JAARVERSLAG. Koninklijke Vereniging van Nederlandse Papier- en kartonfabrieken CARRIÈRE- MAKERS

JAARVERSLAG

Koninklijke Vereniging van Nederlandse Papier- en kartonfabrieken

CARRIÈREMAKERS

SAMENWERKEN GEEFT VLEUGELS Innovatie, verduurzaming en samenwerking zijn het visitekaartje van onze sector. Dat doen we in de strategische innovatieagenda (CSF), waarin icoonteams bestaande uit medewerkers van papieren kartonbedrijven de weg vrijmaken voor implementatie van innovaties. Of dat nou op het gebied is van alternatieve grondstoffen, duurzame energievoorziening of nieuwe toepassingen, we werken er gezamenlijk aan. We waren als sector vertegenwoordigd op de biobased netwerkbijeenkomst in Dordrecht op 3 december om te laten zien waartoe papier en karton in staat zijn en gaan het gesprek aan met FrieslandCampina en Alliander om te praten over verduurzaming van de energiehuishouding. Op het vlak van veiligheid zijn we gezamenlijk tot grootse dingen in staat. Eind 2015 verscheen het boekje dat de vijfde verjaardag van safety checks van extra glans voorzag. Samen met Kartoflex en Vereniging Golfkarton zetten we ons in het Verbond Papier & Karton dag in dag uit in voor een veilige werkomgeving in onze bedrijven. Met resultaat: de afgelopen jaren daalde het aantal ongevallen sterk. Zowel de FNV als Inspectie SZW sprak haar bewondering uit over onze aanpak. Samenwerking loont ook hier! Ook de samenwerkingsovereenkomst met RVO.nl leidt tot fraaie resultaten. Op initiatief van de VNP werkten we samen met Thuiswinkel.org aan een handleiding duurzaam verpakken, vol tips en best practices. Daarmee helpen we de gehele e-commercesector milieubewuster te werken. Bladerend door dit jaarverslag beleeft u ten slotte het laatste gebied dat ik in het kader van onze gezamenlijke initiatieven wil benoemen: arbeidsmarktcommunicatie. Onze sector barst van de talentvolle jongeren die zich met hart en ziel inzetten. In dit jaarverslag krijgen zij een gezicht, vertellen ze waarom niets leuker is dan werken in onze bedrijven. Deze verhalen verschijnen eveneens in een separaat boekje dat wordt uitgereikt aan studenten, stagiairs en nieuwe medewerkers. Gezamenlijk zijn zij onze beste ambassadeurs, geven zij de toekomst van onze sector kleur.

In juni 2015 openden elf papieren BEKIJK DE FOTO’S VAN DE WEEK VAN HET kartonbedrijven hun deuren en boden bezoekers - studenten, omwonenden, PAPIER 2016! WWW.WEEKVANPAPIER.NL 2 | VNP2015

familieleden van medewerkers - een kijkje in de wereld van het papier maken.

Gerrit Jan Koopman Directeur Koninklijke VNP

VNP2015 | 3

PAPIER DAAGT JE UIT!

VAPA: SAMEN OP ZOEK NAAR MEDEWERKERS VAN DE TOEKOMST

26

8

16 PORTRETTEN VAN TALENTVOLLE JONGEREN

KARTONNEN FESTIVALTENT VEROVERT DE WERELD!

ZIJ GAVEN HUN CARRIÈRE EEN KICKSTART BIJ KCPK!

VNP LEDENOVERZICHT PAPIER MAKEN IS EEN TEAMSPORT

36

MIJN WERK MAG SOMS BEST EEN BEETJE SAAIER

NIET LULLEN MAAR POETSEN

KAMERAADSCHAP EN VOOR ELKAAR DOOR HET VUUR

6

20

37

ELEKTROTECHNIEK MET EEN SAUSJE CHEMIE

IK DRAAG BIJ AAN EEN BETERE WERELD

MEER REGELINGEN DAN EEN VLIEGTUIG

10

25

42

ALLE DEUREN GAAN OPEN

IK BRENG MIJN ENTHOUSIASME GRAAG OVER

EEN WALHALLA VOOR OPERATORS

11

28

PARADIJS VOOR TECHNEUTEN

DE LEUKSTE PLEKKEN OM TE WERKEN!

38

Verder in deze uitgave:

7

ONTWIKKELEN, DOORGROEIEN, CARRIÈRE MAKEN! Henk van Houtum

12 16

VNP NIEUWS 2015/2016

43

21

LIKE, VOLG EN DEEL

GEEN PLAATS VOOR EINZELGÄNGERS

IK VERWONDERDE ME OVER DE IMMENSE MACHINES

22

BELEID EN LOBBY

13

29

47

30

ARBO - VEILIG WERKEN

IK LIG HET LIEFST MET M’N BENEN OP TAFEL

CONTACTEN OVER DE HELE WERELD

WIL EN AMBITIE NET ZO BELANGRIJK ALS OPLEIDING

DE SECTOR IN CIJFERS

33

50

44 48

14

34

CSF

Icoonteams timmeren aan de weg Papierenkarton.nl

Lobbyoverzicht in vogelvlucht Safety checks helpen bij afname aantal ongevallen

NEEM CONTACT OP MET...

VNP2015 | 5


Jelte Jongsma, 30 jaar Werkt bij: Huhtamaki Functie: Manager engineering Opleiding: HTS Werktuigbouwkunde & Operations and Supply Chains, Rijksuniversiteit Groningen

Je bent jong & je wilt wat, oriënteert je op de toekomst, kijkt om je heen en voordat je het weet werk je bij een bedrijf dat jaarlijks miljoenen eierdozen produceert. Zo laat zich de start van de loopbaan van Jelte Jongsma het best omschrijven. Mijn wens was te werken bij een onderneming die 24 uur per dag, 7 dagen per week produceert. Dat kan bij Huhtamaki. Mijn doel: zorgen

6 | VNP2015

G A M K R E W N IJ M SOMS BEST EEN BEETJE SAAIER voor een productieproces dat wordt geschreven met hoofdletters B en S: betrouwbaar en stabiel. Voordat ik hier aan de slag ging, wist ik niet meer dan dat dit bedrijf eierdoosjes maakt. Dat in Nederland bijna twintig bedrijven papier en karton in alle soorten en maten produceren, werd me pas later duidelijk. Binnen deze sector is Huhtamaki één van meest vooruitstrevende ondernemingen op het gebied van grondstofontwikkelingen. In de toekomst is onze graseierdoos niet meer weg te denken uit de supermarkt. Veel mensen in deze regio weten daarvan en zijn er trots op. We behoren tot de koplopers van innovatieve bedrijven in Noord-Nederland. Een HTS-student wordt breed opgeleid. Je krijgt van alles wat mee, zonder dat het heel specifiek wordt. Hier hield ik me opeens met pompen bezig. Dat was in mijn studie weleens voorbijgekomen, maar vrij beperkt. In de praktijk kost het je een paar maanden om dat onder de knie te krijgen. In deze sector komt elk aspect van techniek voorbij.

Mijn job voldoet aan m’n verwachtingen. Ik werk in een innovatieve omgeving waarin in een continue, hightech flow talloze verschillende producten worden gemaakt. Daarbij is stabiliteit het toverwoord. Een productieproces moet voorspelbaar zijn. Dat is een voorwaarde om geld te verdienen. De grilligheid van oud papier of gras maakt dat soms een uitdaging. Niet één dag is hetzelfde. Wat dat betreft mag het soms best een beetje saaier, haha.

‘Mijn tip aan jongeren die zich oriënteren op hun toekomst? Is techniek je passie, kom dan eens kijken in een papier- of kartonbedrijf. Elk facet van wat je leert tijdens je opleiding, zie je hier in de praktijk.’

ONTWIKKELEN, DOORGROEIEN, CARRIÈRE MAKEN! Ik ken geen enthousiastere mensen dan de mannen en vrouwen, jongens en meiden die zich dag in dag uit in onze bedrijven in het zweet werken. In een hightech omgeving maken zij op duurzame wijze een grote variëteit aan producten die iedereen elke dag gebruikt. De verhalen in dit jaarverslag illustreren dat. Allemaal jonge honden die tot een paar jaar geleden nauwelijks wisten dat in ons land op grote schaal papier en karton wordt gemaakt. En nu? Nu willen ze niets anders dan zich ontwikkelen, doorgroeien, carrière maken! We zijn nog steeds een vrij onbekende sector voor studenten, onze collega’s van de toekomst. De komende jaren gaan veel collega’s met pensioen en om ervoor te zorgen dat zij adequaat worden opgevolgd, moeten we nu ons gezicht laten zien in het middelbaar- & hoger beroepsonderwijs en op universiteiten. Laten we dat samen doen. Na de zomer starten VAPA en VNP samen met u een traject waarin we een gastles ontwikkelen voor (v)mbo-studenten. We laten hun beleven hoe boeiend het vak van operator in de papieren kartonwereld is. Dat doen we met een mix van inhoud en fun, aansluitend op de belevingswereld van jongeren. En wat het mooie is: onze eigen medewerkers verzorgen die les. Zij zijn immers onze beste ambassadeurs! Ieder bedrijf meldt een enthousiaste jonge medewerker aan voor een workshop waarin didactische vaardigheden en de inhoud van de les worden onderwezen. Vervolgens is hij of zij in staat zelf de gastles te geven. Zo ervaren straks nog veel meer jongeren wat werken in onze sector te bieden heeft. Daarnaast een oproep aan u: zoek actief contact met onderwijsinstellingen in de omgeving, nodig klassen uit een kijkje te nemen in de fabriek. Het kost enige voorbereiding, maar die betaalt zich dubbel en dwars terug. In Gelderland bewijst de Human Capital Agenda dat scholen enthousiast zijn over samenwerking met ons. Vele talenten vonden het afgelopen jaar de weg naar onze sector. Ook dit jaarverslag bewijst: wie eenmaal besmet is met het papieren kartonvirus, raakt dat niet meer kwijt! Henk van Houtum Voorzitter Koninklijke VNP

VNP2015 | 7

OP ZOEK NAAR MEDEWERKERS VAN DE TOEKOMST

OP ZOEK NAAR MEDEWERKERS VAN DE TOEKOMST

VAPA EN BEDRIJVEN SAMEN OP ZOEK NAAR MEDEWERKERS VAN DE TOEKOMST

Het onderwijsveld verandert, jong technisch personeel is schaars en onze medewerkers zijn enthousiast over hun werk. Jan Pille (directeur VAPA) legt uit waarom ‘VAPA nieuwe stijl’ de schakel is die deze factoren verbindt. ‘Nieuwe, goed opgeleide technici zijn essentieel voor de toekomst van onze sector!’ Jan, geef eens in drie zinnen aan waar ‘VAPA nieuwe stijl’ voor staat? Mag ’t ook in drie disciplines? Dan zeg ik ‘volledig vraaggerichte dienstverlening’, ‘beroepsgericht certificeren en diplomeren’ én ‘HR-partnership’.

Leg eens uit. VAPA werkt inmiddels volledig vraaggericht en reageert flexibel op vragen vanuit de sector. Dat heeft onder meer geleid tot een revival van de PST-opleiding (Papermaking, Science & Technology/hbo) en de oprichting van De Papierschool. Naast branche- en beroepsgericht certificeren, diplomeren we inmiddels ook officieel op de niveaus mbo-3 en -4. Daarnaast ontwikkelen we ons inmiddels steeds meer van een HR-instrument (opleiden en trainen) tot een HR-partner die meedenkt en meewerkt aan strategische ontwikkeling van medewerkers.

Er verandert met ingang van het nieuwe studiejaar het nodige in de inrichting van het mbo-onderwijs. Welke consequenties heeft dat voor papieren kartonbedrijven? Simpel gezegd komt de belangrijkste verandering erop neer dat leerlingen van het roc binnen bijvoorbeeld een algemene opleiding ‘procestechniek’ de kans krijgen zich via keuzepakketten te oriënteren op specifieke sectoren. Zij krijgen ook de mogelijkheid kennis te maken

8 | VNP2015

met de papieren kartonsector, mits wij er samen voor zorgen dat die keuzemogelijkheid inhoudelijk wordt ingevuld. Op dit moment is VAPA in nauw overleg met roc’s om te bekijken hoe de sector deze ruimte optimaal kan benutten. Dat dit perspectief biedt voor onze sector mag duidelijk zijn. We krijgen de mogelijkheid jonge studenten in een vroeg stadium bekend te maken met onze sector en ze niet kwijt te raken aan andere technische sectoren. Gelet op het overheidsbeleid dat beoogt een verband te leggen tussen regionale arbeidsmarkten en het bijbehorende opleidingsaanbod, ligt het voor de hand dat dit met name in de provincies waar zich papieren kartonbedrijven bevinden een rol gaat spelen. Dat VAPA de belangrijkste leverancier is van de inhoud van deze keuzepakketten spreekt voor zich.

‘DE PROVINCIE GELDERLAND BESCHOUWT DE HUMAN CAPITAL AGENDA ALS EEN BEST PRACTICE’

Medewerkers van papieren kartonbedrijven zijn enthousiast over hun baan en de sector, zo blijkt onder andere uit de verhalen in dit jaarverslag. Tegelijkertijd weten weinig jongeren en studenten van ons bestaan. Hoe veranderen we dat?

Wanneer je acht bedrijven bij elkaar zet die ontdekken dat ze ieder voor zich op HR-onderdelen het wiel aan het uitvinden zijn, dan is constructieve samenwerking zo geboren. Ik ben niet echt verrast, maar wel blij dat het zo gelopen is. Daarnaast geldt vanzelfsprekend ‘de wet van de grote getallen’: met elkaar lossen we problemen eenvoudiger op en zijn we een uiterst interessante partner voor de buitenwereld. Eén en ander is versterkt door het praktische en pragmatische karakter van het project: we zijn gewoon begonnen en hebben weinig tijd verspild aan discussie over uitgangspunten en beleidsvisie; nut en toepassing stonden voorop. Heldere uitgangspunten en intensieve samenwerking binnen de zes deelprojecten hebben geleid tot het succes van het project. Naast activiteiten op het gebied van stages en imago, is onder meer een nulmeting ontwikkeld voor nieuwkomers en is een samenwerkingsovereenkomst met ISPT (Institute for Sustainable Process Technology) tot stand gekomen om high potentials te interesseren voor onze sector. De provincie Gelderland beschouwt dit project inmiddels als een best practice. Het zou mooi zijn als de rest van de sector ook van soortgelijke projecten zou kunnen profiteren. Op het moment zijn we druk bezig met een vervolgproject, dat naar alle waarschijnlijkheid in september van start gaat. Gelet op de toenemende krapte op de arbeidsmarkt willen we in dit project nadrukkelijker werken aan oplossingen voor knelpunten in de aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt.

Daar zijn we inmiddels op verschillende manieren mee bezig! Denk onder meer aan de activiteiten van VNP en VAPA binnen de CSF. Daarnaast startten we twee jaar geleden met de Gelderse bedrijven en de provincie een project om het imago van onze sector te verbeteren. Of beter gezegd: om een imago te creëren, want we moesten constateren dat er nauwelijks sprake van een imago was. Wat er dan wel was? Onwetendheid, onzichtbaarheid! Eén van de speerpunten was het scheppen van bekendheid van onze sector binnen roc’s en hogescholen. Concreet heeft dat geleid tot een groot aantal stagiairs en de opbouw van een duurzame relatie met onderwijsinstellingen. Daarnaast ligt inmiddels bij decanen en studiecoördinatoren het boek ‘Het best bewaarde geheim’, gemaakt door hbo-studenten van de Hogeschool Arnhem-Nijmegen. We vroegen hen onderzoek te doen onder roc-studenten naar hun bekendheid met onze sector en wat zij verwachten van een toekomstige baan. Bovendien zijn we als sector inmiddels breed aanwezig op techniekdagen, waar duizenden jongeren op speelse wijze kennismaken met de mogelijkheden en producten van onze sector.

De afgelopen twee jaar werd door VAPA en de Gelderse bedrijven gewerkt aan de regionale Human Capital Agenda. Ben je verrast door het succes hiervan?

Dat betekent werk aan de winkel! Zowel voor dit nieuwe project als voor VAPA in het algemeen betekent dit vooral dat we, samen met onze bedrijven, gaan werken aan het opheffen van huidige en toekomstige discrepanties en mismatches op de onderwijs- en arbeidsmarkt. Naast vergrijzing en ontgroening, moet je hierbij onder meer denken aan de kloof tussen het huidig en gewenst opleidingsniveau van onze medewerkers; multidisciplinariteit, automatisering en nieuwe technieken vragen nogal wat van onze mensen. En denk ook aan de vijver met technici waaruit onze en andere sectoren vissen in de zoektocht naar nieuwe medewerkers: die raakt steeds leger. Het zoeken naar en organiseren van alternatieve wervingskanalen wordt steeds urgenter. Nieuwe, goed opgeleide technici zijn essentieel voor de toekomst van onze sector! Sommige bedrijven laten nu al weten dat we, wanneer we als sector deze vakkrachten niet weten te werven, moeten vrezen dat in de nabije toekomst sluiting dreigt. VAPA zorgt er – samen met de bedrijven – voor dat deze technici onze sector in de toekomst weten te vinden.

