JAARVERSLAG 2014 VAN ALIAS VZW Actieprogramma voor mannelijke prostitués te Brussel
2 Alias – Jaarverslag 2014
INHOUDSOPGAVE
DANKWOORD
1
ALGEMENE VOORSTELLING VAN ALIAS
2
CONTEXT EN PUBLIEK
3
Mannelijke straatprostitutie in Brussel
3
Mannelijke prostitués als doelpubliek
4
Socio-demografisch profiel van het doelpubliek
6
Barrières tot kwaliteitsvolle psychosociale en medische hulpverlening
OVERZICHT VAN DE ACTIVITEITEN
12
13
Krijtlijn 1 : Straathoekwerk in het prostitutiemilieu
13
Krijtlijn 2 : Onthaal, laagdrempelige begeleiding en groepswerk
21
Krijtlijn 3 – informeren en sensibiliseren van hulp- en zorgverleners.
32
Krijtlijn 4 – Netwerkvorming en overleg
35
Krijtlijn 5 – socio-epidemiologische gegevensverzameling en observatie van het milieu
39
MIDDELEN
41
COMMUNICATIE
42
De website van Alias en de Facebook groep
42
Pers en media/ Sensibilisering van de politieke verantwoordelijken
42
BIJLAGE
43
Krijtlijn 3 – Activiteiten waaraan het team van Alias heeft deelgenomen
Alias – Jaarverslag 2014
43
DANKWOORD Het team en de Raad van Bestuur van vzw Alias w illen in het bijzonder volgende personen, verenigingen en instellingen bedanken voor hun uiterst w aardevolle ondersteuning en hulp.
Onze vrijwilligers Het afgelopen jaar hebben Emmanuelle Curcio, Tina Hiemeleers en Aure Moens zich vrijwillig ingezet, wat toeliet om wekelijks twee avonden straathoekwerk en één onthaalpermanentie te organiseren. Bovendien namen ze deel aan de straathoekwerkvergaderingen.
Onze partners Het Elisa-centrum en de dienst CETIM van het UMC Sint-Pieter, Athena Wachtdienst, Genres Pluriels, het Regenbooghuis, Merhaba, Omnya, Ex Aequo, Sensoa, Espace P..., ICAR Wallonie, CAW De Terp ) Boysproject, l'Observatoire du sida et des sexualités (FUSL), Diogenes, Hobo, Ghapro, Pas Op, Le Réseau Hépatite C. Op deze organisaties en personen hebben we te allen tijde beroep kunnen doen.
Onze subsidiënten •
Minister voor Gezondheid, Fadila LAANAN, voor de Regering van de Fédération Wallonie Bruxelles.
•
Minister en Collegelid, bevoegd voor Gezondheid, Céline FREMAULT, Cécile JODOGNE voor het College van de Franse Gemeenschapscommissie
•
Minister en Collegelid, bevoegd voor Sociale Actie, Rachid MADRANE, Céline FREMAULT voor het College van de Franse Gemeenschapscommissie
•
Het RIZIV
1 Alias – Jaarverslag 2014
ALGEMENE VOORSTELLING VAN ALIAS Alias is het enige Brusselse project dat zich tot mannelijke prostitués richt. Sinds de oprichting van de vzw in 2009 zet Alias in op gezondheidsbevordering door preventie, harm reduction en een brugfunctie naar de bestaande hulp- en zorgverlening. Alias vzw stelt zich tot doel om het lichamelijke en psychosociale welzijn van mannelijke prostitués, inclusief hun directe en indirecte omgeving, te verbeteren. Hierbij wordt ingezet op maatschappelijke integratie en bevordering van de algemene en seksuele gezondheid. In het bijzonder wil Alias: •
strijden tegen diverse kwetsbaarheidsfactoren, uitsluitingsmechanismen en andere vormen van discriminatie waar het doelpubliek mee geconfronteerd wordt;
•
de toegang tot het bestaande medische en psychosociale hulpverleningsaanbod optimaliseren;
•
de prevalentie en besmettingsrisico’s van soa’s/hiv bij mannelijke prostitués verminderen.
Alias doet aan gezondheidsbevordering door de zelfredzaam heid van het doelpubliek te verhogen. Door middel van informatieoverdracht, door het aanboren van het eigen potentieel, door netwerking én door actieve participatie van het publiek, trachten we de individuele en collectieve capaciteiten te versterken. Alias ontw ikkelde zijn activiteiten vanuit een globale en geïntegreerde visie op gezondheid. Deze activiteiten spelen zich af binnen de volgende vijf krijtlijnen: •
straathoekwerk in het internetpermanentie (IP)
prostitutiemilieu
(’s
avonds
en
’s
nachts)
en
de
•
Laagdrempelig onthaal en dito hulp- en zorgverlening, via een onthaalpermanentie (OP) en een medische permanentie (MP) in de prostitutiewijk, via een individueel begeleidingsaanbod en via groepsactiviteiten;
•
informeren en sensibiliseren van de betrokken hulp- en zorgverleners;
•
netwerkvorming en overleg;
•
verzameling van socio-epidemiologische gegevens en observatie van het milieu.
Sinds april 2011 bevinden de werklokalen van Alias zich in de Sint-Jacobswijk. Het team maakt dankbaar gebruik van deze geografische nabijheid aan de tippelzones om dicht bij het publiek te staan, en laagdrempelige diensten aan te bieden zoals de onthaalpermanentie, die elke woensdagnamiddag plaats heeft, en de medische permanentie, die twee maal per maand en telkens op dinsdagavond doorgaat 1.
1
Deze medische permanentie wordt gefinancierd door de Franse Gemeenschap en het Riziv.
2 Alias – Jaarverslag 2014
CONTEXT EN PUBLIEK Mannelijke straatprostitutie in Brussel Mannenprostitutie ligt voor de doorsnee burger ver van zijn bed. « Bestaat dat ook? » Vaak is vrouwenprostitutie de enige referentie en verwondert men zich erover nooit mannen te hebben zien tippelen op straat, “achter het venster”, in een bordeel of een bar in de bekende prostitutiebuurten. Anderen hebben dan weer het beeld voor ogen van de gigolo die rijpere vrouwen verleidt, of van de ‘playboy’ die loopt te pronken in het (homo) uitgangsleven. Maar de realiteit die de straathoekwerkers van Alias sinds april 2010 twee maal per week’s avonds en ’s nachts onder ogen zien, is van een andere orde. En hoewel er ontegensprekelijk raakpunten bestaan tussen verschillende groepen die een prostitutieactiviteit uitoefenen (vrouw, man, transgender, travestie), zijn het vooral de onderlinge verschillen die de noodzaak voor een specifieke aanpak in de verf zetten. In Brussel speelt mannelijke homoprostitutie, waarbij mannen seks hebben met andere mannen, zich zowel af op publieke plaatsen als in privézaken binnen het commerciële holebi-milieu. Deze prostitutievorm vinden we hoofdzakelijk: •
in het stadscentrum, binnen de homowijk ;
•
op andere plaatsen binnen de hoofdstad (cinema’s, sauna’s, parken) ;
•
in de ruime omgeving van het Noordstation: in deze omgeving, gekenmerkt door vrouwenprostitutie, zijn ook mannelijke travestieten en transseksuelen actief2 ;
•
Op internet via seksuele datingsites, waarop escorts actief zijn.
Door een aantal sociale evoluties en stadsontwikkelingen is mannelijke straatprostitutie minder zichtbaar dan vroeger. Na meer dan vier jaar regelmatige observatie van de tippelzones kunnen we stellen dat prostitués meer en meer opgaan tussen de andere gebruikers van publieke ruimtes en van bekende (seksuele) ontmoetingsplaatsen binnen de gay scene. De mengelmoes van diverse personen die deze plaatsen bezoekt, maakt het voor een ongeoefend oog nog moeilijker om deze bijna onzichtbare, uiterst discrete vorm van prostitutie op te merken, en de prostitués te herkennen.
Een deel van dit publiek wordt bereikt door de Brusselse antenne van Espace P… tijdens het straathoekwerk met vrouwelijke prostituées.
2
3 Alias – Jaarverslag 2014
Context en publiek
Alias volgt de actualiteit betreffende prostitutie in Brussel en meer in het algemeen België op de voet. Dankzij de steun van de prostitués zelf en de signalen van onze partners werden er het voorbije jaar een aantal nieuwe werkterreinen ontgonnen (bars, parken). Verder zijn de straathoekwerkers, op vraag van een persoon die prostitueert als travestiet in de Martelaars en Begijnhof – Diksmuide wijken van Brussel, sinds september sporadisch aanwezig ind deze wijk om contact te leggen met de travestieten en transseksuelen die er zich ‘s nachts prostitueren. Bovendien ging er nog steeds de nodige aandacht naar de werkterreinen die nu al meer dan vier jaar bezocht worden. Ondanks de bereidwilligheid van het team om een blijvend antwood te bieden aan de vraag van de prostitués die hun activiteiten uitoefenen in de wijk Begijnhof-Diksmuide om daar eveneens straathoekwerk te doen, heeft het team, omwille van te weinig middelen beslist dit niet te blijven doen. Sinds juni 2013 heeft Alias een internetpermanentie opgestart op seksuele datingsites. Via deze weg kan informatie worden gegeven over de mogelijkheid tot anonieme en gratis testing op soa’s en hiv/aids, en ingezet worden op preventie en harm reduction aangaande prostitutie, seksuele gezondheid en verslaving. Laten we evenwel duidelijk stellen dat internetprostitutie de straatprostitutie en haar klanten niet zomaar heeft doen verdwijnen. Het is moeilijk, zo niet onmogelijk om de juiste omvang van het fenomeen prostitutie binnen de Brusselse regio in cijfers te omschrijven. De laatste studie over prostitutie in het Brussels Gewest is van 2014 waarin het de cijfers herbruikt van 20083. Hierin wordt gewag gemaakt van tussen de 4000 en 5000 prosituté(e)s in het Brussels Gewest, waarvan één derde tot één vijfde mannen zou zijn. Sindsdien bechikken we over geen enkele degelijke studie, op basis waarvan we ons een volledig beeld zouden kunnen vormen van mannelijke homoprostitutie te Brussel. We kunnen ons enkel baseren op de observaties van organisaties op het terrein. Zo dienen de gegevens in dit rapport dan ook geïnterpreteerd te worden : als observaties van de werkers van Alias vzw.
Mannelijke prostitués als doelpubliek Mannelijke prostitués vormen een heterogene, mobiele, moeilijk kwantificeerbare en dus slecht gekende groep. Hun profiel kan verschillen naargelang de diverse steden (Brussel, Luik, Namen) en de tippelzones (straat, bars, parken, parkings, internet, enz.) waar ze hun activiteit uitoefenen. Dus bestaat hét typeprofiel van de mannelijke prostitué gewoonweg niet. Een degelijke schatting van hun aantal of een exhaustieve beschrijving van hun kenmerken zijn niet zomaar voorhanden.
3 Prostitutie : Brussel in beeld – Bouwstenen voor een integraal prostitutiebeleid, Seinpost Adviesbureau BV-Erasmus Hogeschool Brussel m.m.v. Katholieke Universiteit Leuven, Arnhem, juni 2008.
4 Alias – Jaarverslag 2014
Context en publiek
Mannenprostitutie als fenomeen baadt in een clandestiene sfeer : een deel van het publiek is niet in orde met zijn verblijfsstatuut, en de prostitutie-activiteit zelf en de aard van de seksuele contacten worden al te vaak als taboe-onderwerpen beschouwd. Sommige prostitués beperken zich tot een klein aantal klanten, als welkome aanvulling op occasioneel werk (seizoensarbeid, bouw, enz.). Voor anderen is prostitutie een overlevingsstrategie: een mogelijkheid om tegemoet te komen aan basisbehoeften zoals onderdak of voeding. Voor de meesten betekent prostitutie snel geld als dringend antwoord op een crisissituatie. Velen hebben het moeilijk om op lange termijn aan de toekomst te denken. Deze overlevingsstrategieën verklaren ten dele de moeilijkheden die de prostitués ondervinden wanneer ze zich wenden tot het bestaande hulp- en zorgverleningsaanbod. Uit ervaring stellen talloze terreinorganisaties dat dit doelpubliek niet bereikt wordt door de klassieke zorg- en hulpverlening, of die nu algemeen of doelgroepgericht werkt. Als gevolg van hun levenswijze, het verboden karakter van prostitutie, stigmatisering rond zowel prostitutie, homoseksuele contacten én veelal hun verblijfsstatuut, maken mannelijke prostitués vrijwel geen gebruik van deze diensten. Nog moeilijker is het voor hen om er hun prostitutie ter sprake te brengen. Alleen een specifiek hulpverleningsaanbod kan dit gemarginaliseerde publiek bereiken, om binnen een sfeer van vertrouwen en vertrouwelijkheid succesvol een begeleiding op te starten waarin niet veroordeeld wordt. Het publiek w aar Alias zich in de eerste plaats op richt prostitueert zich in Brussel, hoofdzakelijk in de openbare ruimte (straat, parken) en in privé-gelegenheden (bars, café’s, sauna’s, seks cinema’s). Alias richt zich tot die mannen die verschillende kwetsbaarheden cumuleren, zoals: flagrante onwetendheid over infectierisico’s en bescherming tegen hiv en andere soa’s; laag zelfbeeld; geestelijke gezondheidsproblemen; allerhande verslavingen; extreme armoede; clandestiniteit, enz. Weinigen kennen hun sociale en medische rechten, of weten tot wie ze zich kunnen richten. De verklaringen voor de kwetsbaarheid van dit publiek zijn heel divers, of ze nu van gedragsmatige, sociale, omgevings- of institutionele aard zijn. Doch welke de afkomst of het levensparcours van de prostitué ook is, de dagelijkse realiteit van deze hele doelgroep wordt gekenmerkt door meervoudige discriminatie, stigmatisering en seksuele taboes (op homoseksualiteit in het bijzonder) 4.
