Jaarverslag 2012
Bollenstreek
Inhoud Inleiding
1
Organisatie in ontwikkeling
Lezen
3
Noordwijk vernieuwd
16 17
Nieuwe website
18
3
Zelfbediening
18
Nationale Voorleesdagen
3
Bezuinigingen gemeente Teylingen
18
Boekenweek
4
Ondernemingsraad Bibliotheek
Maand van het spannende boek
4
Bollenstreek
19
Leesprogramma Tijdzappen
5
Welkom Programma voor nieuwe leden
19
Kinderboekenweek
5
Service per e-mail en sms
19
De nieuwe BibliotheekApp
19
Van collectie naar connectie
Geslaagde leesclubmiddag in Kasteel Keukenhof
5
Late Night Coffee in de bieb
20
Anders Lezen
6
Kloppend Hart Warmond
20
Landelijke campagne Lees Meer (e-books)
7
Code Cultural Governance
21
Nederland leest
7
Personeel
22
Leren
8
Jaarcijfers 2012
Jaaraanbod basisscholen
10
Leden en bezoekers
27
Cursus Open Boek
11
Omvang collecties
28
BoekStart
11
Digitale vaardigheden
8
Project Taalcoaches
11
Week van de alfabetisering
12
Informeren
Uitleningen
13
Uitkomen met inkomen
13
Cultuurpunt Lisse en Oegstgeest
13
Taxatiemiddag oud speelgoed
14
Lezing Theo Broekhof
14
BiebPanel: uw mening telt!
14
Lezing Puberbrein
15
Blauwe Tram Project
15
de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2012
25
25
Inleiding Een jaar met twee gezichten, zo is 2012 het best
BiebApp gelanceerd waarmee de leden op hun
te karakteriseren. De Bibliotheek Bollenstreek
smartphone kunnen zien welke boeken ze
heeft moeten inkrimpen, openingsuren
hebben geleend. Men kan mobiel verlengen,
zijn teruggebracht, er is gereorganiseerd en
zoeken en reserveren. We zijn begin oktober
afscheid genomen van collega’s. Op 1 december
door middel van onze geheel vernieuwde
hebben wij noodgedwongen onze bibliotheek
website aangesloten op de landelijke digitale
in Voorhout gesloten. Daarvoor in de plaats
infrastructuur van Bibliotheek.nl. Op onze
komt in 2013 een klein servicepunt terug.
cursus 7Dingen over social media is zeer positief
Deze en andere bezuinigingsmaatregelen
gereageerd, als ook op de cursus ComputerWijs
hebben een wissel getrokken op de organisatie,
voor laaggeletterden.
medewerkers en op onze leden. Verlies en winst Om de bezuinigingen deels op te vangen, is in 2012 de contributie van onze leden met meer dan 30% verhoogd naar € 42, - per jaar. Hoewel vooraf rekening is gehouden met ledenverlies is dit hoger uitgevallen dan verwacht. Het totale ledenverlies is 4,9%, maar van de betalende leden van 18 jaar en ouder heeft 10,2% hun lidmaatschap opgezegd in 2012. In Voorhout heeft zelfs 17,9% van de betalende leden opgezegd. De Bibliotheek Bollenstreek had eind 2012 29.888 leden. Toch meer jeugdleden!
Trots op hoge audit-score
Gelukkig was het jaar niet alleen maar kommer
In het najaar heeft de 4-jaarlijkse audit
en kwel. Tegen de trend in hebben wij 2,3%
plaatsgevonden en met een score van 89%
meer jeugdleden aan ons weten te binden.
voldoet de Bibliotheek Bollenstreek wederom
De Bibliotheek Bollenstreek heeft in juni de
aan de landelijke certificeringsnormen voor
compleet vernieuwde bibliotheek Noordwijk
openbare bibliotheken. In zijn auditrapportage
heropend, een waarlijke metamorfose. In Lisse
geeft de auditor aan dat de Bibliotheek
is de zondagsopening gerealiseerd. Er is een
Bollenstreek een hoger ambitieniveau heeft
de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2012
1
en meer presteert dan verwacht zou mogen
De fysieke uitleenfunctie wordt richting
worden op basis van de beschikbare formatie
2025 steeds kleiner en zal grotendeels
en middelen. Het bewijst eens te meer dat wij
worden verplaatst naar de digitale
trots mogen zijn op datgene wat de Bibliotheek
bibliotheek. Gelijktijdig zal de fysieke
Bollenstreek voor elkaar krijgt. Ondanks alle
collectie naar verwachting inkrimpen. De
moeilijkheden zijn wij vanuit onze passie
Bibliotheek Bollenstreek zal zich sterker
voor de bibliotheek en voor leesbevordering
inhoudelijk positioneren op het gebied van
gedreven om onze maatschappelijk-culturele
lezen, leesbevordering, taalvaardigheid,
functie te verbeteren en te versterken. Hiermee
mediawijsheid en de ondersteuning van het
gaan wij ook de komende tijd vol overtuiging
taal- en leesonderwijs in het basisonderwijs.
door.
In de activiteitenprogrammering en het collectioneren ligt het accent op het
De toekomst: van uitlenen naar waardecreatie
toegankelijk maken en duiden van informatie.
Op de langere termijn, richting 2025, voorziet de Bibliotheek Bollenstreek een situatie van
Dit is de omslag die de Bibliotheek Bollenstreek
een teruglopend aantal leden en uitleningen
wil en moet maken en daarvoor zie ik
in combinatie met teruglopende financiering.
groot enthousiasme en toewijding in onze
Dat is reden voor zorg, maar ook voor realisme
organisatie. Ik wil daarvoor alle medewerkers,
en een nieuw perspectief op de toekomst.
vrijwilligers, invalkrachten en de leden van de
Onze toekomst zit niet in de uitleenfunctie.
Raad van Toezicht van harte bedanken.
De toekomst van de Bibliotheek Bollenstreek zit in het creëren van toegevoegde waarde;
Hans Portengen
maatschappelijke waarde.
Directeur
Lezen, leren en informeren. Onze missie. Wij zijn het lokale informatieknooppunt voor burgers, zowel fysiek als digitaal. Wij stimuleren en faciliteren de persoonlijke ontwikkeling van mensen. Wij leveren een cruciale bijdrage aan de kennissamenleving door essentiële voorwaarden te scheppen voor: • een leven lang leren • onafhankelijke besluitvorming • culturele ontwikkeling van individu en maatschappelijke groepering Ondersteunend aan onze kernfuncties lezen, leren en informeren zijn cultuur, ontmoeting en debat. Bezuinigingen en marktontwikkelingen stimuleren ons een nieuwe rol in de maatschappij te veroveren.
Lezen “De bibliotheek is de lokale ontmoetingsplek en studieplek waar mensen elkaar treffen, waar gesnuffeld kan worden in allerlei materiaal. Maar ook de digitale bibliotheek, die toegang geeft tot nog veel meer bronnen van kennis, ervaring en ideeën. Die functie is een investering in gemeenschapszin, waar de hele samenleving baat bij heeft.”
organiseert, start de Bibliotheek Bollenstreek
”De functie van bibliotheken is evident. Want als geletterdheid in het hart staat van de maatschappij, dan mogen bibliotheken nooit ver weg zijn.”
Het accent ligt hierbij op het toegankelijk
nieuwe projecten zoals BoekStart. Van collectie naar connectie Steeds vaker werken wij samen met de lokale gemeenschap, om onze maatschappelijke meerwaarde voor inwoners van de Bollenstreek zichtbaar, laagdrempelig en toegankelijk te maken. Deskundigen en geïnteresseerden helpen ons de activiteiten vorm te geven. maken en het duiden van informatie. In de komende jaren willen wij de strategische samenwerking met (basis-)scholen versterken en ons nadrukkelijker profileren in het
(Citaat uit de toespraak van Hare Koninklijke
leesbevorderingsnetwerk. Daartoe hebben wij
Hoogheid Prinses Laurentien der Nederlanden
het jaarprogramma 2012 ingrijpend vernieuwd,
tijdens de Bibliotheektweedaagse 2012)
om zo het bereik en de samenhang van onze leesbevorderingsprogramma’s en activiteiten te
De bibliotheek kan de school helpen om de
vergroten.
resultaten voor taal te verbeteren, door in samenwerking met de school kinderen te
Nationale
stimuleren om veel te lezen, op school en thuis.
