Jaarverslag 2013 Welzijn Ouderen Versie 3, 15 juli 2014
Inhoudsopgave Jaarverslag Welzijn Ouderen Voorwoord
3
1. 1.1. 1.2. 1.2.1. 1.2.2. 1.2.3. 1.2.4. 1.3. 1.3.1. 1.3.2. 1.3.3. 1.3.4. 1.3.5. 1.3.6. 1.3.7. 2. 2.1. 2.1.1. 2.1.2. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. 2.6. 2.7. 2.8. 3. 3.1. 3.1.1. 3.1.2. 3.1.3. 3.1.4. 3.2. 3.2.1. 3.2.2. 3.2.3. 3.2.4. 3.3. 3.3.1. 3.4. 3.4.1. 3.4.2. 3.4.3. 4.
4 4 4 4 5 5 5 5 6 6 6 7 8 8 9 10 10 10 10 11 11 12 12 12 13 13 14 14 14 14 16 17 17 17 18 18 18 19 19 19 19 20 20 21
Organisatie Algemene Identificatiegegevens Catharina Stichting – organisatiebeschrijving Aanbod en doelgroep Algemene Visie Visie op Welzijn Ambitie en strategie Welzijn Ouderen – organisatiebeschrijving Doelstelling Doelgroepen Structuur Vrijwilligers Bonuspas Financiën Public Relations Ontwikkelingen in het verslagjaar Maatschappelijke ontwikkelingen WMO – participatie en zelfredzaamheid Welzijn Nieuwe Stijl en De Kanteling Samenwerkingsverbanden Welzijnspropositie Inspraak actief burgerschap Verhuurbeleid Prijsverhoging Minimum aantal deelnemers Publiciteit Producten Productgroep 1: Welzijnsactiviteiten Cursussen Ontmoetings- en (re)creatieve activiteiten Bewegingsactiviteiten Overige activiteiten Productgroep II: Welzijnsdienstverlening Maaltijdvoorziening Telefooncirkel Vervoer Hand- en spandiensten Productgroep III: Onderzoek, signalering en advisering Signalerend huisbezoek Productgroep IV: Ontmoeting en lotgenotencontact Mantelzorgsalon Alzheimercafé Maatjesproject Toekomst
Bijlagen 1: Welzijnspropositie 2: Signalerend huisbezoek 3: Maatjesproject 4: Financieel overzicht
Jaarverslag 2013 Welzijn Ouderen Catharina Stichting
22
2
Voorwoord
Met dit jaarverslag legt de Catharina Stichting voor het onderdeel Welzijn Ouderen verantwoording af over de activiteiten die in 2013 hebben plaatsgevonden. Het betreft de realisatie van de met de gemeente Brielle overeengekomen producten voor 2013, zoals beschreven in het productenboek. Voor dit jaarverslag is het productenboek in de huidige vorm nog als onderlegger gebruikt, maar is voor het eerst uitgebreid met een bredere beschrijving van de organisatie en ontwikkelingen die in het verslagjaar van invloed zijn geweest op het realiseren van de doelstellingen van Welzijn Ouderen. Het is daarbij een voorloper op een andere weergave die beter aansluit bij de huidige en komende maatschappelijke ontwikkelingen en de ambitie van de Catharina Stichting de welzijnsdienstverlening voor Brielle door te ontwikkelen tot een toekomstbestendige voorziening om zo bij te dragen aan de gemeentelijke doelstellingen van de komende jaren. Een eerste stap, het formuleren van een welzijnspropositie is hiervoor al gezet. Het in dit verslag genoemde aanbod, ofwel welzijnsarrangementen, is dankzij de bevlogen inzet van een grote groep zeer enthousiaste en inmiddels professionele vrijwilligers ten uitvoer gebracht. Op deze plaats spreekt de Catharina Stichting dan ook haar grote waardering uit voor de vrijwilligers. In 2013 zijn voorzichtige stappen gezet naar de bewustwording dat de vraag van de klant leidend is voor het aanbod en dat de vrijwilliger meer zelfstandige activiteiten op zich kan en mag nemen en Welzijn Ouderen als zodanig ondersteunend en faciliterend is. Een proces wat zich de komende jaren nog verder zal voltrekken. De activiteiten, diensten en cursussen waren ook dit jaar weer gevarieerd. De samenwerkingsmogelijkheden met andere organisaties gaat een steeds belangrijkere rol spelen. In het verslag is dan ook te lezen dat organisaties elkaar steeds meer weten te vinden om in gezamenlijkheid van belangrijke betekenis te zijn voor de doelgroep, de oudere zelfstandig wonende kwetsbare burger in Brielle.
Ik wens u veel leesplezier! Drs. N.J.M. Heijlands Directeur/Bestuurder Catharina Stichting
Jaarverslag 2013 Welzijn Ouderen Catharina Stichting
3
1.
ORGANISATIE
Inleiding De welzijnsorganisatie Welzijn Ouderen maakt sinds 2002 deel uit van de Catharina Stichting en is daarmee dé organisatie die in de gemeente Brielle ondersteuning biedt aan zelfstandig wonende oudere inwoners. Zij doet onder meer door het aanbieden van meerdere (recreatieve) welzijnsactiviteiten, arrangementen, cursussen en diensten. In de, onder de gemeente vallende, woonplaatsen Zwartewaal, Vierpolders en Brielle zijn meerdere teams vrijwilligers, onder begeleiding van professionele krachten, enthousiaste ondersteuners van het brede aanbod aan welzijnsmogelijkheden.
1.1. Algemene identificatiegegevens Naam rechtspersoon Rechtsvorm Bezoekadres Postadres Telefoonnummer KvK gegevens E-mailadres Internetpagina Naam organisatie-eenheid Bezoekadres Postadres Telefoonnummer E-mailadres Internetpagina
Catharina Stichting Stichting Patrijzenlaan 6 3233 BR Oostvoorne Postbus 170 3230 AD Brielle 0181 – 412555 “Catharina Stichting” Stichting voor Wonen, Zorg en Welzijn Westelijk Voorne KvK nummer: 24319534
[email protected] www.catharinastichting.nl Welzijn Ouderen Rozemarijnstraat 42 3231 AL Brielle Postbus 170 3230 AD Brielle 0181 – 416863
[email protected] www.catharinastichting.nl
1.2. Catharina Stichting – organisatiebeschrijving De Catharina Stichting is een zorg- en welzijnsorganisatie die zich sterk geworteld heeft in Westelijk Voorne met vier organisatie-eenheden in de vestigingsplaatsen Brielle, Rockanje en Oostvoorne. In de gemeente Brielle wordt verzorgingshuiszorg geboden in het Catharina Gasthuis. In de gemeente Westvoorne wordt in twee woonzorgcentra, Leemgaarde en Stuifakkers, zorg thuis geboden en diverse welzijnsdiensten. Op alle locaties bevindt zich ook een verpleegunit voor dementerende ouderen. Tevens worden vrijwilligersorganisaties ondersteund en gefaciliteerd door de Catharina Stichting. De Welzijnsorganisatie Welzijn Ouderen in Brielle biedt aan zelfstandig wonende ouderen in de gemeente een breed pakket aan ondersteunende activiteiten, diensten en cursussen. 1.2.1
Aanbod en doelgroep
Dankzij de bevlogen inzet van ca. 280 medewerkers en ca. 550 vrijwilligers biedt de Catharina Stichting een compleet assortiment van intra- en extramurale verzorging, verpleging, begeleiding en ondersteunende (welzijns-) activiteiten en diensten. Het assortiment is op maat afgestemd op de individuele wensen en
Jaarverslag 2013 Welzijn Ouderen Catharina Stichting
4
behoeften van kwetsbare volwassenen die, vanwege lichamelijke of psychogeriatrische beperkingen, onvoldoende in staat zijn voor zichzelf te zorgen. 1.2.2. Algemene visie De Catharina Stichting wil kwetsbare volwassenen zoveel mogelijk zelfstandig laten functioneren. Dit vanuit de overtuiging dat kwaliteit van leven het uitgangspunt is voor haar dienstverlening, zorg-, welzijnsaanbod en woonmogelijkheden. Zij wil een integraal aanbod realiseren wat aansluit op deze doelgroep die wil participeren in de samenleving, medezeggenschap heeft en zo lang mogelijk thuis blijft wonen. De visie van de Catharina Stichting komt tot uiting in de volgende uitgangspunten: Vertrouwd Dichtbij De menselijke maat Solide partner Deze uitgangspunten zijn leidend voor de werkwijze, houding en samenwerking van de Catharina Stichting. 1.2.3. Visie op Welzijn In 2013 is de Catharina Stichting actief bezig geweest met het ontwikkelen en vaststellen van een visie op Welzijn, gelieerd aan Welzijn Nieuwe Stijl (zie 2.2.) De Catharina Stichting wil zich vooral richten op het bevorderen van de maatschappelijke participatie van die (groepen) ouderen die neigen te vereenzamen, onder andere doordat zij langer zelfstandig moeten blijven wonen vanwege de veranderende regelgeving. Door het versterken van sociale structuren en persoonlijke netwerken kan deze doelgroep, op haar eigen individuele niveau deelnemen aan de maatschappij. De eigen mogelijkheden en krachten staan centraal en moeten complementair zijn aan de voorzieningen, zodat de uitvoering ervan de cliënt uitdaagt en stimuleert. Om dit te kunnen realiseren wil de Catharina Stichting een integraal aanbod aan activiteiten, ondersteunings- en ontmoetingsfuncties realiseren in samenspraak en samenwerking met andere organisaties. De Catharina Stichting wil hiervoor “de spin in het web” zijn, de stichting waar vraag en aanbod bij elkaar komen.
