Jaarverantwoording Heliomare 2010

Jaarverantwoording Heliomare 2010

1

Inhoudsopgave

1.

Uitgangspunten van de verslaggeving .................................................................................... 4

2.

Profiel van de organisatie.......................................................................................................... 5

3.

4.

2.1

Algemene identificatiegegevens........................................................................................... 5

2.2

Structuur van het concern .................................................................................................... 5

2.3

Kerngegevens ...................................................................................................................... 7

2.4

Samenwerkingsrelaties ...................................................................................................... 11

Bestuur, toezicht, bedrijfsvoering en medezeggenschap.................................................... 13 3.1

Normen voor goed bestuur................................................................................................. 13

3.2

Raad van Bestuur............................................................................................................... 14

3.3

Toezichthouders ................................................................................................................. 16

3.4

Bedrijfsvoering .................................................................................................................... 20

3.5

Cliëntenraad ....................................................................................................................... 22

3.6

Ondernemingsraad............................................................................................................. 29

Beleid, inspanningen en prestaties ........................................................................................ 33 4.1

Meerjarenbeleid .................................................................................................................. 33

4.2

Algemeen beleid verslagjaar .............................................................................................. 35

4.3

Algemeen kwaliteitsbeleid .................................................................................................. 44

4.4

Kwaliteitsbeleid ten aanzien van patiënten/cliënten ........................................................... 53

4.5

Kwaliteit ten aanzien van medewerkers ............................................................................. 62

4.6

Samenleving en belanghebbenden.................................................................................... 71

4.7

Financieel beleid................................................................................................................. 73

2

Jaardocument 2010 I Maatschappelijk verslag Heliomare versie 31 mei 2011

3

1.

Uitgangspunten van de verslaggeving

Terugkijkend op het jaar 2010 mag Heliomare concluderen dat het een zeer succesvol jaar is geweest, zowel in inhoudelijk als financieel opzicht. Evenals in voorgaande jaren heeft Heliomare er voor gekozen de jaarverslaggeving over al haar activiteiten in één jaardocument – op basis van het format voor het Jaardocument Zorginstellingen – samen te voegen. Heliomare vindt haar grondslag namelijk in twee stichtingen: Stichting Heliomare en Stichting Helioskoop. Heliomare heeft als één organisatie de doelstellingen van beide stichtingen geformuleerd. Daarnaast is er de Stichting ZBC Heliomare voor de niet-reguliere en niet-structureel gefinancierde activiteiten op met name het gebied van arbeidsre-integratie en vitaliteit. In dit jaardocument wordt de totale organisatie daarom aangeduid met Heliomare. Naast alle goede inhoudelijke resultaten gaat het ons financieel al meerdere jaren voor de wind met in 2010 een resultaat van ruim 2,1 miljoen euro. Onze financieel sterke positie stelt ons in staat om onze solvabiliteit verder op te bouwen, zodat wij ook in de toekomst maatschappelijk verantwoord kunnen ondernemen en in kunnen spelen op wijzigingen in weten regelgeving en financieringswijze op het gebied van bijvoorbeeld de ZZP’s, tariefharmonisatie en pakketmaatregel (AWBZ), de DBC’s (Revalidatie) en Passend Onderwijs. Op grond van de Wmcz hebben cliëntenraden adviesrecht over de vastgestelde jaarrekening. Omdat Heliomare het belangrijk vindt dat de cliëntenraden vóór de vaststelling ook mee kunnen praten over de inhoud van het zogenaamde maatschappelijk verslag (het niet-financiële deel) van het Jaardocument 2010, is het concept-maatschappelijk verslag op 28 april 2011 besproken met een afvaardiging van de cliëntenraden van Heliomare. De door hen geplaatste op- en aanmerkingen zijn verwerkt in deze versie van het maatschappelijk verslag. Na goedkeuring van het Jaardocument 2010 door de Raad van Toezicht op 18 mei 2011, wordt de jaarrekening 2010 formeel ter advies aan de cliëntenraden voorgelegd. Ook in 2010 waren de inspanningen van alle Heliomare-medewerkers, stagiaires en vrijwilligers erop gericht om dag in dag uit, direct of indirect, bij te dragen aan het zoveel mogelijk herwinnen van de zelfstandigheid van onze cliënten. In onderlinge samenwerking en met tal van externen is er opnieuw veel gerealiseerd, zowel op het gebied van zorg, onderwijs en ondersteuning als de bedrijfsvoering. Ik spreek mijn erkentelijkheid uit aan iedereen die hieraan een bijdrage heeft geleverd.

Wijk aan Zee, mei 2011

Cees Raaijmakers voorzitter Raad van Bestuur

4

2.

Profiel van de organisatie

2.1

Algemene identificatiegegevens

Algemene identificatiegegevens Naam verslagleggende rechtspersoon Adres Postcode Plaats Telefoonnummer Identificatienummer Kamer van Koophandel E-mailadres Internetpagina

2.2

Stichting Heliomare Relweg 51 1949 EC Wijk aan Zee 088-9208888 41227061 - 41227059 - 34292759 [email protected] www.heliomare.nl

Structuur van het concern

Juridische structuur Zoals reeds in hoofdstuk 1 aangegeven, wordt de grondslag van Heliomare gevormd door twee stichtingen: Stichting Heliomare en Stichting Helioskoop. De Stichting Heliomare levert diensten en producten op het gebied van revalidatie, wonen, dagbesteding, arbeidsintegratie en sport. De Stichting Helioskoop levert diensten en producten op het gebied van speciaal onderwijs. Tevens bestaat de Stichting ZBC Heliomare voor de niet-reguliere en niet-structureel gefinancierde activiteiten op met name het gebied van arbeidsre-integratie en vitaliteit. Voor wat betreft de Raad van Toezicht en de Raad van Bestuur is sprake van een personele unie: de leden van de Raad van Toezicht en de Raad van Bestuur van de ene stichting vormen ook de Raad van Toezicht en Raad van Bestuur van de andere stichtingen. De uitvoering van de doelstellingen van de stichtingen is ondergebracht binnen één organisatie, met één organisatiestructuur. Organisatie- en medezeggenschapsstructuur In onderstaand organogram is de organisatiestructuur d.d. 31 december 2010 schematisch weergegeven. Op hoofdlijnen kan de organisatie als volgt worden beschreven. Heliomare bestaat uit 5 bedrijfsonderdelen, te weten: - Revalidatie, - Sport, - Onderwijs, - Arbeidsintegratie, - Wonen en Dagbesteding. -

Elk bedrijfsonderdeel wordt geleid door een manager. De manager vormt samen met de leidinggevenden en stafmedewerkers het managementteam van het betreffende bedrijfsonderdeel.

-

De Raad van Bestuur en de managers van de bedrijfsonderdelen worden ondersteund door het Facilitair Bedrijf, Finance, Personele en Sociale zaken (PSZ), ICT en Kwaliteit (ICT&K), Control, Communicatie, Administratief Proces en Research & Development (R&D).

-

De Raad van Bestuur en de managers van de bedrijfsonderdelen vormen samen met de managers Facilitair Bedrijf, ICT&K, Communicatie en PSZ, de concerncontroller en de bestuurssecretaris het Heliomare Managementteam.

5

-

Heliomare heeft een organisatiebrede medische staf. Maandelijks voert het bestuur van de medische staf overleg met de Raad van Bestuur, de manager Revalidatie en de bestuurssecretaris.

-

De medische staf vergadert een keer per maand en één tot twee keer per jaar wordt een themabijeenkomst georganiseerd.

-

Heliomare heeft één ondernemingsraad en - naast vier medezeggenschapsraden op schoolniveau - een Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad (GMR) voor Helioskoop. De OR pleegt overleg met de Raad van Bestuur, de GMR met de voorzitter van de algemene directie van Helioskoop en de MR met de schooldirecteuren, hiertoe gemandateerd door het bevoegd gezag.

-

Heliomare heeft dertien cliëntenraden: Revalidatie heeft een cliëntenraad, de locaties van de bedrijfsonderdelen Wonen en Dagbesteding hebben ieder afzonderlijk een cliëntenraad. Daarnaast zijn er een Centrale Cliëntenraad Dagbesteding en een Centrale Cliëntenraad Wonen met een afvaardiging uit de lokale cliëntenraden. De medezeggenschap van de cliënten (ouders en leerlingen) van Onderwijs is vormgegeven via de oudergeleding van de medezeggenschapsraden. Raad van Toezicht centrale cliëntenraden Raad van Bestuur

medische staf

ondernemingsraad

lokale cliëntenraden Bestuurssecretariaat

Research & Development

ICT & Kwaliteit

gemeenschappelijke medezeggenschapsraad

Communicatie medezeggenschapsraden

Personele & Sociale Zaken

Control

Facilitair Bedrijf

Finance

Administratief Proces

Revalidatie

Sport

Onderwijs

Arbeidsintegratie

Wonen en Dagbesteding

Besturingsmodel De besturingsfilosofie is gebaseerd op de volgende drie principes: -

decentraal, tenzij….. waarmee bedoeld wordt dat de verantwoordelijkheden en bevoegdheden voor het sturen van de bedrijfsprocessen zo laag mogelijk in de hiërarchie van de organisatie worden gelegd;

-

integraal management, waarmee wordt aangegeven dat leidinggevenden, elk op het eigen niveau verantwoordelijk en bevoegd zijn voor het realiseren van de integrale bedrijfsvoering van zijn/haar organisatie-eenheid;

-

inclusief management, waarmee wordt aangegeven dat leidinggevenden gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor het behalen van het gewenste corporate resultaat.

6

2.3

Kerngegevens

2.3.1

Kernactiviteiten en nadere typering

Uitgaande van de vragen en mogelijkheden van de cliënt, ondersteunt Heliomare mensen met een dreigende of aanwezige handicap door het apart of in samenhang verlenen van diensten op het gebied van revalidatie, speciaal onderwijs, arbeidsintegratie, wonen, dagbesteding en sport/fitness. De doelgroep die Heliomare bedient bestaat voornamelijk uit cliënten met een lichamelijke, verstandelijke of meervoudige handicap, een niet aangeboren hersenletsel of een autisme spectrum stoornis. Revalidatie (inclusief sport op therapeutische basis) wordt als medisch specialisme gefinancierd vanuit de Zorgverzekeringswet. De financiering van het onderwijs verloopt via het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. De dienstverlening op het gebied van wonen en dagbesteding wordt verleend uit hoofde van de AWBZ. Heliomare Wonen heeft toelatingen voor de functie verblijf voor LG (lichamelijk gehandicapten), VG (verstandelijk gehandicapten) en GGZ-C (zonder behandeling). De AWBZfuncties die door Heliomare worden verleend, zijn – op grond van de in 2009 doorgevoerde wijzigingen in de AWBZ – bij Dagbesteding begeleiding (groep en individueel) en behandeling, en bij Wonen persoonlijke verzorging, verpleging, begeleiding (individueel) en verblijf. De dienstverlening op het gebied van arbeidsintegratie bestaat uit activiteiten op het gebied van scholing (beroepsonderwijs en AKA (arbeidsmarktkwalificerend assistent)) en activiteiten op het gebied van arbeidstoeleiding, jobcoaching, arbeidsonderzoek en arbeidstrainingen. Financiering van de scholing gebeurt uit UWV-middelen na een aanbestedingsprocedure. De publieke activiteiten van Heliomare bestaan uit revalidatie, onderwijs, wonen, dagbesteding, beroepsopleiding, arbeidstoeleiding (voor wat betreft het door UWV gefinancierde deel) en jobcoaching (voor wat betreft het door UWV gefinancierde deel) en sport. De private (commerciële) activiteiten betreffen arbeidsonderzoek, arbeidstraining, arbeidstoeleiding (het niet UWVgefinancierde deel), jobcoaching (het niet UWV-gefinancierde deel) en fitness. 2.3.2

Cliënten, capaciteit, productie, personeel en opbrengsten

Revalidatie Het aantal klinische verpleegdagen in het verslagjaar is uitgekomen op 37.866 ten opzichte van 37.690 in 2009. In het verslagjaar zijn 187.344 revalidatiebehandeluren (rbu) gerealiseerd. In 2009 waren dat er 175.197, dit betekent een stijging van 9%. De poliklinische rbu-productie was in 2010 102.759. Deze is volledig vergoed door de verzekeraars. De klinische rbu-productie was in 2010 84.585. Hiervan zijn 79.469 rbu’s vergoed door de verzekeraars. Ultimo verslagjaar was het aantal fte personeelsleden (exclusief medisch specialisten) 297,3. De totale bedrijfsopbrengsten (in euro’s x 1.000) in het verslagjaar waren € 29.855 ten opzichte van € 29.822 in 2009. Gehandicaptenzorg Het aantal intramurale plaatsen op 31 december komt uit op 127, het aantal cliënten dat dagactiviteiten volgt op 31 december is 819. Het aantal dagdelen voor dagactiviteiten is in het 1 verslagjaar 122.258. Het aantal verpleegdagen en GVT -bezettingsdagen in het verslagjaar zijn 44.200 en het aantal uren extramurale productie is 18.187 in het verslagjaar. Ultimo verslagjaar was het aantal fte personeelsleden in loondienst 196,0 ten opzichte van 198,4 fte in 2009.

1

GVT = Gezinsvervangend tehuis

7

De totale bedrijfsopbrengsten (in euro’s x 1.000) in het verslagjaar waren € 17.662 ten opzichte van € 18.037 in 2009. Onderwijs Het aantal leerlingen in het verslagjaar (1 oktober 2010) is uitgekomen op 1.595, dit is inclusief ambulante begeleiding in het reguliere primair en voortgezet onderwijs. Ultimo verslagjaar was het aantal fte personeelsleden in loondienst 375 ten opzichte van 406 fte in 2009. De totale bedrijfsopbrengsten (in euro’s x 1.000) in het verslagjaar van Helioskoop waren € 28.018, ten opzichte van € 28.352 in 2009. Arbeidsintegratie Ultimo verslagjaar was het aantal fte personeelsleden in loondienst 60,5 ten opzichte van 56,3 fte in 2009. De totale bedrijfsopbrengsten (in euro’s x 1.000) in het verslagjaar waren € 6.023 ten opzichte van € 5.481 in 2009.

2.3.2.1 Revalidatie Kerngegevens, capaciteit, productie, personeel en opbrengsten Kerngegevens Capaciteit Aantal beschikbare klinische bedden per einde verslagjaar Aantal beschikbare poliklinische behandelplaatsen per einde verslagjaar Waarvan voor kinderen tot 17 jaar Waarvan voor volwassenen Productie Aantal klinische verpleegdagen in verslagjaar Waarvan voor kinderen tot 17 jaar Waarvan voor volwassenen Aantal eerste consulten in verslagjaar Waarvan voor kinderen tot 17 jaar Waarvan voor volwassenen Aantal klinische revalidatiebehandeluren in verslagjaar Waarvan voor kinderen tot 17 jaar Waarvan voor volwassenen Aantal poliklinische revalidatiebehandeluren in verslagjaar Waarvan voor kinderen tot 17 jaar Waarvan voor volwassenen Aantal klinische opnames in verslagjaar Waarvan voor kinderen tot 17 jaar Waarvan voor volwassenen Personeel Aantal personeelsleden in loondienst exclusief medisch specialisten per einde verslagjaar Aantal FTE personeelsleden in loondienst exclusief medisch specialisten per einde verslagjaar Aantal medische specialisten (loondienst + inhuur + vrij beroep) per einde verslagjaar Aantal FTE medische specialisten (loondienst + inhuur + vrij beroep) per einde verslagjaar Bedrijfsopbrengsten Totaal bedrijfsopbrengsten (in euro’s) in verslagjaar Waarvan wettelijk budget voor aanvaardbare kosten Waarvan overige bedrijfsopbrengsten 8

Aantal/bedrag Aantal 115 80,29 42,81 37,48 37.866 822 37.044 1.541 206 1.335 84.585 1.920 82.665 102.759 50.537 52.222 557 7 550 446 297,73 16 12,8

29.854.860 27.961.819 1.893.041

Vergunningen op grond van artikel 2 Wet bijzondere medische verrichtingen per einde verslagjaar Categorie Transplantaties

Vergunning Niertransplantatie Harttransplantatie Longtransplantatie Levertransplantatie Pancreastransplantatie Transplantatie van de dunne darm Haematopoëtische stamceltransplantaties Transplantatie van de eilandjes van Langerhans

Radiotherapie Bijzondere neurochirurgie Hartchirurgie

Openhartoperatie (OHO) Automatic implantable cardiovector defibrillator (AICD) Ritmechirurgie Percutane transluminale coronaire angioplastiek (PTCA) Klinisch genetisch onderzoek en erfelijkheidsadvisering In vitro fertilisatie (IVF) Neonatale intensive care unit (NICU)

Ja/nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee

Aanwijzingen op grond van artikel 8 Wet bijzondere medische verrichtingen per einde verslagjaar Aanwijzing Pediatrische intensive care unit (PICU) Hemofiliebehandeling Traumazorg Pijnrevalidatie en revalidatietechnologie HIV-behandelcentra (Humaan immunodeficiëntie virus) Cochleaire implantaties Uitnameteams orgaandonatie

9

Ja/nee Nee Nee Nee Ja Nee Nee Nee

2.3.2.2 Gehandicaptenzorg Kerngegevens cliënten, capaciteit, productie, personeel en opbrengsten gehandicaptenzorg Kerngegevens Cliënten Aantal intramurale cliënten per einde verslagjaar Aantal cliënten dagactiviteiten per einde verslagjaar Aantal extramurale cliënten exclusief cliënten dagactiviteiten per einde verslagjaar Capaciteit Aantal beschikbare plaatsen met AWBZ-verblijf per einde verslagjaar inclusief GVT Productie Aantal verpleegdagen en GVT-bezettingsdagen in verslagjaar Aantal dagdelen dagactiviteiten in verslagjaar Aantal uren extramurale productie in verslagjaar (exclusief dagactiviteiten) Personeel Aantal personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar Aantal FTE personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar Bedrijfsopbrengsten Totaal bedrijfsopbrengsten (in euro’s) in verslagjaar Waarvan wettelijk budget voor aanvaardbare kosten Waarvan overige bedrijfsopbrengsten

Aantal/bedrag 176 819 77

127

44.200 122.258 18.187 325 196,04

17.661.851 16.540.749 1.121.102

2.3.2.3 Arbeidsintegratie Kerngegevens productie, capaciteit, personeel en opbrengsten arbeid Kerngegevens Productie beroepsopleiding Aantal cliënten beroepsopleidingen gedurende verslagjaar Aantal scholingsdagen gedurende verslagjaar Productie re-integratie & vitaliteit Aantal lopende trajecten re-integratie & vitaliteit op 31 december 2010 Aantal succesvol afgeronde trajecten Personeel Aantal personeelsleden in loondienst op 31 december 2010 Aantal FTE personeelsleden in loondienst op 31 december 2010 Bedrijfsopbrengsten Totaal bedrijfsopbrengsten (in euro’s) in verslagjaar

10

Aantal/bedrag 165 18.366 49 389 94 60,45 6.022.092

2.3.2.4 Onderwijs Kerngegevens leerlingen, personeel en opbrengsten onderwijs Kerngegevens Leerlingen Aantal leerlingen per 1 oktober van het verslagjaar (conform leerlingtelling, en inclusief ambulante begeleiding BO/SBO/VO) Aantal leerlingen ambulante begeleiding BO/SBO/VO per 1 oktober van het verslagjaar Aantal leerlingen ambulante begeleiding BVE per 1 oktober van het verslagjaar Specificatie leerlingtelling per 1 oktober van het verslagjaar SO-LG SO-MGF SO-ZMLK VSO-LG VSO-MGF VSO-ZMLK VSO-LZ Cluster 4 Ambulante begeleiding BO/SBO/VO Personeel Aantal personeelsleden in loondienst op 31 december 2010 Aantal FTE personeelsleden in loondienst op 31 december 2010 Bedrijfsopbrengsten Totaal bedrijfsopbrengsten (in euro’s) in verslagjaar

2.3.3

Aantal/bedrag 1.595 548 377

102 333 176 1 0 137 30 85 548 554 375

28.018.144

Werkgebieden

Het werkgebied van Heliomare is primair Noord-Holland en in bepaalde gevallen tevens een deel van Zuid-Holland, alsmede de provincies Flevoland en Utrecht. Heliomare is op het gebied van AWBZ-zorg actief in de zorgkantoorregio’s Noord-Holland Noord, Zaanstreek Waterland, Kennemerland, Amstelland en de Meerlanden en Amsterdam.

2.4

Samenwerkingsrelaties

Heliomare is als ketenorganisatie voor veel van de kernactiviteiten een specifieke relatie aangegaan met instanties, bijvoorbeeld in de vorm van een overeenkomst, een convenant of andere afspraken. Hieronder volgt een – niet-limitatieve – opsomming van samenwerkingsrelaties van Heliomare: -

op het gebied van AWBZ-zorg (hoofden onderaannemingsovereenkomsten): Amstelring (hoofdaannemer), De Hartekampgroep (hoofdaannemer), Esdégé – Reigersdaal (hoofdaannemer), Evean (hoofdaannemer), HVO Querido (hoofdaannemer), Nieuw Unicum (hoofdaannemer), Novawhere (hoofdaannemer), Odion (hoofden onderaannemer), Ons Tweede Thuis (hoofden onderaannemer), Raphaelstichting (hoofdaannemer), S.W.L.G. (hoofdaannemer), Stichting Afasietherapie Amsterdam (hoofden onderaannemer), Stichting SHDH (hoofdaannemer), Stichting Sint Jacob (hoofdaannemer), Zorgbalans (hoofdaannemer), Zorgcirkel (hoofdaannemer), Cordaan (onderaannemer), Landzijde (onderaannemer), Osiragroep (onderaannemer), Stichting Ecosol (onderaannemer), Stichting Philadelphia (onderaannemer) en Vivium Zorggroep (onderaannemer). 11

-

op het gebied van revalidatiegeneeskunde: Spaarne Ziekenhuis, Rode Kruis Ziekenhuis, Stichting Revalidatie Ziekenhuizen Noord-Holland (SRZ), Stichting Sint Jacob en ViVa! Zorggroep.

-

op het gebied van Vroegtijdige Interventie Revalidatiezorg: stichting ZBC Heliomare (hoofdaannemer) voor UVIT, via onderaannemingsovereenkomsten met Reade, Heliomare, Zintens (RMC Groot Klimmendaal), Revant, MRC Aardenburg, De Waarden, Blixembosch, Het Roessingh, Centrum voor Revalidatie UMCG, Adelante Zorggroep, De Trappenberg, Revalidatie Friesland, Rijndam Revalidatiecentrum en Leijpark.

-

in het kader van het samenwerkingsverband op het gebied van speciaal onderwijs en beroepsopleiding (REA): REC Noord-Holland Cluster 3.

-

op het gebied van samenwerking in het Cluster 4 (onderwijs): Aloysius Stichting Onderwijs Jeugdzorg (Het Molenduin) en REC 4.5 Noord-Holland.

-

ten aanzien van de beroepsopleiding van REA College Nederland: ROC Leiden, NOVA College, Horizon College en UWV.

-

in het kader van huisvesting ten behoeve van cliënten (AWBZ-zorg): de woningcorporaties De Alliantie, Woonwaard, Parteon, PuurZuid en ZVH.

-

ten aanzien van de re-integratieactiviteiten: UWV, ArboUnie, ArboNed en Tata Steel.

-

op het gebied van onder meer kennisdeling en belangenbehartiging op brancheniveau: Revalidatie Nederland (RN), Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ), Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN), vereniging REA College Nederland, Stichting Erkenningsregeling Vroege Interventie Revalidatiezorg, Vereniging Bedrijfstak Zorg Kennemerland, Amstelland en Meerlanden, Vereniging Bijzondere Scholen (VBS), Landelijke Vereniging Cluster 3 (LVC3).

-

zorgverzekeraars: Achmea en UVIT (revalidatiegeneeskunde namens alle verzekeraars), Zorgkantoor Kennemerland en Zorgkantoor Zaanstreek Waterland (Achmea), Zorgkantoor Amstelland Meerlanden (Zorg en Zekerheid), Zorgkantoor Noord-Holland-Noord (UVIT), Zorgverzekeraars Nederland (ZN) en diverse zorgverzekeraars voor eerstelijns zorgverlening.

-

overheden: ministerie van VWS, ministerie van OCW, ministerie van SZW, gemeenten (waaronder Beverwijk, Bergen, Alkmaar, Zaanstad, Haarlem, Aalsmeer), provincie NoordHolland, Nederlandse Zorgautoriteit (NZa), College voor zorgverzekeringen (CVZ) en Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO / CFI).

-

toezichthouders: Inspectie voor de Gezondheidszorg, Inspectie voor het Onderwijs, Arbeidsinspectie.

-

kapitaalverschaffer: Rabobank.

-

waarborgfondsen: Waarborgfonds Zorgsector (WfZ).

12

3.

Bestuur, toezicht, bedrijfsvoering en medezeggenschap

3.1

Normen voor goed bestuur

Zorgbrede Governancecode Eind 2005 hebben alle brancheorganisaties in de zorg de Zorgbrede Governancecode goedgekeurd. De code is op 1 januari 2006 in werking getreden. In de code staan gemeenschappelijke beginselen voor bestuur en toezicht, verantwoording afleggen en bij het beleid betrekken van stakeholders. De brancheverenigingen hebben de intentie uitgesproken om de code te koppelen aan de lidmaatschapseisen van de brancheverenigingen. De code borduurt voort op het in 1999 verschenen rapport van de commissie Meurs over health care governance. Heliomare voldoet aan deze code. Zo is het enquêterecht in de statuten opgenomen en toegekend aan de NPCF (Nederlandse Patiënten en Consumenten Federatie). Daarnaast zijn de reglementen van de Raad van Toezicht en de Raad van Bestuur aangepast aan de Zorgbrede Governancecode. Het beleid ‘dialoog met belanghebbenden’ is vastgesteld. In deze beleidsnotitie wordt beschreven wie de relevante belanghebbenden voor Heliomare zijn, waarover zij geïnformeerd zullen worden en hoe Heliomare de door haar gewenste inbreng bij beleidsontwikkeling organiseert. Door bij deze jaarverantwoording het model Jaarverantwoording Zorginstellingen te volgen, wordt voldaan aan de eisen die in het Raamwerk Maatschappelijke Verantwoording zijn vastgelegd. De procedure die gevolgd wordt bij het werven van nieuwe leden Raad van Toezicht wijkt af van de genoemde procedure in de Zorgbrede Governancecode. Een vacature wordt eerst gemeld aan de Raad van Toezicht, Raad van Bestuur, Heliomare Managementteam, medische staf, en de inspraakorganen. Deze kunnen kandidaten opmerkzaam maken op de vacature. Indien dit geen benoembare kandidaten oplevert, wordt een advertentie in de krant geplaatst of wordt geworven via een wervings- en selectiebureau. In 2009 hebben de gemeenschappelijke branche-organisaties gewerkt aan actualisatie van de Zorgbrede Governancecode. Eind 2009 is de nieuwe Zorgbrede Governancecode door de brancheorganisaties vastgesteld, deze is met ingang van 1 januari 2010 in werking getreden. Heliomare heeft geconstateerd dat op basis van de nieuwe Governancecode een beperkt aantal artikelen uit het Reglement voor de Raad van Toezicht diende te worden aangepast. Op 26 mei 2010 heeft de Raad van Toezicht het Reglement Raad van Toezicht vastgesteld, waarin de volgende aanpassingen zijn doorgevoerd: - de verplichting om minstens één lid in de Raad van Toezicht te hebben dat beschikt over voor de zorgorganisatie relevante kennis en ervaring in de zorg; - het bieden van een scholings- of introductieprogramma voor nieuwe leden van de Raad van Toezicht; - het jaarlijks beoordelen of er binnen de Raad van Toezicht behoefte is aan scholing of training. Governance-structuur In de statuten van de stichtingen die Heliomare vormen, is het Raad van Toezichtmodel opgenomen: de Raad van Bestuur bestuurt onder toezicht van de Raad van Toezicht. De taken en bevoegdheden van de Raad van Bestuur zijn in de statuten van de stichtingen opgenomen.

