Jaarplan 2015 Stadsdeel Oost
Colofon Stadsdeelcommissie Oost, 10 februari 2015 Stuknummer: Soort:
Wie doe wat bij Stadsdeelmanagement Oost: stadsdeelmanager, Wim Waninge
email:
[email protected]
managementassistent, Brigitte Steffens
email:
[email protected]
interim managementassistent, Agnes van Wijck
email:
[email protected]
senior medewerker, Anneke Stauttener
email:
[email protected]
projectmedewerker, Mirjam Tip
email:
[email protected]
projectmedewerker, Aaltjen Volbers
email:
[email protected]
coördinator talentontwikkeling, Barbara Wilschut
email:
[email protected]
Sociaal economische gegevens: I&O Research, december 2013 Bezoekadres Stadsdeelmanagement Oost: Gronausestraat 300 7533 BM Enschede telefoon 053 481 8448
1
Inhoudsopgave
blad
Voorwoord van de wethouder 1.
Inleiding
4
2.
Stedelijke en stadsdeel brede ontwikkelingen
5
3.
Stadsdeel Oost in zijn geheel
4.
Stadsdeel Oost per wijk
10
4.1
Glanerbrug
13
4.2
De Eschmarke
25
4.3
Dolphia
33
4.4
Sleutelkamp
39
4.5
Velve – Lindenhof
46
4.6
Hogeland Zuid
57
4.7
Wooldrik, De Leuriks
60
4.8
Varvik Diekman
65
4.9
Stokhorst
73
4.10
Park Stokhorst
79
4.11
Schreurserve en Ribbelt
85
4.12
Buitengebied
95
Afkortingenlijst
100
Bijlage: -
Resultaatgerichte afspraken (RGA) gemeente - Alifa, 2015
2
Voorwoord wethouder In het coalitieakkoord en daaropvolgend in de programmabegroting hebben we als gemeentebestuur vastgelegd dat we een impuls willen geven aan stadsdeelgewijs werken. Het vergroten van de betrokkenheid, zeggenschap en samenredzaamheid van de Enschedeërs is één van onze speerpunten. Een belangrijk instrument is het wijkbudget. Bewoners van de wijk kunnen daarmee zelf initiatieven die de straat, de buurt en/of de wijk verbeteren mee realiseren. Vrijwilligers in de wijk- en dorpsraden en de commissies wijkbudgetten hebben er de afgelopen periode veel energie en tijd in gestoken om de inzet van dit instrument tot een succes te maken. Vrijwilligers die zich er zich zeer bewust van zijn dat het gaat om de inzet van gemeenschapsgeld en dat er daarom zorgvuldig mee omgesprongen moet worden. Daar heb ik veel waardering voor. Ik zie ook dat, ondanks de inzet van veel vrijwilligersuren de bekendheid van de wijkbudgetten nog niet groot is en procedures soms stroperig verlopen. Ik wil een bijdrage leveren om de inzet van wijkbudgetten makkelijker en bekender te maken voor wijk- en dorpsbewoners, en daarmee het vrijwilligerswerk beter te faciliteren en te ondersteunen. Ik ga daarover graag het gesprek aan met de uitvoerenden. Ik wens ons veel succes bij het uitvoeren van dit jaarplan stadsdeel Oost 2015!
Jeroen Hatenboer
3
1. Vanuit het coalitieakkoord heeft de ambtelijke organisatie de opdracht gekregen om een impuls te geven aan de wijkgerichte aanpak met de stadsdelen als basis. Om deze impuls vorm en inhoud te geven werken we aan de ontwikkeling van stadsdeelagenda’s. Een agenda per stadsdeel, bestaande uit integrale wijkprogramma’s voor de verschillende wijken. Deze stadsdeelagenda’s sluiten in de gemeentelijke P&C-cyclus aan op de programmabegroting, zodat doelen en acties, inzet en middelen vanuit de gehele organisatie aan elkaar gekoppeld zijn. Daarmee wordt de programmaorganisatie mede eigenaar van de stadsdeelagenda’s en meer dan nu verantwoordelijk voor de uitvoering. Daarnaast zijn we bezig met de voorbereidingen voor de wijkbegroting. Met de wijkbegroting wordt digitaal inzichtelijk welk deel van de gemeentelijke begroting in de betreffende wijk terecht komt.
In dit jaarplan is een aantal specifieke gebiedsgegevens opgenomen uit 2012 – 2013. Deze gegevens hebben we aan het jaarplan 2015 toegevoegd omdat ze “kleur” geven aan de wijk, c.q. het dorp. Er wordt op dit moment hard gewerkt om de indicatoren en kengetallen per wijk/dorp te actualiseren ten behoeve van de wijk- en dorpsanalyse (begroting) die nodig is om wijkprogramma’s nieuwe stijl en stadsdeelagenda’s handen en voeten te geven.
Omdat deze voorbereidingen veel vragen van onze capaciteit, hebben we er voor gekozen bij de totstandkoming van het jaarprogramma 2015 aan te sluiten bij het jaarplan 2014. Daarmee is het voorliggende jaarplan stadsdeel Oost 2015 in vorm en inhoud een voortzetting van de jaarplannen van de afgelopen jaren. Bij het opstellen van dit jaarplan is gebruik gemaakt van inbreng vanuit het stadsdeel (individuele bewoners, wijk- en dorpsraden, instellingen, ondernemers), vanuit het bestuur (commissie en stadsdeelwethouder) en vanuit de gemeentelijke organisatie. In 2014 hebben we in het stadsgesprek Oost op 2 juli, en via de eet & date bijeenkomst op 16 december informatie en suggesties opgehaald voor de agenda van de stad en het stadsdeel. Rode draad in deze gesprekken is de vaak als gebrekkig ervaren communicatie van de gemeente: “er wordt informatie opgehaald, maar niet of laat teruggekoppeld”, “goed communiceren is een blijvend aandachtspunt, er gaat veel mis”, “meldpunt niet makkelijk bereikbaar”, “de gemeente doet, maar wij worden niet betrokken of op de hoogte gesteld”, etcetera. Uit de reacties van onze inwoners kunnen we afleiden dat het nog te vaak niet goed gaat in de manier waarop we (niet) communiceren. Het is duidelijk dat dit voor ons een blijvend aandachtspunt moet zijn. Vanuit verschillende disciplines wordt gewerkt in de stad, we moeten het perspectief van de bewoners daarbij voortdurend betrekken. Zeggen wat we doen, doen wat we zeggen en op tijd terugkoppelen. Een belangrijk speerpunt voor 2015!
4
2. Stedelijke en stadsdeel brede ontwikkelingen 2.1. Duurzaam, samen, sterker! In het Enschedese coalitieakkoord van 2014 is de ambitie uitgesproken een impuls te geven aan de wijkgerichte aanpak waarbij de stadsdelen de basis vormen. Samen met bewoners, organisaties, partners en gemeente werken we aan de opgaven van de wijk. Het is belangrijk dat vanuit de gemeente initiatieven uit de wijk optimaal worden gefaciliteerd zodat ze een bijdrage leveren aan de wijkdoelen en steeds meer mensen met initiatieven willen komen. Om nog beter vanuit de gemeente te kunnen aansluiten bij de wijkopgaven en de initiatieven in de wijk wordt binnen de gemeente gewerkt aan een nieuw basismodel stadsdeelgewijs werken. De bedoeling is dat het eerste deel van het basismodel begin 2015 gerealiseerd is. Met dit basismodel willen we ook het proces voor de totstandkoming van de wijkprogramma’s herijken. We streven hierbij naar uniformiteit in het proces met ruimte voor maatwerk in de wijken. Ook wordt hierin vastgelegd hoe we tot (wijk)implementatieplannen voor het nieuwe budget Burgerkracht komen. Daarnaast is de wijkbegroting een belangrijk onderdeel van het nieuwe basismodel stadsdeelgewijs werken. Hiermee sluiten we aan bij de vraag van bewoners om inzichtelijk te maken welke bedragen in de wijk geïnvesteerd worden. De wijkbegroting zal stap voor stap ontwikkeld worden, hierbij dient de buurtbegroting van het stadsdeel Oost van Amsterdam als voorbeeld. Vanwege de ontwikkeling van een nieuw basismodel hebben we, in samenspraak met bewoners en partners, een wat eenvoudiger proces doorlopen om te komen tot het jaarprogramma 2015. In 2015 voeren we nieuwe wijkanalyses uit en stellen we nieuwe wijkprogramma’s en stadsdeelagenda op met een doorlooptijd van 4 jaar.
2.2 De koers voor 2015 De komende periode is duurzaamheid het sleutelwoord, sociaal, economisch, financieel en op het gebied van leefomgeving. Door de bezuinigingsmaatregelen moeten er keuzes worden gemaakt. De inzet van de gemeente gaat uit van de volgorde: zelfredzaamheid, samenredzaamheid en professionele hulp. Dat betekent o.a. dat bewoners in beginsel zelf de verantwoordelijkheid hebben voor hun gezondheid en welzijn. Daarnaast kan de omgeving (familie, vrienden, buren, vrijwilligers) helpen. Professionele hulp is beschikbaar en dichtbij voor mensen die het zelf of samen niet redden.
2.3.1
Jij maakt de buurt!
‘Jij maakt de buurt’ faciliteert bewoners en organisaties bij participatie in het kader van wijkbeheerplannen en/of wijkbudget. We zien een ontwikkeling dat initiatieven die worden ingediend steeds vaker en meer worden getoetst op hun bijdrage aan de specifieke wijkdoelen. Daarmee dragen ook bewonersinitiatieven bij aan de ontwikkeling van de wijk. Naast de commissies wijkbudget voor Zuid Oost, Velve Lindenhof, Ribbelt Stokhorst, Eschmarke Zuid, Dolphia, Cascade en het dorp Glanerbrug kennen we ook een commissie ‘Initiatiefkracht’. Deze commissie beoordeelt initiatieven die wijk overstijgend zijn.
5
2.3.2
Veranderingen in de openbare ruimte
In 2015 verandert het onderhoud van de openbare ruimte door noodzakelijke bezuinigingen. Het gaat dan om onder andere: •
Door minder maaien wordt de helft van al het gazon lang gras. Ook in het buitengebied wordt minder vaak gemaaid. Hierdoor ontstaat er meer biodiversiteit;
•
Blad van bomen en struiken blijft langer liggen;
•
Uw melding wordt alleen nog direct opgepakt als het om veiligheid gaat.
Deze veranderingen worden de komende tijd zorgvuldig uitgewerkt en voorbereid. Waar mogelijk doet de gemeente dit samen met bewoners, bedrijven en instellingen. Alle veranderingen, de reden van deze veranderingen en hoe we dit gaan doen leest u op: www.enschede.nl/veranderingenopenbareruimte Ook zetten we bij het beheer en onderhoud van riolering en wegen net als de voorgaande periode in op risico gestuurd beheer: we vervangen alleen nog riolering of wegen als dit vanuit veiligheidsoogpunt noodzakelijk is. Dit vanuit het door de raad vastgestelde “Wegenbeleidsplan 2014 – 2018” en het “Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) 2012-2015”.
2.3.3
Veiligheid
Vorig jaar is een nieuw integraal Veiligheidsplan (IVP) 2013-2016 vastgesteld door het college van B&W en de gemeenteraad. Hierin worden de volgende lokale ambities benoemd: 1.
het behouden van een positie in de top 6 van 150.000+ gemeenten op het gebied van veiligheid;
2.
het terugdringen van de misdrijven met een hoge impact op slachtoffers (‘high impact crimes’);
3.
het vergroten van het veiligheidsgevoel van burgers in Enschede;
4.
het terugdringen van jeugdoverlast en jeugdcriminaliteit;
5.
het bevorderen van de inzet van technisch ondersteunende en vernieuwende middelen;
6.
het verbeteren van de informatievoorziening en monitoring;
7.
het versterken van de ketensamenwerking met veiligheidspartners, burgers en ondernemers en het vergroten van de uitvoeringskracht.
Het IVP is nader uitgewerkt naar een uitvoeringsprogramma voor de komende jaren. Vanuit de thema’s ‘Veilige woon- en leefomgeving’, ‘Bedrijvigheid en veiligheid’, ‘Jeugd en veiligheid’, ‘Fysieke veiligheid’ en ‘Integriteit en veiligheid’ zijn speerpunten en acties bepaald die bij moeten dragen aan de gestelde ambities. In het ‘veiligheidsoverleg’, waarin alle stadsdelen en een collega van Veiligheid zijn vertegenwoordigd, vindt maandelijks afstemming plaats over de te nemen acties. Ondanks alle inspanningen kunnen risico’s en calamiteiten nooit geheel uitgesloten worden. De Nederlandse samenleving is de laatste jaren regelmatig opgeschrikt door schokkende incidenten die tot maatschappelijke onrust leidden.
6
Denk bijvoorbeeld aan familiedrama’s, vechtpartijen, zedenzaken, (voetbal)rellen en dergelijke. Een preventieve aanpak, zorg en nazorg van de gevolgen van dergelijke incidenten vragen om een goede afstemming, samenwerking en regie van de verschillende ketenpartners, instanties en instellingen. Hiervoor is in Enschede een protocol opgesteld, het protocol ‘Maatschappelijke Onrust’. In voorkomende gevallen wordt een coördinatieteam gevormd onder leiding van stadsdeelmanagement.
2.3.4
Jongeren
Enschede is een belangrijke gemeente voor jongeren. Er is veel te doen en voldoende aandacht voor het ontwikkelen van talenten. Het is van belang dat jongeren de mogelijkheid hebben elkaar te ontmoeten. Bijvoorbeeld in buurtcentra en bij sportverenigingen. In de uitvoering van het jeugdbeleid moet met jongeren, ouders, onderwijs en welzijnswerk worden samengewerkt. Dat zijn de uitgangspunten vanuit het coalitieakkoord. Op dit moment ligt er een concept-visie op het opgroeien in Enschede. Belangrijk is dat de Enschedese jeugd zich uitgedaagd voelt om het beste uit zichzelf naar voren te halen. Dat helpt in preventieve zin ook om overlast te verminderen en zorgkosten voor (multi)problematiek bij de jeugd terug te dringen. Er zijn veranderingen in wetgeving in aantocht of al ingevoerd, zoals de transitie van de Jeugdzorg en de wet Passend Onderwijs. De concept-visie is onderdeel van de nota jeugdbeleid. Deze beschrijft gemeenschappelijk gedeelde uitgangspunten voor het preventieve beleid en bundelt en richt de inzet van partners en partijen. In stadsdeel Oost zijn we in 2014 begonnen met een andere aanpak van jongerenproblematiek. Daarbij sloten we aan op de aanpak die in stadsdeel Zuid ontwikkeld is. Het streven is om tot een uniforme aanpak voor alle stadsdelen te komen en een goede integrale samenwerking (stedelijk) met alle betrokkenen te krijgen. De aanpak is in de zomer van 2014 geëvalueerd en daarop is besloten om deze stedelijk uit te rollen. Kern van de vernieuwde aanpak is dat de verantwoordelijken rond de jongeren integraal een aanpak afspreken en uitvoeren, zowel op groepsniveau als op individueel niveau. Hiertoe is een ‘weegtafel’ per stadsdeel ingevoerd. In dit periodiek overleg zitten vertegenwoordigers van Alifa, de wijkteams, politie en gemeente. Voor aanwezige hinderlijke, overlastgevende of in het ergste geval criminele groepen wordt met elkaar een aanpak besproken voor zowel de groep als voor individuen uit de groep. Daarbij heeft de gemeente op stadsdeelniveau de regie.
2.3.5
Zorg, (door)ontwikkeling sociale wijkteams
Voor de inwoners die de regie ontberen om zelfstandig te kunnen participeren en waar meerdere problemen een rol spelen, hebben we de afgelopen jaren een ontwikkeling in gang gezet naar een effectieve en efficiënte maatschappelijke ondersteuning met de vorming van een wijkteam per stadsdeel. Deze ondersteuning borduurde voort op de ervaringen met de wijkzorgteams in alle stadsdelen en de wijkcoaches in Velve-Lindenhof en de Wesselerbrink. Uitgangspunt hierbij is een breed ingezette professional als sociale huisarts die met ruime bevoegdheden de benodigde ondersteuning op weg naar zelfredzaamheid kan bieden. In mei 2014 is gestart met het inrichten van 9 wijkteams verdeeld over de stad die per 1 januari 2015 in samenwerking met partners in de wijk de nieuwe en overgehevelde taken zullen uitvoeren. Vanwege de taken die de gemeente vanaf 2015 gaat uitvoeren in het kader van de nieuwe Jeugdwet, de WMO en de Participatiewet ( de 3 transities) is het doel van de wijkteams verbreed. De wijkteams willen een integrale aanpak realiseren waarbij het netwerk in de wijken verder wordt versterkt, de participatie wordt vergroot en het aanbod basiszorg (voorheen 1e lijn) wordt geïntegreerd in de wijkteams ‘nieuwe stijl’, zodat doorverwijzing naar
7
de specialistische zorg (voorheen 2e lijn) geborgd en gestuurd kan worden. Stadsdeel Oost kent twee wijkteams. Het team Oost Binnen heeft als werkgebied de wijken Zuid Oost (Varvik Diekman, Hogeland Zuid, ’t Wooldrik), Velve Lindenhof en Ribbelt Stokhorst. Het team Oost Buiten is actief in Sleutelkamp, Dolphia, Eschmarke en Glanerbrug. De volgende taken worden door het wijkteam uitgevoerd: •
de aanpak voor de groep met lange afstand tot de arbeidsmarkt;
•
de taken van de huidige wijkteams t.a.v. regie op meervoudige problematiek;
•
vroegtijdige ondersteuning voor kinderen van (0-23 jaar) en hun ouders ten behoeve van talentontwikkeling, verhogen opvoedvaardigheden en bevorderen psychosociale ontwikkeling(voorheen CJG);
•
de ambulante jeugdhulpverlening;
•
de ambulante begeleiding van jeugdigen met een verstandelijke beperking;
•
ondersteuning van vindplekken jeugd in de wijk (school, huisarts, sportclub etc.);
•
toegang tot de 2e lijn jeugdzorg;
•
ambulante begeleiding van mensen met psychische en psychosociale problematiek;
•
maatschappelijk werk en cliëntenondersteuning.
Het overhevelen van de taken, verantwoordelijkheden en personeel ten gevolge van de drie transities heeft geleid tot een nieuw samenwerkingsverband tussen de gemeente Enschede en de Stichting Maatschappelijke Dienstverlening Enschede-Haaksbergen (SMD E-H) wat in 2017 moet leiden tot een definitieve organisatievorm. Uitgangspunten/resultaten: •
het wijkteam is een laagdrempelig, herkenbaar en bereikbaar team dat is verankerd in de wijk;
•
bewoners krijgen passende ondersteuning op maat: zo licht als mogelijk, zo zwaar als nodig;
•
het wijkteam heeft verbindingen met voorliggende voorzieningen in de wijk zoals scholen, sportverenigingen, welzijnswerk en corporaties. Het komende jaar wordt verder onderzocht hoe deze samenwerking vormgegeven kan worden;
•
het wijkteam heeft een goede verbinding met de basiszorg (bijvoorbeeld huisartsen) en gespecialiseerde zorg (bijvoorbeeld gespecialiseerde jeugdhulp, Mediant);
•
er is een sterke relatie tussen wijkteam en zorgloket.
Er worden in de stadsdelen algemene voorzieningen ontwikkeld met als doel om in de eigen wijk/buurt ondersteuning en begeleiding te organiseren. Deze algemene voorzieningen worden samen met diverse partners in de stadsdelen ontwikkeld, waarbij de gemeente faciliteert.
