Jaarverslag 2012 Nederlandse Patiënten Vereniging, afdeling Zeist
Inhoudsopgave
Voorwoord 1
Het hospice ...................................................................................................................................... 2
2
De vrijwilligers ................................................................................................................................. 3 2.1
De cijfers .................................................................................................................................. 3
2.2
Het hospice .............................................................................................................................. 5
2.3
De thuiszorg............................................................................................................................. 6
3
De organisatie.................................................................................................................................. 7
4
Public relations ................................................................................................................................ 9
5
Netwerken ..................................................................................................................................... 10
6
Plannen voor 2013 ........................................................................................................................ 11
Voorwoord Beste Lezer, Het jaar 2012 was voor de Nederlandse Patiënten Vereniging, afdeling Zeist, één van veel veranderingen. Om maar wat te noemen:
het hospice is uitgebreid van 3 naar 4 bedden in het hospice hebben we een eigen keuken gekregen Diny van Oordt heeft afscheid genomen als bestuurslid Carola van Baaren heeft afscheid genomen als coördinator van de vrijwilligers We hebben afscheid genomen van vrijwilligers en er zijn weer nieuwe bijgekomen na de introductie training te hebben gevolgd En de afdeling Zeist van de NPV bestond dit jaar 25 jaar!
En daarnaast ging ons gewone werk natuurlijk door: vrijwilligers die mensen bijstaan, in het hospice Mirtehof of in een thuissituatie, in de laatste fase van hun leven. In het Jaarverslag 2012 dat voor u ligt vindt u een overzicht van alle activiteiten van het afgelopen jaar.
Anja Oosterhoff coördinator vrijwilligers
PS. De afbeelding op de voorkant is een zogenaamde Wordle. Deze is gemaakt op basis van dit jaarverslag. De grootte van de woorden geeft aan hoe vaak een woord voorkomt in het jaarverslag.
NPV afdeling Zeist | Jaarverslag 2012
1
1 Het hospice Het hospice is dit jaar ingrijpend verbouwd. Er is een extra kamer bijgekomen zodat we nu in totaal 4 hospice plaatsen kunnen bieden. Elke kamer bestaat nu uit een woonkamer met keukengedeelte, een slaapkamer en een sanitaire ruimte (douche, toilet, wastafel). Door een gift van Stichting Steun Ouderen was het dit jaar ook mogelijk een keuken toe te voegen aan het hospice. En door een gift van de van Tellingen-Pul stichting kon deze keuken ook volledig worden ingericht. Een magneet/krijtbord kon worden aangeschaft dankzij een gift van een vrijwilliger.
Het hospice heeft nu een aparte woonkeuken met alle moderne keukenapparatuur. “Door de nieuwe keuken is het mogelijk om ‘op maat’ en samen voor de cliënt te koken. Onmisbaar, want juist in een hospice is de beleving van het eten belangrijker dan het eten zelf. De maaltijden worden daardoor genietmomenten”, aldus diëtiste H. ten Have, die een lezing gaf over voeding in de laatste levensfase. Wethouder B.J. de Vries van de gemeente Zeist verrichtte op 28 september de officiële opening en ‘hakte’ zich een weg naar binnen. Tijdens de opening hing de heer J.N. van Amersfoort van Stichting Steun Ouderen een schilderij op met daarop de sponsornamen die hebben bijgedragen aan de nieuwe keuken. Ook de Zeister Nieuwsbode heeft hier aandacht aan besteed. NPV afdeling Zeist | Jaarverslag 2012
foto: www.deweekkrant.nl
2
2 De vrijwilligers 2.1 De cijfers Na het volgen van de introductiecursus zijn aan het begin van 2012 6 nieuwe vrijwilligers met hun werk begonnen. Voor het eerst hebben we nu ook een kookvrijwilliger die twee keer per week voor de hospicegasten het eten verzorgt. De gasten kunnen hierbij zelf opgeven wat ze willen eten en alles wordt vers ingekocht. Dit jaar zijn er 9 vrijwilligers met hun werk voor de NPV in Zeist gestopt. Vier van hen waren al meer dan 10 jaar bij het werk van de NPV betrokken. Het totaal aantal vrijwilligers is dus afgenomen. Aan het eind van het jaar hebben zich inmiddels 12 nieuwe vrijwilligers aangemeld. Het aantal vrijwilligers neemt af. Omdat het aantal hospice gasten niet afneemt en er ook regelmatig aanvragen zijn voor thuiszorg, moet er de komende tijd extra aandacht zijn aan het behouden van onze huidige vrijwilligers en het werven van nieuwe.
