Jaarverslag 2013
NGO Broeders van Liefde
Internationale samenwerking geestelijke gezondheidszorg
onderwijs
orthopedagogische zorg
1
EEG-dienst psychiatrisch centrum Tulizo Letu in Goma, DR Congo
Foto kaft: Centre de Jour Humura (Rwanda) voor kinderen met een mentale beperking.
2
Werken aan capaciteitsversterking
2013 was het eerste werkjaar onder de nieuwe naam “Fracarita Belgium”. Het was even wennen, maar Caraes blijft bewaard als naam van het eerste psychiatrisch ziekenhuis dat in Rwanda werd opgericht in 1967 en ook aan de basis lag van de oprichting van de NGO voor ontwikkelingssamenwerking. Ondertussen zoeken we verder onze weg binnen de nieuwe structuur van de internationale samenwerking en de Fracarita-familie, inspelend op de tendensen van de globalisering en internationalisering. Fracarita Belgium blijft zich onverminderd inzetten om de levensomstandigheden te verbeteren van mensen die met psychisch lijden, handicap of gebrek aan onderwijskansen geconfronteerd worden. We zetten daarbij in op capaciteitsopbouw, waarbij de lokale partners in het Zuiden geholpen worden hun organisatie op een duurzame manier uit te bouwen om de verschillende doelgroepen kwaliteitsvolle zorg, begeleiding en vorming te verschaffen. Dat is niet eenvoudig, omdat bovenop de context van structurele armoede waarin deze partners functioneren er dikwijls ook nog eens regionale conflicten en natuurrampen het werk bemoeilijken. Sluitsteen en zwaarste opdracht is het vinden van de nodige middelen (materieel en financieel) om dit allemaal te verwezenlijken. We mogen terecht fier zijn op wat de Broeders van Liefde in de wereld doen, maar in tijden waarin de economische motor sputtert en de financiële wereld nog volop bezig is met uit het diepe dal te kruipen is het allerminst evident om die middelen te mobiliseren. Gelukkig kunnen we rekenen op de inzet van heel wat mensen en in dit verslag brengen we u ook een overzicht van de realisaties en activiteiten in 2013. Ook de Belgische overheid hernieuwde zijn vertrouwen in onze organisatie door de erkenning voor het uitschrijven van fiscale attesten met de maximale duur van 6 jaar te verlengen. Bijzonder trots waren we met de Deckers-prijs (Caritas Internationalis) die Sosame Bukavu kreeg voor de verwezenlijkingen en het werk dat er verricht wordt inzake geestelijke gezondheidszorg. De prijs werd uitgereikt omdat Sosame een goed voorbeeld is van een initiatief dat structureel vorm heeft gekregen nadat het initieel gestart was als een noodhulpproject. Maar bij uitbreiding straalt deze prijs natuurlijk ook af op de andere initiatieven van de Broeders van Liefde in de regio van de Grote Meren en in tal van andere landen waar pionierswerk verricht wordt. We besluiten dit inleidende stukje met een woord van dank aan alle medewerkers, partners op het terrein en sympathisanten. Zonder hen zou dit werken aan een betere wereld niet mogelijk zijn. Maar wat is mooier dan een zonne scheppen voor hen die door omstandigheden in de schaduw leven en hunkeren naar kansen in het leven?
Joost Van Heesvelde Coördinator
Br. dr. René Stockman Voorzitter
3
Fracarita Belgium
Visie, missie en kritische doelstellingen
Specifieke doelgroepen en thema’s
Opdrachtsverklaring
In het bijzonder willen we werken voor 3 doelgroepen van kinderen, jongeren en volwassenen in ontwikkelingslanden die worden geconfronteerd met drie erg specifieke problematieken:
Fracarita Belgium wil, als NGO voor ontwikkelingssamenwerking van de Broeders van Liefde, zich wereldwijd inzetten voor het verbeteren van de levensomstandigheden van de meest uitgestotenen. Het verhogen van hun kwaliteit van leven is onze opdracht. Daarom willen we voor deze personen die om specifieke redenen worden uitgestoten werken aan twee basiswaarden:
• hun persoonlijke rehabilitatie als unieke mens • hun sociale reïntegratie in de maatschappij als actief lid van de gemeenschap
• handicap: zowel fysieke, sensoriële, motorische, mentale als sociale handicap
• psychisch lijden en stoornis: nood aan psychosociale begeleiding, psychiatrische zorg en verslavingszorg • gebrek aan kansen op het vlak van onderwijs en opleiding Daarom concentreert de NGO haar werking op drie sectoren:
Missie-statement Om op deze manier de kwaliteit van leven van deze mensen te verhogen willen wij in het Noorden mensen en middelen mobiliseren om vervolgens samen met bekwame partners in het Zuiden kwaliteitsvolle initiatieven op te starten, uit te bouwen en te ondersteunen. Capaciteitsopbouw rond persoonlijke rehabilitatie en sociale reïntegratie van onze doelgroepen in deze initiatieven in het Zuiden is daarbij het sleutelwoord.
• orthopedagogische zorg • geestelijke gezondheidszorg • onderwijs en opleiding Naast deze core-business van de NGO kunnen in specifieke gevallen ook initiatieven voor noodhulp, vluchtelingen, straatkinderen, HIV/Aids-patiënten en ouderenzorg worden uitgebouwd.
14 2 4
1
5 6
3
12
10 11 8 9 7
15 16
17
18
19
13
1. 2. 3. 4.
4
Peru Nicaragua Brazilië Ivoorkust
5. 6. 7. 8.
CAR DR Congo Burundi Rwanda
9. 10. 11. 12.
Tanzania Ethiopië Kenia Zambia
13. 14. 15. 16.
Zuid-Afrika Pakistan India Sri Lanka
17. Vietnam 18. Filippijnen 19. Indonesië
Doelgroepen
geestelijke gezondheidszorg of stoornis Mensen met psychisch lijden Stemmen horen die er niet
je. Ziek zijn in je hoofd is geen pret en of een diepe ellendige dezijn, plotse woedeaanvallen krijg niet een geestelijke aandoening is pressie doormaken: leven met zieken vaak stes gee den wor den slan ling eenvoudig. In ontwikke ze belanden ze op straat. Omdat door hun familie verstoten en stal nog zieker. mee ze den wor en, krijg zorg geen professionele r deze mensen een echt en bete Fracarita Belgium vindt dat ook tra cen al 28-t ersteunen we een leven verdienen. Daarom ond gezondheidszorg. Dankzij een ijke stel gee r voo n uize enh en ziek mensen we de geesteszieken hun aangepaste behandeling gev . ving enle sam de in ts waardigheid terug én een plaa
orthopedagogische zorg Mensen met een handicap
Leven met een handicap is niet eenvoudig. Zeker niet als je in het Zuiden woont. Blind zijn of doof, een arm of een been missen, leven met een mentale handicap of misvormd door ziekten, het is al een hele opgave in het Noorden, het is nog moeilijke r in het Zuiden. Naar schatting 500 miljoen mensen leve n wereldwijd met een handicap. UNICEF schat daarvan het aantal kinderen op 120 miljoen. In meer dan 24 zorg - en onderwijsprojecten voor buitengewoon onderwijs biedt Fracarita Belgium kinderen en jongeren met verschille nde types van handicap een goede verzorging, bege leiding en opleiding aan.
