JAARVERSLAG BDO HOLDING B.V

JAARVERSLAG BDO HOLDING B.V. SAMEN ONDERWEG

Omdat mensen tellen.

JAARVERSLAG 2015 BDO HOLDING B.V. P1

SAMEN ONDERWEG

P2 JAARVERSLAG 2015 BDO HOLDING B.V.

INHOUDSOPGAVE

Voorwoord ‘Samen onderweg’

4

Kengetallen 2015

6

Kerncijfers

7

Highlights 2015

9

Over BDO

10

n Onze historie

10

n Onze identiteit

11

n Onze klanten

12

n Onze mensen

12

n Onze dienstverlening

12

n Onze organisatie

14

Verslag Raad van Toezicht

16

Verslag Raad van Bestuur

18

Jaarrekening 2015 24


‘SAMEN ONDERWEG’ Organisaties moeten zich blijven heruitvinden. Wij willen samen met klanten, medewerkers en andere stakeholders stappen zetten om futureproof te blijven. Het op tijd inspelen op toekomstige uitdagingen is van groot belang voor onze klanten en daarmee voor de duurzaamheid van onze eigen dienstverlening. In 2015 zijn belangrijke stappen gezet om in te spelen op de ontwikkelingen die ons beroep doormaakt in de maatschappij. Met aanpassingen in ons HR-beleid anticiperen wij op veranderende verwachtingen in de markt. Wij hebben in 2015 ingezet op het creëren van een omgeving waarin kwaliteitsgericht handelen leidend is; een project dat ook in 2016 nadrukkelijk zal worden voortgezet. De implementatie van een nieuw bestuursmodel met focus op de aansturing van de vier Lines of Service is nodig voor de verdere ontwikkeling van de betreffende professie. De centrale focus op de drie marktsegmenten vergroot de consistentie van ons verhaal naar de markten die we bedienen en biedt ruimte voor goede initiatieven en een innovatieve aanpak. Het nieuwe bestuursmodel vraagt om een beleidsmatige rol van de Raad van Bestuur op het snijpunt van Lines of Service en markten. De waardevolle discussies die hierdoor ontstaan dragen bij aan de kwaliteit van de besluitvorming en de helderheid omtrent verantwoordelijkheid. Naast deze ontwikkelingen is in 2015 ook vooruit gekeken naar waar wij als organisatie willen staan in 2020. Het succesvol vernieuwen van de organisatie en de business is geen sinecure en vraagt om een adequate voorbereiding. Het is een reis op weg naar een steeds betere onderneming in een veranderende wereld. Hierbij hebben wij nadrukkelijk oog voor de efficiency van onze aanpak. We zien dit als voorwaarde voor verdere ontwikkeling, net zoals het streven naar topkwaliteit, het gebruik van de nieuwste technologieën, samenwerking met stakeholders en het bieden van de mogelijkheid om specifieke talenten en deskundigheid van onze mensen volop de ruimte te geven. Samen onderweg naar 2020. Werken met hoog opgeleide professionals betekent vooral sturen op een gezamenlijk doel. Heldere kaders bieden en een haalbaar einddoel definiëren. Voor ons is dat een groeiambitie, gestoeld op de persoonlijke ambities en ontwikkeling van ruim 2.100 BDO’ers. Juist deze persoonlijke ambitie stimuleren levert mooie resultaten op. Wij geloven sterk in het benutten van de intrinsieke motivatie en het zoveel mogelijk wegnemen van barrières. De grootste winst zit in de energie die op deze wijze vrij komt. Werken vanuit een gezamenlijk perspectief betekent de focus verleggen van de dagelijkse problemen naar het gezamenlijke doel. Wij zijn samen onderweg door in voortdurende interactie met de wereld om ons heen op onze unieke manier de goede dingen elke dag beter en efficiënter te doen. Reinder Brummelman voorzitter Raad van Bestuur



KENGETALLEN 2015

MANNEN (fte) 2015 1.186 2014 1.160

VROUWEN (fte) 2015 800 2014 778

RESULTAAT VOOR VERGOEDING AAN PARTNERS (x € 1 mln.)

2015 31,2 2014 32,0

OMZET PER DISCIPLINE (%) AUDIT & ASSURANCE ACCOUNTANCY & BEDRIJFSADVIES BELASTINGADVIES CONSULTANCY

2015 2014 32 31 33 35 27 27 8 7


GEMIDDELDE BEZETTING (fte) 2015 2014 PARTNERS 78 81 PROFESSIONALS 1.638 1.599 ONDERSTEUNERS 270 258

NETTO OMZET (x € 1 mln.)

2015 231,9 2014 229,1

GEMIDDELD AANTAL UREN OPLEIDING EN TRAINING (per fte)

2015 95 2014 85

INSTROOM MEDEWERKERS (aantal) 2015 448 2014 296

UITSTROOM MEDEWERKERS (aantal) 2015 357 2014 327

KERNCIJFERS 2015 Omzet (x € 1 mln.) Audit & Assurance Accountancy & Bedrijfsadvies Belastingadvies

2014

2013

2012

2011

75,0 77,0 62,2

70,4 81,6 61,8

69,5 85,0 61,5

61,8 80,2 56,8

60,3 81,8 56,6

17,7 231,9 1,2 117

15,3 229,1 -0,3 118

13,9 229,9 7,9 118

14,3 213,1 0,1 117

14,2 212,9 -1,0 115

Resultaat (x € 1 mln.) Resultaat voor vergoeding aan partners

31,2

32,0

33,5

28,1

30,6

Financiering (in % balanstotaal) Financiering partners (incl. certificaten) Financiering kredietinstellingen (langlopend)

38,4 16,7

36,1 14,6

37,8 16,2

36,7 16,9

37,1 16,7

677 628 394 142 312 2.153 4,4 1.986 78

565 598 347 121 431 2.062 -1,5 1.938 81

563 636 343 117 434 2.093 6,6 1.946 84

503 597 331 118 415 1.964 -1,6 1.826 75

504 627 329 105 430 1.995 -0,4 1.851 78

Consultancy Totaal omzet Omzet toename/-afname (in %) Gemiddelde omzet per fte (x € 1.000 per fte)

Medewerkers (aantallen ultimo) Audit & Assurance Accountancy & Bedrijfsadvies Belastingadvies Consultancy Ondersteuning * Totaal medewerkers Medewerkers toename/afname (in %) Gemiddelde bezetting (in fte) Gemiddelde bezetting partners (in fte)

* In 2015 is een deel van de ondersteuning overgeplaatst naar de Lines of Service (professionals). Er heeft geen herverdeling of herrekening in voorgaande jaren plaatsgevonden in bovenstaande tabel met kerncijfers.


2015 Diversiteit en samenstelling personeelsbestand (aantallen ultimo) Vrouwen Mannen Totaal medewerkers Parttime dienstverband (aantallen ultimo) Gemiddelde leeftijd (jaren) Werknemers met een vast dienstverband (aantallen ultimo) Opleiding en training (uren) Partners Professionals Ondersteuners * Totaal uren Kosten opleiding en training (x € 1.000) Geldwaarde uren ‘Out of pocket' kosten


2014

2013

2012

2011

960 1.193 2.153 643 35,7 1.837

905 1.157 2.062 667 36,2 1.809

909 1.184 2.093 689 36,2 1.870

871 1.093 1.964 620 35,7 1.718

900 1.095 1.995 652 35,1 1.733

4.718 178.491 5.013 188.222

4.405 154.917 5.145 164.467

3.977 151.917 4.801 160.695

4.992 150.104 4.409 159.505

3.348 153.831 4.891 162.070

19.357 5.296

17.466 4.188

16.503 4.019

15.752 4.154

15.404 3.980

HIGHLIGHTS 2015 Collega’s van International Tax Services (ITS) winnen de Acquisition International Magazine 2015 Tax Awards. Deze global awards huldigen de buitengewone prestaties van individuen en bedrijven binnen de Tax Industry. Nominatie vindt plaats door klanten, relaties en collega’s. De awards zijn een beloning voor succes, innovatie en ethiek in een internationale context over de afgelopen maanden.

Maurice de Kleer, belastingadviseur en partner in de fiscale adviespraktijk van BDO-kantoor Haaglanden, wordt de nieuwe voorzitter van de Nederlandse Orde van Belastingadviseurs (NOB). De orde benoemt De Kleer tijdens haar algemene ledenvergadering op donderdag 18 juni.

BDO Mergers & Acquisitions staat als financieel adviseur ook in 2015 op nummer 1 als het gaat om het aantal fusie- en overnamedeals in de ‘mid-market’ in de Benelux. Dat blijkt uit de ranking van Thomson Reuters over het jaar 2014. Op Europees niveau scoort BDO respectievelijk een 3e en 4e plaats en wereldwijd een 5e en 6e plaats in de ranking van de zogenoemde small cap en mid-market.

JAN

FEB

MRT

APR

MEI

JUN

JUL

AUG

SEP

OKT

NOV

DEC

Op woensdag 2 september ontvangen we maar liefst 160 nieuwe medewerkers tijdens de BDO Introductiedag, die plaatsvond bij SnowWorld in Zoetermeer. Naast een formeel programma, waarbij collega’s onder andere kennis maakten met de strategie van BDO, is er in de middag tijd voor teambuilding.

BDO opent op 2 november een nieuwe vestiging in HNK Apeldoorn. Sindsdien zijn we hier gehuisvest op de zeventiende en achttiende etage van het kantorencomplex aan de Boogschutterstraat.

Vele maatschappelijke en politieke ontwikkelingen beïnvloeden organisaties in de publieke sector. Voorbeelden daarvan zijn bezuinigingen, aangepaste wet- en regelgeving, marktwerking en terugtredende overheid. BDO gaat op dinsdag 22 september in op deze thema’s tijdens het BDO Publieke Sector Congres in Tivoli Vredenburg te Utrecht.

Op donderdag 1 oktober worden de jaarlijkse IAB-Awards in Londen uitgereikt. BDO wordt uitgeroepen tot winnaar in de categorie ‘Network of the Year’ door het International Accounting Bulletin (IAB). De award voor ‘Network of the Year’ wordt toegekend aan het netwerk dat winstgevende groeistrategieën heeft laten zien in de afgelopen 12 maanden en uitblinkt in de belangrijkste markten. Daarnaast speelt ook de continuïteit op het gebied van kwaliteit een rol.

Voor de vierde keer op rij is BDO de meest populaire werkgever onder de belastingadvieskantoren in Nederland. Dit blijkt uit het onderzoek ‘Werken in de Fiscaliteit’ van Berenschot en Sdu Uitgevers onder in Nederland werkzame fiscalisten. In het kader van het 80-jarig bestaan van BDO organiseert het BDO Fonds op 12 december samen met Stichting Opkikker een bijzondere jubileumactie: de ‘BDO Super Opkikkerdag’ op De Eemhof in Zeewolde. 130 BDO’ers zijn de gehele dag in actie om zo’n 55 gezinnen met kinderen die langdurig ziek zijn een topdag te bezorgen.

Op zaterdag 26 september vieren we in de Heineken Music Hall met meer dan 3.000 BDO’ers en introducés het 80-jarig bestaan van BDO in Nederland.


OVER BDO ONZE HISTORIE 8O De historie van BDO gaat ver terug; in 2015 hebben we als organisatie ons 80-jarig bestaan gevierd. Onze wortels liggen in Tilburg. Daar legde de heer Fortgens in 1935 met zijn administratiekantoor de basis voor wat zou uitgroeien tot BDO Nederland. In 1956 komt de heer Jan Obers in dienst, om vijf jaar later het bedrijf over te nemen. De tweede naamgever van deze organisatie, de heer Henk Camps, startte zijn carrière in 1947 te Eindhoven bij het accountantskantoor Cremers. De heer Camps neemt het kantoor in 1966 over en in 1967 fuseren de kantoren van Camps en Obers. In totaal werken er dan zo’n 50 mensen. Verschillende overnames volgen en Camps Obers & Co groeit gestaag. Er komt een vestiging in Utrecht en Alphen aan den Rijn, Leiden en Naaldwijk volgen snel. De jaren zeventig staan in het teken van uitbreiding van disciplines én kantoren. Maar ook op het gebied van automatisering en internationaal vlak volgen ontwikkelingen zich op. In 1987 sluit de organisatie zich aan bij BDO International; dat met naamgever ‘Dijker’ al Nederlandse roots bezat. De heer Jacques van Erven is dan inmiddels maatschapsvoorzitter. In 1990 telt BDO CampsObers 700 medewerkers. In december 1999 treedt de duizendste medewerker in dienst. Een maand later fuseert de organisatie met Walgemoed en zijn dat er 1.800. Vijf jaar later wordt de maatschap omgezet in een BV. In de daaropvolgende jaren neemt de digitalisering een grote vlucht, met o.a. Mijn BDO en Digitaal Dossier. De afgelopen jaren staan in het teken van relatie en kwaliteit; de twee pijlers van de strategie 2012-2016, die ook in de volgende strategieperiode belangrijke pijlers zullen blijven. Met de slogan ‘Omdat mensen tellen’ laat BDO zien waar zij voor staat. Regio’s worden gevormd om kwaliteit te waarborgen en vergroten, marktsegmenten gedefinieerd. Op naar een volgend lustrum!


ONZE IDENTITEIT

PROFIEL Wij zijn een adviesorganisatie, wereldwijd actief op het gebied van audit & assurance, accountancy & bedrijfsadvies, belastingadvies & consultancy.

AMBITIE Het leveren van de allerbeste s ervice en de beste kwaliteit.

Profiel BDO behoort wereldwijd tot de top 5 van accountants- en advieskantoren. Meer dan 2.100 BDO’ers ondersteunen en adviseren onze klanten vanuit 28 locaties verspreid over heel Nederland. De klanten van BDO zijn divers. Van mkb, directeur-grootaandeelhouders en vermogende particulieren tot grotere (inter)nationale en beursgenoteerde ondernemingen. Dit vraagt om de combinatie van enerzijds brede kennis en flexibiliteit en anderzijds het bieden van maatwerk in de vorm van specialistische expertise waar dat nodig is. BDO maakt deel uit van het wereldwijde BDO-netwerk van zelfstandige en onafhankelijke organisaties die onder de merknaam BDO actief zijn op het gebied van zakelijke dienstverlening. BDO is een informele, toegankelijke en transparante organisatie, die pragmatisch en met een no-nonsense mentaliteit te werk gaat. Er is ruimte voor een menselijke benadering en wij zijn ons bewust van onze eigen verantwoordelijkheid. BDO richt zich op de ontwikkeling van medewerkers tot adviseurs die zich verbinden aan hun klant, zowel inhoudelijk als relationeel, met de volledige inzet van hun talenten. BDO bestaat bij de gratie van de langetermijnrelaties die wij opbouwen met onze klanten. BDO is niet alleen fysiek dichtbij door onze medewerkers op 28 locaties, maar ook heel bereikbaar voor onze klanten. Met een vast aanspreekpunt op partnerniveau en een vast team van medewerkers voor het overnemen van knellende lasten bij de ondernemer, zodat die zich kan richten op het ondernemerschap. BDO staat ondernemers terzijde met de juiste adviezen, waar en wanneer zij dit willen. Ambitie BDO heeft de ambitie om in continuïteit de rol van vertrouwde adviseur en onafhankelijke accountant te vervullen voor klanten en het maatschappelijk verkeer. BDO wil zich onderscheiden door het bieden van: de allerbeste service aan onze klanten én het leveren van topkwaliteit; professionele

KERNWAARDEN Persoonlijk, passie, pragmatisch, professioneel.