1.2.4. Ambitie en strategie De Catharina Stichting heeft de ambitie de preferente aanbieder te zijn voor bewoners in de regio Brielle en Westvoorne die behoefte hebben aan uitstekende en gastvrije intramurale zorg, welzijn en thuiszorg in de woonzorgcentra of daar buiten, met een zinvolle dagbesteding die bijdraagt aan het behoud van de eigen regie en zelfstandigheid. Haar missie is een passend antwoord te geven op de steeds veranderende behoeften van degenen die op (zorg)producten en diensten zijn aangewezen. Zij wil vakbekwaam zorgen voor kwaliteit van leven. Zij wil tevens een goed werkgever zijn en medewerkers een plezierige werkplek, een open communicatiesfeer en voldoende ontwikkelingsmogelijkheden bieden. Om deze ambities waar te maken zijn twee belangrijke strategische pijlers benoemd voor de komende jaren: - Versterken van intramurale zorg en Zorg Thuis (incl. Huishoudelijke hulp) in de (woon)zorgcentra; - Versterken van dienstverlening op het gebied van welzijn in de gemeenten Brielle en Westvoorne. 1.3. Welzijn Ouderen - organisatiebeschrijving Welzijn Ouderen is te vinden in een prachtig monumentaal pand in de binnenstad van Brielle en vormt met het ontmoetingspunt de Infirmerie en het Leercentrum 55+ uitstekende mogelijkheden voor de doelgroep om elkaar te ontmoeten.
Jaarverslag 2013 Welzijn Ouderen Catharina Stichting
5
Beroepskrachten van Welzijn Ouderen ondersteunen met raad en daad en zijn vanuit hun deskundigheid betrokken bij (nieuwe) projecten, ontwikkelingen en initiatieven. Vrijwilligers zijn op diverse plaatsen werkzaam om de dagelijkse activiteiten te organiseren. 1.3.1. Doelstelling Welzijn Ouderen Welzijn Ouderen richt zich op ontplooiing, voorkoming van vereenzaming, bevordering van zelfredzaamheid en zingeving. Welzijn Ouderen faciliteert en ondersteunt zelfstandig wonende oudere inwoners van de gemeente Brielle door diverse activiteiten, diensten en cursussen te organiseren die hen ondersteunen in het dagelijks leven. Het totaalaanbod biedt de doelgroep de mogelijkheid om zo lang mogelijk zelfstandig te blijven wonen en kan tevens leiden tot uitstel van zorg. 1.3.2. Doelgroepen Het aanbod van Welzijn Ouderen richt zich op alle groepen die onvoldoende deelnemen aan maatschappelijke verbanden en of aangewezen zijn op derden om hun zelfstandigheid te handhaven. Dit zijn zowel ouderen als kwetsbare volwassenen (met uitzondering van cliënten met psychiatrische problematiek) in gemeente Brielle, Zwartewaal en Vierpolders. Belangrijke subdoelgroepen vormen de mantelzorgers en vrijwilligers. Mantelzorgers bieden langdurige zorg die rechtstreeks voortvloeit uit de sociale relatie. Zorg die de gebruikelijke zorg van huisgenoten voor elkaar overstijgt. Vrijwilligers dragen zorg voor uitvoering van activiteitenprojecten en vormen van dienstverlening. Beide doelgroepen zijn vanwege de rol en plaats die zij innemen in de maatschappij belangrijk voor de doelgroep en daarmee ook belangrijk voor Welzijn Ouderen. Door beide doelgroepen te ondersteunen en te faciliteren weet Welzijn Ouderen haar visie te realiseren. 1.3.3. Structuur Structuur in beeld De plaats en aansturing van de organisatie-eenheid Welzijn Ouderen binnen de Catharina Stichting is als volgt: Raad van Toezicht
Raad van Bestuur Drs. N.J.M Heijlands Locatiemanager Catharina Gasthuis Mw. J. Moerman
Team Welzijn Ouderen Mw. G. Hoebergen - coördinator Mw. M. v.d. Lugt Mw. L. Verbaas
Vrijwilligers
Structuur in getal Medewerkers Welzijn Ouderen Naam Mw. G. Hoebergen Mw. M. E. van der Lugt-Vinke Mw. L.I.M. Verbaas-Prins Dhr. F. Louer Jaarverslag 2013 Welzijn Ouderen Catharina Stichting
Functie Coördinator Welzijn Ouderen m.i.v. 18 februari 2013 Sociaal Cultureel Werker Medewerker Secretariaat Coördinator Signalerend huisbezoek tot 1 juli 2013
fte 0.89 fte 0.67 fte 0.40 fte 0.15 fte
6
De vacature die is ontstaan vanwege het vertrek van dhr. F. Louer is niet opgevuld. Vrijwilligers Welzijn Ouderen Jaar Aantal vrijwilligers Aantal uren per jaar 2010 172 20.000 2011 165 18.400 2012 155 18.400 2013 162 19.230
Docenten Welzijn Ouderen Soort docent Meer Bewegen voor Ouderen Franse conversatieles
Aantal uren per jaar Totaal 300 uur
1.3.4. Vrijwilligers Vrijwilligers zijn zeer belangrijk voor Welzijn Ouderen, zonder hen kunnen vele activiteiten en levering van diensten niet plaatsvinden. Het ondersteunen van vrijwilligers en het coördineren van het vrijwilligerswerk waren in 2013 de belangrijkste taken voor de professionele medewerkers van Welzijn Ouderen. Welzijn Ouderen beschikte in het verslagjaar over voldoende vrijwilligers om de afgesproken producten te kunnen leveren. Daarnaast leven er veel ideeën bij vrijwilligers die zij graag door Welzijn Ouderen ondersteund zien. Werkwijze Het aanbod aan activiteiten, cursussen en diensten wordt gecoördineerd door beroepskrachten van Welzijn Ouderen en uitgevoerd door vrijwilligers. Vrijwilligers hebben hierbij een bepaalde mate van zelfstandigheid. Er zijn meerdere groepen vrijwilligers die verantwoordelijk zijn voor de praktische organisatie van de betreffende activiteiten waarvoor zij zich inzetten. Iedere activiteit heeft een contactpersoon/’leidinggevende’ binnen de vrijwilligersgroep die ook als zodanig functioneert voor Welzijn Ouderen. Deze contactpersoon draagt onder meer zorg voor de voorbereidingen van de betreffende activiteit, maar kan ook bijvoorbeeld bij afzegging van een activiteit door de beroepskracht benaderd worden om de deelnemers te bellen in plaats van dat de beroepskracht dat zelf doet. Jaarlijkse terugkerende en bijzondere evenementen en projecten vallen onder de directe verantwoordelijkheid van de beroepskrachten. In Zwartewaal en Vierpolders wordt het aanbod al volledig gecoördineerd door vrijwilligers aldaar. In Zwartewaal is de Soos 55+ actief en in Vierpolders de Ouderensoos. Beroepskrachten van Welzijn Ouderen ondersteunen en adviseren indien nodig en gewenst. Bovengenoemde werkwijze past in de toekomstvisie om de ondersteuning van vrijwilligers door de beroepskrachten meer faciliterend te laten zijn in plaats van ontwikkeling en uitvoering. Hierdoor krijgen en dragen vrijwilligers meer verantwoordelijkheid en worden zelfsturend. De meer zelfsturende groepen vrijwilligers gecombineerd met de meer coördinerende/faciliterende rol van Welzijn Ouderen schept ruimte om met dezelfde personele bezetting een breder welzijnsaanbod te bieden. Dit proces zet zich in 2014 voort. Vrijwilligersbeleid Daarbij krijgt Welzijn Ouderen te maken met de landelijke trend dat de huidige vrijwilliger ouder wordt en de inzet afneemt. Een nieuw type vrijwilliger met andere behoeften en motieven moet worden aangesproken. De Catharina Stichting ontwikkelt hiervoor nieuw vrijwilligersbeleid. Eind 2013 hebben hiervoor de eerste gesprekken plaatsgevonden met vrijwilligers over hun wensen en behoeften voor een hernieuwd vrijwilligersbeleid. In 2014 wordt het beleid afgestemd, gedeeld en geborgd in samenspraak met vrijwilligers en beroepskrachten. Overleg Twee keer per jaar komen, van alle sociaal-culturele activiteiten en cursussen de vrijwillig leidinggevenden bij elkaar om de voortgang van activiteiten te evalueren en te bewaken. Tijdens dit overleg wordt veel aandacht besteed aan signalering en de uitwisseling van ervaringen. Nieuwe ideeën worden naar voren gebracht en eenmalige activiteiten worden gepland. In het verslagjaar zijn actuele onderwerpen besproken zoals de verhuizing van het kantoor van Welzijn Ouderen, het toekomstige vrijwilligersbeleid, het beleid van de Jaarverslag 2013 Welzijn Ouderen Catharina Stichting
7
