Jaarverslag Ledenraad 9 juni 2014 Bijlage 9 a. Inhoudsopgave. Colofon. Voorwoord

Ledenraad 9 juni 2014 Bijlage 9 a

Jaarverslag 2014 Inhoudsopgave Colofon Voorwoord Het verslagjaar 2014 stond in het teken van ‘de kracht van de basis’. De leden, veelal verenigd in afdelingen, vormen de PCOB. Hun kracht maakt dat de vereniging PCOB het verschil kan maken en bijdraagt aan een sterke positie van senioren in de maatschappij. Dat de kracht binnen onze vereniging groot is, werd voor mij persoonlijk zichtbaar tijdens het bijwonen van een aantal inspirerende bijeenkomsten. Daar zie ik hoeveel betrokkenheid, kennis en kunde er is! Het afgelopen jaar hebben veel leden met een bepaalde functie trainingen gevolgd in het werken met programma’s die betrekking hebben op hun functie. De grote betrokkenheid, inzet en discipline die ik bij hen zag, is geweldig en motiverend. Een woord van waardering is zeker op zijn plaats voor alle kaderleden en vrijwilligers die zich op verschillende wijze inspannen voor de PCOB. Het afgelopen jaar was voor de PCOB een enerverend jaar, met veel verschillende emoties. Aan het begin van het jaar heeft de werkorganisatie een reorganisatie moeten uitvoeren, waarbij we afscheid namen van medewerkers die zich jaren voor de PCOB hebben ingezet. In de Ledenraad van november legde voorzitter Rienk van Splunder zijn voorzitterschap neer om voor hem moverende redenen. In de samenleving draaide 2014 in belangrijke mate om alle veranderingen in de zorg. De voorbereidingen op de transitie waren in volle gang. Dat veroorzaakte onrust en zorgen om de (ouderen)zorg. De verschuiving in taken van Rijk naar gemeente betekent ook dat een belangrijke verantwoordelijkheid aan de basis komt te liggen: in de lokale belangenbehartiging. De plaats waar we als burgers een stem, een tegengeluid, kunnen laten horen, is verschoven van Binnenhof naar Dorpsplein. In dit jaarverslag vindt u enkele mooie voorbeelden van PCOB-leden die opkomen voor de belangen van ouderen in hun gemeente. Toch wordt er her en der nog wat kracht gemist op lokaal niveau; de rol van belangenbehartiger is er één die (nog) niet overal in het land ingevuld is. Maar wel hard nodig! De PCOB liet op landelijk niveau afgelopen jaar een duidelijk geluid horen. Onze politieke lobby was onder meer van grote invloed op de nieuwe wetgeving omtrent de transitie, op de positie van ouderen op de arbeidsmarkt en in de pensioendiscussie. Een lobby die we veelal gezamenlijk uitvoerden, in krachtige samenwerking, met ouderenorganisaties Unie KBO, NVOG en NOOM. Aan het einde van 2014 is besloten om deze samenwerking binnen de koepel van ouderenorganisaties CSO op andere wijze voort te zetten. De landelijke belangenbehartiging wordt door de organisaties zelf ter hand genomen. De gezamenlijke

Pagina 1 van 32

Ledenraad 9 juni 2014 Bijlage 9 a projecten blijven nog binnen de CSO gedurende de looptijd. Er wordt gezocht naar andere vormen van samenwerking, aangepast aan het huidige tijdsgewricht. Tijdens het lezen van het dit jaarverslag wordt voor mij, en ik hoop ook voor u, weer heel concreet zichtbaar dat we als PCOB een belangrijke en onmisbare plaats vervullen in onze huidige samenleving. Namens het PCOB-bestuur, Okke Pol, secretaris Landelijk bestuur

Pagina 2 van 32


Deel 1: Vereniging De PCOB komt op voor alle senioren in Nederland. Dynamisch, betrokken, professioneel en christelijk geïnspireerd; het zijn dé kenmerken van de PCOB. Ons doel? Een maatschappij waarin iedereen met zijn of haar mogelijkheden kan meedoen. De vereniging PCOB wil bijdragen aan een stevige positie van senioren in de samenleving. Leden, zelf ouderen, zetten zich hier actief voor in. Dat doen we al sinds onze oprichting in 1960. Per 1 januari 2015 heeft de PCOB circa 88.000 leden en 325 lokale afdelingen verspreid over heel Nederland.

Ledenraad De leden van de PCOB worden sinds 2013 vertegenwoordigd door een gekozen Ledenraad. Dit is het hoogste orgaan binnen de vereniging en bestaat uit 36 leden, die per provincie gekozen zijn door PCOB-leden. De Ledenraad houdt onder meer toezicht op het landelijk bestuur en benoemt de leden van het landelijk bestuur. Dankzij de Ledenraad kunnen leden directer invloed uitoefenen op het beleid en de keuzes die de PCOB maakt. Hiermee vergroten we onze slagkracht en streven we naar een verbinding met onze achterban die past bij deze tijd. In de opstartfase was het nog wat zoeken naar een passende wijze van werken en functioneren van dit nieuwe orgaan. Ledenraadslid Harm Lubberts vertelt na afloop van de Ledenraadsvergadering van 11 juni 2014: “Zeker vergeleken met eerdere vergaderingen zie ik een positieve ontwikkeling. De taak van de Ledenraad; meedenken op hoofdlijnen, komt meer naar voren en de leden onderling zijn ook steeds meer aan elkaar gewend en op elkaar ingespeeld. Ik denk dat de PCOB op deze manier heel sterk georganiseerd is. De samenwerking van Ledenraad, bestuur en directie verloopt goed. De Ledenraad voelt zich gehoord. Volgens mij zijn we op de goede weg!” In 2014 komt de Ledenraad vier keer bijeen. Op 4 maart en 25 september is er een informatieve bijeenkomst. De eerste staat in het teken van de gevolgen van de reorganisatie en de bijeenkomst in september staat in het teken van nadere onderlinge kennismaking. 11 juni is er een reguliere vergadering waarin het jaarverslag en de jaarrekening over 2013 worden besproken en goedgekeurd. Tevens wordt de kaderbrief goedgekeurd, op basis waarvan de begroting 2015 nader wordt ingevuld. Ook wordt Anke Huisman-Mak benoemd tot tweede voorzitter. 27 november komen de begroting en het jaarplan voor 2015 aan de orde in de Ledenraad. Tevens wordt de contributieafdracht 2015 en de adviescontributie vastgesteld. Bij acclamatie wordt bestuurslid Geeske Telgen herbenoemd als lid van het landelijk bestuur voor een tweede termijn van vier jaar. Er wordt die dag afscheid genomen van twee Ledenraadsleden: de heer Bouke Meindersma (Overijssel) en de heer Hans Cramer (Utrecht). Beiden stoppen om persoonlijke redenen. Tijdens deze vergadering legt bestuursvoorzitter Rienk van Splunder om, voor hem moverende redenen, zijn taak als voorzitter neer. De Ledenraad en het landelijk bestuur respecteren maar betreuren zijn besluit. In Rienk van Splunder verliest de PCOB een gedreven voorzitter, die zich 5,5 jaar volop heeft ingezet voor de belangen van ouderen in Nederland. Rienk heeft de afgelopen jaren met zeer grote inzet en betrokkenheid de schouders gezet onder PCOB Nieuwe Stijl, waarmee een eigentijdse en

Pagina 3 van 32

Ledenraad 9 juni 2014 Bijlage 9 a toekomstbestendige vereniging is neergezet die opkomt voor de belangen van alle ouderen in Nederland, in het bijzonder voor die van de leden van de PCOB.

Landelijk bestuur Het landelijk bestuur vergadert in 2014 acht keer. Aan het begin van het jaar moet het verenigingsbureau een reorganisatie uitvoeren, waardoor afscheid genomen moet worden van medewerkers die zich jaren voor de PCOB hebben ingezet. Tijdens vergaderingen van het landelijk bestuur worden het jaarverslag en de jaarrekening 2013 besproken en vastgesteld. Vorig jaar stelde het bestuur een Auditcommissie en een Remuneratiecommissie in. In 2014 worden de jaarcijfers vooraf binnen de Auditcommissie besproken. De Auditcommissie vergadert drie keer, de Remuneratiecommissie een keer. De samenwerking met de Unie KBO en de CSO zijn terugkerende agendaonderwerpen tijdens vergaderingen van het landelijk bestuur. Ook worden het jaarplan 2015 en de bijbehorende begroting besproken. In september wordt de vacature voor penningmeester van het landelijk bestuur uitgezet, in verband met het stoppen van huidige penningmeester Evert Biemond, wiens tweede termijn in mei 2015 verstrijkt. Nadat bestuursvoorzitter Rienk van Splunder het voorzitterschap neerlegt tijdens de Ledenraadsvergadering van 27 november, treedt bestuurslid Ernst Haitsma op als waarnemend voorzitter. Nevenfuncties per 31-12-2014

Naam Rienk van Splunder

Functie Voorzitter

Vanaf Mei 2009

Zittingstermijn Nevenfuncties 2e termijn vanaf mei 2012. Gestopt per 27 november 2014. 2e termijn vanaf Lid kerkenraad mei 2012 Kampen (Gereformeerd), Bestuurslid Van Gelderstichting Kampen, Secr. St. Geref. Erfgoed Kampen, Bestuurslid Trias Assist Zwolle

Okke Pol

Secretaris

Mei 2009

Evert Biemond

Penningmeester

Mei 2007

2e termijn vanaf mei 2010

Lid RvT Zorggroep Noordwest-Veluwe/ lid Audit-commissie, Lid RvT PGO Support/ voorzitter Auditcommissie, Voorzitter Wmoraad Nunspeet

Geeske Telgen-

Lid

November 2011

2e termijn vanaf november 2014

Voorzitter Centrale Cliëntenraad Opella,

Pagina 4 van 32

Ledenraad 9 juni 2014 Bijlage 9 a Swarts

Ernst Haitsma

Lid pbo Omroep Ede, Bestuurslid CDA Vrouwenberaad, Lid Nederlandse Vrouwenraad, Voorzitter Stichting de Vluchtheuvel te Lunteren, Commissielid gemeentelijke onderscheidingen Ede, Trouwambtenaar

Lid en sinds november 2014 waarnemend voorzitter

November 2013

1e termijn vanaf 28 november 2013

Secr. CDA Bestuurdersvereniging Overijssel, Voorzitter open monumentendag gemeente Hellendoorn, Bestuurslid VvE recreatiepark in Drenthe, Voorzitter landelijke projectgroep 100 jaar Nationale Reserve 2014, Schuldhulpmaatje bij de St. Boom Nijverdal, Lid Ledenraad Rabobank WestTwente

Ledenontwikkeling De PCOB verwelkomt in 2014 bijna 3.100 nieuwe leden. In 2014 is bij 93% van alle actieve PCOB-afdelingen een of meer nieuwe leden ingeschreven.

