Jaarplan 2014 Stadsdeel Oost
Colofon Stadsdeelcommissie Oost, 18 februari 2014 Stuknummer:
17171
Soort:
stuk ter kennis name
Wie doe wat bij Stadsdeelmanagement Oost: stadsdeelmanager, Wim Waninge
e-mail:
[email protected]
managementassistent, Brigitte Steffens
e-mail:
[email protected]
interim managementassistent, Agnes van Wijck
e-mail:
[email protected]
senior medewerker, Anneke Stauttener
e-mail:
[email protected]
projectmedewerker, Aaltjen Volbers
e-mail:
[email protected]
projectmedewerker, Mirjam Tip
e-mail:
[email protected]
Sociaal economische gegevens: I&O Research, december 2013 Bezoekadres Stadsdeelmanagement Oost: Gronausestraat 300 7533 BM Enschede telefoon 053 481 8448
1
Inhoudsopgave
blad
Voorwoord van de wethouder 1.
Inleiding
3
2.
Stedelijke en stadsdeel brede ontwikkelingen
5
3.
Stadsdeel Oost in zijn geheel
9
4.
Stadsdeel Oost per wijk 4.1
Glanerbrug
12
4.2
De Eschmarke
24
4.3
Dolphia
33
4.4
Sleutelkamp
39
4.5
Velve – Lindenhof
46
4.6
Hogeland Zuid
57
4.7
Wooldrik, De Leuriks
61
4.8
Varvik Diekman
67
4.9
Stokhorst
78
4.10
Park Stokhorst
82
4.11
Schreurserve en Ribbelt
88
4.12
Buitengebied
99
Afkortingenlijst
107
Bijlage: -
Resultaatgerichte afspraken (RGA) gemeente - Alifa, 2014
2
Voorwoord wethouder 2014 is voor ons, politiek Enschede, een overgangsjaar met gemeenteraadsverkiezingen, nieuwe en gelukkig ook nog oude raadsleden en een nieuwe collegeperiode. Tegelijkertijd besef ik dat die overgang vooral het stadhuis en het stadskantoor aangaat. Voor de mensen in de buurten, wijken en dorpen staat er niets stil en is er voortdurend zorg over de woonomgeving, over werk en economie, over de openbare ruimte, over de voorzieningen, over de gevolgen van de bezuinigingen. Gelukkig gaan partners en gemeente met heel veel onderwerpen gewoon door met waar we mee bezig waren. Dat kunt u onder meer lezen in dit stadsdeeljaarplan. Zoals u waarschijnlijk weet ben ik er groot voorstander van dat wijk- en dorpsbewoners zelf verantwoordelijkheid krijgen en initiatief nemen om kansen te creëren en problemen aan te pakken. Ik heb in stadsdeel Oost tal van voorbeelden voorbij zien komen die mij het vertrouwen geven dat er veel kracht in de samenleving zelf zit. Ik blijf mijn best doen om belemmeringen zoveel mogelijk weg te nemen om bewonersinitiatieven te stimuleren. Ik wens ons veel succes bij het uitvoeren van dit jaarplan stadsdeel Oost 2014!
Jeroen Hatenboer
3
1. Inleiding Bij het opstellen van dit jaarplan is gebruik gemaakt van inbreng vanuit het stadsdeel (individuele bewoners, wijk- en dorpsraden, instellingen, ondernemers), vanuit het bestuur (commissie en stadsdeelwethouder) en vanuit de gemeentelijke organisatie. In het jaarplan 2014 zijn in vergelijking met ander jaren meer kwantitatieve gegevens, factsheets, toegevoegd aan de gebiedshoofdstukken. Onder de “speerpunten” per gebied zijn de uitkomsten uit verschillende bijeenkomsten gebundeld, waaronder de “eet en date” bijeenkomst met bewoners, functionarissen en raadsleden op 11 december 2013 We hebben samen met bewoners en functionarissen, Varvik-Diekman, Ribbelt-Schreurserve en Eschmarke diepgaander behandeld om voor deze gebieden wijkprogramma’s op te stellen. Deze wijkprogramma’s tonen een foto van de wijk in feitelijke en ervaringsgegevens en bevatten de doelen die we gezamenlijk hebben geformuleerd voor de komende jaren op de thema’s werk, talentontwikkeling, zorg, veilige leefomgeving en duurzaamheid. Deze informatie is grotendeels ook opgenomen in dit jaarplan. Na behandeling in de stadsdeelcommissie krijgt het wijkprogramma zijn vorm in een boekwerkje, met losbladig de acties jaarschijf 2014 die daarna kunnen worden vervangen door volgende jaarschijven. De pilot Glanerbrug Doen heeft eveneens extra informatie opgeleverd die u deels terug zult vinden in dit jaarplan.
4
2. Stedelijke en stadsdeel brede ontwikkelingen 2.1 Veranderende rol van de overheid. Na decennia verzorgingsstaat zijn burgers en overheden gewend geraakt aan bepaalde gegroeide rolverdelingen. Deze samenleving is aan het veranderen en dus ook de rolverdelingen. We leven in een samenleving met mondige en deskundige burgers en een terugtredende verzorgingsstaat. Er ontwikkelt zich een netwerk-samenleving waarin er behoefte is aan een zogenaamde “doedemocratie” met de volgende kenmerken: -
sociale innovatie en onderling vertrouwen; nieuwe verhoudingen tussen overheid, markt en samenleving, waarbij co-productie, zelfsturing en netwerkarrangementen passen; in tijd van bezuinigingen een terugtredende overheid die aansluit bij de initiatieven van burgers en reguliere organisaties.
De nieuwe verhoudingen tussen overheid, markt en samenleving vragen om andere rollen van burgers, organisaties en overheid. Samen gaan we op zoek naar onze rol in deze netwerksamenleving. Een zoektocht waarin we aan de slag gaan zonder vooraf al alle antwoorden te kennen; het is al doende leren. Het gaat hier over rolverdeling van zowel de burgers als van de professionals. In de Tussenevaluatie Wijkbudgetten hebben we gezien dat de respondenten (wijkraden, commissies wijkbudgetten en initiatiefnemers) zich zorgen maken over de gewenste professionalisering die in gang gezet zou moeten worden onder de wijkraden. De scheidslijn tussen het professionaliseren en vrijwilligerswerk is daarbij een belangrijk aandachtspunt. De burger wil verantwoordelijkheid nemen voor zijn omgeving, maar wil wel een vangnet hebben van een professionele instelling. Het moet niet zo zijn dat de burger het gevoel krijgt dat ze er ‘alleen voor staan’ en dat ze als het ware een nieuwe baan erbij krijgen. Professionals blijven nodig om verbindingen leggen, de procedures en verantwoording bewaken en proberen ongelijkheid in participatie tegen te gaan. De gemeente moet een burgergerichte houding aannemen om het belang van de burger centraal te kunnen stellen. Zodoende kunnen burgers ook daadwerkelijk verantwoordelijkheden pakken. In de afgelopen jaren zijn bewoners in beweging gekomen vanuit het ‘voor wat hoort wat’-principe. Dat gaat niet altijd om grote bedragen, maar meestal om kleine projecten en initiatieven. Daardoor is gezamenlijkheid en gedeelde verantwoordelijkheid van gemeente en bewoners van de grond gekomen. De samenleving is zichzelf al meer aan het organiseren op publieke taken, voorbeelden daarvan zijn bewonersbedrijven, vitale sportverenigingen, sportboulevard. De herinrichtingsopgaves uit de drie transities gaan vooral over de financiële beheersbaarheid: verkleinen toestroom dure zorg en uitkering, efficiënter en effectiever organiseren (wijkteams). Die opgave is enorm. Het gaat hierbij om een deel van de Enschedese bevolking, zo’n 30.000 inwoners. Belangrijk is om ons niet alleen te focussen op
5
deze 30.000 inwoners. Het is bij uitstek belangrijk om de kracht van alle 160.000 burgers en reguliere partijen te benutten zodat het aantal bewoners dat gebruik maakt van overheidsvoorzieningen zo laag mogelijk wordt. Hiervoor is het van belang dat er een samenwerking tussen burgers, reguliere partijen en de gemeente tot stand komt. Zodat het mogelijk is om verbindingen te leggen, richting te geven en iets voor elkaar te kunnen betekenen met zo min mogelijk dure professionele zorg In deze veranderende rol van de overheid past het onverminderd krachtig inzetten op het vergroten van burgerbetrokkenheid en burgerinitiatief onder de noemer “Jij maakt de Buurt”, met als belangrijke instrumenten wijkbeheerplannen en wijkbudgetten. Het is de afgelopen anderhalf jaar gelukt duizenden mensen via “Jij maakt de Buurt” op verschillende manieren in beweging te krijgen. Het werken en denken vanuit het perspectief van de burger is een leidend uitgangspunt.
2.2 Openbare ruimte Er liggen grote bezuinigingsopgaven voor de openbare ruimte. Vanuit zowel wegen, openbare verlichting als riool is al met de beleidsplannen van afgelopen jaren ingezet op meer risico-gestuurd werken: alleen vervangen als het echt stuk of op is. De mogelijkheden om in die eindproducten nog bij te dragen aan de bezuinigingsopgave is waarschijnlijk beperkt. Dit maakt dat we expliciete keuzes moeten maken waarbij in ieder geval de volgende kaders gelden: -
differentiatie in onderhoudsniveaus: belangrijke (hoofd)structuren en het stadserf: onderhoudsniveau behouden; woon-, buurt- en wijkgroen: onderhoudsniveau samen met bewoners en partners verder differentiëren; bestaand openbaar groen vereenvoudigen; nieuwe inrichting openbaar groen toekomstbestendig en functioneel.
2.3 Ontwikkeling wijkteams Het Rijk hevelt door drie decentralisaties (AWBZ, Jeugdzorg, Participatiewet) in de komende jaren grote verantwoordelijkheden over naar gemeenten en koppelt daaraan een forse bezuinigingsopgave. Enschede kiest voor een integrale aanpak zoals vastgelegd in de visie “Meedoen naar vermogen”, met de volgende uitgangspunten: 1. 2. 3.
Werk staat voorop: iedereen doet mee naar vermogen; Talentontwikkeling: versterking van zelfredzaamheid en eigen kracht; Ondersteuning: als 1 en 2 ontoereikend zijn dan ondersteuning gericht op maximale zelfstandigheid.
Voor de inwoners die de regie ontberen om zelfstandig te kunnen participeren en waar meerdere problemen een rol spelen, hebben we de afgelopen jaren een ontwikkeling in gang gezet naar een effectieve en efficiënte maatschappelijke ondersteuning met de vorming van een wijkteam per stadsdeel. Deze ondersteuning borduurde voort op de ervaringen met de wijkzorgteams in alle 6
stadsdelen en de wijkcoaches in Velve-Lindenhof. Uitgangspunt hierbij is een breed ingezette professional die met ruime bevoegdheden de benodigde ondersteuning op weg naar zelfredzaamheid kan bieden. Mede vanwege de taken die de gemeente vanaf 2015 gaat uitvoeren in het kader van de AWBZ en WMO is het doel van de wijkteams verbreed. De wijkteams willen een integrale aanpak realiseren waarbij het netwerk in de wijken verder wordt versterkt, de participatie wordt vergroot en de 1e lijn-aanpak wordt geïntegreerd in de wijkteams ‘nieuwe stijl’, zodat doorverwijzing naar de 2e lijn geborgd en gestuurd kan worden. In stadsdeel Oost worden twee wijkteams gevormd.
2.4 Veiligheid Onlangs is het nieuwe integrale Veiligheidsplan (IVP) 2013-2016 vastgesteld door het college van B&W en de gemeenteraad. Hierin worden vier lokale ambities benoemd: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
het behouden van een positie in de top 6 van 150.000+ gemeenten op het gebied van veiligheid; het terugdringen van de misdrijven met een hoge impact op slachtoffers (‘high impact crimes’); het vergroten van het veiligheidsgevoel van burgers in Enschede; het terugdringen van jeugdoverlast en jeugdcriminaliteit; het bevorderen van de inzet van technisch ondersteunende en vernieuwende middelen; het verbeteren van de informatievoorziening en monitoring; het versterken van de ketensamenwerking met veiligheidspartners, burgers en ondernemers en het vergroten van de uitvoeringskracht.
Het IVP is nader uitgewerkt naar een uitvoeringsprogramma voor de komende jaren. Vanuit de thema’s ‘Veilige woon- en leefomgeving’, ‘Bedrijvigheid en veiligheid’, ‘Jeugd en veiligheid’, ‘Fysieke veiligheid’ en ‘Integriteit en veiligheid’ zijn speerpunten en acties bepaald die bij moeten dragen aan de gestelde ambities. In het ‘veiligheidsoverleg’, waarin alle stadsdelen en een collega van Veiligheid zijn vertegenwoordigd, vindt maandelijks afstemming plaats over de te nemen acties. Ondanks alle inspanningen kunnen risico’s en calamiteiten nooit geheel uitgesloten worden. De Nederlandse samenleving is de laatste jaren regelmatig opgeschrikt door schokkende incidenten die tot maatschappelijke onrust leidden. Denk bijvoorbeeld aan familiedrama’s, vechtpartijen, zedenzaken, (voetbal)rellen en dergelijke. Een preventieve aanpak, zorg en nazorg van de gevolgen van dergelijke incidenten vragen om een goede afstemming, samenwerking en regie van de verschillende ketenpartners, instanties en instellingen. Hiervoor is in Enschede een protocol opgesteld, het protocol ‘Maatschappelijke Onrust’. In voorkomende gevallen wordt een coördinatieteam gevormd onder leiding van stadsdeelmanagement.
2.5 Opgroeien en Ontwikkelen. De gemeente Enschede vindt het essentieel dat jongeren hun talenten optimaal kunnen ontwikkelen en benutten en opgroeien tot gezonde en sociaalvaardige burgers met een goed perspectief op de arbeidsmarkt. Daarom investeert de gemeente ook in de jeugd. Tot nu toe onder andere via de inzet in 7
de Brede scholen. Deze zijn zich op dit moment aan het doorontwikkelen tot Integrale Kindcentra (IKC’s), die de regie voeren over de brede talentontwikkeling van kinderen van 0-13 jaar. Vanuit een meerjarenperspectief zullen de IKC’s vorm en inhoud aan deze opdracht geven. Talentontwikkeling van kinderen, gezonde leefstijl, kinderen laten opgroeien in een stimulerende omgeving… het zijn allemaal zaken die niet tot ontplooiing kunnen komen zonder ouderbetrokkenheid, samenwerking en intensieve contacten met de ouders. Ouderbetrokkenheid is noodzakelijk om de kansen van kinderen te vergroten. Ouders betrekken betekent: vanaf het begin de ouders meenemen in het proces en de vormgeving van de aanpak. Interesse van ouders voor en betrokkenheid bij de ontwikkeling van het kind, thuis en binnen het IKC, en betrokkenheid vanuit het IKC en de mensen die met het kind werken bij de ouders en bij het kind thuis.
8
3. STADSDEEL OOST IN ZIJN GEHEEL 3.1 Korte beschrijving stadsdeel oost Stadsdeel Oost is het gebied dat ligt tussen de Lossersestraat, Oldenzaalsestraat, Laares-, Oliemolen-, Hogeland- en Varviksingel, Zuiderval, A-35 en de landsgrens met Duitsland. Het telt 37.989 inwoners en is daarmee het grootste stadsdeel. Het stadsdeel bestaat uit de volgende woongebieden: • • • • • • •
Stokhorst, Ribbelt, Park Stokhorst en Schreurserve; Velve-Lindenhof; Zuid-Oost met Diekman, Hogeland, Wooldrik en Leuriks Eschmarke; Dolphia; Glanerbrug met omliggende wijken als Oikos, Eilermarke en Beekveld; Woonwagencentrum, Cascade, Euregio-bedrijventerrein en buitengebied.
Door zijn diversiteit in woonmilieus voor alle lagen van de bevolking heeft dit stadsdeel veel te bieden. Het uitgestrekte, waardevolle buitengebied is daarnaast een beeldbepalende kwaliteitsfactor.
3.2 Gevolgen Stedelijke Koers In de Stedelijke Koers is in 2012 door de raad een besluit genomen tot herprioritering van de projecten voor “wonen”, “kantoren” en “bedrijventerreinen”. Dit heeft er toe geleid dat een groot deel van het woningprogramma Eschmarke is geschrapt.
3.3 Jij maakt de Buurt Onder de noemer “Jij maakt de Buurt” proberen we burgerbetrokkenheid en burgerinitiatief te vergoten. De meest in het oog springen instrumenten zijn de wijkbeheerplannen en de wijkbudgetten. In 2013 zijn de wijkbudgetten in hun volle omvang (jaarschijf) besteed. In de aanloopjaren 2011 en 2012 was dat in mindere mate het geval. Naast besteding aan fysieke projecten in bijvoorbeeld de openbare ruimte wordt meer en meer wijkbudget ingezet voor projecten die passen binnen maatschappelijke opgaves. Projecten zoals Central Park Diekman, E-Portfolio voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt in Ribbelt-Stokhorst, Glanerbrug Werkt, Zakgeldproject in Velve Lindenhof. In de eerste helft van 2014 zullen de wijkraden de bestedingsplannen voor de wijkbudgetten en de verantwoording over 2013 opstellen en aan de gemeente voorleggen..
3.4 Wijk- en jongerenwerk in Oost (Alifa) De resultaatgerichte afspraken 2014 die zijn afgesloten tussen de stadsdeelmanager en Alifa maken integraal onderdeel uit van het jaarplan 2014.
9
3.5 Sport en Bewegen Het Sport en Beweegteam bestaat uit 3 combinatiefunctionarissen en een wisselend aantal ROCstagiaires. De coördinator talentontwikkeling heeft een aansturende en verbindende rol. Het Sport en Beweegteam organiseert en coördineert de na- en onderschoolse sport activiteiten.
3.6 Duurzaamheid Hoewel duurzaamheid geen kerntaak is van het SDM wordt het waar mogelijk gestimuleerd. In de praktijk gaat het daarbij veelal om kleinschalige initiatieven die vooral zijn gericht op bewustwording. Voorbeelden daarvan in het stadsdeel oost zijn: de grensoverschrijdende boomplantdag, moestuinen bij scholen gerund door vrijwilligers uit de buurt en opschoondagen. Van veel grotere betekenis voor de reductie van de CO2 uitstoot is echter de nieuwbouw en renovatie van zeer energiezuinige woningen. In oost gaat het daarbij om substantiële aantallen, neem alleen al de Velve-Lindenhof (nieuwbouw en renovatie van bijna 300 woningen door Woonplaats en Ons Huis), Dolphia (renovatie van 240 woningen door Ons Huis) en Schreurserve (renovatie van 195 woningen door Domijn).
3.7 Ontwikkelingen Politie en veiligheid De politieorganisatie is zich aan het omvormen naar een Nationale Politie. Gelukkig onderkent de politie Enschede de kracht van het wijkgericht werken en is alle inzet er op gericht om de wijkagenten in positie te houden en zo goed mogelijk te faciliteren. Het “kantoor houden” voor de wijkagenten in de servicecentra is één van de uitgangspunten. Voor het overige zal de politie Enschede zich meer gaan concentreren op het hoofdbureau. Dat betekent dat een aantal politiefunctionarissen zullen gaan verhuizen van SC Oost naar het centrum.
3.8 Ontwikkelingen Stadsdeelbeheer De thema's voor stadsdeelbeheer in 2014 zijn onveranderd inrichting, beheer en onderhoud en burgerparticipatie. Het instrument daarvoor zijn de wijkbeheerplannen. Na de pilot in 2011 voor het Bentveld is in 2012 de totstandkoming van wijkbeheerplannen in Zuid-Oost en Sokhorst opgestart, met afronding in 2013. In 2014 start voor Ribbelt-Schreurserve, Eekmaat West en Glanerbrug Zuid het proces wijkbeheerplan. Stadsdeel Oost is het gebied dat ligt tussen de Lossersestraat, Oldenzaalsestraat, Laares-, Oliemolen-, Hogeland- en Varviksingel, Zuiderval, A-35 en de landsgrens met Duitsland. Het telt 37.989 inwoners en is daarmee het grootste stadsdeel. Het stadsdeel bestaat uit de volgende woongebieden: • • • • •
Stokhorst, Ribbelt, Park Stokhorst en Schreurserve; Velve-Lindenhof; Zuid-Oost met Diekman, Hogeland, Wooldrik en Leuriks Eschmarke; Dolphia;
10
• •
Glanerbrug met omliggende wijken als Oikos, Eilermarke en Beekveld; Woonwagencentrum, Cascade, Euregio-bedrijventerrein en buitengebied.