13

3.2

Raad van Bestuur

Naam C.M.G. Raaijmakers

Bestuursfunctie voorzitter

Nevenfuncties in 2010 Revalidatie: - Lid Bestuurscommissie Sturing, Financiering en Bouw Revalidatie Nederland - Plaatsvervangend lid van de adviescommissie Cure Instellingen van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZA) - Lid bestuur NRF (Nationaal Revalidatie Fonds) - Lid auditcommissie NRF (Nationaal Revalidatie Fonds) Wonen en Dagbesteding: - Lid directiewerkgroep 60 (Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland) Revalidatie/Wonen/Dagbesteding: - Voorzitter bestuur Bureau Lindenhoek (bureau voor zorgaanbieders Kennemerland en omstreken) Overige nevenfuncties - Voorzitter Bestuur Vereniging Bedrijfstak Zorg Kennemerland, Amstelland & Meerlanden (arbeidsmarkt, zorg, beleid en ontwikkeling van de intramurale zorgsector in Kennemerland, Amstelland & Meerlanden) - Lid Adviescommissie Besturing en Bekostiging NVZ - Lid Bestuur St. Administratiekantoor VIR E-care Solutions B.V. - Lid Coördinatiecommissie Wijk aan Zee - Voorzitter Raad van Toezicht Stichting Elisabeth Breda

Heliomare heeft een eenhoofdige Raad van Bestuur. Deze wordt gevormd door de algemeen directeur, tevens bestuursvoorzitter, de heer drs. C.M.G. Raaijmakers. De heer Raaijmakers is werkzaam in deze functie sinds 1 maart 1985. De Raad van Bestuur voert zijn werkzaamheden uit met inachtneming van een reglement dat de Raad van Toezicht heeft vastgesteld. In dit reglement zijn de aanbevelingen uit zowel het rapport Health care governance van november 1999 als de Zorgbrede Governancecode (van kracht sinds 2006) verwerkt. In het reglement wordt met name aandacht geschonken aan de verantwoordelijkheden van de Raad van Bestuur, de wijze waarop de besluitvorming door de Raad van Bestuur tot stand komt en op welke wijze de Raad van Bestuur verantwoording aflegt. Ook zijn hierin de afspraken vastgelegd over de informatievoorziening van Raad van Bestuur naar Raad van Toezicht. De Raad van Bestuur voert zijn werkzaamheden voorts uit met inachtneming van de Gedragscode voor de goede bestuurder van maart 2005, opgesteld door de NVZD, de vereniging van bestuurders in de gezondheidszorg. De door de NVZD geformuleerde normen zijn door de Raad van Toezicht vertaald in acties op basis waarvan de Raad van Toezicht kan beoordelen hoe de Raad van Bestuur invulling geeft aan deze code. De jaarlijkse evaluatie heeft in december 2010 plaatsgevonden. Bij deze evaluatie komt eveneens de bezoldiging van de Raad van Bestuur aan de orde. 14

Met betrekking tot het beleid aangaande de bezoldiging van de Raad van Bestuur is de adviesregeling "contractuele relatie, rechtspositie, arbeidsvoorwaarden en honorering van bestuurders van zorginstellingen" van de Nederlandse Vereniging van Toezichthouders in Zorginstellingen (versie 2006) leidend. In de toepassing van de regeling is de complexiteit van Heliomare betrokken. Heliomare heeft zich de afgelopen jaren namelijk ontwikkeld tot een professionele zorgen onderwijsaanbieder voor ondersteuning van kinderen, jongeren en volwassenen met een beperking op het gebied van revalidatie, onderwijs, wonen, dagbesteding, arbeidsintegratie en sport, met bijna 40 locaties in heel Noord-Holland en ruim 1700 medewerkers. Bij de beoordeling van het honorarium van de Raad van Bestuur kan niet worden volstaan door alleen naar de richtlijnen van onderwijs of de zorginstellingen te kijken. De weging is op zich complexer. In 2002 heeft de Raad van Toezicht bewust gekozen om de aansturing van Heliomare drastisch te wijzigen. Tot dat moment bestond de Raad van Bestuur uit drie leden. De Raad van Toezicht heeft ervoor gekozen de verantwoordelijkheid van Heliomare te laten dragen door een eenhoofdige Raad van Bestuur. Vervolgens is de functie van de Raad van Bestuur in 2002 / 2003 gewogen met in achtneming van deze verzwarende factor waarvoor externe deskundigen en de externe accountant zijn ingeschakeld. Op dat moment heeft een salarisvaststelling plaatsgevonden. Vastgesteld is dat de Raad van Bestuur het maximum salaris had bereikt en hierover de algemene indexering zou ontvangen zoals in de branche per jaar zou worden toegepast. Tevens is een flexibele resultaatgerichte beloning ingevoerd. Het honorarium van de Raad van Bestuur heeft zich sindsdien consequent volgens deze lijn ontwikkeld. De Raad van Toezicht is van mening dat er een consistente lijn is gevolgd met het honorarium van de Raad van Bestuur en dat dit honorarium overeenkomt met de verantwoordelijkheid behorende bij het besturen en leiding geven aan een organisatie met de complexiteit en omvang van Heliomare. De Raad van Toezicht heeft vastgesteld dat het honorarium, zij het aan de bovenkant, past binnen de richtlijnen van de NVTZ met betrekking tot de salariëring van Raden van Bestuur.

15

3.3

Toezichthouders

Samenstelling Raad van Toezicht Naam

dhr ir. R. Henstra, voorzitter

Leeftijd

64

Beroep

Aandachtsgebied

n.v.t.

bedrijfsleven

e

Datum 1 benoeming / (her)benoemd t/m 29.04.2004 / herbenoemd t/m 2012

Nevenfuncties in 2010

-

mw mr. A.H. VeldmaatWansink, vice-voorzitter

mw M.A. BerndsenJansen

dhr drs. E.C.T. de Jongh

dhr drs. H.F. Hoogervorst

67

60

52

68

Rechter rechtbank Haarlem

Lid Tweede Kamer der Staten Generaal

juridische zaken

politiek / bestuur

Coördinator Geestelijke zorg in organisaties, plv. coördinator Communicatie en media Faculteit der Godgeleerdheid Vrije Universiteit Amsterdam

ethiek

n.v.t.

medisch / gezondheidszorg

16.01.2002 / herbenoemd t/m 2010 Per 01.01.2011 afgetreden

-

benoemd 17.02.2004 / herbenoemd t/m 2012

-

29.04.2004 / herbenoemd t/m 2012

-

-

-

-

16

13.03.2007 / t/m 2011

-

Voorzitter Raad van Commissarissen Zeehaven IJmuiden BV; Commissaris Cindu Chemicals B.V. ; Commissaris Laura Metaal B.V.; Bestuurslid Stichting Continuïteit Crown van Gelder; Voorzitter Raad van Commissarissen Telstar. Lid Raad van Commissarissen Rabobank Haarlem en omstreken; Lid Raad van Toezicht Stadsbibliotheek Haarlem.

Lid van de Raad van Toezicht van De Noorderbrug te Groningen; Voorzitter Stichting de Regisserende Gemeente. Voorzitter Raad van Kerken Amsterdam; Lid bestuur Stichting Ignatiushuis; Lid bestuur Stichting Ethisch Centrum Horeca; Voorzitter Raad van Advies levensbeschouwelijke zaken Spaarne Ziekenhuis. Voorzitter Raad van Toezicht Woonzorggroep SAMEN in Schagen.

Naam

dhr prof. dr. P.P. Tak

dhr drs. A.P.H. Günther

Leeftijd

51

57

Beroep

Aandachtsgebied

Hoogleraar en hoofd afdeling Klinische Immunologie en Reumatologie AMC Amsterdam

medisch / gezondheidszorg

GZ-Psycholoog ArboUnie BV

onderwijs / arbeidsintegratie

e

Datum 1 benoeming / (her)benoemd t/m 29.05.2007 / t/m 2011

Nevenfuncties in 2010

-

01.08.2008 / t/m 2012

-

-

dhr drs. W.A. Biewinga

57

n.v.t.

financiën

17

16.12.2008 / t/m 2012

-

Chief Scientific Officer, Arthrogen b.v.; Co-editor Arthritis & Rheumatism; Voorzitter Stichting Institute for Innovative Therapies; Diverse andere bestuursfuncties gerelateerd aan de functie van Hoogleraar Reumatologie en hoofd Afd. Klinische Immunologie & Reumatologie bij het AMC te Amsterdam. Voorzitter Ondernemingsraad Arbo Unie BV; Voorzitter Algemeen Bestuur AGORA, Stichting voor Bijzonder Primair Onderwijs in de Zaanstreek; eigenaar Mind Your Business, advies voor mens en werk in Zaanstad. commissaris Caransa BV; voorzitter RvC Koning&Hartman BV; voorzitter RvC Martin Schilder Holding BV; voorzitter RvC Kloosterboer BV; lid Board of Directors Cascal NV; lid Audit commissie Pensioenfonds Horeca; deskundige voor de Ondernemingskamer; voorzitter RvC Biesheuvel Techniek BV; commissaris Vancis BV; Adviseur diverse familie vennootschappen; Commissaris Maandag BV; Voorzitter RvC 4+ Bouwmaterialen Groep B.V.

De Raad van Toezicht van de stichtingen die samen Heliomare vormen, voert zijn werkzaamheden uit met inachtneming van de Zorgbrede Governancecode (zie 3.1). Het Reglement van de Raad van Toezicht is, evenals de statuten, op deze code gebaseerd. In de vergadering van 24 maart 2010 is de nieuwe Zorgbrede Governancecode 2010 aan de orde geweest, en dan met name de wijzigingen ten opzichte van de Governancecode uit 2006. Geconstateerd is dat op basis van de nieuwe Governancecode een beperkt aantal artikelen uit het Reglement voor de Raad van Toezicht diende te worden aangepast. Op 26 mei 2010 heeft de Raad van Toezicht het Reglement Raad van Toezicht vastgesteld, waarin de volgende aanpassingen zijn doorgevoerd: - de verplichting om minstens één lid in de Raad van Toezicht te hebben dat beschikt over voor de zorgorganisatie relevante kennis en ervaring in de zorg; - het bieden van een scholings- of introductieprogramma voor nieuwe leden van de Raad van Toezicht; - het jaarlijks beoordelen of er binnen de Raad van Toezicht behoefte is aan scholing of training. Op 31 december 2010 telde de Raad van Toezicht acht leden. Met ingang van 1 januari 2011 is mw mr A.H. Veldmaat – Wansink afgetreden als lid van de Raad van Toezicht vanwege het bereiken van de maximale zittingsduur. De Raad van Toezicht vindt het van belang dat binnen de Raad van Toezicht een lid zitting heeft met een juridisch profiel. Daarom is op 8 december 2010 besloten de tijdelijke uitbreiding van de Raad van Toezicht met een achtste lid – sinds de fusie met SKOOP op 1 augustus 2008 – voort te zetten en in 2011 een nieuw lid voor de Raad van Toezicht te werven met een juridisch profiel. In paragraaf 3.1 is de wervingsprocedure beschreven zoals die door de Raad van Toezicht van Heliomare wordt gehanteerd. De leden worden benoemd en ontslagen door de Raad van Toezicht zelf. Zij worden benoemd voor vier jaar en zijn éénmaal terstond herbenoembaar voor een termijn van vier jaar. Er is een rooster van aftreden. In de statuten staat expliciet vermeld wanneer iemand niet lid kan worden van de Raad van Toezicht. Hiermee wordt de onafhankelijkheid van de leden gewaarborgd. Naar aanleiding van de eind 2009 doorgevoerde actualisatie van het advies van de NVTZ (Nederlandse Vereniging van Toezichthouders in Zorginstellingen) over de bezoldiging van toezichthouders en het eveneens in 2009 aangepaste advies van de Vereniging van Toezichthouders in Onderwijsinstellingen (VTOI) heeft de Raad van Toezicht aan een externe consultant verzocht de in 2007 uitgevoerde benchmark te actualiseren, en een advies over de bezoldiging met ingang van 2010 uit te brengen. Aldus heeft de Raad van Toezicht op 16 december 2009 besloten tot aanpassing van de remuneratieregeling, waarbij de voorzitter en de toezichthouder financiën € 15.400,- en de overige leden € 10.400,- als bezoldiging ontvangen op jaarbasis. Deze regeling is ingegaan per 1 januari 2010. De Raad van Toezicht is in het verslagjaar samen met de Raad van Bestuur vijf keer bijeengekomen. Goedkeuring is verleend aan: - het voorgenomen besluit van de Raad van Bestuur om op grond van de business case Vroegbehandeling de verdere planvorming uit te werken voor een verhuizing van een deel van de Vroegbehandeling naar Heerhugowaard; - de vernieuwing van het Gebouwbeheersingssysteem (GBS); - de verkoop van het perceel Relweg 62 te Wijk aan Zee; - het samenwerkingstraject Glas, waarbij Helioskoop samen met collega-schoolbesturen glasvezelverbindingen voor de eigen schoollocaties gaat realiseren, onder de voorwaarde dat goed is gekeken naar mogelijke alternatieven en dat een gedegen samenwerkingsovereenkomst is opgesteld; - de jaarverslaggeving 2009 van de onder Heliomare ressorterende stichtingen; - de investering ten behoeve van achterstallig onderhoud aan de stroomvoorziening, luchtbehandeling en klimaatsystemen; - de overeenkomst tussen de zorgverzekeraar UVIT en Stichting ZBC Heliomare inzake het bieden van niet-klinische revalidatiezorg; - de Kaderbrief 2011; 18

-

het beleidsplan Research & Development 2011-2013; het Jaarplan 2011; het procedurevoorstel om te komen tot een fusie met Stichting Wisselwerk (onder voorwaarden).

De Raad van Toezicht en de Raad van Bestuur hebben in 2008 afgesproken dat meer nadruk dient te liggen op de bespreking van inhoudelijke thema’s tijdens de RvT-vergaderingen. In dat kader zijn in 2010 de volgende onderwerpen aan de orde geweest: - Ethiek: sturen op waarden; - ‘Maatschappelijk ondernemen: structuur, invloed van stakeholders naar RvT en vice versa’; - Cliëntveiligheid; - Research & Development; - Management Development. Andere in 2010 terugkerende onderwerpen op de agenda van de Raad van Toezicht waren onder meer: - de ontwikkeling van het Kinder- en jeugdcentrum Heliomare op het Stationsplein in Beverwijk; - de ontwikkelingen rond het REA College Nederland; - de liquiditeitsprognose; e e e - de 1 , 2 en 3 bestuurlijke forecast; - aanpassing van de investeringsprocedure; - de voortgang van de integratie van SKOOP en Heliomare; - actualisatie van het beleid Dialoog met belanghebbenden; - de stand van zaken Facilitair Bedrijf (o.a. ontwikkelaanpak, brandveiligheid en klimaatbeheersing); - plan van aanpak De Alk (n.a.v. rapport van de Onderwijsinspectie); - de samenwerkingsverkenning met Stichting Odion; - ziekteverzuim; - personeelsopbouw en in- / uitstroom personeel. Op 24 maart 2010 is het jaarlijkse overleg gevoerd tussen Raad van Toezicht, Raad van Bestuur, GMR en OR. Tijdens deze bijeenkomst is van gedachten gewisseld over de kernwaarde Heliomare één bedrijf. Vragen die daarbij aan de orde zijn gekomen zijn: wat betekent Heliomare één bedrijf in de praktijk, wie monitort dat en op welke manier? Op 26 mei 2010 heeft een overleg plaatsgevonden tussen een afvaardiging van de cliëntenraden en de ouderen leerlinggeleding van de GMR, Raad van Bestuur en de Raad van Toezicht. Tijdens dit overleg is gesproken over: - Toekomstverkenning Heliomare; - Toekomst AWBZ: - mogelijke opheffing MEE; - Kindtoeslag Bergen; - Afbouw logeren; - Hoge bezettingsgraad activiteitencentra. - Heftige gedragsproblemen bij cliënten; - Gehandicaptenvervoer: nieuw contract met ingang van 1 juli 2010 (W&D); - Overkoepelende cliëntenraad; - Brandveiligheid. De Raad van Toezicht heeft in 2010 de jaarverslaggeving 2009, het accountantsverslag 2009, het Jaarplan 2011 en de managementletter 2010 met de externe accountant (KPMG) besproken. Eenmaal per jaar evalueert de Raad van Toezicht zijn eigen functioneren en het functioneren van de Raad van Bestuur. In 2010 heeft deze evaluatie tijdens de decembervergadering plaatsgevonden. De voorzitter van de Raad van Toezicht heeft een functioneringsgesprek met de Raad van Bestuur gevoerd. Hierin zijn tevens de uit de evaluatie van de Raad van Toezicht voortkomende aandachtspunten aan de orde geweest.

19

3.4

Bedrijfsvoering

In deze paragraaf wordt informatie verstrekt over de wijze waarop de instelling haar interne bedrijfsvoering en beheersing heeft ingericht, zodat activiteiten worden beheerst, bewaakt, verbeterd en gerapporteerd. Hierbij wordt tevens aangegeven welke significante wijzigingen zijn aangebracht dan wel zijn gepland in dit interne risicobeheersings- en controlesysteem in het verslagjaar. Tevens worden de voornaamste risico’s en onzekerheden beschreven waarmee Heliomare wordt geconfronteerd. Planning en controlcyclus 2 De planning & controlcyclus (INK -model) is een managementinstrument dat als doel heeft bij te dragen aan het systematisch en in samenhang plannen, uitvoeren, controleren en evalueren van de activiteiten van Heliomare. Het is een cyclisch sturingsmodel dat gericht is op beheersbaarheid en transparantie van de organisatie. De PC-cyclus bestaat uit de volgende onderdelen: - Meerjaren strategisch beleidsplan; - Meerjaren investeringsbegroting; - Jaarlijkse kaderbrief; - Jaarplannen: activiteitenplannen en begrotingen; - Driemaandelijkse managementrapportages (forecasts); - Driemaandelijkse bestuursrapportages (bestuurlijke forecasts); - Maandelijkse stuurinformatie; - Jaarverslaggeving: jaarrekeningen en jaarverslagen De PC-cyclus start ieder jaar met het uitbrengen van een kaderbrief. De Raad van Bestuur stuurt de kaderbrief aan de managers. Hierin formuleert de Raad van Bestuur de prioriteiten van Heliomare voor het volgende jaar. De Raad van Toezicht heeft de kaderbrief 2011 in augustus 2010 goedgekeurd. De kaderbrief vloeit voort uit en sluit aan op onder meer het strategisch beleidsplan, andere (meerjaren)plannen, de bevindingen van de accountant en de actuele situatie. De verplichte documenten van de PC-cyclus zijn tijdig tot stand gekomen. e

Er wordt vanaf 2010 drie keer per jaar een ‘forecast’ gemaakt, en een 4 rapportage in de vorm van een concept-jaarrekening. Directieoverleggen De integrale verantwoordelijkheid van de managers wordt door de Raad van Bestuur gemonitord in de zogenaamde directieoverleggen. Dit overleg heeft deels een externe focus en is deels intern gericht ten behoeve van de bedrijfsvoering van het betreffende bedrijfsonderdeel. Vast onderdeel van dit overleg is de maandelijkse stuurinformatie en het activiteitenplan. Forecasts Een belangrijk onderdeel van het interne risico- en beheersingssysteem betreft de periodieke zogenaamde forecastbesprekingen waarin de manager verantwoording aflegt aan de Raad van Bestuur in bijzijn van concerncontroller, controller en bestuursecretaris. In het verslagjaar waren bij e de 1 forecastbespreking ook de hoofden administratief proces aanwezig. Aan de hand van een vaste agenda worden de volgende onderwerpen besproken: beleid, eindresultaten, de voortgang van de managementletter en de voortgang met betrekking tot de AO/IC. De forecasts vormen de basis voor de bestuurlijke forecasts, waarmee de Raad van Bestuur tussentijds informatie verstrekt/ verantwoording aflegt aan de Raad van Toezicht. De bestuurlijke forecasts wordt in de Raad van Toezicht toegelicht door de concerncontroller. Na bespreking in de Raad van Toezicht worden de forecasts ter informatie gestuurd naar de inspraakorganen.

2

Instituut Nederlandse Kwaliteit

20

Maandelijkse stuurinformatie De belangrijkste maandelijkse stuurinformatie betreft de personeelsrapportage, ziekteverzuimrapportage, financiële budgetoverzichten, financiële bouwrapportage en maandelijkse productiecijfers. De ouderdomsanalyse debiteuren wordt wekelijks opgesteld en de liquiditeit wordt zelfs in een dagelijkse frequentie verstrekt. Standaard wordt de stuurinformatie verstrekt aan Raad van Bestuur, managers en controllers. De introductie van nieuwe tools als intranet en Cognos (kubussen) draagt bij aan een structurele verbetering van deze stuurinformatie. De opzet van de maandelijkse managementrapportages in Cognos is nog niet gereed in 2010. Vanuit de afdeling Control zijn voorstellen gedaan voor de inhoud van de managementrapportages en het vaststellen van de stuurindicatoren. Vervolgens moet in samenwerking met de afdeling ICT&K de uitrol in Cognos verder worden opgepakt. Risicoparagraaf In het verslagjaar is standaard in de forecasts een risicoparagraaf (per bedrijfsonderdeel) opgenomen waarin de voornaamste risico’s en onzekerheden zijn opgenomen waarmee Heliomare wordt geconfronteerd. Zo is er voor Heliomare een veelheid van veranderingen op komst, de belangrijkste voorbeelden hiervan zijn: - diverse voorgestelde kortingen, introductie van de normatieve huisvestingscomponent en de hieraan gerelateerde boekwaardeproblematiek; - voortgang nieuwbouwprojecten van Heliomare, waaronder Kinder- en jeugdcentrum Heliomare op het Stationsplein, VSO De Alk en de woonvorm in Bergen; - toekomst REA College Nederland; - invloed van Passend Onderwijs; - invloed van reeds doorgevoerde pakketmaatregelen binnen de AWBZ en mogelijk andere wijzigingen / kortingen in de AWBZ en de Zorgverzekeringswet. In- en externe audits Vanuit de kaderregeling AO/IC AWBZ zorgaanbieders geldt een verplichting voor het uitvoeren van een verbijzonderde interne controlemaatregel ten aanzien van de geleverde productie. Heliomare heeft in 2010 bij het bedrijfsonderdeel Wonen en Dagbesteding deze interne controlewerkzaamheden uitgevoerd. Deze interne controles zijn uitgevoerd door de afdeling Control in samenwerking met de afdeling Finance in augustus / september en in december 2010. Het uitrollen van de interne controles bij de andere bedrijfsonderdelen is vertraagd. In overleg met de Raad van Bestuur is besloten in de prioriteitsstelling van de afdeling Control hieraan in 2010 een lagere prioriteit te geven, vanwege het niet verplichte karakter voor deze bedrijfsonderdelen. Binnen alle bedrijfsonderdelen en corporate staf zijn zogenaamde HAP-functionarissen benoemd (Hoofd Administratieve Processen) die erop toezien dat aan de minimale eisen van de kaderregeling en overige weten regelgeving rondom AO/IC wordt voldaan. Bovenstaande werkwijze is afgestemd met de externe accountant. De tussentijdse controle door KPMG heeft plaatsgevonden in oktober 2010. In deze controle zijn de uitkomsten van de in augustus / september uitgevoerde interne controle door de afdeling control van Heliomare betrokken. De managementletter, die is opgesteld op basis van de bevindingen in de tussentijdse controle, is besproken in de Raad van Toezichtvergadering van 8 december 2010. In het verslagjaar heeft de accountant twee maal aan de Raad van Bestuur en Raad van Toezicht gerapporteerd over zijn bevindingen: met een verslag met betrekking tot de jaarrekening 2009 en de managementletter 2010. Het overzicht van bevindingen van de accountant wordt besproken in het reguliere overleg tussen manager en Raad van Bestuur en in het kwartaaloverleg als onderdeel van de managementrapportage.

21

Controlebewustzijn Een belangrijk aspect van het interne risicobeheersings- en controlesysteem is het controlebewustzijn van de medewerkers van Heliomare. In 2006 is een gedragscode in werking getreden, eind 2007 is het integriteitsbeleid voor Heliomare vastgesteld. Het management is primair verantwoordelijk voor het integriteitsbeleid. Het management is verantwoordelijk voor een cultuur van eerlijkheid en ethisch verantwoord gedrag en dient zowel preventieve als repressieve beheersingsmaatregelen te nemen om de kans op fraude zoveel mogelijk te beperken. De Raad van Bestuur informeert de Raad van Toezicht en externe accountant over significante leemtes in de interne beheersing en (vermoedens van) fraude. Het is de taak van de Raad van Toezicht om vast te stellen in hoeverre de ondernemingsleiding de nodige doelgerichte beheersingsmaatregelen heeft genomen zodat de integriteit van de (financiële) verslaggeving is gewaarborgd.

3.5

Cliëntenraad

Heliomare vindt het belangrijk, dat via de (centrale) cliëntenraden en de (G)MR-en door de cliënten invloed wordt uitgeoefend op het beleid en de bedrijfsvoering. Deze invloed wordt niet alleen uitgeoefend door gevraagd en ongevraagd advies via de raad, maar soms ook door deelname van leden aan een commissie/werkgroep. Heliomare heeft eind 2010 dertien cliëntenraden conform de WMCZ: - Centrale cliëntenraad Heliomare dagbesteding; - Cliëntenraad Heliomare dagbesteding locatie Haarlem; - Cliëntenraad Heliomare dagbesteding locatie Aalsmeer; - Cliëntenraad Heliomare dagbesteding locatie Krommenie; - Cliëntenraad Heliomare dagbesteding locatie Amsterdam; - Centrale cliëntenraad Heliomare wonen; - Cliëntenraad Heliomare wonen locatie Wijk aan Zee / Beverwijk; - Cliëntenraad Heliomare wonen locatie Bergen; - Cliëntenraad Heliomare wonen locatie Alkmaar; - Cliëntenraad Heliomare wonen locatie Heerhugowaard; - Cliëntenraad Heliomare wonen locatie Krommenie; - Cliëntenraad Heliomare wonen locatie Uitgeest; - Cliëntenraad Heliomare revalidatie. Tijdens het jaarlijkse overleg met de Raad van Toezicht is met de cliëntenraden gesproken over de vorming van één centrale cliëntenraad voor heel Heliomare. De meningen hierover zijn binnen de cliëntenraden verdeeld, daarom is afgesproken geen formeel centraal inspraakorgaan voor alle cliënten in het leven te roepen, maar wel informeel met elkaar te overleggen over corporate aangelegenheden. Op 23 september 2010 heeft een dergelijk overleg plaatsgevonden met een afvaardiging van alle cliëntenraden, GMR, management en de Raad van Bestuur. Tijdens deze bijeenkomst is gesproken over klantprocesmanagement, de wijze van samenwerking tussen de inspraakorganen en de Raad van Bestuur en de stand van zaken rond de Toekomstverkenning Heliomare. Tijdens deze bijeenkomst is door het merendeel van de centrale cliëntenraden nogmaals aangegeven dat zij grote waarde hechten aan de lokale cliëntenraden en een derde overleglaag, in de vorm van een overkoepelende centrale cliëntenraad voor Heliomare, als ongewenst zien. Reden hiervoor is de te grote tijdsinspanning die dit van de leden vergt. De Raad van Bestuur heeft aangegeven dit te respecteren, de inspraakorganen bepalen zelf hoe zij de inspraak regelen. Afgesproken is om jaarlijks een overkoepelende bijeenkomst met een afvaardiging van de centrale cliëntenraden en de Raad van Bestuur te organiseren waarin corporate onderwerpen zoals SBP, Kaderbrief, jaarplan of jaarrekening aan de orde komen. Dit wordt door een agendacommissie voorbereid.

22

De medezeggenschap van de cliënten (ouders en leerlingen) binnen Helioskoop is vormgegeven via de (gemeenschappelijke) medezeggenschapsraad ((G)MR), waarin zowel medewerkers als ouders van leerlingen participeren. De cliëntenraden hebben ondersteuners, die in loondienst zijn bij Heliomare maar onafhankelijk en ten dienste van de cliëntenraden opereren. Er worden financiële middelen beschikbaar gesteld ten behoeve van o.a. scholing, bijwonen van externe bijeenkomsten en voor eventuele onkosten. De (cluster)manager van het betreffende bedrijfsonderdeel vormt de overlegpartner van de (centrale) cliëntenraad / (G)MR, zodat direct overleg plaatsvindt met degene die verantwoordelijk is voor de bedrijfsvoering. De vergaderfrequentie verschilt tussen de cliëntenraden / (G)MR. Heliomare is aangesloten bij de Landelijke Commissie van Vertrouwenslieden (LCvV). Deze Landelijke Commissie van Vertrouwenslieden is bemiddelaar en scheidsrechter bij eventuele meningsverschillen tussen cliëntenraden en zorgaanbieders over de uitvoering van de Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen. De onderwerpen die aan de orde komen tijdens de vergaderingen hebben te maken met het beleid en de bedrijfsvoering binnen het eigen bedrijfsonderdeel. Per centrale (of gecombineerde) cliëntenraad / MR worden hieronder enkele onderwerpen genoemd die zijn besproken dan wel waarover advies is uitgebracht. Eén keer per jaar vergadert een afvaardiging van de cliëntenraden en de oudergeleding van de GMR met de Raad van Toezicht (zie ook § 3.3 Toezichthouders). Centrale Cliëntenraad Dagbesteding De Centrale Cliëntenraad Dagbesteding heeft advies uitgebracht over het Beleid Uitstapjes, het Agressiebeleid Heliomare en over het aanbestedingstraject en het programma van eisen cliëntenvervoer. Tevens is naar aanleiding van een ongevraagd advies van onder meer de Centrale Cliëntenraad Dagbesteding over de Richtlijn preventie en bestrijding van seksuele intimidatie tussen cliënten van Heliomare een voorgenomen besluit tot aanpassing van deze richtlijn aan de CCR Dagbesteding voorgelegd. Tevens heeft de Centrale Cliëntenraad Dagbesteding een zwaarwegend advies uitgebracht over aanpassing van het Klachtenreglement Heliomare, waarbij is aangegeven dat het aantal commissieleden per vergadering van de klachtencommissie te laag is en dat de mogelijkheid bestaat dat klachten worden afgehandeld zonder vertegenwoordiging van de cliënten. Dit advies heeft ertoe geleid dat de Raad van Bestuur de bewuste artikelen uit het Klachtenreglement Heliomare heeft aangepast conform het advies van de Centrale Cliëntenraad Dagbesteding heeft. De Centrale Cliëntenraad heeft een reactie gestuurd aan de Raad van Bestuur over de conceptBegroting 2011 van Dagbesteding. Tevens zijn het Jaardocument 2009 en het Activiteitenplan 2011 toegelicht en besproken. De CCR Dagbesteding heeft een zwaarwegend ongevraagd advies gegeven om jaarlijks het overzicht van de FONA’s, inclusief de verbeteracties, met de cliëntenraden te bespreken. De Raad van Bestuur is hiermee akkoord gegaan. Daarnaast is in de Centrale Cliëntenraad Dagbesteding onder meer gesproken over het Cliëntbureau Wonen en Dagbesteding, de pilot CE-index, bouwzaken (Atelier Steengoed en temporisering nieuwbouw Haarlem) en de ontwikkelingen in de AWBZ (eigen bijdrageregeling, harmonisatie tarieven). Vanwege de invoering van de eigen bijdrageregeling is ook gesproken over een compensatieregeling voor leden van de (centrale) cliëntenraad, aangezien zij voor hun medezeggenschapswerkzaamheden tijdens dagdelen dat zij normaal gesproken aan een activiteit zouden deelnemen, feitelijk een eigen bijdrage zouden moeten gaan betalen.

