JAARVERSLAG 2010
Limburg doet het weer 90% duurzame energie
Nuhma: Limburg investeert in duurzaamheid, energie en innovatie.
2 |
| 3
inhoud Voorwoord 5 Interview 7 Raad van bestuur 10 Verslag raad van bestuur 11 Kapitaal 12 Participaties 13 Balans 23 Resultatenrekening 28 Wettelijke toelichting 32 Verslag van de commissaris 34
Nuhma: Limburg investeert in duurzaamheid, energie en innovatie.
4 |
20/20/20 voor een 10 op 10 Volgens Europa, en in verband met de uitwerking van de Kyoto-normen, moet in 2020 20 procent minder energie verbruikt worden, moet 20 procent van de energie uit hernieuwbare energiebronnen komen en moet de CO2-uitstoot met 20 procent dalen. De zogenaamde 20/20/20-norm. Elk land moet daarvoor een bepaalde inspanning leveren, rekening houdend met de eigen specifieke omstandigheden en mogelijkheden. Niet elk land heeft immers hetzelfde ontwikkelingspotentieel aan hernieuwbare energie. België heeft in absolute termen één van de laagste ontwikkelingsdoelstellingen van de Europese Unie: ons land moet in 2020 slechts 13 procent van zijn energie uit hernieuwbare energiebronnen
halen. (Voor Zweden ligt de doelstelling dicht bij 50 procent.) Maar omdat we in vergelijking met andere landen een enorme achterstand hebben, moet België tegelijk proportioneel één van de grootste groeiscenario’s ontplooien: het aandeel van de hernieuwbare energie moet liefst 6 keer groter worden, in vergelijking met 2005. Nuhma steekt daarbij een stevige hand toe. De uiteindelijke exploitatie van CPower zal op zich al 10 procent van de te realiseren 13 procent-doelstelling opleveren. En zo mogelijk nog indrukwekkender: het Nuhma-gedeelte van de productie van de dochterondernemingen (C-Power, Aspiravi,...) is het equivalent van 90 procent van de in Limburg verbruikte residentiële energie.
jaarverslag
2010
| 5
jubileum-editie Nuhma is geen intercommunale maar een vennootschap, waarbij de gemeenten eventuele verliezen niet moeten aanzuiveren. Dat is een louter pro forma bewering: mede dankzij onze beslissingsstructuur is de holding in de loop der jaren in staat geweest om zeer doordacht te investeren en de boekwaarde stelselmatig te verhogen. In het afgesloten pact met de gemeenten staat een afspraak rond een jaarlijks dividend, maar is tegelijk ook overeengekomen om de werkingsmiddelen ruim genoeg te houden om snel en alert te kunnen reageren op bepaalde opportuniteiten.
U slaat de jubileum-editie van het Nuhma-jaarverslag open. Voor de tiende keer legt Nuhma verantwoording af aan zijn aandeelhouders, de 44 Limburgse gemeenten. Nuhma werd in 2001 opgericht als nutsholding van die gemeenten en participeert in hun naam in initiatieven die te maken hebben met duurzaamheid, energie en innovatie.
Het resultaat van die visie is een aanzienlijke maatschappelijke meerwaarde voor de gemeenschap. Samen met onze aandeelhouders zijn we op weg om onze provincie tegen 2020 CO2-neutraal te maken. Vandaag al leveren de installaties en projecten die Nuhma in portefeuille heeft, groene energie op die goed is voor 90 procent van het Limburgse residentiële verbruik.
2010 was een druk werkingsjaar, waarin de financiering van de indrukwekkende uitbreiding van het windmolenproject voor de Belgische kust veel energie (...) heeft gekost. Bionerga heeft belangrijke stappen gezet in de realisatie van de biostoomcentrale in HouthalenHelchteren. En met de nieuwe participatie in 3E leveren we een sterke bijdrage in kennisontwikkeling om het verouderde traditionele stroomnet te opwaarderen met een extra capaciteit van 50 procent, om de massale aanvoer van onder meer wind- en zonne-energie op een heel innovatieve manier te verwerken. U leest meer over de Nuhma-participaties in dit jaarverslag en uiteraard brengen we u de cijfers achter ons verhaal. U zal vaststellen dat dat verhaal bemoedigend is, en veelbelovend. Ik hoop van harte dat we hiermee uw vertrouwen blijven verdienen.
Paul Butenaerts Voorzitter raad van bestuur
Nuhma: Limburg investeert in duurzaamheid, energie en innovatie.
6 |
jaarverslag
2010
| 7
Afgevaardigd bestuurder Jo Geebelen: “Een strook bos van 15 km langs de Belgische kust”
“Binnen 20 jaar rijden we allemaal elektrisch” HASSELT.- Hij neemt opnieuw zijn iPad, nu om me een presentatie te tonen met de inplanting van de 48 nieuwe windturbines van C-Power in de Noordzee. En plots legt hij de iPad als een statement voor me neer: “Geef toe, durfde jij drie jaar geleden ‘s morgens vertrekken met iets als een laptop, zonder oplader? En er gerust in zijn dat je ‘s middags al niet met een lege batterij zou zitten? Met die iPad ben ik vanavond nog bezig, ik dénk niet eens meer aan die batterij.” “Daar draait het om: vertrouwen. Zo zal het ook zijn met elektrische auto’s: ‘s morgens vertrekken en er heel zeker van zijn dat je zonder problemen ‘s avonds weer thuis komt. Da’s de doorbraak waar we op zitten te wachten, maar die kòmt er. Vergeet alle alternatieven: binnen twintig jaar rijden we allemaal elektrisch.” Voor Jo Geebelen, afgevaardigd bestuurder van Nuhma, is het een kwestie van tijd. Voor wie olievoorraden volgt en kerncentrales ziet beven, klinkt het bijna geruststellend. Bij de voorbereiding van het 10e jaarverslag noemt Geebelen de vooruitgang rond hernieuwbare energie op één decennium ‘zonder meer spectaculair’. “Technische vooruitgang, vooruitgang op het niveau van kennis, visie en strategie. Op dit moment missen we één ding het
meest: een sterker geloof bij het brede publiek. Maar dat komt wel. We hebben ons bij Nuhma een bijkomend doel gesteld: we gaan het aan iedereen uitleggen en blijven uitleggen. Tot het duidelijk is waar we naartoe willen en dat dat een heel mooi parcours is.”
“We missen één ding: een sterker geloof bij het brede publiek.”
Dat het financiële plaatje rond is voor de tweede fase van de uitbouw van het windturbine-park in de Noordzee, is voor Jo Geebelen in 2010 de belangrijkste verwezenlijking binnen de Nuhmaparticipaties. “1,3 miljard euro voor 48 nieuwe windmolens, 30 kilometer voor de Belgische kust. Stroom voor 600.000 personen. En met een vermindering van de CO2-uitstoot van 450.000 ton per jaar. Dat zegt misschien niks, maar het is alsof er ineens langs de hele Belgische kust, van De Panne tot Knokke-Heist, een strook van 15 kilometer bos staat. Ik neem aan dat dat wél iets zegt. Via Nuhma participeren de 44 Limburgse
gemeenten daar voor 21 procent in. Ik vind dat iets om trots op te zijn, ja.”
Over wind gesproken: Nuhma heeft in 2010 ook af en toe in de wind gestaan. “We hebben commentaar gekregen, dat klopt. We zijn altijd heel open geweest met de politiek, met onze aandeelhouders. Ik heb met ons verhaal het voorbije jaar persoonlijk alle schepencolleges bezocht. Maar het blijft een complexe materie en een complex geheel. Ik heb ook wel begrip voor de vragen die er zijn. We zijn een vennootschap met een raad van bestuur die beslissingen kan nemen, binnen onze missie. Die heeft te maken met duurzaamheid, energie en vernieuwing. En als we binnen dat kader een participatie willen nemen, dan doén we dat. Dan gaan we niet tijdens de onderhandelingen publiekelijk groen licht vragen, want zo trek je alleen maar de aandacht en dan stijgt de prijs van wat je wil kopen.”
Het kernwoord in de discussie rond Nuhma was ‘transparantie’. “Nuhma heeft een corporate governance charter. Da’s op zich heel simpel: de bestuurders verplichten zich om goed, efficiënt, ethisch en verantwoord te leiden.
