Jaarverslag beeldengeluid.nl

Jaarverslag 2014

beeldengeluid.nl

INHOUDSOPGAVE BERICHT VAN DE RAAD VAN TOEZICHT BESTUURSVERSLAG ACTIVITEITENVERSLAG Archieftaak voor de publieke omroep Collecties verrijken Bouwen aan de relatie met doelgroepen Versterken collectie Duurzame toegankelijkheid digitale collectie Knooppunt digitaal erfgoed

4 6 11 12 15 18 25 27 29

JAARREKENING 2014 Balans per 31 december 2014 Staat van baten en lasten Staat van herkomst en bestedingen der middelen 2014 Uitgangspunten en grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Algemene toelichting op de jaarrekening 2014 Toelichting op de balans per 31 december 2014 Toelichting op de beheerkosten Toelichting structureel gefinancierde activiteiten Toelichting additioneel gefinancierde activiteiten

31 33 35 39 40 43 45 50 51 53

OVERIGE GEGEVENS Resultaatbestemming WNT-verantwoording 2014 Verklaring Raad van Toezicht Controleverklaring

54 55 56 58 59

BIJLAGEN I. Liquide middelen II. Eindafrekening DIVE III. Eindafrekening "Mijn Band met Oranje" IV. Overzicht additioneel gefinancierde activiteiten

61 62 63 64 65

3

BERICHT VAN DE RAAD VAN TOEZICHT Het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid stond in 2014 voor de grootste veranderingen sinds de opening van het gebouw in 2006. Niet alleen moest het instituut met ingang van 1 januari 2015 een structurele krimp van het budget van het Ministerie van OCW verwerken; daarbij kwam ook dat het het 7jarig digitaliseringsprogramma Beelden voor de Toekomst in 2014 werd afgerond. Het kabinet Rutte-I heeft in 2010 besloten tot een bezuiniging op de mediabegroting. Beeld en Geluid werd in dit kader per 2015 een structurele korting van € 1.000.000 opgelegd, bovenop de al in 2012 opgelegde inhouding van het accrès. Met de afloop van Beelden voor de Toekomst vervalt per 1 januari 2015 ook de financiële basis voor de onderwijsdienstverlening van het instituut, alsmede die voor de instandhouding van de digitale collectie: de lasten voor beheer en opslag van het digitale archief. Beeld en Geluid heeft een deel van de oplossing gevonden door het digitale archief in eigen beheer te nemen; voor het resterend tekort is het bestuur in overleg met het Ministerie van OCW en de NPO. De raad vindt het wel zorgelijk dat er in 2014 geen structurele oplossing is gekomen voor de erfgoedtaak van het instituut. Het instituut dreigt teruggeworpen te worden in de niche van omroeparchief net nu het zich aantoonbaar succesvol heeft ontwikkeld tot brede culturele instelling. Een reorganisatie bleek onvermijdelijk en het jaar 2014 stond dan ook vooral in het teken van het uitvoeren daarvan. Na de voorbereidingsperiode die duurde vanaf de zomer van 2013 tot voorjaar 2014, waarin het bestuur in samenwerking met verschillende afvaardigingen vanuit de medewerkers haar nieuwe missie, visie en strategische doelen ontwikkelde, volgde op 30 mei 2014 de adviesaanvraag met betrekking tot de voorgenomen reorganisatie aan de Ondernemingsraad. Op 2 juni 2014 werd de organisatie definitief op de hoogte gesteld van de voorgenomen veranderingen en werd het organisatie- en formatieplan toegelicht tijdens een bijeenkomst voor alle medewerkers. Alle informatie werd die week op het intranet geplaatst. In verband met de vereiste spoed en in het kader van de door alle betrokkenen gewenste transparantie werd de Ondernemingsraad voorafgaand aan het moment dat de adviesaanvraag werd voorgelegd periodiek op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen rond de reorganisatie. De directie heeft de Ondernemingsraad gevraagd binnen de geplande termijn (uiterlijk 6 weken vanaf 1 juni 2014) tot een weloverwogen advies te komen. De Ondernemingsraad is daarin geslaagd; op 11 juli jl. heeft hij zijn advies aan de directie overhandigd. Het bestuur heeft de definitieve plannen uiteindelijk mede op basis van dit advies uitgewerkt en aan de medewerkers gepresenteerd. Met ingang van 1 oktober was het nieuwe organogram een feit. Gedurende het laatste kwartaal van 2014 werd er ‘geoefend’ met de nieuwe organisatie zodat de definitieve overgang per 1 januari 2015 goed kon worden voorbereid. De reorganisatie leidde ertoe dat 27 medewerkers van Beeld en Geluid boventallig werden verklaard. Dit was in lijn met de inschatting voorafgaand aan het proces. Voor hen trad het sociaal plan, gericht op het opvangen van de sociale en personele gevolgen van de reorganisatie, in werking. De speciaal hiervoor ingesteld commissie heeft uiteindelijk twee bezwaren van boventallige medewerkers behandeld. De Raad van Toezicht werd betrokken bij de ontwikkelingen voorafgaand, tijdens en bij de afronding van het reorganisatieproces en heeft geconstateerd dat het bestuur het reorganisatieproces transparant en conform de wettelijke kaders heeft uitgevoerd. In het transitiejaar 2014 stond Beeld en Geluid bepaald niet stil. Belangrijke programma’s als Media Management (de nieuwe manier van werken rondom de modernisering en hervorming van het annotatieproces), Next Archive (de aanbesteding rond het nieuwe media asset management systeem) en Collectie Online (het structureel online ontsluiten en beschikbaar stellen van collecties onder voorbehoud van rechten) werden in 2014 succesvol afgerond. Voorts werd er met het bestuur gediscussieerd over de belangrijke thema’s voor Beeld en Geluid in de komende jaren, zoals de vernieuwing van de experience. Een ander belangrijk onderwerp in 2014 was de modernisering en herijking van de archiefovereenkomst die in het voorjaar van 2014 eenzijdig werd opgezegd door NPO. Hoewel de gesprekken om tot een nieuwe archiefovereenkomst te komen direct door beide besturen werden gestart, drong de Raad van Toezicht er bij de NPO op aan om de opzegtermijn te verlengen zodat er voldoende tijd is om op een gedegen en

4

gedragen archiefovereenkomst op te stellen: met respect voor de auteursrechthebbenden maar passend bij de ambities en doelstellingen van Beeld en Geluid in het digitale domein. Voorts sloot Beeld en Geluid een nieuwe collectieve arbeidsovereenkomst af, in overleg met de Ondernemingsraad en vakbond FNV-Kiem. De periode waarop deze cao van toepassing is loopt van 1 januari 2014 tot 1 april 2015. De in 2013 aangekondigde herziening van de governance naar aanleiding van de nieuwe Governance Code Cultuur leidde in 2014 tot een nieuw Raad van Toezichtreglement. Tevens evalueerde de raad zichzelf en zijn voorzitter. In 2014 heeft de raad vier maal (één keer per kwartaal) vergaderd. Voorafgaand aan deze vergaderingen kwam ook de auditcommissie bijeen, ter voorbereiding van de besluitvorming van de raad over de begroting en verantwoording van de kwartaal- en jaarcijfers. Daarnaast besprak de auditcommissie met het bestuur de jaarlijkse stresstest op de algemene reserve van het instituut en was de remuneratiecommissie belast met de jaarlijkse evaluatie van het bestuur. In het kader van zijn toezichthoudende functies en de jaarlijkse evaluatie van zijn functioneren heeft de raad vastgesteld dat er in 2014 geen sprake was van omstandigheden die afbreuk hebben kunnen doen aan de kwaliteit van bestuur en toezicht. De door de directie opgestelde jaarrekening over 2014 is gecontroleerd door EY accountants. De verklaring van de accountant is toegevoegd aan het jaarverslag. De directie heeft de jaarrekening ter goedkeuring voorgelegd aan de Raad van Toezicht, die mede op grond van de goedkeurende verklaring en het accountantsrapport de jaarrekening heeft goedgekeurd en ingestemd met het toevoegen van het exploitatieresultaat aan de algemene reserve. Het jaar eindigde op de voorlaatste dag met een mooie beloning voor Beeld en Geluid: op 30 december werd bekendgemaakt dat het museum in 2014 meer bezoekers dan ooit had ontvangen. Grote trekkers waren – naast de permanente tentoonstelling in de experience – de Top2000 aan het einde van het jaar en de tijdelijke tentoonstelling ‘Leven met Oranje’, over de band van de Nederlanders met het Huis van Oranje door de jaren heen, getoond aan de hand van audiovisuele fragmenten uit de collecties van Beeld en Geluid, waaronder de oudste archiefbeelden van het instituut: de uit 1898 stammende opnamen van de inhuldiging van koningin Wilhelmina in Amsterdam. De teller bleek uiteindelijk op 266.967 te blijven staan, bijna 7.000 bezoekers meer dan in het openingsjaar 2007. Waarmee de groei van het bezoek aan de experience bestendigd blijkt; 3 van de 4 beste jaren werden in de periode 2012-2014 gerealiseerd. De Raad van Toezicht stelt de goede samenwerking van het afgelopen jaar op prijs en bedankt bestuur en medewerkers voor de resultaten die het afgelopen jaar zijn behaald. Hilversum, 29 april 2014

Dr. G. ter Horst Voorzitter Raad van Toezicht Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid

5

BESTUURSVERSLAG Het jaar 2014 zal voor het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid het jaar blijken te zijn waarin het na de afronding van het digitaliseringsprogramma Beelden voor de Toekomst definitief de transitie van analoog naar digitaal archief maakte. Wie de cijfers op zich in laat werken kan bijna niets anders dan onder de indruk zijn: in zeven jaar heeft Beeld en Geluid, in samenwerking met EYE Filmmuseum, het Nationaal Archief en Kennisland meer dan 90.000 uur video, 20.000 uur film, zo’n 100 duizend uur audio en 2,5 miljoen foto’s geconserveerd en gedigitaliseerd. Het gedigitaliseerde materiaal wordt inmiddels hergebruikt in talloze toepassingen, van lesmateriaal en Wikipedia tot apps en diensten voor de creatieve industrie. Door Beelden van de Toekomst heeft het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid het digitale domein definitief betreden; het instituut vervult in de wereld inmiddels een vooraanstaande rol in de ontwikkeling en operationalisering van audiovisuele digitaliseringsprocessen en neemt nationaal én internationaal een belangrijke positie in als het gaat om gedachtenvorming over de rol van erfgoedinstellingen in de digitale samenleving. Daarmee werkte Beeld en Geluid verder aan het realiseren van het doel knooppunt voor het digitaal erfgoed te worden, zoals dat in het kader van het meerjarenplan 2011-2015 was opgenomen. Het instituut werkte het afgelopen jaar verder nauw samen met een aantal grote erfgoedinstellingen zoals de Koninklijke Bibliotheek, het Nationaal Archief en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed op het gebied van het delen van kennis en voorzieningen. Zo werd er in 2014 met het Nationaal Archief verder gewerkt aan een systeem dat het digitaal archiveren van de videoregistraties van de Tweede Kamer bij Beeld en Geluid mogelijk maakt en stroomden de digitale collecties van EYE Filmmuseum en Naturalis in de digitale archiefvoorzieningen van Beeld en Geluid in waardoor op efficiënte en veilige wijze samengewerkt kon worden rond het centraal opslaan, ontsluiten en beschikbaar stellen van digitaal erfgoed. Hiermee is Beeld en Geluid er in geslaagd om zijn digitale infrastructuur modulair (van louter beheer tot en met ontsluiting en digitale publicatie) kostendekkend beschikbaar te maken voor andere collectiehouders. Dit past in het beleid van het Ministerie van OCW, dat in 2014 werkte aan het stroomlijnen van dergelijke activiteiten. Immers: steeds meer collecties van archieven, bibliotheken, media en kennisinstellingen komen digitaal beschikbaar. En in al die sectoren wordt gewerkt aan systemen en infrastructuren om die collecties digitaal zichtbaar te maken, te gebruiken en duurzaam en kosteneffectief te bewaren. Het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid heeft in 2014 gewerkt aan het verder ontwikkelen van de rol die hij vanuit de gedurende de afgelopen jaren ontwikkelde kennis en infrastructuur heeft opgepakt. Binnen landelijke initiatieven als de Nationale Strategie Digitaal Erfgoed (getrokken door OCW) en de Nationale Coalitie voor Digitale Duurzaamheid (waarvan Beeld en Geluid momenteel voorzitter is) vertolkt het instituut een belangrijke rol. In maart 2014 presenteerde de Raad voor Cultuur het advies ‘De tijd staat open’, over een toekomstbestendige omroep. Er werd aangegeven dat het belangrijk is ‘in Nederland te blijven inzetten op media innovatie’. Beelden voor de Toekomst heeft Beeld en Geluid in staat gesteld te investeren in digitale kennis en innovatie. Op het gebied van digitale duurzaamheid, maar ook op het gebied van intelligente ontsluiting van en toegang tot de digitale collecties (zoals beeld-, spraak- en sprekerherkenning). Beeld en Geluid heeft zich in 2014 nadrukkelijk geprofileerd als belangrijke speler op het gebied van innovatie. Via bestuurs- en toezichthoudersposities in CLICKNL (het kennis- en innovatienetwerk van de creatieve industrie in Nederland), CLARIAH (Common Lab Research Infrastructure for the Arts and Humanities), Europeana (internetportal waarop gedigitaliseerde collecties van Europese culturele en wetenschappelijke instellingen te vinden zijn) en FIAT/IFTA (de wereldwijde federatie van televisiearchieven), maar ook via samenwerkingsverbanden en convenanten met o.m. Universiteit Utrecht, Universiteit van Amsterdam, Vrije Universiteit, TU Twente en het Massachusetts Institute of Technology (MIT) heeft het Nederlands Instituut flink gewerkt aan haar zichtbaarheid op het innovatie- en wetenschapsvlak. In 2014 werd ook werk gemaakt van het creëren van ruime online toegang voor het publiek. Uiteraard is dit afhankelijk van afspraken hierover met rechthebbenden; in de eerste plaats de publieke omroepen en de NPO. Via het programma Collectie Online werd succesvol gewerkt aan een verruiming van de beschikbaarstelling van de archieven. Het portal InBeeldenGeluid.nl werd geïntroduceerd bij het publiek: het startpunt voor het verkennen van het archief. De voortgang op dit dossier is vertraagd vanwege het opzeggen door de NPO van de bestaande afspraken in de archiefovereenkomst. De bestaande

6

toestemming voor archivering, (educatieve) ontsluiting en presentatie van material werd daarmee feitelijk ingetrokken en moest opnieuw worden onderhandeld. Deze onderhandelingen lopen momenteel nog en naar verwachting zal er binnen afzienbare tijd een nieuwe, moderne en bij het digitale domein passende archiefovereenkomst, waarin ook de online presentatie aan het publiek is meegenomen, worden gesloten. Beeld en Geluid heeft in 2013 via de Balanced Scorecard methodiek en met hulp van vele medewerkers in 2013 vier strategische thema’s geformuleerd en deze in 2014 verder uitgewerkt. De thema’s drukken de onderwerpen uit die voor de toekomst van Beeld en Geluid bepalend zijn: excellente dienstverlening, kennis en innovatie, maximaal bereik en partnering. In meerdere opzichten bleek 2014 hét transitiejaar in de geschiedenis van Beeld en Geluid te zijn. Het einde van Beelden voor de Toekomst en de reorganisatie vanwege de bezuinigingen hielden het instituut flink in zijn greep. De krimp in het budget en de noodzaak om de verworvenheden van Beelden voor de Toekomst op het gebied van competenties, kennis en infrastructuur te borgen, maakte het noodzakelijk dat Beeld en Geluid zijn taken scherper ging definiëren. Ook zonder de bezuinigingen van structureel ruim € 1.500.000 als gevolg van de maatregelen van het kabinet van Rutte 1 per 1 januari 2015, zou het nodig zijn de positie van Beeld en Geluid te herijken. Het landschap waarin het instituut zich bevindt verandert sterk door allerlei maatschappelijke, technologische en beleidsmatige ontwikkelingen. Het is voor Beeld en Geluid essentieel goed te bezien hoe het zich verhoudt tot andere spelers in het landschap. Deze herbezinning heeft in 2014 geleid tot het formuleren van de volgende missie: Als beheerder van het Nederlands audiovisueel erfgoed houden wij de Nederlandse geschiedenis in beeld en geluid levend. Zo maken we het voor iedereen mogelijk hiermee te leren, ervaren en creëren. De nieuwe missie is een logisch vervolg op de ontwikkeling die het instituut de afgelopen jaren doormaakte. Sinds De Digitale Voorziening en de online catalogus iMMix in 2006 hun intrede deden en het programma Beelden voor de Toekomst de digitalisering van de collecties en archief een boost gaf, heeft Beeld en Geluid met de afronding hiervan de migratie van analoog naar digitaal archief afgerond. De vorige missie (‘het beste audiovisuele archief in het digitale domein’) beschreef deze ontwikkeling; de nieuwe missie is die van een naar buiten gericht archief dat proactief verschillende doelgroepen bedient met zijn diverse archiefcollecties en kennis. Het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid definieert zichzelf vanaf 2014 als een audiovisueel archief met een daaraan gelieerd museum. Alles wat Beeld en Geluid doet, past in één van deze twee uitingsvormen. Daarmee wordt een duidelijke begrenzing in de activiteiten aangebracht. Belangrijk daarbij is dat Beeld en Geluid uiteraard een eigentijds archief en een eigentijds museum wil zijn. In 2014 is een archief niet (alleen) een opslagplaats van analoge materialen, maar is het voor een groot deel digitaal, zowel als het gaat om het binnenhalen en het beheren van dit materiaal, als het verlenen van toegang tot dit materiaal aan gebruikers. Een museum is uiteraard veel meer dan een verzameling objecten en in het geval van Beeld en Geluid fragment; het biedt een brede belevenis, zowel op de fysieke locatie als in het digitale domein. De beperking tot archief en museum maakt echter ook duidelijk wat Beeld en Geluid niet wil zijn of worden. Beeld en Geluid is geen maker van audiovisueel materiaal, geen omroep en geen uitgeverij. Toegang tot het archief wordt verleend in de vorm van halffabricaten voor de gebruikers. Indachtig de missie en vanuit het strategisch doel ‘partnering’ biedt Beeld en Geluid aan derden de mogelijkheid te leren, ervaren en creëren met de collecties. Daarmee kiest Beeld en Geluid een heldere positie in het medialandschap waarbij het aanvullend wil zijn op de klanten en gebruikers. En niet met hen wil concurreren. Het doorvoeren van deze veranderingen bleek ingrijpend voor de organisatie van Beeld en Geluid. De bestaande structuur en balans zou door de veranderingen danig uit het lood worden geslagen en daarom waren aanpassingen in organisatiestructuur en formatie onvermijdelijk. Een en ander kreeg gedurende de reorganisatie in 2014 gestalte. De formele reorganisatie die plaatsvond tussen juni en oktober 2014 leverde de benodigde bezuiniging op, maar kostte aan 27 collega’s hun baan. In de periode

