jaarverSlag 2009
dubbelportret samen verder kijken
inHoudsopGave
jaarverSlag 2009
voorwoord profiel BKr Kerncijfers 2009 producten en diensten vis Klantgroepen stakeholders organisatie data en systemen Financiële ontwikkeling jaarrekening Accountantsverklaring privacyparagraaf Assurance-rapport deelnemerslijst personalia
2 4 6 8 14 18 22 28 30 32 33 51 52 54 56 59
dubbelportret
Stakeholders in gesprek met BKR
12
“samen naar oplossingen zoeken, is goed voor iedereen” Rob van Leusden, Crédit Agricole Deveurope Claudia Vermeulen, BKR
16
“hoe preciezer de gegevens, hoe kleiner de kans op fraude“ Lineke Minkjan, Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie Jan van Beek, BKR
20
“Waar bemoeien ze zich mee?” Odet Sleeswijk, Tara Corporate TraininG Peter Hermsen, BKR
26
“beter samenwerken is noodzakelijk voor financiële stabiliteit” Piero Crivellaro, ACCIs Sjaak van Leeuwen, BKR
| 1
BKR Jaarverslag 2009 | Voorwoord
VOORWOORD
SAMEN verder kijken
“We hebben de opgaande lijn te pakken; problemen worden adequaat aangepakt, initiatieven zijn er te
Toekomstgericht en transparant
over en het belangrijkste: iedereen heeft er zin in.”
BKR staat midden in de samenleving. Dat is voor mij de hoofd boodschap van dit jaarverslag over 2009. Welke kant we ook opkijken, om ons heen zien we stakeholders. Interactie met hen is van groot belang, met als sleutelbegrippen: toekomstgericht en transparant. Die interactie vindt u ook terug in de dubbelportretten die dit jaarverslag sieren. Een vertegenwoordiger van BKR en een stakeholder wisselen met elkaar van gedachten. Onder het motto ‘samen verder kijken’ ontstond een boeiende dialoog gericht op de toekomst.
Inmiddels zit mijn eerste jaar als Algemeen directeur erop. En ik kan u verzekeren, het is mij uitstekend bevallen. BKR is een prachtig bedrijf met loyale en zeer betrokken medewerkers. In 2009 hebben we een flinke ommezwaai gemaakt. Dat blijkt alleen al uit de vier nieuwe MT-leden die ik op deze pagina’s met genoegen aan u voorstel. Ook wij hebben in 2009 ‘samen verder gekeken’. We hebben onze blik naar binnen gericht, maar vooral ook naar buiten. Onze bevindingen hebben we samengevat in een nieuwe middellange termijn strategie. Daarmee is de koers voor de komende jaren bepaald.
Peter W. van den Bosch
Dat we niet alleen plannen maken, illustreer ik hier graag met een aantal ontwikkelingen die in 2009 hebben plaatsgevonden. Intern zijn twee van onze drie kernprocessen geherstructureerd: ICT en Operations. Functies en structuren werden aangepast zodat we de juiste mensen weer op de juiste
plek hebben zitten. Ook zorgen een flink aantal nieuwe medewerkers voor een mooie combinatie met de talrijke oudgedienden. Met onder andere een imago-onderzoek onder consumenten hebben we in 2009 goed om ons heen gekeken. Uit dat onderzoek kwamen sterke en verbeterpunten naar voren waarmee we hard aan de slag zijn gegaan. Zo bezinnen we ons de komende tijd op onze positionering. In 2010 hoort en ziet u hier meer van. Midden in de samenleving betekent ook dat je als bedrijf nogal wat meemaakt. Alleen al door de kredietcrisis verschenen we regelmatig in de media. De economische malaise had ook gevolgen voor het aantal toetsingen dat is uitgevoerd. Andere opvallende ontwikkelingen vormden het faillissement van DSB Bank en het stilleggen van het Landelijk Informatiesysteem Schulden. Al met al is 2009 voor BKR wederom een veelbewogen jaar geweest. Een jaar waarin we duidelijk de opgaande lijn te pakken hebben gekregen. Problemen worden adequaat aangepakt, initiatieven zijn er te over en het belangrijkste: iedereen heeft er zin in. Dat zie en voel ik. Ik hoop van harte dat u daar ook de eerste signalen van opvangt en dat u samen met ons verder wilt kijken naar de toekomst. Ik verheug me op 2010. De interactie met onze stakeholders. De vernieuwingen die we voor onze deelnemers gaan realiseren. En op de samenwerking met mijn (nieuwe) collega’s. Natuurlijk onder het motto: samen verder kijken. Tiel, 29 maart 2010
Peter W. van den Bosch Algemeen directeur
Peter Hofman manager Operations
2 |
Claudia Braaksma manager Human Resources
Erik van de Poel manager ICT
Wolter Karssenberg directeur Compliance
Charles Bruns manager Relatiemanagement
Peter W. van den Bosch Algemeen directeur
| 3
BKR Jaarverslag 2009 | ProfieL BKR
PROFIEL BKR
Focus op mens en maatschappij
In imago-onderzoek scoort BKR hoog op betrouwbaarheid, deskundigheid, integriteit en objectiviteit.
met Operational Exellence
Visie en strategie Uitgangspunt bij de visie en strategie is dat het beheersen van het kredietrisico de basisfunctie voor BKR en haar deelnemers is. Richting consument en maatschappij heeft BKR de functie om overkreditering te voorkomen.
Visie BKR draagt op objectieve wijze bij aan het beheersen van krediet- en frauderisico’s en het voorkomen van over kreditering. BKR doet dit zonder winstoogmerk voor haar deelnemers, consumenten en de maatschappij als geheel.
4 |
Strategie De strategische focus van BKR is Operational Excellence. Onze bedrijfsvoering is erop gericht om onze klanten continu betrouwbare producten en diensten te leveren. Daarvoor onderhouden we onze volledige productenen dienstenportefeuille volgens de huidige kwaliteits standaarden tegen realistische kosten. In dit kader informeren wij onze deelnemers over kredieten en gsm- abonnementen die consumenten hebben afgesloten en ontwikkelen we producten in het kader van risico management. Producten en diensten die deelnemers helpen een verantwoorde afweging te maken bij de verstrekking van een nieuw krediet of gsm-abonnement. Daarnaast stellen we kennis en infrastructuur ter beschikking om fraude in het financiële verkeer te voorkomen.
Positionering
Privacy
BKR is een organisatie die een belangrijke maatschappelijke rol vervult. Een onmisbare rol in het huidige financiële verkeer. We zijn gespecialiseerd in het beheer en de u itwisseling van privacygevoelige gegevens. De door ons verstrekte informatie is gebaseerd op objectieve gegevens. Wij geven geen oordeel over de kredietwaardigheid van individuele consumenten. Transparantie is een sleutelbegrip om onze maatschappelijke rol goed te kunnen vervullen.
Aan privacybescherming hechten wij veel waarde. Wij werken op basis van een beheersysteem waaronder het Algemeen Reglement en de Privacy Gedragscode. Regelmatig wordt dit beheersysteem getoetst aan de laatste eisen. In het assurance rapport van de externe accountant staat aan welke strenge eisen wij op dit gebied voldoen.
Imago-onderzoek Wij willen meer proactief en zichtbaar worden in de samenleving, voeling houden met en aansluiten op maatschappelijke ontwikkelingen. Daarom hebben we in 2009 een imagoondezoek onder consumenten laten uitvoeren door onderzoeksbureau MarketResponse. Onze naamsbekendheid is hoog, ruim driekwart van de geïnterviewden kent BKR. Maar liefst 83% van de respondenten gaf aan het belangrijk te vinden dat er een instantie als BKR is. Op belangrijke imago-aspecten als betrouwbaarheid, deskundigheid, integriteit en objectiviteit scoren we uitstekend. Verbeter punten zijn er ook. Deze liggen vooral op het vlak van de inhoudelijke bekendheid. Zo denkt een derde van de consumenten dat wij beslissen of iemand wel of geen krediet krijgt, terwijl dat duidelijk een taak is van de kredietverstrekker.
Wat BKR biedt In het Centraal Krediet Informatiesysteem (CKI) beheren wij de informatie over kredieten en gsm-abonnementen die deelnemers (kredietverlenende organisaties en aanbieders van mobiele telefonie) met consumenten hebben afgesloten. Deelnemers leveren informatie aan voor CKI en kunnen informatie uit CKI opvragen. Deze informatie kunnen we voor deelnemers aanvullen met producten voor risico management, zoals Monitoring en BKR Score. De informatie uit CKI helpt deelnemers een verantwoorde afweging te maken voor kredietverstrekking of het afsluiten van een gsm-abonnement. Wij verstrekken, op verzoek, ook infor matie aan consumenten over hun persoonlijke gegevens die in CKI staan. Zij hebben het recht op correctie als deze gegevens fouten bevatten. Facilitaire producten (EVA en SFH) Naast eigen producten stellen wij onze infrastructuur en diensten beschikbaar voor producten die aansluiten bij onze doelstelling. Dit betreft facilitaire dienstverlening waarbij wij onze expertise op het gebied van grootschalige privacy gevoelige databases en infrastructuur, aanbieden voor gegevensuitwisseling. De gegevens zelf zijn in dit geval geen eigendom van BKR. Op dit moment stellen wij onze infrastructuur beschikbaar voor twee fraudepreventiesystemen: EVA en SFH.
| 5
BKR Jaarverslag 2009 | Kerncijfers 2009
Kerncijfers 2009
>19
overzicht
miljoen raadplegingen CKI
van de belangrijkste ontwikkelingen
>25
miljoen geregistreerde kredieten in CKI
In de onderstaande overzichten vindt u informatie die de ontwikkel ing van BKR weergeeft. Zo ziet u de omvang van en het aantal informatie verstrekkingen uit het Centraal Krediet Informatiesysteem (CKI). Ook krijgt u inzicht in de ontwikkeling van het medewerkersbestand. De cijfers geven de stand weer op 31 december van het betreffende jaar. Informatieverstrekking aan deelnemers
29.265
20.654
19.322
15.000
20.000
10.000
26.639
30.000
37.534
20.000
35.202
40.000
19.935
25.000 21.357
Aantal raadplegingen facilitaire producten (x1.000)
21.340
Aantal raadplegingen CKI (x1.000)
10.000
5.000
18.989
Omvang CKI (x1.000)
0
0
09
08
07
06
09
05
08
07
06
05
Gemiddeld tarief geautomatiseerd raadplegen CKI (€)
8.000
0,4
0,31
0,30
0,30
0,30
3.675
0,2 3.295
3.196
3.095
2.831
2.000
3.744
4.000
0,33
0,3 5.032
5.863
6.000
6.710
7.344
Aantal monitoringsmeldingen en verstrekte BKR Scores (x1.000)
0
09
08
Monitoringsmeldingen
07
06
09
05
2008
2007
2006
2005
Aantal personen waarvan de gegevens zijn verwerkt in het bestand
11.573
11.240
10.842
10.479
9.990
Totaal aantal kredieten
25.610
23.973
22.965
21.907
20.487
9.476
9.334
9.053
8.373
7.766
16.135
14.640
13.912
13.534
12.720
5
6
7
7
9
Doorlopend
58
64
67
70
72
Overig
37
30
26
23
19
Aantal beëindigde kredieten Aantal lopende kredieten Waarvan (%): Aflopend
Aflopende kredieten zijn kredieten met een vooraf vastgestelde einddatum. Doorlopende kredieten hebben deze niet. Onder ‘Overig’ vallen kredieten die door hun kenmerken niet behoren tot aflopende of doorlopende kredieten, zoals een krediet bij een thuiswinkelorganisatie.
0,1
0
2009
08
07
06
05
Verstrekte BKR Scores
BKR Score en Monitoring zijn aanvullingen op de informatie die een deelnemer op verzoek krijgt als hij CKI raadpleegt. Met facilitaire producten worden EVA en het SFH-systeem bedoeld.
Informatieverstrekking aan consumenten
Aantal inzages (x 1.000) Tarief voor inzage (€)
Medewerkers 2009
2008
2007
2006
2005
117,7
112,5
123,7
117,0
110,6
4,50
4,50
4,50
4,50
4,50
Gemiddeld aantal FTE’s Ziekteverzuim (%)
2009
2008
2007
2006
2005
85,7
86,1
89,5
87,7
87,4
5,7
7,1
3,9
5,5
5,5
FTE staat voor Fulltime Equivalent. Dit is het gemiddeld aantal medewerkers omgerekend naar fulltime arbeidsplaatsen. Op 31 december 2009 had BKR in totaal 113 medewerkers in dienst.
6 |
| 7
BKR Jaarverslag 2009 | producten en diensten
Producten en diensten
De kracht van BKR
Het bestaande producten- en dienstenaanbod van BKR heeft in 2009 geen bijzondere ontwikkelingen ondergaan. Wij beheren privacygevoelige gegevens en informeren aangesloten organisaties hierover. Deze gegevens bevinden zich in verschillende bestanden. Het grootste bestand, CKI, bevat informatie over particuliere kredieten en gsm-abonnementen.
We zien een stijging in het aantal CKI-registraties en een daling van het aantal raadplegingen. Daarnaast stellen wij onze infrastructuur en diensten beschikbaar voor de fraudepreventiesystemen EVA en SFH. In de navolgende paragrafen doen wij verslag van onze producten en diensten: CKI, EVA en FH.
Centraal Krediet Informatiesysteem (CKI) CKI is het bestand van waaruit wij deelnemers informeren over kredieten en gsm-abonnementen. In CKI registreren we persoons- en kredietgegevens. Persoonsgegevens zijn: geboortenaam, geboortedatum, adres en woonplaats. Onder kredietgegevens vallen: het soort krediet, het kredietbedrag, het moment waarop iemand over het krediet of gsm-abonnement kan beschikken en de verwachte en daadwerkelijke laatste aflossingsdatum. Betalingsachter standen en andere bijzonderheden die lopende de overeenkomst optreden, maken ook deel uit van deze informatie. Alle gegevens blijven vijf jaar na beëindiging van het krediet of gsm-abonnement bewaard. De informatie uit CKI helpt deelnemers een verantwoorde afweging te maken voor kredietverstrekking of het afsluiten van een gsm‑abonnement. De informatie in CKI is objectief en feitelijk. Wij doen geen uitspraken over de krediet waardigheid van consumenten.