Nuhma: Limburg investeert in duurzaamheid, energie en innovatie.
8 |
De raad van bestuur is trouwens gekòzen door de aandeelhouders. Uitgangspunt daarbij was dat niet elke bestuurder alle capaciteiten kan hebben, maar dat we een structuur als Nuhma wel sàmen kunnen beheren, met ieders individuele kwaliteiten. Is ons dat gelukt? We hebben op tien jaar tijd van 110 miljoen euro, die op dat moment voor de oprichting van Nuhma beschikbaar was, 400 miljoen gemaakt. We hebben de gemeenten elk jaar een dividend uitgekeerd. En het belangrijkste: we zijn met Limburg vooraan gaan staan als het gaat om hernieuwbare energie, als het gaat om het halen van de Kyotonormen.” “Ik heb er moeite mee, ja, als ik soms moet lezen, vanuit de gemeenten: we weten van niks. Maar goed, we willen nog beter ons best doen om het te
(Hoofd-)rekenen Een strijkijzer van 1000 watt, waarmee je één uur strijkt, verbruikt in dat ene uur 1000 watt/uur = 1 kilowatt/uur = 1 Kwh energie. Het totale elektriciteitsverbruik in Limburg bedraagt 4 Twh (terrawatt/uur), 4 miljard Kwh. (Dat is zònder de vijf grootste verbruikers: Ford Genk, ALZ, Tessenderlo Chemie, Borealis en Sappi - die samen nog eens 4Twh aan energie verbruiken.) Om het visueel voor te stellen: dat is alsof 4 miljard haardrogers van 1000 watt 1 uur lang blazen. Of 456.000 haardrogers een jaar aan een stuk.
verduidelijken. We gaan twee keer per jaar een infovergadering houden voor de aandeelhouders. We nodigen afgevaardigden van de gemeenten uit om te worden opgeleid: over wat Nuhma is, meer in de diepte. Van doelstellingen tot boekhouding. Op het einde van het jaar houden we een strategische oefening, met 15 tot 20 externen erbij. Om ons te bezinnen over de strategie, de missie, verbeteringen - ook rond die corporate governance.”
Verbranden Binnen die missie van Nuhma (duurzaamheid, energie, innovatie) zijn de activiteiten gericht op windenergie en biomassa. “Het verhaal van de windenergie staat. Een windmolen levert duurzame, hernieuwbare energie. Het maatschappelijk draagvlak voor windmolens is er, als ze maar niet te dicht bij iemand in de buurt staan. (lacht) Op het land ben je op die manier dan wel redelijk snel uitgeboerd. En door het op zee te zoeken, hebben we zwaar ingezet op de pijler innovatie.”
voor zo’n 40.000 gezinnen, en warmte voor 3.800 woningen. 15 procent van de huishoudens in onze provincie. En dat op de meest cleane manier die er bestaat.” “Daar is discussie over geweest. Nog eens, ik heb daar begrip voor, want de beeldvorming is niet geëvolueerd met de techniek. Ik kan u zeggen: als we de centrale op een zuiver economische manier zouden runnen, dan deden we het anders. Dan zouden we vlak onder het streepje van de norm blijven, maar niet zo fanatiek lààg eronder als Bionerga dat zal doen. Onze verbrandingsprocedure is daarom ook veel en veel duurder, maar we zijn dat aan onze missie en aan onze groene provincie verplicht.
“Als de zon schijnt, gaat ineens de productie van Doel 1 van start.”
“Biomassa is nog altijd een ander verhaal. Een verbrandingsinstallatie is heel lang een manier geweest om te zorgen dat het afval kon verdwijnen. Weg ermee. Punt. We zijn dan, ook met Nuhma, op zoek gegaan naar de best mogelijke verbranding, zodat we nu met een verwaarloosbare uitstoot afval verbranden.”
Dat geldt trouwens al voor de hùidige installaties. Elke burger kan op de website van Bionerga uur na uur de uitstoot volgen en vaststellen hoe we die beperken.”
“De volgende stap is de valorisatie van de warmte die daarbij vrijkomt. Energie. De fameuze walvis die Bionerga in Houthalen zal bouwen, zal ongeveer 2/3e van het Limburgs afval verwerken tot stroom
“Nee. We hadden dat in de loop der jaren kunnen doen, maar we vonden het niet meer verantwoord, niet in overeenstemming met onze maatschappelijke doelstellingen. Op dat moment was al
Geen Nuhma-participatie in de sector van de zonne-energie?
jaarverslag
2010
| 9
Het is logisch dat zo’n aan-en-uit knop voor het klassieke elektriciteitsnet niet hanteerbaar blijft. Daarom participeert Nuhma in 3E, een heel innovatief bedrijf met de kennis die nodig is om dergelijke vermogensverschuivingen op te vangen. De zogenaamde slimme netten die al vaker ter sprake zijn gekomen. 3E heeft ook de know how van de meest accurate voorspellingen: wat gaan bijvoorbeeld mijn windmolens morgen opbrengen, en achteraf: hebben ze opgebracht wat voorspeld is? Die specialismen hebben we nodig binnen Nuhma: doordat de productie hernieuwbaar wordt, wordt ze kleinschaliger en ook gedecentraliseerd - minder afhankelijk van de grote producenten. We zullen dat dan toch allemaal moeten beheersen. In Lommel en Opglabbeek doet Infrax, onder begeleiding van 3E, testen met extreem veel zonnepanelen om het net bewust te overbelasten en die pieken op een slimme manier te hanteren. Als in de zomer de zon op al die panelen schijnt en iedereen met een pintje op een terras zit, is er weinig vraag naar stroom. Tot het te warm wordt en alle airco’s aan gaan, met ‘s avonds daarbij nog de wasmachines. Dan heb je de energie nodig die overdag is opgewekt. duidelijk dat zonne-energie overgesubsidieerd was, en we hebben bewust ervoor gekozen om niet in te stappen. De zon heeft toekomst, maar meer vanuit een individueel engagement, als iedereen zon zal oogsten om andere redenen dan certificaten. Op dat moment, als zonnepanelen onzichtbaar geïntegreerd zijn in de architectuur en als we
de klassieke zonnepanelen nog maar her en der op daken zullen zien liggen, zullen we op een heel andere manier met het elektriciteitsnet moeten omgaan. Vergeet niet dat in Vlaanderen al panelen staan met een capaciteit van 500 megawatt. Om dat in verhouding te zien: als de zon schijnt, gaat ineens de productie van de kerncentrale Doel 1 van start. Zon weg, Doel 1 gaat uit.
Het is allemaal niet evident, nee, maar we gebrùiken elektriciteit nog maar een goeie honderd jaar. Het is een geweldig elegante energiedrager maar tegelijk stellen we ons nog maar een paar decennia de vraag of het licht wel zo vanzelfsprekend blijft branden. Zoals ik zei: we zijn goed op weg om even elegante antwoorden te vinden. Het is een kwestie van tijd. En van geloof.”
Nuhma: Limburg investeert in duurzaamheid, energie en innovatie.
10 |
raad van bestuur VOORZITTER Paul Butenaerts(1)
GEDELEGEERD BESTUURDER Jo Geebelen(2)
ONDERVOORZITTER Ludo Kelchtermans
BESTUURDERS Jos Claessens(3) Thierry de Grunne Jean-Michel Legros André Vautmans(4)
BEDRIJFSREVISOR Stefan Olivier
Permanent vertegenwoordiger van VOF Butenaerts Permanent vertegenwoordiger van VOF Geebelen J (3) Permanent vertegenwoordiger van NV Claessens - Leyssen (4) Permanent vertegenwoordiger van BVBA Avecom (1)
(2)
jaarverslag
2010
verslag raad van bestuur Verslag van de raad van bestuur van 28/4/11 over het boekjaar 2010 Overeenkomstig de wettelijke en statutaire bepalingen brengen wij verslag uit over de activiteiten van Nuhma tijdens het boekjaar 2010 en leggen wij de jaarrekening van 2010 ter goedkeuring voor.
