.095.682 -1.088.866 -490.961 -478.346

3.000.000 3.000.000

4,2200 2,0000

03-01-2011 03-01-2011

0 -3.068

De totale marktwaarde van de derivaten bedraagt per 31 december 2010 € 7.372.575 negatief. De marktwaarde wordt bepaald door alle uit de derivaten voortvloeiende kasstromen te disconteren tegen de actuele marktrente (van 31 december 2010). De derivaten worden alleen ingezet voor beperken rente risico; de derivaten worden niet als belegging ingezet. De marktwaarde tendeert naar 0. Er bestaat geen intentie tot verkoop. Vanwege de inzet beperken rente risico en geen verkoopintentie wordt de negatieve waarde niet als last opgenomen in de winst- en verliesrekening. Het toekomstige investeringspromma, en de noodzakelijke financiering is hoger dan de aanwezige derivaten.

107


Toelichting op de winst- en verliesrekening Huurderving overige onroerende zaken. De huurderving onroerende zaken bestaat uit € 9.812 derving garages en € 816 derving bergplaatsen, € 5.409 derving parkeerplaatsen en € 236 voor huurderving overig.

Bedrijfsopbrengsten 11.1 Huren A.

Te ontvangen netto huur a. Woningen en woongebouwen b. Overige onroerende zaken

Boekjaar €

Vorig boekjaar €

42.217.393 213.511 42.430.904

41.532.471 202.577 41.735.048

Huurderving wegens oninbaarheid In 2010 is er € 26.442 aan huurvorderingen als oninbaar afgeboekt. Deze afboeking is rechtstreeks ten laste van de voorziening dubieuze debiteuren gebracht. 11.2 Vergoedingen

B.

Huurderving a. Wegens leegstand b. Wegens oninbaarheid

Totaal

430.806 0 430.806

583.159 0 583.159

42.000.098

41.151.889

De mutatie van de te ontvangen netto huur, rekening houdend met derving, ad. € 695.856 is voornamelijk toe te rekenen aan de: - Jaarlijkse gemiddelde huurverhogingen op 1 juli 2010 (1,2%) en 1 juli 2009 (1,6%) - Diverse woningverbeteringen en na-investeringen. - Huurharmonisatie - In exploitatie - Uit exploitatie

Huurderving wegens leegstand Huurderving woningen en woongebouwen Huurderving overige onroerende zaken

614.924 18.189 134.272 156.590 -228.119 695.856

414.533 16.273 430.806

De leegstandsderving bevat alle vormen van leegstand, derhalve ook projectleegstand en herstructureringsleegstand (voor sloopwoningen zonder verhuurbestemming). Voor het jaar 2010 bedraagt de derving voor projectleegstaand € 17.580 en de derving voor herstructering € 270.254.


Boekjaar €

Vorig boekjaar €

1.919.511 8.802 1.928.313 0 1.928.313

2.232.864 8.845 2.241.709 0 2.241.709

36.276 0 36.276

32.680 0 32.680

Sub-totaal Nog af te rekenen servicekosten Afgedragen aan huurdersverenigingen

1.892.037 1.670 -8.802

2.209.029 1.442 -8.845

Totaal

1.884.905

2.201.626

A.

Te ontvangen vergoedingen voor: a. Servicekosten b. Contributies huurdersvereniging c. Correcties voorgaande jaren

B.

Derving vergoedingen a. Wegens leegstand b. Wegens oninbaarheid

Te verrekenen met huurdersverenigingen QuaWonen int voor de huurdersverenigingen de contributies van hun leden. Deze contributies worden meerdere keren per jaar afgedragen. 11.3 Overheidsbijdragen Bijdragen voor woningaanpassingen Totaal overheidsbijdragen

Boekjaar € 1.531 1.531

Vorig boekjaar € 0 0

108

11.4 Verkoop onroerende zaken Opbrengst verkopen bestaand bezit Af: Direct toerekenbare kosten Verkoopresultaat bestaand bezit

