Jaarverslag floraholland.com

Jaarverslag 2012 floraholland.com

Inhoudsopgave Voorwoord Profiel van FloraHolland FloraHolland in 2012 Actuele ontwikkelingen Terugblik Vooruitblik Een efficiënt, duurzame, bloeiende organisatie Ontwikkelingen coöperatief bedrijf Goed werkgeverschap Duurzaamheid Verslag van het bestuur Verslag van de raad van commissarissen Corporate Governance in 2012

2 3 8 8 11 14 16 16 17 18 20 23 25

Jaarrekening 2012 Geconsolideerde cijfers 2012 Toelichting op de geconsolideerde cijfers per 31-12- 2012 Enkelvoudige cijfers 2012 Toelichting op de enkelvoudige cijfers per 31-12-2012 Overige gegevens Bijlage 1: Overzicht deelnemingen

30 30 35 52 56 64 68

In dit jaarverslag worden onder meer de volgende begrippen gebruikt: - Koninklijke Coöperatieve Bloemenveiling FloraHolland U.A. (‘FloraHolland’, de ‘coöperatie’ of ‘Koninklijke FloraHolland’) Dit jaarverslag bevat mededelingen over toekomstverwachtingen en zijn gebaseerd op actuele verwachtingen, schattingen en projecties van het management van FloraHolland en informatie die beschikbaar was op het moment van opmaken van dit jaarverslag. De verwachtingen, schattingen en projecties zijn onzeker en zijn moeilijk te kwantificeren. FloraHolland geeft dan ook geen zekerheid dat de verwachtingen, schattingen en projecties zullen worden gerealiseerd. Het jaarverslag van FloraHolland is op 22 april 2013 door het bestuur van de coöperatie opgemaakt. Op 22 april 2013 heeft de raad van commissarissen met dit verslag ingestemd. Het jaarverslag wordt ter vaststelling voorgelegd aan de algemene ledenvergadering van 6 juni 2013.

1

Voorwoord Bloemenveiling van, voor en door leden FloraHolland is een coöperatie van, voor en door leden; telers van bloemen, planten en boomkwekerijproducten. De afzetorganisatie FloraHolland bouwt, in het belang van haar leden, aan een sterk internationaal handelsplatform. Dit platform ondersteunt leden bij het zakendoen met hun klanten. FloraHolland biedt daarvoor marktplaatsen en ondersteunende diensten. Deze ambitie wordt op de volgende manieren uitgewerkt:  FloraHolland versterkt de centrale positie van het Nederlandse sierteeltcluster in de internationale markt.  FloraHolland bouwt aan een internationaal servicenetwerk dat vraag en aanbod bindt.  FloraHolland versterkt de afzet van bloemen en planten en creëert meerwaarde en onderscheidend vermogen.  FloraHolland werkt aan een efficiënte, bloeiende en duurzame organisatie. Zo draagt de bloemenveiling bij aan hoge verkoopopbrengsten voor de leden tegen lage afzetkosten. In dit verslag leest u hoe dat in 2012 is aangepakt. FloraHolland werkte ook in 2012 met veel partijen op verschillende manieren samen. Met individuele klanten, met de VGB als belangenorganisatie, met vervoerders, met IT-bedrijven en met tal van andere bedrijven en organisaties bouwen wij samen aan een sterkere keten. Met onze medewerkers werken we samen aan een sterker coöperatief bedrijf. FloraHolland helpt haar leden om sterk te staan op de wereldmarkt van bloemen en planten. Het is positief dat wij daarbij met zoveel partijen kunnen samenwerken. Timo Huges Algemeen directeur

NB. Voor het eerst in de ruim honderdjarige geschiedenis van FloraHolland verschijnt ons jaarverslag uitsluitend digitaal. U vindt op deze site de belangrijkste informatie over 2012. Het volledige jaarverslag staat in een aparte pdf. Deze pdf is het besluitvormingsdocument voor de algemene ledenvergadering van 6 juni 2013.

2

Profiel van FloraHolland Diensten voor leden en klanten FloraHolland is een coöperatieve bloemenveiling. Een afzetorganisatie van, voor en door telers van sierteeltproducten. In het belang van haar leden bouwt FloraHolland aan een sterk internationaal handelsplatform. Leden vinden op zes locaties marktplaatsen en afzetondersteunende diensten om zaken te doen met hun klanten. Doel is hoge verkoopopbrengsten tegen lage afzetkosten. Op korte en lange termijn. Zo draagt de coöperatie bij aan het rendement van de bedrijven van de leden. Voor het realiseren van de coöperatieve doelstelling biedt FloraHolland ook diensten aan klanten. Naast commerciële, financiële en logistieke di ensten zijn dat diensten op het gebied van IT en handelshuisvesting. Strategische doelstellingen en kernwaarden Op grond van het ledenbelang heeft FloraHolland vier strategische doelstellingen:  Het binden van vraag en aanbod in een internationaal servicenetwerk.  Het vergroten van de afzet van bloemen en planten door toevoeging van waarde en onderscheidend vermogen aan producten en bedrijven.  Het versterken van de positie van het Nederlandse sierteeltcluster in de internationale markt,  Het efficiënt, slagvaardig en bloeiend houden van de organisatie. Daarbij gelden vier kernwaarden:  dienstverlenend richting leden en klanten;  duurzaam richting relaties;  durf in het handelen;  duidelijk in de communicatie. Financiële doelstellingen Om de continuïteit van de onderneming zeker te stellen, heeft FloraHolland de volgende financiële doelstellingen:  een financieel jaarresultaat voor belastingen van 15 miljoen euro;  een solvabiliteitsniveau van 25 à 30 procent van het balanstotaal;  een risicodragend vermogen van tenminste 45 procent van het balanstotaal. Kernactiviteiten FloraHolland biedt haar leden en klanten een internationaal handelsplatform. Op zes locaties, vijf in Nederland en één in Duitsland (Veiling Rhein -Maas, samenwerkingsverband met Landgard), vinden leden sterke koopkracht. Dit dankzij de combinatie van marktplaatsen en ondersteunende diensten. Klanten vinden er het wereldwijde assortiment. De producten van de leden worden aangeboden op 46 veilingklokken, via de bemiddelingsorganisatie Connect en via een aantal digitale afzetkanalen. FloraHolland biedt daarbij logistieke en commerciële diensten en verzorgt de administratieve afhandeling. FloraHolland draagt bovendien sterk bij aan de keteninfrastructuur (handelsaccommodaties, uniforme stapelwage ns, emballage, IT-systemen en –standaarden). Juridische structuur FloraHolland is een structuurcoöperatie met groepsmaatschappijen en deelnemingen. De groepsmaatschappijen dragen bij aan de hoofddoelstelling en de strategische keuzes van de coöperatie. Deelnemingen, vooral die in onroerend goed met handelsbedrijven, hebben koopkrachtbinding als voornaamste doel. Alleen leden van de coöperatie maken deel uit van de algemene ledenvergadering. Zij benoemen de bestuursorganen van de coöperatie. Ook nemen zij o nder meer besluiten over belangrijke tarieven, de jaarrekening en grote investeringen.

3

4

Samenstelling bestuur Hieronder de samenstelling van het bestuur. In deze lijst is van alle bestuursleden aangegeven van welke onderneming zij deel uitmaken en welke nevenfuncties zij vervullen. Bernard Oosterom (7-6-1960), voorzitter, benoemd in 1989 Bedrijf: Potplantenkwekerij Sjaloom B.V. in Waddinxveen Nevenfuncties: - Bestuurslid/tevens voorzitter Vereniging van Bloemenveilingen in Nederland (VBN) - Bestuurslid Productschap Tuinbouw (PT) - Bestuurslid Nationale Coöperatieve Raad voor Land- en Tuinbouw (NCR) - Vicevoorzitter AIPH (internationale organisatie van telers) - Bestuurslid Stichting Innovatie Glastuinbouw Nederland (SIGN) Erik Persoon (13-11-1960), vicevoorzitter, benoemd in 1990 Bedrijf: Kwekerij Zwethlande/Ficus Forever Sales BV in Honselersdijk Nevenfuncties: geen Mariëlle Ammerlaan (2-6-1968), secretaris, benoemd in 2003 Bedrijf: Plaza Orchids Ammerlaan in De Kwakel Nevenfuncties: - Bestuurslid LTO Glaskracht Aalsmeer - Bestuurslid van Greenport Aalsmeer namens LTO Glaskracht Else van den Beukel (14-6-1965), bestuurslid, benoemd in 2005 Bedrijf: J.B. Matricaria in Venlo Nevenfunctie: - Sectievoorzitter Bolgewassen en Snijbloemen LTO Groeiservice Louis Bouman (27-7-1956), bestuurslid, benoemd in 2003 Bedrijf: Bouman Anthuriums in Berkel en Rodenrijs Nevenfuncties: geen Joris Elstgeest (2-8-1976), bestuurslid, benoemd in 2006 Bedrijf: Elstgeest Potplanten in Nieuwe Wetering Nevenfuncties: - Lid Raad van Deskundigen Stallingsbedrijf Glastuinbouw/PrimAviera - Bestuurslid Platform Tuinbouw Veenstreek Jack Goossens (18-3-1969), bestuurslid, benoemd in 2012 Bedrijf: Gova B.V. in Nispen Nevenfuncties: geen Tom van der Houwen (30-11-1952), bestuurslid, benoemd in 1996 Bedrijf: Houwenplant in Hoek van Holland, T. & J. van der Houwen V.O.F. Nevenfuncties: - Voorzitter telersvereniging AllsenzA (Anthurium) - Voorzitter telersvereniging Gro4U Cees de Wit (19-2-1962), bestuurslid, benoemd in 2009 Bedrijf: Germaco B.V. in Bovenkarspel Nevenfuncties: geen

5

Samenstelling raad van commissarissen Hieronder de samenstelling van de raad van commissarissen. Waar van toepassing is aangegeven van welke onderneming de commissarissen deel uitmaken en welke nevenfuncties zij vervullen. Franswillem Briët (13-10-1947), voorzitter (externe commissaris), benoemd in 2006 Nevenfuncties: - Bestuursvoorzitter Stichting Pensioenfonds Metalektro - Commissaris Monuta Holding - Commissaris Alliander Aad van der Knaap (26-5-1958), vicevoorzitter (interne commissaris), benoemd in 2006 Bedrijf: KP Holland in Honselersdijk Nevenfuncties: geen Jan Andreae (25-4-1946), lid (externe commissaris), benoemd in 2010 Nevenfunctie: - Director Advanced Technology Industries Jan Batist (25-11-1950), lid (interne commissaris), benoemd in 2008 Bedrijf: Kwekerij Westmade in Made Nevenfunctie: - Contactpersoon glastuinbouw BND (Bedrijf Netwerk Drimmelen) Jos ten Have (13-11-1959), lid (interne commissaris), benoemd in 2004 Bedrijf: J.& P. ten Have B.V. Nevenfuncties: - Penningmeester Geopower vof - Voorzitter Plantform Cees van Rijn (4-5-1947), lid (externe commissaris), benoemd in 2012 Nevenfuncties: - Commissaris Farm Frites B.V. - Commissaris Incotec B.V. - Commissaris Detail Result Groep B.V. - Commissaris Plukon Food Group B.V. - Commissaris ForFarmers - Toezichthouder bij het LUMC - Lid Bestuur Stichting Continuïteit SBM Offshore

6

Samenstelling directie: Hieronder de samenstelling van de directie. Waar van toepassing is aangegeven welke nevenfuncties de directieleden vervullen. Timo Huges (5-4-1965), algemeen directeur, benoemd in 2006 Nevenfuncties: - Lid raad van commissarissen Havenbedrijf Rotterdam - Lid Amsterdam Economic Board (functie: voorzitter Flowers & Food) - Lid Strategisch Platform Logistiek (adviesorgaan minister van I&M) - Lid raad van advies H&S Transport - Vicevoorzitter raad van toezicht Ziekenhuis Amstelland, Amstelveen Erik Leeuwaarden (25-4-1953), financieel directeur, benoemd in 1992 Nevenfuncties: - Commissaris coöperatie FresQ Rens Buchwaldt (17-10-1961), operationeel directeur, benoemd in 2006 Nevenfuncties: geen

7

FloraHolland in 2012 Actuele ontwikkelingen Keten blijft sterk In een tegenvallende economie behaalde de sierteeltsector gemiddeld genomen redelijke resultaten. Toch was niet elke ondernemer succesvol. Veel teelt - en handelsbedrijven draaiden moeizaam. Een aantal moest zelfs de activiteiten staken. FloraHolland behaalde een omzetgroei van drie procent bij een gemiddelde prijsverbetering van vier procent. Ondanks de economische crisis blijft het Nederlandse sierteeltcluster sterk. Europese consumenten blijven bloemen en planten kopen. Wel zijn er regionaal verschillen in de afzetontwikkeling. Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, Zwitserland, Zweden en vooral Rusland groeien goed. In Polen en de landen rond de Middellandse Zee verloopt de afzetontwikkeling minder positief. Waarde van de coöperatie blijkt Begin 2013 werd de waarde van de coöperatie eens temeer duidelijk, toen de Nederlandse exportbedrijven van de Ciccolella-Groep hun activiteiten moesten staken. Als gevolg hiervan ondervonden tal van toeleveranciers schade. Honderden mensen raakten hun baan kwijt. Telers die via FloraHolland hadden geleverd, konden echter de betalingszekerheid benutten. De handelsstromen konden worden omgelegd, zodat de markteffecten beperkt bleven. Ook FloraHolland behoort tot de crediteuren van het bedrijf. Kweker aan de knoppen Kwekers benutten, naast de klok en de directe afzet meer digitale afzetmogelijkheden. Tegelijk willen zij de regie behouden bij hun afzet. Door de schaalvergroting bij productie en handel ontstaan bovendien meer afzetmogelijkheden en nieuwe afzetkanalen. De gevolgen daarvan blijken uit de cijfers. De totale aanvoer bij FloraHolland bleef in 2012 gelijk. Terwijl de klokaanvoer met zeven procent kromp, groeide de directe afzet met verrekening via Connect met negen procent. Voor FloraHolland en voor haar leden en klanten blijft de veilingklok echter belangrijk. FloraHolland speelt op drie manieren op deze ontwikkelingen in:  Versterking van het kloksysteem.  Het up-to-date maken en houden van digitale afzetsystemen.  Het verder omvormen van Connect naar een organisatie met de blik op de markt, waar het product centraal staat. Op maat, flexibeler, kleiner en eenvoudiger De komende tijd staat zowel de organisatie als de dienstve rlening in het teken van vier begrippen: op maat, flexibeler, kleiner en eenvoudiger. Door de groei van de directe afzet met verrekening via Connect daalt de klokaanvoer. Dat heeft gevolgen voor de organisatie en de exploitatie. Uitgangspunt daarbij is het behoud van arbeidsplaatsen. Toch valt aan een krimp van het aantal medewerkers, nu en in de komende jaren, niet te ontkomen. Dat gebeurt zo veel mogelijk via natuurlijk verloop. Medewerkers gaan flexibeler werken. Tarieven worden aangepast, zodat opbrengsten ontstaan waar kosten worden gemaakt. Niet relevante dienst verlening wordt beëindigd. Rondom de directe afzet worden nieuwe diensten ontwikkeld.

8

Meerjarenoverzicht FloraHolland (kengetallen) 2012 Omzet (x € 1 miljoen)

2011

2010

4.398

4.284

4.248

Opbrengsten (x € 1 miljoen)

381

392

399

Totale kosten (x € 1 miljoen)

371

378

384

-

Loonkosten (x € 1 miljoen)

191

197

196

-

Algemene kosten (x € 1 miljoen)

87

90

91

-

Afschrijvingen & rente (x € 1 miljoen)

93

91

97

Resultaat voor belasting (x € 1 miljoen)

9,4

14,0

15,2

Balanstotaal (x € 1 miljoen)

978

989

967

Investeringen-netto (x € 1 miljoen)

72

82

75

Solvabiliteit (%)

23,2

22,4

22,2

Risicodragend vermogen (%)

45,6

46,0

45,4

4,0

4,0

4,3

3.196

3.346

3.368

4,7

5,5

4,9

6.047

6.263

6.615

Kostendekkende provisie (netto in %) * Personeel (FTE's ultimo) Ziekteverzuim (%) Activiteiten indices/prijzen -

Partijen (x 1.000)

-

Stuks (x 1.000.000)

12.457

12.757

12.449

-

Logistieke transacties (x 1.000)

28.274

29.178

29.953

-

Karren (x1.000)

7.427

8.196

8.583

Gemiddelde prijs bloemen (€)

0,22

0,21

0,21

Gemiddelde prijs kamerplanten (€)

1,62

1,53

1,53

Gemiddelde prijs tuinplanten (€)

0,96

0,91

0,90

*Kwekersheffingen minus resultaat voor belasting in verhouding tot de omzet.