iding
onderwijs en ople
ijs en zonder onderw Kinderen en jongerenrecht. Alhoewel het één van de
ns n de helft van Onderwijs is een me n is, heeft minder da ge lin tel els do ium nn degelijk onmille tot ng ga toe en ikkelingsland lang. Kinbe de kinderen in ontw jk nli nochtans van weze is ijs rw de On ijs. derw maken meer kans e opleiding volgen, deren die een goed werkelijk helpen ad t. Ze kunnen ook da ark sm eid arb de op hun eigen individutie van hun land en de uitzichtloze situa goede opleiding in ede te keren. Een go ten de oe arm ele ing in de toekomst. ren, is een invester het Zuiden garande 50-tal scholen en n carita Belgium ee Fra t un ste m aro Da ulier onderwijs maar . Dit doen we in reg onderwijsprojecten chtelingenkampen. ntra en zelfs in vlu ce gs din lei op in k oo
5
Activiteitenverslag Steun aan partners in het Zuiden Uit het overzicht van de bestedingen kunnen we opmaken dat de steun die Fracarita Belgium in 2013 aan het Zuiden verleende € 3.926.758,23 bedroeg. Dat is een stijging ten opzichte van de drie vorige jaren, maar minder dan in 2008-2009, toen we de kaap van de 4 miljoen hadden gerond. De economische en financiële crisis heeft hierbij zeker een rol gespeeld en daarenboven waren er de naweeën van de politieke crisis in België die ervoor zorgde dat de besluitvorming omtrent het jaarlijks terugkerende dossier van noodhulp/vredesopbouw in Kigoma (Tanzania) vertraging opliep. De congregatie telt een 100-tal projecten in 19 ontwikkelingslanden verspreid over Azië, Afrika en Zuid-Amerika. Een groot aantal van deze projecten wordt gesteund op inhoudelijk, materieel en financieel vlak, maar ook via stages en de inzet van enkele coöperanten met een specifieke opdracht. Deze projecten situeren zich binnen de drie domeinen waarin de congregatie Broeders van Liefde actief is: onderwijs, geestelijke gezondheidszorg en de zorg voor personen met een handicap.
6
Nieuwe vrouwenafdeling in het psychiatrisch centrum Caraes Butare, Rwanda
We vermelden de belangrijkste realisaties voor 2013: de uitbreiding van het psychiatrisch centrum met consultatiebureaus, labo en polyvalente ruimte in Gitega (Burundi), de rehabilitatie van de vrouwenafdeling in het psychiatrische centrum te Butare (Rwanda), de bouw van een polyvalente zaal in het psychiatrisch centrum Tulizo Letu in Goma (DR Congo), de aankoop en verzending van materiaal voor de technische school van Bukavu, de installatie van zonnepanelen in het psychiatrisch Centrum Sosame in Bukavu (DR Congo), de bouw van een slaapzaal voor het internaat van Gatagara, de afwerking van een nieuwe afdeling voor
Zonnepanelen voor het psychiatrisch centrum Sosame te Bukavu
Post Traumatic Stress Disorder en toxicomanie in Kigali (Rwanda), water en elektriciteitsvoorziening in Kasaka (Tanzania), de aankoop van grond en gebouwen voor een school in Lahore (Pakistan) en een omheining rond het psychiatrisch ziekenhuis van Lubumbashi (DR Congo), de school van Simalia (India) en een slaapzaal in Granada (Nicaragua). Erkenningen De erkenning als NGO voor ontwikkelingssamenwerking werd in 2012 hernieuwd door de Belgische Overheid volgens KB van 14 december 2005. In principe is deze erkenning opnieuw geldig voor 5 jaar, maar er treedt een nieuwe wetgeving in voege waarbij alle NGO’s die erkend willen blijven een nieuwe aanvraag zullen moeten indienen in 2014. Er komt in 2015 ook een nieuwe screening van de NGO’s die een erkenning als programma-NGO wensen. De criteria om deze erkenning te kunnen krijgen zijn verstrengd. De aanvraag voor deze erkenning moet uiterlijk op 31/12/2014 ingediend worden. De machtiging om fiscale attesten af te leveren is door het Ministerie van Financiën
verlengd tot 31/12/2018 en begin 2014 werd ook onze machtiging verlengd om met vrijstelling van BTW goederen aan te kopen die bestemd zijn voor de projecten in het Zuiden. Partners in het Noorden We vermelden hier graag in het bijzonder onze goede samenwerking met de NGO Artsen zonder Vakantie. Hun zendingen combineren daadwerkelijke hulp (consultaties, operaties) met vorming van het lokale personeel. Ook met het Lilianefonds (Nederland) worden goede contacten onderhouden inzake de steun aan initiatieven voor personen met een handicap. We bieden ook de gelegenheid aan een aantal studenten om in het kader van hun studies of eindwerk stage te lopen in enkele van onze initiatieven. Er zijn contacten met de Katholieke Hogeschool Limburg, Katholieke Hogeschool West-Vlaanderen, de Artevelde Hogeschool in Gent en de universiteiten van Leuven, Brussel en Gent. Netwerken/vertegenwoordiging Fracarita Belgium is vertegenwoordigd en/of is lid van de NGOFederatie, het Platform Handicap en Ontwikkelingssamenwerking (PHOS), het collectief van han-
Orthopedagoge aan het werk met twee kinderen met een motorische beperking in HVP Gatagara, Rwanda
dicap-specifieke NGO’s “Eén op Tien” en de adviesraad voor ontwikkelingssamenwerking van de provincie Oost-Vlaanderen. Vanuit Fracarita Belgium participeren ook vrijwilligers aan de gemeentelijke raden voor ontwikkelingssamenwerking (Evergem, Lummen, Kortenberg, Ravels, Geel). We zijn ook vertegenwoordigd in de algemene vergadering van Memisa en we werken samen met organisaties als Gered Gereedschap en Lilianefonds in Nederland en Misereor in Duitsland. Overheidssteun Federaal DGD (Directie-Generaal voor Ontwikkelingssamenwerking) finan-
cierde voor 80% een uitgebreid programma in het Grote Merengebied (Rwanda, Burundi, OostCongo en West-Tanzania). Dit programma, dat over een periode van drie jaar liep, concentreerde zich op twee domeinen: geestelijke gezondheidszorg (GGZ) en orthopedagogische zorg (OZ). 2013 was het derde jaar van dit programma, waarin 15 lokale partners (ziekenhuizen en voorzieningen), samen met inzet van 4 coöperanten en een regionale coördinator als doel hadden de levenskwaliteit van mensen met een beperking of geestesziekte te verbeteren, met het oog op hun rehabilitatie en sociale re-integratie. Het programma focuste op twee assen: zorgverdieping (werken aan betere zorg) en zorgverbreding (werken aan een ruimer en gediversifieerd aanbod). Het budget van dit driejarenprogramma bedroeg vier miljoen euro. Voor 2013 bedroegen de totale uitgaven voor OZ € 430.224,03 en voor GGZ € 713.330,13. De toegekende structuurkosten bedroegen € 42.803,81. Dit geeft een alge-
Drie meisjes met beide benen geamputeerd leren lopen in Gatagara.
7
Globaal gezien kunnen we stellen dat de cliënten en patiënten hebben aangegeven dat de verstrekte zorg van goede kwaliteit is en dat ook hun levenskwaliteit beduidend toeneemt. Alle vooropgestelde resultaten werden eind 2013 gehaald. Met de gerealiseerde vernieuwing en uitbreiding van het zorgaanbod werden gedurende de programmaperiode niet minder dan 15.429 personen met een beperking ambulant geholpen en 2.646 personen (vooral kinderen) met een beperking (semi)-residentieel. 206.790 psychiatrische patiënten werden ambulante behandeld en 17.822 patiënten werden voor korte of langere periode opgenomen in een van de psychiatrische centra. In totaal werden dus iets meer dan 240.000 cliënten en patiënten geholpen, gedurende de programmaperiode 20112013, wat een significante stijging betekent in vergelijking met de situatie voor de
meen totaal, beheerskosten ten bedrage van € 81.612,01 inbegrepen, van € 1.267.969,98. In 2013 werd een externe evaluatie GGZ afgerond en een kwaliteitsaudit uitgevoerd. Hierin werd aangegeven dat op het terrein goed werk werd geleverd en dat de lokale partners goed op weg waren om de vooropgestelde doelstellingen tegen eind 2013 te behalen. De evaluatie GGZ formuleerde, net zoals de evaluatie OZ het jaar voordien, enkele aanbevelingen die al meteen tot bijsturing hebben geleid maar ook stof leverden bij het opmaken van het programma 2014-2016. De opmaak van het nieuwe driejarenprogramma 2014-2016 werd in augustus 2013 voltooid en werd aan DGD overgemaakt ter goedkeuring. Dit programma is een vervolg op het programma 20112013, met een verhoogde focus op capaciteitsversterking van de partners zelf, ten behoeve van de doelgroep.
