Jaarverslag 2015 – planning 2016 Inleiding De netwerk-vzw Huis van het Kind Leuven wil samenwerken aan de uitbouw van een meer versterkt, gestroomlijnd, laagdrempelig, behoeftegestuurd, participatief en behoeftedekkend ondersteuningsaanbod voor alle aanstaande gezinnen en gezinnen met kinderen tot 24 jaar, met bijzondere aandacht voor kwetsbare gezinnen. Ze doet dit door enerzijds in te zetten op netwerking, samenwerking (bvb. projecten, organisatie groepsaanbod, toeleiding,..) en gebundelde bekendmaking via diverse kanalen en diverse partnerorganisaties. Anderzijds doet ze dit door in te zetten op de uitbouw van het fysieke Huis van het Kind (Savoyestraat) als ‘laagdrempelige gezinsvriendelijke plek’ waar een stukje van het diverse palet aan gezinsondersteunende activiteiten en initiatieven gebundeld wordt en waar ouders en andere opvoedingsverantwoordelijken (grootouders, pleegouders,..) terecht kunnen voor minimaal de volgende vijf pijlers: laagdrempelig onthaal; medische, psychosociale en pedagogische consultatie; een speel- en ontmoetingsplek voor jonge kinderen vergezeld van een ouder of andere vertrouwde volwassene; een plek voor pedagogisch advies en een plek voor een diversiteit aan laagdrempelig groepsaanbod in samenwerking met lokale organisaties. De structuur van deze tekst bestaat uit 3 delen. In het eerste deel bespreken we het rijke gezinsondersteunend aanbod dat Leuven telt adhv de diverse pijlers (bvb. onthaal, laagdrempelig opvoedadvies, parelcoaching,..). Nieuw dit jaar is dat we ook aanbod van partnerorganisaties opnemen – om op die manier een ruimer beeld te kunnen schetsen van het aanbod waarop Leuvense gezinnen beroep kunnen doen. In het tweede deel gaan we in op de organisatiestructuur van Huis van het Kind Leuven. In het derde deel gaan we in op het luik communicatie en overkoepelende bekendmaking als Huis van het Kind.
Deel 1: gezinsondersteunend aanbod 1. Pijler onthaal en opvoedbibliotheek 1.1.
Onthaal
Onder onthaal verstaan we een laagdrempelig onthaal waar gezinnen welkom worden geheten en waar in dialoog met de ouders wordt nagegaan of we vanuit het ruime aanbod Huis van het Kind iets voor hen kunnen betekenen. Elke vraag over gezin, opvoeding, kinderopvang... wordt opgenomen (principe van one stop shop), hetzij via doorverwijzing naar het eigen aanbod (cf. infra), hetzij via doorverwijzing naar een partnerorganisatie.
1
Heel wat van onze partnerorganisaties (bvb. buurtwerk, kinderopvang, school,..) nemen die onthaalfunctie op een laagdrempelige manier op ten opzichte van de ouders die dagdagelijks in hun werking langskomen. Later in deze tekst komt bvb. de onthaalcijfers van INLOOPTeam de Mobil aan bod, maar ook andere partnerorganisaties nemen dit op hun. Onderstaande cijfers hebben betrekking op het onthaal van het Huis van het Kind zelf. Het fysieke onthaal is open van dinsdag tot vrijdag tussen 9u en 13u. Op diezelfde momenten is ook de opvoedbibliotheek toegankelijk voor het ontlenen of terugbrengen van educatieve materialen (cf. infra). Ouders die er tijdens die momenten niet geraken kunnen een afspraak maken op een ander moment. Daarnaast krijgen we heel wat vragen via mail (
[email protected]), telefoon (016 27 24 90) of Facebook. Het onthaal wordt bemand door personeel van Huis van het Kind Leuven, aangevuld met stagiairs en vrijwillige onthaalmedewerkers. De onthaalvragen worden geregistreerd via het registratiesjabloon van Kind en Gezin. Onderstaande grafiek geeft een zicht op het aantal onthaalcontacten in 2015 in vergelijking met de voorbije jaren. Op het sectoroverleg van de opvoedingswinkels werd gezocht naar meer eenvormigheid bij het registreren van onthaalcontacten. De afspraak om bezoekers die uitgeleend materiaal terug binnenbrachten in de opvoedbibliotheek niet meer in het registratiesysteem op te nemen, volgde hierop, evenals het niet registreren van ouders die een afspraak maken voor opvoedadvies. De voorgaande jaren werden deze contacten wel mee opgeteld in het eindtotaal. Daarnaast wordt het onthaal regelmatig bemand door vrijwilligers, wat het risico op foutieve of beperkte registratie vergroot. Fysiek contact is er veelal voor de uitleen van materialen, vragen over berekening inkomenstarief voor de kinderopvang of voor het maken van nieuwe afspraken bij de verpleegkundige of arts van Kind en Gezin. De opvoedbib blijft een grote meerwaarde, die nog meer bekendheid vergt. Grafiek 1: onthaalcontacten per jaar 1500
1153
1000 500
548
732
829
720
2011
2012
2013
723
231
0 2009
2010
2014
2015
We zien grote verschillen per maand, wat wellicht samenhangt met het aantal activiteiten die er in Huis doorgaan en waardoor het aantal bezoekers hoger ligt.
2
Grafiek 2: onthaalcontacten per maand 120
111
111
111
100
Mediaan 2009-2014
89,5
80
72,5
72 61,5
60
64 57
69 71
71,5
2015
60,5 50,5
46
42 36
40
45
35
34 19
20
49
24 15
0 Jan
Feb
Mrt
Apr
Mei
Juni
Juli
Aug
Sept
Okt
Nov
Dec
45% van de bezoekers aan het fysieke onthaal is afkomstig uit Leuven, 60% uit die groep (N = 323) uit Leuven Centrum, wellicht gezien de centrale ligging in de stad en de koppeling aan het consultatiebureau. 9% van de onthaalbezoekers is afkomstig uit randgemeenten (Herent, OudHeverlee, Bertem, Haacht, Holsbeek,..). Van 19% van de bezoekers is de woonplaats ongekend: in die gevallen wordt niet gepeild naar de woonplaats. De categorie ‘overige gemeenten’ representeert een kleiner aantal bezoekers afkomstig uit Antwerpen, Brussel en Limburg. Vaak gaat het over studenten die tijdelijk in Leuven verblijven. Grafiek 3: woonplaats bezoekers onthaal Leuven (323) 19%
Grensgemeenten Leuven (65)
45%
27%
Overige gemeenten (197) Onbekend (138) 9%
Aan het onthaal krijgen we vooral (51%) vragen van opvoedingsverantwoordelijken (in 76% van de gevallen de moeder, maar ook vaders, grootouders,..). Ongeveer één vierde zijn de vragen van professionelen in de preventieve gezinsondersteuning (27%) gevolgd door de groep studenten (22%). Dat aan het onthaal veel vragen van professionelen en studenten gesteld worden, heeft te maken met de opvoedbib. Deze doelgroep maakt vaak gebruik van dit aanbod (cf. infra). Grafiek 4: rol bezoekers onthaal Opvoedingsverantwoordelijke
Student
27% 51% 22%
3
Opvoedingsondersteuner
De meeste (76%) onthaalvragen komen toe aan het fysieke onthaal. Een minderheid komt per mail toe (8%), de overige 11% bereikt ons telefonisch of via andere kanalen (bvb. facebook). Grafiek 5: kanaal onthaalvragen Contact in HvhK
Telefonisch 8%
E-mail
Geen info
5%
11% 76%
In 2016 nemen we het onthaal onder de loep om qua openingsuren, bemanning, noodzaak, inhoudelijke dienstverlening meer op de vrager af te kunnen stemmen.
1.2.
Opvoedbibliotheek
Ons informatieaanbod over opvoeding bestaat uit tal van folders en brochures van onze partnerorganisaties. Daarnaast beschikt dit Huis van het Kind over een uitgebreide educatieve collectie die de Opvoedingswinkel met steun van de Provincie Vlaams-Brabant uitbouwde en blijft uitbreiden. Geïnteresseerden kunnen er gratis boeken, dvd’s, educatieve materialen etc. uitlenen. Een lijst van deze collectie kan online of tijdens de openingsuren worden geraadpleegd. De registratiecijfers maken deel uit van het totaal aantal contacten aan het onthaal. Ongeveer de helft van de contacten aan het onthaal waren dus bibliotheekbezoeken. Grafiek 6: Ontleningen per jaar opvoedbib 1000
314
410
359
522
454
2011
2012
2013
2014
2015
0
Dat de helft van de ontleners niet afkomstig is uit Leuven, is te verklaren door de regelmatige uitleen door studenten en professionelen die de weg naar de opvoedbib hebben gevonden (cf. grafiek rol bezoekers).
4
Grafiek 7: woonplaats bezoekers opvoedbib Leuven (201) Randgemeenten (28) 50%
Andere gemeenten
44%
6%
De ontleende thema’s zijn zeer divers. Het thema ‘sociale vaardigheden’ blijft hoge toppen scheren omdat de opvoedbib beschikt over een uitgebreid gamma boeken en educatieve materialen om dit onderwerp in klasverband of bij groepen kinderen bespreekbaar te maken. Ouders lenen dan weer vooral materiaal uit over de ontwikkeling van kinderen, relaties en over opvoeden en ouderschap. Zowel professionelen als ouders tonen interesse in het thema ‘stoornissen’, waarbij ‘autismespectrumstoornis’ het meest courant uitgeleende thema vormt. Grafiek 8: thema's ontleningen opvoedbib 500 400 300 200 100 0
386 184
138
130
108
77
38
38
24
25
De themapakketten bundelen actueel materiaal over diverse thema’s: eten, peuterpuberteit, puberteit, slapen, stress, taalstimulering, vaderschap; er zijn de tandenkoffer en de sekskoffer. De themapakketten kunnen ontleend worden door professionelen die zich richten tot ouders en andere opvoeders. Deze lijken nog te weinig bekend. In 2015 werden op vraag van de werkgroep Parel een aantal ‘real care babies’ aangekocht, ‘levensechte’ baby’s die hun naam te danken hebben aan het feit dat ze reageren als een echte baby (i.e. de pop maakt zuiggeluidjes als hij drinkt, weent als hij honger heeft, kirt als hij voldoende gedronken heeft, je hoort zijn ademhaling als hij slaapt). Door in het kader van een groepsactiviteit, vorming, begeleidingstraject etc. te werken met deze pop wordt voor de doelgroep duidelijk wat het hebben van een kind betekent, welke zorgen er bij komen kijken, welke gevolgen dit voor het eigen leven kan hebben (tijdsbesteding, kosten, eigen behoeften opzij moeten schuiven…). Zowel emotionele, financiële als sociale consequenties rondom het opvoeden van een baby kunnen bespreekbaar gemaakt worden. Tevens kan dit materiaal de persoon in kwestie doen inschatten of deze klaar is voor het hebben van een kind. Ook werd een ‘alcohol baby’, ‘drugsbaby’ en ‘shaken infant baby’ aangekocht. Dit zijn poppen die op een zeer expliciete manier jongeren en andere doelgroepen (e.g. kinderbegeleidsters) bewust kunnen maken van de effecten van het gebruik van verslavende middelen tijdens de zwangerschap (alcohol en drugsbaby) en de gevolgen van het schudden van een baby na de geboorte (cf. risico shaken infant baby). 5
Daarbovenop werden twee zwangerschapsvesten aangekocht die een zwangere buik simuleren en worden gebruikt om jonge meisjes bewust te maken van de vele ongemakken en beperkingen die dit in het dagelijkse leven met zich meebrengt. De uitleenmodaliteiten van deze materialen worden momenteel bekeken via een ad hoc werkgroep.
