Jaarverslag Woonmaatschappij Hestia groep
2012
Inhoudsopgave Voorwoord 1. De corporatie
3 5
1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6
Missie Strategie Personeel en organisatie Ondernemingsraad (OR) Geschillenadviescommissie Sponsoring
5 5 5 6 6 7
2.
De doelgroep huisvesten
8
2.1 2.2 2.3 2.4
Primaire verantwoordelijkheid Bijzondere doelgroepen Wonen en zorg Jaarlijkse huurverhoging
8 9 9 9
3.
De betrokkenheid van bewoners
10
3.1 3.2 3.3
Bewonersparticipatie Centraal huurdersplatform (CHPF) Bewonersoverleg
10 10 10
4.
De kwaliteit van de woningvoorraad en woonomgeving
12
4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8
Woningbezit Nieuwbouw Aankopen Verkopen Sloop Onderhoudsbeleid Energiebeleid Leefbaarheid
12 13 13 13 13 13 14 15
5.
De financiële huishouding
17
5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 5.7 5.8 5.9
Algemeen Financiële doelstellingen Waardering op actuele waarde Investeringen in materiële vaste activa Leningenportefeuille Meerjarenperspectief Overige financiële kengetallen Beleggingen per 31 december 2012 Deelnemingen per 31 december 2012
17 18 18 18 19 19 21 22 22
6.
Het verslag van het bestuur
31
6.1 6.2 6.3 6.4
Taken en verantwoordelijkheden Terug- en vooruitblik Horizontale verantwoording Risicomanagement
31 31 32 32
7.
Het verslag van de Raad van Commissarissen
33
7.1 7.2 7.3 7.4 7.5
Algemeen Toezichtkader Inhoud toezicht Corporate Governance Conclusie
33 34 34 34 36
Bijlage 1 Balans Bijlage 2 Winst- en verliesrekening Bijlage 3 Conclusie meerwaardeonderzoek fusie Bijlage 4 Uitwerking strategie 2012 Bijlage 5 Besluitenlijst bestuur 2012 Bijlage 6 Besluitenlijst RvC 2012 Bijlage 7 Zelfevaluatie RvC 2012
38 40 41 43 45 47 49
1
2
Jaarverslag 2012 - Woonmaatschappij Hestia groep
Voorwoord Voor u ligt het jaarverslag van 2012. Een jaar dat vooral in het teken
Deze maatregelen treffen onze huurders en gaan ten koste van cor-
stond van voorbereidingen op de fusie met collega corporaties Land
poratie investeringen die maatschappelijk en economisch rendement
van Rode en woningstichting Ubach over Worms. Per 1 januari 2013 is
opleveren. Minder inkomsten en grotere uitgaven betekent beperkte
de fusie een feit en zijn wij verder gegaan als HEEMwonen. Naast de
nieuwbouw, minder energiebesparing en renovatie, minder doorstroom
fusievoorbereidingen hebben we in het verslagjaar gewerkt aan het re-
en langere wachtlijsten. De maatregelen trekken dan ook een zware
aliseren van de doelstellingen zoals beschreven in ons ondernemings-
wissel op hetgeen waar we als corporatie voor staan. Uiteraard gaan
plan ‘Vitaal 2009-2013’. In dit verslag kunt u zien in hoeverre we daarin
we niet bij de pakken neer zitten. Rechtstreeks én via onze brancheor-
geslaagd zijn. Ook volgden we in 2012 Den Haag op de voet. Het ka-
ganisatie Aedes hebben we een tegengeluid laten horen. De politieke
binet zoekt allerlei manieren om het begrotingstekort aan te vullen.
realiteit kunnen we evenwel niet ontkennen en dat is de reden dat we
Aangekondigde maatregelen zijn allerminst rooskleurig. De financiële
afgelopen jaren al kritisch naar ons onderhoudsbeleid hebben moeten
en economische crisis hebben de omstandigheden verslechterd en de
kijken. Het is niet uitgesloten dat HEEMwonen haar activiteiten en in-
aangekondigde overheidsmaatregelen treffen ons, en daarmee onze
vesteringen nog verder zal moeten herprioriteren. Daarbij kijken we ook
huurders.
naar mogelijkheden om de kosten van de eigen organisatie te verminderen. Uiteraard doen we er alles aan om een aanvaardbare kwaliteit te
Aangekondigde overheidsmaatregelen:
blijven leveren.
• Wet verhuurderheffing: vanaf 2013 moeten woningcorporaties een forse verhuurdersheffing gaan betalen. De minister voor Wonen en
Fusie
Rijksdienst en de staatssecretaris van Financiën dienden daartoe op
Begin 2012 toonde een onderzoek de meerwaarde aan van de fusie.
18 september 2012 de Wet Verhuurderheffing in. De extra lasten voor
Door de fusie ontstaat een woningcorporatie met voldoende slagkracht,
HEEMwonen lopen op van 118.000 euro in 2013 naar 5,4 miljoen euro
die het verschil kan maken in de krimpregio Parkstad Limburg. We bun-
in 2017.
delen onze krachten en kunnen als HEEMwonen op die plaatsen inves-
• Saneringsheffing Centraal Fonds Volkshuisvesting: als gevolg van het
teren waar dat het meest nodig is. De aangekondigde overheidsmaat-
‘Vestia-debacle’ moeten alle corporaties vanaf 2013 een saneringsbij-
regelen bevestigen dat we de juiste keuze maken door met Land van
drage gaan betalen. Voor HEEMwonen bedraagt deze bijdrage in 2013
Rode en Ubach over Worms samen te werken aan de opgaven waar we
naar verwachting 2,3 miljoen euro.
in Parkstad Limburg voor staan. We hebben in 2012 nog geen ingrepen
• Invoering huurplafond: aanvankelijk was er sprake van dat de huur-
gedaan in projecten en plannen. In 2013 zullen we alle plannen herijken
prijs maximaal 4,5 procent van de WOZ-waarde zou mogen bedragen.
en vooral naar het tempo van herstructurering kijken. Het streven is om
Voor een krimpregio als de onze zou dit een desastreuze maatregel
als fusieorganisatie zoveel mogelijk de in gang gezette herstructurering
zijn. De WOZ-waarde is hier zo laag dat we de huren zouden moeten
en het investeringsprogramma aan te houden.
verlagen. Hierdoor zou het ons voortbestaan en dat van collega-cor-
In de loop van 2012 gaven de Raden van Commissarissen, Onderne-
poraties direct in het geding komen. Deze maatregel is van tafel maar
mingsraden en huurdersverenigingen groen licht voor de fusie. Vanaf
alternatieve lastenverzwarende maatregelen zijn te verwachten. We
het voorjaar hebben we het traject richting de gemeenten en het Mi-
hopen dat dat de minister daarbij rekening houdt met regionale ver-
nisterie van Binnenlandse Zaken ingezet. Voortvarend zijn talloze werk-
schillen.
groepen aan de slag gegaan met het samenvoegen en in elkaar schui-
Haaks op bovenstaand voorstel staat het voorstel om het huren inko-
ven van systemen en procedures. Daarnaast hebben de werkgroepen
mensafhankelijk te maken. Dit voorstel is bedoeld om de huren juist
financiën, klant, maatschappij en vastgoed de meerwaarde van een
extra te kunnen verhogen, zodat corporaties middelen verkrijgen om
fusie onderzocht. In bijlage 1 vindt u de conclusie uit het rapport naar de
de heffingen te betalen. In onze regio zijn de (markt)omstandigheden
‘Meerwaardeonderzoek fusie’.
echter zodanig dat huurverhogingen niet zo maar toegepast kunnen
Ook hebben we gewerkt aan een nieuw ondernemingsplan voor HEEM-
worden.
wonen, getiteld ‘Het verschil maken’. Hierin geven we onze ambities
• Bezuinigingen van de huurtoeslag: huurders kregen in 2011 nog 75
aan voor de komende jaren en maken we helder wat u van ons kunt en
procent van de huur tussen de kwaliteitskortingsgrens van 362 euro
mag verwachten. Binnenkort publiceren we het ondernemingsplan op
en de aftoppingsgrens. Dat percentage wordt verlaagd naar 65 pro-
www.heemwonen.nl. Op deze website vindt u tevens ons jaarverslag.
cent: wat minder huurtoeslag betekent. Bovendien kregen ouderen,
Als fusieorganisatie hebben we een kleine 10.000 woningen in de ge-
gehandicapten en alleenstaanden in 2011 nog huurtoeslag voor 50
meenten Kerkrade en Landgraaf. Deze schaalgrootte hebben we nodig
procent van de huur boven de aftoppingsgrens. Dat percentage is in
om onze maatschappelijke doelstellingen te realiseren. Als nieuwe or-
2012 verlaagd naar 40 procent. Dit leidt in 80 procent van de gevallen
ganisatie willen we ‘het verschil maken’ in de regio door zichtbare en
tot hogere maandlasten en treft vooral de lagere inkomens.
aansprekende resultaten te behalen. Het huisvesten van onze huurders
3
staat voorop. We zijn en blijven een corporatie die staat voor goed en betaalbaar wonen. Dat bewijzen we al meer dan 100 jaar. Onze tweede focus ligt op de vijf stadsdelen waar we actief zijn. We vinden het belangrijk dat onze huurders prettig wonen en zich thuis voelen in hun buurt. Daarom zoeken we de samenwerking op met onze partners in de wijk, waarbij onze focus ligt op wonen. Wij doen een beroep op gemeenten, zorgorganisaties en (woon)consumenten-organisaties om hun verantwoordelijkheid te nemen. We gaan daarover graag met hen aan tafel. Samen bereiken we méér voor onze klant, daarvan zijn we overtuigd. Mr. Jack J.J.M. Vinken MRE Directeur-bestuurder
4
Jaarverslag 2012 - Woonmaatschappij Hestia groep
1. De corporatie 1.1 Missie
projecten, omdat die door de fusie soms in een ander daglicht kwamen
Hestia groep wil bijdragen aan een vitale regio Parkstad Limburg door
te staan. Wat voorop stond, was een goede dienstverlening richting de
(samen) te werken aan bereikbaar wonen en prettig leven in haar wijken.
klant. Daar hebben we ons ook in 2012 voor ingezet. In het overzicht in
Dat doen we in eerste instantie voor onze primaire doelgroep, mensen
bijlage 2 is te zien dat het merendeel van de geplande, reguliere pro-
met lage inkomens die voor een woning van ons afhankelijk zijn.
jecten in 2012 dan ook is uitgevoerd. Een aantal projecten loopt door in 2013.
1.2 Strategie Onze strategische uitgangspunten voor 2012 waren als volgt: 1.
1.3 Personeel en organisatie
Hestia groep wil de ruimtelijke, sociale en economische structuur
Het personeelsbestand van Hestia groep bestond op 31 december 2012
in de regio versterken.
uit 53 medewerkers: 1 minder dan het jaar ervoor. Het ging om 32 man-
1. Hestia groep wil de betaalbaarheid, beschikbaarheid en de kwaliteit van de woningen garanderen.
nen en 21 vrouwen, in totaal 48,4 fte: 36 fulltimers en 17 parttimers. Afbeelding 1 toont de organisatiestructuur in het verslagjaar.
2. Hestia groep wil zorgen voor een goed woon- en leefklimaat. 3. Hestia groep wil zorgen voor goede dienstverlening.
Voor het personeel van Hestia groep was 2012 een spannend jaar. Tot
4. Hestia groep wil een proactieve organisatie zijn: aanspreekbaar,
april 2012 was er onzekerheid over het wel of niet doorgaan van de fu-
herkenbaar, kostenbewust en doelgericht.
sie. Daarna kon in afwachting van een het gereedkomen van een nieuw
De hierbij behorende doelstellingen vindt u in bijlage 2. In het overzicht
formatieplan niet meteen duidelijkheid worden geboden over ieders
in bijlage 2 geven we tevens aan welke projecten en activiteiten we in
plaats in de nieuwe organisatie. In aanloop naar de fusie is uiteindelijk
2012 hebben uitgevoerd om de doelstellingen te realiseren. Daarnaast
bij de inplaatsing aan iedereen van onze corporatie een passend aanbod
heeft een groot aantal projecten in het teken gestaan van de fusie. In de
gedaan. Kijken we naar het personeelsbestand van de drie fusiepart-
diverse werkgroepen hebben medewerkers van de drie corporaties ge-
ners samen dan tellen we op 31 december 2012 94 fte. Dat aantal fte is
zamenlijk gewerkt aan het nieuwe beleid, de nieuwe strategie, de nieu-
lager dan sector benchmarkcijfers. We verwachten dat na de integratie
we procesbeschrijvingen, de nieuwe huisvesting, de nieuwe huisstijl,
van de drie organisaties de benodigde formatie zal dalen door onder
de nieuwe website, et cetera. Dit heeft invloed gehad op de reguliere
meer het efficiënt inrichten van onze processen, efficiencyslagen van-
5
Het personeelsbestand van Hestia groep bestond op 31 december 2012 uit 53 medewerkers: 1 minder dan het jaar ervoor. Het ging om 32 mannen en 21 vrouwen, in totaal 48,4 fte: 36 fulltimers en 17 parttimers. Afbeelding 1 toont de organisatiestructuur in het verslagjaar. Afbeelding 1 Organogram Hestia groep 2012
Afbeelding 1 Organogram Hestia groep 2012
5 wege de fusie, het op onderdelen uitbesteden van werkzaamheden, het
drie afzonderlijke ondernemingsraden van de fusiepartners, als geza-
optimaal benutten van ICT-mogelijkheden, ketensamenwerking en de
menlijke OR voor de fusieorganisaties. Het OR-platform is in decem-
verdere krimp van ons woningbezit. Per 1 januari 2015 koersen we op
ber 2011 opgericht omdat de voorgenomen fusie de rode draad vorm-
een formatie van 91 fte.
de in 2012. De samenstelling van het OR-platform bestond gedurende
Opleidingsbeleid, werving en selectie, in- door- en uitstroom moeten
het verslagjaar uit de drie OR-voorzitters met telkens twee wisselende
zorgen voor het op peil houden van de benodigde competenties en
OR-leden per corporatie. Het OR-platform heeft in 2012 twaalf keer for-
vaardigheden. Wij bieden medewerkers volop kansen zich te ontwikke-
meel overleg gehad met de fusiestuurgroep, bestaande uit de drie direc-
len en in zichzelf te investeren. Hier sturen we op. De fusieorganisatie
teur-bestuurders en de financieel directeur van Hestia groep. Daarnaast
kiest voor brede functieprofielen en biedt mogelijkheden aan medewer-
heeft het OR-platform regelmatig overleg gevoerd met de vakbonden,
kers om intern door te groeien door functieroulatie, interne loopbaan-
vooral over de gevolgen van de voorgenomen fusie en een sociaal
ontwikkeling en specialisatie en/of generalisatie. Kortom: voldoende
begeleidingsplan.
mogelijkheden voor medewerkers om zichzelf (continu) te ontwikkelen.
De belangrijkste gespreksonderwerpen van het OR-platform met de stuurgroep in 2012 waren:
1.4 Ondernemingsraad (OR)
- de gevolgen van de voorgenomen fusie; - de resultaten van het personeelsonderzoek: ‘De meerwaarde van de
Tabel 1 Samenstelling ondernemingsraad 2012 Functie
fusie voor het personeel’; - het concept functiehandboek fusieorganisatie;
Naam
Datum van aftreden
Voorzitter
Jo Brauers
Verkiezingen nieuwe OR medio 2013
- de kaders en spelregels van ‘Het nieuwe werken’;
Secretaris
Ger van Bekkum
1-8-2012
- de informatie en communicatietechnologie.
Lid
Ilja van Ermingen
Verkiezingen nieuwe OR medio 2013
1.5 Geschillenadviescommissie
Lid
Manuel Penders
Verkiezingen nieuwe OR medio 2013
- de wijziging van de organisatie; - de huisvesting fusieorganisatie;
De dienstverlening van Hestia groep is er op gericht om klachten te voorkomen. Als er toch een klacht is, gaan we met de huurder in gesprek. Mocht dit niet tot een tevreden oplossing leiden dan kan de huurder zijn klacht voorleggen aan de geschillenadviescommissie. Als de
Tabel 1 laat de samenstelling zien van de OR van Hestia groep in 2012.
commissie voldoende gegevens heeft verzameld over het geschil neemt
Ger van Bekkum heeft de OR voortijdig verlaten wegens persoonlijke
zij een beslissing en brengt zij schriftelijk advies uit aan het bestuur van
omstandigheden. In 2012 fungeerde een OR-platform, bestaande uit de
de corporatie. De indiener van het geschil ontvangt een afschrift van dit
6
Jaarverslag 2012 - Woonmaatschappij Hestia groep
advies. Het bestuur van de corporatie neemt vervolgens binnen twee
reden hiervoor is dat ze ons benaderden om middenin de (krimp)wijk
weken een besluit hierover. In de meeste gevallen neemt het bestuur
Heilust, in een leegstaand flatgebouw van Hestia groep, de voorstelling
het advies van de commissie over. Hestia groep informeert de huurder
‘Huisgoden’ op te voeren en de krimplezing met bijbehorend krimp
schriftelijk over de uitkomst en de eventueel te nemen maatregelen
diner te organiseren. De voorstelling ‘Huisgoden’ weerspiegelde de
naar aanleiding van de klacht. De directeur-bestuurder licht jaarlijks
situatie in Heilust waardoor het voor bewoners interessant was om de
de werkzaamheden van de geschillenadviescommissie toe in de verga-
voorstelling bij te wonen. Het sponsorbedrag betreft dan ook deels de
dering van de Raad van Commissarissen. Voor de werkzaamheden van
kaarten voor de voorstelling die we gratis aan huurders ter beschikking
de commissie in 2011 gebeurde dat in de vergadering van de raad van
hebben gesteld. Middels pamfletten in de wijk hebben we buurtbewo-
21 maart 2012. De samenstelling en werkwijze van de geschillenadvies-
ners hiervoor uitgenodigd. Voor ons was dit een goede manier om onze
commissie ligt vast in een reglement. Dit reglement is vanwege de fusie
betrokkenheid richting huurders te tonen.
per 1 januari 2013 gewijzigd. De geschillenadviescommissie is onafhankelijk en heeft in 2012 advies uitgebracht aan zowel Hestia groep als Woningstichting Ubach over Worms. In totaal kwam de commissie zeven keer bijeen voor overleg. Verslagen worden ter informatie voorgelegd aan de directeur-bestuurder, het managementteam en de Raad van Commissarissen. Er kwamen in 2012 drie klachten binnen bij de geschillencommissie. Deze waren alle drie afkomstig van Hestia groep. Eén klacht over burenoverlast werd ongegrond verklaard, de andere twee klachten zijn eind 2012 opgelost.
1.6 Sponsoring Hestia groep voelt zich nauw betrokken bij haar huurders en bij de maatschappij. Om onze lokale betrokkenheid te versterken en goodwill te tonen richting lokale verenigingen sponsoren wij regelmatig activiteiten en evenementen in ons werkgebied. In 2012 hebben wij onder andere de volgende activiteiten gesponsord: • carnavalsoptocht Achter de Haesen (Landgraaf) van cv Achter de Haesen; • huiskamerproject Lichtenberg (Landgraaf) gerund door vrijwillige buurtbewoners; • jubileumactiviteiten van Stichting Vasteloavend Vereniging Kerkrade-West; • scoutingfeest van scoutingvereniging pius XII Landgraaf; • optreden van harmonie St. Josef Kaalheide (Kerkrade-West); • wijkfeest op het Carboonplein in Kerkrade-West door Fanfare St. Caecilia; • optreden van fanfare St. Barbara uit Heilust (Kerkrade-West); • buitenspeeldag van basisschool de Doorkijk Kerkrade-West; • buitenspeeldag in Achter de Haesen (Landgraaf); • scoutingactiviteiten van scoutingvereniging St. Tarcisius (Landgraaf); • scoutingactiviteiten van scoutingvereniging de Pioniers (Landgraaf); • wijkfeest van bewonersvereniging Achter de Haesen (Landgraaf); • Jubileumfeest van het Kerkraads Symfonie orkest; • Jubileumfeest van Kapellen Treffen Kerkrade; • Jubileumfeest mannenkoor David Spekholzerheide (Kerkrade-West); • 60-jarig jubileum Centrale voor Ouderen Kerkrade; • bewonersbijeenkomst en kerstviering van ouderen Sociëteit Heilust (Kerkrade-West); • voorstelling, krimplezing en krimpdiner van Stichting Cultura Nova (Kerkrade-West). Het ging hierbij om bedragen variërend van 50 tot 250 euro. Uitzondering hierop vormde de sponsoring van Stichting Cultura Nova uit Heerlen. We sponsorden Cultura Nova met een bedrag van 2.000 euro. De
7
2. De doelgroep huisvesten 2.1 Primaire verantwoordelijkheid
primaire doelgroep. In 2012 hebben we 93 procent van deze (sociale)
Onze primaire verantwoordelijkheid als corporatie is het aanbieden
huurwoningen toegewezen aan huishoudens met een belastbaar jaarin-
van voldoende woningen voor mensen met een laag inkomen of een
komen tot maximaal 33.614 euro.
uitkering die moeilijkheden ondervinden bij het vinden van passende
Bij woningtoewijzing letten we er op dat huurders in een zo gering mo-
huisvesting. Vooral omdat de gemiddelde huurprijs van onze woning-
gelijke mate een beroep hoeven te doen op huurtoeslag. We hanteren
voorraad stijgt, zijn we er waakzaam op dat we voldoende goedkope en
daarom een maximum van 250 euro aan huurtoeslag. Boven deze grens
betaalbare huurwoningen in portefeuille hebben en houden.
wijzen we de woning in principe niet toe. Een uitzondering hierop vormen senioren. Deze grens zou het woningaanbod voor deze doelgroep
Tabel 2 laat zien dat 83 procent van onze woningvoorraad in 2012 goed-
te zeer beperken. Daarnaast proberen we scheefgroei zoveel mogelijk te
koop (tot 366 euro) tot betaalbaar (van 366 tot 562 euro) was. De ver-
voorkomen, mede door de 90-procent norm bij sociale verhuur. Hierdoor
huur van deze woningen, met een huurprijs gelijk aan of lager dan de
zijn de goedkopere woningen beschikbaar voor mensen met een lager in-
huurtoeslaggrens, vindt zoveel mogelijk met voorrang plaats aan de
komen en hoeven zij dus minder vaak een beroep te doen op huurtoeslag.
