JAARVERSLAG 2014 BDO Holding B.V. Omdat mensen tellen.
INHOUDSOPGAVE
2
| JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V.
Voorwoord ‘In beweging’
4
Kengetallen 2014
6
Kerncijfers
7
Highlights 2014
9
Over BDO
10
- Onze historie
10
- Onze identiteit
11
- Onze klanten
13
- Onze mensen
14
- Onze dienstverlening
14
- Onze organisatie
15
Verslag Raad van Toezicht
18
Verslag Raad van Bestuur
20
Jaarrekening 2014
26
JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V. |
3
‘IN BEWEGING’ Beweging is gezond. Hoe vaak krijgen we als mens niet het welgemeende advies om wat meer te bewegen? Beweging leidt tot verandering. Je taille verandert en je spiermassa neemt toe. Allemaal positieve effecten. Ook in overdrachtelijke zin wordt bewegen als iets heilzaams gezien. ‘Stilstand is achteruitgang’ is niet voor niets een van de meest gebezigde uitdrukkingen. Organisaties en bedrijven hebben ook een permanente behoefte aan gezonde beweging. Beweging van matig naar goed. Of van goed naar beter en nog beter en nog beter. Wat goed is verandert vanzelf in matig als het stil staat. Het is net als stilstaan op een roltrap die naar beneden rolt. Als je niet beweegt zak je naar beneden. Beweging is noodzakelijk, alleen al om je positie te handhaven. Als je vooruit wilt moet je fors bewegen. Hard klimmen, tegen de dalende roltrap in. Soepel bewegen kan slechts als je lenig bent en de ruimte krijgt. Verplichtingen, regels en eisen kunnen voelen als een harnas waarin bewegen een grote uitdaging vormt. Het lukt dan niet meer te excelleren op de onderdelen waar je juist zo goed in bent. Verzwaard daal je mee met de roltrap naar beneden. Modern management ziet het als taak om ruimte te scheppen en beweging te faciliteren. In de accountantsbranche is dat een hele uitdaging. De toegenomen regelgeving voelt voor velen, zowel voor de beroepsbeoefenaars als de gecontroleerde organisaties, als een harnas. Het is de uitdaging voor alle betrokkenen om deze regels zoveel mogelijk te laten evolueren tot een goed zittend trainingspak waarin de beweging omhoog ingezet kan worden.
Zo is binnen BDO het HR-systeem grondig gemoderniseerd. De beweging van de professional binnen BDO wordt niet star van bovenaf gedirigeerd maar juist de eigen ontwikkeling krijgt de ruimte en wordt gefacilieerd en gestimuleerd. Ook zal veel meer bewegingsvrijheid komen voor de verschillende Lines of Service binnen BDO. Gestuurd wordt op kwaliteit, efficiency en klanttevredenheid, maar met de nodige bewegingsruimte voor de verschillende takken van sport om dat op de juiste manier te doen. Ons vak en onze markt is fors in beweging. Vele stakeholders spreken zich daarom uit over ons vak en de markt waarin we ons begeven. De rol van de accountant en de adviseur is een wezenlijke in onze economie en maatschappij. Het is onze plicht om fit en gezond te blijven. Lenig genoeg om de weg omhoog te vervolgen naar beter en nog beter. Belangrijker nog dan de beweging van onze organisatie is de beweging van de individuele professional. Zij staan in het middelpunt van alle veranderingen. Er wordt veel gevraagd van hun lenigheid. De dank en bewondering voor de getoonde bereidheid in alle beweging mee te gaan is dan ook groot. Mens sana in corpore sano. Zoals onze Koning al zei: “Als we leven vanuit ons hart, en ons hoofd daarbij goed gebruiken, dan komt het allemaal goed.”
Reinder Brummelman voorzitter Raad van Bestuur BDO
Reinder Brummelman voorzitter Raad van Bestuur
4
| JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V.
JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V. |
5
KENGETALLEN 2014
KERNCIJFERS NETTO OMZET (x € 1 mln.) 2014 229,1 2013 229,9
RESULTAAT VOOR VERGOEDING AAN PARTNERS (x € 1 mln.) 2014 32,0 2013 33,5 2014
VROUWEN (fte) 2014 778 2013 784
OMZET PER DISCIPLINE (%) Audit & Assurance Accountancy & Bedrijfsadvies Belastingadvies Overige advisering
2014 31 35 27 7
2013 30 37 27 6
INSTROOM MEDEWERKERS (aantal) 2014 296 2013 424 UITSTROOM MEDEWERKERS (aantal) 2014 327 2013 295
MANNEN (fte) 2014 1.160 2013 1.162
GEMIDDELD AANTAL UREN OPLEIDING EN TRAINING (per fte) 2014 85 2013 83
6
| JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V.
GEMIDDELDE BEZETTING (fte) 2014 2013 Partners 81 84 Professionals 1.498 1.507 Ondersteuners 359 355
Omzet (x € 1 mln.) Audit & Assurance Accountancy & Bedrijfsadvies Belastingadvies
2013
2012
2011
2010
70,4 81,6 61,8
69,5 85,0 61,5
61,8 80,2 56,8
60,3 81,8 56,6
59,7 82,4 58,5
15,3 229,1 -0,3 118
13,9 229,9 7,9 118
14,3 213,1 0,1 117
14,2 212,9 -1,0 115
14,4 215,0 -0,3 115
Resultaat (x € 1 mln.) Resultaat voor vergoeding aan partners
32,0
33,5
28,1
30,6
32,0
Financiering (in % balanstotaal) Financiering partners (incl. certificaten) Financiering kredietinstellingen (langlopend)
36,1 14,6
37,8 16,2
36,7 16,9
37,1 16,7
40,8 17,1
565 598 347 121 431 2.062 -1,5 1.938 81
563 636 343 117 434 2.093 6,6 1.946 84
503 597 331 118 415 1.964 -1,6 1.826 75
504 627 329 105 430 1.995 -0,4 1.851 78
511 619 332 112 429 2.003 -4,1 1.875 82
Overige advisering Totaal omzet Omzet toename/afname (in %) Gemiddelde omzet per fte (x € 1.000)
Medewerkers (aantallen ultimo) Audit & Assurance Accountancy & Bedrijfsadvies Belastingadvies Overige advisering Ondersteuning Totaal medewerkers Medewerkers toename/afname (in %) Gemiddelde bezetting (in fte) Gemiddelde bezetting partners (in fte)
KLANTTEVREDENHEID 2014 8 ,1 2013 8,2
JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V. |
7
HIGHLIGHTS 2014
2014 Diversiteit en samenstelling personeelsbestand (aantallen ultimo) Vrouwen Mannen Totaal medewerkers Parttime dienstverband (aantallen ultimo) Gemiddelde leeftijd (jaren) Werknemers met een vast dienstverband (aantallen ultimo) Opleiding en training (uren) Partners Professionals Ondersteuners Totaal uren
Kosten opleiding en training (x € 1.000) Geldwaarde uren ‘Out of pocket' kosten
2013
2012
2011
2010
905 1.157 2.062 667 36,2 1.809
909 1.184 2.093 689 36,2 1.870
871 1.093 1.964 620 35,7 1.718
900 1.095 1.995 652 35,1 1.733
906 1.097 2.003 695 35,0 1.723
4.405 154.917 5.145 164.467
3.977 151.917 4.801 160.695
4.992 150.104 4.409 159.505
3.348 153.831 4.891 162.070
2.991 153.483 3.869 160.343
17.466 4.188
16.503 4.019
15.752 4.154
15.404 3.980
14.450 3.622
APRIL Jong BDO wordt opgericht; een platform waar jonge professionals binnen BDO elkaar leren kennen, ervaringen delen, netwerken en meedenken met de BDO-organisatie. Gezamenlijk business doen begint immers bij: elkaar kennen.
NOVEMBER Met Nyenrode Business Universiteit ontwikkelde BDO een exclusief Partner Leadership Development Programma. BDO audit partners en senior auditors gaan aan de slag om verbanden te leggen tussen het eigen gedrag en de invloed op de cultuur. Veel mkb-bedrijven gebruiken voor hun boekhouding Excel-bestanden of aparte systemen die allemaal één onderdeel van de bedrijfsadministratie omvatten. Dit maakt het lastig om de administratie te controleren en overzicht te houden over de belangrijke gebeurtenissen in een bedrijf. Online ERP is cloud based software die het mogelijk maakt om orderregistratie, customer relationship management en de boekhouding op één plek te beheren. JULI
JANUARI In nauwe samenwerking met BDO Consultants verschijnt het boek ‘De 7 V’s van verandermanagement’ door prof. dr. Anton Cozijnsen, autoriteit op het gebied van verandermanagement.
AUGUSTUS BDO maakt voor relaties en sponsoren van Ajax, PSV en de Jupiler League het jaarlijkse ‘sportief verslag’, met daarin de meest interessante en bijzondere cijfers en statistieken van het voetbalseizoen.
MEI Het BDO-congres ‘Non-profit voor klanten en prospects’ in Media Plaza te Utrecht was een succes. Femke Halsema opende met een verhaal over de ‘weeffouten’ in de (semi)publieke sector, waar vertrouwen van en transparantie naar stakeholders en de maatschappij steeds belangrijker zijn.
8
| JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V.
Voor het derde jaar op rij zijn we de meest populaire werkgever onder belastingadvieskantoren in Nederland. Dit blijkt uit het onderzoek ‘Werken in de fiscaliteit’, gehouden door Berenschot en Sdu Uitgevers. DECEMBER
OKTOBER De BDO Fuel Battle gaat van start. Starters gaan de strijd met elkaar aan; wie rijdt het zuinigst? De winnaar rijdt een weekend in een Tesla S en er is een online training ‘Het Nieuwe Rijden’ voor alle BDO’ers. Samen reduceren we zo de CO²-uitstoot binnen BDO.
DECEMBER Actie Schoenmaatjes voor Stichting Edukans, waarvan BDO zich ambassadeur mag noemen, levert een recordaantal op. Maar liefst 1.135 schoenendozen vulden BDO’ers samen voor kinderen in ontwikkelingslanden.
JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V. |
9
OVER BDO Wij zijn een adviesorganisatie, wereldwijd actief op het gebied van audit & assurance, accountancy & bedrijfsadvies, belastingadvies & consultancy.
ONZE HISTORIE 80 De historie van BDO gaat ver terug; in 2015 vieren we als organisatie ons 80-jarig bestaan. Onze wortels liggen in Tilburg. Daar legde de heer Fortgens in 1935 met zijn administratiekantoor de basis voor wat zou uitgroeien tot BDO Nederland. In 1956 komt Jan Obers in dienst, om vijf jaar later het bedrijf over te nemen. Hij vormt een maatschap met Cremers, die een accountantskantoor in Eindhoven heeft. Hier werkte Henk Camps – voor 25 gulden per maand – als assistent accountant. Deze neemt het kantoor in 1966 over en in 1967 fuseren de kantoren van Camps en Obers. In totaal werken er dan zo’n 50 mensen. Verschillende overnames volgen en Camps Obers & Co groeit gestaag. Er komt een vestiging in Utrecht en Alphen aan den Rijn, Leiden en Naaldwijk volgen snel. De jaren zeventig staan in het teken van uitbreiding van disciplines én kantoren. Maar ook op het gebied van automatisering en internationaal vlak volgen ontwikkelingen zich op. In 1987 sluit de organisatie zich aan bij BDO International; dat met naamgever ‘Dijker’ al Nederlandse roots bezat. Jacques van Erven is dan inmiddels maatschapsvoorzitter. In 1990 telt BDO CampsObers 700 medewerkers. In december 1999 treedt de duizendste medewerker in dienst. Een maand later fuseert de organisatie met Walgemoed en zijn dat er 1.800. Vijf jaar later wordt de maatschap omgezet in een BV. In de daaropvolgende jaren neemt de digitalisering een grote vlucht, met o.a. Mijn BDO en Digitaal Dossier. De afgelopen jaren staan in het teken van relatie en kwaliteit; de twee pijlers van de strategie 2012-2016. Met de slogan ‘Omdat mensen tellen.’ laat BDO zien waar zij voor staat. Regio’s worden gevormd om kwaliteit te waarborgen en vergroten, marktsegmenten gedefinieerd. Op naar een volgend lustrum!
ONDERSCHEIDEND VERMOGEN
AMBITIE
Betrokken, innovatief, nuchter, Be B etr benaderbaar en toegankelijk.
PROFIEL KERNWAARDEN
Persoonlijk, passie, pragmatisch, professioneel.
Het leveren van de allerbeste service en de beste kwaliteit.
ONZE IDENTITEIT Profiel BDO behoort wereldwijd tot de top 5 van accountants- en advieskantoren. Bijna 2.100 BDO’ers ondersteunen en adviseren onze klanten vanuit 27 vestigingen verspreid over heel Nederland. De klanten van BDO zijn divers. Van mkb, directeur-grootaandeelhouders en vermogende particulieren tot grotere (inter)nationale en beursgenoteerde ondernemingen. Dit vraagt om de combinatie van enerzijds brede kennis en flexibiliteit en anderzijds het bieden van maatwerk in de vorm van specialistische expertise waar dat nodig is. BDO maakt deel uit van het wereldwijde BDO-netwerk van zelfstandige en onafhankelijke organisaties die onder de merknaam BDO actief zijn op het gebied van zakelijke dienstverlening. BDO is een informele, toegankelijke en transparante organisatie, die pragmatisch en met een no-nonsense mentaliteit te werk gaat. Er is ruimte voor een menselijke benadering en wij zijn ons bewust van onze eigen verantwoordelijkheid.
10
| JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V.
BDO richt zich op de ontwikkeling van medewerkers tot adviseurs die zich verbinden aan hun klant, zowel inhoudelijk als relationeel. Met de volledige inzet van hun talenten. BDO bestaat bij de gratie van de langetermijnrelaties die wij opbouwen met onze klanten. BDO is niet alleen fysiek dichtbij door onze medewerkers in 27 vestigingen, maar ook heel bereikbaar voor onze klanten. Met een vast aanspreekpunt op partnerniveau en een vast team van medewerkers voor het overnemen van knellende lasten bij de ondernemer. Zodat die zich kan richten op het ondernemerschap. BDO staat ondernemers terzijde met de juiste adviezen, waar en wanneer zij dit willen.
JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V. |
11
Ambitie
Kernwaarden
BDO heeft de ambitie om in continuïteit de rol van vertrouwde adviseur en onafhankelijke accountant te vervullen voor klanten en het maatschappelijk verkeer. BDO wil zich onderscheiden door het bieden van: de allerbeste service aan onze klanten én het leveren van de beste kwaliteit; professionele uitdaging en verdiepingsmogelijkheden voor zijn partners en medewerkers. Het leveren van de beste kwaliteit gaat verder dan alleen de kwaliteit van onze dienstverlening. In de dagelijkse bedrijfsvoering streven wij ernaar een zo groot mogelijke bijdrage te leveren aan de kwaliteit van onze leefomgeving op sociaal, economisch en milieugebied.
In de BDO Bedrijfscode hebben wij onze principes vastgelegd en vertaald naar vier kernwaarden: persoonlijk, passie, professioneel en pragmatisch. De Bedrijfscode is voor BDO het referentiekader voor zowel onze medewerkers, onze klanten als de maatschappij. Iedere BDO’er geeft hier op zijn eigen wijze invulling aan. De gemeenschappelijke deler blijft de BDO-manier: persoonlijk, met passie, professioneel en pragmatisch. Op deze BDO-manier geven wij richting aan onze ambitie om de rol van vertrouwde adviseur en onafhankelijke accountant te vervullen. Persoonlijk Wij voelen ons persoonlijk verbonden met onze organisatie, onze klanten en de omgeving waarin wij leven. Wij tonen ons persoonlijk verantwoordelijk voor ons handelen. Door onze oprechte betrokkenheid scheppen wij vertrouwen. Passie Wij ervaren passie voor ons vak, onze relaties en onze organisatie. Wij zijn intrinsiek gemotiveerd om het beste uit onszelf en anderen te halen. Dat geeft ons de energie en de motivatie om de allerbeste service en de beste kwaliteit te leveren. Professioneel Wij zijn professionals en wij staan voor de beste kwaliteit. Ieder op zijn vakgebied gedraagt zich professioneel, objectief en integer. Wij handelen zorgvuldig en discreet, met aandacht voor de mens en de situatie.
