Jaarverslag 2012
mensen zorgen… voor mensen
Inhoud
2
1. Verhogen van de patiëntveiligheid
4
2. Verbeteren van de patiëntvriendelijkheid
12
3. Stroomlijnen van de organisatie
18
4. Uitbouwen dienstverlening
24
5. Samenwerking met partners optimaliseren
30
6. Waardering van de medewerker verhogen
36
7. Beschikbare middelen effectief en efficiënt inzetten
44
8. Maatschappelijk engagement
50
9. Bijlagen
56
3
4
1. VERHOGEN VAN DE PATIËNTVEILIGHEID 5
Het Mariaziekenhuis gaat voor een N I A Z- a c c r e d i t a t i e Ziekenhuizen staan voor de grote opdracht om te zoeken naar mogelijkheden om de eigen kwaliteit voortdurend te
6
beoordelen en te verbeteren, maar anderzijds ook om zich extern te kunnen verantwoorden aan de maatschappij. Een accreditatieproces is een traject waarbij een derde onafhankelijke partij een geschreven en betrouwbare garantie geeft dat het ziekenhuis in zijn organisatie en zijn werking beantwoordt aan specifieke vereisten die beschreven zijn in een normkader.
Het kwaliteitslabel betekent dat het ziekenhuis kan aantonen dat het een hoog niveau van kwaliteit van zorg levert. Aan de eigenlijke accreditatie gaat een twee à drietal jaren voorbereiding vooraf.
Interne audit Leidinggevenden, staf, artsen en andere geïnteresseerde
zoals medicatietoediening, het gebruik en onderhoud van
medewerkers worden systematisch en specifiek opgeleid
apparatuur, valpreventie, hygiëne- en infectiepreventie,
tot interne auditor. De artsen en medewerkers die interne
identificatie van patiënten, transferbeleid... maar evenzeer
auditor zijn, kunnen op hun beurt leren van de goede
komen onderwerpen als rampenplannen, werken met
voorbeelden van anderen.
beleidsplannen, vormingsbeleid, … aan bod. De scoop is zo gevarieerd dat elke ziekenhuismedewerker betrokken
Tijdens een interne audit worden per zogenaamde
is. Bij een interne audit krijgt de werkeenheid als het ware
werkeenheid de verschillende processen grondig onder de
een spiegel voorgehouden. Wat loopt er goed en wat kan
loep genomen. Het gaat daarbij over concrete onderwerpen
verbeteren?
7
Externe audit
8
Voor de eigenlijke accreditatie zal een extern auditteam van
Op basis van dit rapport kan het NIAZ besluiten om het
Nederlandse én Belgische vakspecialisten een controle in
Mariaziekenhuis een accreditatie toe te kennen die 4 jaar
het ziekenhuis verrichten. Deze is voorzien begin 2015.
geldig is.
Het eindresultaat wordt verwerkt in een rapport met sterke punten, verbeterpunten en een eindconclusie.
Medicatierobot in de apotheek In de apotheek werd een medicatierobot geïnstalleerd. ‘Mientje’ herverpakt en herverdeelt het merendeel van de orale medicatie in tabletvorm, en dit per patiënt.
9
De opdrachten, ingepland via het medicatiebeheer en
De werking met de robot biedt ons volledige traceerbaar-
gevalideerd door de voorschrijvende artsen, worden
heid van het geneesmiddel tot en met de toediening aan
vertaald en rechtstreeks doorgestuurd naar de robot.
de patiënt: eigenlijk een gepersonaliseerde eenheids-
Mientje maakt vervolgens per patiënt een zakje. Daarop
verpakking.
staan duidelijk de naam en geboortedatum van de patiënt, de afdeling en het kamernummer. Er staan ook gegevens over het geneesmiddel op, zoals de dosis, de kleur, de vorm, het lotnummer en de vervaldatum, of het geneesmiddel pletbaar is en op welke dag en uur de patiënt dit geneesmiddel moet innemen.
Patiëntveiligheidscultuurmeting In een geschikte patiëntveiligheidscultuur wordt aanvaard dat vergissen menselijk kan zijn en dat op een open en transparante manier met patiëntveiligheidsincidenten wordt omgegaan om er van te leren waardoor herhaling ervan in de toekomst vermeden kan worden.
10
Resultaten
van
de
uitgevoerd
eind
2011,
patiëntveiligheidscultuurmeting, werden
geanalyseerd
en
gecommuniceerd.
patiëntveiligheid bevorderen”, “Wijze waarop organisatie leert en tracht te verbeteren”, “Niet bestraffende respons op fouten”, “Ondersteuning van het ziekenhuismanagement voor patiëntveiligheid”.