gemeente (bijv. verhoging leeftijd doelgroep, minimale aantal deelnemers aan activiteiten).Tijdens de openingsuren van het kantoor van Welzijn Ouderen kunnen vrijwilligers en medewerkers terecht voor informele ondersteuning, faciliteiten en afstemming. Aandacht De Catharina Stichting heeft vrijwilligers hoog in het vaandel en laat haar blijk van waardering niet alleen merken door persoonlijke aandacht in de vorm van een verjaardagskaart of een bloemetje bij een jubileum of ziekte, maar heeft in het verslagjaar ook de mogelijkheid geboden elkaar in gezamenlijkheid te ontmoeten door een diner te organiseren. Ook de gemeente heeft twee vrijwilligersavonden georganiseerd, die enthousiast zijn bezocht zijn door vrijwilligers van Welzijn Ouderen. Zilveren Infirmeriespeld Traditiegetrouw is tijdens de Nieuwjaarsreceptie een vrijwilliger die zich op bijzondere wijze heeft ingezet voor het ouderenwerk binnen de gemeente beloond met de “Zilveren Infirmeriespeld”. Tijdens de nieuwjaarsreceptie 2013 kreeg Mevrouw L. Rapperd de speld uitgereikt door de Burgemeester van Vliegen 1.3.5. BonusPas De Bonuspas is een deelnemerskaart van Welzijn Ouderen - Catharina Stichting. Deze kaart geeft personen van 55 jaar en ouder recht op gratis toegang tot de meeste welzijnsactiviteiten die onder verantwoordelijkheid van Welzijn Ouderen worden georganiseerd. Voor cursussen en eenmalige activiteiten betalen pashouders een gereduceerd tarief. Tevens geven een aantal winkeliers op vertoon van de kaart korting. Welzijn Ouderen zoekt steeds meer samenwerking met (vrijwilligers)organisaties die activiteiten en diensten te bieden hebben aan ouderen in Brielle. Dankzij de Bonuspas worden dergelijke activiteiten bekend en toegankelijk voor Bonuspashouders. Bovendien heeft de Bonuspas ook lokale voordelen te bieden in de vorm van kortingen op producten en diensten van leveranciers die Bonuspashouders graag voordeel gunnen in ruil voor publiciteit en/of met hart voor het (ouderen)welzijn in Brielle. Deze (lokale) voordelen worden in de kwartaaluitgave Bonus vermeld. Aan het eind van het verslagjaar waren 581 senioren in Brielle in het bezit van de Bonuspas ten opzichte van 582 pasbezitters in 2012. 1.3.6. Beschikbare middelen Beschikbare financiële middelen Voor de bekostiging van alle activiteiten wordt jaarlijks een subsidiebedrag door de gemeente Brielle beschikbaar gesteld, € 194.897,-- in 2013. Samen met de opbrengst uit entreegelden en de verkoop van de BonusPas worden alle materialen, middelen, ruimten en professionele ondersteuning bekostigd. Zie bijlage 3 voor de gesegmenteerde jaarrekening. Beschikbare ruimten Welzijn Ouderen heeft voor de uitvoering van haar aanbod de beschikking over middelen om activiteiten te ondersteunen. Welzijn Ouderen huurt ruimten of heeft afspraken over ruimten waar de activiteiten plaatsvinden. Beschikbare ruimten in: Brielle: - het ontmoetingscentrum de Infirmerie; - sportcentrum de Dukdalf; - verenigingsgebouw Geuzenstraat; - Catharina Gasthuis. Zwartewaal: - Martinuskerk; - Dorpscentrum Gaffelaar Vierpolders: - ’t Dijckhuis Jaarverslag 2013 Welzijn Ouderen Catharina Stichting
8
1.3.7. Publiciteit Welzijn Ouderen is door de jaren heen een bekende organisatie geworden en gebleven. Op verschillende manieren zorgt Welzijn Ouderen er voor dat de activiteiten, diensten en projecten bekend gemaakt worden aan een breed publiek. Niet alleen op eigen initiatief met frequente vermeldingen in de lokale bladen, maar ook op initiatief van anderen om bij te dragen aan een artikel, zoals bijvoorbeeld een artikel in ‘Brielle leeft’ over de teken- en schildergroep. Elke activiteit, dienst of project wordt op een specifiek daarvoor geschikte manier onder de aandacht gebracht van de doelgroep. Het Signalerend Huisbezoek maakt bijvoorbeeld gebruik van een persoonlijke benadering, waar de werving voor het Maatjesproject via pers, flyers en samenwerkende organisaties veelal schriftelijk plaatsvindt. Alle oudere inwoners van de gemeente Brielle ontvangen 1x per kwartaal de Bonus, het blad van Welzijn Ouderen vol wetenswaardigheden, mooie verhalen, en informatie over diverse gaande ontwikkelingen, specifiek gericht op de doelgroep. Ook hierin wordt structureel het aanbod van Welzijn Ouderen vermeld. Aandachtspunt vormt de beschikbaarheid van folders en flyers van Welzijn Ouderen. Deze zijn niet meer up to date. Hieraan wordt, geïntegreerd in een totaalplan voor de gehele Catharina Stichting in 2014 aandacht geschonken.
Jaarverslag 2013 Welzijn Ouderen Catharina Stichting
9
2.
ONTWIKKELINGEN IN HET VERSLAGJAAR
2.1.
Relevante maatschappelijke ontwikkelingen
2.1.1
WMO - Participatie en zelfredzaamheid
Een sociaal netwerk biedt steun, zowel praktisch als emotioneel. Het opbouwen van een persoonlijk sociaal netwerk is in toenemende mate belangrijk voor het willen en kunnen deelnemen aan de maatschappij en is in principe ieders eigen verantwoordelijkheid. Het is onder meer uitgangspunt van de decentralisatieplannen van de overheid die in 2013 steeds meer zijn beslag hebben gekregen en in belangrijke mate voorloper is naar een nieuwe Wet Maatschappelijke Ondersteuning vanaf 2015. Van burgers wordt verwacht dat zij steeds meer zelf het initiatief nemen om elkaar bij te staan en informele netwerken te vormen. Meedoen is het sleutelwoord. Meedoen schept onderlinge banden en legt verbindingen tussen personen onderling en tussen personen en organisaties. Niet voor iedereen is het mogelijk zelf verantwoordelijkheid te nemen of te dragen om een eigen sociaal netwerk op te bouwen en verbindingen aan te gaan. De mate van zelfredzaamheid is hiervoor doorslaggevend en soms ook afhankelijk van de levensfase van de persoon. Welzijn Ouderen speelt in op de behoefte van de oudere kwetsbare doelgroep om een sociaal netwerk op te bouwen en maakt het kunnen deelnemen aan de maatschappij gemakkelijker. Zij is daarvoor in 2012 bijvoorbeeld gestart met het “Maatjesproject” wat zijn beslag heeft gekregen in 2013. In het verslagjaar is het aantal vragers om een maatje gegroeid, evenals het aantal koppelingen tussen een maatje en een vrager. Aan het begin van 2014 waren er 13 maatjes en 24 vragers. Ook zijn er samenwerkingsverbanden ontstaan tussen Welzijn Ouderen en andere organisaties om de vraag om een maatje beter te kunnen signaleren en toe te leiden naar een match. 2.1.2. Welzijn Nieuwe Stijl en De Kanteling Ook in 2013 zijn de principes van Welzijn Nieuwe Stijl en De Kanteling op de agenda van de Catharina Stichting gezet. Het doel van Welzijn Nieuwe Stijl was een nieuwe impuls te geven aan de invulling van de Wmo om de zelfredzaamheid en participatie van burgers te vergroten. Welzijn Nieuwe Stijl richt zich op meer overeenstemming tussen gemeenten, instellingen en burgers en op meer professionaliteit en effectiviteit in de aansturing door gemeenten. Acht bakens geven richting in de omslag naar werken volgens Welzijn Nieuwe stijl. Ze bieden zowel de welzijnsorganisaties als de gemeenten houvast. Het uitgangspunt van de Kanteling is de huidige uitvoering van de Wmo (anno 2013) zo te kantelen dat participatie centraal staat. Dat vraagt om een nieuwe manier van denken en doen. De vraag staat centraal en niet zozeer het aanbod. Dit is een andere benadering dan burgers met een beperking en gemeenten gewend zijn. Er wordt in kaart gebracht waar de eigen kracht en de mogelijkheden van de betreffende burger ligt en of er een sociaal netwerk aanwezig is. Maar ook waar de draagkracht van de burger en het sociale netwerk zijn grenzen heeft bereikt. De kanteling beoogt om daar waar mogelijk de burger de regie en verantwoordelijkheid over zijn eigen leven te laten (be)houden. Een integrale benadering van burgervragen vraagt om een ketensamenwerking tussen de verschillende instellingen. Voor de Catharina Stichting - Welzijn Ouderen heeft bovenstaande, mede vanuit de behoefte cliënten te stimuleren, te mobiliseren en hun levenskwaliteit te bevorderen, geleidt tot het formulieren van welzijn en vrijwilligerswerk als speerpunt binnen haar beleid. Dit moet leiden tot meer bewustwording van de rol van Welzijn Ouderen, de rol van de gemeente, van de burger in zijn algemeenheid en van vrijwilligers en
Jaarverslag 2013 Welzijn Ouderen Catharina Stichting
10
mantelzorgers in het bijzonder. Het heeft ook geleidt tot een specifieke visie op Welzijn. Deze bewustwordingsslag en de toepassing van de visie is een doorlopend proces zijn in 2014. 2.2.
