Jaarverslag Patiëntgericht denken

2009

Jaarverslag

Patiëntgericht denken

WOORD VOORAF

René Daemen,

Patiëntgericht denken

Algemeen directeur

Beste lezer, ‘Patiëntgericht denken’. Dát was het centrale thema waarrond ons ziekenhuis het afgelopen jaar heeft gewerkt. Bij het opstellen van het ziekenhuisbrede beleidsplan was dit het uitgangspunt en onze drijfveer. Het directiecomité formuleerde in die zin een hele reeks concrete doelstellingen. De afdelingen pikten deze ingesteldheid op en schreven hun eigen afdelingsbeleidsplan. Hierin gaven ook zij aan wat hun prioriteiten waren voor 2009. Nu moeten we durven achteruitkijken en ons afvragen wat we daadwerkelijk gerealiseerd hebben van onze objectieven. In dit jaarverslag maken we dan ook de balans op van ruim een jaar patiëntgericht denken. We zijn bijzonder trots op onze dienst voeding die bekroond werd met de Horeca-award 2009 voor de beste grootkeuken. De jury loofde onze ziekenhuiskeuken omdat ze de maaltijden aanpast aan de individuele smaak van de patiënten: een perfect voorbeeld van patiëntgerichte aanpak. Net zoals onze vorige jaarverslagen is ook dit rapport opgebouwd volgens de aandachtsgebieden van het Kwadrant-model(*). Zo beschrijven we binnen de gebieden Leiderschap, Strategie en beleid, Medewerkers, Middelen, Processen, Patiënten, Maatschappij en Eindresultaten de belangrijkste gerealiseerde projecten. We laten telkens de hoofdrolspelers zelf aan het woord en vullen aan met kortere artikels. Uiteraard zijn er naast deze opsomming nog tal van initiatieven, gebeurtenissen en evoluties die ons het voorbije jaar in de ban hielden en waar we met zijn allen hard aan gewerkt hebben. Met dit jaarverslag danken we graag alle artsen en medewerkers voor hun onverminderde inzet en hun warm hart voor onze patiënten. Met genoegen informeren wij u over ons ziekenhuis en wensen wij u veel leesgenot. (*) Kwadrant, een specifiek op de ziekenhuisomgeving afgestemd kwaliteitsmanagementmodel. Centrum voor Ziekenhuis- en Verplegingswetenschap K.U.Leuven 2004

JAARVERSLAG 2 0 0 9

INHOUDSTAFEL H. Hartziekenhuis Mol

5

DOELSTELLINGEN 2008 – 2009.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

ORGANOGRAM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

Leiderschap

11

AFDELINGSBELEIDSPLAN MET OOG VOOR DE TOEKOMST.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

DIENSTHOOFDEN GAAN VOOR EFFECTIEVE VERGADERINGEN. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

ONCOLOGISCHE PATIËNTEN KUNNEN REKENEN OP BEGELEIDING OP MAAT.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

PATIËNTVEILIGHEID, EEN BELANGRIJK PUNT VAN ZORG. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

Strategie en beleid

17

DOORGEDREVEN AANDACHT VOOR PATIËNTVEILIGHEID OP DE DIENST RADIOLOGIE.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

H. HARTZIEKENHUIS MOL KOMT STERK UIT DE AUDIT.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

EVOLUTIE PERSONEELSBESTAND. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

MOLS ZIEKENHUIS HEEFT INTERNE BEWAKINGSDIENST.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

NIEUWE ARTSEN. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

ZIEKENHUIS SUCCESVOL MET AGFA’S ORBIS. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

BOUWEN EN VERBOUWEN.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

GEHEUGENPROBLEMEN. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

Management van medewerkers

23

COLLEGIALE WERKSFEER IS STERKSTE TROEF. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

Management van middelen

31

NIEUWE SPOEDDIENST.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

MOLSE MOEDERS KUNNEN COMFORTABELER BEVALLEN.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

ELEKTRONISCH GESTUURDE MEDICATIEKASTEN VOOR SPOED.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

SPOEDGEVALLENDIENST MET PIT.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39

KOMST VOLTIJDSE URGENTIEARTS ZAL SPOEDGEVALLENDIENST VERDER VERZELFSTANDIGEN. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41

ENDOVASCULAIR HERSTEL ABDOMINAAL AORTA ANEURYSMA NU OOK IN MOL.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

AMBULANTE RESPIRATOIRE REVALIDATIE VOOR LONGPATIËNTEN. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43

MVG-EXPERT OPTIMALISEERT REGISTRATIE VOOR DE OVERHEID. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43

PATIËNTGESTUURDE ZORG DOOR KLINISCHE PADEN.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

VERHOOGDE AANDACHT VOOR HET VOEDINGSGEBEUREN ZIEKENHUISBREED.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49

ZIEKENHUIS REAGEERT SNEL EN GOED OP MEXICAANSE GRIEP.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50

ACTIEVE PATIËNTENBEVRAGINGEN OP HEELKUNDE.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51

EEN SENIOR FRIENDLY KLIMAAT IN HET HELE ZIEKENHUIS.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52

IEDEREEN WORDT BETER VAN DE FUSIE. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57

OP TERMIJN ÉÉN NIEUW ZIEKENHUIS VOOR DE HELE ZUIDERKEMPEN.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60

GEEN AKKOORD HARTCENTRUM KEMPEN. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61

PROVINCIEGOUVERNEUR MOET DE KEMPEN MET DE NEUZEN IN DEZELFDE RICHTING ZETTEN.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61

PATIËNT KOMT SNELLER AAN DE BEURT.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65

TENTOONSTELLING PATIËNTGERICHT DENKEN. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65

DIENST VOEDING WINT HORECA AWARD 2009 VOOR DE BESTE INSTELLINGSKEUKEN!.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66

FINANCIEEL RESULTAAT. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68

PATIËNTENSTROOM.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70

Management van processen

Patiënten

Maatschappij

Patiëntgericht denken Eindresultaten

37

47

55

63

67

H. HARTZIEKENHUIS MOL

4

JAARVERSLAG 2 0 0 9

H. Hartziekenhuis Mol De organisatie

7 DOELSTELLINGEN 2008 – 2009 in functie van patiëntgericht denken

De opdrachtverklaring en de strategie van het

Management van processen

H. Hartziekenhuis Mol werden verfijnd in

• Klinische paden

onderstaande doelstellingen op korte termijn.

• Evidence based procedures • Administratieve processen

Leiderschap

• Aankoop- en investeringsproces

• Clinical Leadership Project

• MVG-registratie

• Efficiënte vergadertechnieken voor leidinggevenden

Patiënten • Doorstroming van patiënten

Strategie en beleid

• Patiëntenbevragingen met snelle feedback

• Beleidsplan

• Gedragscodes

• Afdelingsbeleidsplannen

• Aandacht voedingsgebeuren ziekenhuisbreed

• Interdisciplinaire samenwerking in het

organisatieondersteunend departement

Maatschappij

• Patiëntveiligheid

• I-planner

• Project ERAS

• Samenwerking met andere ziekenhuizen en

• Project financiële performantie • Intern communicatieplan

gezondheidswerkers • Huisartsenenquête

• Denktank chirurgisch daghospitaal Management van medewerkers • Retentiebeleid • Opleiding project ORBIS Management van middelen • Comité medische materialen • Comité investeringen • Inrichting en uitrusting fase II nieuwe voorbouw • Technisch financieel plan • Ziekenhuisbreed performant informaticaplatform door middel van:

Intranet

Elektronisch patiëntendossier

OK-programma

Maaltijdregistratiesysteem


8 ORGANOGRAM

(toestand op 1 mei 2010)

Algemene Vergadering

Raad van Beheer Voorzitter Paul Heens Pastorale dienst

Directeur Patiëntenzorg Peter Schaerlaekens

Verpleegkundig Diensthoofd Els Thijs ziekenhuishygiëne

Verpleegkundig Diensthoofd Greet Van Hove

MVG-expert Inge Willems Materniteit / Neonatale Rosette Lembrechts Pediatrie Leen Carpentier Pediatrisch zorgprogramma Ben Dilen Intrede/herintreders Evi Willemse Intensieve Hilde Torfs Spoed Fons Melis Operatiekwartier Eric Sannen Radiologie Danny Dessers Laboratorium Annemie Berghmans Kiné/ Ergo / Logo Bruno Marck Nucl. Geneeskunde

Hoofdgeneesheer Dr. Ivo Jacobs

Verpleegkundig Diensthoofd Lea Janssen

Mobiele Equipe

Soc. Dienst

Heelkunde Ilse Huysmans

Palliatief Verpleegkundige

Geriatrie 2 Annick Bienstman

Chirurgisch daghospitaal Salwa Meskal Cardiologie Guy Houtmeyers Diëtiek

Inwendige ziekten + kort verblijf Dirk Huysmans Internistisch daghospitaal Josefien Bongaerts Geriatrisch daghospitaal Josefien Bongaerts

Zorg- en zorgondersteunende departementen

JAARVERSLAG 2 0 0 9

Directiesecretariaat

Diensthoofd Apotheek An Govaers

Psych. Dienst

Geriatrie 1/Ger. Zorgprogramma Veerle Corremans

Algemeen Directeur René Daemen

Diensthoofd Informatica Benny Peeters

Heelkunde Dr. Yvo Macken Geneeskunde Dr. Wim Alderweireldt Pediatrie + Neonatologie Dr. Patrice Givron Materniteit + Gynaecologie Dr. Roger Vanderhoydonck Geriatrie Dr. Tjin Tiong Lim Intensieve Zorgen Dr. Karoline Meersschaert OK + Daghospitaal Dr. Christianne Rabet Spoedgevallen Dr. Barry Dekeyser Anesthesie Dr. Hilde Valgaeren Radiologie Dr. Luc Vanstraelen Laboratorium Apr. Biol. Peter Verbeeck Nucl. Geneeskunde Dr. Mieke Gysen Cardiologie Dr. Harry Striekwold Poliklinische diensten Dr. Alexandra Keersmaekers

9

Kwaliteit / Ombuds Wim Mercier Pers & Communicatie Heidi Van Loon Preventie / Milieu Veerle van Tetering

Administratief Directeur Mark Janssen

Technisch Directeur Peter Staes

Diensthoofd Personeelszaken Hilde Vanhoof

Het organogram van het H. Hartziekenhuis Mol onderging volgende wijzigingen: • In het technisch departement - is Wim Kersemans aangetrokken als diensthoofd technische dienst.

Onthaal Ellen Boeckx

Technische Dienst Wim Kersemans

Administratie-Boekhouding Silvie Lenaers

Schoonmaak -Wasserij Paula De Groof

MKG-Archief-Medische Secr. An De Grave

Voeding Jean-Pierre Smeets

Economaat Louis Geuens

- komen de afdelingen schoonmaak / wasserij en voeding onder de bevoegdheid van de technisch directeur. • In het departement patiëntenzorg - is er in de leiding een herverdeling van bevoegdheden en taken doorgevoerd. Zo hebben de verpleegkundige diensthoofden, naast de directeur patiëntenzorg, de volledige verantwoordelijkheid gekregen over een aantal aan hen toegewezen afdelingen. - zijn volgende functies toegevoegd: - MVG-expert: Inge Willems - Pediatrisch zorgprogramma: Ben Dilen - Intrede / herintreders: Evi Willemse - Palliatief verpleegkundige:

Organisatieondersteunende departementen

Lily Faes. - wordt de dienst diëtiek opgenomen.


10

JAARVERSLAG 2 0 0 9

Leiderschap De manier waarop het ziekenhuis zijn leidinggevenden inzet om de overeengekomen strategie en doelstellingen te realiseren

12

“

Kinderen zijn geen kleine

volwassenen. Ze hebben recht op een geëigende

”

aanpak en infrastructuur. Ben Dilen,

Eerste verantwoordelijke neonatologie en coördinator pediatrisch zorgprogramma

JAARVERSLAG 2 0 0 9

13 AFDELINGSBELEIDSPLAN MET OOG VOOR DE TOEKOMST Eind 2008 maakte de eerste verantwoordelijke van

neonatologie varen er wel bij. Het plan versterkt de

de dienst neonatologie een opsomming van alle

goede werking van het volledige team. Het realiseren

kwaliteitsbevorderende projecten waar zijn afdeling

van een afdelingsbeleidsplan geeft een gevoel van

het komende jaar aan zou werken. “Zo krijgt mijn

samenhorigheid. Samen willen de medewerkers elke

team een duidelijk overzicht en houden we samen

pasgeborene, die extra zorgen nodig heeft, zo goed

onze doelen goed voor ogen,” klinkt het bij Ben Dilen.

mogelijk behandelen en verzorgen. Het gezin en de familie verdienen eveneens de nodige aandacht. Het valt

In een zeer snel evoluerende neonatale wereld is

namelijk niet altijd mee te aanvaarden dat je baby op

het zaak ‘mee te zijn’. Het beleid van een afdeling

neonatologie ligt.

moet dan ook gestructureerd verlopen. Daarom schreef Ben Dilen, net zoals een reeks andere

Ben Dilen houdt er een positief gevoel aan over en heeft

diensthoofden, een afdelingsbeleidsplan. Hierin

zijn beleidsplan voor 2010 reeds klaar. Ook alle andere

geeft de dienst neonatologie aan waar ze staan,

afdelingsbeleidsplannen staan op Mozaïek, het intranet

waar ze naartoe willen en met welke projecten en

van het Molse ziekenhuis, en zijn door elke arts en

processen ze de afstand tussen beide punten wil

medewerker te raadplegen.

overbruggen. Dit met bijzondere aandacht voor de kindvriendelijkheid van de dienst. “Toen ik alles op een rijtje zette, stelde ik vast dat we met onze

We mogen het effect van een

equipe al heel wat kwaliteitsacties hebben lopen.

ziekenhuisopname voor een kind

Maar uiteraard is er nog een reeks die we willen realiseren. Zo’n afdelingsbeleidsplan is uiteraard geen

niet onderschatten.

vast of onkneedbaar gegeven; het wordt regelmatig bijgestuurd,” aldus Ben Dilen. “Het is zeker een meerwaarde dat ik ook de plannen Het opstellen van een afdelingsbeleidsplan vroeg

van de diensten moederhuis en pediatrie kan bekijken.

tijd. De dienstverantwoordelijke maakte een ontwerp

Het bevordert de samenwerking,” bevestigt Ben. “Onze

en stelde dit voor aan zijn team. Zij schaafden het

doelgroep, baby’s en opgroeiende kinderen, is immers

overzicht van alle items die ze wilden verwezenlijken

gelijk. Zo kunnen we bijvoorbeeld een procedure over

bij en nadien werden alle taken netjes verdeeld.

pijn bij kinderen op elkaar afstemmen. Open horizontale

Zo werd dit een praktisch werkinstrument; een

communicatie noemt men dat.”

programma dat een volledig jaar besloeg en uiteindelijk zou overlopen in een afdelingsbeleidsplan

Bij het ter perse gaan van dit verslag neemt Ben Dilen de

voor 2010. “De zogenaamde brussenwerking of hoe

functie van ‘coördinator pediatrisch zorgprogramma’ op.

we broers en zussen gaan betrekken op onze afdeling

Kindvriendelijkheid behoort ook in het H. Hartziekenhuis

werd heel concreet ingevuld,” zegt Ben Dilen. “Hoe

tot de prioriteiten. Ben zal ziekenhuisbreed concrete

gaan we dit doen? Wie gaat de procedure opstellen,

projecten starten en begeleiden om de zorg voor elk

opvolgen en wanneer? Op die manier houd ik als

opgenomen kind, van de opname tot het ontslag én in

leidinggevende het overzicht, bereiken we onze

de thuissituatie, zo optimaal mogelijk te laten verlopen.

objectieven en is er geen onduidelijkheid of dubbel

“Een kind is echt geen kleine volwassene. We mogen

werk. Bij het afsluiten van een jaar is het dan ook altijd

het effect van een ziekenhuisopname voor een kind niet

heel leuk om te zien wat er allemaal verwezenlijkt is.”

onderschatten. Kinderen hebben recht op een geëigende

Ook de verpleegkundigen en medewerkers van de

aanpak en infrastructuur,” besluit de nieuwe coördinator.