Participaties en ondernemingsrisico Het voorbije boekjaar vonden er binnen Nuhma NV verschillende mutaties op de financiële vaste activa plaats. Enerzijds zijn er transacties die het financieel vast actief doen aangroeien. De wijziging is vooral te verklaren door onderstaande transacties. Ten eerste is er de transactie rond Bionerga. De fusie van de drie afvalintercommunales van Limburg vond plaats op 31/12/2005 ; conform de aandeelhoudersovereenkomst tussen Nuhma NV, Limburg.Net en Bionerga zal Nuhma NV 90 % van de geschatte waarde (€45m) van de afvalverwerkingsactiviteit betalen aan Limburg.Net, oftewel een bedrag van 41.028.906 EUr en dit gespreid over 5 schijven. In 2010 is de vijfde en laatste schijf uitgevoerd twv €4,1m voor 1.188 aandelen. Op balansdatum 31/12/2010 beschikt Nuhma NV over 13.680 aandelen B binnen Bionerga, dit vertegenwoordigt 90 %.
Vervolgens is er de deelneming in duurzame kennisonderneming 3E voor 2.500.000 €. Tot slot is er de kapitaalsverhoging in C-Power Holdco NV twv 23.677.500 €. Anderzijds is er een afname van het financiëel vast actief door de kapitaalsvermindering doorgevoerd in Publilum NV twv 35.503.017,45 € naar aanleiding van de gedeeltelijke verkoop van Publilum nv aandelen in SPE nv. Ook hebben er in de vlottende activa mutaties plaatsgevonden, die deze doen aangroeien. Specifiek focust zich dit rond de financiering van C-Power en 3E in de vorm van achtergestelde leningen. Nuhma is onderworpen aan de algemene ondernemingsrisico’s dewelke eigen zijn aan een investeringsmaatschappij.
Het resultaat van het boekjaar 2010 is een winst van 34.442.447,47 €. Na beraadslaging en rekening houdend met geplande investeringen, stelt de raad van bestuur voor om de resultaten als volgt te bestemmen : • toevoeging aan de wettelijke reserves : € 1.722.122,37 • uit te keren dividend : € 1.500.000,00 • beschikbare reserve : € 30.000.000,00 • over te dragen winst : € 1.286.833,64 Er zijn geen belangrijke gebeurtenissen geweest na balansdatum. Er doen zich geen omstandigheden voor die de ontwikkeling van de vennootschap aanzienlijk kunnen beïnvloeden. Nuhma NV voerde het voorbije jaar geen werkzaamheden uit op het gebied van onderzoek en ontwikkeling. De vennootschap heeft geen gebruik gemaakt van financiële instrumenten bedoeld in artikel 96,8° W.Venn.
Kerncijfers 2010 Het balanstotaal van de onderneming is op 31/12/2010 €189.898.260,61. De groei is veroorzaakt door de verstrekte achtergestelde leningen enerzijds alsook door de toename van de liquide middelen anderzijds. Het resultaat van het boekjaar 2010 is hoofdzakelijk te danken aan de ontvangen dividenden, maar ook aan de rente op de achtergestelde leningen.
Derhalve stellen wij voor : a. de jaarrekening zoals voorgesteld goed te keuren b. kwijting te verlenen aan de bestuurders en de commissaris Dit verslag wordt een maand voor de jaarvergadering overhandigd aan de vennoten . Hoogachtend, De Raad van Bestuur
Nuhma: Limburg investeert in duurzaamheid, energie en innovatie.
| 11
kapitaal
12 |
VENNOTEN ALKEN
ONDERSCHREVEN VOLSTORT KAPITAAL KAPITAAL
VENNOTEN
ONDERSCHREVEN VOLSTORT KAPITAAL KAPITAAL
KINROOI
1 640 441,90
1 640 441,90
KORTESSEM
1 048 618,29
1 048 618,29
5 570 628,32
LAAKDAL
1 533 428,11
1 533 428,11
4 356 874,55
4 356 874,55
LANAKEN
4 244 743,25
4 244 743,25
BOCHOLT
1 968 419,56
1 968 419,56
LEOPOLDSBURG
1 850 833,02
1 850 833,02
BORGLOON
1 707 498,12
1 707 498,12
LOMMEL
5 374 425,03
5 374 425,03
BREE
2 777 046,86
2 777 046,86
LUMMEN
2 496 340,41
2 496 340,41
DIEPENBEEK
2 742 402,74
2 742 402,74
MAASEIK
3 876 492,91
3 876 492,91
DILSEN - STOKKEM
3 245 113,75
3 245 113,75
MAASMECHELEN
5 644 179,90
5 644 179,90
MEEUWEN - GRUITRODE
1 643 724,21
1 643 724,21
NEERPELT
2 406 473,98
2 406 473,98
829 053,81
829 053,81
1 742 644,43
1 742 644,43
872 683,71
872 683,71
BERINGEN
5 570 628,32
BILZEN
AS
GENK GINGELOM
12 496 088,56 12 496 088,56 830 116,92
830 116,92
HALEN
1 324 898,22
1 324 898,22
NIEUWERKERKEN
HAM
1 312 827,32
1 312 827,32
OPGLABBEEK
1 675 420,60
1 675 420,60
HAMONT - ACHEL
2 890 826,46
2 890 826,46
OVERPELT
3 457 634,92
3 457 634,92
PEER
2 534 726,77
2 534 726,77
RIEMST
2 237 461,51
2 237 461,51
SINT TRUIDEN
7 507 035,69
7 507 035,69
TESSENDERLO
3 053 438,55
3 053 438,55
TONGEREN
5 697 933,12
5 697 933,12
HASSELT HECHTEL - EKSEL
17 075 522,10 17 075 522,10 1 473 457,59
1 473 457,59
710 859,81
710 859,81
1 863 265,48
1 863 265,48
16 503,88
16 503,88
HEUSDEN - ZOLDER
4 385 241,15
4 385 241,15
WELLEN
1 050 999,88
1 050 999,88
HOESELT
1 346 884,43
1 346 884,43
ZONHOVEN
2 941 305,43
2 941 305,43
HOUTHALEN - HELCHTEREN 5 116 050,75
5 116 050,75
ZUTENDAAL
1 101 309,97
1 101 309,97
139 671 876,00
139 671 876,00
HEERS HERK - DE - STAD HERSTAPPE
TOTAAL
jaarverslag
2010
participaties 5,07%
25,90% TVL NV
Wetenschapspark Limburg NV
10,24% 3E
100,00% WEP NV
8,33% Limburg Wind
99,99% Z-Kracht NV
90,00% Bionerga NV
57,26% Publilium NV
38,50% C-Power Holdco NV
45,00% Aspiravi NV
18,25% Startcentrale CVBA
13,00% VEH NV
2,12% SPE-NV 100,00% Renovius NV
5,34% SPE NV
53,86% C-Power NV
0,06%
100,00% GEM NV
3,00% Publi-T NV
5,55% Publipart NV
14,20% Publigas NV
33,01% Elia NV
2,54% Elia NV
51,47% Fluxys NV
100,00% Gislom NV
24,92% Eoliennes Perwez
33,33% Biopower NV
49,99% A&S Energie
66,67% Limburg Win(d)t
25% Eldepasco
Nuhma: Limburg investeert in duurzaamheid, energie en innovatie.
| 13
14 |
Het waait in de goede richting Windenergie is de snelst groeiende energiebron in Europa: sinds 2007 komt 44 procent van de extra ontwikkelde elektriciteitscapaciteit uit windkracht. België scoorde daarbij tot dusver heel erg pover. Maar met het uitgebreide windmolenpark van C-Power (van 6 naar 54 turbines) op de Thorntonbank voor de Belgische kust, schuift ons land in één ruk richting koppeloton. Nuhma levert, met een belang van 21 procent, daarin een belangrijke bijdrage. Ook in Aspiravi, de grootste exploitant van windmolens op het vasteland, is Nuhma met 45 procent zeer stevig verankerd. Aspiravi heeft 56 windturbines in exploitatie en daar komen er in 2011 nog 15 bij, onder meer in Maaseik (3), Halen (5) en Diest-Bekkevoort (5). Een windturbine op zee draait bijna altijd. Vanaf een windsnelheid van 3 meter per seconde beginnen de turbines te draaien en op zee waait (volgens 1,3 miljoen historische windmetingen sinds 1986) 96 procent van de tijd minimaal zo’n lichte
bries. Hoogst uitzonderlijk worden de turbines ook op eigen initiatief stilgelegd, uit voorzorg, bij windsnelheden die orkaankracht benaderen. Als die parameters in rekening zijn gebracht, wordt de energieproductie van de windmolens gebaseerd op een jaarlijkse werking van 3.300 uur aan vol rendement (38 procent van de tijd). Ter vergelijking: voor een windmolen op het vasteland is dat 1.800 uur volrendement per jaar. Bij zonne-energie zijn de berekeningen gebaseerd op een werking van 850 uur aan maximale capaciteit. Ook bij windmolens evolueert de techniek. De eerste zes turbines op de Thorntonbank hebben een geïnstalleerd vermogen van 5 Megawatt. De nieuwe turbines zijn de grootste die er dit moment beschikbaar zijn en brengen al 20 tot 30 procent meer elektriciteit op. In totaal zullen de 54 turbines jaarlijks goed zijn voor 1TWh, wat overeenkomt met het elektriciteitsverbruik van 600.000 personen.