Pagina 5 van 32


Helaas moeten we constateren dat er meer leden worden uitgeschreven dan ingeschreven. In totaal daalt het ledental van de vereniging van 93.940 leden per 1 januari 2014 naar 87.811 per 1 januari 2015. In 2014 zeggen 9.242 leden hun lidmaatschap op. De grootste groep (32%) wordt uitgeschreven vanwege overlijden. Van 30% van de leden is niet bekend waarom zij zich uitschrijven. Redenen beëindiging lidmaatschap Overlijden

32,4%

Geen reden opgegeven

30,1%

Andere zorgverzekeraar

10,0%

Fysieke/verstandelijke belemmeringen

9,4%

Afdeling opgeheven

3,3%

Andere reden

15 %

Samenwerking De PCOB is een zelfstandig opererende vereniging, maar waar nodig en nuttig trekken we op met andere organisaties. Zo versterken we onze slagkracht. In 2014 werkt de PCOB samen met: Centrale van Samenwerkende Ouderenorganisaties (CSO) In samenwerking met Unie KBO, NVOG en NOOM werkt de PCOB in 2014 actief samen in de koepel van ouderenorganisaties CSO. De CSO komt niet alleen op voor de 550.000 ouderen die zijn aangesloten bij de vier lidverenigingen, maar voor alle ouderen in Nederland. Door onze krachten en expertise te bundelen, staan we sterker in de landelijke belangenbehartiging. Echter in 2014 is besloten per 1 januari 2015 het samenwerkingsverband vanuit de ouderenkoepel CSO anders in te vullen en te zoeken naar

Pagina 6 van 32

Ledenraad 9 juni 2014 Bijlage 9 a nieuwe en bredere vormen van samenwerking, passend bij het huidige tijdsgewricht. De belangenbehartiging wordt vanaf 2015 door de leden zelf ter hand genomen. De gezamenlijke projecten blijven gedurende de looptijd binnen de CSO, dat verandert in een projectenbureau. www.ouderenorganisaties.nl Age Europe Omdat de invloed van de Europese weten regelgeving steeds groter wordt, ook voor ouderen in Nederland, is de PCOB lid van AGE Europe. Meer dan 167 organisaties van en voor 50-plussers maken deel uit van dit netwerk. AGE Europe wil de stem van alle 150 miljoen Europese senioren laten horen en bewustzijn creëren voor zaken die hen raken. Het afgelopen jaar kwam de PCOB middels dit netwerk onder meer in actie tegen (leeftijds)discriminatie. www.age-platform.eu Stichting Christelijk-Sociaal Congres Stichting Christelijk-Sociaal Congres (CSC) is een verzameling van christelijke organisaties die zich bewegen op het maatschappelijk middenveld. De PCOB heeft een zetel in de Raad van Advies, welke door de bestuursvoorzitter is ingevuld. www.stichting-csc.nl CCOOP Op voorstel van het CNV is de PCOB, en ook de Unie KBO, gevraagd aan te sluiten bij het CNV-samenwerkingsverband CCOOP, de Christelijke Centrale van Overheids- en Onderwijspersoneel. Dit met betrekking tot het ABP, het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds. Beide ouderenorganisaties zijn zelf een kleine speler binnen het ABP. Via samenwerking met het CNV in deze kan zonder meer deelname aan de deelnemersraad van het ABP worden gegarandeerd. www.mijnvakbond.nl/CCOOP

Pagina 7 van 32


Deel 2: Inhoud “Belangenbehartiging lijkt op touw trekken. Soms trek je aan het langste en soms aan het kortste eind. Als je met meerdere partijen de strategie uitzet en samen de goede richting op trekt, trek je vaker aan het langste eind. Dat is de kracht van samenwerking. Samen ben je sterker en bereik je meer.” Hadewych Cliteur, directeur ouderenkoepel CSO De PCOB komt op voor de belangen van ouderen in Nederland, in het bijzonder voor de eigen leden. Afdelingen zijn actief op lokaal niveau, in hun gemeente. Landelijk laat de PCOB via politiek lobbywerk de stem van ouderen horen. Dat doen we voor een belangrijk deel samen met Unie KBO, NVOG en NOOM, onder de vlag van de koepel van ouderenorganisaties CSO. De PCOB zet zich in 2014 in CSO-verband in voor de belangen van ouderen op het gebied van Zorg, Welzijn & Wonen. Daarnaast worden de dossiers Pensioenen en Inkomen & Koopkracht door de andere lidorganisaties gevolgd. Dit gebeurt via commissies per aandachtsgebied, waar experts vanuit alle lidorganisaties aan zijn verbonden. Zij denken mee en leveren input om de lobby daadkrachtig op te pakken en gezamenlijk actie te ondernemen in het belang van ouderen.

Zorg, Welzijn & Wonen Goede, betaalbare en toegankelijke gezondheidszorg op maat, daar maakt de PCOB zich sterk voor. Vanaf 2015 is de ondersteuning en langdurige zorg anders georganiseerd. In 2014 worden de wetten waarin de organisatie van de hervormingen is vastgelegd, definitief gemaakt: de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) 2015, de Wet langdurige zorg (Wlz) en de Zorgverzekeringswet 2015. De PCOB denkt actief mee, levert inbreng en vraagt aandacht voor de belangen van ouderen in de totstandkoming van deze wetten. Namens de CSO is de PCOB de trekker van het aandachtsgebied Zorg, Welzijn & Wonen. Wmo In de eerste helft van 2014 wordt de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) 2015 definitief. De PCOB pleit, in samenwerking met andere ouderen-, patiënten- en cliëntenorganisaties, actief voor duidelijkheid en een samenhangend aanbod voor burgers. Dit brengen we 14 februari tijdens een rondetafelgesprek vanuit de Tweede Kamer aan de orde. Ook uiten we daar onze zorgen om de snelle invoering van de wet. In een gezamenlijke brandbrief, vlak voor de start van het debat over de Wmo, roepen we Kamerleden op om een zorgvuldige overgang te bewerkstelligen voor mensen die thuis wonen, AWBZ-zorg ontvangen en beroep moeten gaan doen op de Wmo/Jeugdwet/zorgverzekeraar. De PCOB volgt het Wmo-debat in de Tweede Kamer op de voet. We zijn blij als na instemming blijkt dat aan een aantal belangrijke voorwaarden voor ouderen, waar we voor gepleit hadden, is voldaan. Zo is de positie van mantelzorgers verbeterd, is onze lobby gehonoreerd om het persoonsgebonden budget (pgb) een gelijkwaardige plaats te geven binnen de nieuwe Wmo en is de eigen regie van ouderen versterkt, doordat cliënten zelf een persoonlijk plan mogen opstellen. Toch houdt de PCOB gemengde gevoelens als de Eerste Kamer begin juli ook instemt met de nieuwe wet. Het is hoog tijd voor duidelijkheid en voor gemeenten om aan de slag te gaan

Pagina 8 van 32

Ledenraad 9 juni 2014 Bijlage 9 a met de uitvoering van de Wmo 2015, maar onze zorg om kwetsbare ouderen en hun ondersteuning blijft. Zorgverzekeringswet Zorg voor betaalbare zorg en begrens de stapeling van zorgkosten; dat vraagt de PCOB in CSO-verband aan de regering bij het herzien van de Zorgverzekeringswet. In 2013 pleit de PCOB om de wijkverpleging in de Zorgverzekeringswet onder te brengen en niet – zoals eerst het plan was – in de Wmo. In maart 2014 maakt staatssecretaris Martin van Rijn van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) bekend deze wens te honoreren. Mooi nieuws: dit betekent dat niet de gemeente bepaalt of iemand recht heeft op wijkverpleging, maar dat dit een verzekerd recht is, vastgelegd in het basispakket. Een tweede succesvolle lobby blijkt als bekend wordt dat ook ouderen vanaf 1 januari 2015 een beroep kunnen doen op het persoonsgebonden budget (pgb) bij de zorgverzekeraars. Zij kunnen niet afgewezen worden op basis van hun leeftijd. De PCOB heeft zich ingespannen om dit onrecht tegen te gaan en dat is gelukt. Wel is het zo dat wanneer de aandoening er voor zorg draagt dat mensen niet meer in staat zijn om zelfstandig een pgb te beheren (bijvoorbeeld door dementie) dat zij niet in aanmerking komen voor een pgb. Hier is de PCOB het mee oneens. Kinderen komen immers ook in aanmerking voor een pgb, wat dan niet door henzelf maar door ouders of verzorgers beheerd wordt. Waarom zou dit voor ouderen niet ook zo kunnen? Wlz In het wetsvoorstel van de Wet Langdurige zorg (Wlz), de vervanger van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ), wijst de PCOB de regering in CSO-verband op de nodige verbeteren aandachtspunten. We zijn blij als na instemming van de Tweede Kamer blijkt dat naar aanleiding van onze lobby een aantal van deze punten wordt overgenomen. Zo is de keuzevrijheid voor mensen vergroot, worden er experimenten opgezet om ook mensen die 24 uur zorg en ondersteuning nodig hebben meer eigen regie te geven en is het mogelijk om deze zorg zowel in een instelling als thuis te ontvangen. Meldpunten: zorgen om hervormingen In 2014 opent de PCOB twee keer een groot landelijk meldpunt waar mensen hun zorgen omtrent de veranderingen kunnen uiten. Vanuit de CSO en samen met patiëntenfederatie NPCF en het Nationaal Ouderenfonds opent de PCOB eind maart het Meldpunt gedwongen verhuizen. Hier komen de eerste weken al meer dan 600 reacties binnen van ouderen die ervaring hebben met gedwongen verhuizingen uit zorginstellingen of zich hier ernstige zorgen over maken. We roepen staatssecretaris Van Rijn van VWS dringend op om snel in gesprek te gaan met patiënten- en ouderenorganisaties, zorginstellingen en zorgverzekeraars zodat bewoners duidelijkheid krijgen. Opvallend is de actie van PCOBafdeling Den Helder/Julianadorp tegen de gedwongen verhuizing van bewoners van woonen zorgcentrum De Golfstroom in Den Helder, waaronder twee PCOB-leden. Zij schakelen een bureau in om de plannen aan te vechten. Begin december lanceert de PCOB samen met Unie KBO en Omroep MAX het Nationaal Meldpunt Ouderenzorg. Eind 2014 staat de teller op een kleine 500 meldingen, het merendeel gaat over de huishoudelijke ondersteuning thuis en de onzekerheid die heerst rondom de veranderingen in de ouderenzorg. Uiteindelijk zullen er 2.200 meldingen binnenkomen.

Pagina 9 van 32

Ledenraad 9 juni 2014 Bijlage 9 a Nationaal Programma Ouderenzorg (NPO) Het Nationaal Programma Ouderenzorg (NPO) verbetert de zorg voor ouderen met complexe hulpvragen. Talrijke organisaties slaan daarvoor landelijk en regionaal de handen ineen. Doel is een samenhangend zorgaanbod dat beter is afgestemd op de individuele behoeften van ouderen. Het Nationaal Programma Ouderenzorg is een programma van ZonMw, in samenwerking met de NFU en de CSO. Opdrachtgever is het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Per 1 oktober komt de projectmedewerker van het deelproject Krachtig Cliënten Perspectief van het NPO in dienst bij de PCOB, omdat de CSO verandert. Voor de duur van het project (tot eind 2016). Binnen het onderdeel Krachtig Cliënten Perspectief denken ouderen heel concreet zelf mee over de ouderenzorg. In het najaar geeft bijvoorbeeld een aantal PCOB-leden feedback en denkt mee over een advies aan het ministerie van VWS omtrent de gewenste ontwikkeling van beroepen en opleidingen in de gezondheidszorg. Aandacht voor Iedereen De PCOB is in CSO-verband één van de negen organisaties die participeren in Aandacht voor Iedereen (AVI). Dit landelijke programma is gestart in 2012 en richt zich op Wmo-raden en lokale belangenbehartigers, met als doel hen te informeren over de veranderingen in de zorg en te adviseren over hun rol daarbij. Bovendien monitort het programma de gevolgen van deze verandering voor cliënten en mantelzorgers. In 2014 zijn de adviseurs van AVI actief in 342 gemeenten, een veel groter aantal dan de oorspronkelijke 100 gemeenten die gepland waren. Daarmee zijn de ondersteuningstrajecten wel minder intensief. Doordat concrete informatie over alle veranderingen per 1 januari 2015 pas laat in het jaar beschikbaar komt, krijgen de AVI-adviseurs in de bijeenkomsten op lokaal niveau te maken met deelnemers die onzeker zijn hoe hun situatie na 1 januari 2015 er uit ziet. Dit wordt gevoed door berichtgeving in de media. Communicatie inzake de veranderingen in de zorg is daarom in 2014 het onderwerp van de AVI-monitor; een onderzoek waar ook PCOB-leden voor zijn uitgenodigd. De resultaten wijzen uit dat er veel onzekerheid heerst over de situatie vanaf 2015. De uitkomsten zijn gedeeld met het ministerie van VWS en de wethouders en voorzitters van Wmo-raden en hebben effect op de inhoud van de communicatie op zowel landelijk als lokaal niveau. In 2014 publiceert AVI de coproductie Handreiking Wmo-verordening. PCOBbeleidsmedewerker Sandrina Sangers schrijft mee aan deze Handreiking die vanuit cliëntperspectief geschreven en gemaakt is, en bestemd voor Wmo-raadsleden en lokale belangenbehartigers die invloed willen uitoefenen op de totstandkoming van de Wmoverordening. Volgend jaar is het laatste jaar van dit programma. www.aandachtvooriedereen.nl Zorg Verandert en Mijn kwaliteit van leven De uitvoering van de hervormingen in de langdurige zorg vraagt onze blijvende aandacht de komende jaren: wat gaat er goed, wat kan beter? Om dit nauwkeurig te volgen, is de PCOB namens de CSO betrokken bij de start van een tweetal nieuwe programma’s, te weten Zorg Verandert en Mijn kwaliteit van leven. Het doel is zowel de effecten van het nieuwe beleid meten en signalen verzamelen, als informeren over de veranderingen en mensen op weg helpen in het nadenken over hun wensen in de zorg. De resultaten brengen de samenwerkingspartners onder de aandacht bij de beleidsmedewerkers van het ministerie van VWS om de kwaliteit van de zorg te verbeteren. De penvoerder van Zorg Verandert is Ieder(in) en voor Mijn kwaliteit van leven is dit de NPCF.