Het stadsdeel kent één aanpakwijk (Velve-Lindenhof) en vier aandachtswijken (Dolphia, Ontdekkingsreizigersbuurt, Diekman-Noord en Schreurserve). De overige wijken kunnen worden gezien als beheerwijken/- dorp. Dit onderscheid betekent dat er verhoudingsgewijs meer aandacht tijd en middelen worden besteed aan de aanpakwijk en de aandachtswijken. Door zijn diversiteit in woonmilieus voor alle lagen van de bevolking heeft dit stadsdeel veel te bieden. Het uitgestrekte, waardevolle buitengebied is daarnaast een beeldbepalende kwaliteitsfactor.
11
4. STADSDEEL OOST PER WIJK 4.1
Glanerbrug
Glanerbrug ligt aan de oostzijde van Enschede en is één van de drie dorpen van Enschede, maar wel het meest “stedelijke”. Glanerbrug bestaat uit de buurten Bentveld-Bultserve, Glanerveld, Schipholt/Glanermaten, Eekmaat, Oikos en Beekveld en Eilermarke. Het gebied kent aan de oost- en westkant natuurlijke grenzen, door respectievelijk de Glanerbeek en het eco-park. Glanerbrug heeft een grote groep 25-39 jarigen. De samenstelling qua leeftijd van de inwoners verschilt per buurt: in Oikos en Beekveld en Eilermarke wonen meer jongeren en weinig ouderen en in Bentveld/Bultserve wonen daarentegen meer ouderen. Het aantal eenoudergezinnen is in de Eekmaat en Schipholt-Glanermaten hoog. Het aantal alleenstaanden is met 41% hoog te noemen. De werkloosheid ligt onder het gemiddelde, met uitzondering van de Eekmaat. Het dorp heeft een verscheidenheid aan woonmilieus. Het grootste gedeelte van de inwoners zijn huiseigenaren, de Eekmaat uitgezonderd. De Ontdekkingsreizigersbuurt c.a. kent relatief goedkope woningen en daardoor veel woningmutaties zo blijkt uit cijfers Domijn. Oikos en Eilermarke zijn nieuwbouwwijken met een duurzame bouw en inrichting. Het inkomensniveau van de bewoners van het oorspronkelijke dorp, bestaande uit de wijken Glanerveld, Bentveld, Bultserve, Schipholt en Glanermaten is iets lager dan dat van de nieuwbouwwijken Oikos en Beekveld en Eilermarke die tegen het dorp zijn aangebouwd. Glanerbrug is een actief dorp waar veel gebeurd op het gebied van bewonersparticipatie. De dorpsgemeenschap kenmerkt zich door zelforganiserend vermogen en het verenigingsleven is er volop
12
aanwezig. Het dorp beschikt verder over een goed vernieuwd winkelgebied met een mooie en dorpse uitstraling. Een krachtig centrum, waarin het winkelbestand zich heeft ontwikkeld en een breed aanbod van goederen en diensten levert.
Vanaf 2015 is de gemeente verantwoordelijk voor bijna alle ondersteuning aan mensen die het alleen niet redden op het gebied van werk & inkomen, zorg, welzijn, opvoeding en jeugdzorg. Vooruitlopend daarop gaan we in drie gebieden alvast aan de slag met het vormgeven van de integrale aanpak in de praktijk onder de noemer Enschede Doen. Glanerbrug is een van die gebieden. Voor Glanerbrug is in dit kader een jaarplan opgesteld. Een uitgebreide kwantitatieve gegevensanalyse is daaraan vooraf gegaan. Deze gegevens zijn aangevuld met kennis en visie van de wijkprofessionals, bewoners en medewerkers van de gemeente Enschede. Dit is gebeurd aan de hand van de volgende thema’s: • • • • •
Werken Talentontwikkeling Zorg Veilige leefomgeving Duurzaam
Enschede Panel Bij sociale kwaliteit gaat het er om of mensen in de wijk elkaar kennen, prettig met elkaar omgaan en het niet vervelend vinden om in de wijk te wonen. De sociale kwaliteit van Glanerveld, Bentveld/Bultserve, Schipholt/Glanermaten en Eekmaat is volgens de inwoners een 7,1 en voor Oikos en Beekveld en Eilermarke een 7,6. Het stedelijk gemiddelde is een 7,2.
De Dorpsraad, professionals en bewoners Tijdens het Functionarissenoverleg van 29 oktober is de wijkanalyse besproken. Tijdens dit overleg is duiding gegeven aan de cijfers. Daarin is een aantal zaken benoemd die opvallen, zoals de hoge werkloosheid in de Ontdekkingsreizigersbuurt (Eekmaat).
13
Algemene kenmerken In 2013 heeft Glanerbrug 13.315 inwoners. Het aandeel jongeren in Eilermarke en Oikos en Beekveld is relatief hoog en het aantal ouderen relatief laag, in tegenstelling tot Bentveld/Bultserve waar het aantal ouderen hoger is. Verder wonen er minder niet-westerse allochtonen dan gemiddeld. Het aantal eenoudergezinnen is in Eekmaat en Schipholt/Glanermaten hoger dan gemiddeld. De wijk bestaat voor een groot deel uit koopwoningen en de woningwaarde is hoger dan gemiddeld met uitzondering van de Eekmaat.
Algemene kenmerken van de wijk. Jongeren (<18 jaar)
Ouderen (65+)
Waarvan alleenstaande ouderen
NietWesterse allochtonen
1oudergezinnen
Gemiddelde woningwaarde (*1000 euro)
Glanerveld
20,8%
14,0%
32,3%
5,5%
12,5%
187
Bentveld/Bultserve
20,2%
20,5%
32,3%
8,1%
16,7%
180
Schipholt/Glanermaten
23,3%
16,1%
34,8%
17,0%
27,4%
150
Eekmaat
21,6%
15,5%
29,3%
17,7%
41,5%
128
Oikos en Beekveld
32,8%
3,7%
32,6%
13,8%
16,4%
193
Eilermarke
35,6%
3,8%
20,3%
14,6%
14,5%
224
Stadsdeel Oost
23,2%
15,0%
37,2%
14,1%
22,9%
-
Enschede
19,3%
15,8%
42,2%
21,3%
23,9%
167
Werken
14
Figuur: Ontwikkeling aandeel NWW’ers 2009-2012
Niet Werkende Werkzoekenden De omvang van de potentiele beroepsbevolking (15 t/m 64 jaar) in Glanerbrug is 8.712 personen. Het aantal NWWers (14,1%) en WWB/IOAW-ers (18,1%) is in de Eekmaat aanzienlijk groter dan stedelijk gemiddelde, gevolgd door Schipholt/Glanermaten (8,7% respectievelijk 7,9%) die rond het stedelijk gemiddelde ligt. Het grootste deel van de WWB’ers zijn alleenstaanden tussen 21-64 jaar, gezinnen en alleenstaande ouders tussen 21-64 jaar. Veel van de NWW’ers hebben een laag opleidingsniveau en de inschrijvingsduur varieert. Trede participatieladder : voor 117WWB-ers is de verwachting dat ze de hoogste trede in de participatieladder (betaald werk, al dan niet met ondersteuning) zullen bereiken. Aandeel WAJONG in Schipholt/Glanermaten (13,9 per 1.000 inwoners) en De Eekmaat (22,5 per 1.000 inwoners) relatief hoog (stedelijk: 12,4 per 1.000 inwoners).
Talentontwikkeling
Schipholt/Glanermaten en de Eekmaat tellen relatief veel leerlingen op het speciaal onderwijs, beide zitten boven het Enschedees gemiddelde van 5% met 9% respectievelijk 7%. Het vroegtijdig schoolverlaten is in Schipholt/Glanermaten en Eilermarke relatief hoger (4,5% respectievelijk 5,8% ten opzichte van 2,6% stedelijk). Schoolverzuim in Glanerveld, Bentveld/Bultserve, De Eekmaat en Schipholt/Glanermaten relatief hoog
15
Jeugdsportdeelname is voor heel Glanerbrug hoog. Bentveld/Bultserve springt daar in het bijzonder bovenuit. Lidmaatschap van de bibliotheek ligt op of net boven het stedelijk gemiddelde van 44%, met uitzondering van De Eekmaat dat onder het stedelijk gemiddelde ligt met 36% (stadsdeel Oost 42%)
Zorg Gebruik WMO-voorzieningen ligt in Bentveld/Bultserve ligt ruim boven stedelijk gemiddelde. Het aandeel kinderen in jeugdzorg in Schipholt/Glanermaten en Eekmaat boven stedelijk gemiddelde. Er is sprake van alcoholproblematiek door alle lagen van de bevolking en er is sprake van softdrugsproblematiek onder de jeugd
Veilige Leefomgeving De bewoners van Glanerbrug voelen zich aanzienlijk minder vaak onveilig in de eigen buurt dan gemiddeld in Enschede. Daarnaast is het rapportcijfer voor de woonomgeving lager dan gemiddeld (uitgezonderd Oikois en Beekveld en Eilermarke, daar is het rapportcijfer juist hoger) en ligt het aantal meldingen over de leefomgeving en het aantal meldingen bij de politie over incidenten lager dan gemiddeld.
Wijk 34
Wijk 36
SD Oost
Enschede
13,6
13,1
meldingen leefomgeving bij gemeente per 100 inwoners
12,9
aantal meldingen bij politie per 100 inwoners
9,3
6,1
9,9
13,7
aangifte bij politie gemeld (% incidenten gemeld)
48,2%
7,0%
42,4%
38,0%
mijn wijk is verkeersveilig (% helemaal mee eens)
-
43,3%
40,1%
9,6
Duurzaam Het gasverbruik per huishouden in Glanerbrug is bovengemiddeld, met uitzondering van Eilermarke en Oikos en Beekveld, terwijl het elektriciteitsverbruik bovengemiddeld hoog is (met uitzondering van de Eekmaat die gemiddeld scoort).
16
Dorps doelen 2014 – 2018
Werk Stimuleren van burgerparticipatie. Specifieke aandacht voor Ontdekkingsreizigersbuurt en Muziekbuurt: meer mensen doen mee in de buurt door vrijwillig of door betaald werk (doorleiden). Ombuigen niet gemotiveerdheid. Specifieke acties om de groep in trede 4 (onbetaald werk) door te laten stromen naar betaald werk, versterken arbeidsethos. Talentontwikkeling Investeren in ouders door te richten op ontwikkeling en perspectief van het kind. Vroegsignalering en aanpak gedrags- en ontwikkelingsproblematiek organiseren rondom (basis)onderwijs. Vroegtijdig schoolverlaters opvangen en begeleiden naar nieuwe opleidingen of werk. Huiswerkbegeleiding om schoolverzuim te beperken. Zorg Stimuleren Gezonde Leefstijl (voorlichting, stimuleren en activering) Investeren in versterken zelfredzaamheid en wederzijdse hulpdiensten (preventieve) jeugdzorg: waarom vertonen zij probleemgedrag, zoals vernielingen, overlast en ongezonde leefstijl Veilige leefomgeving Huiselijk geweld Ontdekkingsreizigerbuurt terugdringen Verbeteren van de leefbaarheid in de Ontdekkingsreizigerbuurt Vergroten van de verkeersveiligheid Integrale aanpak van hard-drugsoverlast en criminaliteit (Redemptoristenpark, Bultserve) Aanpak ontdekkingsreizigersbuurt: Voorkomen en terugdringen van overlastsituaties van overlast gevende gezinnen en huishoudens Het inzichtelijk maken van klachten, wensen en behoeften van bewoners; Interventies op gezinsniveau om perspectief te ontwikkelen en overlast te voorkomen. Duurzaam Scan naar de energiestaat van de woningen. Bewustwording en activering om energieverbruik en -lasten te verminderen
17
Acties 2014 Werk
Trekker
Planning
Relatie met programma
Glanerbrug werkt! (o.a. inzet mensen met lange afstand tot arbeidsmarkt bij netwerkpartners i.v.m. werkervaring opdoen en uit isolement komen middels vrijwilligerswerk en klimopactivering)
Dorpsraad Glanerbrug
Doorlopend
E&W
Vormgeven van de integrale wijkaanpak in de praktijk (ondersteuning aan mensen die het alleen niet redden op het gebied van werk & inkomen, zorg, welzijn, opvoeding en jeugdzorg) vooruitlopend op de decentralisaties onder noemer Glanerbrug Doet. O.a.:
Gemeente
Start 1e kwartaal 2014
E&W, O&O en WZW, LO
Participatieprogramma voor alleenstaande moeders met kinderen
ROC/Alifa
Starten 1 kwartaal 2014
E&W
Talentontwikkeling
Trekker
Planning
Relatie met programma
Jongerenwerk in de wijk gericht op voorkomen van overlast
Alifa/IKC
-
Opstarten pilot werkcarrousel detailhandel
-
Verbreding wijkteam met activering voor mensen met een lange afstand tot de arbeidsmarkt e
Vitale sportvereniging
Beroepsvizier
IKC, gemeente (talentontwikkeling)
1e kwartaal 2014 starten
O&O
Vormgeven van de integrale wijkaanpak in de praktijk (ondersteuning aan mensen die het alleen niet redden op het gebied van werk & inkomen, zorg, welzijn, opvoeding en jeugdzorg) vooruitlopend op de decentralisaties onder noemer Glanerbrug Doet. O.a.:
Gemeente
1e kwartaal 2014
E&W, O&O en WZW
-
Vergroten ouderbetrokkenheid op de
18
bassischolen mede i.r.t. wijkaanpak -
Pilot zorgstructuur scholen i.r.t. wijkteam
Het aanbieden van sport-clinics ondernaschooltijd.
ONS
doorlopend
O&O
Het aanbieden van peutergymnastiek op de peuterspeelzalen en kinderdagopvang
ONS
doorlopend
O&O
Het terugdringen van bewegingsachterstand, door het aanbieden van extra bewegingslessen voor de groepen 1 en 2 door de combinatiefunctionaris.
ONS
doorlopend
O&O
Het opzetten van een Wijk Beweegteam in Glanerbrug-Noord
St. Beweeg Wijs
1ste kwartaal
O&O
Structureel aanbod van Beweeg Wijs op 2 nieuwe scholen (Gerardusschool Glanerbrug-Noord)
St. Beweeg Wijs
doorlopend
O&O
Het opzetten van structurele MRT-lessen na schooltijd
ONS
1ste kwartaal
O&O
Het aanbieden van sport-clinics ondernaschooltijd.
ONS
doorlopend
O&O
Het aanbieden van peutergymnastiek op de peuterspeelzalen en kinderdagopvang
ONS
doorlopend
O&O
Diverse initiatieven om eigen kracht te vergroten en versterken
Alifa
2014
Uitvoeren Plan van aanpak Ontdekkingsreizigerbuurt samen met de netwerkpartners
SDM,
doorlopend
Faciliteren en ondersteunen bij de organisatie van het participatietraject/opbouwwerk in de Reizigersbuurt
Domijn
WZW
Alifa
WZW
19
Samenwerking opstarten met Saxion en Scoren in De Wijk: maatschappelijke stages en Taaltreffers.
Domijn
Start 3e kwartaal 2013
WZW
Gemeente
1e kwartaal 2014
E&W, O&O en WZW
Pilot populatiefinanciering
Gemeente, Menzis diverse zorgpartners
Eerste helft 2014
WZW
Bruggerbosch maakt preventieplan plan voor vroeg dementerenden en hun verzorgers.
Bruggerbosch
Zorg
Vormgeven van de integrale wijkaanpak in de praktijk (ondersteuning aan mensen die het alleen niet redden op het gebied van werk & inkomen, zorg, welzijn, opvoeding en jeugdzorg) vooruitlopend op de decentralisaties onder noemer Glanerbrug Doet. -
Verbreding wijkteam Oost (o.a. pilot toegang BJZ en SMD enz.)
WZW
Veilige leefomgeving
Pilot Buurtbemiddeling bij overlastklachten door neutrale vrijwilligers
Alifa, Ons Huis, gemeente Enschede, Domijn
1e kwartaal 2014
Op basis van signalen en analyse pleegt Alifa preventieve inzet ter voorkoming van toename op gebied van zorg, criminaliteit en overlast.
Alifa
doorlopend
Zoeken met alle partners naar oplossingen en mogelijkheden de leefbaarheid te verbeteren en klachten afnemen
Aanpak bij overlastgevende locaties
Politie RTG Handhaving Wijkraad
20
Redemptoristenpark: stimuleren en faciliteren van participatie bij groenonderhoud ism Dorpsraad en RIBW
Domijn
doorlopend
LO
Inzet van vrijwilligers en dorpsraad op onderhoud Redemptoristenpark en Bultserve (tegengaan drugsgerelateerde overlast)
Dorpsraad en vrijwilligers
Buurtpreventie Operastraat e.o.
Bewoners Operastraat
Gestart in 2013
Bewoners Operastraat
Speerpunt aanpak woninginbraken. Via een incidentenoverleg komt in beeld waar de woninginbraken zijn. Er is extra aandacht voor de aangiftes, buurtonderzoek en gericht daderonderzoek.
Politie
LO en WZW
Politie
LO en WZW
Speerpunt sociale problematiek. Deelnemen aan diverse overlegstructuren, spreekuren, aanpak huiselijk geweld, samenwerking met wijkteam.
Politie
LO en WZW
De wijkagent houdt wekelijks een spreekuur samen met de Dorpsraad en gemeente (stadsdeelbeheer), waar bewoners met vragen op het gebied van veiligheid en samenlevingsopbouw terecht kunnen.
Politie
LO en WZW
Groot onderhoud woningen Schipholtstraat vanaf juni 2013
Domijn
Start juni 2013
SO
Uitvoeren van het pakket van maatregelen
SDM ism
doorlopend
LO en WZW
Wordt gecoördineerd door Regionaal Woninginbraken Team (WIT).
Aanpak (jeugd)overlast. Jeugd wordt uit de anonimiteit gehaald en er wordt handhavend opgetreden. Structurele controle i.s.m. RTG (Regionale Toezichthouders Groep) op overlastgevende locaties. Bij piekmomenten of incidenten worden extra uren ingezet.
21
beschreven in het project Veilige schoolomgeving: fysieke maatregelen, gedragsbeïnvloeding en handhaving.
netwerkpartners
De aanleg van de buitenruimte start na de bouw van het jeugdhonk De Hut.
SDM en SDB
Opstellen wijkbeheerplan voor Glanerbrug Zuid
SDB
1e kwartaal
LO
dorpsraad
Bultsweg, afronding groenplan na herinrichting en vervanging riolering
SDB
2e kwartaal
LO
Oikos aanleg infiltratie en transportriool in 4e wadi
SDB
3e kwartaal
LO
Project schone portieken en tuinen in de focusgebieden: Muziekbuurt, Reizigersbuurt en Bentstraat.
Domijn
doorlopend
Extra ureninzet van huismeester bij overlastklachten en vervuiling in de focusgebieden Muziekbuurt, Reizigersbuurt en Bentstraat.
Domijn
doorlopend
Start met uitvoering kansrijke projecten uit visiedocument Glanerbeekse bindingen
SDM
Voorjaar 2014
LO,WZW en SO
Een oplossing vinden voor de overlast voor omwonenden van het winkelbedrijf Action aan de Nieuw Frieslandstraat
SDM
2de kwartaal
LO,WZW
Project Ariëns Glanerbrug
WTP
3de en 4de kwartaal
LO
Project Ouverturestraat. Bevindt zich in de ontwerpfase. Fysiek zijn er geen werkzaamheden. Initiatief ligt bij de ontwikkelaar.
PMBE Ontwerp
doorlopend
SO
Schoolstraat herstraten wegdek
SDB
2014
LO
22
Parelmoervlinder, herinrichten bouwstraat
SDB
2014
LO
Apollolaan, herinrichting bouwstraat
SDB
2014
LO
Herinrichting J.Rossstraat, A.Birdstraat en C. Houtmanstraat
SDB
2014
LO
23
4.2
De Eschmarke (Eekmaat West)
De Eschmarke (Eekmaat-West en Leuriks Oost) ligt centraal in de Eschmarke aan de zuidkant van de Gronausestraat. Deze Vinex wijk is relatief jong en ziet er fraai uit met verschillende woonmilieus. Het is er goed wonen en leven. In de wijk wonen veel gezinnen met kinderen, de werkloosheid is laag en er het grootste gedeelte van de inwoners zijn huiseigenaren. Het inkomensniveau is relatief hoog. Aan de oostkant van de wijk ligt een breed scala aan sportvoorzieningen. Midden in de wijk zijn twee basisscholen gevestigd evenals een winkelcentrum. Voor de Eschmarke is een wijkprogramma 2014-2018 opgesteld. In het wijkprogramma zijn meerjarige doelen benoemd en vertaald naar opgaves. Een uitgebreide kwantitatieve gegevensanalyse is daaraan vooraf gegaan. Deze gegevens zijn aangevuld met kennis en visie van de wijkprofessionals, bewoners en medewerkers van de gemeente Enschede. Dit is gebeurd aan de hand van de volgende thema’s: • • • • •
Werken Talentontwikkeling Zorg Veilige leefomgeving Duurzaam
In dit jaarplan zijn de activiteiten opgenomen van de eerste jaarschijf van het wijkprogramma.