2.3.6
Talentontwikkeling
De gemeente Enschede vindt het essentieel dat jongeren hun talenten optimaal kunnen ontwikkelen en benutten en opgroeien tot gezonde en sociaalvaardige burgers met een goed perspectief op de arbeidsmarkt. Daarom
8
investeert de gemeente ook in de jeugd. In dat kader is de afgelopen jaren de ontwikkeling van Integrale Kindcentra (IKC’s) gestart, die de regie voeren over de brede talentontwikkeling van kinderen van 0-13 jaar. Vanuit een meerjarenperspectief geven de IKC’s vorm en inhoud aan deze opdracht. Talentontwikkeling van kinderen, gezonde leefstijl, kinderen laten opgroeien in een stimulerende omgeving; het zijn allemaal zaken die niet tot ontplooiing kunnen komen zonder ouderbetrokkenheid, samenwerking en intensieve contacten met de ouders. Ouderbetrokkenheid is noodzakelijk om de kansen van kinderen te vergroten. Ouders betrekken betekent: vanaf het begin de ouders meenemen in het proces en de vormgeving van de aanpak. Interesse van ouders voor en betrokkenheid bij de ontwikkeling van het kind, thuis en binnen het IKC, en betrokkenheid vanuit het IKC en de mensen die met het kind werken bij de ouders en bij het kind thuis. Binnen de gemeente wordt een kwaliteitskaart/nulmeting voor ouderbetrokkenheid ontwikkeld. Hiermee kunnen IKC’s zichzelf langs de meetlat leggen. De kaart wordt onderdeel van breder beleid op dit thema. In Glanerbrug wordt een pilot gestart met de GLANS-methodiek. GLANS staat voor Grondhouding, Lijn, Ambitie, Naast elkaar en Systeem. Zie ook http://www.klaverct.nl/investeer-in-een-glansrijke-samenwerking. Als deze succesvol is wordt deze uitgerold naar andere IKC’s. Verder is er vanuit de IKC ontwikkeling in de voor- en vroegschoolse educatie (VVE) aandacht voor ouderbetrokkenheid. Dit wordt door de IKC’s en met ondersteuning van de VVE-coach vormgegeven. IKC’s die graag een verdiepingsslag willen op het gebied van ouderbetrokkenheid kunnen bij hun schoolbestuur beleid op dit vlak opvragen. Met de inzet van jongerenwerk geven we ook impuls aan de talentontwikkeling van jongeren. Het jongerenwerk Enschede Oost richt zich zowel op individuele ontplooiing en talentontwikkeling als op binding aan de samenleving en burgerschapsvorming. Het jongerenwerk ondersteunt jongeren in het vergroten van hun persoonlijke en sociale competenties en maakt jongeren zo nodig bewust van gewenst gedrag en stimuleert de ontwikkeling daarvan. Verder worden jongeren gestimuleerd om zich in te zetten ten behoeve van de buurt of andere jongeren, onder andere via de FC-Twente cup. Zo wordt vanuit alle systemen rondom een jongere (thuis, via o.a. ouderbetrokkenheid, school (IKC) en straat/buurt ingezet op talentontwikkeling en kan er, door samenwerking tussen deze systemen, zo vroeg mogelijk worden bijgestuurd indien nodig.
2.3.7
Opvoedondersteuning
Iedereen kent vragen rond het opvoeden van kinderen. Voor ouders/opvoeders die (nog) niet altijd op eigen kracht de vragen die de opvoeding van de kinderen stelt adequaat kan hanteren, biedt Enschede mogelijkheden voor informatie en het uitwisselen van ervaringen. Dit gebeurt zowel door professionals als door ervaringsdeskundigen. Door nauwe samenwerking in CJG verband, waaronder Loes, en in de stadsdelen met wijkteams en netwerkpartners ontstaat er een voorliggende voorziening en schakel in de laagdrempelige opvoedingsondersteuning in Enschede. Ondanks bezuinigingen blijft Loes de komende drie jaar gewoon in bedrijf, zonder loket in de bibliotheek, maar wel digitaal. Zo zijn er trainingen beschikbaar voor leerkrachten en ouders (zie www.loes.nl).
9
3. STADSDEEL OOST IN ZIJN GEHEEL 3.1 Korte beschrijving stadsdeel oost Stadsdeel Oost is het gebied dat ligt tussen de Lossersestraat, Oldenzaalsestraat, Laares-, Oliemolen-, Hogeland- en Varviksingel, Zuiderval, A-35 en de landsgrens met Duitsland. Het telt 37.989 inwoners en is daarmee het grootste stadsdeel. Het stadsdeel bestaat uit de volgende woongebieden: • • • • • • •
Stokhorst, Ribbelt, Park Stokhorst en Schreurserve; Velve-Lindenhof; Zuid-Oost met Diekman, Hogeland, Wooldrik en Leuriks Eschmarke; Dolphia; Glanerbrug met omliggende wijken als Oikos, Eilermarke en Beekveld; Woonwagencentrum, Cascade, Euregio-bedrijventerrein en buitengebied.
Het stadsdeel kent één aanpakwijk (Velve-Lindenhof) en vier aandachtswijken (Dolphia, Ontdekkingsreizigersbuurt, Diekman-Noord en Schreurserve). De overige wijken kunnen worden gezien als beheerwijken/- dorp. Dit onderscheid betekent dat er verhoudingsgewijs meer aandacht tijd en middelen worden besteed aan de aanpakwijk en de aandachtswijken. Door zijn diversiteit in woonmilieus voor alle lagen van de bevolking heeft dit stadsdeel veel te bieden. Het uitgestrekte, waardevolle buitengebied is daarnaast een beeldbepalende kwaliteitsfactor.
3.2 Gevolgen Stedelijke Koers In de Stedelijke Koers is in 2012 door de raad een besluit genomen tot herprioritering van de projecten voor “wonen”, “kantoren” en “bedrijventerreinen”. Dit heeft er toe geleid dat een groot deel van het woningprogramma Eschmarke is geschrapt.
3.3 Jij maakt de Buurt Onder de noemer “Jij maakt de Buurt” proberen we burgerbetrokkenheid en burgerinitiatief te vergoten. De meest in het oog springen instrumenten zijn de wijkbeheerplannen en de wijkbudgetten. In 2013 zijn de wijkbudgetten in hun volle omvang (jaarschijf) besteed. In de aanloopjaren 2011 en 2012 was dat in mindere mate het geval. Naast besteding aan fysieke projecten in bijvoorbeeld de openbare ruimte wordt meer en meer wijkbudget ingezet voor projecten die passen binnen maatschappelijke opgaves. Projecten zoals Central Park Diekman, E-Portfolio voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt in Ribbelt-Stokhorst, Glanerbrug Werkt, Zakgeldproject in Velve Lindenhof. In het eerste kwartaal van 2015 zullen de wijk/dorpsraden de bestedingsplannen voor de wijkbudgetten en de verantwoording over 2014 opstellen en aan de gemeente voorleggen. De gemeenteraad heeft voor 2015 hernieuwing van het beheerssysteem en de spelregels voor wijkbudgetten op de agenda gezet.
10
3.4 Buurtbemiddeling Vanaf februari 2014 draait in stadsdeel Oost een pilot buurtbemiddeling. Buurtbemiddelaars zijn vrijwilligers die bij buurtconflicten worden ingezet. Zij zijn onafhankelijk en worden ingezet op verzoek van buurtbewoners of wijkprofessionals (wijkagenten, wooncorporatie, welzijnsinstelling, gemeente). In het eerste jaar zijn er 75 aanmeldingen binnengekomen waarvan in ongeveer 70% een oplossing is bereikt. De pilot loopt voor een periode van 3 jaar
3.5 Wijk- en jongerenwerk in Oost (Alifa) De resultaatgerichte afspraken 2015 die zijn afgesloten tussen de stadsdeelmanager en Alifa maken integraal onderdeel uit van het jaarplan 2015, en zijn afzonderlijk toegevoegd.
3.6 Sport en Bewegen Het Sport en Beweegteam bestaat uit 3 combinatiefunctionarissen en een wisselend aantal ROC-stagiaires. De coördinator talentontwikkeling heeft een aansturende en verbindende rol. Het Sport en Beweegteam organiseert en coördineert de na- en onderschoolse sportactiviteiten.
3.7 Duurzaamheid Duurzaamheid wordt in de stadsdelen waar mogelijk gestimuleerd. In de praktijk gaat het daarbij veelal om kleinschalige initiatieven die vooral zijn gericht op bewustwording. Voorbeelden daarvan in het stadsdeel oost zijn: de grensoverschrijdende boomplantdag, moestuinen bij scholen gerund door vrijwilligers uit de buurt en opschoondagen. Van veel grotere betekenis voor de reductie van de CO2 uitstoot is echter de nieuwbouw en renovatie van zeer energiezuinige woningen. In oost gaat het daarbij om substantiële aantallen, neem alleen al de Velve-Lindenhof (nieuwbouw en renovatie van bijna 300 woningen door Woonplaats en Ons Huis), Dolphia (renovatie van 240 woningen door Ons Huis) en Schreurserve (renovatie van 195 woningen door Domijn).
3.8 Ontwikkelingen Politie en veiligheid De politieorganisatie is zich aan het omvormen naar een Nationale Politie. Gelukkig onderkent de politie Enschede de kracht van het wijkgericht werken en is alle inzet er op gericht om de wijkagenten in positie te houden en zo goed mogelijk te faciliteren. De politie is in 2014 verhuisd naar het tijdelijk onderkomen in de oude brandweerkazerne. De wijkspreekuren voor de wijkagenten in de wijken blijven onveranderd doorgaan.
3.9 Ontwikkelingen Stadsdeelbeheer De thema's voor stadsdeelbeheer in 2015 staan genoemd in het algemeen deel. Deze veranderingen worden de komende tijd zorgvuldig uitgewerkt en voorbereid. Waar mogelijk doet de gemeente dit samen met bewoners, bedrijven en instellingen.
11
3.10 Werk en Inkomen Bijstandsgerechtigden die in Oost wonen, worden conform de stedelijk aanpak op basis van hun mogelijkheden (inclusief mogelijke partners) toegedeeld naar één van de drie doelgroepen: 1. op eigen kracht naar betaald werk, of 2. via leer- en werktrajecten naar betaald werk, of 3. maatschappelijke participatie. Werkgevers in Oost worden benaderd om de mogelijkheden te verkennen voor bij de gemeente bekende werkzoekenden bij invulling van vacatures (mogelijk in combinatie met proefplaatsing), garantiebanen, leerwerkplekken, participatieplaatsen gericht op werk, jobcarving e.d.
12
4. STADSDEEL OOST PER WIJK 4.1
Glanerbrug
Glanerbrug ligt aan de oostzijde van Enschede en is één van de drie dorpen van Enschede, maar wel het meest “stedelijke”. Glanerbrug bestaat uit de buurten Bentveld-Bultserve, Glanerveld, Schipholt/Glanermaten, Eekmaat, Oikos en Beekveld en Eilermarke. Het gebied kent aan de oost- en westkant natuurlijke grenzen, door respectievelijk de Glanerbeek en het eco-park. Glanerbrug heeft een grote groep 25-39 jarigen. De samenstelling qua leeftijd van de inwoners verschilt per buurt: in Oikos en Beekveld en Eilermarke wonen meer jongeren en weinig ouderen en in Bentveld/Bultserve wonen daarentegen meer ouderen. Het aantal eenoudergezinnen is in de Eekmaat en Schipholt-Glanermaten hoog. Het aantal alleenstaanden is met 41% hoog te noemen. De werkloosheid ligt onder het gemiddelde, met uitzondering van de Eekmaat. Het dorp heeft een verscheidenheid aan woonmilieus. Het grootste gedeelte van de inwoners zijn huiseigenaren, de Eekmaat uitgezonderd. De Ontdekkingsreizigersbuurt c.a. kent relatief goedkope woningen en daardoor veel woningmutaties zo blijkt uit cijfers Domijn. Oikos en Eilermarke zijn nieuwbouwwijken met een duurzame bouw en inrichting. Het inkomensniveau van de bewoners van het oorspronkelijke dorp, bestaande uit de wijken Glanerveld, Bentveld, Bultserve, Schipholt en Glanermaten is iets lager dan dat van de nieuwbouwwijken Oikos en Beekveld en Eilermarke die tegen het dorp zijn aangebouwd. Glanerbrug is een actief dorp waar veel gebeurt op het gebied van bewonersparticipatie. De dorpsgemeenschap kenmerkt zich door zelf organiserend vermogen en het verenigingsleven is er volop aanwezig. Het dorp beschikt
13
verder over een goed vernieuwd winkelgebied met een mooie en dorpse uitstraling. Een krachtig centrum, waarin het winkelbestand zich heeft ontwikkeld en een breed aanbod van goederen en diensten levert. Vanaf 2015 is de gemeente verantwoordelijk voor bijna alle ondersteuning aan mensen die het alleen niet redden op het gebied van werk & inkomen, zorg, welzijn, opvoeding en jeugdzorg. In Glanerbrug is geëxperimenteerd met het vormgeven van een integrale aanpak in de praktijk onder de noemer Glanerbrug Doet. In dit kader is gestart met een aantal projecten : dat zijn versterken ouderbetrokkenheid, inzet mensen met een lange afstand tot de arbeidsmarkt ( Gl Werkt) en ondersteuning bieden aan mensen die het niet alleen redden. Enschede Panel 2013 Bij sociale kwaliteit gaat het er om of mensen in de wijk elkaar kennen, prettig met elkaar omgaan en het niet vervelend vinden om in de wijk te wonen. De sociale kwaliteit van Glanerveld, Bentveld/Bultserve, Schipholt/Glanermaten en Eekmaat is volgens de inwoners een 7,1 en voor Oikos en Beekveld en Eilermarke een 7,6. Het stedelijk gemiddelde is een 7,2.
De Dorpsraad, professionals en bewoners Tijdens het Functionarissenoverleg van 29 oktober is de wijkanalyse besproken. Tijdens dit overleg is duiding gegeven aan de cijfers. Daarin is een aantal zaken benoemd die opvallen, zoals de hoge werkloosheid in de Ontdekkingsreizigersbuurt (Eekmaat).
Algemene kenmerken In 2013 heeft Glanerbrug 13.315 inwoners. Het aandeel jongeren in Eilermarke en Oikos en Beekveld is relatief hoog en het aantal ouderen relatief laag, in tegenstelling tot Bentveld/Bultserve waar het aantal ouderen hoger is. Verder wonen er minder niet-westerse allochtonen dan gemiddeld. Het aantal eenoudergezinnen is in Eekmaat en Schipholt/Glanermaten hoger dan gemiddeld. De wijk bestaat voor een groot deel uit koopwoningen en de woningwaarde is hoger dan gemiddeld met uitzondering van de Eekmaat.
14
Algemene kenmerken van de wijk. Jongeren (<18 jaar)
Ouderen (65+)
Waarvan alleenstaande ouderen
NietWesterse allochtonen
1oudergezinnen
Gemiddelde woningwaarde (*1000 euro)
Glanerveld
20,8%
14,0%
32,3%
5,5%
12,5%
187
Bentveld/Bultserve
20,2%
20,5%
32,3%
8,1%
16,7%
180
Schipholt/Glanermaten
23,3%
16,1%
34,8%
17,0%
27,4%
150
Eekmaat
21,6%
15,5%
29,3%
17,7%
41,5%
128
Oikos en Beekveld
32,8%
3,7%
32,6%
13,8%
16,4%
193
Eilermarke
35,6%
3,8%
20,3%
14,6%
14,5%
224
Stadsdeel Oost
23,2%
15,0%
37,2%
14,1%
22,9%
-
Enschede
19,3%
15,8%
42,2%
21,3%
23,9%
167
Werken
15
Figuur: Ontwikkeling aandeel NWW’ers 2009-2012
Niet Werkende Werkzoekenden De omvang van de potentiele beroepsbevolking (15 t/m 64 jaar) in Glanerbrug is 8.712 personen. Het aantal NWWers (14,1%) en WWB/IOAW-ers (18,1%) is in de Eekmaat aanzienlijk groter dan stedelijk gemiddelde, gevolgd door Schipholt/Glanermaten (8,7% respectievelijk 7,9%) die rond het stedelijk gemiddelde ligt. Het grootste deel van de WWB’ers zijn alleenstaanden tussen 21-64 jaar, gezinnen en alleenstaande ouders tussen 2164 jaar. Veel van de NWW’ers hebben een laag opleidingsniveau en de inschrijvingsduur varieert. Trede participatieladder : voor 117WWB-ers is de verwachting dat ze de hoogste trede in de participatieladder (betaald werk, al dan niet met ondersteuning) zullen bereiken. Aandeel WAJONG in Schipholt/Glanermaten (13,9 per 1.000 inwoners) en De Eekmaat (22,5 per 1.000 inwoners) relatief hoog (stedelijk: 12,4 per 1.000 inwoners).
Talentontwikkeling
Schipholt/Glanermaten en de Eekmaat tellen relatief veel leerlingen op het speciaal onderwijs, beide zitten boven het Enschedees gemiddelde van 5% met 9% respectievelijk 7%. Het vroegtijdig schoolverlaten is in Schipholt/Glanermaten en Eilermarke relatief hoger (4,5% respectievelijk 5,8% ten opzichte van 2,6% stedelijk). Schoolverzuim in Glanerveld, Bentveld/Bultserve, De Eekmaat en Schipholt/Glanermaten relatief hoog Jeugdsportdeelname is voor heel Glanerbrug hoog. Bentveld/Bultserve springt daar in het bijzonder bovenuit. Lidmaatschap van de bibliotheek ligt op of net boven het stedelijk gemiddelde van 44%, met uitzondering van De Eekmaat dat onder het stedelijk gemiddelde ligt met 36% (stadsdeel Oost 42%)
Zorg Gebruik WMO-voorzieningen in Bentveld/Bultserve ligt ruim boven stedelijk gemiddelde. Het aandeel kinderen in jeugdzorg in Schipholt/Glanermaten en Eekmaat boven stedelijk gemiddelde. Er is sprake van alcoholproblematiek door alle lagen van de bevolking en er is sprake van softdrugsproblematiek onder de jeugd
16
Veilige Leefomgeving De bewoners van Glanerbrug voelen zich aanzienlijk minder vaak onveilig in de eigen buurt dan gemiddeld in Enschede. Daarnaast is het rapportcijfer voor de woonomgeving lager dan gemiddeld (uitgezonderd Oikois en Beekveld en Eilermarke, daar is het rapportcijfer juist hoger) en ligt het aantal meldingen over de leefomgeving en het aantal meldingen bij de politie over incidenten lager dan gemiddeld.
Glanerburg
SD Oost
Enschede
meldingen leefomgeving bij gemeente per 100 inwoners
12,9
13,6
13,1
aantal meldingen bij politie per 100 inwoners
9,3
9,9
13,7
aangifte bij politie gemeld (% incidenten gemeld)
48,2%
42,4%
38,0%
mijn wijk is verkeersveilig (% helemaal mee eens)
-
43,3%
40,1%
17
Dorps doelen 2014 – 2018
Werk Stimuleren van burgerparticipatie. Specifieke aandacht voor Ontdekkingsreizigersbuurt en Muziekbuurt: meer mensen doen mee in de buurt door vrijwillig of door betaald werk (doorleiden). Ombuigen niet gemotiveerdheid. Specifieke acties om de groep in trede 4 (onbetaald werk) door te laten stromen naar betaald werk, versterken arbeidsethos.
Talentontwikkeling Investeren in ouders door te richten op ontwikkeling en perspectief van het kind. Vroegsignalering en aanpak gedrags- en ontwikkelingsproblematiek organiseren rondom (basis)onderwijs. Vroegtijdig schoolverlaters opvangen en begeleiden naar nieuwe opleidingen of werk. Huiswerkbegeleiding om schoolverzuim te beperken.