2. Pijler consultatiebureau In de door Kind en Gezin erkende consultatiebureaus kunnen ouders van 0- tot 3 jarigen gratis terecht voor een reeks van sociaal-pedagogische en medische consulten bij een multidisciplinair team: tijdens dit consult meet en weegt een vrijwilliger de baby; worden de verzorging, voeding, veiligheid en opvoeding van het kindje besproken met de regioverpleegkundige en wordt door de arts het vaccin toegediend, waarna de groei en de ontwikkeling en algemene toestand van de baby worden onderzocht. In Leuven zijn er 5 consultatiebureaus, verspreid over de deelgemeenten: Consultatiebureau Leuven-Centrum (Savoyestraat 4, 3000 Leuven). Dit consultatiebureau bevindt zich op het gelijkvloers van het Huis van het Kind. Consulatiebureau Heverlee Celestijnenlaan (Celestijnenlaan 19 , 3001 Heverlee) Consultatiebureau Kessel-Lo (Ortolanenstraat 6, 3010 Kessel-Lo) Consulatiebureau Heverlee Philipssite (Nieuwe Kerkhofdreef 2, 3001 Heverlee) Consultatiebureau Wijgmaal (Pastoor Bellonstraat 29, 3018 Wijgmaal) Deze consultatiebureaus verzorgen samen een 950-tal zittingen per jaar, verdeeld over medische zittingen en zittingen met een verpleegkundige (RV-zitting). Grafiek 9: aantal zittingen per CB 300
Astitel
250 200 150 100 50 0
CB wijgmaal
CB Kessel-lo
CB Philips
CB Heverlee
CB Leuven-Centrum
Artsenzitting
96
269
146
100
205
RV-zitting
16
46
25
17
31
6
Via consultatiebureaus bereiken we een erg diverse doelgroep, daarom zijn ze ook een erg geschikte, laagdrempelige toegangspoort tot de rest van het gezinsondersteunende aanbod. In Leuven-centrum wordt één derde kwetsbare gezinnen bereikt, wat in de lijn ligt van andere kansarmoedecijfers.
Astitel
Grafiek 10: Kansarmoedecijfer per CB 40,00% 35,00% 30,00% 25,00% 20,00% 15,00% 10,00% 5,00% 0,00%
KA-cijfer
CB wijgmaal
CB Kessel-lo
CB Philips
CB Heverlee
CB LeuvenCentrum
5,13%
9,37%
11,37%
2,54%
34,50%
Over meer gedetailleerde cijfers over de bereikte doelgroep (thuistaal, origine,..) beschikken we momenteel nog niet. Deze worden later vrijgegeven door Kind en Gezin. Op de planning voor 2016 staat de implementatie van het nieuwe consultschema van Kind en Gezin, dat in plaats van de huidige 10 ‘vaste’ consulten werkt met een flexibel consultschema op maat van het gezin. Dit betekent in de praktijk een grote omwenteling voor de vrijwilligers (verhoging van het aantal gezinnen in de wachtruimte), de artsen (daling van het aantal vaste zittingen, meer ruimte voor overleg, supervisie, intervisie) en de verpleegkundigen (starten met vaccineren). Van Kind en Gezin kregen we de belofte dat de vernieuwing geen besparing is, en dat de middelen in 2016 en 2017 bevroren worden. Het is duidelijk dat de aanwezigheid van een consultatiebureau loont voor de toeleiding naar de andere deelwerkingen (bvb. spel- en ontmoetingsruimte, opvoedadvies) in huis en daarbuiten. De gezinsondersteuners doen mooi werk om ook maatschappelijk kwetsbare ouders wegwijs te maken in het aanbod van de netwerk-vzw. Het coachen van vrijwilligers is tijdsintensief. Toch draagt dit bij tot een efficiëntere, goeddraaiende werking en zijn we dankbaar dat we op mensen met veel inzet kunnen rekenen.
3. Pijler spel- en ontmoetingsruimtes In spel- en ontmoetingsruimtes kunnen ouders, maar ook grootouders of andere vertrouwde volwassenen samen met hun baby, peuter of kleuter (tot 4 jaar) komen spelen. Hun kind leert er spelen met andere kinderen, ouders wisselen ervaringen en tips uit, en ontmoeten nieuwe mensen. Het jonge kind wordt er uitgenodigd om te spelen, in contact te treden met andere kinderen en kan er sociale ervaringen opdoen. Vrijwilligers vervullen hierbij een faciliterende rol en stellen zich op als gastheer of gastvrouw. Zij zorgen voor een warme ontvangst.
7
Ontmoeting kan in de eerste plaats gezien worden als een vorm van sociale steun: ouders delen ervaringen, wisselen tips uit, stellen vragen aan elkaar, vinden (h)erkenning bij elkaar of kunnen samen een aangename tijd doorbrengen. Daarnaast trachten spel- en ontmoetingsruimten het opvoedingsmilieu te verbreden en hierdoor de ontwikkeling van jonge kinderen te verrijken. Ten slotte draagt een spel- en ontmoetingsruimte bij tot gemeenschapsvorming. Opvoeden wordt hier gezien als een gedeelde verantwoordelijkheid van ouders, gemeenschap en samenleving. Het is een plaats waar gezamenlijkheid kan ervaren worden over socio-economische en etnisch-culturele grenzen heen. Kinderen zijn vaak een belangrijk sociaal bindmiddel door de gemeenschappelijkheid van heel wat opvoedingsvragen. Een spel- en ontmoetingsruimte bouwt ook bruggen tussen mensen en andere actoren. In Leuven zijn er momenteel 5 (of 8) spel- en ontmoetingsruimtes, met de volgende openingsmomenten die op elkaar worden afgestemd om een maximaal bereik te realiseren. Het aanbod van de Mobil wordt niet vermeld omdat dit bij pijler 7 aan bod komt (groepswerk, onthaal). Ma Vm SpeelOdroom Huis van het Kind Leuven
Wigwam
Ravenstraat 69, Leuven Savoyestraat 4, Leuven Nieuwe Kerkhofdreef 2, Heverlee Hoogland Lolanden 12, Kessel-Lo
Nm
Di Vm
Nm
Woe Vm Nm
Do Vm
Nm
Vrij Vm
Nm
Za Vm
Nm
Dagelijks ontmoetingsmoment in kinderopvang + tweewekelijks ontmoetingsmoment in wachtruimte consultatiebureau. Vanaf verhuis naar Wigwamhuis aparte spel- en ontmoetingsruimte.
De spel- en ontmoetingsinitiatieven van Huis van het Kind en Wigwam werden als dusdanig erkend door Kind en Gezin en worden sinds 2015 structureel gesubsidieerd. SpeelOdroom krijgt als zelfstandige Spel- en Ontmoetingsruimte een toelage vanuit Huis van het Kind Leuven om een deel van de structurele kosten te dekken. De opgesomde ruimtes organiseren samen meer dan 16 ontmoetingsmomenten per week, verspreid over Leuven. Het is de ambitie van de werkgroep ontmoeting om dit aantal nog te verhogen. Grafiek 11: aantal ontmoetingsmomenten per week Wigwam SpeelOdroom Hoogland Heverlee Savoyestraat 0
1
2
3
8
4
5
6
7
In 2015 gingen er in totaal 711 ontmoetingsmomenten door. Grafiek 12: Aantal effectieve ontmoetingsmomenten Wigwam SpeelOdroom Hoogland Heverlee Savoyestraat 0
50
100
150
200
250
300
De cijfers verderop geven een meer gedetailleerd beeld van het bereik van gezinnen binnen de Spelen Ontmoetingsruimtes. De ruimtes in Wigwam en SpeelOdroom registreren enkel de basiscijfers dus deze zijn niet opgenomen. Belangrijke kanttekening bij deze cijfers: de registraties gebeuren door de vrijwilligers die in de ontmoetingsruimte staan als onthaalmedewerker. Van de gezinnen wordt enkel de voornaam en leeftijd van het kindje genoteerd op een krijtbord. De overige informatie wordt tijdens het gesprek met het gezin bevraagd. Als het met andere woorden niet haalbaar of opportuun is om dit in het gesprek aan bod te laten komen, wordt dit niet geregistreerd. Voor de profielcijfers (die een profiel schetsen van de bereikte gezinnen) beschikken we enkel over cijfers van de ruimtes in eigen beheer. De SORs van het Huis van het Kind en van SpeelOdroom worden bemand door vrijwilligers. In de kwalitatieve opvolging en coaching van deze vrijwilligers wordt veel geïnvesteerd. In 2015 waren er voor de vrijwilligers van Huis van het Kind 6 intervisiemomenten. Daarnaast wordt ook aandacht besteed aan meer informele contacten, waaronder een inspiratiebezoek aan de Speelbrug te Antwerpen. De SOR van Wigwam worden bemand door professionelen en vrijwilligers. Voor de pijler ‘Spel en Ontmoeting’ nemen we deel aan het Sectoroverleg spel & ontmoeting (Kind & Gezin) en aan het ‘Lerend netwerk ontmoeten’, met als doel kennis en ervaringen rond ontmoeten uitwisselen tussen diverse betrokkenen van ontmoetingsplaatsen. 3.1. Aantal bereikte kinderen In totaal bereikten we op jaarbasis een 3000-tal kinderen, waarvan een groot stuk in SpeelOdroom (1.335) en de Savoyestraat (1.159). De aantallen in Heverlee zijn kleiner (465) door het geringe aantal openingsmomenten. deze kinderen worden steeds vergezeld van een (of meerdere) vertrouwde volwassene(n). Het aantal unieke kinderen kan niet bepaald worden want wordt niet overkoepelend geregistreerd. Het gemiddeld aantal kinderen per ontmoetingsmoment varieert. In SOR Heverlee bereiken we gemiddeld meer dan 10 kinderen per ontmoetingsmoment, wat verklaard wordt door de grootte van de ruimte. SpeelOdroom bereikt gemiddeld 9 kinderen per ontmoetingsmoment. De ruimte van de Savoyestraat is kleiner en vaker open, wat resulteert in een bereik van gemiddeld 5 kinderen. Het bereik in Hoogland is wijkgebonden en in opstartfase, dus beperkter. 9
Grafiek 13: gemiddeld aantal kinderen per ontmoetingsmoment SpeelOdroom Hoogland Heverlee Savoyestraat 0