participaties
Nuhma: Limburg investeert in duurzaamheid, energie en innovatie.
| 15
16 |
3E is een pionier op het vlak van know how rond hernieuwbare energie. Die kennis is breed en gaat van een complete kennisportfolio met betrekking tot wind- en zonne-energie (haalbaarheidsstudies, design, optimalisatie,...), over rationeel/revolutionair omgaan met energie in gebouwen tot de expertise van de zogenaamde slimme netten.
waarom?
2010
de toekomst
Vanaf het ogenblik dat er sprake is van hernieuwbare energie, is het van wezenlijk belang dat die energie op de juiste manier wordt gehanteerd. Inherent aan hernieuwbare energie is immers het gegeven dat de productie niet meer van enkele grote productie-units komt, maar veel decentraler is. De stroom komt zo’n beetje van overal en in ongelijke hoeveelheden. Zonnepanelen op particuliere en industriële daken, windenergie - gecombineerd met verschillende weermodellen: veel of weinig zon, nauwelijks wind of een mini-storm. Met al die variabelen moet deskundig omgegaan worden. 3E, een bedrijf met meer dan 100 hooggespecialiseerde ingenieurs die deze problematiek als werkterrein hebben gekozen, is daarom een strategische versterking voor Nuhma. Het is bovendien, ook in het kader van de missie van Nuhma, een belangrijke schakel om de vinger aan de pols te houden en de evoluties in de wereld van hernieuwbare energie (en duurzaamheid in het algemeen) van op de eerste rij te volgen.
De instap in 3E (via een participatie van 10,2 procent) was een belangrijke stap voor Nuhma in 2010. 3E is een visionair kennisbedrijf dat helpt om projecten, strategieën, concepten en producten te creëren en te realiseren. Het is wereldwijd actief (projecten van Kaapstad tot Peking) en wordt internationaal gewaardeerd voor zijn inzichten en adviesverlening rond (de toekomst) van hernieuwbare energie en energie-efficiëntie. 3E waardeert bestaande elektriciteitsnetwerken op tot slimme netwerken die kunnen omgaan met een decentrale en dus variërende productie. 3E combineert dat specialisme met zeer preciese voorspellingsmodellen (hoeveel zon en wind worden er verwacht?) en analyses van die voorspellingen (hoe accuraat was de prognose en wat zijn daarvan de gevolgen?). Infrax heeft, onder begeleiding van 3E, eerste Limburgs proefprojecten gestart in Lommel en Opglabbeek.
De verwachtingen van het intelligente energieverbruik zijn hoog. 3E combineert voorspellingsmodellen met verbruiksmodellen om zo de waarde van geproduceerde energie te verhogen. In een technische term: demand side management. Enkele voorbeelden in een toekomstperspectief: als het morgen niet waait, is er mogelijk te weinig stroom om in alle boilers 100 liter water te verwarmen. Jammer, want gisteren waaide het misschien genoeg om in grotere boilers 300 liter te verwarmen. Zo’n grotere boiler wordt dan strategisch... De zon is een paar uur weg? Koelkasten kunnen makkelijk een paar uur zonder stroom en worden op een slimme manier even uitgeschakeld. Of tijdelijk te weinig stroom om alle elektrische auto’s op te laden? Dan zorgt de combinatie van de weersvoorspelling (de facto een productievoorspelling) en het verbruik er voor dat de wagens nu niet worden opgeladen, behalve die die geprogrammeerd staan om nog meer kilometers te rijden dan hun batterij toelaat.
jaarverslag
2010
| 17
C-Power is een Belgisch project dat instaat voor de realisatie van een offshore windpark op de Thorntonbank, 30 km in de Noordzee. De eerste fase, in de vorm van een proefproject met 6 windmolens, is gerealiseerd. Daar komen er in 2013 liefst 48 bij. Nuhma participeert in C-Power voor 21 procent.
waarom?
2010
de toekomst
C-Power heeft voor een groot stuk Limburgse roots. Het bedrijf is gegroeid uit een samenwerking van Turbowinds (na de overname van een windturbinebedrijf uit Sint-Truiden), Interelectra (als eigenaar van het windmolenpark in Zeebrugge) en Dredging International (Deme), het enige Belgische bedrijf met ervaring in het bouwen van het plaatsen van windturbines op zee (en betrokken bij vijf van de acht multi-megawatt parken op zee in de wereld). Ook C-Power zal een belangrijke bijdrage moeten leveren tot de verplichtingen van het Kyoto-protocol: het terugdringen van de uitstootgassen met 7,5 procent in 2012, in vergelijking met het uitstootniveau van 1990. De verwachte productie van C-Power van ongeveer 1 TWh (na ingebruikname van de bijkomende 48 turbines) zal ongeveer 10% vertegenwoordigen van de Belgische verplichting (2010) betreffende de productie van energie uit hernieuwbare bronnen.
Na een investering van ongeveer 150 miljoen euro voor de demonstratiefase van de eerste 6 windturbines van C-Power, is in 2010 de financiering gerealiseerd voor de vervollediging van het project - voor een totale kostprijs van 1,3 miljard euro. De technologie rond windenergie neemt een alsmaar hogere vlucht en turbines worden productiever en spectaculairder. Bij wijze van voorbeeld: de draaiende rotor van de geplande turbines bestrijkt een oppervlakte van 1,2 hectaren. Bovendien is de bedrijfszekerheid van windturbines stilaan erg groot. De levensduur wordt gegarandeerd voor 25 jaar en het project zal bij realisatie een continu rendement opleveren. Het jaar 2010 tekende daarnaast voor het begin van een maatschappelijke discussie over de balans tussen de betaalbaarheid van hernieuwbare energie (het systeem van de groene stroomcertificaten) en de rendementszekerheid die investeerders logischerwijze verwachten.
Belangrijkste ambitie van C-Power is (natuurlijk) een zo probleemloos mogelijke realisatie van het lopende project van 48 bijkomende turbines. Op wereldvlak zal dit windmolenpark het allereerste zijn dat geïnstalleerd is op een afstand van 30 km buiten de kustlijn en op een onderwaterdiepte van ongeveer 30 meter. In het kader van de ontwikkelingen rond windenergie op zee is ook het zogenaamde ‘stopcontact op zee’ een uitdaging. Alle Noordzee-concessies (waaronder C-Power en Eldepasco) willen niet elk een eigen onderzeese kabel leggen om de elektriciteit ook aan land te brengen en daar te koppelen aan een eigen transformator. Het ‘stopcontact op zee’ staat voor een klein kunstmatig eiland op zee, waar alle concessies op inpluggen. Vanop dat eiland vertrekt dan maar één kabel naar het vasteland. De milieu-impact blijft zo beperkt (één sleuf op de zeebodem en via strand en duinen naar land) en de kosten dalen uiteraard drastisch.
Nuhma: Limburg investeert in duurzaamheid, energie en innovatie.
18 |
Aspiravi investeert in, realiseert en exploiteert projecten voor de productie van hernieuwbare energie. De klemtoon ligt daarbij op projecten rond windenergie, biomassa-installaties en biogasmotoren. De aandeelhouders van Aspiravi zijn 95 gemeentes, waaronder - via Nuhma - de 44 Limburgse gemeentes.
waarom?
