09 Jaarverslag 2009 DEXIA BANK BELGIË
Profiel van de Groep
3
Kerncijfers
4
Beheersverslag
7
Geconsolideerde jaarrekening
46
Vennootschappelijke jaarrekening
176
Bijkomende informatie
238
09 Inhoudstafel
Profiel van de Groep
Dexia is een Europese bank met 35 234 personeelsleden en een kern eigen vermogen van 18,5 miljard EUR op 31 december 2009. De groep Dexia legt zich toe op Retail and Commercial Banking in Europa, vooral in België, Luxemburg en Turkije, en op Public and Wholesale Banking, met een aanbod van omvattende bancaire en financiële oplossingen voor lokale openbare besturen. Asset Management and Services omvat vermogensbeheer, investor services en verzekeringen, onder meer ten behoeve van de klanten van de andere twee metiers. De diverse metiers staan in voortdurende interactie met elkaar om de klanten nog beter van dienst te zijn en om de commerciële activiteit van de Groep te ondersteunen.
Metiers
Dexia staat dicht bij zijn klanten en ontwikkelt een productenen dienstengamma dat voortdurend evolueert. Dexia wil een stap verder gaan dan zijn rol van gespecialiseerd kredietverstrekker en wil dankzij zijn ervaring de openbare en semi-openbare actoren die oplossingen aanbieden die volledig zijn afgestemd op hun behoeften.
Asset Management and Services Dit metier omvat de activiteiten van Dexia op het vlak van Asset Management, Investor Services en Verzekeringen. Met voor 82,4 miljard EUR aan beheerde activa op 31 december 2009 is Dexia Asset Management het vermogensbeheers centrum van de Groep. De vier beheerscentra (in België, Frankrijk, Luxemburg en Australië) staan ten dienste van een uitgebreide groep klanten.
Retail and Commercial Banking Dexia biedt aan meer dan 8 miljoen klanten een ruim gamma aan van diensten inzake retail, commercial en private banking. Dexia behoort tot de grootste drie banken in België en Luxemburg. In België staat Dexia ten dienste van zijn 4 miljoen klanten via 900 kantoren. De entiteit in Luxemburg is het internationale centrum van de Groep voor vermogensbeheer en bestrijkt het land eveneens met een netwerk van kantoren. Via DenizBank bekleedt Dexia ook een sterke positie in Turkije. Deze volwaardige bank is momenteel de zesde grootste privébank van Turkije en bereikt zijn klanten via een nationaal netwerk van 450 kantoren. Daarnaast is Dexia eveneens aanwezig in Slowakije. De Groep wil het potentieel van haar historische markten in België en Luxemburg ten volle benutten en tegelijkertijd haar activiteit in Turkije ontwikkelen.
De activiteit Investor Services is in handen van RBC Dexia Investor Services, een joint venture met Royal Bank of Canada, dat zijn knowhow op het vlak van global custody, administratief fondsenbeheer, beheer van pensioenfondsen en dienstverlening aan aandeelhouders ter beschikking stelt van instellingen over de hele wereld. Op 31 december 2009 beliepen de totale administratief beheerde activa 2 456 miljard USD. De verzekeringsactiviteiten van Dexia zijn voornamelijk geconcentreerd op de Belgische en Luxemburgse markt. De Groep biedt een volledige waaier van contracten (leven en niet-leven) aan voor retail-, commercial- en privatebankingklanten en ook voor de openbare en de semi-openbare klanten van Dexia. Dat gebeurt op grond van een benadering van bank-verzekeraar en via een netwerk van verbonden agenten.
Ratings
Public and Wholesale Banking Dexia speelt een belangrijke rol in de financiering van collectieve voorzieningen en infrastructuur, de gezondheids- en de sociale huisvestingssector en de sociale economie. Dexia begeleidt de openbare en semi-openbare actoren bij de verwezenlijking van hun projecten en draagt bij tot de ontwikkeling van de infrastructuur en de lokale dienstverlening.
De belangrijkste operationele entiteiten van de Groep (Dexia Bank België, Dexia Crédit Local en Dexia Banque Internationale à Luxembourg) kregen een rating A+ van Fitch, A1 van Moody’s en A van Standard & Poor’s. Drie van de Europese dochter ondernemingen van Dexia (Dexia Municipal Agency, Dexia Kommunalbank Deutschland en Dexia Lettres de Gage Banque) geven covered bonds met rating AAA uit.
Dexia spitst zijn activiteiten toe op zijn historische markten, België en Frankrijk, maar is ook aanwezig in Italië en op het Iberisch Schiereiland. Bovendien is de Groep aanwezig in Duitsland met een platform dat toegang verleent tot de markt voor Pfandbriefe. Dexia is zowel in Europa als in Noord-Amerika eveneens actief op het vlak van projectfinanciering in wel bepaalde sectoren zoals infrastructuur en hernieuwbare energie.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 3
Kerncijfers van Dexia Bank België
Geconsolideerde resultatenrekening – Kerncijfers 31/12/08
(in miljoenen EUR) Netto-opbrengsten Kosten
31/12/09
Verschil
Evolutie in %
1 702,6 (1 790,8)
2 255,7 (1 685,0)
553,1 105,7
+32,5 % -5,9 %
Brutobedrijfsresultaat Kosten van risico
(88,2) (558,8)
570,7 (184,0)
658,8 374,8
+747,4 % -67,1 %
Nettoresultaat Groepsaandeel
(573,9)
421,5
995,4
+173,4 %
KERNRATIO’S Winstmarge (1) Exploitatiecoëfficient (Kosten-Inkomstenratio) (2) Rendement op eigen vermogen (ROE) (3)
-35,3 % 105,2 % -9,7 %
17,9 % 74,7 % 6,0 %
+53,2 % -30,5 % +15,7 %
KERNRATIO’S – onderliggend Exploitatiecoëfficient (Kosten-Inkomstenratio) (2)
105,1 %
75,6 %
-29,5 %
(1) Ratio tussen nettoresultaat en netto-opbrengsten. (2) Ratio tussen kosten en netto-opbrengsten. (3) Ratio tussen het nettoresultaat groepsaandeel op jaarbasis en het gewogen gemiddelde van het kern eigen vermogen (verminderd met het geschat dividend van de periode).
4 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Kerncijfers van Dexia Bank België
Geconsolideerde balans – Kerncijfers (in miljoenen EUR)
31/12/08
31/12/09
Verschil
Evolutie in %
Totale activa waarvan Kredieten aan en vorderingen op klanten Kredieten en beleggingen
263 093
253 771
(9 322,1)
-3,5 %
103 520 53 614
103 007 47 920
(513,0) (5 693,6)
-0,5 % -10,6 %
Totale schulden waarvan Schulden aan klanten In schuldbewijzen belichaamde schulden
259 581
248 096
(11 484,8)
-4,4 %
69 815 17 349
77 799 29 437
7 983,4 12 087,9
+11,4 % +69,7 %
Totaal eigen vermogen waarvan Kern eigen vermogen Eigen vermogen van de Groep
3 512
5 675
2 162,6
+61,6 %
6 855 3 474
7 270 5 643
414,5 2 168,9
+6,0 % +62,4 %
solvabiliteitsRATIO’S Tier 1-ratio Capital adequacy ratio Gewogen risicovolume
Bazel II (1) 12,9 % 14,7 % 51 805
Bazel II (1) 13,8 % 15,5 % 49 929
+0,9 % +0,8 % (1 877)
(1) Ratio’s Bazel I floored: Tier 1-ratio = 9,3 % en Capital adequacy ratio = 10,4 %
Ratings Dexia Bank België NV Fitch Moody’s Standard & Poor’s
Lange termijn
Outlook
Korte termijn
A+ A1 A
Stable Stable Negative
F1+ P-1 A-1
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 5
Corporate governance
8
Activiteitenverslag
12
Risicobeheer
25
Algemene informatie
40
Transparantieverklaring
44
0
09 Beheersverslag
Beheersverslag
Corporate governance
Samenstelling van het directiecomité en van de raad van bestuur(1)
Marc Lauwers lid van het directiecomité van Dexia Bank NV, verantwoordelijk voor Retail and Commercial Banking
1. Directiecomité
Roger Leyssens lid van het directiecomité van Dexia Bank NV, verantwoordelijk voor Human Resources Management
Voorzitter Stefaan Decraene
Vicevoorzitter Xavier de Walque
Geconsolideerde jaarrekening
Leden Benoît Debroise Ann De Roeck Dirk Gyselinck Marc Lauwers Roger Leyssens Jean-François Martin Luc Van Thielen
2. Raad van bestuur (2) Voorzitter Marc Deconinck burgemeester van Bevekom
Vennootschappelijke jaarrekening
Vicevoorzitter Jean-Luc Dehaene voorzitter van de raad van bestuur van Dexia NV
Jean-François Martin lid van het directiecomité van Dexia Bank NV, Chief Risk Officer Luc Van Thielen lid van het directiecomité van Dexia Bank NV, Chief Operations Officer, verantwoordelijk voor IT, Operations, Facility Management en Organisatie Francine Swiggers voorzitter van het directiecomité van Groep Arco Wivina Demeester consultant en onafhankelijk bestuurder Bruno Flichy bestuurder en erevoorzitter van Crédit du Nord Thierry Jacques voorzitter van Mouvement Ouvrier Chrétien Patrick Janssens burgemeester van Antwerpen
Leden Stefaan Decraene voorzitter van het directiecomité van Dexia Bank NV, lid van het directiecomité van Dexia NV Xavier de Walque vicevoorzitter van het directiecomité van Dexia Bank NV, Chief Financial Officer Benoît Debroise lid van het directiecomité van Dexia Bank NV, verantwoordelijk voor Thesaurie en Financiële Markten Ann De Roeck lid van het directiecomité van Dexia Bank NV, secretaris-generaal, verantwoordelijk voor Compliance, Legal, Tax, Wealth Analysis & Planning en Secretariaat-generaal & Participaties Dirk Gyselinck lid van het directiecomité van Dexia Bank NV, verantwoordelijk voor Public and Wholesale Banking
8 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Marc Justaert voorzitter van de Landsbond der Christelijke Mutualiteiten Serge Kubla burgemeester van Waterloo Patrick Lachaert advocaat en gemeenteraadslid van Merelbeke Pierre Mariani gedelegeerd bestuurder en voorzitter van het directiecomité van Dexia NV Jan Renders algemeen voorzitter ACW (1) Situatie per 1 januari 2010. (2) Artikel 2 van de wet van 6 augustus 1931 (BS van 14 augustus 1931) verbiedt aan de ministers, gewezen ministers en ministers van Staat, leden of gewezen leden der Wetgevende Kamers, om in akten of bekendmakingen in verband met vennootschappen met winstgevend doel melding te maken van voornoemde titel.
Corporate governance
Claude Rolin secretaris-generaal van de Confédération des Syndicats Chrétiens de Belgique Bernard Thiry voorzitter van het directiecomité van Ethias Tony Van Parys advocaat en gemeenteraadslid van Gent
Auditcomité Het auditcomité, dat werd opgericht op 18 december 2002, is een adviserend subcomité van de raad van bestuur samengesteld uit drie niet-uitvoerende bestuurders. Het voorzitterschap van het auditcomité wordt uitgeoefend door de heer Bruno Flichy.
1. Samenstelling Jean-Jacques Viseur burgemeester van Charleroi
Voorzitter
De heer Rik Branson nam ontslag als bestuurder van Dexia Bank met ingang van 1 januari 2009. De raad van bestuur van 30 januari 2009 besliste om mevrouw Francine Swiggers te coöpteren als bestuurder van Dexia Bank ter vervanging van de heer Rik Branson. Haar mandaat zal een einde nemen na afloop van de algemene vergadering van 2012. De heer Xavier de Walque werd met ingang van 1 maart 2009 benoemd als Chief Financial Officer (CFO), bestuurder en vicevoorzitter van het directiecomité van de bank. Zijn mandaat zal eindigen na afloop van de algemene vergadering van 2012. De heer Jean-François Martin, lid van het directiecomité, is sinds 1 maart 2009 Chief Risk Officer. De heer Bernard Lux nam ontslag als bestuurder van Dexia Bank met ingang van 5 maart 2009. De raad van bestuur van 11 mei 2009 besliste om de heer Bernard Thiry voorlopig te benoemen als bestuurder van Dexia Bank ter vervanging van de heer Bernard Lux. In het kader van de nieuwe organisatiestructuur van de activiteit Thesaurie en Financiële Markten werd de heer Benoît Debroise op voorstel van het directiecomité door de raad van bestuur van 11 mei 2009 gecoöpteerd als bestuurder en benoemd als lid van het directiecomité van Dexia Bank, verantwoordelijk voor Thesaurie en Financiële Markten. De heer Dirk Vanderschrick heeft met ingang van 19 augustus 2009 ontslag genomen als bestuurder en lid van het directiecomité van Dexia Bank. De raad van bestuur van 25 augustus 2009 heeft de heer Jan Renders gecoöpteerd als bestuurder.
2. Onafhankelijkheid en deskundigheid Enerzijds zetelt in het auditcomité een onafhankelijk bestuurder die beschikt over de nodige individuele deskundigheid op het gebied van boekhouding en/of audit. Het auditcomité beschikt anderzijds in zijn huidige samenstelling over een collectieve deskundigheid op het gebied van de activiteiten van de bank en op het gebied van boekhouding en audit. De raad van bestuur van 23 februari 2009 heeft beslist dat mevrouw Wivina Demeester zetelt als “onafhankelijk be stuurder” in de zin van artikel 526ter van het Wetboek van Vennootschappen. De raad van bestuur heeft geoordeeld dat mevrouw Wivina Demeester op basis van haar opleiding en haar professionele ervaring op het gebied van boekhouding en/of audit bij de uitoefening van vorige en huidige functies en beroepsactiviteit beschikt over de vereiste individuele deskundigheid inzake boekhouding en/of audit. De raad van bestuur is van oordeel dat de leden van het auditcomité over een collectieve deskundigheid op het gebied van de activiteiten van de bank en op het gebied van boekhouding en audit beschikken. Zowel de heer Marc Deconinck als de heer Bruno Flichy hebben onder meer ervaring inzake audit kunnen opbouwen als lid van het auditcomité van de bank. Mevrouw Wivina Demeester heeft auditervaring opgedaan bij de uit oefening van vorige en huidige functies en beroepsactiviteit. Verder beschikt de heer Bruno Flichy over een goede kennis van de activiteiten van een bank en over ervaring op het vlak van boekhouding en audit door zijn vroegere professionele ervaring in de Franse banksector en dit geldt ook voor de heer Marc Deconinck vanuit zijn voormalige functie in een onderneming voor nutsvoorzieningen en zijn ervaring als voorzitter en lid van de raad van bestuur van de bank.
3. Taken en bevoegdheden Het auditcomité verleent de raad van bestuur bijstand in de uitoefening van zijn toezichtsopdracht en controle in ruime zin.
3.1. Financiële rapportering Het auditcomité houdt toezicht op de integriteit van de financiële informatie die door de vennootschap aangeleverd wordt, in het bijzonder door de toegepaste boekhoudnormen te
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 9
Geconsolideerde jaarrekening
Wijzigingen in de samenstelling van de raad van bestuur en van het directiecomité
Marc Deconinck Wivina Demeester
Vennootschappelijke jaarrekening
De dagelijkse leiding van Dexia Bank is opgedragen aan het directiecomité, waarvan de leden tevens bestuurder zijn.
Leden
Beheersverslag
Bruno Flichy De raad van bestuur van Dexia Bank bestaat op 1 januari 2010 uit vijfentwintig leden van wie er negen tevens deel uitmaken van het directiecomité. De raad van bestuur vult de algemene politiek in zoals die is vastgelegd op groepsniveau.
Beheersverslag
Corporate governance
beoordelen, inclusief de criteria voor de consolidatieperimeter. Het toezicht bestrijkt eveneens de monitoring van de periodieke financiële informatie vóór deze wordt voorgelegd aan de raad van bestuur van de bank.
en emissievehikel van Dexia Bank, voor zijn rekening en dit in overeenstemming met de Europese richtlijn 2006/43/EG.
3.2. Interne controle en risicobeheer
Het auditcomité kan zich alle nuttige inlichtingen of stukken laten verstrekken en elk nazicht laten uitvoeren. Het doet daarbij een beroep op de interne audit van Dexia Bank die hiërarchisch afhangt van het directiecomité.
Minstens één keer per jaar onderzoekt het auditcomité de doeltreffendheid van de interne controlesystemen en het risico beheer opgezet door het uitvoerend management om er zich van te vergewissen dat de voornaamste risico’s (met inbegrip van de risico’s die verband houden met de naleving van de geldende wetgeving en reglementering) behoorlijk geïdentificeerd en beheerd worden. Daartoe bezorgt het directiecomité een verslag betreffende de interne controlesystemen en het risicobeheer aan het auditcomité.
Geconsolideerde jaarrekening
Het auditcomité kwam in 2009 vijfmaal bijeen. Deze vergaderingen vinden plaats vóór de vergaderingen van de raad van bestuur en onderzoeken de driemaandelijkse, halfjaarlijkse en jaarrekeningen.
5. Interne audit In de loop van het jaar 2009 nam het auditcomité kennis van de verslagen over de activiteiten van de Juridische Diensten en de toestand inzake de juridische geschillen, de activiteiten van Compliance, de activiteiten van Audit en Controle, de op volgingsactiviteiten van de krediet-, markt- (inclusief liquiditeit) en operationele risico’s, en de impact van de financiële crisis.
3.3. Werking van de interne audit
Vennootschappelijke jaarrekening
4. Werking van het auditcomité
Het auditcomité beoordeelt de efficiëntie en de onafhankelijkheid van de werking van de interne-auditafdeling. Tevens gaat het auditcomité na in welke mate het management tegemoetkomt aan de auditbevindingen en zijn aanbevelingen. In 2009 analyseerde het auditcomité het activiteitenverslag over de periode 2008, het semestriële activiteitenverslag 2009 evenals het auditplan 2009 en gaf het zijn goedkeuring aan deze verslagen.
3.4. Wettelijke controle van de jaar- en geconsolideerde rekeningen In 2009 rapporteerde het auditcomité aan de raad van bestuur over de geconsolideerde financiële resultaten van Dexia Bank op 31 december 2008, 31 maart 2009, 30 juni 2009 en 30 september 2009. Na beoordeling van de toelichtingen die werden verstrekt door de directie van de bank en de commissarissen, verleende het auditcomité een positief advies aan de raad van bestuur over de financiële resultaten en de feiten die deze resultaten beïnvloedden.
3.5. Externe auditfunctie en opvolging van de onafhankelijkheid van de commissarissen
Vanuit één groepsvisie en -strategie, heeft de financiële groep Dexia een geïntegreerde en homogene auditfunctie opgezet met een netwerk van auditdirecties in de verschillende entiteiten en dit in een kader dat beantwoordt aan de strengste normen en dat coherent is voor alle activiteiten van Dexia. De methodologie en het auditplan zijn geïntegreerd voor de hele Groep. De auditfunctie heeft als opdracht de interne controle te bevorderen en permanent toe te zien op de performante werking en de daadwerkelijke toepassing van de bestaande controlesystemen. De auditfunctie draagt bij tot het behoud van de goede reputatie van Dexia Bank en de efficiëntie en integriteit van zijn structuren en waarden die het bijzonder belangrijk acht. De interne audit gaat na of de risico’s die Dexia Bank in het kader van al zijn activiteiten neemt, afdoende worden geïdenti ficeerd, geanalyseerd en gedekt.
Externe functies van de bestuurders – artikel 27, §2 van de wet van 22 maart 1993 op het statuut van en het toezicht op de kredietinstellingen
Het auditcomité formuleert adviezen aan de raad van bestuur met betrekking tot de aanstelling of de herbenoeming van de commissaris(sen) door de algemene vergadering van aan deelhouders, evenals aangaande hun onafhankelijkheid en bezoldiging.
Krachtens het Reglement van de Commissie voor het Bank-, Financie- en Assurantiewezen, goedgekeurd bij Koninklijk Besluit van 19 juli 2002, met betrekking tot de uitoefening van externe functies door leiders van kredietinstellingen, is Dexia Bank verplicht om de door zijn bestuurders en effectieve leiders uitgeoefende externe functies openbaar te maken. Dexia Bank heeft ervoor geopteerd deze mandaten te publiceren in het jaarverslag van de bank dat neergelegd wordt bij de Nationale Bank.
Het auditcomité ziet toe op de onafhankelijkheid van de commissaris(sen) en op zijn (hun) auditprogramma.
Commissaris
Het auditcomité vergewist zich van de adequate werking van het externe toezicht door de commissaris(sen).
3.6. Monitoring van het financiële verslaggevings proces, de interne controle en risicobeheer systemen, de jaarrekening en de onafhankelijkheid van de commissaris van Dexia Funding Netherlands Het auditcomité neemt sinds eind augustus 2009 de rol en verplichtingen van het auditcomité van Dexia Funding Netherlands, een 100 % Nederlandse dochteronderneming
10 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
De controle op de financiële toestand en op de jaarrekening van de bank is opgedragen aan Deloitte Bedrijfsrevisoren, BV o.v.v.e. cvba, vertegenwoordigd door de heren Frank Verhaegen en Bernard De Meulemeester. Hun mandaat werd hernieuwd voor een hernieuwbare termijn van drie jaar op de gewone algemene vergadering van 30 april 2008.
Corporate governance
In de loop van het boekjaar 2009 heeft Deloitte een vergoeding ten belope van 155 575 EUR ontvangen voor bijzondere opdrachten of uitzonderlijke werkzaamheden uitgevoerd voor Dexia Bank (andere opdrachten). Voor de vergoeding voor bijzondere opdrachten of uitzonderlijke werkzaamheden, uitgevoerd door Deloitte, voor de met Dexia Bank verbonden Belgische vennootschappen of voor zijn buitenlandse dochterondernemingen, verwijzen we naar het jaarverslag van Dexia NV.
Beheersverslag
Compliance Het beheersen van het witwasrisico blijft één van de prioriteiten van Compliance.
●●
De geautomatiseerde monitoringtool “ERASE” wordt optimaal geëxploiteerd (gaande van het opvolgen van de financiële verrichtingen, het opsporen van mogelijke terroristen of PEP’s (3), alsmede het beheer van de adminis tratieve dossiers, tot het online indienen van aangiftes bij de Cel voor Financiële Informatieverwerking (CFI)). Een GAP-analyse en een inventaris van eventueel te nemen maatregelen werden voorbereid op basis van het wets ontwerp tot “wijziging van de wet van 11/01/1993 tot voorkoming van het gebruik van het financiële stelsel voor het witwassen van geld en de financiering van het terrorisme en het wetboek van vennootschappen” (als omzetting van de derde Europese antiwitwasrichtlijn).
Geconsolideerde jaarrekening
●●
Op het vlak van MiFID werd voorrang gegeven aan de verdere uitwerking en/of perfectionering van een globale monitoring en/of individuele controles op de naleving en de effectiviteit van reeds eerder ingevoerde maatregelen en/of procedures. Het geheel van alle bestaande MiFID-controles werd tevens gebundeld in een “monitoring-handboek”.
Vennootschappelijke jaarrekening
De bestaande deontologische code van de groep Dexia werd herwerkt om deze af te stemmen op recente(re) reglemen teringen en procedures. Na een validatie door het executief comité van de Groep, werd deze eveneens gevalideerd door het directiecomité van Dexia Bank België. De verdere implementatie en/of sensibilisering binnen Dexia Bank is voorzien voor 2010. Ook aan de filialen van Dexia Bank werd gevraagd de nodige stappen te ondernemen voor de implementatie van deze nieuwe code. Volledigheidshalve wordt ook nog verwezen naar het permanent overleg op groepsniveau met het oog op een geharmoniseerde aanpak van bepaalde compliance-aspecten.
(3) Politically Exposed Persons
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 11
Activiteitenverslag
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
De economische en financiële omgeving in 2009 De nagenoeg stilgevallen wereldeconomie, ingevolge de financiële crisis in de herfst van 2008, heeft ook het eerste kwartaal van 2009 beheerst. Het vertrouwen van bedrijfsleiders, consumenten en beleggers zette zijn versnelde inzinking verder, gevolgd door de activiteitsindicatoren. Het bruto binnenlands product daalde met 6,6 % op jaarbasis in de Verenigde Staten en met 4,9 % in de eurozone. In België werd een daling van 3,8 % opgetekend. De industriële productie werd fors teruggeschroefd, waardoor tijdelijke werkloosheid vrijwel ver algemeend werd. De productiecapaciteitsbenutting daalde tot ongeziene dieptepunten. Investeringen werden uitgesteld. De voorraden slonken versneld. De buitenlandse handel stokte. De binnenlandse vraag vertraagde gevoelig. De werkloosheid nam sterk toe, vooral in landen met een opengebarsten vastgoedbubbel. Het sociale vangnet in de Europese Unie werkte behoorlijk goed in tegenstelling tot de Verenigde Staten waar de stijgende werkloosheid dramatische proporties aannam. De inflatie werd negatief na de scherpe opstoot in het eerste halfjaar van 2008 als gevolg van de grondstoffenprijzen explosie. Door de recessie vielen deze prijzen snel terug omdat speculatieve posities à la hausse moesten worden omgedraaid. De beursnoteringen leverden verder terrein in en bereikten pas begin maart hun dieptepunt na een daling met zowat 25 % ten opzichte van einde 2008. De risico-afkeer bij de beleggers nam ongeziene proporties aan. Beleggingen in vertrouwde eenvoudige rentedragende spaar- en beleggingsvormen met kapitaalwaarborg zaten in de lift. Ondanks de verder dalende rentevoeten zorgden ze voor een opstoot van de passiva van de banken ten nadele van buitenbalansproducten zoals beveks, aandelen en levensverzekeringen. Ondertussen werd het monetair beleid verder versoepeld en daalden de basisrentevoeten tot 0-0,25 % in de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk en 1 % in de eurozone. Daarenboven werd de liquiditeitenkraan verder opengedraaid tegen voordeliger rentevoeten, met langere looptijden tot 1 jaar en een bredere waaier van rentedragend papier dat als waarborg kon worden gebruikt. De Amerikaanse en Britse centrale banken kochten ook obligaties met hypothecaire, auto-, studenten-, KMO- en consumptie leningen op, naast nieuwe overheidsleningen. Hierdoor verdrievoudigden de activa van de betrokken centrale banken maar kon ook de langetermijnrente laag worden gehouden, wat zeer welkom was voor het temperen van de recessie en het ver gemakkelijken van de financiering van de overheidsrelance plannen. De Europese Centrale Bank startte pas in het derde
12 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
kwartaal met een geleidelijke aankoop van geëffectiseerde obligaties voor een maximumbedrag van 50 miljard EUR. Daarnaast lanceerden de grote industrie- en groeilanden indrukwekkende relanceplannen. Hierin voorzag men directe en indirecte belastingverlagingen, hogere sociale uitkeringen, openbare werken, schrootpremies, soepelere kredietverstrekking, een herziening van de arbeidsmarktregels. De combinatie van een goedkoopgeldbeleid met een ruime liquiditeitenvoorziening en een expansief begrotingsbeleid slaagde erin een bodem te leggen in de Westerse economie. Parallel hiermee noteerden we een versnelde opleving van de Aziatische en vooral Chinese economie, waar een extreem Keynesiaans stimuleringsbeleid zeer succesvol was om de binnenlandse vraag en activiteit hogerop te duwen. In de loop van het tweede kwartaal bodemden de meeste vertrouwens- en vooroplopende indicatoren uit. Traditiegetrouw liep de conjunctuurbarometer van de Nationale Bank van België hier voorop. De andere landen van de eurozone volgden ge leidelijk. Vanaf het derde kwartaal werd het herstel ook zichtbaar bij de activiteitsindicatoren, in die mate dat de economische opleving versnelde, waardoor 2009 met een zeer positieve noot kon worden afgesloten. Het aanvankelijk technisch herstel met de klemtoon op een wedersamenstelling van de voorraden en een inkrimping van de tijdelijke werkloosheid transformeerde zienderogen in een bredere opleving met ook een positievere consumptiebereidheid. De niveaus vanwaar de opmars startte zijn echter bijzonder laag. En zelfs na bijna zes maanden verbetering is de afgelegde weg nog altijd vrij bescheiden ten opzichte van het groeipad dat tot 2007 kon worden opgetekend. Het is dan ook niet verwonderlijk dat 2009 de zwakste groeiperformance zal neerzetten sinds de tweede wereldoorlog: Verenigde Staten -2,5 %, eurozone -3,9 %, België -3,1 %. De begrotingstekorten per einde 2009 zijn ondertussen fors opgelopen, wat geleid heeft tot een opstoot van de staatsschuld. In de Verenigde Staten werd respectievelijk -10,1 % en 90,4 % van het bruto binnenlands product genoteerd. In de eurozone zijn dat respectievelijk -6,4 % en 78,2 % en in België respectievelijk -5,9 % en 97,9 %. Het is duidelijk dat dergelijke ontsporingen tijdelijk kunnen aanvaard worden, gezien de uitzonderlijke omvang van de crisis. Een herstel van het begrotingsevenwicht en het realiseren van een veel beperktere staatsschuld zullen de grote uitdagingen voor de komende jaren worden op een ogenblik dat de vergrijzing en de klimaatsverandering eveneens zullen vragen om ingrijpende inves teringen. Deze conjunctuurverbetering werd correct voorspeld door de beurzen. Zij veerden fors op sinds hun dieptepunt begin maart en sloten het jaar af op een 53 tot 74 % hoger peil. Voor het kalenderjaar 2009 betekende dit een positieve return van 19 tot 44 % naargelang de beurzen.
Naar een normalisering van de financiële sector De dramatiek van de financiële crisis luwde enigszins dankzij de specifieke steunprogramma’s die vooral in de Verenigde Staten werden gelanceerd via het Financial Stability Plan. Stresstesten van de grootste financiële groepen in de VS leverden min of meer geruststellende resultaten op. De meeste grote banken in de VS slaagden erin terug winst te boeken vanaf het tweede kwartaal. Vrij snel stelden zij zich tot doel de verkregen overheidssteun terug te betalen, in de hoop zo te kunnen ontsnappen aan bepaalde nieuwe regels qua bonussen en kapitaalverplichtingen. Ook in de Europese Unie tekende zich een gelijkaardige beweging af. Het feit dat al die enorme kapitaalverhogingen via aandelenuitgiften en/of obligatie leningen zo vlot konden worden geplaatst, wijst erop dat er aan liquiditeiten geen gebrek meer was en dat de lage dividenden en rentevoeten niet als een handicap werden ervaren door kandidaat-beleggers. Dit neemt niet weg dat er nog vele tientallen, vooral middelgrote niet-systeembanken in de VS failliet zijn gegaan en dat er in Europa heel wat grote en middelgrote banken bijkomende overheidshulp nodig hadden. Omwille van de Europese concurrentieregels werden alle Europese banken die staatssteun hadden gekregen, verplicht een herstelplan uit te werken waaruit moest blijken dat zij in staat zijn om ook zonder die steun te overleven. Meestal leidde dat tot beslissingen over een schaalverkleining, soms tot 40 % van het balanstotaal via het afstoten van filialen en/of stopzetten van risicovollere activiteiten. Het feit dat de Europese Commissie zich principiëler opstelt dan de Amerikaanse controleorganen kan tot een verstoring van de concurrentie op wereldvlak leiden. Toch heeft dat niet belet dat de normalisering op de inter bankenmarkt versneld kon gebeuren. De torenhoge spreads voor kortetermijnverrichtingen werden afgebouwd tot op de niveaus van voor het uitbreken van de financiële crisis in de zomer van 2007. Voor de verrichtingen op middellange en lange termijn was de daling ook zeer uitgesproken, maar hier is men toch nog op hogere niveaus blijven hangen. De obligatiemarkten herademden in die mate dat geëffectiseerde obligaties met vastgoed als onderpand en bedrijfsobligaties zich substantieel konden herpakken. De noteringen veerden op en de spreads ten opzichte van overheidsleningen daalden gevoelig.
Nieuw is wel de brede waaier van spreads voor overheids leningen binnen de eurozone ingevolge de verschillende aanpak van de crisissen, de ratingverlagingen, de ontsporende begrotingstekorten en de snelle schuldenopbouw. Uiteraard was dit niet neutraal voor de kredietkost in de privésector. De kredietverstrekking aan bedrijven stond onder druk omwille van de recessie. Voor de hogere risico’s eisten de banken een hogere vergoeding via meer waarborgen en/of een hogere marge. De kredietexpansie vertraagde aanzienlijk maar bleef positief evolueren, wat beter was dan in vorige conjunctuurinzinkingen toen er een effectieve daling werd opgetekend. Natuurlijk daalde ook de vraag naar kredieten omwille van de beperktere voorraadfinanciering, het uitstellen van investeringen en het afblazen van overnames. Teneinde gelijkaardige financiële crisissen in de toekomst te kunnen voorkomen, legde de Groep van Twintig, met zowel industrielanden, groeilanden als olie-uitvoerende landen, een reeks basisprincipes vast voor het bijsturen van de regelgeving voor de financiële sector. Hierbij ligt de klemtoon op meer en beter kapitaal, een beperking van de hefboomratio, een herziening van het vergoedingssysteem, een specifieke controle van cross-border banken, een herdefiniëren van de risicogewogen activa, een herziening van de boekhoudnormen, een controle op hefboomfondsen en private kapitaalfondsen, een beter op elkaar afstemmen van de micro- en macroprudentiële controle van de financiële instellingen. Het Financial Stability Forum wordt omgevormd tot Financial Stability Board, belast met de coördinatie en de monitoring van de vooruitgang omtrent de versterking van de financiële regelgeving. Het Internationaal Monetair Fonds zal meer middelen krijgen om soevereine landen ter hulp te snellen. Internationale samen werking staat voortaan centraal en moet een duurzaam karakter krijgen via een consistente fiscale, monetaire, handels- en structurele politiek op wereldvlak. Vrijhandel moet het halen van protectionisme. In de Europese Unie is er een akkoord over de oprichting van een Europese Systemic Risk Board voor de macro-prudentiële opvolging van systeemrisico’s en van een European System of Financial Supervisors, belast met de microprudentiële controle. De bestaande zogenaamde “Level 3”-comités worden om gevormd tot agentschappen met veel meer bevoegdheden: ●●
●●
●●
CEBS (Committee for European Banking Supervisors) wordt EBA (European Banking Authority); CEIOPS (Committee for European Insurance and Occupational Pensions Supervisors) wordt EIOPA (European Insurance and Occupational Pensions Authority); CESR (Committee for European Securities Regulators) wordt ESMA (European Securities and Markets Authority).
De voornaamste activiteiten van Dexia Bank in 2009 1. Retail and Commercial Banking (rcb) De verdere ineenstorting van de economie en van de financiële markten tijdens de eerste maanden van 2009 heeft de retailbank eveneens gevoelig getekend. Een verdere terugval van het vertrouwen werkte verlammend. Particulieren, kleine en
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 13
Geconsolideerde jaarrekening
2010 wordt normaal het jaar van de bevestiging van het economisch herstel met groeicijfers die in de Verenigde Staten kunnen oplopen tot +2,7 % maar in de eurozone en België beperkt zullen blijven tot +1,5 %. Het is uiterst belangrijk dat het soepele monetaire beleid, het ruime liquiditeitenaanbod en de stimulerende begrotingspolitiek ten minste nog zes maanden kunnen worden behouden. Hierdoor kan de economie een stevigere ruggengraat verwerven. Uiteraard moet de norma lisering van de financiële sector onverminderd worden verdergezet. Een snelle en duidelijke beslissing, maar ook implementatie van de aangepaste financiële regelgeving zal hiertoe bijdragen. De rol van wereldregering, die de Groep van Twintig zou kunnen spelen, moet verder worden uitgebouwd om zo het vertrouwen van alle actoren in de economie niet alleen te verstevigen, maar ook om te zetten in duurzame groei.
Beheersverslag
Activiteitenverslag
Vennootschappelijke jaarrekening
Activiteitenverslag
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
middelgrote bedrijven namen een afwachtende houding aan, zowel qua beleggingen als qua kredieten. De volumes waren dan ook vrij beperkt. Vanaf de lente tekende zich een bescheiden economisch herstel af dankzij de zeer soepele monetaire politiek met uiterst lage rentevoeten en ruime liquiditeiten voorziening. Ook de expansieve staatsbegrotingen leverden een positieve bijdrage. De economie bloeide langzaamaan open en de toestand op de financiële markten normaliseerde. De aandelenmarkten kenden een riant herstel vanaf begin maart. De rentedragende activa leverden een beduidend lager rendement af als gevolg van de zeer lage rentevoeten. De voornaamste zorg van Dexia Bank bij het losbarsten van de crisis was een snelle, duidelijke en transparante communicatie naar haar klanten. Deze benadering werd tijdens de eerste drie kwartalen van 2009 voortgezet, zowel op de website als in de nieuwsbrieven. In september stuurde de heer Stefaan Decraene, voorzitter van het directiecomité van Dexia Bank naar ruim 1,4 miljoen gezinnen een brief om hen te bedanken voor hun vertrouwen en hen te informeren over de gang van zaken bij de bank. Vanaf het laatste kwartaal 2009 verscheen in de media een reeks opvallende advertenties, met de handtekening “Banking for people, Banking for communities”. De campagne luidde de vernieuwde communicatieaanpak in. De reacties waren positief. De boodschappen beklemtonen de specifieke eigenheid van Dexia Bank: het ophalen van geld bij de particulieren en het ontlenen aan bedrijven en overheden. De kranten titelden geregeld over de recordvolumes van de tegoeden op spaarrekeningen. De afwachtende houding en de grote risicoaversie van de spaarders en beleggers, alsook de veranderingen aan de interestvergoedingen die op 1 april 2009 van kracht werden, droegen hiertoe bij. Over die ingrijpende veranderingen heeft Dexia Bank zijn klanten grondig geïnformeerd. De volumes stegen bijgevolg met ruim 23 % om 28,1 miljard EUR te bereiken per einde 2009. Parallel hieraan vielen de tegoeden op de kortetermijnrekeningen logischerwijze terug als gevolg van de rentedaling. De inkrimping bedroeg 92 %. In 2009 was absolute zekerheid – vastrentend, vaste looptijd en kapitaalgarantie – de prioriteit voor elke belegger. Het grootste deel van de brutoproductie werd gerealiseerd in langetermijnbalansproducten (3 jaar en langer), wat het vertrouwen van de klanten in de langetermijnstabiliteit van Dexia Bank bevestigt. De obligatie-uitgiften van Dexia Funding Netherlands bleven aantrekkelijk. Tijdens het eerste halfjaar werden er zeven succesvolle grote uitgiften gedaan die ruim 1,7 miljard EUR opleverden. Het aantal uitgiften was vanaf de zomer ietwat beperkter, maar in december volgde nog een belangrijke uitgifte van ruim 300 miljoen EUR. De kasbon was het hele jaar door geliefd, met enkele hoogtepunten, zoals in mei met de kasbon 4 jaar aan 4 % en de kasbon 6 jaar aan 5 %. In oktober stond de “Kasbon voor lokale projecten” centraal. Er werden twee kasbons op respectievelijk 5 en 7 jaar aangeboden. Deze kasbons kenden een overweldigend succes met op 4 weken tijd iets meer dan 1 miljard EUR aan inschrijvingen.
14 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
De vlucht naar zekerheid vertaalt zich, niettegenstaande een positief markteffect, in een daling van de omlopen in beleggingsfondsen, beveks en Tak 23-verzekeringsbeleggingen (-22 %). Om meer duidelijkheid te scheppen en de nettoinventariswaarde per compartiment te verbeteren via schaalvoordelen, werd het door Dexia Bank gecommercialiseerde bevekgamma vereenvoudigd. Jongvolwassenen gebruiken nog onvoldoende de mogelijk heden van fiscaal sparen of pensioensparen. Met een gerichte mediacampagne wou Dexia Bank hen daarvan bewust maken. Vanaf juni 2009 biedt Dexia Life Horizon ook een antwoord op de vraag van progressieve spaarders die over een lange looptijd geleidelijk en periodiek willen sparen, om vervolgens vanaf een bepaalde datum, vaak het pensioenmoment, een periodieke rente-uitkering te kunnen genieten. Ook in de portefeuilles van de privatebankingklanten overheerst de nood aan zekerheid meer dan voor de crisis. De omlopen in spaarrekeningen en kasbons kenden een hoge vlucht en vertegenwoordigen thans 35 % van deze portefeuilles. Het relatieve belang van de beheersmandaten bleef stabiel. Vermeldenswaard is wel dat de activa onder beheer van de privatebankingklanten weer het hoge niveau van 2007 bereiken. Op het vlak van de kredietverlening aan particulieren was 2009 een moeilijk jaar als gevolg van de conjunctuurinzinking, de oplopende tijdelijke en volledige werkloosheid en het geschokt vertrouwen. De uitstaande kredieten aan retail- en private klanten beliepen eind 2009 23 miljard EUR, dit is een toename met 3 % op één jaar. De hypothecaire kredieten stegen met 4 %, terwijl de consumptiekredieten terugvielen met 1 %. De aantrekkelijke stijging bij de hypothecaire kredieten is toe te schrijven aan de royale stimuli van de federale en regionale regeringen (BTW op 6 % in plaats van 21 %, premies voor energiezuinige toepassingen …) ten gunste van de bouw en de vernieuwbouw. De ecokredieten kregen een nieuwe impuls met de wet omtrent de groene leningen, waarbij de overheid vanaf midden 2009 tussenkomt voor een deel van de interestlasten op bedragen ontleend voor een bepaald type werken. Het betreft zowel leningen op afbetaling als hypothecaire kredieten. Met de campagne “Holiday Check-up” werd een nieuw vakantie dossier op www.dexia.be ter beschikking gesteld. Het is een praktische gids voor een zorgeloze vakantie, zowel op financieel vlak met consumentenkredieten, als op het vlak van verzekeringen en betalingscomfort. Business banking is essentieel in de strategie van Retail and Commercial Banking. Om zich in het segment van de kleine en middelgrote ondernemingen verder te profileren, publiceerde Dexia Bank de “Leidraad voor kredieten aan kmo’s”, een gids die toelaat om de bedrijfsbehoeften te identificeren, een dossier samen te stellen en een kredietaanvraag kritisch te evalueren. Naast de professionele financieringen en het beheer van de geldstromen, zette Dexia Bank unieke en bijzonder innoverende producten op de markt, zoals Energy Line. Dit aanbod in verband met zonnepanelen (leasing, allriskverzekeringen …) werd gebundeld in een overzichtelijke brochure. De kredieten aan kmo’s stegen met 9 % ondanks de gevoelige daling van de
van financiële aard (loonfiches, facturen) werd weer in de kijker geplaatst met een wedstrijd. De voordelen van het elektronisch beheren van rekeningafschriften werden voor de klant nog eens op een rij gezet: gebruiksvriendelijk, flexibel en ecologisch.
Voor kleine ondernemingen en zelfstandigen is de overdracht of het overlaten van de activiteit zowel psychologisch als financieel een enorme uitdaging. Dexia Bank werkte daarvoor een totaalconcept uit. Doorheen het volledige proces, dat ruim drie jaar in beslag kan nemen, engageert een specialist business banking bij Dexia Bank zich als raadgever, begeleider en persoonlijke coach bij wie de klant op elk moment terecht kan. Hij ontwerpt een totaalpakket op maat van de klant door gebruik te maken van de nodige contacten in de juridische, fiscale en financiële wereld.
Het meest opvallend dit jaar was de nieuwe lay-out van www.dexia.be. Het dynamisme van de site werd vergroot, de dossiers duidelijker gepositioneerd en de toegang tot de informatie en producten vergemakkelijkt om beter in te spelen op de behoeften van de klant.
Dexia Bank was aanwezig op een aantal vakbeurzen en organiseerde events op alle niveaus: lokaal, regionaal en nationaal. Een greep uit het aanbod: het colloquium “Bedrijfsstrategieën: doorlichting van de mobiliteit!” georganiseerd met CIEM, het Centre Interuniversitaire d’Etude de la Mobilité, de sponsoring van “Enterprize” en de workshop “Waarom slimme managers soms domme beslissingen nemen” door prof. dr. Paul Buelens in het kader van de beurs “Ondernemen in Vlaanderen 2009”. Er werden ruim 100 lokale informatiesessies georganiseerd, voornamelijk rond Energy Line en alternatieve financieringen voor voertuigen en uitrustingsgoederen. Soortgelijke informatiesessies werden ook georganiseerd voor de particulieren, in het bijzonder een 120-tal voor private bankingklanten, vooral rond successieplanning en risicobeheer. Daarnaast werd de specifieke dienstverlening “Financial Planning” door Dexia Private Banking gelanceerd. Dit product speelt in op een toenemende behoefte van de klanten hier omtrent, alsook op een duidelijke markttendens. Op basis van een gedetailleerde inventaris van het huidig vermogen van een klant en zijn verwachte financiële stromen, wordt er een beeld geschetst van de mogelijkheden inzake successieplanning en de optimale spreiding van het hele vermogen. Naar het voorbeeld van de consumptieprijzenindex lanceerde Axion in juni 2009 de Dexia Youth Index, een index van producten specifiek voor jongeren om hun koopkracht te meten. Het consumptiepakket van jongeren werd samengesteld op basis van onderzoek uitgevoerd door GfK Significant in opdracht van Dexia Bank. Met een continue aanvoer van tips & tricks wil Axion jongeren helpen om slim om te gaan met hun geld. De groep internetgebruikers groeit nog steeds. Dexia behoort met de andere Belgische banken tot de top in het beveiligen van online bankieren, maar ook de klant moet een aantal voorzorgen nemen en daartoe werd hij dit jaar gesensibiliseerd met concrete tips. De online aan- en verkoop van diensten en producten maakt een onstuitbare opgang. Het onlinedienstenpakket Dexia Direct Net werd ook dit jaar verruimd. Zo kan men sedert 1 april op kasbons intekenen. Daarnaast is het nu voor natuurlijke personen die in België gedomicilieerd zijn mogelijk om online klant te worden, zonder tussenkomst van een agentschap. “Zoomit”, waarmee de klant toegang krijgt tot alle documenten
De implementatie van het nieuwe distributiemodel met zijn klemtoon op een geïntegreerde multikanalenbenadering gaat dus onverminderd verder. Het nieuwe distributiemodel, dat in 2008 werd uitgewerkt, is in de loop van 2009 geleidelijk ingevoerd. Het streven naar schaalvergroting is hiervan een belangrijke pijler. In het gesalarieerde net, werden de kantoren gegroepeerd in regio’s. Daarbij werd met de sociale partners een nieuwe cao ondertekend op 8 april 2009. De nieuwe cao groepeert de kantoren in 31 regio’s, reglementeert de organisatie van de openingsuren van de kantoren en ondersteunt het nieuwe distributiemodel in functiedefiniëring en arbeidsvoorwaarden. Als gevolg van deze cao kregen alle medewerkers van het loontrekkend net een nieuwe functie toegewezen. Deze regio’s gaan van start op 1 januari 2010. Op 1 januari 2009 zijn er in het zelfstandige net 20 cvba’s gefuseerd. Omwille van de schaalvergroting in beide netten werden er 57 kleinere of dubbele kantoren gesloten. Dexia Bank beschikte eind 2009 over 902 kantoren om zijn strategie te realiseren. De bovenvermelde grotere schaal laat toe om te bouwen aan specialisatie op het vlak van woonkredieten, consumenten kredieten, verzekeringen, private banking en business banking. Dankzij deze specialisaties wordt er tijd vrijgemaakt voor relatie beheer door vaste contactpersonen. Elke belegger krijgt een dergelijke vaste contactpersoon toegewezen. Alle kantoren van Dexia Bank werden uitgerust met 925 nieuwe en performante recycling bankautomaten, die gestorte bedragen onmiddellijk online op de rekening zetten. Dexia Bank is hier mee de eerste bank in België die deze dienst in alle kantoren aanbiedt. Er werden nu reeds 143 kantoren verbouwd volgens het openkantoorconcept, een concept zonder loket maar met een open info- en serviceruimte en de uitstraling van een geper sonaliseerde klantenbenadering. In dit concept zorgt Dexia Bank voor een optimaal en veilig kasbeheer, aangezien de kantoormedewerkers geen toegang meer hebben tot cash. Er is tevens een 24/24u camerabewaking. Zowel bij de kantoormedewerkers als bij de klanten is er een zeer hoge tevredenheid over dit concept.
2. Public and Wholesale Banking (PWB) Public and Wholesale Banking (hierna afgekort PWB), dat de relaties omvat met de openbare sector en de social profit sector, evenals de corporatebankingactiviteiten, heeft in 2009 vrij goed gepresteerd in een niet-evidente marktomgeving. De wereldwijde financiële en economische crisis woedde in 2009 volop verder en heeft zich in de markt laten voelen. Hier door was het algemeen investeringspatroon zwakker dan
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 15
Geconsolideerde jaarrekening
kredietvraag vanwege de bedrijven. Dit is een normaal fenomeen in periodes van economische terugval, omdat heel wat investeringen worden uitgesteld, zo ook expansie- en overname plannen.
Beheersverslag
Activiteitenverslag
Vennootschappelijke jaarrekening
Activiteitenverslag
in voorgaande jaren, maar anderzijds creëerde de crisis ook opportuniteiten.
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
Vanuit zijn visie van duurzame ontwikkeling beantwoordt Dexia Bank aan de investeringsbehoeften van de overheden, de sociale sector, bedrijven en projectsponsors. Op die manier helpt de bank mee de langetermijnontwikkelingen van de maatschappij waar te maken. Dexia Bank heeft sinds anderhalve eeuw een bevoorrechte relatie met de lokale overheden. De uitzonderlijke omstandigheden als gevolg van de financiële crisis hebben die banden alleen maar versterkt. In de afgelopen periode kon Dexia Bank voor elke marktconsultatie van de lokale besturen een financieringsofferte indienen. Het boekjaar 2009 situeert zich grotendeels halfweg de legis latuur van de lokale besturen. Dat impliceert een vrij kleine kredietproductie in vergelijking met andere jaren. De econo mische crisis heeft ook de cijfers neerwaarts beïnvloed. De globale uitstaande kredieten aan publieke en sociale instellingen kwamen uit op een bedrag van 47,3 miljard EUR of een daling met 1 % tegenover 2008. De teams op het terrein staan heel dicht bij de klanten en hadden in de voorbije 12 maanden de tijd om uitleg te geven over de situatie van Dexia Bank en de stabiele structuur als traditionele bank. En dat had geen negatieve impact op de deposito’s, integendeel.
Ook in de corporate activiteiten werden de opgestarte initiatieven volop uitgerold. Een goed uitgebalanceerd risicobeheer, gecombineerd met een actieve en gecibleerde marktbenadering, zorgde voor de verdere uitbouw van een gezonde krediet portefeuille waar de afschrijvingen binnen zeer acceptabele limieten werden gehouden. De totale omloop van kredieten op de corporateklanten bedraagt 11,2 miljard EUR, dit is een stijging met ruim 10 %. Een politiek van doorgedreven cross-selling resulteerde in een evenwichtige samenstelling tussen kredietgedreven en nietkredietgedreven inkomsten. De corporateklanten behielden volop hun vertrouwen in Dexia Bank, waardoor de globale funding status-quo bleef. Een betere en soms meer gedifferentieerde spreiding van de beleggingsportefeuille bij de klanten en prospecten creëerde opportuniteiten om het productaanbod te diversifiëren. De internationaal georiënteerde activiteiten werden beïnvloed door de financiële en economische crisis. De import- en exportactiviteiten van de klanten zwakten af maar hielden, gelet op de zwaarte en de duurtijd van de crisis, toch relatief goed stand. Mede door de extreme marktomstandigheden presteerden de marktenzaalactiviteiten sterk. Diverse indekkingsstructuren werden op vraag van de klanten uitgewerkt en genereerden hogere inkomsten. Daarentegen kalfden de traditionele indekkingen in het kader van import- en exportactiviteiten wat af.
De verzekeringspoot heeft een bijzonder goed jaar achter de rug met een stijging van de reserves en de toewijzing van verschillende grote mandaten op het gebied van pensioen verzekeringen. De omloop van deposito’s kende een significante stijging.
De inspanningen die de bank leverde om haar klanten bij te staan in een ook voor hen moeilijk klimaat, resulteerde tevens in een verdere uitbouw van de assetfinance-activiteiten (leasing, factoring, autolease).
Dexia Bank kreeg dit jaar ook grote contracten als kassier toegewezen. Het Waalse Gewest en de Franse Gemeenschap hebben na een regelmatige samenwerking van bijna 20 jaar opnieuw hun vertrouwen geschonken.
Op het terrein van de financiering van hernieuwbare-energieprojecten heeft Dexia Bank zijn marktpositie bevestigd met realisaties voor een bedrag van meer dan 500 miljoen EUR gedurende de laatste twee jaar.
Energie en de vergrijzing van de bevolking bleven bij Dexia Bank voortdurend centraal staan. In het kader van de vergrijzing heeft Dexia Bank een product op maat uitgewerkt: de huisvestingscertificaten. En op het gebied van dienstverlening werkt de bank voor haar klanten aan een specifieke demografische studie voor hun grondgebied die hen moet helpen om de uitdagingen in de toekomst nog beter in te schatten.
De financiering van hernieuwbare-energieprojecten blijft een speerpunt van de commerciële strategie, met projecten in windenergie, zonne-energie en biomassa. Zo was Dexia Bank financial advisor en mandated lead arranger voor de financiering van het offshore windmolenproject Belwind. Het project wordt gerealiseerd op een zandbank op 46 km van de kust van Zeebrugge. De totale investeringskost voor de eerste fase van 55 windmolens is geraamd op 620 miljoen EUR. Dit is het grootste offshorewindmolenpark dat gefinancierd werd op regresvrije basis en de eerste transactie van dit type dat werd afgesloten sinds het begin van de financiële crisis.
Energy Line zette zijn opmars voort met talrijke installaties van nieuwe zonnepanelen en warmtekrachtkoppelingssystemen. Het concept oogst succes en vindt nu ook ingang bij Retail and Commercial Banking. De vele uitgevoerde tevredenheidsenquêtes tonen duidelijk aan dat E-Banking (Dexiaweb & Dexiasoft) een van de vaste waarden is van Dexia Bank. Meer bepaald in het segment sociale instellingen en verenigingen heeft de bank aandachtig geluisterd naar haar klanten. Daardoor kon de bank haar transparante en innoverende aanpak uitspelen op het gebied van beleggingen, met opvallende successen inzake langetermijnfunding.
16 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Ook op het vlak van structured and project finance blijft Dexia Bank een belangrijke speler in diverse activiteitsdomeinen, meer in het bijzonder op de Belgische markt van gesyndiceerde kredieten, overname- en projectfinancieringen, publiek-private samenwerking en financiering van haveninfrastructuur. Op de Belgische markt van gesyndiceerde kredieten werden met diverse bedrijven kredietherschikkingen doorgevoerd en aangepaste kredietafspraken gemaakt op basis van de nieuwe economische realiteit. De focus hierbij is de continuïteit van de ondernemingen op lange termijn constructief te blijven
Activiteitenverslag
Tegen een achtergrond van een algemeen verzwakt economisch klimaat en als gevolg van de naweeën van een beurscrisis beslisten talrijke bedrijven zich te versterken door een beroep te doen op een publieke kapitaalverhoging. Dexia Corporate Finance begeleidde een aantal bedrijven bij deze operaties en trad op als leidend adviseur bij de kapitaalsverhogingen van vastgoedbevaks en van bedrijven in andere sectoren. De Dexia Corporate Finance-strategie om te focussen op de sectoren van energie, vastgoed en infrastructuur leidde eveneens tot een succesvolle afronding van een aantal Belgische en inter nationale M&A-transacties in hernieuwbare en traditionele energie. Dexia Private Equity (DPE) richtte haar investeringen, en dit o.a. via partnerships, op de voor haar belangrijkste sectoren: infrastructuur, clean-tech (schone technologie) en onroerend goed. Dit gebeurde in 2009 voornamelijk via de infrastructuurinvesteringen van DG Infra+ in Brabo 1 (pps-project De Lijn) en Energie Fleuves. DPE nam verder ter ondersteuning van de corporatebankingactiviteiten van Dexia Bank een belangrijke participatie in het XL-fonds, een initiatief van de GIMV en de VPM (Vlaamse Participatiemaatschappij NV). 2009 kende verscheidene exits, zowel in bedrijven (rechtstreekse participaties) als in fondsen (fund of funds). Ondanks het feit dat 2009 een economisch zeer moeilijk jaar werd, was DPE in staat de vooropgestelde return on equity te overschrijden. Tegelijkertijd werd de integriteit van de assets under management behouden, met omzeggens geen negatieve impact op de boekwaarde.
Terzelfdertijd was er een sterke vraag, zowel van institutionele als van retailinvesteerders (particuliere spaarders), waarbij laatstgenoemden een duidelijke voorkeur vertoonden voor bedrijfs obligaties als alternatief en/of aanvulling op de relatief lagere rendementen bij klassieke spaarproducten. Dexia Bank engageert zich om een leidende rol te blijven spelen voor zijn kernklanten met het oog op DCM-producten en een toegevoegde waarde te verzekeren met het oog op een langetermijnrelatie met de klanten-emittenten. Dit engagement werd in 2009 bevestigd door het opnemen van meerdere Arranger- en Lead-Managerrollen in diverse programma’s en obligatieuitgiften. Zo bevestigde Dexia Bank zijn marktleiderpositie in de markt van publieke en semipublieke thesauriebewijzen door het realiseren van 14 nieuwe thesauriebewijzenprogramma’s – voor een totaal programmabedrag van 2,238 miljard EUR, waarvan Dexia Bank arranger is voor 12 programma’s voor steden en gemeenten, alsook voor bedrijven uit de nutssector. 2009 werd ook in het bijzonder gekenmerkt door de gewesten en gemeenschappen die in stijgende mate een beroep deden op de kapitaalmarkten om hun omvangrijke budgettaire behoeften te financieren op middellange en lange termijn. Dexia Bank was onder meer aanwezig in maart 2009 als jointbookrunner toen de Vlaamse Gemeenschap voor de eerste keer 2,5 miljard EUR ophaalde via de publieke uitgifte van 3- en 5-jarige notes en dit onder haar nieuwe EMTN-programma (Euro Medium Term Notes) waarvan Dexia Bank ook domiciliary agent is. Daarnaast was Dexia Bank ook zeer actief in het realiseren van private uitgiften (“Private Placements”), onder meer voor het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest en de Franstalige Gemeenschap, en dit binnen de bestaande programma’s bij Dexia Bank. Een belangrijk aandachtspunt is daarbij het maximaliseren van de investeerdersbasis voor deze “Subsovereign”-emittenten, zodanig dat ook hun toekomstige behoeften tegen de meest optimale voorwaarden gefinancierd kunnen worden. In 2009 vervulde Dexia Bank ten slotte ook de rol van joint leadmanager in de publieke retailobligatie-uitgifte van de Waalse Investeringskas (la Caisse d’Investissement de Wallonie – CIW) en vervulde dezelfde rol in de retailobligatie van het nutsbedrijf Fluxys.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 17
Beheersverslag
In de shipping- en havenactiviteiten lag de nadruk op montages die de continuïteit van de ondernemingen beogen. Onder de nieuwe realisaties vallen het Nautinvest-project voor de vernieuwing van de Vlaamse beloodsingsmiddelen. Gelet op de grote financiële consequenties voor het verwerven van de nieuwe beloodsingsvloot, wenste de Vlaamse Regering hiervoor een alternatieve financiering. In samenwerking tussen de specialistenteams van Dexia Bank Structured Finance en Dexia Lease Services werd een aangepaste structuur uitgewerkt, bestaande uit het huren van de nieuwe vaartuigen via bareboat contracten, een systeem dat in de maritieme wereld veelvuldig wordt gehanteerd. Dit laat toe de financiële lasten over meerdere jaren te spreiden. Met deze transactie zet Dexia Bank nogmaals zijn strategisch commitment in de verf om de ontwikkeling van infrastructuur- en transportprojecten van de over heden en de bedrijven blijvend te ondersteunen.
Als gevolg van de financiële en economische crisis werd het jaar 2009 gekenmerkt door een zeer sterke vraag naar DCMproducten van zowel publieke en semipublieke emittenten als van corporates. Zowel qua aantal transacties als qua volume noteerde Dexia Bank een sterke stijging. Veel klanten zochten – voor de eerste keer en/of in toenemende mate – hun weg naar de kapitaalmarkten in hun zoektocht naar alternatieve financieringen voor hun (aanzienlijke) financieringsbehoeften als gevolg van het mindere kredietaanbod en/of gestegen kredietspreads.
Geconsolideerde jaarrekening
Dexia Structured & Project Finance was ook in 2009 intensief actief in de nadere uitwerking van een reeks publiek-private samenwerkingsprojecten inzake infrastructuur in ruime zin. Dexia trad onder meer op als mandated lead arranger voor het 180 miljoen EUR Brabo 1 tramproject in Antwerpen, de eerste realisatie van een reeks publiek-private samenwerkingsprojecten die ontwikkeld worden in opdracht van de Vlaamse openbare vervoersmaatschappij De Lijn.
De activiteit “Debt Capital Markets” (DCM) omvat elke activiteit waarbij de ontlener (Emittent) zich rechtstreeks richt tot de financiële markten en waarbij de bank optreedt als tussen persoon in het opzetten van een programma of standalone obligatie-uitgifte (Arranger), het plaatsen van de obligaties (Bookrunner/Dealer) en het behartigen van de financiële dienstverlening (Domiciliary, Issuing, Paying & Listing agent).
Vennootschappelijke jaarrekening
ondersteunen. De markt van de overnamefinancieringen kende een eerder beperkt activiteitsniveau, maar in de tweede jaar helft was een voorzichtige heropleving merkbaar in het middensegment van de markt, alsook voor transacties waarbij industriële spelers overnames deden.
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
Activiteitenverslag
Dexia Real Estate Banking bleef, ondanks de crisis, het vertrouwen geven aan zijn cliënteel en bleef zijn beloftes trouw in het zoeken naar de juiste oplossingen, zij het privé of publiek. Een langetermijnvisie gekoppeld aan een correcte inschatting van de markt, leidde dan ook – ondanks deze moeilijke markt omgeving – tot goede operationele resultaten.
3. Thesaurie & Financiële Markten (tfm)
Bijzondere aandacht werd besteed aan de kwaliteit van de projecten en tegenpartijen evenals aan de verdere ondersteuning van de publieke en private initiatieven in de vastgoedsector, onder welke vorm dan ook. Hierbij was het aspect duurzaam ondernemen steeds nadrukkelijker aanwezig, een trend die we ook in de publicaties en aanbestedingsdossiers van de diverse overheden duidelijk vaststellen. Diverse producten uit de Energy Line van Dexia Bank beantwoorden hieraan.
Thesaurie en Financiële Markten heeft als eerste opdracht ondersteuning te bieden aan de twee businesslines binnen Dexia Bank, en dit door het aanreiken van kwalitatieve financiële producten aan de klanten van de verschillende commerciële netwerken. TFM staat bovendien in voor het liquiditeits beheer van de bank, het ontwikkelen van nieuwe funding- en liquiditeitsbronnen en de optimalisatie van het toegewezen werkkapitaal. Daarnaast beheert TFM de effectenportefeuille binnen het mandaat dat haar door het directiecomité werd toegekend.
In de publieke en de sociale vastgoedmarkt werden de eerste (D)BF(M) dossiers (DBFM = Design, Build, Finance, Maintenance) gelanceerd. Ondertussen werden verschillende van dergelijke dossiers aan Dexia Real Estate Banking toegewezen en werden er ook al een aantal succesvol opgeleverd. Tevens werd aan Dexia Real Estate Banking, naast een aantal immokredieten, het eerste dossier “wooncertificaten” toegewezen. Eens te meer bleek Dexia Real Estate Banking klaar om voor de vastgoedbehoeften van de publieke en social profit sector een pasklaar en/of vernieuwend antwoord te bieden. Ook steeds meer pps-formules in allerlei vormen werden gepubliceerd. De verwachte standaardisatie begint ook stilaan vorm te krijgen. Dexia Real Estate Banking blijft waakzaam en is bereid alle initiatieven die kunnen leiden tot een verdere professionalisering van de markt te ondersteunen. Ten slotte sluit ook de investering van Dexia Immorent in een vijftal rusthuizen – met een professionele exploitant – aan bij de strategie van ondersteuning van de invulling van publieke en sociale functies. Ook in de markt van de projectontwikkeling situeren de projecten van Deximmo zich momenteel doelbewust en hoofdzakelijk in de residentiële sfeer. Het risicoprofiel is dan ook gering te noemen. Lage marktrentes maken woningbouw en appartementsbouw op correcte locaties immers nog steeds aantrekkelijk. De impact van de energieprestatiewetgeving noodzaakt Deximmo verder tot een innovatieve aanpak. Ecosites, semi-passieve huizen en duurzame materialen zijn vandaag aan de orde. Aannemers die hierop kunnen inspelen, worden de spelers van de toekomst. Gelet op de zeer moeilijke markt van kantoorgebouwen, werden de financieringsrisico’s tot een strikt minimum herleid. Deze duidelijke positionering zal in 2010 niet anders zijn. Housing en appartementsbouw kenden een relatief goed jaar met zelfs een lichte verbetering ten opzichte van 2008. Dit alles maakt dat Dexia Real Estate Banking op basis van zijn diversificatiepolitiek en met duidelijke nadruk op de opportuni teiten die zich aandienen inzake duurzaam ondernemen zowel in de privésector als in de publieke sector, klaar staat voor de markt en de toekomst met vertrouwen tegemoet ziet.
18 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Group Center omvat alle ondersteunende diensten voor de verschillende commerciële businesslines. In dit jaarverslag focussen we op twee belangrijke diensten: Thesaurie en Financiële Markten (TFM) en Human Resources Management (HRM).
2009 werd duidelijk gekenmerkt door een normalisering van de financiële markten. De Europese Centrale Bank en de andere centrale banken speelden een belangrijke rol in het herstellen van de algemene liquiditeit en het vertrouwen in de markten. De hoge volatiliteit in de verschillende markten leidde tot bredere spreads, die zich reflecteerden in de sterke TFMresultaten, gebaseerd op het beheer van de klantenvolumes in de obligatie- en swapmarkt. Ook de aandelenbeurzen noteerden een duidelijk herstel na een moeilijk eerste kwartaal. Naar aanleiding van de economische en financiële crisis, werkte Dexia Bank reeds eind 2008 een strategisch plan uit om zijn activiteiten te heroriënteren en zijn commerciële franchise te vrijwaren. Het nieuwe TFM business model is een onderdeel van deze strategie en werd uitgewerkt rond de drie volgende principes: beperking van de risicolimieten, een sterk vereenvoudigde organisatie- en governancestructuur en, ten slotte, een her definiëring van de tradingactiviteiten en de centralisatie van deze activiteit hoofdzakelijk in de marktenzaal in Brussel. De nieuwe structuur bestaat uit twee activiteitspolen: “Treasury and Portfolio Services” (TPS) en “Trading, Structuring and Distribution” (TSD). Binnen “Treasury and Portfolio Services” zijn er drie actviteitslijnen. De teams van “Cash & Liquidity Management” (CLM) en “Long Term Funding” (LTF) staan in voor het beheer van de korte- en langetermijnfunding van Dexia Bank met als objectief het evenwicht tussen korte- en langetermijnfunding te opti maliseren. Bovendien hebben deze equipes een belangrijke coördinerende rol wat betreft de liquiditeitspositie van de groep Dexia. “Portfolio Management Group” (PMG) is de tweede pijler en beheert de portefeuilles in afbouw, met focus op een optimaal kredietrisico. De derde pijler “Market Solutions” biedt oplossingen aan op het vlak van alternatieve financieringsmogelijkheden en effectisering van kredieten van de commerciële activiteiten, RCB en PWB.
Activiteitenverslag
In “Trading, Structuring and Distribution” (TSD) zijn alle trading-, structurerings- en verkoopsactiviteiten samengebracht onder één noemer om zo de interne synergieën te vergemakkelijken. Deze activiteitspool bedient zowel publieke als retailklanten. Distribution werd uitgebreid met “Equity Sales” en “Global Financial Institutions” (GFI), voor een nog grotere wisselwerking tussen de verschillende afdelingen.
Eind september werd een verdere daling van het aantal medewerkers van Dexia Bank vóór eind 2011 aangekondigd: een daling met 384 voltijdse equivalenten (FTE), evenals een overdracht van bepaalde activiteiten en de hieraan gekoppelde medewerkers tussen entiteiten van de Groep. Het sociaal overleg over de nodige begeleidingsmaatregelen en de omkaderende modaliteiten van de overdrachten is inmiddels gestart.
De twee activiteitspolen kunnen een beroep doen op het team “Support & Organization” voor de administratieve en operationele ondersteuning en begeleiding van hun activiteiten. De implementatie van deze nieuwe structuur had tot gevolg dat het aantal posten in de marktenzaal van 162 tot 140 werd teruggebracht.
Nieuw distributiemodel
4. Human resources management (HRM) Kerncijfers Eind 2009 had Dexia Bank 6 322 medewerkers van 17 verschillende nationaliteiten (6 896 incl. de niet-actieve werk nemers). ●●
●●
●●
●●
●●
Anciënniteit: meer dan 20 % van de medewerkers werken minder dan tien jaar bij de bank en de gemiddelde anciënniteit van de medewerkers bedraagt 18 jaar. Leeftijd: de medewerkers van de bank zijn relatief jong; 19 % van de medewerkers van de bank zijn jonger dan 35 jaar en 35 % jonger dan 40 jaar. De gemiddelde leeftijd van de mannen is 44 jaar, die van de vrouwen 41 jaar en de totale gemiddelde leeftijd bedraagt 43 jaar. Mannen/vrouwen: de globale spreiding tussen mannen en vrouwen is met respectievelijk 54 % en 46 % evenwichtig. Personeelsverloop (incl. de niet-actieve werknemers): 9 % van de medewerkers met een contract van onbepaalde duur. Deeltijds werk: 15 % van de medewerkers werken deeltijds.
Maatregelen in het kader van het transformatieplan In het kader van het transformatieplan diende het aantal medewerkers bij Dexia Bank in 2009 te dalen met 265 voltijdse equivalenten (FTE). Door het stimuleren van de interne mobiliteit, het schrappen van functies en een restrictief aanwervingsbeleid, kon deze vermindering grotendeels worden gerealiseerd via reeds voorzien vertrek en natuurlijke afvloeiing. De nodige begeleidingsmaatregelen werden uitgewerkt in de cao “begeleidend kader bij herstructureringen voor functionele, geografische mobiliteit en vertrekmaatregelen” die in april werd ondertekend. Deze cao omvatte maatregelen ter versterking van de interne mobiliteit en van de begeleiding, door het Job Center, van medewerkers waarvan de functie geschrapt werd. Voor een beperkt aantal medewerkers in specifieke afdelingen voorzag de cao ook maatregelen van vervroegde uittreding en vertrek.
Sociocultureel beleid In deze periode met belangrijke veranderingen voor het bedrijf heeft Dexia Bank zijn intentie bevestigd om te werken aan een bedrijfscultuur die alle medewerkers motiveert en een groepsgevoel creëert. Dat wil het doen door ondernemingszin te promoten en te streven naar een beter evenwicht tussen werk en privé. Naar aanleiding van een interne enquête twee jaar geleden en de sluiting van recreatiecentra van Dexia Bank, werd in 2009 een nieuw sociocultuureel beleid uitgestippeld. Dat beleid steunt op enkele belangrijke pijlers zoals de opvang van kinderen van medewerkers in de schoolvakanties, organisatie van culturele en sportactiviteiten met het gezin en onder collega’s ... Het nieuwe beleid treedt in werking vanaf 2010.
Geconsolideerde jaarrekening
Naast het activiteitsdomein in Brussel, blijft TFM actief in Dublin en London. Dublin is het competentiecentrum voor het portefeuillebeheer, terwijl London een centrale rol speelt in de liquiditeits- en verkoopsactiviteit in GBP.
Sociale initiatieven voor meer betrokkenheid Naar aanleiding van de tevredenheidsenquête in 2008 en de interne herstructureringen wilde Dexia Bank meer aandacht schenken aan “sociale initiatieven” om zo de motivatie en de samenwerking op het werk te verbeteren. In 2009 waren er heel wat concrete initiatieven: het uitwerken van begeleiding voor zieke collega’s, opleiding en sensibilisering van leidinggevenden voor psychosociale hulp (zoals stress door grote veranderingen), communicatiecampagnes over gezondheid en het ter beschikking stellen van instrumenten om medewerkers te begeleiden (bijvoorbeeld coaching of een netwerk van hulpverlening dat werd opgezet door specialisten).
Paperless In het kader van duurzame ontwikkeling wil Dexia bijdragen tot het verminderen van het papierverbruik in de bank. Een principe dat tot uiting komt bij Human Resources via een aantal ontwikkelingen in E-HR. Human Resources biedt medewerkers via zijn portaalsite E-HR een hele reeks diensten aan: evaluaties, opleidingsaanbod, vakantieaanvragen en een gepersonaliseerde “Compensations & Benefits Statement”. Het project spreidde zich uit over 2009 en loopt in 2010 verder met nieuwe initiatieven zoals de mogelijkheid om vrijwillig te kiezen voor een uitsluitend elektronische loonbrief en een overzicht van de persoonsgegevens (biografisch document in pdf-formaat), met op termijn het eenvormig maken van de procedures om wijzigingen aan te vragen.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 19
Vennootschappelijke jaarrekening
Het TFM transformatieplan werd stapsgewijs uitgerold gedurende het jaar: de “Equity Research” activiteit werd stopgezet, “Balance Sheet Management” (ex-ALM) werd overgeheveld naar de Finance-perimeter en bepaalde tradingactiviteiten werden van Parijs en Luxemburg naar Brussel getransfereerd.
Een van de belangrijke dossiers in het kader van het sociaal overleg in 2009 was de voorbereiding en onderhandeling van een begeleidend kader/collectieve arbeidsovereenkomst aangaande de invoering van een nieuw distributiemodel binnen het kantorennet van Dexia Bank vanaf 1 januari 2010. De nieuwe cao laat toe de nieuwe functies van het sales & service model in te voeren en de kantoren te groeperen in regio’s. Hierbij wordt rekening gehouden met de impact voor de mede werkers qua arbeidsorganisatie/tijdsregistratie, commerciële organisatie, verloning, mobiliteit en evaluatie. Daarnaast is Training & Development onontbeerlijk om de medewerkers te begeleiden en voor te bereiden op de uitdagingen van het nieuwe distributiemodel.
Beheersverslag
Activiteitenverslag
Voornaamste gebeurtenissen in 2009 en begin 2010
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
2009 werd in grote mate gekenmerkt door de gevolgen van de financiële crisis die de banksector in 2008 grondig door elkaar schudde en door het hervormingsplan dat Dexia vanaf november 2008 invoerde om de Groep weer een gezonde basis te verschaffen. Op grond van de krachtlijnen van dit hervormingsplan, waarvan de diverse fasen begin 2009 werden bekend gemaakt, moet Dexia zich kunnen terugplooien op zijn voornaamste commerciële activiteiten en markten, zijn risicoprofiel verbeteren en zijn kostenbasis optimaliseren. In 2009 en begin 2010 werden diverse maatregelen geïmplementeerd en er werd al aanzienlijke vooruitgang geboekt.
1. Terugplooien op de historische markten en activiteiten van de Groep In het kader van het hervormingsplan plooide Dexia zijn metiers terug op zijn historische markten (België, Frankrijk, Luxemburg) en op Turkije. Dit aspect, dat bijdraagt tot het inkrimpen van de balans, leidde tot diverse verkoopstransacties, waaronder die van FSA Insurance als voornaamste.
1.1.Retail and Commercial Banking 1.1.1. Verkoop van Crédit du Nord Dexia verkocht zijn belang van 20 % in Crédit du Nord aan Société Générale, voor een bedrag in contanten van 676 miljoen EUR. De transactie werd afgerond op 11 december 2009 en heeft de Groep een meerwaarde van 153 miljoen EUR opgeleverd. In het bijzonder heeft Dexia Bank zijn participatie van 10 % in Crédit du Nord overgedragen voor een bedrag van 338 miljoen EUR en heeft daarmee een meerwaarde van 77,4 miljoen EUR gerealiseerd. Tegelijkertijd verwierf Dexia het belang van 20 % van Crédit du Nord in Dexia Crédit Local de France Banque voor een bedrag in contanten van 13 miljoen EUR. Door die acquisitie bezit Dexia nu 100 % van Dexia Crédit Local de France Banque.
bedroeg 816,5 miljoen USD, waarvan 546 miljoen USD in contanten en 21,85 miljoen gewone aandelen van Assured (1), die op het ogenblik van de afronding van de verkoop 13,9 % van het kapitaal van Assured vertegenwoordigden. Dexia behield de Financial Products-portefeuille van FSA, die 15,5 miljard USD bedroeg op 31 december 2009. Die portefeuille wordt afgebouwd en voor een groot deel gedekt door een waarborg van de Belgische en de Franse overheid (2). Die waarborg werd op 13 maart 2009 goedgekeurd door de Europese Commissie en voorziet dat Dexia het eerste verlies tot 4,5 miljard USD draagt. Op 31 december 2009 werden al voorzieningen ten belope van 2 miljard USD aangelegd. Komt het verlies hoger uit dan 4,5 miljard USD, dan kan Dexia de overheden vragen om tussen te komen in ruil voor gewone aandelen of winstbewijzen van Dexia. Het systeem van de uitgifte van aandelen en winstbewijzen werd goedgekeurd door de buitengewone algemene aandeelhoudersvergadering van Dexia van 24 juni 2009. Dankzij de verkoop kon Dexia zich ontdoen van een risico ten belope van 416 miljard USD op de Amerikaanse markt, waarvan 113 miljard USD aan asset-backed securities.
1.2.2. Verkoop van aandelen van Assured Guaranty Op 11 maart 2010 rondde Dexia een secundair openbaar aanbod af van 21 848 934 gewone aandelen van Assured die het in zijn bezit heeft sinds de verkoop van de verzekeringsactiviteit van FSA aan Assured. De verkochte aandelen vertegenwoordigen alle gewone aandelen van Assured die Dexia bezit. De transactie zou een brutomeerwaarde opleveren van 225 miljoen USD.
1.2.3. Terugtrekking uit Kommunalkredit Austria In het kader van het herkapitaliseringsplan van Kommunalkredit Austria, dat op 3 november 2008 werd bekendgemaakt, verkocht Dexia zijn belang van 49 % in Kommunalkredit Austria. Dexia nam het aandeel over van Kommunalkredit Austria in Dexia Kommunalkredit Bank, zodat het zijn belang tot 100 % verhoogt. Die tweeledige transactie werd afgerond op 19 maart 2009. Ze had een beperkte impact op de rekeningen van Dexia, maar stelde de Groep in staat haar balans met 37,5 miljard EUR in te krimpen.
1.1.2. Verkoop van Dexia Epargne Pension In december 2009 ondertekende Dexia een overeenkomst over de verkoop aan BNP Paribas Assurance van Dexia Epargne Pension, een dochter van Dexia die gespecialiseerd is in de verkoop van levensverzekeringsproducten in Frankrijk. De transactie werd ter goedkeuring voorgelegd aan de bevoegde regelgevers en zou afgerond moeten worden tijdens het eerste semester van 2010.
1.1.3. Andere desinvesteringen Dexia concentreerde zijn privatebankingactiviteiten in Luxemburg en Zwitserland. Zo werden bepaalde privatebankingvestigingen verkocht of gesloten.
1.2. Public and Wholesale Banking 1.2.1. Verkoop van FSA Insurance De verkoop van FSA Insurance aan Assured Guaranty Ltd (Assured), die in november 2008 werd aangekondigd, werd afgerond op 1 juli 2009. Het totaalbedrag van de verkoop
20 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
1.2.4. Andere desinvesteringen De Indiase dochter van Dexia werd verkocht; de Mexicaanse entiteit werd gesloten en de activa werden overgeheveld naar het bijkantoor van Dexia in New York, waar ze afgebouwd worden. Het personeelsbestand van de Australische dochter van Dexia en van het bijkantoor in Japan werd in 2009 met de helft verminderd, en de activiteiten worden afgebouwd. De commerciële activiteiten in het domein van de financiering van de openbare sector in Zwitserland werden eveneens stopgezet; de Zweedse entiteit werd gesloten en de activa werden overgeheveld naar de zetel van Dexia in Parijs en daar afgebouwd.
(1) Slotkoers van Assured op 30 juni 2009: 12,38 USD. (2) De Financial Products-portefeuille is opgesplitst in twee delen: 11,2 miljard USD aan activa genieten de waarborg; 4,3 miljard USD aan activa van hoge kwaliteit (100 % investment grade) vallen buiten de waarborg.
Activiteitenverslag
●●
●●
de stopzetting van de tradingactiviteiten voor eigen rekening; de vermindering met de helft van de VaR-limieten en de centralisatie van de andere tradingactiviteiten in Brussel; de centralisatie van het beheer van de obligatieportefeuilles in afbouw in Dublin.
3. Actief beleid voor de inkrimping van de balans In 2009 ging de Groep voort met haar actief beleid dat gericht is op de inkrimping van de balans, waarmee ze eind 2008 was begonnen. De obligatieportefeuille in afbouw werd teruggeschroefd met 24 miljard EUR in 2009 en bedroeg 134 miljard EUR op 31 december 2009. In 2009 werden er obligaties verkocht voor in totaal 16,5 miljard EUR (15 miljard EUR nettoverkoop in de obligatieportefeuille in afbouw en 1,5 miljard EUR afkomstig van de ALM-portefeuilles). De Financial Products-portefeuille werd in 2009 afgebouwd met 4 % en kwam op 31 december 2009 uit op 15,5 miljard USD. De Groep verkocht in 2009 eveneens leningen voor in totaal 1,7 miljard EUR. Anderzijds namen de niet-getrokken uitstaande liquiditeitslijnen in de Verenigde Staten af met 6 miljard USD in 2009. De totale verliezen als gevolg van die obligatieverkoop belopen 136 miljoen EUR in 2009 en de verliezen door de verkoop van de leningen komen uit op 39 miljoen EUR. Dankzij dit beleid, in combinatie met de natuurlijke afschrijving van de portefeuilles, kon Dexia zijn balans doen krimpen met 11 %, dit is 73 miljard EUR in 2009. Op 31 december 2009 bedroeg de balans van Dexia 578 miljard EUR. In het bijzonder voor Dexia Bank werd de obligatieportefeuille in afbouw teruggeschroefd met 6 miljard EUR in 2009, en bedroeg hij 31 miljard EUR op 31 december 2009. In 2009 werden er obligaties verkocht voor in het totaal 4 miljard EUR. Dankzij dit beleid, in combinatie met de natuurlijke afschrijving van de portefeuilles, kon Dexia Bank zijn balans in 2009 doen krimpten met 3,5 %, dit is 9 miljard EUR. Op 31 december 2009 bedroeg de balans van Dexia Bank 254 miljard EUR.
4. Verbetering van het liquiditeitsprofiel In 2009 werd er grote vooruitgang geboekt in de consolidatie van de liquiditeit van de Groep. Ter herinnering, in oktober 2008 kenden de Belgische, de Franse en de Luxemburgse overheid Dexia een waarborg toe voor een groot deel van zijn financieringen op korte en op halflange termijn, om de Groep te helpen het hoofd te bieden aan de liquiditeitscrisis waarmee ze geconfronteerd werd.
Met een op 14 oktober 2009 ondertekend addendum, werd deze waarborg verlengd tot 31 oktober 2010 en werden volgende wijzigingen aangebracht aan het systeem: ●●
●●
het maximale gewaarborgde bedrag werd verlaagd van 150 miljard EUR tot 100 miljard EUR; de looptijd van de nieuwe langetermijnfinancieringen werd verlengd tot maximaal vier jaar.
Bovendien heeft Dexia sinds 16 oktober 2009 afgezien van het voordeel van de waarborg voor alle nieuwe contracten met een looptijd van minder dan een maand en voor alle nieuwe contracten zonder vaste looptijd. Dexia slaagde erin om deze gewaarborgde financieringen vlot te vervangen door nietgewaarborgde financieringen. Op 30 oktober 2009 verleende de Europese Commissie haar voorlopige goedkeuring aan de verlenging van die waarborg voor de financieringen tot eind februari 2010. Daarna werd in het kader van de overeenkomst met de Europese Commissie op 5 februari 2010 een vervroegde uitstap uit het systeem van de waarborgen bekendgemaakt. Meer details hierover vindt u verder in dit hoofdstuk. In 2009 haalde de Groep in totaal voor 45,7 miljard EUR op aan funding op halflange en lange termijn. Het aandeel van de niet door de staatswaarborg gedekte financieringen beloopt 51 % en is in de loop van het jaar voortdurend toegenomen. Die goede prestatie heeft, in combinatie met het actieve beleid voor de inkrimping van de balans, rechtstreeks geleid tot een forse vermindering van het uitstaande bedrag van de gewaarborgde schulden. Zodoende bedroeg op 31 december 2009 de totale gewaarborgde schuld op korte en halflange termijn 50,4 miljard EUR (waarvan 7,2 miljard EUR voor Dexia Bank), een daling van 45,4 miljard EUR in vergelijking met een piek van 95,8 miljard EUR in mei 2009. Op 15 maart 2010 bedroeg het gewaarborgde bedrag 45,8 miljard EUR. Meer informatie over de verbetering van het liquiditeitsprofiel op korte en op lange termijn van Dexia vindt u in het gedeelte over de liquiditeit in het hoofdstuk “Risicobeheer” van dit jaarverslag (pagina 25-39).
5. Kostenbesparingen Om de rentabiliteit van de Groep, die teruggeplooid is op haar kernactiviteiten, in stand te houden, maakte Dexia in 2008 bekend te streven naar een kostenvermindering van 15 % op drie jaar tijd, met een verwachte positieve impact op de rekeningen van 200 miljoen EUR vanaf 2009 en van 600 miljoen EUR eind 2011. De doelstelling van Dexia voor 2009 werd overschreden met een effectieve kostenvermindering van 350 miljoen EUR over het hele jaar, hetzij een extra besparing van 150 miljoen EUR. De analytische kosten van Dexia Bank zijn verminderd met 107 miljoen EUR van 2008 naar 2009.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 21
Beheersverslag
●●
Geconsolideerde jaarrekening
De reorganisatie van de tradingactiviteiten, die werd ingezet in 2008, werd van kracht vanaf begin 2009 en komt concreet tot uiting in:
De vergoeding die de overheden ontvangen voor die waarborg beloopt 50 basispunten voor alle transacties van minder dan 12 maanden, en 86,5 basispunten voor alle transacties van meer dan één jaar.
Vennootschappelijke jaarrekening
2. Herschikking van de tradingactiviteiten
Activiteitenverslag
6. Herziening van de activiteiten en personeels inkrimping Het terugplooien van de Groep op haar kernactiviteiten ging in 2009 gepaard met een volledige herziening van haar activiteiten, met als rechtstreeks gevolg een aanpassing van de werkgelegenheid.
Beheersverslag
In een eerste fase hebben de projecten in verband met de hervorming van het metier Public and Wholesale Banking en met de activiteiten inzake Thesaurie en Financiële Markten geleid tot het schrappen van 888 arbeidsplaatsen in 2009. In een tweede fase werden besprekingen gevoerd over de hervorming van het metier Retail and Commercial Banking en Verzekeringen en over de invoering van een strakkere organisatie van alle support lines van de Groep (Human Resources, Communications and Brand, Operations and IT, Audit, Risk en Compliance, Legal and Tax). Het project voor de hervorming van de support lines berust op vier basisprincipes:
Geconsolideerde jaarrekening
●●
●●
●●
●●
zorgen voor een strakkere structuur via een eenvoudige en duidelijke organisatie met het oog op een optimalisering van de beslissingsprocessen en de informatiestromen; harmoniseren van de perimeter van de support lines tussen alle entiteiten ter bevordering van een gecoördineerde governance; uitbreiden van de delegatieperimeter van de entiteiten, die meer verantwoordelijkheid krijgen samen met een versterking van de hiërarchische lijnen en de controleprocedures van de Groep; versterken van de sturing van de Groep en uitbouwen van haar impuls- en controlefuncties.
Vennootschappelijke jaarrekening
Er worden twee organisatiemodellen voor de support lines tot stand gebracht: een sterk functioneel model en een zogenaamd directief model. In het sterk functionele model wordt de formele verantwoordelijkheid van de beslissing gedeeld door twee of meer partijen, terwijl het initiatief en de controle over het proces slechts aan één van de beide partijen toekomt (in principe de support line). De support lines Human Resources, Communications and Brand en Operations and IT werken volgens het sterk functionele model. In het directieve model komen zowel het initiatief van en de controle over de processen als de formele verantwoordelijkheid voor de beslissing, na raadpleging van de derden die bij de support line en/of de entiteit betrokken zijn, toe aan één enkele partij. De support lines Audit, Risk, Finance en Compliance, Legal and Tax werken volgens het directieve model.
Dexia Bank heeft per 31 december 2009 een vermindering van 481 banen gerealiseerd, en dit in naleving van de sociale wetgeving en in overleg met de vakbonden. De 1 490 functieschrappingen in 2009 en 2010 maken deel uit van het kostenbesparingsprogramma ten belope van 600 miljoen EUR.
7. Overeenkomst met de Europese Commissie De groep Dexia zette op 5 februari 2010 een nieuwe belangrijke stap, die een einde maakte aan een lange periode van onzekerheid. Na verscheidene maanden van besprekingen zijn de Belgische, Franse en Luxemburgse overheid en de Europese Commissie tot een principeovereenkomst gekomen over het herstructureringsplan van de groep Dexia; die overeenkomst werd op 26 februari 2010 definitief bekrachtigd door de nieuwe Commissie. Die positieve en coherente overeenkomst stelt de Groep in staat haar kernmetiers uit te oefenen op haar historische markten, met name Frankrijk, België en Luxemburg, alsook in Turkije. Anderzijds sluit de overeenkomst volledig aan bij de dynamiek van het hervormingsplan van de Groep. Naast de hiervoor in detail toegelichte maatregelen, die erkend werden door de Commissie, houdt de overeenkomst ook nog een aantal aanvullende maatregelen in; over de implementatie van die maat regelen brengt een onafhankelijk expert halfjaarlijks verslag uit bij de Europese Commissie.
7.1. Aanvullende desinvesteringen Als onderdeel van de onderhandelingen met de Europese Commissie werd beslist tot de verkoop van Dexia Crediop in Italië (belang van 70 %) en Dexia banka Slovensko in Slowakije (belang van 85,5 %) tegen 31 oktober 2012 en van Dexia Sabadell in Spanje (belang van 60 %) tegen 31 december 2013. Dexia heeft eveneens toezeggingen gedaan in verband met: ●●
●●
de verkoop van AdInfo, zijn dochter die actief is op het domein van informaticadiensten aan lokale besturen in België (belang van 51 % van Dexia Bank) tegen 31 december 2010, alsook van zijn belang in SPE, de tweede grootste energieleverancier (gas en elektriciteit) in België tegen 31 december 2010; de verkoop of de beursintroductie van DenizEmeklilik, de verzekeringsdochter van DenizBank in Turkije tegen 31 oktober 2012.
Op basis van een gemotiveerd verzoek van de Belgische, de Franse en de Luxemburgse overheden, kan de Commissie Dexia eveneens toestaan om: ●●
de verkoop van een of meer van voornoemde activa uit te stellen; de verkoop van een of meer activa te vervangen door de verkoop van een of meer andere activa die een gelijkwaardig aandeel in de balans van Dexia vertegenwoordigen.
Omdat de support lines Risk en Finance essentieel zijn voor de Groep, waren zij de eerste die een nieuwe organisatie uit werkten.
●●
De hervormingsprojecten voor de metiers Retail and Commercial Banking en Verzekeringen en de invoering van een strakkere organisatie voor alle support lines van de Groep zullen leiden tot het verdwijnen van 602 banen in 2010.
De Commissie kan eveneens beslissen dat een of meer van de hiervoor aangehaalde verbintenissen niet langer gelden.
22 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Activiteitenverslag
●●
●●
●●
de obligatieportefeuille in afbouw (134 miljard EUR op 31 december 2009); een aantal niet-strategische leningen aan de openbare sector (17,7 miljard EUR op 31 december 2009); de Financial Products-portefeuille (15,5 miljard USD op 31 december 2009).
Die activa blijven op de balans van de Groep staan in een aparte rubriek en krijgen een duidelijk omschreven en toegewezen financiering. Zo wordt de door de overheden gewaarborgde financiering volledig toegewezen aan het metier. Het metier zal eveneens 25 miljard EUR aan buitenbalans verplichtingen omvatten van het metier Public and Wholesale Banking in de Verenigde Staten en Canada, wat in hoofdzaak overeenkomt met niet-getrokken liquiditeitslijnen in afbouw.
●●
Dexia zal ook geen beroep meer doen op de converteerbare obligatie van 376 miljoen EUR, die door het Groothertogdom Luxemburg zou worden onderschreven.
7.4. Verbintenissen aangaande de bezoldiging van het management Dexia blijft werken aan de implementatie van de bezoldigingsprincipes van de G20 in Pittsburgh en van de betrokken nationale instanties in verband met de bezoldiging van de leden van het directiecomité en van het uitvoerend comité van Dexia NV en van zijn voornaamste operationele entiteiten.
7.5. Vervroegde terugtrekking uit de staatswaarborg op de financieringen Dankzij de daling van zijn liquiditeitsbehoefte, zal Dexia zich eerder dan gepland kunnen ontdoen van de staatswaarborg. Zo zal Dexia geen beroep meer doen op de waarborg: ●●
Deze nieuwe analytische segmentatie zal de zichtbaarheid van de kernmetiers fors verhogen. ●●
7.3. Beperkingen inzake dividenden, hybride instrumenten en overnames
10,6 % op 31 december 2010, en daarna elk jaar afneemt tot 10,2 % op 31 december 2014; de som van 12,5 % van de gewogen risico’s van de Legacy Division en van 9,5 % van de gewogen risico’s van de andere metiers.
●●
voor zijn depositocontracten, met name voor de inter bankendeposito’s, vanaf 1 maart 2010, dat is vroeger dan voorzien in het tijdschema dat werd overeengekomen met de Europese Commissie; voor zijn kortetermijnuitgiften na 31 mei 2010; voor zijn langetermijnuitgiften na 30 juni 2010.
Het akkoord houdt eveneens een aantal beperkingen in met betrekking tot dividenden, hybride instrumenten en over names.
Conform wat werd overeengekomen bij de verlenging van de waarborg in oktober 2009, zal het gewaarborgde bedrag niet hoger liggen dan 100 miljard EUR.
Tot 31 december 2011 gaan Dexia en zijn dochterondernemingen, waarover het een exclusieve of gezamenlijke controle uitoefent, zonder de voorafgaande goedkeuring door de Commissie geen overnames doen van meer dan 5 % van het kapitaal van een kredietinstelling, een beleggingsvennootschap of een verzekeringsmaatschappij. Bovendien licht Dexia de Commissie in over elk overnameproject, met inbegrip van elk project dat wordt overwogen door entiteiten waarover Dexia een gezamenlijke controle uitoefent.
Als de drempel van 60 miljard EUR wordt overschreden, betaalt Dexia aan de overheden een aanvullende vergoeding van 50 basispunten (die toeneemt per drempel).
Dexia mag tot eind 2011 enkel dividenden op gewone aandelen uitkeren in de vorm van nieuwe aandelen. Tijdens die periode mag het bedrag van het dividend in aandelen niet hoger liggen dan 40 % van het nettoresultaat van de groep Dexia tijdens het boekjaar waarop het dividend betrekking heeft. Dexia mag enkel coupons betalen op zijn instrumenten voor achtergestelde schuld en die voor hybride kapitaal als het daartoe contractueel verplicht is en mag tot eind 2011 geen enkele vervroegde terugbetaling (call) doen. Anderzijds beperkt Dexia tot 31 december 2014 elke vorm van dividenden op gewone aandelen en de uitoefening van elke call of discretionaire uitkering van een coupon op zijn instrumenten voor achtergestelde schuld en die voor hybride kapitaal, zodat na de betaling, de core Tier 1-ratio van de Groep hoger blijft dan of gelijk is aan:
7.6. Verbetering van de fundingstructuur De balans van Dexia moet tussen 2008 en 2014 inkrimpen met 35 %, dit is met 224 miljard EUR. Op 31 december 2014 zal het balanstotaal van Dexia uitkomen op 430 miljard EUR, waarvan 80 miljard EUR voor de Legacy Division en 350 miljard EUR voor de andere metiers. De kortetermijnfunding zal geleidelijk verminderd worden om maximaal 11 % van het balanstotaal te bedragen tegen eind 2014, met een doelstelling van 23 % tegen eind 2010. De gemiddelde looptijd van de financieringen, deposito’s niet meegerekend, wordt tegen december 2014 verlengd met een jaar om zodoende het looptijdenverschil tussen activa en passiva te verkleinen. Een groot deel van de funding van de Groep steunt op stabiele en/of langetermijnmiddelen: deposito’s van Retail and Commercial Banking en van Public and Wholesale Banking, maar ook obligaties uitgegeven door de drie emittenten van covered bonds van Dexia die kunnen bogen op een degelijke franchise. De verhouding tussen stabiele funding (gedefinieerd als de som van de covered bonds en de deposito’s) en de totale activa gaat mettertijd toenemen tot 58 % tegen eind 2014, met een doelstelling van 40 % tegen eind 2010.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 23
Beheersverslag
Dit metier zal het volgende omvatten:
●●
Geconsolideerde jaarrekening
In overleg met de Europese Commissie gaat Dexia zijn portefeuilles in afbouw, alsook bepaalde niet-strategische leningen en buitenbalansverbintenissen van het metier Public and Wholesale Banking onderbrengen in een specifiek metier, naast zijn kernmetiers.