Ten opzichte van de meting in 2007 verbeterde in belangrijke mate de perceptie van de medewerkers met
Aandachtspunten voor de toekomst zijn de Frequentie van
betrekking tot de “Globale perceptie over veiligheid”,
rapportering, Teamwork tussen verschillende afdelingen
“Management / supervisor: verwachtingen en acties die
en Overdracht en transfer.
Een nieuw digitaal incidentmeldingssysteem: iPV Patiëntveiligheidsincidenten melden doen we al sinds 2007. In 2012 hebben we een nieuw digitaal meldsysteem in gebruik genomen. Dit meldsysteem (Incidenten PatientVeiligheid of kortweg iPV) bevat meer functionaliteiten en mogelijkheden dan het voorgaande en sluit tevens aan bij wat de Federale Overheid van de ziekenhuizen verwacht.
Wat gebeurt er met de incidentmeldingen? Alle incidenten en bijna incidenten worden verzameld,
van hun eigen afdeling. Zij kunnen rapporten aanmaken
beoordeeld en indien aangewezen, geanalyseerd. De
die inzicht bieden in de aard en het aantal incidenten.
leden van het comité voor patiëntveiligheid bespreken de
Zo beschikken zij over de mogelijkheid om het
incidenten en eventuele analyses en zien er op toe dat
patiëntveiligheidsbeleid binnen de afdeling te evalueren en
deze leiden tot adviezen en verbeteracties.
te verbeteren.
Leidinggevenden
hebben
via
dit
systeem,
op
geanonimiseerde wijze, toegang tot de incidentmeldingen
11
12
2. VERBETEREN VAN DE PATIËNTVRIENDELIJKHEID
13
Ve r b ou w ing s p o e d g eva ll e ndi e nst Op 13 juni startten de verbouwingswerken van een groot gedeelte van de spoedgevallendienst. De werken namen bijna een jaar in beslag.
14
Na 6 jaar bleek de spoedgevallendienst niet meer
De
opgewassen te zijn tegen de grote stroom patiënten, en
heid verbeteren: zo
verbouwingswerken drongen zich op. Het doel van deze
werd de isolatiecel
werken is drieledig.
aangepast aan de
patiëntveilig-
wettelijke tierichtlijnen
isolavoor
De patiëntentevredenheid verbeteren: dit uit zich
agressieve patiënten en komt er een aparte, ingerichte
bijvoorbeeld in een visuele en auditieve scheiding
ruimte voor het klaarmaken van medicatie en infusen.
tussen de aanmeldbalie en de wachtzaal, twee grote en meer comfortabele wachtzalen, een aangepaste
De
wachtzaal voor pediatrische urgenties, een droge en
en medewerkers krijgen grotere werkruimtes, een
overdekte ruimte om patiënten te brengen en te halen,
opleidingslokaal op de afdeling zelf, uitbreiding van de
en aanpassingen aan de organisatie door de invoering
triageruimte en uitbreiding van de vanaskasten en de
van een apart ambulant patiëntentraject.
ruimte eromheen.
medewerkerstevredenheid
verbeteren:
artsen
Een omgetoverd bos Sinds juni zit de kinderafdeling in een nieuw kleedje, dankzij de jonge kunstenaars van het NIKO. De leerkrachten en leerlingen van het Noord- Limburgs Instituut voor Kunstonderwijs (NIKO) hebben hard gewerkt aan nieuwe tekeningen die passen binnen het overkoepelende bos-thema.
Gewone tekeningen zijn het echter niet. De leerlingen hebben met resten linoleumvloer stempels gemaakt. De gestempelde zwart-wit tekeningen zijn vervolgens ingescand, digitaal ingekleurd en afgedrukt op plaatmateriaal. De tekeningen geven de kinderafdeling een kleurrijke en moderne look.
Bij de opening van het Mariaziekenhuis in 2005 werd de kinderafdeling ook al artistiek ingekleed door leerkrachten en leerlingen van het NIKO. Na zeven jaar hadden de muurtekeningen hun beste tijd gehad, en was er nood aan vernieuwing.
15
16
Wat vinden de patiënten van onze ma altijd e n? Blijven streven naar verbetering en innovatie
Tevreden patiënten
In het voorjaar van 2012 vroegen wij onze patiënten
Meer dan 97% van onze patiënten gaf aan tevreden te zijn
in een enquête wat zij van onze maaltijden vinden. In
over de maaltijden. Met betrekking tot de deelaspecten
2012 gebeurde dat al voor de vierde keer, waardoor de
van de maaltijden zijn patiënten het meest tevreden
resultaten zowel een beeld weergeven van 2012 als een
over de temperatuur van zowel de koude als de warme
evolutie van 2008 tot en met 2012. 700 respondenten
gerechten, de versheid van de maaltijden en de grootte
vulden de enquête in.
van de portie. Verbeterpunten waren de gebruikte kruiden en de keuzemogelijkheden van de maaltijden.
