JAARVERSLAG MAART 2015

JAARVERSLAG

2014 7 KERNCIJFERS 0 13 VERSLAG VAN HET BESTUUR 42 GOVERNANCE 57 JAARREKENING 81 ONDERTEKENING

MAART 2015

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014

AANVULLENDE INFORMATIE

HOLLAND CASINO ZETTE IN 2014 DE IMPLEMENTATIE VOORT VAN HAAR NIEUWE STRATEGIE, WAARMEE EEN GEZOND FINANCIEEL FUNDAMENT WORDT GELEGD EN HOLLAND CASINO ZICH VOORBEREIDT OP HET OPENEN VAN DE KANSSPELMARKT. OP MEERDERE GEBIEDEN IS EEN TURNAROUND GEREALISEERD. INMIDDELS IS DE BEDRIJFSVOERING GERICHT OP VASTE SPELERS, DE ORGANISATIE GEHERSTRUCTUREERD EN GEREORGANISEERD EN EEN DEEL VAN DE SPEELAUTOMATEN VERNIEUWD. HET KOSTENNIVEAU IS STRUCTUREEL GEREDUCEERD. HOLLAND CASINO BLEEF BINNEN DE RATIO’S VAN DE BANKENCONVENANTEN EN HAD ULTIMO 2014 VOLDOENDE VRIJE MIDDELEN OM DE UITSTAANDE BANKSCHULD TE KUNNEN AFLOSSEN. HET BIJZONDER BEHEER BIJ DE BANKEN WERD OPGEHEVEN. DE KANSSPELAUTORITEIT BEËINDIGDE HET EENJARIGE GEÏNTENSIVEERDE TOEZICHT. HET CONTACT MET DE SOCIALE PARTNERS NORMALISEERDE NA STAKINGEN IN HET VOORJAAR, RESULTEREND IN OVEREENKOMSTEN MET BETREKKING TOT HET SOCIAAL PLAN 2014 EN EEN AANGEPASTE PENSIOENREGELING.

T

T

2015 ZAL IN HET TEKEN STAAN VAN VERDERE UITVOERING VAN DE STRATEGIE EN DE NADERENDE PRIVATISERING.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


T

3 JAARVERSLAG 2014

T

BELANGRIJKSTE INDICATOREN

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

EBITDA

59%

2014: 55,2 MIO EURO

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014

EBITDA MARGIN

5% 2014: 14%


EBIT

21,2

MIO

2014: 15,7 MIO EURO

2013: 34,8 MIO EURO

2013: 9%

2013: - 5,5 MIO EURO

2012: 47,9 MIO EURO

2012: 12%

2012: 7,8 MIO EURO

BRUTOBATEN

KANSSPELBELASTING

2014: 521,2 MIO EURO

5%

2014: 137,1 MIO EURO

2013: 503,5 MIO EURO

2013: 130,9 MIO EURO

2012: 540,5 MIO EURO

2012: 140,4 MIO EURO

T

4 JAARVERSLAG 2014

T

3%

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

BEZOEKEN

1%

2014: 5.465 DUIZEND

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


BESTEDING PER BEZOEK

2%

2014: 95 EURO

BEZOEKERS

4%

2014: 1.088 DUIZEND

2013: 5.403 DUIZEND

2013: 93 EURO

2013: 1.134 DUIZEND

2012: 5.594 DUIZEND

2012: 97 EURO

2012: 1.173 DUIZEND

OPBRENGST TAFELSPELEN

OPBRENGST SPEELAUTOMATEN

OPBRENGST HORECA

2%

2014: 213,9 MIO EURO

7%

2014: 258,8 MIO EURO

11%

2014: 21,2 MIO EURO

2013: 209,0 MIO EURO

2013: 242,5 MIO EURO

2013: 23,9 MIO EURO

2012: 218,2 MIO EURO

2012: 265,9 MIO EURO

2012: 25,6 MIO EURO

AANTAL MEDEWERKERS

NETTOBATEN PER FTE

2014: 2.308 FTE

19%

2014: 155 DUIZEND EURO

2013: 2.621 FTE


2012: 3.079 FTE


T

5 JAARVERSLAG 2014

T

12%

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014

2014 BRUTOBATEN PER VESTIGING


2014 BRUTOBATEN PER PRODUCTGROEP 8,6%

2,0% 8,6% 4,0%

3,8% 4,0%

4,0%

15,9%

4,8% 4,8%

12,8%

5,0%

41,0% 50,5%

8,2% 10,2% 8,9% 9,3%

9,8%

AMSTERDAM

NIJMEGEN

TAFELSPELEN

HORECAOPBRENGST

ROTTERDAM

EINDHOVEN

SPEELAUTOMATEN

OVERIGE BATEN

BREDA

ENSCHEDE

TRONCOPBRENGST/TIPS

UTRECHT

ZANDVOORT

SCHEVENINGEN

GRONINGEN

VENLO

LEEUWARDEN

VALKENBURG

SCHIPHOL

2014 TOTALE KOSTEN PER SOORT

2014 BEZOEKFREQUENTIE BEZOEKERS

0,7% 4,3% 4,4%

4,5% 7,8% 27,0%

14,1%

19,9%

56,2%

21%

40,1%

AFSCHRIJVINGEN

1

PERSONEELSKOSTEN

BIJZONDERE LASTEN

2-3 BEZOEKEN

OPERATIONELE KOSTEN

FINANCIËLE BATEN EN LASTEN

4-11 BEZOEKEN

12-24 BEZOEKEN >25 BEZOEKEN

T

6 JAARVERSLAG 2014

BEZOEK

T

KANSSPELBELASTING

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


KERNCIJFERS bedragen in miljoenen euro, tenzij anders aangegeven

T

7 JAARVERSLAG 2014

T

REKENING VAN BATEN EN LASTEN 2014 2013 Baten voor kansspelbelasting 521,2 503,5 Kansspelbelasting 137,1 130,9 Nettobaten 384,1 372,6 Bedrijfslasten (exclusief bijzondere lasten) 345,5 360,2 Bijzondere lasten 22,9 17,9 Brutobedrijfsresultaat 15,7 -5,5 Financiële baten en lasten 3,7 16,8 Nettobedrijfsresultaat 12,0 -22,3 Kasstroom uit operationele activiteiten 70,6 25,4 WINSTMARGE (IN PROCENTEN) ((nettobedrijfsresultaat / nettobaten) x 100) 3,1 -6,0 BEZOEKEN Aantal bezoeken in duizenden 5.465 5.403 Besteding per bezoek in euro 95 93 MEDEWERKERS ULTIMO JAAR Aantal medewerkers (exclusief stand-by medewerkers en stagiaires) 2.963 3.292 Op basis van volledige dagtaak (fte) 2.308 2.621 PERSONEELSKOSTEN (in procenten van bedrijfslasten excl. bijzondere lasten) 59,1 61,0 Nettobaten per fte (in duizenden euro) 155 130 BALANS 2014 2013 Eigen Vermogen 54,9 42,9 Voorzieningen 18,3 16,9 Langlopende schulden 43,4 52,2 Kortlopende schulden 98,3 88,2 OVERIGE KENGETALLEN 2014 2013 Aantal speeltafels 426 455 Aantal speelautomaten (in vestigingen) 6.037 6.223

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


INHOUDSOPGAVE BELANGRIJKSTE INDICATOREN

3

KERNCIJFERS

7

VOORWOORD BESTUURSVOORZITTER

10

VERSLAG VAN HET BESTUUR

13

Relevante externe ontwikkelingen

14

Waardecreatie

16

Financieel

16

Gasten

20

Product

21

Medewerkers

23

Bedrijfsproces

29

Maatschappelijk relevante onderwerpen

29

Vooruitzichten

34

Bestuursverklaring

36

GOVERNANCE

42

Commissies en toezicht

43

Corporate Governance

45

Beloningen

49

Compliance & Integriteit

51

Belangrijkste risico’s

52

JAARREKENING 2014

57

Balans per 31 december 2014

58

Rekening van baten en lasten over 2014

59

Kasstroomoverzicht over 2014

60

Toelichting op balans, de rekening van baten en lasten en het kasstroomoverzicht

61

Grondslagen voor de waardering van activa en passiva

63

Grondslagen voor resultaatbepaling

66

Grondslagen voor de opstelling van het kasstroomoverzicht

66

Toelichting op de balans

67

Toelichting op de rekening van baten en lasten

76

T

8 JAARVERSLAG 2014

T

BERICHT VOORZITTER RAAD VAN COMMISSARISSEN 40

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


OVERIGE GEGEVENS

83

Bepaling inzake resultaatsbestemming

84

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

86


91

Over dit verslag

92

Profiel van het bedrijf

93

Juridische structuur

93

Organogram

94

Organisatie

95

Stakeholderoverzicht

96

Chronologie

101

Informatie per vestiging

102

Vijfjaaroverzicht

105

Human resources in cijfers

106

Overige niet-financiële kengetallen

110

Mega Jackpot overzicht

111

GRI-index Colofon

112

T

9 JAARVERSLAG 2014

T

ONDERTEKENING 81

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


VOORWOORD BESTUURSVOORZITTER 2014 was een belangrijk jaar voor Holland Casino. Het jaar waarin we de in 2013 gekozen richting hebben voortgezet en de geplande omvangrijke veranderingen op het gebied van strategie en structuur doorvoerden. Een jaar ook waarin de economische omstandigheden in Nederland nauwelijks verbeterden. Voor Holland Casino als casinobedrijf, maar ook als monopolist in een concurrerende omgeving, was de noodzaak groot om in 2014 verder door te pakken. De continuïteit van de organisatie kreeg de afgelopen twee jaar de hoogste prioriteit. Dit deden wij in samenspraak met onze stakeholders. Een bijzonder belang hebben onze 3.000 collega’s, voor wie wij streven naar het behoud van zo veel mogelijk duurzame werkgelegenheid. RESULTATEN IN HET KORT Halverwege het jaar trok het spelresultaat aan. We namen een aantal gerichte maatregelen ter verbetering van ons product en onze service. Zo vernieuwden we 1200 speelautomaten en startten we met de verstrekking van gratis niet-alcoholische drankjes voor vaste gasten. In combinatie met een beter op de vraag aansluitend spelaanbod bij tafelspelen en aanhoudende sterke sturing op matiging van de kosten, resulteerde dat voor het eerst sinds 2011 in een lichte groei van de omzet en een significante verbetering van het resultaat. Holland Casino realiseerde een nettobedrijfsresultaat van € 12 miljoen, na aftrek van € 23 miljoen aan bijzondere lasten als gevolg van een reorganisatie. Ten opzichte van 2013 realiseerde Holland Casino € 11 miljoen hogere nettobaten en daalden de bedrijfslasten (exclusief bijzondere lasten) met € 28 miljoen. Terwijl de investeringen toenamen met € 10 miljoen, had Holland Casino ultimo 2014 voldoende vrij ter beschikking staande middelen om de uitstaande bankschuld te kunnen aflossen. Holland Casino werd in het vierde kwartaal ontheven van het bijzonder beheer bij de banken. VERDERE UITWERKING STRATEGIE Holland Casino herijkte in 2013 de strategie en koos ervoor te focussen op een aantal kernpunten, dat een structurele verbetering van de financiële positie heeft bewerkstelligd. In 2014 zijn deze kernpunten in het licht van de meest recente ontwikkelingen, onder meer op het gebied van de naderende privatisering, verder uitgewerkt en geïmplementeerd. Behalve deze kern punten scherpte Holland Casino ook de visie, missie en ambitie aan:

T

10 JAARVERSLAG 2014

T

Visie: Het échte casino Missie: Overal en altijd de beste kansspelbeleving bieden Ambitie: Marktleider zijn in een geprivatiseerde markt en in alles wat we doen de gast centraal stellen Strategie: Primair: Wij bouwen aan persoonlijke relaties met waardevolle gasten Secundair: • Wij bieden een online en offline portfolio dat past bij een marktleider; • Wij benutten de kracht van lokaal ondernemerschap; • Wij richten het bedrijf efficiënt in.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


VOORBEREIDINGEN PRIVATISERING Hoewel in 2014 de eerste positieve effecten van de nieuwe strategische koers zichtbaar werden, ligt er nog een belangrijke uitdaging. Holland Casino dient verdere maatregelen door te voeren om een concurrende marktpositie te hebben zodra de kansspelmarkt geopend wordt. De overheid publiceerde eind januari 2015 het concept wetsvoorstel Modernisering speelcasinoregime, waarin aan Holland Casino tien van de zestien vergunningen zijn toebedeeld. Holland Casino krijgt te maken met meerdere concurrerende vergunninghouders. De voorbereidingen op een geprivatiseerd Holland Casino vereisen meer dan een verandering in focus, een efficiëntere organisatiestructuur en kostenmatiging. Het pakket van te nemen maatregelen ter voorbereiding op de privatisering is voor de middellange termijn niet voldoende of compleet zonder ook de arbeidsvoorwaarden kritisch in ogenschouw te nemen. Onze insteek voor de nieuwe cao, die wij in 2015 hopen af te sluiten, zal gericht zijn op modernisering en het verhelpen van knelpunten in onze arbeidsvoorwaarden. OVERIGE BELANGRIJKE GEBEURTENISSEN Herinrichting organisatie Met de reorganisatie van het hoofdkantoor en de casino’s, voltooide Holland Casino een belangrijke en impactvolle stap op de weg naar een goedkoper en efficiënter bedrijf. Niet alleen nam het aantal mensen in dienst verder af, ook de organisatiestructuur wijzigde en de werkprocessen zijn efficiënter ingericht. De reorganisatie betekende ook een grote verandering voor onze mensen. In 2015 besteedt Holland Casino verder aandacht aan de transitie en de onderlinge samenwerking. Management op alle niveaus krijgt naar behoefte begeleiding bij de invulling van hun rol in de nieuwe strategie en structuur. Toezicht Preventiebeleid kansspelen Eind oktober 2014 bevestigde de Kansspelautoriteit (Ksa) dat na een jaar van geïntensiveerd toezicht, het toezicht op het Preventiebeleid kansspelen (PBK) genormaliseerd kon worden. Holland Casino hecht grote waarde aan het PBK omdat onze maatschappelijke relevantie tot uitdrukking komt in de manier waarop wij ondernemerschap en de zorg voor onze gasten in verhouding tot elkaar vormgeven. De Ksa stelde vast dat het Preventiebeleid kansspelen op alle niveaus onverminderd de aandacht heeft en houdt die het verdient. Online spelaanbod Na ruim tien jaar illegaal aanbod door andere partijen wordt het naar verwachting binnen afzienbare termijn ook voor Holland Casino wettelijk mogelijk een online casino aan te bieden. Ervan uitgaande dat Holland Casino een vergunning krijgt, zal een online casino bijdragen aan de versterking van onze positie als kansspelbedrijf op de Nederlandse markt. De combinatie van zowel een fysiek als online spelaanbod is uniek en biedt ons kansen en mogelijkheden voor groei. DANK! De onzekerheid en onrust die hoorden bij de hierboven beschreven ontwikkelingen, maakten het voor de medewerkers van Holland Casino niet altijd makkelijk. Toch bleven collega’s professioneel en betrokken bij het werk. Ook de leden van de recent afgetreden Ondernemingsraad mogen op deze plaats niet onvermeld blijven. In hun zittingsjaren kregen zij te maken met ingewikkelde en ingrijpende vraagstukken. Hoewel wij het niet over alles eens werden, bleef het gesprek altijd op gang. Het bestuur waarderdeert dit zeer. Een hartelijk dank daarom aan alle collega’s die hun energie inzetten om Holland Casino voor onze gasten, het échte casino te laten zijn.

T

11 JAARVERSLAG 2014

T

Willem-Jan van den Dijssel Bestuursvoorzitter a.i.

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


T

12 JAARVERSLAG 2014

KERNCIJFERS

T

INHOUDSOPGAVE

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


T

13 JAARVERSLAG 2014

T

VERSLAG VAN HET BESTUUR

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


RELEVANTE EXTERNE ONTWIKKELINGEN Holland Casino opereert in een veranderende wereld, in een economisch instabiele tijd. Holland Casino is hierin niet uniek, maar door het samenspel van factoren dat ons aangaat, ontstaat een uitdagend krachtenveld. Enerzijds volgen ontwikkelingen elkaar in hoog tempo op, zoals in de online markt, anderzijds kennen maatschappelijke processen hun eigen dynamiek, zoals de modernisering van het Nederlandse kansspelbeleid. Deze factoren vinden hun weerslag in onze strategische keuzes en de benadering van onze risico’s. POLITIEK EN KANSSPELMARKT Den Haag behandelt sinds afgelopen zomer twee belangrijke kansspeldossiers. De Beleidsvisie herinrichting speelcasinoregime, waarvoor het kabinet eind januari 2015 de internetconsultatie rond het concept wetsvoorstel Modernisering speelcasinoregime startte en het wetsvoorstel Kansspelen op afstand (Koa), dat het online spelaanbod reguleert. Holland Casino pleit voor een behoedzame overgang naar een geprivatiseerde omgeving. Holland Casino bouwde in bijna vier decennia een gedegen en beproefd Preventiebeleid kansspelen op. Om deze aanpak succesvol te kunnen continueren is het noodzakelijk om een bedrijf van redelijke omvang te laten bestaan. Vanwege de aanstaande wetswijziging verliest Holland Casino vier van de huidige veertien casino’s verspreid over het land. Welke vestigingen dit zijn, is nog niet bepaald. Naast deze vrijkomende vier vergunningen gekoppeld aan een bestaande vestiging, komen nog twee aanvullende vergunningen beschikbaar. Het concept wetsvoorstel Modernisering speelcasinoregime is nog niet in de Tweede en Eerste kamer behandeld, dit traject zal naar verwachting nog enige tijd in beslag nemen. Het wetsvoorstel Koa voor de online kansspelen stelt dat iedereen in aanmerking komt voor een vergunning, mits men voldoet aan de eisen van de wet. Holland Casino gaat er dan ook vanuit dat ze in aanmerking komt voor een vergunning. FISCAAL Holland Casino pleit voor een eerlijke concurrentiepositie en daarmee voor een gelijk kansspelbelastingtarief voor gelijke kansspelen. Ongeacht of het kansspel nu online wordt aangeboden of in één van de casino’s. De in het wetsvoorstel beoogde aanpassing van de fiscale wetgeving, waaronder differentiatie in het kansspelbelastingtarief: 20 procent voor online casino’s en 29 procent voor landbased casino’s, past naar onze overtuiging niet in het beoogde gelijke speelveld. Zeker niet omdat de vaste exploitatiekosten voor een fysiek casino aanzienlijk hoger zijn dan voor een online spel omgeving. MAATSCHAPPELIJK Holland Casino hanteert een gedegen Preventiebeleid kansspelen en pleit voor een aanpak die voor de hele markt geldt, zodat ook in een geprivatiseerde markt gasten bescherming geboden wordt tegen overmatig spel. Een Preventiebeleid kansspelen is alleen dan effectief als alle aanbieders hierop aangesloten zijn, zodat uitgesloten probleemspelers zo min mogelijk uitwijkmogelijkheden hebben. Een voor Holland Casino elementair onderdeel van de wet vormt het centraal register uitsluiting kansspelen voor vergunninghouders (CRUKS), waarin risicospelers geregistreerd staan die (tijdelijk) geen toegang mogen hebben tot het spel.

T

14 JAARVERSLAG 2014

T

Daarnaast hecht Holland Casino waarde aan de aanvulling van het bestuursrechtelijk handhavingsinstrumentarium van de Ksa. Het is belangrijk dat het illegale spel - of dat nu online of in fysieke spelomgevingen plaatsvindt - uit het oogpunt van consumentenbescherming zo ver mogelijk teruggedrongen wordt.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


ECONOMISCH De economie liet in 2014 een voorzichtig herstel zien. Voor Holland Casino relevante indicatoren als consumentenvertrouwen en consumentenbestedingen namen iets toe. Consumenten besteedden echter voornamelijk meer aan duurzame consumptiegoederen, deden vervangingsuitgaven of gebruikten spaargeld om hun hypotheek af te lossen. Holland Casino reageerde door zich te richten op het verbeteren van de dienstverlening aan vaste gasten en wist daarmee de baten te verhogen. TECHNOLOGISCH Technologische ontwikkelingen maken het noodzakelijk dat bedrijven innoveren met nieuwe producten via nieuwe kanalen. Dat vraagt om creativiteit, maar ook om de juiste timing en bewegingsruimte. Ondertussen vergroten de huidige mogelijkheden door het gebruik van snellere mobiele netwerken als bijvoorbeeld 4G en betere en slimmere smartphones en devices. Holland Casino bereidt een online spelomgeving voor, die te allen tijde op ieder apparaat toegankelijk wordt.

T

15 JAARVERSLAG 2014

T

Op pagina 52 wordt een uitgebreide opsomming van onze belangrijkste risico’s gegeven.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


WAARDECREATIE Holland Casino creëert waarde door kansspelen aan te bieden in veertien casino’s verspreid over Nederland. Daarbij richt Holland Casino zich met name op de vaste gasten, met een eigentijds en betrouwbaar kansspelaanbod in een aantrekkelijke omgeving. Ons aanbod maken wij compleet met food & beverage en gevarieerd entertainment. In 2014 kregen de casino’s in lijn met de herijkte strategie meer verantwoordelijkheid over hun lokale bedrijfsvoering. De resultaten in 2014 tonen aan dat de in 2013 vastgestelde strategische richting vruchten begint af te werpen. In 2015 zal naar verwachting het volledige effect van de reorganisatie tot uiting komen. FINANCIEEL Ontwikkeling nettobedrijfsresultaat Het nettobedrijfsresultaat steeg ten opzichte van 2013 met € 34,3 miljoen tot een resultaat van € 12,0 miljoen (2013: € -22,3 miljoen). Bijzondere posten drukten in beide jaren op het resultaat:

2014 2013

Nettobedrijfsresultaat Reorganisatielasten (Herstructurering) rentederivaten

12,0 -22,3 22,9 17,9 - 10,6

Bedrijfsresultaat excl. bijzondere lasten

34,9

6,2

Holland Casino draagt maandelijks 29% kansspelbelasting af aan de Staat over de opbrengsten Tafelspelen en Speelautomaten. De afdracht aan de Staat over het verslagjaar 2014 en 2013 (in miljoenen euro) bestaat uit: 2014 2013 Kansspelbelasting Tafelspelen 62,0 60,0 Kansspelbelasting Speelautomaten 75,1 70,9

137,1

130,9

De daadwerkelijke afdracht over een boekjaar wijkt af van bovenstaande cijfers, omdat afdracht van de belastingen een maand later plaatsvindt.

T

16 JAARVERSLAG 2014

T

Naast de afdracht van de kansspelbelastingen is Holland Casino vanaf 1 april 2012 wettelijk verplicht kansspelheffing te betalen. In 2014 bedraagt de kansspelheffing € 0,9 miljoen (2013: € 0,9 miljoen).

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


Ontwikkeling nettobedrijfsresultaat en belastingen 2010 - 2014 in miljoenen euro 200

belastingen nettobedrijfsresultaat

150 141,2

137,1

144,6 140,4

100

130,9

50

0

12,0

3,8 -9,9 2010

2011

-0,7

-22,3

2012

2013

2014

Ontwikkeling nettobedrijfsresultaat (exclusief bijzondere lasten) en belastingen 2010 - 2014 in miljoenen euro belastingen bedrijfsresultaat excl. bijzondere lasten bijzondere lasten

200

137,1

150 141,2

144,6 140,4 130,9

100

50

-20,1

11,5 -7,7

2010

2011

1,4

34,9

-2,1

-4,4 -17,9

-22,9

2012

2013

2014

T

17 JAARVERSLAG 2014

10,2

T

0

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


BATEN De baten voor kansspelbelasting ten bedrage van € 521,2 miljoen stegen 3,5% ten opzichte van het voorgaande jaar (2013: € 503,5 miljoen). De gemiddelde besteding per bezoek steeg van € 93 naar € 95. Het aantal bezoeken steeg met 62.000 ( 1,1%) naar een totaal van 5,5 miljoen in 2014 (2013: 5,4 miljoen). De opbrengst Tafelspelen steeg met € 4,9 miljoen ten opzichte van vorig jaar. De opbrengst Speel automaten steeg met € 16,3 miljoen ten opzichte van vorig jaar. De Troncopbrengst daalde met € 0,2 miljoen (inclusief ontvangen fooien voor Horeca- en Front Office-activiteiten). De Horecaopbrengst nam af met 11,1% tot € 21,2 miljoen. De ‘overige baten’ daalden met € 0,6 miljoen. Onder de ‘overige baten’ zijn ook de entreeontvangsten ad € 1,9 miljoen (2013: € 2,0 miljoen) verantwoord. Batencategorieën in miljoenen euro 2014 % 2013 % Opbrengst Tafelspelen 213,9 41 209,0 42 Opbrengst Speelautomaten 258,8 50 242,5 48 Troncopbrengst/tips 21,9 4 22,1 4 Horecaopbrengst 21,2 4 23,9 5 Overige baten 5,4 1 6,0 1 Totaal

521,2 100 503,5 100

T

18 JAARVERSLAG 2014

T

LASTEN De totale bedrijfslasten, inclusief bijzondere lasten, daalden in het verslagjaar met € 9,7 miljoen (-2,6%) naar € 368,4 miljoen. De personeelskosten daalden met € 15,5 miljoen ten opzichte van 2013 (-7,1%), voornamelijk als gevolg van een lagere gemiddelde bezetting ten bedrage van € 13,7 miljoen en door lagere indirecte personeelskosten ten bedrage van € 1,8 miljoen. De operationele kosten zijn € 1,7 miljoen hoger dan vorig jaar (1,7%). Dit is het gevolg van hogere bedrijfskosten ad € 2,2 miljoen, lagere huisvestingskosten ad € 1,4 miljoen, lagere marketingkosten ad € 1,3 miljoen, hogere automatiseringskosten ad € 2,7 miljoen en lagere overige kosten ad € 0,5 miljoen. In 2014 zijn de afschrijvingskosten € 0,7 miljoen lager dan in 2013 (-1,7%). Dit is het gevolg van lagere normale afschrijvingen in 2014 ad € 2,3 miljoen, de verlenging van de economische levensduur van bepaalde casinoactiviteiten in Leeuwarden en Venlo (€ 1,0 miljoen lagere afschrijvingskosten), hoger boekverlies op desinvestering ad € 2,1 miljoen en lagere opbrengst verkopen van activa ad € 0,5 miljoen.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


In 2014 is voor € 22,9 miljoen aan reorganisatiekosten verantwoord middels dotatie aan de voorziening en opname in de bijzondere lasten. Eind 2013 is het renteswapportfolio van Holland Casino geherstructureerd, waarbij de bestaande renteswapcontracten zijn beëindigd en vervangen door nieuwe swapcontracten. De herstructurering heeft geleid tot de vrijval van het ineffectieve deel van de beëindigde swaps van € 5,5 miljoen en de opname van de inceptiewaarde van de nieuwe contracten (last van € 16,1 miljoen) in de balans. Deze herstructurering heeft derhalve per saldo geleid tot een eenmalige extra last in 2013 van € 10,6 miljoen die is verantwoord in de financiële baten en lasten. Mede als gevolg van de herstructurering zijn de interestlasten gedaald van € 6,2 miljoen in 2013 tot € 2,7 miljoen in 2014. Lastencategorieën in miljoenen euro 2014 % 2013 % Personeelskosten 204,0 55 219,5 58 Operationele kosten 102,0 28 100,3 26 Afschrijvingen 39,5 11 40,2 11 Bijzondere lasten 22,9 6 17,9 5 Bedrijfslasten Financiële baten en lasten

368,4 100 378,1 100 3,7 16,8

Totaal

372,1 394,9

T

19 JAARVERSLAG 2014

T

FINANCIËLE POSITIE Solvabiliteit Het Eigen Vermogen steeg gedurende 2014 van € 43 miljoen naar € 54,9 miljoen. Dit is het gevolg van de toevoeging van het resultaat 2014 aan het Eigen Vermogen. Hierdoor steeg de solvabiliteit naar 25,5% (2013: 21,5%). Financiële instrumenten Om het kasstroomrisico op verwachte toekomstige variabele rentebetalingen op de variabel rentende externe financiering af te dekken, zijn renteswaps afgesloten (zie pagina 72, 73 en 75). Financiering In 2012 is een kredietfaciliteit aangegaan. Eind 2014 bedraagt de totale kredietruimte € 122,5 miljoen, waarvan € 42,5 miljoen betrekking heeft op de term loan en € 80 miljoen op de revolving krediet faciliteit. De kredietfaciliteit is aangegaan met een bankenconsortium bestaande uit: ING (37%), ABN AMRO (37%) en Deutsche Bank (26%).