programmaperiode. Provinciaal De Provincie Oost-Vlaanderen steunt in het kader van haar regiobeleid het Home de la Vierge des Pauvres in Gatagara (Rwanda), ondersteunde de aankoop van een minibusje voor de Ecole Spéciale van Goma (DR Congo – zie ook “projecten in de kijker”) en stelt jaarlijks een werkingssubsidie ter beschikking. Gemeentelijk In 2013 kregen we eveneens steun vanuit verschillende gemeenten: Aalter, Bierbeek, Dilbeek, Everberg, Evergem, Geel, Izegem, Lokeren, Maldegem, Ravels, Sint-Martens-Latem, Wingene en Zottegem. Daar werden aanvragen ingediend voor concrete projecten via medewerkers, Zuidreizigers en lokale promotoren. Deze gaan dikwijls ook gepaard met een lokale activiteit in de gemeente rond het ingediende project.
Tabel 1: Totaal aantal patiënten/cliënten binnen DGD-programma Regio Grote Meren 2011-2013
Orthopedagogische zorg
HVP
CHP
Rwanda
Goma
RWA
DRC
TOTAAL OZ - ambulant
8.577
6.552
15.429
OZ - (semi-)residentieel
2.292
354
2.646
Geestelijke gezondheidszorg
HNPC
CNPK
CSM
SOSAME
SDPC
Ndera/Butare
Kamenge
Goma
Bukavu/ Shabunda
Kigoma/ Marumba
RWA
BDI
DRC
DRC
TZA
TOTAAL GGZ - consultaties GGZ - hospitalisaties
8
118.953
22.860
18.720
30.857
15.400
206..790
10.108
2.256
2.013
2.270
1.175
17.822
Vredesopbouw
Onder de duizenden vluchtelingen die in het begin van 2013 in Tanzania verbleven, waren er een 700-tal jongeren die zich klaarstoomden voor de eindexamens van het secundair onderwijs. Deze jongeren de kans ontnemen om hun examens af te leggen, zou nefaste gevolgen hebben voor hun toekomst. Want zonder officieel erkend diploma secundair onderwijs wordt het bijzonder moeilijk om zich later te reïntegreren in Congo, het land dat ze ondertussen al meer dan tien jaar geleden moesten ontvluchten. Daarom besloot Ahadi om opnieuw staatsexamens te organiseren in Tanzania in samenwerking met het Congolees Ministerie van Onderwijs. 514 slaagden in het
eindexamen en behaalden een officieel diploma. In het vluchtelingenkamp Nyarugusu zorgde Ahadi in 2013 ook voor de 3-jarige opleiding van 104 leerkrachten in samenwerking met het Congolese Institut Supérieur Pédagogique. In Congo is er immers een groot tekort aan gediplomeerde onderwijzers. Verder werden er ook nog vormingssessies georganiseerd rond vredeseducatie. Hieraan namen een 500 jongeren deel. Ook bood Ahadi in 2013 drie 3-jarige graduaatopleidingen aan: Economische Wetenschappen (42 studenten), Projectontwikkeling en beheer (37 studenten), en Sociale Wetenschappen (18 studenten).
van deze mensen goed te structureren is onze vrijwilligerswerking formeel uitgebouwd. Onze vrijwilligers krijgen een juridisch statuut. Voor een correcte juridische omkadering werken we samen met vzw Present.
Er zijn heel wat vrijwilligers actief binnen onze organisatie. Vaak is hun inzet occasioneel, zoals startdagen van Zuidacties, benefieten en getuigenisavonden. Anderen hebben een langduring engagement op zich genomen.
In het schooljaar 2012-2013 organiseerde Ahadi, het instituut voor afstandsonderwijs van de Broeders van Liefde in het Afrikaanse Grote Merengebied en lokale partner van Fracarita Belgium, opnieuw de Congolese staatsexamens voor het lager onderwijs (Test national de fin d’études primaires) en het secundair onderwijs (Examens d’Etat) in het enige overgebleven Congolese vluchtelingenkamp in Tanzania. Daar verbleven eind 2013 ruim 60.000 ontheemden die omwille van de precaire veiligheidssituatie in de Kivu-streek zich nog steeds niet durven laten repatriëren naar hun thuisland. Studenten van de Ahadi-opleiding "vredeseducatie"
Vrijwilligerswerking Fracarita Belgium kan een beroep doen op een groeiend aantal vrijwilligers. Personen die zich willen inzetten voor het werk van onze NGO, zowel in eigen land als in het Zuiden. Om de omkadering
9
Projecten in de kijker
Kigali, Rwanda In juni 2013 werd een nieuwe vestiging voor geestelijke gezondheidszorg officieel geopend in het stadsdeel Kicukiro in Kigali. Dit centrum is onderdeel van het Hôpital Neuropsychiatrique Caraes. Met deze uitbreiding is er een verhoogde hospitalisatiecapaciteit in Rwanda voor gespecialiseerde residentiële opvang, namelijk voor patiënten met post traumatisch stress syndroom (24 bedden) en toxicomanie (8 bedden).
Trincomalee, Sri Lanka Dankzij de opbrengst van de Zuidactie 2012 kon de werking van de techische school Saint Joseph’s in de Sri Lankaanse havenstad Trincomalee worden verder gezet. Tientallen kansarme jongeren kregen in 2013 opnieuw een intensieve opleiding tot elektricien, garagist, lasser of koeltechnieker en konden zo een job vinden op de lokale arbeidsmarkt. Dankzij hun loon kunnen ze voortaan hun eigen boontjes doppen. 10
Granada, Nicaragua In 2013 werd in het dagcentrum "Jesus Amigo" in Granada een slaapzaal bijgebouwd voor een twintigtal straatkinderen uit gebroken of kansarme gezinnen. De meesten onder hen zijn zogenaamde 'huele pega': kinderen en jongeren die verslaafd zijn aan lijmsnuiven. Nu deze jongeren 's nachts niet opnieuw de straat op moeten, kunnen de opvoeders hen meer structuur bieden en hen overtuigen om opnieuw naar school te gaan. De slaapzaal kon gebouwd worden dankzij de Zuidactie ¡Hola Amigos! van 2010.
Goma, DR Congo Met steun van de Provincie Oost-Vlaanderen werd een minibusje aangekocht voor de Ecole Spéciale van Goma. Hierdoor kunnen de kinderen met een mentale beperking die in de buitenwijken van Goma wonen toch dagelijks naar het dagcentrum komen. De ouders betalen een deel van de brandstof voor de bus als eigen inbreng voor dit leerlingenvervoer. Sinds het busje in dienst werd genomen is het absenteïsme fors teruggedrongen, wat natuurlijk een uitstekende zaak is voor de leerlingen.
11
Noord naar Zuid Onze partnervoorzieningen in het Zuiden worden geleid door mensen uit de regio, broeders of lekenmedewerkers die de lokale cultuur goed kennen, die nauwe contacten onderhouden met de lokale gemeenschap en overheid. Zij zijn de motor om duurzame lokale projecten te kunnen uitbouwen ten behoeve van de plaatselijke bevolking. In specifieke situaties krijgen deze lokale verantwoordelijken ook tijdelijke ondersteuning uit het Noorden. Het gaat hierbij om vrijwilligers, coöpe-
ranten, stagiairs of broeders die omwille van hun specifieke expertise of vanuit een groot sociaal engagement hun steentje willen bijdragen door een specifieke opdracht te vervullen bij één van onze partners in het Zuiden. Anderzijds trokken er in 2013 ook een aantal medewerkers uit het Zuiden naar het Noorden om hier vorming te volgen of een erkenning te krijgen voor uitzonderlijke verwezenlijkingen.
