Jaarre ekening 2015 Onnderlinge e Veerzekerin ngmaatscchappij “SSOM” U.A A.
1
INHOU UDSOPG GAVE
1
oudsopgave................................................................................................................................................... 2 Inho
2
Verrslag van de directie ....................................................................................................................................... 3
3
Risicomanagemeent ............................................................................................................................................ 8
4
missarissen ...................................................................................................... 11 Verrslag van de Raad van Comm
5
Jaarrrekening ..................................................................................................................................................... 13 ‐ Grrondslagen vo oor de financië ële verslaggevving ............................................................................................ 13 ‐ Baalans per 31 december 2015 ...................................................................................................................... 16 ‐ W Winst en verliessrekening ove er 2015 ............................................................................................................. 18 ‐ Kaasstroomoverzzicht ....................................................................................................................................... 19 ‐ To oelichting op d de balans per 31 decemberr 2015......................................................................................... 20 ‐ To oelichting op d de winst en ve erliesrekeningg over boekjaaar 2015 ................................................................. 26
6
Oveerige gegeven ns ............................................................................................................................................. 31
7
Con ntroleverklarin ng van de ona afhankelijke acccountant .................................................................................. 32
8
Perrsonalia ........................................................................................................................................................ 36
Bijlage 1 ‐ Toelichting ttechnisch resultaat naar brranche ........................................................................................ 37
2
2
VERSLA AG VAN N DE DIRECTIEE
2.1
ALGEMEEN N
Dit is hett verslag van h het 18de boekkjaar van de m maatschappij. n onderlinge vverzekeringsm maatschappij o op aandelenbasis, die is oppgericht op 12 De maatsschappij is een decembeer 1997 en haaar activiteiten n heeft aangevvangen op 1 jaanuari 1998. De maatsschappij heeftt per 1 januari 2014 26 ledeen‐aandeelho ouders. Het doel van de maatsschappij is hett met haar ledden op onderlinge grondslag sluiten van schadeverzekkeringen menverzekerin ngen. Het sluitten van deze sschadeverzeke eringen en sommenverzekeeringen mag en somm uitsluiten nd plaatsvindeen via bemidd deling van de lleden‐aandee elhouders.
2.2
ORGANISATIE
De directtie is verantwo oordelijk voorr de volgendee organisaties: S.O.M. Same enwerkende O Onderlinge Verzekerringsmaatschaappijen Coöpe eratie U.A., Onnderlinge Verzzekeringmaatschappij “SOM M” U.A., Stich hting SOM Verhaalsbijstand, Stich htsche Onderllinge Brand‐H erverzekeringg (SOBH) en Sttichting OASE (hierna aangeduid als SSO). nisatiestructuu ur is in 2015 o ongewijzigd enn bestaat uit e een directie en een Raad vaan Commissarrissen. Als De organ directie zzijn wij tevreden over de co onstructieve w wijze van same enwerking me et de Raad vann Commissarissen. Ook de samen nwerking binn nen het managementteam verloopt op cconstructieve wijze. de verantwoo ordelijkheid vaan de directie, wordt Deze jaarrrekening oveer het boekjaar 2015 is opgeesteld onder d goedgekeeurd door de Raad van Com mmissarissen en dient vastggesteld te worden door de Algemene Ledenverrgadering van n de maatschappij. heeft de directie zich actief f bezig gehoud den met een g groot aantal bbeleidszaken. In het afggelopen jaar h De belangrijkste hierbij zijn de toekomst van het onderlinge ve erzekeringsbe edrijf in Nederrland, adminisstratief ndersteund m met adequate IT, groei van dde organisatie e en Solvency II. gemak on ngsbedrijf - Toekkomst onderling verzekerin Dit o onderwerp is o ook het afgelo open jaar weeer veelvuldig b besproken in d diverse overleegstructuren. Het is alweeer drie jaar geeleden dat he et visiedocumeent “Toekomsstvisie Onderlingen”, door eeen werkgroe ep van bestuursleden van n aangesloten n onderlingen is opgeleverd d. Aan de aanb bevelingen uitt het rapport om een meren met on nderlingen diee als koploperr willen fungerren is in 2013 reeds opvolging stuurgroep te form n, twee deelneemers vanuit de SSO gegeeven. De stuurrgroep wordt geformeerd ddoor een vijftaal onderlingen orgaanisatie en een n externe procesbegeleiderr. Het belangrrijkste doel is om te komen tot een Onde erlinge en te onderste eunen in hun bbedrijfsvoerin ng. Deze Sharred Service orgganisatie mett als doel om dde onderlinge stuurgroep wordtt ondersteund d door een aanntal werkgroe epen die zich h het afgelopenn jaar hebben bezig ouden met ICTT, marketing e en financiële zzaken. De eerste resultaten n zijn inmidde ls zichtbaar en hebben geho geleid tot de opricchting van een n Onderling D Diensten Centrrum (ODC) alss onderdeel vaan de SOM Co oöperatie. middels de ICT T activiteiten ondergebrach ht. In 2016 zullen andere d iensten volgen. In heet ODC zijn inm ministratief gem mak - Adm Ook in 2015 is er aaandacht bestteed aan adm ministratief gem mak. Het doel is onverandeerd om polisin nformatie maar één keer in tte voeren zod dat alle system men vervolgen ns worden gevvuld met de bbenodigde info ormatie. onderlingen voert inmiddells een aantal ““simple risk” b branches zelfsstandig in. Er is een Een groot aantal o
3
pilott gestart waarrbij het mogelijk is om nageenoeg alle branches zelfstan ndig in te voe ren. In 2016 zzal deze moggelijkheid verd der worden uittgebreid. In 20015 is het elekktronisch berichten verkeerr met derden IT pakketten verder uitgebbreid. Er vindt zowel uitw wisseling plaatss van prolongatieberichtenn als van mutatieberichten. In beide gevaallen kunnen o ook alle polissdocumenten digitaal word den toegevoeggd aan de berichten. Hierm mee wordt het mogelijk, indien de ondeerlinge binnen n haar IT omgeving over deeze mogelijkhe eid beschikt, o om alle polisinnformatie digiitaal aan de leeden te verstrrekken. -
-
Groeei van de orgaanisatie De SSOM maakt eeen groei door. Het aantal poolissen is in 20 015 toegenom men met 8%. D Deze groei is o ongeveer even n groot als voo orgaand jaar e en wordt verooorzaakt door de verzekerin ngsportefeuillleoverdracht vvan een tweeetal CCO ondeerlingen en de e overdracht vvan de brandp portefeuille die via de SOM Coöperatie w was ondeergebracht. Solveency II De in nvoering van SSolvency II is o op 1 januari 22016 een feit. 2015 is gebru uikt om de impplementatie vvan Solveency II verderr te verfijnen w waarbij het rissicobeleid een n belangrijk on nderdeel is in de dagelijkse e beslu uitvorming. In n 2015 zijn de eerste QRT raapportages in ngediend bij DNB. Dit warenn de eerste oe efeningen even neens als voorrbereiding op Solvency II. Inn 2016 zullen de kwartaalra apportages opp een gelijke m manier ingediend moeten n worden. Ove er het boekjaaar 2015 wordtt voor de laatste keer op dee “oude” wijze aan de moet er een Daay One rapporrtage worden ingediend op p basis toezichthouder geerapporteerd.. Daarnaast m an van SSolvency II waaarderingsmethodiek per 11 januari 2016. Zoals al was voorzien is dee invoering va Solveency II per 1 januari 2016 n niet een eindppunt maar juisst ook een verrtrekpunt waaarmee alle eerrdere oefeeningen omgezet worden naar de dagelij kse praktijk. O Ook in 2015 hebben wij onzze solvabiliteit bereekend met hett daarvoor beschikbare SKV V model. Uit d deze berekeningen in combbinatie met genomen beslu uiten blijkt daat SOM ruimscchoots voldoeet aan de nieuwe solvabilite eitseisen. Daa rnaast wordt ook ruim mschoots voldaaan aan de intterne gewensste solvabiliteiiteisen zoals d door de directtie zijn opgesteld en goed dgekeurd door de Raad van n Commissarisssen. De solvaabiliteitseisen staan ook verrwoord in het kapittaalbeleid, daat door de Alge emene Vergaddering van Aaandeelhouders is goedgekeeurd. Op de alggemene vergadering zal als gevolg van e een periodiek e evaluatie ee en aangepaste e versie van h et kapitaalsbe eleid den gepresenteerd. word
ovengenoemde activiteiten zijn er nog drrie projecten ggestart die van belang zijn vvoor onze leden. In Naast bo 2015 is gestart met heet project Hersschrijven polissvoorwaarden n naar taalniveau B1. Dit prroject is in novvember d waarbij alle vveertig SOM p polisvoorwaarrden, inclusieff de voorwaarrden van de b ranche brand, zijn afgerond herschreven. Naast heet herschrijven n, dat in sameenwerking me et een taalbure eau heeft plaaatsgevonden, is er ook e vormgeving.. de nodige aandacht beesteed aan de In het tw weede project is aandacht geschonken aaan productkaaarten van de b belangrijkste pproducten die e als reclame een/of voorlich htingsmateriaal zijn te gebrruiken. Ook zijjn de Verzekeringskaarten door ons inge evuld. Per 1 januari 2017 is het verplicht voor alle leden vann het Verbond d van Verzekeraars om dezee Verzekeringgskaarten we offertepro ogramma via de weebsite beschikkbaar te hebben. Als derde project is de ontwikkeling van een nieuw opgestarrt. Dit laatste p project is al w wel opgestart m maar helaas n nog niet afgero ond. Het doel is om de uitstraling van de drrie genoemdee projecten op p elkaar aan tee sluiten. De directtie heeft deelggenomen aan diverse overllegstructuren met onder an ndere De Nedderlandsche Ba ank, het Verbond van Verzekerraars (VvV) incclusief het Plaatform Onderlinge Verzekerraars (POV) enn diverse ande ere Nederlandsche e Bank zijn er toezichtgesprekken gevoerd waarbij ditt jaar de aandacht is organisatties. Met De N uitgegaan naar de doo or ons ingediende ORSA, tooetsingen van nieuwe comm missarissen enn de invulling vvan onder an ndere de sleuttelfuncties bin nnen onze orgganisatie.
