Vooruitblik
2009
2010 kan niet anders dan in het teken van de toekomst staan. De verwachting is dat dit jaar toch daadwerkelijk duidelijk zal worden waar het heen gaat met de consumenteninvloed op de kabel. Programmaraden hebben daaraan al hun steentje bijgedragen en zullen dat zeker blijven doen. Niet iedereen is overtuigd van de noodzaak tot verandering, maar programmaden vinden het grotendeels zeker belangrijk dat er snel een nieuwe regeling komt. Dat heeft 2009, met rechtszaken en organisatorische problemen, wel geleerd. Maar programmaraden gaan zeker niet alleen maar afwachten. Juist nu een aantal programmaraden weer goed aan het werk is, is het belangrijk om door te gaan op de ingeslagen weg. Het kwaliteitsproject zal zeker een vervolg krijgen. Het adviesproces wordt steeds belangrijker, zowel voor klanten als voor kabelexploitanten. Dat betekent dat programmaraden daar nog meer aandacht aan zullen geven en zich blijven verbeteren. Transparantie, openbaarheid en bereikbaarheid blijven daarbij speerpunten.
Jaarverslag kabelraden.nl
COLOFON Dit verslag is opgesteld door kabelraden.nl, stichting landelijk steunpunt programmaraden. Kabelraden.nl, Beechavenue 54-80, 1119 PW Schiphol - Rijk. Telefoon 020 – 65 86 250. Fax 020 65 86 111. www.kabelraden.nl,
[email protected] Fotografie: Henk Veenstra, Pallieter de Boer, Istockphoto. Vormgeving: Fonts+Files visuele communicatie, Haarlem.
stichting landelijk steunpunt programmaraden
Inleiding De afgelopen jaren hebben programmaraden veel veranderingen meegemaakt. Maar 2009 was wel een heel bijzonder jaar. Naast de advisering, die vaak meer tijd en aandacht vroeg dan voorheen, hebben programmaraden veel tijd gestoken in andere ontwikkelingen. Zowel eigen projecten (zoals het kwaliteitsproject) als invloeden van buitenaf zorgen ervoor dat het programmaraadswerk steeds breder wordt. Op 31 december 2009 waren er 54 programmaraden. Vier programmaraden in Noord-Brabant en twee in Noord-Holland hebben in 2009 voorbereidingen getroffen voor een mogelijke fusie. Vooral de 28 programmaraden die aan Ziggo adviseren kenden roerige tijden. Zij hadden ook in 2009 te maken met organisatorische aanpassingen. Maar nog belangrijker was dat de kabelexploitant redenen meende te hebben om de adviezen van bijna alle programmaraden niet op te volgen. Het jaar wordt dan ook gekenmerkt door langdurige juridische strijd om de door de programmaraad geadviseerde zenders toch op de kabel te krijgen. Zowel de programmaraad Amstelveen (Concertzender) als de programmaraden Multikabel en Breda e.o. (TV5, Rai Uno, TVE) hebben daarvoor meerdere keren voor het Commissariaat en de rechtbank hun zaak bepleit. Andere programmaraden hadden hetzelfde handhavingsverzoek ingediend.
1. Programmaraden en hun ondersteuning Daarnaast waren in het afgelopen jaar vooral de invloed van de techniek op de advisering en van de politiek op de toekomst erg belangrijk. Een aantal programmaraden heeft te maken met (sterk) krimpende analoge pakketten als gevolg van de verdere digitalisering. Dat is van belang voor de advisering. Programmaraden CaiW en Harderwijk adviseren nu over analoge pakketten van slechts 15 zenders. Maar ook de eerder genoemde meningsverschillen tussen Ziggo en programmaraden hebben onder andere te maken met de opkomende digitalisering. De minister heeft zich in 2009 uitgesproken over de toekomst van de consumenteninvloed op de kabel. Het merendeel van de programmaraden meent dat het tijd is om de wetgeving aan te passen. Ook de ervaringen van het laatste jaar geven aan dat het goed is om serieus te kijken of de beoogde doelstellingen wel behaald worden met het huidige systeem. Ook 2010 zal nog een druk jaar worden. Naar verwachting zal nieuwe regelgeving op zijn vroegst in 2011 kunnen ingaan. De activiteiten van kabelraden.nl en gezamenlijke programmaraden staan beschreven in dit jaarverslag. De jaarrekening geeft inzicht in de kosten die ermee gemoeid waren. Bestuur kabelraden.nl April 2010
2005
2006
2007
2008
2009
Aantal programmaraden
60
60
58
54
54
Aantal leden
675
603
578
568
553
In 2009 gingen we op bezoek bij de laatste programmaraden die we nog niet eerder hadden gezien. Daardoor kennen we nu alle programmaraden ook ‘persoonlijk’. Programmaraden zoeken zelf ook steeds meer contact, vooral omdat de omstandigheden waarin zij werken steeds gecompliceerder worden. Bij een aantal programmaraden betekent dat nog intensievere hulp, bijvoorbeeld bij het opzetten van een nieuw secretariaat. In het afgelopen jaar bezochten we bijna 50% van de programmaraden (25) door een vergadering bij te wonen of afspraken met vertegenwoordigers. Met 9 programmaraden hadden we op een andere manier intensief contact, bijvoorbeeld door telefonisch advies. De programmaraden Multikabel, IJmond Noord, Friesland(Ziggo), Limburg, Brabant Oost, Groningen/Drenthe en Twente kregen