14

JAARVERSLAG 2 0 0 9

15 DIENSTHOOFDEN GAAN VOOR EFFECTIEVE VERGADERINGEN In oktober van het afgelopen jaar kregen de

Zo kreeg men gerichte informatie over het degelijk

medische diensthoofden, hoofdverpleegkundigen

plannen van een vergadering, het aanpassen van de

en dienstverantwoordelijken de kans om deel te

gedragsstijl in functie van het vooropgestelde doel, het

nemen aan een opleiding ‘effectief vergaderen’.

benaderen van de verschillende types van deelnemers.

Er waren 34 inschrijvingen voor twee sessies.

Wat doet een organisator en wat wordt er verwacht van een deelnemer.

Hoewel de bedoelingen van de deelnemers meestal goed zijn, lopen vergaderingen vaak uit

Stephan Moons van de firma ProCom stond de

op lange en chaotische discussies. Goed vergaderen

diensthoofden op professionele manier bij en bracht

bespaart tijd en ergernis en vergroot de effectiviteit

op geheel eigen wijze het DISC model(*) tot leven.

van de organisatie. Daarom reikte de communicatieverantwoordelijke de diensthoofden een programma ‘effectief vergaderen’ aan. Dit werd aangevuld met een reeks interessante tips om vergaderingen zinvol en aangenaam te maken.

(*) DISC is een gedragsmodel dat de communicatiestijlen van individuen meet. Het maakt ons bewust van onze manier van communiceren, onze sterke punten en aandachtspunten. Het model maakt het mogelijk om onze blik op de wereld om ons heen te structureren. Het wordt internationaal gebruikt en dient als inspiratiebron voor talrijke andere technieken.

“Ik ging met enige terughoudendheid naar de meeting effectief vergaderen, maar het bleek onterecht. Zeer goed initiatief en zeer goed gebracht. Een aanrader.” Dr. Karoline Meersschaert, Medisch diensthoofd intensieve zorgen


16

JAARVERSLAG 2 0 0 9

Strategie en beleid De manier waarop het ziekenhuis zijn missie en visie implementeert en vertaalt in een voor iedereen duidelijke strategie

18

“

Wij gaan voor de juiste

”

zorg op de juiste plaats.

Marleen Bax, Oncocoach

Josefien Bongaerts, Hoofdverpleegkundige internistisch en geriatrisch daghospitaal

JAARVERSLAG 2 0 0 9

19 ONCOLOGISCHE PATIËNTEN KUNNEN REKENEN OP BEGELEIDING OP MAAT Het afgelopen jaar trok het Molse ziekenhuis een

daarenboven ondersteuning bij een aantal ankermomenten

oncocoach aan om kankerpatiënten te begeleiden

tijdens het verloop van de behandeling. “Gedurende de

doorheen het volledige behandelingstraject. Deze

behandeling krijgen patiënten een veelheid aan informatie

verpleegkundige stemt de activiteiten van de

te verwerken. Gezien de emotionele beladenheid ervan,

verschillende zorgverleners op mekaar af. Zo krijgt

is het voor hen niet evident om dit allemaal te onthouden.

ze een sleutelpositie in het project voor de ontwikkeling

Soms blijkt dat ze niet helemaal mee zijn,” verduidelijkt

van oncologische multidisciplinaire intramurale

Marleen Bax. “Door mijn vertrouwensband met de

standaardzorg (PROMIS). “Wij gaan voor de juiste zorg

patiënten pik ik dit snel op en overleg met de betrokken

op de juiste plaats,” zeggen Marleen Bax en Josefien

artsen of medewerkers om te zorgen voor verduidelijking

Bongaerts, oncocoach en hoofdverpleegkundige van

waar dat nodig is. Ook bij de definitieve uitslag word ik

het internistisch en geriatrisch daghospitaal.

ingeschakeld en vaak is de drempel voor de patiënt laag om vragen te stellen aan zijn coach”.

De oncocoach is een verpleegkundige, gespecialiseerd in de oncologie. Ze staat ten dienste van alle patiënten

Transmuraal

met een oncologische aandoening. Samen met de

De werkgroep PROMIS plant op 9 december 2010 een

behandelende arts, de verpleegkundigen en andere

symposium met als titel ‘Zorgvernieuwing en klinische

zorgverleners zorgen zij voor de persoonlijke

paden in de oncologie’. “De behandeling stopt niet als

opvang en de ondersteuning van de patiënt en zijn

de patiënt het ziekenhuis verlaat. Daarom betrekken we

familie. Vanaf de diagnose tot het einde van de

de huisarts bij het PROMIS-pad. En ook voor de huisartsen

behandeling blijft de oncocoach in beeld, zowel

zal de oncocoach het centrale aanspreekpunt zijn,”

voor de patiënt als voor zijn hulpverleners.

aldus Josefien Bongaerts. Naast Dr. Ceulemans, abdominaal chirurg en voorzitter van de werkgroep

“De oncologie heeft een multidisciplinair karakter.

PROMIS, en de coördinator klinische paden, Lea Janssen,

Wanneer een patiënt een diagnose van kanker krijgt,

is het comité samengesteld uit vertegenwoordigers

wacht hem een lange behandeling door meerdere artsen

van alle betreffende afdelingen. Zo zijn ondermeer de

uit verschillende disciplines,” vertelt de oncocoach.

psychologen en de sociale dienst nauw betrokken en

“Voor een patiënt is dit niet altijd even duidelijk.

ook de verpleegkundige diensthoofden van inwendige

Hij heeft dan ook nood aan een goede begeleiding.

geneeskunde, heelkunde en dagverblijf. Afhankelijk van

Daarom gids ik de patiënten doorheen het complete

de fase van het project worden de huisartsen uitgenodigd

behandelingstraject. Dat kan gaan over hulp bij

deel te nemen aan de werkgroep en volgen gesprekken

praktische dingen, maar ook bijvoorbeeld over het

met de thuiszorg, PNAT en Ispahan.

signaleren dat er extra psychologische ondersteuning

of aangepaste voeding nodig is. Iedereen kan dus

Zelfevaluatie als start

bij ons rekenen op patiëntenbegeleiding op maat.”

Samen met de kwaliteitscoördinator heeft de PROMIS-

Ook voor de hulpverleners, die te maken hebben

werkgroep een nulmeting uitgevoerd om na te gaan

met heel wat diversiteit in pathologie op hun afdeling,

hoe de oncologische zorg momenteel in het ziekenhuis

is een centraal aanspreekpunt een meerwaarde.

verloopt. Zo kwam bijvoorbeeld aan het licht dat er

“De oncocoach informeert dus niet alleen de patiënt,

nog gewerkt moet worden aan een oncologische visie

maar ook de zorgverlener,” vult Josefien Bongaerts aan.

en strategie. Deze zelfevaluatie maakt het mogelijk om

na verloop van tijd objectief te kunnen inschatten welke

Intramuraal

meerwaarde het klinisch pad effectief heeft.

PROMIS kent met de aanwerving van Marleen Bax

Uiteraard wordt op 9 december 2010 uitgebreid

een nieuwe impuls. Zij volgt immers dit klinisch

ingegaan op de verschillende aspecten van het

pad nauwgezet op. De coach biedt de patiënten

zorgtraject. Iedereen is alvast uitgenodigd.


20

PATIËNTVEILIGHEID, EEN BELANGRIJK PUNT VAN ZORG Het H. Hartziekenhuis Mol heeft in

concrete acties om een welbepaalde

tijdens en na de operatie vermeden

2009 ‘patiëntveiligheid’ gekozen tot

situatie te verbeteren of incidenten

worden. “In de loop van de volgende

een strategisch thema. Ziekenhuisbreed

te voorkomen. Enkele voorbeelden?

maanden gebeurt een evaluatie en

werkt men aan verschillende projecten

We voerden onlangs een patiënten-

kunnen bepaalde afspraken verder

om de patiëntveiligheid te verbeteren.

identificatiebandje in.

verfijnd worden,” aldus Wim Mercier.

Doelstelling is om dit onderwerp als

Na een tip via het meldingssyteem

continu proces in te bedden in het

installeerden we een bijkomend

ziekenhuis. “We willen een lerende

gehandicaptentoilet op het gelijkvloers

organisatie zijn,” zegt de voorzitter

en werd de procedure omtrent de

van het comité patiëntveiligheid

toediening van kalium herbekeken.”

Wim Mercier. “Een ziekenhuis waar we constructief omgaan met fouten

Veiligheidsrondes

of problemen.”

Wim Mercier lanceerde het afgelopen jaar ook veiligheidsrondes op een

In het Molse ziekenhuis zijn er niet

aantal verpleegafdelingen. Samen

méér problemen dan elders. Het is

met de hoofdverpleegkundige en de

eigen aan een grote organisatie of

veiligheidsexpert van de diensten

een ziekenhuis waar mensen werken,

geriatrie, heelkunde, spoedgevallen

dat er fouten worden gemaakt. Maar

en inwendige ziekten gebeurde er

als die problemen niet bespreekbaar

een volledige doorlichting op het

zijn, kunnen ze zich herhalen en kan

gebied van patiëntveiligheid. Na de

men er niet uit leren. “We streven

ronde werden er verbetermaatregelen

naar een cultuur waarin medewerkers

opgelijst, bijvoorbeeld rond het onjuist

hun fouten toegeven en ook melden,”

gebruik of opvragen van procedures.

verduidelijkt Wim Mercier.

Hiervoor werden eigenaars aange-

“Op die manier kunnen we

duid. Op die manier kon er opnieuw

doelgericht ingrijpen.”

doelbewust verbeterd worden.

Waar mensen werken,

Veiligheidslijst OK Het operatiekwartier is sinds

worden fouten gemaakt.

1 september 2009 gestart met

Belangrijk is dat we

wordt bij elke ingreep gehanteerd

hieruit leren.

een veiligheidslijst. Deze checklist en dit tijdens de verschillende fases van de operatie. Zowel bij het binnenkomen van de patiënt, als

Analyse van incidenten

op het moment van de incisie en bij

Door middel van een elektronisch

de transfer van de patiënt naar de

meldingssysteem kan elke arts of

recovery zal elke OK-medewerker zijn

medewerker van het H. Hartziekenhuis

vooraf bepaalde taken uitvoeren en

Mol een incident of bijna-incident

controlepunten afvinken. Daarenboven

anoniem doorgeven. Het comité

is er een coördinator aangeduid die

patiëntveiligheid analyseert deze

de activiteiten van de chirurgen, de

meldingen. “We gebruiken hiervoor

anesthesisten en verpleegkundigen

de zogenaamde Bow-tie methode,”

als geheel overschouwt. Op deze

zegt Wim Mercier. “En komen tot

manier kunnen verwikkelingen vóór,

JAARVERSLAG 2 0 0 9

“In de werkgroep patiëntveiligheid proberen wij zoveel mogelijk tegemoet te komen aan de verwachtingen van zowel hulpverleners als patiënten. Daarbij is in de eerste plaats de melding van onwenselijke incidenten en de herkenning ervan, van groot belang! Het uitgangspunt is om incidenten zo veel mogelijk te reduceren; dit op vlak van menselijke factoren, organisatorisch gebonden factoren, technische factoren en patiëntgerelateerde factoren. Door kort op de bal te spelen kunnen we de kwaliteit van zorg en de veiligheid van de patiënt optimaal garanderen.” Christine Dierckx, Veiligheidsexpert daghospitaal

21 DOORGEDREVEN AANDACHT VOOR PATIËNTVEILIGHEID OP DE DIENST RADIOLOGIE De artsen en medewerkers van de dienst radiologie streven naar de beste zorgen dienstverlening.

“Tijdens een rondgang op onze afdeling

Ze hechten dan ook veel belang aan kwaliteit en

hebben we de vinger kunnen leggen op

patiëntveiligheid. In dit opzicht deden ze in 2009 tal

een aantal verbeterpunten. De meeste

van weloverwogen investeringen.

van deze items zijn van praktische aard, zoals de nood aan een extra

Zo werden drie nieuwe, volledig digitale röntgenzalen

obesitasbed, de reorganisatie van

geïnstalleerd. De twee algemene zalen radiologie en

de verpleegwacht, reparaties aan

het nieuwe mammografietoestel hebben een duidelijk

de vloeren. Maar door de rondgang

verminderde stralingsdosis. Daarenboven kan men

komen deze punten naar boven en

met en in deze zalen efficiënter en meer ergonomisch

wordt er ook effectief iets mee gedaan.

werken. Met dezelfde doelstelling werd nieuwe soft-

Het is goed voor de patiënt én voor de

en hardware CT aangekocht; vooral in CT cardio

verpleging.”

dat duidelijk doorgebroken is. De stralingsdosis kan nu in de meerderheid van de onderzoeken gebeuren

Vicky Klaasen,

aan een dosis die vergelijkbaar is of minder dan de

Veiligheidsexpert afdeling heelkunde

jaarlijkse ‘natuurlijke of achtergrondstraling’, die iedereen ontvangt ook zonder medisch onderzoek. En tot slot werd de nodige opleiding en omscholing van verpleegkundigen en medisch technologen voorzien opnieuw met hetzelfde opzet; met name de reductie van de stralingsdosis. Er vond een omschakeling plaats zodat het uitvoeren van alle onderzoeken nu zonder radioscopie kan gebeuren.

H. HARTZIEKENHUIS MOL KOMT STERK UIT DE AUDIT In het voorjaar van 2009 kreeg het H. Hartziekenhuis

de gesprekken zijn verlopen en waarmee ze alle nodige

bezoek van het auditteam van de overheid. De

informatie hebben verkregen. Ons ziekenhuis was daarin

bevindingen van de auditoren waren over het

volgens het auditteam zeer open en meewerkend. Ten

algemeen gunstig. De erkenning werd bijgevolg

tweede was het globale resultaat van het onderzoek

opnieuw met vijf jaar verlengd.

absoluut gunstig. Zo situeerde het auditteam onze instelling duidelijk rechts van de gausscurve.”