4
moverleg op re egelmatige baasis bij elkaar geweest. Neg gen onderlingeen hebben hie er aan In 2015 iss het platform deelgeno omen. Diversee onderwerpen op zowel st rategisch als o operationeel niveau zijn hieer aan de orde geweest,, waarbij ook regelmatig exxterne sprekerrs invulling he ebben gegeven n aan deze bijjeenkomsten. Vanuit het platfo ormoverleg ziijn ook diverse e werkgroepeen actief die ziich op verschillende vlakkenn bezig hebbe en houden. ouden met heet verlenen van financiële diensten aan kklanten – hebb ben in Alle medewerkers ‐ diee zich bezigho oude” diplom a’s door midd del van PE plus‐examens geeüpgraded naa ar het 2014 of in het afgelopen jaar hun “o Wft diploma. H Hiermee voldo oen al onze m medewerkers aaan de laatste e vakbekwaam mheidseisen d die nieuwe W worden ggesteld. Daarn naast hebben alle medewe rkers in 2015 de eed of belofte afgelegd . Ook de Raad d van Commisssarissen en dee directie hebb ben weer dee lgenomen aan n diverse PE trainingen. Deeels doormiddel van intern geeorganiseerdee bijeenkomste en, waarbij oook regelmatig externe desk kundigen zijn uuitgenodigd, e en deels door deeel te nemen aaan het Wft PE programma’ss van onder andere het VvV V en/of de PO OV. In het afggelopen jaar iss het beloninggsbeleid ongeewijzigd gecon ntinueerd. Hett doel van hett beloningsbeleid is om gekwalifiiceerde medewerkers en be estuurders aaan te trekken, te behouden en deze een eevenwichtige en stimulereende beloningg te bieden. De maatschapppij kent zowel voor medewerkers als vooor directie gee en variabelee beloningen.
2.3
HERVERZEK KERING
Ter besch herming van h het eigen verm mogen en ter afdekking van n verzekerde rrisico’s heeft SSOM een aantal op elkaar aaansluitende heerverzekeringscontracten ggesloten. Voorr een groot de eel van de porrtefeuille is met ingang van 20155 een tweejariig contract afggesloten, die ddus nog door loopt in 2016 6. Onze excesss of loss contracten per risico en per evenemeent hebben we e voor 2016 k unnen verlenggen. De premies voor dit coontract zijn ho oger we in 2015 helaaas geconfron nteerd zijn meet de grootste e letselschade uit de historiee van SOM in de omdat w branche WA motorrijtuigen. Deze schade wordt oop dit momen nt ingeschat o op € 2,3 miljoeen. ontract voor de standaard bbrandrisico’s is onder gelijke condities veerlengd bij de SOBH. Het herveerzekeringsco Het herveerzekeringsco ontract voor de branche braand special is eveneens ond der nagenoegg gelijke condities verlengd. Ditzelfde geldt ook voor d de herverzekeeringscontractten met de AR RAG en de Eurropeesche. De e eft een goede invulling van ons combinattie van alle geenoemde hervverzekeringscoontracten gee herverzekeringsbeleid en daarmee een goede rissicoafdekking op onze totale portefeuillee.
2.4
RESULTAATT
Het bruto o premie‐inko omen, dat voo or een groot ddeel uit premie e voor motorrrijtuigverzeke ringen en brandverrzekeringen bestaat, bedraagt over het bboekjaar 2015 5 € 19,6 miljoe en en is ten oppzichte van he et premie‐in nkomen 2014 4 met € 2,3 miljoen gestegeen. Van dit bed drag is € 1,9 m miljoen afkom mstig uit de ove erdracht van de brrandportefeuille van de CCO leden en dee SOM Coöperatie. Het ove erige bedrag vvan ruim € 0,4 miljoen is regulieere groei. Het positieve resu ultaat van de maatschappij is, ondanks d de groei in preemie, afgenom men ten opzichte van het vorigge boekjaar. Deze daling is m met name toe e te wijzen aan n een daling vvan de inkomsten uit beheers‐ en pe ersoneelskostten is er sprakke van belegginggen en hogeree beheers‐ en personeelskoosten. Bij de b een stijgiing vanwege m mutaties in he et medewerkeersbestand en nerzijds en and derzijds wordtt de stijging veroorzaakt door exteerne begeleidingskosten vann derden. De ondersteuning door derdenn bestaat uit d de implementatie van Solvency II, de actuariële funcctie, de audit functie, het begeleidings‐ een opleidingsttraject nieuwe leden van de Raad vvan Commissaarissen en de externe bege eleiding van heet Onderling D Diensten voor de n Centrum. den eigen rekeening zijn in het boekjaar tooegenomen te en opzichte va an het vorige boekjaar. De De schad schadefreequentie is in het afgelopen jaar toegen omen van 6.7 798 meldingen n in 2014 naarr 7.379 meldin ngen in 2015. Een stijging in heet aantal scha adegevallen vaan ongeveer 8 8,5% die te ve erklaren is dooor de groei van het
5
aantal po olissen. In 201 15 werd 7,6% van het aantaal polissen gerraakt door een n schade; ten opzichte van 7,5% in 2014. ddelde loss ratio van de tottale portefeui lle komt in 20 015 uit op 70,0 0% (2014: 69,22%). De loss rratio’s van De gemid de diversse onderliggen nde deelporte efeuilles kunn en zowel posiitief als negatief afwijken. In 2015 w werden we geeconfronteerd met één grotte brandschad de van € 585.0 000 en tot op heden met ze even letselschaden die groter zijn dan € 5 50.000 (totaall € 534.000). o premie‐inkomen, bedrageen 10,5% (201 14: De bedrijjfslasten voorr het boekjaar, gerelateerd aan het netto 10,9%). D Deze bedrijfslaasten zijn ruim m € 100.000 laager dan de ge ebudgetteerd de lasten. n het boekjaarr gemiddeld 1 19,4 FTE (2014 4: 18,8 FTE). Het aantaal medewerkeers bedroeg in Aandeelhoudeers zal bij de behandeling va an de jaarrekeening 2015 tevens een Op de Alggemene Vergaadering van A voorstel vvan de resultaaatbestemmin ng worden geedaan. Het ressultaat boekjaar is in de jaa rrekening verrwerkt. de geldende so olvabiliteitseissen. Om de so olvabiliteitskapitaalvereistee (SKV) te bere ekenen De SOM voldoet aan d maakt dee maatschapp pij gebruik van n de Arcturus SSolvency Tooll. Deze tool wordt in licentiie afgenomen bij een actuarieeel bureau. De maatschappijj voldoet ruim mschoots aan d de minimum k kapitaalseisenn. De berekening toont een SKV op basis van SSolvency II van n € 2.669.0000. De absolute minimumkap pitaalvereiste (AMKV) voor de en hogere minnimumeis voo or de maatschaappij bedraaggt € 3.700.000. De maatschaappij hanteertt overigens ee solvabilitteit. De vastgeestelde interne normsolvabbiliteit van de maatschappij betreft op ditt moment tweemaal de period diek berekend de SKV. Naast deze risicobereidheid kent de e maatschapppij de doelstellling om een ve ermogen te crreëren van Vanwege de jjaarlijkse flucttuatie in de SKKV berekeningg is er minimaal viermaal de periodiek berrekende SKV. V ng van het gew wenste eigen vermogen de e hoogste waaarde over een periode voor geko ozen om voorr de vaststellin van 5 jaar te nemen. H Het gewenste eigen vermoggen is per 31 d december 201 15 € 10.700.0000.
2.5
RISICOMAN NAGEMENT T
Risicobeh heer neemt dee laatste jaren n een steeds bbelangrijkere plaats in binnen onze maattschappij. De complian nce functie en de risk management functtie zijn intern belegd. De au udit functie enn de actuariële e functie zijn exterrn belegd bij d daarvoor gekw walificeerde bbureaus. Voor alle functies zzijn functieom mschrijvingen, charters en werkp plannen opgessteld. Al deze zaken worde n door de ingestelde audit‐‐ en risicocom mmissie vanuitt Raad van Commissarissen vastgesteld en de uitkomsteen van de ond derzoeken worrden beoordeeeld. De nagementvisiee van de direcctie is in een aapart hoofdstu uk van dit jaarrverslag opge nomen. risicoman
2.6
VOORUITZIICHTEN
Het prem mie‐inkomen vvan de maatscchappij is in 20015 met 13,5% % gegroeid. D Deze groei is vooor een groott gedeelte gerealiseerd door de overd dracht van br andportefeuilles vanuit een n tweetal ondderlingen en vvanuit de öperatie. De o overige groei is redelijk verddeeld over de overige branches. Het aanntal verzekerde SOM Coö objecten/risico’s is eveeneens gegroeid met ruim 7.000 polissen (8%); in 201 14 was de groeei ruim 8.000 wachting is da at de groei in zzowel premie e als polisaantallen zich verdder zal ontwikkkelen. polissen((10%). De verw Daarnaasst hebben een n aantal onderlingen aangeegeven dat eld ders lopende p portefeuilles oovergesloten worden naar de SSOM. er goed voor. EEr is groei in p premie en het aantal polisseen neemt gesstaag toe. Bedrijfseconomisch staat de SOM e oting van de komende jaren n laat een possitief resultaatt zien. Een belangrijk punt vvan aandacht is de De begro ontwikkeeling van de ko osten. Met na ame de inzet vvan externe dienstverleners die wij in mooeten schakellen en de pensioen nlasten spelen n hierbij een ro ol.
6
project waarbiij de nadruk liggt op een opttimale bediening van de ledden in combin natie met Ook het llopende ICT p administratief gemak vvoor alle betrokkenen in dee keten zal vo oor groei kunnen zorgen. Daaarbij is het uiteraard ng dat de SOM M zorgdraagt vvoor marktcoonforme produ ucten met een n optimale serrvice tegen ee en goede van belan prijs. De in 2015 nieuw w geïntroduce eerde polisvooorwaarden in combinatie m met productka arten en een in 2016 offerteprogram mma moeten hier aan bijdrragen. Het tra aject waarbij oonderlingen ze elf hun beschikbaar komend o der worden uiitgebreid naarr nagenoeg alle branches d ie SOM voert. Dubbele polissen kunnen verweerken zal verd mheden word den hiermee zoveel mogelijjk voorkomen. werkzaam erking met en n tussen onde rlingen absolu ute De directtie is en blijft eer daarnaast vvan overtuigdd dat samenwe noodzaakk is. In de afgeelopen jaren zzijn al diverse onderzoeken n uitgevoerd. D Deels is dit inttern uitgevoerd en deels exttern. De uitdaging is en blijfft hoe we gezaamenlijk omgaan met de ve eranderende financiële ma arkt waarbij kklassieke distributiemodelle en modernise ren. Uiteraard d is hierbij van n belang om oonze leden centraal te blijven sttellen met daaaraan gekoppeld een optim male service en n lokale herke enbaarheid. D De eerste tekenen van vernieuw wingen worden zichtbaar. Een aantal ondderlingen heefft serviceconttracten ontwikkkeld waarin m men vastlegt w wat een lid vaan de onderlin nge mag verwaachten. Diverse commissies, bestaande uit onderlinge en, zullen ook het kkomende jaar over de geno oemde zaken vverder van ge edachten wisselen. De directtie zal in 2016 6 verdere invulling geven aaan de doelstellingen die ond der andere in het strategiscch beleid zijn opgeenomen en samen met de R Raad van Com mmissarissen zzijn vastgesteld. Daarbij zal ook gekekeen worden naa ar nieuwe disttributiekanale en waar SOM gebruik van zzou kunnen maken, dit ogelijkheden vvan de statuteen van de maaatschappij. Uiteraard zal dee directie ook allemaal binnen de mo ondersteeuning bieden aan de diversse werkgroep en die vanuit Onderlingen zijn gevormd..