Pagina 10 van 32

Ledenraad 9 juni 2014 Bijlage 9 a www.zorgverandert.nl www.mijnkwaliteitvanleven.nl

Inkomen & koopkracht Ouderen worden al jaren achtereen hard geraakt door bezuinigingsmaatregelen van het kabinet. De koopkrachtberekeningen die de PCOB in CSO-verband door het Nibud laat uitvoeren, tonen in 2014 dat ouderen er het meest op achteruit gaan. Van de 65-plussers met een inkomen beneden modaal heeft 70% te maken met een stapeling van twee of meer bezuinigingsmaatregelen. Dit loopt naar mate de leeftijd en zorgklachten stijgen alleen nog maar op. Tijd voor actie! Daarom vraagt de PCOB op verschillende wijze aandacht voor de koopkrachtachteruitgang van ouderen. Zo pleiten we eind maart voor compenserende maatregelen. We vragen de Tweede Kamer om te regelen dat niet alleen bijstandsgerechtigden maar ook ouderen met een laag inkomen onverkort recht hebben op een eenmalige koopkrachttegemoetkoming. En met succes! D66 dient een amendement in, dat op 24 juni in de Tweede Kamer wordt aangenomen. Gemeenten zijn hiermee verplicht om aan álle personen met een laag inkomen de tegemoetkoming te verstrekken. Dus niet alleen aan bijstandsgerechtigden, zoals in het oorspronkelijke voorstel stond, maar ook aan gepensioneerden en werkenden met een laag inkomen. Prinsjesdag Aan de vooravond van Prinsjesdag gaan we als PCOB en samenwerkende ouderenorganisaties in gesprek met minister Lodewijk Asscher en staatssecretaris Jetta Klijnsma van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) over de koopkracht van ouderen. We uiten onze zorgen over de koopkrachtontwikkeling van grote groepen ouderen in Nederland, en houden een warm pleidooi voor compenserende maatregelen. Minister Asscher doet helaas geen enkele toezegging en verwacht dat 2015 een zwaar jaar wordt voor iedereen, inclusief de ouderen. We blijven aandringen: ouderen mogen niet onevenredig zwaar getroffen worden door grote nadelige gevolgen van stapeling van maatregelen vanuit verschillende departementen. We willen dan ook betere afstemming en coördinatie tussen die departementen. Minister Asscher heeft al eerder toegezegd hier een rol in te willen spelen. Daar houden we de minister aan. Het gesprek stelt de PCOB niet gerust. Onze zorgen blijken gegrond als met Prinsjesdag blijkt dat ouderen hard worden getroffen door stapeling van bezuinigingsmaatregelen in 2015. Een aantal leden van de netwerkgroep Inkomen & Koopkracht komt met Prinsjesdag bijeen op het verenigingsbureau in Zwolle. Zij rekenen daar met elkaar door wat de effecten van Prinsjesdag zijn voor de vijf ‘persona’s’ die de PCOB eerder ontwikkelde tijdens de gemeenteraadsverkiezingen in 2013. Vijf ‘echte mensen’, met een verhaal, waarmee we de beleidsmatige taal, de besluiten die genomen worden, vertalen naar de levens van mensen: Greet de Boer (een weduwe met AOW en een partnerpensioen en een vermogen van rond €90.000), Thea Verschuur (een alleenstaande met alleen AOW, woonachtig in een huurhuis), Truus Meerkamp (een gescheiden vrouw met AOW en een alimentatie-uitkering) Piet de Graaf (met vrouw, beiden AOW en een aanvullend pensioen, woonachtig in eigen huis zonder hypotheeklasten) en Bert van der Veen (met vrouw, beiden AOW en een

Pagina 11 van 32

Ledenraad 9 juni 2014 Bijlage 9 a aanvullend pensioen, een vermogen van €121.000 en woonachtig in een huurhuis). De uitkomst van de berekeningen wordt gepubliceerd op onze website. In het kort: Greet de Boer zou er komend jaar €6,00 per maand op vooruit moeten gaan, maar zij gaat er waarschijnlijk €12,00 per maand op achteruit en zal ook €15,00 meer aan zorgpremie moeten gaan betalen (op jaarbasis). Per saldo gaat zij er dus ruim €7,00 per maand op achteruit. Truus Meerkamp gaat er €14,00 op vooruit volgens de berekeningen van de netwerkgroep. Hierbij is nog niet meegerekend dat er ook over de alimentatie een bijdrage Zvw betaald moet worden. Zij zal wellicht ook ongeveer hetzelfde bedrag aan zorgtoeslag ontvangen, of iets meer. Dit is krap 1%. Thea Verschuur gaat er €24,00 per maand op vooruit zonder dat rekening is gehouden met de veranderingen in de zorgtoeslag en de huurtoeslag. Ook is hierbij nog geen rekening gehouden met de verhoging van het eigen risico. Dan blijft er nog een verbetering van meer dan €22,00 over. Piet de Graaf gaat er volgens de berekeningen €25,00 per maand op vooruit, ofwel 1,1%. Echter weer zonder rekening te houden met verhoging zorgpremie en zorgtoeslag. Bert van der Meer gaat er maandelijks €10,00 op achteruit. Los van wat hij met eigen risico Zvw nog inlevert. Koopkracht PCOB-leden De dalende koopkracht van ouderen is voor de PCOB reden om een onderzoek onder onze eigen leden te doen via het PCOB Panel. Uit de resultaten blijkt dat driekwart van de PCOBouderen verwacht als gevolg van de voorgenomen kabinetsmaatregelen in koopkracht er op achteruit te gaan. Iets minder dan een kwart verwacht dat de koopkracht van ouderen gelijk blijft. Opmerkelijk is dat ondanks deze weinig positieve verwachtingen ten aanzien van de eigen koopkracht, bijna 30% van de PCOB-leden niettemin aangeeft best nog wel iets te kunnen inleveren. Daar staat tegenover dat een ongeveer even grote groep zich in meer of mindere mate zorgen maakt of zij in 2015 nog wel kan rondkomen.

Pensioenen Door het zes jaar lang niet indexeren van pensioenopbouw, het fors verlaagde opbouwpercentage en de voorgestelde aanpassing van het Financieel Toetsingskader kan het toekomstig bereikbare aanvullend pensioen van werknemers en gepensioneerden tot 48% dalen. De gevolgen zijn voor werknemers nog desastreuzer dan voor gepensioneerden. Dat stelt de PCOB in CSO-verband in zijn reactie op het wetsvoorstel van staatssecretaris Klijnsma, die nieuwe spelregels voor pensioenen wil invoeren. Op de dag dat de Tweede Kamer moet stemmen over het nieuw Financieel Toetsingskader (nFTK) trekken we naar het Plein voor de Tweede Kamer in Den Haag. Met ongeveer 200 mensen, de andere ouderenorganisaties en organisatoren FNV en CNV, komen we fysiek in actie tijdens een pensioenprotest. We laten weten dat we het nFTK afwijzen omdat het overbodig is en schadelijk voor gepensioneerden en voor hun kinderen en kleinkinderen. Helaas stemt de Tweede Kamer die dag wel in met het wetsvoorstel en wordt het nFTK aangenomen: een tegenvaller. Gelukkig wordt het voorstel dat pensioenfondsen sneller mogen indexeren ook

Pagina 12 van 32

Ledenraad 9 juni 2014 Bijlage 9 a aangenomen. Maar we laten het er wat betreft het nFTK niet bij zitten en komen opnieuw in actie als het wetsvoorstel naar de Eerste Kamer gaat. Op 3 december staat de PCOB bij de Senaat in Den Haag samen met andere organisaties, initiatiefnemer FNV en circa 500 boze burgers. En met succes: het debat wordt uitgesteld en onze bezwaren en vragen overgenomen door de Eerste Kamer en voorgelegd aan de staatssecretaris. Helaas stemt de Eerste Kamer half december alsnog in met het nFTK. Belastingplan Diezelfde nacht stemt de Senaat helaas ook in met een Belastingplan dat twee maatregelen omvat die pas in 2016 hun beslag krijgen. De PCOB maakt in CSO-verband verschillende keren bezwaar tegen het afschaffen van de ouderentoeslag en het versoberen van de ouderenkorting in 2016. Dit is vooral slecht nieuws voor de koopkracht van ouderen met een laag inkomen. PCOB denkt mee over toekomst pensioenen Staatssecretaris Klijnsma (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) organiseert in de tweede helft van 2014 de Nationale Pensioendialoog. Tijdens bijeenkomsten door heel Nederland wordt met elkaar nagedacht over de vraag: past het pensioenstelsel nog wel bij deze veranderende samenleving? De opbrengsten uit de Nationale Pensioendialoog vormen input voor de Hoofdlijnennotitie met bouwstenen voor een mogelijk toekomstig pensioenstelsel, die in het voorjaar van 2015 door Klijnsma aan de Tweede Kamer wordt aangeboden. Twee PCOB-netwerkgroepsleden Pensioenen, nemen namens de PCOB deel aan de Nationale Pensioendialoog, en denken mee over het pensioenstelsel in Nederland. Gepensioneerden in pensioenfondsen: succesvolle lobby Na jarenlange lobby (ruim 40 jaar!) van de PCOB, in CSO-verband, besluit de overheid in september 2013 de pensioenwetgeving aan te passen: ook gepensioneerden kunnen nu worden gekozen in de medezeggenschapsorganen van alle pensioenfondsen. In februari 2014 zijn de eerste verkiezingen voor het nieuwe Verantwoordingsorgaan van het ABP en van het Pensioenfonds Werk en (Re)Integratie (PWRI). Ook PCOB-leden stellen zich kandidaat. Helaas worden zij niet gekozen, maar wel een heel aantal andere gepensioneerden, die in de pensioenfondsen kunnen meepraten over de wijze waarop hun pensioen wordt beheerd. Een goede ontwikkeling. Kostendelersnorm Mensen die gaan samenwonen om voor elkaar te zorgen, mogen niet worden gekort, vindt de PCOB. Daarom spannen we ons in om de kostendelersnorm (in de media ook wel ‘mantelzorgboete’ genoemd) tegen te gaan. We zoeken de media op met een publicatie in de Volkskrant en tekenen en mede-overhandigen een petitie aan de Senaat. Lang ziet het ernaar uit dat de Senaat weerstand biedt tegen de kostendelersnorm, maar uiteindelijk neemt zij genoegen met de toezegging van staatssecretaris Klijnsma om onderzoek te laten doen naar de effecten van de maatregel. De motie wordt aangenomen, maar de ingangsdatum wordt uitgesteld tot na het onderzoek, te weten 1 juli 2016. De PCOB betreurt deze ontwikkeling, maar geeft aan betrokken te willen worden bij het onderzoek.