“De auditoren vertelden ons na hun bezoek dat ze ons ziekenhuis op twee vlakken als positief hebben

Voor het ziekenhuis is deze audit een zogenaamde

ervaren”, zegt algemeen directeur René Daemen.

‘gratis doorlichting’, een werkinstrument waarmee

“Ten eerste waren ze zeer ingenomen met het verloop

zij meteen aan de slag kunnen om verder te verbeteren.

van de audit zelf. Ze prezen de vlotheid waarmee


22

JAARVERSLAG 2 0 0 9

Management van medewerkers De manier waarop het ziekenhuis zijn medewerkers inzet, stimuleert en waardeert om zijn strategie en beleidsdoelstellingen te realiseren

24

“

Werken in Mol, da’s

voor mij werken in eigen

”

streek, dicht bij huis. Stephanie Jacobs,

Medewerker dienst onthaal - afspraken

JAARVERSLAG 2 0 0 9

25 EVOLUTIE PERSONEELSBESTAND Eind 2009 waren er 590 personeelsleden werkzaam in het H. Hartziekenhuis, zo’n 416,30 betaalde fulltime equivalenten. 2006

2007

2008

2009

491

511

541

590

Algemene cijfergegevens 2009 Aantal medewerkers

590

Aantal betaalde fulltime equivalenten

416

Aantal mannen

71

Aantal vrouwen

519

Gemiddelde leeftijd

37 jaar

Voltijdse medewerkers

280

Deeltijdse medewerkers

310

Arbeiders

83

Bedienden

507

Aantal bruggepensioneerden op 31/12/2009

22

Aanwervingsbeleid Aantal indiensttredingen: 96 Aantal uitdiensttredingen: 47

Stephanie Jacobs werkt sinds maart 2009 op de dienst onthaal. Ze maakt afspraken voor praktisch alle artsen van het H. Hartziekenhuis Mol en heeft dan ook uitermate veel patiëntencontact. “Ik probeer de patiënten een zo goed mogelijke uitleg te geven en hen vooral gerust te stellen,” zegt Stephanie. “Wat me vooral aantrok in dit ziekenhuis? Eerst en vooral is werken in Mol voor mij werken in eigen streek, dicht bij huis. Ik kwam al regelmatig met mijn dochtertje bij de kinderarts en de toffe sfeer onder de medewerkers viel me meteen op. Dat beviel me en zo ging ik solliciteren.” Ondertussen is Stephanie al ruim een jaar in dienst van het ziekenhuis. “Als nieuwe medewerker werd ik heel goed opgevangen door mijn collega’s en kreeg ik een uitstekende opleiding van mijn diensthoofd. Ik heb ondertussen veel geleerd en kom elke dag graag naar mijn werk.”


26 COLLEGIALE WERKSFEER IS STERKSTE TROEF De zorgsector kampt met een tekort aan verpleeg-

En hoe wordt dat principe in de praktijk

kundigen en verzorgend personeel. Te weinig

omgezet?

mensen kiezen voor de zorgsector, ook al geeft die

“‘Attention’ is uiteraard imagovorming. We willen als een

hoge werkzekerheid. Er is meer vraag dan aanbod.

aantrekkelijk ziekenhuis naar buiten komen. Dat begint

Daarenboven is er een toenemende zorgvraag,

meteen al bij de personeelsadvertentie. Je komt ons ook

wordt de zorgvraag complexer en verwacht de

tegen op verschillende jobbeurzen. Tijdens de laatste

samenleving een hogere kwaliteit van zorg en hulp.

jobbeurs in het Hoger Instituut voor Verpleegkunde

Deze componenten combineren is de uitdaging van

Sint-Elisabeth Turnhout lokte onze stand het grootste

de zorgsector voor de volgende jaren. Het zal voor

aantal studenten en dit door de positieve ervaringen

de ziekenhuizen, naast imagobuilding, een continue

tijdens hun stage. Bij opendeurdagen van ons ziekenhuis

opdracht zijn om deskundige medewerkers aan te

zijn we duidelijk zichtbaar en spreken we bezoekers aan,

trekken en te behouden. De schaarste zal ook het

trachten we ook dàn te recruteren. We kunnen immers,

H. Hartziekenhuis Mol aanzetten tot meer creativiteit.

als grote werkgever in onze streek, een hele reeks van

Hilde Vanhoof, diensthoofd personeelszaken getuigt.

verschillende profielen aanbieden.”

Welke personeelspolitiek wordt er gevolgd om in te spelen op de schaarste aan verpleegkundigen en verzorgend personeel?

Als regionaal ziekenhuis op mensenmaat

“Wij hanteren het zogenaamde ‘AIDA-model’. Dit is

presteren wij bijzonder goed. In onze

een term uit de marketingwereld die gaat over een

professionele kwaliteitszorg denken wij

viertal stappen welke doorlopen worden om tot een mogelijke aanwerving te komen en die zijn ‘Attention,

niet alleen aan de patiënten, maar ook aan

Interest, Desire en Action’. We gaan vooreerst de

onze eigen medewerkers. Op die manier

aandacht van een potentiële medewerker trekken. Dit moet een herkenbaar voordeel inhouden voor de ontvanger. Nadien proberen we het verlangen tot solliciteren op te wekken zodat hij of zij kan overgehaald worden tot een concrete actie; met name daadwerkelijk een sollicitatie indienen.”

Hilde Vanhoof, diensthoofd personeelszaken en Danny Dessers, hoofdverpleegkundige radiologie.

JAARVERSLAG 2 0 0 9

creëren wij een vertrouwensrelatie en een gezonde sfeer waarin het aangenaam werken is.

27 Kan je enkele voorbeelden geven van concrete oplossingen of, anders gezegd, wat heeft het H. Hartziekenhuis Mol een medewerker te bieden? “Wij bieden vast werk aan in eigen streek in een sector met een hoge werkzekerheid. Er werken vooral vrouwen in de zorgsector en daarom maken wij ons aanbod zo vrouwvriendelijk mogelijk. Zo kunnen wij een uitgebreid stelsel van tijdskrediet presenteren naast soepele arbeidstijden. Bij het samenstellen van de uurroosters proberen we zoveel mogelijk rekening te houden met de individuele wensen van de werknemers. Hiernaast bieden wij maaltijdcheques, een fietsvergoeding, een extra betaalde feestdag van het Heilig Hart en een reeks gezondheidsbevorderende acties zoals een gratis griepvaccin. Verder organiseren wij jaarlijks een dag van de ziekenhuismedewerker, hebben we een zeer actieve Vriendenkring en stelt de directie jaarlijks een budget per

Dirk Huysmans, hoofdverpleegkundige van de dienst inwendige ziekten, is in dienst van het ziekenhuis sinds 1 oktober 2000.

medewerker ter beschikking voor teambuilding-activiteiten.”

“Ik heb een goede verstandhouding met

Ervaren jullie op bepaalde diensten

Dit is sterk gegroeid dankzij het

aanhoudende problemen om vacatures ingevuld te krijgen? “De meeste problemen doen zich voor op de medischtechnische diensten. Verpleegkundigen voor het operatiekwartier, de dienst radiologie of de afdeling intensieve zorgen zijn moeilijker te vinden. Deze functies vragen specifieke, technische bekwaamheden en natuurlijk ook continu bijscholing. Momenteel krijgen we alle vacatures net ingevuld; het duurt alleen langer dan vroeger.”

mijn collega’s-hoofdverpleegkundigen. Clinical Leadership Project. Ook de samenwerking met onze afdelingsartsen verloopt efficiënt. Ik kan rekenen op een regelmatig overleg met mijn directe leidinggevende en ik krijg een grote zelfstandigheid om ‘mijn’ dienst te runnen. Maar bovenal maakt de positieve respons van patiënten, families en onze verpleegkundigen dat ik na bijna tien jaar nog steeds graag in ons ziekenhuis werk.”

En de niet-verpleegkundige functies; is er daar een probleem? “We ervaren dat er naast de verpleegkundige functies ook andere knelpuntberoepen zijn. Zoek je een deskundige kinesist, een ziekenhuisapotheker,

Tot slot. Jullie hebben een handvol goede

een goede technicien; vandaag de dag is het niet evident

kaarten om uit te spelen. Maar welke is

om deze vacatures meteen in te vullen. Uitzonderingen

de belangrijkste troef waarmee het

hierop zijn de administratieve functies. Hierop krijgen we

H. Hartziekenhuis zich onderscheidt van

enorm veel reacties.”

de andere ziekenhuizen in de regio? “Dat is ongetwijfeld onze collegiale en gemoedelijke werksfeer. Dàt appreciëren onze medewerkers het meest en praktisch alle stagiairs en nieuwe ziekenhuismedewerkers bevestigen dat ook.”


28 MOLS ZIEKENHUIS HEEFT INTERNE BEWAKINGSDIENST Eind vorig jaar hebben 75 ziekenhuizen een eigen, interne bewakingsdienst opgericht om de veiligheid in hun kliniek te verhogen. Ook het H. Hartziekenhuis Mol heeft sinds februari 2009 een bewakingsagent in dienst die vooral een preventieve rol speelt. Zowel medewerkers als patiënten voelen zich een stuk geruster. Veerle van Tetering, preventieadviseur en hoofd van de bewakingsdienst, geeft tekst en uitleg. Is het echt zo erg gesteld met de veiligheid in en rond het ziekenhuis dat er een bewakingsagent moet ingeschakeld worden? “Eigenlijk wel, de incidenten van agressie en vandalisme nemen beslist toe. Toch beogen wij met onze bewakingsagent eerder een preventief effect. Hij moet vooral incidenten voorkómen.”

“Vanuit mijn functie en door mijn specifieke werkkledij word ik regelmatig aangesproken door patiënten en bezoekers. Het helpen van verwarde en minder mobiele mensen maakt deel uit van mijn takenpakket. Ook mijn collega’s sta ik waar nodig graag bij.” Stijn Blarings, Bewakingsagent

Doet dit probleem zich alleen in Mol voor of

een reeks administratieve taken. En natuurlijk doet hij

is dit een algemene kwestie?

ook telkens een ronde doorheen het ziekenhuis. Lichten

“Het is inderdaad een wijdverbreid probleem en niet

doven, deuren sluiten, diefstal opsporen of ongewenst

enkel in ziekenhuizen. Alle openbare diensten zien

aanwezige personen naar buiten begeleiden; het hoort

een toename van agressie, vaak verbale agressie,

er allemaal bij.”

en vandalisme. Mensen zijn mondiger geworden, eisen meer en vaak hebben we te maken met een

Was de oprichting van de bewakingsdienst

gefrustreerd publiek.”

een eigen initiatief? “In feite is het de overheid die vanuit een tewerk-

Hoe is die bewakingsdienst samengesteld?

stellingsproject voor jongeren de eerste zet heeft gedaan.

“We hebben momenteel één bewaker aangeworven

Toch werd het ook in het ziekenhuis eerder al ervaren als

die met nachtdienst werkt. ’s Nachts is er immers

een noodzaak.”

minder ziekenhuispersoneel en doen zich de meeste gevallen van agressie en vandalisme voor. Onze

Kan je de meerwaarde van de bewakingsdienst

nachtwaker volgde trouwens een basisopleiding

voor medewerkers en patiënten even schetsen?

bewakingsagent.

“Onze medewerkers appreciëren het bijvoorbeeld dat

Hij is duidelijk herkenbaar door zijn uniform en draagt

zij ’s avonds of ’s nachts, tijdens en buiten een normale

ook een identiteitsbewijs.”

shiftwisseling, niet alleen naar de parking moeten lopen maar eenvoudigweg de bewaker kunnen opbellen.

Welke taken krijgt hij toebedeeld?

Hij begeleidt ze dan. Als een personeelslid er op een

“De bewakingsagent heeft drie grote opdrachten.

dienst alleen voor staat ’s nachts en er is iemand die

Vooreerst zijn er de interventies. Hij komt tussen bij

hen bijstaat in geval van agressie, geeft dit toch wel een

brandoproepen, voorvallen van agressie of begeleidt

veiliger gevoel. Het feit dat medewerkers er op kunnen

medewerkers naar meer afgelegen plaatsen in en

rekenen dat er continu een bewaker beschikbaar is;

rond het ziekenhuis. Hiernaast doet hij ook het

is erg geruststellend. En voor patiënten? Zij durven wel

onthaal op de spoedgevallendienst. Dit vraagt

eens op wandel gaan als ze de slaap niet kunnen vatten. De bewaker helpt ze dan graag terug naar hun afdeling.”

JAARVERSLAG 2 0 0 9

29 NIEUWE ARTSEN Nieuwe ziekenhuisgeneesheren gestart in 2009: Dr. Max Romagnoli,

Dr. Guido Van hamme,

cardioloog

geriater

De cardiologen van het

Op 1 juni 2009 startte

H. Hartziekenhuis vormen

Dr. Van hamme als tweede geriater

samen met Dr. Romagnoli sinds

in het H. Hartziekenhuis Mol.

1 februari 2009 een associatie van

Dr. Van hamme is afgestudeerd voor

cardiologen. Zo werd Dr. Romagnoli

inwendige ziekten, met subspecialisatie

aangesteld als ziekenhuisgeneesheer. De associatie

geriatrie, aan de Katholieke Universiteit Leuven. Hij is

draagt de naam ‘Mol Cardio Vasculair’.

werkzaam als geriater met specifieke aandacht voor acute geriatrie, geheugenkliniek, dagzaal geriatrie en

Dr. Ruud Koevoets,

liaison geriatrie.

cardioloog – intensivist Sinds 1 februari 2009 heeft

Nathalie De Vos,

Dr. Ruud Koevoets de associatie

apotheker klinisch bioloog

cardiologie versterkt in het

Sinds 1 september 2009 heeft

H. Hartziekenhuis te Mol. Hij

Apr. Biol. Nathalie De Vos als

heeft na zijn algemene opleiding

derde bioloog het laboratoriumteam

cardiologie aan de Katholieke Universiteit te Leuven gedurende anderhalf jaar een bijkomende opleiding

aangevuld. Ze volbracht haar Master Farmacie aan de Katholieke Universiteit

Intensive Care in het Royal Adelaide Hospital te

Leuven. De specialisatie klinische biologie genoot zij

Adelaide (Australië) en UZ Gasthuisberg te Leuven

op vijf verschillende stageplaatsen: Heilig Hartziekenhuis

gevolgd. Hij is naast zijn werkzaamheden als

te Lier, Heilig Hartkliniek te Eeklo, Onze Lieve

cardioloog halftijds actief als intensivist voor de

Vrouwziekenhuis te Aalst, UZ Gasthuisberg te Leuven

internistische pathologie op de dienst intensieve zorgen.

en Virga Jesseziekenhuis te Hasselt. In het laboratorium van het H. Hartziekenhuis Mol zal zij zich toeleggen op

Dr. Barry Dekeyser,

biochemie. Zij zal de nodige contacten leggen om met

urgentiearts en medisch

de andere regionale ziekenhuizen een Kempens

diensthoofd spoedgevallen

Moleculair Laboratorium uit te bouwen.