Aantallen vrijwilligers 50 40 30 Vrijwiligers
20
nieuw 10
vertrek
0 2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
-10 -20
Het totaal aantal vrijwilligers dat voor dit jaar is ingezet, is inclusief de inmiddels vertrokken vrijwilligers. Het jaar 2012 sluiten we af met 24 vrijwilligers. Hiervan zijn er:
4 met een time-out (tijdelijke stop) 2 alleen beschikbaar voor thuisaanvragen (één van de twee is langdurig ziek en niet inzetbaar) 1 kookvrijwilliger 2 reserve vrijwilligers die incidenteel kunnen worden ingezet.
Dit betekent dat er voor de zorg in het hospice elke maand 15 vrijwilligers beschikbaar zijn. Als we bedenken dat een vrijwilliger 5 dagdelen per maand wordt ingezet zijn er elke maand minimaal 17 vrijwilligers nodig. We hebben dus te weinig actieve vrijwilligers. Er wordt ook regelmatig een beroep gedaan op reserve vrijwilligers en af en toe werken vrijwilligers meer dan 5 dagdelen per maand. Dank aan al die vrijwilligers die iets extra’s doen als dat nodig is. NPV afdeling Zeist | Jaarverslag 2012
3
Gelukkig hebben zich 11 nieuwe vrijwilligers opgegeven, 8 via de speciale informatieavond en 3 in de periode daarna. Volgend jaar januari gaan zij starten met de basistraining. Afgelopen jaar hebben 3 vrijwilligers een training gevolgd bij de VPTZ. Het jaarlijkse uitstapje ging dit jaar naar de historische moestuin van Bartimeüs in Doorn. We hebben daar een rondleiding gekregen door de moestuin met veel achtergrondinformatie over het gebied en het gebouw. Daarna hebben we genoten van een ‘high tea’ met producten uit de streek en van broodjes, gebakken bij Bartimeüs. Tot slot hebben we een belevingstocht door de tuin gedaan met koppels van twee waarvan er één geblinddoekt was. Hierbij mochten bloemen worden gesneden die daarna ook mochten worden meegenomen naar huis. In december hebben de vrijwilligers een windlicht met kaars als kerstattentie gekregen.
NPV afdeling Zeist | Jaarverslag 2012
4
2.2 Het hospice Dit jaar hebben de vrijwilligers 18 gasten verzorgd in het hospice. Hiernaast is weergegeven wanneer deze gasten in het hospice hebben gelegen (de rode balken). De gemiddelde verblijfsduur was 46 dagen, met een minimum van 1 dag en een maximum van 335 dagen.
januari
Het gemiddelde aantal ligdagen per maand was 72. Hiernaast is de verdeling van het aantal ligdagen per maand weergegeven. Er zijn dit jaar geen dagen geweest waarop het hospice leeg heeft gestaan.