Enschede Panel Bij sociale kwaliteit gaat het er om of mensen in de wijk elkaar kennen, prettig met elkaar omgaan en het niet vervelend vinden om in de wijk te wonen. De sociale kwaliteit van deze wijk is volgens de inwoners 6,7. Dit is hoger dan het stedelijk gemiddelde. 98% beoordeelt de wijk als (zeer) positief. De inwoners van Eschmarke zijn bovengemiddeld positief over hun wijk om in te wonen. De betrokkenheid van bewoners bij hun buurt komt overeen met het beeld voor stadsdeel Oost en Enschede. Het totaal aantal voorzieningen in de buurt en het aanbod voor kinderen worden relatief hoog gewaardeerd (59%) , maar de tevredenheid over het aanbod voor ouderen en jongeren ( 7%) blijft wat achter.
24
De wijkraad en de bewoners De wijkraad heeft op 24 augustus jl. tijdens de open dag van Avanti een enquête gehouden onder de bewoners van de Eschmarke. De uitkomst van de enquête bevestigde een aantal voor de hand liggende zaken, zoals de waardering voor het groen in de wijk en een algemeen gevoel van veiligheid. Opvallend is de grote waardering voor Avanti die als sportaccommodatie blijkbaar een belangrijke rol inneemt voor de wijk. Verder wordt de aanwezigheid van het winkelcentrum als positiefervaren. Aandacht voor jongerenvoorzieningen, vooral voor de oudere jeugd kwam als verbeterpunt sterk naar voren in de enquête. Verder werd de verkeerssituatie rondom de scholen genoemd en rommel in het Ecopark.
Algemene kenmerken In 2013 heeft de wijk Eschmarke 3250 inwoners. Het aandeel jongeren in de wijk is relatief hoog en het aantal ouderen relatief laag. De ouderen wonen relatief vaak alleen. Verder wonen er minder nietwesterse allochtonen en eenoudergezinnen in de wijk dan gemiddeld. De wijk bestaat voor een groot deel uit koopwoningen en de woningwaarde is hoger dan gemiddeld.
aandeel jongeren (< 18 jaar) aandeel ouderen (65+) waarvan alleenstaand eenoudergezinnen aandeel niet westerse allochtonen gemiddelde woningwaarde (€ 1000)
2013
SD Oost 2013
27,5% 12,6% 46,2% 12,8% 12,6% -
23,2% 15,0% 37,2% 22,9% 14,1% -
Enschede 2013
19,3% 15,8% 42,2% 23,9% 21,3% 167
25
Werk
Niet Werkende Werkzoekenden De omvang van de potentiele beroepsbevolking (15 t/m 64 jaar) in De Eschmarke is 2100 personen. Het aantal NWWers ( 78) is relatief laag en het bedraagt ongeveer de helft van het gemiddelde in stadsdeel Oost. De grootste groep NWW’ers is in de leeftijd van 35 tot 39 jaar. De helft daarvan is laag opgeleid (basisonderwijs of VMBO) en een derde staat korter dan 2 maanden ingeschreven. Wet Werk en Bijstand, Wet Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte werkloze Werknemers, Wet werk en Arbeidsondersteuning JONGgehandicapten. Ook het aantal WWB-ers (2,8 per 100 inwoners) in de wijk ligt aanzienlijk lager dan gemiddeld in stadsdeel Oost ( 7,7 per 100 inwoners) en Enschede als geheel. Trede re-integratieladder : voor 31 WWB-ers is de verwachting dat ze de hoogste trede in de reintegratieladder ( betaald werk, al dan niet met ondersteuning) zullen bereiken. Wajong uitkeringen: absoluut 16 en relatief 4,9 per 100 gezinnen ( ongeveer de helft van het gemiddelde in stadsdeel Oost)
Talentontwikkeling De wijk Eschmarke telt relatief weinig leerlingen op het speciaal onderwijs, ongeveer de helft van het gemiddelde in Enschede. Ook het schoolverzuim ( 49 leerlingen) is relatief gering ( 2,3%) Aantal leerlingen in het speciaal onderwijs 2,4%
26
Jeugdsporters 57 % (Stadsdeel Oost 2,7%) Lid bibliotheek 47% ( 60% in 2011)- ( stadsdeel Oost 42%)
Zorg In 2012 heeft ongeveer één op de dertien inwoners een of meerdere WMO-voorzieningen. Dat is minder dan het gemiddelde van stadsdeel Oost en Enschede als geheel, wat ook samenhangt met het beperkte aantal ouderen in de wijk. Het percentage kinderen in de jeugdzorg bedraagt de helft van het gemiddelde. WMO voorzieningen 245 (7,5%) Kinderen in de jeugdzorg 34 ( 3%) Mantelzorgers 27%
Veilige Leefomgeving De bewoners van de Eschmarke voelen zich aanzienlijk minder vaak onveilig in de eigen buurt dan gemiddeld in Enschede. Daarnaast is het rapportcijfer voor de woonomgeving relatief hoog en ligt het aantal meldingen over de woonomgeving en het aantal meldingen bij de politie over incidenten lager dan gemiddeld.
deze wijk1
SD Oost
Enschede
meldingen leefomgeving bij gemeente per 100 inwoners
9,6
13,6
13,1
aantal meldingen bij politie per 100 inwoners
6,1
9,9
13,7
aangifte bij politie gemeld (% incidenten gemeld)
7,0%
42,4%
38,0%
mijn wijk is verkeersveilig (% helemaal mee eens)2
50,0%
43,3%
40,1%
27
Duurzaamheid Het gasverbruik per huishouden in Eschmarke is gemiddeld, terwijl het elektriciteitsverbruik bovengemiddeld hoog is.
Eschmarke 1350 m3
Gemiddeld gasverbruik/huishouden Gemiddeld elektriciteitsverbruik/huishoud
4000 kWh
Stedelijk 2011 1350 m3 3250 kWh
Jij maakt de buurt ( enquête wijkbeheerplan)
Belangrijke plekken in de buurt: • • • •
De ecozone Winkelcentrum Dierentuintje Bruggerbosch Diverse speelplekken
Plekken die bewoners minder waarderen: • • • •
Keppelerdijk ( onderhoud) Basisscholen ( verkeer) Ekersdijk ( zwerfafval) Esmarkelaan en Eekmaatlaan ( te hard rijden)
Wijkprogramma doelen 2014-2018 Werken Meer mensen actief in de wijk Klim-oppers inzetten in de wijk Bewoners activeren
28
Talentontwikkeling Jongeren ontwikkelen en benutten hun talenten optimaal en groeien op tot sociaal vaardige burgers met een goed perspectief op de arbeidsmarkt. Inventarisatie van wensen en behoeften van de jeugd. Zorg Mensen blijven zo lang mogelijk op een menswaardige manier zelfstandig wonen in de wijk. Bevorderen van een grotere sociale samenhang in de wijk ( preventie) Veilige leefomgeving Verkeersveiligheid verbeteren ( scholen, Keppelerdijk) Voorkomen van overlast in de buurt Mensen voelen zich in toenemende mate verantwoordelijk voor hun woon-en leefomgeving. Duurzaam Terugdringen van het energieverbruik Stimuleren van het gebruik van duurzame energie
Acties 2014 Planning
Relatie met programma
Start inventarisatie van mogelijkheden Wijkraad en (her)opening wijkcentrum voor buurtactiviteiten gemeente etc. in scholencomplex
2e kwartaal
O&O
Vitale sportvereniging Avanti maatschappelijk ondernemer op het gebied van arbeidsintegratie en vitaliteit bewoners.
doorlopend
O&O
Werken
Trekker/ partners
Avanti, gemeente
Talentontwikkeling Zie bijlage Alifa
Alifa
Scholen maken gebruik van het ecopark voor
Scholen,
WZW doorlopend
O&O
29
lessen met kinderen
Gemeente, Landschap Overijssel
Kinderen helpen mee aan het verfraaien van de wijk ( schermen winkelcentrum)
Scholen
3e kwartaal
LO, WZW
Wijkraad Gemeente Enschede Het aanbieden van onder-naschoolse sportactiviteiten
gemeente
doorlopend
O&O
De keten partners inventariseren de behoeften jeugd
Wijkraad en gemeente
2e kwartaal
O&O
Beweegwijs en veilig en gezond schoolplein
Scholen
doorlopend
O&O
Het aanbieden van onder-naschoolse sportactiviteiten
ONS
doorlopend
O&O
Het organiseren van sport-activiteiten in samenwerking met de verenigingsmanager AvantiWilskracht
ONS
doorlopend
O&O
Huiskamer van de buurt (overdag en
VSV Avanti Wilskracht
doorlopend
WZW
Ontwikkelen van preventieplan voor vroeg dementerenden in de wijk
Bruggerbosch en VBS Avanti W.
1e kwartaal
WZW
Veilige leefomgeving
Gemeente
Verkeersveiligheid verbeteren ( scholen, Keppelerdijk)
Wijkraad
s’ avonds) met o.a repair ( iedere dinsdag)café bij VSV Avanti-W
scholen •
Voorkomen van overlast in de buurt
• Mensen voelen zich in toenemende mate verantwoordelijk voor hun woon-en leefomgeving.
30
Start opstellen en uitvoeren wijkbeheerplan
SDB
2014
LO
Project handhaving overlast ecozone, Keppelerdijk en omgeving.
Politie en gemeente
doorlopend
LO
Terugplaatsen van het Millennium namenbord in SDM het babybos Scholen en wijkraad
2e kwartaal
WZW
Uitvoering van de aanleg van de kindernatuur route ism bewoners
SDM en SDB
2e kwartaal
LO en WZW
Ondersteunen van bewonersinitiatieven in de openbare ruimte
SDB,
doorlopend
WZW en LO
SDM wijkraad Aanpak (jeugd)overlast.
Politie
Jeugd wordt uit de anonimiteit gehaald en er wordt handhavend opgetreden. Structurele controle i.s.m. RTG (Regionale Toezichthouders Groep) op overlastgevende locaties (hotspots o.a. buurthuis De Kei). Bij piekmomenten of incidenten worden extra uren ingezet. Speerpunt sociale problematiek. Deelnemen aan diverse overlegstructuren, spreekuren, aanpak huiselijk geweld, samenwerking met wijkteam.
Politie
WZW en LO
De wijkagent houdt wekelijks een spreekuur samen met de wijkraad en gemeente (stadsdeelbeheer), waar bewoners met vragen op het gebied van veiligheid en samenlevingsopbouw terecht kunnen.
Politie
WZW en LO
Starten en uitvoeren van de pilot buurtbemiddeling om buurtbewoners in een (dreigende) conflictsituatie weer met elkaar in gesprek te brengen om tot onderlinge afspraken te komen. Corporaties en gemeente
Gemeente en corporaties
WZW
31
Speerpunt aanpak woninginbraken. Via een incidentenoverleg komt in beeld waar de woninginbraken zijn. Er is extra aandacht voor de aangiftes, buurtonderzoek en gericht daderonderzoek. Wordt gecoördineerd door Regionaal Woninginbraken Team (WIT).
Politie
doorlopend
WZW en LO
32
4.3 Dolphia
Dolphia is een bijzondere, op zichzelf staande wijk. De betrokkenheid van Dolphianen bij hun wijk is groot. Dit is met name te zien in de door Dolphianen zelf georganiseerde activiteiten zoals met palmpasen, de jaarlijkse straatspeeldag, het sinterklaasfeest, bingo en de kerstmarkt. Dolphia is een aandachtswijk vanwege de sociaal maatschappelijke situatie. Het gemiddelde inkomen is laag en de sociale problematiek is relatief groot. Afgezien van een klein aantal koopwoningen aan de Slankweg, bestaat vrijwel de gehele wijk uit huurwoningen van Ons Huis. De leefbaarheid, veiligheid en sociaal-maatschappelijke situatie is de afgelopen jaren enigszins verbeterd en is nu vrij stabiel. Een eerder voorgenomen herstructurering is niet doorgegaan en de realisatie van Eschmarkerveld rondom Dolphia is niet meer aan de orde. Daardoor ligt het buurthuis decentraal, buiten de wijk. Mede door het uitblijven van de realisatie van Eschmarkerveld is de exploitatie van het buurthuis De Kei is voor de eigenaar Ons Huis een probleem. De bewoners van Dolphia hechten een buurthuis voor hun buurt. Aan de huurwoningen is planmatig groot onderhoud verricht. De verwachting is dat de sociaal maatschappelijke situatie de komende jaren grosso modo zo blijft. Toch blijft de verloedering in de openbare ruimte een aandachtspunt voor de bewoners en de functionarissen. Ook de participatie en het individuele welzijn van de burgers en hun functioneren in de samenleving blijft een aandachtspunt. Het wijkbudget wordt grotendeels besteed aan activiteiten voor en door bewoners in plaats van fysieke maatregelen. Vooral het initiatief om digitaal de buurtbewoners meer te betrekken bij het wel en wee
33
en de activiteiten in de wijk is hier een voorbeeld van. Daarnaast worden de bewoners op de hoogte gehouden van actuele ontwikkelingen in de buurt door een nieuwsbrief van de bewonerscommissie.
De bewonerscommissie en de buurt. De bewonerscommissie heeft in 2013 samen met de gemeente het initiatief genomen om een groot onderzoek te verrichten onder alle bewoners van Dolphia. Het onderzoek is uitgevoerd door studenten van de Saxion Hogeschool. Op 19 november 2013 zijn de bewoners in de gelegenheid gesteld om de uitkomsten van dit onderzoek te bespreken en aandachtspunten te benoemen voor de toekomst. Deze zijn opgenomen in de navolgende speerpunten 2014.
Speerpunten 2014 •
Verder van de grond brengen van bewonersparticipatie en vergroten van buurtvermogen vooral gericht op kinderen en hun ouders.
•
Verhogen van de sociale samenhang ( zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen)
•
Verminderen van gevoel van onveiligheid ( te hard rijden, donkere plekken in de buurt, inbraken)
•
Verbeteren van de fysieke staat van de wijk ( o.a. groen, braakliggend terrein en de tijdelijke bouwstraten)
•
Aanpak sociale problematiek
Algemene kenmerken In 2013 heeft de wijk Dolphia 570 inwoners waarvan:
aandeel jongeren (< 18 jaar)
Dolphia 2013 26,0%
SD Oost 2013 23,2%
Enschede 2013 19,3%
aandeel ouderen (65+)
14,4%
15,0%
15,8%
waarvan alleenstaand
36,6%
37,2%
42,2%
eenoudergezinnen aandeel niet westerse allochtonen
48,9%
22,9%
23,9%
8,1%
14,1%
21,3%
34
Werken
Niet Werkende Werkzoekenden
De omvang van de potentiele beroepsbevolking (15 t/m 64 jaar) in Dolphia is 365 personen. Het aantal NWWers ( 69) is relatief hoog, zowel in vergeljking met stadsdeel Oost als met het gemiddelde voor het stadsdeel. De grootste leeftijdscategorie NWW’ers in de wijk is die van 60 tot en met 64 jaar. Driekwart van de 69 NWW’ers heeft alleen basisonderwijs gevolgd en bijna een kwart staat 3 jaar of langer ingeschreven. De wijk Dolphia telt 81 inwoners met een WWB- of IOAW-uitkering. Het aandeel WWB-ers in de wijk is met bijna een kwart (23,6 procent) ongeveer drie keer zo hoog als gemiddeld in stadsdeel Oost. Er zijn in de wijk 21 vrijstellingen voor arbeidsverplichtingen verleend, waarvan het grootste deel persoonlijke omstandigheden betreft. Werklozen in de wijk zijn op de re-integratieladder het vaakst geplaatst op de trede ‘onbetaald werk’. Voor 41 WWB-ers is de verwachting dat zij op termijn kunnen doorstromen naar de hoogste tredes op de ladder (betaald werk, al dan niet met ondersteuning). Het aantal uitkeringen WAJONG bedraagt 10 en ligt daarmee relatief hoog in de wijk.
Talentontwikkeling
De wijk telt minder vroegtijdig schoolverlaters (2,1 %) dan gemiddeld. Het aandeel jongeren ( 9,5%) uit de wijk dat speciaal onderwijs volgt, is ten opzichte van 2011 weliswaar sterk gedaald, maar ligt nog wel tweemaal zo hoog als gemiddeld in stadsdeel Oost en Enschede als geheel. Ook schoolverzuim komt in de wijk relatief vaak voor (5.5 per 100) . Verder kent de wijk kent relatief weinig jeugdsporters en bibliotheekleden in vergelijking met heel stadsdeel Oost en heel Enschede.
35
Zorg Bijna een op de acht inwoners van Dolphia heeft een of meerdere Wmo-voorzieningen. Dat is meer dan gemiddeld in stadsdeel Oost en Enschede als geheel. Ook het aandeel kinderen in de jeugdzorg is in Dolphia bovengemiddeld hoog.
Veilig Bewoners van Dolphia voelen zich relatief veilig. Een op de twaalf (8 procent) voelt zich weleens onveilig in de eigen buurt, terwijl dit aandeel voor Enschede 21 procent bedraagt. Wel acht men de kans slachtoffer te worden van woninginbraak bovengemiddeld hoog. De waardering van de wijkbewoners voor hun woonomgeving is gemiddeld. Dolphia
Enschede
voelt zich in algemeen wel eens onveilig
18%
29%
voelt zich in eigen buurt wel eens onveilig
8%
21%
acht kans om slachtoffer te worden van inbraak groot
14%
7%
acht kans om slachtoffer te worden van mishandeling groot
1%
2%
acht kans om slachtoffer te worden van diefstal groot
5%
5%
Duurzaam
Duurzaamheidscijfers zijn afkomstig van het CBS die deze statistieken op buurtniveau beschikbaar stelt. Het gemiddeld gasverbruik per huishouden ligt in Dolphia duidelijk hoger dan gemiddeld in Enschede, terwijl het gemiddelde elektriciteitsverbruik ongeveer op het niveau van Enschede ligt.
Dolphia
Gemiddeld gasverbruik/huishouden
Gemiddeld elektriciteitsverbruik/huishoud
1750 m3
3350 kWh
Stedelijk 2011
1350 m3
3250 kWh
36
Acties 2014 Trekker
Planning
Relatie met programma
2e kwartaal
LO
3e kwartaal
LO
Werken
Organiseren van een informatiemarkt Werk Gemeente en bewonerscommissie
Onderzoek starten naar haalbaarheid buurtbedrijf
Bewonerscommissie en gemeente
Talentontwikkeling
Zie bijlage Alifa
Alifa
WZW
Stimuleren van activiteiten voor en door de buurt ( ouder en kind, kinderen en jongeren, oudere bewoners)
Alifa
WZW
Alifa en bewoners
WZW
Opstellen van een herstelplan straten in het sloopdeel
Ons Huis en gemeente 2e kwartaal
LO
Speerpunt aanpak woninginbraken. Via een incidentenoverleg komt in beeld waar de woninginbraken zijn. Er is extra aandacht voor de aangiftes, buurtonderzoek en gericht daderonderzoek. Wordt gecoördineerd door Regionaal Woninginbraken Team (WIT).
Politie
doorlopend
WZW en LO
Aanpak (jeugd)overlast.
Politie
doorlopend
WZW en LO
Zorg
Openen van een huiskamer van de buurt
Veilige leefomgeving
Jeugd wordt uit de anonimiteit gehaald en er wordt handhavend opgetreden. Structurele controle i.s.m.
37
RTG (Regionale Toezichthouders Groep) op overlastgevende locaties (hotspots o.a. buurthuis De Kei). Bij piekmomenten of incidenten worden extra uren ingezet.
Speerpunt sociale problematiek. Deelnemen aan diverse overlegstructuren, spreekuren, aanpak huiselijk geweld, samenwerking met wijkteam.
Politie
WZW en LO
De wijkagent houdt wekelijks een spreekuur samen met de wijkraad en gemeente (stadsdeelbeheer), waar bewoners met vragen op het gebied van veiligheid en samenlevingsopbouw terecht kunnen.
Politie
WZW en LO
Organiseren van een voorlichting Inbraakpreventie voor oudere bewoners
Politie
3e kwartaal
WZW
Gemeente
Starten en uitvoeren van de pilot buurtbemiddeling om buurtbewoners in een (dreigende) conflictsituatie weer met elkaar in gesprek te brengen om tot onderlinge afspraken te komen.
Corporaties en gemeente
WZW
Duurzaam
38
4.4
Sleutelkamp
.