ONDERSCHEIDEND VERMOGEN Betrokken, innovatief, nuchter, benaderbaar en toegankelijk.

uitdaging en verdiepingsmogelijkheden voor zijn partners en medewerkers. Het leveren van topkwaliteit gaat verder dan alleen de kwaliteit van onze dienstverlening. In de dagelijkse bedrijfsvoering hebben wij ook aandacht voor de kwaliteit van onze leefomgeving op sociaal, economisch en milieugebied. Kernwaarden In de BDO Bedrijfscode hebben wij onze principes vastgelegd en vertaald naar vier kernwaarden: Persoonlijk, Passie, Professioneel en Pragmatisch. De Bedrijfscode is voor BDO het referentiekader voor onze medewerkers. Daarnaast dient deze code ook als een middel om onze principes helder te maken richting onze klanten en de maatschappij. Iedere BDO’er geeft hier op zijn eigen wijze invulling aan. De gemeenschappelijke deler blijft de BDO-manier: persoonlijk, met passie, professioneel en pragmatisch. Op deze BDO-manier geven wij richting aan onze ambitie om de rol van vertrouwde adviseur en onafhankelijke accountant te vervullen. Persoonlijk - Wij voelen ons persoonlijk verbonden met onze organisatie, onze klanten en de omgeving waarin wij leven. Wij tonen ons persoonlijk verantwoordelijk voor ons handelen. Door onze oprechte betrokkenheid scheppen wij vertrouwen. Passie - Wij ervaren passie voor ons vak, onze relaties en onze organisatie. Wij zijn intrinsiek gemotiveerd om het beste uit onszelf en anderen te halen. Dat geeft ons de energie en de motivatie om de allerbeste service en de beste kwaliteit te leveren. Pragmatisch - Wij werken pragmatisch. Dit betekent dat wij praktische oplossingen bieden, afgestemd op de situatie. Helder en direct communiceren. Complexiteit terugbrengen tot de essentie. Professioneel - Wij zijn professionals en wij staan voor de beste kwaliteit. Ieder op zijn vakgebied gedraagt zich professioneel, objectief en integer. Wij handelen zorgvuldig en discreet, met aandacht voor de mens en de situatie.


ONZE KLANTEN

ONZE DIENSTVERLENING

Wij geloven in sterke relaties met klanten en persoonlijke, op maat gesneden oplossingen. Wij hebben klanten in verschillende marktsegmenten, maar allemaal hebben ze te maken met adviesvragen. Wij bieden daarvoor oplossingen, zodat de ondernemer zich kan richten op het ondernemerschap.

Binnen de zakelijke dienstverlening zijn wij actief op vier gebieden:

Onze dienstverlening is primair gericht op het ontzorgen van de klant. Dat vraagt van ons niet alleen kennis, maar ook inlevingsvermogen. Zo proberen wij elke ondernemer en onderneming de accountant en adviseur te bieden die past bij de cultuur van de klant. Elke klant heeft vanaf het begin een vast aanspreekpunt, die regelmatig het contact onderhoudt. Het maakt niet uit op welk gebied de klant met vragen zit, zijn of haar vaste aanspreekpunt bij BDO pakt het op met een team van gespecialiseerde professionals binnen BDO. Wij zijn in staat de problemen van ondernemers adequaat op te lossen door de kennis die wij dankzij ons landelijke en internationale netwerk in huis hebben. Kenmerkend in de BDO-dienstverlening is onze no-nonsense mentaliteit. Wij komen direct tot de kern en benaderen zaken onomwonden en duidelijk. Wij kennen onze klanten, de ins & outs van de bedrijfsvoering, maar ook de persoonlijke overwegingen. In het afgelopen jaar ondervonden wij dat onze klanten dit waarderen en trouw aan BDO blijven. En dat waarderen wij op onze beurt bijzonder.

ONZE MENSEN Wij zijn een organisatie van professionals. De kwaliteit van onze medewerkers is doorslaggevend voor onze dienstverlening, ontwikkeling en groei. ‘Doen waar je goed in bent’ is ons motto. Geen van onze mensen is hetzelfde, net als onze klanten dat niet zijn. Onze dienstverlening is een afgeleide hiervan: persoonlijk en op maat. Daarom vinden wij persoonlijke talentontwikkeling belangrijk. Wanneer onze mensen zich kunnen toeleggen op waar zij goed in zijn, daarin kunnen groeien, uitdagingen aangaan en carrière maken, leidt dit tot optimale inzet van ieders talent bij de dienstverlening aan onze klanten.


Audit & Assurance Een onderneming moet kunnen vertrouwen op de cijfers. De regels moeten juist zijn toegepast en aan de wettelijke verplichtingen moet zijn voldaan; dat wil de onderneming ook duidelijk maken aan zijn aandeelhouders, investeerders, leveranciers en klanten. BDO Audit & Assurance biedt dit vertrouwen. Naast controle en certificering biedt deze Line of Service toegevoegde waarde vanwege de natuurlijke adviesfunctie. Duidelijk en helder, afgestemd op de onderneming en branche. Voor een onderneming met buitenlandse activiteiten zorgt ons internationale netwerk voor een efficiënte en naadloze audit voor de hele groep. Accountancy & Bedrijfsadvies De accountants en bedrijfsadviseurs van BDO begeleiden ondernemers bij het verzorgen van hun financiële verantwoording. Onze bedrijfsadviseurs kijken samen met de ondernemer vooruit. Zij adviseren proactief over vraagstukken zoals DGA- en familiebedrijfproblematiek, rendementsverbetering, financiering, herstructurering en groeibegeleiding. Daarnaast stellen onze accountants de jaarrekening en managementinformatie samen en verzorgen de financiële en salarisadministratie met behulp van hoogwaardige (online) applicaties. Een persoonlijke ‘Mijn BDO’-omgeving maakt het mogelijk om gegevens uit te wisselen en voorziet de ondernemer op efficiënte wijze van rapportages, fiscale aangiften en (branche)specifiek nieuws. Ook de rapportering via XBRL/SBR zal hiermee mogelijk worden. Belastingadvies Onze Line of Service Belastingadvies behartigt de fiscale belangen van de ondernemer praktisch en proactief. BDO is een gids in de doolhof van continu veranderende fiscale wet- en regelgeving. Onze fiscalisten kijken met de ondernemer vooruit en voorzien hem/haar van pragmatisch advies om fiscale valkuilen te vermijden en kansen optimaal te benutten. Het fiscale team van BDO bestaat uit generalisten en specialisten. De generalisten zorgen voor fiscale en juridische oplossingen vanuit het brede perspectief van de bedrijfseconomische of privaatrechtelijke behoeften.

De oplossingen zijn werkbaar en efficiënt: geen kant-en-klaarproducten, maar oplossingen op maat van de klant en in overleg met zijn accountant en eventueel andere partners. Vanwege de complexiteit van de wetgeving heeft BDO ook verschillende specialisten, die zich uitsluitend bezighouden met één bepaald deeldomein, zoals onder meer: n loon- en premieheffing; n btw-advies; n International Tax Services; n estate planning; n procesvoering. Consultancy BDO beschikt over een team specialisten die ondernemers ondersteunen bij het oplossen van complexe problemen. De adviezen en interventies hebben als doel het rendement en de prestaties van de onderneming te optimaliseren. De consultants van BDO staan voor een persoonlijke benadering met op maat gemaakte oplossingen. Deze Line of Service omvat een breed scala aan dienstverlening. Ondanks de verschillende professionele achtergronden van onze adviseurs, acteren zij vanuit één gezamenlijk uitgangspunt: de gerichtheid op het rendement van de klant. Collega’s werken vanuit onze Lines of Service lokaal en vanuit regio’s samen op basis van een full servicebediening van onze klanten. Daarbij is, naast aansturing vanuit de Lines of Service, een centrale sturing vanuit marktdomeinen van kracht, gericht op Familiebedrijven, Corporate Clients en de Publieke Sector.


ONZE ORGANISATIE Bedrijfsstructuur BDO Holding B.V. staat aan het hoofd van een groep van met elkaar verbonden besloten vennootschappen (hierna: de ‘BDO groep’) die actief zijn op het gebied van professionele dienstverlening. De BDO groep werkt via vier soorten dienstverlening (‘Lines of Service’): ‘audit & assurance’, ‘accountancy & bedrijfsadvies’, ‘belastingadvies’ en ‘consultancy’. De activiteiten op het gebied van ‘audit & assurance’ zijn ondergebracht in BDO Audit & Assurance B.V., die een vergunning heeft voor het verrichten van wettelijke controles (onder meer bij Organisaties van Openbaar Belang) als bedoeld in de Wet toezicht accountantsorganisaties.

BDO Holding BV BDO Facility Services BV

BDO A&B Groep BV

BDO Consultancy Groep BV

BDO Global IT Management & Support BV

BDO Accountants & Belastingadviseurs BV

BDO Consultants BV

BDO Audit & Assurance BV

BDO Corporate Finance BV

Beheer- en Administratie Maatschappij Nederland BV

BDO IT Consultants BV

BDO Online Services BV

BDO Legal BV BDO Investigations BV

De activiteiten op het gebied van ‘accountancy & bedrijfsadvies’ en ‘belastingadvies’ worden verricht vanuit BDO Accountants & Belastingadviseurs B.V., omdat die activiteiten in veel gevallen als ‘totaalpakket’ worden aangeboden of afgenomen. De activiteiten op het gebied van ‘consultancy’ zijn verspreid over verschillende vennootschappen die vallen onder de subholding BDO Consultancy Groep B.V. Daarnaast biedt de BDO groep online diensten op administratief gebied aan. Deze diensten worden verleend vanuit BDO Online Services B.V. onder de naam ‘BDO Direct’. Bepaalde activiteiten zijn in een aparte vennootschap ondergebracht vanwege specifieke risico’s of wettelijke bepalingen. Het groepsonderdeel dat wordt gevormd door BDO Facility Services B.V. en haar deelnemingen verleent alleen facilitaire diensten ten behoeve van de overige onderdelen van de BDO groep en ten behoeve van BDO International Ltd. De aandelen van BDO Holding B.V. worden via een vijftal houdstervennootschappen gehouden door Stichting Aandelenbeheer BDO. Deze stichting kent een Vergadering van Partner-aandeelhouders, waarvan alle houders van certificaten van aandelen in het kapitaal van de hiervoor bedoelde houdstervennootschappen deel uitmaken. Die certificaathouders binnen de BDO groep - de partner-aandeelhouders - zijn (via hun praktijkvennootschap) werkzaam ten behoeve van een of meer tot de BDO groep behorende vennootschappen op basis van een met BDO Holding B.V. gesloten managementovereenkomst. De partners hebben recht op een resultaatafhankelijke managementvergoeding.


BDO Interim & Recruitment BV

Bestuur Binnen de BDO groep bestaat een ononderbroken bestuurslijn, lopend vanaf Stichting Aandelenbeheer BDO tot en met de groepsmaatschappijen, waarbinnen de activiteiten daadwerkelijk worden verricht. Die ononderbroken bestuurslijn is een gevolg van het feit dat het bestuur van elke groepsmaatschappij bestaat uit de enig aandeelhouder daarvan, terwijl tussen het bestuur van Stichting Aandelenbeheer BDO (de Raad van Bestuur) en het bestuur van BDO Holding B.V. een personele unie bestaat. Feitelijk bestaat het bestuur van boven naar beneden in de vennootschappelijke structuur van de BDO groep steeds uit de leden van de Raad van Bestuur, zij het dat zij daarbij steeds in een andere hoedanigheid optreden. Binnen elke groepsmaatschappij is het dagelijks beleid met betrekking tot de activiteiten van die groepsmaatschappij (per beroepsgroep) opgedragen aan een Directie van de betreffende Line of Service. De leden van de Directie behoren tot de beroepsgroep die binnen de desbetreffende groepsmaatschappij de activiteiten verricht waarover het dagelijks beleid zich uitstrekt. De Raad van Bestuur bestond in 2015 uit de volgende leden: n R.W. (Reinder) Brummelman RA, voorzitter; n A.D. (Dick) den Braber RA; n J.C. (Jouke) Jelgerhuis Swildens RA; n mr. drs. H.P.W.M. (Erik) Peeters.

Toezicht Raad van Toezicht Het toezicht op de Raad van Bestuur en op de algemene gang van zaken binnen de BDO groep is opgedragen aan de Raad van Toezicht, waarvan de leden worden benoemd door de Vergadering van Partner-aandeelhouders. De Raad van Toezicht is zodanig samengesteld dat wordt voldaan aan de eisen van onafhankelijkheid, onpartijdigheid en deskundigheid. Er zijn twee externe leden binnen de Raad van Toezicht. Het voornemen is om in de loop van 2016 een Raad van Commissarissen te formeren die geheel uit externe leden bestaat. De Raad van Toezicht bestond in 2015 uit de volgende leden: n M. (Mariëtte) Doornekamp-Rijkers, voorzitter en extern lid; n P.A.M. (Paul) Thijssen RA, extern lid; n H.M.Th.G. (Huub) Gijsbers AA FB, partner-aandeelhouder BDO (tot 28 mei 2015); n B.J. (Bert) Scholten RA, partner-aandeelhouder BDO (tot 24 januari 2016).

organisatie. Het is ons streven om in de toekomst wel te voldoen aan de vereisten van een evenwichtige verdeling van deze functies over mannen en vrouwen. Ten aanzien van externe leden is dit beter in te vullen dan ten aanzien van interne leden. De doorstroom van vrouwen naar de functie van partner-aandeelhouder blijft op dit moment nog achter. Dit heeft tijd nodig. Ons beleid op het gebied van diversiteit moet in de toekomst voor een meer evenwichtige verdeling zorgen. Ondernemingsraad De Ondernemingsraad (OR) vertegenwoordigt het collectief van BDO’ers en is niet de belangenbehartiger van individuele medewerkers. Waar regelingen voor meerdere BDO’ers knelpunten vormen, neemt de OR haar verantwoordelijkheid om zaken te onderzoeken en bespreekbaar te maken bij de Raad van Bestuur. In gezamenlijkheid worden verbeteringen nagestreefd. De OR communiceert over haar eigen bezigheden, discussieonderwerpen en initiatieven en betracht geheimhouding ten aanzien van vertrouwelijke informatie. Het informeren van medewerkers is voorbehouden aan de werkgever.