Voorleesdagen
Er is veel bewijs uit onderzoek waaruit blijkt
De Nationale
dat vrij lezen een sterk positief effect heeft
Voorleesdagen
op de taalontwikkeling van kinderen en hun
is een landelijk
leerprestaties.
jaarlijks terugkerend
Daarom willen wij onze expertise op het terrein
evenement dat te
van lezen en leesbevordering sterker profileren.
vergelijken is met de
Advies, promotie en onze dienstverlening
Kinderboekenweek, maar
zijn de pijlers. Doelgroepen zijn lezers van
dan voor kinderen van 0-6 jaar. De
alle leeftijden, leeskringen, laaggeletterden
Voorleesdagen beogen het voorlezen aan deze
en leesgehandicapten. Naast de landelijke
groep jonge kinderen te stimuleren. Ieder jaar
activiteiten die de Stichting Collectieve
staat er een prentenboek centraal, dit jaar was
Propaganda van het Nederlandse Boek (CPNB)
dat: “Mama kwijt” van Chris Haughton.
de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2012
3
De lezing van Yvonne Keuls was een groot succes. De inmiddels 81-jarige schrijfster wist de bomvolle zaal te boeien met verhalen over haar jeugd in Indonesië en haar latere werk. Mensen hingen aan haar lippen en wilden het liefst dat de schrijfster niet ophield met voorlezen. Maand van het spannende boek Gauke Andriesse, winnaar van de Gouden Strop 2011 voor zijn thriller ‘De handen van Kalman Teller’, vertelde in zijn thuisbasis Voorhout over zijn boeken en de totstandkoming ervan. De De Bibliotheek Bollen- streek organiseerde dit jaar voor de vierde keer het Voorleesdagenfestival, voor leidsters van kinderdagverblijven, peuterspeelzalen en leerkrachten van groep 1 en 2. Concrete lessuggesties en workshops droegen bij aan het
Bibliotheek Bollenstreek nam voor het eerst deel aan de online ledenwerfcampagne van de CPNB. Leesprogramma Tijdzappen De Bibliotheek Bollenstreek biedt elk jaar van maart tot juni kinderen van groep 4 t/m 8
doel om meer voor te lezen aan jonge kinderen.
uit het Basisonderwijs de gelegenheid deel te
Voorlezen in de bieb
Dit jaar was het thema ‘Tijdzappen’, een
Tijdens de Nationale Voorleesdagen van 18 januari t/m 28 januari zijn er diverse voorleesactiviteiten georganiseerd in de vestigingen van de Bibliotheek Bollenstreek en op locatie. We mochten tijdens de Nationale Voorleesdagen 66 nieuwe leden van 0-6 jaar verwelkomen. In totaal hebben ruim 1100 kinderen aan de activiteiten meegedaan. Boekenweek Het thema van de Boekenweek 2012 was ‘Vriendschap en andere ongemakken’. Dit jaar was de band tussen boekhandel en bibliotheek sterker dan ooit, wat tot een sterk gezamenlijk programma leidde. Zo waren onder andere Peter Buwalda, Vonne van der Meer, Tom Lanoye en Yvonne Keuls te gast.
nemen aan een leesbevorderingsprogramma. reis door de tijd maken met behulp van een uitgebreide collectie boeken. Hebben de kinderen vijf boeken gelezen en is de pas vol, dan ontvangen ze een oorkonde en een kleine verrassing. Het afgelopen jaar hebben bijna 600 kinderen deel genomen aan dit lees programma.
Kinderboekenweek
schrijvers
De Kinderboekenweek (3 t/m 14 oktober) is een
uitgenodigd
van de grotere activiteiten voor de jeugd in de
en in Oegst
Bibliotheek Bollenstreek. Het is een jaarlijks
geest kwam
terugkerende landelijke activiteit die tot doel
Janneke
heeft het lezen bij de jeugd van 6-12 jaar te
Schotveld
bevorderen en extra aandacht te besteden aan
vertellen over
(bekroonde) jeugdboeken.
haar boeken, hierbij waren
Hallo wereld
30 kinderen
Dit jaar werden er voor het eerst
aanwezig.
groepsbezoeken in de bibliotheek georganiseerd
In totaal
tijdens de Kinderboekenweek met als
genoten 314
thema “Hallo wereld”. Dit onderwerp leende
kinderen
zich uitstekend om een gelijknamige les
en ouders van de voorstelling van Aarnoud
aan te bieden aan groep 5 t/m 8 van het
Agricola die werd gegeven in Lisse, Noordwijk,
basisonderwijs. Ook waren er jeugdactiviteiten
Noordwijkerhout, Sassenheim en Voorhout. Met
(voorstelling en voorleesmiddag) en een
de groepsbezoeken zijn 506 leerlingen van de
fotowedstrijd. De jeugdleden werden
verschillende basisscholen op bezoek gekomen.
uitgedaagd om een foto te maken van
De voorleesmiddagen met knutselactiviteiten
zichzelf tijdens de vakantie, al lezend in
werden door 219 kinderen bezocht.
hun bibliotheekboek. Van de ingeleverde foto’s is de winnaar bekend gemaakt tijdens
Geslaagde leesclubmiddag in Kasteel
de Kinderboekenweek en de foto’s zijn
Keukenhof
tentoongesteld in alle vestigingen.
Op woensdag 14 november waren alle ingrediënten voor een geslaagde
Voor het eerst is er een flyer in de landelijke
leesclubmiddag in Lisse aanwezig. Meer dan
huisstijl (grijs en oranje) gedrukt. Naast
honderd enthousiaste lezers van verschillende
twee pagina’s met landelijke informatie
leesclubs bezochten in deze mooie entourage
over de Kinderboekenweek, bestond de flyer
de eerste leesclubmiddag die Kasteel Keukenhof
uit twee pagina’s gevuld met ons eigen
samen met de Bibliotheek Bollenstreek
activiteitenaanbod. De flyers zijn meegegeven
organiseerde.
aan klanten, naar scholen gestuurd en neergelegd in alle vestigingen.
Tineke de Jonge gaf een lezing over de vrouw in de literatuur door de tijd heen. Vervolgens
Kinderboekenweek in cijfers
werden alle bezoekers rondgeleid in het kasteel.
In Noordwijk trok de voorstelling door Tosca
De verhalen en anekdotes van de enthousiaste
Menten georganiseerd in de Muze, 120
vrijwilligers maakten het tot een onvergetelijke
bezoekers. Op 13 scholen waren traditiegetrouw
ervaring.
de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2012
5
het lettertype vergroot kan worden en het contrast van de tekst kan worden aangepast. Hierdoor kunnen mensen met een leeshandicap nagenoeg elk boek lezen. De apparatuur is licht, gemakkelijk hanteerbaar en kan tientallen boeken bevatten. Zeer geschikt voor mensen met een leeshandicap. Training en informatie Alle medewerkers van de Frontoffice van alle vestigingen zijn getraind in het geven van informatie over de mogelijkheden van Tenslotte werd de prijs voor het beste
aangepaste leesvormen voor mensen met een
leesclubboek van 2012 uitgereikt door Frank
fysieke leeshandicap. Daarnaast zijn zij getraind
Hockx van het tijdschrift Boekdelen. Winnaar
om op een juiste wijze door te verwijzen naar
Peter Buwalda kwam de prijs, voor zijn
instanties als Aangepast Lezen of andere
debuutroman Bonita Avenue, in ontvangst
aanbieders.
nemen. De grote opkomst en de enthousiaste reacties van de aanwezigen, nodigen uit om vaker een dergelijke middag te organiseren. Anders Lezen Met het project Anders Lezen heeft de Bibliotheek Bollenstreek haar positie als intermediair voor mensen met een leeshandicap verder geprofessionaliseerd en versterkt. Voortaan kunnen in alle vestigingen inwoners kennismaken met de mogelijkheden die er zijn om mensen met een fysieke leeshandicap te helpen. Er is een collectie (demonstratie-)materiaal beschikbaar, specifiek gemaakt voor mensen met een leeshandicap, zoals Daisyspelers en een kleine collectie Daisyroms. Daarnaast zijn er Webboxen beschikbaar voor demonstraties. Ook zijn er E-readers en iPads aangeschaft waarmee
6
de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2012
Demonstraties
Nederland leest
Er werden in 2012 diverse demonstraties
‘De donkere kamer van Damokles’ van Willem
georganiseerd om mensen over hun
Frederik Hermans stond tijdens de landelijke
eventuele drempelvrees heen te helpen. Deze
leescampagne Nederland Leest centraal.