De wijk Cascade is een vrij nieuwe wijk, waarvan de inrichting is afgerond. Hoewel de Cascade als project in het kader van de Stedelijke Koers 2030 zal worden afgesloten, zullen er nog enkele bouwkavels op de lange termijn kunnen worden uitgegeven. De verwachting is echter dat dit de komende tien á vijftien jaar niet zal plaatsvinden. In het kader van de realisatie van de woonwijk De Cascade zijn diverse archeologische onderzoeken uitgevoerd. Hieruit is gebleken dat de archeologische vondsten afkomstig zijn uit de Midden-Steentijd (het Mesolithicum, ca 9000 - 5000 jaar v. Chr.). Tijdens opgravingen zijn resten gevonden van mogelijke kampementen van jagers- verzamelaars. Deze conclusie wordt getrokken op basis van de vondst van houtskool, verbrand vuursteen en speerpunten. In het plangebied is er voor gekozen om de archeologische vindplaats zichtbaar en beleefbaar te maken. Dit wordt gedaan door de haarden terug te laten komen in de vorm van een kunstwerk, dat in december 2013 feestelijk is onthuld. Het terrein krijgt een natuurlijk uitstraling als in 2014 het terrein heringericht is. De archeologische belevingsplek wordt blijvend openbaar groen, dat op een natuurlijke wijze wordt ingericht. Het woonwagencentrum is in 2010 in eigendom overgedragen aan de Woonplaats en aangemerkt als een gewone woonwijk met bijzondere kenmerken. Samen met de bewoners zetten de Woonplaats , de wijkagent en de gemeente zich in om de leefbaarheid op peil te houden. Vanuit het woonwagencentrum zijn verschillende initiatieven ondernomen voor contacten met Cascade, waaronder een zeskamp waaraan ook de nodige inwoners van Cascade aan mee hebben gedaan. De voetbalvereniging FC
39
Centrum is de enige organisatie op het Woonwagencentrum en voor Cascade. Samen met deze vereniging werken de Woonplaats en de gemeente aan de continuïteit van die vereniging, onder meer door onder de paraplu van die vereniging ook welzijns- en educatieve activiteiten te ontplooien. Voor het bevorderen van de sociale samenhang is het van belang dat de continuïteit van de vereniging en de accommodatie gewaarborgd blijft. In 2013 zijn er gesprekken gestart met bewoners van het woonwagencentrum over de verkeersveiligheid en het onderhoud en de inrichting van de vrachtwagenparkeerplaats voor de bedrijfswagens van de bewoners van het woonwagencentrum. Dit heeft geleid tot een aantal afspraken die een inspanning vragen van zowel de bewoners als de gemeente. De invoering van wijkbudgetten biedt nieuwe kansen. Woonwagencentrum en Cascade hebben de beschikking over één gezamenlijk budget. In 2012 en 2013 is gekozen voor een gezamenlijke activiteit voor de kinderen van Cascade en het woonwagencentrum.
Algemene kenmerken De wijk Sleutelkamp heeft ruim 600 inwoners. Er wonen relatief veel jongeren in de wijk (29 procent) en relatief weinig ouderen (9 procent). Het aandeel eenoudergezinnen ligt hoger dan gemiddeld in stadsdeel Oost en Enschede als geheel. De wijk telt ongeveer evenveel niet-westerse allochtonen als gemiddeld in stadsdeel Oost en minder dan in Enschede. Het woningenbestand bestaat voor ruim de helft uit huurwoningen en de woningwaarde is bovengemiddeld hoog.
2013 aandeel jongeren (< 18 jaar)
Enschede
28,6%
23,2%
19,3%
9,0%
15,0%
15,8%
30,9%
37,2%
42,2%
eenoudergezinnen
26,3%
22,9%
23,9%
aandeel niet westerse allochtonen
14,6%
14,1%
21,3%
-
-
167
aandeel ouderen (65+) waarvan alleenstaand
gemiddelde woningwaarde (€ 1000) 1
SD Oost
Meest recente cijfers, voor het thema wonen betreft dit het jaar 2012.
40
Werk Ontwikkeling aandeel NWW’ers, 2009-2012.
De potentiele beroepsbevolking in Sleutelkamp heeft een omvang van bijna 400 personen en is sinds 2010 nauwelijks gewijzigd. Het aantal NWW’ers is relatief groot en ligt in de gehele periode 2009-2012 ruim boven het gemiddelde van stadsdeel Oost en Enschede als geheel. De grootste leeftijdscategorie NWW’ers is die van 55 t/m 59 jaar. Driekwart van de NWW’ers is laag opgeleid (basisonderwijs of VMBO) en vier op de tien staat al minimaal drie jaar ingeschreven. Het aantal WWB-ers in Sleutelkamp bedraagt 58, wat neerkomt op 15,3 WWB-ers per 100 inwoners. Dat is aanzienlijk meer dan gemiddeld in stadsdeel Oost en Enschede. Er zijn 21 vrijstellingen van arbeidsverplichtingen verleend, vooral vanwege de fysieke gesteldheid. Ruim een derde van de WWB-ers is op de re-integratieladder ingedeeld op de trede ‘sociale contacten buiten de deur’. Voor in totaal 12 WWB-ers is de verwachting dat zij de hoogste trede zullen bereiken (betaald werk). Het aandeel uitkering WAJONG ligt lager dan gemiddeld in stadsdeel Oost en Enschede als geheel.
Talentontwikkeling De wijk telt geen vroegtijdig schoolverlaters over schooljaar 2012/2013. In Sleutelkamp zijn verder relatief weinig leerlingen op het speciaal onderwijs, al fluctueert het aandeel aanzienlijk door het beperkte aantal kinderen in de wijk. Het aandeel jeugdsporters komt in 2012 vrijwel overeen met het gemiddelde voor stadsdeel Oost. Het schoolverzuim ligt in 2012 hoger dan gemiddeld in Enschede. Jeugdsporters 57% (61%) Lid bibliotheek 31% (39% in 2011)- (Stadsdeel Oost 42%)
41
Zorg In 2012 heeft 4 procent van de inwoners in de wijk een of meerdere Wmo-voorzieningen. Dat is aanzienlijk minder dan het gemiddelde van stadsdeel Oost en Enschede als geheel, wat samenhangt met een beperkte aantal ouderen in de wijk. WMO voorzieningen 27 (4,4%)
Veilige Leefomgeving De bewoners van Sleutelkamp voelt minder vaak onveilig in hun eigen buurt dan gemiddeld in Enschede. Een op de twaalf wijkbewoners (8 procent) voelt zich weleens onveilig in hun eigen buurt. Daar staat tegenover dat zij de kans om slachtoffer te worden van inbraak relatief hoog achten. Het oordeel over de woonomgeving is met het rapportcijfer 7,2 gelijk aan het gemiddelde voor stadsdeel Oost en Enschede. Het aantal meldingen over de leefomgeving bij de gemeente is bovengemiddeld hoog. Woonomgeving en veiligheid
1
Sleutelkamp
SD Oost
Enschede
meldingen leefomgeving bij gemeente per 100 inwoners
17,2
13,6
13,1
aantal meldingen bij politie per 100 inwoners
12,7
9,9
13,7
aangifte bij politie gemeld (% incidenten gemeld)
58,2%
42,4%
38,0%
mijn wijk is verkeersveilig (% helemaal mee eens)2
50,0%
43,3%
40,1%
Cijfer betreft Wens-wijk 35: Dolphia, Sleutelkamp.
Bron: EnschedePanel, wijkveiligheidsscans 2012
Duurzaam Duurzaamheidscijfers zijn afkomstig van het CBS die deze statistieken op buurtniveau beschikbaar stelt. Het gasverbruik per huishouden is in Sleutelkamp kleiner dan gemiddeld in Enschede, met uitzondering van het verbruik in appartementen. Het gemiddelde elektriciteitsverbruik is bovengemiddeld hoog, wat vooral geldt voor de hoek- en twee-onder-één-kap-woningen.
42
Elektriciteits- en gasverbruik per huishouden.
gemiddeld gasverbruik per huishouden
gemiddeld elektriciteitsverbruik per huishouden
2011
Enschede (2011)
1200 m3
1350 m3
3500 kWh
3250 kWh
Bron: CBS.
Enschede panel Naast cijfers uit ‘harde’ statistieken en registratiebestanden vormt de beleving van de buurtbewoners een belangrijk onderdeel van de wijkscans. In deze paragraaf staat de beleving van de buurt door haar bewoners centraal. Bij sociale kwaliteit gaat het er om of mensen in de wijk elkaar kennen, prettig met elkaar omgaan en het niet vervelend vinden om in de wijk te wonen. De sociale kwaliteit van deze wijk is volgens de inwoners 7,0. Dit is hoger dan het stedelijk gemiddelde. Aan de peiling onder het EnschedePanel hebben acht respondenten uit Sleutelkamp deelgenomen. Op basis hiervan is geen representatief beeld te geven. De cijfers zijn daarom indicatief en dienen met enige voorzichtigheid geïnterpreteerd te worden. Driekwart van de inwoners van Sleutelkamp zijn positief over hun wijk om te wonen, vrijwel gelijk aan het gemiddelde in stadsdeel Oost en de gemeente Enschede. Bewoners zijn minder vaak gehecht aan hun buurt dan gemiddeld en vinden relatief vaak dat bewoners zelf verantwoordelijk zijn voor de leefbaarheid in hun wijk. Over het aantal voorzieningen is men relatief vaak tevreden.
43
Acties 2014 Trekker
Planning
Relatie met programma
SDB
3 kwartaal
LO
Onder de paraplu van FC ’t Centrum worden op eigen kracht FC Het Centrum allerlei activiteiten georganiseerd die de leefbaarheid en sociale samenhang ten goede komen.
doorlopend
WZW
Onderzoek starten naar het behoud en betere benutting van de accommodatie, zodat de continuïteit gewaarborgd blijft
doorlopend
WZW
Leefbaarheid Doel: verbeteren leefbaarheid ( sociaal en fysiek)
Afronden van de groenstructuur rondom de belevingsplek archeologische vindplaats Cascade.
e
Samenlevingsopbouw Doel: Versterken van de samenlevingsopbouw en vergroten van het buurtvermogen
FC Het Centrum
Participatie Doel: Vergroten van de deelname bij buurt en/of activiteiten en voorzieningen
Inzet wijkbudget voor gezamenlijke kinderactiviteiten Cascade en woonwagencentrum
Projectteam wijkbudget
WZW
Veiligheid Doel bevorderen van de fysieke en sociale veiligheid.
e
Uitwerken voorstellen verkeersveiligheid: •
Verbeteren van het onderhoud, gebruik en
2 kwartaal
WZW
Huurders
44
inrichting van de vrachtwagenparkeerplaats voor de bewoners van het woonwagencentrum. •
parkeerplaats
Enquête onder bewoners over mogelijke oplossingen verkeersveiligheid op het woonwagencentrum. Gemeente
Speerpunt aanpak woninginbraken. Via een incidentenoverleg komt in beeld waar de woninginbraken zijn. Er is extra aandacht voor de aangiftes, buurtonderzoek en gericht daderonderzoek. Wordt gecoördineerd door Regionaal Woninginbraken Team (WIT).
Politie
doorlopend
WZW en LO
Aanpak (jeugd)overlast.
Politie
WZW en LO
Speerpunt sociale problematiek. Deelnemen aan diverse overlegstructuren, spreekuren, aanpak huiselijk geweld, samenwerking met wijkteam.
Politie
WZW en LO
De wijkagent houdt wekelijks een spreekuur samen met de gemeente (stadsdeelbeheer) en de Woonplaats, waar bewoners met vragen op het gebied van veiligheid en samenlevingsopbouw terecht kunnen.
Politie
WZW en LO
Jeugd wordt uit de anonimiteit gehaald en er wordt handhavend opgetreden. Structurele controle i.s.m. RTG (Regionale Toezichthouders Groep) op overlastgevende locaties (hotspots o.a. Franklinstraat en omgeving). Bij piekmomenten of incidenten worden extra uren ingezet.
Starten en uitvoeren van de pilot buurtbemiddeling om Gemeente en buurtbewoners in een (dreigende) conflictsituatie weer met corporaties elkaar in gesprek te brengen om tot onderlinge afspraken te komen.
45
4.5 Velve Lindenhof
Deze vroeger meest oostelijke stadswijk van Enschede wordt voornamelijk gekenmerkt door laagbouw. De wijk valt uiteen in drie deelgebieden. Het oude Velve, het nieuwe Velve, dat na de oorlog is gebouwd en het Lindenhof, een vooroorlogse arbeidersbuurt. Na de Tweede Wereldoorlog werd het gebied tussen het oude Velve en het Lindenhof volgebouwd met rijtjeshuizen, de ene helft in baksteen met pannendaken, de andere helft Airey-woningen. In het algemeen is te stellen dat de wijk een rijke(re) buitenring heeft en een armer binnengebied dat als aandachtsgebied geldt vanwege de sociale problematiek en dat destijds als vogelaarwijk is aangewezen. In 2008 is het Wijkactieplan (WAP) Velve-Lindenhof vastgesteld. Het WAP is opgesteld in het kader van de prachtwijken (Vogelaarwijken) om gezamenlijk met alle partners de wijk fysiek en sociaal aan te pakken. Prioriteiten in het WAP zijn: de sociale aanpak, de aanpak van de woningen van De Woonplaats en Ons Huis, het hart van de wijk, de herinrichting van de openbare ruimte en duurzame energievoorzieningen. Inmiddels hebben de nieuwe en oude bewoners vrijwel allemaal hun woningen betrokken. De wijkbewoners hebben zelf een welkomstcomité opgericht om de nieuwe bewoners te verwelkomen. Najaar 2010 is het participatietraject met betrokken organisaties en wijkbewoners gestart rond de bouw van het voorzieningencluster “Hart van de wijk”. De inrichting van het Velveplantsoen is hierbij meegenomen. Dit jaar wordt gestart met de bouw van het Hart van de Wijk. Het plan Jeugd en Onderwijs, onderdeel van het WAP, is uitgevoerd en is per 1 januari 2013 gestopt. Er is ingezet op activiteiten voor de jeugd in samenwerking met de Scholen, Sportactivering en Alifa en met de jeugd zelf. Blijvende aandacht voor de jeugd is nodig. Samen met De Woonplaats, Ons Huis en Alifa willen we de activiteiten voort zetten in de vorm van wijkactivering die in de toekomst vanuit het Hart van de Wijk zal plaatsvinden. Met gebruik van het wijkbudget worden diverse ideeën gerealiseerd zoals kunstschemerlampen op het Velveplein en in het Velveplantsoen, een AED aan de Velveweg, een Sinterklaasfeest, het Zakgeldproject en een speeltoestel in de speeltuin voor rolstoelgebonden kinderen. De bewoners richten zich met het wijkbudget ook op de sociale opbouw van de nieuwe wijk.
46
Speerpunten 2014 •
Uitvoering geven aan het afronden van het Wijk Actie Plan (WAP). Centraal daarin staan: Bouw Hart van de wijk, verdere planontwikkeling volgende fases gebied Lage Bothof en wijkactivering.
•
Inzet op participatie, o.a.: Buurtmuseum, activiteiten kinderwijkraad, wijkbudgetten, betrekken van jongeren bij de invulling van voorzieningen voor jongeren (Hart van de wijk, buitenruimte), integratie van ‘oude en ‘nieuwe’ bewoners in de wijk.
•
Aandacht voor de jeugd: Participatie en activering van de jeugd, voorkomen jeugdoverlast.
•
Aandacht voor zorg in de wijk.
•
Versterken sociale samenhang via moestuintjes, opschoondagen, braderie etc..
Algemene Kenmerken In 2013 heeft de wijk 4.402 inwoners waarvan:
Velve Lindenhof
Stedelijk
Jongeren (< 18 jaar)
20,7%
19,3%
Ouderen (65+)
12%
15,8%
alleenstaand
41,4%
42,2%
Eenoudergezinnen
29,2%
23,9%
Aandeel niet westerse allochtonen
22,5%
21,3%
Verhouding koop/huur/onbekend
52/47/1
Gemiddelde woningwaarde
€ 151.000
(*)
50/48/3 (*)
(*)
€ 167.000
(*)
(*) = 2012
47
Werken
Niet Werkende Werkzoekenden De omvang van de potentiele beroepsbevolking (15 t/m 64 jaar) in Velve Lindenhof is 3.130 personen. Het aantal NWW’ers is 292. In 2012 is het aandeel NWW’ers (10,5 procent) bijna 3 procentpunten hoger dan in stadsdeel Oost en bijna 2 procentpunten hoger dan gemiddeld in Enschede.
Ontwikkeling aandeel NWW’ers, 2009-2012.
De grootste leeftijdscategorie NWW’ers is die van 40 t/m 44 jaar. Zes op de tien NWW’ers is laag opgeleid (basisonderwijs of VMBO) en een vijfde van de NWW’ers staat korter dan 2 maanden ingeschreven. Wet Werk en Bijstand, Wet Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte werkloze Werknemers, Wet werk en Arbeidsondersteuning JONGgehandicapten. In Velve Lindenhof zijn er 324 inwoners met een WWB-uitkering, verhoudingsgewijs aanzienlijk meer dan in stadsdeel Oost en in Enschede gemiddeld. Vooral in de leeftijdsgroep van 27 tot 58 jaar zijn er relatief veel WWB-uitkeringen. In totaal is er 47 keer vrijstelling van de arbeidsverplichtingen verleend. De belangrijkste reden hiervoor is de fysieke gesteldheid. Op de tweede en derde plaats komen psychische redenen persoonlijke omstandigheden. De grootste groep WWB-ers (ruim een derde) staat op de trede ‘onbetaald werk’ van de reintegratieladder. Van ongeveer de helft van de WWB-ers wordt verwacht dat ze de hoogste treden van de reintegratieladder kunnen bereiken (betaald werk, al dan niet met ondersteuning).
48
Het aandeel uitkeringen WAJONG ligt in Velve Lindenhof ruim boven het gemiddelde van stadsdeel Oost en ook hoger dan gemiddeld in Enschede.
Velve Lindenhof
Enschedees gemiddelde
NWW
10,5%
8,8%
WWB
11,2%
8,9%
Wajong
15,2%
12,4%
Talentontwikkeling
De wijk telt even veel vroegtijdig schoolverlaters, zogenaamde vsv-ers, als gemiddeld in stadsdeel Oost en Enschede. Het percentage leerlingen dat speciaal onderwijs volgt ligt boven het gemiddelde van Enschede en schommelt de afgelopen jaren rond 6 procent. Deelname aan sport onder jeugdigen is eveneens relatief laag. Verder is het schoolverzuim in de wijk bovengemiddeld hoog.
Velve Lindenhof
Enschedees gemiddelde
Vroegtijdig schoolverlaters
2,6%
2,6%
Leerl. Speciaal onderwijs
6,3%
5,0%
Jeugdsporters
40%
51% (in Oost 61% !)
Jeugdlid bibliotheek
36%
44%
49
Zorg
In 2012 heeft ruim 9 procent van de inwoners een of meerdere Wmo-voorzieningen. Dat is vrijwel gelijk aan het gemiddelde in stadsdeel Oost en minder dan in Enschede als geheel. Het aandeel kinderen in de jeugdzorg ligt op het niveau van Enschede als geheel.
Velve Lindenhof
Enschedees gemiddelde
WMO-voorziening
9,4%
11,0%
Jeugd in jeugdzorg
6%
6%
23%
25%
Mantelzorgers*
*Mantelzorg is onbetaalde, ongeorganiseerde en niet-beroepsmatige zorg die mensen bieden aan een naaste die zorg nodig heeft. De zorg kan variëren van een korte periode tot voor langere tijd.
Veilig
Het onveiligheidsgevoel is in Velve Lindenhof groter dan gemiddeld in Enschede. Bewoners schatten ook de kans om slachtoffer te worden van diefstal hoger in dan gemiddeld. De waardering van de woonomgeving is relatief laag en verder is het aantal meldingen bij de politie over incidenten relatief hoog.
Onveiligheidsgevoel onder wijkbewoners (2012) deze wijk
SD Oost
Enschede
voelt zich in algemeen wel eens onveilig
33%
-
29%
voelt zich in eigen buurt wel eens onveilig
28%
-
21%
acht kans om slachtoffer te worden van inbraak groot
7%
-
7%
50
acht kans om slachtoffer te worden van mishandeling groot
1%
-
2%
acht kans om slachtoffer te worden van diefstal groot
8%
-
5%
Bron: wijkveiligheidsscans gemeente Enschede
Velve Lindenhof
Stedelijk
Meldingen leefomgeving bij gemeente per 100 mensen
13,3%
13,1
Meldingen bij politie per 100 mensen
15,1%
13,7
Aangifte bij politie gemeld (% incidenten gemeld)
59,3%
38,0%
Mijn wijk is verkeersveilig (% helemaal mee eens)
43,3%
40,1%
Duurzaam
Het energiegebruik per huishouden ligt in de wijk ongeveer op het niveau van Enschede gemiddeld, terwijl het gasverbruik bovengemiddeld hoog is (cijfers 2011).