Boekjaar € 1.294.500 20.159 1.274.341

Vorig boekjaar € 148.344 3.765 144.579

In totaal zijn er in het verslagjaar 7 woningen uit bestaand bezit verkocht. 2 woningen in Berkenwoude, 4 woningen in Bergambacht en 1 woning in Schoonhoven. In Bergambacht en Lekkerkerk is een perceel grond verkocht. 11.5 Gerealiseerde opbrengsten onderhanden projecten Parkwijk fase I Totaal opbrengst onderhanden projecten

Boekjaar € 91.400 91.400

De Samenwerkingsovereenkomst met Wbv Haastrecht-Vlist is per 1 januari 2010 komen te vervallen. 3. Overige baten Management fee B.V. Mutatie verlofstuwmeer Afboeking Waarborgsommen vm Ons Belang

Vorig boekjaar € 110.400 110.400 Totaal overige bedrijfsopbrengsten

11.6 Geactiveerde productie ten behoeve van het eigen bedrijf Geactiveerde productie m.b.t. projecten Geactiveerde productie m.b.t. energie Totaal geactiveerde productie ten behoeve van het eigen bedrijf

De onder de administratieve vergoedingen opgenomen dekkingen betreffen de interne uren welke zijn doorbelast aan de genoemde onderdelen van de bedrijfsvoering.

Boekjaar € 843.493 244.070 1.087.563

Boekjaar € 7.200 56.475 5.706 69.381

Vorig boekjaar € 7.200 13.994 0 21.194



Vorig boekjaar € 704.106 0 704.106

Betreft de interne uren welke zijn doorbelast aan (nieuwbouw) projecten en het lopende energieprogramma. 11.7 Overige bedrijfsopbrengsten 1. Overige exploitatieopbrengsten Vergoeding telecommunicatiebedrijven voor het plaatsen van zendmasten Vergoeding beheercomplexen Overig

Boekjaar € 42.781


4.497 80.330 127.608

21.000 73.680 136.329

2. Administratieve vergoedingen Dekking eigen onderhoudsdienst Dekking kosten productkeuze badkamers en keukens Dekking kosten eigen dienst energie Dekking leefbaarheid complexbeheer Dekking leefbaarheid coördinatie wijk en buurtcentra Dekking leefbaarheid uit onderhoud Aandeel gemeenschappelijke kosten Wbv. Haastrecht-Vlist Overige vergoedingen

Boekjaar € 441.719 39.525 148.273 117.822 118.064 367.472 0 383.369 1.616.244

Vorig boekjaar € 444.116 0 0 103.384 0 0 93.175 456.334 1.097.009

109


Bedrijfslasten 11.10 Erfpacht

11.8 Afschrijvingen op materiële vaste activa Boekjaar € Ten laste van het resultaat gebrachte afschrijving op: Kantoorgebouwen Werkplaats Inventaris Vervoermiddelen Totaal afschrijvingen

Vorig boekjaar € Gemeente Nederlek

134.382 5.948 240.312 15.150 395.792

140.438 5.611 197.829 13.434 357.312

Stelselwijziging Als gevolg van waardering op actuele waarde vindt er geen afschrijving plaats op de activa in exploitatie.

Boekjaar € 1.082


Boekjaar € 4.516.785 624.351 10.812

Vorig boekjaar € 4.340.020 359.716 10.097

5.151.948

4.709.833

Boekjaar €

Vorig boekjaar €

593.775

547.758

Boekjaar €

Vorig boekjaar €

862.142

826.594

11.11 Lonen en salarissen a. Salarissen personeel (incl. ziekengeld) b. Uitzendkrachten c. Loonheffing spaarloon Totaal salarissen (incl. vakantiegeld)

11.12 Sociale lasten 11.9 Overige waardeveranderingen van materiële vaste activa Ten laste van het resultaat gebrachte waardeveranderingen op: Mutatie onrendabele investeringen mva in ontwikkeling Grex resultaat mva in ontwikkeling Afboekingen, no go projecten Afboekingen onrendabele investeringen Verkopen onder voorwaarden verplichtingen Verkopen onder voorwaarden mva Verkopen onder voorwaarden mva in ontwikkeling Transactiekosten aan- en verkopen

Boekjaar €

Vorig boekjaar €

2.361.400 -2.299.869 240.646 55.031 -3.040.145 3.140.532 412.499 23.476 893.570

1.651.295 3.091.613 436.062 2.574.000 -765.586 -580.037 1.781.867 33.028 8.222.242

Stelselwijziging Met ingang van verslagjaar 2010 worden de verkopen onder voorwaarden opgenomen op de balans. De waardeveranderingen op materiële vaste activa 2009 zijn hierdoor aangepast. Als gevolg van de indexering verkopen onder voorwaarden 2009 wordt het jaarresultaat 2009 € 144.000 lager.