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


KASSTROMEN in miljoenen euro

2014 2013

Brutobedrijfsresultaat Kasstroom uit overige operationele activiteiten Kasstroom uit investeringsactiviteiten Kasstroom uit financieringsactiviteiten

15,7 -5,5 54,9 30,8 -18,3 -9,3 -15,8 -9,9

Mutatie liquide middelen

36,5

6,1

GASTEN In het contact met onze gasten streven wij naar een verbetering van de loyaliteit, door de waarde die gasten voor ons hebben - meer specifiek dan in het verleden – te belonen met maatwerk in service en hospitality. Wij willen beter inspelen op de verwachtingen die onze zeer uiteenlopende gasten van ons mogen hebben. Dus zoeken we naar mogelijkheden, om binnen de kaders, verschillende privileges te bieden. Zo krijgen bezoekers die meer dan twee bezoeken per maand afleggen sinds 2014 een Diamond Card voor extraatjes als bijvoorbeeld gratis - niet alcoholische - drank. De Diamond VIP-Card is voor onze meest waardevolle gasten. Natuurlijk zijn voor deze beide loyaliteitskaarten alle voorwaarden van ons Preventiebeleid kansspelen van toepassing, volgen wij de privacywetgeving en zijn wij uiterst zorgvuldig met de gastgegevens.

Gasten in cijfers • In 2014 brachten onze gasten bijna 5,5 miljoen bezoeken aan de casino’s (2013: 5,4 miljoen); • dat waren 1,1 miljoen unieke gasten uit binnen- en buitenland, nagenoeg gelijk aan 2013; • het overgrote deel van de gasten bezoekt ons incidenteel. De gemiddelde bezoekfrequentie kwam uit op 5,0 bezoeken per jaar (2013: 4,8). Van alle gasten bezocht 77% Holland Casino tussen de één en drie keer per jaar en 14% van de gasten bezocht ons tussen de vier en elf keer.

T

20 JAARVERSLAG 2014

T

Sinds 2014 meet Holland Casino de beleving van de gasten met de Net Promotor Score (NPS). Een methode die respondenten de vraag voorlegt of zij Holland Casino zouden aanbevelen. Holland Casino scoort op dit moment een NPS van 16.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

JAARREKENING 2014

GOVERNANCE


Over NPS: CRITICASTERS

0

|

1

|

2

|

3

Net Promoter Score

|

4

=

PASSIEF TEVREDEN

|

5

|

6

7

% Promotors

|

8

PROMOTORS

9

| 10

% Criticasters

De Net Promoter Score berekent het verschil tussen het percentage promotors en criticasters. De NPS is een absoluut getal ergens tussen -100 en +100. Als bijvoorbeeld een merk 25% Promotors heeft, 55% Passief Tevredenen en 20% Criticasters, dan bedraagt de NPS +5. Een positieve NPS (>0) geldt als een goede score.

Verder nodigen wij gasten uit om deel te nemen aan gastenpanels, waarin zij met ons spreken over de dienstverlening van Holland Casino. We laten medewerkers deze interviews beluisteren, zodat zij de feedback van de gasten mee kunnen nemen in hun werk. Om contact te houden met (potentiële) gasten is Holland Casino ook actief op social media. Holland Casino scoorde in 2014 de 26e plaats in de top 125 van grote Nederlandse bedrijven op Facebook, waarbij de effectiviteit van de Facebook pagina werd gemeten. In het voorjaar van 2015 lanceren wij een nieuwe marketingcampagne waarin de nadruk ligt op het spel en de spelers in het casino. Holland Casino ontving in 2014 in totaal 705 klachten (2013: 685) via onze eigen customer service en 29 klachten via de website Klacht.nl. De klachten zijn van zeer uiteenlopende aard en worden in samenspraak met de casino’s opgepakt. Verder ontvingen de casino’s 53 complimenten (2013: 47).

PRODUCT Holland Casino wil de spelende gast verrassen met kwaliteit en vernieuwing. De speelautomaten en speeltafels worden regelmatig door externe keuringsinstanties gecontroleerd. Gasten kunnen, naast hun spel, genieten van een veelzijdige horeca, van een snelle snack tot een uitgebreid diner.

T

21 JAARVERSLAG 2014

T

Speelautomaten Om het product eigentijds te houden vernieuwden wij 1200 speelautomaten door middel van operational lease. Dit geeft ons de mogelijkheid om met lagere investeringen flexibel spellen aan te passen, wat weer gewaardeerd wordt door onze gasten. In het voorjaar van 2015 biedt Holland Casino een nieuwe mega jackpot aan. Een interactiever spel met nieuwe elementen op eigentijdse speelautomaten. De inzet van de gast gaat omlaag, maar de te winnen prijs blijft starten op € 1 miljoen.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


Vanaf 2014 zijn alle casino’s - behalve Schiphol - over op Ticket in-Ticket out. Een systeem waarbij de muntenstroom bij de speelautomaten is verdwenen. Dit resulteerde in een efficiencyverbetering in de geldverwerkende processen en in het onderhoud van de speelautomaten. In 2015 onderzoekt Holland Casino of dit systeem ook gebruikt kan worden bij de tafelspelen. Tafelspelen Holland Casino’s tafelspelen staan bekend om de grote professionaliteit van de croupiers die gastvrij en behendig de gasten het spel aanbieden. Binnen dit spelaanbod is met name gewerkt aan een verbetering van de efficiency. Per vestiging is gekeken naar het rendement van de speeltafels in verhouding tot de openingstijden en de bezoekersstromen, om de openingstijden beter te laten aansluiten bij de bezoekersstromen zodat het rendement omhoog gaat. Een en ander resulteerde eind 2014 in een positieve trendbreuk met verbeterende resultaten bij de tafelspelen, die voortvloeiden uit de multiroulettes (71%) en de speeltafels (29%). Food & beverage De afdeling food & beverage (F&B) maakt ons productaanbod compleet met een hapje en een drankje. Binnen deze productgroep wordt, om het rendement te verbeteren, strak gestuurd op bijvoorbeeld inzet van het juiste aantal medewerkers, monitoring van de inslag- en spillagepercentages en een optimale aansluiting van de openingsuren op de vraag uit de speelzaal. Dit laatste vraagt om een voortdurende afweging, omdat vanuit het spelaanbod benodigde openingsuren niet altijd bijdragen aan het te verbeteren rendement bij F&B. Ook in 2015 zal dit vraagstuk op de agenda staan. Vanaf 2014 staan op onze menukaarten ook duurzamere gerechten.

T

22 JAARVERSLAG 2014

T

Smoke & Play Om de rokende gasten nog beter van dienst te zijn, realiseerde Holland Casino rookruimten in Enschede en Leeuwarden, kreeg Holland Casino Scheveningen een tweede rookruimte en werd in Valkenburg de bestaande rookruimte uitgebouwd. Bij de realisatie van een Smoke & Play in Holland Casino Breda had Holland Casino een primeur. Ook het tafelspel Black Jack kan via de glazen wand van de rookruimte bespeeld worden.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


Voorbereiding spelaanbod online Om gasten ook via het internet te kunnen laten spelen, ontwikkelt Holland Casino in samenwerking met Playtech een online spelomgeving. Als het gaat om de persoonsregistratie en de portemonee van de gast, realiseert Holland Casino een zogenaamd seamless aanbod: de geregistreerde gast wordt zowel in het fysieke casino als op het online plaform herkend en kan het opgewaardeerde speeltegoed in beide omgevingen inzetten. Bovendien kan te zijner tijd online meegespeeld worden op satellites van de bekende Holland Casino pokertoernooien als de Master Classics of Poker en de Dutch Open Poker Series. Voor de online customer care onderzoekt Holland Casino momenteel welke kennis en competenties nodig zijn voor een gedegen preventieaanpak. Ook in het online casino kiezen we ervoor om gasten niet zozeer weg te sturen, maar als dat nodig is beperkte toegang te verlenen en hun spelgedrag te volgen. Wij vinden het belangrijk om hierin de samenwerking te zoeken met experts op het gebied van online gokverslaving. De definitieve wetgeving is nog niet beschikbaar. Daarom ontwikkelt Holland Casino nu een online spelomgeving op basis van conceptwetgeving. Ondertussen vergroot de concurrentie haar voorsprong doordat zij hun product legaal kan aanbieden in reeds gereguleerde landen en illegaal in Nederland. Desondanks verwachten wij met onze omnichannel strategie onderscheidend te zijn. In de loop van 2015 gaan wij het online platform testen door voor ons personeel spel om punten aan te bieden. Het streven is om te zijner tijd ook gasten kennis te laten maken met het online spel om punten. Bingo De Beschikking Casinospelen is aangepast waardoor Holland Casino in 2015 kan starten met het aanbieden van live bingo, een onderhoudend spel voor grotere groepen. Holland Casino Breda heeft hierbij de primeur en start medio april met live bingo. MEDEWERKERS De afgelopen twee jaar heeft Holland Casino meer dan ooit uitgaven moeten bijstellen aan de dalende inkomsten. We moesten onze organisatie aan de nieuwe realiteit aanpassen, wat betekende dat ook de medewerkers van Holland Casino hierdoor werden geraakt. Reorganisaties De reorganisatie van het hoofdkantoor startte in februari en was eind maart merendeels gerealiseerd. Van juni tot en met november 2014 reorganiseerden vervolgens de casino’s. Uitstroom naar aanleiding van de reorganisatie Om gedwongen ontslagen zoveel mogelijk te voorkomen, stelden wij een vrijwillige vertrekregeling (Vrijwillige Aanpassing Arbeidsduur, VAA) open. Dit gebeurde na ledenraadpleging bij de vakbonden. Voor het hoofdkantoor was een VAA niet mogelijk vanwege het grote aantal unieke functies. Om te komen tot een goede verantwoording van de besluitvorming, beoordeelde een paritaire werkgroep van Holland Casino en de vakbonden de VAA-aanvragen. In totaal verminderde het aantal fte door reorganisatie met 328,5 fte, daarvan vertrok 81 procent van de medewerkers in de casino’s op vrij willige basis. Uitstroom naar aanleiding van de reorganisatie Casino’s 264,1 fte (213,4 fte; 81% vrijwillige uitstroom) Hoofdkantoor 64,4 fte

T

23 JAARVERSLAG 2014

328,5 fte

T

Totaal

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


T

24 JAARVERSLAG 2014

T

BELANGRIJKSTE HUMAN RESOURCES KENGETALLEN

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


MEDEWERKERS, INCLUSIEF STAGIAIRES EN MEDEWERKERS OP AFROEP:

MEDEWERKERS IN DE CASINO’S:

2.980

2.697

2013: 3.306

2013: 3.011

MEDEWERKERS HOOFDKANTOOR:

TOTAAL MEDEWERKERS IN FTE:

GEMIDDELDE LEEFTIJD:

211*

2.308,5

44

2013: 295

2013: 2.620,5

NETTOBATEN PER FTE:

GEMIDDELDE LOONSOM PER FTE:

€155.000 € 57,2 2013: € 130.000

fte

2013: 43

duizend**

2013: 54,0 duizend

25 JAARVERSLAG 2014

T

* Eind 2014 waren bovendien 72 personen vrijgesteld van werk in verband met de reorganisatie. ** Deze stijging is het gevolg van de resultaatafhankelijke uitkering, die voortvloeit uit de gemaakte winst over 2014.

T

INHOUDSOPGAVE

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


Transitie In 2014 is veel energie gestoken in de begeleiding van het nieuwe team leidinggevenden. Leiding gevenden volgden trainingen waarin ze leerden hoe zij invulling kunnen geven aan lokaal ondernemerschap. Op de agenda stonden inhoudelijke onderwerpen als financiële kpi’s, integriteit, management van ziekteverzuim, productgeoriënteerde workshops, securityvraagstukken en leiderschap. Ook kostenbewustzijn was een belangrijk punt van aandacht. Dit trainingsprogramma zat ingevlochten in de selectieprocedure, zodat management de input uit de training kon meenemen in volgende selectieronden. Naar behoefte van de managementteams in de casino’s krijgen deze trainingen in 2015 een vervolg. Een andere strategische keuze is de verschuiving van onze focus naar de vaste gasten. Dat geeft medewerkers de ruimte om hen nog betere service te verlenen. Het kernpunt lokaal ondernemerschap biedt meer mogelijkheden voor het eigen initiatief; de lijnen zijn korter en de casino’s onderzoeken binnen de kaders van het merk Holland Casino, lokale product/markt combinaties. Dit proces is begonnen en we zien dat medewerkers experimenteren binnen de nieuwe kaders. Wij gaan er vanuit dat de daadwerkelijke transitie naar deze nieuwe manier van werken in de loop van 2015 zijn beslag zal krijgen. Periodieken, resultaatafhankelijke uitkeringen en variabele beloningen Holland Casino voerde in januari 2014 de periodieke loonsverhoging door. In 2015 vertalen de verbeterde financiële resultaten zich ook in de beloningen van onze medewerkers. Collega’s die vallen onder de cao ontvangen medio 2015 een resultaatafhankelijke uitkering over 2014. In verband met de reorganisatie is de variabele beloning over 2014 voor medewerkers die onder de Hay systematiek vallen alleen gebaseerd op een voor iedereen gelijke financiële doelstelling, die gerealiseerd is en medio 2015 zal worden uitgekeerd. Pensioenregeling Na ledenraadpleging door de vakbonden en in overleg met het pensioenfonds sloot Holland Casino begin 2015 een nieuwe pensioenregeling af. De aanpassing is nodig onder andere naar aanleiding van wijzigingen in weten regelgeving en de verhoging van de AOW-leeftijd naar 67 jaar. In het kader van de nieuwe pensioenregeling stort Holland Casino maximaal € 2 miljoen extra in het pensioenfonds, om de huidige arbeidsongeschikten te voorzien in de overbrugging naar de nieuwe pensioengerechtigde leeftijd (67 jaar). Beoordelingen Holland Casino heeft de beoordelingssystematiek aangepast en ter instemming voorgelegd aan de ondernemingsraad. Persoonlijke doelstellingen moeten voortaan aansluiten bij de organisatiedoelen en de resultaten van het bedrijfsonderdeel waarvoor men werkzaam is.

T

26 JAARVERSLAG 2014

T

Training en opleiding De reorganisatie en de onduidelijkheid over de toekomstige personeelsbezetting waren aanleiding om het aantal trainingen en opleidingen tot een minimum te beperken. Vakspecifieke trainingen in het kader van antiwitwassen worden inmiddels aangeboden via e-learning modules en een groot aantal medewerkers heeft deze cursus doorlopen. We maken daarbij gebruik van een ontwikkelend systeem van permanente educatie, dat ook voor het Preventiebeleid kansspelen in gebruik wordt genomen. Met deze trainingsaanpak neemt Holland Casino een voorschot op de in de beleidsvisie Herinrichting speelcasino regime genoemde noodzakelijke maatregelen. In 2015 is er financiële ruimte voor extra trainingsinspanning. Zo wordt het hospitalityprogramma met intensieve gastvrijheidstrainingen opgepakt en zijn individuele trainingen en cursussen in het kader van management development of beroepsmatige en/of persoonlijke ontwikkeling beschikbaar.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


Arbo Eind 2014 bracht de Inspectie SZW (Sociale Zaken en Werkgelegenheid, de vroegere Arbeidsinspectie) een controlebezoek bij Holland Casino. Zij bezocht de casino’s in Amsterdam, Rotterdam, Scheveningen, Utrecht en Zandvoort, en sprak met de beleidsverantwoordelijke over het centrale Arbobeleid. Het eindoordeel was voldoende; Holland Casino hanteert een gedegen Arbo-beleid dat goed geïmplementeerd is in de casino’s en waar medewerkers van op de hoogte zijn. De verbeterpunten van praktische aard zijn onmiddellijk onder de aandacht gebracht van de organisatie, de overige verbeterpunten vergen een trainingsinspanning die in 2015 wordt opgepakt. Rondom ziekteverzuim zijn de werkwijzen ongewijzigd: Holland Casino werkt met een integrale aanpak door middel van preventiemedewerkers, casemanagers en arbo-adviesteams. Ziekteverzuim In de ontwikkeling van het ziekteverzuim door het jaar heen is het verloop van de reorganisaties te herkennen. Het gemiddelde ziekteverzuim bleef echter vrijwel gelijk met het voorgaande jaar: 5,0% (2013: 4,8%). Daarbij daalde het langdurig ziekteverzuim en fluctueerde met name het gestegen korte verzuim. Meldpunt integriteitsmeldingen Om het proces rondom het melden van integriteitsschendingen verder te professionaliseren en om een mogelijke drempel om te melden te verlagen, neemt Holland Casino in 2015 een meldpunt Integriteitsmeldingen in gebruik. De vertrouwenspersonen worden in 2015 getraind om medewerkers naast hun taken bij ongewenst gedrag, ook rondom integriteitsvraagstukken met raad en daad bij te staan. Op dit moment is een module Psycho sociale arbeidsbelasting in ontwikkeling als onderdeel van de Risico inventarisatie en Evaluatie (RI&E). Door middel van de module wordt in kaart gebracht of medewerkers last hebben van pesten en intimidatie op het werk. Afhankelijk van vastgestelde omvang kan een vervolgprogramma ingezet worden. Mocht ongewenst gedrag of een vermoeden daaromtrent toch aanleiding geven tot onderzoek, dan kunnen medewerkers bij verschillende commissies terecht. De Commissie ongewenste omgangs vormen en Centrale commissie individueel klachtrecht behandelden in 2014 geen klachten. Fit check Om medewerkers te helpen bij het onderhouden van een gezonde leefstijl, initieerde Holland Casino in 2014 een pilot in de vorm van een gezondheidsonderzoek in Holland Casino Zandvoort. Medewerkers konden een vragenlijst invullen waarna een coachingsgesprek kon plaatsvinden. De pilot krijgt in 2015 een vervolg. Overval in Valkenburg In juni 2014 werd Holland Casino Valkenburg tijdens openingsuren overvallen. Voor het eerst kreeg Holland Casino met een gewapende overval van deze omvang te maken. Onze medewerkers traden ondanks de hectiek professioneel op en zijn volgens de procedures een ontruiming gestart. Door onze strenge veiligheidsmaatregelen was er weinig contant geld aanwezig, de buit bleef dus beperkt. Voor nazorg en begeleiding van alle betrokkenen is direct gezorgd. De verdere afwikkeling is in handen van de politie.

T

27 JAARVERSLAG 2014

T

MEDEZEGGENSCHAP Eind januari 2015 trad een nieuwe ondernemingsraad aan. Formeel zouden deze verkiezingen in oktober 2014 plaatsvinden, terwijl de reorganisatie van de casino’s in volle gang was. Op initiatief van de raad zijn de verkiezingen conform de wettelijke mogelijkheden, verplaatst tot na de afronding van de reorganisatie.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


De belangrijkste gespreksonderwerpen in 2014: Adviezen • Adviezen in het kader van de reorganisaties: - herontwerp hoofdkantoor en reorganisatie; - reorganisatie casino’s; • Sociaal Protocol ten behoeve van de outsourcing van de IT-dienstverlening op het gebied van Werkplekken, Infrastructuur en Servicedesk naar KPN IT Solutions; • Wijziging vestigingsstructuur Holland Casino’s Amsterdam en Rotterdam voor wat betreft de aanstelling van een Assistent Casinomanager; • A fdeling Planning; • Regionale observatie Security Ingestemd met: • Inzet Gezondheidscheck / Periodiek Medisch Onderzoek via Vief; • Aanpassing RI&E betreffende het opnemen van een module Psycho sociale arbeidsbelasting; • Verlengen van de openingstijd van Midsummernight en Sylvesternight tot 04.00 uur in 2014; • Aanpassing Reglement voor het Camerasysteem. Ondernemingsraad per januari 2015 Dagelijks bestuur: • Bart Siemons, Eindhoven; voorzitter; • René Klerks, Utrecht; secretaris, plaatsvervangend voorzitter. Leden • Jacqueline Gijswijt, Amsterdam; • Charlie Slaager, Breda; • John Koster, Enschede; • Margreth Otten, Groningen; • Hoofddorp: vacature; • René Hannema, Leeuwarden; • Jaap Ockhuijsen, Nijmegen; • Max van der Wal, Rotterdam; • Michael van der Snoek, Scheveningen; • John Allen, Valkenburg; • Leon Stijnen, Venlo; • Marco Klinkenberg, Zandvoort/Schiphol Airport. Vakbonden Onze cao is tweemaal ongewijzigd verlengd en liep tot en met 31 december 2014. Holland Casino blijft in het overleg met de vakbonden streven naar toekomstvaste arbeidsvoorwaarden en een verbetering van de arbeidsproductiviteit.

T

28 JAARVERSLAG 2014

T

In het voorjaar vonden enkele acties plaats ten behoeve van het sociaal Sociaal Plan. De vakbonden wilden voor fase twee - de reorganisatie van de casino’s die volgde op de reorganisatie van het hoofdkantoor - opnieuw in onderhandeling over de voorwaarden van het sociaal plan. Holland Casino hanteerde echter de insteek: één Sociaal Plan voor beide fasen van de reorganisatie. In het Sociaal Plan vanaf 2014 is echter een regeling voor de beëindigingsvergoeding uitonderhandeld die afweek van die uit het Sociaal Plan 2013. Om die reden heeft Holland Casino alle medewerkers die in fase 1 van de reorganisatie zijn vertrokken, de keuze geboden om ook van die regeling gebruik te maken. Daarnaast heeft Holland Casino met de vakbonden afgesproken dat de gedwongen ontslagen medewerkers uit fase 2 gebruik kunnen maken van extra mobiliteitsfaciliteiten die niet ten laste van het individuele mobiliteitsbudget komen, maar waarvan de kosten door Holland Casino worden betaald.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


BEDRIJFSPROCES Na het herontwerp van het hoofdkantoor en de casino’s verandert ook de rol van het hoofdkantoor. In het verleden werkte Holland Casino met centrale aansturing. Het hoofdkantoor gaat meer functio neren als een service center voor de casino’s. Daarbij zoekt het hoofdkantoor met zijn kennis en expertise aansluiting bij de behoeften vanuit de business. Dit nieuwe besturingsmodel krijgt verder vorm in 2015. Outsourcing delen van de afdeling Informatievoorziening Sinds medio 2014 zijn de IT-voorzieningen rondom de infrastructuur, de kantoorautomatisering en de servicedesk uitbesteed aan KPN IT Solutions. In totaal is de afdeling met meer dan de helft in fte gereduceerd, waarbij zestien medewerkers van werk naar werk gingen en de overstap maakten naar KPN IT Solutions. Hun arbeidsvoorwaarden zijn geharmoniseerd. De afdeling Informatievoorziening richt zich in 2015 op de ontwikkeling van een toekomstvaste informatiearchitectuur. Het is daarbij noodzakelijk meer data gedreven te gaan werken. Op deze wijze kunnen sneller wijzigingen worden doorgevoerd in het applicatielandschap met als doel de time-tomarket te verkorten en kosten te reduceren door een hogere automatiseringsgraad in de procesvoering. De afdeling Informatievoorziening wil sneller kunnen inspelen op vragen vanuit de organisatie en de toekomstige omnichannel strategie. In 2015 wordt de efficiency verbeterd door kritische screening van het huidige toepassingenpakket en wordt onder meer conventionele telefonie vervangen door een software-oplossing. Inkoopproces Gedurende het afgelopen jaar is het inkoopproces verder geprofessionaliseerd. De voorbereidingen voor een volledig geautomatiseerd operationeel inkoopsysteem in 2015 - procure to pay - is gestart met als doel een verbeterde control over de uitgaven en verplichtingen. Komend jaar gaat er extra aandacht uit naar contracten- en leveranciersmanagement en wordt de inkooprapportagestructuur aangescherpt. Casino’s In 2014 verbouwden wij Holland Casino in Nijmegen; het interieur is gemoderniseerd in lijn met eerdere verbouwingen en achter de schermen is de keuken vernieuwd. De casino’s in Venlo en Utrecht staan al enige tijd op de planning voor een verhuizing. Hoewel dit meerjarige trajecten zijn waarin afstemming plaatsvindt met diverse stakeholders, is het ons voornemen om deze verhuizingen rond de privatisering gerealiseerd te hebben. In Amsterdam onderzoeken we de mogelijkheden om horeca te realiseren aan de gracht. Voor een mogelijk tweede Amsterdamse locatie - in plaats van Holland Casino Schiphol - is het gesprek met de betrokken stakeholders gestart. In de casino’s in Rotterdam en Valkenburg staan voor de periode 2015/2016 verbouwingen gepland.