hulp bij het opzetten van een nieuwe organisatie. Programmaraden hebben in 2009 gemerkt dat ze steeds meer tijd moeten steken in andere dingen dan de adviesprocedure. Tien programmaraden die aan Ziggo adviseren waren daarnaast druk met de opbouw van hun nieuwe organisatie. Het verhaal is bekend: Ziggo wil de ondersteuning van programmaraden niet langer op zich nemen. Programmaraden moeten dat voortaan zelf doen. Ze zijn druk bezig geweest om een eigen secretariaat in te stellen en een zelfstandige vereniging of stichting op te richten. Daarnaast geldt dat een aantal programmaraden ook nog, in eerste instantie op verzoek van Ziggo, onderzocht heeft of het mogelijk is om te fuseren. Ook daar is veel tijd in gaan zitten. De volgende opsomming kan enig inzicht geven in de uitdagingen voor programmaraden in het verslagjaar: • van ten minste 14 programmaraden is het advies niet opgevolgd. Het betreft adviezen voor de zenders TV5, TVE, Rai Uno, Al Jazeera en
de Concertzender in Ziggo-gebied. Niet alle programmaraden hebben daarop om handhaving verzocht, maar een groot deel wel; • zeker 10 programmaraden in Ziggo-gebied moeten de komende tijd nog proberen om aanvullende financiering te krijgen van gemeenten. Ziggo zal weliswaar in 2010 nog een redelijk budget leveren, maar voor de jaren daarna is het niet voldoende. Zij moeten dus energie steken in het verkrijgen van subsidie bij ca. 197 gemeenten; • vier programmaraden in Noord-Brabant en twee in Noord-Holland zijn bezig geweest om een fusie vorm te geven. In Noord-Brabant is bovendien een groot deel van de leden opgestapt, zodat de resterende leden (en vooral de enig overgebleven voorzitter) hun handen vol hadden aan advisering en opbouw van de organisatie; • de bovengenoemde 10 Ziggo-programmaraden moeten ook een nieuwe organisatie opzetten. Dat betekent onder andere dat ze een vereniging of stichting moeten vormen, postadres en secretariaat moeten regelen en financiële afspraken (ook met een bank) moeten maken.
2. Kwaliteitsproject Bij de start van het kwaliteitsproject (eind 2008) hielden we allereerst een grote inventarisatie onder programmaraden. De gegevens van die inventarisatie zijn begin 2009 op de website van kabelraden.nl gepubliceerd. Daaruit bleek dat van de 52 programmaraden die opgenomen zijn in het project: • 90% een website heeft. Daarbij moet wel worden opgemerkt dat voormalig @Home-programmaraden bij de start van het project nog deelnemen in een gezamenlijke website. Die is in de loop van 2009 verdwenen waarna de programmaraden zelf een nieuwe website moesten opzetten. De meeste programmaraden (met uitzondering van de bovengenoemde Brabantse programmaraden die op de fusie wachten) hebben dat daadwerkelijk voor elkaar gekregen; • 96% een emailadres bezit; • 83% het laatste advies op de website heeft staan; • 60% de vergaderdata en het reglement vermeldt; • 54% inzicht geeft in de adviesprocedure. Op basis van deze inventarisatie is een aantal doelen voor de korte termijn geformuleerd: • alle programmaraden hebben een website;
Conferentie
2
3
• alle programmaraden zijn bereikbaar via een e-mailadres op de website en staan open voor suggesties die door kijkers, luisteraars en zenders worden aangereikt; • alle programmaraden kennen een duidelijke werkwijze: taak, procedures en de manier waarop tot een advies wordt gekomen staan begrijpelijk toegelicht op de website; • waar mogelijk meer gebruik maken van elkaars expertise, ondermeer door uitwisseling van informatie en informeel contact. De bedoeling is om hiermee met relatief weinig inspanningen voor programmaraden, de advisering en de contacten met de omgeving te verbeteren. De werkgroep kwaliteit is in 2009 drie keer bij elkaar geweest om de stand van zaken te bespreken en voorstellen voor verdere activiteiten te doen. De resultaten van het project zijn gepubliceerd op een speciale pagina van de website. Daarmee kan iedereen de stand van zaken bij programmaraden tot zich nemen. Ook programmaraden zelf hebben inzicht in hun eigen functioneren ten opzichte van andere programmaraden. Kabelraden.nl heeft alle programmaraden die op onderdelen nog iets zouden kunnen toevoegen, hulp daarbij aangeboden. Onderstaand staat een samenvatting van de resultaten en activiteiten in het project. Websites De belangrijkste doelstelling was dat alle programmaraden eind 2009 een website zouden hebben. Eind 2009 was dat voor bijna allemaal, op drie na, gebeurd. Een aantal programmaraden heeft een nieuwe website ontwikkeld. Daaronder vooral de voormalig @Home-programmaraden, die allemaal opnieuw moesten beginnen. Het resultaat is dat in het verslagjaar 10 programmaraden een (nieuwe) website hebben gekregen. Twee van de overgebleven programmaraden hebben inmiddels stappen gezet om begin 2010 ook de lucht in te gaan. De websites zijn nog van wisselende kwaliteit. Daarom is in het kwaliteitsproject ook besloten om in te zetten op verdere uniformering. Het moet voor kijkers en luisteraars duidelijk zijn welke informatie beschikbaar is over programmaraden en waar die te vinden is. Bij die informatie horen in ieder geval duidelijke contactgegevens, informatie over vergaderdata en de mogelijkheid om die te bezoeken en natuurlijk de adviesprocedure en het reglement. In de loop van 2009 hebben maar liefst 30 programmaraden hun website op basis van het kwaliteitspro-