2
4
6
8
10
12
3.2. Leeftijd bereikte kinderen In SOR Girafant komen iets meer peuters en kleuters spelen dan in SOR Savoyestraat, omdat de ruimte in Kindercentrum De Girafant groter is en meer geschikt is voor peuters (ballenbad, fietsjes,..). Grafiek 14: leeftijdsverdeling bezoekers SOR
3.3. Begeleiding kinderen In al onze spel- en ontmoetingsruimtes is het meestal de mama die komt spelen met het kind. In SOR Savoyestraat werden er 6% papa’s geregistreerd en 10% mama’s en papa’s. In SOR Girafant liggen deze percentages lager en in SOR Hoogland kwam er geen papa spelen met zijn kind. Grafiek 15: vertrouwde volwassene bezoekers SOR
3.4. Woonplaats bezoekers
10
Al worden de gegevens rond woonplaats in vele gevallen niet geregistreerd (omdat dit niet altijd ter sprake komt in het gesprek met een vrijwilliger), blijkt een groot deel van de bezoekers uit Leuven te komen
Grafiek 16: Woonplaats bezoekers SOR
3.5. Origine bezoekers De gezinnen die naar onze spel- en ontmoetingsruimtes komen zijn van diverse origine. Dit gaat enerzijds over expats die over een beperkt sociaal netwerk beschikken, maar ook over kwetsbare gezinnen met jonge kinderen die de SOR kennen via het consultatiebureau. In SOR Savoyestraat komen er meer bezoekers van Belgische origine dan in SOR Girafant. Het bereik in Hoogland is wijkgebonden en heeft een hoog percentage bezoekers van vreemde origine. Grafiek 17: origine bezoekers SOR
3.6. Thuistaal bezoekers In zowel SOR Savoyestraat als SOR Girafant is er een gelijkaardige opdeling wat thuistaal betreft. Een vijfde tot een derde spreekt Nederlands met zijn kind, in 10 tot 20% worden diverse talen met het kind gesproken en in één vierde tot één derde wordt een andere taal gesproken. Het bereik in Hoogland is wijkgebonden en heeft een hoog percentage bezoekers die zowel Nederlands als een vreemde taal spreken. Grafiek 18: origine bezoekers SOR
11
Op de planning van 2016 staat de uitbouw van mobiele spel en ontmoeting in samenwerking met INLOOPteam de Mobil. Hiervoor is een projectaanvraag ingediend bij het fonds Vernges (KBS). De werkgroep ontmoeting is opgericht om na te denken over de verdere uitbouw van spel- en ontmoetingsruimtes voor jonge kinderen en hun ouders of andere vertrouwde volwassenen in Leuven. De werkgroep bestaat uit de volgende partners: INLOOPteam de Mobil – Annelies Sterckx SpeelOdroom vzw – Els Roeykens Wigwam vzw – Eline Van Thienen Riso Vlaams-Brabant – Nadja Schils Kind & Gezin – Imke Van Herreweghen Huis van het Kind Leuven – Murielle Mattelaer MamAditi vzw (via verslag). – Celine Tytgadt De werkgroep kwam in 2015 twee keer samen (29 januari en 3 december 2015). Centraal staat: Gezamenlijke bekendmaking via (1) een nieuwe, overkoepelende folder van alle spel- en ontmoetingsruimtes in Leuven, (2) online communicatie via de website Huis van het Kind Leuven; (3) toeleiding door partnerorganisaties en (4) deelname aan evenementen (bvb. Rode Hond, Winterspeeltuin) met spel en ontmoeting, zodat meer ouders dit leren kennen. Het delen van expertise rond werven en ondersteunen van vrijwilligers. De opstart van nieuwe spel- en ontmoetingsruimtes, gekoppeld aan bestaande initiatieven, gespreid over Leuven met kwalitatieve onthaalmedewerkers en met voldoende aandacht voor het bereiken van kwetsbare gezinnen (bvb. zoektocht ruimte Wilsele/Wijgmaal, verhuis SOR Hoogland,..).
4. Pijler laagdrempelig opvoedadvies Ouders en opvoedingsverantwoordelijken van kinderen tussen 0 en 24 jaar kunnen gratis, vrijwillig en anoniem terecht voor pedagogisch advies aan de hand van maximaal 5 adviesgesprekken van ongeveer 1,5 uur. Voor de jongste doelgroep (0 tot 3 jaar) gebeurt dit in samenwerking met de pedagogisch consulenten van Kind & Gezin (spreekuur opvoedingsondersteuning). Om maximale afstemming tussen de groep opvoedconsulenten te organiseren, worden regelmatig 12
intervisie- en supervisiemomenten georganiseerd door K&G, waar casusbesprekingen centraal staan. Ook wordt er geïnvesteerd in permanente bijscholing en vorming om de pedagogische kennis van de opvoedconsulenten uit te breiden en te verdiepen. Het aantal individuele adviesgesprekken samengeteld schommelt in 2015 rond de 325 gesprekken. We zien voor de adviesgesprekken van de opvoedconsulenten van Huis van het Kind geen significante stijging in 2015, ondanks de inzet op verhoogde bekendmaking. Grafiek 19: pedagogische adviesgesprekken per jaar 250
Astitel
200 150 100 50 0 HVK
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
58
193
202
196
145
204
208
K&G
117
Er wordt op vraag gewerkt, dus variaties worden verklaard door factoren waar we geen controle over hebben. Het aantal adviesgesprekken bleef in 2015 doorheen het hele jaar redelijk constant met een piek in maart, september en oktober en een dal in augustus. De rest van de cijfer heeft betrekking op de cijfers van het Huis van het Kind. Over de gedetailleerde cijfers van het spreekuur Opvoedingsondersteuning van Kind en Gezin beschikken we nog niet. Grafiek 20: Pedagogisch adviesgesprekken HVK per maand en per jaar 30
26
25 20
15
15
21 18
20
19
17 1413
17 15
13
17 14
1414
10
23 19 16 12
6
1514
8
Mediaan 2009-2014 2015
5 0 Jan
Feb
Mrt
Apr
Mei
Juni
Juli
Aug
Sept
Okt
Nov
Dec
Vervolggesprekken vinden plaats wanneer de adviesvrager terugkeert met eenzelfde vraag. Uit de cijfers van 2015 blijkt dat één vierde (24%) van alle adviesgesprekken een vervolggesprek betreft. 5 gesprekken per thema zijn mogelijk. Toch hebben we de indruk dat na twee, drie gesprekken ouders vaak verder kunnen. Aanmelders die reeds in het verleden beroep deden op het pedagogisch advies voor een andere vraag, worden geregistreerd als een eerste gesprek.
13
Grafiek 21: Vervolggesprekken 23,6% Eerste gesprek Vervolggesprek 76,4%
Het grootste deel van de bezoekers komt fysiek naar het Huis van het Kind voor pedagogisch advies (54%). Toch gebeuren ook 10% van de adviesgesprekken telefonisch. Het gaat dan doorgaans om dringende vragen waar ouders met een aantal tips geholpen worden. Een beperkt deel (11%) van de aanmelders vraagt advies per e-mail. Deze optie werd in 2015 toegevoegd aan het registratiesysteem. Aanmelders per mail of telefonisch krijgen steeds het voorstel om langs te komen voor een adviesgesprek, maar gaan hier niet altijd op in. Om zoveel mogelijk op maat te werken en prangende vragen zo snel mogelijk te beantwoorden, blijven we weliswaar ingaan op deze vragen via het kanaal naar keuze van de aanmelder. De overige ‘onbekende kanalen’ zijn vervolggesprekken, die geen verdere registratie vragen (aangezien eerder al geregistreerd werd).
Grafiek 22: Kanaal aanvraag pedagogisch advies
25% 11%
54%
Contact in HvhK
Telefonisch
E-mail
Onbekend
10%
Drie vierde van de adviesgesprekken (75%) gaan over de leeftijdscategorie’ 3 tot 5’ en ‘6 tot 12 jaar’. Zoals de voorbije jaren waren er in 2015 amper adviesgesprekken met betrekking tot jongeren ouder dan 18 jaar. Kinderen onder de leeftijd van 3 jaar worden veelal doorverwezen naar het spreekuur opvoedingsondersteuning van Kind en Gezin, vandaar de relatief beperkte aantallen. Opvallend is een kleine verschuiving op vlak van leeftijdsbereik: in 2014 waren er voornamelijk vragen over kinderen van 6 tot 12 jaar. In 2015 verlaagde de leeftijd naar 3-5-jarigen. Grafiek 23: Leeftijdscategorie adviesvragen 13 - 17 16%
Vanaf 18 1%
0-2 8% 6 - 12 3 - 5 31% 44%
Wat betreft de thema’s waarover advies gevraagd wordt, gaan één derde van de vragen (33%) over de algemene opvoedingsaanpak. Daarnaast vertrekken één vierde (25%) van de vragen vanuit bepaald ‘lastig’ of opvallend gedrag van het kind of de jonger. Verder in de top 3 blijkt dat ouders ook 14
een grote bezorgdheid hebben over de emotionele ontwikkeling van kinderen (20%). Ook slaapproblemen, angsten, vragen over weerbaarheid zijn vaak voorkomende thema’s. Vooral opvoedverantwoordelijken woonachtig in Leuven of randgemeenten (47%) doen beroep op de pijler pedagogisch advies. Voor de groep ‘Leuven’ komt zelfs 50% uit de binnenstad. Grafiek 24: woonplaats aanmelders pedagogisch advies Leuven 36%
Randgemeenten
34%
Overige Onbekend
19% 11%
Het grote aandeel waarvan de woonplaats onbekend is (36%), is afkomstig van die gezinnen waar het advies per telefoon of per mail gebeurt en waarbij het niet altijd haalbaar of opportuun is om de woonplaats van de aanmelder te achterhalen. In tegenstelling tot de ruime geografische spreiding van de bezoekersaantal van het onthaal, blijken de aanmelders voor adviesgesprekken alleen afkomstig uit Vlaams-Brabant, met een enkele uitzondering.