Dr. Dirk Teuwen
Als arts en hoofd “corporate social responsibility” bij het farmaceutisch bedrijf UCB geeft Dirk Teuwen ondersteuning aan het epilepsieprogramma van het psychiatrisch centrum van de Broeders in Lubumbashi, Congo. In september trok hij met een reportageploeg van Vitaya mee naar Lubumbashi voor de reeks “Dokters in Afrika”. “De broeders in Congo werken voor eenzelfde doel als ik: verstoten patiënten een kans op leven geven, leven dat iedereen verdient of hij of zij nu in België of Congo woont.”
Frank verhoeven
Frank Verhoeven werkt al heel wat jaren als regionaal coördinator voor Fracarita Belgium. Hij woont permanent in Kigali en volgt van daaruit de projecten op in Rwanda, Burundi, Tanzania en Congo die door de Belgische overheid worden ondersteund via het DGD programma. Hij is “onze man ter plaatse” die van nabij opvolgt wat er leeft en beweegt bij onze partners in het Grote Merengebied.
Gert Wouters
12
In oktober 2013 vertrok psychiatrisch verpleegkundige en hogeschooldocent Gert Wouters voor een half jaar naar Ethiopië. Hij kreeg de opdracht om samen met de verantwoordelijken van het psychiatrisch centrum van de Broeders van Liefde in Addis Abeba een programma uit te werken voor de rehabilitatie van chronische psychiatrische patiënten. Hij kreeg hierbij assistentie van 4 studenten verpleegkunde van de KHLim. Gert werkte reeds eerder als vrijwilliger in een psychiatrisch centrum van de Broeders in Tanzania.
Br. Christoph Welvaert
Br. Christoph werkt sinds januari 2013 in een school voor kinderen en jongvolwassenen met een mentale beperking in Sri Lanka. Samen met de lokale leerkrachten begeleidt hij de oudste groep jongeren bij het aanleren van een beroep: tapijten weven, betonklinkers, handborstels of bezems maken, tuinieren, dierenverzorging, enz. Een hele uitdaging waar hij met veel enthousiasme volop voor gaat.
Zuid naar Noord
Pierre Claver Njejimana en Esperance Cishahayo
Br. Jimi Antonio Huayta-Rivera
De Peruviaanse broeder Jimi was in het kader van een vormingsreis in België. Als directeur van het psychiatrisch centrum COSMA in Peru bedankte hij iedereen die zich in 2013 heeft ingezet voor de Zuidactie “Casa Cosma”. Hij was héél enthousiast over wat de campagne hier allemaal teweeg bracht. “Dank namens de medewerkers van COSMA. Dank namens alle kinderen, jongeren en volwassenen die wij met jullie steun een beter leven kunnen geven!” Tijdens zijn verblijf in België bezocht hij ook de kleuterschool Emmaus in Aalter (zie foto). Meer info over de Zuidactie, zie p. 17
Een psycholoog en een verpleegkundige van het psychiatrisch centrum van de Broeders van Liefde in Bujumbura (Burundi) volgden in 2013 een half jaar stage in het Psychiatrisch Centrum Saint Martin in Dave (Namen). De Burundese collega’s maakten er onder meer kennis met de multidisciplinaire aanpak en individueel aangepaste therapieën. Ze deden heel wat nieuwe ideeën op die ze zullen kunnen gebruiken om de zorgverlening in hun eigen centrum verder te verbeteren.
Br. Jean-Baptiste Musawu Nkolongo
In september reisde Br. Jean-Baptist naar ons land op uitnodiging van Caritas International om er de "Prijs Caritas International - Deckers" in ontvangst te nemen voor het pionierswerk dat het psychiatrisch centrum SOSAME verricht in Zuid-Kivu. Voor meer info over deze prijs zie p. 14. 13
Prijs Caritas International-Deckers Het psychiatrisch centrum SOSAME in het Congolese conflictgebied Zuid-Kivu won in september 2013 de Prijs Caritas International - Deckers. Daarmee lauwert de stichting Caritas International elke drie jaar een persoon of organisatie die pionier is op het vlak van noodhulp, ontwikkeling en opvang en begeleiding van nietEuropese migranten. Volgens Caritas International heeft de aanpak van SOSAME gezorgd voor een belangrijke mentaliteitswijziging in de Kivustreek. “Vroeger werden psychiatrische patiënten vaak verstoten of opgesloten omdat gedacht werd dat ze bezeten waren door boze gees-
14
ten”, luidt het bij de organisatie. “Maar in het centrum wordt de familie nauw betrokken bij het rehabilitatieproces, waardoor ze leren dat hun psychisch zieke familielid geholpen kan worden met therapie en medicatie.” SOSAME, voluit Soins de Santé Mentale, werd opgericht in 1994 door de Broeders Van Liefde. Het centrum moest psychiatrische zorg verstrekken aan Rwandese vluchtelingen in Bukavu en de nabijgelegen vluchtelingenkampen. Sinds 2002 is het ziekenhuis als gespecialiseerd psychiatrisch overheidsziekenhuis erkend door de overheid. In SOSAME kunnen honderd per-
sonen worden opgevangen, zowel geesteszieken als oorlogsslachtoffers. Het gaat dan om zwaar getraumatiseerde slachtoffers, zoals kindsoldaten en vrouwen die seksueel misbruikt werden, een vaak voorkomend probleem in OostCongo. Zij leren in het centrum hun waardigheid terug te vinden. Jaarlijks worden zowat 10.000 consultaties gehouden en worden er ruim 500 patiënten gehospitaliseerd. Zij kunnen terecht bij onder meer psychologen, sociaal assistenten en ergotherapeuten. SOSAME kreeg ook in 2013 via Fracarita Belgium steun van de Belgische overheid via het DGDprogramma.
In het nieuws
Dokters in Afrika
Sensibilisatie in Burundi
Dodentocht voor Ndera
Vitaya zond in 2013 de zesdelige tv-reeks “Dokters in Afrika” uit waarbij het werk van Fracarita Belgium en drie andere Belgische NGO’s die actief zijn in de gezondheidszorg in beeld werd gebracht. Het centrum voor kinderen met een fysieke beperking in Gatagara en de pschiatrische centra in Lubumbashi en Kikwit (DR Congo) kwamen aan bod.
Het psychiatrisch centrum CNPK in Bujumbura lanceerde in 2013 een campagne op de nationale Burundese radio om de lokale bevolking en beleidsmakers op te roepen om mensenrechtenschendingen tegenover psychiatrische patiënten een halt toe te roepen. De oproep kwam er na een zoveelste geval van mishandeling van een geesteszieke.
Veerle Dhondt werkt in het PC St-Amandus te Beernem. In 2013 trok ze op Zuidreis met Fracarita Belgium en bezocht onder andere het ziekenhuis in Ndera (Rwanda) waarmee Beernem een peterschap aanging. Ze stapte daarna samen met haar moeder de Dodentocht van Bornem om financiële ondersteuning in te zamelen voor Ndera. Haar actie verscheen ook in de lokale pers.