ONZE KLANTEN Wij geloven in sterke relaties met klanten en persoonlijke, op maat gesneden oplossingen. Wij hebben klanten in verschillende marktsegmenten, maar allen hebben ze te maken met financiële en bedrijfseconomische vraagstukken. Wij bieden daarvoor oplossingen, zodat de ondernemer zich kan richten op het ondernemerschap. Onze dienstverlening is primair gericht op het ontzorgen van de klant. Dat vraagt van ons niet alleen kennis, maar ook inlevingsvermogen. Zo proberen wij elke ondernemer en onderneming de accountant en adviseur te bieden die past bij de cultuur van de klant. Elke klant heeft vanaf het begin een vast aanspreekpunt, die regelmatig het contact onderhoudt. Het maakt niet uit op welk gebied de klant met vragen zit, zijn of haar vaste aanspreekpunt bij BDO pakt het op met een team van professionals binnen BDO. Wij zijn in staat de problemen van ondernemers adequaat op te lossen door de kennis die wij dankzij ons landelijke en internationale netwerk in huis hebben. Kenmerkend in de BDO-dienstverlening is onze no-nonsense mentaliteit. Wij komen direct tot de kern en benaderen zaken onomwonden en duidelijk. Wij kennen onze klanten, de ins & outs van de bedrijfsvoering, maar ook de persoonlijke overwegingen. In het afgelopen jaar ondervonden wij dat onze klanten dit waarderen en trouw aan BDO blijven. En dat waarderen wij op onze beurt bijzonder.
Pragmatisch Wij werken pragmatisch. Dit betekent dat wij praktische oplossingen bieden, afgestemd op de situatie. Helder en direct communiceren. Complexiteit terugbrengen tot de essentie.
12
| JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V.
JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V. |
13
ONZE MENSEN
ONZE DIENSTVERLENING
Wij zijn een organisatie van professionals. De kwaliteit van onze medewerkers is doorslaggevend voor onze dienstverlening, ontwikkeling en groei. ‘Doen waar je goed in bent’ is ons motto. Geen van onze mensen is hetzelfde, net als onze klanten dat niet zijn. Onze dienstverlening is een afgeleide hiervan: persoonlijk en op maat. Daarom vinden wij persoonlijke talentontwikkeling belangrijk. Wanneer onze mensen zich kunnen toeleggen op waar zij goed in zijn, daarin kunnen groeien, uitdagingen aangaan en carrière maken, leidt dit tot optimale inzet van ieders talent bij de dienstverlening aan onze klanten.
Binnen de zakelijke dienstverlening zijn wij actief op vier gebieden: Audit & Assurance Een onderneming moet kunnen vertrouwen op de cijfers. De regels moeten juist zijn toegepast en aan de wettelijke verplichtingen moet zijn voldaan; dat wil de onderneming ook duidelijk maken aan zijn aandeelhouders, investeerders, leveranciers en klanten. BDO Audit & Assurance biedt dit vertrouwen. Naast controle en certificering biedt deze Line of Service toegevoegde waarde vanwege de natuurlijke adviesfunctie. Duidelijk en helder, afgestemd op de onderneming en branche. Voor een onderneming met buitenlandse dochters zorgt ons internationale netwerk voor een efficiënte en naadloze audit voor de hele groep. Accountancy & Bedrijfsadvies De accountants en bedrijfsadviseurs van BDO begeleiden ondernemers bij het verzorgen van hun financiële verantwoording. Onze bedrijfsadviseurs kijken samen met de ondernemer vooruit. Zij adviseren proactief over vraagstukken zoals DGA- en familiebedrijfproblematiek, rendementsverbetering, financiering, herstructurering en groeibegeleiding. Daarnaast stellen onze accountants de jaarrekening en managementinformatie samen en verzorgen de financiële en salarisadministratie met behulp van hoogwaardige (online) applicaties. Een persoonlijke ‘Mijn BDO’omgeving maakt het mogelijk om gegevens uit te wisselen en voorziet de ondernemer op efficiënte wijze van rapportages, fiscale aangiften en (branche)specifiek nieuws. Ook de rapportering via XBRL/SBR zal hiermee mogelijk worden. Belastingadvies Onze Line of Service Belastingadvies behartigt de fiscale belangen van de ondernemer praktisch en proactief. BDO is een gids in de doolhof van continu veranderende fiscale wet- en regelgeving. Onze fiscalisten kijken met de ondernemer vooruit en voorzien hem/haar van pragmatisch advies om fiscale valkuilen te vermijden en kansen optimaal te benutten.
Het fiscale team van BDO bestaat uit generalisten en specialisten. De generalisten zorgen voor fiscale en juridische oplossingen vanuit het brede perspectief van de bedrijfseconomische of privaatvermogensrechtelijke behoeften. De oplossingen zijn werkbaar en efficiënt: geen kant-en-klaarproducten, maar oplossingen op maat van de klant en in overleg met zijn accountant en eventueel andere partners. Vanwege de complexiteit van de wetgeving heeft BDO ook verschillende specialisten, die zich uitsluitend bezighouden met één bepaald deeldomein, zoals onder meer: loon- en premieheffing; btw-advies; International Tax Services; estate planning; procesvoering. Consultancy BDO beschikt over ruim 120 specialisten die ondernemers ondersteunen bij het oplossen van complexe problemen. De adviezen en interventies hebben als doel het rendement en de prestaties van de onderneming te optimaliseren. De consultants van BDO staan voor een persoonlijke benadering met op maat gemaakte oplossingen. Deze Line of Service omvat een breed scala aan dienstverlening, op het gebied van strategie en bedrijfsvoering, IT, koop, verkoop en waardering, juridisch advies, financieel, risico- en personeelsmanagement. Ondanks de verschillende professionele achtergronden van onze adviseurs, acteren zij vanuit één gezamenlijk uitgangspunt: de gerichtheid op het rendement van de klant. Collega’s werken vanuit onze Lines of Service lokaal en vanuit regio’s samen op basis van een full servicebediening van onze klanten. Daarbij is, naast aansturing vanuit de Lines of Service, een centrale sturing vanuit marktdomeinen van kracht, gericht op Familiebedrijven, Corporate Clients en de Publieke Sector.
14
| JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V.
ONZE ORGANISATIE Bedrijfsstructuur BDO Holding B.V. staat aan het hoofd van een groep van met elkaar verbonden besloten vennootschappen (hierna: de ‘BDO groep’) die actief zijn op het gebied van professionele dienstverlening. De BDO groep werkt via vier soorten dienstverlening (‘Lines of Service’): ‘audit & assurance’, ‘accountancy & bedrijfsadvies’, ‘belastingadvies’ en ‘consultancy’. De activiteiten op het gebied van ‘audit & assurance’ zijn ondergebracht in BDO Audit & Assurance B.V., die een vergunning heeft voor het verrichten van wettelijke controles (onder meer bij Organisaties van Openbaar Belang) als bedoeld in de Wet toezicht accountantsorganisaties. De activiteiten op het gebied van ‘accountancy & bedrijfsadvies’ en ‘belastingadvies’ worden verricht vanuit BDO Accountants & Belastingadviseurs B.V., omdat die activiteiten in veel gevallen als ‘totaalpakket’ worden aangeboden of afgenomen. De activiteiten op het gebied van ‘consultancy’ zijn verspreid over verschillende vennootschappen die vallen onder de subholding BDO Consultancy Groep B.V. Daarnaast biedt de BDO groep online diensten op administratief gebied aan. Deze diensten worden verleend vanuit BDO Online Services B.V. Bepaalde activiteiten zijn in een aparte vennootschap ondergebracht vanwege specifieke risico’s of wettelijke bepalingen. Het groepsonderdeel dat wordt gevormd door BDO Facility Services B.V. en haar deelnemingen verleent alleen facilitaire diensten ten behoeve van de overige onderdelen van de BDO groep en ten behoeve van BDO International Ltd. De aandelen van BDO Holding B.V. worden via een vijftal houdstervennootschappen gehouden door Stichting Aandelenbeheer BDO. Deze stichting kent een Vergadering van Partner-aandeelhouders, waarvan alle houders van certificaten van aandelen in het kapitaal van de hiervoor bedoelde houdstervennootschappen deel uitmaken.
Die certificaathouders binnen de BDO groep – de partner-aandeelhouders – zijn (via hun praktijkvennootschap) werkzaam ten behoeve van een of meer tot de BDO groep behorende vennootschappen op basis van een met BDO Holding B.V. gesloten managementovereenkomst. De partners hebben recht op een resultaatafhankelijke managementvergoeding. Op 1 januari 2013 heeft BDO de praktijk van HLB Schippers overgenomen. De praktijk van HLB Schippers is in 2014 volledig geïntegreerd in de praktijk van BDO. Onderdeel van deze praktijk was een vennootschap waaraan een vergunning is verleend voor het adviseren over en het bemiddelen in financiële producten als bedoeld in artikel 2:75 van de Wet op het financieel toezicht. Gedurende 2014 is besloten de activiteiten binnen deze vennootschap (BDO Pensioenconsultants B.V.) niet verder te ontwikkelen en de vennootschap te verkopen. Deze transactie is in 2015 afgewikkeld.
Bestuur Binnen de BDO groep bestaat een ononderbroken bestuurslijn, lopend vanaf Stichting Aandelenbeheer BDO tot en met de groepsmaatschappijen, waarbinnen de activiteiten daadwerkelijk worden verricht. Die ononderbroken bestuurslijn is een gevolg van het feit dat het bestuur van elke groepsmaatschappij bestaat uit de enig aandeelhouder daarvan, terwijl tussen het bestuur van Stichting Aandelenbeheer BDO (de Raad van Bestuur) en het bestuur van BDO Holding B.V. een personele unie bestaat. Feitelijk bestaat het bestuur van boven naar beneden in de vennootschappelijke structuur van de BDO groep steeds uit de leden van de Raad van Bestuur, zij het dat zij daarbij steeds in een andere hoedanigheid optreden.
BDO Holding BV BDO Facility Services BV BDO Global IT Management & Support BV
BDO A&B Groep BV
BDO Consultancy Groep BV
BDO Online Services BV
BDO Accountants & Belastingadviseurs BV
BDO Consultants BV
BDO Audit & Assurance BV
BDO Corporate Finance BV
Beheer- en Administratie Maatschappij Nederland BV
BDO IT Consultants BV BDO Legal BV BDO Investigations BV BDO Interim & Recruitment BV BDO Pensioenconsultants BV
JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V. |
15
Binnen elke groepsmaatschappij is het dagelijks beleid met betrekking tot de activiteiten van die groepsmaatschappij (per beroepsgroep) opgedragen aan een daartoe aangewezen lid van de Raad van Bestuur, die daarin wordt bijgestaan door een managementteam. Zowel het lid van de Raad van Bestuur als de leden van het managementteam behoren tot de beroepsgroep die binnen de desbetreffende groepsmaatschappij de activiteiten verricht waarover het dagelijks beleid zich uitstrekt. In 2014 hebben we dit model geëvalueerd en daarbij vastgesteld dat we aan slagkracht kunnen winnen door veranderingen door te voeren. Begin 2015 is een nieuw bestuursmodel ingevoerd, waarbij verderop in dit verslag nader wordt stilgestaan. De leden van de Raad van Bestuur (het bestuur van Stichting Aandelenbeheer BDO) worden uit en door de Vergadering van Partner-aandeelhouders (VvP) benoemd. De VvP is het hoogste zeggenschapsorgaan van de organisatie. De Raad van Bestuur (RvB) en de Raad van Toezicht (RvT) leggen verantwoording af aan de VvP. De VvP benoemt en ontslaat de leden van het bestuur van de Stichting Aandelenbeheer BDO. Afhankelijk van het onderwerp vindt besluitvorming binnen de VvP plaats met een absolute meerderheid of gekwalificeerde meerderheid van stemmen. Tussen het bestuur van de Stichting Aandelenbeheer BDO en de RvB van BDO Holding B.V. bestaat een personele unie. De leden van de RvT worden tevens door de VvP benoemd. De Raad van Bestuur bestond in 2014 uit de volgende leden: R.W. (Reinder) Brummelman RA, voorzitter, verantwoordelijk voor strategie, internationale aangelegenheden en de Line of Service Consultancy; J.C. (Jouke) Jelgerhuis Swildens RA, verantwoordelijk voor de Line of Service Audit & Assurance en complianceen riskmanagement; drs. B.C.H. (Bob) Marks, verantwoordelijk voor de Line of Service Belastingadvies; J.H. (Hans) Renckens RA, COO/CFO, verantwoordelijk voor de centrale staf en de Line of Service Accountancy & Bedrijfsadvies.
16
| JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V.
Toezicht Raad van Toezicht Het toezicht op de Raad van Bestuur en op de algemene gang van zaken binnen de BDO groep is opgedragen aan de Raad van Toezicht, waarvan de leden worden benoemd door de Vergadering van Partner-aandeelhouders. De Raad van Toezicht is zodanig samengesteld dat wordt voldaan aan de eisen van onafhankelijkheid, onpartijdigheid en deskundigheid. Er zijn twee externe leden binnen de Raad van Toezicht. De Raad van Toezicht bestond in 2014 uit de volgende leden: M. (Mariëtte) Doornekamp-Rijkers, voorzitter en extern lid; P.A.M. (Paul) Thijssen RA, extern lid; H.M.Th.G. (Huub) Gijsbers AA FB, partner-aandeelhouder BDO; mr. drs. H.P.W.M. (Erik) Peeters, partner-aandeelhouder BDO; B.J. (Bert) Scholten RA, partner-aandeelhouder BDO. In het navolgende hoofdstuk is een verslag van de Raad van Toezicht over 2014 opgenomen. Commissie Publiek Belang In juni 2012 heeft BDO de NBA ‘Code voor Accountantsorganisaties met een OOB-vergunning’ mede ondertekend. Eén van de onderdelen van deze Code betreft het instellen van een zogenaamde Commissie Publiek Belang (CPB) die in meerderheid bestaat uit onafhankelijke, externe leden.
Wet bestuur en toezicht
Ondernemingsraad
In het kader van de Wet bestuur en toezicht dient voldaan te worden aan het vereiste van een evenwichtige verdeling van bestuurs- en toezichthoudende functies over vrouwen en mannen. Momenteel bestaat onze Raad van Bestuur uit vier mannen. De voorzitter van onze vijfkoppige Raad van Toezicht is een vrouw. Ook aan een belangrijk orgaan als onze Selectiecommissie is één vrouwelijk extern lid toegevoegd. Op dit moment voldoen wij hiermee nog onvoldoende aan de vereisten ten aanzien van een evenwichtige verdeling van bestuurs- en toezichthoudende functies binnen onze organisatie. Het is ons streven om in de toekomst wel te voldoen aan de vereisten van een evenwichtige verdeling van deze functies over mannen en vrouwen. Ten aanzien van externe leden is dit beter in te vullen dan ten aanzien van interne leden. De doorstroom van vrouwen naar de functie van partner-aandeelhouder blijft op dit moment nog achter. Dit heeft tijd nodig. Ons beleid op het gebied van diversiteit moet in de toekomst voor een meer evenwichtige verdeling zorgen.