‘WE KRIJGEN DE MOGELIJKHEID JONGE STUDENTEN IN EEN VROEG STADIUM BEKEND TE MAKEN MET ONZE SECTOR’ VNP2015 | 9



ELEKTROTECHNIEK HEMIE MET EEN SAUSJE C

Tjeerd Bouwman, 28 jaar Werkt bij: DS Smith Paper De Hoop

ALLE DEUREN GAAN OPEN

Functie: Trainee electro Opleiding: HLO Analytische chemie & HAN Elektrotechniek

Het verhaal van Tjeerd is er één dat veel jongeren herkennen. Je studeert, hebt een toekomstbeeld en uiteindelijk loopt het allemaal net even anders dan je voor ogen had. Tjeerd: ik studeerde analytische chemie, maar een baan vinden bleek een challenge. Ik zette mijn opties op een rij en belandde bij de Hogeschool Arnhem-Nijmegen, die een opleiding elektrotechniek aanbiedt. Dat leek me een prima uitbreiding van mijn cv. Van het een kwam het ander en ik ging de uitdaging aan. Op zoek naar een stagebedrijf kwam ik op een meet-and-match een vertegenwoordiger van de papieren kartonsector tegen. We hadden een leuk gesprek en hij vertelde over de veelheid aan chemische processen in de wereld van papier en karton. Dit was mijn kans! Ik schreef een brief, DS Smith Paper De Hoop werd als eerste concreet en voordat ik het wist was het geregeld. Wat een enorme walsen, gasturbines en generatoren, wat een overweldigende machines! Tijdens de rondleiding door de fabriek kwam ik ogen en oren tekort. Je stapt een wereld binnen die je niet kent en die je meteen bij de strot grijpt. De verscheidenheid aan vakgebieden is groot. Dat maakt het voor iedereen – ongeacht achtergrond – een interessante sector. 10 | VNP2015

‘Het mooiste moment in mijn werk? Het punt waarop ik me realiseerde dat ik in deze sector uit de voeten kan met mijn chemische achtergrond. Ik studeer dan wel elektrotechniek, maar het zou toch zonde zijn als ik helemaal niets met chemie zou kunnen. Gelukkig is er veel mogelijk.’

Mijn opleiding is een werk-leertraject. Opdrachten vanuit mijn studie voer ik op het bedrijf uit. Een aantal dagen per week ben ik aan het werk, een ander deel zit ik in de collegebanken. Die afwisseling bevalt uitstekend. Toch is het flink aanpoten; het is beslist geen luizenbaan.

Alle deuren staan hier open, de sfeer is uitstekend, de begeleiding goed, collega’s maken tijd voor me: dit is een laagdrempelig bedrijf waar het fijn werken is. Als je laat zien dat je wilt, dat je gemotiveerd bent, dan kan hier vrijwel alles.

Wat mij het meest opvalt, is de passie en trots van mijn collega’s. Ze hebben hart voor het bedrijf en gaan voor elkaar door het vuur. Velen hebben een lange, gezamenlijke geschiedenis. Dat zorgt ervoor dat de onderlinge band sterk is. Ik was in het verleden al eerder betrokken bij Meerssen Papier, dus ik kende het bedrijf toen ik besloot te solliciteren. Tijdens een rondleiding gingen mijn ogen pas goed open: een groot aantal machines, veel processen en een verscheidenheid aan producten. Dat sprak me aan. Toen ik kort daarop een artikel las over ‘het nieuwe Meerssen Papier’ kon ik me daar goed mee identificeren. Bij een groot bedrijf ben je een nummer en hou je je met een klein stukje van het proces bezig. Hier gebeurt het tegenovergestelde: alle deuren gaan open.

Ik houd me bezig met de optimalisatie van het productieproces. Ik onderzoek bijvoorbeeld of het aantrekkelijk is een systeem te implementeren waarbij we orders een bepaalde tijd opsparen, zodat we die op volgorde van kleur kunnen produceren, zonder dat een klant lang(er) hoeft te wachten. Zo’n systeem betekent namelijk minder kosten en betere kwaliteit van het papier. Ik laat daar parameters en formules op los. Over dit onderwerp is weinig literatuur beschikbaar, dus ik ben voor een groot deel aangewezen op mijn eigen kennis en inzichten. Redelijk wat vakken van mijn opleiding sluiten aan op de situatie bij Meerssen Papier. Toch werkt wat in studieboeken wordt beschreven in de praktijk net een tikkeltje anders. Daarom pleit ik ervoor meer samenwerking tussen opleidingen

‘Ik raad iedere student aan in de papieren kartonwereld aan de slag te gaan. Je krijgt volop ruimte en mogelijkheden om hetgeen je tijdens je studie leerde in de praktijk te brengen. Alles kan en mag.’

Denis Vaessen, 25 jaar Werkt bij: Meerssen Papier Functie: Stagiair optimalisatie (planning) productieproces Opleiding: Technische bedrijfskunde

en bedrijfsleven te organiseren. Bedrijven die studenten uitnodigen voor een case study of onderwijsinstellingen die leerlingen een excursie naar een bedrijf aanbieden. Dat zouden heel veel studenten tof vinden. Deze stage bevalt me uitstekend. Mijn opdracht gaat het hele bedrijf aan en niet, zoals bij veel collega-studenten, slechts een beperkt onderdeel. Ik werk aan het beter en efficiënter maken van zaken. Daarbij is er vanuit het management draagvlak voor wat ik doe. Zij staat open voor mijn overwegingen en argumenten. Ik ben volwaardig onderdeel van het team.

VNP2015 | 11


VNP NIEUWS

R O O V S IJ D A R PA TECHNEUTEN

VNPNIEUWS

2015/2016

Laurens Bulten, 24 jaar Werkt bij: Parenco Functie: Assistent-technicus Opleiding: Deeltijd Elektrotechniek

POLITICI MAKEN KENNIS MET SECTOR SAPPI GROEIT MET ‘ATELIER’ IN VERPAKKINGEN PAPIEREN WATERRESERVOIR WINT INNOVATIEWEDSTRIJD Een prachtige innovatie van papier: de ‘Cocoon’ van The Land Life Company (uit Nederland) heeft de ‘Sustainability Innovation Competition’ van de Nationale Postcodeloterij gewonnen. de Cocoon bestaat uit een waterreservoir van papier dat zaden van bomen of planten tijdens de eerste fase van hun leven beschermt tegen uitdroging. Daarmee is de Cocoon een belangrijk hulpmiddel in de strijd tegen klimaatverandering. Wanneer het reservoir leeg is, wordt het door de natuur volledig afgebroken.

CROWN VAN GELDER WINT ARBO-BOKAAL! Tijdens de algemene ledenvergadering van de VNP werd traditiegetrouw de Arbo-bokaal uitgereikt. Crown Van Gelder legde beslag op de eerste plaats, voor Huhtamaki en Van Houtum. De Arbo-bokaal wordt jaarlijks uitgereikt aan de papier- of kartonproducent die de beste prestaties behaalt op het gebied van arbo, ziekteverzuim en veilig werken.

12 | VNP2015

Sappi Maastricht lanceerde vorig jaar haar nieuwe vouwdozenkartonkwaliteit Atelier. Met haar ambitie om te groeien met specialiteiten wil Sappi de structurele daling van de markt van grafisch papier opvangen. Atelier wordt gepositioneerd onder het sulfaatkarton van de Sappi Algro Design familie die tien jaar geleden werd gelanceerd. De introductie is onderdeel van Sappi’s groeistrategie in de verpakkingssector.

OPEN DAGEN COLDENHOVE & DS SMITH FEESTELIJK EINDE WEEK VAN HET PAPIER Honderden mensen bezochten de open dagen van DS Smith Paper De Hoop en Coldenhove Papier in Eerbeek. Onder een stralend blauwe lucht maakten zij kennis met de wereld van papier en karton. Een toer door de fabriek – van oud papier en pulper tot machine en magazijn – boeide de bezoekers van begin tot eind. In hun gele hesjes vergaapten zij zich aan alles wat komt kijken bij de productie van papier en karton. Ook voor kinderen was er van alles te doen: van demonstraties van de brandweer en springkussens tot zelf papier maken.

Onze sector is in trek bij politici en hoge ambtenaren. Het afgelopen jaar ontvingen we onder andere Maarten Camps (secretaris-generaal ministerie van Economische Zaken), Sharon Gesthuizen (Tweede Kamerlid SP) en Stientje van Veldhoven (Tweede Kamerlid D66). We spraken met hen over de circulaire economie, onze biobased ambities, innovaties, werkgelegenheid en de concurrentiepositie van de Nederlandse industrie. Maarten Camps stak in zijn toespraak tijdens Springtij 2015 de loftrompet over de sector. Hij vertelde onder de indruk te zijn van onze verduurzamingsprestaties, de circulariteit, energiebesparingen en innovaties. Een prachtig compliment voor onze bedrijven!

SOLIDUS SOLUTIONS PRODUCEERT MASSIEFKARTON UIT TOMATENPLANTEN Sinds kort verrijkt Solidus Solutions massiefkarton met vezels uit de tomatenplant. Naast oudpapier zoekt het bedrijf continu naar nieuwe grondstoffen: de tomatenplant is er daar één van. Het is nu mogelijk om deze planten om te zetten in een waardevolle grondstof die in combinatie met oudpapiervezels tot massiefkarton wordt verwerkt. Solidus Solutions kreeg er met dit proces een waardevolle grondstof bij, die ook nog eens fors bijdraagt aan de circulaire economie.

De hoeveelheid techniek en besturing in deze wereld verbaast me. Ik hou me bezig met gelijkstroommotoren, veldstroomregelaars, schakelen van hoogspanning, frequentieregelaars: alles komt voorbij. De grote mate van vrijheid helpt me. Ik loop veel mee met collega’s en kijk bij hen in de keuken. Ik ben medewerker, maar ben hier vooral om veel te leren. De bereidheid collega’s te helpen kenmerkt deze sector. Iedereen wil er samen iets moois van maken. Als ik iets niet snap, is er altijd iemand die me wil assisteren. Kennis delen is hier gemeengoed. Het enige wat daarvoor nodig is, is een open houding. Durf te vragen! De mooie kanten van mijn werk? Technisch opgeleide mensen halen hun hart op in deze sector. Voor hen is dit het paradijs. Daarnaast: je krijgt de ruimte om initiatief te nemen, dingen zelf uit te zoeken. Bij andere werkgevers lig je soms aan de ketting. Het tegendeel geldt hier. De hogeschool heeft me flink geholpen bij het vinden van een werkgever. Ik wilde iets doen in de elektrotechnische hoek en op school werd gezegd: ga eens praten met Parenco. Er was een klik en na een paar gesprekken was de kogel door de kerk. Ik moet toegeven: toen ik hier voor het eerst kwam, dacht ik in een stoffige omgeving terecht te komen. Dat beeld klopt voor geen meter. De enorme machines zijn al indrukwekkend, maar achter de schermen wordt het pas echt imposant. Ik nodig iedereen uit: kom eens kijken en verwonder je!

‘Hoe groter en grover, hoe mooier ik het vind. Vergis je niet, dit is een gigantisch industrieel bedrijf. Zware walsen, aangedreven door enorme motoren, dat is even wat anders dan de waterpomp thuis.’ VNP2015 | 13


VNP NIEUWS

VNPNIEUWS

2015/2016

IK LIG HET LIEFST MET P O N E N E M’N B TAFEL Weet je waarnaar ik nieuwsgierig was? Wat er voor nodig is om de folders en kranten die thuis door de brievenbus vallen te recyclen en er wc-papier van te maken. Inmiddels weet ik dat dit een bijzonder proces is: het plastic eraf, de nietjes eruit, reinigen, inkt verwijderen. Uiteindelijk houd je alleen vezels over. Ik ben niet alleen operator, ook begeleid ik nieuwe medewerkers of collega’s die intern van baan switchen. Zij vinden het prettig om iemand te hebben waarop ze in die eerste periode kunnen terugvallen. Ze staan er niet alleen voor. Bovendien: ik heb zelf ervaren hoe belangrijk het is in de beginfase goed opgevangen en begeleid te worden. Dat gun ik anderen ook. De eerste week staat in het teken van kennismaken met je ploeg, met teamleiders, met de technische dienst, met operators. Je kijkt in de keuken en raakt een klein beetje vertrouwd met werken bij dit bedrijf. Het eerste half jaar word

14 | VNP2015

VIJF JAAR SAFETY CHECKS: FLINKE REDUCTIE ONGEVALLEN

‘De vrijheid en afwisseling zijn de mooiste aspecten van mijn job. Ik zit niet achter een pc of in een kantoor, maar ben in de weer. Meestal loopt alles volgens planning, maar je weet nooit wat er gebeurt of wat je tegenkomt. Anticiperen is key: zien aankomen dat iets niets goed loopt en een verstoring voorkomen. Als operator lig je het liefst met beide benen op tafel. Dat betekent dat alles op rolletjes loopt.’

je intensief opgeleid ‘buiten de ploeg’, zodat je daarna zelfstandig kunt functioneren. Je draait volledig mee, maar bent als het ware extra. Je zult merken dat je vrij snel operatorwerkzaamheden kunt uitvoeren, maar er is altijd iemand die meekijkt. Van Houtum start dit jaar met de inzet van ingezamelde drankenkartons. Ik begeleid de stofvoorbereiding van deze nieuwe lijn: de omnipulper. Zoals jij je pak yoghurt weggooit, zo krijgen wij het binnen. De vezels halen we eruit en daar maken we sanitair papier van. Mooi en eervol dat ik daarbij betrokken ben.

Ralph Lamerigts, 40 jaar Werkt bij: Van Houtum Functie: Operator stofvoorbereiding & mentor Opleiding: VAPRO-A & VAPA Papieropleiding

Sinds de introductie van safety checks daalde het aantal ongevallen spectaculair. Veilig werken staat meer dan ooit bovenaan onze gezamenlijke agenda. Om 5 jaar safety checks niet onopgemerkt voorbij te laten gaan, verscheen dit najaar een kleurrijk boek waarin het succes van ons arbo-programma tot leven komt. Het eerste exemplaar werd overhandigd aan Ton Heerts (voorzitter FNV) en Marga Zuurbier (directeur arbeidsomstandigheden Inspectie SZW). Laatstgenoemde complimenteerde de sector: ‘de collectieve aanpak van de papieren kartonbranche bewijst zich dag in, dag uit en wordt hopelijk nog lang voortgezet’.

MILJOENENINVESTERING PARENCO Parenco investeert samen met eigenaar H2 Equity Partners honderd miljoen euro in de ombouw van haar papiermachine 2. Die werd in 2009 stilgelegd vanwege de afnemende vraag naar krantenpapier. Na de ombouw produceert PM2 385.000 ton verpakkingspapier, bedoeld voor de productie van golfkarton. Met deze investering creëert Parenco zestig banen. In augustus rolt het eerste papier van de PM2 en vindt zijn weg naar kartonfabrikanten in Europa.

VALORISE: PAPIER MET VEZELS UIT NEDERLANDSE KASSEN Na twee jaar ontwikkeling lanceerde Schut Papier onlangs Valorise: papier uit vezels van tomatenplanten. Het is het resultaat van samenwerking met telers, kenniscentra en universiteiten bij de circulaire verwaarding van vezels uit agrarische reststromen, zoals van tomaten- en paprikaplanten. De verwerking van deze vezels en de unieke receptuur van Schut Papier leiden tot een bijzonder aansprekend papier met hoge tactiele en visuele waarde.

MERCI MARCO MENSINK Per 15 maart jongstleden is Marco Mensink niet langer directeur-generaal van CEPI. Hij treedt in dienst van Cefic – de belangenvereniging van de chemische industrie. Marco kende een lange loopbaan in de papieren kartonsector. Hij begon zijn carrière bij de VNP in 2000, waarna hij in 2006 overstapte naar Brussel. Sinds medio 2014 was hij directeur van CEPI. Wij wensen Marco veel succes bij deze nieuwe uitdaging en hopen dat de samenwerking tussen de papier- & kartonsector en de chemie op het vlak van de biobased economie verder wordt versterkt.

NEDERLANDSE E-COMMERCE VERDUURZAAMT VERPAKKINGEN Binnen de e-commercebranche is veel ruimte om innovatiever en duurzamer om te gaan met verpakkingen. In het kader van de samenwerkingsovereenkomst ‘energie besparen’ tussen RVO.nl en de VNP is met Thuiswinkel.org een interactieve handleiding opgesteld die webwinkels handvatten geeft om in te spelen op ontwikkelingen met betrekking tot duurzaam verpakken. In de samenwerkingsovereenkomst tussen RVO.nl en de VNP worden naast de samenwerking met Thuiswinkel.org meerdere ketenprojecten met partners buiten de papieren kartonsector uitgevoerd. Voorbeelden zijn een samenwerking met de ANWB ten behoeve van de verduurzaming van zijn papieren uitgaven en ‘Duurzaam Tijdschrift’.

Het actuele nieuws uit de sector vindt u op www.vnp.nl

VNP2015 | 15

ICOONTEAMS TIMMEREN AAN DE WEG



METE E E M ! EV DOEERNATI PAPIER ALT ELS IN voor papier offen ren naar gen VEZ ndst u

ro sin de epas we g le nen Nieu ton ope en en to om loka r t n a c e k u en rod elijkhed t is één ra we p nieu den mog uiten. D de Nede t l e s i b o e r t werk a p en open ieren wa onsector en l g n i n e rt kr e ma urlijk en ka van d papier- me, natu e a lands n duurz mie. e e n o o aan re ec i a l u circ

ONS P L tiële HE RBIJ! oten p n E a u I v H eeft ncier

H is a lever stoffen? geschikt u t d n l n of a Be e gro materia papier rd w u e n ni elk va see ctie eres ën w idee e produ t u geïnt ieren d p n voor ? Of be in uw pa dan con n s o l m ek, kart le veze n? Nee nbro lijke a e e t k t s c o nk du We in l Koni npro f nnita karto p met A er van de vnp.nl o l o g @ a . t k n c p a n n oe ta atiem estenbr p www.v ijkv o n o t .w in prak f kijk via a VNP, 76774. O matie en 0 r 06-51 eer info m r . voo eelden y! b voor onom

In Creating Sustainable Fibre Solutions (CSF) – de innovatieagenda van de sector – werken we gezamenlijk aan de implementatie van innovaties en nieuwe concepten. Drie icoontrajecten vormen het hart van de agenda en zorgen ervoor dat we ons profileren als een hightech, duurzame en overal zichtbare sector. De icoontrajecten leveren een grote bijdrage aan de sectorambities en zorgen voor een meetbaar duurzaam en economisch resultaat voor Nederlandse papieren kartonbedrijven. Medewerkers van papieren kartonbedrijven vormen het hart van de icoontrajecten. Op de komende pagina’s een overzicht van wat het afgelopen jaar op grondstoffenen energiegebied werd bereikt.