Naast de algemene indruk van de maaltijden werden ook deelaspecten bevraagd zoals presentatie en uitzicht van
Uit de resultaten van de tevredenheidsmeting blijkt ook
de maaltijden, de smaak en de versheid, de temperatuur,
dat patiënten over het algemeen tevreden zijn over de
de grootte van de porties, enz.
bediening van de maaltijden op de kamer, de vriendelijkheid van het personeel en de bevraging van de maaltijden.
17
18
3. STROOMLIJNEN VAN DE ORGANISATIE
19
Klinische paden Het concept ‘klinische paden’ leeft al enkele jaren in het Mariaziekenhuis. In 2012 werden belangrijke stappen gezet om het werken met klinische paden te verankeren in de organisatie.
20
“Een klinisch pad of zorgpad is een verzameling van methoden en hulpmiddelen om de leden van een multidisciplinair en interprofessioneel team op elkaar af te stemmen en service- afspraken te maken voor een specifieke patiëntenpopulatie. Het is de concretisering van een zorgprogramma met als doel kwalitatieve en efficiënte zorgverlening te verzekeren. Het is een middel om een patiëntgericht programma op een systematische wijze te plannen en op te volgen.”
Actief
In ontwikkeling
Volgende klinische paden zijn actief in het Mariaziekenhuis:
Klinische paden in ontwikkeling zijn:
Abdominale radicale prostatectomie
COPD (chronisch obstructieve longziekte)
Arthroscopie van de knie (in dagopname)
CVA - TIA
Laparoscopische gastric bypass
Hartcatheterisatie (ism ZOL)
Pacemakerimplantatie – electieve ingreep
Heupfractuur
Posterieure lumbale intercorporele fusie (PLIF)
Huilbaby’s (ism Wit-Gele Kruis Limburg)
Postpartum na sectio
CAP voor pediatrische patiënten
Postpartum na vaginale bevalling
Laparoscopische cholecystectomie
Tonsillectomie bij kinderen
Percutane transluminale angioplastiek (PTA)
Totale heupprothese Totale knieprothese Transurethrale resectie (TUR) van de prostaat Varicectomie (verwijderen van spataders)
21
Documentbeheerssysteem Om het beheer van kwaliteitsdocumenten te optimaliseren, zijn we in 2012 gestart met de implementatie van een webbased documentbeheerssysteem. Procedures, werkinstructies, patiëntenbrochures en formulieren die in het ziekenhuis gebruikt worden ter ondersteuning van het kwaliteitsbeleid kunnen via deze toepassing door alle medewerkers geraadpleegd worden.
22
De voordelen: Snel en eenvoudig zoeken, vinden en raadplegen van
Flexibel in te richten beoordelings- en publicatie-
geautoriseerde documenten.
workflow.
Volledig
webgebaseerd
maken,
beoordelen,
autoriseren en publiceren van documenten.
Altijd de meest actuele versie van de documenten beschikbaar.
Nieuwe huisstijl = het verhaal van Mariaziekenhuis vzw Een goed beeld en goede reputatie zijn belangrijk voor iedere organisatie. Dit is in goede banen te leiden met de corporate identity. De corporate identity of bedrijfsidentiteit is de complete wijze waarop wij onze organisatie een gezicht geven in woord en beeld, zowel intern als extern.
De huisstijl stopt dus niet bij het drukwerk. Voor een consistente en duidelijke indruk moet al onze communicatie een éénvormige boodschap uitdragen. Drukwerk, elektronische communicatie, presentaties, nieuwsbrieven, ... Alles moet het unieke karakter en de kwaliteiten uitstralen die kenmerkend zijn voor het Mariaziekenhuis.
‘Golf’ als visueel kenmerk van het Mariaziekenhuis De ‘rollercoaster’ die het parkeerterrein verbindt met het
van woelig water (emotioneel / fysiek) naar rustig
gebouw van het Mariaziekenhuis is het symbool bij uitstek
(herstel van balans)
voor het dynamische en actiegerichte karakter van ons
van dysharmonie naar harmonie
ziekenhuis. De vloeiende vormen van de overkapping zijn de inspiratie voor het grafisch hoofdelement dat als een
Ook staat het voor de
rode draad door de huisstijl loopt.