Na het behalen van zijn diploma aan de K.U.Leuven heeft Dr. Dekeyser gewerkt op een aantal spoedgevallendiensten in Engeland en Midden-Amerika. Hij rondde zijn studies met succes af als specialist in de anesthesie en reanimatie. Tijdens zijn opleiding urgentiegeneeskunde had hij de supervisie over de ‘Eenheid voor Hyperbare Zuurstoftherapie’ van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen. Zijn bijzondere interesses gaan uit naar pre-hospitaal management en hyperbare zuurstoftherapie.


30

JAARVERSLAG 2 0 0 9

Management van middelen De manier waarop middelen worden aangewend om de activiteiten van het ziekenhuis effectief en efficiënt uit te voeren

32

“

In België werken er

ondertussen zo’n tien ziekenhuizen met ORBIS. Wij spelen een

”

absolute voortrekkersrol. Benny Peeters, Diensthoofd informatica

JAARVERSLAG 2 0 0 9

33 ZIEKENHUIS SUCCESVOL MET AGFA’S ORBIS Midden 2007 werd Agfa binnengehaald om het

Stand van zaken

H. Hartziekenhuis Mol uit te rusten met informatica voor

Welke patiënt ligt in welk bed? Wanneer is

het beheren van de medische, verpleegkundige en

de patiënt op consultatie geweest? Al deze

administratieve gegevens van de patiënten. Het ORBIS-

administratieve patiëntengegevens zijn operationeel

informaticasysteem biedt de artsen en ziekenhuis-

in ORBIS. “Ondertussen werkt zo’n 50% van de

medewerkers één centraal elektronisch patiëntendossier.

ziekenhuisartsen met zijn elektronisch medisch dossier.

De patiënt krijgt hierdoor een betere diagnose en

Alle verpleegafdelingen zijn opgestart, behalve de

behandeling en een meer efficiënte zorgverlening.

specialistische afdelingen zoals operatiekwartier, intensieve zorgen, dagverblijf en kortverblijf. Dit wil

Ruim twee jaar na de start van het ambitieuze ORBIS-

zeggen dat de verpleegkundigen de meeste parameters en

project zijn er drie belangrijke onderdelen van het

activiteiten registreren in het elektronisch verpleegkundig

elektronisch patiëntendossier (EPD) in werking. Het

dossier. Ze worden als het ware aangestuurd en

medisch dossier waarin de medische patiëntengegevens

opgevolgd vanuit ORBIS,” aldus Benny Peeters.

in digitale vorm bewaard en beschikbaar gemaakt worden zoals bijvoorbeeld verslagen van onderzoeken.

Pluspunten

Het verpleegkundig dossier dat alle informatie rond de

Het is belangrijk dat zorgverleners veilig en betrouwbaar

zorg bevat. En een derde luik behelst alle uitslagen van

relevante medische en verpleegkundige gegevens met

technische onderzoeken zoals labo en radiologie. “Na de

elkaar kunnen delen. Dat maakt de kans op fouten kleiner

zomer 2010 starten we met de implementatie van

en ondersteunt de samenwerking. “Hiernaast zijn er

het medicatiebeheer en het pakket ordercommunicatie.

wezenlijke voordelen voor onze patiënten,” maakt het

Het project ‘ordercom’ heeft tot doel om het papierloos

diensthoofd informatica zich sterk. “Zij kunnen rekenen op

aanvragen en opvolgen van laboratorium- of radiologie-

een betere diagnose en behandeling, een meer doelmatige

onderzoeken mogelijk te maken,” zegt Benny Peeters,

zorg en een groter comfort. Ze zullen bijvoorbeeld minder

diensthoofd informatica. “En ook dàn is het project niet

lang moeten wachten en ook op vlak van patiëntveiligheid

ten einde. We doen voortdurend verbeteringen en ik schat

scoort ORBIS goed.” Ook andere ziekenhuizen kozen

dat we zeker nog een vijftal jaar intensief aan de slag zijn

inmiddels voor leverancier Agfa; zo’n tiental. “Wij spelen

met ORBIS. Zo kunnen we later het dossier eventueel ter

met ons ziekenhuis absoluut een voortrekkersrol. We

beschikking stellen aan de huisarts.”

kennen dan ook een goede voortgang van ons project.

Eva Breugelmans, verpleegkundige, is vanuit de dienst heelkunde nauw betrokken bij de implementatie van ORBIS. “In het multidisciplinair document noteren verschillende diensten, verpleging, sociale dienst, kinesitherapeuten, maar ook artsen, alle informatie van de patiënt. Dit maakt dat alle relevante gegevens op elk moment voor iedereen beschikbaar zijn. Er gaat geen informatie verloren, want alle inlichtingen worden onmiddellijk en op de juiste plaats ingebracht. ORBIS maakt daarnaast een goede interactie tussen verschillende diensten mogelijk en het is daarenboven MZG gelinkt. Ook handig is dat informatie omtrent een vorige opname eenvoudig geraadpleegd kan worden. Elke opstartfase is moeilijk, maar door de bijdrage van iedereen loopt het hele ORBIS gebeuren al erg goed. Mits nog meer aanpassingen, oefenen en overleg zal het zeker nog beter worden!” H. HARTZIEKENHUIS MOL

34 En dit alles is te danken aan de

Hetzelfde patiëntendossier

ziekenhuizen met dezelfde hulp-

blijvende inspanning van alle artsen

in Mol en Geel

middelen werken en dat is uiteindelijk

en medewerkers in de verschillende

Fusiepartner A.Z. St.-Dimpna heeft

ook de bedoeling,” stelt Peeters.

werkgroepen en op de werkvloer die

momenteel nog een ander software-

“Binnen drie jaar moeten de twee

van ons EPD een degelijk systeem

pakket voor de uitbouw van hun EPD.

instellingen met hetzelfde dossier werken

hebben gemaakt,” zegt Benny

“Het zou inderdaad beter zijn dat alle

zodat alle patiëntengegevens gedeeld

Peeters trots.

artsen en verpleegkundigen van beide

en uitgewisseld kunnen worden.”

BOUWEN EN VERBOUWEN Het H. Hartziekenhuis Mol kreeg het

gesteld door de spoedgevallendienst,

Recovery en

afgelopen jaar een ander aanzien

de consultaties orthopedie en chirurgie,

ombedzone breiden uit

door een aantal nieuwbouw- en

het internistisch en geriatrisch

Eind september werden de uitbreidings-

verbouwingsactiviteiten. Zo verrees

daghospitaal, de geriatrie, het

werken in het operatiekwartier

eerder al fase II van de voorbouw

moederhuis en de neonatologie.

afgerond en konden de OK-medewerkers in de nieuwe setting

die begin 2009 van de kelder tot de vierde verdieping in gebruik

Residentie De Pastorie

aan de slag. Bij de verbouwing

werd genomen. Heel wat van deze

In 2009 werden de werkzaamheden

werd ondermeer een gang bij het

diensten stelden hun afdeling open

aan de Residentie De Pastorie

operatiekwartier gevoegd om op die

voor het brede publiek en honderden,

verder gezet. De ruwbouwfase werd

manier meer wachtruimte te creëren.

zelfs duizenden bezoekers kwamen

afgesloten en de afwerking aangevat.

De werken waren wenselijk om het comfort voor de patiënten en de

goedkeurend een kijkje nemen. In 2010 zullen de dialyse en het

OK-medewerkers te verbeteren.

Fase II

auditorium aan de Gasthuisstraat

Bijzondere aandacht ging ook

De eerste maanden van 2009 werd de

geopend kunnen worden.

naar de kindvriendelijkheid.

nieuwe vleugel stapsgewijs in gebruik

Geheugenproblemen Het internistisch en geriatrisch daghospitaal en de dienst geriatrie beleefden, ter gelegenheid van hun verhuis naar de nieuwe voorbouw, een dag rond het thema ‘ouderen met geheugenproblemen’. De bezoekers konden hulpmiddelen bekijken, tests uitvoeren of een tentoonstelling bezoeken.

Nieuwe spoeddienst Begin vorig jaar opende het Molse ziekenhuis een nieuwe spoedafdeling. Met deze nieuwbouw wil het ziekenhuis de patiënten sneller en efficiënter behandelen. Jaarlijks ontvangt de dienst ruim 14.000 patiënten. De extra ruimte, de bijkomende bewaking en een overzichtelijke structuur zijn dan ook meer dan welkom. De nieuwe spoeddienst bestaat onder meer uit een balie achter veiligheidsglas, een grote garage voor twee ziekenwagens, een triagelokaal, twee reanimatiekamers, een hechtings- en gipslokaal, een nachthospitaal, een automatische medicijnenkast, een keuken, een badkamer, een isolatiecel en burelen. Hiermee voldoet de afdeling aan alle eisen. Hoofdverpleegkundige Fons Melis en eerste verantwoordelijke Katrien Daniels van de spoedgevallendienst. JAARVERSLAG 2 0 0 9

35 Molse moeders kunnen comfortabeler bevallen Het H. Hartziekenhuis Mol nam begin september een volledig nieuw moederhuis op de vierde verdieping in gebruik. Deze ruimte is ter beschikking voor de patiënten van de afdelingen verloskunde, gynaecologie en neonatologie. Een opendeurdag voor het brede publiek ging door op zondag 6 september. Vruchtbare jaren “Ons ziekenhuis groeide de afgelopen jaren zeer snel,” zegt algemeen directeur René Daemen. “Sinds 2002 is het aantal bevallingen elk jaar

Het team gynaecologen.

toegenomen. Eind 2008 werd de kaap van de 700 bevallingen

Comfort en privacy in een

en de mogelijkheden van elke kamer

overschreden. Het medisch en

huiselijke sfeer

zijn aanzienlijk uitgebreid; dit alles in

verpleegkundig team van het

Het nieuwe moederhuis bestaat

de warme, huiselijke sfeer die de dienst

moederhuis is bijzonder ingenomen

uit vier verloskamers en dertien

al kenmerkte. Ook het verloskwartier

met de nieuwe en ruimere afdeling.

patiëntenkamers. Hiernaast zijn er

is uitgerust met de meest recente

De gloednieuwe infrastructuur

twaalf bedjes om een maximale

praktische en technische voorzieningen.

en apparatuur en de uitgebreide

ondersteuning te bieden aan zorgbehoe-

Zo is er in elke verloskamer ondermeer

dienstverlening die ze nu kunnen

vende pasgeborenen en drie kamers

centrale monitoring en Stan monitoring.

aanbieden zijn hier niet vreemd aan.”

voor observatie. Het comfort, de privacy

ELEKTRONISCH GESTUURDE MEDICATIEKASTEN VOOR SPOED Op 25 februari 2009 is de

een compact, modulair opslag- en

wanneer,…). Hiernaast zijn er vier

spoedgevallendienst naar zijn

distributiesysteem voor onder andere

‘E-lock schuifladenkasten’ aangekocht

nieuwe locatie verhuisd. De recente

verdovende middelen en ‘dure’

voor grotere, goedkopere stukken,

infrastructuur en uitrusting bieden

geneesmiddelen. Elke lade bevat

maar eveneens met een gecontroleerde

grote voordelen. Zo heeft de

één product. De schuifladen gaan

toegang. Het stockbeheer van de Vanas-

spoedgevallendienst ondermeer

telkens slechts zover open dat enkel

kasten is rechtstreeks gekoppeld aan

gekozen voor de implementatie van

het gevraagde aantal genomen

het softwareprogramma van de centrale

de ‘Vanas-kasten’. Dit zijn beveiligde

kan worden. Met de dispenser

apotheek. De bevoorrading gebeurt

decentrale medicatiekasten die gestuurd

is de toegang tot deze artikelen

dan ook door de apotheek.

worden via specifieke software.

perfect beveiligd en kunnen alle

De nieuwe medicatiekasten scoren goed

artikelbewegingen gecontroleerd

op het gebied van patiëntveiligheid en

Momenteel zijn er twee ‘dispensers’

worden door de apotheek (wie,

ze brengen daarenboven een correcte

ter beschikking. Een dispenser is

wat, voor welke patiënt, hoeveel,

facturatie aan de patiënt met zich mee.


36

JAARVERSLAG 2 0 0 9

Management van processen De manier waarop het ziekenhuis zijn processen identificeert, ontwerpt, beheerst en waar nodig verbetert of vernieuwt, gericht op de waardetoevoeging voor alle betrokkenen

38

“

Snelle, professionele

hulpverlening aan de inwoners van Mol en omliggende gemeenten

”

is ons hoofddoel. Dr. Barry Dekeyser, Urgentiearts

JAARVERSLAG 2 0 0 9

39 SPOEDGEVALLENDIENST MET PIT Eind juli kreeg het H. Hartziekenhuis het bericht dat

Dit tweekoppig team kan eventueel worden versterkt

zijn kandidatuur voor een PIT-project (Paramedisch

met een derde verpleegkundige of arts, maar dit zal

Interventie Team) weerhouden werd door de overheid

eerder uitzonderlijk gebeuren.

en in aanmerking komt voor financiering. Dr. Barry

De PIT-verpleegkundigen spelen natuurlijk de belangrijkste

Dekeyser, urgentiearts en medisch diensthoofd

rol: het zijn stuk voor stuk verpleegkundigen met een

spoedgevallen, is samen met hoofdverpleegkundige

‘Bijzondere beroepstitel in Spoedgevallen en Intensieve

Fons Melis de trekker van de Molse PIT.

Zorgen’ en allemaal geschoold in ‘Advanced Life Support’. In de voorbereidingsfase van het PIT-project is

Dokter Dekeyser, de dienst 100, de

een uitgebreide theoretische en praktische bijscholing

ambulance, de MUG, de PIT: allemaal zijn

gebeurd en werd een examen afgenomen van alle

het medische hulpdiensten die op een eigen

PIT’ters; ieder van hen doorstond deze test met glans.”

wijze functioneren. Kan u kort uitleggen waar zo’n PIT voor staat?