In het navolgende hoofdstuk is een verslag van de Raad van Toezicht over 2015 opgenomen. Commissie Publiek Belang In juni 2012 heeft BDO de NBA ‘Code voor Accountantsorganisaties met een OOB-vergunning’ mede ondertekend. Eén van de onderdelen van deze Code betreft het instellen van een zogenaamde Commissie Publiek Belang (CPB) die in meerderheid bestaat uit onafhankelijke, externe leden. De CPB is bij BDO een vaste commissie van de Raad van Toezicht (RvT) en heeft primair als taak om toe te zien op de borging van het publieke belang binnen BDO Audit & Assurance B.V. De Commissie Publiek Belang bestond in 2015 uit de volgende leden: n M. (Mariëtte) Doornekamp-Rijkers, voorzitter en extern lid; n P.A.M. (Paul) Thijssen RA, extern lid; n B.J. (Bert) Scholten RA, partner-aandeelhouder BDO (tot 24 januari 2016). In het BDO Transparantieverslag 2015 is een verslag opgenomen van de Commissie Publiek Belang. Wet bestuur en toezicht In het kader van de Wet bestuur en toezicht dient voldaan te worden aan het vereiste van een evenwichtige verdeling van bestuurs- en toezichthoudende functies over vrouwen en mannen. Momenteel bestaat onze Raad van Bestuur uit vier mannen. De voorzitter van onze Raad van Toezicht is een vrouw. Ook aan een belangrijk orgaan als onze Selectiecommissie is één vrouwelijk extern lid toegevoegd. Op dit moment voldoen wij hiermee nog onvoldoende aan de vereisten ten aanzien van een evenwichtige verdeling van bestuurs- en toezichthoudende functies binnen onze

De OR onderhandelt en houdt daarbij onder meer oog voor het totaal en voor de continuïteit van de organisatie. Daardoor kan het voorkomen dat aspecten voor individuele of kleine groepen BDO’ers nadelig uitvallen, terwijl de maatregel voor de grootste groep een verbetering inhoudt. De OR van BDO is geen vakbond. De OR van BDO bestond eind 2015 uit dertien leden afkomstig uit diverse regio’s. De OR streeft naar een evenwichtige samenstelling waarbij iedere regio van BDO vertegenwoordigd is. Om efficiënt en effectief te kunnen opereren, heeft de OR commissies gevormd. Op die manier hoeft niet elk OR-lid zich tot in detail in alle onderwerpen te verdiepen, maar is de OR toch slagvaardig en breed georiënteerd. De commissies specialiseren zich, zoeken naar mogelijkheden en kansen, bereiden initiatieven voor en informeren de hele OR. De OR is acht keer per jaar bij elkaar geweest en zes keer per jaar was er een overleg met een vertegenwoordiger van de Raad van Bestuur en het hoofd HR. Het afgelopen boekjaar waren de economische ontwikkelingen en de plannen voor kwaliteitsverbetering ten aanzien van de ondersteuners een belangrijk gespreksonderwerp op de agenda. Daarnaast is stil gestaan bij de verzelfstandiging van twee voormalige HLB Schippers kantoren, de plannen op HR-gebied zoals Talent Ontwikkeling & Performance (TOP) en de Kritische Prestatie Indicatoren (KPI’s), de vertegenwoordiging van de partners e.a. De OR heeft in 2015 ook gesproken met de voorzitter van de Raad van Toezicht en de voorzitters van de Lines of Service over hun toekomstvisie en jaarplannen. Als het gaat om pensioenregelingen, schakelen zowel de OR als onze HR-afdeling vaak een vakspecialist in, uit onze praktijk of extern. Dit is ook gebeurd in 2015.


VERSLAG RAAD VAN TOEZICHT De Raad van Toezicht van BDO bestond vanaf 1 januari 2015 uit vier leden. Twee daarvan komen uit de BDO-organisatie, de twee anderen zijn externen. Het model van een mix van interne en externe leden heeft jarenlang goed gefunctioneerd maar verandert als gevolg van ontwikkelingen in wet- en regelgeving. Het voornemen is om in de loop van 2016 een Raad van Commissarissen te formeren die geheel uit externe leden bestaat. Een en ander ligt in lijn met de voorstellen die de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA) heeft gedaan.

n

De Raad van Toezicht nam in de loop van 2015 afscheid van Huub Gijsbers die toetrad tot de Directie van Accountancy & Bedrijfsadvies en in januari 2016 van Bert Scholten, in de aanloop naar de vorming van een volledig externe Raad van Commissarissen. De Raad vergaderde in 2015 zesmaal met de Raad van Bestuur en woonde driemaal een participantenvergadering (VvP) bij. Onze ervaring is dat BDO en zijn Raad van Bestuur zich ook in 2015 open en transparant opstellen waardoor we onze toezichthoudende taken naar behoren kunnen invullen. Naast de genoemde vergaderingen zijn er diverse gesprekken met stakeholders binnen de BDOorganisatie gevoerd. Daarnaast heeft de voorzitter verschillende keren met de voorzitter van de Raad van Bestuur individueel gesproken en heeft de voorzitter van de Raad van Toezicht samen met de voorzitter van de Raad van Bestuur de beoordelingsgesprekken (TOPP-gesprekken) met de individuele leden van de Raad van Bestuur gevoerd. De externe leden van de Raad van Toezicht hebben twee keer gesprekken met de OR gevoerd. In beide gevallen zonder aanwezigheid van leden van de Raad van Bestuur. De Commissie Publiek Belang (CPB) bestaat uit drie leden en is gevormd vanuit de Raad van Toezicht. Voor het verslag van de Commissie verwijzen wij naar het Transparantieverslag op de website van BDO. De Raad van Toezicht stelt met tevredenheid vast dat er over een brede linie goede resultaten zijn geboekt in 2015. Dat heeft niet alleen te maken met een aantrekkende economie maar ook met de transformatie die de afgelopen jaren is doorgemaakt. Deze transformatie is nodig om de ambitieuze groeistrategie waar te maken. BDO heeft de afgelopen jaren grote stappen gezet op een breed terrein. Er is meer focus op marktsegmenten gekomen, de aansturing is sterk verbeterd - evenals het bijbehorende budgetteringsproces - en het HR-beleid is gemoderniseerd. Belangrijke thema’s die in 2015 aan bod zijn gekomen in de diverse hierboven genoemde gesprekken zijn: n Het nieuwe besturingsmodel waarin Directies verantwoordelijk zijn voor de professionele dienstverlening. De traditionele geografische oriëntatie is losgelaten. De voordelen hiervan zijn evident. Allereerst ontstaat er een sterkere focus op professie en ontstaat een model met meer ruimte om elkaar aan te spreken en daardoor bijdraagt aan een hogere kwaliteit. Dat aspect is van het grootste belang voor een accountantsorganisatie. Daarnaast vormden de marktteams de commerciële motor


n

n

n

en concentreerden kennis van de marktsegmenten. De wijzigingen zijn nog maar recent en zullen zich in de praktijk nog moeten gaan bewijzen. Niettemin stemmen de eerste signalen positief; Kwaliteit van de dienstverlening, mede in het licht van de maatschappelijke ontwikkelingen (en incidenten) in het accountantsvak. Binnen de beroepsgroep zijn als gevolg daarvan verbeterprogramma’s geformuleerd om het vertrouwen in de accountant te herstellen en toezichthouder AFM monitort de implementatie van deze plannen kritisch. Van belang hierbij is dat het in de ogen van de Raad van Toezicht, maar ook van het brede publiek in de samenleving niet alleen gaat om accountants maar om alle professionals die werkzaam zijn bij een accountantsorganisatie, waaronder dus ook consultants en fiscalisten. Succesvol werken aan vertrouwen is dan ook een zaak voor de hele organisatie. Ook is het zaak om niet alleen maar te redeneren vanuit strengere kaders voor wet- en regelgeving: kwaliteit vloeit vooral voort uit een intrinsieke motivatie om de juiste beslissingen te nemen en een kritische houding aan te nemen. In 2015 is veel werk verzet om op dit gebied te voldoen aan de veranderende eisen. Dit heeft veel gevergd van de hele organisatie maar meer specifiek van de professionals die het compliancebeleid vormgeven en implementeren. Een woord van dank aan hen is dan ook op zijn plaats; Een fair beloningsbeleid. Het is van belang dat er sprake is van een beloningsmodel waarin geen prikkels zijn die de kwaliteit potentieel kunnen ondermijnen. BDO heeft van oudsher een egalitair beloningsmodel voor partners. Het streven is nadrukkelijk te komen tot een beloningsmodel met een incentive dat kwaliteit verder bevordert en gewenst gedrag stimuleert. Het thema diversiteit. De Raad stelt vast dat er op dit aspect nog duidelijk ruimte voor verbetering is, wat onder meer blijkt uit het feit dat alle posities in de Raad van Bestuur en Directies worden ingenomen door mannen; De vorming van een Raad van Commissarissen, als antwoord op de eisen die wet- en regelgeving stellen. De Raad van Toezicht stelt vast dat op het punt van coöptatie en de benoeming en het ontslag van bestuurders is gekozen voor een beperking van de bevoegdheden die een Raad van Commissarissen heeft. De Raad heeft begrip voor deze beslissing aangezien het gaat om een grote (historische) verandering voor BDO maar heeft er in gesprekken ook op gewezen dat het past bij moderne opvattingen en de maatschappelijke verwachtingen om een Raad van Commissarissen te formeren die deze bevoegdheden wel heeft.

In 2016 zijn opnieuw belangrijke stappen gezet om BDO te versterken. We zijn ons ervan bewust dat een combinatie van factoren veel heeft gevergd van de medewerkers maar stellen ook vast dat er veel energie is. Dat geeft veel vertrouwen voor een gezonde toekomst want uiteindelijk maken mensen het verschil. Namens de Raad van Toezicht, M. (Mariëtte) Doornekamp, voorzitter


VERSLAG RAAD VAN BESTUUR Strategie De cijfers over 2015 laten zien dat onze mensen ook het afgelopen jaar het beste uit zichzelf hebben gehaald in uitdagende omstandigheden. De omzet groeide met 1,2 procent naar bijna 232 miljoen euro. Gecorrigeerd voor de verkoop van de kantoren in Amersfoort en Den Helder bedroeg de autonome groei 3 procent. BDO groeit echter niet alleen in kwantitatieve maar vooral ook in kwalitatieve zin. Dat valt niet los te zien van onze duidelijke strategische richting. Onder de noemer Exceptional Client Service zetten we in op het leveren van topkwaliteit en de allerbeste relatie met onze klanten. Die twee uitgangspunten vormen de basis van ons beleid op een breed terrein: de continue vernieuwing van onze diensten en de manier waarop we deze aanbieden, de focusgebieden in onze marktbewerking, de ontwikkeling van talent, het beleid voor maatschappelijk verantwoord ondernemen en andere belangrijke beleidsdomeinen. Voor de toekomst geldt dat we beheerste groei nastreven. Internationaal willen wij ons nadrukkelijker onderscheiden van de andere middelgrote netwerken en in een aantal jaren doorgroeien van een omzet van ruim 6 miljard euro naar 10 miljard euro wereldwijd. Wij willen het alternatief zijn voor klanten die de allerbeste service willen met steeds topkwaliteit. Dat wij hieraan geen concessies willen doen en dit steeds voorop hebben staan, bedoelen wij met een beheerste groei. De Nederlandse praktijk - met van oudsher een sterke positie en volwassen portfolio van diensten - kan daaraan een mooie bijdrage leveren. Het doel voor Nederland is een doorgroei naar een omzet van 300 miljoen euro. Daarmee ligt onze groeidoelstelling op een kleine 70 miljoen euro in de komende jaren. Voor de Nederlandse praktijk geldt dat er nadrukkelijk groeikansen liggen voor onze dienstverlening op het gebied van consultancy en belastingadvies. We ontwikkelen die kansen door verder te bouwen aan het merk BDO en door onze relevante expertise te vergroten. We staan open voor overnames en hebben over de hele linie een scherp oog voor het uitbreiden van expertise om onze marktkracht en -reputatie te vergroten. We redeneren echter primair vanuit eigen kracht en hebben in 2015 nadrukkelijk de marktsegmenten waarop wij ons richten - Mkb & Familiebedrijven, Corporate Clients en de Publieke Sector - versterkt. Mkb & Familiebedrijven Voor Mkb & Familiebedrijven geldt dat deze groep van oudsher onze thuismarkt is. Ook nu is onze positie hier nog steeds krachtig en is er sprake van een grote klantloyaliteit. Om die positie te behouden is voortdurende vernieuwing essentieel. Dit segment van de markt kenmerkt zich de afgelopen tien jaar door vergaande automatisering van mkb-diensten op het gebied van het samenstellen van jaarrekeningen en aangiftes. Dit leidt tot grotere efficiency - en daarmee druk op de traditionele omzetten - en biedt tegelijkertijd meer ruimte om ons te profileren met nieuwe


vormen van dienstverlening. Om dat goed te doen, bouwen we verder aan een dienstverleningsmodel waarbij sprake is van verdere standaardisering van processen - met als resultaat optimale efficiency - en de juiste mix van competenties met adviseurs die het verschil kunnen maken in de relatie met de klant en op maat advisering. Relevante initiatieven in 2015 om onze kracht in dit segment te vergroten waren onder meer de voorbereiding van een samenwerking met het Erasmus Centre for Family Business (ECFB). Belangrijkste doel van deze nieuwe samenwerking is het faciliteren van onderzoek van de hoogste kwaliteit, en deze te vertalen naar herkenbare cases en praktische hulpmiddelen. Het eerste onderzoek, dat in april 2016 is verschenen, gaat over het thema strategieverandering na generatiewisseling. Verder is een congres georganiseerd over emoties in het familiebedrijf en zijn er drie thematische familiebedrijvenuitgaven ‘BDO Anders’ en ‘BDO Accent’ verschenen, gericht op het mkb. Daarnaast is de tweede editie van het boek ‘Het DNA van de grootste familiebedrijven’ verschenen. Ook ontwikkelden we specifiek voor het familiebedrijf een dienstenportfolio om dit segment nog meer maatwerk te bieden. Corporate Clients In de markt voor Corporate Clients is BDO van oudsher een minder vanzelfsprekende naam. De afgelopen jaren worden we echter steeds meer (h)erkend door grotere bedrijven. Dat valt niet los te zien van onze inzet om vernieuwende proposities te bieden en onze focus op een aantal gebieden, waar we het onderscheid kunnen maken met een groep ervaren en deskundige professionals. Gesterkt door deze ontwikkeling hebben we ook in 2015 weer actief de markt bewerkt. We voerden een prikkelende campagne onder de noemer ‘Corporate Agility’, om te onderstrepen dat wij als geen ander ondernemingen kunnen helpen om in volatiele tijden en markten succesvol te zijn en te blijven. Ook ontwikkelden we rondom drie thema’s - Human Resource & Analytics, Reputatiemanagement en Financieringsvormen - onderzoeken en thematische magazines (BDO Scope). Het resultaat van deze inspanningen is zeer bevredigend. Met name voor de consultancydienstverlening zijn we in de financiële sector inmiddels een zeer gangbare naam, terwijl we ook in andere sectoren (Food, TMT) steeds meer voet aan de grond krijgen. In de audit is dit een lastigere uitdaging en zijn tradities in de accountantskeuze lastiger te doorbreken. Daarbij is in onze visie vooral een lange adem nodig om ook daar aan kracht te winnen. Niettemin is het zeer bemoedigend dat we ook in deze dienstverlening steeds vaker worden gevraagd om deel te nemen aan tenders die tot de verbeelding spreken. Publieke Sector Last but not least de Publieke Sector, waar de kennis en kwaliteit van BDO al enige jaren steeds beter wordt herkend. De groeispurt die we in deze sector maken, zette in 2015 door en spitst zich toe op woningcorporaties, de zorgsector en lokale overheden. Inmiddels zijn we de accountant van

meer dan 30 gemeenten. In 2015 is een grote stap gezet met het aanbrengen van een sterkere segmentfocus. Het marktteam definieert gezamenlijke thema’s en ontwikkelt vervolgens branchespecifieke middelen. De marktbewerking (nieuwe klanten en nieuwe opdrachten) loopt via de branchegroepen. Door op deze manier samen te werken, maken we alle branchegroepen binnen de Publieke Sector slagvaardiger. Ook in dit segment zijn tal van initiatieven ontwikkeld om BDO beter te positioneren, waaronder het Publieke Sector Congres. De verplichte roulatie van accountantskantoren biedt in deze markt vol dynamiek goede kansen.

seerd performancesysteem. Voor dat laatste geldt dat er sprake is van een duidelijke koppeling tussen visie/ambitie en de verwachtingen die we hebben van medewerkers van verschillende niveaus en van verschillende disciplines. Voor iedereen is heel tastbaar wat men kan doen om te helpen de visie/ambitie te realiseren en door het meten van de resultaten op de KPI’s kunnen we medewerkers dan ook belonen voor die bijdrage. Het HR-instrumentarium sluit daarmee naadloos aan op onze strategie en op de vier kernwaarden van onze organisatie: Persoonlijk, Passie, Pragmatisch en Professioneel.