verweving en interactie van verschillende mensen en
De golf staat symbool voor de evolutie die mensen
diensten
doormaken als ze naar het Mariaziekenhuis komen:
multidisciplinaire aanpak van het Mariaziekenhuis
23
24
25
4. UITBOUWEN DIENSTVERLENING
Wijzigingen geneesherenkader Welkom aan: 26
Afscheid van:
Dr. Katrijn Jansen, cardiologe
Dr. Alberic Van Dorpe, cardioloog
Dr. Bert Van Herck, orthopedist
Dr. Pintelon, neuroloog
Dr. Nathalie Logie, anesthesiste
Dr. Griet Vander Velpen, hoofdgeneesheer
Dr. Kristien Verbruggen, stomatologe Dr. Kris Pylyser, anatoom-patholoog Dr. Christophe De Soete, oncoloog Dr. Kristof Elsen, fysisch geneesheer Dr. Peggy Joosen, endocrinologe Dr. Cosmin Cojocaru - neuroloog
NMR-onderzoeken ook op zaterdagvoormiddag Sinds begin 2010 beschikt het Mariaziekenhuis over een NMR-toestel. De aanvragen voor NMR onderzoeken zijn sindsdien drastisch gestegen, waardoor de wachttijden opliepen. Daarom wordt de toegankelijkheid van de dienst uitgebreid. Sinds juni is de NMR ook operationeel op zaterdagvoormiddag.
27
Ve r hui s MK A Begin 2012 werden op het grasveld bij de personeelsparking de nieuwe tijdelijke gebouwen voor de dienst MKA in gebruik genomen. Er gebeuren meer ingrepen onder sedatie, en nog maar een beperkt aantal onder gehele narcose, waardoor de accommodatie een aanpassing vereiste. Bovendien werd het geneesherenkader uitgebreid naar vier stomatologen.
28
Ve r ni e u wd pijnc e ntr um g e o p e nd In 2009 opende het pijncentrum in het Mariaziekenhuis zijn deuren. De afgelopen jaren is het pijncentrum uitgegroeid tot een dienst met consultaties en verschillende invasieve procedures die voordien niet werden aangeboden in de regio.
Om de behandelingen aangenamer te laten verlopen voor
Ook werd een kwaliteitsproject over pijntherapie bij
de patiënten, werd het pijncentrum geïntegreerd in het
acute pijn opgestart. Dit is gebaseerd op een vernieuwd
poliklinische operatiekwartier. Hierdoor is het pijncentrum
pijnprotocol om acute pijn bij patiënten in de postoperatieve
meer toegespitst op de noden van de patiënt en verloopt
fase of naar aanleiding van een andere pathologie op een
de dienstverlening vlotter. Het vernieuwde pijncentrum
adequate manier op te vangen.
opende begin januari.
Het team van pijnspecialisten bestaat uit dr. Veerle Dirckx,
De vernieuwing van het pijncentrum past in de
dr. Greet Bloemen, dr. Nathalie Logie, pijnverpleegkundige
ziekenhuisbrede aanpak van de pijnbehandeling. Zo is er
Heidi Creemers en secretaresse Sarah Berghmans.
al enige tijd een multidisciplinaire benadering van pijn, met
Met deze projecten beogen we de kwaliteit van de zorg
overlegmomenten tussen de anesthesist-pijnspecialisten,
te verbeteren en de pijnbeleving van onze patiënten
orthopedisten, neurochirurgen en de fysisch geneesheer.
dragelijker te maken.
29
30
31
5. SAMENWERKING MET PARTNERS OPTIMALISEREN
Hospilim De vzw Hospilim werd opgericht in december 2010 en verenigt de Limburgse ziekenhuizen en psychiatrische centra. Sinds begin 2012 is de vzw echt operationeel. Hospilim treedt vooral op als opdrachtencentrale. De vzw sluit contracten
32
met leveranciers en dienstverleners. Haar leden kunnen daarna aankopen aan de bedongen voorwaarden. Een verplichting is er niet, maar de schaal waarop de contracten worden onderhandeld, maakt het voor de ziekenhuizen bijna onmogelijk om individueel nog betere voorwaarden te bedingen. Een belangrijke nuance is dat HospiLim (nog) geen aankoopcentrale is. Bestellingen worden nog steeds geplaatst door de afzonderlijke aankoopdiensten. Zij sluiten de contracten af en ontvangen de facturen en de leveringen.
Ontmoetingsgroep Kinderen en Jongeren Jongeren met een langdurige psychiatrische problematiek hebben sinds kort ook de mogelijkheid om elkaar te ontmoeten in Noord-Limburg. In navolging van een soortgelijk project tussen het Kinderpsychiatrisch Centrum te Genk en het CGG, waarbij hulpverleners vanuit participatie en empowerment met het ambulant groepsaanbod een antwoord geven op de vragen en noden van deze ‘chronische doelgroep’, startte in september 2012 in Lommel een soortgelijk initiatief.
Binnen dit project wil men vanuit participatie en de empowermentgedachte onderzoeken wat de behoeften en probleemervaringen zijn bij de doelgroep en zijn context (ouders, school, gemeenschap, hulpverlening, Integrale Jeugdhulpverlening, ...) en welk afgestemd zorgaanbod hierop een antwoord kan betekenen. De ontmoetingsgroep Noord-Limburg is een gezamenlijk initiatief tussen CGG-LITP, DAGG en het Mariaziekenhuis.