Medisch vakblad
Ndera: model voor Afrika
Voetballen tegen stigma
Het gerenomeerde medisch tijdschrift Pan African Medical Journal publiceerde een wetenschappelijk artikel rond een casus in de psychiatrie. Twee artsen van het psychiatrisch centrum van de Broeders van Liefde in Lubumbashi werkten mee aan het onderzoek. (2013;14:47)
Op de website van Swissinfo, de Zwitserse internationale omroep, verscheen een lovend artikel over het neuropsychiatrisch centrum Ndera in Rwanda. Het centrum wordt beschreven als een "model voor het Afrikaanse continent"
Het psychiatrisch centrum in Bujumbura organiseerde een voetbalmatch tussen een team van psychiatrische patiënten en de universiteit om het stigma rond geestelijke gezondheidszorg te doorbreken. Een verslag hierover werd op de Burundese televisie uitgezonden.
(5 April 2013, www.swissinfo.ch)
15
Logistiek In 2013 werd iets meer dan 30 ton materiaal naar het zuiden gestuurd: de meeste verzendingen gebeurden per vliegtuig (29 x) voor een gewicht van 5 ton en een totale waarde van € 308.574. Daarnaast werd er ook 25 ton verzonden via container (€ 146.344). Eén container ging naar Bukavu, de andere naar Gatagara. Globaal gezien ging het vooral om geneesmiddelen, didactisch, orthopedisch en medisch materiaal en gereedschappen die lokaal moeilijk of niet te krijgen zijn of lokaal vele malen duurder zijn dan in België.
De bestemmingen met de grootste frequentie waren Ndera (Rwanda - 8x), Bukavu (DR Congo - 7x) en Goma (DR Congo - 4x). Daarnaast werd er in 2013 een klein ton aan bagage meegegeven met vliegtuigreizigers als persoonlijke ruim- of handbagage. Een 15tal keer werd extra bagage toegestaan door Brussels Airlines. Fracarita Belgium stond ook in voor de logistieke ondersteuning inzake reizen naar en van buitenlandse bestemmingen. Het gaat hier om het boeken en/of beves-
tigen van tickets en/of het in orde brengen van de visumformaliteiten (140 dossiers). In 2013 werden 255 reizen geboekt van en naar ontwikkelingslanden in het kader van vormings-, opvolgingsen overlegbezoeken. 177 voor Belgische medewerkers en 60 voor buitenlandse medewerkers. Rwanda (55x), Tanzania (32x), Burundi (31x), DR Congo (24x), De Filippijnen (22x) en India (16x) werden het vaakst aangedaan of stuurden mensen naar België.
Ophalen container voor verzending naar Bukavu
100
Grafiek: Evolutie verzendingen
ton waarde x € 10.000
90 80 70 60 50 40 30 20 10 16
1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
0
Sensibilisatie en educatie
Startdag Zuidactie
Eén van de doelstellingen die Fracarita Belgium zich stelt, is mensen in het Noorden sensibiliseren rond de thema’s waarvoor we ons in het Zuiden inzetten. Wat betekent het om te leven met een handicap in het Zuiden? Welk leven leidt een geesteszieke en zijn familie zonder een goede behandeling? Welke perspectieven hebben kinderen en jongeren zonder degelijke opleiding? Tegelijk zet Fracarita Belgium gerichte activiteiten op voor educatie die aantonen welke antwoorden de NGO met haar partners in
het Zuiden op deze problematiek probeert te geven. Een bevoorrechte partner voor deze activiteiten vindt Fracarita Belgium in de vzw Provincialaat Broeders van Liefde. Zij beheert een honderdtal scholen, instellingen, centra, ziekenhuizen en rusthuizen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Op basis van een duidelijke engagementsverklaring met kritische doelstellingen en een eigen spiritualiteit hierrond gaan beide organisaties jaarlijks samen op weg. Deze gestructureerde samenwerking rond ge-
Startdag Zuidactie
richte sensibilisatie en specifieke educatie moet de personeelsleden, leerlingen, cliënten, patiënten en bejaarden in het Noorden informeren rond de sectoren waarin wij als NGO werkzaam zijn in het Zuiden. Maar het wil hen ook aanzetten tot daadwerkelijke solidariteit met projecten voor onze gelijkaardige doelgroepen in ontwikkelingslanden. Een waaier aan activiteiten wordt hiervoor jaarlijks opgezet. Ook 2013 was op dat vlak een vruchtbaar jaar.
Een beeld van de parade die men op het domein van OC Br. Ebergiste te Vurste organiseerde tvv de Zuidactie
17
Zuidactie 2013 Viva CASA COSMA In de campagne 2013 stond de uitbouw en ondersteuning van een centrum voor geestelijke gezondheidszorg in Peru centraal. We wilden met de Zuidactie informeren over de problematiek rond geestelijke gezondheidzorg in de Peruaanse stad Ayacucho. Want voor heel wat mensen is het leven in armoede er een grote last. Het aantal depressies en psychische stoornissen is er groot. Evenals het alcoholmisbruik en daarmee samenhangend intrafamiliaal geweld en seksueel misbruik. Maar we wilden met de campagne ook aantonen hoe COSMA, het centrum voor geestelijke gezondheidszorg van de Broeders van
Liefde daarop inspeelt. Door de deskundige en liefdevolle zorgen van Broeder Jimi en zijn team vinden kinderen, jongeren en volwassenen er opnieuw geluk: viva CASA COSMA dus! Onder dit motto werden in 2013 fondsen ingezameld om de werking van dit centrum mogelijk te maken en uit te breiden. De Zuidactie werd opnieuw een groot succes. Een 100-tal scholen en instellingen namen deel aan de campagne. Een startdag te Zelzate voor 180 lokale promotoren zette de actie meteen op het goede spoor. Opnieuw konden we rekenen op flink wat enthousiasme en heel wat interesse en inzet van onze vrijwilligers. Een stevige voorbereiding, goed campagne-
Campagne-affiche
Fracarita.afficheANDES:Opmaak 1
11-01-2013
16:59
Pagina 1
De “schatkist” van de leerlingen van BuSO St-Idesbald te Roeselare voor Cosma
materiaal en het mooie project dat centraal stond, maakten een inhoudelijk sterke campagne mogelijk. De campagne 2013 tikte af op een nettoresultaat van € 117.189,64 aan inkomsten. We blikken terug op een inhoudelijk én financieel geslaagde campagne.
www.zuidactie.be
Sponsorloop door de secundaire school Sint-Paulus te Gent
Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg in Peru Mensen vinden er opnieuw geluk
BELGIUM
Meer info: gium.org www.fracarita-bel Liefde Zuidactie Broeders van
18
De Zuidactie in de Basisschool Sint-Michiel te Leopoldsburg
uidreis
Mijn Z
het mij dat estigde v e b is e omt en uidr terecht k an de Z d a e e o g m r a e ze aag Deeln et die vr idacties t! En m n de Zu d a r v o w ld t e g erk die de mee gew nderen d a e o la g V r e in dat ers ik het edewerk nu blijf m f l a e n e a v v ar ijls zitten nen. Ma en dikw ties steu sioneel c s a e f o id r u p Z delen! zeer nze mid r wordt o e : t e n m le a t herh werk en: door meegev ntief ge e v ik in il r w e ers hap ook ze edewerk e boodsc ers en m oral dez d o e v o r r b a t a e ch M n met d dat we e oetinge ervaren n e n de ontm n u ik k tse, heb ter plaa elkaar. zijn van ’s a g e ll co De Zuidreizigers 2013
Zuidreis De lokale promotoren van Fracarita Belgium zijn de drijvende kracht voor onze activiteiten rond sensibilisatie, educatie en fondsenwerving in België. Om hen de kans te geven hun motivatie aan te scherpen en de doelstellingen en werkwijze van Fracarita Belgium nog beter te kennen wordt jaarlijks de Zuidreis georganiseerd. De deelnemers van de Zuidreis krijgen de kans om tegen kostprijs een begeleide rondreis te maken langs onze projecten in Rwanda en in de Kivu (Oost-Congo). De Zuidreis is niet opgevat als een inleefreis, maar als een themareis. Medewerkers van de Broeders van Liefde kunnen kennis maken met projecten in het Zuiden en lokale collega’s ontmoeten. Wat zijn de werkomstandigheden van psychiatrische verpleegkundigen? In welke klassen en in welke omstandigheden moeten leerkrachten les geven? Wat betekent een huisbezoek aan een kind met een handicap daar in het Zuiden?… Om dit te doorgronden worden ter plaatse verschillende instellingen en scholen bezocht en gaan de Zuidreizigers aan huis bij personeelsleden, patiënten, cliënten en leerlingen.