Conferentie 4
ject aangepast. Voor 11 programmaraden geldt dat die bij de start van het project al een volledig up to date website hadden. De inzet van programmaraden in het project heeft dus de openheid en bereikbaarheid van programmaraden zeker sterk verbeterd. Vooral bij de programmaraden in het voormalig @Home-gebied moeten nog wel wat aanpassingen plaatsvinden. Zij zijn in 2009 druk bezig geweest om hun organisatie en advisering op orde te krijgen. Veel nieuwe websites werken al wel, maar hebben nog een paar aanpassingen nodig. We gaan ervan uit dat dat begin 2010 ook opgelost is. Contact Uit een kleine test van kabelraden.nl blijkt wel dat de ondersteuning bij veel programmaraden erg mager is. Veel programmaraden hebben moeite om snel te reageren op email. Op een email was slechts 44 procent in staat om binnen een paar dagen een bericht terug te sturen. Bij een groot deel van de andere programmaraden werd later duidelijk dat sprake was van vakantie, andere afwezigheid of drukke werkzaamheden van de secretaris. Ook bleek een aantal e-mailadressen niet goed ingesteld, waardoor email niet bij de secretaris terecht kwam. Gelukkig hebben we dat kunnen veranderen. Bovendien kunnen we de programmaraden helpen met een nieuw emailsysteem waardoor email overal – en door meerdere personen - te lezen en te beantwoorden is. Duidelijk is wel dat de ondersteuning van programmaraden in de toekomst meer aandacht nodig heeft. Advisering, communicatie en gezamenlijke standpuntbepaling Ook aan gezamenlijke kwaliteitsverbetering wordt aandacht besteed. Eind 2009 zijn we begonnen met extra aandacht voor communicatie, waaronder een cursus communicatie. Door omstandigheden wordt de cursus pas begin 2010 gegeven. Belangrijk om te constateren is vooral dat de advisering een stuk helderder is geworden. Er zijn meer adviezen te vinden en ook is inzichtelijker hoe de advisering in zijn werk gaat. Onderdeel van de kwaliteitsverbetering is ondersteuning van kabelraden.nl voor programmaraden die vanwege personele of andere problemen onvoldoende toekomen aan hun advisering. Vooral bij programmaraden die aan Ziggo adviseren gaat veel tijd zitten in de opbouw van hun organisatie. Ook de voorgestelde fusie van programmaraden vroeg
tijd en inzet van programmaraden en Brabant en Noord-Holland.
kabelraden.nl,
vooral in Noord-
In het kwaliteitsproject kwam ook de behoefte aan meer samenwerking tussen programmaraden aan de orde. Programmaraden menen terecht dat ze veel met en van elkaar kunnen leren. Kabelraden.nl ondersteunt die samenwerking op veel punten. Zo hebben we in 2009 een bijeenkomst georganiseerd van de Gelderse programmaraden. De bestuursleden van drie van de vier programmaraden die aan UPC adviseren deelden vooral informatie over omgang met de kabelexploitant, advisering en mogelijkheden van ondersteuning door gemeenten. Ook tijdens de bijeenkomsten over een nieuwe regeling voor consumenteninvloed (twee bijeenkomsten in 2009) werd veel informatie uitgewisseld die belangrijk is voor advisering en de kwaliteitsverbetering. De discussies over een gezamenlijke standpuntbepaling over hun toekomst maakten duidelijk dat kwaliteit van het huidige werk van groot belang is. Programmaraden hebben in deze bijeenkomsten kabelraden.nl opdracht gegeven om de standpunten ook aan de Tweede Kamer mee te delen. Voor de programmaraden van de grote steden hebben we een bijeenkomst georganiseerd in Utrecht. De programmaraden van Utrecht en Rotterdam en de APR (groot Amsterdam) spraken daar over onderwerpen als de financiering door de gemeente en de consequenties van een zeer diverse achterban. Tijdens de bijeenkomst bleek ook dat deze programmaraden juist door die diverse samenstelling vaak meer overeenkomsten hebben met elkaar dan met de omringende gemeenten. En dat is weer een interessant gegeven als het gaat om de samenstelling van de klantenvertegenwoordiging in een nieuwe regeling. Vervolg Hoewel de programmaraden in 2009 belangrijke stappen hebben gezet kan het natuurlijk altijd beter. Daarom zijn er ook plannen voor een vervolgproject in 2010. Daarin moet vooral de advisering zelf centraal staan. Daarmee bedoelt de projectgroep dat het proces van de advisering aandacht krijgt, maar ook dat de adviesprocedure nog iets meer toelichting krijgt op de website. Met dat laatste onderdeel zullen we op korte termijn een start maken.