33
Reling De Geestelijke Gezondheid in Limburg werd de afgelopen jaren sterk hervormd, en volgt hiermee een aantal tendensen uit het buitenland. Onder impuls van de verschillende bevoegde overheden werd in 2011 een project uitgeschreven rond ‘Vermaatschappelijking van Zorg’, ook gekend als Artikel 107-projecten, alluderend naar de gewijzigde wettekst over ziekenhuisfinanciering.
34 Er wordt binnen deze projecten extra ingezet op
In Limburg zijn twee netwerken ontstaan, die de ganse
preventie, het vroegtijdig vaststellen van psychiatrische
provincie dekken:
problemen en thuisbehandeling. Zo wil men opnames
Reling voor West-Limburg.
vermijden of ten minste verkorten. Om dit te realiseren
Noolim voor Oost-Limburg.
wordt nauw samengewerkt met de huisartsen, en andere
In elk netwerk worden tussen alle betrokken voorzieningen
eerstelijnswerkers. Maar ook de stem van de patiënt en
goede afspraken gemaakt.
zijn familie is van tel in deze hervorming. Vandaar dat ook de patiënten- en familievereniging deel uitmaken van het netwerk.
Eén
van
de
meest
vernieuwende
en
opvallende
deelprojecten van het netwerk in 2012 was de opstart van mobiele teams. Teams die de zorg voor personen met psychiatrische problemen waar nodig aan huis komen brengen. Zo zijn er voor West-Limburg in de loop van 2012 twee crisisteams en vier teams voor langdurige behandeling en begeleiding opgericht. Twee van deze teams zijn ook in de Noord-Limburgse regio actief en zijn momenteel gehuisvest in Lommel, op de voormalige campus van het Mariaziekenhuis.
Het
Mariaziekenhuis
participeert
als
één
van
de
19 kernleden aan dit initiatief en wil hierdoor zijn maatschappelijk engagement rond de uitbouw van Geestelijke Gezondheidszorg in Noord-Limburg concreet maken.
35
36
37
6. WAARDERING VAN DE MEDEWERKERS VERHOGEN
Groeien naar excellente zorg In het Mariaziekenhuis is er een systeem van duaal leiderschap op de zorg- en zorgondersteunende eenheden. Dat houdt in dat een medisch en een verpleegkundig/paramedisch duoleider samen leiding geven om te komen tot een geïntegreerde aanpak van de care en de cure.
De rol van de verpleegkundige/paramedische duoleider
38
Het doel van het project is drieledig:
is de laatste jaren geëvolueerd van een puur operationele
Een ‘doorstart’ geven aan het concept van duoleiding
functie naar een functie waarbij management- en
met een heldere en eenduidige functie-inhoud.
beleidstaken, naast de blijvende operationele taken,
Een raamwerk opstellen over ‘effectief en efficiënt
aan belang toenamen. Het is voor verpleegkundige/
leiderschap’
paramedische duoleiders niet evident om beide functies
afgebakende taken en verantwoordelijkheden voor
evenwaardig op te nemen en uit te voeren. Tegelijkertijd
zowel de verpleegkundige/paramedische als de
blijkt dat de rol van de medisch duo-leider onvoldoende
medische duoleider.
helder is en niet eenduidig opgevat en ingevuld wordt.
Het uitwerken van een model over hoe er op een zo
Daarom werd er een oproep gelanceerd om kandidaturen
optimaal mogelijke manier vorm gegeven kan worden
in te dienen om mee te werken om op een structurele
aan een bijkomend budget van 0,5 FTE.
manier een beleid rond ‘effectief en efficiënt leiderschap’ uit te werken. Voor het project hebben verschillende afdelingen zich kandidaat gesteld als pilootafdeling, en twee afdelingen zijn weerhouden.
door
het
uitwerken
van
duidelijk
De pilootafdelingen hebben de verschillende operationele,
de eindverantwoordelijkheid en de specifieke beleids- en
beleids- en managementtaken uitgewerkt en opgelijst. De
managementtaken blijft behouden.
individuele en gemeenschappelijke verantwoordelijkheden
De volgende stappen zijn om te kijken welke taken van
en
verpleegkundige/
de verpleegkundige/paramedische duoleider gedelegeerd
paramedische en medische duoleider werden vastgelegd.
kunnen worden naar de zorgcoördinator, op basis
Vervolgens
van
waarvan een competentieprofiel voor zorgcoördinator
verpleegkundige duoleider ondersteund kan worden
opgesteld kan worden. Vervolgens worden, voor de twee
met de 0,5 FTE extra dat voorzien is voor elke afdeling.
pilootafdelingen, selectiegesprekken gehouden voor de
Er is gekozen om te werken met een zorgcoördinator
functie van zorgcoördinator. Het uiteindelijke doel is om
die
het project ziekenhuisbreed uit te rollen.
resultaatsgebieden
taken
werd
van
van
gekeken
de
de
hoe
de
functie
verpleegkundige/paramedische
duoleider gedelegeerd krijgt, maar waarbij de duoleider
39
Ve r ni e u wd a a n- e n af wezi gh e ids b e l e id Het Mariaziekenhuis heeft gezonde aandacht voor het welzijn van zijn medewerkers. Elke medewerker is een essentiële schakel in het geheel en zijn aanwezigheid heeft een positief effect op de zorg- en dienstverlening.