Een belangrijk aspect is ongetwijfeld de

“Een Paramedisch Interventie Team is een ambulance

samenwerking met de brandweer van Mol die

met specifieke uitrusting waarin verpleegkundigen

instaat voor de ambulances. Hoe verloopt dit?

aanwezig zijn. Deze ambulance moet vanuit het

“De brandweer van Mol voorziet inderdaad een

‘PIT-ziekenhuis’ vertrekken en de verpleegkundigen

bemande ambulance die de permanentie 24 uur op

passen standing orders toe die door de artsen

24 uur waarborgt. En de samenwerking loopt zeer goed.

van het ‘PIT-ziekenhuis’ voor akkoord getekend zijn. De PIT werkt onder de rechtstreekse verantwoordelijkheid van het medisch diensthoofd spoedgevallen

De PIT-verpleegkundige is in staat op

van het H. Hartziekenhuis Mol, die samen met de

elke situatie adequaat te reageren, ook

hoofdverpleegkundige instaat voor de opleiding en dagdagelijkse organisatie van de PIT in overleg

in levensbedreigende omstandigheden.

met het hulpcentrum 100, de landelijke stuurgroep van de FOD, de provinciale gezondheidsinspecteur, de brandweer, de omliggende ziekenhuizen

Bovendien is de tweede wagen van de brandweer sinds

en rusthuizen.”

maart voorzien van een inbelsysteem waardoor de permanentie nog beter gegarandeerd wordt. Dit betekent

Wat zijn de voordelen van een PIT?

dat wanneer de PIT op interventie is, er zeker overdag

“Het grote voordeel is dat de PIT binnen enkele

een tweede wagen in de dienst 100 beschikbaar is.

minuten ter plaatse kan zijn en meteen de nodige

Op deze manier kunnen we onze regio eindelijk voorzien

acties kan uitvoeren. Tot voor kort bleken Mol en

van de nodige pre-hospitaal teams om de inwoners

omstreken een black spot op het niveau van dringende

van de gemeenten alle nodige zorgen te bieden. De

hulpverlening te zijn. Ongeveer 60.000 mensen

kennis van de ambulanciers van de Brandweer Mol

konden niet binnen enkele minuten bediend worden,

mag niet onderschat worden: zij kunnen teren op heel

wat dankzij de komst van de PIT nu wel het geval is.”

wat praktische ervaring, een uitstekende bijscholing en medische ondersteuning van hun korpsarts en een

En wie zijn de betrokkenen in dit verhaal en

dagelijkse hands-on training op de werkvloer van de

hoe krijgt zo’n grootschalig project vorm?

spoedgevallendienst.”

“De PIT wordt bemand met één verpleegkundige vanuit de dienst spoedgevallen en één ambulancier die voor

Welke resultaten beoogt u met de PIT?

deze taak toegewezen is aan de dienst spoedgevallen.

“Snelle, professionele hulpverlening aan de inwoners van Mol en omliggende gemeenten is ons hoofddoel.


40 We voorzien een continuüm van de beste medische

Gebeurt er afstemming met de

zorgen van op de straat tot na het ontslag van

spoedgevallendienst van Geel?

de patiënt. Wij streven een kwaliteit na die op

“Het prehospitaal gebeuren was vroeger exclusief voor

het medisch vlak de test met een MUG-team kan

de brandweer Mol en de MUG-diensten uit de omgeving.

doorstaan. Doordat een verpleegkundige het team

Met de komst van de PIT is dit uiteraard veranderd.

leidt, is er ook voldoende aandacht voor de sociale

De verschillende diensten slaan de handen in elkaar en

en menselijke kant van het verhaal, iets wat wij als

dat vereist een zekere coördinatie, zeker wanneer ‘elke

spoedgevallenartsen met al onze techniciteiten en

seconde telt’. Hierover werden met alle betrokken partijen

oog voor het levensbedreigende wel eens durven te

afspraken gemaakt. Ondertussen kregen we al meerdere

vergeten.”

lovende berichten vanwege de ziekenhuizen van Geel en Overpelt over de samenwerking tussen MUG en PIT.”

Brengt de PIT veranderingen met zich mee voor de huisartsen van de regio?

Tot slot, Dr. Dekeyser, hoe ziet u de toekomst

“De PIT rukt zowel uit voor ambulance-opdrachten

van de PIT?

als voor PIT-opdrachten en dit op vraag van het

“Het aantal ritten van de PIT zit al op het landelijke

hulpcentrum 100. De eerste inschatting van de

gemiddelde en zal in de volgende fase van het project

ernst gebeurt in vele gevallen door de huisarts ter

beslist verder toenemen. Verder is er een gecoördineerd

plaatse. Hij of zij kan contact opnemen met de

overleg gebeurd naar de functie van de PIT in het

spoedgevallenarts om te beslissen of de PIT dient

interhospitaaltransport. En nu we ook prehospitaal

ingezet te worden. Ook het hulpcentrum 100 kan

werken, brengen we meer pathologie met de PIT mee

de huisarts hierbij adviseren, zodat de PIT of MUG

naar onze spoedgevallendienst en ons ziekenhuis. Dit

niet nodeloos dienen uit te rukken. Wij merken dat

alles maakt dat de belasting voor de andere medewerkers

dit overleg toeneemt, wat enkel kan leiden tot meer

op de spoedgevallendienst aanzienlijk verhoogd wordt,

tevredenheid voor alle spelers op het prehospitaalveld.

immers zij moeten het met één verpleegkundige minder

De huisartsen weten dat ze kunnen vertrouwen op een

stellen dan voorheen. We zijn ons allen goed bewust

adequate aanpak van alle prehospitaal pathologie.”

dat een PIT maar goed functioneert indien de thuisbasis, namelijk de spoedgevallendienst, overeind kan blijven

Welke dringende behandelingsmogelijkheden

onder de toenemende dagelijkse drukte.

zijn er in de PIT aanwezig?

Dit gezegd zijnde, wijst alles er op dit moment op dat

“De PIT-verpleegkundige is in staat op elke situatie

de PIT landelijk een succesverhaal is en er in de toekomst

gepast te reageren, ook in levensbedreigende

nog meer PIT’s prehospitaal zullen ingezet worden met

omstandigheden. De verpleegkundige kan heel wat

als doel de dringende medische hulpverlening verder te

situaties zelf oplossen, in de andere gevallen zal hij

optimaliseren en een brug te slaan tussen de landelijke

of zij de patiënt stabiliseren tot de MUG ter plaatse

ambulancediensten en de regionale MUG-diensten.

is, om dan als één team verder te werken. In dit kader merken we dat de PIT-verpleegkundige zijn functie meer dan waarmaakt: MUG-artsen stellen zich tegenwoordig de vraag welke meerwaarde zij nog kunnen betekenen. Volgens hen blijken onze verpleegkundigen zelfs de meest levensbedreigende situaties aan te kunnen zonder tussenkomst van een gespecialiseerde urgentiearts, wat bewijst dat ons systeem van opleiding toegepast op gemotiveerde spoedverpleegkundigen de testen glansrijk doorstaat. Continue feedback en bijscholing in het veld door Fons Melis of mijzelf blijkt de beste leerschool.”

JAARVERSLAG 2 0 0 9

41 KOMST VOLTIJDSE URGENTIEARTS ZAL SPOEDGEVALLENDIENST VERDER VERZELFSTANDIGEN Met de komst van een voltijdse urgentiearts (Dr. Barry Dekeyser) is er een begin gemaakt met het volledig autonomiseren van de dienst spoedgevallen. Dr. Dekeyser vervangt Dr. Hans Schauvliege die hierdoor de kans krijgt zich volledig te concentreren op zijn orthopedische praktijk. In samenspraak met alle disciplines in het ziekenhuis is Dr. Dekeyser intussen gestart met het uitwerken van protocollen en ‘conventies’ waardoor de artsen op spoedgevallen een ruimere verantwoordelijkheid krijgen en een grotere autonomie. Onderhandelingen met alle disciplines worden hiervoor opgestart en zijn in vele gevallen al tot een goed einde gebracht. Op deze manier worden niet alleen de specialisten van het ziekenhuis wat ontlast, maar zal ook de service aan de patiënt op spoedgevallen drastisch kunnen worden verbeterd. Uiteraard is dit een werk van lange adem, maar dankzij de goede medewerking van de verschillende diensten, werd al een belangrijke aanzet gegeven.

Knelpunt blijft het aantrekken van goed

Al deze veranderingen betekenen

gekwalificeerde spoedgevallenartsen.

een flinke meerwaarde voor het

Een volledige integratie van deze

H. Hartziekenhuis, maar vooral

artsen in het ziekenhuis, een goede

voor de patiënten van deze regio.

verstandhouding met de specialisten

Ze zijn het gevolg van een enorme

en een goede supervisie en opleiding,

inzet waar veel mensen, artsen

blijven hierin cruciale elementen,

zowel als verpleegkundigen, intens

uiteraard naast een eerlijke verloning.

bij betrokken zijn. De verzelfstandigde

Op die manier moet de ploeg

spoedgevallen zet op deze manier

spoedartsen verder uitgroeien

het Molse ziekenhuis voor goed op

tot een sterk team dat een vaste

de kaart van de dienst 100 en

waarde vormt voor het ziekenhuis.

brengt de werking ervan op een beduidend hoger niveau.

Een bijkomend positief gevolg van de veranderde werking op spoedgevallen is dat de overheid de aanvraag om een PIT (Paramedisch Interventie Team) te kunnen opstarten, positief heeft geadviseerd.


42 ENDOVASCULAIR HERSTEL ABDOMINAAL AORTA ANEURYSMA NU OOK IN MOL Een AAA (abdominaal aorta aneurysma) is een

Daarom werd een alternatief gezocht en gevonden, het

abnormale verbreding van de buikslagader.

endovasculair herstel of EVAR: via twee kleine insneden

De diameter van de buikslagader bedraagt gemiddeld

in de liezen wordt binnenin de verwijde buikslagader

een kleine 20 mm. Om redenen die nog niet volledig

een speciaal op maat gemaakte, beklede stent geplaatst.

duidelijk zijn, kan de buikslagader beginnen uit te

De ingreep is aldus veel minder belastend en de patiënt

zetten en een aneurysma vormen. Hoe groter het AAA

kan al na enkele dagen naar huis. Soms is vooral om

wordt, hoe sneller het groeit. Het risico op scheuren of

anatomische redenen een endovasculair herstel evenwel

ruptuur wordt reëel vanaf 50 mm diameter.

niet mogelijk en dient een klassiek herstel te worden

Dit uitzetten van de buikslagader is meestal een proces

gedaan als de algemene toestand van de patiënt

dat over jaren verloopt en meestal heeft de patiënt er

dit toelaat.

geen besef van: 2/3 van de AAA’s onder de 50 mm zijn niet geweten en 9/10 worden toevallig gevonden

Tot voor kort had het H. Hartziekenhuis Mol geen

bij een onderzoek dat om een andere reden wordt

erkenning om deze endoprothesen te mogen plaatsen en

uitgevoerd. Recente data tonen aan dat het scheuren

moesten de vaatchirurgen uitwijken naar andere centra

van een AAA bij mannen van boven de 60 jaar de

die deze erkenning hadden om hun patiënten daar op

derde oorzaak is van een plotse dood. Slechts een

deze manier te kunnen behandelen, iets wat natuurlijk

klein aantal patiënten overleeft een ruptuur van een

voor de vaatchirurg én de patiënten soms moeilijk was.

AAA. Als een AAA tijdig wordt opgemerkt, kan het in

De laatste jaren hebben de artsen binnen de dienst

optimale omstandigheden worden behandeld en dit

vaatheelkunde een vooruitstrevende endovasculaire

kan dan met zeer goede overlevingscijfers. Daarom is

afdeling uitgebouwd en dit werd ook beloond met een

screening nuttig, dit kan via een gerichte, simpele

erkenning door het RIZIV om deze endoprothesen te

echografie, eventueel aangevuld met een CT-scan.

mogen plaatsen in Mol zelf. Ondertussen zijn al patiënten

Deze onderzoeken kunnen via de huisarts of via het

in het Molse ziekenhuis met deze methode succesvol

vaat-, thorax- en lymfecentrum van het H. Hartziekenhuis

behandeld.

Mol worden geregeld. Dr. Tom Berghmans.

De behandeling kan op verschillende manieren gebeuren afhankelijk van de karakteristieken van het AAA en ook afhankelijk van de algemene toestand van de patiënt. Over het algemeen wordt tegenwoordig een AAA vaatchirurgisch behandeld vanaf 50 mm diameter bij een vrouw en 55 mm bij een man. Als er tekenen zijn van een dreigende ruptuur wordt sneller ingegrepen. Het klassieke vaatheelkundig herstel houdt in dat het uitgezette deel van de buikslagader wordt verwijderd en vervangen door een kunstslagader, dikwijls ‘broekoperatie’ genoemd. Het gaat om een zware ingreep met de nodige risico’s waarbij de buik ten dele wordt opengesneden en de patiënt een kleine twee weken in het ziekenhuis dient te verblijven.

JAARVERSLAG 2 0 0 9

43 AMBULANTE RESPIRATOIRE REVALIDATIE VOOR LONGPATIËNTEN Sinds maart 2009 loopt in het

Na een intake gesprek volgen drie

gericht naast specifieke kracht-

H. Hartziekenhuis Mol een

testen om een beeld te krijgen van

oefeningen voor de secundaire

revalidatieprogramma voor chronische

de functionele capaciteit van de

ademhalingsmusculatuur, musculatuur

longpatiënten. Dit oefenprogramma

patiënt. De VO max (maximaal

van de schoudergordel en musculatuur

kwam tot stand door een samen-

zuurstofverbruik) wordt geraamd

van het onderste lidmaat. Primaire

werking tussen de pneumologen

naast de 1RM van de quadriceps

ademhalingsmusculatuur wordt

en de dienst kinesitherapie.

en de zes minuten wandelafstand.

getraind door de mediflo duo,

2

Op basis van het resultaat van

een veelzijdige ademtrainer, die

De screening en selectie van patiënten

deze testen wordt een individueel

wordt meegenomen door de patiënt

die in aanmerking komen, gebeurt

trainingsprogramma opgesteld

waardoor hij thuis kan oefenen.

door de pneumologen door middel

dat aan iedere patiënt toelaat

Na drie maanden volgt er een

van een consultatie of advies.

op zijn niveau te trainen.

retesting; een verslag van deze

Vervolgens wordt een afspraak

testen wordt telkens overhandigd

gemaakt met de dienst kinesitherapie

De oefeningen zijn vooral

om met de revalidatie te starten.

cardiovasculair progressief

aan de pneumoloog.

MVG-EXPERT OPTIMALISEERT REGISTRATIE VOOR DE OVERHEID Het afgelopen jaar nam het

De registratie is beperkt tot vier

Samen met de MKG-registratie

Molse ziekenhuis een MVG-expert

steekproefperiodes van vijftien dagen.

(minimaal klinische gegevens),

(minimaal verpleegkundige gegevens)

verplicht in de algemene ziekenhuizen

in dienst. MVG is een door de

De MVG-expert ondersteunt de

vanaf 1990, vormt deze informatie

overheid verplichte registratie van

zorgverleners en zet alle middelen

de basis voor de financiering van

verpleegkundige gegevens, waaronder

in om de registratie te optimaliseren.

het ziekenhuis: namelijk voor de

de verpleegkundig toegediende zorgen

Zo voert ze steekproeven uit op de

vastlegging van de ligdagprijs,

per patiënt, personeelsgegevens per

gegevens die de verpleegkundigen

onderdeel B2.

afdeling, informatie over het ziekenhuis

inbrengen in het systeem, kijkt ze na

en algemene patiëntengegevens.

op volledigheid, geeft feedback en

Via deze gegevens krijgt de overheid

stuurt bij waar nodig.

zicht op de verpleegkundige zorgen in alle Belgische ziekenhuizen.