3. Informatieve en ondersteunende bijeenkomsten Bijeenkomsten Kabelraden.nl organiseert jaarlijks twee grote bijeenkomsten. Een conferentie in het voorjaar, vooral ook bedoeld om contact te onderhouden met ander partijen. En een ‘tv- en radiodag’ in het najaar, waar vooral informatie te vinden is voor programmaraden. Informatie die zij direct kunnen gebruiken bij de advisering. Daarnaast organiseren wij jaarlijks een aantal kleinere bijeenkomsten, voor specifieke programmaraden. In 2009 organiseerden wij drie speciale bijeenkomsten voor bestuursleden van @Home-programmaraden. Daar werden vooral praktische zaken besproken, die van belang zijn voor de nieuwe start van de programmaraden. Het oprichten van een stichting of vereniging, bankzaken maar natuurlijk ook nieuwe adviesprocedures en de websites kwamen aan de orde. Kabelraden.nl heeft vooral geholpen bij de juridische vormgeving van de nieuwe programmaraden. In het kader van de gezamenlijke kwaliteitsverbetering hebben we een notaris opdracht gegeven om statuten voor de nieuwe verenigingen op te stellen. Daarmee konden de programmaraden snel aan de slag. De Brabantse programmaraden hadden wat extra ondersteuning nodig. Omdat drie (en mogelijk vier) programmaraden van plan zijn te fuseren hebben we drie bijeenkomsten georganiseerd voor leden van deze raden. Daarin is het voorstel tot fusie ontwikkeld en duidelijk geworden wie in de nieuwe programmaraad deel zal nemen. Bovendien is een gezamenlijk advies opgesteld. Om het werk van programmaraden ook bij andere partijen meer onder de aandacht te brengen heeft kabelraden.nl een presentatie verzorgd tijdens een studiedag van Mira Media. Daarbij werd duidelijk dat allochtone Nederlanders vaak de weg naar allerlei vertegenwoordigende organen in de media nog niet weten te vinden. Programmaraden kunnen daaraan mogelijk in de toekomst nog meer hun steentje bijdragen. Conferentie Op 28 mei vond de conferentie plaats in het Spant! in Bussum. Het ochtendprogramma stond in het teken van bijpraten. De Opta gaf een
tv- en radiodag 5
toelichting op zijn besluit dat concurrentie op de analoge kabel mogelijk maakt. Er werd gediscussieerd over de plannen van Ziggo om verschillende programmaraden te laten fuseren. We spraken over de ontwikkelingen bij radio, waar de gevolgen van de economische crisis duidelijk te merken zijn. De publieke omroep gaf een inleiding over de toekomst van zijn digitale zenders. Marco Swart praatte iedereen bij over de laatste stand van zaken bij de regelgeving. Tot slot ging iedereen zelf aan het werk in een viertal workshops, die heel direct samenhangen met het werk van programmaraden.
In het middagprogramma kwamen meerdere sprekers aan het woord. Dagvoorzitter Jeroen te Nuijl sprak met deskundigen en betrokkenen over kijk- en luistercijfers en de digitale plannen van CaiW. Vera Keur (voormalig VARA voorzitter) en Jean Philip de Tender (VRT) gaven een aardig inzicht in de werking van de publieke omroep in Nederland en bij onze zuiderburen. Aan het eind van de bijeenkomst was er gelegenheid om bij te praten over de laatste ontwikkelingen rondom het nieuwe systeem voor consumenteninvloed op de kabel.
Ziggo heeft bezwaar aangetekend tegen beide uitspraken. Het Commissariaat heeft in september het bezwaar afgewezen. Ziggo ging daarop in beroep bij de rechtbank en vroeg daarbij ook een voorlopige voorziening aan. Daarmee hoopte zij te bereiken dat, hangende het beroep, de handhavingsbeslissing geschorst werd en er dus geen boete werd opgelegd. De rechtbank heeft besloten de voorlopige voorziening niet te treffen. Het beroep dient in maart 2010 voor de rechtbank Groningen.
4. Juridische zaken
Door kabelraden.nl georganiseerde bijeenkomsten naar aantal inschrijvingen
In 2009 hebben programmaraden een aantal keer duidelijkheid gevraagd van het Commissariaat voor de Media en de rechter ten behoeve van hun advisering. De programmaraden worden hierbij ondersteund door kabelraden.nl. In de gerechtelijke procedures maken we daarbij tevens soms gebruik van een advocaat, als de zaak van groot belang is voor alle programmaraden en de advisering.