2010
de toekomst
Midden jaren ’90 lagen de 3 bekende windmolens in Godsheide aan de grondslag van de activiteiten rond hernieuwbare energieproductie van het toenmalige Interelectra. Bij de vrijmaking van de energiemarkt in 2003 zijn die activiteiten overgenomen door Aspiravi, een initiatief van de vier Vlaamse zuivere intercommunales, waaronder Interelectra. Via (voor Limburg) Nuhma nv konden de verschillende gemeentes/aandeelhouders zo actief blijven in de productie van energie. Aspiravi heeft 56 windturbines in exploitatie en bezit 25 procent van de 7 VLEEMOturbines op Antwerpen rechteroever. Aspiravi is daarnaast een producent van biomassa - biologische brandstof die voornamelijk wordt gemaakt uit groenafval. Verder in de portefeuille van Aspiravi zitten 4 biogasmotoren: biogas ontstaat als gevolg van vergisting van organisch materiaal en is daardoor een duurzame en gunstige energiebron. Tenslotte beheert Aspiravi twee kleinere waterkrachtcentrales op het Kempisch kanaal, in Bocholt en in Lozen.
In de zomer van 2010 heeft A&S (een 50 procent dochter van Aspiravi) de eerste biokrachtcentrale opgestart. Die verwerkt jaarlijks 170.000 ton niet-recycleerbaar houtafval. De geplande groene stroomproductie van de centrale komt overeen met het verbruik van 51.000 gezinnen. Andere klemtoon van het afgelopen werkjaar was de herstructurering van het aandeelhoudersschap van het offshore windpark Eldepasco. Dat heeft nu nog twee aandeelhouders: Aspiravi (33,3 procent) en Groep Colruyt (66,7). Eldepasco heeft tot doel de bouw en exploitatie van een windpark op de Bank Zonder Naam, 37 kilometer in de Noordzee. Het park van 72 turbines moet tegen eind 2013 operationeel zijn en zal groene stroom leveren voor 250.000 gezinnen.
Aspiravi zal in de nabije toekomst zeer sterk focussen op onshore en offshore windenergie. Aspiravi bouwt in 2011 15 windmolens in Vlaanderen: Izegem (2), Maaseik (3), Halen (5) en Diest-Bekkevoort (5). Het bedrijf wil vanzelfsprekend zoveel mogelijk bijkomende vergunningen voor turbines op het land, maar heeft met de concretisering van het Eldepascoproject ook een belangrijke uitdaging in de Noordzee. Aspiravi ziet mogelijkheden in het realiseren van synergieën rond de diverse offshore projecten: het bundelen van krachten en know how (tot op het niveau van managementteams), wat er toe zou kunnen leiden dat niet in elk project aan identieke kennis- en ervaringsopbouw moet worden gedaan. Als er zich in het buitenland bepaalde opportuniteiten zonder al te grote risico’s voordoen, zal Aspiravi ook daar mogelijk instappen en op die manier zijn horizon verruimen.
jaarverslag
2010
| 19
Bionerga NV staat in voor de afvalverwerking van de provincie Limburg en beheert één zogenaamde waste-toenergy installatie en twee composteerinstallaties. Dat gebeurt in volledige transparantie en door een perfecte afstemming van alle schakels in de afvalketen.
waarom?
2010
de toekomst
Nuhma-dochter Bionerga kadert in een maatschappelijke doelstelling van de aandeelhouders: ervoor zorgen dat de verwerking van het gemeentelijk afval in handen van die gemeenten blijft en dus niet geprivatiseerd wordt. Jaarlijks meer dan 90.000 ton Limburgs huishoudelijk restafval wordt verwerkt op een manier die het milieu zo weinig mogelijk belast. Bionerga past met zijn missie en werking uitstekend binnen het kader van Nuhma: het “onvermijdelijke” afval verwerken op de meest ecologische, economische en veilige manier, met bovendien een maximum aan recuperatie van de grondstoffen. Door de vrijgekomen warmte in de verbrandingsoven om te zetten in stoom en stroom, mag Bionerga zich zelfs officeel producent van groene stroom noemen. Die energieproductie is goed voor de huishoudelijke behoefte van ongeveer 10.000 gezinnen.
Energiebehoefte en energieopwekking op elkaar afstemmen zonder het ecologisch evenwicht te verstoren is de uitdaging van de toekomst. Na lange onderhandelingen, intens overleg tussen vestigingsplaats Houthalen en de andere actoren in het dossier, is er een akkoord voor de realisatie van een nieuwe installatie voor Bionerga. Daarvoor heeft de Bestendige Deputatie van Limburg alvast een milieuvergunning afgeleverd. Het te realiseren project is een biostoomcentrale met een verwerkingscapaciteit van 200.000 ton huishoudelijk restafval 2/3e van het Limburgse afval. De gebruikte technologie is niet alleen zeer betrouwbaar, maar tegelijk de meest geavanceerde op de markt: de biostoomcentrale blijft vér onder alle wettelijke (Europese) normen, met minimale omgevingseffecten en maximale recuperatie van de reststoffen.
In afwachting van een definitieve vergunning van de bevoegde minister, staat het project rond de nieuwe biostoomcentrale in Houthalen on hold. Ondertussen plant Bionerga een uitbreiding van zijn projecten rond biomassa - een energiebron van organische restproducten. Daarmee wil Nuhma ook langs deze weg bijdragen tot een rationeel energiegebruik met hernieuwbare grondstoffen. Via de overname van de biocentrale Renovius in Overpelt streeft Bionerga naar de meest zuivere vorm van biomassa. Zo worden resthout van zagerijen, stronkenhout van ontbossingen en openbare werken omgezet in biomassa, een volwaardig alternatief voor fossiele brandstoffen. Afgeleiden van het verwerkingsproces zijn onder meer verbeterde turf, potgrond, houtsnippers en compost. Het volume compost komt bovenop de hoogkwalitatieve compost die Bionerga produceert in installaties in Bilzen en Maasmechelen. Daar wordt een kleine 80.000 ton groenafval nuttig gevaloriseerd.
Nuhma: Limburg investeert in duurzaamheid, energie en innovatie.
20 |
SPE-Luminus is de tweede grootste elektriciteitsonderneming in België. SPE-Luminus produceert elektriciteit met klassieke (thermische) centrales en hoogstaande innovatieve technologieën zoals stoomgasturbines, windmolens en waterkrachtcentrales.
waarom?
2010
de toekomst
Eén van de eerste initiatieven van Nuhma na de liberalisering van de energiemarkt, was de waardering van de klantenportefeuille van Interelectra door die onder te brengen in Luminus. Na verloop van tijd is Luminus gefuseerd met producent SPE tot een geïntegreerd bedrijf. SPE-Luminus commercialiseert elektriciteit en gas in België onder het merk Luminus en richt zich zowel op particulieren, kleine bedrijven als grote ondernemingen. Luminus vormt zo de belangrijkste challenger op de Belgische markt. SPE Luminus beschikt over een aanzienlijke productiecapaciteit met klassieke (thermische) centrales en hoogstaande innovatieve technologieën zoals stoomgasturbines, windmolens en waterkrachtcentrales. Het bedrijf is proportioneel de grootste producent van groene energie op de Belgische markt. 12% van de productiecapaciteit in België is afkomstig van hernieuwbare energiebronnen en daarnaast koopt SPE-Luminus extra groene energie op de internationale markt.
In 2010 heeft Nuhma de helft van zijn participatie in SPE-Luminus verkocht. Het belang in het bedrijf, via dochter Publilum, is daardoor gereduceerd tot 3,33 procent. Dat is een strategische participatie: Nuhma recupereert middelen uit het klassieke product-aanbod om die te kunnen investeren in vernieuwende producten. SPE-Luminus is het voorbije jaar verder gegroeid tot de tweede grootste speler op de Belgische energiemarkt: het bedrijf heeft een commercieel marktaandeel van 20 procent en is zo de grootste uitdager van de klassieke spelers op de markt. 1,7 miljoen Belgische particuliere en zakelijke klanten krijgen via Luminus hun elektriciteit en gas. Luminus hecht daarbij in toenemende mate belang aan hernieuwbare energie.