44 PATIËNTGESTUURDE ZORG DOOR KLINISCHE PADEN Patiëntgerichte zorg begint met het goed en duidelijk

Welke zorgplannen werden het voorbije jaar

informeren van de patiënt. Daarenboven moet de

samengesteld?

patiënt ervaren dat alle zorg volledig op zijn noden

“In 2009 hebben we de paden rond rugchirurgie

is afgestemd. Met deze doelen voor ogen worden in

geïmplementeerd. Ik denk ondermeer aan de klinische

het H. Hartziekenhuis Mol klinische paden uitgewerkt

paden nekhernia, discushernia of een verstijvingsoperatie.

en opgestart. Hiernaast zijn het ook instrumenten

Daarnaast is er een her-evaluatie gebeurd van de klinische

voor de hulpverleners zelf om hun geleverde zorg

paden totale heup- en knieprothese. Naar aanleiding van

te optimaliseren en te evalueren. Lea Janssen,

de aanwerving van onze oncocoach zijn we opnieuw

verpleegkundig diensthoofd en coördinator

gestart met PROMIS of het project voor ontwikkeling van

klinische paden, geeft een stand van zaken.

oncologische multidisciplinaire intramurale standaardzorg. En in samenwerking met Geel is er een pad uitgeschreven

Kan je heel kort samenvatten wat een

voor de patiënten die in de borstkliniek behandeld

klinisch pad is?

worden. Op dit moment proberen we het proces rond

“Een klinisch pad is een uitgewerkt zorgplan voor

de hartkatheterisaties te stroomlijnen. Dit gebeurt in

een welbepaalde patiëntengroep, bijvoorbeeld

samenwerking met het Universitair Ziekenhuis Antwerpen,

patiënten met een heupprothese of patiënten met

waar de hartkatheterisatie plaats vindt.”

een discushernia in de onderrug. Alle activiteiten van artsen, verpleegkundigen, paramedici en ondersteunende diensten worden op mekaar afgesteld om de behandeling van deze patiënten zo aangenaam en efficiënt mogelijk te maken met

De patiënt wordt nauwer betrokken bij

aandacht voor kwaliteit. Op die manier kunnen we

zijn behandeling en verzorging. Hij weet

eveneens sterk focussen op de ontwikkeling van

precies wat er met hem gaat gebeuren op

multidisciplinaire samenwerkingsinitiatieven en dit zowel intramuraal als transmuraal. Dit komt niet alleen de patiënt, maar ook het ziekenhuis ten goede.” Hoeveel klinische paden zijn er ondertussen al uitgewerkt? “Momenteel zijn er zestien paden in gebruik. We hebben er vier in evaluatie en twaalf paden zijn in ontwikkeling.”

JAARVERSLAG 2 0 0 9

elk moment van de dag.

45

Hoe gaan jullie concreet te werk om zo’n

En hoe kader je de klinische paden in de

klinisch pad te realiseren?

samenwerking met Geel?

“Van zodra het onderwerp van een klinisch pad

“Uiteraard kunnen we ook op dit vlak veel van mekaar

gekend is, roep ik als coördinator een werkgroep

leren. Om de best mogelijke zorg te kunnen aanbieden

samen van alle betrokken partijen. Dit team bepaalt

in de beide ziekenhuizen is het zeker opportuun om

vooreerst welke doelstellingen zij nastreeft en welke

gelijkaardige projecten samen te ontwikkelen. We

acties er nodig zijn om deze te realiseren. Om een

werken voor wat betreft de klinische paden ook nauw

klinisch pad uit te schrijven is een degelijke structuur

samen met andere ziekenhuizen en dit in het Netwerk

en planmatige aanpak vereist. Vroeger werd een

Klinische Paden. Een netwerk van ruim 110 ziekenhuizen

30-stappenplan gehanteerd; dit is nu omgevormd

onder leiding van de K.U.Leuven. Het NKP organiseert

tot een 7-fasen model. Hierdoor verkrijgen we,

niet alleen opleidingen, maar laat ook toe om aan

in vergelijking met een gewoon of standaard

benchmarking te doen of informatie uit te wisselen.”

verpleegplan, een beter overleg en samenwerking tussen alle actoren, komen we tot inzichten op een hoger niveau en uiteindelijk tot een betere kwaliteit

Lea Janssen, coördinator klinische paden.

van zorg.” Wat ervaart de patiënt hiervan? “De patiënt wordt nauwer betrokken bij zijn behandeling en verzorging. Hij krijgt van meet af aan duidelijke informatie in een patiëntenbrochure en -pad. Zo weet hij precies wat er met hem gaat gebeuren op elk moment van de dag. Het klinisch pad gaat ook over de grenzen van het ziekenhuis heen. Zo kan een patiënt met een totale heupprothese er van op aan dat bij zijn ontslag de thuiszorg, bijvoorbeeld poetshulp, al voorzien is.” Hoe zie je de toekomst van de klinische paden in het ziekenhuis? “Om een goed overzicht te bewaren is er intern een stuurgroep klinische paden opgericht. Dit team zal de klinische paden die in ontwikkeling of actief zijn mee opvolgen. Artsen of medewerkers die een klinisch pad willen starten, hebben nu een aanspreekpunt. Maar de stuurgroep zal ook zelf actief op zoek gaan naar mogelijke knelpunten die vragen om een klinisch pad.”


46

JAARVERSLAG 2 0 0 9

Patiënten De manier waarop het ziekenhuis werkt aan de elementen die zorgen voor patiëntentevredenheid

48

“

Magister verhoogt

de efficiëntie waardoor er meer tijd vrijkomt

”

voor de patiënt. Magda Maes, Diëtiste

JAARVERSLAG 2 0 0 9

49 VERHOOGDE AANDACHT VOOR HET VOEDINGSGEBEUREN ZIEKENHUISBREED Het is wetenschappelijk bewezen dat gezonde

Magister

voeding en een goede voedingstoestand een

“Het ziekenhuis heeft met het softwarepakket

relatie hebben met gezondheid, voorkomen

Magister een einde gemaakt aan de papieren

van ziekte en herstel na ziekte. Reden genoeg

maaltijdkeuze-formulieren,“ vult Magda Maes aan.

voor de medewerkers van de keuken en de

“De voedingsassistente geeft de menukeuze van de

cafetaria om samen met de diëtisten, artsen en

patiënt in op een kleine, draagbare pc en deze gegevens

verpleegkundigen het voedingsgebeuren te bewaken

worden automatisch verwerkt en doorgegeven aan de

en verder te verbeteren. “We nemen verschillende,

ziekenhuiskeuken. We moeten dus de papieren menulijsten

weloverwogen stappen naar professioneler

niet meer handmatig verwerken, waardoor het logistieke

werken,” menen diëtiste Magda Maes en

traject verkort is”. De diëtiste onderstreept dat Magister

diensthoofd voeding, Jean-Pierre Smeets.

de efficiëntie vergroot waardoor er meer tijd vrijkomt voor de patiënt. “Zo zullen wij ons meer kunnen concentreren

HACCP en Quasydoc

op onze kerntaken zoals patiëntenbegeleiding, uitleg

Op advies van de werkgroep HACCP (Hazard

geven over het dieet aan het bed van de patiënt en

Analysis Critical Control Points), die alle kritische

deelnemen aan werkgroepen.” Een ander voordeel van

punten in de processen rond de voedselbereiding

Magister is de betere spreiding van de werkdruk voor

analyseert en controleert, werd besloten om het

de medewerkers van de keuken. Daarenboven krijgt de

softwarepakket Quasydoc voor de dienst voeding

patiënt een overzichtelijke bandkaart met zijn menukeuze.

te gebruiken. “De automatisering van de dienst voeding heeft heel wat voeten in de aarde gehad,” opent Jean-Pierre Smeets. “Eerst werd Quasydoc ingevoerd. Deze software geeft elk product een

De inspanningen van de dienst voeding

unieke code en zorgt zo voor de traceerbaarheid

werden recent bekroond met de

van alle verwerkte voedingsmiddelen. Door het

Horeca Award.

scannen van de inkomende en uitgegeven goederen kunnen we altijd nagaan wanneer, door wie en welk voedingsproduct is verbruikt. Een belangrijke factor in het kader van de voedselveiligheid.”

Horeca Award Jean-Pierre Smeets rondt af met de bemerking dat het aanpassen en verbeteren van de recepturen ook een continue opdracht is voor zijn afdeling. Dat is absoluut een succes. De inspanningen van de dienst voeding werden namelijk recent bekroond met de Horeca Award, waardoor het H. Hartziekenhuis Mol de Vlaamse instelling is met de beste keuken. Hierover meer bij het hoofdstuk ‘patiëntgericht denken’.


50 ZIEKENHUIS REAGEERT SNEL EN GOED OP MEXICAANSE GRIEP Afgelopen jaar werd België geconfronteerd met een

In het ziekenhuis werd een vaccinatie-campagne

nieuw type griepvirus, Influenza A/H1N1, in de

tegen Mexicaanse griep opgezet. Deze werd goed

volksmond Mexicaanse griep genoemd. Het virus heeft

opgevolgd, 416 (69%) personeelsleden en artsen lieten

zich wereldwijd snel verspreid en lag aan de oorsprong

zich vaccineren. Aanvankelijk werd gevreesd dat de

van een nieuwe grieppandemie.

grieppandemie aanleiding zou geven tot belangrijke sterfte. Uiteindelijk is gebleken dat de Mexicaanse

In het H. Hartziekenhuis Mol werd een multidisciplinaire

griep wel erg besmettelijk maar niet zo gevaarlijk is.

werkgroep samengesteld die een volledig

Deze pandemie is in symptomen en verwikkelingen niet

pandemieplan uitwerkte. Er was overleg hierover met

ernstiger dan een gewone seizoensgriep. Toch zijn er ook

gemeente en huisartsen. Er werden voorbereidingen

verschillen. In tegenstelling tot de gewone seizoensgriep

getroffen om de continuïteit van de zorg te blijven

is de influenza A/H1N1 eerder een ziekte van jonge

garanderen en er werden maatregelen genomen om de

mensen. In België waren er bijvoorbeeld een aantal

verspreiding van de infectie binnen het ziekenhuis

sterfgevallen van jonge volwassenen, zonder duidelijke

tegen te gaan.

risicofactoren. Ouderen blijven meer gespaard, omdat ze door vroegere blootstelling aan een vergelijkbaar virus

Hiertoe werd enerzijds voorzien in een verhoging

een zekere immuniteit opgebouwd hebben en omdat hun

van de opvang-capaciteiten van de patiënten die

immuunsysteem minder heftig reageert.

nood hebben aan acute zorg. Er werden een aantal maatregelen ingevoerd zoals striktere opnamecriteria,

Samengevat kan men stellen dat het Molse ziekenhuis op

een eventuele deprogrammering van de geplande

deze speciale situatie erg snel en goed heeft gereageerd.

chirurgische ingrepen, inzet van vrijwilligers,...

Er is een plan opgesteld, dat in de toekomst nog bruikbaar kan zijn. Gelukkig is het voorlopig nog niet volledig in

Anderzijds werd voorzien in de verdeling van het ziekenhuis in hoge en lage risicozones teneinde de overdracht van het virus binnen het ziekenhuis te minimaliseren. De spoedgevallen heeft begin 2009 zijn intrek genomen in de nieuwbouw. Zodoende kon, indien nodig, de oude spoedgevallendienst als hoge risicozone ingericht worden. Op de afdelingen werden eveneens hoge en lage risicozones voorzien.

JAARVERSLAG 2 0 0 9

werking moeten treden.

51 ACTIEVE PATIËNTENBEVRAGINGEN OP HEELKUNDE In 2009 werd de traditie van patiëntenbevragingen in het H. Hartziekenhuis Mol verder gezet. De respons laat de verantwoordelijken immers toe om continu verbeterpunten op te sporen en gerichte acties in te zetten. Het intranet ondersteunt de leidinggevenden hierbij. Via Mozaïek kan iedere afdeling haar resultaten vlot raadplegen en ontleden. De dienst heelkunde betrekt zijn patiënten actief bij de verschillende evaluaties. De afdeling heelkunde trok ook het afgelopen jaar al haar registers open om zoveel mogelijk te weten te komen over de ervaringen van haar patiënten. Een hele rist evaluaties wordt zo continu verzameld: via enquêtes in de onthaalbrochure en via klachten of opmerkingen aan het adres van de ombudsman. Hiernaast ontvangt de dienst heelkunde ook rechtstreeks informatie van zijn patiënten. Zo hebben alle patiënten met een knie- of heupprothese een evaluatieformulier ingevuld. Verder loopt er een kwalitatieve bevraging bij de ERAS-patiënten (programma voor Enhanced Recovery After Surgery); deels om in te kunnen schatten hoe deze patiënten zich voelen, anderzijds om statistieken op te maken over het hele ERAS-project. Daarenboven is er een onafgebroken informatie-uitwisseling bij elk patiëntencontact en vooral bij het ontslag. Via het intranet kunnen alle verpleegkundigen van de dienst de evaluaties consulteren. Door middel van een globale grafiek is in één oogopslag te zien hoe de afdeling scoort op punten als het onthaal, de verpleegkundigen, de arts, de voeding en zomeer. Tijdens de dienstvergadering maakt de hoofdverpleegkundige er een punt van om deze gegevens aan te halen en de nodige acties te formuleren. Zo waren aandachtspunten in 2009 onder andere het geven van voldoende informatie als patiënten lang nuchter moeten blijven, het consequent nakomen van afspraken door de paramedici, de communicatie van de verpleegkundigen en een aantal infrastructurele verbeteringen.

Ilse Huysmans, hoofdverpleegkundige dienst heelkunde.


