JAARVERSLAG CIRCOMUNDO 2014
1
INHOUDSOPGAVE Inleiding 1. Bestuurs/Ledencontacten 2. Communicatie 3. Circomundo-dagen 4. Projecten - Nationaal: Specials in de piste BNG Circusprijzen - Internationaal Circus Trans Formation NICE EYCO en PEYC 5. Bestuurssamenstelling en overzicht Circomundo-leden
2
INLEIDING Geachte lezer, Dit is het jaarverslag van Circomundo over het jaar 2014. Het bestuur heeft haar uiterste best gedaan om ook dit jaar weer het een en ander aan resultaten te boeken. Hierover leest u meer in dit verslag. In 2014 hebben zich een aantal enthousiaste nieuwe kandidaten aangemeld; hun toetreding zal in 2015 worden geëffectueerd. Anne Kuipers (Circus Hannes & Co) en Leo Verhagen (Circus Elleboog), waardoor het jeugdcircusveld opnieuw goed vertegenwoordigd is. Namens het bestuur van Circomundo Ben Rubingh, voorzitter Rotterdam, februari 2016
3
CONTACTEN CIRCOMUNDO-BESTUUR EN LEDEN Het Circomundo-bestuur vindt het belangrijk zo veel mogelijk direct contact te hebben met haar leden: het is één van de manieren om op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen van de jeugdcircussen en het veld. Daarom reizen bestuursleden waar mogelijk naar de activiteiten van haar leden toe. Dat kan bij het jeugdcircus zelf zijn, maar ook op festivals, shows, recepties en andere gelegenheden, zoals o.a. de prijsuitreikingen van de BNG Circus Prijs en de realisatie van de Circomundoprojecten, zoals Specials in de Piste. Vanuit het bestuur houden we zoveel mogelijk in de gaten wanneer er een activiteit plaatsvindt, maar we stellen het op prijs om uitgenodigd te worden, Contacten met de leden In 2014 hebben Circomundo-bestuursleden activiteiten van de volgende jeugdcircussen bezocht: Circus Saranti, Circus Santelli, Circus Okidoki, Circus Nevermind, Circus Elleboog, Circus Rotjeknor, Circus Amersfoort, Circus Pippin, Magic Circus, Circus Pretpiste, Circus Mix, De Circusmachine. Andere contacten in 2014 Voor versteviging en uitbreiding van het netwerk of voor het ondersteunen van de jeugdcircussen zijn bestuursleden op landelijk niveau naar de volgende bijeenkomsten geweest: Opening Circustentoonstelling in het Nederlands Openluchtmuseum, Opening nieuwe accommodatie ACaPA in Tilburg, Platform Circus Cultuur, Open Dag Codarts, Opening Circuscentrum Rotterdam (Rotjeknor en Codarts), Benevia i.v.m. het verzekeringspakket voor de Circomundo-leden, World Circus Day in Amsterdam, Werkconferentie LKCA, BNG voor de BNG Circus Prijs.
4
COMMUNICATIE CIRCOMUNDO Circomundo is een jeugdcircusorganisatie voor en door het jeugdcircus. Activiteiten worden deels opgezet en uitgevoerd door een enthousiast bestuur. Het Circomundo-bestuur ziet het als belangrijke taak de communicatie te onderhouden met haar leden en in brede zin met het jeugdcircusveld, de opleidingen en het professionele veld, in Nederland en daarbuiten. Een actieve opstelling van de leden en andere contacten is onontbeerlijk. Website Om die actieve opstelling te ondersteunen en te stimuleren, en het doorgeven van activiteiten, nieuws, etcetera zo eenvoudig mogelijk te maken hebben we daarom dit jaar de Circomundowebsite drastisch aangepast en geüpdate. Belangrijkste veranderingen zijn de interactieve onderdelen op de site: Agenda en Vraag en Aanbod. Onder Infomundo is veel nuttige informatie te vinden die Circomundo heeft ontwikkeld en/of verzameld. Nieuws Naast de communicatie via de website, geeft Circomundo veel nieuwtjes door via Facebook en verschijnt er regelmatig een nieuwsbrief. Uitwisseling Ook de Circomundo-dag leent zich bij uitstek om nieuwe mensen te leren kennen en bestaande contacten te vernieuwen. Via de organisatie van de open dagen met de Hbo-circusopleidingen in Tilburg (Fontys/ACaPA) en Rotterdam (Codarts Circus Arts) biedt Circomundo de gelegenheid om het contact tussen jeugdcircus en opleidingsveld te verstevigen. In oktober 2014 waren opnieuw verschillende jeugdcircussen te gast bij het internationale festival CircoCircolo, waarmee ook de verbinding tussen amateurs en professionals een boost kreeg.