Zorg Stimuleren Gezonde Leefstijl (voorlichting, stimuleren en activering) Investeren in versterken zelfredzaamheid en wederzijdse hulpdiensten (preventieve) jeugdzorg: waarom vertonen zij probleemgedrag, zoals vernielingen, overlast en ongezonde leefstijl
Veilige leefomgeving Huiselijk geweld Ontdekkingsreizigerbuurt terugdringen Verbeteren van de leefbaarheid in de Ontdekkingsreizigerbuurt Vergroten van de verkeersveiligheid Integrale aanpak van hard-drugsoverlast en criminaliteit (Redemptoristenpark, Bultserve) Aanpak ontdekkingsreizigersbuurt: Voorkomen en terugdringen van overlastsituaties van overlast gevende gezinnen en huishoudens Het inzichtelijk maken van klachten, wensen en behoeften van bewoners; Interventies op gezinsniveau om perspectief te ontwikkelen en overlast te voorkomen.
Duurzaam Scan naar de energiestaat van de woningen. Bewustwording en activering om energieverbruik en -lasten te verminderen
18
Acties 2015 Werk
Trekker
Planning
Relatie met programma
Glanerbrug werkt! (o.a. inzet mensen met lange afstand tot arbeidsmarkt bij netwerkpartners i.v.m. werkervaring opdoen en uit isolement komen middels vrijwilligerswerk en klimopactivering)
Dorpsraad Glanerbrug, gemeente
Doorlopend
E&W
Participatieprogramma voor alleenstaande moeders met kinderen
ROC/Alifa
doorlopend
E&W
Talentontwikkeling
Trekker
Planning
Relatie met programma
Jongerenwerk in de wijk gericht op voorkomen van overlast
Alifa/IKC
In 2015 investeren we samen met de Dorpsraad in een versteviging van dit project.
Vitale sportvereniging
Beroepsvizier
IKC, gemeente (talentontwikkeling)
doorlopend
EW
Vormgeven van de integrale wijkaanpak in de praktijk (ondersteuning aan mensen die het alleen niet redden op het gebied van werk & inkomen, zorg, welzijn, opvoeding en jeugdzorg) in aanvulling op het wijkteam en collectieve voorzieningen op stedelijk niveau.
Gemeente
doorlopend
E&W,WZW, SDM
ONS
doorlopend
SDM
Vergroten ouderbetrokkenheid op de bassischolen mede i.r.t. wijkaanpak -
Pilot zorgstructuur scholen i.r.t. wijkteam
Het terugdringen van bewegingsachterstand, door het aanbieden van extra bewegingslessen voor de groepen 1 en 2 door de combinatiefunctionaris.
19
Aanbod van Beweeg Wijs op 2 nieuwe scholen (Gerardusschool Glanerbrug-Noord)
St. Beweeg Wijs
doorlopend
SDM
Het opzetten van structurele MRT-lessen na schooltijd
ONS
1ste kwartaal
SDM
Het aanbieden van sportkennismakingslessen onder- en naschooltijd.
ONS
doorlopend
SDM
Kwaliteit van cultuuronderwijs verbeteren en vernieuwen
Culturage
t/m schooljaar 16/17
SDM
Diverse initiatieven om eigen kracht te vergroten en versterken
Alifa
doorlopend
SDM
Uitvoeren Plan van aanpak Ontdekkingsreizigerbuurt samen met de netwerkpartners
SDM,
doorlopend
WZW
Faciliteren en ondersteunen bij de organisatie van het participatietraject/opbouwwerk in de Reizigersbuurt
Alifa,Domijn
Samenwerking met Saxion en Scoren in De Wijk: maatschappelijke stages en Taaltreffers.
Domijn
doorlopend
WZW
Gemeente
doorlopend
E&W, WZW
Gemeente, Menzis diverse zorgpartners
Eerste helft 2015
WZW
Alifa
WZW
Zorg
Vormgeven van de integrale wijkaanpak in de praktijk (ondersteuning aan mensen die het alleen niet redden op het gebied van werk & inkomen, zorg, welzijn, opvoeding en jeugdzorg) in aanvulling op het wijkteam en collectieve voorzieningen op stedelijk niveau. Verbreding wijkteam Oost (o.a. pilot toegang BJZ en SMD enz.)
Pilot populatiefinanciering
20
Ontwikkelen van algemene voorzieningen met als doel om in de eigen wijk/buurt ondersteuning en begeleiding te organiseren
Gemeente en netwerkpartners
Zorg
Samenwerking tussen Ariens-Zorgpalet en Bruggerbosch: Ontmoetingscentrum dementie
Bruggerbosch. AriensZorgpalet
doorlopend
Pilot Buurtbemiddeling bij overlastklachten door neutrale vrijwilligers
Alifa, Ons Huis, gemeente Enschede, Domijn, politie
doorlopend
Implementatie en monitoring Veranderen en Bezuinigen Openbare Ruimte
SDBO SDM
doorlopend
Afronden wijkbeheerplan Eilermarke Beekveld Oikos
SDB
2 kwartaal
Start wijkbeheerplan Schipholt-Glanermaten
SDB
2 kwartaal
Start wijkbeheerplan Glanerbrug noord
SDB
3 kwartaal
Onderzoek haalbaarheid overdracht onderhoud openbare ruimte rondom de Hut aan Glanerbrug werkt
SDB
2 kwartaal
Onderzoek nieuwe bestemming voormalig voetbalveld VV Glanerbrug
SDB
2 kwartaal
Uitvoering speelplek De Uitkijk
SDB
2 kwartaal
Op basis van signalen en analyse pleegt Alifa preventieve inzet ter voorkoming van toename op gebied van zorg, criminaliteit en overlast.
Alifa i.s.m. netwerkpartners
doorlopend
Zorg
Doorontwikkeling naar algemene voorziening, eventueel samenwerking met ander (zorg)partners
Veilige leefomgeving
e
e
e
e
e
e
21
Vergroten van de verkeersveiligheid door gerichte controles
Politie
Vroegtijdig inspelen op overlastsituaties en overlast gevende gezinnen en huishoudens, door interventies, d,m,v interventies op gezinsniveau om perspectief te ontwikkelen en overlast te voorkomen.
Wijkteam, politie
Zoeken met alle partners naar oplossingen en mogelijkheden de leefbaarheid te verbeteren en klachten afnemen
Gemeente en netwerkpartners
Aanpak bij overlastgevende locaties
Politie RTG Handhaving Wijkraad
Redemptoristenpark: stimuleren en faciliteren van participatie bij groenonderhoud ism Dorpsraad en RIBW
Domijn
doorlopend
LO
Redemptoristenpark: uitvoering plan ter bevordering van verhuur en leefbaarheid
Domijn
2015-2016
LO
Integrale aanpak hard-drugsoverlast en criminaliteit ( redemptoristenpark)
Politie
Inzet van vrijwilligers en dorpsraad op onderhoud Redemptoristenpark en Bultserve (tegengaan drugsgerelateerde overlast)
Dorpsraad en vrijwilligers
Herstart buurtpreventie Operastraat e.o.
Bewoners Operastraat i.s.m. politie
doorlopend
Bewoners Operastraat
Veiligheidsgevoel in de ontdekkingsreiziger buurt vergroten en verbeteren van de leefbaarheid.
Politie, i.s.m. netwerkpartners
Speerpunt aanpak woninginbraken. Via een incidentenoverleg komt in beeld waar de
Politie en jongerenwerk
LO en WZW
22
woninginbraken zijn. Er is extra aandacht voor de aangiftes, buurtonderzoek en gericht daderonderzoek.
i.s.m. netwerkpartners
Wordt gecoördineerd door Regionaal Woninginbraken Team (WIT).
Aanpak (jeugd)overlast.
Politie i.s.m. netwerkpartners
LO en WZW
Speerpunt sociale problematiek. Deelnemen aan diverse overlegstructuren, spreekuren, aanpak huiselijk geweld, samenwerking met wijkteam.
Politie i.s.m. netwerkpartners
LO en WZW
De wijkagent houdt wekelijks een spreekuur samen met de Dorpsraad en gemeente (stadsdeelbeheer), waar bewoners met vragen op het gebied van veiligheid en samenlevingsopbouw terecht kunnen.
Politie
LO en WZW
Groot onderhoud woningen Schipholtstraat vanaf juni 2013
Domijn
Uitvoeren van het pakket van maatregelen beschreven in het project Veilige schoolomgeving: fysieke maatregelen, gedragsbeïnvloeding en handhaving.
SDM ism netwerkpartners
Opstellen wijkbeheerplan voor Glanerbrug Zuid
SDB
Jeugd wordt uit de anonimiteit gehaald en er wordt handhavend opgetreden. Structurele controle i.s.m. RTG (Regionale Toezichthouders Groep) op overlastgevende locaties. Bij piekmomenten of incidenten worden extra uren ingezet.
Dorpsraad, corporatie en gemeente
SO
doorlopend
LO en WZW
dorpsraad
Implementatie en monitoring Veranderen en bezuinigen Openbare Ruimte
SDB
doorlopend
Bultsweg, afronding groenplan na herinrichting en vervanging riolering
SDB
2e kwartaal
LO
23
Oikos aanleg infiltratie en transportriool in 4e wadi
SDB
3e kwartaal
LO
Project schone portieken en tuinen in de focusgebieden: Muziekbuurt, Reizigersbuurt en Bentstraat.
Domijn
doorlopend
Extra ureninzet van huismeester bij overlastklachten en vervuiling in de focusgebieden Muziekbuurt, Reizigersbuurt en Bentstraat.
Domijn
doorlopend
Start met uitvoering kansrijke projecten uit visiedocument Glanerbeekse bindingen
SDM
Voorjaar 2014
LO,WZW en SO
Een oplossing vinden voor de overlast voor omwonenden van het winkelbedrijf Action aan de Nieuw Frieslandstraat
SDM
2de kwartaal
LO,WZW
Project Ariëns Glanerbrug
WTP
3de en 4de kwartaal
LO
Project Ouverturestraat. Bevindt zich in de ontwerpfase. Fysiek zijn er geen werkzaamheden. Initiatief ligt bij de ontwikkelaar.
PMBE Ontwerp
doorlopend
SO
Herinrichting J.Rossstraat, A.Birdstraat en C. Houtmanstraat
SDB
2015
LO
Twente Academy Young
Start in 2 kwartaal 2015
Duurzaamheid
Glanerbrug van de Toekomst; bewustwording van kinderen op de thema’s energieverbruik, afval en infrastructuur (wonen en mobiliteit)
e
EWO + ONS!
(deelnemers zijn de 5 basisscholen)
24
4.2
De Eschmarke (Eekmaat West)
De Eschmarke (Eekmaat-West en Leuriks Oost) ligt centraal in de Eschmarke aan de zuidkant van de Gronausestraat. Deze Vinex wijk is relatief jong en ziet er fraai uit met verschillende woonmilieus. Het is er goed wonen en leven. In de wijk wonen veel gezinnen met kinderen, de werkloosheid is laag en er het grootste gedeelte van de inwoners zijn huiseigenaren. Het inkomensniveau is relatief hoog. Aan de oostkant van de wijk ligt een breed scala aan sportvoorzieningen. Midden in de wijk zijn twee basisscholen gevestigd evenals een winkelcentrum. Voor de Eschmarke is een wijkprogramma 2014-2018 opgesteld. In het wijkprogramma zijn meerjarige doelen benoemd en vertaald naar opgaves. Een uitgebreide kwantitatieve gegevensanalyse is daaraan vooraf gegaan. Deze gegevens zijn aangevuld met kennis en visie van de wijkprofessionals, bewoners en medewerkers van de gemeente Enschede. Dit is gebeurd aan de hand van de volgende thema’s: • • • • •
Werken Talentontwikkeling Zorg Veilige leefomgeving Duurzaam
In dit jaarplan zijn de activiteiten opgenomen van de tweede jaarschijf van het wijkprogramma.
Enschede Panel 2013 Bij sociale kwaliteit gaat het er om of mensen in de wijk elkaar kennen, prettig met elkaar omgaan en het niet vervelend vinden om in de wijk te wonen. De sociale kwaliteit van deze wijk is volgens de inwoners 6,7. Dit is hoger dan het stedelijk gemiddelde. 98% beoordeelt de wijk als (zeer) positief. De inwoners van Eschmarke zijn bovengemiddeld positief over hun wijk om in te wonen. De betrokkenheid van bewoners bij hun buurt komt overeen met het beeld voor stadsdeel Oost en Enschede. Het totaal aantal voorzieningen in de buurt en het aanbod voor kinderen worden relatief hoog gewaardeerd (59%) , maar de tevredenheid over het aanbod voor ouderen en jongeren ( 7%) blijft wat achter.
25
De wijkraad en de bewoners De wijkraad heeft op 24 augustus 2014 tijdens de open dag van Avanti een enquête gehouden onder de bewoners van de Eschmarke om een beeld te krijgen hoe bewoners tegen hun wijk aankijken. De uitkomst van de enquête bevestigde een aantal voor de hand liggende zaken. Er is veel waardering voor het groen in de wijk en een algemeen gevoel van veiligheid. Bewoners vinden dat de omnisportvereniging Avanti een belangrijke rol inneemt in de wijk. Ook waarderen zij de aanwezigheid van het winkelcentrum. Aandacht voor jongerenvoorzieningen, vooral voor de oudere jeugd kwam als verbeterpunt sterk naar voren in de enquête. Verder werd de chaotische verkeerssituatie rondom de scholen genoemd en rommel in het Ecopark.
Algemene kenmerken In 2013 heeft de wijk Eschmarke 3250 inwoners. Het aandeel jongeren in de wijk is relatief hoog en het aantal ouderen relatief laag. De ouderen wonen relatief vaak alleen. Verder wonen er minder niet-westerse allochtonen en eenoudergezinnen in de wijk dan gemiddeld. De wijk bestaat voor een groot deel uit koopwoningen en de woningwaarde is hoger dan gemiddeld.
2013
SD Oost 2013
aandeel jongeren (< 18 jaar)
27,5%
23,2%
19,3%
aandeel ouderen (65+)
12,6%
15,0%
15,8%
46,2%
37,2%
42,2%
12,8%
22,9%
23,9%
12,6%
14,1%
21,3%
waarvan alleenstaand eenoudergezinnen aandeel niet westerse allochtonen
Enschede 2013
26
Werk
Niet Werkende Werkzoekenden De omvang van de potentiele beroepsbevolking (15 t/m 64 jaar) in De Eschmarke is 2100 personen. Het aantal NWWers ( 78) is relatief laag en het bedraagt ongeveer de helft van het gemiddelde in stadsdeel Oost. De grootste groep NWW’ers is in de leeftijd van 35 tot 39 jaar. De helft daarvan is laag opgeleid (basisonderwijs of VMBO) en een derde staat korter dan 2 maanden ingeschreven. Wet Werk en Bijstand, Wet Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte werkloze Werknemers, Wet werk en Arbeidsondersteuning JONGgehandicapten. Ook het aantal WWB-ers (2,8 per 100 inwoners) in de wijk ligt aanzienlijk lager dan gemiddeld in stadsdeel Oost ( 7,7 per 100 inwoners) en Enschede als geheel. Trede re-integratieladder : voor 31 WWB-ers is de verwachting dat ze de hoogste trede in de re-integratieladder ( betaald werk, al dan niet met ondersteuning) zullen bereiken. Wajong uitkeringen: absoluut 16 en relatief 4,9 per 100 gezinnen ( ongeveer de helft van het gemiddelde in stadsdeel Oost)
Talentontwikkeling De wijk Eschmarke telt relatief weinig leerlingen op het speciaal onderwijs, ongeveer de helft van het gemiddelde in Enschede. Ook het schoolverzuim ( 49 leerlingen) is relatief gering ( 2,3%) Aantal leerlingen in het speciaal onderwijs 2,4% Jeugdsporters 57 % (Stadsdeel Oost 2,7%) Lid bibliotheek 47% ( 60% in 2011)- ( stadsdeel Oost 42%)
27
Zorg In 2012 heeft ongeveer één op de dertien inwoners een of meerdere WMO-voorzieningen. Dat is minder dan het gemiddelde van stadsdeel Oost en Enschede als geheel, wat ook samenhangt met het beperkte aantal ouderen in de wijk. Het percentage kinderen in de jeugdzorg bedraagt de helft van het gemiddelde. WMO voorzieningen 245 (7,5%) Kinderen in de jeugdzorg 34 ( 3%) Mantelzorgers 27%
Veilige Leefomgeving De bewoners van de Eschmarke voelen zich aanzienlijk minder vaak onveilig in de eigen buurt dan gemiddeld in Enschede. Daarnaast is het rapportcijfer voor de woonomgeving relatief hoog en ligt het aantal meldingen over de woonomgeving en het aantal meldingen bij de politie over incidenten lager dan gemiddeld.
deze wijk
SD Oost
Enschede
meldingen leefomgeving bij gemeente per 100 inwoners
9,6
13,6
13,1
aantal meldingen bij politie per 100 inwoners
6,1
9,9
13,7
aangifte bij politie gemeld (% incidenten gemeld)
7,0%
42,4%
38,0%
mijn wijk is verkeersveilig (% helemaal mee eens)2
50,0%
43,3%
40,1%
28
Jij maakt de buurt ( enquête wijkbeheerplan) Belangrijke plekken in de buurt: • • • •
De ecozone Winkelcentrum Dierentuintje Bruggerbosch Diverse speelplekken
Plekken die bewoners minder waarderen: • • • •
Keppelerdijk ( onderhoud) Basisscholen ( verkeer) Ekersdijk ( zwerfafval) Esmarkelaan en Eekmaatlaan ( te hard rijden)
Wijkprogramma doelen 2014-2018 Werken Meer mensen actief in de wijk Klim-oppers inzetten in de wijk Bewoners activeren
Talentontwikkeling Jongeren ontwikkelen en benutten hun talenten optimaal en groeien op tot sociaal vaardige burgers met een goed perspectief op de arbeidsmarkt. Inventarisatie van wensen en behoeften van de jeugd.
Zorg Mensen blijven zo lang mogelijk op een menswaardige manier zelfstandig wonen in de wijk. Bevorderen van een grotere sociale samenhang in de wijk ( preventie)
Veilige leefomgeving Verkeersveiligheid verbeteren ( scholen, Keppelerdijk) Voorkomen van overlast in de buurt Mensen voelen zich in toenemende mate verantwoordelijk voor hun woon-en leefomgeving.
Duurzaam Terugdringen van het energieverbruik Stimuleren van het gebruik van duurzame energie
29
Acties 2015 Werken, talentontwikkeling
Trekker/
Planning
Relatie met programma
partners
Start inventarisatie van mogelijkheden (her)opening wijkcentrum voor buurtactiviteiten etc. in scholencomplex door studenten van de saxion
Wijkraad
Vitale sportvereniging Avanti maatschappelijk Avanti, ondernemer op het gebied van arbeidsintegratie en gemeente vitaliteit bewoners.
e
1 kwartaal
SDM, MO
doorlopend
EW&O, SDM, MO
Zorg
Ontwikkelen van algemene voorzieningen met als doel om in de eigen wijk/buurt ondersteuning en begeleiding te organiseren
Gemeente en netwerkpartners
Scholen maken gebruik van het ecopark voor lessen Scholen, met kinderen Gemeente,
MO
doorlopend
Landschap Overijssel
Het aanbieden van onder- en naschoolse sportactiviteiten
Gemeente, scholen
doorlopend
SDM
De keten partners inventariseren de behoeften Wijkraad jeugd. Inventariseren door studenten van de Saxion
2e kwartaal
SDM
Beweegwijs en veilig en gezond schoolplein
doorlopend
SDM
beweegwijs
Scholen
30
Het organiseren van sport-activiteiten in samenwerking met de verenigingsmanager AvantiWilskracht
SDM
doorlopend
Huiskamer van de buurt (overdag en
VSV Avanti Wilskracht
doorlopend
WZW
Bruggerbosch en VBS Avanti W.