23

De Raad van Bestuur heeft toegezegd hiervoor een concept-compensatieregeling op te stellen. Ook de voortgang van de samenwerkingsverkenning met Odion is meerdere malen in de CCRvergadering besproken. De Centrale Cliëntenraad Dagbesteding van Heliomare startte begin augustus 2010 een protestactie tegen het nog verder uitkleden van hun dagbesteding. Mensen kregen al minder uren, instellingen konden minder aanbieden door bezuinigingen en er werd een eigen bijdrage ingevoerd. Bovendien volgde in juli het bericht dat dagbestedingscentra voor mensen met een niet aangeboren hersenletsel of lichamelijke beperking komend jaar vanwege de zogenaamde harmonisatiemaatregel 20% van het tarief moeten gaan inleveren, waarvan in 2010 50% wordt ingeboekt en in 2011 het gehele bedrag (ongeveer € 900.000,-). De protestactie startte met een brief van de cliëntenraad van Heliomare aan de leden van de vaste Kamercommissie van VWS. Samen met het LSR hebben zij alle cliënten van activiteitencentra gevraagd protestkaarten te sturen om aan geven dat zij het oneens zijn met de bezuinigingen. Door steun van tientallen cliëntenraden, het LSR, de CG-Raad en Makkers Unlimited breidde die actie zich uit door het hele land. Ook werden Kamerleden uitgenodigd voor een bezoek aan dagbestedingcentra om zo het belang ervan duidelijk te maken. Een gezamenlijke brief is gestuurd naar de vaste Kamercommissie van VWS. De actie tegen bezuinigingen op dagbesteding voor lichamelijk gehandicapten heeft duizenden protestkaarten opgeleverd. Deze zijn op 9 november 2010 uitgereikt aan de Tweede Kamer door vertegenwoordigers van cliëntenraden die de actie hebben getrokken en de landelijke cliëntenorganisaties LSR en CG-Raad. Centrale Cliëntenraad Wonen De Centrale Cliëntenraad Wonen heeft advies uitgebracht over het voorgenomen besluit ‘Zorg bij naderend levenseinde’ en de Procedure tijdelijke beperking van vrijheden / zelfstandige keuzes. Tevens is geadviseerd over de voorgenomen wijziging in het zorgplan (met invoering van de zorgscorekaart), aanpassing van het Klachtenreglement Heliomare, verbetering van de Richtlijn preventie en bestrijding van seksuele intimidatie tussen cliënten van Heliomare, en het nieuwe Agressiebeleid Heliomare. Op de spoedaanvraag voor wisseling van de locatieverantwoordelijken is eveneens geadviseerd. Tijdens de vergaderingen is meerdere keren stil gestaan bij de ontwikkelingen rondom logeren (bijstelling PGB-tarieven), op grond waarvan Heliomare het logeerbeleid heeft moeten aanpassen. Ook is een bijeenkomst georganiseerd over brandveiligheid in het algemeen, en de woonlocaties in het bijzonder. De voortgang van het project ‘bejegening’ is tijdens alle overlegvergaderingen aan de orde geweest. De begroting en het activiteitenplan 2011 zijn besproken. De Centrale Cliëntenraad Wonen heeft hierover vervolgens een schriftelijk advies uitgebracht. Ook is meerdere keren het Actieplan Heliomare Wonen 2010-2012 (‘Schaarste vraagt om samenwerking’) besproken, waarin voorstellen staan om de AWBZ-bezuinigingen het hoofd te kunnen bieden door nog efficiënter te gaan werken. De CCR Wonen heeft aangegeven de persoonlijke aandacht voor de cliënt bij deze maatregelen niet uit het oog te verliezen. Cliëntenraad Revalidatie e Iedere 2 dinsdag van de maand, met uitzondering van een zomermaand, wordt er vergaderd door de Cliëntenraad Revalidatie (CRR). Om de maand is er een overleg met de manager Revalidatie en de manager Facilitair bedrijf en wordt er een verslag gemaakt voor alle cliënten van het bedrijfsonderdeel Revalidatie in de vorm van een Nieuwsbrief. Eenmaal per jaar vindt er een overleg plaats met de andere cliëntenraden van Heliomare en de Raad van Toezicht. Daarnaast vindt er eenmaal per jaar overleg plaats met de Raad van Bestuur. De CRR heeft in 2010 een aantal gevraagde en ongevraagde adviezen uitgebracht aan de Raad van Bestuur:

24

Financiën Het aangeboden jaarverslag was voor de CRR reden tot het stellen van een aantal kritische vragen welke op een zodanige wijze zijn beantwoord dat de CRR hier een positief advies over heeft uitgebracht. Begroting Vanwege de late toezending van de begroting, dit mede als gevolg van overheidsmaatregelen en de laat aangekondigde tariefkorting vanuit VWS heeft de CRR besloten zich te onthouden van een advies. Klachtenreglement De CRR heeft op een adviesaanvraag van de Raad van Bestuur een positief advies afgegeven over het klachtenreglement. Agressiebeleid De CRR heeft een positief advies afgegeven op een adviesaanvraag van de Raad van Bestuur. Richtlijn preventie seksuele intimidatie tussen cliënten De CRR heeft een positief advies afgegeven op een adviesaanvraag van de Raad van Bestuur. De Raad van Bestuur heeft aangegeven dat er in 2011 een duidelijk document komt en dat alle losse regelingen worden vervangen door een omvattend document. De CRR heeft er hierbij op aangedrongen dat zij hier nauw bij betrokken zal worden. Willen de reglementen bindend zijn voor de cliënten en bezoekers van Heliomare, dan dienen deze ook duidelijk gecommuniceerd worden. Ontwikkelaanpak Facilitair Bedrijf Ondanks het aanbod om mee te denken bij de nieuwe opzet van het FB heeft de Raad van Bestuur van dit aanbod geen gebruik gemaakt. Er is wel een voorlopige opzet aangeboden, maar hoe de inrichting van het FB er definitief gaat uitzien is nog niet bekend. Orangerie Op het eind van het jaar bereikte de CRR het bericht dat de prijzen van de Orangerie zonder een adviesaanvraag zouden worden verhoogd. In 2011 zal hier nader overleg met de Raad van Bestuur over plaatsvinden. Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad Helioskoop De Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad (GMR) bestond eind 2010 uit de volgende personen: Personeelsgeleding (PGMR): - mw A. van der Meer, Heliomare Onderwijs - mw C. Meijering, De Ruimte - mw S. Tiest, De Alk (penningmeester) - vacature, De Zevensprong Oudergeleding: - mw A. Heijne - dhr M. Kuipers (voorzitter) - mw E. Lamers - dhr G. Tol - dhr E. Dobber Vertegenwoordiger uit de leerlingenraad: - dhr L. Wolters Toehoorders vanuit de OR Heliomare: - dhr R. Dirksen - mw S. de Groot

25

Ambtelijk secretaris: - mw H. Casteel De GMR overlegt met de voorzitter van de Algemene Directie Helioskoop, de heer P. Klein. Halverwege het jaar heeft mw G. Meijer in verband met het aanvaarden van een andere functie de GMR verlaten en het voorzitterschap overgedragen aan dhr M. Kuipers. Mw L. Emmink heeft mw Meijer namens de Ambulante Begeleiding vervangen. De GMR heeft in 2010 zes keer vergaderd en heeft de onderstaande voorgenomen besluiten behandeld: Cosmetische ingrepen Dit voorgenomen besluit is geschreven omdat het bij de verpleging in het revalidatiecentrum regelmatig voorkwam dat medewerkers zich ziek meldden als zij een niet medische ingreep moesten ondergaan. Dit betekende een lastenverzwaring voor de achterblijvende collega's. In dit voorgenomen besluit wordt beschreven dat alle medisch niet noodzakelijke ingrepen (de medische noodzaak wordt bepaald door een arts) in eigen tijd moeten worden ondergaan. Voor complicaties die eventueel n.a.v. de ingreep ontstaan en waardoor men niet kan werken, kan men zich ziek melden. Op verzoek van de GMR zijn 'de afspraken bij niet medisch noodzakelijke ingrepen' aangepast, in die zin dat er een ‘hardheidsclausule’ in de Regeling is opgenomen, die de Raad van Bestuur in voorkomende situaties kan gebruiken. Fuwasys en functieboek Alle functies binnen de SKOOP-scholen en Heliomare Onderwijs zijn bekeken en zoveel mogelijk gelijkgetrokken. In het nieuwe functieboek zijn 31 functies opgenomen die binnen Helioskoop gebruikt gaan worden. Dit functieboek kan naar behoefte worden aangepast. Door het functieboek voldoet Helioskoop aan fuwa PO in de CAO. Alle medewerkers kregen hun functiebeschrijving thuis toegestuurd en konden hier eventueel bezwaar tegen aantekenen. Op alle scholen hebben informatiebijeenkomsten plaatsgevonden. De voorzitter van de GMR is toegetreden tot de interne bezwarencommissie van de fuwa. De GMR heeft ingestemd met het functieboek en het invoeringstraject. Uitruil woon- werkverkeer Deze regeling was zo complex dat dhr T. Luiten (manager PSZ) en mw A. van Kaam (adviseur PSZ) het tijdens een vergadering kwamen toelichten. Voor woon-werkverkeer mag door de werkgever fiscaal 0,19 cent belastingvrij worden vergoed. Dit is meer dan de CAO aan reiskostenvergoeding toestaat. Hierdoor ontstaat dus ruimte. Medewerkers ontvangen door de uitruil een netto bedrag tegen een bruto loonvergoeding, waarover geen premies en loonbelasting worden betaald en dit levert voordeel op. Meestal wordt een en ander verrekend met de eindejaarsuitkering, omdat dan het aantal gereden kilometers bekend is. De GMR heeft ingestemd met de regeling. Normjaartaak De GMR heeft ingestemd met de normjaartaak onder voorwaarde dat in het schooljaar 2010-2011 door iedere school / team taakbeleid wordt gemaakt. Dit taakbeleid moet vervolgens aan de afzonderlijke MR-en ter instemming worden voorgelegd. De invoering van de normjaartaak heeft op geen van de scholen geleid tot knelpunten met betrekking tot de positie van de psychologen en orthopedagogen. Richtlijnen voor beleid Helioskoop ter voorkoming van pesten De GMR leden waren overtuigd van de noodzaak van een pestprotocol voor Helioskoop. Naar aanleiding van de richtlijnen ter voorkoming van pesten, konden de afzonderlijke scholen na instemming van de MR-en hun eigen pestprotocol vaststellen. Reglement corporate fonacommissie Een fona staat voor "fouten en bijna ongelukken". Het systeem voor registreren geldt voor Heliomare en de drie SKOOP-scholen, maar is voor Onderwijs nog niet digitaal. 26

Mw. S. Schadee is namens Helioskoop lid van de fonacommissie en de VGW-/arbocommissie, waardoor fonaregistratie en afhandeling voor Onderwijs is geborgd. Het verschil tussen de oude en de nieuwe werkwijze is dat meldingen nu (met uitzondering van de SKOOP-scholen) digitaal plaatsvinden en rechtstreeks bij de preventiemedewerkers terechtkomen in plaats van bij de leidinggevenden. Op verzoek van de GMR werd in het reglement opgenomen dat jaarlijks een jaarverslag wordt opgemaakt. Procedure functiemix De GMR-leden vonden na bestudering van het voorgenomen besluit dat de eisen die aan LCleerkrachten worden gesteld erg hoog zijn, maar omdat deze eisen door de vakbonden zijn gesteld, viel hier niets aan te veranderen. De GMR vond het wel belangrijk dat op elke locatie en iedere school hetzelfde met de regelingen wordt omgegaan. Om dit te bewerkstelligen zullen de PGMRleden een en ander helder op papier zetten en zal de voorzitter van de algemene directie Helioskoop,dhr P. Klein, hier samen met een personeelsfunctionaris naar kijken om dit probleem op te lossen. Regeling melden misstanden Heliomare De GMR heeft ingestemd met de regeling. Regeling ongepaste omgangsvormen cliënt/medewerker De GMR heeft ingestemd met de regeling. Deelname Glasproject Omdat in het onderwijs steeds meer wordt gewerkt met video, foto en geluid is snel internet een vereiste. Vandaar dat Helioskoop wil deelnemen aan een project met drie andere schoolbesturen om gezamenlijk een snelle internetverbinding tegen een redelijke prijs te realiseren. De GMR was overtuigd van de toegevoegde waarde van het project, maar had enkele bezwaren aangaande de juridische status van de samenwerkingsovereenkomst en de projectopzet. Daarnaast constateerde de GMR dat er een heldere risicoparagraaf ontbrak. Totdat een en ander duidelijk is, heeft de GMR het voorgenomen besluit aangehouden. Overige relevante zaken voor GMR in verslagjaar Evaluatie functioneren GMR na 1 jaar Tijdens de vergadering van 30 augustus 2010 heeft de GMR zijn functioneren geëvalueerd. Mw Meijer heeft gefungeerd als toehoorder bij de OR overlegvergaderingen en vond dit nuttig. Zij merkte wel op de voordiscussie in de OR te missen. De toehoorders van de OR bij de GMR vergaderingen vonden het lastig dat per GMR-vergadering er veel voorstellen op tafel kwamen waarover zonder onderling overleg of contact met de achterban meteen advies of instemming moest worden gegeven. Ditzelfde probleem bleek ook te bestaan bij de oudergeleding van de GMR. Afgesproken werd dat het toehoorderschap wel degelijk meerwaarde heeft en wordt gecontinueerd, zij het met één toehoorder van beide kanten. Het voorstel van de PGMR om vaker met de personeelsgeleding bijeen te komen om onderwerpen voor te bereiden, vond geen gehoor bij de oudergeleding. Zij wilden ook graag bij de voorbereiding betrokken blijven en pleitten voor meer informatie tijdens de vergaderingen. Als oplossing werd voorgesteld om een voorgenomen besluit in twee termijnen te behandelen. Bovendien wordt door de GMR aangedrongen op een jaaragenda, zodat de GMR tijdig kan inspelen op voorgenomen besluiten die worden verwacht. Er is behoefte aan frequentieverhoging van het aantal vergaderingen en de GMR heeft een inschatting gemaakt van het aantal extra bijeenkomsten. De toehoorder van de GMR zal aanwezig zijn tijdens de overlegvergaderingen en de werkochtend voorafgaand aan een overlegvergadering, waarop de agenda inhoudelijk wordt voorbesproken. Cursussen De GMR leden hebben deelgenomen aan een informatiebijeenkomst over passend onderwijs. Voor 2011 zal worden geprobeerd een training over de Wet op de Medezeggenschap Onderwijs (WMO) te organiseren voor geïnteresseerde (G)MR leden.

27

Overleg met de Raad van Toezicht Mw A. Heijne en dhr L. Wolters hebben deelgenomen aan het overleg tussen de Raad van Toezicht en de cliëntenraden/oudergeleding. Medezeggenschapsraad De Ruimte De MR van De Ruimte te Bergen bestaat uit 8 leden: 4 ouders en 4 personeelsleden. Er wordt eens in de 6 weken vergaderd in aanwezigheid van de directeur van De Ruimte, mw J. Brinkman. Het afgelopen jaar zijn vanuit de GMR o.a. de volgende stukken besproken: - Passend onderwijs - Fuwasys - Klachtenregeling - Cosmetische ingrepen - Normjaartaak Buiten de stukken vanuit de GMR heeft de MR zich bezig gehouden met de volgende onderwerpen: - Arbo voortgangsrapportage - Schoolverslag 2009/2010 - Activiteitenplan - Huishoudelijk reglement - Vakantierooster - MR-jaarverslag - RBU-productie - Integraal Handelingsplan (IHP) - Functiemix - Inspectiebezoek - WMS-cursusaanbod - Auditonderzoek Achmea - Lange termijn visie - Medewerkerstevredenheidsonderzoek - Brief aan Raad van Bestuur inzake bezoldiging Medezeggenschapsraad Heliomare Onderwijs Heliomare Onderwijs heeft een MR, met ouders, een leerlingafgevaardigde en personeelsleden. De Medezeggenschapsraad (MR) van Heliomare Onderwijs heeft in 2010 adviezen uitgebracht over de volgende zaken: - Vakantierooster 2010-2011; - Voorgenomen besluit invoeren vakgroepstructuur Heliomare Onderwijs - Voorgenomen besluit wijziging organisatiestructuur secretariaten cluster 1, 2 en het Kindersecretariaat (Revalidatie en Heliomare Onderwijs) (heeft in 2010 nog niet geleid tot een advies) Tevens heeft de Raad van Bestuur de volgende instemmingsverzoeken aan de MR voorgelegd: - Voorgenomen besluit minder uren leerlingen SO Heliomare Onderwijs vanaf schooljaar 20112012 (ingestemd) - Voorgenomen besluit regeling klachten ongewenst gedrag (ingestemd) Andere stukken die zijn besproken binnen de MR Heliomare onderwijs: - Functiemix - KJC Heliomare - Informeren achterban Medezeggenschapsraad De Zevensprong De MR van de Zevensprong bestaat uit 6 personen waarvan 3 ouders en 3 personeelsleden. De MR vergadert ongeveer 6 keer per jaar met de schooldirecteur, dhr B. Tromp.

28

In het jaar 2010 zijn de volgende jaarlijks terugkerende punten tijdens de MR-overleggen besproken: - Formatieplan - Jaarverslag - Vakantierooster - Schoolplan - Begroting - Activiteitenplan Gedurende ditzelfde jaar zijn er ook punten besproken die niet jaarlijks terugkeren op de agenda, te weten: - Werkdruk van het personeel van De Zevensprong - Een goede computerwerkplek voor het personeel (m.n. gericht op de SO-medewerkers) - Huisvesting / uitbreiding van de huidige locatie van De Zevensprong - De functiemix - De resultaten van het medewerkerstevredenheidsonderzoek - Het terugtreden van mevrouw E. Koelman uit de MR per september 2010 - Het functiewaarderingssysteem - De bezuinigingen met bijbehorende ontslagen - Het werven van een nieuw MR-lid voor de openstaande vacature van de oudergeleding Medezeggenschapsraad De Alk De MR van de Alk bestaat uit 8 leden, 4 ouders en 4 personeelsleden. De MR vergadert ongeveer 6 keer per jaar. Het afgelopen jaar zijn de volgende stukken / onderwerpen besproken: - Plan van aanpak inspectierapport - Inspectiebezoeken - Herverdeling van taken MT - Begroting MR - Agressieregistratie - Schoolverslag 2008-2009 - ‘Out of the box’-traject - MTO (medewerkerstevredenheidsonderzoek) Specifieke punten vanuit de GMR die in de MR van De Alk zijn besproken: - Normjaartaak - Functiemix

3.6

Ondernemingsraad

Samenstelling De Ondernemingsraad (OR) van Heliomare bestond op 31 december 2010 uit de volgende 14 leden: -

dhr R. Dirksen, Revalidatie, fysiotherapeut (voorzitter) dhr R. Spaargaren, Dagbesteding, activiteitenbegeleider, (secretaris) mw E. van der Kolk, Revalidatie, secretaresse medisch secretariaat cluster II mw E. Belser, Sport, bewegingsagoog dhr R. Hermans, Revalidatie, ergotherapeut mw M. Burger, Revalidatie, verpleegkundige mw I. Sarlet, Arbeidsintegratie (unit re-integratie & vitaliteit), fysiotherapeut mw S. de Groot, Arbeidsintegratie (unit beroepsopleidingen), docent dhr R. Schellevis, Facilitair Bedrijf, bewakingscoördinator mw C. de Boer, Facilitair Bedrijf, receptioniste 29

-

mw B. Admiraal, Wonen, cliëntbegeleider WTC mw K. den Blanken, Wonen, assistent cliëntbegeleider Wonen Bergen dhr R. Wolf, Dagbesteding, activiteitenbegeleider Haarlem dhr M. van Dalfsen, Dagbesteding, trajectbegeleider werk Krommenie

Mw H. Casteel is ambtelijk secretaris van de OR. Verkiezingen In 2010 hebben OR-verkiezingen plaatsgevonden. De OR heeft alle locaties van Heliomare met iets lekkers bezocht om de verkiezingen onder de aandacht te brengen. Uiteindelijk hebben alleen bij Arbeidsintegratie en Revalidatie verkiezingen plaatsgevonden. Bij de overige bedrijfsonderdelen was het aantal kandidaten gelijk aan het aantal zetels en waren verkiezingen dus niet nodig. Omdat de medewerkers van Arbeidsintegratie op diverse locaties werken, is voor het eerst gekozen voor stemmen per post. Dit was een groot succes. 60,56% van alle medewerkers (van Revalidatie en Arbeidsintegratie tezamen) die een stembiljet hebben ontvangen, hebben deze teruggestuurd. Het aantal stembiljetten dat bij Arbeidsintegratie werd teruggestuurd was maar liefst 69,23% en bij Revalidatie 58,80%. Bij Revalidatie werden alle zittende leden herkozen. De 'verkiezingsstrijd' voor de vacatureplek bij Revalidatie tussen dhr R. Hermans en dhr D. Cornelissen werd gewonnen door dhr Hermans. Bij Arbeidsintegratie werd mw I. Sarlet herkozen bij de unit Re-integratie & Vitaliteit en vond bij de unit Beroepsopleiding een wisseling van de wacht plaats. De OR nam afscheid van dhr G.J. Loots, wiens plek werd overgenomen door mw S. de Groot. Adviesaanvragen De ondernemingsraad heeft in 2010 de volgende adviesaanvragen besproken: Regeling cosmetische ingrepen De OR heeft de VGW-/arbocommissie en de commissie sociaal beleid verzocht dit voorgenomen besluit te behandelen. De VGW-/arbocommissie adviseerde de OR vervolgens om in te stemmen met de regeling als de voorbeelden van niet medische ingrepen zoals 'sterilisatie' uit het voorgenomen besluit zouden worden verwijderd. De OR had echter nog meer vragen naar aanleiding van dit stuk. Met name werd de vraag gesteld wie bepaalt of een operatie medisch noodzakelijk is of niet. De OR was blij te horen dat als een medicus de operatie noodzakelijk vindt, Heliomare dit niet gaat betwisten. De belangrijkste conclusie luidt dat medewerkers niet medisch noodzakelijke ingrepen in hun eigen tijd laten verrichten. Mochten er naar aanleiding van deze ingrepen complicaties ontstaan, dan kan de medewerker zich ziek melden. De OR heeft het advies van de VGW-/arbocommissie om voorbeelden van niet medisch noodzakelijke ingrepen uit de regeling te verwijderen, overgenomen. Nieuwbouw wonen Bergen In april 2010 ontving de OR een voorgenomen besluit voor het nieuwbouwplan voor Wonen Bergen. Een belangrijk deel van de financiële onderbouwing van het businessplan voor de nieuwbouw was gebaseerd op aannames, zoals de hoogte van de aan de ZZP gekoppelde tarieven en het aantal (toekomstige) cliënten. Desondanks was het management van mening dat het businessplan voldoende kansen en risicoreducerende maatregelen bevatte om het plan te doen slagen. De OR heeft de manager Wonen en Dagbesteding (dhr M. Dekker) uitgenodigd voor een toelichting. Hoewel er veel 'go en no go' momenten in de businesscase beschreven zijn, is de OR overtuigd van de zorgvuldigheid van de aanpak door het management van Wonen en Dagbesteding en heeft positief geadviseerd op het voorgenomen besluit. Cliëntbureau Wonen/Dagbesteding In eerste instantie werd de OR alleen medegedeeld dat het management van plan was om een cliëntbureau bij Wonen en Dagbesteding op te richten. Omdat dit volgens de OR adviesplichtig was, vroeg de OR om een voorgenomen besluit. Uiteindelijk heeft de OR een adviesaanvraag gekregen. 30

Dit voorgenomen besluit riep een aantal vragen op zoals de samenhang tussen het cliëntbureau en KPM (klantprocesmanagement). De OR ging niet akkoord met het creëren van een nieuwe managementlaag, te weten 'hoofd cliëntbureau'. Na uitgebreid overleg is overeengekomen om tot de e 2 fase niet een 'hoofd cliëntbureau' te benoemen, maar een projectleider waarvan de OR de taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden heeft ontvangen. Hierna heeft de OR positief geadviseerd op het voorgenomen besluit. Businesscase AC Haarlem In juni ontving de OR een voorgenomen besluit met betrekking tot de businesscase voor de nieuwbouw van het activiteitencentrum in Haarlem. Dit businessplan was in 2009 opgesteld. De manager Wonen en Dagbesteding heeft een en ander tijdens een OR-werkochtend toegelicht. Nadat het businessplan is geschreven, werd Dagbesteding geconfronteerd met bezuinigingsmaatregelen door de regering, die een grote impact hebben op de exploitatie van Dagbesteding. Er waren teveel onzekerheden om het contract met de aannemer te kunnen tekenen. De OR heeft daarom afgezien van advies en de manager Wonen en Dagbesteding afgesproken dat hij de OR consequent informeert over nieuwe ontwikkelingen. Agressiebeleid De VGW-/arbocommissie heeft dit voorgenomen besluit namens de OR in behandeling genomen. De commissie had een aantal vragen zoals waarom het nieuwe beleid niet geldt voor Helioskoop en hoe een medewerker contact kan opnemen met de vertrouwenspersoon. Het bleek dat voor Helioskoop onlangs een eigen protocol agressiebeheersing en –preventie was vastgesteld in nauwe samenspraak met de GMR dat meer is toegespitst op de onderwijssetting. In het concept-Agressiebeleid stond dat als cliënten agressief gedrag vertonen vanwege hun beperking, het doen van aangifte of het weigeren van zorg niet aan de orde is. Op verzoek van de OR is “niet aan de orde is'' vervangen door “niet in de rede ligt", zodat het doen van aangifte in extreme gevallen toch nog mogelijk is. Wijziging organisatiestructuur secretariaten De OR heeft verzocht om de taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de secretaresses. Bovendien wordt in het voorgenomen besluit verwezen naar werkprocessen, maar deze zijn niet bijgevoegd. De OR heeft ook verzocht om een communicatieplan met tijdspad. Dit voorgenomen besluit wordt doorgeschoven naar 2011. Instemmingsaanvragen De ondernemingsraad heeft in 2010 de volgende instemmingsaanvragen besproken: Aanpassing regeling oproepkrachten In de oude situatie kreeg een oproepkracht bij ziekte alleen doorbetaling van loon over de uren die waren afgesproken om te komen werken. Door middel van de aangepaste regeling wordt de oproepkracht bij ziekte uitbetaald op basis van het gemiddeld aantal gewerkte uren in de drie maanden voorafgaand aan de ziekte. In verband met andere regelgeving binnen Onderwijs, geldt deze regeling niet voor Helioskoop. De OR heeft ingestemd met de gewijzigde regeling. Aanpassing reglement fonacommissie Binnen Heliomare Revalidatie bestond al een fonacommissie (onder fona wordt verstaan fouten, ongevallen en bijna ongevallen). Besloten is deze commissie te verbreden naar alle onderdelen van Heliomare. Voor het melden van fona's kan sinds kort gebruik worden gemaakt van het Incident Management Systeem (IMS). De OR ging akkoord met de aanpassing van het reglement van de fonacommissie, maar heeft de Raad van Bestuur verzocht om duidelijk te communiceren wat er onder een fona wordt verstaan en wanneer een fona moet worden gemeld. Daarnaast vindt de OR het belangrijk dat melders krijgen teruggekoppeld wat er met hun fonamelding is gebeurd. Als laatste punt heeft de OR aangegeven dat medewerkers van buitenfirma's moeilijk een fona kunnen melden omdat zij geen toegang hebben tot het IMS. De OR heeft de Raad van Bestuur gevraagd dit punt neer te leggen bij de fonacommissie.

31

Verplaatsing deel vroegbehandeling In het kader van 'de klant nabij' heeft Heliomare het voornemen een deel van de vroegbehandeling te verplaatsen naar Heerhugowaard. Naar verwachting komt 70% van de klantengroep van vroegbehandeling uit Noord-Holland Noord. 30% van de vroegbehandeling blijft in Wijk aan Zee. Zowel medewerkers als ouders zijn erg blij met deze plannen. De OR heeft positief geadviseerd. Wijziging reglement klachten ongewenst gedrag De OR heeft ingestemd met deze regeling, maar de Raad van Bestuur verzocht ervoor te zorgen dat op intranet duidelijk worden aangegeven hoe de vertrouwenspersoon te bereiken is. Regeling melden misstanden (klokkenluidersregeling) Deze regeling is geschreven om ervoor te zorgen dat medewerkers zonder gevaar voor hun baan, misstanden kunnen melden bij de Raad van Bestuur. Misstanden moeten, zo mogelijk, eerst intern aan de kaak worden gesteld. In gevallen waarbij in redelijkheid niet kan worden verwacht dat deze interne procedure doorlopen wordt, kan (direct) melding worden gedaan bij een onafhankelijke vertrouwenspersoon van de ArboUnie. De OR heeft na onderzoek geconstateerd dat de positie van medewerkers die een misstand melden voldoende is beschermd en heeft ingestemd met de regeling. Aanpassing klachtenreglement Heliomare Op verzoek van de onafhankelijke voorzitter van de klachtencommissie Heliomare is het bestaande klachtenreglement geactualiseerd en verhelderd met betrekking tot wat er precies gebeurt voorafgaand aan de feitelijke behandeling van een klacht. Ook wordt Wonen en Dagbesteding als één bedrijfsonderdeel genoemd. De OR is akkoord gegaan met de aanpassingen van het klachtenreglement, en heeft de Raad van Bestuur geadviseerd om de klachtencommissie zo breed mogelijk samen te stellen, zodat er voldoende expertise over alle bedrijfsonderdelen aanwezig is. Wijziging regeling klachten ongewenst gedrag Aan de regeling ongewenst gedrag zijn de onderwerpen 'pesten' en 'discriminatie' toegevoegd. De OR was het hier van harte mee eens. Protocol ongewenste omgangsvormen cliënt/medewerker Door de Arbeidsinspectie was geconstateerd dat er geen apart protocol binnen Heliomare was dat ingaat op hoe te handelen bij ongewenste omgangsvormen door een cliënt jegens een medewerker. Dit wordt door dit protocol ondervangen en de OR heeft ermee ingestemd. Omdat zo langzamerhand niemand door de protocollen nog het bos ziet, zullen in de toekomst zoveel mogelijk protocollen die elkaar deels overlappen, worden samengevoegd en zoveel mogelijk gaan gelden voor de hele corporate. Naar aanleiding van het bovengenoemde protocol heeft de OR de Raad van Bestuur verzocht het eenvoudiger te maken voor medewerkers om de vertrouwenspersoon te vinden, door o.a. een link op Helionet en / of een e-mailaccount.