Veranderende marktdynamiek De Nederlandse economie toonde in 2015 duidelijk herstel na een langdurige periode van tegenwind. Dit was over de volledige breedte voelbaar in de marktvraag en resulteerde in een solide performance. Niettemin is het essentieel om de dienstverlening en het daarbij horende bedrijfsmodel voortdurend te blijven ontwikkelen om in te spelen op veranderingen in de markt. Een verandering is een voortdurend toenemende efficiency in de processen rondom het samenstellen van jaarrekeningen en/of aangiftes. Daardoor is minder handwerk nodig en dit zet ook de marktprijzen onder druk. Aan de andere kant ontstaat er ruimte om de adviesrol sterker vorm te geven door op diverse terreinen de rol van sparringpartner in te vullen. Dat vraagt van BDO om moderne technologie waarmee de basis van de dienstverlening zo efficiënt mogelijk ingevuld kan worden en om de juiste competenties om waarde te creëren vanuit onze adviesrol. Op beide aspecten hebben we de afgelopen jaren goede resultaten geboekt.

Het aantrekken en behouden van toptalent is en blijft een succesbepalende factor. We hebben een sterke positie op de arbeidsmarkt en hebben dit jaar onze wervingsactiviteiten geïntensiveerd. Dit heeft geresulteerd in een toename van de instroom van schoolverlaters. Ook zij-instromers van andere accountantskantoren kiezen steeds vaker voor het persoonlijke karakter van BDO. Bij de selectie is er een sterke focus op relatievaardigheden, die in de huidige markt van groot belang zijn. Die focus is ook zichtbaar in de programma’s van onze BDO Academie waar we niet alleen bijdragen aan vaktechnisch goed geschoolde professionals maar ook de lat hoog leggen bij het ontwikkelen van relationele vaardigheden en een kritische instelling.

Een andere belangrijke factor die de marktdynamiek bepaalt is het vertrouwen in de beroepsgroep. Er zijn de afgelopen jaren incidenten in het vak geweest die vraagtekens hebben opgeroepen over de integriteit en kwaliteit van accountants. Dat heeft geleid tot veel discussie en tot verschillende maatregelen om het vertrouwen te herstellen - zoals strengere eisen aan dossiervorming, de verplichte roulatie van accountantskantoren en maatregelen die voortkomen uit een plan van aanpak dat de beroepsgroep zelf heeft ontwikkeld. Deze maatregelen werken kostenverhogend en deze kostenverhoging is niet altijd direct door te voeren in onze tarieven. Uiteraard zal dit op de lange termijn wel noodzakelijk zijn.

We zijn ons er terdege van bewust dat een aantal ontwikkelingen - een aantrekkende economie, succesvolle marktbewerking en wetgeving die meerwerk in opdrachten met zich meebrengt - leidt tot een hoge werkdruk. We zien er dan ook kritisch op toe dat deze werkdruk geen ongewenste effecten heeft op onze medewerkers, vanuit de wetenschap dat een vitale organisatie tot de beste resultaten leidt. Daarbij hoort ook dat er ruimte is om te genieten van het succes. In dat kader kijken we met veel plezier terug op het feest wat we met meer dan 3.000 collega’s en introducés vierden in de Heineken Music Hall ter gelegenheid van ons 80-jarig bestaan in Nederland. Performance In een jaar van veranderende marktdynamiek en vernieuwingen en verbeteringen ten behoeve van onze klanten en professionals hebben we solide resultaten behaald. De nettowinst daalde als gevolg van extra investeringen in kwaliteit en opleidingen licht van 32,0 miljoen euro naar 31,2 miljoen. Het bedrijfsresultaat nam toe van 33,0 miljoen euro in 2014 tot 33,4 miljoen euro in 2015.

HR Met aanpassingen in ons HR-beleid anticiperen we op veranderende verwachtingen in de markt. Mensen maken als nooit tevoren het verschil in die markt. Onze pay-off ‘Omdat mensen tellen’ onderstreept dat ook nadrukkelijk, niet alleen waar het gaat om de relatie met onze klanten maar ook om onze eigen professionals.

Ook de financiële positie blijft onverminderd sterk, hetgeen blijkt uit een solvabiliteitsratio van 31 procent waarmee ruimschoots wordt voldaan aan de door de kredietverstrekkende banken gestelde eisen. Een gezonde financiële positie is nodig om onze ambities waar te kunnen maken en de daarvoor benodigde investeringen te kunnen (blijven) doen.

In 2015 hebben we grote stappen gezet met deze modernisering van de HR-cyclus. Belangrijke onderdelen daarvan zijn een verbeterd selectiesysteem, hernieuwde opleidingen en een gemoderni-

In 2015 investeerden we ruim 3,0 miljoen euro in materiële vaste activa. Meer dan de helft van deze investeringen ziet op verbouwingen van onze kantoorpanden. In 2015 verhuisden onze professionals in


Breda naar een nieuw kantorencomplex op Breda Centraal. De centrale, goed bereikbare en levendige nieuwe locatie op Breda Centraal voldoet aan alle eisen van een moderne werkomgeving. Het nieuwe station van Breda brengt reizen, wonen, werken en winkelen op een duurzame manier samen.

de markten van Corporate Clients en de Publieke Sector en ook bij onze ambitie om in de markt voor Mkb & Familiebedrijven proposities te bieden die de efficiency van een grote gebundelde organisatie combineren met professionals die dichtbij de ondernemer staan.

Daarnaast is eind 2015 een nieuwe vestiging in Apeldoorn geopend. BDO was met kantoren in Nunspeet, Ede en Zutphen al ruim vertegenwoordigd in deze regio. De nieuwe vestiging in Apeldoorn krijgt een centrale functie in het gebied.

De verandering heeft ook gevolgen voor de rol van de Raad van Bestuur, die een meer beleidsmatig karakter krijgt.

Kerncijfers over onze mensen Ultimo 2015 bedroeg het aantal medewerkers inclusief partners 2.153 ten opzichte van 2.062 ultimo 2014. De gemiddelde bezetting in fulltime equivalenten (fte’s) lag in 2015 op 1.986 (2014: 1.938). De gemiddelde omzet per fte daalde van 118.000 euro in 2014 naar 117.000 euro in 2015. De verdeling vrouw/man ultimo 2015 is 45 procent vrouwen tegenover 55 procent mannen. Het totale aantal studie-uren bedroeg 188.222, waardoor het gemiddelde aantal studie-uren per fte uitkomt op 95 uur. Het ziekteverzuim steeg van 2,6 procent in 2014 naar 2,8 procent in 2015. In 2015 waren er geen meldingen bij vertrouwenspersonen.

Besturing Een tweede grote verandering betreft de implementatie van een nieuw bestuursmodel in 2015. Dit model gaat niet langer uit van resultaatverantwoordelijkheid per vestiging. In het nieuwe model ligt focus op de aansturing van de vier Lines of Service in combinatie met een duidelijke focus op de drie marktsegmenten die we onderscheiden. De verantwoordelijkheid voor de professie is in dit model gedelegeerd naar de nieuw benoemde Directies van de Lines of Service. Met de verandering zijn groepen professionals met gelijke achtergrond onder centrale aansturing samengebracht. Dit geeft kansen op de verdere ontwikkeling van de betreffende professie. Deze ontwikkeling past bij de eisen die door de regelgeving worden gesteld, met name in de Audit & Assurance-dienstverlening. We zijn ervan overtuigd dat deze aanpassing garant staat voor de hoogste kwaliteitswaarborgen. Voor een intensieve marktbenadering zijn de eerder genoemde marktteams opgericht voor de segmenten Mkb & Familiebedrijven, Corporate Clients en Publieke Sector. De voordelen ervan zijn evident. Ten eerste biedt het model meer ruimte voor consistente marktfocus en voor BDO-brede strategische initiatieven en innovaties. Kennisopbouw van branches en marktbewerking vindt plaats vanuit een landelijke benadering. Dit past bij onze ambities om een sterkere positie op te bouwen in


Werken aan vertrouwen Het vertrouwen in het accountantsvak staat de afgelopen jaren onder druk en in september 2014 presenteerde de NBA Werkgroep Toekomst Accountantsberoep een rapport met hervormingsmaatregelen ‘In het publiek belang’ om het vertrouwen in en de kwaliteit van de sector te verbeteren. BDO is nauw betrokken geweest bij het opstellen van het rapport en onderschrijft het belang van de maatregelen. In 2015 hebben we diverse maatregelen getroffen om onze organisatie te verstevigen en een omgeving te creëren waarin kwaliteitsgericht handelen leidend is. BDO heeft op diverse terreinen reeds significante vooruitgang geboekt en ligt op schema om in 2016 het merendeel van de maatregelen geïmplementeerd te hebben. Leidend hierin is overigens niet de verplichting die vanuit regelgeving voortvloeit maar ons eigen strategisch streven naar de hoogste kwaliteit. Wij gaan vol energie en met de juiste focus door met het aanpassen van onze organisatie zodat er binnen afzienbare termijn een volledig op kwaliteit gerichte cultuur en organisatie staat die tevens voldoet aan de eisen van toezichthouders. Meer details hierover zijn te lezen in ons jaarlijkse Transparantieverslag. Op deze plaats wijzen we op twee voorstellen die vanuit het specifieke karakter van BDO nadere toelichting behoeven. De eerste is het beloningsbeleid. Binnen de professie is het afgelopen jaar, in het kader van de noodzakelijke verbetering van de kwaliteit, veel gesproken over het negatieve effect van (financiële) prikkels. Het vermoeden daarbij is dat het bedienen van grote klanten, het beheren van een omvangrijke portefeuille of het binnenhalen van aanzienlijke opdrachten zwaar zou meetellen bij de financiële beloning. BDO is altijd uiterst terughoudend geweest bij het differentiëren in beloningsniveaus. In het vernieuwde performancesysteem telt de performance op elk van de kernwaarden in beginsel op gelijke wijze mee. Een uitzondering daarvoor is gemaakt voor de Line of Service Audit & Assurance waarbij het accent overhelt naar de KPI’s inzake kwaliteit en coaching van medewerkers. Naar onze mening komen we met onze regeling tegemoet aan de uitgangspunten die in het eerder genoemde rapport zijn geformuleerd om verkeerde prikkels uit de beloning te voorkomen.

Een tweede punt betreft het statuut van de Raad van Commissarissen. BDO heeft gedurende tien jaar een Raad van Toezicht met een externe voorzitter, een extern lid en interne leden (partners). Juist deze samenstelling heeft goede diensten bewezen, aangezien de onafhankelijke en frisse blik van buiten gecombineerd werd met de specifieke kennis van een organisatie van professionals. Met zijn toezichtmodel liep BDO jaren voorop, vooral vanwege de externe invloed die binnen de structuur was zeker gesteld. De werkgroep van de NBA onderkende de noodzaak onafhankelijk, dus extern, toezicht te hebben bestaande uit externen. Deze ontwikkeling volgend zal BDO afscheid nemen van het huidige Raad van Toezicht-model en in 2016 een volledig externe Raad van Commissarissen benoemen. Samengevat is het zo dat wij de beoogde doelstellingen van verbeterplannen onderschrijven maar dat wij ten aanzien van de voorstellen over hoe deze doelstellingen te bereiken op een tweetal punten nog andere gedachten hebben. We werken in dat kader aan een evaluatie waarin ook deze punten aan de orde zullen komen. Verder is het positief dat er een goede dialoog is met de AFM die nog eens werd benadrukt door een informele meeting met de AFM en een aantal collega-kantoren begin 2016. Stakeholders Onze professionals opereren in een complex krachtenveld waarbij BDO niet alleen organisaties, maar ook het maatschappelijk verkeer als opdrachtgever heeft. BDO zoekt daarom de dialoog met alle stakeholders:

Klanten Stakeholders

Mensen BDO

AFM & beroepsorganisaties

Samenleving

BDO member firms

De Commissie Publiek Belang speelt een belangrijke rol bij het waarborgen van de dialoog met alle belanghebbenden. Conform de Code Accountantsorganisaties zorgt BDO er samen met de Commissie Publiek Belang voor dat de communicatie met in- en externe partijen wordt versterkt. Om richting onze stakeholders helder te zijn over onze prioriteiten is hiernaast onze zogenoemde materialiteitsanalyse opgenomen:

Kwaliteit Governance Onafhankelijkheid Privacy & Integriteit Transparantie Klachtenreglement Training & Opleiding Innovatie Klanttevredenheid Diversiteit Maatschappelijke impact Omzet & Resultaat Vitaliteit Lokale betrokkenheid Cultuurverandering

Hoog

Belang voor stakeholders

Werkgelegenheid Inkoopbeleid Mobiliteit

Co2-emissies Afval Energie/Water

Laag

Belang voor strategie BDO

Hoog

Samenstelling Raad van Bestuur De samenstelling van de Raad van Bestuur is gedurende 2015 ongewijzigd gebleven. Nadere toelichting hierop is gegeven in het hoofdstuk ‘Onze organisatie’ en de paragraaf ‘Besturing’ in dit hoofdstuk. De Raad van Toezicht De Raad van Toezicht en de Raad van Bestuur hebben in 2015 zesmaal overleg met elkaar gehad. Daarnaast was er frequent overleg tussen de voorzitters waarin de lopende zaken werden besproken. Nadere toelichting staat vermeld in het verslag van de Raad van Toezicht en in het Transparantieverslag. Gelijk met het vaststellen van dit verslag is de Raad van Toezicht omgezet in een Raad van Commissarissen met een volledig externe bezetting. Daarmee komt ook een einde aan het voorzitterschap van Mariëtte Doornekamp die gedurende vier jaar met veel toewijding en energie haar rol heeft vervuld. Haar ervaring en netwerken in de financiële wereld waren bijzonder waardevol in onze contacten met toezichthouders. Ook wist zij diversiteit op de agenda te krijgen binnen onze organisatie en liet ze altijd veel warmte en persoonlijke betrokkenheid zien. We zijn haar dan ook bijzonder dankbaar voor haar inspanningen. Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen BDO staat midden in de samenleving en draagt daarmee vanzelfsprekend ook maatschappelijke verantwoordelijkheden. Wij vullen die verantwoordelijkheid in door op een duurzame manier te


ondernemen, met oog voor mensen binnen en buiten onze organisatie. We richten onze inspanningen op de drie P’s (People, Planet, Profit). Dat betekent bijvoorbeeld dat we betrokken zijn bij het maatschappelijke debat omtrent de ontwikkeling van ons vak en de regeldruk voor ondernemingen in Nederland, vanuit onze expertise en als partner van ondernemers. Het betekent ook dat veel BDO’ers hun financieel administratieve, fiscale of accountancykennis inzetten bij verenigingen, stichtingen of op andere belangeloze wijze. Vaak als penningmeester of een andere bestuursfunctie binnen een stichting of vereniging. Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) gaat, naast maatschappelijke betrokkenheid, ook over duurzaamheid. Op dit vlak zetten we in op ‘vergroening’ ten aanzien van energie, mobiliteit en papierverbruik. We streven actief naar een verbetering van onze milieuprestaties. Onze impact is in de in dit verslag opgenomen CO2-footprint in beeld gebracht. Een belangrijk onderdeel in ons MVO-beleid betreft de mobiliteit van onze medewerkers. Ons werk is voor een groot deel ambulant en als gevolg daarvan is de auto nog steeds het belangrijkste vervoermiddel. Er zijn ruim 1.200 leaseauto’s in gebruik. BDO’ers die daarvoor in aanmerking komen, ontvangen een budget en dit kunnen ze gebruiken voor een leaseauto, maar ook voor eigen vervoer of het OV. We stimuleren op een breed front een verduurzaming in de mobiliteit. Voorbeelden daarvan zijn het gebruik van elektrische scooters die BDO’ers kunnen gebruiken om klanten in binnensteden te bezoeken, de bewuste keuze voor nieuwe kantoren in de nabijheid van een station en maatregelen om de CO2-uitstoot van onze leaseauto’s te beperken. De CO2-uitstoot is het afgelopen jaar gestegen door een toename van het aantal medewerkers en daarmee samenhangend auto’s. Ten opzichte van 2014 is de gemiddelde CO2-uitstoot gedaald van 3,6 ton per fte naar 3,5 ton per fte door o.a. ons leasebeleid aan te scherpen, een aantrekkelijke fietsregeling aan te bieden en bewustwording te creëren. Een goed voorbeeld daarvan is de Fuel Battle. BDO’ers die zuinig rijden worden beloond met een weekendje rijden in een Tesla of een BMW i3. Verder zetten we ook in op het professionaliseren van de duurzaamheidsverslaggeving. Daarbij hoort ook het in kaart brengen van de verwachtingen van stakeholders om op basis daarvan na te gaan welke thema’s het meest relevant zijn voor ons. De uitkomsten daarvan zijn te zien in de in dit hoofdstuk opgenomen materialiteitsmatrix (zie paragraaf ‘Stakeholders’).