5. Pijler groepsaanbod 5.1. Groepsaanbod: infoavonden, workshops, debatten,.. In 2015 werd het draaiboek groepsaanbod goedgekeurd, dat dient als kader om zoveel mogelijk groepsaanbod rond het thema gezin en opvoeding op het grondgebied van Leuven te bundelen onder de koepel ‘Huis van het Kind Leuven’. Onder ‘groepsaanbod’ verstaan we infoavonden, opvoeddebatten, workshops... voor ouders of ouders en kinderen samen. Via samenwerking beogen we een betere spreiding van groepsaanbod in de tijd en een grotere diversiteit aan thema’s, om finaal een ruimere en meer diverse doelgroep te bereiken en op die manier een behoeftedekkend groepsaanbod te realiseren. Deze samenwerking kan verschillende vormen aannemen, bvb. het gebruikmaken van de infrastructuur van het Huis van het Kind, het gebruikmaken van haar promotiekanalen, ervaren sprekers… Ongeacht de vorm van de samenwerking wordt in deze gevallen aan de organisator gevraagd om de sam enwerking met ‘Huis van het Kind Leuven’ te vermelden, bvb. via een infostand, het projecteren van een slide met het logo en de contactgegevens van het Huis van het Kind voor de presentatie, het verspreiden van de folder van het Huis van het Kind onder de aanwezigen, het aanbieden van een rondleiding in het Huis van het Kind voor of na de activiteit, het toelichten van het gezinsondersteunend aanbod onder het Huis van het Kind…
15
Het netwerk ‘Huis van het Kind Leuven’ beschikt over een arsenaal aan promotiekanalen die kunnen ingezet worden, cf. communicatie. Om een zicht te krijgen op de diversiteit en het bereik via de pijler ‘groepsaanbod’ in Leuven start vzw Huis van het Kind Leuven vanaf 2015 met de overkoepelende registratie van dit groepsaanbod. Alle organisatoren van groepsaanbod die in samenwerking met Huis van het Kind Leuven een activiteit organiseren, dienen daarom een aantal gegevens (bvb. spreker, locatie, aantal deelnemers, prijs, organisator,..) door te geven na afloop van de activiteit. Deze informatie wordt ingevoegd in een overkoepelend registratiesjabloon. In 2015 werden een 90-tal groepsmomenten geregistreerd. Aangezien dit het eerste jaar was dat de registratie werd opgesplitst in ‘intern groepsaanbod’ (waarbij we infrastructuur of logistieke ondersteuning bieden, of onze opvoedconsulenten spreker zijn) enerzijds, en ‘extern’ groepsaanbod (in samenwerking met andere organisaties) anderzijds, zijn er kanttekeningen te plaatsen bij deze registraties. Ook in 2016 willen we verder inzetten op een duidelijkere registratievorm. De evenementen worden onder deel 2 besproken, omdat ze de cijfers anders vertekenen. Structureel organiseren we als Huis van het Kind het volgende groepsaanbod:
Infoavond zindelijkheid Infoavond ‘opvoeden van pubers. In conflict of in contact?’ Workshop babymassage ism CM en De Bakermat Workshop muzieksessie ism Luca (muziekpedagogie) moedergroep borstvoeding ism La Leche League workshop ‘Piramide van ouderlijk gedrag’ Opvoedspel ‘maak het mee’
Het aantal activiteiten ikv groepsaanbod per maand is wisselend. In totaal bereikten we een 1.500-tal deelnemers, waarvan twee derde ouders. Qua grootte van de bereikte groep is er veel variatie tussen kleinschalig aanbod en grotere infoavonden. We kunnen stellen dat er grote belangstelling is voor infoavonden. Daarnaast blijken de workshops, werkbaar met een beperkt aantal personen (vaak een max. van 15), ook een relatief groot bereik hebben. Ook in 2016 blijven we focussen op communicatie (cf. infra).
16
Aantal
Grafiek 25: activiteiten ikv groepsaanbod per maand 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0
Reeks1
Januari
Februari
Maart
April
Mei
Juni
Juli
Augustus
3
10
12
2
11
9
1
2
Septemb Novembe Decembe Oktober er r r 4
19
7
Ook het bereik is wisselend, van kleinschalige activiteiten (bvb. workshops waar we willen inzetten op interactie tussen ouders) tot grootschalige infoavonden. Grafiek 26: Bereik groepsaanbod 0%
3% 0%
0 tot 4 (N = 12) 4%
5 tot 9 (N = 23)
17%
5%
10 tot 14 (N = 10) 15 tot 19 (N = 5) 18%
20 tot 29 (N = 13) 30 tot 49 (N = 4) 50 tot 79 (N = 2)
32%
7%
80 tot 99 (N = 0) 14%
100 tot 149 (N = 0) > 150 (N = 3)
De doelgroep bestaat voornamelijk uit ouders en andere opvoedingsverantwoordelijken. Een aantal sessies werden gegeven voor studenten (bvb. rondleiding gekoppeld aan pedagogisch thema). Daar waar de doelgroep professionelen zijn, gaat het over rondleidingen in het Huis van het Kind, vaak gekoppeld aan een presentatie van het netwerk. Grafiek 27: doelgroep groepsaanbod
13% 14% professionelen (12) ouders (61) Studenten (11)
73%
In grafiek 28 valt op dat workshops het gros van het aanbod innemen (40%). Dat is omdat workshops over babymassage, ADHD, borstvoeding, kleuter-ouder-yoga, de opvoedingspiramide, enzovoort met 17
9
regelmaat georganiseerd worden (bvb. wekelijks / maandelijks). Op plaats 2 (21%) vinden we heel wat infoavonden over allerlei thema’s in het aanbod, waaronder ook de Waarom Daarom-lezingen in samenwerking met provincie en bibliotheek, de infoavond van de Gezinsbond. Ook vond een reeks van de oudertrainingen van CKG De Schommel over positief opvoeden plaats in het Huis van het Kind. Grafiek 28: Soort groepsaanbod Infoavond (N = 17) 21%
Bijtanksessie (N = 2) Voorstelling Huis vh Kind (N =10)
40%
2%
Moedergroep (N = 1) Ouderinstuif (N = 4)
12%
Oudertraining (N = 5) 5% 6%
13%
1%
Rondleiding Huis vh Kind (N = 11) Workshop (N = 33)
We hebben zelf ervaren sprekers in huis die een groot stuk van het groepsaanbod (58%) dekken. Het gaat o.a. over infoavonden over zindelijkheid, omgaan met pubers en de opvoedingspiramide, over rondleidingen in huis of over workshops over opvoedthema’s in samenwerking met Kombinnen, het Open Terugkeercentrum, de hulpgevangenis en andere organisaties. Voor de overige activiteiten werden externe sprekers aangetrokken. Grafiek 29: Spreker groepsaanbod 3% Externe spreker (N = 31) 39%
39%
Nele Boyden (N = 15) Hilde De Vadder (N = 31) Andere interne spreker (N =2)
19%
Voor het groepsaanbod werken we samen met tal van partnerorganisaties, soms eenmalig en soms op frequente basis. VZW Zit Stil blijft een belangrijke niet-Leuvense partner om het aanbod over ADHD te voorzien voor ouders. CM Leuven en de Bakermat bieden tal van workshops. Daarnaast hebben de Scheidingsschool, CKG De Schommel en de provincie Vlaams-Brabant een wederkerend aanbod.
18
vzw Sporen Zitstil vzw RISO Vlaams-Brabant La Leche League INLOOPteam de Mobil Reeks1
Expertisecentrum Opvoedingsondersteuning CM Leuven & Bakermat CKG De Schommel (reeks) Provincie Vlaams-Brabant & De Bib Leuven De Scheidingsschool 0
2
4
6
8
10
Het groepsaanbod vindt veelal vaak plaats in het Huis van het Kind (66%) maar ook op erg diverse locaties binnen Leuven, wat een meerwaarde is op vlak van laagdrempeligheid. Uiteraard wordt vaak gekozen op basis van het beoogde doel, de beoogde doelgroep en de schaal. Grootschalige activiteiten kunnen moeilijker plaatsvinden in het Huis van het Kind. Grafiek 31: Locatie groepsaanbod
3% 1% 3% 1% 1% 1%
1% 5%
5%
3%
1%
1%
1%
7%
66%
School (N = 4) De Bib Leuven (N = 4) CC buiten Leuven (N = 2) INLOOPteam de mobil (N = 1) EXPOO (N = 1) Hulpgevangenis (N =1) Huis vh Kind (N = 51) Kinderdagverblijf (N = 1) Buurtcentrum (N = 5) Politie Leuven (N = 1) CC Minnepoort (N = 1) Open Terugkeercentrum Holsbeek (N = 1) Romaanse Poort (N =2) Spaarstraat (N = 2) Provinciehuis (N = 1)
5.2. Evenementen Evenementen waar we ook grote groepen ouders en andere geïnteresseerden bereiken laten we weg uit de overige groepsaanbod cijfers. Het gaat over een groot bereik, wat heel wat kansen biedt op vlak van bekendmaking. Grafiek 32: Bereik bij evenementen Reeks1 Winterspeeltuin Rode Hond Gezinsfeest
1510 510 150
19
In 2015 gaat het over de volgende evenementen: Week van de Opvoeding / Gezinsfeest Ook in 2015 werd opvoeding voor de zesde maal in de kijker geplaatst gedurende de maand mei. Dit jaar stond opnieuw één thema centraal: ‘Opvoeden in je buurt’. Opvoeden in je buurt betekent dat je als ouder je kind niet alleen hoeft groot te brengen. Je doet het samen met de hele buurt. Soms doet het deugd om te praten over opvoeden met buren, familie, vrienden of andere ouders. Daarnaast komen ouders en kinderen dagdagelijks samen in de kinderopvang, de school, de sportclub, de bib, de buurtwerking… Op al deze plekken zorgen ouders, burgers, professionals, vrijwilligers, samen voor een buurt waar het goed is om op te groeien. En natuurlijk doen kinderen en jongeren ook zelf hun inbreng: ze hebben dromen, noden en talenten, ze leren van elkaar en gaan in interactie met heel wat verschillende volwassenen. De volgende activiteiten vonden plaats tijdens de ‘maand’ van de Opvoeding: een groot Gezinsfeest met activiteiten voor jong en oud in Het Huis van het Kind / de Museumtuin. Net zoals bij de voorgaande edities bundelden heel wat organisaties de krachten om een goed gevuld programma te kunnen aanbieden. We bereikten met het gezinsfeest van 2015 een 150-tal personen, wat weinig is in vergelijking tot de voorbije jaren. Daarnaast was er een ruim activiteitenaanbod voor ouders en kinderen, bestaande uit infoavonden, ontmoetingsmomenten, workshops, een sprekersavond op 8 mei, een doe-hetzelf-namiddag met familieyoga, een muzikale theatervoorstelling op 22 mei en een opvoeddebat op 28 mei. Museumspelstraat Het project 'Museumspelstraat' van ‘Thuis in de Stad’ focuste op de inrichting van de Savoyestraat en de Museumtuin tot kindvriendelijke buitenruimtes voor spel, ontmoeting, ontdekking en creativiteit. De straat werd officieel geopend op 1 juli 2015 aan de hand van gezinsworkshops allerhande. Het bereik die dag werd niet geregistreerd. Vrijwilligers zorgden voor een uitleenaanbod van speelgoed en initieerden spel gedurende weekenddagen in de zomervakantie, zodat ouders en kinderen konden genieten van buitenspel in de tuin van M. Dit bleek succesvol, en wordt herhaald in 2016. Rode Hond Tijdens Rode Hond, een feestelijk kunstenfestival voor gezinnen tijdens de herfstvakantie, stellen we de deuren van ons huis open en zetten we in op workshops voor gezinnen met jonge kinderen (kinderkunstatelier, kinderklanken, snoezelruimte) en spel en ontmoeting. Op 4 dagen tijd bereikten we in 2015 meer dan 500 deelnemers (kinderen en begeleidende volwassenen), met een piek op zaterdag. Op zondag boden we geen workshops aan, maar was het Huis open voor deelnemers aan de stadswandeling voor gezinnen, met een beperkt bereik tot resultaat.