8 |
Risicomanagement: Monitoring en BKR Score Risicomanagement speelt een steeds belangrijkere rol bij kredietacceptatie en -beheer. Met Monitoring en de BKR Score-producten kunnen deelnemers risico’s beter inschatten. Met Monitoring informeren wij aangesloten organisaties dagelijks actief over actuele ontwikkelingen bij personen in CKI waarmee de deelnemer een lopende klantrelatie heeft. Dat kan gaan over de afsluiting van een nieuwe overeenkomst of het optreden van een betalings achterstand. Monitoring signaleert wanneer er iets verandert in de situatie van de klant en geeft aan of toetsing in het kader van kredietbeheer zinvol is. Aan de hand van BKR Score-producten kunnen deelnemers statistische inschattingen maken over de hoogte van het risico op betalingsproblemen bij een lopende of eventueel nieuwe overeenkomst. Dit risico wordt berekend door gegevens over het leen- en aflosgedrag van de betreffende persoon te vergelijken met dezelfde gegevens van alle – ruim 11 miljoen – personen in CKI. Een variant op BKR Score is BKR ScoreData. Daarmee leveren we op basis van ons bestand variabelen aan, die de deelnemer in een eigen scorekaart kan verwerken. BKR Score-producten worden bepaald op grond van objectieve en actuele informatie. Net als bij de basis raadpleging van CKI geeft BKR met een score geen advies over het al dan niet verlenen van een krediet. Deelnemers zijn zelf verantwoordelijk voor de interpretatie van de score en beslissen zelf of zij een krediet verstrekken.
>3,7 miljoen MONITORINGSMELDINGEN
>5,8 miljoen BKR scores verstrekt
CKI
>19,3 miljoen raadplegingen
EVA
<11,5 miljoen gegevens
>31,8 miljoen
SCORE MONITORING PRODUCTEN
raadplegingen
BKR
LIS
SFH
3,4 miljoen raadplegingen
in ontwikkeling 9 initiatiefnemers
| 9
BKR Jaarverslag 2009 | PRODUCTEN EN DIENSTEN
“De bereidheid om samen naar oplossingen
Partijen behorend tot de initiatiefnemers LIS:
te zoeken, is goed voor ons, goed voor de
• NVVK – Vereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankieren • Stichting Leger des Heils Welzijns- en Gezondheidszorg • VNG – Vereniging van Nederlandse Gemeenten • Aedes – Vereniging van woningcorporaties
• EnergieNed – Vereniging van Energieproducten, -handelaren en -retailbedrijven • VME – Nederlandse Vereniging voor Marktwerking in Energie • Thuiswinkel.org • NVB – Nederlandse Vereniging van Banken • VFN – Vereniging van Financieringsondernemingen in Nederland
Externe Verwijzings Applicatie (EVA)
Stichting Fraudebestrijding Hypotheken (SFH)
Landelijk Informatiesysteem Schulden (LIS)
EVA (Externe Verwijzings Applicatie) is het gezamenlijke fraudepreventiesysteem van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) en de Vereniging van Financierings ondernemingen in Nederland (VFN). Bij EVA liggen eigendom en beheer van de gegevens bij de leden. Wij vervullen in EVA een faciliterende rol door onze kennis en infrastructuur beschikbaar te stellen voor gegevensuitwisseling tussen NVB- en VFN-leden. Registratie van en mutatie op deze gegevens doen de leden zelf.
Het SFH-systeem is het fraudepreventiesysteem van de Stichting Fraudebestrijding Hypotheken (SFH). In dit systeem kunnen bij SFH aangesloten verstrekkers van hypotheken hypotheekfraude – en pogingen daartoe – in een vroeg stadium signaleren en met elkaar uitwisselen.
Een brede initiatiefgroep, verenigd in de Stichting LIS i.o., wil al geruime tijd betalingsachterstanden van huur en energie en schulden bij de sociale dienst vastleggen in een Landelijk Informatiesysteem Schulden. Dit systeem heeft als doel het aantal problematische schuldsituaties terug te dringen. De initiatiefnemers willen de bouw en het beheer van dit systeem bij BKR onderbrengen.
consument en goed voor BKR.” Rob van Leusden, Crédit Agricole Deveurope
Feiten en cijfers CKI, Monitoring en Score In 2009 hebben deelnemers ruim 19 miljoen keer CKI geraadpleegd. Dit is een teruggang van 9,5% ten opzichte van het aantal raadplegingen in 2008. Op 31 december 2009 stonden in CKI de gegevens van meer dan 11,5 miljoen mensen geregistreerd, met in totaal ruim 16 miljoen lopende, en meer dan 9,4 miljoen afgelopen contracten. In 2009 werden 9,9 miljoen overeenkomsten in CKI via Monitoring gevolgd en was er sprake van ruim 3,7 miljoen meldingen. Daarnaast hebben deelnemers meer dan 5,8 miljoen keer om een BKR Score verzocht, oftewel ruim 30% van alle raadplegingen in CKI ging gepaard met een BKR Score aanvraag. Het aantal geregistreerde contracten steeg in de afgelopen vijf jaar met bijna 50%, het aantal raadplegingen met ruim 25%. De verwachting is dat de echte groei er nu uit is. In 2009 is het aantal raadplegingen zelfs voor het eerst gedaald. Voor 2010 houden we rekening met een afname van de particuliere kredietverlening en daarmee met een lichte daling van het aantal raadplegingen. We verwachten dat de vraag naar aanvullende CKI-producten, in het kader van risicomanagement, relatief wel zal toenemen.
In EVA kunnen NVB- en VFN-leden nagaan of een (rechts) persoon een frauderisico vormt. EVA werkt daarbij op basis van hit of no hit. Dit betekent dat het systeem alleen aangeeft of de getoetste (rechts)persoon wel of niet in het systeem voorkomt. Daarnaast kent EVA een extra functionaliteit waarmee financiële instellingen automatisch kunnen checken of (nieuwe) klanten op (inter)nationale sanctielijsten voorkomen. Dit zijn lijsten die in het kader van terrorismeen criminaliteitsbestrijding zijn opgesteld door de EU en de Amerikaanse Overheid (OFAC). Deze functionaliteit speelt in op de internationale regelgeving die verbiedt zaken te doen met personen of organisaties die op deze lijsten voorkomen.
Zo kan fraude bij hypotheekaanvragen worden voorkomen en worden kosten, veroorzaakt door fraude, beperkt. De rol die BKR voor het SFH-systeem vervult, is gelijk aan de rol die we voor EVA vervullen. Als facilitaire organisatie stellen wij onze kennis en infrastructuur ter beschikking, maar eigendom en beheer van de gegevens liggen bij de SFH. Ook het SFHsysteem werkt op basis van hit of no hit. Dit betekent dat het systeem alleen aangeeft of de gegevens van de bevraagde persoon wel of niet in het systeem voorkomen.
In 2009 heeft het College bescherming persoonsgegevens (CBP) ook op het tweede ontwerp een negatieve zienswijze gegeven. De initiatiefgroep heeft daarom eind 2009 haar werkzaamheden stilgelegd en een beroep op de politiek gedaan om LIS alsnog mogelijk te maken.
Ontwikkeling SFH In 2009 waren er 3,4 miljoen raadplegingen van SFH, een daling ten opzichte van 2008 (3,9 miljoen).
Ontwikkeling EVA In 2009 waren er 31,8 miljoen raadplegingen van EVA, een daling ten opzichte van 2008 (33,7 miljoen).
10 |
| 11
BKR Jaarverslag 2009 | producten en diensten
STELLING
01
DUBBELPORTRET
“Samen naar oplossingen zoeken, is goed voor iedereen”
NAAM: Rob van Leusden BEDRIJF: Crédit Agricole Deveurope FUNCTIE: Product manager Crédit Agricole Deveurope
Is een interactieve database beter voor de deelnemer, beter voor de consument en beter voor het milieu? Rob van Leusden – product manager Crédit Agricole Deveurope – en Claudia Vermeulen – teammanager Operations Zakelijk en projectleider Gebruikersorganisatie bij BKR – vinden van wel. Rob van Leusden: “Een interactieve database kan zeker een positieve bijdrage leveren aan onze workflow. Als het afvinken van papieren lijstjes niet meer nodig is, scheelt dat namelijk een hoop werk. En minder papier gebruiken is natuurlijk beter voor het milieu. Dat we als kredietverstrekker gemakkelijk gegevens kunnen aanpassen, is een goede ontwikkeling. Het wordt nog mooier als er onderlinge koppelingen komen met andere databases zoals GBA.” Claudia Vermeulen: “BKR Online wordt opgezet voor straight through aanlevering en verstrekking van kredietgegevens. Met een interactieve database kunnen we de papierstroom digitaliseren. Dat maakt het werkbaarder voor de deelnemer, gemakkelijker te raadplegen en de kans op fouten in de gegevensoverdracht neemt af. Er loopt ook een vooronderzoek naar de mogelijkheden om aan te sluiten op GBA. Rob van Leusden: “In de praktijk wordt heel krampachtig gedaan over identificatie op basis van het BSN. Als dat wordt toegestaan, wordt controle een stuk eenvoudiger.” Claudia Vermeulen: “Als bij kredietverstrekking sneller de juiste persoon kan worden vastgesteld, kunnen we de deelnemer en de consument nog beter tegen overkreditering beschermen. BKR heeft in dat kader deelgenomen aan de consultatie ronde voor de nieuwe wetgeving met betrekking tot BSN in de financiële sector.” Rob van Leusden: “De informatie die we gebruiken om een goede afweging voor kredietverstrekking te maken, halen we nu uit verschillende bronnen, want als je informatie over een consument wilt hebben, is dat er. De vraag is nu of die informatie eenvoudig, eenduidig en op een betrouwbare manier kan worden verstrekt.”
“Als fouten sneller inzichtelijk zijn, kunnen we zaken sneller oplossen.”
12 |
NAAM: Claudia Vermeulen
Claudia Vermeulen: “Het functioneren van BKR is gebaseerd op vertrouwen. We zijn één van de drie partijen in Nederland die is gecertificeerd als Privacy Audit Proof. BKR is dat nu voor het derde jaar op rij. Uiteraard krijg je zo’n certificering niet zomaar. Omdat wij op het gebied van privacy aan de hoogste eisen moeten en willen blijven voldoen, betekent dit dat ook dat we de hoogste veiligheidseisen hanteren bij het ontsluiten van datagegevens via internet. Daardoor duren nieuwe ontwikkelingen helaas soms wat langer. We moeten er namelijk niet aan denken dat kredietgegevens op straat komen te liggen.
BEDRIJF: BKR FUNCTIE: Teammanager Operations Zakelijk en projectleider Gebruikers organisatie
Met een interactieve database wordt exact duidelijk hoeveel kredietgegevens zijn ingediend, afgehandeld en wat retour is gestuurd. Bovendien krijgt de deelnemer à la minute een bestand waarop hij kan reageren. Gegevens kan hij vervolgens in het eigen systeem aanpassen en geautomatiseerd weer terugsturen. We kunnen straks ook zien, waar in het proces iets fout gaat.” Rob van Leusden: “Als fouten sneller inzichtelijk zijn, kunnen we zaken sneller oplossen. Kredietaanvragen verlopen al digitaal. Wat is er dan mooier als we ook met BKR digitaal kunnen communiceren? Ik vraag me nog wel af hoe BKR meer voor de consument kan betekenen? Krijgen ze bijvoorbeeld gemakkelijker inzage in hun gegevens? Dat gebeurt nu ook netjes hoor, maar de consument moet er wel voor naar de bank komen om een document in te vullen.”
“Als bij kredietverstrekking sneller de juiste persoon kan worden vastgesteld, kunnen we de deelnemer en de consument nog beter tegen overkreditering beschermen.”
Claudia Vermeulen: “Dat heeft te maken met de identificatieplicht. We zijn een onderzoek gestart naar de mogelijkheid om – net als bij de Belastingdienst – met DigiD in te loggen om geautoriseerd gegevens te kunnen inzien. Er blijft natuurlijk de verificatieplicht bij BKR. De mogelijkheden daartoe zoeken we op dit moment uit. We denken daarin procesgericht. We beginnen en eindigen daarbij bij de klant. Centraal staat hun behoefte en hoe wij daarin kunnen voorzien.” Rob van Leusden: “De bereidheid om samen naar oplossingen te zoeken, is goed voor ons, goed voor de consument en goed voor BKR. De ontwikkelingen die BKR heeft ingezet, zijn voor ons al goed merkbaar. Ga zo door. En als er bij ons processen kunnen worden verbeterd, horen we dat graag.”
| 13
BKR Jaarverslag 2009 | VIS
VIS
geef id-fraude geen kans
VIS Totaal >14,4 miljoen documenten geregistreerd
Verificatie Informatie Systemen B.V. is een 100% dochter onderneming van BKR, met één product: het Verificatie Informatie Systeem (VIS). VIS informeert het bedrijfsleven en publieke instellingen over de unieke nummers van gestolen, vermiste of om andere redenen ongeldig verklaarde identiteits- en reisdocumenten uit binnen- en buitenland.
VIS heeft als doel het voorkomen van schade bij het bedrijfsleven en de overheid door frauduleus handelen met ongeldige identiteitsdocumenten. VIS werkt eenvoudig en snel. Wie op het systeem is aan gesloten, kan binnen enkele seconden nagaan of een aangeboden identiteits- of reisdocument geldig of ongeldig is, ongeacht de aard of de herkomst van het document. VIS werkt op basis van hit of no hit. Dit betekent dat het systeem alleen aangeeft of het opgevraagde document wel of niet in het systeem voorkomt.
Bronnen VIS kent drie bronleveranciers: • de Rijksdienst voor het Wegverkeer (RDW) voor de Nederlandse op naam gestelde rijbewijzen • het agentschap Basisadministratie Persoonsgegevens en Reisdocumenten (BPR) voor de Nederlandse reisdocumenten • het Korps Landelijke Politiediensten (KLPD) voor de reisdocumenten uit andere landen die in Nederland als identiteitsbewijs kunnen worden gebruikt én de Nederlandse reis- en verblijfsdocumenten die door verschillende Nederlandse (overheids)instanties worden uitgegeven.
Kerncijfers Het overzicht op de volgende pagina geeft informatie over de omvang van VIS. De cijfers geven de stand weer op 31 december 2009. Het aantal documenten en het aantal landen van herkomst heeft alleen betrekking op de identiteits- of reisdocumenten die fysiek in VIS aanwezig zijn. Met VIS worden echter veel meer identiteits- of reis documenten geverifieerd. Deze overige documenten zijn aanwezig in bestanden van andere organisaties en worden benaderd via een link vanuit VIS.
Ontwikkeling VIS
RIJBEWIJZEN 8,2 MILJOEN TOERISTENKAART 3
0% VISum 283.000
Nadat aanvankelijk het aantal raadplegingen in VIS sterk toenam, is sinds 2007 een daling waarneembaar. Deze daling heeft zich in 2009 voortgezet. Het aantal reguliere raad plegingen (x1.000) was 8.874 (ten opzichte van 10.381 in 2008). We hebben te maken met de actuele economische ontwikkelingen en andere aanbieders op deze markt. Voor 2010 is de omzetontwikkeling door de huidige economische situatie onzeker.