1e kwartaal
WZW
Implementatie en monitoring Veranderen en Bezuinigen Openbare ruimte
SDB SDM
doorlopend
Verbeteren en verfraaien van de schermen bij het winkelcentrum in het kader van veiligheid
Grontmij
3 kwartaal
Keppelerdijk groot onderhoud asfalt
SDB
3 kwartaal
SDB
2 kwartaal
Uitvoering bewonersinitiatief Dinkelhoeve, herinrichting
SDB
2 kwartaal
Onderzoek haalbaarheid bewonersonderhoud Pitruslaan
SDB
1 kwartaal
Start opstellen en uitvoeren wijkbeheerplan
SDB
Project handhaving overlast ecozone, Keppelerdijk en omgeving.
Politie en gemeente
s’ avonds) met o.a repair ( iedere dinsdag)café bij VSV Avanti-W
Ontwikkelen van preventieplan voor vroeg dementerenden in de wijk
Veilige leefomgeving
e
e
e
Uitvoering ontmoetingstuin EschmarkeBruggerbosch
Uitvoering van de aanleg van de kindernatuur route SO (Twentse rondjes) ism basisscholen en bewoners
e
e
LO
doorlopend
LO
2e kwartaal
ONS!, LO/SDB en SDM
31
Ondersteunen van bewonersinitiatieven in de openbare ruimte
SDB, SDM wijkraad
Aanpak (jeugd)overlast.
Politie en jongerenwerk Jeugd wordt uit de anonimiteit gehaald en er wordt I.s.m. handhavend opgetreden. Structurele controle netwerkpartners i.s.m. RTG (Regionale Toezichthouders Groep) op overlastgevende locaties (hotspots o.a. buurthuis De Kei). Bij piekmomenten of incidenten worden extra uren ingezet.
doorlopend
WZW en LO
Vroegtijdig inspelen op overlastsituaties en overlast Wijkteam, politie gevende gezinnen en huishoudens, door interventies, d,m,v interventies op gezinsniveau om perspectief te ontwikkelen en overlast te voorkomen.
Speerpunt sociale problematiek. Deelnemen aan diverse overlegstructuren, spreekuren, aanpak huiselijk geweld, samenwerking met wijkteam.
Politie en netwerkpartners
WZW en LO
De wijkagent houdt wekelijks een spreekuur samen Politie met de wijkraad en gemeente (stadsdeelbeheer), waar bewoners met vragen op het gebied van veiligheid en samenlevingsopbouw terecht kunnen.
WZW en LO
Starten en uitvoeren van de pilot buurtbemiddeling Gemeente en om buurtbewoners in een (dreigende) corporaties conflictsituatie weer met elkaar in gesprek te brengen om tot onderlinge afspraken te komen.
WZW
Speerpunt aanpak woninginbraken. Via een incidentenoverleg komt in beeld waar de woninginbraken zijn. Er is extra aandacht voor de aangiftes, buurtonderzoek en gericht daderonderzoek. Wordt gecoördineerd door Regionaal Woninginbraken Team (WIT).
Politie
doorlopend
WZW en LO
32
4.3 Dolphia
Dolphia is een bijzondere, op zichzelf staande wijk. De betrokkenheid van Dolphianen bij hun wijk is groot. Dit is met name te zien in de door Dolphianen zelf georganiseerde activiteiten zoals met palmpasen, de jaarlijkse straatspeeldag, het sinterklaasfeest, bingo en de kerstmarkt. Dolphia is een aandachtswijk vanwege de sociaal maatschappelijke situatie. Het gemiddelde inkomen is laag en de sociale problematiek is relatief groot. Afgezien van een klein aantal koopwoningen aan de Slankweg, bestaat vrijwel de gehele wijk uit huurwoningen van Ons Huis. De leefbaarheid, veiligheid en sociaal-maatschappelijke situatie is de afgelopen jaren enigszins verbeterd en is nu vrij stabiel. Een eerder voorgenomen herstructurering is niet doorgegaan en de realisatie van Eschmarkerveld rondom Dolphia is niet meer aan de orde. Daardoor ligt het buurthuis decentraal, buiten de wijk. Mede door het uitblijven van de realisatie van Eschmarkerveld is de exploitatie van het buurthuis De Kei is voor de eigenaar Ons Huis een probleem. De bewoners van Dolphia hechten een buurthuis voor hun buurt. De Stichting Bewonerscommissie Dolphia kan sinds kort gebruik maken van de benedenruimte van het buurthuis om vandaar uit activiteiten met de buurt te organiseren. In het voorjaar wordt de Huiskamer van de Buurt feestelijk geopend. Aan de huurwoningen is planmatig groot onderhoud verricht. De verwachting is dat de sociaal maatschappelijke situatie de komende jaren grosso modo zo blijft. Toch blijft de verloedering in de openbare ruimte een aandachtspunt voor de bewoners en de functionarissen. Ook de participatie en het individuele welzijn van de burgers en hun functioneren in de samenleving blijft een aandachtspunt. Het wijkbudget wordt grotendeels besteed aan activiteiten voor en door bewoners in plaats van fysieke maatregelen. Vooral het initiatief om digitaal de buurtbewoners meer te betrekken bij het wel en wee en de
33
activiteiten in de wijk is hier een voorbeeld van. Daarnaast worden de bewoners op de hoogte gehouden van actuele ontwikkelingen in de buurt door een nieuwsbrief van de bewonerscommissie.
De bewonerscommissie en de buurt. De bewonerscommissie heeft in 2013 samen met de gemeente het initiatief genomen om een groot onderzoek te verrichten onder alle bewoners van Dolphia. Het onderzoek is uitgevoerd door studenten van de Saxion Hogeschool. Bewoners zijn in de gelegenheid gesteld om de uitkomsten van dit onderzoek te bespreken en aandachtspunten te benoemen voor de toekomst. Deze zijn opgenomen in de volgende speerpunten:
Speerpunten 2015 •
Verder van de grond brengen van bewonersparticipatie en vergroten van buurtvermogen vooral gericht op kinderen en hun ouders.
•
Verhogen van de sociale samenhang ( zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen)
•
Verminderen van gevoel van onveiligheid ( te hard rijden, donkere plekken in de buurt, inbraken)
•
Verbeteren van de fysieke staat van de wijk ( o.a. groen, braakliggend terrein en de tijdelijke bouwstraten)
•
Aanpak sociale problematiek
Algemene kenmerken In 2013 heeft de wijk Dolphia 570 inwoners waarvan: Dolphia 2013
SD Oost
Enschede 2013
aandeel jongeren (< 18 jaar)
26,0%
23,2%
19,3%
aandeel ouderen (65+)
14,4%
15,0%
15,8%
waarvan alleenstaand
36,6%
37,2%
42,2%
eenoudergezinnen aandeel niet westerse allochtonen
48,9%
22,9%
23,9%
8,1%
14,1%
21,3%
34
Werken
Niet Werkende Werkzoekenden De omvang van de potentiele beroepsbevolking (15 t/m 64 jaar) in Dolphia is 365 personen. Het aantal NWWers ( 69) is relatief hoog, zowel in vergeljking met stadsdeel Oost als met het gemiddelde voor het stadsdeel. De grootste leeftijdscategorie NWW’ers in de wijk is die van 60 tot en met 64 jaar. Driekwart van de 69 NWW’ers heeft alleen basisonderwijs gevolgd en bijna een kwart staat 3 jaar of langer ingeschreven. De wijk Dolphia telt 81 inwoners met een WWB- of IOAW-uitkering. Het aandeel WWB-ers in de wijk is met bijna een kwart (23,6 procent) ongeveer drie keer zo hoog als gemiddeld in stadsdeel Oost. Er zijn in de wijk 21 vrijstellingen voor arbeidsverplichtingen verleend, waarvan het grootste deel persoonlijke omstandigheden betreft. Werklozen in de wijk zijn op de re-integratieladder het vaakst geplaatst op de trede ‘onbetaald werk’. Voor 41 WWB-ers is de verwachting dat zij op termijn kunnen doorstromen naar de hoogste tredes op de ladder (betaald werk, al dan niet met ondersteuning). Het aantal uitkeringen WAJONG bedraagt 10 en ligt daarmee relatief hoog in de wijk.
Talentontwikkeling
De wijk telt minder vroegtijdig schoolverlaters (2,1 %) dan gemiddeld. Het aandeel jongeren ( 9,5%) uit de wijk dat speciaal onderwijs volgt, is ten opzichte van 2011 weliswaar sterk gedaald, maar ligt nog wel tweemaal zo hoog als gemiddeld in stadsdeel Oost en Enschede als geheel. Ook schoolverzuim komt in de wijk relatief vaak voor (5.5 per 100) . Verder kent de wijk kent relatief weinig jeugdsporters en bibliotheekleden in vergelijking met heel stadsdeel Oost en heel Enschede.
35
Zorg Bijna een op de acht inwoners van Dolphia heeft een of meerdere Wmo-voorzieningen. Dat is meer dan gemiddeld in stadsdeel Oost en Enschede als geheel. Ook het aandeel kinderen in de jeugdzorg is in Dolphia bovengemiddeld hoog.
Veilig Bewoners van Dolphia voelen zich relatief veilig. Een op de twaalf (8 procent) voelt zich weleens onveilig in de eigen buurt, terwijl dit aandeel voor Enschede 21 procent bedraagt. Wel acht men de kans slachtoffer te worden van woninginbraak bovengemiddeld hoog. De waardering van de wijkbewoners voor hun woonomgeving is gemiddeld. Dolphia
Enschede
voelt zich in algemeen wel eens onveilig
18%
29%
voelt zich in eigen buurt wel eens onveilig
8%
21%
acht kans om slachtoffer te worden van inbraak groot
14%
7%
acht kans om slachtoffer te worden van mishandeling groot
1%
acht kans om slachtoffer te worden van diefstal groot
5%
2%
5%
36
Acties 2015 Trekker
Planning
Relatie met programma
Werken
Stimuleren van activiteiten voor en door de buurt ( ouder en kind, kinderen en jongeren, oudere bewoners)
Stichting bewonerscommissie
WZW
Dolphia
Zorg
Ontwikkelen van algemene voorzieningen met als doel om in de eigen wijk/buurt ondersteuning en begeleiding te organiseren
Gemeente en netwerkpartners
Zorg
Openen van een huiskamer van de buurt
Stichting bewonerscommissie Dolphia
WZW
Uitvoeren van het herstelplan straten in het sloopdeel
Ons Huis en gemeente 1e kwartaal
LO
Implementatie en monitoring Veranderen en Bezuinigen Openbare ruimte
SDO SDM
Goede voorlichting bij verhuizing over buurtgerichte woonstijl
Ons Huis
Samen met bewoners leegstaande veld tijdelijk inrichten totdat er een nieuwe bestemming is tbv de buurt.
Alifa,
Vroegtijdig inspelen op overlastsituaties en overlast gevende gezinnen en huishoudens, door interventies, d,m,v interventies op gezinsniveau om perspectief te ontwikkelen en overlast te voorkomen.
Wijkteam, politie
Veilige leefomgeving
doorlopend
e
2 kwartaal
Ons Huis, Bewoners, en gemeente
37
Speerpunt aanpak woninginbraken. Via een incidentenoverleg komt in beeld waar de woninginbraken zijn. Er is extra aandacht voor de aangiftes, buurtonderzoek en gericht daderonderzoek. Wordt gecoördineerd door Regionaal Woninginbraken Team (WIT).
Politie
doorlopend
WZW en LO
Aanpak (jeugd)overlast.
Politie en jongerenwerk i.s.m. netwerkpartners
doorlopend
WZW en LO
Jeugd wordt uit de anonimiteit gehaald en er wordt handhavend opgetreden. Structurele controle i.s.m. RTG (Regionale Toezichthouders Groep) op overlastgevende locaties (hotspots o.a. buurthuis De Kei). Bij piekmomenten of incidenten worden extra uren ingezet.
Speerpunt sociale problematiek. Deelnemen aan diverse overlegstructuren, spreekuren, aanpak huiselijk geweld, samenwerking met wijkteam.
Politie
WZW en LO
De wijkagent houdt wekelijks een spreekuur samen met de wijkraad en gemeente (stadsdeelbeheer), waar bewoners met vragen op het gebied van veiligheid en samenlevingsopbouw terecht kunnen.
Politie
WZW en LO
Starten en uitvoeren van de pilot buurtbemiddeling om buurtbewoners in een (dreigende) conflictsituatie weer met elkaar in gesprek te brengen om tot onderlinge afspraken te komen.
Corporaties en gemeente
WZW
en netwerkpartners
38
4.4
Sleutelkamp
.
De wijk Cascade is een vrij nieuwe wijk en hoewel de Cascade als project in het kader van de Stedelijke Koers 2030 zal worden afgesloten, zullen er nog enkele bouwkavels op de lange termijn kunnen worden uitgegeven. De verwachting is echter dat dit de komende tien á vijftien jaar niet zal plaatsvinden. In het kader van de realisatie van de woonwijk De Cascade zijn diverse archeologische onderzoeken uitgevoerd. Hieruit is gebleken dat de archeologische vondsten afkomstig zijn uit de Midden-Steentijd (het Mesolithicum, ca 9000 - 5000 jaar v. Chr.). Tijdens opgravingen zijn resten gevonden van mogelijke kampementen van jagersverzamelaars. Deze conclusie wordt getrokken op basis van de vondst van houtskool, verbrand vuursteen en speerpunten. In het plangebied is er voor gekozen om de archeologische vindplaats zichtbaar en beleefbaar te maken. Dit wordt gedaan door de haarden terug te laten komen in de vorm van een kunstwerk, dat in december 2013 feestelijk is onthuld. Het terrein krijgt een natuurlijk uitstraling als in 2014 het terrein heringericht is. De archeologische belevingsplek wordt blijvend openbaar groen, dat op een natuurlijke wijze wordt ingericht. Het woonwagencentrum is in 2010 in eigendom overgedragen aan de Woonplaats en aangemerkt als een gewone woonwijk met bijzondere kenmerken. Samen met de bewoners zetten de Woonplaats , de wijkagent en de gemeente zich in om de leefbaarheid op peil te houden. Vanuit het woonwagencentrum zijn verschillende initiatieven ondernomen voor contacten met Cascade, waaronder een zeskamp waaraan ook de nodige inwoners van Cascade mee hebben gedaan. De voetbalvereniging FC Centrum is de enige organisatie op het Woonwagencentrum en voor Cascade. Voor het bevorderen van de sociale samenhang is het van belang dat de
39
continuïteit van de vereniging en de accommodatie gewaarborgd blijft. Onder de paraplu van die vereniging FC Het Centrum worden zelfstandig ook welzijns- en educatieve activiteiten te ontplooit. In 2013 zijn er gesprekken gestart met bewoners van het woonwagencentrum over de verkeersveiligheid en het onderhoud en de inrichting van de vrachtwagenparkeerplaats voor de bedrijfswagens van de bewoners van het woonwagencentrum. Dit heeft geleid tot een aantal afspraken die een inspanning vragen van zowel de bewoners als de gemeente. De invoering van wijkbudgetten biedt nieuwe kansen. Woonwagencentrum en Cascade hebben de beschikking over één gezamenlijk budget. In 2012 en 2013 is gekozen voor een gezamenlijke activiteit voor de kinderen van Cascade en het woonwagencentrum.
Algemene kenmerken De wijk Sleutelkamp heeft ruim 600 inwoners. Er wonen relatief veel jongeren in de wijk (29 procent) en relatief weinig ouderen (9 procent). Het aandeel eenoudergezinnen ligt hoger dan gemiddeld in stadsdeel Oost en Enschede als geheel. De wijk telt ongeveer evenveel niet-westerse allochtonen als gemiddeld in stadsdeel Oost en minder dan in Enschede. Het woningenbestand bestaat voor ruim de helft uit huurwoningen en de woningwaarde is bovengemiddeld hoog.
2013 aandeel jongeren (< 18 jaar)
SD Oost
Enschede
28,6%
23,2%
19,3%
9,0%
15,0%
15,8%
30,9%
37,2%
42,2%
eenoudergezinnen
26,3%
22,9%
23,9%
aandeel niet westerse allochtonen gemiddelde woningwaarde (€
14,6%
14,1%
21,3%
-
-
167
aandeel ouderen (65+) waarvan alleenstaand
1 1000) Meest
recente cijfers, voor het thema wonen betreft dit het jaar 2012.
40
Werk Ontwikkeling aandeel NWW’ers, 2009-2012.
De potentiele beroepsbevolking in Sleutelkamp heeft een omvang van bijna 400 personen en is sinds 2010 nauwelijks gewijzigd. Het aantal NWW’ers is relatief groot en ligt in de gehele periode 2009-2012 ruim boven het gemiddelde van stadsdeel Oost en Enschede als geheel. De grootste leeftijdscategorie NWW’ers is die van 55 t/m 59 jaar. Driekwart van de NWW’ers is laag opgeleid (basisonderwijs of VMBO) en vier op de tien staat al minimaal drie jaar ingeschreven. Het aantal WWB-ers in Sleutelkamp bedraagt 58, wat neerkomt op 15,3 WWB-ers per 100 inwoners. Dat is aanzienlijk meer dan gemiddeld in stadsdeel Oost en Enschede. Er zijn 21 vrijstellingen van arbeidsverplichtingen verleend, vooral vanwege de fysieke gesteldheid. Ruim een derde van de WWB-ers is op de re-integratieladder ingedeeld op de trede ‘sociale contacten buiten de deur’. Voor in totaal 12 WWB-ers is de verwachting dat zij de hoogste trede zullen bereiken (betaald werk). Het aandeel uitkering WAJONG ligt lager dan gemiddeld in stadsdeel Oost en Enschede als geheel.
Talentontwikkeling De wijk telt geen vroegtijdig schoolverlaters over schooljaar 2012/2013. In Sleutelkamp zijn verder relatief weinig leerlingen op het speciaal onderwijs, al fluctueert het aandeel aanzienlijk door het beperkte aantal kinderen in de wijk. Het aandeel jeugdsporters komt in 2012 vrijwel overeen met het gemiddelde voor stadsdeel Oost. Het schoolverzuim ligt in 2012 hoger dan gemiddeld in Enschede. Jeugdsporters 57% (61%) Lid bibliotheek 31% (39% in 2011)- (Stadsdeel Oost 42%)
41
Zorg In 2012 heeft 4 procent van de inwoners in de wijk een of meerdere Wmo-voorzieningen. Dat is aanzienlijk minder dan het gemiddelde van stadsdeel Oost en Enschede als geheel, wat samenhangt met een beperkte aantal ouderen in de wijk. WMO voorzieningen 27 (4,4%)
Veilige Leefomgeving De bewoners van Sleutelkamp voelt minder vaak onveilig in hun eigen buurt dan gemiddeld in Enschede. Een op de twaalf wijkbewoners (8 procent) voelt zich weleens onveilig in hun eigen buurt. Daar staat tegenover dat zij de kans om slachtoffer te worden van inbraak relatief hoog achten. Het oordeel over de woonomgeving is met het rapportcijfer 7,2 gelijk aan het gemiddelde voor stadsdeel Oost en Enschede. Het aantal meldingen over de leefomgeving bij de gemeente is bovengemiddeld hoog. Woonomgeving en veiligheid
1
Sleutelkamp
SD Oost
Enschede
meldingen leefomgeving bij gemeente per 100 inwoners
17,2
13,6
13,1
aantal meldingen bij politie per 100 inwoners
12,7
9,9
13,7
aangifte bij politie gemeld (% incidenten gemeld)
58,2%
42,4%
38,0%
mijn wijk is verkeersveilig (% helemaal mee eens)2
50,0%
43,3%
40,1%
Cijfer betreft Wens-wijk 35: Dolphia, Sleutelkamp.
Enschede panel 2013 Naast cijfers uit ‘harde’ statistieken en registratiebestanden vormt de beleving van de buurtbewoners een belangrijk onderdeel van de wijkscans. In deze paragraaf staat de beleving van de buurt door haar bewoners centraal. Bij sociale kwaliteit gaat het er om of mensen in de wijk elkaar kennen, prettig met elkaar omgaan en het niet vervelend vinden om in de wijk te wonen. De sociale kwaliteit van deze wijk is volgens de inwoners 7,0. Dit is hoger dan het stedelijk gemiddelde. Aan de peiling onder het EnschedePanel hebben acht respondenten uit Sleutelkamp deelgenomen. Op basis hiervan is geen representatief beeld te geven. De cijfers zijn daarom indicatief en dienen met enige voorzichtigheid geïnterpreteerd te worden.