Pagina 13 van 32


Waardig ouder worden Nadenken over belangrijke levensvragen; dat wil de PCOB stimuleren met het programma Waardig ouder worden. In een wereld die steeds complexer wordt, geeft het helderheid en richting om dit gesprek aan te gaan. En het draagt bij aan het (her)vinden van de eigen kracht om duidelijke eigen keuzes te maken. Levenseinde: Coalitie Van Betekenis Sterven, dood en rouw zijn precaire onderwerpen in de samenleving. De PCOB wil als mede-initiatiefnemer van de Coalitie Van Betekenis een blijvende omslag bewerkstelligen in denken en doen rond ouder worden, sterven en rouw; door ruimte en aandacht te vragen voor het levenseinde in de maatschappij, zodat mensen de laatste levensfase kunnen invullen zoals zij graag willen. In oktober voert de Coalitie een constructief overleg met de Vaste Kamercommissie van VWS om meer aandacht te vragen voor de niet-medische aspecten van palliatieve zorg in de laatste levensfase, gevolgd door een brief aan de CDAfractie met een meer inhoudelijke toelichting op haar argumenten. We verwachten dat dit effect heeft op het Programma over Palliatieve Zorg. Ook maakt de PCOB zich middels de Coalitie hard voor de ontwikkeling van een neutrale niet-reanimeerpenning. Minister Edith Schippers (VWS) zegt nogmaals toe hierover met maatschappelijke organisaties in overleg te gaan, wat in 2014 helaas opnieuw nog geen concrete resultaten heeft opgeleverd om te komen tot de uitgifte van een neutrale niet-reanimeerpenning. De PCOB blijft hier aandacht voor vragen. http://www.pcob.nl/nieuws/van-betekenis-tot-het-einde Handreiking Bewust afzien van eten en drinken De PCOB werkt mee aan de ontwikkeling van de Handreiking Bewust afzien van eten en drinken van artsenfederatie Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst (KNMG). Ouderen in veilige handen Jaarlijks worden naar schatting 200.000 ouderen mishandeld. De PCOB wil dit actief tegengaan door het probleem onder de aandacht te brengen. Dat doen we via het voorlichtingsprogramma ‘Ouderen in veilige handen’, in samenwerking met het ministerie van VWS en ouderenorganisaties ANBO, Unie KBO en NOOM. In 2014 zijn er negen PCOBvoorlichters actief. Zij realiseren met elkaar maar liefst 92 voorlichtingsbijeenkomsten bij PCOB-afdelingen en een bijeenkomst met indirecte voorlichting over ouderenmishandeling aan Vrijwillige Ouderenadviseurs (VOA’s) en kaderleden. Onze doelstelling van 140 bijeenkomsten wordt in 2015 behaald. In totaal zijn er nu al ruim 5.000 PCOB-leden bereikt via deze bijeenkomsten, 99% van de aanwezigen beoordeelt de voorlichting als zeer nuttig en duidelijk. Via de vier ouderenorganisaties zijn er meer dan 20.000 ouderen bereikt. De voorlichtingsbijeenkomsten leveren veel publiciteit op in de regionale media, zowel voor het thema als voor de PCOB. De campagne wordt positief geëvalueerd en krijgt daarom in 2015 nog een vervolg met steun van het ministerie van VWS. De PCOB wil Vrijwillige Ouderenadviseurs (VAO’s), belastinginvullers en andere vrijwilligers die bij ouderen thuis komen, inschakelen en beter toerusten op een signaleringsrol, met name op het gebied van financieel misbruik en ontspoorde mantelzorg. Eenzaamheid: Coalitie Erbij

Pagina 14 van 32

Ledenraad 9 juni 2014 Bijlage 9 a Samen met Coalitie Erbij wil de PCOB eenzaamheid bestrijden. De Coalitie initieert, faciliteert en stimuleert samenwerking tussen organisaties die zich bezighouden met eenzaamheid. De PCOB is één van de leden van de Coalitie en daardoor betrokken bij de jaarlijkse Week tegen Eenzaamheid, in 2014 van 25 september tot en met 4 oktober met als thema: (H)erken eenzaamheid. Handel op tijd. In het hele land worden activiteiten uitgevoerd, zoals De Langste Eettafel van Nederland en honderden lokaal georganiseerde activiteiten in het teken van eenzaamheid (h)erkennen en op tijd handelen. Ook de PCOB komt in actie: PCOB-afdeling Nijkerk werkt mee aan een handwerk- en breiproject van een lokaal woonzorgcentrum voor het goede doel. www.eenzaam.nl Generatiegesprekken Na de succesvolle generatiegesprekken met studenten in 2013, organiseren de PCOB en Hogeschool Windesheim in 2014 opnieuw bijeenkomsten voor jong en oud. Deze keer rondom het thema ‘God, geloof en zingeving’. De eerste ontmoeting in november trekt negentien PCOB-leden en vijftien studenten, bij de tweede bijeenkomst ligt het aantal aanwezigen, wegens ziekte, iets lager. Aanwezigen kijken terug op waardevolle gesprekken. Expertisenetwerk Levensvragen en Ouderen Als één van de kernpartners van het Expertisenetwerk Levensvragen en Ouderen, maakt de PCOB zich sterk voor het belang van ondersteuning bij levensvragen van ouderen die afhankelijk zijn van zorg. In samenwerking met het Expertisenetwerk Levensvragen en Ouderen wil de PCOB ervoor zorgen dat aandacht voor levensvragen bij ouderen als vanzelfsprekend is opgenomen in het beleid van zorgen welzijnsinstellingen. En dat vrijwilligers en beroepskrachten kunnen rekenen op training en ondersteuning bij het omgaan met deze vragen. Dankzij deelname aan het Expertisenetwerk is de cursus ‘Wat ik eigenlijk wilde vragen’ tot stand gekomen, die in 2014 twee maal is gegeven aan 19 deelnemers. www.netwerklevensvragen.nl

De menselijke maat De PCOB wil bijdragen aan een samenleving waarin de mens centraal staat, in plaats van geld of techniek. Met ons programma De Menselijke Maat vragen wij hiervoor de aandacht bij de politiek, bij maatschappelijke organisaties en in de maatschappij als geheel. We willen mensen bijeen brengen. Seniorvriendelijke ziekenhuizen De PCOB is mede-initiatiefnemer van het Keurmerk Seniorvriendelijk Ziekenhuis. Samen met ouderenorganisaties Unie KBO, NOOM en NVOG testen we ziekenhuizen op seniorvriendelijkheid. Dat is hard nodig: één op de drie 70-plussers verlaat het ziekenhuis slechter dan hij of zij is binnengekomen. Uit onderzoek blijkt dat er nog veel verbeteringen mogelijk zijn in de overdracht van en naar de thuissituatie, en in het treffen van maatregelen om ouderen sociaal en lichamelijk actief te houden tijdens de ziekenhuisopname. In 2013 gaan getrainde seniorscouts op pad om 130 ziekenhuizen te beoordelen. 47 ziekenhuizen voldoen aan de eisen en ontvangen een Keurmerk. In 2014 worden de criteria aangescherpt en traint de PCOB ongeveer 60 seniorscouts, waaronder PCOB-leden. Zij gaan begin 2015 opnieuw op pad. Tijdens deze tweede ronde langs de ziekenhuizen, controleren zij op vijftien kwaliteitsaspecten rond specifieke zorgbehoeften en wensen van ouderen. Daarnaast

Pagina 15 van 32

Ledenraad 9 juni 2014 Bijlage 9 a worden alle ziekenhuizen bevraagd door onderzoeksbureau MediQuest. De resultaten hiervan worden in de loop van 2015 bekendgemaakt. In het najaar van 2015 zullen de Keurmerken uitgereikt worden aan alle seniorvriendelijke ziekenhuizen in Nederland. Ouderen kunnen via de Keuzewijzer van het Keurmerk Seniorvriendelijk Ziekenhuis heel makkelijk digitaal zien welk ziekenhuis bij hen in de regio seniorvriendelijk is via www.pcob.nl/seniorvriendelijkziekenhuis (onderaan).

Arbeidsparticipatie De hoge werkloosheid onder 50-plussers is een gemis voor de samenleving, vindt de PCOB. Want 50-plussers hebben de maatschappij veel te bieden: levenservaring, natuurlijk gezag, een hoog arbeidsethos, loyaliteit en inzetbaarheid. Veel talent en menselijk kapitaal blijven onbenut als ouderen thuis komen te zitten. Daarom zet de PCOB zich in voor de belangen van 50-plussers rondom werk. Dat deden we de afgelopen jaren door uitvoering van de projecten ‘50+ Werkt’ en ‘Maak werk van uzelf’. Dit leidt in 2014 tot tien concrete aanbevelingen aan samenleving, overheid en werkgevers om de arbeidsparticipatie van ouderen te verbeteren. Aanbevelingen Uit onze projecten, verschillende onderzoeken en de ervaringen van werkzoekende 50plussers zelf, blijkt dat een andere aanpak nodig is om de arbeidsparticipatie van 50-plussers te verbeteren. Daarom publiceert de PCOB in 2014 met Unie KBO en NOOM een manifest met aanbevelingen. Tijdens een Expertmeeting voor werknemersorganisaties, werkgevers, uitvoeringsorganisaties en werkzoekende 50-plussers in mei, wordt het manifest uitgereikt aan CNV-voorzitter Maurice Limmen. Ook worden de aanbevelingen breed verspreid onder leden van de SER en de Stichting van de Arbeid. Resultaten Een aantal van onze aanbevelingen wordt kort na verschijnen van het manifest overgenomen door de overheid: een mooi resultaat van onze lobby! Zo maakt minister Asscher (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) eind juni bekend dat de leeftijdsgrens van het Actieplan 55pluswerkt van UWV omlaag gaat van 55 naar 50 jaar en dat er €34 miljoen uitgetrokken wordt om ook de werkloosheid onder ouderen van 50-55 jaar aan te pakken. De PCOB pleit al jaren voor het verlagen van de leeftijdsgrens en dit is ook één van de aanbevelingen uit ons manifest. Een andere aanbeveling van ons: ‘stimuleer vrijwilligerswerk voor (langdurig) werkzoekenden’ wordt in juli 2014 overgenomen. De minister beslist dat de regels voor WW’ers om vrijwilligerswerk te doen, worden versoepeld. Een mooi besluit: dat betekent minder belemmering voor werkzoekenden voor wie vrijwilligerswerk een stap kan zijn bij het opdoen van (werk)ervaring en in de richting van betaald werk. Ook hamert de PCOB al jaren op het aanpakken van de beeldvorming bij werkgevers. We zijn dan ook blij met de campagne die het UWV in de zomer van 2014 samen met MKB Nederland lanceert. De publiekscampagne ‘Open voor 50-plus’ richt zich op het stimuleren van werkgevers om 50-plussers uit te nodigen voor sollicitatie- en netwerkgesprekken. Om hun talent niet onbenut te laten! Precies de boodschap van de ouderenorganisaties. Een aantal mooie uitkomsten van onze jarenlange lobby die we samen met andere ouderenorganisaties voeren om de arbeidsparticipatie van 50-plussers te vergroten. 50+ Werkt

Pagina 16 van 32

Ledenraad 9 juni 2014 Bijlage 9 a De beeldvorming over 50-plussers op de arbeidsmarkt op positieve wijze beïnvloeden, belemmeringen voor 50-plussers om deel te nemen aan de arbeidsmarkt wegnemen en mogelijkheden ontwikkelen om langer doorwerken te bevorderen. Dat zijn de doelen van het project ‘50+ Werkt!’, dat de PCOB in samenwerking met ouderenorganisaties Unie KBO en NOOM van 2011 tot 2013 uitvoert. Het project wordt in 2014 afgesloten met een symposium in januari, publicatie van de aanbevelingen en de Expertmeeting in mei.