De Ondernemingsraad (OR) van BDO bestond eind 2014 uit veertien leden afkomstig uit diverse regio’s. De OR streeft naar een evenwichtige samenstelling waarbij iedere regio van BDO vertegenwoordigd is. Om efficiënt en effectief te kunnen opereren, heeft de OR commissies gevormd. Op die manier hoeft niet elk OR-lid zich tot in detail in alle onderwerpen te verdiepen, maar is de OR toch slagvaardig en breed georiënteerd. De commissies specialiseren zich, zoeken naar mogelijkheden en kansen, bereiden initiatieven voor en informeren de hele OR. De OR is tien keer per jaar bij elkaar geweest en zes keer per jaar was er een overleg met een vertegenwoordiger van de Raad van Bestuur en het hoofd HR. Het afgelopen boekjaar waren de economische ontwikkelingen en de impact van de wijziging fiscale wetgeving op het gebied van pensioenvoorwaarden een belangrijk gespreksonderwerp op de agenda. Daarnaast is stil gestaan bij het verloop van de integratie van HLB Schippers, de plannen op HR-gebied, regiovorming e.a. De OR heeft in 2014 ook gesproken met de externe leden van de Raad van Toezicht en de voorzitters van de Lines of Service over hun toekomstvisie en jaarplannen. Als het gaat om pensioenregelingen, schakelen zowel de OR als onze HR-afdeling vaak een vakspecialist in, uit onze praktijk of extern. Dit is ook gebeurd in 2014.
De CPB is bij BDO een vaste commissie van de Raad van Toezicht en heeft primair als taak om toe te zien op de borging van het publieke belang binnen BDO Audit & Assurance B.V. De Commissie Publiek Belang bestond in 2014 uit de volgende leden: M. (Mariëtte) Doornekamp-Rijkers, voorzitter en extern lid; P.A.M. (Paul) Thijssen RA, extern lid; B.J. (Bert) Scholten RA, partner-aandeelhouder BDO. In het BDO Transparantieverslag 2014 is een verslag opgenomen van de Commissie Publiek Belang.
JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V. |
17
VERSLAG RAAD VAN TOEZICHT
De Commissie Publiek Belang (CPB) bestaat uit drie leden en is gevormd vanuit de Raad van Toezicht. Voor het verslag van de Commissie verwijzen wij naar het Transparantieverslag op de website van BDO.
De Raad van Toezicht (RvT) van BDO bestond gedurende 2014 uit twee externe en drie interne leden. Deze samenstelling blijkt in de praktijk goed te werken. In weerwil van gangbare opvattingen zet de aanwezigheid van interne leden geen druk op scherp en onafhankelijk toezicht maar draagt dit veelal juist bij aan een verdieping ervan doordat de toegankelijkheid wordt vergroot. Medewerkers ervaren op deze wijze geen drempels om ervaringen of visies te delen met de Raad van Toezicht. In lijn met ontwikkelingen in de omgeving – en daarmee gepaard gaande eisen vanuit regelgeving – zal de samenstelling in de nabije toekomst wijzigen. Begin 2015 is er al sprake van een gelijke verhouding tussen interne en externe leden (twee intern, twee extern) en daarna zal – in lijn met de voorstellen van het NBA – worden toegewerkt naar een model waarin interne leden de minderheid vormen. De Raad vergaderde in 2014 zes maal met de Raad van Bestuur (RvB) en woonde vier maal een Vergadering van Partner-aandeelhouders (VvP) bij. Onze ervaring is dat BDO en haar Raad van Bestuur zich open en transparant opstellen waardoor we onze toezichthoudende taken naar behoren kunnen invullen. Tegelijkertijd constateren we dat de gewenste veranderingen van de maatschappij in de governancestructuur, organisatie-inrichting en in houding en gedrag ook binnen BDO nog verandering en aanpassing behoeven. Naast de genoemde vergaderingen zijn er diverse gesprekken in de organisatie gevoerd, onder meer over ontwikkelingen op het gebied van HR en risicomanagement. Ook heeft BDO een presentatie georganiseerd waarin uitgebreid is ingegaan op relevante ICT-aspecten. Daarnaast heeft de voorzitter zeven maal met de voorzitter van de Raad van Bestuur individueel gesproken en heeft de voorzitter van de Raad van Toezicht samen met de voorzitter van de Raad van Bestuur de beoordelingsgesprekken (TOPP-gesprekken) met de individuele leden van de Raad van Bestuur gevoerd. Het tweede externe lid van de Raad van Toezicht heeft twee gesprekken met de Ondernemingsraad gevoerd. In beide gevallen zonder aanwezigheid van leden van de Raad van Bestuur.
In het licht van de aanhoudende conjuncturele tegenwind is het goed om te zien dat de resultaten van BDO, over de hele linie genomen, tevreden stellen. De Raad van Toezicht constateert dat de focus op kostenbeheersing zijn vruchten afwerpt en dat de omzet op niveau blijft.
18
| JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V.
Meer structureel heeft BDO te maken met een uitdagende omgeving waarin zich de afgelopen jaren fundamentele veranderingen voltrokken. Dat vraagt op een breed front om een transformatie die de afgelopen jaren is gestart. De Raad van Toezicht constateert dat de Raad van Bestuur deze transformatie in het komende jaar en komende jaren op een consistente manier moet voortzetten om de BDO-organisatie klaar te maken voor de toekomst. In onze gesprekken is een veelheid aan onderwerpen aan bod gekomen. De belangrijkste zijn: De impact van nieuwe technologie op de dienstverlening. Veel processen rondom de totstandkoming van jaarrekeningen en aangiftes automatiseren in rap tempo in een exponentieel veranderende wereld. Dat heeft verstrekkende gevolgen voor de dienstverlening en het business model van BDO, want de toegevoegde waarde wordt daarmee verschoven naar andere (hoogwaardigere) terreinen. Het gaat hierbij dan ook niet alleen om investeren in technologie maar ook om het opbouwen van een medewerkersbestand met de juiste profielen om die toegevoegde waarde te laten zien. Het vinden van het juiste talent is hierbij zonder meer lastig. De impact en snelheid mag niet worden onderschat en de Raad van Toezicht stimuleert de Raad van Bestuur om op dit terrein daadkracht te blijven laten zien en een leidende positie te claimen. De introductie van een nieuw bestuursmodel inclusief daarbij horende veranderingen in het organisatiemodel. De Raad van Toezicht constateert in het algemeen dat het klassieke maatschapsmodel soms weinig prikkels bevat om elkaar aan te spreken op gedrag en kwaliteit. Juist in een accountantsorganisatie is dat van groot belang, zeker in het licht van de aanhoudende maatschappelijke discussies over
het functioneren van de accountant. De Raad van Toezicht kan zich dan ook geheel vinden in het nieuwe model waarin meer ruimte is om elkaar aan te spreken en waarin meer waarborgen zijn voor kwaliteit. De opvolging van de Raad van Bestuur. Vanuit de adviesrol aan de VvP en de daartoe gevormde nominatiecommissie hebben wij in 2014 ervoor gepleit een externe bestuurder op te nemen in de Raad van Bestuur, in lijn met de wens die uit maatschappelijke discussies voortvloeit. Het belang van een professioneel kritische houding. Incidenten in de beroepsgroep hebben de roep om verdergaande regelgeving gevoed en dat is op zichzelf een heel begrijpelijke reactie. Er zit echter ook een keerzijde aan steeds strengere kaders voor wet- en regelgeving: het volgen van regels kan leiden tot een gebrek aan adequate analyse. De Raad van Toezicht stimuleert om dit aspect nadrukkelijk aandacht te geven en constateert dat de Raad van Bestuur een zelfde visie heeft op dit terrein. Een beloningsmodel dat recht doet aan uiteenlopende belangen. In 2014 is uitgebreid gesproken over een nieuw beloningsmodel voor partners waarin ruimte is voor meer variabele componenten. De gesprekken hierover lopen door in 2015. De overname van HLB Schippers. De Raad van Toezicht heeft deze overname – gedaan in 2013 – in 2014 geëvalueerd. Hierover is verslag gedaan aan de VvP.
BDO is op een breed front in beweging en bouwt aan een solide fundament voor een nieuwe realiteit in de markt. We hebben er veel vertrouwen in dat de Raad van Bestuur, samen met de partners en medewerkers, in 2015 een flinke stap vooruit zal zetten. Namens de Raad van Toezicht, Mariëtte Doornekamp voorzitter
Mariëtte Doornekamp voorzitter Raad van Toezicht JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V. |
19
VERSLAG RAAD VAN BESTUUR Strategie De beste kwaliteit en de allerbeste relatie met onze klanten. Die twee simpele uitgangspunten vormen het fundament van onze strategie. Ze zijn te herkennen in alles wat we doen: de manier waarop we ons inleven in de klant en diens uitdagingen, de manier waarop wij ruimte geven aan ontwikkeling van onze medewerkers, innovaties in onze diensten en onze organisatie, de marktbewerking, ons beleid voor maatschappelijk verantwoord ondernemen en alle andere belangrijke beleidsdomeinen. Wij hebben ook in 2014 weer de nodige acties ondernomen om deze strategische uitgangspunten verder te versterken, onder meer door het merk BDO nog steviger in de markt te zetten en door de strategische uitgangspunten nadrukkelijker te verbinden aan ons HR-beleid. Deze strategie sluit naadloos aan op de focus van ons internationale netwerk. In internationaal verband is de strategie in het najaar van 2014 opnieuw vastgesteld. De centrale visie in deze strategie is Delivering Exceptional Client Service. BDO Nederland heeft samen met enkele andere landen uit het netwerk van meer dan 150 landen een belangrijke rol gespeeld bij het bepalen van de strategische richting. Zowel nationaal als internationaal koppelen wij stevige ambities aan deze strategie. Wij willen onze organisatie uitbreiden met specialistische expertise waar onze klanten maar ook potentiële klanten in toenemende mate behoefte aan hebben. Ten eerste krijgen eigen professionals de ruimte zich te verdiepen en ten tweede intensiveren we onze wervingsinspanningen gericht op ervaren professionals. Wij zien voor zowel ons internationale netwerk als voor de Nederlandse praktijk kansen om ons marktaandeel stevig te vergroten. Een groter volume geeft versnelling aan kwalitatieve groei, ons uiteindelijke doel. Hiermee zullen wij ons nadrukkelijker onderscheiden van de andere middelgrote netwerken. Het is onze ambitie om in een aantal jaren door te
20
| JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V.
groeien van een omzet van ruim 6 miljard USD naar 10 miljard USD. De Nederlandse praktijk – met van oudsher een sterke positie en volwassen portfolio van diensten – kan daaraan een mooie bijdrage leveren. Het doel is om in Nederland door te groeien naar ruim 2.500 professionals en een daarbij horende omzet van 300 miljoen euro. Daarmee ligt onze groeidoelstelling op circa 70 miljoen in de komende jaren. In Nederland staan we open voor overnames van gespecialiseerde kantoren. De primaire focus ligt evenwel op een autonome ontwikkeling in de marktsegmenten Familiebedrijven, Corporate Clients en de Publieke Sector.
Marktomstandigheden De marktomstandigheden in onze branche zijn in Nederland al enkele jaren op rij uitdagend. Dat komt deels door de economische tegenwind die hardnekkig blijkt te zijn. Het herstel komt na de financiële crisis slechts langzaam op gang, mede doordat huishoudens, bedrijven, banken en de overheid vooral bezig zijn hun balans op orde te krijgen en daardoor terughoudend zijn in hun uitgavenpatroon. Banken zijn ook nog steeds terughoudend met het verstrekken van financieringen aan het bedrijfsleven, mede als gevolg van de aangescherpte kapitaalseisen die de toezichthouders stellen. Deze combinatie van factoren was in 2014 voelbaar over de hele linie van onze dienstverlening en zette budgetten onder druk. Tegen het einde van 2014 waren er bemoedigende signalen over het economisch sentiment. Dit resulteert momenteel in een duidelijk aantrekkende vraag naar onze dienstverlening. Een andere factor is meer structureel van aard. Er is sprake van een nieuwe realiteit in de accountancy. In ons vakgebied zijn in 2014 fundamentele discussies gevoerd over de rol en het functioneren van de accountant, mede naar aanleiding van enkele incidenten waar vraagtekens zijn geplaatst bij de integriteit en kwaliteit van accountants. Deze incidenten en de daarmee gepaard gaande berichtgeving in de media heeft geleid tot schade aan het vertrouwen in de gehele beroepsgroep. Verschillende maatregelen die de afgelopen jaren worden genomen om het vertrouwen te herstellen – zoals strengere eisen aan controle en dossiervorming,
verplichte roulatie van accountantskantoren in een deel van het marktsegment en maatregelen die voortkomen uit een plan van aanpak dat de beroepsgroep zelf heeft ontwikkeld – verhogen de kosten van de dienstverlening. Het is in deze nieuwe realiteit lastig om deze kostenverhoging door te voeren in onze tarieven, zeker in het huidige economisch klimaat. Onze professionals hebben het als hun verantwoordelijkheid gevoeld om aan de extra eisen te voldoen terwijl klanten het belang nog niet altijd onderschrijven. Een derde belangrijke factor is de rol die nieuwe technologie speelt. In tal van sectoren zaagt nieuwe technologie aan de poten van bestaande businessmodellen en zorgt voor revoluties in hoe we als mens werken en communiceren. De snelheid van verandering stelt extreem hoge eisen aan het aanpassingsvermogen van ondernemingen. Voor BDO geldt dat de technologie grote impact heeft op de processen rondom het samenstellen van jaarrekeningen en/of aangiftes. De snelle technologische ontwikkelingen zorgen dat er veel minder handwerk nodig is. Het effect is dat de marktprijzen voor deze traditionele diensten onder druk staan, maar ook dat er kansen liggen om de adviesrol rondom deze diensten sterker vorm te geven en daarmee onze klanten meer toegevoegde waarde te bieden. Dat vraagt in dit marktdomein om specifieke competenties van onze professionals en aanpassingen in ons servicemodel. Ook in de controlepraktijk zullen technologische en andere innovaties een rol gaan spelen. Niet alleen de bekende zaken zoals elektronische dossiers en data-analyse, maar ook andere toepassingen op het gebied van spraak- en beeldtechnologie. De mens blijft echter steeds de bepalende factor in zaken die goed of juist slecht gaan. Ook op de factor ‘mens’ zal de accountant zich nog meer moeten richten.
Performance In uitdagende marktomstandigheden hebben BDO’ers in 2014 voor de klanten weer het beste uit zichzelf gehaald. Dat vertaalt zich ook in een gezonde financiële performance. De omzet is met € 229,1 miljoen op peil gebleven en met een resultaat van € 32 miljoen is er een gezonde winstbijdrage. In 2014 is voor bijna € 3 miljoen geïnvesteerd in nieuwe computers voor alle medewerkers, zodat we in staat blijven om adequaat
gebruik te maken van de nieuwste technologie bij de uitvoering van onze dienstverlening.
We blijven ons onverminderd inzetten en ontwikkelen vernieuwende proposities om het potentieel van deze markt nog beter te ontsluiten.
In 2014 zijn de winstrechten van BDO Schippers B.V. door BDO Holding B.V. overgenomen van de voormalige partners van HLB Schippers en daarmee is de integratie volledig gerealiseerd.
In de Publieke Sector maakte BDO in 2014 een ferme groeispurt door. De ook daar op gang gekomen roulatie van accountantskantoren blijkt in deze markt goede kansen te bieden. We hebben onder meer mooie successen geboekt in de markt voor woningcorporaties en gemeenten. In de zorgmarkt is BDO inmiddels een vertrouwde naam. Ons jaarlijks benchmarkrapport over de algemene ziekenhuizen is erkend als een belangrijke indicator voor de financiële performance. De investeringen in gespecialiseerde professionals in dit deel van de markt zijn succesvol gebleken.