2% VNG kaart 315.000
2%
57% VERBLIJFS VERGUNNING 284.000
2%
Paspoorten 5,3 MILJOEN
37%
Gegevens vanuit 198 landen
14 |
| 15
BKR Jaarverslag 2009 | VIS
STELLING
02
DUBBELPORTRET
“Hoe preciezer de gegevens, hoe kleiner de kans op fraude”
NAAM: Lineke Minkjan BEDRIJF: Koninklijke Notariële Beroeps organisatie FUNCTIE: Hoofd afdeling Praktijkuitoefening van de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie
Van vingerafdruk tot bodyscan; identiteitscontrole zal geïnten siveerd worden en vraagt om aanvullende diensten binnen VIS. Lineke Minkjan – hoofd afdeling Praktijkuitoefening van de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie – en Jan van Beek – BKR accountmanager VIS – buigen zich over deze stelling. Hun conclusie: biometrische gegevens zullen in de toekomst zeker een rol spelen om fraude met identiteitsbewijzen te voorkomen. Lineke Minkjan: “In de loop der jaren is op allerlei manieren geprobeerd notarissen om de tuin te leiden met gestolen of vervalste identiteitsbewijzen. Door gebruik te maken van onder andere VIS en GBA is fraude in de meeste gevallen voorkomen. Door de toepassing van biometrische gegevens wordt het voor fraudeurs steeds lastiger identiteitsdocumenten na te maken. Ze nemen daarom steeds vaker hun toevlucht tot verandering van de identiteit met look-a-likes. We bieden notarissen speciale cursussen om echtheidskenmerken van documenten te onderscheiden en wijzen hen op manieren waarop documenten kunnen worden vervalst. We geven ook cursussen over hoe ze mensen kunnen vergelijken met degene op een foto. Maar het blijft lastig om te bepalen of de afstand tussen bijvoorbeeld neus en bovenlip klopt. Dergelijke kenmerken kan een systeem als VIS volgens mij ook niet herkennen.” Jan van Beek: “Look-a-like kenmerken kun je inderdaad niet vastleggen in een systeem. Als ik naar de kapper ga, zie ik er al heel anders uit dan toen ik drie jaar geleden mijn paspoort verlengde. Er worden echter steeds meer biometrische gegevens opgeslagen op identiteitsdocumenten zoals vingerafdrukken en in de toekomst wellicht ook de iris. Die unieke persoonlijke kenmerken zijn echter zonder apparatuur moeilijk te onderscheiden.”
“Identiteitscontrole vormt de basis van ons werk. Daarom gaan we ervan uit dat iedere notaris zo’n controle uitvoert. Op die manier worden fraudeurs er zo uitgevist.”
16 |
Lineke Minkjan: “Moeten alle notariskantoren dan apparaten hebben om irisscans of vingerafdrukken te nemen?”
NAAM: Jan van Beek BEDRIJF: BKR FUNCTIE:
Jan van Beek: “Een irisscan is erg kostbaar en voert nog te ver, maar met vinger afdrukken gaat het snel. Er zijn nu al bedrijven die als toegangsbeveiliging een vingerafdruk gebruiken. Economisch gezien zijn maatregelen om fraude te voorkomen echt noodzakelijk. Het Ministerie van Justitie schat de economische schade van inschrijving bij een gemeente met een vals document op € 35.000 per geval. Het passeren van bijvoorbeeld een hypotheekakte bij de notaris betreft tegenwoordig al gauw het tienvoudige van dat bedrag. Het afgelopen jaar passeerden 1,25 miljoen akten de burelen van notarissen. Evenzoveel keren toetsten de notarissen identiteitsdocumenten in VIS. Dat leverde bijna 10.000 hits op van gestolen, vermiste of anderszins ongeldig verklaarde reis- en identiteitsdocumenten.”
Accountmanager VIS
Lineke Minkjan: “Via ons intranet kunnen notarissen inloggen en VIS en GBA raadplegen. Het zou mooi zijn als we bijvoorbeeld paspoortgegevens naar de gemeente konden sturen met de vraag of zij dat identiteitsdocument ook werkelijk hebben afgegeven. Of dat we binnen het GBA ook gegevens over uitgifteplaats, -datum en -nummer kunnen opvragen. Dat gaat binnenkort ook gebeuren. Hoe preciezer we gegevens kunnen raadplegen, hoe kleiner de kans op fraude wordt.
“Het ministerie van Justitie schat de economische schade van inschrijving bij een gemeente met een vals document op € 35.000 per geval.”
Notarissen raadplegen nu al VIS als ze bijvoorbeeld een paspoort controleren. Zo’n check is niet verplicht, maar identiteitscontrole vormt de basis van ons werk. Daarom gaan we ervan uit dat iedere notaris zo’n controle uitvoert. Op die manier worden fraudeurs er zo uitgevist. Dat is ook een van de redenen waarom álle notarissen VIS gebruiken. Het zou voor notarissen natuurlijk gemakkelijk zijn als ze met één handeling alle bronnen kunnen raadplegen.” Jan van Beek: “BKR wil daarin graag facilitair zijn. Bijvoorbeeld door meer data beschikbaar te stellen. Daarbij moeten we wel kijken wat wettelijk mogelijk en toegestaan is en of er behoefte aan is. VIS is nu alleen een databank om nummers van reis- en identiteitsdocumenten te kunnen controleren. Er is echter recent een productmanager aangesteld om nieuwe ideeën rondom VIS te ontwikkelen. Bijvoorbeeld om naast VIS automatisch ook andere databases te raadplegen of om, net als de KNB, cursussen op te zetten voor deelnemers om look-a-like fraude tegen te gaan.”
| 17
BKR Jaarverslag 2009 | klantgroepen
klantgroepen
Op de bres voor deelnemers en consumenten
Ontwikkeling inzageverzoeken Na een daling van het aantal inzageverzoeken in 2008 laat 2009 een stijging zien. In 2009 heeft de afdelingen Inlichtingen en Inzage 117.725 verzoeken tot inzage verwerkt.
Organisaties die bij ons zijn aangesloten, noemen we deelnemers. Daaronder vallen banken, financieringsmaatschappijen, thuis winkelorganisaties, creditcardorganisaties en aanbieders van mobiele telefonie. Alleen deelnemers hebben toegang tot CKI. Aan consumenten geven we, op verzoek, informatie over hun persoonlijke gegevens die in CKI staan.
3,4
19,3 CKI EVA
Intensieve relaties
Consumentenvoorlichting
Het totaal aantal deelnemers, per 31 december 2009, is 219 (aantal deelnemers per 31 december 2008: 213). In de loop der jaren is met hen een intensieve relatie opgebouwd. Een relatie die voortvloeit uit het reciprociteitsbeginsel: deelnemers leveren informatie aan, die wij op verzoek ook weer aan hen verstrekken. Wij hebben daardoor een bijzondere band met deelnemers aan CKI en hechten dan ook sterk aan hun klant tevredenheid. Klanttevredenheid vereist continu aandacht voor de kwaliteit van de door ons geleverde producten en diensten, en stelt eisen aan de communicatie met onze deelnemers. Dankzij de personele versterking die in 2009 is gerealiseerd, kunnen we de contacten met onze deelnemers intensiveren en onze dienstverlening verder optimaliseren.
Iedereen in Nederland heeft het recht in te zien wat in CKI over hem bekend is. Consumenten kunnen uitsluitend hun eigen gegevens opvragen. Hiervoor vullen zij bij een willekeurige bank in Nederland een aanvraagformulier in, dat naar BKR wordt verstuurd. Wij selecteren de gegevens die over die persoon bekend zijn en sturen het gegevensoverzicht naar de consument. Wij willen de toegang tot de eigen informatie laagdrempelig houden. Daarom is de bijdrage voor het inzien van de eigen gegevens onveranderd € 4,50.
Interactieve klantportal
Wij hechten ook veel belang aan een goede informatievoorziening. Naast de informatie op onze website www.bkr.nl, waar onder andere antwoorden te vinden zijn op ‘de meest gestelde vragen’, werden in 2009 ruim 102.000 telefonische vragen beantwoord.
Een belangrijke stap in de communicatie naar onze deelnemers is de ontwikkeling van een interactieve klantportal. Aan deze nieuwe portal voor deelnemers wordt momenteel hard gewerkt. In 2010 willen we een site realiseren waarop wij onze deelnemers kunnen voorzien van belangrijke (actuele) informatie en ontwikkelingen en waarop zij straks online kunnen registreren en toetsen.
Iedere consument heeft het recht om een verzoek tot correctie in te dienen als hij vindt dat zijn gegevens fouten bevatten. Daarvoor dient de consument eerst te praten met de deelnemer die de gegevens heeft laten verwerken. Als zij er samen niet uitkomen, kan de consument het geschil voorleggen aan de Geschillencommissie BKR.
18 |
SFH
5%
19,3 37% 37% > 25,6 MILJOEN > 25,6 MILJOEN
> 54,5 MILJOEN > 54,5 MILJOEN RAADPLEGINGEN RAADPLEGINGEN 42,8 MILJOEN
KREDIETEN
RAADPLEGINGEN 31,8
€0,33 per raad pleging
5%
3,4
58%
KREDIETEN
Doorlopende kredieten
58%
31,8
Overig
219
DEELNEMERS Banken, financieringsmaatschappijen, thuiswinkelorganisaties, creditcard organisaties en aanbieders van mobiele telefonie
Aflopende kredieten
CONSUMENTEN
BKR
117.725 INZAGES
> 11,5 MILJOEN Kredietnemers €4,50 per inzage
102.000 vragen van consumenteN telefonisch beantwoord
| 19
BKR Jaarverslag 2009 | klantgroepen
STELLING
03
DUBBELPORTRET NAAM: Odet Sleeswijk BEDRIJF: Tara Corporate Training FUNCTIE: Trainer/ loopbaanadviseur
“Waar bemoeien ze zich mee?” BKR oordeelt teveel. Met deze stelling is consument en trainer/loopbaanadviseur Odet Sleeswijk van Tara Corporate Training het eigenlijk wel eens. Weet BKR’s teammanager Marketing & Communicatie Peter Hermsen haar beeld te nuanceren? Odet Sleeswijk is nogal uitgesproken: “BKR komt op mij over als: Big Brother is watching you. Als consument beslis ik zelf wel of ik krediet wil of niet. Een paar jaar geleden klopte ik bij mijn bank aan voor een hypotheek, daarvoor werden mijn gegevens bij BKR gecheckt. Ik was me van geen kwaad bewust, maar het bleek dat ook ik bij BKR geregistreerd stond. Eerlijk gezegd schrok ik daar van want ik ben toch geen wanbetaler?” Peter Hermsen: “Ik kan me deze misvatting over ons werk voorstellen. Mensen denken vaker dat alleen wanbetalers geregistreerd staan en ook dat wij beslissen of ze wel of geen hypotheek krijgen. Dat is niet zo. De BKR-gegevens zijn voor de kredietverstrekker een hulpmiddel om iemands kredietwaardigheid te beoordelen. Als BKR kennen wij het totaalplaatje niet. Wij weten bijvoorbeeld niet wat iemand verdient. Wij beheren en registreren alleen kredietgegevens. Op basis van de toetsuitslag bekijken banken en aanbieders van mobiele telefoons vervolgens zelf of ze wel of geen hypotheek verstrekken of abonnement afsluiten.” Odet Sleeswijk: “Bij mij overheerst nog wel het idee: een registratie bij BKR betekent dat je een wanbetaler bent.” Peter Hermsen: “Dat is een negatieve benadering. We beschikken juist over een heel positief systeem. We beheren kredietgegevens van ruim 11 miljoen mensen van wie gelukkig maar een klein percentage met een achterstand geregistreerd staat. Iemand wordt bijvoorbeeld ook geregistreerd als hij of zij een creditcard of betaalrekening met een kredietlimiet heeft. Belangrijkste doelen van die registratie zijn: overkreditering bij de consument voorkomen en de financiële risico’s bij de
kredietverstrekker beperken. Geregistreerd staan is niet erg. Het wordt minder als je een A-codering achter je naam hebt. Een status die je overigens niet zomaar krijgt. Daar zijn aanmaningen van de kredietverstrekker aan voorafgegaan en er volgt ook eerst een verplichte vooraankondiging van de deelnemer dat deze jou wil gaan registreren met een achterstand.”
NAAM: Peter Hermsen BEDRIJF: BKR FUNCTIE: Teammanager Marketing & Communicatie
Odet Sleeswijk: “Ik ben blij te horen dat mijn registratie bij BKR niet bij voorbaat te maken heeft met mijn imago als betaler. De vermelding bij BKR voelde bij mij in eerste instantie alsof ik mijn zaakjes financieel niet op orde had.” Peter Hermsen: “Ik kan me voorstellen dat je het vervelend vindt te horen over een BKR-registratie terwijl je niet goed weet wat deze inhoudt. Op dat gebied kunnen we de consument dus nog beter informeren. De snelste weg om inzage te krijgen in jouw gegevens, is om bij je bank een formulier in te vullen en op te sturen. Dan krijg je binnen een paar dagen de gegevens thuisgestuurd. Merk je dat je verkeerd geregistreerd staat, dan heb je het recht op correctie. Een verzoek hiertoe moet je overigens niet bij BKR indienen maar bij de deelnemer die je bij BKR heeft geregistreerd. Hij voert de gegevens namelijk in ons systeem in. Weigert hij om aan te passen of is er verschil van inzicht, dan is er een onafhankelijke geschillen commissie bij wie je terecht kunt.”
“Belangrijkste doelen van registratie zijn: overkreditering bij de consument voorkomen en de financiële risico’s bij de kredietverstrekker beperken.” Odet Sleeswijk: “Ik begrijp nu beter hoe het werkt. Een registratie bij BKR betekent dus niet automatisch dat je een slechte betaler bent. En met het predicaat wanbetaler tref je me in mijn normen en waarden. Bovendien bemoeit BKR zich helemaal niet met mijn hypotheek. Na jouw uitleg is mijn mening flink bijgesteld en sta ik niet meer pontificaal achter de stelling. Wel denk ik dat het goed is om het verhaal dat jij me hebt verteld over te brengen op alle consumenten.” Peter Hermsen: “Daar gaan we de komende tijd zeker onze uiterste best voor doen!”
“De vermelding bij BKR voelde bij mij in eerste instantie alsof ik mijn zaakjes financieel niet op orde had.”