De Zuidreis zet geen specifiek project in de kijker, maar focust op het thema “in welke context werken onze collega’s in het Zuiden (sensibilisatie rond ontwikkelingssamenwerking) en wat doet Fracarita Belgium om hen daarbij te helpen (educatie rond ontwikkelingssamenwerking)?”. Vandaar ook de ondertitel van de Zuidreis: “Op bezoek bij jouw collega’s in het Zuiden.” De negende Zuidreis vond plaats in februari 2013 en werd opnieuw een succes. We stellen de voorbije jaren vast dat de deelnemers aan de Zuidreizen ware ambassadeurs zijn geworden voor de werking van Fracarita Belgium. Zuidreizigers schrijven hun ervaringen
neer, anderen getuigden in parochies en middenveldbewegingen of kwamen in de pers met hun verhaal. Bovendien blijken ze op hun plaats van tewerkstelling een grote verrijking voor onze acties ten voordele van het Zuiden. Heel wat onder hen zetten ook in de privé-sfeer hulpacties op voor de projecten die ze bezocht hebben (benefietoptredens, kerstmarkten, sponsorlopen,…) en spreken steden en gemeenten aan, net als bevriende bedrijven, organisaties en clubs. Gemiddeld brengt één Zuidreis € 35.000 aan fondsen op die dankbaar door onze partners in het Zuiden gebruikt worden.
www.zuidreis.be Zuidreiziger Jonas in de lagere school van Gatagara
19
s
Mijn Inleefrei
eldkaarn geen wer en smart“Er ware eamers, ge ten, geen b geen computers in en boarden En ondanliknsgedint zo hun school.
n de leer alles ware ze de kans kregen t da ig n.” gelukk hool te gaa sc r a a n om dat er welkom, at is lp hu e z D “On ze met hun ogen. doen, zeggen meer moeten zouden we ogen kijken en de elkaar in jpen.” ri eg b r elkaa Inleefreis 2013
Inleefreis Maendeleo Om ook leerlingen uit het middelbaar onderwijs de kans te bieden projecten van Fracarita Belgium beter te leren kennen, organiseerde de NGO in 2013 haar zesde editie van de Inleefreis Maendeleo. Acht leerlingen uit de secundaire scholen van de Broeders van Liefde - onder begeleiding van een leerkracht en een opvoeder - vlogen richting Bujumbura in Burundi. Van daar ging de reis over de weg naar Kigoma in
Tanzania. In Kigoma bezochten ze Maendeleo, het jeugdcentrum voor straatkinderen van Broeder Stan. Twee weken deelden zij er lief en leed met hun Tanzaniaanse leeftijdsgenoten. Het werd een ontzettend boeiende en leerrijke reis. De jongeren van dit jeugdcentrum dragen ze voor altijd in hun hart! Terug thuis werden de deelnemers meteen Warafiki wa Maendeleo. Dat betekent ‘de vrienden
van Maendeleo’ en zij organiseerden verschillende getuigenisavonden en activiteiten om fondsen te werven voor Maendeleo (vorig jaar zo’n € 12.500). Net zoals voor de oud-Zuidreizigers is er voor hen een eigen sympathisantengroep die geregeld samenkomt en die de projecten van de NGO promoot en ondersteunt via financiële acties en permanente opdrachten.
www.inleefreis.be
De inleefreizigers 2013 in Tanzania
20
Mijn W
erk
reis Over d e Tabac ervaringen dageli o vertel ik b in jk ij tegen s op mijn w na vri er zelfs t enden, fam k of ilie en egen o n b Het lie e t een i kenden. mm indru k bij m ense ij na!
Twee oud-zuidreizigers in het psychiatrisch centrum Holy Face in de Filippijnen
Werkreis In 2013 trokken twee oud-zuidreizigers, beiden werkzaam in één van de instellingen van de Broeders van Liefde, naar de het psychiatrisch centrum Holy Face in de Filippijnen om daar ervaringen uit te wisselen met de lokale collega’s en hen te ondersteunen bij het verbeteren van de zorg. De twee vrijwilligers werden door Fracarita Belgium op hun reis voorbereid en kregen een specifieke opdracht mee. Sfeerbeeld uit de Rwanda-dag van het PC Zoete Nood Gods te Lede
Peterschappen In 2013 werkten de 15 instellingen voor geestelijke gezondheidszorg die in België verbonden zijn met de Broeders van Liefde elk hun partnerschap verder uit met een specifiek project in dezelfde sector in het Zuiden. Het peterschap is een vorm van partnerschap waarbij raad en daad wordt uitgewisseld. Eerder al werden comités opgericht die deze peterschappen vorm konden geven. Vervolgens werden plannen uitgetekend hoe deze concreet kunnen worden uitgewerkt. Dit zowel via sensibilisatie en educatie in het Noorden als door effectieve ondersteuning
van de instellingen in het Zuiden. Deze ondersteuning bestaat zowel uit vorming, begeleiding en praktische steun als uit concrete financiële hulp. Zo werd in 2013 intern € 22.404,04 ingezameld ten voordele van de peterschapsprojecten. Daarnaast werd via Zorgnet Vlaanderen, gemeenten en andere nog € 8.247,84 ingezameld. Deze middelen werden meteen gebruikt om de projecten in het Zuiden verder uit te bouwen, opleiding van personeel mogelijk te maken en patiënten beter te begeleiden.
Andere acties Om de sensibilisatie en educatie op andere manieren verder op te bouwen, bezocht Fracarita Belgium heel wat scholen, organisaties, service clubs, oudleerlingenbonden, e.d. waarop de NGO werd voorgesteld. Ook werd aandacht besteed aan de bekendmaking van de werking via tijdschriften. Daarnaast waren er ook vele acties om fondsen te werven voor de projecten in het Zuiden. We vermelden als voorbeeld de jaarlijkse kalenderverkoop van de Broeders van Liefde waarvoor Fracarita Belgium teksten en foto’s verzorgde. 21
Ledenlijst en personeel Algemene vergadering (op 31/12/2013): Naam en voornaam
Straat + huisnummer
Postnr. Gemeente
1. Beirnaert Dirk
E. De Deynestraat 2
9000
Gent
2. De Roeck Joris
Stropstraat 119
9000
Gent
3. Lemmens Luc
Jules Destréelaan 67
9050
Gentbrugge
4. Maes Lucas
Kasteellaan 1
9220
Moerzeke
5. Raes Veron
Kloosterstraat 77
9910
Knesselare
6. Stockman René
Stropstraat 119
9000
Gent
7. Valcke Edelhart
Vennestraat 23
9051
Sint Denijs-Westrem
8. Van Hoorde Frans
Suikerkaai 81
9060
Zelzate
9. Verschueren Louis
Jules Destréelaan 67
9050
Gentbrugge
Raad van bestuur (op 31/12/2013): Naam en voornaam
Mandaten
Straat + huisnummer
Postnr.
Gemeente
1. Stockman René
voorzitter
Stropstraat 119
9000
Gent
2. De Roeck Joris
penningmeester
Stropstraat 119
9000
Gent
3. Lemmens Luc
dagelijks bestuurder
Jules Destréelaan 67
9050
Gentbrugge
4. Valcke Edelhart
secretaris
Vennestraat 23
9051
Sint Denijs-Westrem
5. Raes Veron
bestuurder
Kloosterstraat 77
9910
Knesselare
Commissaris (op 31/12/2013): Naam en voornaam
Mandaten
Straat + huisnummer
Postnr.