Ziggo heeft, in verband met deze uitspraken, inmiddels aangekondigd dat TV5 weer beschikbaar is voor het analoge pakket. De zender is in het gebied van de programmaraden Breda e.o en Multikabel ook weer teruggeplaatst. Ook de andere zenders (TVE en Rai Uno) zullen weer in het pakket worden opgenomen. Daarvoor moeten wel andere zenders wijken, omdat het pakket immers verkleind is ten opzichte van het aanbod in 2009.
Aantal programmaraden
Aantal programmaraads-leden
Aantal overigen
Workshops 2004
43
100
nvt
Conferentie 2004
Onbekend
117
43
Conferentie 2005
41
102
44
Tv- radiodag 2005
42
101
nvt
Conferentie 2006
36
83
50
Tv- radiodag 2006
40
96
nvt
Conferentie 2007
38
87
53
Tv- radiodag 2007
42
121
nvt
Conferentie 2008
34
62
24
Tv- radiodag 2008
45
120
nvt
Conferentie 2009
31
66
39
Tv- radiodag 2009
45
125
nvt
TV- en radiodag De Tv- en radiodag vond in 2009 plaats in het Geldmuseum in Utrecht. Ongeveer 30 tv- en radioaanbieders gaven informatie over hun zenders. Daarbij dit jaar voor het eerst ook vertegenwoordigers van TVE, ARD/ ZDF en Rai Uno.
tv- en radiodag
6
Doorgifte publieke buitenlandse zenders bij Ziggo De programmaraden Breda e.o. en Multikabel hebben in maart 2009 het Commissariaat voor de Media om handhaving gevraagd aangezien Ziggo de adviezen voor het basispakket niet opvolgde. In Breda betrof het de zenders TVE, Rai Uno en France 2 en bij Multikabel TVE en France 2. France 2 was door de programmaraden geadviseerd als vervanger van TV5, dat niet langer beschikbaar was in Ziggo-gebied. Naast deze programmaraden hadden ook die van Amstelveen, AGGWW, Utrecht, Rijnland Bollenstreek en Zoetermeer een handhavingsverzoek ingediend. Nog nooit eerder werden op dergelijke grote schaal adviezen van programmaraden door een kabelexploitant genegeerd. De procedure wordt gevoerd door de twee eerstgenoemde programmaraden; de andere zaken zijn in eerste instantie aangehouden door het Commissariaat. Het handhavingsverzoek is toegewezen. Ziggo heeft daarbij zes weken gekregen om de zenders weer door te geven en een symbolische boete van 1 euro. Tegelijkertijd had Ziggo een ontheffingsverzoek ingediend bij het Commissariaat. Ziggo vroeg, met een beroep op belemmering van hun innovatie, ontheffing ten aanzien van het gedeelte van het tv-aanbod dat wordt ingevuld door het advies van programmaraden. Dit verzoek is afgewezen.
Programmaraad Amstelveen en de Concertzender De rechtbank Amsterdam heeft in juli 2009 uitspraak gedaan in de langlopende procedure van programmaraad Amstelveen tegen Ziggo over de doorgifte van Concertzender. De rechtbank was van oordeel dat Ziggo geen zwaarwichtige redenen heeft om de zender niet door te geven. Het beroep bij de rechtbank was door Ziggo ingesteld tegen uitspraken van het Commissariaat. Dat had de programmaraad in eerste instantie in het gelijk gesteld en aangegeven dat Ziggo de Concertzender moet doorgeven. De voorzieningenrechter gaf vervolgens Ziggo gelijk. Nu werd het beroepsschrift behandeld. De rechter oordeelde dat Ziggo niet aannemelijk had gemaakt dat uitvoering van het advies haar exploitatiemogelijkheden in gevaar brengt. Ook constateerde de rechtbank dat er geen zwaarwichtige redenen aanwezig waren om het advies niet op te volgen. De Concertzender is gewoon beschikbaar voor doorgifte en ook het feit dat bestaande contracten met partijen zouden moeten worden aangepast kan niet als zwaarwichtige reden worden gezien. Dergelijke contractuele afspraken zijn immers een direct gevolg van het feit dat Ziggo haar verplichtingen volgens de mediawet niet is nagekomen.
Harderwijk en de digitale doorgifte Belangrijk voor programmaraden is ook dat het Commissariaat voor de Media in een brief aan de programmaraad Harderwijk meer duidelijkheid heeft gegeven over de analoge doorgifte van geadviseerde zenders. De programmaraad wilde weten of de kabelexploitant in Harderwijk radiozenders die geadviseerd waren in het basispakket analoog moet doorgeven, of dat alleen digitale doorgifte ook voldoende is. De kabelexploitant geeft namelijk een geadviseerde zender niet analoog door, maar neemt deze wel op in het digitale aanbod. Bij radio geeft dit meer complicaties dan bij tv, omdat voor het beluisteren van het digitale kabelradio-aanbod de tv aan moet staan. De kabelexploitant was echter van mening dat die digitale doorgifte voldoende was, omdat alle aangeslotenen in Harderwijk een gratis decoder hadden ontvangen. In haar optiek was er daarmee sprake van een 'significant aantal mensen' dat digitaal kijkt en luistert. De kabelaar meende dat de wet in dat geval aangeeft dat het basispakket niet langer analoog behoeft te worden doorgegeven. Het Commissariaat voor de Media is een andere mening toegedaan. In de brief staat dat zolang er nog een analoog pakket is, dat door alle aangesloten wordt onvangen, de kabelexploitant de zenders uit het advies analoog moet doorgeven. Immers in dat geval krijgt 100% van de aangeslotenen een analoog pakket, zodat er sprake is van een significant aantal aangeslotenen dat analoog ontvangt. In Nederland geldt deze situatie op dit moment nog overal, immers alle digitale kabelkijkers ontvangen ook nog het analoge aanbod.