7

hieraan voorafgaand, tijdens en bij de beëindiging van het proces werd nauw samengewerkt met de Ondernemingsraad, vakbond FNV-Kiem en de Raad van Toezicht. Het bestuur werd bijgestaan door Bart Drenth Advies. De ontwikkelingen in de technologie, met name in het digitale domein, maken het mogelijk sommige van de taken van Beeld en Geluid anders uit te voeren. Het audiovisuele materiaal dat tegenwoordig wordt geproduceerd en tot het verzamelbeleid behoort is inmiddels zo goed als altijd ‘born digital’ en er worden bij de productie al metadata aan toegevoegd. Door daar goed gebruik van te maken hoeft Beeld en Geluid dit in mindere mate zelf te doen. Technologie en het anders inrichten van processen zullen daarbij van dienst, waardoor er kan worden bespaard op formatie. De grootste en meest ingrijpende personele veranderingen in deze reorganisatie van 2014 hingen hier mee samen. Deze nieuwe werkwijze, grotendeel ontwikkeld via het programma Media Management, werd in de afgelopen jaren voorbereid en in 2014 werd er door middel van diverse pilots met omroepen in de praktijk mee geëxperimenteerd. Beeld en Geluid heeft dit programma inmiddels beëindigd en zal deze werkwijze in 2015 voor het gehele archief invoeren, al zal dit niet makkelijk zijn; media management vormt namelijk een definitieve breuk met de huidige situatie waarbij een aanzienlijk deel van de metadata handmatig moet worden ingevoerd. De experience bestaat in zijn huidige vorm ongeveer zeven jaar. Vanaf het begin was voorzien dat de experience zo rond deze tijd zou moeten worden vernieuwd. Het uitgangspunt dat de experience een verandering moet doormaken blijft overeind, hoewel het museum nog goed voldoet. De bezoekcijfers en tevredenheidscijfers zijn nog steeds meer dan voldoende; het jaar 2014 leverde de hoogste bezoekersaantallen sinds de opening op (266.967). Toch realiseert Beeld en Geluid zich dat het de vooraanstaande rol in het presenteren van de Nederlandse mediageschiedenis in beeld en geluid moet willen blijven koesteren. Beeld en Geluid startte in 2014 dan ook met de voorbereiding op de vernieuwing ervan. Tegen het einde van 2015 zal de visie omtrent de vernieuwde experience vastgesteld worden zodat met ingang van 2016 kan worden gewerkt aan de experience 2.0. Het strikte financiële beleid werd ook in 2014 voortgezet. De afhankelijkheid van de projectfinanciering via Beelden voor de Toekomst werd gedurende meerdere jaren afgebouwd, waardoor er aan het einde van het programma geen druk op de financiering van de structurele activiteiten van het instituut is komen te liggen. Na mutatie voor bestemmingsreserves werd het jaar met een positief resultaat van € 30.000 afgesloten. Het totale eigen vermogen van Beeld en Geluid is ten opzichte van 2013 toegenomen met ca. € 2.200.000. Reden hiervoor is de dotatie aan de bestemmingsreserve ten behoeve van het vernieuwen van de experience ter hoogte van € 460.000 en de zgn. wig-middelen (voortgekomen uit besparingen op structurele uitgaven) van € 2.500.000. Tegelijkertijd werd er een onttrekking aan de reserve egalisatie afschrijvingen activa Beelden voor de Toekomst gerealiseerd van € 782.000 ter dekking van afschrijvingen op investeringen die zijn gefinancierd vanuit projectgelden uit dit programma. De algemene reserve bedraagt per eind 2014 € 1.496.000. Dit is boven het door de Raad van Toezicht vastgesteld minimumniveau van € 1.200.000. Veel van de educatieve en publieksgerichte activiteiten die Beeld en Geluid in 2014 ondernam zijn mogelijk gemaakt door een kring van vaste en incidentele begunstigers. De BankGiroLoterij ondersteunt de (presentatie- en programmerings)doelen van Beeld en Geluid structureel. In 2014 wederom met een bedrag van € 300.000 ter ondersteuning van het ontwikkelen en produceren van de tijdelijke tentoonstelling ‘Leven met Oranje’. Het in 2013 door de BankGiroLoterij met een extra bijdrage ondersteunde project ‘Mijn Band met Oranje’ werd in 2014 afgerond. We zijn de BankGiroLoterij zeer dankbaar voor hun loyale steun. Een groot woord van dank is tevens op zijn plaats voor de steun van het VSB-fonds, het Mondriaan Fonds, het SNSReaal-fonds en de gemeente Hilversum. Ondertussen maakt het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid zich op voor een nieuwe beleidsperiode 2016-2020. Het meerjarenplan wordt momenteel voorbereid. Na de beëindiging van Beelden voor de Toekomst en de reorganisatie slaat Beeld en Geluid een nieuwe, digitale, weg in. De digitale kennis en

8

processen die Beeld en Geluid hebben gebracht waar het nu staat zijn structureel in de organisatie ingebed. Het instituut is klaar voor de toekomst. RAAD VAN TOEZICHT EN BESTUUR De raad van toezicht telt 7 leden. De minister van OCW benoemt de voorzitter. De NPO benoemt drie leden en de overige drie leden benoemt de raad zelf. Zij zijn lid van de raad op grond van hun kennis en ervaring in de culturele en educatieve functies van het instituut; een lid is afkomstig uit de audiovisuele creatieve industrie (niet zijnde de publieke omroep). Karin de Groot volgde in die laatste categorie dit jaar Eric van Stade op die eind 2012 vertrok bij SBS. Verder benoemde de NPO Jan de Jong, algemeen directeur van de NOS, als opvolger van Lucas Goes (BNN) die de publieke omroep in 2012 verliet. In 2013 verliet ook Mark Minkman (zakelijk directeur VARA), de publieke omroep. De NPO heeft ingestemd met het aanblijven van de heer Minkman tot het ontstaan van de volgende vacature in de raad. Aftreedrooster per 31 december 2014 e

lid

benoemd door

1 benoeming per

Guusje ter Horst (vz) Ernst Veen Annet Aris Henk Hagoort Mark Minkman Jan de Jong Karin de Groot

Minister OCW Raad van Toezicht Raad van Toezicht NPO NPO NPO Raad van Toezicht

juli 2011 juni 2007 september 2008 april 2009 februari 2011 februari 2013 februari 2013

e

(evt) 2 benoeming per juli 2015 juni 2011 september 2012 april 2013 februari 2015 februari 2017 februari 2017

uiterlijk defungeren juli 2019 juni 2015 september 2016 april 2017 februari 2019 februari 2021 februari 2021

Hilversum, 29 april 2015

Jan Müller Algemeen directeur/bestuurder

9

10

ACTIVITEITENVERSLAG De activiteiten in 2014 werden gestuurd door de wettelijke archieftaak voor de landelijke publieke omroep, vastgelegd in een overeenkomst tussen NPO en Beeld en Geluid, en door het meerjarenplan 2011-2015. Vanuit zijn missie het beste audiovisuele archief in het digitale domein te zijn, werkt Beeld en Geluid binnen 5 strategische thema’s aan de optimale beschikbaarheid van het audiovisueel erfgoed in Nederland. In het activiteitenverslag hieronder doen we verslag van de prestaties in 2014 zoals opgenomen in het activiteitenplan 2014. Voor een deel zijn deze prestaties gefinancierd in het kader van het Beelden voor de Toekomstprogramma, dat per 31.12.2014 is afgerond. De formele eindverantwoording van die prestaties aan het ministerie van OCW vindt plaats medio 2015.

11

ARCHIEFTAAK VOOR DE PUBLIEKE OMROEP Conform de Mediawet 2008 vervult Beeld en Geluid de functie van media-archief voor de landelijke publieke omroep. Omvang en niveau van de dienstverlening worden jaarlijks door NPO en Beeld en Geluid vastgelegd in een dienstverleningsovereenkomst. In 2014 voldeed de dienstverlening aan de gemaakte afspraken. ARCHIVERING DAGELIJKSE AANWAS RTV De omvang van de televisie-archivering blijft in 2014 op hetzelfde peil als in 2013. De archivering van radio neemt toe van 18.000 tot 54.000 uur op jaarbasis. Dit is mogelijk door koppeling van het archief aan het systeem Radiobox/POMS van de NPO. Hierin wordt zowel de essence (vanuit NPO logger) als bijbehorende metadata van de radioproductie beheerd. In 2014 is Beeld en Geluid ook voor radio de volledige productie gaan archiveren. Net als voor televisie zal hiervoor het archief worden aangesloten op het systeem waarin de NPO content en metadata voor de uitzending van radio beheert. Door deze koppeling tussen omroep en archief stromen de programma’s en metadata automatisch het archief in. De voorbereidingen waren eind 2013 afgerond. Sinds begin 2014 is de nieuwe werkwijze een feit. De samenwerking met de NPO op het gebied van radio-archivering is een resultaat van het programma Media Management dat Beeld en Geluid eind 2012 heeft opgezet. Uitgangspunt in het programma is dat omroepen de kennis en systemen van Beeld en Geluid voor gestructureerde metadata beter kunnen benutten. Anderzijds wint de ontsluiting van het archief aan kwaliteit wanneer door omroepen gecreëerde metadata met de essence duurzaam worden beheerd door het archief. In 2014 zijn in het kader van het Media Management programma in samenwerking met de NPO en de publieke omroepen onder meer projecten gestart rond de koppeling van het archief aan (additionele en initiële) omroepen NPOmetadatasystemen televisie, embedding van de Beeld en Geluid thesaurus (GTAA) in omroepsystemen en beschikbaarstelling van (tijdgecodeerde bijv. tt 888) metadata. DIGITALE ARCHIVERING COLLECTIE MOZ De collectie Muziekopnamen van de Omroep telt vele duizenden unieke concertregistraties. Opgebouwd in tientallen jaren vormt zij een staalkaart van de Nederlandse muziekcultuur. Vanaf medio 2013 verloopt de archivering van concertregistraties digitaal. Beeld en Geluid heeft dit binnen de vastgestelde begroting kunnen realiseren. Nog niet alle omroepen zijn aangesloten op de nieuwe digitale workflow. Begin 2014 heeft Beeld en Geluid alle voorbereidingen voor digitale archivering en uitlevering van deze programma’s afgerond. De verwachting was dat in de loop van 2013/2014 de meeste omroepen zouden aansluiten, wat ook is gebeurd. Met enige vertraging is de instroom in 2014 vervolgens ruim boven het gewenste niveau van 1.000 programma’s gekomen: 1.892. Met het digitaliseren van de door Beeld en Geluid beheerde analoge concertopnamen is al enige tijd terug begonnen. Deze gedigitaliseerde opnamen komen nu ook via de nieuwe digitale workflow eenvoudig beschikbaar voor het omroepproductieproces. DIENSTVERLENING & ARCHIEFGEBRUIK Voor beeld zet de al eerder ingezette lijn dat fysieke uitleningen verdwijnen ten gunste van downloads verder voort. Sinds 2013 geldt dit ook voor audio/gesproken woord. Naarmate meer omroepen zullen aansluiten op de digitale workflow voor de MOZ-collectie (concertregistratie) zal ook daar het aantal downloads een stijging laten zien. Dankzij de samenwerking met de CDR verwachten we het dalend gebruik van de collectie handelsplaten en –cd’s tot staan te brengen. Streven is om in 2015 al 20.000 downloads voor dit materiaal te realiseren. Het aantal aansluitingen in de zakelijke markt op de multimediacatalogus iMMix blijft in 2015 naar verwachting stabiel. Vrijwel alle belangrijke zakelijke archiefgebruikers zijn inmiddels aangesloten op het systeem. De enige mogelijke groei kan komen van aansluiting op het digitaal archief van de regionale omroepen. Of dit gebeurt is afhankelijk van het beleid van OCW ten aanzien van de regionale omroepen, van wie de bekostiging wordt overgeheveld van provincies naar het Rijk.

12

verbeteren dienstverlening Naast de hierboven al genoemde digitalisering van de dienstverlening op de muziekcollectie, de collectie concertregistraties en de toekomstige uitbreiding van de radio-archivering is in 2013 ook een nieuw systeem voor de afhandeling van rechten ontwikkeld, Adrem, dat begin 2014 in gebruik is genomen. Door integratie van dit systeem in het zoeken bestelsysteem van het archief is het afwikkelen van rechten minder omslachtig, en hoeven de omroepen geen eigen systeem meer in de lucht te houden. Daarnaast is de zoekmachine Verity vervangen door ElasticSearch, waarmee een hogere betrouwbaarheid van de zoekresultaten, in combinatie met een gebruiksvriendelijker interface, is gerealiseerd. Om flexibeler in te kunnen spelen op veranderende eisen in de productie-omgeving wordt in het programma Next Archive de vervanging van de huidige multimedia-catalogus voorbereid. In 2013 is de aanbesteding voorbereid met een Request for Information. De leverancier-selectie heeft eind 2014 plaatsgevonden. Onder de noemer Media Management is een reeks projecten gestart die zijn gericht op het verbeteren van de dienstverlening aan de omroepen. Dit krijgt onder meer gestalte in het voor de omroepen beschikbaar maken van innovatieve ontsluitingstechnologieën die door Beeld en Geluid zijn ontwikkeld. Ook wordt ingezet op het beter benutten van metadata die door de omroepen worden gegenereerd. Het archiveerproces kan daardoor efficiënter verlopen, en de doorzoekbaarheid van het archief wordt verbeterd. Als resultaat van dit programma is in 2014 het archiveerresultaat voor radio sterk toegenomen. Ook met de toepassing van spraakherkenning en het gebruik van ondertitels (Teletekst-888 files) als manier om het archief efficiënter te ontsluiten is in 2013 een begin gemaakt.. Instroom en archivering publieke omroep

Realisatie 2012

Realisatie 2013

Begroot 2014

Realisatie 2014

% t.o.v. begr

Publieke omroep instroom (uur)

8.330

8.002

Publieke omroep archivering (uur)

8.411

8.320

8.100

9.672

119%

8.100

8.150

101%

Publieke omroep instroom (uur)

20.043

18.990

54.000

16.473

31%

Publieke omroep archivering (uur)

19.581

17.407

54.000

48.336

90%

instroom (programma's)

123

400

1.000

1.892

189%

archivering (programma's)

216

400

1.000

861

86%

Realisatie 2012

Realisatie 2013

Begroot 2014

Realisatie 2014

% t.o.v. begr

119.911

125.251

125.000

127.349

102%

19.975

27.145

22.000

22.483

102%

60%

66%

70%

72%

103%

72.804

77.544

80.000

76.557

96%

2.661

1.591

500

121

24%

televisie

radio

muziekopnamen omroepen

Dienstverlening B2B / Mediaprofessional beeld downloads - in programma-uren - % born digital - aantal downloads door publieke omroep uitleningen audio/gesproken woord downloads

1.988

4.748

3.000

7.121

237%

uitleningen

2.851

1.281

2.000

393

20%

28.606

22.321

5.000

9.393

188%

2.672

13%

muziek uitleningen cd/dvd (handelsmuziek) downloads handelsmuziek (digitale dienst per juni 2014)

n.v.t.

n.v.t.

streams handelsmuziek (digitale dienst per juni 2014)

n.v.t.

n.v.t.

uitleningen MOZ downloads MOZ (files)

1.808 n.v.t.

20.000 n.v.t.

14.066

n.v.t.

1.186

1.000

577

58%

346

1.000

704

70%

56

58

56

97%

iMMix-aansluitingen niet publieke omroep aansluitingen (cum.)

61

licentie-inkomsten voor publieke omroep

NB

€ 1.015.965

€ 1.000.000

€ 716.918

voor Beeld en Geluid

NB

€ 249.552

n.v.t.

€ 201.889

72% n.v.t.

13

In 2014 bestaat het archiefgebruik nagenoeg enkel uit downloads

afb: digitalisering van het archiefgebruik (televisieen filmarchief)

14

COLLECTIES VERRIJKEN De toegankelijkheid van de collecties is door de digitalisering sterk toegenomen. Beeld en Geluid definieert die toenemende toegankelijkheid niet uitsluitend in termen van kwantitatieve verruiming van het aanbod, maar ziet hier ook een kans om de collecties kwalitatief aan te kunnen bieden, omdat er overzichten en vergelijkingen mogelijk worden, waardoor de kennis over de collecties wordt vergroot. Dit betekent dat naast het contextualiseren van de collecties ook werk wordt gemaakt van het ontwikkelen en uitdragen van collectiegerelateerde kennis waarbij samenwerking met (wetenschappelijk) onderzoekers, journalisten en gebruikers nadrukkelijk wordt gezocht. CONTEXTUALISERING OP TITELNIVEAU Beeld en Geluid wil de bruikbaarheid van de collectie vergroten door doelgroepgerichte contextinformatie toe te voegen. Door de collectie te verbinden met andere informatiebronnen wordt Beeld en Geluid een knooppunt in een netwerk van kennisorganisaties. Deze activiteiten worden vrijwel allemaal op basis van projectfinanciering uitgevoerd die met het aflopen van Beelden voor de Toekomst in 2014 vervalt. Voor de activiteiten op het gebied van (mediahistorische) kennisacquisitie en interpretatie zullen aanvullende fondsen en partnerships noodzakelijk zijn. De basis hiervoor werd al in 2012 gelegd door met de UvA, de VU, Universiteit Utrecht en Universiteit Maastricht een samenwerkingsconvenant aan te gaan met als doel het gezamenlijk opzetten van onderzoekprogramma’s en daarvoor financiering te werven. De in het kader van Beelden voor de Toekomst ontwikkelde Beeld en Geluid-wiki blijft in 2015 bestaan. Door het intensief benaderen van communities (studenten, wetenschappers, journalisten) zetten we in op het op zijn minst kwalitatief op peil houden van de kring wiki-contribuanten. In Q2 is een begin gemaakt met het omzetten van de wiki naar een semantische versie. Hierdoor wordt het mogelijk de lemma’s van de wiki makkelijker te verbinden aan de overige online publicaties van Beeld en Geluid. De Muziekencyclopedie.nl wordt eveneens omgezet naar een semantische wikivorm. Hierdoor wordt niet alleen een betere verbinding aan de catalogus gecreëerd, maar wordt ook het technisch beheer gestructureerd. KENNISACQUISITIE EN PUBLICATIE Beeld en Geluid heeft de twee leerstoelen van Bert Hogenkamp aan de VU en Huub Wijfjes aan de UvA kunnen continueren. Dit heeft in 2014 met name geresulteerd in participatie in onderwijs, de aanvraag van onderzoeksprojecten en in enkele publicaties door beide hoogleraren. De samenwerking op gebied van onderzoek in geesteswetenschappen heeft in 2014 geresulteerd in vijf lopende onderzoeksprojecten. Één daarvan is het NWO-project ‘Religion Renegotiated’ van de UvA (James Kennedy) en Universiteit Leiden (Hans Martien ten Napel). Onderwerp van dit project is ’het debat over de relatie tussen overheid en religie na 1965’. Twee projecten zijn internationaal, waaronder het HERA Transnational Radio Encounters, waarvan één van de producten een kleine internationale tentoonstelling is, getrokken door Beeld en Geluid. Symposia Beeld en Geluid heeft twee symposia georganiseerd: op 13 en 14 maart 2014 het internationale Television Documentary Seminar in samenwerking met de Television Studies Commission van FIAT/IFTA. Op 13 maart spraken mensen uit de praktijk uit binnen- en buitenland, onder hen Nick Fraser (BBC) en Andrei Ujica (Roemenie). Op 14 maart was een wetenschappelijke dag met 12 sprekers uit de VS, Groot Brittannië, Duitsland, Servië, België en Nederland. Op 19 september 2014 organiseerde Beeld en Geluid in samenwerking met EYE, het Tijdschrift voor Mediageschiedenis en de Vereniging Geschiedenis Beeld en Geluid (GBG) een symposium over 25 jaar mediageschiedenis. Daarnaast is Beeld en Geluid een samenwerking aangegaan met SPUI25, het academisch debatcentrum in Amsterdam. Beeld en Geluid participeerde in een programma van vier debatten met wetenschappers

15

en professionals. Drie bijeenkomsten vonden plaats in Amsterdam en de vierde in Beeld en Geluid in Hilversum. De thema’s waren: 1. Geloof in de media (onderzoeksproject Religion renegotiated en proefschrift over representatie Islam van Andrea Meuzelaar); 2. Selfies in beeld en geluid (onderzoeksproject over amateurfilm van Universiteit Groningen en Universiteit Maastricht), beeldresearcher Gerard Nijssen; 3. Europa in beeld en geluid, (EU Screen, HERA Transnational Radio, makers van De slag om Brussel); 4. Het einde van televisie? (Hoogleraar Eggo Muller, Paul Römer (NTR) en journalist Hans Beerekamp). Ook participeerde Beeld en Geluid in het programma van het symposium ‘Laboratorium Nederland’ van het Rijksmuseum op 12 september 2014. Naast bijdrage van fragmenten uit het archief, is een geluidscollectie van Bart van Heerikhuizen met opnamen en interviews van Provo’s als Roel van Duin en Robert Jasper Grootveld toegevoegd aan de collectie en gedigitaliseerd. Ook is een unieke reconstructie gemonteerd van Le poème electronique, de projecties in het Philips paviljoen van Le Corbusier tijdens de wereldtentoonstelling in Brussel. Publicaties Beeld en Geluid is de uitgever van het onafhankelijke peer reviewed ‘Tijdschrift voor Mediageschiedenis’. De vormgeving van het platform tmgonline.nl is aangepast. Er zijn wederom twee edities van het tijdschrift gepubliceerd. Het eerste deel van de papieren edities uit de periode 2003-2007 is online geplaatst. Een bètaversie voor een online platform voor monografieën is gerealiseerd. Hiervoor is een twintigtal publicaties uit jaarboeken en zogenaamde werkuitgaven gedigitaliseerd. Na redactie en nieuwe vormgeving worden de monografieën online geplaatst in open access. Voorjaar 2015 gaat het platform live. Er is een vijftal publicaties vanuit de afdeling Kennis en Interpretatie gerealiseerd, waaronder: • onder verantwoordelijkheid van Bert Hogenkamp is de monografie Don’t apologize for your commercial door Wilbert Schreurs verschenen in het kader van het afgeronde HERA onderzoeksproject Technology Exchange and Flow; • Bas Agterberg publiceerde een artikel over de collectie opdrachtfilms, -video’s en interactieve films in het peer reviewed VIEW http://journal.euscreen.eu/index.php/view/issue/view/6/showToc • Huub Wijfjes publiceerde een drietal artikelen. waaronder 'De televisie. Doorbraak van een massamedium'. in: De canon van Nederland. Onze geschiedenis in 50 thema's. Meulenhoff 2014, pp.181-184. MUZIEKENCYCLOPEDIE De contextualisering van de muziekcollectie (geen onderdeel van Beelden voor de Toekomst) kwam in 2013 op een heel nieuw plan toen Beeld en Geluid de Muziekencyclopedie van het opgeheven Nederlands Muziekinstituut overnam. De encyclopedie biedt een schat aan informatie over Nederlandse muziek met onder meer biografieën, foto’s en audiofragmenten. Verdere redactionele verrijking krijgt gestalte door de actieve community rond de Muziekencyclopedie. De focus in het collectiebeleid op het verzamelen van een canon van de Nederlandse muziek zal in samenspraak met deze expertcommunity worden uitgevoerd.