2.7
SLOT
Graag daanken wij onzee leden‐aande eelhouders vooor hun vertro ouwen in de m maatschappij i n het afgelopen boekjaar. medewerkers van de maatsschappij voor hun inzet en Ook bedaanken we het managementtteam en de m toewijdin ng. Hierdoor h heeft de maatschappij naarr behoren kun nnen functione eren. De Meern, 8 maart 2016 De directtie, A. Noorlaander G. Gardeenbroek
7
3
RISICO OMANA AGEMEN NT
3.1
RISICOMAN NAGEMENT TVISIE
Onderlinge Verzekerin ngmaatschapp pij “SOM” U.A A. (hierna te no oemen maatschappij) kent twee soorten n leden: ndeelhouders en ledenverzekerden. Het doel is niet om tot een win nstmaximalisaatie te komen maar ledenaan juist om d ouding te bied den met daarbbij een hoge m mate van de ledenverzeekerden een ggoede prijs – kkwaliteitverho dienstverrlening. De maatschappij besteedt aandaacht en zorg aaan een bedrijjfsbrede, unifo forme en integgrale beheersing van risico’ss die zijn verbonden aan dee aard van de maatschappijj als schadeveerzekeraar. Hie ervoor ppij over een Handleiding R Risicobeheersing, waarin de e werking vann het beschikt de maatschap nagement is b beschreven. risicoman
3.2
SOLVENCY II
Het toegepaste risicom management is geënt op Soolvency II (en de daarmee samenhangen de) richtlijnen n. Deze nt en kapitaalb beheer van dee maatschapp pij. De richtlijnen vertalen zicch door in governance, risiccomanagemen maatschaappij geeft vo olledig invulling aan de Solveency II aspectten zoals Own n Risk Solvencyy Assessmentt (ORSA) en sleuteelfuncties.
3.3
GOVERNAN NCE
De directtie is verantwo oordelijk voorr de risicobeh eersing van de maatschapp pij. Minimaal jjaarlijks wordt het risicobeh heer geëvalueerd en zo nod dig aangepast.. De audit‐ en risicocommisssie van de Raaad van Commisssarissen houdtt toezicht op h het risicobeheeer en advisee ert hier de Raad van Comm missarissen ove er. De werkzaam mheden van d de sleutelfunccties worden j aarlijks vooraf afgestemd m met de directi e en de audit‐ en risicocom mmissie. Perio odiek wordt do oor de sleutellfunctionarisse en over werkzzaamheden enn bevindingen n gerapporrteerd aan dirrectie en auditt‐ en risicocom mmissie. De m maatschappij h heeft in het veerslagjaar geh handeld in overeensstemming met de bepalinge en uit de Codee Verzekeraarrs.
3.4
RISICOBEREEIDHEID
De financciële bescherm ming van de le edenverzeker den bij calamiteiten is de b belangrijkste ddoelstelling va an de coöperattieve maatsch happij. De maa atschappij streeeft daarom n naar langjarige e continuïteit,, waarbij in de e slechtst denkende normale om mstandigheden de maatsch appij nog min nimaal 2 jaar k kan opereren.. De maatscha appij aald naar streengere interne e solvabiliteitsseisen dan de wettelijk geld dende heeft de risicobereidheid door verta nde positie ten aanzien vann de te lopen solvabilitteitsvereisten. Dit resulteerrt dan ook in eeen behouden strategiscche, tactischee en operation nele risico’s. D De directie han nteert hiervoo or een risicom managementsyysteem waarbij aalle risico’s in beeld zijn en beheerst worrden.
3.5
KAPITAALB BELEID
Het kapittaalbeleid geeeft duidelijkhe eid aan ledenaaandeelhoude ers en toezichtthouders overr de doelstelliingen van de maatsschappij omtrent kapitaal e en solvabiliteitt. In het kapitaaalbeleid is te evens opgenom men op welke e wijze de monitoring van de solvvabiliteit plaatsvindt en weelke maatrege elen er worden n genomen alss de solvabilitteitsnorm Het kapitaalbe eleid dient te worden goed dgekeurd doorr de ledenaan deelhouders. wordt ovverschreden. H
3.6
RISICOMAN NAGEMENT T EN RAPPO ORTERING
Het risico omanagement kent drie ‘ve erdedigingslin ies’ (3‐lines‐o of‐defence mo odel). Binnen dde eerste verdedigingslinie is er sprake van ad dequate en effficiënte proce essen om de u uit de strategiie voortkomen nde en nde risico’s heet hoofd te bie eden. Dit gebeeurt aan de haand van de vo ooraf vastgesttelde risicoberreidheid bijkomen (normen) van de maattschappij. Voo or deze kwalit atieve risicovaaststelling ma aakt de maatsschappij gebru uik van n risicoanalysemodel, dat iss ontwikkeld oop basis van d de Financiële Instellingen RRisicoanalyse M Methode een eigen
8
ank. Voor de kkwantitatieve risicobeoorde eling wordt geebruik gemaakt van de (FIRM) vaan de De Nederlandsche Ba standaarrd formule (Arrcturus Solven ncy Tool). Dezee tool berekent aan de han nd van standaaardformules e een m noodzakelijkke kapitaalseis (solvabiliteiitsnorm). De m maatschappij acht dit modeel passend voor het minimum type risicco waaraan zijj wordt blootggesteld. De tw weede verdediigingslinie wordt ingevuld ddoor de sleute elfuncties van risico omanagement, compliance e en actuariaatt. De risicomaanagement functie is veranttwoordelijk vo oor het aansporeen en uitdagen n van adequaat risicomanaagement in de e gehele organ nisatie. De com mpliance funcctie gaat na of bij d de initiatie, im mplementatie en uitvoeringg van de strate egie de geldende wetgevinng en regels worden nagekom men. De actuarriële functie h heeft ten doel een oordeel te vormen over de vaststellling van de verzekeriingstechnische voorzieninggen, het prijs‐ en acceptatie ebeleid, de adequaatheid vaan de herverzekeringsregelin ngen, de bere ekening van kaapitaalvereiste en, ORSA berrekeningen enn de datakwaliteit van oor gebruikte data. De derd de verdediginggslinie betreftt de sleutelfun nctie van de innterne audit. De de hiervo interne aaudit functie iss verantwoord delijk voor hett leveren van aanvullende zekerheid dooor onafhankellijk de effectivitteit van contro olemaatregele en te toetsen en te monitoren. Het gehe eel aan processsen binnen de eerste en tweed de verdediginggslinie gelden als het ORSA A proces. Het O ORSA proces m mondt uit in eeen ORSA rapport. Zowel heet ORSA procees als het ORSA A rapport is oonderdeel van de toets van de interne auuditfunctie. De eze derdelijn n toetsing tezaamen met hett ORSA rapporrt dient als verantwoording g richting de innterne en exte erne toezichth houder(s).
3.7
RISICOPRO OFIEL VAN D DE MAATSC HAPPIJ
Onderstaaand volgt de beschrijving vvan de belanggrijkste risico’ss en de wijze w waarop deze rrisico’s worde en beheerstt. De risico’s ziijn geclassifice eerd conform de Financiële e Instellingen Risicoanalyse Methode (FIR RM) van de Nedeerlandsche Ban nk. Matchinggsrisico Het risico o als gevolg vaan het niet gematcht zijn vaan activa en p passiva (inclusief off‐balanceeposten) dan wel inkomsteen en uitgaven n in termen va an rentevoet, rentetypische e looptijden, b basisvaluta, liqquiditeit typissche looptijdeen en gevoeliggheid voor onttwikkeling in pprijspeil. Het m matchingsrisicco bij de maattschappij is laag. Het grootste gedeelte van de beleggingen bestaat uitt direct opvraagbare renterrekeningen enn kortlopende e n klein deel is belegd in couurante effecte en. Daarnaast worden er vooldoende liquiiditeiten deposito’s. Slechts een aangehouden op basiss van een proggnose. Marktrisico o als gevolg vaan het blootsttaan aan wijziggingen in marrktprijzen van verhandelbarre financiële Het risico instrumeenten binnen eeen (handels)portefeuille. H Het beleid om mtrent beleggingen is vastgeelegd in een belegginggsstatuut. Hieerbij is rekenin ng gehouden m met voldoend de spreiding in n de risico’s. D Dit beleid heefft in de afgelopen jaren haar w waarde bewezzen. De financciële crisis hee eft nauwelijks invloed gehaad op de financiële situatie vvan de maatscchappij. Kredietriisico Het risico o dat een tegeenpartij contra actuele of anddere overeenggekomen verp plichtingen (w waaronder verrstrekte kredieten n, leningen, vo orderingen, ontvangen garaanties) niet naakomt al dan niet als gevolgg van het aan restrictiees onderhevig zijn van buite enlandse beta lingen. De maaatschappij he eeft kredietrissico op haar aangeslo oten ledenverzzekerden, lede enaandeelhouuders, herverzzekeraars en o op haar belegggingen. Voor vorderinggen op ledenvverzekerden e en ledenaandeeelhouders zijjn incassoproccedures opgessteld. Voor herverzekeraars geldt dat er uitsluittend wordt saamengewerkt met partijen die minimaal over een A‐ rating d & Poor’s of AM Best) beschikken. (Standard he risico’s Verzekerringstechnisch
9
Het risico o dat uitkeringgen (nu, dan w wel in de toekkomst) niet ge efinancierd kunnen wordenn vanuit premiie‐ en/of belegginggsinkomsten aals gevolg van n onjuiste en/oof onvolledige e (technische)) aannames enn grondslagen n bij de ontwikkeeling en premiiestelling van het product. De maatschap ppij beheerst deze verzeke ringstechnische risico’s door een n adequate sysstematiek van n schadereserv rvering, een so olide herverze ekeringsbeleidd en het evalu ueren van de premiie/schade verhoudingen. ngsrisico Omgevin Het risico o als gevolg vaan buiten de instelling of grroep komende e verandering gen op het gebbied van concurreentieverhoudin ngen, belangh hebbenden, reeputatie en ondernemingsk klimaat. De m maatschappij vvolgt de marktonttwikkelingen vvan de concurrrentie en neeemt passende e maatregelen n met betrekkiing tot onderh houd van de porteffeuille. Daarnaast is door de directie sam men met de aaangesloten led den een belei dsplan opgesteld. Dit beleidspllan voorziet in n een brede dienstverleningg aan de aanggesloten leden n. onele risico’s Operatio Het risico o samenhangeend met ondo oelmatige of oonvoldoende d doeltreffende e procesinrichtting dan wel procesuittvoering. De p processen van n de maatschaappij zijn eenvvoudig van aarrd. Er zijn binnnen de processsen voldoend de functiescheeidingen en in nterne controlles aangebraccht om risico’ss te beperken.. Uitbestedingrisico o dat de continuïteit, integrriteit en/of kw waliteit van de e aan derden u uitbestede weerkzaamheden dan wel Het risico door deze derden ter beschikking gestelde apparratuur en perssoneel wordt geschaad. Dee voorwaarden n mengewerkt met derden, zij n voor de belangrijkste activiteiten vastggelegd in waaronder wordt sam plaats met de betrokken pa rtijen. overeenkkomsten (SLA’’s). Periodiek vindt toetsingg en overleg p IT‐risico o dat bedrijfsp processen en informatievooorziening onvoldoende inte eger, niet conttinue of onvoldoende Het risico beveiligd d worden ondeersteund door IT. De maatsschappij heeftt zowel techniische als orga nisatorische maatregeelen getroffen n om deze risico’s zoveel m mogelijk te bep perken. Dit betreft onder anndere het beveiligin ngsbeleid, inteerne procedures en een ca lamiteitenplan. Deze maatregelen wordeen ook period diek getoetst door een EDP P‐audit. Integriteitrisico’s o dat de integriteit van de instelling dan wel het financiële stelsel w wordt beïnvloeed als gevolg vvan niet Het risico integere,, onethische ggedragingen van de organissatie, medewe erkers dan we el van de leidinng in het kade er van wet‐ en rregelgeving en n maatschapp pelijke en doo r de instellingg opgestelde n normen. De m maatschappij h heeft procedurres waarbij aaandacht is voo or de beheersiing van risico’s op het gebie ed van fraudee en integriteitt. Screeningg van alle nieu uwe medewerkers, functiesscheidingen, vvier‐ogen prin ncipe en gedraagscodes. Daa arnaast is er een co ompliance‐offficer die toeziccht houdt op dde naleving vaan deze maatregelen. De frraudecoördina ator geeft daarnaasst invulling aan de beheersing van fraudeerisico’s. h risico Juridisch o samenhangeend wet‐ en re egelgeving, heet mogelijk be edreigd worde en van haar reechtspositie, m met Het risico inbegrip van de mogellijkheid dat co ontractuele beepalingen niett afdwingbaarr of niet correcct gedocumen nteerd maatschappij w wint bij comp plexe zaken addvies in bij extterne juristen.. De compliannce‐officer ziett erop toe zijn. De m dat de reelevante wet‐ en regelgevin ng voor nageleeefd.