Omzet FloraHolland realiseerde in 2012 een omzet van € 4.398 miljoen, 3% meer dan in 2011. Dit werd veroorzaakt door een betere gemiddelde prijsvorming van +4,3%. De verkochte aantallen daalden met 1,2% ten opzichte van 2011. Opbrengsten De totale opbrengsten in 2012 bedroegen € 381 miljoen (2011: € 392 miljoen). De provisie-opbrengsten stegen in lijn met de omzetgroei. De opbrengsten uit heffingen daalden in 2012 doordat er minder partijen en karren werden aangevoerd. De huuropbrengsten onroerend goed daalden als gevolg van een grotere leegstand. De overige opbrengsten daalden vanwege een aantal incidentele opbrengsten in 2011. Kosten De loonkosten daalden in 2012 met € 6 miljoen naar € 191 miljoen door mee te bewegen met de lager te verwerken volumes en door vacatures niet in te vullen. Het aantal fulltime arbeidsplaatsen (fte) in 2012 krompen met 150 fte naar 3.196 fte. Resultaat De lagere opbrengsten bij een lager kostenniveau zorgden voor een resultaat voor belastingen en deelnemingen in 2012 van € 9,4 miljoen. Dit was € 4,6 miljoen lager

9

dan in 2011. De deelnemingen droegen, evenals vorig jaar, voor € 1,4 miljoen bij aan het resultaat. Kasstroom De kasstroom uit operationele activiteiten bedroeg € 84 miljoen. Na investeringen (€ 76 miljoen) en aflossing van langlopende schulden (€ 8 miljoen) bedroeg de netto kasstroom euro 1 miljoen positief (2011 nihil). Financiering Het totale eigen vermogen steeg tot € 227 miljoen, enerzijds door toevoeging van het nettoresultaat (€ 7,9 miljoen) en anderzijds door uitkeringen aan participanten (€ 3,3 miljoen). In 2012 zijn bancaire leningen van in totaal € 125 miljoen geherfinancierd bij drie verschillende banken. Ratio’s Het financieringsbeleid is erop gericht het eigen vermogen te versterken naar 30% solvabiliteit en het op peil houden van het risicodragend (garantie) vermogen, met een minimum van 45%. De ratio solvabiliteit komt ulti mo 2012 uit op 23,2% (2011: 22,4%). De ratio risicodragend vermogen komt ultimo 2012 uit op 45,6% (2011: 46,0%). Kerngegevens Jaaromzet 2012

4.398 miljoen

Aantal marktplaatsen

Vijf in Nederland (Aalsmeer, Bleiswijk, Eelde, Naaldwijk, Rijnsburg), één in Duitsland (Veiling Rhein-Maas, samenwerkingsverband met Landgard).

Aantal transacties per dag

110.000

Aantal klokken

46

Aantal leden

4.672

Aantal aanvoerders

7.185

Aantal klanten

2.459

Aantal medewerkers

3.974

Belangrijkste importlanden

Kenia, Ethiopië, Israël, België, Denemarken en Duitsland

Belangrijkste exportlanden Duitsland, Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Italië en België

10

Terugblik Drie strategische thema’s FloraHolland streeft een maximaal rendement voor de ledenbedrijven na. De missie is het realiseren van hoge verkoopopbrengsten tegen lage afzetkosten. Daarbij zijn drie strategische thema’s van toepassing:  Een sterk Nederlands sierteeltcluster.  Een sterk internationaal servicenetwerk voor vraag en aanbod.  Onderscheidend vermogen en afzetpromotie.

Een sterk Nederlands sierteeltcluster FloraHolland wil het Nederlandse sierteeltcluster op de internationale markt verder versterken. Wereldwijd kiezen afnemers van bloemen en planten voor Nederland. Nederland biedt een breder aanbod dan ieder ander land. Plus meer zekerheid van tijdige levering. Ketenpartijen in de sierteeltsector werken van oudsher nauw samen. Nederland is daarom de poort tot de internationale handel van bloemen en planten. Met de veilingklokken, met Connect en met maatwerkdiensten draagt FloraHolland daar sterk aan bij. FloraHolland werkte op drie manieren aan een sterk sierteeltcluster:  Versterken van de klokfunctie.  Directe afzet versterken.  Stroomlijnen van logistieke operaties en ketenprocessen. Versterken van de klokfunctie Kwekers benutten vaker nieuwe (digitale) afzetmogelijkheden en veilen daarom minder. Omdat de klok essentieel blijft in de afzetmix, versterkt FloraHolland de klokfunctie op verschillende manieren:  De exportlocaties kregen een uniform KOA -systeem (kopen op afstand). Een uniform veilsysteem voor de exportlocaties komt er in 2013. Dan is ook landelijk veilen van daarvoor geschikte producten mogelijk.  Rondom de klok vond een aantal pilots plaats, die leidden tot nieuw e activiteiten of nader onderzoek. Zo werd het kopersnummer uit het klokfront weggelaten, konden kwekers ophoudprijzen meegeven en kregen bijzondere planten extra aandacht (Spotlight). Ook de pilot Klokvoorverk oop was succesvol. De pilots worden begeleid door de Erasmus Universiteit Rotterdam.  Er werd een pilot met Alstroemeria uitgevoerd om een basis voor een nieuw kwaliteitsbeleid te kunnen leggen. Telers konden hierbij zelf hun productkwaliteit bepalen en ext ra kwaliteiten onderscheidend veilen. Deze pilot werd begin 2013 beëindigd.  Een samen met de handel opgezet project moet beter werkbare productspecificaties opleveren. Directe afzet versterken FloraHolland beschikt met e-Trade, PlantConnect.nl en Klokvoorverkoop over drie digitale afzetsystemen. In 2012 bleek dat die systemen meer state of the art moeten worden. Dit krijgt medio 2013 zijn beslag. Klokvoorverkoop is een nieuwe, aan de logistiek van het klokproces gekoppelde , afzetmethode. Via Klokvoorverkoop kunnen kwekers voorafgaand aan het veilproces producten aanbieden tegen een vaste prijs. Klokvoorverkoop werkt nog met een beperkt aantal producten en uitsluitend in Aalsmeer. De dienst is succesvol en wordt in 2013 over meer locaties met meer producten uitgerold. Connect maakte zijn organisatie meer productgericht, omdat leden en klanten vooral product- en marktdeskundigheid verwachten. Ook ontwikkelde Connect enkele laagdrempelige digitale diensten. Daarmee krijgen telers meer directe marktinformatie.

11

Stroomlijnen van logistieke operaties en ketenprocessen Voor de keteninfrastructuur was de nieuwe uniforme stapelwagen belangrijk. In de periode 2010-2012 werden circa 250.000 stapelwagens nieuw gebouwd of aangepast en van nieuwe slotplaten voorzien. De snijbloemenketen heeft nu een uniform transportmiddel. Kwekers en handelaren kunnen daardoor hun logistieke kosten verlagen. Bovendien is een belangrijke belemmering voor het benutten van alle locaties weggevallen, nu er nog maar e en type stapelwagen is. De potplantenketen werkt vooral met CC Containers. Die zijn eigendom van Container Centralen (CC), een volle dochter van het Deense GASA en de handelsorganisatie VGB. FloraHolland probeert vanuit haar sectorverantwoordelijkheid aan verbetering van dit deel van de keteninfrastructuur bij te dragen. Om geveilde producten efficiënter en sneller te kunnen afleveren, werden op enkele locaties de distributieprocessen veranderd. Verder werden maatregelen genomen om schoner fust te kunnen uitleveren. Ook in deze tijd investeren handelsbedrijven. Waterdrinker nam als eerste op Aalsmeer Oost een nieuw gebouw van 30.000 vierkante meter in gebruik.

Een sterk internationaal servicenetwerk voor vraag en aanbod Een sterk internationaal servicenetwerk De sierteeltsector wordt steeds meer internationaal. FloraHolland bouwt daarom aan een keteninfrastructuur die internationaal zakendoen mogelijk maakt. Dat leverde in 2012 twee aandachtsgebieden op:  internationaal ondernemen via FloraHolland  internationale inkoopvoorwaarden Internationaal ondernemen via FloraHolland FloraHolland heeft internationaal opererende leden. Veel administratieve systemen zijn echter nog uitsluitend op de Nederlandse wetgeving afgestemd. Het internationaliseren van de facture nstroom en het vereenvoudigen van de facturen zijn langjarige processen. In 2012 werd er een nieuw factureringssysteem aangeschaft. Op termijn kunnen facturen van FloraHolland daarmee beter worden afgestemd op internationale wetgeving. Daardoor kunnen leden en klanten beter internationaal zakendoen. Ook ontstaat er op termijn onderscheid tussen facturen voor transacties en facturen voor niet -transactiegebonden diensten. Dat maakt het geheel van de facturen overzichtelijker voor kwekers en klanten. Internationale inkoopvoorwaarden Sinds 2012 worden bij FloraHolland internationale inkoopvoorwaarden gehanteerd. Daarmee kunnen handelsbedrijven producten van buitenlandse leden kopen en afrekenen, terwijl die zich nog in het productieland bevinden. Zo kunnen zij hun eindklanten sneller en efficiënter bedienen. Leden-/niet-ledenbeleid FloraHolland werkt voor al haar leden aan een gelijk speelveld. De volgende drie aspecten van dit ledenbeleid werden in 2012 nader uitgewerkt:  leden hebben voorrang  TOL-regeling creëert een gelijk speelveld  Verbetering van de digitale communicatie Leden hebben voorrang FloraHolland is sterk door de loyaliteit van haar leden. Het coöperatieve bedrijf werkte dat principe in 2012 verder uit. Enerzijds door meer ledeninbreng. Anderzijds door grotere verschillen in behandeling tussen leden en niet -leden. Over de uitwerking van deze principes werd en wordt met de adviesraden en de FPC’s gesproken.

12

Leden hebben toegang tot alle diensten. Niet -leden niet. Niet-leden kunnen de veilingklok niet benutten, tenzij daardoor de werking van de marktplaats in het geding komt. Regelmaat en betrouwbaarheid zijn belangrijke pijlers van een goede prijsvorming aan de klok. Daarom krijgen producten van leden die regelmatig veilen voortaan voorrang in het veilschema. Dat principe wordt in 2013 uitgewerkt. TOL creëert gelijk speelveld Leden moeten hun totale omzet via FloraHolland afrekenen. Soms doen zij echter zaken met niet bij FloraHolland ingeschreven kopers. Daarvoor is de TOL -regeling ontwikkeld. Bovenop de normale basisprovisie betaalt het lid op transacties met niet bij FloraHolland ingeschreven kopers een TOL-heffing van 0,4 procent. Dat percentage is gelijk aan het percentage dat anders door de klant aan FloraHolland zou worden vergoed. Zo ontstaat er een gelijk speelveld met transacties die wel via FloraHolland worden afgerekend. Verbetering van de digitale communicatie Internet speelt in de communicatie met leden een groeiende rol. In 2012 werd de papieren communicatiestroom richting leden sterk teruggedrongen. De vernieuwde website www.floraholland.com is belangrijk voor de communicatie met leden en andere doelgroepen. Op de site staan alle diensten van FloraHolland. Gebruikers komen door het invoeren van een persoonlijk wachtwoord bij alles wat ze nodig hebben. Van het vernieuwde prijsinformatiesysteem FloraneXt tot de Community, waar leden over elk denkbaar onderwerp met collega’s en veilingme dewerkers kunnen discussiëren.

Onderscheidend vermogen en afzetpromotie Meer dan mooi De moderne consument vraagt om onderscheidende bloemen en planten die onderscheidend worden gepresenteerd. In het afgelopen jaar ontwikkelde n FloraHolland en haar leden daartoe de volgende activiteiten:  Samenwerking binnen consortia van ketenpartners, die het product beter in het schap brengen.  Het ontwikkelen en in de markt (helpen) zetten van onderscheidende concepten.  Het opzetten van een bloemistensite plus verkoopactiviteiten, die Nederlandse en Belgische bloemisten voorziet van onderscheidende producten en onderscheidende informatie. In 2013 zet FloraHolland met een aantal handelsbedrijven een speciale webwinkel op voor bijzondere producten. Al deze activiteiten moeten uiteindelijk tot betere prijzen leiden. Het product onder de mensen Op het gebied van promotie werden in 2012 twee belangrijke beslissingen genomen:  Voortaan betaalt de hele productgroep mee aan productspecifieke promotie als naar omzet gemeten twee derde van die productgroep daartoe besluit. Dit werd door de leden besloten door een wijziging van de statuten. Daarmee werd ingespeeld op een initiatief van de FPC’s, dat door de Adviesraden Bloemen en Planten werd overgenomen. Productgroepen kunnen nu beter voor het eigen product promotieplannen maken en tot uitvoering brengen.  Door de opheffen van het Productschap Tuinbouw moest een andere financieringswijze voor Bloemenbureau Holland worden gezocht. Helaas bleek gezamenlijke financiering van Bloemenbureau Holland met de handel niet mogelijk. Bloemenbureau Holland gaat in afgeslankte vorm verder. FloraHolland blijft met Bloemenbureau Holland sam enwerken en financiert de organisatie via een aan de aanvoerders op te leggen heffing over de omzet.

13

Vooruitblik Minder klokafzet, meer directe afzet Telers en handelaren vinden elkaar vaker direct (vaak via internet), rekenen af via Connect en gebruiken minder vaak de veilingklok. Daardoor wordt de logistieke dienstverlening rondom het klokproces minder benut en zijn er minder inkomsten uit veilingprovisie. FloraHolland moet de organisatie daarom aanpassen, speelde hierop in 2012 in en gaat daarmee in 2013 door. Medewerkers worden flexibeler ingezet. Er is een begin gemaakt met een nieuw tarievenstelsel. Dat genereert opbrengsten, waar kosten worden gemaakt. Ook worden er diensten beëindigd. Voor de klok en voor de digitale afzet worden ook nieuwe diensten ontwikkeld. Vanwege de verschuivingen in de afzet houdt FloraHolland in 2013 rekening met een lager resultaat. Geen vijftien miljoen euro, zoals de doelstelling is, maar tien miljoen euro. Verder zal FloraHolland de komende jaren terughoudend zijn in h et doen van investeringen. Doordat in 2012 een herfinanciering heeft plaatsgevonden is er geen additionele financieringsbehoefte in 2013. Vijf strategische speerpunten Op basis van de strategische thema’s uit het meerjarenbeleidsplan zijn voor 2013 vijf strategische speerpunten bepaald.  De verdere uitvoering van het leden-/niet-ledenbeleid.  Het realiseren van meer internationale dienstverlening.  Digitalisering van de directe stromen.  Het flexibiliseren van de operatie.  Het uitwerken van een nieuw kwaliteitsbeleid. De verdere uitvoering van het leden-/niet-ledenbeleid FloraHolland is een coöperatief bedrijf voor leden. Dat bedrijf wil de marktpositie van leden substantieel verbeteren. Leden krijgen voordelen ten opzichte van nietleden, zodat leden lid willen blijven en niet -leden lid willen worden. In 2012 was het onderwerp rechten en plichten van leden belangrijk. Daartoe zijn principes geformuleerd over de toegankelij kheid van diensten (van klok tot beursdeelnames). Leden hebben toegang tot alle diensten. Niet -leden hebben die toegang niet. Die principes worden in 2013 verder uitgewerkt. Dit gebeurt onder meer bij de klokafzet. Daar moet bovendien worden bepaald hoe tr ouwe aanvoerders voordeel kunnen krijgen in de veilschema’s. Ook moet worden bepaald onder welke omstandigheden en voorwaarden niet -leden de klok mogen gebruiken. Het realiseren van meer internationale dienstverlening Een breed aanbod vergroot de aantrekkelijkheid van het internationale handelsplatform FloraHolland. Internationaal aanbod speelt daarin een groeiende rol. FloraHolland wil met Nederlands, maar ook met buitenlands aanbod, zo veel mogelijk koopkracht binden. Naarmate dat beter lukt, versterkt dat de marktpositie van de leden. In 2013 worden op dit beleidsterrein de prioriteiten herijkt en in uitvoering gebracht. De aan te bieden diensten moeten niet alleen buitenlandse leden, maar ook Nederlandse leden helpen om internationaal zaken te doen. Digitalisering van de directe stromen FloraHolland wil leden in de meest optimale marktpositie brengen. Leden moeten hun producten efficiënt en eenduidig kunnen aanbieden en bestellingen kunnen verwerken. Dat vraagt om goede digitale afzetmiddelen. Leden moeten bovendien maximaal toegang hebben tot de bij FloraHolland beschikbare marktinformatie. FloraHolland wil het digitale aandeel in de transactievorming in 2013 en daarna verder vergroten. Daartoe worden bestaande sys temen verbeterd en worden nieuwe diensten ontwikkeld op logistiek, commercieel en financieel gebied.

14

Het flexibiliseren van de operatie De verschuiving van klokafzet naar directe afzet vraagt om verdere flexibilisering van de personele inzet. De beschikbare menskracht moet kunnen meebewegen met het werkaanbod. De kosten moeten kunnen meebewegen met de opbrengsten. Daarom wordt gewerkt aan veranderingen in de werkwijzen, de systemen en de cultuur. Dat moet in 2013 leiden tot flexibiliteit in de regeling v an arbeidstijden en in functies. Meer doen met eigen mensen, minder met uitzendkrachten en inhuurkrachten. Door de flexibilisering worden mensen breder over afdelingen en plaatsen inzetbaar. Het uitwerken van een nieuw kwaliteitsbeleid Het bestaande kwaliteitsbeleid sluit niet voldoende aan bij de wensen van de markt. Telers willen meer verantwoordelijkheid bij het bepalen van de kwaliteit van hun product. Zij willen extra kwaliteiten als zodanig kunnen positioneren. Handelaren vragen meer heldere kwalitei tsbeschrijvingen. In 2012 is hiervoor met de productgroep Alstroemeria een pilot opgezet, die begin 2013 werd beëindigd. Deze pilot leverde een aantal aanknopingspunten op voor nieuw beleid, maar leidde niet tot de gewenste resultaten . Daarom worden in 2013 nieuwe stappen gezet. Tevens wordt een concreet begin gemaakt met het opstellen van nieuwe productspecificaties.

