Financieren van duurzaamheid
Peter Borghstijn BNG Bank
Hans Hörter Servicepunt Duurzame Energie
Inhoud
BNG Bank
Verduurzaming Financiering verduurzaming
Financieren van duurzaamheid, 19 november 2014
Geschiedenis Eén na veiligste bank ter wereld (Global Finance)
Concurrentie met andere banken
1914
Instituut voor de Rijksverrekening Gemeentelijke Credietbank
1925 1922
1975
Volledige bankvergunning
1989
1965 Gemeenten mogen uitsluitend bij BNG lang lenen
Staat 50% aandeelhouder, naam wordt Bank voor Nederlandsche Gemeenten Financieren van duurzaamheid, 19 november 2014
2012 1994
Na afronding AQR en stress test onder toezicht ECB
2014 2013 Handelsnaam wordt BNG Bank
AAA-ratings van S&P, Moody‟s en Fitch
De „BNG-constellatie‟
Aandeelhouderschap (Rentabiliteit en dividend)
Scherpe condities voor decentrale overheden, kennisoverdracht en institutionele betekenis
Financieren van duurzaamheid, 19 november 2014
AA(A)-rating (Standards & Poors, Moody‟s en Fitch)
Lage opnametarieven + schaal- en efficiëncy BNG
Kredietportefeuille, verdeeld naar klantengroepen Totaal per eind 2013: EUR 96,8 mrd
Onderwijs en overig: 3% Transport, logistiek, milieu: 2% Energie, water, telecom: 2% Zorg: 8% Publieke sector: 41%
Volkshuisvesting: 44%
Financieren van duurzaamheid, 19 november 2014
Kredieten, verdeeld naar garanties Kredietportefeuille in EUR mrd per einde jaar 100
90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 2008
2009
2010 geborgd
2011 ongeborgd
Financieren van duurzaamheid, 19 november 2014
2012
2013
Inhoud
BNG Bank
Verduurzaming Financiering verduurzaming
Financieren van duurzaamheid, 19 november 2014
Financieren van duurzaamheid, 19 november 2014
Energieakkoord samengevat 1. 100 Peta Joule energiebesparing in 2020 2. Aandeel hernieuwbare energie van 4% naar 14% (2020) 3. 15.000 Fte structurele werkgelegenheid
Financieren van duurzaamheid, 19 november 2014
Speerpunten BNG Bank duurzaamheid – Verduurzamen maatschappelijk vastgoed – Verduurzamen corporatiewoningen
– Verduurzamen openbare ruimte (verlichting) – Opwekking duurzame energie (warmte, wind, PV, energie uit afval)
Financieren van duurzaamheid, 19 november 2014
Inhoud
BNG Bank
Verduurzaming Financiering verduurzaming
Financieren van duurzaamheid, 19 november 2014
Model 1 - Financiering via publiek bedrijf Model 1: Via een duurzaam publiek bedrijf
– Duurzaambedrijf Haarlemmermeer – Verduurzamen 3.000 corporatiewoningen via Tegenstroom Ymere – Financiering o.b.v. marktconforme voorwaarden
Financieren van duurzaamheid, 19 november 2014
Model 1 - Financiering via publiek bedrijf garantie
Gemeente risicopremie
lening
BNG Bank
Duurzaam Bedrijf
D&B sub-contractor
Financieren van duurzaamheid, 19 november 2014
O&M sub-contractor
Model 2 - Financiering door corporatie – Deels WSW geborgd, deels uit vrije kasstroom – Corporatie wordt eigenaar
– Risico‟s ten aanzien van kwaliteit panelen, kwaliteit installatie, energieprijs en exploitatie zijn voor corporatie – Bijvoorbeeld ten aanzien van zonnepanelen: Systeemrisico Degeneratierisico Klimatologisch risico Leegstandrisico Risico wanbetaling Kredietwaardigheid leverancier Financieren van duurzaamheid, 19 november 2014
Model 2 - Financiering door corporatie
WSW borging lening
BNG Bank
Corporatie
D&B sub-contractor
Financieren van duurzaamheid, 19 november 2014
O&M sub-contractor
Model 3 - Financiering via een Esco − Projectfinanciering − Ontzorgen en overdracht risico‟s
− Niet belasten borgingsruimte gemeente of corporatie
Financieren van duurzaamheid, 19 november 2014
Model 3 - Financiering via een Esco Huurder
Aandeelhouder (marktpartij) Banklening (BNG Bank)
Corporatie
Esco Achtergestelde lening (bijv. Prov. Fonds)
D&B sub-contractor
Financieren van duurzaamheid, 19 november 2014
O&M sub-contractor
Model 3 - financieren via een ESCo
Hans Hörter
Financieren van duurzaamheid, 19 november 2014
Model 3 - financieren via een ESCo – Wat is een ESCo? – Wanneer een ESCo? – Financierbaarheid van ESCo‟s – Een eigen ESCo of uitbesteden?