Tabel 2 Woningvoorraad naar huurprijsklasse woningaantal 31-12-2012
% op basis van netto huur
% op basis van subsidiabele huur
% op basis van streefhuur
551
10%
10%
6%
366 tot 524
3193
58%
55%
37%
betaalbare voorraad
524 tot 562
852
15%
17%
15%
dure voorraad
562 tot 665
777
14%
15%
35%
dure voorraad
vanaf 665
149
3%
3%
7%
klasse
begrenzing klasse
goedkope voorraad
tot 366
betaalbare voorraad
8
Jaarverslag 2012 - Woonmaatschappij Hestia groep
2.2 Bijzondere doelgroepen
vangvoorziening verblijven en zeer gemotiveerd zijn om zelf weer een
Naast onze primaire doelgroep is het onze verantwoordelijkheid om
toekomst op te bouwen. Deze mensen hebben de mogelijkheid om hun
mensen te huisvesten die bijzondere zorg, begeleiding of tijdelijke op-
verblijf in de 24 uurs- zorg achter zich te laten en een nieuwe start te
vang nodig hebben. Tabel 3 toont het aantal asielzoekers/statushouders
maken in een eigen woning. Hierbij werken we intensief samen met
dat we in 2012 gehuisvest hebben. In paragraaf 2.3. vindt u een nadere
diverse zorginstellingen zoals stichting Rimo, Mondriaan, Koraalgroep,
omschrijving van onze werkzaamheden in het kader van wonen en zorg.
Meander en het Leger des Heils. Ook houden we bij nieuwbouw rekening met bewoners die bijzondere
Tabel 3 Huisvesting asielzoekers/statushouders in 2012
zorg of begeleiding nodig hebben. In Achter de Haesen in Landgraaf zijn we gestart met de bouw van 8 seniorenwoningen en in het centrum
Gemeente
stand per 1-1-2012
totale taakstelling
realisatie Hestia groep
Kerkrade
0
5
3
derGroep Zuid Limburg om te komen tot de realisatie van een woon-
Landgraaf
10
22
14
voorziening in Nieuwenhagen. In Kerkrade-West hebben we in 2012 de
van Schaesberg bouwen we 26 appartementen voor cliënten van Radar. Daarnaast zijn we in deze gemeente het gesprek aangegaan met Mean-
bouw voorbereid van 22 nieuwbouwwoningen in Heilust: 11 seniorenwoningen en 11 levensloopbestendige woningen. In verband met de fusie hebben we in Landgraaf met Woningstichting Ubach over Worms afgesproken dat wij driekwart en zij een kwart van
2.4 Jaarlijkse huurverhoging
de taakstelling voor rekening zouden nemen. Mede door onze deelna-
In 2012 hebben we de huurprijs van niet-geliberaliseerde (huurprijs <
me aan de ‘missie Ecuador’ hebben we in Landgraaf tien asielzoekers/
665 euro) net als voorgaande jaren slechts mogen verhogen met het
statushouders extra kunnen huisvesten; zeven door Hestia groep, drie
inflatiepercentage; in 2012 was dat 2,3 procent. Dat percentage is al en-
door Ubach over Worms. Daarmee hebben we in Landgraaf onze taak-
kele jaren lager dan de stijging van de onderhoudskosten. Bijna al onze
stelling voor 2012 weten te behalen. De ‘missie Ecuador‘ houdt in dat
woningen (97 procent) vielen in 2012 in het niet-geliberaliseerde huur-
de IND vluchtelingen uit Bolivia heeft gehaald, die niet zelf in de ge-
segment. Bij de overige, geliberaliseerde woningen bedroeg de huur-
legenheid waren om naar Nederland te komen. Deze mensen zijn bij
verhoging 4,4 procent.
aankomst in Nederland niet in een asielzoekerscentrum geplaatst maar
Bij 263 woningen waarover een definitief sloop- of renovatiebesluit was
konden dankzij onze inspanningen en die van Ubach over Worms direct
genomen, hebben we in 2012 geen huurverhoging toegepast. Dit be-
een woning betrekken in Landgraaf. In Kerkrade-West hebben we eind
treft 110 woningen met sloopbestemming (104 woningen aan het Sal-
2012 een achterstand die mede te wijten is aan het feit dat de gemeente
viaplein in Kerkrade-West en 6 woningen van Achter de Haesen in Land-
pas in het vierde kwartaal kandidaten aan ons kenbaar maakte.
graaf) én 153 woningen die we zeer ingrijpend en duurzaam renoveren in Kaalheide in Kerkrade-West (Bestaande wijk van morgen). Daarmee
2.3 Wonen en zorg
bedroeg onze gemiddelde huurverhoging 2,24 procent in 2012. Over
Door de sterke vergrijzing in ons werkgebied zien we een stijgende
de huurverhoging in 2012 hebben we advies gevraagd aan het Centraal
vraag naar zorg. Omdat zorgverlening niet tot onze kerntaken behoort,
huurdersplatform.
werken we intensief samen met diverse lokale en regionale zorg- en
welzijnsinstellingen: MeanderGroep Zuid Limburg, Stichting Gehandicaptenzorg Limburg, Radar, Mondriaan Zorggroep, Regionaal Instituut voor Maatschappelijk Opbouwwerk, Stichting Gehandicaptenzorg Limburg, Stichting Ouderenzorg Landgraaf, Consuminderhuis Landgraaf, Stichting Harteklop, Stichting Voedselbank en de twee welzijnsinstellingen Stichting Welsun en Stichting Impuls. Ook organiseren beide gemeenten twee keer per jaar een overleg in het kader van wonen, welzijn en zorg. Woningen die ingrijpend zijn aangepast onder de WMO-vlag, bespreken we eerst met de afdeling WMO van de betreffende gemeente om deze woningen gerichter te kunnen toewijzen. Bovendien heeft Hestia groep in 2012 aangeboden aan de beide gemeenten om onze technische adviseurs mee te laten lopen met de consulenten van de afdeling WMO. Zij zouden ter plaatse een technisch advies kunnen geven over de benodigde aanpassing(en). Dit zou de afhandeling en realisatie van de aanpassing voor de bewoner kunnen versnellen. Helaas is dit niet echt van de grond gekomen. Dit is het mede het gevolg van het verhuisprimaat: als de verbouwingskosten hoger liggen dan de verhuiskostenvergoeding wordt gestuurd op verhuizen. Verder hebben we in 2012 geparticipeerd in ‘Housing Parkstad’. Dit is een nieuw samenwerkingsproject tussen 24-uurs-instellingen en woningcorporaties voor de dak- en thuislozen die tijdelijk in een op-
9
3. De betrokkenheid van bewoners 3.1 Bewonersparticipatie
project houden we bewoners op de hoogte van de ontwikkelingen door
Hestia groep hecht belang aan de mening van haar huidige en toe-
regelmatig een nieuwsbrief te bezorgen. Individueel hebben de bewo-
komstige bewoners. We hebben bewonersinbreng verankerd in onze
ners de kleur van de deuren en vensterbanken bepaald en gezamenlijk
beleids- en uitvoeringscyclus. Onze klantgroepteams, bestaande uit
hebben bewoners het materiaal van de borstweringen gekozen.
woonconsulenten, technisch adviseurs, wijkopzichters en huismeesters/wijkbeheerders en ons service center spelen een centrale rol in de
3.2 Centraal huurdersplatform (CHPF)
communicatie met bewoners. De lijnen met bewoners zijn kort waar-
In het Centraal huurdersplatform zijn drie wijkgerichte huurdersorgani-
door we snel kunnen schakelen.
saties vertegenwoordigd: huurdersplatform Hestia Schaesberg, bewonersbelangenvereniging Nieuwenhagen en huurdersraad Kerkrade. Het
Bewonersparticipatie strekt zich binnen onze corporatie uit over drie
CHPF behartigt de algemene belangen van onze bewoners. In een samen-
niveaus: complexniveau, buurt- of wijkniveau en corporatieniveau. Op
werkingsverband hebben we afspraken vastgelegd over de wijze en mate
complexniveau praten we veelal met bewonerscommissies. In 2012
van inspraak (advies en/of instemmingsrecht) op het organisatiebeleid en
waren er 22 bewonerscommissies actief. Op buurt- en wijkniveau gaan
op het beheer van de woningen. Ook is het overleg hierin geregeld en
we het gesprek aan met de wijkgerichte huurdersorganisatie en op cor-
zijn enkele vaste agendapunten opgenomen die voor advies voorgelegd
poratieniveau met het Centraal huurdersplatform.
worden aan het CHPF zoals het meerjarenplan, het overzicht van voorgenomen activiteiten, de jaarrekening en het jaarverslag, het volkshuisves-
Om ook individuele, niet-georganiseerde bewoners de kans te geven
tingsverslag en het overzicht van cijfermatige kerngegevens.
om mee te denken met onze plannen doen we er alles aan om bij grotere renovatie- en herstructureringsprojecten bewoners in werkgroe-
3.3 Bewonersoverleg
pen te laten meedenken. De samenwerking met en begeleiding van
In 2012 voerden de directeur-bestuurder en/of de manager Wonen en
bewoners is bij het project ‘Bestaande wijk van morgen’ in Kaalheide
Klant in totaal zes keer overleg met het Centraal huurdersplatform.
(Kerkrade-West) na een moeilijke start een succesfactor gebleken. Al
Daarnaast was er eenmaal overleg met de Raad van Commissarissen.
in de ontwerpfase hebben we werkgroepen van bewoners opgericht,
Naast de vaste agendapunten waren de belangrijkste gespreksonder-
individuele huisbezoeken afgelegd en gedurende de uitvoering van het
werpen van het reguliere overleg in 2012:
10
Jaarverslag 2012 - Woonmaatschappij Hestia groep
- fusie; - huurbeleid; - onderhoudsbeleid; - begroting; - geschillenreglement; - jaarverslag geschillenadviescommissie; - sloop-,nieuwbouw- en renovatieplannen zoals bijvoorbeeld: Centrum plan Schaesberg fase 2, de bestaande wijk van Morgen in Kaalheide, sloop witte flats in de Heilust, sloop en nieuwbouw op de Lotersbergweg in Schaesberg, nieuwbouw zorgcentrum in Heiveld en nieuwbouw van reguliere woningen in Heiveld, aankoop woningen Kakert, aanvullende aankoop van woningen op het Carboonplein, renovatie, sloop en herinrichting Achter de Haesen, nieuwbouw woningen Prinssenstraat achter de Haesen; - wijkontwikkelingsplannen in Kerkrade-West, Schaesberg en Nieuwen hagen-Lichtenberg; - onderzoek leefbaarheid; - schotelantennebeleid; - waarborgsommen; - energiebeleid; - Zonnig Limburg; - uitspraken geschillenadviescommissie; - concept gemeentelijke prestatieafspraken en inzet naar aanleiding van definitieve afspraken met de gemeente Landgraaf en Kerkrade; - servicekostenbeleid; - ondersteuning door de Woonbond; - financiële ondersteuning CHPF. Tweemaandelijks bespreekt het CHPF signalen uit de dagelijkse praktijk en actuele onderwerpen op corporatie- en wijkniveau met de manager Wonen en Klant. Ook schuiven de klantgroepteams regelmatig voor overleg aan bij de bewonerscommissies om te zien wat er speelt op complexniveau. Afhankelijk van de agenda schuift dan een woonconsulent, technisch adviseur en/of een opzichter aan. Uiteraard voeren we ook dagelijks gesprekken met individuele bewoners.
11
4.
4 Kwaliteit van de woningvoorraad en de woon 4 Kwaliteit van de woningvoorraad en de woo
4.1 Woningbezit Zoals4.1 tabel 4 laat zien is het woningbezit van Hestia groep in 2012 met c Woningbezit afgenomen in vergelijking het jaar ervoor. Dit is geheel in 2012 lijn met Zoals tabel 4 laat zien ismet het woningbezit van Hestia groep in meto aansluiten op deindemografische in ervoor. de regio. de 5.522 wonio afgenomen vergelijking metkrimp het jaar DitNaast is geheel in lijn met 622 aansluiten overige verhuureenheden in bezit. Hieronder vallen onder andere op de demografische krimp in de regio. Naast de 5.522 wong overige Al onze woningeninen overige verhuureenheden bevind 622 panden. overige verhuureenheden bezit. Hieronder vallen onder andere vastgestelde werkgebied: Kerkrade-West en Landgraaf. overige panden. Al onze woningen en overige verhuureenheden bevind vastgestelde werkgebied: Kerkrade-West en Landgraaf. Tabel 4 Woningbezit 31-12-2012 Tabel 4 Woningbezit 31-12-2012
Aantal woningen in bezit op 31-12-2011 Toegevoegd in 2012 in bezit op 31-12-2011 Aantal woningen aantal opgeleverde nieuwbouwwoningen Toegevoegd in 2012 aantalaantal aangekochte woningen opgeleverde nieuwbouwwoningen aantal in aangekochte woningen Onttrokken 2012 2012 aantalOnttrokken verkochte in woningen verkochte woningen aantalaantal gesloopte woningen aantal gesloopte woningen Aantal woningen op 31-12-2012 Aantal woningen op 31-12-2012
5.664 5.664 0 150 15 0 1570 157 5.522 5.522
De kwaliteit van de woningvoorraad en woonomgeving Figuur 1 Woningvoorraad naar woningtype in 2012 Figuur 1 Woningvoorraad naar woningtype in 2012
4.1 Woningbezit
Figuur 1 Woningvoorraad naar woningtype in 2012
Zoals tabel 4 laat zien is het woningbezit van Hestia groep in 2012 met circa 140 woningen afgenomen in vergelijking met het jaar ervoor. Dit is geheel in lijn met ons beleid waarbij we aansluiten op de demografische krimp in de regio. Naast de 5.522 woningen hadden we eind 2012 622 overige verhuureenheden in bezit. Hieronder vallen onder andere garages, parkeer-plaatsen en overige panden. Al onze woningen en overige verhuureenheden bevinden zich binnen het statutair vastgestelde werkgebied: Kerkrade-West en Landgraaf. Tabel 4 Woningbezit 31-12-2012 Aantal woningen in bezit op 31-12-2011
5.664
Toegevoegd in 2012 aantal opgeleverde nieuwbouwwoningen aantal aangekochte woningen
0 15
Onttrokken in 2012 aantal verkochte woningen aantal gesloopte woningen
0 157
Aantal woningen op 31-12-2012
5.522
Zoals uit figuur 1 blijkt, bestond onze woningvoorraad eind 2012 vooral uit eengezinswoningen en etagewoningen (met en zonder lift). Naast
uit figuur 1 blijkt, bestond onze woningvoorraadeind eind2012 2012vooral voora ZoalsZoals uit 1 blijkt, bestond onze woningvoorraad hetfiguur ondernemingsplan dat we iedere vier jaar opstellen, stellen we in etagewoningen (met en zonder lift). Naast het ondernemingsplandat datww etagewoningen (met zonder lift). Naast het ondernemingsplan een cyclus van vieren jaar het strategisch voorraadbeleid (SVB-beleid) stellen we in een cyclus van vier jaar het strategisch voorraadbeleid (SV stellen vast. we in een deden cycluswevan jaar het strategisch (SV In 2010 dit vier voor de periode 2010-2013. Dit voorraadbeleid vormt het wevoor dit voor devoor periode 2010-2013. vormtgebied het uitgangspunt voor inv we dit de periode 2010-2013. DitDit vormt uitgangspunt uitgangspunt investeringsbeslissingen op hethet van sloop, voor inve gebied van sloop, nieuwbouw, onderhoud, verkoop en aankoop. 201 verkoop en aankoop. Inverkoop 2012 hebben ons gebiednieuwbouw, van sloop,onderhoud, nieuwbouw, onderhoud, en we aankoop. InIn201 zoals ieder jaar, aangepast aan actuele (woning)-marktomstandigheden SVB-beleid, ieder jaar,aan aangepast aan (woning)-marktomstandigheden actuele (woning)-marktomzoals ieder jaar, zoals aangepast actuele wijkontwikkelingsplannen. Onderstaand volgt per onderdeel een toelic standigheden en ambitiesOnderstaand uit de wijkontwikkelingsplannen. Onder- een wijkontwikkelingsplannen. volgt per onderdeel toelich staand volgt per onderdeel een toelichting.
12
Jaarverslag 2012 - Woonmaatschappij Hestia groep
4.2 Nieuwbouw 4.2 InNieuwbouw 2012 hebben we geen nieuwbouwwoningen opgeleverd. Vanwege d In 2012 hebben we opgeleverd. Vanwege de noodzakelijk om geen in de nieuwbouwwoningen regio een woningreductie te realiseren en zijn w noodzakelijk om in de regio een woningreductie te realiseren en zijn we toevoegen van woningen. Bij nieuwbouw is het uitgangspunt dat de te toevoegen Bij nieuwbouw is het uitgangspunt de te b moetenvan zijnwoningen. voor meerdere generaties en daarmee ook voordat de steeds
4.2 Nieuwbouw
4.4 Verkopen
In 2012 hebben we geen nieuwbouwwoningen opgeleverd. Vanwege de
In 2012 is ons beleid hierbij geweest om geen woningen te verkopen zo-
bevolkingskrimp is het noodzakelijk om in de regio een woningreductie
lang er geen financiële noodzaak is. We benoemen een aantal redenen
te realiseren en zijn we terughoudend in het toevoegen van woningen.
voor deze beleidskeuze:
Bij nieuwbouw is het uitgangspunt dat de te bouwen woningen geschikt
• Verzadiging kopersmarkt: in ons werkgebied en ook in de rest van
moeten zijn voor meerdere generaties en daarmee ook voor de steeds
de regio Parkstad Limburg staan veel woningen te koop. Dat heeft
grotere groep senioren in de regio. Zo zijn we in april 2012 gestart met
te maken met de krimpende bevolking; het aantal inwoners neemt
de bouw van 8 seniorenwoningen in de Prinssenstraat in Landgraaf. Ze
af. Mensen die een (betaalbare) koopwoning zoeken in Kerkrade of
komen in de plaats van de 16 woningen die we op deze locatie in 2011
Landgraaf hebben een zeer ruime keuze.
hebben gesloopt.
• Recessie: we merken dat mensen vanwege de economisch mindere
Het aangepaste nieuwbouwplan van het te ontwikkelen zorgcentrum
• Vervangende woonruimte: huurders van woningen met sloopbestem-
in Heiveld (Landgraaf) is in 2012 haalbaar gebleken. Het gaat hierbij
ming hebben vervangende woonruimte nodig. Dit willen we ze kun-
om een intramuraal zorgcentrum voor de categorie zware zorg met zes
nen bieden zonder dat de reguliere woningzoekenden daar de dupe
tijden minder snel verhuizen en woningen staan langer te koop.
groepswoningen van ieder zeven personen. Onze afspraken met de gemeente Landgraaf en MeanderGroep hebben we vastgelegd in een samenwerkingsovereenkomst. Aangrenzend aan het nieuwe zorgcentrum
van zijn. • Kabinetsbeleid: in de regeringsverklaring wordt gesproken van een kooprecht, echter hierover zijn nog teveel onduidelijkheden.
zullen we zestien seniorenwoningen aan de Irenestraat en zestien eengezinswoningen aan de Beatrix-en Gatestraat realiseren.
4.5 Sloop In 2012 hebben we in totaal 157 woningen gesloopt: 104 woningen van
In het kader van de uitvoeringsovereenkomst van Nieuwenhagen- heb-
de witte flat aan het Papaverplein in Kerkrade-West en in Landgraaf 20
ben we in 2012 de voorbereidingen getroffen van de te realiseren nieuw-
woningen aan de Lotersbergweg en Ceintuurstraat, 16 woningen aan
bouw ter hoogte van het terrein Gulpers, tegenover het Pucciniplein
het Surinameplein en 17 woningen in Achter de Haesen, Schaesberg. De
aan de Kampstraat en de te realiseren nieuwbouw in Lichtenberg. Te-
sloop van deze woningen komt voort uit de gebiedsvisies in de wijken
vens zijn voorbereidingen getroffen voor de sloop in het kader van het
Kerkrade-West, Nieuwenhagen-Lichtenberg en Schaesberg.
park Lichtenberg ter hoogte van Koninginnenplein en Heggenstraat, de
In Kerkrade-West maken we plaats voor een parkachtige omgeving met
sloop aan de Irenestraat en Gatestraat, de nieuwbouw van het zorgcen-
22 duurzame nieuwbouw woningen. De 20 woningen aan de Loters-
trum en de reguliere woningen in Heiveld en de sloop van woningen
bergweg en Ceintuurstraat in Landgraaf waren niet meer van deze tijd
aan de Oude Landgraaf. Voor deze projecten zijn de exposés in 2012
en zouden daardoor onevenredig veel kosten om ze leefbaar, beheers-
vastgesteld.
baar en verhuurbaar te houden. En op de plaats van de 16 gesloopte
In Kerkrade-West hebben we het ontwikkel-exposé opgesteld voor
woningen aan het Surinameplein wordt de ‘Surinametuin’ gerealiseerd:
het project ‘Energiek Wonen’. Het begrip duurzaamheid staat cen-
een eerste initiatief uit het wijkontwikkelingsplan waarbij samen met
traal in het project. Het omvat de nieuwbouw van 22 woningen vol-
bewoners, Citaverde, Mondriaan en gemeente een alternatieve invul-
gens cradle-to-cradle principes. Het gaat om 11 seniorenwoningen en
ling wordt gegeven aan het herstructureringsgebied. Ook op de plek
11 levensloopbestendige woningen in de Heilust. Het project levert
waar 17 woningen in Achter de Haesen gesloopt zijn, wordt een park
een bijdrage aan het uitvoeringsprogramma van de stadsdeelvisie van
aangelegd.
Kerkrade-West. Het betreft een pilot om te onderzoeken hoe Kerkrade- West in 2040 energieneutraal kan zijn en hoe duurzame toepassingen
Wanneer een woning gesloopt moet worden, stellen we in overleg met
van materialen en water kunnen plaatsvinden.
het Centraal huurdersplatform een Sociaal Statuut op. Hierin nemen we
Het wordt voor ons steeds moeilijker om nieuwbouwwoningen onder
zowel onze rechten en plichten als die van de huurder(s) op. Ook nemen
de huurtoeslaggrens kostprijsdekkend te exploiteren. Huurders die ge-
we hierin de verhuiskostenregeling op. Dit houdt onder meer in dat be-
bruik moeten maken van huurtoeslag zijn dan ook in toenemende mate
woners een bedrag van 5.600 euro ontvangen als zij door sloop noodge-
aangewezen op de goedkopere woningen uit onze voorraad.
dwongen de woning moeten verlaten. Daarnaast helpen we bewoners in hun zoektocht naar een nieuwe woning en krijgen ze voorrang bij de
4.3 Aankopen
woningtoewijzing.
We hebben in 2012 vijftien nieuwbouwwoningen aangekocht: zeven woningen in de Kakert (vlek E) in, vijf woningen van het Centrumplan
In de aannemersovereenkomst in het kader van sloop, renovatie en
Schaesberg in Landgraaf en drie woningen op het Carboonplein in
nieuwbouw nemen we standaard op een passage op dat 5 procent van
Kerkrade-West. Binnen onze corporatie worden alle aankopen onder-
de aanneemsom of 7 procent van de loonsom
bouwd met een aankoopnotitie of aankoop-exposé. Door de aankopen
moet worden ingezet voor leer- werktrajecten met langdurig werkeloze
hebben we een maatschappelijke bijdrage willen leveren aan het vol-
jongeren. Door ervaring op te doen in de bouwsector hopen we hun
tooien van de ontwikkeling van voor de gemeente belangrijke gebie-
kansen op de arbeidsmarkt te vergroten.
den waarbij we al eerder betrokken waren. Voor aankopen die niet in de begroting zijn opgenomen, vraagt de directeur-bestuurder goedkeuring
4.6 Onderhoudsbeleid
aan de Raad van Commissarissen.