15

Een efficiënte, duurzame, bloeiende organisatie De sierteeltsector internationaliseert, digitaliseert en virtualiseert in snel tempo. FloraHolland wil in die veranderingen bijdragen aan een goed bedrijfsrendement van haar leden en klanten. Die ambitie vraagt om een sterke, duurzame en bloeiende organisatie. Dat kreeg gestalte op drie gebieden:  Ontwikkeling coöperatief bedrijf  Goed werkgeverschap  Duurzaamheid

Ontwikkeling coöperatief bedrijf Grotere inbreng van de leden In 2012 werd er een nieuwe structuur van ledenbetrokkenheid ingevoerd. De 35 productgroepen worden nu vertegenwoordigd door FloraHolland Productcommissies (FPC’s). Die adviseren de directie over productzaken. Ten behoeve van buitenlandse leden zijn drie Regional Advisory Committees (RAC’s) ingesteld. Zaken die het product overstijgen, worden behandeld door een Adviesraad Bloemen en een Adviesraad Planten. In deze vernieuwde adviesstructuur kunnen leden het beleid van de bloemenveiling beter beïnvloeden dan voorheen. Temeer omdat adviezen worden overgenomen, tenzij dit aantoonbaar strijdig is met de belangen van anderen binnen het coöperatieve bedrijf. De Adviesraden, FPC’s en RAC’s zijn goed van start gegaan. In 2013 wordt verder gewerkt aan een betere ledeninbreng. Bestuurlijke inrichting Het coöperatieve bedrijf wordt groter, complexer en meer internationaal. De bestuurlijke structuur is daarop onvoldoende afgestemd. In de huidige situatie:  stuurt de directie het coöperatieve bedrijf aan;  heeft het bestuur feitelijk een controlerende taak en bepaalt het beleid op hoofdlijnen;  staat de raad van commissarissen op wat grotere afstand. Formeel geldt dus, dat het bestuur bestuurt en dat de raad van commissarissen toezicht houdt op het bestuur. De verantwoordelijkheidsverdeling tussen directie, bestuur en rvc wijkt hier in de praktijk echter van af. Dat is een risico voor een slagvaardige en solide coöperatie. Bovendien worden er strengere eisen gesteld aan controle en toezicht in grote organisaties. Het bestuur stelt daarom samenvoeging van bestuur en raad van commissarissen voor. Om hierover tot een gedragen en afgewogen besluit te kunnen komen, heeft het bestuur een klankbordgroep ingesteld. Die heeft een advies opgesteld voor de Adviesraden Bloemen en Planten. Op grond van dit advies volgt nadere besluitvorming. Afdelingsstructuur doorgevoerd Begin 2012 werd binnen het coöperatieve bedrijf een functionele afdelingsstructuur ingevoerd in plaats van de bestaande vestigingsstructuur. Afdelingen werken nu locatie-overstijgend. Daardoor:  zijn nieuwe, bedrijfsbrede diensten beter te ontwikkelen.  zijn het bedrijf en de onderliggende systemen beter te uniformeren;  zijn de financiële verantwoordelijkheden duidelijker;  is de organisatie beter aan te sturen; Aanbevelingen gebruikers leiden tot actie FloraHolland streeft naar leden- en klanttevredenheid. Om het jaar kunnen telers en handelaren via een grootschalig onderzoek aangeven hoe zij de dienstverlening ervaren. Hun verbeterpunten worden stelselmatig opgepakt. Enkele concrete voorbeelden daarvan:

16

 



De reinheid van het fust werd aangepakt. Er zijn nu reinheidsnormen voor fust. Op de locaties zijn maatregelen genomen om die normen echt te halen. Sinds 2012 komen klachten zo veel mogelijk op één plek bij de afdeling Klantenservice binnen. Daardoor kunnen ze beter worden gevolgd en afgehandeld en in een keer goed worden beantwoord . Ook wordt zichtbaar over welke diensten er veel vragen en klachten zijn. In Aalsmeer werd geïnvesteerd in een snellere en betere snijbloemendistributie.

Goed werkgeverschap Goed werkgeverschap is een belangrijke voorwaarde voor een sterke organisatie. FloraHolland voert op dit terrein dan ook een actief beleid voor al haar medewerkers. Om het jaar is er een Medewerkersonderzoek. Dat brengt de medewerkerstevredenheid in kaart. Het is betrouwbaar omdat meer dan drie kwart van de medewerkers eraan meedoet. Vergeleken met hetzelfde onderzoek in 2010 steeg de medewerkerstevredenheid van 7,0 tot 7,3. De scores van FloraHolland komen overeen met die van vergelijkbare bedrijven. Op gr ond van de uitkomsten van dit Medewerkersonderzoek pakken de afdelingen concrete verbeteringen op. Dat alles moet gebeuren in een sterk veranderende organisatie. De afzet verschuift van de veilingklok naar de directe stromen. De marges in de sector (en dus ook bij FloraHolland) zijn krap. Dat stelt nieuwe eisen aan de flexibiliteit en de efficiency van de organisatie en haar medewerkers. Het HR-beleid speelt in op die aspecten door ervoor te zorgen dat medewerkers duurzaam inzetbaar zijn. Duurzaam inzetbare medewerkers FloraHolland wil breed inzetbare medewerkers die sterk staan op de arbeidsmarkt. Dat gebeurt onder meer door:  Opleidingen: medewerkers kunnen in een BBL -traject (beroepsbegeleidende leerweg) een mbo-diploma behalen. FloraHolland start daarnaast een zogenaamd EVC-traject. EVC staat voor Erkenning Verworven Competenties. Mensen die in hun werkpraktijk bepaalde competenties hebben verworven en dat kunnen bewijzen, kunnen die inbrengen in hun opleiding. Dan kunnen ze sneller hun diploma behalen.  Taalvaardigheid: FloraHolland biedt medewerkers taalcursussen aan om hun taalvaardigheid te vergroten. Meer dan 140 medewerkers volgden de afgelopen twee jaar deze training. In de persoonlijke communicatie met medewerkers wordt meer dan voorheen gel et op begrijpelijk taalgebruik.  Gezondheid en welzijn: dat gebeurt onder meer door continue aandacht voor een laag ziekteverzuim. Het ziekteverzuim daalde van 5,5 procent in 2011 tot 4,7 procent in 2012. In Aalsmeer was er een speciaal programma om de nadelige gevolgen van het werken in de nacht te beperken. Op alle locaties was er tijdens speciale TopFit -weken aandacht voor meer bewegen. Leiderschapsontwikkeling  In 2012 startte er een ontwikkelprogramma voor leidinggevenden. Daarin werd aandacht geschonken aan het inrichten van werkprocessen en het omgaan met medewerkers en klanten.  Via het programma Young Potentials wordt gewerkt aan het ontwikkelen van jong, hoogopgeleid talent. Zij volgen een programma gericht op persoonlijke ontwikkeling. Instroom van nieuwe medewerkers beperkt Het aantal medewerkers krimpt de komende tijd sneller dan in de achterliggende periode. Toch blijven er op middellange termijn nieuwe medewerkers nodig, vooral hoger opgeleide medewerkers. Daarom ondernam FloraHolland in 2012 de volgende activiteiten:

17





Bij FloraHolland werken jaarlijks ongeveer 120 stagiairs. FloraHolland onderhoudt daarom goede contacten met universiteiten, hbo- en mboopleidingen. Met hogescholen zijn er afspraken over - aantallen stagiairs, - het geven van gastcolleges door managers van FloraHolland - het verstrekken van kennisopdrachten aan de hogeschool. In een Business Course kregen groepen studenten gelegenheid om een bloem of plant op bijzondere wijze in de markt te zetten. Doel was jonge m ensen in aanraking te brengen met de sector en het coöperatieve bedrijf. Dat leverde, naast opvallende staaltjes van marketing, ook veel aandacht voor FloraHolland op bij de doelgroep.

Duurzaamheid Voor FloraHolland betekent verantwoord ondernemen aandacht voor mens, milieu en maatschappelijke kwesties. Toekomstbestendigheid en duurzaamheid vragen continu om beleidsmatige aandacht. Op de lange én de korte termijn. De consumptie van duurzaam geproduceerde bloemen en planten draagt bij aan goede leefomstandigheden. Het coöperatieve bedrijf bevordert duurzaamheid in de productie en de afzetketen op de volgende manieren:  Bijdragen aan de ontwikkeling van standaarden voor duurzame productie, logistiek en afzet van bloemen en planten.  Bevorderen van duurzame grondstoffen en hulpbronnen in de productie - en afzetketen.  Bevorderen van een duurzame logistieke keten.  Verhogen van de welvaart van haar leden en hun werknemers en gezinnen (ook in ontwikkelingslanden) door concreet bij te dragen aan hun ondernemerschap.  Goed werkgeverschap. Concrete duurzaamheidsprojecten Op het gebied van duurzaamheid werd in 2012 aan de volgende zaken gewerkt. Standaarden  Invoering van het Fairtrade label voor bij FloraHolland aangevoerde producten.  Bevordering van het gebruik van kwaliteitsstandaarden voor milieubewust en sociaal ondernemen. Duurzame grondstoffen en hulpbronnen  Ontwikkeling van geothermie (aardwarmte) in Naaldwijk. Dat betekent energielevering uit de triaslaag voor het Naaldwijkse veilingcomplex, een aantal omliggende kwekerijen en een woonwijk .  Onderzoek naar de mogelijke uitwisseling van warmte en koude tussen FloraHolland Rijnsburg en de woonwijk Buitenlust in Oegstgeest .  Participatie aan ‘Warmtenet Aalsmeer’ (onder auspiciën van Greenport Aalsmeer). Dit is een koppeling van bedrijven die warmte over hebben (zoals datacenters) en bedrijven die energie nodig hebben .  Onderzoek naar collectieve afvoer van groen afval voor biomassavergisting .  Onderzoek (onder auspiciën van Greenport Aalsmeer) naar CO2-afvang van bedrijven uit Amsterdam voor de teelt van bloemen en planten.  Oriënterend onderzoek met bedrijven en kennisinstellingen naar algenkweek als basis voor groene chemie. Dit ter vervanging van plastics en olie. Bevorderen van een duurzame logistieke keten  Het stimuleren van treintransport van bloemen en planten en het starten van pilots voor vervoer per binnenvaartschip.  Het project Hubways, waarin FloraHolland met een groot aantal ketenpartners tot meer efficiency in het aanvoerproces en het interveilingtransport tracht te komen.

18



Het stimuleren van zeetransport van bloemen uit Afrika, Israël en Zuid Amerika naar Europa. Maatschappelijke betrokkenheid  FloraHolland zet zich met haar medewerkers en sectorgenoten in voor de strijd tegen kanker. Er wordt actief meegewerkt aan twee grote fondsenwervende organisaties, de Ride for the Roses en de Roparun.

19

Verslag van het bestuur Besturing van FloraHolland Namens de leden bestuurt het bestuur de coöperatie. Zo staat het geschreven in de statuten van FloraHolland. In de praktijk is het de directie die het werk doet. Dit komt omdat de afgelopen jaren steeds meer taken en verantwoordelijkheden zijn gedelegeerd. Steeds vaker wordt per onderwerp mandaat gegeven aan de directie om de voorstellen uit te werken en de veili ng te vertegenwoordigen. De rol van het bestuur bestaat nu uit het houden van toezicht op de professionele directie, het geven van goedkeuring en het monitoren van de voortgang op basis van rapportages. Verder zijn het overleg over coöperatiezaken en een a antal externe vertegenwoordigingen ook bij directie en management belegd. En daarnaast is de directie verantwoordelijk gemaakt voor het creëren van draagvlak voor coöperatieve besluiten via de Adviesraden, FPC’s en RAC’s. FloraHolland vraagt van haar bestuursleden, dat zij kwekers zijn, dat wil zeggen daadwerkelijk actief in de productie van siergewassen. Gevolg van die wens is dat de bestuursleden niet meer dan part time actief kunnen zijn. Een bedrijf van de omvang van FloraHolland vraagt een professione le dagelijkse aansturing. Daarom zijn in de afgelopen jaren steeds meer taken en bevoegdheden in de handen van de directie gelegd. Die ontwikkeling is verder gestimuleerd door de volgende zaken:  De fusie per 1 januari 2008.  De vele uniformerings- en harmoniseringstrajecten die vervolgens in het bedrijf zijn gestart. Met als mijlpaal de organisatiekanteling per 1 januari 2012. Daardoor kunnen concernbreed krachtiger vernieuwingen worden doorgevoerd en kan er efficiënter worden gewerkt.  Het feit, dat FloraHolland een coöperatief bedrijf is en blijft. De leden committeren zich volledig aan de coöperatieve uitgangspunten. Het bedrijf is doordrongen van deze missie.  De vernieuwing van de adviesstructuur per 1 januari 2012. De invoering van Adviesraden Bloemen en Planten, FloraHolland Product Commissies (FPC’s) en Regional Advisory Committees (RAC’s), heeft de ledeninvloed sterk vergroot. Het bestuur heeft in 2012 geconcludeerd dat de bestaande praktijk formeel moet worden vastgelegd door:  De huidige praktijk te formaliseren, die de besturing van het coöperatieve veilingbedrijf in handen van een professionele directie legt.  Het toezicht op de directie te versterken door het huidige ledenbestuur en de raad van commissarissen in elkaar te schuiven.  De raad van commissarissen nieuwe stijl uitgebreidere bevoegdheden te geven dan nu het geval is.  Tegelijkertijd een nieuwe bevoegdhedenverdeling te maken en die vast te leggen in statuten en reglementen. Deze conclusie is het resultaat van intensieve gesprekken in het be stuur en van constructief overleg met de raad van commissarissen en de directie. Daarbij was sprake van een intensieve evaluatie en een beoordeling van het functioneren van de huidige structuur. Nadat het bestuur deze bevindingen eind 2012 bekendmaakte, ontstond een levendig debat met betrokken leden. Begrijpelijk, want al is de situatie geleidelijk gegroeid, toch kwam dit inzicht voor velen onverwacht. Voor het bestuur is dit een formalisering van de bestaande situatie. Daarnaast heeft het bestuur gecons tateerd dat het zelf in de praktijk steeds meer, namens de leden, een toezichthoudende en toetsende rol vervult. En dat terwijl die rol juist bij de raad van commissarissen thuishoort. In de praktijk ontstaat hier dus een dubbeling.

20

Voor deze formalisering is een wijziging van de statuten nodig, dus een tweederdemeerderheid in de algemene ledenvergadering. Een zorgvuldig proces van informeren en overleggen is gestart. Daarbij is zowel een speciaal opgezette klankbordgroep van leden als de ondernemingsraad betrokken. Aan de Adviesraden Bloemen en Planten wordt over dit onderwerp een advies gevraagd. Verder vinden in de eerste helft van 2013 vele gesprekken met leden plaats. Het is de bedoeling om in de algemene ledenvergadering eerst een besluit te nemen ove r de nieuwe structuur. Pas in een volgende algemene ledenvergadering kan dan worden besloten over de nieuwe samenstelling van de raad van commissarissen. Naast deze focus op de governance van FloraHolland, vervulde he t bestuur in 2012 zijn bestuurstaken. Overigens heeft het bestuur de frequentie van zijn reguliere vergaderingen met de directie in 2012 verlaagd van eens per twee weken naar eens per vier weken. Hetzelfde geldt voor het overleg tussen het dagelijks bestuur en de directie. Dit is mogelijk omdat steeds meer zaken met de Adviesraden worden besproken. Agenda bestuur De volgende zaken waren belangrijk op de bestuursagenda:  De invoering van het nieuwe TOL -systeem (Tijdelijke Ontheffing Lidmaatschapsverplichtingen). Behalve naar inhoudelijke argumenten keek het bestuur vooral naar het proces dat de directie hierbij volgde met de Adviesraden. Uiteraard zijn er bij dit soort pri ncipiële onderwerpen altijd verschillende meningen. Toch vindt het bestuur dat de directie er in is geslaagd gedragen beleid te ontwikkelen. Er ligt nu een eenvoudig systeem om dit nieuwe beleid uit te voeren.  Invulling geven aan de eerdergenoemde keuze om een echte ledencoöperatie te zijn. In dat kader sprak het bestuur op initiatief van de directie over het ontheffingenbeleid. Dit leidde uiteindelijk tot een rechtszaak met collega -veiling Plantion. Die werd beëindigd door een schikking. Daarbij verklaarde Plantion zich akkoord met het nieuwe beleid van FloraHolland. Tegelijkertijd ging FloraHolland akkoord met de wens van Plantion om bestaande ontheffingen te continueren. Nieuwe ontheffingen kunnen echter alleen betrekking hebben op verkoop via de klok van Plantion.  De nieuwe financiering en aansturing van Bloemenbureau Holland (BBH). De algemene ledenvergadering van december 2011 stemde al in met een provisieverhoging onder een gelijktijdige afschaffing van de PT -heffing (het kwekersdeel van de financieri ng van BBH). Vervolgens heeft de directie de overgang voorbereid. Natuurlijk is het bestuur teleurgesteld over de beslissing van de VGB om af te zien van de handelsbijdrage. Het bestuur vindt met de directie dat een gelijk tarief voor zowel kwekers als kop ers de enige en juiste vorm is om een bijdrage te vragen voor generieke promotie en marketingactiviteiten.  De invoering van een nieuwe heffing voor productspecifieke promotie. Eerdere verzoeken van verschillende kwekersgroepen leidden tot een positief adv ies van de Adviesraden. Op grond daarvan is er een voorstel tot statutenwijziging voorgelegd aan de algemene ledenvergadering in december 2012 en daar ook geaccordeerd. Het bestuur is zeer tevreden met deze ontwikkeling.  De bijstelling van kosten als gevolg van volumeontwikkelingen (klok/directe stromen). Al in de eerste helft van 2012 bleek dat de al jaren bestaande volumeverschuiving van klok naar directe stromen in een stroomversnelling was terechtgekomen. De directie heeft dit aan het bestuur gemeld en gaf daarbij aan dat de geplande productiviteitsverbetering niet voldoende kostenreductie zou opleveren. Om hierop een adequaat antwoord te formuleren, droeg de directie het management op om met gerichte voorstellen te komen. Tijdens de jaarplanbesprekingen heeft het bestuur kennisgenomen van de voorstellen. Met genoegen is vastgesteld dat diverse structurele oplossingen voor de exploitatie in de komende jaren zijn gevonden. Wel moeten de leden in de jaren 2012 -2014

21









 

genoegen nemen met een lager exploitatieresultaat dan het gewenste niveau van 15 miljoen euro. Gezien de huidige economische situatie vindt het bestuur deze beleidslijn verantwoord. Het bestuur stemt in met de bijgestelde plannen voor de exploitatie. Toch blijft er een enorme uitdaging bestaan voo r FloraHolland en de sierteeltketen op het gebied van de ICT. Het bestuur heeft oog voor de complexiteit en begrijpt de gemaakte afwegingen bij budgetten en prioriteitstellingen. Het bestuur ziet echter ook het belang van voldoende voortgang op het gebied van automatisering en digitalisering van bedrijfsprocessen binnen en buiten de veiling. FloraHolland moet op dit onderdeel de markt bijhouden om haar positie in de keten op dit zeer belangrijke aspect niet te verzwakken. Om in de toekomst voldoende concurrerend te blijven, moet er meer gebeuren. Daarnaast blijft het bestuur benadrukken dat vernieuwing op het gebied van diensten, internationalisering, digitalisering, et cetera, noodzakelijk blijft. Daarom heeft het bestuur zich laten bijpraten over de voort gang van de nieuwe afdeling Retail Services. Het bestuur onderschrijft het belang van deze activiteit . FloraHolland is bezig op dit terrein haar weg te vinden . Vanwege de vele veranderingen in de keten zullen ook hier veranderingen snel moeten worden doorgevoerd. Het bestuur heeft met instemming kennis genomen van de controle op de effecten van het mededingingsrecht op de marktpositie en het gedrag van FloraHolland. Volgens het bestuur is het van groot belang dat de organisatie zich hiervan voldoende bewust is. Want dan kunnen commerciële kansen wel voldoende worden benut en worden er geen onnodige risico’s gelopen. Verder heeft het bestuur zijn goedkeuring gegeven aan het voorstel voor de verbouwing van de Distributiehal Bloemen in Aalsmeer. Hoewel buiten het jaarplan, is dit toch een verantwoorde investering, gelet op de te realiseren efficiencyverbetering en de korte terugverdientijd. Ten slotte is het bestuur blij met de komst van Jack Goossens als bestuurslid, als opvolger van Gert van der Pligt. Goossens heeft zich in korte tijd ingewerkt in zijn nieuwe rol. Conform haar verantwoordelijkheid heeft het bestuur in 2012 de variabele en vaste beloningscomponenten van de directieleden vastgesteld.