GRONDSTOFFEN VAN DE TOEKOMST Met onze ambitie ‘100 procent sluiten van de biobased productenkringloop’ onder de arm enthousiasmeren we veel mensen mee te doen met alternatieve vezels in papier en karton. We kennen allemaal de voorbeelden van tomaten-

16 | VNP2015

stengels, gras en miscanthus, maar er is veel meer mogelijk. Dat vertellen we in een speciaal daarvoor ingericht gedeelte van de website van de VNP, waar een enorme hoeveelheid informatie beschikbaar is. Die helpt geïnteresseerden eenvoudig de juiste partners te vinden en nieuwe grondstofinitiatieven sneller tot een succes te maken. Denk aan veelgestelde vragen, succesvolle voorbeelden, regelgeving & vergunningen en duurzaamheid. Neem er eens een kijkje! Door middel van een gezamenlijke mailgroep onder alle VNP-bedrijven reageren we snel op nieuw aanbod van grondstoffen en op concrete vragen uit de markt voor producten met lokale vezels. Om zo veel mogelijk mensen ons verhaal te vertellen zijn we aanwezig op belangrijke events en reiken we relevante stakeholders de hand.

Landelijke bijeenkomst biobased economie Op drie december presenteerde onze sector zich op een evenement dat volledig in het teken stond van de circulaire economie. In Dordrecht vond een landelijke bijeenkomst over de biobased economie plaats, waarbij iedere sector die verduurzaming een klein beetje serieus neemt, vertegenwoordigd was. Tijdens korte pitches ervoeren bezoekers dat de papieren kartonsector duurzaamheid en circulariteit ademt. Onder andere Solidus Solutions presenteerde haar tomatendoos en Jeroen Alkemade en René Kort vertegenwoordigden de sector. We kijken terug op een dag waarop vele contacten werden gelegd en onze branche zijn naam als koploper in de circulaire economie bevestigde.

n we

rke o we

Z

an d

na same

Biobased ambities papier en karton in Europese spotlights In april 2016 vond een Europese bio-economy stakeholderconferentie plaats. Vanuit heel Europa bezochten beleidsmedewerkers op het gebied van de biobased economy het bedrijf Paperfoam. Daar verzorgde SolidPack samen met Rodenburg Biopolymers en Paperfoam een workshop over veelbelovende biobased materialen. Dirk Schut belichtte samen met Annita Westenbroek onze zoektocht naar en inzet van alternatieve vezels. Ook de ambitie

d ec

base e bio .nl

.vnp www

van de sector werd gepresenteerd. Na afloop ontvingen de deelnemers een goodybag met een graseierdoos van Huhtamaki en toiletpapier uit drankenkartons van Van Houtum. Daarnaast was het programma van de tweedaagse conferentie gedrukt op tomatenvezelpapier van Schut Papier. Tijdens de algemene ledenvergadering van de VNP in juni vond een interactieve sessie plaats met koplopers op duurzaamheidsgebied. Vraag en aanbod van biobased producten van papier en karton kwamen hier samen.

VNP2015 | 17


ONSEC T R A K N E PA P I E R e energie


TOR

ir Partner in circula

ied van iteit op het geb eft naar circular heden onindustrie stre sen en mogelijk naar nieuwe kan De papieren kart tinu con iten. rbu we daa ijen r zoeken bedrijven en part energie. Daarvoo or, maar ook met sect n eige de binnen naar een ft energie er brengt op weg Samenwerken gee enwerking ons verd belang een krachtige sam in staat zijn om een Wij geloven dat daarmee samen leidt we ien Dat end t. Bov oms toek llingen. nog duurzamere elijke CO2doelste leveren aan de land rijke bijdrage te en. dell smo ines bus het tot nieuwe ons! rgie: deel het met behoefte aan ene rgie over of juist Dus heeft u ene

NAAR EEN DUURZAME ENERGIEVOORZIENING De papieren kartonsector streeft naar circulariteit op het gebied van energie. Daarvoor zoeken we continu naar nieuwe kansen en mogelijkheden binnen de sector, maar ook met bedrijven en partijen daarbuiten. Wij geloven dat een krachtige samenwerking ons verder brengt op weg naar een nog duurzamere toekomst. Dat we daarmee samen in staat zijn om een belangrijke bijdrage te leveren aan de landelijke CO2-doelstellingen. Bovendien leidt het tot nieuwe businessmodellen.

18 | VNP2015

ICOONTRAJECTEN

Onze ambitie: HET ENERGIE HALVERING VAN KETEN VERBRUIK IN DE UCTEN IN DE VOOR EINDPROD 20 PERIODE 2004-20

Het icoonteam legde contacten met stakeholders uit warmte- en biogasnetwerken (bijvoorbeeld Alliander, Stichting Groengas en FrieslandCampina). Deze gesprekken leidden tot kentallen en de ‘sleutels tot succes’. Dat heeft de overtuiging versterkt dat de sector een belangrijke partner is in de huidige en toekomstige circulaire energievoorziening: als grootafnemer van duurzame energie en als belangrijke speler in de levering en flexibilisering van energievoorziening.

We zijn al begonnen... Deze cases laten zien dat er reeds veel gebeurt op het gebied van duurzame energievoorzienning.

Gevraagd: mest van achtduizend Nederlandse koeien Smurfit Kappa Roermond Papier zet in een biogasketel het biogas dat vrijkomt in haar

DUCTIE CO 2EMISSIERE 0 VAN 80% IN 205 L VAN DE ALS ONDERDEE TELLINGEN KYOTO-DOELS

GRONDSTOFFEN VAN DE TOEKOMST

NAAR EEN DUURZAME ENERGIEVOORZIENING

HIGH PERFORMANCE MATERIALEN

Marktintroductie van papieren kartonproducten op basis van lokale grondstoffen.

Realisatie van duurzame energievoorziening voor meerdere papieren kartonfabrieken, onafhankelijk van aardgas.

Marktintroductie van een scala aan papieren kartonproducten met geheel nieuwe functionaliteiten.

RZAME REALISEREN DUU IENING ENERGIEVOORZ K VAN ONAFHANKELIJ AARDGAS

Solidus Solutions is op zoek naar partijen met wie ze samen voldoende schaalgrootte krijgt voor een haalbare businesscase. eigen waterzuiveringsproces om in stoom. Maar liefst 800 m3 per uur! De totale capaciteit van de biogasketel wordt slechts voor 50 procent benut. Met de bestaande waterzuivering is extra biogasproductie niet mogelijk. Smurfit Kappa Roermond Papier is daarom op zoek naar biogasleveranciers die op jaarbasis 7 miljoen m3 biogas kunnen leveren. Dit volume kan via mestvergisting gehaald worden uit 250.000 ton mest, de jaarproductie van ruim achtduizend koeien.

Schaalgrootte gewenst In het productieproces van karton bij Solidus Solutions in Bad Nieuweschans komt jaarlijks 300.000 m3 biogas vrij. De kartonfabriek wil dit biogas nuttig inzetten, maar krijgt dat niet geregeld. Oorzaak hiervan is dat de terugverdientijd van de benodigde investeringen bij deze hoeveelheid te lang is. Die ligt rond de acht jaar: fors hoger dan de terugverdientijd die bedrijven doorgaans als criterium hanteren.

In de startblokken Op de Veluwe staat een nieuwe samenwerking in de startblokken tussen een agrarisch ondernemer en papierproducent Arjowiggins Security. De agrariër wil op zijn eigen terrein een mestvergister bouwen en op het terrein van de papierproducent een generator. Het biogas uit de mestvergister wordt in deze generator omgevormd tot elektriciteit. Arjowiggins gebruikt deze elektriciteit samen met de warmte die bij het omvormingsproces vrijkomt in haar productieproces.

Meer energie uit water Industriewater Eerbeek (IWE) zuivert al vijftig jaar afvalwater van drie grote papierfabrikanten in Eerbeek. Jarenlang studeerde IWE op mogelijkheden om het proces meer circulair te maken. Uiteindelijk is het gelukt de business-

case rond te krijgen. Eén van de papierfabrieken gaat een deel van het gezuiverde water zelf gebruiken, evenals het biogas dat vrijkomt bij het waterzuiveringsproces. Hiermee wordt het biogas 100 procent gebruikt en dus 2,5 keer beter benut dan in de oude situatie. Met recht ‘energie uit water’!

Samen afvalwater zuiveren Papierfabriek Doetinchem en Waterschap Rijn en IJssel werken in de Achterhoek al vele jaren samen op het gebied van afvalwaterzuivering. Uit een recent uitgevoerde businesscase blijkt dat er qua duurzaamheid duidelijke synergievoordelen zijn te behalen met een gezamenlijke oplossing op de locatie RWZI Etten. In een vervolgstudie worden de meest kansrijke varianten momenteel uitgewerkt. Een variant met veel potentie is die waarbij Papierfabriek Doetinchem op zeer efficiënte wijze in haar ketelhuis het biogas inzet dat ontstaat bij de zuivering van het afvalwater, bij de vergisting van het slib van het Waterschap en bij eventuele nieuwe (vergistings)installaties die op de locatie RWZI Etten gebouwd kunnen worden.

Duurzame energie uit de aardbodem Parenco deed al in 2011 de eerste studies naar de mogelijkheid haar energievoorziening verder te verduurzamen met behulp van diepe geothermie. Hierbij wordt op meer dan 5 kilometer diepte warmte onttrokken aan de aardbodem. Medio 2015 werd een en ander uitgewerkt in een businesscase, waarbij 60 MW aan aardwarmte ‘gewonnen’ kan worden. Parenco kan tweederde gebruiken om vrijwel haar volledige energieverbruik te verduurzamen, terwijl het resterende deel gebruikt kan worden in warmtenetwerk de Vallei. In potentie levert deze case een reductie van minimaal 60.000 ton CO2 op. Momenteel lopen gesprekken met diverse partners, zoals netwerkbeheerder Alliander, overheden en investeerders.

Meer informatie over de cases en hun potentieel, kentallen, sleutels tot succes en de visual vindt u op www.vnp.nl.

VNP2015 | 19


LIKE, VOLG EN DEEL PAPIERENKARTON.NL

LIKE, VOLG EN DEEL NIET LULLEN MAAR POETSEN

Esra Atabas, 24 jaar Werkt bij: Eska Graphic Board Functie: Stagiair P&O Opleiding: HRM aan de Hanzehogeschool Groningen

Ik voel me volwaardig medewerker, geen stagiair. Alle deuren staan open, Ik mag overal meekijken en over alles meedenken. Wat deze sector leuk maakt heeft te maken met verschillende dingen. Voordat ik hier stage kwam lopen wist ik niet veel van papier en karton. Naarmate ik kennismaakte, werd het steeds boeiender. Het is een dynamische wereld, de

20 | VNP2015

markt verandert continu en daar moeten wij op inspelen. Daar komt veel bij kijken. Die dynamiek moet bovendien vertaald worden naar het personeelsbeleid en dat maakt mijn werk uitdagend. Weinig mensen kennen deze wereld, maar het is groter en aantrekkelijker dan je in eerste instantie vermoedt. Op de afdeling P&O leer ik veel. Dagelijkse werkzaamheden en complexe zaken wisselen elkaar af. De afstand tot de werkvloer is heel klein, het is een platte organisatie. Dat zie je bij weinig bedrijven. Niet voor niets is Eska Graphic Board binnen mijn opleiding het populairste stagebedrijf! Tijdens een eerdere stage hoorde ik positieve geluiden over Eska. Het zou een bedrijf zijn met een betrokken cultuur en een omgeving waarin van alles gebeurt. Deze verhalen maakten me enthousiast en ik hakte de knoop door: bij een

volgende stage zorg ik dat ik daar terechtkom. Eenmaal binnen bleken de geluiden te kloppen. Niet lullen maar poetsen is hier het credo. Dat past bij mij. De interessante aspecten van mijn werk? Met het oog op de toekomst en om aan de marktvraag te kunnen blijven voldoen voeren we een verbeterprogramma dat het hele bedrijf en alle medewerkers aangaat. Iedereen moet aan boord. Als afdeling spelen we daarin een centrale rol. We informeren en betrekken collega’s, denken na over opleidingen en de persoonlijke ontwikkeling van mensen. Een gave klus. Een van de belangrijkste onderdelen van het P&O-werk is zorgen voor een consistent personeelsbeleid. Dat is niet altijd makkelijk, maar eraan werken geeft een kick. Het is ons ultieme doel. In dit bedrijf is veel ruimte om te sparren, ideeën in te dienen, afdelingen werken nauw samen. Ik word gedwongen mezelf uit te dagen en te verbeteren.

‘Als ik de kans krijg hier in vaste dienst te komen, dan teken ik blind. Ik vind het belangrijk dat ik gelukkig ben met wat ik doe. Dit is mijn droomstage.’

Papierenkarton.nl laat online van zich horen. Op Facebook, Twitter en Pinterest vertelt zij het verhaal van papieren kartonbedrijven en de producten die van onze materialen worden gemaakt. Ook opvallende toepassingen van papier en karton hebben er een plek. Blijf op de hoogte en like, volg en deel! Hieronder een selectie van een aantal in het oog springende posts van de afgelopen maanden.

PAPIER EN KARTON KOMEN TOT LEVEN OP PINTEREST OP DUURZAME WIJZE EEN FESTIVAL BELEVEN DOE JE MET EEN TENT VAN KARTON. DE KARTENT!

LANGSTE KLEURBOEK TER WERELD IS IN UITGEKLAPTE VORM 4,5 METER LANG

LEXUS MAAKT EEN

AUTO VAN KARTON!

VNP2015 | 21

LOBBYOVERZICHT IN VOGELVLUCHT


2015/2016

GEREALISEERDE ENERGIEBESPARINGSMAATREGELEN Directe emissies naar de lucht


(x 1.000 TON)

1.655

1.525 1.332

1.462 1.400 1.422 1.343

1.273

1.204 1.418

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

1.288

1.061 1.105 1.072 1.083 1.019

960

911

2009

2014

2015

2015

CO2

2007

2008

2010

2011

2012

2013

NOX

2015 gaat de boeken in als het jaar waarin vele politici en beleidsmakers uit zowel Brussel, Den Haag als de provincie kennismaakten met de ambities van onze sector. Het bezoek aan Smurfit Kappa Roermond Papier inspireerde Maarten Camps, secretaris-generaal van het ministerie van Economische Zaken, zelfs tot zijn speech op het duurzaamheidsfestival Springtij. Daarin vertelde hij onder de indruk te zijn van onze verduurzamingsprestaties. Ook Kamerleden Sharon Gesthuizen (SP), Stientje van Veldhoven (D66), Gelderland-gedeputeerde Jan Jacob van Dijk (CDA) en een grote groep permanent vertegenwoordigers in Brussel zagen met eigen ogen hoe hightech, duurzaam & innovatief de sector is.

KLIMAATAKKOORD PARIJS MOET OPWARMING ONDER 2˚C HOUDEN De klimaattop in Parijs in december werd bestempeld als ‘historisch’, maar wat het akkoord daadwerkelijk betekent is lastig te zeggen. Het is in zoverre een doorbraak omdat de overeenkomst voor de eerste keer in de geschiedenis niet alleen ontwikkelde landen, maar ook ontwikkelingslanden bevat. Het akkoord heeft een langetermijndoelstelling die erin voorziet de opwarming van de aarde ver onder de 2˚C te houden, maar verder is het vooral een breed raamwerk. Dit akkoord vervangt het Kyoto Protocol uit 1997.

22 | VNP2015

187 landen hebben plannen voor de reductie van CO2-emissies ingediend, waarmee 95 procent van de mondiale CO2-emissie in 2020 is afgedekt. De komende jaren moet blijken hoe de sectorale verdeling van de CO2-reductie wordt gerealiseerd en of de industriële sectoren in de Europese Unie de additionele CO2-reductiekosten kunnen doorbelasten in een mondiaal gelijk speelveld. Het akkoord wordt iedere vijf jaar getoetst. Landen dienen dan opnieuw de voortschrijdende ambities voor de reductie van CO2-emissies in. De impact in de nabije toekomst blijft ongewis, maar een ding is zeker: de focus op de reductie van CO2-emissies wordt in de politiek op alle beleidsterreinen steeds belangrijker. Voor onze sector gaat het om economische groei zonder

fossiele brandstoffen. In onze strategische innovatieagenda wordt hard gewerkt aan de realisatie van die doelstelling.

EU-EMISSIEHANDELSYSTEEM WIJZIGT In de zomer van 2015 werd een voorstel gepresenteerd voor de wijziging van het EU-emissiehandelsysteem (ETS). In de EU vermindert de CO2-uitstoot in 2030 met 40 procent (ten opzichte van 1990). Voor de industrie neemt de uitstoot tussen 2005 en 2030 met 43 procent af. De hoeveelheid emissierechten daalt met 48 miljoen rechten (2,2 procent) per jaar.

CARBON LEAKAGE

NIEUWE BENCHMARKS?