Ons onderhoudsbeleid is gericht op het in stand houden en verbeteren van de kwaliteit van onze woningen. Uitgangspunten in het beleid
13
zijn veiligheid, gezondheid en geen gevolgschade. Gezien de hoge (en
de inventarisatieregels strenger worden. Alleen al de inventarisaties
vaak onvoorspelbare) kosten van vraaggestuurd onderhoud hebben we
voor 2013 zullen meer dan drie ton gaan kosten.
begin 2012 het onderhoudsbeleid aangepast. Om de kosten beter in
Bij grootschalige renovaties ontvangen huurders standaard een bijdra-
de hand te kunnen houden, hebben we in 2012 gestuurd op een onder-
ge als gevolg van overlast. De vergoeding hierbij wordt bepaald door
houdsnorm van gemiddeld 1.119 euro per woning.
de duur van de renovatie, volgens een met Centraal huurdersplatform afgesproken normbedrag. Een en ander is vastgelegd in een reglement.
Aanpassingen beleid: - we vervangen alleen nog onderdelen of bouwelementen vanuit een
4.7 Energiebeleid
technische noodzaak. De theoretische levensduur van onderdelen
Energiebesparing en duurzaamheid staan hoog op onze agenda. Het in
wordt hierdoor verlengd en cyclusmatige vervanging vindt niet meer
2009 vastgestelde energiebeleid is ook in 2012 voortgezet. Doel van ons
plaats;
energiebeleid is om het energieverbruik van bewoners terug te dringen
- vanaf september 2012 hebben we op eigen kosten geen kleine her-
en daarmee de CO²-uitstoot te verminderen. In 2012 had meer dan 55
stellingen meer uitgevoerd. Deze zouden ook volgens het huurcon-
procent van ons woningbezit een energielabel A, B of C. Daarmee heb-
tract gewoon voor rekening van de huurder zijn. Vanaf 2013 worden
ben we onze ambitie van 40 procent uit het ondernemingsplan ruim-
kleine herstellingen alleen nog uitgevoerd binnen het door de bewo-
schoots behaald. Tabel 6 toont de energiebesparende maatregelen die
ners af te sluiten serviceabonnement.
we in 2012 hebben uitgevoerd. De 92 woningen in Kerkrade-West betref-
Dankzij deze aanpassingen kwamen de gemiddelde kosten per woning
fen de woningen in Kaalheide waar we in totaal 153 woningen duurzaam
in 2012 uit op 1.030 euro. Dit bedrage is gebaseerd op de begroting van
renoveren onder de noemer ‘Bestaande wijk van morgen (BWVM)’.
2012 en de kosten die daarmee samenhangen. We bleven in 2012 dus binnen de norm van 1.119 euro. De totale, betaalde onderhoudskosten in
Tabel 6 De energiebesparende maatregelen in 2012
2012 bedroegen 6.143.160 euro. Dit is aanzienlijk minder dan voorgaande jaren toen deze kosten nog rond de 9.000.000 euro lagen. Deze kosten en het bedrag van 1.111 euro per woning zoals in tabel 5 genoemd zijn
Aantal woningen Landgraaf
Aantal woningen KerkradeWest
15 (EBM) +29 (plmo)
92 (BWvM)
Dak-, plafond-, of gevelisolatie
35
92 (BWvM)
anders nl. vloerisolatie
37
92 (BWvM)
Onderdeel
inclusief de kosten waarvan de opdracht in 2011 verstrekt is.
Warmte isolerende maatregelen
Tabel 5 De totale (betaalde) dagelijkse en planmatige onderhoudskosten
in 2012 gem. kosten per woning 2012
HR++ beglazing
Type onderhoud
onderhoudskosten 2012
reparatieverzoeken
€
1.168.049
€
211,53
Installaties
mutatieonderhoud
€
1.008.116
€
182,56
HR combiketels
kosten onthuring
€
100.661
€
18,23
HR-ketels (collectief)
147
40
medische aanpassingen
€
27.397
€
4,96
Nieuwe cv installatie
1
1
subtotaal dagelijks onderhoud
€
2.304.223
€
417,28
Leefbaarheid
€
212.014
€
38,39
woningverbeteringen
€
1.304
€
0,24
planmatig onderhoud
€
2.320.089
€
420,15
preventief onderhoud
€
1.298.607
€
235,17
totale onderhoudskosten
€
6.136.237
€
1.111,23*
ben wij deelnemers een persoonlijk energiebesparingsplan gestuurd.
*Het verschil tussen het eerder genoemde bedrag van 1.030 euro en de 1.111 euro uit de tabel is gelegen in het feit dat de onderhoudskosten in de jaarrekening de betaalde onderhoudskosten zijn in 2012. Het bedrag van 1.030 euro is gebaseerd op de begroting van 2012 en de kosten die daarmee samenhangen. Het bedrag in de tabel ( 1.111 euro) is inclusief de kosten waarvan de opdracht in 2011 is verstrekt.
De hierin opgenomen acties kunnen de bewoners jaarlijks een bespa-
anders nl. WTW-ventilatie
92 (BWvM)
92 (BWvM)
Energiebesparingswedstrijd Om het energiebewustzijn onder onze bewoners te vergroten, zijn we eind 2012 gestart met een energiebesparingswedstrijd. Op basis van het type woning, bouwjaar, aantal bewoners en de verbruiksgegevens heb-
ring opleveren tot wel 150 euro. Daarnaast hebben we maandelijks een huurder uitgeroepen tot ‘meest energiezuinige huurder van de maand’. Deze huurder ontving een energiebox met allerlei energiebesparende materialen erin. Bovendien ontvingen deelnemers maandelijks een digitaal bericht met handige tips en adviezen om zuiniger met energie om te gaan. In het voorjaar van 2013 hebben we vijf winnaars uitgeroepen
Wel moeten we rekening houden met hogere kosten als gevolg van het
en hen gepast beloond.
nieuwe asbestbeleid. Bij saneringen of wanneer er gevaar bestaat bij onderhoudswerkzaamheden inventariseren we vanaf november 2012 bij
Duurzame energie
mutatie standaard iedere woning die gebouwd is voor 1994. Uiteraard
Een ander speerpunt uit ons energiebeleid is dat wij duurzame ener-
informeren we de nieuwe huurder mocht er asbest in de woning worden
gieopwekking stimuleren. Halverwege 2012 leverden we in Kaalheide
aangetroffen. De kosten hiervan zullen vanaf 2013 verder stijgen omdat
(Kerkrade-West) de eerste 20 woningen op die duurzaam gerenoveerd
14
Jaarverslag 2012 - Woonmaatschappij Hestia groep
werden. Nog eens 80 waren in het najaar van 2012 aan de beurt en de
• Aanpak veiligheid: in de Gladiolenstraat hebben we verlichting aan-
rest van de 153 woningen volgden begin 2013. Alle 153 woningen wer-
gebracht en een poort laten plaatsen. Op het Salviaplein, waar de
den in slechts acht werkdagen extreem energiezuinig gemaakt. Ze zijn
witte flat in verband met sloopbestemming leeg staat, hebben we
voorzien van nieuwe daken met geïntegreerde zonnepanelen, nieuwe
De Haan beveiliging ingeschakeld om in de avonduren te patrouille-
gevels, combi-ketels, nieuwe radiatoren, zonneboilers en een nieuw
ren. Tevens loopt onze huismeester overdag een paar extra rondjes
ventilatiesysteem met warmteterugwinning. Bewoners zijn heel posi-
om eventuele ongeregeldheden tijdig op te sporen en hebben we de
tief en tot nu toe doet iedereen mee met de renovatie. Niet alleen de
dichte begroeiing rond de flat laten weghalen.
woningen zijn opgeknapt, ook de openbare ruimte en de leefbaarheid
• Tuinenactie: in Kaalheide (Bertradisstraat) en in Heilust (Gladiolen-
in de buurt worden verbeterd. Hiervoor hebben we samen met de ge-
straat) hebben we een actie uitgezet om tuinen beter te onderhou-
meente Kerkrade en bewonerswerkgroepen plannen gemaakt. We hopen dat de uitvoering na de zomer 2013 kan starten.
den. • Buurtkamer: in de Geraniumstraat hebben we een woning die op den duur gesloopt zal worden voor bewoners beschikbaar gesteld
Duurzame energieopwekking is ook de drijfveer van het project ‘Zonnig
als ‘buurthuis’. Nadat we de buurtkamer in het kader van ‘NL doet’
Limburg’: een samenwerkingsverband tussen 20 Limburgse woning-
hadden opgeknapt, werd de buurtkamer in juni feestelijk geopend.
corporaties (waaronder Hestia groep) en de Provincie Limburg waarbij
Bewoners gebruiken de ruimte inmiddels voor diverse doeleinden:
huurders tegen zeer gunstige voorwaarden kunnen investeren in zon-
spellenmiddag, koffie-ochtend, workshops, breiclubje, handwerk-
nepanelen. Door dit project kunnen huurders van de deelnemende cor-
clubje, cursus ‘budget koken’ et cetera.
poraties twee bijdragen ontvangen. De ene bijdrage komt uit van de
• Opschoonactie: in Kaalheide hebben we een opruimactie georgani-
Provincie (de Limburgse Energie Subsidie), de andere bijdrage wordt
seerd samen met bewoners en de gemeente. We hebben containers
beschikbaar gesteld door de deelnemende woningcorporaties. Totaal
laten plaatsen waarin bewoners hun rommel kwijt konden. Jongeren
kan de subsidie oplopen tot 1.400 euro per huishouden. Naast dit sub-
uit de wijk hebben bewoners geholpen die dat zelf niet konden.
sidiebedrag kunnen huurders bij een pakket van minimaal vijf panelen
• Actie ‘kruisbestuiving’: de complexen in de Patronaat- en Kleingraver-
een aanvraag indienen voor een zeer gunstige lening van de Provincie
straat liggen op steenworp afstand van elkaar. We hebben burendag
Limburg. Door de lage rente van deze lening (drie procent onder de
aangegrepen om bewoners bij elkaar te brengen en met succes want
marktrente) én directe besparing op de energierekening leveren de pa-
ook bij andere activiteiten later in het jaar zoeken bewoners van bei-
nelen direct meer op dan wat aan rente en aflossing wordt betaald.
de wooncomplexen elkaar op. • Burendag: in samenwerking met de bewoners van de Lupine- en Spi-
4.8 Leefbaarheid
reahof, MeanderGroep en Stichting Gehandicapten Limburg buren-
Door diverse locaties in ons werkgebied te herontwikkelen, proberen
dag georganiseerd.
we leegstand en de daarmee samenhangende negatieve gevolgen voor de leefbaarheid zoveel mogelijk te voorkomen. Daarnaast zetten we gerichte acties uit om overlast tegen te gaan, de sociale cohesie te verbeteren, bewoners te activeren en een veilige en schone woonomgeving
• Huiskamerproject: bijdrage geleverd aan de activiteiten in de ‘huis kamer’ van de Lupinehof. • Paasbrunch: samen met de activiteitengroep van de Kampstraat en All4benefit een brunch voor bewoners in de wijk georganiseerd.
voor onze huurders te realiseren. Naast het reguliere groenonderhoud, de reguliere schoonmaak, de inzet van woonconsulenten, wijkopzich-
Landgraaf
ters en huismeesters hebben we in 2012 een aantal aanvullende acties
• Groenrenovatie borders: onder andere bij de flats aan de Heggen-
uitgezet om de leefbaarheid in ons werkgebied te verbeteren.
straat, Banebergpassage, en de Hoofdstraat etc. De afgelopen jaren hebben we op een groot aantal locaties kleurrijke, vaste planten ge-
Kerkrade-West
plaatst. Deze planten bloeien op verschillende momenten en dat in
• Buurtbemiddeling. In mei 2012 heeft Hestia groep voor Kerkrade-West
verschillende kleuren. Onze gebouwen krijgen hierdoor een positie-
een intentieovereenkomst getekend met Land van Rode, Wonen Lim-
vere uitstraling.
burg, Wonen Zuid, de gemeente Kerkrade en de politie. Direct daarna
• Aanpak veiligheid: bij een groot aantal complexen hebben we de be-
is een werkgroep aan de slag gegaan om een concreet projectplan
strating verbeterd. Het ging in ieder geval om de flat in de Voorter-
te schrijven. Eind 2012 was er overleg over de opdrachtverstrekking
straat (Kerkrade), de senioren-bungalows in Oude Heide, de opritten
voor de coördinatie per 1 januari 2013. Buurtbemiddeling is een initia-
en achter terreinen in de Doornkampstraat en omgeving. Ook heb-
tief waarbij buurtbewoners vrijwillig bemiddelen bij conflicten tussen
ben we een onveilige situatie, een muur die op om dreigde te vallen,
twee of meerdere personen uit een straat of buurt. In Landgraaf be-
aan de Pleistraat opgelost. Daarnaast hebben veel extra aandacht ge-
staat dit initiatief al langer.
schonken aan de veiligheid en het schoonhouden van slooplocaties:
• Achter de voordeur: we bezoeken hierbij samen met de gemeente
Heiveld, Moltweg, Surinameplein en Achter de Haesen en Lichten-
huishoudens in de Heilust in Kerkrade-West. We willen niet alleen
berg. Dit waren de locaties die in het onderzoek naar de leefbaarheid
weten wat er leeft bij de mensen, we willen kansrijke bewoners op-
in 2011 een minder hoge score hadden.
sporen, inventariseren of bewoners hulp nodig hebben, eventueel
• We zijn een samenwerking aangegaan met Mondriaan, Citaverde en
doorverwijzen en bewoners activeren, actief bij de ontwikkeling van
de gemeente Landgraaf om de nog aan te leggen Surinametuin te on-
hun wijk betrekken. In 2012 vonden de gesprekken vooral plaats in de Oude Heilust. Omdat het project niet voldeed aan onze verwachtingen hebben we het project eind 2012 stopgezet.
derhouden. • Steun aan werkgroep ‘sneeuwruimen’: aan deze werkgroep in de Banebergpassage hebben we de benodigde materialen verstrekt zo-
15
als een sneeuwruimmachine, enkele sneeuwscheppen, bezems en strooizout. • Advies en hulp sociaal zwakkeren: door onze samenwerking met sociale wijkteams kunnen we deze groep bewoners passende hulp en adviezen bieden. • Steun tuinwerkgroep: bij de Dr. Poelshof, het wooncomplex aan de Moltweg, is al enkele jaren een werkgroep van bewoners actief die de binnentuin en tuin rondom het complex onderhoudt. In 2012 hebben we in overleg enkele taken van de Licom, die normaliter de groenvoorziening hier doet, overgeheveld naar de werkgroep. De minderkosten voor groenonderhoud verrekenen we met de bewoners van het complex. • Opruimactie: in Heiveld hebben we in de Julianastraat en omgeving een opruimactie georganiseerd. Leefbaarheidsonderzoek Om inzicht te krijgen in het effect van onze inzet hebben we in 2012 een leefbaarheidsonderzoek uitgevoerd. Hestiabreed was het gemiddelde cijfer voor de leefbaarheid in 2012 een 7,0. Daarmee hebben we onze doelstelling zoals verwoord in ons ondernemingsplan ‘Vitaal’ behaald. Ten opzichte van het in 2010 gehouden onderzoek is de leefbaarheid enigszins verbeterd. Toen scoorde de leefbaarheid Hestiabreed gemiddeld een 6,8. Vooral de tevredenheid over de eigen woning is toegenomen: van een gemiddelde van 7,1 in 2010 naar een gemiddelde van 7,6 in 2012. Tabel 7 toont de gemiddelde cijfers in 2012 per thema, per wijk.
Woonomgeving
Woning
Leefklimaat
Veiligheid
Voorzieningen
Algemeen
Tabel 7 Resultaten leefbaarheidsonderzoek 2012
Kerkrade-West
6.5
7.5
7.0
7.0
6.3
6.8
Nieuwenhagen
6.8
7.7
7.3
7.5
7.0
7.2
Schaesberg
6.8
7.6
7.0
7.1
6.4
6.9
Hestia groep totaal
6.7
7.6
7.1
7.2
6.6
7.0
Ondanks de mooie resultaten zijn er een aantal buurten en thema’s die extra aandacht vragen. De nieuwe fusiecorporatie gaat met de onderzoeksresultaten aan de slag en stelt samen met de bewoners, de beide gemeenten en eventuele andere partijen verbeterplannen per buurt op.
16
Jaarverslag 2012 - Woonmaatschappij Hestia groep
5. De financiële huishouding 5.1 Algemeen
ningen, van het duurzame renovatieproject Bestaande wijk van Morgen
In dit hoofdstuk kijken we terug op de belangrijkste financiële gebeur-
in Kaalheide (Kerkrade-West) opgeleverd. Gelijktijdig zijn een aantal
tenissen binnen Hestia groep in 2012. Voor wat betreft het financiële
nieuwe projecten in uitvoering zoals de vervangende nieuwbouw van
toekomstbeeld baseren we ons voor de periode 2013-2017 op de finan-
acht woningen in de wijk Achter de Haesen en de realisatie van twin-
ciële meerjarenbegroting zoals deze voor de nieuwe fusieorganisatie
tig appartementen in de tweede en laatste fase van het centrumplan
HEEMwonen is opgesteld. Gezien de maatschappelijke rol die we als
Schaesberg. Ook zijn de voorbereidingen getroffen voor de start van de
corporatie vervullen, hebben we de in 2012 beschikbare middelen zo
tweede fase (52 woningen) van de Bestaande Wijk van Morgen.
goed mogelijk ingezet. Op die manier waarborgen we de financiële con-
In voorafgaande jaren hebben we in samenwerking met Ernst & Young
tinuïteit van Hestia groep (en HEEMwonen) voor de lange termijn. Voor
Belastingadviseurs en de Belastingdienst een Tax Control Framework
een overzicht van de gebeurtenissen na balansdatum verwijzen we u
(TCF) opgesteld, dat vertaald is in een plan van te implementeren fiscale
naar de jaarrekening.
beheersmaatregelen. Het TCF en het plan van aanpak zijn beoordeeld door de Belastingdienst, hetgeen heeft geresulteerd in het onderte-
Een aantal ontwikkelingen in 2012 beïnvloeden de financiële positie in
kenen van het convenant Horizontaal Toezicht. In 2012 zijn de laatste
sterke mate. Zo hebben we de parameters die ten grondslag liggen aan
fiscale beheersmaatregelen uit het plan van aanpak binnen de werkpro-
onze bedrijfswaarde (toekomstige verdiencapaciteit) opnieuw beoor-
cessen van Hestia groep geïmplementeerd. De procesbeschrijvingen
deeld en afgestemd met de twee fusiepartners. Dit heeft er toe geleid
van Hestia groep vormden overigens de basis voor de inrichting van
dat de toekomstige verdiencapaciteit van het sociaal vastgoed (DEAB
de werkprocessen binnen HEEMwonen. Aanvullend is in 2011 gestart
bezit) per 31 december 2012 is gestegen van 315,5 miljoen naar 332,9 mil-
met het organisatie breed implementeren van risicomanagement. In
joen euro. De bedrijfswaarde van het commercieel vastgoed (niet-DEAB
samenwerking met Ernst & Young Enterprise Risk Management heeft
bezit) steeg van 20,3 miljoen naar 22,7 miljoen euro. We lichten een en
een organisatie brede risicoanalyse plaatsgevonden en zijn de hieruit
ander nader toe.
voortvloeiende bevindingen vastgelegd in een rapportage. Op basis
Als we verder kijken naar onze materiële vaste activa dan zien we dat er
van deze bevindingen is een plan van aanpak opgesteld en zijn binnen
in boekjaar 2012 een aantal appartementen en grondgebonden wonin-
de organisatie risico-eigenaren aangewezen. Dit plan van aanpak is in
gen zijn aangekocht. Daarnaast is de eerste fase, bestaande uit 101 wo-
verband met de fusieplannen slechts ten dele opgepakt. Immers, voor
17
de nieuwe organisatie HEEMwonen zal de risico-inventarisatie opnieuw
als gevolg van huurharmonisatie overgeheveld van sociaal vastgoed
plaats moeten vinden. Hiervoor worden in 2013 de eerste voorbereidin-
(DAEB) naar commercieel vastgoed (niet-DAEB).
gen getroffen.
5.4 Investeringen in materiële vaste activa Vooruitlopend op de voorgenomen fusie heeft Hestia groep ook in 2012
In boekjaar 2012 is voor 13,0 miljoen euro geïnvesteerd in materiële
besloten niet deel te nemen aan de Aedex.
vaste activa in exploitatie en ontwikkeling. Deze investeringen hebben voornamelijk betrekking op het centrumplan in Schaesberg (fase 1 en 2),
5.2 Financiële doelstellingen
de duurzame renovatie van 153 woningen in Kaalheide (Bestaande Wijk
Onze financiële doelstellingen zijn in 2012 onveranderd ten opzichte
van Morgen) en de investeringen in energiebesparende maatregelen.
van 2011:
Onderstaand volgt per locatie een toelichting op de investeringen.
• het waarborgen van de financiële continuïteit op de lange termijn; • blijven investeren in onze voorraad; toegang tot de externe kapitaalmarkt is en blijft daarom voor ons van wezenlijk belang;
Centrumplan Schaesberg te Landgraaf Dit plan bestaat uit de realisatie van 85 woningen, voornamelijk appar-
• blijven voldoen aan de financiële randvoorwaarden zoals deze zijn
tementen, met bijbehorende winkelvoorzieningen en ondergrondse
vastgesteld door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW),
parkeergarage. In voorgaande jaren zijn afspraken gemaakt met Syn-
vooral vanwege de gunstige rentecondities. Niet alleen de toegang
chroon B.V. en de gemeente Landgraaf over de verwerving van 13 ap-
tot de externe kapitaalmarkt is belangrijk, maar ook de condities
partementen in de eerste fase en 26 appartementen in de tweede fase
waaronder;
van dit plan. De gemeente Landgraaf heeft een exploitatiesubsidie van
• opbrengsten verkregen uit commerciële activiteiten uitsluitend in-
350.000 euro toegekend.
zetten in het belang van de volkshuisvesting in de meest brede zin van het woord.