CO2-footprint

2015

Eenheid

Aantal

2014 CO2emissies

Aantal

(in tonnen)

Verbruik wagenpark

Verbruik brandstof Verbruik elektriciteit Totaal verbruik wagenpark Gasverbruik

CO2emissies (in tonnen)

liter

2.410.378

5.608

2.348.631

5.454

kWh

53.860

21

26.881

11

5.629

5.465

Verbruik aardgas grijs

m3

189.688

386

225.911

460

Verbruik aardgas gecompenseerd

m3

318.148

-

301.558

-

Totaal gasverbruik

m

507.836

386

527.469

460

Elektriciteitsverbruik

2.408.524

961

2.409.535

973

-

2.925.211

-

961 5.334.746

973

3

Ingekochte niet-groene stroom

kWh

Ingekochte groene stroom

kWh

2.930.817

Totaal ingekochte stroom

kWh

5.339.341

Papierverbruik

Drukwerk, print- en kopieerpapier

kg

94.500

65

112.623

77

Totaal papierverbruik

kg

94.500

65

112.623

77

7.041

6.975

Totaal CO2-emissies

Gemiddelde CO2-emissie per fte

3,5

* Voor de omrekening naar CO2-emissies is gebruik gemaakt van de conversiefactoren van DEFRA.


3,6

Enkele highlights in ons MVO-beleid over 2015 zijn: n 2015 was het laatste jaar van de samenwerking van de Stichting BDO Fonds met Stichting Edukans. Sinds 2009 hebben we een veelheid aan activiteiten ondernomen. Gedurende de jaren dat we deelnamen aan de actie Schoenmaatjes heeft BDO bijna 8.000 schoenendozen ingeleverd met spullen voor kinderen in ontwikkelingslanden. Een BDO-medewerker ging in 2015 met een groep Nederlandse docenten naar Ghana om daar op acht scholen ideeën aan te dragen en op te doen voor verbetering van onderwijs in Ghana en in Nederland. n Begin 2016 is de samenwerkingsovereenkomst met de Bart de Graaff Foundation voor de komende twee jaar ondertekend. In het kader van deze samenwerking worden dit jaar vier Bikkels gecoacht vanuit BDO: jonge mensen tussen de 15 en 35 jaar met een levensbepalende beperking die een eigen onderneming willen starten. BDO draagt ook bij aan het startkapitaal van de Bikkels. n In het kader van het 80-jarig bestaan van BDO organiseerde het BDO Fonds op 12 december samen met Stichting Opkikker een bijzondere jubileumactie: de ‘BDO Super Opkikkerdag’ op De Eemhof in Zeewolde. 130 BDO’ers waren de gehele dag in actie om zo’n 55 gezinnen met kinderen die langdurig ziek zijn een topdag te bezorgen. Toekomstverwachting BDO is de afgelopen jaren in beweging en speelt daarmee in op grote veranderingen in ons beroep in de maatschappij. In 2015 zijn daarin belangrijke stappen gezet en we zijn vol vertrouwen dat deze bijdragen aan een organisatie die flexibel kan inspelen op deze veranderingen. De basis daarvan ligt als altijd in de kennis, competenties, creativiteit en energie van onze medewerkers. Zij kunnen het verschil maken. We zijn trots op hoe gedreven ze zich inzetten om BDO sterker te maken en zijn hen daar erg dankbaar voor. Eindhoven, 21 april 2016 Raad van Bestuur, R.W. (Reinder) Brummelman RA A.D. (Dick) den Braber RA J.C. (Jouke) Jelgerhuis Swildens RA mr. drs. H.P.W.M. (Erik) Peeters

Raad van Bestuur: v.l.n.r. Jouke Jelgerhuis Swildens, Reinder Brummelman (voorzitter), Erik Peeters en Dick den Braber JAARVERSLAG 2015 BDO HOLDING B.V. P23

JAARREKENING 2015 | BDO HOLDING B.V.


JAARREKENING 2015 | INHOUDSOPGAVE

Geconsolideerde balans per 31 december 2015

26

Geconsolideerde winsten verliesrekening over 2015

27

Geconsolideerd kasstroomoverzicht 2015

28

Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening

29

Grondslagen voor de financiële verslaggeving

30

Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2015 en de geconsolideerde winsten verliesrekening over 2015

33

Vennootschappelijke balans per 31 december 2015

44

Vennootschappelijke winsten verliesrekening over 2015

45

Toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening

46

Toelichting op de vennootschappelijke balans per 31 december 2015 en de vennootschappelijke winsten verliesrekening over 2015

47

Overige gegevens

53

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

53

Statutaire bepalingen omtrent de winstverdeling

54

Overzicht van kapitaalbelangen

54


GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2015 (vóór resultaatbestemming) (bedragen x € 1.000) 31 december 2015 ACTIVA Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa

1 2 3

31 december 2014

3.658 10.662 25.923

5.860 11.125 26.077 40.243

Vlottende activa Vorderingen op klanten Nog te factureren bedragen aan klanten Overige vorderingen en overlopende activa Liquide middelen

4 5

30.446 12.332 5.505 1.548

Totaal activa

43.062 33.817 12.859 4.157 8.956

49.831 90.074

59.789 102.851

PASSIVA Groepsvermogen

6

9.000

9.000

Voorzieningen

7

6.448

7.194

Langlopende schulden Leningen partners Schulden aan kredietinstellingen

8 9

21.600 15.000

22.800 15.000 36.600

Kortlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan leveranciers Schulden aan partners Belastingen en premies sociale verzekeringen Schulden ter zake van pensioenen Overige kortlopende schulden Totaal passiva


8

10

2.808 5.576 14.408 688 14.546

37.800 2.899 2.457 6.498 13.176 1.736 22.091

38.026 90.074

48.857 102.851

GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING OVER 2015 (1 januari tot en met 31 december) (bedragen x € 1.000) 2015 Netto omzet Overige bedrijfsopbrengsten Totaal bedrijfsopbrengsten Kosten van uitbesteed werk en andere externe kosten Lonen en salarissen Sociale lasten Afschrijvingen op immateriële vaste activa Afschrijvingen op materiële vaste activa Overige waardeveranderingen van immateriële en materiële vaste activa Overige bedrijfskosten Som der bedrijfslasten

11

231.859 5.677

229.086 3.358 237.536

12 13 1 2 1 14

Bedrijfsresultaat Financiële baten en lasten

2014

15

Resultaat voor belastingen

11.994 102.620 24.724 1.045 3.394 60.404

232.444 9.155 99.376 26.087 522 3.089 618 60.563

204.181

199.410

33.355

33.034

-1.379

-302

31.976

32.732

Belastingen

16

-780

-780

Vergoedingen aan partners op grond van de Algemene Bepalingen

17

-31.196

-31.952

-

-

Resultaat na belastingen


GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT 2015 (1 januari tot en met 31 december) (bedragen x € 1.000) 2015 Bedrijfsresultaat Aanpassingen voor: - Afschrijvingen - Overige waardeveranderingen van materiële en immateriële vaste activa - Mutatie voorzieningen

2014 33.355

1-2 1 7

4.439 -746

33.034 3.611 618 926

3.693 Veranderingen in werkkapitaal: - Mutatie vorderingen - Mutatie kortlopende schulden

4-5 10

2.550 -9.961

15 15 16

665 -1.992 -780

- Inkoop aandelen - Vergoedingen aan partners op grond van de Algemene Bepalingen - Aflossing/opname langlopende schulden Kasstroom uit financieringsactiviteiten Netto kasstroom Liquide middelen begin boekjaar Liquide middelen eind boekjaar P28 JAARVERSLAG 2015 BDO HOLDING B.V.

11.801 49.990 843 -2.345 -780

-2.107 27.530

Kasstroom uit operationele activiteiten - Investeringen in immateriële vaste activa - Investeringen in materiële vaste activa - Investeringen in financiële vaste activa - Desinvesteringen in immateriële vaste activa - Desinvesteringen in materiële vaste activa - Desinvesteringen in financiële vaste activa Kasstroom uit investeringsactiviteiten

3.513 8.288 -7.411 29.637

Kasstroom uit bedrijfsoperaties Ontvangen rente Betaalde rente Vennootschapsbelasting

5.155

1 2 3 1 2 3

-3.078 -1.939 1.157 147 2.093

-2.282 47.708 -7.000 -4.169 -3.017 156 5.583

-1.620 6 8-17 8

-32.118 -1.200

-8.447 -275 -32.436 1.800

-33.318

-30.911

-7.408 8.956 1.548

8.350 606 8.956

TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING Activiteiten BDO Holding B.V., statutair gevestigd te Eindhoven, en de met haar verbonden groepsmaatschappijen, verrichten activiteiten op het gebied van wettelijke en vrijwillige controles, beoordelings- en samenstelopdrachten, adviesdiensten inzake belastingen en overige adviezen onder andere op het gebied van HR Services, Legal Services, Business Control, Corporate Finance en IT. De activiteiten worden uitgevoerd door en voor rekening van de groepsmaatschappijen van BDO Holding B.V. De laatstgenoemde vennootschap voert zelf geen activiteiten uit op het gebied van financiële dienstverlening en fungeert als holdingmaatschappij. Internationaal samenwerkingsverband BDO Holding B.V. is als ‘member firm’ aangesloten bij BDO International. Bij deze organisatie zijn wereldwijd accountants- en adviesorganisaties aangesloten. Iedere member firm is een juridisch zelfstandige entiteit die opereert onder de (merk)naam ‘BDO’ of aanverwante aanduiding. BDO Holding B.V. kan niet, enkel omdat zij als member firm deel uitmaakt van BDO International, aansprakelijk worden gesteld voor de handelingen en verplichtingen van andere member firms. De kostenbijdrage aan BDO International is opgenomen onder de overige bedrijfskosten. Groepsverhoudingen De Stichting Aandelenbeheer BDO Groep beheert de aandelen van BDO Holding B.V. Deze Stichting geeft certificaten van aandelen uit aan de praktijkvennootschappen van beroepsbeoefenaren die een managementovereenkomst hebben gesloten met BDO Holding B.V. Deze managementovereenkomst houdt in dat de praktijkvennootschap de beroepsbeoefenaar ter beschikking stelt aan de door BDO Holding B.V. aan te wijzen groepsmaatschappijen. De hiervoor bedoelde beroepsbeoefenaren worden verder aangeduid als partners.

Stichting GESdE Tot 1 januari 2005 bestond binnen de rechtsvoorganger van BDO Holding B.V. een systeem van goodwillverrekening bij toe- en uittreding. Dit systeem is afgeschaft. In het kader daarvan is de Stichting GESdE opgericht, die ten doel heeft goodwillrechten te verwerven, beheren en af te wikkelen ten behoeve van de goodwillgerechtigde partners. Met het oog daarop is BDO Holding B.V. een vergoeding verschuldigd aan de Stichting GESdE voor de financiering van de goodwillaanspraken. De nog te betalen toekomstige vergoeding over de bestaande en uitgekeerde goodwillaanspraken bedraagt, contant gemaakt tegen 2%, bij benadering € 125 miljoen. Stichting GESdE wordt niet meegeconsolideerd, aangezien de zeggenschap over de Stichting bij de goodwillgerechtigde partners berust en niet bij BDO Holding B.V. Stichting Aandelenbeheer BDO Groep De Stichting Aandelenbeheer BDO Groep oefent op eigen naam, maar ten behoeve van de partners, de aan de aandelen in het kapitaal van BDO Holding B.V. verbonden stem-, vorderings- en overige rechten uit. Het doel van de Stichting is de continuïteit in het bestuur en het beleid van BDO Holding B.V. te verzekeren en de belangen van al degenen die bij BDO Holding B.V. en de met haar verbonden ondernemingen betrokken zijn, te behartigen. Stichting Aandelenbeheer BDO Groep oefent geen andere (economische) activiteiten uit en is geen dochter- of groepsmaatschappij van BDO Holding B.V. en wordt om die reden niet opgenomen in de consolidatie.


GRONDSLAGEN VOOR DE FINANCIËLE VERSLAGGEVING Algemeen Algemene waarderingsgrondslag De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving en voldoet aan de wettelijke bepalingen inzake de geconsolideerde jaarrekening zoals opgenomen in Titel 9 Boek 2 BW. Tenzij anders vermeld, worden de activa en passiva opgenomen voor de nominale waarde. De jaarrekening is opgesteld op basis van historische kosten. Alle bedragen in de jaarrekening zijn vermeld in duizenden euro’s, tenzij anders vermeld. Gebruik van schattingen Bij het opstellen van de jaarrekening dient de leiding van de huishouding overeenkomstig algemeen aanvaarde grondslagen voor de financiële verslaggeving bepaalde schattingen en veronderstellingen te doen die mede bepalend zijn voor de opgenomen bedragen. De feitelijke resultaten kunnen van deze schattingen afwijken. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien en in toekomstige perioden waarvoor de herziening gevolgen heeft. De belangrijkste schattingen en beoordelingen betreffen voornamelijk inschattingen ten aanzien van voorzieningen. Schattingswijziging Met ingang van 1 januari 2015 heeft een schattingswijziging plaatsgevonden inzake de disconteringsvoet ter bepaling van de voorziening voor jubileumaanspraken. Gezien de ontwikkelingen op de kapitaalmarkt is het gehanteerde rentepercentage verlaagd van 3% naar 2%. Als gevolg van de schattingswijziging is het resultaat over 2015 € 150.000 lager dan op basis van de in het voorgaand verslagjaar gehanteerde rekenrente.