CIRCOMUNDODAGEN 2014 In 2014 zijn we erin geslaagd om twee Circomundodagen te houden. We vonden dat zinvol omdat enerzijds er in de voorbije jaren veel gebeurd was en het bestuur de behoefte had om op de Circomundodag van 26 januari daar extra aandacht aan te besteden. Ook wilden we de plannen voor de toekomst belichten. Anderzijds presenteerde Circo Circolo een mooi aanbod: Circomundo was welkom om tijdens het Circo Circolo festival onze aangesloten jeugdcircussen wat extra’s te bieden; dit was een interessante mogelijkheid om nieuwe leden te werven en ze de voordelen van het Circomundolidmaatschap duidelijk te maken. Het waren twee heel verschillende dagen met een goede opkomst en veel constructieve bijdragen van de aanwezigen. Met name de praktische invulling scoorden hoog (de workshops in de nieuwe ruimte van Circus Rotjeknor en die van het beroemde gezelschap Flipfabrique tijdens Circo Circolo). Beide keren gaven de deelnemers nadrukkelijk aan dat er grote behoefte is aan onderling contact en dat de Circomundo-dag daar een mooie gelegenheid voor leverde. Een aantal suggesties is in de loop van 2014 doorgevoerd of wordt in 2015 gerealiseerd: meer contact met de jeugdcircussen, een mogelijkheid om op de website of via Facebook materialen te ruilen en/of te verkopen. Circomundo-dag 1 Datum: 26 januari 2014 Plaats: Circus Rotjeknor Deelnemers: 55 Circomundo-dag 2 Datum: 19 oktober 2014 Plaats: Circo Circolo Deelnemers: 59
PROJECTEN Circomundo draagt haar steentje bij aan het uitvoeren van de missie door landelijk en internationaal projecten uit te zetten en/of te ondersteunen die het jeugdcircusveld in Nederland stimuleren en promoten.
NATIONAAL > CIRCUS TRANS FORMATION NL 2014 Inleiding en doelstellingen Het Europese netwerk Caravan, dat bestaat uit jeugdcircussen uit verschillende Europese landen, zette een trainingsprogramma op voor trainers en docenten in het jeugdcircus, die zich willen ontwikkelen in de specialisatie social circustrainer: Circus Transformation. Het programma is gebaseerd op onderzoek bij de deelnemende jeugdcircussen. Hieruit zijn een competentiemodel en een curriculum voortgekomen. Die zijn als leidraad gebuikt om een pilotcursus vorm te geven. Op basis van alle resultaten en evaluaties in de verschillende Europese landen is het Guidebook for social circus trainers tot stand gekomen. Meer informatie zie www.caravancircusnetwork.be. Circus Trans Formation NL sluit aan bij de doelstelling van de BIC NL (de cursus Begeleider in de Circuskunsten) om door middel van gerichte scholing aan circusdocenten en -begeleiders de didactische en pedagogische kwaliteiten te verbeteren en een gemeenschappelijk referentiekader te creëren op het gebied van lesgeven in het Nederlandse jeugdcircus. Opzet Circus Transformation NL 2014 In 2014 brachten Circus Elleboog, Circomundo en het Circuscentrum Vlaanderen een pilot voor circusdocenten en -begeleiders met minimaal 2 jaar circusleservaring. Aan deze pilot hebben 15 circusdocenten deelgenomen: elf deelnemers uit Nederland en vier deelnemers uit België. Vier kandidaten moesten op de wachtlijst. De uitvoering was in handen van Circus Elleboog. Het docententeam bestond uit: Henny Diebels (hoofddocent en coach), Amandus van den Elshout (docent en coach), Marjolein Wagter (docent en coach) en Leo Verhagen (eindverantwoordelijke vanuit Circus Elleboog). Allen zijn zij tevens 5 jaar bij de ontwikkeling van het curriculum betrokken geweest. Gasttrainers waren: Ellen van Gruter (Sherborne methode), Janneke Tigchelaar (fondsenwerving), Kevin en Erin Keefe (circus yoga), Steven Desanghere (conflictmanagement) en Rene Hildesheim (circus as a tool to dialogue). De kwaliteitscommissie bestond uit: Eveline Alders (Circomundo), Peter Smets (Vlaams Circuscentrum), Janneke Tiggelaar (gastdocent) en Leo Verhagen (eindverantwoordelijke Circus Elleboog). De totale duur van deze cursus was 40 dagdelen met een totale studiebelasting van 250 uur. Financiën De financiering kwam voor een groot deel uit het Europese Leonardo Project. Circus Elleboog, Circomundo en het Vlaams Circuscentrum vulden dit aan en de deelnemers hebben een kleine eigen bijdrage betaald. Conclusie De pilot is zeer enthousiast ontvangen door de deelnemers en de uitkomsten waren positief. Meerwaarde lag ook in de internationale uitstraling.