42
Driekwart van de inwoners van Sleutelkamp zijn positief over hun wijk om te wonen, vrijwel gelijk aan het gemiddelde in stadsdeel Oost en de gemeente Enschede. Bewoners zijn minder vaak gehecht aan hun buurt dan gemiddeld en vinden relatief vaak dat bewoners zelf verantwoordelijk zijn voor de leefbaarheid in hun wijk. Over het aantal voorzieningen is men relatief vaak tevreden.
43
Acties 2015 Trekker
Planning
Relatie met programma
Samenlevingsopbouw Doel: Versterken van de samenlevingsopbouw en vergroten van het buurtvermogen
Onder de paraplu van FC ’t Centrum worden op eigen kracht FC Het Centrum allerlei activiteiten georganiseerd die de leefbaarheid en sociale samenhang ten goede komen.
doorlopend WZW
Ontwikkelen van algemene voorzieningen met als doel om in de eigen wijk/buurt ondersteuning en begeleiding te organiseren
Gemeente en netwerkpartners
Zorg
Onderzoek starten naar het behoud en betere benutting van de accommodatie, zodat de continuïteit gewaarborgd blijft
FC Het Centrum
doorlopend WZW
Start wijkbeheerplan
SDO
2 kwartaal
Implementatie en monitoring Veranderen en Bezuinigen Openbare Ruimte
SDO SDM
doorlopend
Vroegtijdig inspelen op overlastsituaties en overlast gevende gezinnen en huishoudens, door interventies, d,m,v interventies op gezinsniveau om perspectief te ontwikkelen en overlast te voorkomen.
Wijkteam, politie
WZW en LO
Aanpak (jeugd)overlast.
Politie
WZW en LO
Jeugd wordt uit de anonimiteit gehaald en er wordt handhavend opgetreden. Structurele controle i.s.m. RTG (Regionale Toezichthouders Groep) op overlastgevende
en jongerenwerk ism
WERK
Veiligheid Doel bevorderen van de fysieke en sociale veiligheid. e
44
locaties. Bij piekmomenten of incidenten worden extra uren netwerkpartners ingezet.
Speerpunt sociale problematiek. Deelnemen aan diverse overlegstructuren, spreekuren, aanpak huiselijk geweld, samenwerking met wijkteam.
Politie en netwerkpartners
WZW en LO
De wijkagent houdt wekelijks een spreekuur samen met de gemeente (stadsdeelbeheer), waar bewoners met vragen op het gebied van veiligheid en samenlevingsopbouw terecht kunnen.
Politie
WZW en LO
Starten en uitvoeren van de pilot buurtbemiddeling om Gemeente en buurtbewoners in een (dreigende) conflictsituatie weer met corporaties elkaar in gesprek te brengen om tot onderlinge afspraken te komen.
45
4.5 Velve Lindenhof
Deze vroeger meest oostelijke stadswijk van Enschede wordt voornamelijk gekenmerkt door laagbouw. De wijk valt uiteen in drie deelgebieden. Het oude Velve, het nieuwe Velve, dat na de oorlog is gebouwd en het Lindenhof, een vooroorlogse arbeidersbuurt. Na de Tweede Wereldoorlog werd het gebied tussen het oude Velve en het Lindenhof volgebouwd met rijtjeshuizen, de ene helft in baksteen met pannendaken, de andere helft Aireywoningen. In het algemeen is te stellen dat de wijk een rijke(re) buitenring heeft en een armer binnengebied dat als aandachtsgebied geldt vanwege de sociale problematiek en dat destijds als vogelaarwijk is aangewezen. In 2008 is het Wijkactieplan (WAP) Velve-Lindenhof vastgesteld. Het WAP is opgesteld in het kader van de prachtwijken (Vogelaarwijken) om gezamenlijk met alle partners de wijk fysiek en sociaal aan te pakken. Prioriteiten in het WAP zijn: de sociale aanpak, de aanpak van de woningen van De Woonplaats en Ons Huis, het hart van de wijk, de herinrichting van de openbare ruimte en duurzame energievoorzieningen. Inmiddels hebben de nieuwe en oude bewoners vrijwel allemaal hun woningen betrokken. De wijkbewoners hebben zelf een welkomstcomité opgericht om de nieuwe bewoners te verwelkomen. Najaar 2010 is het participatietraject met betrokken organisaties en wijkbewoners gestart rond de bouw van het voorzieningencluster “Hart van de wijk”. De inrichting van het Velveplantsoen is hierbij meegenomen. In 2014 is de bouw gestart en is de naam van het nieuwe gebouw bekend geworden: Lumen. Medio 2015 wordt het gebouw opgeleverd en kunnen de organisaties en de wijk er hun intrek in nemen. Het plan Jeugd en Onderwijs, onderdeel van het WAP, is uitgevoerd en is per 1 januari 2013 gestopt. Er is ingezet op activiteiten voor de jeugd in samenwerking met de Scholen, Sportactivering en Alifa en met de jeugd zelf. Blijvende aandacht voor de jeugd is nodig. Samen met De Woonplaats, Ons Huis en Alifa willen we de activiteiten voort zetten in de vorm van wijkactivering die vanaf september 2015 vanuit het Hart van de Wijk, Lumen, zal plaatsvinden. Met gebruik van het wijkbudget worden diverse ideeën gerealiseerd zoals kunstschemerlampen op het Velveplein en in het Velveplantsoen, een AED aan de Velveweg, een Sinterklaasfeest, lampionnenoptocht, het Zakgeldproject en een speeltoestel in de speeltuin voor rolstoelgebonden kinderen. De bewoners richten zich met het wijkbudget ook op de sociale opbouw van de nieuwe wijk en straks op activiteiten vanuit Lumen.
46
Speerpunten 2015 •
Uitvoering geven aan het afronden van het Wijk Actie Plan (WAP). Centraal daarin staan: Bouw Hart van de wijk (Lumen), verdere planontwikkeling volgende fases gebied Lage Bothof en wijkactivering.
•
Inzet op participatie, o.a.: Buurtmuseum, activiteiten kinderwijkraad, wijkbudgetten, betrekken van jongeren bij de invulling van voorzieningen voor jongeren (Hart van de wijk, buitenruimte), integratie van ‘oude en ‘nieuwe’ bewoners in de wijk.
•
Aandacht voor de jeugd: Participatie en activering van de jeugd, voorkomen jeugdoverlast.
•
Aandacht voor zorg in de wijk.
•
Versterken sociale samenhang via moestuintjes, opschoondagen, braderie etc..
Algemene Kenmerken In 2013 heeft de wijk 4.402 inwoners waarvan:
Velve Lindenhof
Stedelijk
Jongeren (< 18 jaar)
20,7%
19,3%
Ouderen (65+)
12%
15,8%
Alleenstaand
41,4%
42,2%
Eenoudergezinnen
29,2%
23,9%
Aandeel niet westerse allochtonen
22,5%
21,3%
Verhouding koop/huur/onbekend
52/47/1
Gemiddelde woningwaarde
€ 151.000
(*)
50/48/3 (*)
(*)
€ 167.000
(*)
(*) = 2012
47
Werken
Niet Werkende Werkzoekenden De omvang van de potentiele beroepsbevolking (15 t/m 64 jaar) in Velve Lindenhof is 3.130 personen. Het aantal NWW’ers is 292. In 2012 is het aandeel NWW’ers (10,5 procent) bijna 3 procentpunten hoger dan in stadsdeel Oost en bijna 2 procentpunten hoger dan gemiddeld in Enschede.
Ontwikkeling aandeel NWW’ers, 2009-2012.
De grootste leeftijdscategorie NWW’ers is die van 40 t/m 44 jaar. Zes op de tien NWW’ers is laag opgeleid (basisonderwijs of VMBO) en een vijfde van de NWW’ers staat korter dan 2 maanden ingeschreven. Wet Werk en Bijstand, Wet Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte werkloze Werknemers, Wet werk en Arbeidsondersteuning JONGgehandicapten. In Velve Lindenhof zijn er 324 inwoners met een WWB-uitkering, verhoudingsgewijs aanzienlijk meer dan in stadsdeel Oost en in Enschede gemiddeld. Vooral in de leeftijdsgroep van 27 tot 58 jaar zijn er relatief veel WWBuitkeringen. In totaal is er 47 keer vrijstelling van de arbeidsverplichtingen verleend. De belangrijkste reden hiervoor is de fysieke gesteldheid. Op de tweede en derde plaats komen psychische redenen persoonlijke omstandigheden. De grootste groep WWB-ers (ruim een derde) staat op de trede ‘onbetaald werk’ van de re-integratieladder. Van ongeveer de helft van de WWB-ers wordt verwacht dat ze de hoogste treden van de re-integratieladder kunnen bereiken (betaald werk, al dan niet met ondersteuning). Het aandeel uitkeringen WAJONG ligt in Velve Lindenhof ruim boven het gemiddelde van stadsdeel Oost en ook hoger dan gemiddeld in Enschede.
48
Velve Lindenhof
Enschedees gemiddelde
NWW
10,5%
8,8%
WWB
11,2%
8,9%
Wajong
15,2%
12,4%
Talentontwikkeling
De wijk telt even veel vroegtijdig schoolverlaters, zogenaamde vsv-ers, als gemiddeld in stadsdeel Oost en Enschede. Het percentage leerlingen dat speciaal onderwijs volgt ligt boven het gemiddelde van Enschede en schommelt de afgelopen jaren rond 6 procent. Deelname aan sport onder jeugdigen is eveneens relatief laag. Verder is het schoolverzuim in de wijk bovengemiddeld hoog.
Velve Lindenhof
Enschedees gemiddelde
Vroegtijdig schoolverlaters
2,6%
2,6%
Leerl. Speciaal onderwijs
6,3%
5,0%
Jeugdsporters
40%
51% (in Oost 61% !)
Jeugdlid bibliotheek
36%
44%
Zorg
In 2012 heeft ruim 9 procent van de inwoners een of meerdere Wmo-voorzieningen. Dat is vrijwel gelijk aan het gemiddelde in stadsdeel Oost en minder dan in Enschede als geheel. Het aandeel kinderen in de jeugdzorg ligt op het niveau van Enschede als geheel.
49
Velve Lindenhof
Enschedees gemiddelde
WMO-voorziening
9,4%
11,0%
Jeugd in jeugdzorg
6%
6%
23%
25%
Mantelzorgers*
*Mantelzorg is onbetaalde, ongeorganiseerde en niet-beroepsmatige zorg die mensen bieden aan een naaste die zorg nodig heeft. De zorg kan variëren van een korte periode tot voor langere tijd.
Veilig Het onveiligheidsgevoel is in Velve Lindenhof groter dan gemiddeld in Enschede. Bewoners schatten ook de kans om slachtoffer te worden van diefstal hoger in dan gemiddeld. De waardering van de woonomgeving is relatief laag en verder is het aantal meldingen bij de politie over incidenten relatief hoog. Onveiligheidsgevoel onder wijkbewoners (2012) deze wijk
SD Oost
Enschede
voelt zich in algemeen wel eens onveilig
33%
-
29%
voelt zich in eigen buurt wel eens onveilig
28%
-
21%
acht kans om slachtoffer te worden van inbraak groot
7%
-
7%
acht kans om slachtoffer te worden van mishandeling groot
1%
-
2%
acht kans om slachtoffer te worden van diefstal groot
8%
-
5%
Bron: wijkveiligheidsscans gemeente Enschede
50
Velve Lindenhof
Stedelijk
Meldingen leefomgeving bij gemeente per 100 mensen
13,3%
13,1
Meldingen bij politie per 100 mensen
15,1%
13,7
Aangifte bij politie gemeld (% incidenten gemeld)
59,3%
38,0%
Mijn wijk is verkeersveilig (% helemaal mee eens)
43,3%
40,1%
Opbrengst Enschede panel 2013 Bij sociale kwaliteit gaat het er om of mensen in de wijk elkaar kennen, prettig met elkaar omgaan en het niet vervelend vinden om in de wijk te wonen. De sociale kwaliteit van deze wijk is volgens de inwoners 5,9. Dit is vrijwel gelijk aan het stedelijk gemiddelde. Iets meer dan de helft van de inwoners van Velve Lindenhof is positief over hun buurt en zou hun buurt aanbevelen aan andere mensen. Dat is minder dan gemiddeld in stadsdeel Oost en Enschede. Buurtbewoners van Velve Lindenhof zijn optimistischer over de ontwikkeling van hun buurt dan gemiddeld. De tevredenheid over het voorzieningenaanbod in de wijk komt redelijk overeen met het beeld voor stadsdeel Oost en Enschede. Aantrekkingskracht van de buurt, percentage (helemaal) mee eens. deze wijk
SD Oost
Enschede
ik kan mensen aanbevelen om in deze buurt te wonen
53%
78%
74%
indien mogelijk verhuis ik uit deze buurt
23%
12%
12%
ik ben gehecht aan mijn buurt
53%
71%
70%
ik neem graag deel aan activiteiten in de buurt
28%
26%
28%
Bron: EnschedePanel 2013.
51
Beschrijving van de buurt in 1 woord:
52
Acties 2015 Trekker
Planning
Relatie met programma
Implementatie en monitoring Veranderen en Bezuinigen Openbare Ruimte
SDB, SDM
doorlopend
LO, concernstaf
Project ontwikkelen Hart van de Wijk/integraal kindcentrum Lumen
Woonplaats, Ons Huis en gemeente
Start bouw 1 kwartaal 2014
Leefbaarheid
ste
SO/MO/E&W/LO
Oplevering zomer 2015 de
SO
de
LO
Project Lage Bothof. Visievorming voor deelplan 2 en 4.
De Woonplaats 4 kwartaal
Project Noord Esmarkerrondweg.
SE en SDB
3 kwartaal
Na de sanering in 2015 van een aangrenzend stuk grond wordt het fietspad aan de oostkant in de definitieve vorm aangelegd. Samenlevingsopbouw RGA Alifa. zie bijlage. Participatie Het aanbieden van structurele naschoolse sportactiviteiten door de combinatiefunctionaris SDM
concernstaf doorlopend
Het aanbieden van extra lessen Bewegingsonderwijs aan de groepen 1 en 2 door de combinatiefunctionaris.
SDM
doorlopend
concernstaf
Voortzetten van de activiteiten door en voor bewoners via Wijkactivering
De Woonplaats, ons Huis, gemeente/SD M
doorlopend
concernstaf
Veiligheid
53
Jeugd wordt uit de anonimiteit gehaald en er wordt handhavend opgetreden. Structurele controle i.s.m. RTG (Regionale Toezichthouders Groep) op overlast gevende locaties. Bij piekmomenten of incidenten worden extra uren ingezet.
Politie,
Vroegtijdig inspelen op overlastsituaties en overlast gevende gezinnen en huishoudens, door interventies, d.m.v. interventies op gezinsniveau om perspectief te ontwikkelen en overlast te voorkomen.
Wijkteam, politie
Speerpunt sociale problematiek. Deelnemen aan diverse overlegstructuren, spreekuren, aanpak huiselijk geweld, samenwerking met wijkteam.
Politie
doorlopend
Jongerenwerk, netwerkpartne rs
doorlopend
En netwerkpartners
De wijkagent houdt wekelijks een spreekuur samen met de Politie Woonplaats en gemeente (stadsdeelbeheer), waar bewoners met vragen op het gebied van veiligheid en samenlevingsopbouw terecht kunnen. Buurtbemiddeling bij overlastklachten door neutrale vrijwilligers.
doorlopend
Alifa, Ons Huis, gemeente/SD de Start: 2 M, Domijn en kwartaal politie
concernstaf
54
Zuid Oost (Varvik Diekman, Hogeland Zuid, Wooldrik, De Leuriks)
De wijken in stadsdeel Oost die vallen onder het werkgebied van de wijkraad Zuid – Oost hebben met elkaar gemeen dat de bewoners vrijwel allemaal positief zijn over hun wijk; ze wonen er graag en zijn gehecht aan hun buurt. Ook de tevredenheid over de voorzieningen in de buurt scoort in het onderzoek van I&O Research onder de deelnemers aan het Enschede Panel hoger dan het stedelijk gemiddelde.
55
Voorzieningen op het gebied van sport, basis-, speciaal en voortgezet onderwijs. Wooldrikpark met kinderboerderij. Speeltuin ’t Varvik, tevens Huiskamer van de Buurt dat gerund wordt door vrijwilligers onder de hoede van de Stichting Enschedese Speeltuinen. In 2014 wordt aan de J.J. van Deinselaan het Gezondheidshoes met daarboven ruim zeventig huurappartementen in gebruik genomen. Op 10 minuten fietsen van het centrum, ligt Varvik Diekman met Diekman Noord en Diekman Es. Diekman Noord wordt bijvoorbeeld getypeerd door een fiftyfifty verdeling van koop- en huurwoningen die allemaal ongeveer rond 1950 zijn gebouwd. Het zijn over het algemeen oude woningen en het gemiddelde gasverbruik per huishouden is aanzienlijk hoger dan het stedelijk gemiddelde. Diekman Es daarentegen is een riant woongebied met uitsluitend vrijstaande woningen op royale, groene kavels. Het Hogeland Zuid ligt ten zuidoosten van de singelring. Het is een wijk met overwegend koopwoningen uit de jaren rond 1930. De opzet van de wijk is licht speels met krommende straten, een enkel pleintje en veel bomen. De oostgrens van de wijk wordt gevormd door de Heutinkstraat die een scherpe stadsrand vormt naar het glooiende coulisselandschap. In het zuiden van de wijk ligt nog een kleine stadsuitbreiding uit de jaren rond 1970. De wijk het Wooldrik is gedeeltelijk gebouwd op het voormalige landgoed het Wooldrik. Het Wooldrik is een groene wijk met vrijstaande huizen, alleen langs de Wooldrikshoekweg en in het oosten van de wijk staan oudere vooroorlogse arbeiderswoningen. Ten oosten van de Zuid-Esmarkerrondweg ligt de wijk Leuriks, een kleine groene wijk met uitsluitend vrijstaande woningen.
Speerpunten 2015 Meer mensen actief krijgen in en voor de wijk en meer mensen begeleiden naar (vrijwilligers)werk; bestaande netwerken benutten en nieuwe netwerken initiëren met als doel inactieven te activeren. • • • • •
Jongeren ontwikkelen en benutten hun talenten optimaal en groeien op tot sociaal vaardige en gezonde burgers met een goed perspectief op de arbeidsmarkt. Toename van een gezonde leefstijl. Onderhouden en versterken van het (informele) netwerk in de wijk en de onderlinge samenwerking; mensen stimuleren meer voor elkaar, voor de buurt te doen. Samen met bewoners en handhavers veiligheid verbeteren, tegengaan van criminaliteit Stimuleren dat bewoners zelf verantwoordelijkheid nemen voor de openbare ruimte om straat en buurt aangenaam te maken en te houden Bewoners zijn zich meer bewust van duurzaamheid en werken aan een duurzame samenleving.
56
4.6 Hogeland Zuid
Sociale Kwaliteit, Enschede Panel 2013 Vrijwel alle bewoners (91%) van Hogeland Zuid zijn positief over hun wijk om in te wonen. Dat is hoger dan gemiddeld in stadsdeel Oost (78%) en de gemeente Enschede (74%). Relatief veel bewoners (88% tov stedelijk 70%) zijn gehecht aan hun buurt. De bewoners zijn in gemiddelde mate bereid om een bijdrage aan de leefbaarheid en de veiligheid van hun buurt te leveren. De tevredenheid over de voorzieningen in de buurt scoort hoger dan gemiddeld.
