JAARPROGRAMMA GROEP 3, 2013-2014 Even voorstellen Mijn naam is Lejanne de Pater en dit schooljaar sta ik fulltime in groep 3. Eerst heb ik tien jaar lesgegeven in groep 1/2 en nu voor het derde jaar in groep 3. Ik hoop er samen met de kinderen een heel gezellig en leerzaam schooljaar van te maken. Op een aantal momenten in de week ondersteunt Corry van der Meer mij in de groep tijdens het lezen. Aanvankelijk lezen Voor lezen en taal gebruiken wij de methode “Veilig leren lezen”, de tweede maan-roos-vis versie 2003. De belangrijkste kenmerken van deze methode zijn: 1. De integratie van taal en lezen. Zowel de mondelinge als de schriftelijke taalontwikkeling wordt op systematische wijze gestimuleerd. 2. Verschuiving in de leesmethodiek. De leerlingen worden eerder geconfronteerd met nieuwe woorden die uit reeds behandelde letters bestaan. Hierdoor neemt de leeswoordenschat van de kinderen sneller toe. 3. Vroegtijdige onderkenning van leerproblemen. Tijdens het leerproces zijn veelvuldig momenten ingelast voor observatie en registratie van leesgedrag en d.m.v. toetsen worden de vorderingen nauwkeurig in kaart gebracht. 4. Uitbreiding van de differentiatiemogelijkheden. De methode onderscheidt aan het begin van het schooljaar twee groepen leerlingen: de niet-lezers en de lezers. De niet-lezers volgen de methode en krijgen allemaal dezelfde basisinstructie en verwerking. Ondersteund door de materialen van veilig leren lezen kan de leerkracht binnen deze groep accenten leggen: de “maankinderen” krijgen na de verwerking vervolgopdrachten op hetzelfde niveau (verbreding). Snelle methodevolgers “raketkinderen” krijgen na de verwerking iets uitdagender vervolgopdrachten, waarbij zij hun extra letterkennis kunnen aanspreken (verdieping). De risicokinderen krijgen verlengde instructie en/of begeleide verwerking door de leerkracht. Dit zijn de “sterkinderen”. De al lezende kinderen noemen we de “zonkinderen”. Voor die kinderen biedt de methode afzonderlijke materialen die naar inhoud aansluiten bij het thema waar de hele groep zich op dat moment mee bezighoudt. Bij de introductie en de afonding vormen alle kinderen één groep. 5. De doorgaande lijn voor taal en lezen. In de kleutergroepen wordt er gewerkt met de methode schatkist. Schatkist en de methode veilig leren lezen vormen een doorgaande lijn in taal en lezen in de onderbouw. Bij de methode horen zeer diverse materialen: leesboekjes, werkboekjes, werkschriften, instructiekalenders, wandplaten, structureerstroken, letterlijn, klikklakboekje, ringboekjes, stickervellen, veilig en vlotboekjes, woordendoos, letterdoos, computerprogramma, feestneus, stempeldoos, speelleesset. Met behulp van deze middelen leert uw kind lezen. Ook via schooltelevisie is er aandacht voor het leesonderwijs. De leerstof is verdeeld in kernen. Aan het begin van elke kern wordt een ankerverhaal voorgelezen, waarmee allerlei activiteiten in een zinvolle context worden “verankerd”.
Lezen is het kunnen omzetten van tekens (codes) in betekenis. Er zijn een aantal voorwaarden om te kunnen (leren) lezen: ( zie ook bij het programma van groep 1 en 2) Zingeving. = “een boek is om te lezen”. Taalbeheersing. = het gesprokene begrijpen. Objectivatie. = achteraan bij ‘muis’ hoor je een –s- en niet : –staart . Visuele discriminatie. = kleine verschillen, bijv. tussen letters, zien. Auditieve discriminatie. = verschillen tussen letters horen. Visuele analyse en synthese. = zien welke letters in een woord staan en van welke letters een woord gevormd wordt. Auditieve analyse en synthese. = horen welke letters in een woord zitten en welk woord van letters wordt gevormd. BELANGRIJK: uw kind spreekt de letters uit, zoals ze in een woord te horen zijn: het spelt de woorden:mmmm-aaaaaa-nnnn = maan. Zeg dus niet: ”em,aa,en”= maan. Wanneer er een aantal woorden en letters zijn aangeboden, wordt er mee gespeeld: we wisselen letters van plek en zien wat we ervan kunnen maken. Maan wordt dan bijv. maak. Dit begin (aanvankelijk lezen) loopt tot ongeveer februari. Afhankelijk van de vorderingen van de kinderen breiden we de leesvormen uit met niveaulezen in groepjes en begrijpend lezen. De kinderen maken ook gebruik van de klassenbibliotheek. Hier kunnen ze zelf boekjes kiezen om vrij te lezen. Het is aan te raden ook thuis regelmatig te lezen en voor te lezen. In de bibliotheek staan er boeken op leesniveau ingedeeld, dus zo gauw uw kind zelf kan gaan lezen, zijn hier goede