De gratis rechten voor carbon leakagesectoren blijven bestaan. De vraag is echter hoeveel gratis rechten er beschikbaar zijn en hoe die worden verdeeld. De Europese Commissie stelt voor om 57 procent van de CO2-emissierechten te laten veilen door de lidstaten en 43 procent beschikbaar te stellen voor gratis toewijzing aan de industrie. De gratis toewijzing ligt in dat geval tussen de 600 en 700 miljoen emissierechten per jaar: onvoldoende om aan de vraag van de industrie te voldoen. In de EU stoot onze sector jaarlijks 31 miljoen ton CO2 uit.

In het nieuwe voorstel berekent de Europese Commissie benchmarkwaarden door de bestaande benchmarks (uit 2008) met 1 procent per jaar te verminderen en te controleren of deze in 2019 en 2025 overeenkomen met de realiteit. De toewijzing wordt twee keer vastgesteld gedurende twee periodes: 2021-2025 en 2026-2030. Toewijzing wordt gebaseerd op de meest recente productiegegevens voor deze perioden. Voor de sector en dus de VNP en CEPI is de besluitvorming over het EU-emissiehandelsysteem topprioriteit.

Het aantal sectoren dat gratis rechten ontvangt zal dalen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen de energie-intensieve industrie (carbon leakage sectoren), die 100 procent gratis rechten ontvangt en de overige sectoren in de ETS.

MINERALE OLIËN ZORGEN VOOR ONRUST

Er ligt een voorstel voor een trapsgewijze verdeling van de rechten. Als de totale uitstoot met 43 procent omlaag moet, zijn er onvoldoende rechten voor iedereen. Dat betekent - als de c-factor wordt toegepast – 20 tot 30 procent minder gratis toewijzing ten opzichte van de huidige situatie.

In oktober 2015 publiceerde foodwatch - een non-gouvernementele consumentenorganisatie een rapport over minerale oliën in verpakkingen. In het onderzoek van foodwatch bevatten 100 van de 120 geteste levensmiddelen uit Frankrijk, Duitsland en Nederland resten van koolwaterstoffen uit minerale oliën. Het onderzoek zorgde voor nogal wat publiciteit, omdat de voedselveiligheid in gevaar zou zijn. Ondanks dat het rapport niet wetenschappelijk

gevalideerd was en inconsistente resultaten liet zien, gaven de VNP en haar Europese partners een duidelijk statement af waarin gesteld wordt dat de sector consumenten- en voedselveiligheid zeer serieus neemt en migratie van minerale oliën ongewenst is. Met nationale en Europese (voedsel- en waren) autoriteiten en met alle belangrijke stakeholders (inktproducenten, drukkers) intensiveerden we de gesprekken en afspraken. In de toekomst is samenwerking tussen alle partijen essentieel om te komen tot oplossingen die de kwaliteit van de recyclingketen duurzaam verbeteren. De VNP blijft hameren op gebruik van milieuvriendelijke inkten en Europese wetgeving. Daarnaast werken we aan verpakkingsoplossingen die de migratie van eventuele schadelijke stoffen verhinderen.

IEDEREEN AAN DE PAPIEREN TAS? Per 1 januari 2016 geldt in Europa een verbod op het verstrekken van gratis plastic tasjes. Dat leidde in ons land tot Kamervragen, veel publiciteit en een materiaalstudie van het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken naar de duurzaamheid van draagtassen. De studie werd

VNP2015 | 23



GEREALISEERDE ENERGIEBESPARINGSMAATREGELEN Waterinname (MLN M3)

Energiebesparing

H2O 2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

52,6 61,1 77,9

78,1

76,4

72,3

2009

1.601

2010

3.195

2011

5.344

2012

5.370

2013

4.199

2014

4.706

2015

5.567

1.115

158 583

322 430 1.074 521 1.106 370 1.509 346 1.640 352 1.605

74,4

91,6

KETENEFFICIENCY

PROCESEFFICIENCY

DUURZAME ENERGIE

103,8

uitgevoerd om inzicht te krijgen in de milieudruk van draagtassen bij meermalig gebruik. In de onderzoeksfase bleken de bestaande LCA-methodieken binnen de ISO-standaarden niet toereikend. Ook voor biobased materialen zijn de relevante impactcategorieën nog niet voldoende uitontwikkeld. Met name toxiciteit, landgebruik en watergebruik/uitputting geven een vertekend beeld. Voor de VNP en haar leden een helder signaal dat met name de onderliggende LCA-methode een zwakke schakel is in de verduurzamingsambities van de sector. Ondertussen is een sterke afname van het aantal plastic tassen merkbaar, terwijl de papieren tas aan populariteit wint.

CIRCULAIRE-ECONOMIEPAKKET ZIET LEVENSLICHT Eind 2015 verscheen het circulaire-economiepakket, waaronder de wijziging van de kaderrichtlijn afvalstoffen en verpakkingen. Voor onze sector zijn hierin belangrijke thema’s vastgelegd (cascadering, End-of-Waste, recyclingdoelstellingen). Het pakket bevat concrete

24 | VNP2015

aanknopingspunten voor het bewaken van onze grondstoffenvoorziening: ambitieuze recyclingdoelen, beperking van verbranding en een verbod op storten. Ook End-of-Waste is onderdeel van de beleidsmaatregelen: dat biedt kansen om van afval tot grondstof te komen. De einde-afvalcriteria voor papier staan inmiddels ook in de Benelux-context op de agenda. Dat kan de opmaat zijn tot een uniforme aanpak op Europees niveau.

VNP EN RVO.NL WERKEN MET THUISWINKEL.ORG AAN DUURZAAM VERPAKKEN Binnen de e-commercebranche is veel ruimte om innovatiever en duurzamer om te gaan met verpakkingen. In het kader van de samenwerkingsovereenkomst ‘energie besparen’ tussen RVO.nl en de VNP is met Thuiswinkel.org een interactieve handleiding opgesteld om webwinkels handvatten te geven om in te spelen op ontwikkelingen met betrekking tot duurzaam verpakken. Per jaar worden ongeveer 250 miljoen pakket-

jes verzonden. De toenemende groei van de thuiswinkelmarkt en technologische mogelijkheden maken het voor e-commercebedrijven makkelijker en aantrekkelijker om in te zetten op duurzaam verpakken. Aansluitend op het brancheverduurzamingsplan van Thuiswinkel.org is een interactieve handleiding ontwikkeld waarin verschillende verpakkingsleveranciers hun ‘best practices’ op het gebied van duurzaam verpakken benoemen en waarin praktische tips staan waar webwinkels direct mee aan de slag kunnen. De VNP is de initiator en aanjager van dit project. In de samenwerkingsovereenkomst tussen de VNP en RVO.nl worden naast de samenwerking met Thuiswinkel.org op het vlak van energiebesparing ook ketenprojecten met partners buiten de papieren kartonsector uitgevoerd. Dit zijn branches/sectoren die met de inzet van papieren/of kartonproducten een verduurzamingsslag willen slaan. Voorbeelden zijn een samenwerking met de ANWB ten behoeve van de verduurzaming van zijn papieren uitgaven en ‘Duurzaam Tijdschrift’, een project dat de milieu-impact van tijdschriften fors reduceert.

Jamie Akker, 25 jaar Werkt bij: Schut Papier Functie: Stagiair analytische chemie Opleiding: Chemie aan de Hogeschool Arnhem-Nijmegen Ik had wat globale kennis over papier maken, maar eenmaal binnen bij Schut Papier gingen mijn ogen pas goed open. Ik had me nooit gerealiseerd dat er zoveel komt kijken bij de productie van papier of karton. Je kunt spelen met de receptuur, met grondstoffen, je verandert de samenstelling of brengt een extra laag aan om doordrukken op de volgende pagina te voorkomen. Die diversiteit heeft me nog het meest verrast. Het ene papier is het andere niet.

IK DRAAG BIJ AAN EEN D L E R E W E R E BET ‘De circulariteit van papier is uniek: we produceren materialen, gebruiken dat, zamelen in en maken er opnieuw papier van. Werken met nieuwe grondstoffen past ook in dat plaatje: olifantsgras en tomatenplanten als vezels van de toekomst. Ik voel me daarin thuis.’ Ook thuis kijk ik nu met andere ogen naar papier. Deze sector grijpt je. Met welke opdracht ik hier aan de slag ging? Wacht even! Jamie staat op, loopt weg en komt een minuut of wat later terug met een map vol papier en een laptop onder z’n arm. Zie je die blauwe vlekjes hier en daar in het papier? Dan zitten ze erin, dan weer niet. Onvoorspelbaar. Ik probeer dit mysterie op te lossen. Dat begon met het doen van een probleemanalyse, maar er kwam niks aan het licht. Labs voerden testen uit, onderzochten een biologische oorsprong. Niets leidde tot aanknopingspunten. Vervolgens ontwikkelde ik een methodiek. Ik kwam erachter dat

in de pulpfase van papier maken colloïden clusters vormen en daarbij een kleurstof invangen. Dat veroorzaakt de blauwe stippen. Nu kennen we de oorzaak, maar we willen natuurlijk een oplossing. Met de kennis die we hebben maken we een aanvalsplan. En dat werkt: er is een grote daling zichtbaar. Jamie toont een video waarin hij laat zien hoe colloïden en kleurstof elkaar vinden. Deze sector ademt chemie! Ik wil als chemicus diepgang ervaren. Dat kan hier. De biobased economie – waarin deze sector een belangrijke speler is – spreekt me aan. Ik draag graag bij aan het beter maken van de wereld.

VNP2015 | 25

KARTENT VEROVERT DE WERELD!

KARTENT VEROVERT DE WERELD!

KARTONNEN FESTIVALTENT VEROVERT DE WERELD!

De Ferrari onder de kartonnen dozen, de koning van het kartonkamperen. Het zijn geen kleine woorden waarmee de wereld kennismaakte met de KarTent, dé nieuwe, duurzame manier van kamperen. Wij legden mede-eigenaar Jan Portheine (24, studeerde architectuur) - geestelijk vader van deze revolutie op de festivalcamping – een aantal stellingen voor. Vanaf dag één staat vast dat karton het meest geschikte materiaal is voor onze tent

Ik schreef m’n scriptie over de toepassing van karton in de bouw. Mijn ambitie was een kartonnen strandhuis te ontwerpen. Ik deed onderzoek, startte met ontwerpen, maar dat idee bleek op dat moment onhaalbaar. Bij toeval zag ik op een gegeven moment een foto van nylontenten die achterblijven op festivalterreinen. Toen viel alles op zíjn plek en kwamen als vanzelf de pluspunten van een kartonnen tent bovendrijven: gemaakt van lokale producten, geen scheerlijnen, snel op te zetten en koel in de zomer. Karton bleek ideaal.

Bij de keuze voor karton is duurzaamheid ons belangrijkste motief We willen wat doen aan de enorme bende die ontstaat op de campings van festivals, recycling stimuleren en verspilling tegengaan. We merken

26 | VNP2015

dat festivalorganisatoren duurzaamheid een belangrijk thema vinden. Voor de gebruikers van de tent geldt dat minder: zij hechten aan factoren als comfort, prijs en de mate waarin de tent koel blijft. Duurzaamheid is ontzettend belangrijk, maar we verkopen het met andere motieven.

We kijken terug op een geslaagd eerste seizoen

10 festivals, 600 tenten: we zijn tevreden. Bovendien zijn MadNes, Welcome to the Village, Festyland en Mysteryland niet de minste namen. Ik was zelf nog nooit op een festival geweest, dus keek m’n ogen uit. We kregen veel media-aandacht, konden testen, ontvingen feedback en deden contacten op. Het geloof in ons product groeide met iedere positieve reactie. Steeds meer kwam het besef dat ‘dit weleens wat zou kunnen worden’. Aan de andere kant geloof ik dat we nog wat slimmer met alle media-exposure hadden kunnen omgaan. Het was een goede

leerschool. Sommige kampeerders spraken over ‘het briljantste idee dat ze ooit gezien hadden’. Dat streelt je ego. Aan de andere kant zijn er ook mensen die het niks vinden, niet geloven dat dit comfortabel is. Al met al zijn we tevreden: ook als het weer tegenzit blijven de reacties positief.

De huidige versie van de tent is een verbetering ten opzichte van vorig jaar

Steeds meer kinderziektes zijn eruit. De tent is sterker en ruimer vanbinnen, omdat de voorkant nu vijf hoeken telt in plaats van drie. Ook hebben we de achterdeur eruit gehaald. Soms moet je een momentje pakken om logisch naar dingen te kijken. We zeiden tegen elkaar: ‘Ok, we hebben een probleem met de deuren, er komt teveel wind doorheen, wat doen we eraan?’ Nou, laten we het met een deur minder proberen. Probleem opgelost. We zijn heel veel dank verschuldigd aan Chico Aertsen, verpakkingsontwerper bij Smurfit Kappa Van Dam. Hij is briljant! Toen ik voor het eerst met een tekening bij hem langsging, heeft hij dat omgezet in een haalbaar concept.

Ik werk graag samen met de papieren kartonsector bij de verdere ontwikkeling van de tent

Natuurlijk! Iedereen in deze sector is beter met karton dan ik. Ik voel me een verbindend element tussen de festivalwereld en de papiersector. Graag denk ik samen met de bedrijven na over de vraag hoe we de tent na gebruik een tweede leven kunnen geven, zodat we de prijs kunnen verlagen. Of laten we brainstormen over nieuwe toepassingen van de tent. Ik ga graag in gesprek.

Dit is nog maar het begin!

We verwachten dit seizoen zo’n 80 festivals te doen. Concrete namen zijn Defqon1 en Sneekweek, maar ook Into the Valley in Zweden. We willen de wereld veroveren met onze kartonnen tent. Naast de festivals kijken we naar andere markten: vluchtelingen, daklozen, campings. We voelen ons pioniers, willen verbazen. We kijken ook naar meer producten van karton in het verlengde van de KarTent: denk aan slaapmatten van honingraatkarton, het bijleveren van kartonnen krukken of de ontwikkeling van koppelstukken om een tent voor vier personen te creëren. Er zit nog veel meer muziek in karton! Kijk voor meer informatie op www.kartent.nl

VNP2015 | 27


Marc van Zanten, 28 jaar Werkt bij: SolidPack Functie: Procesoperator in opleiding Opleiding: Havo en papierschool VAPA

IK BRENG MIJN ENTHOUSIASME STUDENTEN P O R E V O GRAAG ‘Veel meer jongeren zouden moeten kennismaken met werken in het papier en karton. Bedrijven, zoek contact met scholen en zorg voor stageopdrachten! Daar help ik graag aan mee. Ik zou het tof vinden mijn enthousiasme over te brengen op de studenten van nu.’ Een tijd geleden was ik aanwezig op een open dag van de Hogeschool Arnhem-Nijmegen om me te laten informeren over de doorstroming van het mbo naar het hbo. Een delegatie van VAPA – het opleidingscentrum van de papieren kartonsector – verzorgde daar een presentatie. De moraal van haar verhaal: deze sector heeft de komende jaren veel nieuwe collega’s

28 | VNP2015


nodig. Dat bracht ze op aantrekkelijke wijze en ik dacht: ‘dat is iets voor mij!’ Ik knoopte een gesprek aan, vertelde over mijn zoektocht naar een stageplek en gaf aan dat ik de papieren kartonsector zag zitten. Niet veel later liep ik bij Papierfabriek Doetinchem naar binnen, had een gesprek, werd rondgeleid en was verkocht. De eerste maand van mijn stage keek ik in de keuken van de productieploeg. Daar leerde ik de urgentie en relevantie van problemen inschatten. Daar had ik later veel profijt van. Daarna kwam de techniek om de hoek kijken. De wederzijdse tevredenheid was zo groot dat ik na mijn stage een contract kreeg aangeboden. Mijn opleiding aan ROC Aventus bereidde me prima voor op deze baan. De studie bracht me een bepaald inzichtniveau bij waaraan ik veel heb. Daarnaast komen alle mechanische processen voorbij. Na de opleiding had ik het gevoel klaar te zijn voor de arbeidsmarkt. Dat blijkt te kloppen. Met de nieuwste technieken halen we het optimale uit het proces en de machine. Onlangs

‘Als je het interessant vindt om te ervaren wat werken in een fabriek inhoudt, kom dan eens langs. We drinken een kop koffie, doen een ronde door het bedrijf. Je ziet het product voor je ogen ontstaan: van oudpapier tot een spiksplinternieuwe doos.’’

Harm Scholten, 22 jaar Werkt bij: Papierfabriek Doetinchem Functie: Allround monteur Opleiding: Allround operationele techniek

plaatsten we bijvoorbeeld scanners rondom de machines, waarmee we de kleur, het gewicht en het vochtpercentage van het papier in de gaten houden. Daarmee zorgen we ervoor dat we meer zicht hebben op de kwaliteit. We slaan gegevens op, zien trends en trekken daar conclusies uit. Een mooi voorbeeld van hoe hightech deze sector is. Waar ik een kick van krijg? De vrijheid en verantwoordelijkheid die je hebt als monteur. ‘Er is een probleem? Bedenk maar een oplossing.’ Dat vergt veel creativiteit, omdat je met soms beperkte middelen een machine draaiende moet houden. Als dat lukt is dat heel gaaf.