Grondslagen voor de consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening worden de financiële gegevens opgenomen van BDO Holding B.V. met die van haar groepsmaatschappijen, waarin de vennootschap direct of indirect een meerderheidsbelang heeft of op andere wijze overwegende zeggenschap kan uitoefenen. In overeenstemming met artikel 414 Titel 9 Boek 2 BW wordt op pagina 54 van dit verslag een overzicht gegeven van alle rechtspersonen die in de consolidatie zijn betrokken. De financiële gegevens van de betreffende groepsmaatschappijen zijn volledig opgenomen in de consolidatie, onder eliminatie van de onderlinge verhoudingen en transacties. Hierbij zijn de in de volgende hoofdstukken toegelichte grondslagen voor de waardering en de resultaatbepaling toegepast. De resultaten van nieuw verworven en afgestoten ondernemingen worden in de geconsolideerde resultaten verwerkt vanaf het moment van de verwerving, respectievelijk tot het moment van vervreemding. Omdat de financiële gegevens van BDO Holding B.V. zijn opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening is de vennootschappelijke winsten verliesrekening beknopt gehouden conform artikel 402 Titel 9 Boek 2 BW. Continuïteit Deze jaarrekening is opgesteld uitgaande van de continuïteitsveronderstelling. Kasstroomoverzicht Het geconsolideerde kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Liquide middelen in het kasstroomoverzicht zijn de vorderingen in rekening-courant bij kredietinstellingen. De mutaties in schulden bij kredietinstellingen zijn verwerkt bij de kortlopende schulden. In het kasstroomoverzicht is de winstverdeling opgenomen als onderdeel van de kasstroom uit financieringsactiviteiten. Grondslagen voor de waardering van activa en passiva

Vergelijkende cijfers De cijfers voor 2014 onder de materiële vaste activa, vorderingen op klanten, schulden aan leveranciers en overige kortlopende schulden zijn geherrubriceerd teneinde vergelijkbaarheid met 2015 mogelijk te maken. Deze aanpassingen hebben geen effect op het vermogen van en het resultaat over het vorige boekjaar. Vreemde valuta’s Kosten en opbrengsten in vreemde valuta’s worden omgerekend tegen de koersen op transactiedatum. Vorderingen en schulden worden omgerekend tegen de koersen per balansdatum. De hieruit resulterende koerswinsten en -verliezen zijn in de resultatenrekening onder de financiële baten en lasten verwerkt.


Algemeen Een actief wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen naar de onderneming zullen toevloeien en de waarde daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Een verplichting wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de afwikkeling daarvan gepaard zal gaan met een uitstroom van middelen en de omvang van het bedrag daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld.

Financiële instrumenten Financiële instrumenten omvatten overige financiële belangen, vorderingen, liquide middelen, achtergestelde leningen, schulden aan leveranciers en schulden aan gelieerde partijen. De grondslagen voor de waardering van deze posten zijn hieronder per onderdeel opgenomen. Er wordt geen gebruik gemaakt van afgeleide financiële instrumenten (derivaten). Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa betreffen de kosten van ontwikkelde unieke software die door BDO Holding B.V. en haar groepsmaatschappijen wordt gebruikt. Tevens wordt hieronder de betaalde goodwill voor van derden overgenomen praktijken opgenomen. De geactiveerde kosten worden verantwoord tegen kostprijs verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen. Afschrijvingen op software vinden lineair plaats op basis van de verwachte gebruiksduur vanaf het moment van ingebruikname. Onder de geactiveerde kosten zijn begrepen de door derden in rekening gebrachte kosten ten behoeve van de ontwikkeling van de software. De goodwill wordt lineair afgeschreven op basis van de verwachte economische levensduur en, indien van toepassing, verminderd met aanpassingen uit hoofde van bijzondere waardeverminderingen. Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen de verkrijgingprijs verminderd met de cumulatieve afschrijvingen. Afschrijvingen vinden lineair plaats op basis van de verwachte economische levensduur en de verwachte restwaarde. In het jaar van investeren wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikname. Op activa in ontwikkeling wordt niet afgeschreven. Onderhoudsuitgaven worden slechts geactiveerd indien zij de gebruiksduur van het object verlengen. Financiële vaste activa De financiële vaste activa bestaan uit deelnemingen, vorderingen op deelnemingen en verstrekte geldleningen. Deelnemingen waarin invloed van betekenis kan worden uitgeoefend op het zakelijke en financiële beleid worden gewaardeerd op de netto-vermogenswaarde. Deelnemingen in maatschappijen waar geen invloed van betekenis kan worden uitgeoefend op het zakelijke en financiële beleid worden gewaardeerd tegen de verwervingsprijs dan wel de lagere reële waarde. Onder de financiële vaste activa worden tevens leningen opgenomen met een duurzaam karakter. Verstrekte geldleningen worden gewaardeerd tegen nominale waarde, voor zover noodzakelijk onder aftrek van een voorziening voor het risico van oninbaarheid. Bijzondere waardeverminderingen vaste activa Jaarlijks wordt beoordeeld of er aanwijzingen zijn dat immateriële, materiële en financiële vaste activa aan bijzondere waardeverminderingen onderhevig zijn. Van een bijzondere waardeverminde-

ring is sprake als de boekwaarde van het actief hoger is dan de realiseerbare waarde ervan. In geval van bijzondere waardevermindering wordt het betreffende actief afgewaardeerd tot de realiseerbare waarde. Het verlies wordt direct als last verwerkt in de winsten verliesrekening als overige waardeveranderingen van immateriële, materiële en/of financiële vaste activa. Nog te factureren bedragen aan klanten Nog te factureren bedragen aan klanten betreffen verrichte werkzaamheden ten behoeve van klanten, die nog niet gefactureerd zijn. Deze zijn gewaardeerd tegen de verwachte opbrengstwaarde. Vooruitgefactureerde termijnen zijn hierop in mindering gebracht. Winstneming vindt plaats naar rato van verrichte prestaties. Indien noodzakelijk wordt een voorziening gevormd voor verwachte verliezen. Vorderingen Onder de vlottende activa worden de vorderingen opgenomen die naar hun aard een looptijd hebben van korter dan één jaar. Vorderingen worden bij de eerste verwerking gewaardeerd tegen de naar verwachting te innen bedragen. Bij de waardering per balansdatum wordt rekening gehouden met eventuele oninbaarheid. Liquide middelen De liquide middelen staan, zover niet anders vermeld, ter vrije beschikking van de vennootschap. Eigen vermogen Financiële instrumenten die op grond van de economische realiteit worden aangemerkt als eigenvermogensinstrumenten worden gepresenteerd onder het eigen vermogen. Uitkeringen aan houders van deze instrumenten worden in mindering op het eigen vermogen gebracht na aftrek van eventueel hiermee verband houdend voordeel uit hoofde van belasting naar de winst. Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd voor verplichtingen, verliezen en risico’s die op balansdatum aanwezig zijn en waarvan de omvang onzeker is, maar op betrouwbare wijze kan worden geschat. Voorzieningen worden gewaardeerd op nominale waarde, tenzij anders vermeld. Personele voorzieningen De voorziening voor jubileumaanspraken is actuarieel berekend, op basis van een rekenrente van 2% (2014: 3%), waarbij rekening wordt gehouden met de blijfkans, diensttijd en leeftijd. Voor de verwachte non-productiviteit van medewerkers die op balansdatum langdurig ziek zijn, is een voorziening getroffen. De hoogte van deze voorziening is berekend tot uiterlijk twee jaar na de eerste ziekmelding op basis van nominale grondslagen.


De voorziening voor reorganisatiekosten is gewaardeerd tegen de nominale waarde van de naar verwachting noodzakelijke uitgaven. Overige voorzieningen De voorziening beroepsaansprakelijkheid is gevormd voor de geschatte verplichtingen uit hoofde van ultimo van het jaar verwachte respectievelijk ingediende, nog niet afgewikkelde claims. De voorziening wordt per (potentiële) claim gewaardeerd op de geschatte toekomstige uitgaven, waaronder begrepen de externe verdedigingskosten, met per (potentiële) claim als maximum het niet verzekerde eigen risico. De voorziening leegstand panden is gevormd voor panden die geheel of gedeeltelijk leegstaan. De voorziening is bepaald op de aan leegstand toerekenbare huurkosten gedurende de vermoedelijke periode van leegstand onder aftrek van eventuele opbrengsten van onderverhuur. Schulden en overige verplichtingen Dit betreffen schulden met een resterende looptijd van meer dan één jaar. Schulden die binnen één jaar vervallen worden als kortlopend aangemerkt. Onder de langlopende schulden zijn de jegens de bank achtergestelde leningen van partners opgenomen. Deze leningen worden afgelost bij het beëindigen van de managementovereenkomst met BDO Holding B.V. Grondslagen voor de resultaatbepaling Algemeen Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Winsten worden verantwoord voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Realisatie vindt plaats, indien baten meetbaar zijn en incasso waarschijnlijk is. Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden verwerkt indien en voor zover deze voor het opmaken van de geconsolideerde jaarrekening bekend zijn geworden. Netto omzet De netto omzet betreft de opbrengst van de aan derden verleende diensten, inclusief de aan hen in rekening gebrachte kosten van uitbesteed werk en andere externe kosten, en de mutatie van de nog te factureren diensten, onder aftrek van omzetbelasting. Opbrengsten van diensten worden opgenomen naar rato van de mate waarin de diensten zijn verricht. Indien het waarschijnlijk is dat de totale kosten van de dienstverlening de totale opbrengsten overschrijden dan worden de verwachte verliezen onmiddellijk in de winsten verliesrekening ten laste van de post omzet verwerkt.


Bedrijfslasten De kosten worden berekend op basis van historische prijzen en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Onder de overige bedrijfskosten zijn operationele leasekosten opgenomen. Deze kosten worden lineair over de leaseperiode ten laste van de winsten verliesrekening gebracht. Financiële baten en lasten Financiële baten en lasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de desbetreffende activa en passiva. Bij de verwerking van rentelasten wordt rekening gehouden met de verantwoorde transactiekosten op ontvangen leningen. Pensioenen BDO kent een beschikbare premiepensioenregeling met het karakter van een premieovereenkomst. De beschikbare premie is afhankelijk van de leeftijd van de medewerkers. De regeling is rechtstreeks afgesloten met een verzekeraar en de pensioenlasten worden verantwoord op basis van de premietoezeggingen. Nog niet betaalde premies worden verantwoord onder de kortlopende schulden. BDO heeft voor deze pensioenregeling geen wettelijke of feitelijke verplichting indien zich een tekort voordoet bij de verzekeraar. Belastingen Het resultaat van BDO Holding B.V. komt, via managementovereenkomsten, toe aan de praktijkvennootschappen van de partners die daarover belasting afdragen. De door de vennootschap zelfstandig af te dragen vennootschapsbelasting is beperkt. Belastingen over het deel van de winst dat is belast in BDO Holding B.V. worden berekend tegen de geldende tarieven. Winstbegrip Op grond van de voor de partners geldende Algemene Bepalingen worden, voor het bepalen van het resultaat na belastingen, de variabele managementvergoedingen inclusief de vergoeding aan de Stichting GESdE in mindering gebracht op het resultaat voor belastingen. Voor het noodzakelijke inzicht in de resultaten van BDO Holding B.V. worden deze vergoedingen, in afwijking van het besluit modellen jaarrekening, op grond van artikel 362 lid 4 titel 9 Boek 2 BW, afzonderlijk als laatste post in de winsten verliesrekening gepresenteerd.

TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2015 EN DE GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING OVER 2015 (Alle bedragen zijn x € 1.000, tenzij anders vermeld) 1 IMMATERIËLE VASTE ACTIVA Het verloop van de immateriële vaste activa in 2015 is als volgt: Stand per 1 januari Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen en waardeverminderingen Mutaties in het boekjaar Investeringen Desinvesteringen tegen boekwaarde Afschrijvingen Bijzondere waardevermindering Stand per 31 december Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen en waardeverminderingen

Afschrijvingspercentages

Goodwill

Software

Totaal 2015

Totaal 2014

7.000 -1.140 5.860

2.243 -2.243 -

9.243 -3.383 5.860

2.243 -2.243 -

-1.157 -1.045 -2.202

-

-1.157 -1.045 -2.202

7.000 -522 -618 5.860

5.225 -1.567 3.658

2.243 -2.243 -

7.468 -3.810 3.658

9.243 -3.383 5.860

20%

20%

De goodwill heeft betrekking op de betaalde koopsom in het kader van de integratie van de HLB-Schippers praktijken. In 2015 zijn de praktijken in Amersfoort en Den Helder en de daaraan verbonden winstrechten verkocht aan het zittende management. De boekwaarde per 31 december 2014 is gelijk aan de gerealiseerde opbrengstwaarde in 2015.


2 MATERIËLE VASTE ACTIVA De samenstelling van de boekwaarde per balansdatum is als volgt: 31 december 2015 Verbouwingen Kantoorinventaris Hardware Activa in ontwikkeling en vooruitbetaald

31 december 2014

5.559 2.067 2.562 474

5.678 2.156 3.147 144 10.662

11.125

Het verloop van de materiële vaste activa in 2015 is als volgt: Verbouwingen

Kantoorinventaris

Hardware

Activa in ontwikkeling en vooruitbetaald

Totaal 2015

Totaal 2014

Stand per 1 januari Aanschafwaarde

20.783

12.867

11.517

144

45.311

47.367

Cumulatieve afschrijvingen

-15.105

-10.711

-8.370

-

-34.186

-37.166

5.678

2.156

3.147

144

11.125

10.201

1.332

472

800

474

3.078

4.169

33

113

-2

-144

-

-

-87

-45

-15

-

-147

-156

-1.397

-629

-1.368

-

-3.394

-3.089

-119

-89

-585

330

-463

924

21.160

12.537

12.025

474

46.196

45.311

-15.601

-10.470

-9.463

-

-35.534

-34.186

5.559

2.067

2.562

474

10.662

11.125

10%-20%

10%-20%

20%-33,3%

n.v.t.

Mutaties in het boekjaar Investeringen Overboekingen naar in gebruik Desinvesteringen tegen boekwaarde Afschrijvingen Stand per 31 december Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen


De boekwaarde van de materiële vaste activa wijkt niet in belangrijke mate af van de actuele waarde. Activa in ontwikkeling betreffen voornamelijk investeringen in verbouwingen van gehuurde panden.


3 FINANCIËLE VASTE ACTIVA De samenstelling van de boekwaarde per balansdatum is als volgt: 31 december 2015 Lening Stichting GESdE Rekening-courant Stichting GESdE Vordering Stichting Aandelenbeheer BDO Groep Leningen partners Overige vorderingen

31 december 2014

15.000 7.684 1.600 1.572 67

15.000 7.065 1.200 2.733 79 25.923

26.077

De lening aan de Stichting GESdE betreft een aflossingsvrije achtergestelde lening die in 2005 is aangegaan voor een periode van 30 jaar. De rente over de helft van de lening is vast en bedraagt 2,7% per jaar (2014: 5,15%). De rente over de andere helft is variabel en bedroeg in 2015 gemiddeld 2,0% (2014: 2,2%). De Stichting GESdE heeft met BDO Holding B.V. een rekening-courant faciliteit met een langlopend karakter tot en met uiterlijk 31 december 2034. De rente over de rekening-courant vordering is variabel en bedroeg in 2015 gemiddeld 1,5% (2014: 1,7%). De vordering op de Stichting Aandelenbeheer BDO Groep betreft de financiering van niet uitgegeven certificaten van aandelen in BDO Holding B.V. Dit betreft een renteloze lening. Van de leningen aan partners is te verwachten dat een bedrag van € 0,6 miljoen binnen een jaar wordt ontvangen (2014: € 0,8 miljoen). De gemiddelde rentevoet op de leningen aan partners bedroeg in 2015 5,0% (2014: 5,0%). Het verloop van de financiële vaste activa in 2015 is als volgt:

Boekwaarde 1 januari

Lening Stichting GESdE 15.000

Rekening-courant Stichting GESdE 7.065

Vordering Stichting Aandelenbeheer BDO Groep 1.200

Leningen partners 2.733

Overige vorderingen 79

Totaal 2015 26.077

Totaal 2014 27.443

Mutaties in het boekjaar Verkoop participatie

-

-

-

-

-

-

-50

Verstrekte leningen

-

619

500

820

-

1.939

3.017

Aflossingen

-

-

-100

-1.981

-12

-2.093

-5.533

Waardeveranderingen

-

-

-

-

-

-

1.200

15.000

7.684

1.600

1.572

67

25.923

26.077

Boekwaarde 31 december


4 NOG TE FACTUREREN BEDRAGEN AAN KLANTEN

Verrichte werkzaamheden klanten Vooruitgefactureerde werkzaamheden klanten en voorzieningen

31 december 2015

31 december 2014

25.368 -13.036

25.346 -12.487 12.332

12.859

5 OVERIGE VORDERINGEN EN OVERLOPENDE ACTIVA 31 december 2015 Overige vorderingen Overlopende activa

31 december 2014

37 5.468

96 4.061 5.505

De overlopende activa bestaan voornamelijk uit vooruitbetaalde kosten.