T

29 JAARVERSLAG 2014

T

MAATSCHAPPELIJK RELEVANTE ONDERWERPEN Preventiebeleid kansspelen Zoals gesteld hecht Holland Casino grote waarde aan het Preventiebeleid kansspelen. Nergens komt onze maatschappelijke relevantie sterker tot uitdrukking dan in de manier waarop wij ondernemerschap en de zorg voor onze gasten in verhouding tot elkaar vormgeven. Wij streven naar duurzame gastrelaties. Die ontstaan bij een gedeelde verantwoordelijkheid, waarbij de gast in samenspraak met Holland Casino zijn spel in de hand houdt. Uit evaluatie van onze preventieaanpak bleek echter dat een zekere mate van voorspelbaarheid, de effectiviteit van de aanpak deed afnemen. Bovendien menen wij dat onze entreeverboden en bezoekbeperkingen hun uitwerking missen als spelers illegaal op het internet of in speelautomatenhallen onbeschermd door kunnen spelen. Holland Casino’s preventieaanpak kent de volgende onderdelen:

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


Interne signalen Medewerkers en leidinggevenden leveren een belangrijke bijdrage aan de uitvoering van ons Preventiebeleid kansspelen. Zij zijn getraind om in het contact met gasten veranderend gedrag te onderscheiden en te beoordelen. Zo nodig geven zij hiervoor een intern signaal af, een subjectieve indicator die meegenomen wordt in de monitoring van onze gasten. Aan de hand van objectieve indicatoren - de monitoring van de bezoekfrequentie - en de subjectieve indicatoren, vonden in 2014 bijna 16.000 gesprekken plaats, gemiddeld voeren we 43 gesprekken per dag. Gesprekken met jongvolwassenen Een belangrijke pijler van het Preventiebeleid kansspelen is gericht op jong volwassenen in de leeftijd van 18 tot en met 24 jaar. Elke jong volwassene ontvangt bij zijn zesde bezoek een flyer met voorlichting. Doel van dit contactmoment is de gast te attenderen op zijn bezoekfrequentie en voorlichting te geven. Komt de jong volwassene meer dan zes keer per maand dan krijgt de gast een automatische indicator. Bij het eerst volgende bezoek voeren we met deze gast een Jong volwassene gesprek, waarin veilig en verantwoord spelen besproken wordt. Deze gesprekken vallen onder de verantwoordelijkheid van de afdeling Security in de casino’s. Na dit gesprek blijven we de bezoekfrequentie monitoren. Bewustwordingsgesprek In november 2014 introduceerden wij het Bewustwordingsgesprek, een interventie met als doel de gast te confronteren met zijn bezoekfrequentie en de risico’s van het spel. Dit gesprek en het Hospitality gesprek zijn in de plaats gekomen van het voormalige Gastheergesprek, dat wij in het verleden standaard eens in de dertien maanden met hoogfrequente gasten hielden. Anders dan in het gastheergesprek, bespreken we met de gast in het Bewustwordingsgesprek uitsluitend hoe je veilig en verantwoord speelt. Daarnaast lichten we de gast voor over de risico’s van het spel. Dit gesprek wordt door de afdeling Security gevoerd op basis van een gemiddelde bezoekfrequentie van 15 bezoeken in drie maanden. Monitoringgesprek Na het Bewustwordingsgesprek blijven we de gast verder volgen. Zes én twaalf maanden na het gesprek vergelijken we de objectieve indicator met een kwalitatieve analyse van gemelde signalen of eventuele incidenten. Aan de hand hiervan vindt een beoordeling plaats of de gast in aanmerking komt voor een Monitoringgesprek. Hierin confronteren we de gast opnieuw met onze bevindingen en worden eventuele vervolgstappen afgesproken. Entreeverboden/bezoekbeperkingen Naar aanleiding van aangepaste wetgeving vervalt het zelfgekozen entreeverbod van één jaar en van onbepaalde tijd. De wettelijk voorgeschreven termijn van een bezoekbeperking of entreeverbod is zes maanden. Legt Holland Casino een van bovengenoemde beperkende maatregelen op, dan blijft de mogelijkheid van de duur van één jaar wel bestaan. Uitvoering en effect In 2014 voerden onze medewerkers in totaal 15.802 gesprekken met gasten in het kader van ons Preventiebeleid kansspelen (2013: 15.675, opgave exclusief de in 2013 nog meegetelde gastheer gesprekken). Hieruit vloeiden onderstaande vervolgstappen voort:

T

30 JAARVERSLAG 2014

T

Bezoekbeperkende maatregelen 3.412 gasten kozen voor een bezoekbeperking (2013: 3.134). In totaal werden 464 bezoekbeperkende maatregelen dwingend opgelegd (2013: 405).

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


Entreeverboden 3.992 gasten namen in 2014 een entreeverbod op eigen verzoek (2013: 3.831). In 123 gevallen nam Holland Casino de beslissing voor het entreeverbod (2013: 132). Hoogfrequente gasten Van hoogfrequente gasten van 24 jaar en ouder nam de gemiddelde bezoekfrequentie naar aanleiding van preventiegesprekken af van 10 naar 4,8 bezoeken per maand; een daling van 52% (2013: van 9,5 naar 3,8, 60%). Jongvolwassenen Van jongvolwassenen (18 tot 24 jaar) daalde de gemiddelde bezoekfrequentie naar aanleiding van een preventiegesprek van 4,3 naar 1,2 bezoeken per maand; een afname van 72% (2013: van 4,2 naar 1,8%). Holland Casino monitort veranderingen in het bezoekgedrag gedurende een periode van 9 maanden na het eerste gesprek. Dat betekent dat de cijfers niet gelijk lopen met het boekjaar. Training en opleiding Preventiebeleid kansspelen Nu de reorganisaties in de casino’s achter de rug zijn, krijgen in het voorjaar van 2015 de trainingen in het kader van het Preventiebeleid kansspelen aan medewerkers van verschillende functieniveaus hernieuwde aandacht. Ook start nascholing van medewerkers die langer in dienst zijn en wordt uitgezocht hoe ook binnen de afdeling F&B - waar veel uitzendkrachten werken - voldoende kennis van het Preventiebeleid kansspelen aanwezig is. Het opleidingsprogramma zal – afhankelijk van de doelgroep – in samenwerking met een gecertificeerd trainingsbureau worden verzorgd en de volgende onderdelen bevatten: • Inzicht in de problematiek rond kansspelverslaving; • Kennis van het PBK-beleid; • Herkennen van mogelijk problematisch gedrag bij gasten; • Invullen van interne signalen; • Motiveren en stimuleren van medewerkers om een bijdrage te blijven leveren aan het Preventiebeleid kansspelen; • Gespreksvaardigheden – voeren van alle preventiegesprekken als geformuleerd in het Preventiebeleid kansspelen; • Kennis van de verschillende kanalen voor hulpverlening.

T

31 JAARVERSLAG 2014

T

Geïntensiveerd toezicht door Kansspelautoriteit (Ksa) De Ksa heeft gedurende één jaar geïntensiveerd toezicht gehouden op de werking van ons Preventiebeleid kansspelen. Gedurende dat jaar had de Ksa inzage in de relevante werkprocessen en registratie systemen, waarvan wij de werking uitgebreid hebben toegelicht. De Ksa bezocht in die periode behalve het hoofdkantoor ook vier casino’s. De toezichthouder sprak met medewerkers, beleidsmakers, gasten en vertegenwoordigers van de verslavingszorg. De Ksa liet eind oktober weten het toezicht te normaliseren en deed drie aanbevelingen die wij in de loop van 2015 zullen overnemen. Daarnaast is de Ksa van mening dat het Preventiebeleid kansspelen de aandacht krijgt die het verdient en sprak de Ksa waardering uit voor onze constructieve houding gedurende de toezichtsperiode.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


Nieuw label voor Veilig & verantwoord spelen: Speel Bewust Sinds 1 oktober 2012 zijn al onze activiteiten op gebied van Preventiebeleid kansspelen, eerlijk spel, een veilige speelomgeving en voorlichting bij elkaar gebracht in het programma Veilig & Verantwoord Spelen. Om het totaalpakket van onze inspanningen op dit gebied ook zichtbaar te maken in externe communicatie, voeren we een beeldmerk in de vorm van een chip met de tekst Speel bewust (voorheen Veilig & verantwoord spelen).

Antiwitwasbeleid Holland Casino heeft mede in het kader van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) een antiwitwasbeleid. In 2014 is dit beleid herschreven en getoetst door onze toezichthouder De Nederlandsche Bank (DNB). Doorloopschema’s van de administratieve processen zijn beschreven en de procedures zijn geoptimaliseerd. In de loop van 2015 worden deze verbeterde processen dwingend opgenomen in de relevante computersystemen. Het antiwitwasbeleid kent twee belangrijke pijlers, te weten cliëntenonderzoeken en het melden van ongebruikelijke transacties. In het kader hiervan worden: • gasten geïdentificeerd en de identiteit geverifieerd; • doel en aard van het bezoek en van transacties van de gast gemonitord; • ongebruikelijke transacties bij de Financial Intelligence Unit (FIU) gemeld; • overboekingen van geldbedragen gevolgd en gelabeld; • de relatie beëindigd en een entreeverbod opgelegd indien Holland Casino daartoe aanleiding ziet; • Wwft-trainingen aan onze medewerkers gegeven, waarvoor in 2014 een e-learning-trainingsvorm in gebruik is genomen; alle medewerkers met gastcontact zijn getraind.

MELDINGEN VAN HOLLAND CASINO AAN DE FIU (INCLUSIEF NAMELDINGEN) 2014 2013 2012 2011 2010

GEMELD OP BASIS VAN OBJECTIEVE INDICATOREN 501 424 * 335 * 398 * 439

GEMELD OP BASIS VAN SUBJECTIEVE INDICATOREN 903 445 ** 193 ** 653 559

TOTAAL

1.404 869 528 1.051 998

Het aantal in 2014 gemelde objectieve transacties had betrekking op 277 depotstortingen (2013: 194), 218 overboekingen (2013: 226) en 6 vreemde valutatransacties (2013: 4).

T

32 JAARVERSLAG 2014

T

* Na validatie bijgesteld ten opzichte van jaarverslag 2013. ** De aantallen voor 2014 zijn ten opzichte van voorgaande jaren ontleend uit een ander bronsysteem. Ten behoeve van de vergelijkbaarheid zijn de aantallen uit voorgaande jaren bijgesteld ten opzichte van jaarverslag 2013.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


AANTAL ENTREEVERBODEN NA (WEIGEREN VAN MEDEWERKING AAN) CLIËNTENONDERZOEK JAAR

ENTREEVERBODEN *

2014 21 2013 14 2012 30 2011 19 2010 7 * Dit betreft entreeverboden in verband met mogelijke witwasrisico’s.

Test met geluid aan de speeltafel In Holland Casino Rotterdam is aan Amerikaanse roulettetafels getest in hoeverre geluidsregistratie bijdraagt aan de veiligheid van het spel. De voordelen blijken groot. Bij terugkijkverzoeken naar aanleiding van claimgeschillen of bij onderzoeken naar fraude hebben de geluidsopnamen hun waarde bewezen. Deze geluidsregistratie wordt alleen ingezet bij het vermoeden van onregelmatigheden, uit privacyoverwegingen wordt niet standaard meegeluisterd. In 2015 zal bij vervangingswerkzaamheden in een aantal casino’s geluidsregistratie ingebouwd worden.

T

33 JAARVERSLAG 2014

T

Transparantiebenchmark Holland Casino neemt als Staatsdeelneming deel aan de Transparantiebenchmark (TB) en eindigde in 2014 op de 159e plaats.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


VOORUITZICHTEN STRATEGIE Vanaf 2015 geven wij op volle kracht inhoud aan onze visie waarmee we bouwen aan de ambitie om marktleider te zijn in een geprivatiseerde markt. De gerichte service die wij bieden gecombineerd met ons Preventiebeleid kansspelen heeft tot doel een duurzame gastrelatie te bewerkstelligen. De performance van onze producten en de flexibilisering van de inzet van personeel krijgen prioriteit. De wet Kansspelen op afstand gaat ons naar verwachting vanaf 2016 de mogelijkheden bieden om ook ons aanbod te innoveren. Wij streven ernaar gasten een eigentijds en geïntegreerd spelaanbod te bieden dat past bij een marktleider. PERSONEEL Holland Casino blijft de resultaatontwikkeling in relatie tot de inzet van personeel nauwgezet volgen. Op dit moment kunnen bezettingspieken opgevangen worden door onder meer collega’s uit andere casino’s in te zetten. Als dit op termijn onvoldoende blijkt te zijn dan zullen we de flexibele schil uitbreiden. Holland Casino vindt het belangrijk om zoveel mogelijk duurzame werkgelegenheid in de casino’s te behouden. ARBEIDSVOORWAARDEN Om een winstgevend productaanbod te kunnen realiseren en concurrerend te kunnen zijn in een veranderende markt, wil Holland Casino de arbeidsvoorwaarden moderniseren en de loonkosten matigen. Wij achten het onze verantwoordelijkheid de juiste stappen te zetten en deze uitdaging samen met onze stakeholders, waaronder de vakbonden, aan te gaan. HUIDIGE EN TOEKOMSTIGE WINSTGEVENDHEID Holland Casino staat nog steeds voor de uitdaging om voor de lange termijn een financieel gezond bedrijf te bouwen. Mede dankzij de succesvolle turnaround in 2014, voorziet Holland Casino, net als over 2014, een winst voor 2015. Alle vestigingen met uitzondering van Schiphol leveren daar hun bijdrage aan. Binnen ons spelaanbod laat de productgroep Speelautomaten in alle vestigingen positieve resultaten zien. De arbeidsintensieve productgroepen behalen in een aantal vestigingen geen positieve resultaten. Vanuit bedrijfseconomisch perspectief, nog eens versterkt door de aanstaande privatisering, is het noodzakelijk om hiervoor tot een oplossing te komen. EIGEN VERMOGEN In overleg met het ministerie van Financiën zal over 2014 geen winst afgedragen worden en wordt de volledige winst derhalve toegevoegd aan het eigen vermogen. Het dividendbeleid en de verdere ontwikkeling van het eigen vermogen zijn onderwerp van gesprek met het ministerie van Financiën. Holland Casino vindt het belangrijk om voldoende eigen vermogen op te bouwen.

T

34 JAARVERSLAG 2014

T

FINANCIERING De huidige financiering van Holland Casino loopt tot 29 oktober 2016 met een optie tot verlenging met een jaar. Eind 2014 is een traject gestart om op basis van het geactualiseerde meerjarenplan te komen tot een financiering voorbij het tijdstip van de privatisering. Dit traject bevindt zich momenteel in een oriënterende fase.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


De in 2013 ingezette strategiewijziging, met daarin onder andere productvernieuwing, een kostenbesparingsprogramma en de reorganisatie heeft ertoe geleid dat Holland Casino in 2014 binnen de bandbreedte bleef van de met het bankenconsortium overeengekomen financiële convenanten. Verder is het toezicht van de afdeling bijzonder beheer van de banken opgeheven. De prognose voor 2015 en navolgende jaren laat zien dat Holland Casino kan blijven voldoen aan de overeengekomen financiële ratio’s.

T

35 JAARVERSLAG 2014

T

INVESTERINGEN Holland Casino heeft het voornemen om in 2015 meer te gaan investeren in materiële vaste activa (€ 24 miljoen) dan in de afgelopen jaren is gedaan. Dit betreft onder andere investeringen in nieuwe speelautomaten (€ 5,4 miljoen), verbouwingen in Amsterdam en Rotterdam (totaal voor beiden € 6,8 miljoen) en reguliere investeringen (€ 5,8 miljoen). De verwachting is dat de investeringen in immateriële vaste activa in 2015 gelijk zullen zijn aan 2014. Deze investering betreft de ontwikkelkosten voor een online casino.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


BESTUURSVERKLARING Verklaring betreffende de jaarrekening en systeem van interne beheersing Het bestuur van Holland Casino is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag. Deze verantwoordelijkheden omvatten het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn. De jaarrekening is opgemaakt onder toepassing van de continuïteitsveronderstelling. Het bestuur is verantwoordelijk voor het functioneren van de interne beheersing in onze organisatie. Wij hebben meerdere risicobeheersingsen controlesystemen (RCS) ingericht als onderbouwing van onze verklaring. Deze RCS zijn gebaseerd op het COSO Integrated Control Framework. De RCS betreffen alle elementen van interne beheersing, zoals het beheerskader (waaronder governance structuur, gedragscodes, rollen en verantwoordelijkheden, rapportagelijnen), risico-identificatie, beheersmaatregelen (waar onder AO/IB), informatie & communicatie (waaronder rapportages en overlegstructuren) en monitoring (waaronder audit). Wij streven ernaar om onze processen en procedures continu te verbeteren. Met inachtneming van het bovenstaande is het bestuur van mening dat, ten aanzien van financiële verslagleggingsrisico’s, de systemen van interne beheersing een redelijke mate van zekerheid bieden, dat deze tot een aanvaardbaar niveau zijn gereduceerd en dat de financiële verslaglegging derhalve geen onjuistheden van materieel belang bevat. Op pagina 52 staan de belangrijkste risico’s en de wijze waarop deze door Holland Casino worden beheerst nader uitgewerkt. Alle bevindingen vanuit audits (intern en extern), Letter of Assessment en Risk Management Monitor zijn besproken met de auditcommissie c.q. de raad van commissarissen. Hoofddorp, 10 maart 2015 Het bestuur

T

36 JAARVERSLAG 2014

T

Willem-Jan van den Dijssel, bestuursvoorzitter a.i. Anita de Kleijn, chief financial officer

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


T

37 JAARVERSLAG 2014

T

VARIA

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


SPEELTAFELS

426

6.037

2013: 455

2013: 6.223

DALING BEZOEKFREQUENTIE NA GESPREK JONGVOLWASSENEN

DALING BEZOEKFREQUENTIE NA GESPREK HOOGFREQUENTE GASTEN

72%

52%

2013: 76%

2013: 60%

T

38 JAARVERSLAG 2014

SPEELAUTOMATEN

T

INHOUDSOPGAVE

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


HOOGSTE MEGA JACKPOT

€ 2.960.222

T

39 JAARVERSLAG 2014

T

2013: € 1.886.591

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


BERICHT VOORZITTER RAAD VAN COMMISSARISSEN Gedurende 2014 zette Holland Casino essentiële stappen ter verbetering van het resultaat. De in 2013 ingezette turnaround is succesvol uitgevoerd. De commerciële focus is verlegd en een pakket met strategische en operationele maatregelen is doorgevoerd. Een en ander resulteerde in de eerste structurele omzetstijging sinds zeven jaar. Om echter ook in de toekomst winstgevend te blijven en succesvol te kunnen zijn, ook in een meer concurrerende omgeving na privatisering, is het belangrijk dat de slagvaardigheid verder wordt vergroot. Een belangrijk element hierbij is voortzetting van de groei in omzet en verlaging van de vaste kosten, met name door modernisering en oplossen van knelpunten in de arbeidsvoorwaarden. Stakeholders Door de juiste maatregelen te nemen, werd Holland Casino in 2014 ontheven uit het bijzonder beheer bij de banken. Het eind 2013 ingestelde geïntensiveerde toezicht door de Ksa op het Preventiebeleid kansspelen is naar wederzijdse tevredenheid verlopen en na een jaar beëindigd. Holland Casino hecht waarde aan een gedegen Preventiebeleid kansspelen. Nu, maar juist ook in een geopende markt maakt dat Holland Casino maatschappelijk relevant. Ook met het oog op de toekomst zijn de vakbonden een belangrijke stakeholder. Het onlangs gepubli ceerde concept wetsvoorstel Modernisering Speelcasinoregime dwingt Holland Casino rekening te houden met marktwerking en privatisering op afzienbare termijn. De raad van commissarissen ziet een gedeelde verantwoordelijkheid voor zowel Holland Casino als de vakbonden om Holland Casino ook qua arbeidsvoorwaarden concurrerend te maken en samen te werken aan behoud van werkgelegenheid. Op het internet is de illegale concurrentie al ruim een decennium actief. Zolang de wetgeving in Nederland geen legaal online alternatief mogelijk maakt, zijn spelers daar onbeschermd en is eerlijk spel niet gegarandeerd. Het is onverminderd belangrijk dat dit wetgevende traject voortgang houdt. Om alle partijen op een eerlijke manier toe te laten treden tot de markt is een gelijk speelveld nood zakelijk als het gaat om belastingen, Preventiebeleid kansspelen, antiwitwassen, arbeidsvoorwaarden en marketingactiviteiten. De raad van commissarissen onderhoudt hierover intensief contact met de betrokken ministeries.

T

40 JAARVERSLAG 2014

T

Strategie De verder uitgewerkte missie, essentie en strategie geven de richting aan voor de komende jaren. Holland Casino beoogt zich met duurzame gastrelaties te onderscheiden in een markt waar meerdere concurrenten zullen meedingen naar de gunst van de spelers. Het casinomanagement krijgt de ruimte om de lokale markten te bedienen en zo beter in te spelen op de wensen van de eigen groep vaste gasten.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


Vooruitzichten 2015 De financiële positie van Holland Casino is in 2014 aanzienlijk verbeterd. Om te komen tot een duurzame financieel gezonde bedrijfsvoering, zijn echter lagere vaste kosten en voortzetting van de stijging van de baten noodzakelijk. Een lager kostenniveau geeft tevens ruimte voor noodzakelijke toekomstige innovaties. De raad van commissarissen streeft ernaar om dit jaar de vacature voor de positie van de bestuursvoorzitter in te vullen onder een vast contract. Namens de volledige raad wil ik graag afsluiten met een hartelijk woord van dank aan het bestuur en alle medewerkers van Holland Casino voor hun inzet en doorzettingsvermogen gedurende het afgelopen jaar.

T

41 JAARVERSLAG 2014

T

Aat Schouwenaar Voorzitter raad van commissarissen

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


T

42 JAARVERSLAG 2014

T

GOVERNANCE

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


COMMISSIES EN TOEZICHT De raad van commissarissen voorziet het bestuur van advies en houdt toezicht op de uitvoering door het bestuur van zijn taken en bewaakt het beleid en de algemene gang van zaken binnen Holland Casino. De raad van commissarissen kwam in 2014 zoals gebruikelijk zesmaal tijdens reguliere vergaderingen bijeen. Behalve de heer Stevens die tweemaal verhinderd was, waren de leden van de raad hierbij allen aanwezig. De belangrijkste besproken onderwerpen in deze periode waren: • Financiën, herfinanciering, kostenbeheersing en verhoging baten; • Jaarrekening 2014; • De keuze om Deloitte Accountants B.V. door de minister van Financiën de opdracht te geven voor de controle van de jaarrekening 2014; • Verdere uitwerking strategie en businessplan en begroting 2015; • Reorganisatie hoofdkantoor en casino’s en transitie; • Continueren van de voorbereiding in het kader van het wetsvoorstel Kansspelen op afstand en het concept wetsvoorstel Modernisering Speelcasinoregime; • Relatie stakeholders; • E xtern toezicht; • Onderzoek en herijking strategie, reorganisatie en het bespreken van de risico’s; • Verlenging van het bestuursvoorzitterschap ad interim; • Aanstelling van de heer mr. P.F. Roks als lid van de raad van commissarissen; • Maatschappelijke taak. Vanuit een onafhankelijke rol controleert en adviseert de raad van commissarissen het bestuur bij de uitvoering van zijn taken. De samenstelling van de commissarissen is in overeenstemming met de best-practicebepaling III.2.2 van de Nederlandse Corporate Governance Code. Leden van de raad van commissarissen hebben buiten de reguliere vergaderingen regelmatig contact met de bestuursleden en verlenen op basis van hun expertise en netwerk in voorkomende gevallen ondersteuning aan het bestuur. De raad van commissarissen kwam in 2014 regelmatig bijeen buiten aanwezigheid van het bestuur. De onderwerpen waren met name de verdere uitwerking van de strategie, de reorganisaties, het functioneren van het bestuur, het eigen functioneren dat in 2014 uitgebreid extern geëvalueerd is en dat van de auditcommissie.  

T

43 JAARVERSLAG 2014

T

De jaarstukken 2014 zijn door de externe accountant, Deloitte Accountants B.V., gecontroleerd en door het bestuur besproken met de raad van commissarissen in bijzijn van de accountant. Bij de jaarrekening 2014 is door de accountant een goedkeurende controleverklaring afgegeven. De raad heeft de jaarrekening van een positief advies voorzien ten behoeve van de minister van Financiën en hem verzocht om de bestuurders decharge te verlenen voor het gevoerde beleid in 2014 en de commissarissen voor het uitgeoefende toezicht. Het voorstel van de auditcommissie om de externe accountant opnieuw voor te dragen voor benoeming voor de jaarrekeningcontrole 2014 door het ministerie van Financiën, is door de raad van commissarissen overgenomen.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


Commissies De raad van commissarissen kent drie commissies: de auditcommissie, de bezoldigingscommissie en de selectie- en benoemingscommissie. Auditcommissie Op de agenda van de auditcommissie stonden de opzet en de werking van de interne risicobeheersingsen controlesystemen van Holland Casino. In 2014 kwam de auditcommissie vier keer bijeen voor de reguliere vergaderingen. De commissie adviseerde over onder meer de jaarstukken, de begroting, het controleplan en het verslag van de externe accountant. Ook werden de auditrapportages van de afdeling Audit besproken. Buiten aanwezigheid van het bestuur vindt ook overleg plaats met de externe accountant en audit. De leden van de auditcommissie zijn: Mevrouw drs. A.E.J.M. Schaapveld MA, (voorzitter) en mevrouw drs. M.M. van Zuijlen. Bezoldigingscommissie De bezoldigingscommissie kwam in 2014 eenmalig bijeen en bracht advies uit aan de raad over het bezoldigingsbeleid, over de bezoldigingsstructuur en de vaststelling van de targets voor de CFO, voor de variabele beloning over 2014. De leden van de bezoldigingscommissie zijn: Mr. W.F.C. Stevens (voorzitter) en drs. A. Schouwenaar. Selectie- en benoemingscommissie De selectie- en benoemingscommissie hield zich in 2014 bezig met de permanente invulling voor de positie van de bestuursvoorzitter. In overeenstemming met het gestelde profiel werd in november 2014 de heer mr. P.F. Roks als commissaris aangesteld. Bij de vervulling van de vacature van de bestuursvoorzitter is de gehele raad van commissarissen betrokken.