7
> BNG BANK CIRCUSPRIJZEN 2014 De BNG Bank Circusprijs - uniek in de Nederlandse circuswereld - is opgericht voor de promotie en ontwikkeling van het circus in het algemeen en van het jeugdcircus in het bijzonder. Het BNG Cultuurfonds, dat ook op andere culturele gebieden prijzen heeft voor de ondersteuning van jong talent, nam samen met Circomundo het initiatief voor deze prijs. Bijzonder aan de BNG Bank Circusprijs is dat die niet gaat naar een kant-en-klaar product maar naar een plan, dat met het prijzengeld kan worden uitgevoerd. Er zijn twee onderdelen: het jeugdcircusplan en jong talent jeugdcircus. BNG Bank Circusprijs - jeugdcircusplan Nederlandse jeugdcircussen kunnen jaarlijks een plan indienen voor een nieuw te maken voorstelling. De jury houdt bij de selectie van de genomineerden en de winnaars rekening met de schaalgrootte van de deelnemers. De winnaar ontvangt € 7.500 om de voorstelling te realiseren en drie speelplekken, als de voorstelling eenmaal af is. Winnaar 2014: Circus Nevermind uit Zoetermeer In 2014 waren er zes inzendingen: Nevermind (Zoetermeer), Circaso (Den Haag), Okidoki (Meppel), Bon Bourgon (Den Bosch), Saranti (Leeuwarden) en Circus op de Bult (Arnhem). Drie kandidaten werden genomineerd: Nevermind (Zoetermeer), Circaso (Den Haag) en Okidoki (Meppel). De jury stelde vast: 'Circus Nevermind uit Zoetermeer diende een plan in met als werktitel Vliegen & vallen. De jury vindt het een enthousiasmerend plan met een interessante kruisbestuiving tussen verschillende (kunst)disciplines. De jury is nieuwsgierig naar Mandy Kemper als maakster en is te spreken over het feit dat zij de jongeren en externe personen actief bij het maakproces wil betrekken.' De voorstelling werd in 2015 op o.a. het festival Circusstad gespeeld. BNG bank circusprijs jong talent jeugdcircus Deelnemers van Nederlandse jeugdcircussen kunnen zich jaarlijks inschrijven met een bestaande act/stuk wat ze binnen of buiten de muren van hun jeugdcircus gemaakt hebben. Uit de inzendingen worden 3 genomineerden gekozen welke zich live presenteren aan de jury. De jury benoemt ter plekke een winnaar. De winnaar ontvangt een geldprijs van €1.000 incl. BTW, en drie speelbeurten met de gewonnen act. Winnaar 2014: Luna & Mareen van Circus Santelli In 2014 waren er vijf inzendingen: Santelli (Groningen), Pippin (Geldermalsen), Tubantino (Oldenzaal) 2x en Saranti (Leeuwarden). Drie kandidaten werden genomineerd: Santelli, Pipin, Turbantino. De jury stelde vast: 'De prijs is toegekend aan Luna & Marleen, omdat zij naast de geweldige act die ze hebben neergezet duidelijk voor ogen hebben waar ze aan willen werken en met welke professionele artiesten zij aan de slag willen. De jury is van mening dat dat getuigt van zelfkennis en ambitie.' De voorstelling werd in 2015 op o.a. het Nationaal Acrobatiekfestival gespeeld. > SPECIALS IN DE PISTE 2014 Eind 2013 ontving Circomundo een subsidie van het Fonds voor Cultuurparticipatie voor het project Specials in de Piste. Dit project, gericht op kwaliteits- en deskundigheidsbevordering van de Nederlandse jeugdcircussen, bestaat uit vier onderdelen: Muziek in de Piste, Circus van alle leeftijden, Circustechniek online en Samenwerking met HBO-opleidingen. Door gezamenlijk samen te werken aan en ervaringen uit te wisselen rond hetzelfde type 8