R O O V S T A A L P GEEN S R E G N Ä G L E Z EIN

Een ‘gemiddelde werkdag’ bestaat in mijn werk niet. Bij de overdracht hoor ik van collega’s of er zaken zijn die speciale aandacht vereisen. Ik werp een blik op de aankomende orders, loop een rondje waarin ik eventuele vervuiling op de wals check, het profiel van de vellen controleer en sensoren bekijk. Observeren en controleren, maar ook plannen en vooruitkijken zijn sleutelwoorden. Als alles loopt zoals het moet is er niks aan de hand. Als iets misgaat, wordt het spannend. Dan gaan alle alarmbellen af. Meestal heb ik snel in de gaten wat er speelt. Elke dag word ik handiger in mijn werk. Papier maken is een kwestie van ervaring. Nadat ik mijn havodiploma behaalde, werkte ik zeven jaar bij een technische groothandel. Omdat de werktijden me niet langer bevielen, ging ik op zoek naar een vervolgopleiding in de techniek. Ik wilde aan de slag in een organisatie met wisseldiensten. Een 9-tot-5-baan is niks voor mij. Ik kwam de vacature van SolidPack tegen, verdiepte me in het bedrijf en de sector. De duurzaamheid van het proces en het teamwork zijn aspecten die me aanspreken. Sinds ik hier aan het werk ben, ga ik ook privé veel bewuster met papier om. Voorheen gooide ik de folders met plastic en al bij het oudpapier, nu scheid ik papier en plastic zoals het hoort. Daar was dan mijn eerste werkdag. Ik keek m’n ogen uit. Je ziet de eerste contouren van het productieproces en kunt zo’n beetje invullen wie waarvoor verantwoordelijk is. De eerste week was een kwestie van meekijken, vragen stellen, leren. Op een gegeven moment voelde ik dat ik klaar was om het zelf te doen. Misschien nog wat onwennig, maar vol vertrouwen. Gaandeweg word je bovendien steeds behendiger: dingen die eerst nog veel tijd kostten, kunnen opeens in een paar minuten. Ik krijg er een goed gevoel van als we als team zaken gezamenlijk oplossen. We peppen elkaar op, maken een geintje. In dit werk is geen plaats voor einzelgängers, je hebt elkaar nodig. Niemand loopt hier voor zichzelf.

VNP2015 | 29

SAFETY CHECKS HELPEN BIJ AFNAME AANTAL ONGEVALLEN


SAFETY CHECKS HELPEN BIJ AFNAME AANTAL ONGEVALLEN Veilig werken staat voortdurend in de schijnwerpers. De hoogtepunten van 2015? Het boek ‘vijf jaar safety checks’, de focus op machineveiligheid en het winnen van de arbo-bokaal door Crown Van Gelder. Daarnaast vertelt Daniel Wissman (Huhtamaki) over zijn overstap naar onze sector. Belangrijker dan dit alles: het aantal ongevallen met verzuim daalde wederom. Lees er alles over! Vijf jaar safety checks: steeds veiligere sector

Safety checks vormen het hart van ons programma dat tot doel heeft de papieren kartonsector een zo veilig en gezond mogelijke werkplek te laten zijn voor medewerkers, contractors en bezoekers. Dat doen we samen! Veiligheidskundigen van het ene bedrijf bezoeken het andere om de veiligheidssituatie in en om het bedrijf onder de loep te nemen en aanbevelingen te doen om de veiligheid verder te verbeteren. Enorm leerzaam voor zowel het bezoekende als ontvangende team. En allerbelangrijkst: met resultaat. De afgelopen jaren daalde het aantal ongevallen met verzuim van twaalf (per 1000 medewerkers) per jaar in 2010 naar minder dan zes (per 1000 medewerkers) in 2015. Niet voor niets vertrouwt Inspectie SZW in grote mate op ons veiligheidsprogramma. Zij ziet vanaf de zijlijn toe op ons systeem en neemt deel in het bestuur van het Verbond Papier & Karton, waarin ook Kartoflex, Corrugated Benelux Association en vakbonden vertegenwoordigd zijn. We zijn trots op de resultaten die we op arbo-gebied boeken. Om dat te illustreren verscheen eind vorig jaar een boek waarin we het geheim

30 | VNP2015

achter onze safety checks uit de doeken doen. Interviews, visie, speerpunten en quotes komen in kleurrijke vorm voorbij. We reikten het eerste exemplaar uit aan FNV-voorzitter Ton Heerts en Marga Zuurbier, directeur arbeidsomstandigheden bij Inspectie SZW. Zuurbier complimenteerde de sector bij die gelegenheid met de successen die we op arbo-vlak boeken. ‘De collectieve aanpak van de papieren kartonsector, waarbij werkgevers en werknemers samen werken aan een veilige branche, bewijst zich dag in, dag uit en wordt hopelijk nog lang voortgezet. De uitdaging is om steeds verrassende, nieuwe manieren te vinden om hetzelfde thema te agenderen. Dit boek is daar een goed voorbeeld van.’

Ook machines steeds veiliger

Mensen zorgen voor een veilige werkvloer, maar ook goede werkafspraken (procedures en instructies) en intrinsiek veilige machines dragen daar in belangrijke mate aan bij. De afgelopen jaren is hard gewerkt aan en geïnvesteerd in veiligheid. Met resultaat: we zien dat machines steeds veiliger worden. Bewegende delen worden afgeschermd, onderliggende problemen opgelost en in toenemende mate blijkt dat ook voor complexere situaties goed haalbare oplossingen beschikbaar zijn. Machines worden niet alleen veiliger door gebruik van nieuwe technologie, maar lopen ook beter, met minder storingen. De VNP zette in 2015 vanuit de Arbo-commissie het thema ‘machineveiligheid’ opnieuw hoog op de agenda. We blijven samenwerken in onderzoek en oplossingen zodat ‘stand der techniek’ ook qua machineveiligheid een reëel doel is en blijft. Er is een langetermijnvisie nodig om medewerkers de maximaal haalbare veiligheid te bieden en praktisch uitvoerbaar beleid te ontwikkelen. Hiervoor is in de eerste helft van 2016 een quick scan-ronde machineveiligheid ingezet, waarmee we positie bepalen en verdere initiatieven kunnen opstarten.

FREQUENTIE-INDEX VERZUIMONGEVALLEN Aantal ongevallen per 1000 medewerkers/jaar 12,4

11,6

10,7

7,1

7,6 5,9

2010 2011 2012 2013 2014 2015

BLIJF MEDEWERKERS BETREKKEN! Crown Van Gelder is de trotse winnaar van de Arbo-bokaal 2015. Reden genoeg om Jan Willem Zwaan, veiligheidskundige bij het bedrijf uit Velsen-Noord, te vragen naar het geheim achter dit succes. Met het winnen van de Arbo-bokaal zet Crown Van Gelder een prestatie neer die er niet om liegt. Waarin onderscheiden jullie je? We presenteren veiligheidsresultaten in de veiligheidspiramide en dagen medewerkers zelfs uit onveilige situaties te melden. Sinds het ontstaan van het Arbo-convenant dwingen we onszelf de veiligheidsprestaties te verbeteren. Crown Van Gelder maakt de omslag van een reactieve naar een preventieve benadering van veiligheidsaspecten. Natuurlijk werken we - naast de fysieke veiligheid - ook aan verbetering van het veiligheidsgedrag. Niet middels programma’s, maar door continu aandacht te vragen voor en te besteden aan veiligheid.

In deze sector draait het om tonnen en productie. Hoe creëer je desondanks draagvlak voor veiligheid? Door waar dat kan medewerkers te betrekken bij veiligheidsmaatregelen. Zo stellen we de Risico-Inventarisatie & -Evaluatie (RI&E) en het plan van

aanpak op in samenwerking met uitvoerenden en hun leidinggevende. Dat vergroot de betrokkenheid en dus de acceptatie. Ik ben zelf van mening dat veiligheid niet ten koste gaat van resultaten (tonnen), maar kan leiden tot productieverhoging. Door veiligheidsmaatregelen worden namelijk andere problemen opgelost, zodat het proces beter wordt beheerst.

Ik begrijp dat je binnenkort met pensioen gaat. Wat is de belangrijkste les die je meegeeft aan je opvolger, Paul Nap? Over drie jaar ga ik met prepensioen. Ik werk tot die tijd drie dagen in de week, maar de hoeveelheid werk neemt eerder toe dan af. Daarom heeft Crown Van Gelder ervoor gekozen vroegtijdig in mijn opvolging te voorzien en Paul Nap te benoemen tot Trainee Veiligheidskundige. Ik geef hem mee dat het essentieel is dat je medewerkers blijft respecteren en betrekken bij het verbeteren van de veiligheidsperformance.

Machineveiligheid is dit jaar een speerpunt. Wat zijn de plannen van Crown Van Gelder op dit vlak? We kiezen er vooralsnog voor afschermingen bij de papiermachines te plaatsen die het moeilijker maken bij knelplaatsen of draaiende delen te komen. Deze afschermingen voldoen nog niet volledig aan de normen, vandaar dat ook een gedragsvoorschrift is opgesteld waarin staat hoe met deze veiligheidsmaatregel moet worden omgegaan. Dit jaar en volgend jaar plaatsen we deze hekken ook op andere plekken en we denken na over aanpassing van de hekken, bijvoorbeeld door ze te verhogen of openingen te verkleinen, om nog meer veiligheid te bieden. Afscherming van bewegende delen vermindert de kans op ongevallen.

VNP2015 | 31



AANTAL ONGEVALLEN IN 2015 Misstappen, struikelen, uitglijden

Getroffen worden door een voorwerp

Anders

5 1

22

3 4

Horizontaal en verticaal transport

7

Klemmen of bekneld raken

Werkt bij: Coldenhove Papier Functie: Marketing & IP legal executive

2 Snijden en steken door scherpe voorwerpen

VEILIG WERKEN IS ONDERDEEL VAN DE CORE BUSINESS Ook op het gebied van arbo en veilig werken profileren jongeren zich in onze sector. Neem Daniel Wissman, sinds een aantal maanden KAHME-manager bij Huhtamaki. We vroegen hem naar zijn verwachtingen en ervaringen. ‘Mijn functie zou uiteindelijk overbodig moeten zijn.’ Daniel, je hebt een verleden in het golfkarton. Wat valt je op nu je in onze sector werkt? Beide sectoren werken met dezelfde Arbo-catalogus en hebben in de basis dezelfde branche-RI&E. Dat geeft aan dat beide op macroniveau met dezelfde veiligheidszaken te maken hebben. Op de vloer zijn ook veel overeenkomsten. De gemiddelde leeftijd is relatief hoog: enerzijds medewerkers met lange dienstverbanden, maar ook een groep jonge, flexibele medewerkers. Daarnaast worden bij golfkartonmachines dezelfde argumenten gebruikt als bij papiermachines wat betreft afscherming: we laten deze machines zo lang mogelijk open omwille van productiviteit en wellicht angst voor het onbekende. Bijzonder detail is dat de ‘best beschikbare techniek’ laat zien dat ze wel degelijk verder en beter te beveiligen zijn. Voorbeelden genoeg. Over de verschillen: die zie ik op dit moment eigenlijk nog niet.

32 | VNP2015

Reshma Bhansing, 25 jaar

Opleiding: Master Business Administration

‘Waar ik trots op ben? Dat ik de producten van Coldenhove terugzie in het dagelijks leven. ‘Aan dit product heeft mijn werk bijgedragen’, roep ik regelmatig als ik met vriendinnen aan het shoppen ben. Ze weten ondertussen allemaal wat digitaal sublimatiepapier is, haha.’

Is jouw functie bij Huhtamaki anders dan een soortgelijke rol bij een andere papier- of kartonproducent? Wezenlijk anders is deze functie zeker niet. Kennis van de branche is nodig om dezelfde ‘taal’ te spreken. De functie die ik momenteel heb is KAMHE-manager: onder mijn werkgebied vallen arbeidsveiligheid, milieu, energie, voedselveiligheid en kwaliteit. In mijn beleving is het primaire doel van deze job de organisatie een spiegel voorhouden aangaande de systemen en processen. Het is onmogelijk arbeidsveiligheid los te koppelen van de rest. Als je denkt dat je in deze functie verantwoordelijk bent voor de veiligheid, dan red je het niet. Neem de organisatie mee, zorg dat gestelde doelen voldoende ambitieus zijn en help mee ze te behalen.

Waarop ligt de focus in jullie arbo-beleid? Het antwoord zit ‘m in de vraag: er moet focus zijn op het arbo-beleid. Daarop richt ik me volledig. Ik heb meerdere werkgebieden, maar veiligheid komt altijd op de eerste plaats. De komende tijd ontwikkel ik mijn visie op veiligheid en veranker die in de organisatie. Mijn denkbeeld is namelijk dat een functie zoals deze uiteindelijk overbodig moet zijn. Veilig werken, zorgdragen voor het milieu, bewust energiegebruik en een veilig en goed product afleveren zijn in mijn ogen allemaal onderdeel van de core business.

Wat verwacht je van de VNP? De VNP kan en moet bedrijven blijven helpen met betrekking tot de verspreiding van ‘best beschikbare technieken’. Daarbij doel ik ook op andere sectoren. Vorig jaar heb ik een bijeenkomst mogen organiseren over Lockout Tagout Tryout en werken op hoogte. Dat bracht – in positieve zin – heel wat teweeg. Hoe mooi zou het zijn als we - naast zulke interne bijeenkomsten – als collectief het lef hebben om bij andere sectoren aan te kloppen en te vragen of we van hen mogen leren?

CONTACTEN OVER DE HELE WERELD Voordat ik hier kwam werken, had ik het idee dat papier een krimpende markt was. ‘Alles wordt vervangen door digitale alternatieven’, veronderstelde ik. Wist ik veel dat ik er 100 procent naast zat! Eenmaal binnen bij Coldenhove ontdekte ik de variëteit aan toepassingen van papier. Opeens duikt papier op in vloeren en tafels en bij het bedrukken van kleding. Deze sector boort heel veel nieuwe markten aan. Dat opende mijn ogen. Het grappige is dat ik lang voordat ik hier in dienst kwam onbewust allerlei producten van Coldenhove gebruikte. Kleding van ZARA wordt bedrukt met behulp van ons papier, in

kastjes van IKEA wordt gebruikgemaakt van digitaal decorpapier. En natuurlijk de blauwe belastingenvelop, die jarenlang een van onze belangrijkste producten was. Even terug naar de studiebanken: mijn afstudeeronderzoek focuste zich op de invloed van patenten op de sociaaleconomische samenleving. ‘Leiden patenten tot innovaties, tot werkgelegenheid?’, dat soort zaken onderzocht ik. Niet veel later kwam ik via een LinkedIn-connectie in contact met dit bedrijf. Er was een vacature voor een medewerker die zich bezighoudt met marketing en patenten; toevallig het vakgebied waar ik me net in verdiept had. Ik was aan het afstuderen, ging zonder verwachtingen het gesprek aan en voelde me meteen thuis.

De internationale omgeving, het investeren in mensen en de brede functie spraken me aan. Bovendien blijken patenten voor Coldenhove en haar positie in de markt enorm belangrijk. Alles kwam precies op het goede moment samen. Mijn baan heeft talloze toffe kanten. Het internationale karakter spreekt me aan, ik heb contacten over de hele wereld. Daarnaast bezoek ik nu en dan interessante plekken als Milaan en Atlanta. Coldenhove investeert in haar personeel, stimuleert het beste uit jezelf te halen en je ambities waar te maken. Een voorbeeld daarvan is de Master Intellectual Property & Knowledge Management die ik momenteel volg en die wordt gefaciliteerd door het bedrijf. Daarnaast krijg je hier heel veel vertrouwen en verantwoordelijkheid. Benieuwd naar hoe het eraan toegaat in een papierbedrijf? Neem contact op, dan laat ik het je zien.

VNP2015 | 33

KICKSTART JE CARRIÈRE BIJ HET KENNISCENTRUM PAPIER EN KARTON

KICKSTART JE CARRIÈRE BIJ HET KENNISCENTRUM PAPIER EN KARTON

ZIJ GAVEN HUN CARRIÈRE EEN KICKSTART! Niet alleen bij papieren kartonbedrijven, ook op sectorniveau liggen er op het gebied van grondstoffen, innovatie en eindproducten legio mogelijkheden op een uitdagende stage of baan. Bij het Kenniscentrum Papier en Karton (KCPK) bijvoorbeeld. Steeds meer studenten van verschillende studierichtingen - van industrieel productontwerp tot procestechnologie - komen op eigen initiatief bij het KCPK terecht. Over de jaren beleefden meer dan 100 studenten hier hun introductie in de papieren kartonsector. Ook met buitenlandse studenten, promovendi en postdocs werkt het KCPK veel samen. Op deze manier verkleint zij het gat tussen wetenschap en industrie en geeft wetenschappers meer feeling met het leven buiten het lab. Papieren kartonbedrijven profiteren hiervan doordat een expert tijdelijk bij hen aan de slag gaat op een onderwerp waar ze zelf weinig kennis van hebben, bijvoorbeeld de toepassing van nanocellulose of de verwerking van PHA. Filip Jedra, Wahid Fayumzadah en Bartek Stawicki vertellen hieronder over hun tijd bij KCPK – middenin de wereld van papier en karton.

Filip Jedra, 33 jaar

Wahid Fayumzadah, 20 jaar

Bartek Stawicki, 35 jaar

Opleiding: PhD in food technology, MSc in ‘science of commodities’

Opleiding: Industrieel productontwerp

Opleiding: Wetenschappelijk onderwijs - Doctor

Functie bij KCPK: Experienced researcher/ visiting scientist Bezig met: Onderzoek, R&D, workshops & cursussen

BLIJF WERKEN AAN JE EIGEN VISIE! Welk beeld had je van de papieren kartonsector toen je bij KCPK aan de slag ging? Filip: ‘Ik verbaasde me met name over de omvang van de sector en de mate waarin meerdere fabrieken samenwerken met bijvoorbeeld kennisinstellingen. Dat is in Polen, mijn thuisland, ondenkbaar. Toen ik in 2012 kennismaakte met de Nederlandse papieren kartonwereld, realiseerde ik me dat dit een branche is van flinke grootte, zowel wat betreft het aantal bedrijven als qua productie.’ Wahid: ‘Ik had nooit gedacht dat zoveel mensen overal ter wereld bezig zijn met het steeds duurzamer maken van papier en met innovaties van papier en karton. Neem bijvoorbeeld de toepassing van nieuwe tech-

34 | VNP2015

nologieën in een stuk papier of karton om de houdbaarheidsdatum met kleur aan te geven. Of de ontwikkeling van inkt die op een stuk papier als usb-stick kan dienen. Fantastisch! We kunnen nog heel wat verwachten de komende jaren, want ik heb veel innovatieve producten gezien die in de kinderschoenen staan. Hopelijk liggen die over een tijdje in de winkel.’

