Jaarverslag
of
De Helderse Vallei
2011
2
Inhoudsopgave
Voorwoord
3
Voorwoord
Na een turbulent openingsjaar in 2010 heeft De Helderse
4
Bestuur en medewerkers
Vallei in 2011 continuïteit van de financiering voor enige jaren
6
Vrijwilligers en Stagiaires
kunnen waarborgen door een meerjarig subsidiecontract met
8
Samenwerking
de gemeente Den Helder af te sluiten. En niet zonder reden:
10 Bedrijfsvoering
het jaar is afgesloten met een fantastisch bezoekersaantal
12 Energie
waarbij niemand meer kan twijfelen aan het bestaansrecht
14 Bezoekers
van De Helderse Vallei.
16 Kinderboerderij
Het fundament voor alle activiteiten wordt gevormd door als
18
De dieren
uitgangspunt onszelf te nemen; als onderdeel van het
20
Media en publiciteit
ecosysteem en het effect van ons handelen daarbinnen. Dit
22 Exposities
gegeven vormt een belangrijke leidraad voor de
24
Activiteiten en evenementen
programmering, productontwikkeling en bedrijfsvoering.
26
Onderwijs en theater
De Helderse Vallei informeert bezoekers over allerlei
28
Financieel
natuurlijke onderwerpen. We enthousiasmeren en stimuleren
30
Fondsenwerving
actieve en verantwoorde natuurbeleving; een randvoorwaarde voor een leefbare en duurzame stad waar zowel bewoners als bezoekers graag verblijven. 3
Bestuur en medewerkers
4
Het bestuur van de stichting wordt gevormd door directeur-
In 2011 werkten er op de kinderboerderij tevens
bestuurder Katelijne van Spronsen en een Raad van Toezicht
oproepkrachten dierverzorging: Frank van Lienden en Daphne
die bestaat uit 6 bestuursleden: Jan Manderfeld, Cees de
Prins. Mara Dubbeld en Klaas de Jong vervulden met een
Ruiter, Ybeltje Berckmoes, Desiree van Kalsbeek, Eljo Vos en
tijdelijk contract de vacature educatief medewerker. Over 2011
Henk Everhardus.
is uiteindelijk het gemiddeld aantal werknemers verdubbeld
Vanuit de gemeente Den Helder zijn vier medewerkers
ten opzichte van 2010.
permanent gedetacheerd bij De Helderse Vallei: Luitzen van Dijk (coördinator facilitair), Madelon van Schoonhoven (coördinator educatie), Mireille Wieringa (coördinator programmering en evenementen), John de Graaf (coördinator dierverzorging). Tevens is vanuit Noorderkwartier een medewerker permanent gedetacheerd: Tjeerd van Os (dierverzorger). De Stichting heeft twee medewerkers in vaste dienst: Lianne Haakma (coördinator balie en activiteiten) en Geertje Owel (dierverzorger). 5
Vrijwilligers en Stagiaires
6
Eind 2011 werkten er 21 vrijwilligers in en om De Helderse
Ook zijn er 17 stagiaires werkzaam geweest, variërend van
Vallei (10 balie, 4 technisch, 2 educatie en 5 divers). Zij
maatschappelijke stages VWO 4 tot beroepsstages vanuit het
ontvingen bezoekers aan de balie of in de koffiehoek, voerden
Clusius College en Hogeschool INHolland.
technische klussen uit, brachten of haalden leskisten of catering, ondersteunden de educatieve afdeling en begeleidden kinderactiviteiten.
7
Samenwerking In het bezoekerscentrum en de kinderboerderij verhuurt De Helderse Vallei ruimten aan Landschap Noord-Holland en Esdégé-Reigersdaal. Landschap Noord-Holland organiseert 8
met behulp van een grote en actieve groep vrijwilligers excursies in het gebied rondom De Helderse Vallei. De cliënten van Esdégé-Reigersdaal zijn in het bezoekerscentrum en de kinderboerderij onder begeleiding werkzaam. Daarnaast zijn diverse groenverenigingen actief zoals de KNNV, vogelwerkgroep en bijenvereniging. Zij gebruiken de faciliteiten van De Helderse Vallei, zoals de vergaderzaal, maar ook de PR mogelijkheden, en in ruil daarvoor wordt een vogeltuin, vlindertuin en bijenboom onderhouden. Ook heeft windmolenvereniging de Eendragt de basis aangelegd voor een kleine windmolen.