40 Met een positief aanwezigheidsbeleid willen we zorg dragen en aandacht geven aan elke medewerker, zij die aanwezig zijn, zij die tijdelijk afwezig zijn en zij die weer aan de slag willen na ziekte of ongeval. Dit komt het welzijn van de medewerkers, de sfeer op het werk en de motivatie voor de job alleen maar ten goede. We streven naar een organisatie waar we op elkaar kunnen rekenen.
IHRAZ De afgelopen jaren zijn vanuit diverse hoeken signalen het werkveld in gestuurd om mogelijke personeelstekorten in de nabije toekomst te duiden. Deze tekorten zijn niet specifiek gerelateerd aan de zorgsector, maar de toenemende vergrijzing zorgt enerzijds voor lagere arbeidsparticipatiegraad en anderzijds voor een hogere zorgbehoefte. Om klaar te zijn voor de toekomst is het essentieel de provinciale problematiek van de zorgberoepen goed te kennen en te begrijpen. Het project ‘Innovatie in HR & Arbeidsorganisatie van Ziekenhuizen’ (IHRAZ), gesteund door Limburg Sterk Merk (LSM), wil hiertoe bijdragen door inzicht te verwerven in de situatie van de Limburgse ziekenhuizen RZ SintTrudo (Sint-Truiden) en Mariaziekenhuis (Overpelt). Om op korte en lange termijn te komen tot betere afstemming van de arbeidsmarkt op de noden van de Limburgse ziekenhuizen participeren beide ziekenhuizen in samenspraak met de Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij aan dit IHRAZ-project. Het project loopt tot medio 2013.
41
Einde loopbaan… k la a r voor e e n nie uw leve n? De afgelopen jaren hebben tal van medewerkers het ziekenhuis verlaten, en deze groep neemt de komende jaren in aantal nog toe. In 2012 werd voor hen voor het eerst een vormingsprogramma uitgewerkt als voorbereiding op deze nieuwe periode in hun leven. De evolutie van de maatschappij en de langere levensverwachting geven hen de kans ‘afscheid van arbeid’ op een kwalitatieve wijze voor te bereiden.
42
Het vormingsprogramma biedt een waaier van thema’s:
Alle deelnemers gaven aan dat het initiatief van deze
het sociale en juridische statuut van de gepensioneerde,
vormingssessie zeker voor herhaling vatbaar is, vooral
met vertaling naar de eigen persoonlijke situatie
omdat je nuttige informatie krijgt. De directie heeft dan ook
huwelijksrecht en erfenisrecht
beslist dat de vormingssessie er in 2013 opnieuw komt.
gezond ouder worden, wat meer bewegen, medicatie,
Medewerkers die in opzeg zijn naar brugpensioen, of zij
voeding, ziekte, …
die het pensioen in het vooruitzicht hebben, krijgen een
omgaan met de verandering naar de nieuwe situatie
persoonlijke uitnodiging.
van gepensioneerd zijn en de impact op de omgeving van vrije tijd naar beschikbare tijd: wat doe je ermee, sociale netwerken, … veiligheid, preventie, wonen en huisvesting sociale kaart van de maatschappij: waar kan je voor wat terecht?
Managementvaardigheden voor interne ar tsen Het Mariaziekenhuis besteedt aandacht aan de vorming van interne artsen die direct of indirect betrokken zijn bij het ziekenhuisbeleid. In het voorjaar werd een specifieke opleiding rond managementvaardigheden aangeboden. De opleiding omvat afzonderlijke modules, zodat elke arts kon kiezen over welke aspecten hij bijkomende expertise wil verwerven.
De modules zijn: Klinische paden: de kracht van zorgpaden. Feedback geven en krijgen. Communicatie in team: waardering en conflicthantering. Communicatie en leidinggeven in praktijk. Management-kennis-thema’s zoals ziekenhuisfinanciering, MZG etc.