Algemene kenmerken In 2013 heeft de wijk Hogeland Zuid 2.451 inwoners waarvan: Hogeland Z
Stedelijk
Jongeren (< 18 jaar)
22,4%
19,3%
Ouderen (65+)
17,7%
15,8%
28,8%
42,2%
Eenoudergezinnen
17,0%
23,9%
Aandeel niet westerse allochtonen
7,4%
21,3%
waarvan alleenstaand
Verhouding koop/huur/onbekend
86/14/0
(*)
50/48/3
(*)
(*) = 2012
57
Werken
Ontwikkeling aandeel Niet Werkende Werkzoekenden 2009 - 2012
Niet Werkende Werkzoekenden De omvang van de potentiele beroepsbevolking (15 t/m 64 jaar) in Hogeland Zuid is ruim 1.500 personen. Het aandeel Niet Werkende Werkzoekenden is 3,7% Het Enschedese gemiddelde is 8,8% De niet werkende werkzoekenden zitten vooral in de leeftijdsgroepen 55 tot 59 jaar en 60 tot 65 jaar. Verder zijn NWW’ers in deze wijk hoog opgeleid en staat een aanzienlijk deel korter dan 6 maanden ingeschreven. Wet Werk en Bijstand, Wet Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte werkloze Werknemers, Wet werk en Arbeidsondersteuning JONGgehandicapten. In Hogeland Zuid wonen 34 personen met en WWB of IOAW uitkering met name in de leeftijd van 27 t/m 44 jaar. Het aandeel uitkeringen WAJONG ligt lager dan het stedelijk gemiddelde (6,1% tov stad 12,4%) Van de 34 personen hebben 32 personen geen vrijstelling van arbeidsverplichtingen. De verwachting is dat 15 personen (47%) de hoogste trede zullen bereiken (betaald werk, al dan niet met ondersteuning).
Talentontwikkeling
De wijk telt bovengemiddeld veel vroegtijdig schoolverlaters: circa 19 jongeren. Het aandeel leerlingen op het speciaal onderwijs neemt vanaf 2009 toe, maar ligt onder het stedelijk gemiddeld (3,8% tov stad 5,0%) Het percentage jeugdsporters is nagenoeg even hoog als in stadsdeel Oost (60% tov 61% in stadsdeel Oost als geheel) en ligt hoger dan het stedelijk gemiddelde (51%).
58
Zorg
Het aandeel inwoners (7,3%) met een of meerdere WMO-voorzieningen is in 2012 lager dan in stadsdeel Oost en ligt onder het stedelijk gemiddelde (11,0%) Totaal 40 kinderen tot 23 jaar krijgen jeugdzorg. Dit is 6% Het aandeel ligt daarmee op het stedelijk gemiddelde. En ook het aandeel mantelzorgers komt overeen met het stedelijk beeld.
Veilig Een op de negen inwoners (11%) van Hogeland Zuid voelt zich wel eens onveilig in de eigen buurt. Dat is aanzienlijk minder dan het stedelijk gemiddelde (21%). Ook de verwachting onder bewoners om slachtoffer te worden van delicten (inbraak, mishandeling, diefstal) is kleiner dan gemiddeld in Enschede. De bewoners zijn relatief tevreden (7,4) over de woonomgeving (tov stedelijk 7,2)1 Het aantal meldingen over de woonomgeving bij de gemeente en over incidenten bij de politie wijkt nauwelijks af van het beeld in stadsdeel Oost en Enschede als geheel. Hogeland Zuid
Stedelijk
Meldingen leefomgeving bij gemeente per 100 mensen
12,6
13,1
Meldingen bij politie per 100 mensen
11,9
13,7
60,5%
38,0%
38,3%
40,1%
Aangifte bij politie gemeld (% incidenten gemeld) Mijn wijk is verkeersveilig (% helemaal mee eens)
2
1
betreft de buurten Wooldrik, Hogeland, Diekman (wenswijk 31) tezamen
2
Cijfer heeft alleen betrekking op de wijk Hogeland Zuid
59
4.7 ‘t Wooldrik en Leuriks
Sociale Kwaliteit, Enschede Panel 2013 Vrijwel alle bewoners in de wijk Wooldrik zijn positief over hun wijk en zijn bovengemiddeld (81%) gehecht aan hun wijk om in te wonen. De mensen zijn tevreden over het voorzieningenaanbod met uitzondering van de voorzieningen voor ouderen. In verhouding tot andere wijken in Oost en de gemeente zijn minder inwoners bereid om een bijdrage aan de leefbaarheid en veiligheid te leveren. Gegevens over buurtbeleving De Leuriks zijn achterwege gelaten, aangezien slechts één respondent uit deze wijk heeft deelgenomen.
Algemene kenmerken In 2013 hebben de wijken ’t Wooldrik en De Leuriks tezamen 1.300 inwoners waarvan:
Jongeren (< 18 jaar) Ouderen (65+) alleenstaand Eenoudergezinnen Aandeel niet westerse allochtonen Verhouding koop/huur/onbekend
Wooldrik/Leuriks
Stedelijk
22,0% 23,4% 31,4% 10,8% 8,0% (*) 84/16/0
19,3% 15,8% 42,2% 23,9% 21,3% (*) 50/48/3
(*) = ’t Wooldrik 2012
60
Werken
Ontwikkeling aandeel Niet Werkende Werkzoekenden 2009 – 2012 in Wooldrik
Niet Werkende Werkzoekenden De omvang van de potentiele beroepsbevolking (15 t/m 64 jaar) in Wooldrik is circa 750 personen. Het aandeel Niet Werkende Werkzoekenden is 3,5% Het Enschedese gemiddelde is 8,8% Uit de wijk De Leuriks staan geen NWW’ers en ook geen mensen met een WWB, IOW of WAJONG geregistreerd. Wet Werk en Bijstand, Wet Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte werkloze Werknemers, Wet werk en Arbeidsondersteuning JONGgehandicapten. In Wooldrik wonen 10 personen met en WWB of IOAW uitkering. Het aandeel uitkeringen WAJONG ligt met 3,2 per 1000 inwoners duidelijk lager dan het stedelijk gemiddelde (12,4%)
Talentontwikkeling
In het Wooldrik en De Leuriks volgen relatief weinig tot geen leerlingen het speciaal onderwijs en het aandeel vroegtijdig schoolverlaters ligt lager dan gemiddeld. Verder tellen de wijken in vergelijking met stadsdeel Oost en de stad Enschede als geheel relatief veel jeugdsporters (80 tot 90%).
61
Zorg
Het aandeel inwoners (9,7%) met een of meerdere Wmo-voorzieningen ligt in Wooldrik in 2012 boven het gemiddelde van stadsdeel Oost (8,9%) en onder het stedelijk gemiddelde (11,0%) Het aandeel kinderen tot 23 jaar in de jeugdzorg bedraagt 5% en ligt daarmee onder het stedelijk gemiddelde van 6%. Het aandeel mantelzorgers is niet bekend.
Veilig
Een op de negen inwoners (11%) van het Wooldrik voelt zich wel eens onveilig in de eigen buurt. Dat is aanzienlijk minder dan het stedelijk gemiddelde (21%) Ook de verwachting onder bewoners om slachtoffer te worden van delicten (inbraak, mishandeling, diefstal) is kleiner dan gemiddeld in Enschede. De bewoners zijn relatief tevreden (7,4) over de woonomgeving (tov stedelijk 7,2)3 Het aantal meldingen over de woonomgeving bij de gemeente en over incidenten bij de politie wijkt nauwelijks af van het beeld in stadsdeel Oost en Enschede als geheel. Wooldrik
Stedelijk
Meldingen leefomgeving bij gemeente per 100 mensen
12,6
13,1
Meldingen bij politie per 100 mensen
11,9
13,7
Aangifte bij politie gemeld (% incidenten gemeld)
60,5%
38,0%
Mijn wijk is verkeersveilig (% helemaal mee eens)
41,0%
40,1%
De Leuriks valt met betrekking tot dit thema onder Wenswijk 36, waar ook de wijken Eschmarke, Oikos en Eilermarke toe behoren. Van de inwoners van deze wijken voelt 9% zich wel eens onveilig in de eigen buurt. Dat is minder dan het gemiddelde voor Enschede (21%). De verwachting slachtoffer te worden van een delict is eveneens beneden gemiddeld. De bewoners waarderen hun woonomgeving met een 7,6. Het aantal meldingen bij de politie over incidenten is relatief laag.
3
betreft de buurten Wooldrik, Hogeland, Diekman (wenswijk 31) tezamen
62
Acties 2015
Thema en acties
Trekker (vet gedrukt) en partners
Planning
Relatie met programma
Stadsdeelbeheer
doorlopend
Leefomgeving, SDM
Stadsdeelbeheer
doorlopend
Leefomgeving
Stadsdeelbeheer
doorlopend
Leefomgeving
Stadsdeelbeheer
1 kwartaal
Bandoengstraat: renovatie riolering door het aanbrengen van een kous (relining)
Stadsdeelbeheer
2 kwartaal
Olympialaan: renovatie riolering door het aanbrengen van een kous (relining)
Stadsdeelbeheer
2 kwartaal
Makassarstraat: vervangen riolering en herinrichting
Stadsdeelbeheer
3 kwartaal
Malangstraat: start voorbereidingen vervanging riolering
Stadsdeelbeheer
3 kwartaal
Tegelerweg: herstraten tussen Wooldrikshoekweg en Groot Tegeler
Stadsdeelbeheer
2 kwartaal
Stadsdeelbeheer
2 en 3 kwartaal
Leefomgeving / Stedelijke Ontwikkeling, SDM
Stedelijke Ontwikkeling
Gefaseerd zodra alle grond verworven is
Leefomgeving / Stedelijke Ontwikkeling
Leefbaarheid/leefomgeving:
Uitvoeren deelprojecten wijkbeheerplannen Veranderen en bezuinigen in de openbare ruimte; uitvoeren en monitoring bezuinigingsmaatregelen Omgeving scholingsboulevard – McDonalds – KFC: uitvoeren zwerfvuilproject Opstellen wijkbeheerplan Wooldrik en Leuriks Oost
Parkeerplaats sportpark Diekman: onderzoek verkeer en verlichting, mogelijke maatregelen
e
Leefomgeving, SDM
e
Leefomgeving / Stedelijke Ontwikkeling
e
Leefomgeving / Stedelijke Ontwikkeling
e
Leefomgeving / Stedelijke Ontwikkeling
e
Leefomgeving / Stedelijke Ontwikkeling
e
Leefomgeving
e
e
plus bijbehorende investeringen in beeld brengen Realisatie fietspad Zuid-Esmarkerrondweg
63
Uitgifte woningbouwkavels Diekman Es
Stedelijke Ontwikkeling
Participatie / Samenleving(sopbouw)
Het aanbieden van structurele naschoolse sportactiviteiten door de combinatiefunctionaris
combinatiefunctionaris
Het aanbieden van bewegingsonderwijs aan de groepen 1 en 2 door de combinatiefunctionaris.
combinatiefunctionaris
Structureel Beweeg Wijs bij kinderdagopvang voor leeftijd van 2-4 jarige.
St. Beweegwijs
Veiligheid:
Speerpunt aanpak woninginbraken. Via incidentenoverleg komt in beeld waar de woninginbraken zijn. Er is extra aandacht voor de aangiftes, buurtonderzoek en gericht daderonderzoek. Dit punt wordt gecoördineerd door het Regionaal Woninginbraken Team (WIT)
Politie
Vroegtijdig inspelen op overlastsituaties en overlast gevende gezinnen en huishoudens, door interventies, d,m,v interventies op gezinsniveau om perspectief te ontwikkelen en overlast te voorkomen.
Wijkteam, politie
Speerpunt sociale problematiek: deelnemen aan diverse overleggen, spreekuren, aanpak huiselijk geweld. Samenwerking met het wijkteam.
Politie
De wijkagent houdt wekelijks een spreekuur, waar bewoners met vragen op het gebied van veiligheid en samenlevingsopbouw terecht kunnen.
Politie, gemeente, woningcorporaties
doorlopend
doorlopend
en netwerkpartners
doorlopend
64
4.8 Varvik – Diekman
Sociale Kwaliteit, Enschede Panel 2013 Bij sociale kwaliteit gaat het erom of mensen in de wijk elkaar kennen, prettig met elkaar omgaan en het niet vervelend vinden om in de wijk te wonen. De sociale kwaliteit van deze wijk is volgens de inwoners een 5.9 Dit is vrijwel gelijk aan het stedelijk gemiddelde. Vier van de vijf bewoners zijn positief over hun wijk om in te wonen. Dat komt overeen met het stedelijk gemiddelde. En relatief weinig bewoners (8% tov stedelijk 12%) willen verhuizen en relatief veel bewoners (80% tov stedelijk 70%) zijn gehecht aan hun buurt. De bewoners zijn in gemiddelde mate bereid om een bijdrage aan de leefbaarheid en de veiligheid van hun buurt te leveren. De tevredenheid over de voorzieningen in de buurt scoort hoger dan gemiddeld. Er is detailhandel, basis-, voortgezet onderwijs en speciaal onderwijs. En waar ooit het FC Twente stadion stond, ligt het sportpark Diekman met diverse sportvoorzieningen. In 2014 wordt aan de J.J. van Deinselaan het Gezondheidshoes met daarboven ruim zeventig huurappartementen in gebruik genomen.
Algemene Kenmerken De wijk Varvik Diekman ligt in stadsdeel Oost en wordt globaal omgrensd door Varviksingel, Zuiderval, rijksweg 35, Brinkstraat en Padangstraat. Er wonen ruim 3.600 mensen. De wijk bestaat uit hele verschillende buurten; in de ene buurt speelt veel sociale problematiek en in de andere juist weinig. Het aandeel jongeren in de wijk is lager dan gemiddeld in stadsdeel Oost, maar wel hoger dan gemiddeld in Enschede. Er wonen verder relatief veel eenoudergezinnen. De wijk is grotendeels gebouwd in de jaren 50 en wordt getypeerd door een 50/50 verdeling van koop- en huurwoningen. De wijk ligt gunstig: zowel de binnenstad als het buitengebied is binnen handbereik. Voor Varvik Diekman is een wijkprogramma 2014-2018 opgesteld. In het wijkprogramma zijn meerjarige doelen benoemd en vertaald naar opgaven. Een uitgebreide kwantitatieve gegevensanalyse is daaraan vooraf gegaan. De gegevens zijn aangevuld met de kennis en ervaringen van de wijkprofessionals, bewoners en medewerkers van de gemeente Enschede. Als leidraad zijn de volgende stedelijke thema’s gebruikt:
65
•
Werken
•
Talentontwikkeling
•
Zorg
•
Veilig
•
Duurzaam
In 2013 heeft de wijk Varvik Diekman 3.627 inwoners waarvan: Varvik Diekman
Stedelijk
Jongeren (< 18 jaar)
22,6%
19,3%
Ouderen (65+)
14,3%
15,8%
41,0%
42,2%
Eenoudergezinnen
31,3%
23,9%
Aandeel niet westerse allochtonen
20,3%
21,3%
alleenstaand
Verhouding koop/huur/onbekend
47/52/0
(*)
50/48/3
(*)
(*) = 2012
Werken
Ontwikkeling aandeel Niet Werkende Werkzoekenden 2009 - 2012
66
Niet Werkende Werkzoekenden De omvang van de potentiele beroepsbevolking (15 t/m 64 jaar) in Varvik Diekman is ruim 2.400 personen. Het aandeel Niet Werkende Werkzoekenden is 10,4% Het Enschedese gemiddelde is 8,8% De grootste groep NWW’ers is in de leeftijd van 40 tot 45 jaar. Ruim de helft is laag opgeleid (basisonderwijs of VMBO). Bijna een op de vijf NWW’ers staat langer dan drie jaar ingeschreven. Wet Werk en Bijstand, Wet Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte werkloze Werknemers, Wet werk en Arbeidsondersteuning JONGgehandicapten. In Varvik Diekman wonen 273 personen met en WWB of IOAW uitkering waarvan bijna de helft in de leeftijd van 27 t/m 44 jaar. Het aandeel uitkeringen WAJONG ligt hoger dan het stedelijk gemiddelde (13,8% tov stad 12,4%) Van de 273 personen hebben 237 personen geen vrijstelling van arbeidsverplichtingen. De verwachting is dat 139 personen (ruim 58%) de hoogste trede zullen bereiken (betaald werk, al dan niet met ondersteuning).
Talentontwikkeling
De wijk telt ongeveer evenveel vroegtijdig schoolverlaters (circa 24 jongeren) als gemiddeld. Het aandeel leerlingen op het speciaal onderwijs neemt vanaf 2009 toe en komt in 2012 overeen met het stedelijk gemiddelde. In vergelijking met de stad (51%) telt de wijk relatief veel jeugdsporters. Ten opzichte van stadsdeel Oost is het percentage jeugdsporters lager (57% tov Oost 61%) Quote: “de beste trainers staan voor de laagste elftallen, want daar wordt de basis gelegd”
Zorg
Het aandeel inwoners (8,8%) met een of meerdere WMO-voorzieningen ligt in 2012 op het niveau van stadsdeel Oost en is lager dan het stedelijk gemiddelde (11,0%) Totaal 71 kinderen tot 23 jaar krijgen jeugdzorg. Dit is 6% Het aandeel ligt daarmee op het stedelijk gemiddelde. En ook het aandeel mantelzorgers komt overeen met het stedelijk beeld.
67
Veilige Leefomgeving
Een op de negen inwoners (11%) van Varvik Diekman voelt zich wel eens onveilig in de eigen buurt. Dat is aanzienlijk minder dan het stedelijk gemiddelde (21%) Ook de verwachting onder bewoners om slachtoffer te worden van delicten (inbraak, mishandeling, diefstal) is kleiner dan gemiddeld in Enschede. De bewoners zijn relatief tevreden (7,4) over de woonomgeving (tov stedelijk 7,2)4 Het aantal meldingen over de woonomgeving bij de gemeente en over incidenten bij de politie wijkt nauwelijks af van het beeld in stadsdeel Oost en Enschede als geheel.
Varvik Diekman
Stedelijk
Meldingen leefomgeving bij gemeente per 100 mensen
12,6
13,1
Meldingen bij politie per 100 mensen
11,9
13,7
Aangifte bij politie gemeld (% incidenten gemeld)
60,5%
38,0%
Mijn wijk is verkeersveilig (% helemaal mee eens)
41,0%
40,1%
4
betreft de buurten Wooldrik, Hogeland, Diekman (wenswijk 31) tezamen
68
Wijkprogramma doelen 2014 - 2018 Varvik Diekman Werk Meer mensen actief krijgen in en voor de wijk en meer mensen begeleiden naar (vrijwilligers)werk. Werkgelegenheid in de wijk creëren. Belangrijke acties voor de komende jaren: werkzoekenden met een uitkering thuis bezoeken en begeleiden naar (vrijwilligers)werk door aansluiting te zoeken bij wat iemand goed kan (competenties) verkennen en opzetten van werkgelegenheidsinitiatieven bestaande netwerken benutten en nieuwe netwerken initiëren met als doel inactieven te activeren Talentontwikkeling Jongeren ontwikkelen en benutten hun talenten optimaal en groeien op tot sociaal vaardige en gezonde burgers met een goed perspectief op de arbeidsmarkt. Toename van een gezonde leefstijl. Belangrijke acties voor de komende jaren: vergroten van sportdeelname terugdringen van voortijdig schoolverlaters bevorderen van een gezonde leefstijl Zorg Onderhouden en versterken van het netwerk in de wijk en de onderlinge samenwerking; mensen stimuleren meer voor elkaar, voor de buurt te doen. Belangrijke acties voor de komende jaren: Benutten van de nabijheid van Sportpark Diekman voor bevorderen zelfredzaamheid Stimuleren wijk- en hulpdiensten Preventie Veilige leefomgeving Een buurt waarin mensen zich over het algemeen veilig voelen in een aangename woonomgeving. Belangrijke acties voor de komende jaren: samen met bewoners en handhavers veiligheid verbeteren, tegengaan van criminaliteit stimuleren dat bewoners zelf verantwoordelijkheid nemen voor de openbare ruimte om straat en buurt aangenaam te maken en te houden terugdringen overlastmeldingen inzet buurtbemiddeling
69
Duurzaamheid Bewoners zijn zich meer bewust van duurzaamheid en werken aan een duurzame samenleving. Belangrijke acties voor de komende jaren: aanpak toekomstbestendigheid witte bouw Diekman terugdringen energieverbruik
70
Acties 2015 Thema/Actie
Trekker (vet gedrukt) en partners
Planning
Relatie met programma
Gemeente
doorlopend
Economie & Werk
Ondernemers en sportverenigingen Sportpark Diekman
doorlopend
Opgroeien & Ontwikkelen
Werk Verstevigen van de bestaande netwerken en ontwikkelen van nieuwe (informele) netwerken tussen - Wijkraad - Sportverenigingen - Ondernemers - Scholen - Wijkwerkers - Woningcorporaties - Gemeente Door het organiseren van (thema) bijeenkomsten Promoten van de sportmogelijkheden in de wijk voor verschillende doelgroepen.