T

44 JAARVERSLAG 2014

T

De leden van de selectie- en benoemingscommissie zijn:  Drs. A. Schouwenaar (voorzitter) en mr. W.F.C. Stevens en mevrouw drs. A.E.J.M. Schaapveld MA.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


CORPORATE GOVERNANCE De Nederlandse Corporate Governance Code geldt voor beursvennootschappen. Holland Casino kiest ervoor om deze code waar mogelijk te volgen. Als Holland Casino afwijkt van de best-practicebepalingen, dan kan dat zijn vanwege de stichtingsvorm. Holland Casino kent als stichting geen aandeelhouders, of een algemene vergadering van aandeelhouders. De bepalingen uit de code met betrekking tot aandeelhouders (hoofdstuk IV) zijn dan ook niet van toepassing. Belangrijke van toepassing zijnde specifieke weten regelgeving: • Wet op de Kansspelen (Wok); • Beschikking Casinospelen; • Wet Financieel Toezicht (Wft); • Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft); • Sanctiewet (SW); • Drank en Horecawet; • Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp); • A rbeidsomstandighedenwet; • A rbeidstijdenwet; • Gedragscode promotionele kansspelen; • Nederlandse Reclamecode. STRUCTUUR Holland Casino is sinds december 1975 door de Nederlandse overheid aangewezen als enige vergunning houder voor het aanbieden van casinospelen in Nederland. Onder de minister van Veiligheid en Justitie vallen de beleidsmatige bevoegdheden. De minister van Financiën is verantwoordelijk voor het beheer en is gerechtigd tot een groot deel van de winst. Holland Casino wordt behandeld als een staatsdeelneming. In de statuten van de stichting zijn de bijzondere rechten van de minister van Financiën vastgelegd. Deze rechten betreffen met name het benoemen, schorsen en ontslaan van leden van de raad van commissarissen, het recht van bezwaar tegen benoemingen van bestuursleden, het vaststellen van het bezoldigingsbeleid voor leden van het bestuur en het recht de accountant te benoemen. Verder kan de minister van Financiën het bestuur aanwijzingen geven ten aanzien van de algemene lijnen van het te voeren financiële beleid. Holland Casino functioneert als een gewone onderneming, die als pseudostaatsdeelneming gelieerd is aan de overheid. De voorzitter van de raad van commissarissen en het bestuur van Holland Casino hebben aan het einde van ieder jaar overleg met de minister van Financiën over de begroting en de plannen voor de komende periode en medio maart een verantwoordend gesprek over de jaarrekening van het voorgaande jaar.

T

45 JAARVERSLAG 2014

T

BESTUUR Het bestuur bestaat sinds april 2014 uit twee leden (bestuursvoorzitter en CFO), die zijn benoemd door de raad van commissarissen, na instemming van de minister van Financiën en consultatie van de minister van Veiligheid & Justitie. De functie van COO verviel per 1 april 2014. Het bestuur stelt de visie en de strategie en doelstellingen vast. Het bestuur is verantwoordelijk voor de resultaten en de realisatie van de doelstellingen van de onderneming. De taakverdeling binnen het bestuur is goedgekeurd door de raad van commissarissen.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


Zowel het bestuur als ieder lid van het bestuur afzonderlijk is bevoegd Holland Casino te vertegenwoordigen. De verantwoordelijkheden, taak en werkwijze van het bestuur zijn vastgelegd in de statuten van Holland Casino en in het reglement van de raad van bestuur. Bij de vervulling van haar taken handelt het bestuur in het belang van Holland Casino. Het bestuur verschaft tijdig die informatie en middelen aan de raad van commissarissen die nodig zijn voor een goede taakuitoefening. Willem-Jan van den Dijssel, bestuursvoorzitter en Anita de Kleijn, chief financial officer vormen het bestuur. De positie van de bestuursvoorzitter wordt op dit moment ad interim ingevuld. Bestuurs leden worden voor een periode van vier jaar benoemd, waarna een herbenoeming kan plaatsvinden. De eerste periode van Anita de Kleijn loopt tot 31 oktober 2016.

PERSONALIA BESTUUR WILLEM-JAN VAN DEN DIJSSEL (1959), NEDERLANDS Bestuursvoorzitter a.i. Verantwoordelijkheidsgebieden: • Marketing en Sales; • Operatie; • Gaming & Services; • Holland Casino digitaal; • Human Resources; • P ublic Affairs & woordvoering; • Audit. Willem-Jan van de Dijssel is sinds 2001 bij Holland Casino betrokken als lid van de raad van commis sarissen. Bij zijn aantreden medio 2013 als bestuursvoorzitter a.i., trad hij terug uit de raad van commissarissen. Willem-Jan studeerde aan de hogere hotelschool in Parijs en heeft ruime ervaring op het gebied van strategische allianties en hospitalityconcepten. Hij was CEO van het beursgenoteerde Krasnapolsky Hotel en lid van de raad van bestuur van NH Hoteles. Naast zijn ad interim bestuursvoorzitterschap is hij directeur European Hotel Management B.V.

DRS. ANITA DE KLEIJN (1969), NEDERLANDS Chief financial officer (CFO) Verantwoordelijkheidsgebieden: • Finance & Control; • Informatievoorziening; • Security; • Legal & Compliance; • Pensioenbureau. Verder onderhoudt de CFO de contacten met het pensioenfonds.

T

46 JAARVERSLAG 2014

T

Anita de Kleijn startte ruim twee jaar geleden als chief financial officer. Voor haar aantreden bij Holland Casino was Anita 17 jaar werkzaam in het bankenwezen en bekleedde zij verschillende functies binnen de zakenbank van Deutsche Bank Nederland (2010-2012) en ABN AMRO (1995-2010). Anita studeerde Bedrijfskunde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


RAAD VAN COMMISSARISSEN De raad van commissarissen bestond ultimo 2014 uit vijf leden. Commissarissen worden benoemd door de minister van Financiën, na overleg met de minister van Veiligheid en Justitie en de raad gehoord te hebben. De raad van commissarissen houdt toezicht op het beleid van het bestuur en de algemene gang van zaken bij Holland Casino. De raad van commissarissen heeft een reglement en een profielschets opgesteld. De raad van commissarissen bespreekt ten minste eenmaal per jaar buiten afwezigheid van het bestuur zijn eigen functioneren, het functioneren van de afzonderlijke commissies en dat van individuele commissarissen, en de conclusies die hieraan moeten worden verbonden (III.1.7). Holland Casino voldoet sinds 2012 aan de richtlijn voortvloeiend uit de wet Bestuur en Toezicht dat van de zetels van zowel de raad van commissarissen als van het bestuur ten minste 30% bezet dient te worden door een vrouw en ten minste 30% door een man, voor zover deze zetels worden verdeeld over natuurlijke personen. Het bestuur bestaat uit een man en een vrouw, de zetels van de raad van commissarissen zijn verdeeld over twee vrouwen en drie mannen.

T

47 JAARVERSLAG 2014

T

EXTERNE ACCOUNTANTS Volgens de statuten van Holland Casino geeft de minister van Financiën op voordracht van de raad van commissarissen een externe accountant opdracht tot onderzoek van de jaarrekening van Holland Casino. De minister van Financiën stelt de jaarrekening, voorzien van een preadvies van de raad van commissarissen, vast. De externe accountant woont twee van de minimaal drie vergaderingen van de auditcommissie bij. Holland Casino heeft een beleid ten opzichte van opdrachttoekenning aan accountantsorganisaties. Het doel is om de onafhankelijkheid van de externe accountant ten opzichte van Holland Casino te waarborgen.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


PERSONALIA RAAD VAN COMMISSARISSEN VOORZITTER DRS. A. SCHOUWENAAR (1946), NEDERLANDS • Vice-voorzitter raad van commissarissen Asito Dienstengroep SE; • Vice-voorzitter raad van commissarissen Brunel International nv; • Lid raad van commissarissen Docdata nv; • Lid raad van commissarissen Stadion Amsterdam nv. Huidige benoemingsperiode loopt af op 26 november 2016. LEDEN MR. W.F.C. STEVENS (1938), NEDERLANDS ADVOCAAT • Lid raad van commissarissen AZL nv; • Vice-voorzitter raad van commissarissen Nederlandse Staatsloterij; • Non-executive director Brit PLC; • Vice-voorzitter bestuur Wetenschappelijk Instituut CDA; • Vice-voorzitter raad van toezicht Stichting Diabetes Onderzoek Nederland. Tijdelijke herbenoeming tot een opvolger is gevonden. MEVROUW DRS A.E.J.M. SCHAAPVELD M.A. (1958), NEDERLANDS • Lid raad van commissarissen Vallourec S.A.; • Lid raad van commissarissen Bumi Armada Berhad; • Lid raad van commissarissen FMO N.V.; • Lid raad van commissarissen Société Générale; • Lid raad van advies Plan Nederland. Huidige benoemingsperiode loopt af op 1 november 2015. MEVROUW DRS. M.M. VAN ZUIJLEN (1967), NEDERLANDS • Lid raad van commissarissen Verbrugge Terminals; • Lid raad van commissarissen Royal Wessanen; • Voorzitter raad van toezicht Nationale Toneel; • Lid raad van advies RAI Vereniging; • Lid raad van toezicht Holland Festival. Huidige benoemingsperiodeperiode loopt af op 1 juni 2015.

T

48 JAARVERSLAG 2014

T

MR. P.F. ROKS (1954), NEDERLANDS JURIST/BELASTINGADVISEUR Huidige benoemingsperiode loopt af op 17 november 2018.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


BELONINGEN Bestuursvoorzitter a.i. Willem-Jan van den Dijssel ontvangt een managementfee passend binnen de richtlijnen van het Beloningsbeleid Holland Casino. Ook de beloning van CFO Anita de Kleijn voldoet aan het Beloningsbeleid Holland Casino. Het Beloningsbeleid Holland Casino is gebaseerd op het Beloningskader staatsdeelnemingen. De arbeidsvoorwaarden van de voormalige COO weken deels af van de Nederlandse Corporate Governance Code wat betreft de benoemingsperiode (II.1.1) en ontslagvergoeding (II.2.7). Voor de COO geldt dat deze al sinds 1985 een arbeidscontract voor onbepaalde tijd heeft als werknemer van Holland Casino. Zijn benoemingstermijn als COO destijds was uit continuïteitsoverwegingen vijf jaar. Per 1 april 2014 kent Holland Casino niet langer de functie van COO.

T

49 JAARVERSLAG 2014

T

PRESTATIECRITERIA Met de invoering van het nieuwe bezoldigingsbeleid in 2011 is ook de variabele beloning voor bestuursleden gewijzigd; deze bedraagt dan maximaal 25% van het vaste salaris voor voor zowel de bestuursvoorzitter als de CFO. Ook voor de functie van COO gold een variabele beloning van 25%. De bestuursvoorzitter a.i. ontvangt geen variabele beloning.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


BEZOLDIGING BESTUURDERS EN COMMISSARISSEN HOLLAND CASINO 2014 2013 Bestuurders W.J.M. van den Dijssel (vanaf 1 juni 2013) vast salaris * 264,3 176,2

D.F. Flink (tot 1 juni 2013)***

vast salaris beëindigingsvergoeding variabel salaris ** pensioenlasten

Mevr. drs. A.M.J.H. de Kleijn

vast salaris variabel salaris ** pensioenlasten

N.M.A.M. Leise (tot 1 april 2014)


264,3

176,2

- 281,3 - 281,3 - - 45,6 -

608,2

200,0 200,0 - 31,7 31,7 231,7

231,7

47,0 188,1 - 7,4 29,7

54,4

Commissarissen Drs. A. Schouwenaar Mevr. drs. A.E.J.M. Schaapveld **** Mr. W.F.C. Stevens Mevr. drs. M.M. van Zuijlen **** Mr. P.F. Roks (v.a. 17 november 2014)

commissarisvergoeding commissarisvergoeding commissievergoeding commissarisvergoeding commissarisvergoeding commissievergoeding commissarisvergoeding

28,5 28,5 20,5 20,5 2,8 2,1 20,5 20,5 20,5 20,5 2,0 1,5 2,6 -

Afgetreden F.I.M. Houterman (tot 1 januari 2014) W.J.M. van den Dijssel (tot 1 juni 2013)***

commissarisvergoeding commissarisvergoeding commissievergoeding

- 20,5 - 8,5 - 0,5

97,4

217,8

123,1

De commissarisvergoeding is inclusief onkostenvergoeding.

T

50 JAARVERSLAG 2014

T

* Het vaste salaris is exclusief niet terugvorderbare BTW. ** Variabele salarissen zijn gebaseerd op het voorgaande boekjaar. *** Rekening houdend met de contractuele opzegtermijn, trad voormalig CEO Dick Flink op 31 december 2013 uit dienst en ontving de contractueel vastgelegde ontslagvergoeding. Willem-Jan van den Dijssel heeft met ingang van diezelfde datum de opdracht verkregen om alle taken en verantwoordelijkheden van de bestuursvoorzitter waar te nemen. Willem-Jan van den Dijssel heeft daartoe met onmiddellijke ingang zijn commissariaat bij Holland Casino beëindigd. **** Commissievergoeding 2014 betreft vier vergaderingen, in 2013 drie vergaderingen.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


COMPLIANCE & INTEGRITEIT INTEGRITEITSMELDINGEN Integriteit van spel en medewerkers vormt de kern van het veilige en betrouwbare spel bij Holland Casino. In 2014 zijn er 37 integriteitsonderzoeken uitgevoerd (2013: 49). Deze hebben in 30 gevallen geleid tot een maatregel van uiteenlopende aard (2013: 16). NALEVING WWFT, WFT EN SANCTIEWET In 2014 bracht De Nederlandsche Bank (DNB) toezichtsbezoeken aan enkele casino’s en op het hoofdkantoor. DNB toetste de voortgang van de bevindingen en aanbevelingen uit 2013 en stelde vast dat beiden in voldoende mate zijn opgepakt. Holland Casino voldoet bovendien aan de weten regelgeving betreffende de Wwft, Wft en Sanctiewet. Omdat Holland Casino voldoet aan alle voorwaarden van de ontheffing, verleende DNB in 2014 opnieuw voor drie jaar ontheffing van de Wft. CONTROLE OP HET SPEL Holland Casino hecht veel waarde aan de betrouwbaarheid van het spel en hanteert een uitgebreid geheel van interne controlemaatregelen. Daarnaast is er sprake van extern toezicht. De Ksa voert enkel controles uit op onze speelautomaten naar aanleiding van klachten van onze gasten. Daaruit kwam één aanbeveling die is uitgevoerd. Het NMI voert twee keer per jaar controles uit op kansspelproducten om het toevalsproces te controleren. Denk hierbij aan bijvoorbeeld de roulettecylinders en de kaartschudmachines. In totaal zijn 595 controles uitgevoerd (2012: 606). Er zijn enkel kleine afwijkingen geconstateerd die ter plaatse zijn opgelost.

T

51 JAARVERSLAG 2014

T

PRIVACY De Europese Unie werkt momenteel aan een nieuwe privacyrichtlijn. Deze verordening vervangt te zijner tijd de huidige Europese richtlijn gegevensbescherming en de Nederlandse Wet bescherming persoonsgegevens. Een van de nieuwe regels is dat het voor alle overheidsinstanties en -organen en voor bedrijven met meer dan 250 werknemers verplicht wordt om een privacy officer (data protection officer) aan te stellen. Vooruitlopend op deze wijzigingen stelde Holland Casino in 2014 een privacy officer aan.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


BELANGRIJKSTE RISICO’S Holland Casino identificeerde de volgende strategische en operationele risico’s: STRATEGISCHE RISICO’S A. Economische ontwikkelingen Holland Casino heeft vijf opeenvolgende moeilijke jaren gehad. De combinatie van hoge vaste kosten, aanhoudend laag consumentenvertrouwen én lage consumentenbestedingen, maakte ons kwetsbaar. Het herstel naar aanleiding van de strategische herpositionering lijkt ingezet, we richten ons op een gastensegment dat minder gevoelig is voor economische neergang. Toch blijft het risico bestaan dat onze slagkracht en wendbaarheid onvoldoende zijn om nieuwe conjucturele tegenwind op te kunnen vangen. Beheersmaatregelen: • Monitoring vindt nauwgezet plaats, de korte termijn prestaties worden intensief gevolgd; • Holland Casino streeft naar lagere vaste kosten, alsmede verhoging van flexibiliteit, onder meer in arbeidsvoorwaarden en inkoopcontracten. B. Veranderende weten regelgeving Plotselinge wijzigingen of vertragingen in weten regelgeving kunnen van grote invloed zijn op de marktpositie van Holland Casino. Holland Casino bereidt zich bijvoorbeeld voor op de legalisering van online kansspelen en de marktordening van de casinospelen. Langjarige weten regelgevingstrajecten bemoeilijken de verwerving van een online marktpositie. Beheersmaatregelen: • Contacten met diverse betrokken stakeholders krijgen de nodige aandacht; • Voorbereiding op de legalisering van de online markt door samen met een partner (Playtech) een online casino te ontwikkelen; • Holland Casino dringt bij de Ksa aan op handhaving van de wet met betrekking tot het illegale aanbod; • Deelname in de relevante overlegorganen; • Ontwikkelingen op het gebied van wetgeving worden nauwgezet gevolgd. C. Marktordening Holland Casino bereidt zich voor op de opening van de kansspelmarkt en tracht haar toekomstige marktpositie te beschermen. Het risico bestaat dat Holland Casino onvoldoende flexibel is en onvoldoende concurrentiekracht heeft, mede gezien de beoogde opsplitsing, om in te spelen op de eisen die een concurrerende omgeving stelt.

T

52 JAARVERSLAG 2014

T

Beheersmaatregelen: • Holland Casino onderzoekt de impact van de privatisering met behulp van experts; • Voorbereidende werkzaamheden ten behoeve van het transitietraject naar marktwerking; • Versterken concurrentiepositie door duurzame gastrelaties te onderhouden; • Versterken van de onderneming door verlaging van de vaste kosten en gerichte investeringen ter verbetering van het rendement.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


OPERATIONELE RISICO’S D. Projectrisico’s Holland Casino heeft een volle projectportfolio. De aanstaande privatisering, maar ook de lancering van het online spelaanbod, brengt een grote diversiteit aan voorbereidende werkzaamheden met zich mee. Dit vergt contact met vele externe stakeholders, waaronder het gemeentebestuur in onze vestigingsplaatsen. Door de aard en omvang van de projecten bestaat het risico dat Holland Casino´s projectenportefeuille niet volledig tot uitvoering komt en aansluiting met de markt verliest. Beheersmaatregelen: • Nauw onderhouden van contacten met stakeholders, met name het lokale gemeentebestuur; • P rofessioneel en structureel projectmanagement onder de hoede van een Projectmanagement Officer. E. Reorganisatie Door decentraal te gaan werken is de focus van de aansturing verplaatst naar de casino’s en de lokale product/markt combinaties. Dit vraagt om ondernemerschap van ons operationele management en regievoering vanuit het hoofdkantoor en draagt het risico in zich dat sturing en uitvoering niet optimaal op elkaar aansluiten. Beheersmaatregelen: • Verdere inbedding van nieuwe processen en procedures; • Implementatie van een Business Control Framework ten behoeve van de control cycle en key controls; • Versterking van het lokale management door aandacht voor verdere ontwikkeling van leiderschap en vervolgtrainingen voor leidinggevenden. F. Toekomstvaste arbeidsvoorwaarden Als Holland Casino de arbeidsvoorwaarden onvoldoende moderniseert en de bestaande knelpunten niet opgelost worden, loopt Holland Casino het risico dat de winstgevendheid sterk afneemt. Zeker gezien het arbeidsintensieve product, de stijgende gemiddelde leeftijd van de medewerkers en de sterk uiteenlopende financiële omstandigheden van de casino’s. Duurzame inzetbaarheid, waartoe in ieder geval het ontwikkelen van een eigentijds en toepasselijk seniorenbeleid behoort, maken hier onderdeel van uit. Beheersmaatregelen • Overleg met de vakbonden om te komen tot toekomstvaste arbeidsvoorwaarden; • Optimalisatie van de productiviteit door matiging van secundaire arbeidsvoorwaarden. G. Compliance Naleving weten regelgeving, inclusief financiële verslaggeving Schending van weten regelgeving die van toepassing is op Holland Casino - zoals de Wwft, Wft en Sanctiewet en privacywetgeving - of het niet voldoen aan de eisen van onze toezichtshouders als de Ksa, kan schadelijk zijn voor onze reputatie en negatieve operationele gevolgen hebben.

T

53 JAARVERSLAG 2014

T

Beheersmaatregelen: • Zorgvuldige compliancemonitoring vanuit Legal & Compliance; • Zoveel mogelijk in onderling overleg met toezichthouders opereren; • Opleiding van medewerkers.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


H. Contant geld in casino´s Inherent aan onze bedrijfvoering is dat in de casino´s een aanzienlijke hoeveelheid contant geld in omloop is. Dit geeft een verhoogd risico op fraude en criminaliteit. Beheersmaatregelen: • Inbedding van preventieve maatregelen in werkprocedures en veiligheidsprotocollen; • In de geldverwerkende processen en geldbewaring geldt strikte taak- en functiescheiding en vindt intensief toezicht plaats; • Zorgvuldige monitoring van de key financial controls; • Controle door cameratoezicht in casino´s en (onaangekondigde) geldvoorraadinventarisaties; • Stimulering bewustwording door voorbeeldgedrag van leidinggevenden, training van medewerkers en een strikt sanctiebeleid. I. IT-systemen Het ontbreken van een adequaat IT-landschap kan leiden tot een concurrentieachterstand in een geprivatiseerde markt. Verdere rationalisatie van het applicatieportfolio is nodig. Beheersmaatregelen: • Optimaliseren van de pro-actieve monitoring van de key IT-controls; • IT-diensten dienen schaalbaar en flexibel ingericht te worden ter voorbereiding op de privatisering. J. Financiële risico’s Prijsrisico´s Door de aard van Holland Casino´s aanbod van kansspelen heeft Holland Casino beperkt last van fluctuerende prijsniveaus. Holland Casino beschouwt dit risico derhalve als beperkt. Kredietrisico´s Door de aard van Holland Casino´s aanbod van kansspelen heeft Holland Casino vrijwel geen debiteuren. Derhalve beschouwt Holland Casino het kredietrisico als zeer beperkt. Kasstroomrisico´s Een belangrijk kasstroomrisico voor Holland Casino wordt veroorzaakt door verwachte toekomstige variabele rentebetalingen op de externe financiering. Holland Casino heeft dit risico gemitigeerd door renteswaps af te sluiten. Liquiditeitsrisico´s Op basis van de huidige liquiditeitspositie kunnen kortlopende schulden vrijwel geheel in een keer worden voldaan. Hoewel het liquiditeitsrisico op dit moment beperkt is, monitort Holland Casino de liquiditeits/ en werkkapitaalpositie en wijzigingen die zich hierin voordoen continu. Herfinancieringsrisico De huidige financiering van Holland Casino loopt tot 29 oktober 2016 met een optie tot verlenging met een jaar. Holland Casino heeft dit risico geadresseerd door eind 2014 een traject te starten om op basis van het geactualiseerde meerjarenplan te komen tot een financiering voorbij het tijdstip van de privatisering. Dit traject bevindt zich momenteel in een oriënterende fase.

T

54 JAARVERSLAG 2014

T

Beoordeling belangrijkste risico’s Om onze risico’s te beoordelen en vergelijken maken wij gebruik van een risicomatrix. Hiermee wegen wij onze risico’s op basis van een inschatting van de kans dat het risico zich voordoet en een inschatting van de impact van de gevolgen op het behalen van de doelstellingen van de onderneming. De impact is niet alleen gebaseerd op de financiële consequenties voor de onderneming maar ook op de impact op onze reputatie. We hebben de belangrijkste risico’s in de risicomatrix geplaatst.