22

Verslag van de raad van commissarissen Toezicht binnen FloraHolland De raad van commissarissen houdt toezicht op het bestuur en staat het bestuur met raad terzijde. Deze wettelijke opdracht is gebaseerd op de aanname dat het bestuur bestuurt. Immers, alleen dan heeft toezicht echt betekenis, w ant dit moet betrekking hebben op alle facetten van de onderneming. De raad van commissarissen ondervindt echter dat de verantwoordelijkheidsverdeling tussen bestuur en directie in de praktijk afwijkt van wat daarover vastligt. De commissarissen zijn het met het bestuur eens dat dit een ongewenste situatie is. Na diverse besprekingen is uiteindelijk tijdens de werkconferentie van bestuur, raad van commissarissen en directie geconcludeerd dat een zuivere rolverdeling gewenst is. De raad onderschrijft volledig de visie van het bestuur zoals beschreven in het bestuursverslag. De raad van commissarissen vindt dat FloraHolland hiermee aansluit bij huidige opvattingen over de gewenste governance binnen grote ondernemingen. Die opvattingen zijn onder meer vastgelegd in gedragscodes, waaronder de NCR -Code voor coöperatieve ondernemingen en de Code Frijns (opvolger van de Code Tabaksblat) voor beursgenoteerde ondernemingen. De raad van commissarissen beseft dat voor deze formalisering een goede discussie met de leden nodig is. De raad heeft hiervoor aandacht gevraagd bij het bestuur. Als de algemene ledenvergadering dit voorstel aanvaardt (met een tweederdemeerderheid), ontstaat er volgens de raad een daadkrachtige ondernemingsvorm met een volledig en versterkt toez icht. Tijdens het boekjaar 2012 vergaderde de raad van commissarissen vijf maal in aanwezigheid van de voorzitter van het bestuur en de algemeen directeur en eenmaal zonder. Daarnaast was er de werkconferentie alsmede een gezamenlijke vergadering met het voltallige bestuur ter voorbereiding van het voorstel voor de nieuwe bestuurlijke structuur. Overeenkomstig het rooster van aftreden was de heer Henk Benjamins in de najaarsvergadering van 2012 aftredend en niet herkiesbaar. De raad van commissarissen is zeer tevreden dat de leden met overgrote meerderheid instemden met de voordracht van de heer Cees van Rijn. De raad is er van overtuigd in hem een uitstekende opvolger te hebben gevonden. Agenda raad van commissarissen Tijdens de reguliere vergaderingen besprak de raad diverse onderwerpen, waaronder:  De jaarrekening en het jaarverslag van FloraHolland over het jaar 2011. Dit gebeurt altijd in aanwezigheid van de accountant, de voorzitter van het bestuur en de voltallige directie. Daar kunnen de leden van de raad alle aspecten in de volle breedte bespreken en beoordelen. Aansluitend is in diezelfde vergadering het jaarverslag 2011 over de deelnemingen van FloraHolland besproken. Naar aanleiding van dit verslag vroeg de raad van commissarissen aan de directie om een notitie met de uitgangspunten van het deelnemingenbeleid van FloraHolland. Dit onderwerp is later aan de orde geweest. Achtergrond van dit verzoek was meer inzicht te krijgen in de hieraan verbonden risico’s, in het bijzonder ten aanzien van de vastgoeddeelnemingen.  Naast de controle op de jaarrekening krijgt de raad van commissarissen - in navolging van het bestuur - jaarlijks een rapportage van de accountant (het accountantsverslag). Dat geeft inzicht in de performance en de risico’s van de belangrijkste bedrijfs- en automatiseringsprocessen. Zo wordt de stand van zaken helder en wordt zichtbaar hoe aanbevelingen uit voorgaande

23







 

rapportages zijn opgepakt. De raad krijgt ook inzage in de meer gedetailleerde rapportage van het bedrijf, de zogenaamde interne managementletter. De uitgangspunten voor het meerjarenplan 2012 -2015 zijn besproken. Daarbij is de raad goed geïnformeerd over de gevolgen voor de exploitatie van de volumeontwikkelingen (klok/directe stromen). De raad erkent de noodzaak om scherp te kijken naar de kosten. Toch is aan bestuur en directie voorgehouden dat vernieuwing op het gebied van diensten, internationalisering, digitalisering, et cetera, noodzakelijk blijft. Juist met het oog daarop heeft de raad zich laten bijpraten over de voo rtgang van de nieuwe afdeling Retail Services. De raad onderschrijft het belang van deze activiteit en begrijpt dat FloraHolland ook hierin nog haar weg moet vinden. Wel is aangedrongen op snelheid, juist vanwege de vele veranderingen in de keten. De raad nam met instemming kennis van de sanity check over de effecten van het mededingingsrecht op de marktpositie en het gedrag van FloraHolland. Volgens de raad is het van groot belang dat de organisatie zich hiervan voldoende bewust is. Want dan kunnen commer ciële kansen wel voldoende worden benut en worden er geen onnodige risico’s gelopen. De raad gaf zijn goedkeuring aan het voorstel voor de verbouwing van de Distributiehal Bloemen in Aalsmeer. Tijdens de najaarsvergadering stemden de leden in met een klei ne, maar belangrijke statutenwijziging. Die betrof onder meer productspecifieke promotie. De raad heeft het voorstel vooraf gezien en zich positief uitgelaten. Het is een goede manier voor de leden om meer regie te krijgen op de promotie van de door hen geteelde producten.

24

Corporate Governance in 2012 Algemeen Door haar omvang is FloraHolland juridisch gezien een structuurcoöperatie. In die structuurcoöperatie spelen de algemene ledenvergadering, de raad van commissarissen, het bestuur en de directie de hoofdrollen als het gaat om corporate governance. De algemene ledenvergadering bestaat uit de leden van de coöperatie. Zij benoemt het bestuur en de raad van commissarissen en beoordeelt grote investeringen en de jaarrekening. Het stemrecht van de leden i s gebaseerd op het opgebouwde ledenkapitaal tijdens de jaren van lidmaatschap en daarmee op de in het verleden gerealiseerde omzet. De algemene ledenvergadering kwam net als in voorafgaande jaren tweemaal bijeen. FloraHolland is lid van de NCR (Nationale Coöperatieve Raad). De NCR heeft voor coöperaties een corperate governance code opgesteld. Die is in 2012 door FloraHolland nageleefd, waar dit kon. Waar FloraHolland afwijkt van deze code, meldt zij dit met een motivatie op haar website. Het bestuur is eindverantwoordelijk voor de besturing van de coöperatie en bestaat uit negen leden. In 2012 daalde de frequentie van bestuursvergaderingen van tweewekelijks naar vierwekelijks. Het bestuur heeft de dagelijkse leiding en het operationele beheer van het bedri jf van de coöperatie gedelegeerd aan de directie. Dit is vastgelegd in een directiereglement. De directie bestaat uit een algemeen directeur, een operationeel directeur en een financieel directeur en komt wekelijks bijeen. Hoewel het bestuur eindverantwoordelijk blijft, vindt de directe aansturing van het bedrijf grotendeels plaats door de directie. In 2012 werd er een nieuwe adviesstructuur ingevoerd. Voortaan adviseren leden het bedrijf via FloraHolland Productcommissies (FPC’s), Regional Advisory Commit tees (RAC’s) en Adviesraden Bloemen en Planten. Elke productgroep kent een FPC van leden van de coöperatie. Zij adviseren de directie over productgerelateerde onderwerpen. Buiten Nederland adviseren drie RAC’s (in Israël, Kenia en Ethiopië) de directie ov er regionale onderwerpen. Product-overstijgende zaken worden besproken in een Adviesraad Bloemen en een Adviesraad Planten. Deze Adviesraden bestaan uit een aantal leden namens de FPC’s en een aantal leden benoemd door het bestuur. De directie wordt geadv iseerd over strategische en beleidsmatige onderwerpen. De directie legt onderwerpen van de strategische agenda voor aan de Adviesraden. Adviesraden kunnen ook zelf onderwerpen agenderen. De directie neemt adviezen over of legt uit, indien dit niet mogelijk is. De nieuwe adviesstructuur vergroot de ledenbetrokkenheid bij de coöperatie. De raad van commissarissen houdt toezicht op het bestuursbeleid en de algemene gang van zaken in het coöperatieve bedrijf. Van de zes commissarissen, die ook een adviserende functie hebben, worden er drie benoemd uit de kring der leden. De raad kent geen separate commissies. Beloningsbeleid FloraHolland kent een transparant beloningsbeleid. Het bestuur stelt de beloning van de directie vast, de raad van commissarissen die van het bestuur en de commissie aanbeveling en vergoeding die van de commissarissen. De beloning voor bestuursleden en commissarissen is in 2007 vastgesteld op basis van een advies van de Nationale Coöperatieve Raad (NCR) en ligt in lijn met de beloning bij vergelijkbare coöperaties. Sinds 2007 volgen de beloningen van bestuur en rvc de loonsverhogingen van de cao van FloraHolland. Jaarlijks onderzoekt de NCR de beloningen bij grotere coöperaties. FloraHolland toetst of de beloning van bestuur en raad van commissarissen nog in lijn is met deze benchmark. Bestuursleden en commissarissen on tvangen een vaste jaarvergoeding en geen variabele vergoeding. Voor leden van het dagelijks bestuur is er een pensioen -

25

en een arbeidsongeschiktheidsverzekering. Voor hen geldt tevens een afvloeiingsregeling die afhankelijk is van het aantal dienstjaren. De beloning van de directie kent een vast en een variabel deel. In opdracht van het bestuur wordt door Hay consultants iedere 3 jaar een onafhankelijke benchmark gedaan met relevante vergelijkbare bedrijven. Voor de hoogte van de beloning hanteert FloraHolland de mediaan in de markt als uitgangspunt. De maximale variabele beloning voor de algemeen directeur bedraagt 30% van het vaste salaris. Voor de overige directeuren is de maximale variabele beloning 20% van het vaste salaris. Naast het salaris hebben directieleden dezelfde aanvullende arbeidsvoorwaarden (zoals pensioen) als andere medewerkers. De salarissen van directie, bestuur en raad van commissarissen staan vermeld in de jaarrekening. Interne beheersing Het bestuur is eindverantwoordelijk voor de risicobeheersing en de werking van controlesystemen. De uitvoering hiervan ligt bijna volledig bij de directie en het bedrijf. De belangrijkste risicobeheersings - en controlesystemen en de werking ervan in 2012 worden hierna genoemd. Plannings- en besturingscyclus FloraHolland werkt op korte en lange termijn aan maximaal rendement voor haar leden door hoge verkoopopbrengsten en lage afzetkosten. Er is veel aandacht voor strategie en beleidsontwikkeling. Leden en klanten van de coöperatie spelen hierin een actieve rol. Bestuur en directie monitoren actief de strategische uitwerking in de projecten van een strategisch dashboard. Met behulp van de plannings- en besturingscyclus van FloraHolland wordt de strategie vertaald naar een meerjarenbeleidsplan. Op grond daarvan worden vervolgens jaarplannen en jaarbegrotingen opgesteld. De gedurende het jaar gerealiseerde resultaten worden periodiek vergeleken met de begrotingen. De directie legt hierover in rapportages en analyses verantwoording af aan het bestuur. In het voor- en najaar worden prognoses gemaakt. Zo nodig wordt op grond daarvan de jaarbegroting bijgesteld. Na de jaarafsluit ing worden de jaarrekening en het jaarverslag opgesteld en voorgelegd aan de algemene ledenvergadering. De plannings- en besturingscyclus functioneerde in 2012 naar behoren. Het meerjarenbeleidsplan ‘Meerwaarde creëren’ uit 2011 was de basis voor het jaarplan en de begroting van 2012. In april werd de jaarbegroting, op basis van tegenvallende inkomsten in de voorjaarsprognose 2012, naar beneden bijgesteld. In 2012 werd het meerjarenplan voor 2012 -2015 met de titel ‘Flexibeler, op maat, klantgerichter en kleiner’ voorbereid en vastgesteld. De FloraHolland risicomanagementcyclus Bedrijfsonderdelen, bestuur en directie doorlopen elk jaar de integrale risicomanagementcyclus, als onderdeel van de jaarplancyclus. In deze jaarplancyclus worden huidige en toekomstige ontwikkelingen geïnventariseerd. Daarin worden de effecten van deze ontwikkelingen op reeds bekende risico’s bepaald en worden eventuele nieuwe risico’s benoemd. Aan al deze risico’s worden beheersmaatregelen gekoppeld, die vervolgens ook worden g eborgd. De bedrijfsonderdelen, het bestuur en de directie doorliepen in 2012 het risicomanagementproces conform planning. Zij werden begeleid door de expertisegroep risicomanagement. De belangrijkste risico’s en de genomen maatregelen worden in de paragraa f risicomanagement besproken.

26

Beheersing van specifieke financiële risico’s Het treasury team, onder leiding van de financieel directeur, werkt aan beheersing van liquiditeits-, krediet-, rente- en valutarisico’s. Waar mogelijk worden deze risico’s afgedekt met financiële instrumenten. In de toelichting op de jaarrekening zijn de financiële risico’s nader beschreven. Prijsrisico’s in de inkoop van energie worden beperkt door het energieteam. Voor het beleid rondom debiteurenrisico’s is er het centr ale debiteurenoverleg. Risico’s van vastgoedtransacties worden behandeld in de werkgroep vastgoed. Beheersing van specifieke operationele risico’s Operationele risico’s zoals ongelukken en calamiteiten worden afgedekt door de Bedrijfshulpverlening, de Bedrijfsbeveiliging en de Bedrijfsbrandweer (in Aalsmeer en Naaldwijk). Er zijn actuele bedrijfsnoodplannen en ook in 2012 werden de jaarlijkse crisismanagementtrainingen gehouden. Verzekeringsportefeuilles die schade door calamiteiten afdekken, worden actief beheerd. Voor beheersing van arbo- en milieurisico’s wordt verwezen naar het Jaarverslag Arbo & Milieu 2012 dat wordt gepubliceerd op de website. Afdeling Internal Audit De afdeling Internal Audit ziet toe op de interne beheersing van processen. Zij adviseert bij de inrichting van de financieel administratieve processen en voert risico-inventarisaties en –analyses en audits uit. Hierbij werkt zij samen met business controllers en de externe accountant. Internal Audit voerde haar advies - en controlewerk uit conform de auditplanning en het control framework van 2012. Beheersing financiële procesrisico’s Als instrument voor beheersing van financiële procesrisico’s kent elk bedrijfsonderdeel van FloraHolland een procesrisicomodel. Hierin worden de processen met bijbehorende financiële risico’s en de mate van beheersing vermeld. De procesrisicomodellen zijn in 2012 actief beheerd en aangepast aan de omschakeling van een vestigingsstructuur naar een afdelingsstructuur. Interne managementletter De interne managementletter geeft weer hoe FloraHolland haar procesrisico’s beheerst. In de interne managementletter worden de onvoldoende beheerste risico’s uit de procesrisicomodellen beschreven. De interne managementletter 2012 is gerapporteerd aan management, directie, bestuur en raad van commissarissen. De opvolging van de aanbevelingen maakt deel uit van de jaarplanning van de bedrijfsonderdelen en wordt intensief gemonitord en gerapporteerd. De externe accountant Ernst & Young voert de jaarrekeningcontrole uit. Voor 2012 voerde de externe accountant zijn controlewerkzaamheden op reguliere wijze uit. Beheersing van ICT risico’s Op basis van een meerjarenvisie wordt een EDP (Electronic Data Processing) auditplan opgesteld. Dit resulteert jaarlijks i n de uitvoering van EDP audits. De opvolging van de aanbevelingen uit EDP auditrapporten wordt gemonitord door de afdeling I&A in samenwerking met Internal Audit. Tekortkomingen en wijzigingen in risicobeheersings - en controlesystemen In 2012 zijn er geen belangrijke tekortkomingen in de interne risicobeheersings - en controlesystemen geconstateerd. Het voor 2012 voorziene compliance framework is echter nog niet gerealiseerd. Het wordt in 2013 op kleinere schaal ingevoerd. De voorziene EDP audits zijn alleen als onderdeel van de tussentijdse jaarrekeningcontrole van de accountant uitgevoerd. De reguliere EDP audit op basis