Maak werk van uzelf Het project ‘Maak werk van uzelf!’ richt zich op werkzoekende 50+-vrouwen en heeft als doel de afstand tot de arbeidsmarkt voor deze groep te verkleinen. Om dat te bereiken organiseert de PCOB in samenwerking met Unie KBO, lokale gemeenten en het UWV onder meer regionale Maak-Werk-bijeenkomsten (waar vrouwen elkaar ontmoeten en waar organisaties en bedrijven aanwezig zijn) en Talentenworkshops (waar vrouwen hun talenten verder ontwikkelen). In totaal bezoeken bijna 1400 vrouwen de bijeenkomsten in 2012, 2013 en 2014. De bijeenkomsten worden uitgevoerd met subsidie van het fonds PGO. Als vervolgstap volgen ruim 200 vrouwen een eendaagse Talentenworkshop. Vrijwel alle deelnemers zijn erg positief over de bijeenkomsten. Zij geven aan meer zelfvertrouwen te hebben gekregen en vooral concrete plannen tot vervolgstappen te hebben gemaakt. Een half jaar later heeft 30% daadwerkelijk betaald werk gevonden, de workshop heeft – zo blijkt uit gesprekken – daarbij een nadrukkelijke rol gespeeld. De Droombaanactie is in 2014 een extra activiteit binnen dit project. Werkzoekende 50+ vrouwen worden opgeroepen hun realistische droombaan én de stappen die zij daarvoor ondernemen, kenbaar te maken. Zes van de 130 deelnemende vrouwen winnen een prijs die hen een stap op weg helpt richting werk. De eerste prijs is een meeloopdag in het werkveld en een bijdrage aan een opleiding. De actie stimuleert en inspireert deelnemende vrouwen extra om werk van zichzelf maken en zorgt voor veel publiciteit en aandacht voor de doelgroep. Blijf Veilig Mobiel Ouderen zijn nog relatief vaak slachtoffer in het verkeer. Daarom zet de PCOB zich in, om de mobiliteit en verkeersveiligheid van ouderen te bevorderen. Dat doen we sinds 2007 binnen het programma Blijf Veilig Mobiel samen met diverse andere organisaties (ANBO, ANWB, CG-Raad, Fietsersbond, NVVS, Veilig Verkeer Nederland en Viziris). In 2014 start de laatste nieuwe projectperiode. De aandacht ligt dit jaar in het bijzonder op het bevorderen van de veiligheid van oudere fietsers. Goed vertegenwoordigd De PCOB werkt mee aan de website www.goedvertegenwoordigd.nl: een platform waar breed kennisgenomen kan worden van de maatregelen rondom familievertegenwoordiging en wat er van een familiementor, familiecurator en familiebewindvoerder gevraagd wordt. Dit in het kader van de vernieuwde wetswijziging ‘Curatele, beschermingsbewind en mentorschap’, die op 1 januari 2014 in werking treedt. Enquête toekomst van NL

Pagina 17 van 32

Ledenraad 9 juni 2014 Bijlage 9 a In het najaar vullen bijna 2.500 PCOB-leden een enquête in over de toekomst van Nederland. Daaruit blijkt onder meer dat PCOB’ers positiever naar de toekomst kijken dan de gemiddelde Nederlander. Wel vinden we dat het in Nederland wat socialer kan en vullen we als PCOB specifiek aan dat respect voor gezag beter kan in ons land. PCOB-leden maken zich zorgen over de toekomst van de gezondheidszorg en de werkgelegenheid. Opvallend is dat we als PCOB’ers, sterker dan de gemiddelde Nederlander, bereid zijn om meer te betalen voor goed onderwijs. We steunen maatregelen waardoor de zorgpremie minder hard stijgt en betalen liever wat meer belasting voor langdurige zorg dan er zelf voor te sparen. Investeren in de openbare ruimte, daar zijn PCOB-leden meer dan gemiddeld toe bereid. Ook vinden we het geen probleem om meer belasting te betalen voor onze veiligheid, goede mobiliteit en betere uitkeringen. Vergeleken met de rest van Nederlanders vinden PCOB’ers het veel minder belangrijk om zelf te bepalen wanneer zij met pensioen gaan.

Pagina 18 van 32


Deel 3: Leden 3. I Afdelingen Op 1 januari 2015 zijn er 325 PCOB-afdelingen actief in heel Nederland. Dit waren er op 1 januari 2014 336. In december 2014 wordt een enquête gestuurd naar alle secretarissen van de afdelingen en daarin wordt gevraagd aan welke lokale activiteit zij de beste en/of mooiste herinnering hebben. Uit de antwoorden van 185 secretarissen is een top vijf te maken, ook al blijkt dat velen niet kunnen kiezen omdat alle bijeenkomsten bijzonder zijn geweest. Top vijf 1. Uitjes en dagreizen 2. Jubileumbijeenkomst waar grote opkomst is van leden 3. Kerstviering 4. Paasbijeenkomst 5. Geschiedenis van regio/plaats. De volgende afdelingen worden in 2014 samengevoegd: • Utrecht. De afdelingen in Utrecht (Noord, Oost, West, Zuid, Leidsche Rijn-Vleuten-De Meern) gaan samen verder als één afdeling Utrecht-Stad (per 17-03-2014) • Amsterdam. De afdelingen in Amsterdam (Noord, Oost, West, Zuid, West-Tuinstede, Zuid-Oost) gaan samen verder als één afdeling Amsterdam (per 1-1-2014). • Elim-Nieuwlande is samengevoegd met Hollandscheveld: PCOB-afdeling Hollandscheveld-Elim-Nieuwlande (per 1-1-2014). • Nijkerk is samengevoegd met Hoevelaken: PCOB-afdeling Nijkerk/Hoevelaken (per 1-1-2014). • Scherpenzeel is samengevoegd met Woudenberg: PCOB-afdeling WoudenbergScherpenzeel-Renswoude (per 1-1-2014). • Rotterdam Lombardijen is samengevoegd met Rotterdam IJsselmonde: PCOBafdeling Rotterdam IJsselmonde-Lombardijen (22-07-2014). • Alle afdelingen in Rotterdam (13) worden samengevoegd tot één afdeling, maar binnen de verschillende oude afdelingen blijven activiteiten georganiseerd. In 2014 moet helaas ook een aantal afdelingsbesturen uiteindelijk concluderen dat het niet verder gaat en er geen nieuwe bestuursleden gevonden kunnen worden, waardoor er niets anders op zit dan de afdeling op te heffen. In de provincie Overijssel stopt per einde 2014 de afdeling Olst/Wijhe, in Drenthe is het de PCOB-afdeling Zweeloo, in Noord-Holland zijn het de afdelingen Wijdemeren en Heemstede. In Gelderland stopt de PCOB-afdeling Wageningen en in Noord-Brabant wordt per eind 2014 de PCOB-afdeling ’s Hertogenbosch opgeheven. Binnen de PCOB zijn meer dan 9000 vrijwilligers actief, het merendeel binnen de afdelingen. Naast afdelingsbesturen (zoals voorzitter, penningmeester en secretaris) kennen de afdelingen actieve vrijwilligers met een vaste taak, zoals bijvoorbeeld redacties Nieuwsbrief, webmasters, ledenwervers, bezorgers van ledenmagazine Perspectief. Deze lijst is nog langer te maken...

Pagina 19 van 32

Ledenraad 9 juni 2014 Bijlage 9 a Training & Cursus In 2014 worden vanaf het voorjaar trainingen gegeven aan ledenadministrateurs en penningmeesters. Deze worden op dezelfde dag georganiseerd, zodat leden die beide functies bekleden op één dag getraind kunnen worden. In 2014 worden 7 trainingen voor 72 ledenadministrateurs en penningmeester gehouden. De opkomst is zeer goed en de reacties overwegend positief. Via het Afdelingenportaal is een helpdesk beschikbaar met de mogelijkheid om vragen te stellen en om de meest gestelde vragen en antwoorden in te zien. In 2014 worden er circa 240 vragen van penningmeesters beantwoord (waarvan 30 via de helpdesk in het Afdelingenportaal). Ledenadministrateurs stellen circa 330 vragen (waarvan 47 via de helpdesk in het Afdelingenportaal). In veel gevallen helpen medewerkers Planning & Control de vragenstellers verder, onder meer door gebruik te maken van het programma Teamviewer. Hiermee kan ondersteuning op afstand geboden worden door mee te kijken op het computerscherm van de gebruiker. Via een speciale digitale nieuwsbrief worden penningmeesters en ledenadministrateurs geïnformeerd over (geplande) aanpassingen in het Afdelingenportaal. Ook is een aantal vrijwilligers beschikbaar om hulp te bieden aan gebruikers, hun namen met contactgegevens worden gecommuniceerd via de nieuwsbrief. Het Afdelingenportaal wordt in 2014 verder ontwikkeld. Eén van de aanpassingen is de inschrijfwizard en de mogelijkheid om relaties en donateurs in het portaal te registreren. De penningmeestersmodule wordt steeds stabieler en interessanter voor een groter aantal penningmeesters. Naast het aanleveren van jaarcijfers wordt meer gebruik gemaakt van de transactiefunctionaliteit binnen het programma. Hiermee kunnen penningmeesters hun banktransacties invoeren en worden deze verwerkt in de administratie. Nieuw in 2014 is dat bankmutaties geïmporteerd kunnen worden. In 2013 voeren 110 afdelingen hun jaarcijfers zelf in via het Afdelingenportaal, dat de tweede helft van 2012 is geïntroduceerd. In 2013 verwerken 51 afdelingen ook hun transacties via de boekhoudmodule van het Afdelingenportaal. Webmasters In 2014 worden 18 webmastertrainingen gegeven aan 140 (potentiële) webmasters. De training richt zich op het leren werken met het content management systeem Wordpress; het systeem waarmee de website wordt beheerd. De trainingen worden goed tot zeer goed ontvangen en leiden tot zichtbare verbeteringen van de afdelingswebsites. Dit is van groot belang, omdat bijna een kwart van het websitebezoek via een afdelingspagina op de PCOB website komt. Eind 2014 hebben 309 afdelingen een eigen afdelingswebsite, zoals blijkt uit de enquête. Ruim 80% van de afdelingen geeft zelf een nieuwsbrief uit. Eén keer inloggen Sinds december 2014 kunnen alle kaderleden via de PCOB-website (www.pcob.nl) inloggen met één inlognaam en wachtwoord. Vervolgens krijgen zij toegang tot de functionaliteit(en) waar zij uit hoofde van hun functie toegang toe hebben. Voor ledenadministrateurs en penningmeesters is dit het Afdelingenportaal, om de ledenadministratie of financiële administratie van de afdeling bij het houden. Voor webmasters is er toegang tot het beheersysteem van de afdelingswebsite.

Pagina 20 van 32

Ledenraad 9 juni 2014 Bijlage 9 a Elk lid kan daar zijn eigen gegevens inzien en aanpassen. Inloggen is mogelijk via de knop ‘Mijn PCOB’ op elke computer met een internettoegang. Gewesten In 2014 is ‘PCOB Nieuwe Stijl’ verder uitgewerkt en met de komst van de Ledenraad in 2013 zijn de demissionaire gewestbesturen in 2014 ook verder afgebouwd of omgevormd. We bouwen aan een vereniging waarin de leden centraal staan en waarvan de lokale afdelingen de ruggengraat vormen. In 2014 komt ‘PCOB Nieuwe stijl’ ook in afrondende fase. De gewesten Overijssel, Flevoland, Noord-Holland, Zeeland, Drenthe, Friesland, Gelderland en Limburg hebben in 2013 hun taken afgebouwd en begin 2014 vindt de officiële financiële overdracht van deze gewesten plaats naar het verenigingsbureau. Met de demissionaire gewestbesturen van de provincies Groningen, Utrecht en Zuid-Holland worden afspraken gemaakt om in 2015 tot overdracht en afronding te komen. In NoordBrabant wordt in het voorjaar ook gekozen naar een platform te gaan, waar de regiocoördinatoren een coördinerende rol hebben. In Zuid-Holland en Utrecht hebben de demissionaire gewestbesturen zich omgevormd tot een Provinciaal Overleg (PO)-orgaan, dat projecten uitvoert. Eind 2014 besluit Zuid-Holland in 2015 te stoppen als Provinciaal Overleg en ook zijn provinciale kantoor te sluiten per 1 juni 2015. De twee stadsgewesten Amsterdam en Den Haag/Scheveningen gaan verder als afdeling(en). De nieuwe manier van werken binnen de vereniging vereist een andere manier van denken, die op alle fronten nog in ontwikkeling is. Het samenspel tussen afdelingsbesturen, regiocoördinatoren en het verenigingsbureau is daarin van groot belang. Regiocoördinatoren In 2014 starten zes nieuwe regiocoördinatoren (rc’s), waardoor er in totaal 40 zijn, inclusief regio-contactpersonen in de provincie Utrecht en twee ad interim rc’s, die deze vrijwilligersfunctie tijdelijk combineren met ledenraadslidmaatschap. De regiocoördinatoren zijn het vaste aanspreekpunt in een bepaalde regio, waar vijf tot tien afdelingen actief zijn en onderhouden nauw contact met de afdelingen. Ze hebben ook nauw contact met het verenigingsbureau. In 2014 stoppen ook vijf regiocoördinatoren wegens persoonlijke redenen. Tevens zijn er einde 2014 nog elf vacatures. De regiocoördinatoren komen in februari, mei en september samen om van elkaar te leren en afspraken te maken. De regiocoördinatoren zijn op hun beurt verantwoordelijk voor het organiseren van regiobijeenkomsten in hun eigen regio, samen met de afdelingsbesturen, die in het voor-en najaar worden gehouden. Het doel van deze bijeenkomsten is dat afdelingen van elkaar kunnen leren en best practices gedeeld kunnen worden. Actief in lokale politiek In 2014 ligt de nadruk binnen de PCOB, nog meer dan eerdere jaren, op lokale belangenbehartiging. De veranderingen in de (ouderen)zorg leiden ertoe dat taken van de landelijke overheid bij gemeenten worden belegd (Wmo). De gemeenteraadsverkiezingen in maart 2014 zijn dan ook van groot belang. Veel PCOB-afdelingen organiseren voorafgaand aan de verkiezingen informatiebijeenkomsten met lokale politici om meer te horen over het beleid binnen hun gemeente en zo een gedegen keuze te kunnen maken. Vanuit het verenigingsbureau is er veel aandacht voor de ondersteuning van lokale belangenbehartigers. Beleidsmedewerkers denken en lezen desgewenst mee met lokale plannen en er wordt een tweedaagse training voor lokale belangenbehartigers