INHOUDSOPGAVE

GOVERNANCE

KERNCIJFERS

JAARREKENING 2014


Risico = kans x impact (zowel financiële risico’s als impact op reputatie)

IMPACT

Hoog

Middel

G H J

A B C D F

I

E

Laag

Middel

Laag

Hoog

KANS

A Economische

ontwikkeling B Veranderende wet en regelgeving C Marktordening

D Project risico’s E Reoganisatie F Toekomstvaste

FINANCIEEL

J Herfinancierings risico

arbeidsvoorwaarden G Compliance H Contant geld in casino’s I IT systemen

T

55 JAARVERSLAG 2014

OPERATIONEEL

T

STRATEGISCH

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


T

56 JAARVERSLAG 2014

KERNCIJFERS

T

INHOUDSOPGAVE

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


T

57 JAARVERSLAG 2014

T

JAARREKENING 2014

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


BALANS PER 31 DECEMBER 2014 in duizenden euro, vóór resultaatbestemming ACTIVA 2014 2013 VASTE ACTIVA

Immateriële vaste activa1 1.990 1.760 Materiële vaste activa2 128.796 149.722 Financiële vaste activa3 1.050 1.050 131.836 152.532 VLOTTENDE ACTIVA

Voorraden4 673 656 5 Vorderingen en overlopende activa 4.690 5.884 Liquide middelen6 77.709 41.254 83.072 47.794 214.908 200.326

PASSIVA 2014 2013 EIGEN VERMOGEN7

Wettelijke reserve 1.949 1.673 Overige reserve 41.001 63.549 Resultaat boekjaar 11.953 -22.272 54.903 42.950 VOORZIENINGEN8 18.316 16.946 LANGLOPENDE SCHULDEN9 43.410 52.239 KORTLOPENDE SCHULDEN

Belastingen10 23.123 16.999 11 Schulden aan kredietinstellingen 9.035 13.605 Diverse schulden12 66.121 57.587 98.279 88.191

T

58 JAARVERSLAG 2014

T

214.908 200.326

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


REKENING VAN BATEN EN LASTEN OVER 2014 in duizenden euro BATEN 2014 2013

Opbrengst Tafelspelen 213.895 208.984 Opbrengst Speelautomaten 258.758 242.520 Troncopbrengst/tips14 21.850 22.062 Entreeontvangsten 1.905 2.042 15 Horecaopbrengst 21.207 23.852 Overige opbrengsten16 3.555 4.089 Baten voor kansspelbelasting 521.170 503.549 17 Kansspelbelasting -137.069 -130.936 Nettobaten 384.101 372.613 LASTEN 2014 2013 Personeelskosten18 204.057 219.544 Operationele kosten19 101.975 100.340 Afschrijvingen20 39.483 40.231 Bijzondere lasten21 22.927 17.948 Bedrijfslasten 368.442 378.063 Brutobedrijfsresultaat 15.659 -5.450 Financiële baten en lasten22 3.706 16.822

T

59 JAARVERSLAG 2014

T

Nettobedrijfsresultaat 11.953 -22.272

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


KASSTROOMOVERZICHT OVER 2014 in duizenden euro

2014 2013 KASSTROOM UIT OPERATIONELE ACTIVITEITEN

Brutobedrijfsresultaat 15.659 -5.450 Aanpassingen voor: Afschrijvingen en bijzondere waardevermindering 39.483 40.231 Mutatie voorzieningen 1.370 5.866 Mutatie werkkapitaal 14.087 -15.291 54.940 30.806 Totaal kasstroom uit operationele activiteiten 70.599 25.356 KASSTROOM UIT INVESTERINGSACTIVITEITEN Investeringen in immateriële vaste activa Investeringen in materiële vaste activa Opbrengst verkopen in materiële vaste activa Mutatie in ‘nog te betalen investeringen’

-1.025 -713 -18.017 -8.665 255 746 454 -673

Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten -18.333 -9.305 KASSTROOM UIT FINANCIERINGSACTIVITEITEN

T

60 JAARVERSLAG 2014

T

Opgenomen bankkrediet - - Aflossing bankkrediet -11.999 -3.829 Betaalde interest -4.012 -6.431 Ontvangen dividend 200 354 Totaal kasstroom uit financieringsactiviteiten -15.811 -9.906 Mutatie liquide middelen 36.455 6.145 Gelden onderweg 2.980 3.668 Geldvoorraad casino’s 29.502 29.750 Banktegoeden 45.227 7.836 Liquide middelen per 31 december 77.709 41.254

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


TOELICHTING OP DE BALANS, DE REKENING VAN BATEN EN LASTEN EN HET KASSTROOMOVERZICHT ACTIVITEITEN De Nationale Stichting tot Exploitatie van Casinospelen in Nederland (Holland Casino), statutair gevestigd te ’s-Gravenhage in Nederland, exploiteert casinospelen en speelautomaten. ALGEMENE GRONDSLAGEN VOOR DE OPSTELLING VAN DE JAARREKENING De jaarrekening is opgesteld volgens de Nederlandse verslaggevingsregels zoals vermeld in de bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW. De waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden in beginsel plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij het desbetreffende balanshoofd anders wordt vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen hun kostprijs. Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Winsten worden slechts opgenomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. SCHATTINGSWIJZIGING In 2014 is de geschatte einddatum van de economische levensuur van bepaalde casinoactiva in Leeuwarden en Venlo gewijzigd van 2015 naar respectievelijk 2016 en 2017. Deze schattingswijziging heeft geleid tot € 1,0 miljoen lagere afschrijvingskosten in 2014. CONTINUÏTEITSVERONDERSTELLING De jaarrekening 2014 van Holland Casino is door het bestuur opgesteld op basis van de veronderstelling van continuïteit. De financiële positie en resultaten, operationele kasstromen, de beschikbare financieringsruimte en toekomstverwachtingen worden in het verslag van het bestuur toegelicht. Hierin zijn ook de doelstellingen van Holland Casino terug te vinden ten aanzien van onder andere het beleid met betrekking tot financiering, renterisico’s en volatiliteit in de kasstromen. Deze analyse van de continuïteits-veronderstelling is onderhevig aan inschatting bij het opstellen van de jaarrekening en afhankelijk van toekomstige onzekerheden, economische omstandigheden alsmede de effecten van bijvoorbeeld kostenbesparende maatregelen. De in 2013 ingezette strategiewijziging, met daarin onder andere productvernieuwing, een kostenbesparingsprogramma en de reorganisatie heeft ertoe geleid dat Holland Casino in 2014 binnen de bandbreedte van de financiële ratio’s is gebleven. Verder is het toezicht van de afdeling bijzonder beheer van de banken opgeheven.

T

61 JAARVERSLAG 2014

T

De prognose voor 2015 en navolgende jaren laat zien dat Holland Casino naar verwachting zal kunnen blijven voldoen aan de door het bankenconsortium vereiste financiële ratio’s.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


T

62 JAARVERSLAG 2014

T

GEBRUIK VAN SCHATTINGSPOSTEN Bij het opstellen van de jaarrekening is het noodzakelijk dat Holland Casino schattingen maakt en van bepaalde veronderstellingen uitgaat die van invloed kunnen zijn op de waardering van de activa, passiva en de uitkomsten van de rekening van baten en lasten. De werkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen en veronderstellingen. Belangrijke schattingsposten zijn: • levensduur en waardering van de materiële vaste activa; • waardering van de deelneming; • voorziening reorganisatie; • voorziening personeelsbeloningen. OMREKENING VAN VREEMDE VALUTA De activa en passiva in vreemde valuta worden omgerekend tegen de per balansdatum geldende koersen. Transacties die luiden in een vreemde valuta, worden omgerekend tegen de wisselkoers op het moment van de transactie. Koersverschillen worden in de rekening van baten en lasten verwerkt. Koersverschillen en provisies die het gevolg zijn van wisseltransacties worden verantwoord onder overige opbrengsten.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


GRONDSLAGEN VOOR DE WAARDERING VAN ACTIVA EN PASSIVA IMMATERIËLE VASTE ACTIVA Onder immateriële vaste activa zijn ontwikkelingskosten en software opgenomen. Ontwikkelings kosten, waarvan verwacht wordt dat deze dienstbaar zullen zijn aan de toekomstige resultaten, worden geactiveerd. Immateriële vaste activa worden gewaardeerd op het bedrag van bestede kosten, verminderd met cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met bijzondere waardeverminderingen. Immateriële vaste activa worden in 3 jaar lineair afgeschreven. Conform regelgeving wordt ten bedrage van de geactiveerde ontwikkelingskosten een wettelijke reserve gevormd. MATERIËLE VASTE ACTIVA Materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen hun kostprijs, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en, indien van toepassing, met bijzondere waardeverminderingen. De lineaire afschrijvingen geschieden overeenkomstig de geschatte economische levensduur en zijn berekend op basis van de aanschafwaarde, verminderd met de geschatte restwaarde. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikneming. Op terreinen wordt niet afgeschreven. De geschatte economische levensduur is in het algemeen voor: Gebouwen 40 jaar Verbouwingen 12 jaar Installaties 5 – 12 jaar Andere vaste bedrijfsmiddelen 2,5 – 8 jaar Jaarlijks worden de geschatte economische levensduur en restwaarden van de materiële vaste activa getoetst. Zo nodig worden de afschrijvingen aangepast op basis van de resterende levensduur en herziene restwaarden. Een verlenging/verkorting van de geschatte economische levensduur zal vooral plaatsvinden als gevolg van renovatie en verplaatsing van casino’s. Materiële vaste activa in uitvoering worden gewaardeerd tegen kostprijs of lagere directe opbrengstwaarde. De vervaardigingsprijs bestaat uit materiaalkosten, directe arbeidskosten, een toerekenbaar deel van de indirecte productiekosten gebaseerd op een normaal niveau van bedrijfsactiviteit en toegerekende interestkosten. De directe opbrengstwaarde is gebaseerd op een verwachte verkoopprijs onder aftrek van nog te maken kosten voor voltooiing en verkoop.

T

63 JAARVERSLAG 2014

T

De kosten die verband houden met het opleveren van huurpanden in oorspronkelijke staat worden geactiveerd en afgeschreven over de resterende huurperiode. Verbouwingen aan panden waarvan Holland Casino de huurder is, worden geactiveerd. Rente bij bouwactiviteiten wordt niet geactiveerd. Kosten voor periodiek groot onderhoud worden ten laste gebracht van het resultaat op het moment dat deze zich voordoen. FINANCIËLE VASTE ACTIVA Deelnemingen waarin geen invloed op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs en, indien van toepassing, onder aftrek van bijzondere waardevermindering. De vorderingen op en schulden aan deelnemingen alsmede de overige vorderingen en schulden worden opgenomen tegen nominale waarde, onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


VOORRADEN De voorraden worden gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs op basis van de ‘first in first out’ (FIFO) methode of lagere netto-opbrengstwaarde. Deze lagere netto-opbrengstwaarde wordt bepaald door individuele beoordeling van de voorraden. BIJZONDERE WAARDEVERMINDERINGEN Wanneer de boekwaarde van een actief lager is dan de realiseerbare waarde, wordt een bijzonder waardeverminderingsverlies verantwoord voor het verschil tussen de boekwaarde en realiseerbare waarde. VORDERINGEN EN SCHULDEN De vorderingen worden na eerste opname gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve interestmethode, onder aftrek van de noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid.

T

64 JAARVERSLAG 2014

T

Kortlopende schulden worden na eerste opname gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve interestmethode. LIQUIDE MIDDELEN De liquide middelen zijn opgenomen tegen hun nominale waarden. EIGEN VERMOGEN Financiële instrumenten die op grond van de economische realiteit worden aangemerkt als eigen vermogens-instrumenten, worden gepresenteerd als eigen vermogen. VOORZIENINGEN Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op balansdatum bestaan waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is te schatten. Indien van toepassing worden voorzieningen opgenomen tegen contante waarde. Voorziening ontmantelingskosten In deze voorziening zijn de verwachte contractuele ontmantelingskosten opgenomen voor het in oorspronkelijke staat brengen van gehuurde gebouwen en terreinen. In verband met de eventuele verhuizing naar het nieuwe pand in Utrecht is een voorziening getroffen voor de verwachte ontmantelingskosten van het huidige pand. De voorziening ontmantelingskosten is opgenomen tegen de contante waarde. Voorziening personeelsbeloningen ( jubileumverplichting) De nettoverplichting van Holland Casino uit hoofde van langetermijnpersoneelsbeloningen, met uitzondering van pensioenregelingen, is het bedrag van de toekomstige beloning die werknemers hebben verdiend in ruil voor hun diensten in de verslagperiode en voorgaande perioden. Deze verplichting wordt ingeschat met behulp van de ‘projected unit credit’-methode en wordt verdisconteerd tot de contante waarde. De disconteringsvoet is het rendement per balansdatum van obligaties met een waardering van de kredietwaardigheid van AA, waarvan de looptijd de termijn van de verplichtingen van Holland Casino benadert. Voorziening reorganisatie Deze voorziening heeft betrekking op kosten in verband met de reorganisatie van activiteiten en wordt gevormd indien voor Holland Casino een feitelijke of juridische verplichting is ontstaan en een betrouwbare schatting kan worden gemaakt van de omvang van de verplichting. Deze kosten bestaan uit beëindigingsvergoedingen, nog te betalen salarissen tijdens de opzegtermijn gedurende welke tijd geen werkzaamheden meer worden verricht en overige kosten gerelateerd aan personeel.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


T

65 JAARVERSLAG 2014

T

Voorziening verlieslatende contracten Voor verlieslatende contracten wordt een voorziening gevormd indien het waarschijnlijk is dat de onvermijdelijke kosten van het nakomen van de verplichtingen hoger zijn dan de economische voordelen van die contracten. Voorziening AOV-uitkeringen De voorziening AOV-uitkeringen is gevormd voor werknemers die onder de oude verzekering vallen. Deze verzekering keert AOV uit totdat de werknemer 62 jaar wordt. Holland Casino heeft besloten de AOV-uitkering aan deze personen tot 65 jaar uit te keren. OPERATIONAL LEASES Holland Casino treedt op als lessee in operational leases van speelautomaten en auto’s. De geleaste speelautomaten en auto’s worden niet geactiveerd. Leasebetalingen inzake de operational leases worden linear over de leaseperiode ten laste van het resultaat gebracht. LANGLOPENDE SCHULDEN Opgenomen leningen worden na eerste opname verantwoord tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve interestmethode. Direct toerekenbare transactiekosten worden daarbij geactiveerd en gesaldeerd met de opgenomen leningen. De effectieve rentelasten worden toegerekend aan de periode waarop zij betrekking hebben en verantwoord in de rekening van baten en lasten. FINANCIËLE INSTRUMENTEN Onder financiële instrumenten worden zowel primaire financiële instrumenten, zoals vorderingen en schulden, als financiële derivaten verstaan. Primaire financiële instrumenten worden initieel opgenomen tegen hun reële waarde. Vervolgwaardering geschiedt tegen geamortiseerde kostprijs. Ter afdekking van kasstroomrisico’s worden interest rate swaps (financiële derivaten) gebruikt. Het kasstroomrisico is het risico dat de toekomstige kasstromen verbonden aan een financieel instrument zullen fluctueren in omvang als gevolg van veranderingen in de marktrente. Het kas stroomrisicobeleid is gericht op het minimaliseren van het risico dat toekomstige kasstromen uit hoofde van rentebetalingen op de externe financiering in omvang zullen fluctueren. Financiële derivaten waarbij de onderliggende waarde niet beursgenoteerd is, worden initieel tegen kostprijs opgenomen. Vervolgwaardering vindt plaats tegen kostprijs of lagere marktwaarde, tenzij kostprijshedge-accounting wordt toegepast. Holland Casino past kostprijshedge-accounting toe: het effectieve deel van financiële derivaten die zijn toegewezen voor kostprijshedge-accounting, wordt tegen kostprijs gewaardeerd en het ineffectieve deel wordt tegen reële waarde gewaardeerd voor zover sprake is van een overhedge en een verlies. De waardeveranderingen van de reële waarde van het ineffectieve deel worden direct in de rekening van baten en lasten verwerkt. MANCOVERPLICHTING De verplichtingen met betrekking tot de niet ingewisselde jetons, chips en tokens worden opgenomen tegen hun nominale waarde, onder aftrek van dat deel van de jetons, chips en tokens waarvan verwacht wordt dat de bezoekers ze niet meer ter omwisseling aanbieden. JACKPOTVERPLICHTING De verplichtingen met betrekking tot de jackpotverplichting worden opgenomen tegen de reële gemeten jackpotstanden.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


GRONDSLAGEN VOOR RESULTAATBEPALING REKENING VAN BATEN EN LASTEN Het nettobedrijfsresultaat is het verschil tussen de nettobaten en de lasten. OPBRENGST TAFELSPELEN De opbrengst Tafelspelen is het verschil tussen de ontvangen inzetten en de uitkeringen. OPBRENGST SPEELAUTOMATEN De opbrengst Speelautomaten is het verschil tussen de inworpen in en de uitbetalingen van de Speelautomaten, gecorrigeerd voor nog uit te betalen progressive jackpots. TRONCOPBRENGSTEN EN TIPS Het betreft hier de bij de Tafelspelen en Speelautomaten ontvangen troncopbrengst, alsmede fooien ontvangen door horeca- en overig personeel. HORECA- EN OVERIGE OPBRENGSTEN Horecaopbrengsten worden verantwoord op het moment dat het bedrag van de opbrengsten op betrouwbare wijze kan worden bepaald en de inning van de vergoeding is ontvangen of waarschijnlijk is. DIVIDEND Onder de dividenden worden ontvangen dividenden van deelnemingen, die niet op nettovermogenswaarde worden gewaardeerd, opgenomen. RESULTAAT Baten worden in het algemeen verantwoord in het jaar waarin zij zijn ontvangen; lasten worden toegerekend aan de jaren waarop zij betrekking hebben. Verliezen worden genomen op het moment dat zij worden geconstateerd. BELASTING TOEGEVOEGDE WAARDE (OMZETBELASTING)/KANSSPELBELASTING Voor kansspelen in de zin van de Wet op de Kansspelbelasting is Holland Casino vrijgesteld van omzetbelasting. Hierover wordt kansspelbelasting geheven. De horeca-activiteiten van Holland Casino zijn betrokken in de heffing van omzetbelasting. De aftrek van voorbelasting voor de gemeenschappelijke baten en lasten is daarom nog maar in beperkte mate mogelijk. De investeringen en kosten, voor zover de aftrek van voorbelasting geheel of gedeeltelijk is uitgesloten, worden daarom inclusief omzetbelasting geactiveerd dan wel in de rekening van baten en lasten opgenomen. VENNOOTSCHAPSBELASTING Holland Casino is vanaf de oprichtingsdatum niet onderworpen aan vennootschapsbelasting.

GRONDSLAGEN VOOR DE OPSTELLING VAN HET KASSTROOMOVERZICHT

T

66 JAARVERSLAG 2014

T

Het kasstroomoverzicht wordt opgesteld op basis van de indirecte methode.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


TOELICHTING OP DE BALANS in duizenden euro, tenzij anders aangegeven

VASTE ACTIVA 1. IMMATERIËLE VASTE ACTIVA

AANSCHAF- WAARDE

CUMULATIEVE BOEKWAARDE AFSCHRIJVING

STAND PER 31 DECEMBER 2013 Ontwikkelingskosten 9.302 Software 2.135

-7.628 1.674 -2.049 86

Totaal

-9.677 1.760

11.437

MUTATIES Ontwikkelingskosten Software

INVESTERINGEN DESINVESTERINGEN AFSCHRIJVINGEN DESINVESTERINGEN

MUTATIE

1.025 - -750 - 275 - - -45 - -45

Totaal 1.025 - -795 - 230

AANSCHAF- WAARDE

CUMULATIEVE BOEKWAARDE AFSCHRIJVING

STAND PER 31 DECEMBER 2014 Ontwikkelingskosten 10.327 Software 2.135 Totaal

12.462

-8.378 1.949 -2.094 41 -10.472 1.990

T

67 JAARVERSLAG 2014

T

Onder de aanschafwaarde per 31 december 2014 is een bedrag van € 9,4 miljoen aan volledig afgeschreven activa opgenomen.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


2. MATERIËLE VASTE ACTIVA AANSCHAF-

CUMULATIEVE BOEKWAARDE

WAARDE AFSCHRIJVING

STAND PER 31 DECEMBER 2013 Terreinen en gebouwen 101.109 Verbouwingen 76.259 Installaties 115.268 Overige vaste bedrijfsmiddelen 225.481 Activa in uitvoering 2.062

-62.788 -57.971 -82.261 -167.437 -

38.321 18.288 33.007 58.044 2.062

Totaal 520.179 -370.457 149.722

INVESTERINGEN DESINVESTERINGEN

AFSCHRIJVINGEN DESINVESTERINGEN BOEKWAARDE

/ACTIVA NIET

/ACTIVA NIET

LANGER IN GEBRUIK LANGER

MUTATIES Terreinen en gebouwen Verbouwingen Installaties Overige vaste bedrijfsmiddelen Activa in uitvoering

- 1.865 6.924 6.590 2.638

-170 -3.231 -3.596 -9.534 -

-3.543 -4.656 -7.646 -20.609 -

IN GEBRUIK

97 -3.616 2.979 -3.043 2.832 -1.486 8.134 -15.419 - 2.638

Totaal 18.017 -16.531 -36.454 14.042 -20.926 AANSCHAF-

CUMULATIEVE BOEKWAARDE

WAARDE AFSCHRIJVING

STAND PER 31 DECEMBER 2014 Terreinen en gebouwen 100.939 Verbouwingen 74.893 Installaties 118.596 Overige vaste bedrijfsmiddelen 222.537 Activa in uitvoering 4.700

-66.234 -59.648 -87.075 -179.912 -

34.705 15.245 31.521 42.625 4.700

T

68 JAARVERSLAG 2014

T

Totaal 521.665 -392.869 128.796 Onder ‘activa in uitvoering’ zijn uitgaven in investerings- en verbouwingsactiviteiten opgenomen. Overige verplichtingen zijn verantwoord onder ‘niet in de balans opgenomen verplichtingen’. Onder de aanschafwaarde per 31 december 2014 is een bedrag van € 191,8 miljoen aan volledig afgeschreven activa opgenomen. Subsidies op investeringsprojecten worden in mindering gebracht op de desbetreffende vaste activa.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


3. FINANCIËLE VASTE ACTIVA In 2002 is een 40%-aandelenbelang verworven in Gaming Support B.V., statutair gevestigd te Rotterdam. De historische verkrijgingsprijs is € 4,6 miljoen. In 2012 is de deelneming afgewaardeerd met € 3,5 miljoen. Voor 2014 bestonden geen indicaties voor een verdere afwaardering van dit belang. Boekwaarde per 31 december 2013 1.050 Mutatie waardering - Boekwaarde per 31 december 2014

1.050

Holland Casino heeft, ondanks het 40%-aandelenbelang, geen invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid van de deelneming.

VLOTTENDE ACTIVA 4. VOORRADEN 2014 2013 Voorraden

673 656

673 656

De voorraden betreffen verbruiksartikelen en grondstoffen ten behoeve van de horeca-activiteiten, artikelen voor prijzen in natura bij de speelautomaten en andere voorraden zoals brochures. 5. VORDERINGEN EN OVERLOPENDE ACTIVA 2014 2013 Debiteuren 1.118 920 Te ontvangen van creditcardmaatschappijen 420 794 Belastingen - 975 Diverse vorderingen 684 660 Vooruitbetaalde kosten 2.468 2.535

T

69 JAARVERSLAG 2014

4.690 5.884

T

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


6. LIQUIDE MIDDELEN 2014 2013 Gelden onderweg 2.980 3.668 Geldvoorraad casino’s 29.502 29.750 Banktegoeden 45.227 7.836 77.709 41.254

Ten behoeve van de voortgang van het spel wordt de benodigde geldvoorraad in de casino’s aangehouden. De ‘gelden onderweg’ zijn gelden die nog bijgeschreven moeten worden op de bankrekening. In 2013 stond van de liquide middelen een bedrag van € 3,0 miljoen niet ter vrije beschikking. Dit bedrag was op een derdengeldenrekening geplaatst in het kader van de afwikkeling van een geschil met een crediteur. Dit is in 2014 afgehandeld. Ultimo 2014 zijn alle liquide middelen vrij beschikbaar.

EIGEN VERMOGEN

7. EIGEN VERMOGEN

STICHTINGS- WETTELIJKE KAPITAAL

RESERVE

OVERIGE RESULTAAT RESERVE *

TOTAAL

BOEKJAAR

Stand per 31 december 2012 - 1.932 63.942 -652 65.222 Resultaat boekjaar - - -652 652 Mutatie wettelijke reserve - -259 259 - Nettobedrijfsresultaat 2012 - - - -22.272 -22.272 Stand per 31 december 2013 - 1.673 63.549 -22.272 42.950 Stand per 31 december 2013 Nettobedrijfsresultaat 2013 Mutatie wettelijke reserve Resultaat boekjaar

- 1.673 63.549 -22.272 42.950 - - -22.272 22.272 - 276 -276 - - - - 11.953 11.953

Stand per 31 december 2014 - 1.949 41.001 11.953 54.903 Het Eigen Vermogen van Holland Casino bestaat uit stichtingskapitaal en een winstreservering. Het stichtingskapitaal betreft het bij de oprichting op 22 januari 1974 gestorte kapitaal van honderd gulden (€ 45). Conform artikel 17 van de Beschikking casinospelen 1996 alsmede artikel 14 van de Statuten van Holland Casino is uit de netto-opbrengst van de gezamenlijke speelcasino’s een reservering betreffende het Eigen Vermogen gevormd, welke is geclassificeerd als ‘overige reserve’. In 2012 heeft het ministerie van Financiën toegezegd dat Holland Casino over de boekjaren 2011, 2012 en 2013 is vrijgesteld van winstafdracht. Het nettobedrijfsresultaat van 2011, 2012 en 2013 is in het Eigen Vermogen verwerkt. In overleg met het ministerie van Financiën wordt over 2014 geen winst afgedragen. Het nettobedrijfsresultaat wordt derhalve toegevoegd aan het Eigen Vermogen in overeenstemming met de bepaling inzake resultaats bestemming zoals opgenomen in de overige gegevens van dit jaarverslag.

70 JAARVERSLAG 2014

T

T

* De overige reserve bestaat geheel uit vrij besteedbaar vermogen, aangezien geen bestemmingsfonds en bestemmingsreserve zijn bepaald.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


VOORZIENINGEN 8. VOORZIENINGEN

ONTMANTELINGS- PERSONEELS-

KOSTEN BELONINGEN

REORGA- VOORZIENING NISATIE

AOV-

VERLIES-

OVERIGE

LATENDE

VOOR-

TOTAAL

UITKERINGEN CONTRACTEN ZIENINGEN

Stand per 31 december 2013 Dotatie/vrijval Onttrekkingen

2.382 4.391 9.167 267 - 739 16.946 522 656 22.927 451 669 -739 24.486 - -764 -22.352 - - - -23.116

Stand per 31 december 2014 2.904 4.283 9.742 718 669

- 18.316

De voorziening ontmantelingkosten is gevormd voor de voorgenomen sluiting en ontmanteling van het huidige pand van Holland Casino Utrecht. De mutatie heeft betrekking op de oprenting van de contant gemaakte verplichting inclusief een toevoeging voor indexatie. De voorziening personeelsbeloningen is gevormd voor toekomstige jubileumuitkeringen. De dotatie in de voorziening is voornamelijk het gevolg van de verlaging van de disconteringsvoet van 2,7% in 2013 naar 1,4% in 2014. De onttrekkingen hebben betrekking op de daadwerkelijk betaalde jubileumuitkeringen in 2014. Vanaf 2008 is een voorziening gecreëerd voor de te verwachten kosten voortvloeiend uit de ingezette reorganisatie (2008: € 29,0 miljoen, 2009: € 14,1 miljoen, 2010: € 20,1 miljoen, 2011: € 7,7 miljoen, 2012: € 2,1 miljoen, 2013: € 17,9 miljoen). In 2014 is € 22,9 miljoen gedoteerd aan deze voorziening. In 2014 is in totaal € 22,4 miljoen betaald ten laste van deze voorziening. Naar verwachting wordt het resterende deel van de voorziening afgewikkeld in de periode 2015 t/m 2017. De voorziening voor verlieslatende contracten is gevormd voor de te verwachten kosten voortvloeiend uit de beëindiging van het huurcontract van de locaties Hoofdweg 616 te Hoofddorp en Max Euweplein 36 te Amsterdam. De voorziening AOV-uitkeringen is gevormd voor werknemers die onder de oude verzekering vallen. Deze verzekering keert AOV uit totdat de werknemer 65 jaar wordt. De dotatie is een gevolg van het verlagen van de disconteringsvoet. De voorziening reorganisatie heeft grotendeels een kortlopend karakter, de overige voorzieningen zijn langlopend.