20
| 21
BKR Jaarverslag 2009 | stakeholders
stakeholders
Samenwerken in (internationale) netwerken
Naast deelnemers en consumenten zijn nog diverse andere partijen direct, of indirect, bij onze dienstverlening betrokken. Deze contacten vinden we heel belangrijk. Daarom is er r egel matig afstemming met koepelorganisaties van deelnemers en participanten, en met andere stakeholders waaronder NVB, VFN, de Autoriteit Financiële Markten, het Ministerie van Financiën, de Begeleidingscommissie Landelijk Informatiesysteem Schulden en het College bescherming persoonsgegevens. Ook internationaal worden de netwerken steeds belangrijker. Bestuur
Commissie van Toezicht
Een Algemeen Bestuur bestuurt BKR. In dat bestuur zijn alle deelnemersgroeperingen vertegenwoordigd. Dit is vastgelegd in de statuten van BKR. Het Algemeen Bestuur is met name verantwoordelijk voor de goedkeuring van het beleid op middellange en lange termijn. Het Algemeen Bestuur heeft een aantal van haar taken gedelegeerd aan het Dagelijks Bestuur. Dit bestuur bestaat uit een onafhankelijke voorzitter, secretaris, penningmeester en een plaatsvervangend voorzitter. Zij zijn verantwoordelijk voor het directe toezicht op de BKR-organisatie. De dagelijkse leiding van BKR is in handen van een statutaire directie. Het Dagelijks Bestuur is in 2009, naast de reguliere bijeenkomsten, eenmaal in besloten vergadering bijeengekomen om te voldoen aan de governance bepalingen. In haar rol van directe toezichthouder heeft het Dagelijks Bestuur regelmatig overleg met de directie van BKR. Op 1 februari 2009 is de heer P. W. van den Bosch afgetreden als lid van het bestuur in verband met zijn benoeming tot Algemeen directeur van BKR per 1 april 2009. Naast de functie van bestuurslid werd daarmee ook de functie van secretaris vacant. Op 9 juni 2009 werd de heer C. Droppert benoemd als lid en secretaris van het bestuur. In 2009 heeft het bestuur de directie gevraagd met een voorstel te komen tot verdere optimalisering van de corporate governance structuur. Naar verwachting zal de nieuwe structuur in 2010 worden vastgesteld.
Onder verantwoordelijkheid van het bestuur beoordeelt de Commissie van Toezicht of wij en – tot op zekere hoogte – de deelnemers de BKR-reglementen correct naleven. Hierover rapporteert en adviseert zij aan het bestuur. De commissie vestigt haar aandacht vooral op bewaking van privacy gevoelige gegevens in CKI. De afbakening van bevoegdheden en verantwoordelijkheden tussen het bestuur, de commissie en de directie ligt vast in reglementering. De Commissie van Toezicht is een onafhankelijke commissie. De leden hebben geen directe relatie met BKR, haar deelnemers of de Geschillencommissie BKR.
22 |
Geschillencommissie BKR De Geschillencommissie oordeelt of BKR en de deelnemer zich hebben gehouden aan de reglementaire verplichtingen die gelden voor de verwerking van privacygevoelige gegevens in CKI. Dit doet zij uitsluitend op verzoek van een consument die het niet eens is met de registratie van zijn gegevens. De Geschillencommissie bestaat uit onafhankelijke deskundigen op het gebied van privacywetgeving en kredietverlening. Zij worden benoemd door de rechtbank Amsterdam. De uitspraken van de Geschillencommissie zijn bindend voor alle partijen. In 2009 heeft de Geschillen commissie zeven keer een bindend advies uitgesproken. De uitspraken zijn gepubliceerd op www.bkr.nl.
VFN Aanbieders mobiele telefonie
NVB
BC* SFH
Verbond van Verzekeraars BC* EVA
Thuiswinkel. Org
TECHNISCHE COMMISSIE
NVVK
BKR
BC* Landelijk Informatiesysteem Schulden
Nibud
BES
TUUR
ACCIS
GESCHILLEN COMMISSIE BKR COMMISSIE VAN TOEZICHT
College bescherming persoonsgegevens
Autoriteit Financiële Markten Ministerie van Financiën
* BC = Begeleidings Commissie
| 23
BKR Jaarverslag 2009 | stakeholders
“Gezien het huidige, lage niveau van grens overschrijdende kredietverlening in de markt voor consumentenkrediet, zou faciliteren van directe toegang een optie kunnen zijn.” Piero Crivellaro, ACCIS
Technische Commissie
Internationale samenwerking
De Technische Commissie is een adviesorgaan voor de directie. In deze commissie zitten vertegenwoordigers uit het deelnemersveld en BKR-medewerkers. Zij signaleren en behandelen kwesties of verzoeken met betrekking tot de inhoud en de werking van CKI. In haar advies houdt de commissie rekening met de technische en praktische gevolgen voor onze dienstverlening. Op basis van deze adviezen neemt de directie een beslissing.
Centrale regelgeving neemt toe omdat financiële dienst verlening steeds vaker grensoverschrijdend plaatsvindt. Daarmee stijgt – in aanvulling op de nationale krediet gegevens – ook de behoefte aan betrouwbare krediet informatie uit andere Europese landen. Wij werken al jaren samen met collega informatiebureaus in Duitsland, België, Italië en Oostenrijk om kredietgegevens op een gelijkwaardig niveau, snel en efficiënt internationaal te kunnen uitwisselen. Inmiddels zijn ook contacten gelegd met een kredietinformatiebureau in Polen.
Nibud Het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) zet zich in om het financieel besef van consumenten te vergroten, zodat zij beter verantwoorde financiële beslissingen kunnen nemen. Het Nibud richt zich voornamelijk op voorlichting en onderzoek. Daarnaast bevordert het Nibud de deskundigheid van bedrijven en instanties die zich bezighouden met geldzaken van consumenten, zoals maatschappelijk werk en het financiële bedrijfsleven. Wij hechten veel waarde aan de werkzaamheden van het Nibud en de onafhankelijke rol die het instituut vervult. Vandaar dat wij het instituut al sinds lange tijd financieel ondersteunen. Deze steun werd in 2009 gecontinueerd. Om de onafhankelijkheid van het instituut te waarborgen, verwachten wij dat het Nibud ook op de financiële steun van de overheid kan blijven rekenen.
24 |
Europa • I nternationale samenwerking met collega informatie bureaus in Duitsland, België, Italië, Oostenrijk en Polen • Aangesloten bij ACCIS, de Europese vereniging van kredietinformatiebureaus en vertegenwoordigd in de Public Affairs Working Group van ACCIS • Deelnemer aan de Expert Group on Credit Histories, geïnitieerd door De Europese Commissie
Wij zijn aangesloten bij ACCIS, de Europese vereniging van kredietinformatiebureaus. ACCIS onderkent het grote belang van internationale samenwerking en wil actief ontwikkelingen op het gebied van kredietverlening en kredietinformatie volgen. Wij zijn daardoor in staat tijdig in te spelen op de toenemende Europese regelgeving. Wij zijn ook vertegenwoordigd in de Public Affairs Working Group van ACCIS. Deze werkgroep ondersteunt het Executive Committee van ACCIS op deelgebieden. In 2009 is een zogeheten position paper voorbereid over eventuele aanpassing van de privacywetgeving als gevolg van technologische ontwikkelingen. Volgens de werkgroep is aanpassing van de richtlijn Dataprotectie (95/46EG) niet noodzakelijk.
Deelname aan Expert Group on Credit Histories De Europese Commissie vindt dat grensoverschrijdende particuliere kredietverlening onvoldoende van de grond komt binnen de EU. De Commissie wil deze marktsituatie doorbreken en heeft de Expert Group on Credit Histories in het leven geroepen om haar daarover te adviseren.
BKR vertegenwoordigde, samen met ACCIS en krediet informatiebureaus uit Ierland en Polen, de informatieindustrie in deze Expert Group. De uit 20 leden bestaande Expert Group bestond daarnaast uit vertegenwoordigers van kredietaanbieders, nationale privacy-autoriteiten en consumentenbelangenorganisaties. Eind april 2009 heeft de Expert Group haar adviesrapport aan de Commissie opgeleverd met daarin 22 aanbevelingen. Het is nog niet bekend hoe de Commissie zal omgaan met het ontvangen adviesrapport en de daarin beschreven aanbevelingen.
| 25
BKR Jaarverslag 2009 | stakeholders
STELLING
04
DUBBELPORTRET
“Beter samenwerken is noodzakelijk voor financiële stabiliteit”
NAAM: Piero Crivellaro BEDRIJF: ACCIS FUNCTIE: Public Affairs manager ACCIS
Een nationale aanpak van kredietrisico’s is op termijn onvoldoende in een globaliserende markt. Dit blijkt uit het interview van Sjaak van Leeuwen (BKR) met Piero Crivellaro, Public Affairs Manager van ACCIS in Brussel. Sjaak van Leeuwen: “Vindt u dat landen op Europees niveau zouden moeten samenwerken om de consument te behoeden voor financiële- en kredietrisico’s?” Piero Crivellaro: “Jazeker. Door de economische en financiële crisis zijn Europese overheden en financiële instellingen ervan doordrongen dat beter samenwerken noodzakelijk is om te komen tot financiële stabiliteit. In de afgelopen maanden zijn maatregelen genomen – en andere zijn in voorbereiding – om de regelgeving uit te breiden, het toezicht op financiële instellingen te intensiveren, de consument te beschermen tegen oneerlijke financiële praktijken en om hen meer bewust te maken van de risico’s.” Sjaak van Leeuwen: “Wat is het belang van financiële voorlichting in dit proces?” Piero Crivellaro: “De financiële voorlichting van consumenten is erg belangrijk. Consumenten dienen financiële- en kredietrisico’s te kunnen herkennen. Overheden, vaak in samenwerking met financiële instellingen, ontwikkelen financiële voorlichtingsprogramma’s om consumenten te helpen financiële producten en de daaraan gerelateerde risico’s beter te begrijpen. Europese kredietregistratiebureaus lopen al jaren voorop in de ontwikkeling van dergelijke programma’s.” Sjaak van Leeuwen: “Is financiële voorlichting een agendaonderwerp tijdens het ACCIS AGM-congres in juni?” Piero Crivellaro: “Absoluut. Financiële voorlichting is het hoofdthema van onze conferentie. Er zijn veel experts uitgenodigd voor dit congres die hun ervaringen met financiële voorlichting zullen presenteren. De consument staat in toenemende mate centraal in de maatregelen die worden genomen
om kredietrisico te beperken. Een duidelijk voorbeeld hiervan op Europees niveau is de Consumer Credit Directive (CCD).”
NAAM: Sjaak van Leeuwen BEDRIJF: BKR FUNCTIE: Senior
Sjaak van Leeuwen: “De CCD voorziet in directe toegang van buitenlandse kredietverstrekkers tot kredietregisters in andere landen van de Europese Unie. Wat vindt u daarvan?
Bedrijfsjurist
Piero Crivellaro: “Gezien het huidige, lage niveau van grensoverschrijdende kredietverlening in de markt voor consumentenkrediet, zou faciliteren van directe toegang een optie kunnen zijn. Maar het is op dit moment waarschijnlijk niet de beste optie. Directe toegang vereist afstemming en harmonisatie van de complexe, nationale kredietregistratiesystemen en gebruiken om kredietrapporten te raad plegen en, boven alles, het wederkerigheidsprincipe te respecteren. Dat is de basis voor up-to-date kredietinformatie.” Sjaak van Leeuwen: “Directe toegang was ook een belangrijk onderwerp in het rapport dat vorig jaar werd gepresenteerd door de Expert Group on Credit Histories (EGCH). Aangezien u lid was van deze expertgroep ben ik benieuwd naar uw visie op de aanbevelingen van de EGCH.” Piero Crivellaro: “De EGCH heeft van de Europese Commissie de opdracht gekregen om oplossingen te zoeken om de circulatie van kredietgegevens binnen de EU te verbeteren met als doel een geïntegreerde Europese kredietmarkt voor consumenten te ontwikkelen. Het EGCH rapport bevat 22 aanbevelingen. De belangrijkste: één pan-Europees kredietregistratiesysteem is geen realistische optie en vormt op korte termijn geen effectieve oplossing. Mijn lidmaatschap van de EGCH was een interessante ervaring omdat de meeste experts weinig wisten van de kredietregistratiesector en de rol die kredietregistratiebureaus spelen in het kredietverleningsproces. Velen denken dat kredietregistratiebureaus aan de kant van de kredietverlener staan en de vijand zijn van de consument. Kredietregistratiebureaus verstrekken alleen informatie en nemen niet deel aan het besluitvormingsproces om wel of geen krediet te verlenen.” Sjaak van Leeuwen: “Tot slot: denkt u dat de bestaande Data Protection Directive (DPD)* stand kan houden gezien de snelle technologische ontwikkelingen?” Piero Crivellaro: “De Europese Commissie heeft al duidelijk gemaakt dat zij van plan is de DPD te moderniseren om de regelgeving beter aan te laten sluiten op nieuwe technologische ontwikkelingen. Ik verwacht vóór het einde van dit jaar een voorstel voor herziening van de DPD.”
“De financiële voorlichting van consumenten is erg belangrijk, zij dienen financiële- en kredietrisico’s te kunnen herkennen.”
26 |
* Richtlijn voor bescherming van de persoonlijke levenssfeer op Europees nivo (in Nederland is dit uitgewerkt in de Wet Bescherming Persoonsgegevens)
| 27
BKR Jaarverslag 2009 | organisatie
organisatie
BKR in vogelvlucht
In 2009 is de focus op samenwerken komen te liggen. Er is op alle fronten hard gewerkt aan vooruitgang en ontwikkeling. Er ligt een nieuwe strategie, de jaarplannen zijn geschreven en de medewerkers werken nu – met focus op deze plannen – aan de toekomst. Dit terwijl er vanwege onderbezetting een groter appèl is gedaan op de medewerkers.
Het is van belang dat wij blijven leren van onszelf en van onze omgeving. (Zelf)reflectie, feedback geven en ontvangen, proces- en productevaluaties et cetera, spelen hierbij een belangrijke rol.
Ter voorbereiding op de introductie van Performance Management zijn alle functiekarakteristieken tegen het licht gehouden en waar nodig herschreven of aangepast. Ook zijn voor alle functies de benodigde competenties benoemd en de resultaatgebieden per functie beschreven. Bovendien is het management getraind in het werken met deze nieuwe systematiek.
Actieve bijdrage OR Benoemingen
Samen vooruit
Met 2008 werd een roerige periode met veel personeels wisselingen afgesloten. Vanaf april 2009 wordt de vacature van Algemeen directeur ingevuld door Peter van den Bosch. Hij heeft veel ervaring opgedaan in de financiële dienst verlening en het bankwezen, zowel op bestuursniveau als in het managen van projecten, operationele processen en automatisering. Daarnaast heeft hij diverse bestuursfuncties vervuld bij onder andere de VFN (Vereniging van financieringsondernemingen in Nederland), de Stichting Financiële Dienstverlening, Hypotheken Data Netwerk, de Raad van Advies van de NVVK (Vereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankieren) en het FDN (Financierings Data Netwerk). In de loop van 2009 werd een nieuw managementteam gevormd. Dit MT bestaat uit zes personen. Naast de Algemeen directeur is Wolter Karssenberg directeur Compliance. Vier management posities worden bezet door nieuwe medewerkers. Medio 2009 zijn Charles Bruns en Claudia Braaksma aangetreden; respectievelijk als manager Relatiemanagement en manager Human Resources. In het najaar van 2009 werden Peter Hofman en Erik van de Poel benoemd als respectievelijk manager Operations en manager ICT.