Pagina 21 van 32

Ledenraad 9 juni 2014 Bijlage 9 a georganiseerd. De eerste trainingsdag zijn er 25 PCOB-leden aanwezig, de tweede dag 8. Gezien de veelheid aan taken die er liggen voor lokale belangenbehartigers, valt de opkomst wat tegen. De training wordt door aanwezigen als zeer nuttig ervaren. Ze krijgen tips en handvatten, wisselen ervaringen uit en maken een plan van aanpak om lokaal aan de slag te gaan. De PCOB is via de CSO partner in het programma Aandacht voor Iedereen (een landelijke programma dat lokale belangenbehartigers steunt en adviseert). De concrete adviezen en handleidingen die dit programma publiceert worden gebruikt door PCOB-leden die actief zijn in de lokale belangenbehartiging of Wmo-raad. Netwerkgroepen Via netwerkgroepen kunnen PCOB-leden uit het hele land, buiten hun afdelingsverband, kennis opdoen én kennis delen. In 2014 zijn er vier netwerkgroepen actief: ‘Praten over… je levenseinde’, ‘Zorg, welzijn en wonen’, ‘Inkomen en koopkracht’ en ‘Pensioen’. Leden van de Netwerkgroepen nemen deel aan landelijke denktanks en dialoogbijeenkomsten omtrent hun kennisgebied en komen bijeen voor acties en activiteiten. Zij worden vanuit het verenigingsbureau geïnformeerd over nieuws en activiteiten door middel van nieuwsbrieven en mailberichten. In deel 2 van dit jaarverslag is meer te lezen over de inzet van deze netwerkgroepen. Netwerkgroepen ledental eind 2013 ledental eind 2014 Zorg, Welzijn & Wonen 166 212 Pensioen 10 opgegaan in Financiën Koopkracht & Inkomen 30 opgegaan in Financiën Arbeid 23 opgegaan in Financiën Financiën 435 Praten over… (levenseinde) levensvragen 393 381 Vrijwillige Ouderenadvisering Vrijwillige Ouderenadviseurs (VOA) hebben een belangrijke taak nu meer zorg via de gemeente wordt geregeld. Een goed teken dus dat het aantal in 2014 stijgt van 104 VOA’s, docenten en coördinatoren vanuit de PCOB naar 128. In totaal zijn er 1.063 vrijwilligers actief binnen deze dienstverlening die de PCOB samen met de Unie KBO biedt. Met ingang van 2015 hebben alle burgers recht op cliëntenondersteuning in hun gemeente. Daarom wordt het Handboek voor VOA’s in 2014 herzien en meer toegespitst op een rol als informeel cliëntondersteuner. De PCOB is van mening dat goed geschoolde vrijwilligers een waardevolle bijdrage kunnen leveren aan de wettelijk verplichte cliёntondersteuning vanuit gemeenten. Helaas verlopen pogingen om via de Tweede Kamer een betere financiering van dit vrijwilligerswerk tot stand te brengen, moeizaam. Wel hebben de ChristenUnie en SGP hier een motie over ingediend die wellicht mogelijkheden biedt. Tijdens een conferentie van financieringsprogramma ZonMw in december vertelt VOA-docent Jeannette de Haan over de specifieke kansen die de inzet van een VOA als informeel cliëntondersteuner biedt aan gemeenten en welzijnsinstellingen. De vrijwillige ouderenadviseurs ontvangen in 2014 voorlichting over de resultaten van het Keurmerk Seniorvriendelijk Ziekenhuis. www.ouderenadvisering.nl

Belastingservice Pagina 22 van 32

Ledenraad 9 juni 2014 Bijlage 9 a Sinds 2001 werkt de PCOB samen met Unie KBO en ANBO in een gezamenlijke Belastingservice. Leden die de pensioengerechtigde leeftijd hebben bereikt en in aanmerking komen voor zorgtoeslag kunnen een beroep doen op hulp bij belastingaangifte. Een Hubavrijwilliger (Hulp bij Belastingaangifte) komt bij hen thuis voor deze gratis service. Er wordt alleen een vergoeding gevraagd voor gemaakte kosten van de vrijwilliger (maximaal €12,-). In 2014 doen alle ouderenorganisaties samen circa 124.000 belastingaangiftes en zijn 2.717 Huba’s actief, waarvan 497 PCOB’ers. www.belastingservice.org

3.II Communicatie en marketing Ledenmagazine Perspectief Met een frisse uitstraling en nieuwe bladformule wil de PCOB het ledenmagazine Perspectief in 2014 aantrekkelijker maken voor leden, zonder te vervreemden van de huidige lezersgroep. Niet alleen de vormgeving is onder de loep genomen, maar juist ook de inhoud. In ieder nummer komen de belangenbehartiging, het ontmoeten en omzien naar elkaar en de ledenvoordelen als de drie pijlers van de PCOB ruimschoots aan bod. Er verschijnen tien edities. De betrokkenheid onder leden is groot. Dat is te merken aan inhoudelijke reacties per mail en post en aan de inzendingen voor puzzels en voordeelacties. Uit een ledenonderzoek onder de ruim 2.500 PCOB-panelleden blijkt dat 70% nagenoeg alles leest in Perspectief. Een vijfde van de leden leest meer in Perspectief sinds het blad is vernieuwd. Bijna 80% herkent in Perspectief de identiteit van de PCOB, maar in reacties en opmerkingen blijkt dat een deel van de leden de christelijke identiteit meer wil zien. Over de advertenties in het blad zijn de lezers beduidend minder positief, maar bijna 80% is zich ervan bewust en vindt het belangrijk dat de contributie laag blijft vanwege de advertenties in Perspectief. Dit jaar wordt meer ingezet op de doorvertaling van Perspectief naar de website en social media. De PCOB presenteert zich op de 50PlusBeurs met een Perspectief-stand en brengt het ledenmagazine, en daarmee de vereniging, bij een breed publiek onder de aandacht. Vanaf maart verschijnt, voorafgaand aan de verschijning van het ledenmagazine Perspectief een digitale nieuwsbrief. In deze digitale nieuwsbrief staan, naast een aankondiging van de inhoud van het komende magazine, diverse extra ledenvoordelen. De respons op deze ledenvoordelen is goed tot uitstekend. PCOB in pers en publicaties De landelijke PCOB verstuurde in 2014 een twintigtal persberichten met een actueel standpunt of nieuwsbericht, al dan niet in samenwerking met ouderenkoepel CSO. De PCOB levert daarnaast een aantal keer een bijdrage aan een publicatie in een landelijke krant of tijdschrift. Zie voor een overzicht pag xx Landelijke media-aandacht en publicaties In februari is er veel aandacht voor het standpunt van de PCOB in CSO-verband over de kostendelersnorm. CSO-directeur Hadewych Cliteur spreekt erover op Radio 1 en de Telegraaf publiceert een poll naar aanleiding van ons standpunt. In de maanden maart en april berichten onder meer het NOS Journaal en Radio 1 over het Meldpunt Gedwongen Verhuizen van de PCOB (in CSO-verband), NPCF en het Nationaal Ouderenfonds.

Pagina 23 van 32

Ledenraad 9 juni 2014 Bijlage 9 a De PCOB vraagt aandacht voor de arbeidsparticipatie van 50-plussers door persberichten uit te sturen. In februari en maart omtrent de Droombaanactie vanuit het project ‘Maak werk van uzelf’ en in mei omtrent de Expertmeeting ‘Maak werk van 50-plussers’. PCOB-directeur Els Hekstra spreekt in mei op Radio 5 over het persbericht dat we uitstuurden met als boodschap dat de eenzijdige aanpak rond re-integratie in het arbeidsproces een eenheidsworst maakt van werkzoekende ouderen. Ze licht toe dat er meer maatwerk nodig is en hoe de beeldvorming van én bij ouderen moet veranderen. Over de aangescherpte kwaliteitseisen van ons keurmerk Seniorvriendelijk Ziekenhuis wordt bericht door verschillende medische en zorggerelateerde vakbladen en het Algemeen Dagblad. De PCOB werkt in juni in CSO-verband mee aan een petitie tegen de kostendelersnorm, onder andere Hart van Nederland bericht hierover. In de Volkskrant verschijnt een brief vanuit de CSO en samenwerkende organisaties met ons standpunt tegen de kostendelersnorm. Na de zomer leidt onze kritiek op het pensioenstelsel tot artikelen in Trouw en de Telegraaf. Als meer bekend wordt over de dalende koopkracht van ouderen rondom Prinsjesdag, wordt ons CSO-standpunt (ouderen als afvoerputje en als kind van de rekening) breed verkondigd in landelijke kranten (NRC Handelsblad, de Telegraaf, Algemeen Dagblad), televisie en radio (NOS, BNR, RTL Z) en diverse regionale dagbladen en media. Ook geven we reactie op Groot Nieuws Radio. Bij deze christelijke radiozender zijn we diezelfde maand te gast voor een uitgebreid studiogesprek rondom het thema ‘Praten over levenseinde’. In oktober zendt tv-programma Een Vandaag een reportage uit over de strijd van PCOBafdeling Den Helder/Julianadorp tegen de plannen om bewoners van woonen zorgcentrum De Golfstroom in Den Helder gedwongen te laten verhuizen. Bestuursvoorzitter Rienk van Splunder en twee PCOB-leden komen aan het woord in een uitgebreid interview over pensioenen in vakblad PensioenAdvies in oktober. November en december staan in het teken van het Nationaal Meldpunt Ouderenzorg, dat de PCOB samen met Unie KBO en Omroep MAX opent. Zo is PCOB-directeur Els Hekstra te gast in het radioprogramma Wekker Wakker en in het tv-programma Tijd voor MAX. Beleidsmedewerker Sandrina Sangers van de PCOB is in de uitzending bij RTV Oost in het radioprogramma Achter de schermen. Ook de NOS schenkt op Radio 1 aandacht aan het Meldpunt. Onze pensioenprotesten begin december leiden ertoe dat de voorzitter van samenwerkende ouderenorganisatie NVOG (en voormalig PCOB-directeur) Jaap van der Spek namens de CSO te gast is in actualiteitenprogramma Nieuwsuur. Daar gaat hij in op het standpunt van ouderenorganisaties over het nieuw Financieel Toetsingskader. PCOB Panel In september 2014 gaat het PCOB Panel van start, dat binnen een paar weken ruim 2.500 leden telt. Het panel is qua opbouw representatief voor de PCOB-achterban. In de week van Prinsjesdag wordt een eerste flitspeiling gehouden met als insteek de verwachte gevolgen van de kabinetsplannen op het gebied van inkomen en koopkracht voor ouderen. De uitkomsten worden via verschillende communicatiekanalen gedeeld met belanghebbenden en leiden tot vragen tijdens de begrotingsbehandeling in de Tweede Kamer en berichten in de media. Eind december start een leden- en lezersonderzoek binnen het PCOB-panel. Nieuwe website De PCOB lanceert in oktober een vernieuwde website. www.pcob.nl krijgt een nieuw jasje en meer mogelijkheden. De drie pijlers van de PCOB (belangenbehartiging, ledenvoordeel en