LANGLOPENDE SCHULDEN 9. LANGLOPENDE SCHULDEN 2014 2013 Bankschuld 37.500 42.500 Nog niet geamortiseerde fees -340 -998 Rentederivaten Deutsche Bank 2.567 3.967 ING 3.683 6.770

T

71 JAARVERSLAG 2014

T

43.410 52.239

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


Bankschuld De bankschuld betreft de term loan welke per 29 oktober 2016 vervalt, tenzij met de banken overeenstemming bereikt wordt over de optie tot verlenging met een jaar. De aflossingsverplichtingen binnen 12 maanden na afloop van het boekjaar zijn opgenomen onder de kortlopende schulden. De behaalde financiële convenanten 2014 worden toegelicht op pagina 35 en 104. De ‘interestlast na hedging’ in verhouding tot de gemiddelde bankschuldpositie bedraagt 5,72% (2013: 10,0%). De kredietfaciliteit ultimo 2014 bedraagt € 122,5 miljoen (ultimo 2013: € 127,5 miljoen) en bestaat uit een term loan en een revolving kredietfaciliteit. De beschikbare kredietruimte ultimo 2014 bedraagt € 72,5 miljoen (ultimo 2013: € 75,8 miljoen). Er is een aantal zekerheden verschaft met betrekking tot de kredietfaciliteit, te weten: • Eerste hypotheek casino Breda; • Eerste hypotheek casino Enschede; • Eerste hypotheek casino Scheveningen; • Eerste hypotheek casino Valkenburg; • Verpanding huidige en toekomstige speelautomaten, inclusief daarin aanwezige kasgelden; • Verpanding alle bankrekeningen van Holland Casino.

T

72 JAARVERSLAG 2014

T

MUTATIE WAARDERING Amortisatie fees lange termijn In 2005 is een lening met een hypothecaire zekerheid van € 10,9 miljoen (à 7,3%) vervroegd afgelost. In 2012 zijn kosten gemaakt in verband met een nieuwe kredietfaciliteit. Kosten verband houdende met financieringen, voor zover geen reguliere rente, worden in aftrek gebracht op de verplichtingen van de uitstaande leningen en geamortiseerd over de resterende looptijd op basis van de effectieve interestmethode (langlopend deel € 0,3 miljoen). Rentederivaten Eind 2013 is het rentederivatenportfolio geherstructureerd, waarbij de op dat moment bestaande renteswapcontracten werden beëindigd en vervangen door drie nieuwe swapcontracten. De herstructurering heeft in 2013 geleid tot de vrijval van het ineffectieve deel van de beëindigde swaps voor een bedrag van € 5,5 miljoen en de opboeking van de inceptiewaarde van € 16,1 miljoen van twee nieuwe swapcontracten met DB en ING waardoor in 2013 per saldo een eenmalige last van € 10,6 miljoen in de financiële baten en lasten is verantwoord (zie noot 22) uit hoofde van deze herstructurering. Het derde eveneens met ING afgesloten nieuwe swapcontract is in 2013 niet in de balans opgenomen aangezien de inceptiewaarde van dit contract € 0 bedroeg en op dit contract kostprijshedge-accounting wordt toegepast. In 2014 is deze financieringsstructuur niet gewijzigd. Onderstaand volgt de toelichting op het verloop en de eindstand van de drie swapcontracten in 2014 ten opzichte van 2013.

INHOUDSOPGAVE

TEGENPARTIJ

KERNCIJFERS

VAN

GOVERNANCE

TOT

1. DB 2. ING 3. ING

29-10-13 29-10-13 29-10-13

30-10-17 30-10-17 30-10-17

JAARREKENING 2014

NOTIONEEL BEDRAG


VARIABELE VASTE REËLE WAARDE RENTE

RENTE

3 maands Euribor n.v.t. 3 maands Euribor

7,730% 7,140% 0,590%

ULTIMO 2014

REËLE WAARDE ULTIMO 2013

ULTIMO 2014

€ 27.433.763 € 50.948.418 € 50.948.418

-€ 3.580.854 -€ 5.295.406 -€ 6.884.436 -€ 9.950.174 -€ 435.176 € 112.338

-€ 10.900.466 -€ 15.133.242

Ad 1 Het DB-contract is een derivaat dat in een kostprijshedge is ondergebracht. De inceptiewaarde van dit contract ad € 5,6 miljoen is in 2013 opgenomen in de balans. De inceptiewaarde van het DB-contract maakt geen deel uit van de kostprijshedge en wordt separaat geamortiseerd over de looptijd van het contract. Ad 2 Het ING-contract wordt gekwalificeerd als een schuld en wordt derhalve sinds eerste opname van de inceptiewaarde ad € 10,5 miljoen in 2013 tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve interestmethode verantwoord. Ad 3 Op dit ING-swapcontract wordt kostprijshedge-accounting toegepast. Dit swapcontract had in 2013 een inceptiewaarde van € 0. Voor verdere toelichting met betrekking tot deze contracten wordt verwezen naar noot 13. Ultimo 2014 bedraagt de gezamenlijke boekwaarde van het nog niet geamortiseerde deel van de inceptiewaarde van het DB-contract en de boekwaarde van het als schuld kwalificerende ING contract € 10,7 miljoen (ultimo 2013: € 15,8 miljoen). Het kortlopende deel van de renteswaps is onder de kortlopende schulden opgenomen. Het deel van het DB-swapcontract waarop kostprijshedge-accounting wordt toegepast vormde gedurende 2014 onderdeel van een hedge-relatie. Uit hoofde van deze kostprijshedge was in 2014 geen sprake van in het resultaat te verantwoorden ineffectiteit. Het ING-swapcontract waarop kostprijshedge-accounting wordt toegepast vormde gedurende 2014 onderdeel van een hedge-relatie. Uit hoofde van deze kostprijshedge was in 2014 geen sprake van in het resultaat te verantwoorden ineffectiviteit. KORTLOPENDE SCHULDEN 10. BELASTINGEN 2014 2013 Kansspelbelasting 12.857 11.724 Omzetbelasting 33 21 Loonheffing 10.233 5.254 Overige belastingen - 23.123 16.999

11. SCHULDEN AAN KREDIETINSTELLINGEN 2014 2013 Rentederivaten Deutsche Bank 1.400 1.400 ING 3.043 3.690 Schulden aan kredietinstellingen 4.592 8.515

T

73 JAARVERSLAG 2014

T

9.035 13.605

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


Het saldo schulden aan kredietinstellingen van 2014 betreft het rekening-courantkrediet ad € 0 miljoen (2013: € 3,9 miljoen) en het kortlopende deel van de term loan ad € 5 miljoen (2013: € 5 miljoen) na aftrek van het kortlopende deel van het nog niet geamortiseerde deel van de fees in verband met de nieuwe kredietfaciliteit ad € -0,4 miljoen (zie noot 9). 12. DIVERSE SCHULDEN 2014 2013 Crediteuren 13.324 10.519 Schulden aan Gaming Support 429 393 Vakantiedagen, vakantietoeslag en salarissen 18.800 11.792 Schuld aan Pensioenfonds 3.775 6.215 Jackpots 8.738 9.061 Mancoverplichting 2.341 2.229 Nog te betalen investeringen 2.189 1.735 Nog te betalen facturen 10.423 8.140 Overige schulden 6.102 7.503 66.121 57.587

T

74 JAARVERSLAG 2014

T

13. NIET IN DE BALANS OPGENOMEN VERPLICHTINGEN Huur Het totaalbedrag van met derden aangegane huurverplichtingen (op basis van huidige prijsniveau) van onroerende zaken bedraagt in totaal € 75,9 miljoen (2013: € 56,5 miljoen). Hiervan vervalt binnen één jaar € 11,4 miljoen, tussen één en vijf jaar € 34,9 miljoen en na vijf jaar € 29,6 miljoen. De vervaldata van deze overeenkomsten lopen tot uiterlijk 31 december 2029. Lease Sinds 2014 least Holland Casino speelautomaten waarvoor operationele leaseverplichtingen worden aangegaan voor een periode van maximaal vijf jaar. De resterende verplichting van deze speelautomaten bedraagt € 24,6 miljoen, waarvan € 5,2 miljoen binnen één jaar vervalt. Holland Casino maakt gebruik van leaseauto’s waarvoor operationele leaseverplichtingen worden aangegaan voor een periode van maximaal vijf jaar. De resterende verplichting van deze leaseauto’s bedraagt € 1,1 miljoen (2013: € 1,3 miljoen), waarvan € 0,5 miljoen binnen één jaar vervalt. Overige verplichtingen In 2014 is Holland Casino een contract aangegaan met KPN voor ICT-diensten. Deze verplichting loopt 5 jaar en bedraagt per jaareinde € 18,7 miljoen, waarvan € 4,5 miljoen binnen één jaar vervalt. Ten slotte heeft Holland Casino in 2011 een overeenkomst afgesloten inzake de levering en het onderhoud van multifunctionele afdrukapparatuur en software. Hiervoor is een leaseverplichting aangegaan voor een periode van vijf jaar. De resterende verplichting van deze multifunctionele afdrukapparatuur en software bedraagt € 0,1 miljoen, waarvan € 0,1 miljoen binnen één jaar vervalt. Inkoopverplichtingen Holland Casino heeft diverse lopende inkoopverplichtingen uit hoofde van de reguliere bedrijfsuitoefening.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


T

75 JAARVERSLAG 2014

T

Bankgarantie In totaal is er voor € 6,0 miljoen (2013: € 5,0 miljoen) aan bankgaranties afgegeven (€ 5,0 miljoen op voorschrift van De Nederlandsche Bank en € 1,0 miljoen voor de huur van het pand in Amsterdam). Investeringen Voor investeringsprojecten zijn per balansdatum verplichtingen aangegaan voor circa € 4,1 miljoen (2013: € 3,5 miljoen). Juridische geschillen Holland Casino heeft per balansdatum diverse juridische geschillen lopen, waarvan de uitkomst onzeker is en de mogelijke schade niet betrouwbaar is in te schatten. Financiële instrumenten Rentederivaten zijn aangegaan ter verkrijging van een gewenst risicoprofiel in vaste en variabele renteposities. In 2013 is Holland Casino’s rentederivatenportfolio geherstructureerd waarbij de lopende contracten werden beëindigd en 3 nieuwe swapcontracten werden afgesloten om een betere aansluiting te hebben met de verwachte kredietbehoefte in de komende jaren. Voor verdere toelichting op de herstructurering, de drie swapcontracten en de financiële impact daarvan wordt verwezen naar noot 9. Bestaande swapcontracten Het rentederivaat afgesloten met ING als tegenpartij met een inceptiewaarde van € 0 op 29 oktober 2013 had ultimo 2014 een reële waarde van € -435.176 (ultimo 2013: € 112.338). Dit hedge-instrument dekt het kasstroomrisico van de verwachte toekomstige variabele interestbetalingen op de rentedragende schulden. Dit contract wordt onder toepassing van kostprijshedge-accounting in de jaarrekening verwerkt. Voor de looptijd, notioneel bedrag en overige karakteristieken van dit contract wordt verwezen naar noot 9 (Ad 3). Het met DB afgesloten rentederivaat is met hetzelfde doel afgesloten als het ING-rentederivaat en wordt eveneens onder toepassing van kostprijshedge-accounting in de jaarrekening verwerkt. De inceptiewaarde van dit contract ad € 5,6 miljoen vormt geen onderdeel van de kostprijshedge en wordt derhalve separaat verantwoord en lineair geamortiseerd (zie noot 9). Het andere met ING afgesloten swap-contract wordt gekwalificeerd als een schuld en wordt sinds eerste opname tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectiviteitsmethode verantwoord (zie noot 9).

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


TOELICHTING OP DE REKENING VAN BATEN EN LASTEN in duizenden euro, tenzij anders aangegeven

BATEN

14. TRONCOPBRENGST/TIPS 2014 2013 Troncopbrengst 20.688 20.781 Tips 1.162 1.281

21.850

22.062

De ontvangen tronc en fooiengelden worden gestort op de bankrekening van Stichting Beheer Fooiengelden Holland Casino. Na afloop van een kalendermaand wordt het saldo, ten behoeve van de uitkering krachtens de fooienregeling zoals opgenomen in de cao, overgemaakt naar de bankrekening van Holland Casino. 15. HORECAOPBRENGST

2014 2013

Horeca (bruto) Uitbestede horeca Verstrekkingen aan gasten (tegen verkoopprijs)

34.249 31.586 1.017 935 -14.059 -8.669

21.207

23.852

16. OVERIGE OPBRENGSTEN 2014 2013 Parkeergelden Koersresultaten Overige

2.353 3.416 940 369 262 304

3.555

4.089

17. KANSSPELBELASTING 2014 2013 Kansspelbelasting

137.069 130.936

137.069

130.936

T

76 JAARVERSLAG 2014

T

De opbrengst Tafelspelen en Speelautomaten is onderhevig aan kansspelbelasting. Het tarief bedraagt 29% van de opbrengst.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


LASTEN 18. PERSONEELSKOSTEN Salarissen Verloning WAO/WIA Sociale lasten Pensioenlasten Indirecte personeelskosten Kosten jubileumuitkeringen

2014 2013 156.379 168.493 418 356 21.747 23.099 18.289 18.828 6.991 8.794 233 -26 204.057

219.544

Salarissen Onder de salarissen is in 2013 een bedrag van € 63 duizend opgenomen in verband met de crisisheffing. In 2014 is deze crisisheffing niet meer van toepassing. Sociale lasten Hieronder is opgenomen het werkgeversaandeel sociale lasten voor € 12,4 miljoen (2013: € 12,3 miljoen). Verder vallen hieronder de kosten voor de zorgwet voor € 9,3 miljoen (2013: € 10,8 miljoen). Pensioenlasten Dit betreft de werkgeverspremie welke in het boekjaar verschuldigd is. Personeelsbezetting In 2014 waren er gemiddeld 3.128 medewerkers (2013: 3.650 medewerkers) in dienst van Holland Casino (exclusief stand-by medewerkers en stagiaires). De verdeling over de afdelingen was als volgt: Personeelsbezetting per afdeling 2014 2013 Tafelspelen Speelautomaten Horeca Overige

1.268 1.512 221 241 392 454 1.247 1.443

3.128

3.650

T

77 JAARVERSLAG 2014

T

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


BEZOLDIGING BESTUURDERS EN COMMISSARISSEN HOLLAND CASINO 2014 2013 Bestuurders W.J.M. van den Dijssel (vanaf 1 juni 2013) vast salaris * 264,3 176,2

D.F. Flink (tot 1 juni 2013)***

vast salaris beëindigingsvergoeding variabel salaris ** pensioenlasten

Mevr. drs. A.M.J.H. de Kleijn


N.M.A.M. Leise (tot 1 april 2014)


264,3

176,2

- 281,3 - 281,3 - - 45,6 -

608,2

200,0 200,0 - 31,7 31,7 231,7

231,7

47,0 188,1 - 7,4 29,7

54,4

Commissarissen Drs. A. Schouwenaar Mevr. drs. A.E.J.M. Schaapveld **** Mr. W.F.C. Stevens Mevr. drs. M.M. van Zuijlen **** Mr. P.F. Roks (v.a. 17 november 2014)

commissarisvergoeding commissarisvergoeding commissievergoeding commissarisvergoeding commissarisvergoeding commissievergoeding commissarisvergoeding

28,5 28,5 20,5 20,5 2,8 2,1 20,5 20,5 20,5 20,5 2,0 1,5 2,6 -

Afgetreden F.I.M. Houterman (tot 1 januari 2014) W.J.M. van den Dijssel (tot 1 juni 2013)***

commissarisvergoeding commissarisvergoeding commissievergoeding

- 20,5 - 8,5 - 0,5

97,4

217,8

123,1

De commissarisvergoeding is inclusief onkostenvergoeding.

T

78 JAARVERSLAG 2014

T

* Het vaste salaris is exclusief niet terugvorderbare BTW. ** Variabele salarissen zijn gebaseerd op het voorgaande boekjaar. *** Rekening houdend met de contractuele opzegtermijn, trad voormalig CEO Dick Flink op 31 december 2013 uit dienst en ontving de contractueel vastgelegde ontslagvergoeding. Willem-Jan van den Dijssel heeft met ingang van diezelfde datum de opdracht verkregen om alle taken en verantwoordelijkheden van de bestuursvoorzitter waar te nemen. Willem-Jan van den Dijssel heeft daartoe met onmiddellijke ingang zijn commissariaat bij Holland Casino beëindigd. **** Commissievergoeding 2014 betreft vier vergaderingen, in 2013 drie vergaderingen.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


19. OPERATIONELE KOSTEN Bedrijfskosten Huisvestingskosten Marketingkosten Automatiseringskosten Overige

2014 2013 46.906 44.754 28.799 30.212 12.945 14.254 12.602 9.866 723 1.254 101.975

100.340

In de bedrijfskosten is het honorarium van Deloitte Accountants B.V. begrepen voor een bedrag van € 221 duizend (2013: € 284 duizend), waarvan € 208 duizend voor de controle van de jaarrekening (2013: € 271 duizend) en € 13 duizend voor andere controlegerelateerde opdrachten (2013: € 13 duizend). Het honorarium voor andere niet-controleopdrachten van Deloitte is in 2014 nihil (2013: € 116 duizend). In de bedrijfskosten is een bedrag van € 2,8 miljoen verantwoord ten aanzien van gemaakte lease kosten (2013: € 1,7 miljoen). 20. AFSCHRIJVINGEN

2014 2013

Afschrijvingen materiële vaste activa Boekwaarde desinvesteringen materiële vaste activa Opbrengst verkopen materiële vaste activa Afschrijvingen immateriële vaste activa

36.454 39.786 2.489 174 -255 -746 795 1.017

39.483

40.231

21. BIJZONDERE LASTEN 2014 2013 Kosten voor reorganisatie

22.927 17.948

22.927

17.948

22. FINANCIËLE BATEN EN LASTEN 2014 2013

Interestlasten Mutatie verplichting renteswaps Dotatie jubileumvoorziening Amortisatie financial fees Oprenting/Discontering voorziening ontmantelingskosten Interestbaten Ontvangen dividend

2.685 6.200 - 10.600 421 -67 408 408 465 37 -73 -2 -200 -354

Per saldo last

3.706

T

T

79 JAARVERSLAG 2014

16.822

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


T

80 JAARVERSLAG 2014

T

Het nemen van het eenmalig verlies (mutatie verplichting renteswaps) van € 10,6 miljoen in 2013 uit hoofde van de herstructurering van het renteswapportfolio heeft tezamen met het afnemen van de schuldpositie in 2014 geleid tot een afname van de interestlasten tot € 2,7 miljoen over 2014 (2013: € 6,2 miljoen). Voor verdere toelichting met betrekking tot de financiering en de financieringslasten wordt verwezen naar noot 9.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


ONDERTEKENING

T

81 JAARVERSLAG 2014

T

DE RAAD VAN COMMISSARISSEN Drs. A. Schouwenaar, voorzitter Mevr. drs. A.E.J.M. Schaapveld MA Mr. W.F.C. Stevens Mevr. drs. M.M. van Zuijlen Mr. P.F. Roks HET BESTUUR W.J.M. van den Dijssel, chief executive officer a.i. Mevr. drs. A.M.J.H. de Kleijn, chief financial officer Hoofddorp, 10 maart 2015

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


T

82 JAARVERSLAG 2014

KERNCIJFERS

T

INHOUDSOPGAVE

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


T

83 JAARVERSLAG 2014

T

OVERIGE GEGEVENS

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


BEPALING INZAKE RESULTAATSBESTEMMING

T

84 JAARVERSLAG 2014

T

Per 1 april 2006 zijn de Beschikking casinospelen 1996 en de Statuten van Holland Casino gewijzigd. Een en ander vormt het sluitstuk van de overdracht van beleidsverantwoordelijkheid voor casinospelen door de minister van Economische Zaken alsmede het door de ministeries van Justitie en Financiën gewenste onderscheid tussen beheer en beleid. Ten aanzien van de winstbestemming zijn de artikelen 17 van de Beschikking casinospelen en 14 van de Statuten relevant. ARTIKEL 17 BESCHIKKING CASINOSPELEN 17.1 De netto-opbrengst van alle krachtens deze vergunning georganiseerde activiteiten, zijnde het verschil tussen de bruto-opbrengst en de som van de voor prijzen bestemde bedragen en de exploitatiekosten, wordt, nadat ten laste daarvan nog een eventuele door de minister van Financiën goed te keuren reservering ten behoeve van het eigen vermogen is gebracht en voor zover de liquiditeit zulks toelaat, afgedragen aan de Staat. 17.2 De stichting zendt binnen één maand na het einde van elk kwartaal aan de minister van Financiën en aan het college een verslag betreffende het financiële verloop, alsmede andere door de minister noodzakelijk geachte gegevens. 17.3 De stichting verstrekt desgevraagd aan de minister alle gevraagde inlichtingen, desgewenst voorzien van een accountantsverklaring. ARTIKEL 14 STATUTEN 14.1 Uit de netto-opbrengst van de gezamenlijke speelcasino’s kan ten behoeve van de continuïteit van de exploitatie een reservering ter vorming van een Eigen Vermogen worden gevormd. De omvang van het Eigen Vermogen wordt aan de hand van een voorstel van de raad van commissarissen door de minister van Financiën vastgesteld. 14.2 De aan de Staat der Nederlanden toekomende netto-opbrengst van de gezamenlijke speelcasino’s, waarin de resultaten van de onderscheidende speelcasino’s zijn gecompenseerd, wordt, voor zover de liquiditeit dit toelaat, binnen zes weken na het einde van elk kalenderkwartaal afgedragen. De hoogte van de afdracht wordt, met inachtneming van de conform het bepaalde in lid 1 vastgestelde omvang van het Eigen Vermogen van de stichting, aan de hand van een voorstel van de raad van commissarissen, door de minister van Financiën vastgesteld. De aan het einde van het boekjaar nog niet afgedragen netto-opbrengst over dat boekjaar wordt uiterlijk binnen één maand na de vaststelling van de jaarrekening afgedragen, met inachtneming van de conform het bepaalde in lid 1 vastgestelde omvang van het Eigen Vermogen. 14.3 Het bestuur zendt binnen één maand na het einde van elk kwartaal aan de minister van Financiën een verslag betreffende het financiële verloop, alsmede andere door hem noodzakelijk geachte gegevens, over dat kwartaal. Een regeling in verband met verliezen is niet opgenomen in deze statuten. In geval van verliezen worden deze in mindering op het Eigen Vermogen gebracht. Een eventueel negatief Eigen Vermogen wordt jaarlijks verminderd met het positieve nettobedrijfsresultaat over het boekjaar.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


T

85 JAARVERSLAG 2014

T

In 2005 is na afstemming met de staatssecretaris van Financiën bepaald, dat de activering van immateriële activa, leidend tot toevoeging aan de wettelijke reserve, in mindering wordt gebracht op de winstafdracht die plaatsvindt over het vierde kwartaal van het boekjaar. In 2012 heeft het ministerie van Financiën toegezegd dat Holland Casino over de boekjaren 2011, 2012 en 2013 is vrijgesteld van winstafdracht. Ook in 2014 hoeft in overleg met het ministerie geen winst te worden afgedragen. De omvang van de reservering betreffende het Eigen Vermogen is bepaald op € 45,4 miljoen. Door de in 2005 t/m 2010 toegevoegde wettelijke reserve, de vrijval van de pensioenvoorziening in 2010, het verlies in 2010 en de toevoeging van de resultaten 2011 t/m 2014 is het Eigen Vermogen gestegen met € 9,5 miljoen. Gebeurtenissen na balansdatum Er hebben zich geen gebeurtenissen na balansdatum voorgedaan die verdere toelichting behoeven.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


CONTROLEVERKLARING CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Aan: het Bestuur en de Raad van Commissarissen van de Nationale Stichting tot Exploitatie van Casinospelen in Nederland.

Verklaring over de jaarrekening 2014 ONS OORDEEL Wij hebben de jaarrekening 2014 van de Nationale Stichting tot Exploitatie van Casinospelen in Nederland (“Holland Casino”) te ‘s-Gravenhage zoals opgenomen in het jaarverslag van pagina 57 tot en met 81 gecontroleerd. Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Holland Casino per 31 december 2014 en van het resultaat over 2014 in overeenstemming met Titel 9 van Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). De jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2014, de rekening van baten en lasten over 2014 en de toelichting, die een overzicht geeft van de belangrijke grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. DE BASIS VOOR ONS OORDEEL Wij hebben onze controle uitgevoerd volgens het Nederlands recht, waaronder ook de Nederlandse controlestandaarden vallen. Onze verantwoordelijkheden op grond hiervan zijn beschreven in de sectie ‘Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening’. Wij zijn onafhankelijk van Holland Casino zoals vereist in de Verordening inzake de onafhankelijkheid van accountants bij assurance-opdrachten (ViO) en andere voor de opdracht relevante onafhankelijkheidsregels in Nederland. Verder hebben wij voldaan aan de Verordening gedrags- en beroepsregels accountants (VGBA). Wij vinden dat dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. MATERIALITEIT Afwijkingen kunnen ontstaan als gevolg van fraude of fouten en zijn materieel indien redelijkerwijs kan worden verwacht dat deze, afzonderlijk of gezamenlijk, van invloed kunnen zijn op de economische beslissingen die gebruikers op basis van deze jaarrekening nemen. De materialiteit beïnvloedt de aard, timing en omvang van onze controlewerkzaamheden en de evaluatie van het effect van onderkende afwijkingen op ons oordeel.