32

4. 4.1

Beleid, inspanningen en prestaties Meerjarenbeleid

De visie van Heliomare De mensvisie van Heliomare is dat wij de essentiële waarde van vrijheid en zelfstandigheid erkennen. Daarom scheppen wij de voorwaarden waaronder klanten met een dreigende of aanwezige handicap hun zelfstandigheid zo veel mogelijk kunnen herwinnen of behouden. De aanpak van Heliomare is individueel van aard, want iedere klant is uniek en vraagt om een eigen specifieke aanpak. De klant zelf geeft aan wat hij/zij wil in het leven en welke keuze hij/zij wil maken. Heliomare op haar beurt doet er alles aan om hiervoor de juiste ondersteuning te bieden. Missie Heliomare heeft veel te bieden aan zorg, onderwijs en dienstverlening aan mensen met een dreigende of reeds bestaande handicap. Wij bieden hen díe ondersteuning die zij nodig hebben om zo goed als mogelijk zelfstandig te kunnen functioneren in de maatschappij, variërend van preventie, kortdurende interventies tot levensloopbestendige zorg en ondersteuning op het gebied van revalidatie, speciaal onderwijs, arbeidsintegratie, wonen, dagbesteding en sport/fitness. Kernwaarden De kernwaarden geven aan waar Heliomare voor staat, wat we met elkaar zijn en waarmee we ons verbonden voelen. De kernwaarden zijn opgesteld door de medewerkers van Heliomare: 1. klant centraal; 2. Heliomare één bedrijf; 3. professionele aandacht; 4. ondernemerschap; 5. toekomstgericht. Strategisch beleid Speerpunten Strategisch Beleidsplan (SBP 2008 – 2012) Het strategisch beleid is afgeleid van de vijf kernwaarden van Heliomare. In het SBP 2008 -2012 is een drietal hieraan gerelateerde speerpunten benoemd. In de eerste plaats wil Heliomare het bestaande diensten- en productenaanbod als totaalpakket aan onze klanten bieden. Het brede pakket aan diensten bij Heliomare is namelijk nog niet altijd bekend bij klanten met een zorg- of ondersteuningsvraag én bij medewerkers van Heliomare. Dit komt bijvoorbeeld doordat de ‘vraag achter de vraag’ niet wordt herkend. Daarnaast wil Heliomare dit totaalpakket aan diensten thuis nabij aan haar klanten leveren. Dit kan door samen te werken met andere instellingen, Heliomarebrede ambulante teams op te zetten en door vestigingen in Kennemerland, Zaanstreek / Waterland, Amstelland / Meerlanden en Alkmaar te upgraden of uit te breiden. Als derde speerpunt wil Heliomare het arrangement voor haar klanten verder verbreden. Research & development (R&D) is hiervoor een belangrijk instrument om te onderzoeken hoe dit dienstenpakket uitgebreid en verbeterd kan worden. Heliomare wil toe naar een levensloopbestendig zorgen ondersteuningsaanbod en zorgarrangementen voor specifieke klantgroepen (dwarslaesie, autisme, NAH, amputaties, chronische pijn). Toekomstverkenning Heliomare In het najaar van 2009 is de Toekomstverkenning Heliomare vastgesteld. Dit heeft geleid tot een verdere aanscherping / uitwerking van het Strategisch Beleidsplan Heliomare. De trend- en omgevingsanalyse uit de Toekomstverkenning heeft een aantal aandachtspunten opgeleverd, waar Heliomare in de nabije toekomst (meer) mee aan de slag moet om ‘toekomstproof’ te kunnen zijn en blijven.

33

De impact van wijzigende weten regelgeving en bekostigingssystematieken (waaronder de invoering van marktprikkels) is groot, en demografische ontwikkelingen als vergrijzing, individualisering en multiculturaliteit kunnen kansen bieden maar ook bedreigingen opleveren. Op basis van de meest dominante signalen ziet Heliomare de volgende ‘highlights’: I. II. III.

Heliomare uitbouwen als kennis- en expertisecentrum / tonen wat het onderscheidend vermogen van Heliomare is; de ‘stille strategie’ van regionalisering veranderen in een luide strategie; het proactief en gericht aangaan van partnerships / strategische allianties om gezamenlijk ketenzorg aan te bieden.

Een belangrijk signaal dat in meerdere scenario’s terugkomt, is de steeds kritischer wordende klant die vraagt om kwalitatief goede dienstverlening: goed, betaalbaar, snel en thuis nabij. Het kunnen bieden van specifieke kennis en expertise voor het bieden van zorg, onderwijs en ondersteuning die écht aansluit op de vraag van mensen met een beperking, en hierop blijven innoveren zijn essentieel voor Heliomare om ook in de toekomst een rol van betekenis te kunnen spelen om deze mensen middenin de maatschappij te kunnen laten functioneren. Heliomare moet tonen wat het onderscheidend vermogen is, en welke waardevoeging wij voor de klant kunnen bewerkstelligen. Duidelijk is ook dat Heliomare niet alles overal zelf kan en moet willen aanbieden, maar ook kennis en expertise van andere organisaties via vormen van samenwerking dient te verbinden in de vorm van optimale ketenzorg. De scenarioverkenning heeft dan ook duidelijk gemaakt dat Heliomare proactief zelf partners moet gaan benaderen om enerzijds de strategische speerpunten uit het SBP 2008-2012 te kunnen bereiken, en anderzijds om ‘toekomstproof’ te zijn en de kritische klant goed te kunnen blijven bedienen. Wanneer gekeken wordt naar de uitvoering van het strategisch beleidsplan tot nu toe is het proactief zoeken naar partners de belangrijkste ontbrekende schakel geweest. Om ketenzorg met andere partners te bewerkstelligen en om steviger verankerd te raken in de regio’s waar Heliomare nu veelal met min of meer los van elkaar staande vestigingen is vertegenwoordigd, dient Heliomare in de komende jaren actief zelf de samenwerking te zoeken met onder meer revalidatie-instellingen en ziekenhuizen, AWBZ-instellingen, scholen en kennisinstituten. De tot nu ‘stille strategie’ van Heliomare om te regionaliseren moet veranderen in een ‘luide strategie’, met dien verstande dat Heliomare niet alles zelf in de regio kan en wil aanbieden maar ook actief partners moet zoeken die specifieke kennis en expertise inbrengen om in gezamenlijkheid ketenzorg te realiseren in het belang van de klant. Klant centraal Een zeer belangrijke kernwaarde van Heliomare is: ‘klant centraal’. Klanten vormen immers het bestaansrecht voor Heliomare. Het is dan ook niet meer dan logisch dat het SBP vanuit het klantperspectief is geschreven. Zoals ook uit de drie speerpunten naar voren komt, wil Heliomare nóg betere zorg en ondersteuning aan klanten bieden, die aansluit op de behoeften van de klant. De komende jaren zal de klant het nodige merken van het nieuwe beleid. Zo wordt hard gewerkt aan de invoering van ‘klantprocesmanagement’ binnen Heliomare. Dit moet ertoe leiden dat waar de klant ook binnenkomt, hij of zij bekend is binnen de organisatie en dus ook maar één keer een intakeprocedure hoeft te doorlopen. Heliomare draagt er zorg voor dat de zorg-, onderwijs- en ondersteuningsvraag van de klant wordt vertaald naar één plan, met daarin een op hem of haar afgestemd arrangement met diensten en producten, waar mogelijk in de nabijheid van waar de klant woont, werkt of onderwijs volgt. Waar Heliomare deze diensten niet zelf aan kan bieden, wordt actief samenwerking gezocht met ketenpartners. Heliomare wil dat dit unieke concept ook bekend is bij potentiële klanten en hun verwijzers: als je een (dreigende) handicap hebt, moet je bij Heliomare of een samenwerkingspartner van Heliomare zijn! Om de vraag van de klant goed op het netvlies te krijgen, gaat Heliomare marktverkenningen en klantervaringsonderzoeken uitvoeren. Deze worden benut om ons aanbod nog meer aan te laten sluiten aan de zorg-, onderwijs- of ondersteuningsvraag van de klant. Daarnaast wil Heliomare de expertise van de diverse belangenverenigingen beter benutten, bijvoorbeeld door focusgroepen of panels in te richten.

34

SBP in hoofd, hart en handen van de medewerkers Het SBP sluit nauw aan bij datgene waar de medewerkers van Heliomare voor staan: met passie werken met klanten om hen een toekomstperspectief te geven om zo zelfstandig mogelijk in de maatschappij te kunnen functioneren. Een belangrijke doelstelling uit het SBP is dat medewerkers 80% van hun tijd aan klantgerelateerde werkzaamheden kunnen besteden. De drie speerpunten uit het SBP worden vertaald naar concrete activiteiten in de jaarplannen. Conform de reguliere planning- en controlcyclus monitoren wij per kwartaal de voortgang van onze voorgenomen activiteiten. Via Helionet en het personeelsblad H., maar ook via de werkoverleggen wordt regelmatig aandacht besteed aan de voortgang van het SBP, waarbij ook aan medewerkers wordt gevraagd wat hun bijdrage aan de totstandkoming van de doelstellingen is.

4.2

Algemeen beleid verslagjaar

In het SBP 2008-2012 zijn drie speerpunten benoemd. In de volgende subparagrafen worden de belangrijkste resultaten binnen deze speerpunten toegelicht. Tevens wordt stilgestaan bij relevante wijzigingen in weten regelgeving die in 2010 hebben plaatsgevonden. 4.2.1

Het bestaande diensten- en productenaanbod van Heliomare als totaalarrangement aan onze klanten bieden

Klantprocesmanagement Onder klantprocesmanagement (KPM) verstaat Heliomare het neerzetten van een bij de dienstverlening van Heliomare passende (proces)organisatie, die effectief en efficiënt is ingericht en is afgestemd op de huidige en toekomstige vraag van de cliënt. De (proces)organisatie kan goed inspelen op de eisen van de cliënt. Het HMT heeft voor de eerste fase van het project een focus aangebracht op twee onderdelen van klantprocesmanagement: de logistieke organisatie (wanneer en hoeveel) en het zorgprogramma (wat en hoe). Besloten is dat het project zich in de eerste fase richt op het versterken van de bestaande samenwerkingsverbanden tussen de bedrijfsonderdelen. Daarbij wordt ingezoomd op de leeftijdsgroep 13 t/m 20 jaar. Het gaat om de samenwerking tussen: - Revalidatie, Onderwijs en Arbeidsintegratie (unit beroepsopleiding) - Revalidatie, Wonen en Dagbesteding, Onderwijs en Arbeidsintegratie (unit beroepsopleiding) - Wonen en Dagbesteding, Onderwijs en Arbeidsintegratie (unit beroepsopleiding) In de loop van het project is de opdeling gemaakt naar 3 fasen: aanmelding, in traject en uit traject. Voor de fase aanmelding is een werkgroep in het leven geroepen met als doel: het verstevigen van de samenwerking tussen de bedrijfsonderdelen. In 2011 zullen scenario's die uit deze werkgroep voortkomen worden geïmplementeerd. Voor de fase ‘in traject’ is in 2010 een inventarisatieslag gedaan met alle stakeholders. Voor 2011 gaat dit leiden tot een analyse en concrete oplossing van knelpunten en versterking van samenwerkingsvormen. De fase ‘uit traject’ zal voortvloeien uit de uitkomsten van de fasen aanmelding en in traject. Op het programma voor 2010 stond hoe Heliomare in 2011 de cliënt bij het proces kan betrekken ter beoordeling voor implementatie. Tot slot heeft de projectgroep KPM diverse projecten op de voet gevolgd, waaronder de projecten Eigenwijs Verder, Kinder- en jeugdcentrum Heliomare en Cliëntbureau Wonen en Dagbesteding. Elektronisch patiëntendossier (EPD) In september 2009 is besloten de invoering van het EPD bij Heliomare Revalidatie en (een deel van) onderwijs uit te stellen. Dit in verband met een aantal onvolkomenheden in het EPD, die een juiste werking op essentiële onderdelen ernstig belemmeren. De VIR (Vereniging Informatieverwerking Revalidatiecentra) is er gedurende het jaar 2010 helaas niet in geslaagd de applicatie zodanig door te ontwikkelen dat revalidatie-instellingen er goed mee kunnen werken. Revalidatie Nederland heeft de ontwikkeling van het EPD stilgelegd en een crisisteam geïnstalleerd dat de problematiek gaat onderzoeken. Binnen Heliomare zijn de ontwikkelingen rondom invoering van het EPD derhalve ook gestaakt. 35

Transitieproject Eigenwijs Verder Aanleiding voor dit project was dat de verschillende bedrijfsonderdelen van Heliomare, die betrokken zijn bij jongeren van 12-20 jaar, ieder hun eigen behandel-, handelings- of zorgplan maken. De afstemming hiertussen verliep niet optimaal. Pas vanaf 16 jaar zijn de plannen van aanpak specifieker gericht op de toekomst. Doelstelling van het project ‘Eigenwijs Verder’ is één individueel transitieplan, voor Wonen, Onderwijs en Revalidatie waarvan de jongere eigenaar is en gericht is op begeleiding tot een zo zelfstandig mogelijke manier van leven met betrekking tot wonen, werken, vrije tijd en leefstijl. Er wordt uitgegaan van een reëel toekomstbeeld. Zo’n gezamenlijk toekomstgericht plan wordt al vanaf 12-jarige leeftijd gemaakt. Na een geslaagde pilot in 2009 is in het schooljaar 2010-2011 een doorstart gemaakt met het project door de implementatie van de werkwijze bij een groter aantal geselecteerde leerlingen van alle VSO-afdelingen. Per klas is met twee leerlingen van de Pro, VMBO en Havo een Individueel Transitie Profiel en Individueel Transitie Plan gemaakt, volgens de werkwijze van Eigenwijs Verder. Bij de keuze voor deze leerlingen is gekeken naar jongeren die zoveel mogelijk gebruik maken van 2 of 3 bedrijfsonderdelen. De mentor van Onderwijs krijgt een belangrijke taak, doordat hij/zij de rol van casemanager heeft in het begeleidingsproces. De transitieplanbesprekingen per leerling worden door het jaar heen gespreid gepland. Er wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met de periode die nodig is om ideeën van de jongeren te horen, alle andere benodigde gegevens te verzamelen, dit alles in het Integraal Transitieprofiel te verwerken en samen met de jongeren te bespreken, voordat de bespreking plaats vindt. Na de zomervakantie is een aantal bijeenkomsten georganiseerd om alle betrokken medewerkers te informeren over de werkwijze en de afspraken. Tevens zijn er een aantal workshops gegeven, waarin scholing aangeboden wordt voor het invullen van het transitieprofiel. 4.2.2

Het totaalarrangement van Heliomare thuis nabij aan onze klanten bieden

Integratie SKOOP en Heliomare Na de fusie op 1 augustus 2008 zijn management en medewerkers gezamenlijk aan de slag gegaan om te werken aan de integratie van Heliomare en SKOOP. Terugkijkend op de afgelopen periode zijn belangrijke stappen gezet. Zo is op het gebied van de bedrijfsvoering door het management, de afdeling Finance en de afdeling Control veel tijd en energie gestoken om de financiële systematiek van de SKOOP-scholen om te zetten naar die van Heliomare corporate. Daarnaast zijn op ICT-gebied de eerste stappen gezet ten aanzien van het aansluiten van de schoollocaties van SKOOP op het corporate netwerk. Ook zijn de plannen afgerond ten aanzien van het beheer van de ICT-infrastructuur van de SKOOP-scholen en is er nauwe samenwerking op het gebied van de uitrol van het 'oude' intranet en de ontwikkeling van de opvolger hiervan. De meeste regelingen voor het personeel zijn inmiddels geüniformeerd. Daarnaast is een gezamenlijk fuwa-traject (functiewaardering) gestart. Gelet op bovengenoemde resultaten is medio 2010 besloten de corporate stuurgroep voor het integratietraject te ontbinden. Uiteraard blijven er nog zaken die (verder) geïntegreerd moeten worden, maar dit worden als ‘going concern’ activiteiten door de betrokken managers en medewerkers uitgevoerd. Voor de gezamenlijke visievorming is medio 2009 de Strategische agenda Helioskoop opgesteld, waarin de belangrijkste onderwijsinhoudelijke speerpunten voor de periode 2009-2013 zijn benoemd. Deze strategische agenda is toe aan een actualisatie, aangezien gebleken is dat de agenda onvoldoende richting geeft aan het beleid van Onderwijs en onvoldoende gedragen wordt binnen de organisatie. Nu de ‘harde aspecten’ als control, financiën, huisvesting en personeelsregelingen zijn afgestemd, dient de inhoudelijke meerwaarde voor medewerkers en ouders / leerlingen meer centraal komen te staan. De leidinggevenden van Onderwijs worden nauw betrokken bij het aanscherpen en concretiseren van de strategische agenda.

36

Kinder- en jeugdcentrum Heliomare Stationsplein Beverwijk Begin 2009 heeft de gemeenteraad van Beverwijk ingestemd met de financiering van het onderwijsdeel van het Kinder- en jeugdcentrum (KJC) Heliomare, mede dankzij een extra ISVsubsidie vanuit de provincie Noord-Holland. De Raad van Toezicht heeft in september 2009 goedkeuring gehecht aan de samenwerkingsovereenkomst met de gemeente Beverwijk. Besluitvorming van de zijde van de gemeente over deze samenwerkingsovereenkomst heeft echter in 2010 niet plaatsgevonden. De reden hiervoor was dat de vertaling van het in 2009 door Heliomare verder uitgewerkte programma van eisen op de kavel Zorgtrefpunt / Heliomare moeilijk ruimtelijk viel in te passen binnen de stedenbouwkundige randvoorwaarden. Wanneer zou worden vastgehouden aan de ruimtelijke kaders en de rest van het programma, dan zou er voor de leerlingen en medewerkers te weinig licht en ruimte in het te ontwerpen gebouw zijn. Ook was er niet voldoende terrein voor het parkeren van de ongeveer 90 schoolbussen ’s morgen en ‘s middags. In het najaar van 2009 hebben de gemeenten Beverwijk en Velsen, Heliomare en de corporaties dan ook varianten verkend om het passend te maken. Begin 2010 is aan de hand van de twee varianten op bestuurlijk niveau met het college van b&w van Beverwijk een akkoord bereikt over de inpasbaarheid van het programma van eisen van het kinderen jeugdcentrum Heliomare (KJC) op de kavel in het Stationsgebied. De volgende afspraken zijn gemaakt om het passend binnen de stedenbouwkundige kaders te krijgen: - het programma van eisen van Heliomare is aangepast (laten vervallen van de Vroegbehandeling) - het Zorgtrefpunt is op de kavel komen te vervallen (er wordt een alternatieve locatie onderzocht in het Stationsgebied) - er is zeer intensief gekeken naar hoe het programma en de onderdelen op een zo efficiënt mogelijke wijze gepositioneerd kunnen worden op de kavel. Met de komst van een nieuw college van b&w in Beverwijk en het eerdere besluit begin 2010 van de gemeente voor een herbezinning op de (deel)plannen in het stationsgebied – met uitzondering van de Heliomare-kavel – biedt de gemeente ruimte om het KJC Heliomare nog beter inpasbaar te maken. Het nieuwe college heeft namelijk aangegeven de Verlegde Halve Maan niet te willen aanleggen. Dit biedt rond de kavel van Heliomare waarschijnlijk ruimte om het gebouw goed in te passen en alle opstelplaatsen voor de busjes op eigen terrein te plaatsen. In november 2010 is tijdens de begrotingsbehandeling in de gemeenteraad van Beverwijk duidelijk geworden dat sommige politieke partijen – ondanks eerdere besluitvorming door de gemeenteraad – de locatie en de benodigde financiële middelen van het KJC Heliomare ter discussie stellen. Het college van b&w en Heliomare houden vast aan de eerder gemaakte afspraken en het raadsbesluit van februari 2009. Heliomare voert een actieve lobby om de planvorming voor het KJC Heliomare doorgang te laten vinden. In dat kader is de Commissaris van de Koningin, de heer Remkes, op werkbezoek geweest en zijn alle raadsfracties uitgenodigd om de nijpende huisvestingssituatie in Wijk aan Zee met eigen ogen te aanschouwen. Naast de planvormingsprocedure is Heliomare in 2010 gestart met het visievormingstraject voor het Kinder- en jeugdcentrum Heliomare. In juni is een eerste concept van het visiedocument met inbreng van het kader en middenkader van Revalidatie en Onderwijs opgesteld rond vijf thema’s: klant is eigenaar, naar interdisciplinair samenwerken, het KJC Heliomare staat voor expertise, ICT is noodzaak en betrokkenheid bij beleid. Na het zomerreces van 2010 is dit concept ter commentaar aangeboden aan alle betrokkenen. In het najaar zijn de op- en aanmerkingen verwerkt, waarna het visiedocument ter vaststelling aan de Raad van Bestuur is aangeboden. In 2011 worden – na definitieve vaststelling door de Raad van Bestuur – de thema’s uit deze visie vertaald naar concrete activiteiten en een passende werkwijze voor het KJC Heliomare. Nieuwbouwplan Activiteitencentrum Haarlem Op de huidige plaats aan de Florence Nightingalestraat te Haarlem was Heliomare voornemens om nieuwbouw te realiseren. In 2009 is hiervoor een businessplan opgesteld door de Raad van Bestuur en goedgekeurd door de Raad van Toezicht.

37

Vanwege de ingrijpende bezuinigingen op dagbesteding en de onzekerheid over het toekomstig wettelijk financieel kader (Wmo) heeft de Raad van Bestuur in augustus 2010 besloten de voortgang van het nieuwbouwproject te temporiseren en af te wachten in welke richting de voor de bekostiging relevante weten regelgeving zich gaat ontwikkelen. Te verwachten is dat er in 2011 alternatieven voor nieuwbouw moeten worden ontwikkeld, omdat het door de overgang van dagbesteding van de AWBZ naar de Wmo niet opportuun is alsnog over te gaan tot nieuwbouw. Vervangende huisvesting Atelier Steengoed Na een lange zoektocht heeft Heliomare passende huisvesting gevonden voor Atelier Steengoed in een pand aan de Wiegerbruinlaan no 8 in de gemeente Uithoorn. Eind maart 2011 verhuist Atelier Steengoed naar deze locatie. Nieuwbouwplan woonvorm Bergen In december 2009 heeft de Raad van Toezicht goedkeuring gehecht aan het businessplan voor nieuwbouw voor de woonvorm in Bergen, onder het voorbehoud dat aan het tarief een kindtoeslag wordt toegevoegd en het aanbestedingsresultaat de begrote bouwsom niet overtreft. In het voorjaar heeft de NZa aangegeven dat de kindtoeslag er komt. Eind november bleek het resultaat van de aanbesteding binnen de begroting te zijn gebleven. Alle cliënten en het personeel zijn op 14 december 2010 verhuisd naar het gebouw Mirembe van de St Josephstichting aan de Nesdijk 35 te Bergen. Gedurende de sloop van de bestaande huisvesting en de nieuwbouw van de woonvorm blijven zij gehuisvest in Mirembe. De planning is dat zij in maart / april 2012 hun intrek kunnen nemen in de nieuwbouw. Nieuwbouwplan unielocatie VSO De Alk De schoolbesturen Helioskoop en Tabijn gaan twee scholen realiseren naast het wijkcentrum De Oever aan de Amstelstraat in Oudorp (Alkmaar). Op dit terrein komt een school van de VSOafdelingen De Alk en De Ruimte (voor kinderen met een verstandelijke en lichamelijke beperking in de leeftijd van 12 tot 20 jaar) en de Christelijke Basisschool De Prinsenhof II. Het project wordt in één bouwproces gerealiseerd, vanaf begin 2012 (zowel VSO als Prinsenhof). Als de nieuwbouw van de Prinsenhof medio 2013 gereed is, verhuist deze school en worden de oude gebouwen van de Prinsenhof gesloopt om de buitenruimte van de VSO te kunnen realiseren. Naar verwachting worden de scholen per 1 januari 2014 opgeleverd. Architectenbureau SVP uit Amersfoort ontwerpt de gebouwen. Het bureau is een voorstander van duurzaam bouwen met gebruik van natuurlijke materialen. Ook heeft de architect creatieve ideeën over het concept ‘frisse school’, de richtlijn voor klimaatbeheersing van de school. De buurtbewoners zijn tijdens een informatieavond in december 2010 geïnformeerd over het voornemen van de nieuwbouw. Op basis van de reactie van de aanwezigen, is ervoor gekozen de scholen meer richting de Strandwal te verplaatsen. In 2011 worden de plannen verder toegelicht door het architectenbureau, de gemeente Alkmaar en de schoolbesturen. Ook wordt dan een adviesgroep geformeerd met vertegenwoordigers van de buurtbewoners. De adviesgroep houdt zich voornamelijk bezig met de afstemming van het ontwerp met de omgeving, inrichting van het buitenterrein en de invulling van de kunstregeling. REA College Nederland In september 2010 zijn binnen het ROC Leiden en het NOVA College te Hoofddorp nevenvestigingen van REA College Nederland volgens het ‘Topklas’-concept geopend. Op 1 oktober 2010 heeft het UWV de aanbesteding voor scholingsactiviteiten voor Wajongers gepubliceerd. Dankzij de lobby van REA College Nederland heeft het ministerie van SZW ermee ingestemd dat deze aanbesteding geldt voor drie jaar en zeven maanden (tot en met schooljaar 2013-2014). In vergelijking met de vorige aanbesteding, die voor één jaar gold, geeft dit REA College Nederland meer zekerheid, ook omdat de aanbestedingsvoorwaarden feitelijk zijn ‘toegeschreven’ naar de huidige REA-instituten.