10
4
VERSLA AG VAN N DE RA AAD VA AN COM MMISSSARISSEEN
4.1
STRATEGIE
In samen nwerking met de directie he eeft de Raad vvan Commissaarissen ook ditt verslagjaar aaan een aanta al strategiscche vraagstukkken een hoge e prioriteit geggeven. Voor d de maatschappij dient het rrapport “Toekkomstvisie Onderlingen”, dat doo or een werkgro oep van bestuuursleden van nuit de aangessloten onderli ngen is geform muleerd, de onderlinge samenwerkinng de komend de jaren zich zzal ontwikkeleen. De maatschappij als leidraaad voor hoe d ondersteeunt de initiatieven die uitw werking gevenn aan de in hett rapport bescchreven toekoomstvisie. Een n onderzoeek naar een Sh hared Service organisatie vvoor onderlinggen heeft er in n het afgelopeen jaar toe geleid dat binnen de entiteit SOM M Coöperatie een Onderlinng Diensten Ce entrum (ODC) is opgericht. Het eerste onderdeel n de IT activiteeiten. In 2016 6 zal verdere invulling stapssgewijs plaatsvvinden. dat in het ODC is ondeergebracht zijn
4.2
BIJEENKOM MSTEN
In 2015 h heeft de Raad van Commisssarissen zes keeer regulier ve ergaderd. In d de vergaderinggen kwam een aantal onderweerpen aan de o orde. Deze onderwerpen zijjn onder ande ere de strateg gie, de financiëële positie van de maatschaappij, de resultaten, beloningsbeleid, ka pitaalbeleid, b beleggingsbeleid, het risicooprofiel, DNB tthema’s en de sysstemen van rissicobeheersin ng en controlee van de ondernemingen. D Daarnaast heeeft de Raad van Commisssarissen een tw weetal inform mele bijeenkom msten gehoud den tezamen met de directtie omtrent be elangrijke strategiscche zaken. Tijdens deze bije eenkomsten iis ook door exxterne adviseu urs voorlichtinng gegeven op p diverse terreinen n waaronder h herverzekering, verzekeringgsproducten e en samenstelling Raad van Commissarisssen en welke rissico’s daarbij aaan de orde ko omen. In 20155 heeft een de eel van de Raa ad van Comm missarissen omen aan de ““Wft‐cursus “De ondernem mende Onderliinge in het Solvency II tijdp erk”. Verder h hebben deelgeno commissarissen buiten n de vergaderringen om meet de directie o overleg gevoe erd om vergadderingen van d de Raad en, de directiee van advies tte voorzien en n toezicht te hhouden op de van Commissarissen voor te bereide ng. voortgan
4.3
DIRECTIE
In 2015 h heeft een deleegatie van de Raad van Com mmissarissen ggesprekken ge evoerd met d e leden van d de directie.
4.4
RAAD VAN COMMISSA ARISSEN
In de Algemene Vergadering van Aa andeelhouderrs van 14 april 2015 hebben n de heren F. O Ooms, vice‐vo oorzitter Kromwijk, lid vvan de Raad vvan Commissaarissen afsche eid genomen. Beiden haddeen het maximum en J.M. K aantal zitttingstermijneen bereikt. De Algem mene ledenvergadering hee eft mevrouw A A.J.T.W. Erken ns en de heren n J.M. Haasnooot en G.J.H. G Geerling benoemd d in de Raad vvan Commissa arissen. Deze bbenoemingen n waren allemaal onder vooorbehoud van goedkeuring door DNB B. In de period de tot de toettsingsgesprekkken hebben de kandidaten een intensieff intern en extern n opleidingstrraject doorlopen. Eind noveember heeft D DNB ingestemd met de ben oeming van a alle drie genoemd de commissarrissen. Per 16 deecember 2015 5 zijn de heren n A.J.M. Peek en L.J. Maijen nburg afgetreden als lid vann Raad van Commisssarissen. Form meel zou hun ttermijn eindiggen in 2016. D Door een wette elijke bepalingg diende DNB B beide heren vo oor 1 januari 2 2016 op geschiktheid en bettrouwbaarheiid te toetsen. Gezien de ko rte periode dat beide commissarissen daarn na nog in functtie zouden zijnn, hebben zij in goed overle eg besloten om e per m hun functie decembeer neer te legggen. Tijdens de komende allgemene ledenvergadering zal formeel aafscheid worden genomen n van beide heeren.
11
4.5
AUDIT‐ EN RISICOCOM MMISSIE
De samenstelling van d de vanuit de R Raad van Com mmissarissen b benoemde Audit‐ en Risicoccommissie he eeft in aan. De heer FF. Ooms heeftt vanwege hett bereiken vann het maximale aantal 2015 meerdere wijzigiingen onderga zittingsteermijnen in dee Raad van Commissarissenn de Audit‐ en Risicocommissie verlaten. De heer LL.J. Maijenburrg heeft zijn p plaats tijdelijkk ingenomen w waardoor de A Audit‐ en Risiccocommissie o op dat moment bestond uit d de heren L.J. M Maijenburg enn A.J.M. Peek, waarvan de laatste werd bbenoemd als voorzitteer. Vanaf de beenoemingsterrmijn van de nnieuwe leden van de Raad vvan Commissaarissen heeft de heer G.J.H. Geeerling de plaaats van L.J. Ma aijenburg ove rgenomen. N Na het aftreden van de heerr Peek in dece ember heeft meevrouw Erkenss zijn plaats in ngenomen. Dee heer G.J.H. G Geerling is ben noemd tot vooorzitter.. De commissie heeft met n name als taakk het monitoreen van de dive erse verslagge evingsprocesssen en het besluitvorming van de Raadd van Commisssarissen omtrrent het risicoomanagementt van de voorbereeiden van de b organisatties. De comm missie heeft sa amen met de ddirectie zorg ggedragen voor de benoemiing van de acttuariële functie en interne aud dit functie. De actuariële funnctie is extern n belegd bij he et bureau Arc uturus. De invvulling nterne audit fu unctie is gewijjzigd en in nu extern belegd d bij het bureau InAudit. van de in
4.6
JJAARREKEN NING
De jaarreekening is gecontroleerd do oor Mazars Paaardekooper H Hoffman Accountants N.V. tte Rotterdam m. Op basis van n de in dit jaarrverslag verstrrekte cijfers h eeft Mazars e een controleve erklaring met een goedkeu urend oordeel aafgegeven.
4.7
ADVIES RAA AD VAN CO OMMISSARIISSEN
Overeenkomstig het b bepaalde in artikel 2:101 lidd 3 BW leggen wij de door d de directie opggemaakte jaarrekening ter vaststtelling voor aaan de Algemene Vergaderinng van Aandeelhouders. Wij adviseren dde vergaderingg de jaarreken ning overeenkkomstig vast te stellen.
4.8
DANKBETU UIGING
De Raad van Commissarissen spreekt haar waarddering uit over de inzet in h het verslagjaarr van de directie, mentteam en de medewerkkers van de m maatschappij. TTevens dankt zij de heren FF. Ooms, managem J.M. Krom mwijk, L.J. Maaijenburg en A A.J.M Peek vooor de vele jare en van inzet voor de maatscchappij. De Meern, 8 maart 2016 De Raad van Commissarissen, B.J. Klein Entink, voorzzitter orzitter D.J. Boveerhof, vice‐voo A.J.T.W. Erkens J.M. Haassnoot G.J.H. Geeerling
12
5
JJAARREKENIN NG
GROND DSLAGEN VO OOR DE FIN NANCIËLE V VERSLAGGEV VING Algemeeen Toegepaste sstandaarden De jaarrekeniing wordt opggesteld conforrm het jaarrekkeningregime als bedoeld inn BW 2 Titel 9 9, waarin begrepen afd deling 15. Afde eling 15 behanndelt de voorkomende posten in de jaarrrekening van verzekeringsm maatschappije en. Bij het opsstellen van de e jaarrekening is tevens rekeening gehoud den met de Richtlijn vo oor de Jaarverslaggeving 6005, welke rich htlijnen voor vverzekeringsm maatschappijen bevat. De algemene grondslag voor de waardeering van de acctiva en passivva, alsmede vvoor de bepaling van het resultaat,, is de verkrijggingsprijs. Vooor zover niet aanders vermeld, worden acttiva en passivva opgenomen vvoor de nomin nale waarde.