T

86 JAARVERSLAG 2014

T

Op basis van onze professionele oordeelsvorming hebben wij de materialiteit voor de jaarrekening als geheel bepaald op € 4,0 miljoen. De materialiteit komt daarmee overeen met 7% van EBITDA zoals vermeld op pagina 4 van het jaarverslag. Wij houden ook rekening met afwijkingen en/of mogelijke afwijkingen die naar onze mening voor de gebruikers van de jaarrekening om kwalitatieve redenen materieel kunnen zijn. Dit geldt bijvoorbeeld voor de toelichting van de bezoldiging van bestuurders en commissarissen en de liquide middelen.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


Wij zijn met het bestuur en de raad van commissarissen overeengekomen dat wij tijdens onze controle geconstateerde afwijkingen boven de € 200 duizend rapporteren alsmede kleinere afwijkingen die naar onze mening om kwalitatieve redenen relevant zijn. KERNPUNTEN VAN ONZE CONTROLE In de kernpunten van onze controle beschrijven wij zaken die naar ons professionele oordeel het meest belangrijk waren tijdens onze controle van de jaarrekening. De kernpunten van onze controle hebben wij met de raad van commissarissen gecommuniceerd, maar vormen geen volledige weergave van alles wat is besproken. Wij hebben onze controlewerkzaamheden met betrekking tot deze kernpunten bepaald in het kader van de jaarrekeningcontrole als geheel. Onze bevindingen ten aanzien van de individuele kernpunten moeten in dat kader worden bezien en niet als afzonderlijke oordelen over deze kernpunten. Geld, geldwaarden en kassierfuncties Vanwege de significante hoeveelheid geld in omloop is een kernpunt van onze controle het vaststellen van de juist- en volledigheid van de voorraden geld en geldwaarden in beheer bij kassier functionarissen in de casino vestigingen en de gevolgen voor de opbrengstverantwoording. Onze werkzaamheden waren met name gericht op het evalueren van de effectieve werking van interne beheersmaatregelen met betrekking tot de bewaring van geld, geldwaarden en het toezicht op de geldverwerking. Gedurende het jaar hebben wij op onaangekondigde momenten inventarisaties van geld en geldwaarden bijgewoond. Daarnaast hebben wij de aansluiting van de financiële administratie met de opgemaakte kasstukken vastgesteld. Relevante informatie over dit kernpunt is opgenomen in de grondslagen voor resultaatbepaling van Holland Casino, in noot 6 van de toelichting op de jaarrekening en in het overzicht met de belangrijkste risico’s zoals opgenomen op pagina 54. Leasing speelautomaten Holland Casino is gestart met het vervangen van speelautomaten in eigendom door nieuwe speel automaten in gebruik te nemen op basis van leasecontracten. Door de classificatie als operational lease worden de activa en langlopende verplichtingen uit hoofde van deze contracten niet in de balans verwerkt. Onze werkzaamheden hebben zich voornamelijk gericht op het toetsen van de contractuele afspraken aan de leaseclassificatiecriteria opgenomen in Richtlijn 292. Dit is een relevant onderdeel van onze controle omdat deze transacties resulteren in de vervanging van een significant deel van Holland Casino’s huidige activa die in geval van operational lease classificatie niet langer in de balans worden verwerkt. Relevante informatie over dit kernpunt is opgenomen in de waarderingsgrondslagen van Holland Casino en noot 13 van de toelichting op de jaarrekening.

T

87 JAARVERSLAG 2014

T

Inschattingen van het bestuur voor voorzieningen en kortlopende verplichtingen Holland Casino heeft verschillende verplichtingen waarvan de omvang of het moment van afwikkeling onzeker is. Indien deze verplichtingen als voorziening zijn gepresenteerd is de mate van onzekerheid over het bedrag op het moment van afwikkeling groter dan wanneer sprake is van presentatie als kortlopende diverse schulden. Het betreft de volgende voorzieningen zoals opgenomen in noot 8 van de toelichting op de jaarrekening:

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


• Voorziening voor ontmantelingskosten; • Voorziening voor personeelsbeloningen en reorganisatielasten; • Voorziening voor verlieslatende contracten. En de volgende kortlopende verplichtingen zoals opgenomen in noot 12 van de toelichting op de jaarrekening: • Jackpotverplichting; • De resultaatafhankelijke uitkering voor personeel (zoals voor een bedrag van € 7,8 miljoen inbegrepen in de regel ‘Vakantiedagen, vakantietoeslag en salarissen). Deze verplichtingen zijn een kernpunt van onze controle omdat bij de bepaling ervan sprake is van inschattingen van het bestuur. De ultimo boekjaar opgenomen voorzieningen hebben wij geëvalueerd aan de hand van de hiervoor in Richtlijn 252 opgenomen criteria. Onze controlewerkzaamheden hebben zich met name gericht op het evalueren van contractuele afspraken waardoor een afdwingbare verplichting ontstaat. Inschattingen van het bestuur beoordelen wij door aannames te toetsen met onafhankelijke brongegevens en af te zetten tegen vergelijkbare inschattingen in het verleden en de consistentie hiermee. Bij complexe berekeningen en actuariële aannames hebben wij met experts geconsulteerd. Daarnaast hebben wij de toelichtingen opgenomen in noot 8 getoetst aan de geldende verslaggevingsstandaarden. De jackpotverplichting bestaat uit de landelijke progressive (oplopende) ‘Mega Millions Jackpot’ en lokale ‘progressive jackpots’ die Holland Casino conform het spelreglement als verplichting verantwoordt. Onze werkzaamheden waren erop gericht om vast te stellen dat de jackpotverplichting is opgenomen tegen de reële gemeten jackpotstanden en dat voor de volledige opbouw hiervan ook speelautomaten zijn meegenomen die gedurende het boekjaar zijn vervangen of buiten gebruik gesteld. De resultaatafhankelijke uitkering die medewerkers van Holland Casino per kalenderjaar ontvangen is gebaseerd op de verhouding tussen het netto bedrijfsresultaat volgens het jaarverslag Holland Casino en de begroting. Wij hebben geëvalueerd of de opgenomen verplichting is bepaald overeenkomstig de cao-voorwaarden van Holland Casino. Toepassing van kostprijshedge accounting Holland Casino verwerkt enkele renteswaps onder toepassing van kostprijshedge accounting in de jaarrekening. De toepassing van kostprijshedge accounting is complex aangezien sprake is van een afwijking van de normale regels voor resultaatbepaling waarbij specifieke voorwaarden en verwerkings- en toelichtingsvereisten gelden. Wij hebben ons met name gericht op de bepaling van de reële waarde en de verwerking en toelichting van deze rentederivaten zoals toegelicht in noot 9 en noot 13 van de jaarrekening. Daarnaast hebben wij de hedgedocumentatie en effectiviteitstests getoetst en vastgesteld dat geen sprake is van in het resultaat te verantwoorden ineffectiviteit.

T

88 JAARVERSLAG 2014

T

VERANTWOORDELIJKHEDEN VAN HET BESTUUR EN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN VOOR DE JAARREKENING Het bestuur is verantwoordelijk voor het opmaken en het getrouw weergeven van de jaarrekening en voor het opstellen van het verslag van het bestuur, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. In dit kader is het bestuur verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing die het bestuur noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fouten of fraude.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


Bij het opmaken van de jaarrekening moet het bestuur afwegen of Holland Casino in staat is om haar werkzaamheden in continuïteit voort te zetten. Op grond van genoemd verslaggevingsstelsel moet het bestuur de jaarrekening opmaken op basis van de continuïteitsveronderstelling, tenzij het bestuur het voornemen heeft om Holland Casino te liquideren of de bedrijfsactiviteiten te beëindigen of als beëindiging het enige realistische alternatief is. Het bestuur moet gebeurtenissen en omstandigheden waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of Holland Casino haar bedrijfsactiviteiten in continuïteit kan voortzetten, toelichten in de jaarrekening. De raad van commissarissen is verantwoordelijk voor het uitoefenen van toezicht op het proces van financiële verslaggeving van Holland Casino. ONZE VERANTWOORDELIJKHEDEN VOOR DE CONTROLE VAN DE JAARREKENING Onze verantwoordelijkheid is het zodanig plannen en uitvoeren van een controleopdracht dat wij daarmee voldoende en geschikte controle-informatie verkrijgen voor het door ons af te geven oordeel. Onze controle is uitgevoerd met een hoge mate maar geen absolute mate van zekerheid waardoor het mogelijk is dat wij tijdens onze controle niet alle fouten en fraude ontdekken.

T

89 JAARVERSLAG 2014

T

Wij hebben deze accountantscontrole professioneel kritisch uitgevoerd en hebben waar relevant professionele oordeelsvorming toegepast in overeenstemming met de Nederlandse controlestandaarden, ethische voorschriften en de onafhankelijkheidseisen. Onze controle bestond onder andere uit: • Het identificeren en inschatten van de risico’s dat de jaarrekening afwijkingen van materieel belang bevat als gevolg van fouten of fraude, het in reactie op deze risico’s bepalen en uitvoeren van controle werkzaamheden en het verkrijgen van controle-informatie die voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Bij fraude kan het risico dat een afwijking van materieel belang niet ontdekt wordt groter zijn dan bij fouten. Bij fraude kan sprake zijn van samenspanning, valsheid in geschrifte, het opzettelijk nalaten transacties vast te leggen, het opzettelijk verkeerd voorstellen van zaken of het doorbreken van de interne beheersing; • Het verkrijgen van inzicht in de interne beheersing die relevant is voor de controle met als doel controlewerkzaamheden te selecteren die passend zijn in de omstandigheden. Deze werkzaamheden hebben niet als doel om een oordeel te geven over de effectiviteit van de interne beheersing van Holland Casino; • Het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving, en het evalueren van de redelijkheid van door het bestuur gemaakte inschattingen en de toelichtingen die daarover in de jaarrekening staan; • Het vaststellen dat de door het bestuur gehanteerde continuïteitsveronderstelling aanvaardbaar is. Tevens het op basis van de verkregen controle-informatie vaststellen of sprake is van gebeurtenissen en omstandigheden zijn waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of Holland Casino haar bedrijfsactiviteiten in continuïteit kan voortzetten. Als wij concluderen dat een onzekerheid van materieel belang bestaat, zijn wij verplicht om in onze controleverklaring de aandacht te vestigen op de relevante gerelateerde toelichtingen in de jaarrekening. Als de toelichtingen ontoereikend zijn, moeten wij onze verklaring aanpassen. Onze conclusies zijn gebaseerd op de controle-informatie die is verkregen tot de datum van onze controleverklaring. Toekomstige gebeurtenissen of omstandig heden kunnen er echter toe leiden dat Holland Casino haar continuïteit niet langer kan handhaven; • Het evalueren van de presentatie, structuur en inhoud van de jaarrekening en de daarin opgenomen toelichtingen; en • Het evalueren of de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de onderliggende transacties en gebeurtenissen.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


Wij communiceren met de raad van commissarissen onder andere over de geplande reikwijdte en timing van de controle en over de significante bevindingen die uit onze controle naar voren zijn gekomen, waaronder eventuele significante tekortkomingen in de interne beheersing. Wij bevestigen aan de raad van commissarissen dat wij de relevante ethische voorschriften over onafhankelijkheid hebben nageleefd. Wij communiceren ook met de raad van commissarissen over alle relaties en andere zaken die redelijkerwijs onze onafhankelijkheid kunnen beïnvloeden en over de daarmee verband houdende maatregelen om onze onafhankelijkheid te waarborgen. Wij bepalen de kernpunten van onze controle van de jaarrekening op basis van alle zaken die wij met de raad van commissarissen hebben besproken. Wij beschrijven deze kernpunten in onze controleverklaring, tenzij dit is verboden door wet- of regelgeving of in buitengewoon zeldzame omstandigheden wanneer het niet vermelden in het belang van het maatschappelijk verkeer is.

Verklaring betreffende overige door wet- of regelgeving gestelde vereisten VERKLARING BETREFFENDE HET VERSLAG VAN HET BESTUUR EN DE OVERIGE GEGEVENS Wij vermelden op basis van de wettelijke verplichtingen onder Titel 9 Boek 2 BW (betreffende onze verantwoordelijkheid om te rapporteren over het verslag van het bestuur en de overige gegevens): • Dat wij geen tekortkomingen hebben geconstateerd naar aanleiding van het onderzoek of het verslag van het bestuur, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de door Titel 9 Boek 2 BW vereiste overige gegevens zijn toegevoegd; • D at het verslag van het bestuur, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening. BENOEMING Wij zijn benoemd als externe accountant voor het boekjaar 2014 door het Ministerie van Financiën op voordracht van de raad van commissarissen op 10 april 2014. Sinds 2002 voert Deloitte Accountants B.V. de jaarrekeningcontrole uit als externe accountant van Holland Casino. Amsterdam, 10 maart 2015 Deloitte Accountants B.V.

T

90 JAARVERSLAG 2014

T

R.A. Graaf RA

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


T

91 JAARVERSLAG 2014

T


INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


OVER DIT VERSLAG REIKWIJDTE EN AFBAKENING VAN HET VERSLAG Dit is het jaarverslag van Holland Casino, de staatsdeelneming Nationale stichting tot exploitatie van Casinospelen in Nederland. Het verslag beslaat het boekjaar 2014 dat loopt van 1 januari 2014, tot en met 31 december 2014. Dit verslag heeft betrekking op alle activiteiten van Holland Casino en haar medewerkers, er wordt niet gerapporteerd over onderaannemers en/of toeleveranciers. PRESENTATIE VAN INFORMATIE Het jaarverslag bestaat uit het verslag van het bestuur, het verslag van de raad van commissarissen en de jaarrekening. De financiële informatie opgenomen in dit jaarverslag is opgesteld in overeenstemming met Titel 9 van Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). Het in dit jaarverslag opgenomen verslag van het bestuur is opgesteld met inachtneming van artikel 391 van Boek 2 BW. GEMAAKTE KEUZES EN SCOPE Holland Casino rapporteert in dit verslag ook over maatschappelijk relevante onderwerpen zoals onze functie in het maatschappelijke verkeer, governance en onze rol als werkgever. Het Preventiebeleid kansspelen, de Antiwitwas-aanpak en het human resources-beleid komen aan de orde. De selectie van niet-financiële indicatoren hangt hiermee samen. In de GRI-index (GRI-3.1) op onze website en op pagina 112 van dit verslag zijn alle gekozen indicatoren opgenomen met een verwijzing naar de toelichting in het verslag. Holland Casino neemt deel aan de Transparantiebenchmark.

T

92 JAARVERSLAG 2014

T

REACTIES OP HET VERSLAG Wij ontvangen graag reacties ter verbetering van ons verslag. Uw vragen of opmerkingen kunt u naar ons mailen via [email protected].

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


PROFIEL VAN HET BEDRIJF Holland Casino is een stichting opgericht door de Nederlandse overheid. De overheid heeft Holland Casino een exclusieve vergunning verleend om casino’s te exploiteren. Tevens heeft Holland Casino een vergunning voor de exploitatie van speelautomaten. De Wet op de kansspelen en de Beschikking casinospelen vormen daarbij het wettelijk kader. De eerste vestiging van Holland Casino is in 1976 geopend in Zandvoort. In de jaren daarna volgden nog dertien casino’s in Amsterdam, Breda, Eindhoven, Enschede, Groningen, Leeuwarden, Nijmegen, Rotterdam, Scheveningen, Schiphol Airport, Utrecht, Valkenburg en Venlo. Holland Casino staat onder toezicht van de Kansspelautoriteit. De leden van de raad van commis sarissen worden benoemd door de minister van Financiën. Holland Casino draagt de volledige netto winst af aan de Staat, met uitzondering van overeengekomen toevoegingen aan het eigen vermogen. Daarnaast draagt Holland Casino aan de Staat 29% kansspelbelasting af over de opbrengst van Tafelspelen en Speelautomaten en omzetbelasting over de Horeca, Entree en Overige opbrengsten. Holland Casino betaalt verder een kansspelheffing aan de Kansspelautoriteit. De uitgangspunten van het Nederlands kansspelbeleid zijn als volgt samen te vatten: • het beschermen van de consument; • het tegengaan van gokverslaving; • het tegengaan van illegaliteit en criminaliteit. In haar bedrijfsvoering geeft Holland Casino mede invulling aan deze uitgangspunten door: • een eerlijk, aantrekkelijk, concurrerend en met waarborgen omgeven spel voor al haar gasten, onder meer door te werken met goed opgeleide, oplettende medewerkers en cameratoezicht; • een toonaangevend en internationaal erkend Preventiebeleid Kansspelen en een gedegen antiwitwasaanpak; • eersteklas spelmaterialen, die regelmatig op hun betrouwbaarheid worden getoetst door verschillende toezichthoudende c.q. toetsende instanties namens de overheid; • veiligheid voor gasten en medewerkers en hoge kwaliteit en service. Onze strategie is erop gericht om nu en in de toekomst een solide economisch bestaansrecht te hebben.

JURIDISCHE STRUCTUUR De onderneming van Holland Casino met al haar activiteiten behoort toe aan de stichting ‘Nationale Stichting tot Exploitatie van Casinospelen in Nederland’ die handelt onder de naam ‘Holland Casino’. Deze stichting is tevens eigenaar van diverse onroerende zaken die gebruikt worden ten behoeve van haar casino’s. Holland Casino heeft een 40% deelneming in Gaming Support B.V. Sinds de oprichting van Holland Casino in 1974 heeft Holland Casino het pensioen van haar medewerkers ondergebracht in een Stichting Pensioenfonds Holland Casino.

T

93 JAARVERSLAG 2014

T

De fooien (tronc) van troncgerechtigde medewerkers worden uitbetaald aan en beheerd door Stichting Beheer Fooiengelden Holland Casino.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


ORGANOGRAM RAAD VAN COMMISSARISSEN Audit Ambtelijk secretaris ondernemingsraad

BESTUUR

Secretariaat

GAMING & SERVICES

FINANCE & CONTROL

HUMAN RESOURCES

INFORMATIEVOORZIENING

MARKETING & SALES

SECURITY

Legal & Compliance

Public Affairs & woordvoering

Valkenburg

Venlo

T

Rotterdam

Nijmegen

Eindhoven

Breda

Zandvoort/Schiphol

Utrecht

Scheveningen

Leeuwarden

Groningen

Enschede

94 JAARVERSLAG 2014

CASINODIRECTEUR ZUID-NEDERLAND

T

Amsterdam

CASINODIRECTEUR NOORD-NEDERLAND

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


ORGANISATIE RAAD VAN COMMISSARISSEN

CASINOMANAGERS

DRS. A. SCHOUWENAAR, voorzitter MR. P.F. ROKS MEVR. DRS. A.E.J.M. SCHAAPVELD MA MR. W.F.C. STEVENS MEVR. DRS. M.M. VAN ZUIJLEN

MEVR. DRS. A.M.J.H. DE KLEIJN chief financial officer

P.A. KEIJZER, Amsterdam; BREDA: standplaats casinodirecteur Zuid-Nederland A.J. DE REGT, Eindhoven; J.H. VAN DER VEEN, Enschede; A.C. STERK, Groningen en Leeuwarden; A.G.J. BONGERS, Nijmegen; P. VOOLSTRA, Rotterdam; SCHEVENINGEN: standplaats casinodirecteur Noord-Nederland J. WARMERDAM, Utrecht; M.A.J. KNOLS, Valkenburg; MEVR. A. VELDHOEN, Venlo; H.H.A.ZWEMMER, Zandvoort en Schiphol Airport.

DIRECTIERAAD

ONDERNEMINGSRAAD 2015

C.J.VISSER Casinodirecteur Noord-Nederland

B.J.R. SIEMONS, Eindhoven; voorzitter; R. KLERKS, Utrecht; secretaris, plaatsvervangend voorzitter; MEVR. C. SITTON, ambtelijk secretaris.

BESTUUR W.J.M. VAN DEN DIJSSEL bestuursvoorzitter a.i.

N.M.A.M. LEISE Casinodirecteur Zuid-Nederland

LEDEN DRS. D.P. ARISSE RC Finance & Control a.i. J.J.M. PHILIPPEN Gaming & Services E.C. ROIJERS Human Resources M. DER WEDUWEN Informatievoorziening MEVR. J. WIERDA Security

MEVR. J. GIJSWIJT, Amsterdam; G.J. SLAAGER, Breda; J.L. KOSTER, Enschede; MEVR. M.M. OTTEN, Groningen; Hoofddorp: vacature; R. HANNEMA, Leeuwarden; J. OCKHUIJSEN, Nijmegen; M.P. VAN DER WAL, Rotterdam; M.G. VAN DER SNOEK, Scheveningen; J.A. ALLEN, Valkenburg; L.P.J. STIJNEN, Venlo; M.J. KLINKENBERG, Zandvoort en Schiphol Airport.

T

95 JAARVERSLAG 2014

T

MEVR. MR. A.C. WESTBROEK Legal & Compliance

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


STAKEHOLDEROVERZICHT 2014 WIE

SOORT CONTACT

VOORNAAMSTE ONDERWERPEN

ONZE RESPONS

GASTEN Gasten algemeen

Diverse enquêtes, direct - G astbeleving, spelaanbod en mail, klachtenafhandeprogrammering ling en social media

Speciale doelgroepactiviteiten, aanpassingen in spelaanbod en programmering

Doelgroepen Preventiebeleid kansspelen

Gesprekken (bijna 16.000)

-B ezoek- en spelgedrag

Individuele maatregelen als omschreven op pag. 27

WIE

SOORT CONTACT


ONZE RESPONS

TOEZICHTHOUDERS Geagendeerd overleg

-G eïntensiveerd toezicht naar aanleiding van strategiewijziging; -T oezicht op naleving kansspelweten regelgeving; - Toelichting van beleid; -A lgemene Maatregel van Bestuur werving en reclame kansspelen

Inzage en toelichting gegeven op werkwijzen en procedures rondom Preventiebeleid kansspelen. Opmerkingen Ksa zijn meegenomen in beleid

DNB

Geagendeerd overleg

-T oezicht op naleving financiële wetgeving: Wft, Wwft en Sanctiewet

Bevindingen zijn opgenomen in het verbeterplan 2014 en gerealiseerd

Nmi

Twee keer per jaar controles bij de tafelspelen

- Toezicht op veilig spel

Incidentele controlepunten onmiddellijk doorgevoerd

T

96 JAARVERSLAG 2014

T

Ksa

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

WIE

GOVERNANCE

SOORT CONTACT

JAARREKENING 2014



ONZE RESPONS

Ministerie van Geagendeerd overleg Veiligheid & Justitie

-W etsvoorstel Kansspelen op afstand, concept wetsvoorstel Modernisering speelcasinoregime; - Herinrichting speelcasinoregime; -M odernisering Speelautomaten besluit

Inzage verstrekt in de bedrijfsprocessen van Holland Casino en kennis en ervaring gedeeld ten behoeve van beleidsontwikkeling

Ministerie van Financiën

Geagendeerd overleg

- O verleg over financiële performance en aanpassingen strategie; -W etsvoorstel Herinrichting speelcasinoregime

Inhoudelijke bijdrage geleverd aan overleggen over genoemde onderwerpen

Tweede Kamer

Geagendeerd overleg met kamerleden

- Bijdrage aan wetsvoorstel Kansspelen op afstand

Belangenbehartiging Holland Casino

WIE

SOORT CONTACT


ONZE RESPONS

Formele en informele ontmoetingen met medewerkers

-T oelichting strategie en operationele gang van zaken

Beantwoording vragen, input meegenomen in afwegingen

Ondernemingsraad Geagendeerd en informeel overleg

- Adviesaanvragen, instemmingsverzoeken; -B espreking gang van zaken m.b.t. strategische, financiële en operationele onderwerpen


Vakbonden

-C ao, Sociaal Plan


OVERHEDEN

Medewerkers algemeen

T

97 JAARVERSLAG 2014

Geagendeerd en informeel overleg

T

MEDEWERKERS

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

WIE

GOVERNANCE

SOORT CONTACT

JAARREKENING 2014



ONZE RESPONS

NGO’S Verslavingszorg

- P reventiebeleid kansspelen, Regelmatig overleg en ophalen en uitwisselen van ad hoc afstemming met kennis en ervaring diverse zorgverleners. Deelname aan conferentie EASG en workshops preventiebeleid Ministerie V&J

Inzichten worden meegenomen in beleid(svoorbereiding)

Wetenschap/ Universiteiten

Kennis ophalen en uitwisselen

- P reventiebeleid in het kader van wetsvoorstel Kansspelen op afstand

Inzichten worden meegenomen in de voorbereidingen op de wetsvoorstellen

WIE

SOORT CONTACT


ONZE RESPONS

PARTNERS Leveranciers

1-op-1 afstemming, -K waliteit van geleverde producten Professionalisering inkoop leveranciers- en en diensten, kostenreductie contractenmanagement

WIE

SOORT CONTACT


ONZE RESPONS

Donaties gevonden geld of initiatieven van medewerkers

-V erzoeken/initiatieven voor donaties

Donaties en medewerking aan verzoeken

Diverse goede doelen

T

98 JAARVERSLAG 2014

T

MAATSCHAPPIJ

INHOUDSOPGAVE

WIE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

SOORT CONTACT

JAARREKENING 2014



ONZE RESPONS

Belangenbehartiging in Nederland

KANSSPELBRANCHE European Casino Association

Werkgroepen over diverse onderwerpen

-N ederlands kansspelbeleid in Europees perspectief plaatsten, uitwisseling best practices binnen Europa

Nederlands Kansspelplatform

Geagendeerd en informeel overleg

-A lgemene maatregel van bestuur Inzichten worden meegenomen werving en reclame kansspelen in de voorbereidingen op de wetsvoorstellen

Ontwikkeling brancheslogan Speel Bewust.