demonstraties waren zinvol voor zowel de
Tijdens deze campagne richtte de Bibliotheek
beoogde doelgroep als voor medewerkers van
Bollenstreek zich op zowel het boek als de film.
instellingen en mantelzorgers. Er is een reizende collectie leeshulpmiddelen beschikbaar voor
Marc Westermann van het Eye-Film Instituut
demonstraties.
gaf tijdens de slotavond een lezing over de verschillen van inzicht tussen Hermans’ roman
Landelijke campagne Lees Meer (e-books)
en de verfilming van Fons Rademakers ‘Als twee
Bij de Lees Meer-campagne bieden wij e-books
druppels water’. Voorafgaand aan de slotavond,
aan, gerelateerd aan een locatie zoals een
werd de film in vestiging Noordwijk vertoont.
museum of een onderwerp (bijvoorbeeld gezondheid). De e-books zijn zowel door leden
als niet-leden te lezen. De campagne liep van 3 december 2012 t/m eind januari 2013. Lees Meer blijft in ieder geval beschikbaar tot 1 juni 2013. Bibliotheek in beweging De campagne speelde zich af op alle stations, in het openbaar vervoer (het dagblad Metro), in en om bibliotheken en op specifieke locaties in Rotterdam en Gelderland. Doel van de campagne was om te laten zien dat de bibliotheek in beweging is en om een bredere doelgroep te bereiken dan de traditionele bibliotheekbezoeker. De PR vond zowel online
©Stefan Verwey
als offline plaats.
de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2012
Leren Een belangrijke maatschappelijke waarde die de Bibliotheek Bollenstreek voor het werkgebied heeft, is educatie. Wij verzorgen programma’s en workshops rondom mediawijsheid en informatievaardigheden aan verschillende doelgroepen. Omgaan met moderne communicatiemiddelen is hierbij een belangrijk thema. Mediawijsheid Er is een groeiende behoefte aan het leren van vaardigheden voor het gebruik van internet en social media. Van oudsher is de openbare
Ook ondersteunen wij het (basis-)onderwijs
bibliotheek de specialist in het ontsluiten
met programma’s voor leesbevordering,
en dus terugvinden van informatie. Die
informatievaardigheden en mediawijsheid.
deskundigheid willen wij nu inzetten voor
Wij stellen projectcollecties samen, bieden
mediawijsheid, omdat de grootste kloof in de
studiemogelijkheden voor scholieren,
toekomst zal zijn tussen degenen die hun weg
studenten en autodidacten met bijbehorende
kunnen vinden in het medialandschap en zij die
voorzieningen. De Bibliotheek Bollenstreek
de weg kwijtraken.
ondersteunt op aanvraag de mediatheek in het basis- en voortgezet onderwijs. Onze maatschappelijke taak is om zoveel mogelijk mensen in ons werkgebied
13% bevolking laaggeletterd Nederland heeft ongeveer anderhalf miljoen mensen boven de 16 jaar die moeite hebben met lezen en schrijven. Dat is grofweg 13% van de volwassen bevolking. Laaggeletterdheid komt voor bij autochtonen en allochtonen, bij jonge en oude mensen, bij mannen en vrouwen en bij werkenden en niet-werkenden. (bron: stichting Lezen en Schrijven, onderzoeken van CITO, UNESCO Institute for Statistics)
toegang te geven tot kennis, literatuur en educatie. Dit doen wij met bovengenoemde programma’s, cursussen en workshops. Digitale vaardigheden Het versterken van digitale vaardigheden is een kerntaak van de bibliotheek. Het is belangrijk dat burgers beter en betrouwbaar hun weg kunnen vinden op het internet.
8
De Bibliotheek Bollenstreek is zelf sinds 2012 actief op Facebook en Twitter om informeel contact met klanten te onderhouden en hen op de hoogte te houden van wat er zich afspeelt in en rondom de bibliotheek. Facebook: www.facebook.com/Bibliotheek. Bollenstreek Twitter: @bllnstrk ComputerWijs In 2012 werd voor de tweede keer de Digitaal Café
cursus ComputerWijs georganiseerd, onze
Het digitaal café is vanuit de behoefte van
beginnerscursus voor internet voor mensen die
leden en bezoekers georganiseerd. Mensen,
moeite hebben met lezen en schrijven.
waaronder veel ouderen, zitten met allerlei
Het gebruik van de computer en de iPad
vragen over nieuwe media. De een zoekt
stonden centraal. Het resultaat was dat de
handige apps voor de kleinkinderen en de
deelnemers hun computerangst hebben
ander wil E-books downloaden. Er is behoefte
overwonnen en dat de cursus een goede basis
om met anderen te praten over de nieuwste
is om verder te kunnen. Omdat de cursisten
mogelijkheden en snufjes.
gebaat zijn bij persoonlijke begeleiding, werd de cursus in een klein groepje gegeven.
De bibliotheek is een laagdrempelige, rustige en veilige ontmoetingsplek en daarom een zeer geschikte locatie voor het Digitaal Café. Mensen vinden het leuk en leerzaam om hun kennis te delen en hun vragen te stellen. We hebben in 2012 driemaal een iPad- en E-readerbijeenkomst gehouden, tweemaal in Noordwijk en een keer in Noordwijkerhout. De bijeenkomsten werden door 50 mensen bezocht. Twee van onze medewerkers waren aanwezig om toelichting te geven.
de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2012
Citaten cursisten ComputerWijs “Eerst moest mijn man altijd mijn mails versturen, nu kan ik dit zelf.” “Ik heb geleerd hoe de computer werkt, weet nu dat alles is op te zoeken.” “Mijn man is jaloers op mij omdat ik nu ook weet hoe dingen werken.”
7Dingen: Wegwijs op het web in 7 stappen
Jaaraanbod basisscholen
Voor de tweede keer werd de cursus ‘Wegwijs
Dit jaar is het jaaraanbod Primair Onderwijs
op het web in 7 stappen’ aangeboden. Ook dit
gewijzigd. Er zijn programma’s voor alle
jaar was het een groot succes. 7Dingen is een
groepen van 1 t/m 8 opgenomen die in de
leertraject en staat voor: in 7 stappen (veel)
bibliotheek of op school kunnen worden
meer leren. In dit geval over het sociale web:
uitgevoerd. De nieuwe lessen zijn zowel
bloggen, omgaan met YouTube en Picasa. Meer
leesbevorderend als mediawijs.
over sociale media als Facebook, LinkedIn en Twitter. Met de cursus helpen wij mensen de
Het samenwerken aan leesbevordering tussen
digitale snelweg op. Ook komen thema’s als
basisscholen en de Bibliotheek Bollenstreek
privacy en veiligheid aan bod.
staat in het programma-aanbod centraal. Als natuurlijke partners op het gebied van
Cursisten werken achter een eigen laptop
leesbevordering en leesonderwijs willen wij de
of pc, maar hebben contact met de andere
samenwerking tussen scholen en de bibliotheek
deelnemers en worden bovendien op afstand
graag versterken en verbeteren.
individueel begeleid door een van de coaches van de bibliotheek. De coach geeft antwoord op
Met ingang van schooljaar 2012-2013 zijn de
vragen en reikt bij problemen oplossingen aan.
tarieven gewijzigd. Voor basisscholen is een
Joke Jurjaanz (cursist 7Dingen) “In de zomer van 2012 las ik in de plaatselijke krantjes dat de Bibliotheek Bollenstreek een cursus over het sociale web aanbood. Ik heb me aangemeld en dat bleek een succes! De cursus hielp me over vele drempels. Na afloop van de cursus besloot ik een iPhone aan te schaffen. Die verschaft me nu veel plezier! In januari op vakantie, kon ik in mijn hotel met gratis WiFi met het thuisfront mailen, Facebooken en Whatsappen! Ik kon het nieuws bijhouden en het weer, zowel thuis als op de plaats waar ik was! Ook heb ik met het thuisfront Wordfeud gespeeld! Ik denk, dat het, in tegensteling tot wat men soms denkt, voor ouderen heel goed is om een cursus sociale media te volgen. Het haalt je uit een isolement en het is leuk om bijvoorbeeld op Facebook (ook teruggevonden!) familie en vrienden te volgen. De begeleiding door de dames van de bieb was heel plezierig! Via het blog werd je geholpen en ze hadden ook bepaalde uren, waarop je in de bieb kon oefenen met laptop, iPhone of iPad. Hulde! Het wachten is nu op de volgende cursus!”
basisschoolabonnement beschikbaar, dat
Project Taalcoaches
een aantal voordelen biedt en korting geeft
Vanwege het succes van de afgelopen
op overige producten en diensten. Naast het
jaren, kunnen wij in 2012 met behulp van
basisabonnement bestaat de mogelijkheid om
gemeentelijke subsidies van Hillegom,
klassenpassen aan te schaffen om boeken te
Noordwijk, Noordwijkerhout, Lisse en Teylingen,
lenen voor in de groep of om klassikaal te lenen.
het project Taalcoaches Bollenstreek voortzetten in de periode 2012-2015.