Op welke onderdelen heb je jezelf ontwikkeld? Bartek: ‘Mijn functie bij KCPK was mijn eerste echte baan. Ik nam deel aan een Europees project en moest volop netwerken – ik werd als jonge kerel in het diepe gegooid. Daaraan hield ik veel waardevolle contacten over, waar ik tot op de dag van vandaag veel aan heb. Ik leerde veel mensen kennen met verstand van het papiervak. Zij vormen de kern van deze sector. Daarnaast heb ik een beetje ervaring opgedaan met zelf papier maken. Naast mijn werk op kantoor was er namelijk altijd gelegenheid om ergens in een fabriek de mouwen op te stropen. De verwerking van oud papier was mijn favoriete onderdeel. Daarover schreef ik mijn promotieonderzoek en ik behaalde een academische graad. Dat maakt de volgende carrièrestap – technoloog bij Parenco – tot een logische.’ Wahid: ‘Als toekomstig ontwerper is mijn kennis over de mogelijkheden van papier en karton toegenomen. Je kunt er vrijwel alles van maken! Ik ben minder terughoudend over ideeën die een tikkie out-of-the-box zijn. Voorheen dacht ik al gauw dat iets niet mogelijk was, nu geef ik ideeën een kans, omdat ik ervan overtuigd ben dat bijna alles kan! Daarnaast heb ik ervaring opgedaan met werken op een kantoor. Dat oefen je niet tijdens je studie, maar af en toe een deadline die de spanning doet stijgen is leerzaam.’

Functie bij KCPK: Medewerker/stagiair Bezig met: Modelleren van de droogpartij, ontwerp van producten, organiseren evenementen, assisteren, banners ontwerpen.

Functie bij KCPK: Projectleider Bezig met: Ecotarget-project

Omschrijf de papieren kartonsector eens in enkele woorden.

aan twee papierfabrieken een eervolle vermelding. Fascinerende machines: zo ontzettend groot!’

Bartek: ‘Uitdagend, multidisciplinair en leuk! Uitdagend omdat je dag in, dag uit bezig bent met zaken als besparen, optimaliseren en het proces verbeteren. Elke dag is een uitdaging! Het is een multidisciplinaire wereld, omdat je op legio terreinen dingen leert: van IT, automatisering, chemie, machinebouw, water- en energiemanagement tot human management en taal. Dat verklaart meteen waarom het een leuke sector is!’

Filip: ‘Om te beginnen wil ik zeggen dat ik erg goed ben opgevangen toen ik startte bij KCPK. De gastvrijheid en de bereidheid me te helpen en op m’n gemak te stellen: dat heb ik erg gewaardeerd! Daarnaast bewaar ik goede herinneringen aan alle dingen die we in teamverband deden: de voorbereiding van workshops, mijn onderzoeksresultaten doornemen of bezoeken aan papierbedrijven.’

Filip: ‘Concurrerend en belangrijk voor een aantal regio’s. Ik hou ervan hoe de ondernemingen in deze sector concurreren met buitenlandse bedrijven. De brainstormsessies die leiden tot verbeteringen van producten zijn erg inspiratievol. Daarnaast zijn papieren kartonproducenten belangrijke spelers in bepaalde regio’s. Neem Gelderland, waar talloze papierbedrijven zijn gevestigd. Datzelfde geldt voor Groningen en Limburg. In deze provincies zorgen papier en karton voor veel werkgelegenheid.’

Heb je een tip voor toekomstige collega’s in de papieren kartonsector?

Kun je je mooiste moment bij KCPK beschrijven?

Filip: ‘Ik heb aardig wat jonge, creatieve mensen ontmoet in mijn tijd in Nederland. Wat zij allemaal gemeen hadden, was een visie. Als je je met verpakkingsoplossingen bezighoudt is dat in mijn ogen een vereiste. Mijn advies is dan ook: blijf werken aan je eigen visie op – in mijn geval – verpakkingen. Ook al lijken ideeën soms onhaalbaar, probeer een niche te vinden en geef niet op.’

Wahid: ‘Mijn mooiste ervaring was het kerstdiner in 2015. Het kantoor was omgetoverd tot een sfeervolle dinerruimte. Ik proefde heerlijke nieuwe gerechten en het was erg gezellig. Iedereen deelde iets persoonlijks met de groep en dat was best speciaal. Daarnaast verdienen mijn bezoeken

Bartek: ‘Grijp je kans en ga ervoor. Denk veel, werk hard en vergeet het teamwork niet. Samen met je directe collega’s en collega’s vanuit papieren kartonbedrijven kun je een fraaie bijdrage leveren aan de ontwikkelingen binnen deze sector. Er is altijd wat te doen!

VNP2015 | 35


PAPIER DAAGT JE UIT! Rik Storms, 25 jaar Werkt bij: Sappi Maastricht Functie: Chef van dienst Opleiding: HBO Werktuigbouwkunde

‘De mooie aspecten aan mijn baan? Ik heb een uitdagende job. Hydrauliek, pneumatiek, chemie: alle vormen van techniek komen voorbij. Daarnaast is de afwisseling groot. Soms ligt de focus op de productie, dan weer op de techniek of de menselijke kant. Geen dienst is hetzelfde, er gebeuren altijd onverwachte dingen. Samenwerken is essentieel: met mensen uit verschillende disciplines en van operator tot directeur. Papier maken is een teamsport.’

Samenwerken, met mensen omgaan is één van de leuke elementen van mijn vak. Ik geef leiding aan een ploeg van twintig mensen. Allemaal een ander karakter en een verschillende achtergrond, maar één ding hebben ze gemeen: het zijn papiermakers in hart en nieren. Vergis je niet, papier maken vereist vakmanschap. Papier leeft, het is een gevoelig proces. Iedereen maakt op een andere manier papier, terwijl we juist streven naar zo groot mogelijke uniformiteit. Dat vereist veel praten. Beslissingen toelichten. Luisteren. Ruimte voor inspraak. Stap voor stap verbeteren we ons proces en betrekken we iedereen in de filosofie van ‘continuous improvement’.

36 | VNP2015

AP H C S D A A R E KAM R A A K L E R O EN VO R U U V ET H R O DO

N E K A M R PAPIE IS EEN TEAMSPORT

In mijn opleiding lag de focus meer op machinebouw dan op procestechniek. Het werk dat ik doe is een andere tak van sport dan wat ik tijdens mijn opleiding voorgeschoteld kreeg. Daar leer je geen leidinggeven. Tijdens mijn studie volgde ik een semester productie, maar dat was theoretisch van aard. Daarna heb ik een tijdlang in de machinebouw gewerkt, maar de procestechniek bleef trekken. Toen ik de vacature van Sappi Maastricht onder ogen kreeg, twijfelde ik geen seconde.

Ik heb onlangs contact gezocht met mijn opleiding en de suggestie gedaan lezingen, gastcolleges en rondleidingen aan het onderwijsprogramma toe te voegen. Verminder de afstand tussen bedrijven en onderwijs. Ik ben ervan overtuigd dat dat het enthousiasme voor onze sector vergroot en uiteindelijk leidt tot meer jongeren op de werkvloer.

Arjowiggins Security B.V. is een bijzonder bedrijf, je kunt ons met geen andere papierproducent vergelijken. We maken papier voor bankbiljetten. De kenmerken die aan ons papier worden toegevoegd, geven het proces een extra dimensie. Bovendien werken we met een andere grondstof: katoen. Bijna iedere dag heb je geld in handen, maar heb je er weleens bij stilgestaan hoe het wordt gemaakt? Er komt heel wat bij kijken voordat een bankbiljet uit de pinautomaat komt. Tim: Mijn mooiste moment? Zonder twijfel toen ik na twee stageperiodes een baan kreeg aangeboden. Natuurlijk kreeg ik signalen dat we het in elkaar zagen zitten, maar toen dat werd bevestigd, gaf dat heel veel voldoening! Jarno: De kameraadschap is hier erg groot. De ploeg waarin ik werk bestaat uit een mix van jong en oud, maar we gaan voor elkaar door het vuur. Soms zitten er chaotische dagen

tussen, maar als aan het eind van de dienst het werk gelukt is, lopen we trots het gebouw uit. Tim: Werken voor dit bedrijf is nog uitdagender en veelzijdiger dan voor een ‘gewoon’ papieren kartonbedrijf. De veiligheidseigenschappen waarover ons papier beschikt, de nabewerking (lamineren, verificatie) en de afwijkende grondstof: een interessant proces in een bijzondere omgeving! Jarno: Stagiairs en nieuwe medewerkers begeleiden we goed. De oude garde beschikt over zoveel ervaring, ongelofelijk. Daar plukt iedere nieuwe collega de vruchten van. Als je binnen Operations instroomt, is het bovendien verplicht een VAPRO-B-opleiding te volgen en af te ronden. Van het diploma dat daarbij hoort, heb je de rest van je leven plezier. Tim: Veiligheid schrijven we in deze sector met hoofdletters. Een keer per jaar organiseert het bedrijf een veiligheidsdag voor het personeel en wordt het belang van veilig werken extra benadrukt. In werkoverleggen is er steevast aandacht voor, we worden er continu op gewezen. Als ik sleutel aan een machine, weet ik 100 procent zeker dat-ie gezekerd is.

Tim Alferink, 22 jaar Werkt bij: Arjowiggins Security B.V. Functie: 3e Technician (mechanical maintenance) Opleiding: Allround operationeel technicus (ROC Aventus)

Jarno Rotteveel, 28 jaar Werkt bij: Arjowiggins Security B.V. Functie: 3e Operator/1e Operator in opleiding Opleiding: VWO

VNP2015 | 37

VNPLEDENOVERZICHT DE LEUKSTE PLEKKEN OM TE WERKEN!

Mayr-Melnhof

Ons bedrijf is dé leukste plek om te werken, omdat er bij ons een prettige sfeer heerst en bij iedereen de deur altijd open staat voor vragen en/of hulp. Collegialiteit is erg belangrijk; tussen het harde werken door is er van tijd tot tijd ruimte voor gezelligheid. Het is bijzonder om voor de enige producent van vouwkarton in Nederland te werken. Daarbij is het vooral leuk om het gehele productieproces samen te zien komen. Iedereen draagt op zijn of haar manier bij aan het eindproduct; dat zorgt voor grote betrokkenheid. Daarnaast is er ruimte voor persoonlijke ontwikkeling en groei. Bij Mayr-Melnhof ben je geen nummer, maar heb je een naam: dat maakt ons bedrijf de leukste plek om te werken. Belangrijkste producten: vouwkarton Aantal medewerkers: 220 (en 20 uitzendkrachten) Plaats: Eerbeek www.mayr-melnhof.com

Sappi Maastricht

Ons bedrijf is dé leukste plek om te werken, omdat wij binnen de muren van ons bedrijf een technologisch hoogwaardig productieproces, hightech toepassingen en constante innovatie inzetten om iedere dag opnieuw een prachtig product te maken. Daarbij staan duurzaamheid en respect voor natuur en milieu voorop. Wij werken met gecertificeerde hernieuwbare grondstoffen en ons product is recyclebaar. Maar bovenal is Sappi Maastricht de leukste plek om te werken omdat onze medewerkers

38 | VNP2015

‘samen presteren en samen plezier maken’ hoog in het vaandel hebben staan. Hier zeggen wij: ‘collegialiteit is een must om beter te kunnen zijn dan de rest. Wij zijn trots op het product dat wij maken en de vernieuwingen die wij realiseren.’ Belangrijkste producten: gecoat grafisch papier en verpakkingskarton (FBB) Aantal medewerkers: 460 Plaats: Maastricht www.sappi.com facebook.com/sappimaastricht

Schut Papier

Ons bedrijf is dé leukste plek om te werken, omdat de mooie, sfeervolle en klassieke manier van papier maken bij ons gecombineerd wordt met nieuwe technologieën. De platte organisatie zorgt dat je volop mee kunt denken over de toekomst van papier maken. Belangrijkste producten: kunstenaarspapier, gekleurd papier, security papier, technisch papier, biobased papier Aantal medewerkers: 39 Plaats: Heelsum www.schutpapier.com facebook.com/papierfabriekschut @SchutPapier instagram.com/schutpapier

Huhtamaki Nederland

Ons bedrijf is dé leukste plek om te werken, because at Huhtamaki, we’re global specialists

in packaging for food and drink, dedicated to making every consumer experience enjoyable, consistent and safe. Helping great products reach more people, more easily. There are 17,000 of us, and we all love a challenge. We’re always spotting new opportunities in packaging, in markets around the world. We share ideas with each other and with our customers. We work together, with a strong sense of respect and integrity. We like to make things happen. Do you? Dit is Huhtamaki, een Fins verpakkingsconcern. Met ons wereldwijde netwerk zijn we goed gepositioneerd om de groei van onze klanten te ondersteunen. Dit zorgt ervoor dat je bijna dagelijks in aanraking komt met onze consumentenverpakkingen. Huhtamaki Nederland, gevestigd in Franeker, ontwikkelt, produceert & verkoopt eierverpakkingen. Ben je geïnteresseerd in techniek, het ontwerpen en maken van producten, werk je graag met mensen, ben je goed met getallen of geeft het vermarkten van een nieuwe verpakking je energie, dan is Franeker wellicht de plek voor jou en kun je een bijdrage leveren aan ons doel: helping great products reach more people, more easily! Belangrijkste producten: eierverpakkingen Aantal medewerkers: 200 Plaats: Franeker www.huhtamaki.com

Coldenhove Papier

Ons bedrijf is dé leukste plek om te werken, omdat werken in de papierindustrie allesbehalve saai is! Om bij Coldenhove Papier te werken heb je lef en inzet nodig! In een fabriek als de onze is geen dag hetzelfde vanwege het brede assortiment en de wereldwijde klantenkring. Want papier leveren aan een Duitse mappenpro-

ducent, een Spaanse drukker die de shirts van FC Barcelona maakt of een industriële klant die laminaatvloeren produceert - dát maakt nogal verschil. Ze hebben allemaal andere producten, andere eisen en andere wensen. Voor de medewerkers van Coldenhove Papier is het elke dag weer een uitdaging hieraan te voldoen. Belangrijkste producten: digitaal sublimatiepapier, digitaal decorpapier, medisch sterilisatiepapier Aantal medewerkers: 150 Plaats: Eerbeek www.coldenhove.com facebook.com/coldenhove @Papierfabriek Linkedin.com/company/coldenhove-papier

Smurfit Kappa Roermond Papier

Ons bedrijf is dé leukste plek om te werken, omdat wij het beste uit twee werelden combineren. Een middelgroot bedrijf waarin mensen elkaar persoonlijk kennen, ingebed in een multinational met internationale contacten. Een bedrijf dat driekwart eeuw oud is, maar jong van geest. Een bedrijf dat de nodige innovaties op haar naam heeft staan waar de huidige generatie trots op is én gedreven op voortbouwt. Een bedrijf dat flink investeert in de toekomst: zowel in ontwikkeling van haar medewerkers als in vernieuwing van papiermachines en installaties. Een bedrijf met veel technologie waar je je hart aan kunt ophalen, zelf nieuwe dingen kunt bedenken én in de praktijk brengen. Een bedrijf dat naast economisch rendement zijn maatschappelijk rol serieus neemt met een duidelijke visie op duurzaamheid. We werken met derden samen om kringlopen te sluiten en zo de overgang mogelijk te maken van een line-

aire op verspilling gerichte economie naar een circulaire economie die gericht is op hergebruik van eindige grondstoffen. Belangrijkste producten: papier voor golfkartonverpakkingen Aantal medewerkers: 250 Plaats: Roermond www.smurfitkappa-roermondpapier.nl

Arjowiggins Security

Ons bedrijf is dé leukste plek om te werken, omdat: - wij het enige bedrijf in Nederland zijn dat het bijzondere, maar o zo bekende en geliefde product bankbiljetten maakt! (wedden dat mensen aan je lippen hangen als je vertelt dat je bij een bankbiljettenproducent werkt?) - we met een relatief kleine groep mensen heel veel en divers werk verzetten! - er nog veel verbeterpotentieel is en we daar met z’n allen aan mogen en moeten mee helpen! (in het kader van ‘stilstand is achter uitgang’) - er veel opleidings- en doorgroeimogelijkheden zijn (vooral voor operators en technicians) - er bij ons 24/7 wordt gewerkt en medewerkers binnen onze afdeling Operations in een vijfploe gendienst draaien (wat toch als prettiger wordt ervaren dan een drie- of vierploegenrooster) - je in dagdienst op jaarbasis (door inroostering van roostervrije dagen) gemiddeld 36 uur per week werkt! - ja ….. waarom eigenlijk niet?! Belangrijkste producten: bankbiljetten Aantal medewerkers: 130 Plaats: Ugchelen (Apeldoorn) www.security.arjowiggins.com