De doelstelling van ons personeelsbeleid is de afgelopen jaren gelijk gebleven. Wij voeren een sociaal beleid met marktconforme arbeidsvoorwaarden, vergelijkbaar met het bank- en verzekeringswezen. In 2009 is veel aandacht besteed aan de ontwikkeling van de medewerkers; zowel op individueel niveau als BKR-breed. De verdere ontwikkeling van de drie kerncompetenties (samenwerken, klant gerichtheid en procesmatig denken en werken) hebben veel aandacht gekregen.
28 |
Het ziekteverzuim over 2009 was 5,7%. Hoewel hiermee een dalende trend is ingezet is dit een relatief hoog percentage. Dit wordt deels verklaard door het eerste kwartaal van 2009 (9,2%) als nasleep van het hoge ziekteverzuim van eind 2008. Over de overige periode van 2009 is er vooral sprake geweest van niet beïnvloedbaar ziekteverzuim.
Performance Management Wij willen een lerende organisatie zijn. In 2009 is daarom gestart met de voorbereiding om Performance Management in te voeren. Ook dit zal een bijdrage leveren aan de verdere ontwikkeling van onze medewerkers.
De Ondernemingsraad van BKR bestaat uit zeven leden. Zij zijn werkzaam op verschillende afdelingen en vormen een representatieve afspiegeling van ons medewerkersbestand. De OR vormt het inspraak- en medezeggenschapsorgaan binnen BKR en hoopt een positieve bijdrage te leveren aan een gezonde organisatie. De OR heeft in 2009 onder andere positief geadviseerd over de herstructurering van de kernfuncties ICT en Operations. Bovendien heeft de OR ingestemd met een vergoedings regeling voor opleidingen. De OR blijft zich ook in 2010 inzetten voor BKR en haar medewerkers en zal een actieve bijdrage leveren aan de personeelsbelangen en het ondernemingsbeleid.
Herinrichting Operations De organisatie van de afdeling Operations is op 1 december 2009 gewijzigd. De organisatieonderdelen Service & Support Desk en Dataverwerking zijn samengevoegd tot het team Operations Zakelijk. Het team Inlichtingen & Inzagen heeft een naamswijziging ondergaan en heet nu Operations Particulier. Daarnaast is een team Datakwaliteits management opgericht.
Uitgangspunten voor de herinrichting van de afdeling Operations zijn onder meer procesgericht werken, korte lijnen, heldere verantwoordelijkheden, functiestructuur conform BKR-structuur en de bediening van twee klantgroepen (deelnemers en consumenten). Ook is de organisatie in lijn gebracht met eerder door BKR geformuleerde uitgangspunten voor de scope van de activiteiten van Operations en de daarbij behorende bedrijfsprocessen. Het team Datakwaliteitsmanagement ondersteunt de afdeling Operations bij het geschikt houden van de data in CKI. Daarbij wordt onder andere onderzocht of de data voldoet aan uitgangspunten ten aanzien van actualiteit, compleetheid, correctheid en uniciteit. De uitkomsten van deze onderzoeken worden, waar mogelijk voorzien van verbetervoorstellen, gerapporteerd aan het afdelings management.
Herinrichting ICT De structuur van de ICT-afdeling is op 1 juli gewijzigd. Er is een splitsing gemaakt in de afdeling Systeembeheer (verantwoordelijk voor een betrouwbare infrastructuur) en de afdeling Applicatie Ontwikkeling (verantwoordelijk voor verbeteringen in de applicaties). Door deze splitsing zijn beide afdelingen beter in staat zich optimaal te richten op hun kerntaken. Ook is een team Informatie Management opgericht. Deze afdeling speelt een centrale, coördinerende en bepalende rol bij de vormgeving van alle interne informatiestromen. De informatiemanagers borgen de afstemming van processen en prioriteiten. Zij geven vorm aan de informatie-architectuur en helpen de BKR-afdelingen om impactanalyses, functionele ontwerpen en beleidsvoorstellen te maken. Met de komst van Informatie Management is het lange termijn informatiebeleid binnen BKR geborgd.
| 29
BKR Jaarverslag 2009 | data en systemen
data en systemen
Beschikbaar, betrouwbaar en veilig
Wij willen de beschikbaarheid en capaciteit van onze systemen optimaal laten aansluiten op de geautomatiseerde processen van de deelnemers. Niet alleen de systemen, ook de inhoud van onze database en de wijze waarop de privacy wordt gewaarborgd, zijn van groot belang. De betrouwbaarheid van onze systemen, de kwaliteit van de beheerde data en de beveiliging van de privacygevoelige informatie zijn bepalend voor de realisatie van onze doelstellingen.
Onze deelnemers stellen terecht hoge eisen aan de beschikbaarheid, betrouwbaarheid en beveiliging van onze systemen. Ook in 2009 hebben we hier op verschillende manieren in geïnvesteerd.
Nazorg CKI 2 De introductie van CKI 2 in 2008 was een omvangrijke klus. Er is ook in 2009 nog veel energie gestoken in de nazorg om de betrouwbaarheid en de continuïteit van de dienst verlening te waarborgen.
Service Level Agreement In augustus 2009 is het eerste Service Level Agreement opgeleverd. In een brochure – die is verspreid onder de deelnemers – zijn de concrete leveringsvoorwaarden van BKR vastgelegd. Beschrijvingen van beheerprocessen, afspraken over serviceniveaus en gehanteerde reactietijden zijn hiermee inzichtelijk geworden. Naast het SLA kunnen deelnemers zich ook abonneren op de maandelijkse SLA-rapportage. Deze rapportage verschaft volledig inzicht in de daadwerkelijke performance van onze systemen. Het SLA is van toepassing op CKI 2, VIS, EVA en SFH.
Calamiteitenplan De systemen van BKR zijn – op één uur per nacht na – continu beschikbaar. Maar ook bij storingen en calamiteiten continueert BKR haar dienstverlening. Van grote stroom storingen in Tiel en omgeving hebben onze deelnemers in 2009 door de diverse voorzorgsmaatregelen niets gemerkt. Die constante beschikbaarheid is van groot belang. Daarom is hier in 2009 opnieuw in geïnvesteerd. Onder de noemer Business Continuity Management (BCM) is het bestaande calamiteitenplan geactualiseerd. Met twee back-upsystemen – een in Tiel en een in Lelystad – en maandelijkse testen waarborgen we de continuïteit van het systeem.
Brochure SLA (Service Level Agreement): een overeenkomst waarin de werkafspraken worden weergegeven welke voortvloeien uit de overeengekomen reglementen. In het SLA wordt vastgelegd wat er moet worden gedaan om de verantwoordelijkheden uit het reglement te realiseren.
Privacybescherming Bescherming van de privacy is een basisvoorwaarde binnen onze dienstverlening. Privacybescherming heeft vooral betrekking op juistheid, volledigheid en actualiteit van de informatie en de beveiliging daarvan. De eisen die worden gesteld aan de bescherming van de privacy en het afleggen van verantwoording daarover, nemen steeds verder toe. Deelnemers zijn er zelf verantwoordelijk voor dat BKR- informatie, in overeenstemming met de BKR-reglementen, wordt verwerkt. Wel monitort onze afdeling Compliance het deelnemergedrag en behandelt zij klachten. Compliance bewaakt de kwaliteit van de privacybescherming onder andere door risico-analyses en controleprogramma’s uit te voeren. In opdracht van BKR onderzoekt een externe accountant periodiek het stelsel van maatregelen en procedures met betrekking tot de privacybescherming. BKR is één van de weinige bedrijven in Nederland die zijn gecertificeerd op het gebied van privacybescherming (www.privacy-audit-proof.nl).
CKI interactief Wij werken hard aan de ontsluiting van CKI via internet. In het najaar van 2009 zijn we begonnen om een aantal essentiële vernieuwingen aan CKI door te voeren. Bovendien ontwikkelen wij, als vervanging van Faxtoetsen en DSRMregistreren, een klantportal waarmee deelnemers volkomen veilig kunnen toetsen en registreren via een beveiligde website. Met de nieuwe klantportal ontvangen deelnemers in 2010 ook volledige toetsberichten en het volledige overzicht van contracten per kredietnemer. Bovendien informeren we deelnemers nog vollediger over de verwerking van álle aangeleverde mutaties, waardoor synchronisatie van de database van een deelnemer met het CKI ook eenvoudiger wordt.
30 |
| 31
BKR Jaarverslag 2009 2009 || Jaarrekening jaarrekening
Financiële ontwikkeling
jaarrekening
We hebben als not-for-profit-organisatie geen commerciële doelstelling. Wel hebben wij financiële kaders nodig om onze organisatie goed te kunnen besturen. We streven daarom naar een operationele marge voor restituties en voorzieningen van minimaal 5% en een solvabiliteit van minimaal 60%. Bovendien hanteren wij als uitgangspunt dat we investeringen uit eigen middelen moeten kunnen financieren.
Geconsolideerde balans per 31 december 2009
34
Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2009
35
Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2009
36
Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2009
37
Voor de komende jaren verwachten wij een beheerste groei in volume en omzet. De economische ontwikkeling in het algemeen en de ontwikkeling van de markt voor krediet verlening in het bijzonder zijn echter factoren waarvoor we onze ogen niet sluiten. Die factoren kunnen de verwachte groei in de weg staan. Voorts houden wij rekening met extra kosten die we voorzien voor herstructurering van diverse werkprocessen en voor de begeleiding van individuele medewerkers tijdens de verdere professionalisering van onze organisatie.
Prijsbeleid Ons prijsbeleid heeft als basis kostprijs-, marge-, markt- en concurrentiefactoren. Restituties aan deelnemers realiseren we met andere parameters dan een prijsverlaging van de CKI-toets, op dit moment is dat het aantal geregistreerde contracten.
Omzet- en kostenontwikkeling Ons resultaat voor belastingen over 2009 ligt onder het resultaat over 2008. Dit komt voornamelijk door terug lopende opbrengsten als gevolg van de afname van het toetsvolume door de economische omstandigheden.
32 |
Vanwege de ruimschoots behaalde solvabiliteitseis van 60% is toch besloten tot een extra restitutie van de kostenbijdrage aan deelnemers. De netto-omzet (exclusief de extra restitutie) is uitgekomen op 14,5 miljoen euro; een daling van 7,1% ten opzichte van 2008. Deze daling valt mee als dit gerelateerd wordt aan: • de marktontwikkeling voor consumptief krediet (-/- 11,0%) (bron: CBS) • het teruglopend aantal hypothecaire leningen (in 2008 gemiddeld per maand 30.000 ten opzichte van 17.000 in de maand januari 2009) (bron: Kadaster) • het faillissement van een Nederlandse bank. Voor 2010 is de omzetontwikkeling door de huidige economische situatie onzeker.
Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2009
44
Enkelvoudige balans per 31 december 2009
46
Enkelvoudige winst- en verliesrekening over 2009
47
Toelichting op de enkelvoudige balans per 31 december 2009
48
Toelichting op de enkelvoudige winst- en verliesrekening over 2009
50
De kosten zijn in 2009 met 1,9% gestegen. Dit komt vooral door hogere computer- en algemene kosten. Vanwege de ontwikkelingen in de interne organisatie en het feit dat vacatures moeilijk kunnen worden vervuld, hebben in 2009 nog veel interim medewerkers bij ons gewerkt. In verband met de verdere versterking van de beschikbaarheid, betrouwbaarheid en beveiliging verwachten we in 2010 een verdere kostenstijging.
| 33
BKR Jaarverslag 2009 | Jaarrekening
Geconsolideerde balans per 31 december 2009
Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2009
(bedragen in duizenden euro’s, voor resultaatbestemming)
(bedragen in duizenden euro’s)
31-12-2009
31-12-2008
Vaste activa
2009
2008
13.743
13.583
–
116
13.743
13.699
25
25
4.295
5.073
Sociale lasten
527
556
Pensioenkosten
738
819
Afschrijvingen
1.574
1.470
6.647
5.611
13.806
13.554
Bedrijfsresultaat
-63
145
Financiële baten en lasten
153
284
90
429
–
-96
90
333
Netto-omzet
Immateriële vaste activa
2.944
2.772
Overige bedrijfsopbrengsten
Materiële vaste activa
4.375
4.642
Som der bedrijfsopbrengsten
Financiële vaste activa
1.454
1.958
Totaal vaste activa
8.773
9.372
Externe kosten Lonen en salarissen
Vlottende activa Debiteuren
1.829
2.229
300
142
Overige vorderingen en overlopende activa
2.880
1.333
Overige bedrijfskosten
Liquide middelen
3.972
5.970
Som der kosten
Totaal vlottende activa
8.981
9.674
Belastingen en premies
Totaal activa
Groepsvermogen
17.754
19.046
12.970
12.880
Voorzieningen
1.118
1.176
Kortlopende schulden
3.666
4.990
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening
Resultaat na belastingen Totaal passiva
34 |
17.754
19.046
| 35
BKR Jaarverslag 2009 | Jaarrekening
Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2009
Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2009
(bedragen in duizenden euro’s)
(bedragen in duizenden euro’s, voor resultaatbestemming)
Resultaat na belastingen Afschrijvingen Mutatie voorzieningen Cashflow
2009
2008
90
333
1.574
1.470
-58
-78
1.606
1.725
Grondslagen voor de consolidatie In de consolidatie worden betrokken alle activa, passiva en resultaten van de Stichting Bureau Krediet Registratie en de 100% groepsmaatschappij Verificatie Informatie Systemen B.V. De onderlinge financiële verhoudingen en transacties zijn in de consolidatie geëlimineerd.
Vergelijkende cijfers Ten behoeve van het inzicht zijn waar nodig de vergelijkende cijfers aangepast.