38

Woonservicezone Hugo-oord Heerhugowaard Om goed in te spelen op demografische ontwikkelingen heeft de gemeenteraad van Heerhugowaard in 2005 haar visie op Wonen, Welzijn, Zorg (Thuis zijn in de Waard) vastgesteld. In deze gemeentebrede visie is onder andere vastgelegd dat het gebied rondom Hugo-Oord / Gerard Douplantsoen bestempeld zal worden tot woonservicezone. Het doel van de woonservicezone is dat alle bewoners, ook die met een bijzondere zorgvraag, zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen in hun normale, vertrouwde omgeving, met voldoende voorzieningen in de buurt om maatschappelijk isolement en uitval van bewoners te voorkomen. Realisatie hiervan staat gepland voor 2013. Heliomare ziet kansen om de bestaande woonheden aan de Titanialaan in Heerhugowaard te verhuizen naar de woonservicezone Hugo-oord, en het aanbod uit te breiden met een vestiging van de Vroegbehandeling (Revalidatie) en het aantal woonheden te vergroten. De Raad van Toezicht heeft in maart 2010 op grond van een businessplan ingestemd de verdere planvorming uit te werken voor een verhuizing van een deel van de Vroegbehandeling naar Heerhugowaard. Heliomare heeft op 11 oktober 2010 de intentieovereenkomst Woonservicezone Hugo-oord / Gerard Douplantsoen mede ondertekend. Partijen - gemeente Heerhugowaard, Stichting Woonwaard, Pieter Raat Stichting (DPRS) en Heliomare - hebben de intentie uitgesproken om in onderlinge samenwerking een woonservicezone aan het Gerard Douplantsoen te ontwikkelen. Het doel van deze samenwerking is dat wijkbewoners, in het bijzonder mensen met fysieke, verstandelijke, psychische of geriatrische beperkingen op elk gewenst moment kunnen beschikken over adequate huisvesting en welzijn- en zorgvoorzieningen. 4.2.3

Het arrangement van Heliomare voor onze klanten verder verbreden

ZBC Heliomare Voor een goede borging van de commerciële activiteiten, zoals het Vitaliteitcentrum, is begin 2008 de Stichting ZBC Heliomare opgericht. Met de zorgverzekeraars is afgesproken dat het merendeel van de activiteiten in het Vitaliteitcentrum vanaf 2010 vanuit de Zorgverzekeringswet wordt bekostigd, en als zodanig wordt meegenomen in de totale RBU-productieafspraak voor Heliomare Revalidatie (Stichting Heliomare). Stichting ZBC Heliomare heeft als ‘hoofdaannemer’ namens de 14 erkende partners van Stichting Vroege Interventie Revalidatiezorg een overeenkomst afgesloten met de verzekeringscombinatie UVIT voor het aanbieden van Multidisciplinaire Eerstelijns Revalidatie (MER) aan UVIT-verzekerden (Univé, VGZ, IZZ, IZA en Trias). De Multidisciplinaire Eerstelijns Revalidatie is ontwikkeld om te voorkomen dat werknemers langdurig uitgeschakeld zijn. De Multidisciplinaire Eerstelijns Revalidatie (MER) bestaat uit een diagnostiekgedeelte en een arbeidsrevalidatie gedeelte. Eind 2010 zijn ook afspraken gemaakt met CZ zorgverzekeraars voor het aanbieden van MER-dienstverlening aan verzekerden van CZ. Research & development (R&D) In het R&D-beleidsplan 2008-2010 stond het zich naar buiten profileren als kennis- en expertisecentrum en het ontplooien van meer R&D activiteiten bij alle bedrijfsonderdelen centraal, met name binnen de bedrijfsonderdelen Wonen en Dagbesteding en Onderwijs. In de jaren 2008-2010 is het aantal onderzoeksprojecten substantieel uitgebreid. Heliomare neemt actief deel aan vrijwel alle ZonMw-projecten op het gebied van revalidatie. Jaarlijks zijn circa acht zorgvernieuwingsprojecten gestart met subsidiering vanuit de zorgverzekeraars. In het voorjaar van 2009 is een eerste promotieonderzoek succesvol afgerond. In 2009 en 2010 zijn 4 nieuwe promotietrajecten van start gegaan, waarmee het aantal lopende promotiestudies momenteel uitkomt op zes. Met het opzetten van deze promotietrajecten is het academisch netwerk van Heliomare uitgebreid. In toenemende mate is Heliomare R&D er in geslaagd externe onderzoeks- en innovatiesubsidies te verwerven, onder andere bij ZonMw. Resultaten van onderzoeks- en ontwikkelprojecten zijn op grote schaal gepresenteerd en gepubliceerd zowel landelijk als internationaal. 39

Aandacht is besteed aan het ontplooien van activiteiten binnen de bedrijfsonderdelen Wonen en Dagbesteding en Onderwijs. Bij Onderwijs heeft dit geresulteerd in het opzetten van en bijdragen aan een kenniskring en lectoraat in samenwerking met de Hogeschool Fontys. Bij Wonen en Dagbesteding worden projecten ontwikkeld met ondersteuning van een nieuwe stafonderzoeker die binnen R&D is aangesteld. Op basis van resultaten en conclusies uit de voorgaande beleidsperiode heeft Heliomare in het najaar van 2010 een nieuw beleidsplan vastgesteld. In de periode 2011-2013 gaat Heliomare R&D zich inzetten op het verzilveren van de kennisontwikkeling binnen Heliomare. Daartoe zijn twee aandachtsgebieden geformuleerd: 1. toegepast wetenschappelijk onderzoek op academisch niveau verankeren binnen activiteitenplannen van de verschillende eenheden van Heliomare; 2. initiatiefrijk en competitief optreden binnen landelijke onderzoeksprogramma’s. Daarnaast wil R&D de komende drie jaar onderzoeksinitiatieven vanaf de werkvloer een extra stimulans geven. Daartoe zal R&D een stimuleringsfonds oprichten voor onderzoeks-/innovatieprojecten van de bedrijfsonderdelen. In 2010 is op drie thema’s gewerkt aan de volgende promotie-onderzoeken: Arbeidsre-integratie - De mogelijkheden van arbeid voor mensen met een niet-aangeboren hersenletsel (NAH). - De mogelijkheden van mensen met klachten aan het houdings- en bewegingsapparaat in het proces van Vroege Interventie (gestaakt, doorstart wordt onderzocht). Klinische bewegingsanalyse - Trainingseffecten van handbike-gebruik bij personen met een dwarslaesie tijdens de revalidatie. - Fysieke capaciteit en loopvaardigheid van mensen met een beenprothese. - Vermoeidheid en balanshandhaving bij mensen na een CVA (‘The cost of being stable’). Niet-aangeboren hersenletsel - Cognitieve en emotionele veranderingen bij het slaapapneusyndroom bij CVA-patiënten. - Motoriek en cognitie (in voorbereiding, vacature). In 2010 zijn vanuit Heliomare 13 publicaties in internationale wetenschappelijke tijdschriften verschenen, 13 publicaties in vaktijdschriften en 1 boekhoofdstuk. Tevens zijn er 73 congresbijdragen geleverd door medewerkers van Heliomare. Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH) Door middel van een aantal publicaties en interviews heeft Heliomare ruchtbaarheid gegeven aan het NAH-expertisecentrum van Heliomare. Doel van het NAH-expertisecentrum is alle mensen in Noord-Holland (van jong tot oud), die op de een of andere manier een hersenletsel oplopen, of in het verleden hersenletsel opgelopen hebben (met of zonder motorische gevolgen), en kampen met de gevolgen op sociaal-maatschappelijk gebied (of hiermee mogelijke problemen kunnen krijgen), weten dat zij contact kunnen opnemen met Heliomare voor informatie of hulp omdat daar in de regio de meeste expertise op het gebied van NAH aanwezig is. Het afgelopen jaar is verder gewerkt aan de verbetering van de interne ketenvorming van NAH binnen Heliomare. Zo zijn bij Revalidatie nieuwe behandelmodules gestart en is NAH gepositioneerd binnen één afdeling. Op 1 juli 2008 is de NAH-poli geopend in Wijk aan Zee. Dit is een doorslaand succes waarbij een extra toestroom van het aantal NAH-cliënten merkbaar is. In 2009 is de NAHkinderpoli geopend. Door middel van een aantal publicaties en interviews heeft Heliomare ruchtbaarheid gegeven aan het NAH-expertisecentrum van Heliomare.

Heliomare participeert in een landelijk Vilans-project, dat als doel heeft een ‘gouden standaard’ te ontwikkelen voor ondersteuning van gezinnen met NAH-kinderen. In Amsterdam is op 13 april 2010 het activiteitencentrum aan de Baarsstraat voor mensen met een NAH officieel geopend en is de samenwerking tussen dit activiteitencentrum met Reade (voorheen: RCA) geïntensiveerd.

40

In het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning heeft AC Amsterdam in 2010 een projectsubsidie ontvangen van de gemeente Amsterdam van € 18.200,- ten behoeve van een eetcafé voor mensen met een niet aangeboren hersenletsel. Het project heeft een looptijd van één jaar en is eind 2010 van start gegaan. Conform de subsidievoorwaarden van de gemeente Amsterdam wordt het project na afloop geëvalueerd en verantwoord. In augustus 2010 is een observatieklas gestart bij Heliomare, waar kinderen met NAH worden geanalyseerd. De observatieklas is opgezet om te voorkomen dat leerlingen met NAH in een neerwaartse spiraal belanden en eventueel om ervoor te zorgen dat zij hier uit komen. De leerlingen volgen in de observatieklas een intensief individueel programma van minimaal zes weken tot maximaal tien maanden. Een deskundige leraar verzorgt samen met een leraarondersteuner de begeleiding van de klas. Daarnaast is aan de klas een neuropsycholoog verbonden, die de leerling en het team begeleidt. Een revalidatiearts, maatschappelijk werker en gezinsondersteuner zijn onderdeel van het team. Indien nodig worden aanvullende therapieën aangeboden zoals fysiotherapie, ergotherapie en logopedie. Het oppakken van het onderwijs en het weer leren functioneren in een groep worden stap voor stap voorbereid. Uiteindelijk besluiten het team, de ouders en de leerling gezamenlijk welk uitstroomperspectief haalbaar en wenselijk is. Het advies komt tot stand op basis van observatie, diagnostiek, begeleiding en behandeling gericht op onderwijsbelasting en onderwijsmogelijkheden. Het kan betekenen dat de leerling teruggaat naar het regulier onderwijs, eventueel met ambulante begeleiding, of dat hij of zij naar het speciaal onderwijs wordt verwezen. Wanneer terugkeren in het onderwijs niet meer tot de mogelijkheden behoort, wordt gezocht naar een geschikte vorm van dagbesteding. Toekomstverkenning Heliomare In 2010 zijn verkennende gesprekken gevoerd met Stichting Odion. Er hebben diverse bijeenkomsten plaatsgevonden met een afvaardiging van (midden)kader en staf. In mei 2010 is door beide organisaties geconstateerd dat er voldoende aanknopingspunten zijn de samenwerking en het creëren van meerwaarde voor Odion, Heliomare en met name voor de cliënten, voort te zetten. De bestuurders van beide organisaties hadden toegezegd voor 1 september 2010 duidelijkheid te verschaffen over de wijze waarop de samenwerking gestalte kan krijgen. Op verzoek van Odion is echter besloten de samenwerkingsverkenning te temporiseren. De reden voor temporisering is dat Odion in 2010 volop bezig was haar interne processen en externe factoren in kaart te brengen in de vorm van een strategische nota. Begin 2011 heeft Odion de organisatiestrategie afgerond. Op dat moment zijn beide partijen meer toegerust om mogelijkheden en risico’s van de beoogde verkenning in kaart te brengen.

4.2.4 Organisatiewijzigingen In 2010 zijn binnen Heliomare geen belangrijke organisatiewijzigingen geweest. Wel heeft de Raad van Bestuur in juni 2010 besloten een project te starten om het Facilitair Bedrijf toekomstbestendig te maken. Naast een grondige probleemanalyse waarom er veranderingen dienen te worden doorgevoerd binnen het FB, wordt op het gebied van facilitaire ondersteuning verkend wat voor soort Facilitair Bedrijf Heliomare in de (nabije) toekomst nodig heeft (de waartoe-vraag). Eind 2010 is vanuit de analyse en het gewenste toekomstbeeld van het Facilitair Bedrijf nader uitgewerkt welke stappen gezet dienen te worden om een bij deze visie passende werkwijze voor het Facilitair Bedrijf te realiseren. De tweede fase van het project loopt door in 2011.

41

4.2.5

Belangrijke wijzigingen in weten regelgeving

Onderwijs Passend Onderwijs Passend Onderwijs, de beleidsontwikkeling met als doel om de samenwerking tussen regulier en speciaal onderwijs te intensiveren, opdat meer kinderen thuisnabij en zoveel als mogelijk in het regulier onderwijs worden opgevangen, wordt door het ministerie van OC&W gebruikt om een bezuiniging van 300 miljoen euro te realiseren. De verwachting was dat door de invoering van de rugzak, de ondersteuning van leraar, ouder en leerling in het regulier onderwijs door specialisten, het aantal deelnemers van het (dure) speciaal onderwijs zou verminderen. De kosten zijn de laatste jaren echter fors gestegen. In het regeerakkoord hebben de coalitiepartijen en de gedoogpartner afspraken gemaakt over de invoering van Passend Onderwijs in 2012 en het korten van het budget voor speciaal onderwijs met 25%. De belangrijkste wijzigingen in de wet betreffen zorgplicht, samenwerkingsverbanden voor lichte en zware zorg en een nieuw bekostigingsmodel. Zorgplicht houdt in dat wanneer ouders hun kind op een bepaalde school aanmelden, deze school de taak heeft dit kind een zo goed mogelijke plek in het onderwijs te bieden, tenzij de school dit niet kan bieden. Vervolgens heeft de school de plicht het kind een plek op een andere school binnen het samenwerkingsverband aan te bieden. Alle scholen (schoolbesturen) voor primair, voortgezet en speciaal onderwijs worden verplicht om op te gaan in regionaal ingedeelde samenwerkingsverbanden. De regionale indeling wordt landelijk vastgesteld. Dit geldt ook voor de omvang van de verbanden (minimaal 20.000 leerlingen). Het samenwerkingsverband verdeelt de middelen, inclusief de (zorg)middelen die nu nog rechtstreeks naar de scholen voor speciaal onderwijs gaan en regelt de inrichting van de zorg binnen het verband. Het toewijzen van de ondersteuning (lees: nieuwe vorm van indiceren) wordt ook door het samenwerkingsverband geregeld. Wanneer het samenwerkingsverband niet uitkomt met de gebudgetteerde middelen zullen zij uit hun reguliere bekostiging moeten putten. De aangekondigde bezuiniging van 300 miljoen euro wordt weggehaald bij het speciaal onderwijs, te weten een korting van 10% op de personele kosten van onderwijzers en onderwijsondersteunend personeel die nu in het speciaal onderwijs werken, een korting van ruim 50% op het budget van de ambulante begeleiding en een reallocatie van het resterende deel naar het samenwerkingsverband. Tot slot stopt de minister met een groot aantal projecten en aanvullende regelingen die er waren voor leerlingen met een beperking. Na einde verslagjaar heeft de minister in februari 2011 een brief gestuurd naar alle schoolbesturen van speciaal onderwijs waarin de effecten op bekostiging per 1-8-2012 en 1-8-2013 zichtbaar worden. Wanneer deze effecten worden doorgerekend dan betekent dat op 1-8-2012 een bezuiniging van 22,7% en op 1-8-2013 van 24,4% ten opzichte van de begroting 2011. Omgerekend in fte’s is dit respectievelijk 85,6 en 92. Geschatte omvang in personen: 130 medewerkers. De CAO Primair Onderwijs kent twee mogelijkheden wanneer er sprake is van gedwongen ontslag. Een schoolbestuur hanteert ofwel de regeling ontslagbeleid ofwel de regeling werkgelegenheidsbeleid. Helioskoop heeft bij de fusie van 2008 voor de laatste regeling gekozen. Werkgelegenheidsbeleid heeft de intentie om werkgelegenheid te behouden. Dat betekent dat de werkgever naar vermogen het behoud van werkgelegenheid bevordert. Bij een maatregel van deze omvang is het onmogelijk voor iedereen werkgelegenheid te garanderen. De inspanningen zijn daar wel op gericht. Inmiddels is een werkgroep gestart met de voorbereidingen voor uitvoering van dit werkgelegenheidsbeleid. Op 13 april 2011 heeft de minister van OCW – na druk vanuit het parlement, ouders en het onderwijsveld – een Kamerbrief gestuurd waarin zij voorstelt de invoering van Passend Onderwijs met een jaar uit te stellen (2013), en de structurele bezuinigingen van 300 miljoen euro meer geleidelijk door te voeren (2013: 100 miljoen, 2014: 200 miljoen en 2015: 300 miljoen). 42

Revalidatie DBC's (Diagnose Behandel Combinaties) Per 1 januari 2009 zijn de DBC's ingevoerd in de revalidatiegeneeskunde, ter vervanging van de RBU systematiek. In 2010 en 2011 is er nog sprake van een zogenaamde vangnet-constructie, waarbij we worden afgerekend op basis van de oude systematiek en dienen te factureren op basis van DBC's. Wonen ZZP (Zorg Zwaarte Pakketten) Door de fasegewijze introductie van ZZP financiering per 1 januari 2009 wordt Heliomare Wonen ten opzichte van de peildatum 2008 jaarlijks gekort op het wettelijk budget. Dit maakt een herallocatietraject van drie tot vijf jaar noodzakelijk. In 2009 en 2010 zijn kortingen van respectievelijk 2% en 5% verwerkt. In 2011 wordt een korting van 7% opgelegd, in 2012 nogmaals 7% en in 2013 moet het restant zijn verwerkt. Inmiddels liggen voor alle locaties van Wonen efficiencyplannen met duidelijke financiële targets binnen de bovengestelde kaders. De plannen zijn in aanwezigheid van de manager / clustermanager / locatieverantwoordelijken met de teams besproken en worden zo nodig jaarlijks geactualiseerd. In het regeerakkoord wordt geconstateerd dat de financiering van de ZZP’s momenteel niet kostendekkend is en met 5% moet worden verhoogd. Niet duidelijk is hoe dit voornemen moet worden geïnterpreteerd, omdat in het regeerakkoord de definities van ouderen- en gehandicaptenzorg door elkaar heen worden gebruikt. Dagbesteding Harmonisatie tarieven dagbesteding gehandicaptenzorg In het kort komt de voorgenomen harmonisatieregeling erop neer dat een substantieel deel van de extramurale tarieven LG/VG naar de intramurale zorg wordt overgeheveld. Motivatie om dit te doen, is dat naar mening van VWS/NZa, er onvoldoende argumentatie ligt onder de hogere extramurale tarieven LG. Om de intramurale zorg in staat te stellen om aan haar cliënten volwaardige dagbesteding aan te bieden is een harmonisatie naar de mening van VWS noodzakelijk, temeer daar er nu geen uitzicht is op het beschikbaar komen van extra middelen. Eind mei 2010 is duidelijk geworden dat, ondanks eerdere toezeggingen van VWS, onverkort wordt vastgehouden aan de verlaagde maximum tarieven zoals verwoord in de Beleidsmaatregel CA-406. Vanaf 2011 is het effect van de Harmonisatiemaatregel structureel. Effect eigen bijdrage regeling Vanaf juni 2010 moeten cliënten van dagbesteding van rijkswege een maandelijkse eigen bijdrage betalen. De hoogte van het bedrag wordt bepaald door het aantal dagen dat men gebruik heeft gemaakt van het centrum en de hoogte van het verzamelinkomen. Een substantieel negatief effect van deze regeling voor de bedrijfsvoering was in 2010 nog niet waarneembaar, maar er moet rekening mee worden gehouden met de mogelijkheid dat cliënten niet of minder gaan komen met als gevolg een neerwaarts effect op de productie en daarmee de inkomsten. Overheveling dagbesteding naar WMO In het regeerakkoord staat het voornemen de AWBZ-functie begeleiding (dagbesteding voor gehandicapten) met ingang van 2013 / 2014 over te hevelen naar de WMO. Dit zal waarschijnlijk gepaard gaan met een korting op het naar de gemeenten over te hevelen budget, met als gevolg dat de tarieven mogelijk lager zullen uitvallen dan de huidige NZa-tarieven. Einde verslagjaar is nog geen duidelijkheid over de condities waaronder de overheveling plaats zal gaan vinden.

43

Arbeidsintegratie In het regeerakkoord wordt gesproken over bezuinigingen met betrekking tot re-integratieactiviteiten. Er wordt niet genoemd welke doelgroepen het betreft. Zeker is dat de uitkeringssituatie van de Wajong-klanten zal veranderen. Mogelijk heeft dit consequenties voor de re-integratiedienstverlening van Heliomare en invloed op de instroom van Wajong-cursisten bij REA.

4.3

Algemeen kwaliteitsbeleid

Hieronder volgt een schets van de ontwikkelingen op het gebied van het algemeen kwaliteitsbeleid 3 van Heliomare in 2010 met hulp van de indeling van het INK-model . Leiderschap De managers van de bedrijfsonderdelen en stafafdelingen zijn integraal (ook wel inclusief) verantwoordelijk en zorgen ervoor dat kwaliteitszorg is geborgd binnen hun eigen onderdeel. De manager ICT & Kwaliteit is verantwoordelijk voor de regie op kwaliteit voor Heliomare. In het verslagjaar hebben de managers een vertaling gemaakt van de strategische doelen uit het Strategisch Beleidsplan voor hun onderdeel. Dit heeft jaarplannen voor 2010 opgeleverd. Deze jaarplannen zijn onderling op samenhang getoetst. In het jaarplan van de Raad van Bestuur staan de te behalen resultaten, die bijdragen aan het halen van de strategische doelen. In 2010 zijn er in het kader van ‘lean en mean’ diverse interne sessies gehouden door het Heliomare Management Team. Dit wordt in 2011 voortgezet om te komen tot gezamenlijke inzichten voor mogelijke bezuinigingen en kansen om effectiever en efficiënter te gaan werken. Daarnaast hebben groepen leidinggevenden een intern leertraject gevolgd in het kader van het management development. In 2010 is het accent gelegd op beginnende leidinggevenden. Het periodiek organiseren van bijeenkomsten voor de inmiddels circa 140 leidinggevenden of coördinatoren van Heliomare en Helioskoop is wat los gelaten. Er worden meer vraaggerichte bijeenkomsten / workshops belegd, zoals een interne training projectmanagement voor projectleiders en opdrachtgevers. Management van medewerkers De professionele deskundigheid van de inhoudsspecialisten van Heliomare staat in het kwaliteitsbeleid voorop. Heliomare ziet de kwaliteit ten aanzien van onze cliënten, terug bij de omgang van medewerkers met cliënten: “Onze medewerkers zijn bijzonder. Ze zijn gemotiveerd, deskundig en hebben professionele aandacht voor het leren omgaan met en het accepteren van beperkingen. Niet alleen voor de klant zelf, ook voor de naaste omgeving van die klant zoals de partner en het gezin. Wij vinden dat de menselijke aspecten onmisbaar onderdeel zijn van de 4 kwaliteit van de behandeling en ondersteuning. Correcte bejegening is een groot goed.” Binnen de organisatie is een kwaliteitsnetwerk actief. Doel van het kwaliteitsnetwerk is kennis ontwikkelen en delen op het gebied van toegepaste kwaliteit. De medewerkers komen onder voorzitterschap van de manager ICT&Kwaliteit periodiek bijeen. In dit samenwerkingsverband nemen medewerkers deel die kwaliteit expliciet in hun takenpakket hebben. Het betreft drie corporate medewerkers (inclusief de manager ICT&K) en negen kwaliteitsmedewerkers van de bedrijfsonderdelen en stafafdelingen. De medewerkers vervullen verschillende functies. Het gaat om stafmedewerkers, de bestuurssecretaris, een secretaresse, een professional (ergotherapeut) en twee leidinggevenden uit het middenkader. Na de zomer van 2010 is ervoor gekozen om twee groepen samen te stellen toen het aantal deelnemers van het bedrijfsonderdeel Revalidatie en Sport groeide. De kwaliteitscoördinator van Revalidatie en Sport is de verbindende schakel tussen de twee groepen. 3 4

Instituut Nederlandse Kwaliteit Uit het Strategische Beleidsplan van Heliomare

44

Bij themabijeenkomsten worden alle kwaliteitsmedewerkers uitgenodigd. In 2010 zijn bijeenkomsten geweest over de thema’s: evaluatie van het kwaliteitsbeleidsplan van Heliomare, training projectmanagement (Prince 2), metingen (uitkomstindicatoren). Een gezamenlijke activiteit was het adviseren over de jaarplannen 2011 en de horizontale afstemming van de jaarplannen van Heliomare. Strategie en beleid In deze paragraaf wordt inzicht gegeven in de stand van zaken rondom acties rond de kwaliteit van informatie en registratie, gegevensbeveiliging. Verder komen de ambities uit het ‘Kwaliteitsbeleidsplan 2008 – 2010. Een passende jas’ van Heliomare aan de orde. Er is gewerkt aan de horizontale synergie door onder meer bijeenkomsten van het kwaliteitsnetwerk te houden; door de afstemming van de activiteitenplannen van de verschillende onderdelen; door het uitvoeren van het project Klantprocesmanagement (KPM). Verder heeft de afdeling ICT het initiatief genomen om te starten met het nadenken over een nieuwe manier van elektronische informatie delen. Het computersysteem Sharepoint zal vanaf 2011 hiervoor worden gebruikt. Het systeem Sharepoint zal worden gebruikt voor drie (interne) doelen: nieuws en informatie van teams; een document management systeem (DMS) voor onder meer reglementen en procedures en een projectsite voor het beheer van documenten van projectgroepen. Kwaliteit van informatie en registratie, gegevensbeveiliging In 2010 is verder gewerkt aan de uitwerking en implementatie van beveiligingsmaatregelen in het kader van de ICT infrastructuur. Het betreft zowel technische maatregelen als het doorvoeren van beleidsmaatregelen. Maatregelen die in 2010 zijn afgerond zijn: - Aanscherpen beleid en technische aspecten e-werken. - Voorbereiden van een veilige integratie van de infrastructuur van de Helioskoopscholen met het Heliomare netwerk. De Alk is aangesloten op het centrale netwerk in Wijk aan Zee. - Ontwerpen en implementeren verbeterde backup- en restorefaciliteiten (van backup to tape naar backup to disk to tape). Er is een nieuwe backup unit geplaatst in een ruimte van Arbeidsintegratie. Maatregelen die nog doorlopen in 2011 zijn: - Definiëren en implementeren aangepast wachtwoordbeleid. - Ontwerpen en inrichten autorisatiestructuur managementinformatievoorziening door middel van Cognos. - Ontwerpen nieuwe structuur centrale opslag. - Voorbereiden hardwareonafhankelijke serveromgeving (virtualisatie). In het verslagjaar zijn de eerste stappen gezet en dit wordt in 2011 verder ontwikkeld en uitgebreid. - Voorbereiden van een veilige integratie van de infrastructuur van de Helioskoopscholen met het Heliomare netwerk. De andere locaties dan De Alk volgen in 2011. - Dubbel uitvoeren van het hart van de netwerkinfrastructuur zodat de infrastructuur zo min mogelijk hinder ondervindt bij storingen. - Gebruikersbeheer: in het personeelsmanagementsystem de naam, adres en woonplaats van nieuwe medewerkers invoeren. Deze gegevens ‘overhalen’ naar een ander ICT systeem zodat nieuwe medewerkers sneller toegang krijgen tot de ICT-infrastructuur en om medewerkers die uit dienst zijn automatisch te blokkeren voor toegang tot de ICT-infrastructuur. Informatiebeveiliging In 2010 is bekend geworden dat de NEN 7510 norm (subset 7511, informatiebeveiliging voor complexe zorgorganisaties) geactualiseerd gaat worden. Naar verwachting wordt de norm in het voorjaar van 2011 opgeleverd; de contouren zijn al bekend. Heliomare richt zich in haar activiteiten op het gebied van informatiebeveiliging naar de door de NVZ opgestelde normenset. Hiermee conformeert de organisatie zich vrijwillig en proactief aan het vereiste niveau van informatiebeveiliging die geldt voor de klinische en poliklinische zorg in Nederland. Op het gebied van het speciaal onderwijs is de 7510 norm niet vereist.

45

Vanwege de samenhang van het speciaal onderwijs binnen de ketendienstverlening van Heliomare wordt de 7510 norm voor de gehele organisatie van Heliomare toegepast. Organisatie van informatiebeveiliging De Raad van Bestuur is qua corporate governance verantwoordelijk voor de adequate formulering, invoering en borging van het informatiebeveiligingsbeleid. De manager ICT&K is vanuit het HMT benoemd tot portefeuillehouder van informatiebeveiliging. Hij wordt voor specifieke aandachtsgebieden ondersteund door de manager Personele en Sociale Zaken, de bestuurssecretaris, de manager van het Facilitair Bedrijf en een senior kwaliteitsmedewerker. De aanpak in 2010 is gericht op het extern laten auditen van het niveau van de informatiebeveiliging in het laatste kwartaal van 2011. De ambitie is het behalen van niveau 3 op het gebied van informatiebeveiliging (borging). De manager ICT&K heeft gekozen voor een aanpak die direct gerelateerd is aan het INK model, waardoor het vraagstuk van de informatiebeveiliging systematisch opgepakt wordt aan de hand van de aandachtsvelden leiderschap, beleid en strategie, medewerkers, middelen en processen. De aanpak is gericht op het ontwikkelen van een optimale balans tussen een adequaat niveau van informatiebeveiliging, de beschikbaarheid van informatie ten behoeve van het bedrijfsproces en de gevolgen van informatiebeveiligingsmaatregelen voor de exploitatie- en investeringsbegroting. Heliomare laat zich bij het vraagstuk van informatiebeveiliging extern ondersteunen met specifieke kennis en ervaring. Management van middelen In deze paragraaf wordt inzicht gegeven in de stand van zaken rondom de onderwerpen: gehanteerde kwaliteitsmanagementsystemen binnen Heliomare, projectmanagement, documentbeheer, audit. Gehanteerde kwaliteitsmanagementsystemen Arbeidsintegratie Het bedrijfsonderdeel Arbeidsintegratie en dan met name de unit Re-integratie en Vitaliteit valt voor een belangrijk deel binnen de branche voor re-integratiebedrijven. Deze afdeling werkt volgens de normen van het keurmerk Blik op Werk voor arbo-, interventie- en re-integratiebedrijven. Heliomare Arbeidsintegratie is ook in 2010 weer getoetst en goed bevonden door de Stichting Blik op Werk. Voor de andere afdeling van Arbeidsintegratie, de Beroepsopleidng, wordt intern ook de Blik op Werk registratie en systematiek als kwaliteitseis aangehouden. Gedacht wordt om met het kwaliteitssysteem Equass te gaan werken. Er zijn in 2010 verbeterslagen gemaakt op het gebied van het klachtenreglement. Het corporate klachtenreglement is bijgesteld zodat het ook voldoet aan de normen van Blik op Werk. Onderwijs Helioskoop houdt zich minimaal aan de normen die worden gesteld door de Inspectie van het Onderwijs. De inspectie beoordeelt de kwaliteit van het onderwijs van bijna alle onderwijsinstellingen in Nederland. De inspectie gebruikt bij de beoordeling het ‘Toezichtkader speciaal onderwijs en voortgezet speciaal onderwijs 2005’. In 2010 zijn er op De Alk in de afdelingen SO en VSO inspanningen gepleegd om te laten zien dat de afdelingen aan de normen voldoen. Er is een visie op kwaliteitsbeleid ontwikkeld. Helioskoop heeft met de inspectie afgesproken dat de onderwijskwaliteit in 2011 weer van voldoende niveau is. In juni 2010 heeft De Ruimte tijdens een periodiek kwaliteitsonderzoek door de Inspectie van het Onderwijs een ruime voldoende gehaald. Revalidatie en Sport Medewerkers van de bedrijfsonderdelen Revalidatie en Sport hebben zich in 2010 ingespannen om toe te werken naar een HKZ certificaat. Het gaat om het HKZ certificatieschema Medisch Specialistische Revalidatiezorg van de Stichting Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector. De verwachting is dat in 2011 het certificaat wordt behaald. 46