20
Grafiek 34: Bereik HVK Rode Hond Astitel
300 200 100 0
Donderdag 5/11
Vrijdag 6/11
Zaterdag 7/11
Zondag 8/11
170
130
205
5
Totaal
Winterspeeltuin De winterspeeltuin is een indoor speelparadijs voor kinderen tot 12 jaar in de Brabanthal, dat doorgaat tijdens de kerstvakantie. In 2015 startte Huis van het Kind Leuven met de inrichting van een ‘rustige’ hoek voor kleine kinderen of oudere kinderen die even tot rust willen komen. Daarnaast werden ouders geïnformeerd over het Huis van het Kind Leuven. De aanwezige vrijwilligers registreerden de bezoekers. In totaal bereikten we verspreid over 5 dagen 1.510 geïnteresseerden, waarvan 915 kinderen en 595 volwassenen, waardoor we dit een groot succes kunnen noemen. Grafiek 33: Bezoekers HVK winterspeeltuin
Astitel
400 350 300 250 200 150 100 50 0
Zaterdag 26/12
Zondag 27/12
Maandag 28/12
Dinsdag 29/12
Woensdag 30/12
kinderen
150
145
210
220
190
volwassenen
125
110
90
120
150
Totaal
275
255
300
340
340
6. Pijler laagdrempelig, mobiel Gezinsondersteuning (Domo vzw)
aanbod
aan
Preventieve
Domo werkt met vrijwilligers die wekelijks enkele uren bij het gezin in hun eigen leefomgeving doorbrengen. Zij ondersteunen hen en bieden praktische hulp bij gezins- en opvoedende taken. De vrijwilliger peilt bij de ouders naar hun noden en wensen. Deze geven zelf aan op welk terrein en hoe het stuk gezinsweg mee bewandeld kan worden. De vrijwilliger ‘is er’, luistert naar de ouders zonder iets op te dringen, wisselt ervaringen uit en steunt en bevestigt hen. De vrijwilliger stimuleert hen hun kracht te (her)vinden om moeilijke situaties het hoofd te bieden, waardoor zij weer greep krijgen op hun leven. Zij of hij helpt hen bij het herwinnen van hun zelfvertrouwen. De vrijwilliger ondersteunt gezinnen bij het herstellen of opbouwen van hun sociale netwerk door een brede waaier aan buitenshuis activiteiten aan te bieden. Deze activiteiten maken steeds deel uit van het reguliere aanbod en worden niet door Domo zelf geïnitieerd.
21
De vrijwilliger moedigt gezinnen aan om gebruik te maken van beschikbare diensten, voorzieningen en regelingen. Door samen met de ouders naar een oudercontact te gaan, naar het OCMW of de mutualiteit of door samen met hen de mogelijkheden te verkennen om hulp te zoeken, vormen ze een brug naar school, hulp- en dienstverlening. De vrijwilliger speelt, sport, leest, zingt,… samen met de kinderen. Hij of zij neemt het gezin mee naar het theater, de speeltuin of de film of moedigt de kinderen aan om lid te worden van een jeugdbeweging of een sportclub. Hij of zij stimuleert hun ontwikkeling en ontdekt of bevestigt hun talenten. Aantal bereikte gezinnen Het aantal aanvragen voor ondersteuning voor gezinnen is in 2015 gestegen ten opzichte van de voorgaande jaren. In 2015 kwam er in 93 gezinnen een Domo-vrijwilliger langs, waarvan 38 nieuwe gezinnen. Hiermee vertoont het totaal aantal gezinnen dat Domo heeft ondersteund in een jaar, wederom een stijgende lijn. Domo gezinnen
2012
2013
2014
2015
Totaal aantal gezinnen
62
67
77
94
Aantal nieuwe gezinnen
18
22
34
37
Aantal gezinnen - ondersteuning beëindigd
17
23
21
15
Aantal niet aanvaarde aanvragen
26
7
29
32
Een groeiend aantal van deze gezinnen wordt doorverwezen vanuit het PAREL-project. De vrijwilliger ondersteunt kwetsbare (vaak jonge) moeders in de voorbereiding op de komst van het kindje en helpt tijdens de eerste maanden. Dit is voor Domo een specifieke vorm van begeleiding: de ondersteuning vindt overdag (tijdens schooltijd) plaats en duurt korter, maar is wel intensiever dan een reguliere Domo-begeleiding. De ondersteuning vindt plaats in de laatste maanden van de zwangerschap en de eerste maanden na de geboorte. Het aantal aanvragen voor PAREL-gezinnen bij Domo is in 2015 flink gegroeid: Jaar
Aantal ondersteunde Parelgezinnen
2012
4
2013
5
2014
7
2015
13
Het aantal kinderen in Domo-gezinnen In alle gezinnen die genieten van een Domo-ondersteuning is er minstens 1 kind dat max. 12 jaar oud is. Er zijn wel gezinnen waarbij er ook kinderen ouder dan 12 jaar zijn. Als dat het geval is richt de ondersteuning zich op de jongere kinderen. Geheel in lijn met de stijging van het aantal gezinnen, is ook het aantal kinderen dat in een gezin woont met Domo-ondersteuning gestegen. Aantal kinderen in Domo-gezinnen
2013
22
2014
2015
Kinderen tot 3 jaar
43
31
34
kinderen tussen 4 en 12 jaar
91
128
139
kinderen ouder dan 13 jaar
40
44
52
Leeftijd onbekend
4
Totaal
174
203
229
Aantal vrijwilligers Voor een vrijwilligersorganisatie als Domo is het cruciaal om vrijwilligers te vinden die geschikt zijn om in Domo-gezinnen ‘als vriend aan huis’ mee te draaien en de gepaste ondersteuning te bieden; zij vormen immers het kapitaal van onze organisatie. In 2015 waren er in totaal 130 vrijwilligers actief bij Domo Leuven. Daarvan zijn er eind 2015 nog 88 actief, 42 vrijwilligers zijn gestopt (waaronder voor een groot deel studenten die een engagement van een jaar waren aangegaan). De stijgende lijn die zich vanaf 2010 aftekent, zet zich dus nog voort. Grafiek 35: aantal Domo-vrijwilligers
De grootste groep van vrijwilligers bezoeken elke week hun Domo-gezin (91 vrijwilligers over heel 2015). De andere vrijwilligers bieden ondersteuning aan de organisatie, op het secretariaat, nemen deel aan werkgroepen, bieden occasionele ondersteuning, etc.
7. Pijler laagdrempelig, ambulant aanbod Preventieve Gezinsondersteuning (INLOOPteam de Mobil) Inloopteam de Mobil richt zich tot aanstaande gezinnen en gezinnen met kinderen die zich in een maatschappelijk kwetsbare positie bevinden. Ze doet dit via de organisatie van onthaal, groepsgerichte activiteiten en via het aanbieden van individuele ondersteuning, zorgbemiddeling en begeleide doorverwijzing. Het Mobil-team beweegt zich naar plaatsen waar mensen in armoede zich bevinden. Een eerste blik op de registraties levert onderstaande resultaten (onder voorbehoud van definitieve cijfers): een bereik van 247 unieke gezinnen via 2189 contacten in groep of individueel. Per groepsmoment was er een gemiddelde van 5,2 gezinnen aanwezig.
23
Astitel
Grafiek 36: bereik Inloopteam de Mobil 2500 2000 1500 1000 500 0
Individuele ondersteuning
groepswerking
Onthaal
Andere
Totaal
Aantal unieke gezinnen
81
194
41
46
247
Totaal aantal contacten
1023
685
340
141
2189
Binnen het aanbod ‘individuele ondersteuning’ gaat het om een aanbod op maat, bestaande uit zorgafstemming (161), materiële hulp (12), doorverwijzing (60), bemiddeling (55) en administratieve hulp (52). Van de bereikte gezinnen waren er 18 zwanger.
8. Pijler perinatale gezinsondersteuning 8.1. Parelcoaching In 2014 diende netwerk-vzw Huis van het Kind Leuven een projectaanvraag in bij de Koning Boudewijnstichting in het kader van ‘perinatale gezinsondersteuning’. De hoofddoelstelling van dit project is de realisatie van een bijkomend laagdrempelig, kwalitatief en doelgroepspecifiek aanbod aan integrale zwangerschapsondersteuning. Deze doelstelling is behaald: na een intensief voortraject bieden we sinds november 2014 op 4 plekken in Leuven ‘Parelcoaching’ aan, voor aanstaande moeders die door relationele, psychische, financiële of andere zorgen nood hebben aan extra ondersteuning. Deze psychosociale ondersteuning wordt door een vaste vertrouwenspersoon of Parelcoach opgenomen, vanaf het begin van de zwangerschap tot maximaal 6 maanden na de geboorte. De coach ziet de moeder op geregelde tijdstippen, volgt op hoe de zwangerschap verloopt en bekijkt welke bijkomende ondersteuning nodig is. De parelcoaches werken bij één van de 5 coachingsorganisaties: UZLeuven, Regionaal Ziekenhuis Heilig Hart, Wijkgezondheidscentra de Central en het Expertisecentrum Kraamzorg de Bakermat. Dat laatste heeft een mobiel vroedvrouwenteam en komt in Wijkgezondheidscentrum De Ridderbuurt en bij de gezinnen thuis. De meest sociaal geïsoleerde gezinnen worden bijkomend ondersteund door de buddy’s of vrijwilligers van Domo (cf. supra). Zij gaan regelmatig thuis langs bij het gezin en samen met de zwangere mama trachten ze te bouwen aan een warm nest voor de toekomstige baby. Deze parelcoaches registreren de coachingen in een gedeeld registratiesjabloon. Uit de cijfers van 2015 blijkt dat het aantal coachingen varieert per maand, en op een totaal van een 205-tal coachingen. In 13 van die gezinnen werd ook ondersteuning door een Parelbuddy (cf. supra Domo vzw) opgestart.