Als gevolg van tegenvallende verkoopcijfers heeft Hestia groep in 2010 van de ontwikkelaar het verzoek gekregen om naast de 13 appartemen-
5.3 Waardering op actuele waarde
ten uit de eerste fase nog eens 19 appartementen uit dezelfde fase aan
Boekjaar 2012 stond qua waardering van vastgoed in het teken van de
te kopen. Mede gezien het belang van een goed ontwikkeld winkelcen-
implementatie van de herziene RJ-645. Hestia groep waardeert haar in
trum voor ons omliggende woningbezit heeft Hestia groep positief op
exploitatie zijnde sociaal (DAEB) woningbezit op bedrijfswaarde. Deze
dit verzoek gereageerd. Deze 32 appartementen zijn in 2010 opgeleverd
bedrijfswaarde, ook wel verdiencapaciteit genoemd, is de contante
en in de verhuur genomen. In 2012 heeft Hestia groep ter afronding van
waarde van toekomstige kasstromen voortvloeiend uit het in exploi-
de eerste fase een laatste tranche van 5 koopappartementen aange-
tatie zijnde woningbezit. Op basis van onze bedrijfseigen parameters
kocht voor 145.000 euro VON per appartement. De gemiddelde huur-
bedraagt deze bedrijfswaarde eind 2012 332,9 miljoen euro. De bedrijfs-
prijs van deze 5 appartementen bedraagt 740 euro per appartement per
waarde is in 2012 per saldo met 17,3 miljoen euro gestegen ten opzichte
maand. Aangezien hier sprake is van commercieel (niet-DAEB) bezit
van eind 2011. Deze stijging wordt veroorzaakt door wijzigingen in het
heeft waardering tegen markwaarde (actuele waarde) plaatsgevonden.
exploitatiebeleid, parameterwijzigingen en wijzigingen als gevolg van
Er is bij deze aankoop geen sprake van een onrendabele top.
voorraadmutaties. We noemen de belangrijkste wijzigingen. In 2012 hebben we de onderhandelingen met de ontwikkelaar afgerond Wijzigingen als gevolg van voorraadmutaties
over de tweede en laatste fase van dit project. Hestia groep heeft zich
In 2012 hebben diverse voorraadmutaties plaatsgevonden. Zo zijn er 157
hierbij verplicht om 20 appartementen af te nemen tegen een gemid-
woningen gesloopt als gevolg waarvan de bedrijfswaarde is gestegen
delde prijs van 165.000 euro VON per appartement. Van deze 20 appar-
met 2,6 miljoen euro. Daarnaast is de eerste fase van de ‘Bestaande
tementen worden er 15 collectief verhuurd aan Stichting Radar op basis
Wijk van Morgen’ gereed gekomen en zijn 15 aangekochte woningen
van een 20-jarig huurcontract. Daarvoor worden deze 15 appartementen
in exploitatie gekomen. Daarnaast hebben in boekjaar 2011 en 2012 bij
omgebouwd naar 26 zorgeenheden. De huurprijs bedraagt 160.680 euro
diverse complexen investeringen in energiebesparende maatregelen
per jaar. Als het huurcontract aan het einde van de huurperiode niet
plaatsgevonden. Deze investeringen leiden ertoe dat de komende jaren
verlengd wordt, worden de appartementen (ná verbouwing) individueel
6,1 miljoen euro aan extra huuropbrengsten wordt gegenereerd.
verhuurd. Op basis van deze huurprijs en een rendementseis van 5,25 procent is er geen sprake van een onrendabel deel van de investering.
Aanpassen als gevolg van parameterwijzigingen Als gevolg van het aanpassen van diverse indexaties (loon-, prijs- en
De overige vijf appartementen worden individueel verhuurd tegen een
bouwkostenindexaties) is de bedrijfswaarde met 3,2 miljoen euro ge-
huurprijs van 610 euro per maand per appartement. Op basis van deze
stegen.
huurprijs in relatie tot de verwervingskosten is er geen sprake van een onrendabel deel. De 20 appartementen van de tweede fase worden op-
Aanpassingen als gevolg van wijzigingen in het exploitatiebeleid
geleverd in het eerste kwartaal 2013.
De bedrijfswaarde eind 2012 is met 4,8 miljoen euro toegenomen als gevolg van wijzigingen in het exploitatiebeleid. Zo is de verwachte huur-
Centrumplan Carboonplein te Kerkrade-West
derving aangepast van 1,5 naar 1,0 procent en is voor de komende vijf
Eind vorig boekjaar zijn voorbereidingen getroffen om de project-B.V.
jaar rekening gehouden met de verkoop van 15 woningen per jaar (in
‘Herontwikkeling Kern Spekholzerheide’ te liquideren. In het kader
totaliteit dus 75 woningen). Daarnaast zijn een aantal woningen in 2012
hiervan heeft Hestia groep eind 2011 per saldo drie van de zes nog
18
Jaarverslag 2012 - Woonmaatschappij Hestia groep
niet verkochte appartementen aangekocht voor gemiddeld 145.375
5.5 Leningenportefeuille
euro per appartement. De huurprijs van deze drie appartementen be-
Ter financiering van de materiële vaste activa heeft Hestia groep eind
draagt gemiddeld 550 euro per appartement per maand. Uitgaande
2012 voor 169,6 miljoen euro aan langlopende leningen uitstaan. Dit is
van een rendementseis van 5,25 procent bedraagt het onrendabel deel
circa 47 procent van onze materiële vaste activa in exploitatie en ont-
van deze investering 48.000 euro. Dit bedrag is dit boekjaar ten laste
wikkeling (Loan to Value). In 2012 is een fixe-lening van de BNG ad 9,1
van het jaarresultaat gebracht. Van het verwachte liquidatieverlies ad
miljoen euro (4,985 procent) afgelost. Herfinanciering heeft plaatsge-
1.480.000 euro komt een derde deel voor rekening van Hestia groep. De
vonden middels het aantrekken van een fixe-lening ad 11,0 miljoen euro
project-B.V. wordt in 2013 geliquideerd.
van de NWB-bank voor een periode van 10 jaar tegen een rentepercentage van 3,22. Aanvullend is voor de financiering van nieuwbouw- en re-
Aankoop grondgebonden woningen Oude Kakert - vlek E
novatieprojecten een nieuwe fixe-lening bij de BNG-bank aangetrokken
Ter afronding van de herstructureringslocatie Oude Kakert in Schaes
van 5,0 miljoen euro (looptijd 9 jaar tegen 3,03 procent) en een lening bij
berg heeft Hestia groep in 2012 vanuit een achtervangpositie zeven
de NWB-bank ad 6,0 miljoen euro (looptijd 12 jaar tegen 2,99 procent).
grondgebonden woningen aangekocht voor 1.173.000 euro. Deze wo-
Deze laatste lening kent een variabele storting waardoor op balans-
ningen zijn inmiddels verhuurd voor een gemiddelde huurprijs van 659
datum pas 4.0 miljoen euro is opgenomen. De looptijd van de nieuwe
euro. Op basis van een disconteringsvoet van 5,25 procent bedraagt de
leningen is afgestemd op onze leningvervalkalender en de daarin opge-
bedrijfswaarde van deze woningen 1.046.000 euro. Het onrendabel deel
nomen rente- en herfinancieringsrisico’s.
van 127.000 euro is in boekjaar 2012 ten laste van het jaarresultaat gebracht.
De rente-typische looptijd (duration) van de uitstaande leningenporte-
ke van een onrendabel deel van 5.359.000. euro. Dit onrendabel deel is
dan 15 procent van de uitstaande schuld bedragen. We voldoen hiermee
exploitatie isiseen exploitatieen enontwikkeling ontwikkeling(Loan (LoantotoValue). Value).InIn2012 2012 eenfixe-lening fixe-leningvan vande deBNG BNGad ad9,1 9,1miljoen miljoeneuro euro feuille bedraagt ultimo boekjaar 2012 6 jaar. Het bij deze looptijd beho(4,985 procent) afgelost. Herfinanciering heeft plaatsgevonden middels het aantrekken van een fixe(4,985 procent) afgelost. Herfinanciering heeft plaatsgevonden middels het aantrekken van een fixe- verrende gemiddelde rentepercentage bedraagt 4,02. De gemiddelde Duurzame renovatie Bestaande Wijk van Morgen lening ad 11,0 miljoen euro van de NWB-bank voor een periode van 10 jaar tegen een lening ad 11,0 miljoen euro van de NWB-bank voor een periode van 10 jaar tegen een mogenskostenvoet, het gemiddelde van de vermogenskostenvoet van De totale kosten conform realisatie-exposé worden geraamd op 17,7 milrentepercentage van 3,22. Aanvullend is voor de financiering van en rentepercentage van 3,22. Aanvullend is voor de financiering vannieuwbouwnieuwbouwenrenovatieprojecten renovatieprojecten de leningenportefeuille en de inschatting van het rentepercentage op joen euro. In 2012 is de eerste fase bestaande uit 101 woningen, opgeeen nieuwe fixe-lening bij de BNG-bank aangetrokken van 5,0 miljoen euro (looptijd 9 jaar 3,03 een nieuwe fixe-lening bij de BNG-bank aangetrokken van 5,0 miljoen euro (looptijd jaartegen tegen 3,03 lange termijn (zijnde 5,25 procent), bedraagt9 ultimo boekjaar 2012 4,91 leverd. De renovatiekosten na aftrek van subsidie bedragen 7,1 miljoen procent ) en een lening bij de NWB-bank ad 6,0 miljoen euro (looptijd 12 jaar tegen 2,99 procent). procent ) en eenverstrekt leningvoor bij de NWB-bank adres6,0 miljoen (looptijd 12 jaar2011 tegen 2,99 procent). procent.euro Dit was ultimo boekjaar 4,98 procent. euro. In januari 2013 is opdracht de renovatie van de kent een Dezelaatste laatste lening kent een variabelestorting storting waardoorop opbalansdatum balansdatumpas pas4.0 4.0miljoen miljoeneuro euroisis terende 52 Deze woningen (fase lening 2). Op basis van eenvariabele disconteringsvoet vanwaardoor opgenomen. De van de leningen afgestemd en opgenomen. Delooptijd looptijd van denieuwe nieuwe leningenisisAls afgestemd oponze onzeleningvervalkalender leningvervalkalender ende de we dat 5,25 procent, een levensduurverlenging van 32 jaar en een huurverhowe kijken op naar onze leningenportefeuille, dan constateren daarin opgenomen renteen herfinancieringsrisico’s. daarin opgenomen renteherfinancieringsrisico’s. ging variërend van 22,50 tot 40 euro per maanden is er bij dit project sprade hieruit voortvloeiende rente- en herfinancieringsrisico’s niet meer De bedraagt ultimo boekDe rente-typische looptijd(duration) (duration)van vande deuitstaande uitstaande leningenportefeuille bedraagtSociale ultimo boek- in het ten laste van hetrente-typische jaarresultaat 2012looptijd gebracht. aan deleningenportefeuille voorwaarden die het Waarborgfonds Woningbouw jaar rentepercentage bedraagt 4,02. kader van risicospreiding stelt. Geven we op basis van De de jaar2012 201266jaar. jaar.Het Hetbij bijdeze dezelooptijd looptijdbehorende behorendegemiddelde gemiddelde rentepercentage bedraagt 4,02. Deleningenporvan vermogenskostenvoet de tefeuille ultimo boekjaar 2012 de rente-van en herfinancieringsrisico’s graVerkoop vangemiddelde woningbezit gemiddeldevermogenskostenvoet, vermogenskostenvoet,het hetgemiddelde gemiddelde vande de vermogenskostenvoet van deleninleninen van fisch weerop dan ontstaat figuur 2.(zijnde Gezien de genportefeuille minder gunstige omstandigheden op de verkoopmarkt en genportefeuille ende deinschatting inschatting vanhet hetrentepercentage rentepercentage oplange langetermijn termijn (zijnde5,25 5,25procent), procent),bebemede in afwachting van nieuw overheidsbeleid (Right to Buy) Dit heeft draagt boekjaar 2012 procent. draagtultimo ultimo boekjaar 20124,91 4,91 procent. Ditwas wasultimo ultimoboekjaar boekjaar2011 20114,98 4,98procent. procent. Hestia groep vorig boekjaar besloten om haar verkoopbeleid voorlopig
5.6 Meerjarenperspectief
stop te zetten. Alleen daar waar Hestia groep bij mutatie geconfronteerd In deze paragraaf we verder invoortvloeiende op het meerjarenperspectief van Als we naar onze leningenportefeuille, dan we dat Als wekijken kijken naar onze leningenportefeuille, danconstateren constateren wegaan datde dehieruit hieruit voortvloeiende
wordt met extreem mutatiekosten wordt vanuit strategische deprocent nieuwe van fusieorganisatie HEEMwonen. Inbedragen. januari 2013 We isWe de financiële renteen niet dan schuld rente-hoge enherfinancieringsrisico’s herfinancieringsrisico’s nietmeer meeroverdan15 15procent vande deuitstaande uitstaande schuld bedragen. wegingen de afweginghiermee gemaakt om de de woning wel of niet te die verkopen. meerjarenprognose voorWoningbouw de jaren 2013 tot en met 2017 door voldoen aan Sociale inin het kader van voldoen hiermee aan devoorwaarden voorwaarden diehet hetWaarborgfonds Waarborgfonds Sociale Woningbouw het kader vande Audit
risicospreiding risicospreidingstelt. stelt.Geven Gevenwe weop opbasis basisvan vande deleningenportefeuille leningenportefeuilleultimo ultimoboekjaar boekjaar2012 2012de derenterenteen herfinancieringsrisico’s grafisch weer dan ontstaat figuur 2. en herfinancieringsrisico’s grafisch weer dan ontstaat figuur 2.
Risicobedrag (* € 1.000) Risicobedrag (* € 1.000)
Figuur 2 Renteen2herfinancieringsrisico’s 2012-2025 Figuur 2012-2025 Figuur 2RenteRente-enenherfinancieringsrisico’s herfinancieringsrisico’s 2012-2025
18.000 18.000 16.000 16.000 14.000 14.000 12.000 12.000 10.000 10.000 8.000 8.000 6.000 6.000 4.000 4.000 2.000 2.000 --
2012 2012 2013 2013 2014 2014 2015 2015 2016 2016 2017 2017 2018 2018 2019 2019 2020 2020 2021 2021 2022 2022 2023 2023 2024 2024 2025 2025
Risicojaar Risicojaar
Renterisico's Renterisico's Herfinancieringsrisico's Herfinancieringsrisico's
5.6 5.6 Meerjarenperspectief Meerjarenperspectief InIndeze dezeparagraaf paragraafgaan gaanwe weverder verderininop ophet hetmeerjarenperspectief meerjarenperspectiefvan vande denieuwe nieuwefusieorganisatie fusieorganisatie HEEMwonen. In januari 2013 is de financiële meerjarenprognose voor de jaren 2013 HEEMwonen. In januari 2013 is de financiële meerjarenprognose voor de jaren 2013tot toten enmet met2017 201719
De volgens deze stappen opgestelde prognose 2013-‐2017 is echter nog niet gebaseerd op het beleid van HEEMwonen. Het portefeuilleplan (vastgoedsturing) wordt in het eerste halfjaar 2013 verder uitgewerkt en vormt daarmee de basis voor het opstellen van de verschillende deelbegrotingen zoals de meerjaren-‐onderhoudsprognose, de (des)investeringsprognose en de bedrijfskostenprognose. kabinet heeft in 2013 het woonakkoord gesloten. Hierin zijn Commissie de Raad van Commissarissen HEEMwonen Deze en deelbegrotingen vormen uvan iteindelijk de bvastgeasis voor Het de huidige in september 2013 nieuw op te stellen diverse (voorgenomen) maatregelen opgenomen die ook HEEMwonen steld. FMP Voor het opstellen van deze financiële meerjarenprognose zijn de 2014-‐2018. zullen treffen. Deze maatregelen betreffen onder meer: meerjarenprognoses van de drie individuele fusiepartners als onderleg • de Wet verhuurdersheffing: 2013 gaan corporaties meebetalen ger gebruikt. De prognose is als volgt tot stand gekomen: Het huidige kabinet heeft in 2013 het woonakkoord gesloten. Hierin zijn diverse vanaf (voorgenomen) aan de rekening van de huurtoeslag. Uit o dender meest actuele bericht1. basis vormt de FMP 2012-2021 van de drie afzonderlijke corporaties; maatregelen opgenomen die ook HEEMwonen zullen treffen. Deze maatregelen betreffen geving rondom het regeerakkoord blijkt dat deze verhuurdersheffing 2. deze FMP is geconsolideerd op basis van de waarderingsgrondslag meer: oploopt van 50 miljoen euro in 2013 naar 1,7 miljard euro in 2017. De bedrijfswaarde waarbij de parameters die ten grondslag liggen aan • de Wet verhuurdersheffing: vanaf 2013 gaan corporaties meebetalen aan de rekening van de grondslag voor deze heffing is WOZ-waarde van het vastgoed. Over het berekenen van de bedrijfswaarde zijn geüniformeerd; huurtoeslag. Uit de meest actuele berichtgeving rondom het regeerakkoord blijkt dat deze de exacte uitwerking van deze verhuurdersheffing bestaat op dit mo3. de begrotingscijfers 2011 zijn afgestemd op de jaarrekening 2011; verhuurdersheffing oploopt van 50 miljoen euro in 2013 naar 1,7 miljard euro in 2017. De ment nog onduidelijkheid; 4. de parameters zijn op basis van de meest recente cijfers van het grondslag voor deze heffing is WOZ-‐waarde van het vastgoed. Over de exacte uitwerking van • een door het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) opgelegde hefCentraal Planbureau en De Nederlandse Bank geactualiseerd; deze verhuurdersheffing bestaat op dit moment nog onduidelijkheid; fing voor saneringssteun voor 2013 van 2.339.000 euro (4 procent van 5. het (des)investeringsprogramma is geactualiseerd; de huursom). Het CFV heeft reeds aangegeven dat rekening gehou6. de verhuurdersheffing en de saneringsheffing zijn op basis van twee • een d oor h et C entraal F onds V olkshuisvesting ( CFV) pgelegde oor saneringssteun denomoet wordenheffing met eenvheffing voor saneringssteun in de jaren scenario’s in de prognose ingerekend. voor 2 013 v an 2 .339.000 e uro ( 4 p rocent v an d e h uursom). H et C FV h eeft reeds aangegeven 2014 tot en met 2017 van respectievelijk 3, 3, 2 en 1 procent van de De volgens deze stappen opgestelde prognose 2013-2017 is echter nog rekening gehouden moet orden met een heffing voor saneringssteun in de jaren 2014 jaarlijkse huursom. niet gebaseerd dat op het beleid van HEEMwonen. Hetwportefeuilleplan tot en minet 2017 van respectievelijk 3, 3, 2 en 1 procent van de jaarlijkse huursom. (vastgoedsturing) wordt het eerste halfjaar 2013 verder uitgewerkt HEEMwonen heeft de gevolgen van het kabinetsbeleid op basis van de en vormt daarmee de basis voor het opstellen van de verschillende HEEMwonen eeft de gevolgen van het kabinetsbeleid otwee p basis van duite tabel twee cenario’s uit abel 8 scenario’s 8 sdoorgerekend in thaar kasstroomprognoses. deelbegrotingen zoals hde meerjaren-onderhoudsprognose, de (des)indoorgerekend in bedrijfskostenprognose. haar kasstroomprognoses. Tabel 8 toont de 8otoont ntwikkeling van de kasstromen en ende Tabel de ontwikkeling van de kasstromen de belangrijkste vesteringsprognose en de Deze deelbegrotinbelangrijkste kengetallen, rekening houdend m et de vkengetallen, erhuurdersheffing en de met de verhuurdersheffing en financiële rekening houdend gen vormen uiteindelijkfinanciële de basis voor de in september 2013 nieuw op te perationele kasstroom inclusief 2 procent saneringssteun. Figuur 3 toont de ontwikkeling van de operationele stellensaneringssteun. FMP 2014-2018. Figuur 3 toont de ontwikkeling van de ode aflossingsfictie WSW (Bron: dPi 2012). kasstroom inclusief 2 procent aflossingsfictie WSW (Bron: dPi 2012). Tabel Tabel 8 Ontwikkeling kasstroom, ICR en loan Value 8 Ontwikkeling kasstroom, ICR to en loan 2013-2017 to Value 2013-‐2017
2013 Scenario 1
2014
2015
2016
2017
Operationele kasstroom
11.772 13.297 15.802 17.624 17.303
Aflossingsfictie
-‐6.155 -‐6.632 -‐6.839 -‐6.715 -‐6.667
Operationele kasstroom na aflossingsfictie
5.617 6.665 8.963 10.909 10.636
Rentedekkingsgraad (ICR)
2,5 2,4 2,6 2,8 2,9
Loan-‐to-‐value
61,5 61,2 60,1 59,2 58,8