Daarnaast is in 2014 de financieringsstructuur geëvalueerd en waar nodig aangepast, waardoor er wederom een gezonde financiële basis ligt om onze ambities de komende jaren te kunnen realiseren. Onze dienstverlening richt zich op drie hoofdgroepen: Familiebedrijven, Corporate Clients en de Publieke Sector. Deze vragen elk een maatwerkbenadering. De groep Familiebedrijven omvat (ook) het mkb en de DGAondernemingen. Deze groep is belangrijk voor de Nederlandse economie en ook voor BDO. Onze positie in dit marktsegment is opgebouwd in vele jaren en staat als een huis. De klanttevredenheid is groot, evenals de loyaliteit. Dit werd in 2014 opnieuw bevestigd door een zeer hoge score in de MT Finance-ranglijst, nadat we daar in 2013 de nummer 1-positie hadden bezet. Een van de belangrijke ontwikkelingen in deze markt is de steeds verdergaande automatisering van de administratieve processen rondom het samenstellen van jaarrekeningen en aangiftes. Enerzijds zet deze efficiencyslag druk op de omzet, anderzijds biedt het kansen voor nieuwe vormen van dienstverlening. Om hier krachtig op te anticiperen zijn we gestart met het aanpassen van ons dienstverleningsmodel. De vestigingen groeien toe naar een eenduidig model waarin sprake is van verdere standaardisering van processen – met als resultaat optimale efficiency – en de juiste mix van competenties bij adviseurs die het verschil kunnen maken in de relatie met de klant. Dit proces zal zich in 2015 verder voltrekken. In de markt voor Corporate Clients is BDO van oudsher een minder vertrouwde naam. Dat maakt dat we extra inspanningen moeten doen om het vertrouwen in onze dienstverlening op te bouwen en dat is een zaak van langere adem. Desondanks hebben we in 2014 daarbij weer aansprekende resultaten geboekt, met name in de Financiële Sector. Juist in dit marktsegment komt ook de toegevoegde waarde van ons internationale netwerk goed tot zijn recht.
tevredenheid over de geleverde diensten. Deze uitkomst ligt in lijn met de tevredenheid in voorgaande jaren. De resultaten van het onderzoek worden gebruikt om individueel, regionaal en organisatiebreed de kwaliteit van onze relatie en dienstverlening te verbeteren. Ook wordt een deel van de uitkomsten geanonimiseerd gebruikt als casusmateriaal voor het trainingsaanbod uit de BDO Talentacademie. Naast het kwalitatief onderzoek d.m.v. interviews is in 2014 voor het eerst ook een online klantenonderzoek uitgevoerd. Hieraan hebben 673 relaties deelgenomen. De gemiddelde tevredenheid over de dienstverlening kwam hier uit op een 7,8.
Stakeholders
Nieuw bestuursmodel
Onze professionals opereren in een complex krachtenveld waarbij BDO niet alleen organisaties, maar ook het maatschappelijk verkeer als opdrachtgever heeft. BDO zoekt daarom de dialoog met alle stakeholders: klanten, medewerkers, gebruikers van gecontroleerde informatie, toezichthouders, burgers en overheid.
Een veranderende marktdynamiek vraagt om een slagvaardig bestuursmodel. In 2014 hebben we dit model geëvalueerd en daarbij vastgesteld dat we aan slagkracht kunnen winnen door veranderingen door te voeren.
De Commissie Publiek Belang speelt een belangrijke rol bij het waarborgen van de dialoog met alle belanghebbenden. Conform de Code Accountantsorganisaties zorgt BDO er samen met de Commissie Publiek Belang voor dat de communicatie met in- en externe partijen wordt versterkt. Sinds 2011 voeren we de dialoog met commissarissen, bestuurders en wetenschappers via rondetafelgesprekken. In ons magazine De Dialoog wordt hierover verslag gedaan. Aan de hand van het aantal nabestellingen leiden we af dat we met de gekozen onderwerpen de vinger op de juiste plaats leggen. Verder is ook het periodieke klantonderzoek naar de mate van tevredenheid van klanten van belang. Onze strategie om de beste kwaliteit te koppelen aan een excellente relatie is immers alleen haalbaar als wij weten waar de klant behoefte aan heeft en hoe deze onze dienstverlening ervaart. BDO werkt hierin samen met een onafhankelijke, externe partij om klanten de ruimte te geven openhartig en eerlijk te zijn over de wijze waarop wij onze dienstverlening vervullen. De 250 bij het onderzoek betrokken klanten gaven BDO in 2014 een 8,1 als gemiddeld cijfer voor de algehele
We kiezen door de hele organisatie heen voor versterking van de marktfocus. Concreet houdt dit in dat de Raad van Bestuur transformeert van een vijfkoppige raad met deels parttime bestuurders – een voorzitter met vier medebestuurders die de verschillende disciplines van onze dienstverlening vertegenwoordigen – naar een model met drie fulltime bestuurders die de focus hebben op onze drie marktdomeinen: Familiebedrijven, Corporate Clients en Publieke Sector. De verantwoordelijkheid voor de professie (de Lines of Service) is gedelegeerd naar eigen Directies, op basis van een hiertoe opgesteld directiereglement. We beogen hiermee dat de aansturing van de Lines of Service uitsluitend plaats heeft door eigen professionals. Deze ontwikkeling past bij de eisen die door de regelgeving worden gesteld, met name in de audit- en assurancedienstverlening. We zijn ervan overtuigd dat deze aanpassing garant staat voor de hoogste kwaliteitswaarborgen. Minstens even belangrijk is dat dit besturingsmodel voor een meer consistente marktfocus zorgt en meer ruimte biedt voor BDO-brede strategische initiatieven en innovaties.
JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V. |
21
De Raad van Toezicht
Het organisatiemodel betrof een matrix tussen een geografische focus en een professionele sturing, waarbij deze beiden op Holdingniveau werden aangestuurd. Met de komst van de Directies van de Lines of Service wordt de professionele aansturing versterkt. De vernieuwde matrix bestaat daarnaast uit een marktsegmentgerichte aansturing. De marktbenadering zal door daartoe opgerichte teams worden ingericht. Dit past bij onze ambities om naast Familiebedrijven een sterkere positie op te bouwen in de Corporate markt en de Publieke Sector.
BDO heeft gedurende 10 jaar een Raad van Toezicht met een externe voorzitter, een tweede extern lid en drie interne leden (partners). Juist deze samenstelling heeft goede diensten bewezen aangezien de onafhankelijke en frisse blik van buiten gecombineerd werd met de specifieke kennis van een organisatie van professionals. De Raad van Toezicht en de Raad van Bestuur hebben in 2014 overleg met elkaar gehad in de voorbereiding van de vier partnervergaderingen. Daarnaast was er frequent overleg tussen de voorzitters waarin de lopende zaken werden besproken. Nadere toelichting staat vermeld in het verslag van de Raad van Toezicht en in het Transparantieverslag.
Het nieuwe model wordt in 2015 geïmplementeerd. Uiterlijk bij de start van 2016 dienen alle nieuwe posities ingevuld te zijn. In 2015 staan we voor de uitdaging om de communicatie over de rollen en verwachtingen in te vullen in de gehele organisatie en bij de relevante stakeholders.
Met haar toezichtmodel liep BDO jaren voorop, vooral vanwege de externe invloed die binnen de structuur was zeker gesteld. De Werkgroep Toekomst Accountantsberoep van het NBA onderkende de noodzaak onafhankelijk, dus extern, toezicht te hebben en er ligt in dat kader een voorstel een Raad van Commissarissen, bestaande uit externen, te benoemen. Wij constateren dat de politieke druk zodanig hoog is opgevoerd dat er onvoldoende tijd lijkt te zijn voor inhoudelijke discussie over het meest effectieve toezichtmodel. De achtergrond van de gedetailleerde uitwerking in de voorstellen van de werkgroep is herkenbaar. Wij hebben zorg bij de vermenging van bestuurlijke en toezichthoudende verantwoordelijkheid die uit de voorstellen voortvloeit. Gedreven vanuit een professioneel kritische instelling gaan we in 2015 tot een oplossing komen.
Samenstelling Raad van Bestuur Met verdriet denken we terug aan het overlijden van collegabestuurder Ron van Eijk op 22 maart 2014. Een slopende ziekte werd hem uiteindelijk noodlottig. Een indrukwekkend afscheid met vele BDO-collega’s vond plaats in Leiden. Per ultimo 2014 liepen de bestuurstermijnen van Hans Renckens en Bob Marks af. We zijn collega’s Renckens en Marks veel dank verschuldigd voor het vele werk dat ze in hun bestuursfuncties hebben verricht. Renckens heeft in zijn laatste twee bestuurstermijnen (van 3 jaar) de functie van CFO/COO bekleed. Tevens nam hij de verantwoordelijkheden van Van Eijk over tijdens diens ziekte en na het overlijden. Marks diende twee elkaar nietopvolgende termijnen in het bestuur. Hij was verantwoordelijk voor de fiscale discipline.
Ontwikkelingen in het accountantsvak The times, they are changing. Dat geldt bij uitstek ook voor het accountantsvak. Enige weemoed past als we terugkijken op het verleden waarin gerenommeerde accountants wetenschap koppelden aan de praktijk en daarbij tot grote visies en ideeën kwamen. De namen van deze accountants nemen nog steeds een prominente plaats in in de curricula van accountantsopleidingen.
In 2014 vond de selectie en benoeming in de partnervergadering plaats van Dick den Braber en Erik Peeters. Het eerste jaar van hun bestuurstermijn (van drie jaar) is 2015. Een interne nominatiecommissie was ingesteld om een voordracht voor de benoemingen te doen. De Raad van Toezicht heeft ingevolge de interne bepalingen gebruik gemaakt van het recht de partnervergadering advies te geven omtrent de voorgestelde benoemingen. Raad van Bestuur: v.l.n.r. Dick den Braber, Erik Peeters, Reinder Brummelman (voorzitter) en Jouke Jelgerhuis Swildens
22
| JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V.
De professie heeft echter de afgelopen tien jaar een heel ander gezicht gekregen. De visies en het vakmanschap van vroeger hebben plaatsgemaakt voor een focus op het naleven van regels in een wereld die complexer, transparanter en zakelijker is
JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V. |
23
geworden. Alles draait om compliance en de toezichthouders, aangespoord door de politiek, bepalen de koers. Professionals worden in zo’n wereld steeds meer specialisten in plaats van allround professionals die het complete overzicht hebben. Hoe begrijpelijk deze ontwikkeling ook is in het licht van een veranderende omgeving, er zijn ook evidente nadelen. Wij beschouwen het als onze uitdagende taak om de regels goed na te leven en tegelijkertijd daarvan te kunnen abstraheren en met een helikopterblik naar de dienstverlening te kijken. Waar het ook in deze tijd nog steeds om gaat is dat onze klanten – en hun stakeholders – gebaat zijn bij gemoedsrust. Ze willen geen onplezierige verrassingen; ze willen weten dat hun bedrijf in control is; ze willen informatie waar ze op kunnen bouwen als ze beslissingen nemen; ze willen risico’s en kansen tijdig op het netvlies hebben. Als accountant brengen we die gemoedsrust doordat we fungeren als een extra paar ogen en oren. Dat is en blijft ons uitgangspunt, ook in deze tijd. Het is zaak om specialistische kennis goed te organiseren om de complexiteit van vandaag te lijf te kunnen. Dat vraagt om omvang. Daarom heeft BDO International naast haar visie op Excellent Client Service ook de ambitie om te groeien en daarmee de ruimte te creëren voor specialisten en dus de kwaliteit te leveren die vandaag de dag nodig is. De organisatorische uitdagingen die horen bij het bijeenbrengen van kennis zijn aanzienlijk. De BDO’ers zijn in de afgelopen jaren al uitgedaagd zich op deelgebieden uit hun vakgebied toe te leggen. Deze beweging zal zich in de komende jaren voortzetten en BDO zal hier verder in investeren als leidend netwerk van professionele dienstverleners. Een andere uitdaging bestaat eruit de voorstellen van de Werkgroep Toekomst Accountantsberoep van het NBA te implementeren. BDO heeft bijgedragen aan de bezetting van de werkgroep en staat achter het pakket van maatregelen al zijn bij sommige zaken nog wel kritische kanttekeningen te plaatsen. Een interne werkgroep is bezig met de concrete uitwerking van deze voorstellen en zal tevens toezien op invoering van de concrete maatregelen.
24
| JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V.
Mensen Ultimo 2014 bedroeg het aantal medewerkers inclusief partners 2.062 ten opzichte van 2.093 ultimo 2013. De gemiddelde bezetting in fulltime equivalenten (fte’s) lag in 2014 op 1.938 (2013: 1.946). De gemiddelde omzet per fte bleef gelijk ten opzichte van 2013 en bedroeg € 118.000. De verdeling vrouw/ man is 44% vrouwen tegenover 56% mannen. ‘Omdat mensen tellen.’ is onze slogan en daar hebben we goede redenen voor. Het succes van BDO wordt geheel en al gemaakt door onze mensen. Net zo belangrijk is dat we werken in een organisatiecultuur waarin de mens centraal staat, of het nu de professional is of de klant. BDO is teamwerk. Dit vloeit voort uit fundamentele organisatiekenmerken die cultuurbepalend zijn. Voor de partnergroep is een afgewogen set aan performance-eisen waarbij het leveren van een bijdrage aan het succes van anderen, coaching en klanttevredenheid belangrijke succesindicatoren vormen. Professionals van verschillende disciplines werken zonder barrières samen. Grote inkomensverschillen kennen we niet en individuele bonussen zijn gelimiteerd. Toch is er ruimte voor individuele afwijking. Niemand is tenslotte gelijk. We stimuleren te doen waar je goed in bent. Specialisatie wordt aangemoedigd, dit verhoogt de kwaliteit van onze dienstverlening. De structuur biedt de professional de mogelijkheid de aanwezige talenten te ontwikkelen en geeft ruimte om toptalent aan te trekken. Voor het derde opvolgende jaar werd BDO gekozen als de populairste werkgever onder de belastingadvieskantoren. De competenties van onze medewerkers zijn ook in de toekomst van doorslaggevend belang voor ons succes. In 2014 is een Masterplan gestart aan de hand waarvan de gehele HR-cyclus wordt gemoderniseerd. Het vele voorbereidende werk zal voor het grootste deel pas in 2015 merkbaar worden in de organisatie. Onderdelen van het plan zijn een verbeterd selectiesysteem, hernieuwde opleidingen, een organisatiebreed performancesysteem gekoppeld aan een evenwichtig pakket aan verwachtingen ontleend aan de strategische doelen. Een rode draad in de plannen is
dat we alle elementen van ons HR-instrumentarium nadrukkelijk afstemmen op de vier kernwaarden van onze organisatie: professioneel, pragmatisch, passie en persoonlijk. In ons vernieuwde performancesysteem leggen we nog nadrukkelijker dan voorheen een koppeling tussen visie/ambitie en de verwachtingen die we hebben van medewerkers van verschillende niveaus en van verschillende disciplines. Voor iedereen wordt daarmee heel tastbaar wat men kan doen om te helpen de visie/ ambitie te realiseren en door het meten van de resultaten op de KPI’s kunnen we medewerkers dan ook belonen voor die bijdrage. Een andere stap is het aanpassen van de tests voor schoolverlaters. Daarin is nu ook een Emotionele Intelligentie (EQ) test opgenomen waarin de relatievaardigheden worden getoetst. Verder wordt ook het trainingsprogramma gewijzigd. We werken aan een nieuwe opzet van onze BDO Talentacademie waarbij vakinhoud meer wordt gecombineerd met relationele vaardigheden. Het gemiddeld aantal fte in 2014 bedroeg 1.938. Het totale aantal studie-uren bedroeg 164.467, waardoor het gemiddelde aantal studie-uren per fte uitkomt op 85 uur. Binnen de professie is het afgelopen jaar, in het kader van de noodzakelijke verbetering van de kwaliteit, veel gesproken over het negatieve effect van (financiële) prikkels. Het vermoeden daarbij is dat het bedienen van grote klanten, het beheren van een omvangrijke portefeuille of het binnen halen van aanzienlijke opdrachten zwaar zou meetellen bij de financiële beloning van de partner. BDO is echter altijd uiterst terughoudend geweest bij het differentiëren in beloningsniveaus. In het partner performancesysteem telt kwaliteit net zo zwaar mee als de financiële performance. Evenveel gewicht wordt ook toegekend aan de combinatie van klanttevredenheid en coaching van medewerkers. Het ziekteverzuimpercentage in 2014 bedraagt 2,6% en is daarmee gelijk ten opzichte van 2013. In 2014 zijn er geen meldingen gedaan door medewerkers bij de BDO-vertrouwenspersonen.