16

Contextualisering

Realisatie t/m 2013

Realisatie 2014

Totaal gerealiseerd

Project begroting

% t.o.v. begr

21.654

-

21.654

21.410

101%

4.532

-

4.532

4.453

102%

39.981

-

39.981

36.644

109%

foto/BvdT contextualisering foto's t.b.v. algemeen publiek (exemplaren) audio/BvdT contextualisering audio t.b.v. algemeen publiek (titels) film/video/BvdT contextualisering film/video t.b.v. algemeen publiek Contextualisering overige

realisatie 2014

Beeld en Geluid wiki/BvdT lemma's cumulatief geregistreerde gebruikers (cumulatief) unieke bezoekers

20.958 4.826 402.169

Kennisacquisitie en publicatie symposia

2

publicatie (print en web)

3

17

BOUWEN AAN DE RELATIE MET DOELGROEPEN Beeld en Geluid stelt zich ten doel om uiteenlopende doelgroepen – het algemene publiek, onderwijs en wetenschap – met de collectie te verbinden. BEELD EN GELUID EXPERIENCE De experience bestaat in zijn huidige vorm ongeveer zeven jaar. Vanaf het begin was voorzien dat de experience zo rond deze tijd zou moeten worden vernieuwd. Het uitgangspunt dat de experience een verandering moet doormaken blijft overeind, hoewel het museum nog goed voldoet. De bezoekcijfers en tevredenheidscijfers zijn nog steeds meer dan voldoende; het jaar 2014 leverde de hoogste bezoekersaantallen sinds de opening op (266.967). Toch realiseert Beeld en Geluid zich dat het de vooraanstaande rol in het presenteren van de Nederlandse mediageschiedenis in beeld en geluid moet willen blijven koesteren. Beeld en Geluid startte in 2014 dan ook met de voorbereiding op de vernieuwing ervan. Tegen het einde van 2015 zal de visie omtrent de vernieuwde experience vastgesteld worden zodat met ingang van 2016 kan worden gewerkt aan de experience 2.0. Er is in 2014 geen nieuw publiekstevredenheidsonderzoek gedaan. Publieksonderzoek wordt altijd gekoppeld aan de geprogrammeerde tentoonstellingen. In de eerste helft van 2014 liep de tentoonstelling 'Leven met Oranje' nog. Tijdens het begin van deze tentoonstelling in 2013 is reeds een tevredenheidsonderzoek uitgevoerd: cijfer 7,4 als waardering voor de tentoonstelling, en een 7,7 voor bezoekerservaring van Beeld en Geluid. Eind november 2014 hebben we de nieuwe tentoonstelling 'Voorbij het Nieuws' geopend. Deze duurt nog tot eind juni 2015. Op het moment wordt daar een publiekstevredenheidsonderzoek naar gedaan.

In 2014 een record aantal bezoekers.

Experience bezoek bezoekers cijfer

Realisatie 2012

Realisatie 2013

Begroot 2014

Realisatie 2014

% t.o.v. begr

251.069

227.080

225.000

266.967

119%

7,9

7,6

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

18

BEELD EN GELUID ONLINE Naast de fysieke omgeving van de Beeld en Geluid experience presenteert het instituut de geschiedenis en betekenis van de media ook online. Via het programma Collectie Online sturen we aan op uniformering in ontwikkeling en beheer van de vele websites die het instituut beheert, en het verbeteren van de gebruikerservaring. Daarnaast is het streven om meer archiefmateriaal in een mediahistorische context online te kunnen presenteren. Van de ruim 800.000 uur archiefmateriaal die het instituut beheert is slechts een fractie online raadpleegbaar. Met de NPO is overeengekomen om in 2 proefprojecten archiefmateriaal van de publieke omroep, dat uit commercieel oogpunt niet interessant is, online te kunnen ontsluiten. De tentoonstelling Leven met Oranje heeft een succesvolle pendant gekregen met het crowdsourcingproject Mijn band met Oranje. De campagne rond dit project in de zomer van 2013 met roadshows door heel Nederland leverden een schat aan amateurfilmmateriaal op over de koninklijke familie. De resultaten werden voorjaar 2014 op dvd gepresenteerd, met toelichting van de makers. De dvd werd in een oplage van ruim 700.000 stuks bijgesloten bij de De Telegraaf - één van de partners in het project. Fragmenten zijn ook online ontsloten op de campagnesite. Mijn band met Oranje werd mogelijk gemaakt dankzij de steun van de BankGiroLoterij. Succesvol blijft ook het YouTube-kanaal. Sinds de introductie in februari 2007 ligt het bereik gemiddeld op ruim 1 miljoen views per jaar (niet meegenomen in de tabel hieronder). Op de website Open Beelden stelt Beeld en Geluid inmiddels 3.000 video’s – speciaal voor dit doel gecleared – onder een Creative Commons-licentie beschikbaar om publiek en makers zonder kosten de kans te geven het materiaal te delen of te remixen tot nieuwe producties. Open Beelden, waarop ook NIMK (het inmiddels opgeheven instituut voor mediakunst), stichting Natuurbeelden en Imagine IC materiaal beschikbaar stellen, is ook grootleverancier aan Wikimedia, en realiseerde op die manier al tientallen miljoenen pageviews op lemma’s waar Open Beelden-materiaal was te zien. Webbezoek sites Beeld en Geluid (excl. YouTube) unieke bezoekers op alle sites 1

Realisatie 2012

1.994.3231

Realisatie 2013

Begroot 2014

Realisatie 2014

% t.o.v. begr

3.120.394

3.250.000

3.543.229

109%

Realisatie 2013

Realisatie 2014

Toename t.o.v. 2013

In 2012 veroorzaakte het ontkoppelen met Uitzending Gemist een daling in de online resultaten.

Social media/online communities (aantal volgers/abonnees) Facebook

14.795

16.230

1.435

Twitter

9.667

11.816

2.149

YouTube

5.587

7.384

1.797

Pinterest

170

197

27

52.357

55.579

3.222

Nieuwsbrief abonnees

Beeld en Geluid vervult een dubbelfunctie: we archiveren audiovisueel materiaal van historisch belang voor huidige en vooral latere generaties en als beheerder van deze collecties zien we het ook als taak om de Nederlanders - nu en in de toekomst - toegang te geven tot hun eigen gemeenschappelijke en persoonlijke verleden. Het liefst doen we dat op de momenten dat het voor hen relevant is en op manieren die het beste aansluiten bij hun gewoontes; online, op locatie en waar mogelijk tegelijk. Het Programma Collectie Online is in 2014 een belangrijke katalysator geweest om deze aansluiting te verbeteren. Het belangrijkste resultaat was de oplevering van de nieuwe collectieportal in.beeldengeluid.nl. Deze 'webapp’ bestaat uit drie delen: een nieuwe gebruiksvriendelijke zoekmachine, een nieuwe mediaspeler om geselecteerde collecties mee te kijken en tot slot een nieuwe online expositieruimte (de ‘kanalen’), waar we de collectie in wisselende mediahistorische context kunnen presenteren.

19

Zo hebben we in november 2014 in samenwerking met promovenda Gerda Jansen Hendriks ruim honderd films over Nederlands-Indië online en in context aangeboden, naar aanleiding van haar proefschrift: “Een voorbeeldige kolonie: Nederlands-Indië in 50 jaar overheidsfilms, 1912-1962”. Met het succes van ‘Mijn Band met Oranje’ in het achterhoofd zijn we ons online steeds meer gaan richten op het bereiken van niches en bestaande communities. Dit hebben we in 2014 bijvoorbeeld gedaan met het http://www.amateurfilmplatform.nl, waarmee we de community amateurfilmers actief ondersteunen en het maken van een kanaal over bergbeklimmers waarmee we de community actieve klimmers met succes hebben benaderd. Ook YouTube blijft zoals gezegd een succesverhaal: in 2014 steeg het aantal weergaven naar 1,4 miljoen. Voor 2015 streven we bij de beschikbaarstelling naar een maximaal bereik en effect van onze online collectie. Dit betekent dat we gericht onderzoek doen naar relevante meetindicatoren en manieren om die toe te passen op onze online collectie. Op deze manier werken we toe naar een nieuw rapportagemodel voor onze online aanwezigheid.

20

ONDERWIJS EN EDUCATIE ED*IT Licentiehouders konden tot eind schooljaar 2013-2014 gebruik blijven maken van de ED*IT portal met een beperkt collectie-aanbod, daarna is de webportal stop gezet aangezien de funding van dit platform voortkwam uit Beelden voor de Toekomst. Les 2.0 Begin 2014 is besloten om LES 2.0 net als ED*IT uit te faseren. De lopende dienstverlening naar educatieve intermediaire partijen is overgeheveld naar de Teleblik omgeving. Een aantal onderdelen van LES 2.0 is bewaard gebleven. Zo is op 26 november 2014 is het initiatief ‘Reisgids Digitaal Leermateriaal’ gelanceerd bij Beeld en Geluid. Onderdeel van dit initiatief is de tool ‘werkvormenplanner.nl’ gebaseerd op LES 2.0 didactiek. Via dit initiatief kan deze kennis blijvend (en gratis) worden aangeboden. Teleblik De gesprekken met Kennisnet over een mogelijk doorstart van Teleblik zijn tijdelijk stopgezet totdat er meer duidelijk is over de onderhandelingen over de nieuwe Archiefovereenkomst en toekomst van Teleblik. De Teleblik dienstverlening naar onderwijsinstellingen wordt ondertussen in samenwerking met Kennisnet wel doorgezet. Zo verzorgt Beeld en Geluid de servicedesk en redactionele taken. Via Teleblik worden door stichting VO-Content 169 links en door uitgeverij Zwijsen 132 links in hun leermateriaal opgenomen. Dit betreft korte videofragmenten van maximaal 3 minuten. Ook heeft educatieve ontwikkelaar Driestar een klein aantal links in gebruik. Academia Vanaf december heeft InHolland een proeflicentie afgesloten op Academia. Deze grote HBO instelling heeft hiertoe besloten omdat het Teleblik wil gebruiken voor hun PABO- en lerarenopleidingen. Daarnaast zijn zij in de proefperiode enthousiast geworden over de mogelijkheden van Academia. Academia heeft in 2014 twee belangrijke Europese onderwijs prijzen gewonnen bij de Erasmus EuroMedia Awards: de ‘Comenius EuroMedia Siegel’ en de ‘Medal of Excellence’. Academia kreeg deze prijs "for its outstanding quality in the category of language and education". De prijzen worden jaarlijks toegekend aan 'hoogwaardige multimediale- en media producties met specifieke aandacht voor Europese waarden in de sfeer van samenleving, cultuur, (volwassen) educatie en politieke vraagstukken'. Men roemde vooral de diversiteit van de content op Academia en de samenwerking met docenten om die te vertalen naar de colleges. Academia stuurde als voorbeeld van een mediaproductie het dossier ‘Geography and Planology in Europe’ op naar de ESEC. Het dossier is gemaakt in samenwerking met de Rijksuniversiteit Groningen. Academia-licentiehouders kunnen gratis gebruik maken van de bestelservice waarmee zij een aanvraag kunnen indienen om av-content op maat op te nemen in Academia. Er zijn in 2014 286 bestellingen ontvangen met daarin het verzoek om in totaal 531 programma’s en/of series op te nemen in Academia. Het aantal bestellingen is ten opzichte van 2013 gegroeid met 67% en het aantal bestelde programma’s met 89% Museumeducatie Het aantal leerlingen dat Beeld en Geluid in 2014 bezocht steeg licht ten opzichte van 2013: 26.500 leerlingen maakten gebruik van het educatieve aanbod waarin mediawijsheid en museumeducatie naadloos in elkaar overgaan. Het Voortgezet Onderwijs blijft de grootste groep met 14.000 leerlingen, maar het basisonderwijsbezoek steeg in 2014 licht onder meer door het stimuleringsregioproject ‘Hilversum’s got Mediatalent’. De cijfers die docenten geven naar aanleiding van hun bezoek blijven onverminderd hoog. Zowel op inhoud als op organisatie geeft men een 8,5. Interessant om te zien is dat de voorbereiding op het bezoek daarmee het domein media in steeds grotere mate een geïntegreerd onderdeel uitmaakt van de lespraktijk. Bijna

21

75% van de docenten geeft aan dat het bezoek aan Beeld en Geluid een onderdeel uitmaakt van een vak of project op school. Naast het reguliere educatieve aanbod was er in 2014 ook ruimte voor experiment. Zo stond tijdens een game design battle ruimte onder meer coderen centraal. Vanuit het Hilversum Media Campus deelproject Topklas Digital Design werkten leerlingen aan concepten voor de Beeld en Geluid experience. Beide projecten blijken een waardevolle ervaring in de ontwikkeling van nieuwe activiteiten. Opinie en debat nam tevens een belangrijke plek in bij de programmering. 25 Jaar kinderrechten in Nederland was aanleiding om in samenwerking met het NOS Jeugdjournaal een kinderpersconferentie met de kinderombudsman Marc Dullaert te beleggen. Via een live stream keken 800 basisscholen uit heel Nederland mee hoe de kinderen de ombudsman het hemd van het lijf vroegen. Een thematische masterclassreeks in samenwerking met de NOS en Cool Politics maakte integraal onderdeel uit van de tentoonstelling ‘Voorbij het Nieuws’. Ruim 500 leerlingen gingen na inhoudelijke voorbereiding op school het gesprek aan met kopstukken van de NOS. Door registratie is landelijke spreiding van de masterclasses via de website mogelijk gemaakt. De Hilversum Media Campus Voorjaar 2012 lanceerde Beeld en Geluid, in samenwerking met de Gemeente Hilversum en iMMovator het plan voor de ontwikkeling van de een campus op en rond het Media Park. De Hilversum Media Campus richt zich primair op Human Capital innovaties, heeft de ambitie totaal nieuwe opleidingsconcepten voor de media neer te zetten en daarmee bij te dragen aan de internationale concurrentiepositie van de sector Media ICT en daarmee tevens aan de dynamiek op en rond het Media Park. Na enkele initiële projecten in 2012 en een breed gebruikersonderzoek bij mediabedrijven en –opleidingen in 2013, stond 2014 in het teken van een eerste programmatische aanpak. Langs 5 transitielijnen (research, media modules, toptalent, masterclasses en student challenges) werden vraaggestuurde innovatieve opleidingconcepten ontwikkeld, waarvan er een aantal nu in idee-fase of al in uitvoering zijn. Deze ontwikkeling loopt door in 2015. Een aantal voorbeelden: · Data-driven online video proposities (student challenge; RTL, Erasmus Universiteit, HKU, HU) · Programmeringsbehoefte Media Learning Lab (research; Media Park beheer, ROCA, HKU, Beeld en Geluid, iMMovator, TNO) · Honours Programma Master Media (media module; Erasmus Universiteit, Beeld en Geluid) · Media Summits (masterclasses; RTL, NOS, HKU, iMMovator) · Executive Master in Media Innovatie @ Mediapark (media module; NHTV) Ook werd een goed begin gemaakt met een governance structuur, waarbij een stuurgroep en een projectteam functioneren in een samenwerkingsverband. Gedurende het jaar is hard gewerkt aan een eerste meerjaren concept-programmaplan en is gezocht naar financieringsmodellen.

22

Op 17 december 2014 werd tijdens een feestelijke bijeenkomst het logo gelanceerd:

Ook werden toen de 2 BenGLab’s, speciaal ingerichte ruimtes voor co-creatie tussen stakeholders uit de creatieve industrie en media, gepresenteerd terwijl ze meteen al intensief werden gebruikt door 60 leerlingen van de Topklas Digital Design, een deel-project van de Hilversum Media Campus. Hoogleraar Transitiekunde Jan Rotmans hield een inspirerend verhaal over de noodzaak tot verandering van oude waardesystemen in de economie in alle sectoren. Zeer leerzaam voor de media- en ict sector en zeker als het gaat om human capital en Levenlang Leren. Zie: https://youtu.be/HZr_bGNzmRw Het jaar 2015 zal ingezet worden op het neerzetten van een duurzaam governancemodel inclusief financiering, realisatie van een meerjarenplan en voortzetten van al lopende concrete projecten. Kader: De Hilversum Media Campus richt zich op de zogeheten Media Valley (de regio in de Noordflank van de Randstad tussen Amsterdam, Hilversum en Utrecht). Deze regio is het epicentrum van de creatieve industrie in Nederland – in het bijzonder op het gebied van media – met nationale en internationale betekenis. De creatieve industrie en ICT in de Media Valley is goed voor een toegevoegde waarde van EUR 13,5 miljard, wat neer komt op 37% van het Nederlandse totaal (TNO op basis van CBS/LISA in Rutten & Koops, 2014). Wanneer we ons alleen richten op de creatieve industrie, is dat percentage zelfs 41%. In de periode 2005-2013 is deze waarde gestegen met EUR 1,7 miljard. Echter in de economisch lastige jaren 2011-2013 heeft een daling plaatsgevonden van EUR 0,5 miljard. Creatief zakelijke dienstverlening doet het gemiddeld goed, maar vooral media- en entertainment heeft het zwaar gehad (Rutten & Koops, Monitor Creatieve Industrie 2014. Hilversum: iMMovator cross media network). Onderwijs

Realisatie 2012

Realisatie 2013

Begroot 2014

Realisatie 2014

% t.o.v. begr

Teleblik (gratis) / BvdT geregistreerde scholen (cum.)

8.492

8.607

8.692

8.729

100%

aantal uren beschikbaar (cum.)

20.029

22.748

24.000

25.268

105%

4.000.000

973.551

1.200.000

549.997

46%

561.017

476.949

580.000

347.461

60%

bezoeken (gemeten op basis v aantal sessies) unieke bezoekers Academia / BvdT geregistreerde gebruikers NL (cum.)

448.444

340.152

341.000

304.782

89%

aanbod programma's (cum.)