Samenwerkingsverbanden
In het verslagjaar zijn al aanwezige samenwerkingsverbanden gehandhaafd en waar nodig verstevigd en zijn er nieuwe samenwerkingsverbanden toegevoegd. Alle samenwerkingsorganisaties organiseren activiteiten in de Infirmerie. Hiermee wordt het ontmoetingspunt van Brielle steeds meer benut. Zo is er nauwe samenwerking met de ANBO en PCOB inzake het inloopspreekuur voor senioren en meerdere (recreatieve) activiteiten die gehouden worden in de Infirmerie. Maar ook de plaatselijke schaak-, bridge- en biljartvereniging maken gebruik van de faciliteiten van Welzijn Ouderen. De stichting Merula verzorgt haar Merulasociëteit en de bibliotheek Zuid-Hollandse Delta organiseert meerdere lezingen in de Infirmerie. Nieuw zijn de ‘Goedkoop Rijbewijskeuringen’. Hier kunnen senioren terecht voor een herkeuring voor het rijbewijs. De Ketenzorg Dementie en de daaraan deelnemende organisatie is met het Alzheimercafé een belangrijk samenwerkingsverband voor Welzijn Ouderen / Catharina Stichting. Maandelijks worden onder professionele begeleiding, naast de mogelijkheid zich te ontspannen, belangrijke thema’s aan de orde gesteld die vooral mantelzorgers kunnen helpen bij het begeleiden van een dementere oudere. Nieuw in de samenwerking met de Ketenzorg Dementie zijn de doorverwijzingen voor het Maatjesproject. De aangesloten organisatie weten Welzijn Ouderen inmiddels te vinden als het gaat om de toeleiding van een specifieke vraag die past in het Maatjesproject. In 2013 is de samenwerking tussen het Catharina Gasthuis en Welzijn Ouderen versterkt. Samen met de activiteitenbegeleiding wordt gekeken naar deelname van bewoners van het Catharina Gasthuis aan activiteiten van Welzijn Ouderen en andersom. Belangrijk doel hierbij is integratie van en deelname aan activiteiten van bewoners van het verzorgingshuis en zelfstandig wonende burgers binnen en buiten de muren van het verzorgingshuis. 2.3.
Welzijnspropositie
De gemeente Brielle wil samen met haar partners het fundament voor het sociale domein vormgeven voor de komende jaren. De ambitie voor de toekomst is gericht op het ontwikkelen van integraal sociaal beleid voor alle burgers van Brielle. De Catharina Stichting is één van de partners van de gemeente Brielle die in haar werkwijze voorsorteert op deze ontwikkeling. Zij heeft eind 2013 de eerste stappen gezet voor het ontwikkelen van een Welzijnspropositie. Ten tijde van het opstellen van dit jaarverslag heeft de welzijnspropositie inmiddels vorm gekregen en hebben de eerste gesprekken hierover met de gemeente plaatsgevonden. De Catharina Stichting neemt met deze propositie het initiatief om met de gemeente het gesprek aan te gaan over de wijze waarop zij kan bijdragen aan de realisatie van de gemeentelijke ambitie. De propositie is een voorstel op hoofdlijnen die de stichting in gesprek met de gemeente én met de bewoners van Brielle nader wil invullen. Het is de ambitie van de Catharina Stichting de welzijnsdienstverlening voor Brielle door te ontwikkelen tot een toekomstbestendige voorziening om zo bij te dragen aan de gemeentelijke doelstellingen van de komende jaren. Het is de overtuiging van de Catharina Stichting dat investeren in preventie en welzijn – ook met innovatie en ICT- bijdraagt aan het volwaardig meedoen in de samenleving van kwetsbare volwassenen en ouderen. De propositie vindt u in bijlage 1.
Jaarverslag 2013 Welzijn Ouderen Catharina Stichting
11
2.4.
Inspraak actief burgerschap
2.4.1. Participatiecommissie In 2013 heeft de participatiecommissie vorm gekregen. Deze commissie bestaat uit vijf senioren die de belangen van de ouderen van Brielle vertegenwoordigen. Doelstelling Participatiecommissie De Participatiecommissie draagt bij aan doelstelling van Welzijn Ouderen door met de Catharina Stichting mee te denken en hen te adviseren over zaken die welzijn en de organisatie daarvan betreffen zoals dit wordt gefaciliteerd en georganiseerd door Welzijn Ouderen. Samenwerking, meewerken en meedenken staan hierbij centraal. Mandaat De Participatiecommissie heeft de bevoegdheid om te handelen, uit naam van de vrijwilligers die aangesloten zijn bij Welzijn Ouderen, door gevraagd en ongevraagd de bestuurder van de Catharina Stichting en de coördinator Welzijn Ouderen te adviseren inzake welzijnsactiviteiten van Welzijn Ouderen en de betekenis daarvan voor de vrijwilligers. Met de participatiecommissie zijn in 2013 diverse gesprekken gevoerd tussen Catharina Stichting en Welzijn ouderen. In december van het verslagjaar hebben de eerste gesprekken plaatsgevonden m.b.t. tot het veranderde beleid van de gemeente ‘het verhogen van de leeftijdgrens naar 65 jaar’. Dit beleid stuitte op weerstand binnen de groep. Er is met name angst om groepen buiten te sluiten en voor onvoldoende aanwas van nieuwe vrijwilligers. In 2014 krijgt dit een vervolg. In 2013 lag de focus van de commissie voornamelijk op het verder ontwikkelen van en onderzoeken van bestaande en nieuwe activiteiten, het ontwikkelen van visie en het operationaliseren / ondersteunen van de participatiecommissie. Tevens hebben de ontwikkeling van het Maatjesproject en het Signalerend Huisbezoek op de agenda gestaan. Het eerstgenoemde project voornamelijk vanwege de deskundigheidtraining en de begeleiding van vrijwilligers ter bevordering van de kwaliteit van het project. 2.5.
Verhuurbeleid
In 2013 heeft Welzijn Ouderen haar verhuurbeleid van de Infirmerie aangepast om meerdere organisaties de gelegenheid te geven gebruik te maken van de Infirmerie en daarmee ook meer mensen de kans te geven gebruik te maken van deze ontmoetingsplek. Naast een andere vorm van prijsstelling bestaat ook de mogelijkheid vrijwilligers in te zetten als gastvrouw of gastheer. Tevens zijn afspraken en voorwaarden voor het gebruik maken van de ruimte geformuleerd. Naast de al genoemde samenwerkingsverbanden die gebruik maken van de Infirmerie is daar het Dichterscollectief aan toegevoegd en de Regelzorg herkeuring rijbewijzen. Beide organisaties zijn maandelijks aanwezig. Er zijn meerder gesprekken gevoerd met andere organisaties die graag gebruik willen maken van de Infirmerie als ontmoetingspunt. Een nadere beschouwing wees uit dat de ruimte niet geschikt was voor de betreffende organisaties. Welzijn Ouderen zal de toepassing van het verhuurbeleid betreffende het opstellen van een contract of overeenkomst in 2014 verder oppakken. 2.6.
Prijsverhoging
Welzijn Ouderen heeft kleine prijsverhogingen doorgevoerd in haar beleid. De consumpties in de Infirmerie zijn met € 0,10 verhoogd en de prijs van de BonusPas is gestegen van € 35,00 naar € 37,50.
Jaarverslag 2013 Welzijn Ouderen Catharina Stichting
12
2.7.
Minimum aantal deelnemers
In verband met de rentabiliteit van de activiteiten is het nieuwe seizoen 2013/2014 gestart met de voorwaarde een minimum aantal van 8 deelnemers per activiteit in te stellen. Bij bijna alle activiteiten is deze toepassing in 2013 gelukt. Uitzondering hierop vormt de activiteit Scrappen. Er wordt naar gestreefd ook deze activiteit mee te nemen in het nieuwe beleid. 2.8.
Scholing
Zowel medewerkers van Welzijn Ouderen als vrijwilligers hebben de mogelijkheid gehad zich (bij) te scholen over verschillende onderwerpen. Voor de Catharina Stichting zijn is (bij)scholing belangrijk om medewerkers en vrijwilligers te laten meegroeien met de lopende ontwikkelingen en nog beter ondersteuning te kunnen bieden aan de doelgroepen. Onderstaande (bij)scholingen zijn in 2013 aangeboden:
AED training (medewerkers en vrijwilligers); Workshop Sociale vaardigheden (voor Maatjes van het Maatjesproject); Voorlichting over het signaleren van geweld achter de voordeur en alcoholisme (voor vrijwilligers van het Signalerend Huisbezoek); Workshop over de Wet Maatschappelijke Ondersteuning; Uitleg over Webbox, een hulpmiddel voor visueel gehandicapte ouderen; Meerdere themabijeenkomsten Rijnlands organiseren (medewerkers)
Jaarverslag 2013 Welzijn Ouderen Catharina Stichting
13
3.
