JAARPROGRAMMA GROEP 7 1. Maandopening Elke eerste maandag van de maand om 8.35 uur verzamelen alle kinderen zich in de grote hal. Eén van de groepen heeft de maandopening voorbereid. Uit onze catechesemethode “Hemel en aarde” laten ze een gebed of gedichtje horen, of laten een andere activiteit uit deze methode aan de anderen zien. Daarnaast laten ze iets zien uit de methode “Kanjertraining”. 2. Maandsluiting Elke laatste vrijdagmiddag van de maand verzamelen alle kinderen van de school zich in de grote hal voor de maandsluiting. Alle groepen geven dan een presentatie van de activiteiten die in de maand ervoor in de groepen aan de orde zijn geweest. Deze presentaties kunnen toneelstukjes, dansjes, verhalen, gedichten, liedjes, poppenkast, tentoonstelling, etc. zijn. 3. Coöperatieve werkvormen. Vorig schooljaar zijn we al van start gegaan met coöperatief leren. Dit jaar wordt het team op verschillende studiedagen daar verder in geschoold vanuit het CED ( Centrum Educatieve Dienst) Coöperatieve structuren kunnen toegepast worden bij het terugvragen van de voorkennis, bij de instructie, bij het inoefenen en bij het toetsen van de lesstof. Ze stimuleren dat kinderen betrokken en actief leren. Wat de leeropbrengsten positief zal beïnvloeden. Tevens is coöperatief leren een middel om bij kinderen meer verantwoordelijkheid en eigenaarschap voor het eigen leren te bewerkstelligen. Daarnaast zullen we de klas- en teambouwers gaan gebruiken die horen bij coöperatief leren. Deze hebben sociale verbondenheid en een veilig klimaat als doel in zich.
4. Werken met groepsplannen. In alle groepen wordt gewerkt m.b.v. groepsplannen. Deze worden gemaakt voor de vakken gedrag, begrijpend lezen, spelling en rekenen. In een groepsplan wordt beschreven welke leerlingen in welke aanpak zitten, op welke momenten er aan de komende leerdoelen wordt gewerkt en hoe de leerkracht dat organiseert. De leerkrachten kijken naar de resultaten van methodegebonden toetsen en van de halfjaarlijkse CITO toetsen en aan de hand daarvan bepalen ze welke kinderen in welke aanpak komen. Zo werken we met instructie-afhankelijke leerlingen, instructiegevoelige leerlingen, instructie-onafhankelijke leerlingen en leerlingen met een
individuele leerlijn. Dit betekent dat ieder kind kan werken op de manier die bij hem/haar past. Op deze manier kan de leerkracht extra aandacht besteden aan kinderen die dat nodig hebben en kunnen kinderen instructie krijgen naar behoefte. De indeling in aanpakken kan gedurende het jaar veranderen. 5. Rekenen Voor rekenen gebruiken we de methode “Pluspunt”. In de leerkrachtgebonden lessen worden de kinderen door middel van interactie gestimuleerd hun eigen oplossingsmethode aan de andere kinderen te laten zien. De methode gaat uit van concrete situaties. De kinderen leren eerst schatten alvorens zij het antwoord uitrekenen. De methode biedt tevens rekenopdrachten voor het zelfstandig werken. De leerstof is per leerjaar geordend in twaalf blokken van 3 weken van telkens 15 lessen. De lessen kennen een vast patroon: - Leerkrachtgebonden - Leerkracht gebonden - Zelfstandig werken - Zelfstandig werken - Zelfstandig werken De leerstof is per leerjaar geordend in 12 blokken. Elke blok beslaat 3 weken en bevat 15 lessen. Les 11 van elk blok is altijd een meetkundeles. In elke 12e les wordt getoetst of de kinderen de aangeboden leerstof beheersen. Les 13, 14 en 15 zijn herhalingslessen en voor de leerlingen die de stof beheersen is er verdiepingsstof. We kiezen er dit jaar voor om rekenen niet meer op de weektaak te zetten, maar om met alle leerlingen op dezelfde tijd te rekenen. Dat biedt de leerkracht meer de mogelijkheid om extra instructie te geven aan de kinderen die dat nodig hebben, en de kinderen krijgen een directere feedback op hun werk van de leerkracht. In Pluspunt groep 7 worden de volgende leerlijnen onderscheiden: o Getalbegrip: inzicht in de waarde van getallen tot en met een miljoen. o Hoofdrekenen: het leren rekenen met hele en kommagetallen op een handige manier. o Cijferend optellen en aftrekken met getallen tot de 10 000. o Cijferend vermenigvuldigen met getallen met drie termen (bijv. 26 x 675). o Cijferend delen. o Verhoudingen. o Procenten: relatie deel/geheel (bijv. 10% van 200). Toe- of afname (bijv. 10% meer of minder). o Breuken: optellen, aftrekken en vermenigvuldigen. Zowel in een context als ook werkend met modellen. Vergelijken, aanvullen tot 1, vermenigvuldigen met helen. o Kommagetallen. o Werken met de rekenmachine. o Meten: inhoud/afstand/omtrek/oppervlakte/gewicht. o Rekenen met geld o Tijd.