43
44
7. BESCHIKBARE MIDDELEN EFFICIËNT EN EFFECTIEF INZETTEN
45
ACTIVA
2011
2012
VASTE ACTIVA
58.193.647
61.427.071
Oprichtingskosten
267.539
203.196
Immateriële vaste activa
346.760
2.424.194
57.314.827
58.532.127
Financiële vaste activa
264.521
267.554
VLOTTENDE ACTIVA
83.621.547
87.718.918
Vorderingen op meer dan één jaar
2.112.017
2.052.281
Voorraden en bestellingen in uitvoering
1.738.908
1.701.128
Vorderingen op ten hoogste één jaar
38.435.756
37.365.086
Geldbeleggingen
30.115.059
31.083.377
Liquide middelen
10.523.637
15.101.024
696.168
416.022
141.815.195
149.145.989
Materiële vaste activa
46
Overlopende rekeningen
Totaal der activa
Balans per 31.12.2012 PASSIVA
2011
2012
EIGEN VERMOGEN
78.780.523
80.524.814
Dotaties, inbreng en giften in kapitaal
11.400.000
11.400.000
Reserves
23.770.386
25.770.386
Overgedragen resultaat
19.250.078
19.805.759
Investeringssubsidies
24.360.059
23.548.669
8.496.235
11.739.551
SCHULDEN
54.538.437
56.881.624
Schulden op meer dan één jaar
29.303.778
28.841.552
Schulden op ten hoogste één jaar
25.057.727
27.940.067
176.931
100.005
141.815.195
149.145.989
Herwaarderingsmeerwaarden
Sluitingspremies Voorziening voor risico’s en kosten
Overlopende rekeningen
Totaal der passiva
47
48
Financiële ratio’s
Liquiditeit
Acid test zonder inhaalbedragen
Solvabiliteit
Financiële onafhankelijkheid Schuldgraad
Rentabiliteit
van het eigen vermogen
Cash flow
operationele cash flow
2011
2012
Korte Termijn middelen Korte Termijn schuld
3,16
2,99
Eigen Vermogen Totaal Vermogen
55,55
53,99
Vreemd Vermogen Eigen Vermogen
69,23
70,64
Resultaat van het Boekjaar Eigen Vermogen
4,70
3,17
7.465.880
8.723.557
Resultaat van het Boekjaar + afschrijvingen
49
50
8. MAATSCHAPPELIJK ENGAGEMENT
51
Dag van de zorg: op ontdekking in het Mariaziekenhuis! Zondag 18 maart 2012 vond de eerste editie plaats van de Dag van de Zorg. De Dag van de Zorg is een grootschalige opendeurdag van Vlaamse zorginstellingen. Het doel is om een breed maatschappelijk draagvlak te creëren voor de noden en de ontwikkelingen in de zorg- en welzijnssector.
52
De Dag van de Zorg wil met een bundeling van krachten
potje zuivel of een appel. Ook de dienst MKA, die begin
de sector op de kaart zetten: dit betekent dat niet enkel
maart verhuisde naar de prefabgebouwen nabij de perso-
ziekenhuizen, maar onder andere ook voorzieningen voor
neelsparking, zette zijn deuren open. In totaal konden de
personen met een handicap, woonzorgcentra, kinderdag-
bezoekers meer dan 20 afdelingen en standen bezoeken.
verblijven, farmaceutische bedrijven, thuiszorg, ziekenfondsen en patiëntenverenigingen meedoen.
Dit was niet alles: het hele weekend voorafgaand aan 18 maart stond in het teken van ’zorg in de kijker’. Op
Het Mariaziekenhuis nam ook deel, en organiseerde op 18
vrijdag was er een Dag van de Zorg voor medewerkers.
maart een opendeurdag: “Op ontdekking in het Maria-
Op zaterdag een jobinfobeurs, en op zondag stelden we
ziekenhuis”.
onze deuren open voor het grote publiek.
1309 bezoekers kwamen een kijkje nemen achter de schermen. Onze slogan ‘Kijk, doe, voel en ontdek’ trok
Om dit alles in goede banen te leiden, konden we rekenen
zeker de aandacht. Er viel heel wat te bekijken, te doen, te
op meer dan 200 enthousiaste medewerkers.
voelen, te ontdekken en zelfs te proeven!
We kregen zeer veel positieve reacties, van de vriende-
Het operatiekwartier stelde zijn deuren open, en durvers
lijkheid van onze medewerkers en de fierheid waarmee
mochten dr. Bibber opereren of werken met laparos-
medewerkers hun dienst voorstelden, tot de deskundige
copisch materiaal.
uitleg die ze gaven. We mogen terecht zeggen dat het een
Bij de diëtisten kreeg je uitleg over zuivel, samen met een
geslaagde eerste editie van de Dag van de Zorg was!
53
Werelddiabetesdag Wereldwijd zijn er bijna 250 miljoen mensen met diabetes of suikerziekte. In België zijn dit er 350.000 en vermoedelijk nog eens 180.000 mensen die niet weten dat ze diabetes hebben. Het grootste aandeel (90%) van deze patiënten heeft type 2 diabetes. Onze collega’s van diabeteseducatie hebben op 14 november deze problematiek goed in de kijker gezet tijdens ‘Werelddiabetesdag’.