Sociale lasten bedrijfsvereniging

11.13 Pensioenlasten Pensioenpremies

De pensioenpremies vloeien voort uit de CAO voor woningcorporaties en zijn ondergebracht bij Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties (SPW) en Stichting Vutfonds voor de Woningcorporaties (SVW). De pensioenregeling betreft een toegezegde-bijdrageregeling. Eind 2010 was de dekkingsgraad gedaald naar 104% (2009 106%).QuaWonen heeft geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen in geval van een tekort bij SPW, anders dan het voldoen van hogere toekomstige premies. Daarom is deze pensioenregeling verwerkt als een toegezegde bijdrageregeling: de pensioenlast 2010 is gelijk aan de in 2010 verschuldigde premie. De ultimo 2010 nog verschuldigde premie is als kortlopende schuld opgenomen.

110

Kosten inzake controlerend accountant

11.14 Lasten onderhoud Boekjaar € 4.747.989 6.448.214 11.196.203

Dagelijks onderhoud Planmatig onderhoud Totale onderhoudskosten specificatie dagelijks onderhoud - dagelijks onderhoud - verwijderen asbest - schoonmaken dakgoten totaal specificatie planmatig onderhoud - planmatig onderhoud - politiekeurmerk veilig wonen totaal

Vorig boekjaar € 4.667.871 8.595.643 13.263.514

4.491.394 234.040 22.555 4.747.989

6.130.811 317.403 6.448.214

11.15 Bijzondere waardeveranderingen van vlottende activa Ten laste van het resultaat gebrachte waardeveranderingen op: Voorraden te verkopen onroerende zaken

Boekjaar € 0


Boekjaar € 544.495 83.679 59.532 434.946 594.430 734.484 2.451.566

Vorig boekjaar € 472.764 280.627 60.794 439.291 497.025 959.359 2.709.860

11.16 Overige bedrijfslasten 1. Algemene beheer- en administratiekosten Personeelskosten Huisvestingskosten Kosten intern toezicht Advieskosten Kosten automatisering Algemene kosten

Kosten intern toezicht In de post “Kosten intern toezicht” is begrepen de vergoeding voor de leden van de Raad van Commissarissen ad € 44.083

111

- Onderzoek van de jaarrekening (verantwoord onder Algemen kosten) - Andere controle opdrachten - Fiscale advisering (verantwoord onder Advieskosten) - Andere niet-controlediensten

50.025

51.534

0 73.111 0 123.136

0 50.859 0 102.393

2. Heffingen Belastingen, onroerend-zaakbelasting, rioolrecht, hoogheemraadschap Verzekeringen Contributie Landelijke federatie



98.726 77.078 3.389.801

129.842 75.722 3.394.574

3. Overige bedrijfslasten Levering goederen en diensten Leefbaarheid Wonen & Zorg Kosten energie Mutatie voorzieningen Dotatie voorziening dubieuze debiteuren Dotatie voorziening onrendabele investering nieuwbouw Dotatie voorziening te verkopen onroerende zaken VvE bijdragen Vogelaarheffing Diversen

Boekjaar € 1.859.527 917.243 15.204 203.056

Vorig boekjaar € 2.175.804 435.450 15.345 0

91.401 0 0 264.371 501.674 260.562 4.113.038

81.697 217.000 150.000 206.280 485.534 312.731 4.079.841

Dotatie voorziening dubieuze debiteuren De voorziening dubieuze debiteuren wordt per balansdatum bepaald aan de hand van de openstaande vorderingen per diezelfde balansdatum. De dotatie is de benodigde vrijval c.q. storting ten laste van het resultaat om de voorziening op deze stand te brengen. Totaal overige bedrijfslasten