Gemeente
1. Van Bourgognie Patrick
commissaris
Steenbergstraat 7
1750
St.M.-Lennik
Medewerkers (op 31/12/2013):
22
Naam en voornaam
Taak
Arbeidsduur/week
Statuut
1. Decoene Jan
Bediende - projectwerking
Voltijds (38 uur)
Vast
2. De Wever Bruno
Bediende - boekhouding
Voltijds (38 uur)
Vast
3. Niyonzima Norbert
Bediende - projectwerking
Halftijds (20 uur)
Vast
4. Nyssen Benjamin
Bediende - projectwerking
Voltijds (38 uur)
Vast
5. Ooms René
Bediende - verzendingen
Voltijds (38 uur)
Vast
6. Seynaeve Julie
Bediende - projectwerking
Voltijds (38 uur)
Vast
7. Ornelis André
Vrijwilliger
Deeltijds (16 uur)
Vrijwilliger
8. Stockman René
Voorzitter
Deeltijds (8 uur)
Vrijwilliger
9. Vaernewijck Rudy
Bediende - admin. + verzendingen
Voltijds (38 uur)
Vast
10. Valcke Edelhart
Bediende - projectwerking
Voltijds (38 uur)
Vast
11. Van Der Veken Marc
Bediende - administratie
Voltijds (38 uur)
Vast
12. Van Den Noortgate Machteld
Bediende - Zuidactie
Voltijds (38 uur)
Beperkte duur
13. Van Heesvelde Joost
Bediende - coördinator
Voltijds (38 uur)
Vast
FINANCIEEL VERSLAG
23
Financieel verslag
Uit het overzicht van de laatste jaren blijkt dat we het in 2013 met een omzet van € 3.926.758,23 (noodhulp inbegrepen) het beter gedaan hebben dan het voorgaande jaar (+1,8%), maar nog onder de jaren 2008 en 2009 blijven, toen we de kaap van de
4 miljoen euro overschreden. Belangrijker is echter dat de inkomsten in vergelijking met vorig jaar met 21,96% gestegen zijn tot € 3.819.636,57. We merken echter wel dat de inkomsten nog steeds niet volstaan om de uitgaven te dekken. Vandaar dat we
toch nog een verlies noteren van € 107.121,66. Fondsenwerving en budgetbeheer blijven dus belangrijke aandachtspunten. Een gedetailleerde overzicht en opdeling van de inkomsten en de bestedingen vindt u verderop in dit verslag.
6,00 Grafiek 1: Omzet en opbrengsten 2000 - 2013 (x 1.000.000 EUR)
5,00
4,00
3,00
2,00
1,00
0,00 2000
2001
2002
2003
2004
2005
omzet (excl. noodhulp/vredesopbouw)
24
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
opbrengsten (excl. noodhulp/vredesopbouw)
2013
Tabel 2: Giften met attest Jaar
Het bedrag aan giften zonder fiscaal attest bedroeg € 873.475,61. Dat is een stijging met 68,5% in vergelijking met vorig jaar – voor-
2010
570.486,91
2011
622.667,42
2012
560.334,44
2013
593.811,03
Grafiek 3: Verdeling giften met attest volgens aantal en waarde
7
700
6
600
5
500
4
400
3
300
2
200
1
100
0
0
Totaal aantal giften Totale waarde giften x € 1,000
+ € 25.000
800
€ 10.000 - 24.999
8
€ 5.000 - 9.999
900
€ 2.500 - 4.999
9
'97 '98 '99 '00 '01 '02 '03 '04 '05 '06 '07 '08 '09 '10 '11 '12 '13
779.279,80
€ 250 - 2,499
Grafiek 2: Evolutie giften met attest (€ x 100.000)
Totaal bedrag (€)
2009
€ 41 -249
16% van de giften worden afgeleverd voor het wettelijke minimumbedrag van € 40. Een grote meerderheid van de schenkers (64%) geeft een bedrag tussen € 40 en € 250. 5% van de schenkers geeft een bedrag van € 2.500 of meer. De resterende 15% geeft tussen de € 250 en € 2.500. We zagen een kleine afname van het aantal de giften van € 40 (-2%). Vooral het aantal schenkers in
€ 40
We kregen 1.278 giften met een fiscaal attest. Dat is een toename met 10% ten opzichte van 2012. De totale inkomsten via deze weg bedroegen € 593.811,03 en dat is een toename met 4,5% ten opzichte van het vorige jaar. Dit bedrag stemt overeen met 16% van de inkomsten in 2013 (zie taartdiagram verderop in dit verslag).
al toe te schrijven aan een grote schenking voor Santhi Bhavan (India) en de Deckers-prijs voor Sosame Bukavu (DR Congo). De schenkingen zonder attest maken 23% uit van de totale inkomsten. Ook de inbreng vanuit de congregatie was met € 933.137 aanzienlijk groter dan het vorige jaar (+130%), wat 24% van de inkomsten vertegenwoordigt.
de categorie van € 40 tot € 250 is toegenomen (+4%). Maar als we naar de inkomsten per categorie kijken, dan is de stijging vooral toe te schrijven aan de categorieën van schenkers tussen € 40 en € 250 (+21%) en die tussen € 250 en € 2.500 (+7%). De inkomsten uit deze beide categorieën vertegenwoordigen 42%. De inkomsten uit giften van meer dan € 2.500 bleven stabiel op € 335.785 en dit bedrag maakt 57% uit van de schenkingen, wat een daling is met 2%. De inspanningen op het vlak van de fondsenwerving zullen verdergezet worden, in samenwerking met Fracarita International.
€ 1 -39
Fondsenwerving
25
Inkomsten Waar haalde Fracarita Belgium haar inkomsten? € 3.819.636,57 1% 6%
30 %
16 %
24 %
diversen: 6 %
giften zonder attest: 23 %
giften met attest: 16%
giften congregatie Broeders van Liefde: 24 %
subsidies: 30 %
vredesopbouw: 1%
Giften: € 1,5 miljoen 39% van de inkomsten was in 2013 afkomstig van giften door particulieren (met en zonder attest). Het gaat zowel om persoonlijke giften als opbrengsten van inzamelacties of schenkingen ter gelegenheid van een geboorte of jubileum. Donateurs die op jaarbasis € 40 of meer aan Fracarita Belgium schonken, ontvingen hiervoor een fiscaal attest. De wens van de schenker met betrekking tot de bestemming van de gift wordt nauwgezet gerespecteerd. Het aandeel van de giften door particulieren ligt hoger dan in 2012 (toen 35%). Subsidies: € 1,2 miljoen Fracarita Belgium krijgt subsidies van verschillende overheden, zowel op federaal, provinciaal als gemeentelijk vlak. Deze subsidies worden aangewend voor de acties en projecten
26
23 %
waarvoor ze werden aangevraagd en toegekend. Uiteraard wordt hierover verslag uitgebracht en worden de nodige verantwoordingsstukken ter beschikking gesteld van de subsidiërende overheid. Het totaal van de subsidies was in 2013 goed voor 31% van de inkomsten, wat ons opnieuw tot de spreiding van weleer brengt van ongeveer 1/3 subsidies, 1/3 particuliere giften en 1/3 inbreng door de congregatie. In dit bedrag zit ook de subsidie voor noodhulp en vredesopbouw verrekend. Inbreng congregatie: € 0,9 miljoen De Congregatie Broeders van Liefde heeft vanuit haar doelstellingen aandacht voor kansarmoede en de noden van personen met een handicap of psychiatrische aandoening, waar ook ter wereld. Als derde volwaardige actieterrein leveren we een
bijdrage aan onderwijsprojecten als hefboom tot ontwikkeling. 24% van de inkomsten van Fracarita Belgium kwamen in 2013 rechtstreeks vanuit de congregatie, wat een aanzienlijke stijging is ten opzichte van 2012 (toen 13%). Diversen: € 0,2 miljoen Hieronder vallen schenkingen van Belgische niet-gouvernementele organisaties en stichtingen en de financiële opbrengsten (intresten) die in de loop van het jaar werden gerealiseerd, alsook enkele kleinere giften uit het buitenland (minder dan 1% van de totale inkomsten). Deze waren in 2013 goed voor 6% van de opbrengsten (precies hetzelfde aandeel als het jaar voordien).
