Jaarverslag 2014 Christelijk Onderwijs De weg naar: Werk l MBO l HBO

Jaarverslag 2014

Christelijk Onderwijs

De weg naar: Werk l MBO l HBO

Stichting voor Protestants Christelijk Voortgezet Onderwijs De Meerwaarde

JAARVERSLAG 2014

Stichting voor Protestants Christelijk Voortgezet Onderwijs De Meerwaarde Postbus 223 3770 AE Barneveld Telefoon 0342 40 47 77 www.demeerwaarde.nl [email protected]

JAARVERSLAG 2014

INHOUDSOPGAVE Inleiding

3

Hoofdstuk 1 Beleid en Organisatie

5

Hoofdstuk 2 Onderwijs

11

Hoofdstuk 3 Onderwijs Service Bureau (OSB)

25

Hoofdstuk 4 Personeel

28

Hoofdstuk 5 ICT

30

Hoofdstuk 6 Huisvesting

32

Hoofdstuk 7 Financiële informatie

35

Hoofdstuk 8 Verslag Raad van Toezicht

47

Hoofdstuk 9 Kengetallen

52

Hoofdstuk 10 Jaarrekening 2014

53

Overige gegevens

77

STICHTING VOOR PROTESTANTS CHRISTELIJK VOORTGEZET ONDERWIJS DE MEERWAARDE

2

JAARVERSLAG 2014

INLEIDING Het bestuur van de Stichting voor Protestants Christelijk Voortgezet Onderwijs De Meerwaarde biedt hierbij haar jaarverslag aan voor het boekjaar dat geëindigd is op 31 december 2014.

Opbouw Het verslag is als volgt opgebouwd. We beginnen met de ‘behuizing’ van De Meerwaarde, in figuurlijke zin: de organisatie en het beleid van de Stichting. Daarna volgt in het langste hoofdstuk 2 de kern van ons werk: het onderwijs zelf, inclusief zaken als statistieken, onderzoek en gegevens over tevredenheid. Hieraan direct verbonden is hoofdstuk 3 over het personeel. Aansluitend informeren hoofdstuk 4 over de begeleiding en hoofdstuk 5 over de ICT, die elk een aparte afdeling vormen. Hoofdstuk 6 over de gebouwen sluit het meer zichtbare gedeelte af. Daarop volgen de financiële cijfers (hoofdstuk 7) en het verslag van de Raad van Toezicht (hoofdstuk 8). Hoofdstuk 9 biedt een aantal markante getallen. Aan het eind vindt men de volledige jaarrekening en enkele overige gegevens.

Terugkijken We kunnen terugzien op een mooi jaar. Onze missie is bijna gehaald. We scoren met het slaagpercentage, de tevredenheid van ouders en doorstroom naar het vervolgonderwijs boven het landelijk gemiddelde. Alleen de leerling tevredenheid blijft achter. Hoewel er een stijging is t.o.v. vorig jaar blijven we onder het landelijkgemiddelde dat ook is gestegen. Er is meer rust gekomen in de organisatie. Na een aantal hectische jaren waarin we vanaf de plannen voor nieuwbouw en fusie tot de ingebruikname van de nieuwbouw veel energie hebben gestoken in de “hardware” en het wennen aan de nieuwe omgeving zijn we nu nadrukkelijk bezig met “software”. Het onderwijsconcept heeft weer nadrukkelijk de aandacht gekregen die het verdient. Door de groei vanaf 2012 met zo’n 25% is nog veel tijd gaan zitten in organisatie en planning, maar gelukkig was er nu ook tijd beschikbaar voor ontwikkeling van onderwijs en personeel. Dat laatste is een belangrijk punt en heeft in 2014 een mooi resultaat opgeleverd. Steeds meer collega’s gaan studeren en willen zich graag ontwikkelen. Zowel op-ers als dop-ers en oop-ers zijn bezig om hun deskundigheid te vergroten. Ook de ontwikkelingen rond een mbo-locatie in Barneveld kwam beter in beeld en we hopen in 2015 tot heldere afspraken te komen met de mbo’s waarmee we samenwerken. Kortom we kunnen terugzien op een mooi jaar.


3

JAARVERSLAG 2014

Dankbaar zijn we voor alles wat we mochten doen met personeel dat zich volop inzet voor de leerlingen uit de regio. Leerlingen die we graag terugzien zien als gewaardeerde werknemers, ondernemers en burgers in de Foodvalley. Ons past hier dank aan onze hemelse Vader die dit allemaal mogelijk maakte.

Vooruitblik We zijn inmiddels gestart met het maken van een nieuw strategisch beleidsplan voor de komende 5 jaar. We zien dat er nog steeds voldoende ambitie is en dat we weer moeten kiezen uit al die mooie uitdagingen die er liggen. We gaan voor een goeie relatie met al onze stakeholders. We willen in de Foodvalley van betekenis zijn en meewerken om steeds meer technisch personeel op te leiden. De uitbreiding van de samenwerking met het mbo moet dit jaar starten. De voorbereidingen voor nieuwe opleidingen zal het komende schooljaar gestalte krijgen. Naast de “gewone” lopende zaken zijn er dus mooi ambities, kansen en uitdagingen die we graag aangaan.

Ik wens de lezer veel plezier en als u De Meerwaarde van dichtbij wilt bekijken bent u van harte welkom.

Kees Heek Voorzitter College van Bestuur


4

JAARVERSLAG 2014

HOOFDSTUK 1 BELEID EN ORGANISATIE DE DOELSTELLING VAN DE ORGANISATIE Missie Door motiverend onderwijs, dat praktisch is met passende begeleiding, bereiken we meer dan mogelijk lijkt. Het resultaat is dat we vanaf 2015 bovengemiddeld scoren op: 1. Examenresultaten en succesvolle doorstroom in het vervolgonderwijs. 2. Leerlingentevredenheid en oudertevredenheid.

Visie Onze visie is het beeld dat we van de toekomst hebben. Het gaat om een gezamenlijk toekomstbeeld. De visie van De Meerwaarde is hier in het kort uitgewerkt in 4 verschillende dimensies. 1. CHRISTELIJKE DIMENSIE Zichtbaar en voelbaar christelijk. Wij zijn een Protestants-Christelijke school met de Bijbel als uitgangspunt. Dat zie je als je in de school loopt en merk je aan de manier waarop collega’s met elkaar en leerlingen omgaan. 2. ONDERWIJSKUNDIGE DIMENSIE Motiverend onderwijs! De belangrijkste drijfveren om iets te willen leren zijn persoonlijke motivatie en emotionele betrokkenheid. Dat betekent voor onze leerlingen een praktische manier van leren en passende begeleiding. Daarnaast houden we rekening met de leerstijl van iedere leerling. Succeservaringen zijn daarbij belangrijk en daarom willen we benadrukken dat we leerlingen vooral willen laten ervaren wat ze kunnen. Datgene waar ze goed in zijn mogen zij verder ontwikkelen in de Talenturen. Zo motiveren wij de leerlingen.


5

JAARVERSLAG 2014

3. PEDAGOGISCHE DIMENSIE   

Opvoeden is primair de taak van de ouders. Waar mogelijk willen we als christelijke school met ouders die opvoeding vormgeven vanuit ons mensbeeld en onze onderwijskundige visie. We laten zien wie God is en hoe je kunt leven voor Hem en hoe je je talenten voor de maatschappij kunt inzetten.

4. MAATSCHAPPELIJKE DIMENSIE Verwondering over de schepping Wij leren leerlingen zorg te dragen voor mensen, dieren, planten en alles wat de Schepper aan ons heeft gegeven. We realiseren ons dat de wereld niet maakbaar is en stemmen ons onderwijs daar op af. We laten leerlingen zien wat er in de wereld om hen heen gebeurt om hen zo te vormen en weerbaar te maken. Vorming, kennis en vaardigheden zijn ten opzichte van elkaar niet meer of minder belangrijk. Het zijn doelen die elkaar aanvullen.

Kernwaarden De kernwaarden zijn de belangrijkste waarden binnen onze organisatie.

Duidelijk afspraak is afspraak - helder - direct Dichtbij kleinschalig - toegankelijk - betrokken Gedreven proactief - motiverend - energie Positief toekomstgericht - respect - optimistisch Inlevend zorgzaam - attent - samen


6

JAARVERSLAG 2014

OM DE MISSIE TE REALISEREN FOCUSSEN WE DE KOMENDE JAREN OP DRIE DOELEN: 1. Professionalisering (met name gericht op verhogen examenresultaten): a. Door (interne) scholing op het gebied van de vakdidactiek en pedagogiek. b. Door onder andere het behalen van een tweede bevoegdheid, master SEN, etc. 2. Praktisch onderwijs versterken (met name gericht op goede doorstroom in het vervolgonderwijs): a. Met VHBO in drie jaar naar een 2-jarige MBO-opleiding die aansluit op het HBO. b. MBO in Barneveld. 3. Leren van elkaar (met name gericht op verbeteren van de didactiek en de pedagogiek in het onderwijs en daardoor het verbeteren van de examenresultaten): a. Komen tot een PLG (Professionele Leer Gemeenschap).

JURIDISCHE STRUCTUUR EN INTERNE ORGANISATIESTRUCTUUR Juridische structuur De Stichting voor Protestants Christelijk Voortgezet Onderwijs De Meerwaarde is opgericht bij notariële akte d.d. 24-12-2005 en staat geregistreerd onder nummer 08142370 bij de Kamer van Koophandel Oost Nederland. De statuten van de stichting zijn gewijzigd per 24-10-2011. Belangrijkste wijziging betrof de invoering van een Raadvan-Toezichtmodel. Verantwoordelijk voor de interne organisatie is het College van Bestuur dat bestaat uit 1 persoon. De Raad van Toezicht van 5 personen zorgt voor het toezicht op het College van Bestuur.

Interne organisatie De organisatie bestaat uit 15 onderwijskundige teams waarbinnen de verschillende onderwijssectoren en richtingen vormgegeven worden. De teams worden aangestuurd door twee directeuren, één voor de onderbouw en het PrO en één voor de bovenbouw. De organisatie wordt ondersteund door 5 stafdiensten: ICT, Financiën & Administratie, Personeel, Facilitair en het Onderwijs Service Bureau (OSB). De stafhoofden worden aangestuurd door de Voorzitter van het CvB.


7

JAARVERSLAG 2014

VERBONDEN PARTIJEN Het afgelopen jaar zijn twee samenwerkingsverbanden gefuseerd tot één Samenwerkingsverband Passend Onderwijs VO 25-11 Barneveld-Veenendaal. De Meerwaarde participeert met het Johannes Fontanus College (Barneveld), de J.H. Donnerschool (De Glind), het Rembrandt College (Veenendaal), het Christelijk Lyceum Veenendaal (CLV), De Christelijke Scholengemeenschap Veenendaal (CSV), het Ichthus College (Veenendaal) en De Onderwijsspecialisten (Arnhem) binnen dat samenwerkingsverband. Men stelt zich gezamenlijk verantwoordelijk voor de opvang van alle leerlingen in de regio. Centraal staat het voorkomen van voortijdig schoolverlaten en het streven naar zorg op maat. Subsidie voor sluitende aanpak en voor reboundvoorziening wordt doelmatig ingezet voor de leerlingen van de participerende scholen. Inmiddels heeft dit samenwerkingsverband vorm gegeven aan Passend Onderwijs door er voor te zorgen dat elke school een SchoolOndersteuningsProfiel (SOP) heeft. Met ROC A12 Veenendaal, MBO Amersfoort en het AOC in Barneveld zijn convenanten gesloten om de doorstroming van VMBO-leerlingen naar het MBO te optimaliseren. In samenwerking met het ROC A12 en MBO Amersfoort kunnen leerlingen op De Meerwaarde niveau-2 MBO afsluiten. De lessen worden gegeven onder supervisie van de ROC’s, die ons een vergoeding verstrekken voor het verzorgen van het onderwijs.


8

JAARVERSLAG 2014

Inmiddels hebben we ook afgesproken met deze scholen dat we in Barneveld het MBO gaan uitbreiden. We participeren in het Arbeidstrainingscentrum (ATC) De Glind. In samenwerking met Ons Bedrijf (Barneveld) en de Donnerschool zorgen we voor leerlingen uit de regio die nog geen beroepskwalificatie hebben. Met individuele begeleiding krijgen deze leerlingen toch een plek op de arbeidsmarkt. Met Ons Bedrijf werken we samen voor wat betreft het beheer van het Natuurcentrum De Meerwaarde. De cliënten van Ons Bedrijf zijn verantwoordelijk voor het beheer. Dit zijn medewerkers met een beperking die aangestuurd worden door een professional van Ons Bedrijf. We zien dit als een vorm van maatschappelijk ondernemen waarbij onze leerlingen direct in contact komen met mensen met een beperking. Inmiddels hebben we aan 4 ondernemers 6 winkels van de 8 die beschikbaar zijn verhuurd.

De samenwerkingsverbanden en convenanten        

Samenwerkingsovereenkomst Platform Onderwijs-Arbeidsmarkt Valleiregio Intentieverklaring regionaal Netwerk Passend Onderwijs, regio Vallei Samenwerkingsovereenkomst betreffende het terugdringen van het aantal voortijdig schoolverlaters door middel van programmagelden Regionaal Arrangement voor de regio Veluwe Zuid Samenwerkingsovereenkomst Rebound Barneveld Samenwerkingsovereenkomst VO-ROC A12 Samenwerkingsovereenkomst met MBO Amersfoort Samenwerkingsverband Veluwse Interne Arbeidsmarkt (VIA)

ZAKEN MET EEN BEHOORLIJK POLITIEKE OF MAATSCHAPPELIJKE IMPACT De financiële ontwikkelingen binnen het Samenwerkingsverband Passend Onderwijs VO vragen de nodige aandacht. Door de verevening komen we als samenwerkingsverband in de eerste jaren financieel veel krapper te zitten en moeten we naar werkbare oplossingen zoeken die niet nadelig zijn voor de leerlingen die zorg nodig hebben. De ontwikkelingen van het MBO in Barneveld en de samenwerking met de ondernemers heeft een behoorlijk progressie doorgemaakt. Er is bij de ondernemers veel bereidheid tot samenwerking en ook de gemeentelijke overheid heeft aangeven dit initiatief van harte te steunen.


9

JAARVERSLAG 2014

AFHANDELING VAN KLACHTEN Voor de afhandeling van klachten hebben we een protocol met klachtenprocedure en klachtencommissie. We onderscheiden vier soorten klachten die elk hun eigen route hebben en uiteindelijk bij de klachtencommissie uitkomen. Daarnaast inventariseren we nog klachten uit de buurt. De klachten delen we als volgt in: 1. Pedagogisch handelen; 2. Organisatorische zaken; 3. Seksuele intimidatie, ongewenste intimiteiten, discriminatie, geweld, pesten; 4. Zedendelict; 5. Klachten uit de buurt. Er komen uiteraard veel vragen en klachten bij de mentor en de teamleider terecht. Deze worden niet geregistreerd. Wanneer op dit niveau klachten worden opgelost dan vinden we registratie niet noodzakelijk. Wij registreren klachten die bij de contactpersonen en de directie terechtkomen omdat dit vaak klachten zijn met grotere impact. Uiteraard registreren we ook de klachten die bij de klachtencommissie terechtkomen. De klachten uit de buurt, die door de conciërge worden geregistreerd, blijven we monitoren omdat we het belangrijk vinden dat de buren tevreden blijven met De Meerwaarde als buur. Overzicht geregistreerde klachten: SOORT Aantal 1. Pedagogisch handelen 6 2. Organisatorische zaken 1 3. Seksuele intimidatie etc. 1 4. Zedendelict 0 6. Klachten/vragen buurt 12

Gemeld bij Directie/contactpersonen Directie Contactpersonen n.v.t. Conciërge


10

JAARVERSLAG 2014

HOOFDSTUK 2 ONDERWIJS KERNACTIVITEIT Onze kernactiviteiten zijn: onze leerlingen goed onderwijs geven zodat zij optimaal kunnen leren en presteren en in vier jaar een diploma halen. Daarnaast bereiden we ze voor op de maatschappij en het vervolgonderwijs en laten ze zien wat christen zijn in deze wereld betekent.

Leerlingenaantallen De afgelopen jaren zijn de leerlingenaantallen explosief gegroeid (vanaf schooljaar 2011/2012 met 27%). Dat is mooi en het stemt tot dankbaarheid, maar het heeft als keerzijde dat we nu aan de grenzen zitten van onze mogelijkheden en maatregelen moeten nemen om ons onderwijsconcept in stand te houden. Aantal leerlingen

Bron: scholenopdekaart.nl

Geografisch voedingsgebied Onze leerlingen komen uit een grote regio die zijn grenzen kent bij Amersfoort, Leusden, Ede, Veenendaal, Harskamp, Kootwijk, Garderen, Putten en Nijkerk. De leerlingen die het verst weg wonen zitten op 21 km bij ons vandaan. Ongeveer 50% van onze leerlingen komt uit de kern van Barneveld. Opvallend is dat ook uit Ede 27,7 % komt, maar een groot deel daarvan komt uit Lunteren dat sterk georiënteerd is op Barneveld.


11

JAARVERSLAG 2014

Uit welke gemeenten komen de leerlingen in 2014-2015?

Gemeente top 3

Voedingsgebied

Barneveld

50,0%

Ede

27,7%

Scherpenzeel

6,8%


Aanbod opleidingen Wij bieden een breed scala aan opleidingsmogelijkheden. De Meerwaarde heeft vier sectoren: Techniek, Zorg & Welzijn, Economie en Groen. Alle sectoren hebben de mogelijkheid om op vier niveaus te worden afgesloten: basisberoepsgerichte leerweg, kaderberoepsgerichte leerweg, gemengde leerweg en theoretische leerweg. Naast deze sectoren en leerwegen hebben we voor leerlingen die niet in staat zijn bij ons een VMBO-diploma te halen het Praktijkonderwijs. Een deel van deze leerlingen haalt vervolgens in het MBO op De Meerwaarde het diploma niveau 1 en soms niveau 2. De overige leerlingen van het Praktijkonderwijs gaan na de opleiding bij De Meerwaarde direct aan het werk. In samenwerking met scholen in andere plaatsen, die MBO-opleidingen bieden, verzorgen we een aantal MBO niveau-2 opleidingen op De Meerwaarde. Deze lessen worden met name gegeven door docenten van De Meerwaarde. Het betreft de opleidingen: Metaaltechniek, Elektrotechniek, Bouwtechniek, Installatietechniek, Voertuigentechniek en sinds de start van schooljaar 2014-2015 ook Junior Kapper en Helpende Zorg en Welzijn. In het afgelopen jaar zijn er gesprekken gevoerd met MBO Amersfoort en ROC A12 over mogelijke uitbreiding van opleidingen op niveau 3 en 4, met name voor de Gemengd Theoretisch Leerweg 4 jarig (GTx) en Gemengd Theoretische Leerweg 3 jarig (GTx3) leerlingen. De GTx is voor leerlingen met een HAVO-Cito score. Er vindt een haalbaarheidsonderzoek “Vestiging MBO in Barneveld” plaats, dat uitgevoerd wordt door het onderwijsadviesbureau Hobéon.