Vennootschappelijke jaarrekening
7.2. Oprichting van een Legacy Division
Activiteitenverslag
Globaal genomen zal de funding van de Groep dus een langere looptijd hebben en zal zijn samenstelling van betere kwaliteit zijn.
7.7. Metiers teruggeplooid op de historische markten en op Turkije
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
Dankzij een gezonde fundingstructuur zal Dexia ten volle het potentieel van zijn historische markten (België, Frankrijk en Luxemburg) kunnen benutten, zowel inzake Retail and Commercial Banking als voor het metier Public and Wholesale Banking. Voor het metier Retail and Commercial Banking zal de Groep voortwerken aan de uitbouw van haar nieuw distributiemodel in België. Er werd een investeringsprogramma goedgekeurd ten belope van 350 miljoen EUR, waarvan 105 miljoen EUR werd aangewend in 2009. Ongeveer 80 kantoren zullen in 2010 hun deuren sluiten met het oog op een rationalisering van het kantorennet. Dexia zal zijn vaardigheden inzake vermogensbeheer (dat in 2009 werd teruggeplooid op Luxemburg en Zwitserland) en zijn klantenbasis in Luxemburg verder ontwikkelen. De Groep gaat eveneens voort met de ontwikkeling van haar activiteiten inzake retail banking in Turkije en staat tegelijkertijd borg voor de volledige financieringsautonomie van DenizBank. Voor het metier Public and Wholesale Banking beschikt Dexia over gezonde markten en activiteiten en over duurzame concurrentievoordelen: een omvattende bankrelatie met de lokale besturen in België en een grote expertise van de lokale sector in Frankrijk. Die positie zal verder uitgebouwd worden, rekening houdend met de fundingcapaciteit van de Groep. Concreet zal Dexia zijn productie van leningen afstemmen op zijn vermogen om ze uit te geven. De nieuwe productie van het metier wordt beperkt tot 15 miljard EUR in 2010 en tot 18 miljard EUR in 2014 en er wordt een risk-adjusted return on capital (RAROC) van minstens 10 % in acht genomen. Voor het metier Asset Management and Services worden synergiemogelijkheden uitgewerkt met de rest van de Groep en wordt een strikte kostenbeheersing gehandhaafd.
24 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
In 2009 werden de activiteiten van de support line Risk in sterke mate beïnvloed door de financiële crisis en door het hervormingsplan dat Dexia eind 2008 doorvoerde om de Groep opnieuw een stevige basis te verschaffen. De krachtlijnen van dat hervormingsplan moeten Dexia doen terugplooien op zijn voornaamste commerciële activiteiten, waaronder zeker deze van Dexia Bank, het risicoprofiel verlagen en de kostenstructuur optimaliseren. Dexia Bank heeft tot de verlaging van het risicoprofiel van de Groep bijgedragen door een doelgerichte afbouw van de obligatieportefeuille, wat voor dit gedeelte tot een substantiële vermindering van het kredietrisico van de Groep in 2009 leidde. De gewogen risico’s hebben uiteraard dezelfde trend gevolgd en vertonen een daling van 1,9 miljard EUR op jaarbasis, terwijl de Tier 1-ratio is verbeterd, namelijk van 12,9 % eind 2008 tot 13,8 % eind 2009. Er werd grote vooruitgang geboekt in termen van consolidatie van de liquiditeit. De Groep kreeg immers af te rekenen met een ernstige liquiditeitscrisis in de nasleep van het faillissement van Lehman Brothers in september 2008 en het daaruit voortvloeiende opdrogen van de geld- en kapitaalmarkten. In oktober 2008 kenden de Belgische, de Franse en de Luxemburgse overheid aan Dexia een waarborg toe voor zijn korte- en langetermijnfinanciering. Deze waarborg werd verlengd in 2009 (de werking en de modaliteiten voor de verlenging van de waarborg voor de financieringen van Dexia worden in detail toegelicht in het hoofdstuk “Voornaamste gebeurtenissen in 2009 en begin 2010” op pagina 20 tot 24 van dit jaarverslag). De gewaarborgde bedragen kwamen op 31 december 2009 uit op 50,4 miljard EUR, in vergelijking met een maximum van 95,8 miljard EUR in mei 2009, wat de verbeterde funding van de Groep bewijst, alsook de vermindering van haar balans totaal. De support line Risk hielp eveneens bij de reorganisatie van de activiteit “financiële markten”, bij de afbouw van de tradingactiviteiten en vooral bij de volledige stopzetting van de krediettradingactiviteiten. Dat heeft geleid tot een vermindering van de marktlimieten (VaR-limiet 99 % – 10 dagen van 89 mil joen EUR tot 86,5 miljoen EUR) en tot een globale herziening van de procedures.
Wat het operationele risico betreft, was 2009 een jaar van consolidatie via het consequent inzamelen van incidenten en de actualisering van de Self-Assessment scenario’s. De samenwerking met de andere diensten belast met Risk and Control (vooral Audit, Compliance en de Juridische Diensten) werd verder gestroomlijnd, via de ontwikkeling van een gemeenschappelijke tool voor follow-up van de actieplannen voortvloeiend uit aanbevelingen van audit en risk assessments. Ten slotte werden belangrijke transversale projecten voortgezet en uitgebouwd: ●●
●●
●●
ontwikkeling van nieuwe modellen voor de berekening van het reglementair eigen vermogen. Vanaf 31 december 2010 worden deze progressief in gebruik genomen; de stresstests van Pijler 1 en 2 breidden hun toepassings gebied uit over de Groep; verfijning en hercalibratie van de meting van het economisch eigen vermogen, onder meer gebaseerd op de lessen getrokken uit de crisis.
In 2010 worden de inspanningen voor de consolidatie van de liquiditeit en het verlagen van het risicoprofiel voortgezet. In Dexia Bank België zullen “risk appetite”-indicatoren worden ingevoerd, overeenkomstig het kader dat door de groep Dexia werd vastgelegd. Andere projecten vloeien voort uit het reglementaire kader: beantwoorden van de aanbevelingen van de toezichthouders met betrekking tot Pijler 2; nieuwe vereisten voor de berekening van het eigen vermogen voor de marktactiviteiten (vooral het gebruik van een geïntegreerd systeem voor de berekening van de historische VaR en het bepalen van de stress-VaR); de evolutie van de IFRS-reglementering met betrekking tot het aanleggen van voorzieningen en de waardering van uitstaande bedragen; de evolutie van het nieuwe reglementaire kader voorgesteld door de BIS (Bank for International Settlements) in het kader van een Quantitative Impact Study: aspecten inzake het bepalen van het eigen vermogen, de kapitaalbuffer, de leverage ratio en het tegenpartijrisico. Ten slotte zal in 2010 de reorganisatie van de support line Risk worden afgerond gebaseerd op een vereenvoudigde governance en afgestemd op de nieuwe organisatie van de Groep.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 25
Geconsolideerde jaarrekening
Het risicobeheer in Dexia Bank sluit aan bij het beleid van de groep Dexia. De strategie ter zake wordt uitgewerkt op groepsniveau en houdt rekening met de inbreng van de gespecialiseerde en bevoegde entiteiten in de verschillende metiers van de groep Dexia. Vervolgens ziet Dexia NV toe op de coherente implementatie van de strategie in de entiteiten, met inacht neming van de governanceprincipes van de entiteiten.
Een andere opmerkelijke verwezenlijking van 2009 is de geleide lijke invoering van een mark-to-model-waardering van de illiquide activa. Die waardering werd vanaf het begin van het jaar toegepast op de activa beschikbaar voor verkoop, en werd voor de waardering op het einde van het jaar uitgebreid tot de uitstaande bedragen die zijn ondergebracht bij de leningen en overige vorderingen.
Vennootschappelijke jaarrekening
Inleiding
Beheersverslag
Risicobeheer
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
Risicobeheer
Het Bazel II-kader
2. Governance
Sinds 1 januari 2008 gebruikt de groep Dexia de AIRBAmethode (Advanced Internal Rating Based Approach), een geavanceerde methode die gebaseerd is op interne ratings, om het vereiste eigen vermogen en de solvabiliteitsratio’s te berekenen. Er werden nieuwe modellen ontwikkeld, die vanaf 31 december 2010 progressief zullen worden aangewend voor de berekening van het reglementair eigen vermogen.
De directie Risk Management van Dexia NV houdt toezicht op het kredietrisico van Dexia en rapporteert aan het directiecomité en aan gespecialiseerde risicocomités. Zij werkt het beleid en de richtlijnen inzake kredietrisico uit, inclusief het beslissingsproces en het delegatiekader, en ziet toe op de analyse- en ratingprocessen en op de functies die toezicht houden op de posities. Om de aanwezige competentie optimaal te benutten, zal de support line Risk in de loop van 2010 evolueren naar een organisatie met gespecialiseerde expertisecentra volgens de metiers van Dexia (kredietrisico Retail and Commercial Banking, kredietrisico Public and Wholesale Banking en kredietrisico voor de markttransacties). Deze organisatie geeft aanleiding tot de oprichting van gespecialiseerde risicocomités per expertise centrum, waarvan de algehele coördinatie in handen zal zijn van transversale comités.
2009 werd gekenmerkt door de verdere implementatie van Pijler 2. Dit systeem, dat van toepassing is sinds 31 december 2008, verplicht de banken om aan hun toezichthouders het bewijs te leveren dat hun risicoprofiel is afgestemd op hun eigen vermogen. Daartoe moeten zij over interne systemen beschikken om hun risico’s te berekenen en te beheren en om hun behoefte aan economisch eigen vermogen op een correcte manier in te schatten (ICAAP – Internal Capital Adequacy Assessment Process). Dit systeem is gebaseerd op twee hoofdprocessen: een analyse van de risico’s door het departement Risk Management en het financieel plan (inclusief een toewijzing van het eigen vermogen en een analyse van de evolutie van de resultaten van de metiers en van het interne kapitaalaanbod) door de afdeling Finance. Pijler 2 van Bazel II is een volledig geïntegreerd en transversaal project. Het dossier werd in hoofdzaak uitgewerkt door Dexia NV, en aangevuld op niveau van de lokale entiteiten. Dexia’s benadering van Pijler 2 werd op 25 maart 2009 voor het eerst toegelicht aan zijn twaalf belangrijkste toezicht houders. In het vierde kwartaal van 2009 vond een grondige controle van Pijler 2 door het college van toezichthouders plaats. De raad van bestuur en het directiecomité van Dexia Bank werden uitgebreid ingelicht over de ontwikkelingen naar aanleiding van Pijler 2. Pijler 3, die betrekking heeft op de verspreiding van kwalitatieve en kwantitatieve informatie onder de marktspelers, is enkel van toepassing op het hoogste geconsolideerde niveau van de groep Dexia. Die informatie maakt dus sinds 2008 deel uit van de externe communicatie van Dexia NV (zie ook het document Risk Report – Pillar 3 of Basel II op de website www.dexia.com). Tenslotte was Dexia van nabij betrokken bij de nationale en internationale raadplegingen in verband met de amendementen op de Europese richtlijn over de kapitaalvereisten en meer in het algemeen bij de aan de gang zijnde besprekingen over het optimale kapitalisatieniveau van de banken (dynamische provisionering, leverage ratio, bepalen van het eigen vermogen …).
Het kredietrisico 1. Definitie Het kredietrisico is het potentiële verlies (vermindering van de waarde van de activa of wanbetaling) dat Dexia zou kunnen lijden door de verslechtering van de solvabiliteit van een tegenpartij.
26 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
2.1. Transversale comités op het niveau van Dexia NV Het Risk Policy Committee komt driemaandelijks bijeen en keurt de regels voor de toewijzing van het kredietrisico goed. Deze regels worden vervolgens vastgelegd in beleidslijnen voor de beheersing van het kredietrisico. Het Risk Executive Committee, dat wekelijks bijeenkomt, beslist over de strategie inzake Risk Management en over de organisatie van de support line. Het Management Credit Committee, dat wekelijks bijeenkomt, beslist over de verbintenissen in grote dossiers of kredietdossiers met een verhoogd risico. De Risk Manager van Dexia Bank of een van zijn adjuncten zetelt in de verschillende transversale comités. Het kredietrisicobeheer maakt deel uit van het ruimere kader van het interne proces voor de afstemming van het eigen vermogen (zie ook het deel over de interne afstemming van het eigen vermogen).
2.2. Gespecialiseerde comités per expertisecentrum Het beslissingsproces is georganiseerd volgens een cascade van kredietcomités en per gespecialiseerd expertisecentrum. Ze keuren de transacties goed die niet aan de entiteiten worden gedelegeerd. Binnen Dexia Bank vinden we dezelfde organisatie terug. Elk kredietcomité werkt onder de delegatie van het Management Credit Committee. Het delegeren van een transactie gebeurt volgens specifieke delegatieregels op basis van het type tegenpartij, ratingniveau en kredietrisico. Binnen de Groep (entiteiten, dochterondernemingen en bijkantoren) werden subcomités opgericht waarin deze transacties worden behandeld. Elk dossier dat wordt voorgelegd aan een kredietcomité, omvat een onafhankelijke analyse uitgewerkt door Risk Management. Er bestaan verschillende gespecialiseerde comités, elk met een specifieke opdracht. Deze comités worden driemaandelijks georganiseerd zowel op niveau van de centrale expertisecentra als van de entiteiten: ●●
●●
Special Mention and Watchlist Committees houden toezicht op de activa met een verhoogd risico. Default Committees beslissen over de default status van tegenpartijen en volgen deze tegenpartijen op grond van de Bazel II-criteria, gehanteerd binnen Dexia.
Risicobeheer
3. Beheer van het risico Dexia beheert zijn kredietrisico door het te meten, te controleren en door de nodige maatregelen te nemen om de risico’s te beperken. Kredietrisicolimieten worden vastgelegd met het oog op het beheer van het algemene risicoprofiel en om risicoconcentraties te beperken. Er wordt een theoretische limiet toegewezen aan elke tegenpartij, overeenkomstig de vastgelegde beleidslijnen inzake kredietrisicobeheer. Deze limiet is het maximale kredietrisico dat Dexia wil aanvaarden op een tegenpartij. Daarbovenop kunnen nog limieten worden bepaald per economische sector of per product. Om rekening te houden met de meest recente gebeurtenissen, kan Risk Management op elk ogenblik specifieke limieten vastleggen. Wat betreft het risicobeheer van derivaten stuurt Dexia het afsluiten van juridische contracten die nettingakkoorden en uitwisseling van collateral toelaten maximaal aan. In de loop van 2009 werden belangrijke inspanningen gedaan om het waarderingsproces van derivaten te stroomlijnen met het oog op een performante opvolging van collateral en bijgevolg een vermindering van het kredietrisico. Credit default swaps worden gebruikt in de context van intermediatie en het verminderen van risicoconcentraties. Om het kredietrisico te meten, baseert Dexia zich onder meer op alle interne ratingsystemen die werden ingevoerd in het kader van Bazel II. De kredietrisicoanalisten zijn verantwoordelijk voor het toekennen van een rating aan alle tegenpartijen. Elke rating is gebaseerd op een beoordeling van het risiconiveau van de tegenpartij op basis van een interne schaal, die, behoudens een behoorlijk gemotiveerde uitzondering, rekening houdt met het eventuele risico dat verbonden is aan het land van vestiging. De interne rating is een sleutelelement in het beslissingsproces binnen het kredietcomité . De jaarlijkse herziening van de ratings maakt het mogelijk de tegenpartijen waarvoor een intensievere opvolging nodig is, proactief te identificeren. Deze tegenpartijen worden in een watchlist opgenomen die driemaandelijks wordt bijgewerkt door een Special Mention and Watchlist Committee in samenspraak met de directie Risk Management en de commerciële afdeling.
3.1. Het globaal kredietrisicoklimaat in 2009 2009 zal, dankzij het optreden van de overheden en de centrale banken, herinnerd worden als het jaar van het eco nomisch herstelbeleid. Het economische klimaat was echter niet gunstig en werd gekenmerkt door de toenemende werkloosheid en het tanende vertrouwen van de consumenten en de ondernemers. Dit jaar zal eveneens in heel wat opzichten de geschiedenis ingaan als een jaar van paradoxen. Zo zijn de globale uitstaande schulden van de ondernemingen voor het eerst sinds 15 jaar wereldwijd afgenomen, keerden de obligatie beleggers massaal terug naar de kapitaalmarkten, en werd in Europa een recordvolume aan niet-financiële obligaties
Onze binnenlandse kredietmarkt kende een analoge evolutie, met een toename van de financiering van de gezinnen en een terugval van de financiering van de bedrijven. In het segment van de corporates zagen we dat zij hun financieringsbronnen diversifieerden door in grotere mate een beroep te doen op de markt, te meer daar de banksector, die hogere kapitaalvereisten opgelegd kreeg, beperkt bleef in zijn vermogen om kredieten te verstrekken. Dat verklaart ten dele de globale terugval van die markt, die zich in de loop van het jaar heeft doorgezet met negatieve seizoensgezuiverde nettostromen. De markt voor hypothecaire kredieten boekte dan weer vooruitgang als gevolg van de lage rentevoeten en overheidsincentives voor groene investeringen.
3.2. Fundamentals van het kredietrisico van Dexia Bank in 2009 De verslechtering van het macro-economische klimaat in 2009 had ook gevolgen voor de portefeuille van Dexia Bank. De gemiddelde rating van de portefeuilles is in de loop van het jaar verslechterd, vooral tijdens het eerste kwartaal, en collectieve voorzieningen werden aangelegd om het hoofd te bieden aan de mogelijke gevolgen van die verslechtering. De activabasis van Dexia bood evenwel goed weerstand en bevestigde haar lage risicoprofiel. In zijn kredietrisicobeheer bleef Dexia Bank in 2009 rekening houden met de verzwakking van de economie (meer wanbetalingen, slechte macro-economische conjunctuur, …) als gevolg van de huidige financiële crisis. Het proces voor identificatie en opvolging van de meer kwetsbare dossiers en sectoren werd geoptimaliseerd. Waar nodig werden limieten neerwaarts herzien, vooral voor de bancaire tegenpartijen, de corporates, de landen en de soevereine tegenpartijen; bepaalde activiteiten werden stopgezet en de inkrimping van de balans werd voortgezet (zie hierna). Voor Retail and Commercial Banking werd een matige stijging genoteerd van de kosten van risico, deels door een stijging van de wanbetalingen en deels door een daadkrachtiger voorzieningenbeleid dat ernaar streeft op de effecten van de economische crisis te anticiperen. Hoewel de vastgoedmarkt in België relatief stabiel gebleven is, constateren we een stijging van de risicokost. Deze is vooral te wijten aan enkele kleinere vastgoedprojecten. Specifieke en structurele maatregelen van de overheid, zoals de invoering van borgstellingsstructuren, ondersteunden de kredietverlening. Inzake Public and Wholesale Banking blijven de fundamentals globaal genomen zeer goed. Dexia Bank beantwoordde gedurende het hele jaar 2009 aan de kredietvragen van haar klanten in de openbare en sociale sector en nam ook vaker deel aan publieke partnerships. Voor de kredietverlening aan de bedrijven besteedde Dexia Bank van bij het uitbreken van de crisis in de reële economie bijzonder veel aandacht aan de liquiditeitsrisico’s van de bedrijven. De procedures in het kader van de watchlist en de intensieve risico-opvolging werden versterkt. Het doel was tweeledig: de bank vrijwaren van onverwachte verliezen en de vereiste voorwaarden scheppen om de continuïteit van bedrijven met weliswaar overbrugbare moeilijkheden toe te laten. Zo is Dexia Bank er ondanks de
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 27
Beheersverslag
●●
geplaatst. Bij een lage rentestand bood dit segment in het begin van het jaar aanzienlijke premies, die daarna weer heel wat krapper werden.
Geconsolideerde jaarrekening
●●
Impairment Committees bepalen het bedrag van de toe gekende voorzieningen en volgen de kosten van risico op. Rating Committees waken over een correcte toepassing van de interne ratingsystemen en een correct verloop van het ratingproces.. Het Credit Line Committee bepaalt en controleert de limieten voor specifieke soorten tegenpartijen die worden gevolgd door het centrale expertisecentrum voor markttransacties.
Vennootschappelijke jaarrekening
●●
Risicobeheer
kwetsbare bedrijvenmarkt en schuldherschikkingen in geslaagd om de risicokost op een aanvaardbaar niveau te houden. Bijzondere aandacht ging uit naar de shippingsector, waar de twee voornaamste assen van onze strategie, met name zich concentreren op grote operatoren en zich beperken tot de financiering van moderne schepen, Dexia Bank lijken te be hoeden voor al te grote verliezen.
Het soevereine risico werd verminderd voor de landen met een hoog risico of voor de als kwetsbaarder beschouwde landen. Het risico op de bancaire tegenpartijen evolueerde in uiteen lopende richtingen zonder dat er zich in de portefeuille een default voordeed.
3.3. Het kredietrisico van Dexia
Beheersverslag
Het kredietrisico omvat: 2009 werd gekenmerkt door een forse daling van de portefeuille van obligaties en gestructureerde producten. De productie werd stopgezet en de afbouw van de obligatieportefeuille werd voortgezet. Ook al deden zich geen incidenten voor en was er evenmin een gevoelige verslechtering te zien van de prestaties of van de verwachte verliezen, toch liet de impact van de crisis zich voelen en vielen de ratings terug. De terugval is vooral merkbaar bij de segmenten van de CLO’s (doorgaans matige risico’s) en van de RMBS in Spanje, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. De obligatieportefeuille blijft op 95 % investment grade.
●●
Centrale over heden
Bedrijven
Particu lieren, zelfstan digen en kmo’s
ABS/MBS
Projectfinanciering
Krediet verzekeraars
Andere
Totaal
(In miljoenen EUR)
Geconsolideerde jaarrekening
●●
het netto uitstaande bedrag voor balansactiva andere dan derivatencontracten (d.w.z. de boekwaarde na aftrek van specifieke voorzieningen); de marktwaarde voor derivatencontracten; het volledige uitstaande bedrag voor de buitenbalans verplichtingen: het volledige uitstaande bedrag is het niet opgenomen deel van de liquiditeitsfaciliteiten of het maximumbedrag dat Dexia Bank zou moeten betalen voor de waarborgen die werden toegestaan aan derden.
Uitstaande bedragen per geografische regio Lokale Financiële over instel heden lingen
Vennootschappelijke jaarrekening
●●
België Frankrijk Duitsland Italië Luxemburg Andere landen van de EU Rest van Europa Turkije Verenigde Staten en Canada Centraal- en Zuid Amerika Zuidoost-Azië Japan Andere totaal
49 547 1 017 292 9 0
4 373 29 572 6 265 2 273 3 115
6 464 1 276 331 6 825 17
16 739 2 097 625 289 533
31 966 113 17 9 113
115 73 601 938 15
90 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
109 295 34 148 8 131 10 342 3 794
103 20 34
16 735 654 1 136
7 178 8 649 17
3 277 352 44
56 28 0
6 319 3 78
446 0 0
922 0 0
0 0 0
35 036 9 706 1 309
138
9 209
4
1 007
17
3 025
105
1 812
0
15 319
342 159 309 18
2 327 52 528
206 379 63 925
105 97 0 881
2 9 0 25
0 222 7 992
3 0 0 289
0 0 0 254
0 0 0 4
661 1 192 431 3 915
51 988 22 %
74 241 32 %
32 334 14 %
26 047 11 %
32 357 14 %
12 388 5 %
933 0 %
2 988 1 %
4 0%
233 280
Centrale over heden
Bedrijven
Particu lieren, zelfstan digen en kmo’s
ABS/MBS
Projectfinanciering
Krediet verzekeraars
Andere
Totaal
Uitstaande bedragen per rating Lokale Financiële over instel heden lingen (In miljoenen EUR) AAA AA A BBB BB B CCC D NR
31 098 6 706 9 990 3 201 554 19 0 7 413
2 714 6 368 58 681 3 947 2 010 180 0 83 258
27 733 0 2 873 1 092 29 7 0 0 601
9 892 4 309 9 763 6 303 1 662 19 662 2 429
0 14 002 1 743 8 387 4 715 2 350 153 295 712
8 805 2 054 1 130 264 42 5 79 0 9
0 0 16 562 308 47 0 0 0
0 2 916 0 28 0 43 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 0 4
70 359 32 937 78 742 27 245 13 961 4 312 251 1 047 4 425
total
51 988 22 %
74 241 32 %
32 334 14 %
26 047 11 %
32 357 14 %
12 388 5 %
933 0 %
2 988 1 %
4 0%
233 280
28 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Risicobeheer
Het marktrisico 1. Definitie Het marktrisico omvat de blootstelling van de Groep aan negatieve evoluties van de marktprijzen die het gevolg zijn van het renterisico, het aandelenrisico, het wisselrisico en andere risico’s (inflatie- en CO2-risico). Het renterisico omvat het algemene renterisico dat waarde veranderingen ondergaat als gevolg van de algemene evolutie op de markten, terwijl het specifieke renterisico (credit spread) beïnvloed wordt door oorzaken die te maken hebben met individuele emittenten. Dit laatste vloeit voort uit de evolutie van de spreads binnen een ratingklasse. Het aandelenrisico is het risico dat voortvloeit uit een potentiële waardevermindering van de aandelen, terwijl het wisselrisico staat voor een potentiële waardevermindering als gevolg van de evolutie van de wisselkoersen.
Het Market Risk and Guidelines Committee (MRGC) komt maandelijks bijeen en is verantwoordelijk voor een brede waaier aan aspecten zoals: de rapportering inzake risico- en resultatenrekening-triggers (1) en de daarmee verband houdende beslissingen, het vastleggen en controleren van limieten, voorstellen voor de goedkeuring van nieuwe producten, besprekingen van richtlijnen, risicogovernance en -normen en risicoconcepten en -metingsmethoden. Ad-hoc-MRGC’s worden indien nodig georganiseerd om te beslissen over specifieke aspecten van de business en/of van het risicobeheer. Bovenop het maandelijkse MRGC wordt er elk kwartaal een specifiek MRGC georganiseerd over de risico- en business reportings per TFM-activiteitslijn. Het Dexia Market Risk Committee (DMRC) komt om de twee weken bijeen en fungeert als toezichthoudend comité op het MRGC. Het Risk Policy Committee en het Risk Management Executive Committee valideren alle belangrijke wijzigingen in het risicoprofiel of de risicogovernance.
3. Beheer van het risico 3.1. Risicometingen
Andere marktrisico’s wijzen op een mogelijke waardevermindering als gevolg van wijzigingen in georganiseerde of OTCmarkten waarmee geen rekening werd gehouden in de vorige definities zoals het inflatierisico, grondstoffenrisico’s, of nog posities inzake CO2-emissies.
Beheersverslag
Het kredietrisico omvat de volledig geconsolideerde dochterondernemingen van de groep Dexia.
2.1. Comités
De groep Dexia hanteert de Value at Risk (VaR) als centrale risicomaatstaf. De VaR meet het potentiële verlies binnen een betrouwbaarheidsinterval van 99 % over een termijn van tien dagen. Dexia maakt gebruik van verschillende VaR-benaderingen om een nauwkeurige meting te kunnen geven van het marktrisico inherent aan diverse activiteiten en portefeuilles.
Geconsolideerde jaarrekening
Als het kredietrisico gewaarborgd is door een derde met een lagere risicoweging, geldt het substitutieprincipe.
●●
De teams Risk Management Financial Markets (RMFM) functioneren als expertisecentra die alle activiteiten van Thesaurie en Financiële Markten (TFM) van de hele Groep bestrijken. RMFM is een geïntegreerde support line die binnen de groepsorganisatie verantwoordelijk is voor de identificatie, de analyse, de opvolging en de rapportering van de risico’s en de resultaten (inclusief de waardering) met een holistische benadering van het risicobeheer. Alle activiteiten worden zeer nauwgezet gedocumenteerd en geregeld via beleidslijnen, richtlijnen en procedures, en RMFM ziet erop toe dat ze ook daadwerkelijk worden toegepast. Het Risk Management is ook belast met het definiëren van de methodes voor de berekening van de resultaten en van de risicometing, en moet tevens zorgen voor een geconsolideerde meting, rapportering en opvolging van de risicocijfers en de impact op resultatenrekeningen voor de groep Dexia. De lokale RMFM-teams bevinden zich op het niveau van de operationele entiteiten en zijn belast met de dagelijkse activiteiten, zoals de inschatting en opvolging van de lokale risico’s (berekening van de risico-indicatoren, de controle op de limieten en triggers ...), de lokale rapportering en de afstemming met de lokale strategische planning, de boekhouding en de lokale informatiesystemen. Elke operationele entiteit is ook verantwoordelijk voor de rapportering aan de lokale toezichthoudende en regelgevende instanties.
●●
●●
De algemene rente- en wisselrisico’s worden gemeten met een parametrische VaR-benadering. Het specifieke renterisico, het aandelenrisico en andere risico’s (inflatie en CO2) in de tradingportefeuille worden gemeten met een historische VaR-benadering. De niet-lineaire en bijzondere risico’s worden gemeten met specifieke en historische VaR-methodes, met het oog op een betere inschatting en meting van de gevoeligheid voor de marktvolatiliteit.
De positie van Dexia aangaande het marktrisico gemeten in termen van Value at Risk is in hoofdzaak afkomstig van het algemene renterisico en van het specifieke renterisico (spread) dat een weerspiegeling is van de huidige volatiliteit op de kredietmarkten, terwijl het marktrisico dat voortvloeit uit de tradingposities in aandelen, wisselkoersen en andere risico factoren, veel kleiner blijft. Dexia hanteert haar intern VaR-model voor de berekening van het reglementaire kapitaal voor wisselrisico en het algemene renterisico binnen de tradingperimeter. De VaR-methodes worden voortdurend verbeterd. In 2009 werden geen back-testinguitzonderingen waargenomen voor (1) Resultatenrekening-triggers waarschuwen voor een verslechtering van de resultaten. Ze worden uitgedrukt als een percentage van de VaR-limieten: meestal 50 %, 75 % en 100 % voor trigger 1, 2 en 3 en daarna stopzetting van de activiteit bij een VaR van 300 %.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 29
Vennootschappelijke jaarrekening
2. Governance
Risicobeheer
het rente-, wissel-, aandelen- en credit-spreadrisico, wat er duidelijk op wijst dat de resultaten van het interne VaR-model afdoende zijn.
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
Aanvullend op de VaR-risicometingen en resultatenrekening triggers past Dexia een brede waaier aan aanvullende risico metingen toe om de risico’s die inherent zijn aan de diverse specifieke metiers en portefeuilles in kaart te brengen (nominale, vervaldag- en toegestane marktlimieten, gevoeligheidslimieten en Greeks- en scenarioanalyse).
model voor het illiquide deel van de activa beschikbaar voor verkoop. Het geavanceerde mark-to-model werd op 31 december 2009 ook toegepast op de herschikte perimeter van de leningen en vorderingen met het oog op de IFRS-rapportering.
Balansbeheer 1. Definitie
Stresstesting is belangrijk voor een gezond risicobeheer en is een aanvulling op de VaR-metingen. VaR-metingen evalueren het marktrisico als dusdanig in een dagelijkse marktomgeving, terwijl stresstests het marktrisico meten in een abnormale marktomgeving.
De risico’s met betrekking tot het balansbeheer (Balance Sheet Management – BSM) omvatten zowel het structurele marktrisico (het renterisico, het wisselrisico en het aandelenrisico dat op en buiten de balans wordt gegenereerd door de commerciële metiers) als het liquiditeitsrisico.
De stresstestscenario’s werden tijdens het boekjaar 2009 voortdurend herzien en geactualiseerd.
Voor meer gedetailleerde definities van het structurele renterisico, het wisselrisico en het aandelenrisico, verwijzen we naar het deel over marktrisico’s.
De obligatieportefeuille in banking book is niet onderworpen aan VaR-limieten, gezien de specifieke beleggingshorizon. Als gevolg van het hervormingsplan van Dexia wordt deze portefeuille afgebouwd.
Het liquiditeitsrisico wordt omschreven als het risico dat de bank niet in staat zal zijn om te voldoen aan haar huidige en toekomstige cashbehoeften, zowel verwacht als onverwacht.
3.2. Het marktrisico van Dexia 3.2.1. Value at Risk
2. Governance
De gemiddelde globale VaR binnen Thesaurie en Financiële Markten (obligatieportefeuille in banking book niet inbegrepen) beliep 33,5 miljoen EUR in 2009 (tegenover 50,9 miljoen EUR in 2008).
2.1. Comités
Ondanks de activiteitenoverdracht van Dexia Crédit Local en Dexia Banque Internationale à Luxembourg naar Dexia Bank werden de limieten aanzienlijk verlaagd conform een verminderde risicobereidheid als onderdeel van Dexia’s hervormingsplan. De globale TFM-limiet werd teruggeschroefd van 89 miljoen EUR tot 86,5 miljoen EUR in het vierde kwartaal 2009. We verwijzen naar toelichting 12.5.2.
3.2.2. Obligatieportefeuille Dexia beheert obligatieportefeuilles, voornamelijk in afbouw. De portefeuille van Dexia Bank bedroeg 33 miljard EUR op 31 december 2009. De gemiddelde rating was A op 31 december 2009. De rentegevoeligheid van deze obligatieportefeuilles is heel beperkt omdat het renterisico is ingedekt. Voor de obligatieportefeuille in banking book bedroeg de gevoeligheid van de reële waarde als gevolg van een spreadstijging met één basispunt -17,5 miljoen EUR op 31 december 2009 (tegenover -18,3 miljoen EUR/basispunt op 31 december 2008). Omwille van de illiquiditeit van de markten en de beperkte beschikbaarheid van de prijzen/spreads voor het waarderingsproces, werd vanaf eind 2008 een mark-to-modelwaardering ontwikkeld en toegepast op de perimeter van de activa beschikbaar voor verkoop. De credit spreads die afkomstig zijn van het model, zijn ge baseerd op een kredietcomponent plus een liquiditeitspremie. In de loop van 2009 werden methodologische en operationele verbeteringen aangebracht aan het geavanceerde mark-to-
30 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
De BSM-risico’s worden globaal beheerd door het Group Assets and Liabilities Committee (Group ALCo), dat maandelijks bijeenkomt. Het Group ALCo beslist over de limieten, zorgt voor een coherent kader voor het globale BSM-risico en de daarmee verbonden strategie, beslist over de dekkingen die moeten worden toegepast (of globale investeringen/desinvesteringen die moeten gebeuren binnen de verzekeringsactiviteit) en valideert de mechanismen inzake interne transferprijs binnen de Groep. De lokale ALCo-comités werken op het niveau van de entiteiten en beheren specifieke lokale risico’s binnen het kader en onder de begeleiding van het Group ALCo. Het Funding and Liquidity Committee (FLC), dat een delegatie heeft van het Group ALCo, centraliseert en coördineert het beslissingsproces in verband met de liquiditeitsgebonden aspecten. Het FLC is belast met de controle op de evolutie van de fundingbehoefte op korte en lange termijn, het uitwerken van de globale fundingstrategie van Dexia, het herzien en actualiseren van de liquiditeitsgebonden stressscenario’s, het implementeren van noodplannen, het voorstellen van corrigerende acties om het liquiditeitsprofiel te verbeteren, het coördineren van de globale liquiditeitsreporting aan de raden van bestuur, de ratingbureaus, de toezichthoudende instanties, de centrale banken en de overheden. Het FLC komt wekelijks en maandelijks (uitgebreid) bijeen.
3. Beheer van het risico 3.1. Risicometingen 3.1.1. Renterisico Het BSM heeft tot doel een minimale volatiliteit van de resultatenrekening en zorgt dan ook voor een immunisering van de commerciële marge die wordt gegenereerd door de metiers om zodoende de globale waardecreatie van de Groep in stand te houden.
Risicobeheer
eind 2009 -160 miljoen EUR/% (tegenover -250 miljoen EUR/% eind 2008). Deze evolutie strookt volledig met de hernieuwde BSM-strategie die zich toespitst op het zo klein mogelijk houden van de volatiliteit van de resultatenrekening en tegelijkertijd de globale waardecreatie te vrijwaren.
De risicopositie, zoals ze wordt gemeten in economische en boekhoudkundige termen, bevindt zich voornamelijk op het langetermijngedeelte van de Europese rentecurve en vloeit voort uit het structurele onevenwicht tussen de activa en passiva van Dexia. De sensitiviteitsberekeningen weerspiegelen zowel het eerste- en tweedeorderisico van de balanspositie als de gedragscomponent. De VaR-berekeningen worden aanvullend gedaan.
BSM-gevoeligheid tegenover limiet -500 -450
Beheersverslag
Het meten van de balansrisico’s werd geharmoniseerd tussen de diverse entiteiten van de Groep. Een berekening van de gevoeligheid van de huidige netto actuele waarde van de BSMposities wordt gebruikt als voornaamste BSM-indicator. In 2010 zal Dexia de Earnings at Risk-berekeningen in stressscenario’s voor de entiteiten van de Groep verbeteren om deze indicator in het beslissingsproces op te nemen.
-400 -350 -300
3.1.2. Kredietspreadrisico
-250
Kredietspreadrisico wordt gedefinieerd als het specifieke renterisico verbonden aan individuele risico’s van tegenpartijen. Dit risico is het gevolg van spreadevoluties binnen een bepaalde ratingklasse en wordt gemeten aan de hand van de sensitiviteit, uitgedrukt in basispunten.
-200 -150 -100 -50
3.1.3. Aandelenrisico
Hoewel Dexia de euro als rapporteringsmunt hanteert, worden zijn activa, passiva, opbrengsten en kosten ook uitgedrukt in andere munten. Het Group ALCo beslist over de adequate indekking met het oog op enerzijds een vermindering van de volatiliteit van de inkomsten die voortvloeit uit het structurele wisselrisico en anderzijds van de solvabiliteitsratio die verband houdt met de posities (krediet, participaties) in vreemde munten.
3.1.5. Verzekeringsmaatschappijen en pensioenfondsen Specifieke rapporteringen met betrekking tot verzekerings maatschappijen en pensioenfondsen worden voorgelegd aan het Group ALCo en bevatten factoren met betrekking tot het rente-, het inflatie- en het aandelenrisico. De risico-indicatoren worden berekend op basis van een geharmoniseerde risico methode voor de Groep, aangevuld met specifieke factoren inzake risicobeheer.
3.2. Het BSM-risico 3.2.1. Het BSM-renterisico (gevoeligheid) De rentegevoeligheid meet de verandering in de economische nettowaarde van de balans indien de rente over de hele curve met 1 % stijgt. De ALM-langetermijngevoeligheid bedroeg -29 miljoen EUR op 31 december 2009 (tegenover -90 miljoen EUR op 31 december 2008), zonder rekening te houden met de posities van de verzekeringsmaatschappijen en van de pensioenfondsen. De limiet inzake rentegevoeligheid was
BSM-limiet
3.2.2. Het BSM-aandelenrisico (beursgenoteerde aandelen) De Equity-Value at Risk (VaR binnen een betrouwbaarheids interval van 99 % over een termijn van tien dagen) meet de potentiële verandering van de marktwaarde, terwijl de EquityEarnings at Risk (EaR) de impact op de resultatenrekening meet. Het gebruik van de VaR eind 2009 beliep 16 miljoen EUR voor een VaR-limiet van 70 miljoen EUR. Het weze opgemerkt dat de aandelenportefeuille van de bankactiviteiten in afbouw is geplaatst. Voor de verzekerings- en pensioenfondsactiviteiten bedroeg de aandelenportefeuille 1 435 miljoen EUR eind 2009. Op dezelfde datum beliep de VaR-limiet 160 miljoen EUR en het VaR-gebruik 149 miljoen EUR.
4. Liquiditeit 4.1. Forse verbetering van het liquiditeitsprofiel In 2009 werd er grote vooruitgang geboekt op het vlak van consolidatie van de liquiditeit. In oktober 2008 kenden de Belgische, de Franse en de Luxemburgse overheid een waarborg toe op een groot deel van de financieringen op korte en lange termijn van Dexia. Met een op 14 oktober 2009 ondertekend addendum werd deze waarborg verlengd tot 31 oktober 2010 en werden de volgende wijzigingen aangebracht aan het systeem: ●●
●●
het maximale waarborgde bedrag werd verlaagd van 150 mil jard EUR tot 100 miljard EUR; de looptijd van de nieuwe langetermijnfinancieringen werd verlengd tot maximaal vier jaar.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 31
Geconsolideerde jaarrekening
12/09
11/09
10/09
09/09
08/09
07/09
06/09
05/09
04/09
03/09
02/ 09
BSM-gevoeligheid
Vennootschappelijke jaarrekening
3.1.4. (Structureel) wisselrisico
0 50 12/ 08
Een Value at Risk-berekening wordt toegepast met het oog op het inschatten van de gevoeligheid van de portefeuille als gevolg van negatieve evoluties van de aandelenprijzen, -volatiliteit of -correlatie. Het marktrisicobeheer omvat onder meer Earnings at Risk- en stresstestmetingen die een indicatie geven van het potentiële boekhoudkundige verlies in diverse scenario’s. De aandelenportefeuilles van de bankentiteiten worden afgebouwd. In de verzekeringsperimeter werd een ‘early warning system’ uitgewerkt om de activa in het geval van stressscenario’s te heroriënteren teneinde de solvabiliteitsratio’s te vrijwaren.
Risicobeheer
Beheersverslag
Bovendien zag Dexia vanaf 16 oktober 2009 af van het voordeel van de waarborg voor alle nieuwe contracten met een looptijd van minder dan één maand en voor alle nieuwe contracten zonder vaste looptijd. De overgang van gewaarborgde naar niet-gewaarborgde financieringen verliep vlot voor Dexia. Op 30 oktober 2009 gaf de Europese Commissie haar voor lopige goedkeuring aan de verlenging van deze waarborg tot eind februari 2010. Daarna werd in het kader van de over eenkomst met de Europese Commissie van 5 februari 2010 een vervroegde terugtrekking uit het waarborgsysteem bekendgemaakt, waarvan u de details terugvindt in het hoofdstuk “Voornaamste gebeurtenissen van 2009 en begin 2010” op pagina 20 van dit jaarverslag. In 2009 heeft de Groep in totaal 45,7 miljard EUR aan fondsen op middellange en lange termijn uitgegeven (waarvan 8 miljard EUR via Dexia Bank). Het aandeel van de niet door de overheden gewaarborgde financieringen beloopt 51 %, en is in de loop van het jaar voortdurend toegenomen. Die goede prestatie was mogelijk:
Geconsolideerde jaarrekening
●●
●●
doordat de markt voor covered bonds weer op gang kwam tijdens het tweede kwartaal van 2009, waardoor in 2009 in totaal voor 13 miljard EUR aan covered bonds kon worden uitgegeven via de drie emittenten Dexia Municipal Agency, Dexia Kommunalbank Deutschland en Dexia Lettres de Gage Banque. dankzij de vernieuwde toegang tot de niet-gedekte nietgewaarborgde financieringen, vooral vanaf het derde kwartaal van 2009, wat concreet tot uiting kwam in een volume van niet-gedekte niet-gewaarborgde uitgiften op middellange en lange termijn van 10,3 miljard EUR in 2009.
Vennootschappelijke jaarrekening
Het kortetermijnliquiditeitsprofiel verbeterde eveneens aanzien lijk tijdens de tweede jaarhelft dankzij de geleidelijke toename van de funding via bilaterale en trilaterale repo’s en een betere toegang tot niet-gewaarborgde kortetermijnliquiditeit. Globaal genomen is de fundingbehoefte op korte termijn van de Groep in 2009 fors afgenomen dankzij de actieve inkrimping van de balans die de Groep nu al doorvoert sinds het vierde kwartaal van 2008 (verkoop van obligaties uit de portefeuille in afbouw voor een totaalbedrag van 15 miljard EUR, met een gemiddelde looptijd van 4,5 jaar) en de sterke dynamiek van het programma voor langetermijnuitgiften. Wat Dexia Bank betreft, zijn de uitstaande bedragen voor de obligatieportefeuille met 6 miljard EUR afgenomen. Deze elementen hebben geleid tot een forse terugval van de uitstaande bedragen met staatsgarantie op korte en lange termijn. De uitstaande bedragen beliepen 50,4 miljard EUR op 31 december 2009, tegen een maximum van 95,8 miljard EUR in mei 2009. Voor Dexia Bank beliepen de uitstaande bedragen 7,2 miljard EUR op 31 december 2009 tegen een maximum van 34 miljard EUR in mei 2009. In 2010 worden de inspanningen voor het consolideren van de liquiditeit voortgezet, vooral met de bedoeling om tegen 30 juni 2010 volledig afstand te doen van de staatswaarborg. Dit komt erop neer dat de Groep na die datum geen nieuwe schuld met staatswaarborg meer zal uitgeven.
32 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
4.2. Liquiditeitsrisicobeheer De benadering van Dexia op het vlak van het liquiditeitsrisicobeheer werd bijgestuurd in het kader van de huidige financiële en liquiditeitscrisis. Ze is gebaseerd op het algemene principe waarbij de toekomstige fundingbehoeften van Dexia nooit groter mogen zijn dan het bewezen fundingvermogen. Met andere woorden gaat Dexia na of zijn fundingbehoeften op korte termijn altijd kunnen worden gedekt door de aanwending van liquide activa op de interbankenmarkt. Dexia ziet toe op het in stand houden van een liquiditeitsbuffer die toereikend is om het hoofd te bieden aan de cashuitstromen in diverse scenario’s. Die liquiditeitsbuffer bestaat uit vrij beschikbare effecten die als onderpand aanvaard worden door de centrale banken waartoe Dexia toegang heeft. De toekomstige fundingbehoeften worden op een dynamische en omvattende wijze ingeschat, rekening houdend met de liquiditeitsbehoeften die voortvloeien uit de huidige en de verwachte balans- en buitenbalanstransacties. Deze fundingcapacitieit wordt op een voorzichtige manier bepaald, rekening houdend met de lessen die uit de huidige crisis werden getrokken. De afstemming van de toekomstige liquiditeitsbehoeften van Dexia op zijn gewaarborgde fundingvermogen wordt gecontroleerd zowel op basis van een basisscenario als op basis van een reeks stressscenario’s waaronder bankspecifieke en marktstressscenario’s of zelfs een combinatie van beide. Het toezicht op de fundingbehoeften op korte termijn vindt dagelijks plaats. De fundingbehoeften op langere termijn (tot drie jaar) worden maandelijks opgevolgd. Meer in het algemeen staat het liquiditeitsrisicobeheer centraal bij het uitwerken van het financieel driejarenplan van Dexia. Het resultaat van het toezicht wordt wekelijks toegelicht aan het Funding and Liquidity Committee, dat de krachtlijnen van het liquiditeits beheer uitzet. Die omkadering wordt onderworpen aan een back-testing, en wordt geregeld geactualiseerd, waardoor het beantwoordt aan de meest recente regelgevende aanbevelingen en best practices. De verscheidenheid aan fundingbronnen waartoe Dexia toegang heeft dient beschouwd te worden als een belangrijke matigende factor van het liquiditeitsrisico. De voornaamste fundingbronnen van Dexia zijn: ●● ●●
●●
retaildeposito’s (vooral in België, Luxemburg en Turkije); langetermijnfunding: ■■ covered bonds; ■■ niet-gewaarborgde obligaties waarvan sommige een staatswaarborg genieten en andere niet (onder andere de obligaties die worden verkocht via de kantorennetten van Dexia). kortetermijnfunding: ■■ bilaterale en trilaterale repotransacties; ■■ tenderverrichtingen door de centrale banken; ■■ een grote verscheidenheid aan wholesale niet-waarborgde fundingbronnen op korte termijn waarvan sommige een staatswaarborg genieten.
Het liquiditeitsrisico van Dexia wordt centraal beheerd. Hoewel de lokale liquiditeitsposities beheerd worden door de diverse entiteiten van de Groep, wordt de fundingstrategie van Dexia gecentraliseerd en geïntegreerd beheerd.
Risicobeheer
Het operationele risico 1. Definitie Dexia hanteert de volgende definitie van het operationele risico: het risico op een financiële of een niet-financiële impact als gevolg van tekortschietende of falende interne processen, mensen en systemen, of van externe gebeurtenissen. De definitie omvat IT-, juridische en compliancerisico’s, maar sluit het strategische risico uit. Dexia’s definitie van het operationele risico is gebaseerd op, maar niet beperkt tot de definitie die wordt gebruikt door het Bazelcomité en die zich toespitst op de verliezen (negatieve financiële impact). Het beleid van Dexia vereist dat er informatie ingezameld wordt over gebeurtenissen die leiden tot financiële meerwaarden.
2. Governance Het kader van het beheer van het operationele risico berust op een sterke governance met duidelijk omschreven taken en verantwoordelijkheden: Het wekelijkse directiecomité ziet geregeld toe op de evolutie van het risicoprofiel van de diverse activiteiten van de Groep en neemt de vereiste beslissingen. Het Risk Policy Committee, een strategisch comité met vertegen woordigers van het directiecomité, keurt de beleidslijnen voor de hele Groep goed. Dit comité vergadert om de drie maanden. Het Operational Risk Guidelines Committee vergadert om de drie maanden en wordt voorgezeten door de Chief Risk Officer van de Groep. Dit comité werkt de goedgekeurde beleidslijnen in detail uit in de vorm van richtlijnen die zijn aangepast aan de activiteiten en zorgt voor het transversale toezicht op de gebeurtenissen van het operationele risico en de daarmee verbonden analyse.
3. Beheer van het risico Het kader voor het operationele risico berust op de volgende elementen.
3.1. Inzamelen van gegevens over het operationele risico Het systematisch inzamelen en monitoren van de risicogegevens is een van de voornaamste vereisten van het Bazelcomité, ongeacht de benadering die wordt gekozen voor de berekening van het kapitaal (de Standardized of de Advanced Measurement Approach): “gegevens over de vroegere verliezen van een bank zouden interessante informatie kunnen opleveren voor het inschatten van het operationele risico en het uitwerken van een beleid om het risico te mitigeren/controleren”. Bijgevolg kan Dexia, dankzij het voortdurend inzamelen van risicogegevens, niet alleen voldoen aan de vereisten van de regelgevende instanties, maar ook zeer waardevolle informatie verkrijgen om de kwaliteit van zijn interne controlesysteem te verbeteren. Er werden strikte reportingrichtlijnen uitgewerkt en geïmplementeerd binnen de Groep om te verzekeren dat de belangrijkste informatie op tijd het senior management bereikt (de verplichte meldingsdrempel werd ingesteld op 2 500 EUR). De belangrijkste incidenten omvatten een plan voor het mitigeren van het risico dat wordt uitgewerkt door het lijn management, en worden gemeld aan het directiecomité. Als gevolg van de financiële crisis van 2008 en de impact ervan op de bankactiviteiten was het aantal geregistreerde risicoevenementen in 2009 beduidend lager dan het jaar voordien.
3.2. Risk and Control Self-Assessment (RCSA) Naast het tot stand brengen van een historiek van de verliezen, is het ook noodzakelijk om de belangrijke risico’s van Dexia te bepalen door de risico’s van alle significante activiteiten in kaart te brengen. Die doelstelling wordt gehaald op basis van bottomup Risk and Control Self-Assessment-oefeningen, die plaats vinden in alle entiteiten van de groep Dexia. Die oefeningen spitsen zich toe op de identificatie en de beoordeling van de voornaamste risico’s en controles die kunnen leiden tot het uitstippelen van mitigerende acties. Ze geven een goed beeld van de voornaamste risicodomeinen in de diverse entiteiten en activiteiten en de resultaten ervan worden gerapporteerd aan het management doorheen de hele organisatie. Deze Risk and Control Self-Assessments worden geregeld bijgewerkt. In 2009 werden de resterende RCSA’s van de tweede ronde aangevangen. De resultaten ervan zullen beschikbaar zijn in het begin van 2010.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 33
Beheersverslag
De hypotheses van deze stress zijn in hoofdzaak gebaseerd op de onmogelijkheid om zich zonder waarborg te herfinancieren, de onmogelijkheid om illiquide activa te effectiseren of te verkopen en een beperkte of onmogelijke toegang tot bepaalde fundingbronnen.
Het lijnmanagement is voornamelijk verantwoordelijk voor het operationeelrisicobeheer. Voor hun activiteitsdomein stellen zij een correspondent voor het operationele risico aan die de inzameling van risicogegevens coördineert en voor de Risk and Control Self-Assessment zorgt, met de steun van de lokale functie operationeelrisicobeheer.
Geconsolideerde jaarrekening
In juni 2009 voerde de Commissie voor het Bank-, Financie- en Assurantiewezen een maandelijkse observatieratio in voor de stresstests voor de liquiditeit. Die ratio meet de liquiditeits positie van een bank in uitzonderlijke omstandigheden door een vergelijking te maken van de potentieel vereiste liquiditeit met de beschikbare liquiditeit op de balans en buiten de balans. Die benadering combineert de impact van een zogenaamde “idiosyncratische” crisis (crisis van de instelling) met de gevolgen van een algemene liquiditeitscrisis.
Het Operational Risk Management Committee komt maandelijks bijeen en wordt voorgezeten door de directeur Operational Risk van de Groep. Het comité zorgt voor de totstandkoming van een consequent operationeelrisicokader voor de hele Groep met onder meer business continuity en crisismanagement, informatiebeveiliging en verzekeringspolitiek.
Vennootschappelijke jaarrekening
Effectisering kan effectief ook aangewend worden in het kader van liquidity management als financieringsbron, hetzij door de externe verkoop van de activa, hetzij door een “interne” effectisering, waarbij pools van illiquide activa via deze techniek meer liquide worden gemaakt.
Risicobeheer
3.3. Beveiliging van de informatie en business continuity
management, vooral voor allerlei actieplannen of aanbevelingen die mettertijd opgevolgd moeten worden.
Het beleid inzake de beveiliging van de informatie en de daarmee verbonden richtlijnen, normen en praktijken zijn bedoeld om de informatieactiva van Dexia te vrijwaren.
3.7. Berekening van de vereisten inzake het reglementair eigen vermogen
Beveiligingsprogramma’s en duidelijk omlijnde verantwoordelijk heden zorgen ervoor dat alle businessactiviteiten in een veilige omgeving kunnen plaatsvinden.
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
Als deel van het Information Security programma, werd het Identity & Access Management project verdergezet in 2009 dat zal worden toegepast in 2010. Het beleid van de Groep inzake business continuity vereist dat de diverse metiers de business impact van kritische activiteiten analyseren, herstelplannen uitwerken en van de nodige documentatie voorzien, en ervoor zorgen dat de zogenaamde business continuity plans op zijn minst één keer per jaar getest en bijgewerkt worden. Op basis van een regelmatige reporting valideert het directiecomité de herstelstrategieën, de residuele risico’s en de actieplannen met het oog op de voortdurende verbetering ervan. In 2009 werden de BCP’s van alle kritieke functies van alle belangrijke Dexia Bank-gebouwen, evenals van de belangrijkste filialen en succursalen, getest via een niet aangekondigde evacuatie- en relocatie-oefening. Bovendien werden via een tactische oefening de competenties inzake crisisbeheer ont wikkeld bij de afdelingen Human Resources, Communicatie, Logistiek en IT.
3.4. Beheer van de verzekeringspolissen De operationele risico’s van Dexia worden eveneens beperkt door het afsluiten van groepsverzekeringspolissen, voornamelijk voor beroepsaansprakelijkheid, fraude, diefstal en onderbreking van de activiteiten. Het is ook de bedoeling om, op basis van de groepsverzekeringspolissen, verzekeringsrichtlijnen uit te werken met betrekking tot de diverse risico’s binnen de Groep, om ze toe te passen op het niveau van de Groep en van de entiteiten, en om gezamenlijk te kunnen onderhandelen met makelaars en verzekeringsmaatschappijen.
3.5. Uitwerking en follow-up van actieplannen Het lijnmanagement werkt corrigerende acties uit voor de belangrijke gebeurtenissen of de voornaamste risico’s die werden geïdentificeerd. Het operationeel risicobeheer zorgt voor een regelmatige follow-up en een kwartaalrapportering voor alle activiteiten. Dankzij dit proces wordt het interne controlesysteem voort durend verbeterd en worden de voornaamste risico’s mettertijd afdoende gemitigeerd.
3.6. Grotere coördinatie met andere functies die betrokken zijn bij het interne controlesysteem In 2009 werd een nieuwe softwaretool ontwikkeld die de meeste building blocks van het operationeelrisicokader moet bestrijken en die een aantal sleutelfuncties ter beschikking stelt van de andere centrale functies zoals Interne Audit, Compliance, Permanent Control of Quality Control. De implementatie van deze softwaretoepassing, die van start gaat in 2010, zal het mogelijk maken de gemeenschappelijke taal en referentiesystemen van die functies te gebruiken. Bovendien zal de tool geconsolideerde informatie opleveren voor het lijn-
34 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Dexia heeft besloten om voor de berekening van de kapitaalvereisten in het kader van het operationeelrisicobeheer gebruik te maken van de gestandaardiseerde benadering van Bazel II. Deze benadering omvat voornamelijk de toepassing van een percentage (“Beta”-factor genoemd, van 12 % tot 18 %) op een relevante indicator die berekend wordt voor elk van de acht business lines die werden omschreven door het Bazelcomité (Corporate Finance, Commercial Banking, Retail Banking, Trading and Sales, Asset Management, Agency Services, Retail Brokerage, Payment and Settlement). De relevante indicator bestaat hoofdzakelijk uit het bedrijfs resultaat van de onderliggende activiteiten (d.w.z. zonder de niet-recurrente items en de impact van de financiële crisis), die de netto-interest en de nettoprovisies omvat. De inkomsten uit verzekeringsactiviteiten worden niet in aanmerking genomen, aangezien ze niet onderworpen zijn aan de Bazel II-reglementering. De som van de kapitaalvereisten voor elk metier wordt gebruikt voor de berekening van de totale kapitaalvereisten van het operationele risico, als een gemiddelde over de voorbije drie jaar. De berekening wordt jaarlijks geactualiseerd voor de rapportering aan de toezichthoudende overheden op 31 decem ber van elk jaar.
Stresstests Dexia werkte in 2009 een actieplan uit rond stresstesting: het programma inzake stresstests van Dexia werd aanzienlijk uitgebreid en bestrijkt alle risico’s, metiers en entiteiten. Op het vlak van de stresstests Pijler 1 (individuele stresstests van de interne ratingmodellen van Bazel II), bereikte Dexia zijn doelstelling om meer dan 80 % van de gewogen kredietrisico’s te dekken. Wat de stresstests Pijler 2 betreft (globale stresstests), leidt de stresstest die Dexia uitvoerde op basis van een historisch scenario of een expertscenario van de economische recessie, tot het behoud van de Tier 1-ratio op een niveau ver boven de 8 %. Ten slotte behoorde Dexia in 2009 tot de groep van 22 Europese instellingen die door het Committee of European Banking Supervisors (CEBS) werd onderworpen aan een gemeenschappelijke stresstestoefening, die gestoeld is op diverse scenario’s van verslechtering van de kredietkwaliteit. Ook tijdens die oefening bleef de Tier 1-ratio een stuk boven de 8 %. Naast de “klassieke” stresstests van de marktrisico’s en de liquiditeit, beschikt Dexia voortaan over een hele set van stresstests (gevoeligheidsanalyses, implementatie van stressscenario’s en beoordelingen van potentiële kwetsbare posities). Hierdoor kan Dexia de potentiële gevolgen inschatten van één of een combinatie van hypothetische gebeurtenissen op zijn financiële gezondheid, en krijgt het een globaal beeld over de mogelijke
Risicobeheer
Het economisch eigen vermogen wordt omschreven als de potentiële afwijking van de economische waarde van de Groep ten opzichte van de verwachte waarde binnen een gegeven betrouwbaarheidsinterval en een gegeven tijdshorizon. De kwantificering van het economisch eigen vermogen gebeurt in drie fasen: de identificatie van de risico’s (definiëren en in kaart brengen en jaarlijks updaten tot op lokaal niveau), de meting ervan (vooral op basis van statistische methodes) en de samenvoeging ervan op basis van een matrix die rekening houdt met de diversificatie van de risico’s. De meeste risico’s worden gekapitaliseerd op basis van de meting van het verwachte verlies; bepaalde risico’s worden echter niet gekapitaliseerd als andere beheerstechnieken (limieten, scenario’s, governance …) beter geschikt worden bevonden om ze in te dekken. De evaluatie van de gekapitaliseerde risico’s gebeurt zeer streng (99,97 % op een jaar). In de loop van 2009 werd de snelheid en de kwaliteit van het berekeningsproces van het economisch eigen vermogen nog verbeterd. De analyses en de rapportering werden aangepast aan de nieuwe organisatie van de Groep. De prognoses over het economisch eigen vermogen werden verwerkt in de processen van het financieel plan van de Groep, onder meer via de risicobereidheid en de analyse van de rentabiliteit van de nieuwe productie. Het economisch eigen vermogen van Dexia Bank kwam eind 2009 uit op 5 095 miljoen EUR. Het marktrisico, dat bestaat uit het renterisico, het wisselrisico en het aandelenrisico, vormt de eerste risicofactor en vertegenwoordigt 47 % van de aanwending van het economisch eigen vermogen. Het kredietrisico vertegenwoordigt 41 % van de aanwending van het economisch eigen vermogen.
De beschikbare financiële middelen blijven aanzienlijk groter dan het totale economisch eigen vermogen dat de metiers nodig hebben om onverwachte en ernstige verliezen te kunnen dekken.
Verzekeringsrisico’s 1. Beheer van de verzekeringstechnische risico’s niet-Leven Via het onderschrijven van een verzekeringscontract draagt de verzekeringnemer risico’s over naar de verzekeringsmaatschappij. Op die manier kan de verzekeringsmaatschappij verschillende risico’s groeperen zodat de solidariteits- of mutualiserings principes kunnen worden toegepast. Het verzekeringsrisico komt essentieel voort uit de onzekerheid bij het onderschrijven van een verzekeringsovereenkomst of de in dit contract verzekerde risico’s zich al dan niet zullen voordoen. Indien zij zich voordoen, is er nog onzekerheid over het ogenblik waarop zij zich voordoen en over de totale omvang van de schade waarvoor de verzekeraar zal moeten tussenkomen. De totale omvang van een schadegeval is soms maar na veel jaren definitief gekend. De belangrijkste risico’s waarmee een verzekeraar in de nietLeven activiteit geconfronteerd wordt zijn: het acceptatierisico, het risico dat er onvoldoende technische provisies aangelegd worden en het risico op het zich voordoen van catastrofale risico’s. Om zich zo goed mogelijk te beschermen tegen al deze belangrijkste risico’s, neemt het lijnmanagement van de verzekeringsonderneming op verschillende ogenblikken verschillende maatregelen: ●● ●● ●●
Economisch eigen vermogen per risicotype Operationeel risico 587 12 %
Marktrisico 2 414 47 %
Kredietrisico 2 093 41 %
(In miljoenen EUR)
●●
een adequate up-to-date acceptatiepolitiek; een aangepaste premiebepaling; een continue controle of de schadereserves die voor elk schadedossier aangelegd worden, rekening houden met alle gekende elementen uit het schadedossier en correct ingeschat worden; een herverzekeringspolitiek die aangepast is aan de verzekeringsrisico’s die DIB onderschrijft en die rekening houdt met de eigen middelen van DIB en de risk appetite van de groep Dexia.
Naast het lijnmanagement dat verantwoordelijk is voor de beheersing van de risico’s, wordt het risico dat effectief gelopen wordt, in kaart gebracht binnen het risk departement. Hiervoor worden momenteel de nodige modellen uitgewerkt. Het doel is om de hierboven geciteerde risico’s stochastisch te modelleren:
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 35
Beheersverslag
1. Economisch eigen vermogen
Het metier Public and Wholesale Banking is de grootste gebruiker van het economisch eigen vermogen, op de voet gevolgd door het metier Retail and Commercial Banking.
Geconsolideerde jaarrekening
Interne afstemming van de kapitaaltoereikendheid
Het operationele risico (inclusief het commerciële risico) is de derde risicofactor (12 %).
Vennootschappelijke jaarrekening
vertekening van de elementen van de resultatenrekening of van zijn kapitaalratio’s in stresssituaties.
Risicobeheer
●●
●●
●●
de toekomstige schadegevallen die zich binnen een vooraf bepaalde tijdshorizon zullen voordoen, inclusief de afwikkeling van deze schadegevallen; de toekomstige afwikkeling van bestaande schadegevallen (al dan niet al gerapporteerd) die nog niet volledig geregeld zijn; de impact van de bestaande herverzekeringsprogramma’s op deze schadegevallen.
Beheersverslag
Bij deze modellering wordt er ook rekening gehouden met catastrofale gebeurtenissen. Op basis van de resultaten van deze modellen kan er dan geoordeeld worden of er al dan niet voldaan is aan vooraf bepaalde risicomaten. Daarnaast voeren de personen, belast met de uitoefening van de actuariële functie, geregeld analyses uit m.b.t. de hoogte van de verschillende verzekeringstechnische voorzieningen, de rentabiliteit van de verzekeringsportefeuilles en het herverzekeringsplan. Bovendien wordt er vóór de lancering van een nieuw product, resp. de aanpassing van een bestaand product, eveneens een actuarieel advies geformuleerd.
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
2. Risk Modelling De risicometingen bij DIS vereisen een samenhangende quantificatie en gebeuren op alle niveaus van het bedrijf teneinde te bepalen of deze in overeenstemming zijn met de vooropgestelde risk appetite. Het risicobeleid bij DIS waarborgt dat de complexiteit van risicometing opgebouwd is in functie van de omvang, scope en specificiteit van de verschillende bedrijfstakken. Teneinde de risico’s eigen aan elke activiteitssector te dek ken, worden de risicometingen geselecteerd op basis van hun capaciteit. Een gepast kader van risicobegrenzing regelt het toegelaten standpunt dat binnen de verschillende plaatselijke entiteiten volgens het risicoprofiel van de groep Dexia wordt ingenomen. De risicobegrenzing vertegenwoordigt de mechanismen via dewelke de risicostrategie en de risk appetite worden samengebracht en aan de verschillende entiteiten en sectoren worden meegedeeld. Een duurzaam controlesysteem is de basis van een efficiënt risicobeleid. Een efficiënte risicocontrole garandeert dat elke limietoverschrijding de aandacht van het management trekt en leidt tot een reeks acties die wederom limieten gaan in voeren. Een van de voornaamste controles in het kader van kapitaal optimalisering van DIS is de risicobegrenzing. Bijgevolg worden de ondernomen acties in duidelijke procedures gegoten die een gedisciplineerde toepassing vereisen en een strikte opvolging vragen. DIB is modellen aan het ontwikkelen voor de volledige activaen passivaportefeuille. Voor de Levensverzekeringsproducten worden alle modellen in het bijzonder in één omgeving ontwikkeld die de volledige portefeuille Leven behelst. Bovendien bestaat er een ALM-module die het mogelijk maakt om stochastische simulaties te maken.
36 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Ter evaluatie van het reserve- en premierisico voor de hoofdtakken van de portefeuille Niet-Leven werd een model ontwikkeld. Een eerste benadering voor het rampenrisico is in ontwikkelingsfase en zal gebruikt worden in het kader van de QIS V oefening in 2010. Ter uitbreiding van de interne modellen, wordt een globaal model geïmplementeerd met het oog op het samenvoegen van de reserve- en premierisico’s. Voor de bedrijfstakken waarvan de materialiteit niet significant is en die niet gedekt worden door interne risicomodellen en reserves zoals hierboven vermeld, is de standaardbenadering QIS IV van toepassing. De modellen en modelleringomgeving zijn onderhevig aan regelmatige updates. Gezien geen enkel model perfect is (een operationele werklast in antwoord op de bestaande aanbevelingen en te formuleren in het kader van toekomstige validatie-oefeningen), zijn regelmatige updates gepland om de bestaande modules te verbeteren. De modellen Leven en Niet-Leven worden gebruikt om op een efficiënte wijze alle materiële risico’s te beheren waarmee de maatschappij wordt geconfronteerd, behalve het operationele risico. De toepassingen van de groep Dexia worden gebruikt om de vereisten aan intern risicokapitaal voor het markt- en operationeel risico te bepalen. Via de interne modellen van DIB wordt het verminderingseffect ten gevolge van winstdeelneming berekend. Voor het onderschrijvingsrisico wordt dit effect eveneens berekend. De risicomodellen zullen steeds meer gebruikt worden om toepassingen te ontwikkelen die waken over de verzekerings entiteiten van de groep Dexia, teneinde meer aandeelhouderswaarde te creëren. De toepassingen zijn bijvoorbeeld de volgende: ●●
●●
●● ●●
●●
De berekening van de rentabiliteit a posteriori van specifieke portefeuilles die het rendement op vereist kapitaal in aanmerking nemen. Evaluatieoefeningen zoals de berekening van “market consistent embedded value”. Hulptools met betrekking tot herverzekeringsprogramma’s. De tarifering van verzekeringspolissen met inbegrip van het rendement op het economische kapitaal teneinde waardecreatie a priori te kunnen ramen. De allocatie van het kapitaal te optimaliseren tijdens de begrotingsoefeningen.
Bovendien zullen deze modellen gebruikt worden bij interne en externe bevragingen (namelijk om de adviezen van de aangewezen actuaris te onderbouwen, om te rapporteren aan de interne en externe auditors, aan de regelgever en aan kredietbeoordelingbureaus en ter naleving van de richtlijnen met betrekking tot “Solvency II“).
3. Herverzekeringsbeleid De verzekeraars die behoren tot de groep Dexia, Dexia Insurance Services (DIS), gebruiken herverzekering vooral als een belangrijk instrument van risk management met het oog op risico
Risicobeheer
3.1. Herverzekeringsanalyse vanuit een risico perspectief Voor alle verzekeringsentiteiten (DIS) binnen de groep Dexia wordt aan de hand van risicoanalyses de nood aan herverze kering bepaald, dit zowel op het vlak van de afzonderlijke verzekeringsentiteiten als op groepsniveau. Het management heeft bijzondere aandacht voor stressscenario’s (soms strenger dan het 99,5 % betrouwbaarheidsinterval) en berekeningen van de kapitaalbehoefte (rekening houdend met mogelijke uitzonderlijke schade, mogelijke faling in de herverzekeringssector en waardeverminderingen in onze investeringsportefeuilles).
3.2. Risk Management en richtlijnen met betrekking tot herverzekering Richtlijnen en te volgen procedures aangaande de herverzekeringsactiviteit (zowel wat de afgestane als de aangenomen herverzekering betreft) worden meegedeeld door de Re insurance Risk Manager aan alle verzekeraars en herverzekeraars van de groep Dexia. Zo heeft het management voor een aantal aspecten een werkingskader met speciale aandacht voor het toezicht op de processen en op de marktconformiteit van de transacties m.b.t. de dekking, de herverzekeringstarieven, de schadeafhandeling van de transacties, de traktaten alsook m.b.t. ander dienst verleners (zoals makelaars en consultants). Vergeleken met andere verzekeraars, maken sommige verzekeringsentiteiten (DIS) van de groep Dexia op dit moment meer gebruik van de herverzekeringsmogelijkheden die er bestaan bij de herverzekeraars van de eigen groep. Dankzij deze interne herverzekering beschikken de verzekeringsentiteiten (DIS) van de groep Dexia op statutair vlak over een grotere onderschrijvingscapaciteit. De voorwaarden en bepalingen van de herverzekerings overeenkomsten zijn in lijn met de op dit ogenblik geldende lokale regelgeving en met de aanbevelingen van de groep Dexia. Voor de opmaak van de managementinformatie voor de directie van de verzekeringsentiteiten heeft de Reinsurance Risk Manager op regelmatige basis contact met de personen betrokken bij de herverzekeringstransacties en ontvangt hij de nodige en gewenste informatie aangaande de herverzekeringsactiviteit en -praktijk.
De verzekeringsentiteiten (DIS) van de groep Dexia hebben aandacht voor de impact van eventuele faling of liquidititeitsproblemen bij de herverzekeraars en proberen het kredietrisico op hun herverzekeraars te beperken. Daarom doen op dit moment alle verzekeringsentiteiten (DIS) van de groep Dexia een beroep op herverzekeraars met een S&P A- (A minus) credit rating of beter en zijn in alle herverzekeringstransacties de noodzakelijk of wenselijk geachte structurele of wettelijke beschermingselementen opgenomen. Tevens wordt van de meeste herverzekeraars geëist dat er een depotstelling is voor de reserves als bijkomende zekerheid voor hun verplichtingen. Aanvullend voeren de verzekeringsentiteiten van de groep Dexia nog een actief beleid op het vlak van “reinsurance recoverables” waardoor, indien nodig, overgegaan wordt tot het aanzetten van de herverzekeraars tot een versnelde contante regeling van hun verplichtingen (in geval van onzekerheid over het behoud van een bepaald ratingniveau door een herverzekeraar of in geval van een dreigende faling van een herverzekeraar). De verzekeringsentiteiten (DIS) van de groep Dexia beperken het risico in hun herverzekerde portefeuilles op het niveau van grote schadegevallen en op het niveau van risicocumul door al de grote concentraties van herverzekeringsengagementen in hoofde van één enkele herverzekeraar te vermijden.
Beheersverslag
Herverzekeringstransacties moeten meehelpen om de voor opgestelde returnverwachtingen te behalen. Door risico’s over te dragen naar de herverzekeraars wordt de beschikbare kapitaalbasis van de verzekeringsentiteiten DIS van de groep Dexia verruimd, wat belangrijk is zowel op het vlak van de statutaire rekeningen, als op het vlak van de financiële sterkte of het kapitaalmanagement van de verzekeringsentiteiten DIS binnen de groep Dexia.
De verschillende verzekeringsentiteiten (DIS) van de groep Dexia streven naar een optimale aankoopkracht op de internationale herverzekeringsmarkt. Bij de aankoop van herverzekerings capaciteit wordt de kostprijs afgewogen tegen de kwaliteit van de dienstverlening en de solvabiliteit van de herverzekeraar.
Geconsolideerde jaarrekening
Gepaste herverzekeringsprotectie wordt aangekocht (grotendeels met tussenkomst van de grote herverzekeringsmakelaars) bij een selectie van kwalitatieve herverzekeraars (met minstens een S&P A- (A minus) rating voor long tail-zaken).
3.3. Kwaliteit van de herverzekeraars
3.4. Herverzekeringsprogramma’s De verzekeringsentiteiten (DIS) van de groep Dexia volgen (wat structuur en tarieven betreft) conservatieve principes bij het aankopen van herverzekering, wat leidt tot een meer voor spelbare herverzekeringskost omwille van een beperktere impact van de marktcycli. De verzekeringsentiteiten (DIS) van de groep Dexia gebruiken een aantal traditionele vormen van herverzekering: “quota share”-herverzekering, “(sommen)excedent”-herverzekering, “excess of loss”-herverzekering en “stop loss”-herverzekering. Om specifieke grote individuele risico’s te beperken, is er ook facultatieve herverzekering.
4. Stresstesten De stresstesten meten de impact van bepaalde economische en technische schokken en zijn gebaseerd op een economische waardeaanpak: ●●
●●
Economische waarde van de nettoactiva (verschil tussen het activatotaal van de balans en de schulden op het passief van de balans. Deze elementen worden gemeten aan de hand van economische waarde of marktwaarde). Technisch resultaat van de levensverzekeringsactiviteiten en technisch resultaat van de niet-levensverzekeringsactiviteiten.
Dit jaar heeft de CBFA een eenvormige stresstest ontwikkeld teneinde bijgewerkte en vergelijkbare informatie te verzamelen over de financiële gezondheid van de verzekeringsmaatschap-
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 37
Vennootschappelijke jaarrekening
diversificatie en een meer efficiënt gebruik van kapitaal en de daaraan verbonden voordelen.
Risicobeheer
pijen. Er is een macro-economische stresstest en een sensitiviteits analyse.
Reglementair eigen vermogen Gewogen risico’s
Voor de macro-economische stresstest, wordt aan de verzekeringsmaatschappijen gevraagd om te rapporteren over de uitkomst van het basisscenario en over het resultaat van twee extreme macro-economische scenario’s, respectievelijk één deflatoir en één inflatoir scenario. Het basisscenario is een realistische projectie van de beschikbare macro-economische indicatoren.
Beheersverslag
De sensitiviteitsanalyse bestaat uit een aantal schokken met betrekking tot het markt-, krediet- en verzekeringsrisico. Volgende stresstests werden uitgevoerd:
Marktrisico ●●
●●
Een opwaartse of neerwaartse verschuiving van de rentestand; Een terugval van de aandelenkoersen en de vastgoedprijzen met 20 %, 40 % en 50 %.
(in miljoenen EUR)
31/12/08
31/12/09
Gewogen kredietrisico Gewogen marktrisico Gewogen operationeel risico
47 100 871
44 526 1 948
3 834
3 454
Totaal
51 805
49 929
Sinds 1 januari 2008 gebruikt Dexia Bank België de regelgeving Bazel II voor de berekening van zijn gewogen risico’s (samengesteld uit: kredietrisico, marktrisico en operationeel risico) ter bepaling van het vereiste eigen vermogen en de publicatie van zijn solvabiliteitsratio’s. Eind 2009 bedroegen de totale gewogen risico’s 49 929 mil joen EUR in vergelijking met 51 805 miljoen EUR eind 2008.
Reglementair eigen vermogen Kredietrisico ●●
Geconsolideerde jaarrekening
●●
Verslechtering met 3 notches op de ratingschaal van alle bedrijfsobligaties; Faillissement van de belangrijkste herverzekeraar.
Verzekeringsrisico Niet-Leven ●● De slechtste S/P (schadelast/premies)-ratio vermenigvuldigd met x 1,5 gedurende de laatste 10 jaar en constant blijven op dit niveau gedurende de 3 daaropvolgende jaren. ●● Stijging van de algemene kosten met 20 % en constant blijven op dit niveau gedurende de 3 daaropvolgende jaren. Leven Stijging en daling met 20 % van de afkoopwaarde en constant blijven op dit niveau gedurende de 3 daarop volgende jaren. ●● Stijging van de algemene kosten met 20 % en constant blijven op dit niveau gedurende de 3 daaropvolgende jaren.
Vennootschappelijke jaarrekening
●●
De impact van technische risico’s wordt gemeten zowel vóór als na herverzekering.
(in miljoenen EUR)
31/12/08
31/12/09
Tier 1-kapitaal
6 691
6 887
Prudentieel eigen vermogen
7 622
7 748
Gewogen risico’s Tier 1-ratio - % Capital Adequacy ratio - %
51 805 12,9% 14,7%
49 929 13,8% 15,5%
Op 31 december 2009 bedroeg het Tier 1-kapitaal 6 887 miljoen EUR tegenover 6 691 miljoen EUR in 2008. De reserves van de obligaties beschikbaar voor verkoop en de cashflowdekkingsreserves maken geen deel uit van het reglementair eigen vermogen. De positieve reserve van aandelen beschikbaar voor verkoop wordt toegevoegd aan het Tier 2-kapitaal. Wanneer deze reserve op aandelen negatief zou worden dan wordt ze afgetrokken van het Tier 1-kapitaal. In 2009 beliep de Tier 1-ratio 13,8 %, een verbetering met 0,9 % als gevolg van de toename van het Tier 1-kapitaal en een kleine daling van de gewogen risico’s. De capital adequacy ratio bedraagt 15,5 %, een stijging met 0,8 % in vergelijking met 2008.
Het uitgangspunt voor de stresstest is “best efforts”. De resultaten worden toegelicht tijdens het ALCo, besproken met Dexia Holding en meegedeeld aan de regelgevende instanties. Met de jaarlijkse berekening van de embedded value, worden ook stresstests gedaan op de rentegevoeligheid, sterfte, afkopen en kosten.
38 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Risicobeheer
Ratings In onderstaande tabel worden de ratings van Dexia Bank en de belangrijkste entiteiten van de groep Dexia vermeld. Dexia Bank heeft een rating A+ met een stable outlook van Fitch (9 april 2009), A1 met een negative outlook van Moody’s (19 januari 2009) en A met een stable outlook van Standard & Poor’s (19 december 2008). Outlook
Korte termijn
A+ A+ A+ AAA
Stable Outlook Stable Outlook Stable Outlook -
F1+ F1+ F1+
Moody’s Dexia Bank België Dexia Crédit Local Dexia Banque Internationale à Luxembourg Dexia Municipal Agency (Obligations foncières)
A1 A1 A1 Aaa
Stable Outlook Stable Outlook Stable Outlook -
P-1 P-1 P-1
Standard & Poor’s Dexia Bank België Dexia Crédit Local Dexia Banque Internationale à Luxembourg Dexia Municipal Agency (Obligations foncières) Dexia Kommunalbank Deutschland (Pfandbriefe)
A A A AAA AAA
Negative outlook Negative outlook Negative outlook Stable Outlook Negative outlook
A-1 A-1 A-1
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Fitch Dexia Bank België Dexia Crédit Local Dexia Banque Internationale à Luxembourg Dexia Municipal Agency (Obligations foncières)
Beheersverslag
Lange termijn
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 39
Algemene informatie
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
Maatschappelijk kapitaal en winstbestemming 1. Evolutie van het kapitaal tijdens het boek jaar 2009 Het maatschappelijk kapitaal van Dexia Bank bedraagt drie miljard vierhonderdachtenvijftig miljoen zesenzestigdui zend tweehonderdzevenentwintig euro eenenveertig cent (3 458 066 227,41 EUR) en wordt vertegenwoordigd door 359 412 616 aandelen op naam. De vennootschap heeft tevens 300 000 nominatieve winst bewijzen zonder nominale waarde uitgegeven.
Aan de jaarlijkse algemene vergadering die plaatsvindt op 28 april 2010 zal de raad van bestuur voorstellen om geen dividend aan de aandeelhouders uit te keren en een preferent dividend ten bedrage van 9 431 152,17 EUR aan de houders van winstbewijzen uit te keren.
Statutenwijziging De statuten van Dexia Bank werden gewijzigd door de buitengewone algemene vergadering van aandeelhouders van Dexia Bank van 27 februari 2009 die beslist heeft om: ●●
De buitengewone algemene vergadering van aandeelhouders van 27 februari 2009 heeft het bedrag van het toegestane kapitaal verhoogd. De raad van bestuur is gemachtigd om in bepaalde omstandigheden en onder bepaalde voorwaarden het kapitaal van de bank te verhogen ten bedrage van maximaal drie miljard vierhonderdachtenvijftig miljoen zesenzestigdui zend tweehonderd zevenentwintig euro eenenveertig cent (3 458 066 227,41 EUR) in plaats van vijfentwintig miljoen euro (25 000 000,00 EUR) zoals was voorzien in de statuten.
2. Resultaatverwerking
Vennootschappelijke jaarrekening
3. Dividenduitkering
Het dividend dat Dexia Bank uitkeert aan zijn aandeelhouders wordt bepaald in functie van de toename van de winst en van de strategie van de groep Dexia. Na overboeking naar de belastingvrije reserves voor een bedrag van 5 251 088,91 EUR bedraagt de te bestemmen winst van het boekjaar 435 417 921,22 EUR. Rekening houdend met de overgedragen winst van het vorige boekjaar voor 4 438 863,44 EUR bedraagt het te bestemmen winstsaldo 439 856 784,66 EUR. Het winstsaldo van 439 856 784,66 EUR wordt als volgt verdeeld: ●●
●●
●●
●●
een bedrag van 21 770 896,06 EUR wordt toegevoegd aan de wettelijke reserve; een bedrag van 405 000 000,00 EUR wordt toegewezen aan de beschikbare reserves; aan de winstbewijshouders wordt een bedrag van 9 431 152,17 EUR uitgekeerd; een bedrag van 3 654 736,43 EUR wordt overgedragen naar volgend boekjaar.
40 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
●●
de raad van bestuur voor een termijn van vijf jaar een nieuwe toelating te verlenen om het kapitaal te verhogen ten belope van drie miljard vierhonderdachtenvijftig miljoen zesenzestigduizend tweehonderdzevenentwintig euro eenenveertig cent (3 458 066 227,41 EUR) volgens de bepalingen en modaliteiten van het Wetboek Vennootschappen; het maximaal aantal leden van de raad van bestuur en het directiecomité te verhogen tot respectievelijk zevenent wintig (27) en negen (9) leden.
Voornaamste wijzigingen in de groepsstructuur De markante operatie van 2009 voor Dexia Bank België was de verkoop van zijn participatie in Crédit du Nord. De groep Crédit du Nord is een Franse bankgroep, samengesteld uit 7 banken, een asset manager en een beursvennootschap. De groep telt 8 600 medewerkers en haar netwerk van 780 agentschappen staat ter beschikking van 1 400 000 particuliere klanten, 191 200 professionelen en verenigingen en 33 000 ondernemingen en institutionelen. Deze overdracht kadert in het herstructeringsplan dat de groep Dexia heeft uitgestippeld. Zij draagt bij tot de rationalisering en de vereenvoudiging van de activaportefeuille van de Groep. Dexia Bank heeft deelgenomen aan verschillende financiële operaties. Aldus is Dexia Bank uit het kapitaal van de intercommunales Ostbelgieninvest en Sofico gestapt. Dexia Bank heeft zijn participatie in BCC Corporate en LHC Clearnet overgedragen en is overgegaan tot de vereffening van Dexia Employee Benefits.
Algemene informatie
Geschillen: Lernout & Hauspie
Dexia Bank is van oordeel over ernstige argumenten te beschikken om deze aantijgingen te weerleggen.
Dexia Bank is op diverse wijzen betrokken bij het faillissement van de nv Lernout & Hauspie Speech Products (hierna LHSP) en bij de gevolgen daarvan. Daar werd onder meer in de jaar verslagen van 2007 en 2008 gedetailleerd op ingegaan.
De pleidooien over het strafrechtelijke aspect van de zaak werden afgesloten op 19 december 2008. Het hof van beroep heeft op 30 januari 2009 de strafzaak in beraad genomen. Een datum voor de uitspraak werd niet vooropgesteld. De behandeling van de vorderingen van de burgerlijke partijen werd voor onbepaalde tijd uitgesteld.
Sinds het jaarverslag van 2008 hebben zich volgende relevante feiten voorgedaan.
1. Vordering op Lernout & Hauspie Speech Products Dexia Bank heeft op 31 december 2009 een vordering in USD ten laste van het faillissement van LHSP voor een hoofdsom van 27 926 275,50 EUR (wisselkoers 1,43985 USD/EUR) – waarvan 176 941,28 EUR gereserveerde interesten – waarvoor een waardevermindering van 23 377 584,70 EUR werd geboekt. Deze schuldvordering vindt haar oorsprong in het aandeel van de voormalige Artesia Banking Corporation (hierna ABC) in een consortiaal krediet van 430 000 000 USD aan LHSP op 5 mei 2000. Het aandeel van ABC bedroeg 50 000 000 USD.
De partijen die aanvoeren dat ze in het kader van de vervolgde misdrijven verlies hebben geleden, kunnen zich in de straf procedure burgerlijke partij stellen en een vordering tot schade vergoeding instellen tot het einde van de strafprocedure en dit zolang de strafvordering niet is verjaard. Dit betekent dat nieuwe burgerlijke partijstellingen in principe nog mogelijk zullen zijn indien het hof van beroep Dexia Bank zou veroordelen. Op 31 december 2009 had Dexia Bank kennis van de volgende relevante eisen tot schadevergoeding (enkel de belangrijkste worden hierna vermeld): ●●
De vereffening van de activa van LHSP maakt het voorwerp uit van aparte procedures in België en in de Verenigde Staten. ●●
Volgens de Belgische curatoren van LHSP zullen Dexia Bank en de andere niet-bevoorrechte schuldeisers wellicht geen dividend ontvangen uit het faillissement van LHSP in België. Dexia Bank heeft reeds vanaf 2008 afstand gedaan van zijn schuldvordering in het faillissement van LHSP in de Verenigde Staten, in ruil voor de afstand door de vereffenaar van de Amerikaanse activa van LHSP (“Litigation Trustee”) van alle vorderingen ingesteld door deze laatste tegen Dexia Bank.
2. Vordering op Lernout & Hauspie Investment Company De volledige omloop van 40 500 000 EUR en de waarde verminderingen werden in juni 2009 definitief afgeboekt.
3. Strafrechtelijke vervolging van Dexia Bank in België Op 4 mei 2007 werd Dexia Bank samen met twintig andere partijen gedagvaard voor het hof van beroep te Gent. Dexia Bank wordt vervolgd wegens vermeend mededaderschap door de toenmalige ABC aan valsheid in de jaarrekening van LHSP en andere verwante misdrijven, waaronder valsheid in geschrifte, emissiebedrog en koersmanipulatie. Het Openbaar Ministerie voert in hoofdzaak aan dat ABC LHSP heeft geholpen bij en aangezet tot het creëren van fictieve inkomsten, door de toekenning van een krediet van 20 miljoen
●● ●●
●●
ongeveer 15 000 individuele aandeelhouders, waaronder de aandeelhouders vertegenwoordigd door Deminor en Spaarverlies, die allen samen ongeveer 318 000 000 EUR vorderen; de Belgische curatoren van de nv LHSP, die 744 128 638,37 EUR vorderen. Deze eis overlapt gedeeltelijk die van andere partijen. De overlapping lijkt in de huidige stand van de analyse door de bank niet van die aard te zijn dat ze kan leiden tot een substantiële vermindering van de vordering van de curatele van de nv LHSP; Mercator & Noordstar, dat 17 662 724 EUR vordert; de curatoren van de The Learning Kernel nv, die 7 259 107,06 EUR vorderen; de curatele van L&H Holding, die 1 EUR provisioneel vordert, voor het waardeloos geworden zijn van de participatie in LHSP (ruim 12 000 000 aandelen). De boekwaarde van die participatie op 31 december 2000 bedroeg 51 702 739,05 EUR, zoals de jaarrekeningen van L&H Holding bewijzen.
Alle voormelde bedragen zijn in hoofdsom, waar de interesten nog aan moeten worden toegevoegd. Over de omvang en de startdatum van de interesten bestaat nog discussie. In het slechtste geval is de toe te passen rentevoet de wettelijke rentevoet, die tussen 2000 en 2009 schommelde tussen 7 % en 5,5 %. Met betrekking tot de startdatum vanaf wanneer interesten te berekenen zijn, hanteren de burgerlijke partijen verschillende benaderingen, zoals een welbepaalde datum (bijvoorbeeld 9 november 2000 – datum van de schorsing van het LHSPaandeel –, de datum van aankoop van de LHSP-aandelen, of de datum van het faillissement van LHSP in oktober 2001) of een gemiddelde datum.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 41
Beheersverslag
●●
oprichting van de vennootschap Société Mixte de Développement Immobilier; kapitaalvermindering in Société Espace Léopold, Lex 2000 en BEM Flemish Construction and Investment Company.
Geconsolideerde jaarrekening
●●
USD aan de heren Lernout, Hauspie en Willaert, terwijl ABC geweten zou hebben dat het management van LHSP deze middelen zou aanwenden voor valse omzeterkenning. Het Openbaar Ministerie heeft de veroordeling van Dexia Bank tot een “ernstige geldboete” gevorderd, zonder een bedrag te noemen. Daarnaast eist het Openbaar Ministerie de verbeurdverklaring van een bedrag van ongeveer 29 000 000 EUR ten laste van Dexia Bank.
Vennootschappelijke jaarrekening
Verschillende operaties betreffende immobiliënparticipaties hebben plaatsgevonden, waaronder:
Algemene informatie
De werkelijke omvang van de gevorderde schade blijft tot op heden zeer moeilijk te bepalen, omwille van onder meer de volgende redenen: ●●
●●
●●
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
●●
een aantal partijen vordert momenteel bedragen te provisionelen titel; er bestaat discussie over de toe te passen rentevoet en de omrekeningskoers USD/EUR; het definitieve aantal burgerlijke partijen is nog niet gekend; het bewijs van het oorzakelijk verband tussen de schade van de beleggers en de beweerde fout van ABC is een zeer ingewikkelde aangelegenheid.
In oktober 2007 heeft Dexia Bank zich op zijn beurt burgerlijke partij gesteld tegen de heren Lernout, Hauspie, Willaert en Bastiaens en tegen de nv LHSP. Dexia Bank eist een schade vergoeding voor een provisioneel bedrag van 2 EUR. De vordering van Dexia Bank heeft betrekking op het verlies dat het op zijn LHSP-portefeuille heeft geleden (Dexia Bank bezit nog 437 000 LHSP-aandelen) en op een bedrag van 27 926 275,50 EUR dat LHSP hem nog verschuldigd is in het kader van een consortiale kredietfaciliteit van 430 000 000 USD van 5 mei 2000 (zie paragraaf 1 hiervoor). De solvabiliteit van deze partijen is echter twijfelachtig.
4. Burgerlijke rechtszaken tegen Dexia Bank in België 4.1. Vordering door de curatoren van LHSP In juli 2005 stelden de Belgische curatoren van LHSP een burgerlijke vordering in voor de rechtbank van koophandel te Ieper tegen eenentwintig partijen, waaronder Dexia Bank. Zij vorderen vergoeding van het nettopassief van het faillissement van LHSP. Volgens de voorlopige inschatting van de vordering door de curatoren, zou de vordering neerkomen op ongeveer 439 miljoen EUR. Deze vordering, die grotendeels overlapt met de vordering die door de curatele werd ingesteld in het kader van de strafprocedure, zal wellicht geen enkele evolutie kennen zolang de strafprocedure niet is beëindigd, gelet op het principe “le criminel tient le civil en état”.
4.2. Vorderingen door individuele personen Bepaalde burgerlijke vorderingen werden ingesteld voor de rechtbank van koophandel te Ieper door groepen beleggers in het LHSP-aandeel tegen diverse partijen, waaronder Dexia Bank. De voornaamste vordering werd ingesteld door Deminor in naam van 4 941 beleggers. De eisers wensen vergoed te worden voor hun verliezen, waarvan de omvang nog niet werd bepaald. Ook 151 beleggers aangesloten bij Spaarverlies hebben burger lijke vorderingen ingediend. Deze vorderingen, die grotendeels overlappen met de vorderingen die werden ingesteld in het kader van de strafprocedure, zullen wellicht geen enkele evolutie kennen zolang de strafprocedure niet is beëindigd, gelet op het principe “le criminel tient le civil en état”.
5. Burgerlijke rechtszaken tegen Dexia Bank in de Verenigde Staten Alle rechtszaken die in de Verenigde Staten tegen Dexia Bank waren ingesteld, zijn definitief en integraal beëindigd in 2008.
42 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
6. L&H Holding Op 27 april 2004 dagvaardde de curator van L&H Holding de heren Lernout, Hauspie en Willaert, samen met Banque Artesia Nederland (hierna BAN) en Dexia Bank, in betaling van 25 miljoen USD in hoofdsom. Dit deeldossier betreft een krediet van 25 miljoen USD dat in juli 2000 door BAN aan de heer Bastiaens werd toegekend voor het verwerven door de heer Bastiaens van LHSP-aandelen in eigendom van L&H Holding. De verkoopprijs van 25 miljoen USD werd niet gecrediteerd op de rekening van L&H Holding, doch op drie individuele rekeningen geopend door de heren Lernout, Hauspie en Willaert. Ervan uitgaande dat dit geld verschuldigd was aan L&H Holding, vordert de curator van L&H Holding de terugbetaling van dit bedrag. Deze vordering zal wellicht geen enkele evolutie kennen zolang de strafprocedure niet is beëindigd, gelet op het principe “le criminel tient le civil en état”. Dexia Bank betwist met klem de gegrondheid van deze vordering.
7. Banque Artesia Nederland In oktober 2006 verkocht Dexia Bank zijn dochteronderneming BAN aan General Electric (hierna GE). In het kader van deze transactie werd in essentie overeengekomen dat Dexia Bank de financiële gevolgen van de LHSP-zaak voor BAN zal dragen, zij het maximaal ten belope van de prijs die door GE werd betaald voor de aankoop van BAN. De meeste hangende rechtszaken houden verband met het krediet dat door BAN aan de heer Bastiaens werd verstrekt. Zij omvatten de vordering die door de curator van L&H Holding voor de burgerlijke rechtbank werd ingesteld (zie paragraaf 6 hiervoor). Zij omvatten eveneens de procedures die BAN, als schuldeiser, heeft ingesteld lastens de heer Bastiaens en lastens de heren Lernout, Hauspie en Willaert, die zich borg hadden gesteld voor de heer Bastiaens. De procedure tegen de heer Bastiaens is nog lopende. De solvabiliteit van de heer Bastiaens is twijfelachtig. De heren Lernout, Hauspie en Willaert werden veroordeeld tot het terugbetalen aan BAN van een bedrag van 24 999 999 USD. Deze veroordelingen zijn thans definitief. De solvabiliteit van de heren Lernout, Hauspie en Willaert is twijfelachtig. De enige echte recuperatiemogelijkheid bestaat hierin de Parvestaandelen te kunnen verkopen ten voordele van BAN. Meerdere partijen hebben echter aanspraken laten gelden op deze Parvest-aandelen, die door de heren Lernout, Hauspie en Willaert werden verworven met de opbrengst van de verkoop van de LHSP-aandelen aan de heer Bastiaens (zie paragraaf 6 hiervoor): de onderzoeksrechter, namens de Belgische Staat, in de strafzaak LHSP met het oog op de verbeurdverklaring (op grond van het feit dat deze aandelen het product van een misdrijf uitmaken); de curatele van L&H Holding (omdat deze aandelen aangekocht werden door de heren Lernout, Hauspie en Willaert met de verkoopprijs van LHSP-aandelen, eigendom
Algemene informatie
van L&H Holding) en KBC Bank (in zijn hoedanigheid van schuldeiser van L&H Holding). BAN heeft ook beslag gelegd op deze aandelen en beroept zich op een pandrecht. Aan wie deze aandelen uiteindelijk zullen worden toegekend zal mede afhankelijk zijn van de uitslag van de strafprocedure (zie paragraaf 3 hiervoor).
Dexia Bank betwist ten stelligste de ontvankelijkheid en de gegrondheid van alle vorderingen lastens hem.