Gemeente, scholen, wijkraad, …. Zorg Partners vinden en plan van aanpak opstellen ter voorkoming en bestrijden van vereenzaming van wijkbewoners
Gemeente
Gezondheidshoes is net geopend. Samenwerking eerstelijns zorg en welzijn (Power) uitbouwen. Mogelijk doorontwikkelen naar algemene voorziening al dan niet in samenwerking/combinatie met sport
MO
doorlopend
Politie
Voor- en najaar
doorlopend
Wijkraad, woningcorporaties, wijkteam, …
Veilige Leefomgeving Meldingsbereidheid naar politie verbeteren door tenminste 2x per jaar een voorlichtingsbijeenkomst te organiseren over actuele onderwerpen
Wijkraad, woningcorporaties, Gemeente SDM
Vroegtijdig inspelen op overlastsituaties en overlast gevende gezinnen en huishoudens, door interventies, d,m,v interventies op gezinsniveau om perspectief te ontwikkelen en overlast te
Wijkteam, politie
Doorlopend
71
voorkomen. Minimaal 1x per jaar organiseren bewoners een wijkschouw. Al wandelend door de wijk bespreken bewoners, gemeente, politie en woningcorporatie en andere betrokken organisaties de problemen die in de wijk spelen en maken afspraken over de aanpak ervan.
Wijkraad
doorlopend
LO/SDB
Gemeente, politie, woningcorporaties,
72
Stokhorst, Park Stokhorst, Schreurserve en Ribbelt Stokhorst
Park Stokhorst
Schreurserve
Ribbelt/Ribbelerbrink
Stokhorst is gelegen in het noordoosten van de stad en kenmerkt zich door het vele groen. In de wijk staan voornamelijk eigendomswoningen, veelal riante villa’s. Daarnaast is er een relatief modern gedeelte, Park Stokhorst. In Park Stokhorst is na 1970 in opdracht van Bouwfonds Nederlandse Gemeenten begonnen met de bouw van de eerste woningen. De woningen in deze wijk zijn zeer variërend in grootte (en prijsklasse). De wijk wordt begrensd door de Floraparkstraat, de Noord Esmarkerrondweg, de Oosterstraat en het Ribbelt. Uitgezonderd een paar hoofdwegen dwars door de wijk bestaan alle woonstraten uit gedeeltelijk doodlopende en kronkelende hofjes met daartussen fiets- en wandelpaden met behoud van zoveel mogelijk groen. Het Ribbelt is een deels vooroorlogse en deels naoorlogse wijk gelegen tussen de Laaressingel, Minkmaatstraat, Floraparkstraat, spoorlijn en Hoge Boekelerweg. Het Ribbelt kent een bovengemiddeld aantal jongeren onder de 18 jaar waarvan een bovengemiddeld deel naar het speciaal onderwijs gaat. Er woont een bovengemiddeld aantal éénoudergezinnen. Schreurserve wordt omgrensd door de Laaressingel, de Oldenzaalsestraat, Kotkampweg en Floraparktraat. Een deel van het gebied, de buurten 5001 en 5003, is aandachtswijk. Het is een vrij gesloten buurt, er is problematiek achter de voordeur en er zijn relatief veel bewoners zonder werk. De afgelopen jaren is er al extra
73
ingezet via het “sociaal plan Schreurserve” op dit gebied met name gericht op noaberschap, jeugd, handhaving en leefbaarheid. Voor Schreurserve en Ribbelt is een wijkprogramma 2014-2018 opgesteld. In het wijkprogramma zijn meerjarige doelen benoemd en vertaald naar opgaves. Een uitgebreide kwantitatieve gegevensanalyse is daaraan vooraf gegaan. Deze gegevens zijn aangevuld met kennis en visie van de wijkprofessionals, bewoners en medewerkers van de gemeente Enschede. Dit is gebeurd aan de hand van de volgende thema’s: •
Werken
•
Talentontwikkeling
•
Zorg
•
Veilige leefomgeving
•
Duurzaam
In dit jaarplan zijn de activiteiten opgenomen van de tweede jaarschijf van het wijkprogramma onder het hiernavolgende kopje “Schreurserve Ribbelt”.
Speerpunten 2015 • • • • •
•
Vervolg uitvoering van sociaal plan Schreurserve, inzet op participatie/activering. Realisatie van een wijksportvoorziening bij het terrein van voetbalvereniging Vosta in samenwerking met jongeren, omwonenden en de (vitale) verenigingen Vosta, Sparta, Tex Town Tigers en Trifora. Start van de bouw van de eerste fase van de renovatie en herinrichting van het winkelcentrum Stokhorst. Uitvoering wijkbeheerplan Stokhorst en Park Stokhorst. Aandacht voor de toekomst van winkelcentrum Ribbelt in verband met het toekomstige vertrek van de supermarkt. Wijkbewoners vragen aandacht voor de sociale functie van het centrum (ontmoeting) voor de wijk. Aandacht voor de functie van een wijkcentrum in de wijk in verband met de onzekere toekomst van wijkcentrum De Kom, samen met aandacht voor een algemene voorziening voor de wijk voor het bieden van lichte ondersteuning.
74
4.9 Stokhorst Opbrengst Enschede Panel 2013 Bij sociale kwaliteit gaat het er om of mensen in de wijk elkaar kennen, prettig met elkaar omgaan en het niet vervelend vinden om in de wijk te wonen. De sociale kwaliteit van deze wijk is volgens de inwoners 6,3. Dit is iets hoger dan het stedelijk gemiddelde.
Algemene kenmerken In 2013 heeft de wijk Stokhorst bijna 1.000 inwoners, waarvan:
Stokhorst
Stedelijk
Jongeren (< 18 jaar)
17,1%
19,3%
Ouderen (65+)
31,2%
15,8%
17,2%
42,2%
Eenoudergezinnen
13%
23,9%
Aandeel niet westerse allochtonen*
5,4%
21,3%
alleenstaand
Verhouding koop/huur/onbekend Gemiddelde woningwaarde
94/5/0
(*)
€ 457.000
(*)
50/48/3
(*)
€ 167.000
(*)
(*) = 2012
75
Werken
Niet Werkende Werkzoekenden De potentiele beroepsbevolking (15 t/m 64 jaar) in Stokhorst telt ruim 500 personen. Daar tegenover staan 13 NWW’ers, wat neerkomt op 2,4 procent en dat is aanzienljik minder dan gemiddeld in stadsdeel Oost en Enschede als geheel. Wet Werk en Bijstand, Wet Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte werkloze Werknemers, Wet werk en Arbeidsondersteuning JONGgehandicapten.
Ontwikkeling aandeel NWW’ers, 2009-2012.
Vier van de dertien NWW’ers zijn 60 jaar of ouder en acht van de dertien staan korter dan 5 maanden ingeschreven. Er wonen relatief weinig WWB-ers in de wijk Stokhorst (0,6 per 100 inwoners van 18 tot 65 jaar). Geen van de drie WWB-ers heeft ontheffing van de arbeidsverplichting.
Stokhorst
Enschedees gemiddelde
NWW
2,4%
8,8%
WWB
0,6%
8,9%
Wajong
0,0%
12,4%
76
Talentontwikkeling
De wijk Stokhorst telt in schooljaar 2012/2013 geen vroegtijdig schoolverlaters. Het aandeel leerlingen in het speciaal onderwijs is relatief laag in Stokhorst met 0,8 procent in 2012 en het aandeel jeugdsporters is relatief hoog.
Stokhorst
Enschedees gemiddelde
Vroegtijdig schoolverlaters
0,0%
2,6%
Leerl. Speciaal onderwijs
0,8%
5,0%
Jeugdsporters
82%
51% (in Oost 61% !)
Jeugdlid bibliotheek
37%
44%
Zorg
Het aandeel wijkbewoners met een of meerdere Wmo-voorzieningen ligt met 7,5 procent lager dan gemiddeld in stadsdeel Oost (8,9 procent) en Enschede als geheel (11,0 procent). Verder ligt het percentage kinderen in de jeugdzorg met 2 procent aanzienlijk lager dan gemiddeld en verlenen relatief weinig bewoners mantelzorg.
WMO-voorziening* Jeugd in jeugdzorg Mantelzorgers**
Stokhorst
Enschedees gemiddelde
7,5%
11,0%
2% 13%
6% 25%
** Mantelzorg is onbetaalde, ongeorganiseerde en niet-beroepsmatige zorg die mensen bieden aan een naaste die zorg nodig heeft. De zorg kan variëren van een korte periode tot voor langere tijd.
77
Veilig
In Stokhorst voelt men zich minder vaak onveilig in de eigen buurt dan gemiddeld. Wel verwacht men relatief vaak slachtoffer te worden van diefstal. De tevredenheid over de woonomgeving is bovengemiddeld hoog in (Park) Stokhorst en het aantal meldingen bij de politie is relatief laag.
Stokhorst Meldingen leefomgeving bij gemeente per 100 mensen
Stedelijk 12,1
13,1
5,6
13,7
Aangifte bij politie gemeld (% incidenten gemeld)
41,4%
38,0%
Mijn wijk is verkeersveilig (% helemaal mee eens)
47,8%
40,1%
Meldingen bij politie per 100 mensen
78
4.10 Park Stokhorst Opbrengst Enschede Panel 2013 Bij sociale kwaliteit gaat het er om of mensen in de wijk elkaar kennen, prettig met elkaar omgaan en het niet vervelend vinden om in de wijk te wonen. De sociale kwaliteit van deze wijk is volgens de inwoners 6,3. Dit is iets hoger dan het stedelijk gemiddelde.
Algemene kenmerken Park Stokhorst heeft bijna 3.400 inwoners waarvan: Park Stokhorst
Stedelijk
Jongeren (< 18 jaar)
20,6%
19,3%
Ouderen (65+)
19,2%
15,8%
alleenstaand
38,4%
42,2%
Eenoudergezinnen
17,9%
23,9%
Aandeel niet westerse allochtonen*
8,8%
21,3%
Verhouding koop/huur/onbekend
76/24/0
Gemiddelde woningwaarde
€ 174.000
(*)
50/48/3 (*)
(*)
€ 167.000
(*)
(*) = 2012
79
Werken
Niet Werkende Werkzoekenden De potentiele beroepsbevolking (15 t/m 64 jaar) in Park Stokhorst is ongeveer 2.150 personen groot. De wijk telt 102 NWW’ers in 2012, wat neerkomt op 4,7 procent. Dat is aanzienlijk minder dan gemiddeld in stadsdeel Oost en Enschede als geheel. Wet Werk en Bijstand, Wet Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte werkloze Werknemers, Wet werk en Arbeidsondersteuning JONGgehandicapten. Ontwikkeling aandeel NWW’ers, 2009-2012.
Van de 102 NWW’ers zijn er relatief weinig jonger dan 35 jaar. Verder is een op de tien hoog opgeleid en staat de helft korter dan een jaar ingeschreven. Het aandeel WWB-ers in Park Stokhorst ligt duidelijk lager dan het gemiddelde voor stadsdeel Oost en Enschede als geheel.
Park Stokhorst
Enschedees gemiddelde
NWW
4,7% (2012)
8,8%
WWB
3,7%
8,9%
Wajong
3,8%
12,4%
80
Talentontwikkeling
De in stadsdeel Oost en Enschede als geheel. Het schoolverzuim is lager dan gemiddeld in Enschede. wijk telt evenveel vroegtijdig schoolverlaters als gemiddeld. Het aandeel leerlingen in het speciaal onderwijs is met 3,5 procent lager dan het aandeel Park Stokhorst 2012
Enschedees gemiddelde
Vroegtijdig schoolverlaters
2,6%
2,6%
Leerl. Speciaal onderwijs
3,5%
5,0%
Jeugdsporters
62%
51% (in Oost 61% !)
Jeugdlid bibliotheek
42%
44%
Zorg
Het percentage wijkbewoners met een of meerdere Wmo-voorzieningen (8,7 procent) komt overeen met het gemiddelde van stadsdeel Oost en ligt lager dan het gemiddelde van Enschede. Verder ligt het aandeel kinderen in de jeugdzorg in de wijk lager dan gemiddeld met 5 procent. Het percentage mantelzorgers is met 29 procent relatief hoog.
WMO-voorziening*
Jeugd in jeugdzorg
Mantelzorgers**
Park Stokhorst
Enschedees gemiddelde
8,7%
11,0%
5%
6%
29%
25%
** Mantelzorg is onbetaalde, ongeorganiseerde en niet-beroepsmatige zorg die mensen bieden aan een naaste die zorg nodig heeft. De zorg kan variëren van een korte periode tot voor langere tijd.
81
Veilig
In Park Stokhorst voelt men zich minder vaak onveilig in de eigen buurt dan gemiddeld. Wel verwacht men relatief vaak slachtoffer te worden van diefstal. De tevredenheid over de woonomgeving is bovengemiddeld hoog in (Park) Stokhorst en het aantal meldingen bij de politie is relatief laag.
Park Stokhorst
Stedelijk
Meldingen leefomgeving bij gemeente per 100 mensen
12,2
13,1
Meldingen bij politie per 100 mensen
5,6
13,7
Aangifte bij politie gemeld (% incidenten gemeld)
41,4%
38,0%
Mijn wijk is verkeersveilig (% helemaal mee eens)
46,1%
40,1%
82
Acties 2015 Trekker
Planning
Relatie met programma
Implementatie en monitoring Veranderen en Bezuinigen Openbare Ruimte
SDB, SDM
doorlopend
LO, concernstaf
Wijkbeheerplan Ribbelt-Schreurserve project hondenpoep
SDB
doorlopend
LO
Wijkbeheerplan Stokhorst-Park Stokhorst project groen
SDB
2 kwartaal
Anemoonstraat afronding vervanging riolering en herstraten
SDB
1
ste
kwartaal
LO
Weth Haantjesstraat afronding vervanging riolering en herstraten
SDB
1
ste
kwartaal
LO
Puttenkampstraat voorbereiding vervanging riolering
SDB
2 kwartaal
de
LO
Ribbeltsweg voorbereiding vervanging deel riolering
SDB
2 kwartaal
de
LO
Steenweg voorbereiding vervanging riolering en herinrichting bestrating
SDB
2 kwartaal
de
LO
Geraniumstraat afronding herinrichting
SDB
2 kwartaal
de
LO
SDM
doorlopend
concernstaf
Leefbaarheid
de
LO
Samenlevingsopbouw Zie bijlage Alifa Werk Het aanbieden van sport-clinics ondernaschooltijd
83
Veiligheid Speerpunt aanpak woninginbraken. Via Politie een incidentenoverleg komt in beeld waar de woninginbraken zijn. Er is extra aandacht voor de aangiftes, buurtonderzoek en gericht daderonderzoek. Wordt gecoördineerd door Regionaal Woninginbraken Team (WIT).
doorlopend
Vroegtijdig inspelen op overlastsituaties Wijkteam, politie en overlast gevende gezinnen en huishoudens, door interventies, d,m,v interventies op gezinsniveau om perspectief te ontwikkelen en overlast te voorkomen.
Speerpunt sociale problematiek. Deelnemen aan diverse overlegstructuren, spreekuren, aanpak huiselijk geweld, samenwerking met wijkteam.
Politie
De wijkagent houdt wekelijks een spreekuur samen met de wijkraad en gemeente (stadsdeelbeheer), waar bewoners met vragen op het gebied van veiligheid en samenlevingsopbouw terecht kunnen.
Politie, wijkraad gemeente en corporaties
doorlopend
en netwerkpartners
doorlopend
84
4.11 Schreurserve en Ribbelt
Opbrengst Enschede Panel 2013 Schreurserve Bij sociale kwaliteit gaat het er om of mensen in de wijk elkaar kennen, prettig met elkaar omgaan en het niet vervelend vinden om in de wijk te wonen. De sociale kwaliteit van deze wijk is volgens de inwoners 5,8. Dit is lager dan het stedelijk gemiddelde.
Ruim driekwart van de inwoners van Schreurserve zijn positief over hun wijk om te wonen, vrijwel gelijk aan het gemiddelde van het stadsdeel en Enschede als geheel. Bewoners verwachten vaak dat de buurt waarin zij wonen niet voor, maar ook niet achteruit zal gaan. In verhouding tot andere wijken in Oost en de gemeente zijn veel inwoners bereid om een bijdrage aan de leefbaarheid en de veiligheid te leveren men vindt relatief vaak dat bewoners zelf verantwoordelijk zijn voor de leefbaarheid in de buurt. De waardering van het voorzieningenaanbod komt overeen met het beeld voor stadsdeel Oost en Enschede.
In het plaatje hieronder valt in negatieve zin op de hondenpoep en rommel.
Ribbelt De sociale kwaliteit van deze wijk is volgens de inwoners 5,8. Dit is iets lager dan het stedelijk gemiddelde. Bewoners bevelen hun buurt minder aan als woonbuurt dan gemiddeld. Ook geven zij wat vaker aan te verhuizen uit de buurt als dat mogelijk zou zijn. Verder is het oordeel over de buurt bij de helft van de bewoners positief, tegenover ruim driekwart gemiddeld in Enschede. In verhouding tot andere wijken in Oost en de gemeente vindt men vaak dat bewoners zelf verantwoordelijk zijn voor hun buurt. De tevredenheid over het voorzieningenaanbod scoort lager dan gemiddeld, met uitzondering van het aanbod voor ouderen.
85
In het plaatje hieronder valt in negatieve zin op tokkies, antennemast, nietszeggend, individualistisch en heel groot verloedering.
Algemene kenmerken In 2013 heeft de wijk Schreurserve 2.270 inwoners waarvan:
Schreurserve
Stedelijk
Jongeren (< 18 jaar)
18,1%
19,3%
Ouderen (65+)
20,4%
15,8%
alleenstaand
48,0%
42,2%
Eenoudergezinnen
36,5%
23,9%
Aandeel niet westerse allochtonen*
17,0%
21,3%
Verhouding koop/huur/onbekend
41/59/0
Gemiddelde woningwaarde
€ 139.000
(*)
50/48/3 (*)
(*)
€ 167.000
(*)
* Livio heeft geen klanten onder deze groep bewoners. M.b.t. stervensbegeleiding heeft de Leendert Vriel ervaring met niet-westerse allochtonen.