Profielen/sectoren De meeste leerlingen in leerjaar 4 van de basis-en kaderberoepsgerichte leerweg volgen onderwijs in de sector Techniek (zie onderstaande overzichten). Het leerlingenaantal is met name in deze sector en de sector Economie toegenomen. Binnen de gemengd/theoretische leerweg kiest bijna 60% van de leerlingen in leerjaar 4 voor de theoretische leerweg. Binnen de gemengde leerweg wordt het meest voor de sector Techniek gekozen, maar er is een stijging te zien bij Zorg en Welzijn


12

JAARVERSLAG 2014

.


Praktijkonderwijs De afdeling Praktijkonderwijs heeft een eigen Brinnummer (BRIN = Basisregistratie Instellingen) en zijn eigen plek binnen De Meerwaarde. Het praktijkonderwijs staat in het teken van het functioneren in de samenleving, nu en in de toekomst. Dit in tegenstelling tot de overige onderwijssoorten die toch vooral gericht zijn op het


13

JAARVERSLAG 2014

behalen van een diploma. De Schakelklas en de Entree-opleiding behoren ook tot de afdeling Praktijkonderwijs. AANTAL LEERLINGEN PRO Het praktijkonderwijs heeft de afgelopen jaren ook een groei doorgemaakt. Het leerlingenaantal is het afgelopen schooljaar opnieuw gegroeid van 133 (1-10-2013) naar 145 (1-10-2014). KERNACTIVITEIT In het praktijkonderwijs gaat het om talentontwikkeling, het centraal stellen van de leerling en het bieden van maatwerk. Het curriculum bestaat uit het aanleren van sociale- en werknemers-vaardigheden, het leren door te doen en het adaptief kwalificeren. Rekenen en Taal krijgen veel aandacht om hiermee doorstroom naar het MBO open te houden. Het gaat ook bij deze leerlingen om ‘Meer bereiken dan mogelijk lijkt!’ We geloven in elk talent. ENTREE-OPLEIDING In samenwerking met het MBO Amersfoort verzorgt het PrO de volgende MBOopleidingen:  Entree horeca  Entree dienstverlening en zorg  Entree logistiek  Entree verkoop/winkel  Entree techniek  Entree plant en leefomgeving Entree kent twee varianten op De Meerwaarde:  Entree-werken: gericht op uitstroom naar werk (aandacht voor arbeidscompetenties en het beroepsgerichte programma)  Entree-leren: gericht op uitstroom naar MBO-niveau 2 (aandacht voor arbeidscompetenties, het beroepsgerichte programma en rekenen/taal op 2F). SCHAKELKLAS Voor leerlingen die na de basisschool nog een extra ontwikkeljaar nodig hebben, bieden we i.s.m. VSO De Vogelhorst de Schakelklas aan. In dit schakeljaar krijgen de leerlingen veel taal en rekenen waardoor ze beter voorbereid zijn op het VO. Veel van deze leerlingen komen uit het Speciaal Basisonderwijs.

Examenresultaten Het aantal examenleerlingen is gelijk gebleven in de basisberoepsgerichte leerweg, gedaald in de kaderberoepsgerichte leerweg en gestegen in de gemengd/theoretische leerweg (zie onderstaande diagrammen).


14

JAARVERSLAG 2014

Hoe zijn de examenleerlingen verdeeld over de verschillende onderwijssoorten de afgelopen jaren?


Uit onderstaande gegevens blijkt dat het slaagpercentage van de basisberoepsgerichte leerweg ook in 2014 weer goed is. In 2014 ligt het slaagpercentage met 98,9 % boven het landelijk gemiddelde (97%). Opvallend is dat het slaagpercentage van de kaderberoepsgerichte leerweg met 10% is gestegen naar 95,3% en iets boven het landelijk slaagpercentage (95%) uitkomt. Het slaagpercentage van de gemengd/theoretische leerweg is met 94,4% ongeveer gelijk aan dat van 2013 en ligt ook boven het landelijk gemiddelde (93,5%). We constateren dat we dit schooljaar op alle niveaus boven het landelijk gemiddelde scoren. Dat is één van onze doelstellingen voor 2015 en we zijn blij dat dit nu al gerealiseerd is. Het betekent wel dat we nu moeten werken aan het vasthouden van deze resultaten. Slaagpercentage van de school in 2013-2014



15

JAARVERSLAG 2014

Slaagpercentage van de school de afgelopen jaren


VERVOLGONDERWIJS Nadat de opleiding op De Meerwaarde is afgerond gaan de meeste leerlingen naar het MBO. Hierbij zijn ROC A12 in Ede en MBO Amersfoort de grootste afnemers. Daarnaast zijn er ook wat kleinere afnemers zoals: AOC Groenhorst College, ROC Aventis, ROC Midden Nederland, ROC Landstede, Rijn IJssel en het Johannes Fontanus College. Kijkend naar de koers van onze school is het logisch dat een hoog percentage leerlingen, ook binnen de gemengd/theoretische leerweg, doorstroomt naar het MBO. De Meerwaarde kiest voor: De weg naar werk-MBO-HBO. Opvallend is dat een behoorlijk percentage van de kader- en de GT-leerlingen op een lager niveau instromen dan het landelijke beeld toont (zie tabel uitsplitsing MBO). Ook hier zien we dat GT-leerlingen vaak kiezen voor een opleiding van werken en leren en die opleidingen starten vaak op niveau 2. Waar kwamen de leerlingen na het examen in 2012-2013 terecht?



16

JAARVERSLAG 2014

Op welk MBO-niveau kwamen de leerlingen na het examen in 2012-2013 terecht?


Uit onderstaande overzichten van scholenopdekaart.nl blijkt dat onze leerlingen het op het MBO goed doen en een hoog percentage leerlingen na een jaar MBO doorstroomt naar het tweede jaar. Zowel de leerlingen uit de basis- en kaderberoepsgerichte leerweg als die uit de gemengd/theoretische leerweg scoren boven het landelijk gemiddelde wat betreft doorstroom, er wordt minder geswitcht en er is minder uitval dan landelijk het geval is. Wat was de situatie na één jaar van de vmbo-b leerlingen die examen deden in 2011-2012?

Wat was de situatie na één jaar van de vmbo-k leerlingen die examen deden in 2011-2012?



17

JAARVERSLAG 2014

Wat was de situatie na één jaar van de vmbo-(g)t leerlingen die examen deden in 2011-2012?


ONDERWIJSKUNDIGE EN ONDERWIJS-PROGRAMMATISCHE ZAKEN Inmiddels zijn we ruim 3 jaar werkzaam in een prachtig onderwijsgebouw met sporthal. We constateren dat de voorwaarden voor goed onderwijs ruim voldoende zijn en de tijd rijp is om een kwaliteitsslag qua onderwijs te maken. In het laatste kwartaal van 2014 is gestart met het herschrijven van het onderwijsconcept, waarbij het accent ligt op verhelderen en verduidelijken van het huidige onderwijsconcept. In augustus 2014 is een goede start gemaakt met de GTX3 en de met MBO-opleidingen Helpende Zorg en Junior Kapper.

Prestatiebox voortgezet onderwijs Het ministerie van OC&W heeft extra middelen toegezegd in de Prestatiebox Voortgezet Onderwijs, kenmerk VO/BZO-321682. Hieronder doen wij verslag van de inzet van deze gelden (totaal € 278.568 in het verslagjaar 2014). Per team waren er 100 uur te verdelen en totaal is 1.500 uur toebedeeld. Er is ingezet op het ontwikkelen van de onderzoekende houding binnen de onderwijskundige teams. Teamleiders hebben één of twee teamleden gefaciliteerd voor het doen van onderzoek. Op De Meerwaarde functioneert sinds 2012 een lectoraat, dat bestaat uit een lector en een kenniskring. De opdracht is om via onderzoek het leersucces van leerlingen te bevorderen. De lector houdt zich vooral bezig met het stimuleren en begeleiden van onderzoek en de onderzoekende houding van de teams. Op dit moment is elk team bezig met het doen van onderzoek. De teamleider is de initiator, een of enkele collega’s de onderzoekers. De lector heeft in een aantal bijeenkomsten de teamleiders ingeleid in het leidinggeven aan onderzoek in je team. De teams zijn bezig met thema’s als motivatie, differentiatie en het werken met tablets. Het onderzoek stimuleert het professionele gesprek in de teams: waarom doen we de dingen zoals we ze doen, en kan het beter. De lector voert driemaal per jaar een gesprek met de teamleider en de


18

JAARVERSLAG 2014

onderzoekers over de vorderingen in het onderzoek en de manier waarop de overige teamleden ermee verbonden zijn. Deze vorm van (praktijk-) onderzoek heeft als doel de onderwijspraktijk te verbeteren maar ook het betrekken van collega’s bij de kwaliteit van het onderwijs en de wijze waarop dat verbeterd kan worden. In onderstaand overzicht is te zien welke onderzoekskeuzes de verschillende teams hebben gemaakt:

Team 1 kader

2 Kader

Groen Techniek: BWI, MEI/MOB Economie

Zorg en welzijn 3

2 GT

3GT

4 GT

2 basis

Pro

Doel Docenten ontdekken de meerwaarde van het leerplein. Bevorderen van samenwerken van docenten en integratie van vakken. Samenwerken, zelfstandigheid. Rol docent Ouderbetrokkenheid Verbeteren pedagogisch klimaat Vergroten van het draagvlak voor werken met iPads. Verhogen van de motivatie van de leerlingen. Meer rust creëren in de klassen en op het plein.

Motiveren tot leren Verhogen functionele leesvaardigheid Meer differentiatie in de ob zorgen voor eenheid in differentiatie. Naslagwerk maken voor alle docenten. Verplichtend karakter. Differentiëren

Differentiëren Competenties van docent Aanpassen leeromgeving. Niveau omhoog. Vooral goede leerlingen efficiënt benaderen Motivatie. Zelf materiaal maken. Kinderen op maat bedienen zodat ze meer gemotiveerd raken

Beschrijven van onze visie op leren en onderwijs. Uitgaan van Scores van Rekenen en taalonderwijs

Onderzoeksvraag Hoe kunnen we het leren op het leerplein optimaliseren? Wat is onze visie op het werken op het leerplein? Wat zijn de voorwaarden om te kunnen werken op het leerplein? Hoe doen we het nu? Hoe moet het worden? Inclusief randvoorwaarden, inrichting van het leerplein Hoe kunnen we m.b.v. interactie i.s.m. ouders het pedagogisch klimaat in kader 1 en 2 verder verbeteren? In welke mate draagt interactie bij aan de verbetering van het pedagogisch klimaat in kader 1 en 2 volgens ouders, docenten en leerlingen? Hoe kunnen ouders bijdragen aan het verbeteren competenties leerlingen? Hoe kunnen we iPads gebruiken om ons onderwijs te verbeteren. Welke competenties hebben docenten nodig om de motivatie van leerlingen techniek te verhogen? Welke interventies van leraren zorgen voor een rustige leeromgeving? Welke leeromgevingen hebben we Wat verstaan we onder rustige leeromgeving Welke interventies noemen leerlingen Idem leraren Welke competenties hebben daarvoor nodig. Hoe voer je ze in? Welke factoren zijn van belang om ZW leerlingen te motiveren tot hun onderwijs? Hoe kunnen lessen nl de functionele leesvaardigheid van leerlingen bevorderen Wat doen we aan differentiatie? Wat staat er in wat is het inspectiekader? Hoe werkt differentiatie bij vorming, vakken en praktijk. Focus op instructie vakken taal, wiskunde.

Hoe kunnen we handelingsgericht werken invoeren in onze lessen Nederlands, Engels, rekenen/wiskunde. Richten op natuurkunde en scheikunde (nask). Welke rollen heeft de docent? Hoe ervaart de leerling de docent in zijn onderwijs/instructie? Hoe kunnen we voortbouwend op de vijf rollen de competenties van docenten op het gebied van differentiëren vergroten?

Hoe kunnen we differentiëren in instructie, verwerking en werkvormen zodat het past bij onze leerlingen? Wat is het kenmerkende leerlingen? Wat zijn kenmerken van onderwijs dat past bij onze leerlingen? Idem werkvormen. Hoe kunnen we de taalontwikkeling van onze leerlingen optimaliseren. Uitgaan van data. Hoe pak je het onderwijs aan PRO leerlingen aan. Gesprek baseren op Onze visie op leren.


19

JAARVERSLAG 2014

1 basis

Zorg en Welzijn 4

Differentiatie weer terug in de klas. Vakdocent gekoppeld aan vak. Verbeteren werkhouding leerlingen en afspraken maken en houden met team

Bevorderen professionalisering Verhogen Rendement als hoofddoel Meer differentiatie Hoe kunnen we als team de werkhouding van leerlingen verbeteren? Wat verstaan we onder werkhouding? Welke factoren beïnvloeden de werkhouding van leerlingen? Wat is specifiek aan de werkhouding van Z&W leerlingen? Hoe werken leraren aan het verbeteren van de werkhouding van leerlingen Welke cultuuraspecten in Z&W spelen een rol bij het maken van afspraken? Hoe vinden leerlingen dat hun werkhouding gestimuleerd wordt? Welke afspraken maken we over stimuleren van de werkhouding? Hoe borgen we dat iedereen zich aan die afspraken houdt?

INTERNE EN EXTERNE KWALITEITSZORG Jaarlijks verrichten we onderzoek naar de tevredenheid onder ouders en leerlingen. De uitslagen van het onderzoek onder de leerlingen in het derde jaar worden op onze website gepresenteerd en vergeleken met het landelijk gemiddelde. Dit jaar stijgt de score van ouders van 7,0 naar 7,3 terwijl het landelijk cijfer 7,2 is. De score van leerlingen is gestegen van 6,6 naar 6,7 en landelijk is het 6,8. Leerlingen zijn over het algemeen tevreden over De Meerwaarde. Hieronder lichten we enkele scores verder toe en vermelden we welke initiatieven we genomen hebben n.a.v. vorige tevredenheidsonderzoeken.

Veiligheid De ervaren veiligheid scoort bij leerlingen en ouders goed (7.3 en 7.8). We zijn daar erg blij mee. De maatregelen rondom pauzes lijken hier een positieve bijdragen aan te leveren. We werken sinds schooljaar 2013/2014 met gescheiden pauzes voor de onder- en bovenbouw. Andere maatregelen die we genomen hebben:  schoolregels duidelijker formuleren en goed communiceren;  meer toezicht tijdens pauzes;  preventieprojecten voor leerlingen en docenten gericht op o het voorkomen van onveilig gedrag m.b.t. het gebruik van social media (SWITCH) o het voorkomen van agressief of hufterig gedrag (LUISTERIS).

Pedagogisch klimaat De beoordeling van het pedagogisch klimaat wordt steeds beter. Leerlingen vinden over het algemeen dat de sfeer op school prettig is en ze weten waar ze terecht kunnen met hun problemen. We zijn nog niet tevreden over de scores m.b.t. pestgedrag op school. Dit blijft onze aandacht houden omdat nog teveel leerlingen (8%) aangeven zelf gepest te worden. De begeleiding is al verbeterd, maar we maken daar graag nog een stap extra in. Maatregelen die we genomen hebben ter bevordering van het pedagogisch klimaat zijn:  De leerlingenraad krijgt meer mogelijkheden zich te profileren binnen school. Ook worden ze betrokken bij de analyse van de tevredenheidsonderzoeken. Zij kunnen


20

JAARVERSLAG 2014

    

ook aangeven welke zaken verbeterd zouden moeten worden en op welke manier dat zou kunnen. Per onderbouwteam is een mentorcoach aangesteld. Deze ondersteunt de minder ervaren mentoren bij complexe problemen. Voor de school is anti-pestbeleid geformuleerd. Per team is een anti-pestcoach aangesteld. Deze AP-coaches zijn opgeleid om binnen een team docenten en mentoren te ondersteunen bij het uitvoeren van ons anti-pestbeleid. Er wordt na pauzes sneller en beter schoongemaakt, zodat de school ook na pauzes direct weer op orde is. De buitenschoolse activiteiten hebben we uitgebreid met o.a. schoolfeesten voor de onderbouw en sportteams voor alle leerjaren. We werken de komende jaren i.s.m. sportverenigingen en gemeente toe naar het predicaat sportactieve school. Meedoen aan een Olympiade aan het eind van elk schooljaar is daarbij een van de doelstellingen.

Lessen Over deze score zijn we niet tevreden. We hebben via onderzoek (inspectie) en evaluaties (o.a. visitatie) te horen gekregen dat ons onderwijsconcept niet helder genoeg is. We zijn gestart met het onderwijsconcept duidelijker te formuleren. We zullen dat in 2015 opnieuw vaststellen.. Van daaruit werken we verder aan het verbeteren van onze lessen. Motiverend, doelgericht en praktisch onderwijs zal de komende twee jaar in alle leergebieden en bij alle vakken concreet uitgewerkt worden. Verder hebben we veel energie gestoken in professionalisering van onze docenten. We zetten veel in op cursussen die gericht zijn op het maken en geven van goede lessen. Veel docenten zijn daarnaast via studie bezig zich verder te bekwamen op pedagogisch/didactisch gebied. Management en onderwijsteams scholen zich verder op het gebied van de 5 rollen van de docent (CPS).