5. Handboek In 2009 is geen aanpassing van het handboek uitgebracht. Wel zijn de gegevens over radio- en tvzenders up to date gemaakt. Deze informatie is altijd te vinden op de website. Een aantal programmaraden met veel nieuwe leden heeft handboeken gekregen om ook deze leden de gewenste basisinformatie over het programmaraadswerk te geven. Begin 2010 zullen we het handboek aanpassen, waarbij vooral de ontwikkelingen rond de nieuwe regelgeving ook opgenomen worden.
Begin 2010 dient het door Ziggo ingestelde hoger beroep bij de Raad van State.
tv- en radiodag: Aart Verbree
7
6. Websites
7. Kabelraad
8. Digitale nieuwsbrief
Het aantal bezoekers van de website blijft groeien. In 2009 noteren we ca. 60.000 bezoekers, ten opzichte van 48.000 bezoekers in 2008. De groei zet ook door in de laatste maanden van 2009.
Kabelraad is het afgelopen jaar vier keer verschenen. Kabelraad is een magazine van gemiddeld 16 pagina’s. Het wordt verstuurd naar ca. 750 programmaraadsleden en relaties van kabelraden.nl. Het blad bevat in iedere editie relevante jurisprudentie over programmaraden en een column van de voorzitter. Halverwege het verslagjaar hebben we de lay out en uitstraling van het blad aangepast. Na 5 jaar kabelraad leek het tijd voor een nieuw jasje. De inhoud is overigens vergelijkbaar met voorgaande jaren. Ook dit jaar kwamen weer onderwerpen aan de orde die belangrijk zijn voor programmaraden: • Nieuws over programmaraden. We gaven informatie over de programmaraden Friesland en Ijsselland/NOP/Zuid-Drenthe naar aanleiding van de ontwikkelingen in voormalig @Home-gebied. De programmraad Multikabel spraken we over de fusieplannen en programmaraad Amstelveen over hun procedures tegen Ziggo. • Verschaffen van informatie die van belang is voor het opstellen van het advies. Kabelraad had informatie over advisering bij de APR en bij regio-overschrijdende nieuwe exploitanten: ontwikkelingen die interessant zijn voor meerdere programmaraden. Verder spraken we uitgebreid over het aanbod aan Franse tvzenders, over andere tvzenders (VRT, Family7, Fan TV, BravaNL, Euronews/Het Gesprek, Eurosport, MTV, Dance TV en Disney) en over verschillende radiozenders (radio BemBem, Arrow, Caz, Efteling radio en Concertzender); • Programmaraden op de hoogte stellen van andere ontwikkelingen die van belang zijn voor hun functioneren. We spraken uiteraard over de brief van de minister voor consumenteninvloed op de kabel, over het standpunt van OPTA m.b.t. toegang tot de kabel, en over de stand van zaken bij verdeling etherfrequenties; • Bijpraten over ontwikkelingen in de kabelbranche. We gaven natuurlijk veel aandacht aan de ontwikkelingen rondom Ziggo en gaven inzicht in de jaarcijfers van Ziggo en UPC. We spraken Tele2 over concurrentie op de kabel en UPC over hun digitale plannen. Ook de ontwikkelingen bij Rekam en CAIW met betrekking tot het analoge pakket kwamen aan de orde; • Interne communicatie. We schreven verslagen over de conferentie en tv- en radiodag, stelden de nieuwe leden van de Raad van Advies voor en gaven inzicht in de producten van kabelraden.nl. Ook het kwaliteitsproject werd besproken.
In 2009 hebben we 12 nieuwsbrieven verstuurd naar 770 emailadressen, waarvan 475 leden van programmaraden. Wij houden hiermee programmaraadsleden regelmatig en adequaat op de hoogte van het laatste nieuws.
getracht werd alle 12 provincies in gelijke mate in het onderzoek te betrekken. Daarbij is uitgegaan van netto 250 waarnemingen per provincie, met personen die regelmatig naar andere radiozenders luisteren, in totaal 3000 respondenten. Uiteindelijk hebben er 2926 respondenten deelgenomen aan het onderzoek.
9. Onderzoek
In de top van meest beluisterde overige radiozenders zijn relatief veel Belgische zenders terug te vinden.
Unieke bezoekers website per maand.