Vaste activa Immateriële vaste activa De samenstelling van de immateriële vaste activa is als volgt:
Debiteuren/overige vorderingen
-1.305
208
Kortlopende schulden
-1.324
-136
Veranderingen in werkkapitaal
-2.629
72
Totaal 2009
Totaal 2008
2.772
2.498
Investeringen
771
759
Afschrijvingen
-599
-485
2.944
2.772
4.821
4.050
-1.877
-1.278
2.944
2.772
Boekwaarde Stand per 1 januari
Kasstroom uit operationele activiteiten
-1.023
1.797
Investeringen in immateriële vaste activa
-771
-760
Investeringen in materiële vaste activa
-949
-1.111
Desinvesteringen materiële vaste activa
241
109
Investeringen in financiële vaste activa
-18
-45
Desinvesteringen in financiële vaste activa
522
314
-975
1.493
Kasstroom uit Investeringsactiviteiten
Mutaties boekjaar:
Stand per 31 december
Te specificeren als volgt: Aanschafwaarde Afschrijvingen Boekwaarde
Netto kasstroom
304
Liquide middelen 1 januari
5.970
5.666
Liquide middelen 31 december
3.972
5.970
-1.998
304
Mutatie liquide middelen
36 |
-1.998
Dit betreft applicatiesoftware ten behoeve van de eigen bedrijfsvoering. Waardering geschiedt tegen uitgaafprijs. Voor zover hierin uren van eigen personeel zijn begrepen, worden deze geactiveerd tegen een uniform kostprijstarief. Afschrijving vindt plaats lineair op basis van de verwachte economische levensduur van de applicatie en vangt aan bij ingebruikneming.
| 37
BKR Jaarverslag 2009 | Jaarrekening
Materiële vaste activa
Financiële vaste activa
De samenstelling van de materiële vaste activa is als volgt:
Gebouwen en terreinen
Computerapparatuur en overige vaste activa
Totaal 2009
Totaal 2008
31-12-2009
31-12-2008
Obligaties
999
1.478
Depot pensioentoeslagen
435
462
20
18
1.454
1.958
Latente belastingen
Boekwaarde 2.353
2.289
4.642
4.625
Totaal
Investeringen
36
913
949
1.110
De obligaties worden gewaardeerd tegen aanschafwaarde of lagere beurswaarde. De marktwaarde ultimo boekjaar bedraagt € 1.060. Het verloop kan als volgt worden toegelicht:
Afschrijvingen
-216
-759
-975
-984
–
-241
-241
-109
2.173
2.202
4.375
4.642
Stand per 1 januari Mutaties boekjaar:
Desinvesteringen
Stand per 1 januari Stand per 31 december
Bij: aankoop lopend boekjaar Af: aflossing lopend boekjaar
2009
2008
1.478
1.717
–
–
-480
-250
1
11
999
1.478
Te specificeren als volgt: Waarderingsmutatie Aanschafwaarde
7.211
4.454
11.665
11.298
-5.038
-2.252
-7.290
-6.656
2.173
2.202
4.375
4.642
Saldo per 31 december Afschrijvingen Boekwaarde
Voor de toelichting op het Depot pensioentoeslagen wordt verwezen naar het gestelde onder Voorziening pensioentoeslagen. De waardering is tegen nominale waarde. De materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen aanschafwaarde, verminderd met afschrijvingen. De afschrijvingen worden lineair berekend over de aanschafwaarde, geschieden naar gelang de verwachte levensduur en vangen aan bij de ingebruikneming. Over een bedrag van € 293 loopt BKR in 2009, als gevolg van garanties van derden, feitelijk geen economisch risico. In 2008 was dat een bedrag van € 439.
Latente belastingen 2009
2008
18
320
Stelselwijziging RJ 271-voorziening
–
-318
Mutatie via resultaat boekjaar
2
16
20
18
Saldo per 1 januari
Saldo per 31 december
De belastinglatentie is ontstaan als gevolg van een afwijking tussen de commerciële en fiscale waarderingsmethoden. Actieve en passieve latenties worden gesaldeerd. De berekening geschiedt tegen het per balans datum geldende tarief. Voor een nadere toelichting op de stelselwijziging wordt verwezen naar de toelichting op de voorzieningen. 38 |
| 39
BKR Jaarverslag 2009 | Jaarrekening
Vlottende activa
Met ingang van 1 januari 2007 is de prepensioenregeling vervallen voor medewerkers die toen jonger dan 56 jaar waren. Als gevolg hiervan is met de Ondernemingsraad overeenstemming bereikt over de aanpassing van de arbeidsvoorwaarden.
De vlottende activa worden gewaardeerd tegen nominale waarde. De overige vorderingen en overlopende activa betreffen met name kosten en vooruitbetalingen die ten laste van de volgende verslagperioden komen. Onder overige vorderingen en overlopende activa is ultimo 2009 een bedrag opgenomen van € 2,1 miljoen inzake vooruitbetaalde flexibele systeemcapaciteit. De resterende looptijd per balansdatum bedraagt circa vijf jaar. De liquide middelen staan ter vrije beschikking. De vorderingen hebben een resterende looptijd van maximaal één jaar.
Per balansdatum is een voorziening getroffen voor 7 medewerkers van de Stichting. De voorziening heeft voor € 71 betrekking op de ingegane vut-uitkering voor drie personen. Voor € 143 op een groep van vier personen blijft de prepensioenregeling gehandhaafd. 2009
2008
330
403
-127
-139
Dotatie lopend boekjaar
11
66
Saldo per 31 december
214
330
Groepsvermogen Voor de toelichting op het eigen vermogen wordt verwezen naar de enkelvoudige jaarrekening.
Saldo per 1 januari
Verstrekte uitkeringen
Voorzieningen 31-12-2009
31-12-2008
Vervroegd uittreden
214
330
Pensioentoeslagen
435
462
–
–
Groot onderhoud gebouwen
364
334
Overige voorzieningen
105
50
1.118
1.176
Pensioenvoorziening
Totaal
Een aantal medewerkers heeft gebruik gemaakt van de mogelijkheid om te blijven deelnemen in de oude pensioenregeling (een gematigd eindloonstelsel). Voor de overige medewerkers is de nieuwe regeling van toepassing. Deze is voor de basisregeling gebaseerd op een geïndexeerd middelloon, voor de excedent regeling is sprake van een beschikbaar premiestelsel. De pensioenen zijn ondergebracht bij een verzekeraar. De financiering van de verzekeringen en verhogingen van de actieven vinden plaats tegen periodieke stortingskoopsommen. Voorziening pensioentoeslagen In aanvulling op het pensioenreglement wordt ernaar gestreefd de ingegane pensioenen en gewezen deelnemers zo goed mogelijk tegen inflatie te beschermen.
De voorzieningen hebben overwegend een langlopend karakter. Voorziening vervroegd uittreden Medewerkers aan wie pensioenrechten zijn toegekend, wordt krachtens het vut-reglement toegestaan om op 62-jarige leeftijd vervroegd uit te treden. Dit onder toekenning van een tijdelijke uitkering tot uiterlijk de dag waarop de 65-jarige leeftijd wordt bereikt. Gegeven de huidige salarishoogte en de thans geldende (ten laste van de werkgever komende) sociale lasten, kan de waarde van de nog niet ingegane verplichting op 62-jarige leeftijd worden berekend. Hierbij is rekening gehouden met een veronderstelde gebruiks-, sterfte-, blijf- en invaliditeitskans en gehanteerde sterftetafels GMV1995-2000. De verplichting wordt actuarieel berekend tegen een rente van 4%. Met ingang van 1 januari 2002 is de pensioenregeling vernieuwd voor medewerkers die toen jonger dan 55 jaar waren. Als gevolg hiervan is de vut vervangen door een prepensioenregeling die ondergebracht is bij een verzekeraar.
Hiertoe en ter financiering van eventuele toekomstige verbeteringen, werd krachtens overeenkomst met de verzekeringsmaatschappij het jaarlijks uit rentestandkorting beschikbaar komende bedrag gereserveerd en aldaar in depot gegeven. Gezien de hoogte van dit depot vindt geen dotatie meer plaats. 2009
2008
462
508
15
18
Verstrekte uitkeringen
-42
-64
Saldo per 31 december
435
462
Saldo per 1 januari Rente
De toeslagen worden gebaseerd op het consumentenprijsindexcijfer en worden jaarlijks door de werkgever verleend indien en voor zover de middelen in het depot dit toelaten. 40 |
| 41
BKR Jaarverslag 2009 | Jaarrekening
Pensioenvoorziening
Kortlopende schulden
Stelselwijziging Op 23 april 2009 heeft de Raad voor de Jaarverslaggeving de regelgeving inzake verwerking van pensioen verplichtingen gewijzigd middels RJ-Uiting 2009-6. In deze RJ-uiting is de definitieve gewijzigde Richtlijn RJ 271.3 “Personeelsbeloningen – Pensioenen” opgenomen. De wijziging moet worden aangepast met ingang van het boekjaar 2010. Van de mogelijkheid om dit al voor het boekjaar 2009 toe te passen, wordt gebruik gemaakt. De betreffende pensioenvoorziening naar de stand per 1 januari 2008 valt daardoor vrij. Dit heeft een positief effect op het eigen vermogen ultimo 2008 van circa € 931, alsmede een positief effect op het resultaat 2008 van circa € 45. De vergelijkende cijfers over het boekjaar 2008 zijn aangepast. Voorziening groot onderhoud gebouwen
Saldo per 1 januari Dotatie lopend boekjaar Uitgevoerd onderhoud Saldo per 31 december
2009
2008
334
308
30
26
–
–
364
334
Deze verplichtingen met een looptijd korter dan één jaar zijn tegen nominale bedragen vermeld en zijn als volgt te specificeren: 31-12-2009
31-12-2008
Crediteuren
434
779
Investeringscrediteuren
164
–
1.221
2.371
660
713
Overige schulden en overlopende passiva
1.187
1.127
Totaal
3.666
4.990
Registratievergoeding Tariefkorting
Niet uit de balans blijkende verplichtingen Namens het financiële bedrijfsleven is aan het Nibud voor de jaren 2010 t/m 2012 een jaarlijkse bijdrage gegarandeerd van € 302 (die jaarlijks wordt geïndexeerd). Voor 8 personenauto’s is een leasecontract afgesloten met een jaarlijkse verplichting van € 120.
Het betreft een voorziening voor groot onderhoud van bedrijfsgebouwen. Jaarlijks wordt aan de voorziening een bedrag conform het meerjaren onderhoudsschema gedoteerd en het uitgevoerde onderhoud in mindering gebracht.
Overige voorzieningen Op grond van geldende regelgeving is een voorziening van € 86 getroffen voor jubilea. Dit betreft een schatting van het bedrag met betrekking tot opgebouwde rechten van het personeel voor de in de toekomst door BKR uit te keren jubileumvergoedingen. In deze schatting is rekening gehouden met blijf-, niet-sterfteen niet-invaliditeitskansen. Daarnaast is er ten laste van het resultaat een voorziening levensloopregeling van € 19 getroffen voor de verplichting tot het doorbetalen van de pensioenpremies tijdens levensloopverlof. In deze schatting is rekening gehouden met een rendement op gespaarde bedragen van 3% en een pensioenpremie van 30% en zijn dezelfde kansen gehanteerd als bij de voorziening voor jubilea.
42 |
| 43
BKR Jaarverslag 2009 | Jaarrekening
Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2009 (bedragen in duizenden euro’s)
Grondslagen voor de resultaatbepaling
Overige bedrijfskosten
Algemeen Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de netto-omzet en alle hiermee verbonden, aan het verslagjaar toe te rekenen, kosten. De kosten worden bepaald met inachtneming van de hiervoor vermelde waarderingsgrondslagen. Winsten worden verantwoord in het jaar waarin de omzet is gerealiseerd. Verliezen worden in aanmerking genomen in het jaar waarin deze voorzienbaar zijn. De kosten zijn opgenomen tegen uitgaafprijs. Bedrijfsopbrengsten De netto-omzet betreft de opbrengsten van de aan deelnemers geleverde diensten onder aftrek van de aan deelnemers toekomende registratievergoeding. De overige bedrijfsopbrengsten bestaan uit entreegelden van nieuwe deelnemers. Belastingen De vennootschapsbelasting in de winst- en verliesrekening is berekend over het commerciële resultaat voor belastingen naar het voor de verslagperiode geldende tarief, rekening houdende met fiscale faciliteiten. Hieronder wordt tevens opgenomen de mutatie in de latente belastingen.
2009
2008
2.412
2.127
351
297
1.571
1.458
Kantoorkosten
371
394
Verkoopkosten
459
440
Algemene kosten
1.483
895
Totaal
6.647
5.611
2009
2008
52
63
100
211
1
10
153
284
2009
2008
2
97
Mutatie latente verplichting
-2
-1
Totaal
–
96
Overige personeelskosten Huisvestingskosten Computerkosten
Financiële baten en lasten Personeel
Het gemiddelde aantal medewerkers bedroeg op fulltimebasis: 2009
2008
Directie en staf
22,1
21,3
ICT
16,3
17,0
Operations
34,1
32,8
Relatiemanagement
13,2
15,0
Totaal
85,7
86,1
Opbrengst van vorderingen die tot de vaste activa behoren en effecten Andere rentebaten en soortgelijke opbrengsten Waardeveranderingen van vorderingen die tot de vaste activa behoren en effecten Totaal
Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening
Op de personeelskosten zijn de geactiveerde eigen uren voor een bedrag van € 194 in mindering gebracht. Afschrijvingen 2008
Immaterieel vast actief
599
485
Gebouwen
216
216
Computerapparatuur
668
633
91
136
1.574
1.470
Inventaris en vervoermiddelen Totaal
44 |
Direct opeisbaar 2009
| 45
BKR Jaarverslag 2009 | Jaarrekening
Enkelvoudige balans per 31 december 2009
Enkelvoudige winst- en verliesrekening over 2009
(bedragen in duizenden euro’s, voor resultaatbestemming)
(bedragen in duizenden euro’s)
31-12-2009
31-12-2008
Vaste activa
Overige resultaten na belastingen
Immateriële vaste activa
2.944
2.772
Resultaat deelneming
Materiële vaste activa
4.375
4.642
Resultaat na belastingen
Financiële vaste activa
2.763
3.244
10.082
10.658
1.415
1.743
106
67
Overige vorderingen en overlopende activa
2.870
1.315
Liquide middelen
2.977
4.610
Totaal vlottende activa
7.368
7.735
17.450
18.393
1
1
12.879
12.546
90
333
12.970
12.880
Voorzieningen
1.118
1.176
Kortlopende schulden
3.362
4.337
17.450
18.393
Totaal vaste activa
2009
2008
-212
-408
302
741
90
333
Bij de opstelling van de enkelvoudige winst- en verliesrekening is gebruikgemaakt van de vrijstellings mogelijkheid ex art. 402 Titel 9 Boek 2BW.