Begeleiding mentor Over het algemeen zijn de leerlingen en ouders redelijk tevreden. We denken dat we hier nog kunnen verbeteren op het gebied van communicatie en betrokkenheid. Belangrijk aandachtspunt is de communicatie mét de leerling. We gaan in ons onderwijsconcept opnemen dat we niet alleen over leerlingen spreken, maar vooral ook mét leerlingen. Dat gesprek gaat o.a. over leerresultaten, keuzes (sector, leerweg, beroep) en extra begeleiding.

Praktijkonderwijs We zijn ontevreden over de resultaten van het praktijkonderwijs. Ouders en leerlingen zijn over het algemeen minder tevreden over het Praktijkonderwijs dan voorgaande jaren. Ook de tevredenheid van leerlingen t.o.v. het landelijke gemiddelde is onder de maat. N.a.v. de enquêtes hebben we maatregelen genomen:  We willen meer maatwerk leveren door klassen doorbrekend met niveaugroepen te werken bij taal en rekenen.  We willen het individueel ontwikkelingsplan (IOP) nog meer laten aansluiten bij de behoefte van de leerling.


21

JAARVERSLAG 2014

   

We gaan met leerlingen en ouders nog nadrukkelijker in gesprek over het ontwikkel-, doorstroom en uitstroomperspectief. We gaan extra inzetten op het voorkomen van pestgedrag. We gaan het pedagogisch klimaat verbeteren door de regels te herzien. We gaan de communicatie met ouders en leerlingen verbeteren.

Kwaliteitsonderzoek inspectie In juli 2014 heeft de inspectie een kwaliteitsonderzoek gedaan. Aanleiding is de tweejaarlijkse bezoekcyclus die de inspectie hanteert voor het Praktijkonderwijs. Wij hebben opnieuw het basisarrangement toegewezen gekregen, omdat de opbrengsten en de kwaliteit van het onderwijs van voldoende niveau is. De aanbevelingen van de inspectie richten zich voornamelijk op 1. Doelgericht werken aan kwaliteit van de opbrengsten; 2. Systematisch evalueren van het onderwijsproces; 3. Borgen van de kwaliteit van het onderwijsproces. Deze drie aanbevelingen zijn verwerkt in een verbeterplan 2014/2015.

TEVREDENHEID LEERLINGEN EN OUDERS Leerlingen:

Ouders:

Leerlingen:

Ouders:



22

JAARVERSLAG 2014

Hoe tevreden zijn leerlingen over de school in 2013-2014, uitgesplitst naar onderwijssoort?

Hoe tevreden waren leerlingen over de school de afgelopen jaren, uitgesplitst naar onderwijssoort?



23

JAARVERSLAG 2014

Hoe tevreden zijn ouders over de school in 2013-2014, uitgesplitst naar onderwijssoort?

Hoe tevreden waren ouders over de school de afgelopen jaren, uitgesplitst naar onderwijssoort?



24

JAARVERSLAG 2014

HOOFDSTUK 3 ONDERWIJS SERVICE BUREAU (OSB) BEGELEIDING DOOR HET OSB De begeleiding door het OSB begint bij de ondersteuning in de les. Bijvoorbeeld bij het omgaan met verscheidenheid of bij problemen in de groep of bij individuele leerlingen. Wanneer de docent zich ‘handelingsverlegen’ voelt door de ernst van de problematiek, biedt het OSB ondersteuning. Ondersteuning voor de opvang tijdens de les is bijvoorbeeld de begeleiding van leerlingen met dyslexie of dyscalculie. Leerlingen die deze begeleiding nodig hebben ontvangen de ondersteuning na het tonen van hun dyscalculie- of dyslexie-pas. Het aantal pasjes dat is uitgereikt voor leerlingen met dyslexie en dyscalculie is:

Aantal leerlingen met dyslexieverklaring Aantal leerlingen met dyscalculieverklaring

Klas 1 125 5

Klas 2 113 5

Klas 3 128 6

Klas 4 106 7

Naast dyscalculie en dyslexie zijn er ook leerlingen met een informatieverwerkingsprobleem. Deze leerlingen hebben veel overeenkomsten met dyslectische leerlingen. In klas 3 zijn er twee leerlingen met een informatieverwerkingsprobleem en in klas 4 zijn er drie leerlingen met dit probleem. Elk team heeft een taal- en rekencoach die de begeleiding voor taal en rekenen verzorgt voor de leerlingen waarvoor zij verantwoordelijk zijn. Als de hulpvraag specifieker is of als blijkt dat het om langdurige begeleiding gaat, worden leerlingen aangemeld bij het OSB. Vervolgens krijgen zij ondersteuning op maat. Deze remediërende begeleiding is dit jaar gegeven aan 84 leerlingen voor o.a. de spelling, begrijpend lezen, Engels, Duits en wiskunde. Een ander voorbeeld van ondersteuning buiten de les is de begeleiding in het Pluspunt. Het Pluspunt is gevestigd binnen de kantoorruimte van OSB, ingericht als klein leslokaal. Dit jaar zijn hier 50 leerlingen individueel of in een klein groepje begeleid. De hulpvragen betroffen onder andere: rust creëren in de onderwijsleersituatie; leerachterstanden wegwerken; de overgang naar Speciaal Voortgezet Onderwijs (SVO) voorbereiden; werken aan de weektaak; interne schorsing wegens probleemgedrag naar docenten of medeleerlingen; time-outopvang’ tijdens Rebound-maandagen; leren reflecteren op eigen gedrag.


25

JAARVERSLAG 2014

AMBULANTE BEGELEIDING Voor leerlingen met een indicatie (een rugzak) wordt ambulante begeleiding gegeven. Deze begeleiding wordt verzorgd door een AB-er (Ambulante Begeleider) van een school uit cluster 1 (blinde en slechtziende kinderen), cluster 2 (dove, slechthorende kinderen), cluster 3 (gehandicapte en langdurig zieke kinderen) of cluster 4 (kinderen met stoornissen en gedragsproblemen). De begeleiding die in en buiten de groep wordt gegeven is beschreven in handelingsplannen. Dit jaar hebben 101 leerlingen ondersteuning gekregen van één van de drie AB-ers.

Aansluiting onderwijs en jeugd-(gezondheids-)zorg, ZAT-team Over het welzijn van leerlingen hebben alle teamleiders regelmatig en structureel intern zorgoverleg (izo) met een zorgcoördinator en een schoolmaatschappelijk werker of een orthopedagoog. Dit izo maakt dat eventuele ondersteuningsbehoeften van leerlingen snel en professioneel in beeld komen. Teams krijgen op deze manier handvatten m.b.t. ondersteuningsmogelijkheden. Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften op het gebied van de sociale en/of emotionele ontwikkeling ontvangen begeleiding ter bevordering van hun welbevinden. Voorbeelden: sociale vaardigheidstraining(SoVatraining): 23 leerlingen faalangst of examenvreestraining: 30 leerlingen weerbaarheidstraining: 32 leerlingen en training voor kinderen van gescheiden ouders: 18 leerlingen Wanneer de maatregelen in school te weinig effect resulteren wordt via de teamleider een leerling aangemeld voor het Zorg Advies Team (ZAT). Het ZAT is de schakel tussen de jeugd-(gezondheids-)zorg en de maatschappelijke instellingen op het terrein van jeugdhulpverlening. Op De Meerwaarde zijn 3 ZAT-teams actief: Onderbouw, Bovenbouw en Praktijkonderwijs. Op advies van het ZAT hebben dit jaar 120 leerlingen begeleiding ontvangen van de School Maatschappelijk Werker.

TOELATINGS- EN INDICATIEPROCEDURES Het OSB organiseert en voert de toelatingsprocedure van de school uit voor: - de onder-instroom afkomstig uit het primair onderwijs. - de zij-instroom, afkomstig van andere scholen voor voortgezet (speciaal) onderwijs. De afdeling toelating verzorgt de contacten over een doorgaande ‘zorglijn’ met het primair onderwijs, de samenwerking met PCL-VO en SWV. De werkzaamheden bestaan verder uit het organiseren van toelatingsonderzoeken, het geven van een advies over de toelating van leerlingen, en het zoeken naar Passend Onderwijs voor leerlingen waarvoor De Meerwaarde onvoldoende of niet is toegerust. Dit jaar zijn 503 leerlingen toegelaten tot het 1e jaar VMBO en 44 leerlingen tot het 1e jaar praktijkonderwijs. De aantallen voor de hogere jaren, de zogenoemde zij-instromers zijn voor leerjaar 2: 10 leerlingen leerjaar 3: 25 leerlingen en voor leerjaar 4: 4 leerlingen.


26

JAARVERSLAG 2014

LEESPLEIN De mediatheek heeft ook een onderwijsondersteunende taak. Door leerlingen meer te laten lezen, krijgen leerlingen een grotere woordenschat, wat maakt dat de leerresultaten zullen stijgen. De mediatheek wordt gerund door een mediathecaris en een assistent. De mediathecaris begeleidt ook de werkgroep Lezen, waarbij hij ondersteuning krijgt van een extern bureau. Voor elk team is een eigen boekenkar beschikbaar om zo de boeken dicht bij de leerling te brengen. Verder is de mediatheek elke pauze open. Het doel is om het lezen op de kaart te zetten en een volgend doel is om de mediawijsheid te vergroten ter ondersteuning van werkstukken, spreekbeurten en projecten. Dit jaar zijn de volgende veranderingen doorgevoerd: het automatiseren van het leensysteem, het saneren van de collectie, aanschaf van diverse nieuwe titels, zowel voor Nederlands als voor de moderne vreemde talen, samenwerking met de plaatselijke openbare bibliotheek, het instellen van een werkgroep leesbevordering, openstelling van de mediatheek in de pauzes, creëren van leeshoeken. Ook heeft de mediatheek een naam gekregen: “Leesplein”, en heeft het Leesplein een eigen plaats gekregen op de ELO (Elektronische LeerOmgeving) en op de website. Dit alles heeft geresulteerd in een aanmerkelijke toename van het aantal uitleningen en het gebruik van het Leesplein.

SYSTEEMBEGELEIDING De systeembegeleiding door het OSB is met name gericht op de docent en de docententeams, het onderwijssysteem en de organisatie van de begeleiding. Activiteiten die hier een bijdrage aan geleverd hebben zijn:  Trainingen voor teams en docenten, bijvoorbeeld de implementatie van Handelingsgericht werken in het kader van Passend Onderwijs. In de onderbouw en in de bovenbouw wordt nu gewerkt met groepsplannen en hebben de leerlingen een persoonlijk ontwikkelingsperspectief.  Ambulante Begeleiding vanuit de REC’s (leerlingbegeleiding en docententrainingen).  Inhoudelijke ondersteuning van de schoolleiding bij de Beleidsvorming.  Kwaliteitszorg. Er is voorbereidend werk verricht voor het invoeren van een kwaliteitssysteem voor het Management-dashboard  Activiteiten voor de verschillende leergebieden: o de leergebieden zijn in september 2014 gestart met een planmatige verbetering van de kwaliteit van onderwijs. o In het schooljaar 2014-2015 zijn de leergebieden, met het onderwijsconcept van De Meerwaarde als uitgangspunt, bezig met visie op het vak. Dit zal in het schooljaar 2015-2016 resulteren in een plan per leergebied. Dit leergebiedplan wordt beschreven vanuit het concept van het curriculaire spinnenweb. De werkwijze en inhoud is beschreven in het document 'zicht op leergebieden'.


27

JAARVERSLAG 2014

HOOFDSTUK 4 PERSONEEL PERSONELE BEZETTING AFGELOPEN JAAR De gemiddelde personele bezetting en verdeling over directie, onderwijzend personeel (OP), direct ondersteunend personeel (DOP) en indirect ondersteunend personeel (IOP) is in de verhouding zoals in onderstaande tabel.

Verdeling

2014 FTE %

FTE

Directie OP DOP (voorheen OOP) IOP (voorheen OOP) Totaal

18,7 145,7 14,4 29,2 208,0

12,7 140,6 12,8 27,0 193,1

9,0 70,0 7,0 14,0 100,0

2013 % 6,6 72,8 6,6 14,0 100,0

FTE 12,9 134,0 11,3 27,2 185,5

2012 FTE 12,9 134,0 11,3 27,2 185,5

Vanaf 2012 is de categorie OOP gesplitst om de directe inzet in het onderwijs zichtbaar te maken van bijvoorbeeld onderwijsassistenten. Hierop is extra ingezet vanaf 2012. Vanaf 2014 zijn de teamleiders volledig toegerekend aan de categorie directie. Voorheen werden de taken van de teamleiders verdeeld over directie en onderwijzend personeel. Wat is de leeftijdsverdeling van het personeel in 2013-2014?


Het ziekteverzuim over 2014 bedroeg 2,97% tegenover een verzuim van 4,32% in 2013. De in 2012 ingezette maatregelen zijn verder doorgezet. Er worden snel preventieve maatregelen ingezet, zoals bijvoorbeeld een medewerker eerder gedeeltelijk ziekmelden, of begeleiding op het moment dat men aangeeft dat het


28

JAARVERSLAG 2014

moeilijk gaat. In 2014 is gestart met preventiegesprekken bij bureau Van Zimmeren. Indien nodig worden er vervolgtrajecten aangeboden. Daarnaast heeft een aantal medewerkers deelgenomen aan een cursus timemanagement in het Onderwijs. Het ziekteverzuim komt nu uit ruim onder het landelijk gemiddelde van 5,1% (2013) en ruim onder de 4,5% die we ons ten doel hebben gesteld.

BELANGRIJKE ELEMENTEN VAN HET GEVOERDE BELEID Zaken met een behoorlijke personele betekenis De begroting van 2014 gaf een omvang aan van 201,5 FTE. We hebben 208 FTE ingezet. Dat lijkt ver boven de begroting, maar in financieel opzicht valt dit mee. De oorzaken hiervoor zijn goed te verklaren.  Door de groei van het aantal leerlingen met 131 hebben we extra personeel moeten inzetten.  Er wordt in schooljaar 2014-2015 4,7 fte uitgegeven aan studieverlof d.m.v. lerarenbeurzen, regiobeurzen en Meerwaardebeurzen. Dit drukt gedeeltelijk op de begroting van 2014. Voor de regiobeurzen ontvangen we subsidie vanuit de risicogroep VO-IJssel-Veluwe.

Het gevoerde beleid betreffende beheersing van uitkeringen na ontslag Ons beleid op dit punt is gericht op het voorkomen van ontslag. Dit doen we onder andere door het inzetten van coaches voor het begeleiden van nieuwe collega’s. Een goede gesprekcyclus bestaat uit het voeren van een PAP- (Persoonlijk Actieplan) gesprek aan het begin van het schooljaar, een voortgangsgesprek en een beoordelingsgesprek aan het einde van het schooljaar. Onderdeel hiervan is het schrijven van een POP (Persoonlijk OntwikkelingsPlan). Het voeren van een verzuimbeleid waarbij ter voorkoming van uitval door ziekte ook preventieve maatregelen worden genomen, zoals het frequent voeren van verzuimgesprekken, tijdelijk minder werken, preventieve consulten bij Bedrijfsmaatschappelijk werk of met de casemanager. Met medewerkers die niet voldoende functioneren wordt een ontwikkeltraject ingezet waarbij de medewerker intensief begeleid wordt door zijn leidinggevende en een interne of externe coach. Ondanks deze ondersteuning moesten we toch afscheid nemen van een collega die onvoldoende functioneerde. Sinds het schooljaar 2013-2014 wordt de begeleiding van collega’s die een uitkering ontvangen na ontslag uitbesteed aan Bureau Streefkerk. Zij begeleiden de medewerker bij zijn/haar re-integratie. Indien een medewerker niet voldoende meewerkt aan zijn re-integratie is het op basis van de dossieropbouw van Bureau Streefkerk mogelijk om het UWV te verzoeken een sanctie op te leggen.


29

JAARVERSLAG 2014

HOOFDSTUK 5 ICT INZET ICT MIDDELEN Gebruik van ICT is belangrijk in de lessen omdat alle leerlingen van nu, straks in de praktijk niet zonder ICT-vaardigheden zullen kunnen werken of doorstromen naar het vervolgonderwijs. Maar ook in het secondaire proces van De Meerwaarde worden steeds meer ICT-oplossingen ingezet voor een doelmatige organisatie van het leerproces. De school beschikt over 1 pc (personal computer, laptop) voor elke 3,3 leerlingen. Daarnaast zijn er in de diverse onderwijsteams een groeiend aantal tablets (iPads) in gebruik (ruim 160). Zowel docenten als leerlingen zijn tevreden over de tablets, die veel minder technische problemen opleveren dan de laptops. Maar ze zijn minder geschikt voor opdrachten met veel type-werk of het maken van tekeningen. De bedrijfszekerheid van de ict-appartauur laat te wensen over. Op dit punt moeten het komende schooljaar verbeteringen worden gerealiseerd. Ook wat betreft de digitalisering van het leermateriaal is er nog het nodige werk te verrichten. Als er voldoende digitaal leermateriaal beschikbaar is voor een opleiding, lijkt gebruik van tablets een betere oplossing dan laptops. Temeer omdat dan de dichtheid van beschikbare apparaten om ICT-handelingen mee te verrichten optimaal is (namelijk 1 op 1).