DIELEMAN M., Jeunes prostitué-es et réponses sociales. Etat des lieux et recommandations, Bruxelles, Communauté française de Belgique, 2006 ; MONHEIM M., « Destins de l’homosexualité masculine maghrébine : entre unions “imposées”, prostitution et mort sociale ? », Agenda interculturel, janvier-février 2006, pp. 32-36. Zie ook de rubriek « Getuigenissen » op de website van Alias: www.alias-bru.be.
4
5 Alias – Jaarverslag 2014
Context en publiek
Socio-demografisch profiel van het doelpubliek De gegevens hieronder werden verzameld op basis van de contacten tussen straathoekwerkers en mannelijke prostitués in 2014. Onder ‘contact’ verstaan we zowel een verbale uitwisseling tijdens een straathoekwerkavond, als een gesprek binnen het kader van een langdurige individuele begeleiding, of een aanwezigheid op de onthaal- of de medische permanentie. Het aanzienlijke aantal onbekende gegevens verklaart zich door de methodiek van het straathoekwerk, waarbij eerst ingezet wordt op het creëren van contact en een vertrouwensrelatie. Hierbij wordt ervoor gekozen om niet meteen bij de eerste contacten een complete vragenlijst af te werken, om alle gegevens van de betrokken personen te weten te komen. Het valt ook op te merken dat de socio-demografische gegevens voor 2014 in vergelijking met vorige jaren een beperkter, ouder publiek betreffen. De ploeg heeft minder straathoekwerk kunnen uitvoeren in 2014 en is bijgevolg minder in contact gekomen met de nieuwe mensen in het prostitutiemilieu, die in het algemeen jonger zijn. Deze vermindering in het straathoekwerk kent twee oorzaken: de ploeg heeft zich enerzijds toegelegd op het opstellen van het collectieve gemeenschapsproject, en anderzijds had zij teveel werk met de individuele begeleiding. Een medewerker van Alias die op vrijwillige basis werkte is gedurende 5 maanden aangenomen om de bestaande ploeg te versterken om het collectieve project tot een goed einde te brengen. De ploeg is dus tijdelijk versterkt, maar heeft zes maanden zonder vrijwilligers gedraaid en daardoor is ze er niet in geslaagd om elke avond straathoekwerk te verrichten.
6 Alias – Jaarverslag 2014
Context en publiek
Origine Figuur 1 : herkomst van de gecontacteerde personen (N=170) 5 2%
3% Oost-‐Europa
9%
Noord-‐Afrika 34%
9%
Sub-‐Sahariaans Afrika Latijns Amerika
4%
Belgïe
6%
Onbekende Anders 34%
West-‐Europa
Zoals in 2013 zijn prostitués met Oost-Europese (34%) en Noord-Afrikaanse (34%) roots het sterkst vertegenwoordigd. Jaar na jaar merken we dezelfde tendens wat betreft deze beide groepen en hun samenstelling. Wat betreft de Oost-Europese groep betreft het hoofdzakelijk personen die uit Bulgarije en Roemenië afkomstig zijn. De Bulgaren noemen zich vaak eerst Turks-Bulgaren. Wanneer er na een tijd voldoende vertrouwen is opgebouwd met de werkers van Alias, onthullen ze vaak hun Roma-achtergrond. Zo spelen etnische conflicten ook buiten Bulgarije nog steeds een rol. Sinds de openstelling van de grenzen met Bulgarije en Roemenië, is er vrij verkeer van personen tussen deze relatief nieuwe lidstaten en de rest van de Europese Unie. En ondanks het feit dat sinds januari 2014 ook de Europese arbeidsmarkt volledig ontsloten werd voor beide landen, betekent dit niet dat Roemenen en Bulgaren plots makkelijk een job vinden in ons land. Dikwijls komen ze hun geluk in België beproeven na een aantal omzwervingen in buurlanden. Ze zijn op zoek naar betere leefomstandigheden dan in hun thuisland, maar beheersen onvoldoende de nieuwe landstalen en beschikken zelden over het opleidingsniveau om een kans te maken op de arbeidsmarkt. Geconfronteerd met hun uiterst beperkte toegang tot de Belgische arbeidsmarkt, belanden ze uit economische noodzaak in de prostitutie.
5
N = 170 betreft het totaal aantal personen die tussen januari en december 2014 met Alias in contact waren
7 Alias – Jaarverslag 2014
Context en publiek
Voor een aantal personen met Noord-Afrikaanse roots is prostitutie niet altijd enkel en alleen een gevolg van extreme armoede. Het betreft vaak nieuwkomers zonder papieren die hun thuisland ontvluchtten omwille van het homofobe klimaat en verstoten werden door hun gemeenschap en familie. In de Belgische homo-prostitutiemilieu kunnen ze hun homoseksualiteit vrijer beleven dan ooit mogelijk was in hun thuisland. Wanneer men zich dan ook nog in een moeilijke financiële situatie bevindt, wordt de stap naar regelmatige prostitutie kleiner. Het huidig aantal contacten met mannelijke prostitués uit Subsahariaans Afrika (6%) is iets kleiner dan vorig jaar (8%). Maar er bevinden zich wel degelijk meer prostitués uit Subsahariaans Afrika op de tippelzones ; het team van Alias is er nog niet in geslaagd om meer contacten met deze groep uit te bouwen. Niet tegenstaand is er een duidelijke daling van de bevolking uit Zuid Amerika die 10% bedroeg in 2013 en 3% bedraagt in 2014. Deze groep wordt hoofdzakelijk doorverwezen door partnerorgannisaties (Boysproject en Genres Pluriels), of via mond aan mond reclame. De contacten varieren van jaar tot jaar en mits het team niet de mogelijkheid heeft om meer te investeren in de wijken waar deze doelgroep zich bevind is Alias grotendeels afhankelijk van deze doorverwijzingen. De personen die zich aangemeld hebben in 2013 hadden daarenboven zeer specifieke vragen in verband met toegang tot de gezondheidszorg en/of de regularisatie van hun verblijfsstatuut. Als deze vragen beantwoord waren habben ze de nood niet om nog bij Alias langs te komen. Het aantal personen van Belgische origine (9%) is een beetje gestegen in verhouding tot vorig jaar (6%). Zoals beschreven in het begin van dit hoofdstuk heeft het team dit jaar minder contact gemaakt nieuwe mensen, de “oude” waaronder de meeste belgen zich bevinden zijn regelmatig blijven komen naar Alias. We merken eveneens een lichte toename van de bevolking afkomstig uit West Europa die van 2% in 2013 naar 3% gaat in 2014.
8 Alias – Jaarverslag 2014
Context en publiek
Leeftijden Figuur 2 : Geschatte leeftijden van de gecontacteerde personen (N=170) 30%
27%
25%
21%
20%
17%
15% 10% 5%
12%
9% 6%
6%
2%
0%
Het publiek van Alias vzw is « jong », een vaststelling die elk jaar opvalt. Dit jaar is 55% van het publiek onder de 30 jaar , wat een vermindering van 16% betekent tegenover vorig jaar ; 11% is minder dan 20 jaar, een vermindering van 9% in 2013. We kunnen echter merken dat de leeftijdsgroep “26-30 jaar” de meest vertegenwoordigd blijft. De jonge leeftijd van mannelijke prostitués heeft te maken met het feit, dat het vanaf een bepaalde leeftijd moeilijk wordt om nog mee te kunnen draaien in de mannelijke prostitutie. De vraag naar socio-professionele inschakeling dringt zich dan steeds meer op. De 12% van de leeftijden die als onbekend worden weergegeven, betreffen personen wiens leeftijd niet unaniem gelijk geschat werd door de teamleden.
9 Alias – Jaarverslag 2014
Context en publiek
Inkom en Figuur 3 : Officieel inkomen van de gecontacteerde personen (N=170) 3% 8% Zonder
8% 36%
Onbekend Werk
11%
OCMW Werkloosheid Ziekteverzekering 35%
Een groot deel van ons publiek heeft een beperkt of zelfs helemaal geen vast inkomen. 36% heeft geen enkele officiële bron van inkomsten. Dit is 6% minder dan in 2013 (42%). Dit jaar is de som van de vervangingsinkomens (OCMW, werkloosheid, ziekteverzekering) 19%, wat 3% meer is dan vorig jaar (16%). Van diegenen die in orde zijn met hun papieren, stapelen een aantal prostitués een reeks administratieve verwikkelingen op omwille van hun “zwerfgedrag », wat hun toegang tot financiële hulp vanwege het OCMW of tot het bestaande socio-professioneel integratienetwerk aanzienlijk belemmert. Bovendien worden een aantal onder hen geconfronteerd met een belangrijke schuldenberg. Voor hen wordt prostitutie zodoende een noodzakelijke bron van inkomsten. De redenen voor prostitutie variëren in functie van ieders persoonlijkheid en parcours. De ene prostitueert zich op regelmatige basis, de andere zeer sporadisch of binnen een precieze context. Prostitutie kan gecombineerd worden met andere activiteiten (bv. studies). Het kan de enige bron van inkomsten zijn, of één van de vele (naast een vervangingsinkomen, seizoensarbeid, enz.).
10 Alias – Jaarverslag 2014
Context en publiek
Verblijfsstatuut Figuur 4 : Verblijfsstatuut van de gecontacteerde personen (N=170) 2% Verblijfsverkunning 29% 42%
Onbekend verblijsstatuut Ontwetting verblijfsstatuut
27%
Kwetsbaar verblijfsstatuut
Bijna de helft (42%) van de ontmoete prostitués beschikt over een volwaardig wettig verblijfsstatuut in België. Dit is een vermeerdering van 12% in verhouding tot vorig jaar : toen beschikten 30% van de gecontacteerde personen over een volwaardig verblijfsstatuut in België. De groep zonder verblijfstatuut (29%) bestaat zowel uit onderdanen uit de nieuwe lidstaten van de Europese Unie die langer dan 3 maanden in het land verblijven zonder werk en officiëel inkomen, als uit niet-Europeanen, die voornamelijk uit Noord-Afrika afkomstig zijn. Deze laatsten zijn vaak reeds meerdere jaren in België zonder ooit een regularisatie-aanvraag ingediend te hebben, of zijn toch in België gebleven na een mislukte procedure. 2% van de personen hebben een voorlopig verblijfsstatuut : ze wachten meer bepaald op het resultaat van een regularisatie-aanvraag op basis van humanitaire en/of medische gronden. Deze wachttijd neemt soms meerdere jaren in beslag. Voor de personen die niet beschikken over een wettig verblijfsstatuut in België (33%) hoort de angst om opgepakt en uitgewezen te worden bij de dagdagelijkse realiteit, net als socio-economische uitsluiting. Binnen deze context wordt zwartwerk een alternatief. Net zoals seizoensarbeid in de landbouwsector, wordt prostitutie een mogelijk antwoord op armoede. Bij deze groep is onzekerheid over de toekomst de regel, gevoed door een moeilijk te begrijpen vreemdelingenwetgeving. Sommigen zouden wel papieren kunnen bekomen mits een aangepaste en langdurige sociale en administratieve ondersteuning. Voor sommigen is prostitutie in het kader van een langdurige relatie of huwelijk, met andere woorden een ‘relatie’ in ruil voor papieren (“sugardaddy”, schijnhuwelijk) een alternatief.
11 Alias – Jaarverslag 2014
Context en publiek
Barrières tot kwaliteitsvolle psychosociale en medische hulpverlening Een aanzienlijk deel van het publiek leeft in grote armoede, en heeft het moeilijk door een breuk met het sociale netwerk of familie door eenzaamheid, armoede, soms dak- en thuisloosheid. De afwezigheid van inkomsten en de moeilijkheden om aan te sluiten bij de reguliere arbeidsmarkt zijn veelal te verklaren door een zwak studieniveau, een gebrek aan opleiding en diploma’s, gebrekkige kennis van de officiële landstalen en soms zelfs analfabetisme. Ook het administratief verblijfsstatuut als migrant speelt een niet verwaarloosbare rol bij de toegang tot gezondheidszorg. Mannelijke prostitués hebben vaak geen kennis over het bestaande zorg- en hulpverleningsaanbod omdat ze geen toegang hebben tot de juiste informatie, of omdat ze niet weten hoe ze ernaar op zoek kunnen gaan. Meer structurele factoren verklaren eveneens de kloof tussen het publiek en de bestaande diensten: de onverenigbaarheid tussen de nachtelijke levensstijl en de kantooruren van de zorg- en hulpverlening, en de verzadiging van een aantal diensten (onthaalhuizen, geestelijke gezondheidszorg, enz.). De overlevingsstrategieën van een deel van de mannelijke prostitués diepen de kloof met de hulp- en zorgverleningsstructuren nog verder uit: overleven in het ‘hier en nu’ en in de onmiddellijke dringendheid, kwijtraken van tijdsbesef en moeilijkheden om de toekomst te plannen, moeilijk omgaan met de instellingscultuur van bepaalde structuren (consultaties op afspraak, voorafgaande intake gesprekken om de hulpvraag te analyseren, specifieke interne werkingsregels van een aantal hulpverleningsinstellingen, enz.). Hier komt vaak nog discriminatie bovenop van bevoegde diensten en instellingen, alsook diverse vormen van geïnternaliseerde discriminatie, gerelateerd aan de prostitutieactiviteit an sich, homoseksualiteit of een onwettig verblijfsstatuut. Net daarom heeft de doelgroep nood aan toeleiding naar een externe sociale dienst, een eerste afspraak met een vertrouwensarts of een referentiecentrum. Alias streeft ernaar dat de personen hun gezondheid zelf ter harte nemen zodat ze zelf naar hun tweede afspraak gaan, hoewel het team beschikbaar blijft wanneer een langdurigere begeleiding wordt gevraagd. De aanwezigheid van de straathoekwerker is geruststellend: hij of zij ondersteunt de persoon en doet beroep op diens mogelijkheden, kent zijn persoonlijke achtergrond en situatie, en kan hem indien nodig bijstaan tijdens een contact met een andere hulpverlener. Nadien kan de straathoekwerker steeds de tijd nemen om na te gaan of alles goed begrepen werd. Alleen een doelgroepgericht aanbod kan dit gemarginaliseerde publiek bereiken, om binnen een sfeer van vertrouwelijkheid en vertrouwen succesvol een begeleiding op te starten waarin niet veroordeeld wordt.