Beheersverslag
Daarenboven heeft het hof van beroep van Luxemburg op 12 juli 2006 een arrest uitgesproken op verzoek van Crédit Agricole Indosuez Luxembourg (hierna CAIL), waarbij BNP Paribas Luxembourg werd opgedragen de Parvest-aandelen tegen 30 juni 2007 aan CAIL te leveren of aan CAIL op 30 juni 2007 de tegenwaarde van deze Parvest-aandelen te betalen als deze aandelen niet vóór 1 juli 2007 aan CAIL werden geleverd. Het hof van beroep van Luxemburg veroordeelde BAN tot het vergoeden en het vrijwaren van BNP Paribas Luxembourg van welke schade dan ook die het ingevolge deze veroordeling zou lijden. Daar geen opheffing van de verschillende beslagen op de Parvest-aandelen werd bekomen, betaalde BAN de tegenwaarde van de Parvest-aandelen aan BNP Paribas Luxembourg. Dexia Bank betaalde dit bedrag (30 039 336,54 USD) op 9 juli 2007 aan BAN terug in uitvoering van voormelde garantie ten voordele van GE (zie eerste alinea van huidige paragraaf).
Geconsolideerde jaarrekening
Tegen voormeld arrest van het hof van beroep van Luxemburg werden cassatievoorzieningen ingesteld door zowel BNP Paribas Luxembourg als door BAN. Deze cassatievoorzieningen werden inmiddels verworpen. De Parvest-aandelen hebben, volgens evaluatie op 20 november 2009, een waarde van 31 457 469,42 USD.
8. Voorzieningen en waardeverminderingen
Vennootschappelijke jaarrekening
Op 31 december 2009 beliep het risico van Dexia Bank in het kader van de uitstaande vorderingen met betrekking tot de kredieten die werden verstrekt in de zaak Lernout & Hauspie, ongeveer 42 284 075,60 EUR – waarvan 8 746 160,54 EUR gereserveerde interesten (zie paragrafen 1, 2 en 7 hiervoor). De waardeverminderingen voor het dossier Lernout & Hauspie bedroegen op dezelfde datum zowat 29 052 745,21 EUR. Dexia Bank gaat ervan uit dat het in staat zal zijn het verschil te recupereren, gezien de beschikbare zekerheden. Dexia Bank heeft geen voorzieningen aangelegd voor de vorderingen ingesteld tegen hem in België, en dit op grond van volgende motieven: ●●
●●
●●
in de huidige stand, is de waarschijnlijkheid, naar het oordeel van de bank, dat een rechterlijke beslissing de bank zou veroordelen tot schadeloosstelling, minder dan 50 %. De raadslieden van de bank zijn van oordeel dat de bank ernstige argumenten heeft om de weerhouden tenlaste leggingen te betwisten; op burgerlijk gebied, stelt Dexia Bank vast dat verschillende dagvaardingen (Deminor …) provisionele bedragen vorderen of het gevorderde bedrag niet verantwoorden; Dexia Bank heeft uitgebreid geconcludeerd en heeft de onontvankelijkheid, minstens de ongegrondheid, ge argumenteerd van de meerderheid van de burgerlijkepartijstellingen.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 43
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
Transparantieverklaring
Transparantievereisten die gelden voor informatie over uitgevende instellingen waarvan effecten tot de handel op een gereglementeerde markt zijn toegelaten In overeenstemming met de Richtlijn 2004/109/EG betreffende de transparantievereisten die gelden voor informatie over uitgevende instellingen waarvan effecten tot de handel op een gereglementeerde markt zijn toegelaten (de “Transparantierichtlijn”) en de Richtlijn 2007/14/EG van 8 maart 2007 tot vaststelling van concrete uitvoeringsvoorschriften van een aantal bepalingen van de Transparantierichtlijn, heeft Dexia Bank België NV Luxemburg gekozen als lidstaat van herkomst. De Transparantierichtlijn werd omgezet in Luxemburgs recht via: ●●
Vennootschappelijke jaarrekening
●●
●●
de Luxemburgse wet van 11 januari 2008 betreffende de transparantieverplichtingen in verband met de informatieverstrekking over de emittenten waarvan de roerende waarden zijn toegelaten tot de handel op een gereglementeerde markt; het groothertogelijk reglement van 3 juli 2008 betreffende de officiële invoering van mechanismen voor de gecentraliseerde opslag van de reglementeerde informatie in de zin van de wet van 11 januari 2008; en CSSF-circulaire 08/337 van de Luxemburgse Commission de Surveillance du Secteur Financier.
Voormelde regelgeving voorziet in een aantal verplichtingen inzake informatieverstrekking en de openbaarmaking van gegevens. Het directiecomité van Dexia Bank België NV (zie samenstelling pagina 8) verklaart derhalve dat: ●●
●●
●●
Dexia Bank België NV Luxemburg als lidstaat van herkomst gekozen heeft; voor zover hun bekend, de financiële overzichten, die zijn opgesteld overeenkomstig de toepasselijke boekhoud kundige normen, een juist en getrouw beeld geven van de activa, de passiva, de financiële positie en de winst of het verlies van de uitgevende instelling en van alle ondernemingen die in de consolidatie zijn opgenomen; voor zover hun bekend, het jaarverslag een getrouw overzicht geeft van de ontwikkeling en de resultaten van het bedrijf en van de positie van de uitgevende instelling en van alle ondernemingen die in de consolidatie opgenomen zijn, alsmede een beschrijving van de voornaamste risico’s en onzekerheden waarmee zij geconfronteerd worden.
44 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Geconsolideerde balans
48
Geconsolideerde resultatenrekening
50
Geconsolideerde staat van de wijzigingen in eigen vermogen
51
Geconsolideerde staat van de gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten
55
Geconsolideerd kasstroomoverzicht
56
Evolutie van de geconsolideerde balans en resultatenrekening
57
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
60
I.
Boekhoudprincipes en waarderingsregels
van de geconsolideerde jaarrekening
60
II. Belangrijke wijzigingen in de consolidatiekring en lijst van de
dochterondernemingen en geassocieerde deelnemingen van Dexia Bank
78
III. Segmentrapportering
91
IV. Belangrijke bestanddelen die deel uitmaken van de resultatenrekening
93
V. Gebeurtenissen na balansdatum
93
VI. Gerechtelijke procedures
94
VII. Toelichtingen bij het actief van de geconsolideerde balans
94
VIII. Toelichtingen bij de verplichtingen van de geconsolideerde balans
110
IX. Andere toelichtingen bij de geconsolideerde balans
121
X. Toelichtingen bij de geconsolideerde buitenbalansposten
139
XI. Toelichtingen bij de geconsolideerde resultatenrekening
140
XII. Toelichtingen met betrekking tot het risicobeheer
147
Verslag van de commissaris
174
0
09 Geconsolideerde jaarrekening Financiële situatie op 31 december 2009
Geconsolideerde balans
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
Actief Toelichting
31/12/08
31/12/09
7.2. 7.3. 7.4.
489 522 65 793 492 103 520 175
501 637 63 911 755 103 007 194
7.5. 7.6. 9.1.
9 056 208 44 557 424 33 839 959
6 463 000 41 456 991 28 744 619
7.8. 7.9. 7.10. 7.11. & 9.2. 7.12. & 9.3. 7.13.
1 541 525 521 052 1 364 044 227 412 1 096 387 1 062 585 23 104
1 739 298 284 014 1 334 211 228 507 683 063 1 058 982 4 357 477
263 092 889
253 770 748
Toelichting
31/12/08
31/12/09
8.1. 8.2.
104 027 770 69 815 391
74 119 120 77 798 775
8.3. 9.1.
9 224 831 36 301 702
10 837 556 32 311 209
8.4. 8.5. 9.3. 8.6. 8.7. & 9.2. 8.8. 8.9.
0 17 349 142 3 224 965 16 731 674 912 752 71 653 1 920 640 0
0 29 437 038 2 943 831 13 384 676 911 551 39 035 1 977 510 4 335 466
259 580 520
248 095 767
(in duizenden EUR) I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII. IX. X. XI. XII. XIII.
Kas en tegoeden bij centrale banken Leningen en voorschotten aan kredietinstellingen Leningen en voorschotten aan klanten Financiële activa geboekt tegen reële waarde via resultatenrekening Financiële investeringen Derivaten Waarderingsverschillen van afdekking van het renterisico van een portefeuille Investeringen in geassocieerde deelnemingen Materiële vaste activa Immateriële activa en goodwill Belastingvorderingen Overige activa Activa aangehouden voor verkoop
Totaal van het actief
Verplichtingen (in duizenden EUR) I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII. IX. X. XI. XII.
Schulden aan kredietinstellingen Leningen aan en deposito’s van klanten Financiële verplichtingen geboekt tegen reële waarde via resultatenrekening Derivaten Waarderingsverschillen van afdekking van het renterisico van een portefeuille Schuldpapier Achtergestelde schulden Technische voorzieningen van verzekeringsmaatschappijen Voorzieningen en andere verplichtingen Belastingverplichtingen Overige verplichtingen Verplichtingen vervat in groepen die worden afgestoten
Totaal van de verplichtingen
De toelichtingen van pagina 60 tot 172 maken integraal deel uit van deze balans.
48 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Geconsolideerde balans
31/12/08
31/12/09
9.7.
3 458 066 209 232 0 3 762 009 (573 884)
3 458 066 209 232 0 3 181 191 421 469
6 855 423 (3 381 778) (3 346 558) (35 220)
7 269 958 (1 627 383) (1 610 454) (16 929)
Eigen vermogen van de groep XX. Minderheidsbelangen XXI. Discretionaire-winstdelingselement van verzekeringscontracten 9.3.
3 473 645 38 724 0
5 642 575 31 633 773
Totaal eigen vermogen
3 512 369
5 674 981
Totaal verplichtingen en eigen vermogen
263 092 889
253 770 748
(in duizenden EUR) XIV. XV. XVI. XVII. XVIII.
Geplaatst kapitaal Uitgiftepremies Ingekochte eigen aandelen Reserves en overgedragen resultaat Nettoresultaat van het boekjaar
Kern eigen vermogen XIX. Niet in de resultatenrekening opgenomen winsten en verliezen a) Reserves voor verkoop beschikbare effecten b) Overige reserves
Toelichting
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
De toelichtingen van pagina 60 tot 172 maken integraal deel uit van deze balans.
Beheersverslag
Eigen vermogen
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 49
Geconsolideerde resultatenrekening
Toelichting
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
(in duizenden EUR) I. Renteopbrengsten II. Rentekosten III. Dividenden IV. Nettoresultaat uit geassocieerde deelnemingen V. Nettoresultaat uit financiële instrumenten geboekt tegen reële waarde via resulatenrekening VI. Nettoresultaat uit investeringen VII. Ontvangen provisies en honoraria VIII. Betaalde provisies en honoraria IX. Premies en technische opbrengsten uit verzekeringsactiviteiten X. Technische kosten uit verzekeringsactiviteiten XI. Overige netto-opbrengsten Opbrengsten XII. Personeelskosten XIII. Algemene en administratiekosten XIV. Vergoeding van het net XV. Afschrijvingen XVI. Geactiveerde acquisitiekosten Kosten Brutobedrijfsresultaat XVII. Waardevermindering op leningen en voorzieningen voor kredietverbintenissen XVIII. Waardevermindering op immateriële en materiële activa XIX. Waardevermindering op goodwill Nettoresultaat voor belastingen XX. Belastingen Courant nettoresultaat XXI. Stopgezette operaties (na belastingen) Nettoresultaat Aandeel van minderheidsbelangen Aandeel van de houders van eigen-vermogensinstrumenten van de moedermaatschappij
31/12/08
31/12/09
11.1. 11.1. 11.2. 11.3.
56 890 538 (54 032 340) 150 384 (25 438)
35 384 889 (32 975 919) 91 004 38 360
11.4. 11.5. 11.6. 11.6. 11.7. & 9.3. 11.8. 11.9. 11.10. 11.11.
(370 959) (1 121 465) 539 566 (100 489) 4 100 789 (4 386 499) 58 518 1 702 605 (733 832) (581 304) (370 238) (105 382) 0 (1 790 756) (88 151)
(294 104) 20 312 440 703 (110 175) 2 661 284 (3 032 309) 31 675 2 255 720 (698 757) (497 607) (366 098) (122 551) 0 (1 685 013) 570 707
11.12. 11.13. 11.14. 11.15.
(558 812) (6 657) 0 (653 620) 53 414 (600 206) 0
(184 036) (1 506) 0 385 165 19 211 404 376 0
(600 206) (26 322)
404 376 (17 093)
(573 884)
421 469
De toelichtingen van pagina 60 tot 172 maken integraal deel uit van deze balans.
50 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Geplaatst kapitaal
Uitgiftepremies
Eigen aandelen
Reserves en overgedragen resultaat
Nettoresultaat van het boekjaar
Kern eigen vermogen
958 066
209 232
0
3 230 845
1 032 034
5 430 177
2 500 000 0 0
0 0 0
0 0 0
0 1 032 034 (500 000)
0 (1 032 034) 0
2 500 000 0 (500 000)
0 0 0
0 0 0
0 0 0
7 992 (8 862) 0
0 0 (573 884)
7 992 (8 862) (573 884)
3 458 066
209 232
0
Bedrag op 31 december 2007 Wijzigingen tijdens het boekjaar - Uitgifte van geplaatst kapitaal - Overboeking naar de reserves - Dividenden - Op aandelen gebaseerde betalingen: toegekend aan het personeel - Wijzigingen in de consolidatiekring - Nettoresultaat van het boekjaar Bedrag op 31 december 2008
Niet in de resultaten rekening opgenomen winsten en verliezen
(573 884)
Niet in de resultatenrekening opgenomen winsten en verliezen Filialen bestemd voor verkoop
(in duizenden EUR) Bedrag op 31 december 2007 Wijzigingen tijdens het boekjaar - Nettowijzigingen in reële waarde via eigen vermogen – voor verkoop beschikbare financiële activa - Nettowijzigingen in reële waarde ten gevolge van overboeking naar het resultaat – voor verkoop beschikbare financiële activa - Terugname van waardeveranderingen in reële waarde ten gevolge van de verkoop van voor verkoop beschikbare financiële activa - Nettowijzigingen in reële waarde via eigen vermogen – kasstroomafdekkingen - Nettowijzigingen in reële waarde ten gevolge van overboeking naar het resultaat – kasstroomafdekkingen - Omrekeningsverschillen - Wijzigingen in de consolidatiekring Bedrag op 31 december 2008
3 762 009
Financiële activa
0
(208 396)
0
(3 852 355)
Gecumuleerde omrekeningsverschillen Derivaten Geassocieerde (GOV) deelnemingen
(19 227)
4 980
(8 914)
0
(51 137)
0
6 855 423
Niet in de resultatenrekening opgenomen winsten en verliezen – Groepsaandeel (231 557)
(3 903 492)
0
645 695
0
41 468
0
687 163
0
63 223
0
(1 821)
0
61 402
0
0
(11 051)
0
(11 051)
0 0 0
0 5 181 94
(165) 8 667 2
0 (10) (3)
0 1 987 4
(165) 15 825 97
(21 774)
(6 523)
0
(3 346 558)
0
(6 923)
Geconsolideerde jaarrekening
(in duizenden EUR)
(3 381 778)
De toelichtingen van pagina 60 tot 172 maken integraal deel uit van deze balans.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 51
Vennootschappelijke jaarrekening
Kern eigen vermogen
Beheersverslag
Geconsolideerde staat van de wijzigingen in eigen vermogen
Geconsolideerde staat van de wijzigingen in eigen vermogen
Minderheidsbelangen
Kern eigen vermogen
Niet in de resultatenrekening opgenomen winsten en verliezen 4 481
Beheersverslag
(in duizenden EUR) Bedrag op 31 december 2007 Wijzigingen tijdens het boekjaar - Kapitaalverhoging - Dividenden - Nettoresultaat van het boekjaar - Nettowijzigingen in reële waarde via eigen vermogen - Terugname van waardeveranderingen in reële waarde ten gevolge van de verkoop van voor verkoop beschikbare financiële activa - Wijzigingen in de consolidatiekring - Overige
67 435
18 809 (998) (26 322) 0
Bedrag op 31 december 2008
Minderheids- Discretionairebelangen winstdelings element van verzekerings contracten 71 916
115 025
0 0 3 707 (32 589)
18 809 (998) (22 615) (32 589)
0 0 0 (115 025)
0 (4 840) 15 339
(1 068) (96) (5 134)
(1 068) (4 936) 10 205
0 0 0
69 423
(30 699)
38 724
0
Kern eigen vermogen Niet in de resultatenrekening opgenomen winsten en verliezen toe te kennen aan de houders van eigenvermogensinstrumenten van de moedermaatschappij Minderheidsbelangen
6 855 423
(3 381 778) 38 724
Totaal eigen vermogen op 31 december 2008
3 512 369
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
De toelichtingen van pagina 60 tot 172 maken integraal deel uit van deze balans.
52 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Geconsolideerde staat van de wijzigingen in eigen vermogen
Uitgiftepremies
Eigen aandelen
Reserves en overgedragen resultaat
3 458 066
209 232
0
3 762 009
0
0
0
(573 884)
573 884
0 0 0
0 0 0
0 0 0
3 461 (10 395) 0
0 0 421 469
3 458 066
209 232
0
(in duizenden EUR) Bedrag op 31 december 2008 Wijzigingen tijdens het boekjaar - Overboeking naar de reserves - Op aandelen gebaseerde betalingen: toegekend aan het personeel - Wijzigingen in de consolidatiekring - Nettoresultaat van het boekjaar Bedrag op 31 december 2009
Niet in de resultaten rekening opgenomen winsten en verliezen
(573 884)
Filialen bestemd voor verkoop
Bedrag op 31 december 2008 Wijzigingen tijdens het boekjaar - Nettowijzigingen in reële waarde via eigen vermogen – voor verkoop beschikbare financiële activa - Nettowijzigingen in reële waarde ten gevolge van overboeking naar het resultaat – voor verkoop beschikbare financiële activa - Terugname van waardeveranderingen in reële waarde ten gevolge van de verkoop van voor verkoop beschikbare financiële activa - Afschrijving van het nettobedrag van de reële waarde op de geherclassificeerde portefeuille in toepassing van IAS 39-gewijzigd - Nettowijzigingen in reële waarde via eigen vermogen – kasstroomafdekkingen - Nettowijzigingen in reële waarde ten gevolge van overboeking naar het resultaat – kasstroomafdekkingen - Omrekeningsverschillen - Wijzigingen in de consolidatiekring - Transfer
Financiële activa
Kern eigen vermogen 6 855 423 0 3 461 (10 395) 421 469
421 469
7 269 958
Gecumuleerde omrekeningsverschillen Derivaten Geassocieerde (GOV) deelnemingen
Niet in de resultatenrekening opgenomen winsten en verliezen – Groepsaandeel
Niet in de resultatenrekening opgenomen winsten en verliezen
(in duizenden EUR)
Bedrag op 31 december 2009
3 181 191
Nettoresultaat van het boekjaar
0
(3 346 558)
(21 774)
(6 523)
0
1 267 392
0
15 766
0
1 283 158
0
65 738
0
0
0
65 738
0
183 739
0
0
183 185
0
202 078
0
0
0
202 078
0
0
11 049
0
0
11 049
(554)
0 0 0 (257)
0 33 512 (16 612) 257
(1 899) 931 0 0
0 4 (6 504) 0
(257)
(1 610 454)
(11 693)
2 189
(6 923)
Beheersverslag
Geplaatst kapitaal
(3 381 778)
0 (230) (15) 0
(1 899) 34 217 (23 131) 0
(7 168)
(1 627 383)
De toelichtingen van pagina 60 tot 172 maken integraal deel uit van deze balans.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 53
Geconsolideerde jaarrekening
Kern eigen vermogen
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde staat van de wijzigingen in eigen vermogen
Minderheidsbelangen
Kern eigen vermogen
Bedrag op 31 december 2008 Wijzigingen tijdens het boekjaar - Kapitaalverhoging - Dividenden - Nettoresultaat van het boekjaar - Nettowijzigingen in reële waarde via eigen vermogen - Terugname van waardeveranderingen in reële waarde ten gevolge van de verkoop van voor verkoop beschikbare financiële activa - Nettowijzigingen in reële waarde ten gevolge van overboeking naar het resultaat - Omrekeningsverschillen - Wijzigingen in de consolidatiekring - Afschrijving van het nettobedrag van de reële waarde op de geherclassificeerde portefeuille in toepassing van IAS 39-gewijzigd - Overige
69 423
77 (4 194) (17 094) 0
Bedrag op 31 december 2009 Kern eigen vermogen Niet in de resultatenrekening opgenomen winsten en verliezen toe te kennen aan de houders van eigenvermogensinstrumenten van de moedermaatschappij Minderheidsbelangen Discretionaire-winstdelingselement van verzekeringscontracten
32 009 (376) 31 633
773 7 269 958
(1 627 383) 31 633
773
Totaal eigen vermogen op 31 december 2009
5 674 981
0
(30 699)
Minderheids- Discretionairebelangen winstdelings element van verzekerings contracten
0 0 0 9 475
38 724 77 (4 194) (17 094) 9 475
0 0 0 0 773
1 157
1 157
0
79 10 2 803
0 0 0
0 0 (14 043)
79 10 16 846
0 (2 160)
615 2 141
615 (19)
0 0
De toelichtingen van pagina 60 tot 172 maken integraal deel uit van deze balans.
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
(in duizenden EUR)
Niet in de resultatenrekening opgenomen winsten en verliezen
54 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Geconsolideerde staat van de gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten 31/12/09
(600 206)
404 376
Niet-gerealiseerde winsten (verliezen) op financiële investeringen beschikbaar voor verkoop, vóór belastingen Winsten (verliezen) op kasstroomafdekkingen, vóór belastingen Gecumuleerde omrekeningsverschillen Winsten (verliezen) op afdekkingen van netto-investeringen, vóór belastingen Niet-gerealiseerde resultaten van geassocieerde deelnemingen Niet-gerealiseerde resultaten van activa aangehouden voor verkoop Belastingen met betrekking tot bestanddelen van niet-gerealiseerde resultaten
(3 804 773) (7 838) 1 992 0 (11 503) 0 636 720
2 180 358 18 828 (230) 0 8 712 (294) (422 655)
Niet-gerealiseerde resultaten na belastingen
(3 185 402)
1 784 719
Gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten na belastingen Aandeel van de houders van eigenvermogensinstrumenten van de moedermaatschappij Aandeel van de minderheidsbelangen
(3 785 608) (3 724 105) (61 503)
2 189 095 2 175 865 13 230
Vennootschappelijke jaarrekening
De toelichtingen van pagina 60 tot 172 maken integraal deel uit van deze balans.
Beheersverslag
Nettoresultaat opgenomen in de resultatenrekening
Geconsolideerde jaarrekening
31/12/08
(in duizenden EUR)
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 55
Geconsolideerd kasstroomoverzicht
31/12/08
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
(in duizenden EUR)
31/12/09
Kasstroom uit bedrijfsverrichtingen Nettoresultaat na belasting Aanpassingen m.b.t.: - Waardevermindering, afschrijving en overige waardecorrecties - Waardevermindering op obligaties, aandelen, leningen en overige activa - Netto-opbrengsten uit investeringen - Kosten wegens voorzieningen (voornamelijk voorzieningen verzekeringen) - Niet-gerealiseerde winsten of verliezen - Inkomsten uit geassocieerde deelnemingen - Dividenden uit geassocieerde deelnemingen - Uitgestelde belastingen - Overige aanpassingen Wijzigingen in bedrijfsactiva en -verplichtingen Nettokasstroom uit bedrijfsverrichtingen
(600 206)
130 115 1 310 960 25 506 2 133 176 (166 995) 25 438 63 090 (61 546) 7 259 (24 767 969) (21 901 172)
142 139 (565 977) 635 647 1 117 233 29 610 (38 360) 19 640 (1 420) 2 762 (19 993 215) (18 247 565)
Kasstroom uit investeringsverrichtingen Aankoop van vaste activa Verkoop van vaste activa Verwerving van niet-geconsolideerde aandelen Verkoop van niet-geconsolideerde aandelen Verwerven van filialen en bedrijfsonderdelen Verkoop van filialen en bedrijfsonderdelen Nettokasstroom uit investeringsverrichtingen
(350 456) 134 376 (2 110 320) 2 107 757 (4 153) 7 036 (215 760)
(306 768) 118 990 (1 461 009) 1 957 772 (25 383) (17) 283 585
Kasstroom uit financieringsverrichtingen Uitgifte van nieuwe aandelen Uitgifte van achtergestelde en converteerbare schulden Terugbetaling van achtergestelde en converteerbare schulden Aankoop van eigen aandelen Verkoop van eigen aandelen Betaalde dividenden Nettokasstroom uit financieringsverrichtingen
2 517 559 550 580 (264 465) 0 0 (500 998) 2 302 676
(192) 20 256 (185 239) 0 0 (4 194) (169 369)
Nettokasstroom
(19 814 256)
(18 133 349)
Geldmiddelen en equivalenten bij het begin van het boekjaar Kasstroom uit bedrijfsverrichtingen Kasstroom uit investeringsverrichtingen Kasstroom uit financieringsverrichtingen Impact ten gevolge van wijzigingen van wisselkoersen en consolidatiekring op geldmiddelen en equivalenten Geldmiddelen en equivalenten op het einde van het boekjaar
77 398 431 (21 901 172) (215 760) 2 302 676
57 584 407 (18 247 565) 283 585 (169 369)
232 57 584 407
(544) 39 450 514
(21 895) 213 475 56 745 666 (53 380 705)
(33 141) 110 643 33 545 546 (30 553 287)
Bijkomende informatie Betaalde inkomstenbelasting Ontvangen dividenden Ontvangen interesten Betaalde interesten
404 376
De toelichtingen van pagina 60 tot 172 maken integraal deel uit van deze balans.
56 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Evolutie van de geconsolideerde balans en resultatenrekening
In het derde kwartaal werden een aantal kleinere dochter ondernemingen gedeconsolideerd wegens hun immateriële impact op balans en resultatenrekening. In het tweede kwartaal hadden deze ondernemingen een negatieve bijdrage van 0,4 miljoen EUR in het totale resultaat. Een gedetailleerd overzicht van de veranderingen is opgenomen in de Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekeningen van Dexia Bank. Belangrijke wijzigingen in 2008 waren de verkoop van RAC Investment Corp nv en de aankoop van Immo Foire. Er was eveneens de oprichting van de SPV’s Penates en extra compartimenten binnen Dexia Secured Funding Belgium. Verder werd een naamsverandering doorgevoerd voor Dexia Société de Crédit, de nieuwe naam werd Elantis. Artesia Mortgage Capital Corporation werd omgevormd tot Dexia Real Estate Capital Markets. De participaties Eurcolux en Artesia International Finance werden geliquideerd.
2. EU Gaap De geconsolideerde jaarrekening van Dexia Bank wordt op gesteld conform alle IFRS-normen, zoals ze zijn goedgekeurd door de Europese Unie. Het amendement op IAS 39 en IFRS 7, dat toelaat om effecten die voldoen aan de in het amendement beschreven voorwaarden te herklasseren, werd in het eerste kwartaal voor een aantal effecten toegepast bij de verzekerings ondernemingen. Dit amendement laat toe om “Kredieten en beleggingen aangehouden voor tradingactiviteiten” en “Kredieten en beleggingen beschikbaar voor verkoop” te herklasseren als “Leningen en voorschotten aan klanten”.
1. Verplichtingen De “schulden aan kredietinstellingen” kwamen eind 2009 uit op 74,1 miljard EUR (-28,8 %). Hun aandeel in het balanstotaal bedroeg 29,2 %. De “schulden aan en deposito’s van klanten” en “schuldpapier” (kasbons, certificaten en obligaties) kwamen eind 2009 uit op 107,2 miljard EUR (+23,0 %). Hun aandeel in het balanstotaal bedroeg 42,3 %. De “schulden aan en deposito’s van klanten” kwamen eind 2009 uit op 77,8 miljard EUR, een stijging met 11,4 % ten opzichte van eind 2008. Dit is vooral het gevolg van de toename van de inlagen van zicht- en spaardeposito’s. Deze stijging werd deels gecompenseerd door een vermindering van de opnames bij andere financiële instellingen en van de inlagen van termijndeposito’s. Het “schuldpapier in omloop” bedroeg 29,4 miljard EUR, wat een stijging inhoudt van 69,7 % in verge lijking met vorig jaar. Dit is vooral het gevolg van de toename van uitgegeven kasbons en, in mindere mate, van de toename van emissies van depositocertificaten bij andere financiële instellingen.
2. Leningen en voorschotten aan klanten De Leningen en voorschotten aan klanten dalen met 0,5 %, tot 103,0 miljard EUR op 31 december 2009. Er werd in de loop van 2009 een groei van 5,8 miljard EUR gerealiseerd in de toegekende leningen. Deze toename werd volledig gecompenseerd door een daling van 3,5 miljard EUR in de repoactiviteit en van 2,7 miljard EUR in de omloop van de in 2008 als leningen geherklasseerde effecten, dit laatste voornamelijk als gevolg van de afbouw- en “deleveraging”-politiek.
3. Effectenportefeuilles In overeenstemming met de IFRS-waarderingsregels zoals ze zijn aangenomen door de Europese Unie worden de effecten samen toegelicht per portefeuillestrategie: voor handelsdoeleinden aangehouden, beschikbaar voor verkoop, aangewezen als gewaardeerd tegen reële waarde via de resultatenrekening of aangehouden tot einde looptijd. Op 31 december 2009 kwam het totale bedrag van deze portefeuilles uit op 47,9 miljard EUR, waarvan 47,2 miljard EUR in effecten (-10,6 %). De daling is voornamelijk toe te schrijven aan een vermindering van de obligatieportefeuille als gevolg van de gevoerde
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 57
Beheersverslag
De voornaamste wijzigingen die plaatsvonden in 2009 had den betrekking op de verkoop van Crédit du Nord en BCC Corporate nv. Er is eveneens de oprichting van Wandelaar Invest nv en er werd een participatie genomen in Société Mixte de Développement Immobilier sa. Verder is er een naams verandering doorgevoerd voor Foncière Erasme sa, de nieuwe naam werd Erasmus Gardens. Dexia Insurance & Pensions Services werd gefusioneerd met Dexia Life and Pensions en CEB Fin werd opgeslorpt door Dexia Woonkredieten. Binnen Dexia Secured Funding Belgium werd compartiment 3 gecalled en compartiment 4 opgericht.
Het geconsolideerde balanstotaal op 31 december 2009 bedroeg 253,8 miljard EUR. In vergelijking met 31 december 2008 zijn de totale activa gedaald met 9,3 miljard EUR of 3,5 %.
Geconsolideerde jaarrekening
1. Wijzigingen in de consolidatiekring
Analyse van de balans
Vennootschappelijke jaarrekening
Voorafgaande mededelingen bij de jaarrekening
Evolutie van de geconsolideerde balans en resultatenrekening
Geconsolideerde balans 31/12/08
Beheersverslag
(in miljoenen EUR)
31/12/09 Evolutie in %(1)
Passiva
263 093
253 771
-3,5 %
Verplichtingen Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan en deposito’s van klanten Negatieve waarde van derivaten Schuldpapier Achtergestelde en converteerbare schulden
259 581 104 028 69 815 36 302 17 349 3 225
248 096 74 119 77 799 32 311 29 437 2 944
-4,4 % -28,8 % +11,4 % -11,0 % +69,7 % -8,7 %
Totaal eigen vermogen Kern eigen vermogen Totaal eigen vermogen van de groep Aandeel van derden
3 512 6 855 3 474 39
5 675 7 270 5 643 32
+61,6 % +6,0 % +62,4 % -18,3 %
Activa
263 093
253 771
-3,5 %
Leningen en voorschotten aan kredietinstellingen Leningen en voorschotten aan klanten Leningen en effecten Positieve waarde van derivaten
65 793 103 520 53 614 33 840
63 912 103 007 47 920 28 745
-2,9 % -0,5 % -10,6 % -15,1 %
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
(1) In de tabel werden de percentages berekend op basis van bedragen in eenheden.
afbouw- en “deleveraging”-politiek. De aandelenportefeuille, voornamelijk deze bij de verzekeringsmaatschappijen, daalt met 1,0 miljard EUR.
4. Schulden aan / leningen en vorderingen aan kredietinstellingen Bij de interbankenactiva (63 912 miljoen EUR) werd de daling van de termijndeposito’s, voornamelijk bij zustermaatschappijen, gecompenseerd door de stijging van de reverse repoactiviteit en van de kaswaarborgen bij andere bankiers. Bij de interbankenverplichtingen (74 119 miljoen EUR) was er een daling, voornamelijk als gevolg van het verminderd beroep op de centrale banken en de verminderde opname van termijndeposito’s bij bankiers. De repoactiviteit steeg in vergelijking met 2008.
5. Totaal eigen vermogen Het eigen vermogen van de groep Dexia Bank kwam op 31 december 2009 uit op 5,7 miljard EUR, tegen 3,5 miljard EUR op 31 december 2008, dit komt neer op een stijging van 2,2 miljard EUR of 62,4 %. Het totaal eigen vermogen bestaat uit enerzijds het kern eigen vermogen (kapitaal, uitgiftepremies, reserves, nettoresultaat van het boekjaar) en anderzijds de meer- en minderwaarden die niet in de resultatenrekening worden opgenomen. Deze latente meer- en minderwaarden hebben betrekking op de voor verkoop beschikbare portefeuille, de derivaten voor afdekking van kasstromen en de omrekeningsverschillen. Op 31 december 2009 bedraagt deze post -1 627 miljoen EUR, wat een halvering betekent in vergelijking met vorig jaar. Deze verbetering is toe te schrijven aan de hogere marktprijzen voor obligaties en aandelen. Het uitstaande bedrag is voornamelijk toe te wijzen aan de ”bevroren” latente minderwaarden van de geherklasseerde effectenportefeuille. Deze latente minderwaarden worden immers lineair afgeschreven over de looptijd van deze effecten.
58 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Het kern eigen vermogen bedroeg 7,3 miljard EUR en is in vergelijking met vorig jaar met 6,0 % gestegen. Dit is voor namelijk het gevolg van de toevoeging van het gerealiseerde resultaat van het boekjaar 2009. In 2009 werd geen dividend uitgekeerd met betrekking tot de resultaten van 2008. De minderheidsbelangen zijn met 7 miljoen EUR gedaald tot 32 miljoen EUR.
6. Totaal economisch eigen vermogen Naast het boekhoudkundige eigen vermogen volgt Dexia Bank, binnen het kader van Bazel II – Pijler 2, het economisch eigen vermogen op. Dit gebeurt binnen het ICAAP-proces (Internal Capital Adequacy Assessment Process). De opgevolgde parameters zijn: het vereiste economisch eigen vermogen (Economic Capital of ECAP) en het beschikbaar economisch eigen vermogen (Available Financial Resources of AFR). Per 31 december 2009 bedraagt de ECAP 4 948 miljoen EUR en de AFR 9 016 miljoen EUR. Dit levert een verhouding AFR/ECAP op van 182,2 %.
Analyse van de geconsolideerde resultatenrekening 1. Nettoresultaat groepsaandeel Het nettoresultaat groepsaandeel beliep 421 miljoen EUR in 2009, dit is 995 miljoen EUR meer in vergelijking met 2008. De wijzigingen die plaatsgevonden hebben in de consolidatiekring tussen de twee jaren, geven een miniem verschil in het nettoresultaat.
2. Opbrengsten De totale opbrengsten bedroegen 2 256 miljoen EUR in 2009, dit is 553 miljoen EUR meer dan in 2008 (+32,5 %). Deze stijging is een combinatie van plus en min. De netto interestmarge en de dividenden dalen respectievelijk met
Evolutie van de geconsolideerde balans en resultatenrekening
Geconsolideerde resultatenrekening 31/12/09 Evolutie in %(1)
Opbrengsten Waarvan nettocommissielonen Kosten
1 703 439 (1 791)
2 256 331 (1 685)
+32,5 % -24,7 % -5,9 %
Brutobedrijfsresultaat
(88)
571
+747,4 %
Waardevermindering voor risico’s Waardevermindering op (im)materiële activa Belastingen Nettoresultaat Aandeel van derden
(559) (7) 53 (600) 26
(184) (2) 19 404 17
-67,1 % -77,4 % -64,0 % +167,4 % -35,1 %
Nettoresultaat groepsaandeel
(574)
421
+173,4 %
(1) In de tabel werden de percentages berekend op basis van bedragen in eenheden.
7. Financiële ratio’s De winstmarge (nettoresultaat in vergelijking met de totale opbrengsten) bedroeg +17,9 % in 2009, dit is een stijging t.o.v. 2008 (+53,2 %). De rentabiliteit op het eigen vermogen (Return on Equity – ROE) beliep 6 % (in vergelijking met -9,7 % in 2008).
3. Kosten
De evolutie van de kosten volgens soort ziet er als volgt uit: ●●
●●
●● ●●
de personeelskosten – die ongeveer 41 % van de totale kostenbasis vertegenwoordigen – dalen met 35 miljoen EUR (of -4,8 %) tijdens het jaar; de vergoedingen aan het net dalen met 1,1 % (of 4,1 mil joen EUR); de overige kosten dalen met 14,4 % of 83,7 miljoen EUR; de afschrijvingen stijgen met 16,3 % of 17,23 miljoen EUR.
De Tier 1-solvabiliteitsratio (Bazel II) bedroeg 13,8 % op het einde van het jaar 2009. De capital adequacy ratio (Risk Assets Ratio of RAR – Bazel II) bedroeg 15,5 %. Deze ratio’s werden berekend op basis van de geconsolideerde IFRS-cijfers, met toepassing van het wijzigingsbesluit gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 5 augustus 2005 en het CBFA-besluit van 17 oktober 2006. Op 31 december 2008 bedroegen de Tier 1-solvabiliteitsratio 12,9 % en de RAR 14,7 %. Over de overeenkomstige periode dalen de risicogewogen activa met 3,62 %.
Vennootschappelijke jaarrekening
De kosten bedroegen 1 685 miljoen EUR in 2009, dit is 5,9 % (of 106 miljoen EUR) minder dan in 2008.
Geconsolideerde jaarrekening
449 miljoen EUR en met 59 miljoen EUR. De rubriek “resultaten van ondernemingen in vermogensmutatie” stijgt met 64 mil joen EUR. Het “nettoresultaat uit financiële instrumenten tegen reële waarde” stijgt met 77 miljoen EUR en het “nettoresultaat op investeringen” stijgt met 1 142 miljoen EUR. Verder dalen de “nettocommissies” met 109 miljoen EUR en daalt de “technische marge van de verzekeringsactiviteiten” met 86 miljoen EUR.
Beheersverslag
31/12/08
(in miljoenen EUR)
De exploitatiecoëfficiënt bedroeg 74,7 % voor het volledige jaar 2009. In 2008 bedroeg deze coëfficiënt 105,2 % maar werd hij sterk beïnvloed door het negatieve resultaat.
4. Brutobedrijfsresultaat Het brutobedrijfsresultaat bedraagt 571 miljoen EUR voor het jaar 2009, een stijging met 659 miljoen EUR.
5. Kosten van risico De waardeverminderingen op leningen en voorzieningen voor kredietrisico’s bedroegen 184 miljoen EUR in 2009. Het gaat zowel om specifieke als om collectieve (algemene) waarde verminderingen. Dit bedrag dient vergeleken te worden met een bedrag van 559 miljoen EUR in 2008.
6. Belastingen De belastingen (zowel de lopende als de uitgestelde) beliepen 19 miljoen EUR in 2009, een daling met 64,0 % in vergelijking met 2008.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 59
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening I. Boekhoudprincipes en waarderingsregels van de geconsolideerde jaarrekening Methodologie
60
Grondslagen voor financiële verslaggeving 1. Basis van de financiële verslaggeving 2. Wijzigingen in de grondslagen voor financiële verslaggeving sinds de vorige publicatie die een invloed kunnen hebben op groep Dexia Bank. 3. Consolidatie 4. Saldering van financiële activa en financiële verplichtingen 5. Omrekening van vreemde valuta en transacties in vreemde valuta 6. Boekhoudkundige verwerking op basis van de transactiedatum en de afwikkelingsdatum 7. Gerealiseerde meer- en minderwaarden op de verkoop van financiële activa 8. Bijzondere waardeverminderingen op financiële activa 9. Renteopbrengsten en -kosten 10. Honoraria en provisie-opbrengsten en -kosten 11. Verzekerings- en herverzekeringsactiviteiten 12. Vergoeding van het net 13. Leningen en voorschotten aan kredietinstellingen en aan klanten 14. Financiële activa of financiële verplichtingen die voor handelsdoeleinden worden aangehouden en financiële activa of financiële verplichtingen gewaardeerd tegen reële waarde via resultatenrekening 15. Leningen en effecten die voor verkoop beschikbaar zijn en effecten aangehouden tot einde looptijd 16. Derivaten 17. Derivaten als afdekkingsinstrumenten 18. Afdekking van het renterisico van een portefeuille 19. Winst of verlies op dag één 20. Materiële vaste activa 21. Immateriële activa 22. Goodwill 23. Overige activa 24. Leaseovereenkomsten 25. Verkoop- en terugkoopovereenkomsten en effectenleningen 26. Ontleningen 27. Uitgestelde belasting op de winst 28. Personeelsbeloningen
61 61
60 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
29. Voorzieningen voor risico’s en kosten 30. Aandelenkapitaal en eigen aandelen 31. Fiduciaire activiteiten 32. Geldmiddelen en equivalenten 33. Reële waarde van financiële instrumenten Segmentrapportering Beleid inzake risicobeheer en afdekkingsactiviteiten
75 75 75 75 75 75
76
61 62
Methodologie
63
Sinds 1 januari 2005 stelt Dexia Bank in het kader van zijn reporting aan Dexia een consolidatiebundel op conform de IFRS-normen die door de Europese Unie werden goedgekeurd en voor de groep Dexia werden omgezet in onderstaande Dexia International Financial Reporting Standards. Dexia Bank past deze normen integraal toe, behalve voor specifieke gevallen die niet van toepassing zijn.
63 63 64 64 65 65 65 68 68
Krachtens het koninklijk besluit van 5 december 2004 moet Dexia Bank vanaf 31 december 2006 zijn geconsolideerde jaarrekening publiceren conform de IFRS-normen die zijn goedgekeurd door de Europese Unie. Deze jaarrekening werd op 26 februari 2010 door de raad van bestuur goedgekeurd. De voornaamste grondslagen voor de financiële verslaggeving die bij de opstelling van deze geconsolideerde jaarrekening zijn toegepast, worden hieronder toegelicht.
69 Daarbij worden de volgende afkortingen gebruikt: 69 70 70
●●
●● ●●
71 71 71 72 72 72 73
●●
●● ●●
IFRIC: International Financial Reporting Interpretations Committee ARC: Accounting Regulatory Committee EFRAG: European Financial Reporting Advisory Group EU GAAP: International Financial Reporting Standards zoals goedgekeurd door de EU IFRS: International Financial Reporting Standards IASB: International Accounting Standards Board
73 73 73 74
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
●●
●●
1. Basis van de financiële verslaggeving
Bijgevolg is de jaarrekening van Dexia Bank opgesteld in overeenstemming met alle IFRS-standaarden die werden goed gekeurd door de EU en die per 31 december 2009 door de Europese Commissie waren gepubliceerd en bekrachtigd, met inbegrip van de voorwaarden voor de toepassing van transacties tot afdekking van het renterisico van een portefeuille en de mogelijkheid om “core deposits” af te dekken.
2. Wijzigingen in de grondslagen voor financiële verslaggeving sinds de vorige publicatie die een invloed kunnen hebben op groep Dexia Bank 2.1. Nieuwe IFRS-standaarden, IFRIC-interpretaties en -amendementen De IASB publiceerde één nieuwe standaard en twee interpretaties. ●●
Dexia Bank past de nieuwe grondslagen voor financiële verslaggeving sinds 1 januari 2005 toe voor de rapportering aan Dexia. Dexia Bank is een dochteronderneming van Dexia NV die vanaf boekjaar 2005 haar geconsolideerde jaarrekening openbaar maakt volgens de IFRS-normen. In 2004 en 2005 past Dexia Bank de IFRS-normen op dezelfde wijze toe als Dexia NV. Dexia, inclusief Dexia Bank, heeft besloten om IAS 32&39 en IFRS 4 vanaf 1 januari 2005 toe te passen zonder aanpassing van de vergelijkende cijfers zoals toegelaten door IFRS 1. ●●
De geconsolideerde jaarrekening wordt opgesteld in de ver onderstelling dat de continuïteit gewaarborgd is. Tenzij anders vermeld, zijn de bedragen in de geconsolideerde jaarrekening uitgedrukt in duizenden euro (EUR).
●●
1.2. Boekhoudkundige ramingen Bij de opstelling van de geconsolideerde jaarrekening dient het management ramingen en veronderstellingen te hanteren die de gerapporteerde bedragen beïnvloeden. Hoewel het management van oordeel is dat het bij het opstellen van die ramingen alle beschikbare informatie in overweging heeft genomen, zouden de werkelijke resultaten kunnen afwijken van die ramingen en zouden de verschillen aanzienlijk kunnen zijn voor de jaarrekening. De inschattingen en ramingen worden vooral gemaakt in de volgende domeinen: ●●
●●
●●
●● ●●
●●
●●
raming van het recupereerbaar bedrag van de activa die een waardevermindering hebben ondergaan; bepalen van de fair value van niet-genoteerde financiële instrumenten; bepalen van de nuttige levensduur en de restwaarde van de eigendommen, installaties en uitrusting, vastgoedbeleggingen en immateriële vaste activa; meten van de verplichtingen van verzekeringscontracten; actuariële hypotheses met betrekking tot de meting van de verplichtingen uit hoofde van personeelsvoordelen en fondsbeleggingen; raming van de huidige verplichtingen van gebeurtenissen in het verleden bij de boeking van de voorzieningen; raming van de toekomstige belastbare winst voor de waardering van uitgestelde belastingvorderingen;
IFRS 9 “Financiële instrumenten” van toepassing vanaf 1 januari 2013. ■■ Deze standaard voert nieuwe vereisten in voor de classi ficatie en waardering van financiële activa. Dit omvat de afwerking van het eerste deel van een driedelig project met als doel de vervanging van IAS 39 “Financiële instrumenten: Opname en waardering”. ■■ De IASB publiceerde IFRS 9 in november 2009. Dexia Bank heeft de impact van deze nieuwe standaard onderzocht. In het algemeen, zal IFRS 9 voornamelijk leiden tot een ruimere toepassing van de waardering tegen marktwaarde ingevolge de nieuwe regels inzake niet-basiskenmerken van financiële activa en de boekhoudprincipes voor de componenten in de uitgiften van de effectiseringsvehikels. IFRIC 18 “Overdracht van activa van klanten” die prospectief van toepassing is vanaf 1 juli 2009. Deze interpretatie heeft geen impact voor Dexia Bank. IFRIC 19 “Aflossing van financiële verplichtingen door middel van eigenvermogensinstrumenten”, van toepassing op of na 1 juli 2010. Deze interpretatie behandelt diverse boekingswijzen voor entiteiten die alle of een deel van de financiële verplichtingen aflossen door middel van uitgegeven eigenvermogens instrumenten, ook wel “swap van schulden voor eigen vermogen” genoemd. Deze interpretatie heeft geen impact voor Dexia Bank.
De IASB publiceerde eveneens een aantal aanpassingen aan bestaande normen en interpretaties. ●●
●●
●●
Aanpassingen aan IFRS 7 ”Verbetering van de informatieverstrekking over financiële instrumenten”, van toepassing vanaf 1 januari 2009. Deze aanpassingen beogen een verbetering van de rapportering over de bepaling van marktwaarden (door introductie van een 3-niveau hiërarchie) en het liquiditeitsrisico. Deze aanpassingen hebben geen impact op de resultatenrekening en de balans van Dexia Bank, maar wel op de toelichtingen. Aanpassingen aan IFRIC 9 en IAS 39 “In contracten besloten derivaten”, van toepassing voor jaarrekeningen die eindigen op of na 30 juni 2009. Deze aanpassingen vereisen een herbeoordeling van het in het contract besloten derivaat op het moment van de herclassificatie. Deze aanpassingen hebben geen impact op de financiële verslagen van Dexia Bank. Aanpassingen aan IFRS 2 ”Op aandelen gebaseerde betalingen”, “In geldmiddelen afgewikkelde, op aandelen
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 61
Beheersverslag
De geconsolideerde jaarrekening van Dexia Bank is opgesteld in overeenstemming met de door de EU bekrachtigde IFRSstandaarden.
Geconsolideerde jaarrekening
1.1. Algemeen
veronderstelling met betrekking tot bijzondere waarde verminderingen op financiële activa; raming van het recupereerbaar bedrag van de kasstroomgenererende eenheden voor de bijzondere waardeverminderingen op goodwill.
Vennootschappelijke jaarrekening
Grondslagen voor financiële verslaggeving
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
●●
Beheersverslag
●●
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
●●
●●
gebaseerde intragroepsbetalingstransacties”, van toepassing voor jaarrekeningen die beginnen op of na 1 januari 2010. Deze aanpassing beoogt een verduidelijking van het toepassingsgebied van IFRS 2. Er is geen impact voor Dexia Bank omdat Dexia geen in geldmiddelen afgewikkelde, op aandelen gebaseerde betalingstransacties aanbiedt. Aanpassingen aan IFRS 1 “Bijkomende uitzonderingen voor eerste toepassing van IFRS” van toepassing voor jaar rekeningen die ingaan op of na 1 januari 2010. Deze aan passing heeft geen impact voor Dexia Bank omdat Dexia Bank geen eerste toepasser meer is. Aanpassingen aan IAS 32 “Classificatie van uitgegeven rechten” van toepassing voor jaarrekeningen die beginnen op of na 1 februari 2010. Deze aanpassing behandelt de boekhoudkundige verwerking van de uitgifte van rechten (rechten, opties of warranten) die uitgedrukt zijn in een andere dan de functionele valuta van de uitgevende partij. Wanneer bepaalde voorwaarden zijn vervuld, moeten deze uitgegeven rechten verwerkt worden als eigen vermogen. De valuta waarin de uitoefeningsprijs is uitgedrukt, heeft voor de verwerking geen belang. Deze aanpassing heeft geen impact voor Dexia Bank omdat Dexia Bank geen uitgegeven rechten heeft in vreemde valuta. Aanpassingen aan IFRIC 14 “Voorafbetalingen voor minimaal vereiste dekkingsgraden”, van toepassing voor jaarrekeningen die beginnen op of na 1 januari 2011. Deze aanpassing heeft geen impact voor Dexia Bank. IAS 24 “Informatieverschaffing over verbonden partijen”, van toepassing vanaf 1 januari 2011. Deze standaard vervangt IAS 24 “Informatieverschaffing over verbonden partijen” (zoals herzien in 2003). De aan passing vereenvoudigt de informatieverplichtingen van entiteiten waarover de overheid controle of zeggenschap heeft en verduidelijkt de definitie van een verbonden partij. Deze aanpassing heeft geen impact voor Dexia Bank.
De IASB publiceerde eveneens “Verbeteringen aan bestaande standaarden”, een verzameling van aanpassingen aan bestaande IFRS. Tenzij anders bepaald, zijn deze aanpassingen van toepassing voor jaarrekeningen die ingaan op of na 1 januari 2010. Deze verbeteringen zullen geen significante impact hebben voor Dexia Bank.
2.2. Teksten van de IASB en het IFRIC die door de Europese Commissie bekrachtigd werden De volgende interpretaties of aanpassingen aan normen, zonder belangrijke impact voor Dexia Bank, werden door de Europese Commissie bekrachtigd: ●●
●●
●●
●●
Jaarlijkse verbeteringen 2008 aan IFRS gepubliceerd door het IASB in mei 2008. Tenzij anders vermeld, gaan de aanpassingen in voor jaarrekeningen die beginnen op of na 1 januari 2009. Aanpassing aan IAS 32 en IAS 1 “Instrumenten met terugneemverplichting (puttable instrument) en verplichtingen” van toepassing vanaf 1 januari 2009. Aanpassing aan IFRS 1 “Eerste toepassing van IFRS” en aan “IAS 27 Geconsolideerde en enkelvoudige jaarrekening”, met als titel “Kostprijs van investeringen in dochterondernemingen, gemeenschappelijke ondernemingen of geassocieerde deelnemingen” van toepassing vanaf 1 januari 2009. Herziene IFRS 3 “Bedrijfscombinaties”, die de in 2004 gepubliceerde standaard vervangt en die van toepassing is voor de jaarrekeningen die beginnen op of na 1 juli 2009.
62 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
●●
●●
●●
●●
●●
●●
●●
●●
●●
●●
●●
●●
Herziene IFRS 1 “Eerste toepassing”, van toepassing voor jaarrekeningen die beginnen op of na 1 januari 2010. Aanpassingen aan IAS 27 “De geconsolideerde jaarrekening en de enkelvoudige jaarrekening”, van toepassing voor jaarrekeningen die beginnen op of na 1 juli 2009. Aanpassing aan IAS 39 Financiële instrumenten: “Erkenning en waardering: instrumenten die in aanmerking komen voor afdekking”, van toepassing vanaf 1 juli 2009. Deze aan passing heeft slechts een impact op een beperkt aantal afdekkingsverrichtingen. Aanpassing aan IAS 39 “Herclassificatie van financiële activa: ingangsdatum en overgangsmaatregelen”. Deze aanpassing verduidelijkt de ingangsdatum en overgangsmaatregelen van de aanpassing van IAS 39 “herclassificatie van financiële activa” uitgevaardigd in oktober 2008. Aanpassingen aan IFRS 7 “Verbetering van de informatieverstrekking over financiële instrumenten”, van toepassing vanaf 1 januari 2009. Aanpassingen aan IFRIC 9 en IAS 39 “In contracten besloten derivaten”, van toepassing voor jaarrekeningen die eindigen op of na 30 juni 2009. Aanpassing aan IAS 32 “Classificassie van uitgegeven rechten” van toepassing voor jaarrekeningen die beginnen op of na 1 februari 2010. IFRIC 12 “Dienstverlening uit hoofde van concessieovereenkomsten” van toepassing voor jaarrekeningen die beginnen op of na 1 januari 2008. IFRIC 15 “Overeenkomsten voor de constructie van vastgoed”, van toepassing voor jaarrekeningen die beginnen op of na 1 januari 2009. IFRIC 16 “Afdekking van investeringen in buitenlandse activiteiten” van toepassing voor jaarrekeningen die beginnen op of na 1 januari 2009. IFRIC 17 “Uitkering van niet-monetaire activa aan aandeelhouders”, van toepassing voor jaarrekeningen die beginnen op of na 1 juli 2009. IFRIC 18 “Overdracht van activa van klanten”, van toepassing voor jaarrekeningen die beginnen op of na 1 juli 2009.
3. Consolidatie 3.1. Dochterondernemingen De geconsolideerde jaarrekening omvat de jaarrekening van de moedermaatschappij en de jaarrekeningen van haar dochterondernemingen en voor een bijzonder doel opgerichte entiteiten (Special Purpose Entities, of SPE’s). Dochterondernemingen en SPE’s zijn entiteiten waarin Dexia Bank rechtstreeks of onrechtstreeks zeggenschap uitoefent over het financieel en het operationeel beleid. Dochterondernemingen worden geconsolideerd vanaf de datum waarop de feitelijke zeggenschap aan Dexia Bank wordt overgedragen en niet langer geconsolideerd vanaf de datum waarop de controle van Dexia Bank stopt. Intragroep transacties en -saldi, niet-gerealiseerde winsten en verliezen op transacties tussen ondernemingen van Dexia Bank werden geëlimineerd. Intragroepsverliezen kunnen een aanwijzing vormen voor een bijzondere waardevermindering die in de geconsolideerde jaarrekening moet worden geboekt. Waar nodig zijn de waarderingsregels van de dochterondernemingen gewijzigd teneinde consistentie met deze van Dexia Bank te verzekeren. Het eigen vermogen en het nettoresultaat die toegewezen kunnen worden aan minderheidsbelangen, worden afzonderlijk
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
Een joint venture is een contractuele afspraak waarbij twee of meer partijen een economische activiteit aangaan waarover zij gezamenlijk zeggenschap hebben. Joint ventures worden boekhoudkundig verwerkt volgens de methode van de proportionele consolidatie. In de jaarrekening worden joint ventures geïntegreerd doordat hun aandeel in de activa, verplichtingen, opbrengsten en kosten rubriek per rubriek wordt gecom bineerd. De verwerkingswijze die wordt toegepast bij de consolidatie van dochterondernemingen wordt eveneens toegepast bij de consolidatie van intragroep-transacties. Waar nodig zijn de waarderingsregels van de belangen in joint ventures gewijzigd teneinde consistentie met deze van Dexia Bank te verzekeren.
Bij consolidatie worden de resultatenrekening en de kasstroomoverzichten van buitenlandse entiteiten waarvan de functionele valuta verschilt van de presentatievaluta van Dexia Bank, omgerekend in de presentatievaluta van Dexia Bank (EUR) tegen de gemiddelde wisselkoersen over het jaar of de periode, en worden hun activa en verplichtingen omgerekend tegen de respectieve wisselkoersen die golden aan het einde van het jaar of kwartaal. Koersverschillen die ontstaan uit de omrekening van de nettoinvestering in buitenlandse dochterondernemingen en ge associeerde deelnemingen en van ontleningen en andere valuta-instrumenten die als afdekkingen van dergelijke investeringen zijn aangewezen, worden geboekt als een gecumuleerd omrekeningsverschil binnen het eigen vermogen. Wanneer een buitenlandse entiteit wordt afgestoten, worden dergelijke valutakoersverschillen in de resultatenrekening geboekt als deel van de winst of het verlies op de verkoop.
3.3. Geassocieerde deelnemingen Investeringen in geassocieerde deelnemingen worden boekhoudkundig verwerkt volgens de vermogensmutatiemethode. Geassocieerde deelnemingen zijn investeringen waarin Dexia Bank een invloed van betekenis heeft, maar waarover het geen zeggenschap uitoefent. Dit is gewoonlijk het geval wanneer Dexia Bank tussen 20 % en 50 % van de stemrechten bezit. De participatie in het nettoresultaat van het boekjaar wordt geboekt als opbrengsten uit geassocieerde deelnemingen en de investering wordt in de balans geboekt voor een bedrag dat het aandeel in de nettoactiva, inclusief netto goodwill weerspiegelt. Niet-gerealiseerde winsten uit transacties tussen Dexia Bank en zijn volgens de vermogensmutatiemethode verwerkte investeringen worden geëlimineerd ten belope van Dexia Bank’s belang in de deelneming. Niet-gerealiseerde verliezen worden eveneens geëlimineerd, tenzij uit de transactie een bijzondere waardevermindering van het overgedragen actief blijkt. De boekhoudkundige verwerking van verliezen van ondernemingen verwerkt volgens de vermogensmutatiemethode wordt beëindigd wanneer de boekwaarde van de investering herleid is tot nul, tenzij Dexia Bank verplichtingen heeft aangegaan met betrekking tot de betreffende deelnemingen. Waar nodig zijn de waarderingsregels van de geassocieerde deelnemingen gewijzigd teneinde consistentie met deze van Dexia Bank te verzekeren.
4. Saldering van financiële activa en financiële verplichtingen Financiële activa en financiële verplichtingen worden ge compenseerd (en bijgevolg wordt enkel het nettobedrag ge rapporteerd) wanneer Dexia Bank een wettelijk afdwingbaar compensatierecht heeft en wanneer het de intentie heeft tot hetzij een nettovereffening, hetzij het actief en de verplichting tegelijkertijd te gelde maken.
5. Omrekening van vreemde valuta en transacties in vreemde valuta De bedragen in de geconsolideerde jaarrekening zijn uitgedrukt in EUR, de valuta vermeld in de statuten van Dexia Bank.
Goodwill en aanpassingen naar de reële waarde die voortvloeien uit de overname van een buitenlandse entiteit, worden behandeld als activa en verplichtingen van de buitenlandse entiteit en worden omgerekend tegen de slotkoers.
Beheersverslag
3.2. Belangen in joint ventures
5.1. Omrekening van vreemde munten
5.2. Transacties in vreemde munten Voor individuele entiteiten van Dexia Bank worden transacties in vreemde munten boekhoudkundig verwerkt aan de hand van een benaderende wisselkoers die geldt op de transactiedatum. Aan het einde van het jaar uitstaande saldi in vreemde valuta worden omgerekend tegen de wisselkoersen die gelden aan het einde van het jaar voor monetaire rubrieken en nietmonetaire rubrieken die tegen reële waarde worden geboekt. Voor niet-monetaire rubrieken die tegen kostprijs worden geboekt, worden historische koersen gebruikt. De hieruit voortvloeiende valutakoersverschillen van monetaire rubrieken worden in de geconsolideerde resultatenrekening geboekt; voor niet-monetaire rubrieken die tegen reële waarde worden geboekt, volgen de valutakoersverschillen dezelfde boekhoudkundige verwerkingswijze als voor aanpassingen naar de reële waarde.
6. Boekhoudkundige verwerking op basis van de transactiedatum en de afwikkelings datum Alle volgens standaardmarktconventies afgewikkelde aankoopof verkoopverrichtingen van financiële instrumenten worden opgenomen of niet langer opgenomen op de afwikkelings datum, d.i. de datum van de levering aan of door Dexia Bank. Voor handelsdoeleinden aangehouden financiële instrumenten worden evenwel op de transactiedatum geboekt en niet langer opgenomen. Voor financiële activa en verplichtingen die bij de eerste opname worden gewaardeerd tegen reële waarde, erkent Dexia Bank vanaf de transactiedatum alle niet-gerealiseerde meer- of minderwaarden die voortvloeien uit de herwaardering. Die niet-gerealiseerde meer- en minderwaarden worden in de resultatenrekening geboekt, tenzij de transacties werden toegewezen aan kasstroomafdekkingsrelaties of verband houden met een voor verkoop beschikbaar actief.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 63
Geconsolideerde jaarrekening
vermeld, respectievelijk in de balans en in de resultaten rekening.
Vennootschappelijke jaarrekening
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
7. Gerealiseerde meer- en minderwaarden op de verkoop van financiële activa Voor financiële activa die niet via de resultatenrekening worden geherwaardeerd, is de gerealiseerde meer- of minderwaarde bij vervreemding het verschil tussen de ontvangen opbrengst (na aftrek van transactiekosten) en de kostprijs of geamortiseerde kostprijs van de investering.
●●
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
8. Bijzondere waardeverminderingen op financiële activa Dexia Bank boekt bijzondere waardeverminderingen wanneer er objectief bewijs bestaat dat er op een financieel actief of een geheel van financiële waarden een waardevermindering werd geboekt, conform IAS 39 § 58-70. De waardeverminderingen zijn de best mogelijke ramingen door het management van de verliezen op elke balansdatum. Een rentedragend financieel actief heeft een bijzondere waarde vermindering ondergaan als zijn boekwaarde groter is dan zijn geschatte realiseerbare waarde. Het bedrag van de bijzondere waardevermindering voor activa die tegen geamortiseerde kostprijs worden geboekt, wordt berekend als het verschil tussen de boekwaarde van het actief en de contante waarde van verwachte toekomstige kasstromen gedisconteerd tegen de oorspronkelijke effectieve rente van het financieel instrument of de huidige effectieve rentevoet die contractueel bepaald is voor niet-vastrentende instrumenten. De realiseerbare waarde van een instrument dat tegen reële waarde wordt gewaardeerd is de contante waarde van de verwachte toekomstige kasstromen die worden gedisconteerd tegen de actuele marktrente voor een soortgelijk financieel actief. De buitenbalansrisico’s zoals kredietsubstituten (bijvoorbeeld waarborgen en standby kredietbrieven) en kredietverbintenissen worden doorgaans omgezet in balansrubrieken wanneer ze het voorwerp zijn van een call. Toch kunnen er omstandigheden zijn, zoals onzekerheid over de tegenpartij, waardoor het buitenbalansrisico onderhevig is aan een waardecorrectie. Verplichtingen in het kader van kredietverbintenissen worden in waarde verminderd als de kredietwaardigheid van de klant dermate verslechterd is dat de terugbetaling van de lening en bijbehorende interesten twijfelachtig is.
8.1. Financiële activa opgenomen in rubriek Leningen en voorschotten aan kredietinstellingen en Leningen en voorschotten aan klanten Bijzondere waardeverminderingen worden geboekt op activa opgenomen in de rubriek “Leningen en voorschotten aan kredietinstellingen” en “Leningen en voorschotten aan klanten”, en wel als volgt: ●●
Specifieke waardeverminderingen – Het bedrag van de waardevermindering voor specifiek geïdentificeerde activa is het verschil tussen de boekwaarde en de realiseerbare waarde, zijnde de contante waarde van de verwachte kasstromen, inclusief de realiseerbare waarde van waar borgen en zekerheden, die wordt gedisconteerd op basis van de effectieve rentevoet op het moment waarop de waardevermindering zich voordoet of de effectieve rentevoet op datum van herclassificatie voor geherclassificeerde activa. Activa met kleine saldi (inclusief leningen aan
64 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
●●
particulieren) met vergelijkbare risicokenmerken worden in die waardering doorgaans samengevoegd. Als een actief onderhevig is aan een waardecorrectie, wordt een specifiek waardeverlies geboekt en wordt het onderliggende actief niet langer opgenomen in de portefeuille waarop een collectieve waardevermindering wordt berekend. Collectieve waardeverminderingen – Bijzondere waarde verminderingen omvatten opgelopen verliezen waarbij er geen specifieke waardevermindering is, maar wel een objectief bewijs bestaat dat er mogelijk verliezen zijn in segmenten van de portefeuille of andere met verstrekte leningen verband houdende verbintenissen op de balansdatum. Deze werden geraamd op basis van in het verleden vastgestelde patronen van verliezen in elk segment, de aan de kredietnemers toegekende kredietratings en het huidig economisch klimaat waarin de kredietnemers actief zijn. Daartoe ontwikkelt Dexia Bank kredietrisicomodellen op basis van een benadering die toepasselijke “default probability” (kans dat een tegenpartij in gebreke blijft) en informatie over de “loss given default” (de omvang van het verlies als de tegenpartij in gebreke blijft) combineert en die onderworpen zijn aan een geregelde back-testing en die gebaseerd zijn op de gegevens en de risicomodellen van Bazel II. In het licht van de huidige marktvoorwaarden heeft Dexia Bank zijn methode aangepast om de impact van de financiële crisis op de ratings en de verwachte verliezen duidelijker tot uiting te laten komen. Landenrisicocomponent – Opgenomen in specifieke en collectieve waardeverminderingen.
Wanneer het management oordeelt dat een actief oninbaar is, wordt het afgeschreven tegen de daarmee verband houdende waardevermindering. Later geïnde bedragen worden geboekt in de resultatenrekening onder de rubriek “Bijzondere waardeverminderingen op leningen en voorzieningen voor krediet verbintenissen”. Als het bedrag van de waardevermindering daarna afneemt als gevolg van een gebeurtenis die zich voordoet na de afboeking van de oorspronkelijke waardevermindering, wordt de terugname van de waardevermindering gecrediteerd in de rubriek “Bijzondere waardeverminderingen op leningen en voorzieningen voor kredietverbintenissen”.
8.2. Voor verkoop beschikbare financiële activa Voor verkoop beschikbare financiële activa zijn alleen onderworpen aan de specifieke waardeverminderingen. Voor verkoop beschikbare beursgenoteerde aandelen worden tegen hun reële waarde gewaardeerd via “Niet in resultatenrekening opgenomen winsten en verliezen”, of, in het geval van een waardevermindering, in de resultatenrekening. Dexia Bank analyseert alle aandelen waarvan de beurskoers met meer dan 25 % is gedaald ten opzichte van de aanschaffingsprijs of wanneer door het management een risico wordt vastgesteld, en neemt de beslissing om over te gaan tot een waardevermindering en na te gaan of er overeenkomstig IAS 39 een objectief bewijs voor de waardevermindering is. Een belangrijke of langdurige daling van de reële waarde tot onder de kostprijs vormt ook een objectieve aanwijzing voor een waardevermindering. Waardeverminderingen op aandelen kunnen niet in de resultatenrekening worden teruggeboekt wanneer de beurskoersen later herstellen. Terugname van waardeverminderingen op schuldeffecten worden geval per geval behandeld, rekening houdend met de standaard.
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
Wanneer voor verkoop beschikbare financiële activa een waardevermindering hebben ondergaan, worden de definitieve afboekingen in de resultatenrekening opgenomen als “Nettoresultaat uit investeringen”. We verwijzen eveneens naar de sectie “Kredietrisico” voor meer informatie over de manier waarop Dexia Bank het kredietrisico opvolgt.
11. Verzekerings- en herverzekeringsactiviteiten 11.1. Verzekeringen Dexia Bank is voornamelijk actief in bankproducten. Sommige verzekeringsproducten die verkocht worden door verzekeringsmaatschappijen werden beschouwd als financiële instrumenten, aangezien zij niet voldoen aan de vereisten van verzekeringsproducten volgens IFRS 4.
De gelopen rente wordt in de balans gerapporteerd op dezelf de rubriek als het daarmee verband houdende financieel actief of de daarmee verband houdende financiële verplichting. Nadat een financieel rentedragend actief is afgeschreven tot zijn geschatte realiseerbare waarde, worden renteopbrengsten geboekt tegen de rentevoet op basis waarvan de toekomstige kasstromen zijn gedisconteerd voor het bepalen van de realiseer bare waarde.
10. Honoraria en provisie-opbrengsten en -kosten Provisies en honoraria worden geboekt in overeenstemming met IAS 18. Conform deze norm wordt het merendeel van de provisies die voortvloeien uit de activiteiten van Dexia Bank, geboekt volgens het toerekeningsbeginsel over de looptijd van de onderliggende transactie. Belangrijke items, zoals commissies en honoraria die voortvloeien uit het onderhandelen of het deelnemen aan het onderhandelen over een transactie voor een derde (bv. de negociatie voor het verwerven van leningen, aandelen of andere effecten of de aankoop of verkoop van bedrijven), worden geboekt op basis van het stadium van voltooiing van de onderliggende transactie of wanneer de onderliggende transactie is voltooid.
Een contract kan aanvangen als een beleggingscontract en evolueren naar een verzekeringscontract als er mettertijd voldoende verzekeringscomponenten bijkomen. De ontvangen en betaalde bedragen met betrekking tot ver zekeringsproducten (inclusief vorderingen niet-Leven) worden respectievelijk geboekt onder “premies en technische ontvang sten of technische kosten van verzekeringsactiviteiten”, terwijl verliezen en de wijzigingen van de voorzieningen voor de activiteiten op het vlak van credit enhancement, die vergeleken kunnen worden met bancaire activiteiten, worden geboekt onder “Bijzondere waardevermindering op kredieten en voorziening voor kredietverbintenissen”. Alle andere rubrieken die ontstaan uit verzekeringsactiviteiten worden volgens hun aard in de balans opgenomen, behalve de technische voorzieningen, die onder een afzonderlijke lijn worden vermeld. De verzekeringsactiviteiten van Dexia Bank worden voornamelijk uitgeoefend door Dexia Insurance Services (DIS) voor producten Leven en niet-Leven.
11.1.1. Activiteiten van DIS: Leven en niet-Leven. Voor vermogensbeheeractiviteiten bestaan de opbrengsten voornamelijk uit beheers- en administratievergoedingen voor beveks en beleggingsfondsen. Opbrengsten uit vermogens beheer worden geboekt als zijnde verdiend wanneer de dienst wordt verstrekt. Prestatievergoedingen worden geboekt wanneer ze definitief zijn verworven, m.a.w. wanneer alle onderliggende voorwaarden zijn vervuld.
De verzekeringsproducten van DIS worden geboekt volgens de lokale boekhoudnormen. Deze groep bestaat vooral uit Belgische entiteiten, waarvoor de Belgische boekhoudnormen (KB van 17 november 1994) van toepassing zijn indien ze als dusdanig beschreven zijn krachtens IFRS 4. Voorzieningen voor catastrofes en egalisaties werden echter teruggeboekt. De portefeuille levensverzekeringen omvat:
Vergoedingen voor de beschikbaarstelling van kredieten worden als deel van de effectieve rentevoet geboekt als het krediet wordt toegekend, en worden als opbrengsten geboekt bij het aflopen als geen krediet wordt toegekend.
●●
●●
verzekeringscontracten, inclusief herverzekeringscontracten en de aanvaarde herverzekeringsverdragen met uitzondering van de eigen zogenoemde “toegezegd-pensioenregeling”; financiële instrumenten die worden uitgegeven met een discretionaire winstdeelneming (DPF);
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 65
Geconsolideerde jaarrekening
Transactiekosten zijn extra kosten die direct zijn toe te rekenen aan de verwerving van een financieel actief of verplichting, en die worden opgenomen bij de berekening van de effectieve rente. Extra kosten zijn kosten die niet zouden zijn gemaakt indien de entiteit het financieel instrument niet had verworven.
IFRS 4 laat ondernemingen toe om verzekeringscontracten te boeken onder de lokale boekhoudnormen als zij als dusdanig onder IFRS 4 kunnen bestempeld zijn. Daarom heeft Dexia Bank dan ook geopteerd om de lokale grondslagen van financiële verslaggeving toe te passen voor het waarderen van de technische voorzieningen van de contracten die onder IFRS 4 vallen en de beleggingsovereenkomsten met zogenoemde Discretionary Participation Features (discretionaire-winstdelingselement). Een contract dat aan de voorwaarden van een verzekeringscontract voldoet, blijft een verzekeringscontract tot alle rechten en plichten ophouden te bestaan of vervallen. Een verzekeringscontract is een contract waarbij de ene partij (verzekeraar) aanvaardt om belangrijke verzekeringsrisico’s van een andere partij (polishouder) te compenseren indien een specifieke maar onzekere toekomstige gebeurtenis (verzekerde gebeurtenis) negatieve gevolgen heeft voor de polishouder.
Vennootschappelijke jaarrekening
Renteopbrengsten en -kosten worden voor alle rentedragende instrumenten in de resultatenrekening geboekt volgens het toerekeningsbeginsel met behulp van de effectieve rente methode gebaseerd op de werkelijke aankoopprijs (inclusief transactiekosten).
Beheersverslag
9. Renteopbrengsten en -kosten
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
●●
unit-linked contracten die stellen dat de polishouder op elk ogenblik gratis kan overstappen naar een beleggingsproduct met een gewaarborgde rente en een mogelijke winstdeelneming.
11.1.2. Classificatie De classificatie gebeurt polis per polis, terwijl ze voor de groepsverzekeringen gebeurt op het niveau van de werkgever.
Dexia Bank heeft besloten om de zogenaamde “shadow accounting” toe te passen indien overeenkomstig de wettelijke en/of contractuele voorwaarden de realisatie van de winsten op de activa van de verzekeraar een directe invloed heeft op de waardering van sommige of alle verzekeringscontracten en investeringscontracten met een discretionaire winstdeling (DPF).
11.1.4. “Shadow loss”-aanpassing De levensverzekeringsproducten worden op basis van de Belgische GAAP in onderstaande categorieën ondergebracht:
Beheersverslag
●●
●●
●●
●●
●● ●●
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
●●
Type 1: tak 21: gewaarborgde verzekeringsproducten met of zonder winstdeling; Type 2: tak 21: beleggingsproducten met winstdeel neming; Type 3: tak 21: beleggingsproducten zonder winstdeel neming; Type 4: tak 23: beleggingsproducten met risico – Unit Linked (UL)-producten; Type 5: tak 23: beleggingsproducten zonder risico; Type 6: tak 23: beleggingsproducten die kunnen worden omgezet in een tak 21-beleggingsproduct met een risico (klasse 23); Type 7: tak 23: beleggingsproducten die kunnen worden omgezet in een tak 21-beleggingsproduct met winstdeelneming.
Om de noodzaak van een “shadow loss”-aanpassing te bepalen, bepaalt Dexia Bank of aanvullende verplichtingen vereist zijn, rekening houdend met de huidige marktconforme investeringsopbrengsten in plaats van de verwachte opbrengsten op activa. Indien de vereiste verplichtingen hoger zijn dan de totale verplichtingen, zal dit tekort de niet-verwezenlijkte winsten, opgenomen in het eigen vermogen, verminderen en de verplichtingen verhogen via een “shadow premium deficiency adjustment”. Bijgevolg wordt de toereikendheidstest van de verplichtingen (zie Liability Adequacy Test) toegepast na alle “shadow loss”aanpassingen indien deze voorkomen. Indien er onvoldoende niet verwezenlijkte kapitaalwinsten aanwezig zijn in het eigen vermogen om deze “shadow loss”-aanpassing te kunnen dragen, wordt de aanvullende verhoging van de verplichtingen geboekt ten laste van de resultatenrekening.
11.1.5. Discretionaire winstdeelneming (DPF) De portefeuille van niet-levensverzekeringen omvat enkel verzekeringscontracten met een significant verzekeringsrisico. Verzekeringscontracten gewaardeerd in overeenstemming met IFRS 4 - fase 1 De regels voor deposit accounting gelden voor financiële instrumenten zonder discretionaire winstdeling (Type 3). Via deposit accounting wordt dit deel van de premies net als de resulterende boeking van de verplichting niet opgenomen via de resultatenrekening. De verplichtingen zelf worden niet in de technische reserves vermeld maar onder de financiële schulden als deposito. Bijbehorende beheerskosten en commissie lonen worden onmiddellijk in de winst- en verliesrekening opgenomen. Uitkeringen worden niet opgenomen in de winsten verliesrekening maar resulteren in een afboeking van de verplichting. Financiële instrumenten met discretionaire winstdeling (Type 2) worden gewaardeerd als verzekeringscontracten zoals de contracten van Type 1 en geboekt volgens de regels van toepassing in lokale boekhoudnormen. Het depositocomponent wordt dus niet afgesplitst van het verzekeringselement.
11.1.3. Shadow accounting Het is verzekeraars toegestaan, maar zij zijn daartoe niet verplicht, om hun grondslagen voor financiële verslaggeving zodanig te wijzigen dat de invloed van een opgenomen maar ongerealiseerde winst of ongerealiseerd verlies op deze waarde ringen dezelfde is als die van een gerealiseerde winst of een gerealiseerd verlies. De hiermee verband houdende aanpassing van de verzekeringsverplichting (of geactiveerde acquisitie kosten of immateriële activa) dient in het eigen vermogen te worden opgenomen als, en alleen als, de ongerealiseerde winsten of verliezen direct in het eigen vermogen worden verwerkt.
66 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Discretionaire winstdeelneming is een contractueel recht voor het ontvangen van aanvullende voordelen bovenop een gewaarborgd rendement: ●●
●●
●●
die een aanzienlijk aandeel kunnen zijn van de totale contractuele voordelen; waarvan het bedrag of de timing contractueel aan het goeddunken van de emittent wordt overgelaten; en die contractueel gebaseerd zijn op: ■■ de prestatie van een welbepaalde pool van contracten of van een specifiek type contract; ■■ de gerealiseerde en/of niet-gerealiseerde beleggings returns van een specifieke pool van activa die in het bezit zijn van de emittent; of ■■ de winst of het verlies van de onderneming, het fonds of een andere entiteit die het contract uitgeeft.
Alle niet-gerealiseerde winst en verlies van beleggingen die dienen als dekking van verzekerings- en beleggingscontracten met DPF worden, naar verhouding tot het aandeel dat verband houdt met de verzekerings- en beleggingscontracten met een discretionair-winstdelingselement, in een aparte rubriek van het eigen vermogen ondergebracht. De proportionele berekening gebeurt op basis van de technische reserves en door een afzonderlijk beheer van de activa.
11.1.6. Verzekeringscontracten met een depositocomponent (splitsing) Alle unit-linked producten die zowel een verzekeringselement als een depositocomponent bevatten, worden gesplitst (Type 4 & 6). Op het gedeelte met een verzekeringselement worden de regels voor verzekeringscontracten toegepast (IFRS 4 zoals voor Type 1). Op het gedeelte met een depositocomponent worden de regels van de financiële instrumenten toegepast (IAS 39). Dit wil zeggen dat verplichtingen en beleggingen aan reële waarde
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
De unit-linked producten die kunnen worden omgezet in een gewaarborgd beleggingsproduct van tak 21 met winstdeel neming ( type 7) worden geclassificeerd als een financieel instrument met discretionnaire winstdeling (zoals type 2) en worden niet gesplitst.
11.1.7. In contracten besloten derivaten IAS 39 geldt voor de derivaten besloten in een verzekeringscontract, behalve wanneer het derivaat zelf een verzekeringscontract is. De vereisten voor verzekeringscontracten met DPF gelden ook voor financiële instrumenten met DPF-elementen. Bij wijze van uitzondering op de vereiste van IAS 39, moet Dexia Bank de optie van de houder van een polis om een verzekeringscontract voor een vast bedrag (of voor een bedrag dat op een vast bedrag en een rentevoet is gebaseerd) af te kopen, niet apart boeken en tegen de reële waarde waarderen, ook niet als de uitoefenprijs verschilt van het verwachte bedrag van de verzekeringsverplichting. De vereiste van IAS 39 is evenwel van toepassing op een putoptie of een cash-afkoopoptie die is opgenomen in een verzekeringscontract, indien de afkoopsom varieert op basis van de wijziging van een financiële variabele (zoals een aandelenkoers of bulkgoedprijs of -index), of op basis van een niet-financiële variabele die niet specifiek is voor een partij van het contract.
11.1.8. DPF in financiële instrumenten Als de emittent een element geheel of gedeeltelijk opneemt als een aparte eigen-vermogenscomponent, mag de verplichting die voor het hele contract geboekt wordt niet lager liggen dan het bedrag dat zou voortvloeien uit de toepassing van IAS 39 op het gewaarborgde element. Dexia Bank gaat op elke balansdatum na of voldaan is aan deze minimumvereiste, en zo niet worden de overeenkomstige verplichtingen verhoudingsgewijs aangepast.
11.1.9. Toereikendheidstest van de verplichtingen (Liability Adequacy Test) Een verzekeraar past een toereikendheidstest toe op zijn verzekeringsproducten en investeringsproducten met discre tionaire winstdeling. Dexia Bank beoordeelt op elke verslag datum of de geboekte verzekeringsverplichtingen toereikend zijn, waarbij gebruik wordt gemaakt van actuele schattingen van toekomstige kasstromen uit hoofde van zijn verzekeringscontracten. Als uit die schatting (op basis van de afzonderlijke verzekeringsportefeuilles Leven en niet-Leven) blijkt dat het boekhoudkundig
●●
●●
●●
●●
●●
●●
premies: inventaris geïnde premies plus inventaris contractueel voorziene premies; rente voor de actualisering van de kasstromen: rendementen van de activa die dienen als dekking van verzekerings verplichtingen; sterftetabel: ervaringstabel van het land (Assuralia voor België); kosten: berekening gebaseerd op de laatst herziene tariefkosten en de geboekte kosten; tariefkosten houden rekening met de inventaristoeslagen, de commerciële toeslagen en met vaste bedragen; reëel toegewezen kosten houden rekening met de beheerskosten, de kosten voor het verwerken van de schadegevallen en commissies. Deze kosten worden aangegeven per productengroep en worden geïndexeerd. Op basis van verjaring, overlijdens en afloop ligt de jaarlijkse delta tussen de kosten die zijn vermeld in het tarief en de reële toegewezen kosten. De bekomen verschillen worden dan geactualiseerd overeenkomstig de rentevoet van de toereikendheidstest van de verplichtingen (LAT-rate).
Voor niet-Leven gaat de LAT na of de premies en de voorzie ningen voor schadegevallen volstaan om de geopende schadedossiers en/of de schadegevallen die zich binnen de contractuele looptijd van de contracten zullen voordoen, definitief af te handelen. Alle producten worden onderworpen aan een LAT. De test bestaat uit twee delen. Tijdens het eerste deel van de test gaat Dexia Bank na of de aangelegde reserves voor de reeds geopende schadedossiers volstaan, en in een tweede deel maakt Dexia Bank een raming van de vermoedelijke verliezen voor de verzekeringsportefeuilles en onderzoekt of de premiereserves voldoende zijn. Met betrekking tot de reserves voor de reeds geopende schade gevallen, doet DIS aanvullende berekeningen op basis van ramingen voor de kosten van de afhandeling van de schade gevallen. Voor een evaluatie van het verliespercentage voor de verzekeringsportefeuille, volgt DIS een redenering die uitgaat van percentages (gemiddeld verliespercentage van de voorbije 5 jaar en administratieve kosten van het voorbije jaar).
11.1.10. Technische voorzieningen De voorziening voor niet-verdiende premies De voorziening voor niet-verdiende premies wordt berekend volgens de prorata temporis methode voor elke overeenkomst afzonderlijk op basis van de nettopremie. In de aangenomen herverzekering worden de reserves aan gelegd op basis van de gegevens overgemaakt door de cederende maatschappijen.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 67
Beheersverslag
Beheerskosten en commissielonen worden onmiddellijk in de winst- en verliesrekening opgenomen. Uitkeringen worden niet opgenomen in de winst- en verliesrekening maar resulteren in een afboeking van de verplichting.
Voor levensverzekeringen maakt de LAT (toereikendheidstest van de verplichtingen) gebruik van de volgende parameters (gebaseerd op het KB van 14 november 2003 met betrekking tot de activiteit Leven):
Geconsolideerde jaarrekening
Bij koersschommelingen van de unit-linked beleggingen wordt zowel de schommeling van het actief als de resulterende schommeling van de verplichting onmiddellijk opgenomen in de winst- en verliesrekening (at fair value through profit and loss).
bedrag van zijn verzekeringsverplichting (min de daaraan gekoppelde uitgestelde acquisitiekosten en immateriële activa) niet volstaat in het licht van de geraamde toekomstige kasstromen, dan moet het volledige tekort worden opgenomen in de resultatenrekening.
Vennootschappelijke jaarrekening
worden weergeven in de balans. Die reële waarde wordt bepaald door het aantal eenheden te vermenigvuldigen met de waarde van de eenheid die gebaseerd is op de reële waarde van de onderliggende beleggingen.
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
De voorziening voor niet-verdiende premies voor de activiteit Leven wordt opgenomen onder de voorziening voor verzekering Leven.
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
De voorziening voor verzekering Leven Deze voorziening wordt met uitzondering van de tak 23 (unitlinked) producten berekend volgens de geldende actuariële principes waarbij rekening gehouden wordt met de voorziening voor niet-verdiende premies, de vergrijzingvoorziening, en andere. In principe wordt deze voorziening voor elke verzekeringsovereenkomst afzonderlijk berekend.
Voor schadegevallen “claims incurred but not enough reserved” (IBNER) op de balansdatum wordt er een voorziening aangelegd als de procedures aantonen dat de andere schadevoorzieningen ontoereikend zijn voor de toekomstige verplichtingen. Waar passend, wordt op voorzichtige basis een voorziening aangelegd voor mogelijke verplichtingen uit al bestaande schade dossiers. Er wordt een voorziening voor interne schaderegelingskosten berekend waarvan het toegepaste percentage wordt bepaald op basis van in het verleden opgedane ervaringen.
De voorziening voor verzekering Leven wordt berekend, rekening houdend met de wettelijke grenzen en de modaliteiten betreffende de levensverzekeringsactiviteit.
Verder worden op basis van wettelijke bepalingen ook aan vullende voorzieningen aangelegd, zoals voor arbeidson gevallen.
Daarbij geldt het volgende:
De voorziening voor winstdeling en ristorno’s In deze rubriek wordt de voorziening opgenomen die betrekking heeft op de verdeelde maar nog niet toegekende winstdeling bij het afsluiten van het boekjaar.
Waardering volgens de prospectieve methode: deze methode wordt toegepast voor de voorzieningen van klassieke tak 21-verzekeringen en de moderne tak 21-verzekeringen met gegarandeerde rente op toekomstige premies. De berekening is gesteund op de technische bepalingen van de contracten.
De deelneming in de winst wordt toegekend volgens de modaliteiten vastgelegd in het winstdelingsplan, neergelegd bij de officiële toezichthouder.
Waardering volgens de retrospectieve methode: deze methode wordt toegepast voor de voorzieningen van de moderne tak 21-verzekeringen. De berekening is gesteund op de technische bepalingen van de contracten, zij het dan zonder rekening te houden met toekomstige stortingen.
11.2. Herverzekering
Als aanvulling bij de bovenstaande regels wordt er conform de wettelijke lokale bepalingen een aanvullende voorziening aangelegd ten behoeve van het lage renterisico.
Op een herverzekeringsactief is een bijzondere waardevermindering erkend als:
De herverzekeringscontracten van Dexia Bank met derden die voldoende verzekeringsrisico’s bevatten om opgenomen te worden als een verzekeringscontract, blijven geboekt conform de lokale boekhoudnormen.
●●
Vennootschappelijke jaarrekening
Voor de aangenomen zaken wordt voor elke overeenkomst afzonderlijk een voorziening aangelegd op basis van de door de cedent meegedeelde informatie. De voorziening voor te betalen schade Het bedrag van de voorziening voor te betalen schade in de rechtstreekse zaken van de activiteiten Leven is gelijk aan de aan de begunstigden verschuldigde som, vermeerderd met de beheerskosten van de schadegevallen. Voor de aangegeven schadegevallen wordt de voorziening voor te betalen schade in de rechtstreekse zaken van de activiteiten niet-Leven berekend dossier per dossier, inclusief de toekomstige regelingskosten of als afzonderlijke reserve voor een geheel van dossiers. Wanneer een schadevergoeding in de vorm van periodieke betalingen dient te geschieden, worden de daartoe te reserveren bedragen op basis van erkende actuariële methoden berekend. Voor schadegevallen “claims incurred but not reported” (IBNR) op de balansdatum wordt een voorziening aangelegd. Bij de berekening wordt rekening gehouden met de in het verleden opgedane ervaring wat het aantal en het bedrag van de na balansdatum aangemelde schadegevallen betreft. Voor buitengewone gebeurtenissen wordt de IBNR-voorziening verhoogd met extra bedragen.
68 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
●●
er objectieve bewijzen bestaan, ten gevolge van een gebeurtenis die zich voordeed na de aanvankelijke erkenning van het herverzekeringsactief, dat de overdrager waarschijnlijk niet alle hem contractueel verschuldigde bedragen zal ontvangen; en de gebeurtenis een betrouwbare meetbare impact heeft op de bedragen die de overdrager wel nog zal ontvangen van de herverzekeraar.
Voor het meten van de solvabiliteit van de herverzekeraar verwijst Dexia Bank naar zijn kredietrating en naar de regels betreffende waardevermindering.
12. Vergoeding van het net Deze rubriek bevat de commissies die werden betaald aan tussenpersonen die een exclusief verkoopmandaat hebben afgesloten voor het aanbrengen van transacties met klanten.
13. Leningen en voorschotten aan krediet instellingen en aan klanten Leningen die als “leningen en voorschotten” zijn ingedeeld, zijn deze die niet opgenomen worden als aangehouden voor handelsdoeleinden, bij eerste opname aangemerkt als gewaardeerd tegen reële waarde met verwerking van de waarde veranderingen in resultatenrekening en voor verkoop beschikbare financiële activa. Deze leningen worden geboekt tegen de geamortiseerde kostprijs, met name het bedrag van de uitstaande hoofdsom en na aftrek van eventuele uitgestelde
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
Voor handelsdoeleinden aangehouden leningen worden opgenomen onder de rubriek “Voor handelsdoeleinden aan gehouden financiële activa” en worden tegen reële waarde geboekt, waarbij niet-gerealiseerde winsten en verliezen in de resultatenrekening worden opgenomen als “Nettoresultaat uit financiële instrumenten gewaardeerd tegen reële waarde via resultatenrekening”. De renteopbrengsten worden erkend op basis van de effectieve rentemethode en worden opgenomen onder “Renteopbrengsten”. Voor handelsdoeleinden aangehouden effecten zijn effecten die zijn verworven met als doel winst te boeken uit koersschommelingen op korte termijn of uit handelsmarges, of effecten die zijn opgenomen in een portefeuille waarvoor een patroon van winstneming op korte termijn bestaat. Voor handelsdoeleinden aangehouden effecten worden bij de eerste opname geboekt tegen reële waarde en worden daarna tegen de reële waarde geherwaardeerd. Alle daarmee verband houdende gerealiseerde en niet-gerealiseerde winsten en verliezen worden in “Nettoresultaat uit financiële instrumenten gewaardeerd tegen reële waarde via resultatenrekening” opgenomen. De interest die werd ontvangen tijdens de periode dat men de activa voor handelsdoeleinden bezat, wordt geboekt als “Rente opbrengsten”. De ontvangen dividenden worden in de rubriek “Dividenden” opgenomen. Alle aan- en verkoopverrichtingen van voor handelsdoeleinden aangehouden effecten die moeten worden geleverd binnen de voorgeschreven of de door marktconventies vastgelegde termijn (volgens standaardmarktconventies afgewikkelde aan- en verkoopverrichtingen) worden geboekt op de transactiedatum. Andere handelstransacties worden als derivaten behandeld tot ze worden afgewikkeld (zie ook “Boekhoudkundige verwerking op basis van de transactiedatum en de afwikkelingsdatum”).
14.2. Voor handelsdoeleinden aangehouden verplichtingen Voor handelsdoeleinden aangehouden verplichtingen volgen dezelfde boekhoudprincipes als die welke gelden voor leningen en effecten die voor handelsdoeleinden worden aange houden.
14.3. Leningen en effecten gewaardeerd tegen reële waarde via resultatenrekening Leningen en effecten die worden gewaardeerd tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in de resultatenrekening volgen dezelfde boekhoudprincipes als deze die gelden voor leningen en effecten die voor handelsdoeleinden worden aangehouden. Onder “Gewaardeerd tegen reële waarde via resultatenrekening” (fair value option – FVO) kunnen een financieel actief, een
●●
●●
wanneer dergelijke classificatie een inconsistentie in waarde ring of erkenning wegwerkt of aanzienlijk verkleint; wanneer een groep van financiële activa, financiële verplichtingen of beide wordt beheerd en de prestatie ervan wordt gewaardeerd op basis van de reële waarde, en dat in overeenstemming met een gedocumenteerd risicobeheer of beleggingsstrategie; wanneer een instrument een in het contract besloten derivaat bevat dat niet in nauw verband staat met de karakteristieken van het basiscontract.
Het gebruik van de “fair value option” is een keuze binnen de boekhoudprincipes die men moet maken voor het volledig financieel instrument, bij eerste opname ervan en wanneer bepaalde documentatievoorwaarden vervuld zijn. Teneinde volatiliteit in het eigen vermogen en de resultaten te vermijden, zal Dexia Bank de activa en verplichtingen van aan een beleggingsfonds gekoppelde contracten (tak 23) bijgevolg bestempelen als gewaardeerd tegen reële waarde via de resultatenrekening.
14.4. Verplichtingen gewaardeerd tegen reële waarde via resultatenrekening Bovenstaande toelichting bij de “Fair Value Option” geldt ook voor de verplichtingen.
15. Leningen en effecten die voor verkoop beschikbaar zijn en effecten aangehouden tot einde looptijd Het management bepaalt de gepaste classificatie van zijn beleggingen op het moment van de eerste opname. Onder bepaalde voorwaarden kunnen de financiële activa echter worden geherclassificeerd. Genoteerde effecten met een vaste looptijd worden opgenomen als “tot einde looptijd aangehouden effecten” (HTM) wanneer het management zowel de intentie heeft als in staat is om de activa tot het einde van de looptijd aan te houden. Effecten, leningen en vorderingen die bedoeld zijn om voor onbepaalde duur te worden aangehouden, maar die kunnen worden verkocht naar aanleiding van een behoefte aan liquide middelen of naar aanleiding van wijzigingen in rentevoeten, wisselkoersen of aandelenkoersen, worden als “beschikbaar voor verkoop” opgenomen. Effecten, leningen en vorderingen worden bij de eerste opname geboekt tegen de reële waarde plus transactiekosten. De rente wordt op basis van de effectieve rentemethode geboekt binnen “Renteopbrengsten”. Voor verkoop beschikbare financiële activa worden na de eerste opname geherwaardeerd tegen de reële waarde op basis van genoteerde biedkoersen en/of biedkoersen afgeleid van beschikbare marktspreads of bedragen afgeleid van
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 69
Beheersverslag
14.1. Leningen en effecten die voor handelsdoeleinden worden aangehouden
●●
Geconsolideerde jaarrekening
14. Financiële activa of financiële verplichtingen die voor handelsdoeleinden worden aangehouden en financiële activa of financiële verplichtingen gewaardeerd tegen reële waarde via resultatenrekening
financiële verplichting, of een groep van financiële instrumenten door de entiteit geboekt worden als zijnde tegen reële waarde via resultatenrekening, op voorwaarde dat dit leidt tot meer relevante informatie of indien dit de betrouwbaarheid van de interpretatie ten goede komt. De “fair value option” vereenvoudigt de toepassing van IAS 39. Ze wordt gebruikt:
Vennootschappelijke jaarrekening
vergoedingen, materiële directe kosten op leningen, en na aftrek van eventuele niet-afgeschreven premies of kortingen.
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
interne waarderingsmodellen in geval van niet-actieve markten. Niet-gerealiseerde winsten en verliezen die voortvloeien uit wijzigingen in de reële waarde van financiële activa die zijn opgenomen als “voor verkoop beschikbaar”, worden geboekt bij het eigen vermogen. Wanneer effecten worden vervreemd, worden de daarmee verband houdende gecumuleerde aanpassingen in reële waarde in de resultatenrekening opgenomen als “Nettoresultaat op investeringen”.
“Hedge accounting” (boekhoudkundige verwerking van af dekkingstransacties) kan worden gebruikt voor derivaten die als dusdanig bestemd zijn, op voorwaarde dat bepaalde criteria zijn vervuld. De criteria voor de boekhoudkundige verwerking van een derivaat als afdekkingsinstrument omvatten onder andere: ●●
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
Tot einde looptijd aangehouden beleggingen worden geboekt tegen de geamortiseerde kostprijs volgens de effectieve rentemethode, na aftrek van een eventuele waardecorrectie voor waardevermindering.