o o
Grafieken en tabellen. Meetkunde en ruimtelijke oriëntatie.
6. Begrijpend en studerend lezen Voor begrijpend en studerend lezen gebruiken we de methode “Tekstverwerken” en de teksten van “Nieuwsbegrip”. De kinderen krijgen in deze methode leesstrategieën en studievaardigheden aangereikt. Elke strategie is uitgewerkt in één of meer leerdoelen. Deze strategieën zijn: - oriënteren op tekst - tekst interpreteren - tekst beoordelen Leerdoelen zijn onder andere: - nadenken over inhoud, tekstsoort en leeswijze - aanwijzen en herkennen van signaalwoorden en –zinnen en hun verklaring - onderscheiden van hoofd- en bijzaken - herkennen van belangrijke personen en gebeurtenissen - herkennen van alinea’s en kernzinnen De methode gaat uit van negen leesstrategieën. Deze geven houvast aan het ordenen en begrijpen van de tekst. In groep 7 wordt ook expliciet aandacht geschonken aan het studerend lezen en de vaardigheden die de kinderen daarvoor moeten leren. Het gaat er hierbij om dat de kinderen de inhoud van een tekst niet alleen begrijpen, maar ook kunnen onthouden en produceren in een gewenste vorm: bijv. in antwoord op vragen of in een werkstuk. Naast de methode maken wij ook gebruik van de teksten van “Nieuwsbegrip”. De teksten zijn gemaakt naar aanleiding van actualiteiten en worden aangeboden in de vorm van een krantenartikel. Bij begrijpend lezen stimuleren we de kinderen vooral terug te lezen in de tekst om het antwoord te vinden. Dit lijkt een open deur, maar veel kinderen vergeten het toch. 7. Technisch lezen Voor technisch lezen gebruiken wij de methode Timboektoe. Deze methode is ontwikkeld met het oog op lezers van alle niveaus. De goede lezers hebben de gelegenheid hun vaardigheid verder te ontwikkelen aan de hand van interessante, spannende en onderhoudende teksten. Ze doen dat gedeeltelijk in groepen met lezers van andere niveaus en vaak zelfstandig. De gemiddelde lezers doorlopen hetzelfde traject, maar zullen bij hun ontwikkeling wat meer begeleiding van hun leerkracht nodig hebben. Kinderen die moeite hebben met lezen, krijgen extra tijd en begeleiding. Ondersteunende werkvormen en materialen: - verlengde instructie, - toepassing van samenlezen, - software, - motiverende teksten - vrij lezen op eigen niveau.
Om te bepalen op welk niveau en op welke aanpak de leerling daarmee kan werken, wordt gebruik gemaakt van twee toetsen te weten: de AVI-toets en de Drie Minuten Toets. Daarnaast wordt er in het rooster tijd ingepland voor stil lezen in de klas.