24
Grafiek 37: opgestarte parelcoachingen per maand Reeks1 27 18 10
26
21
15
13
18
12
9
15
20
Deze mama’s worden doorverwezen via diverse kanalen en nemen in heel wat gevallen zelf contact op met een ondersteuningsvraag, in hoofdzaak: Grafiek 38: toeleiding parelmama's CGG CLB 0% 0%
Vroedvrouw 28%
netwerk Parelmama 2%
geen doorverwijzer 0%
Gynaecoloog 29%
Parelmama zelf 24%
Huisarts 10%
OCMW 1%
huisarts 2%
K&G 1% Jeugdhulp 3%
Voor 56% van de Parelmama’s gaat het over hun eerste kind. In 70% van de gevallen is een partner aanwezig in het gezin. De mate waarin er sociale steun is in de nabije omgeving varieert van beperkt tot voldoende. In 8% van de gevallen is er een onbestaand sociaal netwerk volgens de parelcoach. In dat geval zou de parelbuddy zeker ingeschakeld moeten worden om het netwerk te versterken: Grafiek 39: sociaal netwerk parelmama's Voldoende 33% Beperkt 59% Geen 8%
De zwangerschapsbeleving bij de start van de coaching is in 57% van de gevallen gepland en gewenst, in 33% ongepland maar wel gewenst, in 6% van de gevallen ongepland en ongewenst.
25
Zwangerschap ongepland; Zwangerschap ongewenst 6%
Grafiek 40: zwangerschapsbeleving bij start coaching
Zwangerschap gepland 0%
Zwangerschap ongepland; Zwangerschap gewenst 33%
Zwangerschap ongepland 1%
Zwangerschap gepland en gewenst 57% Zwangerschap gewenst 3%
Positief is dat de zwangerschap van deze mama’s medisch opgevolgd wordt, soms door meerdere partijen. Slechts 1% van de mama’s werd aangemeld zonder dat er medische opvolging was opgestart. Het is de taak van de coach in dat geval te zorgen dat deze medische opvolging zo snel mogelijk geïnstalleerd wordt. Grafiek 41: medische opvolging zwangerschap GEEN 1% Vroedvrouw en Gynaecoloog 35% Gynaecoloog 45%
Huisarts, vroedvrouw en gynaecoloog Huisarts en 4% gynaecoloog 10%
Huisarts 5%
Op vlak van origine zien we een gekleurd beeld. Z/MiddenAmerika 5%
grafiek 42: origine parelmama Andere 3%
Andere N-Amerika 1% Andere midden-Oosten 11%
België 34%
Andere Europa 7% Andere Azië 10%
Andere Afrika 22%
26
Marokko 7%
Hetzelfde op vlak van thuistaal (taal die mama met kind spreekt/zal spreken). Grafiek 43: thuistaal parelmama-kind Thuistaal parelmama-kind Arabisch 3%
Engels 8%
Frans 11% Andere 48%
Nederlands 30%
Op vlak van huisvesting zien we opnieuw een divers verhaal, al moet beklemtoond worden dat 13% van de parelmama’s inwoont bij ouders, familie of vrienden. In 9% van de gevallen is een sociale huisvestingsmaatschappij betrokken. Studio (1 kamer + privé keuken en sanitair) 9%
Grafiek 43: huisvesting parelgezin
Kamer (1 kamer + gedeelde keuken en sanitair) 7% Appartement (> 1 kamer, aparte kamer voor baby) 46%
Huis 33% Andere (woonwagen, doorgangswoning OCMW, LOI) 4%
Dakloos 1%
De meeste bevallingen gaat door of zijn gepland in UZ Leuven – campus Gasthuisberg. Dit is te wijten aan feit dat de parelcoaching in Regionaal Ziekenhuis Heilig Hart nog op kruissnelheid moet komen na een stapsgewijze opstart in 2015.
27
Grafiek 44: (geplande) locatie bevalling 1%4% Andere Heilig Hart Leuven UZLeuven 95%
Verder blijkt nog uit de cijfers dat 77% van de parelmama’s niet aangesloten is bij een hospitalisatieverzekering. Meer opvallend is dat 16% van hen niet aangesloten is bij een mutualiteit. Grafiek 45: aansluiting bij mutualiteit Ja 16%
Nee
84%
Op vlak van burgerlijke staat is 66% gehuwd of feitelijk of wettelijk samenwonend en 28% ongehuwd. Op vlak van dagbesteding gaat het over de volgende verdeling: 50% werkloos, 10% werkzoekend, 15% voltijds tewerkgesteld, 10% student. Indien er een partner is (in bijna 70% van de gevallen), wordt dit in de rechtergrafiek meegegeven. Grafiek 46: dagbesteding parelmama en (eventuele) partner
28
Dagbesteding Parelmama
Voltijds werk 15%
Student 10%
Nederland se les leefloon 2% 1%
8.2.
Dagbesteding partner
Ziekte/Inval iditeit Illegaal 1% 1% werkzoeke Leefloon nd 1% Onbekend 13% 1%
Werkzoek end 10%
Deeltijds werk 7%
Pensioen 1%
Werkloos 22%
Student 7% Werkloos (bvb. huisvrouw ) 53%
Voltijds werk 48%
Deeltijds werk 5%
Integratiet Illegaal Invaliditeit raject 2% 0% 0%
Opstart werkgroep perinatale zorg
De werkgroep ‘perinatale zorg’ wordt in 2015 opgestart in de schoot van het Netwerk Gezinsondersteuning en het samenwerkingsverband ‘Huis van het Kind Leuven’, naast het gekende Parelnetwerk, dat zich vooral toespitst op de psychosociale ondersteuning van kwetsbare gezinnen. Bedoeling is een gedragen beleid inzake perinatale zorg uit te bouwen, met vertegenwoordiging van alle medische en paramedische zorgverleners, van preconceptie tot postpartum, om zo duurzame, complementaire en multidisciplinaire partnerschappen met alle Leuvense perinatale actoren, en dit voor alle gezinnen te realiseren. Deze werkgroep kwam in 2015 eenmaal samen op 19 maart. Voor het vervolgtraject werd besloten af te wachten of het proefproject omtrent de verkorte ligdagduur van UZLeuven en Regionaal Ziekenhuis Heilig Hart werd goedgekeurd, wat begin 2016 effectief gebeurde.
9. Pijler materiële ondersteuning kwetsbare gezinnen – Kirikou Het project Kirikou – genoemd naar het moedige jongetje uit de gelijknamige kinderfilm - wil materiële zorgen tijdens zwangerschap en jong ouderschap wegnemen door ingezameld materiaal te verdelen over kwetsbare gezinnen. Het is een project van Stad Leuven, het Huis van het Kind Leuven en tal van Leuvense partnerorganisaties. Een halftijds projectcoördinator werd aangenomen vanaf februari 2015 door Stad Leuven om het project op te starten en te coördineren. De kelderlokalen van kinderdagverblijf De Girafant werden door stad Leuven ter beschikking gesteld als Kirikou-depot, waar het kindermateriaal wordt opgeslagen en vrijwilligers het logistieke werk verrichten. Daarnaast kreeg het Huis van het Kind subsidies van de Koning Boudewijnstichting, waarmee de opstart en uitvoering van het project gefinancierd konden worden. 29
Dankzij de ongelofelijke respons van vele Leuvense burgers en bedrijven op de artikels over Kirikou in de lokale pers, is een uitgebreid assortiment van kindermateriaal voorradig, wat de mogelijkheid biedt om rekening te houden met de vraag en noden van de ondersteunde gezinnen. Ook werden een aantal grootschalige of kleinschalige inzamelacties gedaan in scholen, bedrijven, vriendengroepen of gekoppeld aan tweedehandsbeurzen van de Gezinsbond. Materiaal dat vuil, beschadigd en niet voldoet aan veiligheidsnormen wordt niet aangenomen. Er is een structureel tekort aan kinderbuggy’s (met babymand), kinderbedjes, wegwerpluiers en kinderstoeltjes. Deze spulletjes zijn daardoor niet steeds in voorraad. Er werd nog geen beroep gedaan op bedrijven of winkels, maar dat gaat vanaf 2016 opgenomen worden. Dankzij het grote succes van Kirikou, was de Leuvense pamperbank zeer enthousiast voor overname van het project. Jonge ouders die met een overschot luiers zitten van een maatje meer waar hun kleine spruit intussen uitgegroeid is, kunnen dit schenken aan het project Kirikou. Een enthousiaste, tienkoppige ploeg van geëngageerde vrijwilligers zorgt voor de logistieke verwerking van het materiaal: sorteren van het geschonken materiaal in het Kirikou-depot; klaarmaken van pakketjes (speelgoedpakketjes, kledingpakketjes, enz.) voor de gezinnen; opplooien en sorteren van kinderkleding, constante aanvulling van de voorraad in het online reservatiesysteem. Het Kirikou-materiaal wordt gratis verdeeld onder de kwetsbare gezinnen via Leuvense partnerorganisaties die deze gezinnen reeds begeleiden en dus vertrouwde gezichten vormen. Het gebruik van Kirikou varieert tussen partners, naargelang de grootte van de organisatie en de nood van de bereikte gezinnen: Grafiek 47: Aantal Kirikou-dossiers per partner 35 30 25 20 15 10 5 0
Partnerorganisaties kunnen het beschikbare materiaal online raadplegen en reserveren, waarna het bij hen in de werking of bij het gezin thuis wordt geleverd door een chauffeur van SPIT vzw.