PRODUCTEN
Inleiding Met onderstaande weergave van producten wordt de indeling van het productenboek 2013 gevolgd, zodat beide documenten gemakkelijk naast elkaar gelegd kunnen worden. Deze structuur zal vanaf 2014 worden losgelaten en aansluiten bij de indeling van de thema’s van het beleidsplan van de gemeente aangaande de Wet Maatschappelijke Ondersteuning. In de nu volgende tabellen wordt het aantal unieke deelnemers per activiteit weergegeven, geen totalen op jaarbasis. De activiteiten vinden wekelijks, resp. maandelijks plaats of gedurende een korte tijd in een bepaalde periode van het jaar.
3.1.
Productgroep 1: Welzijnsactiviteiten
3.1.1. Cursussen Aantal unieke deelnemers per cursus: Soort cursus Brielle Computercursussen - diverse ¹ Conversatie Frans Modeltekenen en schilderen Geheugentraining ² Zwartewaal Workshop Scrappen Totaal aantal unieke deelnemers
2010
2011
2012
2013
93 14 10 10
133 16 9 8
95 15 11 0
62 17 10 9
6
6
5
4
133
172
126
102
Toelichting tabel: ¹: Er staan nog 75 mensen ingeschreven die op enig moment een cursus willen volgen en 134 mensen die op enig moment een workshop willen volgen. Mensen op de wachtlijst worden regelmatig gebeld met de vraag of ze willen deelnemen aan een nieuwe cursus of workshop. Vaak wordt aangegeven niet (meer) te willen of geen tijd te hebben. ²: In 2012 verviel deze activiteit vanwege onvoldoende deelname. Uit de praktijk blijkt dat meer mensen zelf een computer hebben en daar door zelfstudie handiger in worden. Bovengenoemde computercursussen worden georganiseerd door het Leercentrum 55+. De terugloop van het aantal deelnemers aan computercursussen is een landelijke trend. Steeds meer ouderen weten hoe een computer of tablet werkt. Het zijn vaak de specifieke (besturings-)programma’s waar vraag naar is. Er zijn ook steeds meer mensen die weinig behoefte aan lange cursussen. Dit is een aandachtspunt voor Welzijn Ouderen. Ook wordt er te weinig publiciteit aan gegeven en zal de komende jaren meer ingezet gaan worden op bredere PR, door gebruik te maken van meer verschillende publiciteitskanalen. 3.1.2. Ontmoetings- en (re)creatieve activiteiten Aantal unieke deelnemers per activiteit: Soort activiteit Brielle - Infirmerie Aquarelleren/tekenen Pergamano/Quilten/Zijde schilderen Klaverjassen/jokeren
Jaarverslag 2013 Welzijn Ouderen Catharina Stichting
2010
2011
2012
2013
34 8 30
31 8 32
30 8 35
20 13 36
14
Soort activiteit – vervolg Bingo Startersbridge Bridge Schaken Infirmeriekoor Dichterscollectief Opera avonden ¹ Zomertoer ² Brielle – Catharina Gasthuis Optredens en concerten ³ Zwartewaal Soos 55+ - diverse activiteiten Vierpolders Ouderensoos – diverse activiteiten
2010 38 77 31 54 45 52
2011 45 78 25 53 30 70
2012 45 82 27 49 37 -
2013 45 8 78 29 48 45 25 50
64
-
-
-
48
46
Totaal aantal unieke deelnemers
40 22
21
29
35
495
393
468
478
Toelichting tabel: ¹: Het aantal bezoekers aan de opera activiteit is afgenomen vanwege het niet doorgaan van de zondagmiddagvoorstellingen. Daarentegen is het Dichterscollectief van start gegaan op zondagmiddag gedurende 6x per jaar. ²: De Zomertoer wordt elke woensdag in de maanden juni, juli en augustus gereden. In juli is de toer 1x vervallen vanwege tropische temperaturen. Over 11 weken zijn er 269 ritten door vrijwilligers gereden. ³: De laatste jaren hebben geen groots georganiseerde activiteiten meer plaatsgevonden in het Catharina Gasthuis. In 2013 is weer een eerste stap gezet om bewoners van het Catharina Gasthuis te laten deelnemen aan activiteiten van Welzijn Ouderen en bewoners uit Brielle uit te nodigen voor activiteiten in het Catharina Gasthuis. Op deze wijze worden beide groepen burgers meer met elkaar in contact gebracht. Inhoudelijke toelichting activiteiten Soos 55+ Zwartewaal Jaarlijks vraagt de Soos 55+ een subsidiebedrag bij Welzijn Ouderen aan om de activiteiten te kunnen organiseren die het volgende jaar op het programma staan. De coördinator Welzijn Ouderen beoordeelt de aanvraag en zegt de gelden toe. De Soos 55+ in Zwartewaal bestond het verslagjaar 55 jaar. Dit was aanleiding om een feestprogramma te organiseren met o.a. een uitstapje naar Vlaardingen op de Fluisterboot. Verder werden in 2013 de wekelijkse soosmiddagen en diverse terugkerende activiteiten georganiseerd zoals the captainsdiner, paasviering, sinterklaasfeest en een kerstdiner. Ouderensoos Vierpolders Jaarlijks dient de Ouderensoos een begroting bij Welzijn Ouderen in waarin de activiteiten zijn opgenomen die zij het nieuwe begrotingsjaar willen organiseren. De coördinator Welzijn Ouderen beoordeelt deze begroting en zegt de benodigde gelden toe. Welzijn Ouderen huurt, ten behoeve van de activiteiten van de ouderensoos, een ruimte in ‘t Dijckhuis en biedt ondersteuning aan het bestuur van de ouderensoos Vierpolders. Voorbeelden van activiteiten zijn: aquarelleren, inloopochtend, ‘aanschuiven aan tafel’, sjoelen, kaarten, spellen spelen en biljarten. Ook wordt onder leiding van een fysiotherapeut Bewegen voor ouderen voor de soosleden gegeven en is er een wandelgroep gestart. In het verslagjaar zijn meerdere bijzondere activiteiten georganiseerd zoals een reisje naar een klompenmaker, bezoek aan het theater voor de musical ‘Sister act’, snert- en pannenkoekenmiddag, sinterklaas- en muziekbingo, kerstviering, paasbrunch en voor de liefhebbers een optreden van Willeke Alberti in de stadsgehoorzaal in Schiedam. Jaarverslag 2013 Welzijn Ouderen Catharina Stichting
15
In 2013 heeft er in ’t Dijckhuis ook een voorlichtingsmiddag door twee verpleegkundigen en de Kring apotheker uit Brielle plaatsgevonden met als thema ‘Medicatie en veiligheid’. Ook kan men elke 3e woensdag van de maand vanaf 17.30 uur aanschuiven aan tafel in 't Dijckhuis te Vierpolders om gezamenlijk een maaltijd te nuttigen. Open Dag Infirmerie De jaarlijks terugkerende Open Dag, gehouden op zaterdagmiddag 28 september, is de start van het nieuwe activiteitenseizoen, in dit geval het seizoen 2013/2014. Er zijn meer dan 200 bezoekers geweest. Het doel van deze dag is ouderen te informeren over de activiteiten van Welzijn Ouderen en speciaal die activiteiten die in de Infirmerie worden georganiseerd. Er zijn presentaties van de activiteitenclubs en het Infirmeriekoor zorgde voor de muzikale omlijsting. Zo werden er demonstraties gegeven door Meer Bewegen voor Ouderen en koersballen. Nieuw was dit jaar een demonstratie van de Webbox. Een hulpmiddel voor mensen met een visuele handicap. Ook kon men die dag terecht met vragen over de Mantelzorgsalon, het Alzheimer café, het Signalerend Huisbezoek en het Maatjesproject en werd men in de gelegenheid gesteld de BonusPas af te halen. Infirmeriekoor Het Infirmeriekoor is nog steeds een begrip in Brielle en omgeving. Oefenen vindt plaats in de Infirmerie. Het Infirmeriekoor treedt op als ambassadeur van Welzijn Ouderen en is regelmatig zichtbaar en hoorbaar met optredens in verzorgings- en verpleeghuizen in de regio. Het koor laat ook vaak van zich horen tijden diverse evenementen van ‘’Brielle achter de Voordeur’’ tot Aubade. Zomertour Na een jaar van afwezigheid was de zomertour in 2013 weer terug. Er waren mooie routes uitgezet waarvan zichtbaar is genoten. De routes waren: Bernisse - Voorne, Maasvlakte - Voorne, Flakkee, Hoeksche Waard, Rondje Goeree en Westland. 3.1.3. Bewegingsactiviteiten Aantal unieke deelnemers per activiteit: Soort activiteit Brielle Fitness 55+ Callanetics Sport voor 55+ MBvO 65+ ¹ Volksdansen Koersbal ² Biljarten Zwartewaal MBvO 65+ Fitness 55+ Vierpolders MBvO 65+ Totaal aantal unieke deelnemers