8. Taal Voor de lessen taal en spelling gebruiken wij de methode “Taal Actief”. Met Taal Actief werken alle kinderen op hun eigen niveau, de methode is namelijk uitgewerkt in 3 niveaus. Dit sluit goed aan bij onze manier van werken. De leerlingen beginnen elke les met een startopdracht. Aan de hand van het aantal fouten wordt er bepaald op welk niveau de leerlingen aan de slag gaan. De methode voor taal bestaat uit verschillende onderdelen: Woordenschat: Leerlingen leren op een grondige en systematische wijze een groot aantal nieuwe woorden en woordgroepen. De leerlingen leren nieuwe strategieën om woorden betere te onthouden. Taal verkennen: Taal verkennen staat voor actief onderzoeken van taal, nieuwsgierig grip krijgen op taal en waardering voor de gevarieerdheid van taal. De leerlingen krijgen inzicht in het Nederlands taalsysteem, ze leren meer over het gebruik van taal en de leerlingen raken betrokken door na te denken, te praten en te reflecteren over hun eigen taal. Spreken en luisteren: Bij dit onderdeel leren kinderen spreken, luisteren naar de taal van elkaar maar ook het tonen van (lichaams)taal en kijken (naar lichaamstaal). Wij stimuleren de uitdrukkingsvaardigheid van leerlingen en de verwerkingsvaardigheden en wij geven inzicht in de communicatie (welk doel heeft spreken of luisteren). Schrijven: Hierbij leren de leerlingen om verschillende tekstsoorten te schrijven, leerlingen leren kritisch naar elkaars teksten te kijken en te reflecteren op hun eigen schrijfwerk. In groep 7 komen de volgende thema’s aan bod: organiseren, vrije tijd, gewoontes, fantasie, uitvinden, andere talen, verzamelingen en de reclame. 9. Spelling Voor de lessen taal en spelling gebruiken wij de methode “Taal Actief”. Met Taal Actief werken alle kinderen op hun eigen niveau, de methode is namelijk uitgewerkt in 3 niveaus. Dit sluit goed aan bij onze manier van werken. De leerlingen beginnen elke les met een startopdracht. Aan de hand van het aantal fouten wordt er bepaald op welk niveau de leerlingen aan de slag gaan. Bij spelling maken we verschil tussen werkwoordspelling en andere spellingsregels. De volgende leerlijnen komen in groep 7 aan bod: 10.Wereldoriëntatie De reis door de wereldoriëntatie vindt plaats aan de hand van tien thema’s. De vijf hoofdthema’s uit groep 5 worden herhaald en verdiept in groep 7. En datzelfde gebeurt met de andere vijf hoofdthema’s in groep 6 en 8.
Meander, Brandaan en Naut sluiten wat betreft werkwijze op elkaar aan. De methodes differentiëren naar tempo, niveau en leerstijl. Bij elke les in de werkboeken staan twee extra opdrachten voor de snellere leerling. De extra opdrachten hebben vaak een open karakter, waarvoor wat meer inzicht nodig is. Biologie Voor biologie gebruiken we de nieuwe methode “Naut”. Dit is een geïntegreerde methode voor biologie, natuurkunde en bevordering van gezond gedrag en techniek. De methode kent in elke groep 5 thema’ s, die elk jaar verder worden uitgediept. De thema’s in groep 7 zijn:
groep 5-7
thema 1
thema 2
de wereld om je heen
planten en dieren
thema 3 voeding en je lichaam
thema 4 techniek om je heen
thema 5 weer en klimaat
De thema’s zijn uitgewerkt in 4 lessen. Elke les bestaat uit 4 stappen. Het thema wordt afgesloten met een toets. Geschiedenis We werken met de methode: “Brandaan”. Deze methode behandelt alle onderdelen van de canon in overzichtelijke thema’s. De behandelde tijdvakken worden om het jaar herhaald met elke keer een ander thema. Voor elke jaargroep zijn verhalen aan de les toegevoegd. In deze verhalen speelt het jongetje Brandaan de hoofdrol. Brandaan differentieert naar tempo, niveau en leerstijl. Bij elke les in de werkboeken staan twee extra opdrachten voor de snellere leerling. De extra opdrachten hebben vaak een open karakter, waarvoor wat meer inzicht nodig is. De thema’s die in Brandaan behandeld worden zijn:
groep 5-7
thema 1
thema 2
boeren en jagers
Grieken en Romeinen
thema 3 monniken en ridders
thema 4 steden en straten
thema 5 ontdekkers en hervormers
Aardrijkskunde We werken met de methode: “Meander”. Meander is een praktijkgerichte methode, die op een boeiende manier laat zien dat aardrijkskunde overal in ons dagelijks leven is. Voor elke jaargroep zijn verhalen aan de les toegevoegd. De avontuurlijke en stoere Meander speelt daarin de hoofdrol. Ieder thema wordt afgesloten met een verhaal. Door de verhalen kunnen kinderen de lesstof plaatsen en onthouden ze beter wat ze hebben geleerd.