12 Alias – Jaarverslag 2014
OVERZICHT VAN DE ACTIVITEITEN Aan de basis van de activiteiten van Alias ligt een globale en geïntegreerde aanpak van gezondheid, door middel van proactief en doelgroepgericht straathoekwerk, psychosociale en medische begeleiding, preventie, harm reduction en de bevordering van de gezondheid, bevordering van de toegang tot kwalitatieve medische zorgverlening en administratieve ondersteuning. Deze activiteiten vatten zich samen in de volgende vijf krijtlijnen: •
straathoekwerk in het prostitutiemilieu;
•
onthaal, laagdrempelige psychosociale en medische begeleiding en groepswerk;
•
informeren en sensibiliseren van de betrokken hulp- en zorgverleners;
•
netwerkvorming en overleg;
•
socio-epidemiologische gegevensverzameling en observatie van het milieu.
Krijtlijn 1 : Straathoekwerk in het prostitutiemilieu 1.1 Kader en doelstellingen Het straathoekwerk is zowel een activiteit als een methode, aangezien het publiek door de regelmatige aanwezigheid van een team van 2 personen in het prostitutiemilieu de kans krijgt een relatie aan te gaan, te onderhouden en uit te diepen met de straathoekwerkers, de organisatie en haar missie leert kennen, vragen kan stellen en samen na kan denken over mogelijke oplossingen.
1.2 Methodologie van het straathoekwerk van Alias Elke maand gaan er zes straathoekwerkbeurten door op donderdag en vrijdag nachts. Door een gebrek aan personeel kan het straathoekwerk op donderdag niet doorgaan in de weken voorbehouden aan de medische permanentie, die op dinsdagavond gepland is. Tijdens het straathoekwerk wordt steeds in duo op de tippelzones gewerkt. In duo werken bevordert de kwaliteit van de contacten met het publiek en van de observaties van het prostitutiemilieu. Het is een hulpmiddel om te vermijden dat er soms te sterk gefocust wordt op één werker en om steun te verlenen bij confrontaties. Gedurende deze nachtelijke straathoekwerkbeurten kan er, in geval van nood, telefonisch beroep gedaan worden op een lid van de Raad van Bestuur. Binnen de vorm van straathoekwerk waar Alias voor staat, wordt een vertrouwensband opgebouwd met respect voor en op het ritme van de persoon. Observatie van het doelpubliek en discretie zijn basisbegrippen. Ons team kiest er voor om zich aan de rand van die plekken op te houden waar effectief seksuele handelingen plaatsvinden, en zich niet door expliciete kenmerken of symbolen kenbaar te maken als werknemer van Alias.
13 Alias – Jaarverslag 2014
Overzicht van de activiteiten
Er gaat soms de nodige tijd over voor een gesprek mogelijk wordt. Vandaar dat een regelmatige aanwezigheid van kapitaal belang is voor ons werk. Na elke avond straathoekwerk wordt er een verslag opgesteld. Voor ons team is dit een belangrijk moment. Het laat toe stil te staan bij de avond, waarnemingen en indrukken over de contacten uit te wisselen en zowel kwantitatieve als kwalitatieve gegevens te registreren.
1.3 Activiteiten Straathoekwerk in het prostitutiemilieu wil bovenal een professionele vertrouwensrelatie uitbouwen door te luisteren en te ondersteunen, zodoende contact te onderhouden met de reeds ontmoete personen en contact leggen met nieuwelingen in het milieu. Aansluitend aan dit basisidee, gaat er bovendien de nodige aandacht naar:
•
preventie en harm reduction op tippelzones (gratis uitdelen van condooms, glijmiddel, preventiemateriaal m.b.t. soa’s en hiv);
•
sensibiliseren over testing op soa’s en hiv, hepatitis-B vaccinatie en de anonieme en gratis medische permanentie in de eigen lokalen;
•
het begeleiden en/of oriënteren van de doelgroep op psychosociaal en medisch vlak;
•
het prospecteren van nieuwe, nog onbekende tippelzones.
De tippelzones die het team bezoekt zijn zowel bars, bepaalde straten als parken van onze hoofdstad. Hoewel het team sinds september 2012 begonnen was met het prospecteren van een aantal homosauna’s, is dit deelproject uitgesteld : door een gebrek aan subsidies kon het contract van een straathoekwerker niet langer verlengd worden. De opstart van de medische permanentie in juni 2012 betekent zeker en vast een meerwaarde voor het straathoekwerk. Nu beschikken de straathoekwerkers immers over een concreet aanbod van anonieme en gratis testing, een bijkomende toegangspoort om seksuele gezondheid en vroegtijdige opsporing van soa’s en hiv bespreekbaar te maken. In 2014 heeft het team 30 avonden straathoekwerk verricht in het Brusselse homoprostitutiemilieu. Dat staat voor meer dan 180 uren straathoekwerk op de tippelzones. De werkterreinen bezocht tijdens deze 30 beurten nachtelijk straathoekwerk: Bars : 105 keer, park : 26 keer en straat : 38 keer. In totaal : ! 159 geregistreerde observaties (maandelijks gemiddelde van 13 ! 174 aangeknoopte contacten (gemiddeld 15 contacten per maand).
personen)
! Dit totaal aantal contacten staat in verhouding tot 170 verschillende personen waarvan 64 nieuw e m ensen in 2014.
14 Alias – Jaarverslag 2014
Overzicht van de activiteiten
Met « observatie » doelen we hier op een persoon, geobserveerd in de tippelzones die het team bezoekt, waarvan de houding een prostitutie-activiteit doet vermoeden, en waarmee tot op dat welbepaalde moment nog geen contact is gelegd. Onder “contact” valt iedereen waarmee de straathoekwerkers een gesprek hebben gehad tijdens het straathoekwerk. Zoals reeds vermeld in het voorgaande hoofdstuk heeft het team van Alias de straathoekweravonden moeten verminderen in 2014 wat blijkt uit de cijfers, het aantal observaties en contacten is daardoor gevoelig gedaald in 2014. Dit bewijst nogmaals de noodzaak van het straathoekwerk en de noodzaak om genoeg aanwezig te zijn op de plaatsen waar de nieuwe prostitués zich bevinden. Het blijft een werk van lange adem waarbij men de nodige tijd moet nemen om een vertrouwens relatie op te bouwen met het publiek. Als Alias hierin niet blijft investeren heeft dit een nefaste inpact op de gehele werking van de vereniging. De Brusselse homobars worden nog steeds bezocht door het team. Hier ligt het meer voor de hand om contact te leggen met de doelgroep dan in de parken, er is meer nabijheid, het is makkelijker om een gesprek aan te knopen. In vergelijking met 2010, toen Alias begon met professioneel straathoekwerk, is er jaar na jaar een daling van het aantal ontmoetingen met het doelpubliek op straat. De straten en pleinen die in 2010 nog bekend stonden als dé tippelzones voor mannelijke prostitutie, lijken nu door het doelpubliek quasi verlaten. Toch zijn de prostitués die er vroeger actief waren niet verdwenen : sommigen zijn nog steeds actief en in contact met het team van Alias.
1.4 Straathoekwerk en preventie Via proactief straathoekwerk in de tippelzones heeft Alias de mogelijkheid om preventiemateriaal uit te delen (condooms en glijmiddel). De sociale werkers van Alias hebben in 2014 m eer dan 3500 pakketjes condoom s en glijm iddel uitgedeeld . Dit aanbod wordt over het algemeen goed onthaald door het doelpubliek, zelfs gewaardeerd en gevraagd. Toch wordt het door sommige mannen geweigerd. Als redenen geven ze aan (bijna) nooit condooms en/of glijmiddel te gebruiken, nog over afdoende voorraad te beschikken of geen homoseksuele contacten te hebben. Op basis van dit laatste argument wordt soms enkel het glijmiddel geweigerd, wat vaak als een attribuut voor anale penetratie wordt beschouwd en waar een taboe op rust. Daarom worden condooms en glijmiddel samen in één zakje uitgedeeld, met een visitekaartje van de vereniging ingesloten. Anderen vrezen dan weer gecontroleerd te worden door de politie: het bezit van condooms zou hen als prostitué kunnen ontmaskeren. Deze vrees lijkt niet helemaal ongegrond: bij politiecontroles, vooral in de parken, wordt dikwijls gevraagd naar het waarom van het condoombezit.
15 Alias – Jaarverslag 2014
Overzicht van de activiteiten
Het uitdelen van preventiemateriaal biedt de gelegenheid om te praten over (algemene, seksuele, geestelijke) gezondheid, seksualiteit en de risico’s op infectie (hiv en andere soa’s). Via deze toeganspoort kan het publiek ook geïnformeerd en voor een test uitgenodigd worden. Mannelijk prostitués zijn in het algemeen erg geïnteresseerd in deze informatie. Aan de hand van hun vragen kunnen de straathoekwerkers hun kennis verder uitdiepen, samen op zoek gaan naar handvaten en harm reduction strategieën op maat. Om bij te blijven in de nieuwe ontwikkelingen betreffende preventie en harm reduction met betrekking tot soa’s/hiv en druggebruik, volgde het team van Alias in 2013 een door het Sint-Pietersziekenhuis georganiseerde vorming over de laatste ontwikkelingen met betrekking tot hiv en aids.
1.5 Gespreksonderwerpen tijdens het straathoekwerk Figuur 5 : Gespreksonderwerpen tijdens het straathoekwerk ( N=422) 16% 14% 12% 10% 8% 6%
14% 10% 9% 9%
8%
6% 6% 6%
5% 5%
5% 5%
4% 2%
4% 4%
2%
2% 2%
0%
De inhoud van de gesprekken verschilt sterk naargelang de vertrouwensband die wordt opgebouwd. Dit gebeurt langzaam, en vooral door goed te luisteren. Figuur 5 leert ons dat seksuele gezondheid, harm reduction op dit vlak en vragen naar testing het meest ter sprake komen. Sinds de opstart van de medische permanentie in juni 2012, zijn thema’s als seksuele gezondheid, testing en seropositiviteit makkelijker bespreekbaar geworden. Dit nieuwe aanbod heeft immers plaats in de lokalen van de organisatie, waardoor het publiek zich kan verwachten aan een test in een vertrouwde omgeving en in aanwezigheid van vertrouwde werkers, waarmee ze in gesprek kunnen gaan over « prostitutie, seksualiteit en risicogedrag ». Driemaandelijks vergezellen de dokters een werker tijdens een straathoekwerkbeurt. Hierdoor kunnen de dokters zich een beter beeld vormen van de tippelzones, en kunnen de prostitués de dokters onmoeten waarmee onze vereniging samenwerkt. 16 Alias – Jaarverslag 2014
Overzicht van de activiteiten
Zo kan er een eerste contact met een zorgverlener gelegd worden, en kunnen de prostitués gerichte vragen stellen over hun seksuele gezondheid. Eens er genoeg vertrouwen is opgebouwd, gaat het tijdens het straathoekwerk vaak over fam ilie, partners en naaste vrienden. Mannelijke prostitués geven vaak aan dat ze zich geïsoleerd voelen van hun naasten door hun prostitutie en/of hun homoseksualiteit en kunnen alleen terecht bij Alias om het over deze specifieke thema’s te hebben. Sommige prostitués hebben totaal geen contact meer met hun familie. Anderen zijn dan weer verplicht om de rol van « familiehoofd » op zich nemen, en zijn gebonden aan een resem familiale verplichtingen (zorgen voor voedsel en huisvesting voor de ouders, de broers en zussen, de kinderen,..). Deze totale zorg voor de familie zorgt voor enorme druk en stress, en door hun prostitutie leiden ze een dubbel leven. Vragen over werk of opleiding zijn eveneens belangrijk voor de doelgroep. Een meerderheid van het doelpubliek heeft geen toegang tot de arbeidsmarkt, kan geen beroep doen op arbeidsbureaus of heeft geen toegang tot opleidingsinstellingen. Sommigen onder hen, voor wie prostitutie de enige en levensnoodzakelijke bron van inkomsten is, delen hun verlangen met de straathoekwerkers om ook eens “iets anders” te kunnen doen. In het algemeen vertellen de personen die goed gekend zijn aan het team welke stappen ze gezet hebben om werk te zoeken (bv. administratie). Het is niet makkelijk voor de doelgroep om de eigen prostitutie-activiteit onder woorden te brengen tijdens het straathoekwerk. Via indirecte boodschappen wordt er naar verwezen, vaak zonder de dingen bij naam te noemen. Zo verklaren ze hun aanwezigheid op de tippelzones bijvoorbeeld als volgt : « ik maak een wandelingetje door de wijk ». Maar zowel de persoon in kwestie als de straathoekwerkers weten maar al te goed wat hun regelmatige aanwezigheid op de tippelzones betekent. Het onderwerp prostitutie an sich, en hoe het er momenteel in het milieu aan toegaat, komt heel wat makkelijker op tafel. Dan gaat het bijvoorbeeld over het feit dat « sommige tippelzones steeds minder in trek zijn » , dat “bepaalde jongeren de prijzen doen dalen »,.. Het doelpubliek is een onschatbare bron aan informatie voor de straathoekwerkers, bijvoorbeeld over nieuwe tippelzones en evoluties in het Brusselse prostitutiemilieu. Wanneer de vertrouwensband vergroot merken we dat veel mensen van de doelgroep het belangrijk vinden om hun verhaal te kunnen doen en de weg (parcour) die ze afgelegd hebben (soms letterlijk) te duiden. Tijdens het straathoekwerk werkt het team in het algemeen met de onderwerpen die aangebracht worden door het publiek zelf. De straathoekwerker kan bepaalde onderwerpen verder uitdiepen en ter sprake proberen brengen. Aan nieuwe personen wordt het sociaal doel van de vereniging duidelijk uitgelegd. Op straat is het niet evident om een gesprek met iemand aan te gaan over zijn prostitutie-activiteit, wanneer de persoon in kwestie dit onderwerp niet ter sprake brengt. Dit is evenwel later mogelijk, binnen het kader van een individuele begeleiding.