16. Derivaten Derivaten omvatten doorgaans deviezencontracten, valuta- en rentefutures, rentetermijncontracten, valuta- en renteswaps en (zowel geschreven als gekochte) valuta- en rente-opties. Alle derivaten worden bij de eerste opname in de balans geboekt tegen reële waarde en worden daarna tegen de reële waarde geherwaardeerd. De reële waarde wordt berekend op basis van genoteerde marktprijzen, gedisconteerde kasstroommodellen en waarderingsmodellen, al naargelang het geval. Derivaten worden geboekt als activa wanneer de reële waarde positief is en als verplichtingen wanneer de reële waarde negatief is. Het in deze rubriek van de balans geboekte bedrag omvat de betaalde/ontvangen premies na afschrijvingen, de herwaardering tegen reële waarde en de gelopen rente. De som van deze elementen vertegenwoordigt de “dirty” reële waarde van het derivaat (dus inclusief de gelopen rente). Bepaalde in andere financiële instrumenten besloten derivaten worden als afzonderlijke derivaten behandeld wanneer: ●●
Vennootschappelijke jaarrekening
●●
●●
hun risico’s en economische kenmerken niet nauw verbonden zijn met die van het basiscontract en het hybride contract niet tegen de reële waarde wordt geboekt met verwerking van niet-gerealiseerde meer- en minderwaarden in de resultatenrekening.
●●
het afdekkingsinstrument, de afgedekte positie en de afdekkingsdoelstelling, -strategie en -relatie moeten formeel worden gedocumenteerd voordat “hedge accounting” wordt toegepast; de afdekking moet worden gedocumenteerd, waaruit moet blijken dat ze naar alle verwachting zeer effectief (binnen een bandbreedte van 80 % tot 125 %) zal zijn in het compenseren van veranderingen in de reële waarde of kasstromen die zijn toe te rekenen aan het afgedekte risico in de afgedekte rubriek gedurende de gehele verslagperiode; en de afdekking is effectief bij aanvang en wordt voortdurend beoordeeld.
De entiteiten van Dexia Bank maken gebruik van interne derivaat contracten (“internal hedging”), voornamelijk tot afdekking van hun renterisico. Deze interne contracten worden gecompenseerd met derden. Als de contracten niet met derden kunnen worden gecompenseerd, is niet aan de afdekkings criteria voldaan. Interne derivaatcontracten tussen afzonderlijke afdelingen binnen dezelfde wettelijke entiteit en tussen afzonderlijke entiteiten binnen de geconsolideerde Groep kunnen enkel en alleen in aanmerking komen voor “hedge accounting” in de geconsolideerde jaarrekening als de interne contracten worden gecompenseerd door derivaatcontracten met een partij buiten de geconsolideerde Groep. In dit geval wordt het extern contract beschouwd als het afdekkings instrument. Veranderingen in de reële waarde van derivaten die aangewezen zijn als en in aanmerking komen als reële-waardeafdekkingen en waarvan is aangetoond dat ze zeer effectief zijn met betrekking tot het afgedekte risico, worden in de resultatenrekening geboekt, samen met de overeenkomstige verandering in de reële waarde van de afgedekte activa of verplichtingen die aan dat specifieke afgedekte risico kunnen worden toegerekend.
17. Derivaten als afdekkingsinstrumenten Op de datum waarop een derivaatcontract wordt afgesloten, kan Dexia Bank het derivaat aanwijzen als: ●●
●●
●●
een afdekking van het risico van verandering in de reële waarde van een opgenomen actief of verplichting of van een niet-opgenomen vaststaande toezegging (reële waarde afdekking) of als een afdekking van de mogelijke variabiliteit van kasstromen verbonden met een opgenomen actief, opgenomen verplichting of een zeer waarschijnlijk verwachte transactie (kasstroomafdekking) of als een afdekking van een netto-investering in een buitenlandse entiteit (afdekking van een nettobelegging).
Als een derivaat niet is aangewezen in een afdekkingsrelatie, wordt het geacht een voor handelsdoeleinden aangehouden derivaat te zijn of deel uit te maken van een strategie “fair value option”.
70 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Als de afdekking niet langer voldoet aan de criteria voor “hedge accounting” (reële-waardeafdekkingsmodel), wordt de aan passing van de boekwaarde van een gedekt rentedragend financieel instrument afgeschreven via de resultatenrekening over de periode tot de vervaldatum via een aanpassing van de effectieve rentevoet. Veranderingen in de reële waarde van derivaten die aangewezen zijn als en in aanmerking komen als kasstroomafdekkingen en waarvan is aangetoond dat ze zeer effectief zijn met betrekking tot het afgedekte risico, worden in de dekkingsreserve in het eigen vermogen opgenomen als “niet in de resultatenrekening opgenomen meer- en minderwaarden” (zie “Geconsolideerde staat van de wijzigingen in het eigen vermogen”). Het nieteffectieve deel van de veranderingen in de reële waarde van de derivaten wordt in de resultatenrekening geboekt. Indien de verwachte toekomstige transactie leidt tot de opname van een niet-financieel actief of verplichting, worden de voorheen in het eigen vermogen geactiveerde winsten en verliezen over
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
Dexia Bank heeft besloten om de door de EU bekrachtigde IAS 39 toe te passen omdat die de wijze waarop Dexia Bank zijn activiteiten beheert beter weerspiegelt. Afdekkingsrelaties zijn bedoeld om het renterisico te beperken dat voortkomt uit de geselecteerde categorie van activa of verplichtingen die zijn aangewezen als de in aanmerking komende afgedekte posities. De entiteit voert een globale analyse van het renterisico uit. Deze bestaat uit een beoordeling van de vaste-renterisicopositie, rekening houdend met alle risico’s die voortkomen uit al dan niet in de balans opgenomen rubrieken. Bij deze globale analyse kunnen bepaalde componenten van het risico worden uitgesloten, zoals financiële marktactiviteiten, op voorwaarde dat de risicopositie die uit de uitgesloten activiteiten voortvloeit voor elke individuele activiteit wordt gecontroleerd. De entiteit selecteert activa en/of verplichtingen die moeten worden opgenomen in de afdekking van het renterisico van de portefeuille. De entiteit definieert bij aanvang de af te dekken risicopositie, de duur van de tijdsband en de wijze waarop en de frequentie waarmee ze testen uitvoert. Bij het selecteren van in de portefeuille op te nemen activa en verplichtingen past de entiteit constant dezelfde methode toe. Activa en verplichtingen worden op een cumulatieve basis opgenomen in alle tijdsbanden van de portefeuille. Wanneer ze uit de portefeuille worden verwijderd, moeten ze bijgevolg worden verwijderd uit alle tijdsbanden waarin ze een invloed hadden. De entiteit mag kiezen welke activa en/of verplichtingen ze in de portefeuille wenst onder te brengen, op voorwaarde dat deze in de globale analyse worden opgenomen. Direct opvraagbare deposito’s en spaarrekeningen kunnen in de portefeuille worden opgenomen met een geschatte verwachte vervaldatum en dit op basis van een gedragsstudie. De entiteit kan als af gedekte positie verschillende categorieën van activa of verplichtingen nemen, zoals voor verkoop beschikbare activa of portefeuilles van leningen.
19. Winst of verlies op dag één Het beste bewijs van de reële waarde van een afgeleid product bij de initiële boeking is de transactieprijs (d.i. de reële waarde van de gegeven of gekregen tegenprestatie) behalve als de reële waarde van dat instrument gestaafd wordt door verge lijking met andere waarneembare huidige markttransacties in hetzelfde instrument (d.i. zonder wijziging of herverpakking) of bepaald wordt op basis van een waarderingstechniek waarvan de variabelen enkel gegevens van waarneembare markten omvatten. Het verschil tussen de transactieprijs en de reële waarde op basis van een waarderingstechniek wordt doorgaans een “Winst of verlies dag één” genoemd. Als de reële waarde wordt bepaald door middel van ge valideerde waarderingsmodellen waarvoor alle inputs marktwaarneembaar zijn, boekt Dexia Bank de “winst of verlies dag één” tegen de initiële boekwaarde in de resultatenrekening. Wanneer dergelijk bewijs niet bestaat, wordt de “winst of verlies dag één” uitgesteld en geboekt in de resultatenrekening in die mate dat het voortvloeit uit een verandering in een factor (ook de tijd kan zo een factor zijn) waarmee marktspelers zouden rekening houden bij het bepalen van de prijs. Het nietgeboekt bedrag van de “winst of verlies dag één” wordt af geschreven over de resterende looptijd van de transactie. Als daarna de inputs marktwaarneembaar worden, of wanneer het instrument niet langer wordt opgenomen, wordt het resterend bedrag van de uitgestelde “winst of verlies dag één” volledig opgenomen in de resultatenrekening.
20. Materiële vaste activa Materiële vaste activa omvatten eigendom, installaties, uitrusting en vastgoedbeleggingen. Alle eigendommen, installaties en uitrusting worden opgenomen tegen historische kostprijs na aftrek van de gecumuleerde afschrijvingen en waardeverminderingen. De afschrijvingen worden berekend met behulp van de lineaire afschrijvingsmethode om de kostprijs van dergelijke activa af te schrijven tot hun restwaarde over hun geschatte gebruiksduur. Hierbij wordt uitgegaan van de volgende gebruiksduur:
De afdekkingsinstrumenten zijn een portefeuille van derivaten. Een dergelijke portefeuille kan compenserende posities bevatten. De afdekkingsposten worden geboekt tegen hun reële waarde (inclusief opgelopen rentekosten of -opbrengsten), waarbij aanpassingen worden verwerkt in de resultatenrekening.
●●
●●
gebouwen (inclusief aanschaffingskosten en niet-aftrekbare belastingen): 20 tot 50 jaar; computerapparatuur: 3 tot 6 jaar;
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 71
Beheersverslag
18. Afdekking van het renterisico van een portefeuille
Een op het afgedekte renterisico gebaseerde herwaardering van elementen uitgevoerd tegen geamortiseerde kostprijs wordt in deze regel opgenomen. In geval van afdekking van voor verkoop beschikbare effecten, wordt de herwaardering opgenomen onder de rubriek “Leningen en effecten die voor verkoop beschikbaar zijn”.
Geconsolideerde jaarrekening
Hoewel bepaalde transacties met betrekking tot derivaten effectieve economische afdekking onder risicobeheerposities van Dexia Bank verschaffen, komen ze niet in aanmerking voor “hedge accounting” overeenkomstig de specifieke regels in IFRS en worden ze bijgevolg behandeld als voor handelsdoeleinden aangehouden derivaten, waarbij toename of afname van de reële waarde in de resultatenrekening worden opge nomen.
De beoordeling van de effectiviteit bestaat erin na te gaan of aan de afdekkingsdoelstelling, namelijk de beperking van het renterisico, is voldaan. Inefficiëntie kan alleen voortkomen uit een te grote afdekking als gevolg van het feit dat er zich binnen de categorieën van activa of verplichtingen niet-contractuele gebeurtenissen voordoen.
Vennootschappelijke jaarrekening
gedragen vanuit het eigen vermogen en opgenomen in de eerste waardering van de kostprijs van het actief of de verplichting. In het andere geval worden de in het eigen vermogen uitgestelde bedragen overgedragen naar de resultatenrekening en opgenomen als opbrengsten of lasten in de perioden waarin de afgedekte vaste toezegging of verwachte toekomstige transactie de resultatenrekening beïnvloedt.
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
●●
●●
verbeteringen aan geleasde activa, materieel en meubilair: 2 tot 12 jaar; voertuigen: 2 tot 5 jaar.
Een item van eigendom, installatie en uitrusting kan bestaan uit significante onderdelen met individueel verschillende nuttige levensduren. In dergelijk geval wordt elk onderdeel apart afgeschreven over zijn geraamde nuttige levensduur. Voor de hoofdzetels in gebruik genomen vanaf 2006 werden volgende onderdelen en overeenkomstige afschrijvingsregels vast gelegd.
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
●●
●●
●●
●●
investeringen met betrekking tot de structuur van het gebouw: 50 jaar; investeringen met betrekking tot het dak en de gevel van het gebouw: 30 jaar; investeringen met betrekking tot de technische installaties in het gebouw: 10 tot 20 jaar; investeringen met betrekking tot de roerende goederen en inrichting van het gebouw: 10 tot 20 jaar.
De wisselkoersverliezen op verplichtingen aangegaan ter verwerving van een actief worden onmiddellijk als kosten opgenomen. De rente op specifieke of algemene kredieten ter financiering van de constructie van in aanmerking komende activa, voor zover de aanvangsdatum voor activering gelegen is vóór 1 januari 2009, wordt eveneens onmiddellijk als kosten opgenomen. Indien de aanvangsdatum voor activering gelegen is op of na 1 januari 2009, dient deze rente opgenomen te worden in de waarderingsgrondslag van de in aanmerking komende materiële vaste activa. Indien de boekwaarde van een actief groter is dan zijn geschatte realiseerbare waarde, wordt het actief afgeschreven tot zijn realiseerbare waarde. Winsten en verliezen op de vervreemding van materiële vaste activa worden bepaald op basis van hun boekwaarde en worden opgenomen onder “Netto resultaat op investeringen”. Uitgaven die de voordelen van vastgoed of vaste activa doen toenemen of uitbreiden, worden geactiveerd en daarna af geschreven. Vastgoedbeleggingen zijn eigendommen die worden aan gehouden met het oog op het realiseren van huuropbrengsten of een waardestijging. Voorts kan Dexia Bank deels zelf gebruik maken van bepaalde vastgoedbeleggingen. Indien de delen “voor eigen gebruik” afzonderlijk kunnen worden verkocht of afzonderlijk in lease kunnen worden gegeven volgens een financiële lease, worden die delen afzonderlijk geboekt. Als de delen “voor eigen gebruik” niet afzonderlijk kunnen worden verkocht, wordt de eigendom als een vastgoedbelegging beschouwd, enkel en alleen als Dexia Bank een onbelangrijk deel voor eigen gebruik aanhoudt. Vastgoedbeleggingen worden geboekt tegen kostprijs na aftrek van de gecumuleerde afschrijvingen en waardeverminderingen. Vastgoedbeleggingen worden lineair afgeschreven over hun gebruiksduur. De afschrijvingen van gebouwen en andere activa die in operationele lease werden gegeven, worden geboekt onder “Overige netto-opbrengsten”.
72 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
21. Immateriële activa Immateriële activa bestaan voornamelijk uit intern gegenereerde en verworven software. De kosten die verband houden met het onderhoud van computersoftware worden als kosten opgenomen op het moment dat ze worden gemaakt. Uitgaven die de voordelen van computersoftware doen toenemen of uitbreiden tot meer dan één jaar, worden gebruikt om de oorspronkelijke kostprijs van de software te verhogen. Kosten voor de ontwikkeling van computerprogramma’s die als activa worden geboekt, worden lineair afgeschreven over hun gebruiksduur vanaf het moment waarop de software kan worden gebruikt. Deze afschrijvingsperiode bedraagt doorgaans drie tot vijf jaar. Indien de boekwaarde van een actief groter is dan zijn geschatte realiseerbare waarde, wordt het actief afgeschreven tot zijn realiseerbare waarde. Meer- en minderwaarden op de vervreemding van immateriële activa worden bepaald op basis van hun boekwaarde en worden geboekt onder “Nettoresultaat op investeringen”. Uitgaven die zorgen voor een verbetering of een toename van de voordelen worden geactiveerd en vervolgens afgeschreven.
22. Goodwill 22.1. Positieve goodwill De goodwill vertegenwoordigt het positieve verschil tussen de kostprijs van een overname en de reële waarde van het aandeel van Dexia Bank in de nettoactiva van de overgenomen dochteronderneming of geassocieerde deelneming op de datum van de overname. Goodwill wordt toegerekend aan kasstroomgenererende eenheden of groepen van kasstroomgenererende eenheden om te onderzoeken of er sprake is van bijzondere waardevermindering. Kasstroomgenererende eenheden kunnen een juridische entiteit zijn of kunnen als dusdanig worden bestempeld op basis van criteria zoals geografisch gebied of bedrijfssegment. Veranderingen in het percentage van de participatie in volledig geconsolideerde bedrijven worden beschouwd als transacties met aandeelhouders. Bijgevolg vinden geen aanpassingen naar de reële waarde of aanpassingen van de goodwill plaats wanneer procentuele toenames of afnames plaatsvinden zonder verandering van de consolidatiemethode. Het verschil tussen de aankoop of verkoop van een nettoactiefwaarde en de aankoop- of verkoopprijs wordt direct in het eigen vermogen geboekt.
22.2. Bijzondere waardevermindering op goodwill De boekwaarde van goodwill wordt aan het einde van het jaar herzien. Wanneer omstandigheden of gebeurtenissen aangeven dat er mogelijk onzekerheid bestaat over de boekwaarde, wordt op de goodwill een bijzondere waardevermindering geboekt wanneer de realiseerbare waarde van de activiteiten lager ligt dan de boekwaarde.
23. Overige activa Overige activa bestaan voornamelijk uit verworven opbrengsten (niet aan rente gerelateerd), vooruitbetalingen, operationele belastingen en andere handelsvorderingen. Ze omvatten ook verzekeringsproducten (herverzekering, te ontvangen verzeke-
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
●●
een verplichting om effecten terug te leveren (buiten balans); “Leningen en voorschotten tussen banken” of “Leningen aan klanten”, al naargelang het geval.
Het verschil tussen de verkoop- en terugkoopprijs wordt behandeld als renteopbrengsten of -kosten en wordt over de duur van de overeenkomsten opgebouwd volgens de effectieve rentemethode. Effecten uitgeleend aan tegenpartijen blijven in de jaarrekening opgenomen.
Financiële leasing is een leaseovereenkomst die nagenoeg alle risico’s en voordelen verbonden aan de eigendom van een actief overdraagt. Een operationele leasing is een leaseover eenkomst die geen financiële leasing is.
Ontleende effecten worden niet in de jaarrekening opge nomen.
Dexia Bank sluit voornamelijk operationele leaseovereenkomsten af voor de huur van uitrusting of vastgoed. De in het kader van een leaseovereenkomst betaalde huurgelden worden lineair in de resultatenrekening geboekt over de duur van de lease.
Als ze worden verkocht aan derden, wordt de winst of het verlies opgenomen onder “Netto-opbrengsten uit financiële instrumenten gewaardeerd tegen reële waarde via resultatenrekening” en wordt de verplichting om ze te leveren geboekt tegen reële waarde onder “Financiële verplichtingen gewaardeerd tegen reële waarde”.
Wanneer een operationele leasing wordt beëindigd vóór de leaseovereenkomst verstreken is, worden eventuele bedragen die bij wijze van boete aan de leasinggever moeten worden betaald, opgenomen als kosten in de periode waarin de operationele leasing wordt beëindigd. Als de leaseovereenkomst nagenoeg alle risico’s en voordelen verbonden aan de eigendom van het actief overdraagt, wordt ze geboekt als een financiële leasing en wordt het daarmee verband houdende actief in de balans opgenomen. Bij het aangaan van de leaseovereenkomst wordt het actief geboekt tegen de contante waarde van de minimale leasebetalingen of tegen de reële waarde indien deze laatste waarde lager is, en wordt het actief afgeschreven over zijn geschatte gebruiksduur. De desbetreffende huurverplichtingen worden als schulden en rentebetalingen geboekt volgens de effectieve rentemethode.
24.2. Een Dexia Bank-vennootschap is de leasinggever Wanneer aangehouden activa het voorwerp uitmaken van een financiële leasing, wordt de netto-investering in de lease geboekt als een vordering. Opbrengsten uit een leaseovereenkomst worden volgens de netto-investeringsmethode (vóór belastingen) geboekt over de looptijd van de leaseovereenkomst, wat een constant periodiek rendement weerspiegelt.
25. Verkoop- en terugkoopovereenkomsten en effectenleningen Effecten die worden verkocht in het kader van een gekoppelde terugkoopovereenkomst (“repo’s”) blijven in de jaarrekening opgenomen als voor handelsdoeleinden aangehouden financiële activa, voor verkoop beschikbare financiële activa of tot het einde van de looptijd aangehouden financiële activa. De bijbehorende verplichting wordt opgenomen in de rubriek “Schulden aan kredietinstellingen” of “Leningen en deposito’s van klanten”, naargelang het geval. Het actief wordt in de toelichtingen opgenomen als zijnde in pand gegeven.
Beheersverslag
24.1. Een Dexia Bank-vennootschap is de leasingnemer
●●
26. Ontleningen Ontleningen worden bij eerste opname geboekt tegen reële waarde, zijnde de opbrengst uit hun uitgifte, na aftrek van de transactiekosten. Daarna worden ontleningen geboekt tegen de geamortiseerde kostprijs en wordt een eventueel verschil tussen de netto-opbrengst en de aflossingswaarde opgenomen in de resultatenrekening over de periode van de leningen volgens de effectieve rentemethode. Schulden worden in de jaarrekening opgenomen en dit op basis van de onderliggende contracten en niet zozeer hun rechtsvorm.
Geconsolideerde jaarrekening
24. Leaseovereenkomsten
Effecten die werden gekocht in het kader van verkoopovereenkomsten (“reverse repo’s”) worden geboekt als:
27. Uitgestelde belasting op de winst Er wordt een voorziening aangelegd voor het volledige bedrag van de uitgestelde belasting op de winst, volgens de “liability”methode, op tijdelijke verschillen die ontstaan tussen de fiscale boekwaarde van activa en verplichtingen en hun boekwaarde in de jaarrekening. De voornaamste tijdelijke verschillen ontstaan uit de afschrijving van materiële vaste activa, de herwaardering van bepaalde financiële activa en verplichtingen inclusief derivaten, voor zieningen voor pensioenen en andere vergoedingen na pensionering, waardecorrecties voor waardeverminderingen op leningen en andere waardeverminderingen en voorzieningen voor overgedragen fiscale verliezen en, met betrekking tot overnames, uit het verschil tussen de reële waarde van de verworven nettoactiva en hun fiscale boekwaarde. De tarieven die bepaald of voldoende bepaald zijn op de balansdatum, worden gebruikt om de uitgestelde belasting op de winst te bepalen. De uitgestelde belastingvorderingen worden opgenomen in zoverre het waarschijnlijk is dat er in de toekomst fiscale winst beschikbaar zal zijn waarmee de tijdelijke verschillen kunnen worden verrekend.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 73
Vennootschappelijke jaarrekening
ringspremies enz.), onderhanden projecten in opdracht van derden, voorraden en fondsbeleggingen in verband met verplichtingen uit hoofde van personeelsbeloningen. Deze overige activa worden geboekt tegen geamortiseerde kostprijs min, in voorkomend geval, een eventuele waardecorrectie voor waardevermindering of op basis van een geldende norm. Fondsbeleggingen worden geboekt in overeenstemming met de vereisten van IAS 19.
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
Er wordt een uitgestelde belastingverplichting opgenomen voor tijdelijke verschillen die voortvloeien uit investeringen in dochter ondernemingen, geassocieerde deelnemingen en joint ventures, behalve wanneer er invloed kan worden uitgeoefend op het tijdstip waarop het tijdelijk verschil wordt afgewikkeld en wanneer het waarschijnlijk is dat het verschil in de nabije toekomst niet zal worden afgewikkeld.
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
Uitgestelde belastingen in verband met de herwaardering tegen reële waarde van voor verkoop beschikbare investeringen en kasstroomafdekkingen die direct in het eigen vermogen worden verwerkt, worden eveneens direct in het eigen vermogen verwerkt.
28. Personeelsbeloningen Verplichtingen voortvloeiend uit personeelsbeloningen worden gewaardeerd tegen de contante waarde van de geschatte toekomstige uitstroom van kasmiddelen, waarbij gebruik wordt gemaakt van de rentevoeten van bedrijfsobligaties met een rating AA waarvan de looptijd in de buurt komt van de looptijd van de daarmee verband houdende verplichtingen, en rekening houdend met actuariële en demografische veronderstellingen. De waardering van deze verplichtingen met betrekking tot personeelsvoordelen wordt uitgevoerd door bevoegde interne en externe actuarissen. Alle veronderstellingen en resultaten inzake waarderingen worden gecontroleerd en gevalideerd door een externe actuaris voor Dexia Bank, dat verzekert dat alle berekeningen zijn geharmoniseerd en werden uitgevoerd conform IAS 19.
28.1. Pensioenregelingen Dexia Bank heeft een aantal pensioenregelingen met een te bereiken doel (toegezegd-pensioenregeling) en met vaste bijdragen (toegezegde-bijdragenregeling) waarvan de activa doorgaans in verzekeringsmaatschappijen of pensioenfondsen worden aangehouden. De pensioenregelingen worden doorgaans gefinancierd door bijdragen van werknemers en door de desbetreffende Dexia Bank-bedrijven.
28.1.1. Pensioenregeling met een te bereiken doel (toegezegd-pensioenregeling) Voor toegezegd-pensioenregelingen worden de pensioen kosten geraamd volgens de “Projected Units Credit”-methode. Volgens deze methode worden de kosten van het verstrekken van pensioenen als kosten geboekt in de resultatenrekening teneinde de normale kosten te spreiden over de diensttijd van werknemers. De netto opgebouwde niet-geboekte actuariële winsten en verliezen die de bandbreedte overschrijden (groter dan 10 % van de contante waarde van de brutoverplichting uit hoofde van toegezegd-pensioenregelingen en 10 % van de reële waarde van de fondsbeleggingen) worden in de resultaten rekening opgenomen over de gemiddelde resterende dienstperiode van de werknemers die deelnemen aan die regeling. De pensioenkosten van verstreken diensttijd worden als last opgenomen over de gemiddelde periode tot de vergoedingen onvoorwaardelijk zijn toegezegd. De toegezegde verplichting wordt na aftrek van de fondsbeleggingen opgenomen als een verplichting of een actief, tenzij de activa overeenstemmen met niet in aanmerking komende verzekeringscontracten van een entiteit van de Groep, in welk
74 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
geval de activa apart in de desbetreffende rubrieken van het actief van de balans van Dexia Bank worden geboekt. Het resulterende actief is beperkt tot het totaal van de nietopgenomen cumulatieve actuariële nettoverliezen en pensioenkosten van verstreken diensttijd en de contante waarde van economische voordelen die beschikbaar zijn in de vorm van terugbetalingen uit de regeling of verlagingen van toekomstige bijdragen aan de regeling.
28.1.2. Pensioenregeling met vaste bijdragen De bijdragen van Dexia Bank aan deze vaste bijdragenpensioenregelingen worden als kosten in de resultatenrekening geboekt in het jaar waarop ze betrekking hebben. Bij deze plannen, is de verplichting van Dexia Bank beperkt tot de bijdragen die Dexia Bank bereid is namens de werknemer in het fonds te storten.
28.2. Andere verplichtingen na pensionering Sommige Dexia Bank-bedrijven verschaffen vergoedingen voor medische kosten aan hun gepensioneerde werknemers. Het recht op die vergoedingen is doorgaans afhankelijk van het voortduren van het dienstverband van de werknemer tot de pensioengerechtigde leeftijd en de voltooiing van een minimale duur van het dienstverband. De verwachte kosten van deze vergoedingen lopen op over de duur van het dienstverband, waarbij gebruik wordt gemaakt van dezelfde methode als deze voor toegezegd-pensioenregelingen.
28.3. Andere langetermijnpersoneelsbeloningen Enkele ondernemingen van Dexia Bank geven premies wanneer werknemers een bepaald aantal dienstjaren hebben voltooid. De vermoedelijke kosten van deze voordelen worden eveneens berekend conform de “Projected Unit Credit”-methode. In dit geval worden de actuariële waardevermeerderingen en -verminderingen en dienstkosten uit het verleden evenwel meteen geboekt.
28.4. Ontslagvergoedingen Een voorziening voor een ontslagvergoeding wordt alleen aangelegd wanneer Dexia Bank zich ertoe verbonden heeft de tewerkstelling te beëindigen vóór de normale pensioneringsdatum en personeelsbeloningen biedt kaderend in een aanbod met het oog op vrijwillige afvloeiing. Dexia Bank moet over een gedetailleerd formeel plan beschikken en heeft geen realistische mogelijkheid om zich terug te trekken.
28.5. Op aandelen gebaseerde betalingen Aan de bestuurders en aan sommige werknemers worden aandelenopties toegekend. De kosten van de opties worden als kosten opgenomen over de periode waarin de opties onvoorwaardelijk worden. De reële waarde van de opties wordt berekend op basis van waarderingstechnieken en markt gegevens. Dexia biedt ook een korting aan voor de kapitaalverhogingen die voor zijn personeel zijn gereserveerd. Deze korting wordt als kost geboekt aangezien deze aandelen gedurende een bepaalde periode geblokkeerd blijven.
28.6. Aanspraken van werknemers De aanspraak die werknemers hebben op jaarlijkse vakantie en vakantie wegens langdurig dienstverband worden geboekt wanneer ze aan werknemers toekomen. Er wordt een voor
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
ziening aangelegd voor de geschatte verplichting uit hoofde van de jaarlijkse vakantie en de vakantie wegens langdurig dienstverband in het kader van de diensten die de werknemers hebben geleverd tot op de balansdatum.
29. Voorzieningen voor risico’s en kosten Overeenkomstig IAS 37 is een voorziening een verplichting van een onzekere omvang of met een onzeker tijdstip. Voorzieningen worden geboekt op basis van hun gedisconteerde waarde wanneer:
32. Geldmiddelen en equivalenten Binnen de context van het kasstroomoverzicht omvatten geldmiddelen en daarmee gelijkgeschakelde middelen met een looptijd van minder dan drie maanden die zijn opgenomen in geldmiddelen en tegoeden bij centrale banken, leningen en voorschotten aan kredietinstellingen, leningen en effecten die voor verkoop beschikbaar zijn en leningen en effecten aan gewezen als gewaardeerd tegen reële waarde via resultaten rekening.
Op voorzieningen voor kredietverbintenissen, zijn de bovenstaande veronderstellingen van toepassing volgens de methode die conform IAS 39 wordt toegepast voor waardeverminde ringen van financiële activa tegen afgeschreven kostprijs.
30. Aandelenkapitaal en eigen aandelen 30.1. Kosten voor de uitgifte van aandelen Externe marginale kosten die direct toerekenbaar zijn aan de uitgifte van nieuwe aandelen, uitgezonderd aandelen die in het kader van een bedrijfscombinatie zijn uitgegeven, worden in mindering gebracht op het eigen vermogen na aftrek van enige daarmee verband houdende winstbelasting.
30.2. Dividenden op gewone aandelen Dividenden op gewone aandelen worden in het eigen vermogen opgenomen in de periode waarin ze worden aangegeven (dit wil zeggen wanneer de dividenden zijn goedgekeurd en de entiteit er niet langer vrij over kan beslissen). Dividenden voor het jaar die na de balansdatum worden aangegeven, worden vermeld in de toelichting als gebeurtenissen na de balans datum.
30.3. Verzekeringen met een discretionair winstdelingselement De niet-gerealiseerde winsten en verliezen die betrekking hebben op activa die zijn opgenomen als beschikbaar voor verkoop en die als afdekking dienen voor verzekeringscontracten die een discretionaire-winstdelingselement bevatten, worden door de Groep als volgt opgenomen: ●●
●●
als een verplichting ten belope van het aan de contract houders gegarandeerde rendement; als een afzonderlijke component van het eigen vermogen ten belope van dat element.
Segmentrapportering Een segment is een duidelijk te onderscheiden onderdeel van Dexia dat producten of diensten levert (bedrijfssegment) of dat producten of diensten levert binnen een bepaalde economische omgeving (geografisch segment) en dat een van andere segmenten afwijkend risico- en rendementsprofiel heeft. Over segmenten waarbij het merendeel van de opbrengsten afkomstig is uit de verkoop aan externe klanten en waarvan de opbrengsten, resultaten of activa minstens 10 % van de opbrengsten, resultaten of activa van alle segmenten vertegenwoordigen, wordt afzonderlijk gerapporteerd.
1. Bedrijfssegmenten De rapporteerbare segmenten van Dexia worden bepaald door gebruik te maken van de managementbenadering. Deze segmenten weerspiegelen de interne organisatie van Dexia en worden door het management gebruikt om strategische en operationele beslissingen te nemen. Sinds 1 januari 2009 heeft Dexia zijn segmentrapportering aangepast aan zijn nieuwe organisatie en past het voor het eerst IFRS 8 toe. De activiteiten van Dexia worden opgesplitst in drie metiers en één Groepscenter die de organisatiestructuur van Dexia weerspiegelen en die als volgt worden gerapporteerd: ●● ●● ●●
●●
Retail and Commercial Banking; Public and Wholesale Banking; Asset Management and services opgedeeld in Asset Management, Investor Services en Verzekeringen; Groepscenter opgedeeld in Thesaurie, Obligatieportefeuilles in afbouw en Central Assets.
De grootste veranderingen in vergelijking met de vorige segmentering zijn:
31. Fiduciaire activiteiten ●●
Activa en opbrengsten die hierop ontstaan, evenals de daarmee verband houdende verbintenissen om dergelijke activa terug te leveren aan klanten, worden niet in deze jaarrekening op genomen indien Dexia Bank optreedt in een fiduciaire hoe danigheid, zoals een gevolmachtigde, trustee of agent.
●●
Thesaurie & Financiële Markten is niet langer een metier en maakt voortaan deel uit van het Groepscenter en de operationele metiers (structuring-, sales- en trading activiteiten werden ondergebracht in de overeenkomstige subsegmenten); Verzekeringen worden niet langer verdeeld over RCB en PWB, maar ze maken nu deel uit van het nieuw opgerichte
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 75
Geconsolideerde jaarrekening
●●
De principes en regels om de reële waarde van financiële instrumenten te bepalen, worden toegelicht in de sectie ‘Risicobeheer en hedgingactiviteiten’.
Vennootschappelijke jaarrekening
●●
Dexia Bank een bestaande in rechte afdwingbare of feitelijke verplichting heeft als gevolg van gebeurtenissen in het verleden; het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen die economische voordelen inhouden vereist zal zijn om de verplichting na te komen en het bedrag van de verplichting op betrouwbare wijze kan worden geschat.
Beheersverslag
33. Reële waarde van financiële instrumenten ●●
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
●●
Geconsolideerde jaarrekening
afgeleide financiële instrumenten, de mate waarin instrumenten gunstig of ongunstig zijn, en bijgevolg de totale reële waarde van afgeleide financiële activa en verplichtingen, kunnen aanzienlijk schommelen.
Er is geen wezenlijk verschil tussen IFRS 8 en IAS 14 wat betreft het principe voor het meten van winst of verlies van een segment.
Er werden veronderstellingen en technieken ontwikkeld om een consequente bepaling van de reële waarde te verschaffen voor de activa en passiva van Dexia. Aangezien andere instellingen mogelijk andere methoden en veronderstellingen hanteren, kan de over de reële waarde verstrekte informatie echter niet noodzakelijk worden vergeleken met die van een andere instelling.
Relaties tussen metiers, en met name tussen commerciële metiers, financiële markten en productie- en dienstencentra zijn onderworpen aan retrocessies en/of analytische over drachten, beheerst door “service level agreements” op basis van normale commerciële voorwaarden en marktvoorwaarden. De resultaten van elk metier omvatten eveneens:
Omdat het hervormingsplan van Dexia leidt tot een nieuwe TFM-segmentatie en een nieuwe organisatie voor het risico van de financiële markten, stond Dexia voor specifieke uitdagingen voor het aanpassen van zijn beleid, zijn richtlijnen en procedures aan de nieuwe organisatie van TFM en BSM, zowel vanuit de invalshoek van het krediet- als het marktrisico.
de winst uit commerciële omzetting, inclusief de beheerskosten van die omzetting en het eigen vermogen van de Groep dat aan die activiteit wordt toegerekend op basis van het op middellange en lange termijn uitstaande bedrag; rente op economisch kapitaal: economisch kapitaal wordt aan de bedrijfslijnen toegerekend voor interne doeleinden, en de prestaties van elk metier worden gemeten op basis van het rendement op economisch kapitaal; kosten van financiering.
1. Reële waarde van financiële instrumenten
●●
●●
Vennootschappelijke jaarrekening
AMS dat ook Asset Management en Investor Services omvat; alle obligatieportefeuilles in afbouw (obligaties openbare sector die voorheen onder PWB vielen; de creditspread portefeuilles en tradingportefeuilles die we vroeger onder TFM terugvonden) worden volledig toegewezen aan het Groepscenter.
●●
Beleid inzake risicobeheer en afdekkingsactiviteiten Dit deel bevat informatie over de blootstelling van Dexia aan, en zijn beheer en beheersing van, inzonderheid de primaire risico’s die aan het gebruik van financiële instrumenten verbonden zijn: ●●
●●
●●
het marktrisico is de blootstelling aan waarneembare marktvariabelen zoals rentevoeten, wisselkoersen, aandelen markten en spreads; het kredietrisico is het risico dat voortvloeit uit het in gebreke blijven van klanten of tegenpartijen en aanpassingen van de rating en ontstaat uit kredietposities in alle vormen, inclusief het vereffeningsrisico; het financierings- en liquiditeitsrisico is het risico dat de entiteit niet in staat is verschuldigde betalingen te verrichten op het moment dat die betalingen verschuldigd zijn, of niet in staat is op de markt middelen te lenen, zonder of zelfs met zekerheidsstelling, tegen een aanvaardbare prijs ter financiering van feitelijke of voorgestelde verbintenissen.
De notionele bedragen van bepaalde soorten afgeleide financiële instrumenten verschaffen een basis voor vergelijking met in de balans opgenomen instrumenten, maar geven niet noodzakelijk een indicatie van de bedragen van de betrokken toekomstige kasstromen of van de actuele reële waarde van de instrumenten, en geven bijgevolg evenmin een indicatie van de blootstelling van Dexia aan krediet- of prijsrisico’s. De afgeleide instrumenten worden gunstig (activa) of ongunstig (passiva) als gevolg van schommelingen in de onderliggende rente, wisselkoersen of kredietrisico’s of in het onderliggende eigen vermogen, rekening houdend met hun voorwaarden. Het totale contractuele of notionele bedrag van beschikbare
76 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
De reële waarde is het bedrag waarvoor een actiefwaarde kan worden verhandeld, of een verplichting kan worden vereffend, tussen ter zake goed geïnformeerde, tot een transactie bereid zijnde onafhankelijke partijen. De op een actieve markt (zoals een erkende effectenbeurs) genoteerde marktprijzen moeten worden gehanteerd als reële waarde, omdat ze het beste bewijs vormen van de reële waarde van een financieel instrument. Voor een aanmerkelijk aantal van de door Dexia aangehouden financiële activa en uitgegeven verplichtingen zijn er echter geen genoteerde marktprijzen beschikbaar. Als een financieel instrument niet wordt verhandeld op een actieve markt, kan men een beroep doen op waarderings modellen. Een waarderingsmodel geeft weer wat de transactie prijs zou zijn geweest op de datum van waardering in geval van een transactie tegen normale marktvoorwaarden die gemotiveerd wordt door normale businessoverwegingen, d.i. de prijs die de houder van de financiële activa zou hebben ontvangen in een regelmatige transactie die geen gedwongen liquidatie of verkoop is. Het waarderingsmodel zou rekening moeten houden met alle factoren die marktspelers in aanmerking zouden nemen bij het bepalen van de prijs van de activa. Voor het meten van de reële waarde van een financieel instrument moet rekening gehouden worden met de huidige marktomstandigheden. Voor zover waarneembare input beschikbaar is, zou die in het model moeten worden opgenomen. De benadering van Dexia van de waardering van zijn financiële instrumenten (rechtstreekse W/V, BSV en aanverwanten) kan als volgt worden samengevat:
1.1. Financieel instrument gemeten tegen de reële waarde (voor handelsdoeleinden, FVO, BSV, af geleide producten): 1.1.1. Financiële instrumenten gemeten tegen de reële waarde waarvoor genoteerde marktprijzen beschikbaar zijn Als de markt actief is – d.w.z. dat de bied-laatprijzen beschikbaar zijn en effectieve transacties vertegenwoordigen die werden afgesloten tussen correct geïnformeerde en tot een transactie bereid zijnde tegenpartijen – verschaffen die marktprijzen het
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
Financiële instrumenten waarvoor geen genoteerde marktprijzen op actieve markten voorhanden zijn, worden gewaardeerd met waarderingstechnieken. De modellen die Dexia gebruikt, variëren van standaardmarktmodellen (discountmodellen) tot intern ontwikkelde waarderingsmodellen. Als een reële waarde in aanmerking wil komen om opgenomen te worden in niveau 2, zouden enkel waarneembare marktgegevens mogen worden gebruikt. De marktgegevens die Dexia verwerkt in zijn waarderingsmodellen, zijn ofwel rechtstreeks waarneembare gegevens (prijzen), onrechtstreeks waarneembare gegevens (spreads) of eigen ramingen van niet-waarneembare marktgegevens. Metingen van de reële waarde die in aanzienlijke mate berusten op eigen ramingen, komen in aanmerking voor bekendmaking van niveau 3. ●●
●●
Obligaties waarvoor geen liquide markt bestaat, worden gewaardeerd met gebruikmaking van de mark-to-modelbenadering van Dexia. De waarderingsprijs bestaat uit een marktprijscomponent en een modelprijscomponent. Het gewicht dat wordt toegekend aan de modelprijscomponent geeft een beoordeling van de illiquiditeit van de markt over de obligatiekenmerken. Voor zijn mark-to-model-prijs maakt Dexia gebruik van een discountcashflowmodel, dat gebaseerd is op een lagere spread die rekening houdt met zowel het krediet- als het liquiditeitsrisico. De kredietspread wordt geraamd op basis van specifieke veiligheidskenmerken (sector, rating, loss given default) en van het niveau van bepaalde liquide CDSindexen. Er wordt een liquiditeitscomponent toegevoegd aan de kredietcomponent om te komen tot de spread van het instrument. De weging van de liquiditeitscomponent hangt af van de mate waarin het instrument beantwoordt aan de criteria van de centrale bank.
Als gevolg van de financiële crisis van 2008 werden vele activa en verplichtingen waarvoor genoteerde prijzen beschikbaar waren, illiquide. Het risicobeheer werkte in 2008 modellen uit om een waardering te geven aan die illiquide financiële instrumenten. Het risicobeheer stuurde zijn classificatie tussen niveaus van reële waarde in 2009 bij op basis van de aanbevelingen van de aanpassing aan IFRS 7 gepubliceerd in maart 2009, en opgenomen in het risico-ontwerp over reële waarde dat werd gepubliceerd in mei 2009.
In antwoord op de financiële crisis vaardigde de IASB op 13 oktober 2008 een amendement uit op IAS 39 waarmee bepaalde illiquide financiële activa konden worden geherclassificeerd. Dexia besloot van die gelegenheid gebruik te maken voor het herclassificeren van activa waarvoor er niet langer nog een actieve markt of betrouwbare genoteerde prijzen beschikbaar waren.
Beheersverslag
1.1.2. Financiële instrumenten die worden gemeten tegen hun reële waarde, waarvoor geen betrouwbare genoteerde marktprijzen voorhanden zijn en waarvoor de waarderingen worden verkregen via waarderingstechnieken
1.2. Financiële instrumenten gemeten tegen afschrijvingskosten (waarderingen in IFRS-bijlagen met betrekking tot reële waarde): Financiële instrumenten die werden geherclassificeerd van beschikbaar voor handelsdoeleinden of beschikbaar voor verkoop naar L&V
Het modelvormingsteam ontwikkelde en implementeerde nieuwe modellen op instrumenten die illiquide werden en bleven.
1.3. Financiële instrumenten die werden onder gebracht in HTM en L&V sinds hun uitgifte: Leningen en vorderingen, inclusief hypothecaire kredieten, worden gewaardeerd op basis van de volgende waarderingsprincipes:
Algemene principes: ●●
●●
de boekwaarde van kredieten die vervallen binnen twaalf maanden, wordt verondersteld hun reële waarde weer te geven; voor obligaties in HTM en L&V sinds hun uitgifte, gebeurt de waardering zoals voor obligaties die worden onder gebracht in BSV.
Rentegedeelte: ●●
●●
●●
de reële waarde van vastrentende kredieten en hypotheken weerspiegelt de rente-evolutie sinds hun uitgifte; geïntegreerde afgeleide producten, zoals caps, floors en opties tot vervroegde terugbetaling worden mee in aan merking genomen voor het bepalen van de reële waarde van leningen en schuldvorderingen; van de reële waarde van de niet-vastrentende financiële instrumenten wordt aangenomen dat ze in de buurt ligt van hun boekwaarden.
Kredietrisicogedeelte: ●●
voor portefeuilles van bedrijfskredieten en social profitportefeuilles, wordt de evolutie van de kredietspread sinds hun ontstaan weergegeven in de reële waarde. Voor andere sectoren, voornamelijk de retail- en de openbare sector, blijft de spread ongewijzigd aangezien er geen betrouwbare informatie voorhanden is voor kmo’s en er geen kredietverliezen werden geboekt op de openbare sector waar Dexia aanwezig is.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 77
Geconsolideerde jaarrekening
Het gebruik van marktprijzen die genoteerd worden op een actieve markt voor identieke instrumenten zonder aanpassingen, komt in aanmerking voor opname in niveau 1 binnen de hiërarchie van de reële waarde in het kader van IFRS 7, in tegenstelling tot het gebruik van genoteerde prijzen op niet-actieve markten of het gebruik van genoteerde spreads.
Met betrekking tot de gestructureerde afgeleide producten, blijft het Risicobeheer het door het directiecomité goedgekeurde actieplan implementeren, inclusief de back-testing van modellen en externe prijsvergelijkingen, de follow-up van de evolutie van marktparameters en liquiditeit samen met de Front en de Middle Offices, en de afdelingen Legal en Finance.
Vennootschappelijke jaarrekening
meest betrouwbare bewijs van de reële waarde en worden ze daarom ook gebruikt voor waarderingsdoeleinden.
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
II. Belangrijke wijzigingen in de consolidatiekring en lijst van de dochter ondernemingen en geassocieerde deelnemingen van Dexia Bank
Beheersverslag
2.1. Belangrijke wijzigingen in de consolidatiekring Sommige dochtervennootschappen zijn uit de consolidatiekring gehaald, omdat ze geen merkbare impact hebben op de geconsolideerde activa, de nettoactiva of de inkomsten. Dochterondernemingen worden als van te verwaarlozen belang beschouwd wanneer de som van hun totale activa, passiva, eigen vermogen en netto-inkomsten niet groter is dan 1 % op het niveau van de publicerende vennootschap. Zie ook nota 9.6.1 Gedeconsolideerde dochterondernemingen omwille van het materialiteits principe. In Nota 2.2 Lijst van de dochterondernemingen, de ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast, de geassocieerde ondernemingen en de ondernemingen waarin de Groep ten minste 20 % van het kapitaal bezit, zijn de gedeconsolideerde ondernemingen aangeduid met (4). Sinds het vierde kwartaal van 2009 is Crédit du Nord niet meer opgenomen in de geconsolideerde financiële verslagen van Dexia Bank ingevolge de overeenkomst met Société Générale over de overname van de 10 %-participatie van Dexia Bank in Crédit du Nord tegen een betaling in cash van 338 miljoen EUR. Het resultaat van 15 miljoen EUR van Crédit du Nord over de eerste 9 maanden van 2009 werd opgenomen in het jaarresultaat van Dexia Bank.
Op 9 december 2009 heeft Dexia een overeenkomst ondertekend over de verkoop van Dexia Epargne Pension (“DEP”) aan BNP Paribas Assurance. DEP, een 88 % dochter van Dexia Bank, verkoopt levensverzekeringsproducten in Frankrijk. De transactie wordt ter goedkeuring voorgelegd aan de bevoegde toezichthoudende overheden en zal wellicht afgerond worden tijdens het eerste semester van 2010. Het uiteindelijke resultaat zal geboekt worden in de rekeningen op het moment dat de verkoop definitief wordt afgesloten. Na de ondertekening van de overeenkomst werd DEP op 31 december 2009 geboekt in “Activa aangehouden voor verkoop” en in “Verplichtingen vervat in groepen die worden afgestoten” voor een bedrag van ongeveer 4,3 miljard EUR. Zie ook nota 9.6.4 Activa en verplichtingen vervat in groepen die aangehouden worden voor verkoop.
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Deze transactie levert een meerwaarde op van 77 miljoen EUR.
78 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
2.2. Lijst van de dochterondernemingen, de ondernemingen waarop vermogens mutatie is toegepast, de geassocieerde ondernemingen en de ondernemingen waarin de Groep ten minste 20 % van het kapitaal bezit Gehouden deel van het kapitaal (%) (1)
Activiteitscode
Adehis SA
Rue de Néverlée 12 Parc Industriel de Rhisnes B-5020 Namur
100
34
Adinfo NV
Pachecolaan 44 B-1000 Brussel
51
34
Artesia Mortgage CMBS Inc.
1013 Centre Road Wilmington, New Castle, 19801 Delaware – USA
100
21
Artesia Properties Inc.
1209 Orange Street Wilmington, New Castle, 19801 Delaware – USA
100
21
Assurance Asset Management Cy AAMC NV Sudermanstraat 5 B-2000 Antwerpen
100
28
Audit en Ingénierie Sociale Consulting SA
99bis Avenue du Général Leclerc F-75014 Paris
100
30
CEVI NV
Bisdomplein 3 B-9000 Gent
100
34
Copharma Industries Unlimited
International Financial Services Centre 6 George’s Dock IRL-Dublin 1
15,41
28
Corona NV
Metrologielaan 2 B-1130 Brussel
100
28
Delp Invest scrl
Namur Office Park Avenue des Dessus de Lives 2 B-5101 Loyers
92,88
21
Dexia Asset Finance Holding NV
Pachecolaan 44 B-1000 Brussel
100
10
Dexia Auto Lease NV
Rogierplein 11 B-1210 Brussel
100
5
Dexia Capital Ireland Unltd
6 George’s Dock IRL-IFSC Dublin 1
100
49
Dexia Commercial Finance NV
Rogierplein 11 B-1210 Brussel
100
15
Dexia Epargne Pension SA
76, rue de la Victoire F-75009 Paris
87,75
25
Dexia Financial Products Inc.
1209 Orange Street Wilmington, New Castle 19801 Delaware – USA
100
21
Dexia Funding Netherlands NV
Atrium 7th floor Strawinskylaan 3105 NL-1077 ZX Amsterdam
100
49
Dexia Ingénierie Sociale SA
13, rue Croquechâtaigne BP 30064 F-45380 La Chapelle St Mesmin
85
30
Dexia Insurance Belgium NV
Livingstonelaan 6 B-1000 Brussel
99,79
28
Dexia Insurance Belgium Invest NV
Jozef II-straat 96 B-1000 Brussel
100
21
(1) Direct aangehouden percentage door rechtstreekse aandeelhouder. (2) Overgenomen bij wijze van fusie met ingang op 1 januari 2010. (3) Ontbonden met ingang op 1 januari 2010. (4) In 2009 gedeconsolideerde ondernemingen.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 79
Geconsolideerde jaarrekening
Zetel
Vennootschappelijke jaarrekening
Naam
Beheersverslag
A. Lijst van de volledig in de consolidatie opgenomen dochterondernemingen
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
Naam
Zetel
Gehouden deel van het kapitaal (%) (1)
Activiteitscode
Dexia Insurance Services Finance SA (DIS Finance)
2, rue Nicolas Bové L-1253 Luxembourg
100
28
Dexia Investment Company NV
Pachecolaan 44 B-1000 Brussel
100
35
Dexia Investments Ireland SA
6 George’s Dock IRL-IFSC Dublin 1
100
49
Dexia Lease Belgium NV
Rogierplein 11 B-1210 Brussel
100
5
Dexia Lease Services NV
Rogierplein 11 B-1210 Brussel
100
5
Dexia Life & Pensions SA
2, rue Nicolas Bové L-1253 Luxembourg
100
25
Dexia Re SA
2, rue Nicolas Bové L-1253 Luxembourg
100
28
Dexia Real Estate Capital Markets
1180 NW Maple Street # 202 Issaquah, WA 98027 – USA
100
21
Dexia Secured Funding Belgium NV
Pachecolaan 44 B-1000 Brussel
10
49
Dexia Securities Belgium NV
Pachecolaan 44 B-1000 Brussel
100
11
Dexia Woonkredieten NV
Pachecolaan 44 B-1000 Brussel
100
6
Deximmo NV
Schildknaapstraat 48 B-1000 Brussel
100
31
Dublin Oak Ltd
Custom House Plaza Block 6 International Financial Services Centre IRL-Dublin 1
0
49
Elantis SA
Rue des Clarisses 38 B-4000 Liège
100
6
Eurco Ireland Ltd
International Financial Services Centre 6 George’s Dock IRL-Dublin 1
100
28
Eurco Re Ltd
International Financial Services Centre 6 George’s Dock IRL-Dublin 1
100
28
Eurco Rück AG
Beethovenstrasse 49 CH-8002 Zürich
99,98
28
Ibro Holdings Unltd
6, George’s Dock IRL-IFSC Dublin 1
99,98
10
Livingstone Building NV
Sudermanstraat 5 B-2000 Antwerpen
100
28
Logins NV
Generaal De Wittelaan 17 B-2800 Mechelen
100
34
Parfipar SA
69, route d’Esch L-2953 Luxembourg
100
21
Penates Funding NV
Louizalaan 486 B-1050 Brussel
0
49
Realex NV
Livingstonelaan 6 B-1000 Brussel
100
28
(1) Direct aangehouden percentage door rechtstreekse aandeelhouder. (2) Overgenomen bij wijze van fusie met ingang op 1 januari 2010. (3) Ontbonden met ingang op 1 januari 2010. (4) In 2009 gedeconsolideerde ondernemingen.
80 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
B. Lijst van de niet-volledig geconsolideerde dochterondernemingen Naam
Zetel
Gehouden deel van het kapitaal (%)
Reden van uitsluiting
Artesimmo I NV (4)
Pachecolaan 44 B-1000 Brussel
100
Te verwaarlozen 31 belang
Atrium 1(4)
Koloniënstraat 40 B-1000 Brussel
0
Te verwaarlozen 21 belang
Atrium 2 (4)
Koloniënstraat 40 B-1000 Brussel
0
Te verwaarlozen 21 belang
Boonefaes Verzekeringen NV
Sint-Walburgapark 1 B-8360 Veurne
100
Te verwaarlozen 30 belang
Bureau Laveaux & Martin SPRL
Rue Albert Clément 9 B-6840 Neufchâteau
100
Te verwaarlozen 30 belang
Deschuytter Verzekeringen NV
Hondstraat 34 B-8970 Poperinge
100
Te verwaarlozen 30 belang
Dexia Overseas Ltd (4)
2, Jennifer’s Drive Grand Cayman – British West Indies
100
Te verwaarlozen 49 belang
Dexia Public Facilities Financing US NV (4)
Pachecolaan 44 B-1000 Brussel
100
Te verwaarlozen 10 belang
Eurco SA (4)
2, rue Nicolas Bové L-1253 Luxembourg
100
Te verwaarlozen 28 belang
Fiduciaire Dexia NV (4)
Pachecolaan 44 B-1000 Brussel
100
Te verwaarlozen 23 belang
Fynergie NV (4)
Pachecolaan 44 B-1000 Brussel
100
Te verwaarlozen 32 belang
Gemeentedienst van België CV
Aarlenstraat 53 b 13 B-1040 Brussel
63,59
Onevenredige kosten
Immorent NV (4)
Pachecolaan 44 B-1000 Brussel
100
Te verwaarlozen 31 belang
MBS NV (4)
Pontbeek 63 B-1731 Asse
0
Te verwaarlozen 21 belang
Office Français de Prévoyance Funéraire url (4)
76, rue de la Victoire F - 75009 Paris
100
Te verwaarlozen 30 belang
Office Français de Prévoyance Funéraire Assistance sas
76, rue de la Victoire F - 75009 Paris
100
Te verwaarlozen 41 belang
Office Français de Prévoyance Funéraire Formation url
76, rue de la Victoire F - 75009 Paris
100
Te verwaarlozen 41 belang
Sci St-Mesmin Immobilier(4)
13, rue Croquechâtaigne F-45380 La Chapelle St Mesmin
100
Te verwaarlozen 32 belang
VDL - Interass NV (4)
Brusselsesteenweg 346C B-9090 Melle
100
Te verwaarlozen 30 belang
C. Lijst van de gemeenschappelijke dochterondernemingen waarop een evenredige consolidatie is toegepast Naam
Zetel
Gehouden deel van het kapitaal (%) (1)
Activiteitscode
Erasmus Gardens NV
Hermann-Debrouxlaan 42 B-1160 Brussel
33,33
31
Lex 2000 NV
Pachecolaan 44 B-1000 Brussel
50
31
Vennootschap Leopoldruimte NV
Godecharlestraat 15-17 B-1050 Brussel
50
31
(1) Direct aangehouden percentage door rechtstreekse aandeelhouder. (2) Overgenomen bij wijze van fusie met ingang op 1 januari 2010. (3) Ontbonden met ingang op 1 januari 2010. (4) In 2009 gedeconsolideerde ondernemingen.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 81
Geconsolideerde jaarrekening Vennootschappelijke jaarrekening
47
Beheersverslag
Activiteitscode
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
D. Lijst van de gemeenschappelijke dochterondernemingen waarop geen evenredige consolidatie is toegepast Naam
Zetel
Gehouden deel van het kapitaal (%)
Reden van uitsluiting
Arlinvest NV (4)
Hamiltonpark 24-26 B-8000 Brugge
49
te verwaarlozen 19 belang
Finimmo NV (4)
Pacificatiestraat 39 B-2000 Antwerpen
50
te verwaarlozen 16 belang
Himba NV (4)
Hamiltonpark 24-26 B-8000 Brugge
48,94
te verwaarlozen 31 belang
Inforum GIE
Aarlenstraat 53 B-1040 Brussel
50
te verwaarlozen 41 belang
Leskoo NV (4)
Gemeenschappenlaan 100 B-1200 Brussel
50
te verwaarlozen 31 belang
Rainbow ICT-Services GIE
Koningsstraat 192 B-1000 Brussel
50
onevenredige kosten
Sepia CVBA (4)
Livingstonelaan 6 B-1000 Brussel
50
te verwaarlozen 28 belang
Activiteitscode
47
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
E. Lijst van de ondernemingen waarop de vermogensmutatiemethode wordt toegepast Naam
Zetel
Gehouden deel van het kapitaal (%) (1)
Activiteitscode
Auxipar NV
Livingstonelaan 6 B-1000 Brussel
39,69
10
Aviabel NV
Louizalaan 54 B-1050 Brussel
20
25
Bogey SA
Chaussée d’Alsemberg 1021 B-1420 Braine-l’Alleud
49
31
Dexia Asset Management SA Groep
136, route d’Arlon L-1150 Luxembourg
49
19
Dexia Immorent NV
Pachecolaan 44 B-1000 Brussel
45
31
Esplanade 64 NV
Godecharlestraat 15-17 B-1050 Brussel
25
31
Isabel NV
Keizerinlaan 13-15 B-1000 Brussel
24
39
Promotion Leopold NV
Godecharlestraat 15-17 B-1050 Brussel
35,5
31
SLF Finances SA
Rue Sainte-Marie 5 B-4000 Liège
27,99
43
SLF Participations SA
Rue Sainte-Marie 5 B-4000 Liège
20,57
10
(1) Direct aangehouden percentage door rechtstreekse aandeelhouder. (2) Overgenomen bij wijze van fusie met ingang op 1 januari 2010. (3) Ontbonden met ingang op 1 januari 2010. (4) In 2009 gedeconsolideerde ondernemingen.
82 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
F. Lijst van de ondernemingen waarop geen vermogensmutatiemethode wordt toegepast Naam
Zetel
Gehouden deel van het kapitaal (%)
Reden van uitsluiting
Banking Funding Company NV (4)
Aarlenstraat 82 B-1040 Brussel
21,59
te verwaarlozen 48 belang
Bedrijvencentrum Regio Mechelen NV
De regenboog 11 B-2800 Mechelen
24,33
te verwaarlozen 41 belang
Brand & Licence Company NV (4)
Aarlenstraat 82 B-1040 Brussel
20
te verwaarlozen 48 belang
Caring people NV
Metrologielaan 2 B-1130 Brussel
40
te verwaarlozen 47 belang
DG Infra+ NV (4)
Pachecolaan 44 B-1000 Brussel
18
te verwaarlozen 10 belang
IDE Lux Finances SCRL
Drève de l’Arc-en-Ciel 98 B-6700 Arlon
36,87
te verwaarlozen 16 belang
IHF SC
Hôtel de Ville B-7100 La Louvière
24,62
te verwaarlozen 43 belang
Immo Foire SA (4)
Boulevard Grande Duchesse Charlotte 48 L-1330 Luxembourg
20
te verwaarlozen 31 belang
Inframan NV (4)
Pachecolaan 44 B-1000 Brussel
50
te verwaarlozen 47 belang
IP-1 SA (4)
Rue Sainte-Marie 5 B - 4000 Liège
20,33
te verwaarlozen 31 belang
IP-2 SA (4)
Rue Sainte-Marie 5 B - 4000 Liège
20,33
te verwaarlozen 31 belang
Justinvest Antwerpen NV (4)
Heistraat 129 B-2610 Antwerpen
33,33
te verwaarlozen 32 belang
Ondernemerstalent NV (4)
P/A Universiteit Hasselt Agoralaan gebouw D B-3590 Diepenbeek
44,29
te verwaarlozen 10 belang
Rabot Invest NV (4)
Heistraat 129 B-2610 Antwerpen
25
te verwaarlozen 46 belang
SLF Immo SA (4)
Rue Sainte-Marie 5 B-4000 Liège
20,49
te verwaarlozen 31 belang
Sofibru NV
Stassartstraat 32 B-1050 Brussel
20
te verwaarlozen 16 belang
Société Mixte de Développement Immobilier SA (4)
Rue de l’Ecluse 21 B-6000 Charleroi
25,04
te verwaarlozen 32 belang
Vlabo Invest NV (4)
Pater Damiaanstraat 5 B-3130 Betekom
41,43
te verwaarlozen 32 belang
Wandelaar Invest NV (4)
Oude Graanmarkt 63 B-1000 Brussel
39,98
te verwaarlozen 5 belang
Zakenkantoor Vandepitte-Laplae NV
Astridlaan 37 B-8310 Assebroek
26
te verwaarlozen 30 belang
(1) Direct aangehouden percentage door rechtstreekse aandeelhouder. (2) Overgenomen bij wijze van fusie met ingang op 1 januari 2010. (3) Ontbonden met ingang op 1 januari 2010. (4) In 2009 gedeconsolideerde ondernemingen.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 83
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
Activiteitscode
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
G. Lijst van steragentschappen Naam
Zetel
Gehouden deel van het kapitaal (%) (1)
Activiteitscode
Dexia Aarschot-Haacht CVBA (2)
Bogaardenstraat 26 B-3200 Aarschot
26
4
Dexia Aéropole SCRL
Avenue Georges Lemaitre 58 B-6041 Gosselies
26
4
Dexia Anderlecht CVBA
Dapperheidsplein 35 B-1070 Brussel
26
4
Dexia Antwerpen-Centraal CVBA (2)
Carnotstraat 1 B-2060 Antwerpen
26
4
Dexia Antwerpen Metropool CVBA
Statiestraat 63 B-2600 Berchem
26
4
Dexia Antwerpen-Noord CVBA
Antwerpsesteenweg 49 B-2950 Kapellen
26
4
Dexia Antwerpen Zuidrand CVBA
Kioskplaats 49 B-2660 Hoboken
26
4
Dexia Basilix CVBA
Gentsesteenweg 444 B-1080 Brussel
26
4
Dexia Berchem-Wilrijk CVBA
Heistraat 2 B-2610 Wilrijk
26
4
Dexia Binche-Région SCRL
Avenue Charles Deliège 56 B-7130 Binche
26
4
Dexia Bonheiden CVBA
Dorp 56 B-2820 Bonheiden
26
4
Dexia Borinage SCRL
Rue J. Dufrane 3-5 B-7080 Frameries
26
4
Dexia Brugge-Oost CVBA (2)
Rapaertstraat 13 B-8020 Hertsberge
26
4
Dexia Brugge-Tillegem CVBA
Gistelse Steenweg 447 B-8200 Brugge Sint-Andries
26
4
Dexia Brugmann CVBA
Brugmannlaan 247 B-1180 Brussel
26
4
Dexia Brussel Centrum CVBA
Brouckèreplein 41 B-1000 Brussel
26
4
Dexia Centre Ardenne SCRL(2)
Avenue de Bouillon 16 B-6800 Libramont
26
4
Dexia Centre-Hainaut SCRL
Rue Albert 1er 23 B-7100 La Louvière
26
4
Dexia Centrum Kempen CVBA (2)
Stationsstraat 116-120 B-2440 Geel
26
4
Dexia Charleroi Pont-à-Nôle SCRL
Avenue Paul Pastur 114 B-6032 Mont-sur-Marchienne
26
4
Dexia Charleroi-Sud SCRL
Boulevard Joseph Tirou 76-82 B-6000 Charleroi
26
4
Dexia Châtelet-Fleurus SCRL
Rue du Calvaire 14 B-6200 Châtelet
26
4
Dexia Ciney-Dinant SCRL
Rue Saint-Eloi 1 B-5590 Ciney
26
4
Dexia De Voorkempen CVBA
Lage Kaart 301 B-2930 Brasschaat
26
4
Dexia Dilbeek-Lennik CVBA
Ninoofsesteenweg 117 B-1700 Dilbeek
26
4
(1) Direct aangehouden percentage door rechtstreekse aandeelhouder. (2) Overgenomen bij wijze van fusie met ingang op 1 januari 2010. (3) Ontbonden met ingang op 1 januari 2010. (4) In 2009 gedeconsolideerde ondernemingen.
84 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Zetel
Gehouden deel van het kapitaal (%) (1)
Activiteitscode
Dexia Druivenstreek CVBA
Stationsplein 17 B-3090 Overijse
26
4
Dexia Eeklo Gent-Oost CVBA
Dendermondsesteenweg 461 B-9070 Destelbergen
26
4
Dexia Eghezée-Jodoigne-Perwez SCRL(2)
Chaussée de Louvain 30 B-5310 Eghezée
26
4
Dexia Enghien Lessines SCRL
Grand Place 72 B-7850 Enghien
26
4
Dexia Espierres & Escaut SCRL
Rue des Croisiers 28 B-7712 Herseaux
26
4
Dexia Etterbeek CVBA
Veldstraat 6 B-1040 Brussel
26
4
Dexia Fagnes et Thiérache SCRL
Faubourg Saint Germain 84 B-5660 Couvin
26
4
Dexia Famenne Ardenne SCRL
Chaussée de Liège 1 B-6900 Marche-en-Famenne
26
4
Dexia Famenne-Semois SCRL
Rue des Ardennes 2 B-5570 Beauraing
26
4
Dexia Fléron - Beyne - Soumagne SCRL
Avenue des Martyrs 257 B-4620 Fléron
26
4
Dexia Geer-Visé SCRL
Rue Saint Hadelin 1 B-4600 Visé
26
4
Dexia Gent-Ledeberg CVBA
Zonnestraat 23-25 B-9000 Gent
26
4
Dexia Gent Noord-West CVBA
Brugsesteenweg 514 B-9030 Mariakerke
26
4
Dexia Gent Zuid-Oost CVBA
Waterstraat 2 B-9820 Merelbeke
26
4
Dexia Geraardsbergen-Ninove CVBA
Oudenaardsestraat 4-6 B-9500 Geraardsbergen
26
4
Dexia Groot Deurne CVBA
Andre Hermanslaan 1 B-2100 Deurne
26
4
Dexia Haspengouw-West CVBA
Clockemstraat 38 B-3800 Sint-Truiden
26
4
Dexia Haute-Ardenne SCRL
Rue du Vieux Marché 21c B-6690 Vielsalm
26
4
Dexia Haute Senne SCRL(2)
Rue Mayeur Etienne 14 B-7090 Braine-le-Comte
26
4
Dexia Hauts de Liège SCRL
Chaussée de Tongres 391 B-4000 Liège
26
4
Dexia Herstal Liège-Est SCRL
Place Jean Jaurès 34 B-4040 Herstal
26
4
Dexia Hesbaye-Centre SCRL
Grand-Place 5 B-4280 Hannut
26
4
Dexia Jette CVBA
de Smet de Nayerlaan 2a B-1090 Brussel
26
4
Dexia Kempen CVBA
Rondplein 13a B-2400 Mol
26
4
Dexia Kempen Noord CVBA
Gemeenteplaats 6 B-2960 Brecht
26
4
Dexia Klein Brabant CVBA
Nieuwstraat 21 B-2830 Willebroek
26
4
(1) Direct aangehouden percentage door rechtstreekse aandeelhouder. (2) Overgenomen bij wijze van fusie met ingang op 1 januari 2010. (3) Ontbonden met ingang op 1 januari 2010. (4) In 2009 gedeconsolideerde ondernemingen.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 85
Geconsolideerde jaarrekening
Naam
Beheersverslag
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
Vennootschappelijke jaarrekening
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
Naam
Zetel
Gehouden deel van het kapitaal (%) (1)
Activiteitscode
Dexia Kortrijk CVBA
Doorniksewijk 19 B-8500 Kortrijk
26
4
Dexia Lambermont-Laken CVBA
H. Consciencelaan 182 B-1140 Brussel
26
4
Dexia Leeuw-Calevoet-Rode CVBA
Weerstandsplein 1 B-1600 Sint-Pieters-Leeuw
26
4
Dexia Leuven CVBA
Brusselsestraat 2 B-3000 Leuven
26
4
Dexia Liège-Centre SCRL
Rue des Mineurs 12 B-4000 Liège
26
4
Dexia Liège-Ouest SCRL
Chaussée du Roi Albert 50 B-4430 Ans
26
4
Dexia Liège-Sud SCRL(2)
Rue du Sart-Tilman 354 B-4031 Angleur
26
4
Dexia Limburg Centrum CVBA
Dorpsstraat 1A B-3530 Houthalen-Helchteren
26
4
Dexia Louiza CVBA
Flageyplein 28b B-1050 Brussel
26
4
Dexia Maaskant Noord CVBA (2)
Rijksweg 405 B-3650 Dilsen
26
4
Dexia Mariemont-Seneffe SCRL(2)
Grand Place 2 B-7140 Morlanwelz
26
4
Dexia Mechelen-Zemst CVBA (2)
Befferstraat 34 B-2800 Mechelen
26
4
Dexia Meetjesland CVBA
Markt 93 B-9900 Eeklo
26
4
Dexia Meuse Liégeoise SCRL(2)
Grand Route 408 B-4400 Flemalle
26
4
Dexia Midden-Brabant CVBA
Tervuursesteenweg 202 B-3001 Heverlee - Leuven
51
4
Dexia Midden-Kempen CVBA
Astridplein 22 B-2280 Grobbendonk
26
4
Dexia Midden-Limburg CVBA
Fruitmarkt 7 B-3600 Genk
26
4
Dexia Mons-Nord SCRL
Rue de Nimy 61-65 B-7000 Mons
26
4
Dexia Mons-Sud SCRL
Avenue Jean d’Avesnes 9 B-7000 Mons
26
4
Dexia Mortsel-Kontich CVBA
Statielei 59 B-2640 Mortsel
26
4
Dexia Namur Haute-Meuse SCRL
Rue de Marchovelette 1 B-5000 Namur
26
4
Dexia Namur-Ouest SCRL(2)
Route de Gembloux 89 B-5002 Saint-Servais Namur
26
4
Dexia Namur-Sud SCRL
Chaussée de Louvain 440 B-5004 Bouge Namur
26
4
Dexia Neteland CVBA (2)
Grote Markt 13 B-2500 Lier
26
4
Dexia Nivelles-Tubize SCRL
Rue de Mons 55 B-1480 Tubize
26
4
Dexia Noord-Limburg CVBA
Oude Markt 26 B-3900 Overpelt
26
4
(1) Direct aangehouden percentage door rechtstreekse aandeelhouder. (2) Overgenomen bij wijze van fusie met ingang op 1 januari 2010. (3) Ontbonden met ingang op 1 januari 2010. (4) In 2009 gedeconsolideerde ondernemingen.
86 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Zetel
Gehouden deel van het kapitaal (%) (1)
Activiteitscode
Dexia Nord Picardie SCRL(2)
Rue de la Station 52 B-7700 Mouscron
26
4
Dexia Ostbelgien CVBA (3)
Rathausplatz 11 B-4700 Eupen
26
4
Dexia Oudergem-Bosvoorde CVBA
Boulevard du Souverain 282 B-1160 Brussel
26
4
Dexia Ourthe-Amblève SCRL
Place Joseph Thiry 47 B-4920 Aywaille
26
4
Dexia Pays de Bastogne SCRL
Rue du Vivier 226 B-6600 Bastogne
26
4
Dexia Pays de Herve SCRL
Place du Marché 22 B-4651 Battice
26
4
Dexia Pays Vert et Collines SCRL(2)
Grand Place 24 B-7800 Ath
26
4
Dexia Regio Aalst CVBA
Stationsstraat 4 B-9300 Aalst
26
4
Dexia Regio Aalter CVBA
Stationsstraat 157 B-9880 Aalter
26
4
Dexia Regio Asse-Ternat CVBA
Stationsstraat 26A B-1730 Asse
26
4
Dexia Regio Buggenhout-Londerzeel CVBA (2)
Stationsstraat 13 B-9255 Buggenhout
26
4
Dexia Regio Dendermonde CVBA
Zuidlaan 2 B-9200 Dendermonde
26
4
Dexia Regio Diest CVBA
Sint-Jan Berchmansstraat 4 B-3290 Diest
26
4
Dexia Regio Erpe-Mere CVBA
Marktplein 36 B-9520 St.-Lievens-Houtem
26
4
Dexia Regio Evergem-Zelzate CVBA
Hoeksken 10 B-9940 Evergem
26
4
Dexia Regio Harelbeke CVBA (2)
Marktstraat 9-15 B-8530 Harelbeke
26
4
Dexia Regio Hasselt CVBA
Havermarkt 36-38 B-3500 Hasselt
26
4
Dexia Regio Kruishoutem CVBA
Markt 2 B-9770 Kruishoutem
26
4
Dexia Regio Leie Schipdonk CVBA
Veldstraat 50 B-9800 Petegem-aan-de-Leie
26
4
Dexia Regio Menen-Wevelgem CVBA
Kerkomtrek 16 B-8930 Menen
26
4
Dexia Regio Middelkerke-Koekelare CVBA (2) Sint-Maartensplein 17 B-8680 Koekelare
26
4
Dexia Regio Oostende-Oostkust CVBA
Monnikenwerve 200 B-8000 Brugge
26
4
Dexia Regio Oudenburg CVBA
Ettelgemsestraat 2 B-8460 Oudenburg
26
4
Dexia Regio Poperinge CVBA (2)
Grote Markt 39 B-8970 Poperinge
26
4
Dexia Regio Roeselare-Izegem CVBA
Grote Markt 21 B-8870 Izegem
26
4
Dexia Regio Tienen CVBA
Menegaard 45 B-3300 Tienen
26
4
(1) Direct aangehouden percentage door rechtstreekse aandeelhouder. (2) Overgenomen bij wijze van fusie met ingang op 1 januari 2010. (3) Ontbonden met ingang op 1 januari 2010. (4) In 2009 gedeconsolideerde ondernemingen.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 87
Geconsolideerde jaarrekening
Naam
Beheersverslag
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
Vennootschappelijke jaarrekening
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
Naam
Zetel
Gehouden deel van het kapitaal (%) (1)
Activiteitscode
Dexia Regio Torhout CVBA
Markt 28 B-8820 Torhout
26
4
Dexia Regio Turnhout-Hoogstraten CVBA
Vrijheid 109 B-2320 Hoogstraten
26
4
Dexia Regio Waregem CVBA (3)
Markt 12 B-8790 Waregem
26
4
Dexia Regio Westhoek CVBA
Grote Markt 31 B-8600 Diksmuide
26
4
Dexia Regio Zuid-Gent CVBA
Koning Albertlaan 142 B-9000 Gent
26
4
Dexia Région Gembloux SCRL
Avenue Faculté Agronomie 12 B-5030 Gembloux
26
4
Dexia Région Huy-Andenne SCRL
Avenue des Ardennes 33 B-4500 Huy
26
4
Dexia Région Verviers-Spa SCRL
Place du Perron 41 B-4910 Theux
26
4
Dexia Rupel CVBA (2)
Laar 14 B-2630 Aartselaar
26
4
Dexia Sambre et Heure SCRL(2)
Rue ‘t Serstevens 9 B-6530 Thuin
26
4
Dexia Scheldeland CVBA
Kalkendorp 21 B-9270 Kalken
26
4
Dexia Schoten-Merksem CVBA (3)
Markt 26 B-2900 Schoten
26
4
Dexia Seraing-Ougrée-Nandrin SCRL(2)
Rue de Rotheux 37 B-4100 Seraing
26
4
Dexia Stokkel CVBA
Dumonplein 22 B-1150 Brussel
26
4
Dexia Sud Luxembourg SCRL
Rue de la poste 13 B-6700 Arlon
26
4
Dexia Tournai SCRL
Rue Royale 105-109 B-7500 Tournai
26
4
Dexia Tournai-Val de Verne SCRL
Grand-Place 34 B-7600 Peruwelz
26
4
Dexia Ukkel-Rode CVBA
Avenue de Fre 173 B-1180 Brussel
26
4
Dexia Val de Sambre SCRL
Rue de la Station 15-17 B-5060 Tamines
26
4
Dexia Val d’Haine et Haut-Pays SCRL
Rue Grande 49 B-7380 Quièvrain
26
4
Dexia Val d’Heure SCRL
Rue de Mettet 17 A B-5620 Florennes
26
4
Dexia Val du Piéton SCRL
Grand-Rue 12 B-6183 Trazegnies
26
4
Dexia Vallée de la Dyle SCRL
Avenue Einstein 8 B-1300 Wavre
26
4
Dexia Vallée de la Lys SCRL
Rue de Lille 19 B-7784 Warneton
26
4
Dexia Verviers-Heusy SCRL
Crapaurue 14 B-4800 Verviers
26
4
Dexia Vilvoorde-Zaventem CVBA
Bergstraat 4 B-1800 Vilvoorde
26
4
(1) Direct aangehouden percentage door rechtstreekse aandeelhouder. (2) Overgenomen bij wijze van fusie met ingang op 1 januari 2010. (3) Ontbonden met ingang op 1 januari 2010. (4) In 2009 gedeconsolideerde ondernemingen.
88 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Naam
Zetel
Gehouden deel van het kapitaal (%) (1)
Activiteitscode
Dexia Vlaamse Ardennen CVBA
Nederstraat 17 B-9700 Oudenaarde
26
4
Dexia Waasland Noord-West CVBA
Marktplein 3 B-9220 Hamme
26
4
Dexia Waasland Oost CVBA (2)
Statiestraat 135 B-2070 Zwijndrecht
26
4
Dexia Waasland Zuid-Oost CVBA
Parklaan 33 B-9100 St.-Niklaas
26
4
Dexia Waremme-Hesbaye SCRL(2)
Rue Joseph Wauters 15 B-4300 Waremme
26
4
Dexia Waterloo SCRL
Chaussée de Bruxelles 306 B-1410 Waterloo
26
4
Dexia Wemmel-Meise-Strombeek CVBA
Markt 60-62 B-1780 Wemmel
26
4
Dexia West-Limburg CVBA
Kerkstraat 2 B-3560 Lummen
26
4
Dexia Woluwe CVBA
St Hendriksvoorplein 49 B-1200 Brussel
26
4
Dexia Zennevallei CVBA
Basiliekstraat 13 B-1500 Halle
26
4
Dexia Zottegem Land van Rhode CVBA
Heldenlaan 33 B-9620 Zottegem
26
4
Dexia Zuid Molenland CVBA
Holdestraat 21 B-8760 Meulebeke
26
4
Dexia Zuid-Oost Limburg CVBA
Visésteenweg 204 B1 B-3770 Zichen-Zussen-Bolder
26
4
Vennootschappelijke jaarrekening
(1) Direct aangehouden percentage door rechtstreekse aandeelhouder. (2) Overgenomen bij wijze van fusie met ingang op 1 januari 2010. (3) Ontbonden met ingang op 1 januari 2010. (4) In 2009 gedeconsolideerde ondernemingen.
Beheersverslag
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 89
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
Activiteitscode 1. Banken en kredietinstellingen
26. Verzekeringen Niet-Leven
2. Privéspaarkassen
27. Herverzekeringen
3. Openbare kredietinstellingen
28. Verzekeringsmaatschappijen – multibranche
4. Agentschappen
29. Agenten en makelaars in financiële producten
5. Leasingmaatschappij
30. Agenten en makelaars in verzekeringsproducten
6. Hypothecaire kredieten
31. Onroerendgoedverrichtingen voor eigen rekening
7. Financiering van ondernemingen d.m.v. participaties
32. Onroerendgoedverrichtingen voor rekening van derden
8. Distributie van verbruikskredieten
Beheersverslag
9. Distributie van diverse krediettypes 10. Nemen van en beheer van participaties 11. Beursvennootschappen 12. Beveks, sicavs 13. Gemeenschappelijke beleggingsfondsen 14. Beheermaatschappij van beveks, sicavs 15. Factoring 16. Financieringsmaatschappij van infrastructuur en onroerend goed
Geconsolideerde jaarrekening
17. Overige nevenactiviteiten i.v.m. de verdeling van specifieke financiële producten 18. Administratie m.b.t. financiële markten 19. Portefeuillebeheer, beleggingsadvies 20. Financiële engineering, consultancy, studie en financieel advies 21. Andere activiteiten binnen de financiële sector 22. Borgstellingsvennootschappen 23. Fiducieverrichtingen 24. Wisselkantoor
33. Gezondheid en sociale activiteiten 34. Informatica 35. Met bancaire activiteiten aanverwante activiteiten 36. Overige aanverwante activiteiten 37. Sanering, wegen en afvalbeheer 38. Recreatie 39. Telecommunicatie 40. Transport 41. Andere toeleveringsactiviteiten 42. Energie 43. Economische ontwikkeling 44. Water 45. Uitgifte van boeken en multimedia 46. Studie-, onderzoeks- en ontwikkelingsactiviteiten 47. Overige dienstverlening 48. Productie, beheer en distributie van geïnformatiseerde betaalmiddelen 49. Financieringsmaatschappij 50. Merchant bank
Vennootschappelijke jaarrekening
25. Verzekeringen Leven
90 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
III. Segmentrapportering (Sommige totalen kunnen afwijken als gevolg van afrondingen).
3.1. IFRS 8 Operating Segments vervangt sinds 1 januari 2009 IAS 14 Segment Reporting Sinds 1 januari 2009 heeft Dexia Bank zijn segmentrapportering aangepast aan zijn nieuwe organisatie en paste het voor het eerst IFRS 8 toe. Om vergelijkingen mogelijk te maken werden de cijfers van 31 december 2008 in die zin aangepast.
De segmentering van de activiteiten werd aangepast aan het nieuwe profiel en de strategische krachtlijnen van Dexia Bank. De Groep is nu opgesplitst in drie metiers die operationele activiteiten vertegenwoordigen die zich toespitsen op een homogeen klantensegment (Retail and Commercial Banking of RCB, Public and Wholesale Banking of PWB, Asset Management and Services of AMS). Een vierde metier, het zogenaamde Groepscenter (GC), omvat zowel thesaurieactiviteiten als de activiteiten in afbouw en het vroegere segment Central Assets. De grootste veranderingen in vergelijking met de vorige segmentering zijn: ●●
●●
●●
“Thesaurie & Financiële Markten” is niet langer een metier en maakt voortaan deel uit van het Groepscenter en de operationele metiers (structuring-, sales- en tradingactiviteiten werden ondergebracht in de overeenkomstige subsegmenten); Verzekeringen worden niet langer verdeeld over RCB en PWB, ze maken nu deel uit van het nieuw opgerichte AMS dat ook Asset Management en Investor Services omvat; Alle obligatieportefeuilles in afbouw (obligaties openbare sector die voorheen onder PWB vielen; de creditspreadportefeuilles en trading portefeuilles die we vroeger onder TFM terugvonden) worden volledig toegewezen aan het Groepscenter;
Beheersverslag
3.2. Beschrijving van de verschillen ten opzichte van de vorige jaarrekening
31/12/08 Activa
(in duizenden EUR)
31/12/09
Waarvan Verplichtingen investeringen in geassocieerde ondernemingen
Activa
Waarvan Verplichtingen investeringen in geassocieerde ondernemingen
Retail and Commercial Banking Public and Wholesale Banking Asset Management and Services Asset Management Investor Services Verzekeringen Groepscenter Thesaurie Obligatieportefeuilles in afbouw Central assets Subtotaal (1) Niet toegewezen bestanddelen (2)
31 865 954 45 863 334 18 586 499 0 0 18 586 499 122 316 553 73 759 367 37 744 750 10 812 436 218 632 340 44 460 548
254 584 97 326 22 742 0 0 22 742 146 401 0 0 146 401 521 052 0
43 396 961 13 993 844 20 275 225 0 0 20 275 225 130 257 946 117 909 582 12 348 365 0 207 923 977 55 168 912
32 833 399 47 505 022 17 319 906 0 0 17 319 906 114 125 617 69 941 640 33 111 168 11 072 808 211 783 943 41 986 804
635 89 791 23 700 0 0 23 700 169 888 0 0 169 888 284 014 0
50 330 874 19 086 317 15 643 861 0 0 15 643 861 109 678 557 103 515 035 6 163 522 0 194 739 609 59 031 139
Totaal
263 092 889
0
263 092 889
253 770 748
0
253 770 748
(1) Subtotaal activa omvat Leningen en voorschotten aan kredietinstellingen, Leningen en voorschotten aan klanten, Leningen en effecten die voor handelsdoeleinden worden aangehouden, Leningen en effecten die voor verkoop beschikbaar zijn, Investeringen in verbonden ondernemingen en Overige activa specifiek voor verzekeringsmaatschappijen. Subtotaal verplichtingen omvat Schulden aan kredietinstellingen, Schulden aan en deposito’s van klanten, Schuldpapier, Technische voorzieningen van verzekerings maatschappijen. (2) Omvat voornamelijk “VI. Derivaten” en “XII. Overige activa”. De impact van deze elementen op de resultatenrekening wordt echter toegekend aan het resultaat per segment.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 91
Vennootschappelijke jaarrekening
Rapportering per bedrijfssegment
Geconsolideerde jaarrekening
Er is geen wezenlijk verschil tussen IFRS 8 en IAS 14 wat betreft het principe voor het meten van winst of verlies van een segment.
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
Opbrengsten
Waarvan nettoresultaat uit geassocieerde deelnemingen
Beheersverslag
(in duizenden EUR) 31 december 2008 Retail and Commercial Banking Public and Wholesale Banking Asset Management and Services Asset Management Investor Services Verzekeringen Groepscenter Thesaurie Obligatieportefeuilles in afbouw Central assets
1 332 058 599 019 (256 633) 0 0 (256 633) 28 160 356 750 (374 350) 45 760
19 475 891 318 0 0 318 (46 121) 0 0 (46 121)
Totaal
1 702 605
(25 438)
Opbrengsten
Waarvan nettoresultaat uit geassocieerde deelnemingen
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
(in duizenden EUR) 31 december 2009 Retail and Commercial Banking Public and Wholesale Banking Asset Management and Services Asset Management Investor Services Verzekeringen Groepscenter Thesaurie Obligatieportefeuilles in afbouw Central assets
1 445 573 494 914 240 740 0 0 240 740 74 493 314 930 (209 353) (31 084)
9 591 1 892 1 854 0 0 1 854 25 022 0 0 25 022
Totaal
2 255 720
38 360
Waarvan Nettoresultaat nettorente voor opbrengsten belastingen
968 902 420 644 625 569 0 0 625 569 843 084 526 250 345 248 (28 414) 2 858 198
Belastingen Nettoresultaat groepsaandeel
143 884 271 726 (504 425) 0 0 (504 425) (564 805) 202 604 (703 340) (64 069)
(26 619) (84 899) 57 163 0 0 57 163 107 769 (77 457) 138 331 46 895
117 264 184 459 (418 558) 0 0 (418 558) (457 050) 125 135 (565 009) (17 176)
(653 620)
53 414
(573 884)
Waarvan Nettoresultaat nettorente voor opbrengsten belastingen
993 666 461 020 650 541 0 0 650 541 303 742 308 657 137 146 (142 060) 2 408 969
Belastingen Nettoresultaat groepsaandeel
302 167 212 327 (22 246) 0 0 (22 246) (107 083) 316 794 (331 173) (92 704)
(64 300) (68 631) 44 253 0 0 44 253 107 889 (106 169) 113 542 100 516
385 165
19 211
237 866 142 061 40 737 0 0 40 737 804 210 677 (217 631) 7 759 421 469
Overige segmentinformatie 31 december 2008 Ge activeerde kosten (in duizenden EUR)
Afschrij- Bijzondere vingen waardeverminderingen (1)
31 december 2009 Overige nietkaskosten
Ge activeerde kosten
(2)
Afschrij- Bijzondere vingen waardeverminderingen (1)
Overige nietkaskosten (2)
Retail and Commercial Banking Public and Wholesale Banking Asset Management and Services Asset Management Investor Services Verzekeringen Groepscenter Thesaurie Obligatieportefeuilles in afbouw Central assets
0 (129 600) 0 0 0 0 (65 830) 0 0 (65 830)
0 0 0 0 0 0 (105 382) (1 718) (1 556) (102 108)
(59 606) (98 424) (637 246) 0 0 (637 246) (852 265) (114 015) (622 507) (115 743)
(41 070) 1 153 0 0 0 0 (11 902) 775 337 (13 013)
0 (141 238) 0 0 0 0 (70 379) 0 0 (70 379)
0 0 0 0 0 0 (122 551) (1 904) (454) (120 193)
(61 540) (42 151) 505 288 0 0 505 288 83 758 36 039 (62 446) 110 165
(5 575) (1 514) 0 0 0 0 19 156 (64) (83) 19 303
Totaal
(195 430)
(105 382) (1 647 542)
(51 818)
(211 617)
(122 551)
485 355
12 068
(1) Omvat Waardeverminderingen op materiële en immateriële activa, Waardeverminderingen op aandelen, Waardeverminderingen op leningen en toegezegde kredietlijnen en Waardevermindering op goodwill. (2) Omvat de kosten voor op aandelen gebaseerde betalingen, nettodotatie aan voorzieningen voor herstructurering, nettodotatie voor voorzieningen in het kader van IAS 19, verliezen voortvloeiend uit het omwisselen van activa.
92 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
Relaties tussen metiers, en met name tussen commerciële metiers, financiële markten en productie- en dienstencentra zijn onderworpen aan retrocessies en/of analytische overdrachten, beheerst door “service level agreements” op basis van normale commerciële voorwaarden en marktvoorwaarden. De resultaten van elk metier omvatten eveneens: ●●
●●
●●
de winst uit commerciële omzetting, inclusief de beheerskosten van die omzetting en het eigen vermogen van de Groep dat aan die activiteit wordt toegerekend op basis van het op middellange en lange termijn uitstaande bedrag; rente op economisch kapitaal: economisch kapitaal wordt aan de bedrijfslijnen toegerekend voor interne doeleinden, en de prestaties van elk metier worden gemeten op basis van het rendement op economisch kapitaal; kosten van financiering.
IV. Belangrijke bestanddelen die deel uitmaken van de resultatenrekening De gerapporteerde bedragen houden verband met belangrijke en/of ongebruikelijke transacties en zijn niet enkel grote transacties. De vernoemde bedragen zijn cumulatief over het lopende boekjaar.
Beheersverslag
Materiële en immateriële activa worden toegerekend aan “Groepscenter”, tenzij ze rechtstreeks door een commerciële of financiële metier worden beheerd.
Een bedrag van 134 miljoen EUR werd geboekt in de rentemarge voor de vergoeding van de Belgische overheid voor de waarborg die aan Dexia Bank werd verleend voor zijn financiering.
De effecten van de financiële crisis leiden nog steeds tot het boeken van verscheidene bedragen in het nettoresultaat: ●● ●● ●● ●●
199 miljoen EUR voor verliezen en waardeverminderingen op aandelen in de verzekeringsportefeuille; 71 miljoen EUR voor kosten van risico’s in de andere portefeuilles; 80 miljoen EUR voor aanpassingen van het kredietrisico op derivaten afgesloten met monolines; 124 miljoen EUR mark-to-market aanpassingen van de CDS’en.
V. Gebeurtenissen na balansdatum Het herstructureringsplan van Dexia Bank kreeg de goedkeuring van de Europese Commissie op 6 februari 2010. Het bevat onder meer volgende punten: ●●
●●
●●
Als onderdeel van de onderhandelingen met de Europese Commissie werd de beslissing genomen tot de verkoop van Adinfo (belang van 51 %) en SPE tegen 31 december 2010. Vervroegde terugtrekking uit de staatswaarborg op de financieringen: dankzij de daling van zijn liquiditeitsbehoefte, zal Dexia Bank zich eerder dan gepland kunnen ontdoen van de staatswaarborg voor zijn financieringen door op 31 mei 2010 een einde te maken aan de uitgifte van alle gewaarborgde kortetermijnschulden en op 30 juni een einde te maken aan de uitgifte van alle gewaarborgde langetermijnschulden. Beperkingen met betrekking tot overnames en achtergestelde schuldinstrumenten tijdens de volgende 2 jaar; bovendien voorziet het akkoord met de Europese commissie dat: ■■ Dexia Bank tot het einde van 2011 niet zal overgaan tot overnames van financiële instellingen; ■■ Dexia Bank tot het einde van 2011 enkel coupons zal uitkeren op zijn achtergestelde schuldinstrumenten als het daartoe contractueel verplicht is.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 93
Vennootschappelijke jaarrekening
In 2009 bouwde Dexia Bank zijn portefeuille in afbouw af voor een bedrag van 5 miljard EUR.
Geconsolideerde jaarrekening
Een meerwaarde van ongeveer 77 miljoen EUR werd geboekt op de verkoop van het 10 %-belang van Dexia Bank in Crédit du Nord.
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
VI. Gerechtelijke procedures Zie beheersverslag.
VII.Toelichtingen bij het actief van de geconsolideerde balans (Sommige totalen kunnen afwijken als gevolg van afrondingen).
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
7.1. Geldmiddelen en equivalenten In het kasstroomoverzicht omvatten de geldmiddelen en equivalenten de volgende saldi met een resterende looptijd van minder dan 90 dagen:
1. Uitsplitsing volgens aard (in duizenden EUR)
31/12/08
31/12/09
Geldmiddelen en tegoeden bij centrale banken Leningen en voorschotten aan kredietinstellingen Voor verkoop beschikbare financiële activa Voor handelsdoeleinden aangehouden financiële activa Financiële activa geboekt tegen reële waarde Vaste activa aangehouden voor verkoop
486 233 55 912 496 1 118 002 67 676 0 0
499 171 37 895 154 855 227 72 596 2 077 126 289
Totaal
57 584 407
39 450 514
2. Waarvan aan beperkingen onderworpen geldmiddelen 31/12/08
31/12/09
Verplicht aan te houden reserves (1) Kaswaarborgen Andere
29 807 9 422 432 0
78 947 11 871 664 0
Totaal
9 452 239
11 950 611
(in duizenden EUR)
Vennootschappelijke jaarrekening
(1) Verplicht aan te houden reserves: verplichte reservedeposito’s die kredietinstellingen dienen aan te houden bij de Europese Centrale Bank of andere centrale banken.
7.2. Kas en tegoeden bij centrale banken Uitsplitsing volgens aard (in duizenden EUR)
31/12/08
31/12/09
Contanten Tegoeden bij centrale banken, uitgezonderd verplichte reservedeposito’s Verplichte reservedeposito’s
456 426 0 33 096
420 223 0 81 414
Totaal Waarvan opgenomen in geldmiddelen en equivalenten
489 522 486 233
501 637 499 171
94 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
7.3. Leningen en voorschotten aan kredietinstellingen (in duizenden EUR) Nostrorekeningen en kaswaarborgen Verkoopovereenkomst Leningen en andere voorschotten Schuldinstrumenten Leningen die een bijzondere waardevermindering hebben ondergaan Schuldinstrumenten die een bijzondere waardevermindering hebben ondergaan Minus: Specifieke waardevermindering op leningen of schuldinstrumenten die een bijzondere waardevermindering hebben ondergaan Algemene waardeverminderingen
Totaal waarvan opgenomen in geldmiddelen en equivalenten waarvan opgenomen in financiële leasing
31/12/08
31/12/09
18 191 429 17 452 398 29 237 152 939 613 110 767 8 585
12 359 329 20 185 741 25 212 457 6 192 072 10 788 2 066
(97 499) (48 953) 65 793 492 55 912 496 0
(9 095) (41 603) 63 911 755 37 895 154 0
2. Uitsplitsing van de kwaliteit
Zie toelichting 7.15.
Beheersverslag
1. Uitsplitsing volgens aard
3. Uitsplitsing volgens looptijd en rentevoet
Zie toelichting 12.4., 12.5. en 12.6.