Elke derde les is een aparte topografieles, zodat kinderen zich alleen hierop hoeven te concentreren en ze de topografie beter onthouden. Bovendien sluit de topografie bij het thema aan. De thema's in die in Meander behandeld worden:
groep
thema 1
thema 2
thema 3
thema 4
thema 5
5-7
onderweg
om ons heen
waterland
platteland
over de grens
11. Sociaal-emotionele vorming Op de Franciscusschool geven wij de lessen sociaal-emotionele vorming via de Kanjertraining. De Kanjertraining op school bestaat uit een serie lessen met bijbehorende oefeningen die de leerkracht in de klas op de eigen school geeft. De Kanjertraining is bedoeld om de sfeer in de klas goed te houden (preventief), of te verbeteren (curatief). De kanjertraining heeft de volgende doelen: - Het bevorderen van vertrouwen en veiligheid in de klas. - Het versterken van de sociale vaardigheden bij leerlingen. - Beheersing van verschillende oplossingsstrategieën bij pesten en andere conflicten. - Bewustwording van de eigenheid bij leerlingen. - Leren om verantwoordelijkheid te nemen. - Het bevorderen van actief burgerschap en sociale integratie. 12. Bewegingsonderwijs Per week worden er twee gymlessen gegeven; een les met toestellen en een spelles. Een aantal onderdelen die aan bod komen: klimmen, springen, ringen, touwen, verspringen, balanceren en behendigheid. Hiervoor gebruiken wij de methode “Planmatig bewegingsonderwijs”. 13. Creatieve vorming Elke vrijdagmiddag besteden we een uur aan creatieve vorming. Dit kan beeldende vorming zijn, hierbij komen allerlei aspecten aan bod, bijvoorbeeld: ruimte, vorm, kleur, contrast. Dit in verschillende technieken, zoals: tekenen, schilderen, boetseren, werken met papier, textiel, hout, etc. Wij gebruiken daarvoor lesideeën van www.beeldendonderwijs.nl. Regelmatig werken kinderen met de leskisten uit de techniektorens. Creatieve vorming kan ook bestaan uit muziek. We werken met de muziekmethode “Moet je doen: Muziek’’. Nieuwe liedjes worden m.b.v. een cd aangeleerd. Voorafgaand aan het zingen voeren de kinderen activiteiten uit die hen spelenderwijs en op een zinvolle wijze vertrouwd maken met aspecten als tekst, ritme of melodie van het lied. Bijvoorbeeld: - Het lied beluisteren en vragen over de tekst beantwoorden - Passende geluiden bij het lied maken - In gedachten meezingen
- De tekst ritmisch spreken - De tekst expressief voordragen - Geluiden bij het liedje maken 14. Dramatische vorming Dit wordt gegeven door de vakleerkracht Tessy Jansen. Wij gebruiken onder andere de methode “Moet je doen: Drama”. Deze methode beschrijft verschillende spelvormen, die in ieder leerjaar weer op een andere manier gebruikt worden. Naast het "leren spelen" besteedt zij aandacht aan fantasieontwikkeling, improviseren, maar ook aan samenwerking, durf ontwikkelen, kritiek kunnen geven en krijgen. 15. Catechese Voor de catecheselessen gebruiken wij de methode: “Tussen Hemel en Aarde”. Deze methode wordt gebruikt in alle groepen. De thema’s van de catecheselessen van dit schooljaar kunt u vinden op de prikborden in de hallen. Deze thema’s sluiten aan op de belevingswereld van de kinderen en zijn gekoppeld aan de gezinsvieringen (zie de jaarkalender). 16. Techniek. In de methode “Naut” komt regelmatig het onderwerp techniek aan bod. Tevens gebruiken we voor techniek de techniektorens. De kinderen zullen in een jaar tijd meerdere keren met een techniekdoos aan de slag gaan. In alle techniekdozen zit een doorlopende lijn door de school heen. 17. Toetsen Naast methodegebonden toetsen, zijn er ook een aantal niet -methodegebonden toetsen. Deze toetsen worden 2x per jaar afgenomen nl. in januari/februari en mei/juni. Elke groep heeft hiervoor een toetsenschema. De intern begeleider bewaakt dit proces. De niet -methodegebonden toetsen zijn: - Cito Avi - Cito Begrijpend lezen - Cito DMT (drie minuten toets voor lezen) - Cito Spelling + werkwoordspelling - Cito Rekenen - Cito Studievaardigheden - Cito Woordenschat 19. Engels We werken met de methode: “The Team”. Deze methode laat de Engelse taal uitgebreid, maar toch op een eenvoudige manier aan bod komen. Er wordt gewerkt met luister en spraak c.d.’s, liedjes, bingo en luisteropdrachten. 