27

van het meerjaren-auditplan vindt begin 2013 plaats. Wel is het control framework uitgebreid met een jaarlijks uit te voeren btw audit. Verder zijn er geen significante wijzigingen in risicobeheersings - en controlesystemen aangebracht. Over de financiële verslaggevingsrisico’s verklaart het bestuur dat de interne risicobeheersings- en controlesystemen een redelijke mate van zekerheid gev en. De financiële verslaggeving bevat geen onjuistheden van materieel belang. De risicobeheersings- en controlesystemen hebben naar behoren gewerkt. Risicomanagement in 2012 Het risicoprofiel van FloraHolland werd beïnvloed door macro -economische ontwikkelingen, ontwikkelingen in de sierteelt en in de coöperatie. De door de directie, het bestuur en het management genomen maatregelen waren hierop afgestemd. In het coöperatieve bedrijf springen twee risico’s en bijbehorende maatregelen in het oog. Het eerste risico kan zich voordoen als er niet adequaat kan worden ingespeeld op wensen van leden en kopers in de snel veranderende sierteelt. Daarom werd de organisatiestructuur per 1 januari 2012 gewijzigd naar een afdelingsstructuur. Deze verandering was al in 2011 voorbereid. De vestigingsstructuur is losgelaten. De aansturing vindt nu concerngewijs en eenduidig plaats. Dit maakt verdere efficiencyverbetering mogelijk. Een tweede risico is dat het gebruik van de veilingklok als afzetinstrument sterker afneemt dan verwacht. Daardoor dalen de inkomsten. Om dat aan te pakken, maar ook vanwege de aanhoudende economische crisis, werden de kosten verder verlaagd. De afname van het klokvolume is naar verwachting structureel. Daarom werd na doorrekening van diverse scenario’s ook het meerjarenbeleidsplan bijgesteld. In het coöperatieve bedrijf werd een nieuwe adviesstructuur ingevoerd. Die moet de risico’s van kwalitatief zwakke besluitvorming en te weinig draagvlak voor besluiten beperken. In het overzicht hieronder staan de belangrijkste overige risico’s met de maatregelen die bestuur en directie hiertegen hebben genomen. Dankzij deze maatregelen is de beheersing van deze risico’s in 2012 verbeterd. Risico’s Direct sourcing/toename BVO op grote schaal Debiteuren: grote oninbare vorderingen

Verkeerde strategische keuzes (onvoldoende informatie bedrijf/ leden/derden, pressie) ICT-storingen bij toenemende virtualisering en afhankelijkheid ICTsystemen; en ICT-ontwikkeling in de keten Leegstandsrisico door marktontwikkelingen (virtualisering, andere logistieke concepten)

Maatregelen Monitoren trends, BVO-beleid en handhaving + evaluatie, beleid Tijdelijke Ontheffing Lidmaatschapsverplichtingen (TOL), daarnaast worden afspraken gemaakt met kopers met betrekking tot BVO Debiteurenbeleid, acceptatie-/zekerhedenbeleid kopers en aanvoerders, adequate monitoring debiteuren en krediet, halfjaarlijkse rapportage van zekerheden per koper Plannings- en besturingscyclus, uitgebreide voorbereiding strategische keuzes, rvc, nieuwe adviesstructuur FPC’s, Adviesraden en RAC's Redundantie, ‘huis op orde’-traject, kwartaalrapportage storingen, klankbordgroep, EDP-audits Terughoudende vastgoedontwikkeling, leegstandsrapportages

28

Overige voornaamste risico’s waarmee FloraHo lland wordt geconfronteerd en waaraan ook aandacht wordt besteed:  schaalvergroting (zowel bij retail, kopers als aanvoerders)  sterk stijgende rentelasten (kapitaalsintensief bedrijf)  snelle stijging inkoopkosten  zekerhedenbeleid moeilijker (o.a. door crisis, internationalisering)  imagoschade sierteeltproduct/-sector (arbo, milieu), wegvallen Productschap Tuinbouw  wegvallen substantieel aantal leden, leden vragen kapitaal terug  valutaschommelingen (financiële afwikkeling internationale transacties, wegvallen afzet)

29

Jaarrekening 2012 Geconsolideerde cijfers 2012 Geconsolideerde balans per 31 december 2012 (Voor verwerking voorstel resultaatbestemming (bedragen x € 1.000))

Toelichting

2012

2011

Ac tiva Vaste activa Immateriële vaste activa

(1)

Materiële vaste activa

(2)

Terreinen

5.940

91

86.108

86.913

Bedrijfsgebouwen

419.468

447.523

Installaties en inventaris

201.494

187.992

Terreinen en bedrijfsmiddelen in uitvoering

142.494

131.539

849.564

853.967

25.619

25.343

Financiële vaste activa

(3)

Overige Deelnemingen Vorderingen op deelnemingen Overige vorderingen

3.053

631

802

2.452

29.474

28.426

64.995

72.840

Vlottende activa Vorderingen Handelsdebiteuren Vorderingen op deelnemingen Overige vorderingen en overlopende activa

(4)

Liquide middelen Totaal

30

1.093

3.079

22.069

26.582

88.157

102.501

5.227

4.189

978.362

989.174

Toelichting

2012

2011

Passiva Groepsvermogen

(5)

226.551

221.901

Aandeel derden

(6)

1.813

1.698

Voorzieningen

(7)

Voorziening latente belasting verplichting

3.664

4.334

Overige voorzieningen

4.574

8.837

8.238

13.171

Langlopende schulden Ledenleningen *

(8)

178.637

167.643

Liquiditeitsbijdrage *

(9)

20.141

39.620

Vrijwillige (leden)leningen *

(10)

8.703

9.971

Aanvoerdersleningen *

(11)

12.118

15.482

Langlopende bankleningen

(12)

116.114

149.795

335.713

382.511

Kortlopende schulden Kredietinstellingen inclusief aflossingsverplichtingen

(13)

109.452

85.540

Schulden aan leden / niet-leden

(14)

94.145

84.501

Schulden aan deelnemingen Overige crediteuren Statiegelden Overige schulden en overlopende passiva

(15)

Totaal

210

284

56.161

65.768

76.918

71.382

69.161

62.418

406.047

369.893

978.362

989.174

* Achtergestelde leningen. Deze vormen gezamenlijk met het eigen vermogen het aansprakelijk vermogen. Het aansprakelijk vermogen bedraagt ulitmo 2012 € 446,2 miljoen (2011: € 454,6 miljoen)

31

Geconsolideerde winst-en-verliesrekening 2012 (bedragen x € 1.000) Toelichting

2012

2011

Bedrijfsbaten Provisies

101.530

Contributies

101.387

9.245

8.676

Partij- en stapelwagenheffing

72.400

76.658

Transactie- en serviceheffing

21.566

22.084

Emballage

51.896

51.456

Verhuur stapelwagens en cc's

25.744

25.380

Verhuur onroerend goed

52.144

52.769

Diverse opbrengsten

46.280

53.481

380.805

391.891

155.174

161.989

Sociale lasten

21.335

19.885

Pensioenlasten

14.785

15.048

Afschrijvingen en waardeverminderingen

77.057

75.358

Bedrijfslasten Lonen en salarissen

(16)

Overige bedrijfslasten

Bedrijfsresultaat

87.076

89.772

355.427

362.052

25.378

29.839

18.817-

18.293-

Financiële baten en lasten: Rentelasten en soortgelijke kosten Rentebaten en soortgelijke opbrengsten

Resultaat voor belasting Resultaat deelnemingen Vennootschapsbelasting

(17)

Aandeel derden Resultaat na belasting

2.881

2.495

15.936-

15.798-

9.442

14.041

1.406

1.498

2.865-

4.226-

115-

19-

7.868

32

11.294

Geconsolideerd kasstroomoverzicht 2012 (bedragen x € 1.000) 2012

2011

Operationele activiteiten Bedrijfsresultaat

25.378

29.839

Afschrijvingen en waardeverminderingen

77.057

75.358

Mutatie voorzieningen

4.26398.172

1.345103.852

Verandering in werkkapitaal Af-/toename handelsdebiteuren

7.845

Af-/toename vorderingen op deelnemingen

570-

14.1686.342

Af-/toename overige vorderingen

4.513

Af-/toename schulden aan leden / niet-leden

9.011-

22.074

Af-/toename overige crediteuren

9.607-

1.977

Af-/toename schulden aan deelnemingen

74-

2.137-

75-

Af-/toename statiegelden

5.536

143

Af-/toename overige schulden

8.822

8.052-

7.454

6.104

Ontvangen rente Betaalde rente Betaalde winstbelasting

Kasstroom uit operationele ac tiviteiten

2.881

2.495

18.817-

18.293-

5.397-

3.359-

21.333-

19.157-

84.293

90.799

Investeringsactiviteiten Investeringen in immateriële vaste activa Investeringen in materiële vaste activa Desinvesteringen in materiële vaste activa Verwerving niet-groepsmaatschappijen

5.858-

91-

75.011-

95.432-

4.388

13.234

961-

Desinvestering in overige financiele activa

6.086-

1.717

2.893

75.725-

85.482-

Mutatie rekening courant krediet

7.777

14.099-

Opgenomen langlopende leningen

-

50.000

Aflossing langlopende leningen

17.627-

25.909-

Liquiditeits- en kapitaalsbijdragen

40.281

39.620

Kasstroom uit investeringsac tiviteiten

Financieringsactiviteiten

Vrijwillige (leden)lening

1.268-

1.788-

32.237-

43.727-

Terugbetaling participatiereserve en kapitaalsbijdrage

4.456-

9.577-

Kasstroom uit financ ieringsac tiviteiten

7.530-

5.480-

Terugbetaling ledenlening

Netto kasstroom

1.038

Stand liquide middelen per 1 januari

4.189

4.352

Stand liquide middelen per 31 december

5.227

4.189

Mutatie liquide middelen

1.038

33

163-

163-

Overzicht van het totaal resultaat geconsolideerd 2012 (bedragen x € 1.000)

2012 Geconsolideerd nettoresultaat na belastingen

2011

7.868

11.294

-

-

7.868

11.294

Totaal van de rechtstreekse mutatie in het eigen vermogen als onderdeel van het groepsvermogen Totaal resultaat

34

Toelichting op de geconsolideerde cijfers 2012 Toelichting algemeen Doelstelling Koninklijke Coöperatieve Bloemenveiling FloraHolland U.A., hierna te noemen FloraHolland, is een coöperatie met een uitgesloten aansprakelijkheid voor haar leden. De coöperatie wil voor haar leden optimaal rendement realiseren, dus de hoogste verkoopopbrengsten tegen de laagste afzetkosten, door het organiseren van een geheel van (virtuele) marktplaatsen en daarmee samenhangende diensten en voorzieningen. Leden van de coöperatie kunnen zijn natuurlijke personen en rechtspersonen, die één of meer bedrijven uitoefenen, waarin sierteeltproducten worden geteeld. FloraHolland is statutair gevestigd te Aalsmeer met het kantooradres Legmeerdijk 313, 1430 BA Aalsmeer, Nederland. Toegepaste standaarden De jaarrekening is opgesteld volgens de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW. Voor de presentatie van de winst-en-verliesrekening is, omwille van het inzicht, afgeweken van de voorgeschreven modellen in het besluit modellen jaarrekening vanwege het bijzondere karakter van de bedrijfsactiviteiten. De in de toelichting opgenomen bedragen luiden in duizenden euro’s, tenzij anders vermeld. Vergelijkende cijfers In de jaarrekening 2012 zijn in de vergelijkende cijfers 2011 herrubriceringen verwerkt waar nodig omwille van het inzicht in de jaarrekening. Consolidatiegrondslagen In de geconsolideerde jaarrekening 2012 zijn opgenomen FloraHolland en haar groepsmaatschappijen waarmee FloraHolland een organisatorische en economische eenheid vormt (tezamen “de groep” genoemd). Groepsmaatschappijen zijn ondernemingen waarin FloraHolland direct of indirect een beslissende zeggenschap in besturing en financieel beleid heeft. Beslissende zeggenschap wordt verondersteld aanwezig te zijn indien FloraHolland meer dan 50% van het aandelenkapitaal bezit, dan wel zodanig bijzondere rechten heeft, zoals potentiële stemrechten die direct kunnen worden uitgeoefend, dat deze onderneming daardoor als groepsmaatschappij moet worden beschouwd. De groepsmaatschappijen zijn integraal in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen. Het aandeel van derden in het vermogen en in het resultaat worden afzonderlijk vermeld. Intercompany-transacties en onderlinge vorderingen en schulden worden geëlimineerd. Consolidatie en deconsolidatie g eschiedt op moment van verkrijging of vervreemding van de beslissende zeggenschap. De groepsmaatschappijen zijn volgens de grondslagen van waardering en resultaatbepaling van FloraHolland in de geconsolideerde jaarrekening verwerkt . In de organisatiestructuur heeft FloraHolland er voor gekozen de activiteiten die direct dienstbaar zijn aan haar kernactiviteiten onder te brengen in de coöperatie. De niet direct aan het veilingbedrijf dienstbare activiteiten zijn door FloraHolland, evenals een aantal andere financiële belangen, ondergebracht in deelnemingen. Aansprakelijkheid leden van de coöperatie FloraHolland heeft een statutaire uitsluiting van aansprakelijkheid van haar leden. Dit betekent dat de leden van de coöperatie geen aansprakelijkheid hebben voor niet

35

verrekende verliezen anders dan de bij de coöperatie uitstaande financiering in de vorm van een participatiereserve en achtergestelde ledenlening. De uit het resultaat gevormde participatiereserve die op naam staat van haar leden is onderdeel van het eigen vermogen van de coöperatie. Een uit een positief jaarresultaat gevormde jaarlaag in de participatiereserve kan, op voorstel van het bestuur van de coöperatie en na goedkeuring door de algemene ledenvergadering, na twintig jaar betaalbaar worden gesteld. Daarnaast neemt ieder lid van de coöperatie deel in de ledenl ening door een op voorstel van het bestuur door de algemene ledenvergadering vast te stellen percentage over door de leden af te rekenen producten via de coöperatie. De ledenlening is achtergesteld bij vorderingen van crediteuren en andere verschaffers van vreemd vermogen. De uitkering van de ledenlening kan op voorstel van het bestuur en na goedkeuring door de algemene ledenvergadering worden vervroegd of uitgesteld.

36

Grondslagen voor de waardering van activa en passiva, resultaatbepaling en kasstromen Algemeen De grondslagen voor waardering van activa en passiva en resultaatbepaling zijn gebaseerd op historische kosten. De activa en passiva zijn opgenomen tegen geamortiseerde kostprijs, tenzij anders vermeld. Een actief wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen naar de onderneming zullen toevloeien en de waarde daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Een verplichting wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de afwikkeling daarvan gepaard zal gaan met uitstroom van middelen en de omvang van het bedrag daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs verminderd met afschrijvingen en eventuele bijzondere waardeverminderingen. De jaarlijkse, lineaire afschrijvingen zijn gebaseerd op basis van de verwachte economische levensduur van 10 jaar. Bijzondere waardeverminderingen kunnen voorkomen als zich wijzigingen of omstandigheden voordoen die doen vermoeden dat de boekwaarde van een actief niet (volledig) terugverdiend wordt. Materiële vaste activa De materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen historische kostprijs of vervaardigingprijs, verminderd met afschrijvingen en eventuele bijzondere waardeverminderingen. De jaarlijkse, lineaire afschrijvingen zijn gebaseerd op verwachte economische levensduur van gebouwen van 10 - 33 1/3 jaar, van installaties en inventaris van 5 tot 10 jaar. Bijzondere waardeverminderingen kunnen voorkomen als zich wijzigingen of omstandigheden voordoen die doen vermoeden dat de boekwaarde van een actief niet (volledig) te rugverdiend wordt. Op terreinen en bedrijfsmiddelen in uitvoering wordt niet afgeschreven. Financiële vaste activa Deelnemingen waarbij invloed van betekenis op het financiële en zakelijke beleid wordt uitgeoefend, zijn gewaardeerd volgens de nettovermogenswaarde. Invloed van betekenis wordt in ieder geval verondersteld aanwezig te zijn bij een aandeelhoudersbelang van meer dan 20%. De nettovermogenswaarde wordt berekend volgens de grondslagen die gelden voor deze jaarrekening. Indien de waardering van een deelneming volgens de nettovermogenswaarde negatief is, wordt deze op nihil gewaardeerd. Indien en voor zover FloraHolland in deze situatie geheel of ten dele instaat voor de schulden van de deelneming of het stellige voornemen heeft de deelneming in staat te stellen haar schulden te betalen, wordt een voorziening getroffen. Deelnemingen waarbij geen invloed van betekenis op het financiële en zakelijke beleid wordt uitgeoefend, zijn gewaardeerd op verkrijgingprijs onder aftrek van nodig geachte afwaarderingen wegens duurzame waardeverminderingen. Onder de financiële vaste activa opgenomen vorderingen zijn gewaardeerd op geamortiseerde kostprijs, eventueel verminderd met noodzakelijke geachte voorzieningen voor oninbaarheid. Vorderingen en liquide middelen Vorderingen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde eventueel verminderd met noodzakelijke geachte voorziening voor oninbaarheid. Vorderingen en liquide middelen staan ter vrije beschikking.