Cursus Open Boek De Bibliotheek Bollenstreek organiseert voor
Over de periode 2009–2012 is het doel om 100
leerkrachten de cursus Open Boek, die opleidt
taalkoppels te vormen, ruimschoots gehaald.
tot leescoördinator, en gekoppeld daaraan, een
Met als resultaten:
structureel regionaal overleg om onderling
•
Niet-Nederlandstaligen leren niet alleen
tips en ideeën uit te wisselen. In het najaar van
beter Nederlands spreken, maar leren ook
2012 volgden vier enthousiaste leerkrachten
hun omgeving beter kennen en burgeren zo
deze cursus die in vier middagen opleidt tot het certificaat Leescoördinator. Er is veel aandacht
beter in. •
Taalcoaches krijgen meer begrip voor niet-
•
Gemeentes hebben niet-Nederlandstaligen
voor leesplezier en leesbevordering.
Nederlandstaligen.
Na de cursus kunnen de leerkrachten op
iets te bieden op het gebied van
hun eigen school de leesbevordering en de
inburgering.
eigen Schoolbibliotheek goed vorm geven. Ter afsluiting schrijven de leerkrachten een leesplan
•
Het project vergroot de sociale cohesie in de gemeente.
voor hun eigen school. BoekStart Met de vijf gemeenten en de Centra voor Jeugd en Gezin in het werkgebied van de Bibliotheek Bollenstreek is een convenant gesloten voor de uitvoering van het programma BoekStart. Een landelijk programma waarbij ouders van jonge baby’s uitgenodigd worden om hun baby lid te maken van de bibliotheek. Het programma start in 2013.
de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2012
11
Wegens succes geprolongeerd
Week van de alfabetisering
Het doel voor de komende periode tot en
In het kader van de week van de alfabetisering
met 2015 is 120 taalkoppels te vormen. Voor
organiseerden het ROC ID College en de
het vervolg van het project wordt gebruik
Bibliotheek Bollenstreek in september, in de
gemaakt van het door de bibliotheek
bibliotheek van Lisse, een avond met dans en
opgebouwde netwerk van vrijwilligers
dictee.
en onderwijsinstellingen. De specifieke deskundigheid van de projectcoördinator
Cursisten van de cursus ‘Nederlands beter
Taalcoaches Bollenstreek wordt steeds vaker
lezen en schrijven’ en inburgeraars die de
opgemerkt én ingezet.
Nederlandse taal aan het leren zijn, maakten het ‘klein dictee der Nederlandse taal’. Het dictee werd op verschillende niveaus gegeven en voorgelezen door burgemeester Spruit. Tijdens het nakijken van de dictees was er een workshop dans/ritme van Marieke van der Ven.
Taalcoaches Bollenstreek Gert Hartsuiker, taalcoach: “Luay’s kennis van de Nederlandse taal is met sprongen vooruit gegaan. In december 2012 heeft hij staatsexamen gedaan. Hij is zeer ambitieus en wil graag zijn in Irak afgeronde universitaire medische opleiding aanvullen met de daarvoor in Nederland bestaande bijscholingscursus. Bovendien is Luay een zeer aimabele man.” Luay Laeem: “Met de hulp van mijn taalcoach heb ik veel geleerd. Meneer Hartsuiker heeft me geholpen hoe ik met de samenleving omga. Elke week hebben we samen lekker gepraat en gezelligheid gehad. Hij is heel aardige een verstandige man en hij probeert altijd mijn problemen op te lossen. Ik ben heel dankbaar voor zijn steuning.”
Informeren De bibliotheek selecteert, ontsluit en
Bedoeld voor inwoners die willen weten hoe je
presenteert informatie in een betekenisvolle
in krappe tijden de kosten beter in de hand kunt
context. Vertaald naar de praktijk betekent dit
houden.
onder andere dat de Bibliotheek Bollenstreek een fysieke collectie non-fictie aanbiedt. Deze
Besparingsexpert Marieke Henselmans toonde
wordt zodanig gecollectioneerd, ontsloten en
aan de hand van praktische voorbeelden hoe je
gepresenteerd dat het mensen ondersteunt in
goed en simpel kunt besparen. Zij is auteur van
hun informatiebehoefte, achtergrondkennis
het boek ‘Vrolijk Besparen’ en bekend van het
verschaft en nieuwsgierigheid opwekt.
tv-programma ‘Geen cent te makken’. Verder waren er professionals aanwezig voor het
Met de blik gericht op de toekomst, ligt de
adviseren in individuele gevallen, was er een
kerntaak van de bibliotheek op termijn niet
ludieke ruilmarkt en werden er veel concrete
meer in het uitlenen. Wij willen pro-actief
tips gegeven.
collecties etaleren, informatie duiden en in een context plaatsen. De bibliotheek heeft daarom
Deze avond was een initiatief van de gemeente
bijvoorbeeld niet alleen achtergrondliteratuur
Lisse, ISD Bollenstreek, Kwadraad en Stek
over de economische crisis, maar organiseert
Wonen en werd mede mogelijk gemaakt door:
ook lezingen en workshops over huishoudelijke
Nickel, Lokaal Loket Lisse, Kringloopwinkel de
financiën of consuminderen. De bibliotheek
Driesprong, de Bibliotheek Bollenstreek en
heeft niet alleen poëzie, maar organiseert ook
Marieke Henselmans.
een poëziewedstrijd. In die combinatie van activiteiten wil de Bibliotheek Bollenstreek
Cultuurpunt Lisse en Oegstgeest
maatschappelijke meerwaarde creëren. In dit
Naast uitgaansinformatie van culturele en
hoofdstuk een selectie van de activiteiten die
recreatieve organisaties bevat Cultuurpunt
het afgelopen jaar plaatsvonden.
ook informatie over actieve cultuurdeelname en amateurkunstbeoefening in de gemeenten
De Bibliotheek Bollenstreek wil zelfstandig
Lisse en Oegstgeest. In 2012 is hard gewerkt
en in samenwerking met andere partijen een
aan het vergroten van de bekendheid van het
activiteitenprogramma organiseren dat past
Cultuurpunt onder culturele instanties.
binnen de doelstellingen van de kernfuncties Lezen, Leren en Informeren.
In Lisse is in opdracht van de gemeente een
samenwerkingsverband gestart met Witte
Uitkomen met inkomen
Weekblad. Sinds september 2012 verschijnt
De gemeente Lisse organiseerde in november
er elke laatste woensdag van de maand een
in de plaatselijke bibliotheek de gratis
overzicht van culturele activiteiten die in de
informatieavond ‘Uitkomen met inkomen’.
komende maand door culturele instellingen uit
de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2012
13
Lisse worden georganiseerd. De input voor deze pagina komt uit het Cultuurpunt, op basis van aangedragen activiteiten door de betreffende instanties. Cultuurpunt is in 2012 12.313 keer bezocht, dat is BiebPanel: uw mening telt!
een groei van 5 % ten opzichte van 2011.