Scenario 2 Operationele kasstroom
11.772 10.740 12.504 14.180 13.728
Aflossingsfictie
-‐6.155 -‐6.632 -‐6.839 -‐6.715 -‐6.667
Operationele kasstroom na aflossingsfictie
5.617 4.108 5.665 7.465 7.061
Loan-‐to-‐value
61,5 61,2 60,1 59,2 58,8
Figuur 3 Ontwikkeling operationele kasstroom inclusief 2% aflossingsfictie WSW (Bron: dPi 2012) Figuur 3 Ontwikkeling operationele kasstroom inclusief 2% aflossingsfictie WSW (Bron: dPi 2012)
12.000 Bedrag * € 1.000
10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 2013
20
2014
Jaar Scenario 1
2015
2016
2017
23
Scenario 2
De conclusie van HEEMwonen naar aanleiding van deze berekeningen luidt dat zij aan de verwachte heffingen kan blijven voldoen zonder wezenlijke aanpassingen in de bedrijfsvoering. Bovendien zal HEEMwonen niet noodzakelijkerwijs volledig gebruik hoeven te maken van de verruiming van het Jaarverslag 2012 - Woonmaatschappij Hestia groep
Eigen vermogen Uit de opgestelde prognose 2013-2017 voor HEEMwonen blijkt de ontwikkeling van het eigen vermogen op basis van deze twee scenario’s. Dit is grafisch weergegeven in figuur 4. Figuur 4 Ontwikkeling eigen vermogen 2013-2017
Figuur 4 Ontwikkeling eigen vermogen 2013-2017
Ontwikkeling eigen vermogen 2012-2017 230.000
Bedrag * € 1.000
225.000 220.000 215.000 210.000 205.000 200.000 2012
2013
2014
Scenario 1
Jaar
2015
2016
2017
Scenario 2
Figuur 5 Ontwikkeling solvabiliteit 2013-2017
Volledigheidshalve moet Figuur 5 Ontwikkeling solvabiliteit 2013-2017
met betrekking tot de ontwikkeling van het eigen vermogen worden Ontwikkeling solvabiliteit 2013-2017 opgemerkt dat -in afwachting van definitieve regelgevingde effecten van de verhuurdersheffing 2 en5 de saneringsheffing niet zijn doorberekend in de bedrijfswaarde van het woningbezit. Figuur Ontwikkeling solvabiliteit 2013-‐2017
40,5% 40,0% Ontwikkeling solvabiliteit 2013-‐2017 Solvabiliteit 39,5% De mate waarin HEEMwonen op lange termijn aan haar verplichtingen kan blijven voldoen wordt 39,0% 40,5% weergegeven in figuur 5 met solvabiliteitsratio’s. Hierbij is de solvabiliteit berekend door het eigen 38,5% 40,0% vermogen uit te drukken in een percentage van het balanstotaal. 38,0% 39,5% 37,5% 39,0% 37,0% 38,5% 36,5% 38,0% 36,0% 37,5% 2013 2014 2015 2016 2017 37,0% Jaar 36,5% 1 Scenario 2 ScenarioScenario 1 36,0% 24 2013 2014 2015 2016 2017 Solvabiliteit De conclusie Uit van HEEMwonen naar aanleiding van deze berekeningen figuur 5 blijkt dat de solvabiliteit in beide Jaar scenario’s boven de 37 procent blijft en daarmee ruim waarin HEEMwonen op termijn aan verplichtingen Scenario luidt dat zij aan de verwachte heffingen kan blijven voldoen zonder we-1 De mateaan boven de door HEEMwonen gestelde minimumeis solvabiliteit (20lange procent ophaar basis van
zenlijke aanpassingen in de bedrijfsvoering. Bovendien zal HEEMwonen ligt. bedrijfswaarde)
kan blijven voldoen wordt weergegeven in figuur 5 met solvabiliteitsra-
tio’s. Hierbij is de solvabiliteit berekend door het eigen vermogen uit te niet noodzakelijkerwijs volledig gebruik hoeven te maken van de verruiUit figuur 5 blijkt dat de solvabiliteit in beide scenario’s boven de 37 procent blijft en daarmee ruim
drukken percentage van balanstotaal. minimumeis aan in een solvabiliteit (20 hetprocent op basis van De in deze paragraaf genoemde, financiële kengetallen zijn berekend op basis van scenario 1. bedrijfswaarde) ligt. Uit figuur 5 blijkt dat de solvabiliteit in beide scenario’s boven de 37 proEigen vermogen cent blijft en daarmee ruim boven de door HEEMwonen gestelde miniUit de opgestelde prognose 2013-2017 voor HEEMwonen blijkt de ontRentabiliteit 5.7 Overige financiële kengetallen mumeis aan(winst) solvabiliteit (20 procent op basis vandit bedrijfswaarde) ligt. wikkeling vanHieronder het eigen vermogen op basis van deze twee scenario’s. Dit verstaangwe de verhouding tussen het resultaat vermogen dat De in deze paragraaf enoemde, financiële kengetallen zijn berekend en op het basis van scenario 1. resultaat is grafisch weergegeven in figuur 4. (winst) heeft verdiend. De rentabiliteit is een belangrijke maatstaf voor beslissingscalculaties op de 5.7rentabiliteit Overige financiële lange termijn. Tabel 9 toont de ontwikkeling van de voor dekengetallen periode 2013 tot en met Rentabiliteit Volledigheidshalve moet met betrekking tot de ontwikkeling van het eiDe in deze paragraaf genoemde, financiële kengetallen zijn berekend op 2017. verstaan we de verhouding tussen het resultaat (winst) en het vermogen Hieronder dat dit resultaat gen vermogen worden opgemerkt dat -in afwachting van definitieve rebasis van scenario 1. (winst) heeft verdiend. De rentabiliteit is een belangrijke maatstaf voor beslissingscalculaties op de gelgeving- deTabel effecten van de verhuurdersheffing 2 en de saneringshef9 Ontwikkeling - 2017 lange termijn. Tabel rentabiliteit 9 toont de 2013 ontwikkeling van de rentabiliteit voor de periode 2013 tot en met fing niet zijn doorberekend in de bedrijfswaarde van het woningbezit. 2017. 2013 2014 2015 2016 2017 KENGETALLEN ming van het verhuurbeleid. 5.7 Overige financiële kengetallen boven de door HEEMwonen gestelde
Tabel 9 Ontwikkeling entabiliteit Tabel 9 Ontwikkeling rentabiliteitr2013 - 2017 2013 -‐ 2017 REV (jaarresultaat voor belastingen / gemiddeld EV)
-2,2
RTV (jaarresultaat voor belastingen + interest / gemiddeld TV) KENGETALLEN RVV (betaalde interest / gemiddeld VV) REV (jaarresultaat voor belastingen / gemiddeld EV)
Interest Coverage Rate + i nterest / gemiddeld TV) RTV (jaarresultaat voor belastingen
De Interest Coverage Rate RVV (betaalde i nterest / gemiddeld VV)(ICR)
4,0
1,3
2013 1,4 2014 3,7 2015 2,7 2016 3,7 3,6 3,6
1,8
0,7
2,9 2017
2,4
3,5
3,5
-‐2,2 4,0 1,3 1,8 0,7 1,4 3,7 2,7 2,9 2,4
is een kengetal dat snel 3,7 inzicht 3,6 geeft in 3,6de winstgevendheid 3,5 3,5 van de exploitatie. De ICR wordt berekend door de winst- en verliesrekening te zuiveren van waarderingsvraagstukken, zichtbare Interest Coverage Rate non-cash en niet-exploitatie-gerelateerde items, zoals afschrijvingen, verkoen dergelijke. totale rentelast wordt vervolgens uitgedrukt de verhouding tot hetvan de De pen Interest Coverage De Rate (ICR) is een kengetal dat snel inzicht geeft iin n d e w instgevendheid exploitatiesaldo. Indien ICR kleiner dan 1 genereert de corporatie onvoldoende exploitatie. De ICR w ordt bde erekend door isde winst-‐ en verliesrekening te zuiveren van wkasstroom aarderings-‐uit 21 de exploitatie om de rentelast betalen. Tabel 10 toont de ontwikkeling van de Interest Coverage vraagstukken, zichtbare non-‐cash teen niet-‐exploitatie-‐gerelateerde items, zoals afschrijvingen, verko-‐
Tabel 10
de exploitatie om de rentelast te betalen. Tabel 10 toont de ontwikkeling van de Interest Coverage Rate de periode 2013 its ot en met 2in 017. netto vkoor asstroom. Hierdoor zichtbaar hoeveel jaar de langlopende leningen uit de netto kas-‐ stroom zouden kunnen worden afgelost. Tabel 11 toont de ont-‐wikkeling van de schuldverdienratio Ontwikkeling Interest Coverage Rate 2013 - 2017 Tabel Interest overage ate 2013 -‐ 2017 voor 1d0 e Opntwikkeling eriode 2013 tot eCn met 2R017. KENGETALLEN Tabel 11 Ontwikkeling schuldverdienratio 2013 -‐ 2017
Tabel 11
2013
2014
2015
2016
2017
netto kasstroom. Hierdoor is zichtbaar in hoeveel de l anglopende it d e as-‐ Rentedekkingsgraad (ICR) j aar 2013 2,5 2014 2,4 2015 l eningen 2,6 2016 u 2,8 n etto 2017 2,9 k KENGETALLEN stroom z ouden k unnen w orden a fgelost. T abel 1 1 t oont d e o nt-‐wikkeling v an d e s chuldverdienratio voor de periode 2013 tot en met 2017. Schuldverdienratio Schuldverdienratio 25,4 20,3 18,4 17,4 17,3 De schuldverdienratio geeft de verhouding weer tussen de netto kasstroom (exclusief ver-‐kopen) en Ontwikkeling schuldverdienratio 2013 - 2017 Tabel 11 Ontwikkeling schuldverdienratio 2013 -‐ 2017 de l anglopende s chulden. D e s chuldverdienratio w ordt w eergegeven a ls l ang-‐lopende l eningen / Beheerskosten in percentage van de bruto-‐opbrengsten Betreft eveneens een efficiencyratio waarbij de totale beheerskosten z2015 ijnde lonen so-‐ 25 KENGETALLEN 2013 2014 2016en salaris-‐sen, 2017 ciale-‐ en pensioenlasten, huisvestingskosten, kosten R vC e n o verige p ersoneelskosten ( cash) w orden uitgedrukt in een percentage van de bruto-‐inkomsten zijnde uren, en overige Schuldverdienratio 25,4 h 20,3 o verheids-‐bijdragen 18,4 17,4 17,3 bedrijfsopbrengsten (cash). Tabel 12 toont de ontwikkeling van de beheerskosten voor de periode 2013 tot en met Beheerskosten in 2p017. ercentage van de bruto-‐opbrengsten
Betreft eveneens een inepercentage fficiencyratio waarbij de totale beheerskosten zijnde lonen en salaris-‐sen, so-‐ Tabel 12 Ontwikkeling beheerskosten brutoopbrengsten Tabel 12 Ontwikkeling beheerskosten van in pde ercentage van de bruto-‐ opbrengsten
ciale-‐ en pensioenlasten, huisvestingskosten, kosten RvC en overige personeelskosten (cash) worden uitgedrukt in een percentage van de bruto-‐inkomsten zijnde h2014 uren, overheids-‐bijdragen en overige KENGETALLEN 2013 2015 2016 2017 bedrijfsopbrengsten (cash). Tabel 12 toont de ontwikkeling van de beheerskosten voor de periode 2013 tot en met 2017. Beheerskosten i n % van de bruto-‐opbrengsten 16,0 16,0 16,2 16,1 15,9 Tabel 12 Ontwikkeling beheerskosten in percentage van de bruto-‐ opbrengsten 5.8 Beleggingen per 31 december 2012
KENGETALLEN Rentabiliteit p korte termijn: HieronderBeleggingen verstaan we deoverhouding tussen het resultaat (winst) en
5.8 per 31 december 2013Beleggingen 2014 2015 2016 20122017
het vermogen dat dit resultaat (winst) heeft verdiend. De rentabiliteit Beleggingen op korte Beheerskosten i n % van de bruto-‐ opbrengsten 16,0 16,0 termijn: 16,2 16,1 15,9 • direct o pvraagbaar: k as e n r ekening-‐courant b ankinstellingen en rekening-courant € 2.655.251 is een belangrijke maatstaf voor beslissingscalculaties op de lange ter• direct opvraagbaar: kas bankinstellingen
op termijn uvan itgezet op spaarrekeningen bij divers mijn. Tabel5.8 9 toont de ontwikkeling rentabiliteit •Beleggingen per 31 dedecember 2voor 012 de periodeen deposito’s 2013 tot en met 2017.bank-‐ en beleggingsinstellingen
Beleggingen op korte termijn:
Interest Coverage Rate
bank- en beleggingsinstellingen
Beleggingen p lange De Interest Coverage Rateo(ICR) is eentermijn: kengetal inzicht geeft Beleggingen op lange termijn: • direct opvraagbaar: kas dat en snel rekening-‐courant bankinstellingen
€ 2.655.251 • langlopend belegde geldmiddelen (leningen u/g) •• op t ermijn u itgezet o p s paarrekeningen e n d eposito’s b ij d ivers langlopend belegde geldmiddelen (leningen • u/g) € 2.949.572 de winst- en verliesrekening te zuiveren van waarderings-vraagstukken, vorderingen op groepsmaatschappijen (leningen u/g) bank-‐ en beleggingsinstellingen leningen u/g) €€ 2126.890 • vorderingen o p g roepsmaatschappijen ( 58.824 zichtbare non-cash en niet-exploitatie-gerelateerde items, zoals afin de winstgevendheid van de exploitatie. De ICR wordt berekend door
schrijvingen, verkopen en dergelijke. De totale rentelast wordt vervol-
€ 2.655.251
€ 2en 26.890 • op termijn uitgezet op spaarrekeningen deposito’s bij divers
Totaal beleggingen op 31 december 2012:
€ 226.890
€ 2.949.572 € 158.824 € 5.990.537
Totaal beleggingen op 31 december 2012: € 5.990.537 kleiner is dan 1 genereert de corporatie onvoldoende kasstroom uit de Swaps exploitatie om •de rentelast te betalen. Tabel 10 toont de ontwikkeling dekking van op € een langlopend belegde geldmiddelen (leningen Ter u/g) het renterisico roll-forward 2.949.572 lening en voor toeSwaps van de Interest •Coverage Rate voor de periode 2013 tot en met 2017. (leningen komstige financieringsbehoefte vorderingen op groepsmaatschappijen u/g) is €in het 1verleden 58.824 met ING voor 2,8 Ter dekking van het renterisico op een roll-‐forward lmiljoen ening eeuro n voor toekomstige financieringsbehoefte aan payers Swap afgesloten. De vanaf die jaren te betalen payers wap fgesloten. e vanaf die j4,325 aren procent te met een is in het verleden met ING voor 2,8 miljoen euro aan lange Schuldverdienratio renteSvan deagekochte renteDSwap bedraagt betalen l ange r ente v an d e g ekochte r ente S wap b edraagt 4 ,325 p rocent m et e en r esterende l ooptijd De schuldverdienratio geeft de verhouding tussen2de netto kas- Totaal beleggingen op 31 dweer ecember 012: jaar. De € 5.990.537 resterende looptijd van 10 marktwaarde van het Swap contract van 1 0 j aar. D e m arktwaarde v an h et S wap c ontract b edraagt p er b alansdatum c irca 5 34.000 euro (ultimo 2011: stroom (exclusief verkopen) en de langlopende schulden. De schuldbedraagt per balansdatum circa 534.000 euro negatief negatief ( ultimo 2 011: 4 09.000 e uro n egatief). H et S wap c ontract i s a ls g evolg v an d e e ffectieve verdienratio wordt weergegeven als langlopende leningen / netto kas409.000 euro negatief). Het Swap contract is als gevolg van de effecSwaps hedge-‐relatie in in det e bralans gewaardeerd tegen 0 euro. De hedge-relatie peayers Swap is balans 10 februari 2012 tegen 0 euro. De payers stroom. Hierdoor is zichtbaar hoeveel jaar de langlopende leningen in de gewaardeerd Ter dekking van h enterisico op een roll-‐forward ltieve ening n voor toekomstige financieringsbehoefte overgedragen van ephaestus V2astgoed B11.V. naar Hestia uit de netto kasstroom zouden kunnen worden afgelost. Swap isgroep. 10Sfebruari 2012 overgedragen van d Hephaestus Vastgoed B.V. is in het verleden mHet ING voor ,8 mTabel iljoen etoont uro aan payers wap afgesloten. De vanaf ie jaren te de ontwikkeling van lde schuldverdienratio de periode 2013 Stot en bedraagt naar Hestia groep. betalen ange rente van de voor gekochte rente wap 4,325 procent met een resterende looptijd 5.9 1 D0 eelnemingen per 31 december 012 contract bedraagt per balansdatum circa 534.000 euro met 2017. van jaar. De marktwaarde van het S2wap 31 december negatief (ultimo 2011: 409.000 euro negatief). Het S5.9 wap Deelnemingen contract is als per gevolg van de e2012 ffectieve Hephaestus B eheer B .V. e n H ephaestus V astgoed B .V. Beheerskosten in percentage van de bruto-opbrengsten hedge-‐relatie in de balans gewaardeerd tegen 0 euro. De payers Swap is 10 februari 2012 Betreft eveneens efficiencyratio de V totale beheerskosten Hephaestus Beheer en Hephaestus Vastgoed B.V. Vanaf 1een januari 2006 gwaarbij old voor w oningcorporaties nog slechts een bB.V. eperkte vrijstelling vennoot-‐ overgedragen van Hephaestus astgoed B.V. naar H estia groep. zijnde lonen en salarissen, socialeen pensioenlasten, huisvestingskosVanaf 1 januario2006 gold voor woningcorporaties nog slechts een beschapsbelasting. H estia g roep h eeft e r e ind 2 005 v oor g ekozen m d e z ogenaamde ‘ commerciële ten, kostenactiviteiten’ RvC en overige opersoneelskosten (cash) worden uitgedrukt perkte vrijstelling vennootschapsbelasting. Hestia groep heeft er eind nder t e b rengen i n e en a fzonderlijke r echtspersoon. H iervoor z ijn p er 1 j anuari 2006 5.9 Deelnemingen per 31 december 2012 in een percentage van de bruto-inkomsten zijnde huren, overheidsbij2005 voor gekozen om de zogenaamde ‘commerciële activiteiten’ Hephaestus Beheer B.V. en Hephaestus Vastgoed B.V. opgericht. Hestia groep houdt 100 procent van onder dragen en overige bedrijfsopbrengsten (cash). Tabel 12 toont de ontwikte brengen in een afzonderlijke rechtspersoon. Hiervoor zijn 26 per 1 januaHephaestus Beheer B.V. en Hephaestus Vastgoed B.V. keling van de beheerskosten voor de periode 2013 tot en met 2017. ri 2006 Hephaestus Beheer B.V. en Hephaestus Vastgoed B.V. opgericht. Vanaf 1 januari 2006 gold voor woningcorporaties n og slechts een beperkte vrijstelling vennoot-‐ Hestia groep houdt 100 procent van de aandelen in Hephaestus Beheer schapsbelasting. Hestia groep heeft er eind 2005 voor gekozen om de zogenaamde ‘commerciële activiteiten’ onder te brengen in een afzonderlijke rechtspersoon. Hiervoor zijn per 1 januari 2006 Hephaestus Beheer B.V. en Hephaestus Vastgoed B.V. opgericht. Hestia groep houdt 100 procent van 22 Jaarverslag 2012 - Woonmaatschappij Hestia groep 26 gens uitgedrukt in de verhouding tot het exploitatiesaldo. Indien de ICR Beleggingen op lange termijn:
B.V. en deze laatste op haar beurt weer 100 procent van de aandelen in
2012 226.747 euro. Hestia groep staat garant voor toekomstige vermo-
Hephaestus Vastgoed B.V. Hestia groep heeft in 2006 voor Hephaestus
genstekorten van deze B.V.
Beheer B.V. 5.832.900 euro aandelenkapitaal geplaatst en gestort. In verband met de integrale vennootschapsbelastingplicht vanaf 1 januari
De bestuurlijke betrokkenheid bestaat daaruit dat de directeur-bestuur-
2008 alsmede het willen reduceren van de administratieve lastendruk,
der van Hestia groep tevens directeur-bestuurder is van de Beheerstich-
zijn per 31 december 2009 155 los verhuurbare garageboxen, 37 wonin-
ting Bouwen en Wonen Landgraaf. De Raad van Commissarissen van
gen en een bedrijfsruimte ten behoeve van de Stichting Humanitas
Hestia groep vormt tevens de Raad van Commissarissen van de be-
terug geleverd aan Hestia groep. Als gevolg hiervan blijft slechts een
heerstichting.
kantoorpand en een kleine winkelruimte als vastgoed in Hephaestus Vastgoed B.V. over. De deelneming in Hephaestus Beheer B.V. bedraagt
Deelname in Vereniging van Eigenaren (VvE)
ultimo boekjaar 2012 903.887 euro.
Hestia groep neemt op 31 december 2012 deel in de volgende VvE’s:
De bestuurlijke betrokkenheid bestaat daaruit dat de directeur-bestuur-
• Akerstraat
Kerkrade-West
der van Hestia groep tevens directeur-bestuurder van Hephaestus Be-
• Patronaatstraat
Kerkrade-West
27 woningen
heer BV en Hephaestus Vastgoed B.V. is. De Raad van Commissarissen
• Akerstraat / Klein Graverstraat
Kerkrade-West
24 woningen
9 woningen
van Hestia groep vormt tevens de Raad van Commissarissen van Hep-
• Piusstraat
Kerkrade-West
22 woningen
haestus Beheer B.V.
• Pucciniplein
Landgraaf
29 woningen
• Carboonplein
Kerkrade-West
60 woningen
Herontwikkeling Kern Spekholzerheide B.V.