Crown Van Gelder

Ons bedrijf is dé leukste plek om te werken, omdat Crown Van Gelder zich op de toekomst richt en medewerkers uitdaagt daaraan bij te dragen. ‘Ik krijg ruimte om ideeën uit te werken en mijn talenten te ontwikkelen. Dat vraagt inzet, initiatief en samenwerking. Toen ik dat door had, kwam ik vanzelf in een flow en kreeg ik de kans leuke projecten te doen op het gebied van procesverbetering. Ook voor andere collega’s zijn er verbeterprojecten op het gebied van sales, technologie of techniek. Samenwerken met collega’s, gehoord worden en je kunnen ontwikkelen maken iedere werkdag tot een feestje. Bovendien zijn de arbeidsvoorwaarden goed, werktijden flexibel en de cultuur informeel.’ Annemarijke Buitink, Senior HR-adviseur, sinds 2004 in dienst van Crown Van Gelder Belangrijkste producten: digital highspeed inkjet, packaging, face & basepaper for labels Aantal medewerkers: 280 Plaats: Velsen-Noord www.cvg.nl facebook.com/Crown.Van.Gelder

SCA

Ons bedrijf is dé leukste plek om te werken, omdat we met z’n allen mooie hygiëneproducten maken, ‘essentials’ voor het dagelijks leven. SCA is een wereldwijd actief bedrijf, waardoor je ook contacten met collega’s in andere landen hebt. Er zijn leuke banen in de techniek, maar ook binnen sales & marketing

VNP2015 | 39

bij een van de merken of bij een stafafdeling zijn er veel mogelijkheden je te ontwikkelen. Met vier fabrieken in Nederland en een kantoor in Zeist zitten we verspreid over het land, maar toch zijn we een hechte club van toegewijde mensen! Belangrijkste producten: TENA, Tork, Edet, Tempo, Libresse, Plenty, Demak’Up Aantal medewerkers: 1.400 in Nederland Plaats: Cuijk & Zeist www.sca.nl facebook.com/LibresseNL facebook.com/edetzachtensterk facebook.com/PlentyEasypull facebook.com/tempotissues facebook.com/DemakUpNederland instagram.com/libressenl

Meerssen Papier

Ons bedrijf is dé leukste plek om te werken, omdat geen dag hetzelfde is! Ons productieproces is uitdagend en mede daardoor is er veel diversiteit binnen de verschillende functies. Ons team is kleurrijk en bestaat enerzijds uit mensen met jarenlange papierervaring die vol passie en trots dagelijks aan onze producten werken. Anderzijds is er veel ruimte voor ‘vers bloed’ dat pas kennismaakt met de wereld van papier, maar vaak al een heel waardevolle bijdrage levert aan de continue verbetering van ons proces. Juist deze mix van mensen maakt het werk in onze fabriek interessant! Er gaan veel deuren open, je krijgt vrijheid en wordt aangemoedigd om je carrière zelf richting te geven! Belangrijkste producten: ongestreken houtvrije hoogwaardige kwaliteitspapieren in meer dan

40 | VNP2015

6.500 kleuren Aantal medewerkers: 41 (en 11 stagiairs) Plaats: Meerssen www.meerssen-papier.com facebook.com/meerssenpapier

Papierfabriek Doetinchem/Paper Projects Ons bedrijf is dé leukste plek om te werken, niet alleen omdat het een goede werkcultuur heeft, maar ook omdat er gedreven, enthousiaste en flexibele medewerkers in dienst zijn, die met veel plezier samenwerken. Als specialist in lichtgewicht papier ligt onze focus op het creëren van kostenreducties in de keten door verlaging van het productgewicht zonder concessies te doen aan de prestatie. The sky is the limit! Onze medewerkers worden steeds uitgedaagd omdat het altijd beter, sneller, efficiënter en milieuvriendelijker kan. Als jouw interesse ligt bij technologie, techniek, innovatie of productontwikkeling dan nodigen wij je van harte uit om onze website te bezoeken. Wie weet kun jij ons team versterken en jouw kennis met ons delen. Je krijgt de ruimte om zelfstandig je werk te doen en als jij talent en ambitie hebt, dan helpen wij je graag verder. Er ligt bij ons altijd een nieuwe uitdaging voor je klaar! Belangrijkste producten: 100 procent gerecycled lichtgewicht MG-papier voor een breed scala aan industriële toepassingen. Paper Projects verwerkt grote rollen tot apparaatrollen, pakrollen en vellen en richt zich met name op de automotive branche, de verpakkingsgroothandel en internetdistributeurs. Aantal medewerkers: 180 Plaats: Doetinchem www.papierfabriekdoetinchem.nl

SolidPack

Ons bedrijf is dé leukste plek om te werken, omdat SolidPack de toonaangevende leverancier is van verpakkingen voor de wereldwijde voedsel- en bloemenindustrie. Hiermee leveren we een belangrijke bijdrage aan het exportsucces van onze klanten. SolidPack is betrokken bij verpakkingsprojecten van ontwerp tot productie en om tijdige levering van verpakkingen aan deze veeleisende industrie te waarborgen werken we met een geavanceerd logistiek systeem. SolidPack levert haar producten over de hele wereld. Via de zeehavens van Rotterdam en Antwerpen vertrekken dagelijks containers met massiefkartonnen verpakkingen naar vele bestemmingen. Maar ook in Europa is SolidPack een grote leverancier van voedingswaren- en bloemenverpakkingen. SolidPack werkt met een gemotiveerd team om iedere dag weer tegemoet te komen aan de eisen van onze afnemers. Belangrijkste producten: Massiefkartonnen verpakkingen voor voedingswaren en bloemen Aantal medewerkers: 180 Plaats: Loenen (Apeldoorn) www.solidpack.eu

Eska Graphic Board

Ons bedrijf is dé leukste plek om te werken, omdat Eska een dynamisch bedrijf is dat gericht is op de toekomst. Dagelijkse werkzaamheden en complexe zaken wisselen elkaar af. Een werkdag is nooit saai en altijd anders. Eska biedt veel mogelijkheden om je te ontwikkelen.

Het is uitdagend! Het is een platte organisatie waar alle deuren open staan. De afstand tussen werkvloer en management is klein en de verschillende afdelingen werken nauw samen. Doordat het zo’n platte organisatie is en iedereen intensief samenwerkt spreek je met veel collega’s; niet alleen met de mensen van je eigen afdeling. Kortom, een erg mooi bedrijf om voor te werken! Belangrijkste producten: Eskaboard, Eskaduo, Eskamono, Eskapuzzle, Eskablack Aantal medewerkers: 350 in Nederland en 100 in het buitenland Plaats: Sappemeer & Hoogezand www.eskagraphicboard.com

DS Smith Paper De Hoop

Ons bedrijf is dé leukste plek om te werken, omdat we in Eerbeek al meer dan 350 jaar papier maken. Dankzij deze hoge leeftijd zijn we een dynamisch en innoverend bedrijf. We proberen steeds opnieuw onze processen te verbeteren en nieuwe producten te vinden die passen bij onze kernactiviteit papier maken. Dit doen we met behulp van onze deskundige mensen. We investeren veel in onze medewerkers, want goed opgeleide medewerkers maken het verschil in deze wereld. Belangrijkste producten: Testliner 3 en Medium HP Aantal medewerkers: 185 Plaats: Eerbeek www.dssmith.com facebook.com/dssmith.group @dssmithpack Linkedin.com/company/ds-smith Instagram: dssmithgroup

Plaats: Bad Nieuweschans, Oude Pekela, Hoogkerk, Coevorden www.solidus-solutions.com

Van Houtum

Ons bedrijf is dé leukste plek om te werken, omdat je serieus genomen wordt. Je kennis en vaardigheden worden gezien en je ideeën over verbetermogelijkheden worden gewaardeerd. Sterker nog, je mag er vaak meteen mee aan de slag. Samen met collega’s van je eigen of een andere afdeling kun je je vastbijten in een project. Daarbij krijg je volop ondersteuning: er wordt tijd voor vrijgemaakt en je krijgt advies en hulp van ervaren collega’s die over je schouder meekijken. Diezelfde schouder krijgt ook regelmatig een klopje; je voelt je gesteund en gerespecteerd, in je werk én als persoon. Dat levert onverwachte oplossingen op en gedreven medewerkers die met plezier naar het werk komen. Je krijgt de ruimte om te groeien in je functie, om carrièrestappen te maken die passen bij de levensfase waarin je je bevindt. Zo blijven werk en privé mooi in balans en dat levert bakken vol energie op die je op het werk en thuis kunt inzetten. Belangrijkste producten: toilet- en poetspapier, papieren handdoekjes Aantal medewerkers: 202 Plaats: Swalmen www.vanhoutum.nl facebook.com/MySatinoBlack Youtube: Van Houtum

Solidus Solutions

Belangrijkste producten: Massiefkarton ten behoeve van de verpakkingsmarkt en massiefkartonnen producten voor de grafische markt Aantal medewerkers: 450

Kimberly-Clark

www.kimberly-clark.com

Parenco

Ons bedrijf is dé leukste plek om te werken, omdat wij gezamenlijk aan het succes en de toekomst van ons bedrijf werken, niet alleen in hecht teamverband met de modernste productietechnieken, maar ook met ruimte voor eigen initiatief en verantwoordelijkheid. Wij staan aan het roer van onze eigen ontwikkeling. Onze cultuur wordt gedreven door het opdoen van kennis om op nóg duurzamere wijze nóg betere producten te maken. Daarbij is onze uitdaging om dit op de meest efficiënte manier te doen. Het is de leukste en beste plek om te werken: the place to be! In ons bedrijf combineren we het ambacht papier maken met de nieuwste technologieën en verantwoord grondstoffengebruik. Dat doen we ruim honderd jaar door het produceren van grafisch papier. Medio 2016 start een tweede productielijn en gaan we ook papier maken voor de golfkartonindustrie. Dat betekent continuïteit en groei, ook voor zestig nieuwe collega’s! Belangrijkste producten: SC-B papier geschikt voor magazines en folders en per medio 2016 ook verpakkingspapier Aantal medewerkers: 260 Plaats: Renkum www.parenco.com facebook.com/Parenco @Parenco_Renkum

VNP2015 | 41



‘Mijn vermoeden klopt: papier maken is allesbehalve een eenvoudig proces. Mijn begeleider zei altijd tegen me dat een papiermachine meer regelingen heeft dan een vliegtuig. Nu weet ik dat dat geen onzin is.’

Voordat ik bij Smurfit Kappa Roermond Papier aan de slag ging, waren alle kartonnen dozen voor mij hetzelfde. Verschillende soorten met elk hun eigen eigenschappen? Voor mij was het één pot nat. Toen ik de vacature van operator bij dit bedrijf voorbij zag komen, heb ik me verdiept in zowel de functie als in het proces van papier maken. Ik kwam erachter dat dat laatste lang niet eenvoudig is: van oud papier nieuw papier maken is een heel proces. Mijn nieuwsgierigheid was gewekt en ik schreef een sollicitatiebrief. Een leer-werktraject leek me de ideale manier om dit vakgebied te ontdekken, mijn kennis te vergroten en aan de slag te gaan. Mijn verleden als onderhoudstechnicus bij

42 | VNP2015

MEER REGELINGEN G I U T G E I L V N E E N DA defensie helpt me in deze baan. Ik heb affiniteit met en gevoel voor techniek. Hoe verder mijn opleidingstraject vordert, hoe vaker ik werkzaamheden zelfstandig uitvoer. Denk aan het verhelpen van kleine storingen om zo de voortgang van de productie te garanderen. Daarbij komt de ervaring die ik in het verleden opdeed erg goed van pas. Hoe papier maken in zijn werk gaat? Ik zal proberen het beknopt uit te leggen. Grote balen oud papier worden naar de fabriek gebracht. In de stofvoorbereiding verwijderen we daaruit de grove vervuiling. Denk aan ijzer, plastic, hout: je kunt het zo gek niet bedenken of het zit ertussen. Na vermenging met water en de verwijdering van de laatste fijne vervuiling wordt het mengsel van papiervezels en water op een zeefdoek gespoten. Door middel van zwaartekracht en vacuüm vindt ontwatering plaats. Daarna gaat het papier naar de perspartij: er moet nog meer water uit. Dat gebeurt met behulp van perswalsen waar het papier tussendoor gaat. Daarna is het de beurt aan de droogpartij: hier wordt het resterende vocht uit het papier verdampt dankzij stoomcilinders. Ten slotte gaat

het papier door een lijmpers (om de sterkte te verbeteren) en de nadroogpartij om het laatste beetje vocht uit het papier te halen, waarna de papierbaan op een rol wordt gewikkeld en in kleinere rollen wordt gesneden. Klinkt simpel, maar kom maar eens kijken en verbaas je erover hoe uitdagend het eraan toegaat. Ik hoop je een klein beetje inzicht te hebben gegeven in hoe papier maken in de praktijk werkt. Nieuwsgierig? Neem contact op met een van de papierbedrijven. Je bent van harte welkom!

Rob Coolen, 27 jaar Werkt bij: Smurfit Kappa Roermond Papier Functie: Droger in opleiding Opleiding: Eerste bedrijfsautotechnicus en VAPRO-B

Thomas van Schendel, 25 jaar Werkt bij: Mayr-Melnhof Functie: Operator centrale stofbereiding Opleiding: VAPRO-B

‘Wat ik leuk vind, is dat het karton dat we hier maken een grote rol speelt in ons dagelijks leven. Thuis of in de supermarkt: de doosjes Pickwick of pakken hagelslag zie je overal. Ons karton, mooi toch!’ Ik volgde een leer-werktraject voordat ik een vaste baan kreeg. De combinatie van werken en leren, daar staat deze sector om bekend. Ik wilde aan de slag, mezelf ontwikkelen. Na een aantal gesprekken had ik het gevoel: dit is een bedrijf waar ik stappen kan zetten in mijn ontwikkeling. De mogelijkheden zijn legio. Inmiddels werk ik hier bijna drie jaar en het beeld dat ik voor ogen had, klopt. Ik wil doorgroeien naar een leidinggevende functie. Niet à la minute, ik wil eerst meer ervaring opdoen en leren leidinggeven. Als er in de toekomst een functie vrijkomt, waag ik graag de sprong. Zo ambitieus ben ik. Ik wist vrij weinig van papier maken en had zeker niet verwacht dat het proces van grond-

EEN WALHALLA VOOR OPERATORS stof tot eindproduct zo uitgebreid is. Nu weet ik: alles moet kloppen, overal. Als er ook maar iets fout gaat, zie je dat onmiddellijk terug in het karton. Verontreiniging in de grondstof kan bijvoorbeeld grote gevolgen hebben. Als dat gebeurt, grijpen we snel in. We nemen continu monsters, doen metingen om dit soort situaties te voorkomen. Deze sector is een walhalla voor operators. Het tofste vond ik het moment waarop ik in staat was zelfstandig de installatie te bedienen. Niet langer onder de vleugels van mijn begeleider, maar alleen de boel in goede banen leiden.

Milieubewustzijn vind ik belangrijk. We gebruiken restwarmte uit de eigen fabriek, we winnen vezels terug en reduceren zo de hoeveelheid afval. Ons afvalwater wordt na zuivering opnieuw gebruikt. We nemen onze verantwoordelijkheid voor mens en milieu. Toen ik mijn leer-werktraject had afgerond, vierden we op het bedrijf een feestje. De hele organisatie is daarbij betrokken, ook de directie. Je hebt je twee jaar ingezet voor het bedrijf en geïnvesteerd in jezelf: dat wordt gewaardeerd. Inmiddels heb ik een vaste aanstelling, daar doe je het voor.