Vlottende activa Debiteuren Belasting en premies
Totaal activa
Eigen vermogen Stichtingskapitaal Overige reserves Resultaat boekjaar Totaal eigen vermogen
Totaal passiva
46 |
| 47
BKR Jaarverslag 2009 | Jaarrekening
Toelichting op de enkelvoudige balans per 31 december 2009 (bedragen in duizenden euro’s, voor resultaatbestemming)
Algemeen
Eigen vermogen
Voorzover hieronder niet anders vermeld, wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening. Overige reserves
Vaste activa Financiële vaste activa
Saldo per 1 januari 31-12-2009
31-12-2008
Obligaties
749
988
Depot pensioentoeslagen
435
462
1.559
1.776
20
18
2.763
3.244
Deelneming Latente belastingen Totaal
Deelneming Voorzover op deelnemingen invloed van betekenis kan worden uitgeoefend, worden deze gewaardeerd tegen netto-vermogenswaarde. Deze wordt bepaald door de activa en passiva alsmede het resultaat te waarderen tegen de voor de moedermaatschappij geldende grondslagen. Het betreft de 100% deelneming Verificatie Informatie Systemen B.V. gevestigd te Tiel (opgericht 22 mei 2002). Het verloop hiervan is als volgt: 2009
2008
Saldo per 1 januari
1.776
1.662
Uitkering dividend
-519
-627
Resultaat boekjaar
302
741
1.559
1.776
Saldo per 31 december
48 |
Stelselwijziging RJ 271-voorziening Bestemming resultaat voorgaand boekjaar Saldo per 31 december
2009
2008
12.546
10.404
–
886
333
1.256
12.879
12.546
Kortlopende schulden Deze verplichtingen met een looptijd korter dan één jaar zijn tegen nominale bedragen vermeld en zijn als volgt te specificeren: 31-12-2009
31-12-2008
Crediteuren
434
816
Investeringscrediteuren
164
–
Schuld aan groepsmaatschappijen
357
49
Registratievergoeding
1.221
2.411
Overige schulden en overlopende passiva
1.186
1.061
Totaal
3.362
4.337
| 49
BKR Jaarverslag 2009 | Accountantsverklaring
Toelichting op de enkelvoudige winst- en verliesrekening over 2009
Accountantsverklaring
Het resultaat deelnemingen betreft het aandeel van BKR in het resultaat van de tegen netto‑vermogenswaarde gewaardeerde deelneming Verificatie Informatie Systemen B.V.
Aan: Algemeen Bestuur, Dagelijks Bestuur en directie van Stichting Bureau Krediet Registratie
Tiel, 29 maart 2010
Verklaring betreffende de jaarrekening
Directie P.W. van den Bosch MBA RB W. Karssenberg RE
Bestuur prof. dr. J.G. Kuijl RA drs. J.Th.M. Julicher ir. J.B.J.M. Molenaar A.H.J. Alfrink K. Gabriëls drs. A. Goudswaard A.J. van der Hoek R.J. Horrichs R. de Jongh (vanaf 31-03-2009) J. van Veen
Wij hebben de in dit rapport op pagina 34 tot en met 50 opgenomen jaarrekening 2009 van Stichting Bureau Krediet Registratie te Tiel bestaande uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2009 en de gecon solideerde en enkelvoudige winst- en verliesrekening over 2009 met de toelichting gecontroleerd. Verantwoordelijkheid van de directie De directie van de Stichting is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico’s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling
50 |
neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn, maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de Stichting. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen die het bestuur van de Stichting heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controleinformatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Stichting Bureau Krediet Registratie per 31 december 2009 en van het resultaat over 2009 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.
Verklaring betreffende andere wettelijke voorschriften en/of voorschriften van regelgevende instanties. Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder f BW melden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW.
Ede, 29 maart 2010 BDO Audit & Assurance B.V. namens deze, E.H.B. Schrijver RA
| 51
BKR Jaarverslag 2009 | Privacyparagraaf
privacyparagraaf De Privacyparagraaf heeft betrekking op het Centraal Krediet Informatie systeem (CKI). Voor het Verificatie Informatie Systeem geldt deze paragraaf niet, omdat dit systeem geen privacygevoelige gegevens bevat. Vanwege de rol die BKR vervult voor facilitaire producten zoals EVA en SFH, heeft de privacyp aragraaf ook op deze producten geen betrekking.
CKI bevat privacygevoelige gegevens van een groot aantal personen: de betrokkenen. Bescherming van de privacy is dan ook een basisvoorwaarde voor de BKR-dienstverlening. De gegevens in CKI spelen een belangrijke rol bij het nemen van beslissingen over de financiële dienstverlening aan betrokkenen. Hierdoor is het voor deelnemers en betrokkenen van groot belang dat: • de gegevens juist, volledig en actueel zijn; • de gegevens uitsluitend worden gebruikt voor doelen die direct gerelateerd zijn aan onze statutaire doelstelling: het helpen voorkomen van overkreditering en beperken van financiële risico’s voor deelnemers; • de gegevens uitsluitend worden verstrekt aan personen en organisaties die daarop reglementair dan wel wettelijk recht hebben.
Conclusie beheerssysteem Wij zijn van mening dat het beheerssysteem zoals dat in 2009 is toegepast voor de privacybescherming voldoet aan eisen die wettelijke en reglementaire bepalingen daaraan stellen. Dit beheerssysteem is zodanig ontworpen dat redelijke zekerheid wordt verkregen over de opzet, het bestaan en de werking van de getroffen maatregelen, zowel ten behoeve van directie en bestuur als van het maatschappelijk verkeer. De mechanismen in het systeem bewaken de goede werking ervan en zorgen ervoor dat maatregelen kunnen worden genomen ter verbetering van onvolkomenheden die worden gesignaleerd. Echter, een beheerssysteem – hoe goed ook opgezet – heeft inherente beperkingen en kan daarom geen volledige zekerheid verschaffen. Het beheerssysteem is vooral gericht op de structurele opzet, het bestaan en de werking ervan en kan nooit incidentele afwijkingen uitsluiten. Ook kunnen opzet en werking van het beheerssysteem in de tijd verschillen doordat omstandigheden zijn gewijzigd.
52 |
Beheerskader Om de privacy van betrokkenen te waarborgen en de, in de inleiding genoemde, belangen te realiseren, hebben wij een aantal basismaatregelen getroffen. Zo worden de bestanden die BKR beheert nooit gekoppeld. Daarnaast kennen wij een uitgebreide reglementering, waaronder het Algemeen Reglement en de Privacy Gedragscode. Deze reglementering beschrijft hoe met de privacygevoelige informatie moet worden omgegaan en geeft nadere invulling aan relevante wetgeving. De reglementering beoordelen wij regelmatig op aansluiting bij maatschappelijke ontwikkelingen.
Rol directie, bestuur, commissies Verschillende partijen binnen BKR spelen een rol in het beheerssysteem voor de bewaking van de privacybescherming. Het bestuur en de directie bepalen de organisatieopzet en de doelstellingen van de bescherming van de privacy. De leiding is in handen van de statutaire directie. De Commissie van Toezicht ziet erop toe dat BKR zelf – en tot op zeker hoogte – haar deelnemers de bepalingen van de BKR-reglementering op juiste wijze naleven. Het gaat hierbij om de bepalingen die van toepassing zijn op CKI en die betrekking hebben op het verwerken van persoonsgegevens. De Commissie van Toezicht is onafhankelijk en werkt ten behoeve van en onder v erantwoordelijkheid van het bestuur. De onafhankelijke Geschillencommissie BKR doet bindende uitspraken over klachten van betrokkenen.
Rol Kwaliteitssystemen De afdeling Kwaliteitssystemen valt rechtstreeks onder de directeur Compliance en bestaat uit vijf fulltime medewerkers. Deze afdeling is verantwoordelijk voor het stimuleren en bewaken van de kwaliteit binnen BKR.
Hieronder valt nadrukkelijk de kwaliteit van de privacy bescherming. Kwaliteitssystemen verricht onderzoek naar en formuleert verbetervoorstellen over de opzet, het bestaan en de werking van de bedrijfsprocessen in het licht van de kwaliteit daarvan. Hiertoe wordt de afdeling ook betrokken bij de ontwerpfase van nieuwe producten, wijzigingen in de geautomatiseerde systemen en wijzigingen in de administratieve organisatie. Ten behoeve van de privacybescherming richt Kwaliteitssystemen zich primair op de aspecten integriteit, exclusiviteit, controleerbaarheid en beschikbaarheid. Kwaliteitssystemen monitort voorts op verschillende manieren de wijze waarop deelnemers aan hun reglementaire rechten en verplichtingen invulling geven. Dit laat onverlet de primaire verantwoordelijkheid van de deelnemer. Het hierboven beschreven beheerskader vormt de basis voor de volgende elementen van interne beheersing.
Risicobeoordeling Bescherming van de privacy is een basisvoorwaarde voor de BKR-dienstverlening. Wij houden hier dan ook uitdrukkelijk rekening mee in de ontwerpfase van nieuwe producten en bij wijzigingen in geautomatiseerde processen en in de administratieve organisatie. Nieuwe maatschappelijke, wettelijke en technische ontwikkelingen volgen wij op de voet om de gevolgen voor BKR te beoordelen en zo nodig maatregelen te treffen. Kwaliteitssystemen voert op gestructureerde wijze risico-analyses uit. De wijze van risicobeoordeling binnen BKR zorgt ervoor dat we risico’s voor de privacybescherming systematisch onderkennen. Dit ondersteunt het proces voor de bepaling van risico reducerende maatregelen.
Interne beheersmaatregelen en bewaking Om de opzet, het bestaan en de werking van ons stelsel van maatregelen en procedures ter bescherming van de privacy te beoordelen, voert de afdeling Kwaliteitssystemen permanent risicoanalyses en controlewerkzaamheden uit. Deze controlewerkzaamheden worden uitgevoerd aan de hand van controleprogramma’s die zijn gebaseerd op risicoanalyses. De periodieke rapportages naar aanleiding van de uitgevoerde controlewerkzaamheden geven inzicht
in de stelselmatige werking van de procedures en maatregelen gericht op privacybescherming. In deze rapportages gebruiken we indicatoren voor kwaliteit die voortschrijdend cijfermatig inzicht verschaffen. Mede op basis van de resultaten van de uitgevoerde controles vindt waar nodig bijsturing plaats.
Rol externe accountant In opdracht van BKR onderzoekt de externe accountant de opzet en de uitvoering van de controleprogramma’s periodiek. Mede op basis van dit onderzoek brengt de accountant een ‘assurancerapport met betrekking tot de bescherming van persoonsgegevens’ uit. Dit assurancerapport is opgenomen in deze Privacyparagraaf. In dat kader wordt door BKR de richtlijn 3600N inzake Assuranceopdrachten met betrekking tot de bescherming van persoonsgegevens (Privacy-audits) gevolgd. Deze door NIVRA en NOREA uitgegeven richtlijn heeft ten doel om grondslagen vast te stellen en aanwijzingen te geven voor de uitvoering van (interne) Privacy-audits. De richtlijn geeft aanwijzingen voor de invulling van een (interne) privacyaudit, de opdrachtaanvaarding, deskundigheidseisen, te hanteren normenkader, de te volgen aanpak, de oordeelsvorming en de rapportering.
Informatie en communicatie Kwaliteitssystemen verzamelt voortdurend relevante informatie over de bescherming van de privacy van betrokkenen. Deze informatie komt voort uit onze primaire processen en vormt relevante input voor de risicoanalyses en controlewerkzaamheden. Op basis van de risicoanalyses en controlewerkzaamheden beoordelen we of verbetering en/of bijstelling van het stelsel van privacybeschermende maatregelen mogelijk of noodzakelijk is. Wij communiceren op verschillende manieren met onze medewerkers, onze deelnemers en betrokkenen over onze dienstverlening en de normen, waarden en regels rond privacybescherming. Met betrokkenen communiceren wij onder meer via onze voorlichtingsbrochure ‘Wat doet BKR voor mij?’ en onze website www.bkr.nl. Ook onze deelnemers spelen een belangrijke rol in de voorlichting over BKR.
| 53
BKR Jaarverslag 2009 | Assurance-rapport
assurance-rapport Assurance-rapport met betrekking tot de bescherming van persoonsgegevens
Aan: Algemeen Bestuur, Dagelijks Bestuur en directie van Stichting Bureau Krediet Registratie
Opdracht en object van onderzoek Ingevolge uw opdracht hebben wij de opzet en het bestaan van het stelsel van interne maatregelen en procedures gericht op de bescherming van de verwerking van persoonsgegevens met behulp van het Centraal Krediet Informatiesysteem, onderzocht. Tevens hebben wij onderzoek uitgevoerd naar de werking van genoemd stelsel over het jaar 2009. De rapportage van de Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR) daaromtrent in de Privacyparagraaf van het jaarverslag is onderdeel van het object van onderzoek. De betreffende verwerking is gemeld bij het CBP onder meldingsnummer 1016265.
Verantwoordelijkheden De leiding van BKR is verantwoordelijk voor de opzet en voortdurend goede werking van het genoemde stelsel gericht op de bescherming van de persoonlijke levenssfeer van de geregistreerden, zoals bedoeld in de Wet bescherming persoonsgegevens en de mede daartoe door BKR opgestelde interne richtlijnen en reglementen. De leiding van BKR is tevens verantwoordelijk voor de inhoud van de Privacy paragraaf. Het is onze verantwoordelijkheid om op basis van gedegen werkzaamheden een assurance-rapport inclusief onze conclusie met betrekking tot dit stelsel en de in de jaarrekening opgenomen Privacyparagraaf te verstrekken.
54 |
Doelstelling van het onderzoek
Hiertoe hebben wij:
Toelichting op het oordeel
Doel van het onderzoek is te komen tot een uitspraak in hoeverre dit stelsel: • in opzet voldoet aan de gestelde normen; • bij voortduring in stand blijft op het, gezien de Wet bescherming persoonsgegevens en de binnen BKR bestaande regelgeving, minimaal noodzakelijk geachte niveau; • in het kader van de naleving van deze regelgeving stelselmatig en bij voortduring voldoende heeft gewerkt in 2009.
• kennisgenomen van de interne analyses van het hiervoor genoemde normenkader in verhouding tot het bij BKR getroffen stelsel van maatregelen en procedures; • de opzet onderzocht van de interne, in het bijzonder de administratieve organisatie inclusief automatisering van BKR. Dit met name ter zake van de daarin besloten maatregelen van interne beheersing; • de stelselmatig goede werking van deze beheersings maatregelen getoetst; • waar nodig overige werkzaamheden uitgevoerd, waaronder mede te rekenen eigen acties, die wij in het kader van ons onderzoek noodzakelijk achtten; • in opdracht van het dagelijks bestuur aanvullende werkzaamheden uitgevoerd.
Het door ons uitgevoerde onderzoek brengt, naar zijn aard, inherente beperkingen met zich mee. Dit heeft tot gevolg dat incidenten, ondanks een effectieve uitvoering van ons onderzoek, niet altijd (kunnen) worden ontdekt. Bovendien heeft ons onderzoek niet betrekking op toekomstige perioden, omdat het stelsel van maatregelen en procedures onderhevig kan zijn aan gewijzigde omstandigheden of verandering van naleving in gedragslijnen en/of procedures.
Bij ons onderzoek is mede gebruikgemaakt van de werk zaamheden van de binnen BKR bestaande afdeling Kwaliteitssystemen. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen informatie voldoende en geschikt is als basis voor onze conclusie.
E.H.B. Schrijver RA
Het onderzoek is gericht op het verkrijgen van een redelijke mate van zekerheid.