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) BDO staat midden in de samenleving en draagt daarmee vanzelfsprekend ook maatschappelijke verantwoordelijkheden. Wij vullen die verantwoordelijkheid in door op een duurzame manier te ondernemen, met oog voor mensen binnen en buiten onze organisatie. We richten onze inspanningen op de drie P’s (People, Planet, Profit). Dat betekent bijvoorbeeld dat we betrokken zijn bij het maatschappelijke debat omtrent de ontwikkeling van ons vak en de regeldruk voor ondernemingen in Nederland, vanuit onze expertise en als partner van ondernemers. Het betekent ook dat veel BDO’ers hun financieel administratieve, fiscale of accountancykennis inzetten bij verenigingen, stichtingen of op
andere belangeloze wijze. Vaak als penningmeester of een andere bestuursfunctie binnen een stichting of vereniging. MVO gaat, naast maatschappelijke betrokkenheid, ook over duurzaamheid. Op dit vlak zetten we in op ‘vergroening’ ten aanzien van energie, mobiliteit en papierverbruik. We streven actief naar een verbetering van onze milieuprestaties. Onze impact is in de tabel hieronder in beeld gebracht. Enkele highlights in ons MVO-beleid over 2014 zijn: De steun aan Stichting Edukans door het BDO Fonds, onder andere met een project in Ethiopië. Daarnaast zijn verschillende BDO’ers voor een EAT (Edukans Audit Tool) met Edukans op reis geweest naar Kenia, Malawi en Ghana.
CO2-footprint
2014 Eenheid
Verbruik wagenpark Verbruik brandstof Elektriciteit
liter kWh
Aantal
2.348.631 26.881
Totaal verbruik wagenpark Gasverbruik Verbruik aardgas grijs Verbruik aardgas gecompenseerd Totaal gasverbruik Elektriciteitsverbruik Ingekochte niet-groene stroom Ingekochte groene stroom Totaal ingekochte stroom Papierverbruik Drukwerk, print- en kopieerpapier Totaal papierverbruik Totaal CO2-emissies Gemiddelde CO2-emissie per fte
2013
CO2-emissies (in tonnen) 5.454 11
Aantal
2.404.299 -
5.465
CO2-emissies (in tonnen) 5.574 5.574
m3 m3 m3
225.911 301.558 527.469
460 460
662.770 662.770
1.338 1.338
kWh kWh kWh
2.409.535 2.925.211 5.334.746
973 973
2.544.505 3.141.466 5.685.971
1.056 1.056
Zo hielpen zij partnerorganisaties van Edukans in die landen met het optimaliseren van financieel en projectmanagement binnen de organisatie. Ook deden we mee aan de Actie Schoenmaatjes van Edukans wat 1.135 schoenendozen met artikelen voor kansarme kinderen opleverde voor Moldavië en Irak. Onderzoek naar mogelijkheden voor elektrisch rijden en de voorzieningen: naast pilots met elektrische laadpalen, is ook de ‘BDO Fuel Battle’ gestart, enerzijds bedoeld om te bepalen of bewustwording en stimulans om zuiniger te rijden daadwerkelijk leidt tot een afname van de CO2-uitstoot, maar ook om BDO-breed aandacht te vragen en bewustwording te creëren rondom zuinig rijden en duurzaamheid. Stappen naar energiebesparing bij panden met langere huurperioden. Dit heeft onder andere geresulteerd in vervanging van standaard verlichting door LED-verlichting. Wanneer gekeken wordt naar nieuwe locaties is duurzaamheid van het pand standaard een onderdeel van de vraag.
Toekomstverwachting Kwaliteit overleeft elke vorm van turbulentie. BDO transformeert naar een organisatie die fit for the future is in tijden van grote veranderingen in maatschappij en bedrijfsleven. We doen dat door de competenties van onze mensen te ontwikkelen, door te investeren in kennis, door ons organisatiemodel slagvaardiger te maken en door innovaties. We hebben vertrouwen in de strategische richting die we zijn ingeslagen en verwachten zeker in een licht aantrekkend economisch klimaat daarvan de vruchten te kunnen gaan plukken. Dat vertrouwen wordt gesterkt door het besef dat we elke dag weer kunnen rekenen op enthousiaste en gedreven medewerkers. We zijn hen dan ook erg dankbaar voor hun inzet in het afgelopen jaar en hopen hier op blijven te kunnen rekenen, ook in de jaren die komen gaan. Eindhoven, 8 juli 2015
kg kg
112.623 112.623
77 77 6.975 3,6
127.000 127.000
86 86 8.054 4,1
* Voor de omrekening naar CO2-emissies is gebruik gemaakt van de conversiefactoren van DEFRA. In verband met een wijziging van de conversiefactoren in voorgaande jaren zijn de vergelijkende cijfers aangepast.
Raad van Bestuur, R.W. (Reinder) Brummelman RA A.D. (Dick) den Braber RA J.C. (Jouke) Jelgerhuis Swildens RA mr. drs. H.P.W.M. (Erik) Peeters
JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V. |
25
JAARREKENING 2014 BDO Holding B.V.
26
| JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V.
JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V. |
27
JAARREKENING 2014
GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2014 (vóór resultaatbestemming) (bedragen x € 1.000) Activa Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa
Geconsolideerde balans per 31 december 2014
29
Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2014
30
Geconsolideerd kasstroomoverzicht 2014
31
Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening
32
Grondslagen voor de financiële verslaggeving
32
Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2014 en de geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2014
36
Vlottende activa Vorderingen op klanten Nog te factureren bedragen aan klanten Overige vorderingen en overlopende activa Liquide middelen
Vennootschappelijke balans per 31 december 2014
46
Totaal activa
Vennootschappelijke winst- en verliesrekening over 2014
47
Toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening
48
Passiva Groepsvermogen
Toelichting op de vennootschappelijke balans per 31 december 2014 en de vennootschappelijke winst- en verliesrekening over 2014
49
Overige gegevens
55
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
55
Statutaire bepalingen omtrent de winstverdeling
56
Gebeurtenissen na balansdatum
56
Overzicht van kapitaalbelangen
56
| JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V.
1 2 3
31 december 2013
5.860 11.279 26.077
10.201 27.443 43.216
4 5
33.640 12.859 4.157 8.956
37.644 33.657 12.889 7.800 606
59.612 102.828
54.952 92.596
6
9.000
9.275
Voorzieningen
7
7.194
6.268
Langlopende schulden Leningen partners Schulden aan kredietinstellingen
8 9
22.800 15.000
21.000 15.000 37.800
Kortlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan leveranciers Schulden aan partners Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige kortlopende schulden Totaal passiva
28
31 december 2014
8 10
2.899 2.458 6.498 13.176 23.803
36.000 1.024 4.537 6.982 13.859 14.651
48.834 102.828
41.053 92.596
JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V. |
29
GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING OVER 2014
GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT 2014
(1 januari tot en met 31 december)
(1 januari tot en met 31 december)
(bedragen x € 1.000) Netto omzet Overige bedrijfsopbrengsten Totaal bedrijfsopbrengsten Kosten van uitbesteed werk en andere externe kosten Lonen en salarissen Sociale lasten Afschrijvingen op immateriële vaste activa Afschrijvingen op materiële vaste activa Overige waardeveranderingen van immateriële en materiële vaste activa Overige bedrijfskosten Som der bedrijfslasten
11
2013 229.895 2.441 232.444
12 13 1 2 1 14
Bedrijfsresultaat Financiële baten en lasten
2014 229.086 3.358
15
Resultaat voor belastingen
9.155 99.376 26.087 522 3.089 618 60.563
232.336 7.758 98.695 25.077 480 4.087 59.389
199.410
195.486
33.034
36.850
-302
-2.557
32.732
34.293
16
-780
-780
Vergoedingen aan partners op grond van de Algemene Bepalingen
17
-31.952
-33.513
0
0
Ontvangen rente Betaalde rente Vennootschapsbelasting
1-2 1 7
3.611 618 926
4-5 8-10
36.850 4.567 -828
3.690 7.781
15 15 16
-Investeringen in immateriële vaste activa -Investeringen in materiële vaste activa -Investeringen in financiële vaste activa -Desinvesteringen in materiële vaste activa Kasstroom uit investeringsactiviteiten
1 2 3 2
3.739 -7.540 4.365
11.471
-3.175
49.660
37.414
843 -2.345 -780
Kasstroom uit operationele activiteiten
834 -2.191 -780 -2.282
-2.137
47.378
35.277
-7.000 -4.323 2.566 156
-1.013 -2.389 81 -8.601
6 17 8
-275 -31.952 1.800
-3.321 -33.513 -
-30.427
-33.513
8.350
-1.557
Liquide middelen begin boekjaar
606
2.163
Liquide middelen eind boekjaar
8.956
606
Netto kasstroom
| JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V.
2013 33.034
Kasstroom uit bedrijfsoperaties
- Inkoop aandelen - Vergoedingen aan partners op grond van de Algemene Bepalingen - Opname langlopende schulden Kasstroom uit financieringsactiviteiten
30
2014
5.155 Veranderingen in werkkapitaal: -Mutatie vorderingen -Mutatie kortlopende schulden
Belastingen
Resultaat na belastingen
(bedragen x € 1.000) Bedrijfsresultaat Aanpassingen voor: -Afschrijvingen -Overige waardeveranderingen van materiële en immateriële vaste activa -Mutatie voorzieningen
JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V. |
31
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING Activiteiten BDO Holding B.V., statutair gevestigd te Eindhoven, en de met haar verbonden groepsmaatschappijen, verrichten activiteiten op het gebied van wettelijke en vrijwillige controles, beoordelingsen samenstelopdrachten, adviesdiensten inzake belastingen en overige adviezen onder andere op het gebied van HR Services, Legal Services, Business Control, Corporate Finance en IT. De activiteiten worden uitgevoerd door en voor rekening van de groepsmaatschappijen van BDO Holding B.V. De laatstgenoemde vennootschap voert zelf geen activiteiten uit op het gebied van financiële dienstverlening en fungeert als holdingmaatschappij.
Internationaal samenwerkingsverband BDO Holding B.V. is als ‘member firm’ aangesloten bij BDO International. Bij deze organisatie zijn wereldwijd accountantsen adviesorganisaties aangesloten. Iedere member firm is een juridisch zelfstandige entiteit die opereert onder de (merk)naam ‘BDO’ of aanverwante aanduiding. BDO Holding B.V. kan niet, enkel omdat zij als member firm deel uitmaakt van BDO International, aansprakelijk worden gesteld voor de handelingen en verplichtingen van andere member firms. De kostenbijdrage aan BDO International is opgenomen onder de overige bedrijfskosten.
Groepsverhoudingen De Stichting Aandelenbeheer BDO Groep beheert de aandelen van BDO Holding B.V. Deze Stichting geeft certificaten van aandelen uit aan de praktijkvennootschappen van beroepsbeoefenaren die een managementovereenkomst hebben gesloten met BDO Holding B.V. Deze managementovereenkomst houdt in dat de praktijkvennootschap de beroepsbeoefenaar ter beschikking stelt aan de door BDO Holding B.V. aan te wijzen groepsmaatschappijen. De hiervoor bedoelde beroepsbeoefenaren worden verder aangeduid als partners.
32
| JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V.
Stichting GESdE Tot 1 januari 2005 bestond binnen de rechtsvoorganger van BDO Holding B.V. een systeem van goodwillverrekening bij toe- en uittreding. Dit systeem is afgeschaft. In het kader daarvan is de Stichting GESdE opgericht, die ten doel heeft goodwillrechten te verwerven, beheren en af te wikkelen ten behoeve van de goodwillgerechtigde partners. Met het oog daarop is BDO Holding B.V. een vergoeding verschuldigd aan de Stichting GESdE voor de financiering van de goodwillaanspraken. De nog te betalen toekomstige vergoeding over de bestaande en uitgekeerde goodwillaanspraken bedraagt, contant gemaakt tegen 3%, bij benadering € 120 miljoen. Stichting GESdE wordt niet meegeconsolideerd, aangezien de zeggenschap over de Stichting bij de goodwillgerechtigde partners berust en niet bij BDO Holding B.V.
Stichting Aandelenbeheer BDO Groep De Stichting Aandelenbeheer BDO Groep oefent op eigen naam, maar ten behoeve van de partners, de aan de aandelen in het kapitaal van BDO Holding B.V. verbonden stem-, vorderings- en overige rechten uit. Het doel van de Stichting is de continuïteit in het bestuur en het beleid van BDO Holding B.V. te verzekeren en de belangen van al degenen die bij BDO Holding B.V. en de met haar verbonden ondernemingen betrokken zijn, te behartigen. Stichting Aandelenbeheer BDO Groep oefent geen andere (economische) activiteiten uit en is geen dochter- of groepsmaatschappij van BDO Holding B.V. en wordt om die reden niet opgenomen in de consolidatie.
Versnelde integratie HLB Schippers praktijken Als gevolg van de versnelde integratie op 1 juli 2014 zijn de in 2013 voorbehouden winstrechten van BDO Schippers B.V. door BDO Holding B.V. overgenomen van de voormalige partners van HLB Schippers. De betaalde koopsom voor de overname van de winstrechten is als goodwill geactiveerd onder de immateriële vaste activa. Gelijktijdig zijn de managementovereenkomsten van de partners van BDO Schippers B.V. omgezet naar managementovereenkomsten met BDO Holding B.V. Tevens zijn de D aandelen van BDO Holding B.V., die uitsluitend recht geven op de winst van BDO Schippers B.V., per 1 juli 2014 voor de nominale waarde ingekocht.
GRONDSLAGEN VOOR DE FINANCIËLE VERSLAGGEVING Algemeen Algemene waarderingsgrondslag De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving en voldoet aan de wettelijke bepalingen inzake de geconsolideerde jaarrekening zoals opgenomen in Titel 9 Boek 2 BW. Tenzij anders vermeld, worden de activa en passiva opgenomen voor de nominale waarde. De jaarrekening is opgesteld op basis van historische kosten. Alle bedragen in de jaarrekening zijn vermeld in duizenden euro’s, tenzij anders vermeld. Gebruik van schattingen Bij het opstellen van de jaarrekening dient de leiding van de huishouding overeenkomstig algemeen aanvaarde grondslagen voor de financiële verslaggeving bepaalde schattingen en veronderstellingen te doen die mede bepalend zijn voor de opgenomen bedragen. De feitelijke resultaten kunnen van deze schattingen afwijken. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien en in toekomstige perioden waarvoor de herziening gevolgen heeft. Schattingswijziging Met ingang van 1 januari 2014 heeft een schattingswijziging plaatsgevonden inzake de disconteringsvoet ter bepaling van de voorziening voor jubileumaanspraken. Gezien de ontwikkelingen op de kapitaalmarkt is het gehanteerde rentepercentage verlaagd van 4% naar 3%. Als gevolg van de schattingswijziging is het resultaat over 2014 € 150.000 lager dan op basis van de in het voorgaand verslagjaar gehanteerde rekenrente.
Stelselwijziging Ter bevordering van het inzicht is in deze jaarrekening een stelselwijziging doorgevoerd. Als gevolg hiervan wordt de vergoeding aan de Stichting GESdE niet langer onder de post lonen en salarissen verantwoord, maar wordt deze verantwoord als onderdeel van het resultaat, onder aftrek van de door de Stichting verschuldigde vergoeding aan BDO. Als gevolg van deze stelselwijziging is het resultaat over zowel 2013 als 2014 € 12,4 miljoen hoger. Vergelijkende cijfers De cijfers voor 2013 zijn, waar nodig, geherrubriceerd teneinde vergelijkbaarheid met 2014 mogelijk te maken. Vreemde valuta’s Kosten en opbrengsten in vreemde valuta’s worden omgerekend tegen de koersen op transactiedatum. Vorderingen en schulden worden omgerekend tegen de koersen per balansdatum. De hieruit resulterende koerswinsten en -verliezen zijn in de resultatenrekening verwerkt. Grondslagen voor de consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening worden de financiële gegevens opgenomen van BDO Holding B.V. met die van haar groepsmaatschappijen, waarin de vennootschap direct of indirect een meerderheidsbelang heeft of op andere wijze overwegende zeggenschap kan uitoefenen. In overeenstemming met artikel 414 Titel 9 Boek 2 BW wordt op pagina 56 van dit verslag een overzicht gegeven van alle rechtspersonen die in de consolidatie zijn betrokken. De financiële gegevens van de betreffende groepsmaatschappijen zijn volledig opgenomen in de consolidatie, onder eliminatie van de onderlinge verhoudingen en transacties. Hierbij zijn de in de volgende hoofdstukken toegelichte grondslagen voor de waardering en de resultaatbepaling toegepast. De resultaten van nieuw verworven en afgestoten ondernemingen worden in de geconsolideerde resultaten verwerkt vanaf het moment van de verwerving, respectievelijk tot het moment van vervreemding. Omdat de financiële gegevens van BDO Holding B.V. zijn opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening is de vennootschappelijke winst- en verliesrekening beknopt gehouden conform artikel 402 Titel 9 Boek 2 BW.