SPE Luminus heeft voor de toekomst, en met het oog op een nog sterke concurrentie-positie, plannen rond nieuwe STEG-centrales (stoom en gas). Dat zijn de meest moderne elektriciteitscentrales die op dit moment in Europa gebouwd worden. Het rendement van zo’n centrale ligt rond een uitzonderlijk hoge 60 procent en loopt in het stookseizoen (bij recuperatie van de afvalwarmte) zelfs op tot 80 procent. De groep is verder van plan zijn activiteiten op het vlak van hernieuwbare energie op een consequente manier uit te breiden. Op dit ogenblik baat SPE Luminus 7 waterkrachtcentrales uit, die gebruik maken van het debiet van de Maas. Met 50 turbines trekt het ook de kaart van de windenergie. Het is verder de bedoeling een efficiënte ondersteuning te bieden aan bedrijven die eigen projecten starten voor de productie van energie, gebaseerd op warmtekrachtkoppeling (WKK), biogas of andere technieken.
jaarverslag
2010
| 21 Het aandeel van Nuhma in Startcentrale (18,25 procent) is voor een stuk het sociaal dividend dat de holding, samen met heel wat andere bedrijven, uitkeert aan de maatschappij. Startcentrale wil duurzame tewerkstelling creëren voor mensen uit de kansgroepen. Vanuit de eigen corporate governance (maatschappelijk verantwoord ondernemen) ziet Nuhma dit voor een stuk als zijn sociale flank, met niet meteen economische rendement voor ogen. Startcentrale ambieert een brugfunctie tussen de sociale en reguliere economie om zo een win-winsituatie te creëren voor alle partijen.
De participatie in TV Limburg is de deelname van het vroegere Interelectra in het geloof in een regionale omroep. Die slaagt er altijd in om op de eerste plaats gemeenschapstelevisie te zijn. Destijds was het concept verfrissend, en nu nog altijd blijkt TVL zichzelf telkens opnieuw uit te vinden, door een vernieuwing in het aanbod en de positionering. Door stadstelevisie aan te bieden, door de recente lancering van digitale teletext is TV Limburg een evidente meerwaarde voor de Limburgse/lokale gemeenschap. Televisie door Limburgers, over Limburg en met Limburgers. De drempel is zeer laag, de belangstelling hoog. Nuhma heeft een aandeel van 25,9 procent in TVL.
Ook achter de deelname in de vennootschap Wetenschapspark Limburg kadert in een sociale dimensie: het stimuleren van de groeikansen van hightech- en new-techbedrijven in Limburg door aangepaste infrastructuur aan te bieden - dicht bij één van de initiatiefnemers, de Universiteit Hasselt. Van daaruit is ook begeleiding en ondersteuning van bedrijfsgerichte research en development mogelijk. Met een bezettingsgraad van 100 procent en vanuit de doelstellingen (het bevorderen van de interactie tussen ondernemers en de onderzoekers) zijn er ideeën voor ruimere ontwikkelingen van het Wetenschapspark.
In 2010 is, door de oprichting van de coöperatieve Limburg Wind, een stap richting bevolking gezet. Coöperaties zijn verenigingen van kleine aandeelhouders, die in dit geval samen investeren in de sector van de hernieuwbare energie. Wie aandeelhouder wordt van de coöperatieve Limburg Wind, gaat de strijd aan tegen CO2 door te investeren in groene energie. Dat levert een jaarlijks netto rendement op van maximaal 6 procent. Maar aandeelhouders dragen niet alleen financieel hun steentje bij aan een duurzaam Limburg. Ze geven samen aan dat hernieuwbare energie niet alleen een zaak van overheden en bedrijven is, maar ook van bewuste burgers. Limburg Wind heeft een eerste keer, en met succes, aandelen uitgegeven voor een totaal van ongeveer 6 miljoen euro.
Nuhma: Limburg investeert in duurzaamheid, energie en innovatie.
22 |
Waar haalt Nuhma de groene energie?
Bedrijf
Aandeel Nuhma
Bionerga
90,0%
Opbrengst (in Mw)
In constructie (in Mw)
5,0
In ontwikkeling (in Mw) 15,0
Aandeel groen
Mw Groen Nuhma
Aantal uren/jr
Mwh groen Nuhma
47,7%
8,6
8000
68.688
100,0%
0,4
1000
428
39,0
100,0%
61,7
2500
154.125
Bionerga Solar
90,0%
Aspiravi ( incl LW )
45,0%
Luminus - SPEPCO
3,0%
107,0
100,0%
3,3
2500
8.142
A&S
22,5%
25,0
100,0%
5,6
8000
44.991
C-power
20,8%
30,4
100,0%
67,6
3500
236.556
Otary
18,1%
534,0
100,0%
96,8
3500
338.756
Northwind
14,9%
216,0
100,0%
32,1
3500
112.266
Totaal (in Mw)
Gezinnen in Limburg :
Gemiddeld verbruik per gezin : Totaal residentieel verbruik :
0,5 98,0
265,9
294,6
333,6
276,0
963.952
315.000
Totaal residentieel verbruik in Limburg : 1.102.500 Mwh
3.500 kWh Groene energie Nuhma : 963.952 Mwh 1.102.500 Mwh
= 87,43%
jaarverslag
2010
balans (in euro)
Nuhma: Nuhma, Limburg samenwerken investeertaan in duurzaamheid, energie en innovatie.
| 23
activa
24 |
CODES
VASTE ACTIVA
20/28
BOEKJAAR
VORIG BOEKJAAR
158 078 955,62 136 674 575,05
OPRICHTINGSKOSTEN 20 IMMATERIËLE VASTE ACTIVA 21 MATERIELE VASTE ACTIVA
22/27
163,73
495,73
163,73
495,73
Terreinen en gebouwen 22 Installaties, machines en uitrusting 23 Meubilair en rollend materieel
24
Leasing en soortgelijke rechten 25 Overige materiële vaste activa 26 Activa in aanbouw en vooruitbetalingen 27 FINANCIELE VASTE ACTIVA
28
158 078 719,90
136 674 079,32
280/1
2 286 452,22
1 661.514,72
280
2 286 452,22
1 661 514,72
282/3
155 792 339,68
135 012 564,60
Deelnemingen
282
129 910 062,67
135 012 564,60
Vorderingen
283
25 882 277,01
Verbonden ondernemingen Deelnemingen
Vorderingen 281 Ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat
Andere financiële vaste activa 284/8 Aandelen 284 Vorderingen en borgtochten in contanten 285/8
jaarverslag
2010
| 25
CODES
VLOTTENDE ACTIVA
29/58
BOEKJAAR
31 819 304,98
VORIG BOEKJAAR
19 531 504,11
vorderingen op meer dan één jaar 29 Handelsvorderingen 290 Overige vorderingen 291 voorraden en bestellingen in uitvoering 3 Voorraden 30/36 Grond- en hulpstoffen 30/31 Goederen in bewerking 32 Gereed product 33 Handelsgoederen 34 Onroerende goederen bestemd voor verkoop 35 Vooruitbetalingen 36 Bestellingen in uitvoering 37 Vorderingen op ten hoogste één jaar Handelsvorderingen Overige vorderingen Geldbeleggingen
40/41
213 911,85
1 946 219,65
40
187 208,65
73 725,75
41
26 703,20
1 872 493,90
50/53
10 218 008,70
16 941 679,60
Eigen aandelen 50 Overige beleggingen
51/53
10 218 008,70
16 941 679,60
Liquide middelen
54/58
21 338 205,48
615 155,51
Overlopende rekeningen
490/1
49 178,95
28 449,35
TOTAAL DER ACTIVA
20/58
189 898 260,61 156 206 079,16
Nuhma: Limburg investeert in duurzaamheid, energie en innovatie.