17 Alias – Jaarverslag 2014
Overzicht van de activiteiten
Gezondheid is vaak niet prioritair voor het doelpubliek. De kennis van het bestaande medische zorgaanbod is eerder gebrekkig of onbestaande, net als kennis en besef van de eigen gezondheidstoestand. Het merendeel heeft al lang geen arts meer bezocht en heeft trouwens geen vaste huisarts. Hun toegang tot zorg is bovendien beperkt doordat een deel over geen enkele medische dekking beschikt. Bijgevolg wordt een deel van het begeleidingswerk geïnvesteerd in het aanvragen van dringende medische hulp. Geestelijke gezondheid maakt voor Alias integraal deel uit van iemands gezondheid en maakt dus systematisch deel uit van de aandachtspunten. Een deel van het publiek zegt slecht in zijn vel te zitten en heeft een laag zelfbeeld. Heel wat prostitués hebben het moeilijk doordat ze zich eenzaam voelen. Sommige prostitués kampen met psychiatrische problemen of leven met een verstandelijke handicap. Een snelle en eenvoudige doorverwijzingen naar de sector geestelijke gezondheid is meestal geen sinecure: de sector lijkt dicht te slippen, het is moeilijk om binnen een voor de persoon redelijke termijn een afspraak te krijgen, de kost van consultaties en medicatie verhoogt de drempel, en een aantal vooroordelen blijven de kop opsteken (“waarom zou ik een psycholoog moeten zien, ik ben toch niet gek?”). Onderwerpen zoals seksualiteit, seksuele identiteit en oriëntatie komen slechts moeizaam ter sprake. Voor de doelgroep wegen de diverse taboes immers zwaar door. De straathoekwerkers trachten deze taboes te doorbreken, te werken rond harm reduction en strategieën op maat te ontwikkelen voor elkeen. Deze onderwerpen zijn zeer persoolijk en worden gewoonlijk slechts ter sprake gebracht tijdens een individuele ontmoeting, wanneer er reeds een voldoende sterke vertrouwensband is gegroeid. De resterende gespreksonderwerpen zijn heel divers, zoals huisvesting, verblijfsstatuut,.. In het algemeen brengt het publiek deze onderwerpen ter sprake wanneer ze het team willen informeren over bepaalde stappen die ze van plan zijn om te zetten, of reeds gezet hebben. Indien opportuun kan de straathoekwerker altijd voorstellen om overdag langs te lopen in de lokalen van Alias, om die zaken rustig onder vier ogen te bespreken.
1.6 Nieuw project : internetpermanentie Sinds juni 2013 heeft het team van Alias een nieuw project gestart, namelijk de internetpermanentie. De doelstellingen van deze internetpermanentie voor mannelijke prostitués liggen in het leggen van contact en het aanbieden van preventie, harm reduction en doorverwijzing naar de bestaande hulp- en zorgverlening. In het jaarverslag van 2012 kondigden we nog aan dat de internetpermanentie steeds door 2 werkers zou verzorgd worden, om de kwaliteit van de gesprekken, de doorverwijzingen en de raadgevingen aan het publiek te optimalseren. Momenteel wordt, door een gebrek aan financiële middelen, de internetpermanentie slechts verzorgd door één werker.
18 Alias – Jaarverslag 2014
Overzicht van de activiteiten
De uitbouw van deze internetpermanentie gebeurt op drie niveau’s: •
een bemande internetpermanentie (2 uur / 2 weken);
•
het verzamelen van kwalitatieve en kwantitatieve gegevens m.b.t. de verschillende profielen die op het internet ontmoet worden (1 uur / 2 weken);
•
de ontwikkeling van een deel van de website van Alias, specifiek gericht naar mannelijke prostitués.
•
Concreet staat een werker 2 uur per 2 weken in voor de internetpermanentie op www.info4escorts.be. Via deze website wordt advies verstrekt over harm reduction m.b.t. prostitutie, soa’s,.. Ze werd specifiek opgericht voor mannelijke prostitués die actief zijn op het internet. Mannelijke prostitués kunnen er ook individueel chatten met een sociaal werker, of deelnemen aan groepsgesprekken. Deze site werd opgestart door het BNMP, het Belgisch netwerk van verenigingen die werken met mannelijke prostitués. Tijdens de internetpermanentie is de werker ook ingelogd op die datingsites, waarop escorts regelmatig actief zijn. Wanneer iemand met een escortprofiel inlogt, legt de werker pro-actief contact door de diensten van Alias voor te stellen. De werker stuurt ook een persoonlijke mail aan de escorts indien er een internetadres vermeld staat in diens profiel.
Van juni tot december 2014 verzorgde het team van Alias 13 internetperm anenties. In het totaal : ! 76 observaties werden genoteerd in de terreinveslagen : dit w aren alem aal m annen. Onder observatie verstaan we zowel personen die duidelijk inloggen onder een escortprofiel, met een vergoeding voor seksuele diensten, waarmee de werker van Alias pro-ctief contact heeft genomen via de chat en die hierop niet heeft geantwoord, als personen waaraan een onbeantwoorde mail werd gestuurd. ! 33 contacten werden gelegd. Dit waren alemaal mannen. Onder contact verstaan we zowel personen die pro-actief contact legden met de werker van Alias op de online chat, als personen die geantwoord hebben op een chatbericht van de werker. Daar er dit jaar veel meer individuele vragen van het doelpubliek zijn geweest en dat het team zich heeft toegelegd op de ontwikkeling en uitwerking van het collectieve en gemeenschappelijke project hebben de werkers zich minder kunnen concentreren op het internet. Oot blijkt dan ook uit de cijfers waar er in vergelijking met vorig jaar maar één permantie meer heeft plaatsgevonden in vergelijking met het jaar ervoor.
19 Alias – Jaarverslag 2014
Overzicht van de activiteiten
Update van de website van Alias Om informatie te bieden die aangepast is aan de noden van de mannelijke prostitués, is Alias begonnen met het updaten van de huidige website. (www.alias-bru.be). Er zijn representatieve pictogrammen gecreëerd, die de verschillende diensten weergeven die door Alias aangeboden worden, de onthaalpagina werd herzien en geeft nu de aangeboden diensten en openingsuren weer op een heldere manier, in eenvoudige taal. Deze onthaalpagina werd al vertaald in het Roemeens, Bulgaars en Engels. De laatste hand wordt gelegd aan de Arabische vertaling. Informatie over de risicobeperking en het voorkomen van Soa’s/aids is beschikbaar en word regelmatig bijgewerkt via een link die naar een gespecialiseerde site verwijst: www.info4escorts.be Het werk aan de website van Alias loopt nog steeds. De inhoud van de tabs “Alias” en “mannelijke prostitutie” worden herzien en bijgewerkt in 2015.
1.7 Toekomstperspectieven prostitutiemilieu.
van
het
straathoekwerk
in
het
Gezien de verscheidenheid en de evolutie van de verschillende vormen van mannelijke prostitutie, is het voor de straathoekwerkers essentiëel om regelmatig aanwezig te blijven op de huidige werkterreinen. Sinds de oprichting van Alias is het aantal prostitués die jaarlijks ontmoet worden op drie jaar tijd meer dan verdrievoudigd! Deze constante verhoging van contacten doet de werklast stijgen, en confronteert het team met steeds complexere situaties. Bovendien wil het team op lange termijn aanwezig zijn in de sauna’s en pornografische bioskopen en de internetpermanentie verder uitbouwen. Om dit alles waar te kunnen maken dringt de vraag naar voldoende personeelsmiddelen zich op. Voor het komende werkjaar ligt de prioriteit van Alias wat betreft het straathoekwerk in het behoud van het huidige straathoekwerk, dus twee straathoekwerkers die samen zes avonden per maand de straat op trekken, en de versterkin van de internetpermanentie naar één maal per week. Complementair aan deze doelstelling, worden de volgende ambities verdergezet: · Methodologische uitdieping van de praktijk, door straathoekwerkvergaderingen, het BNMP-netwerk, enz.
continue
deelname
aan
· De verkenning van en regelmatige aanwezigheid op nieuwe tippelzones, indien de personeelsmiddelen dit toelaten
20 Alias – Jaarverslag 2014
Overzicht van de activiteiten
Krijtlijn 2 : Onthaal, laagdrempelige begeleiding en groepswerk 2.1 Kader en doelstellingen Begeleiding, een integraal onderdeel van straathoekwerk, begint met en doorheen de relatie tussen het publiek en de straathoekwerkers. De regelmatige contacten tijdens het straathoekwerk leiden tot het expliciet verwoorden van vragen naar individuele begeleiding. De ploeg van Alias beantwoordt deze vraag pas na een grondige analyse van de situatie. De begeleiding is laagdrempelig, dat wil zeggen met zo weinig mogelijk voorwaarden, op het ritme van de persoon en met een bijzondere aandacht voor diens mogelijkheden.
2.2 Activiteiten Het onthaal en de laagdrempelige begeleiding bestaan uit de volgende vijf activiteiten: Individuele begeleiding Begeleidingen worden gestart met het oog op het zelfstandiger maken van de doelgroep (zich toe-eigenen van bestaande hulpbronnen en het eigen potentieel versterken) en in aanvulling op de bestaande psychosociale en medische diensten (brugfunctie, netwerkvorming). Het team heeft op individuele begeleidingsvragen geantwoord of dienst gedaan als doorverwijspartner op vlak van toegang tot gezondheidszorg, sociale en juridische bijstand, huisvesting, schuldbemiddeling of ondersteuning bij een verslavingsproblematiek. De individuele begeleiding gebeurt op een constante basis en dit het hele jaar door. De onthaalperm anentie De onthaalpermanentie voor mannelijke prostitués ging van start in juni 2011 en gaat door in de lokalen van Alias. Ze wil een zo laagdrempelig mogelijke ontmoetingsruimte en begeleiding aanbieden, en zodoende complementair zijn met het straathoekwerk. Elke woensdag, tussen 14 en 17u, wordt ze verzorgd door twee werkers. Prostitués kunnen er op verhaal komen, er al dan niet een vraag stellen, ideeën opperen. Er wordt naar hen geluisterd. Het wil een plaats zijn van individuele of collectieve reflectie, waar informatie voorhanden is en waar groepsactiviteiten plaats vinden. Sinds januari 2013 neemt een werker van HOBO elke eerste woensdag van de maand deel aan deze permanentie, om er de maandelijkse activiteiten van deze vereniging voor te stellen. Beetje bij beetje vinden gebruikers van Alias de weg naar HOBO om er deel te nemen aan de activiteiten. Tussen januari en december 2014 verzorgde Alias 48 onthaalperm anenties, met een totaal aantal van 342 bezoeken door leden uit de doelgroep, waaronder 12 nieuw e personen.
21 Alias – Jaarverslag 2014
Overzicht van de activiteiten
Groepswerk Sinds 2013 werkt de ploeg van Alias eraan om een collectieve en gemeenschappelijke dynamiek te creëren onder de doelgroep. Deze dynamiek kan voornamelijk bekomen worden door het regelmatig organiseren van activiteiten buiten Alias. Om dit collectief en gemeenschappelijk werk bij Alias te versterken is er in september 2014 een sociaal werker de ploeg van Alias komen versterken gedurende 5 maanden. Door het grote succes van het verblijf in de Ardennen van 2013, werd deze goede ervaring twee maal herhaald in 2014. •
In augustus waren er 6 leden van de doelgroep aanwezig. Voor de eerste keer, op de activiteiten “cultuur” en “natuur” na, heeft de ploeg beroep gedaan op een professional voor het organiseren van een improvisatie-workshop met de aanwezigen, deze had veel succes.
•
In oktober waren er 8 leden van de doelgroep aanwezig. Tijdens dit verblijf werden twee collectieve workshops georganiseerd. Deze hadden als doel het verschaffen van informatie over het “prostitutiemilieu” aan de medewerkers van Alias, om hun methodologie te kunnen verbeteren. De leden van de doelgroep van Alias, experts in het prostitutiemilieu, hebben nauwkeurige informatie kunnen geven aan de medewerkers over “het prostitutiemilieu” en de “weergave” die ze hiervan zouden kunnen hebben. Het eerste atelier was een interactief spel “het spel der meningen”, waarin elke deelnemer kaarten trok met een stelling over prostitutie en seksualiteit om dan over te gaan naar een collectief debat. Het debat werd gemodereerd door twee medewerkers van Alias. Als experts in het milieu hebben de leden van de doelgroep heel interessante elementen kunnen bijbrengen aan de medewerkers van Alias. De tweede activiteit was creatiever. In dezelfde lijn als de vorige workshop, werd aan de deelnemers gevraagd om “het milieu” weer te geven door collages, tekeningen of toneel, om het erna voor te stellen aan de groep. Dit werd opnieuw gevolgd door een debat, gemodereerd door twee medewerkers van Alias. Deze tweede activiteit was ook zeer succesvol. Beide workshops werden met toestemming van de deelnemers opgenomen. De ploeg van Alias werkt op het ogenblik met de geluidsopnames om enerzijds bepaalde thema’s uit te diepen, en anderzijds een publieke getuigenis uit te werken.