Wonen en Dagbesteding Wonen en Dagbesteding werkt reeds aan de hand van de normen van HKZ. Het gaat om het HKZ certificatieschema gehandicaptenzorg 2008. Uit de in 2010 uitgevoerde audit is gebleken dat het bedrijfsonderdeel nog steeds ‘HKZ-proof’ is. De 17 locaties van Wonen en Dagbesteding voldoen aan de gestelde eisen en kunnen de kwaliteit die wordt geleverd beter aantoonbaar maken aan met name externe instanties (zorgkantoren e.d.). Sinds 2009 participeert Heliomare Wonen en Dagbesteding in het Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg. De Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) heeft in november 2010 aangegeven aan het ministerie van VWS dat haar leden niet kunnen voldoen aan de afspraken voor de Jaarverantwoording gehandicaptenzorg 2010 en 2011. Heliomare volgt het standpunt van de VGN, maar heeft om pragmatische redenen ervoor gekozen om wel te blijven participeren in het Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg. Hiervoor zijn in 2010 veel inspanningen gepleegd. In december 2010 en in januari 2011 heeft Wonen en Dagbesteding deelgenomen aan een tweede meetronde van zorginhoudelijke kwaliteitsmetingen. In 2011 gaan de medewerkers van Wonen en Dagbesteding aandacht besteden aan een nieuwe referentietabel die is opgesteld bij het HKZ-certificatieschema Gehandicaptenzorg versie 2008. Deze referentietabel geeft de samenhang weer tussen de HKZ-normen en de zorginhoudelijke indicatoren uit het Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg (Zichtbare Zorg, september 2009). Projectmanagement Voor Heliomare is het gestructureerd uitvoeren van een project, een middel om de kwaliteit van de dienstverlening te verbeteren. In 2010 heeft het HMT ingestemd met een uniforme methode van projectmatig werken binnen Heliomare en het trainen van medewerkers daarin. De werkwijze staat beschreven in een procesbeschrijving ‘Uitvoeren van een project’. Medewerkers van Heliomare maken gebruik van sjablonen voor het uitvoeren van projecten die zijn gebaseerd op de projectmanagementmethodiek Prince 2. Ze kunnen bij het uitvoeren van een project en invullen van een document worden ondersteund door een kwaliteitsmedewerker. De projectmethodiek wordt beheerd door de leden van het kwaliteitsnetwerk onder regie van de seniormedewerkers corporate kwaliteit. Doel is dat de trainingen en sjablonen regelmatig worden bijgesteld, zodat deze goed blijven aansluiten op de dagelijkse praktijk. In 2010 zijn er 3 trainingen aan opdrachtgevers gegeven, 4 aan projectleiders en 1 aan projectmedewerkers. Documentbeheer Het afgelopen jaar is benut om de redacteuren documentbeheer (zijn over het algemeen secretaresses) aan te moedigen en te ondersteunen in het actueel houden van documenten zoals beleidsdocumenten, reglementen, protocollen. Een corporate sjabloon voor het opmaken van dergelijke documenten is in gebruik genomen. Bij Revalidatie en Sport zijn nieuwe afspraken gemaakt om de verwachte stroom documenten die worden vastgesteld ten behoeve van het HKZ-project, te begeleiden. De wensen van de redacteuren voor het beheren van de documenten in een geautomatiseerd systeem zijn verzameld en aan de projectgroep Sharepoint gegeven. De procesbeschrijving Uitvoeren documentbeheer is geactualiseerd. Er zijn nieuwe soorten documenten benoemd. Dit thema wordt bewaakt en geregisseerd door een seniormedewerker van de corporate afdeling Kwaliteit. Audits Onderwijs In oktober 2010 heeft er een audit van Achmea plaats gevonden op De Ruimte, betreffende de kwaliteitseisen aan fysiotherapie. De uitkomst was dat er is voldaan aan alle eisen. In 2010 zijn de directieleden van Helioskoop getraind in het uitvoeren van een interne audit. Zij hebben een interne audit uitgevoerd en hebben dit gedaan aan de hand van de normen van de Inspectie van het Onderwijs. Deze activiteit is begeleid door een beleidsmedewerker en de kwaliteitscontactpersoon van Onderwijs. 47

Revalidatie en Sport Bij Revalidatie en Sport hebben de deelnemers van de interne auditpool een training gevolgd. Zij hebben in 2010 twee metingen uitgevoerd. Dit thema is bewaakt en geregisseerd door een seniormedewerker corporate kwaliteit in samenwerking met de coördinator kwaliteit van het bedrijfsonderdeel. Wonen en Dagbesteding Bij het bedrijfsonderdeel Wonen en Dagbesteding is een interne auditpool actief. Medewerkers toetsen in principe alle HKZ- procedures. De bewaking en regie gebeurt door de interne kwaliteitsmedewerkers van Wonen en Dagbesteding. De training van auditoren is gecoördineerd door een seniormedewerker corporate kwaliteit. Management van processen In deze paragraaf staat een overzicht van de projecten waaraan een medewerker van het kwaliteitsnetwerk betrokken is geweest; Een overzicht van de projecten waaraan het kwaliteitsnetwerk een bijdrage heeft geleverd in 2010 en in het verslagjaar zijn afgerond: - Uitvoeren van het Center Action Plan 2010 voor Heliomare van het European Platform for Rehabilitation (EPR). - Borgen HKZ certificaat bij Wonen en Dagbesteding. - Borgen Blik op Werk keurmerk bij Arbeidsintegratie. - Uitvoeren van en adviseren over verdiepte interne klanttevredenheidsonderzoeken bij de patiënten van de kliniek over de maaltijdvoorziening in opdracht van het Facilitair Bedrijf. - Uitvoeren van en adviseren over klanttevredenheidsonderzoek onder verwijzers in opdracht van Revalidatie. Dit ging om een enquête over/voor de kliniek, polikliniek en cluster kind/jeugd. - Uitvoeren van leverancierstevredenheid van leveranciers van de afdeling ICT&Kwaliteit. - Laten uitvoeren en adviseren over een extern imago-onderzoek voor Heliomare. - Adviseren over het opstellen van een tevredenheidsonderzoek onder leidinggevenden van Heliomare over het Heliomare Management Team. - Laten uitvoeren en adviseren over een extern uitgevoerd medewerkerstevredenheidonderzoek bij Heliomare (inclusief Helioskoop). - Opstellen processen voor en van de afdeling Personele en Sociale Zaken. - Er is een digitaal klachtenformulier voor cliënten op de website van Heliomare beschikbaar gekomen. - Ondersteunen van het in gebruik nemen van het FONA (Fouten, Ongevallen en Near Accidents (= Bijna Ongevallen)) registratiesysteem van Heliomare (IMS). Een overzicht van de projecten waaraan het kwaliteitsnetwerk een bijdrage heeft geleverd in 2010 en die doorlopen in 2011: - Uitvoeren van het HKZ project Revalidatie en Sport. - Uitvoeren van het project transitieproces jongeren bij alle bedrijfsonderdelen. - Uitvoeren van het project Eigenwijs Verder (Onderwijs Wijk aan Zee, Revalidatie, Wonen). - Uitvoeren van het project Klantprocesmanagement voor alle bedrijfsonderdelen. - Opstellen van de bedrijfsprocessen voor Onderwijs, locatie Wijk aan Zee. De projectnaam is HIPPO. - Uitvoeren van het project uitkomstmetingen bij Revalidatie en Sport. - Revalidatie in Beweging (RiB): uitrol van de kennis uit tranche 1 in de rest van de kliniek van Revalidatie. - Ontwikkeling Talentenexpeditie REA College voor Arbeidsintegratie. - Organisatie en visievorming Kinder- en Jeugdcentrum Heliomare. - Begeleiden van de kwaliteitvisitatie door de VRA (Vereniging Revalidatieartsen Nederland) in de revalidatieartsengroep. - Ontwikkelen en testen van een prototype voor het systeem SharePoint als vervanging en uitbreiding van het huidige intranet. - Opstellen corporate agressiebeleid. - Ontwikkelaanpak Facilitair Bedrijf.

48

-

Het opzetten van stuurindicatoren per bedrijfsonderdeel en het standaardiseren van de financiële rapportage, personele rapportage en bedrijfsonderdeel afhankelijke procesrapportages.

Kwaliteit van gebouwen en brandveiligheid (zie ook § 3.4.4 Veiligheid) Voor alle gebouwen is een gebruiksvergunning afgegeven. De preventiemedewerker organiseert jaarlijks voorlichtingsbijeenkomsten brandveiligheid. De arbocoördinator heeft per locatie van Wonen en Dagbesteding een jaarplan bedrijfshulpverlening (BHV) gemaakt. Hij heeft het lesplan voor de herhalingscursus BHV geschreven naar aanleiding van de leermomenten van de jaarlijkse ontruimingsoefeningen. Tevredenheid van medewerkers In 2010 is een extern onderzoek uitgevoerd naar de tevredenheid van medewerkers van Heliomare inclusief Helioskoop. In het medewerkerstevredenheidsonderzoek scoren Heliomare en Helioskoop gezamenlijk gemiddeld een 7,5. Tevredenheid van klanten en leveranciers Arbeidsintegratie In 2010 is het rapport ‘Tevredenheidsonderzoek 2009’ van de organisaties Stratus en de stichting Blik op Werk op de website www.blikopwerk.nl gepubliceerd. Uit het genoemde rapport, de grafiek met het oordeel van cliënten over de dienstverlening van Heliomare Arbeidsintegratie:

De bovenste balk gaat over Heliomare Arbeidsintegratie.

49

Uit het genoemde rapport, de grafiek met de tevredenheid van de opdrachtgever UWV over de dienstverlening van Heliomare Arbeidsintegratie:

De bovenste balk gaat over Heliomare Arbeidsintegratie. Uit het genoemde rapport, de grafiek met de tevredenheid van opdrachtgevers (exclusief het UWV) over de dienstverlening van Heliomare Arbeidsintegratie:

De bovenste balk gaat over Heliomare Arbeidsintegratie. 50

Onderwijs Er is geen gestructureerd tevredenheidsonderzoek uitgevoerd onder leerlingen, of hun ouders/verzorgers. Revalidatie en Sport In 2010 is Heliomare Revalidatie wederom beoordeeld over het jaar 2009 op kwaliteitscriteria die zijn overeengekomen binnen Revalidatie Nederland, de prestatie-indicatorenset. De uitkomst van de beoordeling wordt nog gepubliceerd op de website www.zorg.independer.nl onder de rubriek ziekenhuizen en klinieken. Revalidatie heeft drie van het maximaal haalbare vier sterren behaald. In 2010 heeft Heliomare Revalidatie een verwijzersenquête gehouden voor verwijzers naar de kliniek, de polikliniek en het cluster Kind/Jeugd. De respons was laag, gemiddeld 25%. De uitkomsten worden daarom beschouwd als een steekproef. Over het algemeen was de uitkomst goed tot uitstekend. De medische staf heeft een verbeterplan gemaakt. In 2010 heeft Heliomare Revalidatie de uitkomst ontvangen van de CQ-index Revalidatiecentra, een onafhankelijke patiëntenenquête uitgevoerd door het NIVEL in 2009. Zowel voor de volwassenen als voor kind/jeugd was het rapportcijfer overall een 8,1. Op initiatief van de cliëntenraad Revalidatie is in 2010 twee keer een onderzoek gedaan naar de tevredenheid van patiënten van de kliniek, over de door Heliomare aangeboden voeding in Wijk aan Zee. De uitkomst is:

Totaalcijfer beoordeling voeding kliniek 2004-2010 Rapportcijfer

8,0 7,5

7,2

7,0

6,9

6,8

6,9

7,0

6,9

7,1

7,0

7,3

7,1

7,0

7,0

6,8

6,5

6,1

6,0 5,5 5,0 apr

jul

okt

jan06

jun

nov

mrt07

nov

mrt08

okt

mei09

okt

mei10

nov10

Reeks4

6,1

6,8

6,9

6,9

6,9

7,2

7,0

7,0

7,1

7,0

6,8

7,1

7,3

7,0

Reeks1

7,0

7,0

7,0

7,0

7,0

7,0

7,0

7,0

7,0

7,0

7,0

7,0

7,0

7,0

Wonen en Dagbesteding Medewerkers van het bedrijfsonderdeel Wonen en Dagbesteding hebben in 2010 aan het speerpunt bejegening veel aandacht besteed. Een andere kwaliteitsslag die is gemaakt, is het gaan werken met de zorgscorekaart voor cliënten die op basis van een ZZP bij Heliomare Wonen verblijven. Dit komt voort uit de invoering van de nieuwe bekostigingsystematiek ZorgZwaartePakket (ZZP). Het bureau Facit heeft in april/mei cliënttevredenheidsonderzoeken uitgevoerd bij cliënten van de locaties Alkmaar en Bergen van Wonen. Het gemiddelde cijfer dat bewoners gaven was een 7,9. Het cijfer voor Alkmaar was 7,5 en voor Bergen 8,3. De uitkomsten hiervan worden gepubliceerd op de website www.kiesbeter.nl. Facit heeft in november/december onderzoek gedaan in de woonlocaties Krommenie, Uitgeest, Beverwijk en Wijk aan Zee. Het gemiddelde cijfer dat cliënten geven aan Heliomare als organisatie is 7,3 en het gemiddelde cijfer voor medewerkers is 7,6. Er zijn aanbevelingen gedaan voor verbeteracties. Leidinggevenden leggen de voorstellen in 2011 voor aan de cliëntenraden. Dagbesteding heeft eind 2009 / begin 2010 meegedaan aan de CE-index. De uitslagen voor dagbesteding en ambulante begeleiding worden niet in een cijfer uitgedrukt, maar vergeleken met de gemiddelde score van alle deelnemende organisaties. 51

Heliomare Dagbesteding heeft de uitkomst van het onderzoek benut om verbeteracties te formuleren die de komende tijd, na afstemming met de centrale cliëntenraad, worden uitgevoerd. Het gaat om twee acties voor reguliere Dagbesteding en twee voor ambulante begeleiding. Op de meeste zaken waar cliënten op zijn bevraagd, scoort Heliomare Dagbesteding gemiddeld of hoger dan het gemiddelde. Stafafdelingen In 2010 is voor de stafafdelingen één extern tevredenheidsonderzoek uitgevoerd. De tevredenheid van leveranciers van de stafafdeling ICT & Kwaliteit is gemeten. Er zijn 14 leveranciers benaderd. De response was 57%. De uitkomst van het onderzoek is dat men tevreden is over de bejegening en het nakomen van afspraken. Alle leveranciers geven aan dat zij als serieuze gesprekspartner worden beschouwd. Minder tevreden zijn leveranciers met de snelheid van betalen. Bent u tevreden over de snelheid van betalen door Heliom are? 100% 80% 60% 40% 20% 0%

ja nee ja en nee

Als vervolgactie op het onderzoek, heeft Heliomare met die leveranciers die hadden aangegeven dat op prijs te stellen, contact opgenomen en zijn concrete afspraken gemaakt. In 2010 is voor de stafafdelingen één intern tevredenheidsonderzoek uitgevoerd in het kader van het project Ontwikkelaanpak Facilitair Bedrijf onder medewerkers en stakeholders. De uitkomst van het onderzoek wordt in 2011 gepresenteerd. Tevredenheid van de maatschappij In 2010 heeft Heliomare een imago-onderzoek laten uitvoeren door een externe partij, te weten Effectory. De uitkomst is dat externe relaties de organisatie zien als: zeer ‘klantgericht’. Daarop scoort de organisatie een 7,6. Bij ‘professionele aandacht aan onze cliënten’ is een 8,5 gehaald en de ‘kwaliteit van de zorginhoud is goed’ een 7,9. De conclusie die is te trekken, is dat Heliomare een sterk merk is en dat de organisatie zich steeds duidelijker profileert. In 2010 is gewerkt aan een nieuwe website, nieuwe logo’s en websites voor de werkcentra en Helioskoop. In 2011 volgen een nieuwe folderlijn en een nieuw intranet (Helionet). Inhoudelijke, operationele, financiële resultaten Inhoudelijke resultaten De inhoudelijke resultaten van Heliomare die van strategisch belang zijn, zijn opgenomen in het jaarplan van de Raad van Bestuur. Het kwaliteitsnetwerk heeft de verschillende jaarplannen op elkaar afgestemd. De jaarplannen van de bedrijfsonderdelen zijn in een compact overzicht gezet, een zogenaamd ‘A3-formaat’ ten behoeve van de Raad van Bestuur en Raad van Toezicht. Operationele resultaten Heliomare hanteert als indicatoren het ziekteverzuimpercentage van medewerkers van alle (staf)afdelingen en de productie- en inzetgegevens van de verschillende bedrijfsonderdelen. Financiële resultaten De financiële resultaten van Heliomare zijn benoemd in paragraaf 4.7.

52

4.4 Kwaliteitsbeleid ten aanzien van patiënten/cliënten “Wij werken voor een bijzondere klantenkring – mensen met een handicap of het risico hierop - en bieden hen een afgewogen combinatie van zorg, onderwijs en ondersteuning. Het doel van ons 5 werk is dat onze klanten zo zelfstandig mogelijk in het leven kunnen staan.” In de onderstaande paragrafen wordt dieper ingegaan op de onderwerpen: kwaliteit van zorg, klachten, toegankelijkheid en veiligheid. 4.4.1

Kwaliteit van zorg

Arbeidsintegratie Het bedrijfsonderdeel Arbeidsintegratie valt voor een belangrijk deel binnen de branche voor reintegratiebedrijven. Sinds 2007 geldt het keurmerk Blik op Werk voor arbo-, interventie- en reintegratiebedrijven. Heliomare Arbeidsintegratie zorgt ervoor om ieder jaar gecertificeerd te blijven volgens dit keurmerk. Belangrijke criteria binnen dit kwaliteitsmanagementsysteem zijn: gemaakte afspraken met opdrachtgevers (waaronder gemeente, UWV en andere) over doorlooptijden en resultaatverplichtingen. In augustus 2010 is het keurmerk voor Heliomare Arbeidsintegratie opnieuw bekrachtigd. Voor het REA College wordt intern ook de Blik op Werk registratie en systematiek als kwaliteitseis aangehouden. Onderwijs De Inspectie van het Onderwijs beoordeelt de kwaliteit van het onderwijs van bijna alle onderwijsinstellingen in Nederland. De inspectie gebruikt bij de beoordeling het ‘Toezichtkader speciaal onderwijs en voortgezet speciaal onderwijs 2005’. De inspectie houdt ‘risicogericht toezicht’. Dit betekent dat de mate van toezicht per school kan verschillen. Het toezicht is op maat: hoe groter de risico's op een school, hoe intensiever het toezicht. De Onderwijsinspectie heeft in 2009 een kwaliteitsonderzoek uitgevoerd op de drie locaties van De Alk, waarbij de onderwijspraktijk is geobserveerd en er gesprekken zijn gehouden met de directie, intern begeleiders, orthopedagogen en de leraren. Conclusie van de Onderwijsinspectie was dat de kwaliteit van het onderwijs op De Alk belangrijke tekortkomingen vertoont, en dat de totale kwaliteit als zwak wordt beoordeeld. De kwaliteit op de VSO-afdeling laat volgens de inspectie meer te wensen over dan op de SO-afdeling. De inspectie merkt op dat in het kwaliteitsbeleid geen voortgang is te constateren omdat er op directieniveau (nog) geen visie is ontwikkeld hoe het kwaliteitsbeleid moet worden vormgegeven. Om deze reden kent de Onderwijsinspectie aan De Alk so/vso een zogenaamd ‘aangepast arrangement’ toe. De school valt hierbij onder intensief toezicht. Helioskoop heeft met de Inspectie afgesproken dat de onderwijskwaliteit in 2011 weer van voldoende niveau is. Dit vraagt om een adequate aansturing en goede begeleiding op de processen die nog gaan plaatsvinden. Op 3 november 2010 heeft een tussentijds kwaliteitsonderzoek door de Inspectie van het Onderwijs plaatsgevonden. De inspectie oordeelt dat de kwaliteit van het onderwijs op De Alk SO sinds het kwaliteitsonderzoek in 2009 op enkele indicatoren is verbeterd. Die verbetering geldt onder meer voor het systeem van leerlingenzorg, waarbij de commissie voor de begeleiding (CvB) een meer sturende rol heeft gekregen. Wat betreft de kwaliteitszorg werkt de school planmatig aan verbeteractiviteiten, maar het evalueren van de opbrengsten, het onderwijsleerproces en de leerlingenzorg is nog onvoldoende.

5

Uit het Strategisch Beleidsplan van Heliomare

53

Er is bij directie en team in het denken en handelen een omslag tot stand gekomen van het volgen van de leerlingen naar het meer planmatig handelen. Dit is vooral te zien in de indeling van het leerstofaanbod en in de aanpak van de leerlingenzorg. Evaluaties van de processen staan gepland. De verschillende plannen moeten voor een deel nog worden uitgevoerd en zo nodig worden bijgesteld met behulp van evaluaties. Op basis van de plannen en de huidige activiteiten verwacht de inspectie een gunstige ontwikkeling in de groei naar kwalitatief goed onderwijs. Volgens afspraak zal in het derde kwartaal van 2011 een onderzoek naar de kwaliteitsverbetering worden uitgevoerd met tussentijds een voortgangsgesprek begin april 2011. De inspectie heeft bij dit onderzoek geen tekortkomingen vastgesteld op het gebied van naleving van door de wet gestelde deugdelijkheidseisen. Revalidatie en Sport In december 2008 heeft het Centraal College voor Deskundigen in de Zorgsector de norm vastgesteld voor het HKZ certificatieschema Medisch Specialistische Revalidatiezorg. Eind 2009 is het projectplan voor het HKZ-traject binnen Revalidatie gereed gekomen. De verwachting is dat in het najaar van 2011 het certificaat kan worden behaald. Wonen en Dagbesteding In het kader van de managementbeoordeling HKZ zijn als actiepunten voor het afgelopen en / of komende jaar benoemd: - een nieuw en vereenvoudigd zorgen ondersteuningsplan wordt in 2011 geïmplementeerd; - blijvende aandacht voor bejegening; - structureel gebruik van eindezorgformulieren; - uniforme wijze van informatievoorziening aan nieuwe cliënten. In verband met de bezuinigingen en de komende overheveling van een deel van de AWBZ naar de WMO, zal het dagbestedingconcept aangepast moeten worden. Het is een moeilijke maar ook uitdagende opgave om met minder middelen toch een goed aanbod van diensten te blijven verlenen. De kwaliteit van dienstverlening aan cliënten zal voorop blijven staan, maar de genoemde ontwikkelingen nopen de organisatie om andere keuzes te maken. 4.4.2

Klachten

Klachten van cliënten In 2010 heeft Heliomare een digitaal klachtenformulier in gebruik genomen. Hiermee kunnen cliënten via www.heliomare.nl hun melding doorgeven. Automatisch wordt de melding vervolgens in het registratiesysteem opgenomen en komt bij de betreffende klachtencontactpersoon terecht. In het klachtensysteem kunnen de klachtencontactpersonen hierin hun administratie rondom eventuele klachten bijhouden en verwerken. Een cliënt kan mondeling zijn of haar klacht melden aan een medewerker. Op iedere locatie is een klachtencontactpersoon die bemiddelend kan optreden. De ambtelijk secretaris van de klachtencommissie heeft het overzicht van de klachten en kan hieruit rapporteren. Dit eerste jaar is praktisch door alle locaties van Heliomare gebruik gemaakt van dit systeem. Slechts één locatie heeft de klachten nog apart ingeleverd. De klachtencontactpersonen zijn geïnstrueerd om in 2011 het systeem consequent te gaan gebruiken. In 2010 zijn in totaal 37 klachten geregistreerd. De klachtencontactpersonen hebben daarvan 35 kunnen bemiddelen. De klachtencommissie is in 2010 tweemaal bij elkaar geweest om 2 klachten te behandelen. Daarvan betrof het één klacht over het bedrijfsonderdeel Revalidatie, deze is door de klachtencommissie ongegrond verklaard. De andere klacht over Wonen en Dagbesteding is deels gegrond en deels ongegrond verklaard. Naar aanleiding van deze klacht heeft de klachtencommissie een advies aan de Raad van Bestuur gegeven. Dit betrof de samenwerking tussen de betrokken bedrijfsonderdelen.

54

Overzicht van de klachten per bedrijfsonderdeel in 2010: Bedrijfsonderdeel

Locatie

Soort klacht

Aantal

Arbeidsintegratie

Velsen-Noord

Behandeling

1

Arbeidsintegratie

Wijk aan Zee

Behandeling

4

Dagbesteding

Haarlem

Behandeling

1

Dagbesteding

Haarlem

Bejegening

2

Facilitair bedrijf

Wijk aan Zee

Niet ingevoerd in systeem

1

Facilitair bedrijf

Wijk aan Zee

Dienstverlening

3

Facilitair bedrijf

Wijk aan Zee

Voorzieningen

3

Onderwijs

Beverwijk, Leerweg 3

Behandeling

1

Onderwijs

Beverwijk, Leerweg 3

Voorzieningen

1

Revalidatie

Wijk aan Zee

Niet ingevoerd in systeem

3

Revalidatie

Wijk aan Zee

Anders

2

Revalidatie

Wijk aan Zee

Behandeling

2

Revalidatie

Wijk aan Zee

Bejegening

3

Revalidatie

Wijk aan Zee

Dienstverlening

3

Revalidatie

Wijk aan Zee

Voorzieningen

1

Sport

Wijk aan Zee

Voorzieningen

1

Wonen

Bergen

Behandeling

2

Wonen

Bergen

Bejegening

1

Wonen

Beverwijk

Bejegening

1

Wonen

Krommenie

Bejegening

1

TOTAAL

37

In het verslagjaar is het klachtenreglement op enkele punten aangepast, één en ander in goede samenspraak met de diverse inspraakorganen binnen Heliomare. Tevens zijn contacten gelegd met het medisch kinderdagverblijf Kleine Maatjes te Haarlem waarmee Heliomare nauw samenwerkt. In 2011 sluiten zij aan bij de faciliteiten die Heliomare op het gebied van de klachtenbehandeling aanbiedt In 2010 hebben de klachtencontactpersonen deelgenomen aan een cursusdag die is gegeven door de organisatie SOKG. Dit krijgt een vervolg in 2011, waarbij, op verzoek van de klachtencontactpersonen, met name aandacht besteed gaat worden aan ‘het bemiddelingsgesprek’. Procedure bij financiële geschillen tussen cliënten en Heliomare Na positief advies van de cliëntenraden in het najaar van 2008 heeft Stichting Heliomare zich met ingang van 1 januari 2009 aangesloten bij de Geschillencommissie Zorginstellingen. Cliënten van Revalidatie, Wonen en Dagbesteding kunnen vanaf dat moment bij een financieel geschil met Heliomare tot een bedrag van € 5.000 een beroep doen op de Geschillencommissie Zorginstellingen. Adviezen van de Geschillencommissie Zorginstellingen zijn bindend. Wanneer een cliënt in het gelijk wordt gesteld, keert de instelling dan ook het toegewezen bedrag, inclusief € 50,klachtengeld, uit. In 2010 zijn geen verzoeken hiervoor ingediend. Klachten van medewerkers Heliomare beschikt over twee specifieke klachtenregelingen voor medewerkers, één voor zogenaamde ‘individuele klachten’ en één voor klachten over ongewenst gedrag. Daarnaast beschikt Heliomare over een Klokkenluidersregeling.