BELANGRIJKE UITGEVOERDE ACTIVITEITEN Naast de reguliere activiteiten van ICT-afdeling op het gebied van dagelijkse ondersteuning, examens, vervanging van afgeschreven apparatuur, up-to-date houden van software e.d. zijn er de volgende belangrijke activiteiten uitgevoerd in 2014:  Een verdere uitbreiding van het gebruik van persoonlijke tablets (iPads) voor leerlingen bij alle leerlingen van team ‘Groen’. En bij diverse andere onderwijsteams het gemeenschappelijk gebruik van iPads.  De Europese aanbesteding van aanschaf van PC’s.  Alle docenten en leerlingen in de onderwijsteams (behalve Praktijkonderwijs) hebben nu toegang tot de Elektronische Leeromgeving (ELO).  Er is gestart met de implementatie van ‘Office365’ en de pilot met GTX3-leerlingen en -docenten, waarmee in de toekomst alle leerlingen toegang krijgen tot hun digitale documenten en daarmee ook kunnen samenwerken (ook vanuit thuis om huiswerk te maken).  Ten behoeve van de verbetering van de digitale vaardigheden van docenten is er vanuit ICT nu een jaarlijks aanbod van diverse cursussen tijdens studiedagen. Ook is er voor docenten de mogelijkheid om online Office-cursussen te volgen (IT


30

JAARVERSLAG 2014

     

Academy van Microsoft). Op termijn zouden leerlingen hier ook gebruik van kunnen maken. In samenwerking met de afdeling Facilitair is eenvoudige bediening van verlichting en zonnescherm mogelijk gemaakt vanaf de iPad’s waarover de docenten beschikken. In samenwerking met een projectgroep is de applicatie AMN (beoordelings-, volgen begeleidingssysteem voor leerlingen) in gebruik genomen en gekoppeld met SOMtoday. De functionaliteit op de webportalen voor ouders, leerlingen en medewerkers is uitgebreid met demogelijkheid om zich geautomatiseerd aan te melden voor activiteiten. Workflows voor Personeelszaken zijn geïmplementeerd in Profit InSite voor efficiëntere ondersteunende processen. Voor MBO-onderwijs op de locatie aan de Gelkenhorsterweg zijn de ICTfaciliteiten ingericht. In samenwerking met enkele onderwijsteams zijn er 3D-printers geselecteerd en in gebruik genomen.


31

JAARVERSLAG 2014

HOOFDSTUK 6 HUISVESTING De school had in 2014 meer ruimte nodig. Ook werden de gebouwen intensiever gebruikt. Dit komt door de groei van het aantal leerlingen, de nieuwe opleidingen in het MBO, en de daarmee samenhangende groei van het aantal medewerkers. Dit leidde tot de huur van extra ruimte en tot enkele verbouwingen en andere aanpassingen. Verder moesten enkele problemen worden verholpen.

EXTRA RUIMTE Aan de Gelkenhorsterweg, op korte afstand van het hoofdgebouw, konden we ruimte huren van het PTC+. De huur kon worden afgesloten voor in principe drie jaar, afhankelijk van de ontwikkeling van het terrein. In het voorjaar zijn twee ruimtes geschikt gemaakt voor de opleiding Helpende Zorg en voor bestaande technische opleidingen. Aangezien de beschikbaarheid van dit gebouw op termijn onzeker is, zullen we verder nadenken over de toekomstige huisvesting van ons MBO-onderwijs. Verder hebben we voor de lessen lichamelijke oefening extra ruimte van de gemeente erbij gehuurd.

VERBOUWINGEN EN AANPASSINGEN In verband met de nieuwe opleiding GTX3 zijn twee lokalen op de tweede verdieping omgebouwd. Eén lokaal is ingericht voor lessen kunst en cultuur en één lokaal voor lessen natuur - scheikunde en biologie. Ook de andere opleidingen GT1 en GT2 maken hier gebruik van. Op het ‘Bouwplein’ (het team Bouwen, Wonen en Interieur) is het theorielokaal vergroot. Daardoor kunnen nu grotere groepen tegelijk theorielessen krijgen, wat minder personele inzet vraagt. We hebben gebruik gemaakt van de mogelijkheid om het aantal computerwerkplekken in dit lokaal uit te breiden en tevens om het ventilatieprobleem op te lossen. De uitbreiding van het lokaal ging wel ten koste van het plein, maar dankzij een aanpassing kunnen alle activiteiten waarvoor het plein bedoeld is er nog steeds prima plaatsvinden. In het team Groen zorgde de structuur van de lesruimtes voor nogal wat overlast tussen de verschillende lesgroepen. We hebben het atrium, waar de praktijklessen bloemschikken worden verzorgd, met twee wanden afgeschermd. Deze oplossing kostte relatief weinig geld en het is voor leerlingen en docenten nu een stuk plezieriger leren en werken. De winkelruimte naast de hoofdingang (spoorzijde) is na de zomervakantie aangepast. Hierdoor kon er in de herfstvakantie een kapsalon starten. De ruimte ernaast is in de laatste weken voor de kerstvakantie geschikt gemaakt voor een bloemenzaak. Nu zijn er zes ruimtes in gebruik voor diverse activiteiten. Nog twee ruimtes zijn beschikbaar als winkel.


32

JAARVERSLAG 2014

In de kas is een hygiënesluis gemaakt. Er is nu een doorgang rechtstreeks naar de kasruimtes, zonder dat je door de ruimte met de huisdieren hoeft. De leerlingen kunnen er zich omkleden en hun laarzen schoonmaken en laten drogen. De pinautomaat in de school is buiten gebruik gesteld. Volgens de Rabobank vonden er te weinig transacties plaats. De toeloop vanuit de nieuwe wijk Veller is aanmerkelijk achtergebleven bij de verwachtingen. De ruimte is ontmanteld en opnieuw ingericht en wordt nu verhuurd aan de gebruiker van de lunchroom als opslagruimte. De afdeling ICT heeft ook meer opslagruimte gekregen. Dit lukte door de ruimte bij de afdeling inkoop, waar de voorzieningen het gebouw binnenkomen, te splitsen. De afdeling ICT slaat hier PC’s en andere benodigdheden op die in de weken van examens en rekentoetsen in lokalen worden bijgeplaatst. Daardoor kunnen de lesruimten des te efficiënter worden gebruikt.

OVERIGE VOORZIENINGEN EN ONDERHOUD Doordat de beide gebouwen intensiever gebruikt worden is er veel tijd en geld nodig om de kwaliteit ervan op een goed niveau te houden. Zo zijn er nieuwe onderhoudscontracten afgesloten met een dakdekkerbedrijf, voor het onderhoud en anti-graffiti. De drempels bij alle ingangen zijn aan sterke beschadiging onderhevig. Aan de zijde van het museum is een proef aangebracht met een nieuwe onderdorpel. De buitendeuren zijn alle voorzien van nieuw beslag (met name het sluitsysteem), omdat er veel problemen optraden. Aan de binnendeuren, met name de gangdeuren, zijn problemen ontstaan aan de deurdrangers. Met de leveranciers wordt gezocht naar oplossingen. In de natte ruimtes van het sportgebouw zijn opnieuw op verschillende plekken tegels van de wanden gekomen. Volgens afspraak heeft het tegelzetbedrijf de problemen snel weer verholpen en de aannemer heeft de garantie op het tegelwerk met twee jaar verlengd. Nu wordt nog met behulp van diverse bedrijven onderzoek gedaan naar de oorzaak van het probleem. Vanwege vochtproblemen is het tweede deel van het gebouw nu voorzien van een vochtwerende kering. Dit werd grotendeels gedekt door de garantie van de bouwkundig aannemer. Twee keer per jaar worden een aantal ruimtes opnieuw geschilderd. De wanden van lokalen, vooral op de tweede maar ook op de eerste verdieping, raakten nogal beschadigd, doordat het meubilair tegen de wanden werd geschoven. Er zijn nu her en der profielen op de vloer aangebracht en beschermingsprofielen in de hoeken, waardoor het probleem is verminderd. Tussen het sportgebouw en het onderwijsgebouw zijn extra verlichtingsmasten geplaatst. Bij avondactiviteiten is het hierdoor een stuk veiliger geworden en is de zichtbaarheid vergroot. Er is een diepgaand onderzoek gedaan hoe het kwam dat de lichtinstallatie of delen daarvan af en toe uitviel en het licht in de nachtelijke uren bleef branden. Gelukkig is


33

JAARVERSLAG 2014

de oorzaak achterhaald en in de meeste problemen nu opgelost. Samen met de regeltechniek werken we nu aan de afronding. Met hulp van deskundigen wordt er gewerkt om het energieverbruik terug te dringen en de klachten ten aanzien van het klimaat (te warm of juist te koud) op te lossen.


34

JAARVERSLAG 2014

HOOFDSTUK 7 FINANCIËLE INFORMATIE RISICOMANAGEMENT Om de kwaliteit van het onderwijs, de bedrijfsvoering en de continuïteit van de organisatie te bewaken maken wij gebruik van het instrument ‘risicomanagement’. Door een risicoanalyse uit te voeren krijgt de organisatie vroegtijdig inzicht in mogelijke knelpunten in de bedrijfsvoering. Zo kunnen wij vroegtijdig maatregelen treffen om risico’s te beheersen. De risico’s worden jaarlijks intern geïnventariseerd. Hierover wordt gerapporteerd door middel van een risicoparagraaf bij de begroting. Een inventarisatie van de risico’s omvat de volgende punten:

Bekostiging Ondanks de afgesloten sectorakkoorden, worden er ook verdere bezuinigingen voor het voortgezet onderwijs verwacht. Er wordt bezuinigd door de invoering van een nieuw vereenvoudigd bekostigingsmodel. Het feit dat De Meerwaarde nu twee BRINnummers heeft op één locatie zou in het nieuwe bekostigingsmodel wel eens kunnen wijzigen. Voor het jaar 2015 zijn de bekend gemaakte bekostigingsbedragen gehanteerd en voor de jaren daarna is een nullijn doorgerekend in de meerjarenbegroting.

Bekostiging LWOO en PRO Vanaf 2016 worden de ondersteuningsmiddelen voor praktijkonderwijs (PRO) en leerwegondersteunend onderwijs (LWOO) via het Samenwerkingsverband betaald. Het Samenwerkingsverband waar De Meerwaarde deel van uitmaakt heeft een hoog LWOO percentage. Het aantal LWOO leerlingen op De Meerwaarde neemt door de groei verder toe, terwijl de bekostiging van het Samenwerkingsverband constant blijft en niet meegroeit. Dit betekent dat er maatregelen getroffen moeten worden door het Samenwerkingsverband, wat consequenties zal hebben voor de LWOO-bekostiging van De Meerwaarde. Dit is uitgewerkt in een meerjaren-scenariobegroting. Consequentie is dat er € 500.000 tot € 900.000 bezuinigd moet worden op de formatie en dat de klassengrootte aangepast moet worden. Zoals gezegd kent het Samenwerkingsverband waar De Meerwaarde deel van uitmaakt een relatief hoog percentage LWOO leerlingen. Het deelnamepercentage LWOO bedroeg in 2013 15,1% tegenover het landelijk gemiddelde van 10,61%. De bekostiging vind nu nog plaats op basis van het aantal LWOO- en PRO-leerling per 1-10-2012. De verwachting is dat een landelijke verevening van het deelnamepercentage PRO en LWOO per 2019 zal plaatsvinden. Dit heeft een effect van € 1.2 miljoen op de


35

JAARVERSLAG 2014

bekostiging van 2019. De consequenties hiervan zijn ook uitgewerkt in een meerjarenscenariobegroting. Consequentie hier is dat een verdere bezuiniging op de formatie, de klassengrootte en de inzet van het Onderwijs Service Bureau noodzakelijk zal zijn. Een voordeel hierbij is dat de extra kosten van de tijdelijke huisvesting per 2019 komen te vervallen.

Hoge kapitalisatiefactor De Meerwaarde heeft een kapitalisatiefactor die ver boven de gestelde norm van de commissie-Don ligt. De Meerwaarde moet kunnen onderbouwen wat ze met dit extra vermogen doet. Hiervoor is vorig jaar een investeringsvisie opgesteld. De begroting 2015 is hier een verdere uitwerking van. Het extra vermogen kan worden ingezet om extra investeringen in het onderwijs te doen. Daarnaast kan dit vermogen ingezet worden om de bezuinigingen op LWOO- en PRO-bekostiging tijdelijk op te vangen. Verder zal het MBO in Barneveld ook extra investeringen van De Meerwaarde vragen. De Meerwaarde zal zich transparant moeten verantwoorden over de hoogte van het vermogen en de inzet van deze middelen.

Aantal leerlingen Het aantal leerlingen per 1 oktober is bepalend voor het bedrag van de bekostiging voor het volgend kalenderjaar. De bekostiging wordt echter vertraagd toegekend: het kalenderjaar volgend op de stijging in enig schooljaar. Dit betekent dat als er meer inzet van personeel nodig is, de school dit eerst zelf moet opvangen. Daarnaast zullen de facilitaire en ICT-afdelingen tijdig maatregelen moeten treffen om een stijging van het leerlingenaantal op te kunnen vangen. Een sterke stijging of daling in het leerlingenaantal is dan ook een risico. Het blijft de komende jaren een aandachtspunt om het leerlingenaantal goed te volgen en vooraf in te schatten. Voor de komende jaren zijn de leerlingenaantallen begroot op basis van de gegevens van de basisscholen en de verwachte uitstroom. We zijn hierbij uitgegaan van een stabiel marktaandeel. Deze factoren zijn verwerkt in het meerjarig perspectief.

Samenwerking MBO Amersfoort en ROC A12 Momenteel loopt er een onderzoek voor de vestiging van het MBO in Barneveld. Omdat er met meerdere partijen wordt samengewerkt is zorgvuldigheid geboden. Als de aansturing niet goed is, loopt De Meerwaarde een behoorlijk risico. Vandaar dat we de komende jaren extra zullen moeten investeren op de aansturing. Er moeten nog financiële afspraken gemaakt worden met de partners. We willen voor de zomervakantie van 2015 hier een besluit over nemen zodat de financiële kaders geborgd zijn en we weten welk risico we lopen.


36

JAARVERSLAG 2014

Personeel Voor sommige vakken is het lastig om gekwalificeerd personeel te krijgen. Vandaar dat er ingezet wordt op scholing voor een tweede bevoegdheid. Verder is de vervanging bij ziekte een risico. Hiervoor is inmiddels een flexpool ingericht. In de flexpool zitten personeelsleden met een 0-urencontract die snel en flexibel worden ingezet in geval van ziekte.

Winkelruimtes De zorgen om de bezetting van de winkels en de exploitatie daarvan zijn verminderd. Inmiddels zijn er zes winkelruimtes in gebruik. Voor de andere twee denken we aan een fietsenwinkel die we in eigen beheer willen gaan exploiteren. Dit is meegenomen in de begroting voor 2015.

Naamsbekendheid De Meerwaarde heeft een goede naamsbekendheid opgebouwd. Uit onderzoek onder leerlingen blijkt steeds weer dat de naamsbekendheid goed is. Kortom, De Meerwaarde is nu een sterk merk. Het is belangrijk om de goede naam hoog te houden. Goede contacten met de media zijn dan ook uiterst belangrijk.

Risicoprofiel Het College van Bestuur heeft met de Raad van Toezicht en de directie een investeringsvisie opgesteld. In deze notitie zijn mogelijke projecten beschreven en is een inschatting gemaakt van de kosten en de risico’s die deze projecten met zich mee brengen. Op grond hiervan zijn bewuste keuzes gemaakt om financieel gezond te blijven en onze missie te halen. Tevens hebben we in kaart gebracht welke reserves we willen aanhouden en waarvoor. Op deze wijze is de financiële ruimte zichtbaar geworden die we kunnen inzetten om het onderwijs te optimaliseren. Dit leidde tot de conclusie dat De Meerwaarde naast het private vermogen een overkapitalisatie heeft van ruim € 2.6 miljoen, wat beschikbaar is voor investeringen in het onderwijs. De begroting 2015 is hier een verdere uitwerking van. In deze begroting wordt ruim € 1.3 miljoen ingezet vanuit de reserves. Het totale risico voor De Meerwaarde wordt laag ingeschat. Het benodigd risicovermogen voor De Meerwaarde op grond van bovenstaande risicoanalyse is vastgesteld op € 3.0 miljoen.


37

JAARVERSLAG 2014

Interne risicobeheersings- en controlesysteem De interne procedures zijn vastgelegd. Waar nodig worden deze bijgesteld om verbeteringen door te voeren. Daarnaast zijn proceseigenaren verantwoordelijk gesteld voor belangrijke processen binnen de organisatie. Alle relevante procedures worden op een eenduidige manier vastgelegd in processchema’s, die voor iedereen toegankelijk zijn. Belangrijke processen worden steeds meer gestandaardiseerd en gelogd via digitale workflows. Hierdoor worden processen gestandaardiseerd en wordt vastgesteld wie welke actie heeft ondernomen. Het fraudebeleid binnen De Meerwaarde staat prominent op de agenda. Het fraudebeheersingsplan wordt jaarlijks geëvalueerd. We merken dat het zinvol is om het gesprek hierover met elkaar te blijven voeren.

TREASURYBELEID Financiële instrumenten omvatten investeringen in aandelen en obligaties, handels- en overige vorderingen, geldmiddelen, leningen en overige financieringsverplichtingen, handelsschulden en overige te betalen posten. In de jaarrekening zijn de volgende categorieën financiële instrumenten opgenomen: verstrekte leningen en overige vorderingen en overige financiële verplichtingen. Financiële instrumenten omvatten tevens in contracten besloten afgeleide financiële instrumenten (derivaten). De stichting heeft beleid geformuleerd dat gebruik van derivaten uitsluit. Er zijn geen effecten meer in portefeuille. Alle middelen staan op vrij opneembare spaarrekeningen. De Meerwaarde voldoet aan de Regeling Beleggen en Belenen. Er is een liquiditeitsprognose voor de komende jaren opgesteld waaruit blijkt dat De Meerwaarde over voldoende liquiditeiten beschikt. Er is geen financieringsbehoefte voor de komende jaren voorzien. Het maximale bedrag aan kredietrisico bedraagt € 35.201 (2013: € 6.237). In 2014 zijn er contacten geweest met twee banken om te bezien of de huidige middelen op de juiste manier zijn ondergebracht. Gebleken is dat op dit moment de huidige spaarrekeningen de beste optie zijn. Er zijn geen alternatieven die meer rendement opleveren. Verder is gesproken over de risico’s. Het risico van bankieren bij één grote bank is zeer gering. Conclusie is dat we op dit moment prima zitten qua rendement. De spreiding is er nu niet, maar het risico is te gering om het geld bij meerdere banken onder te brengen.

TOELICHTING BALANS Dit jaar zijn de activiteiten van Sportstichting Barneveld overgenomen. De inventaris is geactiveerd en de betaalde goodwill is rechtstreeks ten laste gebracht van het Eigen Vermogen.


38

JAARVERSLAG 2014

De voorziening voor groot onderhoud van het Sportcentrum is tevens overgenomen van de Sportstichting. Voor zowel het onderwijsgebouw als het sportgebouw is een nieuw meerjarig onderhoudsplan opgesteld.