Boekjaar €

Vorig boekjaar €

9.954.405

10.184.275


Renteresultaat 11.17 Rentebaten Materiële vaste activa Toegerekende rente onroerende en roerende zaken in ontwikkeling

11.19 Rentelasten Boekjaar € 1.199.952


Er is gerekend met een interne rentevoet van 5%, en alleen over de investeringen in huurprojecten. Kortlopende vorderingen Rente op overige vorderingen



Liquide middelen Rente op uitgezette middelen

Boekjaar € 3.153


Totaal rentebaten


Vorig boekjaar €

Boekjaar € 0 -6.820 2.979 0 112.500 108.659

Vorig boekjaar € 3.925 0 2.808 21.251 112.500 140.484

1.244.147

11.18 Opbrengsten financiële vaste activa Rente op te vorderen subsidies-BWS NCCW dividend Rente rekening-courant holding Correctie afwaardering 2007-2008 Opbrengst deelname Wooninvesteringsfonds (WIF)

Langlopende schulden Rente leningen overheid (gemeente) Rente leningen kredietinstellingen Rente waarborgsommen Kosten (her)financiering

Boekjaar € 11.331 7.784.805 202 30.091 7.826.429

Vorig boekjaar € 11.788 7.057.812 229 53.061 7.122.890

Kortlopende schulden Rente schulden aan kredietinstellingen Rente overige schulden

Boekjaar € 33.139 191.014 224.153

Vorig boekjaar € 71.852 73.660 145.512

Totaal rentelasten



Boekjaar € 14.306.447 224.336 3.748 14.534.531

Vorig boekjaar € 13.139.069 92.936 4.133 13.236.138

Boekjaar € 1.393.228 108.659 8.050.582 -6.548.695 14.534.531 7.985.836

Vorig boekjaar € 1.244.147 140.484 7.268.402 -5.883.771 13.236.138 7.352.367

Rente geïnvesteerd vermogen Aan de exploitaties toegerekende vermogenskosten Woningen en woongebouwen Overige onroerende zaken Overige zaken Totaal toegerekende rente Er is gerekend met een interne rentevoet van 6%. Renteresultaat Rentebaten Opbrengsten financiële vaste activa Rentelasten Toegerekende rente Resultaat


112

Overige bedrijfsactiviteiten 11.20 Belastingen Vennootschapsbelasting Omrekening commercieel naar fiscaal resultaat Commercieel resultaat voor VPB Belastingdruk Af: * Correctie verkoopopbrengsten * Correctie toegerekende rente materiële vaste activa in ontwikkeling * Fiscale afschrijving op activa *Fiscale afschrijving op agio leningen O/G Bij: * Fiscaal resultaat projecten * Commerciële afschrijvingen *Correctie waardeveranderingen materiële vaste activa * Correctie mutatie reële waarde materiële vaste activa * Vogelaarheffing (geen fiscale kosten) * Aftrekbeperking gemengde kosten * Fiscale vrijval disagio leningen O/G Fiscaal resultaat 2010 Vennootschapsbelasting: * Eerste 200.000 * Daarna over restant Totaal acute vennootschapsbelasting over 2010 Belastingdruk * Correctie naar aanleiding van aangifte vennootschapsbelasting over 2008 * Correctie naar aanleiding van concept-aangifte vennootschaps-belasting over 2009 * Mutatie actieve latentie 2010 u.h.v. fiscaal waarderingsverschil over de periode 2011 t/m 2059 met betrekking tot de leningportefeuille: * Mutatie actieve latentie 2010 u.h.v. fiscaal waarderingsverschil over de periode 2011 t/m 2015 met betrekking tot de ingerekende verkopen: Totale vennootschapsbelasting over 2010

113

Boekjaar € 3.652.106 8.240.391 33,6% -1.274.341 -1.066.866 -736.878 -592.657 145.830 395.792 893.571 4.308.556 501.674 18.445 76.963 10.910.481