De Bibliotheek Bollenstreek vraagt haar Taxatiemiddag oud speelgoed
leden regelmatig naar hun mening via het
Op woensdagmiddag 24 oktober konden
digitale BiebPanel. Waar mogelijk worden de
mensen oud en antiek speelgoed laten taxeren
resultaten van dit onderzoek gebruikt om
in de Bibliotheek Bollenstreek vestiging
onze dienstverlening te verbeteren. In 2012
Warmond. Experts van het speelgoedmuseum
wordt echter wel duidelijk dat de invloed van
Toy Gallery uit Brummen waren aanwezig
bezuinigingen ook door onze klanten worden
om het speelgoed van vroeger te beoordelen
opgemerkt. Klanten willen meer voor minder en
en waar mogelijk tips voor restauratie te
de bibliotheek moet meer met minder doen. Dit
geven. Allerlei soorten speelgoed konden
is een merkbaar spanningsveld.
worden beoordeeld zoals oude blikken treinen, stoommachines, Dinky Toys, antieke spellen,
In 2012 hebben er vier digitale BiebPanel
Meccano bouwdozen etc. Aan de taxaties waren
onderzoeken plaatsgevonden. De volledige
geen kosten verbonden. Deze middag was een
resultaten zijn op onze website te zien, hier de
enorm succes en trok veel belangstellenden.
hoofdlijnen:
Lezing Theo Broekhof
Algehele tevredenheid
Theo Broekhof hield op woensdag 31 oktober
Qua tevredenheid scoort de Bibliotheek
een dialezing ‘Van de Olympus tot de Boekhorst’,
Bollenstreek op de meeste aspecten goed (68%
over de vroegste geschiedenis van Europa.
of meer is tevreden). Men is het meest tevreden
De lezing was een groot succes met ruim
over het personeel, de inrichting, de sfeer van de
80 bezoekers. Deze markante inwoner van
bibliotheek, de prijs- kwaliteitverhouding en de
Noordwijkerhout heeft een gevestigde reputatie
uitstraling van het gebouw.
en een vaste schare ‘fans’ die allemaal gekomen waren om zijn verhalen te horen.
Tarieven en service De meeste deelnemers geven de voorkeur aan één totaalabonnement tegen een relatief hoge prijs, boven een abonnement waarbij naast een relatief lage prijs, extra leengeld voor materialen moet worden betaald. Twee vijfde van de deelnemers geeft aan bereid te zijn een vrijwillige bijdrage te willen
de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2012
leveren. Hierbij wordt een gemiddelde van
Lezing Puberbrein
ca. € 20,00 per persoon per jaar genoemd.
In de vestiging Oegstgeest werd in februari
Eerdere onderzoeken hebben aangetoond dat
een lezing gehouden over het puberende
het steunen van de bibliotheek een belangrijke
brein. Ankie Remijn maakte de vertaalslag
reden is om lid te worden.
van recente (neuro-)psychologische inzichten naar de praktijk van kinderen in het voortgezet
Openingstijden en reizen
onderwijs. Het aanwezige publiek kreeg
Mocht de bibliotheek voor de keuze komen te
praktische en concrete handvatten waarmee
staan, dan zijn ruime openingstijden, desnoods
pubers hun talenten en ambities kunnen
zonder de aanwezigheid van personeel, een
waarmaken.
acceptabele keuze. 74% van de panelleden geeft de voorkeur aan een desnoods kleinere
Blauwe Tram Project
vestiging dichtbij huis, boven een grotere
Rondom de Blauwe tram, die ruim 50 jaar
vestiging waardoor men verder moet reizen.
gelden voor het laatst in deze regio reed, is een literaire fietsroute samengesteld. Deze
Informatiebehoefte
fietsroute is geschreven door André Brouwer in
Het onderzoek wijst uit dat op de website vooral
opdracht van ProBiblio en de provincie Zuid-
wordt gezocht naar het “online verlengen van
Holland en kwam tot stand met behulp van het
materialen” (80%). Op de tweede plaats staat
Historisch Genootschap De Blauwe Tram.
“het aanbod (de collectie) van de bibliotheek” (67 %). Op de derde plaats “nieuws over de
De fietsroute, die onderdeel is van het grotere
bibliotheek” (63 %).
project de Blauwe Tram, is vanaf nu gratis verkrijgbaar in de bibliotheken en via onze website te downloaden. Onder de wervende titel “De Blauwe Tram rijdt weer” zijn er exposities ingericht en lezingen gehouden in een twaalftal bibliotheken in Zuid-Holland. In dit kader werd een 36 pagina’s tellend boekje samengesteld met een tweetal literaire fietsroutes langs voormalige trajecten van de Blauwe Tram. Het gaat hierbij om de routes Scheveningen-Voorburg-Leiden en LeidenKatwijk-Noordwijk.
Organisatie in ontwikkeling Al jaren –en in toenemende mate- zijn wij meer
stellen aan burgers en leden. Een laagdrempelig
dan een plek waar boeken worden uitgeleend.
middelpunt in de gemeenschap.
Onze vestigingen zijn volop in ontwikkeling, waarbij de verbindende rol van de bibliotheek
Activiteiten en marketing
in de gemeenschap als rode draad kan worden
Intern blijven wij onze dienstverlening
gezien. Van alle mogelijke ontwikkelingen
ontwikkelen. Het huidige halfjaarlijkse
willen wij er twee expliciet noemen: de
activiteitenprogramma wordt vervangen
toenemende digitalisering en afnemende
door een tweemaandelijks programma. De
financiering.
geprogrammeerde activiteiten moeten liggen op het terrein van lezen, leren en informeren.
De toekomst van de Bibliotheek Bollenstreek
Naast een eigen aanbod wil de Bibliotheek
zit in het creëren van toegevoegde waarde:
Bollenstreek voor derden een platform
maatschappelijke waarde. Minder geld en
faciliteren voor hun activiteiten.
minder boeken uitlenen vraagt van ons om met een toekomstbestendige blik te kijken naar
Wij zijn in 2012 overgegaan op de landelijke
onze werkzaamheden. Meer samenwerken
huisstijl voor openbare bibliotheken. Dit geldt
met andere partijen in de regio zoals scholen
voor al onze uitingen, zowel fysiek als digitaal.
en boekhandels. Meer maatschappelijke taken
Door het landelijke beeldmerk consequent in te
als kennis en informatie delen en beschikbaar
zetten, zijn we in campagnes goed herkenbaar.
16
de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2012
Mensen met taalachterstand en
Giphart, Elle van Rijn en Marion Pauw en Pierre
laaggeletterden
Wind waren aanwezig. Voor de jeugd waren
We zijn er in geslaagd onze dienstverlening
Nijntje, Dolfje Weerwolfje, Kikker en Muis
voor mensen met een taalachterstand en
ook van de partij. Het was een leuke en druk
laaggeletterden te verbeteren. In bijna elke
bezochte dag.
vestiging is een Lees & Schrijf Punt, er wordt samengewerkt met het ROC en er zijn goede contacten ontstaan met de ambassadeurs
Ontspanning, ontmoeting en debat
voor laaggeletterden in de regio.
Het nieuwe inrichtingsconcept
Noordwijk vernieuwd
van de bibliotheek in
Eindelijk was het zover!
Noordwijk is gebaseerd
Op zaterdag 16 juni
op het huiskamermodel
2012 werd, na jaren van
in combinatie met
voorbereiden en maanden
het retailconcept. Het
van stofhappen door
middelpunt van de bibliotheek
zowel klanten als
is zo ingericht dat het ruimte
medewerkers,
biedt voor ontspanning, ontmoeting
de nieuw
en debat. Het nodigt de klant uit om, net
ingerichte
als in een boekhandel, meer te snuffelen en
en
hiermee de horizon te
verbouwde
verbreden.
bibliotheek in Noordwijk
Lezingenzaal ook te
heropend. De
huur
openingshandeling
Naast deze nieuwe,
werd verricht door Wethouder
inspirerende plek
Vroom, samen met de directeur
voor ontmoeting
van de bibliotheek, Hans Portengen
en ontwikkeling in
en voorzitter van de Vereniging voor
Noordwijk biedt de
Natuur- en Vogelbescherming
vernieuwde vestiging
Noordwijk (VNVN), Peter
ook ruimte voor lezingen
Spierenburg. Met de
en bijeenkomsten. De
opening is ook het
lezingenzaal, die voorzien
startsein gegeven voor
is van een spectaculaire
de samenwerking tussen
wandfoto, biedt ruimte aan
VNVN en de Bibliotheek
90 personen en is ingericht met
Bollenstreek. Bekende
podium, groot scherm, beamer
Nederlandse schrijvers als Ronald
en geluidsinstallatie. Naast de
de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2012
17
activiteiten die de bibliotheek en het VNVN er
bezuinigingsscenario 1 noodzakelijk was om de
zelf organiseren, is deze ruimte ook beschikbaar
voorgenomen bezuiniging van € 300.000, - te
voor andere organisaties op basis van verhuur.
realiseren. Dit is een bezuiniging van ruim 35% op de subsidie.