• Centrumplan Schaesberg
Landgraaf
37 woningen
In 2004 heeft Hestia groep samen met Bouwontwikkeling Jongen B.V. en
• Nieuwenhaegh
Landgraaf
7 woningen
3W Vastgoed de B.V. Herontwikkeling Kern Spekholzerheide opgericht. Deze B.V. houdt zich onder meer bezig met de herontwikkeling van het gebied Akerstraat-Carboonplein in Kerkrade-West. In 2007 heeft Hestia groep zich jegens deze B.V. verplicht tot het afnemen van 37 appartementen ten behoeve van het huursegment. In 2008 zijn aanvullend hierop afspraken gemaakt over de afname van 9 appartementen in fase 1 en 10 appartementen in fase 2 van dit plan. De 37 en 9 appartementen zijn in 2009 opgeleverd en verhuurd. De resterende 10 appartementen zijn in het derde kwartaal van 2010 opgeleverd. Eind 2011 waren 6 verkoopwoningen nog niet verkocht. Hestia groep heeft begin 2012 per saldo 3 appartementen uit deze restvoorraad aangekocht. De drie aandeelhouders hebben elk 6.000 euro aandelenkapitaal geplaatst en gestort. Het negatieve eigen vermogen van de B.V. Herontwikkeling Kern Spekholzerheide bedraagt ultimo boekjaar 2012 1.479.324 euro. De bestuurlijke betrokkenheid bestaat daaruit dat de directeur-bestuurder van Hestia groep tevens directeur-bestuurder is van de B.V. Herontwikkeling Kern Spekholzerheide. Er is geen Raad van Commissarissen benoemd. Beheerstichting Bouwen en Wonen Landgraaf In verband met de aankoop van het strategisch goed gelegen bedrijfspand Kampstraat 51 te Schaesberg, werd in 1995 Beheerstichting Bouwen en Wonen Landgraaf opgericht met als doel de verwerving van de aandelen van de Beleggingsmaatschappij Gulpers B.V. Deze B.V. was eigenaar van het bedrijfspand. Aan Stichting Bouwen en Wonen Landgraaf is op 1 augustus 1995 door één van de rechtsvoorgangers van Hestia groep een lening verstrekt van 272.268 euro tegen een rente van 8,0 procent. Deze lening moet in zijn geheel afgelost worden op 1 augustus 2025. In 2001 heeft de beheerstichting in verband met het vrijvallen van een termijndeposito 113.445 euro vervroegd afgelost. Het negatieve eigen vermogen van de Holding Bouwen en Wonen Landgraaf B.V. bedraagt ultimo boekjaar
23
Kengetallen Hestia groep
2012 2011 2010 2009 2008
Gegevens woningbezit Aantal verhuureenheden in exploitatie: - woningen en woongebouwen 5.522 5.664 5.811 5.811 5.862 - garages 420 428 372 420 283 - overige verhuureenheden 202 202 323 275 188 - woningen / eenheden op balansdatum in aanbouw 31 20 7 23 131 - aangekochte panden / percelen 15 - - - Mutaties in het woningbezit - aantal opgeleverd - - 10 68 47 - aantal aangekocht (incl. overdracht Hephaestus BV) - 7 32 225 - aantal verkocht / uit exploitatie - 10 6 20 15 - aantal gesloopt 157 144 - 122 36 - wijzigingen als gevolg van samenvoegen / opsplitsen - - -36 - Aantal woningen naar huurprijsklasse (gerelateerd aan aftoppingsgrenzen huurtoeslag) - goedkope woningvoorraad 551 666 767 854 1.012 - betaalbare woningvoorraad 4.045 4.158 4.280 4.361 4.456 - dure woningvoorraad 926 840 764 596 394 Kwaliteit - aantal reparatieverzoeken per woning 1,3 1,6 2,1 2,0 1,8 - kosten niet planmatig onderhoud per woning (in €) 417 502 344 309 321 - kosten planmatig onderhoud per woning (in €) 695 1.089 1.265 1.378 1.573 - totaal kosten onderhoud / woning (in €) 1.112 1.591 1.609 1.687 1.894 Prijs / kwaliteitverhouding (cijfers ultimo boekjaar) - gemiddeld aantal punten WWS 150 150 144 141 141 - gemiddelde netto huurprijs (in €) 482 465 451 441 420 - gemiddelde huurstijging (in %) 2,24% 1,30% 1,20% 2,15% 1,58% - netto huurprijs als % maximaal redelijke huurprijs 67% 67% 68% 68% Het verhuren van woningen - mutatiegraad (in %) 7,25 8,16 7,28 7,99 8,40 - ontvangen huurtoeslag per huurmatiging per maand (in €) 192 179 189 187 182 - huurachterstand (in %) 0,87 0,82 0,88 0,85 0,97 - totale huurderving (in %) 3,31 3,72 3,01 3,40 2,28 - mutatieleegstand (in %) 1,24 1,11 0,76 1,36 0,62 - herstructureringsleegstand (in %) 2,07 2,61 2,25 2,04 1,66 Financiële continuïteit - solvabiliteit (eigen vermogen / balanstotaal) (in %) 54,5 51,0 43,0 37,7 45,7 - liquiditeit 0,61 0,25 0,28 0,46 1,01 - rentabiliteit eigen vermogen (in %) 6,7 9,2 17,4 -42,6 16,0 - gemiddelde vermogenskostenvoet (in %) 4,91 4,98 4,92 5,54 5,52 - rentabiliteit totale vermogen (in %) 2,7 5,6 7,9 -13,4 9,6
24
Jaarverslag 2012 - Woonmaatschappij Hestia groep
2012 2011 2010 2009 2008
Balans en winst- en verliesrekening (in €) - eigen vermogen / woning 39.183 32.508 23.220 19.187 27.123 - overige voorzieningen / woning 176 153 372 113 1.192 - langlopende schulden / woning 30.945 29.042 28.326 29.169 29.158 - totaal opbrengsten / woning 6.361 6.285 6.058 5.654 5.479 - overige bedrijfslasten / woning 1.068 1.073 1.215 1.072 981 - jaarresultaat per woning 2.609 3.003 4.033 -8.174 4.337 Personeelsbezetting Aantal formatieplaatsen gesplitst naar afdeling: Backoffice: - financiën & control (incl. ICT) 4,8 4,6 6,2 6,4 8,2 - vastgoed & gebiedsontwikkeling 6,0 4,0 5,6 4,9 3,0 - directeur / bestuurder 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 - secretariaat 1,8 1,8 2,8 2,8 1,8 - staf 4,2 5,0 3,3 3,3 3,8 Frontoffice: - rayon Kerkrade 9,5 9,5 6,7 6,7 - rayon Landgraaf 12,6 12,6 17,5 15,6 - servicecenter 8,5 10,5 10,8 10,1 11,0 - klantgroepteams (incl. huismeesters) - - 20,3 Totaal aantal formatieplaatsen 48,4 48,7 53,8 50,8 49,1 Personeelskosten per woning (excl. doorbelastingen) (in €) 701 705 671 610 618 Huisvestingskosten per woning (in €) 58 44 47 50 47 Bestuurskosten per woning (in €) 13 11 9 7 8 Algemene kosten per woning (in €) 272 306 314 270 240
25
Balans per 31 december 2012 (na bestemming resultaat en bedragen in €) ACTIVA Balans per 31 december 2012 (na bestemming resultaat en bedragen in €)
31-12-2012
31-12-2011
332.857.661 4.778.513 1.507.105 339.143.279
315.539.034 1.184.588 1.338.083 318.061.705
20.822.598
19.418.614
903.887 158.824 2.949.571 22.224.765 26.237.047
9.877 816.516 158.824 3.176.465 11.551.897 15.713.579
386.202.924
353.193.899
VASTE ACTIVA Materiële vaste activa Sociaal vastgoed in exploitatie Sociaal vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie Vastgoedbeleggingen Commercieel vastgoed in exploitatie Financiële vaste activa Te vorderen BWS-subsidies Deelnemingen in groepsmaatschappijen Vorderingen op groepsmaatschappijen Overige Actieve belastinglatentie
VLOTTENDE ACTIVA Voorraden grondposities
5.295.025
Vorderingen Huurdebiteuren Gemeenten Vorderingen op maatschappijen waarin wordt deelgenomen Overige vorderingen Overlopende activa
Liquide middelen
TOTAAL
5.049.059
223.161 211.073 649.673 154.320 1.052.263 2.290.491
196.898 50.451 989.333 98.244 339.926 1.674.853
2.882.141
1.293.047
10.467.656
8.016.959
396.670.581
361.210.856
26
Jaarverslag 2012 - Woonmaatschappij Hestia groep
32
PASSIVA
31-12-2012
31-12-2011
216.368.120
184.127.606
36.369 304.200 493.108 139.989 973.666
42.590 304.000 493.108 26.958 866.656
169.645.772 1.231.608 170.877.380
163.268.083 1.226.523 164.494.606
43.854 2.302.369 1.210.511 600.602 4.294.078 8.451.414
2.354.370 35.661 2.072.913 686.167 564.821 6.008.058 11.721.990
EIGEN VERMOGEN Overige reserves
VOORZIENINGEN Voorziening loopbaanontwikkelingsbudget Voorziening verplichting uit jubilea Voorziening verliezen deelneming Passieve belastinglatentie
LANGLOPENDE SCHULDEN Leningen overheid en kredietinstellingen Waarborgsommen
KORTLOPENDE SCHULDEN Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan gemeenten Schulden aan leveranciers Belastingen en premies sociale verzekering Overige schulden Overlopende passiva
TOTAAL
396.670.581
361.210.856
27
Winst- en verliesrekening over 2012 (bedragen ino €)ver 2012 (bedragen in €) Winst-‐ en verliesrekening
Boekjaar 2012
Boekjaar 2011
Huuropbrengsten Opbrengsten servicecontracten Overheidsbijdragen Resultaat verkoop vastgoedportefeuille Geactiveerde productie eigen bedrijf Overige bedrijfsopbrengsten
33.070.618 1.528.112 113.833 10.135 284.362 116.067
32.520.320 1.847.134 116.007 -128.420 610.564 630.222
Som van de bedrijfsopbrengsten
35.123.126
35.595.827
8.396.149 1.254.886 2.796.715 388.417 532.016 6.136.237 155.823 5.897.749
3.606.275 -6.541.037 2.946.310 348.520 542.907 9.011.301 164.411 6.076.717
25.557.992
16.155.404
-742.888
-719.623
10.308.023
20.160.047
202.778 87.371 217.986 -6.967.470 -6.459.335
160.985 -257.706 333.195 -7.382.215 -7.145.741
3.848.688
13.014.306
Belastingen
10.559.837
3.996.515
JAARRESULTAAT NA BELASTINGEN
14.408.525
17.010.821
BEDRIJFSOPBRENGSTEN
BEDRIJFSLASTEN Afschrijvingen materiële vaste activa Overige waardeveranderingen materiële vaste activa Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Onderhoudslasten Leefbaarheid Overige bedrijfslasten Som van de bedrijfslasten Niet gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille BEDRIJFSRESULTAAT FINANCIËLE BATEN EN LASTEN Rentebaten en soortgelijke opbrengsten Waardeverandering financiële vaste activa en effecten Opbrengsten financiële vaste activa en effecten Rentelasten en soortgelijke kosten Som van de financiële baten en lasten RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING VOOR BELASTINGEN
28
Jaarverslag 2012 - Woonmaatschappij Hestia groep
29
30
Jaarverslag 2012 - Woonmaatschappij Hestia groep
6. Het verslag van het bestuur 6.1 Taken en verantwoordelijkheden
woording af aan de raad van commissarissen en verschaft de raad daartoe tijdig de noodzakelijke informatie. Over de onafhankelijkheid van
Tabel 13 Persoonlijke gegevens directeur-bestuurder
de directeur-bestuurder zijn afspraken gemaakt in het arbeidscontract. Zo is het hem niet toegestaan nevenfuncties te betrekken anders dan
Naam
mr. Jack Vinken MRE
na goedkeuring van de raad. Ook zijn in het directiereglement en in de
Geboortedatum 13-2-1958
rechtspositieregeling afspraken opgenomen om belangenverstrenge-
Nevenfuncties
Lid RvT Stichting Pergamijn
ling te voorkomen.
(t/m 31-12-2012)
De belangrijkste bestuursbesluiten in 2012 vindt u in bijlage 3.
Directeur sinds 1-1-2000 Werkzaam bij Hestia groep sinds 1-1-2000
6.2 Terug- en vooruitblik
Benoemingsduur
Het in 2010 reeds gesignaleerde spanningsveld tussen externe profile-
onbepaalde tijd
ring en bevordering van samenwerking versus de benodigde aandacht Tabel 13 toont de persoonlijke gegevens van de directeur-bestuurder.
voor de interne organisatie groeide in 2011 en in de loop van 2012. Tel
Zoals benoemd in het directiereglement heeft de directeur-bestuurder tot
daarbij op de assistentiewerkzaamheden van de directeur-bestuurder bij
taak het besturen van Hestia groep. Dit houdt in dat hij erop toe ziet dat:
collega corporatie Land van Rode en het spanningsveld groeit. Gezien het
• relevante wet- en regelgeving wordt nageleefd;
feit dat dit de kans op succes van een fusie zou vergroten, werden deze
• doelstellingen van de corporatie worden gerealiseerd;
werkzaamheden in de eerste maanden van 2012 toch voortgezet.
• de corporatie financieel stabiel is;
Ook de doelstellingen uit ons ondernemingsplan vergden in 2012 weer
• risico’s zoveel mogelijk worden beheerst.
de nodige energie. Tot medio oktober slaagde de directeur-bestuur-
De werkwijze die de directeur-bestuurder hierbij hanteert ligt eveneens
der erin dit alles te combineren én als kwartiermaker de fusie met wo-
vast in het directiereglement.
ningstichting Ubach over Worms en Land van Rode tot stand te bren-
De directeur-bestuurder richt zich bij de vervulling van zijn taak naar
gen. Onder andere door meer op afstand te sturen, meer over te laten
het belang van Hestia groep, in het licht van de volkshuisvestelijke en
aan de financieel directeur, selectiever te zijn in externe contacten en
maatschappelijke doelstellingen. De directeur-bestuurder legt verant-
nóg meer tijd te steken in het werk.
31
En als de directeur-bestuurder dan vanaf medio oktober 2012 uitvalt,
ondersteunt ons bij de naleving van relevante wet- en regelgeving.
merk je dat hij ook maar een mens is. Vanwege een goede vervanging
Operationele risico’s beheersen we voornamelijk door toepassing van de
door de financieel directeur is tijdens de uitval van de directeur-be-
planning- en controlecyclus, gecombineerd met proces- en kwaliteitsma-
stuurder de continuïteit van ons bedrijf niet in gevaar geweest. Ook de
nagement. Binnen de planning- en controlecyclus genereren we periodieke
continue inzet van onze medewerkers in het kader van de fusievoorbe-
sturingsinformatie (maand- en kwartaalrapportages), zowel op strategisch,
reidingen is lovend te noemen. Omdat iedereen zich er zo voor heeft
tactisch als operationeel niveau. De doelstellingen hierbij zijn vertaald naar
ingezet, is de fusie per 1 januari 2013 een feit! Daarnaast hebben we het
kritieke succesfactoren en meetbare prestatie-indicatoren conform de Ba-
merendeel van onze doelstellingen uit het ondernemingsplan eind 2012
lanced Score Card-methodiek. Op deze wijze kunnen we meten of we de
gerealiseerd. Een aantal doelen pakken we op als fusieorganisatie.
gestelde normen behalen, kunnen we analyses op afwijkingen maken en
Onze inzet en de resultaten ervan in 2012 zijn ook extern niet onopgemerkt
verbetermaatregelen benoemen en zo nodig uitvoeren. Voor een toelich-
gebleven: de accountant geeft aan dat we ‘in control’ zijn, de oordelen van
ting op het renterisico zie paragraaf 5.8. in het financiele hoofdstuk.
CFV en WSW zijn positief, ons jaarverslag van 2011 wordt genomineerd
Risicobeheersing maakt structureel deel uit van onze bedrijfsvoering.
voor de Kordes Trofee in het kader van transparante jaarverslaglegging in
Hestia groep maakt onder andere gebruik van een Tax Control Frame-
de corporatiesector en we behalen een finaleplaats bij de Parkstad Lim-
work (TCF). In 2010 en 2011 hebben we in samenwerking met Ernst &
burg Economy Award wat aangeeft dat de corporatie een succesvolle bij-
Young Belastingadviseurs een Tax Control Framework opgesteld. Hieruit
drage levert aan de economische bedrijvigheid in Parkstad Limburg.
bleek dat Hestia groep de komende jaren aanvullende beheersmaatrege-
In 2013 zetten we ons in om de nieuwe organisatie HEEMwonen verder
len moest nemen. Deze aanvullende maatregelen hebben we afgestemd
op poten te zetten. Opmerkingen van de accountant nemen we mee als
met de Belastingdienst en vervolgens vertaald in een plan van aanpak.
verbeterpunten en we gaan aan de slag met ons nieuwe ondernemings-
In 2012 zijn alle beheersmaatregelen uit dit plan van aanpak binnen onze
plan. We beseffen dat 2013 een hectisch jaar wordt, waarin veel afstem-
bedrijfsprocessen geïmplementeerd. In overleg met de Belasting-dienst is
ming nodig is en wederom veel van medewerkers gevraagd zal worden.
afgesproken dat het convenant Horizontaal Toezicht voor de fusiecorpo-
De belangen van onze huurders staan daarbij voorop. Wij leggen de lat
ratie HEEMwonen wordt gecontinueerd. Het TCF van Hestia groep dient
hoog en realiseren ons dat ook de verwachtingen van anderen hoogge-
dan wel voor de nieuwe organisatie op punten geactualiseerd te worden.
spannen zijn. Wij maken helder wat u van ons kunt en mag verwachten,
Daarnaast hebben we in 2011 samen met Ernst & Young Enterprise Risk
zetten ons ervoor in deze verwachtingen waar te maken en grijpen de
Management vanuit het perspectief van de doelstellingen van onze or-
kans om een invloedrijke rol te spelen in de regio. Wij doen dat op basis
ganisatie de belangrijkste risico’s op een gestructureerde en consisten-
van wederkerigheid en rekenen erop dat andere partijen ook hun verant-
te wijze vastgelegd in een risicoregister. Van de twintig risico-gebieden
woordelijkheid nemen: ‘Samen maken we het verschil!’
beheerst Hestia groep er vijftien. De vijf risicogebieden die om extra aandacht vragen, hebben betrekking op allianties, branche, informatie-
6.3 Horizontale verantwoording
technologie, maatschappij en politiek. Vanuit de rapportage van Ernst
Als maatschappelijke onderneming beseffen wij ons dat er meerdere par-
& Young is een plan van aanpak opgesteld waarin de beheersmaatrege-
tijen betrokken zijn bij de activiteiten van de onderneming en dat al deze
len zijn opgenomen die we de komende tijd willen gaan implemente-
partijen de nodige aandacht behoeven. Hestia groep heeft haar belangheb-
ren. Daarnaast zijn binnen de organisatie ‘risico-eigenaren’ aangewezen
benden geclassificeerd naar prioriteit. De directeur-bestuurder is continu
die verantwoordelijk zijn voor het implementeren van de noodzakelij-
in gesprek met belanghebbenden. Hij betrekt hen bij het opstellen van
ke beheersmaatregelen. Dit risicoregister maakt samen met het TCF
het beleid en legt verantwoording af over genomen besluiten. Naast onze
onderdeel uit van ons Business Control Framework. Als gevolg van de
voornaamste belanghebbenden, de huurders, gaat onze aandacht extern
voorbereidingen voor de fusie zijn niet alle beheersmaatregelen in 2012
vooral uit naar de gemeente Kerkrade, de gemeente Landgraaf, de stads-
geïmplementeerd. Voor de nieuwe fusieorganisatie HEEMwonen zal de
regio Parkstad Limburg en de Provincie Limburg. Met de beide gemeenten
risico-inventarisatie opnieuw plaats-vinden. In 2013 worden hiervoor de
en de collega corporaties in ons werkgebied hebben we in 2012 presta-
noodzakelijke voorbereidingen getroffen.
Jaarverslag 2012
tieafspraken gemaakt waarin we onze werkzaamheden op het gebied van volkshuisvesting op elkaar hebben afgestemd en hebben vastgelegd. Ook werken we nauw samen met de wijkplatforms, lokale ondernemers en regionale zorg- en welzijnsinstellingen om onze doelstellingen te realiseren.
6.4 Risicomanagement Binnen onze corporatie werken we vanuit een AO/IC structuur met een planning- en controlecyclus voor de totale interne beheersing. Hierin zijn
Verklaring besteding middelen en bestemming resultaat Verklaring besteding middelen en bestemming resultaat Ondergetekende Jack J.J.M. Vinken verklaart, in zijn hoedanigheid als be-
Ondergetekende Jack J.J.M. Vinken verklaart, zijn alle hoedanigheid als be stuurder van HEEMwonen, dat rechtsvoorganger Hestiaingroep uitgarechtsvoorganger Woningstichting Land van Rode alle uitgaven in het ve ven in het verslagjaar heeft gedaan in het belang van de volkshuisvesting. belang van de volkshuisvesting. Het jaarresultaat ten laste van de alge Het jaarresultaat is ten laste van de algemene bedrijfsreserveisgebracht. Kerkrade, 26 juni 2013 Kerkrade, 25 juli 2013
procedures met betrekking tot bedrijfsprocessen, administratie, controles, interne rapportages, documentatie en hand-leidingen voor de inrichting van de financiële verslaglegging tot op detailniveau opgenomen. Dit systeem is er op gericht om met een redelijke mate van zekerheid, tijdig significante risico’s te onderkennen en deze zo goed mogelijk te beheersen. Het systeem geeft aan in hoeverre strategische, operationele en financiële doelstellingen worden gerealiseerd en de financiële verslaglegging betrouwbaar is. Het intern controle- en risicomanagementsysteem
32
Jaarverslag 2012 - Woonmaatschappij Hestia groep
Mr. Jack J.J.M. Vinken MRE
Mr. Jack J.J.M. Vinken MRE Directeur-bestuurder Directeur-bestuurder
7. Het verslag van de Raad van Commissarissen 7.1 Algemeen
voortgang en ziet toe op de algemene gang van zaken van de corpora-
Tabel 14 toont de samenstelling van de Raad van Commissarissen (RvC)
tie. Tevens voorziet de raad de directeur-bestuurder gevraagd en onge-
in 2012. De raad houdt toezicht op de strategie, het beleid, bewaakt de
vraagd van advies. Het toezicht van de raad strekte zich in 2012 ook uit over de verbindingen van Hestia groep.
Tabel 14 Personalia leden RvC Hestia groep 2012 Naam
Drs. L.J. Urlings
Ir. M. Engelman
Drs. C.J.C. Ermans RA
Drs. C.W. van Seventer
J.M.M. Souren
Functie
Voorzitter
Vice-voorzitter
lid
Lid
lid
Geboortedatum
01-07-1952
Expertise
Strategie en organisatie
Vastgoed
Financiën en verbindingen
Regionale ontwikkeling, Strategie en organisatie
Financiën en personele zaken
Kerncommissie
Remuneratie en organisatie (voorzitter)
Vastgoed en gebieds ontwikkeling (voorzitter)
Audit (voorzitter)
Remuneratie en organisatie (lid)
Audit (lid)
Beroep
Organisatieadviseur
Directeur-eigenaar Engelman architecten
Vennoot Baat accountants en fiscalisten
-
-
Relevante nevenfuncties
Lid RvT MeanderGroep Lid RvT PSW
Deken van de BNA / zuid
-
Lid RvC L1 Radio en TV Lid RvC RD4 Reinigingsdiensten NV
-
Eerste benoeming/ aftredend per
01-01-2006 / 01-01-2014
01-07-2005 / 01-07-2013
01-01-2006 / 01-01-2014
01-01-2009 / 01-01-2013
01-01-2009 / 01-01-2013
Selectiewijze
op voordracht huurders
sollicitatie
sollicitatie
op voordracht huurders
op voordracht ondernemingsraad
Komt in aanmerking voor herbenoeming
nee
nee
nee
nee
ja
33
De leden van de raad hebben geen arbeidsovereenkomst met Hestia
van de directeur-bestuurder. De directeur-bestuurder legt verantwoor-
groep. Zowel de directeur-bestuurder als de leden van de raad hadden
ding af aan de raad. Er is een duidelijke scheiding tussen bestuur en
in 2012 geen zitting in het college van B&W of in het college van gede-
toezicht. De taak- en verantwoordelijkheidsverdeling tussen de direc-
puteerde staten van de Provincie Limburg.
teur-bestuurder en de raad zijn vastgelegd in de statuten van de corporatie, het gedragscode reglement en het directiereglement. Er is een
7.2 Toezichtkader
managementteam dat verantwoording aflegt aan de directeur-bestuur-
De raad ziet er op toe dat de corporatie doelmatig te werk gaat. Hiertoe
der. Naast de beleidsuitvoering is het managementteam verantwoor-
zijn diverse normen ontwikkeld. Bij zijn beoordeling hanteert de raad
delijk voor het proces- en kwaliteitsmanagement. De interne controller
een structuur van planning en control en maakt hierbij gebruik van de
ziet toe op de administratieve organisatie en interne controle. Daar-
Balanced Scorecard (BSC). Het toezichtkader omvat de volgende ele-
naast heeft de externe accountant, Ernst & Young, zich in 2012 bezig
menten:
gehouden met controlewerkzaamheden.