passiva
26 |
CODES
Eigen vermogen Kapitaal Geplaatste kapitaal
10/15
BOEKJAAR
VORIG BOEKJAAR
188 106 013,25 155 163 565,78
10
139 671 876,00
139 671 876,00
100
139 671 876,00
139 671 876,00
13
47 147 303,61
15 425 181,24
130
2 746 303,61
1 024 181,24
133
44 401 000,00
14 401 000,00
14
1 286 833,64
66 508,54
Niet geplaatste kapitaal (-) 101 Uitgiftepremies 11 Herwaarderingsmeerwaarden 12 Reserves Wettelijke reserves
Onbeschikbare reserves 131 Andere 1311 Beschikbare reserves Overgedragen winst (verlies) (+)/(-)
Kapitaalsubsidies 15 Voorschot aan de vennoten op de verdeling van het netto-actief 19
Voorzieningen en uitgestelde bealstingen 16 voorzieningen voor risico’s en kosten 160/5 Pensioenen en soortgelijke verplichtingen 160 Belastingen 161 Grote herstellingens- en onderhoudswken 162 Overige risico’s en kosten 163/5 uitgestelde belastingen 168
jaarverslag
2010
| 27
CODES
SCHULDEN
17/49
BOEKJAAR
VORIG BOEKJAAR
1 792 247,36
1 042 513,38
1 767 077,98
1 042 449,14
44
21 397,64
24 120,61
440/4
21 397,64
24 120,61
45
245 680,34
18 328,53
Belastingen
450/3
229 238,20
2 798,28
Bezoldigingen en sociale lasten
454/9
16 442,14
15 530,25
Overige schulden
47/48
1 500 000,00
1 000 000,00
OVERLOPENDE REKENINGEN
492/3
25 169,38
64,24
totaal der passiva
10/49
SCHULDEN OP MEER DAN EEN JAAR 17 Financiële schulden 170/4 Achtergestelde leningen 170 Niet-achtergestelde obligatieleningen 171 Leasingschulden en soortgelijke schulden 172 Kredietinstellingen 173 Overige schulden 174 Handelsschulden 175 Leveranciers 1750 Te betalen wissels 1751 Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen 176 Overige schulden 178/9 SCHULDEN OP TEN HOOGSTE EEN JAAR
42/48
Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen 42 Financiële schulden 43 Kredietinstellingen 430/8 Overige leningen 439 Handelsschulden Leveranciers
Te betalen wissels 441 Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen 46 Schulden m.b.t. belastingen, bezoldigingen en sociale lasten
189 898 260,61 156 206 079,16
Nuhma: Limburg investeert in duurzaamheid, energie en innovatie.
28 |
resultatenrekening (in euro)
jaarverslag
2010
resultatenrekening BEDrIjFSOpBrEngSTEn Omzet
CODES
BOEKJAAR
VORIG BOEKJAAR
70/74
391 996 ,25
120 599,79
70
391 996 ,25
120 599,79
578 535,41
307 400,51
60
725,75
Toename (afname) in de voorraad goederen in bewerking en gereed product en in de bestellingen in uitvoering (+)/(-) 71 Geproduceerde vaste activa 72 Andere bedrijfsopbrengsten 74 BEDrIjFSkOSTEn Handelsgoederen, grond- en hulpstoff en Aankopen
60/64
600/8 725,75
Afname (toename) van de voorraad (+)/(-) 609 Diensten en diverse goederen
61
574 339,28
309 796,80
332,00
332,00
(bestedingen en terugnemingen) (+)/(-)
635/7
-4 762,00
Andere bedrijfskosten
640/8
Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen 62 Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa
630
Waardeverminderingen op voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen - Toevoegingen (terugnemingen) (+)/(-) 631/4 Voorzieningen voor risico’s en kosten - Toevoegingen
Als herstructureringskosten geactiveerde bedrijfskosten (-)
BEDrIjFSWInST (VErlIES) (+)/(-)
3 864,13
1 307,96
-186 539,16
-186 800,72
649
9901 75
34 873 239,15
10 341 665,11
Opbrengsten uit fi nanciële vaste activa
750
34 281 107,40
9 790 491,90
Opbrengsten uit vlottende activa
751
534 837,04
326 556,37
752/9
57 294,71
224 616,84
65
4 026,30
1 879,70
650
1 391,90
1 747,06
2 634,40
132,64
34 682 673,69
10 152 984,69
FInAnCIElE OpBrEngSTEn
Andere fi nanciële opbrengsten FInAnCIElE kOSTEn Kosten van schulden Waardeverminderingen op vlottende activa andere dan voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen - Toevoegingen
(Terugneming) (+)/(-) 651 Andere fi nanciële kosten
652/9
WInST (VErlIES) UIT gEWOnE BEDrIjFSUITOEFEnIng VÓÓr BElASTIng (+)/(-) 9902
Nuhma: Limburg investeert in duurzaamheid, energie en innovatie.
| 29
30 |
resultatenrekening
CODES
BOEKJAAR
VORIG BOEKJAAR
UITZONDERLIJKE OPBRENG STEN 76 Terugneming van afschrijvingen en van waardeverminderingen op immateriële en materiële vaste activa
760
Terugneming van waardevermindering op financiële vaste activa 761 Terugneming van voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten 762 Meerwaarden bij de realisatie van vaste activa 763 Andere uitzonderlijke opbrengsten 764/9 UITZONDERLIJKE KOSTEN 66 Uitzonderlijke afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa 660 Waardeverminderingen op financiële vaste activa 661 Voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten Toevoegingen (bestedingen) (+)/(-) 662 Minderwaarde bij de realisatie van vaste activa 663 Andere uitzonderlijke kosten 664/8 Als herstructureringskosten geactiveerde uitzonderlijke kosten (+)/(-) 669 WINST (VERL IES) VAN HET BOEKJAAR VOOR BELASTING (+)/(-)
9903
34 682 673,69
10 152 984,69
ONTTREKKING AAN DE UITGESTELDE BELASTING EN 780 OVERBOEKING NAAR DE UITGESTELDE BELASTING EN 680 BELASTING EN OP HET RESULTAAT Belastingen
67/77
240 226,22
670/3
240 226,22
Regularisering van belastingen en terugneming van voorzieningen voor belastingen 77 WINST (VERLIES) VAN HET BOEKJ AAR (+)/(-)
9904
34 442 447,47
10 152 984,69
34 442 447,47
10 152 984,69
ONTTREKKING AAN DE BELASTING VRIJE RESERVES 789 OVERBOEKING NAAR DE BELASTING VRIJE RESERVES 689 TE BESTEMMEN WINST (VERLIES) VAN HET BOEKJ AAR (+)/(-)
9905
jaarverslag
2010
resultaatverwerking
CODES
Te bestemmen winst (verlies ) saldo (+)/(-) Te bestemmen winst (verlies) van het boekjaar (+)/(-) Overgedragen winst (verlies) van het vorige boekjaar (+)/(-)
BOEKJAAR
VORIG BOEKJAAR
9906
34 508 956,01
10 174 157,78
(9905)
34 442 447,47
10 152 984,69
14P
66 508,54
21 173,09
31 722 122,37
9 107 649,24
Onttrekking aan het eigen vermogen 791/2 Aan het kapitaal en aan de uitgiftepremies
791
Aan de reserves 792 Toevoeging aan het eigen vermogen
691/2
Aan het kapitaal en aan de uitgiftepremies 691 Aan de wettelijke reserve
6920
1 722 122,37
507 649,24
Aan de overige reserves
6921
30 000 000,00
8 600 000,00
14
1 286 833,64
66 508,54
694/6
1 500 000,00
1 000 000,00
694
1 500 000,00
1 000 000,00
Over te dragen winst (verlies) (+)/(-) Tussenkomst van de vennoten (of de eigenaar) in het verlies Uit te keren winst Vergoeding van het kapitaal
Bestuurders of zaakvoerders 695 Andere rechthebbenden 696
Nuhma: Limburg investeert in duurzaamheid, energie en innovatie.