2010
2011
2012
2013
27 27 18 47 20 45 30
30 25 16 41 19 52 40
30 23 16 37 18 54 40
29 21 17 33 17 53 39
8 11
6 7
4 (B)³ 10 (B)
4 (B) 10 (B)
9
-
9
10
242
236
241
233
Toelichting tabel: ¹: Dit betreffen groepen op twee locaties, t.w. Geuzenstraat en de Ommeloop. In beide groepen is een afname van het aantal deelnemers te zien. ²: Ook in Zwartewaal en de Ommeloop is een koersbalclub actief. Deze activiteit vindt plaats tijdens de soosactiviteiten. ³: B = Bonuspas
Jaarverslag 2013 Welzijn Ouderen Catharina Stichting
16
3.1.4. Overige activiteiten Galerie 55+ In de Infirmerie worden door deelnemers van Atelier 55+ onder de noemer van Galerie 55+ wisseltentoonstellingen gehouden met zelfgemaakte schilderijen. Geuzenmaaltijd Ruim 90 deelnemers genoten de dag voorafgaand aan 1 april van de Geuzenmaaltijd in de Infirmerie. De maaltijd werd klaargemaakt door de kok van het Catharina Gasthuis. De muzikale omlijsting werd verzorgd door het Infirmeriekoor. Aubade Ook in het verslagjaar trad op Koninginnedag het Infirmeriekoor op en verleende zij haar medewerking aan de Aubade op die dag. Rollatorwerkplaats Ouderen van de gemeente Brielle kunnen 1x per maand, met uitzondering van de zomermaanden, in de Infirmerie terecht voor onderhoud en/of kleine reparaties aan hun rollator. Deze activiteit valt samen met het inloopmoment van de ANBO. Eilanden- eindtoernooi koersbal Zwartewaal In het dorpshuis de Gaffelaar is ook in 2013 een eilandentoernooi koersbal gehouden. Aan dit koersbaltoernooi namen vijf teams deel, te weten Brielle, Zwartewaal, Bernisse, Spijkenisse en Westvoorne. Door Welzijn Ouderen werd een wisselbeker ter beschikking gesteld Scootmobieltocht – eerste lustrum Voor de vijfde keer werd door Welzijn Ouderen de Scootmobieltocht georganiseerd. Samen met de vrijwilligers was Welzijn Ouderen verantwoordelijk voor het uitzetten van een leuke-verrassing-route. Aan deze tocht namen 18 deelnemers deel. Mede dankdankzij de inzet van vele vrijwilligers en sponsoring kan de scootmobieltocht plaatsvinden. ’Brielle achter de voordeur’ In juli 2013 organiseerde de stichting Kunst & Cultuur Brielle voor de vierde keer dit bijzondere evenement. Deze organisatie zet een toeristische wandeling uit langs verschillende locaties in Brielle waar iets te bewonderen of te beluisteren is op het gebied van kunst en cultuur. Welzijn Ouderen heeft hier haar medewerking aan verleend door het beschikbaar stellen van de Infirmerie en de benodigde gastvrouwen. Vertelfestival i.s.m. stichting Kunst en Cultuur In augustus 2013 heeft Welzijn Ouderen de Infirmerie en gastvrouwen beschikbaar gesteld voor de zevende editie van het Vertelfestival. Op zeven mooie en historische locaties binnen de vestingmuren van Brielle bestond de mogelijkheid te luisteren naar prachtige, ontroerende en droevige verhalen, uitgekozen door de vertellers zelf. Deze verteldag werd georganiseerd door de Stichting Kunst en Cultuur Brielle, in samenwerking
3.2.
Productgroep 1I: Welzijnsdienstverlening
3.2.1. Maaltijdvoorziening Tafeltje Dekje In totaal maakten 32 ouderen gedurende korte of langere tijd gebruik van de maaltijdservice Tafeltje Dekje. Er werden in 2013 in totaal 4856 maaltijden verstrekt. Ten opzichte van 2 jaar geleden is er een neerwaartse trend waarneembaar als het gaat om het aantal ouderen wat gebruik maakt van deze dienstverlening. Oorzaak hiervoor is het natuurlijk verloop. Daarnaast zien we een stijging van het aantal ouderen wat tijdelijk gebruik maakt van tafeltje dekje na het herstellen van een opname in het ziekenhuis of revalidatiecentrum. Ook zien wij een duidelijke toename van concurrentie vanuit andere Jaarverslag 2013 Welzijn Ouderen Catharina Stichting
17
bedrijven en de kant en klare maaltijden vanuit de supermarkten. Sommige ouderen vinden de maaltijden vanuit tafeltje dekje te groot en te duur in tegenstelling tot supermarktverkoop. In gesprekken met aspirant afnemers van de maaltijden wordt de extra meerwaarde van Tafeltje Dekje genoemd, zoals het geven van persoonlijke aandacht en samenwerking met andere organisaties, waarmee er een lagere drempel is voor andere voorzieningen, in de hoop dat ouderen toch voor dit product kiezen. Open Tafel Een beperkte groep zelfstandige wonende ouderen, 8 personen in totaal, maakt gebruik van de Open Tafel mogelijkheid in het Catharina Gasthuis. Zij eten samen met bewoners van het Catharina Gasthuis een warme middagmaaltijd aldaar. De meesten maken gebruik van het vervoer van Welzijn Ouderen om naar het Catharina Gasthuis te worden gebracht. Maaltijdservice – Tafeltje dekje Aantal klanten Aantal maaltijden
2010 60 7490
2011 63 8814
2012 41 4869
2013 32 4856
Maaltijdservice – Open Tafel Aantal bezoekers
8
3.2.2. Telefooncirkel Voor deelnemers en begeleiders van de telefooncirkels wordt door Welzijn Ouderen jaarlijks een gezamenlijke maaltijd georganiseerd. Studenten van het Maerlandtcollege verzorgen deze maaltijd als (examen)opdracht. Hiermee wordt, naast de dagelijkse sociale controlefunctie en het veilige gevoel van de telefooncirkel, ook de sociale functie die de telefooncirkel heeft, extra benadrukt. Telefooncirkel Aantal deelnemers
2010 11
2011 8
2012 7
2013 7
3.2.3. Vervoer In 2013 zijn door vrijwilligers 990 ritten verzorgd. Vervoer Aantal ritten door vrijwilligers
2010 1540
2011 1482
2012 1416
2013 990
Er is geen concrete aanleiding te vinden voor de grote terugloop in het vervoer. In de wintermaanden tot en in april is wel sprake van een aanzienlijk lager aantal ritten. Wellicht dat de lange winterperiode een oorzaak is. 3.2.4. Hand- en spandiensten In 2013 zijn de volgende hand- en spandiensten geleverd: Hand- en spandiensten Administratieve ondersteuning Klussendienst Tuinonderhoud Boodschappenservice Totaal
2010 50 13 37 1 101
2011 53 19 46 1 119
2012 39 18 70 2 129
2013 45 8 52 2 107
Buiten het genoemde aantal afgehandelde klussen waren er ook aanvragen waar wel actie op werd ondernomen maar om verschillende redenen niet doorgingen. Bijvoorbeeld omdat er geen vrijwilliger voorhanden was of de klus bleek niet uitvoerbaar te zijn door een vrijwilliger. Dit betrof 1 tuinhulp en 5 klussen. Administratieve ondersteuning is inclusief ondersteuning bij het invullen van belastingen.
Jaarverslag 2013 Welzijn Ouderen Catharina Stichting
18
3.3.
Productgroep III: Onderzoek, signalering en advisering
3.3.1. Signalerend huisbezoek De trend die vorig jaar is ingezet met betrekking tot minder doorverwijzingen naar het WMOloket zette zich ook in 2013 voort. Vanuit de gedachte eigen regie te voeren worden ouderen gestimuleerd zelf contact te leggen met het WMOloket voor informatie over vervoer, hulpmiddelen en andere zaken. Met het vooruitzicht dat steeds meer ouderen thuis blijven wonen èn de transitie van AWBZ naar WMO moet 2013 nog steeds worden gezien als een overgangsjaar. Het advies, gegeven in mei 2013, blijft onverminderd van kracht ten aanzien van de voortgang van het Signalerend huisbezoek. De stand van zaken met betrekking tot het Signalerend huisbezoek in 2013 is in een separaat verslag vastgelegd en aan het jaarverslag toegevoegd in bijlage 2. Het betreffende verslag is reeds verstrekt aan de gemeente Brielle.
3.4.