• het document ‘Relevante wet- en regelgeving woningcorporaties’; • het ondernemingsplan ‘Vitaal 2009-2013 met hierin onder meer de strategie van de corporatie; • de jaarplannen, inclusief het jaarlijks geactualiseerde strategisch voorraadbeleid; • de projectplannen worden getoetst op eisen van solvabiliteit en
Onafhankelijkheid Over de onafhankelijkheid van de directeur-bestuurder zijn afspraken gemaakt in het arbeidscontract. Zo is het hem niet toegestaan nevenfuncties te betrekken anders dan na goedkeuring van de raad. Ook waakt de raad over de onafhankelijkheid van de (te benoemen) leden.
liquiditeit. Tevens beoordeelt de raad of plannen passen binnen het
Ten aanzien van een mogelijke belangenverstrengeling tussen leden
strategisch voorraadbeleid;
van de raad en de corporatie geldt dat deze volgens het gedragscode
• de prestatieafspraken die de raad maakt met de directeur-bestuur-
reglement van de raad gemeld dient te worden bij de voorzitter van de
der over de prestatievelden van het BBSH. Middels kwartaalrappor-
raad. Als het belang van Hestia groep in het geding komt, zal de com-
tages rapporteert de directeur-bestuurder over de voortgang;
missaris moeten terugtreden. In het verslagjaar waren alle leden van
• het ICT-beleidsplan en Treasuryplan;
de raad en de directeur-bestuurder in formele zin onafhankelijk. Noch
• het oordeel van het CFV over de financiële positie (continuïteits- en
hebben er in het verslagjaar transacties gespeeld waarbij tegenstrijdige
sovabiliteitsoordeel);
belangen speelden van de bestuurder of leden van de raad.
• het Tax Control Framework; • de lijst van belanghebbenden. De raad ziet er op toe dat de direc-
Integriteit
teur-bestuurder relaties aangaat en onderhoudt met diverse belang-
Hestia groep hanteert een integriteitscode, met praktische regels hoe
hebbenden.
binnen de organisatie wordt omgegaan met klanten, leveranciers, collega’s, bedrijfseigendommen en nevenfuncties. De code geldt voor ie-
7.3 Inhoud toezicht
dereen die namens Hestia groep optreedt: medewerkers, directeur-be-
De raad heeft in 2012 acht maal vergaderd. De voorzitter van de raad
stuurder, Raad van Commissarissen en bedrijven of instanties die
bereidt de vergaderingen voor samen met de directeur-bestuurder en
werken in opdracht van Hestia groep. Daarnaast verwachten we van
bepaalt de agenda. Behalve de aandacht voor Hestia groep heeft de
iedere medewerker dat ze gedrag en situaties vermijden die afbreuk
voorzitter in het verslagjaar ook de rol van voorzitter van de begelei-
zouden kunnen doen aan hun integriteit of waarbij de schijn zich tegen
dingscommissie in het kader van de fusie vervult. Dat heeft veel extra
hen of tegen Hestia groep zou kunnen keren.
tijd en energie gevergd ook buiten de daarvoor bestemde vergaderingen. Een besluitenlijst van de raad vindt u in bijlage 4.
Commissies
Het jaar 2012 stond vooral in het teken van de voorbereidingen van de
Binnen de raad zijn drie commissies actief: de commissie Vastgoed en ge-
fusie: een intensief proces dat succesvol werd toen het Ministerie in
biedsontwikkeling, de auditcommissie en de remuneratiecommissie. Tabel
december 2012 de ‘Verklaring van geen Bezwaar’ gaf. De zelfevaluatie
15 geeft aan waar de commissies zich in 2012 mee bezig hebben gehouden.
van de raad in bijlage 5 gaat hier dieper op in. Verder kwamen vaste on-
derwerpen aan bod: gang van zaken binnen Hestia groep, planning van
Hoofdlijnen remuneratierapport
nieuwe en voortgang van lopende nieuwbouwprojecten, activiteiten
• Beoordeling: de remuneratiecommissie heeft op 6 februari 2013 het
van de drie commissies, ontwikkelingen in Parkstad Limburg in relatie tot de corporatie, relevante voorvallen buiten de organisatie en externe
functioneren van de directeur-bestuurder beoordeeld. • Prestatieafspraken: de beoordeling van de directeur-bestuurder is gebaseerd op de mate waarin is voldaan aan de vooraf vastgestelde
contacten.
prestatieafspraken, voortkomend uit het ondernemingsplan ‘Vitaal’.
7.4 Corporate Governance
De directeur-bestuurder heeft deze afspraken als tactische doelstel-
De Raad van Commissarissen werkt conform de Aedes-Code en onder-
lingen opgenomen in het jaarplan van 2012. In bijlage 2 vindt u hier-
schrijft de principes en bepalingen uit de Governance Code.
van een overzicht. • Voorgenomen fusie: daarnaast was de beoordeling in 2012 gebaseerd
Governance-structuur
op de voortgang van de voorgenomen fusie met Land van Rode en
Hestia groep heeft haar governance- structuur ingericht volgens het
Ubach over Worms. De inspanningen van de drie corporaties met de
tweelagen bestuursmodel. De corporatie werkt met een directeur-be-
directeur-bestuurder van Hestia groep als kwartiermaker en tevens
stuurder en er is een Raad van Commissarissen. De raad is de werkgever
kartrekker van de fusie leidden in december 2012 tot een positieve
34
Jaarverslag 2012 - Woonmaatschappij Hestia groep
Tabel 15 Commissies binnen de Raad van Commissarissen Commissie
Taak
Vergaderingen
Belangrijkste gespreksonderwerpen
Vastgoed & gebiedsontwikkeling
Bestuur adviseren over vraagstukken ten aanzien van gebiedsontwikkeling, stedenbouw en vastgoedinvesteringen.
4
- gebiedsontwikkeling Kerkrade-West; - gebiedsontwikkeling Nieuwenhagen-Lichtenberg; - de projecten uit de stadsdeelvisie in Kerkrade-West en het wijkontwikkelingsplan Nieuwenhagen-Lichtenberg.
Audit
Toezicht houden op de werking van de interne risicobeheersingen controlesystemen, de naleving van relevante wet- en regelgeving, de kwaliteit van externe, financiële rapportages en op de werking van de integriteitscode.
3
- periodieke kwartaalinformatie; - treasury jaarplan 2012; - Tax Control Framework & voortgang plan van aanpak; - rapportage organisatie brede Risico Analyse en plan van aanpak; - dPi en dVi CorpoData; - continuïteits- en solvabiliteitsoordeel CFV; - benoeming accountant 2012; - plan van aanpak Financiële Meerjaren planning HEEMwonen; - jaarstukken 2011; - managementletter; - accountantsverslag (controle jaarrekening 2011).
Remuneratie
Strategische HR-kwesties behandelen en beoordeling en honorering van de directeur-bestuurder en de raad.
3
- klankbordfunctie over de inrichting van de nieuwe fusiecorporatie; - voorbereiding beoordeling en honorering directeur-bestuurder; - honorering RvC.
beschikking van het ministerie van VROM. Iedereen heeft enorm veel
ke beroering ontstaan over de honorering van de heer Vinken, mede
werk verzet om dit te realiseren. Helaas moest de directeur-bestuur-
in relatie tot de fusie. Het salaris van de heer Vinken is gebaseerd op
der het vanwege gezondheidsklachten vanaf medio oktober tijdelijk
de uitgangspunten van de in de branche geldende regelingen zoals
rustiger aan doen.
destijds die van de commissie Izeboud en de Beloningscode Bestuur-
• Informatie: de remuneratiecommissie heeft zowel intern als extern informatie ingewonnen over het functioneren van de directeur-
ders Woningcorporaties. Het bruto jaarloon bedroeg 154.644 euro en de onkostenvergoedingen bedroegen 13.950 euro.
bestuurder, onder andere bij het Centraal huurdersplatform. Daar-
• Daarnaast is een bedrag van 73.744 euro betaald dat betrekking heeft
naast heeft de commissie gebruik gemaakt van de kwartaalin-
op (vroeg)pensioencompensatie ter voldoening aan contractuele
formatie, de interne nieuwsbrieven, de dagboekverslagen van de
afspraken. Bij indiensttreding in 1999 zijn afspraken gemaakt over
directeur- bestuurder, de rapportages van de externe accountant
een (vroeg)pensioenregeling ter compensatie van emolumenten in
(met name het accountantsverslag en de managementletter),het
zijn vorige baan. In 2006 bleken de hiervoor getroffen maatregelen
prestatieoordeel van VROM, de analyses van het CFV, het KWH-huur-
aanzienlijk ontoereikend te zijn. Na advies van pensioendeskundigen
label en de zelfevaluatie van de directeur-bestuurder.
zijn toen met de heer Vinken afspraken gemaakt over een vergoeding
• Conclusie: de remuneratiecommissie concludeert dat de direc-
die de rechten op de vroegpensioenafspraken moest compenseren.
teur-bestuurder aan de vooraf gestelde prestatie-eisen heeft vol-
In eerdere jaarverslagen is dit uitgebreider toegelicht. Door de com-
daan. De doelstellingen uit het ondernemingsplan ‘Vitaal’ zijn nage-
pensatievergoeding overstijgt het inkomen van de heer Vinken de
noeg allemaal gerealiseerd en de fusie is per 1 januari 2013 een feit.
beloningsnormen zoals die in enkele verschillende, niet eenduidige,
Hestia groep is ‘in control’ in de ruimste zin van het woord stelde ook
regelingen zijn opgenomen.
de accountant. De nominaties van Hestia groep voor de Kordes Award
• Tabel 16 toont de honorering van de directeur-bestuurder in 2012. De
en de Parkstad Limburg Economy Award tonen aan dat de corporatie
opgave is volgens de regels van branche organisatie Aedes en op de
bovengemiddeld presteert op het gebied van jaarverslaglegging en
site van Aedes te raadplegen.
een succesvolle bijdrage levert aan de economische bedrijvigheid in
• Per 1-1-2013 is de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publie-
Parkstad Limburg. Ook de oordelen van het CFV en het WSW waren
ke en semipublieke sector (WNT) van kracht geworden. De algemene
positief. De Raad van Commissarissen heeft op voorstel van de re-
bezoldigingsnorm voor topfunctionarissen in 2013 bedraagt 228.599
muneratiecommissie besloten de heer Vinken het oordeel ‘goed’ te
euro. Voor bestuurders van wie de bezoldiging nu nog uitgaat boven de
geven en hieraan een variabele toeslag te koppelen van 8 procent,
voor hen gelden norm zijn wettelijke overgangsmaatregelen van kracht.
passend binnen de Beloningscode Bestuurders Woningcorporaties.
De raad en de directeur-bestuurder zijn in overleg hoe de honorering
• Honorering directeur-bestuurder: in het najaar van 2012 is er publie-
van de directeur bestuurder versneld teruggebracht kan worden.
Tabel 16 Beloning directeur-bestuurder Naam
Totaal vast inkomen
Variabel inkomen
Onkostenvergoeding
Inkomen op termijn (zie toelichting)
Beloning
Mr. J.J.J.M. Vinken MRE
143.369 euro
11.275 euro
13.950 euro
73.744 euro
242.338 euro
35
• Uitkomsten zelfevaluatie raad: in de vergadering van 13 december
Vanuit de evaluatie kan geconcludeerd worden dat de controle 2011
2012 heeft de raad, voor de laatste keer, zijn eigen functioneren over
goed verlopen is en dat afspraken wederzijds correct zijn nagekomen.
2012 en de relatie met de directeur-bestuurder, huurdersverenigin-
Vanuit de evaluatie zijn een aantal wederzijdse verbeterpunten naar
gen en de ondernemingsraad besproken. U vindt dit verslag in bijla-
voren gekomen waarmee bij de volgende controle rekening wordt ge-
ge 5. De conclusie is dat de raad als team ook in 2012 goed functio-
houden. Mede gezien het lopende fusieproces is vanuit praktische
neerde en optimaal gebruik heeft gemaakt van de aanwezige kennis
overwegingen besloten om de controle van boekjaar 2012 wederom bij
en deskundigheden. De contacten met de directeur-bestuurder, de
Ernst & Young Accountants neer te leggen. Voor de nieuwe organisatie
ondernemingsraad en het Centraal huurdersplatform waren open en
HEEMwonen wordt de accountantskeuze nieuw geagendeerd.
constructief. • Deskundigheidsbevordering: in de afzonderlijke commissies is vol-
Stakeholderoverleg
doende deskundigheid verankerd en houden de leden vanuit hun
Op het punt ‘Maatschappelijke verantwoording en beleidsbeïnvloeding
eigen vakgebied de ontwikkelingen bij. Signalen uit het maatschap-
door belanghebbenden’ wijkt Hestia groep af van de Governance code.
pelijk veld worden in ruime mate gedeeld binnen de raad en met de
De raad neemt het standpunt in dat één jaarlijkse bijeenkomst met be-
directeur-bestuurder. Bovendien neemt de raad kennis van bran-
langhouders onvoldoende toegevoegde waarde heeft. Buiten de regu-
che-informatie via de VTW en Aedes.
liere overlegcircuits vinden periodieke en ad-hoc overleggen plaats. Dit
• Honorering raad: de leden van de raad ontvangen voor hun werk-
overleg is primair een zaak van de directeur-bestuurder, het manage-
zaamheden een vaste honorering. In 2012 ging het in totaal om 52.655
mentteam en andere Hestiafunctionarissen. Zie ook paragraaf 6.2. over
euro. De leden ontvingen ieder 9.292 euro, de vicevoorzitter 11.357
horizontale verantwoording.
euro en de voorzitter 13.422 euro. Daarnaast ontvingen de voorzitter en een lid van de raad ieder 5.000 euro vanwege deelname aan de
7.5 Conclusie
begeleidingscommissie van de fusie. Er is geen sprake van een on-
Een bijzonder jaar in overtreffende trap. Naast de reguliere organisa-
kostenvergoeding. De kosten van de bestuurdersaansprakelijkheids-
tie en aangekondigde overheidsmaatregelen ging in 2012 de aandacht
verzekering ten behoeve van de leden van de raad bedroegen in 2012
vooral uit naar de aankomende fusie en de voorbereidingen hiervan.
3.675 euro.
Het is altijd een uitdaging de juiste balans te zoeken tussen de reguliere taken van de afzonderlijke corporaties en de aandacht die gestoken
Externe accountant
wordt in de fusie. Dit heeft veel druk gelegd op de organisatie temeer
De raad is verantwoordelijk voor de benoeming van de externe accoun-
omdat we nagenoeg alle rapporten en documenten zelf vervaardigd
tant, Ernst & Young. Deze kent een jaarlijkse aanstelling. Hestia groep
hebben. Ook het korte tijdsbestek van een jaar waarin de fusie gerea-
zette de accountant in 2012 in voor controle-werkzaamheden en de fis-
liseerd is, verhoogde de druk .De raad van Commissarissen heeft haar
calisten ten behoeve van fiscale advisering. De raad had in 2012 twee
waardering naar alle medewerkers uitgesproken over de voortvarend-
maal overleg met de externe accountant. De auditcommissie voerde in
heid waarmee een ieder aan de slag is gegaan en de constructieve
2012 twee maal overleg met de externe accountant. Tijdens dit overleg
houding van iedereen. Het belang van een sterke woningcorporatie in
zijn de resultaten van de controle van de jaarrekening 2011 en de resul-
Kerkrade en Landgraaf werd door allen onderschreven. Hierbij maken
taten van de interim-controle 2012 besproken. De aan-bevelingen naar
wij tevens van de gelegenheid gebruik het Centraal huurdersplatform
aanleiding van de interim-controle zijn op 31 oktober 2012 aan de raad
te complimenteren. Ook zij hebben vanaf het eerste moment zeer open
gerapporteerd middels de management letter.
en actief meegewerkt aan de totstandkoming van de fusie. De heren Ermans, Engelman en Van Seventer maken geen deel uit van de nieuwe
Belangrijkste bevindingen van de accountant in 2012:
Raad van Commissarissen. Wij hebben in december afscheid genomen
• de processen verhuur, inkopen, geldverkeer, personeel en project-
en danken hen zeer voor hun inzet en betrokkenheid.
ontwikkeling voldoen geheel aan de te stellen eisen, waarbij slechts beperkte ruimte tot verbetering aanwezig is. Het onderhoudsproces
Leo Urlings
daarentegen laat een achteruitgang zien voor wat betreft effectivi-
Voorzitter Raad van Commissarissen
teit van de interne beheersing. Dit wordt onder andere veroorzaakt doordat bij het aanbestedingsproces onvoldoende functiescheiding bij opdrachtverstrekkingen voor langdurige contracten is geconstateerd. Daarnaast zijn niet altijd voldoende offertes opgevraagd. Desalniettemin laten de beoordeelde processen (ondanks de intensieve fusievoorbereidingen) per saldo op totaalniveau een verbetering zien van de ontwikkeling van de processen en hun werking in 2012; • de implementatie van de gewijzigde Richtlijn 645 in relatie tot het toepassen van de componentenbenadering en het berekenen van de herwaarderingsreserve; • er hebben zich in 2012 geen fraudegevallen voorgedaan.
36
Jaarverslag 2012 - Woonmaatschappij Hestia groep
37
Bijlage 1 Balans
Geconsolideerde balans per 31 december 2012 Geconsolideerde balans per 31 december 2012
ACTIVA
31-12-2012
31-12-2011
332.857.661
315.539.034
4.778.513 1.507.106 339.143.280
1.184.588,00 1.338.084 318.061.706
21.100.592
19.716.162
22.224.765 158.824 2.949.571 25.333.160
9.877 11.551.897 158.824 3.176.463 14.897.061
385.577.032
352.674.929
5.295.025
5.049.059
224.826 211.073 649.673 163.774 1.053.156 2.302.502
196.924 50.451 901.874 107.557 339.926 1.596.732
3.819.323
2.309.574
11.416.850
8.955.365
396.993.882
361.630.294
VASTE ACTIVA Materiële vaste activa Sociaal vastgoed in exploitatie Sociaal vastgoed in in ontwikkeling bestemd voor eigen exploiatie Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie
Vastgoedbeleggingen Financiële vaste activa Te vorderen BWS-subsidies Latente belasting vordering Vorderingen op groepsmaatschappijen Overige
VLOTTENDE ACTIVA Voorraden grondposities Vorderingen Huurdebiteuren Gemeenten Vorderingen op groepsmaatschappijen Overige vorderingen Overlopende activa
Liquide middelen
TOTAAL
44
38
Jaarverslag 2012 - Woonmaatschappij Hestia groep
PASSIVA
31-12-2012
31-12-2011
216.368.120
184.217.020
139.989 493.108 36.369
26.958 493.108 42.590
304.200 973.666
304.000 866.656
169.645.772 1.233.319 170.879.091
163.268.083 1.228.172 164.496.255
321.363 43.854 2.302.369 1.210.511 600.830 4.294.078 8.773.005
2.771.824 35.661 2.072.932 686.167 475.721 6.008.058 12.050.363
396.993.882
361.630.294
EIGEN VERMOGEN Overige reserves
VOORZIENINGEN Voorziening Latente belastingverplichting Voorziening verliezen deelnemingen Voorziening verplichtingen uit loopbaanbudget Voorziening verplichting uit jubilea
LANGLOPENDE SCHULDEN Leningen overheid en kredietinstellingen Waarborgsommen
KORTLOPENDE SCHULDEN Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan gemeenten Schulden aan leveranciers Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige schulden Overige passiva
TOTAAL
45
39
Bijlage 2 Winst- en verliesrekening Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2012 (bedragen in €)
Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2012 (bedragen in €) Boekjaar 2012
Boekjaar 2011
BEDRIJFSOPBRENGSTEN Huren Vergoedingen Overheidsbijdragen Verkoop onroerende zaken Toegerekende kosten aan het eigen bedrijf Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten
33.090.665 1.528.152 113.833 10.135 284.362 116.097 35.143.244
32.536.161 1.847.174 116.007 -128.420 610.564 630.262 35.611.748
BEDRIJFSLASTEN Afschrijvingen op materiële vaste activa Overige waardeveranderingen materiële vaste activa Lonen en salarissen Sociale lasten Lasten onderhoud Leefbaarheid Overige bedrijfslasten Som der bedrijfslasten
8.396.149 1.254.886 2.796.715 920.433 6.136.237 155.823 5.903.923 25.564.166
3.606.275 -6.541.037 2.946.310 891.427 9.011.423 164.410 6.088.517 16.167.325
-723.334
-709.932
10.302.412
20.154.355
212.537
170.624
217.986 -6.967.824
-284.520 333.195 -7.382.673
3.765.111
12.990.981
Belastingen
10.553.999
3.993.220
RESULTAAT UIT GEWONE
14.319.110
16.984.201
RESULTAAT VOOR MUTATIE ACTUELE WAARDE MATERIELE VASTE ACTIVA
14.319.110
16.984.201
RESULTAAT NA MUTATIE ACTUELE WAARDE MATERIËLE VASTE ACTIVA
14.319.110
16.984.201
BESTEMMING JAARRESULTAAT Ten gunste van de Algemene reserve Totale bestemming
14.319.110 14.319.110
16.984.201 16.984.201
Niet gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille BEDRIJFSRESULTAAT FINANCIËLE BATEN EN LASTEN Rentebaten Waardeveranderingen financiële vaste activa en effecten Opbrengsten financiële vaste activa en effecten Rentelasten RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING VOOR BELASTINGEN
-
BEDRIJFSUITOEFENING NA BELASTINGEN
40
Jaarverslag 2012 - Woonmaatschappij Hestia groep
46
Bijlage 3 Conclusie meerwaardeonderzoek fusie De complexe volkshuisvestelijke vraagstukken vergt veel van de drie fusiepartners. Zowel Land van Rode als Ubach over Worms en op korte termijn ook Hestia groep, missen de schaal-grootte om professioneel en pro-actief met het krimpvraagstuk aan de slag te blijven. De drie corporaties passen goed bij elkaar en vullen elkaar aan. Door fusie committeren de drie fusiepartners zich nog nadrukkelijker aan de ontwikkeling van de oostflank van Parkstad Limburg. Krachtenbundeling van de drie corporaties leidt tot een sterke organisatie met een duidelijk profiel, die in staat is een invloedrijke rol te spelen in de regio Parkstad. Fusie voorkomt onbedoelde concurrentie en leidt tot een betere afweging, op een hoger schaalniveau. Dankzij fusie is het mogelijk de betaalbaarheid te garanderen, de eigenheid van wijken te behouden en accenten te leggen per buurt of wijk zodat gevarieerde woonmilieus ontstaan, die ook aantrekkelijk zijn voor jongeren en studenten. De menselijke maat blijft ook na fusie centraal staan. De samenvoeging van de vermogens van de fusiepartners leidt tot een sterkere financiële positie. Deze conclusies wordt ondersteund door onderzoek van Cebeon naar de maatschappelijke effecten van fusie: toename professionaliteit en slagkracht, meer deskundigheid bij beleidsontwikkeling en betere ondersteuning bij bijvoorbeeld personeels-management, communicatie en automatisering. Fusie biedt de kans het beste van drie werelden bij elkaar te brengen en maakt het mogelijk doelstellingen te realiseren die ieder afzonderlijk niet, of niet zo snel, voor elkaar krijgt. Kortom: samen maken we het verschil!
41
42
Jaarverslag 2012 - Woonmaatschappij Hestia groep
Bijlage 4 Uitwerking strategie 2012 Strategisch uitgangspunt: 1.
De ruimtelijke, sociale en economische structuur in de regio versterken.
Doelstellingen 2012 1.1.
project of actie in 2012 : Status eind 2012 (V=afgerond)
SVB-beleid actualiseren
Het strategisch voorraad beleid is aangepast aan actuele marktomstandigheden en ambities uit de wijkontwikkelingsplannen: V
1.2.