55

Commissie individuele klachten De Regeling individuele klachten is bedoeld voor medewerkers die een klacht hebben over (het achterwege blijven van) een door de werkgever te nemen of genomen beslissing die hem persoonlijk raakt. Dit individuele klachtrecht is weergegeven in de algemene regeling individuele klachten. Deze regeling heeft als doel een bijdrage te leveren aan goede en rechtvaardige verhoudingen binnen Heliomare. De klachtencommissie individuele klachten behandelt deze klachten uiteraard vertrouwelijk. In de klachtencommissie individuele klachten hebben de volgende personen zitting: - dhr A. Clous, voorzitter (extern) - dhr W. Kylstra - mw J. Teunissen - dhr S. Tensen - mw G. van de Drift Mw M. Essen is ambtelijk secretaris van deze commissie. In 2010 is er bij deze commissie geen klacht ingediend. Externe vertrouwenspersoon De vertrouwenspersoon van Heliomare, mw A. Veenemans, psychologe bij de ArboUnie, biedt hulp of ondersteuning aan medewerkers die in moeilijke situaties zitten, of te maken hebben met ongewenst gedrag of willen praten over een (vermoeden van een) misstand (zie hieronder: Klokkenluidersregeling). Vertrouwelijkheid is het uitgangspunt. De externe vertrouwenspersoon doet niets zonder overleg met de betrokkene. Als de medewerker bijvoorbeeld niet wil dat bij de organisatie bekend is dat een beroep op de vertrouwenspersoon is gedaan, kan men daarop rekenen. Eén keer per jaar meldt de externe vertrouwenspersoon in een anonieme registratie de ontvangen klachten en de afwikkeling daarvan. Gedurende de periode van januari 2010 tot januari 2011 is er 1 klacht van een medewerker gemeld bij de externe vertrouwenspersoon van de ArboUnie. Deze klacht is telefonisch aangemeld en naar aanleiding hiervan zijn verdere afspraken gemaakt met de desbetreffende medewerker. De klachtsituatie heeft uiteindelijk niet geleid tot het indienen van een formele klacht, waardoor het inschakelen van de klachtencommissie niet nodig is geweest. Verder zijn er door twee medewerkers vragen op het gebied van het beleid ongewenst gedrag aan de externe vertrouwenspersoon gesteld. Het ging hierbij met name om informatie over de procedure. Commissie ongewenst gedrag Een individuele medewerker kan aan de commissie aangeven dat er sprake is (geweest) van ongewenst gedrag tijdens het werk. In 2010 is er bij deze commissie geen klacht ingediend. In de klachtencommissie ongewenst gedrag hebben de volgende personen zitting: - dhr M. Dawideit, voorzitter (extern) - mw M. de Haas - dhr W. Maan Mw M. Essen is ambtelijk secretaris van deze commissie. Klokkenluidersregeling Heliomare Heliomare vindt het belangrijk dat haar medewerkers op een adequate en veilige manier melding kunnen doen van (eventuele vermoedens van) misstanden binnen de organisatie. Daarom is eind 2010 de Regeling Melding misstanden Heliomare (Klokkenluidersregeling) vastgesteld. De Klokkenluidersregeling Heliomare zorgt er voor dat iedere medewerker (ernstige) misstanden kan melden, dat alle meldingen serieus en volgens een bepaalde procedure worden behandeld én dat de medewerker die aan de bel trekt persoonlijk geen negatieve gevolgen van zijn / haar melding ondervindt. 56

De regeling brengt het uitgangspunt tot uitdrukking dat een vermoeden van een misstand in beginsel eerst intern aan de kaak gesteld moet worden. De organisatie moet (in beginsel) in de gelegenheid worden gesteld om zelf orde op zaken te stellen. In bepaalde gevallen biedt de regeling echter de mogelijkheid om extern melding te doen. In gevallen waarin in redelijkheid niet verwacht kan worden dat de interne procedure doorlopen wordt, kan (direct) melding worden gedaan bij een onafhankelijke externe derde. 4.4.3

Toegankelijkheid

Cliënten die gebruik willen maken van de diensten van Heliomare melden zich veelal zelf aan bij het betreffende bedrijfsonderdeel. Zij kunnen de verschillende adressen en telefoonnummers onder meer vinden op de website van Heliomare. Cliënten en/of verwijzers van Revalidatie en Sport komen voor een klinische opname in contact met het opnamebureau. Medewerkers van dit bureau overleggen met een revalidatiearts of de cliënt in aanmerking komt voor een revalidatiebehandeling. In 2010 is de bereikbaarheid van het opnamebureau vergroot. Het bureau is nu ook een deel van de middag telefonisch bereikbaar. Bij een poliklinisch bezoek melden cliënten zich bij een medewerker van de polibalie. Vervolgens toetst een verpleegkundig specialist chronische zorg in samenspraak met een revalidatiearts (aan de hand van een vragenlijst die door de cliënt is ingevuld) of de cliënt in aanmerking komt voor een poliklinische revalidatiebehandeling. In het verslagjaar zijn er ondersteunende cijfers over wachttijd, doorlooptijd etc. beschikbaar voor leidinggevenden. Cliënten van Wonen en Dagbesteding die gebruik willen maken van de dienstverlening van Heliomare, kunnen via het zorgkantoor en door het systeem AZR inzicht krijgen in de wachttijd per locatie. In 2010 is een cliëntbureau voor Wonen en Dagbesteding opgezet. Medewerkers van het cliëntbureau bieden (administratieve) ondersteuning aan de locaties en zijn de spil rondom de aanmeldingen via het zorgkantoor. Cliënten kunnen zich ook aanmelden bij één van de locaties en komen in contact met een zorgbemiddelaar. Nieuwe leerlingen van Helioskoop kunnen zich aanmelden bij de betreffende school. Cliënten van Heliomare Sport in Wijk aan Zee komen bij aanmelding in contact met het secretariaat Sport. Na aanmelding is er een intake bij een fysiotherapeut en als vervolg een inspanningstest bij een bewegingsagoog. Cliënten van het Sport Medisch Adviescentrum Haarlem melden zich aan bij het secretariaat Sport. Als alle gegevens aanwezig zijn, wordt een consult met een sportarts en revalidatiearts gepland. Cliënten, opdrachtgevers, leerlingen, cursisten en verwijzers die gebruik willen maken van de diensten van Arbeidsintegratie komen bij aanmelding in contact met een accountmanager of casemanager. Zij kunnen de eerste vragen van de ‘klant’ veelal beantwoorden en kunnen eventueel aangeven op welke locatie de diensten geboden kunnen worden. Cliënten met Niet-aangeboren hersenletsel (NAH) kunnen op drie plaatsen worden aangemeld bij Heliomare. Dit kan zijn bij de NAH-poli volwassenen, de NAH-poli kinderen en jeugd tot 17 jaar of bij het Centrum voor niet-aangeboren hersenletsel. In het verslagjaar is door het project Klantprocesmanagement een werkgroep aanmelding gestart. Het doel van deze werkgroep is om cliënten die gebruik (gaan) maken van meerdere bedrijfsonderdelen goed door te verwijzen naar het andere onderdeel. In de werkgroep zit een vertegenwoordiging van alle medewerkers die betrokken zijn bij de aanmelding van heel Heliomare. Er is een interne contactpersonenlijst opgesteld en op het intranet gezet zodat de medewerkers elkaar goed kunnen vinden. Dit traject wordt in 2011 voortgezet. In het verslagjaar is tevens de website van Heliomare doorontwikkeld. In 2011 kunnen cliënten, verwijzers, opdrachtgevers en andere geïnteresseerden via de Wegwijzer meer informatie opzoeken over de diensten en producten die Heliomare kan leveren. 57

4.4.4

Veiligheid

In deze paragraaf wordt aandacht besteed aan de onderwerpen: veiligheid van cliënten, veiligheid van medewerkers. Veiligheid van cliënten Veiligheid is het meest basale aspect van goede zorg. Vanzelfsprekende veiligheid is een prioriteit van het ministerie van VWS en de Inspectie voor de Volksgezondheid. Binnen Heliomare bestaan er veel regelingen, protocollen en beleidsstukken op het gebied van cliëntveiligheid. Vaak zijn ze specifiek geldend voor Revalidatie of Wonen en Dagbesteding of Onderwijs. Het is dan ook lastig om over ‘het’ cliëntveiligheidsbeleid van Heliomare te spreken. Deze constatering is voor de Raad van Bestuur reden geweest om opdracht te geven in 2010 te inventariseren wat er aan beleid, protocollen en reglementen bij de bedrijfsonderdelen is, en wat er eventueel geüniformeerd zou kunnen worden om transparantie naar cliënten en medewerkers te bewerkstelligen. Daarnaast is naar aanleiding van de Themabijeenkomst Cliëntveiligheid in de Raad van Toezicht afgesproken dat Heliomare vanaf 2011 een Jaarplan Veiligheid opstelt. Veiligheid binnen het Kwaliteitskader gehandicaptenzorg Heliomare Wonen en Dagbesteding werkt met meetinstrumenten op basis van de zorginhoudelijke indicatoren uit het Kwaliteitskader. Een aantal indicatoren heeft betrekking op de fysieke veiligheid, sociale veiligheid een emotionele veiligheid. Hier zijn vragen over geformuleerd in het meetinstrument. In december 2010 en in januari 2011 is bij Wonen en Dagbesteding deelgenomen aan een tweede meetronde van zorginhoudelijke kwaliteitsmetingen. Het bevorderen van het melden van incidenten en risico’s Qua cliëntveiligheid is Heliomare vanaf januari 2010 gaan werken met een incident management systeem voor het registreren en afhandelen van meldingen over fouten, ongevallen, bijna ongevallen en agressie. Vanwege een technisch obstakel is dit systeem nog niet door alle scholen van Heliomare in gebruik genomen. In 2010 heeft de Raad van Bestuur een Heliomarebrede fonacommissie geïnstalleerd. Leidinggevenden hebben via het systeem inzicht in de meldingen. Zij moedigen medewerkers aan om fouten en bijna-ongevallen en agressie-uitingen te melding omdat hieruit trends gehaald kunnen worden. Het kan ook een signaal zijn om extra trainingen of begeleiding te bieden aan medewerkers. In 2010 zijn er 576 meldingen geweest waarbij een cliënt betrokken was. De andere meldingen slaan op meldingen waarbij een medewerker betrokken was. Dit thema is in 2010 bewaakt en geregisseerd door de bestuursecretaris met hulp van een seniormedewerker van de corporate afdeling Kwaliteit. Op advies van de Centrale Cliëntenraad Dagbesteding is afgesproken dat de (clustermanager) het aantal fona's en de uitgezette verbeteracties (in hoofdlijnen en geanonimiseerd) naar aanleiding van meldingen van fouten, ongevallen, bijna ongevallen en agressie jaarlijks met de centrale cliëntenraad bespreekt. Ditzelfde principe geldt uiteraard ook voor de regionale cliëntenraden, waar de locatieverantwoordelijke het aantal fona's en de uitgezette verbeteracties (in hoofdlijnen en geanonimiseerd) naar aanleiding van meldingen van fouten, ongevallen, bijna ongevallen en agressie jaarlijks bespreekt. Arbeidsintegratie Er waren in 2010 geen meldingen waarbij cliënten betrokken waren. Onderwijs* Jaargang Bedrijfsonderdeel Soort meldingen Aantal waarbij een cliënt was betrokken

2010 Onderwijs, Wijk aan Zee Brand/schroeien, medicatie, stoten/knellen/botsen, vallen, anders 12

58

Jaargang Bedrijfsonderdeel Soort meldingen Aantal waarbij een cliënt was betrokken Ingezette acties om herhaling te voorkomen

2010 Onderwijs, De Ruimte Vallen, stoten/knellen/botsen, agressie 27

De vloer in de koepelhal wordt glad als de vloer nat is. Dit punt wordt meegenomen in de risico- inventarisatie. Waterkokers en tostiapparaten staan niet meer in de klassen, maar op enkele centrale plaatsen in de school. Een kapotte lamp is direct verwijderd. Tijdens therapie worden andere bankjes voor step-up oefeningen gebruikt. Toezicht tijdens gym is aangescherpt. Medewerkers hebben de cursus agressiepreventie gevolgd. Er is permanent een kamertje beschikbaar voor een leerling om ‘af te koelen’ en/of gesprek te voeren. * Van De Zevensprong en De Alk zijn nog geen cijfers beschikbaar. Revalidatie Jaargang Bedrijfsonderdeel Soort meldingen

Aantal waarbij een cliënt was betrokken Sport Jaargang Bedrijfsonderdeel Soort meldingen Aantal waarbij een cliënt was betrokken

2010 Revalidatie Agressie, brand/schroeien, inname schadelijke stoffen, medicatie, prikaccidenten, stoten/knellen/botsen, vallen, vermissing cliënt, voeding, anders 296

2010 Sport Stoten/knellen/botsen, vallen, anders 18

Wonen en Dagbesteding Jaargang 2010 Bedrijfsonderdeel Wonen en Dagbesteding Soort meldingen Agressie, brand/schroeien, medicatie, stoten/knellen/botsen, vallen, vermissing cliënt, voeding, anders Aantal waarbij een 250 cliënt was betrokken Facilitair Bedrijf en stafafdelingen Er waren in 2010 geen meldingen waarbij een cliënt was betrokken. Projecten rond specifieke thema’s in 2010 -

Medicatieveiligheid Er zijn bij Revalidatie en Wonen en Dagbesteding verschillende procedures opgesteld om per doelgroep en per medicatievorm goed de werkwijze vast te leggen hoe om te gaan met medicatie.

Veilige cliënten en veilige medewerkers - Psychosociale risico’s Dit maakt onderdeel uit van de risico-inventarisatie die één keer per vijf jaar op locatieniveau wordt uitgezet. De preventiemedewerker verzorgt gevraagd en ongevraagd voorlichtingsbijeenkomsten voor medewerkers en cliëntenraden. 59

Het overleggen van een Verklaring Omtrent Gedrag is bij Heliomare een vereiste voor zowel alle nieuwe medewerkers als vrijwilligers. -

Veiligheid van gebouwen en brandveiligheid Voor alle gebouwen is een gebruiksvergunning afgegeven. De preventiemedewerker organiseert jaarlijks voorlichtingsbijeenkomsten brandveiligheid.

-

Agressiebeleid Binnen Heliomare kunnen cliënten en medewerkers worden geconfronteerd met agressie en ander ongewenst gedrag. De maatregelen om agressie of ongewenst gedrag te voorkomen of hier op te reageren zijn bij de bedrijfsonderdelen vastgelegd in verschillende regelingen en protocollen. Om medewerkers en cliënten meer inzicht te geven in al deze documenten is eind 2010 het Agressiebeleid Heliomare vastgesteld, met een verwijzing naar alle relevante documenten. Dit beleidsdocument beschrijft het beleid van Heliomare met betrekking tot het voorkomen van en reageren op agressie en ongewenst gedrag. Het beleid is gericht op het verschaffen van een veilig woon-, verblijfs- en werkklimaat voor cliënten en medewerkers. In onze gedragscode geven we onder andere aan dat we ongewenst gedrag als agressie bij Heliomare niet tolereren.

Training risicobesef en veiligheidsvaardigheden van cliënten Er worden structureel informatiebijeenkomsten en oefeningen (aangekondigd en onaangekondigd) gehouden voor zowel medewerkers als cliënten. Vertrouwenspersoon seksuele intimidatie cliënten Sinds 2005 bestaat bij Heliomare een richtlijn preventie en bestrijding van seksuele intimidatie tussen cliënten van Heliomare. De centrale cliëntenraden hebben in 2010 aangegeven dat behoefte bestaat aan een actualisatie van deze richtlijn, waarbij het mogelijk wordt dat de vertrouwenspersoon rechtstreeks door cliënten kan worden benaderd. Daarom is de richtlijn uit 2005 aan de hand van de adviezen van de centrale cliëntenraden geactualiseerd en vereenvoudigd. Belangrijkste wijziging ten opzichte van de oude richtlijn is dat cliënten in de gelegenheid worden gesteld rechtstreeks contact op te nemen met de vertrouwenspersoon seksuele intimidatie cliënten. In de oude richtlijn diende een mogelijk incident eerst bij een medewerker of de leidinggevende gemeld te worden, deze bepaalde of het doorgestuurd diende te worden naar de vertrouwenspersoon. Cliënten hebben terecht aangegeven dat zij het niet prettig vinden hun verhaal over het incident twee of drie keer te moeten vertellen, vandaar ook dat dit in de richtlijn is aangepast. Daarnaast is uit de richtlijn gehaald dat er een vaste aandachtsfunctionaris ‘seksuele intimidatie’ per locatie is. De praktijk leert dat dit niet het geval is, in de aangepaste richtlijn is opgenomen dat per geval wordt bekeken wie het aanspreekpunt op de locatie wordt. In de richtlijn is eveneens opgenomen dat het Veiligheidsmanagementsysteem van Heliomare op termijn geschikt wordt gemaakt om incidenten op het gebied van ongewenst gedrag geanonimiseerd te kunnen melden. Deze richtlijn is in eerste instantie bedoeld voor leidinggevenden, voor medewerkers die als aanspreekpunt op de locatie fungeren, en de vertrouwenspersoon seksuele intimidatie van Heliomare. Het onderwerp is daarnaast van belang voor de cliëntenraad en maatschappelijk werkenden, revalidatieartsen, gedragsdeskundigen en verpleegkundigen van Heliomare. Heliomare heeft een vertrouwenspersoon seksuele intimidatie voor cliënten, mw C. Moor–Ferwerda. De vertrouwenspersoon verleent hulp aan cliënten in geval van (vermeende) seksuele intimidatie en begeleidt de cliënt zo nodig bij het nemen van actie. De vertrouwenspersoon is rechtstreeks telefonisch bereikbaar. In het verslagjaar heeft mw C. Moor–Ferwerda een kennismakingsronde bij diverse locaties gedaan. Gelet op de hoeveelheid locaties van Wonen en Dagbesteding zijn in 2010 niet alle vestigingen bezocht. 60

In het verslagjaar heeft de vertrouwenspersoon seksuele intimidatie voor cliënten geen gevallen van seksuele intimidatie in behandeling hoeven nemen. Veiligheid medewerkers In 2010 heeft de arbocoördinator (preventiemedewerker) van Heliomare ervoor gezorgd dat alle bedrijfsonderdelen en locaties beschikken over een actuele risico-inventarisatie en evaluatie (RI&E). 6 De RI&E’s zijn in de interne VGW-arbocommissie gepresenteerd inclusief plannen van aanpak. Voor alle locaties zijn vastgestelde veiligheidsjaarplannen beschikbaar (zie ook § 4.5.2). Protocol ongewenste omgangsvormen cliënt - medewerker Door de Arbeidsinspectie is enige tijd geleden geconstateerd dat er geen apart protocol binnen Heliomare is dat ingaat op hoe te handelen bij ongewenste omgangsvormen door een cliënt jegens een medewerker. In het eind 2010 vastgestelde Protocol ongewenste omgangsvormen cliënt – medewerker staat omschreven hoe gehandeld dient te worden bij een incident waarbij sprake is van ongewenste omgangsvormen door een cliënt jegens een medewerker van Heliomare. Informatiebeveiliging In 2010 is verder gewerkt aan de uitwerking en implementatie van beveiligingsmaatregelen in het kader van de ICT infrastructuur. Het betreft zowel technische maatregelen als het doorvoeren van beleidsmaatregelen. Het betreft onder andere de volgende maatregelen: - definiëren en implementeren aangepast wachtwoordbeleid; - aanscherpen beleid en technische aspecten e-werken; - ontwerpen en inrichten autorisatiestructuur managementinformatievoorziening door middel van Cognos; - uitbreiding van de uitwijkvoorziening op een separate locatie; - ontwerpen en implementeren verbeterde backup- en restorefaciliteiten (van backup to tape naar backup to disk to tape); - ontwerpen nieuwe structuur centrale opslag; - voorbereiden hardwareonafhankelijke serveromgeving (virtualisatie); - voorbereiden van een veilige integratie van de infrastructuur van de SKOOP scholen met het Heliomare netwerk. Heliomare richt de informatiebeveiliging in volgens de NEN 7510 norm (complexe zorginstellingen). Dit is een voorinvestering in het kader van de implementatie van het Elektronisch Patiëntendossier en de ontwikkeling van portals (Extranet) voor cliënten en leerlingen. Bouwkundige- en technische veiligheidsvoorzieningen Toegangsbeperking: - In 2005 is een start gemaakt met de toegangsbeperking van het gebouw aan de Relweg in Wijk aan Zee door compartimentering, waardoor buitenstaanders niet meer op plaatsen in het gebouw komen die alleen toegankelijk zijn voor medewerkers. In 2007 is het compartimenteringsplan volledig uitgevoerd en opgeleverd. - Schilbeveiliging. Eisen zijn gesteld aan het hang- en sluitwerk van de ramen en deuren in de buitenschil van Heliomare. Periodieke controle en beheer vindt plaats door de technische dienst. - Inbraakalarmering. De meeste gebouwen zijn inmiddels voorzien van een inbraakalarmeringsinstallatie. Alarmopvolging vindt plaats door een extern beveiligingsbedrijf. Organisatorische veiligheidsmaatregelen Binnen de locatie van Heliomare in Wijk aan Zee is “nachtbeveiliging” ingevoerd. Dit heeft als doel: bevordering, uitstraling en beleving van een veilig woon-, werken leefklimaat voor medewerkers en cliënten van de hoofdlocatie.

6

Veiligheid, gezondheid en welzijn

61

Brandveiligheid locatie Relweg Wijk aan Zee De brandweer heeft naar aanleiding van de discussie over het niet-halen van de opkomsttijd van 8 minuten eind 2008 het gehele brandbeveiligingsconcept voor Heliomare – zowel het deel waar de brandweer verantwoordelijk is, als het interne deel waar Heliomare op grond van Arbowetgeving, Bouwbesluit en Gebruiksbesluit (m.i.v. 1 november 2008) aan moet voldoen – getoetst, en waar nodig praktische voorstellen gedaan om de brandbeveiliging te optimaliseren. In dat kader is eind 2008 door de brandweer van Beverwijk aangegeven dat de kliniek van het revalidatiecentrum niet aan de meest recente eisen van brandveiligheid voldoet. In 2009 is door Heliomare opdracht gegeven aan een extern bureau om advies uit te brengen over de noodzakelijk aan te brengen voorzieningen. Eind 2009 is duidelijk geworden dat het realiseren van deze voorzieningen zal leiden tot aanzienlijke investeringen in het gebouw. Na uitvoering van een ‘second opinion’-onderzoek zijn verschillende activiteiten in de tweede helft van 2010 in een project ondergebracht. Inmiddels heeft de betreffende projectgroep uit te voeren zaken verder in kaart gebracht. Tevens is helder dat er voor een aantal uit te voeren werkzaamheden een omgevingsvergunning noodzakelijk is. Om het project verder te kunnen faciliteren is inmiddels externe projectondersteuning (DHV) ingezet. Na het afgeven van de omgevingsvergunning (planning nov. 2011) zal de implementatie verder ter hand worden genomen. Overige veiligheidsmaatregelen - Er is een bereikbaarheidsdienst, die aan afdelingen van Heliomare facilitaire ondersteuning biedt, buiten de normale kantoorwerktijden. - Bedrijfshulpverleningsorganisatie (BHV). Volgens het beleidsplan bedrijfshulpverlening beschikt Heliomare over een goed georganiseerde bedrijfshulpverleningsorganisatie. - Tevens zijn de bedrijfshulpverleners door middel van een enquête bevraagd over de effectiviteit van het opleidingsplan bedrijfshulpverlening. - Calamiteitenplan Heliomare. In dit plan zijn alle veiligheidsprotocollen gebundeld die van toepassing zijn op de gebouwen Relweg 51. Dit plan wordt beheerd door de arbocoördinator van Heliomare, die tevens preventiemedewerker is. - Heliomare beschikt over een bedrijfscontinuïteitsplan. Het bedrijfscontinuïteitsplan geeft aan in het geval van bijvoorbeeld een grieppandemie of andere ‘ramp’ hoe Heliomare haar kernactiviteiten kan blijven uitvoeren. Elk van de bedrijfsonderdelen en stafafdelingen heeft de primaire processen hiervoor in kaart gebracht. Gebruiksvergunningen Alle gebouwen van Heliomare beschikken over een geldige gebruiksvergunning. In 2010 is voor een aantal locaties een gebruiksvergunning afgegeven: - tijdelijke locatie woonvorm Bergen, Nesdijk 35 te Bergen (gebouw Mirembe). - Atelier Steengoed, Wiegerbruinlaan 8 te Uithoorn.

4.5

Kwaliteit ten aanzien van medewerkers

De verantwoording over kwaliteit voor medewerkers omvat het personeelsbeleid en de kwaliteit van het werk. 4.5.1

Personeelsbeleid

Personeelsformatie en -kosten De formatie in Heliomare wordt gestuurd aan de hand van maandelijkse formatierapportages. Deze rapportages geven zowel de begrote formatie en de begrote personeelskosten weer als de gerealiseerde formatie en de gerealiseerde personeelskosten. Tevens worden in de formatierapportage weergegeven de kosten van personeel niet in loondienst. De rapportages worden maandelijks aangeleverd.

62

De formatie ultimo 2010 bedroeg 1.045,2 fte (excl. stagiaires en oproepkrachten Onderwijs). Het aantal medewerkers van Heliomare / Helioskoop was eind 2010 1.563. Verloop Ten opzichte van 2009 is met betrekking tot de arbeidsovereenkomsten voor onbepaalde tijd de instroom in Heliomare gedaald en de uitstroom gestegen. Het aantal medewerkers met een contract voor onbepaalde tijd dat in dienst is getreden bedraagt 11 (4,9 fte). Het aantal uitstromers bedraagt 30 (17,4 fte). Deze daling is te verklaren uit het gegeven dat meer werknemers in dienst worden genomen voor bepaalde tijd, het aantal indiensttredingen voor bepaalde tijd bedraagt 116 personen ( 66,5 fte) en uitstromers zijn 75 ( 41,5 fte). Voor Helioskoop bedraagt het aantal indiensttreders 76 (9,9 fte) en uitdiensttreders 83 (21,2 fte). Vacatures / mobiliteit. Enkele belangrijke onderdelen van het mobiliteitsbeleid zijn: - de medewerker is verantwoordelijk voor de eigen loopbaan, is zelf de regisseur; - de leidinggevende stimuleert de medewerker in zijn/haar ontwikkelingswens en creëert mogelijkheden in de voorwaardelijke sfeer; - de afdeling PSZ adviseert en faciliteert. Mobiliteit is voor alle leidinggevenden een speerpunt in hun personeelsbeleid. Er wordt samengewerkt met andere bedrijfsonderdelen om dit te bereiken. Het afgelopen jaar hebben ca 14 medewerkers van Heliomare een afspraak gemaakt om hun wensen, vragen, mogelijkheden etc. te bespreken met de adviseur van de afdeling PSZ. Dit gebeurde vanuit verschillende achtergronden: - medewerkers die in verband met arbeidsongeschiktheid voor hun eigen functie op zoek zijn naar een andere passende functie, binnen of buiten Heliomare (deze categorie heeft, bij geschiktheid voor de functie, voorrang bij interne vacatures); - medewerkers waarvan de tijdelijke arbeidsovereenkomst niet verlengd wordt; - medewerkers die dreigen arbeidsongeschikt te worden en zich oriënteren op de mogelijkheden voor ander, vaak lichamelijk minder zwaar werk; - medewerkers met een ontwikkelingsvraag, die op zoek zijn naar een nieuwe uitdaging binnen de organisatie. Diverse medewerkers hebben een afspraak gemaakt met een collega van een ander bedrijfsonderdeel en zijn uitgebreid geïnformeerd over de mogelijkheden. Enkele medewerkers hebben een “snuffelstage” gelopen bij een ander bedrijfsonderdeel en enkele medewerkers zijn daadwerkelijk van functie c.q. bedrijfsonderdeel veranderd of hebben de organisatie verlaten. Leidinggevenden nemen steeds gemakkelijker contact op met elkaar en zijn altijd bereid een collega uit een ander bedrijfsonderdeel te informeren over de evt. mogelijkheden binnen hun bedrijfsonderdeel. Op deze wijze zijn 50 medewerkers van betrekking (intern) ‘gemobiliseerd’: - 19 medewerkers horizontaal - 25 medewerkers naar een hoger ingedeelde functie - 6 medewerkers naar een lager ingeschaalde functie. Ziekteverzuim Met betrekking tot ziekteverzuim wordt de Verbaannorm gehanteerd. De Verbaannorm is voor Heliomare vastgesteld op 4,1%. Heliomare is landelijk aangesloten bij Vernet. Vernet registreert onder meer voor de ziekenhuizen en de gehandicaptenzorg periodiek de verzuimcijfers. Voor onderwijs is dit helaas niet het geval. Het verzuimpercentage volgens Vernet bedroeg in 2010 4,1% voor de ziekenhuizen en 5,1% voor de gehandicaptensector (landelijk).Het verzuimpercentage van Heliomare volgens Vernet bedroeg 5,0%, daarmee is het verzuim hoger dan de norm. De verzuimkosten voor Heliomare (excl. Onderwijs) voor het eerste ziektejaar over 2010 bedroegen € 1.406.755,- over gemiddeld 907 personen (2009: € 1.140.820,- over gemiddeld 884 personen)

63

Voor de verschillende bedrijfsonderdelen geven de verzuimcijfers het volgende beeld (tussen haakjes de cijfers over 2009). - Revalidatie: 5,4 (4,3) - Sport: 1,7 (3,0) - Wonen: 3,4 (4,8) - Dagbesteding: 6,0 (4,1) - Arbeidsintegratie: 4,0 (2,7) - Facilitair bedrijf: 6,5 (5,2) - Staf: 2,5 (1,4) Voor Helioskoop registreert Vernet geen gegevens. Het verzuimpercentage over het eerste ziektejaar van Helioskoop bedroeg over 2010 7,1% (7,0% in 2009).

4.5.2

Kwaliteit van het werk

Waardering door medewerkers 7

In juni 2010 is door Heliomare, in samenwerking met Effectory , een medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO) uitgezet over alle bedrijfsonderdelen van Heliomare. Respons Er zijn 1649 vragenlijsten verstuurd, daarvan zijn 921 terugontvangen. Dit betekent een respons van 55,9%. Het vorige MTO (uit 2008) is oorspronkelijk uitgegaan naar de medewerkers van Heliomare, exclusief de toenmalige SKOOP-scholen, maar inclusief Heliomare onderwijs. De SKOOP-scholen hebben evenwel ook een MTO laten verrichten. Later zijn de resultaten van de SKOOP-scholen met Heliomare Onderwijs samengevoegd. De respons onder Heliomare (inclusief Heliomare Onderwijs) was toen 57,9%. De respons bij Helioskoop 67,9%. De samengevoegde respons in 2008 bedroeg 59,7%. Dit jaar is het onderzoek dieper in de organisatie uitgevoerd, dat geeft dan ook op onderdelen meer informatie. Tevens zijn dit jaar een aantal marketingvragen toegevoegd. Effectory heeft drie rapportages verzorgd: één voor de totale corporate, één voor de stichting Heliomare en één voor de stichting Helioskoop. In dit memo wordt op hoofdlijnen ingegaan op de drie rapportages. Corporate resultaat Als eerder aangegeven, zijn er 921 vragenlijsten retour ontvangen een respons van 55,9% ten opzichte van de respons in 2008 een lichte teruggang. De benchmark “samen beter” heeft een gemiddelde respons van 54,3%.

7

Effectory is in 1996 opgericht en uitgegroeid tot een leidende speler op het gebied van managementinformatie. In samenwerking met de st. arbeidsmarkt zorg (Staz) en NVZ heeft Effectory een onderzoek ontwikkeld als vervolg op het MTO van 2004 (personeel in beeld).