62.490

71.564

79.000

79.280

100%

unieke bezoekers

18.496

33.402

33.000

44.233

134%

32.573

25.172

37.000

21.981

59%

schoolbezoek op locatie (experience) bezoekers

AUTEURSRECHTEN Voor het laagdrempelig beschikbaar stellen van de collectie is het slechten van auteursrechterlijke drempels essentieel. Beeld en Geluid voert hiertoe een drieledige aanpak, gericht op: • het op orde brengen van de rechtenadministratie, noodzakelijke eerste stap om materiaal te kunnen clearen • het maken van afspraken over het clearen van materiaal voor specifieke doelgroepen met de rechthebbenden • het beschikbaarstellen van een selectie uit de collectie onder Creative Commons-licentie (zoals bijvoorbeeld voor het platform Open Beelden gebeurt)

23

De jaarbegroting van Beelden voor de Toekomst is in 2008 vastgesteld. Dit leidt tot afwijkingen in het resultaat – in positieve of negatieve zin. Over de hele linie zullen de eindprestaties van het programma echter worden behaald. Wat clearing betreft zijn de resultaten ook afhankelijk van de vraag uit de onderwijsdiensten en andere platforms, dus daarmee niet volledig beïnvloedbaar. Realisatie t/m 2013

Realisatie 2014

video/film (uur)

52.346

4.710

audio (uur)

39.942

51

video/film (uur)

73.567

3.510

77.077

72.484

106%

audio (uur)

22.265

45

22.310

20.031

111%

Auteursrecht

Totaal gerealiseerd

Project begroting

% t.o.v. begr

57.056

52.618

108%

39.993

39.934

100%

clearen rechten (BvdT)

administreren rechten (BvdT)

24

VERSTERKEN COLLECTIE In het meerjarenplan is het voornemen opgenomen om de collectie te versterken op het gebied van documentaire film, nieuwe media en programma’s van commerciële omroepen. Binnen de muziekcollectie wordt het accent sterker op de Nederlandse muziekcultuur gelegd. In 2013 heeft Beeld en Geluid de uitgangspunten van zijn collectiebeleid gepubliceerd. De publicatie werd in 2014 in een oplage van enkele honderden stuks verspreid bij stakeholders van Beeld en Geluid. In het meerjarenplan is het voornemen opgenomen om de collectie te versterken op het gebied van documentaire film, nieuwe media en programma’s van commerciële omroepen. Binnen de muziekcollectie gaat meer aandacht uit naar de Nederlandse muziekcultuur. Omdat Nederland geen depotplicht kent betekent dit in de praktijk dat de collectie via schenkingen, wordt verrijkt en/of door het werven van nieuwe archiefopdrachtgevers. Via opdrachtgevers kan de acquisitie budgetneutraal verlopen, voor het aannemen van schenkingen of het actief verwerven van collecties is er maar zeer beperkte budgettaire ruimte. DOCUMENTAIRE Dankzij Beelden voor de Toekomst zijn in 2014 twee dvd-boxen geproduceerd in de reeks ‘Dutch Documentary Collection’. In maart is de dvd-box Johan van der Keuken uitgekomen. De films op deze bluray/dvd-uitgave omvatten het complete vroege werk van Van der Keuken uit de periode 1957 tot 1965, van zijn eindexamenfilm ‘Paris à l’aube’ tot en met zijn succesvolle films ‘Blind kind’ (1964) en ‘Beppie’ (1965), die dankzij de medewerking van EYE in de box konden worden opgenomen. De box werd gepresenteerd bij Beeld en Geluid tijdens het tweedaagse Television Documentary seminar. Dit seminar werd georganiseerd door de FIAT/IFTA Television Studies Commission. In de tweede helft van 2014 is de box Peter Creutzberg tot stand gekomen. Zijn naam werd in één adem genoemd met Bert Haanstra, John Fernhout, Herman van der Horst en andere groten van de Nederlandse cinema. Voor zijn film ‘Corsow’ ontving hij in 1967 de Staatsprijs voor de film. Maar in plaats van zijn grote doorbraak werd de film onderwerp van een heftige controverse over kolonialisme en slavernij. Het werk van Peter Creutzberg is vanuit verschillende bronnen bij Beeld en Geluid terecht gekomen. De laatste zendingen kwamen van Creutzberg - kort voor zijn overlijden - zelf uit Colombia. De dvd-box is in februari 2015 gepresenteerd op het filmfestival ‘Beeld voor Beeld’ in Amsterdam. Beeld en Geluid heeft in 2014 het IDFA-competitieprogramma voor de Nederlandse documentaire geadopteerd. Vijftien Nederlandse documentaires beleven tijdens IDFA hun wereldpremière en dingen mee naar de Beeld en Geluid IDFA Award for Dutch Documentary, bestaande uit een geldbedrag van € 5.000 en een sculptuur. Ook de openingsfilm van IDFA 2014, ‘Around The World in 50 Concerts’ van Heddy Honigmann, behoort tot de selectie. Daarnaast heeft Beeld en Geluid de dvd-Box met het werk van Heddy Honigmann opnieuw uitgebracht, dankzij Beelden voor de Toekomst. Deze box is onder grote belangstelling tijdens IDFA gepresenteerd in Tuschinski in Amsterdam. COMMERCIËLE OMROEPPRODUCTIES Beeld en Geluid neemt jaarlijks een kleine selectie programma’s van commerciële omroepen op, als ook een registratie van de complete programmering op de Nederlandse televisie en radio. Het betreft hier materiaal dat op lage resolutie voor onderzoeksdoeleinden wordt bewaard. Het aandeel van de commerciële programma’s in de collectie bedraagt echter nog geen 10%. In lijn met de criteria van UNESCO voor de instandhouding van audiovisueel erfgoed zou dat percentage minstens het driedubbele moeten bedragen. Uit de reguliere middelen kan Beeld en Geluid een verruiming van de selectie echter niet bekostigen.

25

Commerciële rtv en WNR/WN TV

Realisatie 2012

Realisatie 2013

Begroot 2014

Realisatie 2014

% t.o.v. begr

televisie commerciële televisie (uur)

587

466

500

1.004

201%

3.360

3.360

3.400

3.333

98%

commerciële radio (uur)

3.749

2.593

3.000

1.736

58%1

WNR (uur)

3.488

3.872

2.300

2.266

99%

WN TV (uur) radio

1

Selectie commerciële zenders is afhankelijk van het aanbod en selectiecriteria. Instroom kan daardoor lager uitvallen.

Selectie webonly video items

Realisatie 2012

Realisatie 2013

Begroot 2014

Realisatie 2014

% t.o.v. begr

1.102

626

750

538

72%

NIEUWE MEDIA/WEBVIDEO/WEBARCHIVERING Sinds enkele jaren archiveert Beeld en Geluid een beperkte selectie van av-content die uitsluitend via het web is verspreid. Beperkt tot de content die voor Nederland of door Nederlanders geproduceerd wordt, is op grond van inhoudelijke criteria een schifting te maken tot enkele tientallen producties per maand. In 2014 is de pilot webarchivering, die in samenwerking met de NTR is gedaan, afgerond. Binnen de pilot zijn vier websites van de NTR die offline gingen door Beeld en Geluid gearchiveerd en online beschikbaar gemaakt in een archiefomgeving. Webarchivering is na deze pilot opgeschaald en onderdeel geworden van de lijnactiviteiten van de Unit Archief. Binnen deze activiteiten worden er op twee momenten in het jaar - rond de Weken Nederlandse Televisie en de UNESCO Werelddag voor Audiovisueel Erfgoed websites gecrawled van Nederlandse omroepwebsites. Naast websites van de publieke omroepen, die gekoppeld zijn aan de omroepcollectie van Beeld en Geluid, worden er ook websites bewaard, die in een bredere, mediahistorische context interessant zijn, zoals websites van filmfestivals, studieverenigingen en commerciële omroepen. In totaal zijn er in 2014 54 websites gearchiveerd, waarbij in alle gevallen toestemming is verkregen van de eigenaar van de website. In 2015 worden de activiteiten voortgezet, waarbij veel van de eerder gearchiveerde websites opnieuw worden gecrawled om wijzigingen op te slaan én worden er nieuwe websites toegevoegd aan het corpus.

26

DUURZAME TOEGANKELIJKHEID DIGITALE COLLECTIE CONSERVEREN EN DIGITALISEREN Met ingang van 2011 is analoge conservering geheel vervangen door digitale conservering. Belangrijk voordeel van de nieuwe aanpak is dat de kosten voor hergebruik van in hoge resolutie beschikbare digitale film vele malen lager liggen dan bij hergebruik van het analoge materiaal (kosten voor transport, scannen etc). De filmdigitalisering is volgens planning verlopen. Ook de digitalisering van video werkte in 2014 toe naar de afsluiting van Beelden voor de Toekomst. De geplande werkzaamheden in de Digibeta- en VHS-collectie zijn vrijwel klaar. In 2014 volgt de Digital-S collectie. De doelen voor digitalisering van de audiocollectie zullen bij de afsluiting van Beelden voor de Toekomst ook ruimschoots worden behaald. Uit het overzicht hieronder zijn soms sterk afwijkende resultaten ten opzichte van de begroting te zien. Overprestatie kan betekenen dat een eerder opgelopen achterstand wordt ingehaald; onderprestatie dat het te behalen eindresultaat over de periode 2007-2014 al bijna in zicht is of in 2014 zal worden gerealiseerd. Conserveren en digitaliseren

Realisatie t/m 2013

Realisatie 2014

Totaal gerealiseerd

Project begroting

% t.o.v. begr

film / Beelden voor de Toekomst analoge conservering acetaat (uur)

940

-

940

939

100%

digitale conservering acetaat (uur)

10.188

1.736

11.924

10.344

115%

4.336

-

4.336

4.320

100%

836

185

1.021

215

475%

16.519

1.921

18.440

17.449

106%

103.816

5.459

109.275

91.035

120%

134.674

26.156

160.830

97.329

165%

3.142

1.472

4.614

1.189

388%

analoge perfo-acetaat (uur) conservering nitraat (uur) digitalisering (uur) video / Beelden voor de Toekomst audio / Beelden voor de Toekomst digitaliseren/encoderen audiotape en DAT (uur) digitaliseren/encoderen 78t platen (uur) foto / Beelden voor de Toekomst conserveren (stuks)

12.077

-

12.077

12.000

101%

verpakken (stuks)

1.739.753

-

1.739.753

1.200.000

145%

digitaliseren (stuks)

1.214.989

279.513

1.214.989

1.193.155

102%

DIGITALE PRESERVERING Beeld en Geluid heeft verdere stappen gezet op weg naar de status van Trustworthy Digital Repository (TDR) op basis van de belangrijkste internationale standaard voor digitale preservering: OAIS (Open Archive Information System: ISO 14721). De voorwaarden voor de inrichting van een betrouwbaar digitaal archief voor duurzame bewaring van AV-collecties zijn in 2014 aangescherpt. Hierbij zijn 3 doelen leidend geweest : 1. De verdere realisatie van de eisen voor het verkrijgen van een Data Seal of Approval in 2016: opleveren van openbare, toetsbare beleidsstukken, modellen en procedures voor de ingest-, opslag-, beheer-, preserverings- en accessprocessen. 2. Het meer OAIS-compliant maken van de eigen digitale archiveringsprocessen: geleidelijke implementatie op basis van bovenstaand beleid en modellen. 3. De ontwikkeling en interne en externe verspreiding van kennis en expertise m.b.t. OAIS compliant, trusted AV-archivering. Met betrekking tot doel 1 en 2 werd de beleidsontwikkeling gecontinueerd. Er is gestart met het overkoepelende Preserveringsbeleidsplan. Er werden analyses gemaakt van het vigerende opslagbeleid, backupbeleid, disasterrecoverybeleid en beveiligingsbeleid teneinde deze te kunnen formaliseren en verbeteren.

27

Voor doel 2 werd in de lopende, dagelijkse beheerprocessen in 2014 meer OAIS-compliancy gerealiseerd, in het bijzonder op gebied van maatregelen voor het behoud van integriteit van de materialen (i.c. de invoering van checksums en bepaalde kwaliteitscontroles). Daarnaast zijn in de ontwikkeling naar het Request for Proposal (RFP) voor het nieuwe Media Asset Management Systeem (i.c. VIZRT) zoveel mogelijk OAIS kwaliteitseisen meegenomen. Eisen die niet konden worden geïntegreerd zijn geïdentificeerd, om in een later stadium te worden geïmplementeerd in een aanvullende module, speciaal bestemd voor het vastleggen van het digitale preserveringsproces. Doel 3 werd in 2014 bediend door het organiseren van twee nationale workshops over OAIS en ‘preservation metadata’ i.s.m. de NCDD alsmede door de publicatie van een Nederlandstalige op Beeld en Geluid gebaseerde casestudy over OAIS-compliant AV-archivering. Kennis over OAIS, TDR en certificeringstrajecten werd tenslotte zowel gedeeld als opgebouwd door actieve deelname van Beeld en Geluid aan de NCDD projectgroep Certificering.

28

KNOOPPUNT DIGITAAL ERFGOED Beeld en Geluid wil als knooppunt binnen de nationale infrastructuur voor digitaal erfgoed een actieve bijdrage leveren aan de duurzaamheid en toegankelijkheid van digitaal erfgoedcollecties, en in het bijzonder van de Audiovisuele Collectie Nederland. In dit verband spant het instituut zich in om zijn digitale infrastructuur open te stellen voor (audiovisueel) collectiehouders, en om zijn kennis en expertise op het gebied van digitaal collectiemanagement te verspreiden. Intensieve samenwerking met nationale en internationale organisaties die zich inzetten voor duurzaam behoud en toegankelijkheid van digitaal erfgoed is hierbij essentieel. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om FIAT/IFTA, de internationale federatie van televisie-archieven (onder voorzitterschap van Beeld en Geluid, van 2012-2016), PrestoCentre, het internationale expertise-centrum dat in het kader van het Europese project Presto Prime is opgezet en waarvan Beeld en Geluid eveneens het voorzitterschap vervult, en om AVA_Net, de netwerkorganisatie van audiovisueel collectiebeheerders in Nederland. Met EYE FIlmmuseum is in 2013 de mogelijkheid onderzocht voor samenwerking op het gebied van duurzame digitale opslag van filmbestanden. In het najaar werd een overeenkomst gesloten gemaakt om duizenden uren gedigitaliseerde film van EYE bij Beeld en Geluid onder te brengen. In 2014 is gestart met de instroom van dit matieraal. Ook de digitale collectie van Naturalis maakt gebruik van de opslagfaciliteiten van Beeld en Geluid. Al eerder, in 2012, besloot de Koninklijke Bibliotheek zijn digitale back-up bij Beeld en Geluid onder te brengen. Met het Nationaal Archief ten slotte worden technische en inhoudelijke randvoorwaarden onderzocht voor een samenwerking rond de archivering van videoregistraties van de Tweede Kamer. Naast digitale duurzaamheid en delen van voorzieningen van digitaal beheer, is het vergroten van de toegang tot digitaal erfgoed een thema. Sinds 2012 werkt Beeld en Geluid, met onder andere het Nationaal Archief, de Koninklijke Bibliotheek en de Rijksdienst Cultureel Erfgoed in het door OCW ondersteunde project Digitale Collectie. Dit project voorziet in een landelijke infrastructuur voor het gestandaardiseerd ontsluiten van informatie over digitale erfgoedobjecten en fungeert als aggregator voor informatie over Nederlands erfgoed naar bijvoorbeeld Europeana (de Europese erfgoedportal) en Clarin, de digitale infrastructuur voor wetenschappelijk onderzoek.

29

30

JAARREKENING 2014

31

32

BALANS PER 31 DECEMBER 2014 Na verdeling resultaat 31 december 2014

31 december 2013

(in euro's) ACTIVA Materiële vaste activa

B1

Gebouwen en terreinen

34.543.679

35.226.642

Inventaris en apparatuur

11.205.144

13.248.044

359.275

MVA in ontwikkeling

46.108.098

48.474.686

Financiële vaste activa Lening u/g

B2

Af: voorziening

-

238.333

-

(238.333)

Totaal vaste activa

Voorraden

B3

-

-

46.108.098

48.474.686

90.684

142.856

Vorderingen Debiteuren

B4

1.297.240

Omzetbelasting

B5

575.506

744.960

Overige vorderingen en overlopende activa

B6

5.396.756

923.198

1.353.140

7.269.502

3.021.298

20.091.231

26.865.455

Totaal vlottende activa

27.451.417

30.029.609

Totaal activa

73.559.515

78.504.295

Liquide middelen

B7

PASSIVA Eigen vermogen Algemene reserve

B8

1.496.385

Bestemmingsreserves

B9

6.515.716

1.466.357 5.047.309 8.012.101

6.513.666

Voorziening

B10

454.707

61.667

Langlopende schulden

B11

53.787.348

54.450.932

Kortlopende schulden Crediteuren

2.779.034

2.520.668

Belasting en sociale verzekeringspremies

B12

276.840

23.037

Overige kortlopende schulden

B13

7.618.027

6.708.267

Vooruitontvangen subsidies

B14

631.458

Totaal passiva

8.226.058 11.305.359

17.478.030

73.559.515

78.504.295

33

34

STAAT VAN BATEN EN LASTEN 2014 inclusief resultaatbestemming Realisatie 2014

Begroting 2014

Realisatie 2013

Baten Inkomsten dienstverlening

1.325.594

1.324.741

1.484.522

Inkomsten Experience

3.499.948

3.051.728

3.225.509

Inkomsten Beelden voor de Toekomst

171.301

249.676

307.111

Sponsorinkomsten

796.179

790.583

381.580

Overige inkomsten Totale opbrengsten Structurele subsidie OCW Frictie vergoeding OCW Subsidies additioneel gefinancierde activiteiten Overige subsidies en bijdragen

976.884

456.916

961.226

6.769.906

5.873.644

6.359.948

21.351.180

20.913.060

20.924.000

3.029.652

-

-

10.922.455

11.893.403

13.446.535

(91.449)

458.927

(25.023)

Totale subsidies/bijdragen

35.211.838

33.265.390

34.345.512

Totaal baten

41.981.744

39.139.034

40.705.460

Beheerlasten personeel

1.603.352

1.615.856

1.779.664

Beheerlasten materieel

6.151.489

7.046.942

6.011.889

Lasten

P1

P4 P2

Kosten reorganisatie

3.029.652

Opbrengst interne doorbelastingen add. gefinanc. activiteiten

(1.933.013)

(2.003.393)

(2.552.793)

8.851.480

6.659.405

5.238.760

Totale beheerlasten

-

Personele lasten structureel gefinancierde activiteiten

7.786.931

9.809.997

7.537.702

Materiële lasten structureel gefinancierde activiteiten

5.720.603

3.596.148

5.023.390

Beheerlasten digitaal archief

3.821.436

3.553.592

5.010.424

Bijdrage BvdT in beheerlasten digitaal archief

(1.020.000)

(1.020.000)

(1.020.000)

Totale lasten structureel gefinancierde activiteiten

16.308.970

15.939.737

16.551.516 5.296.002

Personele lasten additioneel gefinancierde activiteiten

4.703.817

5.027.897

Materiële lasten additioneel gefinancierde activiteiten

4.892.871

4.750.932

6.727.888

Interne doorbelastingen

1.772.662

2.594.068

2.393.132

Bijdrage BvdT in beheerlasten digitaal archief P3

-

1.020.000

1.020.000

1.020.000

Totale lasten additioneel gefinancierde activiteiten

12.389.350

13.392.897

15.437.022

Totaal lasten

37.549.800

35.992.039

37.227.298

4.431.944

3.146.995

3.478.162

Saldo uit gewone bedrijfsvoering P1

Rentebaten

P1

Rentelasten Saldo bijzondere baten/lasten

236.887 (3.170.216)

225.000 (3.170.000)

405.785 (3.201.069)

-

-

-

Exploitatieresultaat

1.498.615

201.995

682.878

Mutatie bestemmingsreserves

1.468.587

201.995

666.486

30.028

-

16.392

Netto resultaat

35

21.071.785 21.692.073


Totaal baten

236.887 (3.170.216) 12.936.916


15.870.245

Saldo uit gewone bedrijfsvoering

Rentelasten

5.821.828

Totaal lasten

Rentebaten

(1.933.013)


262.321

84.822

Onderhoudskosten

Bestuurs- en organisatiekosten

(88.994)

Materialen en verbruiksgoederen 122.489

240.397

Kantoorkosten

Marketing en publiciteit

485.351

Uitbestedingen

53.411

2.516.357

Afschrijvingslasten

Dotaties

2.087.508

387.827

1.603.352

Huisvestingslasten

Indirecte personeelslasten

Personeelslasten

P1

(91.449)

Lasten

(187.946)

Overige subsidies en bijdragen

-

Subsidies additioneel gefinancierde activiteiten

Eigen bijdrage additioneel gefinancierde activiteiten

-

Frictie vergoeding OCW

21.351.180

620.288

Totale opbrengsten

Structurele subsidie OCW

279.151

Overige inkomsten

340.380


Sponsorinkomsten

-

757


Inkomsten dienstverlening

Baten

Totaal beheer

(9.846.748)

-

-

(9.846.748)

16.308.970

154.425

100.322

315.062

1.753.868

1.298.812

94.361

2.042.858

14.219

1.547.612

30.213

175.312

8.781.906

P2

6.462.222

1.020.000

-

-

1.020.000

-

-

5.442.222

593.803

23.634

-

3.499.948

1.324.837

Structureel gefinancierde activiteiten

-

-

-

3.029.652

-

331.311

-

-

-

-

-

324.797

-

-

97.050

2.276.494

3.029.652

3.029.652

-

-

-

3.029.652

-

-

-

-

-

-

-


T1

3.090.168

(3.170.216)

236.887

6.023.497

25.160.450

(1.778.588)

693.954

437.551

1.838.690

1.209.818

334.758

2.528.209

392.427

4.063.969

2.117.721

660.189

12.661.752

31.183.947

25.121.437

(91.449)

(187.946)

1.020.000

3.029.652

21.351.180

6.062.510

872.954

364.014

-

3.499.948

1.325.594

Totaal structureel gefinancierd

(687.658)

-

-

(687.658)

8.051.790

1.311.816

83.952

64.518

1.252.031

200.798

20.647

2.262.684

-

-

10.331

30.915

2.814.098

7.364.132

7.192.831

-

(187.946)

7.380.777

-

-

171.301

-

-

171.301

-

-

Beelden voor de toekomst

(903.895)

-

-

(903.895)

4.337.560

460.846

316.126

188.720

48.477

45.289

30.081

1.211.694

-

80

53

146.475

1.889.719

3.433.665

2.897.570

-

375.892

2.521.678

-

-

536.095

103.930

432.165

-

-

-

Overige add. gefinancierde activiteiten

6.769.906

976.884

796.179

171.301

3.499.948

1.325.594

Totaal Beeld en Geluid

3.029.652 (91.449)

837.579

(5.926)