projecten wordt meer deskundigheid ontwikkeld, die weer doorgegeven kan worden aan andere jeugdcircussen – die hoeven het wiel dan niet opnieuw uit te vinden. Door bestuurswisselingen bij Circomundo en jeugdcircussen stond 2014 geheel in het teken van de projectvoorbereidingen. De uitvoering vindt plaats in 2015 en in de 1e helft van 2016. 1. Muziek in de Piste Dit onderdeel is gericht op de samenwerking tussen een jeugdcircus en een groep livemuzikanten. Door deze samenwerking komen verschillende groepen (jeugdige) artiesten uit verschillende disciplines met elkaar in contact, die gezamenlijk nieuw publiek kunnen bereiken: circuspubliek gaat niet automatisch naar een concert en concertgangers niet naar het circus. Circus Rotjeknor (Rotterdam) trekt het project, dat ook uitgevoerd wordt door Circus Pippin (Geldermalsen), Santelli (Groningen) en Bon Bourgon (’s-Hertogenbosch). 2. Circus van alle leeftijden Santelli (Groningen) heeft ervaring opgedaan in circusprojecten met ouderen, in samenwerking met zorginstellingen. Het idee sprak ook andere jeugdcircussen in het land aan. Enerzijds kwam die belangstelling voort uit het zich op nieuwe perspectieven en mogelijke inkomsten voor de eigen organisatie te ontwikkelen. Anderzijds was er ook zeker groot enthousiasme over de mogelijkheid om ouderen en kinderen op een andere manier met elkaar in contact te brengen. Bovendien blijkt Circus met kinderen een goede motor om ouderen fysiek en mentaal te activeren. Naast Santelli (Groningen) worden projecten uitgevoerd door Circustheater Stoffel (Nijmegen), Circuskunst (Oosterhout), Circus op de Bult (Arnhem). 3. Circustechniek online Niet alle jeugdcircussen hebben de mogelijkheid om alle gewenste disciplines op verschillende niveaus te doceren. Daar ontbreken geregeld de capaciteit en deskundigheid voor en middelen om speciale docenten in te huren. In het totale veld is echter heel veel expertise beschikbaar. Dit project richt zich op het verzamelen en beschikbaar maken van duidelijke instructievideo’s met circustechnieken op verschillende niveaus. O.a.bij Elleboog en Pavarini ligt materiaal klaar en ook bij andere jeugdcircussen wordt geïnventariseerd wat er nog meer beschikbaar is. Nieuwe instructiefilms worden gemaakt en vervolgens worden materiaal en filmpjes via een zoeksysteem op de Circomundo-site toegankelijk gemaakt. Het project wordt getrokken door Pavarini. 4. Samenwerking met HBO-opleidingen Nederland heeft twee Hbo-circusopleidingen. Het aantal studenten dat uit Nederland afkomstig is, is nog beperkt. Enerzijds is de optie van de opleiding voor veel jeugdcircusdeelnemers nog onbekend. Anderzijds blijkt het niveau van veel jeugdcircusdeelnemers nog onvoldoende om door de audities heen te komen. Met open-dagen en masterclasses worden jeugdcircussen intensiever in contact gebracht met de opleidingen. De activiteiten vinden plaats op de circusscholen, maar studenten van de Hboopleidingen gaan ook naar regionale open-dagen van jeugdcircussen. Beide circusscholen starten met een talentenklas, zodat Nederlands circustalent eerder wordt gespot en gestimuleerd. Het project wordt getrokken door het Circomundo-bestuur.
9
INTERNATIONALE ACTIVITEITEN > NICE – NETWERK FOR INTERNATIONAL CIRCUS EXCHANGE Net als andere jaren maakte Circomundo deel uit van het traject voor de totstandkoming van de NICE meeting. Die vond in 2014 plaats in Cardiff bij het fameuze gezelschap No Fit State, dat naast haar professioneel circustheatergezelschap ook jeugdcircusactiviteiten ontwikkelt. Daarnaast is het het hoofdkantoor van de Britse nationale jeugdcircusorganisatie: CircusNetwork. Vanuit Nederland reisden Ike Struben (Acrobatico), Rian Ashman (Circus Pretpiste) en Marjolein Wagter (Circus Elleboog) af naar Wales, waar ze uitgebreid kennismaakten met locaties van No FitState – een loods voor trainingen en kantoor, en een prachtige oude verbouwde kerk waar voorstellingen en presentaties worden gehouden. Zo konden ze onder andere workshops volgen in counter weight, een techniek met een menselijk tegengewicht bij luchtacrobatiek, die No Fit State veel gebruikt in hun shows. Daarnaast waren er workshops over inclusie en andere handvaten voor het vak van jeugdcircustrainer, maar ook onderwerpen als fondsenwerving kwamen aan de orde. En er waren natuurlijk de talloze ontmoetingen met deelnemers