Tijdens deze workshops kregen de leden van de doelgroep wegwerpfototoestellen, zodanig dat ze konden vastleggen wat voor hun het “ prostitutiemilieu” betekent. Eens deze foto’s genomen zijn, zullen ze ontwikkeld worden en met de medewerkers van Alias onderzocht worden om het collectieve werk over de “weergave” van de doelgroep van het prostitutiemilieu verder te zetten. Dit project is nog volop bezig. Deze eerste twee workshops in oktober, tijdens het verblijf in de Ardennen, vormen het begin van een collectief werk met de doelgroep dat in 2015 nog kan doorlopen, als de ploeg van Alias genoeg mensen heeft om dit tot een goed einde te brengen.
22 Alias – Jaarverslag 2014
Overzicht van de activiteiten
In juli organiseerde Alias een dag aan de Noordzee, hier waren 11 leden van de doelgroep aanwezig. De meerderheid onder hen was nog nooit aan de Noordzee geweest, een goede reden om eens uit Brussel en het prostitutiemilieu weg te trekken voor een gezamenlijk dagje ontspanning. Zoals elk jaar werden er regelmatig diners georganiseerd in het lokaal van Alias. •
Lentediner in maart: 19 aanwezigen.
•
Zomerdiner: 8 aanwezigen.
•
Eindejaarsdiner: 11 aanwezigen. Dit diner werd vooraf gegaan door bioscoopbezoek in groep waar 9 leden van de doelgroep aanwezig waren.
een
In september 2014 heeft Alias haar vijfjarig bestaan gevierd in de Smouss bar in de homowijk dicht bij de lokalen van Alias. Het was een geslaagde avond, de leden van de doelgroep waren aanwezig alsook de partnerverenigingen en de politici, dit alles in een heel respectvolle en ontspannen sfeer. Ongeveer honderd mensen waren aanwezig op dit gezamenlijk evenement. Deze verschillende activiteiten laten enerzijds toe om een band te smeden tussen de leden van de doelgroep, en om de banden met de medewerkers van Alias te versterken. Deze momenten zorgen voor een goede ruimte waarin er vragen over prostitutie en seksualiteit kunnen gesteld worden, en dit buiten de gewoonlijke werk-context waar individuele begeleiding vaak in crisis gebeurd. Deze ruimte bevordert de culturele uitwisseling, start een gevoel van samenhorigheid en vergroot ook de autonomie van elk lid van de doelgroep. In dezelfde optiek werd ook een informatiesessie georganiseerd voor de opening van de arbeidsmarkt voor Bulgaren en Roemenen, hier waren 9 personen aanwezig. Deze infosessie werd georganiseerd in samenwerking met een medewerker van HOBO die gespecialiseerd is in de toegang tot de arbeidsmarkt voor buitenlanders. De m edische perm anentie In het kader van een onderzoeksproject over de seroprevalentie van hiv/soa’s bij mannenen vrouwenprostitués, gefinancierd door het RIZIV, heeft Alias in de eigen lokalen een medische permanentie ingericht. Sinds juni 2012 verzorgen een huisarts en twee straathoekwerkers, om de twee weken en op dinsdagavond (19-21u), een medische permanentie met hiv/soa-screening en hepatitis-B vaccinatie. Dit project werd mede mogelijk gemaakt door de samenwerking met het Elisa-Centrum van het UMC Sint-Pieter.
23 Alias – Jaarverslag 2014
Overzicht van de activiteiten
De consultatie is vooral gericht op preventie en omvat screening op hiv, syfilis, gonorroe, chlamydia en hepatitis B, en een hepatitis B-vaccinatieprogramma. De snelle behandeling van gonorroe en chlamydia kan binnen het kader van de permanentie van Alias gebeuren. In het geval van een positieve test op andere soa’s, wordt er steeds een link gemaakt met de bestaande zorgverlening: de dokter verwijst de patiënt door, de straathoekwerker kan hem eventueel toeleiden. De medische permanentie van Alias is volledig gratis, anoniem en strikt voorbehouden aan mannelijke prostitués.
Doelstellingen van de medische permanentie. De consultatie heeft als doel: · het creëren van optimale omstandigheden die het publiek aanzetten tot screening van hiv en andere soa's, alsook tot hepatitis B vaccinatie; · een snellere curatieve interventie mogelijk maken in geval van infectie; · sensibiliseren, informeren en bevorderen van primaire en secondaire preventie van soa's en hiv; · epidemiologische gegevens verzamelen over de doelgroep en een stand van zaken opmaken van diens gezondheid en risico's op soa's en hiv; · een betere gezondheidsvoorlichting en -opvoeding bewerkstelligen, samenwerking met het psychosociaal werk van de basisploeg.
in
nauwe
De medische permanentie maakt integraal deel uit van ons globale hulpverleningsaanbod voor mannelijke prostitués. Sinds de opstart van de medische permanentie in juni 2012 informeren we proactief ons publiek over de screening op hiv/soa’s tijdens de avonden straathoekwerk, de onthaalpermanentie of het individuele begeleidingswerk. De mogelijkheid om met mannelijke prostitués in contact te treden via de toegangspoort van de “seksuele gezondheid”, en om hun dan ook een concreet screeningsaanbod te kunnen doen betekent een grote meerwaarde! Figuur 5, « gespreksonderwerpen tijdens het straathoekwerk », illustreert deze impact : het thema « seksuele gezondheid » is immers het meest besproken onderwerp tijdens het straathoekwerk ! Net zoals de contacten van het straathoekwerk kunnen leiden tot een vraag naar testing, kan de medische permanentie evenzeer een sociale vraag inleiden. De aanwezigheid van de straathoekwerkers op het moment van de consultatie is noodzakelijk om de toegankelijkheid ervan te bevorderen, vooral voor de nieuwkomers. Op termijn trachten we de vertrouwensband met de medische wereld te herstellen en de toegang van het publiek tot de (primaire en secundaire) gezondheidszorg te bevorderen.
24 Alias – Jaarverslag 2014
Overzicht van de activiteiten
Bezoek aan de medische permanentie Van januari tot december 2014 organiseerde het team van Alias 26 m edische perm anenties in de eigen lokalen, en dit tweewekelijks op dinsdagavond, van 19 tot 21u. Gedurende deze periode vonden er 143 bezoeken plaats, waarvan 94 medische bezoeken en 49 sociale. Tijdens de medische consultaties werden er: - 36 HIV-testen afgenomen - 31 resultaten overhandigd - 25 “andere medische bezoeken” (vragen in verband met dringende medische hulp, algemene medische vragen waar er wordt doorverwezen en toegeleid naar de gepaste diensten), Tijdens de permanentie kwamen er 49 sociale bezoeken bij de soiale werkers: De meest voorkomende thema’s gaan over seksuele gezondheid, Soa en aids test, prostitutionele activiteiten en risico’s, seksualiteit, drugs, en gezondheid in het algemeen. Na 2 en een half jaar medische permanentie kunnen we vaststellen dat het aantal bezoekers het laatste jaar ongeveer hetzelfde blijft. Soms is het echter druk en zijn er wel 9 bezoekers. Dit kan ten dele verklaard worden door de publiciteit voor de medische permanentie via de andere activiteiten van Alias zoals het straathoekwerk en de onthaalpermanentie, en ten dele door de mond aan mondreclame tussen de gebruikers onderling. De medische permanentie wordt nog steeds verzorgd door twee sociaal werkers. Eén iemand verzorgt de individuele gesprekken met de nieuw aangekomenen, waarin de doelstellingen van de medische permanentie en het verloop worden besproken. De andere werker omkadert het gebeuren in het lokaal en ontvangt de wachtenden. Er is besloten dat maximum zes personen toegang krijgen tot de medische permanentie. Met meer personen kunnen we de kwaliteit van de consultatie, met haar beperkte duur van twee uur, niet garanderen. Om het half jaar evalueert het team van Alias de medische permanentie, door deze regelmatige evaluatie kan het team het geheel beter afstemmen op de noden van de doelgroep. Het team van Alas heeft ook deelgenomen aan de opstelling van het Nationaal Aidsplan en zal de implementatie van dit plan op de voet volgen, om de medische permanentie hier verder op af te stemmen.
25 Alias – Jaarverslag 2014
Overzicht van de activiteiten
In september 2013 is het werk begonnen aan een tool aangepast aan de noden van mannelijke prostitués. Het doel was om een educatieve tool te maken voor de doelgroep en samen met hen, over de risico’s op Soa’s en aids in een prostitutiekader. Deze tool werd in de loop van 2014 afgewerkt. Hij heeft de vorm aangenomen van een magneetbord met 22 pictogrammen waarop de verschillende risicogedragingen afgebeeld staan (seks, drug en injecties) die de mannelijke prostitués in het milieu kunnen tegenkomen. Op basis van het pictogram kunnen de leden van de doelgroep het risico inschatten en een groene, oranje of rode magneet bevestigen. Deze visuele tool laat enerzijds de evaluatie toe van de kennis van de leden van doelgroep i.v.m. het risicogedrag en soa’s, en aan de andere kant kan het een dialoog openen over risicogedrag en hun eigen handelingen. Dit bord wordt gebruikt tijdens medische consultaties maar ook tijdens individuele sessies of tijdens de onthaalpermanentie. Dit bord werd gemaakt in samenspraak met de doelgroep, leden hebben sommige pictogrammen getekend naargelang de vragen van de klanten, andere leden hebben de pictogrammen getest om te zien of deze wel duidelijk waren. Deze tool werd specifiek ontwikkeld voor mannelijke prostitués, in samenspraak met hen. Het bord zal verder gebruikt worden in verschillende vormen, zoals bijvoorbeeld in de « memory » variant die in 2014 gemaakt is. Dit spel kan in groep gespeeld worden, er moeten verschillende kaartjes omgedraaid worden om twee dezelfde te vinden. Onder begeleiding van een sociaal werker wordt er dan teruggekomen op de richtlijnen voor risicogedrag in het kader van de prostitutie. In 2015 zal de ploeg werken aan een boekje met de belangrijkste informatie die overeenkomt met het bord voor risicobeperking. Dit zal gedaan worden en samenwerking met de leden van de doelgroep en de dokters van Alias.
Thema's meest besproken door het publiek Alias tijdens de opvang en begeleiding Het welzijn van de mannelijke prostitués staat centraal bij het onthaal- en begeleidingswerk van de ploeg van Alias. Dit welzijn hangt af van vele sociale en medische factoren. We zien dat de doelgroep en de maatschappelijk werkers het over alle velden van psychologisch, medisch en sociaal welzijn hebben. Dit jaar hebben we in de onderstaande statistieken kunnen vaststellen dat de “sociale” domeinen meer besproken werden dan de “medische” domeinen. De onderstaande statistieken zijn een verzameling van de onderwerpen waarover gesproken werd met de leden van het doelpubliek en medewerkers van Alias tijdens de verschillende permanenties, (medische permanentie en onthaal permanenties), de individuele begeleiding bij Alias en uitstappen buiten Alias. Deze onderwerpen werden ofwel individueel of in groep door de doelgroep behandeld.
26 Alias – Jaarverslag 2014
Overzicht van de activiteiten
Figuur 6 : gepreksdomein Individuele sociale thema’s (N= 1930)6
3% 3%
Agressie/geweld Naaste omgeving
13%
Eenzaamheid
21%
Parcours
5%
Justitie 2%
12% 8%
Administratie Financiën Huisveting
7%
11% 15%
Verblijfsstatuut Werk/ Opleiding Andere
Het thema naaste om geving is het meest voorkomende thema uit de gespreksonderwerpen. Het kan hier gaan om een vraag naar ondersteuning bij het bekomen van dringende medische hulp voor de naaste familie, of bij de inschrijving van de kinderen op een school. De zorg voor de naaste omgeving is heel belangrijk voor het publiek. Sommige personen hebben geen contact meer met hun familie, anderen hebben de rol van “familiehoofd” en moeten alle mogelijke problemen (bijv. woonst, eten, geld voor de ouders, broers, zussen en kinderen) oplossen. Deze constante verantwoordelijkheid voor de familie geeft een enorme druk die moeilijk (alleen) te dragen is. Adm inistratieve gespreksonderw erpen zijn voor 15% vertegenwoordigd in figuur 7. Het gaat hier vooral om hulp bij het bekomen van een vervangingsinkomen van het OCMW of bij het bekomen van dringend medische hulp. W erk en opleiding komen ook regelmatig terug in de gesprekken. Het kan hier gaan om hulp bij het opstellen van een CV of motivatiebrief, bij de zoektocht naar een cursus Frans of Nederlands of bij de voorbereiding van een gesprek bij de RVA.
N = 1930 is het aantal keren dat deze kwestie individueel of collectief door het publiek van Alias tussen januari en december 2014 is aangepakt.