TOELICHTING OP HET RESULTAAT Hieronder wordt per onderdeel een toelichting gegeven op enkele bijzondere posten.

Baten Het leerlingenaantal van het schooljaar 2014-2015 laat een stijging van 6,9% zien ten opzichte van het vorige schooljaar. Dit leidt tot een hogere bekostiging in 2014 ten opzichte van 2013. De baten liggen wel lager dan de begroting door het ontbreken van een aantal LWOO- en PRO-beschikkingen. De ontvangen baten in opdracht van derden zijn hoger dan begroot door aanpassing van de afspraken met MBO Amersfoort.

Personeelslasten De personeelslasten zijn lager dan begroot (€ 112.202). De totale personeelskosten zijn in 2014 gestegen ten opzichte van 2013. Oorzaken van deze stijging zijn met name:  In de begroting 2014 was gerekend op 201,5 FTE, terwijl de werkelijkheid uitkomt op een bezetting van 208 FTE. Deze stijging wordt onder andere veroorzaakt door een hogere instroom van leerlingen voor schooljaar 2014-2015. Hierdoor moest extra personele orden ingezet.  Er zijn meer kosten gemaakt voor de werving en selectie van personeel. Dit wordt vooral veroorzaakt door de extra vacatures en de inzet van een docentenselector.

Afschrijvingen De afschrijvingskosten van het bestemmingsreserve nieuwbouw.

sportcentrum

worden onttrokken

aan de

Huisvestingslasten De huurkosten zijn gestegen door de huur van een locatie voor het MBO-onderwijs en het huren van extra gymlokalen. De dotatie aan de onderhoudsvoorziening is op basis van het nieuwe meerjaren-onderhoudsplan vastgesteld. Deze dotatie ligt fors lager dan in 2013.


39

JAARVERSLAG 2014

Overige lasten Belangrijke mutaties in de post overige lasten zijn ten opzichte van 2013:  De advieskosten zijn hoger dan begroot. Opvallende posten hierin zijn de ondersteuning van de facilitaire afdeling ad € 85.150 (2013: € 51.972), advies van de installateur ad € 33.150, ondersteuning voor de nieuwe opzet van het Leesplein ad € 30.080, advies voor de onderwijsontwikkeling vhbo ad € 54.540, adviesonderzoek voor MBO € 45.678.  De kosten voor drukwerk liggen onder de begroting door de overstap naar een andere drukkerij. Verder wordt er steeds meer gebruik gemaakt van digitale communicatie zoals bij de kerstkaarten.  De PR en Marketing kosten liggen lager dan de begroting door het aanzienlijk minder adverteren in verband met het gestegen leerlingenaantal en de betere advertentie inkoop.  De kosten voor leermiddelen zijn enorm gestegen. Dit komt door de aanschaf van nieuwe lesmethodes en extra digitale methodes. We zien dat er op veel plekken naast het gebruik van boeken ook digitale methodes worden gebruikt. Dit betekent een toename van de kosten.  De automatiseringskosten zijn gestegen door met name de kosten voor inhuur van externe ICT ondersteuning. De medewerker die onsite werkzaamheden uitvoert was uitgegaan van 1 dag per week en dat had 2 dagen moeten zijn. Daarnaast is in eerste instantie een ‘standaard’ engineer ingehuurd, maar dit bleek niet effectief in de voortgang van het werk. Daarom is een ervaren engineer met een hoger tarief ingehuurd. Daarnaast is door de groei van de school en daarbij intensiever gebruik van ICT-middelen meer ondersteuning gegeven aan collega’s en leerlingen, en is meer externe ondersteuning bij piekmomenten ingehuurd dan begroot. Tot slot waren meer uren noodzakelijk dan begroot voor een lastig probleem met Wifi en laptops en een FMIS-project.

Financiële baten en lasten De rentebaten zijn in 2014 vergelijkbaar met die van 2013. De gelden staan op vrij opneembare spaarrekeningen met een lager rendement. De rentelasten stijgen door de invoering van iDEAL voor betalingen van ouders.

TOELICHTING OP DE KASSTROMEN De kasstroom uit operationele activiteiten is toegenomen ten opzichte van vorig jaar doordat vorig jaar kortlopende schulden zijn afbetaald. De kasstroom uit investeringsactiviteiten is in 2014 hoger door de overname van de activiteiten van Sportstichting Barneveld. Er zijn voldoende liquide middelen beschikbaar, er is dus geen sprake van een financieringsbehoefte.


40

JAARVERSLAG 2014

HORIZONTALE VERANTWOORDING In 2010 zijn we van start gegaan met het project Vensters Voor Verantwoording, wat tegenwoordig Scholen op de Kaart wordt genoemd. Dit is een landelijk project waarbij de school via de eigen website verantwoording aflegt. Deze informatie is afkomstig van DUO, de Onderwijsinspectie en van de school zelf. Daarnaast wordt de verantwoording over 2014 voor het eerst ook gepubliceerd op een speciale website. Zo willen we ons transparant verantwoorden naar alle stakeholders.

CONTINUÏTEITSPARAGRAAF Algemeen De begroting 2015 tot en met 2017 ondersteunt de ambities zoals vastgelegd in het bestuurlijk toetsingskader. In de begroting 2015 is een eenmalige kwaliteitsinvestering in het onderwijs begroot. Dit is mogelijk door het inzetten van middelen uit de reserves. PROFESSIONALISERING In de begroting zien we terug dat het budget voor scholing hoog is en dat we ook echt investeren in professionalisering. We moeten ook wel want bevoegd personeel is voor sommige vakken moeilijk te vinden. Bijvoorbeeld voor wiskunde hebben we nu een aantal afgestudeerde pabo studenten in dienst die de opleiding volgen naast een aantal studerenden van de hogeschool die al zijn ingezet voor het vak wiskunde. VHBO Het VHBO, of zoals we het nu nog noemen GTX3, is gestart met 1 klas en daar wordt in tijd en materiaal in geïnvesteerd ook is er extern onderwijskundige hulp voor ontwikkeling van het curriculum. MBO IN BARNEVELD Op de vorm die het MBO in Barneveld gaat aannemen krijgen we steeds meer zicht. Maar het is nog onvoldoende duidelijk voor een uitgebreid investeringsprogramma MBO. We hebben middelen opgenomen om in ieder geval de aansturing en ontwikkeling van de plannen te kunnen dekken. Omdat het nog onduidelijk is wat en of er geïnvesteerd moet worden zijn hiervoor nu nog geen gelden opgenomen. PLG De ontwikkeling van de PLG gaat gestaag verder en we hebben voor het project dat we zelf begonnen zijn inmiddels voor 3 jaar € 90.000 subsidie gekregen. We hoeven hier niet veel extra's voor te doen en krijgen er wel een aantal collega scholen voor terug waarmee we samen op kunnen trekken.


41

JAARVERSLAG 2014

Daarnaast zijn er nog een aantal zaken die ik graag wil toelichten en die verband houden met het halen van de missie en/of verbeteren van het onderwijs. ONDERWIJSCONCEPT Begin 2015 zullen we ons vernieuwde onderwijsconcept presenteren. Het zal geen ander onderwijsconcept zijn, maar er zal meer nadruk liggen op de uitvoering ervan. Duidelijker zal worden wat we willen zien in de klas. Dit brengt op zich geen extra kosten met zich mee, maar er zullen wel gevolgen zijn voor de inrichting van de ruimtes. Daar is rekening mee gehouden in de begroting. VERBOUW ONDERBOUW Parallel aan de ontwikkeling van het onderwijsconcept loopt de discussie over de inrichting van de lesruimtes op de tweede verdieping (onderbouw). Nu we zo ongeveer de maximale bezetting hebben bereikt zijn ook de grenzen van de mogelijkheden bereikt. Rekening houdend met de vernieuwing van het onderwijsconcept zullen we daar verschillende ruimtes passend maken voor de beoogde manier van werken. PLAATSING EXTRA LOKALEN We hebben een bedrag opgenomen voor het plaatsen van noodlokalen. Of we dit ook gaan doen hangt af van een aantal zaken. In de eerste plaats kijken we of we het huidige gebruik van de ruimtes kunnen optimaliseren. Het is denkbaar dat we de klassen groter maken en we vergroten de roosterruimte. Verder kijken we naar de prognoses: stel dat de groei de verwachtingen overtreft? Ook zijn we in overleg met de gemeente: wat mogen wij van hen verwachten, gezien hun verplichtingen en hun mogelijkheden? Kortom, dit is een ingewikkeld dossier en we moeten beslissingen nemen terwijl de uitkomsten nog onzeker zijn. PROGNOSES, MARKTAANDEEL EN MARKETINGPLAN De prognoses zijn bekend en daaruit komen drie verschillende scenario’s naar voren. We hebben geen idee wat b.v. het nieuwe treinstation Barneveld-Zuid straks voor aantrekkingskracht heeft en wat dat betekent voor onze populatie. We hebben afgesproken dat we dezelfde marketingactiviteiten plannen, maar dit jaar wat terughoudend zijn wat bijzonder acties betreft. We gaan onze wervingsactiviteiten niet uitbreiden tot gebieden die buiten ons huidige voedingsgebied liggen. Wel geven we iedereen, waar dan ook vandaan, informatie als ze er om vragen. MAATSCHAPPELIJK STAGE De maatschappelijk stage handhaven we. Helaas is de bekostiging door de rijksoverheid beëindigd. We zijn blij met het bericht dat de gemeente Barneveld bereid is de helft van de kosten van deze stage bij te dragen.


42

JAARVERSLAG 2014

ZORGEN I-PADS, ONTWIKKELING LEERMIDDELEN, UITBREIDING FTE ICT Op het gebied van elektronische leermiddelen zitten we in een overgangsfase met de nodige onzekerheden. De laptops voor de leerlingen worden uitgefaseerd: we vervangen ze niet meer. Een logische vervolgstap lijkt een tablet, maar dat roept op dit moment nog allerlei vragen op. Het belangrijkste probleem is dat er nog lang niet genoeg content beschikbaar is voor tablets. We hebben voor een hybride oplossing gekozen: aan de ene kant komen er extra school iPads, aan de andere kant gaan we de mogelijkheid van een eigen i-pad voor iedere leerling verder onderzoeken. Het kan zijn dat we dan met dat laatste al in augustus 2015 een start maken. De groei van het aantal leerlingen maakt een uitbreiding van het aantal fte op de afdeling ICT noodzakelijk. We willen er dan meteen zorgen voor een oplossing voor het geval de roostermaker uitvalt. De afdelingen Personeelszaken en ICT gaan samen overleggen hoe ze die werkzaamheden gaan combineren.

MEERJARENBEGROTING Balansbegroting 2014 Actueel

2015 Planning

2016 Planning

2017 Planning

Vaste activa Materiële vaste activa

10.617.221

10.589.221

10.324.221

9.904.221

Vlottende activa

10.491.268

9.397.268

9.773.268

10.605.768

Totaal activa

21.108.489

19.986.489

20.097.489

20.209.989

7.267.320 7.258.294 3.347.799 17.873.413

6.114.320 7.058.294 3.347.799 16.520.413

6.113.320 6.858.294 3.347.799 16.319.413

6.112.820 6.658.294 3.347.799 16.118.913

Voorzieningen

1.217.436

1.448.436

1.760.436

2.073.436

Kortlopende schulden

2.017.640

2.017.640

2.017.640

2.017.640

21.108.489

19.986.489

20.097.489

20.209.989

ACTIVA

PASSIVA Eigen vermogen Algemene reserve Bestemmingsreserve publiek Bestemmingsreserve privaat

Totaal Passiva


43

JAARVERSLAG 2014

Hierna wordt per onderdeel een toelichting gegeven op enkele bijzondere posten. ACTIVA De komende jaren zijn verbouwingen gepland van 5 leerpleinen op de tweede verdieping. Daarnaast is rekening gehouden met inrichting van tijdelijke huisvesting die wellicht nodig is als de leerlingengroei zich doorzet. Verder zijn er vervangingsinvesteringen gepland. In de vlottende activa worden geen grote wijzigen verwacht. PASSIVA Het vermogen neemt de komende jaren af als gevolg van negatieve resultaten. Dit wordt met name veroorzaakt door de eenmalige kwaliteitsimpuls van 2015 en de afschrijving op de investering in het sportcentrum (€ 200.000). De hiervoor gevormde bestemmingsreserve publiek neemt de komende jaren met dit bedrag af. In de voorzieningen en kortlopende schulden zijn geen grote veranderingen voorzien.

Staat van baten en Lasten begroting 2014 Actueel

2015 Planning

2016 Planning

2017 Planning

BATEN Rijksbijdrage Overige overheidsbijdragen en subsidies Baten werk in opdracht van derden Overige baten Totaal baten

18.430.656 19.450.000 20.230.000 20.190.000 10.592 244.306 350.000 350.000 350.000 650.322 480.000 480.000 480.000 19.335.876 20.280.000 21.060.000 21.020.000

LASTEN Personeelslasten Afschrijvingen Huisvestingslasten Overige lasten Totaal lasten Saldo Baten en Lasten Saldo financiële bedrijfsvoering Totaal Resultaat

14.404.798 15.925.000 16.055.000 16.045.000 786.333 878.000 885.000 900.000 1.269.610 1.328.500 1.366.500 1.371.500 3.010.377 3.640.000 3.083.000 3.032.500 19.471.119 21.771.500 21.389.500 21.349.000 -135.243

-1.491.500

-329.500

-329.000

139.198

138.500

128.500

128.500

3.956

-1.353.000

-201.000

-200.500


44

JAARVERSLAG 2014

Hierna wordt per onderdeel een toelichting gegeven op enkele bijzondere posten. BATEN De rijksbijdragen zijn berekend op basis van het leerlingenaantal per 1 oktober en de consequenties van de verschillende sectorakkoorden. De inkomsten die De Meerwaarde ontvangt voor het verzorgen van MBO onderwijs worden separaat gepresenteerd. Onder de overige baten worden de ouderbijdragen, bijdragen voor werkweken, opbrengst van kantine, etc. gerekend. Daarnaast zijn de verhuuropbrengsten van het Sportcentrum en de overige ruimten apart opgenomen. PERSONEELSLASTEN De personeelskosten zijn doorgerekend voor de prognoseperiode. Voor 2015 is een personele formatie begroot van gemiddeld 223 fte. Voor schooljaar 2014-2015 is gemiddeld 220,4 FTE begroot en voor schooljaar 2015-2016 226,4 FTE als gevolg van de verwachte leerlingengroei. De personeelskosten stijgen als gevolg van het gestegen leerlingenaantal en nieuwe trance van de invoering van de functiemix (invoering LC en LD functies). De inhuur van extern personeel stijgt doordat de surveillanten ingehuurd worden tegen een hoger tarief omdat de subsidie van de Gemeente Barneveld vervalt. De kosten liggen nu op het niveau van een reguliere baan in schaal 1. De scholingskosten stijgen als gevolg van het nieuwe scholingsbeleid en een scholingstraject van CPS voor de verschillende onderwijsteams. Kengetal Personele bezetting (FTE) Directie OP DOP IOP Totaal

2014

2015

2016

2017

18,7 145,7 14,4 29,2 208,0

18,7 161,0 15,1 28,0 222,8

18,7 164,3 15,1 27,6 225,7

18,7 163,0 15,1 27,6 224,4

Leerlingenaantallen

1.905

2.039

2.140

2.134

Het leerlingenaantal neemt de komende jaren nog toe. Vanaf schooljaar 2016-2017 verwachten we een terugloop. De verwachting is dat de groei dan ook tijdelijk is. HUISVESTINGSLASTEN De huurkosten betreffen de huur van tijdelijke huisvesting. Omdat het leerlingenaantal boven de 2000 leerlingen uitkomt, zal elders ruimte gehuurd moeten worden. Er is gerekend met het huren van tijdelijke huisvesting op eigen terrein. Omdat de activiteiten van de Sportstichting Barneveld eind 2014 zijn overgenomen, is de onderhoudsvoorziening nu gebaseerd op zowel het onderwijsgebouw als het


45

JAARVERSLAG 2014

sportgebouw. De schoonmaakkosten stijgen doordat hierin nu ook de kosten voor het Sportcentrum zijn meegenomen. ALGEMENE KOSTEN Bijzonderheden onder de algemene kosten zijn:  De automatiseringskosten stijgen met € 26.000 als gevolg van de stijging van het aantal leerlingen en medewerkers.  De advieskosten zijn voor 2015 eenmalig begroot op € 450.000. Onder deze post zijn een aantal bijzondere eenmalige investeringen opgenomen.  De leermiddelen stijgen als gevolg van de stijging van het leerlingenaantal en de aanschaf van extra digitale methoden. Daarnaast vergoed het Samenwerkingsverband de kosten van de vroegtoetsing niet meer en daarom komen deze kosten (€ 30.000) vanaf 2015 voor rekening van De Meerwaarde.  De kosten voor excursies / werkweek stijgen als gevolg van de stijging in het leerlingenaantal.  De post vieringen en projecten stijgt als gevolg van het project Sportactieve School en het schoolfeest.  Momenteel wordt er onderzoek gedaan naar de invoering van iPads voor leerlingen, project YOD (Your Own Device), per schooljaar 2015-2016 voor de leerjaren 1 tot en met 3. De verwachting is dat ouders het apparaat zelf gaan aanschaffen en dat de school de uitrol, hoes, service en verzekering zal leveren. Kosten voor het eerste jaar bedragen dan circa € 450.000 en de jaren daarna € 160.000. Zoals eerder al aangegeven staat hier dan tegenover dat de laptops voor leerlingen overbodig worden. LIQUIDITEIT De komende jaren wordt er geïnvesteerd in de kwaliteit van het onderwijs. De Meerwaarde heeft voldoende liquiditeiten om dit te doen. Er is geen financieringsbehoefte.


46

JAARVERSLAG 2014

HOOFDSTUK 8 VERSLAG RAAD VAN TOEZICHT INLEIDING Sinds 24 oktober 2011 is het Raad van Toezichtmodel bij de Meerwaarde operationeel. De dagelijkse leiding is vanaf die datum in handen van een eenhoofdig College van Bestuur. De Raad van Toezicht heeft verschillende taken en bevoegdheden. Behalve als toezichthouder fungeert de Raad van Toezicht ook als werkgever en als adviseur van en klankbord voor het College van Bestuur.