37

Voorraden en onderhanden werk De voorraden zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs eventueel verminderd met noodzakelijk geachte voorziening voor incourant. De onderhanden projecten, bestaande uit nog te factureren opbrengsten dienstverlening, zijn gewaardeerd tegen de verwachte verkoop waarde. Opbrengsten worden verantwoord naar rato van voortgang van de projecten. Overige voorzieningen Voorzieningen zijn gevormd voor verplichtingen en verliezen die op balansdatum bestaan en waarvan de omvang onzeker is, maar op betrouwbare wijze is in te schatten. De omvang van de voorziening is bepaald door middel van schatting van de bedragen die noodzakelijk worden geacht om de desbetreffende verplichtingen en verliezen af te wikkelen. Pensioenen De groep kent twee pensioenregelingen. De pensioenregeling van FloraHolland is een toegezegde pensioenregeling die is ondergebracht bij een verzekeraar. De toegekende pensioenaanspraken worden door middel van jaarlijkse pensioenbetalingen aan de verzekeraar afgefinancierd. De dekkingsgraad van dit pensioen ligt ruim boven het door De Nederlandsche Bank gestelde minimum van 105%. Daarnaast kent Hobaho Horti Gro ep B.V. een bedrijfstakpensioenfonds waarop de Suwas-regeling van toepassing is. Op grond van de geldende RJ richtlijnen wordt het verplichtingenstelsel gehanteerd. Voor beide pensioenregelingen geldt dat de premiebetalingen als last wordt verantwoord in h et jaar waarop deze betrekking heeft. Jubilea De voorziening jubilea betreft aan verstreken dienstjaren toe te rekenen kosten van toekomstige jubileumuitkeringen, rekening houdend met de kans op tussentijdse uitdiensttreding en overlijden. Statiegelden Statiegeldverplichtingen zijn opgenomen tegen de statiegeldwaarde van de op balansdatum in omloop zijnde meermalige emballage onder aftrek van een geschat bedrag voor in omloop zijnde emballage die niet retour zal komen. Leasing De beoordeling of een overeenkomst een lease bevat, vindt plaats op grond van de economische realiteit op het tijdstip van het aangaan van het contract. Het contract wordt aangemerkt als een lease-overeenkomst als de nakoming van de overeenkomst afhankelijk is van het gebruik van ee n specifiek actief of de overeenkomst het recht van het gebruik van een specifiek actief omvat. In geval van operationele leasing zijn de leasebetalingen lineair over de leaseperiode ten laste van de winst -enverliesrekening gebracht. Bepaling van het resultaat Het resultaat, zijnde het saldo van bedrijfsbaten en -lasten over het boekjaar,isn toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Bedrijfsbaten (‘winsten’) zijn verantwoord voor zover zij op de balansdatum zijn gerealiseerd. Bedrijfslasten (‘verliezen’) die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar zijn verwerkt indien en voor zover deze voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Resultaat deelnemingen Van deelnemingen waarbij de groep geen beslissende zeggenschap heeft, wordt het aandeel in het resultaat van de deelneming in de winst -en-verliesrekening verantwoord volgens de nettovermogenswaarde. Voor zover er niet volgens

38

nettovermogenswaarde wordt gewaardeerd, betreft het resultaat de in het verslagjaar ontvangen dividenden en eventuele waardeveranderingen. Belastingen De vennootschapsbelasting is berekend op basis van het verantwoorde resultaat, rekening houdend met fiscaal vrijgestelde posten en geheel of gedeeltelijk niet aftrekbare kosten. Voor belastbare of verrekenbare tijdelijke verschillen is een latente belastingverplichting of latente belastingvordering opgenomen. Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De liquide middelen in het overzicht bestaan uit direct beschikbare geldmiddelen. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van rente en belastingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Derivaten en financiële risico’s Derivaten FloraHolland houdt geen financiële instrumenten voor handelsdoeleinden en geeft deze ook niet uit. Beheer van valutarisico’s Transacties in vreemde valuta vinden slechts in beperkte mate plaats. Ook activa en passiva luiden doorgaans in euro’s. Uit dien hoofde is het valutarisico beperkt. Beheer van renterisico’s FloraHolland volgt de marktrenteontwikkelingen intensief. Het beleid van FloraHolland ten aanzien van renterisico ’s heeft ten doel om renteschommelingen op te vangen. Het beleid is erop gericht het renterisico grotendeels af te dekken met zogenaamde renteswaps. De renteswaps maken deel uit van een effectieve hedge relatie waarbij kostprijshedge-accounting wordt toegepast. Bij kostprijshedgeaccounting worden gedurende de looptijd de renteswaps gewaardeerd tegen historische kostprijs. Waardeveranderingen worden niet verwerkt in de winst -enverliesrekening. Beheer van liquiditeitsrisico’s Met kredietinstellingen zijn ten aanzien van de bancaire financiering, en de voorwaarden waaronder deze ter beschikking zijn gesteld , nadere afspraken gemaakt over de kredietwaardigheidratio’s van FloraHolland. Voor de bancaire financiering zijn geen activa als zekerheid afgegeven. Beheer van debiteurenrisico’s Om het risico van oninbare debiteurenvorderingen te beheersen wordt dit voortdurend bewaakt. De dienstverlening van FloraHolland is over een grote groep klanten gespreid waardoor er geen sprake is van een grote conce ntratie van het debiteurenvorderingen. Een overwegend deel van het debiteurenvorderingen wordt afgedekt door (on)beperkte non-storno verklaringen en een kredietverzekeringspolis ingeval er een 14 dagen krediet wordt verstrekt voor FloraHolland Connect aankopen. Risico's op bijzondere waardeverminderingen gebouwen en terreinen Belangrijk onderdeel van de strategie van FloraHolland is het bieden van een aantrekkelijke fysieke vestigingsplaats om ‘de handel’ optimaal te faciliteren en aan zich te kunnen binden. Deze strategie brengt aanzienlijke investeringen in gebouwen en terreinen met zich mee en is inherent aan de functie van de veiling als fysieke marktplaats. Hierbij heeft FloraHolland een lange termijn visie waarbij echter door marktomstandigheden en ontwikkelingen in de financiële en onroerend goed wereld fluctuaties op middellange en lange termijn in de waardering van de terreinen en gebouwen niet uit te sluiten zijn. Ondanks deze lange termijn visie kunnen daarom

39

deze fluctuaties leiden tot bijzondere waardeverminderingen. FloraHolland evalueert periodiek haar beleid ten aanzien van investeringen in gebouwen en terreinen, afschrijvingen en waarderingsgrondslagen om zodoende het risico op bijzondere waardeverminderingen te beperken.

40

Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2012 Vaste Activa

Immateriële vaste activa (1) De samenstelling van de boekwaarde per balansdatum en het verloop is als volgt: Consessies

2012

Stand per 1 januari

2011 91

-

Mutaties: Investeringen

5.858

Afschrijvingen en waardeveranderingen

91

9-

-

Stand per 31 december

5.940

91

Cumulatieve aanschafwaarde

6.350

492

Cumulatieve afschrijvingen en waardeveranderingen

410-

Stand per 31 december

401-

5.940

91

Concessies hebben betrekking op kwekersrechten, veredelingskramen en fust . De immateriële vaste activa worden in 10 jaar afgeschreven.

Materiële vaste activa (2) De samenstelling van de boekwaarde per balansdatum en het verloop is als volgt:

Terreinen Stand per 1 januari

Bedrijfsgebouw en

86.913

Installaties en

Terreinen en bedrijfs-

inventaris

middelen in uitvoering

2012

2011

447.523

187.992

131.539

853.967

847.127

95.432

Mutaties: Investeringen

26

5.456

19.388

51.461

76.331

Overboekingen

24

10.051

32.613

42.688-

-

-

1.102

4.388-

13.234-

-

76.346-

75.358-

Desinvesteringen

902-

Afschrijvingen en waardeveranderingen

-

Herrubricering

4.490-

98-

37.945-

38.401-

47

1.127-

-

1.080

-

-

805-

28.055-

13.502

10.955

4.403-

6.840

Stand per 31 december

86.108

419.468

201.494

142.494

849.564

853.967

Cumulatieve aanschafwaarde

86.108

1.006.525

751.034

142.494

1.986.161

1.917.278

1.136.597-

1.063.311-

849.564

853.967

Cumulatieve afschrijvingen en waardeveranderingen Stand per 31 december

0 86.108

587.057-

549.540-

419.468

201.494

142.494

Terreinen en bedrijfsmiddelen in uitvoering betreffen activa die per balansdatum nog niet in gebruik genomen zijn. Hieronder zijn begrepen de onderhanden projecten productstraat naar Aalsmeer Oost en koelcellen Aalsmeer alsmede terreinen die aangehouden worden voor toekomstige uitgifte aan klanten van FloraHolland ter ondersteuning van de centrale marktplaatsfunctie.

41

De samenstelling van de boekwaarde per balansdatum van terreinen die nog niet in gebruik zijn genomen is als volgt:

Aantal m2 FloraHolland Greenparc V.O.F. Stand per 31 december

Boekw aarde

681.388

92.053

64.800

1.080

746.188

93.133

Materiële vaste activa worden afgeschreven op basis van de geschatte economische levensduur: Terreinen worden niet afgeschreven. Bedrijfsgebouwen: afschrijving over 10 - 33 1/3 jaar. Installaties en inventaris: afschrijving over 5 – 10 jaar. Terreinen en bedrijfsmiddelen in uitvoering worden niet afgeschreven.

Financiële vaste activa (3) De samenstelling van de boekwaarde per balansdatum en het verloop is als volgt: V orderingen op Deelnemingen Stand per 1 januari

deelnemingen

25.343

Overige vorderingen 631

2.452

2012

2011 28.426

23.735

Mutaties: Investeringen Resultaat deelnemingen

961

-

-

961

6.086

1.406

-

-

1.406

1.498

1.650-

1.717-

2.893-

Aflossing leningen

-

Bijzondere waardeverminderingen

300-

Herrubricering en eliminaties Stand per 31 december

67-

1.79125.619

-

-

300-

2.489

-

698

3.053

802

29.474

28.426

Deelnemingen Voor de risico’s inzake het faillissement van de Nederlandse handelsbedrijven van de Ciccolella-groep wordt verwezen naar de toelichting op de gebeurtenissen na balansdatum op pagina 48. Voor een overzicht van alle deelnemingen wordt verwezen naar bijlage 1. Vorderingen op deelnemingen Onder deze post zijn leningen begrepen aan deelnemi ngen. De rente op deze leningen bedraagt gemiddeld 2,9% en hebben een resterende looptijd langer dan 5 jaar. Transacties met verbonden partijen: Alle transacties met verbonden partijen hebben plaatsgevonden tegen marktconforme condities Overige vorderingen De post overige vorderingen bestaat uit een door FloraHolland verstrekte lening aan de producent van de uniforme stapelwagen. Over deze lening wordt een zakelijke rente berekend. De resterende looptijd van deze lening is 1 jaar.

42

Vlottende Activa

Vorderingen Handelsdebiteuren In 2013 zijn de Nederlandse handelsbedrijven van de Ciccolella -groep failliet verklaard. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de gebeurtenissen na balansdatum op pagina 48. Overige vorderingen en overlopende activa (4) 2012 Belastingen en premies sociale verzekeringen

2011 366

129

11.579

9.117

811

1.255

Overige vorderingen

3.074

11.480

Overlopende activa

6.239

4.601

22.069

26.582

Vooruitbetaalde kosten Voorraden en onderhanden werk

Stand per 31 december

Groepsvermogen (5) Het groepsvermogen bedraagt per balansdatum € 226,6 miljoen (2011: € 221,9 miljoen). Voor een nadere specificatie wordt verwezen naar de toelichting op de enkelvoudige balans.

Aandeel derden (6) 2012 Stand per 1 januari

2011 1.698

1.698

Mutaties: Aandeel in resultaat deelnemingen

115

Stand per 31 december

1.813

43

1.698

Voorzieningen (7) Latente belasting-

Overige

verplic htingen

voorzieningen

Stand per 1 januari

4.334

2012

8.837

2011 13.171

15.326

Mutaties: Toevoegingen

339

219

558

754

Onttrekkingen

453-

1.232-

1.685-

1.752-

Vrijval

556-

3.250-

3.806-

1.157-

4.574

8.238

Stand per 31 december

3.664

13.171

De voorziening latente belastingverplichtingen vindt haar oorsprong in verschillen tussen de commerciële en fiscale waardering van materiële vaste activa en een gevormde kostenegalisatiereserve. De voorziening latente belastingverplichtingen is gevormd op bas is van een vennootschapsbelastingtarief van 25 ,0% (2011: 25,0%). De voorziening latente belastingverplichtingen heeft een overwegend langlopend karakter. De andere voorzieningen hebben een kortlopend karakter.

Langlopende schulden Ledenleningen (8) 2012 Stand per 1 januari

2011

167.643

176.349

39.620

18.763

Mutaties: Bijschrijving liquiditeitsbijdrage voorgaand boekjaar Uitbetaling wegens overlijden en uittreding Aflossingsverplichting huidg boekjaar opgenomen onder kortlopende schulden Stand per 31 december

7.875-

7.174-

20.751-

20.295-

178.637

167.643

Uitbetaling van de ledenlening is geregeld in artikel 17 van de statuten. Over 2012 is een rente vergoed van 2,9% (2011: 2,8%). Het saldo per 31 december 2012 betreft de bijschrijvingen over de jaren 2006 tot en met 2012. Tevens zijn hieronder begrepen de bijschrijvingen 2004 en 2005 van Bloemenveiling Aalsmeer. Van het saldo van € 179 miljoen (2011: € 168,0 miljoen) heeft een bedrag van € 74,0 miljoen (2011: € 83,1 miljoen) een looptijd langer dan vijf jaar. Als moment van aflossing geldt voor de op 31 december 2007 bestaande jaarlagen de termijn zoals die gold voor FloraHolland -oud (na zeven jaar) en Bloemenveiling Aalsmeer (na negen jaar). Voor de jaarlagen opgebouwd vanaf 2008 geldt dat aflossing na acht jaar zal plaatsvinden. De ledenleningen zijn achtergesteld bij alle vorderingen van derden op FloraHolland. Liquiditeitsbijdrage (9) 2012 Stand per 1 januari

2011

39.620

18.740

Bijschrijving ledenlening voorgaand boekjaar

39.620-

18.763-

Ingehouden lopend boekjaar

40.281

39.643

Restitutie ingehouden liquiditeitsbijdrage

20.140-

-

Stand per 31 december

20.141

39.620

Mutaties

44

De liquiditeitsbijdrage bestaat uit een ingehouden bijdrage van 1,0% van de productomzet van de leden. In 2012 bedroeg het totaalbedrag van de ingehouden liquiditeitsbijdrage € 40,3 miljoen (2011: € 39,6 miljoen). Aan de algemene ledenvergadering zal worden voorgesteld om 50% van dat bedrag, zijnde € 20,2 miljoen bij te schrijven op de ledenlening. Tevens zal aan de algemen e ledenvergadering worden voorgesteld om de overige 50% van de liquiditeitsbijdrage 2012, zijnde € 20,1 miljoen, in 2013 aan de leden te restitueren. Dit bedrag is opgenomen onder de kortlopende schulden. De liquiditeitsbijdrage is achtergesteld bij alle vorderingen van derden op FloraHolland. Vrijwillige ledenleningen (10) 2012 Stand per 1 januari

2011 9.971

11.759

Mutaties: Stortingen

675

1.095

Uitbetalingen

1.943-

2.883-

Stand per 31 december

8.703

9.971

De op de vrijwillige ledenlening ingelegde bedragen worden na vijf jaar opeisbaar. Het saldo van € 8,7 miljoen (2011: € 10,0 miljoen) heeft een looptijd korter dan 5 jaar. Over 2012 is een rente vergoed van 3,4% (2011: 3,3%). De vrijwillige ledenlening is achtergesteld bij alle vorderingen van derden op FloraHolland. Aanvoerdersleningen (11) 2012 Stand per 1 januari

2011

15.482

18.027

Bijschrijving bijdrage huidig boekjaar

1.490

1.477

Uitbetaling wegens overlijden en uittreding

3.083-

1.548-

Aflossingsverplichting huidig boekjaar opgenomen onder kortlopende schulden

1.771-

2.474-

Mutaties:

Stand per 31 december

12.118

15.482

Het saldo per 31 december 2012 betreft de bijschrijvingen over de jaren 2006 t ot en met 2012. Tevens zijn hieronder begrepen de bijschrijvingen 2004 en 2005 van Bloemenveiling Aalsmeer. Over de aanvoerdersleningen is in 2012 een rente vergoed van 2,9% (2011: 2,8%). De bijschrijvingen op de aanvoerdersleningen worden rentedragend p er 1 januari volgend op het jaar van bijschrijving. Voor de bijschrijvingen op de aanvoerdersleningen tot en met jaarlaag 2007 blijven de aflossingstermijnen die destijds golden, zeven en tien jaar van toepassing. Vanaf jaarlaag 2008 loopt de aflossingstermijn gelijk aan de aflossingstermijn van de ledenlening (acht jaar). Van het saldo van € 12,1 miljoen (2011: € 15,5 miljoen) heeft een bedrag van € 3,0 miljoen (2011: € 5,0 miljoen) een looptijd langer dan vijf jaar. De aanvoerdersleningen zijn achtergesteld bij alle vorderingen van derden op FloraHolland.

45

Langlopende bankleningen (12) 2012 Stand per 1 januari

2011 149.795

117.422

Mutaties: Aflossingsverplichting huidig jaar, opgenomen onder kortlopende schulden Nieuw afgesloten leningen Stand per 31 december

33.681-

17.627-

-

50.000

116.114

149.795

Van het totaalbedrag van € 116,1 miljoen (2011: € 149,8 miljoen) heeft € 108,8 miljoen (2011: € 17,2 miljoen) een looptijd korter dan 5 jaar. De aflossingsverplichting 2013 van € 33,3 miljoen (2012: € 17,2 miljoen) is opgenomen onder de kortlopende schulden. De rente op deze leningen bedraagt gemiddeld 2,4% (2011: 2,5%).

Kortlopende schulden Kredietinstellingen inclusief aflossingsverplichtingen (13) Hieronder zijn begrepen de aflossingsverplichting van de langlopende bankleningen (€ 33,8 miljoen) (2011: € 18,8 miljoen). Deze bestaan voor € 33,3 miljoen (2011: € 17,2 miljoen) uit aflossingsverplichtingen 2013 en € 0,5 miljoen (2011: € 1,6 miljoen) doorgeschoven aflossingsverplichtingen 2012. Tevens zijn hieronder begrepen rekening courant kredieten € 75,6 miljoen (2011: € 66,8 miljoen). De kredietruimte bij banken bedraagt € 129,5 miljoen (2011: € 129,5 miljoen). Schulden aan leden / niet-leden (14) Hieronder zijn begrepen de aflossingsverplichting 2013 van de ledenlening (bijschrijving 2003 Bloemenveiling Aalsmeer; bijschrijving 2005 FloraHolland -oud). Ook de in 2013 verschuldigde aflossingsverplichtingen van de aanvoerdersleningen en participatiereserve zijn hieronder begrepen. Overige schulden en overlopende passiva (15) 2012 Belastingen en premies sociale verzekeringen Vakantiegeld en -dagen Rentekosten banken en ledenlening

2011 6.057

5.889

16.231

15.583

8.217

8.001

Overlopende passiva

15.904

15.779

Overige schulden

22.752

17.166

Stand per 31 december

69.161

62.418

Financiële instrumenten Per 31 december 2012 bedraagt de nominale waarde van de renteswapcontracten van FloraHolland € 365,0 miljoen (2011: € 368,0 miljoen), waarvan € 200,0 miljoen (2011: € 203,0 miljoen) ter dekking van bankleningen en € 165,0 miljoen (2011: € 165,0 miljoen) ter dekking van leden- en aanvoerdersleningen. Bij deze swaps wordt een variabele rente ontvangen en een vaste rente betaald.