boeken te vinden. Voorlezen is en blijft een fijne activiteit voor ouders en kinderen. U merkt dan hoe kinderen een verhaal beleven en hoe ze iets opvatten of al dan niet begrijpen. Geef dat niet te snel op, ook niet als uw kind zelf kan lezen. In de boekhandel zijn diverse extra materialen ( CD-roms, spelletjes en leesboekjes te koop, die aansluiten op de methode) Zoek bij uitgaven van Uitgeverij Zwijsen. Zie ook www.zwijsen.nl, of www.leesdas.nl (schooltv, aansluitend bij de methode). Heel belangrijk is dat kinderen vooral veel plezier hebben in het lezen! Taalonderwijs Het moedertaalonderwijs in groep 3 is geïntegreerd in het leesonderwijs. Alle taalaspecten, zoals spelling, zinnen maken, luisteren, komen aan de orde binnen de kernen van de aanvankelijk leesmethode. Rekenen We werken nu voor het vierde schooljaar met de rekenmethode: “Alles telt. “ In groep 3 komen de volgende onderwerpen aan de orde:
Getalsrelaties en getalbegrip Optellen en aftrekken Verhoudingen Lengte en omtrek Oppervlakte Inhoud Gewicht Meetkunde Geld Tijd Tabellen/grafieken
De methode kenmerkt zich door heldere mogelijkheden om te differentiëren. De klas krijgt als geheel instructie en kan op eigen niveau de verwerking maken. Er is veel aandacht voor oefenen, memoriseren en automatiseren. Op de website www.allestelt.nl staan tips voor ouders. Schrijven Schrijven is een ingewikkelde motorische activiteit, die veel inspanning vergt. Ondanks het feit dat er veel met computers wordt gewerkt, is het ontwikkelen van een vloeiend handschrift nog steeds van belang. De methode “Handschrift” wordt gebruikt. We starten met schrijfpatronen en gaan van lieverlee over op de schrijfletters en leren dan meteen bijbehorende verbindingen. We letten hierbij op zithouding, pengreep, spanning en ontspanning van de spieren van arm, schouders, pols en handen. Als een kind in groep 3 komt, kan het (meestal) nog niet schrijven. Ze “tekenen” de letters die in de leesboekjes gebruikt worden na. Maar zo gauw een schrijfletter volgens de juiste schrijfrichting is aangeleerd, gaat uw kind die ook toepassen. Dat geldt ook voor de cijfers. Als uw kind thuis schrijft: gebruik dan de kleine leesletters, liever geen hoofdletters. Catechese Vier jaar geleden zijn we gestart met de methode “Hemel en aarde” voor de godsdienst en levensbeschouwing. Vijf keer per jaar is er een nieuw project, waaronder Kerstmis en Pasen, waarin de volgende vaardigheden centraal staan: Verwondering, zodat je je kunt laten verrassen door de gewone dingen van het leven. Verbondenheid met God, de mensen en de dingen om je heen. Vertrouwen Verbeelding, zodat je de religieuze taal, beelden en symbolen kunt verstaan. Ordenen, waardoor je zelfstandig kunt nadenken over dat wat er in de wereld gebeurt. Communicatie, zodat je met anderen kunt delen wat je in het leven ontdekt. Omgaan met traditie, zodat je je eigen religiositeit herkent in bestaande godsdiensten. De onderwerpen zijn steeds verschillend. Gebruiken, verhalen en symbolen uit allerlei godsdiensten komen aan de orde. Daarnaast maken we gebruik van een speciaal project in de Vastentijd. De behandelde thema’s krijgen een afronding in de speciale gezinsvieringen van de parochie. U vindt de data daarvan in onze nieuwsbrieven en in het parochieblad. Beeldende vorming, tekenen Diverse technieken komen aan de orde, n.a.v. een verhaal, een belangstellingsonderwerp, of de techniek zelf. We werken met de methode “Uit de kunst”, een methode die naast het bovengenoemde ook aandacht heeft voor kunstbeschouwing. Dans en drama
In deze lessen trachten we de kinderen zich te laten uiten in voordracht, toneel en dansvormen. We werken op de leeftijd van groep 3 vooral belevend met deze materie n.a.v. muziek en verhalen. Een en ander krijgt wat concreter vorm in toneelstukjes of dansen, die in vieringen aan elkaar en ouders getoond worden. Muziek Muziek: “Moet je doen”! Zo heet ook de methode die we hanteren. De kinderen leren liedjes, leren luisteren naar hoogte en snelheid, maken muziek met lijf en instrumenten en we praten over muziek. Voor de drie voornoemde onderdelen van ons lesprogramma, maken we gebruik van Kunst Centraal, een steunpunt kunstzinnige vorming in onze regio, waar wij als school leskisten, projecten en workshops op allerlei deelgebieden van de kunst van gebruiken. En ook zullen we dit schooljaar weer deelnemen aan de activiteiten van de KUVO in Woerden. Wereldoriëntatie In de klas hebben we de