6 GROEPSVERMOGEN Voor een toelichting op het eigen vermogen wordt verwezen naar de toelichting op de vennootschappelijke balans per 31 december 2015. Van het overzicht totaal resultaat is afgezien, omdat het totaal resultaat van de groep gelijk is aan het resultaat na belastingen (2014: idem).


4.157

7 VOORZIENINGEN 31 december 2015 Personele voorzieningen Overige voorzieningen

31 december 2014

3.991 2.457

4.011 3.183 6.448

7.194

Het verloop van de voorzieningen in het boekjaar 2015 is als volgt: Personele voorzieningen 4.011

Overige voorzieningen 3.183

Totaal 2015 7.194

Totaal 2014 6.268

Onttrekkingen

-590

-952

-1.542

-1.311

Dotatie

1.412

1.029

2.441

3.718

Vrijval

-842

-803

-1.645

-1.481

3.991

2.457

6.448

7.194

Stand per 1 januari Mutaties in het boekjaar

Stand per 31 december

Personele voorzieningen De post personele voorzieningen bevat een voorziening voor reorganisatiekosten, jubileumaanspraken en verplichtingen in verband met langdurige ziekte. De voorziening voor reorganisatiekosten heeft betrekking op de financiële gevolgen van het niet meer actief laten participeren van aan de organisatie verbonden personen. In 2016 zullen er minder medewerkers zijn en zal een aantal medewerkers een andere functie gaan vervullen. Voor medewerkers die niet herplaatst kunnen worden, wordt in overleg naar een passende oplossing gezocht. Overige voorzieningen De post overige voorzieningen betreft een voorziening voor de leegstand van kantoorpanden en een voorziening voor beroepsaansprakelijkheid. De verwachte vervaltermijn van de voorzieningen is als volgt: < 1 jaar 1- 5 jaar ≥ 5 jaar

2015 2.589 1.460 2.399 6.448

2014 2.794 1.778 2.622 7.194


8 LENINGEN EN SCHULDEN AAN PARTNERS De financiering door (oud-)partners is als volgt: 31 december 2015 Langlopende (achtergestelde) leningen - Partners

31 december 2014

21.600

22.800 21.600

Rekening-courant - Partners - Oud-partners

4.026 1.550

22.800 4.979 1.519

5.576 27.176

6.498 29.298

(Achtergestelde) leningen partners De partner die een managementovereenkomst sluit met BDO Holding B.V. is verplicht een achtergestelde lening te verstrekken aan de vennootschap. De leningen verstrekt door partners zijn achtergesteld ten opzichte van de huidige en toekomstige schulden van de vennootschap aan de huisbankiers. De gemiddelde rentevoet op de achtergestelde leningen van partners bedroeg in 2015 5,0% (2014: 5,0%). De looptijd van deze achtergestelde leningen hangt samen met toe- en uittreden van de partners en kan derhalve niet in jaren worden uitgedrukt. Rekeningen-courant (oud-)partners De gemiddelde rentevoet op de rekeningen-courant bedroeg in 2015 5,0% (2014: 5,0%).

9 SCHULDEN AAN KREDIETINSTELLINGEN Dit betreft 2 langlopende leningen aangegaan ter financiering van de Stichting GESdE. De rente op lening 1 is vast en bedraagt gemiddeld 2,7% per jaar (2014: 5,15%). De rente op lening 2 is variabel en bedraagt gemiddeld 2,0% (2014: 2,2%). De resterende looptijd van beide leningen is 4 jaar. De leningen zijn aflossingsvrij. Als zekerheid voor deze langlopende leningen, alsmede voor de aanwezige kredietfaciliteiten is een eerste pandrecht aan de bank verstrekt op de vorderingen op derden van BDO Holding B.V.


10 OVERIGE KORTLOPENDE SCHULDEN 31 december 2015 Verplichtingen ter zake van personeel Aflossing lening Overige schulden Overlopende passiva

31 december 2014

10.418 212 3.916

10.058 7.500 250 4.283 14.546

22.091

De verplichtingen ter zake van personeel bestaan uit nog te betalen vakantiedagen, overuren, overige beloningen en een reservering voor afvloeiingskosten. De overlopende passiva bestaan voornamelijk uit nog te betalen kosten die betrekking hebben op het huidige boekjaar. FINANCIËLE INSTRUMENTEN Algemeen BDO Holding B.V. maakt in de normale bedrijfsuitoefening gebruik van uiteenlopende financiële instrumenten die de onderneming blootstelt aan krediet-, rente- en liquiditeitsrisico. Om deze risico’s te beheersen, heeft BDO Holding B.V. een beleid inclusief een stelsel van limieten en procedures opgesteld. Kredietrisico Om het kredietrisico te beheersen wordt de blootstelling aan kredietrisico’s voortdurend bewaakt en opgevolgd. Er is geen sprake van grote concentraties van kredietrisico’s in de vorderingen op debiteuren. Het kredietrisico wordt niet afgedekt door een kredietverzekering. Valutarisico Er is geen sprake van valutarisico’s aangezien de operationele kasstromen en financieringsactiviteiten overwegend in euro’s plaatsvinden. Renterisico BDO Holding B.V. loopt renterisico over de rentedragende vorderingen en schulden en herfinanciering van bestaande financieringen. Voor vorderingen en schulden met variabel rentende renteafspraken bestaat een risico ten aanzien van toekomstige kasstromen. Liquiditeitsrisico De liquiditeitspositie wordt door middel van liquiditeitsprognoses bewaakt. Het liquiditeitsrisico is zeer beperkt, aangezien de operationele activiteiten voldoende liquide middelen genereren om aan de verplichtingen te kunnen voldoen. Daarnaast heeft BDO de beschikking over aanvullende rekening-courant faciliteiten bij de kredietverstrekkende banken. BDO ziet erop toe dat aan de gestelde leningconvenanten wordt voldaan. Reële waarde De reële waarde van de in de balans opgenomen financiële instrumenten verantwoord onder vorderingen, liquide middelen en lang- en kortlopende schulden benadert de boekwaarde daarvan.


NIET IN DE BALANS OPGENOMEN VERPLICHTINGEN Fiscale eenheid BDO Holding B.V. maakt met haar 100% deelnemingen deel uit van een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting en omzetbelasting. BDO Holding B.V. staat aan het hoofd van de fiscale eenheid en is hoofdelijk aansprakelijk voor de belastingschulden van de fiscale eenheid als geheel. Lease- en huurverplichtingen Door BDO Holding B.V. zijn langlopende verplichtingen aangegaan voor de huur van panden en operationele leasecontracten voor auto’s. De verplichtingen kunnen als volgt worden weergegeven:

< 1 jaar 1 - 5 jaar ≥ 5 jaar

2015

2014

15.384 31.196 9.484

14.609 27.978 5.493

In de overige bedrijfskosten is een bedrag van € 10,5 miljoen (2014: € 10,6 miljoen) gerelateerd aan operationele leasekosten opgenomen. Garanties De vorderingen op derden zijn belast met een eerste pandrecht ten behoeve van de kredietverstrekkende banken als zekerheid voor de verstrekte leningen en rekening-courant faciliteiten aan BDO Holding B.V. Tevens is door BDO Holding B.V. een negatieve pledge verklaring en een pari passu verklaring afgegeven jegens de kredietverstrekkende banken. Tot zekerheid voor de voldoening van haar verplichtingen tegenover de goodwill gerechtigde partners en de Stichting GESdE heeft BDO Holding B.V. een pandrecht in tweede verband verstrekt aan de Stichting GESdE op alle vorderingen op derden van BDO Holding B.V. De afgegeven bankgaranties bedragen ultimo 2015 € 78.000 (2014: € 69.000). Met een solvabiliteitsratio van 31% ultimo 2015 wordt voldaan aan de door de huisbankier gestelde eisen inzake solvabiliteit. Claims Tegen de rechtspersonen behorend tot de Nederlandse BDO-organisatie zijn claims ingediend wegens beweerlijke tekortschieting in de uitvoering van de werkzaamheden. Tegen deze claims wordt verweer gevoerd. BDO Holding B.V. beschikt over een adequate verzekeringsdekking tegen beroepsaansprakelijkheid. Wanneer noodzakelijk geacht, wordt een voorziening gevormd ten bedrage van het eigen risico. Waardeoverdracht pensioenaanspraken werknemers Tot en met 2011 bestond voor medewerkers die voor 9 juli 2008 in dienst waren getreden een middelloonregeling. Voor de financiering van deze regeling werd een doorsneepremie betaald aan Stichting Pensioenfonds BDO CampsObers Accountants & Adviseurs. Deze middelloonregeling is met ingang van 1 januari 2012 omgezet in een beschikbare premieregeling. Bij de overgang naar de beschikbare premieregeling heeft Stichting Pensioenfonds BDO CampsObers Accountants & Adviseurs de aanspraken van de deelnemers premievrij achtergelaten bij de herverzekeraar. De werkgever heeft hierdoor de plicht gekregen om, indien er sprake is van een tekort in afkoopwaarde ten opzichte van de wettelijke overdrachtswaarde, het verschil bij te betalen. Deze situatie kan zich voordoen als een werknemer uit dienst gaat en een beroep doet op zijn wettelijk recht tot waardeoverdracht. De omvang van deze verplichting is redelijkerwijs niet te schatten en derhalve ook niet opgenomen in de balans per 31 december 2015. De kosten van de gedurende het boekjaar uitgevoerde waardeoverdrachten zijn opgenomen onder de pensioenlasten.


11 NETTO OMZET De netto omzet is per segment als volgt te specificeren: 2015 Audit & Assurance Accountancy & Bedrijfsadvies Belastingadvies Consultancy

74.958 76.952 62.224 17.725 231.859

2014 % 32 33 27 8 100

70.450 81.554 61.787 15.295 229.086

% 31 35 27 7 100

De netto omzet werd nagenoeg geheel (96%) in Nederland gerealiseerd.

12 LONEN EN SALARISSEN Salarissen

2015 102.620

2014 99.376

2015

2014

78 1.638 270 1.986

81 1.599 258 1.938

2015

2014

13.547 11.177 24.724

14.084 12.003 26.087

Personeelsbestand Gemiddelde bezetting (fte) - Partners - Professionele staf - Ondersteunende staf

13 SOCIALE LASTEN

Sociale lasten Pensioenen


14 OVERIGE BEDRIJFSKOSTEN

Huisvestingskosten Overige personeelskosten Kantoorkosten Vervoer-, verblijf- en representatiekosten Automatiseringskosten Overige kosten

2015

2014

10.701 12.217 5.995 16.441 7.359 7.691 60.404

11.752 11.737 6.550 16.153 5.882 8.489 60.563

Het honorarium van de accountant betreft de controle van de jaarrekening en aanvullende werkzaamheden en bedroeg in 2015 € 115.000 (2014: € 67.500). Deze kosten zijn opgenomen onder de kantoorkosten.

15 FINANCIËLE BATEN EN LASTEN Rentebaten Rentelasten Waardeverandering financiële vaste activa

2015 665 -2.044 -1.379

2014 843 -2.345 1.200 -302

Rentebaten betreffen de ontvangen vergoedingen voor verstrekte (rekening-courant) leningen aan Stichting GESdE en partners. Rentelasten betreffen de verschuldigde vergoedingen voor verstrekte (achtergestelde) leningen door partners en kredietinstellingen. De waardeverandering financiële vaste activa had betrekking op het aansluitvergoedingsrecht van de HLB Schippers organisatie.

16 BELASTINGEN Het resultaat van BDO Holding B.V. komt, via managementovereenkomsten, toe aan de praktijkvennootschappen van de partners die daarover belasting afdragen. BDO Holding B.V. is vennootschapsbelasting verschuldigd over het verschil tussen de commerciële winst en de fiscale winst dat niet bij de praktijkvennootschappen is belast.

17 VERGOEDINGEN AAN PARTNERS De praktijkvennootschappen van de partners die verbonden zijn aan BDO Holding B.V. brengen voor het beschikbaar stellen van de beroepsbeoefenaar een vaste managementvergoeding in rekening. Deze wordt verantwoord onder de post salarissen. De partners dienen uit de managementvergoeding onder meer de kosten van pensioenopbouw en aanvullende verzekeringen te voldoen. Op grond van de Algemene Bepalingen van BDO Holding B.V. zijn de praktijkvennootschappen van de beroepsbeoefenaren gerechtigd tot de volledige winst van BDO Holding B.V. De verdeling van de winst vindt plaats op basis van het aantal toegekende winstpunten, waarbij een ingroeisysteem wordt gehanteerd. De financiële afwikkeling van de goodwillregeling in de Stichting GESdE wordt gefinancierd vanuit het resultaat dat aan de partners toekomt.


Resultaat BDO Holding B.V. Vaste managementvergoeding (opgenomen onder lonen en salarissen) Winst ter verdeling Vergoeding aan Stichting GESdE Vergoeding aan partners

Gemiddeld aantal partners (fte) Gemiddelde managementvergoeding per partner (vast en variabel)

2015

2014

31.196 9.446 40.642 -12.447 -28.195 -

31.952 9.992 41.944 -12.447 -29.497 -

78

81

361

364

De partners van BDO Holding B.V. ontvangen naast hun managementvergoeding een rentevergoeding over de achtergestelde lening en rekening-courant verhoudingen. Deze rentevergoeding bedroeg in 2015 € 1,5 miljoen en is opgenomen onder de rentelasten (2014: € 1,6 miljoen). De kostenvergoedingen aan partners bedroegen in 2015 € 2,5 miljoen en zijn opgenomen onder de overige bedrijfskosten (2014: € 2,5 miljoen).