46

Per 31 december 2012 bedraagt de bankschuld van FloraHolland van langlopende en kortlopende leningen € 225,6 miljoen (2011: € 235,3 miljoen) met een variabele rente. Ter dekking hiervan zijn renteswapcontracten afgesloten met een onderliggende waarde op balansdatum van € 200,0 miljoen (2011: € 203,0 miljoen). De vaste rente van gemiddeld 3,5% (2011: 3,5%) ligt boven het marktniveau ultimo 2012 zodat de reële waarde van de swaps op balansdatum negatief is. Per 31 december 2012 bedraagt het totaal aan leden - en aanvoerdersleningen van FloraHolland € 219,6 miljoen (2011: € 212,0 miljoen). De rentevergoeding wordt per jaar bepaald en is afgeleid van het rendement op 8 -jaars staatsobligaties. Ter dekking van de leden- en aanvoerdersleningen zijn renteswapcontracten afgesloten met een onderliggende waarde op balansdatum van € 165,0 miljoen (2011: € 165,0 miljoen). De vaste rente bedraagt gemiddeld 4,2% (2011:4,1%) ultimo 2012. De reële waarde van de gezamenlijke renteswapcontracten van FloraHolland bedraagt per balansdatum € 47,3 miljoen (2011: € 32,2 miljoen) negatief. Het renterisico op de huidige bancaire - en ledenleningen is afgedekt voor meer dan 70,0%. Per balansdatum heeft FloraHolland renteswapcontracten met een looptijd tot en met 2021.

Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen Investeringsverplichtingen Per 31 december 2012 bedragen de investeringsverplichtingen € 17,1 miljoen (2011: € 21,8 miljoen). Ten behoeve van een marktpartij is jege ns haar bankier een verplichting aangegaan om, met een maximale termijn van 2 jaar, tot terugkoop van geleverd onroerend goed over te gaan tegen een marktconforme prijs. De maximale verplichting bedraagt € 3,8 miljoen.

Leaseverplichtingen Per 31 december 2012 bedragen de leaseverplichtingen met een looptijd k orter dan 1 jaar € 2,6 miljoen (2011: € 2,3 miljoen) en met een looptijd van 1 tot en met 5 jaar € 2,3 miljoen (2011: € 3,2 miljoen).

Huurverplichtingen Per 31 december 2012 bedragen de huurverplichtingen € 10,7 miljoen (2011: € 7,0 miljoen), waarvan € 3,0 miljoen (2011: € 2,1 miljoen) korter dan 1 jaar.

Garanties Per 31 december 2012 zijn (bank)garanties afgegeven van € 3,6 miljoen (2011: € 3,6 miljoen) ten behoeve van aanleg van onroerend goed en infrastructurele projecten.

Overige dienstverleningscontracten Per 31 december 2012 bedragen deze verplichtingen € 30,8 miljoen (2011: € 33,6 miljoen), waarvan € 12,6 miljoen (2011: € 21,5 miljoen) een looptijd korter dan 1 jaar.

47

Gebeurtenissen na balansdatum Faillissement handelsdebiteuren In 2013 zijn de Nederlandse handelsbedrijven van de Ciccolella -groep failliet verklaard. Het faillissement heeft gevolgen voor de waardering van de vorderingen op handelsdebiteuren en is zover als nodig meegenomen in de bepaling van de voorziening voor oninbare vorderingen per balansdatum . Daarnaast heeft FloraHolland een indirect belang in het vastgoed waarin de failliete bedrijven huurder alsmede aandeelhouder wa ren. De waarde van de aandelen van deze onroerend goed-bv in deze deelneming per balansdatum kunnen beïnvloed worden door de afwikkeling van het faillissement van deze bedrijven. Rekening houdende met meerdere scenario’s en ontvangen zekerheden is de inscha tting gemaakt dat de waarde van de aandelen van deze onroerend goed-bv per balansdatum van € 8 miljoen een reële waarde weergeven.

48

Toelichting op de geconsolideerde winst-en-verliesrekening 2012

Productomzet 2012

2011

Klokomzet: Aalsmeer

1.165

1.176

Naaldwijk

761

776

Rijnsburg

349

350

Bleiswijk

52

58

Eelde

25

27

Totaal klokomzet

2.352

2.387

FloraHolland Connect

1.929

1.771

Totaal omzet FloraHolland

4.281

4.158

115

124

2

2

4.398

4.284

Hobaho Horti Groep B.V. Flower Chain Services B.V. Totaal omzet groep

Het totaalaandeel klokomzet van FloraHolland bedroeg in 2012 54,9% (2011: 57,4%). Het aandeel Connect productomzet bedroeg in 2012 45,1% (2011: 42,6%). De productomzet gerealiseerd door leden van FloraHolland bedroeg in 2012 € 3.951,0 miljoen (2011: € 3.815,0 miljoen) en de productomzet van overige aanvoerders bedroeg in 2012 € 330,0 miljoen (2011: € 343,0 miljoen).

Bedrijfslasten Salarissen (16) 2012 Salarissen eigen werknemers Personeel derden

2011

135.808

139.425

19.366

22.564

155.174

161.989

Remuneratie bestuur, raad van commissarissen en directie De verschillende remuneraties zijn opgenomen in de post personeelskosten. De remuneratie van het bestuur (9 personen) bedroeg in totaal 538 duizend ( 2011: 536 duizend). Dit bedrag is inclusief pensioenvoorzieningen van 53 duizend voor de drie leden die het dagelijks bestuur vormen (2011: 46 duizend). Er worden voor het bestuur geen variabele beloningen gehanteerd. De beschikbaarheid van de voorzitter is 100%, van de overige dagelijks bestuursleden 50% en voor de gewone bestuursleden 25%. De remuneratie voor raad van commissarissen (6 personen) bedroeg euro 124.000 (2011: 122 duizend). De voorzitter van de raad van commissarissen is 17 dagen beschikbaar en de gewone leden 10 dagen. De remuneratie voor de directie (3

49

personen) bedroeg in totaal 1.483 duizend (2011: 1.332 duizend). De remuneratie van de directie is opgebouwd uit een vast, variabel en pensioen gedeelte. De variabele beloning die in 2012 is uitgekeerd heeft betrekking op het voorgaande jaar (2011). Het bestuur heeft de hoogte van de variabele beloning vastgesteld op basis van de realisatie van vooraf bepaalde doelstellingen. In 2011 waren dit: FloraHolland omzet groei ten opzicht van de groei van de export (HBAG), het financiële resultaat, het ziekteverzuim van het totale personeel, de voortgang van een aantal specifieke projecten en tevredenheid leden en kopers. Over het jaar 2011 heeft het bestuur 57,5% van de maximale variabele beloning voor de directie toegekend.

Aantal medewerkers en FTE’s ultimo 2012

Logistiek & Faciliteiten

2011

2012

2011

Aantal

Aantal

Medew.

Medew.

FTE's

FTE's

2.537

2.653

1.920

2.009

Binnenlandse Markt

248

258

165

174

Veilen & Kwaliteit

289

295

258

263

Connect

202

223

186

205

Retail Services

12

11

11

11

Ketenlogistiek

57

57

51

51

Coöperatie, Product en Markt

95

96

85

86

224

224

212

211

Finance

91

94

82

85

Human Resource

53

58

46

50

Overige Staf

53

56

42

44

Deelnemingen

17

35

14

28

3.878

4.060

3.072

3.217

90

92

76

79

6

6

6

6

3.974

4.158

3.154

3.302

Informatisering & Automatisering

FloraHolland Hobaho Horti Groep B.V. Flower Chain Services B.V.

Overige bedrijfslasten Accountantskosten 2012

2011

Controle op jaarrekening

238

238

Overige controlekosten

83

50

321

288

50

Vennootschapsbelasting (17) 2012 Uit hoofde van resultaat boekjaar

2011

2.641

4.347

Mutatie latenties

114

458-

Mutatie uit voorgaande jaren

110

337

2.865

4.226

Toepasselijk tarief

25,0%

25,0%

Effectieve belastingdruk

29,2%

27,2%

Belastingdruk

De hogere effectieve belastingdruk in 2012 is het gevolg van deelnemingsresultaten (2,8%) en correcties uit voorgaande boekjaren ( 1,4%).

51

Enkelvoudige cijfers 2012 Enkelvoudige balans per 31 december 2012 (Voor verwerking voorstel resultaatbestemming (bedragen x € 1.000)) Toelichting

2012

2011

Ac tiva Vaste activa Immateriële vaste activa

(1)

Materiële vaste activa

(2)

Terreinen

5.858

-

76.943

77.677

Bedrijfsgebouwen

413.641

438.379

Installaties en inventaris

200.251

186.423

Terreinen en bedrijfsmiddelen in uitvoering

141.118

131.539

831.953

834.018

Financiële vaste activa

(3)

Deelnemingen in groepsmaatschappijen

24.476

24.181

Vorderingen op deelnemingen in groepsmaatschappijen

-

1.470

Vorderingen op deelnemingen

564

631

Overige vorderingen

587

2.095

25.627

28.377

Handelsdebiteuren

37.482

42.884

Vorderingen op groepsmaatschappijen

31.272

30.704

Vlottende activa Vorderingen

Vorderingen op deelnemingen (2) Overige vorderingen en overlopende activa

(4)

Liquide middelen Totaal

52

327

386

19.831

23.274

88.912

97.248

1.228

2.727

953.578

962.370

2012

2011

Passiva Eigen vermogen

(5)

Algemene reserve

149.696

Reserve rechtspersonen Participatiereserve

144.354

2.634

2.635

59.818

57.388

Wettelijke reserve deelnemingen

6.535

6.230

Resultaat boekjaar

7.868

11.294

226.551

221.901

Voorziening latente belastingverplichting

3.514

3.969

Overige voorzieningen

3.700

7.860

7.214

11.829

178.637

167.643

20.141

39.620

Voorzieningen

(6)

Langlopende schulden Ledenlening* Liquiditeitsbijdrage* Vrijwillige (leden)lening* Aanvoerdersleningen* Langlopende bankleningen

(7)

8.703

9.971

12.118

15.482

109.289

142.606

328.888

375.322

Kortlopende schulden Kredietinstellingen inclusief aflossingsverplichtingen

109.452

85.540

Schulden aan leden / niet-leden

94.145

84.501

Schulden aan groepsmaatschappijen

12.540

11.611

Schulden aan deelnemingen

-

Overige crediteuren Statiegelden Overige schulden en overlopende passiva

(8)

Totaal

41.851

76.918

71.382

64.312

58.428

390.925

353.318

953.578

962.370

(1) Achtergestelde leningen. Deze vormen gezamenlijk met het eigen vermogen het aansprakelijk vermogen. Het aansprakelijk vermogen bedraagt ulitmo 2012 € 446,2 miljoen (2011: € 454,6 miljoen).

53

5

33.558

Enkelvoudige winst-en-verliesrekening 2012 (bedragen x € 1.000)

2012

2011

Coöperatief resultaat na belasting

5.715

9.372

Resultaat deelnemingen na belasting

2.153

1.922

Resultaat na belasting

7.868

11.294

54

Enkelvoudig kasstroomoverzicht 2012 2012

2011

Operationele activiteiten Bedrijfsresultaat

23.529

25.072

Afschrijvingen materiële vaste activa

75.421

74.315

Mutatie voorzieningen

4.160-

1.324-

94.790

98.063

5.402

12.704-

Verandering in werkkapitaal Af-/toename handelsdebiteuren Af-/toename vorderingen op deelnemingen en groepsmaatschappijen

509-

2.293

Af-/toename overige vorderingen

3.443

Af-/toename schulden aan leden / niet-leden

9.011-

22.074

Af-/toename overige crediteuren

8.293-

1.140

Af-/toename schulden aan deelnemingen en groepsmaatschppijen

277-

924

71

Af-/toename statiegelden

5.536

171

Af-/toename overige schulden

8.499

9.663-

5.991

3.105

Ontvangen rente Betaalde rente Betaalde winstbelasting

Kasstroom uit operationele ac tiviteiten

2.278

1.648

17.779-

17.060-

4.845-

2.973-

20.346-

18.385-

80.435

82.783

Investeringsactiviteiten Investeringen in immateriële vaste activa

5.858-

-

74.597-

95.125-

Desinvesteringen in materiële vaste activa

2.561

16.108

Desinvestering in overige financiele activa

3.045

3.113

74.849-

75.904-

Mutatie rekening courant krediet

7.777

14.099-

Opgenomen langlopende leningen

-

50.000

Aflossing langlopende leningen

17.182-

25.909-

Liquiditeits- en kapitaalsbijdragen

40.281

39.620

Investeringen in materiële vaste activa

Kasstroom uit investeringsac tiviteiten

Financieringsactiviteiten

Vrijwillige (leden)lening

1.268-

1.788-

32.237-

43.727-

Terugbetaling participatiereserve en kapitaalsbijdrage

4.456-

9.577-

Kasstroom uit financ ieringsac tiviteiten

7.085-

5.480-

Netto kasstroom

1.499-

1.399

Stand liquide middelen per 1 januari

2.727

1.328

Stand liquide middelen per 31 december

1.228

2.727

Mutatie liquide middelen

1.499-

1.399

Terugbetaling leden- en aanvoerderslening

55

Toelichting op de enkelvoudige cijfers 2012 Toelichting algemeen De grondslagen van waardering en van het resultaatbepaling van de enkelvoudige en de geconsolideerde jaarrekening zijn gelijk. Voor de grondslagen wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening. In de toelichting op de enkelvoudige jaarrekening 2012 zijn alleen die posten opgenomen, voor zover deze afwijken van de in de geconsolideerde balans opgenomen bedragen. Bij het weergeven van de enkelvoudige winst -en-verliesrekening is gebruik gemaakt van de vrijstellingen van artikel 402 Boek 2 BW.

Toelichting op de enkelvoudige balans per 31 december 2012

Vaste Activa Immateriële vaste activa (1) De samenstelling van de boekwaarde per balansdatum en het verloop is als volgt: 2012 Stand per 1 januari

2011 -

-

Investeringen

5.858

-

Stand per 31 december

5.858

-

Cumulatieve aanschafwaarde

5.858

-

-

-

5.858

-

Mutaties:

Cumulatieve afschrijvingen en waardeveranderingen Stand per 31 december

Investeringen hebben betrekking op concessies voor fust. De immateriële vaste activa worden in 10 jaar afgeschreven.

56

Materiële vaste activa (2) De samenstelling van de boekwaarde per balansdatum en het verloop is als volgt: Terreinen en Terreinen Stand per 1 januari

77.677

Bedrijfs-

Installaties en

bedrijfs-middelen

gebouw en

inventaris

in uitvoering

2012

2011

438.379

186.423

131.539

834.018

825.927

95.125

Mutaties: Investeringen

26

5.455

19.271

51.165

75.917

Overboekingen

24

10.191

32.473

42.688-

-

-

2.879-

-

1.102

2.561-

12.719-

-

37.505-

37.916-

-

75.421-

74.315-

734-

24.738-

13.828

9.579

2.065-

8.091

Desinvesteringen Afschrijvingen en waardeveranderingen

784-

Stand per 31 december

76.943

413.641

200.251

141.118

831.953

834.018

Cumulatieve aanschafwaarde

76.943

995.873

737.201

141.118

1.951.135

1.877.780

-

582.232

536.950

1.119.182

1.043.762

76.943

413.641

200.251

831.953

834.018

Cumulatieve afschrijvingen en waardeveranderingen Stand per 31 december

141.118

Terreinen en bedrijfsmiddelen in uitvoering betreffen activa die per balansdatum nog niet in gebruik genomen zijn. Hieronder zijn begrepen gronden die aangehouden worden voor toekomstige uitgifte aan klanten van FloraHolland ter ondersteuning van de centrale marktplaatsfunctie. De samenstelling van de boekwaarde per balansdatum van terreinen die nog niet in gebruik zijn genomen is als volgt: Aantal m2

Boekw aarde

Aalsmeer

369.000

27.708

Naaldwijk

246.000

56.775

Rijnsburg

66.388

7.570

681.388

92.053

Stand per 31 december

Materiële vaste activa worden afgeschreven op basis van de geschatte economische levensduur: Terreinen worden niet afgeschreven. Bedrijfsgebouwen: afschrijving over 10 - 33 1/3 jaar. Installaties en inventaris: afschrijving over 5 – 10 jaar. Terreinen en bedrijfsmiddelen in uitvoering worden niet afgeschreven.

57

Financiële vaste activa (3) De samenstelling van de boekwaarde per balansdatum en het verloop is als volgt: V orderingen op deelnemingen in Deelnemingen Stand per 1 januari

groepsmaat-

V orderingen op

Overige

sc happijen

deelnemingen

vorderingen

24.181

1.470

631

2.095

2012

2011 28.377

29.568

1.922

Mutaties: Resultaat deelnemingen

2.153

-

-

-

2.153

Herrubriceringen en eliminaties

1.858-

-

-

-

1.858-

-

-

1.470-

67-

1.508-

3.045-

3.113-

24.476

-

564

587

25.627

28.377

Aflossingen leningen Stand per 31 december

Deelnemingen In 2013 zijn de Nederlandse handelsbedrijven van de Ciccolella -groep failliet verklaard. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de gebeurtenisse n na balansdatum op pagina 48. Voor een overzicht van alle deelnemingen wordt verwezen naar bijlage 1. Vorderingen op deelnemingen Onder deze post zijn begrepen leningen aan deelnemingen. De rente op deze leningen bedraagt gemiddeld 2,9% (2011: 5,1%)en hebben een resterende looptijd langer dan 5 jaar. Transacties met verbonden partijen Alle transacties met verbonden partijen hebben plaatsgevonden tegen marktconforme condities Overige vorderingen De post overige vorderingen bestaat uit een door FloraHolland verstrekte lening aan de producent van de uniforme stapelwagen. Over deze lening wordt een zakelijke rente berekend. De resterende looptijd van deze lening is 1 jaar.