methode: “veilig de wereld in”. Deze methode sluit aan bij de thema’s van veilig leren lezen. In de methode komen de verschillende kennisgebieden geïntegreerd aan de orde, wat aansluit bij de manier waarop jonge kinderen hun wereld ontdekken. Komt u gerust eens de klas in om al onze bevindingen te bekijken. Daarnaast kunnen aspecten die door de kinderen zelf naar voren worden gebracht, aan de orde komen. Ook wordt er gebruik gemaakt van leskisten en excursies die in Woerden aangeboden worden. Bewegingsonderwijs, gym. Samen met de vakleerkracht trachten we het bewegen van de kinderen te beïnvloeden, zodat zij zich beter binnen de motorische wereld gaan bewegen. De kinderen leren hun grenzen te verleggen, verantwoordelijkheid voor zichzelf en elkaar te dragen. Ook is er in de middagen een speelkwartier voor de groepen 3 en 4 ingepland, om tegemoet te komen aan de bewegingsdrang van kinderen van deze leeftijd. PAD leerplan, sociaal - emotionele opvoeding. PAD = Programma Alternatieve Denkstrategiën, of voor de kinderen: Proberen Anders te Denken. We volgen PAD om de sociale vaardigheden en sociaal inzicht van kinderen te vergroten en onderwijskundige en sociale processen in de groep beter te laten verlopen. Doelen zijn Toenemende zelfcontrole: je bezinnen voor je handelt. Gevoel van eigenwaarde en zelfvertrouwen versterken en vaardig worden in het geven en ontvangen van complimenten. Toenemend begrip en gebruik maken van woorden die betrekking hebben op gevoelens. Beter de relatie zien tussen oorzaken en gevolgen, dat zal leiden tot beter verantwoordelijkheidsgevoel.
Beter beseffen en begrijpen hoe je gedrag anderen beïnvloedt. Kennis nemen en hanteren van stappen die moet nemen bij het oplossen van sociale problemen. Vaardiger worden in her voorkomen en/of oplossen van conflicten en problemen. We gebruiken in groep 3 de handpoppen: grote en kleine schildpad, een PAD plek, emotiekaarten, complimentenlijsten. Verkeer. De onderbouw werkt met de methode: “een rondje verkeer”. Thema’s in groep 3 zijn onder andere: spelen in de buurt, het weer, op de fiets, oversteken etc. De kinderen zingen liedjes, maken werkbladen en bespreken foto’s en kijkplaten. Niveauverschillen Kinderen die moeite hebben met lezen of rekenen krijgen hiervoor extra begeleiding in de klas en soms ook buiten de klas in een klein groepje. Kinderen die juist al wat meer aankunnen krijgen in een groepje buiten de klas instructie, zodat deze kinderen er in de klas zelfstandig mee aan de gang kunnen gaan. Ook bieden de methoden zelf mogelijkheden om kinderen op verschillende niveaus te laten werken. Algemeen. Ondanks alle inspanningen tot een doorgaande lijn, kunnen we niet ontkennen, dat het werken aan lezen, rekenen, schrijven op een structurele manier, veel inspanning van uw kind vergt. Er is minder gelegenheid tot vrije keus en er wordt meer aan de tafel gewerkt dan in groep 2. Dat vraagt heel wat van uw kind! Er is veelal sprake van enthousiasme over het andere, maar het is ook niet ongewoon, dat uw kind vermoeid is of prikkelbaar als het uit school komt. Kinderen van deze leeftijd beleven alles intens en zuigen nieuwe dingen op als een spons. Het kan ook voorkomen, dat de verwachting van uw kind niet overeen komt met de werkelijkheid. Soms denkt een kind bijv. dat het na een dag in groep 3 kan lezen. Laat uw kind dan ook lekker spelen na school en zorg voor voldoende slaap! Tot slot enkele praktische zaken: Wilt u zorgen voor een verfschort? Een oud overhemd met elastiek in de mouwen en de naam erop genoteerd. Na elke schooldag mogen steeds twee kinderen ca. een tien minuten op school blijven voor de klassenbeurt: vloer vegen, planten water geven e.d. De beurt wisselt per week. Wilt u eens een uurtje meekijken in de groep? Maakt u dan een afspraak. Wilt u de spullen van uw kind inzien? Dat kan, maar dan om 12 uur of om 15.15 uur. Om half 9 en om kwart over 1 willen we op tijd beginnen. De deur gaat ca. 5 minuten voor tijd open. Mededelingen voor de ouders kunt u vinden op het raam in de gang en in de nieuwsbrief. Bij de kleuters was u gewend uw kind naar binnen te brengen, maar…..uw kind wordt groter! En daarom: Na de herfstvakantie, als de kinderen gewend zijn, gaan ze alleen naar binnen. Wilt u dan buiten afscheid nemen? Het is prettiger in de gang, waar we niet zoveel ruimte hebben, maar het is vooral belangrijk voor de zelfstandigheid van de kinderen. Veel plezier dit schooljaar!
Lejanne de Pater