6
27 Alias – Jaarverslag 2014
Overzicht van de activiteiten
Huisvesting is een thema dat regelmatig wordt aangesneden door de leden van de doelgroep. Het merendeel onder hen bevindt zich vaak in een crisissituatie, en vindt soms tijdelijk onderdak bij vrienden of klanten, of moet noodgedwongen de nacht op straat doorbrengen. Iedereen droomt er van om een « thuis » te vinden. De zoektocht naar een woning is moeilijk doordat de vraag naar een sociale woning vele malen groter is dan het aanbod, en door het gebrek aan financiële stabiliteit nodig om op regelmatige basis de huur te kunnen betalen. 11% van het publiek heeft aanzienlijke schulden opgebouwd (financiën), en doet een beroep op het team om ze opnieuw onder controle te krijgen. Sommigen zitten onder voolropige bewindvoering, . Anderen zitten zonder vast inkomen en hebben een constante stress om rond te komen voor zelfs hun dagelijkse behoeften. Alias werkt regelmatig samen met de diensten schuldbemiddeling van de OCMWs en met schuldbemiddelaars. De overige sociale hulpvragen zijn heel divers. Een aantal slachtoffers van agressie en geweld hebben hun verhaal verteld aan het team. Het gaat hier eerder over homofoob geweld dan over agressie omwille van de prostitutie-activiteit. Meestal gaan deze slachtoffers niet over tot het indienen van een klacht. Ze vertellen hun verhaal omdat wat ze hebben meegemaakt hen van het hart moet, zonder dat ze hiermee verder willen gaan. De luisterbereidheid en de bemoedigende woorden van de werkers zijn belangrijk voor hen. Them a’s over justitie vinden we terug op de zesde plaats. Justitie verstaan we in de ruime zin van het woord : toeleidingen naar advocaten voor uiteenlopende problemen (verblijfsstatuut, scheiding, armoede,...), gevangenisbezoeken, afspraken met justitieassistenten, contacten met politie, enz. Heel diverse actoren zijn hierbij betrokken, en meestal gaat het niet om feiten die rechtstreeks met prostitutie te maken hebben. Het team werkt regelmatig samen met advocatenkantoren, Fedasil, de Foyer uit Molenbeek (sociale en juridische dienst, Brussel), LAWYERS Network Progress (advocatenkantoor gespecialiseerd in vreemdelingenrecht, Brussel). Een vierde groep sociale gesprekken gaat over verblijfsstatuten. Zoals reeds vermeld, hebben 29% van de prostitués waarmee Alias in contact is geen geldig verblijfsstatuut. Ze stellen regelmatig de vraag aan de werkers om hen te helpen om informatie te verkrijgen en de complexiteit van de procedures te verduidelijken. Het team van Alias begeleidt het doelpubliek dus regelmatig naar sociale diensten voor hun vragen omtrent het bekomen van een vervangingsinkomen en de regularisatie van hun verblijfsstatuut. Hierbij wordt vooral beroep gedaan op de OCMW’s van Brussel, SintJoost, Molenbeek en Schaarbeek.
28 Alias – Jaarverslag 2014
Overzicht van de activiteiten
De andere sociale gespreksdomeinen die aangebracht worden door de doelgroep zijn zeer divers. Sommige personen die slachtoffer zijn van agressie komen dit vertellen. Deze agressie heeft meestal met homohaat te maken en niet met prostitutie. Vele dan deze slachtoffers gaan geen klacht indienen. Vele leden van de doelgroep hebben geen specifieke vragen maar hebben nood aan een lusiterend oor over hun belevingen en hun parcour. Figuur 7: gesprekdomein gezondheid (N=1079)7
Prostitutie / Harm reduction 13%
Seksuele gezondheid/ Harm reduction
15%
Verslaving/ Harm reduction 13%
12%
Gezondheid Testing soa's/ Aids
7%
10% 11%
Seropositiviteit Seksualiteit
18% Geestelijke gezondheid/ Harm reduction
Van de m edische individuele gesprekken gaan er 18% over algemene gezondheid , met vooral vragen over de toegang tot eerstelijns gezondheidszorg. Indien het over een medische urgentie gaat, begeleidt een werker van Alias het publiek naar de spoedgevallendienst van een ziekenhuis of de huisartsenwachtdienst Athena, in het UMC César de Paepe, waarmee Alias een overeenkomst heeft. Dankzij deze overeenkomst hebben personen die doorverwezen worden door Alias toegang tot de consultatie voor een bedrag van 5€. Wanneer het om minder acute problemen gaat, ondersteunt het team van Alias het publiek bij de noodzakelijke stappen om bijv. een aanvraag voor dringende medische hulpverlening in te dienen of het in orde brengen van de mutualiteit.
N = 1709 is het aantal keer dat er tijdens een gesprek over « gezondheid » werd gepraat door het doelpubliek van januari tot bebruari 2014
7
29 Alias – Jaarverslag 2014
Overzicht van de activiteiten
Voor andere hulpvragen die gaan over algemene geneeskunde werkt Alias samen met de S clinic, de Poli-Kliniek die gelinkt is aan het OCMW van Sint-Joost of met wijkgezondheidscentra zoals « Centre de santé du Miroir», met Dokters van de Wereld in het kader van hun consultatie voor personen zonder medische dekking. Het tweede gespreksdomein gaat over prostitutie. Het gebeurt regelmatig dat er tijdens de open permanenties gesprekken en ervaringen worden gedeeld tussen “de anciens” en de anderen, hier worden ervaringen gedeeld over klanten, plaatsen die beter werken dan andere, hoe ervoor te zorgen dat de eigen grenzen niet worden overschreden, enz. Soms krijgen de werkers vragen van personen die met prostitutie willen beginnen. Ze nemen dan de tijd voor een gesprek, om te peilen naar de motieven achter deze vragen, en dieper in te gaan op wat er op het spel staat en waarvoor men moet opletten. Andere gebruikers hebben dan weer zin om individueel met iemand van het team te praten over wat ze meemaken in de prostitutie, bijvoorbeeld over de wensen van bepaalde klanten, zonder dat hier een directe hulpvraag bij komt kijken. Op de derde plaats komen de gepsreksdomeinen geestelijke gezondheid en seksualiteit. In het geval van de geestelijke gezondheid heeft het doelpubliek te maken met problemen zoals onder anderede familiale druk, het vluchtverhaal, seksualiteit, gender, prostitionlele activiteiten, het overleven, enz. Dit kan op een gegeven moment te zwaar doorwegen waardoor ze het heel moeilijk krijgen, en ze een beroep willen doen op ondersteuning door iemand uit de sector geestelijke gezondheidszorg. Dit kan door ambulante consulaties bij psychologen of psychiaters waarmee Alias gewoonlijk samenwerkt, of door een ziekenhuisopname. In veband met seksualiteit wordt een deel van het doelpubliek van Alias regelmatig geconfronteerd met de tabou’s die gelinkt zijn aan homoseksualiteit en/of homoseksuele activiteiten. Gesprekken rond het stellen van limieten en het onderhandelen van seksuele handelingen met klanten komen veel voor tussen het doelpubliek en het team van Alias. Gesprekken over seksuele gezondheid staan in direct verband met de soa- en hivscreening. Ze worden vaak geformuleerd wanneer een risicocontact met een klant ter sprake komt. Vragen over testing op soa’s en hiv worden vaak gesteld. Sinds de oprichting in juni 2012 van de medische permanenties met hiv/soa-screening, gebeurt de testing in het eigen lokaal van Alias. Voor de opvolging hiervan wordt doorverwezen naar het Elisacentrum en het CETIM van het UMC Sint-Pieter. Het zesde gespreksomein is verslaving. Onder verslaving verstaan we het afhankelijk zijn van alcohol, drugs, medikatie en gokken. Een deel van het publiek van Alias praat regelmatig over verslavingsproblematieken.
30 Alias – Jaarverslag 2014
Overzicht van de activiteiten
Wat betreft het gespreksdomein seropositiviteit, gaat het voor een deel over vragen naar begeleiding van seropositieve personen tijdens hun medische opvolging door het CETIM (het maken van afspraken, toeleiden naar de dokters). Zodoende zijn de werkers van Alias aanwezig bij de medische check-ups, en kunnen ze hier later indien nodig met de persoon in kwestie op terugkomen. De hulpvragen van nieuwe personen die toekomen bij Alias en al op de hoogte zijn van hun seropositiviteit gaan eerder over antiretrovirale behandelingen, een bloedanalyse, enz. Heel wat hulpvragen van seropositieve personen zijn vragen naar informatie over hiv en aids. Het team van Alias investeert veel in luisteren, verklaren van hoe het virus functioneert en geven van preventief advies.
2.3 Toekomstvisie groepswerk
op
onthaal,
laagdrempelige
begeleiding
en
Het komende werkjaar wil Alias de volgende klemtonen leggen betreffende het laagdrempelige begeleidingsaanbod: het behoud van de individuele begeleiding, de onthaalpermanentie en de medische permanentie. Complementair aan deze doelstellingen, stelt het team zich volgende objectieven: •
De verdere uitbouw van het groepswerk en het betrekken van de doelgroep hierin
Net zoals vorig jaar heeft Alias de ambitie om de groepsdynamiek tussen de leden van de doelgroep onderling te versterken, en dit niet aleen door het organiseren van ontspanningsactiviteiten zoals maaltijden in de lokalen of uitstappen naar de zee, maar ook door het verder uitbouwen van een echte gemeenschapsruimte. Om deze doelstelling te realiseren is het echter noodzakelijk om over afdoende tijd en personeelsmiddelen te beschikken. Bovendien heeft het team nood aan bijkomende vorming over het betrekken van kwetsbare doelgroepen in groepsactiviteiten. •
Continue vorming van de werkers in de actualiteit van de prostitutie, seksuele gezondheid, gender, seksualiteit, counselling en hiv/soa’s.
De organisatie van « gezondheidsateliers » voor het doelpubliek Alias wil gezondheidsateliers met de leden van de doelgroep organiseren, over thema’s die voor hen belangrijk zijn. De ontwikkeling van doelgroepgericht preventiemateriaal, voor en samen met mannelijke prostitués. Hieraan werd al gewerkt door de ontwikkeling van educatief materiaal over risicogedrag binnen een prostitutiecontext. Afhankelijk van de vooruitgang van dit project, kan de ontwikkeling van andere bijkomende instrumenten in 2015 overwogen worden.
31 Alias – Jaarverslag 2014
Overzicht van de activiteiten
Krijtlijn 3 – informeren en sensibiliseren van hulp- en zorgverleners. 3.1 Kader en doelstellingen We informeren en sensibiliseren de hulp- en zorgverleners waarmee we samenwerken m.b.t. de specifieke noden van mannelijke prostitués. Het is de bedoeling om strategieën te ontwikkelen en samenwerkingsverbanden te creëren, die binnen het kader van een gemeenschappelijke begeleiding rekening houden met de specificiteit van het publiek.
3.2 Activiteiten Aan de hand van de tijdens het straathoekwerk en het begeleidingswerk geformuleerde hulpvragen wordt stelselmatig een breed partnernetwerk uitgebouwd: gezondheid (algemeen en gespecialiseerd), preventie en harm reduction (prostitutie, seksuele gezondheid en verslaving), straathoekwerk, holebisector, thuisloosheid, vreemdelingenrecht, enz. Deze samenwerkingsverbanden zijn van vitaal belang voor een kwaliteitsvolle doorverwijzing van de doelgroep. De informatie en bewustmaking van het personeel van de betrokken diensten gebeurt gelijktijdig met en/of onafhankelijk van het begeleidingswerk met de doelgroep. Sinds de oprichting van Alias wordt er gebruik gemaakt van de communicatiemiddelen binnen de sector om de vereniging kenbaar te maken. Sinds 2010 is Alias opgenomen in Le Bon Plan, Le Guide Social, en sinds 2012 in Rainbow Guide. De vereniging wordt eveneens vermeld op de website van “Stratégies concertées du secteur de la prévention des IST et du VIH sida en Fédération Wallonie Bruxelles de l’Observatoire du sida et des sexualités” en de websites van Boysproject, info4escorts van het BNMP en van het Regenbooghuis. Dit jaar werden intensievere contacten gelegd met volgende verenigingen of instellingen: •
Preventie en harm reduction bij m annen m et hom oseksuele contacten en/of druggebruikers : Sensoa, Ex æquo, Transit, Dune, La Mass, Centre médical Enaden, Babel, Le Projet Lama,;
•
Holebisector : Het Regenbooghuis, Genres Pluriels, Merhaba, Omnya, Tels Quels, le Refuge (France) ;
•
Gezondheid (algem een en gespecialiseerd): Huisartsenwachtdienst Athena, Polikliniek gelinkt aan het OCMW van Sint-Joost, S Clinic, Wijkgezondheidscentrum Centre du Santé du Miroir, UMC Sint-Pieter(Elisa, psychiatrische dienst, CETIM) , Dokters van de Wereld (MdM), Free Clinic;
32 Alias – Jaarverslag 2014
Overzicht van de activiteiten
-
Geestelijke gezondheidszorg en/of psychosociale hulpverlening: Sanatia (ziekenhuis), Le Foyer – l’Equipe (therapeutische gemeenschap), Sans Soucis, Fonds Roi, le Service de santé mentale Ulysse, Rivages Den Zaet, CAW Mosaïek, Ziekenhuis Brugmann, l’Autre Lieu, SMES-B, het Centrum voor Zelfmoordpreventie, Titeca ;
-
Mannen- en vrouwenprostitutie (inclusief travesties en transseksuelen) In België: Espace P…en zijn verschillende deelwerkingen, Boysproject en Ghapro (Antwerpen) en Pas Op (Gent), Icar (Luik), Advokaten kantoor « Marchand Christophe », Internationaal: Cabiria (Lyon), Entr’actes (Lille) ;
-
Thuislozen: Bij ons (Brussel), het Fonteintje (Brussel); Diogenes, CASU (Ocmw 1000 Brussel), Samu Social, HOBO, les Tropiques, l’Ilot, Les Petits Riens, Het Leger des heils, Albatros ;
-
Migratie: CiRE, Fedasil, vzw Foyer (Molenbeek), Caritas International, Progress Lawyers Network (in vreemdelingenrecht gespecialiseerd advocatenkantoor, Brussel), Dokters van de Wereld (België en Frankrijk), Setis (tolkdienst) ;
-
Jeugdhulpverlening: SOS Jeunes, Abacca, SAJ (Service Aides aux Jeunes), SDJ (Service Droits de Jeunes) ;
-
Federale Openbare en Juridische diensten: De sectie Zeden van de Lokale Politie Brussel Hoofdstad Elsene, het Franstalige Justitiehuis van de Brusselse Balie.