Schattingen arrekening dieent de ondern nemingsleiding g, overeenkom mstig algemee en Bij het opstellen van de jaa paalde schattiingen en veronderstellingen te doen die medebepalen nd zijn geldende grondslagen, bep agen. De feitellijke resultate en kunnen van n deze schattinngen afwijken n. voor de opgenomen bedra
Waarderringsgrondslaggen van activva en passiva nciële beleggingen Overige finan - Vorderingen uit anderre leningen De vordeeringen worde en opgenome n tegen nominale waarde, voor zover nooodzakelijk on nder aftrek van een voorzie ening voor hett risico van on ninbaarheid. n - Aandelen De aandeelen worden ggewaardeerd tegen actuele e waarde. De ((on)gerealiseeerde koersresultaten worden d direct in de winst‐ en verlieesrekening verrantwoord. - Obligatiees De obligaaties worden ggewaardeerd tegen aflossin ngswaarde. Het verschil tusssen de verkrijgin ngsprijs en de aflossingswa arde wordt als rendementssverschillen o bligaties opge enomen onder dee overlopende e activa of passsiva en gedurrende de reste erende looptijjd van de bijbehorende belegginggen geamortisseerd ten lastte dan wel ten n gunste van h het resultaat. o’s - Deposito De depossito’s worden gewaardeerdd tegen kostprrijs of lagere m marktwaarde.. Vorderingen en overige acctiva e activa wordeen bij eerste vverwerking opgenomen teggen de reële w waarde en De vorderingeen en overige vervolgens geewaardeerd te egen de geam mortiseerde ko ostprijs, welke e gelijk zijn aann de nominale e waarde, onder aftrek vvan de noodzakelijk geachtte voorzieninggen voor het rrisico van oninnbaarheid. De eze voorzieningen n worden bep paald op basiss van individue ele beoordelin ng van de vordderingen. Bedrijfsmiddelen en gewaardeeerd op aansch hafwaarde verrminderd met lineair berekende De bedrijfsmiiddelen worde afschrijvingen n gebaseerd o op de verwachhte economiscche levensduu ur. In het jaar van investere en wordt naar tijdsgelaang afgeschrevven.
13
Liquide midd delen De liquide middelen staan,, voor zover n iet anders verrmeld, ter vrije beschikkingg.
Technische voorzieningen Voor nieet verdiende premies De voorzziening voor n niet verdiendee premies is bepaald naar e evenredigheidd van de nog n niet verstrekken risicoterm mijn over de p remie eigen rekening. ‐ Voor sch haden De voorzziening voor tte betalen schhaden bestaat uit het geschatte deel van de gemelde, maar nog niet afgeewikkelde sch haden, vermeeerderd met ee en voorziening g voor schadeen die nog niet zijn gemeld en in het boekjaar zijn ontsstaan (IBN(E)R R). Conform het directiebel eid is de hooggte van de IBN(EE)R gesteld op p een maximu m van 30% vaan de bruto scchadereserve.. ‐ Voor sch hadebehandellingskosten Een voorziening word dt getroffen vooor de toekom mstige kosten van de afwik keling van openstaande schaden n per balansdaatum. Voorzieninge en ‐ Voor bellastingen De voorzziening voor latente belastiingen betreft latent verschuldigde vennoootschapsbela asting als gevolg vvan tijdelijke vverschillen tusssen de bedrijfseconomisch he en fiscale w waardering van de beleggin ngen. De voorzziening voor b belastingen is opgenomen vvoor de nominale waarde een berekend ttegen een gemiddeeld belastingta arief, zijnde 2 0%.
aling Grondslaagen voor de resultaatbepa Algemeen A ekking hebbenn. Winsten wo orden Baten en lasteen worden toegerekend aaan het jaar waaarop ze betre slechts opgen nomen voor zo over zij op ballansdatum zijn gerealiseerd d. Verliezen enn risico’s die h hun oorsprong vin nden voor hett einde van heet boekjaar wo orden in acht genomen ind ien zij voor he et opmaken van n de jaarrekening bekend zijjn geworden. V Verdiende prremies eigen rrekening Dit betreft dee aan derden in rekening geebrachte prem mies, onder aftrek van uitgaaande herverzekerin ngspremies, re ekening houd end met de w wijziging in de voorziening vvoor niet verdiende premies. n uit belegginggen Opbrengsten Hieronder is o opgenomen d de over het booekjaar genote en interest op p effecten, depposito’s en va aste termijnrekening welke zijn opgenomen tegen nominaale bedragen. en rekening Schaden eige Dit betreft dee aan verzekerrden betaaldee uitkeringen e en schaden, o onder aftrek va van aandeel herverzekeraars, rekening houdend mett de wijziging in de voorzien ning voor te bbetalen schaden. Acquisitiekossten De acquisitiekkosten worde en in het boekj kjaar in een ke eer ten laste van het resultaaat gebracht.
14
Afschrijvinge en De afschrijvin ngen zijn gerelateerd aan dee aanschafwaaarde van de d desbetreffendde activa en w worden lineair berekeend, gebaseerrd op de verw wachte econom mische levensduur. ngspercentage es bedragen: De afschrijvin Bedrijfsm middelen 20% %
Vennootschaapsbelasting De belasting w wordt berekend over het c ommerciële rresultaat vóór belastingen, rekening houdend met fiscale faaciliteiten.
erzicht Grondslaagen van het kkasstroomove Het kassttroomoverzich ht wordt opge esteld volgenss de indirecte methode. In de opstelling wordt de cash h flow, die bestaaat uit het resultaat na bela astingen verm meerderd met de afschrijvingslasten afzonnderlijk gepresen nteerd. Uitgekkeerde dividen nden worden opgenomen o onder de kassstroom uit finaancieringsactiiviteiten.
15
Balan ns per 31 1 decemb ber 20155 in Euro o's, voor voo orstel winstbestemming
Activva Beleggin ngen
31‐12‐201 15
31‐12‐2014
1
Overige financiële be leggingen Deposito o's
12.500.100 1
13.00 00.000
Vlottend de activa
Vorderin ngen Vorderin ngen uit direc te verzekering g op tusseenpersonen Vorderin ng uit herverzeekering 2 Overige vorderingen
948.842 155.482 72.560
1.230..964 536..801 26..437 94.202 1.79
1.176.884 Overige activa 3 middelen Bedrijfsm
148..041 910..486
157.598 1 .879.090
Liquide M Middelen
1.05 58.527
2.036.688 Overlopende activa Lopendee rente Overlopende activa
111..586 42..664
111.145 ‐
Totaal Activa
111.145
54.250 15
15.824.816 1
16.00 06.979
16
Passivva
31‐12‐201 15
Eigen Veermogen 1 Gestort een opgevraaggd kapitaal
31‐12‐2014
2 .427.724 622.007 7 .824.639 640.254
Agio 2 Overige reserves Onverdeeeld resultaatt
2.427..724 622..007 7.413..432 826..207 11.28 89.370
11.514.624 1
Techniscche Voorzienin ngen voor nie et 3 verdiend de premies ‐ bruto ‐ herverzzekeringsdeel
1 .236.438 ‐‐943.833
1.392..108 ‐1.063..618 32 28.490
292.605
Techniscche Voorzienin ngen voor 4 schaden ‐ bruto ‐ herverzzekeringsdeel
15 .761.176 ‐12 .769.473
12.997..649 ‐10.160..826 2.83 36.823
2.991.703
Voorzien ningen 5 Voor bel astingen
n Kortlopeende Schulden 6 Overige schulden
Totaal Paassiva
17
99..050
103.033
103.033
99.050 9
922.851
1.45 53.246
15.824.816 1
16.00 06.979
Winstt‐ en Verrliesrekening oveer 2015 in Euro o's 2015
2014 2
Technissche rekening schadevverzekering Verdiende premies e igen rekening g Bruto pr emies
1
de herverzekeeringspremies Uitgaand
19.636.2 288
17.300.86 66
‐13.095.0 032
‐11.394.24 43
6.541.2 256
5.906.62 23
155.6 670
138.84 46
‐119.7 784
‐106.04 43
35.8 886
32.80 03
Wijzigingg technische vvoorziening niet verd diende premiies Bruto Aandeel herverzekera ars
Premiess eigen rekening 2
Opbrenggsten uit beleeggingen
6.577 7.142
5.939.426
131 1.280
181.500
Schaden eigen rekening bruto Schade b
3
Aandeel herverzekera ars
4
‐10.556.2 225
‐10.139.63 38
8.268.6 609
8.117.47 72
‐2.287.6 616
‐2.022.16 66
‐2.763.5 527
293.11 15
2.608.6 647
‐289.91 13
‐154.8 880
3.20 02
Wijzigingg voorziening nog te betale en schaden Schaden n bruto
3
Aandeel herverzekera ars
4
‐2.442 2.496
Schaden eigen rekening
‐2.018.964
Bedrijfskkosten Aquisitieekosten
5