4. Uitsplitsing van de reële waarde Zie toelichting 12.1.
Geconsolideerde jaarrekening
5. Herclassificatie van financiële activa (IAS39 gewijzigd) Zie toelichting 7.7.
Vennootschappelijke jaarrekening
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 95
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
7.4. Leningen en voorschotten aan klanten 1. Uitsplitsing volgens tegenpartij
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
(in duizenden EUR)
31/12/08
31/12/09
18 352 871 85 284 593 737 906 1 608
18 820 057 83 958 642 1 101 296 121 184
Publieke sector Overige Leningen die een bijzondere waardevermindering hebben ondergaan Schuldinstrumenten die een bijzondere waardevermindering hebben ondergaan Minus: Specifieke waardevermindering op leningen of schuldinstrumenten die een bijzondere waardevermindering hebben ondergaan Algemene waardeverminderingen
Totaal waarvan opgenomen in financiële leasing
103 520 175 2 563 813
(477 122) (379 681)
(589 681) (404 304) 103 007 194 2 736 850
2. Uitsplitsing volgens aard (1) 31/12/08
31/12/09
Kaswaarborgen Verkoopovereenkomsten Leningen en andere voorschotten waarvan: handelswissels en eigen accepten financiële leasing geëffectiseerde kredieten consumentenkredieten hypothecaire leningen leningen op termijn voorschotten in rekening-courant overige kredietvorderingen Schuldinstrumenten Leningen die een bijzondere waardevermindering hebben ondergaan Schuldinstrumenten die een bijzondere waardevermindering hebben ondergaan Minus: Specifieke waardevermindering op leningen of schuldinstrumenten die een bijzondere waardevermindering hebben ondergaan Algemene waardeverminderingen
3 782 659 4 641 425 77 196 804
3 801 403 1 109 252 82 441 587
52 751 2 563 813 15 974 709 1 435 584 8 933 612 44 697 733 2 989 643 548 959 18 016 576 737 906 1 608
20 060 2 736 850 18 548 900 1 395 005 10 950 318 44 745 421 3 468 103 576 930 15 426 457 1 101 296 121 184
Totaal
(in duizenden EUR)
(477 122) (379 681) 103 520 175
(589 681) (404 304) 103 007 194
(1) De cijfers per 31 december 2008 werden herzien
3. Uitsplitsing van de kwaliteit
Zie toelichting 7.15.
4. Uitsplitsing volgens looptijd en rentevoet
Zie toelichting 12.4, 12.5 en 12.6.
5. Uitsplitsing van de reële waarde
Zie toelichting 12.1.
6. Herclassificatie van financiële activa (IAS39 gewijzigd)
Zie toelichting 7.7.
96 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
7.5 Financiële activa geboekt tegen reële waarde via resultatenrekening 31/12/08
31/12/09
Voor handelsdoeleinden aangehouden financiële activa Financiële activa geboekt tegen reële waarde
4 142 292 4 913 916
2 961 944 3 501 056
Totaal
9 056 208
6 463 000
31/12/08
31/12/09
(in duizenden EUR)
Voor handelsdoeleinden aangehouden financiële activa
(in duizenden EUR) Publieke sector Banken Overige
584 309 91 151 3 466 832
1 043 589 262 123 1 656 232
Totaal waarvan opgenomen in geldmiddelen en equivalenten waarvan opgenomen in financiële leasing
4 142 292 67 676 0
2 961 944 72 596 0
31/12/08
31/12/09
Beheersverslag
1. Uitsplitsing volgens tegenpartij
(in duizenden EUR) Leningen Obligaties uitgegeven door publiekrechtelijke lichamen Andere obligaties en vastrentende instrumenten Aandelen en niet-vastrentende instrumenten
0 584 309 3 512 573 45 410
0 989 392 1 941 059 31 493
Totaal
4 142 292
2 961 944
3. Schatkistcertificaten en ander bij centrale banken herfinancierbaar waardepapier (in duizenden EUR) Schatkistcertificaten en ander bij centrale banken herfinancierbaar waardepapier
31/12/08
31/12/09
420 149
668 681
Geconsolideerde jaarrekening
2. Uitsplitsing volgens aard
4. Effecten verpand in het kader van terugkoopovereenkomsten met andere banken (1)
Opgenomen in obligaties uitgegeven door publiekrechtelijke lichamen Opgenomen in andere obligaties en vastrentende instrumenten
31/12/08
31/12/09
465 779 0
568 149 0
(1) De cijfers per 31 december 2008 werden herzien.
5. Uitsplitsing volgens looptijd en rentevoet
Zie toelichting 12.4., 12.5. en 12.6.
6. Uitsplitsing van de reële waarde
Zie toelichting 12.1.
7. Herclassificatie van financiële activa (IAS39 gewijzigd)
Zie toelichting 7.7.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 97
Vennootschappelijke jaarrekening
Marktwaarde (in duizenden EUR)
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
Financiële activa geboekt tegen reële waarde 1. Uitsplitsing volgens tegenpartij
Beheersverslag
(in duizenden EUR)
31/12/08
31/12/09
Publieke sector Banken Overige
5 169 411 125 4 497 622
4 081 16 329 3 480 646
Totaal waarvan opgenomen in geldmiddelen en equivalenten waarvan opgenomen in financiële leasing
4 913 916 0 0
3 501 056 2 077 0
31/12/08
31/12/09
2. Uitsplitsing volgens aard (in duizenden EUR) Leningen Obligaties uitgegeven door publiekrechtelijke lichamen Andere obligaties en vastrentende instrumenten Aandelen en niet-vastrentende instrumenten Aan beleggingsfondsen gekoppelde verzekeringen
59 914 5 134 314 301 12 000 4 522 567
230 522 4 081 77 552 0 3 188 901
Totaal
4 913 916
3 501 056
3. Schatkistcertificaten en ander bij centrale banken herfinancierbaar waardepapier
Geconsolideerde jaarrekening
Nihil
4. Effecten verpand in het kader van terugkoopovereenkomsten met andere banken (1) Marktwaarde (in duizenden EUR) Opgenomen in obligaties uitgegeven door publiekrechtelijke lichamen Opgenomen in andere obligaties en vastrentende instrumenten
31/12/08
31/12/09
0 0
0 0
(1) De cijfers per 31 december 2008 werden herzien.
5. Uitsplitsing volgens looptijd en rentevoet
Zie toelichting 12.4., 12.5. en 12.6.
Vennootschappelijke jaarrekening
6. Uitsplitsing van de reële waarde
Zie toelichting 12.1.
De Fair Value Option (FVO) voor financiële activa wordt vooral gebruikt in de volgende situaties: ●●
●●
Wanneer verplichtingen een in een contract besloten derivaat bevatten dat niet in nauw verband staat met de karakteristieken van het basiscontract en waarvan de opbrengst verbonden is aan de investering in een specifieke pool van activa van verzekeraars. De FVO wordt gebruikt als een alternatieve methode om de volatiliteit van winst of verlies te verminderen, wanneer a priori het risico bestaat dat de boekhoudkundige vereisten inzake dekking niet vervuld zullen zijn.
Om de reële waarde te bepalen van niet-genoteerde financiële instrumenten geboekt tegen reële waarde, worden de waarde ringsmodellen gebruikt en de procedures gevolgd zoals bepaald door Group Risk Management. De waarderingstechniek is een “discounted cash flow model” waarbij de netto actuele waarde bepaald wordt door een rentevoet die gebaseerd is op de beschikbare marktrentevoeten die gelden voor gelijkaardige effecten en voor emittenten met een gelijkaardige kredietrating.
98 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
7.6. Financiële investeringen 1. Uitsplitsing volgens tegenpartij 31/12/08
31/12/09
Publieke sector Banken Overige Financiële activa die een bijzondere waardevermindering hebben ondergaan
18 583 104 17 880 567 7 333 533 1 925 348
19 511 122 15 757 545 5 942 180 712 019
Totaal financiële investeringen voor bijzondere waardeverminderingen Minus: Specifieke en collectieve waardevermindering op financiële investeringen waarop een bijzondere waardevermindering werd toegepast (1)
45 722 552
41 922 866
(1 165 128)
Totaal waarvan opgenomen in geldmiddelen en equivalenten
44 557 424 1 118 002
(465 875) 41 456 991 855 227
(1) Diverse specifieke waardeverminderingen werden geboekt in 2008, voornamelijk op Lehman brothers, IJslandse banken en Washington Mutual.
2. Uitsplitsing van de kwaliteit
Zie toelichting 7.15.
Beheersverslag
(in duizenden EUR)
3. Uitsplitsing volgens looptijd en rentevoet
Zie toelichting 12.4., 12.5. en 12.6.
(in duizenden EUR) Leningen Obligaties uitgegeven door publiekrechtelijke lichamen Andere obligaties en vastrentende instrumenten Aandelen en nietvastrentende instrumenten Totaal
HTM
Totaal
31/12/08
31/12/09
31/12/08
31/12/09
31/12/08
31/12/09
86 778
81 618
0
0
86 778
81 618
18 431 593
19 323 718
24 850
0
18 456 443
19 323 718
23 676 124
20 409 328
65 822
0
23 741 946
20 409 328
3 437 385
2 108 202
0
0
3 437 385
2 108 202
45 631 880
41 922 866
90 672
0
45 722 552
41 922 866
5. Converteerbare obligaties opgenomen in de portefeuille beschikbaar voor verkoop (posities groter dan 50 miljoen EUR)
Nihil
6. Overdrachten tussen portefeuilles
Nihil
7. Uitsplitsing van de reële waarde
Zie toelichting 12.1.
8. Herclassificatie van financiële activa (IAS39 gewijzigd)
Zie toelichting 7.7.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 99
Vennootschappelijke jaarrekening
AFS
Geconsolideerde jaarrekening
4. Uitsplitsing volgens aard (totaal financiële investeringen voor bijzondere waarde verminderingen)
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
7.7. Herclassificatie van financiële activa (IAS 39 gewijzigd)
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
(in duizenden EUR) Boekwaarde van de hergeclassificeerde activa op 1 oktober 2008 Boekwaarde van de hergeclassificeerde activa op 31 december 2008 (A) Reële waarde van de geherclassificeerde activa op 31 december 2008 (B) Bedrag niet opgenomen in resultaat (1)&(2) ten gevolge van herclassificatie (B)-(A) Bedrag niet opgenomen in AFS-reserve (3) ten gevolge van herclassificatie (B)-(A) Afschrijvingen van de agio/disagio in resultatenrekening tijdens het boekjaar Afschrijving agio/disagio in AFS-reserve tijdens het boekjaar
(in duizenden EUR) Boekwaarde van de hergeclassificeerde activa op 1 oktober 2008 Boekwaarde van de hergeclassificeerde activa op 1 januari 2009 Boekwaarde van de hergeclassificeerde activa op 31december 2009 (A) Reële waarde van de geherclassificeerde activa op 31 december 2009 (B) Gecumuleerd bedrag niet opgenomen in resultaat (1)&(2) ten gevolge van herclassificatie (B)-(A) Gecumuleerd bedrag niet opgenomen in AFS-reserve (3) ten gevolge van herclassificatie (B)-(A) Afschrijvingen van de agio/disagio in resultatenrekening tijdens het boekjaar Afschrijving agio/disagio in AFS-reserve tijdens het boekjaar
Van de Van de portefeuille portefeuille “Voor “Voor handels handels doeleinden doeleinden aangehouden” aangehouden” naar naar de “Leningen en portefeuille vorderingen” “Beschikbaar (1) voor verkoop”(2)
Van de portefeuille “Beschikbaar voor verkoop” naar “Leningen en vorderingen” (3)
2 800 549 2 694 464 2 711 023
0 0 0
15 446 859 15 174 419 15 071 221
16 559
0
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
11 532 n.v.t.
0 n.v.t.
n.v.t. 70 397
Van de Van de portefeuille portefeuille “Voor “Voor handels handels doeleinden doeleinden aangehouden” aangehouden” naar naar de “Leningen en portefeuille vorderingen” “Beschikbaar (1) voor verkoop”(2)
Van de portefeuille “Beschikbaar voor verkoop” naar “Leningen en vorderingen” (3)
2 800 549 0 2 058 052 1 994 298 (63 754)
(103 198)
0 0 0 0
15 446 859 872 647 13 677 087 13 715 335
0
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
38 248
27 082 n.v.t.
0 n.v.t.
n.v.t. 241 437
Dexia Bank besloot het amendement van IAS 39 & IFRS 7 – Herclassificatie van financiële activa voor bepaalde activa – toe te passen. Dexia Bank was met name van mening dat na het faillissement van Lehman Brothers en de daaruit voortvloeiende financiële crisis, de waarneembare prijzen voor bepaalde financiële activa niet langer de “reële waarde” weergaven, maar “distressed” prijzen of indicatieve makelaarsprijzen. Gelet op die uitzonderlijke omstandigheden opteerde Dexia Bank ervoor bepaalde activa over te hevelen van “Aangehouden voor handelsdoeleinden” naar “Leningen en vorderingen” (op voorwaarde dat voldaan is aan de definitie), omdat zij niet langer op korte termijn voor verkoop worden aangehouden. Bovendien hevelde Dexia Bank als gevolg van zijn gewijzigde intenties eveneens bepaalde activa over van “Beschikbaar voor verkoop – AFS” naar “Leningen en vorderingen” (op voorwaarde dat aan de definitie is voldaan). De overheveling naar “Leningen en vorderingen” geeft aan dat Dexia Bank de intentie heeft en in staat is om die financiële activa aan te houden in de nabije toekomst. Op 1 oktober 2008 vonden dergelijke overhevelingen plaats (zie jaarverslag 2008) en ook op 1 januari 2009 was dat het geval. Op 1 januari 2009 hevelde Dexia Bank een aantal activa “Beschikbaar voor verkoop – AFS” over naar “Leningen en vorderingen”, vooral dan in de verzekeringsportefeuilles. Dexia Bank identificeerde activa die op grond van de amendementen in aanmerking komen, waarvoor het op de overhevelingsdatum de duidelijke intentiewijziging had of in staat was om ze aan te houden in de nabije toekomst, veeleer dan ze op korte termijn van de hand te doen of te verhandelen. De overhevelingen vonden plaats tegen de reële waarde van de activa op de datum van de overheveling.
100 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
De effectieve rentevoeten op de datum van herclassificatie van op 1 januari 2009 overgehevelde activa lagen tussen 2,4 % en 37,1 %. Het terugbetalingsbedrag van de overgehevelde activa bedroeg 1 061 miljoen EUR. Als die financiële activa niet waren over geheveld, zou er in 2009 een verbetering zijn geweest van het eigen vermogen (winsten en verliezen niet opgenomen in de resultatenrekening) van 129 miljoen EUR.
Impact van de herclassificaties van 2008 en 2009 op het eigen vermogen en de resultaten van 2009 Herclassificatie van “Aangehouden voor handelsdoeleinden” naar “Leningen en vorderingen”
Dexia Bank bezit een specifieke portefeuille die “Beschikbaar voor verkoop” is met een zeer lange looptijd, wat heeft geleid tot een aanzienlijke wijziging van de waarde als gevolg van kleine verschuivingen van de spreads. Enkel financiële activa die geen waardevermindering ondergaan hebben en waarvoor geen genoteerde prijzen op een actieve markt voorhanden waren, en waarvoor Dexia Bank de intentie heeft en in staat is om ze aan te houden in de nabije toekomst, werden overgeheveld naar “Leningen en vorderingen”. De overheveling naar “Leningen en Vorderingen” doet in 2009 de kosten van risico toenemen met een bedrag dat geraamd wordt op 86 miljoen EUR voor belastingen. Dit bedrag is het saldo van de dotaties en terugnames van collectieve en specifieke waardeverminderingen. Indien er een objectief bewijs bestaat van een waardevermindering op een financieel actief, initieel opgenomen in de categorie “Beschikbaar voor verkoop” maar nadien geherklasseerd naar “Leningen en voorschotten”, in overeenstemming met IAS 39, wordt het verschil tussen de nettowaarde van de verwachte kasstromen verdisconteerd tegen de effectieve rentevoet zoals berekend op datum van herclassificatie, en boekwaarde erkend als een waardevermindering. Bijgevolg wordt het nog resterende bedrag in de “niet in resultatenrekening opgenomen winsten en verliezen uit financiële activa” tevens erkend als waardevermindering. Dit betekent dat de waardeverminderingen erkend op financiële activa geherklasseerd uit “Beschikbaar voor verkoop”, voornamelijk niet-economische verliezen bevatten die later zullen teruggenomen worden via de rentemarge. De lagere boekwaarde van de overgehevelde activa vloeit voornamelijk voort uit terugbetalingen, vervroegde terugbetalingen en de opportunistische verkoop van obligaties in het kader van het balansbeheer. In vergelijking met 2008 weerspiegelt het kleinere verschil tussen de boekwaarde van een overgehevelde actiefwaarde en zijn reële waarde de daling van de krediet- en de liquiditeitsspreads op de markten.
Impact op de rentemarge Voor activa die werden overgeheveld van “Beschikbaar voor verkoop – AFS” naar “Leningen en vorderingen” wordt de afschrijving van het agio/disagio van de obligatie gecompenseerd door de afschrijving van de bevroren “Beschikbaar voor verkoop – AFSreserve”, zodat de netto-impact op het resultaat nihil is. Voor activa die werden overgeheveld van “Aangehouden voor Handelsdoeleinden” naar “Leningen en Vorderingen”, kwam de impact in 2009 op de rentemarge van de afschrijving van de negatieve mark-to-market van de vorige periodes uit op 27 miljoen EUR.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 101
Geconsolideerde jaarrekening
Herclassificatie van “Beschikbaar voor verkoop” naar “Leningen en vorderingen”
Vennootschappelijke jaarrekening
Het verschil tussen de “Boekwaarde van de geherclassificeerde activa op 31 december 2009” en de reële waarde vertegenwoordigt de gecumuleerde veranderingen van de reële waarde vanaf de datum van herclassificatie tot 31 december 2009 en omvat eveneens de gecumuleerde afschrijving van het agio/disagio sinds de herclassificatie. Het verschil is negatief voor de activa die werden “Aangehouden voor handelsdoeleinden” en werden overgeheveld naar “Leningen en vorderingen”, omdat de markten illiquide blijven en het verschil negatief wordt ingeschat op basis van modelwaarderingen.
Beheersverslag
Het verschil tussen de boekwaarde op de datum van de overheveling en het terugbetalingsbedrag wordt afgeschreven over de resterende periode. De impact van die afschrijving op het resultaat van de periode vindt u op de regel “Afschrijvingen van agio/ disagio in resultatenrekening tijdens het boekjaar”.
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
7.8. Investeringen in geassocieerde deelnemingen 1. Boekwaarde 2008
Beheersverslag
(in duizenden EUR) Boekwaarde op 1 januari Aanschaffingen Vervreemdingen Wijziging in consolidatiekring (in) Wijziging in consolidatiekring (uit ) Aandeel in resultaat vóór belastingen Aandeel in belastingen Uitgekeerd dividend Wijziging van goodwill (zie hieronder) Aandeel in verlies en winst niet opgenomen in de resultatenrekening Omrekeningsverschillen Overige
628 391 5 568 (5 325) 0 (6 165) (19 713) (5 725) (63 057) (1 202) (11 502) (597) 379
521 052 0 0 247 (202 142) 48 291 (9 931) (19 607) (71 023) 15 212 1 231 684
Boekwaarde op 31 december
521 052
284 014
2. Positieve goodwill opgenomen in de boekwaarde 2008
Geconsolideerde jaarrekening
(in duizenden EUR)
2009
Aanschaffingswaarde op 1 januari Wijziging in consolidatiekring (uit ) Aanschaffingswaarde op 31 december (A) Gecumuleerde afschrijvingen en gecumuleerde waardeverminderingen op 1 januari Wijziging in consolidatiekring (uit ) Gecumuleerde afschrijvingen en gecumuleerde waardeverminderingen op 31 december (B)
89 981 (1 202) 88 779
88 779 (88 779) 0
(17 756) 0
(17 756) 17 756
(17 756)
0
Nettoboekwaarde op 31 december (A)+(B)
71 023
0
3. Lijst van de belangrijkste geassocieerde deelnemingen Geassocieerde deelnemingen
2008
2009
Boekwaarde
Reële waarde van de deelneming
Boekwaarde
Reële waarde van de deelneming
(in duizenden EUR)
Vennootschappelijke jaarrekening
2009
Crédit du Nord Dexia Asset Management Luxembourg SA SLF Finance SA Dexia Asset Management Belgium SA Dexia Asset Management France SA
253 364 51 131 63 625 47 188 35 198
350 000 51 131 63 625 47 188 35 198
0 73 490 63 742 48 227 34 212
0 73 490 63 742 48 227 34 212
Totaal
450 506
547 142
219 671
219 671
Verwijzing naar website (bij notering)
www.groupe-credit-du-nord.com niet genoteerd niet genoteerd niet genoteerd niet genoteerd
4. Stopzetting van de erkenning van aandeel in de verliezen (negatief eigen vermogen)
Nihil
102 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
7.9. Materiële vaste activa 1. Nettoboekwaarde
Aanschaffingswaarde per 1 jan. 2008 Aanschaffingen Latere uitgaven Aanpassing na verwerving Vervreemdingen Wijziging in consolidatiekring (in) Wijziging in consolidatiekring (uit) Overdrachten en annuleringen Omrekeningsaanpassingen Overige Aanschaffingswaarde per 31 dec. 2008 (A) Gecumuleerde afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen per 1 jan. 2008 Aanpassing na verwerving Geboekt Terugneming Vervreemding Wijziging in consolidatiekring (in) Wijziging in consolidatiekring (uit) Overdrachten en annuleringen Omrekeningsaanpassingen Overige Gecumuleerde afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen per 31 dec. 2008 (B) Nettoboekwaarde per 31 dec. 2008 (A)+(B)
1 137 747 145 552 11 375 0 (121 980) 0 (14 933) (1 917) 0 1 1 155 845
(296 780) 0 (45 374) 0 96
0
0 2 213 0 0
(339 845)
816 000
3 275 147 0 0 (70) 0 0 0 45 0 3 397
(269) 0 (122) 0 0 0 0 0 (16) 0
(407)
2 990
Eigen gebruik eigenaar
643 603 46 922 0 0 (1 662) 0
Eigen Operationele gebruik leasing financiële leasing 700 3 0 0 (7) 0
8 967 320 0 0 (81) 0
865 795 3 159 92 144 0 (15 142) 0
2 660 087 196 103 103 519 0 (138 942) 0
0 (118) 0 12
676 697
590
9 206
922 386
2 768 121
(537 511) 0 (23 895) 0 1 287
(653) 0 (29) 0 0
(8 354) 0 (395) 0 81
(519 028) 0 (17 794) 0 8 065
(1 362 595) 0 (87 609) 0 9 529
0 12 086 53 0
(547 980)
128 717
0 0 129 0 (12)
(565)
25
0 (23 570) 0 0
Totaal
0 (12 232) 67 (1)
0
0 0 0 0
Vastgoedbeleggingen
0
0
0 0 0 0
0 22 145 0 0
(8 668)
538
(14 933) (37 837) 112 12
0 0 36 573 37 (12)
(506 612)
(1 404 077)
415 774
1 364 044
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 103
Beheersverslag
(in duizenden EUR)
Kantoormeubilair en andere uitrusting
Eigen gebruik financiële leasing
Geconsolideerde jaarrekening
Eigen gebruik eigenaar
Vennootschappelijke jaarrekening
Terreinen en gebouwen
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
Terreinen en gebouwen Eigen gebruik eigenaar
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
(in duizenden EUR) Aanschaffingswaarde per 1 jan. 2009 Aanschaffingen Latere uitgaven Aanpassing na verwerving Vervreemdingen Wijziging in consolidatiekring (in) Wijziging in consolidatiekring (uit) Overdrachten en annuleringen Omrekeningsaanpassingen Overige Aanschaffingswaarde per 31 dec. 2009 (A) Gecumuleerde afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen per 1 jan. 2009 Aanpassing na verwerving Geboekt Terugneming Vervreemding Wijziging in consolidatiekring (in) Wijziging in consolidatiekring (uit) Overdrachten en annuleringen Omrekeningsaanpassingen Overige Gecumuleerde afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen per 31 dec. 2009 (B) Nettoboekwaarde per 31 dec. 2009 (A)+(B)
1 155 845 152 416 4 838 0 (116 686)
0 (5 248) (56 932) 0 0 1 134 233
(339 845) 0 (56 427) 0 12 980
0
413 11 935 0 (1)
(370 945)
763 288
Kantoormeubilair en andere uitrusting
Eigen gebruik financiële leasing 3 397 7 0 0 0 0 0 0 (27) 0 3 377
(407) 0 (599) 0 0
Eigen gebruik eigenaar
676 697 35 998 0 0 (767) 0
Eigen Operationele gebruik leasing financiële leasing 590 3 0 0 0
9 206 378 0 0 0
0
0
Vastgoedbeleggingen
922 386 15 113 27 489 0 (11 075)
0
(964) (21 495) (39) 1
0 (38) 0 (1)
0 (7 994) 0 0
(1 374) (48 166) 0 0
689 431
554
1 590
904 373
2 733 558
(547 980) 0 (27 438) 0 570
(565) 0 (25) 0 0
(8 668) 0 (304) 0 0
(506 612) 0 (18 887) 0 8 317
(1 404 077) 0 (103 680) 0 21 867
0
0
0
0
0 0 27 0
621 17 585 34 0
0 49 0 0
0 7 994 0 0
640 47 246 0 0
2 398
2 768 121 203 915 32 327 0 (128 528)
0
0
(979)
Totaal
(556 608)
132 823
(541)
13
(7 586) (134 625) (66) 0
0 1 674 84 809 61 (1)
(978)
(469 296)
(1 399 347)
612
435 077
1 334 211
2. Reële waarde van de vastgoedbeleggingen (in duizenden EUR) Totaal Reële waarde bekomen via een onafhankelijke waardering Reële waarde niet bekomen via een onafhankelijke waardering
31/12/08
31/12/09
451 203 0 451 203
434 858 0 434 858
31/12/08
31/12/09
2 258
2 874
3. Kosten (in duizenden EUR) Geactiveerde kosten voor de constructie van materiële vaste activa
4. Contractuele verplichtingen met betrekking tot vastgoedbeleggingen op het einde van de periode
Nihil
104 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
7.10. Immateriële activa en goodwill Totaal
Aanschaffingswaarde per 1 jan. 2008 Aanschaffingen Vervreemdingen Wijziging in consolidatiekring (in) Wijziging in consolidatiekring (uit) Overdrachten en annuleringen Omrekeningsaanpassingen Aanpassing na verwerving Overige Aanschaffingswaarde per 31 dec. 2008 (A)
131 575 0 0 0 0 0 0 0 0 131 575
391 838 36 489 0 0 0 (1 960) 0 0 0 426 367
114 033 12 078 (254) 0 0 1 027 13 0 0 126 897
637 446 48 567 (254) 0 0 (933) 13 0 0 684 839
Gecumuleerde afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen per 1 jan. 2008 Geboekt Wijziging in consolidatiekring (in) Wijziging in consolidatiekring (uit) Terugneming Vervreemding Overdrachten en annuleringen Omrekeningsaanpassingen Aanpassing na verwerving Overige
(25 920) 0 0 0 0 0 0 0 0 0
(307 246) (28 675) 0 0 0 0 1 485 0 0 0
(87 248) (9 284) 0 0 0 22 (551) (10) 0 0
(420 414) (37 959) 0 0 0 22 934 (10) 0 0
Gecumuleerde afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen per 31 dec. 2008 (B)
(25 920)
(334 436)
(97 071)
(457 427)
Nettoboekwaarde per 31 dec. 2008 (A)+(B)
105 655
91 931
29 826
227 412
Positieve goodwill
Intern ontwikkelde software
Andere immateriële activa (1)
Totaal
(in duizenden EUR) Aanschaffingswaarde per 1 jan. 2009 Aanschaffingen Vervreemdingen Wijziging in consolidatiekring (in) Wijziging in consolidatiekring (uit) Overdrachten en annuleringen Omrekeningsaanpassingen Aanpassing na verwerving Overige Aanschaffingswaarde per 31 dec. 2009 (A)
131 575 0 0 0 (1 688) 0 0 0 (1) 129 886
426 367 39 757 (899) 0 0 (65) 0 0 0 465 160
126 897 10 729 (234) 0 (1 175) (24 948) (8) 0 (835) 110 426
684 839 50 486 (1 133) 0 (2 863) (25 013) (8) 0 (836) 705 472
Gecumuleerde afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen per 1 jan. 2009 Geboekt Wijziging in consolidatiekring (in) Wijziging in consolidatiekring (uit) Terugneming Vervreemding Overdrachten en annuleringen Omrekeningsaanpassingen Aanpassing na verwerving Overige
(25 920) 0 0 0 0 0 0 0 0 1
(334 436) (27 492) 0 0 0 94 65 0 0 0
(97 071) (10 078) 0 975 0 219 15 836 7 0 835
(457 427) (37 570) 0 975 0 313 15 901 7 0 836
Gecumuleerde afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen per 31 dec. 2009 (B)
(25 919)
(361 769)
(89 277)
(476 965)
Nettoboekwaarde per 31 dec. 2009 (A)+(B)
103 967
103 391
21 149
228 507
(1) Andere immateriële activa omvatten ook aangekochte software.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 105
Beheersverslag
Andere immateriële activa (1)
Geconsolideerde jaarrekening
(in duizenden EUR)
Intern ontwikkelde software
Vennootschappelijke jaarrekening
Positieve goodwill
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
7.11. Belastingvorderingen 31/12/08
31/12/09
Belastingen lopend boekjaar Uitgestelde belastingvorderingen (zie toelichting 9.2.)
48 948 1 047 439
77 581 605 481
Totaal
1 096 387
683 063
(in duizenden EUR)
Beheersverslag
Uitgestelde belastingvorderingen werden gevormd. Deze vinden hun oorsprong voor 236 miljoen EUR (650 miljoen EUR in 2008) in de negatieve reserve van voor verkoop beschikbare obligaties. Het saldo heeft betrekking op andere elementen zoals recupereerbare fiscale verliezen en voorzieningen.
7.12. Overige activa (in duizenden EUR)
31/12/08
31/12/09
Overige activa Overige activa specifiek voor verzekeringsactiviteiten
874 008 188 577
896 936 162 046
Totaal
1 062 585
1 058 982
1. Overige activa
Geconsolideerde jaarrekening
Uitsplitsing volgens aard 31/12/08
31/12/09
Verworven opbrengsten Over te dragen kosten Overige vorderingen Fondsbeleggingen (1) Bouwprojecten Voorraden Bedrijfsbelastingen Overige activa
51 400 52 433 655 702 8 546 563 2 522 31 607 71 235
48 589 36 167 513 541 9 213 22 14 622 30 898 243 884
Totaal
874 008
896 936
(in duizenden EUR)
Vennootschappelijke jaarrekening
(1) Zie toelichting 8.6.4.I.
2. Overige activa specifiek voor verzekeringsactiviteiten Uitsplitsing volgens aard (aanschaffingswaarde en aandeel van de herverzekeraars) (in duizenden EUR) Aandeel van herverzekeraars in de technische reserves Vorderingen die voortvloeien uit directe verzekeringstransacties Nog uit te geven premies Geactiveerde acquisitiekosten Overige verzekeringsactiva Verzekeringsactiva die een bijzondere waardevermindering hebben ondergaan Minus: Specifieke bijzondere waardevermindering Algemene waardeverminderingsverliezen op verzekeringsactiva
Totaal
106 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
31/12/08
31/12/09
86 125 63 524 733 0 37 907 867
74 209 48 313 0 0 39 524 493
(579) 0 188 577
(493) 0 162 046
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
7.13. Activa aangehouden voor verkoop 31/12/08
31/12/09
Activa van dochterondernemingen aangehouden voor verkoop (1) Materiële en immateriële activa aangehouden voor verkoop Beëindigde bedrijfsactiviteiten Overige activa
503 21 048 0 1 553
4 312 646 44 133 0 698
Totaal
23 104
4 357 477
(in duizenden EUR)
A. Financiële leasing (in duizenden EUR)
31/12/08
31/12/09
Bruto-investering in de financiële leasing Niet langer dan 1 jaar Langer dan 1 jaar en niet langer dan 5 jaar Langer dan 5 jaar Subtotaal (A)
590 134 1 174 776 1 516 969 3 281 879
739 071 1 166 011 1 455 365 3 360 447
Onverdiende financieringsopbrengsten financiële leasing (B) Netto-investering in de financiële leasing (A)-(B)
724 411 2 557 468
628 545 2 731 902
31/12/08
31/12/09
(in duizenden EUR) De netto-investering in de financiële leasing kan als volgt worden uitgesplitst: Niet langer dan 1 jaar Langer dan 1 jaar en niet langer dan 5 jaar Langer dan 5 jaar
503 373 950 354 1 103 741
657 305 960 766 1 113 831
Totaal
2 557 468
2 731 902
31/12/08
31/12/09
0
0
26 040 0 2 314 501 16 153
32 102 0 2 392 471 23 545
(in duizenden EUR) Bedrag van voorwaardelijke leasebetalingen die tijdens de periode in verlies en winst werden opgenomen Bedrag van oninbare financiële leasingvorderingen opgenomen in de waardecorrecties voor verliezen op verstrekte leningen op einde periode Ongegarandeerde restwaarde (door leasingnemer) Geschatte reële waarde van financiële leasing Gecumuleerde waardecorrecties voor oninbare minimale leasingbetalingen
B. Operationele leasing 31/12/08
31/12/09
Toekomstige netto minimale leasebetalingen op grond van niet-opzegbare operationele leasings worden als volgt uitgesplitst: Niet langer dan 1 jaar Langer dan 1 jaar en niet langer dan 5 jaar Langer dan 5 jaar
9 234 35 085 33 295
6 969 27 059 33 067
77 614
67 095
0
12
(in duizenden EUR)
Totaal Bedrag van voorwaardelijke leasebetalingen die tijdens de periode in verlies en winst werden opgenomen
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 107
Geconsolideerde jaarrekening
1. Dexia als leasinggever
Vennootschappelijke jaarrekening
7.14. Leasing
Beheersverslag
(1) 2009: Dexia Epargne Pension. Zie nota 9.6.4. “Activa en verplichtingen vervat in groepen die aangehouden worden voor verkoop”.
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
2. Dexia als leasingnemer A. Financiële leasing Betrokken bedragen zijn immaterieel – zie bijlage 7.9.
B. Operationele leasing 31/12/08
31/12/09
16 931 47 087 27 298 91 316
19 145 35 813 15 606 70 564
Bedrag van toekomstige minimale leasebetalingen te ontvangen op grond van nietopzegbare sublease-overeenkomsten op balansdatum
8 318
5 416
Lease- en subleasebetalingen opgenomen als kost tijdens de periode: minimale leasebetalingen voorwaardelijke leasebetalingen subleasebetalingen Totaal
28 164 77 (5 677) 22 564
25 312 82 (1 940) 23 454
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
(in duizenden EUR) Toekomstige netto minimale leasebetalingen op grond van niet-opzegbare operationele leases, zijn als volgt uitgesplitst (1) : Niet langer dan 1 jaar Langer dan 1 jaar en niet langer dan 5 jaar Langer dan 5 jaar Totaal (1) De cijfers per 31 december 2008 werden herzien.
7.15. Kwaliteit van financiële activa 1. Uitsplitsing van normale kredieten en beleggingen Brutobedrag (A) (in duizenden EUR) Normale leningen en voorschotten aan kredietinstellingen Normale leningen en voorschotten aan klanten Normale beleggingen die tot einde looptijd worden aangehouden Normale voor verkoop beschikbare financiële activa waarvan vastrentende instrumenten waarvan aandelen Collectieve waardeverminderingen voor leningen die geen bijzondere waarde vermindering hebben ondergaan
Totaal
108 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
31/12/08
31/12/09
65 820 592 103 637 464 90 672 43 706 532 41 413 516 2 293 016
63 949 599 102 778 699 0 41 210 847 39 338 526 1 872 321
(428 634) 212 826 626
(445 907) 207 493 238
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
2. Uitsplitsing van kredieten en beleggingen waarop een bijzondere waardevermindering werd toegepast
Totaal
31/12/08
31/12/09
31/12/08
119 353
12 854
(97 499)
739 514
1 222 480
(477 123)
0
0
31/12/08
31/12/09
(9 095)
21 854
3 759
(589 681)
262 391
632 799
0
0
1 925 348
712 019
(1 165 128)
(465 875)
760 220
246 144
780 979 1 144 369
476 138 235 881
(511 473) (653 655)
(354 681) (111 194)
269 506 490 714
121 457 124 687
2 784 215
1 947 353
(1 739 750)
(1 064 651)
1 044 465
882 702
0
31/12/09
0
3. Normale + items die bijzondere waardevermindering hebben ondergaan Brutobedrag (A)+(B) 31/12/08
(in duizenden EUR)
Leningen en voorschotten aan kredietinstellingen 65 939 945 Leningen en voorschotten aan klanten 104 376 978 Beleggingen die tot einde looptijd worden aangehouden 90 672 Voor verkoop beschikbare financiële activa 45 631 880 waarvan vastrentende instrumenten 42 194 495 waarvan aandelen 3 437 385 Collectieve waardeverminderingen voor leningen die geen bijzondere waardevermindering hebben ondergaan (428 634) Totaal
215 610 841
Specifieke bijzondere waardevermindering individuele basis (C) 31/12/09
31/12/08
31/12/09
Nettobedrag (A)+(B)+(C) 31/12/08
31/12/09
63 962 453
(97 499)
(9 095)
65 842 446
63 953 358
104 001 179
(477 123)
(589 681)
103 899 855
103 411 498
90 672
0
0
0
0
41 922 866
(1 165 128)
(465 875)
44 466 752
41 456 991
39 814 664 2 108 202
(511 473) (653 655)
(354 681) (111 194)
41 683 022 2 783 730
39 459 983 1 997 008
(445 907) 209 440 591
0 (1 739 750)
0 (1 064 651)
(428 634) 213 871 091
(445 907) 208 375 940
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 109
Beheersverslag
Leningen en voorschotten aan kredietinstellingen waarop een bijzondere waardevermindering werd toegepast Leningen en voorschotten aan klanten waarop een bijzondere waardevermindering werd toegepast Beleggingen die tot einde looptijd worden aangehouden waarop een bijzondere waardevermindering werd toegepast Voor verkoop beschikbare financiële activa waarop een bijzondere waardevermindering werd toegepast waarvan vastrentende instrumenten waarvan aandelen
Nettobedrag (B)+(C)
Geconsolideerde jaarrekening
(in duizenden EUR)
Specifieke bijzondere waardevermindering individuele basis (C)
Vennootschappelijke jaarrekening
Brutobedrag (B)
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
VIII. Toelichtingen bij de verplichtingen van de geconsolideerde balans (Sommige totalen kunnen afwijken als gevolg van afrondingen).
8.1. Schulden aan kredietinstellingen 1. Uitsplitsing volgens aard
Beheersverslag
(in duizenden EUR)
31/12/08
31/12/09
Direct opeisbaar Op termijn Terugkoopactiviteit Centrale banken Andere schulden
11 316 067 18 109 007 21 233 157 48 459 449 4 910 090
8 688 179 6 730 676 27 206 599 25 685 583 5 808 083
Totaal
104 027 770
74 119 120
31/12/08
31/12/09
2. Uitsplitsing volgens looptijd en rentevoet
Zie toelichting 12.4, 12.5 en 12.6.
3. Uitsplitsing van de reële waarde
Zie toelichting 12.1.
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
8.2. Leningen aan en deposito’s van klanten 1. Uitsplitsing volgens aard (in duizenden EUR) Direct opvraagbare deposito’s Spaardeposito’s Termijndeposito’s Andere deposito’s van klanten Totaal deposito’s van klanten Terugkoopactiviteit Andere leningen Totaal leningen aan klanten
18 821 436 20 874 471 19 875 511 2 694 312 62 265 730 7 519 956 29 705 7 549 661
20 869 957 24 886 778 9 261 623 5 388 517 60 406 875 17 367 028 24 872 17 391 900
Totaal
69 815 391
77 798 775
2. Uitsplitsing volgens looptijd en rentevoet
Zie toelichting 12.4, 12.5 en 12.6.
3. Uitsplitsing van de reële waarde
Zie toelichting 12.1.
110 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
8.3. Financiële verplichtingen geboekt tegen reële waarde via resultatenrekening 31/12/08
31/12/09
Financiële verplichtingen aangehouden voor handelsdoeleinden Financiële verplichtingen aangeduid tegen marktwaarde
221 535 9 003 296
212 176 10 625 380
Totaal
9 224 831
10 837 556
(in duizenden EUR)
Financiële verplichtingen aangehouden voor handelsdoeleinden
(in duizenden EUR)
31/12/08
31/12/09
Obligaties uitgegeven door openbare besturen Andere obligaties Terugkoopovereenkomsten Aandelen
210 880 3 233 0 7 422
191 226 7 874 0 13 076
Totaal
221 535
212 176
31/12/08
31/12/09
Niet-achtergestelde passiva Achtergestelde passiva (1) Aan beleggingsinstellingen gekoppelde producten
5 459 437 347 036 3 196 823
7 080 402 353 067 3 191 911
Totaal
9 003 296
10 625 380
2. Uitsplitsing volgens looptijd en rentevoet
Beheersverslag
1. Uitsplitsing volgens aard
Zie toelichting 12.4, 12.5 en 12.6.
3. Uitsplitsing van de reële waarde Zie toelichting 12.1.
Financiële verplichtingen geboekt tegen marktwaarde 1. Uitsplitsing volgens aard (in duizenden EUR)
Geconsolideerde jaarrekening
2. Uitsplitsing volgens looptijd en rentevoet
Zie toelichting 12.4, 12.5 en 12.6.
3. Uitsplitsing van de reële waarde
Zie toelichting 12.1.
De “Fair Value Option” (FVO) van financiële verplichtingen wordt vooral gebruikt in volgende situaties: ●●
●●
bij de verzekeringsactiviteit, wanneer verplichtingen een in een contract besloten derivaat bevatten dat niet in nauw verband staat met de karakteristieken van het basiscontract en waarvan de opbrengst verbonden is aan de investering in een specifieke pool van activa van verzekeraars (aan beleggingsinstellingen gekoppelde producten, de “Unit-linked contracts”). Teneinde de volatiliteit in het eigen vermogen en de resultaten te vermijden, zal Dexia Bank de activa en de verplichtingen van aan een beleggingsfonds gekoppelde contracten (Tak 23) bestempelen als gewaardeerd tegen reële waarde via resultatenrekening. bij uitgifte van schuldpapier met besloten derivaten.
Om de reële waarde te bepalen van niet-genoteerde financiële instrumenten geboekt tegen reële waarde, worden de gebruikte waarderingsmodellen en de gevolgde procedures bepaald door Group Risk Management. De waarderingstechniek is een “discounted cash flow model” waarbij de netto actuele waarde bepaald wordt door een rentevoet die gebaseerd is op beschikbare marktrentevoeten die gelden voor gelijkaardige effecten en waarbij onze eigen kredietrating in rekening wordt gebracht.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 111
Vennootschappelijke jaarrekening
(1) Voor meer informatie, zie lijst 8.5.5 Gegevens voor elke achtergestelde lening, nummer 34.
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
8.4. Schuldpapier 1. Uitsplitsing volgens aard (in duizenden EUR)
31/12/08
31/12/09
Depositobewijzen Spaarcertificaten van klanten Converteerbare schulden Andere verwaterende instrumenten Niet-converteerbare obligaties
1 710 571 4 943 013 0 0 10 695 558
4 451 481 13 050 344 0 0 11 935 213
Totaal
17 349 142
29 437 038
31/12/08
31/12/09
Beheersverslag
2. Uitsplitsing volgens looptijd en rentevoet
Zie toelichting 12.4, 12.5 en 12.6.
3. Uitsplitsing van de reële waarde
Zie toelichting 12.1.
8.5. Achtergestelde schulden 1. Uitsplitsing volgens aard
Geconsolideerde jaarrekening
(in duizenden EUR) Achtergestelde, niet-converteerbare schulden Eeuwigdurende achtergestelde schulden Overige
994 008 1 728 851
901 062 1 540 415
Totaal Hybride kapitaalinstrumenten en terugbetaalbare preferente aandelen
2 722 859 502 106
2 441 477 502 354
Voor meer informatie, zie lijst 8.5.5. “Gegevens voor elke achtergestelde lening”, nummer 23.
2. Achtergestelde, converteerbare schulden in Dexia-aandelen
Nihil
3. Uitsplitsing volgens looptijd en rentevoet
Vennootschappelijke jaarrekening
Zie toelichting 12.4, 12.5 en 12.6.
4. Uitsplitsing van de reële waarde
Zie toelichting 12.1.
112 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
Bedrag in duizenden munteenheden
1.
EUR
2.
Vervaldag of modaliteiten voor de looptijd
a) Omstandigheden waarin de onderneming deze lening vervroegd moet terugbetalen b) Voorwaarden voor de achterstelling c) Voorwaarden voor de omzetting
Vergoedingsvoorwaarden in %
299 953
29/03/2010
a) niet van toepassing b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
6,25 %
EUR
1 850
14/04/2010
a) niet van toepassing b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
gelinkt aan CMS
3.
EUR
47 385
2010
a) niet van toepassing b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
Variabel
4.
EUR
99 628
28/02/2011
a) niet van toepassing b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
5,625 %
5.
EUR
9 818
2011
a) niet van toepassing b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
Variabel
6.
EUR
5 147
2012
a) niet van toepassing b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
Variabel
7.
EUR
198
2013
a) niet van toepassing b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
Variabel
8.
EUR
35 000
15/12/2014
a) niet van toepassing b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
gelinkt aan CMS
9.
EUR
15 000
15/12/2015
a) niet van toepassing b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
gelinkt aan indexkorf (Nikkei, Eurostoxx50, A&P500)
10.
EUR
15 000
15/07/2019
a) niet van toepassing b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
gelinkt aan CMS
11.
EUR
40 000
03/12/2019
a) niet van toepassing b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
jaar 1 tot jaar 3: 8,00 % jaar 4 tot jaar 20: als GBP Libor 12 m < 5 % rente = GBP Libor 12 m + 20 bp als GBP Libor 12 m ≥ 5 %: rente = 7,55 %
12.
EUR
11 000
16/12/2019
a) niet van toepassing b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
jaar 1 tot jaar 5: 8.875 % jaar 6 tot jaar 20:gelinkt aan CMS
13.
EUR
29 897
01/03/2022
a) niet van toepassing b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
Euribor 3m + 43 bp
14.
EUR
44 909
04/04/2022
a) niet van toepassing b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
6,00 %
15. EUR 20 000
02/04/2037 (calldatum: 02/04/2017)
a) mogelijk vanaf calldatum, met akkoord van CBFA, nadien op het einde van elke volgende periode van 5 jaar b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
4,86 %
(1) Hybride achtergestelde schuld. (2) Achtergestelde schuld geboekt tegen reële waarde via de resultatenrekening, zie toelichting 8.3. (3) Ten gevolge van een overeenkomst met de Europese Commissie zal Dexia Bank tot eind 2011 niet overgaan tot vervroegde terugbetalingen (calls). (4) Voor deze uitgifte gelden beperkingen voor de couponbetalingen van de achtergestelde schulden van Dexia Bank ten gevolge van een overeenkomst met de Europese Commissie.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 113
Geconsolideerde jaarrekening
Munt
Vennootschappelijke jaarrekening
Referentienummer
Beheersverslag
5. Gegevens voor elke achtergestelde lening
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
Referentienummer
Munt
Bedrag in duizenden munteenheden
Vervaldag of modaliteiten voor de looptijd
a) Omstandigheden waarin de onderneming deze lening vervroegd moet terugbetalen b) Voorwaarden voor de achterstelling c) Voorwaarden voor de omzetting
Vergoedingsvoorwaarden in %
16. EUR 20 000
01/03/2047 (calldatum: 01/03/2017)
a) mogelijk vanaf calldatum, met akkoord van CBFA, nadien op het einde van elke volgende periode van 5 jaar b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
5,04 %
EUR 17 500 17. (3)
onbepaald (calldatum: 29/12/2011)
a) mogelijk vanaf calldatum, met akkoord van CBFA, nadien op het einde van elke volgende periode van 12 jaar b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
gelinkt aan CMS tot 29/12/2011, nadien: IRS 12j + 200 bp
18. EUR 17 500
onbepaald (calldatum: 29/12/2019)
a) mogelijk op calldatum, met akkoord van CBFA b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
6,20 % tot 29/12/2009, nadien: IRS 10j + 200 bp
19.
onbepaald a) mogelijk vanaf calldatum, met akkoord van CBFA, nadien op het einde van elke volgende periode van 12 jaar b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
gelinkt aan CMS tot 15/07/2011, nadien: IRS 12j + 250 bp
EUR
42 768
EUR 50 000 20. (3)
onbepaald (calldatum: 15/07/2011)
21.
EUR
94 701
onbepaald
22.
EUR
170 000
onbepaald
a) mogelijk vanaf calldatum, met akkoord van CBFA, nadien op het einde van elke volgende periode van 12 jaar b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
Euribor 3m + 90 bp, na 07/08/2016: Euribor 3m + 190 bp
EUR 498 308 23. (1)(4)
onbepaald (calldatum: 2/11/2016)
a) mogelijk op calldatum, met akkoord van CBFA, nadien op elke volgende coupondatum b) geen specifieke voorwaarden c) mogelijk converteerbaar in winstbewijzen
4,922 % tot 2/11/2016, nadien: Euribor 3m + 181 bp
FRF 1 500 000 24. (3)(4)
onbepaald (calldatum: 18/05/2010)
a) mogelijk vanaf calldatum, met akkoord van CBFA, nadien op elke volgende coupondatum b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
jaar 1 tot jaar 12: 6,25 %, nadien: Euribor 6m + 187 bp
25. GBP 150 000
09/02/2017 (calldatum: 09/02/2012)
a) mogelijk vanaf calldatum, met akkoord van CBFA, nadien op elke volgende coupondatum b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
tot 09/02/2012: 5,875 %, nadien: Libor GBP 3m + 70 bp
USD 49 856 26. (3)
onbepaald (calldatum: 25/08/2010)
a) mogelijk vanaf calldatum, met akkoord van CBFA, nadien op elke volgende coupondatum b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
USD Libor 3 m + 75 bp tot 25/08/2010, nadien: USD Libor 3 m + 175 bp
USD 99 678 27. (3)
onbepaald (calldatum: 21/09/2010)
a) mogelijk vanaf calldatum, met akkoord van CBFA, nadien op elke volgende coupondatum b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
USD Libor 3 m + 75 bp tot 21/09/2010, nadien: USD Libor 3 m + 175 bp
28.
11/09/2025
a) niet van toepassing b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
6,37 % Na 11/9/2004: 6,10 %
JPY
10 034 653
(1) Hybride achtergestelde schuld. (2) Achtergestelde schuld geboekt tegen reële waarde via de resultatenrekening, zie toelichting 8.3. (3) Ten gevolge van een overeenkomst met de Europese Commissie zal Dexia Bank tot eind 2011 niet overgaan tot vervroegde terugbetalingen (calls). (4) Voor deze uitgifte gelden beperkingen voor de couponbetalingen van de achtergestelde schulden van Dexia Bank ten gevolge van een overeenkomst met de Europese Commissie.
114 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Munt
Bedrag in duizenden munteenheden
Vervaldag of modaliteiten voor de looptijd
a) Omstandigheden waarin de onderneming deze lening vervroegd moet terugbetalen b) Voorwaarden voor de achterstelling c) Voorwaarden voor de omzetting
Vergoedingsvoorwaarden in %
29.
JPY
10 034 653
11/09/2025
a) niet van toepassing b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
6,37 % Na 11/9/2004: 6,10 %
JPY 15 000 000 30. (4)
onbepaald (calldatum: 29/01/2029)
a) mogelijk vanaf calldatum, met akkoord van CBFA, nadien op elke volgende coupondatum b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
4,50 % (in USD) tot 29/01/2029, nadien: JPY Libor 6m + 190 bp
JPY 10 000 000 31. (3)
onbepaald (calldatum: 29/01/2011)
a) mogelijk vanaf calldatum, met akkoord van CBFA, nadien elke volgende coupondatum en vanaf 29/01/2031, elke 5 jaar b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
3,65 % tot 29/01/2011, nadien: JPY Libor 6m + 210 bp
JPY 5 000 000 32. (3)
onbepaald (calldatum: 29/01/2011)
a) mogelijk, vanaf calldatum, met akkoord van CBFA, nadien elke volgende coupondatum en vanaf 29/01/2031, elke 5 jaar b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
3,65 % tot 29/01/2011, nadien: JPY Libor 6m + 210 bp
JPY 15 000 000 33. (4)
onbepaald (calldatum: 27/11/2027)
a) mogelijk op calldatum, met akkoord van CBFA b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
jaar 1 tot jaar 30: 5,00 %, nadien: 5 j JPY swap + 250 bp herzienbaar elke 5 jaar
EUR 297 690 34. (2)
20/06/2018 (calldatum: 20/06/2013)
a) mogelijk vanaf calldatum, met akkoord van CBFA, nadien op elke volgende jaarlijkse coupondatum b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
jaar 1 tot jaar 5: 5,25 %, nadien: Euribor 12m + 150 bp
35. EUR 180 000
30/09/2018 (calldatum: 30/09/2013)
a) mogelijk vanaf calldatum, met akkoord van CBFA, nadien op elke volgende coupondatum b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
jaar 1 tot jaar 5: Euribor 3m + 300 bp, nadien: Euribor 3m + 350 bp
36. USD 100 000
30/09/2018 (calldatum: 30/09/2013)
a) mogelijk vanaf calldatum, met akkoord van CBFA, nadien op elke volgende coupondatum b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
jaar 1 tot jaar 5: Euribor 3m + 300 bp nadien: Euribor 3m + 350 bp
(1) Hybride achtergestelde schuld. (2) Achtergestelde schuld geboekt tegen reële waarde via de resultatenrekening, zie toelichting 8.3. (3) Ten gevolge van een overeenkomst met de Europese Commissie zal Dexia Bank tot eind 2011 niet overgaan tot vervroegde terugbetalingen (calls). (4) Voor deze uitgifte gelden beperkingen voor de couponbetalingen van de achtergestelde schulden van Dexia Bank ten gevolge van een overeenkomst met de Europese Commissie.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 115
Geconsolideerde jaarrekening
Referentienummer
Beheersverslag
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
Vennootschappelijke jaarrekening
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
8.6. Voorzieningen en andere verplichtingen 1. Uitsplitsing volgens aard (in duizenden EUR) Claims uit gerechtelijke Herstructurering Langlopende toegezegd-pensioenregelingen Andere verplichtingen na pensionering Andere langetermijnpersoneelsbeloningen Voorzieningen voor niet in de balans opgenomen kredietverplichtingen Verlieslatende contracten Overige voorzieningen (niet-verzekering)
Beheersverslag
procedures (1)
Totaal (2)
Geconsolideerde jaarrekening
31/12/09
131 515 104 130 488 650 46 613 15 898 16 816 53 329 55 801
108 898 86 217 514 000 47 891 16 772 23 233 51 530 63 010
912 752
911 551
(1) Claims uit gerechtelijke procedures omvatten voorzieningen voor werknemers, belastingen, administratieve en andere claims. (2) Details over de claims met de grootste risico’s in het Beheersverslag onder het hoofdstuk Geschillen.
2. Uitsplitsing van bewegingen Claims uit gerechtelijke procedures
Herstructurering
Pensioenen en andere personeelsbeloningen
Voorziening voor niet in de balans opgenomen kredietverplichtingen 1 527 0 15 378
(in duizenden EUR)
Vennootschappelijke jaarrekening
31/12/08
Op 1 januari 2008 Wisselkoersverschillen Dotatie aan de voorzieningen Teruggenomen niet-gebruikte bedragen Aangewend tijdens het jaar Wijzigingen in de consolidatiekring (in) Wijzigingen in de consolidatiekring (uit) Overdrachten Andere bewegingen
130 666 3 083 50 458
116 233 0 19 312
519 032 7 91 106
(67 258) (49 295)
(1 213) (30 202)
(4 362) (54 879)
Op 31 december 2008
(24) (65)
Verlieslatende Overige contracten voorzieningen
25 892 0 35 054 0 (7 617)
0
0
0
0
0
0 63 849 12
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
131 515
104 130
550 904
16 816
53 329
Claims uit gerechtelijke procedures
Herstructurering
Pensioenen en andere personeelsbeloningen
Voorziening voor niet in de balans opgenomen kredietverplichtingen
550 904 0 83 109
(in duizenden EUR) Op 1 januari 2009 Wisselkoersverschillen Dotatie aan de voorzieningen Teruggenomen niet-gebruikte bedragen Aangewend tijdens het jaar Wijzigingen in de consolidatiekring (in) Wijzigingen in de consolidatiekring (uit) Overdrachten Andere bewegingen
131 515 (32) 11 749
104 130 0 21 315
(24 032) (10 224)
(1 053) (38 206)
Op 31 december 2009
0 (78) 0 0 108 898
78 (55 411)
16 816 (2 953) 10 397 (971) (56)
0 0 (63 847) 0 55 801
53 329 0 4 888
55 801 0 19 655
(56) (6 687)
(7 440) (4 879)
0
0
0
0 0 31
(17) 0 0
0 0 0
0 0 56
23 233
51 530
578 663
(443) (7 336)
Verlieslatende Overige contracten voorzieningen
0
86 217
108 263 0 19 164
0 0 (127) 0 63 010
3. Uitsplitsing volgens looptijd
Zie toelichting 12.6.
116 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
4. Voorzieningen voor pensioenen en overige voordelen op lange termijn
(in duizenden EUR)
31/12/08
31/12/09
Contante waarde van de pensioenverplichtingen bij opening Kosten van verstreken diensttijd Rentekosten Werknemersbijdragen Rechtzettingen Actuariële (winsten) / verliezen Betaalde uitkeringen Betaalde kosten Betaalde belastingen Betaalde premies Acquisities/desinvesteringen (1) Inperkingen van de regeling Afwikkeling van de regeling Wisselkoersverschillen
1 453 658 60 910 77 883 3 247 0 (80 319) (90 505) (33) 0 (2 407) 16 095 0 0 (6 075)
1 432 454 58 400 81 330 3 215 0 148 424 (39 304) (40) 0 (3 321) (2 718) 0 (188 648) 1 701
Brutoverplichtingen bij jaarafsluiting
1 432 454
1 491 493
(1) Er is een transfer van activa en verplichtingen gebeurd voor hetzelfde bedrag. Het betreft het in rekening brengen van verzekeringscontracten die door een pensioenfonds werden aangegaan ter uitbetaling van rente aan gepensioneerden. In het verleden werden deze verzekeringscontracten als volgt behandeld: op het ogenblik van het onderschrijven van het verzekeringscontract werd de koopsom voor dit contract getoond als een uitbetaling, gelijktijdig met een daling van de verplichtingen. Daar dit niet volledig in lijn is met de principes van IAS 19, omdat het een verzekeringscontract betreft dat niet werd onderschreven ten voordele van de rentegenieter maar wel ten voordele van de trustee, blijft er een verplichting in hoofde van Dexia.
Beheersverslag
A. Variatie van de contante waarde van de brutoverplichting
31/12/08
31/12/09
Reële waarde van de fondsbeleggingen aan het begin van het jaar Verwacht rendement van de fondsbeleggingen Actuariële winst/(verlies) op fondsbeleggingen Werkgeversbijdragen Werknemersbijdragen Betaalde uitkeringen Betaalde kosten Betaalde belastingen Betaalde premies Afwikkeling van de pensioenregeling Acquisities/desinvesteringen Wisselkoersverschillen
1 091 013 62 694 (108 583) 46 120 2 466 (90 505) (33) 0 (2 407) 0 12 673 (5 937)
1 007 501 49 704 33 605 60 478 2 406 (39 304) (40) 0 (3 321) (188 648) 0 1 637
Reële waarde van de fondsbeleggingen aan het einde van het jaar
1 007 501
924 018
31/12/08
31/12/09 1 043 057 924 018 119 039 448 440 (6 134) 0 8 105
C. Bedragen geboekt in de balans (in duizenden EUR) Contante waarde van brutoverplichtingen uit gefinancierde pensioenregelingen Reële waarde van de fondsbeleggingen Tekort (overschot) van gefinancierde pensioenregelingen Contante waarde van brutoverplichtingen uit niet-gefinancierde pensioenregelingen Netto actuariële winsten (verliezen) niet in de balans opgenomen Pensioenkosten van verstreken diensttijd niet in de balans opgenomen Effect van limiet paragraaf 58(b)
1 020 079 1 007 501 12 578 411 640 111 523 0 6 873
Nettoverplichtingen (activa) Bedragen in de balans Verplichtingen Activa
542 614
569 450
551 160 (8 546)
578 663 (9 213)
Nettoverplichtingen (activa)
542 614
569 450
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 117
Vennootschappelijke jaarrekening
(in duizenden EUR)
Geconsolideerde jaarrekening
B. Variatie van de fondsbeleggingen
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
D. Bestanddelen van pensioenkosten 31/12/08
(in duizenden EUR)
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
Bedragen geboekt in de resultatenrekening Aan dienstjaar toegekende pensioenkosten Rentekosten Verwacht rendement op fondsbeleggingen Verwacht rendement op restitutierechten Afschrijving kosten van verstreken diensttijd incl. §58(a) Afschrijving netto actuariële (winst) verlies incl. §58(a) Effect van limiet paragraaf 58(b) Geboekte actuariële (winst)/verlies door inperking Geboekte actuariële (winst)/verlies bij acquisities/desinvesteringen Totale pensioenkosten geboekt in resultatenrekening Reëel rendement op fondsbeleggingen Reëel rendement op fondsbeleggingen Reëel rendement op restitutierechten
60 910 77 883 (62 694) 0 0 (6 348) 2 527 0 0
58 400 81 329 (49 704) 0 0 (703) 1 232 0 (1 207)
72 278
89 347
(45 889) 0
83 309 0
E. Balansreconciliatie 31/12/08
(in duizenden EUR)
31/12/09
Balansverplichting (activa) Kosten geboekt in resultatenrekening tijdens het boekjaar Bedragen geboekt in eigen vermogen (SORIE) tijdens het boekjaar Werkgeversbijdragen tijdens het boekjaar Uitkeringen rechtstreeks betaald door onderneming tijdens het boekjaar Krediet voor terugbetalingen Acquisities/desinvesteringen Correcties voor wisselkoersverschillen – (winst)/verlies Werknemersbijdrage voor pensioenregelingen met vaste bijdragen
510 725 72 278 0 (35 487) (10 633) 0 4 590 360 781
542 614 89 350 0 (33 524) (26 954) 0 (2 718) (127) 809
Balansverplichting (activa) jaareinde
542 614
569 450
F. Fondsbeleggingen Categorie van fondsbeleggingen
Vennootschappelijke jaarrekening
31/12/09
Percentage van fondsbeleggingen 31/12/08
31/12/09
11,26 % 87,59 % 0,00 % 1,15 %
11,04 % 87,42 % 0,00 % 1,54 %
(in duizenden EUR)
31/12/08
31/12/09
Verschil tussen de huidige en de verwachte opbrengst van fondsbeleggingen Bedrag Percentage van fondsbeleggingen
(108 583) -10,78 %
33 605 3,64 %
Totaal winsten (-) en verliezen uit verplichtingen verbonden aan de regimes (1) Bedrag Percentage van actuariële waarde van de verplichtingen verbonden aan de regimes
(4 340) -0,03 %
(8 690) -0,74 %
Eigenvermogensinstrumenten Schuldbewijzen Vastgoed Overige (1)
(1) Omvat in aanmerking komende verzekeringscontracten.
G. Historiek van ervaringen betreffende winsten en verliezen
(1) De cijfers per 31 december 2008 werden herzien.
118 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
Verdisconteringspercentage
Inflatie
Verwacht rendement van fondsbeleggingen
Verwacht rendement op obligaties
Verwacht rendement op aandelen
Salarisstijgingen
5,00 % - 5,75 % 6,40 %
2,25 % 3,20 %
5,00 % - 5,60 % 6,78 %
5,00 % - 6,00 % 6,40 %
8,00 % - 9,00 % 9,40 %
2,50 % - 5,50 % 4,70 %
Verdisconteringspercentage
Inflatie
Verwacht rendement van fondsbeleggingen
Verwacht rendement op obligaties
Verwacht rendement op aandelen
Salarisstijgingen
3,50 % - 5,00 % 5,70 %
2,50 % 3,60 %
5,00 % - 6,17 % 6,74 %
2,95 % - 4,68 % 4,20 %
5,95 % - 7,68 % 8,40 %
5,00 % - 5,50 % 4,70 %
31/12/08 Europa Verenigd Koninkrijk
31/12/09 Europa Verenigd Koninkrijk
Toelichting bij de hypotheses Voor het rendement op de aandelen wordt rekening gehouden met een risicopremie. Het verwachte rendement van de fondsbeleggingen is gebaseerd op het verwachte rendement van de portefeuille samengesteld uit obligaties en aandelen.
Beheersverslag
H. Hypotheses voor berekening pensioenlasten
(in duizenden EUR)
31/12/08
31/12/09
Langetermijnverbintenissen Uitstaande verbintenissen i.v.m. langlopende toegezegd-pensioenregeling Uitstaande verbintenissen i.v.m. andere verplichtingen na pensionering Uitstaande verbintenissen i.v.m. andere langetermijnpersoneelsbeloningen Totale uitstaande verbintenissen geboekt in de jaarrekening (1) Totale verbintenissen berekend door actuarissen Totale verbintenissen in verband met te verwaarlozen pensioenregelingen
488 650 46 613 15 898 551 161 551 160 1
514 000 47 891 16 772 578 663 578 663 0
Uitstaande activa vermeld in de rekeningen (2)
8 546
9 213
Totale activa geanalyseerd door actuarissen
8 546
9 213
Totale activa in verband met te verwaarlozen pensioenregelingen
0
0
Geconsolideerde jaarrekening
I. Reconciliatie met de jaarrekening
J. Concentratierisico Enkele van de fondsbeleggingen van Dexia Bank zijn verzekeringscontracten aangegaan met Ethias. De reële waarden van de fondsbeleggingen bedraagt 790 749 EUR op 31 december 2009.
Gevoeligheid voor wijziging in interestvoet Een verhoging/daling van 25 basispunten van de interestvoet zou volgende gevolgen hebben voor de bedragen van 2009: ●●
●●
●●
De brutoverplichtingen eind 2009 zouden afnemen/stijgen met 2,80/2,90 %, maar het bedrag gerapporteerd in “voorzieningen” zou ongewijzigd blijven, aangezien de geactualiseerde winsten en verliezen het verschil zouden compenseren. De kosten voor 2010 zouden verminderen/stijgen met 3,16/3,28 %, rentekosten zouden toenemen/dalen met 2,02/2,22 % en het verwachte rendement van fondsbeleggingen zou toenemen/dalen met 5,11/5,11 %. De totale nettokost van de pensioenregelingen zou in 2010 afnemen/stijgen met 3,64/4,37 %, aangezien deze bijkomende daling van 25 basispunten zou resulteren in een hogere afschrijving van de actuariële verliezen. Zonder dit laatste element zou de nettopensioenkost afnemen/stijgen met 3,48/3,39 %.
5. Toegezegde-bijdragen pensioenregeling De bijdragen aan wettelijke pensioenstelsels zijn niet begrepen in deze bedragen. Het bedrag dat in 2008 en 2009 als kosten voor de pensioenregelingen met vaste bijdragen werd geboekt, beloopt respectievelijk 7 237 000 EUR en 14 988 522 EUR.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 119
Vennootschappelijke jaarrekening
(1) Zie toelichting 8.6.1. (2) Zie toelichting 7.12.1.
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
8.7. Belastingverplichtingen Uitsplitsing volgens aard (in duizenden EUR)
31/12/08
31/12/09
Verschuldigde inkomstenbelasting van het lopende jaar Uitgestelde belastingverplichtingen (zie toelichting 9.2)
44 198 27 455
31 519 7 516
Totaal
71 653
39 035
31/12/08
31/12/09
Beheersverslag
8.8. Overige verplichtingen (in duizenden EUR) Overige verplichtingen (uitgezonderd verzekeringsactiviteiten) Specifieke verplichtingen voor verzekeringsactiviteiten
1 758 002 162 638
1 741 868 235 642
Totaal
1 920 640
1 977 510
31/12/08
31/12/09
1. Overige verplichtingen
Geconsolideerde jaarrekening
(in duizenden EUR) Gelopen kosten Uitgestelde opbrengsten Subsidies Overige schulden Overige toegekende ontvangen bedragen Salarissen en sociale lasten (te betalen) Uit te keren dividend aan aandeelhouders Bedrijfsbelastingen Bouwprojecten Overige verplichtingen
24 833 21 454 0 1 246 971 285 172 804 110 59 445 0 232 100
45 043 21 766 0 1 235 971 303 155 244 0 68 720 0 214 821
Totaal
1 758 002
1 741 868
31/12/08
31/12/09
32 362 110 811 19 465 0
31 484 189 977 14 181 0
162 638
235 642
31/12/08
31/12/09
0 0
4 335 466 0
0
4 335 466
2. Verplichtingen specifiek voor verzekeringsactiviteiten
Vennootschappelijke jaarrekening
(in duizenden EUR) Schulden voor deposito’s van cessionarissen Schulden voortvloeiend uit directe verzekeringstransacties Schulden voortvloeiend uit herverzekeringstransacties Andere verzekeringsverplichtingen
Totaal
8.9. Verplichtingen vervat in groepen die worden afgestoten (in duizenden EUR) Verplichtingen van dochterondernemingen aangehouden voor Beëindigde bedrijfsactiviteiten Totaal
verkoop (1)
(1) 2009: Dexia Epargne Pension. Zie nota 9.6.4. Activa en verplichtingen vervat in groepen die aangehouden worden voor verkoop.
120 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
IX. Andere toelichtingen bij de geconsolideerde balans (Sommige totalen kunnen afwijken als gevolg van afrondingen).
9.1. Derivaten 1. Analyse volgens aard 31/12/08
31/12/09 Actief Verplichtingen
Derivaten aangehouden voor handelsdoeleinden Derivaten aangewezen als reële-waardeafdekking Derivaten aangewezen als kasstroomafdekking Derivaten aangewezen als afdekking van het renterisico van een portefeuille Derivaten aangewezen als afdekking van een netto-investering in een buitenlandse entiteit
32 763 492 57 052 427 873
31 397 704 1 293 360 463 585
27 453 373 94 692 130 705
27 534 269 228 832 143 342
591 542
3 147 053
1 065 849
4 404 766
0
0
0
0
Totaal
33 839 959
36 301 702
28 744 619
32 311 209
2. Detail van de derivaten aangehouden voor handelsdoeleinden Notioneel bedrag
Actief
Verplichtingen
38 020 628
858 559
1 072 864
11 508 784 25 693 580 779 290
35 598 804 110 18 851
48 364 1 005 669 18 831
Te leveren
Wisselkoersderivaten 42 840 202 43 163 242 1 424 906 1 322 392 37 721 444 waarvan 80 886 80 973 11 450 264 termijnwisselverrichtingen 8 969 902 9 280 100 32 909 594 32 922 662 1 312 788 1 210 560 25 452 929 deviezenswaps 960 706 960 480 31 232 30 859 779 290 opties op valuta’s contracten op 0 0 0 0 38 960 termijnwisselkoersen 743 351 910 743 701 341 26 421 362 25 859 538 736 405 170 Interestderivaten waarvan opties/cap(bovengrens)/ floor(ondergrens)/collar/ 14 981 097 15 529 707 187 870 225 454 53 949 511 swaption renteswapovereenkomsten 671 016 963 671 063 803 26 049 831 25 487 718 638 783 699 177 660 141 185 35 501 935 rentecontracten op termijn 56 507 276 56 396 518 termijncontracten 4 644 1 907 495 351 4 644 (“forward”) 833 341 628 524 4 975 4 830 8 165 381 interest-future-verrichtingen 8 589 80 882 531 0 0 overige 11 945 130 9 995 443 2 797 398 2 866 290 4 952 628 Aandelenderivaten waarvan aan-/verkoop op termijn 22 116 30 256 20 739 14 504 20 158 van aandelen 15 225 10 121 1 278 1 298 34 118 aandelenfutures 4 367 040 5 020 984 389 019 473 617 1 735 382 aandelenopties 0 0 0 0 54 041 warrants 7 540 749 4 934 082 2 386 362 2 376 871 3 108 929 overige 17 708 151 16 213 726 2 119 826 1 349 484 15 882 162 Kredietderivaten waarvan 17 708 151 16 213 726 2 119 826 1 349 484 12 209 583 “credit default swap” 0 0 0 0 3 672 579 “total return swap” 0 0 0 0 21 925 Grondstofderivaten 815 845 393 813 073 752 32 763 492 31 397 704 794 983 329 Totaal
38 974 0 0 767 895 819 24 886 103 24 520 048
87 809 428 711 796 991 127 638 903 191 24 137 538 23 498 521 32 791 330 34 147 27 483 1 907 8 302 801 87 162 5 912 095
402 2 220 0 439 967
241 1 990 686 448 885
32 681 7 358 2 658 933 104 189 3 108 933 17 689 259
16 883 226 221 212 268 201 378 1 265 281
9 580 241 231 739 4 140 203 185 1 489 126
14 016 680 3 672 579 21 925
1 211 954 53 327 3 463
1 283 837 205 289 3 346
829 539 726 27 453 373 27 534 269
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 121
Vennootschappelijke jaarrekening
Te leveren
Verplichtingen
Te ontvangen
(in duizenden EUR)
Te ontvangen
31/12/09 Actief
Geconsolideerde jaarrekening
31/12/08 Notioneel bedrag
Beheersverslag
Actief Verplichtingen
(in duizenden EUR)
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
3. Detail van de derivaten aangewezen als reële-waardeafdekking 31/12/08 Notioneel bedrag
Beheersverslag
(in duizenden EUR)
Te ontvangen
31/12/09 Actief
Te leveren
Verplichtingen
Notioneel bedrag Te ontvangen
Te leveren
Verplichtingen
Wisselkoersderivaten waarvan deviezenswaps Interestderivaten waarvan renteswapovereenkomsten Aandelenderivaten waarvan aandelenopties waarvan overige Kredietderivaten Grondstofderivaten
1 310 356 1 187 752 1 310 356 1 187 752 12 778 431 12 880 719
15 103 15 103 38 582
112 031 112 031 1 084 126
1 451 586 1 451 586 1 927 961
1 501 258 1 501 258 1 976 505
37 159 37 159 46 515
62 326 62 326 101 735
12 778 431 12 880 719 663 205 1 541 911 0 878 706 663 205 663 205 0 0 0 0
38 582 3 367 0 3 367 0 0
1 084 126 97 203 25 865 71 338 0 0
1 927 961 663 205 0 663 205 0 0
1 976 505 1 455 031 791 826 663 205 0 0
46 515 11 018 0 11 018 0 0
101 735 64 771 26 029 38 742 0 0
Totaal
14 751 992 15 610 382
57 052
1 293 360
4 042 752
4 932 794
94 692
228 832
Actief
Verplichtingen
4. Detail van de derivaten aangewezen als kasstroomafdekking 31/12/08 Notioneel bedrag (in duizenden EUR)
Geconsolideerde jaarrekening
Actief
Te ontvangen
31/12/09 Actief
Te leveren
Verplichtingen
Notioneel bedrag Te ontvangen
Te leveren
Wisselkoersderivaten waarvan deviezenswaps Interestderivaten waarvan renteswapovereenkomsten Aandelenderivaten Kredietderivaten Grondstofderivaten
0 0 0 0 55 794 662 55 794 662
11 259 11 259 416 614
25 011 0 0 25 011 0 0 438 574 22 095 027 22 095 027
0 0 130 705
22 367 22 367 120 975
55 794 662 55 794 662 0 0 0 0 0 0
416 614 0 0 0
438 574 22 095 027 22 095 027 0 0 0 0 0 0 0 0 0
130 705 0 0 0
120 975 0 0 0
Totaal
55 794 662 55 794 662
427 873
463 585 22 095 027 22 095 027
130 705
143 342
5. Detail van de derivaten aangewezen als afdekking van het renterisico van een portefeuille
Vennootschappelijke jaarrekening
31/12/08 Notioneel bedrag
31/12/09 Actief
Te ontvangen
Te leveren
Wisselkoersderivaten Interestderivaten
0 59 121 181
0 59 121 181
0 591 542
Totaal
59 121 181 59 121 181
591 542
(in duizenden EUR)
Verplichtingen
Notioneel bedrag
Actief
Verplichtingen
0 0 0 3 147 053 77 781 807 77 781 807
0 1 065 849
1 4 404 765
3 147 053 77 781 807 77 781 807
1 065 849
4 404 766
Te ontvangen
Te leveren
6. Derivaten aangewezen als afdekking van een netto-investering in een buitenlandse entiteit
Nihil
9.2. Uitgestelde belastingen 1. Analyse 31/12/08
31/12/09
1 019 984
597 965
(27 455) 1 104 288 (56 849)
(7 516) 675 518 (70 036)
(in duizenden EUR) Netto Uitgestelde belastingsvorderingen (-verplichtingen) waarvan: Uitgestelde belastingverplichtingen Uitgestelde belastingvorderingen Niet-opgenomen uitgestelde belastingvorderingen
122 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
2. Bewegingen van het jaar 2008
2009 1 019 984
385 514
61 439 573 217 412 (555) (19) 256 (280)
Op 31 december
1 093 (422 478) 0 0 (181) (121) (333)
1 019 984
597 965
31/12/08
31/12/09 (381 695) 109 724 454 411 0 (154 876) (24) 0 0 (496)
A. Uitgestelde belastinglatenties komende van balansactiva (in duizenden EUR) Kas, leningen en voorzieningen op leningen Effecten Derivaten Investeringen in geassocieerde deelnemingen Materiële en immateriële activa Overige activa en verplichtingen specifiek voor verzekeringsactiviteiten Overdraagbare fiscale verliezen Overdraagbaar belastingkrediet Overige
(464 337) 551 807 529 392 0 (135 124) 1 268 0 0 (6 227)
Totaal
476 779
27 045
31/12/08
31/12/09
B. Uitgestelde belastinglatenties komende van balansverplichtingen (in duizenden EUR) Effecten Derivaten Ontleningen, deposito’s en uitgifte van obligaties Voorzieningen Pensioenen Overige activa en verplichtingen specifiek voor verzekeringsactiviteiten Overdraagbare fiscale verliezen Overdraagbare fiscale tegoeden Wettelijke fiscaal vrijgestelde voorzieningen Entiteiten met een specifiek belastingregime Belangen van derden, reserves van geassocieerden, eigen aandelen Overige
0 216 607 52 906 97 535 81 380 (19 869) 60 552 4 0 0 0 110 939
0 178 988 66 164 95 892 83 299 6 358 105 208 4 0 0 0 105 043
Totaal
600 055
640 956
Onbepaald
Totaal
3. Vervaldatum van niet-erkende uitgestelde belastingvorderingen Aard (in duizenden EUR)
Minder dan 1 jaar
1 tot 5 jaar
Langer dan 5 jaar
Tijdelijk verschil Overgedragen fiscale verliezen
0 0
0 0
0 (6 755)
(3 210) (60 071)
(3 210) (66 826)
Totaal
0
0
(6 755)
(63 281)
(70 036)
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 123
Beheersverslag
Geconsolideerde jaarrekening
Op 1 januari Bewegingen van het jaar Resultatenrekening kost/opbrengst Rubrieken rechtstreeks toegerekend aan het eigen vermogen Effect van veranderingen in belastingtarief – resultatenrekening Effect van veranderingen in belastingtarief – eigen vermogen Wijzigingen in de consolidatiekring Wisselkoersverschillen Overige bewegingen
Vennootschappelijke jaarrekening
(in duizenden EUR)
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
9.3. Verzekeringscontracten 1. Levensverzekeringscontracten A. Inkomsten en lasten Premie-inkomen 31/12/08 Verzekeringscontracten
Beheersverslag
(in duizenden EUR)
Individueel
Bruto ontvangen premies Afgestane premies aan herverzekeraars Wijziging in brutovoorziening voor niet-verdiende premie (UPR) Deel herverzekeraars in de wijziging van voorziening voor niet-verdiende premie (UPR)
402 937 (4 924)
Nettopremies na herverzekering
397 996
31/12/09
Beleggingscontracten met DPF (1)
Groep Individueel 318 465 2 752 981 (59 387) (294)
Verzekeringscontracten
Groep Individueel
Beleggingscontracten met DPF (1)
Groep Individueel
Groep
319 213 1 092 247 (83 915) (4 000)
33 812 0
53 341 (905)
309 403 (2 301) (273)
0
0
17
(17)
0
0
0
235 298
1 088 247
33 829
0
(15)
0
(17)
(17)
0
0
0
259 063
2 752 687
52 419
306 812
(1) Discretionaire-winstdelingselement.
Premies Leven 31/12/08
31/12/09
3 338 778 188 914
1 569 077 185 342
3 155 919 182 859
1 401 377 167 700
Geconsolideerde jaarrekening
(in duizenden EUR) Bruto verdiende premies Rechtstreekse zaken Aangenomen herverzekering Opdeling van rechtstreekse zaken Individuele contracten Groepsverzekeringen
Schadegevallen 2008 Verzekeringscontracten
Vennootschappelijke jaarrekening
(in duizenden EUR)
Individueel
Betaalde schade bruto Schadereserves op 1 januari Wijziging bij opening ten gevolge van wijziging in de consolidatiekring Schadereserves op 31 december Overgedragen schadereserves Deel herverzekeraars
(172 545) 18 446
Nettoschadelast
(186 881)
124 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
(1 208) (34 997) 0 3 423
2009
Beleggingscontracten met DPF
Groep Individueel (112 991) (1 226 615) 4 796 34 533
Verzekeringscontracten
Groep Individueel
Beleggingscontracten met DPF
Groep Individueel
(19 185) 623
(188 759) 34 996
(143 837) 9 887
(943 131) 22 671
(471) (22 671) 0 365
(354) (434) 0 404
0 (38 145) 1 202 2 914
(85) (6 329) 0 34 837
0 (25 632) (1 202) 1 107
(102 543) (1 214 859)
(18 946)
(187 792)
(105 527)
(946 187)
(914) (9 887) (142) 16 595
Groep (29 858) 434 0 0 0 0 (29 424)
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
Wijzigingen in technische reserves Wijzigingen in reserves levensverzekeringen
Individueel
Reserves Leven op 1 januari 3 965 357 Wijziging bij opening ten gevolge van wijziging in de consolidatiekring (227 352) Reserves Leven op 31 december (2 743 415) Waarvan deel Dexia Epargne Pension in de reserves Leven op 31 december 0 Overgedragen reserves Leven (58 468) Deel herverzekeraars in de reserves Leven op 1 januari (12 053) Wijziging bij opening ten gevolge van wijziging in de consolidatiekring 2 421 Deel herverzekeraars in de reserves Leven op 31 december 12 567 Waarvan deel Dexia Epargne Pension in deel herverzekeraars in de reserves Leven op 31 december 0 Deel herverzekeraars in overgedragen reserves Leven (102) Nettowijzigingen in de Reserves leven
938 955
Groep Individueel 918 709
9 450 260
(169 130) (88 723) (820 963) (12 059 339)
Verzekeringscontracten
Groep Individueel 306 562
2 743 415
(66 542) 0 (269 420) (2 697 053)
0 (29 917)
0 122
(6 527)
0
0
3 787
0
0
0
3 042
0
0
0
0
0
0
(100 999) (2 697 680)
0 (2)
(250 807) (261 972)
Groep Individueel
Groep
820 963 12 059 339
269 420
(46 961) 0 (888 081) (12 655 552)
0 (280 472)
0 (3 672 280) (18 510) (54 221)
(148 822) (5 001)
0
0
0
0
0
7 861
3 087
31 087
0
0
1 341
0
31 087
0
0
171 273
0
(197 788)
0
(29 402)
(12 567)
Beleggingscontracten met DPF
(49 043)
(3 042)
(132 544)
(817 135)
(16 053)
Wijzigingen in reserves winstdeelneming 2008 Verzekeringscontracten (in duizenden EUR)
Individueel
Reserves winstdeelneming per 1 januari Wijziging bij opening ten gevolge van wijziging in de consolidatiekring Reserves winstdeelneming per 31 december Betaalde winstdeelneming Overgedragen reserves winstdeelneming Deel herverzekeraars in de reserves winstdeelneming op 1 januari Wijziging bij opening ten gevolge van wijziging in de consolidatiekring Deel herverzekeraars in de reserves winstdeelneming op 31 december Deel herverzekeraars in de betaalde winstdeelneming Deel herverzekeraars in de overgedragen reserve winstdeelneming Nettowijzigingen in de reserves winstdeelneming
8 999
2009
Beleggingscontracten met DPF
Groep Individueel 12 651
90 614
Verzekeringscontracten
Groep Individueel 1 872
(81)
(158)
(154)
(59)
(11 605) 0
(6 436) 0
(9 082) 0
(1 251) 0
Beleggingscontracten met DPF
Groep Individueel
11 605
6 436
0
(367)
(4 391) 0
(8 204) 0
Groep
9 082
1 251
0
0
(74 080) 0
(830) 0
0
(25)
0
0
(11 592)
(302)
8 923
0
(284)
0
0
(9)
(368)
0
0
(848)
0
0
0
0
0
368
0
0
9
368
0
0
20
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
6 116
81 378
562
(2 678)
(4 367)
(2 437)
(56 075)
(427)
Verliezen uit de toepassing van de toereikendheidstest van de verplichtingen (LAT)
Beheersverslag
(in duizenden EUR)
Beleggingscontracten met DPF
Geconsolideerde jaarrekening
Verzekeringscontracten
2009
Nihil
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 125
Vennootschappelijke jaarrekening
2008
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
B. Activa en verplichtingen Brutoreserves 31/12/08
Beheersverslag
Verzekeringscontracten
31/12/09
Beleggingscontracten met DPF
(in duizenden EUR)
Individueel
Groep Individueel
Reserves Leven local GAAP Reserves Leven Dexia Epargne Pension getransfereerd naar schulden die worden afgestoten Reserves in toepassing van de resultaten LAT (Liability Adequacy Test) Reserves in toepassing van de correcties ten gevolge van shadow accounting Reserves ingevolge resultaat van IAS 39 Totaal leven brutoreserves Schadereserves Bruto niet-verdiende premiereserves Overige technische reserves
2 743 415
820 963 12 059 339
Totaal brutoreserves
Verzekeringscontracten
Groep Individueel 269 420
2 697 053
Beleggingscontracten met DPF
Groep Individueel
Groep
888 081 12 655 552
280 472
0
0
0
0
(248 558)
0 (3 672 279)
(148 821)
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1 474
0
0
0
5 492
0
0
0 2 743 415 34 997 0 11 605
0 0 822 437 12 059 339 9 887 22 672 61 0 6 437 9 082
0 269 420 434 17 1 251
0 2 448 495 38 145 273 4 391
0 893 573 6 330 60 8 204
0 8 983 273 25 631 0 74 080
0 131 651 0 0 830
2 790 017
838 822 12 091 093
271 122
2 491 304
908 167
9 082 984
132 481
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Deel herverzekeraars 31/12/08 Verzekeringscontracten (in duizenden EUR) Deel herverzekeraars in de reserves Leven Deel Dexia Epargne Pension getransfereerd naar activa aangehouden voor verkoop Deel herverzekeraars in de schadereserves Deel herverzekeraars in de overige technische reserves Totaal deel herverzekeraars
Individueel
31/12/09
Beleggingscontracten met DPF
Groep Individueel
Verzekeringscontracten
Groep Individueel
Beleggingscontracten met DPF
Groep Individueel 3 087
Groep
12 567
3 041
0
0
7 862
0
0
0
0
(1 341)
1 818
200
0
0
1 131
146
0
0
54
368
0
0
48
0
0
0
14 439
3 609
0
0
7 700
3 233
0
0
0
31 087
0
(31 087)
0
Discretionaire-winstdelingselement opgenomen in het eigen vermogen 31/12/09 Beleggingscontracten met DPF
Individueel
(in duizenden EUR) Netto discretionairewinstdelingselement opgenomen in het eigen vermogen
31/12/08 Beleggingscontracten met DPF
0
Groep
0
Totaal
0
Individueel
Groep
Totaal
649
124
773
Er zijn slechts twee producten die in aanmerking komen als verzekeringscontracten en beleggingscontracten met DPF, met besloten derivaten die zijn geboekt als afzonderlijk gewaardeerd tegen reële waarde via resultatenrekening, maar de bedragen zijn onbelangrijk.
126 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
Reconciliatie van wijzigingen in reserves Leven 2009
Herverzekeringsbedrag
Reserves leven op 1 Januari Wijziging bij opening ten gevolge van wijziging in de consolidatiekring Nettobetalingen ontvangen/premies te ontvangen Additionele reserves in toepassing van shadow accounting Additionele reserves in toepassing van de resultaten LAT (Liability Adequacy Test) Betaalde schadegevallen Resultaten leven en dood Toewijzing van technische interest Overige wijzigingen Wijzigingen in de consolidatiekring Wijziging door Dexia Epargne Pension (1)
14 056 454
12 372
14 044 082
0
0
0
3 291 930
19 665
3 272 265
1 544 394
43 288
1 501 106
34 162
0
34 162
4 018
0
4 018
0
0
0
Reserves leven op 31 december
15 894 611
15 608
15 879 003
(in duizenden EUR)
0 (1 462 068) (131 092) 637 123 (531 898) 0
0 (17 583) (3 254) 4 014 394 0
Nettobedrag
0 (1 444 485) (127 838) 633 109 (532 292) 0
Contracten Brutobedrag
Herverzekeringsbedrag
Nettobedrag
15 894 611
15 608
15 879 003
(46 961)
0
(46 961)
0 (1 225 865) (73 650) 487 096 (56 992) 0
0 (9 579) 4 949 (1 264) (10 967) 0
0 (1 216 286) (78 599) 488 360 (46 025) 0
(4 069 659)
(32 427)
(4 037 232)
12 456 992
9 608
12 447 384
Beheersverslag
2008 Contracten Brutobedrag
(1) Dexia Epargne Pension is getransfereerd naar activa aangehouden voor verkoop en verplichtingen vervat in groepen die worden afgestoten.
Rest Totaal 4 % 100 %
2. Verzekeringscontracten Niet-Leven A. Inkomsten en lasten Premie-inkomen 31/12/08
(in duizenden EUR)
31/12/09
Uitgegeven premies bruto Premies overgedragen aan herverzekeraars Nettopremies na herverzekeraars (A) Wijziging in brutovoorziening voor niet-verdiende premie (UPR) Aandeel van herverzekeraar in voorziening voor niet-verdiende premie (UPR) Wijziging in nettovoorziening voor niet-verdiende premie (UPR) (B)
408 750 (30 953) 377 797 (6 984) 65 (6 919)
443 496 (32 174) 411 322 (5 095) (329) (5 424)
Totaal nettopremie-inkomen (A)+(B)
370 878
405 898
2008
2009
Schadegevallen (in duizenden EUR) Betaalde schadegevallen bruto Schadereserve op 1 januari Schadereserve op 31 december Transfer schadereserves Deel herverzekeraars
(217 935) 597 838 (627 553) 0 13 912
(261 351) 627 553 (649 883) (70) 9 076
Nettoschadelast
(233 738)
(274 675)
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 127
Vennootschappelijke jaarrekening
Gegarandeerde rentevoet 4,75 % 4,50 % 3,75 % 3,50 % 3,30 % 3,25 % 3,00 % 2,80 % 2,75 % 2,50 % 2,25 % 2,00 % 0 % indeling van de reserve 11 % 4 % 15 % 7 % 8 % 16 % 11 % 2 % 11 % 1 % 0 % 0 % 10 %
Geconsolideerde jaarrekening
Indeling van de reserve voor tak 21 & 26 naar rentegarantie
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
Wijzigingen in overige reserves niet-Leven 2008
(in duizenden EUR)
2009
Overige reserves niet-Leven op 1 januari Overige reserves niet-Leven op 31 december Overgedragen overige reserves niet-Leven Deel herverzekeraars in overige reserves niet-Leven op 1 januari Overige herverzekeraars in overige reserves niet-Leven op 31 december Deel herverzekeraars in overgedragen overige reserves niet-Leven
18 692 (19 031) 0 (849) 818 0
19 031 (20 751) 0 (818) 706 0
Nettowijzigingen in verzekeringsschulden
(370)
(1 832)
Verliezen uit de toepassing van toereikendheidstest van de verplichtingen (LAT)
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
Nihil
Overzicht van verzekeringen niet-Leven per productgroep Bruto verdiende premies
Schadelast
(in duizenden EUR) Totaal op 31 december 2008 Aangenomen herverzekering Rechtstreekse zaken Allerlei risico’s / ongevallen Motorrijtuigen / burgerlijke aansprakelijkheid Motorrijtuigen / andere takken Kredieten en borgtochten Niet-Leven distributie Ziekte Brand en andere schade aan goederen Arbeidsongevallen
Bedrijfs Financiële kosten opbrengsten
Andere
Totaal resultaat
401 766 2 846 398 920 59 238
(246 625) (654) (245 971) (26 887)
(14 815) (88) (14 727) (3 419)
(140 489) (136) (140 353) (25 722)
25 191 914 24 277 4 902
12 656 951 11 705 (946)
37 684 3 833 33 851 7 166
116 467 54 003 1 048 0 18 582
(92 163) (33 606) (704) 0 (14 176)
1 850 (279) (680) 0 (56)
(46 342) (18 276) (5) (2 486) (4 686)
11 746 845 57 48 1 120
4 774 (1 176) (32) 12 611 (159)
(3 668) 1 511 (316) 10 173 625
134 016 15 566
(62 879) (15 556)
(11 366) (777)
(39 557) (3 279)
3 086 2 473
(3 192) (175)
20 108 (1 748)
Overzicht van verzekeringen niet-Leven per productgroep Bruto verdiende premies
Schadelast
(in duizenden EUR)
Vennootschappelijke jaarrekening
Technisch resultaat her verzekering
Totaal op 31 december 2009 Aangenomen herverzekering Rechtstreekse zaken Allerlei risico’s / ongevallen Motorrijtuigen / burgerlijke aansprakelijkheid Motorrijtuigen / andere takken Kredieten en borgtochten Niet-Leven distributie Ziekte Brand en andere schade aan goederen Arbeidsongevallen
Technisch resultaat her verzekering
Bedrijfs Financiële kosten opbrengsten
Andere
Totaal resultaat
438 401 2 370 436 031 64 279
(285 560) (1 171) (284 389) (26 614)
(21 761) 363 (22 124) (4 385)
(134 732) (43) (134 689) (25 058)
22 986 914 22 072 3 776
16 909 4 729 12 180 (1 122)
36 243 7 162 29 081 10 876
125 700 61 271 968 0 22 929
(89 347) (50 131) (3 634) 0 (19 006)
(4 471) 340 1 996 0 131
(40 536) (19 782) (6) (88) (4 714)
11 789 1 012 21 0 943
12 760 (1 657) (29) 6 599 (553)
15 895 (8 947) (684) 6 511 (270)
143 396 17 488
(80 681) (14 976)
(14 738) (997)
(41 591) (2 914)
2 390 2 141
(3 505) (313)
5 271 429
128 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
(in duizenden EUR)
31/12/08
31/12/09
Schadereserves Reserves voor interne schaderegelingskosten (ULAE) Reserves voor premietekorten (niet-Leven LAT) reserves voor voorgevallen maar niet gerapporteerde schadegevallen (IBNR) Totaal brutoschade Overige technische reserves Voorziening voor niet-verdiende premie (UPR)
561 107 31 233 0 35 213 627 553 19 031 93 761
593 124 22 653 0 34 106 649 883 20 751 98 857
Totaal brutoreserves
740 345
769 491
Deel herverzekeraars 31/12/08
31/12/09
Deel herverzekeraars in schadereserves Deel herverzekeraars in reserves ULAE Deel herverzekeraars in IBNR Deel herverzekeraars in totaal schadereserves Deel herverzekeraars in overige technische reserves Deel herverzekeraars in UPR
65 137 0 0 65 137 818 2 122
60 775 0 0 60 775 707 1 794
Totaal deel herverzekeraars
68 077
63 276
(in duizenden EUR)
Beheersverslag
B. Activa en verplichtingen Brutoreserves
Brutobedrag (in duizenden EUR) Schadereserves op 1 januari Betaalde premies vorige jaren Wijziging schadegevallen vorige jaren Verplichtingen voor schadegevallen van dit jaar
2009
Herverzekeringsbedrag
Nettobedrag
Brutobedrag
Herverzekeringsbedrag
Nettobedrag
597 838 (111 465)
62 630 (4 684)
535 208 (106 781)
627 553 (114 396)
65 137 (7 908)
562 416 (106 488)
(29 114)
(22 367)
(6 747)
(44 457)
1 194
(45 651)
170 294
29 558
140 736
181 182
2 352
178 830
Schadereserves op 31 december
627 553
65 137
562 416
649 882
60 775
589 107
Evolutie schadegevallen Afloopdriehoek totale kosten (brutocijfers) Vereffeningsjaar
Jaar van schadegeval
(in duizenden EUR) 2005 2006 2007 2008 2009
Voorgaande
2005
2006
2007
2008
2009
433 408 334 148 277 858 235 074 197 282
241 123 129 240 74 701 60 287 47 515
0 238 455 132 559 77 246 57 225
0 0 267 153 144 342 77 447
0 0 0 285 228 167 871
0 0 0 0 329 643
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 129
Vennootschappelijke jaarrekening
2008
Geconsolideerde jaarrekening
Reconciliatie van wijzigingen in schadereserves
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
9.4. Transacties met verbonden partijen 1. Transacties met verbonden partijen Managers op sleutelposities (1)
31/12/08
Beheersverslag
(in duizenden EUR) Leningen (3) Renteopbrengsten Uitstaande deposito’s Rentekosten Overige inkomsten – honoraria Door de groep verstrekte garanties en toegekende verbintenissen (4) Door de groep bekomen garanties en toegekende verbintenissen
1 424 59 5 426 (141) 0
31/12/08 628 937 28 635 1 202 (48 929) 2 695
Entiteiten met gezamenlijke zeggenschap of invloed van betekenis op een andere entititeit (2)
31/12/09
31/12/08
31/12/09
2 054 260 38 223 59 493 (53) 266
1 749 938 51 024 121 634 (1 090) 521
1 661 220 65 823 111 337 (508) 58
0
0
36 373
0
347 000
146 350
0
0
0
0
507 033
740 059
31/12/08
(in duizenden EUR)
Geconsolideerde jaarrekening
31/12/09
2 045 62 3 838 (61) 0
Dochterondernemingen
Leningen (3) Renteopbrengsten Uitstaande deposito’s Rentekosten Overige inkomsten – honoraria Door de groep verstrekte garanties en toegekende verbintenissen (4) Door de groep bekomen garanties en toegekende verbintenissen
Moedermaatschappij
Geassocieerde deelnemingen
31/12/09
31/12/08
31/12/09
Joint ventures waarin de entiteit een deelnemer is 31/12/08
0 0 150 (3) 0
2 104 49 89 637 (6 660) 601
232 334 12 050 301 972 (7 577) 126 973
217 169 11 726 112 072 (1 947) 101 671
12 960 621 15 296 (803) 36
171
8 794
41 125
56 529
5 204
0
0
4 438
8 836
14 854
Andere verbonden partijen
31/12/09
31/12/08
31/12/09
22 971 53 060 669 56 792 819 983 2 751 433 751 166 9 646 13 902 882 11 134 452 (119) (996 477) (115 264) 36 7 269 5 893 1 515 11 427 074
3 669 891
29 708 11 783 137 23 045 687
(1) Managers op sleutelposities omvat de raad van bestuur en het directiecomité. (2) We verwijzen naar de belangrijkste aandeelhouders van Dexia (2007-2008): Arcofin, Gemeentelijke Holding, Caisse des Dépôts et Consignations. (3) Transacties met verbonden partijen worden tegen marktconforme voorwaarden toegekend. (4) Toegezegde niet-gebruikte kredietlijnen.