1.094.032

690.789

3.139.198

1.455.905

385.486

6.002.587

392.427

4.064.049

2.128.105

236.887

T2

(1.591.553) 1.498.615

- (3.170.216)

-

(1.591.553) 4.431.944

12.389.350 37.549.800

1.772.662

400.078

253.238

1.300.508

246.087

50.728

3.474.378

-

80

10.384

177.390

4.703.817 17.365.569

P3

10.797.797 41.981.744

10.090.401 35.211.838

-

187.946

9.902.455 10.922.455

-

- 21.351.180

707.396

103.930

432.165

171.301

-

-

Totaal additioneel gefinancierd

CATEGORIALE STAAT VAN BATEN EN LASTEN

36

37

21.071.785

21.180.394


Totaal baten

-

62.079

236.887

(3.170.095)

19.569.904


Saldo uit gewone bedrijfsvoering

Rentelasten

22.503.112

Totaal lasten

Rentebaten

(1.773.013)

(1.322.718)


21.834


70.634


Onderhoudskosten

(156.973)

Kantoorkosten

Materialen en verbruiksgoederen

144.006

Uitbestedingen

53.833

Afschrijvingslasten

Dotaties

-

185.169

Huisvestingslasten


Personeelslasten 69.713

(91.449)


Lasten

(187.946)

-



-

Frictie vergoeding OCW

21.351.180

108.609

Totale opbrengsten

Structurele subsidie OCW

108.609

Overige inkomsten

-

Sponsorinkomsten

-


Directie

Inkomsten dienstverlening

Baten

T1 Structurele beheerlasten en lasten structureel gefinancierde activiteiten

(6.632.988)

(121)

-

-

-

-

(6.632.867) -

3.029.652

-

331.311

-

-

-

-

-

324.797

-

-

97.050

2.276.494

3.029.652

3.029.652

-

-

-

3.029.652

-

-

-

-

-

-


7.144.546

(160.000)

240.487

51.855

84.822

67.979

178.318

341.345

(422)

2.516.357

2.087.508

202.658

1.533.639

511.679

-

-

-

-

-

-

511.679

170.542

340.380

-

757

Staf

12.936.916

(3.170.216)

236.887

15.870.245

8.851.480

(1.933.013)

593.632

122.489

84.822

(88.994)

240.397

485.351

378.208

2.516.357

2.087.508

484.877

3.879.846

P1

24.721.725

24.101.437

(91.449)

(187.946)

-

3.029.652

21.351.180

620.288

279.151

340.380

-

757

Totaal beheer lasten

(2.724.841)

-

-

(2.724.841)

2.793.713

-

4.594

11.120

245.903

157.185

10.616

346.989

-

410.213

17.891

30.692

1.558.510

68.872

-

-

-

-

-

-

68.872

68.572

-

300

-

Infrastructuur & Beheer

(2.728.796)

-

-

(2.728.796)

3.821.436

160.000

58.367

15

1.466.197

164.264

277

433.529

-

538.429

-

5.383

994.975

P4

1.092.640

1.020.000

-

-

1.020.000

-

-

72.640

72.640

-

-

-

Beheerlasten digitaal archief

(3.016.886)

-

-

(3.016.886)

3.091.224

350

3.109

7.470

50

2.824

17.162

283.433

-

-

-

51.593

2.725.233

74.338

-

-

-

-

-

-

74.338

53.975

17.500

2.863

-

(1.376.225)

-

-

(1.376.225)

6.602.597

(5.925)

34.252

296.457

41.718

974.539

66.306

978.907

14.219

598.970

12.322

87.644

3.503.188

5.226.372

-

-

-

-

-

-

5.226.372

398.616

6.134

3.496.785

1.324.837

(9.846.748)

-

-

(9.846.748)

16.308.970

154.425

100.322

315.062

1.753.868

1.298.812

94.361

2.042.858

14.219

1.547.612

30.213

175.312

8.781.906

P2

6.462.222

1.020.000

-

1.020.000

-

-

5.442.222

593.803

23.634

3.499.948

1.324.837

Collecties Marketing & Totaal struct. & BeschrijSales gefinanc. vingen Activiteiten

3.090.168

(3.170.216)

236.887

6.023.497

25.160.450

(1.778.588)

693.954

437.551

1.838.690

1.209.818

334.758

2.528.209

392.427

4.063.969

2.117.721

660.189

12.661.752

31.183.947

25.121.437

(91.449)

(187.946)

1.020.000

3.029.652

21.351.180

6.062.510

872.954

364.014

3.499.948

1.325.594

Totaal structureel gefinancierd

38

-

Overige inkomsten

Totale opbrengsten

-


-


Exploitatieresultaat -

1.023.056

-


Totaal lasten

-


1.020.000

-

Kantoorkosten

Onderhoudskosten

3.000

-

Afschrijvingslasten

Uitbestedingen

-

Huisvestingslasten

56

(230.409)

4.688.371

1.011.750

49.484

9.088

77.792

43.704

5.399

1.359.909

-

10.331

18.564

(457.249)

2.340.363

300.066

34.468

55.430

154.239

157.094

15.248

899.775

-

-

12.295

711.748

1.570.936

(687.658)

8.051.790

1.311.816

83.952

64.518

1.252.031

200.798

20.647

2.262.684

-

10.331

30.915

(550.649)

2.121.585

293.503

899

11.539

31.912

5.436

15.664

372.114

-

-

94.404

2.814.098 1.296.114

7.364.132

1.474.647

375.892

1.098.755

96.289

96.289

-

-

R&D en kenniscentrum

(4)

1.284.330

94.021

309.539

155.327

15.425

29.625

10.334

440.890

-

-

12.782

216.387

1.284.326

1.279.185

-

1.279.185

5.141

5.141

-

-

Onderwijs projecten

(205.503)

783.906

73.322

5.658

19.749

159

6.182

131

397.356

80

-

16.390

264.879

578.403

143.738

-

143.738

434.665

2.500

432.165

-

Overigen

(147.739)

147.739

-

30

2.105

981

4.046

3.952

1.334

-

53

22.899

112.339

-

-

-

-

-

-

-

-

(903.895)

4.337.560

460.846

316.126

188.720

48.477

45.289

30.081

1.211.694

80

53

146.475

1.889.719

3.433.665

2.897.570

375.892

2.521.678

536.095

103.930

432.165

-

Project- Totaal overige bureau en activiteiten R&D afdelingskosten

10.797.797

10.090.401

187.946

9.902.455

707.396

103.930

432.165

171.301

Totaal additioneel gefinancierd

(1.591.553)

12.389.350

1.772.662

400.078

253.238

1.300.508

246.087

50.728

3.474.378

80

10.384

177.390

4.703.817


2.102.350

1.883.114

7.192.831

(187.946)

7.380.777

171.301

-

-

171.301

Totaal Beelden vd Toekomst

P3 -

4.457.962

1.711.813

(187.946)

1.899.759

171.301

-

-

171.301

WP2

Personeelslasten

1.023.056

Totaal baten

4.457.962

-

4.457.962

-

-

-

-

WP1

Lasten

1.023.056

-



1.023.056

-


-

Sponsorinkomsten

Infra structuur


Baten

T2 Additioneel gefinancierde activiteiten

STAAT VAN HERKOMST EN BESTEDINGEN DER MIDDELEN 2014 2014

Resultaat uit gewone bedrijfsvoering

2013

4.431.944

3.478.162

Aanpassingen voor: - Afschrijvingen - Mutaties voorzieningen - Mutaties bestemmingsreserves

4.064.049

5.382.141

393.040

(43.333)

(179)

-

(4.248.204)

597.029

- Veranderingen in werkkapitaal: mutatie kortlopende vorderingen mutatie voorraden

52.172

(33.158)

mutatie vooruit ontvangen subsidie

(7.594.600)

mutatie overige kortlopende schulden

1.421.928

(403.387)

-

(1.085.841)

aanpassing op exploitatieresultaat Kasstroom uit bedrijfsoperaties Ontvangen interest Bijzondere baten en lasten

Betaalde interest Overige mutaties eigen vermogen

(2.081.929) 405.785 -

236.887

405.785

(1.242.963) (1.722.884)

(1.676.144) (327.175)

25.423

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Aflossing van langlopende schulden

(5.560.091)

-

Kasstroom uit operationele activiteiten

Desinvesteringen materiële vaste activa

(5.911.794) (1.479.850) 236.887

Ontvangen interest

Investeringen in materiële vaste activa

(9.973.542)

1.065.841 (1.697.461)

738.666

(663.584)

(627.088)

(3.170.216)

(3.201.069)

-

-

Kasstroom uit financieringsactiviteiten

(3.833.800)

(3.828.157)

Mutatie geldmiddelen

(6.774.224)

(4.765.635)

Saldo begin van het jaar

26.865.455

31.631.091

Saldo einde van het jaar

20.091.231

26.865.456

Mutatie geldmiddelen

(6.774.224)

(4.765.635)

39

UITGANGSPUNTEN EN GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING EN RESULTAATBEPALING ALGEMEEN Bij het opstellen van de jaarrekening is de Richtlijn voor de jaarverslaggeving Organisaties zonder winststreven (RJ 640) toegepast. Daarnaast is zoveel mogelijk aansluiting gezocht met het binnen Beeld en Geluid gehanteerde interne rapportagemodel en het “Handboek verantwoording cultuursubsidies instellingen 2014”. OORDELEN EN SCHATTINGEN Bij de toepassing van de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening hanteert de leiding van Beeld en Geluid diverse oordelen en schattingen. De belangrijkste oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende veronderstellingen zijn, indien van toepassing, toegelicht bij behandeling van de betreffende rubriek. BEKOSTIGING De bekostiging van Beeld en Geluid vindt als volgt plaats: • Jaarlijks verstrekt het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (Het Ministerie) subsidie op basis van een door het Ministerie goedgekeurde begroting. Een eventueel overschot of tekort na mutatie bestemmingsreserves wordt aan het eigen vermogen toegevoegd dan wel onttrokken. De algemene reserve kan daarmee enkel ten goede komen aan activiteiten waarvoor de subsidie is verstrekt. • Een aantal activiteiten van Beeld en Geluid wordt op tijdelijke basis bekostigd door geoormerkte projectsubsidies. Deze subsidies worden toegekend door het Ministerie, de Europese Commissie en andere instanties. Indien de subsidies nog niet zijn ontvangen maar er reële zekerheid bestaat dat zij zullen worden ontvangen, worden deze in de balans opgenomen als nog te ontvangen gelden. • Naast subsidies heeft Beeld en Geluid nog inkomsten uit omzet aan derden. Deze inkomsten maken circa 17% (2013: 16%) uit van de totale inkomsten van Beeld en Geluid. Wanneer de resultaten van de additioneel gefinancierde activiteiten buiten beschouwing worden gelaten, maken deze inkomsten 24% (2013: 23%) uit van de totale inkomsten. MATERIËLE VASTE ACTIVA De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen de aanschaffingsprijs, verminderd met lineaire afschrijvingen over de verwachte gebruiksduur, rekeninghoudend met een eventuele restwaarde. Materiële vaste activa met een aanschafprijs van minder dan € 2.500 worden direct ten laste van het resultaat gebracht. Door het management is vastgesteld dat er geen indicaties zijn voor een duurzame waardevermindering van het gebouw. Materiële vaste activa die aangeschaft worden ten behoeve van een additioneel gefinancierd project worden direct ten laste van dat project gebracht indien het activum uitsluitend gebruikt wordt tijdens de looptijd van het project en deze looptijd korter is dan de gebruikelijke levensduur van het desbetreffende activum. Ontvangen subsidie voor de aanschaf van een activum wordt direct in mindering gebracht op de aanschafwaarde indien de gebruiksduur van het activum gelijk is aan de resterende looptijd van de activiteit waarvoor de subsidie is toegekend. Het activum wordt geactiveerd voor de waarde, na aftrek van de subsidie. Op deze waarde vindt lineaire afschrijving plaats op basis van onderstaande percentages. Indien de gebruiksduur langer is dan de resterende looptijd van de activiteit wordt het activum geactiveerd tegen de volledig aanschafwaarde. Uit de hiervoor ontvangen subsidie wordt een bestemmingsreserve gevormd ter egalisatie van de toekomstige afschrijvingslasten. Voor de afschrijvingen worden percentages gehanteerd die gebruikelijk zijn in de branche en zoveel mogelijk aansluiten bij de reële economische levensduur. Een activum waarvan voorzien kan worden dat de levensduur korter is dan de duur waaraan het voor dat activum geldend percentage is ontleend, wordt over de kortere termijn afgeschreven.

40

Gehanteerde percentages: Terreinen Gebouwen Verbouwingen Installaties Machines Automatisering en software Apparatuur Tentoonstellingen Meubilair en overige inventaris

0% 2,5% per jaar 10 % per jaar 10% per jaar / 6,67% per jaar (m.i.v. 1 januari 2007) 10% per jaar 33,3% (hardware) en 20%(software) per jaar 20% per jaar 10% per jaar 10% per jaar

Afschrijvingen vangen aan zodra het activum in gebruik is genomen. FINANCIËLE VASTE ACTIVA De vorderingen onder de financiële vaste activa worden gewaardeerd tegen nominale waarde ofwel de lagere realiseerbare waarde (hier de hoogste van de bedrijfswaarde en opbrengstwaarde). VOORRADEN Voorraden betreffen de voorraden van de Experience-winkel. Deze voorraden worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs, dan wel lagere opbrengstwaarde. DEBITEUREN Vorderingen worden gewaardeerd op de nominale waarde onder aftrek van een voorziening voor oninbaarheid. Voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de inbaarheid van de vorderingen. OVERIGE VLOTTENDE ACTIVA Vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde, onder aftrek van voorzieningen wegens oninbaarheid. ALGEMENE RESERVE Deze wordt gevormd door toevoeging of onttrekking van het jaarlijkse resultaat na mutatie bestemmingsreserve. VOORZIENINGEN Een voorziening wordt gevormd voor verplichtingen waarvan het waarschijnlijk is dat zij zullen moeten worden afgewikkeld en waarvan de omvang redelijkerwijs is te schatten. De omvang van de voorziening wordt bepaald door de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de desbetreffende verplichtingen en verliezen per balansdatum af te wikkelen. KORTLOPENDE SCHULDEN Kortlopende schulden worden gewaardeerd tegen nominale waarde. RESULTAATBEPALING Opbrengsten en kosten worden toegerekend aan de periode waarop zij betrekking hebben, rekening houdend met de in het voorgaande vermelde waarderingsgrondslagen. TOEREKENING ORGANISATIEKOSTEN AAN PROJECTEN Beeld en Geluid belast een deel van de kosten van de directie, bedrijfsvoering en ict (organisatiekosten) door aan de additioneel gefinancierde activiteiten. De doorbelasting vindt plaats tegen een standaardtarief van € 18,70 per uur voor de aan de projecten bestede personeelsuren met een maximum van € 25.413 per jaar per fte. Dit standaardtarief is ontleend aan de Handleiding Overheidstarieven 2006.

41

PENSIOENEN De pensioenverplichtingen zijn ondergebracht bij een bedrijfstakpensioenfonds. De pensioenregeling is in de jaarrekening verwerkt als een toegezegde bijdrage omdat overeenkomstig de RJ 271.310 is voldaan aan de voorwaarde dat: • de stichting is aangesloten bij een bedrijfstakpensioenfonds • de stichting geen verplichting heeft tot het voldoen van aanvullende bijdragen in geval van een tekort bij de instelling waar de pensioenen zijn ondergebracht, anders dan het voldoen van toekomstige hogere premies. Bovenstaande betekent dat de verschuldigde pensioenbijdragen in de winst- en verliesrekening zijn verantwoord en dat nog te betalen bijdragen in de kortlopende schulden zijn verantwoord. Beeld en Geluid heeft de pensioenen ondergebracht bij Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Media (PNO Media). Dit fonds heeft 1 april 2013 een korting toegepast op de pensioenen en pensioenaanspraken van 3,4% wegens onvoldoende dekkingsgraad. Eind 2014 kende het fonds een dekkingsgraad van 104,8% wat meer is dan het vereiste minimum, derhalve behoeven pensioenen in 2014 niet verlaagd te worden. GRONDSLAGEN STAAT VAN HERKOMST EN BESTEDING DE MIDDELEN De staat van herkomst en besteding der middelen is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in de staat van herkomst en besteding der middelen bestaan uit de liquide middelen. Kasstromen in vreemde valuta zijn omgerekend tegen een geschatte gemiddelde koers. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Hilversum, 29 april 2015

42

ALGEMENE TOELICHTING OP DE JAARREKENING 2014 Begroting 2014 In deze jaarrekening is de door het ministerie van OCW goedgekeurde begroting voor het jaar 2014 opgenomen. Beelden voor de Toekomst 2014 In 2014 is het project Beelden voor de Toekomst succesvol binnen de afgesproken termijn1 afgerond en zijn de afsproken prestaties gerealiseerd. De project begroting is met circa € 688.000 overschreden. Deze overschrijding heeft het bestuur reeds vroeg in het jaar zien aankomen en heeft daarop geanticipeerd door een aantal interne maatregelen te nemen zodat de overschrijding geheel binnen de eigen exploitatie opgevangen kon worden. Op 23 maart 2015 is met de partners uit het consortium2 een evenement georganiseerd waarmee het project is afgesloten. Reorganisatie Door het beëindigen van het Beelden voor de Toekomst project en de door het ministerie opgelegde bezuiniging voor 2015 wordt een afname van de baten in 2015 veroorzaakt. Het bestuur stond in 2014 voor de uitdaging om de organisatie daarop voor te bereiden waarbij de dienstverlening zoveel mogelijk in stand zou worden gehouden en om de kennis en ervaring opgedaan in het Beelden voor de Toekomst project duurzaam te borgen in de organisatie. Ook de transformatie van het analoge naar het digitale tijdperk stelt andere en nieuwe eisen aan Beeld en Geluid als organisatie en aan haar medewerkers. Dit alles heeft geleid tot een ingrijpende reorganisatie, die in 2014 is uitgevoerd. De nieuwe organisatie is per 1 januari 2015 van start gegaan. Ter dekking van de hiermee samenhangende frictiekosten heeft Beeld en Geluid een aanvraag ingediend bij het Ministerie OCW. Deze aanvraag betreft de kosten voor de desinvestering3 in 2013 en de kosten 2014 en 2015. Resultaat 2014 Door het opnemen van bestemmingsreserves wordt het resultaat in twee delen opgesplitst. Na vaststelling van het exploitatieresultaat worden de door de Raad van Toezicht vastgestelde mutaties in de bestemmingsreserves (toevoegingen en onttrekkingen) toegevoegd. Beeld en Geluid ontvangt, naast de structurele bekostiging door het ministerie, voor een aantal activiteiten additionele financiering. Hierdoor is Beeld en Geluid in staat een aantal in de statuten genoemde activiteiten uit te voeren die zij anders niet had kunnen doen. Voor de door de Europese Commissie gefinancierde activiteiten geldt, dat Beeld en Geluid een deel van de kosten zelf moet dragen. Deze bijdrage wordt in de jaarrekening verantwoord onder "Eigen bijdrage additioneel gefinancierde activiteiten". Ondanks de eerder genoemde overschrijding op het Beelden voor de Toekomst-project heeft Beeld en Geluid een positief exploitatieresultaat gerealiseerd. Het alsnog toegekend krijgen van het jaarlijks accrès, een slechts gedeeltelijke inzet van de wig-gelden, het opnemen het opnemen van de frictievordering op OCW en het naar voren halen van een aantal bezuinigingen hebben hiertoe geleid.