52

EEN SENIOR FRIENDLY KLIMAAT IN HET HELE ZIEKE Het H. Hartziekenhuis wil een ouderenvriendelijk ziekenhuis zijn en optimaliseerde het voorbije jaar het zorgprogramma voor de geriatrische patiënt. Dit programma streeft, via een pluridisciplinaire aanpak, naar een optimaal herstel en een zo groot mogelijke zelfredzaamheid en levenskwaliteit van de oudere persoon. Om een geriatrische zorgcultuur te verkrijgen, is een zeer gespecialiseerde, multidisciplinaire en intensieve benadering nodig en dit zowel voor, tijdens als na een hospitalisatie. Zo’n geriatrisch zorgprogramma beschrijft dan ook de activiteiten van verschillende functies; met name de erkende dienst geriatrie, het geriatrisch dagziekenhuis, de interne en externe liaison en het geriatrisch consult. In Mol vult men dit als volgt in: G1 en G2 De verruiming van het aantal bedden maakte het in 2009 mogelijk om een bijkomend geriater aan te trekken en de dienst op te splitsen in G1 en G2. Deze twee geriatrische teams verrichten activiteiten op het vlak van acute pathologie en revalidatie. Van meet af aan benaderen zij de patiënt multidisciplinair. Ook de huisarts wordt nauw betrokken bij het proces. De geriatrische

Het geriatrisch dagziekenhuis

ziekenhuisopname nodig is. De

verpleegafdeling heeft als voor-

Mensen met een gemiddelde leeftijd

aanmelding gebeurt steeds in overleg

naamste doel elke oudere patiënt

van 75 jaar kunnen in het geriatrisch

met de huisarts. Zo kan het ziekenhuis

een goede diagnosestelling, een

dagziekenhuis voor een dag

ook op ambulante wijze de totaalzorg

adequate behandeling en een

verblijven. Tijdens deze dag kan

voor de oudere patiënt aanbieden.

actieve revalidatie te bieden.

men op een comfortabele en rustige

Daarbij heeft men naast de medische

manier de nodige onderzoeken,

problemen ook aandacht voor

behandeling of revalidatie

andere aspecten van zorg.

ondergaan, zonder dat een echte

JAARVERSLAG 2 0 0 9

53

ENHUIS Zo is de Molse geheugenkliniek

Daarenboven zijn er per pathologie

al lang ingeburgerd en hoopt men

multidisciplinaire interventies. Zo komt

via de uitbouw van het geriatrisch

bijvoorbeeld bij longpathologie de

zorgprogramma meer mogelijkheden

kinesist voor ademhalingsoefeningen,

te krijgen om de wachttijden

de logopediste voor slikproblemen en

te reduceren.

de verpleegkundige met verschillende soorten puffers. Heel concreet betekent

Interne en externe liaison

dit een voormiddag tijdens dewelke

Elke 75-plusser die in het Molse

de artsen de medische kant van de

ziekenhuis wordt opgenomen, op een

zaak met de nodige observaties

andere dienst dan de geriatrie, krijgt

en rapportages behandelen. De

een totale geriatrische benadering.

namiddag wordt dan eerder praktisch

Deze oudere patiënten worden

ingevuld, waarbij men in kleine

gezien door een pluridisciplinair

groepjes per discipline gaat werken.

team dat bestaat uit een geriater, een verpleegkundige en verschillende

Het geriatrisch consult

paramedici. Hierbij wil de verpleeg-

Het geriatrisch consult laat toe,

kundige interne liaison een

bij voorkeur op verzoek van de

tweedelijnfunctie vervullen, door

behandelende huisarts, om een

niet de zorg over te nemen, maar

geriatrisch advies te verstrekken.

te ondersteunen met raad en advies. De medewerker externe liaison wil de geriatrische principes en deskundigheid ter beschikking stellen van de huisarts, de coördinerende en raadgevende arts en de zorgverstrekkers van de doelgroep. Deze functie streeft ernaar de continuïteit van de zorg te optimaliseren, onnodige opnames te vermijden, alsook functionele samenwerkingsnetwerken uit te bouwen. Zo startte de dienst geriatrie het afgelopen jaar met de oprichting van

Elke 75-plusser die in het Molse ziekenhuis wordt opgenomen, op een andere dienst dan de geriatrie, krijgt een totale geriatrische benadering.

hun eigen G-Academy Kempen en geven zij intern en extern vorming aan verzorgend personeel en paramedici. Er wordt telkens één pathologie behandeld. De nadruk ligt vooral op observeren en rapporteren om snel te kunnen interveniëren.


54

JAARVERSLAG 2 0 0 9

Maatschappij De manier waarop het ziekenhuis in zijn bedrijfsvoering rekening houdt met de behoeften en verwachtingen van de omgeving

56

“

De fusie is de hefboom

naar een toekomst met meer mogelijkheden waarbij de Kempense patiënt de grote

”

winnaar zal zijn. René Daemen, Algemeen directeur

JAARVERSLAG 2 0 0 9

57 IEDEREEN WORDT BETER VAN DE FUSIE

Eind 2009 werd in de Zuiderkempen het licht

personeel. Waarom? Omdat er op dit moment, nog voor

op groen gezet voor de fusie tussen het Algemeen

de fusie echt vorm krijgt, al nood is aan ziekenhuisbedden

Ziekenhuis Sint-Dimpna in Geel en het

in onze regio. Daarom zijn wij zo blij dat Vlaams minister

H. Hartziekenhuis in Mol. “In 2014 moet de fusie

Jo Vandeurzen de samenwerking ondersteunt. Voorlopig

een feit zijn. Dat lijkt nog ver maar de weg is

moreel maar een goed dossier zal zeker voor extra

even lang en de uitdagingen liggen er met stapeltjes,”

financiële middelen zorgen. Het stemt ons vooral gelukkig

klinkt het bij de directeurs Willy Verbraeken (Geel)

dat de overheid met ons meedenkt. Op die manier zet je

en René Daemen (Mol).(*)

snel veel stappen,” vult René Daemen aan.

Dat het ooit tot een fusie van de twee ziekenhuizen zou komen, lag voor de hand. De twee instellingen liggen amper een kwartiertje van elkaar verwijderd en sinds enkele jaren waren er al verschillende

Het stemt ons vooral gelukkig dat de overheid met ons meedenkt.

samenwerkingsverbanden. Een mooi voorbeeld was het gezamenlijke gebruik van een NMR-scanner in Geel. Dat soort projecten zorgde er voor dat het water tussen beide ziekenhuizen steeds minder diep werd en

Specialisatie

dat de fusieoperatie op kruissnelheid kwam. “Eigenlijk

Een van de troeven van het toekomstige fusieziekenhuis

is het allemaal heel simpel. Tel het ene ziekenhuis

is de specialisatie in verschillende medische disciplines.

bij het andere op en je krijgt er twee. Of één grote

Daarmee sluiten Geel en Mol aan bij een trend van de

instelling. Puur wiskundig gezien dan toch, want in

voorbije jaren. “Neem als voorbeeld een pediater. Waar

ons samenwerkingsverband moet één en één geen

die vroeger als algemeen kinderarts beschouwd werd,

twee worden maar veel meer. De fusie is immers de

gaat dat vandaag veel verder. Elke pediater heeft een

hefboom naar een toekomst met meer mogelijkheden

subspecialisatie en met een team van pediater-specialisten

waarbij de Kempense patiënt de grote winnaar zal

sta je veel sterker. Dat principe geldt trouwens ook voor

zijn,” aldus René Daemen.

andere disciplines waarbij er telkens voor gezorgd wordt een ruim aanbod te creëren.” Daemen onderstreept dat

Gewilde fusie

het slagen van de fusie voor een groot deel afhangt van

In tegenstelling tot andere fusieoperaties is de fusie

de medewerking van de geneesheren maar wat dat

tussen de ziekenhuizen in Geel en Mol er één met veel

betreft kunnen hij en zijn collega op beide oren slapen.

goesting. “Bij ons wil iedereen de schouders er maar

“Onze dokters staan voor 200% achter de fusie want de

al te graag onderzetten,” lacht Willy Verbraeken.

meerwaarde is er één die zij mee vorm kunnen geven.

“Let op, logisch is dat allemaal niet want als je aan

Geloof ons maar dat het niet altijd logisch is dat iedereen

fusies denkt, dan steken er al snel allerhande minder

dezelfde taal spreekt maar in deze fusieopdracht gebeurt

positieve verhalen de kop op. Laat mij wat dat betreft

dat dus wel.”

vooral duidelijk zijn. Als straks de twee instellingen samenwerken, zal de personeelsgroep, goed voor 1.250 koppen, niet kleiner worden. In tegenstelling zelfs, het nieuwe ziekenhuis heeft nood aan extra

(*) Bron: Manager Magazines


58 Twee locaties

Waar? Het is nog te vroeg om daar echt mee bezig te

De eerstesteenlegging van een nieuwe campus

zijn, maar de kans is groot dat er een nieuwe campus

staat voorlopig nog niet op de agenda van de twee

gebouwd wordt tussen de twee gemeenten, Mol en Geel,”

ziekenhuisbesturen. “Voorlopig want dat zal er wel

aldus René Daemen.

ooit van komen maar dan staan wij minstens tien

“De eerste jaren zal de patiënt in de praktijk weinig merken

jaar verder,” maakt Willy Verbraeken zich sterk.

van de fusie. Tenzij wanneer het de dienstverlening betreft

“Een nieuwe accommodatie is op dit moment geen

want die zal er alleen maar op vooruit gaan. Een aantal

prioriteit. De blauwdruk waaraan er nu gewerkt wordt,

diensten zullen op termijn gecentraliseerd worden op één

is er een van de dagdagelijkse organisatie. Op twee

plaats om zo de patiënten beter te kunnen bedienen.

campussen, inderdaad, maar dat is eigenlijk alleen

In een groter ziekenhuis met meer capaciteit kan de relatie

maar een voordeel. Wij bouwen het nieuwe ziekenhuis

met de patiënt alleen maar groeien. Koppel dat dan aan

op de bestaande fundamenten zonder al meteen

een duidelijke visie met een kwalitatieve aanpak

op zoek te moeten gaan naar een nieuwe basis.

en dan mag elke patiënt rekenen op een mooi

Als het fusieziekenhuis tegen 2014 volledig

uitgetekend zorgpad.”

operationeel is, maken de samenwerkingsplannen allicht plaats voor bouwplannen.

“Wat verwacht ik van de fusie? Dat we de huidige kwaliteit die we met onze dienst bieden, kunnen behouden en zelfs nog verbeteren. Ik werk met een hechte, gemotiveerde ploeg medewerkers in ons ziekenhuis en we hebben door de kleinschaligheid een direct en persoonlijk contact. Zo’n samenwerking wil ik graag, ook na een fusie, behouden omdat dit ten goede komt van de kwaliteit voor patiënt en medewerkers.” Paula De Groof, Diensthoofd schoonmaak

JAARVERSLAG 2 0 0 9

59

Huiswerk overdoen Een van de eerste opdrachten die de directeurs Daemen en Verbraeken op tafel krijgen, is het op elkaar afstemmen van bijvoorbeeld de personeelsstatuten. “Die zijn als gevolg van de aard van de instelling verschillend. Natuurlijk moet er op termijn één gezamenlijk plan voorliggen, maar dat moet in stappen gebeuren. Een globaal zorgstrategisch plan is een ander voorbeeld. Zo’n plan geeft aan waar je met de instelling op termijn naar toe wil en hoe je die

“Wat roept de fusie Mol-Geel bij mij op? Ik kan mijn gevoel best als volgt samenvatten: ‘Een venster op de toekomst in de Zuiderkempen’.” Dr. Tessa Dieudonné, Geneesheer-specialist longziekten, allergie en bronchoscopie

plannen zal invullen. Wel, voor beide ziekenhuizen werd er nog een apart plan ingediend. Er zit niks anders op dan ons huiswerk over te doen. Ook wat dat plan betreft willen wij beter doen dan de som van de bestaande plannen. In bepaalde domeinen is er nog werk voor de boeg en liggen er nog uitdagingen. Het verplaatsen van het zorgaanbod van de ene campus naar de andere ligt misschien voor de hand maar is dat voor de patiënt ook zo? Is die patiënt bereid om voor bepaalde zorgen 10 km verder te rijden? Het zijn allemaal vragen waarover de komende jaren goed nagedacht moet worden.”


60 OP TERMIJN ÉÉN NIEUW ZIEKENHUIS VOOR DE HELE ZUIDERKEMPEN Ziekenhuizen Mol en Geel willen fuseren

thans gehanteerd wordt om op een deskundige wijze zorgprogramma’s uit te bouwen en om zware apparatuur te kunnen exploiteren. Hierdoor kunnen de artsen en medewerkers zich blijven specialiseren in bepaalde (sub)domeinen en is de aantrek van goede specialisten

Het H. Hartziekenhuis Mol en het Algemeen Ziekenhuis

gegarandeerd. Bovendien kunnen mensen en middelen

Sint-Dimpna in Geel hebben een intentieverklaring tot

efficiënter ingezet worden. De werkgelegenheid wordt

fusie ondertekend. De streefdatum om tot een werkelijke

gewaarborgd voor alle personeelsleden.

fusie te komen is uiterlijk 2014, zo mogelijk vroeger. In het bestuur zullen Mol en Geel gelijkwaardige

Overleg en samenwerking

partners zijn.

De fusie zal voor de beide ziekenhuizen een enorme stap voorwaarts zijn. De ziekenhuizen van Mol en Geel

De twee ziekenhuizen van de Zuiderkempen

zijn zich er sterk van bewust dat een stevig draagvlak

hebben al sinds 1 april 2009 een zogenaamde

aanwezig is bij de artsen en de medewerkers. Het gehele

groeperingsovereenkomst en willen overgaan tot een

fusietraject zal dan ook in overleg en in samenwerking

fusie. Ze zijn er immers van overtuigd dat dit het beste

met alle betrokken partijen verlopen.

is voor hun patiënten en medewerkers. Door de fusie zullen de patiënten op een optimaal zorgaanbod kunnen rekenen in eigen streek. De fusie van de ziekenhuizen Mol en Geel is een onderdeel van een globaal zorgstrategisch plan voor de Kempen. Bij de hogere overheden leeft sterk de idee van twee zorgpolen in de Kempen, namelijk één in het noorden en één in het zuiden. Zij staan dan ook achter de bouw van een nieuw ziekenhuis in de

“Wat denk ik over de komende fusie? Denken aan fusie is toekomstgericht denken. Samen zijn we sterker. Schaalvergroting zal ongetwijfeld een groter aanbod van zorg bieden aan onze patiënt. En vooruit denken doen we in de eerste plaats voor onze patiënt.”

Zuiderkempen, gevestigd op een nieuwe campus. Evi Willemse, Goede perspectieven Mol telt momenteel vijfhonderd personeelsleden voor tweehonderd bedden en Geel heeft zevenhonderd werknemers voor driehonderd bedden. Tertiaire pathologie wordt in deze regio nog onvoldoende toegepast. Voor bepaalde, gespecialiseerde behandelingen wijken patiënten uit naar ziekenhuizen buiten de regio. Dankzij de schaalvergroting kan het fusieziekenhuis het aanbod van klinische diensten behouden en verder uitbouwen. Hiervoor is voldoende schaalgrootte noodzakelijk. Het fusieziekenhuis zal vijfhonderd bedden tellen. Dat is ook de norm die

JAARVERSLAG 2 0 0 9

Opleidingscoördinator

61 GEEN AKKOORD HARTCENTRUM KEMPEN De vier Kempische ziekenhuizen –

Ondertussen is door de vernietiging

Dit kan enkel lukken als de uitbouw

Turnhout, Geel, Herentals en Mol

van het Koninklijk Besluit dit ook voor

van de gezondheidszorg in de

– zijn ook het voorbije jaar niet tot

onbepaalde tijd niet meer aan de orde.