Werkgever De werkgeversfunctie van de Raad van Toezicht bestaat uit het zorgdragen voor een goed samengesteld en functionerend College van Bestuur, het beoordelen van de leden van het College van Bestuur en alle verantwoordelijkheden die behoren bij de rol als werkgever.

Toezichthouden Het College van Bestuur vervult de rol van bestuurder zoals bedoeld in de Wet op het Voortgezet Onderwijs. Het College van Bestuur is het bevoegd gezag van De Meerwaarde en oefent de daarbij behorende bestuurlijke taken en bevoegdheden uit. De toezichthoudende taak strekt zich uit tot het houden van toezicht op het handelen van het College van Bestuur en op de algemene gang van zaken binnen de onderwijsinstelling. De Raad van Toezicht houdt integraal toezicht. Dat betekent dat de Raad van Toezicht alle aspecten van de onderwijsinstelling en alle relevante belangen in overweging neemt. Bij de vervulling van haar taak, richt de Raad van Toezicht zich naar het belang van de onderwijsinstelling, rekening houdend met het feit dat de onderwijsinstelling een organisatie is met een bijzondere maatschappelijke verantwoordelijkheid. De toezichthoudende taak strekt zich in ieder geval uit tot: • bewaken van de doelstellingen en grondslag van de stichting; • goedkeuring van het strategisch beleid; • goedkeuring van de jaarrekening en de (meerjaren)begroting; • goedkeuring van het jaarverslag; • benoeming en ontslag van de leden van het College van Bestuur; • vaststelling van de rechtspositie en bezoldiging van de leden van het College van Bestuur; • wijziging van de statuten.


47

JAARVERSLAG 2014

Klankbord (adviseren en netwerken) De leden van de Raad van Toezicht beschikken allen over een bepaalde deskundigheid. Vanuit die deskundigheid geven de leden van de Raad van Toezicht, gevraagd en ongevraagd advies aan het College van Bestuur. De Raad van Toezicht is klankbord voor het College van Bestuur.

SAMENSTELLING RAAD VAN TOEZICHT De Raad van Toezicht bestaat uit vijf leden. De Raad van Toezicht kent een samenstelling die voldoende spreiding van deskundigheden en maatschappelijke achtergronden waarborgt. De Raad van Toezicht heeft de volgende samenstelling gehad in 2014. de heer J. (Jan) van de Veen (voorzitter) benoeming : 24-10-2011 – 01-09-2015 aandachtsgebied : personeel en organisatie functie : directeur/eigenaar van JV Impuls B.V. (interim management – organisatieadvies – portefeuillemanagement) nevenfuncties : geen de heer A.J. (Arjan) Westerneng (vice-voorzitter) benoeming : 24-10-2011 – 01-09-2014, herbenoemd: 01-09-2014 – 01-09-2015 aandachtsgebied : huisvesting en bedrijfsvoering functie : senior beleidsmedewerker Wonen & Ruimte gemeente Katwijk nevenfuncties : gemeenteraadslid CDA Barneveld mevrouw drs. C.T. (Carina) Schaafsma MBA benoeming : 24-10-2011 - 01-09-2015 aandachtsgebied : onderwijs en identiteit functie : consultant en coach Schaafsma & Partners B.V., projectleider HBO nevenfuncties : lid Ledenraad EO de heer G. (Gijs) van Dijk benoeming : 24-10-2011 – 01-09-2014; herbenoeming: 01-09-2014 – 01-09-2018 aandachtsgebied : financiën en control functie : gepensioneerd controller nevenfunctie : diaken Hervormde Gemeente Barneveld de heer G. (Gert) Versteeg (vanaf 01-08-2013) benoeming : 01-08-2013 – 01-09-2017 aandachtsgebied : verankering bedrijfsleven en externe organisatie, PR marketing en kwaliteit functie : directeur Idefix Consultancy B.V.


48

JAARVERSLAG 2014

nevenfuncties : scriba PKN Barneveld Het bovenstaande rooster van aftreden is sinds 31 december 2013 van toepassing. De zittingstermijn van de leden van de Raad van Toezicht is vier jaar. De leden zijn herbenoembaar voor één zittingstermijn. Per 1 september 2014 is voor de duur van één jaar de heer M.J. Strengholt als secretaris van de RvT aangesteld.

SAMENSTELLING COLLEGE VAN BESTUUR Vanaf 23 augustus 2011 wordt het College van Bestuur gevormd door de heer C.W. Heek. Het College van Bestuur is eindverantwoordelijk voor het onderwijs en bepaalt het beleid van de organisatie in samenwerking met het Directeurenoverleg.

ONAFHANKELIJKHEID De Raad van Toezicht is in 2014 zodanig samengesteld dat de leden ten opzichte van elkaar, het College van Bestuur en welk deelbelang dan ook onafhankelijk en kritisch opereren. Indien een lid van de Raad van Toezicht voorziet dat (de schijn van) een tegenstrijdig belang of onverenigbaarheid voor zichzelf of een ander lid zou kunnen optreden, meldt hij dit terstond.

COMMISSIES De Raad van Toezicht functioneert als geheel. Er zijn twee commissies ingesteld die verantwoordelijk zijn voor deeltaken. Dit zijn de Auditcommissie en de Remuneratiecommissie. De Auditcommissie wordt gevormd door de heren G. van Dijk en A.J. Westerneng. De Remuneratiecommissie wordt gevormd door de heer J. van de Veen en mevrouw C.T. Schaafsma.

WERKZAAMHEDEN De Raad van Toezicht voert periodiek overleg met het College van Bestuur. Tijdens deze vergaderingen informeert het College van Bestuur de Raad van Toezicht over de actuele stand van zaken rond de volgende beleidsterreinen: Personeel en Organisatie PR marketing en kwaliteit Onderwijs en Identiteit Financiën en Control Huisvesting Verankering bedrijfsleven en externe organisatie. De Raad van Toezicht heeft in 2014 zes keer regulier vergaderd. Voorafgaand aan de officiële vergaderingen heeft de Raad van Toezicht een voorbereidende vergadering zonder College van Bestuur. De Remuneratiecommissie heeft een planningsgesprek en


49

JAARVERSLAG 2014

houdt voortgangs- en functioneringsgesprekken met het College van Bestuur. Per kalenderjaar beoordeelt de remuneratiecommissie het College van Bestuur. Deze beoordeling vindt plaats per kalenderjaar in het daaropvolgende voorjaar. In het voorjaar van 2014 is de beoordeling over 2013 vastgesteld. STRATEGIE EN BELEID De Raad van Toezicht heeft met het CvB regelmatig gesproken over de strategie en het beleid van de Meerwaarde tijdens vergaderingen en overlegmomenten. Dit gebeurde in 2014 aan de hand van de door het CvB opgestelde bestuursrapportages. Voorts is op 2 december 2014 in een vergadering met het CvB en de directie gesproken over de herijking van het Strategisch Beleidsplan en andere strategische onderwerpen. De uitbreiding van het onderwijsaanbod op de Meerwaarde in de vorm van het aanbieden van MBO-onderwijs is in het kader van de strategische koers van De Meerwaarde regelmatig aan de orde geweest. FINANCIËLE VERSLAGLEGGING De Raad van Toezicht hield toezicht op het financieel jaarverslag en de jaarrekening 2013. Via de auditcommissie werd het jaarverslag en de jaarrekening, alsmede het accountantsverslag, besproken. De Raad gaf goedkeuring aan het financieel jaarverslag en de jaarrekening 2013. Op verzoek van de Raad van Toezicht heeft accountant KPMG onderzoek gedaan naar de organisatie en risicofactoren in het gelden kapitaalverkeer bij De Meerwaarde. Daarbij is aandacht geschonken aan de volgende zaken:      

Bewaking van processen en verantwoordelijkheden; Functiescheiding; Belegging van overtollige middelen en de risico’s daarvan; Treasurystatuut; Maatregelen ter vermijding van aanwezige risico’s en het Fraudebeleidsplan van De Meerwaarde hieraan te toetsen.

De accountant is van mening dat er voldoende maatregelen zijn getroffen om de aanwezige risico’s te mitigeren tot een aanvaardbaar laag niveau, passend bij de aard en omvang van de instelling. De Raad van Toezicht continueerde de aanstelling van de huidige accountant tot en met de jaarrekening 2014. Op 9 december 2013 heeft de Raad van Toezicht de Begroting 2014, incl. de beleidsvisie en de aangevraagde investeringen goedgekeurd.


50

JAARVERSLAG 2014

EVALUATIE Jaarlijks evalueert de Raad van Toezicht zijn eigen functioneren. Deze evaluatie heeft in 2014 op 9 september plaatsgevonden. Deze evaluatie vond plaats in de vorm van een training door Digne Consult. Hierbij was ook het College van Bestuur aanwezig. KWALITEIT EN DESKUNDIGHEID De Raad van Toezicht houdt zijn kwaliteit op peil door middel van deskundigheidsbevordering. Twee RvT-leden hebben in voorjaar 2014 de Masterclass leergang ‘ Waardegedreven toezicht binnen het onderwijs’ van TiasNimbas en Verus met succes afgerond. De masterthesis die zij schreven had als titel: “Professionalisering Raad van Toezicht de Meerwaarde, van geformaliseerd toezicht naar opbrengstgericht toezicht.” Verder zijn door leden van de Raad van Toezicht verschillende seminars van het VTOI gevolgd waaronder “Financieel Management” en “Nieuw in de Raad van Toezicht”.

CONTACT MET DE GEMEENSCHAPPELIJKE MEDEZEGGENSCHAPSRAAD (GMR) De Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad is een belangrijke stakeholder voor de Raad van Toezicht. De Raad van Toezicht heeft twee keer peer jaar overleg met de Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad. Eén keer op uitnodiging van de Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad en één keer op uitnodiging van de Raad van Toezicht. In 2014 hebben deze vergaderingen plaatsgevonden op 7 maart en 6 november.

BEZOLDIGING De leden van de Raad van Toezicht ontvangen voor hun werkzaamheden een vergoeding. Deze vergoeding is voor 2014 als volgt vastgesteld: voor de voorzitter bruto per jaar: € 5.000,-- (excl. btw) voor de leden bruto per jaar: € 4.000,-- (excl. btw) De specificatie van de bezoldiging is opgenomen bij de toelichting van deze jaarrekening. De hoogte van de vergoeding is aangepast conform het advies van de VTOI (Vereniging Toezichthouders in Onderwijsinstellingen) en valt ruim binnen de door de Minister vastgestelde maximale normen voor onze instelling.

TOT SLOT De Raad van Toezicht spreekt zijn waardering uit voor de inzet waarmee het College van Bestuur, het management en de medewerkers van De Meerwaarde hun functie uitoefenen en De Meerwaarde van betekenis laten zijn voor hun omgeving.


51

JAARVERSLAG 2014

HOOFDSTUK 9 KENGETALLEN 2014

2013

2012

2011

19.480.097 19.476.141 3.956 17.873.413 21.108.489 84,7 5,20 91,75 72,11 94,61 73,96 26,04 10.224 7.562 2.662

18.298.399 17.740.728 557.671 17.968.592 20.862.106 86,1 4,99 98,20 74,96 95,21 73,32 26,68 10.202 7.480 2.722

19.219.954 16.262.166 2.957.788 17.410.921 20.831.674 83,6 3,61 90,59 71,39 80,57 73,81 26,18 10.175 7.511 2.664

15.250.816 18.022.793 -2.771.977 14.453.133 18.300.024 79,0 2,48 94,77 83,47 94,66 64,88 35,11 11.450 7.429 4.020

1.905

1.739

1.598

1.574

18,7 145,7 43,6 208,0

12,7 140,6 39,8 193,1

12,9 134,1 38,.5 185,5

19,2 128,1 33,0 180,3

Financieel Totale baten Totale lasten Exploitatieresultaat Eigen vermogen Totaal vermogen Solvabiliteitsratio Liquiditeit Weerstandsvermogen Kapitalisatiefactor Rijksbijdrage / totale baten Personele lasten / totale lasten Materiële lasten / totale lasten Totale lasten / aantal leerlingen Personele lasten / aantal leerlingen Materiële lasten / aantal leerlingen

Aantal leerlingen per 1 oktober vorig jaar Personeel in dienst Directie Onderwijzend personeel Ondersteunend personeel Totaal FTE


52

JAARVERSLAG 2014

HOOFDSTUK 10 JAARREKENING 2014


53

JAARVERSLAG 2014

BALANS PER 31 DECEMBER 2014 (na resultaatbestemming)

Activa 2014 €

2013 €

Vaste activa 1.2

Materiële vaste activa

10.617.221

10.631.211

10.617.221

10.631.211

534.551 9.956.717

661.861 9.569.034

10.491.268

10.230.895

21.108.489

20.862.106

Vlottende activa 1.5 1.7

Vorderingen Liquide middelen


54

JAARVERSLAG 2014

BALANS PER 31 DECEMBER 2014 (na resultaatbestemming)

Passiva 2014 € 2.1

Eigen Vermogen Algemene reserve Bestemmingsreserve publiek Bestemmingsreserve privaat

2.2

7.267.320 7.258.294 3.347.799

7.195.554 7.451.895 3.321.143

17.873.413

17.968.592

168.859 1.048.577

177.487 665.358

1.217.436

842.845

279.348 609.412 195.149 254.625 679.106

274.238 545.287 196.266 346.054 688.824

2.017.640

2.050.669

21.108.489

20.862.106

Voorzieningen Personeelsvoorzieningen Onderhoudsvoorzieningen

2.4

2013 €

Kortlopende schulden Crediteuren Belastingen en premies sociale verzekeringen Schulden ter zake van pensioenen Overige kortlopende schulden Overlopende passiva


55

JAARVERSLAG 2014

STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2014 2014 €

Begroting 2014 €

2013 €

Baten 3.1 3.2

Rijksbijdragen Overige overheidsbijdragen en subsidies

18.430.656

18.600.000

17.421.585

3.4 3.5

Baten werk in opdracht van derden Overige baten

10.592 244.306 650.322

125.000 505.000

150.846 546.275

19.335.876

19.230.000

18.118.706

Personeelslasten Afschrijvingen Huisvestingslasten Overige lasten

14.404.798 786.333 1.269.610 3.010.377

14.517.000 775.000 1.366.500 2.681.000

13.007.531 739.725 1.442.786 2.548.855

Totaal lasten

19.471.119

19.339.500

17.738.897

Saldo baten en lasten

-135.243

-109.500

379.809

Financiële baten en lasten

139.198

153.500

177.862

3.956

44.000

557.671

Totaal baten

Lasten 4.1 4.2 4.3 4.4

5

Resultaat


56

JAARVERSLAG 2014

KASSTROOMOVERZICHT OVER 2014 2014 € x 1.000

2013 € x 1.000

-135

379

786 375

740 249

1.026

1.368

127 -33

44 -776

94

-732

1.120

636

Ontvangen interest (5.1) Betaalde interest en waardevermindering Fin. Vaste Activa (5.5)

144 -5

244 -2

Saldo financiële baten en lasten

139

Kasstroom uit operationele activiteiten Saldo baten en lasten Gecorrigeerd voor:  Afschrijvingen (4.2)  Mutatie voorzieningen (2.2)

Veranderingen in vlottende middelen  Vorderingen (1.5)  Schulden (2.4)

Kasstroom uit bedrijfsoperaties

Totaal kasstroom uit operationele activiteiten

242

1.259

878

Investeringen in materiële vaste activa Desinvesteringen in materiële vaste activa 1 Goodwill overname activiteiten Sportstichting Barneveld Overige desinvesteringen in financiële vaste activa

-772 -99 -

-752 -

Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten

-871

-752

-

-

Kasstroom uit investeringsactiviteiten

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Mutatie liquide middelen

1

388

126

Dit bedrag wordt op de volgende pagina verder toegelicht.


57

JAARVERSLAG 2014

TOELICHTING BEHORENDE TOT DE JAARREKENING ALGEMEEN Juridische vorm en voornaamste activiteiten De organisatie is een stichting; de voornaamste activiteiten van Stichting voor Protestants Christelijk Voortgezet Onderwijs De Meerwaarde bestaan uit de oprichting en instandhouding van scholen voor Protestants Christelijk Voortgezet Beroepsonderwijs te Barneveld en omstreken, het via deze scholen geven en doen geven van onderwijs gebaseerd op de grondslag en het doorgeven van het verlossende werk van de Here Jezus in deze wereld. De stichting is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel voor Oost Nederland onder nummer 08142370. Op grond van de Wet op de Vennootschapsbelasting 1969 (Wet VPB) zijn de activiteiten van de instelling vrijgesteld van vennootschapsbelasting.

Toegepaste standaarden De jaarrekening is opgesteld volgens de Regeling jaarverslaggeving onderwijs. In deze regeling is bepaald dat de bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving (in het bijzonder RJ 660 Onderwijsinstellingen) van toepassing zijn en met inachtneming van de daarin aangeduide uitzonderingen. Deze jaarrekening is opgesteld uitgaande van de continuïteitsveronderstelling. De grondslagen die worden toegepast voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling zijn gebaseerd op historische kosten.