Bereik
30
Om materiaal te reserveren dienen partnerorganisaties verschillende gegevens in te vullen. Dit laat toe om het initiatief te evalueren. Op basis van deze evaluatie en resultaten kan het initiatief bijgestuurd worden. Het reservatiesysteem van Kirikou bevat volgende gegevens: Dossiers per aanvraag voor kindermateriaal voor een bepaald gezin. (een gezin kan over meerdere dossiers beschikken); Een aantal basisgegevens van de gezinnen; Een inventaris van kindermateriaal in voorraad gesorteerd per categorie (zie bijlage inventaris) Er werden in 2015
97 unieke gezinnen geholpen met kindermateriaal. 116 Kirikou-aanvragen gedaan, waarvan 2 gebundelde aanvragen vanuit het CAW voor speelgoed voor 55 kindjes van verschillende leeftijden voor sinterklaas en kerstfeest. 518 kinderartikelen geschonken aan de gezinnen, verdeeld over diverse soorten materialen: kleding en schoenen
115
speelgoed
81
speelgoedpakket
54
activity center
5
blokken /constructiemateriaal
5
Fantaseren met pop/winkeltje/keuken/dokter/werkmansgerief... knuffels
1
lopen/schommelen/bewegen
9
puzzels/gezelschapsspel
6 1
slapen
77
bedtextiel
37
kinderbed + matras
36
reisbedje
4
Etenstijd
58
eetstoel
11
eetgerei
10
borstvoedingstoebehoren
1
flesvoeding toebehoren
27
slabbetjes
9
in huis
51
speelpark/mat
26
veiligheidstoebehoren
15
wippertje/relax
10
verzorging en wc
40
fopspeen (nieuw)
3
luiers en toebehoren
25
verzorgingskussen
8
wc potjes
4
onderweg
37
in de auto
8
31
per fiets
3
te voet
26
in bad
28
babybadje
21
badtextiel
7
geboortepakket
19
buitenhuis en seizoenen
7
naar school
6
buitenspeelgoed
1
boeken
5
Over de gezinnen aan wie het materiaal werd geschonken, worden gegevens bijgehouden maar omwille van de opstart van het systeem zit er nog een foutenmarge op. Vanaf 2016 wordt de registratie van gegevens op een meer consistente wijze opgenomen. Uit de cijfers blijkt dat 90% van de bereikte gezinnen uit Leuven afkomstig is: Grafiek 48: woonplaats van de Kirkou-gezinnen Leuven centrum: 56 10% Leuven randgemeenten: kessel-lo , heverlee, wilsele: 23
26% 64%
Andere gemeenten: erps-kwerps, haacht, haasrode, herent, lubbeek, rotselaar, tervuren, wilsele, wommersom: 9
Het gaat niet altijd over gezinnen met veel kinderen, zoals deze grafiek illustreert: Grafiek 49: aantal kinderen per Kirkou-gezin één kind: 22
twee kinderen: 15
drie kinderen: 11
vijf kinderen: 3
zes kinderen: 3
zeven kinderen: 1
5%
vier kinderen: 6
5% 2%
10%
36%
18% 24%
De werkgroep bestaat uit betrokken partnerorganisaties die regelmatig samenkomen om het project van dichtbij op te volgen. Hoofdzakelijk gaat het over organisaties die gebruik maken van de Kirikoumaterialen. In 2015 werd de projectgroep 3 keer bijeengeroepen: 23 maart, 29 juni, 5 oktober. Het gaat over: 32
Stad Leuven / Huis van het Kind Leuven: Murielle Mattelaer Stad Leuven: Valerie Hermans OCMW Leuven: Els Devroye Familiehulp: Ellen Verschaeren CKG De Schommel/Amber: Miriam Ceuppens De Shelter: Mithymna Corke INLOOPteam De Mobil: Marleen/Femke Kind en Gezin: Sigrid De Keersmaeker UZ Leuven / Parel: Liesbeth Valgaeren Buurtwerk ’t Lampeke: Barbara Van Dael RISO Vlaams Brabant / Buurtwerk Casablanca: Kirsten Saenen Wigwam vzw: Tom Possemiers Domo vzw: Marleen Roels Sporen vzw: Tabitha De Weerdt
Daarnaast zijn de volgende partners betrokken:
Spit vzw: een structurele samenwerking met SPIT voorziet dat zij gratis kindermateriaal leveren bij gezinnen thuis op een afgesproken moment. Zij volgen de vergadering op via verslag of via bilateraal overleg. CGG Vlaams-Brabant Oost Regionaal Ziekenhuis Heilig Hart Leuven Landelijke Thuiszorg De Bakermat Wijkgezondheidscentrum De Central Wijkgezondheidscentrum Ridderbuurt Leren Ondernemen vzw CAW Oost-Brabant Speelodroom vzw
33
Deel 2: Organisatiestructuur De organisatiestructuur van het Huis van het Kind – de samenstelling, taakafbakening en onderlinge relaties tussen de bestaande overlegorganen – werd herbekeken in de loop van 2014. De herwerking resulteerde in de volgende structuur:
Het ‘netwerk gezinsondersteuning’ bestaat uit een brede vertegenwoordiging van diverse sectoren die actief zijn in gezinnen, o.a. onderwijs, kinderopvang, gezinsondersteuning, hulpverlening, buurten opbouwwerk, politie…Het is een zeer open netwerk (= stippellijn) dat steeds in uitbreiding is. Het NGO moet fungeren als netwerkklankbord en -facilitator, door (1) de noden van Leuvense gezinnen en/of partnerorganisaties te benoemen en hier via samenwerking, projecten of acties rond te ondernemen en (2) het informeel samenbrengen van partnerorganisaties. Dit wordt gerealiseerd via twee plenaire netwerkmomenten per jaar. In 2015 kwam het NGO twee keer samen, deze bijeenkomsten gingen over integrale jeugdhulp en de verhouding tot preventieve gezinsondersteuning (24 maart 2015) en de grote vernieuwingsoperatie binnen Kind en Gezin (consultatiebureaus, regioteam) (26 oktober 2015). In 2016 staan 2 netwerkmomenten gepland rond het jaarverslag en de prioriteiten voor 2016 (10 maart 2016) en rond de impact van echtscheiding op kinderen (21 oktober 2016). Naast de plenaire vergaderingen worden er ‘netwerklunches’ georganiseerd: korte, gefocuste lunchvergaderingen waar een specifiek project of organisatie zich komt voorstellen aan geïnteresseerden. In 2015 ging er door annulatie van 2 geplande lunches slechts één netwerklunch door, bij Pleegzorg Vlaams-Brabant en Brussel (12 februari 2015). In 2016 zijn er ter compensatie alvast meer netwerklunches geprogrammeerd, o.a. rond ‘het nieuwe aanmeldsysteem voor het basisonderwijs’ (5 februari 2016), ‘aanmelden en inschrijven voor secundair onderwijs’ (7 maart 2016), ‘kinderopvang (werking, loket kinderopvang en sociale functie)’ (25 maart 2016). De stuurgroep bestaat uit ‘vaste’ personen die hier omwille van hun specifieke expertise en organisatie-overstijgende blik in zitten, met een duidelijk mandaat vanuit de eigen organisatie en het netwerk gezinsondersteuning, en een actief (bvb. Voorbereiding vergaderingen, opnemen deeltaken,..) en duurzaam (verwachting 2 jaar) engagement. In 2015 bestond de stuurgroep uit de volgende afgevaardigden: Brigiet Croes – Domo vzw 34
Sofie Vandereyken – CKG De Schommel Imke van Herrewegen – Kind en Gezin Lieven Verlinde – Buurtwerk ’t Lampeke vzw Hilde De Vadder – Huis van het Kind Leuven vzw Lies Versavel – De Bakermat vzw Els Devroye – OCMW Leuven Sylvia De Ryck - UZ Leuven / Parel Eline Van Thienen – Wigwam vzw Annick De Sutter – Centrum voor Kinderopvang Leuven Heidi Poelmans – Centrum voor Kinderopvang Leuven Annelies Sterckx – INLOOPteam de Mobil Murielle Mattelaer – Stad Leuven De stuurgroep heeft als taak: nadenken over de strategische uitbouw van gezinsondersteuning onder Huis van het Kind (en alle deelsectoren) in Leuven; het opvolgen van de werkgroepen (opstart goedkeuren / faciliteren, samenstelling / mandaat en timing bewaken en opvolgen, koers bewaken, zorgen dat werk effectief gebeurt, conclusies en knelpunten samenvatten voor dubbeloverleg, rode draad bewaken...); het voorbereiden van de twee Netwerkmomenten Gezinsondersteuning; het permanent letten op samenwerkingsopportuniteiten (bvb. projectoproepen) en het opvolgen wie intekent op projectoproepen; In 2015 kwam de stuurgroep 3 keer samen (22 januari, 4 mei en 25 september) en een 3 keer (24 februari, 16 juni en 10 november) in dubbeloverleg met de Raad van Bestuur, om overlappende thema’s (meerjarenbeleid Huis van het Kind, voorbereiding AV, externe communicatie HVK, samenwerkingsovereenkomsten met partnerorganisaties...) te behandelen. De raad van bestuur van netwerk-vzw Huis van het Kind Leuven behoudt in 2015 dezelfde samenstelling en bestaat uit : voorzitter Bieke Verlinden – schepen stad Leuven Brigiet Croes – Domo vzw Lieven Verlinde – Buurtwerk ’t Lampeke vzw Bert Lambeir – CAW Oost-Brabant Katelijne Decannière – MFC Combo Hanne Schreurs – Stad Leuven Tot de bevoegdheid van de raad van bestuur behoren: interne vzw-aangelegenheden (personeelsbeleid, vrijwilligersbeleid, huisvesting, financiën). De strategische beleidslijnen worden uitgetekend in samenwerking met de stuurgroep (dubbeloverleg). In 2015 vonden 4 Raden van Bestuur plaats (13 januari, 24 februari, 19 mei, 27 oktober 2015). De algemene vergadering van ‘Huis van het Kind Leuven’ bestaat uit leden van de netwerk-vzw en een aantal waarnemers. Deze komt 1 keer per jaar samen. Er is gekozen voor een minimale invulling van de rol van de Algemene Vergadering (goedkeuren begroting en jaarrekening; kwijting bestuurders; goedkeuren jaarverslag en jaarplanning, formeel akkoord over meerjarenbeleid 35
uitgetekend door SG en RvB; wijziging statuten; benoeming en afzetting bestuurders). Wie meer inhoudelijke verdieping wil kan deelnemen aan de stuurgroep, een werkgroep of het NGO. In 2015 vond de algemene vergadering plaats op 12 maart. Na de toetreding van 5 nieuwe leden, resulteert dit in de volgende samenstelling van de Algemene Vergadering: Stad Leuven – Bieke Verlinden CAW Regio Leuven – Bert Lambeir Buurtwerk ‘t Lampeke vzw – Lieven Verlinde MFC Combo – Katelijne Decannière Domo vzw – Brigiet Croes Amber Vzw – Marleen Lemmens Gezinsbond – Carla Jacobs Scheidingsschool vzw – Anne Dekeyser Bakermat vzw – Lies Versavel INLOOPteam de Mobil vzw – Annelies Sterckx Wigwam vzw – Rita Pues UZ Leuven/Parel – Sylvia De Ryck Kind en Preventie vzw – Monika Smets CLB GO! Leuven – Georges Baeten VCLB Leuven – Filip Mels CKG De Schommel – Sofie Vandereyken SpeelOdroom vzw – Els Roeykens Leren Ondernemen vzw - Saskia De Bruyn Sporen vzw – Lieve Nevens RISO Vlaams-Brabant – Kirsten Saenen (nieuw lid sinds 2015) Landelijke thuiszorg, Kraamzorg – Ann Mertens (nieuw lid sinds 2015) Centrum voor Kinderopvang Leuven - Annick De Sutter en Heidi Poelmans (nieuwe leden sinds 2015) Daarnaast nemen OCMW Leuven (Els Devroye), Kind & Gezin (Imke Van Herrewegen) en de Provincie Vlaams-Brabant (Myriam Philips) deel aan de vergaderingen als waarnemer. Binnen het Netwerk Gezinsondersteuning wordt gewerkt met werkgroepen om partnerorganisaties leeftijdsspecifiek, deelgemeente/wijkspecifiek, aanbodsspecifiek… samen te brengen. Deze werkgroepen kunnen van onderuit ontstaan of op vraag van de stuurgroep of de algemene vergadering worden opgericht. Het kan gaan over langdurige werkgroepen of ad hoc werkgroepen. In 2015 waren de volgende werkgroepen actief: werkgroep ontmoeting; Werkgroep Parel Werkgroep ‘materieel ondersteuningsaanbod kwetsbare gezinnen’ Werkgroep ‘perinatale zorg’ voorzien (cf. infra pijler ‘perinatale zorg’). Deze kwamen onder deel 1 uitgebreid aan bod.