Beheers‐‐, en personeeelskosten, afschrijvvingen bedrijffsmiddelen
‐3.527.1 180
‐2.990.04 45
‐1.703.9 994
‐1.561.45 50
1.800.4 457
1.538.98 89
6
Commis sie en winstdeling ontvang gen van hervverzekeraar
0.717 ‐3.430
‐3.012.506
835 5.209
1.089.456
‐194 4.955
‐263.249
640 0.254
826.207
Resultaaat technische rrekening schadeveerzekering Belastingen resultaatt uit gewone 7
uitoefening bedrijfsu
Resultaaat na belastinggen
18
Kassttroomoveerzicht in Euro o's 2015
2014
Kasstroo om uit operat ionele activite eiten: Resultaaat na belastingen
640 0.254
826 6.207
Aanpassingen voor: Afschrijvvingen bedrijjfsmiddelen
50.627
49.2 287
Mutatie voorzieningen
122.978
‐28.2 211
Mutatie vorderingen
617.318
‐519.3 332
‐530.393
‐15.7 742
43.108
‐11.5 508
Mutatie kortlopende sschulden Mutatie overlopende activa
om uit operationele activiteiten Kasstroo
303.638
‐525 5.506
943.892
300 0.701
Kasstroo om uit investeerings‐ en belegggingsacitivteiiten: Overige beleggingen
499.900
‐747.4 495
middelen Bedrijfsm
‐60.188
‐15.3 306
Kasstroo om uit investeerings‐
439.712
2.801 ‐762
en belegggingsacitiviteeiten Kasstroo om uit financieeringsactiviteiiten: Dividend d
‐415.000
Kasstroo om uit financiieringsactiviteiten
‐462.6 661 ‐415.000
2.661 ‐462
968.604
‐924 4.761
Stand 1 jjanuari
0.486 910
1.835 5.247
Mutatie boekjaar
968.604
‐924 4.761
1.879.090
910 0.486
Mutatie geldmiddelen n: Het verlo oop van de geldmidd olgt: delen is als vo
Stand peer 31 decembeer
19
Toelicchting op p de bala ans per 3 1 decem mber 2015 in Euro o's
Activva Beleggin ngen
1
Aandeleen
Obliigaties
Deposito's D
20 015
2014
Boekwaaarde aanvangg boekjaar
‐
‐
13.000.000 13.000.000 12.25 52.502
Storting//verminderinggen
‐
‐
‐ ‐ 73 39.144
Aflossingen/vermindeeringen
‐
‐
‐499.900 ‐499.900
‐
Koersressultaat
‐
‐
‐ ‐
8.354
Boekwaaarde einde bo oekjaar
‐
‐
12.500.100 12.500.100 13.00 00.000
Vlotteende acttiva 31‐12‐20 015
31‐12 2‐2014
2
Overige vorderingen Stichtingg Oase SOM Coö öperatie
Diversen n
7.320 23.088 2 62.971
669
2.269
2.680
72.560 26.437 2
2 20
3
Bedrijfsm middelen
Inventarris
Sofftware
Hardware
Vervoer‐
Tota al
middelen Bij aanvaang boekjaar: Aanschaafwaarde
1399.905
26.383
15.711 111.766 37.657 31
Cumulattieve afschrijvvingen
‐844.358
‐5.955
67.671 ‐54.138 ‐23.220 ‐16
Boekwaaarde
555.547
20.428
48.040 57.628 14.437 14
Invester ingen
‐
‐
6 29.566 38.778 68.344
Afschrijvvingen
200.064
5.276
5 17.718 7.569 50.627
Desinvessteringen
‐
‐
37.657 ‐ ‐37.657 ‐3
Afschrijvving desinves teringen
‐
‐
29.501 ‐ ‐29.501 ‐2
200.064
5.276
5 47.284 ‐20.811 51.813
Aanschaafwaarde
1399.905
26.383
46.398 141.332 38.778 34
Cumulattieve afschrijvvingen
‐1044.422
‐11.231
88.800 ‐71.856 ‐1.291 ‐18
Boekwaaarde
355.483
15.152
57.598 69.476 37.487 15
Mutatie s in boekjaar:
Bij eindee boekjaar:
21
Passivva Eigen n vermoggen 1
Gestort en opgevraaggd kapitaal 350 stuks aanndelen met een nominale w waarde van € 4453,78. Overe eenkomstig arrtikel Het gepl aatst kapitaa l bedraagt 5.3 178c Boek 2 Titel 5 is gebruik gema aakt van de om mrekening en afronding van het aandeleenkapitaal in gulden naar d de euro. 20 015
2014
2
Overige reserves
Saldo bi j aanvang boekjaar
7.413.432 6.95 50.775
oorgaand boekjaar Resultaaatverdeling vo
411.207 46 62.657
Saldo bi j einde boekjaaar Onverdeeeld resultaatt
13.432 7.824.639 7.41
3
Saldo bi j aanvang boekjaar
826.207 92 25.318
duitkering Dividend
62.661 ‐415.000 ‐46
Naar oveerige reservess
62.657 ‐411.207 ‐46
Resultaaat boekjaar
26.207 640.254 82
Saldo bi j einde boekjaaar
26.207 640.254 82
Totaalre sultaat Op grond van artikel 2:440a BW diient een overzzicht van de saamenstelling van het totaaalresultaat te worden men. opgenom 015 20
2014
Saldo bi j aanvang boekjaar
11.289.370 10.92 25.824
Dividend duitkering
‐415.000 ‐46 62.661
Resultaaat boekjaar
26.207 640.254 82
Saldo bi j einde boekjaaar
89.370 11.514.624 11.28
2 22
Solvabilitteit De maatsschappij voldo oet ruimschoo ots aan de minnimum kapitaaalseisen. De b berekening tooont aan dat d de solvabilitteitskapitaalveereiste (SKV) o op basis van SSolvency II uitkomt op € 2.6 669.000. De abbsolute minimum mkapitaalvereiste voor de m maatschappij bbedraagt overrigens € 3.700 0.000. De maaatschappij vold doet hier ruimscho oots aan. De d directie is van mening dat dde solvabiliteitt hoger moet zijn dan de m inimumeis. De vastgesteelde normsolvvabiliteit van d de maatschapppij betreft op p dit moment tweemaal de periodiek berrekende SKV. e maatschapppij de doelstellling om een ve ermogen te crreëren van Naast deze risicobereidheid kent de Vanwege de jjaarlijkse flucttuatie in de SKKV berekeningg is er minimaal viermaal de periodiek berrekende SKV. V ng van het gew wenste eigen vermogen de e hoogste waaarde over een periode ozen om voorr de vaststellin voor geko van 5 jaar te nemen. H Het gewenste eigen vermoggen wordt daaarmee voor 20 015 op € 10.7700.000 gestelld.
Techn nische vo oorzienin ngen Techniscche voorzienin ng voor niet
bruto
herrverzekerings
3
verdiend de premies
bruto
herverzekkerings deeel
deel 2015
2015
014 20
2014
1.392.108 1
1.063.618
1.530.9 954
1.16 69.662
‐155.670
‐119.785
‐138.8 846
‐10 06.044
Saldo bi j einde boekjaaar
1.236.438 1
943.833
1.392.1 108
1.06 63.618
ng voor Techniscche voorzienin
bruto
Saldo bi j aanvang boekjaar Mutatie boekjaar
schaden
herrverzekerings
4
bruto
herverzekkerings
deel
deeel
2015
2015
20 014
2014
Saldo bi j aanvang boekjaar
12 2.997.649
10.160.826
13.290.7 764
10.45 50.740
Uitbetaaalde schaden//ontvangen va an herverzekeraar
‐3 3.625.097
‐2.826.029
‐4.088.5 536
‐3.36 62.115
Mutatie voorziening vvoorgaande ja aren
2.073.922 2
1.504.789
‐28.9 955
‐3 30.664
Reserverring boekjaar
4.314.702 4
3.929.887
3.824.3 376
3.10 02.865
15 5.761.176
12.769.473
12.997.6 649
10.16 60.826
Saldo bi j einde boekjaaar
23
Voorzzieningen n 20 015
2014
5
Voor be lastingen
Saldo bi j aanvang boekjaar
99.050 91.258 9
Mutatie boekjaar
3.983
Saldo bi j einde boekjaaar
7.792
9 103.033 99.050
Kortlo opende sschulden n 015 31‐12‐20 Overige schulden
6
Rekeningg‐courant ma atschappijen
547.999 1.01 18.606
Te betaleen premie XL
7.135
Belastingen, sociale p premies en pe ensioenen
77.503 215.216 27
n Diversen
47.726 152.501 14
31‐12 2‐2014
9.411
53.246 922.851 1.45
2 24
Niet u uit de balans blijkkende veerplichtin ngen NHT pij “SOM” U.A . is lid van de Nederlandse Herverzekerinngsmaatschap ppij voor Onderlinge verzekeringmaatschapp meschaden N.V. (NHT). Hierruit vloeit vooort dat Onderllinge Verzekerringmaatscha ppij “SOM” U U.A. zich Terrorism voor een bedrag van m maximaal € 12 20.683 voor heerverzekeringg garant heeft gesteld als geevolg van terrorism meschaden en voorzover die e door de NHTT ook als zodaanig zijn gekw walificeerd. Huurverp plichting De Onderlinge Verzekeeringmaatschappij “SOM” U U.A. heeft een n resterende huurverplichtting tot en 52 (per jaar, pprijspeil 2015)). met 20199. De huur bedraagt € 38.15 Fiscale eeenheid De Onderlinge is opgenomen in een n fiscale eenheeid met de S.O O.M. Samenw werkende Ondderlinge ppijen Coöperratie U.A. Beidde entiteiten zzijn hierdoor h hoofdelijk aannsprakelijk voor de Verzekerringmaatschap omzetbelastingschuldeen voor de pe eriode dat zij ddeel uitmaken n van de fiscale eenheid.
25
Toelicchting op p de winsst‐ en ve rliesreke ening ove er boekjaaar 2015 in Euro o's
Verdiiende preemies eiggen rekeening 20 015
2014 2
1
Bruto prremies Bruto pr emies
19.580.68 81 17.237..380
Poliskossten
55.60 07 63..486 19.636.28 88 17.300..866
De uitsplitsing van neetto premies n naar branchess zijn weergeggeven in bijlag ge 1.