| 31
32 |
wettelijke toelichting
jaarverslag
2010
| 33
deelnemingen en maatschappelijke rechten in andere ondernemingen Naam, volledig adres van de ZETEL en zo het een onderneming naar Balgisch recht betreft het ONDERNEMINGSNUMMER
Aangehouden maatschappelijke rechten Rechtstreeks Aantal
Dochters %
%
Gegevens geput uit de laatst beschikbare jaarrekening Jaarrekening per
Muntcode
Eigen vermogen
NettoResultaat
(+) of (-) munteenheden
PUBLILUM NV TRICHTERHEIDEWEG 8, 3500 Hasselt, België, 0475.069.079 • Kapitaalsaandeel 1 146 322 57,26 0,00
31/12/2010
EUR
63 932 273
53 242 157
C-POWER HOLDCO NV SCHELDEDIJK 30, 2070 Zwijndrecht , België, 0472.967.347 • Kapitaalsaandeel 1 155 38,50 0,00
31/12/2010
EUR
80 967 524
-42 241
0,00
31/12/2009
EUR
26 559 011
7 976 635
0,00
30/09/2010
EUR
162 611 254
133 359 254
WindEnergie Produce nt NV Trichterheideweg 8, 3500 Hasselt, België, 0451.603.690 • Kapitaalsaandeel 6 001 100,00 0,00
ASPIRAVI NV Vaarnewijk 18, 8530 Harelbeke, België, 0477.518.825 • Kapitaalsaandeel 7 146 45,00 VLAAMSE ENERGIEHOLDING CVBA Botermarkt, 9000 Gent, België, 0448.632.324 • Kapitaalsaandeel 192 13,00
31/12/2010
EUR
2 140 945
12 345
Bionerga NV Centrum - Zuid 2098, 3530 Houthalen-Helchteren, België, 0882.280.227 • Aandelen B 13 680 90 0,00 31/12/2010
EUR
33 743 470
863 282
C-Power NV Scheldedijk 30, 2070 Zwijndrecht, België, 0466.525.755 • Kapitaalsaandelen D 7 0,06 0,00
31/12/2010
EUR
155 429 992
- 5 227 491
Startcentrale CVBA Marktplein 17, 3550 Heusden-Zolder, België, 0882.443.840 • Kapitaalsaandeel 25 18,25 0,00
31/12/2009
EUR
208 558
27 288
Televisie Limburg NV Herkenrodesingel 10, 3500 Hasselt, België, 0455.948.795 • Kapitaalsaandeel 13 064 25,90 0,00
31/12/2009
EUR
5 739 088
811 263
Wetenschapspark Limburg NV Kunstlaan 18, 3500 Hasselt, België, 0437.711.213 • Kapitaalsaandeel 100 5,07
0,00
31/12/2009
EUR
6 622 257
107 107
LImburg Wind cvba Trichterheideweg 8, 3500 Hasselt, België 0825.735.660 • Kapitaalsaandeel 10 8,33 0,00
31/12/2009
EUR
6 236 095
- 114 192
3 E nv Vaartstraat 61, 1000 Brussel, België, 0465.755.594 • Kapitaalsaandeel 142 560 10,24
31/12/2009
EUR
1 001 501
272 839
z-kracht NV Trichterheideweg 8, 3500 Hasselt, België 0832.420.049 • Kapitaalsaandeel 9999 99,99 0,00
EUR
625 000
0
0,00
Nuhma: Limburg investeert in duurzaamheid, energie en innovatie.
34 |
verslag van de commissaris
jaarverslag
2010
| 35
Verslag van de commissaris aan de algemene vergadering der aandeelhouders van de Naamloze Vennootschap NUHMA over de jaarrekening over het boekjaar afgesloten op 31 december 2010 Overeenkomstig de wettelijke en statutaire bepalingen, brengen wij u verslag uit in het kader van ons mandaat van commissaris. Dit verslag omvat ons oordeel over de jaarrekening evenals de vereiste bijkomende vermeldingen.
Verklaring zonder voorbehoud over de jaarrekening Wij hebben de controle uitgevoerd van de jaarrekening over het boekjaar afgesloten op 31 december 2010, opgesteld overeenkomstig het in België van toepassing zijnde boekhoudkundig referentiestelsel, met een balanstotaal van € 189.898.260,61 en waarvan de resultatenrekening afsluit met een winst van het boekjaar van € 34.442.447,47.
Verantwoordelijkheid van de raad van bestuur voor het opstellen en de getrouwe weergave van de jaarrekening Het opstellen van de jaarrekening valt onder de verantwoordelijkheid van de raad van bestuur. Deze verantwoordelijkheid omvat: het opzetten, implementeren en in stand houden van een interne controle met betrekking tot het opstellen en de getrouwe weergave van de jaarrekening die geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of het maken van fouten bevat; het kiezen en toepassen van geschikte waarderingsregels; en het maken van boekhoudkundige schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn.
Verantwoordelijkheid van de commissaris Het is onze verantwoordelijkheid een oordeel over deze jaarrekening tot uitdrukking te brengen op basis van onze controle. Wij hebben onze controle uitgevoerd overeenkomstig de wettelijke bepalingen en volgens de in België geldende controlenormen, zoals uitgevaardigd door het Instituut van de Bedrijfsrevisoren. Deze controlenormen vereisen dat onze controle zo
wordt georganiseerd en uitgevoerd dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Overeenkomstig deze controlenormen hebben wij controlewerkzaamheden uitgevoerd ter verkrijging van controle-informatie over de in de jaarrekening opgenomen bedragen en toelichtingen. De keuze van deze controlewerkzaamheden hangt af van onze beoordeling alsook van onze inschatting van het risico dat de jaarrekening afwijkingen van materieel belang bevat als gevolg van fraude of het maken van fouten. Bij het maken van onze risico-inschatting houden wij rekening met de bestaande interne controle van de vennootschap met betrekking tot het opstellen en de getrouwe weergave van de jaarrekening ten einde in de gegeven omstandigheden de gepaste werkzaamheden te bepalen, maar niet om een oordeel te geven over de effectiviteit van de interne controle van de vennootschap. Wij hebben tevens de gegrondheid van de waarderingsregels, de redelijkheid van de betekenisvolle boekhoudkundige schattingen gemaakt door de vennootschap, alsook de voorstelling van de jaarrekening, als geheel beoordeeld. Ten slotte hebben wij van de raad van bestuur en van de verantwoordelijken van de vennootschap de voor onze controlewerkzaamheden vereiste ophelderingen en inlichtingen verkregen. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie een redelijke basis vormt voor het uitbrengen van ons oordeel.
Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening afgesloten op 31 december 2010 een getrouw beeld van het vermogen, de financiële toestand en de resultaten van de vennootschap, overeenkomstig het in België van toepassing zijnde boekhoudkundig referentiestelsel.
Bijkomende vermeldingen Het opstellen en de inhoud van het jaarverslag, alsook het naleven door de vennootschap van het Wetboek van vennootschappen en van de statuten, vallen onder de verantwoordelijkheid van de raad van bestuur. Het is onze verantwoordelijkheid om in ons verslag de volgende bijkomende vermeldingen op te nemen die niet van aard zijn om de draagwijdte van onze verklaring over de jaarrekening te wijzigen: • Het jaarverslag behandelt de door de wet vereiste inlichtingen en stemt overeen met de jaarrekening. Wij kunnen ons echter niet uitspreken over de beschrijving van de voornaamste risico’s en onzekerheden waarmee de vennootschap wordt geconfronteerd, alsook van haar positie, haar voorzienbare evolutie of de aanmerkelijke invloed van bepaalde feiten op haar toekomstige ontwikkeling. Wij kunnen evenwel bevestigen dat de verstrekte gegevens geen onmiskenbare inconsistenties vertonen met de informatie waarover wij beschikken in het kader van ons mandaat. • Onverminderd formele aspecten van ondergeschikt belang, werd de boekhouding gevoerd overeenkomstig de in België van toepassing zijnde wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften. • Wij dienen u geen verrichtingen of beslissingen mede te delen die in overtreding met de statuten of het Wetboek van vennootschappen zijn gedaan of genomen. De verwerking van het resultaat die aan de algemene vergadering wordt voorgesteld, stemt overeen met de wettelijke en statutaire bepalingen. Hasselt, 13 mei 2011 Ernst & Young Bedrijfsrevisoren BCVBA Commissaris vertegenwoordigd door Stefan OLIVIER - Vennoot
Nuhma: Limburg investeert in duurzaamheid, energie en innovatie.
Nuhma werkt namens de Limburgse gemeenten aan duurzaamheid, energie en innovatie via gerichte participaties. Leidraad is de maatschappelijke meerwaarde voor de gemeenschap in het algemeen en Limburg in het bijzonder. Daarnaast ontvangen de 44 Limburgse gemeenten die lid zijn ieder jaar een dividend. Zij vormen eveneens de algemene vergadering van Nuhma. Een raad van bestuur staat in voor het beheer van de participatieportefeuille. Door haar investeringen en participaties in andere ondernemingen wil Nuhma mee de doelstelling helpen realiseren om Limburg CO2-neutraal te maken tegen 2020.