Productgroep 1V: Ontmoeting en Lotgenotencontact
3.4.1. Mantelzorgsalon Een mantelzorger is iemand die de zorg draagt voor een chronisch zieke, een gehandicapte of hulpbehoevende. Vaak gaat het om een familielid, een vriend, een kennis of een buur. Kenmerkend is de reeds bestaande persoonlijke band tussen de mantelzorger en zijn of haar naaste. Daarnaast gaat het om langdurige zorg die onbetaald is. Mantelzorgers vormen een belangrijke subdoelgroep voor Welzijn Ouderen. Het ‘mantelzorger zijn’ overkomt je en vaak is er behoefte aan ondersteuning op emotioneel, informatief en praktisch terrein. Welzijn Ouderen kan met het Mantelzorgsalon die ondersteuning bieden. Er bestaan inmiddels door het hele land Steunpunten Mantelzorg die mantelzorgers ondersteuning door middel van individuele contacten, voorlichting en cursussen. Vaak is er onder mantelzorgers echter ook behoefte om informeel met elkaar in gesprek te gaan op een plek waar men elkaar ontmoet en waar in een ongedwongen sfeer emoties gedeeld worden en informatie verstrekt. Dat kan bij Welzijn Ouderen in de “Mantelzorgsalon”, een maandelijks terugkerende mogelijkheid om elkaar te ontmoeten. Doelstelling mantelzorgsalon Bieden van een ontmoetingsplek, waar ‘ontmoeten’ centraal staat en ruimte is voor het leggen van contacten; Het voorkomen dat de mantelzorger in een isolement raakt en/of de geïsoleerde positie verbeteren; Het bevorderen van de emancipatie van de mantelzorgers; Het bieden van ondersteuning middels: voorlichting, tips, thema’s en ontspanning; Het bevorderen van herkenning en erkenning in de mantelzorg Programma Iedere 3e woensdag van de maand wordt van 13.30 – 15.30 uur de mantelzorgsalon in het ouderenontmoetingscentrum de Infirmerie gehouden, met uitzondering van juli en augustus. Er wordt een afwisselend programma aangeboden met thema’s die informatie en/of ontspanning bieden. In 2013 betrof dit activiteiten als voorlichtingsmiddagen van de mantelzorgmakelaar, over de WMO en over het Maatjesproject. Maar ook activiteiten als een workshop rond Pasen, bezoeken aan de 2e Maasvlakte, de Beeldentuin in Heenvliet en de Zorgboerderij in Zwartewaal en een wandeling door Brielle (Gevelstenenroute). In het kader van de Landelijke Mantelzorgdag op 20 november is er, in samenwerking met de gemeente Brielle een High Tea bij Hotel de Nymph georganiseerd. Op deze dag wordt iedere geregistreerde mantelzorger in het zonnetje gezet. Er is breed geadverteerd en geflyerd om zoveel mogelijk mantelzorgers te bereiken.
Jaarverslag 2013 Welzijn Ouderen Catharina Stichting
19
Het jaar is afgesloten door Wethouder Borgonjen, die informatie verstrekte over de decentralisatie van taken van overheid naar de gemeenten. De middag werd opgeluisterd met het optreden van een cabaretgroep In 2013 is de Mantelzorgsalon 10 keer georganiseerd. Het aantal deelnemers betrof per keer 21. In totaal ging het om 210 unieke deelnemers. Ten opzicht van 2012 is dit nagenoeg gelijk gebleven. 3.4.2. Alzheimercafé Vanuit de ketenzorg Dementie Voorne Putten, waarin verschillende lokale organisaties participeren, is in samenwerking met Alzheimer Nederland en afdeling Alzheimer Voorne Putten en Rozenburg ook in 2013 inhoud gegeven aan het Alzheimer Café. Het Alzheimer Café Brielle wordt maandelijks gehouden in de Infirmerie en is een laagdrempelige ontmoetingsplaats voor mensen met een (beginnende) dementie, hun partners, familieleden en andere belangstellenden. Men ontmoet elkaar in een ongedwongen sfeer, bij een kopje koffie of thee. Er is ruimte om ervaringen uit te wisselen en vragen te stellen van uiteenlopende aard. Elke maand is er een ander gespreksonderwerp, met deskundige gastsprekers. Zo zijn in 2013 onderwerpen als de geheugenpoli in Dirksland, ‘Hoe ga je om met iemand met dementie?’ en Dementie en voeding aan bod Afhankelijk van de thema wordt Welzijn ouderen uitgenodigd in een faciliterende rol. De avonden worden geleid door de Catharinastichting en Careyn. Het Alzheimer café ziet een toename van deelnemers en raakt steeds meer geïntegreerd in het geheel en geaccepteerd door de omgeving. Dit is zichtbaar in het aantal deelnemers, 25 tot 30 deelnemers per keer. Omdat Alzheimer landelijk steeds meer bekendheid krijgt plaatsen lokale kranten ook steeds vaker de persberichten over het Alzheimer café. 3.4.3. Maatjesproject Het in augustus 2012 gestarte Maatjesproject is in 2013 voortgezet met toenemend positief resultaat. Eind 2013 was het resultaat 24 vragers en 13 maatjes. Het Maatjesproject richt zich op 65 plussers, woonachtig in Brielle. Deze doelgroep woont zelfstandig. Voor een deel van de groep geldt dat zij, vanwege de zelfstandige woonsituatie, geïsoleerd kunnen raken. Oorzaken hiervoor kunnen zijn vereenzaming of bijvoorbeeld nog niet bekend zijn met de woonomgeving vanwege verhuizing. Het Maatjesproject brengt mensen in contact met vrijwilligers – de maatjes – om samen activiteiten te ondernemen, waarbij ontspanning, onderling contact en het doorbreken van het isolement voorop staan. Door regelmatige ontmoeting met een vrijwilliger, een maatje, kan maatschappelijke deelname worden bevorderd. Na diverse persberichten in de plaatselijke pers kwamen meerdere aanmeldingen van vragers én vrijwilligers die maatje willen zijn binnen. Er is hiervoor ook een direct verband gelegd met het Signalerend Huisbezoek van Welzijn Ouderen. De betreffende vrijwilligers vertellen tijdens het huisbezoek over het bestaan van het Maatjesproject. Ook via dit kanaal zijn maatjes aangemeld. De uitgebreide stand van zaken met betrekking tot het Maatjesproject in 2013 is in een separaat verslag vastgelegd en aan het jaarverslag toegevoegd in bijlage 2. Het betreffende verslag is reeds verstrekt aan de gemeente Brielle.
Jaarverslag 2013 Welzijn Ouderen Catharina Stichting
20
4.
TOEKOMST
Met de nieuwe Wet Maatschappelijke Ondersteuning 2015 en decentralisatie van overheidstaken staat de gemeente voor de uitdaging met minder middelen de maatschappelijke ondersteuning slimmer en beter te organiseren. Het is de ambitie van de Catharina Stichting de welzijnsdienstverlening voor Brielle door te ontwikkelen tot een toekomstbestendige voorziening om zo bij te dragen aan de gemeentelijke doelstellingen van de komende jaren. Het is de overtuiging van de Catharina Stichting dat investeren in preventie en welzijn bijdraagt aan het volwaardig meedoen in de samenleving van kwetsbare volwassenen en ouderen. De eerste stappen zijn in 2014 gezet door onder meer de formulering van de welzijnspropositie. De Welzijnspropositie is een weergave van de activiteiten en diensten die de Catharina Stichting wil inzetten voor de gemeente Brielle. Het doel is om er samen zorg voor te dragen dat de transitie en transformatie in het sociale domein ook daadwerkelijk plaatsvindt en het goede behouden blijft. In het begrotingsjaar 2014 zal een vernieuwde weergave van het Welzijnsarrangement en ingezette ontwikkelingen, in relatie met bovenstaande, de komende jaren moeten leiden tot een degelijk fundament dat bijdraagt aan de realisatie van de gemeentelijke ambitie: een integraal sociaal beleid te realiseren.