Velve Lindenhof 3
Gemiddeld gasverbruik/huishouden
1600 m
Gemiddeld elektriciteitsverbruik/huishoud
3200 kWh
Stedelijk 2011 1350 m
3
3250 kWh
51
Opbrengst Enschede panel Bij sociale kwaliteit gaat het er om of mensen in de wijk elkaar kennen, prettig met elkaar omgaan en het niet vervelend vinden om in de wijk te wonen. De sociale kwaliteit van deze wijk is volgens de inwoners 5,9. Dit is vrijwel gelijk aan het stedelijk gemiddelde. Iets meer dan de helft van de inwoners van Velve Lindenhof is positief over hun buurt en zou hun buurt aanbevelen aan andere mensen. Dat is minder dan gemiddeld in stadsdeel Oost en Enschede. Buurtbewoners van Velve Lindenhof zijn optimistischer over de ontwikkeling van hun buurt dan gemiddeld. De tevredenheid over het voorzieningenaanbod in de wijk komt redelijk overeen met het beeld voor stadsdeel Oost en Enschede.
Aantrekkingskracht van de buurt, percentage (helemaal) mee eens. deze wijk
SD Oost
Enschede
ik kan mensen aanbevelen om in deze buurt te wonen
53%
78%
74%
indien mogelijk verhuis ik uit deze buurt
23%
12%
12%
ik ben gehecht aan mijn buurt
53%
71%
70%
ik neem graag deel aan activiteiten in de buurt
28%
26%
28%
Bron: EnschedePanel 2013.
Beschrijving van de buurt in 1 woord:
52
Acties 2014 Trekker
Planning
Relatie met programma
Project Groen Velve. Aanleg beplantingen, afronden woonrijp maken openbare ruimte
SE, SDB
Gefaseerde afronding tot afronding Hart van de wijk 2015
LO
Project ontwikkelen Hart van de Wijk/integraal kindcentrum
Woonplaats, Ons Huis en gemeente
Start bouw 1 kwartaal 2014
Leefbaarheid
ste
SO/O&O/WZW/LO
e
Oplevering 2 kwartaal 2015 de
SO
2 kwartaal 2014
de
LO
Medio 2014
LO
Project Lage Bothof. Visievorming voor deelplan 2 en 4.
De Woonplaats 4 kwartaal
Project Leeghwaterstraat en omgeving: oplevering.
SE en SDB
SE en SDB
Inrichting speeltuin aan de Christiaan Huygensstraat. Project Noord Esmarkerrondweg. Na de sanering van een aangrenzend stuk grond wordt het fietspad aan de oostkant in de definitieve vorm aangelegd. Samenlevingsopbouw RGA Alifa. zie bijlage.
Participatie Het aanbieden van structurele naschoolse sportactiviteiten door de combinatiefunctionaris ONS
doorlopend
Scoren in de wijk: voortzetting van activiteiten op het gebied van sport en beweegactiviteiten voor de hele wijk
ONS
doorlopend
Het aanbieden van extra lessen Bewegingsonderwijs aan de groepen 1 en 2 door de combinatiefunctionaris.
ONS
doorlopend
53
Structureel Beweeg Wijs bij kinderdagopvang voor leeftijd van 2-4 jarige.
St. Beweegwijs
doorlopend
Voortzetten van de activiteiten door en voor bewoners via Wijkactivering
De Woonplaats, ons Huis, gemeente
doorlopend
Speerpunt aanpak woninginbraken. Via een incidentenoverleg komt in beeld waar de woninginbraken zijn. Er is extra aandacht voor de aangiftes, buurtonderzoek en gericht daderonderzoek. Wordt gecoördineerd door Regionaal Woninginbraken Team (WIT).
Politie
doorlopend
Aanpak (jeugd)overlast.
Politie
doorlopend
Speerpunt aanpak woninginbraken. Via een incidentenoverleg komt in beeld waar de woninginbraken zijn. Er is extra aandacht voor de aangiftes, buurtonderzoek en gericht daderonderzoek. Wordt gecoördineerd door Regionaal Woninginbraken Team (WIT).
Politie
doorlopend
Speerpunt sociale problematiek. Deelnemen aan diverse overlegstructuren, spreekuren, aanpak huiselijk geweld, samenwerking met wijkteam.
Politie
doorlopend
De wijkagent houdt wekelijks een spreekuur samen met de Politie Dorpsraad en gemeente (stadsdeelbeheer), waar bewoners met vragen op het gebied van veiligheid en samenlevingsopbouw terecht kunnen.
doorlopend
Veiligheid
Jeugd wordt uit de anonimiteit gehaald en er wordt handhavend opgetreden. Structurele controle i.s.m. RTG (Regionale Toezichthouders Groep) op overlast gevende locaties. Bij piekmomenten of incidenten worden extra uren ingezet.
Buurtbemiddeling bij overlastklachten door neutrale vrijwilligers.
Alifa, Ons Huis, gemeente, de Start: 2 Domijn kwartaal
WZW
54
Zuid Oost (Varvik Diekman, Hogeland Zuid, Wooldrik, De Leuriks)
De wijken in stadsdeel Oost die vallen onder het werkgebied van de wijkraad Zuid – Oost hebben met elkaar gemeen dat de bewoners vrijwel allemaal positief zijn over hun wijk; ze wonen er graag en zijn gehecht aan hun buurt. Ook de tevredenheid over de voorzieningen in de buurt scoort in het onderzoek van I&O Research onder de deelnemers aan het Enschede Panel hoger dan het stedelijk gemiddelde.
55
Voorzieningen op het gebied van sport, basis-, speciaal en voortgezet onderwijs. Wooldrikpark met kinderboerderij. Speeltuin ’t Varvik, tevens Huiskamer van de Buurt dat gerund wordt door vrijwilligers onder de hoede van de Stichting Enschedese Speeltuinen. In 2014 wordt aan de J.J. van Deinselaan het Gezondheidshoes met daarboven ruim zeventig huurappartementen in gebruik genomen. Op 10 minuten fietsen van het centrum, ligt Varvik Diekman met Diekman Noord en Diekman Es. Diekman Noord wordt bijvoorbeeld getypeerd door een fiftyfifty verdeling van koop- en huurwoningen die allemaal ongeveer rond 1950 zijn gebouwd. Het zijn over het algemeen oude woningen en het gemiddelde gasverbruik per huishouden is aanzienlijk hoger dan het stedelijk gemiddelde. Diekman Es daarentegen is een riant woongebied met uitsluitend vrijstaande woningen op royale, groene kavels. Het Hogeland Zuid ligt ten zuidoosten van de singelring. Het is een wijk met overwegend koopwoningen uit de jaren rond 1930. De opzet van de wijk is licht speels met krommende straten, een enkel pleintje en veel bomen. De oostgrens van de wijk wordt gevormd door de Heutinkstraat die een scherpe stadsrand vormt naar het glooiende coulisselandschap. In het zuiden van de wijk ligt nog een kleine stadsuitbreiding uit de jaren rond 1970. De wijk het Wooldrik is gedeeltelijk gebouwd op het voormalige landgoed het Wooldrik. Het Wooldrik is een groene wijk met vrijstaande huizen, alleen langs de Wooldrikshoekweg en in het oosten van de wijk staan oudere vooroorlogse arbeiderswoningen. Ten oosten van de Zuid-Esmarkerrondweg ligt de wijk Leuriks, een kleine groene wijk met uitsluitend vrijstaande woningen.
Speerpunten 2014 •
•
• • • •
Meer mensen actief krijgen in en voor de wijk en meer mensen begeleiden naar (vrijwilligers)werk; bestaande netwerken benutten en nieuwe netwerken initiëren met als doel inactieven te activeren. Jongeren ontwikkelen en benutten hun talenten optimaal en groeien op tot sociaal vaardige en gezonde burgers met een goed perspectief op de arbeidsmarkt. Toename van een gezonde leefstijl. Onderhouden en versterken van het (informele) netwerk in de wijk en de onderlinge samenwerking; mensen stimuleren meer voor elkaar, voor de buurt te doen. Samen met bewoners en handhavers veiligheid verbeteren, tegengaan van criminaliteit Stimuleren dat bewoners zelf verantwoordelijkheid nemen voor de openbare ruimte om straat en buurt aangenaam te maken en te houden Bewoners zijn zich meer bewust van duurzaamheid en werken aan een duurzame samenleving.
56
4.6 Hogeland Zuid
Sociale Kwaliteit, Enschede Panel Vrijwel alle bewoners (91%) van Hogeland Zuid zijn positief over hun wijk om in te wonen. Dat is hoger dan gemiddeld in stadsdeel Oost (78%) en de gemeente Enschede (74%). Relatief veel bewoners (88% tov stedelijk 70%) zijn gehecht aan hun buurt. De bewoners zijn in gemiddelde mate bereid om een bijdrage aan de leefbaarheid en de veiligheid van hun buurt te leveren. De tevredenheid over de voorzieningen in de buurt scoort hoger dan gemiddeld.
Algemene kenmerken In 2013 heeft de wijk Hogeland Zuid 2.451 inwoners waarvan: absoluut
Hogeland Z
Stedelijk
Jongeren (< 18 jaar)
549
22,4%
19,3%
Ouderen (65+)
434
17,7%
15,8%
125
28,8%
42,2%
Eenoudergezinnen
417
17,0%
23,9%
Aandeel niet westerse allochtonen
181
7,4%
21,3%
waarvan alleenstaand
Verhouding koop/huur/onbekend
86/14/0
(*)
50/48/3
(*)
(*) = 2012
57
Werken
Ontwikkeling aandeel Niet Werkende Werkzoekenden 2009 - 2012
Niet Werkende Werkzoekenden De omvang van de potentiele beroepsbevolking (15 t/m 64 jaar) in Hogeland Zuid is ruim 1.500 personen. Het aandeel Niet Werkende Werkzoekenden is 3,7% Het Enschedese gemiddelde is 8,8% De niet werkende werkzoekenden zitten vooral in de leeftijdsgroepen 55 tot 59 jaar en 60 tot 65 jaar. Verder zijn NWW’ers in deze wijk hoog opgeleid en staat een aanzienlijk deel korter dan 6 maanden ingeschreven. Wet Werk en Bijstand, Wet Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte werkloze Werknemers, Wet werk en Arbeidsondersteuning JONGgehandicapten. In Hogeland Zuid wonen 34 personen met en WWB of IOAW uitkering met name in de leeftijd van 27 t/m 44 jaar. Het aandeel uitkeringen WAJONG ligt lager dan het stedelijk gemiddelde (6,1% tov stad 12,4%) Van de 34 personen hebben 32 personen geen vrijstelling van arbeidsverplichtingen. De verwachting is dat 15 personen (47%) de hoogste trede zullen bereiken (betaald werk, al dan niet met ondersteuning).
Talentontwikkeling
De wijk telt bovengemiddeld veel vroegtijdig schoolverlaters: circa 19 jongeren. Het aandeel leerlingen op het speciaal onderwijs neemt vanaf 2009 toe, maar ligt onder het stedelijk gemiddeld (3,8% tov stad 5,0%)
58
Het percentage jeugdsporters is nagenoeg even hoog als in stadsdeel Oost (60% tov 61% in stadsdeel Oost als geheel) en ligt hoger dan het stedelijk gemiddelde (51%).
Zorg
Het aandeel inwoners (7,3%) met een of meerdere WMO-voorzieningen is in 2012 lager dan in stadsdeel Oost en ligt onder het stedelijk gemiddelde (11,0%) Totaal 40 kinderen tot 23 jaar krijgen jeugdzorg. Dit is 6% Het aandeel ligt daarmee op het stedelijk gemiddelde. En ook het aandeel mantelzorgers komt overeen met het stedelijk beeld.
Veilig Een op de negen inwoners (11%) van Hogeland Zuid voelt zich wel eens onveilig in de eigen buurt. Dat is aanzienlijk minder dan het stedelijk gemiddelde (21%). Ook de verwachting onder bewoners om slachtoffer te worden van delicten (inbraak, mishandeling, diefstal) is kleiner dan gemiddeld in Enschede. De bewoners zijn relatief tevreden (7,4) over de woonomgeving (tov stedelijk 7,2)1 Het aantal meldingen over de woonomgeving bij de gemeente en over incidenten bij de politie wijkt nauwelijks af van het beeld in stadsdeel Oost en Enschede als geheel. Hogeland Zuid
Stedelijk
Meldingen leefomgeving bij gemeente per 100 mensen
12,6
13,1
Meldingen bij politie per 100 mensen
11,9
13,7
60,5%
38,0%
38,3%
40,1%
Aangifte bij politie gemeld (% incidenten gemeld) Mijn wijk is verkeersveilig (% helemaal mee eens)
2
1
betreft de buurten Wooldrik, Hogeland, Diekman (wenswijk 31) tezamen
2
Cijfer heeft alleen betrekking op de wijk Hogeland Zuid
59
Duurzaam
Zowel het gemiddelde gasverbruik per huishouden als het elektriciteitsverbruik ligt in Hogeland Zuid boven het stedelijk gemiddelde.
HZ 2010
Gemiddeld gasverbruik/huishouden
Gemiddeld elektriciteitsverbruik/huishoud
2350 m
HZ 2011 3
3550 kWh
1800 m
Stedelijk 2011 3
3550 kWh
1350 m
3
3250 kWh
60
4.7 ‘t Wooldrik en Leuriks
Sociale Kwaliteit, Enschede Panel Vrijwel alle bewoners in de wijk Wooldrik zijn positief over hun wijk en zijn bovengemiddeld (81%) gehecht aan hun wijk om in te wonen. De mensen zijn tevreden over het voorzieningenaanbod met uitzondering van de voorzieningen voor ouderen. In verhouding tot andere wijken in Oost en de gemeente zijn minder inwoners bereid om een bijdrage aan de leefbaarheid en veiligheid te leveren. Gegevens over buurtbeleving De Leuriks zijn achterwege gelaten, aangezien slechts één respondent uit deze wijk heeft deelgenomen.
Algemene kenmerken In 2013 hebben de wijken ’t Wooldrik en De Leuriks tezamen 1.300 inwoners waarvan:
Jongeren (< 18 jaar) Ouderen (65+) alleenstaand Eenoudergezinnen Aandeel niet westerse allochtonen Verhouding koop/huur/onbekend
absoluut
Wooldrik/Leuriks
Stedelijk
287 305 96 136 104
22,0% 23,4% 31,4% 10,8% 8,0% (*) 84/16/0
19,3% 15,8% 42,2% 23,9% 21,3% (*) 50/48/3
(*) = ’t Wooldrik 2012
61
Werken
Ontwikkeling aandeel Niet Werkende Werkzoekenden 2009 – 2012 in Wooldrik
Niet Werkende Werkzoekenden De omvang van de potentiele beroepsbevolking (15 t/m 64 jaar) in Wooldrik is circa 750 personen. Het aandeel Niet Werkende Werkzoekenden is 3,5% Het Enschedese gemiddelde is 8,8% Uit de wijk De Leuriks staan geen NWW’ers en ook geen mensen met een WWB, IOW of WAJONG geregistreerd. Wet Werk en Bijstand, Wet Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte werkloze Werknemers, Wet werk en Arbeidsondersteuning JONGgehandicapten. In Wooldrik wonen 10 personen met en WWB of IOAW uitkering. Het aandeel uitkeringen WAJONG ligt met 3,2 per 1000 inwoners duidelijk lager dan het stedelijk gemiddelde (12,4%)
Talentontwikkeling
In het Wooldrik en De Leuriks volgen relatief weinig tot geen leerlingen het speciaal onderwijs en het aandeel vroegtijdig schoolverlaters ligt lager dan gemiddeld. Verder tellen de wijken in vergelijking met stadsdeel Oost en de stad Enschede als geheel relatief veel jeugdsporters (80 tot 90%).
62
Zorg
Het aandeel inwoners (9,7%) met een of meerdere Wmo-voorzieningen ligt in Wooldrik in 2012 boven het gemiddelde van stadsdeel Oost (8,9%) en onder het stedelijk gemiddelde (11,0%) Het aandeel kinderen tot 23 jaar in de jeugdzorg bedraagt 5% en ligt daarmee onder het stedelijk gemiddelde van 6%. Het aandeel mantelzorgers is niet bekend.
Veilig
Een op de negen inwoners (11%) van het Wooldrik voelt zich wel eens onveilig in de eigen buurt. Dat is aanzienlijk minder dan het stedelijk gemiddelde (21%) Ook de verwachting onder bewoners om slachtoffer te worden van delicten (inbraak, mishandeling, diefstal) is kleiner dan gemiddeld in Enschede. De bewoners zijn relatief tevreden (7,4) over de woonomgeving (tov stedelijk 7,2)3 Het aantal meldingen over de woonomgeving bij de gemeente en over incidenten bij de politie wijkt nauwelijks af van het beeld in stadsdeel Oost en Enschede als geheel. Wooldrik
Stedelijk
Meldingen leefomgeving bij gemeente per 100 mensen
12,6
13,1
Meldingen bij politie per 100 mensen
11,9
13,7
Aangifte bij politie gemeld (% incidenten gemeld)
60,5%
38,0%
Mijn wijk is verkeersveilig (% helemaal mee eens)
41,0%
40,1%
3
betreft de buurten Wooldrik, Hogeland, Diekman (wenswijk 31) tezamen
63
De Leuriks valt met betrekking tot dit thema onder Wenswijk 36, waar ook de wijken Eschmarke, Oikos en Eilermarke toe behoren. Van de inwoners van deze wijken voelt 9% zich wel eens onveilig in de eigen buurt. Dat is minder dan het gemiddelde voor Enschede (21%). De verwachting slachtoffer te worden van een delict is eveneens beneden gemiddeld. De bewoners waarderen hun woonomgeving met een 7,6. Het aantal meldingen bij de politie over incidenten is relatief laag.
Duurzaam
Zowel het gemiddelde gasverbruik per huishouden als het elektriciteitsverbruik ligt in het Wooldrik en De Leuriks boven het stedelijk gemiddelde.
Wooldrik 2010
Gemiddeld gasverbruik/huishouden
Gemiddeld elektriciteitsverbr/huishoud
2950 m
Wooldrik 2011 3
3850 kWh
Leuriks 2010
Gemiddeld gasverbruik/huishouden
Gemiddeld elektriciteitsverbr/huishoud
3950 m
2250 m
Stedelijk 2011 3
3950 kWh
Leuriks 2011 3
6050 kWh
3100 m
1350 m
3
3250 kWh
Stedelijk 2011 3
6100 kWh
1350 m
3
3250 kWh
64
Acties 2014
Thema en acties
Trekker (vet gedrukt) en partners
Planning
Relatie met programma
Opstellen wijkbeheerplan Wooldrik en Leuriks Oost
Stadsdeelbeheer
3 /4 kwartaal
Leefomgeving
Uitvoeren deelprojecten wijkbeheerplan Hogeland Zuid
Stadsdeelbeheer
doorlopend
Leefomgeving
Halmaherastraat: vervangen riolering en uitvoeren kleine aanpassingen aan de straat.
Stadsdeelbeheer
2 /3 kwartaal
Sportlaan: reparatiewerkzaamheden (van binnenuit) aan het riool.
Stadsdeelbeheer
4 kwartaal
Van Diemenstraat: groen renovatie
Stadsdeelbeheer
2 kwartaal
Spaansland; groeninrichting Kotmanplaats
Stadsdeelbeheer
Realisatie fietspad Zuid-Esmarkerrondweg
Stedelijke Ontwikkeling
Uitgifte woningbouwkavels Diekman Es
Stedelijke Ontwikkeling
Leefbaarheid/leefomgeving: e
e
e
e
Leefomgeving, Stedelijke Ontwikkeling
e
Leefomgeving
e
Leefomgeving
4 kwartaal
e
Leefomgeving
Gefaseerd zodra alle grond verworven is
Leefomgeving
Samenlevingsopbouw:
Geen structurele inzet welzijnsorganisatie Alifa
Participatie:
Het aanbieden van structurele naschoolse sportactiviteiten door de combinatiefunctionaris
Wijkontwikkeling, Zorg en Welzijn ONS
65
Scoren in de wijk: voortzetting van activiteiten op het gebied van sport en beweegactiviteiten voor de hele wijk
ONS
Wijkontwikkeling, Zorg en Welzijn
Het aanbieden van extra lessen Bewegingsonderwijs aan de groepen 1 en 2 door de combinatiefunctionaris.
ONS
Wijkontwikkeling, Zorg en Welzijn
Structureel Beweeg Wijs bij kinderdagopvang voor leeftijd van 2-4 jarige.
ONS, St. Beweegwijs
Wijkontwikkeling, Zorg en Welzijn
Het opzetten van sportactiviteiten voor de leeftijd 10 – 18 jarigen
ONS
Wijkontwikkeling, Zorg en Welzijn
Veiligheid:
Speerpunt aanpak woninginbraken. Via incidentenoverleg komt in beeld waar de woninginbraken zijn. Er is extra aandacht voor de aangiftes, buurtonderzoek en gericht daderonderzoek. Dit punt wordt gecoördineerd door het Regionaal Woninginbraken Team (WIT)
Politie Twente
doorlopend
Aanpak (jeugd)overlast. Jeugd wordt uit de anonimiteit gehaald en er wordt handhavend opgetreden. Structurele controle in samenwerking met de Regionale Toezichthoudersgroep (RTG) op overlast gevende locaties. Bij piekmomenten of incidenten worden extra uren ingezet.