uit 15 verschillende landen. Een kort verslag is op de Circomundo-site te vinden. Een van de meest geslaagde workshops was die van Steve Cousins, werkzaam in het jeugdcircus van Newcastle. Hij lanceerde naar aanleiding hiervan de site Circus Games (http://www.circusgames.net/) en de facebookpagina Circus Games Exchange: beide vol met spelletje voor jeugdcircusdocenten en -trainers voo alles tussen welkom, opwarming, reflextraining, vertrouwen opbouwen, cooldown en afsluiting. > EYCO – EUROPEAN YOUTH CIRCUS ORGANIZATION Circomundo maakt van het begin af aan deel uit van het bestuur van de European Youth Circus Organization (EYCO). Vorig jaar sloten EYCO het Europese Project CATE af: een meerjarig project waarbij alle jeugdcircuskoepels en andere leden van EYCO met een Europees expert team een uitgebreide handleiding voor jeugdcircustrainers ontwikkelden. CATE staat voor Circus for Adults Training Europe. Het handboek biedt diverse ingangen voor basistraining door jeugdcircusdocenten en -trainers, en daarnaast een uitgebreide toolbox. Een handboek dat een compleet overzicht aanbiedt waaruit iedereen zinnige informatie en handvaten kan halen. Het CATE Handbook is te vinden op de Circomundo-site: http://circomundo.nl/infomundo/documentatie/cate-handboek/. Op dit moment wordt onderzocht of het CATE Handbook in het Nederlands vertaald kan worden. In 2015 start een training op basis van het CATE Handbook voor een groep van 12 jeugdcircusdocenten uit 7 Europese landen. Het eerste deel vindt plaats in Spanje (Vallodolid), het tweede in de UK (Edinburgh). Vanuit Nederland neemt één jonge circusbegeleider deel.
10
BESTUURSSAMENSTELLING EN OVERZICHT VAN LEDEN In 2014 begon het bestuur van Circomundo met Marc Eysink Smeets, Eveline Alders, Caroline van de Burgt, Jeroen van der Lee, met Ben Rubingh als voorzitter. Op verschillende manieren is geprobeerd nieuwe bestuursleden aan te trekken, waaronder de Vacaturebank, de Vrijwilligersbank, Facebook en de eigen netwerkcontacten. Er zijn gesprekken geweest met verschillende kandidaten en nadat eerst Jeroen door drukke werkzaamheden moest terugtreden en vervolgens ook Caroline, werd de nood hoog. Gelukkig bracht de Circomundo-dag bij Circo Circolo uitkomst. Leo Verhagen (Circus Elleboog, Amsterdam), Anne Kuipers (Circus Hannes en Co, Vlaardingen) en Michael Evertz (Circus Bon Bourgon, ’s-Hertogenbosch) meldden zich aan. Circomundo is voor 2015/2016 op zoek naar twee nieuwe bestuursleden: er zijn nog verschillende taken in te vullen en Ben Rubingh kondigde zijn vertrek als voorzitter aan per 1 april 2016 afscheid. Hij wordt de dag daarop 70 en vindt dat het jeugdcircusveld gebaat is bij een verjonging van het bestuur.
11
OVERZICHT CIRCOMUNDO-LEDEN 2014
12
LEDEN CIRCOMUNDO 2014 Jeugdcircus Acrobatico Amersfoort Bombari Bon Bourgon Circustheaterschool Buitengewoon Circaso CircusKabel Circuskunst Diedom Elleboog Okidoki Il Grigio Never Mind Pavarini Pippin Rotjeknor Santelli Saranti Sim sa la Bim Tubantino Woenzini Circus Dircus Hannes en Co Circus op de Bult
Plaats Badhoevedorp Amersfoort Assen Tilburg/Den Bosch Boxtel Doetinchem Den Haag Delft Oosterhout, Barendrecht, Etten-Leur Utrecht Amsterdam Meppel Haaren Zoetermeer Zwolle Geldermalsen Rotterdam Groningen Leeuwarden Eindhoven Oldenzaal Breda Hilversum Vlaardingen Nijmegen
Ondersteuners De Circusmachine De Leeuw Circus Events Circustheater Stoffel Capriool Tent Circustheater Circustheaterdagen Schiermonnikoog Stichting Stapel Nederlandse Acrobatiek Federatie (NAF) Circuswinkel Nijmegen Magic Circus
Rotterdam Noordwijk Nijmegen Amsterdam Amsterdam Groningen Amsterdam Amsterdam Nijmegen Amsterdam
Individuele leden Sanne Bots Stef Huizer Jopie Leenhouts Jori Veldhuizen Ananda Rietveld Melanie Morath Ilse Beers
Amsterdam Zoetermeer Utrecht Den Haag Maastricht Amsterdam Arnhem
13