Besteding Waarvoor werd dat geld gebruikt ? € 3.926.758,23 1% 17 % 51 % 31 %
werkingskosten (incl. fondsenwerving): 17% DGD - structureel: 31% eigen projecten: 51% vredesopbouw: 1%
Eigen projecten: € 2 miljoen Hieronder verstaan we de steun die effectief werd gegeven door overschrijving van middelen aan de lokale partners in het Zuiden of door aankoop en verzending van goederen. Het gaat om de helft van de totale bestedingen. DGD-programma: € 1,2 miljoen 31% van de uitgaven ging naar de door de Belgische overheid meegefinancierde acties binnen het DGDdriejarenprogramma. Dit programma concentreert zich geografisch in het Afrikaanse Grote Merengebied en is sectorieel beperkt tot de orthopedagogische zorg en geestelijke gezondheidszorg. 2013 was het laatste luik van dit programma (vandaar ook iets
minder uitgaven omdat de meeste investeringen in de eerste twee jaar gepland waren). Noodhulp/vredesopbouw: € 55.000 Een relatief beperkt bedrag (1% van de bestedingen) werd door de Belgische overheid ter beschikking gesteld voor het Ahadi-programma in WestTanzania (zie elders in dit verslag voor meer informatie). Werkingskosten: € 672.241 De werkingskosten van de NGO bedroegen 17%. Het gaat om kosten voor de lonen van de medewerkers (projectbeheer, administratie, secretariaat, boekhouding, coördinatie, fondsenwerving, opvolging en evaluatie), communicatiekosten en aanschaf
van bureaumateriaal en informatica. Het aandeel van de werkingskosten is de laatste jaren lichtjes gestegen. Al bij al betekent dit dat nog steeds een maximaal aandeel van de middelen (83%) ten goede komt aan de projecten in het zuiden. Het is onze betrachting het aandeel van de werkingskosten te blijven beperken tot het noodzakelijke minimum zodat zoveel mogelijk middelen in het Zuiden terecht komt ten voordele van onze doelgroepen. Negatief resultaat Fracarita Belgium sloot het jaar 2013 af met een mali van € 107.121,66.
27
Verslag revisor
28
29
Balans en resultatenrekening
Fracarita Belgium vzw Geconsolideerde balans boekjaar 2013 Actief VASTE ACTIVA
Passief EIGEN VERMOGEN
Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Totaal vaste activa
4.578,09 16.594,36 21.172,45
Fondsen van de vereniging bestemde fondsen overgedragen resultaat (+)(-) Totaal eigen vermogen
502.208,21 4.654,17 -107.121,66 399.740,72
SCHULDEN
VLOTTENDE ACTIVA Vorderingen op meer dan één jaar Vorderingen op ten hoogste één jaar Geldbeleggingen
4.000,00 161.023,93 380.690,83
Liquide middelen
540.792,71
Overlopende rekeningen Totaal vlottende activa
8.524,05 1.095.031,52
T O T A A L DER A C T I V A
Schulden op ten hoogste één jaar Financiële schulden Leveranciers Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten Diverse schulden Totaal Schulden op ten hoogste één jaar Overlopende rekeningen Totaal schulden T O T A A L DER P A S S I V A
1.116.203,97
20.522,73 102.245,01 463.888,55 586.656,29 129.806,96 716.463,25 1.116.203,97
geconsolideerde resultatenrekening boekjaar 2013 Kosten Bedrijfskosten Diensten en diverse goederen Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen Afschrijvingen Andere bedrijfskosten Totaal Bedrijfskosten Financiële kosten Uitzonderlijke kosten T O T A A L
Baten 80.881,32 630.838,97 9.935,60 3.202.979,12 3.924.635,01 542,13 1.581,09
Bedrijfsopbrengsten Lidgeld, schenkingen, legaten en subsidies
3.698.668,47
Andere bedrijfsopbrengsten Totaal Bedrijfsopbrengsten Financiële opbrengsten Uitzonderlijke opbrengsten
100.414,09 3.799.082,56 17.017,97 3.536,04
3.926.758,23
resultaatverwerking A. Te bestemmen resultaat: totaal exploitatieresultaat 2013 overgedragen resultaat per 31/12/2012 Te bestemmen resultaat: B. resultaatverwerking: overdracht naar volgend boekjaar C. nog te bestemmen resultaat:
30
-107.121,66 0,00 -107.121,66
-107.121,66 0,00
T O T A A L
3.819.636,57
Psychiatrische patiënt en familielid in Ayacucho, Peru.
31
Dank...
Graag stellen we enkele mensen aan u voor die hun leven een andere wending hebben kunnen geven, dankzij de ondersteuning van Fracarita Belgium aan haar lokale partners...
s
e
Maatschappelijke zetel: Stropstraat 119, 9000 Gent
)
Gr ac ia
nt
James* heeft een ernstige mentale beperking als gevolg van zuurstoftekort tijdens de geboorte. Kinderen als James worden vaak aan hun lot overgelaten. Maar niet zo in Nisansala, een centrum van de Broeders van Liefde voor kinderen en jongeren met een mentale beperking. Spelenderwijs worden de kinderen er zo veel mogelijk gestimuleerd om het beste in zichzelf naar boven te halen.
Is t u
* fictieve namen
32
i
a)
Asa
Latasha* gaat sinds kort naar de school voor buitengewoon onderwijs van de Broeders van Liefde in Goma. Voorheen moest ze haar tijd thuis doorbrengen, want in de gewone scholen in Goma was er voor haar geen plaats. Dankzij een intensieve en persoonlijke begeleiding kan ze zich nu maximaal ontwikkelen en haar zelfredzaamheid vergroten. De school wordt reeds enkele jaren ondersteund via Fracarita Belgium en de Belgische overheid.
Correspondentieadres en kantoren: Jozef Guislainstraat 43, 9000 Gent +32 (0)9 216 35 05 +32 (0)9 216 35 03
(Ta nz an
Michel* behaalde onlangs zijn diploma secundair onderwijs. Geen eenvoudige opdracht, want deze 19-jarige woont in een Congolees vluchtelingenkamp in Tanzania. Hij volgde er zes jaar lang les in scholen die de vluchtelingen zelf hebben opgericht in de kampen. Ahadi, het instituut voor afstandsonderwijs van de Broeders van Liefde stond in voor de organisatie van de eindexamens. Fracarita Belgium en de Belgische overheid financierden dit project al meerdere jaren.
José Luis* woont in het Andesgebergte in Peru. Toen hij zes jaar oud was, was hij het slachtoffer van zwaar misbruik. Daarna weigerde hij te eten en zag hij het leven niet meer zitten. Gelukkig werd José Luis doorverwezen naar het psychiatrisch centrum COSMA waar Br. Jimi hem therapie gaf. Nu is hij opnieuw aan de betere hand. In 2013 ging de opbrengst van de Zuidactie "Casa COSMA" naar dit waardevolle project.
!( D R Con go )
e!
ka
!
A s a nt
ru) e P (
[email protected] www.fracarita-belgium.org IBAN nr.: BE51 4459 6281 2162 BIC: KREDBEBB U ontvangt een fiscaal attest voor giften vanaf €40. Ondernemingsnummer: 0409.096.015
Sr ( ! ti
i
n a L