36
Deel 3: Geïntegreerde communicatie Als erkend Huis van het Kind willen we actief inzetten op een overkoepelende bekendmaking en profilering van het gezinsondersteunend aanbod dat ressorteert onder ons netwerk. Doelpubliek van deze communicatie zijn finaal ouders, maar we richten ons ook op onze partnerorganisaties om de boodschappen tot bij de ouders te brengen. Uiteraard is deze doelgroep erg divers (bvb. 154 verschillende nationaliteiten, 15,3% kinderarmoede (centrum Leuven 26%), 22% van niet-Belgische origine, 10% eenoudergezinnen). Centraal in die communicatie willen we als boodschap overbrengen ‘Huis van het Kind Leuven, we zijn er voor jou’ (sfeer: hier vind je een luisterend oor - een helpende hand – hier kan je je vraag hier in vertrouwen komen stellen – hier kan je andere ouders ontmoeten – hier kan je een oplossing vinden voor jouw (specifieke) probleem – hier zijn we betrokken bij de leefwereld van jouw gezin). Tegelijkertijd willen we ouders meegeven dat ons Huis van het Kind een divers ondersteuningsaanbod overkoepelt, zodat maatwerk mogelijk wordt: Gericht op diverse leeftijdsgroepen, van preconceptie – zwangerschap – baby – peuter – kleuter – lagere schoolkind – tiener tot jongvolwassene. In groep of individueel; Aan huis of op een andere locatie; Kleinschalig of grootschalig; Gratis of betalend Occasioneel of intensief; Gericht op ontmoeting / advies / informatieverstrekking / etc. Rond diverse thema’s, waarbij we extra inzetten op een aantal veelgevraagde thema’s zoals borstvoeding, zindelijkheid, peuterpuberteit, ADHD en puberteit. Overdag / ‘s avonds / in het weekend Met een tolk wanneer nodig We communiceren via diverse communicatiekanalen naargelang de focus van de communicatie: Algemene communicatie – gericht naar ‘de Leuvense burger’ Doelgroepcommunicatie – gericht naar specifieke subgroepen op basis van woonplaats, leeftijd kinderen, mate van kwetsbaarheid,.. Individuele communicatie – gericht naar één specifieke ouder. Ongeacht het kanaal vertrekken we steeds van: 1. Één uniforme huisstijl Voor deze uniforme huisstijl maken we gebruik van de ‘branding’– zie huisstijlgids van Kind en Gezin op http://www.huizenvanhetkind.be/hk/img/ManualHVHKversiefeb2015.pdf. Hieronder valt het gebruik van het logo, de typografie (Neo sans Pro), kleurengebruik, gevelsignalisatie, gebruik van sjablonen voor presentaties (o.a. de boom), folders,.. etc. Dit zorgt voor de nodige herkenbaarheid, zowel in huis (signalisatie) als op externe communicatiedragers. 2. Één centraal contactpunt 37
Op alle communicatiedragers van het Huis van het Kind wordt steeds één contactpunt vermeld: één website (www.huisvanhetkindleuven.be), één telefoonnummer (016 27 24 90), één emailadres (
[email protected]) en één fysiek onthaal (Savoyestraat 4). Dit verbergt de complexiteit die er achter het Huis van het Kind-netwerk schuilgaat en die voor de meeste ouders weinig tot niet relevant is. Communicatiekanalen die gebruikt worden zijn de volgende: Online o www.leuven.be/huisvanhetkind Huis van het Kind beschikt over een website (onderdeel van de website van stad Leuven) met een nieuwspagina en uitgebreide gezinsgids die regelmatig worden geüpdate. o De Facebookpagina Huis van het Kind Leuven bevat berichten over nieuwe projecten of over onze reguliere werking (bvb. onze spel- en ontmoetingsruimte is open. Welkom voor een heerlijk kopje warme koffie). Een Engelstalige FB-pagina wordt overwogen. o Nieuwsbrief. Huis van het Kind beheert de Opvoedkalender, een maandelijkse nieuwsbrief waarop alle activiteiten rond gezin en opvoeding gebundeld worden. Geïnteresseerde ouders of professionelen kunnen zich voor deze nieuwsbrief inschrijven. In 2016 plannen we de opvoedkalender ook op te splitsen in leeftijdsspecifieke nieuwsbrieven. Digitale infoborden in het stadskantoor, OCMW-welzijnsbureaus, buurtcentra,.. Print: o Algemene flyer Huis van het Kind Leuven o Opmaak van specifieke folders om pijler apart te belichten (bvb. flyer spel en ontmoeting) Via het fysieke Huis van het Kind Leuven o Via de thematische etalage van ons Huis; o Inrichting huis: sober, weinig affiches, huiselijk o Via gezinsvriendelijk onthaal: aanwezigheid onthaalmedewerker ; aanbieden van koffie / thee / water ; Aanspreken van kind ; o Door het huis altijd open te stellen voor bezoekers (ongeacht openingsuren werkingen) voor borstvoeding, verluieren, eten geven, vraag stellen.. o Door een pragmatische omgang met taal o Ingebed binnen de Museumspelstraat vol spelprikkels voor jong en oud Specifiek bij de pijler groepsaanbod, combineren we dit met bekendmaking, door o Folder uit te delen (ook uitgedeeld door vrijwilligers en/of regioverpleegkundigen) o Inleiding te verzorgen o Infostandje te bemannen o Presentatieloop met foto’s (cf. gezinsgids) o Bij inschrijving steeds te verwijzen naar de opvoedkalender voor de rest van het aanbod o Groepsaanbod wordt ook steeds gepubliceerd op www.kinderopvangleuven.be, de website van het loket kinderopvang van Leuven – waar alle ouders op zoek naar kinderopvang langs moeten dus met een hoog bezoekersaantal; o Groepsaanbod wordt steeds opgenomen in de UIT-databank; 38
Via onze partnerorganisaties die als ambassadeurs ook mee het Huis van het Kind bekendmaken, via o Een gevelplaatje ‘Partner van Huis van het Kind Leuven’ aan hun gevel o Een interne nieuwsbrief (voor de ‘huis’bewoners zoals regioverpleegkundigen die in ons huis actief zijn); o gerichte mailings die zij op hun beurt doormailen of in andere communicatiekanalen gebruiken (bvb. nieuwsbrief kinderdagverblijf, buurtkrantje buurtcentra,..) o netwerklunches en netwerkmomenten gezinsondersteuning, om hen op de hoogte te houden van nieuw aanbod o rondleidingen voor partnerorganisaties; Via opportuniteiten in de lokale pers bij de opstart van nieuwe projecten, de opening van nieuwe spel- en ontmoetingsruimtes, de zoektocht naar vrijwilligers, de bundeling van het aanbod voor ouders van pubers,… Via de organisatie van / deelname aan evenementen o Via de organisatie van evenementen zoals de Week van de Opvoeding (meer specifiek het gezinsfeest) – waar ouders ook steeds informatie kunnen krijgen over het Leuvense gezinondersteunende aanbod (cf. supra); o Via deelname aan grote evenementen zoals de Winterspeeltuin (een grote indoor happening voor kinderen van 0 tot 12j), de Familiebar (zomers evenement), Rode Hond (cultureel gezinsfestival),.. waar we ofwel een infostand bemannen ofwel activiteiten voor gezinnen organiseren. o Via de Museumspelstraat (cf. supra)
Specifiek naar kwetsbare gezinnen toe, zetten we in op: De organisatie van rondleidingen in het Huis van het Kind op maat van specifieke doelgroepen (bvb. voor ouders die een inburgeringstraject volgen) Door onze opvoedconsulenten ‘op stap’ te sturen en ze te laten deelnemen aan oudergroepen bij basiswerkingen (bvb. ouderwerking buurtcentrum, praatgroepen anderstalige moeders, workshops voorlezen). Ook voor de pijler ‘spel en ontmoeting’ outreachend te werken, bvb. opstart spel en ontmoeting in container Hoogland. bvb. In container kansarme wijk
Dankwoord 2015 was een succesvol jaar. Samen met alle partnerorganisaties werd het bestaande ondersteuningsaanbod gecontinueerd of waar nodig verder uitgebouwd (Parelcoaching, spel en ontmoeting, groepsaanbod). Ook werden nieuwe projecten opgestart (Kirikou) om op leemtes in het aanbod in te gaan. We waren aanwezig op plekken waar veel ouders komen (bvb. Rode Hond, Winterspeeltuin) om nog meer gezinnen te bereiken. Er werd veel aandacht besteed aan de verdere uitbouw van de vrijwilligersploeg en de kwalitatieve ondersteuning van deze groep. Er werd ingegaan op projectoproepen om financiering te zoeken voor vernieuwende ideeën. 39
Al deze zaken konden we enkel realiseren dankzij het denk- en doewerk van ons gemotiveerde team, onze grote vrijwilligersploeg en onze partnerorganisaties die dagdagelijks gezinnen ondersteunen op alle mogelijke manieren en daarbovenop ook actief deelnemen aan werkgroepen, netwerklunches, netwerkmomenten, stuurgroepen en raad van bestuur. Dankzij jullie als ambassadeurs van ons Huis van het Kind slaagden we erin om ook in 2015 ons Huis op de kaart te blijven zetten! De ambitie voor 2016 blijft groot: nog meer inzetten op projecten in lokale samenwerking en het bereik van alle gezinnen.
40