7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000
us tu s se pt em be r ok to be r no ve m be r de ce m be r
ju li
au g
i ju n
ei m
ap ril
ar i
aa rt m
fe br u
ja nu
ar i
0
Basiswebsite In 2009 maken 43 programmaraden gebruik van een basiswebsite van kabelraden.nl. In 2008 waren dit er nog 33. De verhoging van dit aantal heeft o.a. te maken met de voormalig @home raden die overgegaan zijn op het systeem van kabelraden.nl. In 2009 hadden 3 programmaraden nog geen website. De verwachting is dat in 2010 alle programmaraden een eigen website hebben. De websites maken - indien gewenst door de programmaraden gebruik van het analyseprogramma google-analytics. Hierdoor kunnen programmaraden het bezoek aan hun website beter analyseren. Ook hebben veel programmaraden een kaartje gekregen van hun programmaraadsgebied, zodat inzichtelijk wordt voor welk gebied programmaraden advies uitbrengen.
Programmaraden maken zo veel mogelijk gebruik van gegevens uit SKO-onderzoek en van de luistercijfers bij het opstellen van hun advies. Via onze website zijn deze eenvoudig te vinden. Maandelijks verspreiden we de luistercijfers in een digitale nieuwsbrief. Op sommige onderdelen hebben programmaraden echter meer informatie nodig dan vrij voorhanden is. Daarom gaven we opdracht voor een aanvullend onderzoek naar luistercijfers van kleinere zenders en schaften we de uitgebreide kijkcijfers over 2009 aan bij Stichting Kijkonderzoek. Beluistering kleinere radiozenders Tot voor kort waren alleen cijfers bekend van radiostations die deelnemen aan het zogenoemde Continu Luister Onderzoek (CLO). In opdracht van kabelraden.nl heeft Intomart GfK eind december 2009 de categorie overige zenders nader in kaart gebracht. Het betreft hier vooral lokale zenders, internetradiozenders, buitenlandse stations en landelijke en regionale zenders die niet participeren in het CLO. Het marktaandeel van deze overige zenders beslaat ongeveer 5,5 procent. De vragenlijst is beantwoord door 2926 respondenten. Uit het Intomart GfK Online panel zijn respondenten van 13 jaar en ouder geselecteerd , die hebben aangegeven regelmatig naar een andere zender te luisteren. Deze respondenten kregen een korte vragenlijst, waarbij men kon aangeven naar welke andere zender(s) men regelmatig luistert. Zover voor bekend is dit voor het eerst dat de resultaten van deze overige zenders zijn onderzocht. Programmaraden kunnen de cijfers opvragen bij kabelraden.nl. Daarbij is interessant dat de cijfers per provincie beschikbaar zijn. Programmaraden kunnen daardoor bekijken of er bijzondere wensen leven in hun eigen regio. Om de uitkomsten op provincieniveau te kunnen uitsplitsen is een disproportionele steekproef getrokken waarbij
Kijkcijfers Stichting Kijkonderzoek onderzoek dagelijks de kijkcijfers. Slechts een klein deel van deze informatie is openbaar. Kabelraden.nl heeft, alleen ten behoeve van programmaraden, een aantal van deze gegevens over 2009 aangekocht. Het betreft kijkcijfers over alle zenders (dus niet alleen de grotere) en verdeeld per provincie. Deze gegevens zijn alleen voor programmaraden en mogen niet gebruikt worden in openbare stukken, zoals het advies. Wel kan de programmaraad natuurlijk aangeven dat het advies gebaseerd is op gegevens van SKO over 2009.
10. Toekomst programmaraden Programmaraden en kabelraden.nl hebben in 2009 gesproken over de brief van de minister met voorstellen voor een nieuw systeem van consumenteninvloed op de kabel. In twee bijeenkomsten is een gezamenlijke reactie geformuleerd, waarin een groot deel van de programmaraden zich kon vinden. De reactie is verzonden naar de Tweede Kamerfracties ten behoeve van de behandeling bij de Mediabegroting op 30 november 2009.
11. Externe contacten De externe contacten in 2009 richtten zich vooral op het ministerie van OCW, VNG en de Tweede Kamer (in het kader van de mogelijke nieuwe regelgeving) en de kabelexploitanten (eveneens daarover, en met het oog op de ontwikkelingen rondom Ziggo). Ook is, ter voorbereiding op de conferentie, van gedachten gewisseld met Opta.
tv- en radiodag: Robert Kaijser en Ton Strien
8
9
12. In de media In het verslagjaar kwamen programmaraden vooral in het nieuws vanwege de meningsverschillen met Ziggo. De websites van Emerce en TotaalTV besteedden daar aandacht aan. Ook verschillende regionale en lokale kranten in de regio van de programmaraden Breda e.o. en Multikabel brachten stukken over de advisering, de reactie van Ziggo en de consequenties voor het pakket. Deze programmaraden en kabelraden.nl verstuurden een persbericht over de ontstane situatie. Kabelraden.nl gaf daarop ook een toelichting bij Radio Kassa en in Comedia. De VPRO-gids vroeg kabelraden.nl om een korte reactie op het nieuwe waarborgmodel.