Nieuwe website In oktober werd onze nieuwe website
In april heeft de commissie Welzijn van de
gelanceerd. De site bibliotheekbollenstreek.nl
gemeenteraad Teylingen aangegeven dat zij
is weer een mijlpaal voor de Bibliotheek
een servicepunt wil behouden in Voorhout voor
Bollenstreek, want hiermee zijn wij aangesloten
de jeugd en ouderen. De commissie kiest voor
op de landelijke website van Stichting
bezuinigingsscenario 2 uit de “Visie toekomst-
Bibliotheek.nl (BNL). BNL ontwikkelt landelijk
en focusgerichte Bibliotheek in Teylingen
de digitale infrastructuur voor het openbaar
(2012-2015)” en vraagt de bibliotheek
bibliotheekwerk en online bibliotheekdiensten.
en College van B&W om dit scenario nader uit te
Zelfbediening
werken.
Binnen de gemeente Teylingen blijven drie vestigingen; een bibliotheek in Sassenheim
In juni stemt de
in combinatie met twee servicepunten in
gemeenteraad
Voorhout en Warmond. Op alle drie vestigingen
in met het
wordt zelfbediening ingevoerd.
voorstel voor een
De invoering van het zelfbedieningsconcept was
servicepunt,
een groot project met veel consequenties voor
waarbij de
de vestigingen. Na Lisse en Oegstgeest gingen
bezuinigings
in 2012 ook Noordwijkerhout en Noordwijk over
doelstelling
op zelfbediening. Er werden in alle genoemde
voor een periode
vestigingen ook betaalautomaten in gebruik
van drie jaar
genomen. Betaalgemak voor de klant en een efficiëntere bedrijfsvoering voor de bibliotheek. In alle vestigingen, behalve Warmond, is nu draadloos internet (Wi-Fi) beschikbaar. Bezuinigingen gemeente Teylingen In februari 2012 hebben de gemeente Teylingen en de Bibliotheek Bollenstreek in een gezamenlijke persconferentie de sluiting van de bibliotheek Voorhout aangekondigd. Gezamenlijk waren bibliotheek en gemeente tot de conclusie gekomen dat deze maatregel in
18
met € 50.000, - wordt verlaagd. In het vierde
Nieuwe leden krijgen een aantal mails om hen
kwartaal is een winkelpand aan de Herenstraat
welkom te heten en de Bibliotheek Bollenstreek
grondig verbouwd en opgeknapt. In januari
te introduceren. In totaal worden er vijf e-mails
2013 wordt het nieuwe servicepunt in Voorhout
verstuurd: welkom, voordelen van lidmaatschap,
geopend.
collectie, activiteiten en meedenken met de bibliotheek.
Ondernemingsraad Bibliotheek Bollenstreek In de zomer van 2012 is er een nieuwe
Marketingprogramma
Ondernemingsraad (OR) aangesteld in
Onze inzet is om leden wegwijs te maken
de Bibliotheek Bollenstreek. Na de zomer
in de Bibliotheek Bollenstreek zodat de
zijn ze hard aan de slag gegaan. Tijdens de
mogelijkheden die er al zijn, beter kunnen
overlegvergaderingen is spoor 3 van het
worden benut. De vragenlijsten zijn bedoeld
reorganisatieplan het belangrijkste onderwerp*
om klanten beter in beeld te krijgen en daarmee
geweest, maar uiteraard zijn er ook al andere
mogelijkheden om hen in te toekomst op maat
zaken besproken. Tijdens de werkoverleggen
te kunnen informeren en zo bibliotheekbezoek
worden de vestigingen hiervan op de hoogte
en leengedrag te kunnen stimuleren.
gehouden. In 2013 gaat de gehele OR een cursus volgen, om het werk nog beter te kunnen doen.
Wij zijn de eerste bibliotheek die met dit programma start, meerdere bibliotheken hebben al aangegeven mee te willen doen.
Leden van de OR: Service per e-mail en sms Aria Wijntjes (voorzitter)
Voortaan niet alleen per e-mail, maar ook
Biene Boer (secretaris)
per sms: onze inleverattenderingsservice
Petra Ultee (lid)
voor klanten. En op veler verzoek: digitale
Rita Bloemena (lid)
attendering voor klanten zodat alle aanwinsten van ons hele werkgebied wekelijks in de mailbox
*In de overlegvergadering van 19
ontvangen worden.
december heeft de ondernemingsraad positief geadviseerd over het voorgenomen
De nieuwe BibliotheekApp
Reorganisatieplan 2013: spoor 3. Hierna is het
Overal en altijd toegang tot de bibliotheek!
reorganisatieplan voor de Backoffice definitief
Vanaf eind april 2012 kunnen leden van de
vastgesteld.
Bibliotheek Bollenstreek met een smartphone en tablet overal en altijd toegang krijgen tot de
Welkom Programma voor nieuwe leden
bibliotheek. De app ‘de Bibliotheek’ is gratis te
In 2012 is een welkomprogramma voor nieuwe
downloaden via de iTunes Store en de Google
leden ontwikkeld. Het betrof een pilot van een
Play Store.
online marketingprogramma dat samen met ProBiblio is ontwikkeld.
De app maakt verbinding met onze website
de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2012
19
de 100 talenten” werden er twee bijeenkomsten georganiseerd. Voor deze bijeenkomsten werden mensen uitgenodigd waarvan de bibliotheek vermoedde dat die ideeën hadden over wat de bibliotheek zou kunnen betekenen in de toekomst. De gasten varieerden van een boekhandelaar, een dominee, een schrijver en een docent tot vrijwilligers van veel verschillende instanties uit de regio. De bijeenkomsten leverden veel inspirerende ideeën op, het ene concreter dan en leden krijgen toegang tot hun eigen
het andere. Een aantal ideeën hebben al tot
gegevens. Ook gezinsleden en/of huisgenoten
concrete acties geleid, andere hebben wat meer
kunnen toegevoegd worden als ze lid zijn van
tijd nodig.
dezelfde bibliotheek. Er zijn inmiddels bijna 600 gebruikers en de reacties op deze nieuwe
Ook in 2013 zullen een aantal Late Night Coffee
service zijn zeer positief.
avonden georganiseerd worden. De bibliotheek hoopt met deze bijeenkomsten een fundament
Late Night Coffee in de bieb
te leggen voor een netwerk van ambassadeurs
In 2012 werd een begin gemaakt met een nieuw
in de regio.
project waarmee de bibliotheek probeert om
de dialoog aan te gaan met inwoners van het
Kloppend Hart Warmond
werkgebied. In het kader van het provinciale
Het Kloppend hart Warmond wordt een
programma van ProBiblio “De bibliotheek van
multifunctioneel centrum waar de Warmondse scholen, de bibliotheek, kinderopvang, peuterspeelzaal en het verenigingsleven een plek krijgen. Het bestaat uit het huidige Trefpunt, dat gedeeltelijk verbouwd gaat worden en een nieuw te bouwen gebouw waar voornamelijk de drie scholen in worden ondergebracht. Achter de schermen nemen plannen voor de nieuwbouw van de Brede School in Warmond steeds vastere vormen aan. In 2012 is er een architect gekozen: Atelier Pro. In september 2012 heeft dit bureau een voorlopig ontwerp gepresenteerd. De Bibliotheek Bollenstreek levert een
actieve bijdrage aan dit project en is zowel
Managementteam
in de stuurgroep als in de klankbordgroep
Het managementteam bestaat per 31-12-2012
vertegenwoordigd. Via de website www.
uit:
kloppendhartwarmond.nl zijn de vorderingen
•
Hans Portengen, directeur-bestuurder
te volgen.