VNP2015 | 43



1.786

TOTALE AFZET PAPIER EN KARTON

68%

TOTALE OMZET IN NEDERLAND

Verpakkingspapier en -karton

Afzet

(x 1 mln Euro)

(x 1.000 ton)

2.643

2.643

28%

744

Grafisch papier

2005 2010 2011 2012 2013 2014 2015

1.737

4%

Sanitair papier

(x 1.000 ton)

BINNENLAND

BINNENLAND

64

EXPORT

680

1.786

91%

EXPORT

1.348

Grafisch papier

2015 44 | VNP2015

37%

113

75%

EXPORT

71


BUITEN EUROPA

63%

366

Sanitair papier

14%

20% NEDERLAND

Afzet

2000 1.346 2005 1.352 2010 967 2011 946 2012 924 2013 925 2014 891 2015 744

Binnenland

304 290 158 123 94 91 71 64

23% 21% 16% 13% 10% 10% 8% 9%

Export

1.042 1.062 809 823 830 834 820 680

77% 79% 84% 87% 90% 90% 92% 91%


Sanitair papier

Afzet

Afzet Binnenland

1.854 1.994 1.774 1.681 1.713 1.743 1.760 1.786

Binnenland

577 613 520 474 446 438 455 438

Export

31% 1.277 31% 1.381 29% 1.254 28% 1.207 26% 1.267 25% 1.305 26% 1.316 25% 1.348

69% 69% 71% 72% 74% 75% 74% 75%

133 125 118 121 124 116 116 113

102 64 48 49 50 45 43 42

77% 51% 41% 41% 40% 39% 37% 37%

Export

31 61 70 72 74 71 73 71

23% 49% 59% 59% 60% 61% 63% 63%

1.910 1.777 1.906 1.813 1.786 1.809 1.737

100 93 100 95 94 95 91

Totaal

22.600 0,3% 10.319 -0,8% 10.164 -2,4% 8.841 2,2% 7.981 -2,6% 6.194 2,8% 4.964 2,1% 4.367 3,4% 3.969 -9,6% 2.643 -4,5% 2.122 3,8% 2.118 -0,7% 973 -4,6% 790 1,3% 763 1,5% 740 8,3% 721 1,3% 429 11,1%

x 1.000 ton

x 1.000 ton

Afzet

Werknemers

(EU 101.026)

Capaciteit

23 (23)

Fabrieken

Duitsland België Verenigd Koninkrijk Frankrijk Polen Italië Verenigde Staten Tsjechië Spanje Oostenrijk Denemarken Overige landen Totaal

603 238 219 180 108 100 94 58 50 36 35 378

29% 11% 10% 9% 5% 5% 4% 3% 2% 2% 2% 18%

2.099 100%

90.698 -0,3%

x 1 mln€

(EU 628)

-4%

(x 1.000 ton)

(EU 91.067)

3.896 (3.957)

2.643 2.767

(x 1.000 ton)

2.821 (2.901)

(EU 181.111)

(x 1.000 TON)

AFZET NAAR DE BELANGRIJKSTE EXPORTLANDEN

2.643 (2.767)

Omzet

2014 +/-

PRODUCTIE PAPIER EN KARTON IN DE EU-LANDEN (CEPI)

1.737 (1.809) (EU 74.500)

Grafisch papier

Index

Totaal CEPI

544

(x 1.000 ton)

2015

Grafische soorten 744 891 -16% Krantenpapier 263 253 4% Gestreken grafisch papier 243 406 -40% Ongestreken grafisch papier 238 232 3% Verpakkingspapier/karton 1.786 1.760 1% Golfkartonpapier 939 934 1% Pakpapier 76 73 4% Massiefkarton 636 628 1% Vouwkarton 135 125 8% Sanitair papier 113 116 -3%

Duitsland Finland Zweden Italië Frankrijk Spanje Oostenrijk Polen Verenigd Koninkrijk Nederland België Portugal Noorwegen Hongarije Slowakije Tsjechië Slovenië Roemenië

2.643

AFZET VAN DE NEDERLANDSE PAPIER- EN KARTONINDUSTRIE 2000-2015

Omzet

100 82 79 80 80 80 76

66%

42

25%

744

3.471 2.859 2.748 2.761 2.784 2.767 2.643

1.733

BINNENLAND

438

9%

Index

TOTALE NEDERLANDSE AFZET BINNEN EUROPA

113

AFZET EN AANDEEL SECTOREN EN PRODUCTGROEPEN

AFZET/OMZET VAN DE NEDERLANDSE PAPIER- EN KARTONINDUSTRIE (Afzet x 1.000 ton; Omzet x 1mln Euro)

ALGEMENE CIJFERS (Tussen haakjes cijfers over 2014)

18 (17)

(EU 920)

Concerns

35 (36)

(EU 1.283)

Machines VNP2015 | 45



GEMIDDELDE OUDPAPIERPRIJZEN ‘BONT’ (IN €/ton)

Jimmy Jansen, 22 jaar

INZET VERSE VEZEL/OUDPAPIER IN NEDERLAND 2005 2010 2011 2012 2013 2014 2015

(x 1.000 ton)

46 108 134 105 92 90 94

Cellulose

474

€ 94

18%

Cellulose 2005 2010 2011 2012 2013 2014 2015

2.706 82% Oudpapier

2.232

Oudpapier

830 515 471 537 520 544 474

2.462 2.206 2.159 2.140 2.206 2.209 2.232

Werkt bij: Crown Van Gelder Functie: Procesoperator nabewerking Opleiding: Bedrijfsadministratie & VAPRO-B

GEMIDDELDE CELLULOSEPRIJZEN (IN US$/ton)

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

NBSK

BEKP

610 680 794 852 657 930 960 814 858 929 851

581 639 702 789 561 843 810 751 791 733 782

BEKP

HERKOMST GEÏMPORTEERDE CELLULOSE IN NEDERLAND (x 1.000 ton)

$ 782

VS en Canada

162 13%

Latijns-Amerika

310

$ 851 24%

NBSK

Europa

63%

795 De Nederlandse papieren kartonsector zette in 2015 474.000 ton cellulose in. De overige tonnen worden via de haven van Rotterdam gedistribueerd naar andere Europese landen.

IK VERWONDERDE ME OVER DE IMMENSE ES N I H C A M Toen ik me oriënteerde op een baan bij Crown Van Gelder en de website bekeek, viel me op hoe netjes, schoon en fris alles eruitzag! Ik vermoedde dat er printpapier en kladblokken werden gemaakt, maar eenmaal aan de slag bleken papieren tassen en voedselverpakkingen de realiteit. De eerste paar dagen keek ik vooral om me heen. Ik verwonderde me over de immense, megagrote machines van tachtig meter. Heel anders dan ik me had voorgesteld. Ik was nieuwsgierig naar werken in een technische omgeving. Mijn vorige baan was bij een

gemeente. Techniek was nooit zo mijn ding, dacht ik altijd. Tot ik aan de slag mocht met een papiermachine. Een brok techniek en zo anders, uitdagender dan techniekonderwijs op school! De afwisseling van papiersoorten en gewicht zorgt ervoor dat continu technische aanpassingen moeten worden gedaan. Van een nat goedje in een grote kuip maken we papier van hoge kwaliteit. Fascinerend.

Een papiermachine bedienen is niet eenvoudig. Je hoeft maar één keer op de verkeerde knop te drukken en alles loopt in het honderd. Je moet een machine van binnen en buiten kennen, altijd weten wat je doet. Dan heb je het goed voor elkaar. Niets gaat hier op de automatische piloot.

46 | VNP2015

Werken in ploegendienst bevalt me uitstekend. Ik ben niet ieder weekend vrij, maar heb doordeweeks veel vrije tijd. Als heel Nederland boodschappen doet, ben ik aan het werk. Op dinsdagmorgen, als het overal rustig is, doe ik mijn inkopen. Je kunt in deze sector ontzettend groeien, mits je je daarvoor openstelt en inzet. Als je motivatie goed is, merken je collega’s dat en nemen ze je op sleeptouw, leren je nieuwe dingen. De afwisseling in mijn baan is groot. Ik ben altijd aan het denken, in de weer, aan het doen. Geen dag is eentonig, iedere dienst is anders. Met de juiste instelling kun je hier ver komen. De wil om te slagen is belangrijker dan je achtergrond of vooropleiding.

VNP2015 | 47



ALTERNATIEVE GRONDSTOFFEN Annita Westenbroek

GRONDSTOFFEN EN RECYCLING * Corneel Lambregts

ONDERZOEK - PRODUCTIE EN ENERGIE Laurens de Vries

ARBO EN VEILIGHEID Erwin Heijnsbroek

HUMAN TALENT AGENDA (HTA) Jan Pille

ONDERZOEK - RESTSTROOMVERWAARDING Spyros Bousios

BIOBASED ECONOMY Annita Westenbroek

HUMAN CAPITAL GELDERLAND-PROJECT Joris Spaan

CEPI - CONFEDERATION OF EUROPEAN PAPER INDUSTRIES Gerrit Jan Koopman

INTERNATIONAL COUNCIL OF FOREST AND PAPER ASSOCIATIONS Gerrit Jan Koopman

ONDERZOEK - VEZELGRONDSTOFFEN EN BIOREFINERY Michiel Adriaanse

CIRCULAIRE ECONOMIE Gerrit Jan Koopman

INDUSTRIEBELEID Gerrit Jan Koopman

COMMUNICATIE Rutger van Dijk

INNOVATIEFINANCIERING Arie Hooimeijer

CSF (INNOVATIEAGENDA & ICOONTRAJECTEN) Annita Westenbroek DUTCH BIOREFINERY CLUSTER (DBC) Annita Westenbroek ENERGIE * Corneel Lambregts FINANCIËN & ADMINISTRATIE Kees Dieben

INNOVATIESTRATEGIE Gerrit Jan Koopman MILIEU * Corneel Lambregts ONDERZOEK & ONTWIKKELING Arie Hooimeijer ONDERZOEK & ONTWIKKELING BUSINESSCASES Arie Hooimeijer ONDERZOEK & ONTWIKKELING INNOVATIE EN NANOTECHNOLOGIE Arie Hooimeijer ONDERZOEK - EINDPRODUCTEN Sanne Tiekstra

ONDERZOEK - VOEDSELVEILIGHEID EN MINERALE OLIËN Anouk Dantuma ONDERZOEK - WATERPLATFORM Michiel Adriaanse OUDPAPIER Gerrit Jan Koopman PAPIERENKARTON.NL Erik Timmermans PLATFORM AGRO-PAPIER-CHEMIE Annita Westenbroek POSITIONERING Rutger van Dijk PAPIER RECYCLING NEDERLAND (PRN) Hielke van den Brink SAMENWERKING RVO Corneel Lambregts

STATISTIEKEN Frouke Boerema TRAINING & OPLEIDING Jan Pille VERBOND PAPIER EN KARTON Erwin Heijnsbroek VERENIGINGSZAKEN Gerrit Jan Koopman VERPAKKINGEN - EU-DIRECTIVE Corneel Lambregts VERPAKKINGEN - RAAMOVEREENKOMST Corneel Lambregts VERPAKKINGEN - TRENDS Arie Hooimeijer VISIE 2030 Gerrit Jan Koopman

* ENERGIE

SAMENWERKING RVO KETENPROJECTEN Marc Reijnders

SECTORPLAN PAPIER EN KARTON (ASSCHERGELDEN) Jan Pille

* MILIEU

- Brandstoffen - CO2-emissiehandel (carbon leakage) - Data e-MJV/PEMS - Duurzame energiebelasting - EU Energy efficiency directive - EU large combustion plants & medium combustion plants - EU renewable energy sources - Geothermie - MEE-convenant & energie-efficiency plannen - Nationaal energieakkoord voor duurzame groei - Warmtekrachtkoppeling (WKK)

- Activiteitenbesluit - BAT/BREF - Biociden - Bodem - Data e-MJV - Duurzaam inkoopbeleid - Eco-label - Emissies (NOx e.d.) - FSC en PEFC - Geur - Luchtkwaliteit en -emissies - Natura 2000 - Stoffen - WABO (Wet algemene bepalingen omgevingsrecht) - Water (kaderrichtlijn)

* GRONDSTOFFEN EN RECYCLING - Duurzaamheidscriteria biomassa - EU waste directive - Houtverorderning - Landelijk Afvalpreventieplan (LAP) - Recycling CEPI en EN643 - Reststromen - Van Afval naar Grondstof (VANG)

VOEDSELVEILIGHEID & MINERALE OLIËN Corneel Lambregts DE WEEK VAN HET PAPIER Rutger van Dijk

SAMENWERKING RVO KENNISONTWIKKELING Arie Hooimeijer

SAMENWERKING RVO WERKGROEPEN Bruno Mulder

48 | VNP2015

STANDAARDISATIE (NEN, FSC EN CERTIFICEREN) Corneel Lambregts

Erwin Heijnsbroek [email protected] 020 - 659 01 50 Michiel Adriaanse [email protected] 06 - 47 04 70 24

Arie Hooimeijer [email protected] 06 - 53 73 12 21

Spyros Bousios [email protected] 06 - 45 12 80 19

Gerrit Jan Koopman via [email protected] 020 - 654 30 51

Frouke Boerema [email protected] 020 - 654 30 56

Corneel Lambregts [email protected] 020 - 654 30 67

Anouk Dantuma [email protected] 026 - 365 35 15

Bruno Mulder [email protected] 06 - 19 05 52 40

Kees Dieben [email protected] 020 - 654 30 59

Hielke van den Brink [email protected] 020 - 654 09 89

Rutger van Dijk [email protected] 020 - 654 30 69

Jan Pille [email protected] 06 - 48 11 70 50

Marc Reijnders [email protected] 06 - 52 00 14 17 Joris Spaan [email protected] 06 - 22 34 74 79 Sanne Tiekstra [email protected] 06 - 13 58 87 39 Erik Timmermans e.timmermans@ papierenkarton.nl 020 - 654 30 43 Laurens de Vries [email protected] 06 - 16 62 99 67 Annita Westenbroek [email protected] 020 - 654 30 51

VNP2015 | 49


BESTUUR EN MEDEWERKERS

VNP BESTUUR

WIL EN AMBITIE K IJ R G N A L E B O Z NET ALS OPLEIDING Een tip: laat je niet weerhouden door je achtergrond. Als je ambitieus bent, kun je in deze sector ver komen. Er zijn regelmatig vacatures. Of schrijf een open sollicitatie. Niet geschoten is altijd mis!

50 | VNP2015

Toen ik solliciteerde, wist ik dat de gemiddelde leeftijd in deze sector aan de hoge kant is en er de komende jaren veel nieuwe collega’s nodig zijn. Dat biedt mogelijkheden om carrière te maken. Ik zie hier volop kansen om te groeien. In deze regio kent iedereen wel iemand die bij dit bedrijf werkt. De mensen die ik sprak, waren stuk voor stuk positief. Uiteindelijk is mijn ambitie door te groeien naar de functie van voorman of supervisor. Ik startte bij de doubleermachine. Daar keek en werkte ik een maand mee. Ik stelde me open op en dan krijg je veel terug. Stel vragen en wees niet bang een keer op je gezicht te gaan. Dan kom je er wel. Toen ik de doubleermachine zelfstandig kon bedienen, was de papiermachine de volgende stap. Als alles goed loopt, heb je

KCPK MEDEWERKERS

Gerrit Jan Koopman Directeur via [email protected]

Jan Pille Directeur [email protected]

Arie Hooimeijer Directeur [email protected]

Jo Cox (vicevoorzitter) Algemeen Directeur Smurfit Kappa Roermond Papier

Esther Freriks Directiesecretaresse [email protected]

Peter van Ziel Opleidingsmanager/trainer [email protected]

Michiel Adriaanse Coördinator vezelgrondstoffen [email protected]

Miklas Dronkers CEO Crown Van Gelder

Corneel Lambregts Accountmanager Energie & Milieu [email protected]

Math Jennekens Directeur R&D Sappi Fine Paper Europe

Annita Westenbroek Manager innovatie [email protected]

Harold Lentink Projectleider multimediaontwikkeling [email protected]

Spyros Bousios Reststroomverwaarding en circulaire economie [email protected]

Henk Lingbeek Director Sustainability DS Smith Paper De Hoop

Rutger van Dijk Communicatie en PR [email protected]

Luc van der Post Opleidingsmanager/trainer [email protected]

Anouk Dantuma Verpakkingen [email protected]

Dirk Schut Algemeen Directeur SolidPack

Kees Dieben Finance [email protected]

Kirsten Schuster Onderwijs- & office-assistent/ multimedia-ontwikkelaar [email protected]

Ana Mafalda Gomes Safety and sustainability [email protected]

Henri Vermeulen Vice President Recovered Paper Smurfit Kappa Paper Recycling

Marianne Entius Secretaresse [email protected]

Kees van Zijderveld Eska Graphic Board

Frouke Boerema Statistiek en analyse [email protected]

HUMAN TALENT GELDERLAND Joris Spaan Projectmanager [email protected]

Sanne Tiekstra Coördinator eindproducten [email protected] Laurens de Vries Drogen [email protected] Julia Peerenboom Projectmedewerker [email protected]

Margot Blits Catering en schoonmaak [email protected] VERBOND PAPIER EN KARTON Erwin Heijnsbroek Inhoudelijk coördinator [email protected]

Werkt bij: SCA Cuijk Functie: Operator C

Nachtdiensten. De één vervloekt ze, de ander doet niets liever. Hoe dan ook: ze zijn onlosmakelijk verbonden met werken in ploegen. En dus met werken in de papieren kartonsector. Bart: ’s Nachts sta je er meer dan overdag alleen voor. Het is jouw machine en jij bent verantwoordelijk. Je bent met z’n tienen en zie het maar te rooien. Dat bevalt me wel. Bovendien: ik heb overdag lekker veel vrije tijd. De start van Bart in deze sector was een bijzondere. ‘Ik raakte in de sportschool in gesprek met iemand die bij dit bedrijf werkt. Hij vertelde over een interne vacature. Dat leek me wel wat. Ik schreef een brief, had een aantal gesprekken, deed een assessment en werd aangenomen. Hier zit ik dan. Het mooie is: degene die me tipte, werkt in dezelfde ploeg.’

VAPA MEDEWERKERS

Henk van Houtum (voorzitter) Chairman of the Board Van Houtum

Ereleden G. van Reenen (erevoorzitter) drs. W.J. Emmen ir. H.P. Heinen

Bart Smulders, 28 jaar

VNP MEDEWERKERS

Opleiding: Facility management

een rustige dienst. Als het misgaat, kun je aan de bak. Je moet niet bang zijn vies te worden. Je rent en vliegt, bent bezig het probleem te vinden en een oplossing te bedenken. Je moet de machine van binnen en buiten kennen. Mijn mooiste moment? De dag dat ik mocht beginnen. Ik ben blij met de kans die ik krijg. Gezien mijn achtergrond is het helemaal niet logisch dat ik hier werk. Echter: in deze sector zijn wil en ambitie net zo belangrijk als opleiding. Ik zat bij m’n oma in de auto toen ik het verlossende telefoontje kreeg. Samen hebben we een feestje gevierd.

COLOFON UITGAVE Koninklijke VNP Vereniging van Nederlandse Papier- en kartonfabrieken Kruisweg 761, 2132 NE Hoofddorp Postbus 731, 2130 AS Hoofddorp T 020 - 654 30 55 F 020 - 654 30 64 E [email protected] I www.vnp.nl Twitter: @VNPonline REDACTIE Koninklijke VNP, Hoofddorp

VORMGEVING BEELDR, Amsterdam FOTOGRAFIE Nieuwe Beelden Makers Herman Zonderland Fotografie (pagina 17) PAPIER

Omslag: Magno volume 300 g/m2 Binnenwerk: Magno satin 135 g/m2 (geleverd door Sappi Maastricht)

DRUKWERK SpringerUit Drukwerk, Schoorl

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere wijze, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Deze uitgave is met de grootst mogelijke zorgvuldigheid samengesteld. De uitgever aanvaardt geen aansprakelijkheid voor onjuistheden in deze uitgave. © 2016, Koninklijke VNP

VNP2015 | 51 VNP2014

www.vnp.nl

JAARVERSLAG. Koninklijke Vereniging van Nederlandse Papier- en kartonfabrieken CARRIÈRE- MAKERS

Recommend Documents