Overname activiteiten Sportstichting Barneveld In het boekjaar 2014 zijn de activiteiten van Sportstichting Barneveld overgenomen. De activa en passiva zijn per 17 december 2014 overgenomen en opgenomen in De Meerwaarde. Sportstichting Barneveld verzorgde de exploitatie van Sportcentrum De Meerwaarde. Sportstichting Barneveld is na de overname op 17 december 2014 ontbonden en uitgeschreven uit de Kamer van Koophandel. De goodwill die is betaald voor deze overname is rechtstreeks ten laste van het Eigen Vermogen gebracht. Totale kasstroom voor deze overname is als volgt: Inventaris Overname vorderingen Overname banksaldo rekening-courant Verrekend: Aflossing huurkoop Verrekend: Voorziening groot onderhoud Goodwill overname activiteiten Sportstichting

€ 230.000 € 1.317 € 40.212 € 109.598 -/€ 261.066 -/€ 99.135


58

JAARVERSLAG 2014

GRONDSLAGEN VOOR DE WAARDERING VAN ACTIVA EN PASSIVA EN DE RESULTAATBEPALING Een actief wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen naar de organisatie zullen toevloeien en de waarde daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Een verplichting wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de afwikkeling daarvan gepaard zal gaan met een uitstroom van middelen en de omvang van het bedrag daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. De opbrengsten en kosten worden toegerekend aan de periode waarop zij betrekking hebben. De jaarrekening wordt gepresenteerd in euro’s, de functionele valuta van de organisatie. De opstelling van de jaarrekening vereist dat het management oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen, en van baten en lasten. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien en in toekomstige perioden waarvoor de herziening gevolgen heeft. De post voorzieningen is het meest onderhevig aan schattingen. Baten worden opgenomen wanneer een vermeerdering van het economisch potentieel, samenhangend met een vermeerdering van een actief of een vermindering van een verplichting, heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. Lasten worden verwerkt wanneer een vermindering van het economisch potentieel, samenhangend met een vermindering van een actief of een vermeerdering van een verplichting, heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. Indien een transactie ertoe leidt dat nagenoeg alle of alle toekomstige economische voordelen en alle of nagenoeg alle risico's met betrekking tot een actief of verplichting aan een derde zijn overgedragen, wordt het actief of de verplichting niet langer in de balans opgenomen. Verder worden activa en verplichtingen niet meer in de balans opgenomen vanaf het tijdstip waarop niet meer wordt voldaan aan de voorwaarden van waarschijnlijkheid van de toekomstige economische voordelen en/of betrouwbaarheid van de bepaling van de waarde.


59

JAARVERSLAG 2014

Financiële instrumenten Financiële instrumenten omvatten investeringen in aandelen en obligaties, handels- en overige vorderingen, leningen en overige financieringsverplichtingen, handelsschulden en overige te betalen posten. In de jaarrekening zijn de volgende categorieën financiële instrumenten opgenomen: verstrekte leningen en overige vorderingen, en overige financiële verplichtingen. Financiële instrumenten omvatten tevens in contracten besloten afgeleide financiële instrumenten (derivaten). De stichting maakt geen gebruik van derivaten. Na de eerste opname worden financiële instrumenten op de hierna beschreven manier gewaardeerd. VERSTREKTE LENINGEN EN OVERIGE VORDERINGEN Verstrekte leningen en overige vorderingen worden na eerste opname gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve rentemethode, verminderd met bijzondere waardeverminderingsverliezen. KORTLOPENDE SCHULDEN EN OVERIGE FINANCIËLE VERPLICHTINGEN Kortlopende schulden en overige financiële verplichtingen worden na eerste opname gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve rentemethode. BIJZONDERE WAARDEVERMINDERINGEN FINANCIËLE ACTIVA Een financieel actief dat niet wordt gewaardeerd tegen (1) reële waarde met waardewijzigingen in de staat van baten en lasten of (2) geamortiseerde kostprijs of lagere marktwaarde, wordt op iedere verslagdatum beoordeeld om te bepalen of er objectieve aanwijzingen bestaan dat het actief een bijzondere waardevermindering heeft ondergaan. Een financieel actief wordt geacht onderhevig te zijn aan een bijzondere waardevermindering indien er objectieve aanwijzingen zijn dat na de eerste opname van het actief zich een gebeurtenis heeft voorgedaan die een negatief effect heeft gehad op de verwachte toekomstige kasstromen van dat actief en waarvan een betrouwbare schatting kan worden gemaakt. Objectieve aanwijzingen dat financiële activa onderhevig zijn aan een bijzondere waardevermindering omvatten het niet nakomen van betalingsverplichtingen en achterstallige betaling door een debiteur, herstructurering van een aan de stichting toekomend bedrag onder voorwaarden die de stichting anders niet zou hebben overwogen, aanwijzingen dat een debiteur of emittent failliet zal gaan, en het verdwijnen van een actieve markt voor een bepaald effect. Aanwijzingen voor bijzondere waardeverminderingen van vorderingen en beleggingen die door de stichting worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs worden zowel op het niveau van specifieke activa als op collectief niveau in aanmerking genomen. Van afzonderlijk belangrijke vorderingen en beleggingen wordt beoordeeld of deze individueel onderhevig zijn aan bijzondere waardevermindering. Van afzonderlijk belangrijke vorderingen en beleggingen die niet individueel onderhevig zijn gebleken aan bijzondere waardevermindering en van afzonderlijk niet belangrijke


60

JAARVERSLAG 2014

vorderingen wordt collectief beoordeeld of deze onderhevig zijn aan bijzondere waardevermindering, dit door samenvoeging van vorderingen en beleggingen met vergelijkbare risicokenmerken. Bij de beoordeling van de collectieve waardevermindering gebruikt de stichting historische trends met betrekking tot de waarschijnlijkheid van het niet nakomen van betalingsverplichtingen, het tijdsbestek waarbinnen incassering plaatsvindt en de hoogte van gemaakte verliezen. De uitkomsten worden bijgesteld als het bestuur van oordeel is dat de huidige economische en kredietomstandigheden zodanig zijn dat het waarschijnlijk is dat de daadwerkelijke verliezen hoger dan wel lager zullen zijn dan historische trends suggereren. Een bijzonder waardeverminderingsverlies met betrekking tot een tegen geamortiseerde kostprijs gewaardeerd financieel actief wordt berekend als het verschil tussen de boekwaarde en de contante waarde van de verwachte toekomstige kasstromen, gedisconteerd tegen de oorspronkelijke effectieve rente van het actief. Verliezen worden opgenomen in de staat van baten en lasten . Rente op het aan een bijzondere waardevermindering onderhevige actief blijft verantwoord worden via oprenting van het actief met de oorspronkelijke effectieve rente van het actief. Bijzondere waardeverminderingsverliezen onder de (geamortiseerde) kostprijs van de beleggingen in effecten die tegen reële waarde worden gewaardeerd, met verwerking van waardewijzigingen in het eigen vermogen, worden direct ten laste van de staat van baten en lasten verantwoord. Als in een latere periode de waarde van het actief, onderhevig aan een bijzondere waardevermindering, stijgt en het herstel objectief in verband kan worden gebracht met een gebeurtenis die plaatsvond na de opname van het bijzondere waardeverminderingsverlies, wordt het bedrag uit hoofde van het herstel (tot maximaal de oorspronkelijke kostprijs) opgenomen in de staat van baten en lasten.

Materiële vaste activa De gebouwen en terreinen, inventaris en apparatuur, andere vaste bedrijfsmiddelen, materiële vaste bedrijfsactiva in uitvoering en vooruitbetalingen op materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs verminderd met de cumulatieve afschrijvingen. Investeringssubsidies worden zichtbaar in mindering gebracht op de materiële vaste activa. De afschrijvingen worden berekend als een percentage over de aanschafprijs volgens de lineaire methode op basis van de economische levensduur. Op terreinen, materiële vaste bedrijfsactiva in uitvoering en vooruitbetalingen op materiële vaste activa wordt niet afgeschreven.


61

JAARVERSLAG 2014

Ter zake van verwachte kosten van periodiek groot onderhoud aan gebouwen, installaties e.d. wordt een voorziening gevormd. Zie hiervoor de grondslag onder het hoofd Voorzieningen. Buiten gebruik gestelde activa worden gewaardeerd tegen boekwaarde of lagere opbrengstwaarde. De volgende afschrijvingspercentages worden hierbij gehanteerd:  Gebouwen: 2,5 % - 30 %  Inventaris en apparatuur: 6,7 % - 25 %  Andere vaste bedrijfsmiddelen: 10 % - 20 % Vaste activa met een lange levensduur worden beoordeeld op bijzondere waarde wanneer wijzigingen of omstandigheden zich voordoen die doen vermoeden dat de boekwaarde van een actief niet terugverdiend zal worden. De terugverdienmogelijkheid van activa die in gebruik zijn, wordt bepaald door de boekwaarde van een actief te vergelijken met de geschatte contante waarde van de toekomstige netto kasstromen die het actief naar verwachting zal genereren (de realiseerbare waarde). Wanneer de boekwaarde van een actief hoger is dan de geschatte contante waarde van de toekomstige kasstromen, worden bijzondere waardeverminderingen verantwoord voor het verschil tussen de boekwaarde en de realiseerbare waarde. Indien sprake is van een bijzonder waardeverminderingsverlies van een kasstroomgenererende eenheid, wordt het verlies allereerst toegerekend aan goodwill die is toegerekend aan de kasstroomgenererende eenheid. Een eventueel restant verlies wordt toegerekend aan de andere activa van de eenheid naar rato van hun boekwaarden. Verder wordt op iedere balansdatum beoordeeld of er enige indicatie is dat een in eerdere jaren verantwoord bijzonder waardeverminderingsverlies is verminderd. Als een dergelijke indicatie aanwezig is, wordt de realiseerbare waarde van het betreffende actief (of kasstroomgenererende eenheid) geschat. Terugneming van een eerder verantwoord bijzonder waardeverminderingsverlies vindt alleen plaats als sprake is van een wijziging van de gehanteerde schattingen bij het bepalen van de realiseerbare waarde sinds de verantwoording van het laatste bijzonder waardeverminderingsverlies. In dat geval wordt de boekwaarde van het actief (of kasstroomgenererende eenheid) opgehoogd tot de geschatte realiseerbare waarde, maar niet hoger dan de boekwaarde die bepaald zou zijn (na afschrijvingen) als in voorgaande jaren geen bijzonder waardeverminderingsverlies voor het actief (of kasstroomgenererende eenheid) zou zijn verantwoord.

Vorderingen en effecten De grondslagen voor de waardering van vorderingen en effecten zijn beschreven onder het hoofd Financiële instrumenten.


62

JAARVERSLAG 2014

Liquide middelen De liquide middelen worden opgenomen tegen nominale waarde.

Eigen vermogen Onder het eigen vermogen worden de algemene reserves, de bestemmingsreserves en de bestemmingsfondsen gepresenteerd. De algemene reserve bestaat uit de reserves die ter vrije beschikking staan van het Bestuur. Indien een beperktere bestedingsmogelijkheid door de organisatie is aangebracht, dan is het aldus afgezonderde deel van het eigen vermogen aangeduid als bestemmingsreserve. Indien de beperktere bestedingsmogelijkheid door derden is aangebracht, dan wordt dit deel aangemerkt als bestemmingsfonds. Voorts is binnen het eigen vermogen een onderscheid gemaakt naar publieke en private middelen.

Voorzieningen Onder de voorzieningen worden de personele voorzieningen en de overige voorzieningen gepresenteerd. Tenzij anders aangegeven worden de voorzieningen opgenomen tegen de nominale waarde. Toevoegingen aan voorzieningen vinden plaats ten laste van de staat van baten en lasten. Uitgaven vinden rechtstreeks plaats ten laste van de voorzieningen. Een voorziening in verband met verplichtingen als bedoeld in artikel 2:374 lid 1, eerste volzin BW wordt uitsluitend opgenomen indien op de balansdatum aan de volgende voorwaarden wordt voldaan: a. de rechtspersoon heeft een verplichting (in rechte afdwingbaar of feitelijk); b. het is waarschijnlijk dat voor de afwikkeling van die verplichting een uitstroom van middelen noodzakelijk is; en c. er kan een betrouwbare schatting worden gemaakt van de omvang van de verplichting. Uitzondering op voorgaande voorwaarden betreft de egalisatievoorziening voor groot onderhoud. De toevoegingen aan deze voorziening zijn bepaald op basis van het geschatte bedrag van het groot onderhoud en de periode die telkens tussen de werkzaamheden voor groot onderhoud verloopt, gebaseerd op een meerjarenonderhoudsplan. De jubileumvoorziening betreft een voorziening voor toekomstige jubileumuitkeringen. De voorziening betreft de contante waarde van de in de


63

JAARVERSLAG 2014

toekomst uit te keren jubileumuitkeringen. De berekening is gebaseerd op gedane toezeggingen, blijfkans en leeftijd.

Kortlopende schulden De waardering van kortlopende schulden is toegelicht onder het hoofd Financiële instrumenten. Overlopende passiva betreffen vooruitontvangen bedragen (waaronder geoormerkte bijdragen) en nog te betalen bedragen terzake van lasten die aan een verstreken periode zijn toegekend. Van bedragen die voor meerdere jaren beschikbaar zijn gesteld, wordt het nog niet bestede gedeelte op deze post aangehouden. Vrijval ten gunste van de staat van baten en lasten geschiedt naar rato van de besteding.

Personeelsbeloningen/pensioenen Voor de medewerkers van de organisatie is een pensioenregeling getroffen die kwalificeert als een toegezegde pensioenregeling. Deze pensioenregeling is ondergebracht bij een bedrijfstakpensioenfonds (ABP) en wordt – overeenkomstig de in de Richtlijnen voor Jaarverslaggeving (RJ) aangereikte vereenvoudiging – in de jaarrekening verwerkt als toegezegde bijdrageregeling. Dit betekent dat de over het boekjaar verschuldigde premies als kosten worden verantwoord. De risico’s van loonontwikkeling, prijsindexatie en beleggingsrendement op het fondsvermogen zullen mogelijk leiden tot toekomstige aanpassingen in de jaarlijkse bijdragen aan het pensioenfonds. Deze risico’s komen niet tot uitdrukking in een in de balans opgenomen voorziening. Informatie over eventuele tekorten en de gevolgen hiervan voor de pensioenpremies in de toekomstige jaren is niet beschikbaar.

Operationele leases Leasebetalingen inzake de operationele lease worden lineair over de leaseperiode ten laste van de staat van baten en lasten gebracht.

Opbrengstverantwoording RIJKSBIJDRAGEN, OVERIGE OVERHEIDSBIJDRAGEN EN -SUBSIDIES Rijksbijdragen, overige overheidsbijdragen en -subsidies uit hoofde van de basisbekostiging worden in het jaar waarop de toekenning betrekking heeft, volledig verwerkt als baten in de staat van baten en lasten. Indien deze opbrengsten betrekking hebben op een specifiek doel, dan worden deze naar rato van de verrichte werkzaamheden als baten verantwoord.


64

JAARVERSLAG 2014

DIENSTEN Opbrengsten uit het verlenen van diensten worden in de staat van baten en lasten verwerkt wanneer het bedrag van de opbrengsten op betrouwbare wijze kan worden bepaald, de inning van de te ontvangen vergoeding waarschijnlijk is, de mate waarin de dienstverlening op balansdatum is verricht betrouwbaar kan worden bepaald en de reeds gemaakte kosten en de kosten die (mogelijk) nog moeten worden gemaakt om de dienstverlening te voltooien op betrouwbare wijze kunnen worden bepaald. Indien het resultaat van een bepaalde opdracht tot dienstverlening niet op betrouwbare wijze kan worden bepaald, worden de opbrengsten verwerkt tot het bedrag van de kosten van de dienstverlening die worden gedekt door de opbrengsten. Opbrengsten uit hoofde van verleende diensten worden in de staat van baten en lasten als baten opgenomen naar rato van het stadium van voltooiing van de transactie op verslagdatum. HUUROPBRENGSTEN Huuropbrengsten worden lineair in de staat van baten en lasten opgenomen op basis van de duur van de huurovereenkomst. Vergoedingen ter stimulering van het sluiten van huurovereenkomsten, worden als integraal deel van de totale huuropbrengsten verwerkt.

Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld op basis van de indirecte methode.


65

JAARVERSLAG 2014

1.2 Materiële vaste activa Het verloop van de materiële vaste activa is als volgt weer te geven:

Stand per 1 januari 2014:  Aanschafprijs  Cumulatieve afschrijvingen en waardeverminderingen  Boekwaarde

Mutaties in het boekjaar:  Investeringen  Afschrijvingen

1.2.1 Gebouwen en terreinen

1.2.2 Inventaris en apparatuur

Totaal

EUR

EUR

EUR

7.511.295

5.050.846

12.562.141

365.296

1.565.634

1.930.930

7.145.999

3.485.212

10.631.211

121.836

650.506

772.342

-206.113

-576.348

-782.461

 Desinvesteringen aanschafwaarde

-

-183.696

-183.696

 Desinvesteringen afschrijvingen

-

179.825

179.825

-84.277

70.287

-13.990

7.633.131

5.517.656

13.150.787

571.409

1.962.157

2.533.566

7.061.722

3.555.499

10.617.221

 Saldo

Stand per 31 december 2014:  Aanschafprijs  Cumulatieve afschrijvingen en waardeverminderingen  Boekwaarde

Totaal heeft de stichting per balansdatum drie percelen grond in eigendom van in totaal circa 27.647m2 waarop geen economisch claimrecht rust. De WOZ waarde van het sportgebouw bedroeg in het verslagjaar € 4.036.000. Onder de inventaris is een overnamebedrag van activa van Sportstichting Barneveld overgenomen van € 230.000.


66

JAARVERSLAG 2014

1.5 Vorderingen 2014 € 1.5.1

Debiteuren

1.5.5 1.5.6 1.5.7

Leerlingen Overige overheden Overige vorderingen:

32.886

1.924

2.315 4.475

4.313 46.216

 Omzetbelasting

124.989 7.240

144.473 54.080 3.105

Overlopende activa

171.905 362.646

254.111 407.750

534.551

661.861

 Vooruitbetaalde kosten  Belastingen en sociale premies   Verstrekte voorschotten

1.5.8

2013 €

DEBITEUREN / OVERIGE VORDERINGEN / OVERLOPENDE ACTIVA Onder de post debiteuren, overige vorderingen en overlopende activa is een bedrag van € 22.625 begrepen met een resterende looptijd langer dan 1 jaar. Deze vordering betreft een huurkoop iPads voor leerlingen van de opleiding Groen. Deze vordering loopt tot 1 september 2017. Onder de post debiteuren is een bedrag opgenomen wegens oninbaarheid ter grootte van € 2.099 (2013: € 2.840).

1.7 Liquide middelen

1.7.1

Kasmiddelen

1.7.2

Tegoeden op banken girorekeningen

1.7.3

Deposito’s

2014

2013

€

€ 1.985

187

9.954.732

9.568.847

-

-

9.956.717

9.569.034

De liquide middelen staan ter vrije beschikking van de stichting.