De belasting over het resultaat wordt berekend over het resultaat voor belastingen in de winst-en-verliesrekening, rekening houdend met beschikbare fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande boekjaren (voor zover niet opgenomen in de latente belastingvorderingen) en vrijgestelde winstbestanddelen en na bijtelling van niet-aftrekbare kosten. Tevens wordt rekening gehouden met wijzigingen die in de latente belastingvorderingen en latente belastingschulden uit hoofde van wijzingen in het te hanteren belastingtarief. Sinds 1 januari 2008 vallen de corporaties integraal onder de vigerende belastingwetgeving. Eind 2008 is er overeenstemming bereikt tussen Aedes en de belastingdienst betreffende de VSO 2. De VSO 1 is eenzijdig in 2008 door de belastingdienst opgezegd. QuaWonen heeft op basis van de uitgangspunten van VSO 1 en VSO 2 de fiscale positie ultimo 2009 en het fiscale resultaat 2009 bepaald. Omdat jurisprudentie inzake de uitwerking van VSO 1 en VSO 2 voor corporaties nog ontbreekt kan de werkelijk te betalen of te verrekenen belasting over 2008 en 2009 afwijken van de in de jaarrekening opgenomen schatting. Ten tijde van het opstellen van de jaarrekening is er nog geen duidelijkheid over de manier waarop met de herbestedingsreserve moet worden omgegaan. Deze onzekerheid kan in de toekomst nog tot een aanpassing in de VPB-last leiden. 11.21 Resultaat deelnemingen

20,00% 25,50%

40.000 2.731.173 2.771.173

25,4% 88.593 -462.753 53.440

Stichting QuaWonen heeft een deelneming van 100% in Woonwaard Holding BV. Afwaardering deelneming ivm negatieve vermogenswaarde

Boekjaar € -6.507

Vorig boekjaar € -20.530

Buitengewone baten Géén. Buitengewone lasten Géén.

1.201.653

3.652.106


Overige gegevens

11.22 Mutatie reële waarde materiële vaste activa Boekjaar € Mutatie in de reële waarde van de materiële vaste activa dubbele streep

-4.308.556

Totale toename reële waarde van de materiële vaste activa in exploitatie Af: Investeringen

5.565.703 9.874.259

Mutatie De mutatie in de reële waarde laat zich als volgt verklaren: (Bedragen in miljoenen Euro’s) Autonome ontwikkeling Vrijval kasstromen Jaar opschuiven Nieuwe (des)investeringen binnen horizon Voorraadmutaties Opgeleverde nieuwbouw Aankoop en overige Verkoop Sloop Verbeteringen

-4.308.556

5,24 -18,68 23,17 0,75

Wijzigingen (des)investeringsbeleid Verkoop Sloop Verbeteringen

0,38 -10,76 -0,12


Herstructurering wijk Noord Schoonhoven. Vastgesteld is het startdocument herstructurering. Betreft herstructurering van 240 woningen in het plangebied verdeeld over 11 locaties cq blokken. Betreft de periode 2012 t/m 2022. Financieel betreft het een maximaal richtinggevend kader voor de planuitwerking (totale opgave) conform de meerjaren begroting van -/- € 26.090.000; bestaande uit een totaal resultaat op grondexploitaties van -/- € 7.752.000 en een totaal resultaat op vastgoed exploitaties van -/- € 18.338.000.

-11,30

34,36 -15,07 21,25 0,72 -17,91

Totaal

Gebeurtenissen na balansdatum Tussen het samenstellen en het vaststellen van het jaarverslag heeft de Raad van Commissarissen op 24 februari 2011 het volgende besluit genomen inzake het volgende project:

0,59 -9,14 0,33 -0,47 -2,60

Parameter- en niveauwijzigingen Indexaties Levensduur, door verschillende beleidswijzigingen zijn van bepaalde pmc’s de levensduren verlengd. Disconteringsvoet Restwaarde Huurparameter (gekoppeld aan de inflatie) Onderhoud Overige exploitatielasten

Mutatie rentabiliteitswaarde leningenportefeuille

Vorig boekjaar € -5.766.530

20,14 -3,53 0,32

-10,49

-7,91 - 4,31

114

Controleverklaring van de accountant

115


Jaarverslag QuaWonen - actief in de Krimpenerwaard

Recommend Documents