1 2 3

De oorspronkelijk einddatum van het project was gesteld op 30 juni 2014 maar het ministerie OCW heeft het Beelden voor de Toekomst consortium uitstel verleend tot en met 31 december 2014. Het consortium bestaat uit partijen die bij de uitvoering van het project betrokken zijn. Dit zijn het Nationaal Archief, Nederland Kennisland. EYE en Beeld en geluid. In 2010 stond Beeld en Geluid bij de aanschaf van de opslagsoftware voor de keuze tussen DIVA en StorNext. Ondanks dat DIVA beter aansloot bij de infrastructuur van Ericsson is gekozen voor StorNext omdat enkel met deze software het mogelijk was een nieuwe dienst te kunnen ontwikkelen en daarna aan de klanten aan te bieden. Om de bezuinigingsdoelstellingen te realiseren is er voor gekozen de ontwikkeling van deze dienst “Fiber Channel shared Storage” te staken en niet uit te rollen. Hiermee verviel de noodzaak voor het aanhouden van StorNext. Omdat de beheerlasten voor DIVA veel lager liggen is derhalve besloten alsnog verder te gaan met DIVA en StorNext te desinvesteren. Bij het opstellen van jaarrekening 2013 is deze desinvestering geëffectueerd. De desinvestering ad € 709.201 is vorig jaar ten laste van het resultaat gebracht. Omdat deze desinvestering als vordering op het Ministerie in de balans dient opgenomen te worden, is deze vordering tevens in het resultaat meegenomen. 43

Beheerlasten digitaal archief De beheerlasten van het digitaal archief vallen in 2014 hoger uit ten opzichte van de jaarlijkse begrote lasten (€ 3.500.000) omdat er in 2014 kosten zijn gemaakt ter vervanging van het huidige media asset management systeem (iMMix). De onderzoekskosten (€ 326.000) voor dit vervangingsproject worden gedekt vanuit de (tijdelijke) wig-gelden. In de begroting 2015 is een tekort opgenomen van € 1.020.000 op de beheerlasten van het digitaal archief. Het ministerie OCW erkent dat dit een knelpunt is maar heeft Beeld en Geluid verzocht dit voor 2015 zelf op te lossen middels een onttrekking aan de algemene reserve. In 2015 zal het Ministerie OCW in overleg met de NPO en Beeld en Geluid zoeken naar een permanente oplossing. Personele lasten Beeld en Geluid In het volgende staatje is de formatieve omvang opgenomen alsmede de pensioenen sociale premies door Beeld en Geluid afgedragen. 2014

Aantal fte

2013

185

203

Sociale lasten

1.448.847

1.564.397

Pensioenen

1.046.438

1.371.240

Totaal

2.495.286

2.935.637

44

TOELICHTING OP DE BALANS PER 31 DECEMBER 2014 B1 Materiële vaste activa

0%

2,5%

Activa in

6,67%

Gebouwen

Installaties

20%

20% 33,3%

10%

10%

Apparatuur Automatise-

Tentoon-

Overige

ring

stellingen

inventaris

ontwikkeling

Totaal

(in euro's) Stand per 1 januari 2014 Aanschafwaarde

- 43.239.816 14.736.426

Cumulatieve afschrijving

-

Boekwaarde per 1 januari 2014

- 35.226.642

1.754.093

5.915.780

5.466.334

3.889.764 75.002.213

(8.013.174) (7.265.125) (1.131.168) (3.575.242) (3.785.497) (2.757.321) (26.527.527) 7.471.301

622.925

2.340.538

1.680.837

44.115

594.508

81.398

1.132.443 48.474.686

Mutaties in boekwaarde Investeringen

359.275

491.422

117.595

Desinvesteringen aanschafwaarde

-

(24.813)

(414.667)

(303.654) (2.068.933)

Afschrijvingen

-

(1.174.385)

(991.644)

(286.204)

Desinvesteringen cumulatieve afschrijving

-

414.667

303.654

(874.049)

(242.089)

24.813 (682.963)

(726.334) 2.043.510

34.571

(550.461) -

(157.249)

1.722.884

(456.132) (3.268.199) (335.021) (4.064.049) 456.132

3.242.776

(469.063)

(300.450) (2.366.588)

Saldo

359.275

Stand per 31 december 2014

359.275 34.543.679

6.597.252

380.836

2.183.289

1.211.774

831.993 46.108.098

Aanschafwaarde

359.275 43.706.425 14.439.354

1.494.554

4.441.355

5.547.732

3.468.203 73.456.898

Cumulatieve afschrijving Boekwaarde per 31 december 2014

-

(9.162.746) (7.842.102) (1.113.718) (2.258.067) (4.335.958) (2.636.210) (27.348.800)

359.275 34.543.679

6.597.252

380.836

2.183.288

1.211.774

831.993 46.108.098

De investeringen in 2014 betreffen de aanpassingen van de terreinvoorzieningen en de klantenservice. Met name de verbouwing van het buitenterras en de aanleg van een terras op het dak van de garage leidt tot besparing in de onderhoudskosten. De verbouwing van de klantenservice op -1 heeft geleid tot 2 nieuwe 'BenG Labs' die separaat kunnen worden verhuurd, waarmee Beeld en Geluid haar inkomsten zal verhogen. Verder is de verlichting in het atrium vervanging door LED-verlichting, is ten behoeve van de dienstverlening de software "DIVA" aangeschaft en een nieuwe projector (vervanging) voor theaterzaal 1. De activa in ontwikkeling betreft een eerste aanbetaling voor de implementatie van het nieuwe Media Asset Management systeem. In december 2014 is het aanbestedingstraject voor dit nieuwe systeem (de vervanger voor iMMix) afgerond door het aangaan van een overeenkomst met VIZRT. Naar verwachting wordt het nieuwe systeem in het vierde kwartaal 2016 in gebruik genomen. B2 Lening u/g Saldo

Uitleningen

Aflossingen

31-12-2013

Overige

Saldo

Mutaties

31-12-2014

(in euro's) Lening u/g

238.333

15.500

-

(253.833)

Voorziening

(238.333)

(15.500)

-

253.833

-

-

-

-

-

-

-

Met de stichting Filmotech was Beeld en Geluid overeengekomen een achtergestelde lening te verstrekken ter grootte van € 300.000. Deze lening is in gedeeltes ter beschikking gesteld. Aangezien dit contract bij aanvang al als verlieslatend is ingeschat, is reeds bij het aangaan van het contract een voorziening voor oninbaarheid opgenomen (voor volledige contractwaarde). Ultimo 2013 bedroeg het uitgeleende bedrag € 238.333 met nog een verplichting voor het jaar 2014 van € 61.667, die ook reeds is voorzien per 31-12-2013. In 2013 is vast komen te staan dat de stichting geen mogelijkheden ziet tot een exploitatie met positief resultaat en derhalve is een aanvang gemaakt met de ontbinding van de Stichting. In 2014 is nog een bedrag van € 15.500 overgemaakt als onderdeel van de lening die dient als bijdrage in de liquidatie van Filmotech. Dit bedrag is meteen voorzien. Met deze betaling is finale kwijting gegeven van de verplichtingen. Omdat de ontbinding definitief is, kunnen zowel de lening als de voorziening vrijvallen.

45

B3 Voorraden Saldo 31-12-2013

Inkopen

Inkoopwaarde

Overige

Saldo

omzet

mutaties

31-12-2014

(in euro's) Winkelvoorraden Voorraad Museumjaarkaart Voorziening incourante voorraad

171.278

144.552

(195.790)

-

12.807

115.564

(116.498)

-

11.873

-

(41.229)

-

90.684

(41.229) 142.856

260.116

(312.288)

120.040

B4 Debiteuren Saldo

Saldo

31-12-2014

31-12-2013

1.443.057

1.484.738

(in euro's) Vorderingen Voorziening oninbaar

(145.817) 1.297.240

(131.598) 1.353.140

B5 Omzetbelasting Saldo

Saldo

31-12-2014

31-12-2013

(in euro's) Nog te vorderen BTW

575.506

744.960

575.506

744.960

Het saldo van de te vorderen BTW is gedaald ten opzichte van 2013 omdat in 2013 het saldo betrekking had op 3 maanden. In 2014 betreft het weer de gebruikelijk periode van 2 maanden. B6 Overige vorderingen en overlopende activa Saldo

Saldo

31-12-2014

31-12-2013

(in euro's) Diverse projectsubsidies

200.404

271.692

Nog te ontvangen rente

142.903

158.118

Vorderingen op personeel Vooruitbetaalde kosten

-

14.819

427.610

314.514

Vooruitbetaald onderhoud soft- en hardware

177.921

-

Nog te ontvangen gelden

222.387

156.664

Activa in ontwikkeling

1.650

-

Te vorderen Frictiekosten

3.029.652

-

Vooruitbetaalde pensioenpremies

1.194.229

-

-

7.391

5.396.756

923.198

Overige vorderingen en overlopende activa

Voor een aantal software- en hardwareonderdelen is meerjarig onderhoud gecontracteerd wat tot aanzienlijk lagere jaarlijkse kosten leidt. De te vorderen frictiekosten ad € 3 miljoen in de jaarrekening ultimo 2014 betreft het saldo van kosten die in 2014 gemaakt zijn door Beeld en Geluid ten behoeve van de reorganisatie welke rechtstreeks samenhangt met de opgelegde bezuiniging. Deze kosten hebben met name betrekking op de uitvoering van het sociaal plan en daarnaast zijn er kosten gemaakt voor de externe begeleiding van het reorganisatie proces. In deze vordering zijn niet de kosten voor 2013 (desinvestering StorNext) opgenomen. Voor het totaal van de kosten verbonden aan de reorganisatie als gevolg van de opgelegde bezuinigingen voor 2013, 2014 en 2015 doet Beeld en Geluid een separate aanvraag voor frictievergoeding bij het Ministerie OCW. Op het moment van opmaken van de jaarrekening heeft OCW nog geen formeel besluit genomen of de aangevraagde gelden (volledig) toegekend zullen worden. OCW heeft de mogelijkheid de 46

aanvraag gewijzigd vast te stellen. Dientengevolge is de uitkomst van deze vordering op OCW onzeker. Echter op grond van contacten met OCW en het voldoen aan de voorwaarden om voor vergoeding in aanmerking te komen, heeft Beeld en Geluid de verwachting dat deze vergoeding toegekend gaat worden. Eventuele afwijkingen in de toekenning zullen in de jaarrekening van 2015 worden verwerkt en toegelicht. . Nog te ontvangen subsidies Saldo

Ontvangen

Overige

31-12-2013

Subsidies

mutaties

Gerealiseerd 2014

Saldo 31-12-2014

(in euro's) CLARIAH-Oral HistoryToday

19.190

-

Europeana Awareness

81.356

-

Europeana Fashion Multiply Open Cultuur Data

5.115

(55.927)

94.906

-

-

-

-

-

19.190

(89.472)

15.233

7.117

4.287

54.052

7.527

(94.906)

-

-

-

52.613

52.613 41.514

Presto4U

6.086

(598.359)

495.789

137.998

VIVACE

9.663

(60.000)

-

50.613

276

2.190

38.600

50.822

Woord.NL Overige projecten

10.032

-

45.344

(23.441)

(31.992)

31.434

21.345

271.692

(737.727)

285.896

380.543

200.404

B7 Liquide middelen Saldo

Saldo

31-12-2014

31-12-2013

20.091.231

26.865.455

20.091.231

26.865.455

(in euro's) Liquide middelen

De liquide middelen zijn in 2014 verder afgenomen ten gevolge van het beëindigen van het Beelden voor de Toekomst project. De vertrekte voorschotten zijn ingezet ter financiering van de activiteiten. Naar verwachting zal de liquiditeitspositie in 2015 nog wat dalen ten gevolge van het betalen van met name afvloeiingsregelingen en de investeringen in het nieuwe MAM-systeem. Het toekennen van de frictievergoeding zal mede bepalend zijn voor het op peil blijven van de liquiditeitspositie. B8 Algemene reserve Saldo

Saldo

31-12-2014

31-12-2013

1.466.357

1.449.962

30.028

16.392

(in euro's) Saldo per 31 december Bij: Resultaat boekjaar Overige mutaties Saldo per einde periode

-

3

1.496.385

1.466.357

B9 Bestemmingsreserves Saldo

Dotaties

31-12-2013

Vrijval

Overige

Saldo

2014

mutaties

31-12-2014

(in euro's) Egalisatie afschrijving BvdT activa

3.082.899

-

WIG middelen

1.404.410

1.790.979

Vernieuwing Experience

560.000

460.000

5.047.309

2.250.979

(782.392) (782.392)

(180) (180)

2.300.507 3.195.209 1.020.000 6.515.716

47

B10 Voorziening Saldo

Dotaties

31-12-2013

Onttrekkingen 2014

Overige

Saldo

mutaties

31-12-2014

(in euro's) Voorziening reorganisatie Overige voorzieningen

-

324.797

-

-

324.797

61.667

129.910

61.667

-

129.910

61.667

454.707

61.667

-

454.707

Het restant van de voorziening voor de lening aan Filmotech is vrijgevallen (zie B2 lening u/g). In december heeft er een controle plaatsgevonden door de Europese Commissie van een drietal door de EU gesubsidieerde projecten. Bij deze controle zijn enkele omissies naar voren gekomen. Tot op heden beschikt Beeld en Geluid nog niet over een rapportage over deze controle en heeft derhalve een inschatting moeten maken hoeveel een eventuele terugvordering zal gaan bedragen. De Europese Commissie kan de de gemaakte fout over alle door hen verstrekte subsidies van de afgelopen 7 jaren extrapoleren, wat tot een hoge terugvordering zou kunnen leiden. Voorzichtigheidshalve heeft het bestuur besloten een voorziening van € 129.910 te treffen. In de voorziening reorganisatie zijn posten opgenomen die direct het gevolg zijn van de reorganisatie, en in na 1 april 2015 tot uitgaven leiden. Dit betreft met name de vergoedingen die betaald worden aan medewerkers die een lager ingeschaalde, passende functie hebben geaccepteerd. Deze vergoedingen zullen in de komende jaren afgebouwd worden. B11 Langlopende schulden Oorsprong.

Cumulatieve

Saldo

Kortlopend

hoofd

Aflossingen

per

deel

som

31-12-2013

Saldo per 31-12-2014

(in euro's) BNG Lening

59.000.000

4.549.068

54.450.932

663.584

53.787.348

59.000.000

4.549.068

54.450.932

663.584

53.787.348

Looptijd lening: 42 jaar Aflossingsvorm: Annuïteiten; vervroegde aflossingen zijn niet toegestaan. Rente lening: 5,82% per jaar en gefixeerd voor 30 jaar. Resterende rentevaste periode: 19 jaar. Gestelde zekerheden: Recht van eerste hypotheek, verpanding van de inboedel en inventarissen en de verpanding van creditgelden, ontstaan door opname van de geldlening. Daarnaast beschikt de Bank Nederlandse Gemeenten over het pandrecht op de jaarlijkse huisvestingsvergoeding van het Ministerie Annuïteiten vervallen jaarlijks op 15 januari. De reële waarde van de lening bedraagt € 82,5 miljoen. De marktwaarde van de langlopende schulden is geschat aan de hand van de contante waarde van de toekomstige kasstromen tegen de geldende marktrente voor een soortgelijke lening ( 6-maands EUR swap curve + 0,67%). B12 Belastingen en sociale verzekeringspremies Saldo

Saldo

31-12-2014

31-12-2013

(in euro's) Nog te verrekenen loonheffing en af te dragen pensioenpremies/ziektekosten verzekering.

276.840

23.037

276.840

23.037

Het saldo betreft voornamelijk nog af te dragen pensioenpremies 2014 (€ 90.000) en een openstaande aangifte loonheffing (€ 144.000).

48

Saldo 31-12-2014

Saldo 31-12-2013

(in euro's) Door te storten licentiekosten

107.449

Aflossingstermijn BNG

328.275

663.584

627.088

3.030.480

3.066.021

Niet opgenomen verlof en cafetariasysteem

689.694

906.477

Vooruitontvangen fondsenwerving

369.944

382.974

Uitgegeven vouchers

108.580

96.697

Nog te betalen rente BNG

Nog te betalen vergoedingen (reorganisatie) Overige kortlopende schulden en overlopende passiva

1.956.541

-

691.755

1.300.735

7.618.027

6.708.267

De door te storten licenties betreffen bedragen die per 31 december 2014 nog doorbetaald moeten worden aan de rechthebbende uitzendgemachtigden. Facturering door de betreffende heeft inmiddels plaatsgevonden De daling van het saldo "niet opgenomen verlof en cafetariasysteem" is voornamelijk ontstaan door het vertrek van medewerkers ten gevolge van de reorganisatie. Het saldo wordt bepaald door het aantal uren dat medewerkers tegoed hebben uit hoofde van het cafetariasysteem dan wel niet opgenomen niet-wettelijk vakantierechten. Deze uren worden gewaardeerd tegen het uurtarief 2015, inclusief werkgeverslasten. De overige kortlopende schulden en overlopende passiva betreffen per 31-12 2014 voornamelijk nog te betalen inkoopfacturen. De daling van het saldo is met name veroorzaakt door de teruglopende additioneel gefinancierde activiteiten (met name Beelden voor de Toekomst). Het saldo nog te betalen vergoedingen betreffen betalingen die voortvloeien uit het sociaal plan en zijn aan (ex)medewerkers uitbetaald in de periode januari 2015 tot en met maart 2015. B14 Vooruit ontvangen subsidies Saldo

Ontvangen

Overige

31-12-2013

Subsidies

mutaties

Gerealiseerd 2014

Saldo 31-12-2014

(in euro's) Beelden voor de Toekomst

7.380.776

-

149.755

191.419

DIVE (Dynamisch Verb. van Collecties o.b.v. Events)

50.463

151.388

-

(153.650)

EDU Hilv.'s Media Talent

47.011

-

113

(57.956)

Europeana Creative

52.941

72.596

-

340.476

Digit Collectie Europeana

Europeana Sound Europeana Space

(11.783)

(543)

(7.380.776)

-

(204.987)

124.404 48.201 (10.832)

(76.945)

48.049

-

(84.168)

256.308

-

-

164.619

(73.775)

90.844

Europeana vs2

120.452

-

(92.483)

(6.273)

21.696

EUscreenXL

128.137

-

(3.196)

(124.885)

1.162

55.685

(9.700)

(55.274)

Onderwijsprojecten

180.619

1.039.999

-

(1.221.230)

SRA Europeana V3

-

52.712

-

(30.453)

Linked TV

Diverse additioneel gefinancierde activiteiten

56 (8.127) (612) 22.259

114.741

73.077

(92.776)

(55.830)

39.212

8.226.058

2.068.894

(117.592)

(9.470.372)

631.458

49

TOELICHTING OP DE BEHEERKOSTEN P1 Beheerkosten exclusief reorganisatiekosten Realisatie 2014

Begroot 2014

Realisatie 2013

Baten Inkomsten dienstverlening Sponsorinkomsten

757 340.3801

-

417

500.000

33.000

Overige inkomsten

279.1512

-

17.944

Totale opbrengsten

620.288

500.000

51.361

21.351.180

20.913.060

20.924.000

-

-

Structurele subsidie OCW Frictie vergoeding OCW Eigen bijdrage additioneel gefinancierde activiteiten Overige subsidies en bijdragen

(187.946) (91.449)

(275.000) 7.000

(270.434) (25.023)


21.071.785

20.645.060

20.628.543

Totaal baten

21.692.073

21.145.060

20.679.904

1.615.856

1.779.664

Lasten Personeelslasten Indirecte personeelslasten

1.603.3523 387.827

400.070

408.912

Huisvestingslasten

2.087.508

2.183.150

2.119.307

Afschrijvingslasten

2.516.357

2.544.645

2.511.217

Dotaties Uitbestedingen

53.4114

-

-

485.3515

1.146.032

179.170

Kantoorkosten

240.397

285.750

298.339


(88.994)6

111.800

88.482

84.822

53.778

98.885


122.4897

43.240

80.159


262.321

278.477

227.418

Onderhoudskosten

Interne doorbelastingen Totaal lasten Saldo uit gewone bedrijfsvoering

(1.933.013)

(2.003.393)

(2.552.793)

5.821.828

6.659.405

5.238.760

15.870.245

14.485.655

15.441.144

Rentebaten

236.8878

Rentelasten

(3.170.216)

Bijzondere baten en lasten Exploitatieresultaat 1 2 3 4 5

6 7 8

225.000 (3.170.000)

405.785 (3.201.069)

-

-

-

12.936.916

11.540.655

12.645.860

Met ingang van 2014 zijn de sponsorwervingsactiviteiten bij de staf ondergebracht. De doelstelling van € 500.000 is niet gehaald. Wel dient opgemerkt te worden dat de Bankgiro Loterij het project "Mijn band met Oranje" gesponsord heeft. Deze inkomsten zijn ten gunste van de additionele activiteiten geboekt. Betreffen de inkomsten voor de door Beeld en Geluid georganiseerde FIAT/IFTA conferentie. Deze inkomsten bestaan uit sponsoring door bedrijven en bijdragen door deelnemers aan de conferentie. Tevens is een reservering voor de afrekening TOP2000 café vrijgevallen die in 2013 gevormd was. Een deel van de begrote kosten voor formatiebeleid zijn opgenomen in de frictievergoedingaanvraag hetgeen tot lagere kosten heeft geleid. Anderzijds heeft Beeld en Geluid wel meer kosten gemaakt voor het opzetten van een intensievere en professionelere fondsenwerving. In 2014 is de stichting Filmotech opgeheven. Beeld en Geluid had aan de stichting een achtergestelde lening verstrekt en deze tegelijkertijd geheel voorzien. Ten tijde van de opheffing was nog niet het gehele bedrag van de lening verstrekt en derhalve kon het resterende deel ad € 45.589 uit de voorziening vrijvallen. Tevens heeft er een dotatie van € 129.000 plaatsgevonden aan de voorziening EU-claim. In de begroting 2014 was een post opgenomen voor nog te bestemmen WIG-activiteiten. Een groot deel van de kosten van de gerealiseerde activiteiten zijn elders in de organisatie gerealiseerd wat leidt tot een verschil t.o.v. de begroting. De stijging ten opzichte van 2013 wordt voor een groot deel veroorzaakt door kosten voor de FIAT/IFTA conferentie (circa € 160.000) en kosten die (in)direct voortkomen uit de reorganisatie en niet voor frictievergoeding in aanmerking komen. In 2014 is een reservering voor een paviljoen ad € 180.000 vrijgevallen omdat de onder vooruit ontvangen subsidies opgenomen middelen voldoende bleken te zijn. De bijdrage voor het IFDA bedroeg € 40.000 en was niet in de begroting opgenomen. Tevens zijn er extra kosten gemaakt t.b.v. fondsenwerving en de organisatie van de FIAT/IFTA conferentie De daling van de rente inkomsten ten opzichte van 2013 houdt verband met de lagere liquiditeitspositie van Beeld en Geluid en de lagere rentestanden .