Politie Twente,
doorlopend
Speerpunt sociale problematiek: deelnemen aan diverse overleggen, spreekuren, aanpak huiselijk geweld. Samenwerking met het wijkteam.
Politie Twente
doorlopend
De wijkagent houdt wekelijks een spreekuur, waar bewoners met vragen op het gebied van veiligheid en samenlevingsopbouw terecht.
Politie Twente,
doorlopend
Stadsdeelmanagement, stadsdeelbeheer, wijkraad, woningcorporaties
Wijkraad, stadsdeelbeheer, woningcorporaties
66
4.8 Varvik – Diekman
Sociale Kwaliteit, Enschede Panel Bij sociale kwaliteit gaat het erom of mensen in de wijk elkaar kennen, prettig met elkaar omgaan en het niet vervelend vinden om in de wijk te wonen. De sociale kwaliteit van deze wijk is volgens de inwoners een 5.9 Dit is vrijwel gelijk aan het stedelijk gemiddelde. Vier van de vijf bewoners zijn positief over hun wijk om in te wonen. Dat komt overeen met het stedelijk gemiddelde. En relatief weinig bewoners (8% tov stedelijk 12%) willen verhuizen en relatief veel bewoners (80% tov stedelijk 70%) zijn gehecht aan hun buurt. De bewoners zijn in gemiddelde mate bereid om een bijdrage aan de leefbaarheid en de veiligheid van hun buurt te leveren. De tevredenheid over de voorzieningen in de buurt scoort hoger dan gemiddeld. Er is detailhandel, basis-, voortgezet onderwijs en speciaal onderwijs. En waar ooit het FC Twente stadion stond, ligt het sportpark Diekman met diverse sportvoorzieningen. In 2014 wordt aan de J.J. van Deinselaan het Gezondheidshoes met daarboven ruim zeventig huurappartementen in gebruik genomen.
Algemene Kenmerken De wijk Varvik Diekman ligt in stadsdeel Oost en wordt globaal omgrensd door Varviksingel, Zuiderval, rijksweg 35, Brinkstraat en Padangstraat. Er wonen ruim 3.600 mensen. De wijk bestaat uit hele verschillende buurten; in de ene buurt speelt veel sociale problematiek en in de andere juist weinig.
67
Het aandeel jongeren in de wijk is lager dan gemiddeld in stadsdeel Oost, maar wel hoger dan gemiddeld in Enschede. Er wonen verder relatief veel eenoudergezinnen. De wijk is grotendeels gebouwd in de jaren 50 en wordt getypeerd door een 50/50 verdeling van koop- en huurwoningen. De wijk ligt gunstig: zowel de binnenstad als het buitengebied is binnen handbereik. Voor Varvik Diekman is een wijkprogramma 2014-2018 opgesteld. In het wijkprogramma zijn meerjarige doelen benoemd en vertaald naar opgaven. Een uitgebreide kwantitatieve gegevensanalyse is daaraan vooraf gegaan. De gegevens zijn aangevuld met de kennis en ervaringen van de wijkprofessionals, bewoners en medewerkers van de gemeente Enschede. Als leidraad zijn de volgende stedelijke thema’s gebruikt: •
Werken
•
Talentontwikkeling
•
Zorg
•
Veilig
•
Duurzaam
In 2013 heeft de wijk Varvik Diekman 3.627 inwoners waarvan: absoluut
Varvik Diekman
Stedelijk
Jongeren (< 18 jaar)
820
22,6%
19,3%
Ouderen (65+)
518
14,3%
15,8%
212
41,0%
42,2%
1.135
31,3%
23,9%
736
20,3%
21,3%
alleenstaand
Eenoudergezinnen
Aandeel niet westerse allochtonen
Verhouding koop/huur/onbekend
47/52/0
(*)
50/48/3
(*)
(*) = 2012
68
Werken
Ontwikkeling aandeel Niet Werkende Werkzoekenden 2009 - 2012
Niet Werkende Werkzoekenden De omvang van de potentiele beroepsbevolking (15 t/m 64 jaar) in Varvik Diekman is ruim 2.400 personen. Het aandeel Niet Werkende Werkzoekenden is 10,4% Het Enschedese gemiddelde is 8,8% De grootste groep NWW’ers is in de leeftijd van 40 tot 45 jaar. Ruim de helft is laag opgeleid (basisonderwijs of VMBO). Bijna een op de vijf NWW’ers staat langer dan drie jaar ingeschreven.
Wet Werk en Bijstand, Wet Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte werkloze Werknemers, Wet werk en Arbeidsondersteuning JONGgehandicapten. In Varvik Diekman wonen 273 personen met en WWB of IOAW uitkering waarvan bijna de helft in de leeftijd van 27 t/m 44 jaar. Het aandeel uitkeringen WAJONG ligt hoger dan het stedelijk gemiddelde (13,8% tov stad 12,4%) Van de 273 personen hebben 237 personen geen vrijstelling van arbeidsverplichtingen. De verwachting is dat 139 personen (ruim 58%) de hoogste trede zullen bereiken (betaald werk, al dan niet met ondersteuning).
69
Talentontwikkeling
De wijk telt ongeveer evenveel vroegtijdig schoolverlaters (circa 24 jongeren) als gemiddeld. Het aandeel leerlingen op het speciaal onderwijs neemt vanaf 2009 toe en komt in 2012 overeen met het stedelijk gemiddelde. In vergelijking met de stad (51%) telt de wijk relatief veel jeugdsporters. Ten opzichte van stadsdeel Oost is het percentage jeugdsporters lager (57% tov Oost 61%) Quote: “de beste trainers staan voor de laagste elftallen, want daar wordt de basis gelegd”
Zorg
Het aandeel inwoners (8,8%) met een of meerdere WMO-voorzieningen ligt in 2012 op het niveau van stadsdeel Oost en is lager dan het stedelijk gemiddelde (11,0%) Totaal 71 kinderen tot 23 jaar krijgen jeugdzorg. Dit is 6% Het aandeel ligt daarmee op het stedelijk gemiddelde. En ook het aandeel mantelzorgers komt overeen met het stedelijk beeld.
Veilige Leefomgeving
Een op de negen inwoners (11%) van Varvik Diekman voelt zich wel eens onveilig in de eigen buurt. Dat is aanzienlijk minder dan het stedelijk gemiddelde (21%) Ook de verwachting onder bewoners om slachtoffer te worden van delicten (inbraak, mishandeling, diefstal) is kleiner dan gemiddeld in Enschede. De bewoners zijn relatief tevreden (7,4) over de woonomgeving (tov stedelijk 7,2)4 Het aantal meldingen over de woonomgeving bij de gemeente en over incidenten bij de politie wijkt nauwelijks af van het beeld in stadsdeel Oost en Enschede als geheel.
4
betreft de buurten Wooldrik, Hogeland, Diekman (wenswijk 31) tezamen
70
Varvik Diekman
Stedelijk
Meldingen leefomgeving bij gemeente per 100 mensen
12,6
13,1
Meldingen bij politie per 100 mensen
11,9
13,7
Aangifte bij politie gemeld (% incidenten gemeld)
60,5%
38,0%
Mijn wijk is verkeersveilig (% helemaal mee eens)
41,0%
40,1%
Duurzaam
Het gemiddelde gasverbruik per huishouden ligt in Varvik Diekman boven het stedelijk gemiddelde, terwijl het elektriciteitsverbruik lager ligt (m.u.v. de vrijstaande woningen).
V-D 2010
Gemiddeld gasverbruik/huishouden
Gemiddeld elektriciteitsverbruik/huishoud
2100 m
V-D 2011 3
3200 kWh
1650 m
Stedelijk 2011 3
3150 kWh
1350 m
3
3250 kWh
71
Wijkprogramma doelen 2014 - 2018 Varvik Diekman Werk Doel Meer mensen actief krijgen in en voor de wijk en meer mensen begeleiden naar (vrijwilligers)werk. Werkgelegenheid in de wijk creëren. Belangrijke acties voor de komende jaren: werkzoekenden met een uitkering thuis bezoeken en begeleiden naar (vrijwilligers)werk door aansluiting te zoeken bij wat iemand goed kan (competenties) verkennen en opzetten van werkgelegenheidsinitiatieven bestaande netwerken benutten en nieuwe netwerken initiëren met als doel inactieven te activeren
Talentontwikkeling Doel Jongeren ontwikkelen en benutten hun talenten optimaal en groeien op tot sociaal vaardige en gezonde burgers met een goed perspectief op de arbeidsmarkt. Toename van een gezonde leefstijl. Belangrijke acties voor de komende jaren: vergroten van sportdeelname terugdringen van voortijdig schoolverlaters bevorderen van een gezonde leefstijl
Zorg Doel Onderhouden en versterken van het netwerk in de wijk en de onderlinge samenwerking; mensen stimuleren meer voor elkaar, voor de buurt te doen. Belangrijke acties voor de komende jaren: Benutten van de nabijheid van Sportpark Diekman voor bevorderen zelfredzaamheid Stimuleren wijk- en hulpdiensten Preventie
72
Veilige leefomgeving Doel Een buurt waarin mensen zich over het algemeen veilig voelen in een aangename woonomgeving. Belangrijke acties voor de komende jaren: samen met bewoners en handhavers veiligheid verbeteren, tegengaan van criminaliteit stimuleren dat bewoners zelf verantwoordelijkheid nemen voor de openbare ruimte om straat en buurt aangenaam te maken en te houden terugdringen overlastmeldingen inzet buurtbemiddeling
Duurzaamheid Doel Bewoners zijn zich meer bewust van duurzaamheid en werken aan een duurzame samenleving. Belangrijke acties voor de komende jaren: aanpak toekomstbestendigheid witte bouw Diekman terugdringen energieverbruik
Acties 2014 Thema/Actie
Trekker (vet gedrukt) en partners
Planning
Relatie met programma
Gemeente
doorlopend
Economie & Werk
Gemeente
doorlopend
Economie & Werk
Werk Verstevigen van de bestaande netwerken en ontwikkelen van nieuwe (informele) netwerken tussen - Wijkraad - Sportverenigingen - Ondernemers - Scholen - Wijkwerkers - Woningcorporaties - Gemeente Door het organiseren van (thema) bijeenkomsten Ontwikkelen routekaart voor wijkwerkers om gemotiveerde mensen in de bijstand op route te
woningcorporaties, politie
73
helpen richting (vrijwilligers)werk en/of opleiding.
Twente, SMD-EH, wijkraad
Mensen met een uitkering in beeld en tenminste 1 keer/jaar thuis bezoeken om te informeren over de mogelijkheden op het gebied van vrijwilligerswerk, leren en/of werk en hierover met de bewoners afspraken te maken.
Gemeente/arbeidsmarkt offensief
Doorlopend
Economie & Werk
Woningcorporaties, politie Twente, SMD-EH, wijkraad
Talentontwikkeling Onderzoek bestand voortijdig schoolverlaters.
Opgroeien & Ontwikkelen
Gemeente, Voortgezet onderwijs
Partners vinden en samenwerkingsvormen in de wijk onderzoeken gericht op het terugdringen van het aantal jongeren zonder diploma
Gemeente
Promoten van de sportmogelijkheden in de wijk voor verschillende doelgroepen.
Ondernemers en sportverenigingen Sportpark Diekman
…
Opgroeien & Ontwikkelen
Scholen,huisartsen,woningc orporaties, politie Twente, SMD-EH, wijkteam, Opgroeien & Ontwikkelen
Gemeente, scholen, wijkraad, …. Zorg Partners vinden en plan van aanpak opstellen ter voorkoming en bestrijden van vereenzaming van wijkbewoners
Gemeente
Starten en uitvoeren van de pilot buurtbemiddeling om buurtbewoners in een (dreigende) conflictsituatie weer met elkaar in gesprek te brengen om tot onderlinge afspraken te komen.
Domijn, Ons Huis, gemeente
Wijkraad, woningcorporaties, politie Twente, wijkteam, …
Politie Twente, wijkraad, ….
Wijkontwikke ling, Zorg & Welzijn
Wijkontwikke ling, Zorg & Welzijn
Veilige Leefomgeving Meldingsbereidheid naar politie verbeteren door tenminste 2x per jaar een voorlichtingsbijeenkomst te organiseren over actuele onderwerpen
Politie Twente Wijkraad, woningcorporaties,
Wijkontwikke ling, Zorg & Welzijn
Gemeente Starten en uitvoeren van de pilot buurtbemiddeling om buurtbewoners in een (dreigende) conflictsituatie weer met elkaar in gesprek te brengen om tot onderlinge afspraken te komen.
Domijn, Ons Huis, gemeente
Overlastklachten op het gebied van verkeer, zwerfvuil, vandalisme en criminaliteit eenduidig registreren, gegevens onderzoeken en op basis
Gemeente en Politie Twente
Wijkraad, politie Twente, …
Wijkontwikke ling, Zorg & Welzijn
Wijkontwikke ling, Zorg & Welzijn
74
daarvan plan van aanpak opstellen.
Veiligheid Stedelijke Ontwikkeling
Onderhouden en waar nodig vernieuwen van groenstroken en meubilair in de openbare ruimte zoals vastgelegd in het wijkbeheerplan.
Gemeente
Leefomgeving
Wijkraad,woningcorporaties ,
Stedelijke Ontwikkeling
Minimaal 1x per jaar organiseren bewoners een wijkschouw. Al wandelend door de wijk bespreken bewoners, gemeente, politie en woningcorporatie en andere betrokken organisaties de problemen die in de wijk spelen en maken afspraken over de aanpak ervan.
Wijkraad
Wijkontwikke ling, Zorg & Welzijn
Gemeente, politie Twente, woningcorporaties,
Leefomgeving Veiligheid
Duurzaam Onderzoek starten naar de oorzaak van het hoger dan gemiddelde gasverbruik in de wijk
Gemeente, woningcorporatie(s)
Aanpak ontwikkelen richting een toekomstbestendige wijk; een wijk waar het goed wonen is met woningen die optimaal voldoen aan de eisen van deze tijd en de toekomst.
Domijn, Gemeente
Leefomgeving
ntb
Wijkontwikke ling, Zorg & Welzijn Stedelijke Ontwikkeling
75
Stokhorst, Park Stokhorst, Schreurserve en Ribbelt Stokhorst
Park Stokhorst
Schreurserve
Ribbelt/Ribbelerbrink
Stokhorst is gelegen in het noordoosten van de stad en kenmerkt zich door het vele groen. In de wijk staan voornamelijk eigendomswoningen, veelal riante villa’s. Daarnaast is er een relatief modern gedeelte, Park Stokhorst. In Park Stokhorst is na 1970 in opdracht van Bouwfonds Nederlandse Gemeenten begonnen met de bouw van de eerste woningen. De woningen in deze wijk zijn zeer variërend in grootte (en prijsklasse). De wijk wordt begrensd door de Floraparkstraat, de Noord Esmarkerrondweg, de Oosterstraat en het Ribbelt. Uitgezonderd een paar hoofdwegen dwars door de wijk bestaan alle woonstraten uit gedeeltelijk doodlopende en kronkelende hofjes met daartussen fiets- en wandelpaden met behoud van zoveel mogelijk groen. Het Ribbelt is een deels vooroorlogse en deels naoorlogse wijk gelegen tussen de Laaressingel, Minkmaatstraat, Floraparkstraat, spoorlijn en Hoge Boekelerweg. Het Ribbelt kent een bovengemiddeld aantal jongeren onder de 18 jaar waarvan een bovengemiddeld deel naar het speciaal onderwijs gaat. Er woont een bovengemiddeld aantal éénoudergezinnen. Schreurserve wordt omgrensd door de Laaressingel, de Oldenzaalsestraat, Kotkampweg en Floraparktraat.
76
Een deel van het gebied, de buurten 5001 en 5003, is aandachtswijk. Het is een vrij gesloten buurt, er is problematiek achter de voordeur en er zijn relatief veel bewoners zonder werk. De afgelopen jaren is er al extra ingezet via het “sociaal plan Schreurserve” op dit gebied met name gericht op noaberschap, jeugd, handhaving en leefbaarheid.
Voor Schreurserve en Ribbelt is een wijkprogramma 2014-2018 opgesteld. In het wijkprogramma zijn meerjarige doelen benoemd en vertaald naar opgaves. Een uitgebreide kwantitatieve gegevensanalyse is daaraan vooraf gegaan. Deze gegevens zijn aangevuld met kennis en visie van de wijkprofessionals, bewoners en medewerkers van de gemeente Enschede. Dit is gebeurd aan de hand van de volgende thema’s: •
Werken
•
Talentontwikkeling
•
Zorg
•
Veilige leefomgeving
•
Duurzaam
In dit jaarplan zijn de activiteiten opgenomen van de eerste jaarschijf van het wijkprogramma.
Speerpunten 2014 • • • • • •
Vervolg uitvoering van sociaal plan Schreurserve, inzet op participatie/activering. Realisatie van een wijksportvoorziening bij het terrein van voetbalvereniging Vosta in samenwerking met jongeren, omwonenden en de (vitale) verenigingen Vosta, Sparta, Tex Town Tigers en Trifora. Start van de bouw van de eerste fase van de renovatie en herinrichting van het winkelcentrum Stokhorst. Uitvoering wijkbeheerplan Stokhorst en Park Stokhorst. Aandacht voor de toekomst van winkelcentrum Ribbelt in verband met het toekomstige vertrek van de supermarkt. Wijkbewoners vragen aandacht voor de sociale functie van het centrum (ontmoeting) voor de wijk. Aandacht voor de functie van een wijkcentrum in de wijk in verband met de onzekere toekomst van wijkcentrum De Kom.
77
4.9 Stokhorst Opbrengst Enschede Panel Bij sociale kwaliteit gaat het er om of mensen in de wijk elkaar kennen, prettig met elkaar omgaan en het niet vervelend vinden om in de wijk te wonen. De sociale kwaliteit van deze wijk is volgens de inwoners 6,3. Dit is iets hoger dan het stedelijk gemiddelde.
Algemene kenmerken In 2013 heeft de wijk Stokhorst bijna 1.000 inwoners, waarvan:
Stokhorst
Stedelijk
Jongeren (< 18 jaar)
17,1%
19,3%
Ouderen (65+)
31,2%
15,8%
17,2%
42,2%
Eenoudergezinnen
13%
23,9%
Aandeel niet westerse allochtonen*
5,4%
21,3%
alleenstaand
Verhouding koop/huur/onbekend Gemiddelde woningwaarde
94/5/0
(*)
€ 457.000
(*)
50/48/3
(*)
€ 167.000
(*)
(*) = 2012
78
Werken
Niet Werkende Werkzoekenden De potentiele beroepsbevolking (15 t/m 64 jaar) in Stokhorst telt ruim 500 personen. Daar tegenover staan 13 NWW’ers, wat neerkomt op 2,4 procent en dat is aanzienljik minder dan gemiddeld in stadsdeel Oost en Enschede als geheel.
Wet Werk en Bijstand, Wet Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte werkloze Werknemers, Wet werk en Arbeidsondersteuning JONGgehandicapten.
Ontwikkeling aandeel NWW’ers, 2009-2012.
Vier van de dertien NWW’ers zijn 60 jaar of ouder en acht van de dertien staan korter dan 5 maanden ingeschreven.
Er wonen relatief weinig WWB-ers in de wijk Stokhorst (0,6 per 100 inwoners van 18 tot 65 jaar). Geen van de drie WWB-ers heeft ontheffing van de arbeidsverplichting.
Stokhorst
Enschedees gemiddelde
NWW
2,4%
8,8%
WWB
0,6%
8,9%
Wajong
0,0%
12,4%
79
Talentontwikkeling
De wijk Stokhorst telt in schooljaar 2012/2013 geen vroegtijdig schoolverlaters. Het aandeel leerlingen in het speciaal onderwijs is relatief laag in Stokhorst met 0,8 procent in 2012 en het aandeel jeugdsporters is relatief hoog.
Stokhorst
Enschedees gemiddelde
Vroegtijdig schoolverlaters
0,0%
2,6%
Leerl. Speciaal onderwijs
0,8%
5,0%
Jeugdsporters
82%
51% (in Oost 61% !)
Jeugdlid bibliotheek
37%
44%
Zorg
Het aandeel wijkbewoners met een of meerdere Wmo-voorzieningen ligt met 7,5 procent lager dan gemiddeld in stadsdeel Oost (8,9 procent) en Enschede als geheel (11,0 procent). Verder ligt het percentage kinderen in de jeugdzorg met 2 procent aanzienlijk lager dan gemiddeld en verlenen relatief weinig bewoners mantelzorg.