Continuïteit Deze jaarrekening is opgesteld uitgaande van de continuïteitsveronderstelling. Kasstroomoverzicht Het geconsolideerde kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Liquide middelen in het kasstroomoverzicht zijn de vorderingen in rekening-courant bij kredietinstellingen. De mutaties in schulden bij kredietinstellingen zijn verwerkt bij de kortlopende schulden. In het kasstroomoverzicht is de winstverdeling opgenomen als onderdeel van de kasstroom uit financieringsactiviteiten. Voor zover de daadwerkelijke betalingen jaaroverschrijdend zijn, is het verschil met de in het verslagjaar uitbetaalde vergoedingen opgenomen als mutatie kortlopende schulden.
Grondslagen voor de waardering van activa en passiva Algemeen Een actief wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen naar de onderneming zullen toevloeien en de waarde daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Een verplichting wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de afwikkeling daarvan gepaard zal gaan met een uitstroom van middelen en de omvang van het bedrag daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Financiële instrumenten Financiële instrumenten omvatten overige financiële belangen, vorderingen, liquide middelen, achtergestelde leningen, schulden aan leveranciers en schulden aan gelieerde partijen. De grondslagen voor de waardering van deze posten zijn hierna per onderdeel opgenomen. Er wordt geen gebruik gemaakt van afgeleide financiële instrumenten (derivaten).
Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa betreffen de kosten van ontwikkelde unieke software die door BDO Holding B.V. en haar groepsmaatschappijen wordt gebruikt. Tevens wordt hieronder de betaalde goodwill voor van derden overgenomen praktijken opgenomen. De geactiveerde kosten worden verantwoord tegen kostprijs verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen. Afschrijvingen op software vinden lineair plaats op basis van de verwachte gebruiksduur vanaf het moment van ingebruikname. Onder de geactiveerde kosten zijn begrepen de door derden in rekening gebrachte kosten ten behoeve van de ontwikkeling van de software. De goodwill wordt lineair afgeschreven op basis van de verwachte economische levensduur en, indien van toepassing, verminderd met aanpassingen uit hoofde van bijzondere waardeverminderingen. Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen de verkrijgingprijs verminderd met de cumulatieve afschrijvingen. Afschrijvingen vinden lineair plaats op basis van de verwachte economische levensduur en de verwachte restwaarde. In het jaar van investeren wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikname. Op activa in ontwikkeling wordt niet afgeschreven. Financiële vaste activa De financiële vaste activa bestaan uit deelnemingen, vorderingen op deelnemingen en verstrekte geldleningen. Deelnemingen waarin invloed van betekenis kan worden uitgeoefend op het zakelijke en financiële beleid worden gewaardeerd op de nettovermogenswaarde. Deelnemingen in maatschappijen waar geen invloed van betekenis kan worden uitgeoefend op het zakelijke en financiële beleid worden gewaardeerd tegen de verwervingsprijs dan wel de lagere reële waarde. Onder de financiële vaste activa worden tevens leningen opgenomen met een duurzaam karakter. Verstrekte geldleningen worden gewaardeerd tegen nominale waarde, voor zover noodzakelijk onder aftrek van een voorziening voor het risico van oninbaarheid.
JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V. |
33
Bijzondere waardeverminderingen vaste activa Jaarlijks wordt beoordeeld of er aanwijzingen zijn dat immateriële, materiële en financiële vaste activa aan bijzondere waardeverminderingen onderhevig zijn. Van een bijzondere waardevermindering is sprake als de boekwaarde van het actief hoger is dan de realiseerbare waarde ervan. In geval van bijzondere waardevermindering wordt het betreffende actief afgewaardeerd tot de realiseerbare waarde. Het verlies wordt direct als last verwerkt in de winst- en verliesrekening. Nog te factureren bedragen aan klanten Nog te factureren bedragen aan klanten betreffen verrichte werkzaamheden ten behoeve van klanten, die nog niet gefactureerd zijn. Deze zijn gewaardeerd tegen de verwachte opbrengstwaarde. Vooruit gefactureerde termijnen zijn hierop in mindering gebracht. Winstneming vindt plaats naar rato van verrichte prestaties. Indien noodzakelijk wordt een voorziening gevormd voor verwachte verliezen. Vorderingen Onder de vlottende activa worden de vorderingen opgenomen die naar hun aard een looptijd hebben van korter dan één jaar. Vorderingen worden bij de eerste verwerking gewaardeerd tegen de naar verwachting te innen bedragen. Bij de waardering per balansdatum wordt rekening gehouden met eventuele oninbaarheid. Liquide middelen De liquide middelen staan, zover niet anders vermeld, ter vrije beschikking van de vennootschap. Eigen vermogen Financiële instrumenten die op grond van de economische realiteit worden aangemerkt als eigenvermogensinstrumenten worden gepresenteerd onder het eigen vermogen. Uitkeringen aan houders van deze instrumenten worden in mindering op het eigen vermogen gebracht na aftrek van eventueel hiermee verband houdend voordeel uit hoofde van belasting naar de winst.
34
| JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V.
Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd voor verplichtingen, verliezen en risico’s die op balansdatum aanwezig zijn en waarvan de omvang onzeker is, maar op betrouwbare wijze kan worden geschat. Voorzieningen worden gewaardeerd op nominale waarde, tenzij anders vermeld. Personele voorzieningen De voorziening voor jubileumaanspraken is actuarieel berekend, op basis van een rekenrente van 3% (2013: 4%), waarbij rekening wordt gehouden met de blijfkans en diensttijd. Voor de verwachte non-productiviteit van medewerkers die op balansdatum langdurig ziek zijn is een voorziening getroffen. De hoogte van deze voorziening is berekend tot uiterlijk twee jaar na de eerste ziekmelding op basis van nominale grondslagen. De voorziening voor reorganisatiekosten is gewaardeerd tegen de nominale waarde van de naar verwachting noodzakelijke uitgaven. Overige voorzieningen De voorziening beroepsaansprakelijkheid is gevormd voor de geschatte verplichtingen uit hoofde van ultimo van het jaar verwachte respectievelijk ingediende, nog niet afgewikkelde claims. De voorziening wordt per (potentiële) claim gewaardeerd op de geschatte toekomstige uitgaven, waaronder begrepen de externe verdedigingskosten, met per (potentiële) claim als maximum het niet verzekerde eigen risico. De voorziening leegstand panden is gevormd voor panden die geheel of gedeeltelijk leegstaan. De voorziening is bepaald op de aan leegstand toerekenbare huurkosten gedurende de vermoedelijke periode van leegstand onder aftrek van eventuele opbrengsten van onderverhuur.
Schulden en overige verplichtingen Dit betreffen schulden met een resterende looptijd van meer dan één jaar. Schulden die binnen één jaar vervallen worden als kortlopend aangemerkt. Onder de langlopende schulden zijn de jegens de bank achtergestelde leningen van partners opgenomen. Deze leningen worden afgelost bij het beëindigen van de managementovereenkomst met BDO Holding B.V.
Grondslagen voor de resultaatbepaling Algemeen Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Winsten worden verantwoord voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Realisatie vindt plaats, indien baten meetbaar zijn en incasso waarschijnlijk is. Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden verwerkt indien en voor zover deze voor het opmaken van de geconsolideerde jaarrekening bekend zijn geworden. Netto omzet De netto omzet betreft de opbrengst van de aan derden verleende diensten, inclusief de aan hen in rekening gebrachte kosten van uitbesteed werk en andere externe kosten, en de mutatie van de nog te factureren diensten, onder aftrek van omzetbelasting. Opbrengsten van diensten worden opgenomen naar rato van de mate waarin de diensten zijn verricht. Indien het waarschijnlijk is dat de totale kosten van de dienstverlening de totale opbrengsten overschrijden dan worden de verwachte verliezen onmiddellijk in de winst- en verliesrekening ten laste van de post omzet verwerkt. Bedrijfslasten De kosten worden berekend op basis van historische prijzen en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Onder de overige bedrijfskosten zijn operationele leasekosten opgenomen. Deze kosten worden lineair over de leaseperiode ten laste van de winst- en verliesrekening gebracht.
Financiële baten en lasten Financiële baten en lasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de desbetreffende activa en passiva. Bij de verwerking van rentelasten wordt rekening gehouden met de verantwoorde transactiekosten op ontvangen leningen. Pensioenen BDO kent een beschikbare premiepensioenregeling met het karakter van een premieovereenkomst. De beschikbare premie is afhankelijk van de leeftijd van de medewerkers. De regeling is rechtstreeks afgesloten met een verzekeraar en de pensioenlasten worden verantwoord op basis van de premietoezeggingen. Nog niet betaalde premies worden verantwoord onder de kortlopende schulden. BDO heeft voor deze pensioenregeling geen wettelijke of feitelijke verplichting indien zich een tekort voordoet bij de verzekeraar. Belastingen Het resultaat van BDO Holding B.V. komt, via managementovereenkomsten, toe aan de praktijkvennootschappen van de partners die daarover belasting afdragen. De door de vennootschap zelfstandig af te dragen vennootschapsbelasting is beperkt. Belastingen over het deel van de winst dat is belast in BDO Holding B.V. worden berekend tegen de geldende tarieven. Winstbegrip Op grond van de voor de partners geldende Algemene Bepalingen worden, voor het bepalen van het resultaat na belastingen, de variabele managementvergoedingen inclusief de vergoeding aan de Stichting GESdE, in mindering gebracht op het resultaat voor belastingen. Voor het noodzakelijke inzicht in de resultaten van BDO Holding B.V. worden deze vergoedingen, in afwijking van het besluit modellen jaarrekening, op grond van artikel 362 lid 4 titel 9 Boek 2 BW, afzonderlijk als laatste post in de winst- en verliesrekening gepresenteerd.
JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V. |
35
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2014 EN DE GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING OVER 2014
2
(Alle bedragen zijn x € 1.000, tenzij anders vermeld)
1
Immateriële vaste activa
31 december 2014 5.860
31 december 2014 5.832 2.156 3.147 144
Verbouwingen Kantoorinventaris Hardware Activa in ontwikkeling
De samenstelling van de boekwaarde per balansdatum is als volgt: Goodwill
Materiële vaste activa
De samenstelling van de boekwaarde per balansdatum is als volgt:
31 december 2013 5.860
31 december 2013 6.505 2.431 1.164 101 11.279
-
10.201
Het verloop van de materiële vaste activa in 2014 is als volgt: Het verloop van de immateriële vaste activa in 2014 is als volgt:
Verbouwingen Goodwill
Software
Totaal 2014
Totaal 2013
Aanschafwaarde
-
2.243
2.243
2.981
Cumulatieve afschrijvingen
-
-2.243
-2.243
-2.501
-
-
-
480
Kantoorinventaris
Hardware
Activa in ontwikkeling
Totaal 2014
Totaal 2013
Stand per 1 januari
Stand per 1 januari
Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen
21.985
13.957
11.324
101
47.367
47.922
-15.480
-11.526
-10.160
-
-37.166
-34.566
6.505
2.431
1.164
101
10.201
13.356
-
-
-
-
-
93 920
Mutaties in het boekjaar Mutaties in het boekjaar
Inbreng per 1 januari tegen boekwaarde*
Investeringen
7.000
-
7.000
-
Afschrijvingen
-522
-
-522
-480
Bijzondere waardevermindering
-618
-
-618
-
5.860
-
5.860
-480
Investeringen
806
441
2.945
131
4.323
Overboekingen
28
-
60
-88
-
-
Desinvesteringen tegen boekwaarde
-1
-33
-122
-
-156
-81
-1.506
-683
-900
-
-3.089
-4.087
-673
-275
1.983
43
1.078
-3.155
Aanschafwaarde
20.937
12.867
11.517
144
45.465
47.367
Cumulatieve afschrijvingen
-15.105
-10.711
-8.370
-
-34.186
-37.166
5.832
2.156
3.147
144
11.279
10.201
10%-20%
10%-20%
20%-33,3%
n.v.t.
Afschrijvingen
Stand per 31 december Aanschafwaarde
7.000
2.243
9.243
2.243
Cumulatieve afschrijvingen en waardeverminderingen
-1.140
-2.243
-3.383
-2.243
5.860
-
5.860
-
Afschrijvingspercentages
20%
Stand per 31 december
20%
De goodwill heeft betrekking op de in 2014 betaalde koopsom in het kader van de versnelde integratie van de HLB Schippers praktijken, die reeds in 2013 door BDO zijn overgenomen.
Afschrijvingspercentages
* Betreft de materiële vaste activa tegen boekwaarde a.g.v. de samenvoeging met HLB Schippers per 1 januari 2013. Bijzonder waardeverminderingsverlies In 2015 is in overleg met het zittende management van Amersfoort en Den Helder definitief overeenstemming bereikt over de verkoop van een deel van de BDO praktijken en de daaraan verbonden winstrechten. Als gevolg hiervan is de realiseerbare waarde van deze vestigingen (de kasstroom genererende eenheden) geschat, gebaseerd op hun opbrengstwaardes, € 618.000 lager dan de boekwaarde; voor dit bedrag is een bijzonder waardeverminderingsverlies opgenomen. Dit verlies heeft betrekking op de aan deze vestigingen toegerekende goodwill uit hoofde van de versnelde integratie van de HLB Schippers praktijken.
36
| JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V.
De boekwaarde van de materiële vaste activa wijkt niet in belangrijke mate af van de actuele waarde. Activa in ontwikkeling betreffen voornamelijk investeringen in verbouwingen van gehuurde panden en hardware.
JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V. |
37
3
Financiële vaste activa
4
Nog te factureren bedragen aan klanten
De samenstelling van de boekwaarde per balansdatum is als volgt: 31 december 2014 15.000 7.065 1.200 2.733 79
Lening Stichting GESdE Rekening-courant Stichting GESdE Vordering Stichting Aandelenbeheer BDO Groep Participatie HLBS Leningen partners Overige vorderingen
31 december 2013 15.000 9.205 2.000 50 1.125 63 26.077
Verrichte werkzaamheden klanten Vooruit gefactureerde werkzaamheden klanten en voorzieningen
5
Onder de participatie was een bedrag van € 1,25 miljoen opgenomen, waarvan ultimo 2013 € 1,2 miljoen was voorzien. Laatstgenoemd bedrag betreft het in 2013 verkregen aansluitvergoedingsrecht van de HLB Schippers organisatie. Dit aansluitvergoedingsrecht is in het boekjaar volledig afgelost door Schippers Beheer, hetgeen tot een eenmalige bate heeft geleid. Van de leningen aan partners is te verwachten dat een bedrag van € 0,8 miljoen binnen een jaar wordt ontvangen. De gemiddelde rentevoet op de leningen aan partners bedroeg in 2014 5,0% (2013: 5,0%). Het verloop van de financiële vaste activa in 2014 is als volgt: Lening RekeningStichting courant GESdE Stichting GESdE Boekwaarde 1 januari
31 december 2013 24.606 -11.717 12.859
12.889
Overige vorderingen en overlopende activa
27.443
De lening aan de Stichting GESdE betreft een aflossingsvrije achtergestelde lening die in 2005 is aangegaan voor een periode van 30 jaar. De rente over de helft van de lening is vast en bedraagt 5,15% per jaar. De rente over de andere helft is variabel en bedroeg in 2014 gemiddeld 2,20% (2013: 2,19%). De Stichting GESdE heeft met BDO Holding B.V. een rekening-courant faciliteit met een langlopend karakter tot en met uiterlijk 31 december 2034. De rente over de rekening-courant vordering is variabel en bedroeg in 2014 gemiddeld 1,72% (2013: 1,71%). De vordering op de Stichting Aandelenbeheer BDO Groep betreft de financiering van niet uitgegeven certificaten van aandelen in BDO Holding B.V. Dit betreft een renteloze lening.