50

TOELICHTING STRUCTUREEL GEFINANCIERDE ACTIVITEITEN P2 Structureel gefinancierde activiteiten Realisatie 2014

Begroot 2014

Realisatie 2013


1.324.8371

1.324.741

1.482.597


3.499.9482

3.051.728

3.221.626

7.500

348.580

Sponsorinkomsten

23.634

Overige inkomsten

593.8033

407.700

255.701

Totale opbrengsten

5.442.222

4.791.669

5.308.504


1.020.000

1.330.534

1.020.000


-

115.0004

-


1.020.000

1.445.534

1.020.000

Totaal baten

6.462.222

6.237.203

6.328.504

8.781.9065

9.809.997

8.998.866

175.3126

346.331

261.672

Lasten Personeelslasten Indirecte personeelslasten Huisvestingslasten Afschrijvingslasten Dotaties Uitbestedingen Kantoorkosten

30.213 1.547.6127 14.219 2.042.8588

23.259

1.654.496

2.850.923

-

21.545

1.567.547

1.986.078

53.574

111.160


1.298.8129

788.250

1.058.684

Onderhoudskosten

1.753.86810

2.175.092

1.558.625

315.06211

515.375

443.659


100.322

129.750

85.015


154.425

(80.675)12

172.030


94.361

-

Totaal lasten

16.308.970

16.959.737

17.571.516


(9.846.748)

(10.722.534)

(11.243.012)

1 2

Omdat steeds meer content digitaal in plaats van analoog wordt uitgeleverd dalen de inkomsten op de dienstverlening. De inkomsten van de Experience laten een stijging zien. Deze stijging ten opzichte van de begroting wordt voornamelijk veroorzaakt doordat de wijze waarop de omzet "catering" en "dienstverlening door derden" administratief verwerkt worden. In de begroting is rekening gehouden met een netto omzet maar administratief is gewerkt met een bruto omzet. Dit leidt tevens tot een stijging in de "materialen en verbruiksgoederen ten opzichte van de begroting en 2013. 3 De stijging van de omzet t.o.v. 2013 is voornamelijk ontstaan door de hogere inkomsten voor onderwijsactiviteiten en overige projecten en evenementen. Voorheen vielen de inkomsten van deze onderwijsactiviteiten (bijv. Academie) onder het Beelden voor de Toekomst project maar met ingang van 1 juli 2014 zijn zowel de kosten als de opbrengsten in de reguliere exploitatie ondergebracht. 4 In de begroting werd rekening gehouden met een bijdrage voor enkele activiteiten binnen het kenniscentrum en informatiebeleid. Het kenniscentrum is in 2014 onder de additioneel gefinancierde activiteiten gebracht alsmede de gesubsidieerde informatiebeleid activiteiten. De begrote inkomsten (subsidies) zijn derhalve ook ten gunste hiervan gebracht. 5 De lagere personele lasten t.o.v. de begroting worden met name veroorzaakt door de inzet van minder personeel (circa 25 fte). Dit heeft geleid tot hogere kosten voor uitbestedingen (€ 550.000) maar ook daadwerkelijk lagere personele inzet. De reorganisatie heeft hierin ook een rol gespeeld, doordat medewerkers eerder vertrokken of tijdelijke vacatures niet meer opgevuld werden. Het afgelopen jaar is dan ook een verschuiving te zien geweest van vaste medewerkers die voorheen op reguliere activiteiten werkte, nu ingezet werden ten behoeve van de additioneel gefinancierde activiteiten. Dit kon enkel maar gerealiseerd worden door een aantal aanpassingen in de werkprocessen versneld door te voeren. 6 Er is in 2014 minder aan na- en bijscholing besteed dan begroot en dan wat voorheen gebruikelijk was. Door het reorganisatieproces is in veel gevallen hiermee gewacht om dat eerst helder moest worden hoe het definitieve formatieplan er uit zou komen te zien en hoe de plaatsing van medewerkers uit zou vallen. In 2015 zal, mede door het invoeren van de POP (Persoonlijk Ontwikkeling Plan) methodiek de na en bijscholing activiteiten weer toenemen. 7 In 2013 hebben er verschillende desinvesteringen plaats gevonden. De hieruit voortkomende lasten zijn als afschrijvingslasten in de staat van baten en lasten opgenomen wat tot een incidentele hoge post in 2013 heeft geleid. De ten opzichte van de begroting lagere afschrijvingslasten worden door dezelfde desinvesteringen veroorzaakt omdat deze tot een lagere afschrijvingslast hebben geleid. Hiermee was echter ten tijde van het opstellen van de begroting nog geen rekening gehouden. 8 De hogere kosten hangen samen met de lagere personeelslasten, zie voetnoot 5. 9 De stijging ten opzichte ven 2013 is ontstaan door het onder voetnoot 2 genoemde opnemen van de bruto omzet van catering en dienstverlening door derden. Deze stijging wordt getemperd doorat de kosten voor de tijdelijke tentoonstellingen in 2014 grotendeels in de campagne zijn meegenomen. 10 In 2014 is er minder uitgegeven aan onderhoudskosten voor de Experience. Deels komt dat doordat enkele posten voor onderwijs activiteiten onder de additioneel gefinancierde activiteiten vielen en deels omdat kosten zijn meegevallen of uitgesteld in afwachting van de te ontwikkelen vernieuwing van de Experience. 11 Doordat de activiteit "Campagne" in 2014 plaats vond, kon er een besparing plaatsvinden op de marketing kosten. Ook zorgde de samenwerking met de Bankgiro Loterij voor de nodige extra publiciteit. Deze samenwerking heeft geleid tot extra bezoekers maar ook tot extra sponsoring opbrengsten.

51

12 In de begroting is een bijdrage vanuit de additioneel gefinancierde activiteiten als bijdrage aan de ICT kosten opgenomen. Uiteindelijk is besloten deze kosten rechtstreeks ten laste van de additioneel gefinancierde activiteiten te brengen waarmee de bijdrage is komen te vervallen. Het resterend bedrag aan interne doorbelastingen betreft de bijdrage vanuit de storage activiteiten aan de huisvestingslasten (met name energie en onderhoud koelinstallaties). Toelichting op de inkomsten Experience 2010 Aantal bezoekers in aantallen Gemiddelde entree prijs (in €) Totale inkomsten uit entree (in €)

2011

2012

2013

2014

186.017

216.656

251.069

227.080

266.967

7,99

6,99

8,01

7,26

6,39 1.706.704

1.486.276

1.514.527

2.011.776

1.648.209

Inkomsten winkel en parkeergarage

423.220

491.023

529.586

450.751

515.156

Overige inkomsten

958.313

996.203

1.048.058

1.089.094

1.278.976

2.867.809

3.001.753

3.589.420

3.188.054

3.500.836

52

TOELICHTING ADDITIONEEL GEFINANCIERDE ACTIVITEITEN P3 Additioneel gefinancierde activiteiten Realisatie 2014

Begroot 2014

Realisatie 2013


-

-


-

-

3.883


171.301

249.676

307.111

Sponsorinkomsten

432.1651

283.083

-

Overige inkomsten

103.9302

49.216

687.581

Totale opbrengsten

707.396

581.975

1.000.083

10.562.869

12.426.535

275.000

270.434

Subsidies additioneel gefinancierde activiteiten Eigen bijdrage additioneel gefinancierde activiteiten Overige subsidies en bijdragen Totale subsidies/bijdragen

9.902.4553 187.946 -

336.9274

1.508

-

10.090.401

11.174.796

12.696.969

10.797.797

11.756.771

13.697.052

4.703.817

5.027.897

5.296.002

177.390

91.728

228.392

Huisvestingslasten

10.384

-

135

Afschrijvingslasten

80

-

-

3.474.378

2.982.544

3.895.235

Totaal baten Lasten Personeelslasten Indirecte personeelslasten

Uitbestedingen Kantoorkosten Materialen en verbruiksgoederen Onderhoudskosten

50.728

30.375

63.985

246.087

370.772

437.475 1.325.273

1.300.508

843.965


253.238

344.673

393.063


400.078

86.875

384.330


1.772.662

2.594.068

2.393.132

Totaal lasten

12.389.3505

12.372.897

14.417.022


(1.591.553)6

1 2 3

4 5

6

(616.126)

(719.970)

Betreft voornamelijk inkomsten voor het project "Mijn band met Oranje". De BankGiro Loterij heeft dit project gesponsord met € 559.000. De kosten en derhalve ook de sponsorgelden zijn verdeeld onder 2013 en 2014. In bijlage IV wordt dit project nader toegelicht. De lasten voor het project "Natuurbeelden" bedroegen in 2014 € 201.664. Dit bedrag is door de Stichting Natuurbeelden vergoed. Tevens is er een vergoeding af € 96.289 ontvangen voor het project "woord.nl" De in de begroting opgenomen subsidies betroffen voor een groot deel subsidies voor het project "Beelden voor de Toekomst" Dit bedrag was ontleend aan de meerjaren begroting van Beelden voor de Toekomst. Door het uitgavenpatroon van de afgelopen jaren bleef er uit eindelijk minder te besteden subsidie over voor het laatste jaar. Het bleek niet mogelijk de activiteiten van Beelden voor de Toekomst af te ronden voor 1 juli 2014 en het Ministerie is akkoord gegaan het project te verlengen tot 31 december 2014. Per deze datum zijn daadwerkelijk de directe activiteiten afgerond en beëindigd. In 2015 zal de formele afwikkeling en het eind-evenement plaatsvinden. Bij het opstellen van de begroting zijn de opbrengsten voor Natuurbeelden opgenomen onder de "Overige subsidies en bijdragen", echter gezien de aard van deze inkomsten is de realisatie (€ 183.030) onder de Sponsorinkomsten gevoegd. De realisatie van de kosten zijn nagenoeg gelijk aan de begroting. Dit geeft echter een vertekend beeld. Bij het opstellen van de begroting (op basis van de meerjarenbegroting BvdT 2010 - 2014) werd nog uitgegaan van hogere beschikbare middelen. Bij de afsluiting van 2013 kwam echter vast te staan dat met beperktere middelen rekening gehouden moest worden. Het bleek uiteindelijk vanwege de aangegane verplichtingen niet mogelijk voldoende bij te sturen op de kosten van het project en uiteindelijk zijn daardoor de kosten voor het project te hoog uit gevallen (zie voetnoot 6). Beeld en Geluid is wel in staat geweest door op andere terreinen bij te sturen zelf deze tegenvaller op te vangen. Het resultaat op de additioneel gefinancierde activiteiten valt slechter uit dan aanvankelijk voorzien. Deze ontwikkeling werd al vroeg in 2014 door het bestuur onderkend. De kosten voor de kennis en innovatiefunctie van Beeld en Geluid zijn circa € 100.000 hoger uit gevallen en ook het project "Mijn band met Oranje" heeft te maken gehad met financiële tegenvallers waardoor de kosten € 76.000 hoger zijn uitgevallen. Voor het project Prest4U zijn de kosten circa € 110.000 hoger uit gevallen maar dit hangt samen met de lagere kosten voor internationale activiteiten bij de directie die circa € 90.000 lager zijn uitgevallen. Echter de grootste tegenvaller betreft het project Beelden voor de Toekomst. De netto overschrijding bedraagt € 688.000 wat een half procent betekent op het totale projectbudget.

53

OVERIGE GEGEVENS GEBEURTENISSEN NA BALANSDATUM In 2015 hebben zich geen gebeurtenissen voorgedaan die aanleiding geven tot een ander inzicht in de vermogenssituatie van Beeld en Geluid. NIET IN DE BALANS OPGENOMEN RECHTEN EN VERPLICHTINGEN Beeld en Geluid huurt nog enkele depots in Rijswijk. Deze overeenkomst geldt voor onbepaalde tijd en kan jaarlijks worden beëindigd. De jaarlijkse huur bedraagt € 80.930 (prijspeil 2014). De Bankgiro Loterij heeft in 2011 toegezegd de tentoonstellingen van Experience te steunen met een jaarlijkse donatie van € 300.000 voor de duur van 5 jaar (laatste jaar 2015).

54

RESULTAATBESTEMMING P4 Resultaatbestemming Exploitatie resultaat

1.498.615

Af: Toevoeging egalisatie bestemmingsreserve

-

Toevoeging WIG bestemmingsreserve

(1.790.979)

Toevoeging bestemmingsreserve vernieuwing Experience

(460.000) 782.392

Bij: Vrijval uit egalisatie bestemmingsreserve Onttrekking aan algemene reserve

30.028

B9 Bestemmingsreserves Saldo

Dotaties

31-12-2013

Vrijval

Overige

Saldo

2014

mutaties

31-12-2014

(in euro's) Egalisatie afschrijving BvdT activa

3.082.899

-

WIG middelen

1.404.410

1.790.979

Vernieuwing Experience

560.000

460.000

5.047.309

2.250.979

(782.392) (782.392)

(180) (180)

2.300.507 3.195.209 1.020.000 6.515.716

55

WNT-VERANTWOORDING 2014 Per 1 januari 2013 is de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) ingegaan. Deze verantwoording is opgesteld op basis van de volgende op het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid van toepassing algemene WNT-maximum. Het bezoldigingsmaximum in 2014 voor het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid is € 230.474. Het weergegeven toepasselijke WNT-maximum per persoon of functie is berekend naar rato van de omvang (en voor topfunctionarissen tevens de duur) van het dienstverband, waarbij voor de berekening de omvang van het dienstverband nooit groter kan zijn dan 1,0 fte. Uitzondering hierop is het WNT-maximum voor de leden van de Raad van Toezicht; dit bedraagt voor de voorzitter 7,5% en voor de overige leden 5% van het bezoldigingsmaximum . Bezoldiging topfunctionarissen Leidinggevende topfunctionaris Jan Muller (in euro's) Functie Duur dienstverband in 2014

Algemeen directeur 1-1 t/m 31-12

Omvang dienstverband (in fte)

1

Gewezen topfunctionaris?

nee

Fictieve dienstvetrekking?

nee

Zo niet, langer dan 6 maanden binnen 18 maanden werkzaam?

nee

Bezoldiging Beloning

157.473

Belastbare onkostenvergoedingen

6.380

Beloningen betaalbaar op termijn

25.778

Totaal bezoldiging

189.631

Toepasselijk WNT-maximum

230.474

Toezichthoudende topfunctionarissen (Raad van Toezicht) Guusje

Annet

Ernst

Karin

ter Horst

Aris

Veen

de Groot

(in euro's) Functie Duur dienstverband in 2014

Voorzitter

Lid

Lid

Lid

1-1 t/m 31-12

1-1 t/m 31-12

1-1 t/m 31-12

1-1 t/m 31-12

Bezoldiging Beloning

7.200

3.600

3.600

3.600

Belastbare onkostenvergoedingen

-

-

-

-

Beloningen betaalbaar op termijn

-

-

-

-

7.200

3.600

3.600

3.600

17.286

11.524

11.524

11.524

Totaal bezoldiging Toepasselijk WNT-maximum

De overige leden van de Raad van Toezicht ontvangen geen bezoldiging. Deze leden zijn; Henk Hagoort, Jan de Jong en Mark Minkman. Uitkeringen wegens beëindiging dienstverband aan topfunctionarissen. Er zijn in 2014 geen uitkeringen aan topfunctionarissen verstrekt wegens beëindiging dienstverband. Overige rapportageverplichtingen op grond van de WNT Naast de hierboven vermelde topfunctionarissen zijn er geen overige functionarissen die in 2014 een bezoldiging boven het toepasselijke WNT-maximum hebben ontvangen, of waarvoor in eerdere jaren een vermelding op grond van de WOPT of de WNT heeft plaatsgevonden of had moeten plaatsvinden. Er zijn

56

in 2014 geen ontslaguitkeringen aan overige functionarissen betaald die op grond van de WNT dienen te worden gerapporteerd.

57

VERKLARING RAAD VAN TOEZICHT Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid De Raad van Toezicht keurt de jaarrekening 2014 goed en stemt in met de daarin opgenomen verwerking van het resultaat.

Guusje ter Horst (voorzitter)

Annet Aris

Karin de Groot

Henk Hagoort

Jan de Jong

Mark Minkman

Ernst Veen

Hilversum, 29 april 2015

58

CONTROLEVERKLARING

59

60

BIJLAGEN

61

I. LIQUIDE MIDDELEN B7

Liquide middelen Saldo

Saldo

31-12-2013

31-12-2012

(in euro's) Kas

20.598

23.003

ABN 48,41,41,058 r/c

65.152

14.949

ABN 61,92,44,275 BvT best

-

ABN 44,87,55,769 BvT

-

5.000.000

ABN 59,42,24,098 Ond,Dep

4.650.000

5.000.000

ABN 59,52,72,584 Ond,Dep

-

5.000.000

ABN 45,29,41,393 Depot 31

5.000.000

-

ABN 41,93,85,061 Ond,Dep

-

1.338.878

ABN 41,93,92,114 Dep

(12)

-

72

RABO BonusRekening 1473,5841,24

5.000.000

5.000.000

RABO doelreserveren 1473 5811 09

5.000.000

2.500.000

RAB 1092,77,708 depos, (opgeheven)

-

2.500.000

RAB 13,62,40,267 Fonos (opgeheven)

-

2.335

358.214

463.884

RAB 13,44,49,657 iDeal Kruisposten en geld onderweg Direct beschikbare liquide middelen

(2.733) 20.091.231

22.346 26.865.455

Bankgaranties Begunstigde

Garantie afgegeven inzake

Valina Properties BV

Huur bedrijfsruimte Noorderhaven

Buma/Stemra

Af te dragen royalties

Totaal

Bedrag 2.250 (2.250)

62

II. EINDAFREKENING DIVE Eindverantwoording DIVE ref. 558968 Realisatie Projectleiding Projectleiding

5.132

Begroot 14.000

-

8.400

Interactie ontwerp

24.000

19.000

Implementatie interactie Ontwerp

28.500

28.500

Inzet recommendation platform

-

4.000

Inzet recommendation platform

9.708

12.000

Aansluiten en opschalen entiteiten extractie

17.978

21.000

Technische begeleiding en testen

15.581

18.200

Event Extractie module op basis van CATCH Agora

51.000

43.650

-

2.100

Promotie (personeel) Promotie (materieel)

1.751

800

Integratie in Geheugen van Nederland en tests

-

9.600

Integratie in Les 2,0 en tests

-

9.600

Integratie - materiele kosten

-

11.000

153.650

201.850

Totaal

63

III. EINDAFREKENING "MIJN BAND MET ORANJE" Eindafrekening project "Mijn Band met Oranje" Activiteiten en producten Projectleiding

Loterijbijdrage 14.000

Besteed

Verschil

125.544

(111.544) (38.718)

Projectondersteuning

18.000

56.718

Ontwikkeling portal

54.000

53.831

169

Licentie rechten

42.000

17.850

24.150

Acquisitiedagen

33.000

33.330

(330)

5.500

11.480

(5.980)

Juridisch Advies 2013 Contentselectie- en beschrijving

7.700

-

7.700

Digitalisering 25 uur materiaal

5.000

5.000

-

Conceptontwikkeling film

15.000

15.000

-

Productie film

35.000

34.900

100

Montage DVD Productie en distributie DVD

7.000

6.555

445

168.000

142.803

25.197

Distributie film

10.000

10.008

Marketing

95.000

82.692

Onvoorzien Totaal

50.000

42.815

559.200

638.526

(8) 12.308 7.185 (79.326)

64

IV. OVERZICHT ADDITIONEEL GEFINANCIERDE ACTIVITEITEN

Europeana Awareness 2012 – 2014 – Subsidie € 152.480,- Het Europeana Awareness project is het uitvoeren van een activiteit Planner , die een breed overzicht van de geplande en mogelijke culturele, wetenschappelijke en sportieve evenementen die kunnen worden gebruikt om Europeana te bevorderen in de EU-lidstaten. De planner is ontwikkeld in samenwerking met collega's in elk Europeana partnerland. Het is een 'levend document' dat zal worden bijgewerkt op een permanente basis. Europeana Fashion 2012-2014 – Subsidie € 170.880,- Europeana Fashion is een best practice netwerk mede gefinancierd in het kader van het CIP ICT-PSP-programma en gecomponeerd door 23 partners uit 12 Europese landen, waarvan de belangrijkste Europese instellingen en collecties in de mode-gebied vertegenwoordigen. Het consortium zal aggregeren en te verstrekken aan de meest opmerkelijke en rijke materialen over de geschiedenis van de Europese mode Europeana, omvatten meer dan 700.000 fashion-gerelateerde digitale objecten, variërend van historische jurken tot accessoires, foto's, affiches, tekeningen, schetsen, video's en mode catalogi. Presto4U 2012-2014 – Subsidie € 400.614,-Presto4U analyseert de resultaten van onderzoeksprojecten naar digitale duurzaamheid. Het verhoogt de kennis over en ingebruikname van deze toepassingen door bedrijven en instellingen. Vivace 2014 – Subsidie €60.000,-De Vivace-regeling (Versnellings Impuls Verbinden met de digitAle CollEctie) is een eenjarige subsidiemogelijkheid voor instellingen die willen aansluiten bij de nationale infrastructuur. Zij kunnen tot uiterlijk 31 december 2014 een tegemoetkoming aanvragen voor de technische kosten die zij maken bij het beschikbaar stellen van hun metadata. De Vivace-regeling biedt met name kleine instellingen de mogelijkheid de kostenzorg weg te nemen, zodat ook zij kunnen profiteren van de voordelen van aansluiting bij Digitale Collectie. Zij kunnen zo profiteren van grotere bekendheid en bezoekersaantallen, een toename van kennis over de eigen collectie en infrastructuur en een verbetering van kwaliteit en uitwisselingsmogelijkheden. De technische kosten betreffen inrichting en advies op collectieniveau, het mappen en valideren van de metadata en binnen het collectieregistratiesysteem de beschikbaarstelling op basis van de juiste modellen en mogelijke mapping tools en persistente links. Woord.nl 2013-2014 "Woord.nl is het nieuwe online platform van de publieke omroep voor verhalende radio. Het aanbod varieert van marathoninterviews tot hoorspelen, van radiodocumentaires tot reisverslagen en van gesproken cartoons tot radioboeken. Woord.nl put uit radiohistorie en actuele programma's, en presenteert ook gloednieuwe experimentele verhalende radio. Radiomakers kunnen op Woord.nl nieuwe producties via een open content licentie ter beschikking stellen. Woord.nl is een initiatief van de Nederlandse Publieke Omroep (NPO), het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid en het Mediafonds, ontwikkeld en uitgevoerd door de VPRO. Het platform is mogelijk gemaakt met financiële steun van het Mediafonds."