In de afgelopen jaren is het aantal gasten per jaar in het hospice gestegen. Deze trend is te zien in de grafiek hiernaast.
februari
maart
april
mei
juni
juli
augustus september
oktober
november
december
Ligdagen per maand 140 120 100 80
60 40 20 0
Aantal hospicegasten per jaar 25 20 15 10 5
0 2006
NPV afdeling Zeist | Jaarverslag 2012
2007
2008
2009
2010
2011
2012
5
2.3 De thuiszorg In 2012 zijn we 16 keer benaderd voor terminale thuiszorg. In 7 gevallen is er inderdaad thuiszorg verleend. De reden waarom niet in alle gevallen hulp kon worden geboden is divers. In sommige gevallen was de patiënt al overleden voor de eerste inzet. In andere gevallen is er na een oriënterend gesprek niet verder gegaan met de daadwerkelijke inzet, soms zorgde familie van de patiënt zelf voor aanvullende zorg of hebben we doorverwezen naar een andere instantie. In de grafiek hieronder is de trend van de afgelopen jaren weergegeven. In 2006 en 2007 zijn er veel thuiszorg inzetten geweest. De belangrijkste reden hiervoor is dat er in die jaren ook nachtzorg werd geleverd. Na 2007 is het aantal aanvragen voor nachtzorg sterk teruggelopen en wordt deze door de NPV ook niet meer verleend. Het verschil tussen het aantal aanvragen voor thuiszorg en het aantal keren dat vrijwilligers ook zijn ingezet is nog steeds groot. Het is bij mantelzorgers nog steeds onvoldoende bekend dat er een beroep op de NPV kan worden gedaan. Dit blijft een aandachtspunt in onze plannen voor PR. Bij elke thuisinzet wordt een brief gestuurd naar de betreffende huisarts met de mededeling dat er vrijwilligers actief zijn. Bij deze brief wordt ook een folder van de NPV meegestuurd.
50
3000
45 2500
40 35
aantallen
uren
Thuisaanvragen
2000
30 25
1500
uren verleende thuiszorg aanvragen voor thuiszorg verleende thuiszorg
20 1000
15 10
500
5 0
0
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
NPV afdeling Zeist | Jaarverslag 2012
6
3 De organisatie 25 jaar De NPV Zeist bestond dit jaar 25 jaar. Ter ere daarvan is voor de vrijwilligers een lezing georganiseerd over voeding in de laatste levensfase . Diëtiste Herma ten Have heeft deze lezing gehouden. De presentatie van deze lezing hebben de vrijwilligers als naslagwerk toegestuurd gekregen. Deze is ook in de zorgmap van de vrijwilligers opgenomen. Ook is de vrijwilligers twee workshops aangeboden. De ene ging over ‘Voeding in de palliatieve fase’ en is gegeven door de diëtiste die ook de lezing heeft gehouden. De andere workshop ging over ‘Hand- en voetmassage’ en is gegeven door Gerard van de Lagemaat. Gerard werkt zelf in een hospice en heeft cursussen gevolgd om zich deze materie eigen te maken. Ook van deze workshop is een instructie gemaakt voor de vrijwilligers zodat de opgedane ervaringen bewaard blijven en gebruikt kunnen worden. Op de jaarvergadering is een presentatie gegeven van het jaarverslag over het jaar 2011 en over de 25 jaar geschiedenis van de NPV in Zeist. Door de directie van de Mirtehof is aan de NPV een Zorg-Bijbel overhandigd ter ere van het 25-jarig bestaan. Deze bijbel heeft inmiddels een plekje gekregen in het open vak in de hospicekeuken. Ook is er een gebedenboekje aangeschaft.