•
Jeanine Deckers, teamleider Backoffice
•
Annemieke Hermsen, teamleider
bibliothecair
Code Cultural Governance Het directiereglement van de Bibliotheek
Frontoffice Noord (Lisse, Noordwijk en
Bollenstreek is gebaseerd op de principes van
Noordwijkerhout)
Cultural Governance. Volgens het principe
•
Tineke Meesters, teamleider Frontoffice Zuid
van Cultural Governance “Pas toe of leg
a.i. (Oegstgeest, Sassenheim, Voorhout en
uit” wordt hierbij vermeld dat de relevante
Warmond)
(neven-)functies van de toezichthouders en directeur/bestuurder in dit jaarverslag worden
De nevenfuncties van Hans Portengen als
gepubliceerd.
directeur-bestuurder zijn per 31 december: •
Raad van Toezicht
Lid dagelijks bestuur van de Stichting Bibliothekenoverleg Zuid-Holland (BOZH);
De Raad van Toezicht van de Bibliotheek
•
Lid Programmaboard ProBiblio
Bollenstreek houdt toezicht op de organisatie, het beleid en de directie. De raad bestaat uit vijf leden. De Raad van Toezicht heeft in 2012 vijfmaal vergaderd.
Tabel 1: Leden Raad van Toezicht Toezichthouders
Nevenfuncties
Paul van Riet, voorzitter
Lid Programmaraad Rijnland/Bollenstreek
Jan Kippers, vice-voorzitter
Interim-manager
Voorzitter BESCAL Lisse
Lid bestuur CDA-Lisse
Wiarda Geelhoed, lid
Jurist Ministerie van Economische Zaken
Alexa Kuit, lid
Zelfstandig managementadviseur
Annechien Verkade, lid
Rector van het Rijnlands Lyceum Sassenheim
Voorzitter bestuur van het van Kleef Instituut te Rotterdam
Vicevoorzitter Raad van Toezicht Stichting Kwadraad te Leiden
Lid Raad van Toezicht Tympaan Instituut te Den Haag
Lid van het bestuur van het Samen Werkingsverband Duin en
Bollenstreek de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2012
21
Personeel
Formatie Op 31 december 2012 had de Bibliotheek
Reorganisatie
Bollenstreek 54 medewerkers in dienst met
Het afgelopen jaar stond voor het personeel in
een formatie van 1.050 uur per week (29 Fte).
het teken van het reorganisatieplan 2013. Met
De gemiddelde leeftijd van de medewerkers
de vakbonden is een sociaal plan afgesproken
is 47 jaar. Exclusief opruimscholieren is de
en de ondernemingsraad heeft een positief
gemiddelde leeftijd 51 jaar (in 2011 nog 49 jaar).
advies gegeven. Het reorganisatieplan bestaat uit drie sporen. In spoor 1 zijn de gevolgen van
Invalpool
de invoering van de zelfbediening verwerkt.
Sinds 2009 zijn als voorzorgmaatregel geen
Effecten zijn opgevangen binnen het natuurlijk
Medewerkers Klant- en Leenservice meer
verloop. Spoor 2 betreft de gevolgen van de
aangenomen met een vast contract. Per 31
bezuinigingen in de gemeente Teylingen en het
december 2012 zijn alle tijdelijke contracten van
sluiten van de bibliotheek in Voorhout.
rechtswege beëindigd. Hiermee is een groot
In het kader hiervan is voor twee medewerkers
deel van de bezuinigingen op de formatie via
conform het afspiegelingsbeginsel een
natuurlijk verloop opgevangen. Een aantal van
vaststellingsovereenkomst overeengekomen.
hen worden in 2013 op een nul-uren contract
In spoor 3 worden de gevolgen voor het
aangenomen en in een invalpool opgenomen.
bovenlokaal backoffice in kaart gebracht.
De uitbreiding van het aantal medewerkers in
Spoor 3 wordt in 2013 uitgewerkt tot het
2013 bestaat geheel uit deze flexibele schil in de
reorganisatieplan 2013 – Spoor 3.
formatie.
Tabel 2: formatie 31-12-2012 Organisatieonderdeel
Formatie 2011
Formatie 2012 Formatie 2013 % Formatie 2012
Bovenlokaal Backoffice
313,00
313,00
313,00
Lisse
144,00
130,50
130,50
Noordwijk
159,50
132,50
125,25
Noordwijkerhout
106,00
105,00
95,50
Oegstgeest
169,00
144,00
134,00
Sassenheim
119,00
119,00
123,75
Voorhout
91,00
91,00
24,25
Warmond
15,00
15,00
15,00
Frontoffice totaal
803,50
737,00
648,25
70%
Totale formatie
1.116,50
1.050,00
961,25
100%
Aantal Fte
31,01
29,17
26,70
Aantal medewerkers
57
54
59
22
de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2012
30%
e-HRM
Ziekteverzuim
In 2012 is de Bibliotheek Bollenstreek overgaan
In 2012 bedroeg het ziekteverzuim binnen
op e-HRM en ESS (Employment Self Services).
de Bibliotheek Bollenstreek 4,29%. De meldingsfrequentie is 0,96. Over het verslagjaar
Deskundigheidsbevordering
2011 was het branchegemiddelde 4,4% en de
Door de invoering van zelfbediening en met
meldingsfrequentie 1,03.
oog op onze maatschappelijke ambities wil de Bibliotheek Bollenstreek zich meer focussen op
Medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO)
inhoudelijke trainingen en cursussen om de
Eind 2011 is een MTO gehouden, waarvan de
Medewerkers Klant- en Leenservice (MKL) toe
resultaten in 2012 bekend zijn geworden.
te rusten op de veranderingen in hun functie.
Ten opzichte van het MTO in 2007 zijn er
Een omslag is noodzakelijk van de traditionele
verbeteringen gerealiseerd. Het gemiddelde
functie in de uitlening naar leesadvisering en
rapportcijfer dat men geeft aan het eigen
inlichtingenwerk. Naast de reguliere trainingen
takenpakket is een 7,6 (iets boven het
rondom BHV is daarom in 2012 gestart met
provinciaal gemiddelde van 7,5), het gemiddelde
een opleidingsmodule Inlichtingenwerk voor
rapportcijfer dat men geeft aan de organisatie
alle medewerkers MKL binnen de Bibliotheek
als werkgever is een 7,0 (op het provinciaal
Bollenstreek. Daarnaast zijn cursussen
gemiddelde). De belangrijkste positieve
georganiseerd rondom Anders Lezen, displayen
elementen van het werken bij de Bibliotheek
en BoekStart.
Bollenstreek zijn voor de vaste medewerkers
Tabel 3: verdeling formatie per 31-12-2012
Mannen
Vrouwen
Totaal ‘12
Percentage
15 t/m 24 jaar
7
7
13%
25 t/m 34 jaar
2
2
4%
35 t/m 44 jaar
4
4
7%
45 t/m 54 jaar
1
26
27
50%
55 t/m 64 jaar
14
14
26%
Totaal
1
53
54
100%
2012
2011
2010
2009
Ziekteverzuim
4,29%
5,7%
3,84%
8,78%
Meldingsfrequentie
0,96
1,12
0,91
1,05
Tabel 4: ziekteverzuim
de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2012
23
het contact met de klanten en directe collega’s
de onzekerheid door de bezuinigingen en
en de afwisseling in de werkzaamheden. Als
het invoeren van zelfbediening. In 2012 is in
verbeterpunten komen de werkdruk, de interne
samenspraak met een werkgroep vanuit het
communicatie en de bezuinigingen met de
personeel gewerkt aan een verbeterplan.
hiermee gepaarde onzekerheid naar voren. 44% van de vaste medewerkers geeft aan dat het
Een bewogen jaar. Op naar het volgende, dat wij
werken bij de Bibliotheek Bollenstreek minder
weer met z’n allen gaan vormgeven.
leuk is dan voorheen. Zij geven vooral aan
Samen lukt het!