Pagina 24 van 32

Ledenraad 9 juni 2014 Bijlage 9 a vereniging/afdelingen) worden in de nieuwe website nadrukkelijk verwerkt. Verder wordt het gebruikersgemak sterk verbeterd, waardoor navigeren op de website makkelijker gaat. De vernieuwde website is ‘schaalbaar’ en wordt op elk apparaat (tablet, telefoon of computer) goed leesbaar getoond. Alle relevante inhoud rondom thema’s wordt gekoppeld, van nieuws en inhoudelijke informatie, tot activiteiten en veel gestelde vragen. Daarnaast maken technische wijzigingen de website veiliger, sneller en inzichtelijker. Bij de ontwikkeling van de nieuwe website is een klankbordgroep van webmasters vanuit de PCOB betrokken om input te leveren en mee te denken. De vernieuwing heeft direct positief effect. De website trekt in 2014 maar liefst 55% meer bezoekers. In absolute zin groeit het aantal bezoekers van 153.212 in 2013 naar 237.911 in 2014. Een belangrijke ontwikkeling voor de toekomst is dat het aantal websitebezoeken vanaf een tablet in 2014 met 124% stijgt, en vanaf een mobiele telefoon maar liefst met 204%. De lancering van de nieuwe website leidt tot een toename van de gemiddelde bezoekduur met zo’n 10‐15%, wat aantoont dat de nieuwe manier van presenteren bezoekers uitnodigt langer op de website te verblijven. Populairste onderdelen op de website: 1. In de regio 22,5% (166.854 bezoeken) 2. Ledenvoordeel/uw voordeel: 18% (134.502 bezoeken) 3. De homepage: 10% (78.818 bezoeken) De 3 populairste pagina’s na de homepage in 2014: 1. Afdelingenportaal (34.694 bezoeken) 2. Collectieve zorgverzekering (29.263 bezoeken) 3. Uw afdeling (30.998 bezoeken) De pagina ‘Lid worden van de PCOB’ wordt in 2014 170% vaker bezocht dan het jaar ervoor en 286 nieuwe leden hebben zich rechtstreeks via de website ingeschreven bij de PCOB. Verder wordt veelvuldig gebruikgemaakt van de online Vraagbaak, waarin antwoorden op vele vragen te vinden zijn. Deze is in 2014 ruim 16.000 keer geraadpleegd. Ledenwerving In maart/april 2014 is een grote landelijke ledenwervingscampagne uitgevoerd. Alle NCRVleden ontvangen bij de gids een aanbevelingsbrief voor een lidmaatschap van de PCOB. De actie levert circa 500 nieuwe leden op, van wie 330 nieuwe leden ervoor kiezen actief te worden bij de plaatselijke afdeling. De actie bestaat verder uit: • Radiospots op alle regionale radiozenders in de weken voor en na Pasen • Een paginagrote digitale advertentie op een groot aantal nieuwssites van kranten • Een advertentie in een groot aantal huis-aan-huisbladen van Wegener • Een nieuwsbrief voor ledenwervers met aansprekende voorbeelden van afdelingen die succesvol waren op het gebied van ledenwerving • Weggeefactie met boeken en andere cadeautjes Dit levert bij elkaar nog eens circa 200 nieuwe leden op. Ledenvoordelen Ook in 2014 profiteren PCOB-leden weer van veel voordeel, zoals: • informatie en advies op tal van terreinen door speciaal daarvoor getrainde ouderenadviseurs; • belastingservice voor PCOB-leden;

Pagina 25 van 32

Ledenraad 9 juni 2014 Bijlage 9 a •

• • • •

•

seniorvriendelijk schadeverzekeringspakket Plus-Pakketpolis speciaal op maat voor PCOB-leden. Deze is in het voorjaar uitgebreid met polissen voor rechtsbijstandverzekering, doorlopende reisverzekering en een caravanverzekering. collectieve zorgverzekeringen voor PCOB-leden; reizen en uitjes met korting voor PCOB-leden via Beter-uit Reizen; met korting winkelen in de webshop; gratis toegang tot de 50PlusBeurs. In combinatie met een wervingsactie waarvan een meehechter in Perspectief zat. 12 ledenwervers hebben hiermee circa 20 nieuwe leden ingeschreven en ruim 1.500 leden maken gebruik van de gratis toegangskaart. een betaalbare rijbewijskeuring.

Collectieve zorgverzekeringen Sinds het verdwijnen van het ziekenfonds en de komst van zorgverzekeringen in 2006 kunnen leden via de PCOB gebruikmaken van een collectieve zorgverzekering. De collectiviteiten worden jaarlijks afgesloten met zorgverzekeraars, waarbij de PCOB voor leden onderhandelt over seniorvriendelijke voorwaarden en financiële voordelen. In 2014, voor het jaar 2015, sluit de PCOB een collectieve overeenkomst met Zilveren Kruis Achmea en Pro Life Zorgverzekeringen. In totaal stappen circa 4.250 leden over naar een PCOBcollectiviteit. Een groot verschil met 2013 toen het aantal overstappers een paar honderd bedroeg. Helaas leidt de vermindering van collectiviteiten ten opzichte van 2013 en late communicatie ook tot verwarring bij PCOB-leden en opzeggingen van lidmaatschap. Een uitgebreide analyse en evaluatie van de campagne neemt de PCOB mee in de onderhandelingen in 2015. 50PlusBeurs Net als eerdere jaren krijgen PCOB-leden, in ruil voor promotionele aandacht in Perspectief, gratis toegang tot de 50PlusBeurs in 2014. Ruim 1.500 leden maken hier gebruik van. De PCOB is zelf ook aanwezig. Met een kleine stand werkt de PCOB aan zichtbaarheid onder de ruim 100.000 beursbezoekers. Enthousiaste vrijwilligers delen een paar duizend exemplaren van het vernieuwde ledenmagazine Perspectief uit als hét visitekaartje van onze vereniging. Ingesloten zit een aanmeldformulier om proefabonnee te worden. Dit levert enkele tientallen nieuwe leden en proefabonnees op. Ook voeren we samen met de Nederlandse Patiënten Vereniging (NPV) een bewustwordingscampagne om mensen aan het denken te zetten over het levenseinde. Met de slogan ‘Helemaal het einde?’ worden beursbezoekers geprikkeld om na te denken over hun levenseinde. Dit leidt tot goede gesprekken en het invullen van een korte vragenlijst. Als samenwerkingspartner binnen het voorlichtingsproject ‘Ouderen in veilige handen’ vraagt de PCOB op de 50PlusBeurs aandacht voor het thema ouderenmishandeling. De acteursgroep ‘De Wilde Kastanjes’ slaagt erin dit complexe thema in een half uur op een begrijpelijke manier neer te zetten en mensen, onder het genot van een kopje koffie of thee, aan te zetten tot nadenken.

3. III Beheer & administratie De PCOB stelt in 2014 aan het eind van elk trimester een financieel overzicht op, met onderscheid per kernactiviteit en per project naar opbrengsten- en kostensoorten ten opzichte van de begroting. De accountant geeft in 2014 een goedgekeurde verklaring af bij de jaarrekening 2013. Maar liefst 99,5% van de afdelingen/gewesten hebben cijfers aangeleverd en 127 afdelingen hebben zelf jaarcijfers ingevoerd in het systeem. De jaarrekening 2013 wordt vastgesteld tijdens de vergadering van de Ledenraad op 11 juni Pagina 26 van 32

Ledenraad 9 juni 2014 Bijlage 9 a 2014. De cijfers van afdelingen en (demissionaire) gewesten worden integraal opgenomen in de jaarrekening van de vereniging PCOB. In het najaar stellen we de begroting en het jaarplan 2015 op, die in de Ledenraad van 27 november 2014 worden vastgesteld. In 2014 maken 149 afdelingen gebruik van acceptgiro’s bij het innen van hun contributies. Een grote sprong vooruit, in vergelijking met 2013 toen 36 afdelingen gebruikmaakten van acceptgiro’s. PCOB-Arrangement In 2014 is het PCOB-Arrangement met de Rabobank uitgebreid met de mogelijkheid ‘doelreserveren’, waardoor een spaarrekening kan worden aangegaan, die 0,5% meer rente geeft dan een bedrijfsspaarrekening. Afdelingen zijn vrij in de keuze van hun bank. De PCOB heeft met de Rabobank een arrangement afgesloten omdat samenwerking met deze bank een aantal organisatorische en financiële voordelen biedt. Steeds meer PCOB-afdelingen kiezen ervoor gebruik te maken van het PCOB-Arrangement, in 2014 zijn er 255 lopende rekeningen (in 2013: 221) en 201 spaarrekeningen (in 2013:177).

Personeelszaken Medewerkers Datum 31 december 2012 1 januari 2013 31 december 2013 1 januari 2014 31 december 2014 1 januari 2015

Aantal medewerkers 31 29 30 28 15 15

Fte 24,3 22,6 23,3 21,6 13,8 13,6

Per 31 december 2014 zijn er vijf oproepkrachten/studenten werkzaam in de flexibele schil. Begin 2014 heeft een reorganisatie plaatsgevonden op het verenigingsbureau. Ziekteverzuim 2014 Het ziekteverzuim is in geheel 2014 3,35% (ter vergelijk: 2013 is 9,40% en 2012 4,20%). In de maanden januari t/m maart was het gemiddelde circa 7,5%. In de negen maanden daarna zakte dit naar een gemiddelde van circa 2%. In de branche Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening zijn de verzuimcijfers als volgt: - 2012: 5,6% - 2013: 5,0% - 2014: 4,8% (dit is o.b.v. de eerste helft van 2014, jaarcijfers zijn nog niet bekend) PCOB als leerbedrijf In februari 2014 ontvangt de PCOB de accreditatie ‘Ecabo MBO opleidingen’ waardoor we officieel stagiaires kunnen begeleiden. In 2014 is één stagiaire van het ROC–Menso Alting (opleiding voor directiesecretaresse/management-assistent) begeleidt voor een periode van vijf maanden. PCOB is lid van Pagina 27 van 32

Ledenraad 9 juni 2014 Bijlage 9 a • MO-groep, de brancheorganisatie voor Welzijn &Maatschappelijke Dienstverlening. De PCOB maakt gebruik van het collectief van de CAO WMD; • NOV (Nederlandse Organisatie voor Vrijwilligers).

Deel 4 [Verkorte Jaarrekening]

Portretten lokale belangenbehartigers Jan Stol uit Zuidhorn behartigt de belangen van ouderen in zijn gemeente. Hij is ‘gewoon’ lid van de afdeling, was voorheen voorzitter, en neemt namens de PCOB deel aan gezamenlijke overleggen met de ANBO en andere ouderenorganisaties en de gemeente. “Dat moet ook, vind ik, samen optrekken in de belangenbehartiging. Dan word je beter gehoord.” “Tijdens die overleggen bespreken we zaken rondom ouderenbeleid, zoals bewegen bij ouderen, eenzaamheid, zorg en wonen. Wat we concreet bereikt hebben in Zuidhorn is de realisatie van een buurthuiskamer voor ouderen in Aduard. De gemeente was daar op tegen, er was immers al een dorpshuis. Maar dat lag helemaal aan de andere kant van het dorp, veel te ver voor de meeste ouderen. Nu is er, op aandringen van de gezamenlijke ouderenorganisaties en ouderen zelf, een goedbezochte buurthuiskamer gekomen. De huiskamer is zelfs genomineerd voor een leefbaarheidsprijs vanuit de gemeente en de provincie omdat het zo’n succesvol vrijwilligersproject is!” De heer Stol ervaart vanuit de politiek zeker gehoor heeft voor het standpunt van ouderen. “Met name de wethouders en de jonge gemeenteraadsleden horen graag de visie van ouderen” Wat hij wel eens lastig vindt, is zijn eenzame positie als PCOB’er in de belangenbehartiging. “Het is fijn als je dit samen met iemand kan doen. Ook vind ik het jammer dat onze leden vaak niet zo de noodzaak en het belang van belangenbehartiging inzien. De reisjes en gezellige bijeenkomsten; daar draait het om. Onze achterban heeft het goed, dat is fijn, maar als vrijwilliger van Humanitas kom ik veel bij ouderen die weinig hebben en steeds meer worden gekort. Ook hun stem moet gehoord!” Volg een training “Mijn tip voor andere belangenbehartigers? Laat je informeren, wees op de hoogte van de laatste ontwikkelingen, volg een training. Ik heb zelf de training lokale belangenbehartiging gevolgd, georganiseerd door het verenigingsbureau. Die was erg leerzaam. Ik heb er tips gekregen en handvatten om aan de slag te gaan en werd geïnspireerd door de ervaringen van anderen. Ook is het belangrijk om contacten te onderhouden met de gemeente, ook of misschien wel juist de informele contacten. In de wandelgangen wordt een hoop besproken, gepeild en gedeeld. Ik woon al 37 jaar in Zuidhorn, dus ik ken veel mensen, maar ik blijf daar ook in investeren. Ik bezoek bijeenkomsten, ga naar vergaderingen en laat mijn gezicht zien bij gezellige bijeenkomsten en recepties. Als mensen jou kennen, weten ze ook bij wie ze moeten zijn, en zelf ben je sneller op de hoogte van wat speelt. Dat is belangrijk.”