-
Diensten voor socio-professionele inschakeling : RVA ; Actiris, verschillende OCMW’s van Brusselse gemeenten (Sint-Joost, 1000 Brussel, Schaarbeek). Groot Eiland, Lire et Ecrire (frans leren schrijven en lezen), Het huis van het nederlands, L’esperluette (franse les), de Werkwinkel, SIEP (school)
Naast de regelmatige samenwerking met professionelen in de psycho-sociale en medische sector, wordt het team van Alias regelmatig gevraagd door verschillende diensten om hun werking en doelpubliek te duiden. In 2014, is het team bij de volgende diensten geweest; - Vergadering met de medeverantwoordelijke van de cel seksuele Orientatie en gender identiteit Amnesty Internationaal. Deze vergadering ging over de mensenrechten in verband met mannelijke prostitués en de bestraffing van klanten. - Vergadering met twee mensen van de ambassade van de Verenigde staten van Amerika die werken aan een dossier « mensenhandel/prostitutie » over de werking en methodologie van Alias.
33 Alias – Jaarverslag 2014
Overzicht van de activiteiten
- Vergagering met iemand van l’Observatoire bruxellois pour la Prévention et la Securité binnen het kader van een studie over « de prostitutie binnen de Brusselse Hoofdtad » dat werd uitgegeven begin januari 2015. Alias heeft hieraan meegewerkt door haar kennis over de organnisatie van de mannen prostitutie en de werking van Alias. Een deel van deze nieuwe contacten kwam tot stand dankzij de aanwezigheid van het team op diverse activiteiten, georganiseerd binnen de sector. Zodoende werd de werking beter bekend bij de andere eerstelijnswerkers8.
3.3 Toekomstvisie hulpverleners
op
het
informeren
en
sensibiliseren
van
• De versterking van partnerschappen en bijzondere samenwerkingsverbanden met de zorg- en hulpverlening in functie van de noden van de doelgroep • Bekendmaking van het eigen aanbod en de specificiteit binnen de zorg- en hulpverlening. • Sensibiliseren van diensten voor socio-professionele integratie. Het is een prioriteit om de diensten voor socio-professionele integratie nog beter te sensibiliseren, gelet op de nood aan vorming en de moeilijke toegang van de doelgroep tot de arbeidsmarkt en tot opleidingsprogramma’s. Dit vereist een weldoordachte aanpak in verschillende stappen: het in kaart brengen van de diensten in kwestie, planning en organisatie van sensibiliseringsinitiatieven, enz. Deze activiteit staat vermeld in het actieprogramma van Alias sinds 2010, maar kon gezien een gebrek aan personeelsmiddelen nog niet worden aangevat. Dit lijkt niet haalbaar voor januari 2015. De organisatie van ateliers over de beeldvorming rond mannelijke prostitutie bij hulp- en zorgverleners. Alias wil nagaan welke actoren binnen de hulpverleningssector geïnteresseerd kunnen zijn in deelname aan ateliers over de beeldvorming rond mannelijke prostitutie. Er zal opnieuw worden samengewerkt met l’Observatoire du sida et des sexualités en CLPS, voor methodologische ondersteuning. Deze activiteit bevindt zich eveneens in het actieprogramma van Alias sinds 2010, en kon eveneens door een gebrek aan personeelsmiddelen nog niet worden opgestart. Het team van Alias hoopt deze activiteit te realiseren binnen het kader van het actieprogramma 2013-2016.
8
Zie bijlage voor een gedetailleerde weergave van de activiteiten waaraan het team van Alias deelnam.
34 Alias – Jaarverslag 2014
Overzicht van de activiteiten
Krijtlijn 4 – Netwerkvorming en overleg 4.1 Kader en doelstellingen Werken met dit doelpubliek vereist continue uitwisseling van kennis en ervaring met onze partners. Alias blijft inzetten op overleg en de uitbouw van weldoordachte samenwerkingsverbanden. Netwerken laten toe om tot een gemeenschappelijke analyse van de situatie te komen, zodat er beter afgestemd op en meer op maat van de doelgroep kan gewerkt worden.
4.2 Activiteiten Dit jaar was het team van Alias actief betrokken bij onderstaande overlegmomenten en netwerken: •
Hobo: buiten de maandelijkse aanwezigheid van een medewerker van HOBO op de onthaalpermanentie van Alias om de activiteiten van de organisatie in de kijker te stellen, vond er een ontmoeting plaats om samen een informatiesessie te organiseren over de opening van de arbeidsmarkt voor Bulgaren en Roemenen voor de doelgroep van Alias. Deze had plaats begin 2014.
•
De ploeg van Foyer: Er zijn verschillende ontmoetingen geweest om sensibiliserings-sessies te organiseren voor jonge Roma die deel uitmaken van hun doelpubliek om Alias voor te stellen en een debat over mannelijke prostitutie te openen. In 2015 zullen er jongerenateliers georganiseerd worden bij Foyer en Alias.
•
De ploeg van Pag-Asa: een vergadering voor de ontmoeting van beide ploegen is aan het begin van het jaar bij Pag-Asa georganiseerd. Deze vergadering had voornamelijk betrekking op het voorstellen van de specificiteit van elke vereniging en de analyse van een eventuele samenwerking.
•
De ploeg van de vereniging ITER (centrum voor preventie, begeleiding en behandeling van seksueel grensoverschrijdend gedrag): er is een ontmoeting geweest tussen de beide ploegen bij ITER. De vergadering handelde voornamelijk over individuele gevallen en de behandeling ervan, om af te toetsen of een eventuele samenwerking mogelijk was met de doelgroep van Alias. Deze samenwerking zal moeilijk zijn, aangezien al hun begeleiding in het Nederlands gebeurt en de doelgroep van Alias weinig Nederlands spreekt.
•
Het Groenboek van Dokters van de W ereld : Samenwerking met Dokters van de Wereld voor de redactie van een Groenboek over de toegankelijkhheid van de gezondheidszorg in België voor de meest kwetsbaren. Een deel van dit Groenboek gaat over prostitué(e)s als doelgroep, en werd opgesteld door Alias, in samenwerking met Espace P..., Ghapro en Pas Op.
35 Alias – Jaarverslag 2014
Overzicht van de activiteiten
•
Deelnam e van de Alias-ploeg aan de reeks conferenties georganiseerd door l’Observatoire du Sida et des sexualités : oktober 2014 « Traitement comme prévention – enjeux actuels », december 2014 « Prep – informations, discussions et débats sur ce sujet d'actualité ».
•
Nationaal Plan voor de strijd tegen de hom ofobie en de transfobie. In het kader van het Nationaal Plan voor de strijd tegen de homofobie en de transfobie stond Alias stil bij de vraag naar homofoob en transfoob geweld tegen de doelgroep. Dit was een zeer interessante oefening, die duidelijk maakte dat dit thema nog niet genoeg besproken werd met de leden uit de doelgroep.
•
Tels Quels – Lesbian Gay Bi & Trans cultural event (28 maart tot 6 april 2014) : in het kader van de openingsfilm « Alexandr’s Price » die over mannelijke prostitutie handelt, werd Alias gevraagd door Tels Quels om het debat te modereren na de voorstelling. Er was een goede interactie met het publiek en het was een goede kans om Alias en de werking voor te stellen.
•
Brussels Gay Pride 2014
Dit jaar heeft Alias besloten om, samen met de collega’s van het BNMP, tijdens de Pride aan straathoekwerk te doen. Volgende doelstellingen wilden we met deze actie bereiken: -
Preventie en harm reduction (prostitutie, seksuele gezondheid, verlaving): via de gratis distributie van zakjes condooms en glijmiddel, van informatieve flyers over soa’s en van de contactgegevens van de leden van het BNMP;
-
Het informeren van een ruim publiek over het sociaal doel en het aanbod van de leden en het platform (BNMP);
•
Plan National Sida – opvolging m et l’Observatoire du Sida et des Sexualités. Alias heeft meegewerkt aan de vergaderingen van l’Observatoire du SIDA en deelgenomen aan de verschillende evaluaties die via mail zijn doorgestuurd voor de opstelling van het “Plan National Sida.”
•
CPAM : Alias maakt nu deel uit van CPAM (Comité de Pilotage et Appui Méthodologique des stratégies concertées VIH-SIDA) dat omkaderd wordt door l’Observatoire du Sida et des Sexualités. Driemaandelijks worden er vergaderingen ingelegd om de te politieke strategie te bespreken die moet worden gehanteerd door de nieuwe regering wat betreft de financiering van de Aidsproblematiek.
•
Conseil Supérieur de la Santé de la FW B – Com m issie Program m a: Alias is uitgenodigd om de Conseil Supérieur de la Santé de la FWB te vervoegen (Dat is een orgaan dat raad geeft aan de minister van gezondheid, bestaande uit verschillende commissies. De commissie programma evalueert de subsidieaanvragen door de verschillende verenigingen.) De coördinatrice van Alias is plaatsvervangend lid voor de directrice van l’Observatoire du Sida et des sexualités.
36 Alias – Jaarverslag 2014
Overzicht van de activiteiten
•
Plate-form e bruxelloise du secteur de la Prom otion de la Santé opgericht in het kader van de Zesde Staatshervorming en de competentieoverdracht voor welzijn. Sinds november 2013 is alias actief bezig tijdens de vergaderingen van het platform die elk trimester plaats hebben, maar vooral in het bestuurscomité communicatie en beleid “COMPOL”, dat de gesprekspartner geworden is van de politiek na de verkiezingen van mei 2014. Verschillende workshops met de 35 verenigingen die lid zijn van het platform werden georganiseerd met als doel het opstellen van een moratorium over het belang en de meerwaarde van de bevordering van het welzijn voor de politiek voor de verkiezingen in mei 2014. Alias is als eerstelijnsorganisatie in Brussel sterk betrokken geweest bij het uitwerken van dit moratorium en de communicatiestrategie alsook bij de ontmoetingen met de verschillende politieke partijen voor en na de verkiezingen. Ook vandaag is Alias erg aanwezig bij het platform en bij de COMPOL groep. Deze laatste groep heeft overigens verschillende afspraken met het bestuur van de COCOF en het kabinet van Mevrouw Minister van Staat Jodogne, belast met welzijn door de overdracht van de competenties. Er wordt gezocht naar een samenwerking voor het opstellen van een nieuw decreet voor welzijn binnen de COCOF, dat aangepast is aan de werkelijkheid op het terrein van de Brusselse verenigingen.
•
Vergaderingen van het Platform PICEP (Plan Intégré Com m unal de gestion de la prostitutie) Sinds de oprichting van het Plateforme Prostitution in het kader van het Plan Intégré Communal d’Encadrement de la Prostitution, neemt Alias deel aan deze vergaderingen. Dit overleg kwam er op initiatief van de Stad Brussel, en wordt gecoördineerd door vzw Bravvo. Het wil de verschillende actoren die actief zijn in de Brusselse wijken waar prostitutie voorkomt samenbrengen, om zodoende na te denken over de noden, goede praktijken uit te wisselen om overlast tegen te gaan en de evolutie van de Brusselse prostitutie te evalueren. Espace P..., Entre 2, Alias en Pagasa zijn de organisaties die momenteel bij dit overleg betrokken zijn. Voor de Stad Brussel is dit het Kabinet van de Burgemeester, vzw Bravvo, De Politie van Brussel Hoofdstad Elsene (waaronder de lokale politie en de sectie zeden). Tijdens de eerste vergaderingen stelden de diverse actoren zich voor, en werd een werkdocument besproken. Dit werkdocument is een uittreksel uit de Diagnostic Local de Sécurité (DLS), dat handelt over prostitutie en de ervoor gekende wijken in onze hoofdstad: Alhambrawijk, Louisalaan, Europese Wijk, Sint-Jacobswijk en de parken. Benaderd vanuit het oogpunt van overlast en veiligheidspreventie voor de burgers en bewoners van deze wijken, werd de straatprostitutie in de Alhambrawijk al snel tot het centrale, en later het enige onderwerp van deze vergaderingen. De verschillende deelnemers aan dit platform werden eerst uitgenodigd om hun mening te geven over de impact van de toepassing van het laatste gemeentereglement, gestemd op de Gemeenteraad van 24 juli 2012, op de overlast van de straatprostitutie in de Alhambrawijk. Vervolgens werden de mogelijkheden tot samenwerking onderzocht in het kader van een nieuw actieplan, dat de prostitués naar de Albert II Laan wil ‘verplaatsen’ vanaf 22u, en dit vanaf oktober 2013.
37 Alias – Jaarverslag 2014
Overzicht van de activiteiten
Hoewel Alias aanwezig was op elke vergadering van dit platform, hebben we er voor gekozen om niet actief bij te dragen aan de implementatie van dit actieplan, dat de overlast in de Alhambrawijk wil bestrijden. Onze vereniging is immers weinig actief in deze wijk, en ons sociaal doel heeft in de eerste plaats betrekking op de prostitués, en niet op overlastbestrijding. Onze vereniging zal hoe dan ook blijven deelnemen aan de vergaderingen van dit platform. Het is immers een uitgelezen mogelijkheid om alle betrokken partijen uit de sector te ontmoeten, en belangrijke informatie uit te wisselen. •
Het BNMP-netw erk
Alias is lid van het “Belgium Network Male Prostitution” (BNMP), en neemt deel aan de halfjaarlijkse vergaderingen van dit netwerk. Het BNMP wil, als Belgisch netwerk, de verschillende organisaties voor mannelijke prostitués rond de tafel brengen: Alias/Brussel, Boysproject/Antwerpen, Espace P.../Namur, Icar Wallonie/Liège/Seraing. Door ervaringen en expertise uit te wisselen en rekening te houden met de evoluties in de verschillende steden, wordt er transversale kennis opgebouwd.