31 december 2014 25.346 -12.487
Rekening-courant Schippers Beheer B.V. Overige vorderingen Overlopende activa
31 december 2014 96 4.061
31 december 2013 2.659 65 5.076 4.157
7.800
BDO had aan Schippers Beheer B.V. een krediet in rekening-courant verstrekt met een kortlopend karakter. De rente over de rekening-courant vordering was vast en bedroeg 3,0% per jaar. In 2014 is de rekening-courant verhouding met Schippers Beheer B.V. volledig afgewikkeld. De overlopende activa bestaan voornamelijk uit vooruitbetaalde kosten.
6 Groepsvermogen Voor een toelichting op het eigen vermogen wordt verwezen naar de toelichting op de vennootschappelijke balans per 31 december 2014.
Vordering Stichting Aandelenbeheer BDO Groep
Participatie HLBS
Leningen partners
Overige vorderingen
50
1.125
63
Totaal 2014
Totaal 2013
15.000
9.205
2.000
27.443
26.254
Verwerving participatie
-
-
-
-
-
Verkoop participatie
-
-
-
-50
-
-
-
1.250
-
-50
-
Verstrekte leningen
-
-
300
-
2.701
16
3.017
2.598
Aflossingen
-
-2.140
-1.100
-1.200
-1.093
-
-5.533
-1.459
Mutaties in het boekjaar
Waardeveranderingen Boekwaarde 31 december
38
| JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V.
-
-
-
1.200
-
-
1.200
-1.200
15.000
7.065
1.200
-
2.733
79
26.077
27.443
JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V. |
39
7 Voorzieningen
8 31 december 2014 4.011 3.183
Personele voorzieningen Overige voorzieningen
31 december 2013 2.551 3.717 7.194
Leningen van (oud-)partners
De financiering door (oud-)partners is als volgt: 31 december 2014 6.268
Langlopende (achtergestelde) leningen -Partners
31 december 2013
22.800
21.000 22.800
21.000
Rekening-courant Het verloop van de voorzieningen in het boekjaar 2014 is als volgt:
Stand per 1 januari
Totaal 2014
-Partners -Oud-partners
Personele voorzieningen
Overige voorzieningen
2.551
3.717
6.268
Totaal 2013 7.096
-444 2.626
-867 1.092
-1.311 3.718
-1.115 2.478
-722
-759
-1.481
-2.191
4.011
3.183
7.194
6.268
Mutaties in het boekjaar Onttrekkingen Dotatie Vrijval Stand per 31 december
4.979 1.519
4.556 2.426 6.498 29.298
6.982 27.982
(Achtergestelde) leningen partners De partner die een managementovereenkomst sluit met BDO Holding B.V. is verplicht een achtergestelde lening te verstrekken aan de vennootschap. De leningen verstrekt door partners zijn achtergesteld ten opzichte van de huidige en toekomstige schulden van de vennootschap aan de huisbankiers. De gemiddelde rentevoet op de achtergestelde leningen van partners bedroeg in 2014 5,0% (2013: 5,0%). De looptijd van deze achtergestelde leningen hangt samen met toe- en uittreden van de partners en kan derhalve niet in jaren worden uitgedrukt. Rekeningen-courant (oud-)partners De gemiddelde rentevoet op de rekeningen-courant bedroeg in 2014 5,0% (2013: 5,0%).
Personele voorzieningen De post personele voorzieningen bevat een voorziening voor reorganisatiekosten, jubileumaanspraken en verplichtingen in verband met langdurige ziekte. De voorziening voor reorganisatiekosten heeft betrekking op de financiële gevolgen van het niet meer actief laten participeren van aan de organisatie verbonden personen. In 2015 en 2016 zullen er minder medewerkers zijn en zal een aantal medewerkers een andere functie gaan vervullen. Voor medewerkers die niet herplaatst kunnen worden, wordt in overleg naar een passende oplossing gezocht.
9 Schulden aan kredietinstellingen Dit betreft 2 langlopende leningen aangegaan ter financiering van de Stichting GESdE. De rente op lening 1 is vast en bedraagt 5,15% per jaar. De rente op lening 2 is variabel en bedraagt gemiddeld 2,20% (2013: 2,19%). Ultimo 2014 heeft herfinanciering van lening 1 plaatsgevonden. Daarbij zijn de looptijd en afgegeven zekerheden niet gewijzigd. De resterende looptijd van beide leningen is 5 jaar. De leningen zijn aflossingsvrij. Als zekerheid voor deze langlopende leningen is een eerste pandrecht aan de bank verstrekt op de vorderingen op derden van BDO Holding B.V.
Overige voorzieningen De post overige voorzieningen betreft een voorziening voor de leegstand van kantoorpanden en een voorziening voor beroepsaansprakelijkheid.
10 Overige kortlopende schulden
De verwachte vervaltermijn van de voorzieningen is als volgt: < 1 jaar 1- 5 jaar ≥ 5 jaar
2014 2.794 1.778 2.622 7.194
2013 1.871 1.603 2.794 6.268
Verplichtingen terzake van personeel Aflossing lening Overige schulden Overlopende passiva
31 december 2014 10.058 7.500 1.808 4.437
31 december 2013 9.609 1.005 4.037 23.803
14.651
De verplichtingen terzake van personeel bestaan uit nog te betalen vakantiedagen, overuren, overige beloningen en een reservering voor afvloeiingskosten. De aflossing van de langlopende lening in het kader van de herfinanciering heeft begin 2015 plaatsgevonden, waardoor deze ultimo van het boekjaar als kortlopend is aangemerkt. De overlopende passiva bestaan voornamelijk uit nog te betalen kosten die betrekking hebben op het huidige boekjaar.
40
| JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V.
JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V. |
41
Financiële instrumenten Kredietrisico Om het kredietrisico te beheersen wordt de blootstelling aan kredietrisico’s voortdurend bewaakt en opgevolgd. Er is geen sprake van grote concentraties van kredietrisico’s in de vorderingen op debiteuren. Het kredietrisico wordt niet afgedekt door een kredietverzekering. Valutarisico Er is geen sprake van valutarisico’s aangezien de operationele kasstromen en financieringsactiviteiten overwegend in euro’s plaatsvinden.
Ultimo 2014 wordt voldaan aan de door de huisbankier gestelde eisen inzake solvabiliteit.
Renterisico Renterisico’s betreffen voornamelijk de voor lange termijn opgenomen vastrentende leningen en zijn niet afgedekt. Liquiditeitsrisico Het liquiditeitsrisico is zeer beperkt, aangezien de operationele activiteiten voldoende liquide middelen genereren om aan de verplichtingen te kunnen voldoen. Daarnaast heeft BDO de beschikking over aanvullende rekening-courant faciliteiten bij de kredietverstrekkende banken. Reële waarde De reële waarde van de financiële vaste activa en passiva wijkt niet belangrijk af van de boekwaarde aan het einde van het boekjaar.
Niet in de balans opgenomen verplichtingen Lease- en huurverplichtingen Door BDO Holding B.V. zijn langlopende verplichtingen aangegaan voor de huur van panden en operationele leasecontracten voor auto’s. De verplichtingen kunnen als volgt worden weergegeven:
< 1 jaar 1 - 5 jaar ≥ 5 jaar
2014 14.609 27.978 5.493
In de overige bedrijfskosten is een bedrag van € 10,6 miljoen (2013: € 10,8 miljoen) gerelateerd aan operationele leasekosten opgenomen.
Garanties De vorderingen op derden zijn belast met een eerste pandrecht ten behoeve van de kredietverstrekkende banken als zekerheid voor de verstrekte leningen en rekening-courant faciliteiten aan BDO Holding B.V. Tevens is door BDO Holding B.V. een negatieve pledge verklaring en een pari passu verklaring afgegeven jegens de kredietverstrekkende banken. Tot zekerheid voor de voldoening van haar verplichtingen tegenover de goodwill gerechtigde partners en de Stichting GESdE, heeft BDO Holding B.V. een pandrecht in tweede verband verstrekt aan de Stichting GESdE op alle vorderingen op derden van BDO Holding B.V. De afgegeven bankgaranties bedragen ultimo 2014 € 69.000 (2013: € 69.000).
2013 16.252 27.868 3.952
Claims Tegen de rechtspersonen behorend tot de Nederlandse BDO-organisatie zijn claims ingediend wegens beweerlijke tekortschieting in de uitvoering van de werkzaamheden. Tegen deze claims wordt verweer gevoerd. BDO Holding B.V. beschikt over een adequate verzekeringsdekking tegen beroepsaansprakelijkheid. Wanneer noodzakelijk geacht, wordt een voorziening gevormd ten bedrage van het eigen risico. Waardeoverdracht pensioenaanspraken werknemers Tot en met 2011 bestond voor medewerkers die voor 9 juli 2008 in dienst waren getreden een middelloonregeling. Voor de financiering van deze regeling werd een doorsneepremie betaald aan Stichting Pensioenfonds BDO CampsObers Accountants & Adviseurs. Deze middelloonregeling is met ingang van 1 januari 2012 omgezet in een beschikbare premieregeling. Bij de overgang naar de beschikbare premieregeling heeft Stichting Pensioenfonds BDO CampsObers Accountants & Adviseurs de aanspraken van de deelnemers premievrij achtergelaten bij de herverzekeraar. De werkgever heeft hierdoor de plicht gekregen om, indien er sprake is van een tekort in afkoopwaarde ten opzichte van de wettelijke overdrachtswaarde, het verschil bij te betalen. Deze situatie kan zich voordoen als een werknemer uit dienst gaat en een beroep doet op zijn wettelijk recht tot waardeoverdracht. De omvang van deze verplichting is redelijkerwijs niet te schatten en derhalve ook niet opgenomen in de balans per 31 december 2014.
11 Netto omzet De netto omzet is per segment als volgt te specificeren: 2014
Audit & Assurance Accountancy & Bedrijfsadvies Belastingadvies Overig advies
70.450 81.554 61.787 15.295 229.086
2013 % 31 35 27 7 100
69.472 84.990 61.485 13.948 229.895
% 30 37 27 6 100
De netto omzet werd vrijwel geheel in Nederland gerealiseerd.
42
| JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V.
JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V. |
43
12 Lonen en salarissen
15 Financiële baten en lasten 2014
Salarissen
2013 Rentebaten Rentelasten Waardeverandering financiële vaste activa
99.376
98.695
2014
2013
Rentebaten betreffen de ontvangen vergoedingen voor verstrekte (rekening-courant) leningen aan Stichting GESdE en partners. Rentelasten betreffen de verschuldigde vergoedingen voor verstrekte (achtergestelde) leningen door partners en kredietinstellingen. De waardeverandering financiële vaste activa heeft betrekking op het aansluitvergoedingsrecht van de HLB Schippers organisatie.
81 1.498 359 1.938
84 1.507 355 1.946
16 Belastingen
2014 14.084 12.003 26.087
2013 12.790 12.287 25.077
2014 843 -2.345 1.200 -302
2013 834 -2.191 -1.200 -2.557
Personeelsbestand
Gemiddelde bezetting (fte) -Partners -Professionele staf -Ondersteunende staf
13 Sociale lasten Sociale lasten Pensioenen
14 Overige bedrijfskosten Huisvestingskosten Overige personeelskosten Het honorarium van de accountant inzake de accountantscontrole bedroeg in 2014 € 67.500 (2013: € 60.000) Kantoorkosten en is opgenomen onder de kantoorkosten. Vervoer-, verblijf- en representatiekosten Automatiseringskosten Overige kosten
2014 11.752 11.737 6.550 16.153 5.882 8.489 60.563
2013 13.230 9.437 6.298 16.456 5.789 8.179 59.389
Het resultaat van BDO Holding B.V. komt, via managementovereenkomsten, toe aan de praktijkvennootschappen van de partners die daarover belasting afdragen. BDO Holding B.V. is vennootschapsbelasting verschuldigd over het verschil tussen de commerciële winst en de fiscale winst, dat niet bij de praktijkvennootschappen is belast.
17 Vergoedingen aan partners De praktijkvennootschappen van de partners die verbonden zijn aan BDO Holding B.V. brengen voor het beschikbaar stellen van de beroepsbeoefenaar een vaste managementvergoeding in rekening. Deze wordt verantwoord onder de post salarissen. De partners dienen uit de managementvergoeding onder meer de kosten van pensioenopbouw en aanvullende verzekeringen te voldoen. Op grond van de Algemene Bepalingen van BDO Holding B.V. zijn de praktijkvennootschappen van de beroepsbeoefenaren gerechtigd tot de volledige winst van BDO Holding B.V. De financiële afwikkeling van de goodwillregeling in de Stichting GESdE wordt gefinancierd vanuit het resultaat dat aan de partners toekomt. De partners van BDO Holding B.V. ontvangen naast hun managementvergoeding een rentevergoeding over de achtergestelde lening en rekening-courant verhoudingen. Deze lasten zijn opgenomen als rentelasten. Kostenvergoedingen aan partners zijn opgenomen onder de overige bedrijfskosten.
Het honorarium van de accountant betreft uitsluitend de controle van de jaarrekening en bedroeg in 2014 € 67.500 (2013: € 60.000). Deze kosten zijn opgenomen onder de kantoorkosten.
44
| JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V.
JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V. |
45
VENNOOTSCHAPPELIJKE BALANS PER 31 DECEMBER 2014
VENNOOTSCHAPPELIJKE WINST- EN VERLIESREKENING OVER 2014
(vóór resultaatbestemming)
(1 januari tot en met 31 december)
(bedragen x € 1.000) Activa Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa
31 december 2014
1 2 3
31 december 2013
5.860 3.688 28.844
1.955 30.660 38.392
Vlottende activa Vorderingen op klanten Vorderingen groepsmaatschappijen Overige vorderingen en overlopende activa Liquide middelen
Belastingen
4
39 48.979 4.691 -
Resultaat na belastingen
59.107 97.499
53.709 86.324
Passiva Eigen vermogen Geplaatst aandelenkapitaal
5
9.000
9.275
Voorzieningen
6
5.173
4.183
Langlopende schulden Leningen partners Schulden aan kredietinstellingen
22.800 15.000
Totaal passiva
| JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V.
7
2013 18.121 13.835 32.732
31.956
-780
-780
-31.952
-31.176
0
0
21.000 15.000 37.800
Kortlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan leveranciers Schulden aan partners Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige kortlopende schulden
2014 18.880 13.852
32.615 Vergoedingen aan partners op grond van de Algemene Bepalingen
305 47.789 3.491 7.522
Totaal activa
46
(bedragen x € 1.000) Resultaat groepsmaatschappijen Overig resultaat Resultaat voor belastingen
14.507 1.722 6.498 10.203 12.596
36.000 10.902 3.436 7.153 10.539 4.836
45.526 97.499
36.866 86.324
JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V. |
47
TOELICHTING OP DE VENNOOTSCHAPPELIJKE JAARREKENING Activiteiten BDO Holding B.V., statutair gevestigd te Eindhoven, staat aan het hoofd van een groep van met elkaar verbonden besloten vennootschappen, die actief zijn op het gebied van professionele dienstverlening. BDO Holding B.V. fungeert uitsluitend als holdingmaatschappij van de met haar verbonden groepsmaatschappijen en voert zelf geen activiteiten uit op het gebied van financiële dienstverlening.