Bij meer dan 500 medewerkers en bezoekers controleerden ze de suikerwaarde met een vingerprik. Enkelen onder hen werden omwille van verhoogde waardes doorverwezen naar hun arts.
54
Vo l g e n like o ns o p Fac e b o o k! Sociale media zijn in opmars. Ook in de zorgsector. Sinds 2012 vindt u ook het Mariaziekenhuis op Facebook: www.facebook.com/Mariaziekenhuis.
Het is een openbare bedrijfspagina, voor alle mensen die geïnteresseerd zijn in het Mariaziekenhuis. Bezoek de pagina en druk op de knop ‘vind ik leuk’. Zo blijft u op de hoogte van ons reilen en zeilen.
We hebben ook een besloten groep opgericht die enkel toegankelijk is voor wie actief is in het ziekenhuis. Medewerkers, artsen en vrijwilligers vinden er nieuws, foto’s, evenementen, … kortom allerlei zaken die passen binnen de interne communicatie.
55
56
57
9. BIJLAGEN
Patiëntgegevens Aantal patiënten
Aantal verpleegdagen
Ten opzichte van 2011 is het aantal verblijvende patiënten
In 2012 werden er in totaal 95.524 verpleegdagen
lichtjes gedaald. Voor het eerst in 10 jaar kennen we ook
gerealiseerd ten opzichte van 97.346 in 2011.
een lichte afname van het aantal ambulante patiënten. Met ambulante patiënten bedoelen we de patiënten die een forfait genereren.
100.000
58
90.000
45.000
80.000
40.000
70.000
35.000
60.000
30.000 25.000
50.000
20.000
40.000
15.000
30.000
10.000
20.000
5.000
0
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Verblijvend
Ambulant
10.000 0
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Verblijfsduur
Bedbezetting
De gemiddelde verblijfsduur voor 2012 bedraagt 6,73
In 2012 realiseerde het Mariaziekenhuis een gemiddelde
dagen. Ten opzichte van vorig jaar is dit een status quo.
bezettingsgraad van 82,07%.
9,00 8,00 7,00 6,00 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00 0,00
90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
59
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Bevallingen In 2012 werd voor het vierde jaar op rij de kaap van 1.000 bevallingen overschreden. In totaal vonden er 1.022 bevallingen plaats en werden er 1.031 baby’s geboren. Ten opzichte van 2011 is dit een lichte daling.
60
1.400 1.200 1.000 800 600 400 200 0
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Aantal bevallingen
2011
2012
Personeel Personeelseffectieven
Leeftijdsopbouw
In het Mariaziekenhuis werden in 2012 gemiddeld 612,24
De leeftijdsgroep 26-35 jaar vertegenwoordigt het
effectieven tewerkgesteld. Ten opzichte van 2011 is dit
meest aantal werknemers. De totale groep 45-plussers
een stijging met 21,52 effectieven.
vertegenwoordigt echter bijna 40% van het totale personeelsbestand.
10,39%
0,91%
17,41%
11,75%
10,37%
61
13,46%
27,67% 60,92%
Loontrekkend Paramedisch
Verplegend
Administratief Ander
19,12%
t/m 25
26-35
36-45
27,99%
46-55
>56
Anciënniteit Meer dan de helft van de medewerkers heeft een baremieke anciënniteit tussen 0 en 15 jaar.
17,10%
62
5,98%
31,30%
17,84% 27,78%
0-5
6 - 15
16 - 25
26 - 35
>35
63
Management
Raad van bestuur
Kuppens C., voorzitter Jans J., ondervoorzitter D’Espallier C. Groothaert L. Homans J. Kempeneers N. Lysens R. Marchand F.
64
Peeters L. Pouders E. Seresia D. Vandezande C. Van Reeth R.
Algemene directie
Luyten R.
Directie zorg- en Zorgondersteunende eenheden
Swaelen C. Dr. Vander Velpen G. / dr. Claessens S. (t/m 2012) Dr. Goethals M. (vanaf 2013)
Directie personeel & organisatie
Vaesen M. (t/m 2012) Heens A. (vanaf 2013)
Directie administratieve diensten
Trappeniers D.
Directie facilitaire diensten
Van Gorp D.
Kwaliteitscoördinator
Bollen J.
65 Beleidsadviseur
Vanderbeeken M.
Medische raad
Dr. Julien Bral, voorzitter Dr. Kristof Bafort, secretaris Dr. Peter Aerts Dr. Marcel Billen Dr. Geert De Hondt Dr. Jan Haels Dr. Bert Vanhauwaert Dr. Kurt Vandeurzen Dr. Kaat Verbeke
Jaarverslag 2012
Mariaziekenhuis vzw
Maesensveld 1
3900 Overpelt
www.mariaziekenhuis.be