Jaarverslag 2013 Welzijn Ouderen Catharina Stichting
21
Bijlagen
Jaarverslag 2013 Welzijn Ouderen Catharina Stichting
22
Bijlage 1 Meer informatie over de welzijnspropositie kunt u aanvragen bij Karin de Bont, beleidsmedewerker / secretaris Raad van Bestuur via
[email protected]
Jaarverslag 2013 Welzijn Ouderen Catharina Stichting
23
Bijlage 2 Stand van zaken/evaluatie Signalerend Huisbezoek Welzijn Ouderen / Brielle Maart 2014
Algemene stand van zaken De trend die vorig jaar is ingezet met betrekking tot minder doorverwijzingen naar het WMOloket zette zich ook in 2013 voort. Vanuit de gedachte eigen regie te voeren worden ouderen gestimuleerd zelf contact te leggen met het WMOloket voor informatie over vervoer, hulpmiddelen en andere zaken. Met het vooruitzicht dat steeds meer ouderen thuis blijven wonen èn de transitie van AWBZ naar WMO moet 2013 nog steeds worden gezien als een overgangsjaar. Het advies, gegeven in mei 2013, blijft onverminderd van kracht ten aanzien van de voortgang van het Signalerend huisbezoek. Signalerend huisbezoek 2013 Ook in 2013 is het Signalerend Huisbezoek uitgevoerd door de Catharina Stichting Welzijn Ouderen. De doelgroep is de zelfstandig wonende oudere, woonachtig in de gemeente Brielle, die geboren is in het jaar 1938, 1935, 1932, 1929 en vanaf 1929 teruglopend elk geboortejaar. Vóór het geboortejaar 1929 wordt elk jaar een bezoek afgelegd, omdat vanaf die leeftijd de persoonlijke omstandigheden van iemand snel kunnen veranderen. Aantal mogelijke deelnemers In januari 2013 wordt contact opgenomen met de gemeente Brielle voor het opvragen van benodigde gegevens. Een lijst op alfabet en een lijst op volgorde van postcode (ter controle) met de gegevens van bovengenoemde doelgroep wordt dan uitgedraaid. Dit zijn allen mensen die volgens de lijst van Bureau Burgerzaken van de gemeente Brielle staan ingeschreven in de gemeente Brielle, inclusief de mensen die nog staan ingeschreven op hun eigen adres, maar elders wonen. Vaak zijn deze mensen opgenomen in een verzorgings- of verpleeghuis. Deze mensen behoren niet tot de doelgroep en worden dus ook niet bezocht. Ook is een aantal mensen in de loop van het jaar overleden of opgenomen in een verzorgings- of verpleeghuis. Werkelijke deelnemers Onbewerkte lijst: 615 bewoners in de genoemde leeftijdscategorieën; 555 ouderen zijn benaderd en waarvan de lijsten zijn ingeleverd door de vrijwilliger bij Welzijn ouderen; 60 lijsten zijn door de vrijwilliger om nog onduidelijk redenen niet ingeleverd; 281 ouderen gaven de reactie niet bezocht te willen worden; 87 geen respons, waarvan 14 ouderen zijn overleden, 1 opgenomen in de Plantage en 72 door onverklaarbare reden geen respons; 187 mensen zijn bezocht. Geen bezoek is afgelegd vanwege onderstaande redenen: 40 personen: 79 personen: 8 personen: 54 personen: 5 personen: 17 personen:
doen nog alles zelf; zijn van alles op de hoogte; hebben voldoende hulp van o.a. kinderen; hebben geen interesse/geen zin; hebben verhuisplannen of zijn te ziek voor bezoek of worden binnenkort opgenomen etc. zijn overleden
Jaarverslag 2013 Welzijn Ouderen Catharina Stichting
24
53 personen: 1 persoon:
hebben overige redenen niet ingevuld
1
Verdeling aantal bezoeken: Zwartewaal: 11 personen bezocht; Vierpolders: 31 personen bezocht; Brielle: 145 personen bezocht. Werkwijze Bij de namen van de gemeentelijke lijsten worden eerst de telefoonnummers opgezocht. Mensen met een geheim nummer ontvangen per post een brief met het verzoek dat telefoonnummer aan Welzijn Ouderen door te geven. In een aantal gevallen gebeurd dit niet en blijft het moeilijk mensen te bereiken. Post wordt niet altijd geopend of mensen reageren niet. De vrijwilliger wordt via de coördinator voorzien van alle praktische benodigdheden. (voorgedrukte brieven en vragenlijst, lijst met te bezoeken adressen, enveloppen, postzegels etc.) Vrijwilligers worden eveneens zoveel mogelijk toegerust met schriftelijk materiaal om ouderen goed te kunnen informeren over voorzieningen in de gemeente Brielle. Vragen waarop zij geen antwoord hebben worden doorverwezen naar het WMO-loket of Welzijn Ouderen Na het versturen van een schriftelijke uitnodiging worden de ouderen telefonisch door de vrijwilliger uitgenodigd mee te doen aan het onderzoek. Daarna kan een afspraak gemaakt worden. Wekelijks wordt de coördinator voorzien van een mutatielijst van Bureau Burgerzaken van de gemeente Brielle. De mutaties betreffen: overlijden, adreswijziging, emigratie, vestiging en vertrek. Het is onvermijdelijk dat de vrijwilligers toch hun brief sturen naar iemand die enkele dagen daaraan voorafgaand is overleden. Dit is in 2013 één keer voorgekomen. Vervolgacties De vervolgacties werden doorverwezen aan het WMO-loket (14), Welzijn Ouderen (48). De vervolgacties voor Welzijn Ouderen hadden vooral betrekking op het informeren en aanvragen van: Mutaties doorverwijzingen WMO Klussen en tuinonderhoud Maatjesproject Belasting /ANBO/zorgtoeslag Zonnebloem en vrijwilligersorganisatie Telefooncirkel tafeltje dekje, persoonalarmering Algemene mondelinge interventies vanuit Welzijn Ouderen n.a.v. opmerkingen vrijwilligers Mantelzorg Vervoer WO Infirmerie
14 9 7 6 4 3 17 1 1
Terugkoppeling In 2013 heeft de groep vrijwilligers weer veel huisbezoeken afgelegd en daarbij een uitgebreide vragenlijst samen met de betrokkene ingevuld. Zoals afgesproken worden vervolgacties door de coördinator doorgespeeld aan het WMO-loket en Welzijn Ouderen. De inhoud van de resultaten van de vervolgacties worden niet meegedeeld aan de vrijwilligers. Dit in het kader van de Wet op de Privacy. Vragenlijst In 2013 zijn er geen veranderingen aangebracht aan de vragenlijsten
Jaarverslag 2013 Welzijn Ouderen Catharina Stichting
25
Conclusies Verhoudingsgewijs blijft het aantal bezoeken redelijk gelijk aan 2012. Er was dit jaar ook een lichte daling in het aantal te bezoeken ouderen, waardoor het aantal gevoerde gesprekken is iets afgenomen. Het aantal directe doorverwijzingen naar het WMO-loket is niet verder gedaald ten opzichte van vorig jaar. Vaak worden tijdens de gesprekken de mensen al gewezen op de mogelijkheid naar het WMO-loket te gaan met hun vragen. Indien ouderen deze stap zelf maken op advies van Welzijn Ouderen wordt deze niet geregistreerd als “doorverwijzing”. In 2014 zal dit worden meegenomen als extra aantekening op de vragenlijst. Welzijn Ouderen heeft geen zicht op dit aantal contacten van Ouderen met het WMO-loket. Er is een lichte toenemende vraag naar een maatje, tuin- en klussenhulp. Tijdens bezoeken signaleren vrijwilligers regelmatig problemen waar zij vanuit privacyoverweging geen oplossing voor kunnen bieden of antwoord op kunnen geven. Dit beperkt hen en Welzijn Ouderen in het zoeken naar een oplossing. Voorbeelden hiervan zijn: Partner met geheugenproblemen, maar waarbij geen hulp is gewenst; Huisvuil niet aan de straat kunnen zetten vanwege lichamelijke beperking; Vervuilde woning. De komst van een wijkteam zou een deel van de problemen kunnen oplossen. Binnen dit team zouden de signalen en het ‘niet pluis gevoel’ besproken kunnen worden die vervolgens leiden tot een sluitende aanpak.
Vrijwilligers Het huidige bestand van het Signalerend Huisbezoek bestaat uit 14 vrijwilligers. In januari 2014 hebben zich via een artikel in de Bonus 5 nieuwe vrijwilligers aangemeld. Daartegenover staat dat er 2 vrijwilligers zijn gestopt. Vanaf april 2013 zijn er 3 ondersteuningsbijeenkomsten georganiseerd. 1. Voorlichting betreffende Boumanhuis en Careyn 2. Voorlichting betreffende de Kanteling van de ABWZ naar WMO - Zorgbelang Zuid- Holland 3. Introductie en kennismaking nieuwe vrijwilligers
Jaarverslag 2013 Welzijn Ouderen Catharina Stichting
26
Bijlage 3 Stand van zaken/evaluatie Maatjesproject Welzijn Ouderen / Brielle Maart 2014
Huidig resultaat maart 2014 13 maatjes. 24 vragers: 1 contact beëindigd; 1 contact tijdelijk stopgezet; 1 contact overleden; 2 contacten in behandeling; 3 contacten wachtlijst; 2 matches met geheugenproblemen en doorverwijzing vanuit Careyn; 12 contacten regulieren vragers en 2 doorverwijzingen Zonnebloem. Samenstelling vragers/cliënten: 18 vrouwen, 6 mannen. Samenstelling maatjes: 5 mannen 8 vrouwen. Het merendeel van de vrouwelijke vragers geeft de voorkeur aan een vrouwelijk maatje. Vragen variëren van het halen van het doen van boodschapjes, sociaal contact, begeleiding naar STAR bloedprikpunt, activiteiten infirmerie, concerten en opera, gebedsdienst, een oogje in het zeil houden na ontslag ziekenhuis. Er hebben drie ontmoetingen en bijeenkomsten plaatsgevonden ter ondersteuning van de maatjes waaronder een bijeenkomst over gesprekstechnieken en voorlichtingsbijeenkomsten Het aanbod en de vraag op de juiste wijze koppelen is niet eenvoudig. Dit vraagt veel geduld en tijd. Sommige vragers zijn ook vanwege hun complexe persoonlijkheid moeilijk te koppelen aan een maatje. Samenstelling huidige doelgroep Alleenstaand; veelal vrouwen; lichamelijke beperkt; beperkt vermogen tot reflecteren; geheugenproblemen; verstoorde relatie met kinderen en hun directe omgeving; kinderloos. Bekendheid Het project is opgenomen in de brochure van Welzijn Ouderen en is verspreid op diverse plekken en organisaties. Er is actief geworven via de vacature website van het Centrum voor vrijwilligers, de lokale bladen, de Bonus en via mond op mondreclame middels het Signalerend Huisbezoek en het Nationaal ouderen fonds (hier is inmiddels een maatje aangemeld) Ketenzorg De samenwerking tussen de Keten Dementie en het Maatjesproject is inmiddels een feit. Via de Ketenzorg vindt er doorverwijzing plaats. Dit ter ondersteuning van de mantelzorger of de cliënt zelf. Indien nodig wordt ter ondersteuning van de maatjes gebruik gemaakt van de expertise van Stichting Mee. Trend Er is een toename aan vragers met een complexe persoonlijkheid die moeilijk te koppelen zijn aan een maatje. Het is een groep die veelal een verstoorde relatie heeft met de kinderen, maar ook met de (directe) omgeving. Hierbij is de kans dat zij in een isolement geraken groter dan bij andere ouderen.
Jaarverslag 2013 Welzijn Ouderen Catharina Stichting
27
Bijlage 4 Financiële verantwoording
Jaarverslag 2013 Welzijn Ouderen Catharina Stichting
28