In 2013 heeft de wijk Ribbelt 2.038 inwoners, waarvan:
86
Ribbelt
Stedelijk
Jongeren (< 18 jaar)
20,5%
19,3%
Ouderen (65+)
12,0%
15,8%
alleenstaand
36,3%
42,2%
Eenoudergezinnen
32,6%
23,9%
Aandeel niet westerse allochtonen
20,6%
21,3%
Verhouding koop/huur/onbekend
45/54/0
Gemiddelde woningwaarde
€ 136.000
(*)
50/48/3 (*)
(*)
€ 167.000
(*)
(*) = 2012
Werken
Niet Werkende Werkzoekenden De omvang van de potentiele beroepsbevolking (15 t/m 64 jaar) in Schreurserve is 1.461 personen. Het aandeel Niet Werkende Werkzoekenden ligt boven het Enschedees gemiddelde. De grootste groep NWW’ers is in de leeftijd van 50 tot 55 jaar. Twee derde is laag opgeleid (basisonderwijs of VMBO). De omvang van de potentiele beroepsbevolking (15 t/m 64 jaar) in Ribbelt is 1.456 personen. Het aandeel Niet Werkende Werkzoekenden ligt boven het Enschedees gemiddelde. Ruim tweederde van de NWW’ers is laag opgeleid (basisonderwijs of VMBO) en ruim de helft staat korter dan een jaar ingeschreven. Wet Werk en Bijstand, Wet Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte werkloze Werknemers, Wet werk en Arbeidsondersteuning JONGgehandicapten.
87
Het aandeel WWB-ers in Schreurserve ligt aanzienlijk hoger dan gemiddeld in stadsdeel Oost en Enschede. Vooral in de leeftijdscategorie van 27 tot 45 jaar en 45 tot 58 jaar is het aandeel WWB-ers relatief hoog. Van de 187 WWB-ers bevinden er zich 62 (de grootste groep) op de trede ‘onbetaald werk’ van de reintegratieladder. Het aandeel uitkeringen WAJONG ligt hoger dan het stedelijk gemiddelde. Het aandeel WWB-ers in Ribbelt is hoger dan het gemiddelde voor stadsdeel Oost en Enschede. Vooral in de leeftijdscategorie van 27 tot en met 44 jaar is het aandeel WWB-ers in de wijk relatief hoog. Van de 150 WWB-ers bevinden er zich 42 (de grootste groep) op de trede ‘onbetaald werk’ van de reintegratieladder. Het aandeel uitkeringen WAJONG ligt fors hoger dan het stedelijk gemiddelde.
Schreurserve
Ribbelt
Enschedees gemiddelde
NWW
11,5%
10,1%
8,8%
WWB
13,4%
10,9%
8,9%
Wajong
14,5%
20,1%
12,4%
Talentontwikkeling
De wijk Schreurserve telt meer vroegtijdig schoolverlaters dan gemiddeld. Het aandeel leerlingen in het speciaal onderwijs is met ruim 7 procent ruim hoger dan gemiddeld in stadsdeel Oost en Enschede als geheel. Het percentage jeugdsporters ligt op het niveau van Enschede, maar lager dan gemiddeld in stadsdeel Oost.
De wijk Ribbelt telt minder vroegtijdig schoolverlaters dan gemiddeld. Verder is het aandeel leerlingen in het speciaal onderwijs met ruim 6 procent bovengemiddeld en is het percentage jeugdsporters lager dan gemiddeld.
Vroegtijdig schoolverlaters
Schreurserve
Ribbelt
Enschedees gemiddelde
3,6%
1,4%
2,6%
88
Leerl. Speciaal onderwijs
7,2%
6,3%
5,0%
Jeugdsporters
49%
43%
51% (in Oost 61% !)
Jeugdlid bibliotheek
36%
36%
44%
Zorg
In 2012 heeft in Schreurserve één op de zeven wijkbewoners een of meerdere Wmo-voorzieningen (Wet Maatschappelijke Zorg). Dat is meer dan het gemiddelde van stadsdeel Oost en minder dan in Enschede als geheel. Verder ligt het aandeel kinderen in de jeugdzorg in de wijk met 7 procent hoger dan gemiddeld. Het aandeel wijkbewoners in Ribbelt met een of meerdere Wmo-voorzieningen komt overeen met het gemiddelde van stadsdeel Oost. Hetzelfde geldt voor het aandeel jeugd in de jeugdzorg.
WMO-voorziening*
Jeugd in jeugdzorg
Mantelzorgers**
Schreurserve
Ribbelt
Enschedees gemiddelde
15,2%
9,2%
11,0%
7%
6%
6%
In stadsdeel Oost
26%
25%
*Livio heeft veel klanten in het gebied Geraniumstraat en omgeving. Bij Livio is bekend dat er vaak ook sprake is van AWBZ-zorg als er in een huishouden huishoudelijke hulp wordt geboden. Ariëns Zorgpalet ligt ook in Schreurserve.
** Mantelzorg is onbetaalde, ongeorganiseerde en niet-beroepsmatige zorg die mensen bieden aan een naaste die zorg nodig heeft. De zorg kan variëren van een korte periode tot voor langere tijd.
89
Veilige Leefomgeving
Een op de vijf inwoners van Ribbelt en Schreurserve voelt zich wel eens onveilig in de eigen buurt, vrijwel gelijk aan het beeld voor geheel Enschede. De verwachting slachtoffer te worden van diefstal is in deze buurt relatief gering. Verder komt de waardering voor de woonomgeving en het aantal meldingen over de woonomgeving en bij de politie overeen met het beeld voor stadsdeel Oost en Enschede.
Ribbelt, Schreurserve
Stedelijk
Meldingen leefomgeving bij gemeente per 100 mensen
12,5
13,1
Meldingen bij politie per 100 mensen
10,5
13,7
Aangifte bij politie gemeld (% incidenten gemeld)
38,4%
38,0%
Mijn wijk is verkeersveilig (% helemaal mee eens)
36,4%
40,1%
90
Wijkprogramma doelen 2014-2018
Werk •
Meer mensen actief in de wijk (sociale activering)
•
Meer mensen aan het werk
•
Meer werkgelegenheid in de wijk
Talentontwikkeling •
Jongeren ontwikkelen en benutten hun talenten optimaal en groeien op tot sociaal vaardige en gezonde burgers met een goed perspectief op de arbeidsmarkt
•
Meer mensen doen structureel aan sport
•
Voorkomen achterstand van kinderen bij start basisschool
•
De leefwijze van mensen in de wijk verbetert, ze leven gezonder
•
Terugdringen aantal voortijdig schoolverlaters
Zorg •
Mensen blijven zo lang mogelijk op een menswaardige manier zelfstandig wonen in de wijk
•
Waar mogelijk worden mensen die zorg nodig hebben verzorgd door familie en buurt.
•
Wanneer het echt nodig is, is er professionele adequate zorg beschikbaar: zorg op maat
•
Minder jongeren doen een beroep op jeugdzorg
Veilige leefomgeving •
Mensen voelen zich veilig in hun buurt
•
Mensen denken positief over hun buurt
•
Mensen voelen zich in toenemende mate verantwoordelijk voor de eigen leefomgeving
•
Verkeersveiligheid verbeteren
•
Voorkomen overlast in de buurt. 91
Acties 2015 Trekker/partners
Planning
Relatie met programma
Bewoners activeren
Gemeente,
doorlopend
MO
participatiebanen inzetten in de wijk
Gemeente, Vitale Sportvereniging, Sportboulevard, andere netwerkpartners
Wijkdiensten opzetten in de wijk
Gemeente, Vitale Sportvereniging, sportboulevard, Cura Twente, en andere netwerkpartners
doorlopend
MO
Inzet opvoedondersteuning/ triple P
Gemeente, Alifa, IKC
doorlopend
E&W
Ouderbetrokkenheid vergroten
IKC, Alifa, gemeente
doorlopend
E&W
Jeugd stimuleren te sporten
IKC, Vitale Sportvereniging, Sportboulevard, sportverenigingen, gemeente
doorlopend
E&W, MO
Inzet voor- en vroegschoolse educatie/VVE
Gemeente, IKC
Project gezonde school en stedelijke projecten inzetten
Gemeente, IKC
doorlopend
E&W
IKC wordt verder ontwikkeld
Scholen, kinderopvang, aangesloten partners, gemeente
doorlopend
E&W
Onderzoek bestand voortijdig schoolverlaters en ontwikkelen
Gemeente. scholen
doorlopend
E&W
Werken
E&W
Talentontwikkeling
E&W
92
aanpak terugdringen voortijdig schoolverlaters
Zorg
Aanwezig noaberschap in de buurt inzetten
Livio, Ariens Zorgpalet, Cura twente, SMD-EH, bewoners, gemeente
doorlopend
MO, LO
Ontmoeting stimuleren door beschikbaar stellen van ruimtes bij organisaties in de wijk.
Ariens Zorgpalet, wijkraad, sportverenigingen/Vitale Sportvereniging, Bruggerbosch, CURA, Sportboulevard, gemeente
doorlopend
MO, concernstaf
Bewoners met lichte problematiek met elkaar verbinden, eigen kracht stimuleren.
Zorgaanbieders, gemeente
doorlopend
MO
Ondersteuning voor mantelzorgers organiseren
Zorgaanbieders, gemeente
doorlopend
MO
Inzet op complexe problematiek achter de voordeur
Gemeente/wijkteam Oost, SMD-EH
doorlopend
MO
Vereenzaming ouderen tegengaan
Zorgaanbieders, Alifa, gemeente
doorlopend
MO
Meer inzet op preventie jeugdzorg
Gemeente/wijkteam Oost, Jeugdzorg,
doorlopend
MO
Inzet op huiselijk geweld
Politie, SMD-EH
doorlopend
CS
Vroegtijdig inspelen op overlastsituaties en overlast gevende gezinnen en huishoudens, door interventies, d,m,v interventies op gezinsniveau om perspectief te ontwikkelen en overlast te
Wijkteam, politie
Realiseren algemene voorziening met meerdere partijen.
Veiligheid
MO
93
voorkomen.
Verkeersacties in de wijk
Politie
doorlopend
Speerpunt aanpak woninginbraken. Politie Via een incidentenoverleg komt in beeld waar de woninginbraken zijn. Er en netwerkpartners is extra aandacht voor de aangiftes, buurtonderzoek en gericht daderonderzoek. Wordt gecoördineerd door Regionaal Woninginbraken Team (WIT).
doorlopend
MO en LO
Aanpak (jeugd)overlast.
doorlopend
MO, concernstaf
Politie, gemeente, Alifa en netwerkpartners
Jeugd wordt uit de anonimiteit gehaald en er wordt handhavend opgetreden. Structurele controle i.s.m. RTG (Regionale Toezichthouders Groep) op overlastgevende locaties. Bij piekmomenten of incidenten worden extra uren ingezet.
Speerpunt sociale problematiek. Deelnemen aan diverse overlegstructuren, spreekuren, aanpak huiselijk geweld, samenwerking met wijkteam.
Politie
MO
en netwerkpartners
De wijkagent houdt wekelijks een Politie spreekuur samen met de wijkraad en Corporaties, gemeente en gemeente (stadsdeelbeheer), waar wijkraad bewoners met vragen op het gebied van veiligheid en samenlevingsopbouw terecht kunnen.
Aanpak hondenpoep
Gemeente, wijkraad
MO, LO, concernstaf
doorlopend
LO
94
4.12 Buitengebied (Noord en Zuid Esmarke) plus Euregio Bedrijvenpark
Het stadsdeel Oost heeft een groot en landschappelijk fraai buitengebied met diverse waardevolle delen. In het herinrichtingsplan Enschede - Noord wordt de uitvoering gestart met het in stadsdeel Oost gelegen gebied. Tot 2018 vinden tal van investeringen plaats, zoals de aanleg van wandel- en fietspaden, aanpassing van beektracés, inrichting nieuwe natuur en kavelruiling. In totaal een investering in dit deel van het buitengebied van ca € 2.462.140,-. Ondernemers en bewoners van het Euregio Bedrijventerrein hebben bij de gemeente aan de bel getrokken over de leefbaarheid en de verkeersveiligheid in dit gebied. Op zich niet zo verwonderlijk als wordt bedacht dat het gaat om een bedrijvenpark dat al meer dan 40 jaar oud is. Samen met de betrokkenen is eind 2011 een schouw gehouden, waaruit o.a. de volgende belangrijke punten naar voren kwamen: parkeeroverlast in bermen, staat van onderhoud , handhaving op gebied verkeer en reclame en ontbreken fietspad tussen Klein Boekelerveldweg en rotonde Oostweg. In het eerste kwartaal 2012 zijn afspraken gemaakt over of, hoe en wanneer de punten uit de schouw zullen worden aangepakt. Het eerste actiepunt is het oplossen van de parkeerproblematiek en dit project “Ruimte voor parkeren” is eind 2012 van start gegaan. Op 15 mei 2013 zijn de gezamenlijke ondernemers akkoord gegaan met het voorstel uit de nota om de parkeerproblemen op te lossen, door het aanleggen van extra parkeerplekken in de openbare ruimte en het invoeren van een parkeerverbod ( ook voor vrachtwagens). In 2014 is gestart met de uitvoering van de speerpunten uit de nota. De vereniging Euregiobedrijvenpark Enschede (EBP) is een actieve vereniging, die zich sterk maakt voor het revitaliseren van het Euregio bedrijventerrein en Parkmanagement.
95
Algemene kenmerken Het buitengebied van stadsdeel Oost heeft in 2013 ruim 800 inwoners; relatief veel ouderen, die vaak samenwonen, en relatief weinig niet-westerse allochtonen. Ruim driekwart van de woningen zijn koopwoningen en de gemiddelde woningwaarde in de wijk is meer dan twee keer zo hoog als gemiddeld in Enschede. Inwonertal 2009-2013. Algemene kenmerken van de wijk. 20131 2013
SD Oost
aandeel jongeren (< 18 jaar)
20,6%
23,2%
19,3%
aandeel ouderen (65+)
18,0%
15,0%
15,8%
29,1%
37,2%
42,2%
19,1%
22,9%
23,9%
6,4%
14,1%
21,3%
-
-
167
waarvan alleenstaand eenoudergezinnen aandeel niet westerse allochtonen gemiddelde woningwaarde (€ 1000) 1
Enschede
Meest recente cijfers, voor het thema wonen betreft dit het jaar 2012.
Werk De potentiële beroepsbevolking in de wijk telt ruim 500 personen. Het aandeel NWW’ers is fluctueert enigszins door de beperkte aantallen, maar ligt in de jaren 2009-2012 aanzienlijk lager dan gemiddeld in stadsdeel Oost en heel Enschede.
Ontwikkeling aandeel NWW’ers, 2009-2012.
Een groot deel van de werklozen in de wijk is tussen de 50 en 59 jaar. Bijna de helft is laag opgeleid (basisonderwijs, VMBO) en de helft staat korter dan 5 maanden ingeschreven.
96
De wijk telt slechts 7 WWB-ers, wat neerkomt op 1,5 per 100 inwoners. Daarmee ligt het aandeel WWB-ers aanzienlijk lager dan gemiddeld in Oost en Enschede als geheel. Vier van de zeven WWB-ers bevinden zich op de re-integratieladder op de trede ‘onbetaald werk’. Het aandeel uitkeringen WAJONG bedraagt ongeveer de helft van het gemiddelde in stadsdeel Oost.
Talentontwikkeling Het buitengebied telt in het schooljaar 2012/2013 geen vroegtijdig schooverlaters. Het aandeel jongeren dat speciaal onderwijs volgt is toegenomen ten opzichte van 2011 en ligt ongeveer op het gemiddelde van heel stadsdeel Oost en heel Enschede. Het schoolverzuim in het buitengebied is met 2,6 per 100 leerlingen lager dan gemiddeld. Jeugdsporters 58 % (stadsdeel Oost 61%) Lid bibliotheek 31 % ( 51% in2011) (stadsdeel Oost 42%)
Zorg Het aandeel inwoners met een of meerdere WMO-voorzieningen in het buitengebied is beperkt (5,6 procent) en ligt lager dan gemiddeld in stadsdeel Oost en Enschede als geheel. Het aandeel kinderen in de jeugdzorg is groter dan gemiddeld. WMO voorziening 46 (5.6%) Kinderen in de jeugdzorg 17-22 98%)
Veilige Leefomgeving De bewoners van het buitengebied voelen zich aanzienlijk vaker onveilig in de eigen buurt dan gemiddeld in Enschede. In Noord- en Zuid-Esmarke voelt 42 procent zich wel eens onveilig in hun eigen buurt, terwijl dit in Euregio 59 procent is. In beide buurten ligt het aantal meldingen bij de gemeente relatief hoog en in Euregio doen bewoners ook relatief veel meldingen van incidenten bij de politie. Bewoners van Noord- en Zuid-Esmarke waarderen hun woonomgeving bovengemiddeld hoog, terwijl deze in Euregio wat lager dan gemiddeld is.
97
1
Noord- en Zuid-Esmarke
Euregio
SD Oost
Enschede
meldingen leefomgeving bij gemeente per 100 inwoners
83,4
69,0
13,6
13,1
aantal meldingen bij politie per 100 inwoners
18,3
45,7
9,9
13,7
aangifte bij politie gemeld (% incidenten gemeld)
0,0%
0,0%
42,4%
38,0%
mijn wijk is verkeersveilig (% helemaal mee eens)1
40,0%
-1
43,3%
40,1%
Cijfer niet opgenomen vanwege te kleine respons (N<5).
Bron: EnschedePanel, wijkveiligheidsscans 2012
Enschede panel 2013 Bij sociale kwaliteit gaat het er om of mensen in de wijk elkaar kennen, prettig met elkaar omgaan en het niet vervelend vinden om in de wijk te wonen. De sociale kwaliteit van deze wijk is volgens de inwoners 7,3. Dit is aanzienlijk hoger dan het stedelijk gemiddelde. Aan de peiling onder het EnschedePanel hebben zes respondenten uit het buitengebied deelgenomen. Op basis hiervan is geen representatief beeld te geven. De cijfers zijn daarom indicatief en dienen met enige voorzichtigheid geinterpreteerd te worden. Vijf van de zes inwoners van het buitengebied zijn positief over hun wijk en kunnen hun wijk aanbevelen om in te wonen. Dat komt redelijk overeen met het gemiddelde voor stadsdeel Oost. Eveneens vier op de vijf bewoners vinden dat bewoners zelf verantwoordelijk zijn voor de leefbaarheid in hun wijk. De tevredenheid over het voorzieningenaanbod in de wijk ligt lager dan gemiddeld.
Beschrijf uw buurt in één woord
98
Acties 2015 Trekker
Planning
Relatie met programma
Leefbaarheid
Uitvoeren van de maatregelen behorende bij het KVO certificaat Basis samenwerken
Ondernemers Euregio bedrijventerrein ism met gemeente, stadsdeelmanagement
WZW, E&W doorlopend
Verbeteren fietsbereikbaarheid Euregio bedrijvenpark
SDB
doorlopend LO
Plan van aanpak voor het verbeteren van de aankleding ( groen en graffiti )van het EBP
SDM en SDB
2e kwartaal
Uitvoering project “ Ruimte voor parkeren” en
SDM en SDB
doorlopend LO
gemeente
doorlopend SO
groot onderhoud wegen
Project Euregio bedrijventerrein. Aandacht is gericht op kavelverkoop.
99
Afkortingenlijst AWBZ
: Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten
RGA
: Resultaatgerichte Afspraken
GCC
: Gemeentelijk ContactCentrum
E&W:
: Programma Economie en Werk
O&O:
: Programma Opgroeien & Ontwikkelen
LO
: Programma Leefomgeving
MJZ
: Makelaardij en Juridische Zaken
MKB
: Midden- en Kleinbedrijf
ONS
: Programma Opgroeien en Ontwikkelen, Natuureducatie en Sport
RTG
: Regionale Toezichthouders Groep
SE
: Stadsingenieurs Enschede
SDB
: Stadsdeelbeheer
SDM
: Stadsdeelmanagement
SGW
: Stadsdeelgewijs werken
SMD
: Stichting Maatschappelijke Dienstverlening
SO
: Programma Stedelijke Ontwikkeling
WAP
: Wijkactieplan
WENS
: Wijkveiligheid Enschede
WNS
: Welzijn Nieuwe Stijl
WWB
: Wet Werk en Bijstand
WTP
: Wettelijke Taken en Projecten
WZW
: Programma Wijkontwikkeling, Zorg en Welzijn
ZZP
: Zelfstandige Zonder Personeel
100