Opbrengsten uit belegggingen2 Opbrenggsten uit depo osito’s
127.44 45 172..217
Overige opbrengsten uit belegginge en
‐ 8..354
Diversen n
3.83 35 929 131.28 80 181..500
2 26
Schad des Volgens artikel 2:439 lid 6 BW dien nt een matrix opgesteld te w worden waari n wordt aanggegeven op we elke op (opgenome en in de winst‐ t‐ en verliesrekening) betrekkking heeft (coonform RJ 605 5). schadejaaren de uitloo Dit word dt weergegeven in de volgen nde matrix: 3
Schadesttatistiek (brutto) Schadejaaar
Afw wikkeljaar
20 015
2014 2
2000
‐71.47 70
‐
2001
‐271.11 10
‐
2002
‐
‐
2003
‐148.58 84
‐
2004
‐ ‐100..000
2005
‐100.00 00 ‐75..000
2006
‐100.00 00 ‐100..000
2007
‐200.00 00
2008
‐269.22 22 ‐300..000
2009
‐300.00 00 ‐17..178
2010
86.14 49 10..876
2011
90.49 91
2012
444.75 52 119..671
2013
478.28 85 432..676
2014
2.434.63 31 9.875..478
2015
11.245.83 30
‐
‐
‐
13.319.75 52 9.846..523 Aansluit ing met de winst‐ en ‐verliesrekening bruto Schade b
10.556.22 25 10.139..638
Wijzigin ng voorzieningg
2.763.52 27 ‐293..115 13.319.75 52 9.846..523
27
4
Schadesttatistiek (hervverzekeringsd deel)
Schadejaaar
Afw wikkeljaar
20 015
2014 2
2000
64.32 23
‐
2001
230.44 44
‐
2002
‐
‐
2003
126.29 96
‐
2004
‐ 75..000
2005
75.00 00 56..250
2006
75.00 00 75..000
2007
150.00 00
2008
205.57 74 225..000
2009
198.42 23 17..178
2010
‐64.61 12 ‐3..504
2011
‐67.86 68
2012
‐333.56 64 ‐89..753
2013
‐358.71 13 ‐324..507
2014
‐1.831.66 67 ‐7.858..223
2015
‐9.345.89 92
‐
‐
‐
‐10.877.25 56 ‐7.827..559 Aansluit ing met de winst‐ en ‐verliesrekening Aandeel herververzekeraars
‐8.268.60 09 ‐8.117..472
ng voorzieningg Wijzigin
‐2.608.64 47 289..913 ‐10.877.25 56 ‐7.827..559
2 28
Bedriijfskosten n 20 015 Acquisitiiekosten
2014 2
5
Provisiees Onderlingen n
3.527.18 80 2.990..045
Beheerss‐ en personeeelskosten, afschrijvingen bedrijfssmiddelen
6
Salariss en
864.10 04 801..613
Sociale llasten
125.84 48 128..588
Pensioen npremies
128.68 81 148..489
Opleidin ngskosten
8.38 84 10..864
Overige personeelsko osten
62.17 74 13..214
Doorbel aste personeeelskosten
‐88.90 00 ‐155..464
Afschrijvvingskosten
50.62 27 49..287
Automattiseringskosteen
80.02 27 179..648
Algemen ne kosten
473.04 49 385..211 1.703.99 94 1.561..450
Aangezieen (de ontwikkkeling van) he et Onderlinge Diensten Centrum (ODC) binnen SOM Cooöperatie niett alleen in hett belang vvan de aangessloten leden m maar direct enn indirect ook in het belang g is van SOM een SOBH, heefft de directie vvan SOM en SOBH besloteen om in de ko omende jaren een bijdrage aan deze ontw wikkeling te ddoen. In 2015 heeft de direcctie besloten n om vanuit SO OM en SOBH e een bijdrage vvan € 35.000 per entiteit te doen aan SO M Coöperatie e.
Venn nootschap pbelastin ng7 Vennoottschapsbelastting verschuld digd over het boekjaar (taxxatie)
192.87 77 254..557
Taxatievverschillen voorgaande jaren
‐1.90 05 900
Mutatie voorziening l atente belastingen
3.98 83 7..792 194.95 55 263..249
29
OVERIG GE INFORMATIE
Gemiddeeld aantal medewerkers 2015 2014 ‐ Aantal m medewerkers omgerekend naar fulltimee basis 18,8 19,4 Bezoldigiing bestuur Op grond d van de artikeel 2:383c BW dient er in dee jaarrekeningg een opgave vvan de bezolddiging van de bestuurd ders in het boeekjaar opgeno omen te wordden. 2014 2015 bezoldiging directie in het b boekjaar: 16.454 € 113.422 ‐ Totale b € 11 ‐ Totale b bezoldiging Raaad van Comm missarissen in het boekjaar: € 5 51.011 € 45.337 Honorariia externe acccountant Op grond d van de artikeel 2:382a BW dient er in dee jaarrekeningg een overzicht van de totalle honoraria vvan de externe aaccountant, zo oals genoemd d in artikel 1 li d 1a en 1e Wet toezicht accountantsorgganisaties, opggenomen te wordeen. 2015 2014 39.325 € 33.275 ‐ Honoraria onderzoekk jaarrekeningg: € 3 De Meern, 8 maart 2016 De directtie, A. Noorlaander G. Gardeenbroek De Raad van Commissarissen, B.J. Klein Entink, voorzzitter orzitter D.J. Boveerhof, vice‐voo A.J.T.W. Erkens J.M. Haassnoot G.J.H. Geeerling
3 30
6
OVERIG GE GEG GEVENSS
6.1
STATUTAIR RE REGELING G OMTREN NT DE BESTEEMMING VA AN DE WINSST
Indien dee vastgesteldee winst‐ en verliesrekening een positief rresultaat laat zzien wordt ditt aan de leden n‐ aandeelh houders uitgekeerd naar evvenredigheid vvan hun aandelen in het wa aarborgkapitaaal, tenzij de a algemene ledenverrgadering op vvoorstel van het bestuur beesluit (een dee el van) het positief resultaaat toe te voege en aan de algemenee reserves. Eeen negatief resultaat zal vooorzover moge elijk ten laste w worden gebraacht van de algemene reserves..
6.2
VOORSTEL RESULTAAT TBESTEMM MING
De directtie stelt voor o over het beha aalde resultaatt 75% zijnde € € 480.190 als dividend uit tee keren en he et overige saldo toee te voegen aaan de overige reserves. Dit voorstel is no og niet in de ja aarrekening veerwerkt.
31
7
CONTR ROLEVEERKLAR RING VA AN DE ONAFH HANKELIJKE A ACCOUN NTANT T
missarissen vaan Onderlinge e Verzekeringm maatschappij “SOM” U.A. Aan: de leden en de Raaad van Comm
VERKLA ARING OVER R DE JAARR REKENING 22015 Ons oord deel Wij hebb ben de jaarrekkening 2015 va an Onderlingee Verzekeringmaatschappij “SOM” U.A. ((“de maatscha appij”) te De Meern gecontroleeerd. ning een getroouw beeld van de grootte e en samenstell ing van het ve ermogen Naar onss oordeel geefft de jaarreken van Ondeerlinge Verzekkeringmaatsch happij “SOM” U.A. op 31 de ecember 2015 5 en van het rresultaat overr 2015 in overeensstemming met Titel 9 Boek 2 BW. De jaarreekening bestaat uit: (1) de balans perr 31 december 2015; de winst‐en‐vverliesrekenin ng over 2015; en (2) de toelichtingg met een ove erzicht van de belangrijke ggrondslagen vo oor financiëlee verslaggeving en (3) overige ttoelichtingen. De basis voor ons oordeel ben onze controle uitgevoerd volgens heet Nederlands recht, waaron nder ook de N Nederlandse Wij hebb controlesstandaarden vvallen. Onze vverantwoordeelijkheden op ggrond hiervan n zijn beschrevven in de secttie ‘Onze verantwo oordelijkhedeen voor de con ntrole van de jjaarrekening’. onafhankelijk vvan Onderlingge Verzekerin gmaatschapp pij “SOM” U.A.. zoals vereist in de Verorde ening Wij zijn o inzake dee onafhankelijjkheid van acccountants bij aassurance‐opdrachten (ViO O) en andere vvoor de opdra acht relevantee onafhankelijjkheidsregels in Nederland . Verder hebb ben wij voldaa an aan de Veroordening Gedrags‐ en Beroepsrregels Accoun ntants (VGBA).. doende en geschikt is als baasis voor ons oordeel. Wij vindeen dat de door ons verkregen controle‐innformatie vold Materialiteit ntstaan als ge evolg van fraudde of fouten e en zijn materieel indien reddelijkerwijs ka an Afwijkinggen kunnen on worden vverwacht dat deze, afzonde erlijk of gezam menlijk, van invloed kunnen n zijn op de ecconomische beslissinggen die gebruikers op basiss van deze jaa rrekening nem men. De mate erialiteit beïnvvloedt de aard d, timing en omvang van onze ccontrolewerkzzaamheden enn de evaluatie e van het effecct van onderkkende afwijkin ngen op ons oordeel. eit voor de jaaarrekening alss geheel Op basis van onze professionele oordeelsvormingg hebben wij de materialite op € 316.000.. De materialitteit is gebaseeerd op 2% van n het balansto otaal. Wij hou den ook rekening met bepaald o afwijkinggen en/of moggelijke afwijkin ngen die naarr onze meningg voor de gebrruikers van dee jaarrekeningg om kwalitatieeve redenen m materieel zijn. Wij zijn met de Raad van Commissarisssen overeengeekomen dat w wij aan de raad tijdeens onze conttrole geconsta ateerde afwijkkingen boven € 16.000 rapporteren alsm mede kleinere afwijkinggen die naar onze mening o om kwalitatievve redenen relevant zijn.