•
Straathoekw erkvergaderingen
Drie keer per jaar heeft de straathoekwerkvergadering van Alias plaats, een moment van reflectie over straathoekwerk en de doelgroep. Hieraan nemen zowel de betaalde krachten als de vrijwilligers deel.
4.3 Toekomstvisie op netwerkvorming en overleg Gedurende komend uitbouwen
werkjaar willen we volgende samenwerkingsverbanden verder
- Het behouden en versterken van het huidige netwerk - Deelnem en aan en uitnodigen tot overleg
38 Alias – Jaarverslag 2014
Overzicht van de activiteiten
Krijtlijn 5 – socio-epidemiologische gegevensverzameling en observatie van het milieu 5.1 Kader en doelstellingen De kennis over het doelpubliek en het prostitutiemilieu blijft tot op heden beperkt. De literatuur rond dit onderwerp is nog mager, alleszins in Franstalig België. Gegevensverzameling is voor Alias dan ook van uiterst belang. De observatie van de betrokkenen en hun gedrag is tegelijkertijd een activiteit en een methodiek, want op basis van de analyse van deze gegevens kunnen we de aangepaste methodes bepalen om optimaal in te spelen op de problematiek. Dit is een continue opdracht waarvoor niet alleen kwantitatieve meetinstrumenten, maar ook een kwalitatieve duiding nodig is.
5.2 Activiteiten Interne instrum enten Alias verzamelt socio-epidemiologische gegevens over de doelgroep aan de hand van het straathoekwerk en de psychosociale en medische begeleidingen: de bijzondere kenmerken van het doelpubliek, de hulpvragen, de problematieken, de doorverwijzingen of stappen die samen werden gezet. De instrumenten die worden gehanteerd zijn de volgende: -‐
een dagboek, dat dagelijks wordt aangevuld
-‐
een “straathoekwerkverslag”, opgesteld na elke straathoekwerkbeurt;
-‐
een “internetverslag”, opgesteld na elke internetpermanentie;
-‐
een “onthaalverslag”, opgesteld na elke onthaalpermanentie;
-‐
een “consultatieverslag”, opgesteld na elke medische permanentie;
-‐
een lijst met de personen die ontmoet werden.
Sinds april 2012 houdt het team ook een dagboek bij. In tegenstelling tot de andere instrumenten, biedt een dagboek een totaalbeeld op het geheel van de ondernomen stappen (straathoekwerkverslagen, onthaalverslagen, in het kader van de begeleiding van het publiek gecontacteerde organisaties, enz.), wat de verzameling en analyse van informatie aanzienlijk vereenvoudigt. Aan de hand van het dagboek konden we dit jaar de verzameling van gegevens verder verfijnen, met een focus op de individuele begeleiding.
39 Alias – Jaarverslag 2014
Overzicht van de activiteiten
De andere vier verslagen zijn toegespitst op de specifieke activiteiten. Ze bestaan uit kwantitatieve gegevens (opsomming van de geobserveerde of gecontacteerde personen, de gespreksthema’s, hulpvragen) en een narratief verslag (weergave van de inhoud van de gesprekken, observaties in het milieu, uitgevoerde demarches). Het laatste instrument is zowel een namenregister als een hulpmiddel voor het verzamelen van gegevens over de doelgroep. Verder verfijnen van de socio-epidemiologische bewakingstools van Alias In april werd een vergadering belegd tussen het CLPS van Brussel, l’Observatoire du Sida et des sexualités en de hele ploeg van Alias. De bedoeling was langs de ene kant de dataverzamelingstools voor te stellen die door de ploeg ontwikkeld zijn in de eerste jaren en langs de andere kant om samen na te denken over de prioriteiten van Alias in verhouding met de 5 werkingsassen, alsook ok een nieuw jaarverslag voor te stellen ( verbonden aan de nota van het CLPS m.b.t. tot het actieplan FWB 2013-2015 die in januari 2014 binnengebracht werd). Uit de vergadering is naar voor gekomen dat de data die dagelijks gebruikt wordt, voornamelijk de leden van de doelgroep betreft en dat het handig zou zijn om deze data te gebruiken in samenwerking met de partnerverenigingen in de psychomedische sociale sector. Vooraleer er een begeleiding van de ploeg van Alias door het CLPS in overweging genomen wordt, hebben de medewerkers van Alias begin juli een brainstorming dag gehouden om intern na te denken over een betere invulling van de 5 werkingsassen en de prioriteiten die er gelegd moeten worden. Dit denkwerk over de inhoud is nog altijd aan de gang. Social bookm arking w ebsite – Delicious In samenwerking met het documentatiecentrum van l’Observatoire du sida et des sexualités, gaat Alias verder met de uitbouw van een online bibliografie over mannelijke prostitutie, opgestart in 2011. De bibliografie kan gedeeld worden onder de vorm van bookmarks, dankzij de social bookmarking website Delicious: www.delicious.com/alias_bxl.
5.3 Toekomstvisie op verzameling gegevens en observatie van het milieu. •
van
socio-epidemiologische
Verfijning van het inzicht in de socio-epidemiologische situatie van het publiek waaronder een nieuwe versie van het jaarverslag 2015 Het behoud van de online bibliografie op de social bookmarking website “Delicious”
40 Alias – Jaarverslag 2014
MIDDELEN Sinds april 2011 en met de steun van het Regenbooghuis en de Stad Brussel kon Alias vzw zich inplanten in de Sint-Jacobswijk, bekend als de homowijk maar ook als terrein van mannelijke prostitutie. Alias stapt als “jong project” proactief naar de verschillende betrokken overheden om hen kennis te laten maken met de noden van de doelgroep en de acties op het terrein. Deze actieve houding leverde meerdere complementaire subsidies op voor het vierde werkjaar (2013-2014): • De Minister van Gezondheid van de Fédération Wallonie-Bruxelles, de vroegere Franse Gemeenschap (120.000 €); •
De Minister van Gezondheidsbeleid van de Franse Gemeenschapscommissie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (25.000 €);
•
De Minister van Sociale Actie van de Franse Gemeenschapscommissie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (12.500 €);
•
Het RIZIV (65.247€);
Met deze subsidies kon Alias in 2013-2014 haar 3 werkers behouden.en kon het een vierde voor een bepaald contract van 5 maanden van september 2014 tot februari 2015. Het team is eind 2014 samengesteld uit 4 betaalde krachten: 3 sociaal werkers (4/5 VTE, waarvan 1 voor een bepaalde duur van 5 maanden) en één coördinatrice (VTE). Ter ondersteuning van dit team trekt een vrijwilliger telkens één avond per maand de straat op in het gezelschap van de betaalde krachten. Het team is te klein om aan de behoeften en noden van het doelpubliek te kunnen voldoen en dit vooral naar individuele begeleiding en straathoekwerk. Binnen deze onzekere periode van overdrachten van middelen en varantwoordelijkheden binnen de zesde Staatshervorming wil Alias de vier betaalde werkkrachten behouden om het huidig aanbod te kunnen garanderen.. Om een antwoord te kunnen blijven bieden op het groeiend aantal hulpvragen en nieuwe projecten te kunnen blijven ontwikkelen heeft Alias nood aan een bijkomende sociaal werker. Alias vraagt eveneens een stucturele erkenning en subsidiering om een stabiele werking te garanderen voor zowel de projecten, het doelpubliek en de werknemers Alias heeft reeds het koninklijk besluit getekend over de verlenging van de overeenkomst 2014-2015 voor de erkenning van de Federatie Wallonie-Bruxelles die nu is overgedragen aan COCOF Gezondheid en de overeenkomst met het RIZIV voor het kalenderjaar 2015. Met betrekking tot de toekomstige subsidie COCOF Gezondheid en COCOF Sociale actie is de overzetting aan de gang. Aan een initiatief subsidie van de GGC wordt de laatste hand gelegd. Daarnaast is Alias nog steeds op zoek naar nieuwe partners die het in staat zal stellen om zijn acties te behouden voor de komende jaren.
41 Alias – Jaarverslag 2014
COMMUNICATIE De website van Alias en de Facebook groep http://www.alias-bru.be De website beschrijft Alias in haar geheel, met haar verschillende missies, doelstellingen en partners, en biedt gespecialiseerde documentatie over mannelijke prostitutie in Brussel. Alias is volop bezig met de update van de website, zoals beschreven in de voorstelling van de internetpermanentie. De onthaalpagina werd volledig herzien, vereenvoudigd en aangevuld met pictogrammen. Ze is dit jaar vertaald in het Engels, Roemeens en Bulgaars, de Arabische vertaling is in wording en zal gedaan zijn in 2015. Vanaf het begin van haar bestaan in 2009 heeft Alias een sociale netwerkgroep gecreëerd op Facebook. De Facebook-pagina, die in 2015 bijgewerkt wordt, zorgt voor een grote bekendheid bij de partners en sympathisanten van het project. Op die manier blijft Alias eveneens op de hoogte van wat er in de sector gebeurt (socioculturele activiteiten met betrekking op de prostitutieproblematiek).
Pers en media/ Sensibilisering van de politieke verantwoordelijken Gezien de competentieoverdracht in de zesde Staatshervorming en de onzekerheid m.b.t. de toekomst van Alias voor de volgende jaren, heeft de ploeg van Alias de politieke verantwoordelijken en de pers hierop attent gemaakt voor de verkiezingen in mei 2014 door het verspreiden van een persbericht en een pleidooi voor het belang van het werk van Alias. Een flyer met de eisen van Alias is voor de verkiezingen naar elke partij gestuurd, en naar de kabinetsmedewerkers en de Brusselse administratie. Tijdens de Gaypride was de ploeg aanwezig om de politiek verantwoordelijken de sensibiliseren voor haar werk. Na de verkiezingen is de flyer opnieuw verstuurd naar alle nieuwe parlementair afgevaardigden in Brussel. Ten gevolge hiervan hebben verschillende politici hun interesse getoond voor het werk dat door Alias verricht wordt. Er zijn ontmoetingen geweest met Jacques Morel, Magali Plovie en Zoé Genot van ECOLO. De medewerkers van PS gedeputeerde Julien Uittendaele hebben de medewerkers van Alias ontvangen. Mijnheer de Minister Pascal Smet van de SP.A (COCOM) heeft gevraagd om de ploeg te ontmoeten, een ontmoeting heeft plaatsgehad met Tina Martens, assistent kabinetschef van de Minister. Het kabinet van Mijnheer Vervoort heeft ook positief geantwoord en een brief gestuurd waarin ze vragen de ploeg van Alias te ontmoeten. Een parlementaire vraag van Mijnheer Ouriaghli werd ook gesteld tijdens de samenkomst van het Brussels Parlement in juli 2014.
Franstalige Media •
Dossier sur la prostitution masculine – Bruxelles Santé N°75 « La prostitution masculine et la promotion de la santé».
42 Alias – Jaarverslag 2014
BIJLAGE Krijtlijn 3 – Activiteiten waaraan het team van Alias heeft deelgenomen •
Sym posium huisartsen Erasm us: De deelname van Alias aan dit symposium was er vooral op gericht om het werk van de vereniging bekend te maken bij huisartsen, en in het bijzonder de medische permanentie.
•
Home Street Home: Alias heeft de studiedag « daklozen en openbare ruimten », gestart op initiatief van de vzw Diogènes, met aandacht bijgewoond.
•
LGBTQI Forum : Dit forum, georganiseerd door het Regenbooghuis in Brussel, had als doel de associatieve sector en de betrokken politieke verantwoordelijken samen te brengen over de vragen van de LGBT-gemeenschap voor de verkiezingen van mei 2014.
•
Daklozenplatform : Als nieuw lid van dit platform is Alias haar werking gaan voorstellen aan de sector. Andere leden van dit platform zijn de verenigingen Diogènes, Samusocial, MDM, Jeugd en Stad, etc.
•
HIV café in het Regenbooghuis: voor de tweede maal heeft Alias een HIV Café georganiseerd om de werking bij een groter publiek bekend te maken. Dit jaar heeft de ploeg haar risicoverminderingstool “risico of niet” voorgesteld.
•
Sialon II - congres in Antwerpen: Alias heeft deelgenomen aan de voorstelling van de eerste resultaten van een enquête over de speekseltest voor HIV bij de MSMbevolking in verschillende Europese steden waaronder Brussel. Dit congres werd georganiseerd door het Instituut voor Tropische Geneeskunde in samenwerking met Sensoa. Buiten de voorstelling van de voorlopige resultaten waren er ook workshops om te brainstormen over gecombineerde preventie, en welke preventieboodschappen te geven aan de verschillende doelgroepen. Een nieuwe kans voor Alias om het doelpubliek en de werking voor te stellen.
•
De opsporing van morgen vandaag - MSM – Ex-aequo – EATG Alias heeft deelgenomen aan een studiedag gewijd aan de vooruitgang van de Hiv-tests in België. Samen met Espace P… heeft Alias het project van de medische permanentie (gefinancierd door het RIZIV) voorgesteld. De bedoeling was om politici en parlementariërs samen te brengen om een pleidooi te lanceren over alternatieve opsporingsmanieren, maar weinigen onder hen waren aanwezig.
43 Alias – Jaarverslag 2014
asbl ALIAS vzw, Kolenmarkt 33, 1000 Brussel www.alias-bru.be /
[email protected]
44 Alias – Jaarverslag 2014