Verrichte werkzaamheden en gehanteerde criteria Het onderzoek is uitgevoerd in overeenstemming met, door het Koninklijk Nederlands Instituut van Registeraccountants en de Nederlandse Orde van Register EDP-auditors uitgegeven, in Nederland algemeen aanvaarde richtlijnen voor Assuranceopdrachten (Richtlijn 3000) en de richtlijn Privacy-audits (Richtlijn 3600 N). In het bijzonder hebben wij bij de uitvoering van onze werkzaamheden gebruik gemaakt van de volgende normen en criteria (gezamenlijk verder aangeduid als normenkader): • de Wet bescherming persoonsgegevens, de wet van 6 juli 2000, Staatsblad 302, houdende regels inzake de bescherming van persoonsgegevens, inclusief alle onderliggende besluiten en regelingen; • Achtergrondstudies & Verkenningen nummer 23, ‘Beveiliging van Persoonsgegevens’, uitgegeven door de Registratiekamer (nu Cbp), gepubliceerd in 2001; • Richtlijn 3600 N, waarin onder andere wordt verwezen naar de ‘Contouren voor Compliance’, ‘Raamwerk Privacy Audit’ en ‘Handreiking bij het Raamwerk Privacy Audit’; • de door BKR opgestelde interne richtlijnen en reglementen met betrekking tot de privacy bescherming.
Ede, 29 maart 2010 BDO Audit & Assurance B.V. namens deze, drs. J.H.M. Boukens RE RA
Conclusie Op grond van ons onderzoek concluderen wij dat de opzet en het bestaan van het binnen BKR bestaande stelsel van maatregelen en procedures gericht op de bescherming van de verwerking van persoonsgegevens met behulp van het Centraal Krediet Informatiesysteem naar de stand van 31 december 2009 heeft voldaan aan het normenkader en dat dit stelsel gedurende 2009 als zodanig heeft gewerkt.
| 55
BKR Jaarverslag 2009 | Deelnemerslijst
deelnemerslijst op 31 december 2009 Het Centraal Krediet Informatiesysteem is alleen toegankelijk voor organisaties die bij BKR zijn aangesloten. Zij worden deelnemers genoemd. In de deelnemerslijst vindt u per groepering de daarbij behorende organisaties op bedrijfsnaam gerangschikt.
Particuliere Voorschotbanken en financieringsmaatschappijen Achmea Retailbank, Amersfoort Alcredis Finance BV, Vianen UT Alpha Credit Ned. BV, Bunnik Amaska BV, Amsterdam Amstel Lease MIJ, Utrecht Arenda BV, Reeuwijk Armac BV, Vianen Ut BMW Financial Services, Rijswijk ZH BNP Paribas Lease Group, Berchem (België) CAD, Amsterdam Carfree BV, Spijkenisse Cito Care, Purmerend Clavis Pianoservice BV, Amsterdam Confidum Financieringen BV, Bleiswijk COAM Disconteringsmaatschappij BV, Amersfoort Crediet Service Bank NV, Amsterdam Credivance BV, Bunnik DAF Financial Services Ned. BV, Eindhoven DaimlerChrysler Financial Services BV, Utrecht De Lage Landen Consumer Finance, Eindhoven De Vries Financieringen BV, Rijswijk ZH Defam Credit BV, Bunnik Defam Financieringen BV, Bunnik Defam Plus BV, Bunnik Defam Select BV, Bunnik Direktbank NV, Amstelveen DNV, Amsterdam DSB Bank NV, Wognum Electrolux Financial Services, Alphen aan den Rijn FCE Bank PLC, Amsterdam FGA Capital Netherlands BV, Lijnden Financierings Maatschappij Zuidholland CV, Rockanje Fortis Lease (Ned.) NV, ’s Hertogenbosch Geldrent BV, Arnhem
56 |
G M A C NV, Antwerpen (België) Grenkefinance NV, Vianen Groeivermogen NV, Amsterdam Zuidoost Hollandsche Disconto Voorschotbank BV, Amersfoort IDM Bank NV, Amsterdam ING Car Lease Ned. BV, Breda Interadvies, Amsterdam KBC Lease (Nederland) BV, Almere Landelijke Disconterings Maatschappij NV, Nijkerk Gld Lease +, Amersfoort Levob Financieringen NV, Amersfoort Lindorff Financial Services BV, Zwolle LMS Crea BV, Alkmaar LV Finance BV, Rockanje Masterfinance BV, Zaltbommel MEO Lease BV, Montfoort MKB Lease BV, Amersfoort MKG Bank GmbH, SchipholRijk Money@home BV, Zwolle Newco Lease BV, Amersfoort NNFD BV, Amsterdam Noord Lease BV, Groningen NVF Voorschotbank BV, Amsterdam OLN Lease BV, Utrecht Paccar Financial Nederland.BV, Eindhoven Payway Financial Services BV, Zwolle PERL BV, Vianen Prorent Nederland BV, Gilze PSA Finance BV, Rotterdam RCI Financial Services BV, SchipholRijk Qredits, Almelo Ribank NV, Amsterdam Ringnalda Krediet, Schoorl Robeco Direct NV, Rotterdam Rofina, Oosterhout NB Santander Consumer Finance Benelux BV, Utrecht
Social Finance NV, Utrecht Stern Autolease, Purmerend Stichting Administratiekantoor Fibeta, Mijdrecht Stichting Hands On Mikrokrediet Nederland, Amsterdam SNS Property Fin., Leusden Universum Inkasso Nederland BV, Terneuzen Universal Leasing Benelux BV, Eindhoven VDL Leasing BV, Rotterdam Vlaardingse Disconto Maatschappij VDM, Vlaardingen Voordeelbank BV, Amsterdam Volkswagen Leasing, Amersfoort VW Bank GmbH filiaal Nederland, Amersfoort Zosta Beheer BV, Amsterdam
Algemene Banken ABN AMRO, Amsterdam Zuidoost Credit Europe Bank NV, Amsterdam Zuidoost DemirHalk Bank Ned. NV, Rotterdam Dexia Bank Nederland NV, Amsterdam F. van Lanschot Bankiers, ‘s Hertogenbosch Fortis Bank NV, Utrecht Fortis ASR Bank NV, Utrecht Fortis Hypotheekbank NV, Rotterdam Fortis Mees Pierson, Rotterdam Friesland Bank NV, Leeuwarden Garantibank International NV, Amsterdam GE Artesia Bank, Amsterdam GWK Bank NV, Diemen ING Bank NV, Amsterdam Isbank GmbH/Amsterdam BR, Amsterdam KAS Bank NV, Amsterdam Levob Bank, Amersfoort M.N.F. Bank Hypotheken, Capelle aan den IJssel Rabobank Nederland met de bij haar aangesloten banken, Amsterdam Staalbankiers NV, Den Haag SNS Bank NV, ‘s Hertogenbosch SNS Regiobank, Utrecht Theodoor Gilissen Bankiers NV, Amsterdam Triodos Bank NV, Zeist Westland/Utrecht Effectenbank NV, Amsterdam
Gemeentelijke of semi-gemeentelijke volkskredietbanken en andere sociale kredietinstellingen Budget Adviesbureau Deventer, Deventer Budget Winkel, Helmond Bureau Schuldhulpverlening Budget Adviesbureau Ede, Ede Gld Bureau Schuldhulpverlening GKB+, Nijmegen Bureau Schuldhulpverlening, Tilburg Deurnese Kredietbank, Deurne Dienst WZI Gemeente Eindhoven, Eindhoven Gemeentelijke Kredietbank, Vlaardingen Gemeente Haarlem, Haarlem Gemeente Oosterhout, Oosterhout NB Gemeente Zwolle, Zwolle Gemeentelijke Kredietbank, Oss Gemeentelijke Kredietbank, ‘s Hertogenbosch Gemeentelijke Kredietbank, Den Haag Gemeentelijke Kredietbank, Emmen Gemeentelijke Kredietbank, Goes Gemeentelijke Kredietbank, Gorinchem Gemeentelijke Kredietbank, Hoogezand Gemeentelijke Kredietbank, Amsterdam Gemeentelijke Kredietbank Breda, Breda Gemeentelijke Kredietbank Drenthe, Assen Gemeentelijke Kredietbank Friesland, Leeuwarden Gemeentelijke Kredietbank Schouwen Duiveland, Zierikzee Gemeentelijke Kredietbank Walcheren, Vlissingen Groningse Kredietbank, Groningen Intergemeentelijke Kredietbank, Stadskanaal Kredietbank Limburg, Heerlen Kredietbank NoordWest, Alkmaar Kredietbank Utrecht, Utrecht PVKPN, Den Haag SOZAWE, Rotterdam Stadsbank Apeldoorn, Apeldoorn Stadsbank Arnhem, Arnhem Stadsbank Leiden, Leiden Stadsbank Midden Nederland, Almere Stadsbank Oost Nederland, Enschede Stichting Fonds voor SBNS, Utrecht Stichting Gemeentelijke Kredietbank, Zaandam Stichting Personeelsvoorzieningen TNT, Den Haag Volkskredietbank, Appingedam
| 57
BKR Jaarverslag 2009 | Personalia
PERSONALIA Thuiswinkelorganisaties, importeurs, warenhuizen en zelfkredietgevende detailhandelaren BaderNederland, Venlo Heinrich Heine BV, Karlsruhe (Duitsland) Hennes & Mauritz Netherlands BV, Amsterdam L’Easy A/S, Amsterdam Mona Versand GmbH & Co KG, Capelle aan den IJssel Neckermann.com BV, Terneuzen Otto BV, Tilburg Quelle BV, Sint Jansteen Robert Klingel Eur. GmbH, Capelle aan den IJssel Wehkamp Finance BV, Zwolle
Hypothecair kredietverstrekkende instellingen en aanverwante instellingen ABN AMRO Hypotheken Groep, Amersfoort Achmea Hypotheekbank NV, ‘s Hertogenbosch Aegon Levensverzekering N.V., Leeuwarden Argenta Spaarbank NV, Breda ASN Bank, Den Haag Atlas Funding BV, Den Haag Bank of Scotland PLC, Amsterdam Zuidoost BLG Hypotheken, Geleen De Amersfoortse Verzekeringen, Amersfoort De Goudse NV, Gouda Delta Lloyd Hypotheken, Amsterdam ELQ Hypotheken NV, Amsterdam Zuidoost FGH Bank NV, Utrecht Generali Verzekeringsgroep NV, Diemen GMAC RFC Nederland BV, Den Haag Merrill Lynch International Bank Ltd, Amsterdam Nationale Nederlanden NV, Rotterdam NIBC Bank NV, Den Haag NV Bank voor de Bouwnijverheid, Amsterdam Obvion NV, Heerlen OHRA Bank NV, Arnhem Onderlinge Levensverzekeringmaatschappij Den Haag UA, Den Haag
58 |
Quion Hypotheekbemiddeling BV, Capelle aan den IJssel Rabo Hypotheekbank NV, Eindhoven Reaal Verzekeringen, Utrecht Robein Bank NV, Den Haag SRLEV NV, Alkmaar en Zeist Stichting Burger Pensioenfonds, Den Haag Stichting Nationaal Restauratiefonds, Hoevelaken Stichting Pensioenfonds Z en W, Zeist Stichting Philips Pensioenfonds, Eindhoven Stichting Spoorwegpensioenfonds, Utrecht Stichting Stimuleringsfonds, Hoevelaken Stichting Waarborgfonds Eigen Woningen, Zoetermeer Unive Verzekeringen, Zwolle VF Hypotheek Services, Amsterdam VVAA Groep BV, Utrecht Westland/Utrecht Hypotheekbank NV, Amsterdam WestHolland Kredieten Voorschotbank BV, Den Haag
Creditcardorganisaties American Express Service Europe Ltd., Amsterdam DinersClub Benelux, Brussel (België) International Card Services BV, Diemen Laser Nederland BV, ‘s Hertogenbosch Paysquare BV, Utrecht
Aanbieders mobiele telefonie
Bestuur
Ondernemingsraad
prof. dr. J.G. Kuijl RA, voorzitter* drs. J.Th.M. Julicher, plaatsvervangend voorzitter* P.W. van den Bosch MBA RB, secretaris (tot 01- 02-2009)* drs. C. Droppert, secretaris (vanaf 09-06-2009)* ir. J.B.J.M. Molenaar, penningmeester* A.H.J. Alfrink K. Gabriëls drs. A. Goudswaard A.J. van der Hoek R.J. Horrichs R. de Jongh J. van Veen
L.A.M. van Berkom, voorzitter J.J.M. Geelen, plaatsvervangend voorzitter M.V. Schoots-Putters, secretaris N.E. Blaauw K. Claassen (tot 30-09-2009) C. Sierdsema (vanaf 01-04-2009) K.J.J. van Toorn-van Dee (tot 30-09-2009) mr. W.A.F. Driesprong (vanaf 19-10-2009) N. Kleinbussink (vanaf 19-10-2009)
* Dagelijks Bestuur
Dagelijkse leiding P.W. van den Bosch MBA RB, Algemeen directeur (vanaf 01-04-2009) W. Karssenberg RE, directeur Compliance C. Bruns (vanaf 01-06-2009) , manager Relatiemanagement drs. C. Braaksma (vanaf 01-07-2009), manager Human Resources P. Hofman (vanaf 01-09-2009), manager Operations drs. E. van de Poel (vanaf 01-09-2009), manager ICT
Geschillencommissie BKR prof. mr. J.J.C. Kabel, voorzitter mr. M.P.P.M. van Vonderen, plaatsvervangend voorzitter mr. T.M. Schölvinck, secretaris A.A. Beijersbergen van Henegouwen, lid mr. K.D. van Ringen, plaatsvervangend lid
Commissie van Toezicht D.A. Hendriksz, voorzitter mr. M.L. Laumen, secretaris mr. A.M. Blank, lid prof. mr. T. Hartlief, lid B.J.E.C. van Nes RA, lid H.T. Zult, lid
KPN BV, Den Haag Telfort BV, Amsterdam Zuidoost TMobile Netherlands BV, Den Haag Vodafone Libertel NV, Maastricht
Internationale instellingen met een gelijk doel Schufa Holding AG, Wiesbaden (Duitsland) CRIF S.p.a., Bologna (Italië) Nationale Bank van België, Brussel (België) Kreditschutzverband von 1870, KonsumentenKreditEvidenz, Wenen (Oostenrijk)
| 59
Colofon Uitgave BKR Bezoekadres: Dodewaardlaan 1, Tiel Postbus 6080 4000 HB Tiel T 0344 - 61 60 41 F 0344 - 63 07 61 www.bkr.nl
Vormgeving en opmaak Dart | Brand guidance & Design, Amsterdam
Lithografie en druk Spijker Drukkerij, Buren
Papier Novatech Matt
www.bkr.nl