WMO-voorziening* Jeugd in jeugdzorg Mantelzorgers**
Stokhorst
Enschedees gemiddelde
7,5%
11,0%
2% 13%
6% 25%
80
** Mantelzorg is onbetaalde, ongeorganiseerde en niet-beroepsmatige zorg die mensen bieden aan een naaste die zorg nodig heeft. De zorg kan variëren van een korte periode tot voor langere tijd.
Veilig
In Stokhorst voelt men zich minder vaak onveilig in de eigen buurt dan gemiddeld. Wel verwacht men relatief vaak slachtoffer te worden van diefstal. De tevredenheid over de woonomgeving is bovengemiddeld hoog in (Park) Stokhorst en het aantal meldingen bij de politie is relatief laag.
Stokhorst Meldingen leefomgeving bij gemeente per 100 mensen
Stedelijk 12,1
13,1
5,6
13,7
Aangifte bij politie gemeld (% incidenten gemeld)
41,4%
38,0%
Mijn wijk is verkeersveilig (% helemaal mee eens)
47,8%
40,1%
Meldingen bij politie per 100 mensen
Duurzaam
Het gemiddelde gasverbruik per huishouden ligt hoger dan gemiddeld in Enschede, terwijl het elektriciteitsverbruik lager is.
Stokhorst Gemiddeld gasverbruik/huishouden Gemiddeld elektriciteitsverbruik/huishoud
3000 m
Stedelijk 2011 3
4950 kWh
1350 m
3
3250 kWh
81
4.10 Park Stokhorst
Opbrengst Enschede Panel Bij sociale kwaliteit gaat het er om of mensen in de wijk elkaar kennen, prettig met elkaar omgaan en het niet vervelend vinden om in de wijk te wonen. De sociale kwaliteit van deze wijk is volgens de inwoners 6,3. Dit is iets hoger dan het stedelijk gemiddelde.
Algemene kenmerken Park Stokhorst heeft bijna 3.400 inwoners waarvan: Park Stokhorst
Stedelijk
Jongeren (< 18 jaar)
20,6%
19,3%
Ouderen (65+)
19,2%
15,8%
alleenstaand
38,4%
42,2%
Eenoudergezinnen
17,9%
23,9%
Aandeel niet westerse allochtonen*
8,8%
21,3%
Verhouding koop/huur/onbekend
76/24/0
Gemiddelde woningwaarde
€ 174.000
(*)
50/48/3 (*)
(*)
€ 167.000
(*)
(*) = 2012
82
Werken
Niet Werkende Werkzoekenden De potentiele beroepsbevolking (15 t/m 64 jaar) in Park Stokhorst is ongeveer 2.150 personen groot. De wijk telt 102 NWW’ers in 2012, wat neerkomt op 4,7 procent. Dat is aanzienlijk minder dan gemiddeld in stadsdeel Oost en Enschede als geheel. Wet Werk en Bijstand, Wet Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte werkloze Werknemers, Wet werk en Arbeidsondersteuning JONGgehandicapten. Ontwikkeling aandeel NWW’ers, 2009-2012.
Van de 102 NWW’ers zijn er relatief weinig jonger dan 35 jaar. Verder is een op de tien hoog opgeleid en staat de helft korter dan een jaar ingeschreven. Het aandeel WWB-ers in Park Stokhorst ligt duidelijk lager dan het gemiddelde voor stadsdeel Oost en Enschede als geheel.
Park Stokhorst
Enschedees gemiddelde
NWW
4,7% (2012)
8,8%
WWB
3,7%
8,9%
Wajong
3,8%
12,4%
83
Talentontwikkeling
De wijk telt evenveel vroegtijdig schoolverlaters als gemiddeld. Het aandeel leerlingen in het speciaal onderwijs is met 3,5 procent lager dan het aandeel in stadsdeel Oost en Enschede als geheel. Het schoolverzuim is lager dan gemiddeld in Enschede. Park Stokhorst 2012
Enschedees gemiddelde
Vroegtijdig schoolverlaters
2,6%
2,6%
Leerl. Speciaal onderwijs
3,5%
5,0%
Jeugdsporters
62%
51% (in Oost 61% !)
Jeugdlid bibliotheek
42%
44%
Zorg
Het percentage wijkbewoners met een of meerdere Wmo-voorzieningen (8,7 procent) komt overeen met het gemiddelde van stadsdeel Oost en ligt lager dan het gemiddelde van Enschede. Verder ligt het aandeel kinderen in de jeugdzorg in de wijk lager dan gemiddeld met 5 procent. Het percentage mantelzorgers is met 29 procent relatief hoog.
WMO-voorziening*
Jeugd in jeugdzorg
Mantelzorgers**
Park Stokhorst
Enschedees gemiddelde
8,7%
11,0%
5%
6%
29%
25%
** Mantelzorg is onbetaalde, ongeorganiseerde en niet-beroepsmatige zorg die mensen bieden aan een naaste die zorg nodig heeft. De zorg kan variëren van een korte periode tot voor langere tijd.
84
Veilig
In Park Stokhorst voelt men zich minder vaak onveilig in de eigen buurt dan gemiddeld. Wel verwacht men relatief vaak slachtoffer te worden van diefstal. De tevredenheid over de woonomgeving is bovengemiddeld hoog in (Park) Stokhorst en het aantal meldingen bij de politie is relatief laag.
Park Stokhorst
Stedelijk
Meldingen leefomgeving bij gemeente per 100 mensen
12,2
13,1
Meldingen bij politie per 100 mensen
5,6
13,7
Aangifte bij politie gemeld (% incidenten gemeld)
41,4%
38,0%
Mijn wijk is verkeersveilig (% helemaal mee eens)
46,1%
40,1%
Duurzaam
Het gemiddelde gasverbruik per huishouden ligt hoger dan gemiddeld in Enschede, terwijl het elektriciteitsverbruik lager is.
Park Stokhorst 3
Gemiddeld gasverbruik/huishouden
1600 m
Gemiddeld elektriciteitsverbruik/huishoud
3500 kWh
Stedelijk 2011
1350 m
3
3250 kWh
85
Acties 2014 Trekker
Planning
Relatie met programma
SDB
doorlopend
LO
SDB
1e kwartaal
LO
SDB
3e kwartaal
LO
SDB
3e kwartaal
LO
ONS
doorlopend
ONS
doorlopend
Aanbieden van peutergymnastiek in ONS samenwerking met kinderdagopvang en peuterspeelzalen
doorlopend
Leefbaarheid Park Stokhorst maken plan van aanpak deelproject groen van het wijkbeheerplan Kotkampvijver Renovatie bosgedeelte rondom vijver, afronding Van Heeckerenlaan, Elsmaathorst Relining van het riool (reparatie van binnenuit) Sniedershorst Vervanging enkele strengen riolering Samenlevingsopbouw Zie bijlage Alifa Participatie Het aanbieden van sportkennismakingsactiviteiten in samenwerking met sportboulevard ( Zapp-card) Het aanbieden van sport-clinics ondernaschooltijd
86
Veiligheid Speerpunt aanpak woninginbraken. Via Politie een incidentenoverleg komt in beeld waar de woninginbraken zijn. Er is extra aandacht voor de aangiftes, buurtonderzoek en gericht daderonderzoek. Wordt gecoördineerd door Regionaal Woninginbraken Team (WIT).
doorlopend
Aanpak (jeugd)overlast.
Politie
doorlopend
Speerpunt sociale problematiek. Deelnemen aan diverse overlegstructuren, spreekuren, aanpak huiselijk geweld, samenwerking met wijkteam.
Politie
doorlopend
De wijkagent houdt wekelijks een spreekuur samen met de wijkraad en gemeente (stadsdeelbeheer), waar bewoners met vragen op het gebied van veiligheid en samenlevingsopbouw terecht kunnen.
Politie
doorlopend
Jeugd wordt uit de anonimiteit gehaald en er wordt handhavend opgetreden. Structurele controle i.s.m. RTG (Regionale Toezichthouders Groep) op overlastgevende locaties (hotspots). Bij piekmomenten of incidenten worden extra uren ingezet.
87
4.11 Schreurserve en Ribbelt
Opbrengst Enschede Panel Schreurserve Bij sociale kwaliteit gaat het er om of mensen in de wijk elkaar kennen, prettig met elkaar omgaan en het niet vervelend vinden om in de wijk te wonen. De sociale kwaliteit van deze wijk is volgens de inwoners 5,8. Dit is lager dan het stedelijk gemiddelde.
Ruim driekwart van de inwoners van Schreurserve zijn positief over hun wijk om te wonen, vrijwel gelijk aan het gemiddelde van het stadsdeel en Enschede als geheel. Bewoners verwachten vaak dat de buurt waarin zij wonen niet voor, maar ook niet achteruit zal gaan. In verhouding tot andere wijken in Oost en de gemeente zijn veel inwoners bereid om een bijdrage aan de leefbaarheid en de veiligheid te leveren men vindt relatief vaak dat bewoners zelf verantwoordelijk zijn voor de leefbaarheid in de buurt. De waardering van het voorzieningenaanbod komt overeen met het beeld voor stadsdeel Oost en Enschede.
In het plaatje hieronder valt in negatieve zin op de hondenpoep en rommel.
Ribbelt De sociale kwaliteit van deze wijk is volgens de inwoners 5,8. Dit is iets lager dan het stedelijk gemiddelde. Bewoners bevelen hun buurt minder aan als woonbuurt dan gemiddeld. Ook geven zij wat vaker aan te verhuizen uit de buurt als dat mogelijk zou zijn. Verder is het oordeel over de buurt bij de helft van de bewoners positief, tegenover ruim driekwart gemiddeld in Enschede. In verhouding tot andere wijken
88
in Oost en de gemeente vindt men vaak dat bewoners zelf verantwoordelijk zijn voor hun buurt. De tevredenheid over het voorzieningenaanbod scoort lager dan gemiddeld, met uitzondering van het aanbod voor ouderen.
In het plaatje hieronder valt in negatieve zin op tokkies, antennemast, nietszeggend, individualistisch en heel groot verloedering.
Alegemen kenmerken In 2013 heeft de wijk Schreurserve 2.270 inwoners waarvan:
Schreurserve
Stedelijk
Jongeren (< 18 jaar)
18,1%
19,3%
Ouderen (65+)
20,4%
15,8%
alleenstaand
48,0%
42,2%
Eenoudergezinnen
36,5%
23,9%
Aandeel niet westerse allochtonen*
17,0%
21,3%
Verhouding koop/huur/onbekend
41/59/0
Gemiddelde woningwaarde
€ 139.000
(*)
50/48/3 (*)
(*)
€ 167.000
(*)
* Livio heeft geen klanten onder deze groep bewoners. M.b.t. stervensbegeleiding heeft de Leendert Vriel ervaring met niet-westerse allochtonen.
89
In 2013 heeft de wijk Ribbelt 2.038 inwoners, waarvan:
Ribbelt
Stedelijk
Jongeren (< 18 jaar)
20,5%
19,3%
Ouderen (65+)
12,0%
15,8%
alleenstaand
36,3%
42,2%
Eenoudergezinnen
32,6%
23,9%
Aandeel niet westerse allochtonen
20,6%
21,3%
Verhouding koop/huur/onbekend
45/54/0
Gemiddelde woningwaarde
€ 136.000
(*)
50/48/3 (*)
(*)
€ 167.000
(*)
(*) = 2012
Werken
Niet Werkende Werkzoekenden De omvang van de potentiele beroepsbevolking (15 t/m 64 jaar) in Schreurserve is 1.461 personen. Het aandeel Niet Werkende Werkzoekenden ligt boven het Enschedees gemiddelde. De grootste groep NWW’ers is in de leeftijd van 50 tot 55 jaar. Twee derde is laag opgeleid (basisonderwijs of VMBO).
De omvang van de potentiele beroepsbevolking (15 t/m 64 jaar) in Ribbelt is 1.456 personen. Het aandeel Niet Werkende Werkzoekenden ligt boven het Enschedees gemiddelde.
90
Ruim tweederde van de NWW’ers is laag opgeleid (basisonderwijs of VMBO) en ruim de helft staat korter dan een jaar ingeschreven. Wet Werk en Bijstand, Wet Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte werkloze Werknemers, Wet werk en Arbeidsondersteuning JONGgehandicapten.
Het aandeel WWB-ers in Schreurserve ligt aanzienlijk hoger dan gemiddeld in stadsdeel Oost en Enschede. Vooral in de leeftijdscategorie van 27 tot 45 jaar en 45 tot 58 jaar is het aandeel WWB-ers relatief hoog. Van de 187 WWB-ers bevinden er zich 62 (de grootste groep) op de trede ‘onbetaald werk’ van de reintegratieladder. Het aandeel uitkeringen WAJONG ligt hoger dan het stedelijk gemiddelde.
Het aandeel WWB-ers in Ribbelt is hoger dan het gemiddelde voor stadsdeel Oost en Enschede. Vooral in de leeftijdscategorie van 27 tot en met 44 jaar is het aandeel WWB-ers in de wijk relatief hoog. Van de 150 WWB-ers bevinden er zich 42 (de grootste groep) op de trede ‘onbetaald werk’ van de reintegratieladder. Het aandeel uitkeringen WAJONG ligt fors hoger dan het stedelijk gemiddelde.
Schreurserve
Ribbelt
Enschedees gemiddelde
NWW
11,5%
10,1%
8,8%
WWB
13,4%
10,9%
8,9%
Wajong
14,5%
20,1%
12,4%
Talentontwikkeling
De wijk Schreurserve telt meer vroegtijdig schoolverlaters dan gemiddeld. Het aandeel leerlingen in het speciaal onderwijs is met ruim 7 procent ruim hoger dan gemiddeld in stadsdeel Oost en Enschede als
91
geheel. Het percentage jeugdsporters ligt op het niveau van Enschede, maar lager dan gemiddeld in stadsdeel Oost.
De wijk Ribbelt telt minder vroegtijdig schoolverlaters dan gemiddeld. Verder is het aandeel leerlingen in het speciaal onderwijs met ruim 6 procent bovengemiddeld en is het percentage jeugdsporters lager dan gemiddeld.
Schreurserve
Ribbelt
Enschedees gemiddelde
Vroegtijdig schoolverlaters
3,6%
1,4%
2,6%
Leerl. Speciaal onderwijs
7,2%
6,3%
5,0%
Jeugdsporters
49%
43%
51% (in Oost 61% !)
Jeugdlid bibliotheek
36%
36%
44%
Zorg
In 2012 heeft in Schreurserve één op de zeven wijkbewoners een of meerdere Wmo-voorzieningen (Wet Maatschappelijke Zorg). Dat is meer dan het gemiddelde van stadsdeel Oost en minder dan in Enschede als geheel. Verder ligt het aandeel kinderen in de jeugdzorg in de wijk met 7 procent hoger dan gemiddeld. Het aandeel wijkbewoners in Ribbelt met een of meerdere Wmo-voorzieningen komt overeen met het gemiddelde van stadsdeel Oost. Hetzelfde geldt voor het aandeel jeugd in de jeugdzorg.
WMO-voorziening*
Jeugd in jeugdzorg
Mantelzorgers**
Schreurserve
Ribbelt
Enschedees gemiddelde
15,2%
9,2%
11,0%
7%
6%
6%
In stadsdeel Oost
26%
25%
92
*Livio heeft veel klanten in het gebied Geraniumstraat en omgeving. Bij Livio is bekend dat er vaak ook sprake is van AWBZ-zorg als er in een huishouden huishoudelijke hulp wordt geboden. Ariëns Zorgpalet ligt ook in Schreurserve.
** Mantelzorg is onbetaalde, ongeorganiseerde en niet-beroepsmatige zorg die mensen bieden aan een naaste die zorg nodig heeft. De zorg kan variëren van een korte periode tot voor langere tijd.
Veilige Leefomgeving
Een op de vijf inwoners van Ribbelt en Schreurserve voelt zich wel eens onveilig in de eigen buurt, vrijwel gelijk aan het beeld voor geheel Enschede. De verwachting slachtoffer te worden van diefstal is in deze buurt relatief gering. Verder komt de waardering voor de woonomgeving en het aantal meldingen over de woonomgeving en bij de politie overeen met het beeld voor stadsdeel Oost en Enschede.
Ribbelt, Schreurserve
Stedelijk
Meldingen leefomgeving bij gemeente per 100 mensen
12,5
13,1
Meldingen bij politie per 100 mensen
10,5
13,7
Aangifte bij politie gemeld (% incidenten gemeld)
38,4%
38,0%
Mijn wijk is verkeersveilig (% helemaal mee eens)
36,4%
40,1%
93
Duurzaam
Het gemiddelde gasverbruik per huishouden ligt in Schreurserve hoger dan gemiddeld in Enschede, terwijl het elektriciteitsverbruik lager is.
Het gemiddelde gasverbruik per huishouden ligt in Ribbelt hoger dan gemiddeld in Enschede, terwijl het elektriciteitsverbruik lager ligt, met uitzondering van de appartementen.
Schreurserve 3
Gemiddeld gasverbruik/huishouden
1700 m
Gemiddeld elektriciteitsverbruik/huishoud
2950 kWh
Ribbelt
1600 m
Stedelijk 2011 3
3050 kWh
1350 m
3
3250 kWh
94
Wijkprogramma doelen 2014-2018
Werk •
Meer mensen actief in de wijk (sociale activering)
•
Meer mensen aan het werk
•
Meer werkgelegenheid in de wijk
Talentontwikkeling •
Jongeren ontwikkelen en benutten hun talenten optimaal en groeien op tot sociaal vaardige en gezonde burgers met een goed perspectief op de arbeidsmarkt
•
Meer mensen doen structureel aan sport
•
Voorkomen achterstand van kinderen bij start basisschool
•
De leefwijze van mensen in de wijk verbetert, ze leven gezonder
•
Terugdringen aantal voortijdig schoolverlaters
Zorg •
Mensen blijven zo lang mogelijk op een menswaardige manier zelfstandig wonen in de wijk
•
Waar mogelijk worden mensen die zorg nodig hebben verzorgd door familie en buurt.
•
Wanneer het echt nodig is, is er professionele adequate zorg beschikbaar: zorg op maat
•
Minder jongeren doen een beroep op jeugdzorg
Veilige leefomgeving •
Mensen voelen zich veilig in hun buurt
•
Mensen denken positief over hun buurt
•
Mensen voelen zich in toenemende mate verantwoordelijk voor de eigen leefomgeving
•
Verkeersveiligheid verbeteren
•
Voorkomen overlast in de buurt. 95
Acties 2014 Trekker/partners
Planning
Relatie met programma
Bewoners activeren
Gemeente, Alifa, Vitale sportvereniging, sportboulevard, wijkraad
doorlopend
E&W
Klim-oppers inzetten in de wijk
Gemeente, Vitale Sportvereniging, Sportboulevard
Mensen met een WWB-uitkering thuis bezoeken en activeren naar werk
Gemeente/ arbeidsmarktoffensief, werkgevers
Hele jaar 2014
E&W
Wijkdiensten opzetten in de wijk
Gemeente, Vitale Sportvereniging, sportboulevard,
doorlopend
E&W, WZW
Werken
E&W
Cura Twente
Talentontwikkeling
Inzet opvoedondersteuning/ triple P
Gemeente Alifa, IKC
doorlopend
O&O
Ouderbetrokkenheid vergroten
IKC, Alifa, gemeente
doorlopend
O&O
Jeugd stimuleren te sporten
IKC, Vitale Sportvereniging, Sportboulevard, sportverenigingen, gemeente
doorlopend
O&O
Inzet voor- en vroegschoolse educatie/VVE
Gemeente, IKC
Project gezonde school en stedelijke projecten inzetten
Gemeente, IKC
O&O
doorlopend
O&O
96
IKC wordt verder ontwikkeld
Scholen, kinderopvang, aangesloten partners, gemeente
doorlopend
O&O
Onderzoek bestand voortijdig schoolverlaters en ontwikkelen aanpak terugdringen voortijdig schoolverlaters
Gemeente. scholen
doorlopend
O&O
Aanwezig noaberschap in de buurt inzetten
Livio, Ariens Zorgpalet, Cura twente, SMD-EH, bewoners, gemeente
doorlopend
E&W, WZW, O&O, LO
Ontmoeting stimuleren door beschikbaar stellen van ruimtes bij organisaties in de wijk
Ariens Zorgpalet, sportverenigingen, gemeente
doorlopend
WZW
Bewoners met lichte problematiek met elkaar verbinden, eigen kracht stimuleren.