Coördinatie Na elke dienst in het hospice belde één van de coördinatoren altijd de betreffende vrijwilliger om te vragen hoe het was gegaan. Per dag wordt nu één vrijwilliger nagebeld. Dit blijkt van beide kanten goed te voldoen. In bijzondere gevallen, zoals bij overlijden of een nieuwe opname, worden vrijwilligers altijd gebeld. Er is een overeenkomst en een werkwijze opgesteld voor kookvrijwilligers. In de hospice keuken is een keukendagboek neergelegd waar de kookvrijwilliger zijn bijzonderheden in rapporteert voor collega vrijwilligers. De algemene taken van een vrijwilliger zijn ook weer eens onder de loep genomen en gespecificeerd. Hierdoor is er meer duidelijkheid ontstaan over wat men van een vrijwilliger kan verwachten en waar een vrijwilliger voor staat. We zijn gestart met complementaire zorg. Vrijwilligers die de workshop ‘Hand- en voetmassage’ hebben gevolgd mogen dit ook in de praktijk toepassen wanneer de gasten daar prijs op stellen. Materialen hiervoor, zoals etherische olie, is hiervoor aangeschaft. Van de gasten die hiervan gebruik maken krijgen we hele positieve reacties. Eén van de coördinatoren heeft de cursus ‘Werken met beleid’ gevolgd bij de VPTZ. NPV afdeling Zeist | Jaarverslag 2012
7
Vergaderingen Dit jaar zijn ook plannen gemaakt om de coördinatoren regelmatig de teamoverleggen van de verzorging te laten bijwonen om zo de werkzaamheden beter te kunnen afstemmen. Wij zijn 7 keer bijeengekomen om het werk te evalueren met de vrijwilligers. Hier werd het werk besproken en geëvalueerd en soms een thema besproken. Op de ochtend- en middagbijeenkomst is de hospicemanager daar ook bij aanwezig. Gemiddeld kwamen hier ongeveer 13 vrijwilligers.
Mensen Diny van Oordt heeft afscheid genomen. Zij is eerst coördinator geweest en heeft daarna vele jaren als bestuurslid gewerkt. Daar was ze contactpersoon voor de coördinator met betrekking tot de vrijwilligers. Haar taak is overgenomen door Harmien Bos. Ook Carola van Baaren heeft afscheid genomen van de NPV. Zij was de eerste betaalde coördinator voor de NPV in Zeist en heeft ruim 6 jaar als coördinator gewerkt. Op 3 november is er een advertentie geplaatst in het Reformatorisch Dagblad en het Nederlands Dagblad.
Materiaal Er zijn 3 kluisjes aangeschaft voor de vrijwilligers waar ze tijdens hun dienst hun waardevolle voorwerpen, zoals sleutels en portemonnee, in kunnen opbergen. Ook is in die ruimte een kapstok geplaatst waaraan de vrijwilligers hun jas kunnen ophangen. Op de 4e etage van het hospice is een spreek/werkruimte waar de coördinator een sleutel van gekregen heeft. Deze ruimte wordt gedeeld met de verzorging. Het is de bedoeling dat de coördinatoren het komend jaar een vast dagdeel per week in de Mirtehof aanwezig zullen zijn. Eén van de vrijwilligers heeft georganiseerd dat de firma Meyra uit Amersfoort een Kelvin kuip relax rolstoel ter beschikking wilde stellen aan het hospice. Hier is dankbaar gebruik van gemaakt. Door de NPV zijn een aantal kunstwerken en foto’s, gemaakt door vrijwilligers, aangekocht. De kunstwerken hangen aan de muur in de hospicekamers.
NPV afdeling Zeist | Jaarverslag 2012
8
4 Public relations Op 17 maart was de Dag van de Zorg. In de Mirtehof werden belangstellenden geïnformeerd over de mogelijkheden voor zorg in de Mirtehof. Ook de vrijwilligers hebben hier een bijdrage geleverd. Half mei hebben Joke Breunissen en Carola van Baaren een interview gegeven voor het Charim blad ‘Contact’. 13 oktober was de internationale Dag van de palliatieve zorg. In het kader hiervan is door een vrijwilliger, samen met de teammanager van het hospice Joke Breunissen, een bijdrage geleverd aan een radioprogramma op radio Slotstad Zeist. Op 29 oktober is door vertegenwoordigers van de Mirtehof meegedaan aan een avond over vrijwilligersorganisaties van de gemeente Zeist. Doel van deze avond was het geven van bredere bekendheid van vrijwilligersorganisaties in de gemeente. Hier zijn ook de folders van het hospice terminale thuishulp uitgedeeld. Er is een nieuw informatiepakket opgesteld voor mensen die interesse hebben voor het vrijwilligerswerk. Dit is voor het eerst uitgedeeld op de informatie avond voor nieuwe vrijwilligers op 14 november. Deze avond werd bezocht door 15 mensen waarvan 8 zich hebben aangemeld voor de introductie cursus.