9
Bedrijfsvoering
10
Leveranciers van De Helderse Vallei worden gekozen op hun
de verkoop aan de balie en in de koffiehoek worden vooral
inzet voor een duurzame bedrijfsvoering, verantwoorde
uitgekozen op duurzaamheid (zoals bij voorkeur lokale
keuzes en maatschappelijk ondernemen. Verbruiksproducten
producten), fairtrade en biologische productiewijze.
zoals koffie, diervoeding en papier, maar ook producten voor
Er is een prachtig catering aanbod voor vergadergroepen samengesteld bij biologisch dynamisch eetcafé Kardeis (stichting Scorlewald). Een RI&E is uitgevoerd voor de gehele organisatie en een pre-audit op de kinderboerderij voor de certificering ‘Goed voor Elkaar’ kinderboerderij door Stichting Kinderboerderijen Nederland. In beide gevallen werd geconstateerd dat de meeste bedrijfsprocessen op orde zijn. Aan enkele aandachtspunten wordt gewerkt, o.a. om een certificering te realiseren.
11
Energie
12
De Helderse Vallei heeft op 14 april 2011 als eerste binnen de
Energieverbruik in de panden is door het gebruik van lucht-
gemeente Den Helder een oplaadpaal voor elektrische
en vloerverwarming lastig te beheersen en blijft een
fietsen en voertuigen gekregen uit handen van het energie-
aandachtspunt. Twee zonnepanelen leveren extra energie en
en afvalnutsbedrijf HVC. Tijdens openingstijden kan iedereen
de kranen in toiletten zijn zoveel mogelijk doseringskranen
tegen een kleine vergoeding van de paal gebruik maken.
om waterverbruik te minimaliseren. In de kinderboerderij zijn de dierenverblijven inmiddels voldoende geïsoleerd, maar bij stevige vorst moet een mobiele verwarming op brandstof worden gebruikt om de leidingen te ontdooien.
13
Bezoekers
14
De Helderse Vallei informeert bezoekers, enthousiasmeert en
In 2011 bezochtten 50.376 bezoekers De Helderse Vallei. Het
stimuleert actieve en verantwoorde natuurbeleving; een
gemiddeld aantal bezoekers per week steeg van 946
randvoorwaarde voor een leefbare en duurzame stad waar
bezoekers in 2010 naar 969 bezoekers per week in 2011. Uit
zowel bewoners als bezoekers graag verblijven.
gecombineerde analyse van temperatuur, neerslag en zonneschijn blijkt dat neerslag de enige bepalende factor voor de hoogte van het bezoekersaantal is: een droge dag is belangrijker dan een zonnige dag!
15
Kinderboerderij
16
In een samenleving waar de afstand tussen producten in
Eind 2011 bestond de groep kinderboerderij dieren uit ruim
supermarkten en hun herkomst groot is, is boerderijeducatie
tweehonderd dieren: varkens, koeien, geiten, schapen,
van steeds groter belang. De leefwijze en het gedrag van de
kippen, konijnen, pony’s, paarden, cavia’s, eenden en diverse
dieren vertelt kinderen en volwassenen over het natuurlijk
volière vogels. De dieren zijn veelal persoonlijkheden en er
evenwicht en het milieu. Tijdens activiteiten wordt er verteld
wordt altijd meegeleefd door het publiek.
over voeding, gedrag en herkomst en kunnen kinderen met scheppen en kruiwagens aan de slag. Activiteiten op de kinderboerderij (‘Op bezoek op de kinderboerderij’) zijn steevast volgeboekt.
17
De dieren
18
In maart baarde Shetlandpony Nana
Dierverzorgers en publiek hadden verdriet
vroeger dan verwacht haar veulen Lola. In
toen Veluwse landgeit Arie overleed. Arie
april vulden Hollandse bonte geiten
had altijd bekijks als hij de bokkenwagen
Amalia en Alexia de groep Lakenvelder-
trok.