64

De scores op de hoofdvragen laat het onderstaande resultaat zien: Tabel 1. scores MTO 2010 Heliomare corporate Huidige meting Algemene beoordeling Algemene tevredenheid Hoofdvragen Werkzaamheden Arbeidsomstandigheden Directe collega’s Direct leidinggevende Organisatie Ontwikkelingsmogelijkheden Beloning

Benchmark “samen beter”

7,5

7,2

7,4 6,2 8,1 6,9 6,6 6,3 5,1

7,3 5,9 7,8 6,6 6,8 6,2 5,4

8

Top 3 Benchmark “samen beter” 7,9 7,7 6,7 8,1 7,3 7,8 6,9 6,3

Er is één score licht negatief met betrekking tot de benchmark, dat betreft het onderdeel “organisatie”. Op vier onderdelen wordt positief gescoord. Op het onderdeel “directe collega’s” is de score zelfs even hoog als bij de top 3 van de benchmark. Hoewel in het MTO de nadruk ligt op de hoofdvragen, leiden de toegevoegde extra stellingen wel tot enige zorg. Met name de vraag over de kernwaarde “Heliomare-Helioskoop is één bedrijf” en “De bedrijfsonderdelen werken goed samen” leiden tot een resultaat van respectievelijk 4,9 en 4,3. Resultaat MTO Heliomare. Op hoofdlijnen: Voor de onderdelen van de stichting Heliomare zijn 1000 vragenlijsten verstuurd, 598 vragenlijsten zijn geretourneerd, dit is een respons van 59,8% (was in 2008 57,9%, gecorrigeerd met Heliomare onderwijs 62,2%). Onderstaande tabel geeft de waardering op de hoofdvragen. Tabel 2. scores MTO 2010 Stichting Heliomare Huidige meting Vorige meting Algemene beoordeling Algemene tevredenheid Hoofdvragen Werkzaamheden Arbeidsomstandigheden Directe collega’s Direct leidinggevende Organisatie Ontwikkelingsmogelijkheden Beloning

Benchmark samen beter

Top 3 benchmark

7,8

7,5

7,2

7,9

7,4 6,4 8,1 7,3 7,0 6,5 5,2

7,6 6,6 8,1 7,0 7,7 6,4 5,3

7,3 5,9 7,8 6,6 6,8 6,2 5,4

7,7 6,7 8,1 7,3 7,8 6,9 6,3

De algemene tevredenheid scoort een 7,8. De vorige meting gaf een 7,5 als cijfer (gecorrigeerd met Heliomare Onderwijs). Vergeleken met de Benchmark (samen beter) die een 7,2 laat zien is dit een significant beter resultaat.

8

Vet gedrukt onderlijnd positief verschil (95% betrouwbaarheid) Vet gedrukt positief verschil (80% betrouwbaarheid) Gelijk gedrukt : geen significant verschil Cursief gedrukt onderlijnd: negatief verschil (95% betrouwbaarheid) Cursief gedrukt : negatief verschil (80% betrouwbaarheid)

65

Op de hoofdvragen zien we ook – vergeleken met de benchmark - enkel verbetering of gelijk blijven van het resultaat, echter ten opzichte van de vergelijking met de vorige meting in de eigen organisatie is er op één punt een verbetering (“de direct leidinggevende”) op de andere punten is het neutraal of verschilt het negatief. “Organisatie” scoort daarbij fors negatiever ten opzichte van de vorige meting. Positief is dat het goede resultaat bij de scores op de hoofdvragen: “directe collega’s” en “direct leidinggevende” zijn vastgehouden of zelfs verbeterd ten opzichte van de vorige meting. De score op deze twee onderdelen is zelfs even hoog als bij de top 3 van de benchmark. Op het onderdeel “organisatie” zijn ten opzichte van het MTO uit 2008 tien vragen toegevoegd. Hierop is verder geen vergelijkingsmateriaal. Bij twee vragen is het resultaat onbevredigend. De ene vraag heeft betrekking op de kernwaarde “Heliomare één bedrijf” hierop scoren we een 5,1. Op de vraag: “Bedrijfsonderdelen werken goed samen” wordt een 4,4 gescoord. Resultaat MTO Helioskoop Bij de oorspronkelijke terugrapportage van Effectory is de Helioskooporganisatie vergeleken met de voormalige SKOOP-organisatie. Hierop hebben wij een nieuwe rapportage gevraagd, waarbij Heliomare onderwijs mee onderdeel werd van de vorige meting. Op hoofdlijnen: Voor de onderdelen van de stichting Helioskoop zijn 649 vragenlijsten verstuurd, 322 vragenlijsten zijn geretourneerd, dit is een respons van 49,6% (dit was in 2008 67,9%, inclusief Heliomare Onderwijs 55,3%). De lagere respons wordt mede verklaard door het tijdstip van versturen, vlak voor de vakantie. In de procedureafspraken voor volgende metingen zal hiermee rekening worden gehouden. Het voorstel is de meting in het begin van het tweede kwartaal te doen plaatsvinden. Onderstaande tabel geeft de waardering op de hoofdvragen. Tabel 3. scores MTO 2010 Stichting Helioskoop Huidige meting Vorige meting Algemene beoordeling Algemene tevredenheid Hoofdvragen werkzaamheden arbeidsomstandigheden Directe collega’s Direct leidinggevende Organisatie Ontwikkelingsmogelijkheden Beloning

Benchmark onderwijs

Top 3 benchmark

7,0

7,4

7,3

8,0

7,2 6,0 8,0 6,3 5,8 6,1 5,0

7,6 6,4 8,1 7,1 7,4 6,7 5,2

7,4 6,3 7,7 6,9 6,6 6,3 5,9

7,8 7,0 8,0 7,4 7,6 6,8 6,6

De algemene tevredenheid scoort een 7,0. Ten opzichte van de benchmark is dit geen significant verschil. Dit is het wel ten opzichte van de vorige meting (in negatieve zin). Op de hoofdvragen zien we een verbetering op het onderdeel “directe collega’s”. Met een 8 scoort men beter dan de benchmark (in dit geval de benchmark onderwijs) en scoort men even hoog als de top-3 bij onderwijs. Twee onderdelen scoren neutraal ten opzichte van de benchmark, vier onderdelen scoren lager dan de benchmark. Ten opzichte van de vorige meting in het eigen bedrijfsonderdeel scoren twee onderdelen neutraal en vijf onderdelen negatief. Ook bij Helioskoop geldt dat bij de toegevoegde marketingvragen een drietal vragen aandacht behoeft. De twee vragen die ook bij Heliomare negatief scoorden: “ Heliomare een bedrijf” scoort een 4,4; “Bedrijfsonderdelen werken goed samen” scoort een 4,1. Daarnaast scoort de vraag “is een goede samenwerkingspartner” een 5,8.

66

Hoofdconclusies: 1. De corporate Heliomare heeft met een 7,5 een goed resultaat neergezet. Ten opzichte van de benchmark (7,2) een significant positief verschil. De stichting Heliomare laat vooruitgang zien (van 7,5 naar 7,8), Helioskoop daarentegen een achteruitgang (van 7,4 naar 7,0). 2. “Directe collega’s” scoort goed. In de prioriteitenmatrix geeft Effectory aan dat dit vastgehouden moet worden. 3. “Organisatie” vraagt aandacht, zeker waar het de kernwaarde “Heliomare één bedrijf” en de “samenwerking tussen de bedrijfsonderdelen” betreft. Dit is een HMT-aangelegenheid. 4. Op onderdelen hebben managers aandacht te besteden aan met name het onderdeel “direct leidinggevende”. Op hoofdlijnen komt dit niet zo helder naar voren, in de onderdeelrapportages wel. Overeenkomstig de nieuwe procesbeschrijving van het MTO is het resultaat van het bedrijfsonderdeel door de manager PSZ en de manager van het bedrijfsonderdeel of stafdienst doorgesproken. De adviseur PSZ ondersteunt hierbij. Uit deze gesprekken volgen actieplannen op bedrijfsonderdeelniveau of stafdienst. De mogelijke corporate acties worden teruggelegd bij het HMT. Acties die in elk geval de aandacht van het HMT behoeven betreffen de duidelijk negatieve scores op de kernwaarde “Heliomare één bedrijf” en “de bedrijfsonderdelen werken goed samen”. Alle medewerkers hebben thuis de resultaten van het MTO in de vorm van een folder toegestuurd gekregen.

Arbowet / Arbeidsomstandigheden Risico-inventarisatie en – evaluatie (RI&E) Heliomare arbo heeft in 2010 een RI&E uitgevoerd op de nieuwe locatie van Dagbesteding in Heemskerk. In december 2010 is gestart met een RI&E voor de locatie van Dagbesteding Amsterdam aan de Baarsstraat 35-39. In de kliniek van Revalidatie is een RI&E brandveiligheid gehouden. Voor alle drie de RI&E’s is een plan van aanpak opgesteld, waarvan de uitvoering inmiddels is gestart. De inzet van Heliomare arbo heeft zich in 2010 gericht op de uitwerking en implementatie van de plannen van aanpak van de RI&E’s die in 2009 zijn opgesteld. RI&E brandveiligheid In 2010 is in samenwerking met de LSR (landelijk steunpunt medezeggenschap) een RI&E naar brandveiligheid uitgevoerd bij de locaties van Wonen en Dagbesteding. Heliomare arbo heeft samen met de locale cliëntenraden een signaleringslijst brandveiligheid per locatie afgenomen. Indien uit de RI&E verbeterpunten naar voren komen, dan zijn deze als advies naar het management gestuurd. Tot nu toe zijn alle uitgebrachte adviezen door het management van Heliomare overgenomen en gedeeltelijk in het verslagjaar uitgevoerd. Voor enkele locaties van Wonen zal in 2011 nog een RI&E brandveiligheid worden uitgevoerd. Helpdesk arbeidsomstandigheden Heliomare arbo is ‘vraagbaak’ voor medewerkers op het gebied van arbeidsomstandigheden. De afdeling ontvangt dagelijks veel reacties. De meeste e-mails gaan over het onderwerp veiligheid, brandveiligheid, binnenklimaat en de uitvoering van de plannen van aanpak van de RI&E’s. In 2010 is geregeld dat Heliomare arbo bij capaciteitsproblemen bij het afhandelen van de arbovragen een helpdeskmedewerker van de ArboUnie kan consulteren. Gezonde werkplekken Om gezondheidsklachten door beeldschermwerk en lees/schrijfwerk te voorkomen, is ook in 2010 veel aandacht besteed aan werkplekonderzoek. Dit werkplekonderzoek vond plaats binnen de gehele corporate Heliomare. Het werkplekonderzoek is veelal uitgevoerd door de afdeling ErgoABC van Heliomare. In 2010 zijn in totaal 37 werkplekonderzoeken gehouden op verzoek van leidinggevenden, naar aanleiding van uitkomsten van de RI&E, of doorverwijzing van de bedrijfsarts. Tevens heeft Heliomare arbo op 7 afdelingen onderzoek verricht naar het binnenklimaat. 67

Tilcursus In 2010 heeft de afdeling ErgoABC van Heliomare tilcursussen gegeven bij Wonen Alkmaar en Bergen, Revalidatie, Sport, Onderwijs en de voedingsdienst van Revalidatie. Veiligheid In 2010 is voor het bedrijfsonderdeel Wonen een procedure opgesteld die het mogelijk maakt dat medewerkers van Wonen in een onveilige situatie een beveiligingsmedewerker kunnen inschakelen. Bedrijfshulpverlening De locaties van Heliomare hebben ook in 2010 (per gebouw) een jaarplan bedrijfshulpverlening opgesteld dat voldoet aan de arbo-regelgeving. Dat houdt in: het opleiden van BHV-ers, het optreden van medewerkers bij brand met bijbehorende instructies, het opstellen van ontruimingsplannen en uitvoeren van ontruimingsoefeningen en het aanstellen van voldoende bedrijfshulpverleners. Om de geoefendheid van de BHV-ers te garanderen vinden de herhalingsscholingen BHV in een BHV-oefencentrum plaats waar calamiteiten “realistisch” te beoefenen zijn. Nieuw voor 2010 is dat de leermomenten die uit de ontruimingsoefeningen komen, de lesstof is voor de jaarlijkse herhalingsscholing van de BHV-ers. EHBO-cursus In 2010 zijn 3 ééndaagse cursussen “kleine ongevallen” georganiseerd. Deze cursus is vooral bedoeld voor medewerkers van Heliomare die optreden bij kleine ongevallen en EHBO-letsels. Voor de sportdocenten van de afdeling Sport en Onderwijs Wijk aan Zee is een EHBO-cursus ‘sportongevallen’ georganiseerd. Samenwerking Heliomare arbo en preventiemedewerkers Helioskoop Heliomare arbo werkt samen met de preventiemedewerkers van Helioskoop om synergievoordelen te benutten. In 2010 zijn 4 officiële vergaderingen georganiseerd en heeft de scholing van de bedrijfshulpverleners van Helioskoop gezamenlijk plaats gevonden met die van Heliomare. Arbo Unie en sociaal medische begeleiding In het jaar 2010 werd de arbobasisdienstverlening vanuit Arbo Unie geleverd door de volgende professionals: - adviseur arbeidsomstandigheden - psychologe/psychosociale adviseur - arbeidsdeskundige - arbeids- en organisatieadviseuse - verzuimconsulente - bedrijfsarts De administratieve en secretariële ondersteuning van het verzuim werd door het verzuimbureau van Heliomare uitgevoerd. Op het gebied van preventie, verzuim en re-integratie, constateert ArboUnie dat Heliomare zich optimaal inspant om het verzuim(cijfer) beheersbaar en op een laag niveau te houden. De inzet van re-integratie ondersteunende maatregelen/middelen/mogelijkheden worden optimaal benut (behandelinterventies, arbeidstrainingen, inzet mobiliteitsbureau). Het verzuimcijfer over 2010 is gestegen van 4,1% naar 5,0% voor Stichting Heliomare, en van 7,0% naar 7,1% bij Stichting Helioskoop. De instroom in de WIA was zeer gering (2 toegekende WIAaanvragen). In een 4-6 wekelijkse cyclus was op de diverse afdelingen en locaties een sociaal medisch team overleg. Aan deze besprekingen namen deel: de leidinggevenden, de personeelsfunctionaris en de bedrijfsarts.

68

Overzicht van de verrichtingen uitgevoerd door de bedrijfsarts en verzuimconsulent

9

Aantal verrichtingen in 2010

Activiteit ten behoeve van Heliomare Verzuim/re-integratiespreekuur

362

Telefonisch spreekuur

145

Arbeidsomstandighedenspreekuur

25

Consult frequent verzuim

21

Probleemanalyse bedrijfsarts

32

Beknopte probleemanalyse verzuimconsulent

27

e

Re-integratieverslag bedrijfsarts /78 week: Actueel medisch oordeel

7

Bijstelling probleemanalyse

0

Huisbezoek/spoedcontrole

0

Aantal gestarte interventie trajecten arbopsycholoog en maatschappelijk werker.

17

Overleg OR/VGW/Infectie commissie

2

Sociaal Medisch Overleg

90

Arbeidsomstandighedenspreekuur Het arbeidsomstandighedenspreekuur biedt de mogelijkheid aan de medewerkers om vragen voor te leggen aan de bedrijfsarts. Het spreekuur is vrij toegankelijk voor alle medewerkers. Op dit spreekuur kunnen werkgerelateerde zaken vertrouwelijk besproken. Er werd 25 maal gebruik gemaakt van het arbeidsomstandighedenspreekuur, hoofdzakelijk voor een individueel advies. Overige advisering en diensten De bedrijfsarts had zitting in de infectiecommissie die 3 maandelijks vergaderde. Om pragmatische reden is er voor gekozen dit te veranderen in op “afroep”. Beroepsziekten De bedrijfsarts participeert in een pilotonderzoek 'Peilstation Intensief Melden'. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCvB) in 2008 gevraagd om een 'Peilstation Intensief Melden' op te zetten die vervolgens op 1 januari 2009 van start is gegaan. In 2010 is er geen sprake geweest van directe beroepsziekten waar een meldingsplicht voor bestaat aan het Centrum voor Beroepsziekten in Amsterdam. Medezeggenschap Voor het verslag van de Ondernemingsraad wordt verwezen naar § 3.4. MD-beleid (Management Development) Maatschappelijke ontwikkelingen en de nieuwe koers van Heliomare – trajecten over de bedrijfsonderdelen heen – vragen om bijzondere kwaliteiten van de leidinggevenden van Heliomare. Het gaat niet alleen om het uitdragen van een gezamenlijke visie, het uitstralen van leiderschap of voorop lopen in eigen gedrag. 9

Informatiebron: spreekuurgegevens van de bedrijfsarts en verzuimconsulent.

69

Het is noodzakelijk dat leidinggevenden hun vaardigheden aanpassen aan een steeds weer veranderende omgeving. Heliomare is in 2006 gestart met het ontwikkelen van een traject waarbij de leidinggevenden ondersteund worden in hun ontwikkeling, mede in relatie tot de ambities van Heliomare om als eenheid te functioneren. Binnen het MD traject gaan we van de volgende visie uit: - Verbinding is essentieel - Leren van en met elkaar - Leren kan zowel een individueel als een collectief proces zijn - Leren wordt effectief ondersteund door een proces van waarderend onderzoeken (kijken wat er al is en wat al goed gaat in plaats van het “kloofdenken”) - De werkplek is een krachtige leeromgeving - Uitgaan van kracht en talent - De kracht van het samen creëren. In 2010 is de nadruk meer komen te liggen op “maat”-trajecten, dit was als reactie op vragen uit het middenkader. Dit heeft onder meer geleid tot de volgende workshops: - leidinggeven vanuit waarderend perspectief Er zijn vier workshops gegeven, waaraan in totaal 43 leidinggevenden aan hebben deelgenomen. Enkele uitspraken vanuit de evaluatie: - Ervaringen delen - Je staat er niet alleen voor - Bewustwording - Opnieuw kijken en meer bewust erin gaan staan - Positieve insteek - gespreksvoering: Er zijn 3 workshops gegeven, waaraan 25 leidinggevenden hebben meegedaan. Enkele antwoorden op de vraag, wat neem je mee uit deze workshop: - Aandacht voor competenties van de anderen en mijzelf - Oefenen met feedback geven - Er zijn meer wegen naar Rome - Hoe het is om het gesprek zelf te ondergaan - Ervaringen met collega leidinggevenden delen - Pas op met vooroordelen - Meer uitleggen waarom Daarnaast is in 2010 aandacht uitgegaan naar meewerkend leidinggevenden. Deze hadden nog niet deelgenomen aan het MD-traject. Ook hiervoor is maatwerk ontwikkeld. Twee groepen hebben dit traject gevolgd. In totaal hebben 22 medewerkers deelgenomen. Ten slotte is in het MD-traject nu tevens ruimte voor coachingstrajecten ingebouwd. Vaak wordt deze coaching door eigen medewerkers verzorgd. Integraal opleidingsbeleid Het opleidingsplan van de bedrijfsonderdelen van Heliomare wordt opgesteld aan de hand van de strategische keuzes uit het strategisch beleidsplan. Deze opleidingsplannen worden deels afzonderlijk door de bedrijfsonderdelen opgesteld en deels organisatiebreed. Voor de ontwikkeling van de medewerkers stelt de organisatie zowel interne als externe opleidingen beschikbaar. De navolgende interne opleidingen worden gegeven: - AED - Affolter intern - Amputatiescholing - Basis Medische Zorg - Bedrijfshulpverlening - Brandinstructie - Coaching - COCP - Conflicthantering - Combinatiecursus 70

-

Crashteam Dwarslaesie EHBO Excel-Word-Powerpoint Gedelegeerde toetsers Introductiebijeenkomst Klinische lessen Niet Aangeboren hersenletsel Neurorevalidatie Pijn Reanimatie Tillen Werkbegeleiding Master Special Educational Needs (SEN) Trainingen projectmatig werken Prince2

Dit jaar hebben 1.622 medewerkers een interne opleiding gevolgd en 75 medewerkers een externe opleiding. Competentiemanagement In de context van competentiemanagement is de HR-gesprekscyclus ingevoerd. Bij de totstandkoming van deze cyclus is gebruik gemaakt van ‘best-practices’ in Heliomare. De gesprekscyclus wordt benaderd vanuit het “waarderend perspectief”. Het middenkader is hierin getraind. Daarnaast heeft er een evaluatie plaatsgevonden. De reacties waren over het algemeen zeer positief, er was wel commentaar op de schriftelijke vastlegging. Dit heeft geleid tot een paar praktische aanpassingen in de verslagformulieren. Functiewaardering Er worden binnen de corporate twee grote functiewaarderingssystemen gehanteerd: FWG ten behoeve van de CAO-G en de CAO-Z en FUWA voor onderwijs. Met betrekking tot FWG is gestart met het resultaatgericht beschrijven van functies, dit wordt in 2011 doorgesproken met de ondernemingsraad. Binnen onderwijs is in het kader van FUWA een totale harmonisatie van functies gaande. Alle functies zijn door een fuwa-werkgroep weergegeven in een functieboek. De medewerkers hebben vervolgens een functie toegewezen gekregen en zijn ingedeeld. Zowel op de functie-inhoud als de functie-indeling kan bezwaar worden aangetekend. Deze (interne) bezwaarprocedures zullen starten in 2011.

4.6

Samenleving en belanghebbenden

4.6.1

Samenleving

Heliomare heeft veel te bieden aan zorg, onderwijs en dienstverlening aan mensen met een dreigende of reeds bestaande handicap. Wij bieden hen díe ondersteuning die zij nodig hebben om zo goed als mogelijk zelfstandig te kunnen functioneren in de maatschappij, variërend van preventie, kortdurende interventies tot levensloopbestendige zorg en ondersteuning. De holistische mensvisie van Heliomare is dat wij de essentiële waarde van vrijheid en zelfstandigheid erkennen. Daarom scheppen wij de voorwaarden waaronder klanten met een dreigende of aanwezige handicap hun zelfstandigheid zo veel mogelijk kunnen herwinnen of behouden. De aanpak van Heliomare is individueel van aard, want iedere klant is uniek en vraagt om een eigen specifieke aanpak. De autonomie van de klant staat hierbij voorop. De klant zelf geeft aan wat hij wil in het leven en welke keuzes hij wil maken: de klant neemt de regie in eigen hand. Heliomare op haar beurt doet er alles aan om hiervoor de juiste ondersteuning te bieden.

71

In het huidige tijdsgewricht wordt van ons meer verwacht dan alleen het uitvoeren van onze corebusiness. Om onze klanten zo goed mogelijk van dienst te kunnen zijn, willen wij onze werkzaamheden verrichten als maatschappelijk verantwoorde onderneming, waarbij we rekening houden met mensen binnen en buiten de onderneming (people), het leefmilieu (planet) en de productie en economische effecten van goederen en diensten (profit). Maatschappelijk verantwoord ondernemen richt zich op het versterken van de positieve effecten en het beperken van de negatieve effecten. Een belangrijk onderdeel van maatschappelijk verantwoord ondernemen is transparantie, dat betekent dat wij betrouwbaar zijn in onze bedrijfsvoering en er verantwoording over afleggen in ons jaardocument, waarbij wij aantonen dat de publieke middelen worden ingezet voor de doelen waarvoor deze bestemd zijn. Dit is een voorwaarde voor maatschappelijk ondernemen. Ondernemerschap draagt bij aan het realiseren van deze maatschappelijke doelstellingen. Vanuit de diverse bekostigingssystemen krijgt Heliomare echter niet altijd voldoende ruimte om ondernemende initiatieven te ontplooien. Toch doen wij er alles aan om binnen de marges van de regelgeving die kansen te benutten die goed zijn voor onze klanten, en daarmee ook goed voor onze maatschappelijke onderneming Meerwaarde voor mensen Zoals hierboven al vermeld gaat Heliomare uit van de essentiële waarde van vrijheid en zelfstandigheid van mensen. Daarom scheppen wij de voorwaarden waaronder klanten met een dreigende of aanwezige handicap hun zelfstandigheid zo veel mogelijk kunnen herwinnen of behouden. Hiervoor ontwikkelen wij steeds nieuwe programma’s, bijvoorbeeld voor specifieke doelgroepen als autisten, mensen met NAH, en mensen met amputaties. Ons doel is om onze klanten weer zo zelfstandig mogelijk aan de maatschappij deel te kunnen laten nemen, bij voorkeur vanuit de thuissituatie. Waar mogelijk ondersteunen wij mensen bij het volgen van onderwijs of het verrichten van arbeid. Mocht dit niet meer mogelijk zijn, dan dragen wij zorg voor andere vormen van dagbesteding. Daar waar Heliomare mensen zelf geen zorg, onderwijs of ondersteuning kan bieden, gaan wij op zoek naar collega-instellingen waar deze diensten wel worden geboden. Meerwaarde voor de maatschappij Heliomare is een sterk merk op het gebied van zorg, onderwijs en ondersteuning voor mensen met een (dreigende) beperking. Het afgelopen jaar heeft Heliomare vele malen op positieve wijze de (regionale) kranten en televisie gehaald. Heliomare biedt een belangrijke bijdrage door mensen met een (dreigende) beperking te ondersteunen om in te maatschappij terug te kunnen keren. Heliomare neemt hiervoor nadrukkelijk het voortouw om de acceptatie en emancipatie van mensen met een lichamelijke beperking te stimuleren. Zo heeft Heliomare samen met de andere instellingen binnen REA College Nederland actief gelobbyd om deze speciale beroepsopleiding voor jongeren met een beperking in stand te houden. De werkzaamheden van Heliomare ter voorkoming van uitval uit het onderwijs- of arbeidsproces levert de maatschappij tevens een kostenbesparing op, aangezien hierdoor minder uitkeringsgelden en AWBZ-middelen uitgegeven hoeven te worden. Ook door research & development, zorgvernieuwingsprojecten en nieuwe revalidatietechnieken levert Heliomare een bijdrage om mensen met een beperking beter te kunnen laten functioneren in de maatschappij. Meerwaarde voor het milieu Heliomare voldoet aan alle wettelijke normen op milieutechnisch gebied, inclusief voorschriften op het gebied van legionellapreventie. Daarnaast investeert Heliomare in energiebesparende maatregelen, zoals een Warmte Kracht Koppelinstallatie (WKK) en het toepassen van lichtafhankelijke schakelingen in de gebouwen van Heliomare. Ook aan afvalscheiding besteedt Heliomare veel aandacht. 4.6.2

Belanghebbenden

Begin 2006 is het beleid “Dialoog met belanghebbenden” vastgesteld. In deze beleidsnotitie is beschreven wie de belangrijkste belanghebbenden zijn, waarover deze belanghebbenden worden geïnformeerd en hoe deze belanghebbenden worden betrokken bij beleidsontwikkeling. 72

Externe belanghebbenden zijn o.a. de zorgverzekeraars en zorgkantoren, de Inspectie voor de Gezondheidszorg, de Onderwijsinspectie, collega-organisaties, REC Noord-Holland, REA College Nederland, brancheorganisaties (o.a. VGN, NVZ, RN, etc.), ministeries (o.a. VWS, SZW, OCW), provincie Noord-Holland, gemeenten, Dorpsraad Wijk aan Zee, UWV, NZa, bank, accountant, Arbodienst, cliëntenorganisaties, opleidings- en onderzoekscentra en werknemersverenigingen, en omwonenden van de locaties van Heliomare.

4.7

Financieel beleid

Gang van zaken tijdens het boekjaar en toestand per balansdatum De totale bedrijfsopbrengsten van de groep Heliomare is licht gedaald van € 83.281.240,- naar € 82.357.599,-. Deze daling heeft vooral betrekking op de kortingen in het wettelijk budget. Het totale resultaat van de groep Heliomare over het verslagjaar komt uit op positief € 2.187.705,Dit is € 1.125.113,- lager dan het resultaat van € 3.312.818,- in 2009. De toename van het eigen vermogen is gelijk aan het resultaat en daarmee bedraagt het eigen vermogen ultimo 2010 € 19.526.51,-. Liquiditeit De liquiditeit geeft de mate weer, waarin Heliomare in staat is om op korte termijn aan haar direct opeisbare verplichtingen te voldoen. De current ratio is een kengetal om de financiële toestand en specifiek de liquiditeit van een bedrijf te meten. Het geeft de mate aan waarin de verschaffers van het kort vreemd vermogen (kortlopende schulden) uit de vlottende activa kunnen worden betaald. Deze wordt met de volgende formule berekend: vlottende activa (inclusief liquide middelen) gedeeld door de kortlopende schulden. Ultimo 2009 was de liquiditeit 1,6, een gezonde waarde. De liquiditeit is in de loop van 2010 nog verder opgelopen en komt ultimo 2010 uit op 2,1. Dit is een zeer gezonde waarde. Solvabiliteit De solvabiliteit wordt bij zorginstellingen meestal uitgedrukt door het eigen vermogen als percentage van de bedrijfsopbrengsten te berekenen. Bij de beoordeling van solvabiliteit wordt daarnaast in de regel gebruik gemaakt van de gangbare ratio eigen vermogen als percentage van het totale vermogen. Het eigen vermogen als percentage van de bedrijfsopbrengsten is gestegen van 20,8% in 2009 naar 23,7% in 2010. Het eigen vermogen als percentage van het totale vermogen stijgt van 28,4% in 2009 naar 29,8% in 2010. Kasstromen De inkomende kasstroom van Heliomare bestaat voor een deel uit 'vaste bekostiging' en komt voor de andere deel binnen op factuurbasis. De vaste bekostiging is ten behoeve van Onderwijs, Arbeidsintegratie en Wonen en Dagbesteding, de andere helft betreft met name de declaraties aan de zorgverzekeraars voor het onderdeel Revalidatie. De uitgaande kasstroom betreft de salarissen, loonheffing en sociale premies, crediteuren inclusief alle investeringen en rente en aflossing. In 2010 had Heliomare een positieve kasstroom uit operationele activiteiten, een uitgaande geldstroom voor investeringen en een negatieve kasstroom uit financieringsactiviteiten. Financiering Op het gebied van de financieringsstructuur conformeert Heliomare zich aan de ‘gouden balansregel’. Dit houdt in dat vaste activa gefinancierd worden met eigen en lang vreemd vermogen. Als interne protocollering voor evenwichtig balansbeheer wordt aangehouden dat niet meer dan 20% van de genoemde activa met kort vreemd vermogen wordt gefinancierd. Zowel ultimo 2009 als ultimo 2010 waren de vaste activa volledig gefinancierd uit lang vermogen (eigen en vreemd). De reguliere exploitatierekening en de bouwkredieten zijn ondergebracht in een zogenaamde ‘compte joint’ rekening waardoor de debetsaldi van de bouwkredieten worden verrekend met het creditsaldo van de exploitatierekening.

73

74

Jaardocument 2010 II Jaarrekening

75

Jaarverantwoording Heliomare 2010

Recommend Documents