Vennootschappelijke jaarrekening
Er werden geen provisies aangelegd voor kredieten toegekend aan verbonden partijen. De belangrijke evolutie in de transacties met dochterondernemingen is het gevolg van de deconsolidatie van een aantal van deze ondernemingen. Zie ook nota II, 2.1 “Belangrijke wijzigingen in de consolidatiekring” en 9.6.1. “Gedeconsolideerde dochterondernemingen omwille van het materialiteitsprincipe”.
2. Compensaties managers op sleutelposities (in duizenden EUR) Kortetermijnpersoneelsbeloningen Vergoedingen na uitdiensttreding Andere langetermijnpersoneelsbeloningen Ontslagvergoedingen Op aandelen gebaseerde betalingen
31/12/08
31/12/09
4 087 0 0 0 210
2 509 22 0 0 0
Kortetermijnpersoneelsbeloningen bevatten salarissen, bonussen en andere beloningen. Vergoedingen na uitdiensttreding: vergoeding van de huidige dienstperiode berekend in overeenstemming met IAS 19. Op aandelen gebaseerde betalingen bevatten de kostprijs van aandelenopties en de aan de managers toegestane korting bij kapitaal verhoging.
130 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
9.5. Effectisering Dexia Bank heeft vijf effectiseringsinstrumenten: Atrium-1, Atrium-2, MBS, Dexia Secured Funding Belgium en Penates. De totale activa van deze transacties bedroegen per 31 december 2008 en 31 december 2009 respectievelijk 16 100 miljoen EUR en 18 750 miljoen EUR.
Atrium-1 is een effectiseringstransactie van leningen voor sociale woningbouw overeenkomstig een langlopende kredietfaciliteit tussen Dexia Bank en Domus Flandria NV (de leningnemer) en gewaarborgd door het Vlaamse Gewest. De waarborg door het Vlaamse Gewest werd overgedragen aan de “special purpose entity” (SPE). De transactie vertegenwoordigde oorspronkelijk een waarde van 188 miljoen EUR. Op 30 april 1996 werden twee klassen van vastrentende schuldbewijzen uitgegeven, beide met dezelfde Moody’s-rating als de Vlaamse regering (aanvankelijk Aa2, nu Aaa). Per 31 december 2009 staat nog 88,5 miljoen EUR uit onder categorie A2, terwijl categorie A1 terugbetaald is. Atrium-2 is een effectiseringstransactie van leningen voor sociale woningbouw overeenkomstig een langlopende kredietfaciliteit tussen Dexia Bank en Domus Flandria NV (de leningnemer) en gewaarborgd door het Vlaamse Gewest. De waarborg door het Vlaamse Gewest werd overgedragen aan de SPE. De transactie vertegenwoordigde oorspronkelijk een waarde van 129,3 miljoen EUR. Op 19 juni 1997 werden twee klassen van vastrentende schuldbewijzen uitgegeven, beide met dezelfde Moody’s-rating als de Vlaamse regering (aanvankelijk Aa2, nu Aaa). Per 31 december 2009 staat er nog 66,7 miljoen EUR uit onder categorie A2.
Beheersverslag
Dexia Secured Funding Belgium en Penates worden opgenomen in de geconsolideerde rekeningen. De andere effectiseringsvehikels werden gedeconsolideerd omwille van hun verwaarloosbare cijfers.
MBS-4 is een effectiseringstransactie van Belgische hypothecaire woonkredieten. De transactie, waarvan het uitstaande bedrag oorspronkelijk 272,7 miljoen EUR beliep, werd gestart op 25 november 1998. Er werden 4 variabel rentende tranches van schuldbewijzen uitgegeven, namelijk 3 klassen van hogere rangorde (“senior”) met de naam Klasse A1 tot en met A3 en de rating Aaa/ AAA van Moody’s en Fitch, en 1 klasse van lagere rangorde (“junior”) met de naam Klasse B en de rating A3/A van Moody’s en Fitch. Per 31 december 2009 staat er nog 26,9 miljoen EUR uit. Er staat 23,8 miljoen EUR uit onder Klasse A3 (nog steeds met rating Aaa/AAA van Moody’s en Fitch) en 3,1 miljoen EUR onder Klasse B (momenteel met rating Aa1/AA van Moody’s en Fitch). Op 25 januari 2010 zal MBS-4 wederingekocht worden. Op dat moment zullen de schuldbewijzen afgelost worden en zal Dexia Bank de resterende portefeuille van hypothecaire woonkredieten overkopen. Na de wederinkoop zal geen enkel compartiment van MBS nog actief zijn, bijgevolg zal MBS NV geliquideerd worden na deze datum.
Geconsolideerde jaarrekening
MBS heeft 6 compartimenten waarvan er momenteel nog één actief is.
DSFB-1 is een effectiseringstransactie van kredieten die werden toegekend aan openbare instellingen in België of voor 100 % gewaarborgd worden door dergelijke openbare instellingen. Deze transactie ten belope van 1,7 miljard EUR werd gelanceerd op 28 juni 2007. Er werd een tranche uitgegeven van floating rate notes, met een rating AA/Aa1/AA+ van resp. S&P, Moody’s en Fitch. Dexia Bank staat borg voor de betaling in hoofdsom en interest op de notes. Op 31 december 2009 is er een uitstaand bedrag van 1 530 miljoen EUR. De huidige rating van de effecten is A/A1/A+. DSFB-2 is een effectiseringstransactie van kredieten die werden toegekend aan instellingen in België (openbare en andere). Alle kredieten zijn 100 % gewaarborgd door één van de drie Belgische regionale overheden. Deze transactie ten belope van 1 621 miljoen EUR werd gelanceerd op 28 april 2008. Er werd een tranche uitgegeven van floating rate notes, met een rating AA/Aa1/AA+ van resp. S&P, Moody’s en Fitch. Dexia Bank staat borg voor de betaling in hoofdsom en interest op de notes. Op 31 december 2009 is er een uitstaand bedrag van 1 540 miljoen EUR. De huidige rating van de effecten is A/A1/A+. De DSFB-3-transactie werd wederingekocht op de eerst mogelijke aflossingsdatum, zijnde 25 augustus 2009. DSFB-4 is een effectiseringstransactie van kredieten die werden toegekend aan openbare instellingen in België. Deze transactie werd gelanceerd op 14 december 2009. Er werden drie tranches uitgegeven van floating rate notes: Klasse A Notes ten belope van 4 700 miljoen EUR met rating AA door Fitch bij lancering, Klasse B Notes ten belope van 300 miljoen en Klasse C Notes ten belope van 60 miljoen (beide niet genoteerd). De DSFB-transacties werden volledig onderschreven door dochterondernemingen van de groep Dexia en voor een beperkt deel door Dexia Bank. Penates Funding NV is een Belgisch effectiseringsvehikel (VBS naar Belgisch recht) dat momenteel drie compartimenten telt, waarvan er twee actief zijn.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 131
Vennootschappelijke jaarrekening
Dexia Secured Funding Belgium NV (DSFB) is een Belgisch effectiseringsvehikel (institutionele vennootschap voor belegging in schuldvorderingen (VBS) naar Belgisch recht) dat momenteel zes compartimenten telt, waarvan er drie actief zijn.
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
Op 27 oktober 2008 realiseerde Dexia Bank een RMBS-effectiseringstransactie ten belope van 8 080 miljoen EUR. In compartiment Penates-1 werden hypothecaire kredieten van Dexia Bank geëffectiseerd en werden 5 tranches van notes uitgegeven: Klasse A Mortgage-Backed Floating Rate Notes met vervaldag in 2041 ten belope van 7 600 miljoen EUR met rating Fitch AAA/ S&P AAA; Klasse B Mortgage-Backed Floating Rate Notes met vervaldag in 2041 ten belope van 160 miljoen EUR met rating Fitch AA; Klasse C Mortgage-Backed Floating Rate Notes met vervaldag in 2041 ten belope van 120 miljoen EUR met rating Fitch A; Klasse D Mortgage-Backed Floating Rate Notes met vervaldag in 2041 ten belope van 120 miljoen EUR met rating Fitch BBB en Achtergestelde Klasse E Floating Rate Note met vervaldag in 2041 ten belope van 80 miljoen EUR zonder rating. Op 31 december 2009 hebben alle schuldbewijzen nog hun initiële rating en is het uitstaand bedrag voor alle Klassen ongewijzigd, behalve voor Klasse A waar het uitstaand bedrag daalde tot 6 865,5 miljoen EUR. Het totaal uitstaand bedrag op 31 december 2009 in Penates-1 is bijgevolg 7 345,5 miljoen EUR. Op 15 december 2008 realiseerde Dexia Bank een RMBS-effectiseringstransactie ten belope van 3 636 miljoen EUR. In compartiment Penates-2 werden hypothecaire kredieten van Dexia Bank geëffectiseerd en werden 5 tranches van notes uitgegeven: Klasse A Mortgage-Backed Floating Rate Notes met vervaldag in 2041 ten belope van 3 384 miljoen EUR met rating Fitch AAA/ S&P AAA; Klasse B Mortgage-Backed Floating Rate Notes met vervaldag in 2041 ten belope van 72 miljoen EUR met rating Fitch AA; Klasse C Mortgage-Backed Floating Rate Notes met vervaldag in 2041 ten belope van 72 miljoen EUR met rating Fitch A; Klasse D Mortgage-Backed Floating Rate Notes met vervaldag in 2041 ten belope van 72 miljoen EUR met rating Fitch BBB en Achtergestelde Klasse E Floating Rate Note met vervaldag in 2041 ten belope van 36 miljoen EUR zonder rating. Op 31 december 2009 is het oorspronkelijk uitgegeven bedrag van Penates-2 gedaald tot 3 343 miljoen EUR. Deze daling is volledig te wijten aan de daling in Klasse A van 3 384 miljoen EUR tot 3 091 miljoen EUR. Alle Klassen hebben hun initiële rating behouden. De Penates-transacties werden volledig onderschreven door Dexia Bank (95 %) en door andere dochterondernemingen van de groep Dexia.
Geconsolideerde jaarrekening
De notes kunnen gebruikt worden als collateral in repurchase agreements met de Europese Centrale Bank.
9.6. Wijzigingen in de consolidatiekring 1. Gedeconsolideerde dochterondernemingen omwille van het materialiteitsprincipe In 2009 werden een aantal kleinere dochterondernemingen gedeconsolideerd wegens hun immateriële impact op balans en resultatenrekening. De bijdrage van de gedeconsolideerde dochterondernemingen geeft het volgend beeld: 2008
Vennootschappelijke jaarrekening
(in duizenden EUR) Kas en tegoeden bij centrale banken Leningen en voorschotten aan kredietinstellingen Leningen en voorschotten aan klanten Financiële investeringen Investeringen in geassocieerde deelnemingen Overige activa Schulden aan kredietinstellingen Schuldpapier Achtergestelde schulden Technische voorzieningen van verzekeringsactiviteiten Overige passiva Nettoactiva
4 4 980 223 255 45 787 6 048 10 328 (6 051) (207 629) (113) (47 883) (27 290) 1 436
Netto financiële opbrengsten en kosten Netto ontvangen honoraria en provisies Premies, technische opbrengsten en kosten uit verzekeringsactiviteiten Overige nettobedrijfsopbrengsten Kosten Waardeverminderingen Belastingen Nettoresultaat
1 450 3 000 (1 216) 1 899 (5 816) 2 22 (659)
Aandeel van minderheidsbelangen Aandeel van de houders van eigen-vermogensinstrumenten van de moedermaatschappij
(27) (686)
132 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
2. Voornaamste acquisities Er vonden geen significante acquisities plaats in 2008. Er vonden geen significante acquisities plaats in 2009.
3. Voornaamste verkooptransacties Jaar 2008 Omega 8/10 werd verkocht op 4 juli 2008.
Jaar 2009
2008 Omega 8/10
(in duizenden EUR)
2009
Geldmiddelen en equivalenten Overige activa Schulden aan kredietinstellingen Overige passiva Nettoactiva
173 12 732 (7 815) (924) 4 166
0 0 0 0 0
Opbrengsten uit verkoop (in cash) Min: geldmiddelen en equivalenten in de verkochte dochter Netto cash instroom op verkoop
7 036 (173) 6 863
0 0 0
4. Activa en verplichtingen vervat in groepen die aangehouden worden voor verkoop Zoals vereist door IFRS 5 worden de activa en de verplichtingen van Dexia Eparne Pension (DEP) gerapporteerd als een groep aangehouden voor verkoop sinds 31 december 2009. Op 9 december 2009 tekende Dexia een overeenkomst met BNP Paribas Assurance voor de verkoop van Dexia Epargne Pension. De transactie wordt wellicht afgerond tijdens het eerste semester van 2010.
Geconsolideerde jaarrekening
De activa en passiva geven het volgende beeld:
Beheersverslag
Er vonden geen significante verkooptransacties plaats in 2009.
De activa en passiva geven het volgende beeld:
Geldmiddelen en equivalenten Leningen en voorschotten aan kredietinstellingen Leningen en voorschotten aan klanten Financiële activa geboekt tegen reële waarde via resultatenrekening Financiële investeringen Overige activa XIII. Activa aangehouden voor verkoop
126 289 1 588 377 447 1 657 988 2 066 126 83 208 4 312 646
Schulden aan kredietinstellingen Achtergestelde schulden Technische voorzieningen van verzekeringsactiviteiten Overige passiva XII. Verplichtingen vervat in groepen die worden afgestoten
(109 418) (107 560) (4 071 909) (46 579) (4 335 466)
Nettoactiva
(22 820)
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 133
Vennootschappelijke jaarrekening
2009 DEP
(in duizenden EUR)
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
9.7. Eigen vermogen Per aandelencategorie Aantal toegestane niet-uitgegeven aandelen Aantal uitgegeven aandelen en volstort Aantal uitgegeven aandelen en niet-volstort
2009
0 359 412 616 0
0 359 412 616 0
Uitstaand op 1 januari Aantal uitgegeven aandelen Aantal vernietigde aandelen Uitstaand op 31 december
geen nominale geen nominale waarde waarde 359 412 616 359 412 616 0 0 0 0 359 412 616 359 412 616
Rechten, preferentie en beperkingen, inclusief beperkingen op de uitkering van dividenden en terugbetaling van kapitaal
0
0
0
0
0
0
31/12/08 Aantal opties
31/12/09 Aantal opties
Nominale waarde per aandeel
Beheersverslag
2008
Aantal ingekochte eigen aandelen Aantal aandelen gereserveerd voor uitgifte onder aandelenopties en contracten voor de verkoop van aandelen
9.8. Op aandelen gebaseerde betalingen
Geconsolideerde jaarrekening
Aandelenoptieplannen vereffend in Dexia-aandelen
Uitstaand aan het begin van de periode Toegekend tijdens de periode Uitgeoefend tijdens de periode (1) Vervallen of opgegeven tijdens de periode Uitstaand aan het einde van de periode Uitoefenbaar op het einde van de periode
24 393 931 0 0 (221 574) 24 172 357 17 640 239
(1) De gewogen gemiddelde uitoefenprijs voor 2008 bedroeg 13,56 EUR per aandeel.
Marge van de uitoefenprijs (EUR)
Vennootschappelijke jaarrekening
22 490 107 3 060 748 (6 000) (1 150 924) 24 393 931 14 444 439
31/12/08 Aantal uitstaande opties
4,95 - 10,09 10,97 - 11,37 11,88 - 13,66 13,81 - 14,58 15,17 - 15,88 17,23 - 17,86 18,03 - 18,20 18,62 - 21,25 22 - 23,25
134 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
2 983 248 3 524 275 5 125 629 608 663 184 074 1 704 672 3 748 672 3 401 048 3 113 650
31/12/09
Gewogen Gewogen gemiddelde gemiddelde uitoefenprijs resterende (EUR) looptijd (jaar) 0,00 11,37 13,08 14,58 0,00 17,86 18,03 0,00 0,00
9,50 4,56 5,05 2,00 0,83 3,00 6,26 7,23 8,50
Aantal uitstaande opties
Gewogen gemiddelde uitoefenprijs (EUR)
Gewogen gemiddelde resterende looptijd (jaar)
2 983 248 3 524 275 5 088 129 608 663 0 1 704 672 3 748 672 3 401 048 3 113 650
0,00 11,37 13,09 14,58 0,00 17,86 18,03 18,62 0,00
8,50 3,56 4,08 1,00 0,00 2,00 5,26 6,23 7,50
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
Aandelenoptieplannen vereffend in Dexia-aandelen Toekenningsdatum Aantal toegekende instrumenten Uitoefenprijs Aandelenprijs op de toekenningsdatum Looptijd (jaar) Voorwaarden voor onvoorwaardelijke toezegging Vereffening Reële waarde per toegekend instrument op toekenningsdatum Waarderingsmodel
Plan 2008
Plan 2008
Plan 2008
Plan 2009
23/09/08 30/06/08 30/06/08 126 948 77 500 2 856 300 10,09 12,65 10,09 10,20 10,28 10,28 10 jaar 10 jaar 10 jaar zie noot (1) zie noot (1) zie noot (3) Dexia aandelen Dexia aandelen Dexia aandelen 3,62 0,8968 1,72 zie noot (2) zie noot (2) zie noot (2)
0 -
31/12/08
(in duizenden EUR) In eigen-vermogensinstrumenten afgewikkeld In geldmiddelen afgewikkeld Alternatieven voor afwikkeling Totale uitgaven
In eigen-vermogensinstrumenten afgewikkeld Alternatieven voor afwikkeling Totale schulden
31/12/09
(7 258) 0 0 (7 258) 0 0 0
(2 762) 0 0 (2 762)
Beheersverslag
(1) De toekenningsvoorwaarden zijn de volgende: 40 % onmiddellijk toegekend, 20 % jaarlijks toegekend over de volgende 3 jaar. (2) M.b.t. het aandelenoptieplan voor de medewerkers van Dexia, gebruikte Dexia de reële waarde verkregen van een niet-verbonden derde partij. (3) De rechten zijn verworven op datum van toekenning.
0 0 0
Per 1 januari 2008 Kapitaalverhoging Dividenden Nettowinst over de periode Omrekeningsverschillen Wijziging van de consolidatiekring Overige Per 31 december 2008
67 435 18 809 (998) (26 322) 0 (4 840) 15 339 69 423
Per 1 januari 2009 Kapitaalverhoging Dividenden Nettowinst over de periode Omrekeningsverschillen Wijziging van de consolidatiekring Overige Per 31 december 2009
69 423 77 (4 194) (17 094) 0 (14 043) (2 160) 32 009
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 135
Vennootschappelijke jaarrekening
(in duizenden EUR)
Geconsolideerde jaarrekening
9.9. In eigen vermogen gepresenteerde minderheidsbelangen
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
9.10. Bijdrage aan de financiële staten 31/12/08
(in duizenden EUR)
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
I.
Kas en tegoeden bij centrale banken II. Leningen en voorschotten aan kredietinstellingen III. Leningen en voorschotten aan klanten IV. Financiële activa geboekt tegen reële waarde via resultatenrekening V. Financiële investeringen VI. Derivaten VII. Waarderingsverschillen van afdekking van het renterisico van een portefeuille VIII. Investeringen in geassocieerde deelnemingen IX. Materiële vaste activa X. Immateriële activa en goodwill XI. Belastingvorderingen XII. Overige activa XIII. Activa aangehouden voor verkoop Totaal van het actief
31/12/09
Banken Verzekeringen (1) en andere activiteiten
Totaal
Banken Verzekeringen (1) en andere activiteiten
Totaal
489 508
14
489 522
501 628
9
501 637
65 644 630
148 862
65 793 492
63 304 187
607 568
63 911 755
101 561 037
1 959 138
103 520 175
100 878 487
2 128 707
103 007 194
4 533 641 29 488 667 33 834 830
4 522 567 15 068 757 5 129
9 056 208 44 557 424 33 839 959
3 274 099 28 307 353 28 741 474
3 188 901 13 149 638 3 145
6 463 000 41 456 991 28 744 619
1 541 525
0
1 541 525
1 739 298
0
1 739 298
490 980 1 138 465 100 628 843 652 800 555
30 072 225 579 126 784 252 735 262 030
521 052 1 364 044 227 412 1 096 387 1 062 585
251 932 1 172 591 110 470 584 911 821 428
32 082 161 620 118 037 98 152 237 554
284 014 1 334 211 228 507 683 063 1 058 982
23 104 240 491 222
0 22 601 667
23 104 263 092 889
44 831 229 732 689
4 312 646 24 038 059
4 357 477 253 770 748
103 953 907
73 863
104 027 770
74 115 184
3 936
74 119 120
69 611 953
203 438
69 815 391
77 298 707
500 068
77 798 775
6 028 008 36 301 032
3 196 823 670
9 224 831 36 301 702
7 645 645 32 311 190
3 191 911 19
10 837 556 32 311 209
0 17 349 142 3 006 365
0 0 218 600
0 17 349 142 3 224 965
0 29 437 038 2 725 146
0 0 218 685
0 29 437 038 2 943 831
0
16 731 674
16 731 674
0
13 384 676
13 384 676
636 582 40 575 1 632 322
276 170 31 078 288 318
912 752 71 653 1 920 640
610 035 32 382 1 634 591
301 516 6 653 342 919
911 551 39 035 1 977 510
0 238 559 886
0 21 020 634
0 259 580 520
0 225 809 918
4 335 466 22 285 849
4 335 466 248 095 767
I.
Schulden aan kredietinstellingen II. Leningen aan en deposito’s van klanten III. Financiële verplichtingen aangeduid tegen marktwaarde IV. Derivaten V. Waarderingsverschillen van afdekking van het renterisico van een portefeuille VI. Schuldpapier VII. Achtergestelde schulden VIII. Technische voorzieningen van verzekeringsmaatschappijen IX. Voorzieningen en andere verplichtingen X. Belastingverplichtingen XI. Overige verplichtingen XII. Verplichtingen vervat in groepen die worden afgestoten Totaal van de verplichtingen
(1) De rubriek “Verzekeringen” omvat de groep Dexia Insurance Services.
De bijdrage aan de financiële staten is opgemaakt conform IFRS na eliminatie van saldi en transacties, opbrengsten en kosten binnen de Groep en komt daarom niet overeen met de gepubliceerde jaarrekening van Dexia Insurance Belgium opgemaakt conform de Belgische boekhoud principes.
136 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
31/12/09
Rentemarge Dividenden Nettoresultaat uit geassocieerde deelnemingen Nettoresultaat uit financiële instrumenten geboekt tegen reële waarde via resultatenrekening Nettoresultaat uit beleggingen Ontvangen provisies en honoraria Premies and technische opbrengsten uit verzekeringsactiviteiten Technische kosten uit verzekeringsactiviteiten Overige netto-opbrengsten Opbrengsten Personeelskosten Algemene en administratiekosten Vergoedingen van het net Afschrijvingen Geactiveerde acquisitiekosten Kosten
Brutobedrijfsresultaat
Waardevermindering op leningen en voorzieningen voor kredietverbintenissen Waardecorrrecties op immateriële en materiële activa Waardevermindering op goodwill Nettoresultaat voor belastingen
2 242 825 39 314 (25 750)
(368 677) (381 860) 406 746 0 0 56 840 1 969 438 (630 173) (498 774) (308 965) (95 814) 0 (1 533 726) 435 712
(558 854)
615 373 111 070 312
(2 282) (739 605) 32 331
2 858 198 150 384 (25 438)
(370 959) (1 121 465) 439 077
Banken Verzekeringen (1) en andere activiteiten
Totaal
1 753 277 36 764
655 693 54 240
2 408 970 91 004
35 453
2 907
38 360
(270 434) 120 329 308 484
(294 104) 20 312 330 528
4 100 789
4 100 789
(4 386 499) 1 678 (266 833)
(4 386 499) 58 518 1 702 605
0 32 687 2 016 560
(103 659) (82 530) (61 273) (9 568) 0 (257 030)
(733 832) (581 304) (370 238) (105 382) 0 (1 790 756)
(593 440) (442 310) (305 871) (100 842) 0 (1 442 463)
(523 863)
(88 151)
574 097
(3 390)
570 707
(558 812)
(167 591)
(16 445)
(184 036)
42
0
(23 670) (100 017) 22 044 2 661 284
2 661 284
(3 032 309) (1 012) 239 160
(3 032 309) 31 675 2 255 720
(105 317) (55 297) (60 227) (21 709) 0 (242 550)
(698 757) (497 607) (366 098) (122 551) 0 (1 685 013)
(6 657) 0 (129 799)
0 0 (523 821)
(6 657) 0 (653 620)
(1 506) 0 405 000
0 0 (19 835)
(1 506) 0 385 165
Belastingen Courant nettoresultaat
(5 646) (135 445)
59 060 (464 761)
53 414 (600 206)
(15 702) 389 298
34 913 15 078
19 211 404 376
Stopgezette operaties (na belastingen) Nettoresultaat
0 (135 445)
0 (464 761)
0 (600 206)
0 389 298
0 15 078
0 404 376
(28 704)
(26 322)
1 635
(436 057)
(573 884)
387 663
Aandeel van het minderheidsbelang Aandeel van de aandeelhouders van de moedermaatschappij
2 382 (137 827)
(18 728)
(17 093)
33 806
421 469
(1) De rubriek “Verzekeringen” omvat de groep Dexia Insurance Services.
De bijdrage aan de financiële staten is opgemaakt conform IFRS na eliminatie van saldi en transacties, opbrengsten en kosten binnen de Groep en komt daarom niet overeen met de gepubliceerde jaarrekening van Dexia Insurance Belgium opgemaakt conform de Belgische boekhoud principes.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 137
Beheersverslag
(in duizenden EUR)
Totaal
Geconsolideerde jaarrekening
Banken Verzekeringen (1) en andere activiteiten
Vennootschappelijke jaarrekening
31/12/08
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
9.11. Wisselkoersen
Beheersverslag
31/12/08
Australische dollar Canadese dollar Zwitserse frank Tsjechische kroon Deense kroon Euro Brits pond Hongkongse dollar Hongaarse forint Israëlische sjekel Japanse yen Mexicaanse peso Noorse kroon Nieuw-Zeelandse dollar Zweedse kroon Singaporese dollar Nieuwe Turkse lire Amerikaanse dollar
AUD CAD CHF CZK DKK EUR GBP HKD HUF ILS JPY MXN NOK NZD SEK SGD TRY USD
31/12/09
Slotkoers
Gemiddelde koers
Slotkoers
Gemiddelde koers
2,0305 1,6943 1,4861 26,8551 7,4488 1,0000 0,9535 10,8275 265,2744 5,2880 126,6890 19,3270 9,7371 2,4253 10,8841 2,0130 2,1332 1,3971
1,7506 1,5655 1,5787 25,0188 7,4553 1,0000 0,8018 11,4473 250,3233 5,2337 151,4854 16,3725 8,2804 2,0913 9,6779 2,0689 1,9053 1,4707
1,6028 1,5104 1,4832 26,4515 7,4423 1,0000 0,8879 11,1648 270,6846 5,4491 133,4453 18,8445 8,2997 1,9811 10,2514 2,0195 2,1427 1,4399
1,7641 1,5830 1,5076 26,5315 7,4464 1,0000 0,8908 10,8220 281,7823 5,4740 130,5573 18,8996 8,7083 2,2081 10,5881 2,0241 2,1505 1,3962
Geconsolideerde jaarrekening
9.12. Bezoldiging van de commissaris Deze tabel geeft een overzicht van de bezoldigingen die de commissaris ontvangen heeft voor zijn prestaties bij de hele groep Dexia Bank. Deloitte (in duizenden EUR) a) Audit van de rekeningen b) Echtverklaring c) Fiscaal advies d) Due diligence e) Andere opdrachten (geen echtverklaring)
31/12/08
31/12/09
2 347 59 2 12 0 2 420
2 410 (1) 117 38 0 0 2 565
Vennootschappelijke jaarrekening
(1) Dit bedrag omvat 0,5 miljoen EUR aan erelonen in verband met niet-gebudgetteerde aanvullende opdrachten.
138 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
X. Toelichtingen bij de geconsolideerde buitenbalansposten (Sommige totalen kunnen afwijken als gevolg van afrondingen).
10.1. Handel volgens standaardmarktconventies (in duizenden EUR) Te verstrekken leningen en aankopen van activa Te ontvangen fondsen en verkopen van activa
31/12/08
31/12/09
3 056 486 9 771 794
3 862 292 5 563 067
31/12/08
31/12/09
1 928 977 1 099 256 33 302 33 674 037 31 922 177
2 107 544 4 797 342 24 742 36 879 186 7 250 386
31/12/08
31/12/09
6 232 004 30 585 471 8 017 577 0
190 348 26 941 048 6 760 233 0
31/12/08
31/12/09
5 985 31 445 152 252 874 72 596 022
813 28 392 124 517 534 71 294 113
(in duizenden EUR) Gegeven waarborgen aan banken Gegeven waarborgen aan klanten Ontvangen waarborgen van banken Ontvangen waarborgen van klanten Ontvangen waarborgen van de staat
Beheersverslag
10.2. Waarborgen
(in duizenden EUR) Niet-gebruikte kredietlijnen verstrekt aan kredietinstellingen Niet-gebruikte kredietlijnen verstrekt aan klanten Niet-gebruikte kredietlijnen bekomen van kredietinstellingen Niet-gebruikte kredietlijnen bekomen van klanten
(in duizenden EUR) Verzekeringsactiviteit – Gegeven verbintenissen Verzekeringsactiviteit – Ontvangen verbintenissen Bankactiviteit – Gegeven verbintenissen (1) Bankactiviteit – Ontvangen verbintenissen (1)
Vennootschappelijke jaarrekening
10.4. Andere verbintenissen
Geconsolideerde jaarrekening
10.3. Kredietlijnen
(1) De cijfers van 2008 werden herzien.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 139
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
XI. Toelichtingen bij de geconsolideerde resultatenrekening (Sommige totalen kunnen afwijken als gevolg van afrondingen).
11.1. Renteopbrengsten – rentekosten 31/12/08
31/12/09
Renteopbrengsten
56 890 538
35 384 889
Renteopbrengsten op activa niet gewaardeerd tegen reële waarde Kas en tegoeden bij centrale banken Leningen en voorschotten aan kredietinstellingen Leningen en voorschotten aan klanten Voor verkoop beschikbare financiële activa Tot einde looptijd aangehouden beleggingen Rente op activa waarop een waardevermindering is geboekt Overige
11 046 293 93 658 3 774 206 4 439 913 2 694 858 5 696 23 358 14 604
6 426 985 20 089 917 033 3 779 150 1 655 304 1 984 25 489 27 936
Renteopbrengsten op activa gewaardeerd tegen reële waarde Voor handelsdoeleinden aangehouden financiële activa Financiële activa geboekt tegen reële waarde Tradingderivaten Derivaten als afdekkingsinstrumenten
45 844 245 423 340 22 925 39 991 652 5 406 328
28 957 904 215 150 6 465 26 246 514 2 489 775
Rentekosten
(54 032 340)
(32 975 919)
Rentekosten op verplichtingen niet gewaardeerd tegen reële waarde Schulden aan kredietinstellingen Leningen aan en deposito’s van klanten Schuldpapier Achtergestelde schulden Rente op preferente aandelen en hybride kapitaalinstrumenten Kosten gelinkt aan de bedragen gewaarborgd door de Staten Overige
(8 660 830) (5 162 543) (2 302 293) (1 018 787) (125 854) (24 621) (18 583) (8 149)
(3 065 115) (960 506) (1 137 014) (671 987) (109 825) (24 610) (133 603) (27 570)
Rentekosten op verplichtingen gewaardeerd tegen reële waarde Financiële verplichtingen aangehouden voor tradingdoeleinden Financiële verplichtingen gewaardeerd tegen marktwaarde Tradingderivaten Derivaten als afdekkingsinstrumenten
(45 371 510) (7 574) (141 410) (39 866 520) (5 356 006)
(29 910 804) (4 896) (313 225) (26 093 977) (3 498 706)
Nettorenteopbrengsten
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
(in duizenden EUR)
2 858 198
2 408 970
31/12/08
31/12/09
11.2. Dividenden (in duizenden EUR) Voor verkoop beschikbare financiële activa Voor handelsdoeleinden aangehouden financiële activa Financiële activa geboekt tegen reële waarde
146 803 2 206 1 375
89 251 378 1 375
Totaal
150 384
91 004
140 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
11.3. Nettoresultaat uit geassocieerde deelnemingen 31/12/08
(in duizenden EUR)
31/12/09
Resultaat van geassocieerde deelnemingen, vóór belastingen Aandeel van belastingen Waardevermindering op goodwill
(19 713) (5 725) 0
48 291 (9 931) 0
Totaal
(25 438)
38 360
31/12/08
31/12/09
Nettoresultaat uit handelsdoeleinden Nettoresultaat uit afdekkingen Nettoresultaat uit financiële instrumenten gewaardeerd tegen reële waarde via resultatenrekening en resultaat uit de gerelateerde afgeleide producten (1) Wijziging in eigen risico’s Wisselkoersactiviteit en -verschillen
(496 893) 166 995
(320 263) (30 417)
34 466 59 797 (135 324)
38 648 1 573 16 355
Totaal
(370 959)
202 627
98 294
31/12/08
31/12/09
82 111
18 659
Resultaat uit afdekkingen (in duizenden EUR) Reële waardeafdekkingen Verandering in reële waarde van het afgedekt bestanddeel toe te schrijven aan het afgedekt risico Veranderingen in reële waarde van afdekkingsderivaten
Kasstroomafdekking Verandering in reële waarde van afdekkingsderivaten – ineffectief gedeelte
2 987 2 987
0 0
Stopzetting van kasstroomafdekking (kasstromen zullen naar verwachting niet meer plaatsvinden) Afdekking van een netto-investering in een buitenlandse entiteit Verandering in reële waarde van afdekkingsderivaten – ineffectief gedeelte
260 0 0
4 703 0 0
Afdekking van het renterisico van een portefeuille Verandering in reële waarde van het afgedekt bestanddeel Veranderingen in reële waarde van afdekkingsderivaten
Totaal
(in duizenden EUR) Stopzetting van kasstroomafdekking (kasstromen zullen nog steeds naar verwachting plaatsvinden) – Bedragen opgenomen in de rentemarge
1 157 167 (1 075 056)
81 637 2 345 377 (2 263 740) 166 995
(60 384) 79 043
(53 779) (332 206) 278 427 (30 417)
31/12/08
31/12/09
0
806
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 141
Geconsolideerde jaarrekening
(1) Waaronder afgeleide producten aangehouden voor handelsdoeleinden opgenomen in een fair value option strategie
(294 104)
Vennootschappelijke jaarrekening
(in duizenden EUR)
Beheersverslag
11.4. Nettoresultaat uit financiële instrumenten geboekt tegen reële waarde via resultatenrekening
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
11.5. Nettoresultaat uit investeringen
Beheersverslag
(in duizenden EUR)
31/12/08
31/12/09
224 768 442 346 0 1 012 0 11 861 7 7 680 001
59 507 399 615 0 7 101 0 4 858 0 0 471 081
Winsten op leningen en voorschotten Winsten op voor verkoop beschikbare financiële activa Winsten op beleggingen die tot einde looptijd worden aangehouden Winsten op materiële vaste activa Winsten op immateriële activa Winsten op verkoop van activa aangehouden voor verkoop Winsten op verplichtingen Overige winsten Totale winst
Verliezen op leningen en voorschotten Verliezen op voor verkoop beschikbare financiële activa Verliezen op beleggingen die tot einde looptijd worden aangehouden Verliezen op materiële vaste activa Verliezen op immateriële activa Verliezen op verkoop van activa aangehouden voor verkoop Verliezen op verplichtingen Overige verliezen Totaal verlies Nettowaardevermindering
(189 422) (529 590) 0 (44) 0 (328) (9) 0 (719 393) (1 082 073)
Totaal
(1 121 465)
(77 016) (1 042 809) 0 (34) 0 (70) (1 737) 0 (1 121 666) 670 897 20 312
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Waardevermindering op effecten Specifiek risico Voorzieningen (in duizenden EUR)
Totaal
Terug nemingen
Op 31 december 2008 Effecten die tot einde looptijd worden aangehouden Effecten die voor verkoop beschikbaar zijn
0 (1 133 367)
0 51 294
0 (1 082 073)
Totaal
(1 133 367)
51 294
(1 082 073)
Op 31 december 2009 Effecten die tot einde looptijd worden aangehouden Effecten die voor verkoop beschikbaar zijn
0 (80 620)
0 751 517
0 670 897
Totaal
(80 620)
751 517
670 897
142 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
11.6. Honoraria en ontvangen en betaalde provisies
Totaal
Ontvangen
Betaald
Netto
147 911
(2 739)
145 172
102 383
(1 942)
100 441
28 294 12 007 39 151 25 798
(180) (980) (5 386) (6 710)
28 114 11 027 33 765 19 088
18 336 10 864 34 180 25 796
(159) (1 055) (5 758) (2 955)
18 177 9 809 28 422 22 841
21 286 106 672
(7 986) (19 385)
13 300 87 287
14 411 125 348
(3 674) (40 359)
10 737 84 989
25 672 0
(17 009) 0
8 663 0
23 759 0
(16 713) 0
7 046 0
7 700 17 788 1 316 1 662 6 849 1 069 7 772 88 619
(2 941) (11 499) (144) (247) (2 504) (10 056) (7 219) (5 504)
4 759 6 289 1 172 1 415 4 345 (8 987) 553 83 115
3 202 14 537 1 765 581 6 627 1 233 6 630 51 051
(920) (8 880) (98) 0 (2 328) (8 784) (8 941) (7 609)
2 282 5 657 1 667 581 4 299 (7 551) (2 311) 43 442
539 566
(100 489)
440 703
(110 175)
439 077
330 528
11.7. Technische marge van de verzekeringsactiviteit Premies en technische opbrengsten uit verzekeringsactiviteiten (in duizenden EUR)
31/12/08
31/12/09
Premies en ontvangen bijdragen Schadelast – deel herverzekeraars Wijzigingen in technische reserves – aandeel van de herverzekeraars Overige technische opbrengsten
3 936 473 32 094 5 851 126 371
2 198 171 52 951 (5 550) 415 712
Opbrengsten
4 100 789
2 661 284
31/12/08
31/12/09
Technische kosten uit verzekeringsactiviteiten (in duizenden EUR)
Beheersverslag
Netto
Ontvangen premies overgedragen aan herverzekeraars Premies en betaalde bijdragen Schadelast Aanpassingen van de technische reserves Overige technische kosten
(96 463) (130 413) (1 749 270) (1 856 683) (553 670)
(122 391) (142 565) (1 566 937) (1 109 667) (90 749)
Kosten
(4 386 499)
(3 032 309)
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 143
Geconsolideerde jaarrekening
Beheer van beleggingsfondsen Administratie van beleggingsfondsen Verzekeringsactiviteiten Kredietactiviteit Aankoop en verkoop van effecten Aankoop en verkoop van beleggingsfondsen Betalingsdiensten Provisies aan niet-exclusieve makelaars Financiële technieken Diensten met betrekking tot effecten, uitgezonderd bewaring Bewaring Uitgiftes en plaatsingen van effecten Effectiseringsvergoedingen Private banking Verrekening en afwikkeling Uitlening van effecten Overige
31/12/09
Betaald
Vennootschappelijke jaarrekening
31/12/08 Ontvangen
(in duizenden EUR)
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
11.8. Overige netto-opbrengsten
Beheersverslag
(in duizenden EUR)
31/12/08
31/12/09
70 0 879 26 913 0 220 073 247 935
0 0 1 104 25 339 0 194 609 221 052
Voorraadwijzigingen Terugname van bijzondere waardeverminderingen op voorraden Bedrijfsbelastingen Huuropbrengsten Andere bankopbrengsten Overige opbrengsten Overige opbrengsten
Voorraadwijzigingen Waardeverminderingen op voorraden Bedrijfsbelastingen Onderhoud en herstellingen van gebouwen (vastgoedbeleggingen) die tijdens het lopende boekjaar opbrengsten genereerden Overige bankkosten Overige kosten Overige kosten
0 0 (17 961)
(59) (6) (20 374)
0 0 (171 456) (189 417)
(1) 0 (168 937) (189 377)
Totaal
58 518
31 675
31/12/08
31/12/09
11.9. Personeelskosten
Geconsolideerde jaarrekening
(in duizenden EUR) Lonen en salarissen Sociale zekerheid en verzekeringskosten Pensioenkosten – toegezegd-pensioenregelingen Pensioenkosten – toegezegd-bijdrageregelingen (1) Andere verplichtingen na pensionering Op aandelen gebaseerde betalingen Andere langetermijnpersoneelsbeloningen Herstructureringskosten Overige
(529 996) (159 256) (39 898) (2 377) (1 452) (7 258) 6 198 12 490 (12 283)
(506 556) (151 668) (43 848) (959) (1 295) (2 762) (874) 17 480 (8 275)
Totaal
(733 832)
(698 757)
Vennootschappelijke jaarrekening
(1) Zie toelichting 8.6.5.
(Gemiddeld VTE)
31/12/08
31/12/09
Volledig Proportioneel geconsolideerd geconsolideerd
Totaal
Volledig Proportioneel geconsolideerd geconsolideerd
Totaal
Management Werknemers Overige
248 8 657 16
1 1 1
249 8 658 17
229 8 292 19
1 0 0
230 8 292 19
Totaal
8 921
3
8 924
8 540
1
8 541
(Gemiddeld VTE) op 31/12/2008
België
Frankrijk
Luxemburg
Zwitserland
Ierland
Verenigd Koningkrijk
VS
Totaal Dexia Bank
Management Werknemers Overige
221 8 350 5
8 112 12
6 98 0
0 1 0
4 27 0
5 27 0
5 43 0
249 8 658 17
Totaal
8 576
132
104
1
31
32
48
8 924
België
Frankrijk
Luxemburg
Zwitserland
Ierland
Verenigd Koningkrijk
VS
Totaal Dexia Bank
(Gemiddeld VTE) op 31/12/2009 Management Werknemers Overige
205 7 996 3
7 116 16
5 87 0
0 1 0
4 25 0
4 26 0
5 41 0
230 8 292 19
Totaal
8 204
139
92
1
29
30
46
8 541
144 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
31/12/09
(41 945) (27 022) (31 841) (53 664) (179 600) (25 947) (992) 149 (5 564) (41 465) (58 065) (115 348)
(39 755) (20 687) (27 908) (42 965) (173 972) (13 691) (929) 0 (6 360) (41 892) (56 306) (73 142)
Totaal
(581 304)
(497 607)
31/12/08
31/12/09
11.11. Afschrijvingen Afschrijvingen materiële vaste activa Afschrijvingen op andere materiële activa Afschrijvingen op immateriële activa
(46 237) (23 924) (35 221)
(57 772) (27 463) (37 316)
Totaal
(105 382)
(122 551)
11.12. Waardevermindering op leningen en voorzieningen voor kredietverbintenissen 1. Collectieve waardeverminderingen 31/12/08 Dotatie
(in duizenden EUR)
Terugname
31/12/09 Totaal
Dotatie
Terugname
Totaal
Leningen
(316 797)
9 208
(307 589)
(198 489)
179 232
(19 257)
Totaal
(316 797)
9 208
(307 589)
(198 489)
179 232
(19 257)
2. Specifieke waardeverminderingen 31/12/08 Dotatie
(in duizenden EUR)
Terugname
Verliezen
Recuperaties
Totaal
Leningen en voorschotten aan kredietinstellingen Leningen en voorschotten aan klanten Activa uit de verzekeringsactiviteit (1) Overige vorderingen (1) Verplichtingen
(97 580) (85 993) (10) (78 780) (20 151)
8 33 106 3 352 6 852
(10 716) (6 795) 0 0 0
0 8 481 0 0 0
(108 288) (51 201) (7) (78 428) (13 299)
Totaal
(282 514)
40 321
(17 511)
8 481
(251 223)
(1) Wordt gepubliceerd op de lijn XII. van het Actief.
31/12/09 Dotatie
(in duizenden EUR)
Terugname
Verliezen
Recuperaties
Totaal
Leningen en voorschotten aan kredietinstellingen Leningen en voorschotten aan klanten Activa uit de verzekeringsactiviteit (1) Overige vorderingen (1) Overige activa Verplichtingen
0 (225 660) (180) (1 081) 0 (10 397)
93 260 38 746 8 127 0 3 283
(6 257) (61 844) 0 0 0 0
0 5 188 0 0 28 0
87 003 (243 570) (172) (954) 28 (7 114)
Totaal
(237 318)
135 424
(68 101)
5 216
(164 779)
(1) Wordt gepubliceerd op de lijn XII. van het Actief.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 145
Vennootschappelijke jaarrekening
(in duizenden EUR)
Geconsolideerde jaarrekening
31/12/08
Nutsvoorzieningen Operationele leasing (behalve technologie- en systeemkosten) Honoraria Marketing, reclame en public relations Technologie- en systeemkosten Softwarekosten en onderzoeks- en ontwikkelingskosten Herstellings- en onderhoudskosten Herstructureringskosten andere dan personeel Verzekeringen (behalve deze met betrekking op pensioenen) Waardentransport Bedrijfsbelastingen Andere algemene en administratieve kosten
(in duizenden EUR)
Beheersverslag
11.10. Algemene en administratieve kosten
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
11.13. Waardeverminderingen op materiële vaste activa en immateriële activa 31/12/08
Beheersverslag
(in duizenden EUR)
31/12/09
Waardevermindering op vastgoedbeleggingen Waardevermindering op terreinen en gebouwen Waardevermindering op andere materiële activa Waardevermindering op voor verkoop aangehouden vaste activa Waardevermindering op bouwprojecten Waardevermindering op immateriële activa
0 0 0 (3 919) 0 (2 738)
(1 454) 0 0 201 0 (253)
Totaal
(6 657)
(1 506)
Waardeverminderingen worden geboekt als aan alle criteria is voldaan. Een nazicht van de markt- en verkoopsvoorwaarden wordt op geregelde tijdstippen en minstens eenmaal per jaar uitgevoerd. Wanneer de verwachte verliezen bij verkoop lager liggen dan de bestaande waardevermindering wordt er overgegaan tot een terugname van de specifieke waardevermindering.
11.14. Waardevermindering op goodwill
Nihil
11.15. Belastinglasten 31/12/08
Geconsolideerde jaarrekening
(in duizenden EUR)
31/12/09
Inkomstenbelastingen lopend boekjaar Uitgestelde belastinglatenties lopend boekjaar Belastingen op het resultaat van het lopend boekjaar (A) Inkomstenbelastingen vorige boekjaren Uitgestelde belastinglatenties vorig boekjaar Voorzieningen voor fiscale geschillen Overige belastingen (B)
(52 758) 91 604 38 846 36 378 (30 057) 8 247 14 568
(18 933) (12 945) (31 877) 23 232 14 365 13 491 51 088
Totaal (A)+(B)
53 414
19 211
Vennootschappelijke jaarrekening
Effectieve vennootschapsbelastingen De standaard belastingvoet toepasselijk in België voor 2008 en 2009 bedraagt 33,99 % Het effectief belastingtarief van Dexia Bank bedraagt respectievelijk 0,0 % en 9,2 % voor 2008 en 2009. Het verschil tussen de twee tarieven kan als volgt geanalyseerd worden: (in duizenden EUR)
31/12/08
31/12/09
Nettoresultaat voor belastingen Winsten en verliezen van vennootschappen geboekt volgens de vermogensmutatiemethode
(653 620) (25 438)
385 165 38 360
Belastbare basis
(628 182)
346 805
Statutair belastingtarief
33,99 %
33,99 %
Belastingen op basis van statutair tarief
(213 519)
117 879
Effect van belastingtarief in andere wetgeving Belastingeffect van niet-belastbare opbrengsten (1) Belastingeffect van niet-aftrekbare kosten Belastingeffect door gebruik van voorheen niet-erkende fiscale verliezen Belastingeffect op belastbare opbrengsten die voorheen niet in resultaat werden erkend Belastingeffect door herwaardering van niet-erkende actieve belastinglatenties Belastingeffect van veranderingen in belastingtarief Inkomsten belast aan verminderd tarief Bijzondere waardevermindering op goodwill Andere toename (afname) van statutaire belastingen
21 224 (98 953) 226 192 (3) 0 31 495 0 (745) 0 (4 537)
(11 922) (158 601) 129 281 2 523 0 79 429 0 (11) 0 (126 701)
Belastingen op resultaat van het boekjaar
(38 846)
31 877
Belastbare basis Effectief belastingtarief
(628 182) 0 %
346 805 9,2 %
(1) Voornamelijk niet-belastbare winsten op de verkoop van aandelen.
146 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
XII. Toelichtingen met betrekking tot het risicobeheer (Sommige totalen kunnen afwijken als gevolg van afrondingen). Zoals vereist door IFRS 7 § 34 zijn de toelichtingen gebaseerd op interne informatie aan de managers op sleutelposities.
12.1. Reële waarde In overeenstemming met onze waarderingsregels komt de reële waarde van bepaalde rubrieken overeen met de boekhoudkundige waarde.
1. Uitsplitsing van de reële waarde
Boekhoudkundige waarde
Reële waarde
Verschil
489 522
489 522
0
501 637
501 637
0
65 793 492
65 912 521
119 029
63 911 755
63 955 216
43 461
103 520 175
104 854 464
1 334 289
103 007 194
103 723 898
716 704
4 142 292
4 142 292
0
2 961 944
2 961 944
0
4 913 916
4 913 916
0
3 501 056
3 501 056
0
44 466 752
44 466 752
0
41 456 991
41 456 991
0
90 672 33 839 959
90 526 33 839 959
0 28 744 619
0 28 744 619
0 0
1 541 525
1 541 525
0
1 739 298
1 739 298
0
521 052 3 750 428 23 104
617 688 3 750 428 48 022
96 636 0 24 918
284 014 3 304 763 4 357 477
284 014 3 304 707 4 415 053
Totaal
263 092 889
264 667 615
1 574 726
253 770 748
254 588 433
(146) 0
Geconsolideerde jaarrekening
Verschil
(in duizenden EUR) Kas en tegoeden bij centrale banken Leningen en voorschotten aan kredietinstellingen Leningen en voorschotten aan klanten Voor handelsdoeleinden aangehouden financiële activa Financiële activa gewaardeerd tegen reële waarde Voor verkoop beschikbare financiële activa Tot einde looptijd aangehouden beleggingen Derivaten Waarderingsverschillen van afdekking van het renterisico van een portefeuille Investeringen in geassocieerde deelnemingen Overige activa (1) Activa aangehouden voor verkoop
31/12/09
Reële waarde
0 (56) 57 576 817 685
(1) Omvat “Materiële vaste activa”, “Immateriële activa en goodwill”, “Belastingenvorderingen” en “Overige activa”.
De lijn “Waarderingsverschillen van afdekking van het renterisico van een portefeuille” komt overeen met de herziening van het renterisico van activa die afgedekt worden. Deze activa zijn opgenomen in de lijn “Leningen en voorschotten aan kredietinstellingen” en “Leningen en voorschotten aan klanten”.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 147
Vennootschappelijke jaarrekening
31/12/08 Boekhoudkundige waarde
Beheersverslag
A. Uitsplitsing van de reële waarde van activa
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
B. Uitsplitsing van de reële waarde van verplichtingen 31/12/08
Beheersverslag
(in duizenden EUR)
31/12/09
Boekhoudkundige waarde
Reële waarde
Verschil
Boekhoudkundige waarde
Reële waarde
Verschil
1 784
Schulden aan kredietinstellingen Leningen aan en deposito’s van klanten Financiële verplichtingen aangehouden voor handelsdoeleinden Financiële verplichtingen gewaardeerd tegen reële waarde Derivaten Waarderingsverschillen van afdekking van het renterisico van een portefeuille Schuldpapier Achtergestelde schulden Overige verplichtingen (1) Verplichtingen vervat in groepen die worden afgestoten
104 027 770
104 050 828
23 058
74 119 120
74 120 904
69 815 391
70 030 173
214 782
77 798 775
77 645 268
221 535
221 535
0
212 176
212 176
0
9 003 296 36 301 702
9 003 296 36 301 702
0 0
10 625 380 32 311 209
10 625 380 32 311 209
0 0
0 17 349 142 3 224 965 19 636 719
0 17 458 656 3 315 205 19 636 719
0 109 514 90 240 0
0 29 437 038 2 943 831 16 312 772
0 29 549 325 3 061 028 16 312 772
0 112 287 117 197 0
0
0
0
4 335 466
4 335 466
0
Totaal
259 580 520
260 018 114
437 594
248 095 767
248 173 528
77 761
(153 507)
Geconsolideerde jaarrekening
(1) Omvat technische voorzieningen van verzekeringsmaatschappijen, voorzieningen en andere verplichtingen, belastingverplichtingen en overige verplichtingen.
De eigen credit spread op verplichtingen wordt verondersteld ongewijzigd te zijn voor de bepaling van de reële waarde behalve voor “Financiële verplichtingen aangehouden voor handelsdoeleinden” en “Financiële verplichtingen gewaardeerd tegen reële waarde”. De lijn “Waarderingsverschillen van afdekking van het renterisico van een portefeuille” komt overeen met de herziening van het renterisico van verplichtingen die afgedekt worden. Deze verplichtingen zijn opgenomen in de lijn “Schulden aan kredietinstellingen”, “Schulden aan en deposito’s van klanten” en “Schuldpapier”.
2. Analyse van de reële waarde van financiële instrumenten A. Activa 31/12/08
Vennootschappelijke jaarrekening
(in duizenden EUR)
Niveau
1 (1)
Niveau
2 (2)
Niveau
31/12/09 3 (3)
Totaal
Niveau
1 (1)
Niveau 2 (2) Niveau 3 (3)
Totaal
Voor handelsdoeleinden aangehouden financiële activa Financiële activa gewaardeerd tegen reële waarde Voor verkoop beschikbaar financiële activa Derivaten
24 089 563 6 845 425 13 531 764 44 466 752 19 609 668 6 890 767 14 956 556 41 456 991 (11 855) 32 393 575 1 458 239 33 839 959 3 848 27 083 365 1 657 406 28 744 619
Totaal
32 394 383 39 515 592 15 452 944 87 362 919 24 126 404 34 824 497 17 713 709 76 664 610
3 678 281
1 070
462 941
4 142 292
1 242 568
619 629
1 099 747
2 961 944
4 638 394
275 522
0
4 913 916
3 270 320
230 736
0
3 501 056
(1) Reële waarde gebaseerd op marktprijzen in een actieve markt. (2) Reële waarde gebaseerd op observeerbare parameters in een markt. (3) Reële waarde gebaseerd op prijsmodellen waarvan sommige belangrijke parameters niet observeerbaar zijn in een markt.
148 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
B. Verplichtingen
Totaal
221 535
0
3 414 774 5 588 522 21 506 34 113 343 3 657 815 39 701 865
0
221 535
Niveau 1 (1) Niveau 2 (2) Niveau 3 (3)
209 259
1 829
Totaal
1 088
212 176
0 9 003 296 2 166 853 36 301 702
0 10 047 407 2 623 30 177 377
577 973 10 625 380 2 131 209 32 311 209
2 166 853 45 526 533
211 882 40 226 613
2 710 270 43 148 765
(1) Reële waarde gebaseerd op marktprijzen in een actieve markt. (2) Reële waarde gebaseerd op observeerbare parameters in een markt. (3) Reële waarde gebaseerd op prijsmodellen waarvan sommige belangrijke parameters niet observeerbaar zijn in een markt.
Toelichting Dexia Bank heeft de toelichting “Analyse van de reële waarde van financiële instrumenten” zoals gepubliceerd in jaarverslag 2008 herwerkt om de volgende redenen: ●●
●●
IASB heeft een aangepaste IFRS 7 – Verbetering van de informatieverstrekking over financiële instrumenten – gepubliceerd in maart 2009 en een discussienota omtrent Reële waarde in mei 2009. Deze publicaties definiëren de classificaties niveau 1, 2 en 3 en lichten tevens toe dat een classificatie niveau 3 gebaseerd dient te worden op het laagste niveau van input dat een belangrijke invloed heeft op de totale reële waarde. Voor die financiële instrumenten die niet op een actieve markt genoteerd zijn, heeft Dexia Bank interne waarderingsmodellen ontwikkeld waarin de belangrijkste risicofactoren werden opgenomen (zie E. Sensitiviteit) om de reële waarde te bepalen. In het verleden werd het kredietrisico als de belangrijkste niet-observeerbare component beschouwd maar met slechts een beperkte impact op de reële waarde. Dit is voornamelijk toe te schrijven aan het feit dat Dexia Bank’s tegenpartijen hoofdzakelijk overheden, publieke autoriteiten en banken zijn. Als gevolg van de nieuwe publicaties heeft Dexia Bank echter meer en meer de klemtoon gelegd op het liquiditeitsrisico dat wel een significante invloed heeft op de reële waarde, omwille van het specifieke businessmodel van langetermijnfinanciering van Dexia Bank.
De herwerking van de toelichting “Analyse van de reële waarde van financiële instrumenten” heeft geen invloed op de waardering van de financiële instrumenten maar is louter een presentatieaangelegenheid.
Beheersverslag
Financiële verplichtingen aangehouden voor handelsdoeleinden Financiële verplichtingen gewaardeerd tegen reële waarde Derivaten
31/12/09 Totaal
Geconsolideerde jaarrekening
31/12/08 Niveau 1 (1) Niveau 2 (2) Niveau 3 (3)
(in duizenden EUR)
C. Transfer tussen niveau 1 en niveau 2 reële waarde Activa (in duizenden EUR)
Van 1 naar 2
Van 2 naar 1
Voor handelsdoeleinden aangehouden financiële activa Financiële activa gewaardeerd tegen reële waarde Voor verkoop beschikbare financiële activa Derivaten
320 097 0 7 367 0
1 547 0 604 542 0
Totaal
327 464
606 089
Verplichtingen Nihil
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 149
Vennootschappelijke jaarrekening
31/12/09
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
D. Reconciliatie niveau 3 Activa 31/12/09 Op afsluit datum dec. 2008
Herwerking volgens de nieuwe definitie
Openings balans
(in duizenden EUR)
462 941 0 13 531 764 1 458 239
916 572 115 828 1 708 266 1 112 417
1 229 454 115 828 15 240 030 2 570 656
Totaal
15 452 944
3 853 083
19 155 968
Beheersverslag
Voor handelsdoeleinden aangehouden financiële activa Financiële activa gewaardeerd tegen reële waarde Voor verkoop beschikbare financiële activa Derivaten
31/12/09 Openingsbalans
Geconsolideerde jaarrekening
(in duizenden EUR) Voor handelsdoeleinden aangehouden financiële activa 1 229 454 Financiële activa gewaardeerd tegen reële waarde 115 828 Voor verkoop beschikbare financiële activa 15 240 030 Derivaten 2 570 656 Totaal
19 155 968
Totaal Totaal winst/ winst/ verlies verlies in in resul niettaten gerea reke- liseerde ning resul taten
Aan- Verkoop koop
Veref- Transfer Transfer fening in uit niveau 3 niveau 3
Wijzi Omrekegingen ningsin de verschilconso len lidatiekring
Ove- 31/12/09 rige (1)
248 500
0
270 460
(595 804)
(52 844)
0
(19)
0
0
0 1 099 747
0
0
0
(13 416)
0
0
(102 412)
0
0
0
117 581 (913 713)
164 889 0
429 120 0
(499 790) 0
(22 210) 0
574 523 0
(889 742) 0
1 145 0
(8 127) (150 863) 14 956 556 464 0 1 657 407
(547 632)
164 889
699 580 (1 109 010)
(75 054)
574 523
(992 173)
1 145
(7 663) (150 863) 17 713 710
0
Vennootschappelijke jaarrekening
(1) De activa van Dexia Epargne Pension werden getransfereerd naar voor verkoop beschikbare activa.
Verplichtingen 31/12/09 Op Her afsluit werking datum volgens de dec. 2008 nieuwe definitie
(in duizenden EUR)
Openings balans
Totaal winst/ verlies in resultaten rekening
Aankoop
Eigen uitgifte
Vereffening
31/12/09
0
1 088
0
0
1 088
Financiële verplichtingen aangehouden voor handelsdoeleinden Financiële verplichtingen gewaardeerd tegen reële waarde Derivaten
0
0
0
0 2 166 853
532 472 190 817
532 472 2 357 670
26 927 (226 461)
0 0
88 294 0
(69 720) 0
577 973 2 131 209
Totaal
2 166 853
723 289
2 890 142
(199 534)
1 088
88 294
(69 720)
2 710 270
Toelichting De kolom “Herwerking volgens de nieuwe definitie” vertegenwoordigt een nettobedrag dat bestaat uit de volgende herwerkingen: Aan de ene kant, herwerkingen uit niveau 3 (zoals toegelicht in 2008) naar niveau 2: ●●
●●
Voor “Financiële verplichtingen gewaardeerd tegen reële waarde” is de impact van het eigen kredietrisico op de reële waarde als nietsignificant ingeschat. Voor een aantal derivaten konden sommige componenten uit het waarderingsmodel als observeerbaar bestempeld worden en dit op basis van toelichtingen in de aangepaste IFRS.
150 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
Aan de andere kant was er een herschikking vanuit niveau 2 naar niveau 3: ●●
●●
●●
Deze financiële instrumenten bevatten meestal niet nauw verwante in contract besloten derivaten waarvoor een verandering in de risicofactor (zoals prijs van een aandeel) resulteert in een significante aanpassing in reële waarde. Voor sommige financiële activa, zoals obligaties, is het liquiditeitsrisico een belangrijkere factor geworden in het bepalen van de reële waarde met een verschuiving naar niveau 3 tot gevolg. De meeste van de complexere derivaten werden geherclassificeerd naar niveau 3 ten gevolge van de definities uit de aangepaste IFRS 7. Merk op dat deze complexe producten afgesloten werden in het kader van een back-to-back.
●●
●●
●●
●●
Sommige financiële markten herstelden tijdens 2009, zoals die voor Duitse en Franse afgedekte obligaties en sommige bankobligaties, en daarom verschoven deze financiële instrumenten binnen de hiërarchie van de reële waarde van niveau 3 naar niveau 2. Het totaal moet worden geanalyseerd op een nettobasis (de totale winst en verlies in de resultatenrekening van de activa verrekend met totale winst en verlies in de resultatenrekening van de passiva). Complexe producten (zoals gestructureerde transacties) worden perfect back-to-back ingedekt in de markt. Voor die complexe producten worden de parameters als nietwaarneembaar en dus als transacties van niveau 3 beschouwd. Niettemin zijn er een aantal marktwaardeaanpassingen vereist, zoals kredietwaardeaanpassingen, bid-ask spreads, basisaanpassingen enz. Verbeteringen aan het intern waarderingsmodel alsook een verhoging in de back-testing resulteerden in een verschuiving tussen de niveaus, voornamelijk van niveau 3 naar niveau 2. Tijdens nazicht van de analyse van de reële waarde zoals gepubliceerd in 2009, heeft Dexia vastgesteld dat een aantal senior bankobligaties als liquide werden beschouwd en dus als niveau 2 werden toegelicht, terwijl deze in feite illiquide waren. Bijgevolg werden deze geherclassificeerd naar niveau 3.
Beheersverslag
Evolutie in niveau 3-instrumenten tijdens het boekjaar 2009 kunnen als volgt verklaard worden:
Voor het gebruik van de modellen besliste Dexia om alternatieve assumpties uit te werken voor niet-observeerbare parameters op afsluitdatum, voornamelijk: ●●
●●
●●
kredietspreads: afhankelijk van de beschikbaarheid van deze spreads voor een zelfde tegenpartij, of kredietspreads gebaseerd op gelijkaardige tegenpartijen, zelfde sectoren of door gebruik te maken van kredietspreads afkomstig van liquide CDSindexen; liquiditeitspremies: deze worden voornamelijk gebruikt in het kader van het berekenen van de reële waarde voor obligaties en hangen hoofdzakelijk af van het al dan niet in aanmerking komen voor herfinanciering bij centrale banken; illiquiditeit van het financieel instrument: afhankelijk van de liquiditeit van de markt voor gelijkaardige financiële instrumenten, rekening houdend met het verschil tussen bid- en askprijzen voor transacties die plaatsvonden.
Op alle financiële instrumenten ondergebracht in niveau 3 werden tests uitgevoerd. De belangrijkste impact is de volgende: ●●
●●
●●
Voor niveau 3-obligaties uit de portefeuille beschikbaar voor verkoop is de sensitiviteit van de rubriek “Nettowijzigingen in reële waarde via eigen vermogen – voor verkoop beschikbare financiële activa” voor alternatieve assumpties geschat tussen een positieve impact van 80 miljoen EUR en een negatieve impact van 51 miljoen EUR. Negative Basis Trades (NBT) worden door de markt als een enkel product beschouwd en daardoor worden de obligatie en de verbonden CDS samen getest. De voornaamste assumptie die een impact heeft op de marktwaarde is het afwikkelen van de transactie (bid-ask spread). Op basis van het grote aantal afwikkelingen door Dexia in 2009 en rekening houdend met het openstaande saldo aan NBT-transacties, is er een positieve impact (mediaan van de afwikkelingspremies in 2009) van 1 miljoen EUR of een negatieve impact (hoogste afwikkelingspremie in 2009) van 6 miljoen EUR. Dexia Bank heeft de impact getest van verschillende niet-observeerbare parameters voor derivaten. Deze parameters waren onder andere exotische wisselkoersen, interestvolatiliteit (niet-observeerbare vega en smile), correlatie, modelonzekerheid, extrapolatie voor lange tijdshorizon, gevoeligheid van aandelen (niet-observeerbare vega, wijzigingen in dividenden, correlatie …). De voornaamste impact heeft betrekking op de correlatie met CMS-spread opties, geschat op plus (positief scenario) of min (negatief scenario) 8 miljoen EUR, en de kredietspread op CDS, waarbij de impact geschat wordt op plus 32 miljoen EUR versus min 28 miljoen EUR voor belastingen.
F. Bekendmaking van het verschil tussen de transactieprijzen en de gemodelleerde waarden (uitgestelde winst of verlies op dag één) Er werden geen significante bedragen geboekt als uitgestelde winst of verlies op dag één (DOP) per 31 december 2008, en ook niet per 31 december 2009. Aangezien Dexia Bank eenvoudige producten verkoopt zoals renteswaps (IRS) of complexe producten (zoals gestructureerde transacties) die perfect ingedekt zijn in de markt, wordt de DOP onmiddellijk erkend. Slechts enkele transacties voor nietsignificante bedragen hebben niet-observeerbare parameters. Vandaar dat de uitgestelde DOP immaterieel is.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 151
Vennootschappelijke jaarrekening
Als Mark-to-Model waardering gebruikt Dexia een discounted cashflow model. De sensitiviteit meet de impact op de reële waarde van alternatieve assumpties voor niet-observeerbare parameters op afsluitdatum.
Geconsolideerde jaarrekening
E. Sensitiviteit van niveau 3-waarderingen door alternatieve assumpties
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
De onmiddellijk erkende DOP bedroeg 3,5 miljoen EUR per 31 december 2008 en 0 miljoen EUR per 31 december 2009. Deze bedragen werden geboekt in het “Nettoresultaat uit handelsdoeleinden” (zie toelichting 11.4.).
12.2. Kredietrisico’s – uitstaande bedragen 1. Analyse van de totale kredietrisicopositie van Dexia Bank Informatie met betrekking tot de kredietrisicopositie wordt vrijgegeven op dezelfde wijze als ze wordt gerapporteerd aan het management. Het gaat om:
Beheersverslag
●●
●● ●●
De nettoboekwaarde voor activa andere dan derivaten (boekhoudkundige waarde na afhouding van bijzondere waarde verminderingen). “Mark-to-market” voor derivaten. Het volledige bedrag van de buitenbalansverbintenissen, zijnde het niet-opgenomen gedeelte van liquiditeitsfaciliteiten of het maximale dat Dexia Bank gehouden kan zijn te betalen in het kader van aan derden verleende waarborgen.
De kredietrisico’s worden uitgesplitst per geografische regio en per tegenpartij en houden rekening met de ontvangen waarborgen. Dit betekent dat wanneer het kredietrisico wordt gewaarborgd door een derde partij van wie het gewogen risico (volgens de Bazel II-reglementering) lager ligt dan dat van de oorspronkelijke kredietnemer, het risico wordt overgedragen op de geografische regio en de activiteitssector van de borgverlener.
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
De kredietrisico’s zijn gebaseerd op een consolidatiekring die de volledig geconsolideerde dochterondernemingen van Dexia Bank omvat.
A. Uitstaande bedragen per geografische regio 31/12/08
31/12/09
België Frankrijk Duitsland Italië Luxemburg Andere landen van de EU Rest van Europa Turkije Verenigde Staten en Canada Centraal- en Zuid-Amerika Zuidoost-Azië Japan Andere (1)
113 447 716 48 663 079 4 766 042 10 645 176 7 093 047 42 262 172 3 308 841 1 624 009 17 031 857 749 031 1 865 836 472 101 5 036 977
109 294 932 34 148 203 8 131 286 10 341 506 3 794 133 35 036 195 9 705 960 1 309 332 15 319 053 660 580 1 191 840 431 196 3 915 326
Totaal
256 965 884
233 279 542
31/12/08
31/12/09
Staten Lokale overheden Bedrijven Monolineverzekeraars ABS/MBS Projectfinanciering Particulieren, zelfstandigen en kmo’s Financiële instellingen Andere
25 111 324 61 002 711 28 025 758 6 346 895 19 409 265 1 254 687 31 185 562 84 609 439 20 243
32 334 038 51 988 229 26 047 426 2 987 643 12 388 185 933 009 32 356 772 74 240 578 3 662
Totaal
256 965 884
233 279 542
(in duizenden EUR)
(1) Supranationale entiteiten zoals Europese Centrale Bank inbegrepen.
B. Uitstaande bedragen per categorie van tegenpartij (in duizenden EUR)
152 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
(in duizenden EUR)
31/12/08
31/12/09
41 448 092
40 077 765
Voor verkoop beschikbare financiële activa (uitgezonderd niet-vastrentende effecten) Financiële activa gewaardeerd tegen reële waarde (uitgezonderd niet-vastrentende effecten) Voor handelsdoeleinden aangehouden financiële activa (uitgezonderd niet-vastrentende effecten) Leningen en voorschotten (tegen geamortiseerde kostprijs) Tot einde looptijd aangehouden beleggingen Derivaten Overige financiële instrumenten – tegen kostprijs Verstrekte kredietlijnen Verstrekte waarborgen
113 966
124 554
3 955 907 136 987 975 90 644 4 228 490 973 605 31 339 139 37 828 066
2 817 108 132 727 106 0 4 168 591 764 678 23 969 834 28 629 906
Totaal
256 965 884
233 279 542
Dexia Bank houdt zowel financiële als materiële waarborgen aan. Het gros van de financiële dekking bestaat uit cash en termijndeposito’s, in mindere mate uit investment-grade-obligaties (uitgiften van de overheid of van banken met een AAA-AA rating).
Beheersverslag
2. Kredietrisico voor elke categorie van financiële instrumenten
Materiële waarborgen omvatten voornamelijk hypotheken op residentieel en kleiner commercieel vastgoed en waarborgen op verschillende andere activa (schuldvorderingen en inpandname handelszaak).
31/12/08 AAA tot AA-
A+ tot BBB-
Non investment grade
Geen rating
Totaal
27 815 777
13 286 684
83 365
122 592
41 308 418
111 478
2 127
305
56
113 966
3 214 719
642 828
7 318
91 042
3 955 907
86 266 377
36 225 335
11 153 257
2 384 088
136 029 057
47 013 2 316 493
43 630 1 541 075
0 283 175
0 86 170
90 643 4 226 913
0 19 449 291 26 220 913
0 9 472 836 8 482 537
0 1 826 720 1 306 380
973 605 565 351 1 815 707
973 605 31 314 198 37 825 537
165 442 061
69 697 052
14 660 520
6 038 611
255 838 244
(in duizenden EUR) Voor verkoop beschikbare financiële activa (uitgezonderd niet-vastrentende effecten) Financiële activa gewaardeerd tegen reële waarde (uitgezonderd niet-vastrentende effecten) Voor handelsdoeleinden aangehouden financiële activa (uitgezonderd niet-vastrentende effecten) Leningen en voorschotten (tegen geamortiseerde kostprijs) Tot einde looptijd aangehouden beleggingen Derivaten Overige financiële instrumenten – tegen kostprijs Verstrekte kredietlijnen Verstrekte waarborgen Totaal
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 153
Vennootschappelijke jaarrekening
3. Kredietkwaliteit van de financiële activa die noch achterstallig zijn noch een bijzondere waardevermindering hebben ondergaan
Geconsolideerde jaarrekening
Enkel financiële waarborgen die aanvaard worden onder de Bazel II-reglementering en die rechtstreeks in handen zijn van Dexia Bank worden vermeld. De aangehouden waarborgen dekken vooral leningen en voorschotten en buitenbalansverrichtingen.
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
31/12/09 AAA tot AA-
A+ tot BBB-
Non investment grade
Geen rating
Totaal
21 719 398
16 355 235
1 607 487
355 672
40 037 792
80 541
6 902
0
37 110
124 553
1 807 145
950 758
30 504
28 702
2 817 109
55 328 520 0 1 544 851 11 028 12 253 927 10 623 443
61 508 677 0 2 281 142 15 417 8 786 711 16 042 073
12 298 000 0 145 689 20 126 2 297 866 1 618 858
2 187 289 0 195 764 712 173 489 274 275 227
131 322 486 0 4 167 446 758 744 23 827 778 28 559 601
103 368 853
105 946 915
18 018 530
4 281 211
231 615 509
Beheersverslag
(in duizenden EUR) Voor verkoop beschikbare financiële activa (uitgezonderd niet-vastrentende effecten) Financiële activa gewaardeerd tegen reële waarde (uitgezonderd niet-vastrentende effecten) Voor handelsdoeleinden aangehouden financiële activa (uitgezonderd niet-vastrentende effecten) Leningen en voorschotten (tegen geamortiseerde kostprijs) Tot einde looptijd aangehouden beleggingen Derivaten Overige financiële instrumenten – tegen kostprijs Verstrekte kredietlijnen Verstrekte waarborgen Totaal
De ratings zijn zowel intern als extern. Dexia Bank past AIRBA (Advanced Internal Ratings Based Approach) toe voor de berekening van de kapitaalvereisten voor het kredietrisico in het kader van Pijler 1 van Bazel II. Voor ABS-posities wordt het kredietrisico echter berekend op basis van externe ratings (Fitch, Standard & Poors of Moody’s).
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
4. Boekwaarde van financiële activa die anders achterstallig zouden zijn of een bijzondere waarde vermindering zouden hebben ondergaan, maar waarvoor heronderhandeling over de voorwaarden heeft plaatsgevonden Risico per categorie van financiële instrumenten 31/12/09
(in duizenden EUR) Leningen en voorschotten (tegen geamortiseerde kostprijs) Verstrekte kredietlijnen Verstrekte waarborgen
79 584 13 228 4 814
Totaal
97 626
De activiteitsvermindering veroorzaakte een druk op de liquiditeitspositie bij sommige conjunctuurgevoelige tegenpartijen. De onderhandelde herschikkingen van de leningen of de prolongatie van de vervaldata met deze bedrijven maken deel uit van omvangrijke plannen aangewend door hen om het voortbestaan van hun bedrijvigheid te verzekeren. Deze plannen berusten op een inspanning vanwege de aandeelhouders om een kapitaalverhoging door te voeren en op een businessplan dat herzien is in functie van de huidige conjunctuur.
154 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
5. Financiële activa die achterstallig zijn of een bijzondere waardevermindering hebben ondergaan Een financieel actief is achterstallig zodra de tegenpartij heeft verzuimd een som te betalen die contractueel verschuldigd is. Dit wordt bekeken per contract. Bijvoorbeeld, indien een tegenpartij nagelaten heeft de interest te betalen op vervaldatum, wordt de volledige lening als achterstallig beschouwd. 31/12/08
> 90 dagen ≤ 180 dagen
0
0
0
780 978
0
475 648
58 626
53 850
858 867
596 721
0
0
0
0
0
11 866
14
227
90 316
0
Totaal
487 514
58 640
54 077
1 730 161
596 721
Vennootschappelijke jaarrekening
(1) De cijfers per 31 december 2008 werden herzien.
Beheersverslag
Voor verkoop beschikbare financiële activa (uitgezonderd niet-vastrentende effecten) Leningen en voorschotten (tegen geamortiseerde kostprijs) Tot einde looptijd aangehouden beleggingen Overige financiële instrumenten – tegen kostprijs
Aangehouden waarborgen voor achterstallige activa of activa waarop een bijzondere waardevermindering werd toegepast (1)
≤ 90 dagen
(in duizenden EUR)
> 180 dagen
Boekwaarde van financiële activa waarvan individueel is vastgesteld dat ze een bijzondere waarde vermindering hebben ondergaan, voor aftrek van deze bijzondere waardevermindering
Geconsolideerde jaarrekening
Financiële activa die achterstallig zijn maar geen bijzondere waardevermindering hebben ondergaan
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 155
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
31/12/09 Financiële activa die achterstallig zijn maar geen bijzondere waardevermindering hebben ondergaan > 90 dagen ≤ 180 dagen
0
0
0
476 138
0
459 150
57 441
107 416
1 235 334
981 683
0
0
0
0
0
0
0
0
89 018
0
459 150
57 441
107 416
1 800 490
981 683
Beheersverslag
Voor verkoop beschikbare financiële activa (uitgezonderd niet-vastrentende effecten) Leningen en voorschotten (tegen geamortiseerde kostprijs) Tot einde looptijd aangehouden beleggingen Overige financiële instrumenten – tegen kostprijs
Geconsolideerde jaarrekening
Totaal
Aangehouden waarborgen voor achterstallige activa of activa waarop een bijzondere waardevermindering werd toegepast
≤ 90 dagen
(in duizenden EUR)
> 180 dagen
Boekwaarde van financiële activa waarvan individueel is vastgesteld dat ze een bijzondere waarde vermindering hebben ondergaan, voor aftrek van deze bijzondere waardevermindering
Waarborgen aangehouden door Dexia Bank bestaan voornamelijk uit hypotheken op residentieel en kleiner commercieel vastgoed en onderpanden op verschillende andere activa (schuldvorderingen, inpandname handelszaak). Bijzondere waardeverminderingen op financiële activa worden toegepast in overeenstemming met de waarderingsregels beschreven onder “Waardeverminderingen op financiële activa”. Achterstallige bedragen staan voornamelijk uit op particulieren en bedrijven.
6. Waarborgen en andere kredietverbeteringen verkregen door inbezitneming van de aangehouden waarborg Aard van de activa verkregen tijdens de periode door inbezitneming van de waarborg
Vennootschappelijke jaarrekening
Boekwaarde (in duizenden EUR)
31/12/08
31/12/09
Cash Aandelen Schuldinstrumenten Leningen en voorschotten Materiële vaste activa Overige
194 696 0 1 383 896 592 18 187 4 355
424 0 127 0 26 894 0
Totaal
1 601 726
27 445
De gebruikte methodologie bij Dexia Bank is gebaseerd op het Gerechtelijk Wetboek (onroerend beslag) en op de wet “Financiële zekerheden” (roerend beslag). In 2008 betreffen cash en schuldinstrumenten de waarborgen die verkregen werden in het kader van het faillissement van Lehmann Brothers. Schuldinstrumenten werden verkregen in het kader van een tripartiete terugkoopovereenkomst met Euroclear. Cash betreft meer specifiek waarborgen die verkregen werden voor derivaten voor een bedrag van 84 miljoen EUR en voor een tripartiete terugkoopovereenkomst met Euroclear voor een bedrag van 109 miljoen EUR.
156 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
7. Waardeverminderingen voor kredietverliezen Terug names
Overige aan passingen
Per 31 dec. 2008
(in duizenden EUR) Specifieke waarde verminderingen voor financiële activa die individueel en collectief geëvalueerd worden (538 257) Leningen en voorschotten aan kredietinstellingen 0 Leningen en voorschotten aan klanten (1) (450 875) Tot einde looptijd aangehouden beleggingen 0 Voor verkoop beschikbare financiële activa (87 382) waarvan vastrentende instrumenten (14 457) waarvan aandelen (72 925) Waardeverminderingen voor reeds gelopen, maar nog niet gerapporteerde verliezen op financiële activa (120 591) Totaal
(658 848)
32 288 (1 316 940)
84 629
0
(97 580)
8
32 288
(85 993)
33 327
0
0
(1 468) (1 739 748) 73 (5 868)
0
0
Recuperaties onmiddellijk geboekt in resultaten rekening
Kosten onmiddellijk geboekt in resultaten rekening
8 481
(17 511)
(97 499)
0
(10 716)
(477 121)
8 481
(6 795)
0
0
0
0 (1 133 367)
51 294
4 327 (1 165 128)
0
0
0 0
(505 681) (627 686)
5 571 45 723
3 093 1 234
(511 474) (653 654)
0 0
0 0
0
(316 797)
8 987
(235) (428 636)
0
0
32 288 (1 633 737)
93 616
(1 703) (2 168 384)
8 481
(17 511)
(1) “Leningen en voorschotten aan klanten” omvat Schuldinstrumenten in toepassing van IAS 39 geamendeerd.
Per 1 jan. 2009
Afboe kingen
Dotaties
Terug names
Overige aan passingen
Per 31 dec. 2009
(in duizenden EUR) Specifieke waarde verminderingen voor financiële activa die individueel en collectief geëvalueerd worden (1 739 748) Leningen en voorschotten aan kredietinstellingen (97 499) Leningen en voorschotten aan klanten (1) (477 121) Tot einde looptijd aangehouden beleggingen 0 Voor verkoop beschikbare financiële activa (1 165 128) waarvan vastrentende instrumenten (511 474) waarvan aandelen (653 654) Waardeverminderingen voor reeds gelopen, maar nog niet gerapporteerde verliezen op financiële activa (428 636) Totaal (2 168 384)
701 288 0 70 399 0
(305 261) 0 (224 641) 0
252 634
26 437 (1 064 650)
93 260
(4 856)
38 746
2 938
0
0
Recuperaties onmiddellijk geboekt in resultaten rekening
Kosten onmiddellijk geboekt in resultaten rekening
5 188
(68 101)
(9 095)
0
(6 257)
(589 679)
5 188
(61 844)
0
Beheersverslag
Dotaties
0
0
630 889
(80 620)
120 628
28 355
(465 876)
0
0
12 011 618 878
(2 016) (78 604)
120 628 0
26 169 2 186
(354 682) (111 194)
0 0
0 0
0
(125 363)
106 107
1 984
(445 908)
0
0
701 288
(430 624)
358 741
28 421 (1 510 558)
5 188
(68 101)
(1) “Leningen en voorschotten aan klanten” omvat Schuldinstrumenten in toepassing van IAS 39 geamendeerd.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 157
Geconsolideerde jaarrekening
Afboe kingen
Vennootschappelijke jaarrekening
Per 1 jan. 2008
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
8. Kredietrisico voor leningen gewaardeerd tegen reële waarde via resultatenrekening Per 31 december 2008
Maximale blootstelling aan kredietrisico (1)
Bedrag waarmee alle gerelateerde kredietderivaten de maximale blootstelling aan kredietrisico, zoals vermeld in (1), verminderen
(in duizenden EUR)
Beheersverslag
Per 31 december 2009
59 914
Maximale blootstelling aan kredietrisico (1)
Bedrag waarmee alle gerelateerde kredietderivaten de maximale blootstelling aan kredietrisico, zoals vermeld in (1), verminderen
Geconsolideerde jaarrekening Vennootschappelijke jaarrekening
230 522
0
Bedrag van de wijziging in reële waarde van alle gerelateerde kredietderivaten en gelijkaardige instrumenten die de maximale blootstelling aan kredietrisico verminderen
Wijziging tijdens de periode
Gecumuleerd bedrag
Wijziging tijdens de periode
Gecumuleerd bedrag
0
0
0
0
0
(in duizenden EUR)
Bedrag van de verandering in de reële waarde van de lening dat toe te rekenen is aan veranderingen in het kredietrisico van het financiële actief
Bedrag van de verandering in de reële waarde van de lening dat toe te rekenen is aan veranderingen in het kredietrisico van het financiële actief
Bedrag van de wijziging in reële waarde van alle gerelateerde kredietderivaten en gelijkaardige instrumenten die de maximale blootstelling aan kredietrisico verminderen
Wijziging tijdens de periode
Gecumuleerd bedrag
Wijziging tijdens de periode
Gecumuleerd bedrag
1 085
1 085
0
0
Er worden geen kredietderivaten aangehouden om de maximale blootstelling aan kredietrisico te beperken. Dexia Bank raamt de reële waarde van de leningen door de toekomstige kasstromen van de activa te berekenen en deze kasstromen te verdisconteren tegen een discontovoet die rekening houdt met de onzekerheid betreffende deze kasstromen. De wijziging van de credit spread is niet significant en het kredietrisico is niet ingedekt.
9. Kredietrisico voor financiële verplichtingen gewaardeerd tegen reële waarde via resultatenrekening Per 31 december 2008
Boekwaarde
Bedrag van de verandering in reële waarde dat is toe te rekenen aan de veranderingen in het kredietrisico van de financiële verplichting Wijziging tijdens de periode
(in duizenden EUR)
Per 31 december 2009
9 003 295
Boekwaarde
(59 797)
(in duizenden EUR)
10 625 380
Gecumuleerd bedrag (59 797)
Bedrag van de verandering in reële waarde dat is toe te rekenen aan de veranderingen in het kredietrisico van de financiële verplichting Wijziging tijdens de periode (1 573)
Verschil tussen de boekwaarde van de financiële verplichting en het bedrag dat contractueel moet betaald worden op vervaldatum (1)
83 699
Verschil tussen de boekwaarde van de financiële verplichting en het bedrag dat contractueel moet betaald worden op vervaldatum (1)
Gecumuleerd bedrag (61 370)
147 975
(1) Dit bedrag omvat het agio/disagio en de wijziging in marktwaarde.
158 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
12.3. Informatie over zekerheden 1. Zekerheden die mogen verkocht worden of tot zekerheid mogen verstrekt worden Zekerheid verkregen op 31 december 2009
Reële waarde van de zekerheden
Reële waarde van dergelijke zekerheden die verkocht zijn of tot zekerheid zijn verstrekt aan derden
Reële waarde van de zekerheden
Reële waarde van dergelijke zekerheden die verkocht zijn of tot zekerheid zijn verstrekt aan derden
(in duizenden EUR) Aandelen Schuldpapier Leningen en voorschotten
1 099 836 21 134 549 5 595 694
0 20 587 840 5 595 694
795 090 23 366 243 6 595 972
0 22 241 762 6 530 182
Totaal
27 830 079
26 183 534
30 757 305
28 771 944
Een onderpand wordt verkregen in het kader van de activiteiten m.b.t. terugkoopovereenkomsten en obligatieleningen. Waarborgen in cash werden verkregen in het kader van Credit Support Annex overeenkomsten (CSA). Contracten die de voorwaarden voor een herinpandgeving bepalen zijn ofwel Overseas Securities Lending Agreements (OSLA) – eventueel aangepast door de juridische afdeling – ofwel contracten die worden uitgewerkt door de juridische afdeling. Herinpandgeving is een courante marktpraktijk.
Beheersverslag
Zekerheid verkregen op 31 december 2008
De cijfers per 31 december 2008 werden herzien.
Boekwaarde van in pand gegeven financiële activa per 31 december 2008 Voor verplichtingen
Voor voorwaardelijke verplichtingen
Voor verplichtingen
Voor voorwaardelijke verplichtingen
137 441 594
0
108 094 316
0
(in duizenden EUR)
Boekwaarde van in pand gegeven financiële activa per 31 december 2009
Vennootschappelijke jaarrekening
De activa worden vooral in pand gegeven voor het indekken van terugkoopovereenkomsten en schulden aan de centrale banken en de Europese Centrale Bank. De boekwaarde is niet beperkt tot het werkelijk ontleende bedrag. Waarborgen in cash werden gegeven in het kader van Credit Support Annex overeenkomsten (CSA). Het terugbetalingsbedrag van terugkoopovereenkomsten kwam uit op 28,6 miljard EUR op 31 december 2008 en op 44,5 miljard EUR op 31 december 2009.
Geconsolideerde jaarrekening
2. Verstrekte zekerheden
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 159
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
12.4. Renteherzieningsrisico: uitsplitsing volgens resterende looptijd tot de volgende rentevoetbepaling Zichtrekeningen en spaarrekeningen zijn opgenomen in de kolom “Op zicht en direct opeisbaar” aangezien we hierin de resterende looptijd weergeven tot aan de volgende fixing van de rente, en dat op wettelijke betaaldatum en niet via hypotheses over het waargenomen gedrag van klanten. Deze oefening wordt wel uitgevoerd in de rentegevoeligheidsanalyse (zie toelichting 12.5).
1. Actief
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
31/12/08 Op zicht en direct opeisbaar
Minder dan 3 maand
3 maand tot 1 jaar
1 tot 5 jaar
Meer dan 5 jaar
Onbepaald
Gelopen rente
(in duizenden EUR)
Aanpassing naar reële waarde
Waardevermindering
Kas en tegoeden bij centrale banken 467 364 18 869 0 0 0 0 3 289 0 0 Leningen en voorschotten aan kredietinstellingen 24 924 534 35 329 630 4 787 134 222 591 255 905 0 359 032 61 119 (146 453) Leningen en voorschotten aan klanten 10 614 930 17 411 116 8 731 013 23 571 769 42 362 080 665 406 630 014 390 650 (856 803) Voor handelsdoeleinden aangehouden financiële activa 912 3 310 920 826 468 273 432 395 044 66 435 37 805 (768 724) 0 Financiële activa gewaardeerd tegen reële waarde 8 528 87 514 8 925 14 309 292 155 4 542 229 727 (40 471) 0 Voor verkoop beschikbare financiële activa 367 651 6 847 385 1 612 781 8 314 226 25 917 494 2 843 533 771 930 (1 043 120) (1 165 128) Tot einde looptijd aangehouden beleggingen 0 9 996 74 337 0 0 0 6 339 0 0 Derivaten 1 913 053 31 926 906 0 Waarderingsverschillen van afdekking van het renterisico van een portefeuille 1 541 525 0 Investeringen in geassocieerde deelnemingen 521 052 Materiële vaste activa 1 364 044 Immateriële activa en goodwill 227 412 Belastingvorderingen 1 096 387 0 Overige activa 106 707 84 561 59 702 49 305 90 874 742 768 12 8 546 (79 890) Activa aangehouden voor verkoop 29 252 0 0 (6 148) Totaal
36 490 626
63 099 991
16 100 360
32 445 632
69 313 552
12 098 518
3 722 201
32 076 431
Totaal
489 522
65 793 492
103 520 175
4 142 292
4 913 916
44 466 752
90 672 33 839 959
1 541 525
521 052 1 364 044 227 412 1 096 387 1 062 585 23 104
(2 254 422) 263 092 889
De cijfers per 31 december 2008 werden herzien.
160 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
2. Verplichtingen 31/12/08 3 maand tot 1 jaar
1 tot 5 jaar
Meer dan 5 jaar
Onbepaald
Gelopen rente
(in duizenden EUR)
Aanpassing naar reële waarde
Totaal
Schulden aan kredietinstellingen 40 725 143 59 153 940 3 744 436 32 828 25 107 132 342 408 3 776 104 027 770 Leningen aan en deposito’s van klanten 48 349 247 13 833 496 5 256 660 1 394 644 265 239 55 666 748 061 (87 622) 69 815 391 Financiële verplichtingen aangehouden voor handelsdoeleinden 0 3 756 44 563 60 520 100 418 12 631 2 860 (3 213) 221 535 Financiële verplichtingen gewaardeerd tegen reële waarde 35 386 1 944 691 2 808 551 765 139 70 259 3 197 690 98 713 82 867 9 003 296 Derivaten 3 464 476 32 837 226 36 301 702 Waarderingsverschillen van afdekking van het renterisico van een portefeuille 0 0 Schuldpapier 288 877 7 353 849 5 713 117 3 565 757 240 746 0 184 990 1 806 17 349 142 Achtergestelde schulden 0 221 070 861 365 774 602 554 034 635 243 60 885 117 766 3 224 965 Technische voorzieningen van verzekerings maatschappijen 16 731 674 16 731 674 Voorzieningen en andere verplichtingen 912 752 912 752 Belastingverplichtingen 71 653 71 653 Overige verplichtingen 1 202 205 200 346 54 932 8 071 65 277 387 595 2 214 0 1 920 640 Verplichtingen vervat in groepen die worden afgestoten 0 0 0 0 Totaal
90 600 858
82 711 148
18 483 624
6 601 561
1 321 080
22 005 036
4 904 607
Beheersverslag
Minder dan 3 maand
Geconsolideerde jaarrekening
Op zicht en direct opeisbaar
32 952 606 259 580 520
31/12/08 Op zicht en direct opeisbaar
(in duizenden EUR) Sensivity gap in de balans
(54 110 232)
Minder dan 3 maand (19 611 157)
3 maand tot 1 jaar
1 tot 5 jaar
Meer dan 5 jaar
(2 383 264)
25 844 071
67 992 472
Onbepaald
(9 906 518)
De sensitivity gap opgenomen in de balans is afgedekt door derivaten. De cijfers per 31 december 2008 werden herzien.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 161
Vennootschappelijke jaarrekening
3. Nettopositie
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
1. Actief 31/12/09 Op zicht en direct opeisbaar
Minder dan 3 maand
3 maand tot 1 jaar
1 tot 5 jaar
Meer dan 5 jaar
Onbepaald
Gelopen rente
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
(in duizenden EUR)
Aanpassing naar reële waarde
Waardevermindering
Kas en tegoeden bij centrale banken 467 963 31 208 0 0 0 0 2 466 0 0 Leningen en voorschotten aan kredietinstellingen 13 181 463 27 804 069 20 714 109 1 872 866 257 144 6 451 113 392 12 959 (50 698) Leningen en voorschotten aan klanten 13 700 540 26 492 563 11 838 164 22 449 394 28 346 939 735 195 420 169 18 214 (993 984) Voor handelsdoeleinden aangehouden financiële activa 2 716 1 579 856 679 250 425 534 384 662 33 634 14 175 (157 883) 0 Financiële activa gewaardeerd tegen reële waarde 0 74 894 88 182 24 666 228 570 3 105 615 367 (21 238) 0 Voor verkoop beschikbare financiële activa 287 461 5 711 857 3 039 989 7 831 165 21 639 355 2 006 634 672 255 734 150 (465 875) Tot einde looptijd aangehouden beleggingen 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Derivaten 4 293 250 24 451 369 0 Waarderingsverschillen van afdekking van het renterisico van een portefeuille 1 739 298 0 Investeringen in geassocieerde deelnemingen 284 014 Materiële vaste activa 1 334 211 Immateriële activa en goodwill 228 507 Belastingvorderingen 683 063 0 Overige activa 93 182 132 600 78 958 25 106 21 696 778 889 0 9 213 (80 662) Activa aangehouden voor verkoop 4 402 914 0 34 479 (79 916) Totaal
27 733 325
61 827 047
162 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
36 438 652
32 628 731
50 878 366
13 599 127
5 516 074
26 820 561
Totaal
501 637
63 911 755
103 007 194
2 961 944
3 501 056
41 456 991
0 28 744 619
1 739 298
284 014 1 334 211 228 507 683 063 1 058 982 4 357 477
(1 671 135) 253 770 748
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
2. Verplichtingen 31/12/09 3 maand tot 1 jaar
1 tot 5 jaar
Meer dan 5 jaar
Onbepaald
Gelopen rente
(in duizenden EUR)
Aanpassing naar reële waarde
Schulden aan kredietinstellingen 23 457 448 28 059 035 22 086 149 359 856 40 701 1 992 112 609 1 330 Leningen aan en deposito’s van klanten 53 761 731 18 073 970 2 142 056 2 453 690 683 710 40 995 642 623 0 Financiële verplichtingen aangehouden voor handelsdoeleinden 0 101 730 4 619 52 248 39 362 12 651 1 452 114 Financiële verplichtingen gewaardeerd tegen reële waarde 34 197 230 887 678 603 5 334 828 856 076 3 191 910 149 865 149 014 Derivaten 6 053 585 26 257 624 Waarderingsverschillen van afdekking van het renterisico van een portefeuille 0 Schuldpapier 2 301 212 8 375 378 3 177 288 10 368 834 4 954 577 0 298 588 (38 839) Achtergestelde schulden 953 315 953 364 810 750 737 758 617 635 777 64 345 52 639 Technische voorzieningen van verzekerings maatschappijen 13 384 676 Voorzieningen en andere verplichtingen 911 551 Belastingverplichtingen 39 035 Overige verplichtingen 1 231 848 192 389 62 525 6 923 3 296 479 030 1 499 0 Verplichtingen vervat in groepen die worden afgestoten 4 335 466 0 0 Totaal
80 787 389
55 349 342
28 516 050
19 327 116
7 336 339
23 033 083
7 324 566
Totaal
74 119 120 77 798 775
212 176
10 625 380 32 311 209
Beheersverslag
Minder dan 3 maand
0 29 437 038 2 943 831
13 384 676 911 551 39 035 1 977 510
4 335 466
Geconsolideerde jaarrekening
Op zicht en direct opeisbaar
26 421 882 248 095 767
31/12/09 Op zicht en direct opeisbaar
(in duizenden EUR) Sensivity gap in de balans
(53 054 064)
Minder dan 3 maand
3 maand tot 1 jaar
1 tot 5 jaar
Meer dan 5 jaar
6 477 705
7 922 602
13 301 615
43 542 027
Onbepaald
(9 433 956)
De sensitivity gap opgenomen in de balans is afgedekt door derivaten.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 163
Vennootschappelijke jaarrekening
3. Nettopositie
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
12.5. Marktrisico en balansbeheer De graadmeters voor het marktrisico op 31 december 2009 (1) Activiteiten in Thesaurie & Financiële Markten (TFM): ●●
●●
●●
Trading book risico’s: algemeen renterisico, wisselkoersrisico’s, aandelen, kredietspread en overige risico’s (inflatie, CO2) die gecontroleerd worden door de Value at Risk-limieten (VaR); Cash- en liquiditeitsbeheer (CLM) – uitsluitend in banking – wordt opgevolgd zowel door middel van Value at Risk als door middel van limieten inzake rentegevoeligheid; Het kredietspreadrisico van de obligatieportefeuille wordt opgevolgd via de spreadsensitiviteit.