NPV afdeling Zeist | Jaarverslag 2012
9
5 Netwerken De coördinator neemt deel aan de overleggen van twee netwerken: Meander Omnium en het netwerk palliatieve zorg Utrecht Stad & Zuid Oost Utrecht. Meander Omnium heeft onder andere een Netwerk Vrijwillige Thuishulp. In dit netwerk werkt een tiental organisaties samen. Vrijwilligers van deze organisaties zetten zich in voor de inwoners van de gemeente Zeist. Het netwerk organiseert onder andere tweemaal per jaar overleggen. Bij deze overleggen is een coördinator van de NPV Zeist aanwezig geweest. Dit jaar is gewerkt aan een nieuwe, gezamenlijke folder om het werk van deze organisaties onder de aandacht te brengen. Hiermee kunnen mensen ook naar de juiste organisatie worden doorverwezen. Ook is door twee ambtenaren van de gemeente Zeist een presentatie gegeven over alle wijzigingen die op het gebied van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning worden doorgevoerd. Het is een goede plaats om contacten te onderhouden, weten wat de verschillende organisaties doen en naar elkaar kan worden doorverwezen. Elk jaar werd ook een themadag voor vrijwilligers georganiseerd. Omdat de subsidie hiervoor is stopgezet en de organisatie hiervoor al in volle gang was is deze themadag dit jaar versoberd uitgevoerd met alleen een lezing over paasrituelen en achtergronden. Het netwerk palliatieve zorg Utrecht Stad & Zuid Oost Utrecht is een samenwerkingsverband van organisaties dat zich inzet voor ontwikkeling en samenhang van palliatieve zorg voor patiënten en hun naasten. Ook de VPTZ is hierin vertegenwoordigd. Organisaties kunnen van elkaars werkwijze en methoden leren. Ook wordt er elke keer een actueel thema besproken. Dit regio coördinatoren overleg is dit jaar vier keer gehouden. Bij deze overleggen is een coördinator van de NPV Zeist aanwezig geweest.
NPV afdeling Zeist | Jaarverslag 2012
10
6 Plannen voor 2013 Bij het overzicht van aanvragen voor thuiszorg is al aangegeven dat deze aanvragen vaak veel te laat bij ons binnenkomen. De persoon om wie het gaat is soms al overleden voordat de eerste inzet van vrijwilligers kan worden gedaan. Verzoeken om ondersteuning door vrijwilligers kunnen worden gedaan door tussenkomst van wijkverpleegkundigen, huisartsen en transferverpleegkundigen uit het ziekenhuis. In de praktijk blijkt dat aanvragen bijna altijd via de wijkverpleegkundigen bij ons binnenkomen of direct via de familie. Huisartsen en ziekenhuizen weten ons nog te weinig te vinden De afgelopen jaren is al veel gedaan aan het vergroten van de bekendheid van ons werk bij de huisartsen in de gemeente Zeist. Ze hebben onder andere een nieuwe folder gekregen en zijn persoonlijk benaderd. Hier moet nog extra aandacht aan worden gegeven, evenals aan de bekendheid bij verpleegkundigen in het ziekenhuis. Dit jaar willen we verschillende thuiszorg organisaties in de gemeente Zeist benaderen met een presentatie van ons werk en de mogelijkheden die we bieden voor palliatieve thuiszorg. Er zal ook meer aandacht worden gegeven aan de presentatie van ons werk in de pers. Van belangrijke activiteiten, zoals de komst van nieuwe vrijwilligers, zal altijd een persbericht naar de kranten worden gestuurd. Omdat we meer vrijwilligers nodig hebben en het verloop groter dreigt te worden kan worden overwogen om vaker dan één keer per jaar nieuwe vrijwilligers te werven. Verder zal worden nagegaan op welke websites we ons kunnen presenteren zodat instellingen en mantelzorgers ons sneller kunnen vinden.
NPV afdeling Zeist | Jaarverslag 2012
11