Grondslagen voor de financiële verslaggeving De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving en voldoet aan de wettelijke bepalingen inzake de vennootschappelijke jaarrekening zoals opgenomen in Titel 9 Boek 2 BW. De vennootschappelijke winst- en verliesrekening van BDO Holding B.V. wordt verkort opgesteld met inachtneming van artikel 2:402 BW, omdat haar financiële gegevens worden opgenomen in haar geconsolideerde jaarrekening.
Grondslagen voor de waardering van activa en passiva en resultaatbepaling Tenzij anders vermeld zijn de grondslagen voor de waardering van activa en passiva en voor de resultaatbepaling gelijk aan die voor de geconsolideerde balans en de geconsolideerde winst- en verliesrekening. Deelnemingen waarin invloed van betekenis kan worden uitgeoefend op het zakelijke en financiële beleid worden gewaardeerd op de netto-vermogenswaarde. Indien de nettovermogenswaarde negatief is, dan wordt er een voorziening gevormd ter grootte van het negatieve eigen vermogen om de deelneming tot betaling van haar schulden in staat te stellen. Deelnemingen in maatschappijen waar geen invloed van betekenis kan worden uitgeoefend op het zakelijke en financiële beleid worden gewaardeerd tegen de verwervingsprijs dan wel de lagere reële waarde.
TOELICHTING OP DE VENNOOTSCHAPPELIJKE BALANS PER 31 DECEMBER 2014 EN DE VENNOOTSCHAPPELIJKE WINST- EN VERLIESREKENING OVER 2014 (Alle bedragen zijn x € 1.000, tenzij anders vermeld)
1
Immateriële vaste activa
De samenstelling van de boekwaarde per balansdatum is als volgt:
Goodwill
31 december 2014 5.860
31 december 2013 5.860
-
Het verloop van de immateriële vaste activa in 2014 is als volgt: Goodwill
Software
Totaal 2014
Totaal 2013
Stand per 1 januari Aanschafwaarde
-
2.243
2.243
2.981
Cumulatieve afschrijvingen
-
-2.243
-2.243
-2.501
-
-
-
480
Investeringen
7.000
-
7.000
-
Afschrijvingen
-522
-
-522
-480
Mutaties in het boekjaar
Bijzondere waardevermindering
-618
-
-618
-
5.860
-
5.860
-480
7.000
2.243
9.243
2.243
Stand per 31 december Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen en waardeverminderingen
Afschrijvingspercentages
-1.140
-2.243
-3.383
-2.243
5.860
-
5.860
-
20%
20%
De goodwill heeft betrekking op de in 2014 betaalde koopsom in het kader van de versnelde integratie van de HLB Schippers praktijken, die reeds in 2013 door BDO zijn overgenomen. Bijzonder waardeverminderingsverlies In 2015 is in overleg met het zittende management van Amersfoort en Den Helder definitief overeenstemming bereikt over de verkoop van een deel van de BDO praktijken en de daaraan verbonden winstrechten. Als gevolg hiervan is de realiseerbare waarde van deze vestigingen (de kasstroom genererende eenheden) geschat, gebaseerd op hun opbrengstwaardes, € 618.000 lager dan de boekwaarde; voor dit bedrag is een bijzonder waardeverminderingsverlies opgenomen. Dit verlies heeft betrekking op de aan deze vestigingen toegerekende goodwill uit hoofde van de versnelde integratie van de HLB Schippers praktijken.
48
| JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V.
JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V. |
49
2
Materiële vaste activa
3
De samenstelling van de boekwaarde per balansdatum is als volgt:
Financiële vaste activa
De samenstelling van de boekwaarde per balansdatum is als volgt: 31 december 2014 303 232 3.147 6
Verbouwingen Kantoorinventaris Hardware Activa in ontwikkeling
31 december 2013 404 327 1.163 61 3.688
31 december 2014 15.000 7.065 1.200 2.775 2.733 71
Lening Stichting GESdE Rekening-courant Stichting GESdE Vordering Stichting Aandelenbeheer BDO Groep Deelnemingen in groepsmaatschappijen Vorderingen op groepsmaatschappijen Participatie HLBS Leningen partners Overige vorderingen
1.955
Het verloop van de materiële vaste activa in 2014 is als volgt:
31 december 2013 15.000 9.205 2.000 2.775 450 50 1.125 55 28.844
Verbouwingen
Kantoorinventaris
Hardware
Activa in ontwikkeling
Totaal 2014
Aanschafwaarde
1.916
1.224
11.249
61
14.450
15.854
Cumulatieve afschrijvingen
-1.512
-897
-10.086
-
-12.495
-12.345
404
327
1.163
61
1.955
3.509
Totaal 2013
71
25
2.944
6
3.046
518
-
-
61
-61
-
-
-1
-
-618
-
-619
-7
-171
-120
-403
-
-694
-2.065
-101
-95
1.984
-55
1.733
-1.554
Stand per 1 januari
Het verloop van de financiële vaste activa in 2014 is als volgt: Lening Stichting GESdE
Rekeningcourant Stichting GESdE
Vordering Stichting Aandelenbeheer BDO Groep
Groepsmaatschappijen
Participatie HLBS
Leningen partners
Overige vorderingen
Totaal 2014
Totaal 2013
15.000
9.205
2.000
3.225
50
1.125
55
30.660
28.749
Verwerving
-
-
-
-
-
-
-
-
1.525
Verkoop
-
-
-
-
-50
-
-
-50
-
Resultaat groepsmaatschappijen
-
-
-
18.880
-
-
-
18.880
18.121
Verrekening met groepsmaatschappijen
-
-
-
-18.880
-
-
-
-18.880
-18.121
Verstrekte leningen
-
-
300
-
-
2.701
16
3.017
3.045
Aflossingen
-
-2.140
-1.100
-450
-1.200
-1.093
-
-5.983
-1.459
Mutaties in het boekjaar Investeringen Overboekingen Desinvesteringen tegen boekwaarde Afschrijvingen
Stand per 31 december Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen
Afschrijvingspercentages
1.978
1.236
11.444
6
14.664
14.450
-1.675
-1.004
-8.297
-
-10.976
-12.495
303
232
3.147
6
3.688
1.955
10%-20%
10%-20%
20%-33,3%
n.v.t.
30.660
Boekwaarde 1 januari Mutaties in het boekjaar
Waardeverandering Boekwaarde 31 december
-
-
-
-
1.200
-
-
1.200
-1.200
15.000
7.065
1.200
2.775
-
2.733
71
28.844
30.660
Tot zekerheid voor de voldoening van haar verplichtingen tegenover de goodwill gerechtigde partners en de Stichting GESdE, heeft BDO Holding B.V. een eerste pandrecht verstrekt aan de Stichting GESdE op de door BDO Holding B.V. gehouden aandelen in groepsmaatschappijen.
50
| JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V.
JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V. |
51
4
Overige vorderingen en overlopende activa
6 Voorzieningen 31 december 2014 72 3.419
Rekening-courant Schippers Beheer B.V. Overige vorderingen Overlopende activa
31 december 2013 2.659 49 1.983 3.491
4.691
31 december 2014 274 1.716 3.183
Voorziening deelneming Personele voorzieningen Overige voorzieningen
31 december 2013 217 249 3.717 5.173
4.183
Het verloop van de voorzieningen in het boekjaar 2014 is als volgt: BDO had aan Schippers Beheer B.V. een krediet in rekening-courant verstrekt met een kortlopend karakter. De rente over de rekening-courant vordering was vast en bedroeg 3,0% per jaar. In 2014 is de rekening-courant verhouding met Schippers Beheer B.V. volledig afgewikkeld. Stand per 1 januari
Voorziening deelneming
Personele voorzieningen
Overige voorzieningen
Totaal 2014
Totaal 2013
217
249
3.717
4.183
8.384
De overlopende activa bestaan voornamelijk uit vooruitbetaalde kosten. Mutaties in het boekjaar
5
Onttrekkingen
Eigen vermogen
Dotatie
Het maatschappelijk kapitaal van de vennootschap bedraagt € 25,5 miljoen en bestaat uit 25.000 aandelen A, B en C met een nominale waarde van elk € 1.000 en 20 aandelen D met een nominale waarde van elk € 25.000. De aandelen A geven uitsluitend recht op winst van BDO Holding B.V. De aandelen B en C geven recht op de opbrengst bij verkoop van BDO Holding B.V. De D aandelen betreffen stemloze aandelen, die uitsluitend recht geven op de winst van BDO Schippers B.V. Deze zijn per 1 juli 2014 ingekocht. Ultimo 2014 zijn 8.100 A aandelen, 450 B aandelen en 450 C aandelen geplaatst en volgestort. Het verloop van het eigen vermogen in het boekjaar 2014 is als volgt:
Stand per 1 januari
Aandelen A
Aandelen B
Aandelen C
Aandelen D
Totaal 2014
Totaal 2013
8.100
450
450
275
9.275
9.000
Mutaties in het boekjaar Uitgifte aandelen
-
-
-
-
-
Inkoop aandelen
-
-
-
-275
-275
-
8.100
450
450
-
9.000
9.275
Stand per 31 december
275
Vrijval Stand per 31 december
| JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V.
-74
-867
-941
-682
1.557
1.092
2.706
1.578
-
-16
-759
-775
-5.097
274
1.716
3.183
5.173
4.183
Voorziening deelneming De voorziening deelneming betreft de voorziening voor deelnemingen met een negatieve netto-vermogenswaarde. Personele voorzieningen De post personele voorzieningen bevat een voorziening voor reorganisatiekosten, jubileumaanspraken en verplichtingen in verband met langdurige ziekte. De voorziening voor reorganisatiekosten heeft betrekking op de financiële gevolgen van het niet meer actief laten participeren van aan de organisatie verbonden personen. In 2015 en 2016 zullen er minder medewerkers zijn en zal een aantal medewerkers een andere functie gaan vervullen. Voor medewerkers die niet herplaatst kunnen worden, wordt in overleg naar een passende oplossing gezocht. Overige voorzieningen De post overige voorzieningen betreft een voorziening voor de leegstand van kantoorpanden en een voorziening voor beroepsaansprakelijkheid. De verwachte vervaltermijn van de personele en overige voorzieningen is als volgt:
< 1 jaar 1- 5 jaar ≥ 5 jaar
52
57
2014 1.999 1.242 1.658 4.899
2013 958 1.196 1.812 3.966
JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V. |
53
7
OVERIGE GEGEVENS
Overige kortlopende schulden
Verplichtingen terzake van personeel Aflossing lening Overige schulden Overlopende passiva
31 december 2014 1.444 7.500 1.015 2.637
CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT
31 december 2013 1.405 944 2.487 12.596
Aan: de Algemene Vergadering van Participanten BDO Holding B.V.
Verklaring betreffende de jaarrekening 4.836
De overlopende passiva bestaan voornamelijk uit nog te betalen kosten die betrekking hebben op het huidige boekjaar.
Niet in de balans opgenomen verplichtingen Fiscale eenheid De vennootschap maakt met haar 100% deelnemingen deel uit van een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting en omzetbelasting. De vennootschap staat aan het hoofd van de fiscale eenheid en is hoofdelijk aansprakelijk voor de belastingschulden van de fiscale eenheid als geheel. Overige niet uit de balans blijkende verplichtingen BDO Holding B.V. heeft een 403-verklaring afgegeven voor BDO Accountants & Belastingadviseurs B.V. en BDO Audit & Assurance B.V. Aantal werkzame personen Gemiddeld waren in 2014 bij BDO Holding B.V. 140 (fte) (2013: 129) werknemers werkzaam. Beloning bestuurders De vier bestuursleden hebben in 2014 voor hun bestuurswerkzaamheden de volgende beloningen ontvangen: 2014
2013
Bestuurdersbeloning 1.309 1.273 Aan bestuurders zijn leningen verstrekt waarvan per 31 december 2014 € 187.237 nog openstaat. De gemiddelde rentevoet op de leningen bedroeg 5,0%. Gedurende 2014 is een bedrag van € 13.659 afgelost. Aan de externe leden van de Raad van Toezicht werd in totaal een beloning toegekend van € 75.000 (2013: € 60.000). Eindhoven, 8 juli 2015 Raad van Bestuur BDO Holding B.V. R.W. Brummelman (voorzitter) A.D. den Braber J.C. Jelgerhuis Swildens H.P.W.M. Peeters
54
| JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V.
Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening over 2014 van BDO Holding B.V. te Eindhoven gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2014 en de geconsolideerde en enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2014 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat.
Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van BDO Holding B.V. per 31 december 2014 en van het resultaat over 2014 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.
Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Eindhoven, 8 juli 2015 KPMG Accountants N.V. A.J. de Bruin RA
Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het inrichten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risicoinschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de vennootschap. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de vennootschap gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.
JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V. |
55
STATUTAIRE BEPALINGEN OMTRENT DE WINSTVERDELING Artikel 20 van de statuten van BDO Holding B.V. luidt als volgt: • De vennootschap kan aan de aandeelhouders en andere gerechtigden tot de voor uitkering vatbare winst slechts uitkeringen doen voor zover het eigen vermogen van de vennootschap groter is dan het bedrag van het eigen vermogen dat krachtens de wet moet worden aangehouden. De vennootschap kan slechts aan een besluit van de algemene vergadering tot uitkering gevolg geven nadat het bestuur hieraan goedkeuring heeft verleend. Het bestuur kan zijn goedkeuring tot uitkering slechts weigeren indien het weet dan wel behoort te voorzien dat de vennootschap na die uitkering niet kan voortgaan met het betalen van haar opeisbare schulden. • De winst staat ter beschikking van de aandeelhoudersvergadering.
GEBEURTENISSEN NA BALANSDATUM In 2015 is in overleg met het zittende management van Amersfoort en Den Helder definitief overeenstemming bereikt over de verkoop van een deel van de BDO praktijken en de daaraan verbonden winstrechten Amersfoort en Den Helder. Door deze verzelfstandiging maken de praktijken niet langer onderdeel uit van het BDO netwerk. De activiteiten die zich specifiek richten op accountancy-, bedrijfs- en belastingadvies zullen worden voortgezet door het zittende management en de medewerkers van bovengenoemde praktijken.
56
| JAARVERSLAG 2014 BDO HOLDING B.V.
OVERZICHT VAN KAPITAALBELANGEN BDO Holding B.V. heeft een 100% belang, tenzij anders aangegeven, in de volgende deelnemingen welke gezien hun belang zijn opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening. BDO A&B Groep B.V. BDO Accountants & Belastingadviseurs B.V. BDO Audit & Assurance B.V. Beheer en Administratiemaatschappij Nederland B.V. BDO Schippers B.V.
Eindhoven Eindhoven Eindhoven Eindhoven
BDO Consultancy Groep B.V. BDO Consultants B.V. BDO Corporate Finance B.V. BDO IT Consultants B.V. BDO Investigations B.V. BDO Legal B.V. BDO Interim & Recruitment B.V. BDO Pensioenconsultants B.V.
Eindhoven Eindhoven Eindhoven Eindhoven Eindhoven Eindhoven Eindhoven
BDO Online Services B.V.
Eindhoven
BDO Facility Services B.V. BDO Global IT Management & Support B.V. Petobel I B.V.
Eindhoven Eindhoven
BDO HOLDING B.V.
[email protected] Telefoon 040 - 269 81 11 Kijk voor een overzicht van al onze vestigingen op www.bdo.nl
BDO is een op naam van Stichting BDO te Amsterdam geregistreerd merk. In deze publicatie wordt BDO gebruikt ter aanduiding van de organisatie die onder de merknaam ‘BDO’ actief is op het gebied van de professionele dienstverlening (accountancy, belastingadvies en consultancy). BDO Holding B.V. is lid van BDO International Ltd, een rechtspersoon naar Engels recht met beperkte aansprakelijkheid, en maakt deel uit van het wereldwijde netwerk van juridisch zelfstandige organisaties die onder de naam ‘BDO’ optreden. BDO is de merknaam die wordt gebruikt ter aanduiding van het BDO-netwerk en van elk van de BDO Member Firms.
07/2015 – BJ1514