Kempen benaderd wordt vanuit

een akkoord kunnen komen over de

Er komt voorlopig geen hartcentrum

het oogpunt van de patiënt die

vestigingsplaats voor het hartcentrum

in de Kempen.

recht heeft op een sterk uitgebouwd

waarop de Kempen aanspraak

gezondheidsaanbod met de

kon maken. De discussie over welk

Positief is dan weer dat provincie-

ziekenhuis het meest recht heeft op de

gouverneur Berx werd aangezocht

uitbouw van een hartcentrum sleepte

om dit dossier uit het slop te halen

al geruime tijd aan. Elke vestiging

en om een Zorgstrategisch Plan

haalde zijn beste papieren boven en

voor de Kempen te schrijven.

beste kwaliteit.

wilde het laken naar zich toetrekken.

PROVINCIEGOUVERNEUR MOET DE KEMPEN MET DE NEUZEN IN DEZELFDE RICHTING ZETTEN Op 9 november bezocht Cathy Berx, gouverneur van de provincie Antwerpen, de ziekenhuizen van Mol en Geel. Dit bezoek kaderde in de besprekingen rond het opstellen van een zorgstrategisch plan voor de Kempen. Er werd gestart met een korte voorstelling van de beide instellingen, waarna er een rondleiding plaatsvond. In het H. Hartziekenhuis Mol werden de afdelingen onthaal, spoedgevallen, radiologie, moederhuis, pediatrie en intensieve zorgen aangedaan. Tijdens de nabespreking drukte gouverneur Berx op het belang van de SWOT-analyse die zij op korte termijn van de beide ziekenhuizen verwachtte.

Provinciegouverneur Berx bezoekt de Molse spoedgevallendienst.


62

JAARVERSLAG 2 0 0 9

Patiëntgericht denken Het jaarthema

64

“

De wachttijden

voor de patiënt

”

verminderen effectief. Wim Mercier,

Kwaliteitscoördinator en ombudsman

JAARVERSLAG 2 0 0 9

65 PATIËNT KOMT SNELLER AAN DE BEURT Geen enkele patiënt wacht graag. Als een patiënt door

Volgen er dan ook concrete acties?

zijn huisarts voor verdere behandeling doorverwezen

“Voor wat betreft de algemene opmerkingen over het

wordt naar een ziekenhuis, wordt hij graag zo snel en

comfort van de wachtzalen zijn de nodige aanpassingen

zo dichtbij mogelijk geholpen. Wanneer de afspraak

ondertussen doorgevoerd of staan ze ingepland. De

voor een consultatie gemaakt is, wil de patiënt ook op

registratie van de wachttijden zelf resulteert in een dialoog

het afgesproken uur de specialist zien. Wim Mercier,

met de artsen die beter kunnen. Deze feedback maakt

ombudsman en coördinator van het project wachttijden,

dat onze artsen inzicht krijgen in de problematiek, er

heeft zicht op de situatie in het H. Hartziekenhuis Mol.

meer aandacht aan schenken en we zien nu al dat de wachttijden werkelijk verminderen.”

Moeten patiënten in het H. Hartziekenhuis lang wachten? “Dat varieert van specialist tot specialist. Enige tijd geleden merkten we wel, via de klachten die bij de ombudsman terechtkwamen, dat er een probleem was. Het ombudscomité heeft dan besloten om een ziekenhuisbrede meting door te voeren. En we zien

We krijgen relevante informatie over het gevoel van wachten bij de patiënt enerzijds en over de context anderzijds.

meteen een positieve evolutie sinds dit initiatief. De wachttijden verminderen effectief.” Tot slot, volgen er nog andere projecten om de Kan je het project kort toelichten?

doorstroming van patiënten te bevorderen?

“Elke patiënt die op consultatie komt, krijgt aan het

“Inderdaad, in 2010 zullen we de telefonische wachttijden

onthaal een evaluatieformulier. Hierop kan hij naast

op de consultatie pediatrie bekijken en aanpakken. Ook de

het geplande uur van zijn consultatie ook het tijdstip

doorstroming van patiënten op de spoedgevallendienst is

vermelden waarop hij daadwerkelijk het kabinet van

een blijvend punt van aandacht.”

de arts binnengaat. Daarenboven kan de patiënt ook algemene opmerkingen geven. Zo krijgen we heel wat relevante informatie over het gevoel van wachten bij de patiënt enerzijds én over de context anderzijds. Denken we aan het comfort in de wachtzalen. Patiënten wensen een goede stoel, een tv, voldoende informatiefolders, een drankautomaat en zomeer. We zijn ons bewust van het feit dat we de percepties van de patiënt verzamelen en dat er objectievere manieren zijn om deze meting te doen. Toch zijn deze positieve en negatieve ervaringen van patiënten al heel leerrijk.”

TENTOONSTELLING PATIËNTGERICHT DENKEN Eind 2009 presenteerde het Molse ziekenhuis in de centrale inkomhal de tentoonstelling ‘patiëntgericht denken’.

Hoe ziet het verdere verloop er dan uit? Wat doen jullie met de verkregen informatie?

Dit thema was immers dé kern van het beleidsplan van de

“Het ombudscomité analyseert alle binnengelopen

instelling. Tal van afdelingen expliciteerden hiermee hoe zij

informatie en maakt hier een rapport van. Deze

op hun dienst de patiënt daadwerkelijk centraal stellen. En

feedback wordt per specialiteit teruggekoppeld naar de

dit wilden ze graag tonen aan bezoekers, collega’s

artsen, zowel de positieve als de negatieve reacties.”

en patiënten.


66 DIENST VOEDING WINT HORECA AWARD 2009 VOOR DE BESTE INSTELLINGSKEUKEN! Het H. Hartziekenhuis in Mol is bekroond met een

“De prijs is een bekroning voor het harde werk dat we

Horeca-Award. Het keukenpersoneel nam de prijs

elke dag leveren”, zegt Jean-Pierre Smeets, diensthoofd

in ontvangst voor ‘Beste keuken in een instelling

van de keuken en de cafetaria. “We proberen de

of bedrijf’.

patiënten zoveel mogelijk afwisseling te bieden. Naast de dagmenu’s hebben we ook alternatieven, zoals

De jury loofde de ziekenhuiskeuken omdat ze de

een vegetarisch gerecht en een dieetmenu. Het vraagt

maaltijden aanpast aan de individuele smaak van

meer werk, maar de patiënten appreciëren dat.”

de patiënten. Het H. Hartziekenhuis won in zijn categorie van zeven andere genomineerden. “Er wordt niet alleen met standaardmenu’s gewerkt en dat is uitzonderlijk”, oordeelde de jury. De maaltijden worden aangepast aan de noden van de patiënt.”

De dienst voeding.

JAARVERSLAG 2 0 0 9

67

Eindresultaten In welke mate is het ziekenhuis in staat zijn financiële en operationele doelstellingen te realiseren?


68 FINANCIEEL RESULTAAT De financiële gezondheid moet verbeteren

Het H. Hartziekenhuis Mol sluit het boekjaar 2009 opnieuw positief af met een opbrengst van 371.751,05 euro: een

Gedurende de afgelopen jaren hadden de beheerders en

bescheiden resultaat.

de directie één absolute voorwaarde voor ogen, die ook

De rendabiliteit is van onomstotelijk belang voor de

veelal gerealiseerd werd. Deze voorwaarde is de basis

organisatie. Het is daarom absoluut noodzakelijk het

van alles: met name de financiële rendabiliteit en

kostenbeheersingsbeleid in de toekomst krachtig verder

gezondheid van het ziekenhuis.

te zetten en dit in combinatie met een verdere groei van de activiteiten.

ACTIVA

III.

VI. VII. IX. X.

34.686.174,12

3.388.656,77

MATERIËLE VASTE ACTIVA

38.074.830,89

34.686.174,12

3.388.656,77

VLOTTENDE ACTIVA

21.188.714,25

20.494.988,28

693.725,97

944.404,89

901.242,26

43.162,63

20.140.913,96

19.028.192,26

1.112.721,70

LIQUIDE MIDDELEN

51.631,21

479.543,67

- 427.912,46

OVERLOPENDE REKENINGEN

51.764,19

86.010,09

- 34.245,90

TOTAAL DER ACTIVA

59.263.545,14

55.181.162,40

4.082.382,74

PASSIVA

31.12.2009

31.12.2008

VOORRADEN EN BESTELLINGEN IN UITVOERING VORDERINGEN OP TEN HOOGSTE ÉÉN JAAR

21.544.716,90

152.470,88

2.299.461,50

2.299.461,50

0,00

15.280.735,35

14.243.110,90

1.037.624,45

371.751,05

1.037.624,45

- 665.873,40

INVESTERINGSSUBSIDIES

3.791.379,87

3.964.520,05

- 173.140,18

VOORZIENINGEN

1.051.473,51

1.097.613,50

- 46.139,99

VOORZIENINGEN VOOR RISICO’S EN KOSTEN

1.051.473,51

1.097.613,50

- 46.139,99

SCHULDEN

36.468.743,86

32.538.832,00

3.929.911,86

SCHULDEN OP MEER DAN ÉÉN JAAR

17.412.165,37

14.454.633,00

2.957.532,37

SCHULDEN OP TEN HOOGSTE ÉÉN JAAR

19.023.501,00

18.068.205,13

955.295,87

33.077,49

15.993,87

17.083,62

59.263.545,14

55.181.162,40

4.082.382,74

IV.

RESULTAAT HUIDIG EN VORIGE BOEKJAREN TE VERWERKEN SALDO VAN DE PERIODE

IX. X.

VERSCHIL

21.743.327,77

DOTATIES, INBRENG EN GIFTEN IN KAPITAAL

VIII.

VERSCHIL

38.074.830,89

I.

VI.

31.12.2008

VASTE ACTIVA

EIGEN VERMOGEN

V.

31.12.2009

OVERLOPENDE REKENINGEN TOTAAL DER PASSIVA

JAARVERSLAG 2 0 0 9

69

I.

R E S U LTAT E N R E K E N I N G

31.12.2009

31.12.2008

BEDRIJFSOPBRENGSTEN

54.834.347,93

50.764.888,18

4.069.459,75

51.814.154,31

48.056.249,17

3.757.905,14

3.020.193,62

2.708.639,01

311.554,61

- 54.429.480,61

- 49.501.342,35

- 4.928.138,26

VERSCHIL

A.

OMZET

C.

OVERIGE BEDRIJFSOPBRENGSTEN

II.

BEDRIJFSKOSTEN

A.

VOORRADEN EN LEVERINGEN

- 12.874.648,37

- 12.035.226,58

- 839.421,79

1. INKOPEN

- 12.934.215,12

- 11.910.115,23

- 1.024.099,89

59.566,75

- 125.111,35

184.678,10

2. WIJZIGING IN DE VOORRAAD B.

DIENSTEN EN BIJKOMENDE LEVERINGEN

- 16.425.421,04

- 14.421.959,79

- 2.003.461,25

C.

BEZOLDIGINGEN EN SOCIALE LASTEN

- 22.063.833,74

- 20.094.480,63

- 1.969.353,11

D.

AFSCHRIJVINGEN EN WAARDEVERMINDERINGEN

- 2.565.953,28

- 2.335.198,78

- 230.754,50

E.

WAARDEVERMINDERINGEN OP VLOTTENDE ACTIVA

- 250.622,84

- 318.220,92

67.598,08

F.

VOORZIENINGEN VOOR RISICO’S EN KOSTEN

- 146.476,37

- 175.097,28

28.620,91

OVERIGE BEDRIJFSKOSTEN

- 102.524,97

- 121.158,37

18.633,40

404.867,32

1.263.545,83

- 858.678,51

212.169,39

227.263,07

- 15.093,68

FINANCIËLE KOSTEN

- 640.392,53

- 544.881,05

- 95.511,48

COURANTE WINST

- 23.355,82

945.927,85

- 969.283,67

517.855,44

233.938,26

283.917,18

UITZONDERLIJKE KOSTEN

- 122.748,57

- 142.241,66

19.493,09

WINST VAN HET BOEKJAAR

371.751,05

1.037.624,45

- 665.873,40

G.

BEDRIJFSWINST IV. V.

VII. VIII.

FINANCIËLE OPBRENGSTEN

UITZONDERLIJKE OPBRENGSTEN


70 PATIËNTENSTROOM Het H. Hartziekenhuis Mol doet het goed

De gemiddelde ligduur blijft op 6,2 dagen.

Uit onderstaande grafieken blijkt dat de positieve tendens

Het aantal bevallingen in het H. Hartziekenhuis volgt nu

van de voorbije jaren zich verder zet.

al 7 jaar een stijgende lijn. Het moederhuis deed in 2009 713 bevallingen (+ 1,57%). Hiervan waren 37 eigen

Het aantal ligdagen is gestegen tot 58.687 (+ 1,04%).

medewerkers!

Ook de grafiek van het aantal gehospitaliseerden toont een

Op de spoed zijn ruim 14.500 patiënten ontvangen,

positief beeld; met name een stijging van 1,34% tot 9.498.

eveneens een lichte stijging met 1,47% ten opzichte van 2008. Meer dan 4.500 patiënten hiervan zijn

Het dagziekenhuis, dat de afgelopen jaren een forse

opgenomen in het Molse ziekenhuis.

groei kende, behoudt nagenoeg hetzelfde aantal patiënten. Dit zijn er in 2009 11.294. AANTAL GEHOSPITALISEERDEN AANTAL DAGOPNAMEN

9.498 11.294

58.687

AANTAL GEREALISEERDE LIGDAGEN

12.000 11.000 10.000 9000 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0

60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0 1999 2000 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

1999

6,2

LIGDUUR IN DAGEN

7,8 7,6 7,4 7,2 7 6,8 6,6 6,4 6,2 6 5,8

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

713

AANTAL BEVALLINGEN

700 600 500 400 300 200 100 0 1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

AANTAL AANMELDINGEN SPOEDGEVALLENDIENST AANTAL OPNAMEN

2009

14.568 4.513

14.000 12.000 10.000 8000 6000 4000 2000 0 1999

2000

JAARVERSLAG 2 0 0 9

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008 2009

71 COLOFON Verantwoordelijke uitgever

RENÉ DAEMEN, ALGEMEEN DIRECTEUR

Redactie / Samenstelling

HEIDI VAN LOON, STAFMEDEWERKER PERS & COMMUNICATIE

MET DANK AAN IEDEREEN DIE AAN DIT VERSLAG HEEFT MEEGEWERKT!

Fotografie

DR. MICHEL VAN INGELGOM

Grafisch ontwerp en productie

LU’S PARAGRAPH (MECHELEN) WWW.LUSPARAGRAPH.BE

Oplage 1.200 EXEMPLAREN

GASTHUISSTRAAT 1- 2400 MOL TEL.: 014 71 20 00 E-MAIL: [email protected] - WWW.AZMOL.BE


Gasthuisstraat 1 - 2400 Mol Tel.: 014 71 20 00 E-mail: [email protected] www.azmol.be

Jaarverslag Patiëntgericht denken

Recommend Documents