Financieren van duurzaamheid, 19 november 2014
Wat is een ESCo? A natural or legal person that delivers energy services and/or other energy efficiency improvement measures in a user‟s facility or premises, and accepts some degree of financial risk in so doing. The payment for the services delivered is based (either wholly or in part) on the achievement of energy efficiency improvements and on the meeting of the other agreed performance criteria” (bron: Energy Service Companies Market in Europe - Status Report 2010 - EUR 24516 EN - 2010)
Financieren van duurzaamheid, 19 november 2014
Wanneer een ESCo? – Versneld realiseren van duurzaamheidsdoelstellingen – Minimale inbreng van eigen middelen – Maximale ontzorging van niet-kernactiviteiten – Gebruik van schaalvoordelen (inkoop en administratie) – Gebalanceerde risicoverdeling – Tucht van de bank: kritische analyse van business case en monitoring van operationele fase
Financieren van duurzaamheid, 19 november 2014
Nadelen van een ESCo? – Hogere financieringskosten – Complexere transactie – Lange termijn overeenkomst
Financieren van duurzaamheid, 19 november 2014
Financierbaarheid ESCo (1) Risico/rendement – Hoe meer risico, hoe hoger het geëiste rendement door de eigenaar/eigen vermogen verstrekker – Optimalisatie door risico‟s te verlagen door het bij de juiste partij neer te leggen
– Hoe meer zekerheden, hoe lager de rente – Hier kunnen garantiefondsen/participatiefondsen ook een rol spelen
Financieren van duurzaamheid, 19 november 2014
Financierbaarheid ESCO (2) – Eigen vermogen - Overheid - Bedrijfsleven - Particulieren – Vreemd vermogen/leningen - banken => projectfinanciering “debt service coverage ratio”, oftewel: is er voldoende geld beschikbaar om rente en aflossing te kunnen betalen - Overheid - Bedrijfsleven - Particulieren
– Subsidies, garanties - Overheid
Financieren van duurzaamheid, 19 november 2014
Hoe te organiseren? 1. Alles zelf doen => vergt organisatie 2. Alles laten lopen via een ESCo, 2 mogelijkheden: - een eigen ESCo - uitbesteden aan een ESCo
Financieren van duurzaamheid, 19 november 2014
Een eigen ESCo of uitbesteden? (1) Wat moet er gebeuren om tot een ESCo te komen? - Oprichten BV (meestal) - Contractvorming binnen consortium - Contractvorming met afnemers
Financieren van duurzaamheid, 19 november 2014
Een eigen ESCo of uitbesteden? (2) – Wat doet een ESCo tijdens de exploitatiefase? -
Levering elektriciteit/warmte/koude Onderhoud Inkoop energie Meteropname Tariefstelling warmte Indexatie Administratie Communicatie Bedrijfsadministratie
Financieren van duurzaamheid, 19 november 2014
Voor- en nadelen eigen ESCo – Investeringen zijn terug te verdienen: voordelen voor woningcorporatie – EIA-aftrek/btw-verrekening te benutten (EIA alleen indien ESCo winstgevend)
+
– Bestaande structuren binnen woningcorporatie kunnen worden gebruikt/ingehuurd
– ESCo kan vervreemd worden – Risico‟s zijn voor de ESCo
−
– Druk op de organisatie – Opstartkosten – De ESCo zal (zeker in het begin) niet met de efficiëntie van marktpartijen met ervaring opereren Financieren van duurzaamheid, 19 november 2014
Voor- en nadelen uitbesteden – Risico‟s liggen bij energie-exploitant/na aanbesteden is duidelijk wat de kosten zijn.
+
– Ontlasten en ontzorgen woningcorporatie – Aanvangsinvestering lager – Gebruik maken van de kracht van de markt – Combinatie van aansluitbijdrage en jaarlijkse lasten is hoger dan bij eigen beheer
−
– Langlopende contracten
– Gebruikers kloppen wellicht toch aan bij de woningcorporatie – Weinig leereffecten woningcorporatie
Financieren van duurzaamheid, 19 november 2014
Bedankt voor uw aandacht
Peter Borghstijn
[email protected] 06-51430222
Financieren van duurzaamheid, 19 november 2014
Hans Hörter
[email protected] 06-46153153