20. Huiswerk We willen de kinderen voorbereiden op het voortgezet onderwijs door aandacht te besteden aan huiswerk. Omdat er in het voortgezet onderwijs bepaalde
vaardigheden, zoals doorzettingsvermogen en taakgerichtheid gevraagd worden, is het belangrijk dat kinderen hier ook zelf verantwoordelijk voor kunnen zijn. Deze vaardigheden willen we de kinderen ook buiten schooltijd laten oefenen, door het geven van huiswerk. Het spreekt voor zich dat er op de basisschool verschillende kinderen zitten, met verschillende leerniveaus. De beleving van huiswerk kan hierdoor verschillend zijn voor elk kind. Op school besteden we daarom aandacht aan het leren leren: hoe pak je de huiswerkopdracht effectief aan, hoe zorg je ervoor dat je tijdig begint en een goede planning maakt, wat is daarin de rol van de agenda? Ouders kunnen hierin een belangrijke aanvullende rol spelen. U kunt samen met uw kind kijken wat het huiswerk inhoudt, wanneer het af moet zijn en wat een handige planning voor die week kan zijn. In groep 6 wordt er begonnen met het meegeven van huiswerk. Dit gaat als volgt: De kinderen krijgen een agenda van school. Er wordt aandacht besteed aan het invullen van de agenda door in te gaan op waar je je huiswerk opschrijft en hoe je je werk plant. Door middel van regelmatig terugkerende gesprekken over het maken of leren van het huiswerk en het invullen van en omgaan met een agenda willen we de kinderen een bepaalde routine aanleren. In groep 7 ligt de verantwoordelijkheid voor het invullen van de agenda en het maken of leren van het huiswerk al meer bij de kinderen. De leerkracht heeft hierin een meer ondersteunende rol. In groep 8 wordt er van de kinderen verwacht dat zij zelf verantwoordelijk kunnen zijn voor hun gedrag t.o.v. huiswerk en agendagebruik. De agenda moet elke dag op school zijn en na schooltijd mee naar huis. Het huiswerk wordt op verschillende dagen opgegeven. De maandag na een vakantie is geen inlever- of toetsdag. De leerkracht schrijft het huiswerk ook meteen op het bord, waar het de rest van de week op zal blijven staan. In groep 7 krijgen de kinderen één keer per week maakwerk mee. Na de herfstvakantie zal dat worden opgevoerd naar twee keer. Dit wordt regelmatig aangevuld met leerwerk, zoals aardrijkskunde, geschiedenis of topografie.
Boekverslagen
De kinderen van de bovenbouw krijgen gedurende een schooljaar ook de opdracht thuis een boek te lezen en daar een verslag over te schrijven. 21. Verkeer In groep 7 wordt gewerkt met de verkeerskrant van Veilig Verkeer Nederland. Extra aandacht gaat uit naar verkeerssituaties uit de woon- en schoolomgeving. In groep 7 doen de kinderen mee aan het schriftelijk en praktisch verkeersexamen, respectievelijk 7 april en 13 april 2016. 22. Maandbrief
In de eerste week van elke maand wordt de maandbrief via de mail verzonden naar alle ouders. Hierin wordt beschreven welke onderdelen van rekenen, taal en spelling aan bod komen. Ook kijken we vooruit naar de thema’s van de zaakvakken. De jarigen, activiteiten en alle bijzondere dingen van de nieuwe maand worden erin vermeld. Verder kunnen er ook verslagen en foto’s in staan van de activiteiten die al geweest zijn. Petra Bos Els Edelbroek 2015 - 2016