Zorgaanbieders, gemeente
doorlopend
WZW
Ondersteuning voor mantelzorgers organiseren
Zorgaanbieders, gemeente
doorlopend
WZW
Inzet op complexe problematiek achter de voordeur
Gemeente/wijkteam Oost, SMD-EH
doorlopend
WZW
Vereenzaming ouderen tegengaan
Zorgaanbieders, Alifa, gemeente
doorlopend
WZW
Meer inzet op preventie jeugdzorg
Gemeente/wijkteam Oost, Jeugdzorg,
doorlopend
WZW
Werkwijze buurtgericht maatschappelijk werk inbedden in reguliere hulpverlening
SMD-EH, gemeente
4 kwartaal
Zorg
de
WZW
97
Veilige leefomgeving
SDB
3e kwartaal
LO
Schreurserve, realiseren van een wijksportvoorziening met jeugd in de wijk
SDB
1e/2e kwartaal
LO
Inzet op huiselijk geweld
Politie, SMD-EH
doorlopend
CS
Inzet buurtbemiddeling via project in Oost
Woningbouwcorporaties Ons Huis en Domijn, Alifa, gemeente
Project voor drie jaar, tot 2017
WZW
Weth Haantjesstraat Vervanging riolering
Verkeersacties in de wijk
Politie
Ondergrondse containers plaatsen
Twente Milieu, gemeente
Onderzoek naar mogelijkheden selectieve woningtoewijzing door corporaties
Wijkraad
Aanpak hondenpoep
de
2 kwartaal 2014
LO
Gemeente, wijkraad
doorlopend
LO
Onderzoeken mogelijkheden behoud winkelcentrum Ribbelt
Wijkraad, ondernemers, gemeente
4 kwartaal
Onderzoek naar mogelijkheden behoud van een goed buurthuis
Wijkraad, bewoners, Alifa, gemeente
WZW
gemeente
LO
de
E&W, WZW
Duurzaam
Onderzoek starten naar hoger gasverbruik
98
4.12 Buitengebied (Noord en Zuid Esmarke) plus Euregio Bedrijvenpark
Het stadsdeel Oost heeft een groot en landschappelijk fraai buitengebied met diverse waardevolle delen. In het herinrichtingsplan Enschede - Noord wordt de uitvoering gestart met het in stadsdeel Oost gelegen gebied. Tot 2018 vinden tal van investeringen plaats, zoals de aanleg van wandel- en fietspaden, aanpassing van beektracés, inrichting nieuwe natuur en kavelruiling. In totaal een investering in dit deel van het buitengebied van ca € 2.462.140,-. Ondernemers en bewoners van het Euregio Bedrijventerrein hebben bij de gemeente aan de bel getrokken over de leefbaarheid en de verkeersveiligheid in dit gebied. Op zich niet zo verwonderlijk als wordt bedacht dat het gaat om een bedrijvenpark dat al meer dan 40 jaar oud is. Samen met de betrokkenen is eind 2011 een schouw gehouden, waaruit o.a. de volgende belangrijke punten naar voren kwamen: parkeeroverlast in bermen, staat van onderhoud , handhaving op gebied verkeer en reclame en ontbreken fietspad tussen Klein Boekelerveldweg en rotonde Oostweg. In het eerste kwartaal 2012 zijn afspraken gemaakt over of, hoe en wanneer de punten uit de schouw zullen worden aangepakt. Het eerste actiepunt is het oplossen van de parkeerproblematiek en dit project “Ruimte voor parkeren” is eind 2012 van start gegaan. Op 15 mei 2013 zijn de gezamenlijke ondernemers akkoord gegaan met het voorstel uit de nota om de parkeerproblemen op te lossen, door het aanleggen van extra parkeerplekken in de openbare ruimte en het invoeren van een parkeerverbod ( ook voor vrachtwagens). In 2014 wordt gestart met de uitvoering van de speerpunten uit de nota. De vereniging Euregiobedrijvenpark Enschede (EBP) is een actieve vereniging, die zich sterk maakt voor het revitaliseren van het Euregio bedrijventerrein en Parkmanagement.
99
Algemene kenmerken Het buitengebied van stadsdeel Oost heeft in 2013 ruim 800 inwoners. De wijk kenmerkt zich door relatief veel ouderen, die vaak samenwonen, en relatief weinig niet-westerse allochtonen. Ruim driekwart van de woningen zijn koopwoningen en de gemiddelde woningwaarde in de wijk is meer dan twee keer zo hoog als gemiddeld in Enschede. Inwonertal 2009-2013. Algemene kenmerken van de wijk. 20131 2013
SD Oost
aandeel jongeren (< 18 jaar)
20,6%
23,2%
19,3%
aandeel ouderen (65+)
18,0%
15,0%
15,8%
29,1%
37,2%
42,2%
19,1%
22,9%
23,9%
6,4%
14,1%
21,3%
-
-
167
waarvan alleenstaand eenoudergezinnen aandeel niet westerse allochtonen gemiddelde woningwaarde (€ 1000) 1
Enschede
Meest recente cijfers, voor het thema wonen betreft dit het jaar 2012.
Werk De potentiële beroepsbevolking in de wijk telt ruim 500 personen. Het aandeel NWW’ers is fluctueert enigszins door de beperkte aantallen, maar ligt in de jaren 2009-2012 aanzienlijk lager dan gemiddeld in stadsdeel Oost en heel Enschede.
Ontwikkeling aandeel NWW’ers, 2009-2012.
Een groot deel van de werklozen in de wijk is tussen de 50 en 59 jaar. Bijna de helft is laag opgeleid (basisonderwijs, VMBO) en de helft staat korter dan 5 maanden ingeschreven. 100
De wijk telt slechts 7 WWB-ers, wat neerkomt op 1,5 per 100 inwoners. Daarmee ligt het aandeel WWB-ers aanzienlijk lager dan gemiddeld in Oost en Enschede als geheel. Vier van de zeven WWB-ers bevinden zich op de re-integratieladder op de trede ‘onbetaald werk’. Het aandeel uitkeringen WAJONG bedraagt ongeveer de helft van het gemiddelde in stadsdeel Oost.
Talentontwikkeling Het buitengebied telt in het schooljaar 2012/2013 geen vroegtijdig schooverlaters. Het aandeel jongeren dat speciaal onderwijs volgt is toegenomen ten opzichte van 2011 en ligt ongeveer op het gemiddelde van heel stadsdeel Oost en heel Enschede. Het schoolverzuim in het buitengebied is met 2,6 per 100 leerlingen lager dan gemiddeld. Jeugdsporters 58 % (stadsdeel Oost 61%) Lid bibliotheek 31 % ( 51% in2011) (stadsdeel Oost 42%)
Zorg Het aandeel inwoners met een of meerdere WMO-voorzieningen in het buitengebied is beperkt (5,6 procent) en ligt lager dan gemiddeld in stadsdeel Oost en Enschede als geheel. Het aandeel kinderen in de jeugdzorg is groter dan gemiddeld. WMO voorziening 46 (5.6%) Kinderen in de jeugdzorg 17-22 98%)
Veilige Leefomgeving De bewoners van het buitengebied voelen zich aanzienlijk vaker onveilig in de eigen buurt dan gemiddeld in Enschede. In Noord- en Zuid-Esmarke voelt 42 procent zich wel eens onveilig in hun eigen buurt, terwijl dit in Euregio 59 procent is. In beide buurten ligt het aantal meldingen bij de gemeente relatief hoog en in Euregio doen bewoners ook relatief veel meldingen van incidenten bij de politie. Bewoners van Noord- en Zuid-Esmarke waarderen hun woonomgeving bovengemiddeld hoog, terwijl deze in Euregio wat lager dan gemiddeld is.
101
1
Noord- en Zuid-Esmarke
Euregio
SD Oost
Enschede
meldingen leefomgeving bij gemeente per 100 inwoners
83,4
69,0
13,6
13,1
aantal meldingen bij politie per 100 inwoners
18,3
45,7
9,9
13,7
aangifte bij politie gemeld (% incidenten gemeld)
0,0%
0,0%
42,4%
38,0%
mijn wijk is verkeersveilig (% helemaal mee eens)1
40,0%
-1
43,3%
40,1%
Cijfer niet opgenomen vanwege te kleine respons (N<5).
Bron: EnschedePanel, wijkveiligheidsscans 2012
Duurzaam Duurzaamheidscijfers zijn afkomstig van het CBS die deze statistieken op buurtniveau beschikbaar stelt. Het gemiddelde gas- en elektriciteitsverbruik per huishouden ligt in het buitengebied aanzienlijk hoger dan gemiddeld in Enschede. Elektriciteits- en gasverbruik per huishouden. De Slank
gemiddeld gasverbruik per huishouden
gemiddeld elektriciteitsverbruik per huishouden
Noord Esmarke
Enschede
2010
2011
2010
2011
2011
3300 m3
2500 m3
4000 m3
3050 m3
1350 m3
5250 kWh
5500 kWh
5450 kWh
5800 kWh
3250 kWh
102
Zuid Esmarke
gemiddeld gasverbruik per huishouden
gemiddeld elektriciteitsverbruik per huishouden
Enschede
2010
2011
2011
3100 m3
2350 m3
1350 m3
4350 kWh
4250 kWh
3250 kWh
Bron: CBS
Enschede panel Bij sociale kwaliteit gaat het er om of mensen in de wijk elkaar kennen, prettig met elkaar omgaan en het niet vervelend vinden om in de wijk te wonen. De sociale kwaliteit van deze wijk is volgens de inwoners 7,3. Dit is aanzienlijk hoger dan het stedelijk gemiddelde. Aan de peiling onder het EnschedePanel hebben zes respondenten uit het buitengebied deelgenomen. Op basis hiervan is geen representatief beeld te geven. De cijfers zijn daarom indicatief en dienen met enige voorzichtigheid geinterpreteerd te worden. Vijf van de zes inwoners van het buitengebied zijn positief over hun wijk en kunnen hun wijk aanbevelen om in te wonen. Dat komt redelijk overeen met het gemiddelde voor stadsdeel Oost. Eveneens vier op de vijf bewoners vinden dat bewoners zelf verantwoordelijk zijn voor de leefbaarheid in hun wijk. De tevredenheid over het voorzieningenaanbod in de wijk ligt lager dan gemiddeld.
Beschrijf uw buurt in één woord
103
Acties 2014 Trekker
Planning
Relatie met programma
Leefbaarheid
Uitvoeren van de maatregelen behorende bij het KVO certificaat Basis samenwerken
Ondernemers Euregio bedrijventerrein ism met gemeente, stadsdeelmanagement
WZW, E&W doorlopend
Verbeteren fietsbereikbaarheid Euregio bedrijvenpark
SDB
doorlopend LO
Plan van aanpak voor het verbeteren van de aankleding ( groen en graffiti )van het EBP
SDM en SDB
2e kwartaal
Uitvoeren van de verbeteringen genoemd in het schouwrapport uit 2012. De eerste prioriteit is om samen met de gebruikers van het bedrijvenpark een oplossing te zoeken voor de parkeerproblemen.
SDM en SDB
doorlopend LO en E&W
Start uitvoering project “ Ruimte voor parkeren”
SDM en SDB
Start 1 kwartaal
gemeente
doorlopend SO
e
en groot onderhoud wegen
Project Euregio bedrijventerrein. Aandacht is gericht op kavelverkoop.
LO
Starten en uitvoeren van de pilot Corporaties en buurtbemiddeling om buurtbewoners in een gemeente (dreigende) conflictsituatie weer met elkaar in gesprek te brengen om tot onderlinge afspraken te komen.
Speerpunt aanpak woninginbraken. Via een incidentenoverleg komt in beeld waar de woninginbraken zijn. Er is extra aandacht voor de aangiftes, buurtonderzoek en gericht daderonderzoek. Wordt gecoördineerd door
Politie
doorlopend
WZW en LO
104
Regionaal Woninginbraken Team (WIT).
Aanpak (jeugd)overlast.
Politie
doorlopend
WZW en LO
Jeugd wordt uit de anonimiteit gehaald en er wordt handhavend opgetreden. Structurele controle i.s.m. RTG (Regionale Toezichthouders Groep) op overlastgevende locaties (hotspots o.a. buurthuis De Kei). Bij piekmomenten of incidenten worden extra uren ingezet.
Speerpunt sociale problematiek. Deelnemen aan diverse overlegstructuren, spreekuren, aanpak huiselijk geweld, samenwerking met wijkteam.
Politie
WZW en LO
De wijkagent houdt wekelijks een spreekuur samen met de wijkraad en gemeente (stadsdeelbeheer), waar bewoners met vragen op het gebied van veiligheid en samenlevingsopbouw terecht kunnen.
Politie
WZW en LO
105
Afkortingenlijst AWBZ
: Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten
RGA
: Resultaatgerichte Afspraken
GCC
: Gemeentelijk ContactCentrum
E&W:
: Programma Economie en Werk
O&O:
: Programma Opgroeien & Ontwikkelen
LO
: Programma Leefomgeving
MJZ
: Makelaardij en Juridische Zaken
MKB
: Midden- en Kleinbedrijf
ONS
: Programma Opgroeien en Ontwikkelen, Natuureducatie en Sport
RTG
: Regionale Toezichthouders Groep
SE
: Stadsingenieurs Enschede
SDB
: Stadsdeelbeheer
SDM
: Stadsdeelmanagement
SGW
: Stadsdeelgewijs werken
SMD
: Stichting Maatschappelijke Dienstverlening
SO
: Programma Stedelijke Ontwikkeling
WAP
: Wijkactieplan
WENS
: Wijkveiligheid Enschede
WNS
: Welzijn Nieuwe Stijl
WWB
: Wet Werk en Bijstand
WTP
: Wettelijke Taken en Projecten
WZW
: Programma Wijkontwikkeling, Zorg en Welzijn
ZZP
: Zelfstandige Zonder Personeel
106
Versie, definitief Uitvoeringsplan 2014 Stadsdeel Oost Glanerbrug en Dolphia Jongerenwerk Wijkwerk
1
4068 uur totaal Oost 3562 uur totaal Oost
Jongerenaanpak (Glanerbrug, Eschmarke en Dolphia) Uitgangspunt: Wij belonen en stimuleren positief gedrag. Wij zetten ons in om het contact met ouders/verzorgers te verbeteren en maken jongeren verantwoordelijk voor hun eigen keuzes en gedrag. We blijven zoeken naar intensieve(re) samenwerking met partners om bovenstaande te bereiken.
1.1
Voor alle hinderlijke groepen is een groepsaanpak bepaald en wordt uitgevoerd met als doel voorkomen van hinder voor omgeving, voorkomen doorgroei naar zorg, criminaliteit en voorkomen aanwas van de groepen. 750
1.2
Bij gesignaleerde nieuwe risicogroepen is binnen 1 week na vaststelling een eerste contact gelegd. Na 3 weken is er een analyse en na 6 weken een plan van aanpak geformuleerd en beschreven met als doel om overlast te beperken. 500
2
2.1
Sociale veiligheid in wijken en buurten
Op basis van signalen en analyse pleegt Alifa preventieve inzet ter voorkoming van toename op gebied van zorg, criminaliteit en overlast. 750
2.2
3 3.1
Alifa gaat er voor zorgen dat in de Ontdekkingsreizigersbuurt en de Muziekbuurt integraal wordt gewerkt aan het verbeteren van contacten tussen de bewoners en dat de kwaliteit van samenleven verbetert. Meer contact moet leiden tot meer sociale cohesie. Om dit te bereiken zal de inzet in eerste instantie gericht zijn op de kinderen om via deze weg de ouders te bereiken en betrokken te maken. Er wordt aangesloten bij de uitkomsten van de Quickscan en het daaruit voortvloeiende plan van aanpak. In Glanerbrug en Dolphia zetten we in op duurzaamheid en continuiteit en wordt de ondersteuning waar mogelijk geleidelijk aan afgebouwd en zelfredzaamheid bevorderd. Voor Dolphia is het bewonersonderzoek 2013 een belangrijke leidraad. Versterken eigen kracht 900 ouderen in de wijken/dorp zijn gefaciliteerd met daarbij een vergrootte kans om langer zelfstandig te kunnen functioneren
725
Stedelijk voor Oost 586
1 Uitvoeringsplan 2014 Stadsdeel Oost Glanerbrug en Dolphia
3.2
In 2014 zal Alifa de bewonerscommissie OB verder in haar eigen kracht zetten. Er zal inzet worden gepleegd op het activeren van nieuwe wijkbewoners uit nu nog ondervertegenwoordigde buurten. Ook zal Alifa alle wijkraadsleden vraaggericht ondersteunen bij de uitvoering van hun functie/taken, zodat zij in staat zijn om als raad beter te functioneren. 300
3.3
3.4
Alifa zal een poule van 20 vrijwilligers met een afstand tot de arbeidsmarkt ondersteunen bij hun persoonlijke ontwikkeling bij het uitvoeren/opzetten van wijkactiviteiten of in het kader van een leerwerkplek.
225
Minimaal 40 bewoners uit Glanerbrug, Eschmarke en Dolphia zijn geactiveerd en toegeleid naar vervolgtrajecten: vrijwilligerswerk, training en scholing. Alifa ondersteunt deze bewoners vraaggericht. 225
3.5
3.6
75 bewoners zijn toegeleid naar een vrijetijdsbesteding buitenshuis in 2014
220
Alifa ondersteunt en stimuleert 25 initiatieven rondom het opzetten, aanvragen, uitvoeren van buurt en wijkgerichte activiteiten in het kader van participatie en eigen kracht. Daarbij wordt het bereik in relatie tot deze initiatieven inzichtelijk gemaakt. 175
3.7
Volwassenen en jong volwassenen met verstandelijke beperking nemen deel aan een extramurale ontmoetingsactiviteit, gericht op/aangepast aan de wensen van de doelgroep. 607
2 Uitvoeringsplan 2014 Stadsdeel Oost Glanerbrug en Dolphia
Versie, definitief Uitvoeringsplan 2014 Stadsdeel Oost Velve, Ribbelt, Schreurserve Jongerenwerk Wijkwerk
4068 uur totaal Oost 3562 uur totaal Oost
Jongerenaanpak Uitgangspunt: Wij belonen en stimuleren positief gedrag. Wij zetten ons in om het contact met ouders/verzorgers te verbeteren en maken jongeren verantwoordelijk voor hun eigen keuzes en gedrag. We blijven zoeken naar intensieve(re) samenwerking met partners om bovenstaande te bereiken. Ureninzet
1
1.1
Voor alle hinderlijke groepen is een groepsaanpak bepaald en wordt uitgevoerd met als doel voorkomen van hinder voor omgeving, voorkomen doorgroei naar zorg, criminaliteit en voorkomen aanwas van de groepen. 1170
1.2
Bij gesignaleerde nieuwe risicogroepen is binnen 1 week na vaststelling een eerste contact gelegd. Na 3 weken is er een analyse en na 6 weken een plan van aanpak geformuleerd en beschreven met als doel om overlast te beperken. 866
2
2.1
Sociale veiligheid in de wijken en buurten Ureninzet Op basis van signalen en analyse pleegt Alifa preventieve inzet ter voorkoming van toename op gebied van zorg, criminaliteit en overlast. 820
2.2
Alifa gaat er voor zorgen dat in Ribbelt en Schreurserve integraal wordt gewerkt aan het verbeteren van contacten tussen de bewoners en dat de kwaliteit van samenleven verbetert. Meer contact moet leiden tot meer sociale cohesie. Om dit te bereiken zal de inzet ook gericht zijn op de kinderen om via deze weg de ouders te bereiken en betrokken te maken.
3
Versterken eigen kracht
3.1
3.2
750 Ureninzet
900 ouderen in de wijken zijn gefaciliteerd om langer zelfstandig te Stedelijk voor kunnen functioneren Oost 586 In 2014 zal Alifa inzetten op het activeren van nieuwe wijkbewoners uit nu nog ondervertegenwoordigde buurten. Daarnaast is beperkte ondersteuning van raden of commissies mogelijk als daarvoor een beroep gedaan wordt op Alifa.
90
1 Uitvoeringsplan 2014 Stadsdeel Oost Velve, Ribbelt, Schreurserve
3.3
Alifa zal een poule van 20 buurtbewoners met een lange afstand tot de arbeidsmarkt ondersteunen bij hun persoonlijke ontwikkeling en vorming. Dit zal resulteren in een stijging van trede 3 naar 4 op de participatieladder. Dus van actieve deelname aan activiteiten tot het activeren naar vrijwilligerswerk of het organiseren van wijkactiviteiten. 150
3.4
Minimaal 30 bewoners uit Ribbelt en Schreurserve zijn geactiveerd en toegeleid naar vervolgtrajecten: vrijwilligerswerk, training en scholing. Alifa ondersteunt deze bewoners vraaggericht. 140
3.5
3.6
50 bewoners zijn toegeleid naar een vrijetijdsbesteding buitenshuis in 2014 in het kader van activering (stijging participatieladder)
160
Alifa ondersteunt en stimuleert 25 initiatieven rondom het opzetten, aanvragen, uitvoeren van buurt en wijkgerichte activiteiten in het kader van participatie en eigen kracht. Daarbij wordt het bereik in relatie tot deze initiatieven inzichtelijk gemaakt. 150
3.7
Volwassenen en jong volwassenen met verstandelijke beperking nemen deel aan een extramurale ontmoetingsactiviteit, gericht op/aangepast aan de wensen van de doelgroep. 576
2 Uitvoeringsplan 2014 Stadsdeel Oost Velve, Ribbelt, Schreurserve