Beheersverslag
Balansbeheer (BSM-Balance sheet Management): ●● ●● ●●
Het renterisico wordt opgevolgd als volgt: rentegevoeligheidslimieten en Value at Risk (indicatief) voor BSM. Het kredietspreadrisico wordt opgevolgd via de spreadsensitiviteit. Het aandelenrisico wordt opgevolgd door middel van Value at Risk-limieten.
(1) De maatstaven toegepast op 31 december 2008 worden beschreven in het jaarverslag van Dexia van 2008.
1. Activiteiten van Thesaurie en Financiële Markten
Geconsolideerde jaarrekening
Thesaurie & Financiële Markten (TFM) binnen Dexia Bank wordt voornamelijk opgevat als een ondersteunende functie voor de Groep. TFM neemt posities in ten gevolge van trading, maar ook ten gevolge van niet-tradingactiviteiten die voortvloeien uit cash- en liquiditeitsbeheer. De globale TFM VaR-limieten werden verminderd van 89 miljoen EUR tot 86 miljoen EUR. TFM beheert tevens de bancaire obligatieportefeuille. Deze portefeuille wordt sterk afgebouwd.
A. Value at Risk – 99 % 10dagen In 2009 heeft Dexia Bank volgende VaR-types berekend: ●●
●● ●● ●●
een VaR betreffende het interest- en het wisselkoersrisico die vooral gebaseerd is op de parametrische methode (99 %, 10 dagen), aangevuld met een historische VaR “full valuation” om het risico te meten van wisselkoersderivaten en de volatiliteit van interestvoeten; een VaR op aandelen gebaseerd op de historische methode “full valuation”; een historische VaR voor de kredietspread gebaseerd op sensitiviteit; een historische VaR voor het inflatierisico gebaseerd op sensitiviteit en een historische VaR “full valuation” voor het CO2-risico.
Vennootschappelijke jaarrekening
Het gedetailleerd gebruik van de VaR bij Dexia Bank wordt in onderstaande tabel weergegeven. Deze tabel omvat echter niet de VaR op de obligatieportefeuille aangezien deze portefeuille wordt opgevolgd via de spreadgevoeligheid en niet via de VaR (zie verder).
Value at Risk VaR (99 %, 10 d)
2008 IR (1) &FX (2) (Trading and Banking) (3)
EQT(4) Trading
Spread Trading
Overige risico’s (5)
1T
2T
3T
4T
1T
2T
3T
4T
1T
2T
3T
4T
1T
2T
3T
4T
Volgens risicofactor Gemiddelde Max
10,3 13,0
12,5 16,1
10,3 13,0
12,7 18,3
6,4 13,4
6,1 9,5
6,7 11,8
7,6 14,1
24,4 26,9
38,5 49,7
32,6 48,0
25,6 61,8
1,8 3,5
1,3 2,4
2,6 3,2
3,9 7,5
Globaal Gemiddeld Maximum Einde periode Limiet
(in miljoenen EUR)
50,9 87,2 37,2 89,1
(1) IR: rente. (2) FX: wisselkoers. (3) IR & FX behalve BSM. (4) EQT: aandelen. (5) Overige risico’s: Inflatie, grondstoffen en CO2.
164 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
Value at Risk VaR (99 % 10 d)
2009 IR (1) &FX (2) (Trading and Banking) (3)
EQT(4) Trading
Spread Trading
Overige risico’s (5)
1T
2T
3T
4T
1T
2T
3T
4T
1T
2T
3T
4T
1T
2T
3T
4T
Volgens risicofactor Gemiddelde Max
15,6 22,7
13,2 15,9
13,4 18,3
14,2 21,2
1,3 3,5
1,7 4,8
2,8 8,3
2,2 3,7
12,6 14,2
13,2 15,3
13,2 19,1
12,1 16,6
4,9 7,8
4,5 5,3
4,6 4,8
4,4 4,7
Globaal Gemiddeld Maximum Einde periode Limiet
33,5 45,9 33,8 86,5
Beheersverslag
(in miljoenen EUR)
(1) IR: rente. (2) FX: wisselkoers. (3) IR & FX behalve BSM. (4) EQT: aandelen. (5) Overige risico’s: Inflatie, grondstoffen en CO2.
B. Obligatieportefeuille (alleen banking book – wordt grotendeels afgebouwd)
Totaal TFM-kredietspreadportefeuille in banking
2008
2009
38
33
Rentegevoeligheid Het renterisico van de obligatieportefeuille wordt systematisch afgedekt, aangezien de portefeuille mikt op de kredietspread. Bijgevolg is de gevoeligheid voor rentewijzigingen erg beperkt.
Gevoeligheid voor kredietspreads De kredietspreadsensitiviteit geeft, in miljoenen EUR, de gevoeligheid van de fair value weer ten gevolge van een spreadstijging met 1 basispunt. Onderstaande tabel geeft de gevoeligheid voor kredietspread weer van deze TFM-obligatieportefeuille. Per 31 december 2009 omvat deze eveneens de obligatie-activiteiten van CLM. 2008
(in miljoenen EUR) Totaal TFM-kredietspreadportefeuille in banking
2009
(19)
(17)
2. BSM rente-, aandelen- en kredietspreadrisico BSM valt onder de directe beslissings- en controlebevoegdheid van het ALCo Group en van het Funding & Liquidity Committee. De gevoeligheid meet de verandering in de netto economische waarde van de balans indien de rente over de hele curve met 1 % stijgt. Voor de berekening van de gevoeligheid wordt de resterende looptijd van de portefeuille tot de volgende interestherzieningsdatum gedefinieerd op basis van inschattingen van het geobserveerde gedrag van de klanten en niet op basis van de wettelijke terugbetalingsdatum (zie toelichting 12.4.).
Bank en verzekeringsmaatschappij 2008 Rente (2) (in miljoenen EUR) Banken Sensitiviteit VaR 99 %10 d Verzekeringen Sensitiviteit VaR 99 %10 d
Aandelen (3)
1T
2T
3T
(64) 61
(37) 79
(23) 90
4T
1T
2T
3T
Credit spread (4)(5) 4T
1T
2T
3T
(9)
(9)
(9)
4T
BSM (1)
(90) 147 73 73 54 55
9 5 8 8 237 205 190 225
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
(10)
n.v.t.
(1) Gedelegeerd ALM en CLM uitgezonderd. (2) Sensitiviteit voor een wijziging van 1 %. (3) Aandelenrisico’s worden hieronder verder gedetailleerd. (4) Sensitiviteit voor een wijziging van 1 basispunt. (5) n.v.t. = niet toepassing.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 165
Vennootschappelijke jaarrekening
(in miljarden EUR)
Geconsolideerde jaarrekening
Uitstaand bedrag
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
2009 Rente (2) (in miljoenen EUR) Banken BSM (1) Sensitiviteit VaR 99 %10 d Verzekeringen Sensitiviteit VaR 99 %10 d
Aandelen (3)
1T
2T
3T
(68) 150
(109) 161
6 176
4T
1T
2T
3T
Credit spread (4) 4T
(29) 149 41 37 23 10
(48) (53) (77) (99)
85
97
151
1T
2T
3T
4T
(9)
(9)
(9)
(9)
149
Beheersverslag
(1) CLM uitgezonderd. (2) Sensitiviteit voor een wijziging van 1 %. (3) Aandelenrisico’s worden hieronder verder gedetailleerd. (4) Sensitiviteit voor een wijziging van 1 basispunt.
BSM aandelen – Gevoeligheid beursgenoteerde aandelen De Value at Risk (VaR) vertegenwoordigt de potentiële wijziging in marktwaarde, terwijl de Earnings at Risk (EaR) de impact op het boekhoudresultaat vertegenwoordigt als de VaR werkelijkheid wordt. De door Dexia Bank berekende VaR meet het potentiële verlies met een waarschijnlijkheid van 99 % en voor een periode van 10 dagen. Banken (1) (BSM-portefeuille) (in miljoenen EUR)
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
31 december 2008 31 maart 2009 30 juni 2009 30 september 2009 31 december 2009
Marktwaarde
VaR
% VaR
EaR
298 233 204 145 97
55 41 37 23 10
18,4 % 17,4 % 18,4 % 16,2 % 10,3 %
(71) (54) (26) (11) 0
Marktwaarde
VaR
% VaR
EaR
1 601 1 101 947 1 167 1 435
225 85 97 151 149
14,1 % 7,7 % 10,2 % 12,9 % 10,4 %
(307) (286) (213) (144) (52)
Stress -25% (85) (70) (41) (20) (7)
(1) Het beheer van aandelen in afbouw voor de bank werd gedelegeerd aan TFM.
Verzekeringsmaatschappijen (1)(2) (in miljoenen EUR) 31 december 2008 31 maart 2009 30 juni 2009 30 september 2009 31 december 2009
Stress -25% (597) (447) (312) (249) (169)
(1)De VaR-limiet voor de portefeuille van de verzekeringsmaatschappij bedroeg 160 miljoen EUR op 31 december 2009. De limiet wordt toegepast op de verminderde VaR aangezien de VaR eveneens risico’s omvat die niet door Dexia gedragen worden, maar door de houders van de polissen. Deze limiet is ongewijzigd in vergelijking met de situatie op 31 december 2008. (2) De VaR-limiet van 160 miljoen EUR is samengesteld uit 130 miljoen EUR voor de verzekeringsonderneming (DIS) en uit 30 miljoen EUR voor pensioenfondsen waarvan het risico volledig door Dexia gedragen wordt (defined benefit-pensioenregelingen voor Dexia-werknemers).
166 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
12.6. Liquiditeitsrisico De benadering van het liquiditeitsrisicobeheer door Dexia Bank werd bijgestuurd in het kader van de huidige financiële en liquiditeitscrisis. Als algemeen principe geldt dat de toekomstige fundingbehoeften nooit hoger zouden mogen liggen dan de aanwezige capaciteit in gewaarborgde funding. Wij verwijzen naar “liquiditeitsrisico” van de boekhoudregels. Sinds 2009 is Dexia Bank onderworpen aan de rapportering van zijn liquiditeit aan de CBFA. De liquiditeitsratio bevindt zich onder punt B van deze toelichting en de maatregelen om de liquiditeit te verbeteren bevinden zich onder punt C.
Zichtrekeningen en spaarrekeningen worden opgenomen in de kolom “Op zicht en direct opeisbaar”, zelfs al is de werkelijke terugbetalings datum onbepaald.
1. Actief Op 31 december 2008
3 maand tot 1 jaar
1 tot 5 jaar
Meer dan 5 jaar
Onbepaald
Gelopen rente
Aanpassing naar reële waarde
Waardevermindering
Kas en tegoeden bij centrale banken 467 364 18 869 0 0 0 0 3 289 0 0 Leningen en voorschotten aan kredietinstellingen 24 625 220 31 287 277 5 284 120 1 563 168 2 671 211 88 798 359 032 61 119 (146 453) Leningen en voorschotten aan klanten 9 850 720 10 911 944 6 328 144 19 327 250 56 272 849 665 407 630 014 390 650 (856 803) Voor handelsdoeleinden aangehouden financiële activa 622 67 053 528 734 493 306 3 717 060 66 435 37 805 (768 723) 0 Financiële activa gewaardeerd tegen reële waarde 0 0 9 630 14 310 387 492 4 542 229 727 (40 472) 0 Voor verkoop beschikbare financiële activa 59 911 1 058 091 1 405 840 11 456 317 28 997 006 2 925 904 771 931 (1 043 120) (1 165 128) Tot einde looptijd aangehouden beleggingen 0 9 997 74 337 0 0 0 6 338 0 0 Derivaten 1 913 053 31 926 906 0 Waarderingsverschillen van afdekking van het renterisico van een portefeuille 1 541 525 0 Investeringen in geassocieerde deelnemingen 521 052 Materiële vaste activa 1 364 044 Immateriële activa en goodwill 227 412 Belastingvorderingen 1 096 387 0 Overige activa 105 448 84 474 61 044 49 308 90 874 742 769 12 8 546 (79 890) Activa aangehouden voor verkoop 29 252 0 0 (6 148) Totaal
35 109 285
43 437 705
13 691 849
32 903 659
92 136 492
12 269 689
3 722 201
32 076 431
Totaal
489 522
65 793 492
103 520 175
4 142 292
Geconsolideerde jaarrekening
(in duizenden EUR)
Minder dan 3 maand
4 913 916
44 466 752
90 672 33 839 959
1 541 525
521 052 1 364 044 227 412 1 096 387 1 062 585 23 104
(2 254 422) 263 092 889
De cijfers per 31 december 2008 werden herzien.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 167
Vennootschappelijke jaarrekening
Uitsplitsing van brutobedrag en agio/disagio Op zicht en direct opeisbaar
Beheersverslag
A. Uitsplitsing volgens resterende looptijd tot vervaldag
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
2. Verplichtingen Op 31 december 2008 Uitsplitsing van brutobedrag en agio/disagio
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
(in duizenden EUR)
Minder dan 3 maand
3 maand tot 1 jaar
1 tot 5 jaar
Meer dan 5 jaar
Onbepaald
Aanpassing naar reële waarde
Totaal
Schulden aan kredietinstellingen 40 660 829 58 451 366 2 795 204 84 062 1 689 994 132 342 407 3 776 104 027 770 Leningen aan en deposito’s van klanten 48 046 819 13 758 913 5 263 242 1 751 544 278 740 55 694 748 061 (87 622) 69 815 391 Financiële verplichtingen aangehouden voor handelsdoeleinden 0 3 748 44 408 60 570 100 530 12 631 2 861 (3 213) 221 535 Financiële verplichtingen gewaardeerd tegen reële waarde 0 4 710 159 479 2 181 956 3 277 881 3 197 690 98 712 82 868 9 003 296 Derivaten 3 464 477 32 837 225 36 301 702 Waarderingsverschillen van afdekking van het renterisico van een portefeuille 0 0 0 Schuldpapier 268 877 2 315 564 2 624 989 6 829 750 5 123 166 0 184 990 1 806 17 349 142 Achtergestelde schulden 0 27 724 133 866 341 582 1 089 174 1 453 968 60 885 117 766 3 224 965 Technische voorzieningen van verzekerings maatschappijen 19 317 237 724 718 654 3 958 788 11 768 406 28 785 16 731 674 Voorzieningen en andere verplichtingen 912 752 912 752 Belastingverplichtingen 71 653 71 653 Overige verplichtingen 1 129 250 202 018 58 639 8 080 65 277 455 162 2 214 0 1 920 640 Verplichtingen vervat in groepen die worden afgestoten 0 0 0 0 Totaal
Vennootschappelijke jaarrekening
Op zicht en direct opeisbaar
Gelopen rente
90 125 092
75 001 767
11 798 481
15 216 332
23 393 168
6 188 467
4 904 607
32 952 606 259 580 520
3. Nettoliquiditeitsgap Op 31 december 2008 Op zicht en direct opeisbaar
(in duizenden EUR) Nettoliquiditeitsgap
(55 015 807)
Minder dan 3 maand
3 maand tot 1 jaar
1 tot 5 jaar
Meer dan 5 jaar
Onbepaald
(31 564 062)
1 893 368
17 687 327
68 743 324
6 081 222
De cijfers per 31 december 2008 werden herzien Deze tabel houdt geen rekening met de liquiditeit noch met de mogelijkheid om het actief te herfinancieren. Sommige opgenomen langlopende activa kunnen verkocht worden wanneer dit om liquiditeitsredenen nodig wordt geacht. De liquiditeitspositie van een bank is het verschil tussen de contractuele looptijden van activa en verplichtingen. Daarom rapporteert Dexia Bank zijn activa-analyse, ook al is dat niet opgelegd door IFRS 7. Dit laat toe de liquiditeitsgap weer te geven. Een bank gebruikt derivaten om zijn risico’s in te dekken. De cashflows zijn dus afhankelijk van de evolutie van de onderliggende index (rente, wisselkoers, credit spreads enz.), waarvoor de verwachte cashflows significant kunnen veranderen. Aangezien Dexia Bank derivaten gebruikt voor zijn trading- en bancaire activiteiten, maakt het opnemen van die verwachte cashflows in de tabel de cijfers minder relevant voor de lezer. Daarom vermeldt Dexia Bank de marktwaarde van afgeleide instrumenten als reële waarde, net zoals ze vermeld wordt voor reële waardeaanpassingen van andere activa en verplichtingen.
168 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
1. Actief Op 31 december 2009
3 maand tot 1 jaar
1 tot 5 jaar
Meer dan 5 jaar
Onbepaald
Waardevermindering
Kas en tegoeden bij centrale banken 467 963 31 208 0 0 0 0 2 466 0 0 Leningen en voorschotten aan kredietinstellingen 13 134 835 24 760 320 20 824 901 3 478 710 1 630 885 6 451 113 392 12 959 (50 698) Leningen en voorschotten aan klanten 13 014 581 10 333 550 4 960 622 18 381 030 56 137 817 735 195 420 169 18 214 (993 984) Voor handelsdoeleinden aangehouden financiële activa 678 71 919 685 302 598 555 1 715 564 33 634 14 175 (157 883) 0 Financiële activa gewaardeerd tegen reële waarde 0 2 077 88 182 24 666 301 387 3 105 615 367 (21 238) 0 Voor verkoop beschikbare financiële activa 0 855 227 2 695 822 10 546 194 24 085 865 2 333 354 672 255 734 149 (465 875) Tot einde looptijd aangehouden beleggingen 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Derivaten 4 293 250 24 451 369 0 Waarderingsverschillen van afdekking van het renterisico van een portefeuille 1 739 298 0 Investeringen in geassocieerde deelnemingen 284 014 Materiële vaste activa 1 334 211 Immateriële activa en goodwill 228 507 Belastingvorderingen 683 063 0 Overige activa 91 655 134 115 78 969 25 106 21 696 778 889 0 9 213 (80 661) Activa aangehouden voor verkoop 4 402 914 0 34 480 (79 917) Totaal
26 709 712
36 188 416
29 333 798
33 054 261
83 893 214
13 925 847
5 516 074
26 820 561
Totaal
501 637
63 911 755
103 007 194
2 961 944
Beheersverslag
Minder dan 3 maand
Aanpassing naar reële waarde
3 501 056
41 456 991
0 28 744 619
1 739 298
284 014 1 334 211
Geconsolideerde jaarrekening
(in duizenden EUR)
Op zicht en direct opeisbaar
Gelopen rente
228 507 683 063 1 058 982 4 357 477
(1 671 135) 253 770 748
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 169
Vennootschappelijke jaarrekening
Uitsplitsing van brutobedrag en agio/disagio
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
2. Verplichtingen Op 31 december 2009 Uitsplitsing van brutobedrag en agio/disagio
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
(in duizenden EUR)
Minder dan 3 maand
3 maand tot 1 jaar
1 tot 5 jaar
Meer dan 5 jaar
Onbepaald
Aanpassing naar reële waarde
Schulden aan kredietinstellingen 23 407 448 28 055 701 21 196 329 407 670 936 041 1 992 112 609 1 330 Leningen aan en deposito’s van klanten 53 735 031 17 315 113 2 325 914 3 045 389 693 710 40 995 642 623 0 Financiële verplichtingen aangehouden voor handelsdoeleinden 0 101 400 4 432 52 329 39 798 12 651 1 452 114 Financiële verplichtingen gewaardeerd tegen reële waarde 0 51 548 75 069 3 437 221 3 570 753 3 191 910 149 865 149 014 Derivaten 6 053 585 26 257 624 Waarderingsverschillen van afdekking van het renterisico van een portefeuille 0 0 Schuldpapier 282 717 4 340 640 3 719 298 12 709 794 8 124 840 0 298 588 (38 839) Achtergestelde schulden 953 315 953 32 282 149 685 934 697 1 393 277 64 345 52 639 Technische voorzieningen van verzekerings maatschappijen 6 531 148 241 399 430 4 863 103 7 925 249 42 122 Voorzieningen en andere verplichtingen 911 551 Belastingverplichtingen 39 035 Overige verplichtingen 1 137 174 284 866 64 399 7 246 3 296 479 030 1 499 Verplichtingen vervat in groepen die worden afgestoten 4 335 466 Totaal
Vennootschappelijke jaarrekening
Op zicht en direct opeisbaar
Gelopen rente
78 569 854
50 613 462
27 817 153
24 672 437
22 228 384
10 448 029
7 324 566
Totaal
74 119 120 77 798 775
212 176
10 625 380 32 311 209
0 29 437 038 2 943 831
13 384 676 911 551 39 035 1 977 510
4 335 466
26 421 882 248 095 767
3. Nettoliquiditeitsgap Op 31 december 2009 Op zicht en direct opeisbaar
(in duizenden EUR) Nettoliquiditeitsgap
(51 860 142)
Minder dan 3 maand
3 maand tot 1 jaar
1 tot 5 jaar
Meer dan 5 jaar
Onbepaald
(14 425 046)
1 516 645
8 381 824
61 664 830
3 477 818
Deze tabel houdt geen rekening met de liquiditeit noch met de mogelijkheid om het actief te herfinancieren. Sommige opgenomen langlopende activa kunnen verkocht worden wanneer dit om liquiditeitsredenen nodig wordt geacht. De liquiditeitspositie van een bank is het verschil tussen de contractuele looptijden van activa en verplichtingen. Daarom rapporteert Dexia Bank zijn activa-analyse, ook al is dat niet opgelegd door IFRS 7. Dit laat toe de liquiditeitsgap weer te geven. Een bank gebruikt derivaten om zijn risico’s in te dekken. De cashflows zijn dus afhankelijk van de evolutie van de onderliggende index (rente, wisselkoers, credit spreads enz.), waarvoor de verwachte cashflows significant kunnen veranderen. Aangezien Dexia Bank derivaten gebruikt voor zijn trading- en bancaire activiteiten, maakt het opnemen van die verwachte cashflows in de tabel de cijfers minder relevant voor de lezer. Daarom vermeldt Dexia Bank de marktwaarde van afgeleide instrumenten als reële waarde, net zoals ze vermeld wordt voor reële waardeaanpassingen van andere activa en verplichtingen.
170 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
B. Observatieratio CBFA (Commissie voor het Bank-, Financie- en Assurantiewezen) Op 31 december 2009 Vereiste liquiditeit
(in miljarden EUR) 1 week 1 maand
(23,9) (30,7)
Beschikbare liquiditeit
Overschot aan liquiditeit
Stresstest ratio
31,8 31,8
7,9 1,1
75 % 97 %
De belangrijkste stresshypotheses zijn: ●● ●● ●●
●● ●●
de onmogelijkheid om zich in “unsecured” te herfinancieren; effectisering of verkoop van illiquide activa is onmogelijk; beroep op de centrale banken van het Eurosysteem is mogelijk door inpandgeving van activa die daarvoor in aanmerking komen (haircuts tussen 5 en 30 %); geen beroep mogelijk op kredietlijnen of waarborgen van derden; 100 % opnemingen op “wholesale”-klanten op hun onmiddellijk opeisbare deposito’s, maar ook op hun termijndeposito’s.
De potentieel vereiste liquiditeit wordt bekomen door de verschillen tussen de binnenkomende en uitgaande liquiditeitsstromen die gepaard gaan met bestaande contractuele verbintenissen, verminderd met de uitgaande stromen die samenhangen met de opneming en niet-verlenging van de deposito’s. De potentieel beschikbare liquiditeit wordt bekomen door de beschikbare liquiditeitsbuffer om te zetten in contant geld. Een ratio lager dan 100 % betekent dat de instelling in staat is het hoofd te bieden aan de extreme omstandigheden van het betrokken scenario, wat het geval is voor Dexia Bank.
C. Acties om de liquiditeitspositie van Dexia Bank te verbeteren
Geconsolideerde jaarrekening
Het scenario combineert de impact van een idiosyncratische schok gekoppeld aan de instelling met de gevolgen van een algemene liquiditeitscrisis.
Beheersverslag
De stresstest-ratio van de CBFA die sinds 30 juni 2009 maandelijks wordt toegepast, meet de liquiditeitspositie van de bank in uitzonderlijke omstandigheden door de potentieel vereiste liquiditeit te toetsen aan de liquide middelen op de balans en de buitenbalans van de instelling.
Vennootschappelijke jaarrekening
In 2009 heeft Dexia Bank grote inspanningen geleverd om de liquiditeitskloof te verkleinen op het gebied van deleveraging (verkoop van activa) voor 5 miljard EUR met een gemiddelde looptijd van 5,19 jaar en uitgiften op lange termijn met en zonder staatswaarborg (48 %/52 %) voor 8 miljard EUR met een gemiddelde vervaldag van 4,61 jaar.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 171
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
12.7. Valutarisico 31/12/08 EUR
Andere EU-munten
USD
Andere
Totaal
Beheersverslag
(in duizenden EUR) Totaal van het actief Totaal van de verplichtingen en eigen vermogen Netto in de balans opgenomen positie
209 704 719
16 064 101
32 099 236
5 224 833
263 092 889
206 720 937
12 423 582
40 858 894
3 089 476
263 092 889
2 983 782
3 640 519
(8 759 658)
2 135 357
0
Buitenbalansposten – te ontvangen Buitenbalansposten – te betalen Nettopositie buitenbalans
11 723 557 15 637 303 (3 913 746)
5 168 663 8 311 304 (3 142 641)
20 907 518 11 996 299 8 911 219
8 336 901 10 466 764 (2 129 863)
Nettopositie
(929 964)
151 561
5 494
31/12/09 EUR
Andere EU-munten
USD
Andere
Totaal
216 951 889
14 017 924
19 240 870
3 560 065
253 770 748
217 850 936
10 037 918
23 312 894
2 569 000
253 770 748
3 980 006
(4 072 024)
991 065
0
4 945 845 8 629 996 (3 684 151)
17 206 689 13 020 809 4 185 880
4 484 968 5 318 570 (833 602)
(in duizenden EUR)
Geconsolideerde jaarrekening
497 878
46 136 639 46 411 670 (275 031)
Totaal van het actief Totaal van de verplichtingen en eigen vermogen Netto in de balans opgenomen positie
(899 047)
Buitenbalansposten – te ontvangen Buitenbalansposten – te betalen Nettopositie buitenbalans
13 494 288 13 704 587 (210 299)
Nettopositie
(1 109 346)
295 855
113 856
40 131 790 40 673 962 (542 172)
157 463
12.8. Verzekeringsrisico’s
Vennootschappelijke jaarrekening
De verzekeringsactiviteiten worden bij Dexia Bank uitgeoefend door de groep Dexia Insurance Services (DIS) (zie Boekhoudprincipes, “Verzekerings- en herverzekeringsactiviteit, en Beheersverslag – Risicobeheer). De groep DIS is actief op het vlak van verzekering Leven (80 % van de uitgegeven premies) en niet-Leven en heeft geen belangrijke concentratie van risico’s. Sommige risico’s worden herverzekerd (zie toelichting 9.3.). Gelet op de activiteiten van de groep DIS, de herverzekering van een gedeelte van zijn risico’s en de omvang van zijn activiteiten ten opzichte van de totale activiteiten en risico’s van Dexia Bank, zal een wijziging van de verzekeringstechnische variabelen geen belangrijke weerslag hebben op de financiële situatie van Dexia Bank.
172 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Dexia Bank België NV
Beheersverslag
Verslag van de commissaris over de geconsolideerde financiële situatie afgesloten op 31 december 2009
Dexia Bank België NV Verslag van de commissaris over de geconsolideerde financiële staten afgesloten op 31 december 2009 gericht tot de algemene vergadering van aandeelhouders Aan de aandeelhouders Overeenkomstig de wettelijke en statutaire bepalingen, brengen wij u verslag uit in het kader van het mandaat van commissaris dat ons werd toevertrouwd. Dit verslag omvat ons oordeel over de geconsolideerde financiële staten evenals de vereiste bijkomende vermelding.
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Verklaring over de geconsolideerde financiële staten zonder voorbehoud Wij hebben de controle uitgevoerd van de geconsolideerde financiële staten van Dexia Bank België NV (“de vennootschap”) en haar dochterondernemingen (samen “de Groep”), opgesteld in overeenstemming met de International Financial Reporting Standards zoals aanvaard binnen de Europese Unie en met de in België van toepassing zijnde wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften. Deze geconsolideerde financiële staten bestaan uit de geconsolideerde balans op 31 december 2009, de geconsolideerde resultatenrekening, het geconsolideerde mutatieoverzicht van het eigen vermogen, de geconsolideerde staat van de gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten en het geconsolideerde kasstroomoverzicht voor het boekjaar eindigend op die datum, alsmede een overzicht van de belangrijkste gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en toelichtingen. Het geconsolideerde balanstotaal bedraagt 253 770 748 (000) EUR en de geconsolideerde winst (aandeel van de Groep) van het boekjaar bedraagt 421 469 (000) EUR. Het opstellen van de geconsolideerde financiële staten valt onder de verantwoordelijkheid van de raad van bestuur. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, implementeren en in stand houden van een interne controle met betrekking tot het opstellen en de getrouwe weergave van de geconsolideerde financiële staten zodat deze geen afwijkingen van materieel belang, als gevolg van fraude of van fouten, bevatten, het kiezen en toepassen van geschikte grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van boekhoudkundige ramingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn. Het is onze verantwoordelijkheid een oordeel over deze geconsolideerde financiële staten tot uitdrukking te brengen op basis van onze controle. Wij hebben onze controle uitgevoerd overeenkomstig de wettelijke bepalingen en de in België geldende controle normen, zoals uitgevaardigd door het Instituut van de Bedrijfsrevisoren. Deze controlenormen vereisen dat onze controle zo wordt georganiseerd en uitgevoerd dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de geconsolideerde financiële staten geen afwijkingen van materieel belang bevatten. Overeenkomstig deze controlenormen, hebben wij controlewerkzaamheden uitgevoerd ter verkrijging van controle-informatie over de in de geconsolideerde financiële staten opgenomen bedragen en toelichtingen. De selectie van deze controlewerkzaamheden is afhankelijk van onze beoordeling welke een inschatting omvat van het risico dat de geconsolideerde financiële staten afwijkingen van materieel belang bevatten als gevolg van fraude of van fouten. Bij het maken van onze risico-inschatting houden wij rekening met de bestaande interne controle van de Groep met betrekking tot het opstellen en de getrouwe weergave van de geconsolideerde financiële staten ten einde in de gegeven omstandigheden de gepaste werkzaamheden te bepalen maar niet om een oordeel over de effectiviteit van de interne controle van de Groep te geven. Wij hebben tevens de gegrondheid van de grondslagen voor financiële verslaggeving, de redelijkheid van de boekhoudkundige ramingen gemaakt door de vennootschap, alsook de voorstelling van de geconsolideerde financiële staten als geheel beoordeeld. Ten slotte, hebben wij van de raad van bestuur en van de verantwoordelijken van de vennootschap de voor onze controlewerkzaamheden vereiste ophelderingen en inlichtingen verkregen. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie een redelijke basis vormt voor het uitbrengen van ons oordeel. Naar ons oordeel geven de geconsolideerde financiële staten een getrouw beeld van de financiële toestand van de Groep per 31 december 2009, en van haar resultaat en kasstromen voor het boekjaar eindigend op die datum, in overeenstemming met de International Financial Reporting Standards zoals aanvaard binnen de Europese Unie en met de in België van toepassing zijnde wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften.
174 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Verslag van de commissaris
Bijkomende vermelding Het opstellen en de inhoud van het geconsolideerde jaarverslag vallen onder de verantwoordelijkheid van de raad van bestuur. Het is onze verantwoordelijkheid om in ons verslag de volgende bijkomende vermelding op te nemen die niet van aard is om de draagwijdte van onze verklaring over de geconsolideerde financiële staten te wijzigen:
Beheersverslag
Het geconsolideerde jaarverslag behandelt de door de wet vereiste inlichtingen en stemt overeen met de geconsolideerde financiële staten. Wij kunnen ons echter niet uitspreken over de beschrijving van de voornaamste risico’s en onzekerheden waarmee de Groep wordt geconfronteerd, alsook van haar positie, haar voorzienbare evolutie of de aanmerkelijke invloed van bepaalde feiten op haar toekomstige ontwikkeling. Wij kunnen evenwel bevestigen dat de verstrekte gegevens geen onmisken bare inconsistenties vertonen met de informatie waarover wij beschikken in het kader van ons mandaat.
Antwerpen, 1 april 2010
De commissaris DELOITTE Bedrijfsrevisoren BV o.v.v.e. CVBA Vertegenwoordigd door Bernard De Meulemeester
Geconsolideerde jaarrekening
Frank Verhaegen
Vennootschappelijke jaarrekening
●●
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 175
Balans
178
Buitenbalanstelling
180
Schema van de resultatenrekening
181
Resultaatverwerking
182
Waarderingsregels
183
Evolutie van de vennootschappelijke balans en resultatenrekening
187
Toelichting
189
Sociale balans
232
Verslag van de commissaris
236
0
09 Vennootschappelijke Jaarrekening (be gaap) Financiële situatie op 31 december 2009
Balans (na winstverdeling)
(in duizenden EUR) I. Kas, tegoeden bij centrale banken, postcheque- en girodiensten II. Bij de centrale bank herfinancierbaar overheidspapier III. Vorderingen op kredietinstellingen A. Onmiddellijk opvraagbaar B. Overige vorderingen (op termijn of met opzegging) IV. Vorderingen op klanten V. Obligaties en andere vastrentende effecten A. Van publiekrechtelijke emittenten B. Van andere emittenten VI. Aandelen en andere niet-vastrentende effecten VII. Financiële vaste activa A. Deelnemingen in verbonden ondernemingen B. Deelnemingen in ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat C. Andere aandelen die tot de financiële vaste activa behoren D. Achtergestelde vorderingen op verbonden ondernemingen en ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat VIII. Oprichtingskosten en immateriële vaste activa IX. Materiële vaste activa X. Eigen aandelen XI. Overige activa XII. Overlopende rekeningen TOTAAL ACTIVA
31/12/08
31/12/09
456 574 420 140 63 643 864 10 898 213 52 745 651 83 131 090 45 942 943 1 196 404 44 746 539 141 944 9 170 641 8 090 937 384 467 106 017
420 456 1 964 624 56 836 606 9 343 663 47 492 943 85 323 882 42 702 023 789 250 41 912 773 75 553 8 821 387 8 080 419 190 988 26 140
589 220 12 551 818 341 0 647 969 28 290 971
523 840 12 671 800 872 0 1 309 193 18 740 456
232 677 028
217 007 722
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
Activa
178 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Balans na winstverdeling
73 417 923 10 815 398 0 62 602 526 91 789 035 25 223 726 66 565 309 22 201 304 44 364 004 0 20 672 370 17 381 013 3 291 357 1 386 210 19 552 183 257 956 58 247 19 000 180 709 78 169 988 737 2 809 530
EIGEN VERMOGEN IX. Kapitaal A. Geplaatst kapitaal B. Niet opgevraagd kapitaal (-) X. Uitgiftepremies XI. Herwaarderingsmeerwaarden XII. Reserves A. Wettelijke reserve B. Onbeschikbare reserves 1. Voor eigen aandelen 2. Andere C. Belastingvrije reserves D. Beschikbare reserves XIII. Overgedragen winst (overgedragen verlies (-))
5 624 371 3 458 066 3 458 066 0 209 232 235 1 952 398 238 888 2 344 0 2 344 172 723 1 538 443 4 439
6 055 609 3 458 066 3 458 066 0 209 232 233 2 384 423 260 659 2 344 0 2 344 177 974 1 943 446 3 655
TOTAAL PASSIVA
232 677 028
217 007 722
Schulden aan kredietinstellingen A. Onmiddellijk opvraagbaar B. Mobiliseringsschulden wegens herdiscontering van handelspapier C. Overige schulden op termijn of met opzegging Schulden aan klanten A. Spaargelden / spaardeposito’s B. Andere schulden 1. Onmiddellijk opvraagbaar 2. Op termijn of met opzegging 3. Wegens herdiscontering van handelspapier In schuldbewijzen belichaamde schulden A. Obligaties en andere vastrentende effecten in omloop B. Overige schuldbewijzen Overige schulden Overlopende rekeningen A. Voorzieningen voor risico’s en kosten 1. Pensioen- en soortgelijke verplichtingen 2. Belastingen 3. Overige risico’s en kosten B. Uitgestelde belastingen Fonds voor algemene bankrisico’s Achtergestelde schulden
Geconsolideerde jaarrekening
31/12/09
103 296 132 12 027 230 0 91 268 903 84 305 426 21 265 152 63 040 274 19 246 783 43 793 491 0 6 915 098 6 350 549 564 549 668 875 27 491 135 282 317 73 600 33 747 174 969 75 465 988 737 3 029 473
I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII.
Vennootschappelijke jaarrekening
31/12/08
(in duizenden EUR)
Beheersverslag
Passiva
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 179
Buitenbalanstelling
Eventuele passiva A. Niet-genegocieerde accepten B. Kredietvervangende borgtochten C. Overige borgtochten D. Documentaire kredieten E. Activa bezwaard met zakelijke zekerheden voor rekening van derden Verplichtingen met een potentieel kredietrisico A. Vaste verplichtingen tot fondsenverstrekking B. Verplichtingen wegens contantaankopen van effecten en andere waarden C. Beschikbare marge op betekende kredietlijnen D. Verplichtingen tot vaste opneming en plaatsing van effecten E. Verplichtingen tot inkoop wegens onvolkomen cessie-retrocessie Aan de kredietinstelling toevertrouwde waarden A. Waarden gehouden onder fiducieregeling B. Open bewaring en gelijkgestelde Te storten op aandelen
31/12/08
31/12/09
23 062 775 0 21 394 938 1 574 374 93 462 0 47 302 787 2 112 177 655 794 40 914 815 3 620 000 0 87 098 551 0 87 098 551 56 812
22 935 281 0 20 915 357 1 898 294 88 981 32 650 32 646 619 2 378 964 500 497 29 477 158 290 000 0 100 186 069 0 100 186 069 52 720
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
(in duizenden EUR) I. II. III. IV.
180 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
enteopbrengsten en soortgelijke opbrengsten R waaronder uit vastrentende effecten Rentekosten en soortgelijke kosten (-) Opbrengsten uit niet-vastrentende effecten A. Aandelen en andere niet-vastrentende effecten B. Deelnemingen in verbonden ondernemingen C. Deelnemingen in ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat D. Andere aandelen die tot de financiële vaste activa behoren Ontvangen provisies Betaalde provisies (-) Winst (verlies(-)) uit financiële transacties A. Uit het wissel- en handelsbedrijf in effecten en andere financiële instrumenten B. Uit de realisatie van beleggingseffecten Algemene beheerskosten (-) A. Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen B. Overige beheerskosten Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa (-) IX. Terugneming van waardeverminderingen (waardeverminderingen(-)) op vorderingen en terugneming van voorzieningen (voorzieningen(-)) voor de rubrieken buitenbalanstelling “I. Eventuele passiva” en “II. Verplichtingen met een potentieel kredietrisico” X. Terugneming van waardeverminderingen (waardeverminderingen(-)) op de beleggings portefeuille in obligaties, aandelen en andere vastrentende of niet-vastrentende effecten XI. Besteding en terugneming van voorzieningen voor andere risico’s en kosten dan bedoeld in de rubrieken buitenbalanstelling “I. Eventuele passiva” en “II. Verplichtingen met een potentieel kredietrisico” XII. Voorzieningen voor andere risico’s en kosten dan bedoeld in de rubrieken buitenbalanstelling “I. Eventuele passiva” en “II. Verplichtingen met een potentieel kredietrisico” (-) XIII. Onttrekking (toevoeging(-))aan het fonds voor algemene bankrisico’s XIV. Overige bedrijfsopbrengsten XV. Overige bedrijfskosten (-) XVI. Winst (verlies(-)) uit de gewone bedrijfsuitoefening vóór belasting XVII. Uitzonderlijke opbrengsten A. Terugneming van afschrijvingen en van waardeverminderingen op oprichtingskosten, immateriële en materiële vaste activa B. Terugneming van waardeverminderingen op financiële vaste activa C. Terugneming van voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten D. Meerwaarden bij de realisatie van vaste activa E. Andere uitzonderlijke opbrengsten XVIII. Uitzonderlijke kosten (-) A. Uitzonderlijke afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa B. Waardeverminderingen op financiële vaste activa C. Voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten D. Minderwaarden bij de realisatie van vaste activa E. Andere uitzonderlijke kosten XIX. Winst (verlies(-)) van het boekjaar vóór belastingen XIXbis. A. Overboeking naar de uitgestelde belastingen (-) B. Onttrekking aan de uitgestelde belastingen XX. Belastingen op het resultaat A. Belastingen (-) B. Regularisering van belastingen en terugneming van belastingvoorzieningen XXI. Winst (verlies(-)) van het boekjaar XXII. Overboeking naar de belastingvrije reserves (-) Onttrekking aan de belastingvrije reserves XXIII. Te bestemmen winst (te verwerken verlies(-)) van het boekjaar
31/12/09
10 296 900 1 986 461 (8 756 531) 597 483 11 415 553 751 32 317 0 482 264 (473 133) (452 926) (466 010) 13 084 (1 110 602) (650 479) (460 123)
4 885 631 1 245 441 (3 789 459) 439 379 9 660 391 204 33 564 4 950 429 660 (453 735) (200 276) (130 228) (70 047) (1 022 303) (619 401) (402 901)
(73 248)
(78 470)
(241 592)
(50 767)
(385 322)
51 242
131 438
69 544
(70 899) 0 167 871 (111 680) 23 149 393
(51 553) 0 170 079 (120 442) 278 531 179 116
0 47 0 149 346 0 (11 569)
1 612 2 049 0 175 455 0 (38 967)
(9 876) (618) 0 (548) (527) 137 847 (4 831) 6 906 7 151 (1 306) 8 457 147 073 (9 383) 13 413 151 103
(9 864) (3 372) 0 (25 718) (12) 418 680 (5 035) 2 331 24 693 (20 882) 45 575 440 669 (9 778) 4 527 435 418
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 181
Geconsolideerde jaarrekening
I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII.
Vennootschappelijke jaarrekening
31/12/08
(in duizenden EUR)
Beheersverslag
Schema van de resultatenrekening (Voorstelling in staffelvorm)
Resultaatverwerking
A. B. C. D. E. F.
Te bestemmen winstsaldo (te verwerken verliessaldo(-)) 1. Te bestemmen winst (te verwerken verlies(-)) van het boekjaar 2. Overgedragen winst (overgedragen verlies(-)) van vorig boekjaar Onttrekking aan het eigen vermogen 1. Aan het kapitaal en de uitgiftepremies 2. Aan de reserves Toevoeging aan het eigen vermogen (-) 1. Aan het kapitaal en de uitgiftepremies 2. Aan de wettelijke reserve 3. Aan de overige reserves Over te dragen resultaat 1. Over te dragen winst (-) 2. Over te dragen verlies Tussenkomst van de vennoten in het verlies Uit te keren winst (-) 1. Vergoeding van het kapitaal (1) 2. Bestuurders of zaakvoerders (1) 3. Andere rechthebbenden (1)
31/12/08
31/12/09
155 267 151 103 4 164 0 0 0 (147 555) 0 (7 555) (140 000) (4 439) (4 439) 0 0 (3 273) 0 0 (3 273)
439 857 435 418 4 439 0 0 0 (426 771) 0 (21 771) (405 000) (3 655) (3 655) 0 0 (9 431) 0 0 (9 431)
(1) Alleen voor de vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid naar Belgisch recht.
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
(in duizenden EUR)
182 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Waarderingsregels
Indien niet uitdrukkelijk melding gemaakt wordt van specifieke waarderingsregels, dan zijn de bepalingen van voorvermeld Koninklijk Besluit van toepassing. Waar de wetgeving in een keuzemogelijkheid voorziet of een uitzondering toelaat, wordt de genomen optie of de toegepaste uitzondering uitdrukkelijk vermeld.
2. Omrekening van deviezen in eur De monetaire schulden, tegoeden, rechten en verplichtingen in deviezen uitgedrukt, worden omgerekend in EUR tegen de middenkoers op de balansdatum. De niet-monetaire bestanddelen worden omgerekend in EUR tegen de wisselkoers op de datum van de verrichting. Indien niet-monetaire bestanddelen worden gefinancierd met een duurzame financiering in de overeenstemmende munt, mag een waarderingsmethode toegepast worden waarbij de om rekeningsverschillen met betrekking tot voornoemde ontleningen niet systematisch in aanmerking worden genomen voor de berekening van het saldo van de omrekeningsverschillen, maar wel in overlopende rekeningen worden geboekt. De opbrengsten en kosten in deviezen worden omgerekend in EUR tegen de koers op de dag waarop de resultaten worden erkend.
1.3. Intern zekerheidsfonds Het intern zekerheidsfonds vormt een voorzorgsfonds voor eventuele toekomstige uitzonderlijke risico’s, waarvan de omvang jaarlijks wordt vastgesteld op basis van het risico volume van de bank. Het intern zekerheidsfonds wordt aangelegd binnen de limieten voorgeschreven in artikel 35bis van het Koninklijk Besluit op de jaarrekening van de kredietinstellingen. Deze bedragen worden niet afzonderlijk vermeld, maar afgetrokken van de betrokken rubrieken van het actief.
2. Effecten en ander waardepapier 2.1. Aanschaffingswaarde De aanschaffingswaarde wordt, naar gelang van de aard van de deelportefeuille en de aard van de effecten, bepaald volgens het principe van de geïndividualiseerde prijs of de gemiddelde aanschaffingsprijs. De bijkomende kosten worden steeds onmiddellijk ten laste genomen.
2.2. Waarderingsregels 2.2.1. Handelsportefeuille De te plaatsen effecten en de te realiseren effecten waarvoor een liquide markt bestaat, worden gewaardeerd tegen hun marktwaarde op balansdatum. Indien er geen liquide markt bestaat, worden zij gewaardeerd tegen hun aanschaffingswaarde, of tegen hun marktwaarde op balansdatum indien lager.
2.2.2. Beleggingsportefeuille
Specifieke regels – actief
De effecten van de beleggingsportefeuille worden op basis van hun bestemming onderverdeeld in volgende deelporte feuilles:
1. Vorderingen op de banken en de klanten
●● ●●
De vorderingen worden in de balans opgenomen voor de ter beschikking gestelde bedragen, verminderd met de inmiddels gedane terugbetalingen en verhoogd met de vervallen interest.
de deelportefeuille liquiditeitssteun; de investeringsportefeuille.
De effecten die dienen als liquiditeitssteun worden gewaardeerd tegen hun aanschaffingswaarde of hun marktwaarde op balansdatum indien lager.
1.1. Waardeverminderingen Op vorderingen met onzeker verloop en op oninbare en dubieuze vorderingen worden waardeverminderingen geboekt.
De niet-vastrentende effecten van de beleggingsportefeuille worden gewaardeerd tegen hun aanschaffingswaarde of hun marktwaarde op balansdatum indien lager.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 183
Beheersverslag
De waarderingsregels met betrekking tot de jaarrekening van Dexia Bank werden opgesteld overeenkomstig het Koninklijk Besluit op de jaarrekening van de kredietinstellingen van 23 september 1992, gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 6 oktober 1992.
Op vorderingen beschouwd als een probleemrisico wordt de interest berekend en geboekt als een effectieve vordering. Gelet op het voorzichtigheidsprincipe wordt deze interest niet in winst genomen, maar geboekt op een correctierekening van het actief.
Geconsolideerde jaarrekening
1. Wetgeving
1.2. Gereserveerde opbrengsten
Vennootschappelijke jaarrekening
Algemene regels
Waarderingsregels
De vastrentende effecten van de beleggingsportefeuille worden gewaardeerd op grond van hun actuarieel rendement, berekend bij aankoop en met inachtneming van hun terugbetalingswaarde op de vervaldag.
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
Op de vastrentende effecten van de beleggingsportefeuille zijn arbitrageverrichtingen mogelijk zoals gedefinieerd in artikel 35ter, §5: elke gecombineerde aan- en verkoop van vast rentende effecten binnen een relatief korte tijdspanne die een reële rendementsverbetering van deze beleggingseffecten tot gevolg heeft. Indien ze zich zouden voordoen, worden de resultaten op deze arbitrageverrichtingen verwerkt volgens de beschikkingen van artikel 35ter, §5, waarbij de minder- en meerwaarden uit de verkoop van de vastrentende effecten gespreid in resultaat worden genomen samen met de toekomstige opbrengsten uit de arbitrage.
2.2.3. Waardeverminderingen Voor de effecten van het deel investeringsportefeuille worden waardeverminderingen geboekt indien een duurzaam waardeverlies vastgesteld wordt. De waardeverminderingen komen in mindering van de betrokken activa. Op vastrentende effecten uit de beleggingsportefeuille, die gezien hun aard moeilijk kunnen worden gewaardeerd op basis van hun actuariële rendement, worden waardeverminderingen geboekt in geval van duurzame minderwaarde of waardeverlies. De eeuwig durende leningen en andere gelijkaardige instrumenten, worden volgens het “lower of cost or market”-principe gewaardeerd.
3. Financiële vaste activa De financiële vaste activa worden in de balans opgenomen tegen aanschaffingswaarde. De bijkomende kosten van verwerving worden ten laste genomen van het boekjaar van aanschaffing. Voor de aandelen en deelnemingen die onder deze post voorkomen, worden waardeverminderingen geboekt indien een duurzame minderwaarde of waardeverlies wordt vast gesteld. De aandelen en deelnemingen kunnen geherwaardeerd worden indien hun waarde, vastgesteld op grond van het nut voor de instelling, op vaststaande en duurzame wijze uitstijgt boven hun boekwaarde. Bij verkoop van de aandelen en deelnemingen wordt de in aanmerking te nemen aanschaffingsprijs bij uitboeking bepaald volgens het principe van de geïndividualiseerde prijs (rubriek per rubriek).
4.1. Bijkomende kosten en niet-recupereerbare belastingen De bijkomende kosten die bestaan uit de installatiekosten, andere bijkomende kosten en de niet-recupereerbare taksen worden voor activa met beperkte gebruiksduur afgeschreven conform het afschrijvingsregime van het hoofdbestanddeel waarop ze betrekking hebben (geprorateerde basis). De bijkomende kosten zoals niet-recupereerbare taksen worden voor activa met onbeperkte gebruiksduur integraal ten laste genomen in het jaar van aanschaf via een waardevermindering.
4.2. Intercalaire interest De intercalaire interest wordt niet geactiveerd en wordt niet in de waarderingsgrondslag van de materiële vaste activa op genomen.
4.3. Afschrijvingsregels De afschrijvingsregels worden bepaald op basis van de verwachte economische levensduur en gebeuren lineair of degressief. Voor het behoud van de fiscale neutraliteit blijven de afschrijvingsregels van Artesia Banking Corporation op investeringen gedaan vóór 1 januari 2002 van toepassing. De afschrijvingen op de investeringen die vanaf 1 januari 2003 aangeschaft werden, worden geprorateerd. Deze activa kunnen bijgevolg niet meer afgeschreven worden tijdens het jaar van aanschaf voor een volledige annuïteit. De prorata van de afschrijvingen kan slechts ten vroegste vanaf de factuurdatum in aanmerking genomen worden. Deze regel geldt eveneens voor nieuwe investeringen vanaf 1 januari 2008 in bankagentschappen, kluizen, estafettekoffers, brandkasten, beveiligd meubilair, meubilair met tijdsloten en agentschappen in aanbouw. Hierbij wordt uitgegaan van de volgende gebruiksduur: ●●
●● ●●
●● ●●
●●
●● ●● ●●
●●
Voor de vorderingen en vastrentende effecten van de financiële vaste activa worden waardeverminderingen geboekt wanneer hun inning geheel of gedeeltelijk onzeker is.
4. Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen de aanschaffingswaarde verminderd met de afschrijvingen.
●●
●●
●●
●●
gebouwen – maatschappelijke zetel en andere grote ge bouwen: 24 tot 34 jaar; gebouwen – bijgebouwen: 28 tot 34 jaar; gebouwen – agentschappen en provinciale zetels: 24 tot 34 jaar; gebouwen – herwaarderingsmeerwaarden: 20 jaar; telefooncentrale, telefonie en telefooninstallatie: 4 tot 34 jaar; kluizen, estafettekoffers, brandkasten, beveiligd meubilair, meubilair met tijdsloten: 9 tot 33 jaar; airconditioningsinstallaties: 9 tot 10 jaar; verwarmingsinstallaties: 9 tot 20 jaar; installaties, machines, uitrusting, meubilair en rollend materieel: 3 tot 9 jaar; leasing en soortgelijke rechten: 5 tot 68 jaar; overige materiële vaste activa – kosten voor inrichting van gehuurde gebouwen: 4 tot 9 jaar; overige materiële vaste activa – onroerende goederen in leasing gegeven: 10 tot 33 jaar; overige materiële vaste activa – gebouwen en terreinen die geen verband houden met het bedrijf: 9 tot 34 jaar; activa in aanbouw: 24 tot 34 jaar.
Indien de activa een vaststaande en duurzame meerwaarde vertonen ten opzichte van hun boekwaarde, kunnen deze activa geherwaardeerd worden.
184 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Waarderingsregels
5. Oprichtingskosten en immateriële vaste activa
kapitalisatie wordt de niet-opgevraagde vervallen interest eveneens bij de omloop gevoegd.
De kosten van oprichting worden geactiveerd en voor 100 % afgeschreven ten laste van het boekjaar waarop zij betrekking hebben.
3. Voorzieningen, Fonds voor Algemene Bank risico’s en uitgestelde belastingen
De kosten van ontwikkeling en onderzoek van eigen software worden volledig ten laste gelegd van de boekjaren waarin ze gemaakt worden. De vergoedingen voor het aanbrengen van verrichtingen met het cliënteel worden integraal verwerkt als kosten van het boekjaar waarin zij gemaakt zijn.
Specifieke regels – passief 1. Schulden tegenover banken en klanten De schulden tegenover banken en klanten worden in de balans opgenomen ten belope van de gelden die ter beschikking werden gesteld na aftrek van de inmiddels verrichte terug betalingen.
2. In schuldbewijzen belichaamde schulden De in schuldbewijzen belichaamde schulden zonder uitgiftepremie worden in de balans opgenomen voor hun nominale waarde. De in schuldbewijzen belichaamde schulden waarvoor de terug betalingswaarde verschillend is van de uitgifteprijs, worden in de balans opgenomen ten belope van de gelden die ter beschikking zijn gesteld aan de kredietinstelling. Deze schuldbewijzen worden periodiek geherwaardeerd op basis van het actuarieel rendement berekend bij verkoop en met inachtneming van de terugbetalingswaarde op de vervaldag. De omloop van de kasbons wordt verhoogd met de inschrijvingen vóór ingenottreding en verminderd met de terugbetalingen vóór vervaldag. Voor de kasbons met verplichte kapitalisatie wordt de omloop vermeerderd met de gekapitaliseerde interest. Bij facultatieve
4. Het eigen vermogen 4.1. Herwaarderingsmeerwaarden Materiële vaste activa en de deelnemingen en aandelen die deel uitmaken van de financiële vaste activa kunnen geherwaardeerd worden wanneer hun waarde, vastgesteld op grond van het nut voor de instelling, op vaststaande en duurzame wijze uitstijgt boven hun boekwaarde. Ze worden in deze rubriek behouden tot de realisatie van de betrokken activa of tot incorporatie in het kapitaal. Het bedrag van deze herwaarderingsmeerwaarden wordt jaarlijks verminderd door overboeking naar de beschikbare reserve van het bedrag van de geboekte afschrijving op de geherwaardeerde activa.
Beheersverslag
De aankopen van licenties worden geactiveerd als immateriële vaste activa vanaf een bedrag groter dan of gelijk aan 500 EUR aanschaffingswaarde per bedrijfsmiddel of indien de levering wordt uitgevoerd in deelleveringen die minder dan 500 EUR vertegenwoordigen doch globaal gelijk zijn aan minstens het criterium van 500 EUR. De geactiveerde software wordt afgeschreven over maximum 5 jaar.
Het Fonds voor Algemene Bankrisico’s is een voorzorgsfonds ter bescherming van de bank tegen toekomstige risico’s die, hoewel nog niet gematerialiseerd, toch latent verbonden zijn aan de bedrijfsuitoefening van kredietinstelling. De minimumdrempel is thans vastgelegd op 1 % van het gewogen risico volume.
Geconsolideerde jaarrekening
De kosten die worden gemaakt in het kader van de her structurering van het agentennet worden geactiveerd en lineair afgeschreven over vijf jaar.
De voorzieningen voor risico’s en kosten worden aangelegd om naar hun aard duidelijk omschreven verliezen en kosten te dekken die op balansdatum waarschijnlijk of zeker zijn, doch waarvan het bedrag niet vaststaat.
Specifieke regels – rubrieken buitenbalanstelling 1. Financiële instrumenten De waardering van de termijnverrichtingen op valuta, rente, aandelen en indexen is verschillend naargelang het gaat om dekkingsverrichtingen of tradingverrichtingen. Termijn verrichtingen op rente kunnen het voorwerp uitmaken van een afwijking van het artikel 36bis§2 van het Koninklijk Besluit van 23 september 1992 op de jaarrekening van de krediet instellingen.
1.1. Dekkingsverrichtingen Dekkingsverrichtingen worden afgesloten om het risico van valuta-, rente- of prijsschommelingen geheel of gedeeltelijk in te dekken. De verwerking in de resultatenrekening van de winsten en verliezen op dekkingsverrichtingen verloopt symmetrisch met de toerekening van de opbrengsten en kosten van het gedekte bestanddeel. De dekkingsverrichting moet, onder andere, gedocumenteerd en op effectiviteit getest worden. Verrichtingen die bedoeld zijn om handelsverrichtingen te dekken, worden zelf als handelsverrichtingen verwerkt.
1.2. Handelsverrichtingen Handelsverrichtingen worden afgesloten met het oog op de realisatie van koerswinsten op korte termijn. De verrichtingen worden gewaardeerd tegen hun marktwaarde op de balansdatum. Ingeval de verrichtingen op een liquide markt worden
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 185
Vennootschappelijke jaarrekening
De kosten verbonden aan de uitgifte van leningen worden ten laste genomen van het boekjaar waarin de leningen worden toegekend.
Waarderingsregels
verhandeld, worden zowel de positieve als de negatieve waarderingsverschillen in het resultaat opgenomen. Ingeval de verrichtingen worden verhandeld op een niet-liquide markt, worden alleen de negatieve waarderingsverschillen in resultaat genomen; de positieve waarderingsverschillen worden in de overlopende rekeningen opgenomen.
Beheersverslag
1.3. Beheersverrichtingen In afwijking van artikel 36 bis § 2 van het Koninklijk Besluit van 23 september 1992 op de jaarrekening van de krediet instellingen heeft de CBFA in een brief van 18 januari 2002, overeenkomstig artikel 38 van voornoemd Koninklijk Besluit en haar kaderbeslissing van 14 juni 1994, aan Dexia Bank de hiernavolgende derogatie toegestaan: ●●
Geconsolideerde jaarrekening
●●
●●
Termijnrenteverrichtingen afgesloten in het kader van het thesauriebeheer. Het gaat om verrichtingen met een looptijd kleiner dan of gelijk aan één jaar. De resultaten worden geprorateerd over de desbetreffende looptijd van de verrichting en verwerkt in de rubriek rente- en soortgelijke resultaten. Termijnrenteverrichtingen in EUR afgesloten in het kader van het globaal balansbeheer (ALM beheer) met rente risicoreducerend karakter of zonder renterisicoreducerend karakter maar binnen een limiet in functie van de rentabiliteit en solvabiliteit van de bank. Alle verrichtingen moeten door het ALCo gevalideerd worden. Daarnaast moeten de verrichtingen gedocumenteerd worden. De resultaten worden geprorateerd over de desbetreffende looptijd van de verrichting en verwerkt in de rubriek rente- en soort gelijke resultaten. Termijnrenteverrichtingen in deviezen met renterisico reducerend karakter. Alle verrichtingen moeten door het ALCo gevalideerd en gedocumenteerd worden. De resultaten worden geprorateerd over de desbetreffende looptijd van de verrichting en verwerkt in de rubriek rente- en soortgelijke resultaten.
De som van de latente minderwaarden wordt geboekt in de rubriek “Resultaten uit financiële transacties”.
2. Interne contracten, derogatie: rondschrijven cbfa de dato 8 juli 1996 Interne contracten zijn verrichtingen tussen twee diensten binnen dezelfde entiteit of tussen twee entiteiten (bijkantoor/ hoofdkantoor) binnen dezelfde instelling. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen symmetrische en asymmetrische contracten. De eerste vorm betreft interne contracten tussen afdelingen die éénzelfde waarderingsregel hanteren. Asymmetrische interne contracten zijn interne contracten afgesloten tussen twee diensten of entiteiten met verschillende waarderingsmethoden. Het zijn enkel de asymmetrische interne contracten die aanleiding geven tot de registratie van autonome resultaten, dit zijn resultaten die “op zichzelf” de resultaten van de instelling beïnvloeden. De boekhoudkundige verwerking van asymmetrische interne contracten in het kader van buitenbalansverrichtingen, gebeurt conform het rondschrijven van de Commissie voor het Bank-, Financie- en Assurantiewezen van 8 juli 1996.
Vennootschappelijke jaarrekening
1.4. Strategische verrichtingen Termijnrenteverrichtingen afgesloten in dit kader hebben als doelstelling het realiseren van een extra rendement op basis van strategische posities. Via de door de CBFA toegekende derogaties op artikel 36 bis § 2 van het Koninklijk Besluit van 23 september 1992 op de jaarrekening van de krediet instellingen worden strategische verrichtingen aanvaard als een specifieke categorie van de ALM-verrichtingen, in die zin dat deze verrichtingen door een ALCo dienen gevalideerd te worden. In het geval van strategie multideviezen of in EUR, worden de resultaten geprorateerd over de desbetreffende looptijd van de verrichting met bijkomend een waardering tegen de laagste van de kostprijs of de marktprijs (“lower of cost or market”basis) van de termijnverrichting alléén. In het geval van strategie monodevies (uitgezonderd EUR), worden de resultaten geprorateerd over de desbetreffende looptijd van de verrichting met bijkomend een waardering tegen de laagste van de kostprijs of de marktprijs (“lower of cost or market”-basis) van de termijnverrichting waar met de eventuele latente meerwaarden op de gezamenlijk beheerde actief- en passiefbestanddelen rekening wordt gehouden ingevolge de (niet geboekte) marktwaardering van deze laatste.
186 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Evolutie van de vennootschappelijke balans en resultatenrekening
Het “bij de Centrale Bank herfinancierbaar overheidspapier” stijgt met 1,5 miljard EUR ten gevolge van een stijging van de omloop van schatkistcertificaten.
Resultatenrekening
De “Vorderingen op kredietinstellingen” dalen met 6,8 miljard EUR, voornamelijk ten gevolge van een daling van zicht deposito’s van de marktenzaal met 8,2 miljard EUR.
In 2009 bedraagt de winst uit de gewone bedrijfsuitoefening 279 miljoen EUR. Dit is een stijging van 256 miljoen EUR ten opzichte van 2008.
Het uitstaande bedrag aan “Vorderingen op klanten” stijgt met 2,2 miljard EUR, waarvan 1,9 miljard EUR voor hypothecaire leningen.
1. Nettorentemarge
De “Obligaties en andere vastrentende effecten” dalen met 3,2 miljard EUR ten gevolge van de afbouw van de portefeuille van het bijkantoor in Dublin.
De nettorentemarge voor 2009 beloopt 1 096 miljoen EUR, ten opzichte van 1 540 miljoen EUR voor 2008. De daling is deels te wijten aan de betaling van de commissies voor staatswaarborg.
2. Opbrengsten uit niet-vastrentende effecten De daling van de “Financiële vaste activa” wordt vooral verklaard door de verkoop van de participatie in Crédit du Nord. De daling van de overlopende rekeningen met 9,6 miljard EUR wordt verklaard door de evolutie van de rente en de impact ervan op de waarde van termijnverrichtingen.
2. Passief De “Schulden aan kredietinstellingen” dalen met 29,9 mil jard EUR ten gevolge van een daling van de termijndeposito’s met 34,5 miljard EUR (hoofdzakelijk door de afbouw van de financiering bij de Nationale Bank van België), deels gecompenseerd door een stijging van de mobiliseringsschulden op effecten met 6,6 miljard EUR. De stijging van de “Schulden aan klanten” met 7,5 miljard EUR is toe te schrijven aan de stijging van de gereglementeerde spaardeposito’s met 4,0 miljard EUR en de stijging van de mobiliseringsschulden met 9,8 miljard EUR. Deze stijging wordt gedeeltelijk gecompenseerd door de daling van de termijn rekeningen met 6,8 miljard EUR. De stijging van “In schuldbewijzen belichaamde schulden” wordt verklaard door de stijging van de omloop van de kasbons voor 7,3 miljard EUR en omloop van de eigen uitgiftes voor 6,4 miljard EUR.
Beheersverslag
1. Actief
Het eigen vermogen met inbegrip van het Fonds voor Algemene Bankrisico’s, bedraagt eind 2009 7,0 miljard EUR, hetzij 0,4 miljard EUR meer dan eind 2008. Dit is een gevolg van de winstverdeling.
Geconsolideerde jaarrekening
Op 31 december 2009 bedraagt het balanstotaal 217,0 mil jard EUR, wat neerkomt op een daling met 15,7 miljard EUR of 6,7 % ten opzichte van het jaar voordien.
ervan op de waarde van termijnverrichtingen, zoals op het actief.
De opbrengsten uit niet-vastrentende effecten dalen met 158 mil joen EUR ten opzichte van 2008, hoofdzakelijk door een daling van de ontvangen dividenden van dochtermaatschappijen.
3. Nettoprovisies De commissielonen dalen netto met 33 miljoen EUR, onder andere door een daling van de ontvangen commissielonen op sicavs en verzekeringen, deels gecompenseerd door de positieve impact van de niet-herhaling in 2009 van betaalde commissies op kredietderivaten in 2008.
4. Resultaten uit financiële transacties De resultaten uit financiële transacties zijn negatief voor een bedrag van 200 miljoen EUR. Ten opzichte van 2008 is dit een verbetering met 253 miljoen EUR, voornamelijk toe te schrijven aan de verbetering van de waardering van kredietderivaten.
5. Algemene beheerskosten De algemene beheerskosten zijn in de loop van 2009 ten opzichte van 2008 met 88 miljoen EUR gedaald tot 1 022 miljoen EUR, waarvan 31 miljoen EUR in de personeelskosten en 57 miljoen EUR in de overige beheerskosten.
De daling van de overlopende rekeningen met 7,9 miljard EUR wordt verklaard door een daling van de rente en de impact
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 187
Vennootschappelijke jaarrekening
Balans
Evolutie van de vennootschappelijke balans en resultatenrekening
6. Waardeverminderingen Deze rubriek bedraagt 0,5 miljoen EUR in 2009 ten opzichte van -627 miljoen EUR in 2008. De positieve evolutie is voor namelijk te verklaren door een daling van waardeverminderingen op vorderingen en vastrentende effecten.
7. Voorzieningen voor andere risico’s en kosten Deze rubriek bedraagt 18 miljoen EUR in 2009 ten opzichte van 61 miljoen EUR in 2008.
Beheersverslag
8. Uitzonderlijke opbrengsten en kosten De uitzonderlijke opbrengsten bedragen 179 miljoen EUR in 2009, wat hoger is dan het bedrag van 149 miljoen EUR in 2008, terwijl de uitzonderlijke kosten 39 miljoen EUR bedragen ten opzichte van 12 miljoen EUR in 2008.
9. Belastingen
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
De belastingen, inclusief de uitgestelde, bedragen 22 miljoen EUR in 2009.
188 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
I. Staat van de vorderingen op kredietinstellingen (rubriek III. van het actief) 1. Voor de rubriek in haar geheel (in duizenden EUR) a) Vorderingen op verbonden ondernemingen Vorderingen op ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat
31/12/08
31/12/09
47 044 447 1 576 126
43 888 961 228 938
Beheersverslag
Toelichting
b) Achtergestelde vorderingen Nihil
a) Handelspapier dat voor herfinanciering in aanmerking komt bij de centrale bank van het (de) land(en) van vestiging van de kredietinstelling Nihil
31/12/09
b) Uitsplitsing van deze vorderingen naar hun resterende looptijd: tot drie maanden meer dan drie maanden tot één jaar meer dan één jaar tot vijf jaar meer dan vijf jaar met onbepaalde looptijd
28 205 286 15 810 034 2 666 851 763 533 47 239
II. Staat van de vorderingen op klanten (rubriek IV. van het actief) 1. Vorderingen (in duizenden EUR) Op verbonden ondernemingen Op ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat
31/12/08
31/12/09
21 581 607 2 175 100
27 517 800 2 539 854
31/12/08
31/12/09
21 815
0
2. Achtergestelde vorderingen (in duizenden EUR) Achtergestelde vorderingen
3. Handelspapier dat voor herfinanciering in aanmerking komt bij de centrale bank van het (de) land(en) van vestiging van de kredietinstellling
Nihil
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 189
Vennootschappelijke jaarrekening
(in duizenden EUR)
Geconsolideerde jaarrekening
2. Overige vorderingen (op termijn of met opzegging) op kredietinstellingen (rubriek III B. van het actief)
Toelichting
4. Uitsplitsing naar resterende looptijd 31/12/08
31/12/09
27 147 429 5 506 687 12 717 642 33 932 950 3 826 382
26 983 841 8 568 341 12 310 427 32 971 034 4 490 239
31/12/08
31/12/09
50 288 530 390 1 443 833 8 760 681 39 080 248 33 265 650
19 642 554 759 1 403 978 10 642 824 35 804 138 36 898 542
31/12/08
31/12/09
63 527 151 19 603 939
62 427 925 22 895 957
(in duizenden EUR) Tot drie maanden Meer dan drie maanden tot één jaar Meer dan één jaar tot vijf jaar Meer dan vijf jaar Met onbepaalde looptijd
5. Uitsplitsing van de vorderingen naar hun aard
Beheersverslag
(in duizenden EUR) Handelspapier (inclusief eigen accepten) Vorderingen uit leasing en soortgelijke vorderingen Leningen tegen forfaitair lastenpercentage Hypotheekleningen Andere leningen op termijn van meer dan één jaar Overige vorderingen
6. Geografische uitsplitsing van de vorderingen (1) (in duizenden EUR) Vorderingen op België Vorderingen op het buitenland
Geconsolideerde jaarrekening
(1) Handelspapier wordt uitgesplitst onder verwijzing naar de begunstigde van het krediet.
7. Analytische gegevens in verband met de hypotheekleningen met reconstitutie bij de instelling of waaraan levensverzekerings- en kapitalisatieovereenkomsten zijn gekoppeld
Nihil
III. Staat van de obligaties en andere vastrentende effecten (rubriek V. van het actief)
Vennootschappelijke jaarrekening
1. Obligaties en effecten uitgegeven door (in duizenden EUR) Verbonden ondernemingen Ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat
31/12/08
31/12/09
1 843 812 42 373
1 203 304 551
2. Obligaties en effecten die achtergestelde vorderingen vertegenwoordigen 31/12/08
31/12/09
352 202
311 967
België
Buitenland
195 041 15 669 110
583 968 26 253 904
(in duizenden EUR) Obligaties en effecten die achtergestelde vorderingen vertegenwoordigen
3. Geografische uitsplitsing van de volgende rubrieken (in duizenden EUR) Publiekrechtelijke emittenten (V.A.) Andere emittenten (V.B.)
190 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting
4. Noteringen en looptijden (in duizenden EUR) a) Genoteerde effecten Niet-genoteerde effecten
Boekwaarde
Marktwaarde
37 795 038 4 906 985
36 275 668
31/12/09
(in duizenden EUR) b) Resterende looptijd tot één jaar Resterende looptijd van meer dan één jaar
1 677 890 41 024 132
31/12/09
(in duizenden EUR) a) Handelsportefeuille b) Beleggingsportefeuille
2 946 595 39 755 428
6. Voor de handelsportefeuille 31/12/09
(in duizenden EUR) Het positieve verschil tussen de hogere marktwaarde en de aanschaffingswaarde van de obligaties en effecten die tegen marktwaarde worden gewaardeerd
Beheersverslag
5. Uitsplitsing naargelang de obligaties en effecten behoren tot de
176 340
Het positieve verschil van alle effecten waarvan de terugbetalingswaarde groter is dan hun boekwaarde Het negatieve verschil van alle effecten waarvan de terugbetalingswaarde kleiner is dan hun boekwaarde
308 443 13 612
8. Gedetailleerde opgave van de boekwaarde van de beleggingsportefeuille 31/12/09
(in duizenden EUR) a. AANSCHAFFINGSWAARDE Per einde van het voorgaande boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar: Aanschaffingen Overdrachten (-) Wisselkoersverschillen (+/-) PER EINDE VAN HET BOEKJAAR (A)
41 774 628
5 464 426 (7 449 178) (16 456) 39 773 420
B. OVERDRACHTEN TUSSEN PORTEFEUILLES (B) Nilhil C. WAARDEVERMINDERINGEN Per einde van het voorgaande boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar: Geboekt Teruggenomen want overtollig (-) PER EINDE VAN HET BOEKJAAR (c) D. BOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR (A) + (B) - (C)
26 547
14 921 (23 476) 17 992
39 755 428
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 191
Vennootschappelijke jaarrekening
31/12/09
(in duizenden EUR)
Geconsolideerde jaarrekening
7. Voor de beleggingsportefeuille
Toelichting
IV. Staat van de aandelen en andere niet-vastrentende effecten (rubriek VI. van het actief) 1. Geografische uitsplitsing van de emittenten van effecten (in duizenden EUR) Belgische emittenten Buitenlandse emittenten
31/12/08
31/12/09
14 981 126 963
30 174 45 379
Boekwaarde
Marktwaarde
57 482 18 071
58 635
31/12/08
31/12/09
45 627 96 317
31 942 43 611
2. Noteringen
Beheersverslag
(in duizenden EUR) Genoteerde effecten Niet-genoteerde effecten
3. Uitsplitsing naargelang de aandelen en effecten behoren tot de (in duizenden EUR) Handelsportefeuille Beleggingsportefeuille
4. Voor de handelsportefeuille 31/12/09
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
(in duizenden EUR) Het positieve verschil tussen de marktwaarde en de aanschaffingswaarde van de effecten die tegen marktwaarde worden gewaardeerd
722
5. Gedetailleerde opgave van de boekwaarde van de beleggingsportefeuille 31/12/09
(in duizenden EUR) a. AANSCHAFFINGSWAARDE Per einde van het voorgaande boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar: Aanschaffingen Overdrachten (-) PER EINDE VAN HET BOEKJAAR (A)
198 591 9 636 (138 800) 69 427
102 274
19 (76 477) 25 816
43 611
B. OVERDRACHTEN TUSSEN PORTEFEUILLES (b) Nihil C. WAARDEVERMINDERINGEN Per einde van het voorgaande boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar : Geboekt en Locom Teruggenomen want overtollig (-) PER EINDE VAN HET BOEKJAAR (c) D. BOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR (A) + (B) - (C)
192 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting
V. Staat van de financiële vaste activa (rubriek VII. van het actief) 1. Uitsplitsing van de rubrieken VII.A., B., C. van het actief A. Economische sector van de volgende rubrieken 31/12/08
31/12/09
31/12/08
31/12/09
0
0
8 090 937
8 080 419
208 403
23 939
176 064
167 049
76 970
124
29 047
26 016
31/12/08
31/12/09
31/12/08
31/12/09
42 627
38 155
8 048 310
8 042 264
41 371
44 591
343 096
146 397
86 631
7 262
19 386
18 878
(in duizenden EUR) Deelnemingen in verbonden ondernemingen Deelnemingen in ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat Andere aandelen die tot de financiële vaste activa behoren
Andere ondernemingen
B. Notering Genoteerd (in duizenden EUR) Deelnemingen in verbonden ondernemingen Deelnemingen in ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat Andere aandelen die tot de financiële vaste activa behoren
Niet-genoteerd
Beheersverslag
Kredietinstellingen
Verbonden (VII. A.)
Waarmee een deelnemingsverhouding bestaat (VII. B.)
Andere (VII. C.)
8 108 914
388 133
107 510
0 (7 555) 8 101 359
4 729 (199 771) 193 091
27 (79 953) 27 584
(in duizenden EUR) A. AANSCHAFFINGSWAARDE Per einde van het voorgaande boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar: Aanschaffingen Overdrachten en buitengebruikstellingen(-) Per einde van het boekjaar (A) B. MEERWAARDEN (B) Nihil C. WAARDEVERMINDERINGEN Per einde van het voorgaande boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar: Geboekt Afgeboekt (-) PER EINDE VAN HET BOEKJAAR (C) D. NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN het BOEKJAAR (A) + (B) - (C)
17 977
3 666
1 493
2 963 0 20 940
437 (2 000) 2 103
0 (49) 1 444
8 080 419
190 988
26 140
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 193
Vennootschappelijke jaarrekening
Ondernemingen
Geconsolideerde jaarrekening
2. Gedetailleerde opgave van de boekwaarde per einde van het boekjaar van de rubrieken VII.A., B. en C. van het actief
Toelichting
3. Uitsplitsing van de rubriek VII. D. van het actief A. Achtergestelde vorderingen op Kredietinstellingen
Verbonden ondernemingen Andere ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat
Andere ondernemingen
31/12/08
31/12/09
31/12/08
31/12/09
580 415
521 214
6 200
0
0
0
2 605
2 626
(in duizenden EUR)
B. Bedrag van de door genoteerde effecten vertegenwoordigde achtergestelde vorderingen
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
C. Gedetailleerde opgave van de achtergestelde vorderingen Verbonden ondernemingen (in duizenden EUR) NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET VOORGAANDE BOEKJAAR Mutaties tijdens het boekjaar: Toevoegingen Terugbetalingen (-) Wisselkoersverschillen (+/-) NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR
Ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat
586 615
2 605
0 (61 576) (3 825) 521 214
61 (40) 0 2 626
4. Verklaring in verband met de geconsolideerde jaarrekening A. Informatie die door alle kredietinstellingen moet worden ingevuld: Overeenkomstig de bepalingen van het Koninklijk Besluit van 23 september 1992 op de geconsolideerde jaarrekening van de kredietinstellingen stelt de kredietinstelling een jaarrekening en een geconsolideerd jaarverslag op: JA
B. Informatie die enkel door de kredietinstelling moet worden ingevuld indien zij een dochter of een gezamenlijke dochter is ●●
Vennootschappelijke jaarrekening
Nihil
Naam, volledig adres van de zetel en, indien het om een vennootschap naar Belgisch recht gaat, het ondernemingsnummer van de moederonderneming(en) en vermelding of die moederonderneming(en) een geconsolideerde jaarrekening opstel(t) (len) en openbaar ma(a)k(t)(en) waarin de jaarrekening van de instelling door consolidatie wordt opgenomen (1) :
Dexia NV Karel Rogierplein 11 B-1210 Sint-Joost-ten-Node Nr. 0458.548.296
Dexia Bank België NV stelt een geconsolideerde jaarrekening op waarin de jaarrekening van Dexia Bank door consolidatie wordt opgenomen.
●●
Indien de moederonderneming(en) onder buitenlands recht ressorte(e)r(t)(en), vermelding van de plaats waar voornoemde geconsolideerde jaarrekening verkrijgbaar is (1) :
(1) Wordt de jaarrekening van de instelling op verschillende niveaus geconsolideerd, dan moet de informatie, enerzijds, worden verstrekt voor het grootste geheel en, anderzijds, voor het kleinste geheel van ondernemingen waarvan de instelling deel uitmaakt als dochter en waarvoor een geconsolideerde jaarrekening wordt opgesteld en openbaar gemaakt.
194 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting
VI. §1 lijst van de ondernemingen waarin de kredietinstelling een deelneming bezit Hieronder worden de ondernemingen vermeld waarin de kredietinstelling een deelneming bezit in de zin van het Koninklijk Besluit van 23 september 1992 alsook de andere ondernemingen waarin de kredietinstelling maatschappelijke rechten bezit ten belope van ten minste 10 % van het geplaatste kapitaal.
JaarMuntEigen Nettorekening eenheden vermogen resultaat op (in duizenden munteenheden) (+) of (-)
%
%
Adehis SA Rue de Néverlée 12 B-5020 Temploux (Namur) 861.023.666
100,00
31/12/08
EUR
12 739
2 016
Adinfo Belgium NV Pachecolaan 44 B-1000 Brussel 0414.914.926
51,00
31/12/08
EUR
11 148
1 976
AIA-Pool CVBA Steenweg op Jette 221 B-1080 Brussel 0453.634.752
10,00
31/12/08
EUR
450
49
Arlinvest NV Hamiltonpark 24-26 B-8000 Brugge 0480.175.140
49,00
30/12/08
EUR
1 870
47
Artesia Mortgage CMBS Inc. 1013 Centre Road US - 19801 Wilmington Delaware / New Castle - USA
100,00
31/12/08
USD
1
0
Artesia Properties Inc. 1209 Orange Street US-19801 Wilmington Delaware / New Castle - USA
100,00
31/12/08
USD
1
0
Artesimmo I NV Pachecolaan 44 B-1000 Brussel 0419.838.467
99,92
0,08
31/12/08
EUR
115
(7)
Assurance Asset Management Company NV Sudermanstraat 5 B-2000 Antwerpen 0432.790.739
100,00
30/12/08
EUR
10 295
160
Audit en Ingenierie Sociale Consulting 99 bis avenue du Général leclerc F-75014 Paris
100,00
31/12/08
EUR
8 742
654
Auxipar NV Livingstonelaan 6 B-1000 Brussel 0414.259.878
13,60
26,09
31/12/08
EUR
53 149
(585)
Aviabel NV Louisalaan 54 B-1050 Brussel 0403.248.004
20,00
31/12/08
EUR
38 194
(954)
Banking Funding Company NV Aarlenstraat 82 B-1040 Brussel 0884.525.182
21,59
31/12/08
EUR
682
94
Soort (1)
Aantal
Door dochteronderneming
959 850
595 210
1 249
144 660
13 278
(1) ma = maatschappelijke aandelen. (2) Overgenomen bij wijze van fusie met ingang op 1 januari 2010 (3) Ontbonden met ingang op 1 januari 2010.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 195
Beheersverslag
Rechtstreeks
Gegevens over het laatste boekjaar waarvoor de jaarrekening beschikbaar is
Geconsolideerde jaarrekening
Maatschappelijke rechten
Vennootschappelijke jaarrekening
Naam Zetel Ondernemingsnummer
Toelichting
Naam Zetel Ondernemingsnummer
Maatschappelijke rechten Rechtstreeks
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
Soort (1)
Aantal
Gegevens over het laatste boekjaar waarvoor de jaarrekening beschikbaar is Door dochteronderneming
%
%
JaarMuntEigen Nettorekening eenheden vermogen resultaat op (in duizenden munteenheden) (+) of (-)
BedrijvenCentrum Mechelen NV De Regenboog 11 B-2800 Mechelen 0428.667.645
ma
500
24,33
31/12/08
EUR
547
6
BedrijvenCentrum Waregem NV Kalkhoevestraat 1 B-8790 Waregem 0436.674.895
ma
500
16,64
31/12/08
EUR
1 170
80
BEM - Flemish Construction & Investment Company NV Lombardstraat 34-42 B-1000 Brussel 0416.612.904
2 793
12,05
31/12/08
EUR
6 987
1 620
Berlaymont 2000 NV Guimardstraat 9 Bus 6 ET B-1040 Brussel 0441.629.617
150
14,85
31/12/08
EUR
14 375
220
Bervoets Real Estate NV Mauricelaan 8 B-1050 Brussel 0884.639.010
30
15,00
31/12/08
EUR
65
(5)
Bogey NV Chaussée d’Alsemberg 1021 B-1420 Braine-l’Alleud 0447.921.551
32 046
49,00
30/11/08
EUR
3 425
(321)
Boonefaes Verzekeringen NV Sint-Walburgapark 1 B-8630 Veurne 0448.670.530
100,00
30/12/08
EUR
163
9
Brand & Licence Company Aarlenstraat 82 B-1140 Brussel 0884.499.250
20,00
30/12/08
EUR
130
25
Bureau Laveaux & Martin BVBA Rue Albert Clément 9 B-6840 Neufchâteau 0429.260.830
100,00
31/12/08
EUR
20
(8)
Caring People Metrologielaan 2 B-1130 Brussel 0899.572.456
40,00
31/12/08
EUR
537
(203)
Cevi NV Bisdomplein 3 B-9000 Gent 0860.972.295
ma
100,00
31/12/08
EUR
11 126
2 293
Copharma Industries Unltd 6 George’s Dock IRL-Dublin 1
26,69
31/12/08
EUR
1 861
(14)
Corona NV Metrologielaan 2 B-1130 Brussel 0403.263.939
100,00
31/12/08
EUR
15 327
(5 517)
123
(1) ma = maatschappelijke aandelen. (2) Overgenomen bij wijze van fusie met ingang op 1 januari 2010 (3) Ontbonden met ingang op 1 januari 2010.
196 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting
JaarMuntEigen Nettorekening eenheden vermogen resultaat op (in duizenden munteenheden) (+) of (-)
%
%
DELP Invest SCRL Namur Office Park B-5101 Loyers 0890.583.427
92,88
31/12/08
EUR
133 287
(7 213)
Deschuytter Verzekeringskantoor NV Hondstraat 34 B-8970 Poperinge 0442.328.116
100,00
31/12/08
EUR
387
154
Dexia Aarschot-Haacht CVBA (2) Bogaardenstraat 26 B-3200 Aarschot 0473.644.565
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
377
278
Dexia Aéropole SCRL Avenue Georges Lemaitre B-6041 Gosselies 0476.491.813
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
384
139
Dexia Anderlecht CVBA Dapperheidsplein 35 B-1070 Brussel 0466.378.176
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
313
113
Dexia Antwerpen-Centraal CVBA (2) Carnotstraat 1 B-2060 Antwerpen 0458.287.188
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
249
52
Dexia Antwerpen Metropool CVBA Statiestraat 63 B-2600 Berchem 0475.204.681
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
283
42
Dexia Antwerpen-Noord CVBA Antwerpsesteenweg 49 B-2950 Kapellen 0462.317.341
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
276
83
Dexia Antwerpen Zuidrand CVBA Kioskplaats 49 B-2660 Hoboken 0473.526.977
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
359
60
Dexia Asset Finance Holding Pachecolaan 44 B-1000 Brussel 0893.860.839
6 379 943
100,00
31/12/08
EUR
64 596
14 997
Dexia Asset Management Luxembourg Groupe SA 136 route d’Arlon L-1150 Luxembourg 522192325
ma
7 539
49,00
31/12/08
EUR
249 664
(75 589)
Dexia Auto Lease NV Rogierplein 11 B-1210 Brussel 0461.783.247
1
0,02
99,98
31/12/08
EUR
1 363
1 498
Dexia Basilix CVBA Gentsesteenweg 444 B-1080 Brussel 0473.623.779
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
319
22
Soort (1)
Aantal
Door dochteronderneming
(1) ma = maatschappelijke aandelen. (2) Overgenomen bij wijze van fusie met ingang op 1 januari 2010 (3) Ontbonden met ingang op 1 januari 2010.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 197
Beheersverslag
Rechtstreeks
Gegevens over het laatste boekjaar waarvoor de jaarrekening beschikbaar is
Geconsolideerde jaarrekening
Maatschappelijke rechten
Vennootschappelijke jaarrekening
Naam Zetel Ondernemingsnummer
Toelichting
Naam Zetel Ondernemingsnummer
Maatschappelijke rechten Rechtstreeks
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
Soort (1)
Gegevens over het laatste boekjaar waarvoor de jaarrekening beschikbaar is Door dochteronderneming
Aantal
%
%
JaarMuntEigen Nettorekening eenheden vermogen resultaat op (in duizenden munteenheden) (+) of (-)
Dexia Berchem-Wilrijk CVBA Heistraat 2 B-2610 Wilrijk 0475.740.062
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
338
111
Dexia Binche-Région SCRL Avenue Charles Deliège 56 B-7130 Binche 0475.737.983
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
352
205
Dexia Bonheiden CVBA Dorp 56 B-2820 Bonheiden 0475.734.025
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
205
37
Dexia Borinage SCRL rue J. Dufrane 3-5 B-7080 Frameries 0464.955.642
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
394
122
Dexia Brugge-Oost CVBA (2) Rapaertstraat 13 B-8020 Hertsberge 0468.498.221
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
156
44
Dexia Brugge-Tillegem CVBA Gistelse Steenweg 447 B-8200 Sint-Andries 0463.669.995
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
337
203
Dexia Brugmann CVBA Brugmannlaan 247 B-1180 Brussel 0466.378.374
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
575
382
Dexia Brussel Centrum CVBA De Brouckèreplein 41 B-1000 Brussel 0473.622.096
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
499
151
Dexia Capital Ireland Unltd 6 George’s Dock IRL-IFSC Dublin 1
ma 1 090 813 806
100,00
31/12/08
EUR
1 145 235
75 753
Dexia Centre Ardenne SCRL(2) Avenue de Bouillon 16 B-6800 Libramont-Chevigny 0473.632.192
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
300
188
Dexia Centre-Hainaut SCRL rue Albert I 23 B-7100 La Louvière 0465.013.743
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
271
43
Dexia Centrum Kempen CVBA (2) Stationsstraat 116-120 B-2440 Geel 0473.587.058
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
277
113
Dexia Charleroi Pont-à-Nôle SCRL Avenue Paul Pastur 114 B-6032 Monts-sur-Marchienne 0468.860.683
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
414
195
(1) ma = maatschappelijke aandelen. (2) Overgenomen bij wijze van fusie met ingang op 1 januari 2010 (3) Ontbonden met ingang op 1 januari 2010.
198 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting
Soort (1)
Door dochteronderneming
Aantal
%
%
JaarMuntEigen Nettorekening eenheden vermogen resultaat op (in duizenden munteenheden) (+) of (-)
Dexia Charleroi-Sud SCRL Boulevard Joseph Tirou 76-82 B-6000 Charleroi 0468.859.495
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
470
258
Dexia Chatelet-Fleurus SCRL Rue du Calvaire 14 B-6200 Châtelet 0464.104.022
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
408
232
Dexia Ciney-Dinant SCRL Rue Saint-Eloi 1 B-5590 Ciney 0467.001.154
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
409
97
Dexia Commercial Finance NV Rogierplein 11 B-1210 Brussel 0440.627.349
ma
100,00
31/12/08
EUR
6 693
2 088
Dexia De Voorkempen CVBA Lage Kaart 301 B-2930 Brasschaat 0862.652.375
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
271
59
Dexia Dilbeek-Lennik CVBA Ninoofsesteenweg 117 B-1700 Dilbeek 0476.492.308
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
475
102
Dexia Druivenstreek CVBA Stationsplein 17 B-3090 Overijse 0468.523.064
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
194
1
Dexia Eeklo-Gent-Oost CVBA Dendermondsesteenweg 461 B-9070 Destelbergen 0468.561.864
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
332
125
Dexia Eghezée-Jodoigne-Perwez SCRL(2) Chaussée de Louvain 30 B-5310 Eghezée 0467.012.339
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
287
58
Dexia Enghien, Lessines SCRL Grand Place 72 B-7850 Enghien 0473.630.907
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
243
151
Dexia Epargne Pension SA 76, Rue de la Victoire F-75009 Paris
87,75
31/12/08
EUR
131 886
(85 168)
Dexia Espierres & Escaut SCRL Rue des Croisiers 28 B-7712 Herseaux 0472.305.767
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
303
136
Dexia Etterbeek CVBA Veldstraat 6 B-1040 Brussel 0455.967.405
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
678
584
(1) ma = maatschappelijke aandelen. (2) Overgenomen bij wijze van fusie met ingang op 1 januari 2010 (3) Ontbonden met ingang op 1 januari 2010.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 199
Beheersverslag
Rechtstreeks
Gegevens over het laatste boekjaar waarvoor de jaarrekening beschikbaar is
Geconsolideerde jaarrekening
Maatschappelijke rechten
Vennootschappelijke jaarrekening
Naam Zetel Ondernemingsnummer
Toelichting
Naam Zetel Ondernemingsnummer
Maatschappelijke rechten Rechtstreeks
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
Soort (1)
Gegevens over het laatste boekjaar waarvoor de jaarrekening beschikbaar is Door dochteronderneming
Aantal
%
%
JaarMuntEigen Nettorekening eenheden vermogen resultaat op (in duizenden munteenheden) (+) of (-)
Dexia Fagnes et Thierache SCRL Faubourg-St-Germain 84 B-5660 Couvin 0461.504.521
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
274
125
Dexia Famenne-Ardenne SCRL Chaussée de Liège 1 B-6900 Marche-en-Famenne 0471.656.362
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
316
237
Dexia Famenne-Semois SCRL rue des Ardennes 2 B-5570 Beauraing 0474.536.866
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
420
227
Dexia Financial Products, Inc. 1209 orange street US Wilmington - Delaware - USA
20
100,00
31/12/08
USD
1 608
(147)
Dexia Fléron-Beyne-Soumagne SCRL avenue des Martyrs 257 B-4620 Fleron 0460.950.928
ma
770
0,33
31/12/08
EUR
409
429
Dexia Funding Netherlands NV 3105 Strawinskylaan NL-1077 ZX Amsterdam
ma
1 000
100,00
31/12/08
EUR
4 834
2 197
Dexia Geer-Visé SCRL Rue Saint Hadelin 1 B-4600 Visé 0468.670.247
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
423
431
Dexia Gent-Ledeberg CVBA Zonnestraat 23-25 B-9000 Gent 0460.955.084
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
313
122
Dexia Gent Noord-West CVBA Brugsesteenweg 514 B-9030 Mariakerke (Gent) 0456.775.473
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
374
284
Dexia Gent Zuid-Oost CVBA (in vereffening) Waterstraat 2 B-9820 Merelbeke 0468.502.674
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
250
60
Dexia Geraardsbergen-Ninove CVBA Oudenaardsestraat 4-6 B-9500 Geraardsbergen 0468.504.258
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
473
272
Dexia Groot Deurne CVBA Andree Hermanslaan 1 B-2100 Deurne 0473.611.705
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
382
132
Dexia Haspengouw-West CVBA Clockemstraat 38 B-3800 Sint-Truiden 0464.680.280
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
267
113
25,67
(1) ma = maatschappelijke aandelen. (2) Overgenomen bij wijze van fusie met ingang op 1 januari 2010 (3) Ontbonden met ingang op 1 januari 2010.