Vlottende Activa Vorderingen In 2013 zijn de Nederlandse handelsbedrijven van de Ciccol ella-groep failliet verklaard. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de gebeurteni ssen na balansdatum op pagina 47.

58

Overige vorderingen en overlopende activa (4) 2012 Belastingen en premies sociale verzekeringen Vooruitbetaalde kosten

2011 366

117

11.576

9.076

Voorraden

811

829

Overige vorderingen

839

8.651

6.239

4.601

19.831

23.274

Overlopende activa Stand per 31 december

Eigen Vermogen (5) Algemene reserve 2012 Stand per 1 januari

2011

144.354

137.577

Mutaties: Onttrekking wettelijke reserve deelnemingen

305-

Toevoeging resultaat voorgaand boekjaar Stand per 31 december

657

5.647

6.120

149.696

144.354

Reserve rechtspersonen Deze in artikel 32 van de statuten bedoelde ‘reserve rechtspersonen’ is in voorgaande jaren gevormd uit het met ledenrechtspersonen verrekende vennootschapsbelastingnadeel, voortvloeiende uit de omstandigheid dat de restitutie van veilingprovisie aan ledenrechtspersonen f iscaal niet aftrekbaar is. In het boekjaar heeft geen mutatie plaatsgevonden. Participatiereserve 2012 Stand per 1 januari

2011

57.388

Mutaties: Toevoeging resultaat voorgaand boekjaar Tussentijdse uitbetalingen in huidig boekjaar Uitbetaling in volgend boekjaar, opgenomen onder kortlopende schulden

5.647 1.4471.770-

Stand per 31 december

59.818

55.865

6.200 1.6683.00957.388

De participatiereserve wordt geadministreerd ten name van ieder lid afzonderlijk. De opeisbaarheid is geregeld in artikel 31 van de statuten. De participatiereserve bestaat uit de bijschrijvingen 1994 tot en met 2011 van Bloemenveiling Aalsmeer en bijschrijvingen 1993 tot en met 2011 van FloraHolland-oud.

59

Wettelijke reserve deelnemingen 2012 Stand per 1 januari

2011 6.230

6.887

Mutaties: Overboeking van algemene reserve

305

Stand per 31 december

657-

6.535

6.230

De wettelijke reserve deelnemingen is gevormd voor deeln emingen, die gewaardeerd zijn tegen nettovermogenswaarde maar waarin FloraHolland geen overwegende zeggenschap heeft. De wettelijke reserve is gevormd voor het deel gelijk aan de wijziging van de waarde van de deelnemingen op grond van het aandeel in het resultaat van de deelnemingen, verminderd met uitgekeerde dividenden.

Voorzieningen (6) Latente belastingver-

Overige

plic hting

voorzieningen

Stand per 1 januari

3.969

7.860

2012

2011

11.829

13.965

Toevoegingen

101

-

101

851

Onttrekkingen

-

1.613-

1.613-

1.830-

Vrijval

556-

2.547-

3.103-

1.157-

3.700

7.214

Stand per 31 december

3.514

11.829

De voorziening latente belastingverplichtingen vindt haar oorsprong in verschillen tussen de commerciële en fiscale waardering van materiële vaste activa en een gevormde kostenegalisatiereserve. De voorziening latente belastingverplichtingen is gevormd op basis van een vennootschapsbelastingtarief van 25 ,0% (2011: 25,0%). De voorziening latente belastingverplichtingen heeft een overwegend langlopend karakter. De andere voorzieningen hebben een kortlopend karakter.

Langlopende schulden Langlopende bankleningen (7) 2012 Stand per 1 januari

142.606

Mutaties: Aflossingsverplichting huidig jaar, opgenomen onder kortlopende schulden Nieuw afgesloten leningen

33.317-

Stand per 31 december

109.289

2011 109.788

17.18250.000 142.606

Van het totaalbedrag van € 109,3 miljoen (2011: € 142,6 miljoen) heeft € 108,8 miljoen (2011: € 17,2 miljoen) een looptijd korter dan 5 jaar. De aflossingsverplichting 2013 van € 33,3 miljoen (2012: € 17,2 miljoen) is opgenomen onder de kortlopende schulden. De rente op deze leningen bedraagt gemiddeld 2,4% (2011: 2,5%).

60

Kortlopende schulden Overige schulden en overlopende passiva (8) 2012 Belastingen en premies sociale verzekeringen

2011 4.635

5.897

16.078

15.583

8.217

8.002

Overlopende passiva

14.045

17.816

Overige schulden

21.337

11.130

Stand per 31 december

64.312

58.428

Vakantiegeld en -dagen Rentekosten banken en ledenlening

Financiële instrumenten Per 31 december 2012 bedraagt de nominale waarde van de renteswapcontracten van FloraHolland € 365,0 miljoen (2011: € 368,0 miljoen), waarvan € 200,0 miljoen (2011: € 203,0 miljoen) ter dekking van bankleningen en € 165,0 miljoen (2011: € 165,0 miljoen) ter dekking van leden- en aanvoerdersleningen. Bij deze swaps wordt een variabele rente ontvangen en een vaste rente betaald. Per 31 december 2012 bedraagt de bankschuld van FloraHolland van langlopende en kortlopende leningen € 219,0 miljoen (2011: € 228,0 miljoen) met een variabele rente. Ter dekking hiervan zijn renteswapcontracten afgesloten met een onderliggende waarde op balansdatum van € 200,0 miljoen (2011: € 203,0 miljoen). De vaste rente van gemiddeld 3,5% (2011: 3,5%) ligt boven het marktniveau ultimo 2012 zodat de reële waarde van de swaps op balansdatum negatief is. Per 31 december 2012 bedraagt het totaal aan leden - en aanvoerdersleningen van FloraHolland € 239,0 miljoen (2011: € 212,0 miljoen). De rentevergoeding wordt per jaar bepaald en is afgeleid van het rendement op 8 -jaars staatsobligaties. Ter dekking van de leden- en aanvoerdersleningen zijn renteswapcontracten afgesloten met een onderliggende waarde op balansdatum van € 165,0 miljoen (2011: € 165,0 miljoen). De vaste rente bedraagt gemiddeld 4,2% (2011:4,1%) ultimo 2012. De reële waarde van de gezamenlijke renteswapcontracten van FloraHolland bedraagt per balansdatum € 47,3 miljoen (2011: € 32,2 miljoen) negat ief. Het renterisico op de huidige bancaire - en ledenleningen is afgedekt voor meer dan 70,0%. Per balansdatum heeft FloraHolland renteswapcontracten met een looptijd tot en met 2021.

61

Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen Investeringsverplichtingen Per 31 december 2012 bedragen de investeringsverplichtingen € 16,6 miljoen (2011: € 21,8 miljoen). Ten behoeve van een marktpartij is jegens haar bankier een verplichting aangegaan om, met een maximale termijn van 2 jaar, tot terugkoop van geleverd onroerend goed over te gaan tegen een marktconforme prijs. De maximale verplichting bedraagt € 3,8 miljoen.

Leaseverplichtingen Per 31 december 2012 bedragen de leaseverplichtingen met een looptijd korter dan 1 jaar € 1,9 miljoen (2011: € 2,0 miljoen) en met een looptijd van 1 tot en met 5 jaar € 2,3 miljoen (2011: € 2,9 miljoen).

Huurverplichtingen Per 31 december 2012 bedragen de huurverplichtingen € 4,5 miljoen (2011: € 6,3 miljoen), waarvan € 1,9 miljoen (2011: € 1,9 miljoen) korter dan 1 jaar.

Garanties Per 31 december 2012 is een bankgarantie afgegeven van € 3,6 miljoen (2011: € 3,6 miljoen) ten behoeve van aanleg van infrastructurele projecten.

Overige dienstverleningscontracten Per 31 december 2012 bedragen deze verplichtingen € 30,8 mil joen (2011: € 33,6 miljoen), waarvan € 12,6 miljoen (2011: € 21,5 miljoen) een looptijd korter dan 1 jaar.

62

Fiscale eenheid Ultimo 2012 is FloraHolland zelfstandig belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting. Voor de omzetbelasting vormt FloraHolland een fiscale eenheid met haar dochtermaatschappijen FH Diensten Holding B.V., FH Participaties B.V., FloraHolland Flower Combination B.V., Flowerdome B.V., Groen Groep Eelde B.V. en Siervast B.V.. Elk van de tot de fiscale eenheid behorende ent iteiten is hoofdelijk aansprakelijk voor de omzetbelastingschulden van de gehele fiscale eenheid.

Aalsmeer, 22 april 2013 Het bestuur, B.C. Oosterom Voorzitter

C.A.M. de Wit Bestuurslid

E.D. van den Beukel Bestuurslid

H.P.S. Persoon Vice-voorzitter

Th.J. van der Houwen Bestuurslid

J. Elstgeest Bestuurslid

M.P.E. Ammerlaan Secretaris

L.G.M. Bouman Bestuurslid

J.J.M. Goossens Bestuurslid

63

Overige gegevens Statutaire bepalingen resultaatbestemming Omtrent de bestemming van het resultaat is in artikel 30 van de statuten van de coöperatie het volgende bepaald: Artikel 30 1. Indien uit de exploitatierekening blijkt van een batig saldo, stelt de algemene vergadering, op voorstel van het bestuur, vast of dit saldo dan wel welk gedeelte daarvan, wordt toegevoegd aan de algemene reserve en welk gedeelte voor uitkering of toevoeging aan benoemde reserve(s) als hierna vermeld, beschikbaar is. Indien niet het gehele batig saldo wordt toegevoegd aan de algemene reserve, wordt eerst bepaald welk gedeelte daarvan wordt toegevoegd aan de participatiereserve middels bijschrijving op de participatierekeningen van de leden en van hen wier lidmaatschap eindigde in of aan het einde van het betrokken boekjaar. Deze bijschrijving geschiedt naar verhouding van de door ieder van hen in het betrokken boekjaar verschuldigd geworden provisie. 2. Uit het batig saldo of hetgeen hiervan resteert na toepassing van het bepaalde in het vorige lid, kan door de algemene vergadering op voorstel van het bestuur, aan de participatierekeningen van de leden, als vergoeding worden toegevoegd een percentage van het bedrag van de participatierekeningen naar de stand per de laatste dag van het betrokken boekjaar (‘participatievergoeding’), behoudens voor zover uit het elders in deze statuten bepaalde anders voortvloeit. Het percentage zal niet hoger zijn dan het in lid 2 van artikel 17 bedoelde percentage. 3. Een na toepassing van het vorige lid resterend batig saldo kan de algemene vergadering op voorstel van het bestuur ten goede doen komen aan de leden en aan degenen wier lidmaatschap in of aan het einde van het betreffende boekjaar eindigde, hetzij door uitkering, hetzij door bijschrijving op het tegoed van ieders ledenlening, hetzij deels door uitkering en deels door zodanige bijschrijving. Het aldus aan de (oud-)leden ten goede komende komt aan ieder van hen ten goede naar evenredigheid van de door hen in het betreffende boekjaar verschuldigd geworden provisie.

64

Bestemming van het resultaat Met inachtneming van de statutaire bepalingen stelt het bestuur voor om de resultaatbestemming over het boekjaar 201 2 als volgt te verwerken: Door het bestuur wordt aan de algemene ledenvergadering worden voorgestel d om het resultaat na belastingen van € 7,9 miljoen in de coöperatie te houden, deels toe te voegen aan de participatiereserve en deels aan de algemene reserve. Bij de toevoeging aan de participatiereserve wordt uitgegaan van een vergoeding van 2,5% over het uitstaande saldo en een toevoeging van 3,8% van de betaalde ledenprovisie. 2012 Bijschrijving op de participatiereserve over de stand huidig boekjaar

1.600

Bijschrijving over de ontvangen provisie huidig boekjaar

2.334

Subtotaal

3.934

Toevoeging aan de algemene reserve

3.934

Totaal resultaat na belastingen

7.868

Besluitvorming over de bestemming van het resultaat zal in de algemene ledenvergadering van 6 juni 2013 plaatsvinden.

65

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: het bestuur en de leden van Koninklijke Coöperatieve Bloemenveiling FloraHolland U.A. te Aalsmeer

Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit jaarverslag opgenomen jaarrekening 2012 van Koninklijke Coöperatieve Bloemenveiling FloraHolland U.A. te Aalsmeer gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en enkelvou dige balans per 31 december 2012 en de geconsolideerde en enkelvoudige wi nst-en-verliesrekening over 2012 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen.

Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de coöperatie is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW) . Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.

Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redeli jke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico's dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het op zetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omsta ndigheden. Deze risicoinschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de coöperatie, Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondsla gen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de coöperatie gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle -informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.

66

Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Koninklijke Coöperatieve Bloemenvei ling FloraHolland U.A. per 31 december 201 2 en van het resultaat over 2012 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.

Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons g een tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Den Haag, 22 april 2013 Ernst & Young Accountants LLP

w.g. E.J. Pieters RA

67

Bijlage 1: Overzicht deelnemingen FloraHolland heeft een volledig of gedeeltelijk (in)direct belang in de volgende vennootschappen: V estigingsplaats FH Diensten Holding B.V . *

Belang %

Naaldwijk

100

Agricultural Fulfilment Center B.V.

Naaldwijk

100

Greenparc Ontwikkeling B.V.*

Bleiswijk

100

BSF B.V.*

Rijnsburg

100

Servi FloraHolland 2002 SL*

Valencia, Spanje

100

FH Flower Combination B.V.*

Naaldwijk

100

Flower Chain Services B.V.*

Aalsmeer

100

VBA 1 B.V.*

Aalsmeer

100

Sivepo B.V.*

Leiden

100

Hobaho Horti Groep B.V.*

Lisse

100

Hobaho B.V.

Lisse

100

Computer-Centrum Bollenstreek (C.C.B.) B.V.

Lisse

100

Boeket Handelsmaatschappij B.V.

Lisse

100

De Verenigde Koelhuizen Hobaho B.V.

Hillegom

100

Testcentrum voor siergewassen B.V.

Hillegom

100

Warmerdam - Lisse B.V.

Lisse

100

Flowerbulbs Access B.V.

Akersloot

100

Groen Groep Eelde B.V.*

Eelde

100

Flowerdome B.V.*

Eelde

100

FH Consultancy Services Plc.

Addis Abeba, Ethiopië

50

FH Services Colombia

Bogota, Colombia

50

FH Services Kenia Ltd

Nairobi, Kenia

50

BSZ Holding B.V.

de Kwakel

49

HortiBizz B.V.

Honselersdijk

Kissit B.V.

Berkel & Rodenrijs

37,5

Decorum Plants B.V.

Honselersdijk

33,3

Gro4U B.V.

Honselersdijk

33

ATS Belgie cvba

Stekene, België

30

Frederique's Choice B.V.

Oldenzaal

10

FH V astgoed Holding B.V .*

40

Naaldwijk

100

Siervast B.V.*

Rijnsburg

100

FH Vastgoed I B.V.*

Naaldwijk

100

Bleiswijk

22,2

FH Vastgoed I I I B.V.*

Naaldwijk

100

FH Vastgoed V B.V.*

Naaldwijk

100

Maatschap DZF

Naaldwijk

20

Metz Vastgoed I B.V.

Honselersdijk

90

Metz Vastgoed I I B.V.

Honselersdijk

90

Toussaint Vastgoed B.V.

’s-Gravenzande

90

Javado Vastgoed B.V.*

Naaldwijk

Plant Port I B.V.

Aalsmeer

TVB Aalsmeer B.V.

de Kwakel

TVB Naaldwijk B.V.

de Kwakel

Florazon Vastgoed B.V.

Venlo

Greenpark Boskoop B.V.

Boskoop

HBC Beheer B.V.

Naaldwijk

30

Naaldwijk

100

Maatschap LCB

HBC Vastgoed B.V.

51 49,5 49 49 36,03 32,8

ABC Westland Beheer B.V.

Poeldijk

26,7

ABC Westland Beheer C.V.

Poeldijk

26,7

Steen voor Steen B.V.

Honselersdijk

25

C&C Bleiswijk Vastgoed B.V.

Bleiswijk

25

Verde Trade Parc B.V.

Honselersdijk

10

FH Deelnemingen Holding B.V .*

Naaldwijk

100

Plantion Holding B.V.

Bemmel

35

Veiling Rhein Maas GmbH & Co KG

Herongen

25

Greenparc Ontw ik k eling v.o.f.*

Bleiswijk

50

Boomk w ek erij Support V enlo U.A .

Venlo

10

* Deelneming wordt geconsolideerd

68

Aalsmeer Legmeerdijk 313 Postbus 1000 1430 BA Aalsmeer T +31 (0)297 39 70 00 F +31 (0)297 39 00 39 E [email protected]

Naaldwijk Middel Broekweg 29 Postbus 220 2670 AE Naaldwijk T +31 (0)174 63 20 00 F +31 (0)174 63 22 22 E [email protected]

Rijnsburg Laan van Verhof 3 Postbus 10 2230 AA Rijnsburg T +31 (0)71 409 40 00 F +31 (0)71 409 45 33 E [email protected]

Bleiswijk Klappolder 130 Postbus 500 2665 ZM Bleiswijk T +31 (0)10 529 77 77 F +31 (0)10 529 78 78 E [email protected]

Eelde Burg. J.G. Legroweg 80 9761 TD Eelde T +31 (0)50 309 77 77 F +31 (0)50 309 10 62 E [email protected]

Veiling Rhein-Maas Veilingstrasse A2 47638 Straelen-Herongen, Duitsland T +49 (0)2839-59 32 00 F +49 (0)2839-59 12 11 E [email protected] W www.veilingrheinmaas.com

floraholland.com