3 32
punten van on nze controle De kernp In de kernpunten van onze controle e beschrijven w wij zaken die naar ons proffessionele oorrdeel het mee est ns onze controle van de jaaarrekening. De e kernpunten van onze conntrole hebben wij met belangrijk waren tijden maar vormen ggeen volledige e weergave vaan alles wat iss de raad vvan commissaarissen gecommuniceerd, m besprokeen. ben onze controlewerkzaam mheden met bbetrekking tott deze kernpun nten bepaald in het kader vvan de Wij hebb jaarreken ningcontrole aals geheel. On nze bevindingeen ten aanzien van de indivviduele kernpuunten moeten n in dat kader wo orden bezien een niet als afzzonderlijke ooordelen over d deze kernpunten. W Waardering tecchnische voorzieningen • Dee technische vvoorzieningen n vormen de bbelangrijkste vverplichting in n de balans vaan de maatsch happij. Om de toereikeendheid van d deze voorzieniing en de bij d de vaststelling g daarvan gem maakte schattingen te ontroleren hebben wij onde er meer de voolgende contro olewerkzaamheden verrichht. co evalueren ‐ n van de aanva aardbaarheid van de toegepaste method dieken ter beppaling van de verschillen nde compone enten van de ttechnische voorzieningen, g gegeven de kaarakteristieken van de verzekerde risico’s; ‐ n van de gebru uikte veronde rstellingen incclusief de ond derbouwing daaarvan alsmed de de evalueren juiste toep passing van de e gebruikte veeronderstellin ngen; ‐ evalueren n van de uitkomsten van in het verleden gemaakte sch hattingen dooor het analyserren van uitloopressultaten; evalueren n van het stelsel van internee beheersing m met betrekkin ng tot schadem meldingen, inschatting ‐ van de benodigde technische voorzieeningen, betalingen en melding aan de hherverzekeraa ars van de maatschappij. • Juistheid beleeggingen De beleggingeen vormen de e belangrijkstee activa in de balans van de e maatschapp ij. Zoals blijkt uit de toelichting op p de balans is uitsluitend spprake van dep posito’s geplaa atst bij Nederllandse banken n. Wij hebben de to oegepaste waa arderingsgronndslag beoordeeld, gegeven n de van toepaassing zijnde verslaggevinggsregels. Wij h hebben de aannsluiting van d de deposito’s met externe bevestigingen n van betreffende b banken geëvalueerd, alsmeede de volledigge verantwoo ording van de hiermee verb band houdende beeleggingsopbre engsten. woordelijkhede en van de dire ectie en de Raaad van Comm missarissen voor de jaarre kening Verantw De directtie is verantwo oordelijk voorr het opmakenn en het getro ouw weergeve en van de jaarrrekening en vvoor het opstellen n van het jaarvverslag, beide e in overeensttemming met Titel 9 Boek 2 2 BW. In dit kaader is de dire ectie verantwo oordelijk voorr een zodanige e interne beheeersing die de e directie noodzakelijk achtt om het opmaken van de jaarreekening mogelijk te maken zonder afwijkkingen van maaterieel belang g als gevolg vaan fouten of ffraude. pmaken van d de jaarrekenin ng moet de dirrectie afwegen of de maatsschappij in staaat is om haarr Bij het op werkzaam mheden in continuïteit voo ort te zetten. O Op grond van genoemde ve erslaggevingssstelsels moet de directie d de jaarrekenin ng opmaken o op basis van d e continuïteittsveronderstelling, tenzij dee directie het voornem men heeft om d de maatschap ppij te liquiderren of de bedrijfsactiviteite en te beëindiggen of als beëiindiging het enigee realistische aalternatief is. De directie m moet gebeurte enissen en omstandighedenn waardoor ge erede twijfel zo ou kunnen besstaan of de on nderneming h aar bedrijfsacctiviteiten in ccontinuïteit kaan voortzetten n, toelichteen in de jaarreekening. antwoordelijkk voor het uito oefenen van toezicht op heet proces van ffinanciële De Raad van Commissarissen is vera maatschappij. verslaggeeving van de m
33
Onze verrantwoordelijjkheden voor de controle vvan de jaarrekkening Onze verrantwoordelijkkheid is het zo odanig planneen en uitvoere en van een controleopdrachht dat wij daarmee voldoend de en geschiktte controle‐informatie verkkrijgen voor he et door ons aff te geven oorrdeel. ntrole is uitgevvoerd met een hoge mate m maar geen ab bsolute mate vvan zekerheidd waardoor he et Onze con mogelijk is dat wij tijdeens onze conttrole niet alle fouten en fraude ontdekke en. ben deze accountantscontro ole professionneel kritisch uitgevoerd en hebben waar relevant proffessionele Wij hebb oordeelsvorming toeggepast in overe eenstemmingg met de Nede erlandse contrrolestandaardden, ethische nafhankelijkhe eidseisen. Onzze controle be estond onder andere uit: voorschriften en de on atten van de riisico’s dat de jaarrekening afwijkingen vaan materieel belang • het identificeeren en inscha bevat als gevo olg van fouten n of fraude, h et in reactie o op deze risico’’s bepalen en uitvoeren van n controlewerkkzaamheden e en het verkrijggen van contro ole‐informatie e die voldoendde en geschikkt is als basis voor ons oordeel. Bij fraude is het risico dat een n afwijking van n materieel beelang niet onttdekt n. Bij fraude kkan sprake zijn n van samensp panning, valshheid in geschrrifte, het wordt groter dan bij fouten opzettelijk naalaten transaccties vast te leeggen, het opzzettelijk verkeerd voorstelleen van zaken of het doorbreken vvan de interne e beheersing. n van inzicht in de interne bbeheersing die e relevant is vvoor de controole met als do oel • het verkrijgen controlewerkkzaamheden te selecteren ddie passend ziijn in de omstandigheden. D Deze werkzaa amheden hebben niet aals doel om ee en oordeel uitt te spreken o over de effectiviteit van de iinterne behee ersing van de entiteit. n van de gesch hiktheid van dde gebruikte ggrondslagen voor financiëlee verslaggevin ng en het • het evalueren evalueren van n de redelijkheid van schatttingen door d de directie en de toelichtinggen die daarovver in de jaarrekening staan. eronderstellinng aanvaardba aar is. • het vaststelleen dat de doorr de directie ggehanteerde ccontinuïteitsve Tevens het op p basis van de e verkregen coontrole‐inform matie vaststellen of er gebeeurtenissen en n omstandigheden zijn waardoor gerede ttwijfel zou kunnen bestaan of de maatscchappij haar eren dat er eeen onzekerheiid van bedrijfsactivitteiten in continuïteit kan vooortzetten. Alls wij conclude materieel belang bestaat, zzijn wij verpliccht om aandacht in onze co ontroleverklarring te vestige en op de elichtingen in de jaarrekening. Als de toe elichtingen inaadequaat zijn, moeten relevante gerrelateerde toe wij onze verklaring aanpassen. Onze connclusies zijn gebaseerd op d de controle‐innformatie die ng. Toekomstig ge gebeurteniissen of verkregen is ttot de datum van onze conttroleverklarin omstandigheden kunnen e er echter toe l eiden dat een n onderneming haar contin uïteit niet lan nger kan handhaven; n van de prese entatie, structtuur en inhoud van de jaarrrekening en dde daarin opge enomen • het evalueren toelichtingen. n of de jaarrekkening een geetrouw beeld ggeeft van de o onderliggendee transacties e en • het evalueren gebeurtenisseen. municeren meet de Raad van Commissari ssen onder an ndere over de e geplande rei kwijdte en tim ming van Wij comm de contro ole en over dee significante bevindingen ddie uit onze co ontrole naar vvoren zijn gekkomen, waaronder eventuele significante tekortkominggen in de inteerne beheersin ng. mmissarissen dat wij de rellevante ethiscche voorschrifften over Wij bevestigen aan dee Raad van Com bben nageleefd. Wij commuuniceren ook met de Raad o over alle relatties en andere e zaken onafhankkelijkheid heb die redelijkerwijs onzee onafhankelijkheid kunnenn beïnvloeden en over de daarmee verbaand houdende e maatregeelen om onze onafhankelijkkheid te waar borgen.
3 34
unten van onzze controle vaan de jaarreke ening op basis van alle zakenn die wij met de Raad Wij bepalen de kernpu oken. Wij bescchrijven deze kernpunten in onze controoleverklaring, tenzij dit van Commissarissen hebben bespro den door wet‐‐ of regelgevin ng of in buitenngewoon zeldzame omstandigheden wannneer het niett is verbod vermeldeen in het belang van het ma aatschappelijkk verkeer is.
VERKLA ARING BETR REFFENDE O OVERIGE DO OOR WET‐ O OF REGELGEVING GESTTELDE VERE EISTEN ng betreffende het jaarversslag en de oveerige gegeven ns Verklarin Wij verm melden op basis van de wetttelijke verplichhtingen onder Titel 9 Boek 2 BW (betreff ffende onze verantwo oordelijkheid om te rapporteren over heet jaarverslag en de overige e gegevens): • dat wij geen ttekortkomingen hebben geeconstateerd n naar aanleidin ng van het ondderzoek of he et jaarverslag, vvoor zover wij dat kunnen bbeoordelen, ovvereenkomstiig Titel 9 Boekk 2 BW is opge esteld, en of de door Tittel 9 Boek 2 BW vereiste ovverige gegevens zijn toegevvoegd; over wij dat kuunnen beoord delen, verenig gbaar is met dde jaarrekenin ng. • dat het jaarveerslag, voor zo Benoemiing Wij zijn o op 15 april 201 14 door de led denvergaderinng benoemd aals accountant van Onderlinnge Verzekerringmaatschap ppij “SOM” U..A. op voordraacht van de Raaad van Comm missarissen vaanaf de contro ole van de jaarreekening 2014 een zijn sinds d die datum tot op heden de externe accou untant. 016 Rotterdam, 8 maart 20 Mazars P Paardekooper Hoffman Accountants N.V . drs. C.A. Harteveld RA
35
8
PERSO ONALIA
8.1
RAAD VAN COMMISSA ARISSEN
Dhr. G.J.H. Geerling
Dhr. B.J. Klein Entink, vvoorzitter
Dhr. D.J. Boverhof, vicce‐ voorzitter
Mevr. A.JJ.T.W. Erkens
Dhr. J.M.. Haasnoot
M. Peek (afgetreden per 16 6‐12‐2015) Dhr. A.J.M
afgetreden peer 16‐12‐2015 5) Dhr. L.J. Maijenburg (a
8.2
DIRECTIE (R RAAD VAN BESTUUR)
Dhr. A. N Noorlander, directeur eam Leden managementte Noorlander Dhr. A. N Dhr. G. G Gardenbroek Dhr. M.J..H.M. Sprong Accountaant Mazars P Paardekooper Hoffman Accountants N.V .
Gardenbroek, adjunct‐direccteur Dhr. G. G
Audit‐ en n Risicocomm missie G.J.H. Ge eerling, voorziitter A.J.T.W. Erkens
3 36
BIJLA AGE 1 ‐‐ TOELICHTING G TECH HNISCH RESULLTAAT NAA AR BRAN NCHE in Euro o's
Toelicchting teechnisch resultaatt naar bra anche Wettelijke W aansprakkelijkheid
Motorrijtuiggen
Algemene A
ove rig aansprakkelijkheid
motorrrijtuigen Bruto prremies Poliskossten Provisiee onderlinge
Nettopreemies
6.050.713
3.921.8881 1.204.393
Uitgaand de re‐assuran ntiepremie
‐4.538.034
‐2.941.4111 ‐903.295 ‐
niet‐verd diende premiees bruto
71.601
43.0557 16.460
Aandeel re‐assuradeu ur
‐53.701
‐32.2993 ‐12.345
g Verdiende premies e igen rekening
1.530.579
991.2334 305.213
Schade‐u uitkeringen
4.833.907
3.214.5772 1.002.450
Aandeel re‐assuradeu ur
‐3.665.047
‐2.410.9229 ‐753.360 ‐
te betaleen schaden
2.312.568
‐137.0991 ‐25.864
Aandeel re‐assuradeu ur
‐2.164.847
100.2880 15.924
Schade eeigen rekening
1.316.581
766.8332 239.150
Herverzeekeringspremiie Excess of lo oss Wijzigin ng technische voorzieningen
Opbrenggsten uit beleeggingen
Wijzigin ng voorzieningg voor
Techniscch resultaat
37
Brand
Rechtsbijsttand
Overig
Totaal
19.636.288 55.607 3.527.180
1.096.3 2.626.762 330 11.153.422
16.053.501
‐‐2.550.697 ‐982.0 047 ‐997.177
‐12.912.661 ‐182.371
881 10.671 ‐ 13.8
155.670
‐ ‐12.4 463 ‐8.982
‐119.784
76.065 115.7 701 157.934
2.994.355 131.280
1.014.651 ‐2.3 328 492.973
10.556.225
‐992.767 2.3 328 ‐448.834
‐8.268.609
512.200 ‐ 101.714
2.763.527
‐497.666 ‐ ‐62.338
‐2.608.647
36.418 ‐ 83.515
2.442.496 683.139
38