67

JAARVERSLAG 2014

2.1 Eigen vermogen Stand per 1 januari 2014 €

Resultaat

Overige mutaties €

€

Stand per 31 december 2014 €

2.1.1

Algemene reserve (publiek) Algemene reserve

7.195.554

170.901

-99.135

7.267.320

2.1.2

Bestemmingsreserve (publiek) Bestemmingsreserve Nieuwbouw

7.451.895

-193.601

-

7.258.294

2.1.3

Bestemmingsreserve (privaat) Bestemmingsreserve

3.321.143

26.656

-

3.347.799

17.968.592

3.956

-99.135

17.873.413

Onder de overige mutaties is de betaalde goodwill ad € 99.135 verwerkt voor de overname van de activiteiten van Sportstichting Barneveld in 2014. In 2010 is door het bestuur besloten tot het vormen van een bestemmingsreserve nieuwbouw. Deze reserve is gevormd om aan te geven welk deel van het eigen vermogen ingezet is voor de nieuwbouw. De bestemmingsreserve privaat is gevormd om aan te geven welk deel van het eigen vermogen is opgebouwd uit private resultaten. De algemene reserve betreft het vermogen dat is opgebouwd uit publieke middelen.

2.2 Voorzieningen Het verloop van de voorzieningen kan als volgt worden weergegeven:

Stand per 1 januari 2014

2.2.1

2.2.3

Voorziening

Onderhouds-

Totaal

Jubileumuitkering

voorzieningen

€

€

€

177.487

665.358

842.845

Mutaties

-

261.066

261.066

Dotaties

11.823

434.702

446.525

Onttrekkingen

-20.451

-312.549

-333.000

Stand per 31 december 2014

168.859

1.048.577

1.217.436


68

JAARVERSLAG 2014

2.4 Kortlopende schulden 2014 € 2.4.3

Crediteuren

279.348

2.4.7 2.4.7

Belastingen en premies sociale verzekeringen Omzetbelasting

609.412 -

2013 €

€

€

274.238 279.348

2.4.8

Schulden terzake van pensioenen

2.4.9

Overige kortlopende schulden  Vooruitontvangen subsidies OCW geoormerkt  Vooruitontvangen subsidies OCW niet-geoormerkt  Vooruitontvangen inzake samenwerkingsverband  Nog te betalen salarissen  Vooruitontvangen overige bedragen

274.238 545.287 -

609.412

545.287

195.149

196.266

118.954 24.012 111.659

19.192 78.638 211.444 25.280 11.500 254.625

2.4.10

346.054

Overlopende passiva  Vakantiegeld en -dagen  Reservering bindingstoelage  Leerlinggelden  Accountants- en administratiekosten  Kunstprojecten  Nog te betalen bedragen

520.643 42.289 30.892 19.360 8.908 57.014

453.776 41.761 53.463 10.648 14.269 114.907 679.106

688.824

2.017.641

2.050.669

Onder de overlopende passiva is geen bedrag begrepen met een resterende looptijd langer dan 1 jaar.


69

JAARVERSLAG 2014

Risicoparagraaf ALGEMEEN De stichting maakt in de normale bedrijfsuitoefening gebruik van uiteenlopende financiële instrumenten die haar blootstellen aan markt- en/of kredietrisico's. Deze betreffen financiële instrumenten die in de balans zijn opgenomen. De stichting handelt niet in financiële derivaten. KREDIETRISICO Het maximale bedrag aan kredietrisico bedraagt € 35.201 (2013: € 6.237). RENTERISICO EN KASSTROOMRISICO De stichting heeft ultimo boekjaar geen leningen afgesloten. LIQUIDITEITSRISICO De stichting bewaakt de liquiditeitspositie door middel van opvolgende liquiditeitsbegrotingen. Het bestuur ziet erop toe dat voor de stichting steeds voldoende liquiditeiten beschikbaar zijn om aan de verplichtingen te kunnen voldoen en dat tevens voldoende financiële ruimte onder de beschikbare faciliteiten beschikbaar blijft. REËLE WAARDE De reële waarde van de meeste in de balans verantwoorde financiële instrumenten, waaronder vorderingen, effecten, liquide middelen en kortlopende schulden, benadert de boekwaarde ervan. VERANTWOORDING VAN SUBSIDIES MET VERREKENINGSCLAUSULE DOORLOPEND TOT IN EEN VOLGEND VERSLAGJAAR Omschrijving

Jaar

Kenmerk

Bedrag van toewijzing

Saldo 0101-2014

Ontvangen t/m verslagjaar

Totale kosten

Saldo nog te besteden 31-12-2014

Prestatiesubs vsv vast 2014 VSV variabel 2014 Prestatiesubs vsv Lerarenbeurs Praktijkleren groen onderwijs

2014

264716-1

€ 19.992

€ 19.992

€ 19.992

€ 19.992

€ -

2014 2015 2014 2014

651542-1 649745-1 divers 602190-2

8.000 20.000 124.757 26.180

-

8.000 20.000 124.757 26.180

8.000 51.983 -

20.000 72.774 26.180

198.929

19.992-

198.929

79.975

118.954


70

JAARVERSLAG 2014

Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen VORDERING OP HET MINISTERIE VAN OCW Voor onderwijsinstellingen vallende onder de WVO is het op basis van artikel 5 van de (Gewijzigde) Regeling “Onvoorziene gevallen bij invoering vereenvoudiging bekostiging voortgezet onderwijs” (kenmerk: WJZ-2005/54063802 en kenmerk VO/F-2006/1769) toegestaan een vordering op te nemen op de Ministerie van OCW. Hiervan is geen gebruik gemaakt. De vordering op het Ministerie van OCW is ter hoogte van de op dat moment bestaande schuld aan het personeel in verband met: 

de tot en met december opgebouwde bruto vakantieaanspraken;



de over de maand december door het bevoegd gezag verschuldigde afdracht pensioenpremies en loonheffing verbonden salarisbetalingen op grond van de van toepassing zijnde weten regelgeving.

MEERJARIGE FINANCIËLE VERPLICHTINGEN Er zijn langlopende onvoorwaardelijke verplichtingen aangegaan ter zake van huur en operationele leasing. De verplichtingen die hieruit voortvloeien bedragen voor 2014 ruim € 108.000 (2013: € 340.000). Er zijn geen verplichtingen met een resterende looptijd langer dan 5 jaar. CLAIMS Er is geen sprake van claims of geschillen.


71

JAARVERSLAG 2014

3.1 Rijksbijdragen

2014 € 3.1.1

Rijksbijdrage OCW

Begroting 2014 €

16.996.851

2013 €

17.430.000

15.958.130

 Geoormerkte OCW subsidies  Niet-geoormerkte OCW-subsidies

79.975

50.000

134.550

1.203.083

1.120.000

1.328.905

3.1.2

Overige subsidies OCW

1.283.058

1.170.000

1.463.455

3.1.4

Ontvangen doorbetalingen Rijksbijdrage SWV

150.747

-

-

18.430.656

18.600.000

17.421.585

3.2 Overige overheidsbijdragen en subsidies

3.2.2

2014

Begroting 2014

2013

€

€

€

Overige overheidsbijdragen

10.592

-

-

10.592

-

-

De overige overheidsbijdragen hebben betrekking op de rugzakgelden die ontvangen worden voor cluster 1 en cluster 2.

3.4 Baten in opdracht van derden

3.4.1

Contractonderwijs

2014

Begroting 2014

2013

€

€

€

244.306

125.000

150.846

244.306

125.000

150.846


72

JAARVERSLAG 2014

3.5 Overige baten 2014

Begroting 2014

2013

€

€

€

3.5.1

Verhuur

176.802

3.5.2 3.5.5 3.5.6

Detachering personeel Ouderbijdragen Overige

34.624 87.266 351.630

166.953

155.000 15.000 80.000

650.322

255.000

17.910 91.273 270.139

505.000

546.275

4.1 Personeelslasten 2014 €

   4.1.1

4.1.2 4.1.3

€

€

2013

€

€

€

10.321.294

10.440.000

9.528.382

Sociale lasten

1.353.006

1.230.000

1.129.562

Pensioenpremies

1.591.552

1.610.000

1.463.337

Brutolonen en salarissen

Lonen en salarissen

  

Begroting 2014

13.265.852

13.280.000

12.121.281

Dotatie pers. voorzieningen

11.823

10.000

34.398

Personeel niet in loondienst

240.226

257.000

205.431

1.068.921

970.000

777.625

Overige

Overige personele lasten Af: uitkeringen

1.320.970

1.237.000

1.017.454

-182.024

-

-131.204

14.404.798

14.517.000

13.007.531

Onder de overige personele lasten is een bedrag van € 349.849 verwerkt voor cursuskosten (2013: € 200.732). Het begrootte bedrag voor cursuskosten bedroeg voor 2014 € 350.000.


73

JAARVERSLAG 2014

PERSONEELSBESTAND Gedurende het boekjaar 2014 bedroeg het gemiddeld aantal werknemers bij de organisatie, omgerekend naar volledige mensjaren 208,0 (2013: 193,1). De onderverdeling naar functie wordt weergegeven op de volgende pagina. Alle medewerkers zijn werkzaam in Nederland. Verdeling

2014 FTE %

FTE

Directie OP DOP (voorheen OOP) IOP (voorheen OOP) Totaal

18,7 145,7 14,4 29,2 208,0

12,7 140,6 12,8 27,0 193,1

9,0 70,0 7,0 14,0 100,0

2013 %

2012 %

FTE

6,6 72,8 6,6 14,0 100,0

12,9 134,0 11,3 27,2 185,5

7,0 72,2 14,7 100,0

4.2 Afschrijvingen op materiële vaste activa 2014

Begroting 2014

2013

€

€

€

206.113 576.349

200.000 575.000

186.340 553.385

Boekresultaat activa

782.462 3.871

775.000 -

739.725 -

Materiële vaste activa

786.333

775.000

739.725

 

4.2.2

Gebouwen Inventaris en apparatuur

4.3 Huisvestingslasten

4.3.1 4.3.3 4.3.4 4.3.5 4.3.6 4.3.7

Huur Onderhoud Energie en water Schoonmaakkosten Heffingen Overige

2014

Begroting 2014

2013

€

€

€

271.871 486.909 173.911 298.648 21.364 16.907

260.000 554.000 200.000 317.500 13.500 21.500

245.175 640.113 186.545 315.002 13.411 42.540

1.269.610

1.366.500

1.442.786


74

JAARVERSLAG 2014

4.4 Overige lasten

4.4.1 4.4.1

Kantoorbenodigdheden

4.4.1

Advieskosten

4.4.1

Kosten Administratiekantoor

4.4.1 4.4.1

2014

Begroting 2014

2013

€

€

€

5.098

10.000

12.268

25.410

20.000

22.385

307.564

280.000

177.716

-

5.000

1.893

Reprokosten

120.986

125.000

117.689

Portokosten

13.880

18.000

14.571

4.4.1

Contributies en abonnementen

55.297

60.000

55.740

4.4.1

Drukwerk

38.341

56.000

41.843

4.4.1

PR en Marketing

57.449

81.000

61.870

4.4.1

Verzekeringen

14.369

15.000

12.732

4.4.1

Telefoonkosten

26.176

25.000

26.334

4.4.1

Overige algemene kosten

-

5.000

-

4.4.1

Kosten beheer en bestuur

20.227

18.000

28.677

4.4.1 4.4.2

Kosten Raad van Toezicht

28.270

4.4.2

Inventaris en apparatuur

4.4.2

Autokosten

4.4.2 4.4.4

Accountantskosten

32.000

36.614

1.330.570

1.050.000

1.023.825

18.208

10.000

19.539

1.979

2.000

2.772

Automatiseringskosten

512.578

431.000

494.718

Excursies

156.755

182.000

146.319

4.4.4

Vieringen/Projecten/Sportdagen

133.368

120.000

142.132

4.4.4

Kantinekosten

79.843

70.000

62.440

4.4.4

Uitbesteed onderwijs

64.009

66.000

46.778

3.010.377

2.681.000

2.548.855

Leermiddelen

5. Financiële baten en lasten

5.1 5.5

Rentebaten Rentelasten

2014

Begroting 2014

2013

€

€

€

144.221 -5.023

155.000 -1.500

179.693 -1.831

139.198

153.500

177.862


75

JAARVERSLAG 2014

Honoraria van de accountant De volgende honoraria van KPMG Accountants zijn ten laste gebracht van de organisatie, een en ander zoals bedoeld in artikel 2:382a BW. KPMG Accountants N.V. 2014 € Onderzoek van de jaarrekening en de controle van de bekostiging Adviesdiensten

KPMG Accountants N.V. 2013 €

25.410 -

19.360 16.093

25.410

35.453

Bezoldiging van bestuurders en toezichthouders Ingangsdatum

Taakomvang

Betaalde beloningen

PensioenBijdragen

2014

Belastbare onkostenvergoedingen 2014

FTE

€

€

€

2014

Bestuurder met dienstbetrekking • C.W. Heek

01-08-2005

1,0

99.932

-

16.681

Toezichthouders • J. van de Veen (voorzitter) • G. van Dijk • A.J. Westerneng • C.T. Schaafsma • G. Versteeg

24-10-2011 24-10-2011 24-10-2011 24-10-2011 01-07-2013

N.v.t. N.v.t. N.v.t. N.v.t. N.v.t.

5.000 4.000 4.000 4.000 4.000

-

-

118.932

-

16.081

Er is geen bedrag aan leningen, voorschotten en garanties aan de bestuurders en commissarissen verstrekt. Voor de uitvoering van de Wet Normering bezoldiging Topfunctionarissen in de (semi) publieke sector (WNT) heeft de instelling zich gehouden aan de beleidsregel toepassing WNT en deze als normkader bij het opmaken van de jaarrekening gehanteerd.

Verbonden partijen Van transacties met verbonden partijen is sprake wanneer een relatie bestaat tussen de stichting, haar deelnemingen en hun bestuurders en leidinggevende functionarissen. Er hebben zich geen transacties met verbonden partijen voorgedaan op niet zakelijke grondslag.


76

JAARVERSLAG 2014

OVERIGE GEGEVENS CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Aan: het Bestuur van Stichting voor Protestants Christelijk Voortgezet Onderwijs De Meerwaarde

Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit verslag opgenomen jaarrekening over 2014 van Stichting voor Protestants Christelijk Voortgezet Onderwijs De Meerwaarde te Barneveld gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2014 en de staat van baten en lasten over 2014 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. VERANTWOORDELIJKHEID VAN HET BEVOEGD GEZAG Het bevoegd gezag van de stichting is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en resultaat getrouw dient weer te geven in overeenstemming met de Regeling jaarverslaggeving onderwijs, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, in overeenstemming met de Regeling jaarverslaggeving onderwijs. Het bevoegd gezag is tevens verantwoordelijk voor de financiële rechtmatigheid van de in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties. Dit houdt in dat deze bedragen in overeenstemming dienen te zijn met de in de relevante weten regelgeving opgenomen bepalingen. Het bevoegd gezag is voorts verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening en de naleving van die relevante weten regelgeving mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. VERANTWOORDELIJKHEID VAN DE ACCOUNTANT Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle, als bedoeld in artikel 18, lid 3 van het Bekostigingsbesluit W.V.O. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden en het onderwijsaccountantsprotocol OCW/EZ 2014. Dit vereist dat wij voldoen aan voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controleinformatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste


77

JAARVERSLAG 2014

oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan alsmede in het kader van de financiële rechtmatigheid voor de naleving van die relevante weten regelgeving, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de entiteit. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en de gebruikte financiële rechtmatigheidscriteria en van de redelijkheid van de door het bevoegd gezag van de Stichting voor Protestants Christelijk Voortgezet Onderwijs De Meerwaarde gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. OORDEEL BETREFFENDE DE JAARREKENING Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Stichting voor Protestants Christelijk Voortgezet Onderwijs De Meerwaarde per 31 december 2014 en van het resultaat over 2014 in overeenstemming met de Regeling jaarverslaggeving onderwijs. Voorts zijn wij van oordeel dat de in deze jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balans-mutaties over 2014 in alle van materieel belang zijnde aspecten voldoen aan de eisen van financiële rechtmatigheid. Dit houdt in dat de bedragen in overeenstemming zijn met de in de relevante weten regelgeving opgenomen bepalingen, zoals vermeld in paragraaf 2.3.1. Referentiekader van het onderwijsaccountantsprotocol OCW/EZ 2014.

Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393, lid 5 onder e en f van het BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig de Regeling jaarverslaggeving onderwijs en paragraaf 2.2.3 Jaarverslag van het onderwijsaccountantsprotocol OCW/EZ 2014 is opgesteld, en of de in artikel 2:392, lid 1 onder b tot en met h van het BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391, lid 4 van het BW. Zwolle, 30 april 2015 KPMG Accountants N.V. C. Messina RA


78

JAARVERSLAG 2014

RESULTAATBESTEMMING Het resultaat van het verslagjaar ad € 3.956 wordt als volgt bestemd: - € 26.656 wordt toegevoegd aan de bestemmingsreserve privaat, - € 193.601 wordt onttrokken aan de bestemmingsreserve nieuwbouw, - € 170.901 wordt toegevoegd aan de aan de algemene reserve.

SAMENWERKINGSVERBANDEN De Stichting voor Protestants Christelijk Voortgezet Onderwijs De Meerwaarde heeft samenwerkingsverbanden met andere onderwijsinstellingen in de regio. In overeenstemming met het Besluit samenwerking VO-BVE wordt hierover gerapporteerd. Per peildatum volgen de volgende aantallen leerlingen per BRINnummer elders onderwijs: BRIN

Schoolnaam

01MU

De Meerwaarde

2014 Aantal leerlingen 1

2013 Aantal leerlingen 2

1

2

Volgt onderwijs bij:

ROC

Daarnaast is er het samenwerkingsverband VO/VSO regio Barneveld, waarin De Meerwaarde participeert en de kassiersfunctie vervult. Barneveld, 30 april 2015 Vastgesteld,

Goedgekeurd,

C.W. Heek

J. van de Veen

Voorzitter College van Bestuur

Voorzitter Raad van Toezicht


79

Rietberglaan 6 l Postbus 223, 3770 AE Barneveld Telefoon 0342 404 777 demeerwaarde.nl l [email protected]

demeerwaarde.nl

Jaarverslag 2014 Christelijk Onderwijs De weg naar: Werk l MBO l HBO

Recommend Documents