Pagina 28 van 32

Ledenraad 9 juni 2014 Bijlage 9 a Andries de Vries uit Barneveld heeft in 2014 actief meegedacht over de uitvoering van de Wmo binnen de gemeente. “Als bestuurslid van de PCOB Barneveld maak ik de politiek duidelijk wat er leeft onder onze achterban en breng de belangen van ouderen onder de aandacht.” “Het afgelopen jaar maakten we onder andere bezwaar tegen het stoppen van de vergoeding van huishoudelijke hulp. Helaas hebben we deze maatregel niet kunnen tegengaan. Wat we wel hebben bereikt is een aanpassing in de procedure rondom de indicatiestelling voor de Wmo door de gemeente. Dit start met een zogenoemd ‘keukentafelgesprek’. De uitkomst daarvan is bindend. Als je daartegen bezwaar wil maken, moet je in beroep gaan. Daarna is er nog de mogelijkheid om het voor de Raad van State aan te vechten. Waarschijnlijk zijn er weinig ouderen die zulke stappen gaan ondernemen. Daarom hebben wij bij de gemeenteraad onder andere gepleit voor een informele tussenstap in de procedure.” De raad legde deze opdracht vervolgens bij het college neer, vertelt de heer De Vries. “Wij zijn daarna zelf in gesprek gegaan met de wethouder om gezamenlijk een tussenstap te creëren. Dat is gelukt! Er is nu een vertrouwenspersoon beschikbaar vanuit een onafhankelijke instantie. Deze persoon kan, indien gewenst, na het keukentafelgesprek het hele proces heroverwegen en zowel met gemeente als cliënt nagaan hoe het gesprek verlopen is, nogmaals een gesprek voeren en eventuele problemen/knelpunten oplossen. Hier zijn we heel blij mee.” Aanpak “In de eerste instantie gaf de ambtelijke dienst aan dat het niet mogelijk was om deze procedure aan te passen, maar in gesprekken met de wethouder bleek er bij hem veel begrip voor te zijn. Ik ben zelf gemeenteraadslid geweest en weet daardoor op wat voor wijze je dit soort zaken het beste kunt aanpakken. Meedenken in het plan wat er al ligt is belangrijk. Een heel proces omgooien of afschieten heeft weinig zin. Denk mee in de oplossing. En lever hapklare brokken aan.” Informeel “Juist op informele wijze meedenken is belangrijk. Ga in gesprek met wethouders, onderhoud goed contact en wacht niet op vergadermomenten of inspraak via formele organen. Een andere belangrijke tip is dat je als belangenbehartiger al bij het vormen van de plannen erbij moet zijn, bij de voorbereiding van politieke besluiten. Als iets al helemaal af is en gepresenteerd wordt, ben je te laat. Tijdig signaleren is dus belangrijk. Dat doe je door bij te houden en op te letten wat er speelt, door contacten te onderhouden met wethouders en college. Als je dat doet, wordt je ook vaker gevraagd om mee te denken en om input te leveren.”

Coby Knol behartigt de belangen van ouderen in de gemeente Oegstgeest. “Ik heb een groot netwerk, daardoor weten mensen mij te vinden en pik ik veel signalen op. Ik denk graag op beleidsniveau mee. Daarbij laat ik de stem van de ouderen horen, maar vind ik het ook belangrijk om vanuit een breder perspectief te kijken. Ouderen hebben

Pagina 29 van 32

Ledenraad 9 juni 2014 Bijlage 9 a vaak kinderen, kleinkinderen, mantelzorgers. Ook hun stem moet gehoord worden, het moet in harmonie zijn.” Een aantal jaren geleden was mevrouw Knol actief binnen de Wmo-raad van de gemeente Oegstgeest. “Daar was geen vertegenwoordiging vanuit de ouderenorganisaties. Ik wilde dit wel doen, maar had behoefte aan een achterban en aan input vanuit de doelgroep, zodoende ben ik betrokken geraakt bij de PCOB. Inmiddels ben ik geen lid meer van de Wmo-raad, maar nog wel actief op het gebied van lokale belangenbehartiging. De PCOB weet dat ze mij hiervoor kunnen inzetten, ook al ben ik verder niet actief betrokken bij de afdelingsactiviteiten.” Drijfveer “Wat mij drijft om dit te doen? Ik ben vanuit mezelf een gedreven persoon. Ik kan niet tegen onrecht. Ik heb een wetenschappelijke opleiding gedaan en op beleidsniveau meedenken, adviseren, signalen verzamelen, puzzelen en oplossingen bedenken: dat is wat mij goed ligt. Beter dan bijvoorbeeld vrijwilligerswerk in de zorg of uitvoering. Ik houd van de combinatie tussen persoonlijke verhalen en oplossingen zoeken.” Signalen verzamelen “In 2014 draaide ik mee als vrijwilliger in het MOVIT-XM traject van de gemeente, dat was gericht op integrale zorg in de wijk. Dit heeft geleid tot het opzetten van een wijkteam. Mijn bijdrage aan dit traject bestond onder andere uit het actief verzamelen van signalen rondom zorg, van ouderen zelf. Zo sprak ik op de markt eens iemand aan, een man van 86 jaar, zijn vrouw was 90. Hij maakte zich veel zorgen over wat er in 2015 ging gebeuren. Zijn vrouw ontving zorg aan huis, maar kon zij nog wel de benodigde zorg krijgen? En deze meneer reed nu nog zelf auto, maar wat als dat niet meer gaat en alle mogelijkheden voor vervoer worden wegbezuinigd? Dit signaal, over gebrekkige communicatie hoorde ik vaker en heb ik doorgespeeld aan de gemeente. Er zijn toen voorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd.” Lokaal betrokken “Mijn tip voor andere lokale belangenbehartigers? Wees lokaal zo betrokken mogelijk. Je moet weten wat er speelt, mensen kennen en zij moeten jou kennen. Daarbij is het waardevol als je vanuit verschillende hoeken input toegespeeld krijgt.”

Elly Kamerbeek is actief als lokale belangebbehartiger in de gemeente Rhenen. Ze is lid van de Adviesraad Sociaal Domein (voorheen was dit de Wmo-raad) en onderstreept hoe belangrijk het is dat in iedere gemeente ouderen hun stem laten horen. “Ook als er geen PCOB-afdeling actief is. Als je niet van je laat horen, wordt er ook geen rekening met je gehouden!” Mevrouw Kamerbeek werd door een wethouder gevraagd voor de Wmo-raad, voor Wonen, Zorg en Welzijn, met daarin speciale aandacht voor senioren. “In Rhenen was de PCOB afdeling helaas ter ziele gegaan en opgegaan in de afdeling Veenendaal, maar dat is een andere gemeente. In Rhenen wonen ongeveer 20.000 mensen en de gemeente vergrijst sterker dan omliggende gemeenten. De vertegenwoordiger in de Wmo-raad moest vertegenwoordiger zijn vanuit een ouderenorganisatie, dus ben ik lid geworden van de

Pagina 30 van 32

Ledenraad 9 juni 2014 Bijlage 9 a PCOB.” De afgelopen jaren zette zij zich onder meer in om het tekort aan zware zorgplaatsen in Rhenen tegen te gaan. “Ouderen willen graag in Rhenen, Elst en Achterberg blijven wonen, maar werden door het tekort gedwongen te verhuizen naar omringende gemeenten. Inmiddels zijn er meer seniorenwoningen gerealiseerd. Ik heb hierin veel samengewerkt met de Rhenense woningstichting en de gemeente. We zijn ook al jaren bezig met de realisatie van een nieuw woonzorgcentrum in Achterberg. Dat is niet makkelijk in deze tijd, maar wel nodig. Inmiddels hebben raadsleden bij de afgelopen verkiezingen, mede naar aanleiding van het coalitieakkoord, toegezegd dat dit centrum er ook daadwerkelijk gaat komen.” Stem laten horen “Als je niet van je laat horen als oudere wordt er ook echt geen rekening met je gehouden. Beleidsmakers zijn jonger en van een andere generatie. Steeds vaker wordt bijvoorbeeld alleen digitaal gecommuniceerd, dan bereik je dus een hele groep ouderen niet. De gemeente moet erop gewezen worden om ook via huis-aan-huisbladen en papieren informatiefolders te blijven communiceren. Ook had de gemeente Rhenen voorheen niets op papier staan rondom ouderenbeleid. Inmiddels wordt er hard gewerkt aan een nota ouderenbeleid.” Zorgen “Ik werkte altijd samen met iemand van de ANBO, maar die is in 2014 gestopt en daar is nog geen vervanging voor gevonden. Ik ben nu de enige die ouderen vertegenwoordigt in Rhenen. Wat als ik wegval? Wie neemt dan het stokje over? Daar maak ik me wel zorgen over.” Tip “Mijn tip voor andere lokale belangenbehartigers? Onderhoud goede contacten met raadsleden en leden van het college, met name met degene die ouderenbeleid in hun portefeuille hebben. Houd je ogen ook gericht op de kerken: wat gebeurt daar, wat doen zij allemaal en wat niet? Samenwerking is vanwege alle transities steeds belangrijker en dat besef is bij gemeenten en kerken nog niet altijd helemaal ingedaald. Besef je, als PCOB’er dat er een belangenbehartigende taak voor je ligt in de gemeente, ook als er geen PCOB afdeling actief is, moet de stem van ouderen gehoord worden!”

Johan Slaa laat in Enschede, veelal in samenwerking met de lokale ANBO en Unie KBO, de stem van ouderen horen. “Als bestuurslid van de PCOB in Enschede zit ik in een gezamenlijk overlegorgaan van de drie ouderenorganisaties. Met elkaar behartigen wij de belangen van onze leden en van alle ouderen in de gemeente. In 2014 zijn we erg actief geweest in meelezen en -denken over de nieuwe Wmo.” Een aantal van de kanttekeningen die de ouderenorganisaties maakten bij de Wmo-plannen is overgenomen door de gemeente Enschede. “Zo was er in de eerste instantie bijvoorbeeld besloten om flink te bezuinigen op de vervoersdienst die ouderen naar hun dagbesteding brengt. Het idee was dat ouderen hun vervoer, in het kader van de participatiesamenleving, zelf moesten regelen. Dat is natuurlijk niet voor iedereen mogelijk. Vanwege onze bezwaren, wordt er aandacht aan besteed, zodat noodzakelijke vervoersvoorzieningen binnen ieders bereik blijven: minder draagkrachtigen moeten ontzien worden van eigen bijdrage. Ook

Pagina 31 van 32

Ledenraad 9 juni 2014 Bijlage 9 a hebben we geregeld dat PCOB-leden ingezet kunnen worden op het gebied van cliëntenondersteuning. Als ouderen bijvoorbeeld een ‘keukentafelgesprek’ krijgen, mag er een cliëntenondersteuner bij aanwezig zijn. De gemeente leidt daar mensen voor op. Een van onze leden heeft bij het zorgloket van de gemeente gewerkt en daardoor veel kennis van zaken. Hij gaat nu voor ons, als cliëntenondersteuner, PCOB-leden die zo’n gesprek krijgen, helpen. Verder hebben we als ouderenorganisaties een belangrijke bijdrage geleverd als het gaat om voorlichting, onder andere door het organiseren van voorlichtingsbijeenkomsten over de Wmo voor onze leden en overige senioren.” Huiverig “Mijn advies voor andere belangenbehartigers? Wees niet huiverig om gesprekken aan te gaan met wethouders en raadsleden. Ik keek voorheen best een beetje tegen hen op, maar het zijn natuurlijk ook maar gewoon mensen. Ik heb ervaren dat ze juist erg open staan voor onze visie. Laat je ook niet afschrikken door de ingewikkelde materie en documenten rondom wetgeving en beleidsplannen. Daar had ik persoonlijk ook geen ervaring mee, maar als je er goed voor gaat zitten, kom je er best uit. En dan is het nog interessant ook, ik heb er veel van geleerd afgelopen jaar!”

Pagina 32 van 32

Jaarverslag Ledenraad 9 juni 2014 Bijlage 9 a. Inhoudsopgave. Colofon. Voorwoord

Recommend Documents