Waardering en waarde van ons vastgoed verbeteren Uitvoering stadsdeelvisie Kerkrade-West: loopt door in 2013.
Uitvoering wijkontwikkelingsplan Nieuwenhagen-Lichtenberg (Landgraaf): loopt door in 2013.
1.3.
Leer-werktrajecten stimuleren
Bij bouw- en sloopprojecten nemen we in de overeenkomst met de aannemer een leer-werktraject op: V
Strategisch uitgangspunt: 2. Hestia groep wil de betaalbaarheid, beschikbaarheid en de kwaliteit van de woningen garanderen. Doelstellingen 2012
project of actie in 2012 : Status eind 2012
2.1. De energieprestatie van de woningen verbeteren.
Energiebesparende maatregelen treffen bij onze woningen: V Uitvoering duurzame renovatie 153 woningen Kaalheide, Kerkrade-West: loopt door in 2013.
Voorbereiding energiek wonen nieuwbouw: loopt door in 2013.
2.2. Het energiebewustzijn van onze huurders vergroten.
Uitvoering energiebesparingswedstrijd: loopt door in 2013.
2.3. Focus op de primaire doelgroep vergroten.
Gematigde huurverhoging van 2,3 procent doorgevoerd in 2012: V
Project ‘Achter de voordeur’ in Kerkrade-West: V
2.4. De kwaliteit van onze woningen verbeteren.
Onderhoudswerkzaamheden en -projecten uitgevoerd in 2012: V
Kwaliteit woningbezit verbeteren door sloop en nieuwbouw (wijkontwikkeling): loopt door in 2013.
2.5. Investeren in de huisvesting van bijzondere doelgroepen
Huisvesting van asielzoekers en statushouders in 2012: V
Nieuwbouw van 8 seniorenwoningen in Achter de Haesen, Landgraaf: loopt door in 2013.
Samenwerking, overleg en afstemming met regionale zorg- en welzijnsinstellingen: V
Nieuwbouw van 26 zorgappartementen voor mensen met een verstandelijke beperking (voor stichting Radar): loopt door in 2013.
Samenwerkingsovereenkomst getekend met MeanderGroep om intramuraal zorgcentrum voor de categorie zware zorg te realiseren: V
Strategisch uitgangspunt: 3.
Hestia groep wil zorgen voor een goed woon- en leefklimaat.
Doelstellingen 2012 3.1.
project of actie in 2012 : Status eind 2012
Veilige en schone buurten realiseren en overlast tegengaan.
Inzet van woonconsulenten, huismeesters en wijkopzichters: V
Samenwerking met corporaties, gemeenten en politie in kader van buurtbemiddeling: loopt door in 2013.
Diverse opruim- en opschoonacties: V
Fysieke aanpassingen in werkgebied (verlichting aanbrengen, herbestrating): V
Inzet beveiligingsbedrijf bij slooplocatie Kerkrade-West: V
3.2. Signaleren van problemen en eventuele doorverwijzing naar hulpinstanties.
Project ‘Achter de voordeur’ in Kerkrade-West: V
3.3. Bewoners activeren en sociale cohesie versterken.
Diverse opruim- en opschoonacties: V
Diverse tuinenacties: V
Ondersteuning huiskamerprojecten: V
Opening buurtkamer Kerkrade-West: V
Samenwerking met Mondriaan, Citaverde en gemeente aangegaan om samen met bewoners de Surinametuin (Landgraaf) te onderhouden: loopt door in 2013.
43
Strategisch uitgangspunt: 4.
Hestia groep wil zorgen voor goede dienstverlening.
Doelstellingen 2012
project of actie in 2012 : Status eind 2012
4.1. Kwaliteit dienstverlening op peil houden tijdens voorbereidingen fusie.
We zijn in het bezit van het KWH-huurlabel en zetten ons in voor goede dienstverlening: V
Strategisch uitgangspunt: 5.
Hestia groep wil een pro-actieve organisatie zijn: aanspreekbaar, herkenbaar, kostenbewust en doelgericht.
Doelstellingen 2012
project of actie in 2012 : Status eind 2012
5.1.
Hestia groep hanteert de onderhoudsnorm strikter dan voorgaande jaren.
Aanpassing onderhoudsbeleid waardoor norm behaald is in 2012: V
44
Jaarverslag 2012 - Woonmaatschappij Hestia groep
Bijlage 5 Besluitenlijst bestuur 2012 Datum Besluit 17 januari 2012
Goedkeuring voorstel 2 procent speelruimte in de huurprijzen bij mutaties.
Vaststelling financiering energiebesparende maatregelen: 50 procent van de investeringen in energiebesparende maatregelen (inclusief interne handlingkosten, zijnde uren en kosten maatwerkadvies) voor rekening van Hestia groep. En 50 procent moet worden gedekt door een huurverhoging, verlaagd btw-tarief en/of eventuele andere subsidies en fiscale voordelen.
7 februari 2012
Vaststelling asbest- en schotelantennebeleid.
6 maart 2012
Vaststelling realisatie-exposé duurzame renovatie 153 woningen Kaalheide (Kerkrade-West).
Vaststelling initiatief-exposé intramuraal zorgcentrum Heiveld (Landgraaf).
27 maart 2012
Vaststelling huurbeleid 2012.
17 april 2012
Instemming voorstel huurverhoging 2,3 procent.
15 mei 2012
Vaststelling aircobeleid en wijzigingen SVB-beleid.
Vaststelling exposé Oude Landgraaf (incl. sloop complex 285) en goedkeuring verhoging budget van 176.176 tot 368.209 euro.
Vaststelling nieuwe huurprijs 153 woningen Kaalheide na duurzame renovatie (maximaal 664,64 euro).
5 juni 2012
Vaststelling sloop-exposé Lichtenberg (Landgraaf): 41 huurwoningen en 38 garageboxen. Tevens vaststelling budget 655.466 euro.
Vaststelling initiatief-exposé nieuwbouw Lichtenberg (Landgraaf). Tevens vaststelling budget 27.837,04 euro voor onderzoek woningtypes.
Vaststelling initiatief-exposé nieuwbouw Heiveld (Landgraaf). Tevens vaststelling budget 46.036 euro voor verdere ontwikkeling.
26 juni 2012
Vaststelling evaluatie-exposé renovatie Achter de Haesen (Landgraaf).
4 september 2012
Instemming aanpassing financiële meerjarenplan.
25 september 2012 Vaststelling evaluatie-exposé sloop Lotersbergweg (Landgraaf).
Vaststelling realisatie-exposé Surinametuin (Landgraaf).
30 oktober 2012
Instemming stopzetten project ‘Achter de Voordeur’(Kerkrade-West).
Vaststelling Initiatief-exposé energiesprong 94 woningen Kerkrade West. Tevens vaststelling budget 5.000 euro ten behoeve van ontwerpfase.
Vaststelling sloop-exposé Gatestraat/Irenestraat (Landgraaf). Tevens vaststelling budget 243.391 euro.
Vaststelling ontwikkel-exposé samenvoegen woningen Lotersbergweg.
20 november 2012 Vaststelling aangepast exposé nieuwbouw Lotersbergweg (Landgraaf). 11 december 2012
Vaststelling ontwikkel-exposé nieuwbouw wijkzorgcentrum Heiveld (Landgraaf). Tevens vaststelling budget 264.820 euro.
45
46
Jaarverslag 2012 - Woonmaatschappij Hestia groep
Bijlage 6 Besluitenlijst RvC 2012 Datum Besluit 25 januari 2012
Besluit tot eenhoofdige bestuursstructuur voor de nieuwe fusiecorporatie.
Instemming met voorstel om per 1 april 2012 de heer Jack Vinken als kwartiermaker voor de nieuwe fusiecorporatie aan te stellen. Deze kwartiermaker is tevens de beoogd directeur-bestuurder van de nieuwe organisatie.
21 maart 2012
Goedkeuring start onderhandelingen tot aankoop 5 appartementen fase 1 Centrumplan Schaesberg (Landgraaf).
Instemming met voorstel extra honorering van 5.000 euro voor de werkzaamheden die de leden van de begeleidingscommissie uitvoeren in het kader van de fusie.
Vaststelling zelfevaluatie van de Raad van Commissarissen voor 2011.
Instemming met uitstel visitatie in het kader van de fusie.
18 april 2012
Instemming met voorgenomen besluit tot fusie met Woningstichting Land van Rode en Woningvereniging Ubach over Worms per 1 januari 2013.
Instemming met voorgestelde samenstelling van de nieuwe Raad van Commissarissen voor de fusiecorporatie.
28 juni 2012
Besluit tot aangaan juridische fusie met Woningstichting Land van Rode en Woningvereniging Ubach over Worms (na omzetting Woningstichting Ubach over Worms) conform het voorstel tot fusie d.d. 18 juni 2012 met wijzigingen d.d. 28 juni 2012.
Instemming met statuten fusiecorporatie.
Goedkeuring voorgenomen fusiebesluit, conform het voorstel tot fusie.
Verlenging contract externe accountant (Ernst & Young) voor controlejaar 2012.
Goedkeuring voor vaststelling jaarstukken Hestia groep 2011 en gelieerde bv’s.
26 september 2012 Instemming met voorstel voor andere route financiële meerjarenbegroting 2013-2017. 13 december 2012
Besluit tot fusie HEEMwonen.
Het (voorgenomen) besluit van de directeur-bestuurder van Hestia groep d.d.13 december 2012, wordt met instemming aangenomen door de Raad van Commissarissen.
47
48
Jaarverslag 2012 - Woonmaatschappij Hestia groep
Bijlage 7 Zelfevaluatie RvC 2012
verantwoording door en aansprakelijkheid en aanspreekbaarheid van toezichthouders in de semipublieke sector, zeer begrijpelijk overigens,
Algemeen
luidt het antwoord: veel! De na-en bijscholing die de leden van de Raad
Vorig jaar noteerden wij in het jaarverslag over 2011 dat het voor de Raad
via bijvoorbeeld het lidmaatschap van de Vereniging van Toezichthouders
een bijzonder jaar was geweest. Voor 2012 geldt dit in de overtreffen-
in de woningcorporatie branche, de VTW, tot zich nemen versterkt dit
de trap. Naast de verantwoordelijkheden voor Hestia groep in de rollen
inzicht. Trouwens, de contacten met de externe accountant doen dit ook.
van toezichthouder, adviseur en werkgever van de directeur-bestuurder was er immers de betrokkenheid bij het fusieproces met Land van Rode
Aan de doelmatigheid en diepgang van ons optreden is andermaal sterk
en Ubach over Worms. Op ons optreden op beide aandachtsgebieden
bijgedragen door de drie werkzame commissies van de Raad. Zo heeft
kijken we in het onderstaande terug. We doen dit aan de hand van de
de auditcommissie, Ermans en Souren, in samenwerking met de direc-
uitkomsten van de beraadslagingen van de Raad in een speciaal daaraan
tie telkens ter voorbereiding van de plenaire vergaderingen de kwar-
gewijde zitting op 13 december 2012. Ter voorbereiding daarvan had de
taalrapportage over de bedrijfsvoering, de interne en externe contro-
remuneratiecommissie een ontwerptekst opgesteld.
lebevindingen en de concept begroting en jaarrekening geanalyseerd en daarover schriftelijk aan de Raad als geheel gerapporteerd. Deze
NB. De remuneratiecommissie heeft zich de afgelopen jaren niet alleen
verslagen werden in de eerstvolgende Raadsvergadering besproken. De
met de werkgevers-verantwoordelijkheid bezig gehouden, maar ook met
remuneratiecommissie, Urlings en Van Seventer, vormde uiteraard het
Hestia betreffende organisatorische en bestuurlijke aspecten in brede zin.
voortraject voor de jaarlijkse beoordeling door de Raad van het functio-
Genoemde werkwijze komt daaruit voort.
neren van de directeur-bestuurder en het vaststellen van zijn beloning. Ook volgde zij oplettend de toepassing van de landelijk verbindende
Ter voorbereiding diende tevens een notitie van financieel directeur
governance code en van wetgeving. Voor zover deze de normen voor
Frank Vos, bij door ziekte veroorzaakte ontstentenis van directeur-be-
bezoldiging betroffen deed zich met toenemende frequentie de vraag
stuurder Jack Vinken. De Raad stelt het namelijk op prijs over zijn
voor hoe een faire balans te bereiken ten opzichte van verworven rech-
functioneren een spiegel voorgehouden te krijgen vanuit de dagelijk-
ten. Een definitief antwoord op deze vraag werd nog niet bereikt. De
se leiding van het bedrijf. Vorig jaar gebruikten we voor de methode
commissie gebiedsontwikkeling tenslotte, Engelman bijgestaan door
van zelfevaluatie een vragenlijst met open en gesloten vragen, gevolgd
de directeur-bestuurder en verantwoordelijk manager, de heer Wauben,
door een bespreking van de antwoorden. De deze keer door de Raad in
intensiveerde en verdiepte haar activiteit. Dit berust op een afspraak
zijn vergadering op 21 november 2012 gekozen werkwijze onderstreept
die wij bij de zelfevaluatie van vorig jaar maakten. Op deze manier is
het bijzondere karakter van ‘Hestia 2012’. De terugblik van deze raad is
meer inhoudelijke betrokkenheid van de Raad bij een keur van projec-
namelijk zijn laatste. Met ingang van 2013 bestaat Hestia niet meer als
ten verwezenlijkt. Ook krijgt de uitvoering van bijvoorbeeld het door
operationele entiteit en is deze raad ontbonden.
de Raad aanbevolen asbestbeleid aldus de aandacht. We zullen de nodige aandacht blijven schenken aan de fluctuaties van de kosten van
Toezicht Hestia groep
onderhoud binnen deze organisatie. De commissie heeft dit jaar diverse
Allereerst evalueren wij dit verslagjaar met betrekking tot ons toezicht
malen hierover gesproken. We zullen ook meer dienen te monitoren op
op de Hestia groep en de opgedane ervaringen. Deze zijn zonder meer
de bewustwording van de energiekosten.
als positief te betitelen. Wij zijn opgetreden als een hecht team, dat ook een stootje kan velen bij enige spanning op het fusietraject. Daarover
Volop was de Raad betrokken bij het actueel in kaart brengen van de
komen wij verderop nog te spreken. De complementariteit in individu-
risico’s die de onderneming loopt. Vastgesteld kan worden dat deze
ele deskundig-heden heeft opnieuw haar nut bewezen. De betrokken-
merendeels heel wel beheersbaar zijn en ook daadwerkelijk beheerst
heid bij het wel en wee (vooral ‘wel’ gelukkig) van de onderneming werd
worden binnen de organisatie. Mede daardoor kunnen wij Hestia met
onderling volop gedeeld. De omgang met de directie, de heren Vinken
een zeer gezond financieel fundament aan de nieuwe corporatie over-
en Vos maar ook het managementteam, hebben wij door de openheid
dragen. Tevens echter moest vastgesteld worden dat er een groot risico
daarvan en het wederzijds bestaande respect als bijzonder prettig erva-
schuilt in politieke besluit-vorming ,terwijl dit op eigen kracht nauwe-
ren. De door de leiding eigener beweging verzorgde informatievoorzie-
lijks beheersbaar is. Helaas werd het realiteits-gehalte van deze vast-
ning richting Raad stemde tot volle tevredenheid. Eigen nieuwsgaring
stelling bevestigd door de paragraaf over de volkshuisvesting in het
door leden van de Raad werd door de directeur-bestuurder ruimhartig
regeerakkoord van het in het najaar nieuw aangetreden kabinet. Ge-
en loyaal begroet. Zo woonden Souren en Van Seventer periodiek inter-
geven de WOZ waarden die in Kerkrade en Landgraaf van kracht zijn,
ne vergaderingen van de klantgroepteams onder leiding van manager
zal onverkorte doorvoering van het nieuwe rijksbeleid in het bijzonder
Wonen, de heer Smeets bij, onderhield Souren informele contacten met
ten gevolge van de derving van huurinkomsten, een dramatische finan-
de Ondernemingsraad, keek Engelman regelmatig in de keuken van de
ciële aderlating bij de opvolger van Hestia veroorzaken. De confronta-
gebiedsontwikkeling in de wijken en buurten en woonde Van Seventer
tie, met de toch al zeer hoge transitiekosten die uit de bevolkingskrimp
informeel bijeenkomsten van het Centraal huurdersplatform bij.
met de in ons werkingsgebied gepaard gaande herstructurering van woningvoorraad en wijkinrichting voortkomt, dreigt zodoende fatale
Soms werd door de directeur-bestuurder wel de vraag gesteld: wat
proporties aan te nemen. Wij kunnen bij ons afscheid als Raad alleen
moet je als commissaris eigenlijk allemaal willen weten? Ter afbake-
maar hopen dat in politiek overleg noodzakelijke nuanceringen in de
ning van onderscheiden verantwoordelijkheden is de gedachtewisse-
toepassing van de regeringsvoornemens in onze regio bewerkstelligd
ling daarover altijd nuttig. Maar vanuit de sterk toegenomen eisen aan
zullen kunnen worden.
49
Door de begrijpelijke publieke roep om scherper toezicht in onder
Vooropgesteld zij nu dat deze laatste opmerking niet de teneur van on-
meer corporatieland hebben wij er in toenemende mate naar gestreefd
derhavig hoofdstuk van de zelfevaluatie bepaalt. En er natuurlijk ook
de afstand tussen dagelijks bestuur en periodieke interne controle te
niet toe leidt om aan de medeverantwoor-delijkheid van de voltallige
verkleinen. Wij zijn ons bewust gebleken van de toegenomen zwaarte
Raad voor het bereikte fusieresultaat afbreuk te doen. Integendeel, zon-
van de verantwoordelijkheden en de verantwoordingsplicht van com-
der enig voorbehoud zijn wij allen zeer verheugd over het welslagen van
missarissen in het bijzonder richting de huurders en andere belang-
de fusie. Wij zijn ervan overtuigd dat deze van groot strategisch belang
houders. Dit brengt ook hoge eisen mee aan de kwaliteiten waarover
voor de regio zal blijken te zijn. Met trots kijken wij er ook op terug dat
commissarissen dienen te beschikken en aan hun beschik-baarheid en
het initiatief tot en het voortouw van de hele operatie in de handen
bereikbaarheid. Wij menen individueel en gezamenlijk aan deze hogere
van onze eigen directeur-bestuurder met zijn vooruitziende blik hebben
eisen voldaan te hebben. Toch zouden wij bij langer aanblijven ons meer
gelegen. Hestia heeft met recht de fusiedrager kunnen zijn. Grote waar-
dan voorheen met de ontwikkeling en de periodieke evaluatie van de
dering koesteren wij ook voor de veel extra tijd en energie vergende
strategie van de onderneming willen bemoeien. In onze ervaring met
inspanningen van de twee collegae in de begeleidings-commissie. Uit-
de bestuurspraktijk wordt ontwikkeling van strategie vooral als een
eindelijk is het alleen het resultaat dat telt. En dat mag er zijn.
interne aangelegenheid van directie en management gezien, zonder bijzondere toetsing door commissarissen. Op dit punt hadden wij ons
Wij hebben in 2012 periodiek, formeel en informeel, overleg gevoerd
achteraf bezien actiever moeten opstellen om aldus onze medeverant-
met het Centraal huurdersplatform en de Ondernemingsraad. Ook voor
woordelijkheid voor de risicotolerantie van de onderneming ten aan-
hen geldt dat er zeer veel(extra) werk verzet is. Wij hebben in het eer-
zien van de externe omgeving beter gestalte te geven. Het zou goed zijn
ste kwartaal 2013 in plenaire gesprekken het jaar 2012 geëvalueerd en
voortaan een keer per jaar een speciale bijeenkomst te beleggen voor
afscheid genomen van vertegenwoordigers van de huurders in het plat-
de strategische dialoog tussen bestuur, directie en Raad. Dan kan meer
form. Wij hebben in de respectievelijke sessies vastgesteld dat wij open
expliciet stil gestaan worden bij vragen als: kloppen onze assumpties
en doelgericht aan de totstandkoming van de fusie hebben gewerkt.
nog?; worden achterliggende scenario’s nog bevestigd door trends in de
De relatie tussen de raad enerzijds en het huurdersplatform en de OR
omgeving? Met andere woorden: doen we de dingen niet alleen goed,
anderzijds is altijd gebaseerd op respect. Met name bij het huurders-
maar doen we ook de goede dingen?
platform gaat het dan om de huurders, onze klanten. We hebben geen knelpunten geconstateerd.
Fusieproces Vervolgens komen wij nu te schrijven over de betrokkenheid van de
Met de bestuurder hebben wij simpelweg goed contact. Er is regelma-
Raad bij het fusieproces In 2012. In het najaar van 2011 hadden wij ons
tig bilateraal overleg(formeel en informeel) tussen de voorzitter en de
gerealiseerd dat het, gezien het hoge tempo in het proces waarmee wij
bestuurder, die beiden niet graag voor verrassingen komen te staan. Di-
instemden, niet goed doenlijk zou zijn om voltallig bij elke stap in het
verse keren spraken wij over alle mogelijke onderwerpen die een van de
proces betrokken te worden. De kar zou getrokken gaan worden door
partijen ter bespreking voorlegde; ook was er veel aandacht over welke
een stuurgroep van directeuren van de drie corporaties, met als toe-
informatie nu van belang en relevant is voor de commissarissen. Zowel
zichthouder en klankbord een begeleidingscommissie waarin voor elke
de bestuurder als de raad spreken de wens uit de samenwerking op de-
corporatie twee commissarissen zitting namen. Wij stemden ermee in
zelfde, plezierige voet voort te zetten.
dat dat voor ons voorzitter Urlings en Souren zouden zijn. Urlings werd ook de voorzitter van de begeleidingscommissie. Expliciete mandate-
In december 2012 heeft de raad afscheid genomen van de heren Engel-
ringsafspraken hebben wij bij de instemming echter niet gemaakt. In
man, Van Seventer en Ermans. Een woord van dank is op zijn plaats.
de praktijk kon de begeleidingscommissie zich zo als gedelegeerd bevoegd gaan gedragen. Achteraf moeten wij het achterwege laten van
Kerkrade, februari 2013
heldere mandaatverhoudingen als een fout bestempelen. Daardoor zijn
Maarten Engelman, Cyriel Ermans, Jo Souren, Lei Urlings en
op enige cruciale momenten de terugkoppeling door de collegae in de
Chris van Seventer.
commissie en de betrokkenheid bij de besluitvorming van de Raad als geheel onnodig onder druk komen te staan. De uitstekende onderlinge persoonlijke verhoudingen en de openhartigheid in enige besloten bijeenkomsten van de Raad hebben erger voorkomen. Dit neemt niet weg dat een vaag maar onaangenaam ‘spek en bonen’- gevoel bij de andere drie commissarissen toch een beetje is blijven hangen.
50
Jaarverslag 2012 - Woonmaatschappij Hestia groep
51