65

Digitale Collectie Europeana 2012-2015 – subsidie € 559.200,- Vijf Nederlandse culturele instellingen werken samen in het project ‘Digitale Collectie’ aan de nationale ontsluiting van metadata van miljoenen digitale erfgoed objecten. Dit drie-jarig project wordt op 28 juni 2012 officieel gelanceerd tijdens een bijeenkomst in het GeldMuseum in Utrecht. Doel is de aanwezigheid van het Nederlandse erfgoed op de Europese erfgoedportal Europeana te vergroten. Op dit moment biedt Europeana toegang tot ruim twintig miljoen objecten uit honderden collecties, een aantal dat door nationale initiatieven als ‘Digitale Collectie’ verder zal groeien. Dive 2014 – Subsidie € 201.850,-DIVE is een project waarin we via een innovatieve User Interface toegang bieden tot cultureel erfgoed media objecten uit heterogene collecties. De focus ligt op het gebruik van historische gebeurtenissen (events) als context voor het zoeken, browsen en presenteren van individuele mediaobjecten en gegroepeerde objecten. Uit metadata van de objecten wordt informatie geëxtraheerd zoals gebeurtenissen, personen, plaatsen, etc. en deze worden met behulp van Linked Data gelinkt aan de media objecten. Via een innovatieve exploratieve browser kan de eindgebruiker (professional of amateur) een netwerk van gelinkte media exploreren. Hilversum's got Mediatalent Schooljaren 2011 – 2013 – Subsidie € 131.175,- Hilversum, is het hart van de Nederlandse media! Om niet alleen de (historische) betekenis hiervan te benadrukken, maar om ook te kijken of er zich mediatalenten bevinden onder de kinderen uit Hilversum, voert Beeld en Geluid het project: Hilversum’s got MediaTalent! Hoewel er 40 scholen op een steenworp afstand van het Media Park liggen, zijn Hilversumse leerkrachten toch zeer terughoudend in het onderwijzen van mediakennis en kunde in de dagelijkse lespraktijk. Om leerlingen en leerkrachten bekend te maken met de kansen en mogelijkheden die een omgeving als deze in zich heeft, biedt het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid in samenwerking met partners en vertegenwoordigers uit het onderwijs een uniek regioprogramma. Europeana Creative 2013-2015 Subsidie – € 222.817,-Europeana Creative is een project dat creatief hergebruik van cultureel erfgoed materiaal beschikbaar via Europeana stimuleert. Partners ontwikkelen pilots binnen de thema's design, educatie, toerisme en sociale netwerken. Entrepreneurs uit de creatieve industrie worden uitgenodigd om hun ideeën in te dienen binnen open innovatie competities, winnaars ontvangen gepaste ondersteuning om hun project op de markt te brengen. De project doelen worden ondersteund door Europeana Labs, een experimentele omgeving voor hergebruik van culturele objecten, tools, services, open source code en toegang tot de Europeana API.

66

Europeana Sounds 2014-2017 – Subsidie € 655.315,-Europeana Sounds is een project dat de mogelijkheden tot toegang en creatief hergebruik van Europeana’s audio en audio-gerelateerde content uitbouwt en verbeterd. Om dit te bereiken is Europeana Sounds bezig een kritieke hoeveelheid audio op een duurzame manier te aggregeren, verrijken en te delen met het algemene publiek, de creatieve industrie en onderzoekers. Het audio-erfgoed bestaat uit traditionele, hedendaagse en klassieke muziek, natuur- en omgevingsgeluiden, mondelinge geschiedenis en de opnames van talen en dialecten. De audio-gerelateerde content bestaat naast bladmuziek voornamelijk uit afbeeldingen en video’s die een relatie hebben met het audio-erfgoed van Europa. Europeana Space 2014-2017 – Subsidie € 308.662,-Het project Europeana Space probeert creatief hergebruik van cultureel erfgoed te stimuleren en daardoor nieuwe mogelijkheden voor banen en economische groei te creëren. Het project geeft vorm aan drie omgevingen ('Spaces'), een content space, een technische space, en een innovatie space: fysieke en virtuele omgevingen die het hergebruik ondersteunen. Het project ontwikkelt daarnaast 6 pilots in de thema's interactieve televisie, dans, museums, hybride uitgevers, fotografie, en games, die als model dienen voor innovatief hergebruik van cultureel erfgoed in deze sectoren. Binnen deze thema's worden ook 6 hackathons georganiseerd en daaruit 6 'monetisation' workshops die de beste ideeën naar de markt brengen. Tot slot worden er 4 demonstrators georganiseerd die als voorbeelden dienen in het gebruik van cultureel erfgoed voor educatieve doeleinden. Europeana V2 2011-2014 – Subsidie € 170.870,-Europeana v2.0 is een project in het kader van het Europese ICT PSP programma, met als doel om zorg te dragen voor het functioneren en door ontwikkelen van Europeana, de centrale bron van digitaal erfgoed in Europa, van oktober 2011 tot februari 2014. Als onderdeel van dit project wordt o.a. zorgt gedragen voor het verrijken van digitale objecten, het vergroten van het (her)gebruik van het verzamelde materiaal, het ontwikkelen van een duurzaam financieringsmodel, het centraal verzamelen van taalkundige bronnen, (door)ontwikkeling van de digitale diensten, uitbreiding van de functionaliteit van het platform, verbetering van de beleving door materiaal van Europeana naar de gebruiker toe te brengen en netwerkvorming onder de organisatie die aan Europeana bijdragen. Beeld en Geluid heeft in Europeana v2.0 o.a. een belangrijke rol in het ondersteunen van en bijdragen aan de innovatie rond de technologische ontwikkeling van Europeana.

67

EUscreenXL 2013 - 2016 Voortbouwend op de resultaten van EUscreen richt EUscreenXL zich op de ontsluiting van het Europese audiovisuele erfgoed, met name de televisiegeschiedenis, via de portal Europeana (www.europeana.eu). Meer dan een miljoen programma’s zullen worden toegevoegd aan Europeana, voorzien van metadata en links naar online content uit 22 belangrijke audiovisuele archieven. Daarnaast zal de EUscreen portal worden uitgebreid met 20.000 programma’s in hoge kwaliteit, voorzien van contextuele informatie. Het project zet zich bovendien in voor een gedeeld, pan-Europees beleid voor audiovisuele content bij archieven, erfgoedinstellingen en omroepen. De Europese Commissie heeft een subsidie van 3,75 miljoen euro toegekend aan het project, dat in maart 2013 van start ging. Het project is ontwikkeld door prof. dr. Sonja de Leeuw (hoogleraar Nederlandse televisiegeschiedenis in Europese context, Universiteit Utrecht) en dr. Eggo Müller(universitair hoofddocent Film- en televisiewetenschappen, Universiteit Utrecht), in samenwerking met Johan Oomen (hoofd Research and Development bij Beeld en Geluid, Hilversum). Het EUscreenXL consortium verenigt 32 partners uit 21 EU-lidstaten (o.a. de universiteiten van Athene, Brussel, Boedapest, Helsinki, Londen en Utrecht) en 22 archieven uit bijna alle lidstaten (van Poolse en Roemeense tv tot het Italiaanse RAI en Luce; van Griekenland tot het Verenigd Koninkrijk tot Denemarken en Zweden).Technische partners zijn Noterik (Amsterdam) en de European Broadcasting Union (EBU, Genève). Verder heeft het project formele contacten met externe stakeholders waaronder Europeana, de International Federation of Television Archives (FIAT/IFTA) en de International Association of Sound and Audiovisual Archives (IASA). Beeld en Geluid is verantwoordelijk voor selectie van content uit het Beeld en Geluid archief voor de promotie van het project en uitbreiding van het netwerk. LinkedTV 2011-2015 – Subsidie € 213.024,- In het project LinkedTV worden informatiebronnen op het web gekoppeld aan (fragmenten uit) televisieprogramma's. Deze bronnen, die ook wel contextbronnen worden genoemd, geven informatie over de context van de video, zoals de achtergrond van acteurs, de bio van een politicus of de definitie van een bepaalde term. Binnen LinkedTV is het programma Tussen Kunst & Kitsch van de AVRO als use case genomen. InTussen Kunst & Kitsch worden onder andere veel verschillende soorten objecten, kunststromingen, kunstenaars en locaties besproken. Aan deze entiteiten kan je een groot aantal relevante contextbronnen koppelen. Mediawijzer.net 2014 – Subsidie € 1.040.000,- Mediawijzer.net is het expertisecentrum op het gebied van mediawijsheid. Beeld en Geluid is samen met Kennisnet, VOB, NPO en ECP-EPN partner binnen dit expertisecentrum en voert samen met deze organisaties de regie over het landelijk programma mediawijsheid. Beeld en Geluid is als Nationaal Clubhuis Mediawijsheid de plek waar de inmiddels meer dan 300 aangesloten organisaties bij elkaar komen, informatie delen over projecten en evenementen organiseren. Het doel is te komen tot betere afstemming van vraag en aanbod en meer samenhang in de ontwikkeling van publieks- en onderwijsaanbod voor dit onderwerp. Kortom, als er een doorlopende leerlijn mediavaardigheden moet komen voor het onderwijs, worden breed gewenste initiatieven ondersteund. Hetzelfde geldt voor een activiteit gericht op kinderen en omgang met auteursrecht. Het Expertisecentrum schakelt tussen overheid, bedrijfsleven en publiek.

68

Europeana v3 2014-2015 – Subsidie € 88.382,-Op 1 juni is Europeana v3 van start gegaan. Het eenjarige project vormt een belangrijke schakel tussen Europeana v2 en de meer structurele financiering van Europeana vanaf juni 2015. In Europeana v3 worden bestaande activiteiten en projecten verder uitgebouwd en zal Europeana de overgang maken van portal naar platform.

69

OVERIGE ACTIVITEITEN Axes 2011 – 2014 - subsidie € 220.265,- Het doel van Axes is het ontwikkelen van tools voor verschillende gebruikersgroepen om op nieuwe manieren toegang te bieden tot audiovisueel archiefmateriaal, met name op het gebied van zoeken, browsen, navigeren en het verrijken van archiefmateriaal. Hierbij staan drie assen centraal: gebruikers, audiovisueel archiefmateriaal en technologie. In het zoeksysteem worden verschillende bronnen, zoals wiki’s, automatisch aan de beschrijvingen van audiovisueel materiaal gekoppeld. Op deze manier wordt de bestaande metadata verrijkt en wordt het materiaal op een nieuw niveau ontsloten. Natuurbeelden 2010-2017 "De stichting Natuurbeelden is opgericht naar aanleiding van de toekenning van financiële ondersteuning door de Nationale Postcode Loterij voor het project 'Nederlandse Natuur in Beeld'. Die projectsubsidie, publiek gemaakt tijdens het Goed Geld Gala in februari 2010, vormde de bekroning van een periode van bijna twee jaar van voorbereiden en smeden aan samenwerking tussen 11 natuurorganisaties, allen beneficiant van de Nationale Postcode Loterij. Het project Nederlandse Natuur in Beeld laat, door een unieke samenwerking tussen natuurorganisaties, natuurfilmers en het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid, de mooiste natuurbeelden bij alle Nederlanders terecht komen door middel van een ultramodern digitaal beeldarchief. Dankzij dit project zal in 2017 een volledig digitaal archief met kostbare natuurbeelden met een omvang van honderden uren opgebouwd zijn. Via een geavanceerd zoek- & bestelsysteem kunnen deze beelden binnen enkele minuten worden gezocht en gedownload door bijv. televisieen filmproducenten, uitgeverijen en de natuurorganisaties zelf. Door de vorming van deze audiovisuele kerncollectie Nederlandse Natuurbeelden, waarvan de licenties (auteursrechtelijk en financieel) geregeld zijn, hebben de aangesloten natuurorganisaties en de Nationale Postcode Loterij toegang tot de collectie. Daarvan kunnen zij gratis gebruik van maken voor informatieve en educatieve doeleinden. De veronderstelling, c.q. het doel, is dat dit leidt tot een sterke toename in de publieke beschikbaarheid en het gebruik van dit materiaal voor en door bijvoorbeeld het internet, de televisie en de entertainmentmarkt." Woord.nl 2013-2014 "Woord.nl is het nieuwe online platform van de publieke omroep voor verhalende radio. Het aanbod varieert van marathoninterviews tot hoorspelen, van radiodocumentaires tot reisverslagen en van gesproken cartoons tot radioboeken. Woord.nl put uit radiohistorie en actuele programma's, en presenteert ook gloednieuwe experimentele verhalende radio. Radiomakers kunnen op Woord.nl nieuwe producties via een open content licentie ter beschikking stellen. Woord.nl is een initiatief van de Nederlandse Publieke Omroep (NPO), het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid en het Mediafonds, ontwikkeld en uitgevoerd door de VPRO. Het platform is mogelijk gemaakt met financiële steun van het Mediafonds."

70

Mijn band met Oranje 2013-2014 Bijdrage BankGiro loterij € 559.200,- De aanleiding voor dit project was de viering van 200 jaar Koninkrijk. Project, mogelijk gemaakt door de toegekende 13e trekking van de BankGiro Loterij in februari 2013. Het project behelst het grootscheeps inzamelen van amateurbeelden van het koningshuis. Beeld en Geluid heeft een lacune in de collectie rond specifiek dit materiaal en beschouwt het genre als onderdeel van het audiovisuele cultureel erfgoed. Amateurbeeld dat is vastgelegd op consumentendragers in de vorm van magneetbanden (VHS, DV, Hi8 etc.) dreigt verloren te gaan omdat het niet lang kan worden bewaard. Los van de inzameling van materiaal wil de campagne aan bewustwording van het belang van archiveren bijdragen. Tijdens het project werken we samen met het Gronings AudioVisueel Archief en het Stadsarchief Rotterdam, die met Beeld en Geluid ook gezamenlijk het Amateurfilmplatform hebben opgericht. Met het ingezamelde materiaal wordt, in nauwe samenwerking met mediapartner De Telegraaf, een film/ DVD geproduceerd die in een oplage van 800.000 stuks rond de viering van de eerste Koningsdag wordt verspreid bij de weekendbijlage van de Telegraaf zodat we de opbrengsten van de inzamelingsactie op die manier teruggeven aan de Nederlanders. Het materiaal krijgt bovendien een plek in de tentoonstelling 'Leven met Oranje' die nog tot en met juni te zien is bij Beeld en Geluid. AV Unit NA Suriname 2012-2014 Samenwerkingsverband waarbij BenG het Nationaal Archief van Suriname ondersteunt in het opzetten van hun eigen AV-unit. Wij organiseren stages (in NL) en workshops (in Suriname) om kennis uit te wisselen en hen te helpen een eigen collectie- en digitaliseringsbeleid op te stellen.

25

Apps for Europe 2013-2015 – Subsidie € 15.526,-Apps for Europe is een netwerk dat middelen biedt om ideeën voor op open data gebaseerde applicaties om te zetten in levensvatbare handel. Apps for Europe is een project in het kader van het Europese CIP programma. Het brengt een netwerk van Europese experts op het gebied van open data en innovatie samen en helpt organisatoren van hackathons, softwareontwikkelaars en investeerders samen te brengen om economische bedrijvigheid rond open data te stimuleren. Beeld en Geluid draagt bij aan het ontwikkelen van handleidingen voor het vrijgeven en hergebruiken van open erfgoed. Preforma 2014-2017 - € 7.650,-De belangrijkste doelstelling van PREFORMA (PREservation FORMAts for culture information/e-archives) - een pr commercieel aanbestedingsproject dat door de Europese Commissie onder het FP7-ICT-programma mee wordt gefinancierd - is om erfgoedinstellingen de volledige controle te geven over het proces van conformiteitstests. Het project wil dit bereiken door een open source toolset te ontwikkelen. Deze maakt het mogelijk om het testproces volledig onder controle van erfgoedinstellingen te brengen. Quamerdes 2014- Subsidie € 11.713,-QuaMeRDES is een vervolgproject van het NWO-CATCH project BRIDGE en een samenwerking tussen het Centre for Television in Transition van de Universiteit Utrecht, Intelligent Systems Lab Amsterdam en het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid. CLARIN is een Europees initiatief om een grote, transnationale onderzoeksinfrastructuur op te zetten om data en tools voor geesteswetenschappers te ontsluiten, ongeacht de taal. De subsidie voor QuaMeRDES wordt verstrekt door CLARIN-NL, het Nederlandse programma dat bijdraagt aan de Europese CLARINinfrastructuur.

71

Click.nl 2014 – Subsidie € 11.160,-CLICKNL staat voor de meerwaarde van samenwerken. CLICKNL koppelt nieuwsgierige onderzoekers aan ondernemende creatieven. Samen ontwikkelen zij kennis en innovaties voor een sterke economie en een duurzame samenleving. Onder regie van het netwerk is een breed gedragen innovatieagenda opgesteld. De samenwerking tussen onderzoek, bedrijfsleven en overheid staat hierbij centraal. In CLICKNL zijn de volgende deelsectoren betrokken: Design, Media & ICT, Next Fashion, Games, Built Environment en Cultural Heritage. Ander Nieuws Nu nieuwe analyse- en visualisatietechnieken beschikbaar komen, en musea meer en meer ervaring krijgen met het actief betrekken van de bezoeker is het moment aangebroken om te onderzoeken hoe grote collecties gedigitaliseerd materiaal aangeboden kunnen worden op een manier die bijdraagt aan de beleving van de museumbezoeker. Het project Ander Nieuws levert twee resultaten op: 1. een interactieve installatie voor het visualiserenvan en interacteren met databases van beeldmateriaal. De internationaal toonaangevende mediakunstenaar Geert Mul ontwikkelt het interactieontwerp van de installatie. De onderliggende technologie voor multimedia analyse wordt door Beeld en Geluid R&D5 geleverd. 2. het in samenwerking met andere instellingen ontwikkelen van een mixed (kwantitatief en kwalitatief) methodologie voor het genereren van culturele kennis uit culturele databases op basis van intuïtieve publieksinteractie. Deze kennis komt op uiteenlopende manieren (blog-posts, workshop, eindpublicatie) beschikbaar voor de sector.

72

Jaarverslag beeldengeluid.nl

Recommend Documents