dwerggeiten aan. In het najaar werden twee paarden
Ook voor “wilde” dieren rondom De
aangeschaft, afkomstig van een zorg-
Helderse Vallei werden meer voorzieningen
boerderij. De koudbloedpaarden (Tinkers)
getroffen. De vogeltuin groeide met de
Paddy en Shadow zijn met hun rustige
komst van een egelheuvel en er zijn
temperament geschikt voor de kinder-
diverse vleermuisnestkasten rondom het
boerderij en eventueel het trekken van een
terrein opgehangen. In april broedde een
huifkar. Ook beviel koe Noortje van een
scholekster haar eieren uit op het mosdak
kalfje Torro, die veel publieke belangstelling
van het bezoekerscentrum. Ook een
kreeg, omdat hij geheel zwart was (een fout
brutale vos wist de kinderboerderij te
voor de Lakenvelder-rasstandaard).
vinden, waardoor personeel steeds alert moest blijven op het ’s nachts binnenhouden van alle kippen. 19
Media en publiciteit
20
In 2011 is ingezet op een stevige PR, zowel lokaal als
De eigen website is een belangrijk medium waarop alle
regionaal. Er werden billboards op de N9 geplaatst en diverse
activiteiten bekend worden gemaakt. Via een Google Adwords
advertenties geplaatst. Het jaarverslag werd in een brochure
campagne wordt doorlopend gemonitord of bezoekers De
uitgegeven en het schooljaarprogramma werd breed
Helderse Vallei online kunnen vinden en of de navigatie goed
verspreid. Tevens zorgden de vier tijdelijke exposities voor
verloopt.
goede PR en nieuwe bezoekers, maar tevens een motivatie
Een vondst in de duinen van het skelet van een soldaat uit
voor bezoekers om weer terug te komen.
1799 leverde een mediaspektakel op en korte provinciale en
Er zijn 76 persberichten en 11 nieuwsbrieven verstuurd waar
landelijke aandacht.
de media positief op reageerden. De algemene folder werd lokaal en regionaal verspreid. Het aanbod van De Helderse Vallei werd vermeld op de VVV-website en diverse andere activiteitenwebsites. Ook werd het jaaraanbod van een aantal natuurorganisaties in de Noordkop gepubliceerd in de brochure ‘Natuurgids 2011 – Er op uit in de kop van NoordHolland’. 21
Exposities
22
In 2011 zijn in de ruimte naast de
In het najaar werd een expositie
permanente expositie in de bezoekers-
ingehuurd: Pas op, NAT!, die de 25 meest
hal 4 tijdelijke exposities georganiseerd.
kenmerkende gebeurtenissen uit de
In februari opende BOE!, een zelf
Nederlandse watergeschiedenis liet
ontworpen tentoonstelling over alle
zien. Op woensdag- en zondagmiddag-
dieren die leven op de kinderboerderij.
en konden bezoekers meedoen aan een
De expositie BOE! is in het najaar
demonstratie met een waterkaart.
verhuurd aan derden en zorgde zo voor extra omzet. Tijdens de kerstvakantie hing In de zomer volgde de kunst expositie
de foto expositie Wildlife
naar eigen ontwerp: Kunstig afval, mooie
Photographer of the year 2010,
en grappige producten gemaakt van
een prestigieuze internationale
afval zoals olieblikken, wrakhout en oud
fotografiewedstrijd die jaarlijks
ijzer.
wordt georganiseerd door BBC Wildlife Magazine en The Natural History Museum in Londen. Ruim 100 door de jury bekroonde foto’s waren door het hele gebouw te bewonderen.
23
Activiteiten en evenementen
24
In 2011 vonden 73 excursies of activiteiten plaats voor in totaal
Er zijn 12 kinderfeestjes georganiseerd en 20 arrangementen
732 bezoekers. ‘Op bezoek op de kinderboerderij’ was het
geboekt. In het voorjaar werd een Lentefeest georganiseerd,
meest populaire programma (25 keer met in totaal 239
tevens werd meegedaan aan het landelijke Kinderboerderijen-
deelnemende kinderen). Ook werden er door de groene
weekend. Vlak voor de kerstvakantie werd een gezellige
organisaties en verenigingen excursies en lezingen aan-
Kerstmarkt en lichtjesavond georganiseerd.
geboden en een aantal evenementen van (en door) derden georganiseerd; zoals de Rabobank fietstocht, wandeling van het Noord-Hollands Dagblad en Jubileumdag Landschap Noord-Holland, waarbij het terrein en bezoekerscentrum als pleisterplaats diende. De vergaderzaal werd door gemiddeld 10 groepen per maand bezet, met een gemiddelde bezetting van 17 personen. In meer dan de helft van de gevallen gebruikten verenigingen de ruimte voor lezingen of andere activiteiten.