200 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting
Soort (1)
Door dochteronderneming
Aantal
%
%
JaarMuntEigen Nettorekening eenheden vermogen resultaat op (in duizenden munteenheden) (+) of (-)
Dexia Haute-Ardenne SCRL Rue Vieux Marché 21 C B-6690 Vielsalm 0464.665.929
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
321
89
Dexia Haute-Senne SCRL(2) Rue Mayeur Etienne 14 B-7090 Braine-le-Comte 0468.852.666
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
264
323
Dexia Hauts de Liège SCRL Chaussée de Tongres 391 B-4000 Liège 0462.372.967
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
318
221
Dexia Herstal-Liège-Est SCRL Place Jean Jaurès 34 B-4040 Herstal 0455.940.481
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
347
277
Dexia Hesbaye-Centre SCRL Grand ‘Place 5 B-4280 Hannut 0459.659.640
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
363
306
Dexia Immorent Pachecolaan 44 B-1000 Brussel 0893.787.296
450
45,00
31/12/08
EUR
4 942
(58)
Dexia Ingéniérie Sociale SA 13 rue Croquechâtaigne F-45380 La Chapelle Saint-Mesmin
85,00
31/12/08
EUR
12 955
2 911
Dexia Insurance Belgium NV Livingstonelaan 6 B-1000 Brussel 0405.764.064
99,79
31/12/08
EUR
Dexia Insurance Services Finance SA Rue Nicolas Bové 2 L-1253 Luxembourg
100,00
31/12/08
EUR
316 406
25 584
Dexia Investment Company Pachecolaan 44 B-1000 Brussel 0878.760.909
100,00
31/12/08
EUR
5 429 578
216 860
Dexia Investments Ireland Unltd 6 George’s Dock IFSC Dublin 1 IE 4886676 P
100,00
31/12/08
EUR
651 594
124 777
Dexia Jette CVBA De Smet de Naeyerlaan 2A B-1090 Brussel 0463.693.850
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
257
176
Dexia Kempen CVBA Rondplein 13 A B-2400 Mol 0466.424.597
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
283
130
ma
ma
2 574 640
539 999 999
Beheersverslag
Rechtstreeks
Gegevens over het laatste boekjaar waarvoor de jaarrekening beschikbaar is
Geconsolideerde jaarrekening
Maatschappelijke rechten
1 139 306 (131 388)
(1) ma = maatschappelijke aandelen. (2) Overgenomen bij wijze van fusie met ingang op 1 januari 2010 (3) Ontbonden met ingang op 1 januari 2010.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 201
Vennootschappelijke jaarrekening
Naam Zetel Ondernemingsnummer
Toelichting
Naam Zetel Ondernemingsnummer
Maatschappelijke rechten Rechtstreeks
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
Soort (1)
Gegevens over het laatste boekjaar waarvoor de jaarrekening beschikbaar is Door dochteronderneming
Aantal
%
%
JaarMuntEigen Nettorekening eenheden vermogen resultaat op (in duizenden munteenheden) (+) of (-)
Dexia Kempen Noord CVBA Gemeenteplaats 6 B-2960 Brecht 0475.811.328
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
250
152
Dexia Klein Brabant CVBA Nieuwstraat 21 B-2830 Willebroek 0475.123.519
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
251
159
Dexia Kortrijk CVBA Doorniksewijk 19 B-8500 Kortrijk 0466.460.726
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
234
35
Dexia Lambermont-Laken CVBA H. Consciencelaan 182 B-1140 Evere 0462.793.631
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
432
289
Dexia Lease Belgium NV Rogierplein 11 B-1210 Brussel 0431.916.551
ma
100,00
31/12/08
EUR
6 739
3 987
Dexia Lease Services NV Rogierplein 11 B-1210 Brussel 0427.903.127
ma
100,00
31/12/08
EUR
14 543
3 184
Dexia Leeuw, Calevoet, Rode CVBA Weerstandsplein 1 B-1600 St-Pieters-Leeuw 0456.766.763
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
310
438
Dexia Leuven CVBA Brusselsestraat 2 B-3000 Leuven 0465.019.978
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
388
126
Dexia Liège - Centre SCRL rue des Mineurs 12 B-4000 Liège 0460.558.473
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
471
426
Dexia Liège-Ouest SCRL Chaussée du Roi Albert 50 B-4430 Ans 0475.741.448
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
271
136
Dexia Liège-Sud SCRL(2) Rue du Sart-Tilman 354 B-4031 Angleur 0458.893.043
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
242
116
Dexia Life & Pensions Luxembourg SA Rue Nicolas Bove 2 L-1253 Luxembourg LU 18421978
100,00
31/12/08
EUR
60 303
2 990
Dexia Limburg Centrum CVBA Dorpsstraat 1A B-3530 Houthalen-Helchteren 0473.708.210
0,33
31/12/08
EUR
362
199
ma
770
25,67
(1) ma = maatschappelijke aandelen. (2) Overgenomen bij wijze van fusie met ingang op 1 januari 2010 (3) Ontbonden met ingang op 1 januari 2010.
202 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting
Soort (1)
Door dochteronderneming
Aantal
%
%
JaarMuntEigen Nettorekening eenheden vermogen resultaat op (in duizenden munteenheden) (+) of (-)
Dexia Louisa CVBA Eugène Flageyplein 28 B B-1050 Brussel 0465.123.116
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
806
330
Dexia Maaskant Noord CVBA (2) Rijksweg 405 B-3650 Dilsen 0473.667.232
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
201
101
Dexia Mariemont-Seneffe SCRL(2) Grand Place 2 B-7140 Morlanwelz 0466.987.197
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
257
96
Dexia Mechelen-Zemst CVBA (2) Befferstraat 34 B-2800 Mechelen 0462.322.388
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
321
273
Dexia Meetjesland CVBA (in vereffening) Markt 93 B-9900 Eeklo 0468.559.488
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
147
809
Dexia Meuse Liégeoise SCRL(2) Grand Route 408 B-4400 Flemalle 0475.741.250
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
385
351
Dexia Midden-Brabant CVBA (in vereffening) Tervuursesteenweg 202 B-3001 Heverlee 0459.671.419
ma
755
50,33
0,67
31/12/08
EUR
(39)
0
Dexia Midden Kempen CVBA Astridplein 22 B-2280 Grobbendonk 0468.248.296
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
155
92
Dexia Midden-Limburg CVBA Fruitmarkt 7 B-3600 Genk 0466.987.001
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
391
176
Dexia Mons-Nord SCRL rue de Nimy 61-65 B-7000 Mons 0464.187.263
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
305
230
Dexia Mons-Sud CVBA avenue Jean d’Avesnes 9 B-7000 Mons 0465.013.644
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
557
432
Dexia Mortsel-Kontich CVBA Statielei 59 B-2640 Mortsel 0476.374.720
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
380
177
Dexia Namur Haute-Meuse SCRL rue de Marchovelette 1 B-5000 Namur 0464.103.329
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
349
221
(1) ma = maatschappelijke aandelen. (2) Overgenomen bij wijze van fusie met ingang op 1 januari 2010 (3) Ontbonden met ingang op 1 januari 2010.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 203
Beheersverslag
Rechtstreeks
Gegevens over het laatste boekjaar waarvoor de jaarrekening beschikbaar is
Geconsolideerde jaarrekening
Maatschappelijke rechten
Vennootschappelijke jaarrekening
Naam Zetel Ondernemingsnummer
Toelichting
Naam Zetel Ondernemingsnummer
Maatschappelijke rechten Rechtstreeks
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
Soort (1)
Gegevens over het laatste boekjaar waarvoor de jaarrekening beschikbaar is Door dochteronderneming
Aantal
%
%
JaarMuntEigen Nettorekening eenheden vermogen resultaat op (in duizenden munteenheden) (+) of (-)
Dexia Namur-Ouest SCRL(2) Route de Gembloux 89 B-5002 Saint-Servais 0466.454.489
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
325
177
Dexia Namur-Sud SCRL Chaussée de Louvain 440 B-5004 Bouge 0464.982.366
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
431
321
Dexia Neteland CVBA (2) Grote Markt 13 B-2500 Lier 0476.503.788
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
187
40
Dexia Nivelles-Tubize SCRL Rue de Mons 55 B-1480 Tubize 0466.977.596
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
526
291
Dexia Noord-Limburg CVBA Oude Markt 26 B-3900 Overpelt 0473.590.424
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
281
85
Dexia Nord Picardie SCRL(2) Rue de la Station 52 B-7700 Mouscron 0473.635.360
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
339
449
Dexia Ostbelgien SCRL(3) Rathausplatz 11 B-4700 Eupen 0476.578.519
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
154
22
Dexia Ouderghem-Bosvoorde CVBA Vorstlaan 282 B-1160 Brussel 0473.622.393
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
433
318
Dexia Ourthe-Amblève SCRL Place Joseph Thiry 47 B-4920 Aywaille 0463.712.062
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
412
529
Dexia Overseas Ltd 2 Jennifer Drive Grand Cayman Cayman eilanden
150 000
100,00
31/12/08
USD
1 217
106
Dexia Pays de Bastogne SCRL Rue du Vivier 226 B-6600 Bastogne 0475.723.731
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
241
89
Dexia Pays de Herve SCRL Place du Marché 22 B-4651 Battice 0462.318.628
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
384
294
Dexia Pays Vert-Collines SCRL(2) Grand Place 24 B-7800 Ath 0476.507.055
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
239
107
(1) ma = maatschappelijke aandelen. (2) Overgenomen bij wijze van fusie met ingang op 1 januari 2010 (3) Ontbonden met ingang op 1 januari 2010.
204 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting
Door dochteronderneming
JaarMuntEigen Nettorekening eenheden vermogen resultaat op (in duizenden munteenheden) (+) of (-)
Soort (1)
Aantal
%
%
Dexia Public Facilities Financing US Pachecolaan 44 1000 Brussel 0894.448.678
19 999
99,99
0,01
31/12/08
EUR
4 788
(212)
Dexia Re SA 2 rue Nicolas Bové L-1253 Luxembourg
100,00
31/12/08
EUR
2 393
0
Dexia Real Estate Capital Markets 1180 NW Maple Street, Suite 202 WA 98027 Issaquah - Washington - USA
100
100,00
31/12/08
USD
69 524
(7 859)
Dexia Regio Aalst CVBA Stationsstraat 4 B-9300 Aalst 0464.206.861
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
519
360
Dexia Regio Aalter CVBA (in vereffening) Stationsstraat 157 B-9880 Aalter 0465.843.983
ma
770
25,67
0,33
31/12/07
EUR
120
54
Dexia Regio Asse-Ternat CVBA Stationsstraat 26 A B-1730 Asse 0464.672.659
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
274
76
Dexia Regio Brugge-Oostkust CVBA Monnikenwerve 200 B-8000 Brugge 0465.840.025
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
325
41
Dexia Regio Buggenhout-Londerzeel CVBA(2) Stationsstraat 13 B-9255 Buggenhout 0467.005.411
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
293
196
Dexia Regio Dendermonde CVBA Zuidlaan 2 B-9200 Dendermonde 0463.700.184
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
318
199
Dexia Regio Diest CVBA St-Jan Berchmansstraat 4 B-3290 Diest 0461.505.214
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
429
186
Dexia Regio Erpe-Mere CVBA Marktplein 36 B-9520 St Lievens Houtem 0466.990.959
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
412
428
Dexia Regio Evergem-Zelzate CVBA (in vereffening) Hoeksken 10 B-9940 Evergem 0473.606.755
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
147
89
Dexia Regio Harelbeke CVBA (2) Marktstraat 9-15 B-8530 Harelbeke 0464.961.976
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
277
75
(1) ma = maatschappelijke aandelen. (2) Overgenomen bij wijze van fusie met ingang op 1 januari 2010 (3) Ontbonden met ingang op 1 januari 2010.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 205
Beheersverslag
Rechtstreeks
Gegevens over het laatste boekjaar waarvoor de jaarrekening beschikbaar is
Geconsolideerde jaarrekening
Maatschappelijke rechten
Vennootschappelijke jaarrekening
Naam Zetel Ondernemingsnummer
Toelichting
Naam Zetel Ondernemingsnummer
Maatschappelijke rechten Rechtstreeks
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
Soort (1)
Gegevens over het laatste boekjaar waarvoor de jaarrekening beschikbaar is Door dochteronderneming
Aantal
%
%
JaarMuntEigen Nettorekening eenheden vermogen resultaat op (in duizenden munteenheden) (+) of (-)
Dexia Regio Hasselt CVBA Havermarkt 36-38 B-3500 Hasselt 0473.588.444
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
358
198
Dexia Regio Kruishoutem CVBA Markt 2 B-9770 Kruishoutem 0473.703.458
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
379
179
Dexia Regio Leie-Schipdonk CVBA Veldstraat 50 B-9800 Petegem-aan-de-Leie 0463.653.367
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
262
136
Dexia Regio Menen-Wevelgem CVBA Kerkomtrek 16 B-8930 Menen 0464.214.482
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
310
217
Dexia Regio Middelkerke - Koekelare CVBA(2) Sint-Maartensplein 17 B-8680 Koekelare 0456.783.391
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
339
118
Dexia Regio Oudenburg CVBA Ettelgemsestraat 2 B-8460 Oudenburg 0479.484.163
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
262
164
Dexia Regio Poperinge CVBA (2) Grote Markt 39 B-8970 Poperinge 0464.214.284
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
176
33
Dexia Regio Roeselare Izegem CVBA Grote Markt 21 B-8870 Izegem 0456.777.750
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
437
203
Dexia Regio Tienen CVBA Menegaard 45 B-3300 Tienen 0459.668.350
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
325
217
Dexia Regio Torhout CVBA Markt 28 B-8820 Torhout 0468.461.401
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
292
162
Dexia Regio Turnhout-Hoogstraten CVBA Vrijheid 109 B-2320 Hoogstraten 0463.702.758
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
426
405
Dexia Regio Waregem CVBA (3) Markt 12 B-8790 Waregem 0463.668.908
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
452
134
Dexia Regio Westhoek CVBA Grote Markt 31 B-8600 Diksmuide 0464.991.373
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
294
195
(1) ma = maatschappelijke aandelen. (2) Overgenomen bij wijze van fusie met ingang op 1 januari 2010 (3) Ontbonden met ingang op 1 januari 2010.
206 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting
Soort (1)
Door dochteronderneming
Aantal
%
%
JaarMuntEigen Nettorekening eenheden vermogen resultaat op (in duizenden munteenheden) (+) of (-)
Dexia Regio Zuid-Gent CVBA Koning Albertlaan 142 B-9000 Gent 0464.994.937
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
264
225
Dexia Région Gembloux SCRL avenue Faculté Agronomie 12 B-5030 Gembloux 0464.656.922
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
395
226
Dexia Région Huy-Andenne SCRL avenue des Ardennes 33 B-4500 Huy 0464.663.058
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
449
562
Dexia Région Verviers-Spa SCRL Place du Perron 41 B-4910 Theux 0474.573.488
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
283
111
Dexia Rupel CVBA (2) Laar 14 B-2630 Aartselaar 0467.003.035
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
293
96
Dexia Sambre et Heure SCRL(2) Rue ‘t Serstevens 9 B-6530 Thuin 0466.452.610
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
270
175
Dexia Scheldeland CVBA Kalkendorp 21 B-9270 Kalken 0463.671.480
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
538
238
Dexia Schoten-Merksem CVBA (3) Markt 26 B-2900 Schoten 0862.458.078
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
141
160
Dexia Secured Funding Belgium Pachecolaan 44 B-1000 Brussel 0890.181.767
6 200
10,00
31/12/08
EUR
62
6
Dexia Securities Belgium NV Pachecolaan 44 B-1000 Brussel 0442.757.389
ma
10 839
99,99
0,01
31/12/08
EUR
10 669
(486)
Dexia Seraing-Ougrée-Nandrin SCRL(2) Bte 1 Rue de Rotheux 37 B-4100 Seraing 0463.713.448
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
257
130
Dexia Stokkel CVBA Dumonplein 22 B-1150 Brussel 0458.895.815
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
342
212
Dexia Sud-Luxembourg SCRL Rue de la Poste 13 B-6700 Arlon 0466.444.195
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
552
371
(1) ma = maatschappelijke aandelen. (2) Overgenomen bij wijze van fusie met ingang op 1 januari 2010 (3) Ontbonden met ingang op 1 januari 2010.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 207
Beheersverslag
Rechtstreeks
Gegevens over het laatste boekjaar waarvoor de jaarrekening beschikbaar is
Geconsolideerde jaarrekening
Maatschappelijke rechten
Vennootschappelijke jaarrekening
Naam Zetel Ondernemingsnummer
Toelichting
Naam Zetel Ondernemingsnummer
Maatschappelijke rechten Rechtstreeks
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
Soort (1)
Gegevens over het laatste boekjaar waarvoor de jaarrekening beschikbaar is Door dochteronderneming
Aantal
%
%
JaarMuntEigen Nettorekening eenheden vermogen resultaat op (in duizenden munteenheden) (+) of (-)
Dexia Tournai-Val de Verne SCRL Grand-Place 34 B-7600 Peruwelz 0473.660.007
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
363
403
Dexia Tournai SCRL (in vereffening) Rue Royale 105/107/109 B-7500 Tournai 0462.410.480
ma
770
25,67
0,33
31/12/06
EUR
226
212
Dexia Ukkel-Rode CVBA De Frélaan 173 B-1180 Ukkel 0469.209.883
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
432
37
Dexia Val de Sambre SCRL rue de la Station 15-17 B-5060 Tamines 0461.824.423
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
365
109
Dexia Val d’Haine et Haut-Pays SCRL Rue Grande 49 B-7380 Quièvrain 0468.851.874
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
203
72
Dexia Val d’Heure SCRL Rue de Mettet 17 A B-5620 Florennes 0473.617.247
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
256
97
Dexia Val du Piéton SCRL Grand Rue 12 B-6183 Trazegnies 0475.739.567
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
439
102
Dexia Vallée de la Dyle SCRL Avenue Einstein 8 B-1300 Wavre 0459.668.845
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
580
185
Dexia Vallée de la Lys SCRL (in vereffening) Rue de Lille 19 B-7784 Warneton 0462.410.579
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
249
(5)
Dexia Verviers-Heusy SCRL Crapaurue 14 B-4800 Verviers 0475.224.378
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
249
141
Dexia Vilvoorde-Zaventem CVBA Bergstraat 4 B-1800 Vilvoorde 0476.492.110
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
262
75
Dexia Vlaamse Ardennen CVBA Nederstraat 17 B-9700 Oudenaarde 0459.674.288
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
521
328
Dexia Waasland Noord-West CVBA Marktplein 3 B-9220 Hamme (O.-VL.) 0465.017.505
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
290
180
(1) ma = maatschappelijke aandelen. (2) Overgenomen bij wijze van fusie met ingang op 1 januari 2010 (3) Ontbonden met ingang op 1 januari 2010.
208 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting
Soort (1)
Door dochteronderneming
Aantal
%
%
JaarMuntEigen Nettorekening eenheden vermogen resultaat op (in duizenden munteenheden) (+) of (-)
Dexia Waasland-Oost CVBA (2) Statiestraat 135 B-2070 Zwijndrecht 0459.350.230
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
266
140
Dexia Waasland Zuid-Oost CVBA Parklaan 33 B-9100 Sint-Niklaas 0865.262.368
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
224
35
Dexia Waremme - Hesbaye SCRL(2) Rue Joseph Wauters 15 B-4300 Waremme 0456.784.183
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
419
294
Dexia Waterloo CVBA Chaussée de Bruxelles 306 B-1410 Waterloo 0465.137.368
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
634
324
Dexia Wemmel-Meise-Strombeek CVBA Markt 60-62 B-1780 Wemmel 0465.156.966
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
394
311
Dexia West-Limburg CVBA Kerkstraat 2 B-3560 Lummen 0467.006.597
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
525
294
Dexia Woluwé CVBA St-Hendriksvoorplein 49 B-1200 Brussel 0468.589.479
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
449
285
Dexia Woonkredieten NV Pachecolaan 44 B-1000 Brussel 0405.549.377
17 724
99,99
0,01
31/12/08
EUR
29 036
17 688
Dexia Zennevallei CVBA Basiliekstraat 13 B-1500 Halle 0454.765.692
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
347
199
Dexia Zottegem-Land van Rhode CVBA Heldenlaan 33 B-9620 Zottegem 0460.956.965
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
339
56
Dexia Zuid-Molenland CVBA Holdestraat 21 B-8760 Meulebeke 0468.495.449
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
260
35
Dexia Zuid-Oost Limburg CVBA Visésteenweg 227 B-3770 Zichen-Zussen-Bolder 0464.705.323
ma
770
25,67
0,33
31/12/08
EUR
222
39
Deximmo NV Schildknaapsstraat 48 B-1000 Brussel 0436.006.090
338 866
100,00
31/12/08
EUR
76 911
7 158
(1) ma = maatschappelijke aandelen. (2) Overgenomen bij wijze van fusie met ingang op 1 januari 2010 (3) Ontbonden met ingang op 1 januari 2010.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 209
Beheersverslag
Rechtstreeks
Gegevens over het laatste boekjaar waarvoor de jaarrekening beschikbaar is
Geconsolideerde jaarrekening
Maatschappelijke rechten
Vennootschappelijke jaarrekening
Naam Zetel Ondernemingsnummer
Toelichting
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
Naam Zetel Ondernemingsnummer
Maatschappelijke rechten Rechtstreeks
Gegevens over het laatste boekjaar waarvoor de jaarrekening beschikbaar is Door dochteronderneming
Soort (1)
Aantal
%
DG INFRA+ Pachecolaan 44 B-1000 Brussel 0894.555.972
4 800
DIB Invest NV Jozef II-straat 96 B-1000 Brussel 0878.881.762
ma
Domus Flandria NV Karel Oomsstraat 37 B-2018 Antwerpen 1 0436.825.642
ma
35 000
Elantis NV Rue des Clarisses 38 B-4000 Liège 0404.228.296
6 463
%
31/12/08
EUR
24 415
(2 585)
100,00
31/12/08
EUR
2 014 865
61 366
17,46
31/12/08
EUR
26 773
2 374
99,98
0,02
31/12/08
EUR
18 213
3 813
Erasmus Gardens Hermann-Debrouxlaan 42 B-1160 Brussel 0891.137.515
33,33
31/12/08
EUR
2 843
(1 417)
Esplanade 64 NV Godecharlestraat 15 B-1050 Brussel 0888.411.419
5,00
40,00
31/12/08
EUR
572
(19)
Eurco Ltd. 6 George’s Dock IRL-Dublin 1
100,00
31/12/08
EUR
1 247
1 635
Eurco Re Ltd. 6 George’s Dock IRL-Dublin 1
100,00
31/12/08
EUR
86 769
56 031
Eurco Rück AG Beethovenstrasse 49 CH-8002 Zürich
99,98
31/12/07
CHF
19 646
1 272
Eurco SA 2 Rue Nicolas Bové L-1253 Luxembourg LU 15610600
100,00
31/12/08
EUR
846
244
Europay Belgium CVBA Aarlenstraat 82 B-1040 Brussel 0434.197.536
ma
4 592
13,28
31/12/08
EUR
1 354
13 594
Fiduciaire Dexia NV Pachecolaan 44 B-1000 Brussel 0416.799.201
ma
1 499
99,93
0,07
31/12/08
EUR
248
12
Finimmo NV (vroeger Gimogem) Pacificatiestraat 39 B-2000 Antwerpen 0436.044.197
505
50,00
31/12/08
EUR
858
29
Fynergie NV Pachecolaan 44 B-1000 Brussel 0455.739.850
1 249
99,92
31/12/08
EUR
144
12
300
18,05
JaarMuntEigen Nettorekening eenheden vermogen resultaat op (in duizenden munteenheden) (+) of (-)
0,08
(1) ma = maatschappelijke aandelen. (2) Overgenomen bij wijze van fusie met ingang op 1 januari 2010 (3) Ontbonden met ingang op 1 januari 2010.
210 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting
JaarMuntEigen Nettorekening eenheden vermogen resultaat op (in duizenden munteenheden) (+) of (-)
%
%
Himba NV Hamiltonpark 24-26 B-8000 Brugge 0870.505.516
99,00
30/12/08
EUR
359
(29)
IBRO Holdings Unltd 6 George’s Dock IRL-IFSC Dublin 1
99,98
31/12/08
EUR
250
0
IDE Lux CVBA Drève de l’Arc-en-Ciel 98 B-6700 Arlon 0205.797.475
1 092
11,12
31/12/08
EUR
52 639
3
IDE Lux Finances CVBA Drève de l’Arc-en-Ciel 98 B-6700 Arlon 0258.258.738
3 719
36,87
31/12/08
EUR
27 372
696
IHF CV Hôtel de Ville B-7100 La Louvière 0245.830.563
558
24,62
31/12/08
EUR
17 015
598
Immo Foire NV 48 Boulevard Grande Duchesse Charlotte L-1330 Luxembourg Lux B 127.782
161
20,00
31/12/08
EUR
218
(24)
Immorente Pachecolaan 44 B-1000 Brussel 0406.206.306
999
99,90
31/12/08
EUR
287
1
Inforum GIE Aarlenstraat 53 B-1040 Brussel 0472.721.679
ma
50
50,00
31/12/08
EUR
557
(67)
Inframan Pachecolaan 44 B-1000 Brussel 0891.786.920
1 000
50,00
31/12/08
EUR
202
2
Interbrugse Maatschappij voor Huisvesting CVBA Boeveriestraat 42 B-8000 Brugge 0406.062.883
12,18
31/12/08
EUR
45 966
1 653
IP-1 Rue Sainte-Marie 5 B-4000 Liège 0899.503.368
50
20,33
49,59
31/12/08
EUR
8
(30)
IP-2 Rue Sainte-Marie 5 B-4000 Liège 0899.506.536
50
20,33
49,59
31/12/08
EUR
13
(26)
Isabel NV Keizerinlaan 13-15 B-1000 Brussel 0455.530.509
24,00
31/12/08
EUR
9 287
(4 213)
Soort (1)
Aantal
Door dochteronderneming
ma
ma
240 034
(1) ma = maatschappelijke aandelen. (2) Overgenomen bij wijze van fusie met ingang op 1 januari 2010 (3) Ontbonden met ingang op 1 januari 2010.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 211
Beheersverslag
Rechtstreeks
Gegevens over het laatste boekjaar waarvoor de jaarrekening beschikbaar is
Geconsolideerde jaarrekening
Maatschappelijke rechten
Vennootschappelijke jaarrekening
Naam Zetel Ondernemingsnummer
Toelichting
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
Naam Zetel Ondernemingsnummer
Maatschappelijke rechten Rechtstreeks
Gegevens over het laatste boekjaar waarvoor de jaarrekening beschikbaar is Door dochteronderneming
Soort (1)
Aantal
J. Zinner NV Zinnerstraat 1 B-1000 Brussel 0427.213.140
2 096
13,10
31/12/08
EUR
5 022
4
Justinvest Antwerpen NV Heistraat 129 B-2610 Antwerpen-Wilrijk 0476.658.097
50
33,33
31/12/08
EUR
154
25
Leskoo NV Gemeenschappenlaan 100 B-1200 Brussel 0439.077.824
50,00
31/12/08
EUR
380
(42)
Lex 2000 Pachecolaan 44 B-1000 Brussel 0403.364.996
38,09
11,91
31/12/08
EUR
4 820
2 068
Livingstone Building NV Sudermanstraat 5 B-2000 Antwerpen 0441.221.920
100,00
30/12/08
EUR
5 344
139
Logins NV Generaal De Wittelaan 17 B-2800 Mechelen 0458.715.671
100,00
31/12/08
EUR
3 389
884
Max Havelaar Label Belgium CVBA Edingburgstraat 26 B-1050 Brussel 0465.853.089
13,33
31/12/08
EUR
367
6
Notre Maison SCRL Boulevard Tirou 167 B-6000 Charleroi 0240.277.017
11,90
31/12/08
EUR
11 712
1 521
Office Français de Prévoyance Funéraire 76, Rue de la Victoire F-75009 Paris
100,00
31/12/08
EUR
1 008
(992)
Office Français de Prévoyance Funéraire Assistance 76 Rue de la Victoire F-75009 Paris
100,00
31/12/08
EUR
35
(2)
Office Français de Prévoyance Funéraire Formation 76 Rue de la Victoire F-75009 Paris
100,00
31/12/08
EUR
10
(5)
Ondernemerstalent NV P/A universiteit Hasselt - Agoralaan gebouw D B-3590 Diepenbeek 0883.079.288
44,29
31/12/08
EUR
66
(1)
Orfival NV Avenue Fleming 10 B-1348 Louvain-La-Neuve 0441.784.223
31/12/08
EUR
383
(77)
74 339
50
310
%
%
JaarMuntEigen Nettorekening eenheden vermogen resultaat op (in duizenden munteenheden) (+) of (-)
18,22
(1) ma = maatschappelijke aandelen. (2) Overgenomen bij wijze van fusie met ingang op 1 januari 2010 (3) Ontbonden met ingang op 1 januari 2010.
212 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting
Door dochteronderneming %
%
JaarMuntEigen Nettorekening eenheden vermogen resultaat op (in duizenden munteenheden) (+) of (-)
Soort (1)
Aantal
Parfipar SA route d’Esch 69 L-2953 Luxembourg
128 156
100,00
31/12/08
EUR
228 645
(95 556)
Park De Haan NV Sint-Goedeleplein 19 B-1000 Brussel 0438.533.436
ma
300
15,00
31/12/08
EUR
259
191
Promotion Léopold NV Godecharlestraat 15 B-1050 Brussel 0439.904.896
220 400
19,00
16,50
31/12/08
EUR
15 673
9 449
Publipart NV Koningsstraat 55 bus 14 B-1000 Brussel 0875.090.844
209 993
10,76
31/12/08
EUR
175 922
5 289
Rabot Invest NV Heistraat 129 B-2610 Wilrijk 0479.758.733
60
25,00
31/12/08
EUR
217
31
Realex NV Livingstonelaan 6 B-1000 Brussel 0403.288.584
100,00
31/12/08
EUR
37 253
721
SCI Saint Mesmin Immobilier 13 rue Croquechâtaigne F-45380 La Chapelle Saint Mesmin
100,00
31/12/08
EUR
(208)
(128)
Sepia CVBA Livingstonelaan 6 B-1000 Brussel 0403.251.467
50,00
31/12/08
EUR
2 325
(1 105)
Service Communal de Belgique SC Aarlenstraat 53 B-1040 Brussel 0403.166.147
34 351
63,59
31/12/04
EUR
(3 587)
0
SLF Finances NV Rue Sainte-Marie 5 B-4000 Liège 0203.978.726
85 993
27,99
31/12/08
EUR
219 178
8 269
SLF Immo NV Rue Sainte Marie 5 B-4000 Liège 0480.029.838
101
20,49
31/12/08
EUR
154
43
SLF Participations NV Rue Sainte Marie 5 B-4000 Liège 0480.029.739
42 289
20,57
31/12/08
EUR
62 624
2 741
Société Mixte de Développement Immobilier Rue de l’Ecluse 21 B-6000 Charleroi 0816.917.469
154
25,04
(1) ma = maatschappelijke aandelen. (2) Overgenomen bij wijze van fusie met ingang op 1 januari 2010 (3) Ontbonden met ingang op 1 januari 2010.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 213
Beheersverslag
Rechtstreeks
Gegevens over het laatste boekjaar waarvoor de jaarrekening beschikbaar is
Geconsolideerde jaarrekening
Maatschappelijke rechten
Vennootschappelijke jaarrekening
Naam Zetel Ondernemingsnummer
Toelichting
Naam Zetel Ondernemingsnummer
Maatschappelijke rechten Rechtstreeks
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
Soort (1)
Aantal
Gegevens over het laatste boekjaar waarvoor de jaarrekening beschikbaar is Door dochteronderneming
%
%
JaarMuntEigen Nettorekening eenheden vermogen resultaat op (in duizenden munteenheden) (+) of (-)
Sofibail NV - Société wallonne de location- financement Rue Dewez 49 B-5000 Namur 0426.091.207
ma
2 000
19,42
31/12/08
EUR
2 110
127
Sofibru NV De Stassartstraat 32 B-1050 Brussel 0447.389.833
ma
25
20,00
31/12/08
EUR
1 729
47
VDK Spaarbank NV Sint-Michielsplein 16 B-9000 Gent 0400.067.788
8 771
17,79
31/12/08
EUR
226 390
2 100
VDL - Interass NV Brusselsesteenweg 346C B-9090 Melle 0431.686.127
100,00
31/12/08
EUR
936
64
Vennootschap Leopoldruimte NV Godecharlestraat 15 B-1050 Brussel 0435.890.977
16,70
31/12/08
EUR
7 740
1 338
Visa Belgium CVBA Aarlenstraat 82 B-1040 Brussel 0435.551.972
ma
26
14,36
31/12/08
EUR
15 796
39 593
Vlabo-Invest NV Pater Damiaanstraat 5 B-3130 Betekom 0441.188.464
145
41,43
31/12/08
EUR
1 586
1 268
Wandelaar Invest NV Oude Graanmarkt 63 B-1000 Brussel 0811.706.589
39,98
Zakenkantoor Vandepitte-Leplae NV Astridlaan 37 B-8310 Assebroek - Brugge 0466.037.092
26,00
31/12/08
EUR
34
(26)
Zonnige Kempen CV Grote Markt 39 B-2260 Westerlo 0404.221.368
16,29
31/12/08
EUR
28 659
841
6 660
33,30
(1) ma = maatschappelijke aandelen. (2) Overgenomen bij wijze van fusie met ingang op 1 januari 2010 (3) Ontbonden met ingang op 1 januari 2010.
VI. §2. Lijst van de ondernemingen waarvoor de kredietinstelling onbeperkt aansprakelijk is in haar hoedanigheid van onbeperkt aansprakelijke vennoot of lid
Nihil
214 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting
VII. Staat van de oprichtingskosten en immateriële vaste activa (rubriek VIII. van het actief) 1. Gedetailleerde opgave van de oprichtingskosten
Nihil
Overige immateriële vaste activa
Waaronder provisies ter vergoeding van aanbreng van verrichtingen art. 27 bis (1)
0
70 219
0
0 0 0
0
74 242
0
0
57 668
0
0 0 0
Per einde van het boekjaar (B)
0
61 571
0
c. NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR (A) - (B)
0
12 671
0
(in duizenden EUR) A. AANSCHAFFINGSWAARDE Per einde van het voorgaande boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar: aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa overdrachten en buitengebruikstellingen (-) overboekingen van een rubriek naar een andere (+/-) Per einde van het boekjaar (A) B. AFSCHRIJVINGEN EN WAARDEVERMINDERINGEN Per einde van het voorgaande boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar: teruggenomen want overtollig (-) afgeboekt (-) overgeboekt van een rubriek naar een andere (+/-)
4 954 (910) (21)
4 812 (910) 1
0 0 0
0 0 0
Vennootschappelijke jaarrekening
(1) Indien onder deze rubriek een belangrijk bedrag voorkomt.
Geconsolideerde jaarrekening
Goodwill
Beheersverslag
2. Immateriële vaste activa
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 215
Toelichting
VIII. Staat van de materiële vaste activa (rubriek IX. van het actief) Terreinen Installaties, en machines gebouwen en uitrusting
Meubilair en rollend materieel
Leasing en soort gelijke rechten
Overige materiële vaste activa
Activa in aanbouw en vooruitbetalingen
Kosten voor gehuurde gebouwen
Beheersverslag
(in duizenden EUR) A. AANSCHAFFINGSWAARDE Per einde van het voorgaande boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar: aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa overdrachten en buitengebruikstellingen (-) overboekingen van een rubriek naar een andere (+/-) Per einde van het boekjaar (A)
B. MEERWAARDEN Per einde van het voorgaande boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar: afgeboekt (-) overgeboekt van een rubriek naar een andere (+/-)
Geconsolideerde jaarrekening
Per einde van het boekjaar (B)
C. AFSCHRIJVINGEN EN WAARDEVERMINDERINGEN Per einde van het voorgaande boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar: geboekt teruggenomen want overtollig (-) afgeboekt (-) overgeboekt van een rubriek naar een andere (+/-) andere wijzigingen (+/-) Per einde van het boekjaar (c)
Vennootschappelijke jaarrekening
1 113 339
489 734
134 564
425
270 791
42 703
66 648
28 019
26 756
8 000
3
182
12 874
6 134
(19 718)
(6 212)
(1 491)
0
(34 149)
(1)
(4 169)
(3 991)
(31 759)
5 292
(1 462)
21
0
0
1 120 178
510 299
141 073
428
232 833
23 817
73 905
82 580
0
0
0
4 728
0
0
(1 915)
0
0
0
(2 676)
0
0
(7 271)
0
0
0
(1 649)
0
0
73 394
0
0
0
403
0
0
610 726
444 331
102 638
413
160 991
12 600
55 472
30 496 0 (18 710)
26 396 (1) (6 195)
(19 613) 5 902
(1) 0
608 801
464 530
5 380 0 (1 453) 0 0 106 565
d. NETTOBOEKWAARDE PER EINDE 584 771 45 769 34 508 VAN HET BOEKJAAR (A) + (B) - (C) waarvan installaties, machines en uitrusting
4 0 0
5 788 0 (31 377)
2 718 0 0
5 033 (513) (3 655)
(1) 0
(4 076) 0
(9 504) 0
1 180 489
416
131 326
5 814
58 006
12
101 910
18 003
15 899
12
IX. Overige activa (rubriek XI. van het actief) 31/12/09
(in duizenden EUR) Uitsplitsing indien onder deze rubriek een belangrijk bedrag voorkomt: edele metalen goederen bestemd voor verkoop betaalde premies op uitgegeven swaptions betaalde premies op opties uitgestelde belastingen activa diverse activa
239 563 262 507 343 316 425 792 34 770 3 245
X. Overlopende rekeningen (rubriek XII. van het actief) 31/12/09
(in duizenden EUR) Over te dragen kosten Verworven opbrengsten
216 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
383 571 18 356 885
Toelichting
XI. Staat van de schulden aan kredietinstellingen (rubriek I. van het passief) 1. Voor de rubriek in haar geheel (in duizenden EUR) Schulden aan verbonden ondernemingen Schulden aan andere ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat
31/12/08
31/12/09
16 155 525 938 958
14 498 202 6 205
2. Voor de schulden die niet onmiddellijk opeisbaar zijn, uitsplitsing naar hun resterende looptijd (rubrieken I.B. en C. van het passief) Tot drie maanden Meer dan drie maanden tot één jaar Meer dan één jaar tot vijf jaar Meer dan vijf jaar
40 116 426 21 187 826 392 609 905 666
XII. Staat van de schulden aan klanten (rubriek II. van het passief)
Beheersverslag
31/12/09
(in duizenden EUR)
31/12/09
Verbonden ondernemingen Andere ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat
13 152 678 410 148
13 252 266 264 713
31/12/08
31/12/09
54 254 567 30 050 859
55 744 928 36 044 106
31/12/08
31/12/09
28 957 211 14 341 112 7 078 214 6 734 709 6 102 819 21 091 361
31 218 275 18 454 184 2 841 568 8 714 211 5 181 004 25 379 791
2. Geografische uitsplitsing van de schulden (in duizenden EUR) Aan België Aan het buitenland
3. Uitsplitsing naar resterende looptijd (in duizenden EUR) Onmiddellijk opeisbaar Tot drie maanden Meer dan drie maanden tot één jaar Meer dan één jaar tot vijf jaar Meer dan vijf jaar Met onbepaalde looptijd
XIII. Staat van de in schuldbewijzen belichaamde schulden (rubriek III. van het passief) 1. Schuldbewijzen die, naar weten van de kredietinstelling, schulden zijn aan verbonden ondernemingen of aan ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat Nihil
2. Uitsplitsing naar resterende looptijd 31/12/09
(in duizenden EUR) Tot drie maanden Meer dan drie maanden tot één jaar Meer dan één jaar tot vijf jaar Meer dan vijf jaar
3 638 713 3 634 557 10 759 449 2 639 651
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 217
Vennootschappelijke jaarrekening
31/12/08
(in duizenden EUR)
Geconsolideerde jaarrekening
1. Schulden aan
Toelichting
XIV. Staat van de overige schulden (rubriek IV. van het passief) 1. Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten
Nihil
2. Belastingen 31/12/09
(in duizenden EUR) Te betalen belastingen
15 221
3. Overige schulden 31/12/09
Beheersverslag
(in duizenden EUR) Uitsplitsing indien onder deze rubriek een belangrijk bedrag voorkomt Ontvangen premies op opties Schulden m.b.t. belastingen, bezoldiging en sociale lasten Leveranciers Ontvangen premies op uitgegeven swaptions Uit te keren dividend
635 179 172 813 41 992 414 711 9 431
XV. Overlopende rekeningen (rubriek V. van het passief) Geconsolideerde jaarrekening
(in duizenden EUR) Toe te rekenen kosten Over te dragen opbrengsten
31/12/09 19 019 374 532 809
31/12/08
31/12/09
43 155 10 065 21 477 4 476 11 000
43 062 7 809 41 047 4 134 9 872
XVI. Voorzieningen voor overige risico’s en kosten (rubriek VI. A. 3. van het passief) (in duizenden EUR)
Vennootschappelijke jaarrekening
31/12/08 26 939 428 551 707
Uitsplitsing indien onder deze rubriek een belangrijk bedrag voorkomt Lopende geschillen Advocaat- en expertisekosten Verlieslatende contracten Ontmanteling gebouwen Provisie bancaire activiteiten
XVII. Staat van de achtergestelde schulden (rubriek VIII. van het passief) (in duizenden EUR)
31/12/08
31/12/09
A. Voor de rubriek in haar geheel Schulden aan verbonden ondernemingen Schulden aan andere ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat
1 965 647 125 462
1 866 143 85 000
B. kosten verbonden aan achtergestelde schulden
142 550
150 078
218 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting
1.
EUR
2.
EUR
Bedrag in duizenden munteenheden
Vervaldag of modaliteiten voor de looptijd
a) Omstandigheden waarin de onderneming deze lening vervroegd moet terugbetalen b) Voorwaarden voor de achterstelling c) Voorwaarden voor de omzetting
Vergoedingsvoorwaarden in %
98 940
28/02/2011
a) mogelijk mits akkoord van de CBFA b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
5,70 %
299 953
29/03/2010
a) onmogelijk, behalve bij wijziging van het fiscaal regime van de uitgever en mits akkoord van de CBFA b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
6,25 %
EUR 228 674 3. (2)(3)
onbepaald (datum call 18/05/2010)
a) mogelijk elke zes maand, vanaf calldatum en mits akkoord van de CBFA b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
jaar 1 tot jaar 12: 6,25 % verder: Euribor 6 maand + 1,87 %
4.
EUR
40 000
03/12/2019
a) onmogelijk, behalve bij wijziging van het fiscaal regime van de uitgever en mits akkoord van de CBFA b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
jaar 1 tot jaar 3: 8 % vast jaar 4 tot jaar 20: - als GBP libor 12 maand < 5 % rente = GBP libor 12 maand + 20bp - als GBP libor 12 maand ≥ 5 %: rente = 7,55 %
5.
JPY
10 000 000
11/09/2025
a) mogelijk mits akkoord van de CBFA b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
6,37 %; na 11/09/2004: 6,1 %, betaalbaar in USD, EUR of AUD volgens de wil van de ontlener + 0,12 % in JPY
6.
JPY
10 000 000
11/09/2025
a) mogelijk mits akkoord van de CBFA b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
6,37 %; na 11/09/2004: 6,05 %, betaalbaar in USD, EUR of AUD volgens de wil van de ontlener + 0,12 % in JPY
JPY 15 000 000 7. (3)
onbepaald (datum call 27/11/2027)
a) onmogelijk, behalve bij wijziging van het fiscaal regime van de uitgever en mits akkoord van de CBFA of op datum van de call b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
de eerste 30 jaren: 5 % verder: 5 jaar JPY swap + 2,5 % herzien om de 5 jaar
8.
EUR
1 850
14/04/2010
a) mogelijk mits akkoord van de CBFA b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
CMS linked
9.
EUR
35 000
15/12/2014
a) mogelijk mits akkoord van de CBFA b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
CMS linked
10.
EUR
15 000
15/12/2015
a) mogelijk mits akkoord van de CBFA b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
0,01 %, betaling op eindvervaldag in functie van basket (Nikkei, Eurostoxx 50, S&P 500)
11.
EUR
15 000
15/07/2019
a) mogelijk mits akkoord van de CBFA b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
CMS linked
12.
EUR
11 000
16/12/2019
a) mogelijk mits akkoord van de CBFA b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
jaar 1 tot 5: 8,875 % jaar 6 tot 20: CMS linked
onbepaald (datum call 15/07/2011)
a) mogelijk mits akkoord van de CBFA of op datum van de call b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
CMS linked na 15/07/2011 IRS 12j + 250 bp
EUR 50 000 13. (2)
(1) Hybride achtergestelde schuld. (2) Ten gevolge van een overeenkomst met de Europese Commissie zal Dexia tot eind 2011 niet overgaan tot vervroegde terugbetalingen (calls). (3) Voor deze uitgifte gelden beperkingen voor de couponbetalingen van de achtergestelde schulden van Dexia ten gevolge van een overeenkomst met de Europese Commissie.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 219
Geconsolideerde jaarrekening
Munt
Vennootschappelijke jaarrekening
Referentienummer
Beheersverslag
C. Achtergestelde leningen (vervolg van rubriek VIII. van het passief)
Toelichting
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
Referentienummer
Munt
Bedrag in duizenden munteenheden
Vervaldag of modaliteiten voor de looptijd
a) Omstandigheden waarin de onderneming deze lening vervroegd moet terugbetalen b) Voorwaarden voor de achterstelling c) Voorwaarden voor de omzetting
Vergoedingsvoorwaarden in %
14. EUR 17 500
onbepaald (datum call 29/12/2019)
a) mogelijk mits akkoord van de CBFA of op datum van de call b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
IRS 10j + 200 bp
EUR 17 500 15. (2)
onbepaald (datum call 29/12/2011)
a) mogelijk mits akkoord van de CBFA of op datum van de call b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
CMS linked na 29/12/2011: IRS 12j + 200 bp
JPY 10 000 000 16. (2)
onbepaald (datum call 29/01/2011)
a) mogelijk mits akkoord van de CBFA of op datum van de call b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
3,66 % na 29/01/2031: JPY Libor 6 maand + 2,1 %
JPY 5 000 000 17. (2)
onbepaald (datum call 29/01/2011)
a) mogelijk mits akkoord van de CBFA of op datum van de call b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
3,66 % na 29/01/2031: JPY Libor 6 maand + 2,1 %
JPY 15 000 000 18. (3)
onbepaald (datum call 29/01/2029)
a) mogelijk mits akkoord van de CBFA of op datum van de call b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
4,51 %, na 29/01/2029: JPY Libor 6 maand + 1,91 %
USD 47 768 19. (2)
onbepaald (datum call 25/08/2010)
a) mogelijk mits akkoord van de CBFA of op datum van de call b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
USD Libor 3 maand + 76 bp, na 25/08/2010: USD Libor 3 maand + 176 bp
USD 95 525 20. (2)
onbepaald (datum call 21/09/2010)
a) mogelijk mits akkoord van de CBFA of op datum van de call b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
USD Libor 3 maand + 76 bp, na 21/09/2010: USD Libor 3 maand + 176 bp
21.
EUR
29 897
01/03/2022
a) mogelijk mits akkoord van de CBFA b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
Euribor 3 maand + 43 bp
22.
EUR
44 909
04/04/2022
a) mogelijk mits akkoord van de CBFA b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
6,00 %
EUR 498 308 23. (1)(3)
onbepaald (datum call 02/11/2016)
a) mogelijk vanaf de calldatum, en op elke volgende coupondatum, mits akkoord van de CBFA b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
4,922 %, na 02/11/2016: Euribor 3 maand + 181 bp
24.
EUR
47 385
2010
a) b) CBFA Art. 14 § 1,2° d) c)
25.
EUR
9 818
2011
a) b) CBFA Art. 14 § 1,2° d) c)
26.
EUR
5 147
2012
a) b) CBFA Art. 14 § 1,2° d) c)
27.
EUR
198
2013
a) b) CBFA Art. 14 § 1,2° d) c)
(1) Hybride achtergestelde schuld. (2) Ten gevolge van een overeenkomst met de Europese Commissie zal Dexia tot eind 2011 niet overgaan tot vervroegde terugbetalingen (calls). (3) Voor deze uitgifte gelden beperkingen voor de couponbetalingen van de achtergestelde schulden van Dexia ten gevolge van een overeenkomst met de Europese Commissie.
220 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Referentienummer
Munt
Bedrag in duizenden munteenheden
Vervaldag of modaliteiten voor de looptijd
a) Omstandigheden waarin de onderneming deze lening vervroegd moet terugbetalen b) Voorwaarden voor de achterstelling c) Voorwaarden voor de omzetting
Vergoedingsvoorwaarden in %
28. GBP 148 623
09/02/2017 (calldatum 09/02/2012)
a) mogelijk vanaf de calldatum, en op elke volgende coupondatum, mits akkoord van de CBFA b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
5,9075 %, vanaf 09/02/2012: GBP Libor 3 maand + 73.25 bp
29. EUR 20 000
01/03/2047 (calldatum 01/03/2017)
a) mogelijk vanaf de calldatum, en na elke 5 jaar volgend op deze calldatum, mits akkoord van de CBFA b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
5,04 %
30. EUR 20 000
02/04/2037 (calldatum 02/04/2017)
a) mogelijk vanaf de calldatum, en na elke 5 jaar volgend op deze calldatum, mits akkoord van de CBFA b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
4,86 %
31. USD 100 000
30/09/2018 (calldatum 30/09/2013)
a) mogelijk vanaf de calldatum, en daarna op elke coupondatum, mits akkoord van de CBFA b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
tot 30/09/2013: USD Libor + 300 bp erna: USD Libor + 350 bp
32. EUR 180 000
30/09/2018 (calldatum 30/09/2013)
a) mogelijk vanaf de calldatum, en daarna op elke coupondatum, mits akkoord van de CBFA b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
tot 30/09/2013: Euribor + 300 bp erna: EURibor + 350 bp
33. EUR 300 000
20/06/2018 (calldatum 20/06/2013)
a) mogelijk vanaf de calldatum, en daarna op elke coupondatum, mits akkoord van de CBFA b) geen specifieke voorwaarden c) nihil
tot 20/06/2013: 5,25 % erna: EURibor 12 mnd + 150 bp
Beheersverslag
Toelichting
Geconsolideerde jaarrekening
Vennootschappelijke jaarrekening
(1) Hybride achtergestelde schuld. (2) Ten gevolge van een overeenkomst met de Europese Commissie zal Dexia tot eind 2011 niet overgaan tot vervroegde terugbetalingen (calls). (3) Voor deze uitgifte gelden beperkingen voor de couponbetalingen van de achtergestelde schulden van Dexia ten gevolge van een overeenkomst met de Europese Commissie.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 221
Toelichting
XVIII. Staat met betrekking tot het kapitaal 1. Maatschappelijk kapitaal
Beheersverslag
Bedragen in duizenden EUR A. Geplaatst kapitaal (rubriek IX. A. van het passief) Per einde van het vorige boekjaar Wijzigingen tijdens het boekjaar
3 458 066 0
per einde boekjaar
3 458 066
B. Samenstelling van het kapitaal 1. Soorten aandelen Categorie A 2. Aandelen op naam of aan toonder Op naam Aan toonder
Bedragen in duizenden EUR
Aantal aandelen
3 458 066
359 412 616
0 0
359 412 616 0
2. Niet gestort kapitaal
Nihil
Geconsolideerde jaarrekening
3. Eigen aandelen
Nihil
4. Verplichtingen tot uitgifte van aandelen
Nihil
5. Toegestaan, niet geplaatst kapitaal Bedragen in duizenden EUR
Vennootschappelijke jaarrekening
Toegestaan, niet geplaatst kapitaal
3 458 066
6. Aandelen buiten kapitaal
Nihil
XIX. Uitsplitsing balans eur – vreemde munten In EUR
In vreemde munt (tegenwaarde EUR)
183 072 989 183 179 171
33 934 733 33 828 551
(in duizenden EUR) Totaal actief Totaal passief
XX. Fiduciaire verrichtingen als bedoeld in artikel 27ter, §1, derde lid
Nihil
222 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting
XXI. Staat van de gewaarborgde schulden en verplichtingen Zakelijke zekerheden die door de instelling werden gesteld of onherroepelijk beloofd op haar eigen activa (1)
Panden op het handelsfonds
Panden op andere activa
(2)
(3)
(in duizenden EUR) A. Als waarborg voor schulden en verplichtingen van de kredietinstelling 1. Rubrieken van het passief Mobiliseringsvorderingen Overige deposito’s 2. Rubrieken buitenbalanstelling Kredietlijnen Afgeleide instrumenten Overige B. Als waarborg voor schulden en verplichtingen van derden 1. Rubrieken van het passief 2. Rubrieken buitenbalanstelling Afgeleide instrumenten
Zekerheden gevestigd op toekomstige activa (4)
0 0
0 0
74 405 674 17 967 437
0 0
0 0 0
0 0 0
0 15 705 060 0
0 0 0
0
0
0
0
0
0
32 650
0
Beheersverslag
Hypotheken
31/12/08
31/12/09
17 053 093
16 315 064
959 14 728 492
3 605 4 573 719
610 274
607 635
(in duizenden EUR) Totaal van de eventuele passiva voor rekening van verbonden ondernemingen Totaal van de eventuele passiva voor rekening van ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat Totaal van de verplichtingen ten aanzien van verbonden ondernemingen Totaal van de verplichtingen ten aanzien van ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 223
Vennootschappelijke jaarrekening
XXII. Staat van de eventuele passiva en van de verplichtingen met een potentieel kredietrisico (Rubrieken I. en II. van de buitenbalanstelling)
Geconsolideerde jaarrekening
(1) Bedrag van de inschrijving of boekwaarde van de bezwaarde gebouwen, wanneer deze lager ligt. (2) Bedrag van de inschrijving. (3) Boekwaarde van de verpande activa. (4) Bedrag van de betrokken activa.
Toelichting
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
XXIII. Gegevens met betrekking tot de bedrijfsresultaten (rubrieken I. tot XV. van de resultatenrekening) 31/12/08
31/12/09
7 471 6 714,87 9 672 540
6 896 6 380,69 9 200 454
1bis Uitzendkrachten en werknemers die ter beschikking zijn gesteld van de onderneming Aantal op de afsluitingsdatum ingeschreven personen Gemiddeld aantal tewerkgestelde personen in voltijds equivalent Aantal gepresteerde uren Hieraan verbonden personeelskosten
1 0,86 1 572 61
1 0,55 970 36
2. Personeelskosten (in duizenden EUR) Bezoldigingen en rechtstreekse sociale voordelen Patronale bijdragen voor sociale verzekeringen Patronale premies voor bovenwettelijke verzekeringen Andere personeelskosten Pensioenen
3. Voorzieningen voor pensioenen (in duizenden EUR) Bestedingen en terugnemingen (-)
0
B. 1. Overige bedrijfsopbrengsten (in duizenden EUR) Uitsplitsing van rubriek XIV. van de resultatenrekening indien onder deze rubriek een belangrijk bedrag voorkomt: ontvangen huurgelden vordering kosten van verbonden ondernemingen recuperatie kosten Banksys ontvangen vergoeding ontbrekende coupon aandelen overige bedrijfsopbrengsten
A. 1. Staat van de werknemers opgenomen in het personeelsregister Aantal op de afsluitingsdatum ingeschreven personen Gemiddeld aantal ingeschreven personen in voltijds equivalent Aantal gepresteerde uren
40 696 21 491 13 581 17 728 74 375
2. Overige bedrijfskosten (rubriek XV. van de resultatenrekening) belastingen en taksen overige bedrijfskosten Uitsplitsing van de overige bedrijfskosten indien onder deze rubriek een belangrijk bedrag voorkomt vergoeding ontbrekende coupon aandelen C. Bedrijfsresultaten met betrekking tot verbonden ondernemingen Opbrengsten Kosten
224 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
452 298 126 871 63 033 5 380 2 896
428 891 120 565 60 995 5 869 3 081
(336)
35 584 23 893 0 0 117 566
73 960 37 720
71 149 49 293
21 786
28 945
11 572 478 8 730 570
9 611 644 7 330 763
Toelichting
(in duizenden EUR) D. Uitsplitsing van de bedrijfsopbrengsten volgens hun oorsprong I. Renteopbrengsten en soortgelijke opbrengsten III. Opbrengsten uit niet-vastrentende effecten Aandelen en andere niet-vastrentende effecten Deelnemingen in verbonden ondernemingen Deelnemingen in ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat Andere aandelen die tot de financiële vaste activa behoren IV. Ontvangen provisies VI. Winst uit financiële transacties Uit het wissel- en handelsbedrijf in effecten en andere financiële instrumenten Uit de realisatie van beleggingseffecten XIV. Overige bedrijfsopbrengsten
31/12/09
Buitenlandse vestigingen
Belgische vestigingen
Buitenlandse vestigingen
7 683 405
2 613 495
3 898 780
986 851
7 664 553 751
3 752 0
7 922 391 204
1 738 0
32 317
0
33 564
0
0 478 321
0 3 943
4 950 426 697
0 2 963
(378 081) 14 001 167 331
(55 257) (27 216) 168 443
(74 971) (42 831) 1 636
(87 929) (917) 540
Opmerkingen: Voor buitenlandse vestigingen moet in de bijlage bij het standaardformulier een uitsplitsing voorkomen per categorie van werkzaamheden en per geografische markt voor zover deze markten, vanuit het oogpunt van de organisatie van de verkoop van producten en de dienstverlening die tot de gewone werkzaamheden van de kredietinstelling behoren, onderling aanzienlijk verschillen. ●● Rubrieken III. B. en C. van de resultatenrekening moeten in de bijlage bij het standaardformulier geografisch worden uitgesplitst onder verwijzing naar de plaats van de hoofdzetel van de betrokken ondernemingen.
Beheersverslag
31/12/08 Belgische vestigingen
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
●●
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 225
Toelichting
XXIV. Opgave van de buitenbalanstellingverrichtingen op termijn op effecten, deviezen en andere financiële instrumenten die geen verplichtingen met zich brengen met een potentieel kredietrisico in de zin van rubriek II. van de buitenbalanstelling A. Soorten verrichtingen Bedrag op de afsluitingsdatum van de rekeningen
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
(in duizenden EUR) 1. OP EFFECTEN Termijnaankopen en -verkopen van effecten en waardepapier
59 392
59 392
2. OP DEVIEZEN (1) Termijnwisselverrichtingen Valuta- en renteswaps Opties op valuta Contracten op termijnwisselkoersen
21 957 669 18 823 787 779 290 38 974
21 957 669 17 590 153 779 290 38 974
3. OP ANDERE FINANCIËLE INSTRUMENTEN Termijnrenteverrichtingen (2) Renteswap overeenkomsten Interest-future-verrrichtingen Rentecontracten op termijn Opties op rente Andere aan- en verkopen op termijn (3) Andere optieverrichtingen Andere futureverrichtingen
761 450 821 16 468 182 68 293 265 141 303 768
706 109 982 468 432 68 293 265 141 268 021
42 036 327 41 476
41 250 957 41 476
B. Weerslag op de resultaten van de derogatie van de waarderingsregel bedoeld in artikel 36 bis § 2 met betrekking tot de termijnrenteverrichtingen
In het kader van het thesauriebeheer In het kader van het ALM-beheer
Verschil tussen de marktwaarde en de boekwaarde (4)
Bedrag op de afsluitingsdatum van de rekeningen (2)
(in duizenden EUR)
Vennootschappelijke jaarrekening
Waarvan niet als dekking bestemde verrichtingen
22 271 551 106 711 678
5 694 (1 599 977)
(1) Bedragen die moeten worden geleverd. (2) Nominaal/notioneel refertebedrag. (3) Aankoop-/verkoopprijs overeengekomen tussen de partijen. (4) + : positief verschil tussen de marktwaarde en het geboekte resultaat. - : negatief verschil tussen de marktwaarde en het geboekte resultaat.
XXV. Uitzonderlijke resultaten (in duizenden EUR) A. Meerwaarden bij de overdracht van vaste activa aan verbonden ondernemingen Minderwaarden bij de overdracht van vaste activa aan verbonden ondernemingen
31/12/08
31/12/09
43 351
157 418
(30)
(25 595)
B. Andere uitzonderlijke opbrengsten: (rubriek XVII. E. van de resultatenrekening) Nihil Andere uitzonderlijke kosten: (rubriek XVIII. E. van de resultatenrekening) Nihil
226 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting
XXVI. Belastingen op het resultaat
(2 158) 0
(505)
5 977
(2 008)
31/12/09
17 213 0 (2 967) 6 583
53
B. BELANGRIJKSTE VERSCHILLEN TUSSEN DE WINST VÓÓR BELASTINGEN zoals deze blijkt uit de jaarrekening EN DE GERAAMDE BELASTBARE WINST, met afzonderlijke vermelding van deze die voortspruiten uit het tijdsverschil tussen de vaststelling van de boekhoudkundige winst en de fiscale winst (in de mate waarin het resultaat van het boekjaar op belangrijke wijze werd beïnvloed m.b.t. belastingen) Meerwaarden op aandelen en terugname waardeverminderingen op aandelen
158 612
259 558
C. INVLOED VAN DE UITZONDERLIJKE RESULTATEN OP DE BELASTINGEN OP HET RESULTAAT VAN HET BOEKJAAR: 1. Uitzonderlijke opbrengsten 2. Uitzonderlijke kosten
0 3 933
547 13 244
31/12/08
31/12/09
Geconsolideerde jaarrekening
D. BRONNEN VAN BELASTINGLATENTIES (in de mate waarin deze informatie belangrijk is om een inzicht te verkrijgen in de financiële positie van de kredietinstelling) Nihil
XXVII. Andere taksen en belastingen ten laste van derden (in duizenden EUR) A. Belasting over de toegevoegde waarde, egalisatiebelasting en speciale taks in rekening gebracht tijdens het boekjaar: 1. Aan de onderneming (aftrekbaar) 2. Door de onderneming
54 501 86 497
53 486 84 034
B. Ingehouden bedragen ten laste van derden bij wijze van: 1. Bedrijfsvoorheffing 2. Roerende voorheffing
146 074 213 573
134 077 205 815
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 227
Vennootschappelijke jaarrekening
A. Uitsplitsing van rubriek XX.A. van de resultatenrekening 1. Belastingen op het resultaat van het boekjaar a) Verschuldigde of betaalde belastingen en voorheffingen b) Geactiveerde overschotten van betaalde belastingen en voorheffingen c) Geraamde belastingsupplementen (opgenomen onder rubriek IV. van het passief) als belastingschulden 2. Belastingen op het resultaat van vorige boekjaren a) Verschuldigde of betaalde belastingsupplementen b) Geraamde belastingsupplementen (opgenomen onder rubriek IV. van het passief) of belastingsupplementen waarvoor een voorziening werd gevormd (opgenomen onder rubriek VI. A.2. van het passief)
Beheersverslag
31/12/08
(in duizenden EUR)
Toelichting
XXVIII. Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen die niet in voormelde afdeling noch in de posten buitenbalanstelling worden bedoeld A. Beschrijving i.v.m. aanvullende rust- of overlevingspensioenen 1. Dexia old
Beheersverslag
In het kader van het aanvullend rust- of overlevingspensioen heeft Dexia Bank een groepsverzekering afgesloten met een verzekeringsmaatschappij. Deze verzekering wordt gefinancierd door patronale bijdragen en door persoonlijke bijdragen van de werknemers.
2. Ex-Artesia In het kader van het aanvullend rust- of overlevingspensioen bestaat sinds 1 januari 2000 het Voorzorgsplan Artesia BC groep, afgesloten met een verzekeringsmaatschappij ten gunste van zijn personeel. Voor het bediendenpersoneel dat op 31/12/1999 aangesloten was bij het BACOB-pensioenplan worden in dit Voorzorgsplan overgangsbepalingen voorzien, net zoals voor het bediendenpersoneel dat op 31/12/1999 aangesloten was bij de vzw Pensioenfonds Artesia. Deze verzekeringen worden gefinancierd door patronale bijdragen.
3. Dexia-new
Geconsolideerde jaarrekening
Nieuw aangeworven personeelsleden sinds 1 april 2002 worden aangesloten bij het Voorzorgsplan Dexia-new, namelijk het voorzorgsplan Artesia BC groep. Dit plan is afgesloten met een verzekeringsmaatschappij. Deze verzekering wordt gefinancierd door patronale bijdragen. Deze toelagen worden verwerkt in de resultatenrekening.
B. Lernout & Hauspie Dexia Bank is op diverse wijzen betrokken bij het faillissement van de nv Lernout & Hauspie Speech Products (hierna LHSP) en bij de gevolgen daarvan. Daar werd onder meer in de jaarverslagen van 2007 en 2008 gedetailleerd op ingegaan. Sinds het jaarverslag van 2008 hebben zich volgende relevante feiten voorgedaan.
Vennootschappelijke jaarrekening
1. Vordering op Lernout & Hauspie Speech Products Dexia Bank heeft op 31 december 2009 een vordering in USD ten laste van het faillissement van LHSP voor een hoofdsom van 27 926 275,50 EUR (wisselkoers 1,43985 USD/EUR) – waarvan 176 941,28 EUR gereserveerde interesten – waarvoor een waardevermindering van 23 377 584,70 EUR werd geboekt. Deze schuldvordering vindt haar oorsprong in het aandeel van de voormalige Artesia Banking Corporation (hierna ABC) in een consortiaal krediet van 430 000 000 USD aan LHSP op 5 mei 2000. Het aandeel van ABC bedroeg 50 000 000 USD. De vereffening van de activa van LHSP maakt het voorwerp uit van aparte procedures in België en in de Verenigde Staten. Volgens de Belgische curatoren van LHSP zullen Dexia Bank en de andere niet-bevoorrechte schuldeisers wellicht geen dividend ontvangen uit het faillissement van LHSP in België. Dexia Bank heeft reeds vanaf 2008 afstand gedaan van zijn schuldvordering in het faillissement van LHSP in de Verenigde Staten, in ruil voor de afstand door de vereffenaar van de Amerikaanse activa van LHSP (“Litigation Trustee”) van alle vorderingen ingesteld door deze laatste tegen Dexia Bank.
2. Vordering op Lernout & Hauspie Investment Company De volledige omloop van 40 500 000 EUR en de waardeverminderingen werden in juni 2009 definitief afgeboekt.
3. Strafrechtelijke vervolging van Dexia Bank in België Op 4 mei 2007 werd Dexia Bank samen met twintig andere partijen gedagvaard voor het hof van beroep te Gent. Dexia Bank wordt vervolgd wegens vermeend mededaderschap door de toenmalige ABC aan valsheid in de jaarrekening van LHSP en andere verwante misdrijven, waaronder valsheid in geschrifte, emissiebedrog en koersmanipulatie. Het Openbaar Ministerie voert in hoofdzaak aan dat ABC LHSP heeft geholpen bij en aangezet tot het creëren van fictieve inkomsten, door de toekenning van een krediet van 20 miljoen USD aan de heren Lernout, Hauspie en Willaert, terwijl ABC geweten
228 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting
zou hebben dat het management van LHSP deze middelen zou aanwenden voor valse omzeterkenning. Het Openbaar Ministerie heeft de veroordeling van Dexia Bank tot een “ernstige geldboete” gevorderd, zonder een bedrag te noemen. Daarnaast eist het Openbaar Ministerie de verbeurdverklaring van een bedrag van ongeveer 29 000 000 EUR ten laste van Dexia Bank. Dexia Bank is van oordeel over ernstige argumenten te beschikken om deze aantijgingen te weerleggen.
Op 31 december 2009 had Dexia Bank kennis van de volgende relevante eisen tot schadevergoeding (enkel de belangrijkste worden hierna vermeld): ●●
●●
●● ●● ●●
ongeveer 15 000 individuele aandeelhouders, waaronder de aandeelhouders vertegenwoordigd door Deminor en Spaarverlies, die allen samen ongeveer 318 000 000 EUR vorderen; de Belgische curatoren van de nv LHSP, die 744 128 638,37 EUR vorderen. Deze eis overlapt gedeeltelijk die van andere partijen. De overlapping lijkt in de huidige stand van de analyse door de bank niet van die aard te zijn dat ze kan leiden tot een substantiële vermindering van de vordering van de curatele van de nv LHSP; Mercator & Noordstar, dat 17 662 724 EUR vordert; de curatoren van de The Learning Kernel nv, die 7 259 107,06 EUR vorderen; de curatele van L&H Holding, die 1 EUR provisioneel vordert, voor het waardeloos geworden zijn van de participatie in LHSP (ruim 12 000 000 aandelen). De boekwaarde van die participatie op 31 december 2000 bedroeg 51 702 739,05 EUR, zoals de jaarrekeningen van L&H Holding bewijzen.
Alle voormelde bedragen zijn in hoofdsom, waar de interesten nog aan moeten worden toegevoegd. Over de omvang en de startdatum van de interesten bestaat nog discussie. In het slechtste geval is de toe te passen rentevoet de wettelijke rentevoet, die tussen 2000 en 2009 schommelde tussen 7 % en 5,5 %.
Geconsolideerde jaarrekening
De partijen die aanvoeren dat ze in het kader van de vervolgde misdrijven verlies hebben geleden, kunnen zich in de strafprocedure burgerlijke partij stellen en een vordering tot schadevergoeding instellen tot het einde van de strafprocedure, en dit zolang de strafvordering niet is verjaard. Dit betekent dat nieuwe burgerlijke partijstellingen in principe nog mogelijk zullen zijn indien het hof van beroep Dexia Bank zou veroordelen.
Beheersverslag
De pleidooien over het strafrechtelijke aspect van de zaak werden afgesloten op 19 december 2008. Het hof van beroep heeft op 30 januari 2009 de strafzaak in beraad genomen. Een datum voor de uitspraak werd niet vooropgesteld. De behandeling van de vorderingen van de burgerlijke partijen werd voor onbepaalde tijd uitgesteld.
De werkelijke omvang van de gevorderde schade blijft tot op heden zeer moeilijk te bepalen, omwille van onder meer de volgende redenen: ●● ●● ●● ●●
een aantal partijen vordert momenteel bedragen te provisionelen titel; er bestaat discussie over de toe te passen rentevoet en de omrekeningskoers USD/EUR; het definitieve aantal burgerlijke partijen is nog niet gekend; het bewijs van het oorzakelijk verband tussen de schade van de beleggers en de beweerde fout van ABC is een zeer ingewikkelde aangelegenheid.
In oktober 2007 heeft Dexia Bank zich op zijn beurt burgerlijke partij gesteld tegen de heren Lernout, Hauspie, Willaert en Bastiaens en tegen de nv LHSP. Dexia Bank eist een schadevergoeding voor een provisioneel bedrag van 2 EUR. De vordering van Dexia Bank heeft betrekking op het verlies dat het op zijn LHSP-portefeuille heeft geleden (Dexia Bank bezit nog 437 000 LHSP-aandelen) en op een bedrag van 27 926 275,50 EUR dat LHSP hem nog verschuldigd is in het kader van een consortiale kredietfaciliteit van 430 000 000 USD van 5 mei 2000 (zie paragraaf 1 hiervoor). De solvabiliteit van deze partijen is echter twijfelachtig.
4. Burgerlijke rechtszaken tegen Dexia Bank in België 4.1. Vordering door de curatoren van LHSP In juli 2005 stelden de Belgische curatoren van LHSP een burgerlijke vordering in voor de rechtbank van koophandel te Ieper tegen eenentwintig partijen, waaronder Dexia Bank. Zij vorderen vergoeding van het nettopassief van het faillissement van LHSP. Volgens de voorlopige inschatting van de vordering door de curatoren, zou de vordering neerkomen op ongeveer 439 miljoen EUR. Deze vordering, die grotendeels overlapt met de vordering die door de curatele werd ingesteld in het kader van de strafprocedure, zal wellicht geen enkele evolutie kennen zolang de strafprocedure niet is beëindigd, gelet op het principe “le criminel tient le civil en état”.
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 229
Vennootschappelijke jaarrekening
Met betrekking tot de startdatum vanaf wanneer interesten te berekenen zijn, hanteren de burgerlijke partijen verschillende benaderingen, zoals een welbepaalde datum (bijvoorbeeld 9 november 2000 – datum van de schorsing van het LHSP-aandeel –, de datum van aankoop van de LHSP-aandelen, of de datum van het faillissement van LHSP in oktober 2001) of een gemiddelde datum.
Toelichting
4.2. Vorderingen door individuele personen Bepaalde burgerlijke vorderingen werden ingesteld voor de rechtbank van koophandel te Ieper door groepen beleggers in het LHSP-aandeel tegen diverse partijen, waaronder Dexia Bank. De voornaamste vordering werd ingesteld door Deminor in naam van 4 941 beleggers. De eisers wensen vergoed te worden voor hun verliezen, waarvan de omvang nog niet werd bepaald. Ook 151 beleggers aangesloten bij Spaarverlies hebben burgerlijke vorderingen ingediend. Deze vorderingen, die grotendeels overlappen met de vorderingen die werden ingesteld in het kader van de strafprocedure, zullen wellicht geen enkele evolutie kennen zolang de strafprocedure niet is beëindigd, gelet op het principe “le criminel tient le civil en état”.
5. Burgerlijke rechtszaken tegen Dexia Bank in de Verenigde Staten Alle rechtszaken die in de Verenigde Staten tegen Dexia Bank waren ingesteld, zijn definitief en integraal beëindigd in 2008.
Beheersverslag
6. L&H Holding Op 27 april 2004 dagvaardde de curator van L&H Holding de heren Lernout, Hauspie en Willaert, samen met Banque Artesia Nederland (hierna BAN) en Dexia Bank, in betaling van 25 miljoen USD in hoofdsom. Dit deeldossier betreft een krediet van 25 miljoen USD dat in juli 2000 door BAN aan de heer Bastiaens werd toegekend voor het verwerven door de heer Bastiaens van LHSP-aandelen in eigendom van L&H Holding. De verkoopprijs van 25 miljoen USD werd niet gecrediteerd op de rekening van L&H Holding, doch op drie individuele rekeningen geopend door de heren Lernout, Hauspie en Willaert. Ervan uitgaande dat dit geld verschuldigd was aan L&H Holding, vordert de curator van L&H Holding de terugbetaling van dit bedrag.
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Deze vordering zal wellicht geen enkele evolutie kennen zolang de strafprocedure niet is beëindigd, gelet op het principe “le criminel tient le civil en état”. Dexia Bank betwist met klem de gegrondheid van deze vordering.
7. Banque Artesia Nederland In oktober 2006 verkocht Dexia Bank zijn dochteronderneming BAN aan General Electric (hierna GE). In het kader van deze transactie werd in essentie overeengekomen dat Dexia Bank de financiële gevolgen van de LHSP-zaak voor BAN zal dragen, zij het maximaal ten belope van de prijs die door GE werd betaald voor de aankoop van BAN. De meeste hangende rechtszaken houden verband met het krediet dat door BAN aan de heer Bastiaens werd verstrekt. Zij omvatten de vordering die door de curator van L&H Holding voor de burgerlijke rechtbank werd ingesteld (zie paragraaf 6. hiervoor). Zij omvatten eveneens de procedures die BAN, als schuldeiser, heeft ingesteld lastens de heer Bastiaens en lastens de heren Lernout, Hauspie en Willaert, die zich borg hadden gesteld voor de heer Bastiaens. De procedure tegen de heer Bastiaens is nog lopende. De solvabiliteit van de heer Bastiaens is twijfelachtig. De heren Lernout, Hauspie en Willaert werden veroordeeld tot het terugbetalen aan BAN van een bedrag van 24 999 999 USD. Deze veroordelingen zijn thans definitief. De solvabiliteit van de heren Lernout, Hauspie en Willaert is twijfelachtig. De enige echte recuperatiemogelijkheid bestaat erin de Parvest-aandelen te kunnen verkopen ten voordele van BAN. Meerdere partijen hebben echter aanspraken laten gelden op deze Parvest-aandelen, die door de heren Lernout, Hauspie en Willaert werden verworven met de opbrengst van de verkoop van de LHSP-aandelen aan de heer Bastiaens (zie paragraaf 6 hiervoor): de onderzoeksrechter, namens de Belgische Staat, in de strafzaak LHSP met het oog op de verbeurdverklaring (op grond van het feit dat deze aandelen het product van een misdrijf uitmaken); de curatele van L&H Holding (omdat deze aandelen aangekocht werden door de heren Lernout, Hauspie en Willaert met de verkoopprijs van LHSP-aandelen, eigendom van L&H Holding) en KBC Bank (in zijn hoedanigheid van schuldeiser van L&H Holding). BAN heeft ook beslag gelegd op deze aandelen en beroept zich op een pandrecht. Aan wie deze aandelen uiteindelijk zullen worden toegekend zal mede afhankelijk zijn van de uitslag van de strafprocedure (zie paragraaf 3 hiervoor). Daarenboven heeft het hof van beroep van Luxemburg op 12 juli 2006 een arrest uitgesproken op verzoek van Crédit Agricole Indosuez Luxembourg (hierna CAIL), waarbij BNP Paribas Luxembourg werd opgedragen de Parvest-aandelen tegen 30 juni 2007 aan CAIL te leveren of aan CAIL op 30 juni 2007 de tegenwaarde van deze Parvest-aandelen te betalen als deze aandelen niet vóór 1 juli 2007 aan CAIL werden geleverd. Het hof van beroep van Luxemburg veroordeelde BAN tot het vergoeden en het vrijwaren van BNP Paribas Luxembourg van welke schade dan ook die het ingevolge deze veroordeling zou lijden. Daar geen opheffing van de verschillende beslagen op de Parvest-aandelen werd bekomen, betaalde BAN de tegenwaarde van de Parvest-aandelen aan BNP Paribas Luxembourg. Dexia Bank betaalde dit bedrag (30 039 336,54 USD) op 9 juli 2007 aan BAN terug in uitvoering van voormelde garantie ten voordele van GE (zie eerste alinea van huidige paragraaf).
230 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Toelichting
Tegen voormeld arrest van het hof van beroep van Luxemburg werden cassatievoorzieningen ingesteld door zowel BNP Paribas Luxembourg als door BAN. Deze cassatievoorzieningen werden inmiddels verworpen. De Parvest-aandelen hebben, volgens evaluatie op 20 november 2009, een waarde van 31 457 469,42 USD.
8. Voorzieningen en waardeverminderingen
Dexia Bank heeft geen voorzieningen aangelegd voor de vorderingen ingesteld tegen hem in België, en dit op grond van volgende motieven: ●●
●●
●●
in de huidige stand, is de waarschijnlijkheid, naar het oordeel van de bank, dat een rechterlijke beslissing de bank zou veroordelen tot schadeloosstelling, minder dan 50 %. De raadslieden van de bank zijn van oordeel dat de bank ernstige argumenten heeft om de weerhouden tenlasteleggingen te betwisten; op burgerlijk gebied, stelt Dexia Bank vast dat verschillende dagvaardingen (Deminor …) provisionele bedragen vorderen of het gevorderde bedrag niet verantwoorden; Dexia Bank heeft uitgebreid geconcludeerd en heeft de onontvankelijkheid, minstens de ongegrondheid, geargumenteerd van de meerderheid van de burgerlijkepartijstellingen.
Beheersverslag
Op 31 december 2009 beliep het risico van Dexia Bank in het kader van de uitstaande vorderingen met betrekking tot de kredieten die werden verstrekt in de zaak Lernout & Hauspie, ongeveer 42 284 075,60 EUR – waarvan 8 746 160,54 EUR gereserveerde interesten (zie paragrafen 1, 2 en 7 hiervoor). De waardeverminderingen voor het dossier Lernout & Hauspie bedroegen op dezelfde datum zowat 29 052 745,21 EUR. Dexia Bank gaat ervan uit dat het in staat zal zijn het verschil te recupereren, gezien de beschikbare zekerheden.
Geconsolideerde jaarrekening
Dexia Bank betwist ten stelligste de ontvankelijkheid en de gegrondheid van alle vorderingen lastens hem.
C. Transacties met verbonden partijen buiten normale marktvoorwaarden Nihil.
XXIX. Financiële relaties met 31/12/09
(in duizenden EUR) A. DE BESTUURDERS EN ZAAKVOERDERS B. DE NATUURLIJKE OF RECHTSPERSONEN DIE DE INSTELLING RECHTSTREEKS OF ONRECHTSTREEKS CONTROLEREN MAAR GEEN VERBONDEN ONDERNEMINGEN ZIJN C. DE ANDERE ONDERNEMINGEN DIE DE ONDER B. VERMELDE PERSONEN RECHTSTREEKS OF ONRECHTSTREEKS CONTROLEREN D. DE COMMISSARIS(SEN) EN DE PERSONEN MET WIE HIJ (ZIJ) VERBONDEN IS (ZIJN) A. 1. Vorderingen op bovenvermelde personen 2. Passiva in hun voordeel
1 424 13 635
B. Bedrag van de rechtstreekse en onrechtstreekse bezoldigingen en van de ten laste van de resultatenrekening toegekende pensioenen, voor zover deze vermelding niet uitsluitend of hoofdzakelijk betrekking heeft op de toestand van een enkel identificeerbaar persoon Aan bestuurders en zaakvoerders Aan voormalige bestuurders en zaakvoerders
2 255 0
D. 1. Bezoldiging van de commissaris(sen) 2. Bezoldiging voor uitzonderlijke werkzaamheden of bijzondere opdrachten uitgevoerd binnen de vennootschap door de commissaris(sen) Andere controleopdrachten Belastingadviesopdrachten Andere opdrachten buiten de revisorale opdrachten
1 009
0 0 0 309
TOTAAL
1 318
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 231
Vennootschappelijke jaarrekening
Sociale balans
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
I. Staat van de tewerkgestelde personen 1. Werknemers ingeschreven in het personeelsregister A. Tijdens het boekjaar en het vorig boekjaar Codes
Gemiddeld aantal werknemers Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren Personeelskosten (in duizenden EUR) Bedrag van voordelen bovenop het loon (in duizenden EUR)
Voltijds
Deeltijds
31/12/09 4 987 8 140 023 421 147
31/12/09
Totaal (T) of totaal in voltijdse equivalenten (VTE) 31/12/09
Totaal (T) of totaal in voltijdse equivalenten (VTE) 31/12/08
2 221 1 060 432 187 561
6 380,69 (VTE) 9 200 455 (T) 608 708 (T)
6 714,87 (VTE) 9 672 540 (T) 635 375 (T)
100 101 102
103
3 216
(T)
5 139
(T)
B. Op de afsluitingsdatum van het boekjaar Codes
Voltijds
Deeltijds
Totaal in voltijdse equivalenten
A. Aantal werknemers ingeschreven in het personeelsregister
105
4 793
2 103
6 111,08
B.
110 111 112 113
4 619 174 0 0
2 102 1 0 0
5 936,58 174,50 0,00 0,00
C. Volgens het geslacht Mannen lager onderwijs secundair onderwijs hoger niet-universitair onderwijs universitair onderwijs Vrouwen lager onderwijs secundair onderwijs hoger niet-universitair onderwijs universitair onderwijs
120 1200 1201 1202 1203 121 1210 1211 1212 1213
3 197 11 611 1 384 1 191 1 596 6 375 648 567
520 4 203 230 83 1 583 17 627 707 232
3 483,00 13,30 715,90 1 515,40 1 238,40 2 628,08 11,19 754,46 1 136,53 725,90
D. Volgens de beroepscategorie Directiepersoneel Bedienden Arbeiders Andere
130 134 132 133
141 4 652 0 0
16 2 059 28 0
147,60 5 954,88 8,60 0,00
Volgens de aard van de arbeidsovereenkomst Overeenkomst voor een onbepaalde tijd Overeenkomst voor een bepaalde tijd Overeenkomst voor een duidelijk omschreven werk Vervangingsovereenkomst
232 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Sociale balans
Ter beschikking van de onderneming gestelde personen
150 151 152
0,55 970 36 183
0 0 0
II. Tabel van het personeelsverloop tijdens het boekjaar 1. Ingetreden Codes
Voltijds
Deeltijds
Totaal in voltijdse equivalenten
205
159
3
160,80
B. Volgens de aard van de arbeidsovereenkomst Overeenkomst voor een onbepaalde tijd 210 22 1 Overeenkomst voor een bepaalde tijd 211 137 2 Overeenkomst voor een duidelijk omschreven werk 212 0 0 Vervangingsovereenkomst 213 0 0
22,80 138,00 0,00 0,00
A. Aantal werknemers die tijdens het boekjaar in het personeelsregister werden ingeschreven
2. Uitgetreden Codes
Voltijds
Deeltijds
Totaal in voltijdse equivalenten
305
484
253
621,17
Volgens de aard van de arbeidsovereenkomst Overeenkomst voor een onbepaalde tijd Overeenkomst voor een bepaalde tijd Overeenkomst voor een duidelijk omschreven werk Vervangingsovereenkomst
310 311 312 313
363 121 0 0
251 2 0 0
499,17 122,00 0,00 0,00
340 341 342 343
206 2 74 202
168 0 40 45
297,85 2,00 96,72 224,60
350
0
0
0,00
A. Aantal werknemers met een in het personeelsregister opgetekende datum waarop hun overeenkomst tijdens het boekjaar een einde nam B.
C. Volgens de reden van beëindiging van de Overeenkomst Pensioen Brugpensioen Afdanking Andere reden waarvan het aantal werknemers dat als zelfstandige ten minste op halftijdse basis diensten aan de onderneming blijft verlenen
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 233
Geconsolideerde jaarrekening
Uitzendkrachten
Vennootschappelijke jaarrekening
Gemiddeld aantal tewerkgestelde personen Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren Kosten voor de onderneming
Codes
Beheersverslag
2. Uitzendkrachten en ter beschikking van de onderneming gestelde personen tijdens het boekjaar
Sociale balans
Codes
Mannen
Codes
Vrouwen
5801 5802 5803
1 917 46 873 4 315 762
5811 5812 5813
1 513 36 656 3 375 084
58031
4 315 762
58131
3 375 084
58032
0
58132
0
58033
0
58133
0
Totaal van de minder formele en informele voortgezette beroepsopleidingsinitiatieven voor de werknemers ten laste van de werkgever 1. Aantal betrokken werknemers 2. Aantal gevolgde opleidingsuren 3. Nettokosten voor de onderneming
5821 5822 5823
2 729 29 198 2 489 568
5831 5832 5833
2 511 26 557 2 264 446
Totaal van de initiële beroepsopleidings initiatieven ten laste van de werkgever 1. Aantal betrokken werknemers 2. Aantal gevolgde opleidingsuren 3. Nettokosten voor de onderneming
5841 5842 5843
0 0 0
5851 5852 5853
0 0 0
Totaal van de formele voortgezette beroepsopleidingsinitiatieven voor de werknemers ten laste van de werkgever 1. Aantal betrokken werknemers 2. Aantal gevolgde opleidingsuren 3. Nettokosten voor de onderneming waarvan de brutokosten rechtstreeks verbonden met de opleiding betaalde bijdragen en stortingen aan collectieve fondsen ontvangen tegemoetkomingen (in mindering)
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Beheersverslag
III. Inlichtingen over de opleidingen voor de werknemers tijdens het boekjaar
234 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Dexia Bank België NV Verslag van de commissaris over het boekjaar afgesloten op 31 december 2009
Beheersverslag
Dexia Bank België NV Verslag van de commissaris over het boekjaar afgesloten op 31 december 2009 gericht tot de algemene vergadering van aandeelhouders Aan de aandeelhouders Overeenkomstig de wettelijke en statutaire bepalingen brengen wij u verslag uit in het kader van het mandaat van commissaris dat ons werd toevertrouwd. Dit verslag omvat ons oordeel over de jaarrekening evenals de vereiste bijkomende vermeldingen.
Verklaring over de jaarrekening zonder voorbehoud
Vennootschappelijke jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening
Wij hebben de controle uitgevoerd van de jaarrekening van Dexia Bank België NV over het boekjaar afgesloten op 31 december 2009, opgesteld op basis van het in België van toepassing zijnde boekhoudkundig referentiestelsel, met een balanstotaal van 217 007 722 (000) EUR en waarvan de resultatenrekening afsluit met een winst van het boekjaar van 440 669 (000) EUR. Het opstellen van de jaarrekening valt onder de verantwoordelijkheid van de raad van bestuur. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, implementeren en in stand houden van een interne controle met betrekking tot het opstellen en de getrouwe weergave van de jaarrekening zodat deze geen afwijkingen van materieel belang, als gevolg van fraude of van fouten, bevat, het kiezen en toepassen van geschikte waarderingsregels, en het maken van boekhoudkundige ramingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn. Het is onze verantwoordelijkheid een oordeel over deze jaarrekening tot uitdrukking te brengen op basis van onze controle. Wij hebben onze controle uitgevoerd overeenkomstig de wettelijke bepalingen en volgens de in België geldende controlenormen, zoals uitgevaardigd door het Instituut van de Bedrijfsrevisoren. Deze controlenormen vereisen dat onze controle zo wordt georganiseerd en uitgevoerd dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Overeenkomstig deze controlenormen, hebben wij controlewerkzaamheden uitgevoerd ter verkrijging van controle-informatie over de in de jaarrekening opgenomen bedragen en toelichtingen. De selectie van deze controlewerkzaamheden is afhankelijk van onze beoordeling welke een inschatting omvat van het risico dat de jaarrekening afwijkingen van materieel belang bevat als gevolg van fraude of van fouten. Bij het maken van onze risico-inschatting houden wij rekening met de bestaande interne controle van de vennootschap met betrekking tot het opstellen en de getrouwe weergave van de jaarrekening teneinde in de gegeven omstandigheden de gepaste werkzaamheden te bepalen maar niet om een oordeel over de effectiviteit van de interne controle van de vennootschap te geven. Wij hebben tevens de gegrondheid van de waarderingsregels, de redelijkheid van de boekhoudkundige ramingen gemaakt door de vennootschap, alsook de voorstelling van de jaarrekening als geheel beoordeeld. Ten slotte, hebben wij van de raad van bestuur en van de verantwoordelijken van de vennootschap de voor onze controlewerkzaamheden vereiste ophelderingen en inlichtingen verkregen. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie een redelijke basis vormt voor het uitbrengen van ons oordeel. Naar ons oordeel geeft de jaarrekening afgesloten op 31 december 2009 een getrouw beeld van het vermogen, de financiële toestand en de resultaten van de vennootschap, in overeenstemming met het in België van toepassing zijnde boekhoudkundig referentiestelsel.
236 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Verslag van de commissaris
Bijkomende vermeldingen Het opstellen en de inhoud van het jaarverslag, alsook het naleven door de vennootschap van het Wetboek van Vennootschappen en van de statuten, vallen onder de verantwoordelijkheid van de raad van bestuur.
●●
Antwerpen, 1 april 2010
De commissaris DELOITTE Bedrijfsrevisoren BV o.v.v.e. CVBA Vertegenwoordigd door Frank Verhaegen
Bernard De Meulemeester
Geconsolideerde jaarrekening
●●
Het jaarverslag behandelt de door de wet vereiste inlichtingen en stemt overeen met de jaarrekening. Wij kunnen ons echter niet uitspreken over de beschrijving van de voornaamste risico’s en onzekerheden waarmee de vennootschap wordt ge confronteerd, alsook van haar positie, haar voorzienbare evolutie of de aanmerkelijke invloed van bepaalde feiten op haar toekomstige ontwikkeling. Wij kunnen evenwel bevestigen dat de verstrekte gegevens geen onmiskenbare inconsistenties vertonen met de informatie waarover wij beschikken in het kader van ons mandaat. Onverminderd formele aspecten van ondergeschikt belang, werd de boekhouding gevoerd overeenkomstig de in België van toepassing zijnde wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften. Wij dienen u geen verrichtingen of beslissingen mede te delen die in overtreding met de statuten of het Wetboek van Vennootschappen zijn gedaan of genomen. De verwerking van het resultaat die aan de algemene vergadering wordt voorgesteld, stemt overeen met de wettelijke en statutaire bepalingen.
Vennootschappelijke jaarrekening
●●
Beheersverslag
Het is onze verantwoordelijkheid om in ons verslag de volgende bijkomende vermeldingen op te nemen die niet van aard zijn om de draagwijdte van onze verklaring over de jaarrekening te wijzigen:
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 237
Bijkomende informatie
Adressen van de belangrijkste dochtervennootschappen Dexia Bank
Dexia Asset Management Luxembourg 136, route d’Arlon L-1150 Luxembourg Tel.: + 352 2797-1 Fax: + 352 27 97 49 40 www.dexia-am.com
Adehis Rue de Néverlée 12 B-5020 Namur Tel.: + 32 81 55 45 11 Fax: + 32 81 55 46 77 www.adehis.be
Dexia Auto Lease Rogierplein 11 B-1210 Brussel Tel.: + 32 2 285 37 77 Fax: + 32 2 282 66 01 www.dexia-auto-lease.be
Adinfo Pachecolaan 44 B-1000 Brussel Tel.: + 32 2 222 81 74 Fax: + 32 2 222 24 37 www.adinfo.be
Dexia Commercial Finance Rogierplein 11 B-1210 Brussel Tel.: + 32 2 282 66 33 Fax: + 32 2 282 66 99 www.dexiacommercialfinance.be
Cevi Bisdomplein 3 B-9000 Gent Tel.: + 32 9 264 07 01 Fax: + 32 9 233 05 24 www.cevi.be
Dexia Ingénierie Sociale 13, rue Croquechâtaigne BP 30064 F-45380 La Chapelle St Mesmin Tel.: + 33 2 36 56 00 00 Fax: + 33 2 36 56 00 01
[email protected]
Corona Metrologielaan 2 B-1130 Brussel Tel.: + 32 78 15 14 15 Fax: + 32 2 216 23 98 www.corona.be
Dexia Insurance Belgium Livingstonelaan 6 B-1000 Brussel Tel.: + 32 2 286 76 11 Fax: + 32 2 286 76 99 www.dvvlap.be Dexia Insurance Belgium Invest Jozef II-straat 96 B-1000 Brussel Tel.: + 32 2 286 69 22 Fax: + 32 2 286 72 20
238 Dexia Bank België Jaarverslag 2009
Dexia Investment Company Pachecolaan 44 B-1000 Brussel Tel.: + 32 2 222 71 94 Fax: + 32 2 285 35 48 Dexia Investments Ireland 6 George’s Dock IRL-IFSC Dublin 1 Tel.: + 353 1 645 50 00 Fax: + 353 1 829 15 77 www.dexia-investments.ie Dexia Lease Belgium Rogierplein 11 B-1210 Brussel Tel.: + 32 2 222 37 08 Fax: + 32 2 222 37 13 www.dexialease.be Dexia Lease Services Rogierplein 11 B-1210 Brussel Tel.: + 32 2 222 38 36 Fax: + 32 2 222 37 13 Dexia Life & Pensions Luxembourg 2, rue Nicolas Bové L-1253 Luxembourg Tel.: + 352 262 54 41 Fax: + 352 262 54 45 480 www.dexia-life.com Dexia Re 2, rue Nicolas Bové L-1253 Luxembourg Tel.: + 352 227 343 1 Fax: + 352 227 347
Bijkomende Informatie
Dexia Real Estate Capital Markets 1180 NW Maple Street Suite 202 Issaquah, WA 98027 USA Tel.: + 1 425 313 46 00 Fax: + 1 425 313 10 05 www.dexia-cmbs.com Dexia Woonkredieten Maatschappelijke Zetel Pachecolaan 44 B-1000 Brussel
Exploitatiezetels Chaussée de Dinant 1033 B-5100 Wépion Tel.: + 32 81 46 82 11 Fax: + 32 81 46 05 55 H. Consciencestraat 6 B-8800 Roeselare Tel.: + 32 51 23 21 11 Fax: + 32 51 23 21 45 Elantis Maatschappelijke zetel en exploitatiezetel Rue des Clarisses 38 B-4000 Liège Tel.: + 32 4 232 45 45 Fax: + 32 4 232 45 01
Eurco Ltd/ Eurco Re Ltd 6, George’s Dock IRL-Dublin 1 Tel.: + 353 1 85 15 200 Fax: + 353 1 829 0433 Eurco SA 2, rue Nicolas Bové L-1253 Luxembourg Tel.: + 352 227 343 1 Fax: + 352 227 347 Logins Generaal De Wittelaan 17 bus 32 B-2800 Mechelen Tel.: + 32 15 45 48 50 Fax: + 32 15 45 48 89 www.logins.be
Bijkantoren Dexia Bank Belgium Dublin Branch 6 George’s Dock IRL-IFSC Dublin 1 Tel.: + 353 16 45 50 31 Fax: + 353 18 29 15 77 Dexia Bank Belgium London Branch Shackleton House, Hay’s Galleria 4 Battle Bridge Lane UK-London SE1 2GZ Tel.: + 44 20 7556 3060 Fax: + 44 20 7556 2560
Parfipar SA 69, Route d’Esch L-2953 Luxembourg Tel.: + 352 26 38 45 41 Fax: + 352 26 38 45 44 Sepia Livingstonelaan 6 B-1000 Brussel Tel.: + 32 2 286 63 27 Fax: + 32 2 284 74 76
Exploitatiezetel Sint-Michielslaan 50 B-1040 Brussel Tel.: + 32 2 732 12 12 Fax: + 32 2 737 29 27 www.elantis.be
Jaarverslag 2009 Dexia Bank België 239
Bijkomende Informatie
Algemene gegevens van Dexia Bank
Klachten
Maatschappelijke benaming Dexia Bank België NV
Bij problemen wendt u zich eerst tot uw agentschap, uw relatiebeheerder of de dienst Klachtenbeheer.
Contact Tel.: +32 2 222 11 11 Fax: +32 2 222 11 22
Dexia Bank Dienst Klachtenbeheer - DT 23/02 Pachecolaan 44 B-1000 Brussel E-mail:
[email protected]
Algemeen postadres Pachecolaan 44 B-1000 Brussel Ondernemingsnummer RPR Brussel BTW BE 403.201.185 CBFA-nummer 19649 A Internetadres http://www.dexia.be
Als het antwoord niet voldoet, kunt u zich wenden tot de bemiddelaar van Dexia Bank, de heer Gilles Jockin. Dexia Bank Dienst Bemiddeling - DT 23/03 De heer Gilles Jockin Pachecolaan 44 B-1000 Brussel E-mail:
[email protected]
Vragen in verband met het op het internet beschikbare jaarverslag mogen gericht worden aan:
Als u als natuurlijke persoon optreedt voor privédoeleinden en u over het antwoord van bovengenoemde instanties van de bank niet tevreden bent, kunt u zich voor de bankproducten wenden tot de Ombudsdienst voor de Financiële Sector.
Dexia Bank Afdeling Communicatie - PA 3/11 Pachecolaan 44 B-1000 Brussel Tel.: +32 2 222 45 50 E-mail:
[email protected]
Ombudsdienst voor de Financiële Sector Belliardstraat 15/17, bus 8 1040 Brussel E-mail:
[email protected] Voor de verzekeringsproducten kunt u zich wenden tot de Ombudsdienst Verzekeringen. Ombudsdienst Verzekeringen de Meeûssquare 35 1000 Brussel E-mail:
[email protected]
240 Dexia Bank België Jaarverslag 2009