13. Personeel en organisatie In 2009 bestond de bemensing van het bureau uit Marieke Pette en Pablo Meegdes. Marieke Pette werkt 23 uur per week en Pablo Meegdes heeft een full-time aanstelling (36 uur). De bezetting van het bureau komt daarmee op 1,64 FTE. Het ziekteverzuim was in totaal 16 uur. Bestuur De samenstelling van het bestuur is in het verslagjaar ongewijzigd gebleven: Marco Swart als voorzitter, Ton Strien penningmeester en Suzanne Wolf secretaris. Het bestuur heeft zeven keer vergaderd. De ondersteuning van programmaraden (bijvoorbeeld in Ziggo-gebied) en het kwaliteitsproject vroegen veel aandacht. Daarnaast is uiteraard aandacht besteed aan de toekomst van programmaraden en de manier waarop de programmaraden bij deze discussie betrokken kunnen worden. Functies en nevenfuncties Marco Swart was vanaf maart 2009 wethouder van de gemeente Deventer. Als wethouder vervult hij een aantal nevenfuncties in de gemeente en de regio. Daarnaast was hij in het verslagjaar lid van de partijraad van de VVD en bestuurslid van Wikimedia Nederland.
Ton Strien was in het verslagjaar burgemeester van Olst-Wijhe. Als burgemeester vervult hij een aantal nevenfuncties in de gemeente en de regio. Daarnaast is hij voorzitter van de CDA-Bestuurdersvereniging, afd. Overijssel. Suzanne Wolf werkte tot mei 2009 bij de Gemeente Utrecht als beleidsonderzoeker en sinds mei bij Forum, Instituut voor Multiculturele Vraagstukken te Utrecht, als senior-onderzoeker. Zij is daarnaast bestuurslid van het Nederlands Migratie Instituut en lid van de Rekenkamer Amsterdam Zuidoost.
Functionele exploitatierekening
In het verslagjaar zijn Ton Boerma, Ronald Schuitmaker en Ellie Wijman teruggetreden. In hun plaats zijn benoemd met ingang van 1 augustus: • Robert Kaijser (programmaraad Zuid-Holland Zuid) • Jan Maas (programmaraad Rotterdam) • Hans van Klinken (programmaraad Rijnland Bollenstreek) De Raad van Advies heeft in 2009 zes keer vergaderd. Ook in deze besprekingen was er veel aandacht voor de ondersteuning van programmaraden en de ontwikkelingen op het gebied van toekomstige consumenteninvloed. Het kwaliteitsproject kreeg eveneens ruim aandacht. Daarnaast maakt het bureau altijd dankbaar gebruik van de inbreng van de Raad van Advies bij het opstellen van de programma’s voor conferentie en TV- en radiodag.
begroting 2009
jaarrekening 2008
380.000
380.000
368.000
389.212
380.000
368.000
Baten Bijdragen Toegekende subsidie OCW Reservering kwaliteitsproject
Raad van Advies Tot 1 mei was de samenstelling van de Raad van Advies als volgt: • Herbert van Til (programmaraad Harderwijk) • Ton Boerma (programmaraad Weidegebied) • Ronald Lavooi (programmaraad Zuid Oost Brabant) • Thea Schuitemaker (programmaraad Multikabel) • Johan Sieswerda (programmaraad Friesland Ziggo) • Simone Veldema (Algemene Programmaraad) • Ellie Wijman (programmaraad Limburg)
jaarrekening 2009
Totaal
9.212
Lasten Personeelslasten beheer 124.585
130.000
117.989
Kosten en vergoeding bestuur
Personeelskosten
12.448
-
11.783
Vacatiegelden en reiskosten overig
12.613
25.000
15.196
149.646
155.000
144.968
Huisvestingskosten
36.684
37.000
34.619
Algemene kosten
21.340
23.000
26.868
1.216
0
1.217
Totaal personeelslasten beheer Materiële lasten beheer
Afschrijvingen Totaal materiële lasten beheer
59.150
60.000
62.704
208.796
215.000
207.672
Conferentie
35.403
-
34.177
Workshops
30.514
-
32.174
Totaal beheerslasten Activiteitenlasten Materiële lasten activiteiten
77.0001
Hans van Klinken
Robert Kaijser
Jan Maas
Johan Sieswerda
(Kijk&luister) onderzoek
18.712
15.000
12.370
Juridische zaken
15.558
12.000
9.742
Websitebeheer
10.546
10.000
10.256
Nieuwsbrief
34.288
25.000
29.349
Handboek Kwaliteitsproject Totaal activiteitenlasten
3.131
6.000
6.999
20.802
20.000
10.495
168.954
165.000
145.562
Bedragen in Euro
Marco Swart, Suzanne Wolf en Ton Strien
1 Totaal begroot voor bijeenkomsten: 77.000 euro
Pablo Meegdes en Marieke Pette 10
Ton Boerma
Ronald Lavooi
Thea Schuitemaker
Herbert van Til
Simone Veldema
Ellie Wijman 11