25
Onderwijs en theater
26
In 2011 bezochten 70 basisschoolklassen van 24 verschillende
Kunstig afval, en een geplande dansvoorstelling georganiseerd
scholen De Helderse Vallei voor één van de veldwerklessen of
door Rinkse Lenior-Posthumus van Triade tijdens het
een bezoek aan een expositie. Er zijn zo’n 40 verschillende
Lentefeest werd afgelast in verband met de regen.
leskisten beschikbaar die op of rondom school kunnen worden gebruikt. In 2011 werden in totaal 56 maal leskisten uitgeleend en sloten 17 scholen een abonnement af, waarmee zij onbeperkt gebruik kunnen maken van de materialen van De Helderse Vallei. Er kwamen 9 buitenschoolse opvanggroepen en we ontvingen ons eerste schoolreisje. Voor het openluchttheater werd de PR gecoördineerd en er werden in juni twee concerten georganiseerd, die uiteindelijk vanwege het weer moesten worden afgelast: een Afvalconcert waarbij kinderen muziek gingen maken met zelf gemaakte instrumenten van afval, ter ere van de opening van expositie
27
Financieel
28
In 2011 werd een driejarig subsidiecontract met de gemeente
2011 in cijfers
2011
Den Helder gesloten. Het boekjaar werd afgesloten met een
netto omzet
114234
45467
positief resultaat van € 5.716. De totale omzet is gestegen met
directe kosten
-71218
-20701
20% ten opzichte van 2010 (gerekend vanaf opening in juni
brutowinst
43016
24766
2010). Een enorme stijging die door drie zaken te verklaren is:
baten
698099
379143
brutomarge
2010
741115
403909
Een toename van omzet in educatieve activiteiten en verhuur van educatieve materialen. De intensieve
personeelskosten
391295
207199
inspanning om scholen te benaderen en leerkrachten te
huisvestingskosten
212838
99472
interesseren begint zijn vruchten af te werpen.
overige en algemene kosten 132872
96635
Een toename in de omzet van balie en koffiehoek: de
som bedrijfslasten
737005
403306
bedrijfsresultaat
4110
603
financiele baten en lasten
1606
637
nettoresultaat
5716
1240
producten zijn steeds beter afgestemd op de vraag. Ook is eind 2011 de hal opnieuw ingericht, waardoor er meer eenheid is ontstaan tussen balie, winkel en koffiehoek. Meer dan een verdubbeling van de omzet van de verhuur vergaderzaal. De bekendheid met de locatie neemt toe en ook de afname van de biologische catering stijgt.
29
Fondsenwerving
30
De Helderse Vallei heeft een vaste groep (bedrijfs)vrienden
Het resterende geld werd besteed aan de aanschaf van twee
die een financiële bijdrage leveren. Eind 2011 werd een
Hollandse bonte geiten.
inzamelingsactie gehouden om een nieuw hertenkamp op het
Ook ontving De Helderse Vallei een donatie van 1.500 euro
terrein te kunnen bekostigen. Toen de actie succesvol bleek,
van Windmolen Vereniging “De Eendragt” om een barbecue
konden de opdrachten voor realisatie eind 2011 aan de
te organiseren voor alle groene verenigingen en organisaties.
aannemers worden gegeven. De Helderse Vallei nam deel aan
En zij ontving 150 euro ter gelegenheid van het 15-jarige
de landelijke NL Doet dag, waarbij een groep vrijwilligers
jubileum van de Helderse KNNV ten behoeve van de aanplant
hielp met de verdere aanleg van de vogeltuin. Voor deze
van fruitbomen.
deelname werd een bijdrage vanuit het Oranjefonds overgemaakt. Voor de expositie BOE! werd een namaakkoe die gemolken kon worden, gesponsord door de Lionsclub die met basisscholen De Dijk, De Vlieberg en Schoter Duijn een inzamelingsactie organiseerde. De koe kreeg na de expositie een permanente plek op het plein bij de kinderboerderij.
31
Fotografie
Fotowerkgroep Den Helder Landschap Noord-Holland Ger Tik Dirk Vet Do van Dijck AC Zwaga P. Bergen Henegouwen Contact
Jan Verfailleweg 9-11, 1783 BW Den Helder telefoon (0223) 61 25 55 www.deheldersevallei.nl
[email protected]