Invoering gezamenlijke slogan

Sectoroverleg concurrenten

Geagendeerd overleg

- Bespreking wetsvoorstel Kansspelen op afstand - Formulering gezamenlijke standpunten

Belangenbehartiging Holland Casino

Buitenlandse casino's

Incidenteel overleg, kennis ophalen en uitwisselen

- P reventiebeleid kansspelen. - Trends en ontwikkelingen in kansspelaanbod

Vertaling naar bedrijfsvoering Holland Casino

WIE

SOORT CONTACT


ONZE RESPONS

Banken

Accountoverleg

- Financiering

Inzicht verstrekt in de bedrijfsvoering van Holland Casino

Accountant

Controle jaarrekening en jaarverslag

- J aarverslag 2014

Controlepunten doorgevoerd

T

99 JAARVERSLAG 2014

T

DIVERS

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


HOLLAND CASINO NIJMEGEN

HEROPENING

T

100 JAARVERSLAG 2014

T

2 JUNI 2014

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


CHRONOLOGIE

T


T

22 januari 1974 Oprichting Nationale Stichting Casinospelen 17 december 1975 Nationale Stichting Casinospelen verkrijgt vergunning tot exploitatie casinospelen 1 maart 1976 Vestiging Hoofdkantoor op Schiphol 1 oktober 1976 Opening Holland Casino in Zandvoort (Bouwes) 6 mei 1977 Opening Holland Casino in Valkenburg (Cocarde) 4 oktober 1979 Opening Holland Casino in Scheveningen (Kurhaus) 16 juli 1984 Verplaatsing Hoofdkantoor naar Hoofddorp 29 november 1985 Opening Holland Casino in Rotterdam (Hilton) 1986 Uitbreiding spelaanbod met speelautomaten 1 december 1986 Opening Holland Casino in Amsterdam (Hilton) 1 oktober 1987 Opening Holland Casino in Breda (Bijster) 16 september 1988 Heropening Holland Casino in Zandvoort (Badhuisplein) 4 november 1988 Opening Holland Casino in Groningen (Gedempte Kattendiep) 10 augustus 1989 Opening Holland Casino in Nijmegen (Waalkade) 2 november 1991 Heropening Holland Casino in Amsterdam (Lido) 13 juni 1992 Heropening Holland Casino in Rotterdam (Plaza) 13 juni 1993 Opening Holland Casino in Eindhoven (Heuvel Galerie) 1 april 1995 Opening Holland Casino op Schiphol Airport (‘corridor E/F’) 15 december 1995 Heropening Holland Casino in Scheveningen (Kurhausweg) 5 mei 1998 Heropening Holland Casino in Valkenburg (Cauberg) 30 september 2000 Opening Holland Casino in Utrecht (Overste den Oudenlaan) 28 juni 2002 Opening Holland Casino in Enschede (Boulevard 1945) 6 juni 2003 Heropening Holland Casino in Breda (Kloosterkazerne) 8 maart 2006 Opening Holland Casino in Venlo (Trade Port West) 1 december 2006 Opening Holland Casino in Leeuwarden (WTC Expo) 4 november 2009 Heropening Holland Casino in Rotterdam, winnaar Venuez Interior Design of the Year in 2010 23 februari 2011 Heropening Lido Club Holland Casino in Amsterdam, winnaar Best Casino Operator, Totally Gaming Awards 2012 en winnaar Venuez award 2012 ‘Best use of technology’ 13 december 2011 Heropening Holland Casino in Zandvoort (Badhuisplein) 7 maart 2012 Heropening Holland Casino in Scheveningen (Kurhausweg) 27 maart 2012 Heropening Holland Casino in Eindhoven (Heuvel Galerie) 24 september 2012 Heropening Holland Casino Groningen (Gedempte Kattendiep) 28 juni 2013 ECA Award voor communicatieprogramma Veilig & Verantwoord Spelen 3 december 2013 Klacht.nl award, award voor het snel oplossen van klachten 2 juni 2014 Heropening Holland Casino in Nijmegen (Waalkade)

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014



T

HOLLAND CASINO AMSTERDAM Max Euweplein 62 Hirschpassage 7 1017 MB Amsterdam 1017 MC Amsterdam Tel: (020) 521 11 11 Fax: (020) 521 11 10 Opening (Hilton) op 1 december 1986 HOLLAND CASINO BREDA Kloosterplein 20 Postbus 2204 4811 GP Breda 4800 CE Breda Tel: (076) 525 11 00 Fax: (076) 522 50 29 Opening (Bijster) op 1 oktober 1987 HOLLAND CASINO EINDHOVEN Heuvel Galerie 134 Postbus 6074 5611 DK Eindhoven 5600 HB Eindhoven Tel: (040) 235 73 57 Fax: (040) 235 73 60 Opening op 13 juni 1993 HOLLAND CASINO ENSCHEDE Boulevard 1945 nr. 105 Postbus 777 7511 AM Enschede 7500 AT Enschede Tel: (053) 750 27 50 Fax: (053) 750 20 00 Opening op 28 juni 2002 HOLLAND CASINO GRONINGEN Gedempte Kattendiep 150 Gedempte Kattendiep 150 9711 PV Groningen 9711 PV Groningen Tel: (050) 317 23 17 Fax: (050) 317 23 00 Opening op 4 november 1988 HOLLAND CASINO LEEUWARDEN Heliconweg 56 Heliconweg 56 8914 AT Leeuwarden 8914 AT Leeuwarden Tel: (058) 750 22 22 Fax: (058) 750 22 99 Opening op 1 december 2006 HOLLAND CASINO NIJMEGEN Waalkade 68 Postbus 6520 6511 XP Nijmegen 6503 GA Nijmegen Tel: (024) 381 63 81 Fax: (024) 381 62 09 Opening op 10 augustus 1989

T

INFORMATIE PER VESTIGING

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


T


T

HOLLAND CASINO ROTTERDAM Weena 624 (Plaza-Complex) Postbus 2540 3012 CN Rotterdam 3000 CM Rotterdam Tel: (010) 206 82 06 Fax: (010) 206 85 00 Opening (Hilton) op 29 november 1985 HOLLAND CASINO SCHEVENINGEN Kurhausweg 1 Postbus 84510 2587 RT Den Haag 2508 AM Den Haag Tel: (070) 306 77 77 Fax: (070) 306 78 88 Opening (Kurhaus) op 4 oktober 1979 HOLLAND CASINO SCHIPHOL AIRPORT Vertrekpassage, E/F/ gebied Postbus 170 Terminal Centraal Luchthaven Schiphol 2040 AD Zandvoort Tel: (020) 653 50 66 Fax: (020) 653 51 15 Opening op 1 april 1995 HOLLAND CASINO UTRECHT Overste den Oudenlaan 2 Postbus 8350 3527 KW Utrecht 3503 RJ Utrecht Tel: (030) 750 47 50 Fax: (030) 750 47 00 Opening op 30 september 2000 HOLLAND CASINO VALKENBURG Kuurpark Cauberg 28 Postbus 807 6301 BT Valkenburg a/d Geul 6300 AV Valkenburg a/d Geul Tel: (043) 609 96 00 Fax: (043) 609 96 99 Opening (Cocarde) op 6 mei 1977 HOLLAND CASINO VENLO Magalhaesweg 4 (Trade Port West) Postbus 3312 5928 LN Venlo 5902 RH Venlo Tel: (077) 750 26 00 Fax: (077) 750 26 99 Opening op 8 maart 2006 HOLLAND CASINO ZANDVOORT Badhuisplein 7 Postbus 170 2042 JB Zandvoort 2040 AD Zandvoort Tel: (023) 574 05 74 Fax: (023) 574 05 77 Opening (Bouwes) op 1 oktober 1976

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


VERKLARENDE WOORDENLIJST VAA Vrijwillige aanpassing arbeidsduur; vertrekregeling op vrijwillige basis; PBK Preventiebeleid Kansspelen; Ksa Kansspelautoriteit; onafhankelijk toezichthouder op de kansspelen in Nederland; DNB De Nederlandsche Bank; NMi Nederlands Meetinstituut; onafhankelijk meetinstituut op het gebied van testen, certificeren, kalibreren en trainen; NGO Niet-gouvernementele organisatie; NKP Nederlands Kansspel Platform; overlegorgaan die de belangen behartigt voor een aantal kansspelaanbieders in Nederland; ECA European Casino Association; vertegenwoordiger van nationale verenigingen en individuele exploitanten met een vergunning voor landbased casino’s in Europa; Wbp Wet bescherming persoonsgegevens; Wwft Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme FIU Financial Intelligence Unit; zelfstandige en onafhankelijke organisatie die is ondergebracht bij de Nationale Politie (tot 1 januari 2013 KLPD) en meldcentrum voor ongebruikelijke transacties als bedoeld in de Wwft.; Wft Wet financieel toezicht; Wgt Wet Geldtransactiekantoren; SW Sanctiewet; RCS Risicobeheersings en controlesystemen; RMM Risk Management Monitor; BCF Business Control Framework; CDD Customer Due Diligence (ofwel cliëntenonderzoek); Tronc Fooi bij de tafelspelen, term uit het traditionele Franse roulette. DEFINITIES VAN DE BANKENCONVENANTEN

“Tangible Net Worth” means any time the aggregate of: a) the amount paid up or credited as paid up on the issued ordinary share capital of the Company; b) the net amount standing to the credit (or debit) of the consolidated reserves of the Company; c) t he aggregate principle amount of any loans made to the Company which are subordinated on terms satisfactory to the Lender(s); d) based on the latest consolidated balance sheet of the Company most recently delivered to the Facility Agency under this Agreement (the “latest balance sheet”) but adjusted by (without double counting and only to the extent that these adjustments have not been reflected in the latest balance sheet); (i) adding (deducting) any amount standing to the credit (debit) of the consolidated profit and loss account of the Company for the period ending on the date of the latest balance sheet, to the extent not included in paragraph (b) above; (ii) adding any Financial Indebtedness of the Company owed pursuant to any Subordinated Loan; (iii) deducting any dividend or other distribution declared or made by the Company; (iv) deducting any amount attributable to goodwill or any other intangible asset; (v) reflecting any variation in the amount of the issued ordinary share capital of the Company after the date of the latest balance sheet (and any change in the consolidated reserves of the Company resulting from that variation); (vi) deducting any participating interests and amounts owed by directors; (vii) deducting any amount attributable to minority interests (with the exclusion of any minority interest held in Gaming Support B.V.).

T


T

“Net Senior Debt to EBITDA Ratio” means in respect of any Relevant Period, the ratio of Net Senior Debit as at the end of such Relevant Period to Consolidated EBITDA for such Relevant Period. “Interest Cover” means the ratio of Consolidated EBITDA to Consolidated Net Interest Expense in respect of any Relevant Period.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


VIJFJAAROVERZICHT bedragen in miljoenen euro, tenzij anders aangegeven

2014 2013 2012 2011 2010 Rekening van baten en lasten Baten voor belasting**/*** 521,2 503,5 540,5 557,1 546,3 Belastingen** 137,1 130,9 140,4 144,6 141,2 Nettobaten 384,1 372,6 400,1 412,5 405,1 Bedrijfslasten excl. bijzondere lasten*** 345,5 360,2 390,2 395,2 391,0 Bijzondere lasten 22,9 17,9 2,1 7,7 20,1 Interestlasten 3,7 16,8 8,5 5,8 3,9 Totaal lasten 372,1 394,9 400,8 408,7 415,0 Nettobedrijfsresultaat 12,0 -22,3 -0,7 3,8 -9,9 Balans Eigen Vermogen 54,9 42,9 65,2 65,9 62,1 Langlopende schulden 43,4 52,2 45,8 9,3 9,0 Balanstotaal 214,9 200,3 228,0 245,8 237,5 Investeringen in materiële vaste activa in het jaar 18,0 8,7 33,6 66,6 25,9 Kasstroom uit operationele activiteiten 70,6 25,4 38,5 44,3 26,0 EBITDA excl. bijzondere lasten * 78,1 52,7 50,0 57,8 53,7 EBITDA* (= Earnings Before Interest, Taxes, Depreciation and Amortization) 55,2 34,8 47,9 50,1 33,6 EBIT* (= Earnings Before Interest and Taxes) 15,7 -5,5 7,8 9,6 -6,0 Omzetcategorieën (in procenten van totaal) Opbrengst Tafelspelen 41 42 40 42 42 Opbrengst Speelautomaten 50 48 49 48 47 Troncopbrengst/tips 4 4 5 5 6 Horecaopbrengsten 4 5 5 4 4 Overige baten 1 1 1 1 1 Verhoudingsgetallen (in procenten) Winstmarge (in procenten) 3,1 -6,0 -0,2 0,9 -2,5 Personeelskosten (in procenten van bedrijfslasten excl. bijzondere lasten) 59,1 61,0 60,9 61,2 62,6 Vergelijking met vorig jaar (in procenten) Baten voor kansspelbelasting 3,5 -6,8 -3,0 2,0 -8,2 Bedrijfslasten -2,6 -3,6 -2,6 -2,0 -6,0 Bedrijfslasten excl. bijzondere lasten -4,1 -7,7 -1,3 1,1 -4,9 * Wettelijk geen vennootschapsbelasting verschuldigd. ** De presentatie van de 2010 cijfers is aangepast voor vergelijkingsdoeleinden. *** De presentatie van de 2012 cijfers is aangepast voor vergelijkingsdoeleinden.

T


T

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


HUMAN RESOURCES IN CIJFERS TOTAAL AANTAL MEDEWERKERS EXCLUSIEF STANDBY EN STAGIAIRES VESTIGING Amsterdam Breda Eindhoven Enschede Groningen Leeuwarden Nijmegen Rotterdam Scheveningen Schiphol Utrecht Valkenburg Venlo Zandvoort Hoofdkantoor* TOTAAL

MANNEN VROUWEN

TOTAAL

FTE**

220 171 391 304,28 156 112 268 211,96 93 70 163 125,35 77 49 126 92,37 88 63 151 98,44 41 34 75 52,30 104 69 173 134,18 180 141 321 256,39 156 100 256 206,38 16 6 22 21,80 109 87 196 146,70 110 103 213 168,01 119 75 194 154,21 74 61 135 104,74 146 133 279 231,35 1.689

1.274

2.963 2.308,46

* Hoofdkantoor is inclusief Voorziening reorganisatie (56,4 fte). ** In fte’s, exclusief opgegeven standby uren en uitzend- inleenkrachten.

T


T

2014 2013 Medewerkers in dienst einde jaar 2.963 3.292 Medewerkers in dienst einde voorgaande jaar 3.292 4.007 -10,0% -17,8% Fte in dienst einde jaar 2.308,46 2.620,50 Fte in dienst einde voorgaande jaar 2.620,50 3.079,13 Beweging versus voorgaande jaar -11,9% -14,9% Fte gemiddeld (exclusief reorganisatie) 2.478 2.863

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


(HER)INDIENSTTREDINGEN TOT EN MET 31 DECEMBER 2014 In medewerkers, exclusief standby medewerkers, exclusief stagiaires

MANNEN VROUWEN

TOTAAL

124 133 257

UITDIENSTTREDINGEN TOT EN MET 31 DECEMBER 2014 In medewerkers, exclusief standby medewerkers, exclusief stagiaires

MANNEN

VROUWEN

TOTAAL

336 262 598

AANTAL MEDEWERKERS

MAN FT

945

MAN PT

VROUW FT

744

189

VROUW PT

TOTAAL

1.085 2.963

2014 TOTAAL MANNEN VROUWEN Voltijd 38,3% 56,0% 14,8% Deeltijd 61,7% 44,0% 85,2%

LEEFTIJDSOPBOUW ALLE MEDEWERKERS PER 31 DECEMBER 2014 In medewerkers, inclusief standby medewerkers en stagiaires

LEEFTIJD MANNEN VROUWEN TOTAAL <30 110 126 236 30 tot 40 348 296 644 40 tot 50 708 585 1.293 >50 522 268 790 Totaal 1.688 1.275 2.963

T


T

GEMIDDELDE LEEFTIJD WERKNEMERS PER 31 DECEMBER 2014 2014 2013 2012 Gemiddelde leeftijd 44 43 40

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


VERZUIMPERCENTAGE OVER 2014 INCL. GEMIDDELDE MELDINGSFREQUENTIE EN VERZUIMDUUR VESTIGING PERCENTAGE FREQUENTIE DUUR Amsterdam 4,9 1,2 21 Breda 4,2 1,3 14 Eindhoven 6,0 1,5 16 Enschede 6,8 1,1 23 Groningen 5,8 1,3 23 Leeuwarden 2,6 1,1 15 Nijmegen 5,9 1,6 13 Rotterdam 6,3 1,4 21 Scheveningen 4,3 1,1 18 Schiphol 6,0 1,1 11 Utrecht 4,1 1,5 11 Valkenburg 8,3 1,0 33 Venlo 3,1 1,2 13 Zandvoort 4,6 1,0 16 Hoofdkantoor 2,6 0,7 17 Totaal 5,0 1,2 18 FUNCTIENIVEAUVERDELING MEDEWERKERS PER 31 DECEMBER 2014 SALARISSCHAAL CAO

MEDEWERKERS CAO

SALARISSCHAAL HAY

MEDEWERKERS HAY

78 100 59 325 VIII 2 200 VII 9 1.128 VI 8 628 V 9 318 IV 17 14 67 1

2.918 45

T


T

11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


AANTAL MEDEWERKERS PER PRODUCTGROEP

PRODUCTGROEP MEDEWERKERS % Tafelspelen 1.248 42,12% Speelautomaten 210 7,09% Front Office 491 16,57% Food & Beverage 368 12,42% Overigen 646 21,80% Totaal 2.963 100% LOONSOM 2014 Totale loonsom* (in duizenden euro) Gemiddelde loonsom per gemiddeld FTE Netto baten (in duizenden euro) Netto baten per gemiddeld FTE

2013

€ 141.644 € 57.151

€ 154.680 € 54.037

€ 384.101 € 154.979

€ 372.613 € 130.170

*Totale loonsom bevat salariskosten exclusief inleen- en uitzendkrachten. Cijfers in eerdere jaarverslagen gingen uit van totale personeelskosten.

T


T

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


OVERIGE NIET-FINANCIËLE KENGETALLEN PREVENTIEBELEID KANSSPELEN 2014 2013 2012 2011 2010 PREVENTIEGESPREKKEN* 15.802 15.675 16.647 16.839 18.433 Aantal gesprekken overig initiatief HC 1.416 1.319 1.916 1.617 1.613 Aantal gesprekken voorzorg 894 1.087 1.682 1.514 1.464 Aantal gesprekken nazorg 6.903 6.302 5.239 5.373 6.594 Aantal gesprekken/formulier initiatief gast 3.590 3.555 3.766 4.189 4.477 Aantal gesprekken jong volwassenen initiatief HC 2.935 3.309 3.892 3.995 4.159 Aantal gesprekken voorzorg n.a.v. gastheergesprek 64 103 152 151 126 Aantal gastheergesprekken 6.198 8.395 10.648 11.235 11.842 BEPERKENDE MAATREGELEN 2014 2013 2012 2011 2010 Aantal bezoekbeperkingen eigen verzoek 3.412 3.134 3.078 3.279 3.769 Aantal bezoekbeperkingen opgelegd 464 405 244 191 100 Aantal entreeverboden eigen verzoek 3.992 3.831 3.942 4.141 4.232 Aantal entreeverboden opgelegd 123 132 194 198 160 Aantal doorverwijzingen 2.740 2.264 2.210 1.876 1.301

T


T

*Preventiegesprekken zijn nu exclusief gastheergesprekken. Ten behoeve van de vergelijkbaarheid zijn de aantallen uit voorgaande jaren bijgesteld ten opzichte van jaarverslag 2013.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


MEGA JACKPOT OVERZICHT DATUM VESTIGING BEDRAG

2014 24-08-2014 13-05-2014 26-04-2014 22-03-2014 31-01-2014

17-04-2010 29-03-2010 20-03-2010 22-01-2010

Valkenburg Zandvoort Eindhoven Groningen

€ 1.110.931 € 1.056.199 € 1.368.412 € 1.146.531

2009 28-12-2009 06-12-2009 26-11-2009 17-11-2009 30-10-2009 30-08-2009 12-07-2009 06-05-2009 29-04-2009 17-03-2009 10-03-2009 07-02-2009 12-01-2009

Utrecht Rotterdam Rotterdam Amsterdam Scheveningen Utrecht Amsterdam Venlo Amsterdam Rotterdam Utrecht Scheveningen Valkenburg

€ 1.139.909 € 1.110.939 € 100.000 € 1.101.635 € 1.384.486 € 1.322.509 € 2.121.626 € 100.000 € 100.000 € 1.275.726 € 100.000 € 1.567.320 € 100.000

Groningen Utrecht Groningen Enschede Amsterdam

€ 1.372.955 € 1.173.912 € 200.000 € 2.960.222 € 200.000

2013 22-08-2013 01-04-2013

Rotterdam Leeuwarden

€ 200.000 € 1.886.591

2012 12-10-2012 12-10-2012 23-09-2012 09-06-2012 06-06-2012 07-05-2012 23-03-2012

Utrecht Enschede Eindhoven Eindhoven Scheveningen Leeuwarden Eindhoven

€ 200.000 € 1.604.629 € 200.000 € 2.699.770 € 200.000 € 200.000 € 200.000

2011 07-11-2011 25-10-2011 17-04-2011 16-04-2011 06-04-2011 20-03-2011 19-03-2011 11-03-2011 26-02-2011 16-01-2011

Rotterdam Eindhoven Groningen Rotterdam Valkenburg Amsterdam Groningen Valkenburg Venlo Amsterdam

€ 1.066.148 € 2.091.503 € 1.008.816 € 1.049.287 € 1.105.622 € 1.060.156 € 100.000 € 1.070.398 € 1.295.998 € 1.386.409

2010 26-11-2010 11-11-2010 26-10-2010 22-10-2010 20-10-2010 15-10-2010 20-09-2010 31-08-2010 13-08-2010 20-07-2010 30-06-2010 05-06-2010 14-05-2010 19-04-2010

Utrecht Valkenburg Amsterdam Amsterdam Rotterdam Amsterdam Leeuwarden Zandvoort Groningen Nijmegen Amsterdam Scheveningen Utrecht Amsterdam

€ 1.089.833 € 1.098.333 € 1.035.981 € 1.006.495 € 1.188.647 € 100.000 € 1.237.500 € 100.000 € 1.157.891 € 1.675.005 € 100.000 € 100.000 € 100.000 € 100.000

T


T

DATUM VESTIGING BEDRAG

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


GRI INDEX INDICATOR

OMSCHRIJVING

TOELICHTING

VERWIJZING

ECONOMISCHE INDICATOREN EC1

Direct gegenereerde en gedistribueerde economische waarde, inclusief omzet, bedrijfskosten, salarissen, donaties, andere investeringen in de gemeenschap, ingehouden winsten, en betalingen aan investeerders en overheden.

Jaarrekening, Belangrijkste indicatoren, pag. 3-7.

SOCIALE INDICATOREN MEDEWERKERS LA1

Totaal personeelsbestand naar type werk, arbeidsovereenkomst en regio.

Tabel

Bijlage pag. 24, 25, 106 - 109.

LA2

Totaal aantal en snelheid van personeelsverloop per leeftijdsgroep, geslacht en regio.

Tabel

Bijlage pag. 24, 25, 106 - 109.

LA4

Percentage medewerkers dat onder een collectieve arbeidsovereenkomst valt.

Tabel

Bijlage pag. 24, 25, 106 - 109.

LA11

Programma’s voor competentiemanagement en levenslang leren die de blijvende inzetbaarheid van medewerkers garanderen en hen helpen bij het afronden van hun loopbaan.

Holland Casino reorgaBijlage pag. 24, 25, niseerde in 2014 op het 106 - 109. hoofdkantoor en in de casino’s. Het sociaal plan en de VAA voorzien in een studieregeling voor vertrekkende medewerkers.

LA12

Percentage medewerkers dat regelmatig wordt ingelicht omtrent prestatieen loopbaanontwik keling.

Holland Casino voerde in 2014 uitsluitend gesprekken bij uitzonderlijk functioneren.

SOCIALE INDICATOREN MENSENRECHTEN Percentage van en totaal aantal aanmerkelijke investeringsovereenkomsten waarin clausules over mensenrechten zijn opgenomen of waarvan de naleving van de mensenrechten is getoetst.

T


Holland Casino heeft een leverancierscode die als basis dient voor de nieuwe contracten.

T

HR1

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014

INDICATOR OMSCHRIJVING


TOELICHTING

VERWIJZING

SOCIALE INDICATOREN MAATSCHAPPIJ SO1

Aard, reikwijdte en effectiviteit van alle programma’s en methoden die de effecten van de activiteiten op gemeenschappen bepalen en beheren, waaronder vestiging, activiteiten en vertrek.

Het Preventiebeleid kansspelen en het Antiwitwasbeleid.

Preventiebeleid, pag. 29-32.

SO2

Percentage van en totaal aantal bedrijfseenheden geanalyseerd op corruptiegerelateerde risico’s.

Integriteitsbeleid. Alle casino’s van Holland Casino en haar medewerkers dienen zich te houden aan de gedragscode. http://www.hollandcasino.nl/corporate/NL/ over_holland_casino/Bedrijfsprofiel/ corporate_governance/Co debusinessconduct.html

Preventiebeleid, pag. 29-32.

SO3

Percentage van het personeel dat training in anticorruptiebeleid en procedures van de organisatie heeft gevolgd.

SO4

Maatregelen die zijn getroffen naar aanleiding van gevallen van corruptie.

SO5

Standpunten betreffende publiek beleid en deelname aan de ontwikkeling ervan, evenals lobbyen.

Holland Casino heeft intensief en regelmatig overleg met relevante stakeholders.

SO8

Monetaire waarde van significante boetes en totaal aantal nietmonetaire sancties wegens het niet naleven van wet-en regelgeving.

Holland Casino heeft geen boetes opgelegd gekregen.

Compliance & Integriteit, pag. 51.

Holland Casino reorCompliance & ganiseerde in 2014. Integriteit, pag. 51. Trainingsinspanningen waren gericht op het Antiwitwasbeleid. Compliance & Integriteit, pag. 51.

T

Stakeholder-overzicht, pag. 96-99.

T


Antiw itwasbeleid, pag. 32.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014

INDICATOR OMSCHRIJVING


TOELICHTING

VERWIJZING

PRODUCTVERANTWOORDELIJKHEID PR1

Levensduurstadia waarin de gevolgen van producten en diensten voor gezondheid en veiligheid worden beoordeeld op optimalisaties en het percentage belangrijke producten en diensten dat dergelijke procedures heeft ondergaan.

Preventiebeleid Kansspel- Preventiebeleid, verslaving vormt mede de pag. 29-32. kern van onze activiteiten.

PR3

Type informatie over producten en diensten dat verplicht wordt gesteld door procedures en het percentage van belangrijke producten en diensten die onderhevig zijn aan dergelijke informatie eisen.

Holland Casino heeft in Preventiebeleid, het kader van het pag. 29-32. Preventiebeleid Kans- spelverslaving diverse voorlichtingsfolders voor gasten. Het communicatieprogramma ‘Veilig en Verantwoord Spelen’ maakt de initiatieven inzichtelijk die wij ontplooien om onze gasten een veilig en verantwoord spel te bieden.

PR5

Beleid ten aanzien van klanttevredenheid en resultaten van onderzoeken naar de klanttevredenheid.

Holland Casino meet klanttevredenheid middels de NPS.

PR6

Programma’s voor de naleving van wetten, standaarden en vrijwillige codes met betrekking tot marketingcommunicatie, waaronder reclame, promotie en sponsoring.

Holland Casino houdt zich Pag. 45 en 51. aan de weten regelgeving inzake marketingcommu nicatie, reclame, promotie en sponsoring. Daarbovenop hanteren wij een eigen reclamecode die strikter is dan de wet ons voorschrijft. Bovendien passen wij een ethisch filter toe op onze directmailcampagnes.

PR8

Totaal aantal gegronde klachten over inbreuken op de privacy van klanten en het kwijtraken van klantgegevens.

Holland Casino ontving geen klachten t.a.v. privacy schending.

T

T


Stakeholderoverzicht pag. 96-99.

INHOUDSOPGAVE

KERNCIJFERS

GOVERNANCE

JAARREKENING 2014


Colofon

©Holland Casino Hoofddorp, 10 maart 2015 HOLLAND CASINO Postbus 355 2130 AJ Hoofddorp [email protected] www.hollandcasino.nl Fotografie: Rahi Rezvani, Hans de Regt Sandra de Witte

T


T

Design en productie: Werk in Uitvoering, Amsterdam

JAARVERSLAG MAART 2015

Recommend Documents