dat dit komt door de toegenomen werkdruk,
24
de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2012
Jaarcijfers 2012 Uitleningen
Lisse 2012
2011
Noordwijk 2012
2011
N’wijkerhout 2012
2011
Oegstgeest 2012
2011
Volwassen fictie
75.344 84.517 72.287 79.388 39.572 42.517 60.395 62.472
Volwassen non-fictie
18.350 23.074 17.316 16.603 11.315 12.432 20.333 21.741
Jeugd-fictie
70.962 80.737 67.096 63.731 33.034 34.158 76.145 67.990
Jeugd non-fictie
12.654 15.158 13.650 13.472
6.397
6.742 13.363 12.996
Tijdschriften
8.213
8.609 10.238 10.603
7.213
7.160 10.484
7.184
Audio visuele materialen
3.457
4.471
3.265
3.975
2.364
2.922
5.292
5.468
1.160
1.365
1.212
1.677
771
895
1.505
1.741
Overig Totaal uitleningen
190.140 217.931 185.064 189.449 100.666 106.826 187.517 179.592
uitl.t.o.v. voorgaand jaar Uitleningen per lid
-12,8% 34
3,4% -2,3% 36
31
-1,0%
-5,8% -4,8%
33
30
Uitleningen bibliobus
4.111
30
4,4%
5,3%
29
27
4.145
Sassenheim 2012
2011
Voorhout 2012
Warmond 2011
Totaal
2011
2012
2012
2011
Volwassen fictie
52.646 58.190 34.401 43.973
8.366
9.740 343.011 380.797
Volwassen non-fictie
12.811 13.684
7.544 10.538
1.548
1.935 89.217 100.007
Jeugd-fictie
51.719 56.323 46.932 57.477
9.310
9.376 355.198 369.792
Jeugd non-fictie
10.092 11.062
8.076 11.465
2.016
2.048 66.248 72.943
Tijdschriften
6.522
5.963
8.489
9.624
1.624
1.717 52.783 50.860
Audio visuele materialen
2.233
2.887
1.929
2.659
600
540 19.140 22.922
887
1.159
677
948
451
389
Overig Totaal uitleningen
6.663
8.174
136.910 149.268 108.048 136.684 23.915 25.745 932.260 1.005.495
uitl.t.o.v. voorgaand jaar Uitleningen per lid
-8,3% 33
2,1% -21,0% 34
29
8,3% 32
-7,1% -0,3% 33
-7,3%
3,0%
32
31
32
Uitleningen bibliobus
4.111
4.145
de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2012
25
Leden en bezoekers
Lisse
Leden t/m 15 jaar Leden 16 t/m 17 jaar leden 18 t/m 64 Leden 65 +
Noordwijk
N’wijkerhout
Oegstgeest
2012
2011
2012
2011
2012
2011
2012
2011
2.534
2.565
2.975
2.311
1.421
1.492
2.960
3.032
203
267
169
192
93
121
266
296
2.067
2.378
2.111
2.374
1.370
1.532
2.161
2.368
734
766
720
743
447
452
937
945
44
29
44
48
18
18
46
41
5.582
6.005
6.019
5.668
3.349
3.615
6.370
6.682
Instellingslidmaatschappen/overig Totaal leden
Leden t.o.v. voorgaand jaar
-7,0%
Aantal inwoners
-1,5%
6,2%
-2,0%
-7,4% -4,2%
-4,7%
2,8%
22.399 22.525 25.667 25.536 15.734 15.676 23.134 22.807
Percentage leden/inw.
22%
21%
23%
Leden bibliobus De Zilk
25%
27%
23%
183
179
28%
Openingsuren
29%
26,0
30,0
22,0
26,0
23,0
23,0
30,0
33,0
30,0
30,0
22,0
26,0
23,0
23,0
30,0
33,0
Openingsuren tijdens maanden zondagsopenstelling Lisse* Aantal fysieke bezoekers
84.564 90.367 78.417 97.134 55.652 46.757 107.077 119.464
Percentage fysieke bezoekers t.o.v. voorgaand jaar
-6,4%
1,8% -19,3%
2,6%
19,0% -25,5% -10,4%
*zondagsopening Lisse 8 januari-1 april en 1 oktober-31 december
26
de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2012
-0,2%
Leden en bezoekers
Sassenheim
Leden t/m 15 jaar Leden 16 t/m 17 jaar leden 18 t/m 64 Leden 65 +
Voorhout
Warmond
Totaal
2012
2011
2012
2011
2012
2011
1.884
1.900
2.031
2.152
356
392 14.161 13.844
129
141
132
175
29
1.525
1.767
1.294
1.609
210
240 10.738 12.268
571
605
233
250
119
121
3.761
3.882
25
24
19
24
11
12
207
196
4.134
4.437
3.709
4.210
725
32
2012
1.021
2011
1.224
Instellingslidmaatschappen/overig Totaal leden
797 29.888 31.414
Leden t.o.v. voorgaand jaar
-6,8%
Aantal inwoners
-3,3% -11,9%
-2,1%
15.566 15.452 15.239 15.377
Percentage leden/inw.
27%
24%
27%
4.995 15%
-4,9%
-1,6%
4.973 122.734 122.346 16%
24%
26%
Leden bibliobus De Zilk
183
179
Openingsuren
29%
-9,0% -6,6%
21,0
21,0
21,0
21,0
13,5
13,5
156,5
167,5
21,0
21,0
21,0
21,0
13,5
13,5
160,5
167,5
Openingsuren tijdens maanden zondagsopenstelling Lisse* Aantal fysieke bezoekers
68.458 74.976 51.382 63.260 14.254 16.209 459.804 508.167
Percentage fysieke bezoekers t.o.v. voorgaand jaar
-8,7%
-7,2% -18,8%
-3,9% -12,1% -6,5%
Aantal bezoekers website
-9,5%
-4,1%
176.479 219.755
Totaal bezoekers 636.283 727.922 Percentage alle bezoekers t.o.v. voorgaand jaar -12,6%
de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2012
27
Omvang collecties
Lisse
2012
Volwassen fictie Volwassen non-fictie Jeugd fictie
2011
Noordwijk 2012
2011
N’wijkerhout 2012
2011
Oegstgeest 2012
2011
14.129 14.113 14.752 14.278 10.558 10.479 11.922 11.743 7.208
8.537
7.484
7.008
5.746
7.171
7.934
9.748
9.083 11.508 11.202
Jeugd non-fictie
4.785
4.777
3.886
3.746
3.931
3.989
4.455
4.489
Audio visuele materialen
1.307
1.221
1.580
1.371
1.228
1.163
1.243
968
94
84
87
121
39
52
95
97
Overig Totaal
13.050 12.730 13.520 12.620
5.633
40.573 41.462 41.309 39.144 31.137 30.512 36.394 36.433
Coll. t.o.v. voorgaand jaar Media per inw.
-2,1%
-0,7%
1,8
1,8
5,5% -10,3% 1,6
1,5
2,0% -4,0% 2,0
1,9
-0,1%
-3,3%
1,6
1,6
Sassenheim
2012
Volwassen fictie Volwassen non-fictie Jeugd fictie Jeugd non-fictie Audio visuele materialen Overig Totaal
Voorhout 2011
Warmond 2012
2011
Totaal
2011
2012
2012
2011
11.390
9.845
5.597
8.469
4.336
4.191 72.684 73.118
6.081
5.431
570
4.754
1.928
1.911 36.075 41.321
10.381
9.747
9.002 11.672
5.242
4.939 72.451 71.993
3.391
3.753
2.512
3.495
2.551
2.585 25.511 26.834
977
559
102
852
455
457
6.892
6.591
56
62
47
87
30
29
448
532
32.276 29.397 17.830 29.329 14.542 14.112 214.061 220.389
Coll. t.o.v. voorgaand jaar Media per inw.
28
9,8% 2,1
-6,5% -39,2% 1,9
1,2
-1,2% 1,9
3,0% -3,9% 2,9
de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2012
2,8
-2,9%
-4,5%
1,7
1,8
Colofon
© Bibliotheek Bollenstreek, 2013 Concept en tekstredactie: Jitse Knoop Wortelboer Trainingen Lydia Bruggenwirth Bibliotheek Bollenstreek Vormgeving: Henk Olijhoek Fotografie: Foto’s van Noordwijk, ontwerp + fotografie: aatvos, www.aatvos.com Drukker: Papyrus, Diemen Oplage: 200 www.bibliotheekbollenstreek.nl
de Bibliotheek Bollenstreek Jaarverslag 2012