VENNOOTSCHAPPELIJKE BALANS PER 31 DECEMBER 2015 (vóór resultaatbestemming) (bedragen x € 1.000) 31 december 2015 ACTIVA Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa

1 2 3

31 december 2014

3.658 2.788 28.689

5.860 3.534 28.844 35.135

Vlottende activa Vorderingen op klanten Vorderingen groepsmaatschappijen Overige vorderingen en overlopende activa Liquide middelen

4

119 54.808 3.633 -

Totaal activa

38.238 305 47.789 3.491 7.522

58.560 93.695

59.107 97.345

PASSIVA Eigen vermogen Geplaatst aandelenkapitaal

5

9.000

9.000

Voorzieningen

6

4.078

5.173

Langlopende schulden Leningen partners Schulden aan kredietinstellingen

21.600 15.000

22.800 15.000 36.600

Kortlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan leveranciers Schulden aan partners Belastingen en premies sociale verzekeringen Schulden ter zake van pensioenen Overige kortlopende schulden Totaal passiva


7

22.056 1.258 5.576 11.224 684 3.219

37.800 14.507 1.544 6.498 10.203 1.005 11.615

44.017 93.695

45.372 97.345

VENNOOTSCHAPPELIJKE WINST- EN VERLIESREKENING OVER 2015 (1 januari tot en met 31 december) (bedragen x € 1.000) 2015 Resultaat groepsmaatschappijen Overig resultaat Resultaat voor belastingen Belastingen Vergoedingen aan partners op grond van de Algemene Bepalingen Resultaat na belastingen

2014

17.820 14.156

18.880 13.852 31.976

32.732

-780

-780

-31.196 -

-31.952 -


TOELICHTING OP DE VENNOOTSCHAPPELIJKE JAARREKENING Activiteiten BDO Holding B.V., statutair gevestigd te Eindhoven, staat aan het hoofd van een groep van met elkaar verbonden besloten vennootschappen, die actief zijn op het gebied van professionele dienstverlening. BDO Holding B.V. fungeert uitsluitend als holdingmaatschappij van de met haar verbonden groepsmaatschappijen en voert zelf geen activiteiten uit op het gebied van financiële dienstverlening. Grondslagen voor de financiële verslaggeving De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving en voldoet aan de wettelijke bepalingen inzake de vennootschappelijke jaarrekening zoals opgenomen in Titel 9 Boek 2 BW. De vennootschappelijke winsten verliesrekening van BDO Holding B.V. wordt verkort opgesteld met inachtneming van artikel 2:402 BW, omdat haar financiële gegevens worden opgenomen in haar geconsolideerde jaarrekening. Grondslagen voor de waardering van activa en passiva en resultaatbepaling Tenzij anders vermeld zijn de grondslagen voor de waardering van activa en passiva en voor de resultaatbepaling gelijk aan die voor de geconsolideerde balans en de geconsolideerde winsten verliesrekening. Deelnemingen waarin invloed van betekenis kan worden uitgeoefend op het zakelijke en financiële beleid worden gewaardeerd op de netto-vermogenswaarde. Indien de netto-vermogenswaarde negatief is, wordt er een voorziening gevormd ter grootte van het negatieve eigen vermogen om de deelneming tot betaling van haar schulden in staat te stellen. Deelnemingen in maatschappijen waar geen invloed van betekenis kan worden uitgeoefend op het zakelijke en financiële beleid worden gewaardeerd tegen de verwervingsprijs dan wel de lagere reële waarde.


TOELICHTING OP DE VENNOOTSCHAPPELIJKE BALANS PER 31 DECEMBER 2015 EN DE VENNOOTSCHAPPELIJKE WINST- EN VERLIESREKENING OVER 2015 (Alle bedragen zijn x € 1.000, tenzij anders vermeld) 1 IMMATERIËLE VASTE ACTIVA Het verloop van de immateriële vaste activa in 2015 is als volgt:

Stand per 1 januari Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen en waardeverminderingen Mutaties in het boekjaar Investeringen Desinvesteringen tegen boekwaarde Afschrijvingen Bijzondere waardevermindering Stand per 31 december Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen en waardeverminderingen


Goodwill

Software

Totaal 2015

Totaal 2014

7.000 -1.140 5.860

2.243 -2.243 -

9.243 -3.383 5.860

2.243 -2.243 -

-1.157 -1.045 -2.202

-

-1.157 -1.045 -2.202

7.000 -522 -618 5.860

5.225 -1.567 3.658

2.243 -2.243 -

7.468 -3.810 3.658

9.243 -3.383 5.860

20%

20%

De goodwill heeft betrekking op de betaalde koopsom in het kader van de integratie van de HLB Schippers praktijken. In 2015 zijn de praktijken in Amersfoort en Den Helder en de daaraan verbonden winstrechten verkocht aan het zittende management. De boekwaarde per 31 december 2014 is gelijk aan de gerealiseerde opbrengstwaarde in 2015.


2 MATERIËLE VASTE ACTIVA De samenstelling van de boekwaarde per balansdatum is als volgt: 31 december 2015 Verbouwingen Kantoorinventaris Hardware Activa in ontwikkeling en vooruitbetaald

31 december 2014

71 155 2.562 -

149 232 3.147 6 2.788

3.534

Het verloop van de materiële vaste activa in 2015 is als volgt: Verbouwingen

Kantoorinventaris

Hardware

Activa in ontwikkeling en vooruitbetaald

Totaal 2015

Totaal 2014

Stand per 1 januari Aanschafwaarde

1.824

1.236

11.444

6

14.510

14.450

Cumulatieve afschrijvingen

-1.675

-1.004

-8.297

-

-10.976

-12.495

149

232

3.147

6

3.534

1.955

35

2

800

-

837

2.892

8

-

-2

-6

-

-

Mutaties in het boekjaar Investeringen Overboekingen naar in gebruik Desinvesteringen tegen boekwaarde Afschrijvingen

-

-

-15

-

-15

-619

-121

-79

-1.368

-

-1.568

-694

-78

-77

-585

-6

-746

1.579

Stand per 31 december Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen



1.867

1.238

12.003

-

15.108

14.510

-1.796

-1.083

-9.441

-

-12.320

-10.976

71

155

2.562

-

2.788

3.534

10%-20%

10%-20%

20%-33,3%

n.v.t.

3 FINANCIËLE VASTE ACTIVA De samenstelling van de boekwaarde per balansdatum is als volgt: 31 december 2015 Lening Stichting GESdE Rekening-courant Stichting GESdE Vordering Stichting Aandelenbeheer BDO Groep Deelnemingen in groepsmaatschappijen Leningen partners Overige vorderingen

31 december 2014

15.000 7.684 1.600 2.775 1.572 58

15.000 7.065 1.200 2.775 2.733 71 28.689

28.844

Het verloop van de financiële vaste activa in 2015 is als volgt:

Boekwaarde 1 januari

Lening Stichting GESdE 15.000

Rekening-courant Stichting GESdE 7.065

Vordering Stichting Aandelenbeheer BDO Groep 1.200

Groepsmaatschappijen 2.775

Leningen partners 2.733

Overige vorderingen 71

Totaal 2015 28.844

Totaal 2014 30.660

-

-

-

-

-

-

-

-50

Mutaties in het boekjaar Verkoop participatie Resultaat groepsmaatschappijen

-

-

-

17.820

-

-

17.820

18.880

Verrekening met groepsmaatschappijen

-

-

-

-17.820

-

-

-17.820

-18.880

Verstrekte leningen

-

619

500

-

820

-

1.939

3.017

Aflossingen

-

-

-100

-

-1.981

-13

-2.094

-5.983

Waardeveranderingen

-

-

-

-

-

-

-

1.200

15.000

7.684

1.600

2.775

1.572

58

28.689

28.844

Boekwaarde 31 december

Tot zekerheid voor de voldoening van haar verplichtingen tegenover de goodwill gerechtigde partners en de Stichting GESdE heeft BDO Holding B.V. een eerste pandrecht verstrekt aan de Stichting GESdE op de door BDO Holding B.V. gehouden aandelen in groepsmaatschappijen.


4 OVERIGE VORDERINGEN EN OVERLOPENDE ACTIVA 31 december 2015 Overige vorderingen Overlopende activa

31 december 2014

35 3.598

72 3.419 3.633

3.491

De overlopende activa bestaan voornamelijk uit vooruitbetaalde kosten.

5 EIGEN VERMOGEN Het geplaatste aandelenkapitaal van de vennootschap ultimo 2015 bedraagt € 9,0 miljoen en bestaat uit 8.100 A aandelen, 450 B aandelen en 450 C aandelen met een nominale waarde van € 1.000 per aandeel. De aandelen A geven uitsluitend recht op winst van BDO Holding B.V. De aandelen B en C geven recht op de opbrengst bij verkoop van BDO Holding B.V. Het verloop van het eigen vermogen in het boekjaar 2015 is als volgt: Stand per 1 januari

Aandelen A 8.100

Aandelen B 450

Aandelen C 450

Totaal 2015 9.000

Totaal 2014 9.275

-

-

-

-

-275

8.100

450

450

9.000

9.000

Mutaties in het boekjaar Inkoop aandelen Stand per 31 december


6 VOORZIENINGEN 31 december 2015 Voorziening deelneming Personele voorzieningen Overige voorzieningen

31 december 2014

54 1.567 2.457

274 1.716 3.183 4.078

5.173

Het verloop van de voorzieningen in het boekjaar 2015 is als volgt: Stand per 1 januari

Voorziening deelneming 274

Personele voorzieningen 1.716

Overige voorzieningen 3.183

Totaal 2015 5.173

Totaal 2014 4.183

-

-198

-952

-1.150

-941

Mutaties in het boekjaar Onttrekkingen Dotatie Vrijval Stand per 31 december

-

90

1.029

1.119

2.706

-220

-41

-803

-1.064

-775

54

1.567

2.457

4.078

5.173

Voorziening deelneming De voorziening deelneming betreft de voorziening voor deelnemingen met een negatieve netto-vermogenswaarde. Personele voorzieningen De post personele voorzieningen bevat een voorziening voor reorganisatiekosten, jubileumaanspraken en verplichtingen in verband met langdurige ziekte. De voorziening voor reorganisatiekosten heeft betrekking op de financiële gevolgen van het niet meer actief laten participeren van aan de organisatie verbonden personen. In 2016 zullen er minder medewerkers zijn en zal een aantal medewerkers een andere functie gaan vervullen. Voor medewerkers die niet herplaatst kunnen worden, wordt in overleg naar een passende oplossing gezocht. Overige voorzieningen De post overige voorzieningen betreft een voorziening voor de leegstand van kantoorpanden en een voorziening voor beroepsaansprakelijkheid. De verwachte vervaltermijn van de personele en overige voorzieningen is als volgt: < 1 jaar 1- 5 jaar ≥ 5 jaar

2015 1.921 789 1.314 4.024

2014 1.999 1.242 1.658 4.899


7 OVERIGE KORTLOPENDE SCHULDEN 31 december 2015 Verplichtingen ter zake van personeel Aflossing lening Overige schulden Overlopende passiva

31 december 2014

1.490 151 1.578

1.444 7.500 188 2.483 3.219

11.615

De overlopende passiva bestaan voornamelijk uit nog te betalen kosten die betrekking hebben op het huidige boekjaar. NIET IN DE BALANS OPGENOMEN VERPLICHTINGEN Fiscale eenheid De vennootschap maakt met haar 100% deelnemingen deel uit van een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting en omzetbelasting. De vennootschap staat aan het hoofd van de fiscale eenheid en is hoofdelijk aansprakelijk voor de belastingschulden van de fiscale eenheid als geheel. Overige niet uit de balans blijkende verplichtingen BDO Holding B.V. heeft een 403-verklaring afgegeven voor BDO Accountants & Belastingadviseurs B.V. en BDO Audit & Assurance B.V. Aantal werkzame personen Gemiddeld waren in 2015 bij BDO Holding B.V. 147 (2014: 140) werknemers (fte) werkzaam. Beloning bestuurders De vier bestuursleden hebben in 2015 voor hun bestuurswerkzaamheden (2014: 3,0 fte) de volgende beloningen ontvangen: Bestuurdersbeloning

2015 1.604

2014 1.219

Daarnaast zijn aan de bestuurders in 2015 kostenvergoedingen betaald van € 124.000 (2014: € 90.000). Aan bestuurders zijn leningen verstrekt waarvan per 31 december 2015 € 139.000 nog openstaat. De gemiddelde rentevoet op de leningen bedroeg 5,0%. Gedurende 2015 is een bedrag van € 48.000 afgelost. Aan de externe leden van de Raad van Toezicht werd in totaal een beloning toegekend van € 75.000 (2014: € 75.000). Eindhoven, 21 april 2016 Raad van Bestuur BDO Holding B.V. R.W. Brummelman (voorzitter) | A.D. den Braber | J.C. Jelgerhuis Swildens | H.P.W.M. Peeters


OVERIGE GEGEVENS CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Aan: de algemene vergadering van BDO Holding B.V. Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening over 2015 van BDO Holding B.V. te Eindhoven gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2015 en de geconsolideerde en enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2015 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van de Raad van Bestuur De Raad van Bestuur van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het verslag van de Raad van Bestuur, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). De Raad van Bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als hij noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het inrichten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de vennootschap. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door de Raad van Bestuur van de vennootschap gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van BDO Holding B.V. per 31 december 2015 en van het resultaat over 2015 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het verslag van de Raad van Bestuur, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het verslag van de Raad van Bestuur, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Eindhoven, 21 april 2016 KPMG Accountants N.V. A.J. de Bruin RA JAARVERSLAG 2015 BDO HOLDING B.V. P53

STATUTAIRE BEPALINGEN OMTRENT DE WINSTVERDELING

Artikel 20 van de statuten van BDO Holding B.V. luidt als volgt: n De vennootschap kan aan de aandeelhouders en andere gerechtigden tot de voor uitkering vatbare winst slechts uitkeringen doen voor zover het eigen vermogen van de vennootschap groter is dan het bedrag van het eigen vermogen dat krachtens de wet moet worden aangehouden. De vennootschap kan slechts aan een besluit van de algemene vergadering tot uitkering gevolg geven nadat het bestuur hieraan goedkeuring heeft verleend. Het bestuur kan zijn goedkeuring tot uitkering slechts weigeren indien het weet dan wel behoort te voorzien dat de vennootschap na die uitkering niet kan voortgaan met het betalen van haar opeisbare schulden. n De winst staat ter beschikking van de aandeelhoudersvergadering.

OVERZICHT VAN KAPITAALBELANGEN

BDO Holding B.V. heeft een 100% belang, tenzij anders aangegeven, in de volgende deelnemingen welke gezien hun belang zijn opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening. BDO A&B Groep B.V.

BDO Consultancy Groep B.V.

BDO Accountants & Belastingadviseurs B.V.

Eindhoven

BDO Audit & Assurance B.V.

Eindhoven

Beheer en Administratiemaatschappij Nederland B.V.

Eindhoven

BDO Schippers B.V.

Eindhoven

BDO Consultants B.V.

Eindhoven

BDO Corporate Finance B.V.

Eindhoven

BDO IT Consultants B.V.

Eindhoven

BDO Investigations B.V.

Eindhoven

BDO Legal B.V.

Eindhoven

BDO Interim & Recruitment B.V.

Eindhoven

BDO Online Services B.V. BDO Facility Services B.V.


Eindhoven BDO Global IT Management & Support B.V.

Eindhoven

Petobel I B.V.

Eindhoven

SAMEN ONDERWEG


BDO HOLDING B.V. [email protected] Telefoon 040 - 269 81 11 Kijk voor een overzicht van al onze vestigingen op www.bdo.nl

BDO is een op naam van Stichting BDO te Amsterdam geregistreerd merk. In deze publicatie wordt BDO gebruikt ter aanduiding van de organisatie die onder de merknaam ‘BDO’ actief is op het gebied van de professionele dienstverlening (accountancy, belastingadvies en consultancy). BDO Holding B.V. is lid van BDO International Ltd, een rechtspersoon naar Engels recht met beperkte aansprakelijkheid, en maakt deel uit van het wereldwijde netwerk van juridisch zelfstandige organisaties die onder de naam ‘BDO’ optreden. BDO is de merknaam die wordt gebruikt ter aanduiding van het BDO-netwerk en van elk van de BDO Member Firms.


04/2016 – BJ1605

JAARVERSLAG BDO HOLDING B.V

Recommend Documents